ยุทธศาสตร์การพัฒนากลุ่ม ...osmsouth-w.moi.go.th/file-data/633037.docx · Web viewแนวปะการ งส วนใหญ กระจายอย

แผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง) พ.ศ.2558-2561 27

ความเสยหายตอชวตและทรพยสน ความเสยหายดานทรพยากรธรรมชาต และความเสยหายดานเศรษฐกจภายในพนท

ดงนนเพอเปนการปองกนและบรรเทาความเสยหาย ทจะเกดขนจากปญหาแผนดนถลมภายในพนท กรมพฒนาทดนจงไดดำาเนนการศกษาวเคราะหขอมลเพอประเมนพนทเสยงตอการเกดดนถลม ซงสามารถแบงพนทเสยงภยออกไดเปน 3 ระดบ คอ 1) พนทสแดง คอ พนทเสยงตอการเกดดนถลมเมอฝนมากกวา 100 มลลเมตรตอวนขนไป (เสยงตอการเกดดนถลมสง) 2) พนทสเหลอง คอ พนทเสยงตอการเกดดนถลมเมอฝนมากกวา 200 มลลเมตรตอวนขนไป (เสยงตอการเกดดนถลมปานกลาง) และ 3) พนท ส เขยว ค อ พ นท เส ยงตอการเก ดด นถลมเม อฝน 300 มลลเมตรตอวนขนไป (เสยงตอการเกดดนถลมตำา) ซงจากการศกษาพบวา พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนสวนใหญเปนบรเวณทลาดชนเชงซอน ทมความลาดชนมากกวารอยละ 35 ซงสวนใหญมความเสยงตอการเกดดนถลม เมอมปรมาณฝนมากกวา 100 มลลเมตรตอวนขนไป พบไดในบรเวณทวเขาภเกตและทวเขาบรรทดททอดตวในแนวเหนอ-ใตตงแตจงหวดระนองถงจงหวดตรง โดยบรเวณพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน จะมความเสยงตอการเกดดนถลมและอทกภยในระดบสงในชวงเดอนตลาคมถงเดอนพฤศจกายนของทกป

แผนท : แสดงพนททมโอกาสเกดดนถลม (ภาคใตฝ งอนดามน)

สำานกบรหารยทธศาสตรกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน (OSM Andaman)


ทมา : กรมทรพยากรธรณ ประเทศไทย ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน เปนพนททมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทหลากหลายมเอกลกษณโดดเดนเฉพาะตว มศกยภาพเพอการเปนแหลงทรพยากรธรรมชาตทมคณคาตอการอนรกษและการพฒนา โดยเฉพาะแหลงทรพยากรธรรมชาตทมศกยภาพเพอการทองเทยว อาท ภเขา นำาตก ชายหาด ปาบก ปาชายเลน แหลงปะการง และเกาะแกงตางๆ สามารถดงดดนกทองเทยวทงในและนอกประเทศ สรางรายไดมหาศาลแกประชาชนภายในพนทและประเทศ โดยสามารถจำาแนกเปนทรพยากรธรรมชาตดานตางๆ ได ดงน



ทรพยากรทางทะเลและชายฝง พนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน เปนพนททมทรพยากรทาง

ทะเลทสวยงามและโดดเดน มชายฝงทะเลตดกบทะเลอนดามนยาวประมาณ 828 กโลเมตร มลกษณะเปนแผนดนยบตว ทำาใหชายฝงทะเลมลกษณะเวาๆ แหวงๆ ขรขระ ชายฝ งมกจะแคบและลกชน มหมเกาะนอยใหญประมาณ 349 เกาะ อาวทสวยงาม หาดทราย ปาชายเลน หาดเลน และโขดหน ทมศกยภาพในการพฒนาใหเปนแหลงทองเทยวทางทะเลในระดบนานาชาตไดในอนาคต โดยสามารถสรปรายละเอยดทสำาคญได ดงน

แผนท : ทรพยากรทางทะเลและชายฝงในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน

เกาะ



เกาะในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ทมศกยภาพสงเพอการอนรกษและพฒนาเปนแหลงทองเทยวทางทะเล สวนใหญจะตงอยในนานนำาภายในและทะเลอาณาเขต มลกษณะเปนเกาะรมทวป (Continental Island) ทเปนทงเกาะขวางกน (Barrier Island) ใกลฝง และเกาะไกลฝง มจำานวนรวมทงหมด 412 เกาะ อยในจงหวดระนอง 53 เกาะ จงหวดพงงา 133 เกาะ จงหวดภเกต 35 เกาะ จงหวดกระบ 143 เกาะ และจงหวดตรง 48 เกาะ โดยมเกาะทสำาคญ ไดแก เกาะชาง เกาะพยาม เกาะกำาใหญ เกาะคำาใต และเกาะคางคาว จงหวดระนอง หมเกาะสรนทร หมเกาะสมลน และหมเกาะระ-เกาะพระทอง จงหวดพงงา หมเกาะพพ หมเกาะในทะเลอาวนาง หมเกาะลนตา หมเกาะในทะเลอาวลก และหมเกาะปอดะ จงหวดกระบ เกาะราชาใหญ เกาะราชานอย เกาะเฮ เกาะโหลน เกาะบอน เกาะแกว และเกาะไมทอน จงหวดภเกต และเกาะสกร เกาะลบง เกาะกระดาน เกาะไห และเกาะมก จงหวดตรง

แหลงปะการง

พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มแหลงปะการงทกอตวใน 3 บรเวณ คอ (1) บรเวณพนราบ (Reef Flat) ทอยใกลชายฝงในเขตนำาตน และอาจโผลพนนำาในชวงนำาลง จงเปนปะการงทมการปรบตวตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมไดด ปะการงชนดเดนทพบ ไดแก ปะการงเขากวาง ปะการงรงผง ปะการงชองเหลยม ปะการงสมองรองสน ปะการงวงแหวน ปะการงชองเลกแบบกง และปะการงดอกกะหลำา เปนตน (2) บรเวณสนหรอไหลของแนวปะการง (Reef Edge หรอ Reef Crest) เปนบรเวณแคบๆ ทอยถดจากบรเวณพนราบ เมอนำาลงเตมทจะอยในลกษณะปรมนำาและมกไดรบผลกระทบจากคลนคอนขางรนแรง ปะการงชนดเดนทพบ ไดแก ปะการงโขด ปะการงชองเลกแบบแผนเคลอบ ปะการงโตะ และปะการงเขากวางทรงพม เปนตน และ (3) บรเวณลาดชน (Reef Slope) เปนแนวปะการงทอยบรเวณนอกสดและลาดลงพนทดานลางทเปนเขตนำาลก เปนบรเวณทมชนดของปะการงมากกวาบรเวณอน ชนดเดนทพบ ไดแก ปะการง



เขากวาง ปะการงดาวใหญ ปะการงชองเลกแบบแผน ปะการงลายลกฟก ปะการงจาน ปะการงสนำาเงน และมกพบกลปงหาปนอย

โดยพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มพนทแนวปะการงรวมทงหมด 62.82 ตารางกโลเมตร หรอประมาณรอยละ 49 และ 41 ของพนทแนวปะการงของภาคใตและของประเทศ ตามลำาดบ ซงสวนใหญสามารถพบเหนแนวปะการงไดมากบรเวณเกาะแกงตางๆ ทงเกาะใกลฝงและเกาะทอยใกลไหลทวป โดยแนวปะการงสวนใหญอยในสภาพทดถงปานกลาง ซงบรเวณทพบแนวปะการงอยในสภาพดมาก ไดแก บรเวณเกาะตอรลลา จงหวดพงงา และเกาะแกวใหญ จงหวดภเกต สวนบรเวณทแนวปะการงอยในสภาพเสอมโทรมมาก สวนใหญจะพบในบรเวณแหลมเขากรงนอย และแหลมเขากรงใหญ จงหวดพงงา ทางฝงตะวนออกของภเกต เกาะแรด เกาะมะพราว เกาะปาย และเกาะเฮ จงหวดภเกต และบรเวณเกาะกลวง จงหวดกระบ สาเหตของความเสอมโทรมของปะการงสวนใหญเกดจากธรรมชาต เชน ลมมรสมทรนแรง การฟอกขาว การระบาดของปลาดาวหนาม สาหรายปกคลม พนทะเลมตะกอนสะสมมาก และคลนสนาม เปนตน ในขณะทสาเหตของปญหาทเกดจากการกระทำาของมนษย ไดแก การทำาเหมองแรในทะเลในอดต ตะกอนดนจากชายฝง การพฒนาทาเรอ ทจอดทอดสมอเรอ และการทองเทยวทางทะเล เปนตน นอกจากขอมลในเบองตนดงทไดกลาวมาแลวขางตนน สามารถสรปลกษณะของพนทแนวปะการงแยกตามจงหวดได ดงน

- จงหวดระนอง : ในเขตจงหวดระนองถงแมนจะมเกาะกระจายอยตามชายฝงหลายแหง แตกพบแนวปะการงกอตวไดไมมากนก พนทรวมของแนวปะการงทงหมดประมาณ 2.57 ตารางกโลเมตร ซงนบวานอยทสดสำาหรบทางฝงทะเลอนดามน ความหลากหลายของชนดปะการงมไมมากนก สวนใหญเปนปะการงทชอบขนในนำาตน ทนตอตะกอนและคลนไดด ไดแกปะการงโขด ปะการงสมอง ปะการงวงแหวน ปะการงชองเหลยม ปะการงดอกไมทะเลและปะการงโตะ หากพจารณาโดยรวมแลว มเพยงทเกาะคางคาวทแนวปะการงยงอยในสภาพสมบรณด บรเวณทเสอมโทรมพบมาก



ทเกาะลกกำาออกและเกาะกำานยสวนบรเวณอนๆ นอกเหนอจากนอยในสภาพสมบรณปานกลาง

- จงหวดพงงา : จงหวดพงงานบวาเปนจงหวดทมเกาะมากมาย จงมแหลงของปะการงมากตามไปดวย พนทรวมของแนวปะการงทงหมดประมาณ 25.6 ตารางกโลเมตร ซงนบวาใหญทสดในประเทศ จากการททองทะเลบรเวณจงหวดพงงามทงทอยในเขตทะเลลกและเขตนำาตน ทำาใหเหนความแตกตางของการพฒนาการกอตวแนวปะการงแตกตางอยางชดเจน ในอาวพงงาซงเปนเขตทะเลนำาตนมแนวปะการงกอตวตามเกาะทางตอนนอกของอาว เปนแนวปะการงนำาตน สวนใหญแนวคอนขางแคบและมกจะลกไมเกน 3 - 5 เมตร ชนดปะการงทพบสวนใหญเปนพวกททนตอตะกอนไดด โดยเฉพาะพวกปะการงโขด ปะการงสมองรองสน และปะการงจาน สวนใหญอยในสภาพสมบรณปานกลางจนถงเสอมโทรม

สำาหรบในเขตทะเลนำาลก มกลมเกาะทนบวาเปนแหลงทมแนวปะการงขนาดใหญทสำาคญทสดของประเทศไทย โดยเฉพาะบรเวณหมเกาะสรนทรและหมเกาะสมลน ทงสองแหลงนมชนดปะการงทหลากหลาย และสำาหรบในประเทศไทยแลวเปนแหลงจำาเพาะทมสภาพแวดลอมเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของแนวปะการงประเภทเขากวางแปรงลางขวด นอกจากนยงเปนแหลงทพบปะการงชนดใหมของโลก คอปะการงเขากวางทมลกษณะแบบพมพานชอ Acropora kosurini อยางไรกตามถงแมนเกาะสรนทรและหมเกาะสมลนจะเปนแหลงทมแนวปะการงทมการพฒนาการมากทสดกตาม ในชวงปทผานมาแนวปะการงสวนใหญอยในสภาพสมบรณปานกลางจนถงเสอมโทรม ทงนยงไมรวมถงกองหนใตนำา ซงยงจดวาสมบรณมากและมความสำาคญตอการทองเทยวเปนอยางยงมเพยงเกาะตอลนลาเทานนทยงคงมสภาพสมบรณดมาก

- จงหวดภเกต : เกาะภเกตและเกาะบรวารมแนวปะการงกอตวรวมกนเปนพนทประมาณ 16.63 ตารางกโลเมตร สภาพปะการงในพนททเปดออกสทะเลลกสวนใหญอยในสภาพสมบรณปานกลาง โดยเฉพาะทเกาะ



ราชาซงอาจถอวาไมไดรบผลกระทบทางดานมลพษจากชายฝงเลยยงมสภาพสมบรณด สวนพนททอยทางซกตะวนออกของเกาะภเกตเปนสภาพธรรมชาตทเอออำานวยใหมการพฒนาของปาชายเลนและแหลงหญาทะเลกระจายอยหลายแหงเปนเหตใหพฒนาการของแนวปะการงเปนไปไดในระดบหนง อยางไรกตามในชวงสองทศวรรษทผานมาจงหวดภเกตมการขยายตวทางกจกรรมบนชายฝงและในทะเลเปนอยางมาก เปนเหตใหแนวปะการงซกตะวนออกของเกาะภเกตไดรบผลกระทบจากตะกอนทเกดจากการพฒนาชายฝง ตะกอนนำาเสยทถกพดพามาตามลำาคลองไหลลงสทะเล รวมทงตะกอนทฟงกระจายบนพนทะเลนำาตนบรเวณปาชายเลนทพบอยทวไป แนวปะการงในพนทสวนนจงอยในสภาพเสอมโทรมมาก

- จงหวดกระบ : แนวปะการงสวนใหญกระจายอยตามเกาะตางๆมแนวปะการงเพยงสวนนอยทกอตวไดบางตามชายฝงแผนดนใหญรวมพนทของแนวปะการงทงหมดประมาณ 13.53 ตารางกโลเมตร แนวปะการงทอยตามเกาะตางๆสวนใหญอยในสภาพทสมบรณปานกลาง อยางไรกตามสภาพทเสอมโทรมกสามารถพบไดทวไปตามเกาะทมปาชายเลนขนไดด เชน เกาะป เกาะกลวง เกาะลนตาใหญ สำาหรบแหลงทมปะการงโดยรวมอยในสภาพสมบรณดพบเพยง 2 แหลง คอ ทเกาะยง และเกาะบดะ

- จงหวดตรง : แนวปะการงกอตวอยตามเกาะตางๆทหางออกมาจากชายฝงแผนดนใหญซงมจำานวนไมมากนก รวมพนทแนวปะการงทงหมดประมาณ 4.47 ตารางกโลเมตร สภาพสวนใหญอยในเกณฑสมบรณปานกลางจนถงสมบรณด บรเวณทสภาพแนวปะการงเสอมโทรมพบมากทเกาะตะลบงและเกาะมกเนองจากเปนแหลงทมปาชายเลนขนาดใหญจงไดรบผลกระทบคอนขางมาก

ตาราง : ขนาดพนทของแนวปะการงและสภาพแนวปะการงในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน



พนท(ตร.กม.) ดมาก ด ปานกลาง เสอมโทรม เสอมโทรมมาก

ระนอง 2.57 1.5 7.6 36.4 37.9 16.6พงงา 25.6 1.8 5.4 28.2 29.9 34.7ภเกต 16.63 2 7.7 23.6 35 31.7กระบ 13.53 3.5 13.5 49.6 23.2 10.2ตรง 4.49 5 26.9 28.1 16.9 23.1

62.82 2.76 12.22 33.18 28.58 23.26

สภาพแนวปะการง(รอยละ) *จงหวด

รวมทมา : กรมประมงหมายเหต : * คดเปนรอยละจากระยะทางรวมทสำารวจในแตละจงหวด

สำาหรบประเดนทเกยวของกบ ปะการง ทควรใหความสนใจเปน“ ”อยางยง คอ การเปดเผยขอมลจากรายงานเบองตน เร อง ผลกระทบจากการเกดปะการงฟอกขาวป 2553 โดยกลมชววทยาและนเวศวทยาทางทะเลและชายฝง สถาบนวจยและพฒนาทรพยากรทางทะเล ชายฝงทะเลและปาชายเลน กลาวคอ ปะการงฟอกขาว เปนสภาวะทปะการงสญเสยสาหรายเซลเดยวทอาศยอยภายในเนอเยอ ทำาใหปะการงออนแอ เพราะไดรบสารอาหารไมเพยงพอแลปะการงอาจตายไปในทสดถาหากไมสามารถทนตอสภาวะนได สาเหตททำาใหปะการงฟอกขาวเปนพนทกวางครอบคลมพนทนานนำาในระดบประเทศ หรอกนอาณาเขตกวางในระดบภมภาคไดคอ อณหภมน ำาทะเลทสงขนอยางผดปกต ซงในนานนำาไทย เคยไดรบผลกระทบเชนนเมอป พ.ศ. 2534, 2538, 2541, 2546, 2548 และ 2550 โดยปใน 2534 และ 2538 แนวปะการงทางฝ งทะเลอนดามนไดรบความเสยหายมาก พบวาปะการงตายประมาณ 10-20% สวนในป 2541 กอใหเกดความเสยหายมากทางฝงอาวไทย แตปตอๆ มาเกดทางฝงอนดามนแตไมพบความเสยหายมากนก เพราะปะการงสามารถฟ นตวกลบคนสสภาพปกตไดเนองจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใตซงมาเรวในตอนตนฤดชวยบรรเทาทำาใหอณหภมนำาทะเลลดลงไดสำาหรบในป 2553 นบเปนปทแนวปะการงเสยหายมากทสดเปนประวตการณ อณหภมนำาทะเลจากปกต 29 องศาเซลเซยสไดเร มสงขนเปน 30 องศาเซลเซยสตงแตปลายเดอนมนาคม 2553 ซงสามสปดาหตอมาปะการงไดเรมฟอกขาวแผพนทเปนวงกวางคลมทะเลทงฝงอนดามนและ



อาวไทยจากการตรวจอณหภมนำาทะเลทจงหวดภเกต พบวาอณหภมยงคงสงอยในระดบ 30 - 33 องศาเซลเซยส นานตอเนองตลอดสามเดอน การทปะการงอยในสภาวะฟอกขาวตอเนองมาเปนเวลานาน ทำาใหปะการงคอยๆตายไป โดยเฉพาะปะการงในสกล Acropora เปนพวกทเร มตายกอนชนดอนๆ หลงจากทฟอกขาวได 1 เดอน ปะการงชนดอนคอยๆทยอยตายตามไป ตอมาในตอนปลายเดอนมถนายน 2553 อณหภมเร มลดลงมาอยท 29 องศาเซลเซยสเศษ ซงเปนอณหภมทกลบเขาสภาวะเกอบปกต ปะการงโขด (Porites lutea) ซงเปนโครงสรางหลกของแนวปะการง เปนพวกแรกทเร มมสนำาตาลกลบคนมา แสดงใหเหนการฟ นตวทคอยๆเกดขน ประมาณไดวาปะการงโขดทฟอกขาวสามารถฟ นตวไดราว 50 - 75% ซงเปนทเขาใจไดวาปะการงประมาณหนงในสถงคร งหนงไดตายไป (รายละเอยดดงตารางดานลางน)

ตาราง : พนทปะการงบางสวนทไดรบผลกระทบจากปะการงฟอกขาว



ทมา : กลมชววทยาและนเวศวทยาทางทะเลและชายฝง สถาบนวจยและพฒนาทรพยากรทางทะเล ชายฝงทะเลและปาชายเลน

แหลงหญาทะเล

แหลงหญาทะเลเปนแหลงอนบาลสตวน ำาวยออน แหลงหลบภย แหลงหาอาหารทมความสมบรณ และเปนแหลงอาหารทสำาคญของพะยน ซงเปนสตวทใกลจะสญพนธ นอกจากนแลวหญาทะเลยงมสวนชวยปองกนการกดเซาะชายฝ ง และลดการพงทลายของหนาดน โดยบรเวณพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ถอเปนพนททมแหลงหญาทะเลผนใหญทสดใน



นานนำาไทยมพนทรวมกนทงสนประมาณ 92.104 ตารางกโลเมตร หรอ 57,565 ไร คดเปนรอยละ 62 ของแหลงหญาทะเลของประเทศ ครอบคลมพนททะเลทเปนเขตนำาตนชายฝงและเกาะตางๆ 49 แหง ไดแก บรเวณเกาะกำาใหญ เกาะชาง เกาะพะยาม จงหวดระนอง หาดสนงาม หาดเขาหนายกษ บานทบละม แหลมหาด เกาะยาวใหญ แหลมปะการง เกาะผา เกาะพระทอง อาวพงงา จงหวดพงงา บานหลมถาน-เขาทองใต บานทาเสน อาวทาเสน เกาะศรบอยา เกาะกา เกาะป เกาะจำา จงหวดกระบ ทงแหลมไทร รมเขาแบนะ หาดหยงหลง เกาะมก ปากคลองเจาไหม เกาะลบง และเกาะนก จงหวดตรง โดยบรเวณท พบแหล งหญาทะเลท ใหญ ท ส ดและสมบ รณ ท ส ดของประเทศไทยอยในบรเวณอทยานแหงชาตหาดเจาไหม เกาะลบงและเกาะมก จงหวดตรง ชนดของหญาทะเลทพบในทองทะเลของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ม 11 ชนด จากจำานวน 12 ชนด ทพบในนานนำาไทยทงฝงทะเลอาวไทยและฝงทะเลอนดามน หญาทะเลชนดเดนทพบ ไดแก หญาเงาแคระ หญาเงาใส หญากยชายทะเล หญาชะเงาใบฟนเลอย หญาใบมะกรด หญาคาทะเล และหญากยชายเขม เปนตน โดยสถานการณของแหลงหญาทะเลภายในพนทในปจจบนมทงทมสภาพตามธรรมชาตสมบรณ สมบรณปานกลาง เสอมโทรม และเสอมโทรมมาก โดยสาเหตของความเสอมโทรมของแหลงหญาทะเลสวนใหญเกดจากการถมทะเล การสรางทาเรอ การทำาการประมงทใชเคร องมอทไมเหมาะสมโดยใชเคร องมอประเภทเรออวนลากขนาดเลก เรออวนรน การทำาการเพาะเลยงตามชายฝง ซงกอใหเกดความเสอมโทรมของสงแวดลอมบรเวณแหลงหญาทะเล1อนง ส ำาหรบสถานภาพลาสด (ป 2552) ของแหลงหญาทะเลในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนในบางสวนนน สามารถสรปไดตามตารางตอไปน

ตาราง : สรปสถานการณแหลงหญาทะเลในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามนป 2552

1 รายงานการสำารวจ และประเมนผลกระทบจากเหตการณธรณพบตภยตอทรพยากรชายฝงทะเลในทะเลอนดามน, 2548.




ป 2549 ป 2552แนวโนมการเปลยนแปลง

ปญหาทพบปรมาณการปกคลม/

สถานภาพ

ปรมาณการปกคลม/

สถานภาพจงหวดระนองบานบางจาก 5%/สมบรณ

เลกนอยตามธรรมชาต

0%/ไมพบในบรเวณน

มทศทางการเปลยนแปลงไม

แนนอน

ตะกอนดนจากกจกรรมบนฝง

เกาะพยาม 40%/สมบรณเลกนอยตาม

ธรรมชาต

40%/สมบรณเลกนอยตาม


คงท -

บานบางเบน 70%/สมบรณด 70%/สมบรณด ฟ นตวอยางตอเนอง

-

เกาะกำา 15%/สมบรณเลกนอยตาม




แนนอน

การกดเซาะของคลนสนาม

เกาะลาน 70%/สมบรณด 0%/ไมพบในบรเวณน


แนนอนจงหวดพงงาเกาะไขใหญ 10%/สมบรณ




แนนอน


ทงนางดำา 45%/สมบรณปานกลาง



คงท กดเซาะจากคลนสนาม

เกาะพระทอง 50%/สมบรณปานกลาง

60%/สมบรณปานกลาง

ฟ นตวอยางตอเนอง

ตะกอนทบถมจากคลนสนามดานหว

เกาะพระทองบานทบละม 50%/สมบรณ

ปานกลาง10%/สมบรณเลกนอยตาม

เสยหายอยางตอเนอง

ตะกอนดนจากกจกรรมบนฝงและ








สถานภาพธรรมชาต ทาเรอประมง

บานบางขวญ 45%/สมบรณปานกลาง

80%/สมบรณด ฟ นตวอยางตอเนอง

ตะกอนดนจากกจกรรมบนฝงและ

ทาเรอประมงบานทานน 45%/สมบรณ

ปานกลาง50%/สมบรณเลกนอยตาม




อาวโตะหนง 50%/สมบรณเลกนอยตาม




อาวสอม 55%/สมบรณปานกลาง





แหลมสอมแหลมเรยง

80%/สมบรณด 50%/สมบรณปานกลาง



เกาะละวะใหญ 15%/สมบรณเลกนอยตาม




การเลนนำาของนกทองเทยวในแนว

หญาทะเลบานอาวมะขาม



- - ตะกอนดนจากกจกรรมบนฝง

แหลมหาดหอย

60%/สมบรณด 65%/สมบรณด ฟ นตวอยางตอเนอง

-

แหลมหาด 80%/สมบรณด 65%/สมบรณด เสยหายอยางตอเนอง

กดเซาะจากคลนยกษสนาม

แหลมคลองบอน

- 20%/สมบรณเลกนอยตามธรรมชาต (ป

- -








สถานภาพ51)

อาวโละปาไล 50%/สมบรณปานกลาง


กดเซาะจากคลนยกษสนาม

เกาะผา 15%/สมบรณเลกนอยตาม





ตะกอนทรายทบถมจากคลนยกษสนาม

เกาะสรนทร 50%/สมบรณเลกนอยตาม




การฟอกขาวของปะการงและการ

ปกคลมของสาหรายใบมะกรดหน

อาวสน - 75%/สมบรณด - -

จงหวดภเกตทาฉตรชย 40%/สมบรณ




คงท -

บานคลองหยด





-

บานคอเอน 10%/สมบรณเลกนอยตาม





-

บานบางดก-แหลมทราย





ลดลงอยางตอเนอง

-

เกาะนาคาใหญ

80%/สมบรณด - - -

บานปา 50%/สมบรณ 60%/สมบรณ คงท ตะกอนดนจาก








สถานภาพคลอก-บางโรง

ปานกลาง ปานกลาง ชายฝง

อาวภเกต 20%/สมบรณเลกนอยตาม


- - -

เกาะตะเภาใหญ


- - ตะกอนดนจากชายฝง

อาวตงเขน 50%/สมบรณปานกลาง


อาวฉลอง 20%/สมบรณเลกนอยตาม


- - ตะกอนดนทรายจากการทำาเหมองแรเดมและตะกอนดนจาก

ชายฝงหาดในยาง 50%/สมบรณ

ปานกลาง- - -

เกาะโหลน-อาวยน


- - -

จงหวดกระบบานเตาถาน-เขาทองใต





ตะกอนดนจากบนฝง การสรางโปะในพนท

หญาทะเลบานทาเลน 65%/สมบรณด 80%/สมบรณด เสยหายอยางตอ

เนองตะกอนดนจากบนฝงเรออวนรนลอบสาย

จบปอาวทาเลน 60%/สมบรณด 80%/สมบรณด เสยหายอยางตอ

เนองตะกอนดนจากบนฝง

แหลมนางนาค


-








สถานภาพเขาสามหนวย 15%/สมบรณ





เรอหางยาวเพอการทองเทยวจำานวนมาก

พดรากของหญาทะเลหลดลอย

อาวนำาเมา 5%/สมบรณเลกนอยตาม




คงท เรอหางยาวเพอการทองเทยวจำานวนมาก


เกาะดานหอก-ดามขวาน





เรอหางยาวเพอการทองเทยวจำานวนมาก


ปากคลองจหลาด






ตะกอนดนจากชายฝง

บานแหลมหน 45%/สมบรณปานกลาง





เกาะสบอยา-ป



เกาะลนตาใหญฝงตะวนตก




เกาะลนตาใหญฝงตะวนออก










สถานภาพเกาะศลามาก-ปากคลอง




บานบอมวง 15%/สมบรณเลกนอยตาม



จงหวดตรงแหลมไทร 50%/สมบรณ

ปานกลาง- - ตะกอนดนจาก

กจกรรมบนชายฝงบานปากคลอง-เกาะผ



- - ตะกอนดนจากกจกรรมบนชายฝง

เกาะมก 50%/สมบรณปานกลาง

- - แนวหญาตอนบนตะกอนทบถมจากบน

ฝงปากคลองเจาไหม



- - ตะกอนทบถมจากบนฝง

เกาะตะลบง 70%/สมบรณด 70%/สมบรณด - เรออวนรนเกาะสกร 15%/สมบรณ


- - เรออวนรน

ทมา : กรมทรพยากรธรณและชายฝง ขอมล ณ วนท 13 ตลาคม 2553

(http://www.pmbc.go.th/webpmbc/seagrass2/seagress.php)



ทรพยากรปาชายเลน ปาชายเลนเปนทรพยากรทมความสำาคญยงตอระบบนเวศชายฝง

โดยทำาหนาทเชอมโยงระหวางระบบนเวศในทะเลและระบบนเวศบนบก ดงนน อนทรยวตถทผลตโดยพชในปาชายเลนจงเปนแหลงอาหารของสงมชวตของปาชายเลนเอง และระบบนเวศนอนๆ จงมความสำาคญตอสงแวดลอม ตวอยางเชน เปนแหลงอาหารทสรางความอดมสมบรณใหกบทะเลทงทางตรงและทางออม แหลงความหลากหลายทางชวภาพ แหลงอนบาลตวออนของสตวนำา มความสำาคญตอวฏจกรของคารบอน รวมทงเปนบรเวณทมการงอกของแผนดนใหม ชวยปองกนชายฝงจากการพงทลาย และชวยชะลอความเรวของกระแสนำา สำาหรบความสำาคญตอมนษย ปาชายเลนเปนแหลงไมใชสอย ไมฟน ถาน ไมเสาเขม และเปนแหลงสตวน ำาเศรษฐกจ และแหลงเพาะเลยงสตวนำา รวมทงเปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษ ปาชายเลนยงมศกยภาพในการบำาบดนำาเสยของชมชน

ในอดตพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมการบกรก และการใชประโยชนจากปาชายเลนอยางมากและตอเนอง โดยจากการสำารวจพนทปาชายเลนทวประเทศของกรมปาไมพบวา ในป พ.ศ.2547 พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมพนทปาชายเลนทงสนประมาณ 869,423 ไร คดเปนรอยละ 70 และ 58.54 ของพนทปาชายเลนของภาคใตและของประเทศ โดยจงหวดพงงาเปนจงหวดทมพนทปาชายเลนมากทสด เมอเปรยบเทยบกบจงหวดตางๆ ในพนทฝ งทะเลอนดามน โดยมพนทปาชายเลนทงสน 271,628 ไร หรอคดเปนรอยละ 31.24 ของพนทปาชายเลนของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน อกทงจงหวดพงงายงมความอดมสมบรณของพนทปาชายเลนสงกวาจงหวดอนๆ โดยรอยละ 90 ของพนทปาชายเลนของจงหวดพงงามตนไมขนอยหนาแนน และมความสมบรณของเรอนยอด ถงรอยละ 70-100 ซงประกอบดวย พนธไมมคาหลายชนด เชน ไมโกงกางใบเลก ไมโกงกางใบใหญ ถวขาว ถวดำา ตะบน และพงกาหวสม รองลงมา ไดแก



จงหวดกระบและจงหวดตรง มพ นทป าชายเลนทงส น 224,217 และ 204,642 ไร หรอคดเปนรอยละ 25.79 และ 23.54 ของพนทปาชายเลนของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ตามลำาดบ โดยจงหวดภเกตเปนจงหวดทมพนทปาชายเลนนอยทสดเพยงรอยละ 1.22 ของพนทปาชายเลนของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนเทานน หรอประมาณ 10,593 ไร

นอกจากนน เมอพจารณาถงสถานการณการเปลยนแปลงพนทปาชายเลนในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนตงแตป พ.ศ.2504-2547 พบวา ในชวงป พ.ศ.2504-2532 พนทปาชายเลนในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมแนวโนมลดลงอยางตอเนองถงรอยละ 1.39 ตอป หรอลดลงเฉลย 16,054 ไรตอป โดยจงหวดกระบมการเปลยนแปลงของพนทปาชายเลนทลดลงเฉลยสงสดถง 5,370 ไรตอป รองลงมา ไดแก จงหวดพงงาและจงหวดตรง มแนวโนมของพนทปาชายเลนลดลงเฉลย 4,860 และ 3,116 ไรตอป ตามลำาดบ โดยตงแตหลงป พ.ศ.2532 เปนตนมา สถานการณพนทปาชายเลนในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามนมแนวโนมดขนเปนอยางมาก โดยมอตราการเปลยนแปลงของพนทปาชายเลนเพมขนจากเดมถงรอยละ 1.52 ตอป หรอเพมขนเฉลย 10,762.67 ไรตอป มพนทปาชายเลนเพมขนจาก 707,983 ไร ในปพ.ศ.2532 เปน 869,423 ไร ในปพ.ศ.2547 โดยพนทปาชายเลนในพนทจงหวดพงงา ตรง กระบและระนอง มแนวโนมของพนทป าชายเลนเพ มข นเฉลย 3,264, 3,209, 2,597 และ 1,730 ไรตอป ตามลำาดบ เนองจากมการปลกปาชายในหลายพนทเพอฟ นฟทรพยากรปาชายเลนทสญเสยไป ในขณะทพนทปาชายเลนของจงหวดภเกตกลบมแนวโนมการเปลยนแปลงของพนทปาชายเลนลดลงเฉลย 38 ไรตอป

ตาราง : พนทปาชายเลนในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ตงแตป พ.ศ.2504-2547



จงหวด พ.ศ.2504 พ.ศ.2518 พ.ศ.2522 พ.ศ.2529 พ.ศ.2532 พ.ศ.2534 พ.ศ.2536 พ.ศ.2539 พ.ศ.2543 พ.ศ.2547ระนอง 191,250 151,250 141,200 135,087 132,388 121,688 120,675 120,229 170,335 158,343 พงงา 358,750 319,375 304,475 227,625 222,663 209,438 191,976 190,265 262,736 271,628 ภเกต 28,125 19,375 17,800 12,094 11,163 9,713 9,675 9,448 11,725 10,593 กระบ 335,625 206,250 198,500 189,450 185,269 199,469 178,292 176,709 219,338 224,217 ตรง 243,750 212,500 205,400 164,225 156,500 192,806 152,050 150,597 223,677 204,642 กลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน 1,157,500 908,750 867,375 728,481 707,983 733,113 652,668 647,248 887,811 869,423

รวมทงประเทศ 2,299,375 1,954,375 1,795,675 1,227,724 1,128,494 1,086,381 1,054,266 1,047,390 1,579,781 1,485,175 ทมา : สวนวเคราะหทรพยากรปาไม สำานกวชการปาไม กรมปาไม

แผนภม : แนวโนมการเปลยนแปลงพนทปาชายเลนในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน

ระหวางป พ.ศ.2504-2547

พ .ศ.2504 พ.ศ.2518 พ.ศ.2522 พ .ศ.2529 พ.ศ.2532 พ.ศ.2534 พ .ศ.2536 พ .ศ.2539 พ.ศ.2543 พ.ศ.2547 -

200,000

400,000

600,000

800,000

1,000,000

1,200,000

1,400,000

ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง กลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน

พ

นทปา

ชายเ

ลน(ไร

)

นอกจากนแลว ในป พ.ศ. 2540 กรมปาไมไดประกาศใหพนทปาชายเลนบรเวณตำาบลหงาวอำาเภอเมอง จงหวดระนองใหเปนเขตสงวนชวมณฑล (Biosphere Reserve) ภายใตการสนบสนนของ UNESCO คดเปนเนอทรวม 300.10 ตร. กม. หรอ 187,562.37 ไร โดยแบงเขตสงวนชวมณฑลเปน 4 เขตดงนคอ



1) เขตแกนกลาง (Core Areas) มเนอทประมาณ 45.86 ตร. กม. หรอ 28,663.38 ไร คดเปนรอยละ 15.28 ของพนททงหมด

2) เขตกนชน (Buffer Zone) มเนอทประมาณ 57.57 ตร. กม. หรอ 45,019.28 ไร คดเปนรอยละ 24.00 ของพนททงหมด

3)เขตรอยตอ (Transition Area) มเนอทประมาณ 72.03 ตร. กม. หรอ 28,663.38 ไร คดเปนรอยละ 9.18 ของพนททงหมด

4) ทะเล มเนอทประมาณ 124.63 ตร. กม. หรอ 77,896.63 ไร คดเปนรอยละ 41.53 ของพนททงหมด

ทรพยากรปาชายหาด ปาชายหาด (Beach Forest) คอ ปาทข นปกคลมดนหรอเนน

ทรายชายฝงทะเลทยกตวจนนำาทวมไมถง แตไดรบผลกระทบจากทะเล เชน ไอความเคม และลมจากทะเล พบตามชายฝ งทะเลทเปนหาดทราย (sand strand) หรอโขดหน (rock strand) พชพรรณไมในปาขนเปนแนวแคบๆ หรอเปนหยอมๆ เลาะไปตามแนวหาดทรายทราบหรอชายฝ งทคอนขางชน สภาพปาจะโปรง สวนใหญเปนไมตนขนาดเลก ไมตนทมขนาดใหญมกจะแตกกงตำาระเกะระกะ เรอนยอดแผกวาง ตนคอนขางเตย ไมตนขนาดใหญในปาชายหาดทมขนาดสงตรง

โดยพนททมแหลงปาชายหาดทอดมสมบรณภายในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ไดแก อทยานแหงชาตหมเกาะลนตา จงหวดกระบ อทยานแหงชาตหาดเจาไหม จงหวดตรง อทยานแหงชาตเขาหลก ลำาร อทยานแหงชาตเขาลำาป หาดทายเหมอง อทยานแหงชาตหมเกาะสมลน อทยานแหงชาตหมเกาะสรนทร จงหวดพงงา อทยานแหงชาตสรนาถ หาดในยาง จงหวดภเกต อทยานแหงชาตแหลมสน จงหวดระนอง อทยานแหงชาตแหลมสน จงหวดระนอง ซงปาชายหาดมกขนปกคลมชายฝงทะเล ผคนเขาถงไดงายและมทวทศนทดงดงามตามธรรมชาตจงมกถกทำาลายหรอยด



ครองเพอเปลยนเปนแหลงทองเทยว จนกอใหเกดการเสอมสภาพของปาชายหาดตามธรรมชาต สงผลกระทบสำาคญทงเชงความหลากหลายเชงนเวศวทยา ตลอดจนการปองกนการกดเซาะชายฝง การปองกนอทธพลของคลนและลมพาย สงผลกระทบความเสยหายดานภยธรรมชาตทรนแรงยงขน

สตวทะเลหายาก ปจจบนสถานการณของสตวทะเลภายในพนทชายฝงทะเลอนดามน

ถกคกคามเปนอยางมาก จนเกดสภาวะทใกลจะสญพนธโดยเฉพาะในกลมของพะยน เตาทะเล โลมาและวาฬ และฉลามวาฬ โดยสวนใหญมสาเหตมาจากมนษยโดยตรง ไมวาจะเปนการลาเพออาหาร เพอการคา การแยงและทำาลายแหลงอาหาร แหลงวางไข รวมทงการทำาประมง ซงพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มสตวทะเลหายากทมโอกาสพบเหนในธรรมชาตเปนครงคราวและบางฤดกาล โดยจากรายงานของกรมทรพยากรทางทะเลและชายฝงทะเลชใหเหนวาในป พ.ศ.2550 บรเวณพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มจ ำานวนประชากรสตวทะเลหายากทสามารถตรวจพบ รวมกนทงหมดประมาณ 580 ตว โดยมรายละเอยด ดงตอไปน

ตาราง : แหลงทพบและจำานวนประชากรสตวทะเลหายากของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ป พ.ศ.2550



จำานวนทพบ(ตว)

1. เตาทะเล - เตามะเฟองเตาหญา และเตาตน 120 เกาะสรนทรเกาะสมลนหาดทายเหมองจงหวดพงงา

หาดไมขาวจงหวดภเกต2. พะยน 200 พบมากทสดบรเวณเกาะมกและเกาะลบงจงหวดตรง

บรเวณแหลงหญาทะเลของจงหวดระนองพงงา ภเกตและกระบ

3. โลมาและวาฬ - โลมาปากขวด 50 อาวพงงา จงหวดพงงา

อาวกระบจงหวดกระบ อาวปะเหลยนจงหวดตรง

- โลมาหลงโหนก 60 ชายฝงทะเลของจงหวดระนองกระบและตรง - โลมาจด 30 ทะเลเปดของจงหวดระนองพงงา ภเกตกระบและตรง - โลมาลายแถบ 30 ทะเลเปดของจงหวดระนองพงงา ภเกตกระบและตรง - โลมากระโดด 30 ทะเลเปดของจงหวดระนองพงงา ภเกตกระบและตรง - โลมาอรวด 10 ทะเลเปดของจงหวดระนองพงงา ภเกตกระบและตรง - โลมาหวบาตรหลงเรยบ 30 ทะเลเปดของจงหวดระนองพงงา ภเกตกระบและตรง - วาฬบรดา 10 เกาะสรนทรจงหวดพงงา

เกาะราชาใหญและเกาะราชานอยจงหวดภเกต - วาฬเพชฌฆาต 5 เกาะสรนทรจงหวดพงงา

เกาะราชาใหญเกาะราชานอยและเกาะไมทอนจงหวดภเกต4. ฉลามวาฬ 5 กองหนรชรวจงหวดพงงา

เกาะบอนและเกาะตาชยจงหวดพงงา อาวปาตองจงหวดภเกต

พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน 580

สตวทะเลหายาก แหลงทพบ

ทมา : แหลงทพบและจำานวนประชากรสตวทะเลหายากของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ป พ.ศ.2550

- เตาทะเล ปจจบนพบเตาทะเลภายในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนจำานวน 120 ตว ไดแก เตามะเฟ อง เตาหญา และเตาตน ซ งสวนใหญจะพบบรเวณเกาะสรนทร เกาะสมล น หาดทายเหมอง จงหวดพงงา และหาดไมขาว จงหวดภเกต

- พะยน ปจจบนพบพะยนภายในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามนจำานวน 200 ตว โดยแหลงทพบพะยนมากทสดจะอยบรเวณเกาะมก เกาะลบง หาดหยงหลงและเขาแบนะ จงหวด



ตรง และบรเวณแหลงหญาทะเลของจงหวดระนอง พงงา ภเกต และกระบ

- โลมาและวาฬ ปจจบนพบโลมาและวาฬภายในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนจำานวน 9 ชนด 255 ตว ประกอบดวย โลมาปากขวด 50 ตว โลมาหลงโหนก 60 ตว โลมาจด 30 ตว โลมาลายแถบ 30 ตว โลมากระโดด 30 ตว โลมาอรวด 10 ตว โลมาหวบาตรหล ง เร ยบ 30 ต ว วาฬบร ด า 10 ต ว และวาฬเพชฌฆาต 5 ตว โดยแหลงทพบสวนใหญจะอยบรเวณทะเลเปด เกาะในทะเลลกใกลไหลทวป ไดแก เกาะสรนทร จงหวดพงงาเกาะราชาใหญและเกาะราชานอย และเกาะไมทอน จงหวดภเกต และอาวตางๆ ไดแก อาวพงงา จงหวดพงงา อาวกระบ จงหวดกระบ และอาวปะเหลยน จงหวดตรง

- ฉลามวาฬ ปจจบนพบฉลามวาฬภายในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนจำานวน 5 ตว โดยแหลงทพบสวนใหญจะอยบรเวณหนรชว เกาะบอน และเกาะตาชย จงหวดพงงา และอาวปาตอง จงหวดภเกต

ทรพยากรดน จากการทลกษณะทางกายภาพของพนทกลมจงหวดภาคใตฝ ง

อนดามน มลกษณะทหลากหลาย อนประกอบไปดวย ภเขา แหลงนำา ชายฝงทะเล และฝงทะเลทมนำาทวมถง จงกอใหเกดลกษณะดนประเภทตางๆ โดยทวไป ประเภทดนในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมกเปนดนทรายและดนตะกอนทคอนขางเปนกรด ซงมความอดมสมบรณปานกลางถงคอนขางตำา สวนดนบรเวณชายฝงทะเลสวนใหญเปนดนทเกดจากการผพงสลายตวของวตถตกคางและหนดาน และบรเวณทมนำาทะเลทวมถงอยเสมอ เนอดนจะเปนประเภทดนเลนซงมการระบายนำาเลวถงเลวมาก ประกอบดวยดนทมลกษณะแตกตางกน หลายชนดปะปนกน เนอดนแตกตางกนตงแตดนรวนปนทรายถงดนเหนยว โดยลกษณะดนของพนทกลมจงหวดภาคใตฝ ง



อนดามนจะแตกตางกนตามธรณสณฐานและตนก ำาเนดดน โดยมรายละเอยด ดงน

- หาดทรายและสนทราย (Beach ridges and sand dunes) พบเปนแนวยาวแคบๆ ขนานกบชายฝ งทะเลดานตะวนตก เกดจากการกระทำาของคลน หรอกระแสนำาทะเลพดเอาทรายและเปลอกหอยตางๆ ไปกองทบถมไวเหนอหาดทราย ทำาใหเกดเปนสนทรายเตยๆ ลกษณะของเนอดนเปนดนทราย และบางบรเวณจะมเปลอกหอยปะปนอย มสภาพพนทเปนลกคลนลอนลาด มความลาดชน 1-4% ดนเปนดนลก มความอดมสมบรณของดนตำา การใชประโยชนทดนสวนใหญเปนสวนมะพราว

- ทราบลมนำาทะเลทวมถง (Active tidal flats) ลกษณะพนทเปนทราบลมชายฝ งทะเลทนำาทะเลขนถงอยเปนประจำา สวนใหญเกดตามบรเวณปากแมนำา เกดจากการทบถมของตะกอนตามบรเวณปากแมนำา ปจจบนบรเวณพนทดงกลาวจะเปนปาโกงกางสวนใหญ ลกษณะดนจะประกอบดวย ดนทมลกษณะแตกตางกนหลายชนดปะปนกน ตงแตดนรวนปนทรายถงดนเหนยว และเปนดนลกมาก มการระบายนำาเลว ดนเคมหรอดนเคมกรดแฝง เนองจากอทธพลของนำาทะเล การใช ประโยชนของทดนสวนใหญเปนปาชายเลน

- บรเวณทราบตะกอนลำานำา (Alluvial plain) ประกอบดวย

1) บรเวณทเปนสนดนรมนำา (Levee) เกดจากทแมนำาลำาธารพาตะกอนททบถมในบรเวณฝงแมนำาหรอลำานำามความลาด



ชนประมาณ 2-4% ดนทพบเปนดนเนอละเอยด มการระบายนำาด การใชประโยชนสวนใหญปลกไมผล

2) บรเวณทเปนทราบลานตะพกลำานำาระดบตำา (Low terrace) ลกษณะเปนทราบเรยบ เกดจากตะกอนลำานำาทถกพดพามาทบถมกนเปนเวลานาน มความลาดชน 1-2% ดงนนจงทำาใหดนมลกษณะเนอดนแตกตางกนไป เชน ดนเหนยว ดนรวนปนดนเหนยว ดนเหนยวปนทราย หรอดนรวนเหนยวปนทราย เปนตน โดยทว ๆ ไป มการระบายนำาเลว การใชประโยชนของทดนใชทำานาขาว ปลกยางพารา และปลกปาลมนำามน

3) บรเวณทเปนลกคลนของลานตะพกลำานำา (Old alluvial terrace) ลกษณะเปนทดอนอยถดจากทราบลานตะพกลำานำาระดบตำา ซงเกดจากการเปลยนทศทางเดนของแมนำาลำาธารและการกดเซาะของแมนำาลำาธารในอดต ทำาใหภมประเทศดงกลาวเปนเนน มลกษณะคลายลกคลนดนสวนใหญมลกษณะเปนดนเนอหยาบหรอคอนขางเปนทราย บางแหงพบลกรงปะปนอยในชนดนการใชประโยชนทดนปลกยางพารา มะพราว ไมผล และปาลมนำามน

4) บรเวณลานตะพกลำานำาระดบกลาง (Middle terrace) ลกษณะเปนทดอนอยถดจากทราบ ลานตะพกลำานำาระดบตำา ซงเกดจากการเปลยนทศทางเดนของแมนำาลำาธาร และการกดเซาะของแมนำาลำาธารในอดต ทำาใหภมประเทศดงกลาวเปนเนน มลกษณะคลายลกคลนลอนลาด มความลาดชน 2-5% ดนทพบสวนใหญเปนดนลก มการระบายนำาดถงคอนขางด ดนสวนใหญจะมลกษณะเปนดนเนอหยาบหรอคอนขางเปนทราย คอ มเนอดนเปนดนรวนปนทราย บางแหงพบ



ลกรงปะปนอยในชนดนการใชประโยชนของทดนปลกยางพารา มะพราว ไมผล และปาลมนำามน

5) พนผวทเหลอคางจากการกดกรอน (Erosion surface) บรเวณนเคยเปนเนนเขาหรอภเขามากอน ตอมาเกดการกดกรอนตามธรรมชาตทำาใหผวพนกลายเปนลกคลนลอนลาดถงลอนชน ดงทเหนอยในปจจบน มความลาดชน 8-35% เปนดนทเกดอยกบท ดนทพบสวนใหญเปนดนลกปานกลางถงตน มการระบายนำาด สำาหรบลกษณะเนอดนจะแตกตางตามวตถตนกำาเนดดน ถาวตถตนกำาเนดดนเปนพวกหนดนดานหรอหนฟลไลต อนภาคดนกจะละเอยด และดนสวนใหญจะเปนดนลกปานกลาง

6) บรเวณทลาดเชงเขาและเนนเขา (Foothill slope and hilly) ลกษณะพนทเปนเนนเขาเตยๆ มความลาดชน 16-35% ดนทเกดสวนใหญเกดจากการสลายตวของหนพนลางหรอเกดจากหนดาด เชงเขาสวนใหญจะเปนดนตนมเศษหนปะปน การใชประโยชนทดนเปนปาไมธรรมชาต และปลกยางพารา

7) พนททเปนภเขาและเทอกเขา (Hills and Mountains) เปนภเขาและเทอกเขาสลบซบซอนมความลาดชนมากกวา 35% เปนทวยาวตามแนวเหนอใตทางทศตะวนออกของพนท ไดแก เทอกเขาบรรทด ทวเขาภเกต ประกอบดวยหนชนดตางๆ เปนแหลงตนนำาลำาธาร พชพรรณทขนอยเปนปาดบชน

ทรพยากรแหลงนำา แหลงนำาในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน ประกอบดวย

แหลงนำาใหญๆ 2 ประเภท คอ แหลงนำาผวดนกบแหลงนำาใตดน ดงน



- แหลงนำาผวดน แหลงนำาธรรมชาตในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมกระจายทวไป มแหลงนำาผวดนทเปนลำานำาสำาคญรวมทงหมด 36 ลำานำา และมความยาวรวมทงหมดประมาณ 980 กโลเมตร แตมศกยภาพในการเกบกกนำาตำา มแมนำาสายสำาคญ 3 สาย ในพนท ไดแก แมนำากระบร แมนำาปะเหลยนและแมนำาตรง มนำาไหลตลอดทงป แตในขณะทบางพนทแมนำา คลอง จะมลกษณะเปนลำานำาสายสนๆ มศกยภาพในการกกเกบนำาตำา ทำาใหเกดความเสยงตอการขาดแคลนนำาในบางชวงเวลาทมฤดแลงยาวนาน โดยสามารถสรปแหลงนำาผวดนทเปนลำานำาสำาคญรายจงหวด ไดดงน

1) จงหวดระนอง แหลงนำาผวดนของจงหวดระนองเกดจากเทอกเขาทางดานทศตะวนออกและขมเหมองเกาเปนสวนใหญ มลกษณะเปนทางนำาสายสนๆ ไหลลงสทะเลอนดามนทางดานทศตะวนตก มจำานวนทงสน 99 แหง สภาพพนทคอนขางด โดยมแมนำาสายหลกทสำาคญ 1 สาย คอ แมนำากระบร ซงเปนแมนำาสายสำาคญกนพรมแดนระหวางประเทศไทยและสหภาพพมา ตนนำาเกดจากเขาตน และเขาจอมแหทางทศเหนอ ไหลลงสทะเลอนดามนทบรเวณตำาบลปากนำา จงหวดระนอง ความยาวประมาณ 95 กโลเมตร แมนำากระบรเปนแมนำาทเกดจากรอยเลอนสำาคญทยงมพลง จงทำาใหบรเวณปากแมนำามความกวางถง 5 กโลเมตร ยาวตอเนองเขาไปทางตนนำาถง 40 กโลเมตร นอกจากนนยงมลำาคลองสายสนๆ 12 สาย กระจายอยทวไปภายในพนท ไดแก คลองลำาเลยง คลองปากจน คลองวน คลองกระบร คลองละอน คลองหาดสมแปน คลองกะเปอร คลองนาคา คลองกำาพวน คลองบางรน คลองละออง และคลองราชกด

2) จงหวดพงงา แหลงนำาผวดนของจงหวดพงงามตนนำาเกดจากแนวเทอกเขาภเกตทเปนเทอกเขาตอเนองกบเทอกเขา



ตะนาวศร ไปลงสทะเลอนดามนและเวงอาวพงงา ซงจะประกอบไปดวย หวย ลำาคลอง จำานวนทงสน 357 สาย ซงในจำานวนนมทใชงานไดชวงฤดแลงเพยง 337 สาย มแหลงนำาทไดรบการปรบปรงฟ นฟแลว 180 สาย มลกษณะเปนทางนำาสายสนๆ ความยาวสงสดไมเกน 50 กโลเมตร โดยแหลงนำาทใชเปนแหลงนำาดบเพออปโภค บรโภค และการเกษตรทสำาคญของจงหวดพงงา ไดแก คลองพงงา คลองตะกวปา คลองนางยอน คลองนาเตย คลองถำา คลองลำาไพรมาศ และคลองบอแสน เปนตน

3) จงหวดกระบ พนทลมนำาของจงหวดกระบ อยใน 2 ลมนำา คอ ลมนำาตาปและลมนำาตะวนตก 2 โดยแหลงนำาธรรมชาตภายในพนทจะประกอบดวย หวย ลำาคลอง จำานวนทงสน 144 สาย แตเปนแมนำาสายสนๆ มนำาไหลไปทางทศเหนอออก จงหวด สราษฎรธานสอาวไทย และไหลสทางทศใตออกทะเลอนดามน แหลงตนนำาทสำาคญ คอ กลมภเขาในเทอกเขาพนมเบญจา กลมเขานอยเขาใหญ และกลมเทอกเขาอนๆ ระบบการระบายนำาตามธรรมชาตสวนใหญเปนแบบลำานำาสาขาจะไหลลงสลำานำาใหญคลายขนนก ลำานำาสวนใหญมลกษณะคดเคยว คอนขางยาว โดยมทศทาง การไหลไปทางทศเหนอสอาวไทยทจงหวดสราษฎรธาน และไหลลงสทศใตออกทะเลทมหาสมทรอนเดย และดวยเหตทจงหวดกระบมฝนตกชก ดงนน ลำานำาสวนใหญจงมนำาตลอดป ซงมลำานำาทสำาคญไดแก คลองสนปน คลองกระบใหญ คลองกระบนอย คลองทอม คลองปกาสย

4) จงหวดภเกต จงหวดภเกตอยในพนทลมนำาภาคใตฝงตะวนตก โดยลมนำายอยเกาะภเกต ประกอบดวย ลมนำาเลกๆ 24 ลมนำา กระจายอยทวไปภายในพนท มพนทรบนำาฝนรวมกนทงสนประมาณ 1,244 ตารางกโลเมตร และมปรมาณนำา



ตอหนวยพนท เท าก บ 17.92 ลตรตอวนาท ต อตารางกโลเมตร แหลงนำาผวดน จะประกอบดวย แหลงนำาผวดนตามธรรมชาต คอ ลำานำาสายสนๆ จำานวน 188 สาย ไหลลงสทะเลดานตะวนออกและ 63 สาย ไหลลงสทะเลดานทศใต และ ทศตะวนตก ประกอบดวยคลองสายสำาคญ 9 สาย คอ คลองบางใหญ คลองบางลา คลองบางโรง คลองทาเรอ คลองทามะพราว คลองบานหยด คลองพมาหลง คลองกมลา และคลองโคกโตนด เปนตน โดยจงหวดภเกตยงมแหลงนำาผวดนจากพนทพร ซงสวนใหญจะกระจายตวอยในเขตอำาเภอถลาง ไดแก พรเจะสน พรจก พรแหลมหยด พรยาว พรจด พรไมขาว และพรทงเตยน เปนตน มพนทโดยรวมประมาณ 570 ไร นอกจากน ในพนทจงหวดภเกตยงมแหลงนำาผ วดนจากเหมองรางกระจายอยท ว ไปภายในจงหวดภเกตประมาณ 113 แหง มปรมาณนำารวมกนทงเกาะมากถง 50 ลานลกบาศกเมตร

5) จงหวดตรง พนทล มนำาของจงหวดตรงมตนกำาเนดจากเท อกเขาบรรท ดเป นต นน ำาของแมน ำาตรงและแมน ำาปะเหลยน มแมนำาสำาคญ 2 สาย ไดแก แมน ำาตรง มตนกำาเนดจากเทอกเขาทสำาคญ 3 สวน คอ เทอกเขาบรรทด จงหวดนครศรธรรมราช เทอกเขาบรรทดในเขตอำาเภอหวยยอด อำาเภอนาโยง และเทอกเขาในจงหวดพทลง ไหลผานทองทจงหวดตรง 5 อำาเภอ คอ กงอำาเภอรษฎา อำาเภอวงวเศษ อำาเภอหวยยอด อำาเภอเมองและอำาเภอกนตง ลงสทะเลอนดามนทปากนำากนตง อำาเภอกนตง รวมความยาวประมาณ 123 กโลเมตร และแมนำาปะเหลยน ซงมความยาวประมาณ 58 กโลเมตร มตนกำาเนดจากเทอกเขาบรรทด ในเขตจงหวดพทล งและจ งหวดสตล ไหลผ านอ ำา เภอยานตาขาวและอำาเภอปะเหลยนลงส ทะเลอนดามนทอำาเภอ



ปะเหลยน นอกจากนนยงมลำาคลองสายสนๆ กระจายอยทวไปบรเวณชายฝ งทะเล เชน คลองกะลาเสใหญ คลองกะลาเสนอย คลองบางสก คลองหลกชยและคลองลพง

- แหลงนำาใตดน เมอพจาณาศกยภาพของแหลงนำาใตดนของพนทกลมจงหวดภาคใต ฝงอนดามน จะพบวา แหลงนำาใตดนสวนใหญภายในพนทจะมศกยภาพในการพฒนาคอนขางตำา โดยมความสามารถในการใหนำานอยกวา 2 ลกบาศกเมตรตอชวโมงเทานน ครอบคลมพนทการใหนำาประมาณ 6,234 ตารางกโลเมตร หรอประมาณรอยละ 36.9 ของพนทใหนำาบาดาลของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน โดยสวนใหญกระจายตวอยในบรเวณพนทจงหวดระนอง พงงา ภเกต และพนทบางสวนของจงหวดตรง (ไดแก อำาเภอรษฎา และอำาเภอหวยยอด) ในขณะทศกยภาพของแหลงนำาใตดนในพนทจงหวดกระบและจงหวดตรง กลบมศกยภาพในการใหนำาสงกวาโดยมความสามารถในการใหนำานอยกวา 5 ลกบาศกเมตรตอชวโมง และ 2-5 ลกบาศกเมตรตอชวโมง ครอบคลมพนทใหนำาประมาณ 3,116 และ 2,397 ตารางกโลเมตร หรอประมาณรอยละ 18.5 และ 14.2 ของพนทใหนำาบาดาลของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ตามลำาดบ นอกจากนนเมอพจาณาแหลงนำาบาดาลทมศกยภาพในการพฒนาสงสด (ใหนำามากกวา 10-20 ลกบาศกเมตรตอชวโมง) ของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนกลบพบวา มสดสวนคอนขางตำา ครอบคลมพนทเพยง 1,012 ตารางกโลเมตร หรอประมาณรอยละ 5.9 ของพนทใหนำาบาดาลของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนเทานน โดยสวนใหญจะกระจายตวเปนพนทแคบๆ ทางตอนในของทกจงหวด

นอกจากนนพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มทรพยากรแหลงนำาทเกดจากการพฒนาแหลงนำาทเปนโครงการชลประทานขนาดกลาง



โครงการชลประทานขนาดเลก โครงการสบนำาดวยไฟฟา โครงการอนสบเนองมาจากพระราชดำาร และโครงการพฒนาแหลงนำาขององคกรปกครองสวนทองถน รวมทงหมด 1,140 โครงการ การพฒนาแหลงนำาสวนใหญกระจายตวอยในเขตจงหวดระนองและจงหวดตรง ทมการพฒนาแหลงนำารวม 364 โครงการ และ 290 โครงการ ตามลำาดบ รองลงมาเปนการพฒนาแหลงนำาในเขตจงหวดกระบ ภเกต และพงงา ทมการพฒนาแหลงนำารวม 213 โครงการ 161 โครงการ และ 112 โครงการ ตามลำาดบ

ทรพยากรปาไม ทรพยากรปาไมในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน สามารถ

แบงออกเปน 3 ประเภทใหญๆ ได 3 ประเภท ซงเกดขนจากอทธพลทางลกษณะทางกายภาพและภมอากาศทแตกตางกน โดยมรายละเอยดดงน

แผนท : ทรพยากรปาไมในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน



- ปาชายเลน (Mangrove Forest) : มลกษณะเปนปาไมไมผลดใบ มตนไมขนหนาแนน แตละชนดมรากคำาและรากหายใจแตกตางกนออกไป ปาประเภทนมกพบตามทดนเลน รมทะเล หรอบรเวณปากแมนำาใหญๆ ทไดรบอทธพลจากระดบนำาขนนำาลง พนธไมสำาคญ ไดแก โกงกางใบเลก โกงกางใบใหญ เลบมอนาง แสม ลำาพ พงกาหวสม ตะบน ฝาด โปรง สวนพนธไมพนลาง ไดแก เหงอกปลาหมอ ปรงทะเล และกระเพาะปลา เปนตน



- ปาชายหาด (Beach Forest) : มลกษณะเปนปาโปรงไมผลดใบ ขนอยตามชายทะเลทไมไดรบอทธพลของนำาขนนำาลง และชายเขารมทะเล พนธไมทส ำาคญ ไดแก หกวาง หยทะเล โพทะเล สนทะเล กระทง ตนเปดทะเล จกทะเล โกงกางหชาง ปรง ชมพปา สารภทะเล หงอนไกทะเล คนทรง ขาเป ย สำามะงา สวนพนธไมพนลาง ไดแก เตยทะเล พลบพลง กะทกรก และผกบงทะเล เปนตน

- ป า ด บ ช น (Tropical Evergreen Forest) : เ ป นสงคมพชทไมผลดใบ มกพบในบรเวณทมอากาศชมช นตามหบเขา รมแมนำา ลำาธาร หวย แหลงนำาและบนภเขา พนธไมทสำาคญ ไดแก ยาง หลมพอ ตะเคยนทอง ตะเคยนชนตาแมว กระบาก เทพทาโร ยมหอม สเหรยน ทงฟา พลอง ฉก เสยดชอ สตตบรรณ นาคบตร ตาเสอ และคอแลน เปนตน สวนพนธไมพนลางทพบ ไดแก ปด เรวดง กะพอ วานสากเหลก ไผ หมากผหมากเมย คลา โปรงทอง ลำาเพง เฟรน และหวาย เปนตน

นอกจากนนเมอพจารณาพนทปา เพอการอนรกษภายในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน จะพบวาในปจจบนพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามนมพนทปาสงวนแหงชาตทงสน 207 แหง อทยานแหงชาต 17 แหง วนอทยาน 4 แหง และเขตหามลาสตวปา 5 แหง และเขตรกษาพนธสตวปา 8 แหง โดยมรายละเอยดดงตอไปน

- ปาสงวนแหงชาต ปจจบนพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มปาสงวนแหงชาต จำานวน 207 แหง มพนทตามประกาศพระราชกฤษฎกา รวมทงสน 5,792,058 ไร เปนพนทปาสงวนแ ห ง ช า ต ใ น เ ข ต จ ง ห ว ด ร ะ น อ ง 13 แ ห ง ม พ น ท ร ว ม 1,392,300 ไร ปาสงวนแหงชาตในเขตจงหวดพงงา 73 แหง มพนทรวม 1,546,548 ไร ปาสงวนแหงชาตในเขตจงหวดภเกต 16 แหง มพนทรวม 107,581.25 ไร ปาสงวนแหง



ชาตในเขตจงหวดกระบ 41 แหง มพนทรวม 1,201,886 ไร และปาสงวนแหงชาตในเขตจงหวดตรง 64 แหง มพนทรวม 1,543,742 ไร

- อทยานแหงชาต ปจจบนพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มอทยานแหงชาต จำานวน 17 แหง มพนทตามประกาศพระราชกฤษฎกา รวมทงสน 2,646,855 ไร เปนพนทอทยานแหงชาตในเขตจงหวดระนอง 4 แหง มพนทรวม 931,250 ไร อทยานแหงชาตในเขตจงหวดพงงา 7 แหง มพนทรวม 1,092,550 ไร อทยานแหงชาตในเขตจงหวดภเกต 1 แหง มพนทรวม 56,250 ไร อทยานแหงชาตในเขตจงหวดกระบ 4 แหง มพ นทรวม 422,512.50 ไร และอทยานแหงชาตในเขตจงหวดตรง 1 แหง มพนทรวม 144,292.50 ไร

- วนอทยาน ปจจบนพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน มวนอทยาน จำานวน 4 แหง มพนทตามประกาศพระราชกฤษฎกา รวมทงสน 10,024 ไร เปนวนอทยานทอยในเขตจงหวดพงงา 2 แหง คอ วนอทยานสระนางมโนราห และวนอทยานนำาตกรามญ มพนทตามพระราชกฤษฎการวม 305 ไร และวนอทยานทอยในเขตจงหวดตรง 2 แหง คอ วนอทยานนำาตกพาน และวนอทยานบอนำารอนกนตง มพนทรวม 9,219 ไร

- เขตรกษาพนธสตวปา ปจจบนพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน มเขตรกษาพนธสตวปา จำานวน 8 แหง มพนทตามประกาศพระราชกฤษฎกา รวมทงสน 2,071,928.50 ไร เปนเขตรกษาพนธสตวปาในเขตจงหวดระนอง 4 แหง ไดแก เขตรกษาพนธสตวปาควนแมยายหมอน เขตรกษาพนธสตวปาอทยานเสดจในกรมหลวงชมพร ดานทศใต เขตรกษาพนธสตวปาทงระยะ-นาสก และเขตรกษาพนธสตวปาคลองนาคา มพนทรวม 947,681 ไร ในเขตจงหวดพงงา 1 แหง ไดแก เขตรกษา



พนธสตวปาโตนปรวรรต มพนทรวม 138,712.50 ไร ในเขตจงหวดกระบ 2 แหง ไดแก เขตรกษาพนธสตวปาคลองพระยา และเขตรกษาพนธ สตวป าเขาประ-บางคราม มพ นท รวม 193,688 ไร และเขตรกษาพนธสตวปาในเขตจงหวดตรง 1 แหง ได แก เขตรกษาพนธสตวป าเขาบรรทด มพ นท รวม 791,847 ไร

- เขตหามลาสตวปา ปจจบนพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มเขตหามลาสตวปา จำานวน 5 แหง มพนทตามประกาศพระราชกฤษฎกา รวมทงสน 370,993.25 ไร เปนเขตหามลาสตวปาในเขตจงหวดภเกต 1 แหง ไดแก เขตหามลาสตวปาเขาพระแทว มพนทรวม 13,925.00 ไร ในเขตจงหวดกระบ 1 แหง ไดแก เขตหามลาสตวปาทงทะเล มพนทรวม 30,631.25 ไร และในเขตจงหวดตรง 3 แหง ไดแก เขตหามลาสตวปาหมเกาะลบง เขตหามลาสตวปาเขานำาพราย เขตหามลาสตวปาคลองลำาชาน มพนทรวม 326,437.00 ไร

พนทชมนำา พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มพนทชมนำาครอบคลมพนท

รวมทงหมด 2,751.041 ตารางกโลเมตร หรอประมาณรอยละ 16 ของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน โดยพนทชมนำาสวนใหญกระจายตวอยในเขตจงหวดตรง ครอบคลมพนททงสน 1,150.659 ตารางกโลเมตร หรอประมาณรอยละ 42 ของพนทชมนำาของพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน รองลงมาไดแก จงหวดพงงา ระนอง กระบ และภเกต ครอบคลมพนททงสนประมาณ 662.971 577.728 248.000 และ 111.683 ตารางกโลเมตร ตามลำาดบ พนทชมนำาสวนใหญภายในพนทจะเปนประเภททะเล ชายฝงทะเล และปากนำา ทมความสำาคญระดบนานาชาตและระดบชาต โดยพนทชมนำาแตละแหงจะมความแตกตางของทรวดทรงทางกายภาพของภมสณฐานและความหลากหลายทางชวภาพของพนธพชและพนธสตว โดย



ปจจบนพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนไดมการสงวนรกษา การอนรกษ การฟ นฟบรณะ และการใชประโยชนทคกคามพนทชมน ำา ทนำามาซงความเสอมโทรม ความถดถอย และมลพษทปนเป อน โดยจากขอมลของส ำานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สามารถจำาแนกพนทชมนำาภายในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนตามระดบความสำาคญ ไดดงน

แผนท : พนทชมนำาในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน



พนทชมนำาทมความสำาคญระดบระหวางประเทศ

พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมพนทชมนำาทมความสำาคญในระดบระหวางประเทศทขนทะเบยนแรมซารทงสน 4 แหง ไดแก พนทชมนำาอทยานแหงชาตแหลมสน-ปากแมนำากระบร-ปากคลองกะเปอร จงหวดระนอง พนทชมนำาอทยานแหงชาตอาวพงงา พนทชมนำาปากแมนำากระบ จงหวดกระบ และ พนทชมนำาอทยานแหงชาตหาดเจาไหม-เขตหามลาสตวปาหมเกาะลบง-ปากนำาตรง จงหวดตรง

พนทชมนำาทมความสำาคญระดบนานาชาตและระดบชาต



พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมพนทชมนำาทมความสำาคญในระดบชาต ไดแก ชายฝ งทะเลดานตะวนออกของเกาะภเกต จงหวดภเกต อทยานแหงชาตหาดนพรตนธารา-หมเกาะพพ จงหวดกระบ และปาชายเลนปะเหลยน-ละง จงหวดตรง เปนตน

ตาราง : พนทชมนำาทมความสำาคญในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน

เนอท(ไร) นก ปลา

พนทชมนำา ทมความสำาคญระดบระหวางประเทศ1) พนทชมนำา อทยานแหงชาตแหลมสน- ปาเลนหาดทรายแหลงปะการง อ. เมองอ. กะเปอรจ. ระนองและ 361,071 175 119

ปากแมนำา กระบร- ปากคลองกะเปอร อ. คระบรจ.พงงา2) พนทชมนำา อทยานแหงชาตอาวพงงา อาวปากแมนำา ปาชายเลน อ. เมองอ. ตะกวทงจ.พงงา 40,000 88 82

โขดหนแหลงหญาทะเล3) พนทชมนำา ปากแมนำา กระบ ปากแมนำา ปาชายเลนหาดเลน อ. เมองจ.กระบ 11,400 221 50 4) พนทชมนำา อทยานแหงชาตหาดเจาไหม-เขตหามลาสตวปา ชายหาดโขดหนปาชายเลน อ. สเกา อ. กนตงจ.ตรง 23,093 137 -

หมเกาะลงบง-ปากนำา ตรง แหลงปะการงแหลงหญาทะเลพนทชมนำา ทมความสำาคญระดบนานาชาตและระดบชาต1) พนทชมนำา ในอทยานแหงชาตหาดนพรตนธารา-หมเกาะพพ แหลงปะการงหาดทรายหนาผา ต. หนองทะเลต. อาวนางต.ไสไทย 38,996 22 57

โขดหนปาชายเลนพรนำา กรอย ต. ปากนำา อ. เมองจ.กระบ2) ปาชายเลนปะเหลยน-ละง ปาชายเลน อ. ปะเหลยนจ. ตรงอ. ทงหวา 31,200 90 50

อ. ละงจ.สตล3) ชายฝงดานตะวนออกของเกาะภเกต ปาชายเลน ตงแตแหลมยาบถงอาวมะขามฝงทะเล 2,128 90 -

ดานตะวนออกของเกาะภเกตจ.ภเกต

จำานวนชนดพนธประเภท ทตงพนทชมนำา

ทมา : กรมปาไมและสำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

การปกครองการปกครอง

อาณาเขต

กลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มอาณาเขตตดตอกบจงหวดใกลเคยงและทะเลอนดามน ดงน

ทศเหนอ เปนทตงของจงหวดระนอง ตดตอกบอำาเภอทาแซะ จงหวดชมพร



ทศตะวนออก ทางดานจงหวดระนอง ตดตอกบอำาเภอเมอง/สว/พะโตะ จงหวด

ชมพรและอำาเภอไชยา/ทาฉาง/บานตาขน/กงอำาเภอวภาวด จงหวดสราษฎรธาน

ทางดานจงหวดพงงา ตดตอกบ จงหวดสราษฎรธาน

ทางดานจงหวดกระบ ตดตอกบ จงหวดนครศรธรรมราช

ทางดานจงหวดตรง ตดตอกบ อำาเภอควนขนน/กงหรา/ตะโหมด จงหวดพทลง

ทศตะวนตก ทางดานจงหวดระนอง ตดตอกบประเทศพมา

ทางดานจงหวดพงงา ภเกต กระบ และตรง ตดตอกบท ะ เ ล

อ น ด า ม นม ห า ส ม ท รอนเดย

ทศใต เปนทตงของจงหวดตรง ตดตอกบ อ ำา เ ภ อทงหวา จงหวดสตลและทะเลอนดามน มหาสมทรอนเดย



เขตการปกครอง

กลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มเขตการปกครอง ประกอบดวย 5 จงหวด 34 อำาเภอ 233 ตำาบล 1,713 หมบาน ดงน

จงหวดระนอง แบงเขตการปกครองออกเปน 5 อำาเภอ 30 ตำาบล 178 หมบาน

ประกอบดวย 1 องคการบรหารสวนจงหวด 1 เทศบาลเมอง 6 เทศบาลตำาบล 24 องคการบรหารสวนตำาบล

จงหวดพงงา แบงเขตการปกครองออกเปน 8 อำาเภอ 48 ตำาบล 321 หมบาน


จงหวดภเกต แบงเขตการปกครองออกเปน 3 อำาเภอ 17 ตำาบล 103 หมบาน

ประกอบดวย 1 องคการบรหารสวนจงหวด 1 เทศบาลนคร 1 เทศบาลเมอง 8 เทศบาลตำาบล 9 องคการบรหารสวนตำาบล

จงหวดกระบ แบงเขตการปกครองออกเปน 8 อำาเภอ 53 ตำาบล 391 หมบาน




จงหวดตรงแบงเขตการปกครองออกเปน 10 อำาเภอ 87 ตำาบล 723 หมบาน

ประกอบดวย 1 องคการบรหารสวนจงหวด 14 เทศบาล 81 องคการบรหาร-สวนตำาบล

ประชากรและแรงงานประชากรและแรงงาน

ประชากรและโครงสรางประชากร ตาราง : แสดงจำานวนประชากรของจงหวดในกลมภาคใตฝ งอนดามน ป

2551 - 2555 2551 2552 2553 2554 2555

กระบ418,70

5426,55

6432,70

4438,03

9444,9

67

พงงา249,93

3251,65

7253,11

2254,93

1257,4

93

ภเกต327,00

6335,91

3345,06

7353,84

7360,9

05

ระนอง182,72

9181,75

4183,07

9183,84

9182,6

48

ตรง614,86

9618,67

5622,65

9626,70

8631,9

20กลม

อนดามน1,793,

2421,814,

5551,836,

6211,857,

3741,877,933

ทมา : กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

ในป พ.ศ.2555 ขอมลจาก กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ไดประมาณการจำานวนประชากรในพนทภาคใตฝงอนดามนมจำานวนประชากรทงสน 1,877,933 คน คดเปนรอยละ 2.91 ของจำานวนประชากรทงหมดในประเทศไทย (ป 2554 คดเปนรอยละ 2.89) โดยจงหวดตรงมจำานวนประชากรมากทสดในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน โดยมจำานวนประชากรทงสน 631,920 คน คดเปนรอยละ 33.64 ของประชากรทงหมดในกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน สวนจงหวดทมจำานวนประชากรรองลงมาไดแก จงหวดกระบ ซงมจำานวนประชากรทงสน 444,967 คน สวนจงหวดภเกตซงมจำานวนประชากรมากเปนลำาดบทสามของพนทกลม



จงหวดภาคใตฝงอนดามน มจำานวนประชากรทงสน 360,905 คน คดเปนรอยละ 19.21 ของจำานวนประชากรทงหมดในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน สวนจงหวดพงงาและจงหวดระนองมจำานวนประชากรทงสน 257,493 คน และ 182,648 คน ตามลำาดบ

อยางไรกตาม ประชากรจากการทะเบยน จำาแนกตามเพศ ภาค และจงหวด พ.ศ. 2551 – 2555 จากกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย อาจแตกตางไปจากจำานวนประชากรทกลาวมาแลวขางตนเลกนอย โดยรายละเอยดจำานวนประชากรจากการทะเบยนปรากฏตามตารางตอไปน

ตาราง : ประชากรจากการทะเบยน จำาแนกตามเพศ ภาค และจงหวด พ.ศ. 2551 – 2555

ภาคและจงหวด

2551 2552 2553 2554 2555

ทวราชอาณาจกร

ชายหญง

63,389,730

31,255,869

32,133,861

63,525,062

31,293,096

32,231,966

63,878,867

31,451,801

32,426,466

64,076,033

31,529,148

32,546,885

64,456,695

31,700,727

32,755,968

กลมอนดามน

ชายหญง

1,793,242

888,463904,779

1,814,555

897,884916,671

1,836,621

907,785928,836

1,857,374

916,499904,875

1,877,933

925,403952,530

กระบชายหญง

418,705209,827208,878

426,556213,464213,092

432,704216,393216,311

438,039218,708219,331

444,967221,906223,061

พงงาชายหญง

249,933125,420124,513

251,657126,273125,384

253,112126,939126,173

254,931127,682127,249

257,493128,842128,651

ภเกตชายหญง

327,006155,555171,451

335,913159,526176,387

345,067163,682181,385

353,847167,370186,477

360,905170,766190,139

ระนอง 182,729 181,754 183,079 183,849 182,648



ชายหญง

95,31387,416

94,46687,288

95,09387,986

95,31788,532

94,16088488

ตรงชายหญง

614,869302,346312,521

618,675304,155314,520

622,659305,678316,981

626,708307,422319,286

631,920309,729322,191

ทมา : กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย รวบรวมโดยสำานกงานสถตแหงชาต

และเมอพจารณาถงอตราการขยายตวของจำานวนประชากร ในพนทกลมจงหวดภาคใต ฝงอนดามนจะพบวา ในชวงระหวางป 2551-2555 พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมอตราการขยายตวของประชากรเฉลยตอปอยทรอยละ 1.30 ซงเมอเปรยบเทยบกบอตราการขยายตวของพนทภาคใตจะพบวา มอตราการขยายตวทสงกวาเนองจากพนทภาคใตมอตรากรขยายตวของประชากรเฉลยตอปในชวงป 2551-2555 เพยงรอยละ 0.90 ในสวนของอตราความหนาแนนของประชากรในพนทนน จงหวดภเกตจดวามความหนาแนนอยในเกณฑทสงมากหากเปรยบเทยบกบพนทของจงหวดทมอย ในขณะทจงหวดตรงจดวามความหนาแนนอยในเกณฑสงเชนกน

ตาราง : ประชากรจากการทะเบยน เปรยบเทยบกบเนอทแตละจงหวด พ.ศ. 2553

ประชากร Populationรวม ชาย หญง

ภาคใต 8,893,050 3,484,795 3,571,634 71,051.2 125.16 2,911,245 กลมอนดามน 1,836,621 907,785 928,836 17,638 104.13 692,244

กระบ 432,704 216,393 216,311 4,708.5 91.90 146,597 พงงา 253,112 126,939 126,173 4,170.9 60.69 96,157 ภเกต 345,067 163,682 181,385 543.0 635.44 180,677 ระนอง 183,079 95,093 87,986 3,298.0 55.51 73,324 ตรง 622,659 305,678 316,981 4,917.5 126.62 195,489

ภาคและจงหวด เนอท(ตร.กม.) ความหนาแนน ตอตร. กม. บาน

ทมา : กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย รวบรวมโดยสำานกงานสถตแหงชาต



ตาราง : แสดงอตราการเตบโตเฉลยตอปของจำานวนประชากรในพนทภาคใต

รายจงหวด ป พ.ศ. 2551-2555

ภาค และจงหวด 2551 2552 2553 2554 2555

อตราการเจรญเตบโตเฉลย

2551-2555ทวราช

อาณาจกร63,389,

730 63,525,

062 63,878,

267 64,076

,033 64,456,6

95 0.05

ภาคใต 8,741,545

8,813,880

8,893,050

8,971,855

9,060,182 0.03

อนดามน

1,793,242

1,814,555

1,836,621

1,857,374

1,877,933 0.03

กระบ 418,705 426,556 432,704 438,039 444,967 0.03

พงงา 249,933 251,657 253,112 254,931 257,493 0.01

ภเกต 327,006 335,913 345,067 353,847 360,905 0.04

ระนอง 182,729 181,754 183,079 183,849 182,648 0.03

ตรง 614,869 618,675 622,659 626,708 631,920 0.01

ทมา : สำานกบรหารทะเบยน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

ตาราง : ประชากรจากการทะเบยน และเขตการปกครองในพนทภาคใตฝ งอนดามน ป พ.ศ.2550-2555

เขตการปกครอง 2550 2551 2552 2553 2554 2555

ตรง 610,332

614,869

618,675

622,659

626,708

631,920

ในเขตเทศบาล 116,958

117,717

118,041

118,049

117,551

118,021

นอกเขต 493,374

497,152

500,634

504,610

509,157

513,899



เทศบาล

กระบ 410,634

418,705

426,556

432,704

438,039

444,967


61,151

62,196

63,403

64,440

64,985

นอกเขตเทศบาล

350,607

357,554

364,360

369,301

373,599

379,982

พงงา 246,887

249,933

251,657

253,112

254,931

257,493


33,044

33,087

33,171

33,125

33,267


214,198

216,889

218,570

219,941

221,806

224,226

ภเกต 315,498

327,006

335,913

345,067

353,847

360,905


224,729

230,592

235,543

241,272

242,125


98,822

102,277

105,321

109,524

112,575

118,780

ระนอง 180,787

182,729

181,754

183,079

183,849

182,648


29,111

29,387

29,561

29,347

29,265


151,731

153,618

152,367

153,518

154,502

153,383

และเมอพจารณาลงไปในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนจะพบวา จงหวดภเกตมอตราการขยายตวของประชากรเฉลยตอปสงทสด โดยมอตราการขยายตวอยทรอยละ 2.91 ตอป ทงนสบเนองจากจงหวดภเกตเปนแหลงทองเทยวทส ำาคญระดบนานาชาต สงผลใหในแตละปมนกทองเทยวเดนทางเขามาทองเทยวในพนทเปนจำานวนมาก กอใหเกดการจางงานทเก ยวของกบการทองเทยวซ งเปนแหลงดงดดใหประชากร โดยเฉพาะประชากรวยแรงงานอพยพเขามาในพนทในแตละปเปนจ ำานวนมาก สวนจงหวดทมอตราการขยายตวของประชากรสงเปนลำาดบท 2 คอ จงหวด



กระบ ซงมอตราการขยายตวของประชากรอยทรอยละ 1.63 จงหวดพงงามอตราการขยายตวของประชากรเฉลยตอปอยทรอยละ 0.81 สวนจงหวดตรง และจงหวดระนอง มอตราการขยายตวอยทรอยละ 0.66 และรอยละ 0.42 ตามลำาดบ

เมอพจารณาลงไปในรายจงหวดจะพบวาพนทจงหวดตรงมจำานวนประชากรมากทสด โดยในป พ.ศ.2555 จงหวดตรงมจำานวนประชากรทงสน 631,920 คน คดเปนรอยละ 6.97 ของพนทภาคใต และคดเปนรอยละ 33.64 ของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน โดยในเขตเทศบาลมจำานวนประชากร 118,021 คน และนอกเขตเทศบาลมจำานวน 531,899 ซงอำาเภอหวยยอด และอำาเภอกนตง มจำานวนประชากรมากทสดของพนทนอกเทศบาล ตามลำาดบ และเมอพจารณาจำานวนประชากรเมองและชนบทจะพบวาจงหวดตรงมสดสวนประชากรเมองตอชนบทอยทรอยละ 18.67 : 81.32

จงหวดกระบในป พ.ศ.2555 จงหวดกระบมจำานวนประชากรทงสน 444,967 คน คดเปนรอยละ 4.91 ของพนทภาคใต และคดเปนรอยละ 23.69 ของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน โดยในเขตเทศบาลมจำานวนประชากร 64,985 คน และนอกเขตเทศบาลมจำานวน 379,982 คน ซงอำาเภอคลองทอม และอำาเภอเหนอคลอง มจำานวนประชากรมากทสดของพนทนอกเทศบาล ตามลำาดบ และเมอพจารณาจำานวนประชากรเมองและชนบทจะพบวาจงหวดกระบจะมสดสวนประชากรเมองตอชนบทอยทรอยละ 14.60 : 85.28

จงหวดภเกตในป พ.ศ.2555 จงหวดภเกตมจำานวนประชากรทงสน 360,905 คน คดเปนรอยละ 3.98 ของพนทภาคใต และคดเปนรอยละ 19.21 ของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน โดยในเขตเทศบาลมจำานวนประชากร 242,125 คน และนอกเขตเทศบาลมจำานวน 118,780 คน ซงอำาเภอถลาง และอำาเภอกระท มจำานวนประชากรมากทสดของพนทนอกเทศบาล ตามลำาดบ และเมอพจารณาจำานวนประชากรเมองและชนบทจะ



พบวาจงหวดภเกตจะมสดสวนประชากรเมองตอชนบทอยทรอยละ 67.08 : 32.91

จงหวดพงงา ในป พ.ศ.2555 จงหวดพงงา มจำานวนประชากรทงสน 257,493 คน คดเปนรอยละ 2.84 ของพนทภาคใต และคดเปนรอยละ 13.71 ของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน โดยพนทนอกเขตเทศบาลมประชากรอาศยอยหนาแนนกวา โดยอำาเภอทายเหมอง อำาเภอตะกวปา และอำาเภอตะกวทง ตามลำาดบ สวนในเขตเทศบาลมจ ำานวนประชากรพยง 33,267 คน และเมอพจารณาจำานวนประชากรเมองและชนบทจะพบวาจงหวดพงงาจะมสดสวนประชากรเมองตอชนบทอยทรอยละ 12.91 : 87.08

จงหวดระนอง ในป พ.ศ.2555 จงหวดระนอง มจำานวนประชากรทงสน 182,648 คน คดเปนรอยละ 2.01 ของพนทภาคใต และคดเปนรอยละ 9.72 ของพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน โดยในเขตเทศบาลมจำานวนประชากร 29,265 คน และนอกเขตเทศบาลมจำานวน 153,383 คน และเมอพจารณาจำานวนประชากรเมองและชนบทจะพบวาจงหวดระนองจะมสดสวนประชากรเมองตอชนบทอยทรอยละ 16.02 : 83.97

กำาลงแรงงาน และผลตภาพแรงงานสำาหรบขอมลลาสด ในสวนของจำานวนแรงงาน และสดสวนผมงาน

ทำาแยกตามพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน ในป พ.ศ.2551 พบวา พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมประชากรทอยในชวงวยแรงงาน (ชวงอายระหวาง 15-59 ป) มจำานวนทงสน 1,158,643 คน คดเปนรอยละ 64.61 ของจำานวนประชากรทงหมดในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน โดยจงหวดตรงมสดสวนของประชากรวยแรงงานมากทสด คอ 405,648 คน คดเปนรอยละ 35.01 ของจำานวนประชากรวยแรงงานทงหมดในพนทกล มจงหวดภาคใตฝ งอนดามน รองลงมา คอ จงหวดกระบมจ ำานวนประชากรวยแรงงานทงสน 270,022 คน คดเปนรอยละ 23.31 ของจำานวนประชากรวยแรงงานทงหมดในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน



กลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มกำาลงแรงงานโดยรวมในป พ.ศ.2551 เทากบ 1,031,315.75 คน ซงเปนกำาลงแรงงานทเพมขนจากป พ.ศ.2550 ทมกำาลงแรงงาน เทากบ 1,030,918.50 คน เทากบ รอยละ 0.04 และคดเปนกำาลงแรงงาน รอยละ 21.01 ของภาคใต

ตาราง : จำานวนประชากรวยแรงงาน และผมงานทำาในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน ป พ.ศ.2555

จงหวดประชากรและผมงานทำา

ประชากร วยแรงงาน สดสวน ผมงานทำา สดสวนตรง 631,920 534,282 37.51 419,408 39.51ภเกต 360,905 228,800 16.06 165,869 15.27กระบ 444,967 304,526 21.38 228,008 20.91พงงา 257,493 209,997 14.74 149,654 14.23ระนอง 182,648 146,737 10.30 106,403 10.08

รวม 1,877,933

1,424,341

100 1,069,342

100

ทมา : สำานกงานสถตแหงชาต

โดยในป พ.ศ.2555 กลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมผลตภาพ

แรงงานรวม หรอ ผลผลตอนเกดจากแรงงาน ซงเปนเรองสำาคญทมผลตออตราคาจางและรายไดของผใชแรงงาน เทากบ 93,974 บาทตอคนตอป และเปนผลตภาพแรงงานทสงทสดในภาคใต และตอเนองมาโดยตลอด ดงรายละเอยดในตาราง

แผนภาพ : แสดงจำานวนผลตภาพแรงงานของภาคใตและกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน



93,974

70,50574,233 73,513 73,958

74,561

95,529

90,880

92,916

50,000

70,000

90,000

110,000

2547 2548 2549 2550 2551 ปพ.ศ.

จำาน

วนผล

ตภาพ

แรงงา

น(บาท

ตอคน

/ป)

ภาคใต

กลมจงหวดฝงอนดามน

ตาราง : แสดงผลตภาพแรงงานรวม(หนวย : บาทตอคน/ป)

ภาค/กลมจงหวด/จงหวด

ป พ.ศ.25512547 2548 2549 2550 2551

ภาคใต 70,505

74,233

73,513

73,958

74,561

ก ล ม จ ง ห ว ด ฝ งอนดามน

105,786

95,529

90,880

92,916

93,974

ระนอง 107,764

92,085

85,315

81,279

85,948

พงงา 87,611

92,948

93,949

94,042

91,060

ภเกต 231,616

175,180

164,683

180,983

179,298

กระบ 102,841

90,406

87,386

84,826

89,236

ตรง 67, 67, 62, 64, 64,



989 841 456 305 256 กลมจงหวดชายแดนภาคใต

71,215

71,991

71,334

71,408

71,429

ปตตาน 52,872

56,439

57,094

59,443

56,316

ยะลา 62,353

60,874

54,421

55,655

59,826

นราธวาส 50,073

46,926

48,029

43,755

46,530

สงขลา 89,764

91,960

92,051

94,469

92,404

สตล 80,775

82,792

81,995

78,741

78,149

กลมจงหวดฝ งอ าวไทย

65,110

66,416

66,827

66,930

67,906

ชมพร 75,373

75,578

76,198

76,610

80,532

สราษฎรธาน 89,179

91,112

91,732

90,987

94,468

นครศรธรรมราช 56,893

56,689

56,494

56,808

56,408

พทลง 40,166

43,426

43,221

43,686

43,097

ทมา : สำานกบญชประชาชาต สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตประมวลโดย : สำานกพฒนาเศรษฐกจและสงคมภาคใต

การบรการสงคมการบรการสงคม



การศกษาป พ.ศ.2552 โดยภาพรวมของพนทกลมจงหวดภาคใตฝง

อนดามน มจำานวนสถานศกษาทใหบรการดานการศกษาครอบคลมทกระดบตงแตระดบกอนประถมศกษาถงระดบอดมศกษา รวมทงสน 1,017 แหง จำาแนกได ดงน

1) ระดบอนบาล จำานวน 9 แหง

2) ระดบอนบาลถงประถมศกษา จำานวน649 แหง 3) ระดบอนบาลถงมธยมศกษาตอนตน จำานวน179 แหง 4) ระดบอนบาลถงมธยมศกษาตอนปลาย จำานวน

5 แหง5) ระดบเดกเลกถงประถมศกษา จำานวน 19 แหง6) ระดบประถมศกษา จำานวน 46 แหง7) ระดบประถมศกษาถงมธยมศกษาตอนตน จำานวน

5 แหง8) ระดบประถมศกษาถงมธยมศกษาตอนปลาย จำานวน

1 แหง9) ระดบมธยมศกษาตอนตน จำานวน 11 แหง10) ระดบมธยมศกษาตอนตนถงมธยมศกษาตอนปลาย จำานวน 78 แหง11) ระดบอดมศกษา จำานวน 15 แหง

สถานศกษาในทกระดบของภาคใตฝงอนดามน มการกระจายตวอยางทวถงทกอำาเภอ จงหวดทมสถานศกษารวมในทกระดบมากทสดของภาคใตฝงอนดามน คอ จงหวดตรง จำานวน 362 แหง รองลงมา คอ จงหวดกระบ จำานวน 268 แหง และจงหวดพงงา จำานวน 184 แหง ตามลำาดบ

- จำานวนโรงเรยนและหองเรยนจำาแนกตามชนเรยนในระดบตางๆ พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มจำานวนโรงเรยนในระดบกอนประถมศกษา ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษา



และระดบอดมศกษา รวมทงสน 1,017 แหง กระจายตวอยในเขตจงหวดระนอง จำานวน 112 แหง จงหวดพงงา จำานวน 184 แหง จงหวดภเกตจำานวน 91 แหง จงหวดกระบ จำานวน 268 แหง และจงหวดตรง จำานวน 362 แหง โดยสวนใหญเปนโรงเรยนระดบอนบาลถงประถมศกษา เทากบ 649 แหง รองลงมา คอ ระดบอนบาลถงมธยมศกษาตอนตน และระดบมธยมศกษาตอนตนถงมธยมศกษาตอนปลาย เทากบ 179 แหง และ 78 แหง ตามลำาดบ และมจำานวนหองเรยนทกระดบการศกษา รวมทงสน 12,398 หอง กระจายตวอยในเขตจงหวดระนอง พงงา ภเกต กระบ และตรง จำานวน 1,323 1,935 1,691 3,168 และ 4,281 หอง ตามลำาดบ

- จำานวนนกเรยนและคร โดยภาพรวมของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มจำานวนนกเรยนในระดบกอนประถมศกษา ระดบประถมศกษา และระดบมธยมศกษา รวมทงสน 260,990 คน กระจายตวอยในเขตจงหวดระนอง พงงา ภเกต กระบ และตรง จำานวน 34,136 คน 41,483 คน 59,664 คน 83,559 คน และ 42,148 คน ตามลำาดบ ในขณะทมจำานวนครทกระดบการศกษา รวมทงสน 13,477 คน กระจายตวอยในเขตจงหวดระนอง พงงา ภเกต กระบ และตรง จำานวน 1,598 คน 1,941 คน 1,988 คน 3,504 คน และ 4,446 คน ตามลำาดบ

- สถานศกษาในระดบอดมศกษา สวนใหญกระจายตวอยในเขตอำาเภอเมอง จำาแนกเปน สถาบนอดมศกษาของรฐ มหาวทยาลยราชภฏ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล สถาบนการพลศกษา วทยาลยพยาบาล และวทยาลยชมชน รวมทงสน 15 แหง กระจายตวอยในเขตจงหวดระนอง 1 แหง พงงา 1 แหง ภเกต 2 แหง กระบ 3 แหง และตรง 8 แหง ตามลำาดบ จากขอมลดงกลาวจะเหนไดวาสวนใหญกระจกตวอยในเขต



จงหวดตรง นอกจากน ประชากรวยเรยนสวนหนงในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนยงเดนทางเขามาศกษาในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล รวมทงจงหวดศนยกลางการศกษาของภาคใต ไดแก จงหวดสราษฎรธาน จงหวดสงขลา และจงหวดนครศรธรรมราช สำาหรบจำานวนนกศกษา มจำานวนนกศกษาในระดบอดมศกษารวมทงสน 16,517 คน กระจายตวอยในเขตจงหวดระนอง ภเกต กระบ และตรง จำานวน 496 คน 8,401 คน 360 คน และ 7,260 คน ตามลำาดบ และมจำานวนอาจารยในระดบอดมศกษารวมทงสน 479 คน

ตาราง : แสดงจำานวนสถาบนการศกษาจำาแนกตามชนเรยนของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ป พ.ศ.2552

ระดบอนบาล


ถงประถมศกษา


ถงมธยมศกษา

ตอนตน


ถงมธยมศกษาตอนปลาย

ระดบเดกเลก

ถงประถมศกษา

ระดบประถมศกษา


ถงมธยมศกษา

ตอนตน


ถงมธยมศกษาตอนปลาย

ระดบมธยมศกษา

ตอนตน

ระดบมธยมศกษาตอนตนถงมธยมศกษาตอนปลาย

ระดบอดมศกษา

1. จงหวดระนอง* 112 1,323 34,136 1,598 1 68 29 0 0 2 0 1 2 8 12. จงหวดพงงา 184 1,935 41,483 1,941 0 127 33 1 0 7 2 0 0 13 13. จงหวดภเกต 91 1,691 59,664 1,988 6 45 18 2 0 9 1 0 2 6 24. จงหวดกระบ* 268 3,168 83,559 3,504 0 155 43 0 19 22 0 0 6 20 35. จงหวดตรง 362 4,281 42,148 4,446 2 254 56 2 0 6 2 0 1 31 8

1,017 12,398 260,990 13,477 9 649 179 5 19 46 5 1 11 78 15

การจำาแนกชนเรยนในระดบตางๆ (แหง)

รวมทงสน

จำานวนคร(คน)

จงหวด/ อำาเภอ/กงอำาเภอ

จำานวน โรงเรยน

(แหง)

จำานวน หองเรยน

(หอง)

จำานวน นกเรยน

(คน)

ทมา : ปรบปรงจากฐานขอมลของสำานกงานเขตพนทการศกษาระนองและกระบ พ.ศ.2551 และ ฐานขอมลของสำานกงานเขตพนทการศกษาพงงา ภเกตและตรง พ.ศ.2552หมายเหต : *ขอมลป 2551

การสาธารณสขเมอพจารณาโดยภาพรวมพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ในป

พ.ศ. 2555 มสถานพยาบาลทใหบรการดานสาธารณสขทกประเภท รวมทงสน 925 แหง จำาแนกเปนโรงพยาบาลทงภาครฐและเอกชนรวมทงสน 47



แหง สถานอนามย จำานวน 327 แหง และคลนกทกประเภท จำานวน 551 แหง มจำานวนเตยง รวมทงสน 3,707 เตยง โดยแบงเปนโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสข 35 แหง จำานวน 2,970 เตยง โรงพยาบาลสงกดอน 2 แหง (สงกดกระทรวงกลาโหม) จำานวน 20 เตยง และโรงพยาบาลเอกชน 11 แหง จำานวน 717 เตยง

เมอจำาแนกรายจงหวด พบวา จงหวดตรงเปนจงหวดทมสถานพยาบาลทกประเภทมากทสด จำานวน 310 แหง รองลงมา คอจงหวดภเกต จำานวน 208 แหง และจงหวดพงงา จำานวน 168 แหง ตามลำาดบ

ตาราง : จำานวนสถานพยาบาลในพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ป พ.ศ.2555

ทมา : ปรบปรงจากฐานขอมลของสำานกงานเขตพนทการศกษาระนองและกระบ พ.ศ.2554 และ ฐานขอมลของสำานกงานเขตพนทการศกษาพงงา ภเกตและตรง พ.ศ.2554หมายเหต : *ขอมลป 2555

การกระจายตวของสถานพยาบาลของพนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ในสวนของโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสข จำานวน 36 แหง จำาแนกเปนโรงพยาบาลศนย 1 แหง จำานวน 453 เตยง เปนโรงพยาบาลขนาดใหญทสามารถใหบรการดานสาธารณสขแกประชาชนในพนทและจงหวดใกลเคยง มแพทยเฉพาะทางสาขาตางๆ ครบทกดาน ตงอยทอำาเภอเมองตรง จงหวดตรง ไดแก โรงพยาบาลตรง โรงพยาบาลทวไป 5 แหง จำานวน 1,543 เตยง เปนโรงพยาบาลใหญทสามารถใหบรการดาน



สาธารณสขแกประชาชนในระดบจงหวดกระจายตวอยในเขตจงหวดระนอง พงงา ภเกต และกระบ จำานวน 1 2 1 และ 1 ตามลำาดบ ไดแก โรงพยาบาลระนอง จำานวน 324 เตยง โรงพยาบาลพงงา จำานวน 215 และโรงพยาบาลตะกวปา จำานวน 177 เตยง โรงพยาบาลวชระภเกต จำานวน 503 เตยง และโรงพยาบาลกระบ จำานวน 324 เตยง ในขณะทมโรงพยาบาลชมชน 29 แหง จำานวน 974 เตยง เปนโรงพยาบาลขนาดปานกลางถงเลกทสามารถใหบรการดานสาธารณสขแกประชาชนในระดบอำาเภอ กระจายตวครอบคลมทกจงหวด สามารถจำาแนกขนาดของโรงพยาบาลชมชนตามจำานวนเตยง

แผนท : แสดงการกระจายตวของสาธารณสขในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน



- โรงพยาบาลชมชนขนาด 60 เตยงขนไป ม 1 แหง ไดแก โรงพยาบาลชมชนถลาง จงหวดภเกต

- โรงพยาบาลชมชนขนาด 60 เตยง ม 6 แหง ไดแก โรงพยาบาลชมชนปาตอง จงหวดภเกต โรงพยาบาลชมชนอาวลก จงหวดกระบ โรงพยาบาลชมชนกนตง โรงพยาบาลชมชนยานตาขาว โรงพยาบาลชมชนหวยยอด และโรงพยาบาลชมชนนาโยง จงหวดตรง



- โรงพยาบาลชมชนขนาด 30 เตยง ม 16 แหง ไดแก โรงพยาบาลชมชนกระบร และโรงพยาบาลชมชนกะเปอร จงหวดระนอง โรงพยาบาลชมชนทายเหมอง โรงพยาบาลชมชนตะกวทง โรงพยาบาลชมชนทบปด โรงพยาบาลชมชนคระบรชยพฒน และโรงพยาบาลกะปงชยพฒน จงหวดพงงา โรงพยาบาลชมชนเขาพนม โรงพยาบาลชมชนคลองทอม โรงพยาบาลชมชนปลายพระยา โรงพยาบาลชมชนลำาทบ และโรงพยาบาลชมชนเหนอคลอง จงหวดกระบ โรงพยาบาลชมชนปะเหลยน โรงพยาบาลชมชนสเกา โรงพยาบาลชมชนวงวเศษ และโรงพยาบาลชมชนรษฎา จงหวดตรง

- โรงพยาบาลชมชนขนาด 18 เตยง ม 1 แหง ไดแก โรงพยาบาลชมชนเกาะลนตา จงหวดกระบ

- โรงพยาบาลชมชนขนาด 10 เตยง ม 5 แหง ไดแก โรงพยาบาลชมชนละอน และโรงพยาบาลชมชนสขสำาราญ จงหวดระนอง โรงพยาบาลชมชนบางไทร และโรงพยาบาลชมชนเกาะยาวชยพฒน จงหวดพงงา โรงพยาบาลชมชนสาขาเกาะพพ จงหวดกระบ

ในสวนของบคลากรทางการแพทยซงเปนทรพยากรสาธารณสขทสำาคญ และสงผลตอการพฒนาดานสาธารณสขและสขภาพอนามย รวมทงคณภาพชวตของประชาชนในพนทโดยตรงโดยมรายละเอยดดงน

- จำานวนแพทย ในป พ.ศ.2555 พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มจำานวนแพทย รวมทงสน 534 คน โดยจงหวดภเกตมจำานวนแพทยมากทสด จำานวน 286 คน รองลงมา คอ จงหวดตรง จงหวดพงงา จงหวดกระบ และจงหวดระนอง จำานวน 99 คน 62 คน 57 คน และ 30 คน ตามลำาดบ

- จำานวนทนตแพทย ในป พ.ศ.2555 พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มจำานวนทนตแพทย รวมทงสน 142 คน โดย



จงหวดภเกตมจำานวนทนตแพทยมากทสด จำานวน 57 คน รองลงมา คอ จงหวดตรง จงหวดกระบ จงหวดพงงา และจงหวดระนอง จำานวน 31 คน 21 คน 19 คน และ 14 คน ตามลำาดบ

- จำานวนเภสชกร ในป พ.ศ.2555 พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มจำานวนเภสชกร รวมทงสน 223 คน โดยจงหวดภเกตมจำานวนเภสชกรมากทสด จำานวน 63 คน รองลงมา คอ จงหวดตรง จงหวดพงงา จงหวดกระบ และจงหวดระนอง จำานวน 61 คน 38 คน 34 คน และ 27 คน ตามลำาดบ

- จำานวนบคลากรดานพยาบาล ในป พ.ศ.2555 พนทกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน มจำานวนบคลากรดานพยาบาลรวมทงสน 3,549 คน โดยจงหวดภเกตมจำานวนบคลากรดานพยาบาลมากทสด จำานวน 1,018 คน รองลงมา คอ จงหวดตรง จงหวดพงงา จงหวดกระบ และจงหวดระนอง จำานวน 823 คน 704 คน 580 คน และ 424 คน ตามลำาดบ

โครงสรางพนฐานโครงสรางพนฐาน

ไฟฟา การใชไฟฟาและจำาหนายกระแสไฟฟาของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน



จงหวด /

กลมจงหวด

จำานวนผใช

ไฟฟา(ราย)

การจำาหนายกระแสไฟฟา (ลานกโลวตตชวโมง)

รวมทอยอาศย

สถานธรกจและอตสาหก

รรม

สถานทราชการ

และสาธารณ

ะ

อนๆ

ระนอง 58,623

351.97 84.47 237.3

9 11.92 18.19

พงงา 82,883

479.60

149.40

215.31 19.91 94.98

ภเกต 160,892

2,044.74

521.75

798.07 28.24 696.6

8 กระบ 129,

598644.9

0259.0

6222.9

7 28.22 134.65

ตรง 179,671

739.96

309.05

341.02 40.04 49.85

ภาคใตฝ งอนดามน

611,667

4,261.17

1,323.73

1,814.76

128.33

994.35

ทมา : การไฟฟาสวนภมภาค / รวบรวมโดย สำานกสถตพยากรณ สำานกงานสถตแหงชาต

ประปา

กำาลงการผลตและปรมาณนำาประปาทผลตไดของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ป 2555

จงหวด / กลมจงหวด

กำาลงการผลต (ลบ.ม.)

ปรมาณนำาทผลตได

(ลบ.ม.)ระนอง 6,137,510 4,439,802 พงงา 4,956,352 3,359,056 ภเกต 24,943,578 18,899,381 กระบ 11,239,947 8,598,013



ตรง 12,847,165 8,977,431 กลมอนดามน 60,151,552 44,273,683

ทมา : สำานกงานสถตแหงชาต

เทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร ตาราง: จำานวน และรอยละของประชากรอาย 6 ปขนไป

จำาแนกตามอปกรณเทคโนโลยแลการสอสาร ป พ.ศ. 2552 กระบ ตรง พงงา ภเกต ระนอง

จำานวนประชากร 350,081

610,656

239,740

261,842

168,100

การใชคอมพวเตอร

ใช 105,932

195,999

63,033

103,146

45,503

30.26%

32.10%

26.29%

39.39%

27.07%

ไมใช 244,149

414,657

176,707

158,696

122,596

69.74%

67.90%

73.71%

60.61%

72.93%

การใชอนเทอรเนต

ใช 58,471

129,970

42,066

74,463

30,031

16.70%

21.28%

17.55%

28.44%

17.86%

ไมใช 291,610

480,686

197,674

187,379

138,069

83.30%

78.72%

82.45%

71.56%

82.14%

การมโทรศพทมอ



ถอ

ม 192,986

320,455

133,608

188,887

80,395

55.13%

52.48%

55.73%

72.14%

47.83%

ไมม 157,095

290,201

106,132

72,955

87,705

44.87%

47.52%

44.27%

27.86%

52.17%

ทมา : การสำารวจเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ครวเรอน) โดยสำานกงานสถตแหงชาต

สำาหรบความกาวหนา และการเขาถงระบบเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารในปจจบนนน นอกเหนอจากขอมลสดสวนการใชโทรศพทแลวนน การใชคอมพวเตอร อนเตอรเนต และโทรศพทมอถอในพนทจะเปนตวชวดทมความสำาคญ และมคณภาพในการสะทอนระดบความกาวหนาในประเดนดงกลาว ซงสำาหรบกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนนน ขอมลลาสดในป 2552 สะทอนขอเทจจรงทไมแตกตางจากปทผานมา โดยจงหวดภเกตจดวาเปนจงหวดทมความกาวหนาดานเทคโนโลยการตดตอสอสารมากทสด โดยเฉพาะอยางยงการใชโทรศพทมอถอ ซงมสดสวนผใชโทรศพทเคลอนทคดเปนรอยล 72.14 ของจำานวนประชากรทมอายเกนกวา 6 ปทงหมด ซงใกลเคยงกบจงหวดกรงเทพมหานครในชวงระยะเวลาเดยวกนทมสดสวนผใชโทรศพทเคลอนทประมาณรอยละ 75.48 ของจำานวนประชากรในพนททงหมด

การคมนาคมและขนสง

การคมนาคมคอนขางครบถวนทงทางบก ทางนำา และทางอากาศ แตยงไมครอบคลมทกพนท โดยเฉพาะยงขาดถนน 4 ชองจราจรในบางเสนทางเชอมตอระหวางจงหวด ทาอากาศยานจงหวดระนองไมมการใชงาน รวมทงการคมนาคมทางรถไฟซงมเฉพาะบางจงหวดเทานน



แผนท : แสดงเสนทางรถไฟสายใต (ลาสดเดอน ก.ค. 2555)

ทมา : การรถไฟแหงประเทศไทย

ถนน/ทางหลวง



เสนทางหลกปจจบนสวนใหญเปน 4 ชองจราจร ยกเวนเสนทางหลวงหมายเลข 4 ทยงเปน 2 ชองจราจร ซงในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 10 กรมทางหลวงไดกำาหนดแผนการกอสรางทางหลวงหมายเลข 4 ใหเปน 4 ชองจราจร รวมระยะทาง 195 กโลเมตร

ทาเรอนำาลกและทาเรอชายฝง มทาเรอนำาลก ณ จงหวดภเกต และมทาเรอชายฝง ณ จงหวดระนอง พงงา ภเกต กระบและตรง สำาหรบการขนสงสนคาผานทาเทยบเรอของกลมจ ง หว ด ภาค ใต ฝ งอ นดา ม น ใ นป พ .ศ .2551 เท า ก บ 3,368,865 เมตรกตน คดเปนรอยละ 44.23 ของการขนสงสนคาผานทาเทยบเรอของภาคใต

ตาราง : ปรมาณการขนสงสนคาผานทาเรอภาคใตหนวย : เมตรกตน

ภาค / กลมจงหวด ป พ.ศ.2546 2547 2548 2549 2550 2551

รวมภาคใต5,839,

8656,044,

2166,660,

2935,922,

3627,769,

3367,617,

399

รวมกลมอนดามน2,546,

7482,333,

1513,058,

0902,493,

0553,341,

1163,368,

865(คดเปนรอยละของภาคใต) 43.61 38.60 45.92 42.10 43.00 44.23

ทาเรอภเกต202,71

2145,59

0128,12

3116,66

0142,38

1134,84

4ทาเรอกนตง

2,344,036

2,178,545

2,925,523

2,365,325

3,176,887

3,200,637

ทาเรอระนอง 0 9,016 4,444 11,070 21,848 33,384ทาเรอขนอม

1,067,292

1,431,171

1,333,109

1,146,403

1,733,399

1,640,247

ทาเรอทาทอง824,44

0916,60

9901,06

8833,12

2811,89

3733,57

4ทาเรอตำามะลง 82,456 92,351

125,988 92,986 52,546 58,793



ทาเรอสงขลา1,318,

9291,270,

9341,242,

0381,356,

7961,830,

3821,815,

920ทมา : บรษท เจาพระยาทาเรอสากล จำากด, บรษท ไทยปโตรเลยมเซอรวส จำากด(ทาเรอทาทอง), ดานศลกากรกนตง, ดานศลกากรสตล, ดานศลกากรกนตง, ดานศลกากรสชล และทาเรอระนอง

ทงนทงนน ปญหาเร องระบบโลจสตกสในพนทภาคใตจดวาเปนอปสรรคสำาคญตอการขยายตลาดตามการรวมกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) โดยนายเสถยร วงศวเชยร ประธานมลนธโลจสตกสและการขนสง (ประเทศไทย) กลาววา สำาหรบโลจสตกสมหาภาคของการขนสงของไทย แบงเปน 3 สวน คอ 1. การเปนศนยรวมและกระจายสนคาสนบสนนการขนสงภายในประเทศ เพอเปนการกระจายสนคาภายในประเทศ มรถวงไปตามเสนทางหลกของแตละศนย เมอไปถงศนยกจะมการขนสงสนคาตอดวยรถขนาดเลก โดยในแตละจดเชอมตอจะตองเสยเวลาคอนขางมาก และคาใชจายในการขนถายกคอนขางสงเชนกน 2. การเปนศนยรวมและกระจายสนคาสนบสนนการเปนศนยกลางการขนสงในอนภมภาค รวมถงจนตอนใต เวยดนาม และพมา โดยจะเปนการขนสงทมการเชอมตออยแลวทงทางบกหรอทางขนสงอนๆ เชน ถามการทำาศนยรวมหรอกระจายสนคาท อ.แมสาย ซงเปนสนคาทมาจากทางจนตอนใตกมารวมทน อาจใชรถขนสง ซงอาจสงตอไปยงแหลมฉบง หรอถาตองการไปทางเขมรตอนใต กไปรวมศนยกระจายสนคาทางใต เปนตน และ 3. แนวทางการวางระบบสำาหรบการเปดเสรการขนสงดวยรถบรรทก การขนสงในภมภาคของไทยตอนนมเพยงการขนสงขามแดนไปมาเลเซย และสงคโปร เชน การสงสนคาประเภท พช ผก ปลา หม และเนอวว ขามไปสงคโปรตองวงไปตามเสนทางทกำาหนด คอ ไปทางดาน North - South ของมาเลเซย

นอกจากนน ตองมการพฒนาทาเรอททาเรอคลองเตย หรอทาเรอแหลมฉบงใหจดอยในระดบโลก ทจะใหบรการแกทาและทสำาคญตองมการเชอมโยงไปสประเทศทางภาคใต ในอดตการใชระบบทางนำายงไมมการทำาถนนทดนก ตอนหลงถนนกดขน สวนในเรองของทางนำาตองลดบทบาทลงไป ขณะนการพฒนาทจะเพมขนมาในการขนสงสนคา กลบมาใชถนน



เชอมโยงไปสฝงตะวนตก จากภาคเหนอลงมาภาคกลาง แตดานฝงตะวนตกของประเทศไทย ไมมทาเรอนำาลก มแตทาเรอทจงหวดระนอง ในปจจบนไดมการพฒนาปรบปรงทาเรอแหงนขนมาใหม โดยสามารถรองรบเรอไดเทากบขนาดททาเรอคลองเตย ประมาณ 12,000 ตน เนองจากวามความตองการในการขนสงสนคา ทจะออกไปสทางดานประเทศอนเดย ศรลงกา สงคโปร มาเลเซย ทางดานฝงตะวนตก เนองจากมผประกอบการสนคาหลายรายไดเสนอวา ถาหากสามารถขนสงสนคาททาเรอระนองได จะประหยดเวลาการขนสงได 7 วน จากเดมจะขนสงจากจงหวดระนอง หรอจงหวดชมพรไปทประเทศ สงคโปร ตองไปททาเรอแหลมฉบง แลวเดนทางไปสงคโปร 14 วน แตถาสามารถออกจากทาเรอระนองไดใชเวลาเพยงแค 7 วน เวลาทสนคาจะถงปลายทางไดรวดเรวขน ในขณะนทาเรอระนองกำาลงทำาการปรบปรงในป 2549 จะแลวเสรจ จะสามารถเชอมโยงเสนทางไดจากภาคเหนอ จากประเทศจนลงมาถงภาคกลางและภาคใตถงฝงอนดามน กรมการขนสงทางนำากำาลงวางแผนทำาการศกษาสรางทาเรอทจงหวดชมพรอย เพราะภมศาสตรอยทางชายฝงอาวไทย เมอสรางทาเรอ 2 ฝงไดแลว เรากจะตองมถนนเขาไปเชอมโยงระหวางทาเรอทงสองแหงกบอกจดหนง กคอ ทาเรอทสตล ขณะนนโยบายรฐบาลไดสรางทาเรอนำาลกทางชายฝงอนดามนทเปนทาเรอสำาคญเทยบเทากบเรอทจะสามารถเขาไปไดกคอ เรอขนาดทเขาทาเรอแหลมฉบงได 50,000 ตน เมอสรางเสรจแลวจะมถนนระบบราง เขาไปในป 2549 ดานกระทรวงคมนาคมจะตงงบประมาณในการกอสรางชวงแรก 5,500 ลานบาท ในเวลาการกอสราง 3 ป จะมทางรถไฟเชอมทางถนน ทางราง ทางนำา ในการขนสงสนคาทจะเขาไปสทางยโรปและประเทศอนเดย โดยไมตองผานประเทศสงคโปร ถาเปรยบเทยบกบประเทศเพอนบาน เชนประเทศมาเลเซย กจะมทาเรอทางฝงตะวนตกทสำาคญ 3 ทาเรอ ขณะนชองแคบมะละกา

ทาอากาศยาน



กลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมทาอากาศยานรวม 4 แหงประกอบดวย ทาอากาศยานนานาชาตภเกต กระบ และทาอากาศยานตรง ระนอง มปรมาณการขนสงผโดยสารมากทสดในภาคใต ดงในป 2551 เทากบ 6,502,986 คน คดเปน รอยละ 66.22 ของภาคใต โดยมปรมาณการขนสงผโดยสารมากทสดททาอากาศยานนานาชาตภเกต และมปรมาณการขนสงสนคามากทสดในภาคใตเชนเดยวกน โดยในป 2551 เทากบ 19,052.12 เมตรกตน คดเปน รอยละ58.68 ของภาคใต โดยมปรมาณการขนสงมากทสดททาอากาศยานนานาชาตภเกต นอกจากนยงพบวากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนมจำานวนเทยวบนขนลงมากทสด โดยเฉพาะททาอากาศยานนานาชาตภเกต มปรมาณเทยวบนขน-ลงมากทสด โดยในป 2550 จำานวน 38,368 เทยวบน เพมขนจาก ป 2549 รอยละ 32.34 และมปรมาณผโดยสาร 5.687 ลานคน เพมขนจาก ป 2549 รอยละ 21.20 กระทรวงคมนาคมจงไดกำาหนดแผนพฒนาทาอากาศยานภเกตสความเปนศนยกลางการบนในภมภาค เพอใหทาอากาศยานภเกตเปนศนยกลางการบนในภาคใตทสามารถรองรบผโดยสารและนกทองเทยวได 12.5 ลานคนตอป และสามารถขนถายสนคาไดมากกวา 30,000 เมตรกตน/ป

ตาราง : แสดงปรมาณการขนสงผโดยสาร ณ ทาอากาศยานภาคใต

หนวย : คน

ภาค / กลมจงหวด

ป พ.ศ.2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552

รวมภาคใต

5,791,36

5

7,933,38

1

6,469,99

5

8,555,91

110,256,950

9,820,67

8

10,147,802

ทาอากาศยาน

กลมภาคใตฝ งอนดามน

4,021,12

0

5,397,31

7

3,548,55

8

5,334,41

26,650,229

6,502,98

66,595,651

(คดเปนรอยละ 69.4 68.0 54.8 62.3 64.84 66.2 65.0



ของภาคใต) 3 3 5 5 2 0

(รอยละทเพมขน/ลดลง)

- 34.22

-34.2

550.3

3 24.67 -2.21 1.42

ระนอง48,05

046,20

731,78

5 5,395 2,560 27,962

10,579

ภเกต3,545

,5794,779

,3593,123

,8344,692

,4465,687,

0945,719

,7035,762,

745 กระบ

348,281

478,149

311,598

547,384

856,029

649,103

678,758

ตรง79,21

093,60

281,34

189,18

7104,5

46106,2

18143,5

69 กลมภาคใตฝ งอาวไทย

1,020,58

2

1,370,53

1

1,643,91

9

1,880,13

42,137,991

1,955,57

22,083,566

(คดเปนรอยละของภาคใต)

17.62

17.28

25.41

21.97 20.84 19.9

1 20.53

(รอยละทเพมขน/ลดลง) - 34.2

919.9

514.3

7 13.71 -8.53 6.55

ชมพร 5,253 4 0 0 13 0 1

สราษฎรธาน162,7

53205,4

21204,1

46287,1

92358,5

65336,5

60374,0

67 สมย จ.สราษฎรธาน

748,174

1,033,468

1,294,105

1,400,259

1,383,710

1,320,583

1,412,241

นครศรธรรมราช

104,402

131,638

145,668

192,683

395,703

298,429

297,257

กลม 5 จงหวดชายแดน

749,663

1,165,53

3

1,277,51

8

1,341,36

51,468,730

1,362,12

01,468,585

(คดเปนรอยละของภาคใต)

12.94

14.69

19.75

15.68 14.32 13.8

7 14.47

(รอยละทเพมขน/ลดลง) - 55.4

7 9.61 5.00 9.50 -7.26 7.82

ปตตาน 0 0 0 0 0 0 0

นราธวาส15,85

1 335 30,642

65,005

79,528

78,528

79,574



หาดใหญ จ.สงขลา

733,812

1,165,198

1,246,876

1,276,360

1,389,202

1,283,592

1,389,011

ทมา : การทาอากาศยานแหงประเทศไทย กรมการขนสงทางอากาศ บรษท บางกอกแอรเวย จำากด

ตาราง : แสดงปรมาณการขนสงสนคา ณ ทาอากาศยานภาคใตหนวย : เมตรกตน

2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552รวมภาคใต 23,402.56 27,249.58 27.464.85 30,125.05 31,491.16 32,466.33 34,259.97

ทาอากาศยานกลมภาคใตฝงอนดามน 12,528.38 14,969.54 13,796.55 17,666.28 19,328.12 19,052.12 19,935.67

(คดเปนรอยละของภาคใต) 53.53 54.93 50.23 58.64 61.38 58.68 58.19 (รอยละทเพมขน/ลดลง) - 19.49 7.84- 28.05 9.41 1.43- 4.64

ระนอง 130.80 175.73 127.47 28.85 - - - ภเกต 10,858.00 13,382.00 12,306.00 16,277.00 18,004.00 17,658.00 18,178.00 กระบ 846.70 725.57 687.96 1,060.31 1,143.79 1,246.03 1,598.90 ตรง 692.88 686.24 675.12 300.12 180.33 148.09 158.77

กลมภาคใตฝงอาวไทย 2,711.53 2,947.04 3,013.30 2,450.77 2,572.04 2,800.21 2,847.30 (คดเปนรอยละของภาคใต) 11.59 10.81 10.97 8.14 8.17 8.62 8.31 (รอยละทเพมขน/ลดลง) - 8.69 2.25 18.67- 4.95 8.87 1.68

ชมพร 0.03 - - - - - - สราษฎรธาน 1,904.60 1,858.80 1,653.54 1,504.95 1,042.38 1,419.23 1,301.99 สมยจ.สราษฎรธาน - - - - - 367.41 436.64

นครศรธรรมราช 806.90 1,088.24 1,359.76 945.82 1,529.66 1,013.57 1,108.67 กลม5 จงหวดชายแดน 8,162.65 9,333.00 10,655.00 10,008.00 9,591.00 10,614.00 11,477.00

(คดเปนรอยละของภาคใต) 34.88 34.25 38.80 33.22 30.46 32.69 33.50 (รอยละทเพมขน/ลดลง) - 14.34 14.16 6.07- 4.17- 10.67 8.13

ปตตาน - - - - - - - นราธวาส 2.65 - - - - - -

หาดใหญจ.สงขลา 8,160.00 9,333.00 10,655.00 10,008.00 9,591.00 10,614.00 11,477.00

ปพ.ศ.ภาค/กลมจงหวด

ทมา : การทาอากาศยานแหงประเทศไทย กรมการขนสงทางอากาศ บรษท บางกอกแอรเวย



จำากด

ประวตศาสตร ชมชนและวฒนธรรมประวตศาสตร ชมชนและวฒนธรรม

ประวตศาสตร ววฒนาการและกระบวนการเปนเมองววฒนาการและกระบวนการเปนเมองของพนทภาคใตฝงอนดามน

จะมความเชอมโยงกบ อารยธรรมและววฒนาการสความเปนเมองของภาคใตโดยภาพรวมสมยทเมองนครศรธรรมราชเจรญรงเรองในราวป พ.ศ.500 เศษ ทมการคากบจน อนเดย และอาหรบจากหลกฐานทเปน ขอความ “ ”กลาวถงศนยกลางการคาใหญวา เมองตกโกละ ซงหมายถง เมอง“ ” “ตะกวปาโบราณ เมองโกลปฎฎนะ” “ -โกละ ซงหมายถง เมองกรร และ ป” “ ” “นะ หรอ ปรมโยนะ ซงหมายถง เขาปนะ ทมถำาสวยงามในเขตอำาเภอ” “ ” “ ”หวยยอด จงหวดตรง สำาหรบหลกฐานทางประวตศาสตรทสำาคญในพนทกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน ประกอบดวย

1) ทะเลดกดำาบรรพเขาพนม อาย 300 ลานป : มการพบรองรอยทะเลดกดำาบรรพอาย 300 ลานป ทหมท 5 ตำาบลหนาเขา อำาเภอเขาพนม จงหวดกระบ พบซากดกดำาบรรพทเปนซากหอยกาบสองฝา และปะการงจำานวนมาก แสดงใหเหนวาทะเลในอดตเขามาในแผนดนจนถงแนวเทอกเขาพนมเบญจาทเปนยคไทรแอสซก-เพอรเมยน

2) สสานหอยแหลมโพธ อาย 40 ลานป : มการพบซากหอยนำาจดททบถมกนอย 3 ชนด



แตสวนใหญเปนหอยขมตวปอมอยในสกล Viviparous ซากหอยเหลานมนำาทะเลชวยประสานธาตปน ทำาใหซากหอยจบตวกนแนนเหมอนแผนคอนกรตขนาดใหญ ขนาดยาวประมาณ 200 เมตร กวาง 50 เมตร และหนาประมาณ 0.40 เมตร ชนถดไปเปนชนหนลกไนตหนาประมาณ 0.10 เมตร

3) สตวโบราณแองกระบ อาย 35-40 ลานป : แองกระบในบรเวณเหมองถานหนลกไนตของการไฟฟาฝายผลต มความยาวประมาณ 40 กโลเมตร และกวางประมาณ 10 กโลเมตร มการพบซากดกดำาบรรพทเปนสตวเลยงลกดวยนมและอนๆ 27 ชนด เชน เสอเขยวดาบ ชางโบราณ จระเข สมเสรจ บาง กระจง และสตวตนตระกลหน เปนตน

4) ลงสยาม อาย 35 ลานป : พบซากดกดำาบรรพทแองกระบทเปน ลงสยาม สยามโมพเทคสอโอซนส ทเปนสตวเลยงลก“ ”ดวยนมประเภทลง ทมลกษณะพเศษคอ ตวเลกสมองใหญ ถอเปนตนกำาเนดสายพนธมนษย มนำาหนกตวประมาณ 6.5-7 กโลกรม

5) มนษยโบราณลำาปาง-โฮโมอเลคตส อาย 500,000 ป : มนษยโบราณลำาปางพบทเกาะคาลำาปาง เปนมนษยสายพนธโฮโมอเลคตส มลกษณะคนและลงผสมกน ครงแรกทพบซากดกดำาบรรพสายพนธน จงเรยกวา มนษยวานร “ ” (Ape-Man) โฮโมอเลคตส เปนสายพนธมนษย (Hominid) มววฒนาการขนเมอ 1,500,000 ปมาแลว ในสมยไพลสโตซน กะโหลกหนาเทอะทะ หนาผากลาด มสนเหนอกระบอกตา พวกเขาดำารงชวตดวยการลาสตวใหญและเกบผลหมากรากไม บางพวกอาศยอยในถำาหรอเพงผา บางพวกอาศยแถบทราบหรอทลาดใกลแมนำา เปนพวกทรจกใชไฟและทำาเครองมอจากหนกรวดแมนำา เมอพบซากดกดำาบรรพโฮโมอเลคตสครงแรกท



อนโดนเซย เรยกวา มนษยชวา ตอมาพบทจนเรยกวา มนษ“ ” “ยปกกง จากนนกพบในแอฟรกา ยโรป และทสดกพบในไทย ”ซงคงเรยก มนษยลำาปาง ตามแหลงทพบ แองกระบจะมการ“ ”คนพบซากดกดำาบรรพทใกลเคยงกบแองลำาปางเสมอมา ดงนน การพบมนษยโบราณโฮโมอเลคตสทลำาปาง จงนาจะเชอมโยงถงกนและแสดงวาเอเชยเปนแหลงกำาเนดและววฒนาการสายพนธมนษยมาอยางตอเนอง

6) ถำาหลงโรงเรยนทบปรก อาย 43,000-27,000 ป : ลกษณะถำาเปนเพงผาภเขาหนปน อยสงจากระดบนำาทะเล 75 เมตร พนทแหงอยเสมอ มดนทบถมหนาประมาณ 3.50 เมตร ขดลงไป 10 ชนดน แตละชนดนจะบอกชวงยคสมยทตางกน ประมาณ 43,000-27,000 ปกอน ขณะระดบนำาทะเลทวมสงขนมาบนแผนดน มนษยอพยพขนสทสง พนทแถบนเปนปาดกดำาบรรพ มมนษยโบราณยคไพลสโตซนกลมเลกๆ ซงเปนสายพนธโฮโมซาเปยนพวกแรกๆ เทยวเรรอนหาอาหาร เกบของปา ลาสตว แลวแวะพกพงทถำาหลงโรงเรยนตอเนองกนมาหลายรนหลายชวงสมยตงแตยคหนเกาจนถงปลายยคหนใหม มนษยพวกนใชเครองมอททำาจากหน มทงหนทใชสบ ขวานหน คอนหน ใบมดยาว หนทใชขดฯ ออกปาเกบผลไมและสตว นำามาเผาปรงเปนอาหาร บางชวงสมยกออกตระเวนถงทะเลเกบหอยมากน ใชเปลอกหอยทำาเครองประดบ เชน กำาไล สรอยคอ และใชเปลอกหอยแมลงภทำาชอน บางชวงสมยถำาแหงนถกทงราง มนษยโบราณใชเปนทฝงศพซงจะถกฝงพรอมกบเครองประดบและเครองมอเครองใชบางอยาง ภาชนะดนเผาเนอหยาบทรงกลมขนาดเลกตกแตงดวยลายทาบเชอกเพอใหผตายนำาไปใชในโลกหนา ถำาหลงโรงเรยนเปนแหลงโบราณคดทเกาแกและสำาคญเพราะมนษยรนใหมสายพนธโฮโมซาเปยนปรากฏขนครง



แรกในดนแดนแถบน และมรองรอยสบเนองยาวนานทางประวตศาสตร

7) ถำาหมอเขยว อาย 27,000-3,300 ป : ถำาหมอเขยวเปนเพงผาใตภเขาหนปนอยใกลลำาธารและทงหญาในทราบตำา เมอขดดนทบถมใตเพงผา 5 ชนดน กพบหลกฐานตางๆ ทำาใหเราทราบวาเมอประมาณ 27,000-3,300 ปกอน ซงคาบเกยวกบยคถำาหลงโรงเรยนทบปรก มมนษยสายพนธโฮโมซาเปยนพกอาศยทถำานอยางตอเนองกนมาหลายชวงสมย

จากหลกฐานทางโบราณคดทคนพบในภาคใตในขณะนปรากฏวา อยางนอยกตงแตยคกอนประวตศาสตรคอ ยคหนกลางเปนตนมาทมมนษยมาตงถนฐานในภาคใต และมการตดตอกบมนษยกลมอนในภมภาคอนแลว ครนถงยคหนใหมมหลกฐานทางโบราณคดทแสดงใหเหนวาคนในภาคใตเรมเขาสสภาพชมชน เพราะไดพบเครองมอหนขด เครองประดบ และภาชนะดนเผาของคนในยคน ในหลายทองทจนอาจจะกลาวไดวาในยคนมชมชนหลายแหงกระจายอยทวไปในภาคใต

เมอเขาสยคโลหะไดมการคนพบโบราณวตถหลายอยาง โดยเฉพาะกลองมโหระทกหลายใบ และภาชนะดนเผาเขยนสแดง หรอสเลอดหม (ทพบในจงหวดสราษฎรธาน และจงหวดนครศรธรรมราช เปนตน) ซงมรปแบบเดยวกนกบทคนพบในประเทศอนๆ อกหลายประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตนน แสดงใหเหนถงความสมพนธทางวฒนธรรมระหวางภาคใตของไทยกบประเทศเหลานนในสมยตนพทธกาล เพราะฉะนนภาคใตของไทยในยคโลหะจงไมใชเปนสงคมทอยโดดเดยว หากแตมการตดตอเกยวของกบชมชนในดนแดนอนๆ ซงคงจะมการตดตอตอเนองกนมาตงแตยคหนกลาง และการพบโบราณวตถดงกลาวในทองททเปนเกาะหรอประเทศทตงอยในเกาะนน ยอมแสดงใหเหนไดอยางชดเจนวาไดมการตดตอกนโดยทางทะเลแลวอยางไมมปญหา หลกฐานทางโบราณคดเหลานเปนเครองชไดวาประชาชนของภาคใตในยคโลหะนนอยในชมชนทเจรญและมความสามารถในการเดนเรอ



ตดตอกบชมชนอนทอยภายนอกได ความเจรญของชมชนในภาคใตในยคโลหะนน เปนพนฐานทำาใหเกดพฒนาการของสงคมทเปนบานเมองขนในสมยตอนแรกเรมของประวตศาสตร ซงคงจะประมาณตนพทธศตวรรษท 5 เปนตนมา เพราะเปนระยะทมเอกสารของอนเดย กรก โรมน และอาหรบ กลาวถงแวนแควนตางๆ ทเกดขนตามชายฝงทะเลและเกาะในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงมภาคใตของประเทศไทยรวมอยดวย

ตงแตปลายพทธศตวรรษท 8 เปนตนมา เอกสารในราชวงศจนไดกลาวถงความรงเรองของเมองตางๆ ทตงอยโดยรอบอาวไทยซงมมากกวา 10 เมอง เมองเหลานรงเรองขนเนองจากบทบาททางการคาขายของพอคาอนเดยทใชคาบสมทรนเปนสอกลางในการตดตอคาขายกบจน พอคาเหลานไดนำา อารยธรรมอนเดยมาสดนแดนแถบนตงแตภาษา วรรณคด ความเชอ ศาสนา ประเพณ กฎหมาย และสถาบนพระมหากษตรยอนเปนรากฐานของวฒนธรรมประเพณทงหมดในประเทศไทย ขอมลจากหลกฐานทางเอกสารทเกยวกบพฒนาการของบานเมองในภาคใตทกลาวมานน ไดรบการสนบสนนจากโบราณวตถทพบในทองถนตางๆ ของภาคใต เชน เทวรป พระวษณรนเกาทสดในเอเชยตะวนออกเฉยงใต (อายราวพทธศตวรรษท 10) และพระพทธรปทมอทธพล ศลปกรรมอนเดยในตระกลชางสารนาถ (พระพทธเจาศากยมน ทพบ ณ เวยงสระ จงหวดสราษฎรธาน) และตระกลชางในลมแมนำากฤษณา ในประเทศอนเดยตะวนออกเฉยงใตซงมอายอยในราวพทธศตวรรษท 10 ถงราวพทธศตวรรษท 11 (พระพทธเจาศากยมน ณ เขาขนาบนำา อำาเภอเมองกระบ จงหวดกระบ และเศยรพระพทธรป พบทอำาเภอสชล จงหวดนครศรธรรมราช)

นอกจากน ไดมการคนพบศลาจารกอกษรทมฬ และอกษรปลลวะในอนเดยภาคใต ภาษาทมฬและภาษาสนสกฤตอกจำานวนหลายหลกในภาคใต และพบมากทสดในจงหวดนครศรธรรมราช (ขณะนในจงหวดนครศรธรรมราชพบศลาจารกรวมทงหมด 12 หลก และนายชศกด ทพยเกสร นกภาษาโบราณ 6 กองหอสมดแหงชาต กรมศลปากร มความเหนวา



ศลาจารกหบเขาชองคอย เปนศลาจารกทมรปแบบตวอกษรเกาแกทสดในประเทศไทยในขณะนคอ มอายในราวพทธศตวรรษท 11-12)

ในราวกลางพทธศตวรรษท 10 ถงกลางพทธศตวรรษท 13 เมองเลกๆ หลายเมองไดเจรญขนบนคาบสมทรและตอนบนของอาวไทย ซงสนนษฐานวาเปนชมชนทใชภาษามอญ ความเจรญของเมองเหลานขนอยกบการคาขายกบเมองตางๆ ทอยชายฝงทะเลและประเทศแถบโพนทะเล แตการคาททำาใหเมองเหลานเจรญสงสดคอ การคาขายกบจน โดยการทเขาผครองนครเหลานไดสงผลตผลจากปาและรปเคารพในพทธศาสนาเปนบรรณาการไปยงจกรพรรดจนเพอแลกเปลยนกบผลตภณฑสำาเรจรปของจน ในระยะนรปแบบศลปกรรมของชมชนในภาคใตมความคลายคลงกบศลปกรรมของชมชนตอนบนของอาวไทยมาก เมองสำาคญตอนบนของอาวไทยในระยะนคอ ทวารวด สวนในภาคใตของไทยในระยะนปรากฏวามอาณาจกรทสำาคญคอ “ ”

โฮลง (ซงนกประวตศาสตรเหนพองกนวาคอ นครศรธรรมราชโบราณ) อาณาจกรโฮลงไดสงคณะทตเขาไปประเทศจน 3 ครง ในป พ.ศ.1183 พ.ศ.1191 และ พ.ศ.1209 อนเปนเวลาทตรงกบอาณาจกรฟนนลมจม จดหมายเหตจนฉบบใหมในราชวงศถงอางวาอาณาจกรโฮลงรำารวยมาก โดยเปนศนยกลางทางพทธศาสนาในปลายพทธศตวรรษท 12 คอเปนประเทศของพระภกษญาณภทร ซงเปนผควบคมใหพระภกษจนนามวา ฮยนง ผเดนทางเขามาในระหวาง พ.ศ.1207-1208 แปลงคมภรภาษาสนสฤตในพระพทธศาสนาลทธหนยานออกมาเปนภาษาจน

ในขณะทอาณาจกรโฮลงไดสงทตเขาไปยงประเทศจนเปนครงแรกในป พ.ศ.1183 จดหมายเหตจนฉบบใหมสมยราชวงศถงกกลาวถงคณะทตครงแรกของอาณาจกรโมโลย (นกประวตศาสตรโบราณคดวานาจะเปนกลนตน หรอปตตานโบราณ แตศาสตราจารยยอรช เซเดส เหนวาคอ จมบทางฝงตะวนออกของเกาะสมาตรา) ในระหวาง พ.ศ.1187-1188 ดวยเมองนพระภกษอจงไดมาพกเมอ พ.ศ.1214 และทานบนทกไววาในระหวาง พ.ศ.1232-1235 อาณาจกรนถกอาณาจกรชโลโฟช (ศรวชย) เขาครอบครอง



อยางไรกตาม ถงแมวาจะมหลกฐานทางเอกสารทชาวตางประเทศกลาวถงบานเมองในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทภาคใตของไทยเปนสวนหนงดวย และมหลกฐานทางโบราณวตถสถานสนบสนนถงความเกาแกของบานเมองเหลาน แตเปนทนาเสยดายเปนอยางยงทมชองวางระหวางเอกสารของตางประเทศและหลกฐานทางโบราณคดภายในประเทศอกมากททำาใหการกำาหนดชอสถานทบานเมองทกลาวถงในเอกสารใหเขากบหลกฐานโบราณคด ใหไดตำาแหนงทถกตองแนนอนไดยาก เปนเหตใหมการถกเถยงกนถงทตงของแควนนอยางไมยต ตองขนอยกบการตความและความถนดของบรรดานกปราชญเปนสำาคญ ดงทปรากฏอยางชดเจนในการศกษาเกยวกบ อาณา“จกรศรวชย ทไดกลาวอยางละเอยดมาแลวนน”

จากการศกษาหลกฐานทางประวตศาสตรและโบราณคด ปรากฏวาศาสตราจารยยอรช เซเดส ผเชยวชาญการอานศลาจารกภาษาโบราณและประวตศาสตรโบราณของดนแดนในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ไดบญญตคำาวา ศรวชย ขนเปนครงแรกเมอทานไดตพมพบทความเกยวกบการอาน“ ”แปลศลาจารก หลกท 23 ซงพบ ณ วดเสมาเมอง อำาเภอเมองนครศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช โดยตพมพเปนภาษาฝรงเศส เมอ พ.ศ.2461 สนนษฐานวาททานไดเรยกเชนนเพราะวาทานพบในบนทกการเดนทางของพระภกษอจง ซงไดเดนทางผานเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะไปศกษาพทธศาสตรในอนเดย โดยพระภกษอจงไดกลาวถงอาณาจกรในบรเวณนทชอ ชลโฟช หรอ โฟช ในขณะททานเดนทางมาถงและพกท“ ” “ ”อาณาจกรนเพอศกษาภาษาสนสกฤต ใน พ.ศ.1214 และในศลาจารกหลกท 23 นน กมบางคำาทชวนใหสนนษฐานไดวาจะตองมอาณาจกรทชอศรวชยอยแนนอน ศาสตราจารยยอรช เซเดส จงเหนวา คำาวา ชลโฟช ของพระภกษ“ ”อจง คอคำาวา ศรวชย นนเอง อาณาจกรนรงเรองขนในราวพทธศตวรรษ“ ”ท 13 และหมดอำานาจลงในป พ.ศ.1818 สวนศนยกลางอาณาจกรน ศาสตราจารยยอรช เซเดส เหนวาตองอยบนเกาะสมาตราบรเวณเมองปาเลมบง



จากทรรศนะของศาสตราจารยยอรช เซเดส ทวาศนยกลางของอาณาจกรศรวชยอยทเกาะ สมาตรานเองไดกอใหเกดการศกษาคนควาเกยวกบอาณาจกรนอยางกวางขวาง ทงทางดานภมศาสตร ประวตศาสตร และโบราณคด แมวาการศกษาเรองนจะดำาเนนมาเปนระยะเวลาอนยาวนาน แตกไมสามารถทจะยตลงไดวาศนยกลางของอาณาจกรนตงอย ณ ทใด แตนกประวตศาสตรและนกโบราณคดสวนใหญไมเหนดวยกบทฤษฎของศาสตราจารยยอรช เซเดส ทวาศนยกลางอาณาจกรนตงอย ณ เมองปาเลมบง และมทรรศนะทแตกตางกนออกไปหลายฝาย กลาวคอ บางกเหนวานาจะอยทเมองโบราณไชยา บางกวาตอนแรกตงอยทเมองกลนตน แลวตอมายายไปเมองเมาราตากสในเกาะสมาตรา บางกวาตอนแรกควรตงทนครศรธรรมราชโบราณ และบางกวาควรตงทจมบในเกาะสมาตรา เปนตน และตางฝายตางกหาหลกฐานเหตผลมาสนบสนนทรรศนะของตน

โดยแทจรงแลวหลกฐานทางโบราณคดเกยวกบศรวชยทคนพบในขณะนมมากมาย ทงศลาจารก โบราณสถาน โบราณวตถ และจดหมายเหตของตางชาต หลกฐานเหลานพบทงในภาคใตของประเทศไทย เกาะชวา และเกาะสมาตรา โดยมขอทนาสงเกตคอ ศลาจารก พบมากในเกาะสมาตรา ในขณะทโบราณสถานและโบราณวตถกลบพบมากในภาคใตของประเทศไทย โดยเฉพาะในจงหวดนครศรธรรมราชและอาวบานดอน

ในชวงพทธศตวรรษท17-19 เมองนครศรธรรมราชเจรญรงเรองสงสดภายใตการปกครองของราชวงศธรรมาโศกราช โดยเปนศนยกลางทางดานการคาของคาบสมทรไทยระหวางฝงทะเลตะวนออกและฝงทะเลตะวนตก อกทงเปนทประดษฐานพระบรมสารรกธาตของพระพทธองคดวยศรทธาและความเลอมใสในบวรพทธศาสนา เปนปจจยชกนำาใหผคนอพยพเขามาตงถนฐานทเมองนครศรธรรมราชอยางหนาแนน และในราวป พ.ศ.1700 เศษ ราชวงศศรธรรมาโศกราช กสามารถจดการปกครองเมองรายรอบไดสำาเรจ 12 หวเมอง เรยกวา เมองสบสองนกษตร โดยกำาหนด“ ”ใหแตละหวเมองใชตราประจำาเมองดงน



- เมองสายบร ใชตราหน (ปชวด)- เมองปตตาน ใชตราวว (ปฉล)- เมองกลนตน ใชตราเสอ (ปขาล)- เมองปะหง ใชตรากระตาย (ปเถาะ)- เมองไทรบร ใชตรางใหญ (ปมะโรง)- เมองพทลง ใชตรางเลก (ปมะเสง)- เมองตรง ใชตรามา (ปมะเมย)- เมองชมพร ใชตราแพะ (ปมะแม)- เมองบนทายสมอ ใชตราลง (ปวอก)- เมองสะอเลา ใชตราไก (ประกา)- เมองกระบร ใชตราหม (ปกน)

จากหลกฐานตำานานเมองนครศรธรรมราช ตำานานพระบรมธาตนครศรธรรมราช ตลอดถงวรรณกรรมเรอง พระนพพานโสตรทกสำานวนตางยนยนใหเหนอยางชดเจนถงความรงเรองไพศาลของนครศรธรรมราชในยคดงกลาว และสามารถควบคมหวเมองอนๆ ไดทวถงคาบสมทรมแสนยานภาคเกรยงไกร ถงขนาดกรธาทพไปตลงกาถงสองครง

จนกระทงในชวงพทธศตวรรษท 17-19 ทเปนชวงทเมองนครศรธรรมราชเจรญรงเรองสงสด ภายใตการปกครองของราชวงศศรธรรมโศกราช ทสามารถจดการปกครองหวเมอง 12 เมอง หรอ เมองสบ“สองนกษตร ไดมการกลาวถงเสนทางเดนบกเชอมมหาสมทรอนเดยกบ”มหาสมทรแปซฟก หรอ “Land Bridge” ในยคปจจบนทม 7 เสนทาง คอ (1) เสนทางผานชองสงขร (2) เสนทางขามคอคอดกระ (3) เสนทางราชกรด (4) เสนทางตะกวปา (5) เสนทางปากพนม (6) เสนทางกระบ และ (7) เสนทางปากแมนำากนตง

จากการศกษา “Map of the Kingdom of Siam and Cochin China” ทจดทำาขนในป พ.ศ.2371 ไดมการระบถง เมอง “Ligor” ซงหมายถงเมองนครศรธรรมราช, “เมอง Bandon” ซงหมายถง



เมองบานดอน, “เมอง Chai ya” ซงหมายถงเมองไชยา, “เมอง Trang” ซงหมายถงเมองตรง และ เมอง “ Lungu” ซงหมายถง เมองละง และจากการศกษา “Map of the Kingdom of Siam and its Dependences” ทจดทำาขนในชวงป พ.ศ.2424 - พ.ศ.2436 ไดมการระบถง เมอง “ Pangnga” ซงหมายถงเมองพงงา เมอง “ Trang” ซงหมายถง เมองตรง เมอง “ Nakonsitamarat” ซงหมายถงเมองนครศรธรรมราช2

จนกระทงในสมยสมเดจพระเอกาทศรถแหงกรงศรอยธยาทมการทำาเหมองแรดบกโดยในชวงนนองกฤษไปตงตลาดรบซอดบกอยทเกาะหมากหรอเกาะปนง เพอสงไปขายตอในยโรปทำาใหดบกมราคาสงขน จงมนกแสวงโชคหลายเชอชาตหลงไหลเขามาเกาะภเกตเพอทำาการคาขายแรซงอยในชวงรชกาลท 3 และรชกาลท 4 ตอเนองถงรชกาลท 5 แหงกรงรตนโกสนทร เมองภเกตไดมการพฒนาอยางรวดเรว โดยสรปววฒนาการและกระบวนการสความเปนเมองของภาคใตทมความเชอมโยงกบชมชนเมองในกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ไลเรยงลำาดบ ไดดงน

1) การพฒนาของภาคใตในยครงเรองของเหมองแรดบก : การทำาเหมองแรดบกเรมตงแตปลายศตวรรษท 19 ครอบคลมพนททงชายฝงทะเลภาคใตฝงตะวนออกดานอาวไทย และภาคใตฝงตะวนตก ฝงทะเลอนดามน ชมชนเมองทมการพฒนาในระดบสงในยคนน สวนใหญจะเกาะตวอยตามแนวชายฝงทะเล โดยมนครศรธรรมราชเปนเมองศนยกลางความเจรญดานฝงอาวไทย และตะกวปาเปนเมองศนยกลางความเจรญดานฝงอนดามน และมเมองศนยกลางยอยกระจายตวไปตามแนวชายฝงทะเล ไดแก ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง ปตตาน สงขลา สราษฎรธาน ไชยา และชมพร และมเสนทางตดตอ

2 กรมโยธาธการและผงเมอง โครงการจดทำาฐานขอมลและวเคราะหเพอการวางผงอนภาคกลมจงหวดระนอง พงงา ภเกต กระบ และตรง.



คาขายระหวางชมชนเมองทงสองฝงทะเลอาวไทยและทะเลอนดามน

2) การพฒนาของภาคใตในยคของการพฒนาเสนทางรถไฟ : พรอมๆ กบการพฒนาเสนทางรถไฟในภาคใตในชวงตนของศตวรรษท 20 ไดมอทธพลตอการเปลยนแปลงศนยกลางความเจรญของภาคใตจากอดตทเคยเปนเมองนครศรธรรมราชดานฝงทะเลอาวไทย และตะกวปาดานฝงทะเลอนดามนไปสหาดใหญดานฝงทะเลอาวไทย และโยกยายศนยกลางความเจรญจากตะกวปาทเกดขนพรอม ๆ กบความรอยหรอของดบกไปสจงหวดภเกต โดยมเมองศนยกลางรองทเกาะตวไปตามเสนทางรถไฟ ไดแก ชมพร พนพน ทงสง ตรง ยะลา และสไหงโกลก

3) การพฒนาของภาคใตในยคของการพฒนาทางหลวงแผนดนหมายเลข 4 : โครงการพฒนาทางหลวงแผนดนหมายเลข 4 (เพชรเกษม) แลวเสรจในป พ.ศ.2510 ไดมอทธพลตอการพฒนาเมองศนยกลางของภาคใตเปนอยางมาก ทมการกระจายความเจรญสชมชนเมองสพนทชายฝงทะเลอนดามน ดงเชน ระนอง ตะกวปา พงงา ภเกต กระบ ตรง พทลง ตามแนวทางหลวงแผนดนหมายเลข 4 โดยมจดหมายปลายทางสศนยกลางความเจรญของภาคใตทหาดใหญ

4) การพฒนาของภาคใตในยคของการพฒนาทางหลวงแผนดนหมายเลข 41 : ทางหลวงแผนดนหมายเลข 41 ชวงระหวางจงหวดชมพรถงอำาเภอทงสง แลวเสรจอยางสมบรณ ในป พ.ศ.252 การพฒนาของภาคใตในแกนกลาง (Central Corridor) ระหวางชายฝงทะเลอาวไทยและชายฝงทะเลอนดามน ขยายตวไปตามแนวทางหลวงแผนดนหมายเลข 41



ตงแตจงหวดชมพรไปจนถงอำาเภอทงสง และขยายตวไปจนถงจงหวดนราธวาส โดยมสไหงโกลก เปนจดหมายปลายทาง

5) การพฒนาภาคใตในยคปจจบน : การพฒนาภาคใตในอดตดงกลาวขางตนไดกอใหเกดศนยกลางความเจรญของภาคใตทงเมองศนยกลางหลกและเมองศนยกลางรองทงสองฝงทะเล ทมความเชอมโยงการพฒนาของเมองศนยกลางการพฒนาตามแนวเสนทางการคมนาคมระหวาง สราษฎรธาน - หาดใหญ และสราษฎรธาน - ภเกต และมการเชอมโยงระหวางเมองศนยกลางชายฝงทะเลอาวไทย และชายฝงทะเลอนดามน ทมความเชอมโยงกบพนทภาคใตฝงอนดามน

วฒนธรรมประเพณ เอกลกษณทางสถาปตยกรรม

เอกลกษณเรอนไทยภาคใตทวไป เรอนเครองสบภาคใตมขนาดไมใหญนก เปนเรอนสองชวง เสาปลกยกพนจากพนดนเพยงคนกมหวลอดไปได เสาทกตนจะไมฝงลงในดนแตจะตงอยบนแผนปนหรอแผนหนเรยบๆ ทฝงอยในดนใหโผลขนมาจากพนดนไมเกน 1 ฟต เพอกนมใหปลวกกดตนเสาและกนเสาผจากความชนของดน ตนเสาตอนลางหางจากพนดนประมาณ 1-2 ฟต จะมไมรอยทะลเสาทกตนตามความยาวของเรอนทง 3 แถว ทงนเพอทำาหนาทยดใหโครงสรางของเรอนแขงแรงขน เนองมาจากเสาทกตนวางอยบนแทนปนเฉยๆ นนเอง ตวเรอนกนฝาดวยแผนกระดานตเกลดตามแนวนอน กนหองสำาหรบเปนหองนอน 1 หอง อกหองหนงปลอยโลง ดานหนาบานมระเบยง ดานขางเรอนประธานตดกบระเบยงจะทำาหวรอดยนลำาออกมาจากยอดเสาประมาณคบเศษๆ ทกตว แลวปกระดานแผนยาวทบหวรอดตลอดความยาวของเรอน เรยกวา กระดานเลยบ ใชเปนทวางเชยนหมากและเครองใชกระจก“ ”กระจกประจำาบาน

เรอนเครองสบภาคใตทำาชองหนาตางแคบๆ และในบางแหงไมทำาเลยกม เพราะเกรงฝนสาด เนองจากฝนตกชกและมลมแรงจด หลงคาทำาทรงจว



ถากจนทนใหแอนแบบเดยวกบเรอนไทยภาคกลาง แตทรวดทรงเตยกวาเลกนอย ตดแผนปนลมแบบหางปลา ไมนยมทำาตวเหงาเชนกบทนยมกนในภาคกลาง จวของเรอนกรไมตเกลดทบ ชายคาเรอนประธานยงตอกนสาดยนไปคลมตวเรอน 3 ดาน ดานระเบยงทำาหลงคาลาดเอยงลงมากและชายคาระเบยงตำาจนตองกมศรษะคอมลงเมอเดนผานชายคาสวนน หลงคามงดวยกระเบองดนเผาไมเคลอบ

การปลกเรอนจะปลกเปนหมคลายกบหมเรอนภาคกลาง คอ มเรอนประธานหลงหนง ทรมชานดานตรงขามกบเรอนประธานมเรอนเคยงปลกขนหลงหนง และทายชานดานหนงมชานแลนขวางหวชานระเบยงเปนทปลกเรอนครว กนฝาดวยไมไผสานขดแตะ หวชานหนาระเบยงดานตรงขามกบเรอนครวเปนสวนหนาเรอนมบนทกขนลงทางดานน ตวเรอนทงสองสามารถใชคนหลายๆ คนยกเคลอนยายทไปตงทอนได

ลกษณะเดนของเรอนไทยภาคใตทเหนไดชดคอ- ทำาทรงเรอนขนาดไมสงนก- เสาเรอนตงอยบนแทนหน- ฝาเรอนเปนกระดานตเกลด- ทำาชองหนาตางแคบๆ- หลงคาตดปนลมแบบหางปลา- ตอชายคาคลมตวเรอนกนฝนสาด- มแผนกระดานเลยบแลนหนาเรอนประธานและหนาระเบยง- ใตถนเรอนประธานยกพนพอคนกมหวลอดได- เรอนสามารถใชคนจำานวนมากยกเคลอนยายทไปได

เอกลกษณแบบบานของชาวไทยมสลม มสลมแบงออกเปน 3 แบบตามรปทรงของหลงคาคอ

- หลงคาแบบแมและห (หลงคาจว)- หลงคาแบบสมะ (หลงคาปนหยา)- หลงคาแบบลานอ (ทรงมะนลา)



เอกลกษณอาคารในยคการทำาเหมองดบก (100 ปเศษ ) เปนรปแบบทางสถาปตยกรรมของอาคาร แบบชโนโปรตกส เรมแพรหลายในสมย“ ”รชกาลท 5 ทกระจายในพนททำาเหมองแรดบกในเขตจงหวดระนอง พงงา ภเกต และตรง

เอกลกษณทางขนบธรรมเนยม ประเพณ และวถชวต

1) วนวางหรอวนขนปใหม (วนสงกรานต) : วนวางหรอวนขนปใหมนมกนทกภาค ทงภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคอสานและภาคใต ทกภาคตางกปฏบตกนอยางเครงครดยดมนตามขนบธรรมเนยมเตมคอ ประเพณสงกรานต วนวาง หรอวนสงกรานต เปนขนบธรรมเนยมทไทยรบมาจากพราหมณอกตอหนงแตเนองจากวาไทยนบถอพทธศาสนาเลยเอามาดดแปลงในทางดงาม เรานบถอบรรพบรษวนนเราจะเอากระดกของบรรพบรษไปทำาบญทำาทานในวนอทศสวนกศลใหกบผตายและเปรตชน วนวางเปนหลกธรรมของสงคมและการปกครอง

2) ประเพณลากพระ (ชกพระ) : กระทำากนในวนแรม 1 คำา เดอน 11 หลงจากออกพรรษาแลว 1 วน ยานพาหนะทจะใชสำาหรบประดษฐานพระพทธรปนนตกแตงเปนรปเรอ เรยกกนวา เรอพระ “ ”มบษบกวางไวภายในบษบกนนประดษฐานพระพทธรปปางตางๆ เชน ปางประทานพร ฯลฯ มเชอกเสนใหญและยาว 2 เสน ผกทหวเรอพระสำาหรบใหประชาชนผมารวมการกศลลากเรอพระไปตามเสนทางทกำาหนด มกลองใหญ 2 ใบ สำาหรบตประโคมวางอยบนเรอพระและตไปตลอดทางใหเรอไปถงทหมายกอนเวลาเพล มภกษและสามเณรของวดททำาเรอพระขนนนรวมในเรอพระบาง หรอเดนตามเรอพระไปบาง ถงทหมายอบาสกอบาสกาและภกษสามเณร ทำาพธสมโภชพระพทธรป ทพากนแหมาแลวถวายภตตาหารเพล เสรจแลวพระสงฆอนโมทนาทานเมอไดเวลากลากเรอพระกลบวด

3) การทำาบญวนสารทเดอน (สบ) : ทำาบญวนสารทททำากนในเดอนสบมการทำาบญ 2 วน คอ วนแรม 1 คำา เดอนสบ และวนแรม 15 คำา เดอนสบ พอใกลถงวนกำาหนดประชาชนกเตรยมทำาของทจะนำาไปทำาบญ มตม



ขนม ทอดมน เชน ขนมเจาะร ขนมลกสะบา ขนมลา และมอาหารคาวหวานอยางอนกจดถวายเปนอาหารเพล

4) พธถอศลอด : มสลมทกคนเมอบรรลศาสสนสภาวะหรอเกดสภาพความเปนหนมเปนสาวแลวจำาเปนตองถอศลอด การถอศลอดมสลมทกคนตองถอศลอดคนละ 1 เดอน คอ ในเดอนท 9 ของฮจเราะฮศกราช ซงเรยกวา เดอนรอมฏอน (ปปฏทนอสลามนบจากจนทรคต) หลกปฏบตโดยทวไปของการถอศลอดคอ การงดเวนการบรโภคอาหาร เครองดม การรวมสงวาส การรกษาอวยวะทกสวนใหพนจากการทำาชว ทงทางดานกายกรรม วจกรรม และมโนกรรม ตงแตแสงอรณขนจนกระทงหมดแสงอาทตย

5) วนฮารรายอ (อดลฟตร) : หมายถง วนทเวยนมาสสภาพเดม กลาวคอ เปนวนทกลบมาสการเวนจากการถอศลอด ทงนเพราะวนอดลฟตร จะตรงกบวนท 1 เดอนเซาวาล อนเปนเดอนท 10 ตอจากเดอนรอมฏอน วนอดลฟตร น ถอเปนวนแหงการรนเรง อนงในการถอศลอด ชาวไทยมสลมนยมใชคำาวา ถอบวช ดงนนในวนอดลฟตร จงนยมเรยกกนวา วนออกบวช หรอ“ ” “ ” วนอดเลก“ ”

6) วนเมาวลด : ถอเปนวนระลกคลายวนเกดขององคนาบมฮมมด (ซบ.) ศาสดาแหงศาสนาอสลาม ประชาชนนยมประกอบศาสนกจทำาบญใหทานตลอดเดอน (วนหนงวนใดกไดในเดอนรอบอสอาวจ ซงเปนเดอน 3 ทางจนทรคต)

7) วนรายาฮจย (รายอชคลอลฮา) : วนประกอบพธฮจย ณ นครเมกกะ ประชาชนทวไปนยมทำาพธละหมาดสหนด หลงจากพธละหมาดจะมพธทำากรป น 3 วน กลาวคอ การเชอดสตว เพอบรจาคแจกจายแกผยากจน สตวทเชอด ไดแก แพะ แกะ อฐ และวว ซงเรยกวา อฏฮยฮ แตคนทวไปมกเรยก“ ”สตวทถกเชอดเปนพลนวา กรบน ซงคำานมความหมายวา ทำาใหเขาใกลชด“ ”

8) การเขาสหนด : เรยกในภาษาอาหรบวา คอตน และในภาษายา“ ”วเรยกวา มาโซะยาว การเขาสหนดคอ การขลบหนงหมปลายอวยวะเพศชาย“ ” โดยชายมสลมทกคนจะตองปฏบต ดงนนผปกครองจงมกทำาการเขาสหนดให



แกลกหลานตงแตเดกๆ สำาหรบชายทมาเขารบศาสนาอสลาม กตองปฏบตเชนกน

9) ประเพณการเกด : หลงจากคลอดบตรแลวชาวมสลมนยมเชญผรทางศาสนาทำาการอะซาน และอกอมะฮ การอะซานคอ การประกาศใหทราบวาเขาสเวลาละหมาดแลว สวนการอกอมะฮ หรอกอมตคอ การกลาวเพอบอกใหทราบวาการละหมาดกำาลงจะเรมขนแลว เพอใหผละหมาดเตรยมตวใหพรอม

10) ประเพณการปลงศพเมอถงแกกรรม : เมอชาวมสลมเสยชวต ผทยงมชวตอยควรปฏบตตอผตายหรอมสยค ดงน รบสภาพการณหรอขาวการตายของมสลม ไปเยยมเยยนและใหความชวยเหลอครอบครวผตาย โดยไมจำาเปนตองเชอเชญนอกจากการบอก การประกาศใหทราบ เพอการไปรวมละหมาดญะนาซะฮ ตามไปสงมยยตกงกโบรหรอสสาน ควรยนขนเมอศพถกยกขน หรอเมอมศพผาน การละหมาดญะนาซะฮใหแกมยยต การฝงศพ และการนำามยยตไปละหมาดญะนาซะฮทมสยค

11) การแสดงลมนต : การแสดงลมนต หรอตายายนายมนตหรอโตะครม เปนดนตรประกอบการขบรองเพอรกษาอาการเจบปวยซงเชอวาเกดการครหมอตายหรอผบรรพบรษใหโทษจะมการเชญผตายายมาเขาทรง รบเครองสงเวย สมยกอนเลนกน 3 วน 3 คน ปจจบนเลนเพยง 1 วน

12) การแสดงมโนราห : มโนราหเปนฏษณละเลนพนบานตามแบบฉบบของชาวใต เปนการขบรองประกอบดนตร ผรบางทานกลาววามโนราหนาจะเปนวฒนธรรมของอนเดยแตเดมแลวแพรหลายสชวามลายในชวงอาณาจกรศรวชยกำาลงรงเรอง แตกยงหาขอยตทแนนอนไมได มโนราหมผแสดง 15-20 คน จะมนายโรงหรอมโนราหใหญ 1 คน นอกนนเปนตวผแสดง คนรำา หรอ นางรำา มตวตลกชายหญงเครองแตงกายมโนราหเปน“ ” “ ”เครองทรงของกษตรย ดนตรม 5 ชน คอ กลอง ทบ ฉง กรบ ป เรองทมโนราหใชแสดงแตเดมนยมแสดงเรองพระสธนมโนราห ปจจบนเปลยนเปนนยายประโลมโลก



13) การแสดงหนงตะลง : หนงตะลงเปนการละเลนพนบานของภาคใตทไดรบความนยมอยางแพรหลายเปนเอกลกษณเฉพาะและพฒนาขนบรเวณจงหวดภาคใตตอนกลาง เชน นครศรธรรมราช พทลง สงขลา หนงตะลงสนนษฐานวาเปนคำาทเกดขนตอนทหนงควนซงมาจากพทลงเขาไปเลนทกรงเทพฯ โดยชาวกรงเทพฯ เรยกหนงควนวา หนงพทลง จากพทลง เปน“ ”ทะล แลวเปน หนงตะลง ในทสดหนงตะลงทมชอเสยงในอำาเภอบางกลำาคอ “ ”หนงตะลง คณะ ลำาดวน ศ“ .อมแทง หนงลำาดวนจะเลนเรองราวในเชงอนรกษ”วฒนธรรมประเพณไทย และสอดแทรกคณธรรมจรยธรรม ในปจจบนหนงลำาดวน ศ. อมแทงยงรบงานแสดงอยเปนประจำา

14) การแสดงกาหลอ : กาหลอเปนดนตรพนบานในทางภาคใต ใชบรรเลงในงานศพของชาวไทยพทธดวยความเชอวาเพอนอมวญญาณของผตายไปสกการะพระอศวร การเลนกาหลอ ใชผเลน 4 คน คอ หวหนาวงเปนผเปาป เรยกวา นายโรง หรอ นายป ลกวง “ ” “ ” 3 คน เครองดนตรม 3 อยาง คอ ป โทน และฆอง เพลงทคณะกาหลอใชบรรเลงคอ เพลงแมบท 12 เพลง

เอกลกษณทางชาตพนธ

1) “ชาวเล หรอ ยปซทะเล ” “ ” (Sea Gypsies) : มอยสองกลมคอ กลมทเรยกตนเองวา “อรกลาโวย และ มอเกน ซงมวถชวตทคลายคลงกนแตตางกนดวยภาษา” “ ”พดและวฒนธรรมทตางกนบางทดงท อาภรณ อกฤษณ แหงศนยวฒนธรรมจงหวดกระบไดรวบรวมและสรปไวดงน

- อรกลาโวย.. “คนทะเล ”ชาวเลกลม อรกลาโวย อนหมายถง คนทะเล อาศยบรเวณ“ ” “ ”

เกาะสเหร หาดราไวย แหลมหลา บานเหนอและบานสะปำา จงหวดภเกต เกาะพพ เกาะจำา เกาะป เกาะไหง และเกาะลนตาใหญ จงหวดกระบ ลงไปจนถงเกาะอาดง เกาะหลเปะ และเกาะราว จงหวดสตล ชาวเลกลมนใชภาษา อรกลาโวย เปน“ ”ภาษาพด



ตามตำานานบงชวาชาวเลกลมอรกลาโวยเคยมบรรพบรษเชอมโยงกบชาวเลกลมมอเกนและเปนกลมชาตพนธทเดนทางอพยพเรรอนทางทะเลมายาวนานในประวตศาสตร ซงในอดตชาวเลกลมอรกลาโวยเคยอาศยบรเวณเทอกเขา ฆ“นงณไร ชายฝงทะเลในรฐไทรบรหรอเคดาหเขตสหพนธรฐมาเลเซยกอน”อพยพเขาสนานนำาไทย และเมอเขามาอาศยแถบหมเกาะชายฝงทะเลอนดามนเขตประเทศไทยแลว ระยะแรกกยงคงมวถชวตแบบเรรอนโดยอาศยเรอททำาจากไมระกำาเปนทอย ทงเปนยานพาหนะในการเดนทางเพอเกบหาของปาและลาสตวทะเลเปนอาหาร พวกเขาใช กายก “ ” (แฝกสำาหรบมงหลงคาเรอเกบพบได มงเปนเพงได) หรอสรางเพงพกชวคราวเหนอรมหาดชายฝงทะเลในบางฤดกาล

โดยมหลกฐานทางวตถและคำาบอกเลาสบตอกนมาเชอกนวา เกาะลนตา เปนดนแดนแหงแรกทชาวเลอรกลาโวยเรมเปลยนวถชวตขนตงถนฐานในประเทศไทย แตยงคงสบทอดนสยอพยพเรรอนอยอกชวงเวลาหนง มเหตการณทพวกเขาอพยพยายถนอยในบรเวณนานนำาชายฝงทะเลอนดามนอกหลายครง โดยแยกยายกนไปหาทอยหาทกนตามหมเกาะตางๆ แลวตงถนฐานบรเวณหมเกาะเหลานนบาง กลบมาทเดมบาง จนในทสดตางกกระจดกระจายกนตงถนฐานในกลมครอบครวและเครอญาตใกลชดของตน แตทกกลมกยงตดตอสมพนธไปมาหาสกนนบเปนสงคมเครอญาตใหญและถอเปนพวกเดยวกนทงหมด

อรกลาโวยยงชพกบทะเลตลอดมาในยคดงเดมพวกเขานำาเรอทองไปตามหมเกาะกลมละสหาลำาบางครงจะขนเกาะเพอเกบของปา เชน มะพราว เผอก มน หรอเกบหอยชวงนำาลง แตสวนใหญแลวจะมงลาสตวทะเลเปนอาหาร โดยใชเครองมองายๆ เชน ฉมวก สามงาม เบด และวสดทหาไดในทองถน อรกลาโวยไดชอวาเปนพวกทมความสามารถในการดำานำาแทงปลา จบกงมงกรดวยมอเปลาและดำาเกบหอยชนดตางๆ ขนมาจากกนทะเล พวกเขายงลาเตากระและพะยนเปนอาหาร เมอมกลมชนอนเขามาอาศยตงถนฐานแถบหมเกาะกนมากขน พวกอ



รกลาโวยกเคลอนยายชมชนไปอยตามหวเกาะ สดปลายแหลม ซงมกเปนบรเวณทคลนลมแรง เพอหนการรบกวนจากกลมชนอน เพราะพวกเขารกสงบและมกจะหวาดกลวคนแปลกหนา แตเมอผคนมากขนอรกลาโวยกจำาเปนทจะตองตดตอกบชมชนภายนอก มการนำาสวนเกนทหามาไดจากทะเลไปแลกเปลยนสงของเครองใชทขาดแคลน ดงเชน อรกลาโวยจะนำาเครองรางและสงประดบพวกเกลดกระเบนทองนำา กำาไลกระ หอยเบย กลปงหา และไขมก ไปแลกกบเสอผามานงหม หรอเอาปลาไปแลกขาวสาร หมบานอรกลาโวยบางแหงถงกบแตกสลายเมอทดนถกซอหรอถกยดครองไปโดยนายทนชาวเมอง ชาวเลกจะอพยพไปอยกบเครอญาตในชมชนชาวเลแหงอน ทยงเหลออยซงนบวนจะเบยดเสยดยงขน แมวถชวตดงเดมแปรเปลยนไปโดยไมหยดยง แตวนใดกตามทชวตพวกเขาสนสด ลกหลานกจะนำารางไรวญญาณฝงกลบไวใตผนทรายชายทะเล ตามคำาบอกเลาทสบตอกนมาวา จะไดนอนฟงเสยงคลนกลอม“เหมอนเมอยงมชวตอย”

2) มอเกน.. “คนนำาเคม ” : คนนำาเคมหรอมอเกนมอย 2 พวก ตามลกษณะการตงถนฐาน คอ

- “มอเกนตามบ”หรอมอเกนบก ปจจบนตงถนฐานบรเวณเกาะพระทอง บานทงนำา

ดำา และบานลำาป จงหวดพงงา และททาฉตรชย จงหวดภเกต

- “มอเกนปเลา”หรอมอเกนเกาะ ปจจบนยงคงอาศยเรอเรรอนบรเวณหมเกาะ

พยาม จงหวดระนอง เกาะสรนทรเหนอ เกาะสรนทรใต เกาะระ เกาะบอน เกาะพระทอง และหมเกาะสมลน จงหวดพงงา รวมทงพวกทแตงงานกบกลมอรกลาโวยแลวตงถนฐานบรเวณหาดราไวย จงหวดภเกต และเกาะพพ จงหวดกระบ มอเกนทงสองกลมนใชภาษา มอเกน เปนภาษาพด ซงอาจมอนภาคผดเพยน“ ”แตกตางกนไปบาง

- “เงาะปาซาไก”



เปนชาตพนธชนกลมนอยทจดอยในตระกลออสโตรเอเชยตก ทเปนชนเผาหนงทอาศยอยในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต เงาะปาซาไกทตงถนฐานอยบนเทอกเขาบรรทดในเขตจงหวดตรง-พทลง-สตล เปนชนเผาทมรปรางเตยสนทด ผวดำานำาตาลไหม ผมหยก มภาษาเปนของตนเองเรยกวา ภ“าษาแตนแอน และนยมแตงงานกนในหมเครอญาต ไมมการตงถนฐานและท”อยอาศยเปนหลกแหลง โดยจะสรางทพกอาศยแบบชวคราวเรยกวา ทบ ใน“ ”เขตปาลกใกลลำาธาร อาหารการกนใชหวเผอก หวมน และสตวขนาดเลกทไดมาจากการลาโดยใชไมซางลกดอกอาบยาพษ ปจจบนมจำานวนประชากรคอนขางนอย เนองจากความเจรญบกรกแหลงทอยอาศยและแหลงอาหารตามธรรมชาต



แหลงทองเทยวสำาคญแหลงทองเทยวสำาคญ

ขอมลทวไปเกยวกบแหลงทองเทยวในกลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามน

กลมจงหวดอนดามนไดรบพรจากธรรมชาตทถกสรรคสรางมาอยางลงตว ทงทรพยากธรรมชาตทางทะเลอนโดดเดน อดมสมบรณไปดวยทรพยากรใตนำาทมแหลงปะการงสวยงามตดอนดบโลก นำาทะเลสวยใส เกาะนอยใหญทวางตวเรยงรายในทะเลกวา 400 เกาะ ชายหาดทรายขาวทสวยงาม ปาชายเลนรมฝงทะเลทเปนแหลงอาศยของสตวนานาชนด ตลอดจนปาไมเขยวขจบรสทธ กอกำาเนดเปนนำาตกทยงคงความเปนธรรมชาต โถงถำางดงามดวยหนงอกหนยอย โอบลอมดวยเขาหนปนสงตระหงาน และแหลงนำาแรธรรมชาตจากใตพนพภพทมประโยชนตอสขภาพ

ไมเพยงแตทรพยากรธรรมชาตทดงดดนกทองเทยวจากทกมมโลกใหเดนทางมาเยอนเทานน อนดามนยงมประวตศาสตรความเปนมาอนยาวนาน เปนทตงถนฐานของชมชนตงแตยคกอนประวตศาสตร มความสำาคญในฐานะเมองทาการคามาแตโบราณ จนมความความเจรญรงเรองในยคเหมองแรเฟ องฟ ซงยงปรากฎรองรอยทางประวตศาสตรเหลานใหพบเหนได รวมไปถงความหลากหลายทางวฒนธรรมของชนหลากเชอชาต หลอหลอมจนเปนวฒนธรรมอนเปนเอกลกษณของทองถน ลวนเปนเสนหของอนดามน สวรรคแดนใตทรอใหนกทองเทยวทงชาวไทย และชาวตางชาตเดนทางมาสมผส

อนดามนมกจกรรมหลากหลายรปแบบรงสรรคมาสำาหรบนกทองเทยวทกเพศทกวย หากไดมาเยอนอนดามนไมควรพลาดกจกรรมทองเทยวทางทะเลตางๆ โดยเฉพาะการลองเรอทองไปในทะเลอนดามน พายเรอแคนหรอเรอคายคชมโถงถำา เกาะแกงและปาชายเลน ดำานำาชมโลกใตทะเลทมใหเลอกทงแบบนำาลก (Snorkeling) และนำาตน (Scuba Diving)

สำาหรบผชนชอบกฬา มกจกรรมมากมายทงกฬาบนบกและกฬาในนำาใหเลอกตามความสนใจ สำาหรบกฬาทางนำาพลาดไมไดกบการเลนเรอใบ ข



เจทสก หรอตกปลาเพอฝกสมาธ สวนกฬาทางบก ในพนทกลมจงหวดอนดามนมสนามขมา สนามมวย สนามยงปน ตลอดจนสนามกอลฟทไดมาตรฐานและเปนสถานทจดการแขงขนระดบโลกรอพสจน ผมออยหลายสนาม และยงมสนามกฬาผาดโผนหรอทเรยกวา Extreme game เชน สนามแขงรถ สนามเพนทบอล บนจจมป สำาหรบผชนชอบความตนเตนและสนกสนานดวย กจกรรมผจญภยกเปนอกกจกรรมหนงทไดรบความนยมในกลมคนรนใหมทรกความทาทาย กจกรรมเหลานจำาเปนตองมผมทกษะและความรในกจกรรมนนๆ ดแลและแนะนำาในเบองตน เชน การปนหนาผาและการโรยตวจากหนาผาสง การลองแกง การขรถ ATV ไปตามเสนทางธรรมชาต

สำาหรบผชนชอบธรรมชาตกมกจกรรมทองเทยวเชงนเวศหลากหลายรปแบบ เชน เดนปา ดนก เลนนำาตก เทยวถำา นงชางตลอดจนการนงเรอลองแมนำา ลำาคลองเพอชมทวทศนปาชายเลนและสมผสวถชวตชาวประมงทผกพนกบสายนำา ไมเพยงเทานน อนดามนยงมแงมมทนาสนใจซกซอนอยตามมมตางๆ เหมาะสำาหรบผทชนชอบการเทยวชมเมองเกา และวถชวตชมชน ทจะไดสมผสรากเหงาและวฒนธรรมประเพณอนเปนเอกลกษณ มทงเสนทางทสามารถเดนเทยวไดเองหรอจะเลอกนงรถประจำาถนทองเทยวกสนกสนานไปอกแบบ

สำาหรบคนรกสขภาพและรกสวยรกงาม ตองไมพลาดกจกรรมการทองเทยวเชงสขภาพหลากหลายรปแบบ ทงการแชนำาแรรอนบรสทธจากธรรมชาต การทำาสปา ขดผว การนวดแผนไทยเพอผอนคลายหลงจากเหนอยลาจากการทองเทยวมาทงวน หรอจะเลอกอมเอมใจไปกบการนงวปสสนา ไหวพระ เพอความเปนสรมงคล และมศนยบรการทางการแพทยใหบรการอกดวย นอกจากนยงมกจกรรมการทองเทยวเพอการเรยนรอนๆ เชน การทองเทยวเชงเกษตร การเรยนการทำาอาหารไทย ขนมไทย ซงเหมาะสำาหรบนกทองเทยวชาวตางชาต และกจกรรมอนๆ อกมากมายทรอคอยใหคณมาสมผสกบประสบการณใหมอยางไมรเบอทอนดามน



แหลงทองเทยวสำาคญจงหวดภเกตสำาหรบนกทองเทยวทหลงใหลหาดทรายขาว นำาทะเลใส แสงแดด

จดแจม และความสะดวกสบายทงดานการเดนทาง ทพก รานอาหาร รานขายของทระลก บรษทนำาเทยว การแสดงอนเตมไปดวยสสน ฯลฯ ยอมไมมใครไมนกถงภเกต เกาะขนาดใหญอนดบหนงของประเทศพนทประมาณ 543 ตร.กม. ของเกาะนโอบลอมดวยนำาทะเลสเขยวมรกตและมหาดทรายขาวเนยน เหมาะแกการพกผอน รวมทงยงเออตอการทำากจกรรมสนกในทะเลและรมทะเลอกดวย ความโดด เดนของชายทะเลและกลมเกาะในภเกตเกดจากภมประเทศทเปนชายฝงทะเลลด ตว พนทสวนทตำาจะจมอยใตนำา ปรากฎเฉพาะยอดสงเหลยมลำาเหนอผวทะเลเปนกลมเกาะนาเทยว สำาหรบตวเกาะใหญคอภเกต นน ทางฝงตะวนตกมลกษณเปนอาวเวาแหวง และปลาดดวยเมดทรายละเอยด เชน หาดปาตอง หาดกะตะ หาดกะรน เปนตน สวนทางดานตะวนออกสวนใหญเปนปาชายเลนและหาดโคลน ขณะทบรเวณทศใตมแนวปะการงสวยงาม

นอกจากตวเกาะใหญแลว เกาะเลกเกาะนอยทตงอยรอบๆ กเปนแหลงทองเทยวทไมควรมองขามเพราะมหาดทรายขาว นำาทะเลใสเชนเกาะราชา เกาะเฮ เกาะมะพราวเปนตน ไมเพยงเพราะภมประเทศงดงามทำาใหภเกตเตบโตเปนแหลงทองเทยวสำาคญ ทนยงเตมเปยมดวยเรองราวทางวฒนธรรมทสงสมหลอหลอมอยในวถชวตของผคน บงบอกถงความรงเรองอนยาวนานนบแตยคตนครสตกาล ภเกตซงขณะนนมชอวา "ถลาง" เปนเกาะทนกเดนเรอ ซงเดนทางระหวางจนและอนเดยรจกในนาม "จงซลอน" เปนทงทาเรอและศนยกลางการคา โดยมสนคาเดนคอแรดบก เปนสนทรพยในดนทสรางรายไดใหเมองสบตอมาเนนนาน มาเยอนภเกต แลวคณจะรวาเกาะแหงนเตมเป ยมดวยคณคา ทงในดานประวตศาสตร ความเปนมาและทรพยากรธรรมชาตทมากมาย ทงบนดนและใตนำารวมถงแหลงทองเทยวสารพนทเทยวไดตลอดทงป



แหลงทองเทยวสำาคญจงหวดกระบไมมใครปฏเสธการเดนทางไปเยอนจงหวดกระบ เพราะทนคอดน

แดนแหงขนเขา หาดทราย ชายทะเล กลมเกาะ นำาตก และโถงถำา ทสวยงามตดอนดบตนๆ ของประเทศไทย ซงสามารถเดนทางไปเยอนไดตลอดทงป ไมใชเพยงแคภมประเทศทดงดดนกทองเทยวจากทวโลก ประวตความเปนมาอนยาวนานของกระบ รวมถงอธยาศยไมตรอนดและวถชวตของคนกระบทผกพนอยกบการทำาสวน ทำาไร กเปนอกเสนหททำาใหกระบเปนหนงในจดหมายปลายทางในวนพกผอนของนกทองเทยวเสมอมา

กจกรรมทโดงดงทสดในกระบคอปนหนาผาทอาวไรเล ซงมรานปนหนาผาใหบรการอยทวอาว อกกจกรรมทโดงดงไมแพกน คอการพายเรอคายคลดเลาะไปตามอาว เลยบปาชายเลน หรอพายออกสผนทะเล สำาหรบผทหลงรกโลกใตนำา กระบมทงแหลงดำานำาตนและแหลงดำานำาลกใหเลอก เชน บรเวณรอบเกาะปอดะ เกาะพพ เกาะรอก หนมวง หนแดง เกาะหาใหญ หนปดะ ฯลฯ

แหลงทองเทยวสำาคญจงหวดพงงาพงงาคอจงหวดทเตมไปดวยแหลงทองเทยวมากมาย ทงบนบก

และใตนำา โดยเฉพาะกลมเกาะสวยงามทวางตวเรยงรายอยในทะเลอนดามน จนพงงาไดรบสมญานามวาเปนดนแดนแหงปาเกาะ รวมทงยงมผนปาชายเลนหนาแนนและอดมสมบรณทสดในประเทศไทย พงงาเตมไปดวยวถชวตทนาสนใจ โดยเฉพาะเรองราวของผคนหลากเชอชาต ทงไทย จน มสลม และชาวไทยใหม (ชาวเล) ทอาศยอยในชมชนเกาแกทนาสนใจ เชน เกาะปนหย เกาะยาว หมบานชาวมอแกนในบรเวณหมเกาะสรนทร ชมชนชาวเหมองแรทตะกวปา ฯลฯ นอกจากนน พงงายงเตมไปดวยแหลงธรรมชาตทมเอกลกษณ เปนทรจกไปทวโลก เชน โลกใตนำาของหมเกาะสมลน ดงปะการงหลากหลายและฝงปลานอยใหญใตทะเลหมเกาะสรนทร เขาตาป เขาพงกน เกาะพระทอง ฯลฯ ทงหมดนลวนเปนทรพยากรลำาคาททำาใหพงงาเปนหนงในจดหมายปลายทางของนกทองเทยวเสมอมา



จงหวดพงงามเนอทประมาณ 4,171 ตารางกโลเมตร ลกษณะภมประเทศ คอ ฝงตะวนตกตดทะเลอนดามน สวนบนบกนนสวนใหญเปนเทอกเขา พนทปาเปนปาดงดบ สภาพภมประเทศทหลากหลายและสวยงามนเองทกอใหเกดมลคาทางการทองเทยว โดยเฉพาะกลมเกาะ เชน หมเกาะสมลน หมเกาะสรนทร ฯลฯ นอกจากนยงมแหลงทองเทยวประเภทอน คอ หาดทรายชายทะเล ปาดบ ปาชายเลน นำาตก และโถงถำา สำาหรบขอมลเพมเตมเพอคนทชอบเดนชมเมองเกา ตองไมพลาดการเดนเทยวชมเมองตะกวปาในยานตลาดใหญ จบจายผลตภณฑผาทอมอแบบซาโอร สสนสดใส รปแบบนารก ทบานบางมวง นอกจากไดของนาใช ยงไดบญ เพราะรายไดจะนำาไปชวยเหลอชาวบานทประสบภยสนาม หลากหลายจดดำานำาในเขตอทยานแหงชาตหมเกาะสมลนและอทยานแหงชาตหมเกาะสรนทรคอสวรรคของนกดำานำา เนองจากมความสวยงามระดบโลก ทายทสด การพายคายคเทยวอาวพงงา ชมผนปาชายเลนอนอดมสมบรณ และพายลอดถำาลอด ชมความงามของภมประเทศแบบปาเกาะ

พระยาสรนทราชา เทศาเมองภเกต (นามเดมนกยง วเศษกล) เปนผคนพบเกาะและตงชอ หมเกาะสรนทร เมอครงททานมาสำารวจ ทะเลฝงอนดามน ท ตำาบลเกาะพระทอง อำาเภอคระบร จงหวดพงงา จนกระทงวนท 30 ธนวาคม 2514 กรมปาไมจงไดประกาศใหพนทหมเกาะสรนทร เปนปาสงวนแหงชาต อทยานแหงชาตหมเกาะสรนทรเปนหมเกาะทตงอยในทะเลอนดามนและอยตดชายแดนประเทศพมา หางจากฝงทะเลดานตะวนตกของไทยประมาณ 70 กโลเมตร ประกอบดวยเกาะ 5 เกาะ คอ เกาะสรนทรเหนอ เกาะสรนทรใต เกาะร เกาะไข และเกาะกลาง อทยานแหงชาตหมเกาะสรนทรมเนอทประมาณ 84,375 ไร หรอ 135 ตารางกโลเมตร โดยไดมพระราชกฤษฎกากำาหนดบรเวณทดนหมเกาะสรนทร ในทองทตำาบลเกาะพระทอง อำาเภอคระบร จงหวดพงงา เปนอทยานแหงชาตซงประกาศในราชกจจานเบกษา ลงวนท 9 กรกฎาคม 2524 นบเปนอทยานแหงชาตลำาดบท 29 ของประเทศไทย



แหลงทองเทยวสำาคญจงหวดตรงสำาหรบผทหลงใหลบรรยากาศของหาดทราย ชายทะเล กลมเกาะ

และอาหารอรอยแลว ไมมใครไมคดถงตรง หรอเมองทบเทยง เมองทาคาขายทเจรญรงเรองมาตงแตอดต และเตบโตตอเนองยาวนานมาจนถงปจจบน โดยสงสมเรองราวทางประวตศาสตรตกทอดไวในแหลงทองเทยวหลายแหง เชน พพธภณฑพระยารษฎานประดษฐมหศรภกด และอยางทรกนวา ตรงเปนดนแดนแรกทมการนำาตนยางพารามาปลก ทกวนน ยางพาราคอพชเศรษฐกจสำาคญของภาคใต ทำารายไดเลยงชพผคนมาอยางยงยน ไมเพยงเทานน ความอดมสมบรณของตรงยงรวมถงผนปา แหลงนำา และถำานอยใหญ ซงเปนแหลงทองเทยวทสำาคญไมนอยไปกวาหาดทราย ชายทะเล และหมเกาะเลย

แหลงทองเทยวสำาคญจงหวดระนองจงหวดระนองเปนจงหวดชายฝงทะเลตะวนตกในเขตภาคใตตอน

บน มทรพยากรทางธรรมชาตอดมสมบรณมาตงแตอดต โดยเฉพาะทรพยากรแรดบกและปาไม ปจจบนระนองเปนจงหวดทมแหลงทองเทยวทางธรรมชาตมากมายและสวยงามไมแพจงหวดทองเทยวอนๆ ของภมภาค ทงชายหาดสวยงามและสงบเงยบ ทองทะเลสวยใสทอดมสมบรณไปดวยทรพยากรใตนำา เกาะขนาดเลกใหญจำานวนมาก แหลงนำาแรธรรมชาต ปาไมเขยวขจบรสทธ นำาตกสวย และทโดดเดนคอวฒนธรรมและวถชวตพนบานของชาวระนอง ทปจจบนไดรบความสนใจจากผชนชอบการทองเทยวเชงอนรกษ สนบสนนและพฒนาใหเปนแหลงทองเทยวแหงใหมในอนาคตตอไป จงหวดระนองมกจกรรมทองเทยวทนาสนใจ เชน เลนนำาทะเล พกผอนชายหาด ลองเรอเทยวเกาะ ดำานำาชมปะการงตามหมเกาะตางๆ พกโฮมสเตย เทยวชมวถชวตประมงพนบานทหมบานชาวประมง เปนตน จงหวดระนองมแหลงทองเทยวสำาคญทมชอเสยงมากมายและหลากหลายรปแบบ ทงในดานของประวตศาสตร วฒนธรรมประเพณ วถชวต และแหลงทองเทยวทางธรรมชาต เชน เกาะพยาม บอนำารอนและสวนสาธารณะรกษะวารน ศลาสลก



พระปรมาภไธย สสานเจาเมองระนอง พระราชวงรตนรงสรรค (จำาลอง) วคตอเรยพอยท หรอเกาะสอง นำาตกปญญบาล หาดชาญดำาร ภเขาหญา คอคอดกระ ฯลฯ

อทยานแหงชาตแหลมสน ตงอยในทองทอำาเภอเมอง อำาเภอกะเปอร กงอำาเภอสขสำาราญ จงหวดระนอง และอำาเภอคระบร จงหวดพงงา เปนอทยานแหงชาตทางทะเลอกแหงหนง ครอบคลมพนทบรเวณหาดแหลมสนและหมเกาะใกลเคยง รมรนดวยปาสนทเกดขนเองตามธรรมชาต เปนทอยของนกนานาชนด ทงมหาดทรายขาวละเอยดเปนแนวยาวและกวางใหญ มทวทศนทสวยงามมาก อทยานแหงชาตแหลมสนมเนอทประมาณ 196,875 ไร หรอ 315 ตารางกโลเมตร โดยประกาศในราชกจจานเบกษา ลงวนท 19 สงหาคม 2526 นบเปนอทยานแหงชาตลำาดบท 46 ของประเทศไทย แหลงทองเทยวทนาสนใจไดแก หาดแหลมสน อยถดจากหาดบางเบนไปประมาณ 4 กโลเมตรมหาดทรายขาวสะอาด และเปนทอยของนกนานาชนด เหมาะสำาหรบทจะไปตงแคมปดนก หาดประพาส อยหลงหมบานกำาพวนใกลกบเกาะกำานย เปนหาดทรายกวางใหญ รมรนดวยหมทวสนธรรมชาต อยหางจากททำาการอทยานแหงชาต 53 กโลเมตร เปนทตงของหนวยพทกษอทยานแหงชาต ท หส.2 (หาดประพาส) เกาะไขใหญ เปนจดดำานำาดปะการงนำาตนทดทสดในอทยานแหงชาตแหลมสน มกลปงหาขนาดใหญจำานวนมาก ใชเวลานงเรอประมาณ 30 นาท จากหาดประพาส และเกาะคางคาว จากหาดบางเบนสามารถนงเรอไปยงเกาะคางคาวโดยใชเวลาประมาณ 40 นาท หางจากททำาการอทยานแหงชาตประมาณ 9 กโลเมตร เกาะนมหาดทรายขาวละเอยด รอบเกาะสามารถดำานำาชมปะการงไดทงแบบนำาตนและนำาลก เกาะแหงนเปนทอาศยของคางคาวแมไกนบพนตว

แผนภาพ : ตวอยางสถานททองเทยว รสอรทบลสกาย เกาะพยาม จงหวดระนอง



ผลการพฒนากลมจงหวดภาคใตฝ งอนดามนในระยะทผานมา



กลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ขบเคลอนการพฒนาภายใตพระราชกฤษฎกาวาดวยการบรหารงานจงหวดและกลมจงหวดแบบบรณาการ พ.ศ. 2551 ผานกระบวนการมสวนรวมของภาคการพฒนาในพนท ไดรบการยอมรบเปนอยางดยงจาก ภาคราชการ หนวยงานรฐวสาหกจ องคกรปกครองสวนทอง องคกรภาคเอกชน ภาคประชาสงคม ซงเขามามสวนรวมจำานวนมากในทกเวทการระดมความคดเหน ทงยงมการแสดงทศนทเปนประโยชนตอการพฒนาพนท แลกเปลยนเรยนรรวมกน และแสวงหาทางออกในการพฒนากลมจงหวดใหมทศทางทชดเจน ทงยงมการประสานพลงในในเชงบรณาการระดมทรพยากรการพฒนาจากแหลงงบประมาณตางๆ เพอขบเคลอนแผนพฒนากลมจงหวดใหบรรลวสยทศนทกำาหนดไวรวมกน

การพฒนาสงผลใหการขยายตวของชมชนเมองทรวดเรว ความตองการขอนกทองเทยวทเดนทางมาเยอนเพมมากขน ทำาใหโครงสรางพนฐาน ระบบสาธารณปโภคทมอยพฒนาไมทนกบการขายตวทางเศรษฐกจและชมชนเมองทเกดขน รวมทงปญหาอาชญากรรมมเพมขน วฒนธรรมประเพณเรมเสอมถอย ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมถกบกรกทำาลาย

การพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนไดมงเนนการเพมขดความสามารถในการแขงขน ควบคไปกบการรกษาสมดลของความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เสรมสรางความเขมแขงของชมชน

เศรษฐกจของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนขนอยกบภาคการทองเทยว และ ภาคเกษตรกรรมโดยมขนาดเศรษฐกจ 3.31 แสนลานบาท ตำากวา คาเฉลยของประเทศ โดยมรายไดจากการทองเทยว 2.95 แสนลานบาท สาขาเกษตร 1.11 แสนลานบาท สาขาอตสาหกรรมเพยง 0.23 แสนลานบาท

กลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนไดรบการจดสรรงบประมาณขบเคลอนแผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน จำานวน



1,044,159,718 บาท เปนงบประมาณสำาหรบขบเคลอนโครงการดานเศรษฐกจสงทสด คดเปนรอยละ 54.96 ของงบประมาณทไดรบการจดสรรทงหมด เปนการดำาเนนงานเกยวกบ การพฒนาโครงสรางพนฐาน การพฒนาสนคา OTOP และของทระลก การสงเสรมกจกรรมการทองเทยว การพฒนาแหลงทองเทยว การพฒนาบคลากรและสงเสรมการตลาดดานการทองเทยว ลำาดบรองลงมารอยละ 29.76 เปนงบประมาณสำาหรบขบเคลอนโครงการดานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เปนการดำาเนนงานเกยวกบ การฟ นฟ เฝาระวงรกษาทรพยากรธรรมชาตและคณภาพสงแวดลอมโดยกระบวนการมสวนรวมของภาคประชาชนและองคกรปกครองสวนทองถนในพนทรวมทงการเพมประสทธภาพการเฝาระวงบรรเทาสาธารณภย ลำาดบสามเปนงบประมาณสำาหรบการดำาเนนโครงการดานสงคม รอยละ 10.03 เปนคาใชจายในการดำาเนนงานดานฟ นฟ เผยแพรวฒนธรรมวถชวตและภมปญญาทองถน และดานการบรหารจดการ รอยละ 6.25 เปนคาใชจายสำาหรบการพฒนาระบบฐานขอมลดานการทองเทยว และ สงเสรมการตลาดดานการทองเทยว

54.96%

10.03%

29.76%

6.25%

ดานเศรษฐกจดานสงคมดานการจดการทรพยากรธรรมชาตดานบรหารจดการ

สำาหรบผลการขบเคลอนแผนพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน ซงมงเนนการพฒนาดานการทองเทยว การรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และการเชอมโยงฟ นฟวถชวต วฒนะร



รม ขนบธรรมเนยม ประเพณ และการประกอบอาชพเชอมโยงกบภาคการทองเทยว ทำาใหภาคการทองเทยวขยายตวมาอยางตอเนอง โดยมรายไดเฉลยปละ 146,000 ลานบาท ขณะเดยวกนทำาใหมการเชอมโยงการทองเทยวกบขนบธรรมเนยมวถชวตของประชาชนในพนทเพมมากขนเกดการกระจายรายไดจากการทองเทยวไปยงประชาชนเพมสงขน ขณะเดยวกนผประกอบการดานการทองเทยวมการขยายตวในการลงทนเพมมากขนมาอยางตอเนอง

1.การพฒนาโครงสรางพนฐาน ไดดำาเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานเพออำานวยความสะดวกในการใหบรการนกทองเทยวและประชาชนทวไป ประกอบดวย การพฒนาระบบบรการผปวยอบตเหตในแหลงทองเทยวฝงอนดามน พฒนาศนยสารสนเทศการทองเทยวเชงอนรกษทางทะเลชายฝง พมนาโครงสรางพนฐานเพอเสรมสรางความปลอดภยและการสรางความเชอมนใหกบนกทองเทยวโดยพฒนาศนยกภยทางทะเลกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน พฒนาชมชนเพอเตรยมความพรอมรบภยพบต นอกจากนยงไดดำาเนนการพฒนาโรงเรยนปาลมนำามนใหเปนแหลงพฒนาและเผยแพรองคความรดานปาลมนำามน ซงเปนพชเศรษฐกจหลกของกลมจงหวดอนดามน

2.การพฒนาแหลงทองเทยวและกจกรรมการทองเทยวของกลมจงหวดใหมความหลากหลายนาสนใจและสรางความประทบใจใหกบนกทองเทยวโดย กอสรางอนดามนเกทเวยทจงหวดระนองเพอแสดงใหเหนถงสญลกษณของกลมจงหวดภาคใตฝงอนดามน พฒนาและเชอมโยงแหลงทองเทยววถชวตและภมปญญาทองถน เปนการพฒนาแหลงทองเทยวชมชน เพอเผยแพรวฒนธรรมวถชวตของชมชนอนดามน ซงมความหลากหลาย เพอดงดดนกทองเทยวกลมสนใจซงมจำานวนเพมขน ทำาใหเปนการกระจายรายไดลงสประชาชนในชมชนทองถนอยางแทจรง

การพฒนาผลตภณฑและยกรบมาตรฐานการบรการดานการทองเทยว โดยพจารณาผลตภณฑ OTOP ใหเปนสนคาทระลกเพอเสรมสรางรายไดใหกบ



ชมชนทองถน สงเสรมและพฒนาผลตภณฑผลตภณฑสมนไพรเพอการทองเทยว ยกระดบและควบคมมาตรฐานความปลอดภยดานอาหาร

1. ตงแตผผลตจนถงผบรโภค เฝาระวงภาวะวกฤตและบรหารความเสยงภยในการรกษาสขภาพ เฝาระวงโรคระบาดในแหลงทองเทยว พฒนาบคลากรดานการทองเทยวใหมทกษะในการบรการทด พฒนาศลปวตถกลมจงหวด(ลกปดโบราณ)อนเปนสญลกษณทแสดงถงความรงเรองในอดตของพนทกลมจงหวดอนดามนทมการทำาการคากบหดวเมองชายทะเลสำาคญในภมภาคแหงน ทงนไดมการพฒนาพพธภณฑเรอหลวงลนตาใหเปนศนยเรยนรและแผยแพรสญลกษณสำาคญของชมชนอนดามน

2.การพฒนาดานการตลาด พฒนากลไกการจดการดานทองเทยวกลมจงหวดสมาตรฐานสากล รวมถงพฒนากลไกการตลาดการทองเทยวกลมจงหวดอนดามนเพอเสรมสรางภาพลกษณอนดของกลมจงหวดสสายตาประชาคมโลก

3.การดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตใหมการใชประโยชนอยางสมดลยเพอใหเปนรากฐานของการพฒนาพนทอยางยงยน โดยการฟ นฟปาเสอมโทรม สรางจดสำานกในการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รณรงคลดการใชโฟม การเกบขยะใตทะเล เปนตน

4.การศกษาเพอจดทำาแผนแมบทรองรบการพฒนาฟ นฟ ศกษาการบรณาการอตสาหกรรมการทองเทยวสการเปนศนยกลางการทองเทยวระดบโลกบนฐานความเขมแขงของชมชน ศกษาเพอเชอมโยงเสนทางการทองเทยวและการคาทางทะเลกลมอนดามน ศกษาและดำาเนนการสรางมลคาเพมจากการทองเทยวเชงนเวศนของกลมจงหวดและพฒนาระบบฐานขอมลของกลมจงหวดเพอเปนเครองมอสำาคญในการวางแผนและการบรณาการพฒนากลมจงหวดไดอยางสมเหตสมผล

การพฒนากลมจงหวดภาคใตฝงอนดามนทผานมา ทำาใหเศรษฐกจโดยรวมขยายตว



รอยละ 3.4 สงกวาคาเฉลยของประเทศ โดยเปนการขยายตวจากภาคการทองเทยวซงมอตราการขยายตว รอยละ 35.9 สงกวาคาเฉลยของประเทศ สำาหรบภาคการเกษตรชะลอตวลง อตราการขยายตวผลตภาพแรงงาน รอยละ 1.7 สงกวาคาเฉลยของประเทศเลกนอย อตราการวางงาน รอยละ 0.5 ยงสงกวาคาเฉลยของประเทศ




Documents

ยุทธศาสตร์การพัฒนากลุ่ม ...osmsouth-w.moi.go.th/file-data/633037.docx · Web viewแนวปะการ งส วนใหญ กระจายอย