ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร

ภทรพร กจชยนกล

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

วทยาศาสตรมหาบณฑต (สถตประยกต)

คณะสถตประยกต

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

2556

บทคดยอ ชอวทยานพนธ ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร ผเขยน นางสาวภทรพร กจชยนกล ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต (สถตประยกต) ปการศกษา 2556

งานวจยนเปนการวจยเชงส ารวจ ดวยตวอยางขนาด 384 คน และมวตถประสงคเพอศกษาคาใชจาย ระดบพฤตกรรมผ บรโภค และปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร โดยใชแบบสอบถามทมคาความเชอมนในสวนทเกยวกบอทธพลทางสงคมเทากบ 0.9486 และอทธพลทางจตวทยาเทากบ 0.9496 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหถดถอยพหคณ ผลการวจยพบวา คาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานครในหมวดการเดนทางและการสอสารเปนคาใชจายสงทสดของประชาชนในกรงเทพมหานครโดยมคาเฉลย 13,137.43 บาทตอเดอน รองลงมาคอ คาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภคมคาเฉลย 10,392.68 บาทตอเดอน ในสวนพฤตกรรมของผบรโภค พบวา อทธพลทางสงคมและอทธพลทางจตวทยาตางมระดบพฤตกรรมอยในระดบ ปานกลาง นอกจากนยงพบวาปจจยสวนบคคลในดานรายไดมอทธพลตอคาใชจายทกหมวด อยางมนยส าคญทางสถต สวนอทธพลทางสงคมบางประการมอทธพลตอคาใชจายในหมวดอาหารและเครองดม หมวดคาใชจายสวนบคคล หมวดเวชภณฑและคารกษาพยาบาล และหมวดคาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค สวนอทธพลทางจตวทยาหลายประการมอทธพลตอคาใชจายในหมวดเครองดมแอลกอฮอลและยาสบ และหมวดบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา

ABSTRACT Title of Thesis The Factors Influence to Expense of Residents in Bangkok Author Miss Pattaraporn Kitchainukoon Degree Master of Science (Applied Statistics) Year 2013

The purpose of this research was to study Bangkok consumers’ expenditure behavior and

the factors affecting their spending. This study was a survey research with a random sample size of 384. Data were collected using a questionnaire which had confidence level of social influence 0.9486 and psychological influence 0.9496. Statistics used in the data analysis comprised frequency, percentage, mean, standard deviation and multiple regression analysis. The findings from this study showed that transportation and communication was the highest expenditure of Bangkok residents with a mean of 13,137.43 baht/month. Subsequently second was the expenditure unrelated to consumption with a mean of 10,392.68 baht/month. With respect to the consumer behavior the findings revealed that social and psychological influence affected behavior moderately. In addition, it was found that personal characteristics such as income significantly affected expenditures of all types Some of the social factors affected expenditures in food and beverages, personal expense, pharmaceutical and health care and expenses unrelated to consumption. Lastly, several psychology factors affected expenditures in alcoholic beverages and tobacco, entertainment, books, religious activities and education.

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบคณคณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตรทไดสนบสนน ทนการวจยจนสามารถด าเนนการวจยลลวงดวยด ขอขอบคณรองศาสตราจารย ดร.พาชตชนต ศรพานช อาจารยทปรกษาวทยานพนธ รองศาสตราจารย ดร.เดอนเพญ ธรวรรณววฒน ผชวยศาสตราจารย ดร.ปรชา วจตรธรรมรส และผชวยศาสตราจารย ดร.สถาพร ถาวรอธวาสน ทใหค าปรกษาจนงานวจยส าเรจลลวง ขอขอบคณส านกบรรณสารการพฒนา ทใหความอนเคราะหตรวจสอบรปแบบการพมพวทยานพนธ ท าใหรปเลมรายงานการวจยถกตองตามรปแบบการพมพ ขอขอบคณเพอนนกศกษาสาขาวจยเพอการบรหารและการจดการ รนท 4 ทใหค าปรกษาและใหก าลงใจ ขอขอบคณบดา มารดา และครอบครวทใหก าลงใจ สนบสนนการด าเนนงานวจยจนผวจยสามารถด าเนนงานวจยลลวงไปดวยด ภทรพร กจชยนกล กนยายน 2556

(7)

สารบญ

หนา

บทคดยอ (3) ABSTRACT (4) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญ (6) สารบญตาราง (8) สารบญภาพ (10) บทท 1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหาการวจย 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 3 1.3 สมมตฐานการวจย 3 1.4 ขอบเขตของการวจย 3 1.5 นยามเชงปฏบตการ 5 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5 บทท 2 แนวคดและทฤษฏทเกยวของ 6 2.1 แนวคดเกยวกบพฤตกรรมผบรโภค 6 2.2 ประเภทของคาใชจาย 20 2.3 ภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน 21 2.4 ขอมลทวไปของกรงเทพมหานคร 24 2.5 งานวจยทเกยวของ 27 2.6 กรอบแนวคดในการวจย 30

(7)

บทท 3 วธด าเนนการวจย 31 3.1 ประชากรและตวอยาง 31 3.2 เครองมอทใชในการวจย 34 3.3 วธการเกบรวบรวมขอมล 36 3.4 วธการวเคราะหขอมล 36 บทท 4 ผลการวจย 37 4.1 ผลการศกษาลกษณะสวนบคคลของตวอยาง 37 4.2 ผลการศกษาคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร 40 4.3 ผลการศกษาระดบความคดเหนในอทธพลทางสงคมและอทธพลทาง

จตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมของของประชาชนในกรงเทพมหานคร 49

บทท 5 การวเคราะหถดถอย 63 5.1 สญลกษณและคาสถตทใชในการวเคราะหถดถอย 63 5.2 ผลการวเคราะหปจจยทมอทธพลตอคาใชจายเพอการอปโภคบรโภค 64 5.3 ผลการวเคราะหปจจยทมอทธพลตอคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค 79 บทท 6 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 83 6.1 สรปผลการวจย 83 6.2 อภปรายผลการวจย 86 6.3 ขอเสนอแนะในการวจย 89 บรรณานกรม 90 ภาคผนวก 92 ภาคผนวก ก แบบสอบถามการวจย 93 ภาคผนวก ข คาความเชอมนของแบบสอบถาม 103 ประวตผเขยน 107

(1)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 3.1 ขนาดตวอยางจ าแนกตามเขตทสมได 34 4.1 จ านวนและรอยละของตวอยางจ าแนกตามลกษณะสวนบคคล 37 4.2 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดอาหารและเครองดม 40 4.3 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดแอลกอฮอล และยาสบ 41 4.4 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดทอยอาศย 42 4.5 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดเครองนงหมรองเทาและคาใชจาย

ภายในบาน 43

4.6 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดคาใชจายสวนบคคล 44 4.7 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดเวชภณฑและคาตรวจ

รกษาพยาบาล 45

4.8 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดการเดนทางและการสอสาร 46 4.9 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรม

ทางศาสนาและการศกษา 47

4.10 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดทไมเกยวกบอปโภคบรโภค 48 4.11 ระดบพฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลทางสงคมในภาพรวม 49 4.12 พฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลบคคล 50 4.13 พฤตกรรมผบรโภคดานกลมอางอง 51 4.14 พฤตกรรมผบรโภคดานครอบครว 52 4.15 พฤตกรรมผบรโภคดานชนทางสงคม 53 4.16 พฤตกรรมผบรโภคดานกลมวฒนธรรม 54 4.17 พฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลทางจตวทยา 55 4.18 พฤตกรรมผบรโภคดานการจงใจ 56

(9)

4.19 พฤตกรรมผบรโภคดานการรบร 57 4.20 พฤตกรรมผบรโภคดานการเรยนร 58 4.21 พฤตกรรมผบรโภคดานบคลกภาพ 59 4.22 พฤตกรรมผบรโภคดานความเชอและคานยม 60 4.23 พฤตกรรมผบรโภคดานทศนคต 61 4.24 พฤตกรรมผบรโภคดานวถการด ารงชวต 62 5.1 หมวดอาหารและเครองดม 64 5.2 หมวดเครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ 65 5.3 หมวดทอยอาศย 67 5.4 หมวดเครองนงหมรองเทาและคาใชจายภายในบาน 68 5.5 หมวดคาใชจายสวนบคคล 70 5.6 หมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล 72 5.7 หมวดการเดนทางและการสอสาร 74 5.8 หมวดการบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา 75 5.9 หมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค 79 5.10 การวเคราะหปจจยทมอทธพลตอคาใชจายในภาพรวม 80

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 ทฤษฏล าดบขนความตองการของมาสโลว 11 2.2 รอยละของครวเรอน จ าแนกตามการมหนสน และจ านวนหนสนเฉลยตอ

ครวเรอนจ าแนกตามวตถประสงคของการกยม (ป 2554) 22

2.3 รายได คาใชจายเฉลยตอเดอน และจ านวนหนสนเฉลยตอครวเรอนทงสน จ าแนกตามสถานะทางเศรษฐสงคมของครวเรอน (ป 2554)

23

2.4 แสดงรายไดและคาใชจายเฉลยตอเดอน และหนสนตอรายไดของครวเรอน (ป 2545 – 2554)

24

2.5 กรอบแนวคดในการวจย 30

1

บทท 1

บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหาการวจย

จากการทธนาคารแหงประเทศไทยไดการแถลงขาวเศรษฐกจและการเงน ในเดอนเมษายน 2555 ถงการบรโภคภาคเอกชนขยายตวชะลอลงเขาสแนวโนมปกต หลงจากทครวเรอนไดเรงใชจายไปในชวงกอนหนา สะทอนจากดชนการอปโภคบรโภคภาคเอกชนทขยายตวจากระยะเดยวกนปกอนรอยละ 3.3 ชะลอลงจากเดอนกอน โดยการจดเกบภาษมลคาเพม ณ ราคาคงท ขยายตวชะลอลงจากฐานการน าเขา สวนปรมาณการใชเชอเพลงชะลอลงจากราคานามนขายปลกในประเทศทสงขน การลงทนภาคเอกชนขยายตวดตอเนอง สะทอนจากดชนการลงทนภาคเอกชนทขยายตวรอยละ 12.5 ตามการลงทนซอรถยนตเชงพาณชย และการน าเขาสนคาทนเพอใชในอตสาหกรรมอเลกทรอนกส เครองใชไฟฟา ยานยนต เหลก และอตสาหกรรม ส าหรบอตราการวางงานยงอยในระดบต า อตราเงนเฟอทวไปชะลอลงจากเดอนกอนมาอยท รอยละ 2.47 ตามราคาอาหารสดทชะลอลงจากผลของฐานทสงในปกอนและอปทานทเพมขน ขณะทราคาพลงงานชะลอลงเลกนอยตามราคาน ามนในตลาดโลก สวนอตราเงนเฟอพนฐานชะลอลงจากเดอนกอนมาอยทรอยละ 2.13 ตามราคาในกลมอาหารและเครองดมทชะลอลง (ธนาคารแหงประเทศไทย, 2555)

นอกจากน ศนยส ารวจความคดเหนของประชาชนนดาโพล (2555) ไดท าการส ารวจ ความคดเหนของประชาชน เรอง แนวโนมการใชจายของคนไทยในยคปจจบน พบวา ประชาชนสวนใหญรอยละ 73.42 มคาใชจายเพมสงขน โดยใหเหตผลวาการทรฐบาลมนโยบายปรบขนคาแรงขนต าเปน วนละ 300 บาท และเพมฐานเงนเดอนใหกบผทจบปรญญาตรนนสงผลให ราคาสนคาปรบตวสงขน ท าใหคาครองชพสงขนตามกลไกทางการตลาด และรอยละ 23.58 สวนคาใชจายยงคงเทาเดม เพราะเลอกใชสนคาทราคาถกและตดคาใชจายทไมจ าเปนออก สวนวธการช าระคาใชจายโดยปกต ประชาชนสวนใหญ รอยละ 95.33 ใชเงนสดในการจบจายใชสอย และอกรอยละ 4.67 เลอกทจะใชบตรเครดตแทนเงนสด ดานภาระหนสนของประชาชนทจะตองช าระอยในชวงน พบวาประชาชน รอยละ 27.83 ตองช าระหนใหกบธนาคารมากทสด รองลงมา สหกรณ รอยละ 8.83 และบตรเครดตจากสถาบน

2

การเงนตาง ๆ รอยละ 8.53 ทายสดประชาชน รอยละ 85.01 ฝากใหรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชยวา อยากใหมมาตรการควบคมราคาสนคาใหอยในเกณฑเดยวกน เพอแกไขปญหาคาครองชพทปรบตวสงขน ซงสงผลกระทบตอราคาสนคาประเภทอนปรบตวสงขนตามไปดวย

นโยบายของรฐบาลในค าแถลงประกอบงบประมาณรายจาย ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2556 ตอสภาผแทนราษฎร เมอวนจนทรท 21 พฤษภาคม 2555 ไดก าหนดยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณไว 8 ยทธศาสตรและ 1 รายการคาด าเนนการภาครฐ โดยในยทธศาสตรท 1 การสรางรากฐานการพฒนาทสมดลสสงคม มนโยบายทกลาวถงคาครองชพของประชาชน ดงน

นโยบายการลดภาระคาครองชพ สงเสรมและรกษาเสถยรภาพราคาพลงงาน ไดจดสรรงบประมาณ จ านวน 1,459.7 ลานบาท เพอชวยลดภาระคาครองชพของประชาชนดานราคาสนคาอปโภคบรโภคและราคาพลงงาน ใหอยในระดบทเหมาะสมและเปนธรรม ก ากบดแลธรกจพลงงาน การคา คณภาพ ความปลอดภย และราคาพลงงาน โดยการจดท าแผนและมาตรการ เพอบรหารจดการดานพลงงานและกองทนน ามนเชอเพลงทเหมาะสม นโยบายการยกระดบคณภาพชวตของประชาชน ไดจดสรรงบประมาณ จ านวน 68,137.2 ลานบาท เพอใหประชาชนกลมเปาหมายมคณภาพชวตทดขน อตราการบรโภคภายในประเทศเพมสงขน โดยการเพมรายไดใหแรงงานและผจบการศกษาระดบปรญญาตร พกหนครวเรอนเกษตรกรรายยอยและผมรายไดนอย รวมทงสนบสนนการสรางหลกประกนดานรายไดแกผสงอายใหไดรบเบยยงชพ แบบขนบนได ผ วจ ยจงมองเหนวาการศกษาเรองปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร จะท าใหทราบวาปจจบนประชาชนในกรงเทพมหานครมภาวะคาใชจายเปนอยางไร และปจจยใดทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชน ซงจะท าให การแกไขปญหาคณภาพชวตของคนกรงเทพฯ เปนไปอยางถกทศทาง อกทงผลการศกษาวจยครงนสามารถใชประกอบการพจารณา และเปนแนวทางในการก าหนดนโยบาย และการบรหารงบประมาณทงภาครฐ และในระดบหนวยงานยอย เพอสงเสรมใหคณภาพชวตของประชาชนดขน ประกอบกบการทหนวยงานตาง ๆ สามารถน าผลงานวจยไปใชประโยชนทางวชาการตอไปได

3

1.2 วตถประสงคของการวจย 1.2.1 เพอศกษาคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร 1.2.2 เพอศกษาระดบความคดเหนในอทธพลทางสงคมและอทธพลทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมของของประชาชนในกรงเทพมหานคร 1.2.3 เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร

1.3 สมมตฐานการวจย สมมตฐานขอ 1 ปจจยสวนบคคลและพฤตกรรมผบรโภคมอทธพลตอลกษณะคาใชจายทเกยวกบการอปโภคบรโภค

สมมตฐานขอ 2 ปจจยสวนบคคลและพฤตกรรมผบรโภคมอทธพลตอลกษณะคาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค

1.4 ขอบเขตของการวจย 1.4.1 ขอบเขตดานเนอหา เ นอหาในการศกษาในครง น เ ปนการศกษาถงภาวะคาใช จายของประชาชนในกรงเทพมหานคร โดยมขอบเขตดานเนอหาทศกษาถงพฤตกรรมผบรโภค โดยแบงออกเปน 2 ดาน คอ 1) อทธพลทางสงคม 2) อทธพลทางจตวทยา สวนลกษณะคาใชจาย ม 2 สวนคอ คาใชจายเพอการอปโภคบรโภค และคาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค 1.4.2 ขอบเขตดานประชากรและการเกบรวบรวมขอมล ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ ประชาชนทอาศยอยในกรงเทพมหานคร มอายระหวาง 20 – 60 ป โดยเปนผมงานท า ทงหมด 50 เขต ซงมประชากรรวมทงสน 4,403,770 คน (ส านกงานสถตแหงชาต, 2555ข) และการศกษาครงนใชวธส ารวจดวยตวอยาง (Sample Survey) โดยพฒนาแบบสอบถามขนมา เพอเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล

4

1.4.3 ขอบเขตดานตวแปร ตวแปรทใชในการศกษามดงตอไปน 1) ตวแปรอสระ ประกอบดวย

(1) ลกษณะสวนบคคลของประชาชนทอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก เพศ อาย อาชพ สถานภาพการสมรส รายไดเฉลยตอเดอน และระดบการศกษา (2) พฤตกรรมผบรโภคของประชาชน มดงน (2.1) อทธพลทางสงคม ไดแก ดานอทธพลสวนบคคล ดานกลมอางอง ดานครอบครว ดานชนทางสงคม และดานกลมวฒนธรรม (2.2) อทธพลทางจตวทยา ไดแก ดานการจงใจ ดานการรบร ดานการเรยนร ดานบคลกภาพ ดานคานยมและความเชอ ดานทศนคต และดานวถการด ารงชวต

2) ตวแปรตาม ลกษณะของคาใชจายของประชาชนทอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก (1) คาใชจายเพอการอปโภคบรโภค ไดแก อาหารและเครองดม เครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ ทอยอาศย เครองนงหมและรองเทา และคาใชจายภายในบาน คาใชจายสวนบคคล เวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล การเดนทางและการสอสาร และการบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา (2) คาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค 1.4.4 ขอบเขตดานพนท เกบขอมลในเขตพนทกรงเทพมหานคร โดยแบงพน ทออกเปน 12 กลม คอ กลมรตนโกสนทร กลมลมพน กลมวภาวด กลมเจาพระยา กลมกรงธนบร กลมตากสน กลมพระนครเหนอ กลมบรพา กลมสวนทวงศ กลมศรนครนทร กลมมหาสวสด และกลมสนามชย 1.4.5 ขอบเขตดานระยะเวลา การศกษาวจยในครงน ไดก าหนดการด าเนนการวจยเดอนกรกฎาคม 2555 ถง เดอน กนยายน 2556 โดยผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมแบบสอบถามในระหวางเดอนมนาคม 2556 ถงเดอนเมษายน 2556

5

1.5 นยามเชงปฏบตการ คาใชจาย หมายถง มลคาเงนทใชเปนคาบรการหรอสนคาตองจายเมอตองท ากจกรรมใด ๆ เพอการอปโภคบรโภค และทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค พฤตกรรมผบรโภค หมายถง พฤตกรรมการของบคคลทมตอการตดสนใจซอสนคา การใช การประเมนผล การใชสอยผลตภณฑ และการบรการ ซงสามารถแบงออกเปน 1) อทธพลทางสงคม และ 2) อทธพลทางจตวทยา อทธพลทางสงคม หมายถง อทธพลตอพฤตกรรมผบรโภค สงทคด เชอและกระท าเปนการถกก าหนดไปยงขอบเขตทกวางใหญโดยอทธพลของสงคม การเคลอนทโดยผานกระบวนการตดสนใจซอ คอผลกระทบจากอทธพลทางสงคมทลอมรอบ ซงอทธพลดงกลาวนเกยวของกบ 1)อทธพลสวนบคคล 2) กลมอางอง 3) ครอบครว 4) ชนทางสงคม และ 5) กลมวฒนธรรม อทธพลทางจตวทยา หมายถง พฤตกรรมการตดสนใจของผบรโภคทเกยวของกบ 1) การจงใจ 2) การรบร 3) การเรยนร 4) บคลกภาพ 5) คานยมและความเชอ 6) ทศนคต และ 7) วถการด ารงชวต

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.6.1 หนวยงานทเกยวของไดขอมลทอาจใชเปนแนวทางในการก าหนดนโยบาย และการบรหารงบประมาณท งภาครฐ และในระดบหนวยงานยอย เพอสงเสรมใหคณภาพชวตของประชาชนดขน

1.6.2 หนวยงานภาคเอกชนสามารถน าขอมลทไดรบไปก าหนดเปนแนวทางการวางแผนทางการตลาดทจะสงเสรมการขายโดยอทธพลทจะท าใหสนคาสามารถเพมยอดขายได

1.6.3 หนวยงานทเกยวของน าผลงานวจยไปใชประโยชนทางวชาการตอไปได

บทท 2

แนวคดและทฤษฏทเกยวของ

ในการศกษาเรอง ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร ผวจยไดท าการทบทวนวรรณกรรม และรวบรวมแนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของมาเพอก าหนดกรอบแนวคด โดยครอบลมเนอหาสาระส าคญ ดงน 2.1 แนวคดเกยวกบพฤตกรรมผบรโภค 2.1.1 ความหมายของพฤตกรรมผบรโภค 2.1.2 ปจจยพฤตกรรมผบรโภค 2.2 ประเภทของคาใชจาย 2.3 ภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน 2.4 ขอมลทวไปของกรงเทพมหานคร

2.5 งานวจยทเกยวของ 2.6 กรอบแนวคดการวจย

2.1 แนวคดเกยวกบพฤตกรรมผบรโภค 2.1.1 ความหมายของพฤตกรรมผบรโภค พฤตกรรมผบรโภคเปนศกษาเรองการตอบสนองความตองการและความจ าเปน (Needs) ของผบรโภคใหเกดความพอใจ (Satisfaction) (เสร วงษมณฑา, 2542 : 30) ในสวนของพฤตกรรมผบรโภคมผใหความหมายไวมากมาย เชน ธงชย สนตวงษ (2546 : 23) กฤษณะ ฐานวรกล (2550 : 35) นนทา ศรจรส (2551 : 53) และณฏฐนนท ววฒนากนตง (2553:53) ซงทงหมดสามารถสรปไดวา พฤตกรรมผบรโภค คอ การตดสนใจทวา จะซอสนคาและบรการอะไรหรอไม ถาซอ จะซอทไหน เมอไร อยางไร และซอจากใคร พฤตกรรมของมนษยในการตดสนใจซอสนคาและบรการ เพอตอบสนองความตองการ และความพอใจของตนเองโดยสาระส าคญสวนใหญจะเปนเรองของความเขาใจ (Perceives) ซงพฤตกรรมผบรโภคมเหตผลหลายประการ กลาวคอ

7

1) พฤตกรรมของผบรโภคมผลตอกลยทธการตลาดของธรกจ และมผลท าใหธรกจประสบความส าเรจ ถากลยทธทางการตลาดทสามารถตอบสนองความพงพอใจของผบรโภค

2) เพอใหสอดคลองกบแนวคดทางการตลาดทวาการท าใหลกคาพงพอใจ ดวยเหตนจงตองศกษาถงพฤตกรรมของผบรโภค เพอจดสงกระตนหรอกลยทธการตลาดเพอตอบสนองความพงพอใจของผบรโภคได 2.1.2 ปจจยพฤตกรรมผบรโภค ปจจยพฤตกรรมผบรโภคไดมทฤษฏทก าหนดไว (รณชย ตนตระกล, 2553 : 122)วาการตดสนใจซอของบคคลนน จะมาจากอทธพลจากทางสงคม และอทธพลทางดานจตวทยา ซงเปนเหตจงใจใหเกดการใชจาย โดยอทธพลทางสงคม และอทธพลทางจตวทยา โดยสามารถอธบายไดดงน 2.1.2.1 อทธพลทางสงคม อทธพลดานสงคมซงปรากฏขนจากความสมพนธตามรปแบบทมพธและรปแบบทไมเครงครดของผบรโภค ซงมอทธพลตอพฤตกรรมผบรโภค สงทคด เชอและกระท าเปนการถกก าหนดไปยงขอบเขตทกวางใหญโดยอทธพลของสงคม การเคลอนทโดยผานกระบวนการตดสนใจซอ คอผลกระทบจากอทธพลทางสงคมทลอมรอบ ซงอทธพลดงกลาวน ไดแก อทธพลสวนบคคล กลมอางอง ครอบครว ชนชนทางสงคม วฒนธรรม และวฒนธรรมยอย (ปราณ เอยมละออภกด, 2551 : 100) 1) อทธพลสวนบคคล การซอของผบรโภคมกจะไดรบอทธพลจากทศนคต ความเหน หรอพฤตกรรมของสงอน ๆ ทมผลตอการตดสนใจซอของบคคลนน โดยหลกเกณฑทางการตลาดนนอทธพลของบคคลมาจากผน าทางความคด และการบอกเลาปากตอปาก ผน าทางความคด เปนบคคลซงมอ านาจไมทางตรงหรอทางออมทางสงคมตอบคคลอน อทธพลสวนบคคลของผน าทางความคดไดชใหเหนถงความส าคญทมตอการซอผลตภณฑใหมหรอเปลยนแหลงซอรานคาส าหรบการซอสนคาหรอบรการ ผน าทางความคดมกจะมความส าคญตอผลตภณฑซงเปนรปแบบของการแสดงออกสวนตว เชน รถยนต เสอผา สมาชกของสโมสร เครองเสยง เครองคอมพวเตอร เหลานมกจะไดรบผลกระทบจากผน าทางความคด และนกการตลาดมกจะใชผน าทางความคดเปนตวแทนส าหรบผลตภณฑเหลานนเชนกน การบอกเลาแบบปากตอปาก เปนอทธพลของผคนซงกนและกนในระหวางทไดพดคยกน ซง “ปากตอปาก” นถอไดวาเปนแหลงขอมลทมพลงทสดส าหรบผบรโภคเพราะวา

8

จะมความเกยวของกบความเปนเพอนทมความคดเหนทนาเชอถอ ไดมการท าวจยผบรโภคอเมรกนเกยวกบค าถามของอทธพลอะไรทมผลตอการตดสนใจซอ ปรากฏวารอยละ 17 จะกลาววาจากเพอนแนะน า และอกรอยละ 27 กลาววาจากการโฆษณา แตถาเปนชาวรสเซยน รอยละ 72 กลาววาจากการแนะน าของเพอน และรอยละ 24 จากการโฆษณา อทธพลจาก “ปากตอปาก” สามารถน าความเสยหายใหแกผลตภณฑไดรวดเรว จ าตองตระหนกถงอทธพลนดวยเชนกน การใหขาวในแงรานหรอขาวลอจะเปนอทธพลของ “ปากตอปาก” ในทางลบ 2) กลมอางอง กลมอางอง (Reference Group) ประกอบดวยบคคลหรอกลมบคคลทมอทธพลทางตรงและทางออมตอทศนคตหรอพฤตกรรม กลมทมอทธพลโดยตรงตอบคคลเรยกวา กลมสมาชกภาพ (Membership Groups) แบงเปนกลมปฐมภม เชน ครอบครว เพอน เพอนบาน และเพอนรวมงาน เปนกลมบคคลทมความสมพนธใกลชด และกลมทตยภม เชน กลมสมาคม สหภาพ กลมอาชพ ฯลฯ ความสมพนธมลกษณะทางการ กลมบคคลทใฝฝน (Aspirational Groups) ไดแก ดารา นกรอง นกกฬา เปนตน และกลมไมพงประสงค (Dissociative Group) เชน กลมผตดยาเสพตด กลมอางองมอทธพลตอพฤตกรรมของผบรโภคในดานรปแบบของชวต และทศนคตของบคคลมแนวทางการตดสนใจซอใกลเคยงกน การเลยนแบบเพราะบคคลตองการยอมรบจากกลมและผน าทางความคดในกลมเปนตนแบบทดของบคคลในกลม ผน าทางความคดท าหนาทเผยแพรขอมลเกยวกบผลตภณฑไดนาเชอถอ เชน นางแบบและนายแบบเปนผเผยแพรรปแบบการแตงกายผานสอตาง ๆ ผน าทางความคดแตละคนมอทธพลทตนแบบผลตภณฑเฉพาะอยาง นกการคลาดทบรหารแตละผลตภณฑตองวางแผน การน าเสนอผน าใหเปนตนแบบของการเผยแพรผลตภณฑในกลมผบรโภค ซงผบรโภคเลยนแบบทงประเภทผลตภณฑหรอตราผลตภณฑ เชน การเลยนแบบซอกระเปาถอสตรหรอการเลยนแบบการดมไวน 3) ครอบครว ครอบครว (Family) เปนสถาบนทมอทธพลตอการตดสนในซอทงทางตรงและทางออมครอบครวทอยต งแตก าเนด (Family of Orientation) ประกอบดวย พอแม และญาตพนอง มอทธพลตอการตดสนในซอทางออมโดยผานกระบวนการอบรมสงสอน เปรยบเทยบกบครอบครวทสรางภายหลง (Family of Procreation) ประกอบดวย พอบาน แมบาน หรอลกหลาน มอทธพลทางตรงตอการตดสนใจซอ บทบาทของครอบครวแตกตางกนตามประเภทของผลตภณฑ เชน การเลอกซอรถยนต อปกรณการชาง เปนหนาทของพอบานทตองตดสนในซอ สวน

9

ผลตภณฑอปโภคหรอบรโภคประจ าวนเปนหนาทของแมบาน นกการตลาดตองศกษาการเปลยนแปลงบทบาทการซอของบคคลภายในครอบครว ตามสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง 4) ชนทางสงคม ชนชนทางสงคม (Social Classes) สงคมทกแหงมการแบงล าดบชนทางสงคม บางสงคมใชระบบวรรณะ เกณฑการแบงชนชน ไดแก อาชพ การศกษา รายได สถานะทางสงคม ฯลฯ บคคลหนงสามารถเปลยนแปลงชนชนได ถามคณสมบตครบตามการยอมรบของสงคม ชนชนทางสงคมมลกษณะหลายประการ (ปราณ เอยมละออภกด, 2551 : 99) ดงน (1) กลมคนในชนชนมแนวโนมของพฤตกรรมทคลายคลงกน (2) การจดชนชนทางสงคมใชหลายตดแปร เชน อาชพ การศกษา รายได ฯลฯ (3) บคคลสามารถโยกยายจากชนชนทางสงคมหนงไปอกชนหนงไดตลอดชวงอาย ขอบเขตของการโยกยายอยกบความเครงครดของการแบงล าดบชนทางสงคม 5) วฒนธรรม วฒนธรรมยอมมการเปลยนแปลงตามยคสมย ยกเว นจะไดรบการแทรกแซงจากอทธพลภายในจงอาจจะท าใหว ฒนธรรมของกลมคนหรอชนชาตเหลาน นเปลยนแปลงเรว กรณของการรบสญญาณโทรทศนผานดาวเทยมจะเปนตวอยางหนงของอทธพลทางดานการสอสารทสามารถเปลยนวฒนธรรมของกลมคนของประเทศใดประเทศหนงกได ตวอยางเชนประเทศจนไดเคยถอวาเปนประเทศปดกนการน าเอาวฒนธรรมทางตะวนตกเขามาภายในประเทศ ไมมการอนญาตใหน าภาพยนตรทมการกอดจบหรอตอสอยางดเดอดมาฉาย ไมอนญาตใหจดการแสดงสดของชาวอเมรกนหรอยโรป แตเนองจากความกาวหนาของการสอสาร คนจนสามารถรบชมภาพสญญาณจากดาวเทยม การกดกนเรมลดนอยลง วฒนธรรมของชาวจนจงเรมรบอทธพลจากวฒนธรรมตะวนตกเพมมากขน การเตบโตของอนเทอรเนตยงเสรมสรางใหเกดการเปลยนแปลงทางวฒนธรรมทรวดเรว และหลงจากประเทศจนไดเปดประเทศเมอประมาณ พ.ศ. 2530 ท าใหเกดปรากฎการณของการเปลยนแปลงวฒนธรรมชาวจนอยางเหนไดชด เชน การแสดงความรกจะเปดเผยในทสาธารณะชน รวมถงการแตงกายตามตะวนตก หรอประเทศไทยนนกลมวยรนจะสามารถเหนความเปลยนแปลงทรวดเรวของกลมนไมวาจะเปนวฒนธรรมทเกยวกบอาหารการกน การแตงกาย และการพดจา เนองมาจากอทธพลทางวฒนธรรมทมาจากตางประเทศ เชน ญป น เกาหล อเมรกา (รณชย ตนตระกล, 2553 : 155)

10

6) กลมวฒนธรรม กลมวฒนธรรมสามารถแบงออกเปนกลมวฒนธรรมยอยตามพนฐานทางดานลกษณะประชากร พนทอาณาเขต ความเชอดานการเมอง ศาสนา กลมวฒนธรรมสามารถเขาไปตอบสนองความจ าเปนและความตองการของกลมเหลานนได เชน คนไทยเชอสายจนทอาศยอยยานเยาวราช ราชวงศ เจรญกรง จะยงคงไวซงเอกลกษณของการมเชอสายจน การตกแตงรานคาหรอปายรานคาจะตองมทงภาษาไทยและภาษาจน หนงสอพมพภาษาจนยงคงมเหนวางจ าหนายตามแผนขายหนงสอพมพในยานนน หากพนกงานน าเสนอสนคาในรานคาในยานนนสามารถพดภาษาจนแตจวไดยงดจะท าใหสรางสมพนธกบรานคาเหลานนไดดกวาพนกงานขายทไมสามารถพดภาษาจนได ดงนนบรษททมลกคาอยในยานดงกลาวมกจะคดเลอกพนกงานขายทสามารถพดภาษาจนเขาไปดแลพนทขาย

2.1.2.2 อทธพลทางดานจตวทยา รณชย ตนตระกล (2553 : 129) ไดอธบายถง อทธพลทางดานจตวทยาชวยนกการตลาดเขาใจวาท าไมผบรโภคมพฤตกรรมตอการกระท าใด ๆ กตามและตองท าความเขาใจวาการกระท านนเขาท าอยางไร ซงอทธพลดานจตวทยาทมตอพฤตกรรมการตดสนใจของผบรโภคมกจะเกยวของกบ 1) การจงใจ 2) การรบร 3) การเรยนร 4) บคลกภาพ 5) คานยม และความเชอ 6) ทศนคต และ 7) วถการด ารงชวต

1) การจงใจ ค าวาแรงจงใจ(Motive) นนมาจากภาษาลาตน “Movere” หรอภาษาองกฤษใชแทนค าวา “Move” แปลเปนไทยคอ “เคลอนไหว” ส าหรบการจงใจ คอ อทธพลหรอแรงพลงทกระตนใหเกดการกระท าซงเปนสาเหตแหงพฤตกรรมในการท าความพงพอใจตอความจ าเปนและความตองการ เนองจากความจ าเปนของผบรโภคเปนจดมงเนนเฉพาะของแนวความคดทางการตลาด และนกการตลาดกพยายามทจะปลกกระตนตอความจ าเปนเหลานน จดเรมตนของปจจยทางดานจตวทยามาจากการจงใจ ดงทไดกลาวขางตนแลววาการท าความเขาใจวาท าไมผบรโภคมพฤตกรรมตอการกระท าใด ๆ เราจะตองถามวาท าไมบคคลเหลานน มการกระท า ค าตอบคอ เพราะวาบคคลเหลานนมประสบการณตอความตองการและความตองการเหลานน พฤตกรรมทงหมดเรมตนจากความตองการ ดงเชน ความปลอดภย การยอมรบตอสงคม และการมชอเสยงเหลานเปนตวอยางของความตองการ และดวยพฤตกรรมและดวยพฤตกรรมของมนษยนนความตองการจะเปนสงปลกกระตนกอนทจะกลายเปนแรงจงใจ ดงนน แรงจงใจ หรอความตองการทพอเพยงในการกระตนใหบคคลไดเคลอนไหวหรอการกระท าส าหรบการแสดงหาความพงพอใจ

11

ภาพท 2.1 ทฤษฏล าดบขนความตองการของมาสโลว แหลงทมา : Maslow, 1970. ความจ าเปนและความตองการของบคคลน นไรขอบเขต คนเราทกคนครอบครอง ความจ าเปนและความตองการทางดานกายภาพขนพนฐาน เชน อาหาร น าและเพศสมพนธ เหลานเปนตน มนษยยงไดรบการเรยนรถงการเปนทยอมรบ การบรรลผลส าเรจและความรก นกจตวทยาชอ Abraham Maslow (1970) ไดท าการขดเกลาแนวคดเรยกวา Maslow’s Needs Hierarchy หรอในภาษาไทยเรยนกวา ทฤษฏล าดบขนความตองการของมาสโลว (ในภาพท 2.1) โดยนกการตลาดตางน ามาใชเพอชวยบงบอกลกษณะความพงปรารถนาของผบรโภค ซงประกอบดวยความจ าเปนทตองการ 5 ล าดบขนดวยกน ไดแก (1) ความตองการทางดานกายภาพ ไดแก พนฐานของการอยรอดของมนษยทกคน และความตองการขนพนฐานทส าคญของเราคอ น า อาหาร ทอยอาศย เครองนงหม ความอบอน การนอน (2) ความตองการดานความปลอดภย ซงจะรวมถงพนฐานของความมนคง และความอสระจากการถกท ารายทางกายภาพ เปนความตองการดานจตวทยาและชววทยา (3) ความตองการทางสงคม เปนความเกยวพนหรอเกยวของกบความรกและมตรภาพ

ความตองการ

ในการประสบ

ความส าเร จ

สงสด ความตองการทางดานการยกยอง

ความตองการทางดานสงคม

ความตองการทางดานความปลอดภย

ความตองการทางดานกายภาพ

12

(4) ความตองการดานการยกยอง เปนความตองการทไดรบการยกยองสรรเสรญ เปนสวนตว การไดรบการยอมรบนบถอ และการมสถานภาพทางสงคมทโดดเดน การมความรทสง การมศกดศร (5) ความตองการตอประสบการณความส าเรจสงสด เปนความตองการสงสดของคนเราตามความปรารถนาหรออาจจะเรยกวา “ความฝนอนสงสด” ดงเชนนกรองทมชอเสยงของประเทศ อยากจะเปนนกการเมองทมชอเสยงและไดเปนนายกรฐมนตรของประเทศ ทฤษฏของมาสโลวนจะชวยนกการตลาดไดเขาใจความหลากหลายของผลตภณฑนนจะเหมาะสมกบการวางแผน จดมงหมายและชวตของผบรโภคไดเปนอยางเดยว นกการตลาดมความพยายามในการออกแบบผลตภณฑทดงดดใจ จงใจดวยขาวสารทางโฆษณา การออกแบบรานคาทโดดเดนเพอสรางความสนใจใหผบรโภคมาเยยมเยอน ซงตามทฤษฏหาล าดบความตองการของมาสโลวนนอาจจะกวางเกนไป เราจะมาอธบายแรงจงใจใหเฉพาะเจาะจงไดจาก โมเดลของ Reiss (รณชย ตนตระกล, 2553 : 132) ไดเสนอแนะวาทกพฤตกรรมนนถกก าหนดมาจาก 15 รากฐานของแรงจงใจ ไดแก 1) ความอยากรอยากเหน 2) การบอกปดปฏเสธ 3) การสง 4) สญชาต 5) ครอบครว 6) อาหาร 7) ความเปนอสระ 8) เพศสมพนธ 9) การนบถอ 10) ชอเสยงเกยรตคณ 11) ความแคน 12) อ านาจ 13) การออกก าลงกาย 14) การรจกทางสงคม 15) การหลกเลยงความเจบปวดทกขทรมาน 2) การรบร คนหนงมองดวารถ Mercedes Benz เปนสญลกษณของนกธรกจทประสบความส าเรจแตอกคนหนงมองกวาเปนสญลกษณของการโออวดความร ารวย ความแตกตางระหวางสองคนนนเปนผลของการรบร บคคลทไดรบแรงกระตนกพรอมทจะปฏบตตนอยางไรนนมาจากอทธพลการรบรตอสถานการณ ดงนนจากสถานการณของการซอโดยสวนมากนนผซอจะตองมการรวบรวมขอมลกอนตดสนใจเลอกซอ การรบรเปนกระบวนการของการจดจ ารบร การไดรบ การเลอกสรร การประมวลรวบรวม การตความหมาย ของสงกระตน โดยผานประสาทสมผสทงหา (การไดเหน ไดกลน ไดยน ไดลมรส และไดรสก) การสมผสรบรจงมบทบาทส าคญตอกระบวนการตดสนใจซอของผบรโภค ซงคนเราทกคนจะไดรบสงกระตนมากมายแตคนเราจะม ขอบเขตจ ากดทจะสามารถปฏบตได ดงนนผบรโภคจะตองเลอกสรร (select) สงกระตนทจะมงเนนไมวาจะเปนการใชสตความคดหรอดวยจตส านก ดงทกลาวมาขางตนไววาผบรโภคจะใชประสาทสมผสทงหา ตวอยางเชนกรณกลนกจะเปนสงกระตนพฤตกรรมทมพลงถาเราเดนผานรถเขนทขายหมปงหรอไกปง กลนของอาหารปงเมอแตะจมกกจะเกดความอยากทนท หรอเดนในศนยการคาผานรานกาแฟสดทมกลนหอมของกาแฟ ถาเปนนกดมกาแฟกจะเกดความอยากดมขน เหลานเปนตน

13

ทกวนนเราจะสมผสกบสงกระตนทางการตลาดทมากมาย การเลอกสรร(Selective) เกดขนใน 5 ขนตอน (รณชย ตนตระกล, 2553 : 133) ไดแก

(1) การเลอกสรรทจะเปดรบขอมล (Selective Exposure) (2) การเลอกสรรทจะสนใจขอมล (Selective Attentive) (3) การเลอกสรรทจะเขาใจขอมล (Selective Comprehension) (4) การเลอกสรรทจะจดจ าขอมล (Selective Retention) (5) การเลอกสรรทจะบดเบอนขอมล (Selective Distortion)

3) การเรยนร พฤตกรรมของผบรโภคโดยมากจะมาจากการเรยนรดวยเชนกน ผบรโภคเรยกวาขอมลขาวสารใดทจะใชส าหรบสนคาและบรการ บรรทดฐานอะไรทใชเพอการประเมนทางเลอก และโดยสวนมากนนจะตดสนใจไดอยางไร การเรยนรอางถงพฤตกรรมอนเปนผลมาจาก 1) ประสบการณทกระท าซ า และ 2) เหตผลความคด (รณชย ตนตระกล, 2553 : 135) การเรยนรพฤตกรรม (Behavioral Learning) เปนกระบวนการของการพฒนาการตอบสนองของคนเราทเกดขนโดยอสระตอสถานการณทถกสรางขนผานการเปดรบซ าตอสถานการณนน การเรยนรเกยวของกบการเปลยนแปลงในพฤตกรรมอนเปนผลจากการสงเกต จากประสบการณ และการฝกปฏบต สตวแปรคอใจกลางส าคญของการทผบรโภคเรยนรอยางไรจากประสบการณ และการฝกปฏบต สตวแปรผน คอ ใจกลางส าคญของการทผบรโภคเรยนรอยางไรจากประสบการณทไดกระท าซ า ไดแก

(1) แรงผลกดนขบเคลอนหรอตดกระตน (Drive) เปนความจ าเปนของผบรโภคอนจะน าไปสการกระท า ดงเชนความหวท าใหเกดแรงจงใจ

(2) สงบอกเหต (Cue) คอตวกระตนทก าหนดทศทางใหกบแรงจงใจเหลานน ซงเปนสงกระตนหรอสญลกษณทไดรบทราบจากผบรโภค เชน ตราสนคา บรรจภณฑ ตวโฆษณา การยมแยมของพนกงานขาย

(3) การตอบสนอง (Response) เปนการกระท าหรอพฤตกรรมของผบรโภคทมตอแรงขบเคลอนและสงบอกเหต

(4) การเสรมแรงสนบสนน (Reinforcement) เปนปจจยทสทมผลกระทบโดยตรงตอการเรยนรอนจะเปนการเสรมแรงหรอสนบสนนการตอบสนองหรอเปนรางวลใหแกผบรโภคดงเชน เมอเกดความหว(ตวกระตน) ผบรโภคกจะมองหาสงบอกเหต (ปายโฆษณาอาหารจานดวน) จงเกดการกระท า (เดนเขาไปซอรบประทาน) และไดรบรางวล (ความอรอย)

14

ตวอยางเชน ถาทานไดเหนโฆษณายาสฟนยหอมชอไดแนะน าสตรใหมทมสวนผสมสมนไพรเพอรกษาฟนผและรกษาเหงอกใหแขงแรง ทานมปญหาเรองเหงอกในขณะนนจงไดไปซอยาสฟนสตรใหมนในรานสะดวกซอใกลบาน เรากจะอนมานไดวาทานไดเรยนรบางอยางแลว

ในความหมายของการเ รยน รน นไดก ล าววาประสบการณสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมเราจงเรยกวา “การเรยนรจากประสบการณ(Experiential Learning)” ตวอยางของยาสฟนทไดกลาวขางตน เมอทานไดลองใชยาสฟนกอนนอนในคนวนนน และรสกวาไมมความแปลกใหมหรอรสชาตทไมคดวาจะสามารถรกษาฟนผหรอรกษาเหงอกทเจบในขณะนนแตอยางไร ทานอาจจะไมซอยาสฟนยหองนนสตรนนอกตอไป การเรยนรทส าคญอกอยางหนงเรยกกนวา “การเรยนรจากความคด(Conceptual Learning) ซงเปนการเรยนรทไมไดจากประสบการณ สมมตวาคณยนอยหนาตแชน าอดลมและเหนวาน าอดลมประเภท “Diet” ของยหอหนงทออกใหมซงใชน าตาลเทยมแทนน าตาลธรรมชาต เนองดวยบรรดาน าอดลมประเภท diet ทงหลายมรสชาตทไมเหมอนธรรมชาตดงเดมตามททานไดรบร ทานไดซอน าอดลมประเภทธรรมดาดม ทานไดรบการเรยนรวาทานไมชอบน าอดลมประเภทนแมแตจะลองซอมาดมกไมไดคด คนเราเรยนรรวดเรวและจดจ าขอมลนานข นเ มอขอมลท เ รยนรน นมความส าคญ การเสรมแรงหนน (Reinforcement) และการกระท าซ า(Repetition) ยงชวยสงเสรมการเรยนรดวยเชน ถาคณเหนแขกขายโรตรถเขน (กระตน) ทานซอโรตหนงชน (ตอบสนอง) เมอรบประทานโรตรอนชนนนกรสกวารสชาตอรอยถกปาก (การใหรางวล) ซงพฤตกรรมของทานไดมการเสรมแรงในทางบวก หรอในทางกลบกนถาทานไดทานโรตทใสแยมแทนทใสนมขนและน าตาล ปรากฏวาไมอรอย(การเสรมแรงในทางลบ) และทานจะไมซอแบบนอกตอไป อยางไรกตามถาปราศจากการเสรมแรงทางบวกหรอทางลบคนคนน นจะไมไดรบแรงจงใจตอรปแบบพฤตกรรมในการกระท าซ าหรอการหลกเลยง ดงนนถาตรายหอใหมจะกระตนความรสก กจกรรมทางการตลาดบางอยางดงเชนการเปลยนราคาหรอการเพมรายการสงเสรมการขายอาจจะมความประสงคในการชกจงการบรโภคเพมขนทฤษฏการเรยนรเปนการชวยเตอนความจ านกการตลาดวาการลงมอปฏบตทชดแจงและถกกาลเทศะจะเปนการเสรมแรงพฤตกรรมผบรโภคในความมงมนปรารถนา การกระท าซ า (Repetition) เปนกลยทธส าคญในการรณรงคดานการสงเสรมการขายเนองดวยการกระท าซ าสามารถน าไปสการเรยนรทเพมขน นกวจยบางคนเชอวาการกระท าซ าท าใหเกดการเพมความเขมแขงของการเรยนรและชะลอกระบวนการลมหรอจ าไมไดของผบรโภค โดยทวไปแลวนนการท าใหการเรยนรส าคญยงขน ขาวสารโฆษณาจะตองแผกระจาย

15

มากกวาทจะเปนกลมกอนอยางไรกตามการเรยนรจากการกระท าซ ามากเกนความจ าเปนอาจจะเปนผลเสยเพราะการเออมระอากได เชนการใชภาพยนตรโฆษณาทซ าซากไมมการปรบเปลยน ผชมอาจจะเกดเบอและมผลตอผลตภณฑนนดวยเชนกน จากมมมองของนกการตลาดนน การเรยนรสามารถเปนไดทงความพงปรารถนาและไมพงปรารถนานกการตลาดไดสอนผบรโภคใหตอบสนองตอสงบอกนยหรอกระตนดงเชนปายโฆษณาทตดตามทางเดนเขาซปเปอรมาเกตจะเสนอแนะวาสนคาตามปายเหลานนลดราคาพเศษ หรอปายทตดวา “ขายลดราคา” ตามโชวรมหรอกระจกหนารานจะเสนอแนะวาสนคาในรานนนสามารถทจะตอราคาได หรอการโฆษณาใบปลวแผนพบของบรรดาซปเปอรมารเกตหรอรานคาปลกจะชกชวนหรอเสนอแนะวาสนคาบางรายการนนจะมการเสนอราคาทถกเปนพเศษ เหลาน เมอแบบแผนของพฤตกรรมไดสรางขนกจะกลายเปนนสยความเคยชนและทดแทนจตส านกเปนพฤตกรรมแบบทตงใจ ซงในแงของกระบวนการตดสนใจซอจะหมายความวาเมอนสยไดถกสรางขนแลวผบรโภคจะขามขนตอนบางขนตอนของกระบวนการซอและมกจะเรมจากการรบรตอความตองการไปยงการซอทนท อยางไรกตามการเรยนรไมใชการพยากรณทสมบรณของพฤตกรรมเพราะวามปจจยอน ๆ มหลากหลายทมอทธพลตอผบรโภค ดงเชน แบบแผนของการซอซ าตราสนคาเดมอาจถกรบกวนจากความปรารถนาของบคคลส าหรบความหลากหลายหรอความแปลกใหมทมใหเลอก หรอเมอเกดสถานการณของการขาดเงน มเงนนอยหรอเวลาทบบบงคบอาจสรางพฤตกรรมทแตกตางไปจากการตอบสนองของการเรยนร ดงนนการตอบสนองจากการเรยนรไมจ าเปนทจะเกดขนทกครงทเกดสงกระตน 4) บคลกภาพ (Personality) บคลกภาพมความหมายโดยกวางวาเปนแบบแผนของอปนสยลกษณะเฉพาะของบคคลซงมอทธพลตอการตอบสนองของพฤตกรรม ตวอยางของอปนสยดงเชนเมอเรากลาวถงคนทมความเชอมนสง คนทเปนเผดจการ คนทเหนแกตว คนทเชอคนอนงายหรอคนหวออน คนทคลองตวหรอคนท มมตรไมตร เหลานซงไดรบอทธพลจากอปนสยสวนตวทตอบสนองตอสถานการณ นกวจยแนะวาคนทหวออนมกจะชอบเลอกใชสนคาทมตรายหอจะไมซอสนคาทไมมตรายหอ ในทางกลบกนคนทมอปนสยกาวราวจะนยมใชสนคาทสรางความโดดเดนใหตนเอง เชนจะใชทมดโกนหนวดมากกวาใชทโกนหนวดไฟฟา หรอสวมใสเสอผาทเปนสญลกษณใหเขากบบคลกตนเอง เชน นกขจกรยานยนต Davidson Harley มกจะสวมใสเสอหนงสด ารองเทาหนงบท สวมหมวกกนนอคแบบทหารเยอรมน เหลานเปนตน การวเคราะหวฒนธรรมขามชาตไดแนะน าวาผคนของประเทศทแตกตางกนจะมลกษณะอปนสยประจ าชาตนน หรอกลมของลกษณะบคลกภาพ

16

รวมกนในหมผคนของประเทศหรอสงคม ตวอยางเชนคนอเมรกนและคนเยอรมนจะเปนคนทกลาแสดงออกมากกวาคนรสเซยและคนองกฤษ นกการตลาดบางคนเชอวาบคลกภาพมอทธพลตอการซอประเภทและตราสนคา ตวอยางเชนประเภทของรถยนต เสอผาหรอเครองประดบเพชรพลอย เปนตน ลกษณะของบคลกภาพเหลานมกจะแสดงใหเหนแนวคดสวนตว (Self – concept ) ของบคคลหรอการรบรสวนตว (Self – perception) หรอภาพลกษณสวนตว (Self – image) ซงเปนพนฐานวาผบรโภครบรตนเองอยางไร แนวคดสวนตวประกอบไปดวยทศนคต การรบร ความเชอและการประเมนตนเอง และถงแมวาแนวความคดสวนตวนนอาจจะเปลยนแปลง แตการเปลยนแปลงจะเปนแบบคอยเปนคอยไป นกจตวทยาไดแสดงใหเหนความแตกตางระหวางแนวความคดสวนตวตามความเปนจรง (Actual Self – concept) ซงเปนการทมองเหนตวเอง กบแนวความคดตามอดมการณหรอนกฝน (Ideal Self – concept) เปนจดความตองการจะใหเปนหรอตองการใหเหนดงทนกฝนไว ไดมการศกษาวจยเกยวกบการซอใหแสดงใหเหนวาคนเรามกจะชอบตราสนคาและผลตภณฑซงเขากบแนวความคดสวนตว อยางไรกตามกยงมการวจยอนๆ ทแสดงใหเหนถงความเกยวของระดบของอทธพลแนวความคดของความเปนจรงและความนกฝนทจะมตอความชอบพอตราสนคาและผลตภณฑ บางกยนยนวาความชอบพอในการบรโภคจะสอดคลองกบแนวความคดสวนตวของบคคล แตยงมนกวจยอนทไมเหนดวยกบบทสรปนดวยการเชอวาแนวความคดของอดมการณหรอความนกฝนจะมบทบาททส าคญตอการเลอกซอของผบรโภค ซงอยางไรกตามบางทไมมบทสรปไดวาใครถกใครผดเพราะวาในชวตจรงนนเราสบเปลยนไปมาระหวางแนวความคดทเปนจรงกบความนกฝน ผชายทมอายกลางคนอาจจะซอเสอผาทสวมใสสบายไมจ าเปนตองเปนไปตามแฟชน เสอผาทใสอยบานในวนหยดสดสปดาห ซงในลกษณะนจะเปนการสะทอนถงแนวความคดสวนตวตามความเปนจรง แตเขาอาจจะซอเสอผาทมราคาแพง ยหอม ชอเสยงส าหรบการสวมใสออกนอกบาน ท าใหดหนม แคลวคลองและเทหเ มอสวมใส(แนวความคดสวนตวทนกฝนหรออดมคต) 5) คานยม และความเชอ รณชย ตนตระกล (2553 : 137) ไดกลาวถง คานยม (Values) คอ ความเชอถอทคงทนยาวนานซงแบบนยมของการชน าเฉพาะคอบคลกภาพหรอความชอบพอทางสงคมทมตอแบบนยมของการชน าอนๆ นกจตวทยาใหความหมายคานยมนนเปนหลกการทไมมตวตนซงสะทอนกลบของความจ าเปนความตองการของคน หรอการปรบตวใหเขากบการมชวตอยในโลกแหงความเปนจรง นกวจยของ Survey Research Center แหงมหาวทยาลยมชแกนไดจ าแนกเกา

17

คานยมพนฐานทมความสมพนธกบพฤตกรรมการซอของมนษย (Etzel , Walker and Stanton, 2007 : 150) ซงเรยกชอวา List of Values (LOV) ไดแก

(1) การเคารพตอตนเอง (Self – Respect) (2) การมชวตทมความสนกสนานเพลดเพลน (Fun and Enjoyment in Life) (3) การมจตส านกของการมญาตพเพอนฝง มสงกด (Sense of Belonging) (4) ความมนคงปลอดภย (Security) (5) การไดรบความสมพนธทอบอน (Having Warm Relationships) (6) มจตส านกของการบรรลผลส าเรจ (Sense of Accomplishment) (7) มความตนเตน (Excitement) (8) ความพอใจของตนเองทบรรลผล (Self – Fulfillment ) (9) ไดรบการนบหนาถอตาอยางด (Being Well Respected)

เราอาจเรยกคานยมเหลานวาเปนความพงปรารถนา ความส าคญของความสมพนธจะแตกตางในกลมของผคน และความส าคญของความสมพนธมผลตอพฤตกรรม ดงตวอยางเชนคนทใหคานยมสงตอการมความสนกสนานมกจะมความเพลดเพลนกบการทองเทยว การเตนร า การออกก าลงกาย ในอกสวนหนงของคนทมคานยมสงส าหรบความสมพนธทอบอนจะมงไปยงการมอบใหสงของแกผอนโดยไมมเหตผลทเฉพาะเจาะจง ซงจดแขงของคานยมจะเปนพนฐานส าหรบการก าหนดสวนของตลาด ความเชอ คอ ความโอนเอยงทท าใหตองยอมรบ เพราะเปนขอเทจจรงและเปนสงทมการสนบสนนจากความเปนจรงหรอขอมลทมน าหนกมาก (Walters, 1987: 261 อางถงในรณชย ตนตระกล, 2553 : 138) ความเชอนนเปนบทบาทหนงของการเกดขนของทศนคต ความเชอคอการรบรทอยในจตใจของผบรโภคเกยวกบการท างานของผลตภณฑหรอตรายหอทมคณลกษณะเฉพาะทแตกตางวาท างานไดดมากนอยเพยงไร ความเชอมาจากประสบการณสวนตว การโฆษณาและการพดคยกบผอนความเชอทมตอคณลกษณะของการผลตภณฑมความส าคญมากเพราะนอกจากคานยมสวนตวแลวความเชอยงสรางสรรคความทศนคตของการชอบหรอไมชอบทมตอสนคาหรอบรการดวยเชนกน 6) ทศนคต ทศนคต (Attitude) คอ ความโนมเอยงของการบรและการกระท าทเกดจากการเรยนรทตอบสนองโดยตรงในความชอบพอหรอไมชอบของบคลกทมตอสงหรอความคดใดๆ (Fishbein and Aizen, 1975: 6 อางถงใน รณชย ตนตระกล, 2553 : 138) ทศนคตนนไดกอเกดขนโดย คานยม (Values) และความเชอ (Beliefs) ของคนเรา คานยมมความหลากหลายโดยระดบของ

18

การเฉพาะเจาะจง คานยมของคนเราอาจเปนคนมธยสถและมความทะเยอทะยานใฝสง ซงยอมมอทธพลตอนกการตลาด สมมตวาการประหยดมธยสถเปนคานยมสวนตวของตวคณเอง เมอทานตองก าลงคดจะซอรถยนตสวนตว คณลกษณะเฉพาะททานจะตองน ามาพจารณาคอความประหยดน ามนของรถยหอนนเปนอนดบแรก และถาคณเชอวารถยหอดงกลาวนนมคณสมบตตามทตองการคณกจะมทศนคตของความชอบพอตอยหอรถนน การเปลยนของทศนคต นกการตลาดใชสามวธการส าหรบความพยายามทจะเปลยนทศนคตของผบรโภคทมตอผลตภณฑหรอตรายหอ (รณชย ตนตระกล, 2553 : 139) ดงตวอยางเชน (1) การเปลยนแปลงความเชอเกยวกบขอบเขตซงตราสนคาน นมคณลกษณะทแนนอน ในการคลายความกงวลของผบรโภคทวาเมอใชยาแอสไพรนแลวจะเกดอาการปนปวนในกระเพาะอาหาร บรษท Bayer Company ประสบความส าเรจในหารสนบสนนและสงเสรมผลตภณฑทมสวนผสมแอสไพลนแตไมท าใหมอาการปวดทองเรยกวา “Extra Strength Bayer Plus” ซงใชขอความของการโฆษณาวา “Extra Power , Exter Gentle” (2) การเปลยนแปลงการทไดรบรความส าคญของผลตภณฑ เมอครงท Pepsi – Cola ไดสรางใหความสดใหมเปนสงส าคญของคณลกษณะสนคาดวยการประทบตราวนเดอนปทผลตบนภาชนะบรรจ(กระปอง) ซงในระยะแรกนนผบรโภคไมไดใหความใสใจตอการระบวนเดอนปทผลตหรอความสดใหมของสนคาแตอยางไร หลงจากท Pepsi – Cola ไดทมเงนโฆษณาและสงเสรมการขายจ านวน 25 ลานเหรยญสหรฐ และไดท าการส ารวจผบรโภคคนพบวาอตรารอยละ 61 ของผดมน าอดลมโคลาเชอวาวนทของความสดใหมนนส าคญส าหรบคณลกษณะของสนคาเปนอยางยง (3) การเพมคณลกษณะใหมใหผลตภณฑ Colgate Palmolive ไดรวมสวนประสมใหมทตอตานเชอแบคทเรย “Tricoson” ในยาสฟน Colgate Total และใชเงนเพอท าการตลาดและตรายหอนถง 100 ลานเหรยญสหรฐ ซงผลลพธนนท าให Colgate สามารถเปนผน าตลาดแทน Crest เปนครงแรกในรอบ 25 ป (Advertising Age, 1998 : 544 อางถงใน รณชย ตนตระกล, 2553) การเปลยนแปลงทศนคตนนสามารถเปนทงความยากล าบากหรอความเปนไปไมไดเมอการเปลยนแปลงไดเกดขนซงมกจะใชเวลายาวนาน ดงเชนการทผคนจะยอมรบ air bags ตดในรถยนตใชเวลาเปนป ซงในชวงแรกนนจะคดวาเปนเรองตลกทท าไมตองมถงลมนรภยตดไวในรถยนตและในปจจบนผซอรถยนตทกคนจะเรยกรองหาถงลมนรภย และเมอเผชญกบทศนคตทไมชอบพอหรอไมโปรดปรานตอผลตภณฑนน ซงจะเปนความยากล าบากอยางยงทจะเปลยนแปลง

19

ทศนคต นกการตลาดมกจะตองปรบปรงหรอดดแปลงผลตภณฑใหเขากบทศนคตของผบรโภคดวยเชนกน 7) วถการด าเนนชวต (Lifestyle) วถทางของการด าเนนชวต หมายถง พฤตกรรมของบคคลทมความสมพนธกบกจกรรมความสนใจและความคดของบคคลนน (Etzel, Walker and Stanton. 2007: 149) ซงเปนวธการของการด ารงชวตทแสดงออกใหเหนโดยการท เราใชเวลาและทรพยากร(กจกรรม – Activities) อยางไร อะไรทพวกเขาคดวามความส าคญตอสภาพแวดลอม(ความสนใจ – Interest) และอะไรทพวกเขาคดถงตวเองและโลกทพวกเขาอาศยอย (ความคดเหน – Opinions) การวเคราะหวถทางด าเนนชวตของผบรโภคไดสรางความเขาใจทลกซงอยางมากตอพฤตกรรมของผบรโภค ตวอยางเชนการวเคราะหวถทางด าเนนชวตไดพสจนประโยชนในการแบงสวนตลาดและเปาหมายของผบรโภคส าหรบผลตภณฑใหมและทมอยในตลาด วถทางด าเนนชวตของผบรโภคยอมตองมผลตอการซอผลตภณฑอะไรและตรายหอทพวกเขาชนชอบ นกการตลาดจงตองตระหนกถงสงนและมกจะออกแบบกลยทธของเขาตามพนฐานของวถด าเนนชวตของสวนตลาด (Life – style segments) นนๆ เชนการโฆษณาเสอ Polo แสดงใหเหนถงภาพลกษณของการด าเนนชวตของผสวมใสวาเปนผทมฐานะและมชวตทสนกสนาน ถงแมวาวถการด าเนนชวตจะเครองมอทางการตลาดทมประโยชนอยางมากกตามการแบงสวนตลาดตามวถการด าเนนชวตยอมมขอบเขตทจ ากดบางในกรณทการแบงการตลาดนนมาจากลกษณะบคลกภาพ ตวอยางเชนเปนสงทยากล าบากในการวดขนาดทแนนอนของการด าเนนชวตของสวนตลาดในจ านวนประชากร ดงตวอยางทวามคนเทาใดทตองการสะทอนถง”วถด าเนนชวตแบบ Polo” ในสงทเขาสวมใสทงประเทศ? อกปญหาหนงคอวถการด าเนนชวตของสวนตลาดทก าหนดไวนนอาจจะเขาไปไมถงในคาใชจายทเหมาะสมผานระบบการจดจ าหนายทปกตของบรษทและโปรแกรมการสงเสรมการขาย (ตวอยางเชนผทมเงนซอเสอ Polo ทอาศยอยในจงหวดเลย แมฮองสอน หนองบวล าภฯ ไมสามารถหาซอไดในจงหวดทอาศย เพราะไมมรานคาหรอตวแทนจ าหนายของ Polo ในจงหวดนนเนองจากไมมหางสรรพสนคาขนาดใหญตงอย สนคาจะตองมภาพพจนสง แหลงขายจะไมท าลายภาพลกษณของตราสนคาฯ ดงนนผทมเงนเหลานนถาตองการซอเสอ Polo (ของแท) จะตองไปซอทกรงเทพฯ หรอจงหวดใหญๆ ใกลเคยงดงเชนเชยงใหม ขอนแกน เปนตน)

20

2.2 ประเภทของคาใชจาย การแบงประเภทของคาใชจาย ส านกงานสถตแหงชาต (2555ก:21) ไดแบงประเภทของคาใชจายออกเปน 2 ประเภท คอ คาใชจายเพอการอปโภคบรโภค และคาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค ซงมรายละเอยด ดงน 2.2.1 คาใชจายเพอการอปโภคบรโภค มทงหมด 11 ประเภท คอ 1) อาหารและเครองดม (ไมมแอลกอฮอล) คอ อาหารปรงทบาน อาหารส าเรจรป (ซอมาบรโภคทบาน และซอมาบรโภคนอกบาน) และเครองดมทไมมแอลกอฮฮล 2) เครองดมทมแอลกอฮอล คอ ซอดมทบาน และซอดมนอกบาน 3) ยาสบ หมาก ยานตถ และอน ๆ คอ บหร ซการ ยาเสน ฯลฯ และหมาก พล ยานตถ ฯลฯ 4) ทอยอาศย เครองแตงบาน และคาใชจายอน ๆ ไดแก คา เชาทอยอาศย คาประเมนคาเชาบานทไมเสยเงน (รวมบานของตนเอง) คาบ ารงรกษาและซอมแซมบาน เครองแบงบานและสงทอส าหรบใชในบานเครองใชสอยเบดเตลดในบาน เชอเพลง แสงสวางและน า คาใชจายในการท าความสะอาด และคาจางบคคลใหบรการในครวเรอน 5) เครองนงหมและรองเทา ไดแก ผา เสอผาและเครองแตงกาย และรองเทา 6) คาใชจายสวนบคคล ไดแก ของใชสวนบคคล และคาบรการสวนบคคล 7) เวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล ไดแก ยาและเวชภณฑ คารกษาพยาบาล (คนไขนอก) และคารกษาพยาบาล (คนไขใน) 8) การเดนทางและการสอสาร ไดแก คาซอยานพาหนะ คาใชจายเกยวกบยานพาหนะ การเดนทางตามปกต การเดนทางในโอกาสพเศษ และทองเทยว และการสอสาร 9) การศกษา 10) การบนเทง การอานหนงสอและกจกรรมทางศาสนา ไดแก อปกรณการบนเทงและกฬา เครองเลน สตวเลยง ไมประดบ และคาใชจายเกยวกบการบนเทง คาผานประต คาเรยนและเลนกฬา 11) การจดงานพธ ในโอกาสพเศษ

21

2.2.2 คาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค ไดแก ภาษ/ธรรมเนยม/คาปรบ คาสมาชกกลมอาชพ เงน/สงของทสงใหบคคลนอกครวเรอน บรจาคเงน/สงของใหแกองคกรคาง ๆ เงนท าบญ/เงนชวยเหลออน ๆ คาเบยประกนภย/ทรพยสน/ประกนชวต/เงนฌาปนกจศพ/เงนสมทบประกนสงคม คาซอสลากกนแบง/หวยของรฐ/และการพนนอน ๆ คาเบยจาย/ดอกเบยแชร และคาใชจายอน ๆ

2.3 ภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน จากการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน ในชวง 6 เดอนแรก ของป 2554 ของส านกงานสถตแหงชาต (2555ก : ค าน า) พบวา ในชวง 6 เดอนแรกของป 2554 ครวเรอนทวประเทศ มรายไดเฉลย เดอนละ 23,544 บาท สวนใหญเปนรายไดจากการท างาน (รอยละ 71.9) ซงไดแก คาจางเงนเดอน (รอยละ 38.7) จากการท าธรกจ (รอยละ 20.4) และจากการท าการเกษตร (รอยละ 12.8) และมรายไดทไมไดเกดจากการท างาน เชน เงนทไดรบความชวยเหลอจากบคคลอนนอกครวเรอน/รฐ (รอยละ 10.7) รายไดจากทรพยสน เชนดอกเบย (รอยละ 1.9) นอกจากนนยงมรายไดใน รปสวสดการ/สนคา และบรการตางๆ (รอยละ 13.8) 2.3.1 คาใชจายของครวเรอน (ป 2554) ในชวง 6 เดอนแรกของป 2554 ครวเรอนทวประเทศมคาใชจายเฉลยเดอนละ 17,861 บาท คาใชจายรอยละ 32.8 เปนคาอาหารและเครองดม (ซงในจ านวนนมคาเครองดมทเปนแอลกอฮอลรอยละ 0.6) รองลงมาเปนคาทอยอาศยและเครองใชภายในบาน (รอยละ 20.8) ใชเกยวกบการเดนทางและยานพาหนะ (รอยละ 19.1) ใชสวนบคคล/เครองนงหม/รองเทา (รอยละ 6.5) ในการสอสารรอยละ 3.1 และใชในการบนเทง/การจดงานพธ ใชในการศกษาคาเวชภณฑ/คารกษาพยาบาลประมาณรอยละ 1.6 - 2.0 กจกรรมทางศาสนามเพยงรอยละ 0.9 แตอยางไรกตามพบวาคาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค เชน คาภาษ ของขวญ เบยประกนภย ซอสลากกนแบง/หวย ดอกเบย สงถงรอยละ 11.6

22

ภาพท 2.2 รอยละของครวเรอน จ าแนกตามการมหนสน และจ านวนหนสนเฉลยตอครวเรอน จ าแนกตามวตถประสงคของการกยม (ป 2554) แหลงทมา : ส านกงานสถตแหงชาต, 2555ก : 2. 2.3.2 การเปรยบเทยบรายได คาใชจาย และหนสนของครวเรอนรายภาค ป 2554 เมอพจารณารายได คาใชจาย และหนสนของครวเรอนเปนรายภาค พบวากรงเทพ ฯ และ 3 จงหวด คอ นนทบร ปทมธาน และสมทรปราการ มรายไดตอครวเรอนเฉลยสงกวาภาคอนมาก คอ 43,669 บาท โดยมคาใชจาย และจ านวนหนสนเฉลยตอครวเรอนสงสดเชนเดยวกน คอ 29,031 และ 220,226 บาท ตามล าดบ และมสดสวนของคาใชจายตอรายไดรอยละ 66.5 และพบวาครวเรอนในภาคกลางเปนภาคทมสดสวนของคาใชจายตอรายไดสงสด ถงรอยละ 83.4 ซงจะท าใหเกดการออม หรอช าระหนไดนอยมากเมอเทยบกบ ครวเรอนในภาคใตทมสดสวนของคาใชจายตอรายไดต าสด คอรอยละ 70.6 ซงสามารถเกบออม และมเงนช าระหนไดมากกวาภาคอนๆ

23

ภาพท 2.3 รายได คาใชจายเฉลยตอเดอน และจ านวนหนสนเฉลยตอครวเรอนทงสน จ าแนกตามสถานะทางเศรษฐสงคมของครวเรอน (ป 2554) แหลงทมา : ส านกงานสถตแหงชาต, 2555ก : 6. 2.3.3 การเปรยบเทยบรายได คาใชจาย และหนสนของครวเรอน ตามสถานะ ทางเศรษฐกจ สงคมของครวเรอน (ตามอาชพ) (ป 2554) เมอพจารณาตามอาชพ พบวาครวเรอนลกจางทปฏบตงานวชาชพ/ นกวชาการ/นกบรหาร มรายไดเฉลยสงสดถง 51,682 บาท รองลงมาไดแก ครวเรอนของผด าเนนธรกจทไมใชเกษตร เสมยน/พนกงาน/ผใหบรการ และ ครวเรอนผถอครองท าการเกษตรเปนเจาของทดน(31,916 21,957 และ 20,294 บาท ตามล าดบ) และรายไดต าสดใกลเคยงกนคอครวเรอนคนงานทวไป และครวเรอนประมง ปาไม ลาสตวฯ (13,046 และ 13,081 บาท ตามล าดบ) และพบวาครวเรอนอาชพใดมรายไดสง สวนใหญจะมคาใชจายและจ านวนเงน ทเปนหนสงเชนเดยวกน

24

ภาพท 2.4 แสดงรายไดและคาใชจายเฉลยตอเดอน และหนสนตอรายไดของครวเรอน (ป 2545 – 2554) แหลงทมา : ส านกงานสถตแหงชาต, 2555ก : 7.

2.4 ขอมลทวไปของกรงเทพมหานคร

ค าวา กรงเทพมหานคร แปลวา "พระนครอนกวางใหญดจเทพนคร" มาจากชอเตมวา กรงเทพมหานคร อมรรตนโกสนทร มหนทรายธยา มหาดลกภพ นพรตนราชธานบรรมย อดมราชนเวศนมหาสถาน อมรพมานอวตารสถต สกกะทตตยวษณกรรมประสทธ มความหมายวา พระนครอนกวางใหญ ดจเทพนคร เปนทสถตของพระแกวมรกต เปนมหานครทไมมใครรบชนะได มความงามอนมนคง และเจรญยง เปนเมองหลวงทบรบรณดวยแกวเกาประการ นารนรมยยง มพระราชนเวศใหญโตมากมาย เปนวมานเทพทประทบของพระราชาผอวตารลงมา ซงทาวสกกเทวราชพระราชทานให พระวษณกรรมลงมาเนรมตไว

โดยนามเดมทพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช (รชกาลท 1) โปรดเกลาฯ พระราชทานในตอนแรกนน ใชชอวา “กรงรตนโกสนทรอนทอโยธยา” ตอมาในในรชสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว (รชกาลท 3) ทรงแกนามพระนครเปน “กรงเทพมหานคร บวรรตนโกสนท มหนทอยธยา” จนถงรชสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว (รชกาลท 4)

25

ทรงเปลยนค าวา บวร เปน อมร เปลยนค าวา มหนทอยธยา โดยวธการสนธศพทเปน มหนทรายธยา และเตมสรอยนามตอ ทงเปลยนการสะกดค า สนท เปน สนทร จนเปนทมาของชอเตมของกรงรตนโกสนทร (กรงเทพฯ) ขางตน (พลาดศย สทธธญกจ, 2551 : 288)

ชอทางการของกรงเทพมหานครเมอถอดเปนอกษรโรมน คอ "Krung Thep Maha Nakhon" แตคนทวไปนยมทบศพทตามชอทผพดภาษาองกฤษเรยกเมองนวา "Bangkok" ซงมาจากชอเดมของกรงเทพมหานคร คอ "บางกอก"

กรงเทพมหานครไดชอวาเมองทมชอยาวทสดในโลกบนทกไวในกนเนสสบก แปลความเปนภาษาองกฤษวา

The Great City of Angels, the Supreme Repository for Divine Jewel, the Great Land Unconquerable, the Grand and Prominent Realm, the Royal and Delightful Capital City full of Nine Noble Gems, the Highest Royal Dwelling and Grand Palace, the Divine Shelter and Living Place of the Reincarnated Spirit.

2.4.1 ภมประเทศ กรงเทพมหานครมพนท 1,568.7 ตารางกโลเมตร เปนจงหวดทใหญเปนอนดบท 68 ของไทย เปนเมองทกวางทสดของโลก และเปนเมองทใหญเปนอนดบท 73 ของโลก ดวยมแมน าเจาพระยาซงทอดตวยาว 372 กโลเมตรพาดผานจงหวด ท าใหกรงเทพมหานครและจงหวดใกลเคยงเปนสวนหนงของทราบลมภาคกลางตอนลางของประเทศไทย ซงเปนพนทอดมสมบรณเหมาะแกการเพาะปลก พนทสวนมากในกรงเทพมหานครเปนทราบลม ตงอยบนพนทบรเวณดนดอนสามเหลยมปากแมน า ซงเกดจากตะกอนน า มระดบความสงจากระดบน าทะเลปานกลางประมาณ 1.50-2 เมตร โดยมความลาดเอยงจากทศเหนอสอาวไทยทางทศใต และเฉพาะลมแมน าเจาพระยาตอนลางจะอยสงกวาระดบน าทะเลไมเกน 1.50 เมตร ท าใหเกดปญหาน าทวมบอยครงในชวงฤดมรสม (พลาดศย สทธธญกจ, 2551 : 288)

2.4.2 อาณาเขตตดตอ กรงเทพมหานครมอาณาเขตทางบกตดตอกบจงหวดสมทรสาคร จงหวดนครปฐม จงหวดนนทบร จงหวดปทมธาน จงหวดฉะเชงเทรา และจงหวดสมทรปราการ สวนอาณาเขตทางทะเลอาวไทยตอนใน ตดตอจงหวดเพชรบร จงหวดสมทรสาคร จงหวดสมทรปราการ และจงหวดชลบร โดยมรายละเอยดดงน

26

ทศเหนอ มอาณาเขตตดตอกบจงหวดนนทบรและจงหวดปทมธาน ทศตะวนออก มอาณาเขตตดตอกบจงหวดฉะเชงเทรา ทศใต มอาณาเขตตดตอกบจงหวดสมทรปราการ และอาวไทย (สวนทเปนอาวไทยทเปนพนทเดมของจงหวดธนบร ปจจบนคอเขตบางขนเทยน ซงมอาณาเขตทางทะเลตดตอทางอาวไทยกบจงหวดสมทรสาคร จงหวดเพชรบร จงหวดชลบร และจงหวดสมทรปราการ จดทอยใตสดอยทละตจด 13 องศา 13 ลปดา 00 ฟลปดาเหนอ , ลองจจด 100 องศา 27 ลปดา 30 ฟลปดาตะวนออก ซงเปนการแบงตามพระราชบญญตก าหนดเขตจงหวดในอาวไทยตอนใน พ.ศ. 2502) ทศตะวนตก มอาณาเขตตดตอกบจงหวดสมทรสาครและจงหวดนครปฐม

2.4.3 เศรษฐกจ กรงเทพมหานครมรายไดหลกจากการเกบภาษมลคาเพม โดยในอดตทผานมารายไดนมมากกวาเงนทรฐบาลสนบสนน กรงเทพมหานครเปนเมองเศรษฐกจหลกของประเทศไทย ผลตภณฑมวลรวมในประเทศรอยละ 25 มาจากรงเทพมหานคร ซงมาจากการคาปลกและคาสงมากทสด รอยละ 24.31 รองลงมาไดแก อตสาหกรรมโรงงาน รอยละ 21.23 อตสาหกรรมขนสงและอตสาหกรรมสอสาร รอยละ 13.89 โรงแรมและภตตาคาร รอยละ 9.04 กรงเทพมหานครยงเปนอกเมองหนงทกลมทนขามชาตตองการเขามาท าธรกจในกรงเทพมหานครอยางตอเนอง โดยใน พ.ศ. 2529 บรษทญป นตางๆ ไดด าเนนการอยางจรงจงในการเคลอนไหวทจะยายฐานการผลตออกสตางประเทศ เปาหมายหนงคอ ทกรงเทพมหานคร จากการขยายธรกจของตางชาตสงผลใหมการจางแรงงานตางดาวเขามาท างานในกรงเทพมหานครจ านวนมาก สวนใหญมาจากประเทศเพอนบาน ซงเปนตวเรงใหเกดปญหาความแออดในกรงเทพมหานครมากขน แรงงานตางดาวเหลานถกยกเปนขอสนบสนนและเปนหลกฐานวา กรงเทพมหานครก าลงเผชญกบภาวะการขาดแคลนแรงงานเพราะโครงสรางประชากรในวยท างานลดนอยลง การคมนาคมเขาสกรงเทพมหานครมมากกวาจงหวดอน เชนทาอากาศยานสวรรณภมและทาอากาศยานดอนเมอง รวมถงถนนในกรงเทพมหานครทมจ านวน 451 สาย กรงเทพมหานครเปนทตงของนคมอตสาหกรรม 4 แหง ไดแก นคมอตสาหกรรมลาดกระบง นคมอตสาหกรรมบางชน นคมอตสาหกรรมอญธาน โครงการ 2 และ นคมอตสาหกรรมอญธาน ในป พ.ศ. 2552 เปนปแรกในรอบหาปทโครงสรางเศรษฐกจกรงเทพมหานครหดตวลงยกเวนภาคธนาคารและภาคบรหารภาครฐ

27

ในป พ.ศ. 2554 กรงเทพมหานครเปนนครทมคาครองชพสงเปนอนดบ 22 ของเอเชยและอนดบ 140 ของโลก ในขณะทกรงเทพฯไดอนดบคาครองชพแพงทสดของโลกเปนอนดบทอนดบ 66 โดยอโคโนมสต อนเทลลเจนซ ยนต (อไอย) หนวยงานวจยในเครอ อโคโนมสต กรป รายงานการจดอนดบเมองทมคาครองชพแพงทสดในโลกประจ าปพ.ศ. 2554 (พลาดศย สทธธญกจ, 2551 : 288)

2.5 งานวจยทเกยวของ ดวงใจ ทาค า (2544 : บทคดยอ) ไดท าการศกษาเรอง การวเคราะหทางเศรษฐศาสตรของคาใชจายในการอปโภคบรโภคของครวเรอนเกษตรในประเทศไทย โดยมวตถประสงคหลกของการศกษา คอ เพอวเคราะหและเปรยบเทยบคาใชจายในการอปโภคบรโภคของครวเรอนเกษตรในป 2538/39 และป 2541/42 และเพอศกษาความสมพนธระหวางรายไดของครวเรอนเกษตรกบคาใชจายในการอปโภคบรโภคของครวเรอนเกษตร ส าหรบขอมลทใชในการศกษาไดมาจากการส ารวจภาวะทางเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนเกษตรในปการผลต 2538/39 และป 2541/42 โดยส านกงานเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณผลการวเคราะห แสดงใหเหนวาคาใชจายเฉลยตอปของครวเรอนเกษตรเพมขนจาก 57,715.21 บาทตอครวเรอนในป 2538/39 เปน 73,083.00 บาทตอครวเรอนในป 2541/42 นอกจากนน ยงพบวารปแบบของคาใชจายเพอการอปโภคบรโภคของครวเรอนเกษตรในป 2538/39 และป 2541/42 มความแตกตางเพยงเลกนอย โดยในป 2538/39 คาใชจายหลกเพอการอปโภคบรโภคของครวเรอนเกษตรใน 3 หมวดแรก ประกอบดวย หมวดการขนสงสอสาร, หมวดเนอสตวและหมวดศาสนาและพธกรรม คดเปนรอยละ 19.71, 8.44 และ 7.75 ของคาใชจายเพอการอปโภคบรโภคทงหมด ในขณะทในป 2541/42 คาใชจายเพอการอปโภคบรโภคใน 3 หมวดหลก ประกอบดวย หมวดคาใชจายเพอการศกษา, หมวดการขนสงสอสารและหมวดเนอสตว คดเปนรอยละของคาใชจายเพอการอปโภคบรโภคเทากบ 11.40, 9.27 และ 8.85 ตามล าดบความสมพนธระหวางรายไดและคาใชจายในการอปโภคบรโภคของครวเรอนเกษตร สามารถวเคราะหโดยใชแบบจ าลอง ELES (แบบจ าลองการขยายระบบคาใชจายทเปนเสนตรง) ผลทไดจากการวเคราะหแสดงใหเหนวาคาความยดหยนของคาใชจายในทกหมวดสนคาและบรการมคานอยกวา 1 ทงในป 2538/39 และป 2541/42 อยางไรกตามส าหรบหมวดคาใชจายดานการศกษาพบวา คาความยดหยนของอปสงคเพอการศกษาเพมขนอยางเหนไดชด โดยในป 2538/39 มคาความยดหยนเทากบ 0.57 และเพมข นเปน 0.94 ในป 2541/42 นอกจากนน พบวาคาความยดหยนของคาใชจายจากป 2538/39 ถง 2541/42 มคาเพมขนในหมวดขาว, หมวดเนอสตว, หมวดน ามนและไขมน, หมวดผกและผลไม, หมวดคาเชอเพลงและไฟฟา,

28

หมวดคารกษาพยาบาล และหมวดคาใชจายในการเสยงโชคและบนเทง ในขณะทในหมวดเครองดมทไมมแอลกอฮอล, หมวดยาสบ, หมวดเสอผาเครองประดบ, หมวดการขนสงสอสารและหมวดศาสนาและพธกรรม คาความยดหยนจากป 2538/39 ถงป 2541/42 ลดลงอยางเหนไดชด ดงนนการเปลยนแปลงอยางมนยส าคญของความสมพนธระหวางรายไดและคาใชจายของครวเรอนเกษตรจงเปนสงททงภาครฐและเอกชนควรใหความส าคญ ณฐมธรา ภรเทเวศร (2547 : บทคดยอ) ไดท าการศกษาเรอง การวเคราะหคาใชจายของครวเรอนในการบรโภคผลไมในเขตกรงเทพมหานคร . โดยมวตถประสงคในการศกษา คอ เพอศกษาคาใชจายในการบรโภคผลไมของครวเรอนไทยในเขตกรงเทพมหานคร และเพอศกษาปจจยทมผลกระทบตอคาใชจายในการบรโภคผลไมของครวเรอนไทยเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษา พบวา คาความยดหยนของคาใชจายในการบรโภคผลไมโดยรวมตอรายไดมคามากกวา 0 แสดงวาผลไมเมอดโดยรวมแลวเปนสนคาฟมเฟอย และปจจยส าคญทเปนตวก าหนดคาใชจายในการบรโภคผลไมคอรายไดของครวเรอน และจ านวนสมาชกในครวเรอน โดยทการบรโภคผลไมขนอยกบรายไดเปนส าคญ ดงนน รฐบาลมการก าหนดนโยบายทเกยวของกบการเพมรายได เพอท าใหประชากรมการบรโภคผลไมเพมมากยงขน รชน เวยงกระโทก (2547 : บทคดยอ) ไดท าการศกษาเรอง กาประเมนโครงการคาใชจายส ารองเพอกระตนเศรษฐกจ : กรณศกษาโครงการเสรมสรางผ ประกอบการใหม โดยมวตถประสงคเพอ ศกษาผลการด าเนนงานโครงการเสรมสรางผประกอบการใหม เพอประเมนประสทธผลและประสทธภาพของการด าเนนโครงการ และเพอประเมนผลกระทบระยะสนทเกดขนจากการด าเนนโครงการ ผลการวจยพบวา การด าเนนโครงการเสรมสรางผประกอบการใหม จดกจกรรมฝกอบรมหลกสตรระยะยาว จ านวน 9 รน มผเขารวมกจกรรมทงหมด 274 คน ไดรบจดสรรงบประมาณ จ านวน 8,980,000 บาท กจกรรมบมเพาะธรกจหรออนบาลการลงทน มผเขารวมกจกรรม 15 คน ไดรบจดสรรงบประมาณจ านวน 3,400,000 บาท และกจกรรมบรการใหค าปรกษาดานการลงทน การจดตงธรกจและการบรหารจดการ มผเขารวมกจกรรม 369 คน ไดรบจดสรรงบประมาณจ านวน 4,000,000 บาท จากการประเมนประสทธผลของการด าเนนโครงการ ปรากฏวา กจกรรมการฝกอบรมหลกสตรระยะยาวในแตละรนมประสทธผลอยในระดบสง สวนกจกรรมอน ๆ มประสทธผลอยในระดบคอนขางสง เนองจากมจ านวนผเขารวมกจกรรมนอยกวาเปาหมาย ส าหรบประสทธภาพของการด าเนนโครงการ พจารณาจากอตราสวนระหวางประสทธภาพทพจารณาตนทน-ประสทธผล กบประสทธภาพตามเปาหมาย พบวา กจกรรมการฝกอบรมหลกสตรระยะยาวในแตละรนสวนใหญมประสทธภาพอยในระดบสง สวนกจกรรมอน ๆ มประสทธภาพอยในระดบต า ส าหรบการประเมนผลกระทบระยะสนทเกดขนจากการด าเนน

29

โครงการ พลวา กจกรรมการฝกอบรมหลกสตรระยะยาวเปนกจกรรมทมประสทธผลสงทสดในการสนบสนนใหเกดผประกอบการใหม และเปนกจกรรมทมประสทธภาพในการสนบสนนใหเกดผประกอบการใหมโดยเสยตนทนต าทสด พรพมล พนธพมาย (2550 : บทคดยอ) ไดท าการวจยเรอง การวเคราะหรปแบบคาใชจายในการบรโภคของครวเรอนไทย โดยมวตถประสงคเพอศกษารปแบบการบรโภคสนคาและบรการทง 11 กลมของครวเรอนไทยอยางเปนระบบภายใตแบบจ าลอง Quadratic Almost Ideal Demand System: QUAIDS ของ Banks, Blundell and Lewbel (1997) โดยพจารณาถงปจจยทางดานเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน ไดแก ภมภาค การครอบครองทอยอาศย คาใชจายทงหมดในการบรโภค อาย การศกษา และสถานภาพการท างานของหวหนาครวเรอน รวมทงขนาดและโครงสรางของครวเรอน (จ านวนเดก ผใหญ และผสงอายในครวเรอน) ทแตกตางกน เพอค านวณหาคา Equivalence scales ของครวเรอนอางอง (ครวเรอนทมผใหญ 1 คน) โดยใชในการถวงน าหนกจ านวนสมาชกในครวเรอนทมอายแตกตางกนเพอใหทราบถงระดบการบรโภคในแตละกลมอาย ตลอดจนการค านวณคาความยดหยนตอคาใชจายของครวเรอนในสนคาและบรการทง 11 กลมทแตกตางกนตามลกษณะเฉพาะของครวเรอน โดยอาศยขอมลจากรายงานการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน พ.ศ. 2547 ของส านกงานสถตแหงชาต จากผลการศกษาพบวา ปจจยทางดานเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนมอทธพลในการก าหนดรปแบบการบรโภคของครวเรอนในสนคาและบรการทง 11 กลม อยางมนยส าคญทางสถต และเมอค านวณคาความยดหยนตอคาใชจายเฉลยทงหมดของครวเรอนพบวาสนคาจ าเปนในสายตาของครวเรอนไทยไดแก อาหารและเครองดมทไมมแอลกอฮอล(ทงบรโภคในบานและนอกบาน) เครองดมทมแอลกอฮอลและยาสบ คาใชจายสวนบคคล และทอยอาศยและเครองใชภายในบาน สวนสนคาฟมเฟอยในสายตาของครวเรอนไทย ไดแก เครองนงหมและรองเทา คาตรวจรกษาพยาบาลและคายา การเดนทางและการสอสาร การบนเทงและการอาน การศกษา และคาใชจายเบดเตลด นอกจากนนผลการศกษาไดแสดงใหเหนวา ขนาดและโครงสรางของครวเรอนเปนปจจยส าคญในการศกษารปแบบคาใชจายในการบรโภคของครวเรอน เนองจากคา Equivalence scales ของสมาชกครวเรอน 3 กลม ไดแก กลมเดก (0 – 14 ป) กลมผใหญ (15 – 59 ป) และกลมผสงอาย (60 ปขนไป) มคาแตกตางกน โดยกลมผใหญมคาสงสดเทากบ 0.2245 รองลงมาคอ กลมเดก มคาเทากบ 0.1923 และกลมผสงอายมคานอยทสดเทากบ 0.1700

30

2.6 กรอบแนวคดในการวจย

จากการศกษา แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ผวจยสามารถก าหนดกรอบแนวคดการวจยเรอง “ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร” ดงแสดงตามภาพท 2.5

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ภาพท 2.5 กรอบแนวคดในการวจย

ปจจยสวนบคคล 1. เพศ 2. อาย 3. อาชพ 4. สถานภาพการสมรส 5. ระดบการศกษา 6. รายไดเฉลยตอเดอน 7. สมาชกในครอบครว

พฤตกรรมของผบรโภค อทธพลทางสงคม อทธพลสวนบคคล กลมอางอง ครอบครว ชนทางสงคม กลมวฒนธรรม อทธพลทางจตวทยา การจงใจ การรบร การเรยนร บคลกภาพ คานยมและความเชอ ทศนคต วถการด ารงชวต

ลกษณะของคาใชจาย 1. คาใชจายเพอการอปโภคบรโภค 1.1 อาหารและเครองดม 1.2 เครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ 1.3 ทอยอาศย 1.4 เครองนงหมและรองเทา และคาใชจายภายในบาน 1.5 คาใชจายสวนบคคล 1.6 เวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล 1.7 การเดนทางและการสอสาร 1.8 การบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา 2. คาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค

31

บทท 3

วธด าเนนการวจย

ในการวจย เรอง ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร ผวจยไดก าหนดวธด าเนนการวจย ดงน

3.1 ประชากรและตวอยาง 3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.3 วธการเกบรวบรวมขอมล 3.4 วธการวเคราะหขอมล

3.1 ประชากรและตวอยาง 3.1.1 ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ประชาชนทอาศยอยในกรงเทพมหานคร มอายระหวาง 20 – 60 ป โดยเปนผมงานท า ทงหมด 50 เขต ซงมประชากรรวมทงสน 4,403,770 คน (ส านกงานสถตแหงชาต, 2555ข)

3.1.2 ขนาดตวอยาง ขนาดตวอยางในการวจยครงนไดจากสตรการค านวณขนาดตวอยางตามหลกสถต

(Cochran, 1997 : 186) ดงน

เมอ N = ขนาดประชากร (4,403,770 คน) P* = คาสดสวนทสนใจ (ในทนก าหนดใหเทากบ 0.5) α = 0.05 ท าให Z α/2 = Z0.0025 = 1.96 e = 0.05

32

ดงนน n = 0.5(1-0.5) (4,403,770) (3.84) (4,403,770)(0.0025) + 0.5(1-0.5) (3.84) n = 384.1

ดงนน ขนาดตวอยางจะเทากบ 384 คน 3.1.3 แผนการสมตวอยาง แผนการสมตวอยาง ก าหนดวธการสมตวอยางแบบแบงชนภม (Two – stage stratified sampling) ดงน ขนท 1 การแบงกรงเทพมหานครฯ ออกตามเปนกลมเขต 12 กลม ตามการแบงพนทของกรงเทพมหานคร คอ กลมรตนโกสนทร กลมลมพน กลมวภาวด กลมเจาพระยา กลมกรงธนบร กลมตากสน กลมพระนครเหนอ กลมบรพา กลมสวนทวงศ กลมศรนครนทร กลมมหาสวสด และกลมสนามชย โดยมรายละเอยด ดงน

1) กลมรตนโกสนทร ไดแก เขตดสต เขตพระนคร เขตสมพนธวงส และเขตปอมปราบฯ

2) กลมลมพน ไดแก เขตปทมวน เขตสาทร เขตวฒนา และเขตบางรก 3) กลมวภาวด ไดแก เขตจตจกร เขตบางซอ เขตพญาไท เขตดนแดง เขตหวยขวาง

และเขตราชเทว 4) กลมเจาพระยา ไดแก เขตคลองเตย เขตบางคอแหลม เขตยานนาวา เขตพระโขนง

และเขตบางนา 5) กลมกรงธนบร ไดแก เขตบางกอกนอย เขตบางพลด เขตบางกอกใหญ

เขตคลองสาน และเขตธนบร 6) กลมตากสน ไดแก เขตภาษเจรญ เขตจอมทอง และเขตราษฏรบรณะ 7) กลมพระนครเหนอ ไดแก เขตบางเขน เขตหลกส เขตดอนเมอง เขตสายไหม และ

เขตลาดพราว 8) กลมบรพา ไดแก เขตบางกะป เขตคนนายาว เขตวงทองหลาง เขตบงกม

เขตสะพานสง และเขตสวนหลวง 9) กลมสวนทวงศ ไดแก เขตคลองสามวา และเขตหนองจอก 10) กลมศรนครนทร ไดแก เขตลาดกระบง เขตประเวศ และเขตมนบร 11) กลมมหาสวสด ไดแก เขตทววฒนา เขตตลงชน เขตบางแค และเขตหนองแขม 12) กลมสนามชย ไดแก เขตบางขนเทยน เขตบางบอน และเขตทงคร

33

สมเขต 1 เขต แตละกลมเขตดงกลาวขางตน โดยการจบฉลาก ผลการจบฉลาก ไดเขตทจะเกบขอมลรวมทงสน 12 เขต ดงน

1) กลมรตนโกสนทร ไดแก เขตดสต 2) กลมลมพน ไดแก เขตวฒนา 3) กลมวภาวด ไดแก เขตหวยขวาง 4) กลมเจาพระยา ไดแก เขตยานนาวา 5) กลมกรงธนบร ไดแก เขตบางกอกนอย 6) กลมตากสน ไดแก เขตภาษเจรญ 7) กลมพระนครเหนอ ไดแก เขตหลกส 8) กลมบรพา ไดแก เขตบางกะป 9) กลมสวนทวงศ ไดแก เขตหนองจอก 10) กลมศรนครนทร ไดแก เขตมนบร 11) กลมมหาสวสด ไดแก เขตบางแค 12) กลมสนามชย ไดแก เขตบางบอน

ขนท 2 สดสวนในแตละเขต ทสมไดจากชนท 1 จะสมตวอยางประชาชนทอาศยอยในพนทเขตตาง ๆ ดงกลาว โดยขนาดตวอยางในแตละเขตจะเปนสดสวนกบขนาดประชากร ซงค านวณไดจากสตรดงน จ านวนตวอยางในแตละกลม/ชน = ขนาดตวอยางทงหมด X ขนาดประชากรในแตละเขต จ านวนประชากรทงหมด

34

ตารางท 3.1 ขนาดตวอยางจ าแนกตามเขตทสมได

เขต ขนาดประชากร ขนาดตวอยาง 1. เขตดสต 108,815 38 2. เขตวฒนา 60,490 21 3. เขตหวยขวาง 78,207 27 4. เขตยานนาวา 45,772 16 5. เขตบางกอกนอย 46,537 17 6. เขตภาษเจรญ 130,493 46 7. เขตหลกส 46,764 16 8. เขตบางกะป 148,645 52 9. เขตหนองจอก 53,030 19 10. เขตมนบร 136,236 48 11. เขตบางแค 192,276 67 12. เขตบางบอน 47,110 17

รวม 1,094,375 384

3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.2.1 แบบสอบถาม เครองมอทใชในการเกบรวมรวมขอมลในครงนเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ทผวจยไดพฒนาจากการศกษาแนวคดและทฤษฏตาง ๆ อกทงการน าผลการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน พ.ศ. 2553 มาปรบใชในการเกบขอมลในสวนของคาใชจาย โดยแบบสอบถามสามารถแบงออกเปน 4 สวนดงน สวนท 1 ลกษณะสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย อาชพ สถานภาพการสมรส รายไดเฉลยตอเดอน และระดบการศกษา สวนท 2 ลกษณะของคาใชจายของประชาชนทอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก คาใชจายเพอการอปโภคบรโภค และคาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค สวนท 3 ปจจยในคาใชจายของประชาชน มดงน

35

1) อทธพลทางสงคม ไดแก 1) อทธพลสวนบคคล 2) กลมอางอง 3) ครอบครว 4) ชนทางสงคม และ 5) กลมวฒนธรรม 2) อทธพลทางจตวทยา ไดแก 1) การจงใจ 2) การรบร 3) การเรยนร 4) บคลกภาพ 5) คานยมและความเชอ 6) ทศนคต และ 7) วถการด ารงชวต โดยใชมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ของ Likert แบงออกเปน 5 ระดบ โดยมการก าหนดคะแนนตามสเกล ดงน ระดบคะแนน 5 หมายถง ระดบความคดเหนมากทสด ระดบคะแนน 4 หมายถง ระดบความคดเหนมาก ระดบคะแนน 3 หมายถง ระดบความคดเหนปานกลาง ระดบคะแนน 2 หมายถง ระดบความคดเหนนอย ระดบคะแนน 1 หมายถง ระดบความคดเหนนอยทสด จากหลกเกณฑดงกลาวสามารถแปลความหมายระดบคะแนนไดดงน

คะแนนเฉลย 1.00 - 1.50 หมายถง ระดบความคดเหนนอยทสด 1.51 - 2.50 หมายถง ระดบความคดเหนนอย 2.51 - 3.50 หมายถง ระดบความคดเหนปานกลาง 3.51 - 4.50 หมายถง ระดบความคดเหนบรการมาก 4.51 – 5.00 หมายถง ระดบความคดเหนมากทสด

3.2.2 การทดสอบเครองมอ ผวจยด าเนนการทดสอบเครองมอเพอใชในการวจย ดงน 1) การหาความเทยง (Validity) โดยน าแบบสอบถามทผวจยไดสรางขน ไปเสนอตออาจารยทปรกษา และผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน เพอท าการตรวจสอบความถกตองเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) 2) การหาคาความเชอมน (Reliability) โดยน าแบบสอบถามไปทดลอง (Try – out) ใชกบกลมทนอกเหนอจากกตวอยางแตมลกษณะเหมอนกน จ านวน 30 คน แลวน ามาวเคราะหเพอหาความเชอมนโดยใชวธการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ตามวธของ ครอนบาค (Cronbach) ไดคาสมประสทธความเชอมน (Reliability Coefficient) ของแบบสอบถามในตอนท 3 ปจจยทมอทธพลตอคาใชจาย มคาความเชอมนดงน (1) อทธพลทางสงคม มคาความเชอมนเทากบ 0.9486 (2) อทธพลทางจตวทยา มคาความเชอมนเทากบ 0.9496

36

3.3 วธการเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการตามขนตอน ดงน 1) ก าหนดจดมงหมายของการด าเนนการวจย 2) ศกษาคนควาแนวคดทฤษฎ และรายงานการวจยทเกยวของ 3) สรางแบบสอบถามปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร 4) ตรวจสอบคณภาพเครองมอ 5) จดท าแบบสอบถาม จ านวน 384 ชด 6) รวบรวมเกบขอมลกบตวอยางตามทไดก าหนดไว 7) ท าการตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถาม หากแบบสอบถามไมสมบรณ ใหท าการคดออก และเกบขอมลใหมเทากบจ านวนแบบสอบถามทขาดออกไป

3.4 วธวเคราะหขอมล

เพอใหผลการวจยมความถกตองและรวดเรวมากทสด ผวจยไดบนทกและประมวลผลขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปเพอการวจย วเคราะหและประมวลผลขอมลดงน

3.4.1 สถตพรรณนา (Descriptive statistics) ซงเปนการหาคาทางสถตพนฐานเพอแสดง การกระจายของค าตอบหรอความคดเหน และอธบายลกษณะของขอมลในเบองตนโดยใชการหาจ านวน รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(Standard Deviation: S.D.) ทงนเพอน ามาสรประดบคณภาพโดยรวบรวมแตละดาน ซงจะใชในการทดสอบตวแปรตอไป 3.4.2 สถตอนมาน (Inferential Statistic) ไดแก การวเคราะหสมการถดถอยพหคณแบบเปนขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis) โดยมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

บทท 4

ผลการวจย

ผลการวจยเรอง “ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร” ในบทนผวจยไดน าผลเสนอผลการศกษาวจย โดยแบงออกเปน 3 สวน ดงน 4.1 ผลการศกษาลกษณะสวนบคคลของตวอยาง 4.2 ผลการศกษาคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร 4.3 ผลการศกษาระดบความคดเหนในอทธพลทางสงคมและอทธพลทางจตวทยาทเกยวของกบพฤตกรรมของของประชาชนในกรงเทพมหานคร

4.1 ผลการศกษาลกษณะสวนบคคลของตวอยาง

ในการศกษาเรอง “ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร” ไดท าการเกบรวบรวมขอมลจากประชาชนทอาศยอยในกรงเทพมหานคร โดยใชแบบสอบถามจ านวน 384 ชด ซงผลของลกษณะสวนบคคลของตวอยาง แสดงไวดงในตารางท 4.1 ตารางท 4.1 จ านวนและรอยละของตวอยางจ าแนกตามลกษณะสวนบคคล (n = 384)

ตวแปร จ านวน รอยละ

เพศ ชาย 149 38.8 หญง 235 61.2 อาย นอยกวา 30 ป 160 41.6 31 – 40 ป 132 34.4 41 – 50 ป 71 18.5 มากกวา 50 ป ขนไป 21 5.5

38

ตารางท 4.1 (ตอ)

ตวแปร จ านวน รอยละ

อาชพ ประกอบธรกจสวนตว 65 16.9 รบราชการ/รฐวสาหกจ 88 22.9 บรษทเอกชน 144 37.5 อน ๆ (รบจาง,เกษตรกร, คาขาย) 87 22.7 สถานภาพการสมรส โสด 199 51.8 สมรส 148 38.6 หยาราง 37 9.6 ระดบการศกษา ต ากวาปรญญาตร 78 20.3 ปรญญาตร 251 65.4 สงกวาปรญญาตร 55 14.3 รายไดเฉลยตอเดอน นอยกวาหรอเทากบ 10,000 บาท 45 11.7 10,001 – 20,000 บาท 174 45.3 20,001 – 30,000 บาท 81 21.1 30,001 – 40,000 บาท 40 10.4 40,001 บาท ขนไป 44 11.5 จ านวนสมาชกในครอบครว 1 – 2 คน 83 21.6 3 – 4 คน 175 45.6 5 คน ขนไป 126 32.8 การเปนผมคาใชจายเปนหลกในครอบครว ใช 143 37.2 ไมใช 241 62.8

39

จากตารางท 4.1 สามารถสรปไดดงน เพศ พบวา ผตอบแบบสอบถามเปนเพศหญงมากทสด จ านวน 235 คน คดเปนรอยละ 61.2 และผชาย จ านวน 149 คน คดเปนรอยละ 38.8 อาย พบวา ผตอบแบบสอบถามมอายนอยกวา 30 ป มากทสด จ านวน 160 คน คดเปนรอยละ 41.6 รองลงมาคอ อายระหวาง 31 – 40 ป จ านวน 132 คน คดเปนรอยละ 34.4 และ อายระหวาง 41 – 50 ป จ านวน 71 คน คดเปนรอยละ 18.5 และนอยทสดคอ อายมากกวา 50 ป ขนไป จ านวน 21 คน คดเปนรอยละ 5.5 อาชพ พบวา ผตอบแบบสอบถามท างานบรษทเอกชนมากทสด จ านวน 144 คน คดเปนรอยละ 37.5 รองลงมาคอ รบราชการ/รฐวสาหกจ จ านวน 88 คน คดเปนรอยละ 22.9 และอน ๆ (รบจาง,เกษตรกร,คาขาย) จ านวน 87 คน คดเปนรอยละ 22.7 และนอยทสดคอ ประกอบธรกจสวนตว จ านวน 65 คน คดเปนรอยละ 16.9 สถานภาพการสมรส พบวา ผตอบแบบสอบถามมสถานภาพโสดมากทสด จ านวน 199 คน คดเปนรอยละ 51.8 รองลงมาคอ สมรส จ านวน 148 คน คดเปนรอยละ 38.6 และหยาราง จ านวน 37 คน คดเปนรอยละ 9.6 วฒการศกษา พบวา ผตอบแบบสอบถามระดบปรญญาตรมากทสด จ านวน 251 คน คดเปนรอยละ 65.4 รองลงมาคอ มการศกษาระดบต ากวาปรญญาตร จ านวน 78 คน คดเปนรอยละ 20.3 และนอยทสดคอสงกวาปรญญาตร จ านวน 55 คน คดเปนรอยละ 14.3 รายไดเฉลยตอเดอน พบวา ผตอบแบบสอบถามมรายไดเฉลยตอเดอนมากทสด 10,001 – 20,000 บาท จ านวน 174 คน คดเปนรอยละ 45.3 รองลงมาคอ 20,001 – 30,000 บาท จ านวน 81 คน คดเปนรอยละ 21.1 และนอยกวาหรอเทากบ 10,000 บาท จ านวน 45 คน คดเปนรอยละ 11.7 และ 40,001 บาท ขนไป จ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 11.5 และนอยทสดคอ 30,001 – 40,000 บาท จ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 10.4 จ านวนสมาชกในครอบครว พบวา ผตอบแบบสอบถามมจ านวนสมาชกในครอบครว 3 – 4 คน จ านวน 175 คน คดเปนรอยละ 45.6 รองลงมาคอ สมาชกในครอบครว 5 คนขนไป จ านวน 126 คน คดเปนรอยละ 32.8 และจ านวนสมาชก 1 – 2 คน จ านวน 83 คน คดเปนรอยละ 21.6 การเปนผมคาใชจายเปนหลกในครอบครว พบวา ผตอบแบบสอบถามไมใชผมคาใชจายเปนหลกในครอบครว จ านวน 241 คน คดเปนรอยละ 62.8 และเปนผใชจายหลกในครอบครว จ านวน 143 คน คดเปนรอยละ 37.2

40

4.2 ผลการศกษาคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร 4.2.1 คาใชจายเกยวกบการอปโภคบรโภค คาใชจายทเกยวกบการอปโภคบรโภคจะประกอบไปดวย 8 หมวด คอ หมวดอาหารและเครองดม หมวดเครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ หมวดทอยอาศย หมวดเครองนงหมและรองเทา และคาใชจายภายในบาน หมวดคาใชจายสวนบคคล หมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล หมวดการเดนทางและการสอสาร และหมวดการบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา ซงคาใชจายของประชาชนในแตละหมวดมดงน ตารางท 4.2 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดอาหารและเครองดม

อาหารและเครองดม คาใชจายโดยเฉลย

(บาท/เดอน) มคนจายให ไมมกจกรรมน

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ 1. อาหารปรงทบาน 2,810.34 107 27.9 103 26.8 2. ซออาหารมาบรโภคทบาน 1,927.89 83 21.6 50 13.0 3. อาหารทบรโภคนอกบาน 2,646.74 68 17.7 52 13.5 4. เครองดมทไมมแอลกอฮอล 737.70 40 10.4 185 48.2

คาใชจายหมวดอาหารและเครองดมมากทสดคอ อาหารปรงทบาน มคาใชจาย 2510.34 บาทตอเดอน ไมรวมทมคนจายใหรอยละ 27.9 ไมมกจกรรมน 26.8 รองลงมาคอ อาหารทบรโภคนอกบาน มคาใชจาย 2,646.74 บาทตอเดอน ไมรวมทมคนจายใหรอยละ 17.7 ไมมกจกรรมนรอยละ 13.5 และนอยทสดคอ เครองดมทไมมแอลกอฮอล มคาใชจาย 737.70 บาทตอเดอน และไมรวมทมคนจายใหรอยละ 10.4 และไมมกจกรรมน 48.2 (ดงตารางท 4.2)

41

ตารางท 4.3 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดแอลกอฮอล และยาสบ

เครองดมทมแอลกอฮอลและยาสบ คาใชจายโดยเฉลย (บาท/เดอน)

มคนจายให ไมมกจกรรมน

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ 1. เครองดมแอลกอฮอลซอดมทบาน 915.16 13 3.4 310 80.7 2. เครองดมแอลกอฮอลซอดมนอกบาน

993.06 12 3.1 300 78.1

3. ยาสบ หมาก ยานตถ และอนๆ 492.88 1 0.3 343 89.3 คาใชจายในหมวดเครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ มคาใชจายมากทสดคอ เครองดมแอลกอฮอลซอดมนอกบาน มคาใชจาย 993.06 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 3.1 ไมมกจกรรมนรอยละ 78.1 รองลงมาคอ เครองดมแอลกอฮอลซอดมทบาน มคาใชจาย 915.16 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 3.4 ไมมกจกรรมนรอยละ 80.7 และนอยทสดคอ ยาสบ หมาก ยานตถ และอนๆ มคาใชจาย 492.88 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 3.1 ไมมกจกรรมนรอยละ 78.1 (ดงตารางท 4.3)

42

ตารางท 4.4 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดทอยอาศย

คาใชจายในดานทอยอาศย คาใชจายโดยเฉลย (บาท/เดอน)

มคนจายให ไมมกจกรรมน

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ 1. คาเชาทอยอาศย (เชน คาเชาบาน คาเชาทพก คาผอนบาน เปนตน)

3,912.92 36 9.4 228 59.4

2. เครองแตงบานและสงทอส าหรบใชในบานเครองใชสอยเบดเตลดภายในบาน

1,353.49 62 16.1 236 61.5

คาใชจายในหมวดทอยอาศยมคาใชจายมากทสด คอ คาเชาทอยอาศย (เชน คาเชาบาน คาเชาทพก คาผอนบาน เปนตน) มคาใชจาย 3,912.92 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 9.4 ไมมกจกรรมนรอยละ 59.4 เครองแตงบานและสงทอส าหรบใชในบานเครองใชสอยเบดเตลดภายในบาน มคาใชจาย 1,353.49 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 16.1 ไมมกจกรรมนรอยละ 61.5 (ดงตารางท 4.4)

43

ตารางท 4.5 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดเครองนงหมรองเทาและคาใชจายภายในบาน เครองนงหมรองเทา และคาใชจาย

ภายในบาน คาใชจายโดยเฉลย

(บาท/เดอน) มคนจายให ไมมกจกรรมน

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ 1. ผา เสอผาและเครองแตงกาย 1,555.21 50 13.0 98 25.5 2. รองเทา 837.44 43 11.2 146 38.0 3. คาเชอเพลง (เชน คากาซหงตม) 464.02 91 23.7 161 41.9 4. คาไฟฟา 1,260.05 110 28.6 52 13.5 5. คาน า เชน คาน าประปา 355.43 96 25.0 58 15.1 6. คาใชจายในการท าความสะอาด 774.58 39 10.2 286 74.5 7. คาจางบคคลใหบรการในครวเรอน

1,292.50 32 8.3 332 86.5

คาใชจายหมวดเครองนงหมและรองเทาและคาใชจายภายในบาน มคาใชจายมากทสดคอ ผา เสอผาและเครองแตงกาย มคาใชจาย 1,555.21 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 13.0 ไมมกจกรรมนรอยละ 25.5 รองลงมาคอ คาจางบคคลใหบรการในครวเรอน มคาใชจาย 1,292.50 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 8.3 ไมมกจกรรมนรอยละ 86.5 และนอยทสดคอ คาน า เ ชน คาน าประปา มคาใช จาย 355.43 บาทตอเดอน และไมรวมมคนจายใหรอยละ 3.1 ไมมกจกรรมนรอยละ 78.1 (ดงตารางท 4.5)

44

ตารางท 4.6 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดคาใชจายสวนบคคล

คาใชจายสวนบคคล คาใชจายโดยเฉลย

(บาท/เดอน) มคนจายให ไมมกจกรรมน

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ 1. ของใชสวนบคคล (เชน เครองส าอางตาง ๆ สบ ยาสฟน ยาสระผม เปนตน)

1,092.51 62 16.1 27 7.0

2. คาบรการสวนบคคล (เชน คาบรการสปา คาท าผม เปนตน)

615.99 14 3.6 183 47.7

คาใชจายหมวดคาใชจายสวนบคคลมคาใชจายทมากทสดคอ ของใชสวนบคคล(เชน เครองส าอางตาง ๆ สบ ยาสฟน ยาสระผม เปนตน) มคาใชจาย 1092.51 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 16.1 ไมมกจกรรมนรอยละ 7.0 และคาบรการสวนบคคล (เชน คาบรการสปา คาท าผม เปนตน) มคาใชจาย 615.99 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 3.6 ไมมกจกรรมนรอยละ 47.7 (ดงตารางท 4.6)

45

ตารางท 4.7 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล

เวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล

คาใชจายโดยเฉลย (บาท/เดอน)

มคนจายให ไมมกจกรรมน

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ 1. ยาและเวชภณฑ 823.71 60 15.6 196 51.0 2. คารกษาพยาบาล (คนไขนอก)

433.33 47 12.2 275 71.6

3. คารกษาพยาบาล (คนไขใน) 594.16 60 15.6 284 74.0 คาใชจายในดานเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาลมคาใชจายทมากทสดคอ ยาและเวชภณฑ มคาใชจาย 823.71 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 15.6 ไมมกจกรรมนรอยละ 51.0 รองลงมาคอ คารกษาพยาบาล (คนไขใน) มคาใชจาย 594.16 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 15.6 ไมมกจกรรมนรอยละ 74.0 และนอยทสดคอ คารกษาพยาบาล (คนไขนอก) 433.33 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 12.2 ไมมกจกรรมนรอยละ 71.6 (ดงตารางท 4.7)

46

ตารางท 4.8 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดการเดนทางและการสอสาร

การเดนทางและการสอสาร คาใชจายโดยเฉลย

(บาท/เดอน) มคนจายให ไมมกจกรรมน

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ 1. คาซอยานพาหนะ (เชน คาผอนรถ)

6,975.60 52 13.5 238 62.0

2. คาใชจายเกยวกบยานพาหนะ(เชน คาน ามน คาลางรถ คาซอมรถ เปนตน)

3,501.94 49 12.8 155 40.4

3. การเดนทางตามปกต (เชน คาแทกซ คารถเมล)

1,067.11 11 2.9 214 55.7

4. การสอสาร (เชน คาใชบรการมอถอ คาอนเตอรเนต)

773.85 22 5.7 25 6.5

5. การเดนทางในโอกาสพเศษ และทองเทยว

818.93 41 10.7 174 45.3

คาใชจายดานการเดนทางและการสอสารมคาใชจายทมากทสดคอ คาซอยานพาหนะ (เชน คาผอนรถ) มคาใชจาย 6,975.60 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 13.5 ไมมกจกรรมนรอยละ 62.0 รองลงมาคอ คาใชจายเกยวกบยานพาหนะ(เชน คาน ามน คาลางรถ คาซอมรถ เปนตน) มคาใชจาย 3,501.94 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 12.8 ไมมกจกรรมนรอยละ 40.4 และนอยทสดคอ การสอสาร(เชน คาใชบรการมอถอ คาอนเตอรเนต) 773.85 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 5.7 ไมมกจกรรมนรอยละ 6.5 (ดงตารางท 4.8)

47

ตารางท 4.9 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดการบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา

การบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา

คาใชจายโดยเฉลย (บาท/เดอน)

มคนจายให ไมมกจกรรมน

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ 1. อปกรณการบนเทงและกฬา เครองเลน สตวเลยงไมประดบ

948.55 30 7.8 285 74.2

2. คาใชจายเกยวกบการบนเทง 939.34 34 8.9 228 59.4 3. คาใชจายเกยวกบการออกก าลงกาย/เลนกฬา เชน คาเชาสนาม คาสมาชกรายเดอน

1,204.00 12 3.1 322 83.9

4. การศกษา (ส าหรบตวเอง และ/หรอ ครอบครว)

3,077.75 34 8.9 259 67.4

คาใชจายในดานการบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษ มคาใชจายทมากทสดคอ การศกษา(ส าหรบตวเอง และ/หรอ ครอบครว) มคาใชจาย 3,077.75 บาท ไมรวมมคนจายใหรอยละ 8.9 ไมมกจกรรมนรอยละ 67.4 ตอเดอนรองลงมาคอ คาใชจายเกยวกบการออกก าลงกาย/เลนกฬา เชน คาเชาสนาม คาสมาชกรายเดอน มคาใชจาย 1,204.00 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 3.1 ไมมกจกรรมนรอยละ 83.9 และนอยทสดคอ คาใชจายเกยวกบการบนเทง มคาใชจาย 939.34 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 7.8 ไมมกจกรรมนรอยละ 74.2 (ดงตารางท 4.9)

48

4.2.3 คาใชจายเกยวกบการอปโภคบรโภค

คาใชจายเกยวกบการอปโภคบรโภคมกจกรรมยอยทงหมด 10 กจกรรม ซงขอค าถาม จะเกยวกบคาสมาชก คาภาษ กองทนเลยงชพ เงนท าบญ และเงนการพนน เปนตน

ตารางท 4.10 คาใชจายเฉลยของกจกรรมตาง ๆ ในหมวดทไมเกยวกบอปโภคบรโภค

คาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค คาใชจายโดยเฉลย

(บาท/เดอน) มคนจายให ไมมกจกรรมน

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ 1. คาสมทบกองทนส ารองเลยงชพหรอ กบข. และเงนสมทบประกนสงคม คาสมาชกสหกรณออมทรพย (รายการทหกจากเงนเดอนโดยตรง)

1,162.47 8 2.1 228 59.4

2. คาสมาชกกลมอาชพ 700.00 6 1.6 371 96.6 3. เงน/สงของทสงใหบคคลนอกครวเรอน

2,781.54 5 1.3 314 81.8

4. บรจาคเงน/สงของใหแกองคกรตาง ๆ 425.86 6 1.6 349 90.9 5. เงนท าบญ/เงนชวยเหลออน ๆ 526.96 4 1.0 242 63.0 6. คาซอสลากกนแบง/หวยของรฐ/และการพนนอน ๆ

551.50 1 0.3 276 71.9

7. คาดอกเบย/ดอกเบยแชร 2,117.90 0 0.00 333 86.7 8. คาเบยประกนภย/ทรพยสน/ประกนชวต 1,450.00 31 8.1 231 60.2 9. ภาษ/ธรรมเนยม/คาปรบ 559.60 28 7.3 296 77.1 10. คาสมาชกรายปอน ๆ (เชน คาสมาชกนตยสาร คาสมาชกสถานออกก าลงกาย ฯลฯ)

116.85 8 2.0 332 86.0

คาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภคในรายเดอนมคาใชจายมากทสดคอ เงน/สงของทสงใหบคคลนอกครวเรอน มคาใชจาย 2,781.54 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 1.3 ไมมกจกรรมนรอยละ 81.8 รองลงมาคอ คาดอกเบย/ดอกเบยแชร มคาใชจาย 2,117.90 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 0.00 ไมมกจกรรมนรอยละ 86.7 และนอยทสดคอ คาสมาชกรายปอน ๆ

49

(เชน คาสมาชกนตยสาร คาสมาชกสถานออกก าลงกาย ฯลฯ) มคาใชจาย 116.85 บาทตอเดอน ไมรวมมคนจายใหรอยละ 2.0 ไมมกจกรรมนรอยละ 86.0 (ดงตารางท 4.10)

4.3 ผลการศกษาระดบความคดเหนในอทธพลทางสงคมและอทธพลทางจตวทยาท เกยวของกบพฤตกรรมของของประชาชนในกรงเทพมหานคร

4.3.1 ระดบพฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลทางสงคม

พฤตกรรมผบรโภคในดานอทธพลทางสงคมจะประกอบไปดวยพฤตกรรมใน 5 ดาน คอ กลมอางอง กลมวฒนธรรม ครอบครว อทธพลบคคล และชนทางสงคม ซงระดบพฤตกรรมมดงน

ตารางท 4.11 ระดบพฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลทางสงคมในภาพรวม

ดานอทธพลทางสงคม คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ พฤตกรรรม

1. ดานกลมอางอง 3.17 0.465 ปานกลาง 2. ดานกลมวฒนธรรม 3.17 0.4957 ปานกลาง 3. ดานครอบครว 3.16 0.444 ปานกลาง 4. ดานอทธพลบคคล 3.10 0.347 ปานกลาง 5. ดานชนทางสงคม 3.07 0.430 ปานกลาง

รวม 3.07 0.6213 ปานกลาง

ระดบพฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลทางสงคมในภาพรวม เทากบ 3.07 ระดบพฤตกรรมอยในระดบมาก ในรายดาน พบวา ดานกลมอางองและดานกลมวฒนธรรมมคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.07 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ดานครอบครว มคาเฉลย 3.16 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ดานชนทางสงคม มคาเฉลย 3.07 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.11)

50

ตารางท 4.12 พฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลบคคล

ดานอทธพลบคคล คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ พฤตกรรรม

1. ทานมกนกถงค าแนะน าของบคคลใกลชดกอนการตดสนใจซอสนคาและบรการของทาน

3.19 0.919 ปานกลาง

2. เมอทานไดยนการบอกเลาเกยวกบสนคาหรอบรการแบบปากตอปากทานจะซอสนคาหรอบรการนนทนท

3.15 0.957 ปานกลาง

3. เมอเหนหรอไดยนโฆษณาทางทววทย และอนเทอรเนต ทานจะไปซอสนคาหรอบรการนน ๆ เสมอ

3.13 0.992 ปานกลาง

4. เมอทานตองการซอสนคาหรอบรการทานจะนกถงสรรพคณตามทมคนเลาแบบปากตอปากกนมา

3.08 1.075 ปานกลาง

5. ทานจะซอสนคาหรอบรการตามค าบอกเลาหรอแรงยจากญาตพนอง

3.04 1.012 ปานกลาง

6. ทานตดสนใจซอสนคาโดยใชขอมลการโฆษณาผานทว วทย และอนเทอรเนตประกอบการตดสนใจ

2.99 0.937 ปานกลาง

รวม 3.10 0.347 ปานกลาง พฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลจากทางสงคม มคาเฉลยรวม 3.10 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานาลาง ในประเดนยอย พบวา ทานมกนกถงค าแนะน าของบคคลใกลชดกอนการตดสนใจซอสนคาและบรการของทาน มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.19 ระดบพฤตกรรมอยในระดบมาก รองลงมาคอ เมอทานไดยนการบอกเลาเกยวกบสนคาหรอบรการแบบปากตอปากทานจะซอสนคาหรอบรการนนทนท มคาเฉลย 3.15 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ทานตดสนใจซอสนคาโดยใชขอมลการโฆษณาผานทว วทย และอนเทอรเนตประกอบการตดสนใจ มคาเฉลย 2.99 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.12)

51

ตารางท 4.13 พฤตกรรมผบรโภคดานกลมอางอง

ดานกลมอางอง คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ พฤตกรรรม

1. ทานจะเลอกซอสนคาหรอบรการตามแบบดารา หรอนกกฬาทชนชอบ

3.29 1.072 ปานกลาง

2. ทานเลอกซอสนคาหรอบรการตามความตองการของตนเองโดยไมไดตามแบบกลมเพอนรวมอาชพเดยวกนหรอคนในทท างานเดยวกน

3.26 0.982 ปานกลาง

3. ทานเลอกซอสนคาหรอบรการตามความตองการของตนเองโดยไมไดตามแบบดาราหรอนกกฬาทชนชอบ

3.24 1.044 ปานกลาง

4. ทานเลอกซอสนคาหรอบรการตามความตองการของตนเองโดยไมไดยดตามความตองการของครอบครว

3.20 0.986 ปานกลาง

5. ทานจะเลอกซอสนคาหรอบรการทานตามกลมเพอนรวมอาชพเดยวกน

3.19 1.028 ปานกลาง

6. ทานจะเลอกซอสนคาหรอบรการตามทครอบครวของทานเลอกใช

2.84 0.988 ปานกลาง

รวม 3.17 0.465 ปานกลาง

พฤตกรรมผบรโภคดานกลมอางอง มคาเฉลยรวมอยท 3.17 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง ในประเดนยอย พบวา ทานจะเลอกซอสนคาหรอบรการตามแบบดารา หรอนกกฬาทชนชอบ มคาเฉลยสงทสดเทากบ 3.29 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ทานเลอกซอสนคาหรอบรการตามความตองการของตนเองโดยไมไดตามแบบกลมเพอนรวมอาชพเดยวกนหรอคนในทท างานเดยวกน มคาเฉลย 2.26 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ทานจะเลอกซอสนคาหรอบรการตามทครอบครวของทานเลอกใช มคาเฉลย 2.84 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.13)

52

ตารางท 4.14 พฤตกรรมผบรโภคดานครอบครว

ดานครอบครว คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ พฤตกรรรม

1. สนคาหรอบรการทเลอกซอเปนไปตามสภาพแวดลอมของครอบครว

3.53 1.124 มาก

2. ทานจะดความจ าเปนของสมาชกในครอบครวกอนการเลอกซอสนคาหรอบรการ

3.51 1.064 มาก

3. ค าสอนของบดามารดามผลตอการตดสนใจเลอกซอสนคาหรอบรการของทาน

3.22 1.006 ปานกลาง

4. ทานซอสนคาหรอบรการโดยไมสนใจค าสอนหรอค าบอกเลาของบดามารดา หรอญาตเกยวกบสรรพคณของสนคาหรอบรการนน

2.99 1.065 ปานกลาง

5. ทานซอสนคาหรอบรการตามความตองการของคนในครอบครว

2.57 1.029 ปานกลาง

รวม 3.16 0.444 ปานกลาง พฤตกรรมผบรโภคดานครอบครวมคาเฉลยรวมอยท 3.16ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง ในประเดนยอย พบวา สนคาหรอบรการทเลอกซอเปนไปตามสภาพแวดลอมของครอบครว มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.53 ระดบพฤตกรรมอยในระดบมาก รองลงมาคอ ทานจะดความจ าเปนของสมาชกในครอบครวกอนการเลอกซอสนคาหรอบรการ มคาเฉลย 3.51 ระดบพฤตกรรมอยในระดบมาก และนอยทสดคอ ทานซอสนคาหรอบรการตามความตองการของคนในครอบครว มคาเฉลย 2.57 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.14)

53

ตารางท 4.15 พฤตกรรมผบรโภคดานชนทางสงคม

ดานชนทางสงคม คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ พฤตกรรรม

1. สนคาหรอบรการททานเลอกซอไมจ าเปนตองมคณภาพเหนอกวาหรอดกวาสนคาหรอบรการทเพอนรวมงานของทานเลอกใช

3.18 0.960 ปานกลาง

2. สนคาหรอบรการทเลอกใชตองมคณภาพเหนอกวาเพอนรวมงานของทาน

3.09 0.996 ปานกลาง

3. ทานซอสนคาหรอบรการทตามความจ าเปนหรอความตองการใชโดยไมจ าเปนตองดต าแหนงหนาทการงานในสงคมของทาน

3.07 0.960 ปานกลาง

4. สนคาหรอบรการทเลอกใชตองเหมาะสมกบต าแหนงหนาทการงานในสงคมของทาน

2.92 0.938 ปานกลาง

รวม 3.07 0.430 ปานกลาง พฤตกรรมผบรโภคดานชนทางสงคมมคาเฉลยรวมอยท 3.07ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง ในประเดนยอย พบวา สนคาหรอบรการททานเลอกซอไมจ าเปนตองมคณภาพเหนอกวาหรอดกวาสนคาหรอบรการทเพอนรวมงานของทานเลอกใช มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.18 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ สนคาหรอบรการทเลอกใชตองมคณภาพเหนอกวาเพอนรวมงานของทาน มคาเฉลย 3.09 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ สนคาหรอบรการทเลอกใชตองเหมาะสมกบต าแหนงหนาทการงานในสงคมของทาน มคาเฉลย 2.92 ระดบพฤตกรรมอยในระดบมาก (ดงตารางท 4.15)

54

ตารางท 4.16 พฤตกรรมผบรโภคดานกลมวฒนธรรม

ดานกลมวฒนธรรม คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ พฤตกรรรม

1. ทานซอสนคาหรอบรการทมาจากตางประเทศหรอจากแหลงทหายาก เปนประจ า

3.33 1.228 ปานกลาง

2. ทานเลอกสนคาหรอบรการตามแหลงทหาไดงายจากในทองถนของทาน

3.22 0.921 ปานกลาง

3. ทานซอสนคาหรอบรการทเปนสนคามยหอหรอ "Brand name" เปนสวนใหญ

3.16 1.049 ปานกลาง

4. การเลอกใชสนคาหรอบรการของทานมกเปนไปตามกระแสนยม

3.12 0.979 ปานกลาง

5. ตราของสนคา (Brand) ไมมผลตอการตดสนใจซอสนคาหรอบรการของทานของทาน

3.08 0.965 ปานกลาง

6. กระแสนยมไมมผลตอการตดสนใจซอสนคาหรอบรการของทาน

3.07 1.021 ปานกลาง

รวม 3.17 0.4957 ปานกลาง พฤตกรรมผบรโภคดานกลมวฒนธรรม มคาเฉลยรวมอยท 3.17 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง ในประเดนยอย พบวา ทานซอสนคาหรอบรการทมาจากตางประเทศหรอจากแหลงทหายาก เปนประจ า มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.33 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ทานเลอกสนคาหรอบรการตามแหลงทหาไดงายจากในทองถนของทาน มคาเฉลย 3.22 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ กระแสนยมไมมผลตอการตดสนใจซอสนคาหรอบรการของทาน มคาเฉลย 3.07 ระดบพฤตกรรมอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.16)

55

4.3.2 ระดบพฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลทางจตวทยา ระดบพฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลทางจตวทยาจะประกอบไปดวยปจจยทงหมด 7 ดาน คอ ดานการรบร ดานวถการด ารงชวต ดานทศนคต ดานการจงใจ ดานบคลกภาพ ดานการเรยนร และดานความเชอและคานยม ซงระดบพฤตกรรมมดงน ตารางท 4.17 พฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลทางจตวทยา

อทธพลทางจตวทยา คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ ความคดเหน

1. ดานการรบร 3.32 0.765 ปานกลาง 2. ดานวถการด ารงชวต 3.32 0.847 ปานกลาง 3. ดานทศนคต 3.24 0.780 ปานกลาง 4. ดานการจงใจ 3.18 0.814 ปานกลาง 5. ดานบคลกภาพ 3.13 0.739 ปานกลาง 6. ดานการเรยนร 3.12 0.748 ปานกลาง 7. ดานความเชอและคานยม 3.05 0.795 ปานกลาง

รวม 3.19 0.631 ปานกลาง พฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลทางจตวทยาภาพรวมมคาเฉลย 3.19 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง ในรายดาน พบวา ในดานการรบรและดานวถการด ารงชวต มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.32 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ดานทศนคต มคาเฉลย 3.24 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ดานความเชอและคานยม มคาเฉลย 3.05 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.17)

56

ตารางท 4.18 พฤตกรรมผบรโภคดานการจงใจ

ดานการจงใจ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ ความคดเหน

1. ทานซอสนคาหรอบรการเมอทานอยากได 3.59 1.056 มาก 2. การสนคาหรอบรการททนสมยและหรหรา สามารถชกจงใหทานตดสนใจซอได

3.01 1.032 ปานกลาง

3. เมอมการโฆษณาสนคาหรอบรการทใชในชวตประจ าวนทานจะตดสนใจซอในทนท

2.94 0.991 ปานกลาง

รวม 3.18 0.8146 ปานกลาง พฤตกรรมผบรโภคดานการจงใจมคาเฉลยรวมอยท 3.18 ระดบความคดเหนอยในระดบมาก ในประเดนยอย พบวา ทานซอสนคาหรอบรการเมอทานอยากได มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.59 ระดบความคดเหนอยในระดบมาก รองลงมาคอ การสนคาหรอบรการททนสมยและหรหรา สามารถชกจงใหทานตดสนใจซอได มคาเฉลย 3.01 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ เมอมการโฆษณาสนคาหรอบรการทใชในชวตประจ าวนทานจะตดสนใจซอในทนท มคาเฉลย 2.94 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.18)

57

ตารางท 4.19 พฤตกรรมผบรโภคดานการรบร

ดานการรบร คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ ความคดเหน

1. ทานหาขอมลดานคณภาพสนคาจากแหลงขอมลตาง ๆ กอนการตดสนใจเลอกซอ

3.40 1.004 ปานกลาง

2. ความเชอเกยวกบคณภาพสนคาหรอบรการทบอกตอ ๆ กนมามผลตอการเลอกซอ

3.32 0.944 ปานกลาง

3. ทานตองการไดทดลองใชสนคากอนการเลอกซอ 3.24 0.955 ปานกลาง รวม 3.32 0.765 ปานกลาง

พฤตกรรมผบรโภคดานการรบรมคาเฉลยรวมอยท 3.32 ระดบความคดเหนอยในระดบมาก ในประเดนยอย พบวา ทานหาขอมลดานคณภาพสนคาจากแหลงขอมลตาง ๆ กอนการตดสนใจเลอกซอ มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.40 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ความเชอเกยวกบคณภาพสนคาหรอบรการทบอกตอ ๆ กนมามผลตอการเลอกซอ มคาเฉลย 3.32 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ทานตองการไดทดลองใชสนคากอนการเลอกซอ มคาเฉลย 3.24 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.19)

58

ตารางท 4.20 พฤตกรรมผบรโภคดานการเรยนร

ดานการเรยนร คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ ความคดเหน

1. ทานเลอกซอสนคาตามคณภาพของสนคาจากประสบการณทเคยซอหรอเคยใชกอนหนาน

3.26 1.006 ปานกลาง

2. ทานเลอกซอสนคาหรอบรการเพราะมการลดราคาและ/หรอมของแถม

3.14 0.957 ปานกลาง

3. ทานเลอกซอสนคาหรอบรการหากมการพดถงหรอโฆษณาซ า ๆ

2.97 0.944 ปานกลาง

รวม 3.12 0.748 ปานกลาง พฤตกรรมผบรโภคดานการเรยนรมคาเฉลยรวมอยท 3.12 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง ในประเดนยอย พบวา ทานเลอกซอสนคาตามคณภาพของสนคาจากประสบการณทเคยซอหรอเคยใชกอนหนาน มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.26 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ทานเลอกซอสนคาหรอบรการเพราะมการลดราคาและ/หรอมของแถม มคาเฉลย 3.14 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง และนอยทสด คอ ทานเลอกซอสนคาหรอบรการหากมการพดถงหรอโฆษณาซ า ๆ มคาเฉลย 2.97 ระดบความคดเหนอยในระดบมาก (ดงตารางท 4.20)

59

ตารางท 4.21 พฤตกรรมผบรโภคดานบคลกภาพ

ดานบคลกภาพ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ ความคดเหน

1. ทานเลอกซอสนคาตามบคลกของทานทมความเชอมนสง และกลาแสดงออก

3.17 0.892 ปานกลาง

2. ทานซอสนคาตามบคลกของทานทเปนคนคลองแคลว วองไว

3.15 0.927 ปานกลาง

3. ทานซอสนคาตามบคลกของทานทเปนคนเรยบรอย ออนนอม

3.08 0.910 ปานกลาง

รวม 3.13 0.739 ปานกลาง พฤตกรรมผบรโภคดานบคลกภาพ มคาเฉลยรวมอยท 3.13 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง ในประเดนยอย พบวา ทานเลอกซอสนคาตามบคลกของทานทมความเชอมนสง และกลาแสดงออก มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.17 ระดบความพงพอใจอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ทานซอสนคาตามบคลกของทานทเปนคนคลองแคลว วองไว มคาเฉลย 3.15 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ทานซอสนคาตามบคลกของทานทเปนคนเรยบรอย ออนนอม มคาเฉลย 3.08 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.21)

60

ตารางท 4.22 พฤตกรรมผบรโภคดานความเชอและคานยม

ดานความเชอและคานยม คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ ความคดเหน

1. ทานเลอกซอสนคาและบรการตามกระแสสขภาพ

3.15 1.005 ปานกลาง

2. ทานเลอกซอสนคาทผลตออกจ าหนายใหม ๆ 3.13 0.986 ปานกลาง 3. ทานเลอกซอสนคาหรอบรการตามกระแสของสงคม

2.88 0.936 ปานกลาง

รวม 3.05 0.795 ปานกลาง พฤตกรรมผบรโภคดานความเชอและคานยม มคาเฉลยรวมอยท 3.05 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง ในประเดนยอย พบวา ทานเลอกซอสนคาและบรการตามกระแสสขภาพ มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.15 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ทานเลอกซอสนคาทผลตออกจ าหนายใหม ๆ มคาเฉลย 3.13 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ทานเลอกซอสนคาหรอบรการตามกระแสของสงคม มคาเฉลย 2.88 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.22)

61

ตารางท 4.23 พฤตกรรมผบรโภคดานทศนคต

ดานทศนคต คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ ความคดเหน

1. ทานเลอกซอสนคาหรอบรการเพราะเปนสนคาหรอการบรการทด

3.36 1.022 ปานกลาง

2. ทานซอสนคาหรอบรการตามความรสกหรอความชอบ

3.35 1.008 ปานกลาง

3. ทานซอสนคาหรอบรการเพราะตราสนคา 3.01 0.911 ปานกลาง รวม 3.24 0.780 ปานกลาง

พฤตกรรมผบรโภคดานทศนคตมคาเฉลยรวมอยท 3.24 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง ในประเดนยอย พบวา ทานเลอกซอสนคาหรอบรการเพราะเปนสนคาหรอการบรการทด มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.36 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ทานซอสนคาหรอบรการตามความรสกหรอความชอบ มคาเฉลย 3.35 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ทานซอสนคาหรอบรการเพราะตราสนคา มคาเฉลย 3.35 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.23)

62

ตารางท 4.24 พฤตกรรมผบรโภคดานวถการด ารงชวต

ดานวถการด ารงชวต คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบ ความคดเหน

1. การเลอกสนคาหรอบรการของทานเปนไปตามสภาพแวดลอมในการด ารงชวต

3.42 1.026 ปานกลาง

2. ทานเลอกสนคาหรอบรการตามวถชวต และสงคมรอบตว

3.33 0.982 ปานกลาง

3. ทานเลอกสนคาหรอบรการตามความนยมในทองถน

3.20 1.118 ปานกลาง

รวม 3.32 0.847 ปานกลาง พฤตกรรมผบรโภคดานวถการด ารงชวตมคาเฉลยรวมอยท 3.32 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง ในประเดนยอย พบวา การเลอกสนคาหรอบรการของทานเปนไปตามสภาพแวดลอมในการด ารงชวต มคาเฉลยสงทสด เทากบ 3.42 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ทานเลอกสนคาหรอบรการตามวถชวต และสงคมรอบตว มคาเฉลย 3.33 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ทานเลอกสนคาหรอบรการตามความนยมในทองถน มคาเฉลย 3.20 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง (ดงตารางท 4.24)

บทท 5

การวเคราะหถดถอย

5.1 สญลกษณและคาสถตทใชในการวเคราะหวเคราะหถดถอย การศกษาวจยในบทนเปนการทดสอบสมมตฐานโดยใชการวเคราะหสมการถดถอยพหคณแบบเปนขนตอน (Stepwise multiple regression analysis) เพอใหเกดความเขาใจเกยวกบความหมายในการน าเสนอผลการวเคราะหทตรงกน ผวจยไดก าหนดสญลกษณและอกษรยอ ทใชในการวเคราะหขอมลดงตอไปน b แทน คาสมประสทธการถดถอย SEb แทน คาประมาณของคาความคลาดเคลอนมาตรฐาน ของสมประสทธการถดถอย ส าหรบแตละตวแปร Beta แทน คาสมประสทธถดถอยในรปของคะแนนมาตรฐาน t แทน คาใชทดสอบวามตวแปรใดบางทควรจะอยในตวแบบ Sig. แทน คาความนาจะเปน มระดบนยส าคญทางสถต 0.05 และทระดบนยส าคญทางสถต 0.01 R แทน คาสมประสทธความสมพนธพหคณ คอ คาทแสดงถง ระดบความสมพนธระหวางกลมตวแปรอสระทงหมด R2 แทน คาทแสดงถงอทธพลของตวแปรอสระทงหมด ทมตอตวแปรตาม Adjusted R2 แทน คา R2 ทปรบแกแลว SEe แทน คาแสดงระดบความคลาดเคลอนทเกดจากการใชตวแปร อสระทงหมดมาพยากรณตวแปรตาม F แทน คาความนาจะเปนทใชในการทดสอบวาตวแปรอสระทมอยใน ตวแบบ สามารถใชไดทกตดแปรหรอไมภายใตสมมตฐานทวางไว MB แทน คะแนนเฉลยในระดบความคดเหนในปจจยทมอทธพลทางสงคม MD แทน คะแนนเฉลยในระดบความคดเหนในปจจยทมอทธพลทางจตวทยา

64

5.2 ผลการวเคราะหปจจยทมอทธพลตอคาใชจายเพอการอปโภคบรโภค 5.2.1 หมวดอาหารและเครองดม

ตารางท 5.1 หมวดอาหารและเครองดม

ตวแปร b SEb Beta t Sig. คาคงท 1,088.923 1,175.024 - 0.927 0.355 รายได 0.085 0.010 0.430 8.569 0.000** สถานภาพสมรส (marr1) -887.556 349.860 -0.126 -2.537 0.012* ดานกลมวฒนธรรมMB 775.959 339.069 0.111 2.288 0.023* R = 0.474 R2 = 0.225 F = 32.88** Adjusted R2 = 0.218 SEe = 3123.53 * หมายถง ระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ** หมายถง ระดบนยส าคญทางสถตท 0.01

จากตารางท 5.1 สามารถอธบายไดดงน

= 1,088.923+ 0.085 (รายได) -887.556 (marr1) + 775.959 (กลมวฒนธรรม) โดยท 1 หมายถง สถานภาพโสด 0 หมายถง สถานภาพสมรส และหยาราง สมการขางตนนประกอบดวย รายได สถานภาพสมรส และดานกลมวฒนธรรม สามารถอธบายความแปรปรวนของคาใชจายหมวดอาหารและเครองดมได 22.5 % โดยประชากรทมสถานภาพโสดทไมมรายได และไมใหคะแนนความคดเหนปจจยดานกลมวฒนธรรม จะมคาใชจายในหมวดอาหารและเครองดม 201.367 บาท โสด = 201.367 + .085 (รายได) + 775.959 (กลมวฒนธรรม)

marr1

65

สวนประชากรทมสถานภาพสมรสและหยารางทไมมรายได และไมใหคะแนน ความคดเหนปจจยดานกลมวฒนธรรม จะมคาใชจายในหมวดอาหารและเครองดม 1088.923 บาท สมรสและหยาราง = 1088.923 + .085 (รายได) + 775.959 (กลมวฒนธรรม) นอกจากนจะเหนไดวา ถารายไดเพมขนทก ๆ 1,000 บาท จะมคาใชจายหมวดนเพมขนประมาณ 85 บาท และถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานกลมวฒนธรรมเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะท าใหคาใชจายในหมวดนเพมขน 775.959 บาท สวนประชาชนทมรายไดเทากนและใหคะแนนเฉลยความคดเหนดานวฒนธรรมเทากน พบวา ประชาชนทมสถานภาพสมรสและหยารางจะมคาใชจายในหมวดนสงกวาประชาชนทมสถานภาพโสดอย 887.556 บาท 5.2.2 เครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ ตารางท 5.2 หมวดเครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ

ตวแปร b SEb Beta t Sig. คาคงท -2,376.531 845.252 - -2.812 0.006** รายได 0.023 0.004 0.418 5.506 0.000** ดานชนทางสงคมMB 806.254 210.250 0.300 3.835 0.000** ดานการเรยนรMD 494.223 177.142 0.277 2.790 0.006** ดานการรบรMD -707.736 181.147 - 0.437 -3.907 0.000** ดานทศนคตMD 514.205 163.449 0.316 3.146 0.002** ดานบคลกภาพMD -448.944 174.877 - 0.245 -2.567 0.012* ดานการจงใจMD 380.770 188.398 0.235 2.021 0.046* R = 0.645 R2 = 0.416 F = 10.765** Adjusted R2 = 0.377 SEe = 886.889 * หมายถง ระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ** หมายถง ระดบนยส าคญทางสถตท 0.01

66

จากตารางท 5.2 สามารถอธบายไดดงน = - 2,376.531 + 0.023 (รายได)+ 806.254 (ชนทางสงคม) + 494.223 (การเรยนร) -707.736 (การรบร) + 514.205 (ทศนคต) -448.944 (บคลกภาพ) + 380.770 (การจงใจ) สมการขางตนนประกอบดวย รายได ดานชนทางสงคม ดานการเรยนร ดานการรบร ดานทศนคต ดานบคลกภาพ และดานการจงใจ สามารถอธบายความแปรปรวนของคาใชจายในหมวดเครองดมทมแอลกอฮอลและยาสบได 41.6 % โดยประชาชนทไมมรายไดและไมใหคะแนนระดบความคดเหนดานชนทางสงคม ไมใหคะแนนระดบความคดเหนดานการเรยนร ไมใหคะแนนความคดเหนดานการรบร ไมใหคะแนนในความคดเหนดานทศนคต ไมใหคะแนนความคดเหนในดานบคลกภาพ และไมใหคะแนนความคดเหนดานการจงใจจะมคาใชจายในหมวด เครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ -2,376.531 บาท และถารายไดเพมขนทก ๆ 1,000 บาทจะมคาใชจายหมวดนเพมขนประมาณ 23 บาท และถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานชนทางสงคมเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะท าใหคาใชจายในหมวดนเพมขน 806.254 บาท ถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานการเรยนรเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะท าใหคาใชจายในหมวดนเพมขน 494.223 บาท ถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานการรบรเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะท าใหคาใชจายในหมวดนลดลง 707.736 บาท ถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานทศนคตเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะท าใหคาใชจายในหมวดนเพมขน 514.205 บาท ถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานบคลกภาพเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะท าใหคาใชจายในหมวดนลดลง 448.944 บาท และถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานการจงใจเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะท าใหคาใชจายในหมวดนเพมขน 380.770 บาท

67

5.2.3 ทอยอาศย ตารางท 5.3 หมวดทอยอาศย

ตวแปร b SEb Beta t Sig. คาคงท -509.345 696.172 - -.732 0.465 รายได 0.137 0.018 0.513 7.473 0.000** ระดบการศกษา (edu1) 1,256.797 609.593 0.141 2.062 0.041* R = 0.520 R2 = 0.271 F = 28.95**

Adjusted R2 = 0.261 SEe = 3,556.135 * หมายถง ระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ** หมายถง ระดบนยส าคญทางสถตท 0.01

จากตารางท 5.3 สามารถอธบายไดดงน = -509.345+ 0.137 (รายได) + 1,256.797 (edu1) โดยท 1 หมายถง ระดบการศกษาปรญญาตร 0 หมายถง ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร หรอสงกวา สมการขางตนนประกอบดวย รายได และระดบการศกษา สามารถอธบายความแปรปรวนของคาใชจายหมวดทอยอาศยได 27.1 % โดยประชาชนทมระดบการศกษาปรญญาตรและไมมรายได จะมคาใชจายในหมวดทอยอาศย 747.452 บาท ปรญญาตร = 747.452 + 0.137 (รายได) นอกจากน จะเหนไดวาประชาชนทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตรและสงกวาปรญญาตรทไมมรายได จะมคาใชจายในหมวดน -509.345 บาท ต ากวาและสงกวาปรญญาตร= -509.345+ 0.137 (รายได)

edu1

68

นอกจากนจะเหนไดวา ถารายไดเพมขนทก ๆ 1,000 บาทจะมคาใชจายในหมวดนเพมขนประมาณ 137 บาท ประชาชนทมรายไดเทากนแตมระดบการศกษาปรญญาตร จะมคาใชจายในหมวดทอยอาศย สงกวา ประชาชนทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร และสงกวาปรญญาตร 1,256.77 บาท 5.2.4 เครองนงหมรองเทาและคาใชจายภายในบาน ตารางท 5.4 หมวดเครองนงหมรองเทาและคาใชจายภายในบาน

ตวแปร b SEb Beta t Sig. คาคงท 2,015.914 473.902 - 4.254 0.000** รายได 0.077 0.006 0.525 11.996 0.000** ระดบการศกษา (edu1) -2,155.093 411.871 -0.316 -5.232 0.000** ระดบการศกษา (edu2) -1,462.027 345.786 -0.257 -4.228 0.000** สมาชกในครอบครว 116.556 56.933 0.088 2.047 0.041* R = 0.636 R2 = 0.404 F = 56.600 Adjusted R2 = 0.397 SEe = 2,078.815 * หมายถง ระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ** หมายถง ระดบนยส าคญทางสถต 0.01

จากตารางท 5.4 สามารถอธบายไดดงน

= 2,015.914 + 0.077 (รายได) – 2,155.093 (edu1) – 1,462.027 (edu2) + 116.556 (สมาชกในครอบครว)

โดยท 1 หมายถง ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 0 หมายถง ระดบการศกษาปรญญาตร หรอสงกวา 1 หมายถง ระดบการศกษาปรญญาตร 0 หมายถง ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร หรอสงกวา

edu1

edu2

69

สมการขางตนนประกอบดวย รายได ระดบการศกษา และสมาชกในครอบครว สามารถอธบายความแปรปรวนของคาใชจายหมวดเครองนงหมและรองเทา และคาใชจายภายในบาน 40.4 % ประชาชนทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร ไมมรายได และไมมสมาชกในครอบครว จะมคาใชจายในหมวดเครองนงหมและรองเทาและคาใชจายภายในบาน - 139.179 บาท ต ากวาปรญญาตร = - 139.179 + 0.077 (รายได) + 116.556 (สมาชกในครอบครว) ประชาชนทมระดบการศกษาปรญญาตร ไมมรายได และไมมสมาชกในครอบครว จะมคาใชจายในหมวด เครองนงหมและรองเทา และคาใชจายภายในบาน 553.887 บาท ปรญญาตร = 553.887 + 0.077 (รายได) + 116.556 (สมาชกในครอบครว) ประชาชนทมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร ไมมรายได และไมมสมาชกในครอบครว จะมคาใชจายในหมวดเครองนงหมและรองเทาและคาใชจายภายในบาน 2,015.914 บาท สงกวาปรญญาตร = 2,015.914 + 0.077 (รายได) + 116.556 (สมาชกในครอบครว) นอกจากนจะเหนไดวา และถารายไดเพมขนทก ๆ 1,000 บาทจะมคาใชจายหมวดนเพมขนประมาณ 77 บาท และถามสมาชกในครอบครวเพมขน 1 คน จะท าใหคาใชจายในหมวดนเพมขน 116.556 บาท ถาประชากรทมรายไดเทากน และมจ านวนสมาชกในบานเทากน พบวา ประชาชนทมระดบการศกษาระดบสงกวาปรญญาตร จะมคาใชจายในหมวดเครองนงหมและรองเทา และคาใชจายภายในบาน สงกวา ประชาชนทมระดบการศกษาปรญญาตร 1,462.027 บาท ประชาชนทมระดบการศกษาระดบสงกวาปรญญาตร จะมคาใชจายในหมวดเครองนงหมและรองเทา และคาใชจายภายในบาน สงกวา ประชาชนทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 2,155.093 บาท ประชาชนทมระดบการศกษาระดบปรญญาตร จะมคาใชจายในหมวดเครองนงหมและรองเทา และคาใชจายภายในบาน สงกวา ประชาชนทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 693.066 บาท

70

5.2.5 คาใชจายสวนบคคล ตารางท 5.5 หมวดคาใชจายสวนบคคล

ตวแปร b SEb Beta t Sig. คาคงท 1,654.841 369.695 4.476 0.000** รายได 0.037 0.003 0.477 10.475 0.000** เพศ (sex) -677.291 106.364 -0.284 -6.368 0.000** ระดบการศกษา (edu1) -330.691 129.509 -0.116 -2.553 0.011* ดานกลมอางองMB -274.593 110.135 -0.111 -2.493 0.013* R = 0.611 R2 = 0.374 F = 47.305** Adjusted R2 = 0.366 SEe = 900.708 * หมายถง ระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ** หมายถง ระดบนยส าคญทางสถตท 0.01

จากตารางท 5.5 สามารถอธบายไดดงน = 1,654.841 + 0.037 (รายได) - 677.291 (sex1) -330.691 (edu1) -274.593 (กลมอางอง) โดยท sex = 1 หมายถง เพศชาย และ sex = 0 หมายถง เพศหญง 1 หมายถง ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 0 หมายถง ระดบการศกษาปรญญาตร หรอสงกวา สมการขางตนนประกอบดวย เพศ รายได ระดบการศกษา และดานกลมอางอง สามารถอธบายความแปรปรวนของคาใชจายในหมวดคาใชจายสวนบคคลได 37.4% โดยประชาชนทเปนเพศชายมระดบการศกษาระดบต ากวาปรญญาตรทไมมรายได และไมใหคะแนนระดบความคดเหนในกลมอางอง จะมคาใชจายในหมวดคาใชจายสวนบคคล 646.859 บาท เพศชายและต ากวาปรญญาตร = 646.859 + 0.037 (รายได) -274.593 (กลมอางอง)

edu1

71

ประชาชนทเปนเพศชายทมระดบการศกษาปรญญาตร และสงกวาปรญญาตรทไมมรายได และไมใหคะแนนระดบความคดเหนในกลมอางอง จะมคาใชจายในหมวดคาใชจายสวนบคคล 977.550 บาท เพศชายและปรญญาตรและสงกวา = 977.550 + 0.037 (รายได) -274.593 (กลมอางอง) ประชาชนทเปนเพศหญงมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตรทไมมรายได และไมใหคะแนนระดบความคดเหนในกลมอางอง จะมคาใชจายในหมวดคาใชจายสวนบคคล 1324.150 บาท เพศหญงและต ากวาปรญญาตร = 1,324.150 + 0.037 (รายได) -274.593 (กลมอางอง) ประชาชนทเปนเพศหญงมระดบการศกษาปรญญาตร และสงกวาปรญญาตรทไมมรายได และไมใหคะแนนระดบความคดเหนในกลมอางอง จะมคาใชจายในหมวดคาใชจายสวนบคคล 1,654.841 บาท เพศหญงและปรญญาตรและสงกวา = 1,654.841 + 0.037 (รายได) - 274.593 (กลมอางอง) นอกจากนจะเหนไดวา และถารายไดเพมขนทก ๆ 1,000 บาทจะมคาใชจายหมวดนเพมขนประมาณ 37 บาท และถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานกลมอางองเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะมคาใชจายในหมวดนลดลง 274.593 บาท ถาประชากรทมรายไดเทากน และมคะแนนเฉลยระดบความคดเหนในปจจยดานกลมอางองเทากน พบวา ประชากรเพศหญงทมระดบการศกษาปรญญาตรและสงกวาปรญญาตรจะมคาใชจายในหมวดคาใชจายสวนบคคลสงกวาประชากรเพศหญงทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 330.691บาท ประชาชนทเปนเพศชายทมระดบการศกษาปรญญาตร และสงกวาปรญญาตร จะมคาใชจายในหมวดคาใชจายสวนบคคลสงกวาประชาชนทเปนเพศชายทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 330.691 บาท ประชาชนทเปนเพศหญงมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตรจะมคาใชจายในหมวดคาใชจายสวนบคคลสงกวาประชากรเพศชายทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 677.291 บาท และระดบการศกษาปรญญาตร และสงกวาปรญญาตร 346.6 บาท ประชากรเพศหญงทมระดบการศกษาปรญญาตรและสงกวาปรญญาตรจะมคาใชจายในหมวดคาใชจายสวนบคคลสงกวาประชากรเพศชายทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร1007.982 บาท และประชากรเพศชายทมระดบการศกษาปรญญาตร และสงกวาปรญญาตร 677.291 บาท

72

5.2.6 เวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล ตารางท 5.6 หมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล

ตวแปร b SEb Beta t Sig. คาคงท 31,207.609 9,222.435 - 3.384 0.001** รายได 0.350 0.070 0.353 5.006 0.000** ดานบคลกภาพMD -4,857.968 1,698.048 -0.208 -2.861 0.005** สมาชกในครอบครว 1,677.578 629.741 0.185 2.664 0.009** ดานครอบครวMB -5,608.470 2,556.703 -0.161 -2.194 0.030* สถานภาพสมรส (marr1) -4,970.097 2,356.443 -0.147 -2.109 0.037* R = 0.534 R2 = 0.285 F = 11.941** Adjusted R2 = 0.261 SEe = 14542.47447356 * หมายถง ระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ** หมายถง ระดบนยส าคญทางสถตท 0.01

จากตารางท 5.6 สามารถอธบายไดดงน = 31,207.609 + 0.350 (รายได) -4,857.968 (บคลกภาพ) + 1,677.578 (สมาชก) - 5,608.470 (ครอบครว) - 4,970.097 (marr1) โดยท 1 หมายถง สถานภาพสมรส 0 หมายถง สถานภาพโสด และสถานภาพหยาราง สมการขางตนนประกอบดวย รายได ดานบคลกภาพ สมาชกในครอบครว ดานครอบครว และสถานภาพสมรส สามารถอธบายความแปรปรวนของคาใชจายหมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาลได 28.5% โดยประชาชนทมสถานภาพสมรส ไมมรายได ไมมสมาชกในครอบครว ไมใหคะแนนระดบความคดเหนในดานบคลกภาพ และไมใหคะแนนความคดเหนในดานครอบครว จะมคาใชจายในหมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล 26,237.512 บาท

marr 1

73

สมรส = 26,237.512 + .350 (รายได) -4,857.968 (บคลกภาพ) + 1,677.578 (สมาชก) - 5,608.470 (ครอบครว)

สวนประชาชนทมสถานภาพโสดหรอหยาราง ไมมรายได ไมมสมาชกในครอบครว ไมใหคะแนนระดบความคดเหนในดานบคลกภาพ และไมใหคะแนนความคดเหนในดานครอบครวจะมคาใชจายในหมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล 31,207.609 บาท โสดหรอหยาราง = 31,207.609 + .350 (รายได) - 4,857.968 (บคลกภาพ) + 1,677.578 (สมาชก) - 5,608.470 (ครอบครว)

นอกจากนจะเหนไดวา และถารายไดเพมขนทก ๆ 1,000 บาทจะมคาใชจายหมวดนเพมขนประมาณ 350 บาท และถาสมาชกในครอบครวเพมขน 1 คน จะมคาใชจายเพมขน 1,677.578 บาท เมอถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานบคลกภาพเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะมคาใชจายในหมวดนลดลง 4,857.968 บาท และถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานครอบครวเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะมคาใชจายในหมวดนลดลง 5,608.470 บาท ถาประชากรทมรายไดเทากน มสมาชกในครอบครวเทากน มระดบความคดเหนในปจจยดานบคลกภาพเทากน และระดบความคดเหนในปจจยดานครอบครวเทากน พบวา ประชากรทมสถานภาพโสดหรอหยารางจะมคาใชจายในหมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาลสงกวาคนโสดอย 4,970.097 บาท

74

5.2.7 การเดนทางและการสอสาร ตารางท 5.7 หมวดการเดนทางและการสอสาร

ตวแปร b SEb Beta t Sig. คาคงท -5,007.741 2,312.455 - -2.166 0.031* รายได 0.406 0.028 0.608 14.723 0.000** ดานวถการด ารงชวตMD 2,556.868 685.774 0.180 3.728 0.000** ดานคานยมและความเชอMD -1,443.799 727.587 -0.096 -1.984 0.048* R = 0.621 R2 = 0.386 F = 76.165

Adjusted R2 = 0.381 SEe = 9456.764218463 * หมายถง ระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ** หมายถง ระดบนยส าคญทางสถตท 0.01

จากตารางท 5.7 สามารถอธบายไดดงน

= -5,007.741 + 0.406 (รายได) + 2,556.868 (วถการด ารงชวต) - 1,443.799 (คานยมและความเชอ)

สมการขางตนนประกอบดวย รายได ดานวถการด ารงชวต และดานคานยมและความเชอ สามารถอธบายความแปรปรวนของคาใชจายหมวดการเดนทางและการสอสาร ได 38.6 % โดยประชาชนทไมมรายได ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานวถการด ารงชวตและ ไมใหความคดเหนในปจจยดานคานยมและความเชอ จะมคาใชจายในหมวดการเดนทางและการสอสาร- 5,007.741 บาท และถารายไดเพมขนทก ๆ 1,000 บาท จะมคาใชจายหมวดนเพมขนประมาณ 406 บาท และถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานวถการด ารงชวตเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะท าใหมคาใชจายในหมวดนเพมขน 2,556.868 บาท ถาใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานกลมคานยมและความเชอเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะท าใหมคาใชจายในหมวดนลดลง 1,443.799 บาท

75

5.2.8 หมวดการบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา ตารางท 5.8 หมวดการบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา

ตวแปร b SEb Beta t Sig. คาคงท 4,627.883 1,324.424 - 3.494 0.001** รายได 0.036 0.011 0.215 3.268 0.001** ดานการจงใจMD -818.227 350.322 -0.185 -2.336 0.021* ดานการรบรMD 1,070.240 377.435 0.222 2.836 0.005** ดานการเรยนรMD -851.177 409.620 -0.173 -2.078 0.039* ระดบการศกษา (edu2) -2,209.738 600.510 -0.293 -3.680 0.000** ระดบการศกษา (edu1) -2,292.325 791.200 -0.224 -2.897 0.004** สถานภาพสมรส (marr1) 1,046.315 466.100 0.146 2.245 0.026* R = 0.495 R2 = 0.245 F = 9.026** Adjusted R2 = 0.218 SEe = 3,134.938 * หมายถง ระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ** หมายถง ระดบนยส าคญทางสถตท 0.01

จากตารางท 5.8 สามารถอธบายไดดงน

= 4,627.883 + 0.036 (รายได) + -818.227 (การจงใจ) + 1,070.240 (การรบร) -851.177 (การเรยนร) -2,209.738(edu2) -2,292.325 (edu1) + 1,046.315 (marr1)

โดยท 1 หมายถง ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 0 หมายถง ระดบการศกษาปรญญาตร หรอสงกวา 1 หมายถง ระดบการศกษาปรญญาตร 0 หมายถง ระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร หรอสงกวา 1 หมายถง สถานภาพสมรส 0 หมายถง สถานภาพโสด และหยาราง

edu1

edu2

marr1

76

สมการขางตนนประกอบดวย รายได ดานการจงใจ ดานการรบร ดานการเรยนร ระดบการศกษา และสถานภาพสมรส สามารถอธบายความแปรปรวนของคาใชจายหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษาได 24.5 % โดยประชาชนมสถานภาพสมรส ทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตรทไมมรายได ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการจงใจ ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการรบร และไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยการเรยนร จะมคาใชจายในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา 3,381.873 บาท สมรสและต ากวาปรญญาตร = 3,381.873 + .036 (รายได) -818.227 (การจงใจ) + 1,070.240 (การรบร) -851.177 (การเรยนร)

สวนประชาชนมสถานภาพสมรส ทมระดบการศกษาปรญญาตรทไม มรายได ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการจงใจ ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการรบร และไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยการเรยนร จะมคาใชจายในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา 3,464.46 บาท สมรสและปรญญาตร = 3,464.466 + .036 (รายได) - 818.227 (การจงใจ) + 1,070.240 (การรบร) -851.177 (การเรยนร)

สวนประชาชนมสถานภาพสมรส ทมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตรทไมมรายได ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการจงใจ ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการรบร และไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยการเรยนร จะมคาใชจายในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา 5,674.198 บาท สมรสและสงกวาปรญญาตร = 5,674.198 + .036 (รายได) -818.227 (การจงใจ) + 1,070.240 (การรบร) -851.177 (การเรยนร)

สวนประชาชนมสถานภาพโสดและหยารางและมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตรทไมมรายได ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการจงใจ ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการรบร และไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยการเรยนร จะมคาใชจายหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา 2,335.558 บาท โสดและหยารางและต ากวาปรญญาตร = 2,335.558 + .036 (รายได) -818.227 (การจงใจ) + 1,070.240 (การรบร) -851.177 (การเรยนร)

77

ประชาชนมสถานภาพโสดและหยารางและมระดบการศกษาปรญญาตรทไมมรายได ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการจงใจ ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการรบร และไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยการเรยนร จะมคาใชจายหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา 2,418.145 บาท โสดและหยารางและปรญญาตร = 2,418.145 + .036 (รายได) -818.227 (การจงใจ) + 1,070.240 (การรบร) -851.177 (การเรยนร)

ประชาชนมสถานภาพโสดและหยารางและมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตรทไมมรายได ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการจงใจ ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการรบร และไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยการเรยนร จะมคาใชจายหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา 4,627.883 บาท โสดและหยารางและสงกวาปรญญาตร = 4,627.883 + .036 (รายได) -818.227 (การจงใจ) + 1,070.240 (การรบร) 851.177 (การเรยนร)

นอกจากนจะเหนไดวา ถารายไดเพมขนทก ๆ 1,000 บาท จะมคาใชจายในหมวดนเพมขนประมาณ 36 บาท และถาประชาชนทใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานการจงใจเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะมคาใชจายในหมวดนลดลง 818.227 บาท ถาประชาชนทใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานการรบรเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะมคาใชจายในหมวดนเพมขน 1,070.240 บาท ถาประชาชนทใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานการเรยนรเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะมคาใชจายในหมวดนลดลง 851.177 บาท ถาประชากรทมรายไดเทากน มระดบความคดเหนปจจยดานการจงใจเทากน มระดบความคดเหนปจจยดานการรบรเทากน มระดบความคดเหนปจจยดานการเรยนรเทากน พบวา

1) ประชาชนมสถานภาพสมรส ทมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตรมคาใชจายในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา สงกวาประชาชนมสถานภาพสมรส ทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 2,292.325 บาท และทมระดบการศกษาปรญญาตร 2,209.738 บาท

2) ประชาชนมสถานภาพสมรส ทมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตรมคาใชจายในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา สงกวาประชาชนมสถานภาพโสดและหยาราง ทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 3,338.64 บาท ระดบการศกษาปรญญาตร 3246.315 บาท และ ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร 1,046.315 บาท 3) ประชาชนมสถานภาพโสดและหยารางและมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตรมคาใชจายในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา สงกวาประชาชน

78

มสถานภาพโสดและหยาราง ทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 2,292.325 บาท และทมระดบการศกษาปรญญาตร 2,209.738บาท 4) ประชาชนมสถานภาพสมรสและมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตรมคาใชจายในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา สงกวาประชาชนมสถานภาพโสดและหยาราง ทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 1,246.01 บาท และทมระดบการศกษาปรญญาตร1,163.847 บาท 5) สวนประชาชนมสถานภาพสมรส ทมระดบการศกษาปรญญาตรมคาใชจายในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา สงกวาประชาชนมสถานภาพสมรส ต าปรญญาตร 82.587 บาท 6) ประชาชนมสถานภาพสมรส ทมระดบการศกษาปรญญาตรมคาใชจายในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา สงกวาประชาชนมสถานภาพโสดและหยารางทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 1,128.908 บาท และระดบการศกษาปรญญาตร 1,046.315 บาท 7) ประชาชนมสถานภาพสมรส ต ากวาปรญญาตรมคาใชจายในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา สงกวา ประชาชนมสถานภาพโสดและหยาราง ทมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 1,046.315 บาท และระดบการศกษาปรญญาตร 963.728 บาท 8) ประชาชนมสถานภาพโสดและหยารางและมระดบการศกษาปรญญาตร มคาใชจายในหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา สงกวาประชาชนมสถานภาพโสดและหยารางและมระดบการศกษาต ากวาปรญญาตร 82.587

79

5.3 ผลการวเคราะหปจจยทมอทธพลตอคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค 5.3.1 คาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค ตารางท 5.9 หมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค

ตวแปร b SEb Beta t Sig. คาคงท -23,650.390 8,347.562 -2.833 0.005** รายได 0.358 0.052 0.363 6.937 0.000** ดานครอบครวMB 8,138.698 2,267.274 0.191 3.590 0.000** ดานคานยมและความเชอMD -7,608.115 1,411.474 -0.310 -5.390 0.000** ดานการรบรMD 6,654.624 1,552.658 0.250 4.286 0.000** R = 0.491 R2 = 0.241 F = 22.437* Adjusted R2 = 0.231 SEe = 16191.73825406 ** หมายถง ระดบนยส าคญทางสถตท 0.01

จากตารางท 5.9 สามารถอธบายไดดงน

= -23,650.390 +.358 (รายได) + 8,138.698 (ครอบครว) -7,608.115 (คานยมและความเชอ) + 6,654.624 (การรบร)

สมการขางตนนประกอบดวย รายได ดานครอบครว ดานคานยมและความเชอ และดานการรบร สามารถอธบายความแปรปรวนของคาใชจายหมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค ได 24.1 % โดยประชาชนทไมมรายได ไมใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานครอบครว ไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานคานยมและความเชอ และไมใหคะแนนความคดเหนในปจจยดานการรบร จะมคาใชจายในหมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค -23,650.390 บาท และถาประชาชนทใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานครอบครวเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะมคาใชจายหมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภคเพมขน 8,138.698 บาท ถาประชาชนทใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานคานยมและความเชอเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะมคาจายในหมวดนลดลง 7,608.115 บาท ถาประชาชนทใหคะแนนระดบความคดเหนในปจจยดานการรบรเพมขนเฉลย 1 คะแนน จะมคาจายในหมวดนเพมขน 6,654.624 บาท

79

ตารางท 5.10 การวเคราะหปจจยทมอทธพลตอคาใชจายในภาพรวม

อาหารและเครองดม

เครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ

ทอยอาศย เครองนงหมและรองเทา และ

คาใชจายภายในบาน

คาใชจายสวนบคคล

เวชภณฑและคาตรวจ

รกษาพยาบาล

การเดนทางและการสอสาร

การบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และ

การศกษา

คาใชจายทไมเกยวกบการ

อปโภคบรโภค

ปจจยสวนบคคล เพศ - อาย อาชพ

สถานภาพการสมรส

- - +

ระดบการศกษา

+ - - -

รายไดเฉลยตอเดอน

+ + + + + + + + +

สมาชกในครอบครว

+ +

80

80

ตารางท 5.10 (ตอ)

อาหารและเครองดม

เครองดมทมแอลกอฮอล และ

ยาสบ ทอยอาศย

เครองนงหมและรองเทา และ

คาใชจายภายในบาน

คาใชจายสวนบคคล

เวชภณฑและคาตรวจ

รกษาพยาบาล

การเดนทางและการสอสาร

การบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา

คาใชจายทไมเกยวกบการ

อปโภคบรโภค

อทธพลทางสงคม อทธพลสวนบคคล

กลมอางอง - ครอบครว - +

ชนทางสงคม + กลมวฒนธรรม +

อทธพลทางจตวทยา

การจงใจ + - การรบร - + + การเรยนร + - บคลกภาพ - - คานยมและความเชอ - -

ทศนคต + วถการด ารงชวต +

81

82

จากตารางท 5.10 พบวา ในปจจยสวนบคคล รายไดเฉลยตอเดอนมอทธพลกบคาใชจายทกหมวดอยางมนยส าคญทางสถต สวนอทธพลทางสงคม พบวา มอทธพลบางประการกบคาใชจายในหมวดอาหารและเครองดมทมแอลกกอฮอลและยาสบ ทอยอาศย คาใชจายสวนบคคล และคาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค สวนอทธพลทางจตวทยา พบวา มอทธพลบางประการกบคาใชจายหมวดเครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ เวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล การเดนทางและการสอสาร การบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา และคาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค

86

บทท 6

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาเรอง “ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร” เปนการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) สามารถสรปผลการวจย อภปรายผลการวจย และมขอเสนอแนะ ดงน

6.1 สรปผลการวจย 6.1.1 ผลการศกษาลกษณะสวนบคคลของตวอยาง ประชากรสวนมากเปนเพศหญง มอายนอยกวา 30 ป ประกอบอาชพท างานบรษทเอกชน มสถานภาพโสด ระดบการศกษาปรญญาตร มรายไดเฉลยตอเดอน 10,001 – 20,000 บาท จ านวนสมาชกในครอบครว 3 – 4 คน 6.1.2 ผลการศกษาคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร ผลการศกษาคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร พบวา คาใชจายหมวดการเดนทางและการสอสารมคาใชจายสงทสด คอ เฉลย 12,318.50 บาทตอเดอน (คาผอนรถ คาน ามนรถ คารถเมลและแทคซ และคาโทรศพท) และ 9,827.22 บาทตอป (การเดนทางในโอกาสพเศษ) รองลงมาคอ คาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค เฉลย 8,266.23 บาทตอเดอน (เงนสมทบ เงนบรจาค ฉลากกนแบง และคาดอกเบย) และ 25,517.54 บาทตอป (คาเบยประกน ภาษ และคาสมาชก) และนอยทสดคอ คาใชจายสวนบคคล เฉลย 1,708.50 บาทตอเดอน 6.1.3 ผลการศกษาระดบพฤตกรรมผบรโภคของประชาชนในกรงเทพมหานคร 6.1.3.1 อทธพลทางสงคม ภาพรวมของปจจยอทธพลทางสงคมมระดบ ความคดเหนอยในระดบปานกลาง ในรายดานของปจจยอทธพลทางสงคม พบวา ดานกลมอางอง และดานกลมวฒนธรรม มคาเฉลยสงทสด ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ดานครอบครวระดบความคดเหน

84

อยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ดานชนทางสงคมระดบความคดเหนอยในระดบมาก ในประเดนยอยของปจจยอทธพลทางสงคม พบวา ในประเดนสนคาหรอบรการทเลอกซอเปนไปตามสภาพแวดลอมของครอบครวไดรบคาเฉลยสงทสด ระดบความคดเหนอยในระดบมาก รองลงมาคอ ทานจะดความจ าเปนของสมาชกในครอบครวกอนการเลอกซอสนคาหรอบรการ ระดบความคดเหนอยในระดบมาก และนอยทสดคอ ทานซอสนคาหรอบรการตามความตองการของคนในครอบครว 6.1.3.2 อทธพลทางจตวทยา ภาพรวมของปจจยอทธพลทางจตวทยามระดบ ความคดเหนอยในระดบปานกลางในรายดานอทธพลทางจตวทยา พบวา ดานการรบรและดานวถการด ารงชวต มคาเฉลยสงทสด ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง รองลงมาคอ ดานทศนคตระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ดานความเชอและคานยมระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง ในประเดนยอยในปจจยดานอทธพลทางจตวทยา พบวา ซอสนคาหรอบรการเมออยากได มคาเฉลยสงทสด ระดบความคดเหนอยในระดบมาก รองลงมาคอ การเลอกสนคาหรอบรการของทานเปนไปตามสภาพแวดลอมในการด ารงชวตระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง และนอยทสดคอ ทานเลอกซอสนคาหรอบรการตามกระแสของสงคมระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง

6.1.4 ผลศกษาปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร 6.1.4.1 ปจจยสวนบคคลและพฤตกรรมผบรโภคมอทธพลตอลกษณะคาใชจายท เกยวกบการอปโภคบรโภค 1) ปจจยสวนบคคล ในปจจยสวนบคคล พบวา 1) เพศมอทธพลตอคาใชจายในหมวดคาใชจายสวนบคคล 2) ระดบการศกษามอทธพลตอคาใชจายในหมวดทอยอาศยหมวดเครองนงหม รองเทาและคาใชจายภายในบาน หมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา 3) สถานภาพสมรสมอทธพลตอคาใชจายในหมวดอาหารและเครองดม หมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล หมวดการเดนทางและการสอสาร หมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา 4) วฒการศกษามอทธพลตอคาใชจายใน หมวดคาใชจายสวนบคคล และหมวดการเดนทางและการสอสาร 5) สมาชกในครอบครวมอทธพลตอคาใชจายในหมวดเครองนงหมรองเทาและคาใชจายภายในบาน หมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล และ 6) รายไดมอทธพลตอคาใชจายในหมวดอาหารและเครองดมหมวดเครองดมทมแอลกอฮอล และ

85

ยาสบ หมวดทอยอาศย หมวดเครองนงหมรองเทาและคาใชจายภายในบาน หมวดคาใชจายสวนบคคล หมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล หมวดการเดนทางและการสอสาร และหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา 2) อทธพลทางสงคม ในอทธพลทางสงคม พบวา 1) ปจจยดานอทธพลบคคลไมมอทธพลตอคาใชจายใด ๆ 2) ดานกลมอางองมอทธพลตอคาใชจายในหมวดคาใชจายสวนบคคล 3) ดานครอบครวมอทธพลตอคาใชจายหมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล และหมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค 4) ดานช นทางสงคมมอทธพลตอคาใชจายหมวดเครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ 5) ดานกลมวฒนธรรมมอทธพลตอคาใชจายหมวดอาหารและเครองดม 3) อทธพลทางจตวทยา ในอทธพลทางจตวทยา พบวา 1) ดานการจงใจ มอทธพลตอคาใชจายในหมวดเครองดมทมแอลกอฮอลและยาสบ และหมวดการบนเทงการอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา 2) ดานการรบร มอทธพลตอคาใชจายในหมวดเครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ และหมวดการบนเทง การอานหนงสอ กจกรรมทางศาสนา และการศกษา 3) ดานการเรยนร มอทธพลตอคาใชจายในหมวดเครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ หมวดการบนเทง การอานหนงสอกจกรรมทางศาสนาและการศกษา และหมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค 4) ดานบคลกภาพ มอทธพลตอคาใชจายในหมวดเครองดมทมแอลกอฮอลและยาสบ และหมวดเวชภณฑและคาตรวจรกษาพยาบาล 5) ดานความเชอและคานยม มอทธพลตอคาใชจายในหมวดการเดนทางและการสอสาร และหมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค 6) ดานทศนคต มอทธพลตอคาใชจายในหมวดเครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบ และ 7) ดานวถการด ารงชวต มอทธพลตอคาใชจายในหมวดการเดนทางและการสอสาร 6.1.4.2 ปจจยสวนบคคลและพฤตกรรมผบรโภคมอทธพลตอลกษณะคาใชจายท ไมเกยวกบการอปโภคบรโภค 1) ปจจยสวนบคคล ในปจจยสวนบคคล พบวา รายไดมอทธพลตอคาใชจายหมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค 2) อทธพลทางสงคม ในอทธพลทางสงคม พบวา ดานครอบครวมอทธพลตอคาใชจายหมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค

86

3) อทธพลทางจตวทยา ในอทธพลทางจตวทยาพบวา ดานการเรยนรอทธพลตอคาใชจายในหมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค ดานความเชอและคานยมอทธพลตอคาใชจายในหมวดหมวดคาใชจายทไมเกยวกบอปโภคบรโภค

6.2 อภปรายผลการวจย 6.2.1 การศกษาคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร จากผลการศกษาคาใชจาย พบวา คาใชจายหมวดการเดนทางและการสอสารมคาใชจายสงทสด คอ เฉลย 12,318.50 บาทตอเดอน (คาผอนรถ คาน ามนรถ คารถเมลและแทคซ และคาโทรศพท) และ 9,827.22 บาทตอป (การเดนทางในโอกาสพเศษ) รองลงมาคอ คาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค เฉลย 8,266.23 บาทตอเดอน (เงนสมทบ เงนบรจาค ฉลากกนแบง และคาดอกเบย) และ 25,517.54 บาทตอป (คาเบยประกน ภาษ และคาสมาชก) เนองจาก ในชวงการเกบขอมลเปนชวยตนป 2556 ซงประชาชนสวนมากไดเขารวมในโครงการคนภาษรถคนแรกซง ท าใหประชาชนมคาใชจายในดานการเดนทางและการสอสารสงทสด เมอดในประเดนยอย จะเหน ไดวาคาซอยานพาหะนะมคาใชจายสงทสดคอ 6,975.60 บาทตอเดอน และคาใชจายเกยวกบยานพาหนะ(เชน คาน ามน คาลางรถ คาซอมรถ เปนตน) 3,501.94 บาทตอเดอน ขดแยงกบ ส านกงานสถตแหงชาต (2555 : 2) จากการส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน ในชวง 6 เดอนแรก ของป 2554 ในประเดนคาใชจายของครวเรอน (ป 2554) พบวา ในชวง 6 เดอนแรกของป 2554 ครวเรอนทวประเทศมคาใชจายเฉลยเดอนละ 17,861 บาท คาใชจายรอยละ 32.8 เปนคาอาหารและเครองดม(ซงในจ านวนนมคาเครองดมทเปนแอลกอฮอลรอยละ 0.6) รองลงมาเปนคาทอยอาศยและเครองใชภายในบาน(รอยละ 20.8) ใชเกยวกบการเดนทางและยานพาหนะ (รอยละ 19.1) ใชสวนบคคล/เครองนงหม/รองเทา(รอยละ 6.5)ในการสอสารรอยละ 3.1 และใชในการบนเทง/การจดงานพธ ใชในการศกษาคาเวชภณฑ/คารกษาพยาบาลประมาณรอยละ 1.6 - 2.0 กจกรรมทางศาสนามเพยงรอยละ 0.9 แตอยางไรกตามพบวาคาใชจายทไมเกยวกบการอปโภคบรโภค เชน คาภาษ ของขวญ เบยประกนภย ซอสลากกนแบง/หวย ดอกเบย สงถงรอยละ 11.6

87

6.2.2 ผลการศกษาระดบความคดเหนในอทธพลทางสงคมและอทธพลทางจตวทยาท เกยวของกบพฤตกรรมของของประชาชนในกรงเทพมหานคร 1) จากผลการวจยศกษาระดบพฤตกรรมผบรโภคดานอทธพลทางสงคม พบวา สนคาหรอบรการทเลอกซอจะเปนไปตามสภาพแวดลอมของครอบครว และดความจ าเปนของครอบครวมากกวาจะซอสนคาหรอบรการตามความตองการของคนในครอบครว เนองจากปจจบนแมจะมการเพมคาครองชพใหกบประชาชน แตคาครองชพในกรงเทพมหานครยงคงมอตราทสง อกทงดวยอตราการเขามาอาศยอยเพอประกอบอาชพในกรงเทพเพมมากขน ท าใหเกดความแออดในการอยอาศย ทพกอาศยไมสามารถเพาะปลกเพอลดคาใชจายในครวเรอนได ตองซอสนคาอปโภคบรโภคทกอยาง ท าใหประชาชนมองถงความจ าเปนในการด ารงชวตมากกวาการซอเพอความตองการ สอดคลองกบ ปราณ เอยมละออภกด (2551 : 100) ไดกลาวถง พฤตกรรมของผบรโภคในดานครอบครว (Family) เปนสถาบนทมอทธพลตอการตดสนในซอทงทางตรงและทางออมครอบครวทอยต งแตก าเนด (Family of Orientation) ประกอบดวย พอแม และญาตพนอง มอทธพลตอการตดสนในซอทางออมโดยผานกระบวนการอบรมสงสอน เปรยบเทยบกบครอบครวทสรางภายหลง (Family of Procreation) ประกอบดวย พอบาน แมบาน หรอลกหลาน มอทธพลทางตรงตอการตดสนใจซอ บทบาทของครอบครวแตกตางกนตามประเภทของผลตภณฑ เชน การเลอกซอรถยนต อปกรณการชาง เปนหนาทของพอบานทตองตดสนในซอ สวนผลตภณฑอปโภคหรอบรโภคประจ าวนเปนหนาทของแมบาน นกการตลาดตองศกษาการเปลยนแปลงบทบาทการซอของบคคลภายในครอบครว ตามสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง

2) ประชาชนจะซอสนคาหรอบรการเมออยากได แตจะไมเลอกซอสนคาหรอบรการตามกระแสของสงคม เนองจากปจจบนการคนหาขอมลสนคาสามารถท าไดงายขน และกระแสความนยมในสนคาตาง ๆ จะเปลยนไปอยางรวดเรว ดงนนประชาชนจะเนนทความพงพอใจในสนคามากกวาเนนการซอตามกระแสนยม สอดคลองกบ Schiffman and Kanuk (1994, อางถงใน กฤษณะ ฐานวรกล, 2550 : 35) ไดกลาวถงพฤตกรรมของผบรโภค (Consumer Behavior) หมายถง พฤตกรรมซงผบรโภคท าการคนควา การซอ การใช การประเมนผล การใชสอยผลตภณฑ และการบรการ ซงคาดวาจะสนองความตองการของเขา หรอหมายถง การศกษาพฤตกรรมการตดสนใจและการกระท าของผบรโภคดวยเหตผลหลายประการ กลาวคอ 1) พฤตกรรมของผบรโภคมผลตอกลยทธการตลาดของธรกจ และมผลท าใหธรกจประสบความส าเรจ ถากลยทธทางการตลาดทสามารถตอบสนองความพงพอใจของผบรโภค 2) เพอใหสอดคลองกบแนวคดทางการตลาดทวาการท าใหลกคาพงพอใจ ดวยเหตนจงตองศกษาถงพฤตกรรมของผบรโภค เพอจดสงกระตนหรอกลยทธการตลาดเพอตอบสนองความพงพอใจของผบรโภคได

88

6.2.3 ผลศกษาปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร ปจจยดานจตวทยามอทธพลตอคาใชจายหมวดเครองดมทมแอลกอฮอล และยาสบมากทสด โดยทคะแนนเฉลยดานชนทางสงคม ดานการเรยนร ดานทศนคต และดานการจงใจเพมขน คาใชจายในหมวดนจะเพมขน สวนคะแนนเฉลยดานการรบร ดานบคลกภาพเพมขนคาใชจายในหมวดนจะลดลง เนองจากสงคมไทยในปจจบนยงคงมการแบงชนชนกนตามการศกษา รายได และสถานะทางสงคม ซงสถานะทางสงคมสามารถเปลยนแปลงไดเมอไดรบการยอมรบจากสงคมนน ๆ ดงนนการเขาสงคมอาจเปนไปในรปของงานเลยงหรอการสงสรรค ซงเปนทชนชอบในการรวมกลม โดยมเครองดมแอลกอฮอลเปนเครองมออยางหนงทท าใหเกดการยอมรบ สอดคลองกบ ปราณ เอยมละออภกด (2551 : 99) ไดกลาวถงทฤษฏพฤตกรรมผบรโภค ในดานชนชนทางสงคม (Social Classes) สงคมทกแหงมการแบงล าดบชนทางสงคม บางสงคมใชระบบวรรณะ เกณฑการแบงชนช น ไดแก อาชพ การศกษา รายได สถานะทางสงคม ฯลฯ บคคลหนงสามารถเปลยนแปลงชนชนได ถามคณสมบตครบตามการยอมรบของสงคม และสอดคลองกบ Martin Fishbein and I. Aizen (1975: 6 อางถงใน รณชย ตนตระกล, 2553: 138) ไดกลาวไวในทฤษฏพฤตกรรมของผบรโภค ในดานทศนคต (Attitude) คอ ความโนมเอยงของการบรและการกระท าทเกดจากการเรยนรทตอบสนองโดยตรงในความชอบพอหรอไมชอบของบคลกทมตอสงหรอความคดใดๆ ทศนคตนนไดกอเกดขนโดย คานยม (Values) และความเชอ (Beliefs) ของคนเรา และในดานการจงใจ คอ อทธพลหรอแรงพลงทกระตนใหเกดการกระท าซงเปนสาเหตแหงพฤตกรรมในการท าความพงพอใจตอความจ าเปนและความตองการ เนองจากความจ าเปนของผบรโภคเปนจดมงเนนเฉพาะของแนวความคดทางการตลาด และนกการตลาดกพยายามทจะปลกกระตนตอความจ าเปนเหลานน จดเรมตนของปจจยทางดานจตวทยามาจากการจงใจ ดงทไดกลาวขางตนแลววาการท าความเขาใจวาท าไมผบรโภคมพฤตกรรมตอการกระท าใด ๆ เราจะตองถามวาท าไมบคคลเหลานน มการกระท า ค าตอบคอ เพราะวาบคคลเหลานนมประสบการณตอความตองการเหลานน พฤตกรรมทงหมดเรมตนจากความตองการ ดงเชน ความปลอดภย การยอมรบตอสงคม และการมชอเสยงเหลานเปนตวอยางของความตองการ

89

6.3 ขอเสนอแนะในการวจย 6.3.1 ขอเสนอแนะจากการศกษาวจย 1) ผลการศกษาพบวา อทธพลทางจตวทยามผลตอการตดสนใจทจะใชจายในการอปโภคบรโภคมากทสด อกทงชองทางการตลาดทมความหลากหลายสามารถเขาถงประชาชนไดงาย ภาครฐจงควรมการปลกฝงเยาวชนใหมความยบย งชงใจในความตองการ และอดทนตอสงเรา 2) หากประชาชนมพฤตกรรมดานชนทางสงคม ดานการเรยนร ดานทศนคต และดานแรงจงใจ จะท าใหประชาชนมคาใชจายในหมวดนเพมขน แตหากมการรบรและบคลกภาพ จะท าใหลดคาใชจายลงได จะเหนไดวาหากมการรณรงคใหความรเรองโทษของสราและยาสบ จะสามารถลดคาใชจายในหมวดน อกทงเปนการปองกนอบตเหตทเกดจากการขบแลวเมา 6.3.2 ขอเสนอแนะจากการศกษาวจยในครงตอไป 1) จากผลการศกษาในครงน พบวา คาใชจายสงทสดอยในหมวดการเดนทางและการสอสาร ซงขดแยงกบการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาตเมอ พ.ศ. 2554 ทคาใชจาย ดานอาหารและเครองดมมคาใชจายสงทสด เหนไดวานาจะเปนผลมาจากนโยบายรถคนแรกของรฐบาล ดงนนการศกษาผลกระทบของนโยบายดงกลาวไมวาจะเปนเรองสภาวะการเปนหนของประชาชน การออมทอาจลดลง และปญหาการจราจรในกรงเทพมหานคร ลวนเปนเรองทนาจะมการศกษาเพมเตม 2) จากผลการส ารวจคาใชจายของประชาชน จะเหนไดวาประชาชนทอาศยอยในกรงเทพมหานครมคาใชจายในกจกรรมตาง ๆ มากมาย ซงในสวนของคารกษาพยาบาลและคาใชจายส าหรบการศกษากยงคงเปนคาใชจายทมความจ าเปน อยางไรกตามควรมการศกษา แนวทางการลดคาใชจายในชวตประจ าวนของประชาชนในกรงเทพมหานคร เพอใหประชาชนตระหนก และลดการใชจายทไมจ าเปนลง เปนการออมไวส าหรบคาใชจายเมอจ าเปน เชน คารกษาพยาบาล เปนตน

93

บรรณานกรม

กฤษณะ ฐานวรกล. 2550. พฤตกรรมผบรโภคในการเลอกซอยา ในเขตอ าเภอหางดง จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธปรญญาธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการทวไป มหาวทยาลย ราชภฏสวนดสต.

ณฏฐนนท ววฒนากนตง. 2553. พฤตกรรมผบรโภคในการเลอกซอเฟอรนเจอร ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดพงงา. วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการตลาด

มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. ณฐมธรา ภรเทเวศร. 2547. การวเคราะหคาใชจายของครวเรอนในการบรโภคผลไมในเขต

กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ดวงใจ ทาค า. 2544. การวเคราะหทางเศรษฐศาสตรของคาใชจายในการอปโภคบรโภคของครวเรอนเกษตรในประเทศไทย. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ธงชย สนตวงษ. 2546. พฤตกรรมผบรโภคทางการตลาด. กรงเทพฯ : ประชมชาง. ธนาคารแหงประเทศไทย. 2555. รายงานเศรษฐกจและการเงน. คนวนท 15 สงหาคม 2555 จาก

http://www.bot.or.th/Thai/EconomicConditions/Thai/Pages/econ_report.aspx. นนทา ศรจรส. 2551. ทศนคตและพฤตกรรมผบรโภคทมตอผลตภณฑซพของรานกะไหล

ผลตภณฑไก ในเขตอ าเภอตะกวทง จงหวดพงงา. วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจบณฑต สาขาการจดการทวไป มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต.

ปราณ เอยมละออภกด. 2551. การบรหารการตลาด. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ธนาเพรส. พรพมล พนธพมาย. 2550. การวเคราะหรปแบบคาใชจายในการบรโภคของครวเรอนไทย.

วทยานพนธปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พลาดศย สทธธญกจ. 2551. กรงเทพศกษา. กรงเทพฯ : บนทกสยาม.

91

รณชย ตนตระกล. 2553. การบรหารจดการการตลาด. กรงเทพฯ : ซเคแอนดเอสโฟโตสตดโอ. รชน เวยงกระโทก. 2547. การประเมนโครงการคาใชจายส ารองเพอกระตนเศรษฐกจ : กรณศกษา

โครงการเสรมสรางผประกอบการใหม. วทยานพนธปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศนยส ารวจความคดเหนของประชาชนนดาโพล. 2555. แนวโนมการใชจายของคนไทยใน ยคปจจบน. คนวนท 15 สงหาคม 2555 จาก http://www.nidapoll.nida.ac.th/main/index.php/en/2012-08-06-13-57-45/250-poll-37-2555.

ส านกงานสถตแหงชาต. 2555ก. การส ารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน ในชวง 6 เดอนแรก ของป 2554. กรงเทพมหานคร : กลมสถตรายไดรายจาย.

ส านกงานสถตแหงชาต. 2555ข. จ านวนประชากร จ าแนกตามกลมอาย สถานภาพแรงงาน กรงเทพมหานคร ไตรมาสท 1 พ.ศ. 2556. คนวนท 30 มนาคม 2556 จาก

http://service.nso.go.th/nso/nso_center/project/search/result_by_department-th.jsp. เสร วงษมณฑา. 2542. การวเคราะหพฤตกรรมผบรโภค. กรงเทพฯ: ธระฟลมและไซเทกซ. Cochran, William G. 1977. Sampling Techniques. 3rd ed. New York: Wiley. Etzel, M. J ; Walker, B. J. and Stanton, W. J. 2007. Marketing. 12th ed. Boston:

McGraw-Hill. Fishbein, M. and Ajzen, I. 1975. Belief, Attitude, Intention, and Behavior : An Introduction

to Theory and Research. Reading, MA: Addison-Wesley. Kotler, Philip and Lane, Kevin. 2006. Marketing Management. 12 th ed. Upper Saddle

River, NJ: Pearson Prentice Hall. Maslow, Abraham. 1970. Motivation and Personality. New York: Harper and Row

Publishers. Schiffman, L. G and Kanuk, L. L. 1994. Consumer behavior. 5th ed. Englewood Cliffs,

N. J. : Prentice-Ha.

ภาคผนวก

93

ภาคผนวก ก แบบสอบถามการวจย

94

แบบสอบถาม เรอง ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนกรงเทพมหานคร

เรยน ผตอบแบบสอบถามทกทาน

แบบสอบถามเรอง “ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนกรงเทพมหานคร” น ไดจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอศกษาคาใชจายของประชาชนในจงหวดกรงเทพมหานคร และเพอศกษาปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในจงหวดกรงเทพมหานคร แบบสอบถามชดนเปนสวนหนงของวทยานพนธระดบปรญญาโท สาขาการวจยเพอการ

บรหารและการจดการ คณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ซง ขอมลทไดรบจากการตอบแบบสอบถามของทานทงหมดจะถกเกบเปนความลบ ขอมลจะถกน าเสนอในภาพรวม และน าไปใชเพอการศกษาวจยในเชงวชาการเทานน เพอใหไดขอมลทเปนประโยชนสงสดตอการท าวทยานพนธ จงขอความกรณาในการตอบแบบสอบถามชดนใหครบถวน

แบบสอบถามชดนมจ านวน 6 หนา และแบงออกเปน 4 สวน ดงตอไปน สวนท 1 ขอมลสวนบคคล สวนท 2 ขอมลคาใชจายตอเดอน สวนท 3 ปจจยทมอทธพลตอคาใชจาย สวนท 4 ขอเสนอแนะ

ผวจยขอขอบพระคณทกทานทไดสละเวลาอนมคาส าหรบการใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามชดนมา ณ โอกาสน นางสาวภทรพร กจชยนกล

นกศกษาสาขาสถตประยกต วชาเอกการวจยเพอการบรหารและการจดการ

คณะสถตประยกต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

95

สวนท 1ขอมลสวนบคคล ค าชแจง โปรดใสเครองหมาย ลงในชอง ทก าหนดตามขอมลทเปนจรงของผตอบแบบสอบถาม

1. เพศ 1.ชาย 2.หญง

2. อาย......................................ป

3. อาชพ 1.รบจาง 2.ประกอบธรกจสวนตว 3.รบราชการ/รฐวสาหกจ

4.บรษทเอกชน 5.อน ๆ โปรดระบ.......................................

4. สถานภาพการสมรส 1.โสด 2.สมรส 3.หยาราง

5. วฒการศกษา 1.ไมไดรบการศกษา 2.ประถมศกษา 3.มธยมศกษา

4.ปรญญาตร 5.ปรญญาโท 6.ปรญญาเอก

6. รายไดเฉลยตอเดอน ……………………… บาท

7. จ านวนสมาชกในครอบครว.................คน

8. ทานเปนผทมคาใชจายเปนหลกในครอบครว 1. ใช 2. ไมใช

1

96

สวนท 2 ขอมลคาใชจายตอเดอนโดยเฉลย ค าชแจง โปรดกรอกขอมลคาใชจายของทาน (สวนททานจายเงนของทาน) ตามความเปนจรงของ

ขอมลลงในชองวาง หรอใสเครองหมาย ลงในชอง หากรายการนนมผจายให หรอไมมกจกรรมนน ๆ

รายการ คาใชจาย (บาท/เดอน) หมายเหต รายการ 1. อาหารปรงทบาน ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 2. ซออาหารมาบรโภคทบาน ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 3. อาหารทบรโภคนอกบาน ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 4. เครองดมทไมมแอลกอฮอล ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 5. เครองดมแอลกอฮอลซอดมทบาน ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 6. เครองดมแอลกอฮอลซอดมนอกบาน

........................................ บาท/เดอน

มคนจายให ไมมกจกรรมน

7. ยาสบ หมาก ยานตถ และอน ๆ ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 8. คาเชาทอยอาศย (เชน คาเชาบาน คาเชาทพก คาผอนบาน เปนตน) ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน

9. เครองแตงบานและสงทอส าหรบใชในบานเครองใชสอยเบดเตลดภายในบาน ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 10. คาเชอเพลง (เชน คากาซหงตม) ........................................ บาท/เดอน มคนจายให

ไมมกจกรรมน

11. คาไฟฟา ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 12. คาน า เชน คาน าประปา ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 13. คาใชจายในการท าความสะอาด ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 14. คาจางบคคลใหบรการในครวเรอน ........................................ บาท/เดอน มคนจายให

ไมมกจกรรมน

15. ผา เสอผาและเครองแตงกาย ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 16. รองเทา ........................................ บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน

97

รายการ คาใชจาย (บาท/เดอน) หมายเหต รายการ 17. ของใชสวนบคคล (เชน

เครองส าอางคตาง ๆ สบ ยาสฟน ยาสระผม เปนตน) ...................................... บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน

18. คาบรการสวนบคคล (เชน คาบรการสปา คาท าผม เปนตน)

...................................... บาท/เดอน

มคนจายให ไมมกจกรรมน 19. การศกษา (ส าหรบตวเอง และ/หรอ ครอบครว)

...................................... บาท/เดอน

มคนจายให ไมมกจกรรมน

20. คาซอยานพาหนะ (เชน คาผอนรถ) ...................................... บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 21. คาใชจายเกยวกบยานพาหนะ

(เชน คาน ามน คาลางรถ คาซอมรถ เปนตน)

...................................... บาท/เดอน

มคนจายให ไมมกจกรรมน 22. การเดนทางตามปกต (เชน คาแทคซ คารถเมล)

...................................... บาท/เดอน

มคนจายให ไมมกจกรรมน 23. การสอสาร (เชน คาใชบรการมอถอ

คาอนเตอรเนต) ...................................... บาท/เดอน

มคนจายให ไมมกจกรรมน 24. อปกรณการบนเทงและกฬา

เครองเลน สตวเลยงไมประดบ ...................................... บาท/เดอน

มคนจายให ไมมกจกรรมน 25. คาใชจายเกยวกบการบนเทง ...................................... บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 26. คาใชจายเกยวกบการออกก าลง

กาย/เลนกฬา เชน คาเชาสนาม คาสมาชกรายเดอน

...................................... บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 27. คาสมทบกองทนส ารองเลยงชพ

หรอ กบข. และเงนสมทบประกนสงคม คาสมาชกสหกรณออมทรพย (รายการทหกจากเงนเดอนโดยตรง)

...................................... บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 28. คาสมาชกกลมอาชพ ...................................... บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน

98

รายการ คาใชจาย (บาท/เดอน) หมายเหต รายการ 29. เงน/สงของทสงใหบคคลนอกครวเรอน

...................................... บาท/เดอน

มคนจายให ไมมกจกรรมน

30. บรจาคเงน/สงของใหแกองคกรตางๆ

...................................... บาท/เดอน

มคนจายให ไมมกจกรรมน

31. เงนท าบญ/เงนชวยเหลออน ๆ ...................................... บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน

32. คาซอสลากกนแบง/หวยของรฐ/และการพนนอน ๆ

...................................... บาท/เดอน

มคนจายให ไมมกจกรรมน

33. คาดอกเบย/ดอกเบยแชร ...................................... บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน

สวนท 3 คาใชจายตอปโดยเฉลย ค าชแจง โปรดกรอกขอมลคาใชจายของทานตาม(สวนททานจายเงนของทาน)ความเปนจรงของขอมลลงในชองวาง หรอใสเครองหมาย ลงในชอง หากรายการนนมผจายให หรอไมมกจกรรมนน ๆ

รายการ คาใชจาย (บาท/ป) หมายเหต รายการ 1. คาประเมนคาเชาบาน (เชน คาภาษโรงเรอน/ภาษทดน) ........................................ บาท/ป มคนจายให ไมมกจกรรมน 2. คาบ ารงรกษาและซอมแซมบาน ........................................ บาท/ป มคนจายให ไมมกจกรรมน 3. ยาและเวชภณฑ ........................................ บาท/ป มคนจายให ไมมกจกรรมน 4. คารกษาพยาบาล (คนไขนอก) ........................................ บาท/ป มคนจายให ไมมกจกรรมน 5. คารกษาพยาบาล (คนไขใน) ........................................ บาท/ป มคนจายให ไมมกจกรรมน 6. การเดนทางในโอกาสพเศษ และทองเทยว

........................................ บาท/ป มคนจายให

ไมมกจกรรมน 7. คาเบยประกนภย/ทรพยสน/ประกนชวต ........................................ บาท/ป มคนจายให ไมมกจกรรมน

8. ภาษ/ธรรมเนยม/คาปรบ .............................. บาท/เดอน มคนจายให ไมมกจกรรมน 9. คาสมาชกรายปอน ๆ (เชน เชน คาสมาชกนตยสาร คาสมาชกสถานออกก าลงกาย ฯลฯ)

.............................. บาท/เดอน

มคนจายให ไมมกจกรรมน

99

สวนท 4ปจจยทมอทธพลตอคาใชจาย ค าชแจง โปรดใสเครองหมาย / ลงในชองทก าหนดตามระดบพฤตกรรมการใชจายของทาน ความหมายการใหคะแนนมดงน

5 หมายถง ท ามากทสดหรอทานปฏบตมากทสด 4 หมายถง ท ามากหรอทานปฏบตมาก 3 หมายถง ท าปานกลางหรอทานปฏบตปานกลาง 2 หมายถง ท านอยหรอทานปฏบตนอย 1 หมายถง ท านอยทสดหรอทานปฏบตนอยทสด

1. ดานอทธพลทางสงคม

ท รายการ ระดบพฤตกรรม

5 4 3 2 1

อทธพลสวนบคคล 1 เมอทานตองการซอสนคาหรอบรการทานจะนกถงสรรพคณตามทมคนเลา

แบบปากตอปากกนมา

2 ทานมกนกถงค าแนะน าของบคคลใกลชดกอนการตดสนใจซอสนคาและบรการของทาน

3 ทานตดสนใจซอสนคาโดยใชขอมลการโฆษณาผานทว วทย และอนเทอรเนตประกอบการตดสนใจ

4 เมอทานไดยนการบอกเลาเกยวกบสนคาหรอบรการแบบปากตอปากทานจะซอสนคาหรอบรการนนทนท

5 ทานจะซอสนคาหรอบรการตามค าบอกเลาหรอแรงยจากญาตพนอง 6 เมอเหนหรอไดยนโฆษณาทางทววทย และอนเทอรเนต ทานจะไปซอสนคา

หรอบรการนน ๆ เสมอ

กลมอางอง 7 ทานเลอกซอสนคาหรอบรการตามความตองการของตนเองโดยไมไดตาม

แบบดาราหรอนกกฬาทชนชอบ

8 ทานเลอกซอสนคาหรอบรการตามความตองการของตนเองโดยไมไดตามแบบกลมเพอนรวมอาชพเดยวกนหรอคนในทท างานเดยวกน

9 ทานเลอกซอสนคาหรอบรการตามความตองการของตนเองโดยไมไดยดตามความตองการของครอบครว

100

ท รายการ ระดบพฤตกรรม

5 4 3 2 1

กลมอางอง (ตอ) 10 ทานจะเลอกซอสนคาหรอบรการตามแบบดารา หรอนกกฬาทชนชอบ 11 ทานจะเลอกซอสนคาหรอบรการทานตามกลมเพอนรวมอาชพเดยวกน 12 ทานจะเลอกซอสนคาหรอบรการตามทครอบครวของทานเลอกใช ครอบครว 13 ค าสอนของบดามารดามผลตอการตดสนใจเลอกซอสนคาหรอบรการของ

ทาน

14 ทานจะดความจ าเปนของสมาชกในครอบครวกอนการเลอกซอสนคาหรอบรการ

15 สนคาหรอบรการทเลอกซอเปนไปตามสภาพแวดลอมของครอบครว 16 ทานซอสนคาหรอบรการตามความตองการของคนในครอบครว 17 ทานซอสนคาหรอบรการโดยไมสนใจค าสอนหรอค าบอกเลาของบดา

มารดา หรอญาตเกยวกบสรรพคณของสนคาหรอบรการนน

ชนทางสงคม 18 ทานซอสนคาหรอบรการทตามความจ าเปนหรอความตองการใชโดยไม

จ าเปนตองดต าแหนงหนาทการงานในสงคมของทาน

19 สนคาหรอบรการททานเลอกซอไมจ าเปนตองมคณภาพเหนอกวาหรอดกวาสนคาหรอบรการทเพอนรวมงานของทานเลอกใช

20 สนคาหรอบรการทเลอกใชตองเหมาะสมกบต าแหนงหนาทการงานในสงคมของทาน

21 สนคาหรอบรการทเลอกใชตองมคณภาพเหนอกวาเพอนรวมงานของทาน กลมวฒนธรรม 22 กระแสนยมไมมผลตอการตดสนใจซอสนคาหรอบรการของทาน 23 ตราของสนคา (Brand) ไมมผลตอการตดสนใจซอสนคาหรอบรการของทาน 24 ทานเลอกสนคาหรอบรการตามแหลงทหาไดงายจากในทองถนของทาน 25 การเลอกใชสนคาหรอบรการของทานมกเปนไปตามกระแสนยม 26 ทานซอสนคาหรอบรการทเปนสนคามยหอหรอ "Brand name" เปนสวน

ใหญ

27 ทานซอสนคาหรอบรการทมาจากตางประเทศหรอจากแหลงทหายาก เปนประจ า

101

2. อทธพลทางจตวทยา

ค าชแจง โปรดใสเครองหมาย / ลงในชองทก าหนดตามระดบความคดเหนของทาน โดยความหมายการให

คะแนนมดงน 5 หมายถง เหนดวยมากทสดหรอตรงกบทานมากทสด 4 หมายถง เหนดวยมากหรอตรงกบทานมาก 3 หมายถง เหนดวยปานกลางหรอตรงกบทานปานกลาง 2 หมายถง เหนดวยนอยหรอตรงกบทานนอย 1 หมายถง เหนดวยนอยทสดหรอตรงกบทานนอยทสด

ท รายการ ระดบคดเหน

5 4 3 2 1

การจงใจ 1 ทานซอสนคาหรอบรการเมอทานอยากได 2 การสนคาหรอบรการททนสมยและหรหรา สามารถชกจงใหทานตดสนใจ

ซอได

3 เมอมการโฆษณาสนคาหรอบรการทใชในชวตประจ าวนทานจะตดสนใจซอในทนท

การรบร 4 ทานตองการไดทดลองใชสนคากอนการเลอกซอ 5 ทานหาขอมลดานคณภาพสนคาจากแหลงขอมลตาง ๆ กอนการตดสนใจ

เลอกซอ

6 ความเชอเกยวกบคณภาพสนคาหรอบรการทบอกตอ ๆ กนมามผลตอการเลอกซอ

การเรยนร 7 ทานเลอกซอสนคาหรอบรการหากมการพดถงหรอโฆษณาซ า ๆ 8 ทานเลอกซอสนคาตามคณภาพของสนคาจากประสบการณทเคยซอหรอ

เคยใชกอนหนาน

9 ทานเลอกซอสนคาหรอบรการเพราะมการลดราคาและ/หรอมของแถม

102

ท รายการ ระดบคดเหน

5 4 3 2 1

บคลกภาพ 10 ทานเลอกซอสนคาตามบคลกของทานทมความเชอมนสง และกลา

แสดงออก

11 ทานซอสนคาตามบคลกของทานทเปนคนเรยบรอย ออนนอม 12 ทานซอสนคาตามบคลกของทานทเปนคนคลองแคลว วองไว ความเชอและคานยม 13 ทานเลอกซอสนคาทผลตออกจ าหนายใหม ๆ 14 ทานเลอกซอสนคาหรอบรการตามกระแสของสงคม 15 ทานเลอกซอสนคาและบรการตามกระแสสขภาพ ทศนคต 16 ทานซอสนคาหรอบรการตามความรสกหรอความชอบ 17 ทานซอสนคาหรอบรการเพราะตราสนคา 18 ทานเลอกซอสนคาหรอบรการเพราะเปนสนคาหรอการบรการทด วถการด ารงชวต 19 การเลอกสนคาหรอบรการของทานเปนไปตามสภาพแวดลอมในการ

ด ารงชวต

20 ทานเลอกสนคาหรอบรการตามวถชวต และสงคมรอบตว 21 ทานเลอกสนคาหรอบรการตามความนยมในทองถน

ภาคผนวก ข คาความเชอมนของแบบสอบถาม

104

ผลการทดสอบคาความเชอมนของแบบสอบการทใชในการวจย เรอง ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานคร

************************

ตารางภาคผนวกท 1 ผลการทดสอบคาความเชอมนของแบบสอบถามปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานครในดานอทธพลทางสงคม

ขอท Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item- Total Correlation

Alpha Item Deleted

ขอ 1 75.4333 348.8747 0.7085 0.9458 ขอ 2 75.1333 353.7057 0.6164 0.9468 ขอ 3 75.3000 359.0448 0.4366 0.9485 ขอ 4 75.5333 347.6368 0.6567 0.9463 ขอ 5 75.4667 351.4299 0.6123 0.9468 ขอ 6 75.5000 347.2931 0.6521 0.9464 ขอ 7 75.5000 353.5690 0.5200 0.9478 ขอ 8 75.1667 349.7989 0.6838 0.9461 ขอ 9 75.3667 352.5851 0.6057 0.9468

ขอ 10 75.8667 351.5678 0.5974 0.9469 ขอ 11 75.6333 348.7920 0.7472 0.9455 ขอ 12 75.1333 354.1885 0.6030 0.9469 ขอ 13 75.2667 346.8920 0.6981 0.9458 ขอ 14 74.9667 344.3092 0.7240 0.9455 ขอ 15 74.9667 346.0333 0.6332 0.9466 ขอ 16 75.1333 356.8782 0.5089 0.9478 ขอ 17 75.7000 352.5621 0.5928 0.9470 ขอ 18 75.3333 348.2989 0.6837 0.9460 ขอ 19 75.3000 344.9069 0.6798 0.9460 ขอ 20 75.4667 353.6368 0.5957 0.9470 ขอ 21 75.3667 354.3782 0.4933 0.9481

105

ตารางภาคผนวกท 1 (ตอ)

ขอท Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item- Total Correlation

Alpha Item Deleted

ขอ 22 75.3000 344.0103 0.7003 0.9458 ขอ 23 75.3333 352.2989 0.5652 0.9473 ขอ 24 75.0333 345.3437 0.7487 0.9453 ขอ 25 75.6667 356.3678 0.6062 0.9469 ขอ 26 75.7667 355.1506 0.5842 0.9471 ขอ 27 76.1667 351.3161 0.5385 0.9477

Reliability Coefficients N of Cases = 30.0 N of Items = 27 Alpha = 0.9486 ตารางภาคผนวกท 2 ผลการทดสอบคาความเชอมนของแบบสอบถามปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของประชาชนในกรงเทพมหานครในดานอทธพลทางจตวทยา

ขอท Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item- Total Correlation

Alpha Item Deleted

ขอ 1 59.2333 214.4609 0.5002 0.9495 ขอ 2 59.6667 212.1609 0.4789 0.9503 ขอ 3 59.8333 209.7989 0.6270 0.9478 ขอ 4 59.5000 203.0172 0.7877 0.9454 ขอ 5 59.3000 203.7345 0.7507 0.9460 ขอ 6 59.3667 208.4471 0.7988 0.9457 ขอ 7 59.7333 210.4782 0.4945 0.9504 ขอ 8 59.1667 212.8333 0.5284 0.9492 ขอ 9 59.5667 209.4954 0.7559 0.9462

ขอ 10 59.4667 213.9126 0.5874 0.9483 ขอ 11 59.4667 213.2920 0.6833 0.9473 ขอ 12 59.7333 216.1333 0.5957 0.9483

106

ตารางภาคผนวกท 2 (ตอ)

ขอท Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item- Total Correlation

Alpha Item Deleted

ขอ 13 59.5000 208.2586 0.7065 0.9467 ขอ 14 59.8333 208.8333 0.6175 0.9480 ขอ 15 59.5667 209.5644 0.7193 0.9466 ขอ 16 59.3333 207.4023 0.7308 0.9463 ขอ 17 59.6000 210.1103 0.7532 0.9463 ขอ 18 59.3000 208.1483 0.7215 0.9465 ขอ 19 59.3000 199.1828 0.8751 0.9439 ขอ 20 59.3333 204.5747 0.7780 0.9456 ขอ 21 59.5333 201.2230 0.7343 0.9464

Reliability Coefficients N of Cases = 30.0 N of Items = 21 Alpha = 0.9496

ประวตผเขยน

ชอ นามสกล นางสาวภทรพร กจชยนกล ประวตการศกษา 2550 วทยาศาสตรบณฑต สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลยการอาหาร คณะเกษตรและชวภาพ มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม ประสบการณท างาน 2550 ผชวยนกวจย ในโครงการวจย มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม 2553 เจาหนาทวจย ส านกประกนคณภาพการศกษา มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม 2555 เจาหนาทวจย สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม

ผลงานทไดรบการเผยแพร บทความเรอง “ปจจยทมอทธพลตอคาใชจายของ ประชาชนในกรงเทพมหานคร” ในวารสารจนทรเกษมสาร มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม ปท 20 ฉบบท 38 เดอนมกราคม – มถนายน 2557