Upload
hoanglien
View
219
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ปจจบนการขนสงมความสำาคญตอธรกจเกอบทกประเภททงในสวนการจดหาวตถดบ การผลตการขาย
และการจดจำาหนาย ในหลายๆ ธรกจ ตนทนการขนสงนบเปนตนทนทส ำาคญและกระทบตอตนทนรวมของ
ผลตภณฑและบรการ ซงโครงสรางตนทนของผประกอบการขนสง ประกอบดวยตนทนดงตอไปน
1.ตนทนคงท (Fixed cost) เปนตนทนหรอคาใชจายทไมมการเปลยนแปลงตามปรมาณการ
ขนสง เชน คาเชาสถานทจอดรถ เงนเดอนพนกงานขบรถ เปนตน
2.ตนทนผนแปร (Variable cost) เปนตนทนหรอ คาใชจายทมการเปลยนแปลง ตามปรมาณการให
บรการการขนสง เชน คานำามนเชอเพลง คาซอมแซม คานำามน
หลอลน เปนตน
3.ตนทนรวม (Total cost) เปนตนทนหรอคาใชจายทรวมเอาตนทนคงทและตนทนผนแปรเขา
ไวดวยกน ถอเปนตนทนการบรการขนสงทงหมด ทงนรวมถง
ตนทนเทยวกลบ (Backhauling cost) ดวย
ตนทนของผประกอบการขนสงจะมากหรอนอยเพยงใดขนอยกบปจจยทเกยวของกบการกำาหนดราคา
คาขนสง ไดแก
@ คาใชจายทเกยวกบการขนสงเทยวเปลา
@ ปรมาณหรอนำาหนกของสนคาทบรรทก
@ ระยะเวลาทใชในการขนถายขนและลง รวมถงคาใชจายในสวนทเกยวกบระยะเวลาในการรอ
@ คาใชจายทเกยวของกบระยะทางในการขนสง
@ คาใชจายทเกยวกบความรบผดชอบตอความเสยหายจงจำาเปนตองมการบวกคาใชจาย ในสวนท
เปนเรองของการประกนภย
จากภาวะเศรษฐกจโลกทผนผวนสงผลใหเกดการปรบตวของราคานำามนทเพมสงขนอยางตอเนอง ดง
ตารางดานลาง ซงตนทนคานำามนเชอเพลงมสดสวนมากของตนทนการขนสงทงหมด
ทมา: มนญ ศรวรรณ 2551
เมอราคานำามนเพมสงขนทำาใหผประกอบการดานโลจสตกส ตองแบกรบภาระดานตนทน ในดานการ
ขนสงสนคาทสงขนดงนนผประกอบการดานโลจสตกสจะตองมการวางแผนกำาหนดกลยทธตาง ๆ เพอเพม
ประสทธภาพในการขนสง และลดตนทนในการขนสง อาทเชน
กลยทธการใชพลงงานทางเลอก โดยปรบเปลยนพลงงานทใชในการขนสงจากน ำามนดเซลหรอเบนซน
เปนไบโอดเซลหรอกาซ CNG ซงการใชกาซ CNG จะประหยดกวาการใชนำามนประมาณ 60-70% แตในการ
ตดสนใจตดตงระบบ NGV ผประกอบการควรมการตดสนใจทละเอยดถถวน เนองจากการตดตงระบบ NGV
ใชงบประมาณทคอนขางสง ในการตดตงผประกอบการควรพจารณาตามหลกเกณฑดงตอไปน คอ พจารณา
ประเภทของเครองยนต พจารณาสถานบรการ NGV และเสนทางในการขนสง สดทายคอ การพจารณาผล
ตอบแทนการลงทน ซงการพจารณาถงองคประกอบเหลาน จะทำาใหผประกอบการเหนถงความเปนไปไดของ
การตดตงในดานผลตอบแทนการลงทน รวมถงการเพมความสามารถในการแขงขน
กลยทธการปรบเปลยนรปแบบการขนสงแบบใหม หรอการใชวธการขนสงตอเนองหลายรปแบบ
(Multimodal transportation) ซงเปนวธการขนสงทผสมผสานระหวางการขนสงตงแต 2 รปแบบขนไป
ภายใตสญญาหรอผรบผดชอบการขนสงรายเดยว ซงโครงสรางของระบบขนสง สามารถแบงตามลกษณะ
ทางกายภาพได 5 แบบ คอ
1. การขนสงทางถนน เปนรปแบบการขนสงทนยมใชมากทสด สำาหรบการขนสงภายในประเทศ
2. การขนสงทางราง มขอจำากดในดานสถานทตงและสถานบรการ ตนทนการขนสงตำา และสามารถ
บรรทกสนคาไดครงละมากๆ
3. การขนสงทางนำา สามารถขนสงไดครงละมากๆ มตนทนในการขนสงตำาทสดและเปนการขนสงหลก
ของการขนสงระหวางประเทศ
4. การขนสงทางอากาศ ใชสำาหรบการขนสงระยะทางไกลๆ และตองการความเรวสง มตนทนการขนสง
สงทสด และใชกบสนคาทมราคาแพง มนำาหนกและปรมาตรนอย
5. การขนสงทางทอ ตองมการกำาหนดตำาแหนงทตงของสถานทรบและสงสนคาทแนนอน
ปจจบนประเทศไทยใชวธการขนสงทางถนนมากกวารอยละ 80 ของปรมาณการขนสงสนคาโดยรวม
ของประเทศ เนองจากโครงสรางพนฐานระบบการขนสงในประเทศ ไดเอออำานวยใหสามารถขนสงถงทหมาย
ปลายทางได (Door-to-door) ในขณะทการขนสงทางรางยงคงมขอจำากดอย ดงนนจงตองมการผสมผสาน
รปแบบการขนสงเพอใหสามารถทนกบการตอบ สนองความตองการของลกคา โดยคำานงถงตนทนการขนสง
ใหประหยดทสด นอกจากนการขนสงทางรางยงสามารถใชขนสงตคอนเทนเนอรไดจงเหมาะกบการขนสงตอ
เนองหลายรปแบบ ซงการขนสงสนคาระยะไกล จะใชการขนสงโดยรถไฟและใชการขนสงโดยรถยนตเพอสง
สนคาระหวางจดตนทางสนคากบสถานตนทางและระหวางสถานปลายทางกบจดปลายทางสนคา สวนระยะใกล
จะใชการขนสงทางถนน
นอกจากการปรบมาใชการขนสงตอเนองหลายรปแบบเพอประหยดตนทนการขนสง เชน ทางน ำาซง
ประหยดกวาการขนสงทางถนน 8-9 เทา หรอทางรางซงประหยดกวาการขนสงทางถนนโดยประมาณ 3 เทา
การขนสงตอเนองหลายรปแบบยงชวยในการแกปญหาเรองการจราจรตดขดไดอกดวย
ภาพแสดงการขนสงแบบหลายรปแบบ
กลยทธศนยกระจายสนคา การหาทตงศนยรวบรวมและกระจายสนคาตามจดยทธศาสตรตางๆ ท
สามารถกระจายและสงตอไปยงจงหวดใกลเคยงหรอประเทศเพอนบาน มการจดระบบการขนถายสนคา การจด
พนทการเกบสนคา ระบบการจดสงสนคา (บารโคด/สายพานลำาเลยง) ระบบบรหารคลงสนคา มการจดประเภท
สนคาทจดเกบการบรรจดวยหนวยมาตรฐาน (Stock Keeping Units: SKU) มอปกรณจดวางสนคา
การมศนยกระจายสนคาจะชวยทำาใหสามารถลดตนทนการขนสงไดเนองจากการขนสงตรงถงลกคาใน
ตางจงหวดโดยไมมศนยรวบรวมพกสนคาตามตางจงหวด ทเปนศนยกลาง การขนสง ท ำาใหสวนใหญตอง
ขนสงรถเทยวเปลากลบหรอสงสนคาไมเตมคนรถ ซงการแกปญหาดงกลาวทำาไดโดยการมศนยกระจายสนคา
ทมประสทธภาพ ซงมโครงขายกระจายสนคาทำาหนาทรวบรวมสนคาใหเตมคนรถหรอจดพาหนะใหเหมาะสมกบ
จำานวน และสอดคลองกบสถานทสงมอบสนคา อกทงยงมเครอขายในการรวบรวมสนคาหรอเปลยนรปแบบ
การขนสงไปสรปแบบทประหยดพลงงานอกดวย
กลยทธการขนสงสนคาทงเทยวไปและกลบ การเพมประสทธภาพการขนสงดวยการลดการวงเทยว
เปลาหรอ Backhauling management เปนการจดการการขนสงทมเปาหมายใหเกดการใชประโยชนจาก
ยวดยาน (Load utilization) เพราะการขนสงโดยทวไปเมอสงสนคาเสรจ จะตรถวงทยวเปลากลบมา ซง
ทำาใหเกดตนทนของการประกอบการเพมสงขนโดยเปลาประโยชน ซงตนทนทเกดขนมานนบเปนตนทนทไมกอ
ใหเกดมลคา (Non-value added cost) และผประกอบการตองแบกรบภาระตนทนเหลาน ซ งเปนสวน
สำาคญในการทำาใหตนทนการประกอบการสงขน
แตอยางไรกตาม การบรหารการรขนสงเทยวกลบ ในปจจบนยงไมสามารถด ำาเนนการไดอยางม
ประสทธภาพมากนกเนองจากไมทราบปรมาณความตองการในการขนสงสนคา รวมถงจดหมายปลายทางของ
สนคา ทสำาคญปรมาณความตองการการขนสงสนคาระหวางตนทางและปลายทางมกจะมปรมาณไมเทากน
ภาพแสดงการบรหารแบบ TMS เพอลดปญหาการวงรถเทยวเปลา
การบรหารการจดสงเทยวกลบจะประสบความสำาเรจหรอไม ขนอยกบการบรหารดานขอมลขาวสาร
(Information flow) ซงกลมผประกอบการจะตองมการใหความรวมมอ การวางแผน การพยากรณความ
ตองการ รวมถงการเตมเตมสนคา (Collaborative planning forecasting and replenishment: CPFR)
กลยทธการใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยในการลดตนทนโลจสตกส และการเพมประสทธภาพ
ในการขนสง คอ ระบบบรหารจดการการขนสงสนคา (Transportation management system;
TMS) ซงเปนเครองมอในการวางแผนการขนสง เพอใหบรรลเปาหมายของธรกจการขนสง ซงกคอ ความ
รวดเรวและตนทนทประหยดทสด องคประกอบของระบบ TMS คอ การบรหารการจดการดานขนสง
(Transportation manager) ซงมหนาทในการวางแผนการดำาเนนงานขนสงและอกองคประกอบหนง คอ
การเพมประสทธภาพในการขนสง (Transportation optimizer) มหนาทชวยการตดสนใจในเร องการ
บรรทกสนคาและการจดวางเสนทางใหมประสทธภาพสงสดภายใตขอจำากดตางๆ
การทำางานของระบบ TMS จะครอบคลมตงแตการจดการใบสงสนคา การเลอกเสนทางทประหยด
ทสด (Routing) การใชรถอยางมประสทธภาพ (Utilization) การจดตารางเดนรถ (Scheduling) การ
จดสนคาขนรถแตละคน (Loading) ลวนแลวแตเปนงานทตองใชเวลาในการวางแผนคอนขางมาก หาก
ตองการใหตนทนคาขนสงตำาสด ดงนนระบบวางแผนการจดสงสนคาจงเขามาชวยทำาใหผวางแผนสามารถ
วางแผนการจดสงสนคาไดอยางรวดเรวโดยอาศยขอมลจากระบบตดตามยานพาหนะอตโนมตดวยระบบ
ดาวเท ยมบอกต ำาแหน ง (Automatic vehicle location system; AVLS) และขอม ลอ น ๆ ท
เกยวของ
TMS จะประกอบดวยฐานขอมลทสำาคญ เชน
1) เสนทางการวงรถบรรทก เชน แผนท GPS จดจอดพกกรถ ทางอนตราย การจราจร เปนตน
2) กองรถบรรทก เชน ขนาด ประเภท อตราการใชเชอเพลง ระยะทางวงทเหมาะสม สำาหรบรถแตละ
คน แตละประเภท เปนตน
3) พนกงานขบรถ เชน ประเภทใบขบข เสนทางทชำานาญ ชวงเวลาททำางานได อตราคาจาง เปนตน
4) ขอจำากดดานกฎหมาย เชน ระเบยบราชการสำาหรบสนคา/รถบางประเภท เสนทางบางเสนทาง การ
ขบรถใหตรงประเภทใบขบข เปนตน
5) จดหลกและสถานทแวะรบและสงสนคา เชน โรงงานลกคา ศนยกระจายสนคาของลกคา ทาเรอ ทา
อากาศยาน ดานศลกากรตามชายแดน เปนตน
6) ระบบการรบคำาสงจากลกคา เชน ประเภทสนคา จำานวน ตนทาง-ปลายทาง เวลานดหมาย เปนตน
การเลอกใชระบบ TMS ตองคำานงถงความสามารถในการลดคาใชจาย เวลาในการเดนทาง และความ
ปลอดภยเปนหลก ทงนตองพจารณารวมถงการเชอมโยงขอมลไปยงระบบงานอนๆ ทเกยวของดวยเพอ
ความถกตองของผลลพธทไดและความสามารถในการใชงานไดจรง ดงนนการเลอกใชระบบเทคโนโลย
สารสนเทศ สำาหรบ งานโลจสตกส (E-logistics) ปจจยทบรษทควรใชในการพจารณาในการตดสนใจลงทน
ซอฟแวรนนควรพจารณาตามหวขอตอไปน
1. สามารถปองกนหรอลดขอผดพลาดทเกดจากมนษย (Human error)
2. ทำาในสงทมนษยทำาไมไดหรอทำาไดแตใชเวลานานมาก เชน การประมวลผลขอมลตางๆ
3. ทำาใหงานเรวขน สะดวกขน และงายขน
4. การเพมมลคาและความไดเปรยบทางธรกจ จากการใชระบบ เพราะจะเพมความถกตองของขอมล
และเพมความรวดเรวในการตดตามงาน
5. ความสามารถการแกไขซอฟแวรดวยตนเอง
6. ความสามารถในการบำารงรกษาซอฟแวร
7. ตนทนในการเปนเจาของระบบเทคโนโลยสารสนเทศ
8. ความเขากนไดของซอฟแวรกบระบบการทำางานขององคกร
หากผประกอบการสามารถนำาระบบการบรหารการจดการขนสงทมประสทธภาพมาใชในกจกรรมการ
ขนสงขององคกร จะทำาใหองคกรของผประกอบการสามารถบรรลองคประกอบของการสงมอบแบบ 5Rs
Delivery ดงน
1. Right Place : สงมอบตรงสถานท
2. Right Time : ตรงเวลาทลกคาตองการ
3. Right Quantity : ตรงตามปรมาณทลกคาตองการ
4. Right Quality : สนคาตรงตามคณภาพทตกลง
5. Right Cost : การสงสนคาตามราคาทแขงขน
ถาองคกรของคณสามารถบรรลการสงมอบแบบ 5Rs Delivery จะทำาใหเกด JIT: Just in Time
คอ การสงมอบแบบทนเวลา ถกตอง ถกสถานท ตรงตามความตองการภายใตตนทนทแขงขน เพอให“ ”
องคกรมการพฒนาประสทธภาพการขนสงอยางตอเนอง สงทผบรหารตองตรวจตดตามโดยตลอดคอ
ประสทธภาพในการปฏบตงานในการจดสงสนคาและบรการ โดยองคกรควรมการก ำาหนด ดชนวดผลการ
ปฏบตงาน (Key performance indicator: KPI) ซง KPI ทนยมใชวดประสทธภาพการปฏบตงานดาน
การขนสง ไดแก
1. On-Time Deliveries 2. Damage 3. Demurrage (Delay) 4. Assessorial (Evaluation) 5. Appointments 6. Freight Bill Accuracy
ในการกำาหนด KPI สงทตองคำานงถงเสมอคอ ควรจะวดใหครบทกมตของโลจสตกส มใชวดเฉพาะ
ดานตนทนเพยงอยางเดยว ดงนนการกำาหนด KPI ทด ตองครอบคลมในเร องตางๆ ดงน Flexibility,
Efficiency, Ability และ Responsiveness และทสำาคญอยางยงทไมควรลม คอ ความปลอดภยในการ
ขนสง
บรรณานกรม
1. “About UPS Logistics Technologies” http: www.amrasia.com/elogistics.aspx2. ธนต โสรตน ฝาวกฤตนำามนแพงอยางไรสำาหรบธรกจขนสง “ ” http: www.v-servegroup.com