اشعار آقای صغیر اصفهانی

حیم حمان الر بسم الله الرده وجل ده ودنا فى تفر الحمدلله الذى عال فى توح

فى سلطانه وعظم فى اركانه، واحاط بكل شىء علما و هو فى مكانه و قهر جمیع الخلق بقدرته و برهانه، حمیدا لم یزل، محمودا الیزال )و مجیدا الیزول، ومبدئا ومعیداوح، وس سب و كل أمر إلیه یعود(. بارئ المسموكات وداحى المدحوات وجباراألرضین والسماوات، قد

ل على ل على جمیع من برأه، متطو وح، متفض رب المالئكة والر جمیع من أنشأه یلحظ كل عین والعیون التراه. كریم حلیم

(1 ذوأنات، قد وسع كل شىء رحمته و من علیهم بنعمته.)

مخصوص ذاتی چنین بود حمدهمش در توحد كمال علو

جلیل است در عزت و شأن خویشبه اشیا محیط است و در عین حال

سر عجز دارند خلقان فروبزرگی كه او را فنا و زوالبپا آسمانها بفرمان اوست

هم او هست قدوس و سبوح نیزبود فضل و اكرام او متصل

هر آنكس كه با اوست نزدیكترببیند همه دیده ها را عیان

كریم است بر هر كس آن بی نظیر بمنت رهین جمله از نعمتش

كه او راست اوصاف ذاتی قرینهمش در تفرد كمال دنو

بزرگ است ذاتش در اركان خویشبود در مكان خود آن بیمثال

بر قدرت و پیش برهان اونبوده است و باشد هم او را محالزمین در فضا، گوی چوگان اوست

ملك هست مخلوق وی روح نیزبر آنانكه بینندش از چشم دل

زلطفش بود بیشتر بهره ورولی خود ز هر دیده باشد نهانحلیم است بر بندگان دیرگیر گرفته فرا هر چه را رحمتش

وا من عذابه العجل بانتقامه، والیبادر إلیهم بما استحقمائر، ولم تخف علیه المكنونات رائر و علم الض قدفهم السحاطة بكل شىء، والغلبة وال اشتبهت علیه الخفیات. له اإل

ة فى كل شئ والقدرة على كل شىء والقوىء حین الشىء دائم حى وقائم على كل شئ ولیس مثله شىء. و هو منشئ الش

بالقسط، الإاله إال هو العزیزالحكیم. جل عن أن تدركه األبصار و هو یدرك األبصار و هواللطیف الخبیر. الیلحق أحد وصفه

وجل على نفسه.) (2 من معاینة، والیجد أحد كیف هومن سر و عالنیة إال بمادل عز

سزای گنه كار ندهد تمامنباشد شتابنده در انتقام

بود با خبراز سرائرهمهبر او نیست پوشیده هر مختفی

بر اشیا تمام آن سمیع بصیرنباشد چو او شی و اشیا همه

جز آن دائم قائم دادگرعزیزاست و عزت سزاوار اوست

اجل است ما را زدرك بصرلطیف و خبیر است و زاوصاف آن

بجز با صفاتی كه خود را ستود

بود مطلع بر ضمائر همهنگردد بر او مشتبه هر خفی

محیط است و غالب قوی و قدیرنبوده وزوگشته پیدا همه

جهان را نباشد خدای دگرحكیم است شایسته هر كار اوست

بصیراست ما را بدید و نظركسی نیست آگه نهان و عیان

نیارد كسی وصف ذاتش نمود

هر قدسه، والذى وأشهد أنه الله ألذى مأل الد یغشى األبد نوره، والذى ینفذ أمره كیف بالمشاورة مشیر والمعه شریك فى تقدیره والیعاون فى تدبیره.

ر ما ابتدع على غیر مثال، و خلق ما خلق بالمعونة من أحد صو وال تكلف وال احتیال. أنشأها فكانت و برأها فبانت

نیعة، نعة، الحسن الص . فهوالله الذى ال إاله إال هوالمتقن الص العدل الذى الیجور، واألكرم الذى ترجع إلیه األمور

ته . وأشهد أنه الله الذى تواضع كل شىء لعظمته، وذل كل شىء لعز(3 واستسلم كل شىء لقدرته، وخضع كل شىء لهیبته.)

گواهی دهم اینكه باشد جهانمنزه خداوندگاری كه او

بود نافذ االمر آن بی نظیرشریكیش در امر تقدیرنیستبدایع كه از صنعش آمد عیان

چو ایجاد فرمود بی كم و كاستنه دشوار بود آفرینش بر او

به یك خواستن هر چه میخواست كردنباشد خداوندگاری جز او

از آن دادگر ظلم و جور است دورگواهی دهم اینكه هست آن خدا

همه در بر هیبتش در خضوع

پر از قدس آن قادر غیب دانابد را گرفته است نورش فرو

مشاور نخواهد ندارد مشیرتفاوت مراورا به تدبیر نیستنبودش مثالی كه سازد چنان

در ایجاد خود یاری از كس نخواستنه درصنعت خویش بد حیله جو

بنای وجود این چنین راست كرد كه صنعش حكیمانه است و نكو

بود هم بدو بازگشت امورچنان كش تواضع كند ماسوی

قرین خضوع ورهین خشوع

مس والقمر ملك االمالك و مفلك األفالك ومسخرالشرالنهار راللیل علىالنهار ویكو كل یجرى الجل مسمى. یكو

على اللیل یطلبه حثیثا. قاصم كل جبار عنید و مهلك كلشیطان مرید. لم یكن له ضد وال معه ند أحد صمد لم یلد

ولم یولد ولم یكن له كفوا أحد. إاله واحد ورب ماجدیشاء فیمضی، ویرید فیقضی، ویعلم فیحصی، ویمیت ویحیی،ویفقر ویغنی، ویضحك ویبكی، )ویدنی و یقصی( ویمنع و یعطى

(4له الملك وله الحمد، بیده الخیر و هو على كل شىء قدیر.)

بود مالك او جمله امالك رامسخر بفرمان او مهروماه

بپوشد گهی شب بروز آن حكیمكند روز را شب شتابان طلب

از او هر ستمكار دون را شكستنه او را بود ضد و ندی كز آن

نه كس زاده از او نه از كس بزادیگانه خداوند لیل و نهار

بخواهد پس آنگاه امضا شودبداند همه چیزو احصا كند

هم از اوست فقر و هم از او غنااز او دور و نزدیك را اعتبارهم او مالك ملك و اشیا همه

كند هر چه او خوب و زیبا بود

بگردش درآورده افالك راكه سرگرم سیرند تا وعده گاهگهی روز بر شب زصنع قدیمبود همچنین روز جویای شب

وزوگشته هر دیو بدخوی پستمر او را رسد در خدایی زیاننه همتائی او را قرین اوفتاد

بزرگ است و بر خلق پروردگارهم آن را كه او خواست مجری شود

بمیراند و باز احیا كندهم از او رسد خنده هم زو بكا

وزو قبض و بسط عطا برقراربحمدش تروخشك گویا همه

بهر چیز ذاتش توانا بود

یولج اللیل فى النهار ویولج النهار فى اللیل، الإاله إالهوالعزیزعاء ومجزل العطاء، محصى األنفاس و رب الغفار. مستجیب الد

ة والناس، الذى الیشكل علیه شىء، و الیضجره صراخ المستصرخین الجنوالیبرمه إلحاح الملحین. العاصم للصالحین، والموفق للمفلحین،

و مولى المؤمنین ورب العالمین. الذى استحق من كل من خلق أن یشكرهخاء وأومن به و ة والر د راء والش راء والض ویحمده )على كل حال( أحمده كثیرا وأشكره دائما على الس

بمالئكته وكتبه ورسله. أسمع المره واطیع وأبادر إلى(5كل مایرضاه وأستسلم لماقضاه، رغبة فى طاعته و خوفا من عقوبته.)

له النه الله الذى الیؤمن مكره والیخاف جوره.وأقربوبیة، وأؤدى ما أوحى على نفسى بالعبودیة و أشهد له بالر

به إلى حذرا من أن ال أفعل فتحل بى منه قارعة الیدفعها عنى أحدوإن عظمت حیلته وصفت خلته - الإاله إالهو - النه قدأعلمنى أنى إن لم

أبلغ ما أنزل إلى )فى حق على( فما بلغت رسالته، وقد ضمن لى تبارك: وتعالى العصمة )من الناس( و هوالله الكافى الكریم. فأوحى إلىسول بلغ ما أنزل إلیك من حیم، یا أیهاالر حمان الر )بسمالله الر

ربك - فى على یعنى فى الخالفة لعلى بن أبى طالب - وإن لم تفعل(6فما بلغت رسالته والله یعصمك من الناس.)

چه او پادشاهیست کز مکر آننبایست بودن ز جورش مخوفمن او را بجان عبد فرمان گذار

بمردم کنم وحی او را ادابالئی که گراو فرستد بمن

اگر چه به تدبیر و مکر و حیلکنون هستم از امر دیان دینکه آن وحی را گر نسازم اداخداوند خود ضامن من بود

نباشد کسی ایمن اندر جهانکه او را عادلست و عطوف و رئوف

گواهم که او هست پروردگارکه بر خود ندارم بالیش رواکسش دفع نتواند اندر زمنمرآن چاره جو را نباشد بدلمکلف به ابالغ وحیی چنین

رسالت نیاورده باشم بجانگهدارم از کید دشمن بود

بترتیب آن ذات گیتی فروزخدائی نباشد جزآن پادشاهدعاها بدرگاه او مستجاب

نفسهای خلقش بود در شمارنه چیزی باومشکل اندر امور

نه اصرار کس سازد او را ملولبتوفیق او رستگاران سعید

خدائیکه هر بنده باید زجانچه گاه رفاه و چه وقت تعبمن آن ذات بیمثل را مومنم

مقرم به آیاتش از جز و کلکنم امر او را بجان استماع

گرایم بدان گفت و کردار ورایبجان خواستار رضای ویم

به رغبت بود طاعتش پیشه ام

کند روز داخل به شب، شب به روزکه بخشد همی بندگان را گناهزلطف عمیمش جهان کامیاببجن و به انس است پروردگارنه زالحاح کس باشد او را نفور

بود حافظ و یار اهل قبولبموالئیش اهل عالم عبید

گذارد سپاس و کند حمد آنچه هنگام سختی چه روز طرب

به آیات و احکام او موقفمهمش بر مالئک همش بر رسل

مطیعم بفرموده آن مطاعکه باشد پسندیده نزد خدای

که تسلیم امر و قضای ویمز خوف عقابش در اندیشه ام

کفایت کند از کرم او زمنبنام خداوند کون و مکان

اال ای فرستاده بر گو جلیوگر آنچه دانی نگوئی تمامنگهدار دل را زبیم و هراس

کنون من از آن وحی رانم سخنکه او هست بخشنده و مهربان

زما آنچه دانی بحق علینبردستی از ما بخلقان پیام

که حقت نگهدارد از شر ناس

، و أنا أبین رت فى تبلیغ ما أنزل الله تعالى إلى معاشرالناس، ما قصلكم سبب هذه اآلیة: إن جبرئیل هبط إلى

الم - أن أقوم الم ربى - و هوالس مرارا ثالثا یأمرنى عن السفى هذا المشهد فأعلم كل أبیض وأسود: أن على بن

مام من بعدى، تى( واإل أبى طالب أخى و وصیى و خلیفتى )على أمالذى محله منى محل هارون من موسى إال أنه النبى بعدى

وهو ولیكم بعدالله و رسوله، وقد أنزل الله(7تبارك و تعالى على بذالك آیة من كتابه )هى(.)

من ای قوم در دعوت از آگهیبمن هر چه نازل شد از کردگار

بدین آیه این شد سبب کز جلیلبیاورد امر از حقم این چنین

نمایم سفید و سیه را خبرعلی آنکه باشد برادر مرا

هم او جانشین باشد از بعد منزمن دارد آن رتبه و آن مقام

بمن ختم شد امر پیغمبریبدانید بعد از رسول و اآله

به تحقیق این آیه مستطاب

نکردم به حق شما کوتهینمودم بیان بر شما آشکار

سه ره گشت نازل بمن جبرئیلکه سازم قیام اندرین سرزمین

که پور ابوطالب آن ناموروصی باشد و یار و یاور مرا

هم او امتم را امام زمنکه هارون زموسی علیه السالمولی راست بعد از نبی سروری

ولی شما اوست بی اشتباهبدان امر راجع بود در کتاب

الة )إنما ولیكمالله و رسوله والذین آمنواالذین یقیمون الصالة كاة و هم راكعون(، و على بن أبى طالب الذى أقام الص ویؤتون الز

وجل فى كل حال كاة وهو راكع یریدالله عز و آتىالزالم( عن تبلیغ ذالك وسألت جبرئیل أن یستعفى لى )الس

إلیكم - أیهاالناس - لعلمى بقلة المتقین وكثرة المنافقینسالم، الذین وإدغال الالئمین و حیل المستهزئین باإلوصفهمالله فى كتابه بأنهم یقولون بألسنتهم مالیس

(8فى قلوبهم، ویحسبونه هینا و هو عندالله عظیم.)

ولی شما حق بود با رسولبدارند برپا نماز از خضوع

كسی جز علی در ركوع صالتزجبریل من خواستم تا كه آن

كه شاید در این قوم پر اختالفچو دانم كه دلها بكین مدغم است

هم آگاهم از مكر اهل گناهكسانی كه اوصاف آنان خدا

كه رانند دین را همی بر زبانبگیرند آسان مر این ماجرا

هم آنان كه كردند ایمان قبولدهندة زكوتند اندر ركوع

نداده است مر سائالن را زكاتكند مسئلت از خدای جهانز تبلیغ این امر گردم معاف

منافق فراوان و مومن كم استهم از حیله و طعن هر دین تباهبقرآن نموده است اینسان ادا

ولیكن ندارند در دل نهانولی بس بزرگست نزد خدا

ونى أذنا و زعموا أنى ةحتىسم وكثرةأذاهملىغیرمركذالك لكثرة مالزمته إیاى و إقبالى علیه )و هواه و قبوله منى( حتى أنزل الله

بى و یقولون وجل فى ذالك )و منهم الذین یؤذون الن عزهو أذن، قل أذن - )علىالذین یزعمون أنه أذن( - خیر لكم

ى القائلین بذالك بأسمائهم یؤمن بالله و یؤمن للمؤمنین( اآلیة. ولوشئت أن أسمیت وأن أومئ إلیهم بأعیانهم ألومأت وأن أدل لسم

مت علیهم لدللت، ولكنى والله فى أمورهم قد تكر(9وكل ذالك الیرضى الله منى إال أن أبلغ ما أنزل الله إلى )فى حق على(، ثم تال.)

رساندند بیحد اذیت بمنمرا بود دائم مالزم علی

اذن نام من كرده بر من گمانبرایم روا داشتند این مقال

از آنها كسانی به عصیان تنندنهندش اذن نام یعنی كه او

بگو این اذن راست خوبی قرینبخواهم اگر نام ایشان برم

كه بودیم همراز با بوالحسنباو من مصاحب خفی و جلی

همی رفتشان اینكه هستم چنانپس این آیه نازل شد از ذوالجالل

رسول خدا را اذیت كنندعلی را دهد گوش بر گفتگو

كه ایمان بحق دارد و مومنینهمه نامها بر زبان آورم

بخواهم دهم جمله را گر نشاناگر پرده خواهم ز مطلب گشود

ولی دائما من بیزدان قسمخود اینها نسازد خدا را رضادگر باره آن مستلزم بیكران

به یك یك اشارت كنم بیگمانتوانم به آنها داللت نمود

بدیشان نمودم سلوك از كرممگر گویم آن وحی را برمال

بدین آیه از لعل شد در فشان

سول بلغ ما أنزل إلیك من ربك - فى حق على - و ان )یا أیهاالرلم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمك من الناس( فاعلموا

معاشر الناس )ذالك فیه وافهموه واعلموا( أن الله قد نصبه لكم ولیا وإماما فرضطاعته على المهاجرین واألنصار و على التابعین لهم بإحسان،

، والحر و على البادى والحاضر، و علىالعجمى والعربىغیر والكبیر، و علىاألبیض واألسود، و على كل والمملوك والصد، ماض حكمه، جاز قوله، نافذ أمره، ملعون من خالفه موح

قه، فقد غفرالله له ولمن سمع منه و أطاع له.) (10مرحوم من تبعه و صد

رسان ای پیمبر بخلق آشكاربحق علی آنچه فرمان ماست

وگر آن عمل را نیاری بجانگهداردت حق زشركسانبدانید ای مسلمین برشمامهاجرچو انصار یك تار مو

هم آنان كه هستند تابع زجانهم آنانكه هستند صحرانشین

زخلق جهان از عجم و از عربصغیر و كبیر سفید و سیاه

علی هست حكمش بامضا قرینهر آنكس كه او را مخالف شود

باوهر كه تابع شود بی سخنكند هر كه تصدیق او را خدا

هم از آنكه تصدیق وی بشنود

ترا آنچه نازل شد از كردگارعمل كن بدستور بی كم و كاست

نكردستی امر رسالت اداتو حكم خدا را بمردم رسانولی و امام اوست زامر خدا

نباید بپیچند سر ز امر اوبر آنها به نیكوئی اندرجهان

هم آنكس كه در شهر باشد مكینچه مملوك و چه خواجة ذو حسب

دگر هر موحد بذات اآلهبود نافذ االمر در امر دین

زحق مورد خشم و لعنت بودفرو گیردش رحمت ذوالمنن

نماید از او عفو جرم و خطابصدق دل او را مصدق شود

معاشرالناس، إنه آخر مقام أقومه فى هذا المشهد، فاسمعواوجل هو و أطیعوا وانقادوا المر)الله( ربكم، فإن الله عز

موالكم وإالهكم، ثم من دونه رسوله ونبیهالمخاطب لكم، ثم من بعدى على ولیكم و إمامكم بأمرالله

یتى من ولده إلى یوم تلقون الله ورسوله مامة فى ذر ربكم، ثم اإل

مه الله الحالل إال ما أحله الله و رسوله وهم، والحرام إال ما حرفنى الحالل والحرام وأنا أفضیت وجل عر )علیكم( و رسوله و هم، والله عز

(11.) بما علمنى ربى من كتابه وحالله و حرامه إلیه

بدانید ای مردم این سرزمینسخن بشنوید و بصدق ضمیر

شما را خداوند لیل و نهارپس آنگه رسولش محمد ولی استخود این حكم از جانب كبریاست

امامت پس آنگاه بی گفتگوخود انجامد این تا قیامت بطول

حاللی نباشد بجز آن حاللحرامی نباشد بجز آن حرامخدا هر حالل و حرامی بمن

بمن هر چه آموخت حق از كتاب

بود بهر من محضر آخرینشوید از خداوند فرمان پذیرولی و اآله است و پروردگار

پس از او ولی مر شما را علی استكه معبود و پروردگار شماست

بود در نژاد من از نسل اوكه باشد رضای خدا و رسول

كه ما را حالل آمد از ذوالجاللكه از حق حرام است بر خاص و عام

نشان داد و من نیز بر بوالحسنبیاموختم جمله بر بو تراب

، و كل علم لوه(. مامن علم إال وقد أحصاهالله فى معاشرالناس )فضعلمت فقد أحصیته فى إمام المتقین، وما من علم إال وقد

مام المبین )الذى ذكره الله فى سورة یس: علمته علیا، و هو اإل)و كل شىء أحصیناه فى إمام مبین(. معاشرالناس، التضلوا

عنه والتنفروا منه، والتستنكفوا عن والیته، فهوالذىیهدی إلى الحق ویعمل به، ویزهق الباطل وینهى عنه،

ل من آمن والتأخذه فىالله لومة الئم. أو بالله و رسوله )لم یسبقه إلى االیمان بى أحد(، والذى فدى رسولالله بنفسه، والذى كان مع رسول الله

جال غیره (12.) وال أحد یعبدالله مع رسوله من الر

دگر نیست علمی جز آن كش خدامن آنرا كه دانستم از كردگارجزآن هیچ علمی نباشد یقین

امام مبینی كه یزدان فردمگردید ای مردم از راه او

نپیچید سر از توالی ویبحق هادی است و دلیل فرق

شود باطل از كوشش او تباهبحلمش مالمت ندارد اثر

علی باشد آنكس كه اول قبول

شمرده است در من بمحض عطابقلب علی جمله دادم شمار

كه آن هست در این امام مبینبیاسین زدانائیش وصف كرد

مجوئید دوری زدرگاه اوهدایت بیابید از رای وی

كند هر عمل هست بر طبق حقهم از آن كند نهی بیگاه و گاهكه او راست حكم خدا در نظرنموده است دین خدا و رسول

هم او باشد آنكس كه بهرخدا گهی با پیمبر خدا را ستود

نموده است جان بر پیمبر فداكه با او دگر كس زمردان نبود

لوه فقد الله، واقبلوه فقد نصبه الله معاشرالناس، فضمعاشرالناس، إنه إمام من الله، ولن یتوب الله على أحد

أنكر والیته ولن یغفر له، حتما على الله أن یفعلبه عذابا نكرا أبدا ذالك بمن خالف أمره وأن یعذ

هور. فاحذروا أن تخالفوه. فتصلوا اآلباد و دهر الدت للكافرین نارا وقودها الناس والحجارة أعد

بیین والمرسلین، لون من الن راألو معاشرالناس، بى - والله - بشة على وأنا - )والله( - خاتم األنبیاء والمرسلین والحج

ماوات واألرضین (13.) جمیع المخلوقین من أهل الس

دهید ای طوایف بر او برتریپذیرید او را كه نصب از خداست

بدانید ای مردم از خاص و عامگز بغفران کسی درخور استنه هر

بلی هرگز او را نبخشد خدابود بر خدا تا کند این عمل

سزای چنین کس عذابیست سختبترسید از این کش مخالف شویدچه آتش که از جنس ناس و حجر

مهیاست آن آتش پرشراربمن ای خالیق بیزدان قسممنم اشرف و خاتم االنبیاء

كه حق برتری دادش و سروریپذیرفتنش فرض بر ما سواست

كه از جانب حق بود او امامكه اندروالیت بدو منكراست

كه حتم است بر منكرش این جزابدان كو بورزد بحیدر دغل

كه دایم دچار است آن تیره بختبدو نگروید و در آتش روید

بفرمان یزدان شود شعله وركه از قوم كافر برآرد دمار

رسل مژده دادند خود بر امممنم حجت حق بارض و سما

فمن شك فى ذالك فقد كفر كفر الجاهلیة األولى و من شكة فقد شك فى الكل ، ومن شك فى واحد من األئم فى شىء من قولى هذا فقد شك فى كل ما أنزل إلى

وجل بهذه الفضیلة منا منه على و إحسانا منه منهم، والشاك فینا فىالنار. معاشرالناس، حبانىالله عزلوا إلى وال إاله إالهو، أال له الحمد منى بد اآلبدین ودهرالداهرین و على كل حال. معاشرالناس، فض

علیا فإنه أفضل الناس بعدى من ذكر و أنثى زق وبقى الخلق. ملعون ملعون ما أنزل الله الر(14.)مغضوب مغضوب من رد على قولى هذا ولم یوافقه

کند هر که شک کافر است آنچنانهر آنکس که در جزئی از این کالم

شک آرنده در کل تبلیغ منبدانید مردم که بر من خدا

بمن کرده لطفی چنین بی غرضنباشد خدائی بجز آن خدا

مرا حضرتش ملجا و مأمن استدهید ای گروه از پی سروری

که بعد از من است افضل آن پاکجانبما رزق نازل کند کردگار

یقین است ملعون و مغضوب حق

دند در جاهلیت کسانكه بوشک آرد شک آورده در آن تمام

به تحقیق دارد در آتش وطنبداد این فضیلت بمحض عطا

که او احسان او را نباشد عوضکه دایم زمن باد بر او ثنا

سپاسش به هر حال ورد من استعلی را بهر برتری، برتری

زخلق از اناث و ذکور جهانبما آفرینش بود برقرار

بدین قول هر کس زند طعن و دق

رنى عن الله تعالى بذالك ویقول: »من عادى أال إن جبرئیل خبمت علیا ولم یتوله فعلیه لعنتى و غضبى«، )ولتنظرنفس ما قد

لغد واتقواالله - أن تخالفوه فتزل قدم بعد ثبوتها - إن اللهخبیر بما تعملون(. معاشر الناس، إنه جنب الله الذى ذكر

طت فى جنب ن یخالفه(:)أن تقول نفس یا حسرتا على ما فر فى كتابه العزیز، فقال تعالى )مخبرا عمبعوا متشابهه، فوالله لن الله(. معاشرالناس، تدبروا القرآن و افهموا آیاته وانظروا إلى محكماته التت

یبین لكم زواجره ولن یوضح لكمتفسیره إال الذى أنا آخذ بیده ومصعده إلى وشائل

( و معلمكم (15.) بعضده )و رافعه بیدى

مرا داده جبرئیل از حق خبرهم آن کش، نه مهر علی در دلست

پس امروز هر کس ببیند چه پیشبترسید از حق که با حکم اوکه لغزد از آن پای رفتارتان

بدین سر بیابید ایقوم راهبقرآن خبر داده کاندر جزا

که در حق جنب الله از غافلی بقرآن گرایید باری زجان

بفهمید ز آیات آن خیروشرکالمی که در آن تشابه بود

بیزدان قسم هرگز از بهر کسکه بهر شما آورد در بیان

مگر اینکه در دست من دست اوست

که هر کس بود با علی کینه ورزمن خشم و لعنت بر او شامل است

فرستاده از بهر فردای خویشمخالف شوید و بپیچید روخدا هست آگه زکردار تان

علی هست جنب اللهی کش اآلهبگوید عدویش که واحسرتا

به تفریط کوشیدم و بد دلیتدبر کنید و تأمل در آن

بدارید بر محکماتش نظر بدان کس نباید که تابع شود

نباشد چنین رتبه در دسترسزامرو زنهی و ز تفسیر آن

که بینید او را چه دشمن چه دوست

گرفتم از او بازوی زورمندبسوی خود آوردم او را فراز

به پیش نظرها نمودم بلندنمودم از او ظاهر این امتیاز

أن من كنت مواله فهذا على مواله، و هو على بن أبى طالب أخى. معاشرالناس، إن وجل أنزلها على و وصیى، و مواالته من الله عزعلیا والطیبین من ولدى )من صلبه( هم الثقل األصغر، والقرآن

الثقل األكبر، فكل واحد منهما منبئ عن صاحبه و موافقله، لن یفترقا حتى یردا علىالحوض. أال إنهم أمناء الله فى خلقه و حكامه

یت، أالوقد بلغت، أالوقد أسمعت فى أرضه. أالوقد أدوجل قال و أنا قلت أالوقد أوضحت، أال و إن الله عز، أالإنه ال »أمیرالمؤمنین« غیر أخى وجل عن الله عز

(16.)هذا، أال التحل إمرة المؤمنین بعدى الحد غیره

به هر کس که موالمنم بیسخنعلی پور طالب آن باوفا

مواالت او هست حکم جلیلبدانید ایمردم این ارجمند

که ایشان چو قرآن بحق رهبرنددهند این دو هر یک از آن دو خبر

نگردند هرگز جدا بی سخنزقول نبی این بیان متین

که آن مظهر عدل پروردگارخود از نسل ختم رسوالن بود

که فرموده او تا بروز جزاگر آید کسی با کتاب دگر

در او آنچه بایست موجود نیستامینهای حقند در خلق او

آنچه باید نمایم ادااال آنچه بایستم ابالغ آن

اال آنچه بود از پیام و سروشاالآنچه محتاج توضیح بود

اال از خدا بود و بس هر سخنبود نیز این قول رب قدیر

روا نیست این رتبه بر هیچ کس

علی هست موالی او همچو منبود هم وصی، هم برادر مراکه آورد آن را بمن جبرئیلوزاوالد من نیز پاکان چند

دو ثقلند لیک اکبر و اصغرندمخالف نباشند با یک دگر

لب کوثر آیند تا نزد مننموده است روشن باهل یقینامام زمان خاتم هشت و چار

کتابش بتحقیق قرآن بودنگردند این هر دو از هم جدا

منافیست با این حدیث و خبربود غیر ومهدی موعود نیست

باحکام او حکمران مو بموادا کردم از جزء و کل بر شما

نمودم بوفق بالغت بیانرساندم شما را یکایک بگوش

نمودم بفهم شما وانمودشنیدید در نصب حیدر زمنکه باشد علی مومنان را امیر

پس از من علی راست شایان و بس

ثم قال: »ایهاالناس، من اولى بكم من انفسكم؟ قالوا: الله و رسوله. فقال: اال من كنت مواله فهذا على

مواله، اللهم وال من وااله و عاد من عاداه وانصرمن نصره واخذل من خذله معاشرالناس، هذا علىأخى و وصیى و واعی علمى،

وجل والداعی تى على من آمن بى وعلى تفسیر كتاب الله عز و خلیفتى فى امإلیه والعامل بمایرضاه والمحارب العدائه والموالی على طاعته

والناهی عن معصیته. إنه خلیفة رسول الله و أمیرالمؤمنین واإلمامالهادی منالله، و قاتل الناكثین والقاسطین والمارقین بأمرالله.

(. بأمرك یارب أقول.) ل القول لدى (17یقولالله: )مایبد

ببازوی حیدرزد آنگاه دستبنحوی که پای شه اولیا

بگفتا پس ای قوم این بوالحسنمرا طرف علم است و هم جانشین

بقرآن بود داعی و در عملباعدای حق است در کار زارکند نهی هر بنده را از گناه

زند قوم پیمان شکن را به تیغهم آنانکه از دین برون میروند

مبدل نمیگردد از من سخن

برآوردش آن سید حق پرستقرین گشت با زانوی مصطفی

وصی و برادر بود بهر منمفسر بود بر کتاب مبینمطیع خداوند عز و جل

مطیعان او را بود دوستداربود جانشین رسول اآله

کشد هرستمکار را بی دریغقتیل وی از حکم حق میشوند

که قول اآله است گفتار من

اللهم وال من وااله وعاد من عاداه )وانصر من نصره واخذل من خذله( والعن من أنكرهه. اللهم إنك أنزلت اآلیة فى على واغضب على من جحد حق

ولیك عندتبیین ذالك ونصبك إیاه لهذا الیوم: )الیوم أكملت لكم دینكم وأتممت علیكم نعمتى وسالم دینا فلن یقبل منه وهو فى سالم دینا(، )و من یبتغ غیراإل رضیت لكم اإل

وجل اآلخرة من الخاسرین( اللهم إنى أشهدك أنى قد بلغت. معاشرالناس، إنما أكمل الله عزدینكم بإمامته. فمن لم یأتم به وبمن یقوم مقامه

(18.)من ولدى من صلبه إلى یوم القیامةدایا هر آنکس شدش دوستدارخ

هر آنکس که با او کند دشمنی شدش هر که منکر تواش خوارکنغضب کن بر آن دشمن زشت خو

خدایا تو این مژده ام داده ایکه باشد امامت برای علی

گواهی باعمال من موبموبه نصب علی دین برای عباد

بموالئی این امام همامچو با او شد آغاز وانجامشان

تواش دوستدار و به او با ش یارتواش باش خصم ای خدای غنی

بلعن خود او را گرفتار کنکه ناحق شود منکر حق او

توام این بشارت فرستاده ایتو را آنکه هست از شرافت ولی

تو دیدی بیان من ونصب اوتو کامل نمودی ز روی و داد

تو نعمت نمودی بخلقت تمامرضا گشتی از دین اسالمشان

همین است آن دین که اندر کتاببفرمودی آن کس که آیین و کیش

از او نیست هرگز قبول و یقینخدایا توئی شاهد حال من

بدانید مردم بامر خداقبول خدا گشت آئینتان

پس آنکس که نشناسد او را امامز ولد من و صلب او طیبین

نمودی برای قبول انتخابگزیند جز اسالم از بهر خویشبود در قیامت وی از خاسرین

که راندم به ابالغ وحیت سخنعلی گشت چون بر شما پیشواشد اکمل به یمن علی دینتان

هم او را که بر اوست قائم مقامکه هادی بخلقند تا یوم دین

وجل فأولئك الذین حبطت أعمالهم والعرض علىالله عزف عنهم العذاب والهم ینظرون( نیا واآلخرة( و فى النارهم خالدون، )الیخف )فىالد

كم بى وأقربكم ، أنصركم لى وأحق معاشرالناس، هذا علىوجل وأناعنه راضیان. و ما ، والله عز كم على إلى وأعز

نزلت آیة رضا )فى القرآن( إال فیه، وال خاطب الله الذین آمنوا إالبدأ به، والنزلت آیة مدح فىالقرآن إال فیه، وال

ة فى )هل أتى على االنسان( إالله، وال أنزلها شهد الله بالجن(19.)فى سواه والمدح بها غیره. معاشرالناس، هو ناصر دین الله

همان روز کز بنده عرض عملپس آنان بود پست کردارشان

نگردد بر آنها خفیف ازشرربود مردم این صفدر نامور

ز هر گونه حق هست آن باوفاز هرگونه قربی بود بی گمان

ز هر گونه عزت بگیتی رواستخداوند راضی است از بوالحسن

نشد آیتی نازل اندر رضانیامد زحق مومنین را خطابنشد آیه در مدح نازل که آن

نه حق داده جز بهر آن مقتدانه این سوره جزا و کسی را به شأن

علی مردم از روی صدق و صفا

شود بر خداوند عز وجلبود دائما جای در نارشان

میفتد بدانها زرحمت نظربمن یاریش از شما بیشتر

بمن خود سزاوارتر از شمابمن از شما اقرب آن پاک جان

فزون عزتش پیش من از شما استوزاوراضیم چون خداوند، منمگر اینکه بد در حق مرتضی

که اول مخاطب نشد بو ترابندادی شئون علی را نشان

گواهی بفردوس در هل أتینه جز مدح او مدح کس اندرآن

بود یارو یاور بدین خدا

و المجادل عن رسولالله، و هوالتقى النقى الهادى المهدىنبیكم خیر نبى و وصیكم خیر وصى )وبنوه خیراألوصیاء(

یتى من صلب )أمیرالمؤمنین( على یة كل نبى من صلبه، و ذر معاشرالناس، ذرة بالحسد، فال معاشر الناس، إن إبلیس أخرج آدم من الجن

تحسدوه فتحبط أعمالكم وتزل أقدامكم، فإن آدم، وجل أهبط إلىاألرض بخطیئة واحدة، وهو صفوةالله عزوكیف بكم وأنتم أنتم و منكم أعداءالله، أالوإنه الیبغض

، والیؤمن به إالمؤمن مخلص ، وال یوالى علیا إال تقى (20.)علیا إالشقى

کند بهر خشنودی ذوالجاللبپرهیزو پاکیست ذاتش قرین

فرستادة حق بسوی شماوصی شما نیز بهتر وصی است

ز صلب ویند اوصیاء خلفبدانید مردم نژاد رسل

نژاد من از صلب پاک علی استنمود از حسد مردم ابلیس دون

نباشید پس با علی رشک مندشود پست کردار و اعمالتان

ز فردوس آدم بحکم اآلهبحالی کز امکان حقش برگزید

چون از یک گنه او ببرد این ماللبسی از شما جنس اهریمنند

االنیست خصم علی جز شقینیارد در آفاق بی گفتگو

بفرمان من با مخالف جدالهم او هادی و مهدی از رب دین

بود بهتر از جملة انبیاءمیان من و این وصی فرق نیست

همه بهتر از اوصیاء سلفخود از صلب آنهاست از جزء و کل

کز ایشان چو آئینه دین منجلی استزباغ جنان بوالبشر را برون

که بینید از آن رشک مندی گزندبلغزد قدم بد شود حالتان

بسوی زمین آمد از یک گناهچنینش سزای گنه در رسید

شما چون شمائید چونست حالبیزدان زاهریمنی دشمنند

ندارد والیش بجز متقی بجز مومن خالص ایمان باو

حیم، والعصر حمان الر و فى على - والله - نزلت سورة العصر: )بسم الله الربر(. معاشرالناس، قد استشهدت الله نسان لفى خسر( )إال علیا الذى آمن و رضى بالحق والص إن اإل

سول إالالبالغ المبین وبلغتكم رسالتى و ما على الرمعاشرالناس، )إتقواالله حق تقاته والتموتن إال وأنتم مسلمون

معاشرالناس، )آمنوا بالله و رسوله والنور الذى أنزل معه من قبل أن نطمسبت(. )بالله ما عنى بهذه اآلیة إالقوما ا أصحاب الس ها على أدبارها أو نلعنهم كما لعن وجوها فنرد

فح عنهم فلیعمل كل امرئ على مایجد لعلى من أصحابى أعرفهم بأسمائهم وأنسابهم، وقد أمرت بالصفى قلبه من الحب والبغض(.

وجل مسلوك فى ثم فى معاشرالناس، النور منالله عز على بن أبى طالب، ثم فىالنسل منه إلى القائم المهدى

وجل (21.) الذى یأخذ بحق الله و بكل حق هو لن الن الله عز

بیزدان قسم کز خدای جهانبنام خداوند روزی رسان

به والعصر پس لعل لب بر گشودبگفتا پس ای قوم حق را گواهرساندم شما را فروع و اصول

اال ای گروه از صغار و کبارجز اسالم بر مذهبی نگروید

بیارید ایقوم ایمان بجانهم آرید ایمان بشخص رسول

از آن پیش کز قهر از هر کسیبگردند آنها بسوی قفا

ز حق مردم آن نور در من بتافتپس آن را بود نسل وی مستقر

امامی که حق خداوند و ما

علیراست والعصر نازل به شأنکه او هست بر مومنین مهربان

الی آخر آن را قرائت نمودگرفتم به تبلیغ امر اآله

جز این هم نباشد برای رسولخدا ترس باشید و پرهیزکار

نه با دین دیگر زدنیا رویدبذات خداوندگار جهان

هم آن نورکان یافت با وی نزولشود محو و ناچیز روها بسی بود این چنین منکران را سزا

پس آنگه علی از من آن نور یافتالی القائم المهدی المنتظر

بگیرد زاعدا بامر خدا

رین والمعاندین والمخالفین والخائنین ة على المقص قد جعلنا حجواآلثمین والظالمین والغاصبین من جمیع العالمین. معاشرالناس،

سل أنذركم أنی رسول الله قدخلت من قبلى الرأفإن مت أوقتلت انقلبتم على أعقابكم؟ ومن ینقلب

الله شیئا وسیجزى الله الشاكرین )الصابرین( على عقبیه فلن یضركر، ثم من بعده ولدی بر والش أالوإن علیا هوالموصوف بالص

من صلبه. معاشرالناس، التمنوا على بإسالمكم، بل التمنوا علىالله فیحبط(22.)عملكم ویسخط علیكم و یبتلیكم بشواظ من نار ونحاس، إن ربكم لبا المرصاد

به تحقیق ما را خداوندگاربه تقصیر کاران و خصمان دین

گنه کارها و ستم پیشگانبه اعالم بیم آور ای مسلمین

مرا کرده مبعوث حق، بر شمازمن پس سرآید اگر روزگار

بکردید آیا با عقابتانپس آنکس که گرداند رو در قفا

بزودی خداوند عزوجلبدانید مردم علی بی قصور

پس از وی ز ولد من و صلب اوزاسالمتان گر که مرد رهید

بداد از کرم حجت خود قرارباهل تخلف دگر خائنین

که دارند جا در تمام جهانکنم باز آگاهتان این چنین

چو پیش از من و بعثت انبیاءشوم کشته یا در صف کارزار

شود منقلب حال و آدابتانازآن نیست هرگز زیان برخدا

دهد شاکرین را جزای عملبود هم صبور و بود هم شکور

بدین وصف با شند و این طبع و خوبیزدان مباید که منت نهید

که گردید از این خیال غلطشما را عذابش نماید هالک

خداوند را مستحق سخط بود در کمین گاه آن ذات پاک

ة یدعون إلىالنار ویوم معاشرالناس، إنه سیكون من بعدى أئمالقیامة الینصرون. معاشرالناس، إن الله وأنا بریئان منهم

معاشرالناس، إنهم وأنصارهم وأتباعهم وأشیاعهم فىرین أال رك األسفل من النار ولبئس مثوى المتكب الد

حیفة، فلینظر أحدكم فى صحیفته!! إنهم أصحاب الصمعاشرالناس، إنى أدعها إمامة و وراثة )فى عقبى إلى یوم القیامة(

ة على كل حاضر وغائب (23.)وقد بلغت ما أمرت بتبلیغه حج

بدانید مردم امامان چندبخوانند مر خلق را سوی نار

بدانید مردم از این خود سریهمانا خود و جمله اشیاعشانشوند از تبه کاری خود مقیم

چه بسیار بد جایگاهی بودهمان نابکاران حیلت شعار

ببایست هر یک پی خیر و شرچنین گفت راوی که صدق بیان

بگشتند اهل صحیفه زکیشجز اشخاص معدودی از اهل دین

رساندم شما را پی انتباهکه آن هست حجت ز روی یقین

پس از من بزودی بدعوت تنندندارند در عرصه حشر یار

من و کردگاریم از آنها بری چه انصار آنها، چه اتباعشانبه بیغوله پست اندر جحیمکه آن جای اهل تکبر شود

که گشتند با هم صحیفه نگارنمائید در نامه خود نظر

ازآن سرور آمد بزودی عیانببردند امت بهمراه خویش

که بودند نائل بنور یقینچنین حکم محکم که بود از اآلهبه هر حاضر و غائب از اهل دین

ن شهد أولم یشهد، ولد أولم یولد، فلیبلغ و على كل أحد مممامة بعدى ملكا الحاضر الغائب والوالد الولد إلى یوم القیامة. وسیجعلون اإل

و اغتصابا، )أال لعن الله الغاصبین المغتصبین(، وعندها سیفرغلكم أیها الثقالن )من یفرغ( ویرسل علیكما شواظ من نار ونحاس فالتنتصران

وجل لم یكن لیذركم على ما أنتم معاشرالناس، إن الله عزعلیه حتى یمیزالخبیث من الطیب، و ما كان الله لیطلعكمعلى الغیب. معاشرالناس، إنه ما من قریة إال والله مهلكها

ق وعده مام المهدى والله مصد (24.)بتكذیبها قبل یوم القیامة و مملكها اإل

هم آنانکه یابند زین پس وجودهم از بهر هر کس بود درشهود

هم آنانکه زائیده از مادرنداز این امر باید بهر بوم و برپدر گوید آن را بفرزند نیز

چه رود این امامت که باشد ز ما بغضب اوفتد در کف غاصبین

بهر غاصب و مغتصب بی گماندر این حال رود از برای شما

شما را فرستد خداوندگاربسی نیز از مس بگداخته

بدانید مردم، خدای جهان چنین رفته تقدیر از بی نیاز

هم از مصلحت آن مبرا ز عیببدانید مردم که در روزگار

مقدر کند امر تخریب آنکند همچنان نیز حالی هالککند ظالمانرا چنین حق عقاب

و یا خود بصلب و رحم اندرندکه حاضر بغائب رساند خبر

شود تا بپا عرصة رستخیزشود مملکت در میان شما

پذیرد خلل آن زمان شرع و دینکند خشم و لعنت خدای جهان

پدید آید ای انس و جن ابتالبسی شعله ازآتش پر شرار

که دفعش نباشد زکس ساختهنماید بهر حالتان، امتحان

که یابد ز ناپاک پاک، امتیازشما را نکرده است دانا به غیب

نبوده است یک قریه کش کردگارمگر در مکافات تکذیب آن

ندارد هرآن قریه از ظلم باککه فرموده خود ذکر آن در کتاب

لین، و لین، والله لقد أهلك األو معاشرالناس، قد ضل قبلكم أكثراألولین، ثم نتبعهم هو مهلك اآلخرین. قال الله تعالى: )ألم نهلك األو

بین( اآلخرین، كذالك نفعل بالمجرمین، ویل یومئذ للمكذ معاشرالناس، إن الله قد أمرنى ونهانى، وقد أمرت علیا ونهیته )بأمره(. فعلم األمر والنهى لدیه،ق بكم فاسمعوا المره تسلموا وأطیعوه تهتدوا وانتهوا لنهیه ترشدوا، )وصیروا إلى مراده( وال تتفر

بل عن سبیله. معاشرالناس، أنا صراط الله المستقیم الذى أمركم باتباعه، ثم على من بعدى. ثم السة )الهدى(، یهدون إلى الحق و به یعدلون (25.)ولدى من صلبه أئم

شما را امام و ولی این علی استبود او مواعید حق و خدا

چه بسیار پیش از شما در جهانخداوند کرد اولین را هالک

خداوند ای مردم از راه وحی علی نیز در امر و نهی، من است

بدانست او امر و نهی خدایهدایت بیابید ازین پیشوا

به ارشاد او بر خورید از رشادمبادا کند راههای دگر

خدا را محقق منم راه راست

که آگاه بر هر خفی و جلی استمواعید خود را نماید وفا

نمودند ره گم ز پیشینیانجهان را کند ز آخرین نیز پاک

مرا کرد امر و مرا کرد نهی همان امر و نهی که از ذوالمن است

بیارید پس امر و نهیش بجای پذیرید نهیش زهر ناروا

بپوئید از وی طریق مرادشما را از این راه سالم بدر

زمن پیروی فرض بهر شماست

مرا راه حق است حیدر زپی هدایت نمایند آنان بحق

پس از او نژاد من از صلب ویعدالت گذارند اندر فرق

حیم الحمدلله ربالعالمین...« إلى آخرها حمان الر ثم قرأ: »بسمالله الرت ت وإیاهم خص وقال: فى نزلت وفیهم )والله( نزلت، ولهم عم

أولئك أولیاءالله الذین الخوف علیهم والهم یحزنون، أال إنفهاء حزب الله همالغالبون. أال إن أعدائهم هم السیاطین یوحى بعضهم إلى بعض الغاوون إخوان الش

زخرف القول غرورا. أال إن أولیائهم الذین: )التجد قوما یؤمنون وجل ذكرهم الله فى كتابه، فقال عز

الله و رسوله ولوكانوا آبائهم أوأبنائهم أوإخوانهم أوعشیرتهم، أولئك ون من حاد بالله والیوم اآلخر یواد(26)كتب فى قلوبهم اإلیمان( إلى آخراآلیة.

پس از لعل لب آن شه انس و جانپس آنگاه فرمود در من خدا

هم این سوره اندر علی نازلستزدرگاه یزدان چنین لطف خاص

خدا را همان اولیاء عظاماال حزب حق راست فتح و ظفر

اال با علی دشمنند آن كسانهمان سركشانی كز اخوانشان

زگفتار بیجا بیان گزافبدانید هستند احبابشان

در احوال آنقوم دور از ثوابنمی یابی آنقوم را اهل دین

محبند با آن گروه جهول الی آخر این آیه را شاه دین

بفرمود پس با ندای جلی

شد از سوره فاتحه درفشانمراین سوره نازل نمود از سما

هم اوالد او را چو او شامل استبمن دارد و آل من اختصاص

كه از خوف و حزنند ایمن تمامبر احزاب غالب بود سربسر

كه اهل شقاقند اندر جهانشیاطین رسد وحی بر جانشان

كز آنها نخیزد بجز اختالفكسانیكه حق داده زآنها نشان

چنین ذكر فرموده اندر كتاببحشر و خداوند صاحب یقینكه هستند خصم خدا و رسول

فروخواند آن لحظه بر مسلمینبحق محبان آل علی

وجل فقال: أال إن أولیائهم المؤمنون الذین وصفهمالله عز)الذین آمنوا ولم یلبسوا إیمانهم بظلم أولئك لهم األمن و هم مهتدون(

ة بسالم آمنین، )أال إن أولیائهم الذین آمنوا ولم یرتابوا(. أال إنجهنم أولیائهم الذین یدخلون الجنتتلقاهم المالئكة بالتسلیم یقولون: سالم علیكم

ة یرزقون فیها بغیر حساب طبتم فادخلوها خالدین. أال إن أولیائهم، لهم الجنم أال إن أعدائهم الذین یصلون سعیرا. أال إن أعدائهم الذین یسمعون لجهن

ة لعنت أختها( شهیقا و هى تفور و یرون لهازفیرا. أال إن أعدائهم الذین قالالله فیهم: )كلما دخلت أموجل (27.)اآلیة. أال إن أعدائهم الذین قال الله عز

اال دوستداران ایشان زجاهكسانیكه دارند ایمان و هم

كشانند در ایمنی رخت خویشاال دوستداران این اوصیا

شود مسكن امن جناتشانبگویند بعد از درود و سالم

بمانید جاوید در این سرااال دوستداران آن رهبران

نمایند منزل بدون حساببدانید اعدای آن اولیإ

بگردند واصل به نار سعیربدانید اعدای آن سروران

كه بینید از حق عذاب الیمبحالی كه آتش بود شعله زا

در آن هر گروهی كه داخل شوندالی آخر آن شاه گردون جناب

دگرباره فرمود ز اعدایشان

شدستند موصوف وصف اآلهنپوشند بر آن لباس ستم

بگیرند راه هدایت به پیش همان مرد مانند كاندرجزا

بود با مالیك مالقاتشانبپاكی درآیید در این مقام

مصون از زوال و معاف از فناهمان ناجیانند كاندر جنان

كز آنها خبرداده حق در كتابهمان ها لكانند كاندر جزا

كه بدخواه را بدرسد ناگزیرهمان منكرانند و استمگران

كنند استماع شهیق از جحیمزفیرش دل و جان برآرد زجا

بلعن هم از غیظ قائل شوندبیان كرد این آیه را از كتاب

بقرآن چنین داده یزدان نشان

ل الله بنا و قلنا مانز )كلما ألقى فیها فوج سألهم خزنتها ألم یأتكم نذیر، قالوا بلى قد جاءنا نذیر فكذعیر( أال إن أولیائهم الذین من شىء إن أنتم إال فى ضالل كبیر( إلى قوله: )أالفسحقا الصحاب السعیر واألجر الكبیر. یخشون ربهم بالغیب، لهم مغفرة وأجر كبیر. معاشرالناس شتان مابین الس

ه. معاشر الناس، أالوإنى ( من مدحه الله و أحب ه الله ولعنه، و ولینا )كل نا من ذم )معاشرالناس(، عدو)أنا( النذیر و على البشیر. )معاشرالناس(، أال و إنى منذر و على هاد. معاشر

الناس )أال( و إنى نبى و على وصیى. )معاشرالناس، أالوإنىة من بعده ولده. أالوإنى والدهم وهم یخرجون من مام والوصى من بعدى، واألئم رسول و على اإل

ین. أال إنه المنتقم من الظالمین. أال . أال إنه الظاهر علىالد ا القائم المهدى صلبه( أال إن خاتم األئمة من(28.)إنه فاتح الحصون وهادمها

كه دریای آتش چه آید بموجبپرسندشان خازنان جحیم

مر این آیه را نیز تا انتهادگر باره در حق احبابشان

كسانی كه هستند خالی ز ریب

در افتند اعدا در آن فوج فوجشما را كس آیا نداده است بیم

بیان كرد آندم رسول خدا ز مرجان بدین آیه شد درفشانز پروردگارند ترسان به غیب

زحق در خور لطف و آمرزشندبدانید مردم جحیم و جنان

كسی دشمن ماست كورا خدابود دوست ما را كسی كش و دو

بدانید مردم برای شمامنم مردم از حق، نبی و بشیر

بدانید ختم امامان پاك بدانید او هست غالب به دین

بدانید او فاتح قلعه هاست

به اجر كبیر الهی خوشندبسی فرقها دارد اندرمیان

مذمت فرستاد و لعنت سزامحب است و مداح زانعام وجود

منم بیم آور علی رهنما علی هست بر من وصی و ظهیر

بود مهدی قائم آنجان پاك كشد در جهان كیفر از ظالمین از او منهدم ظلم را هر بناست

رك وهادیها.أالإنه المدرك بكل أال إنه غالب كل قبیلةمن أهل الشثار الولیاءالله. أال إنه الناصر لدین الله. أال إنه

الغراف من بحر عمیق. أال إنه یسم كل ذى فضل بفضلهو كل ذى جهل بجهله. أال إنه خیرةالله و مختاره. أال إنه وارث

وجل و المشید كل علم والمحیط بكل فهم. أال إنه المخبر عن ربه عزض إلیه دید. أال إنه المفو شید الس المر آیاته. أال إنه الر

ة ر به من سلف من القرون بین یدیه. أال إنه الباقی حج أال إنه قد بشة بعده وال حق إال معه والنور إالعنده (29.)والحج

بدانید اندر قبائل به تیغ بدانید او مینماید قیام بدانید او ناصر دین بود

بدانید آن طرفه بحر شگرفبدانید او آگه است از كسان

بدانید بنموده پروردگاربدانید هست از صمیر بسیط

بدانید آن رهنمای بشر كند در جهان آن امام همام

بدانید آن ذو رشاد رشید بدانید بر اوست تفویض امر

بدانید بگذشتگان خبیربدانید آن شاه در روزگار

نباشد دگر بعد از او حجتی نه حقی مگر اینكه با او بود

بود قاتل مشركین بی دریغبخونخواهی اولیاء عظام مروج به احكام آیین بود

همی آب گیرد ز دریاف ژرف كه در فضل و جهلند هر یك چسان

ورا انتخاب و ورا اختیاربهر علم هم وارث و هم محیط

دهد از خداوندگارش خبربه بیداری امر ایمان قیام

بود در امور استوار و سدیدبرون كار از دست زید است و عمرو

شدند از وجود شریفش بشیر بود حجت باقی كردگار

جز اونیست كس را چنین رتبتی نه نوری مگر اینكه زان رو بود

أال إنه الغالب له والمنصور علیه. أالوإنه ولىالله فى أرضهه و عالنیته معاشرالناس وحكمه فى خلقه، وأمینه فى سر

إنى قدبینت لكم وأفهمتكم، و هذا على یفهمكم بعدى. أالوإنىعند انقضاء خطبتى أدعوكم إلى مصافقتى على بیعتهو اإلقراربه، ثم مصافقته بعدى. أالوإنى قد بایعت الله

وجل )إن الذین یبایعونك إنما یبایعون الله، و على قد بایعنى. وأنا آخذكم بالبیعة له عن الله عز یدالله فوق أیدیهم. فمن نكث فإنما ینكث على نفسه، و من أوفى بما عاهد علیه الله فسیؤتیه أجرا

(30.)عظیما( معاشرالناس، إن الحج والعمرة من شعائرالله

بدانید كس نیست غالب بر او بدانید هست او ولی خدا

حكم خلق را باشد از ذوالمننمن ای مردم احكام پروردگار مرا بود هر امر و نهیی زدین

هم از بعد من این علی بر شما شما را چو این خطبه اتمام یافت

بیارید رسم تحیت بجا پس آنگه پی بیعت آن امام

بدانید من بیعتم با خداست من از جانب حق در این امر عام

پس آن كس كه این عهد را بشكند الی آخر آن شاه ملك ادب

دگر باره فرمود از كردگار

نه منصور میگردد او را عدوجز او را در زمین نیست فرمانروا

امین است حق را بسر و علن نمودم برای شما آشكار

بفهم شما كردم آن را قرین بفهماند آن را كه باشد روا

بهمدستی من بباید شتافت ز منصوب گردیدن مرتضی

نمائید آماده خود را تمام علی بیعتش با من از ابتداست

كنم اخذ بیعت ز امت تمامبنفس خود البته استم كند

ر فشان شد ز لب بدین آیه شكبود حج و عمره در آیین شعار

واالبیت فماورده أهل ف بهما( اآلیة. معاشرالناس، حج )فمن حج البیت أواعتمر فالجناح علیه أن یطو بیت إال استغنوا و أبشروا، والتخلفوا عنه إالبتروا و افتقروا معاشرالناس، ماوقف بالموقف مؤمن

ته إالغفرالله له ماسلف من ذنبه إلى وقته ذالك، فإذا انقضت حجاستأنف عمله. معاشرالناس، الحجاج معانون و نفقاتهم مخلفةوا البیت علیهم والله الیضیع أجرالمحسنین. معاشرالناس، حج

ه، والتنصرفوا عن المشاهدإال بتوبة فق بكمال الدین والتكاة الة و آتوا الز (31.)و إقالع. معاشرالناس، أقیموا الص

پس آن بنده گو حج بجا آوردمر این آیه را نیز سلطان دین

دگر ره بفرمود مردم زحجدر آن اهل بیتی نكرده ورود

وراز عمره گوی سعادت بردز لعل لب افشاند در ثمینبیابید در كعبه فتح و فرج

كه ننموده حق بی نیازش زجود

هم از آن تخلف نورزیده انددرآن هیچ مومن توقف نكرد

مگر آنكه بخشید تا آنزمانچو از حج بانجام فرمان رسید

بدانید مردم ز روی یقیندر این ره نمایند چون صرف مال

نه ضایع كند اجر آنان خدای بكوشید در حج بیت ای گروه

هم انفاق اندر ره دین كنیدمگردید دور از مشاهد مگرشما را شود عفو حق مقترنبدارید بر پای مردم صالت

مگر اینكه محتاج گردیده اندبانجام دستور یزدان فردگناهان او را خدای جهان

پس اعمالش اینجا بپایان رسید كه یزدان به حجاج باشد معین

دهدشان عوض حضرت ذوالجاللكه آرند اعمال نیكو بجای

به بخشید دین را كمال و شكوه از اینراه ترویج آیین كنید

زمانی كه از توبه گیرید اثرگناهانتان را كند ریشه كن

نباشید از مانعین زكات

رتم ، فإن طال علیكم األمد فقص وجل كما أمركم الله عزوجل أونسیتم فعلى ولیكم ومبین لكم، الذى نصبه الله عز

یتى یخبرونكم بماتسألون عنه لكم بعدى أمین خلقه. إنه منى و أنا منه، و هو و من تخلف من ذرفهما فآمر بالحالل و انهى ویبینون لكم ما التعلمون. أال إن الحالل والحرام أكثرمن أن أحصیهما وأعر

عن الحرام فى مقام واحد، فأمرت أن آخذ البیعة منكموجل فى على فقة لكم بقبول ماجئت به عنالله عز والص

(32.)أمیرالمؤمنین واألوصیاء من بعده الذین هم منى ومنه

نمایید از روی رغبت عمل وگر برد طول زمان هوشتان

پس احكام حق را مبین علی استدگر آنكه حق آفرید ازمنشدگر آنكه بدهد شما را خبربدانید باشد حالل و حرام چو یك شناساندن این و آنبه اخذ حالل و به رد حرام

مرا كرده مأمور پس بر شماپذیرید از من به حسن قبول

هم از بعد او پیشوایان چند

بامر خداوند عز و جل زكوتاهی آن شد فراموشتان

ز حق بعد من او شما را ولیستبود روح من در مبارك تنشچو پرسید از معلن و مستتر

از آن پیش كانرا شمارم تمامبرونست از حد شرح و بیانشما را كنم امر دریك مقام

پی بیعت و صفقت اینك خداعن الله ما فی علی اقول

كه از صلب او وز نژاد منند

ر و یقضی إمامة فیهم قائمة، خاتمها المهدى إلى یوم یلقى الله الذى یقدمعاشرالناس، و كل حالل دللتكم علیه وكل حرام نهیتكم عنه

ل. أال فاذكروا ذالك فإنى لم أرجع عن ذالك و لم أبد

لوه والتغیروه واحفظوه و تواصوابه، وال تبدكاة الة وآتوا الز دالقول: أال فأقیموا الص أال و إنى اجد

وأمروا بالمعروف وانهوا عن المنكر. أالوإن رأس األمربالمعروف أن تنتهوا إلى قولى وتبلغوه من لم یحضر

وجل ومنى (33.)و تأمروه بقبوله عنى وتنهوه عن مخالفته، فإنه أمر من الله عزاز آنها یكی مهدی قائم استامامی كه در ملك روی زمین

شما را من ای مردم از ذوالجاللهم از هر حرامی بگوش شمامن از آنچه گفتم نگردیده ام

پس آگاه باشید و یاد آوریدخبر ز آنچه گفتم بیاران دهید

بدایند مردم دگر باره من اال پس بدارید برپا نماز

زاموال، حق مساكین دهیدز امربمعروف در انتباه

هم از نهی منكر مدارید دستخود امر بمعروفتان را كمالهم ابالغ فرمان و گفتار من

همش امر كردن با خذو قبولمراین امرهست از خداوند و من

كه تا حشر دوران او دائم استبحق میكند حكم، آن بی قرینداللت نمودم سوی هر حاللفرو خواندم آیات نهی از خدا

ز تبدیل بر آن پسندیده امبخاطر بیان مرا بسپرید

نه تبدیل و تغییر بر آن دهیدبه تجدید مطلب برانم سخن

تقرب بجویید با بی نیاززكوتش بدستور آئین دهید

نورزید غفلت به بیگاه و گاهزسستی میارید بر دین شكست

نیوشیدن از من بود این مقالبدانكو نباشد در این انجمن

همش نهی كردن زرد و نكولبهرشیخ و شاب و بهر مردو زن

وال أمر بمعروف وال نهى عن منكر إالمع إمام معصومة من بعده ولده فكم أن األئم معاشرالناس، القرآن یعر

فتكم إنهم منى ومنه، حیث یقولالله فى كتابه: )و جعلها كلمة وعركتم بهما«. معاشر باقیة فى عقبه(. وقلت: »لن تضلوا ما إن تمس

: )إن وجل الناس، التقوى، التقوى، واحذروا الساعة كما قال الله عززلزلة الساعة شىء عظیم(. اذكروا الممات )والمعاد( والحساب والموازین

والمحاسبة بین یدى رب العالمین والثواب والعقابیئة فلیس له فى الجنان نصیب (34.)فمن جاء بالحسنة أثیب علیها و من جاء بالس

خود این امرو این نهی ازشمابود حكمفرما در این دستگاه كتاب خدا باشد ای مسلمینكه بعد از علی از نژاد علی

من این نیز گفتم كه اندر جهان

نباشد بدلخواه هر كس رواامامی كه خود هست دور از گناه

شما را معرف زروی یقین شما را امامند و حق را ولی ز نسل منند و علی آن مهان

خداوند دربارة بوترابوالیت كه هستی بدان قائم است

بگفتم من البته هرگز شماولی تا بقرآن و عترت زجانپی ایمنی مردم اندر معاد

حذر زان تزلزل نمائید و بیم بخاطر بیارید مرگ و حساب

هم از اینكه باشد حساب كسانهم از اینكه هر كس شود بهره یاب

پس آن كس كه آید بفعل نكوهم آنكو بیاید بكردار زشت

چنین ذكر فرموده اندر كتابدر اعقاب او باقی و دائم است

نگردید گمره زدین خداشما را تمسك بود در جهان

به تقوی بتقوی كنید اعتماد كه خوانده خدای عظیمش عظیم

ز میزان اعمال و هول عذاب حضور خداوندگار جهان

یكی از ثواب و یكی از عقاب به نیكی جزا داده خواهد شد او

نصیبی ندارد زباغ بهشت

معاشرالناس، إنكم أكثر من أن تصافقونى بكف واحد فى وقت واحد، وقد أمرنى اللهدت لعلى قرار بما عق وجل أن آخذ من ألسنتكم اإل عزة منى و منه أمیرالمؤمنین، ولمن جاء بعده من األئم

یتى من صلبه. فقولوا بأجمعكم: »إنا سامعون على ما أعلمتكم أن ذرمطیعون راضون منقادون لما بلغت عن ربنا وربك

ة فى أمر إمامنا على أمیرالمؤمنین و من ولد من صلبه من األئمنبایعك على ذالك بقلوبنا وأنفسنا وألسنتنا وأیدیناعلى ذالك نحیى و علیه نموت و علیه

ل، وال نشك )والنجحد( (35.)نبعث. والنغیر والنبد

شما بیش از آنید ای مسلمینبیك دست در صفقه كوشا شوم

خداوند عزوجل این زمانبدان عقد منصب كه فاش و جلی

سپردم امارت در امت به وی امامان زنسل من و صلب او

شما را بگفتم ببانگ بلندسراسر بگویید از خاص و عاممطیعیم در امرو راضی بدان

زحق آنچه گفتی بما موبموزصلب وی آن اولیاء عظامبدلهایمان هم بجانهایمان

نه پیچیم از این امر روی ثباتچه در موقع بعث یوم النشورنه تغییر و تبدیل بر آن دهیم

كه من با همه اندرین سرزمینبهمدستی اینك مهیا شوم

همی خواهد اقرارتان هر زبانبه بستم من اینجا برای علی

پس آنانكه آیند او را زپی كز آنان نمودم بسی گفتگوكه ذریه من ز صلب ویند

نمودیم ما استماع كالمپذیرای فرمان یزدان بجان

كه آن در علی بود و اوالد اوبدانها نماییم بیعت تمامدگر دستها و زبانهایمان

چه اندر حیات و چه اندر مماتكه هر كس برآرد سر از خاك گورنه بر شك و ریب از خطا دل نهیم

والنرتاب، وال نرجع عن العهد وال ننقض المیثاق. وعظتنا بوعظ الله فى علىیتك من ولده بعده، الحسن والحسین و من نصبه الله ة الذین ذكرت من ذر أمیرالمؤمنین واألئم

ا من قلوبنا وأنفسنا وألسنتنا وضمائرنا وأیدینا. من أدركها بعدهما. فالعهد والمیثاق لهم مأخوذ من بیده و إال فقد أقر بلسانه، وال نبتغی بذالك بدال والیرى الله من أنفسنا حوال. نحن نؤدی ذالك عنك الدانى والقاصى من اوالدنا واهالینا، و نشهدالله بذالك و كفى بالله شهیدا وأنت علینا به شهید«.

معاشرالناس، ماتقولون؟ فإن الله یعلم كل صوت و خافیةكل نفس، )فمن اهتدى فلنفسه و من ضل فإنما یضل علیها(

(36ومن بایع فإنما یبایع الله، )یدالله فوق أیدیهم(.)

نه از عهد خود روی گردان شویماطاعت كنیم از خدا و رسول

پذیریم نیز امر اوالد ویبخلق جهان رهنما و ولی

كه آیند بعد از حسین و حسنگه اخذ میثاق در امر دینز دلها و جانها زبانهای ما

زما هر كه با این دو بیعت نمودمر آن را نجوییم هرگز بدلگرفتیم بر خود خدا را گواهتو هم باش بر ما گواه و دگرچه باشند پنهان و چه بر مال

خود از هر گواهی خدا اكبر استچه دانید ای مسلمین برزبان

به تحقیق حق عالم هر صدا استپس آن كو براه هدایت رود

هر آنكس كه گمره شد از ابلهیپس آن كس كه بیعت كند در عیان

بدین بیعت آنكو شود پای بست

مصمم نه بر نقض پیمان شویمنماییم امر علی را قبول

كه آیند او را یكایك زپی زنسل تو و صلب پاك علی

جگرگوشه های علی آن دو تنبرای علی سرور مومنین

هم از بیعت دست و آرای مامقرگشت و نیز از زبانشان ستود

نه بینیم در خود خالف از حولكه كافی است بهر شهادت اآله

هر آنكوست فرمانبر از دادگرمالیك جنود و عبید خدا

بدین نكته هر بنده مستحضر استكه باشد خداوند آگه از آن

بر او كشف اسرار نفس شماستورا رستگاری مسلم شود

خود از بهر او باشد آن گمرهی بود بیعتش با خدا در نهان

ورا دست حق است باالی دست

معاشرالناس، فبایعوا الله و بایعونى وبایعوا علیا أمیرالمؤمنیننیا واآلخرة( كلمة باقیة. یهلك الله من ة )منهم فىالد والحسن والحسین واألئم

غدر و یرحم من و فى، )و من نكث فإنما ینكث علىنفسه و من أوفى بما عاهد علیهالله فسیؤتیه أجرا عظیما(. معاشرالناس، قولوا الذى قلت لكم

وسلموا على على بإمرة المؤمنین، وقولوا:)سمعنا و أطعنا غفرانك ربنا و إلیك المصیر(، و قولوا:

)الحمد لله الذى هدانا لهذا و ما كنا لنهتدى لوال أن هدانا الله( اآلیة. معاشرالناس، إن فضائل على بنوجل - و قد أنزلهافىالقرآن (37.)أبى طالب عندالله عز

بترسید مردم زحق وز یقینعلی سرور مومنین پس حسن

پس آن پیشوایان كه در روزگاركند هر كه حیلت خداوند پاكگرفت آنكه راه وفا را به پیش

پس آنكه از جحد بشكست عهدبدین آیه باز آن شه انس و جان

دگر ره بگفت ای گروه آنچه مندهید از سر میل و رغبت سالم

بگویید یا رب بیان رسولنمودیم اطاعت زفرمان تو

بسوی تو ای خالق انس و جانبگویید حمد است خاص خدای

هدایت یقین شامل ما نبودعلی را فضائل به نزد خداست

بتحقیق آن از خدای حمید

بنمایید بیعت بساالر دینپس از اوحسین آن دو فرزند من

والیت در آنها بود پایدارنماید به تحقیق او را هالك

در رحمت حق گشاید بخویشبه اشكست نفس خود او كرده جهد

زیاقوت لب گشت گوهر فشانبگفتم بگوئید و بر بوالحسن

كه او مومنین راست میروامامشنیدیم و كردیم از وی قبولكنون از تو خواهیم غفران تو

بود بازگشت همه بندگانكه ما را بدین راه شد رهنمایخداوند مان گرنه ره می نمود

زفضل علی باخبر كبریاستشده نازل اندر كتاب مجید

قوه أكثر من أن أحصیها فى مقام واحد، فمن أنباكم بها و عرفها فصدمعاشرالناس، من یطعالله و رسوله و علیا و األئمة الذین

ذكرتهم فقد فازفوزا عظیما. معاشرالناس، السابقونإلى مبایعته و مواالته و التسلیم علیه بإمرةالمؤمنینأولئك هم الفائزون فى جنات النعیم. معاشرالناس، قولوا ما یرضىالله

به عنكم من القول، فإن تكفروا أنتم و من فى األرضیت وأمرت( واغضب على الله شیئا اللهم اغفر للمؤمنین )بما أد جمیعا فلن یضر

(38))الجاحدین( الكافرین، والحمد لله رب العالمین.

بود بیشتر زآنكه دریك مقامپس آن را كه از آن فضایل خبر

نورزید انكار تحقیق وی بدانید ای مردم آن كو قبول

پس امر علی و آن امامان كه منرهد از عذاب و شود رستگاربدانید ای مسلمین آن كسان

بگیرند پیشی كنند اهتمامامیرش بدانند بر مومنین

برای شما من شمارم تمامبدادم من و گشت صاحب نظر

نمایید البته تصدیق وی كند حكم یزدان و امر رسول براندم در اوصاف آنان سخن

بود فارغ از هول روز شماركه در بیعت مرتضی این زمان

هم اندر تولی هم اندر سالمبود جایگهشان بهشت برین

لمین آن سخنبگویید ای مساگر چه شما و آنچه اندر زمین

بكفر و ضاللت برآرند سرخدایا ببخشای بر مومنین

ستایش بدان ذات پاكی نثار

كه خشنود گردد از آن ذوالمننز جن و زانسند از ساكنین

خداوند را نیست هرگز ضرربكن كافران را هالك قرین

كه مر عالمین راست پروردگار

www.khetabeghadir.com