รายงานฉบบสมบรณ

ปจจยทนทางสงคมตอความยงยนของกองทนหมบานฯ Social Capital and Microfinance Sustainability: Evidence from Thailand’s 70,000 Village Funds (โครงการวจยการประเมนนโยบายสาธารณะดานสงคมทมความสาคญ)

โดย

สทธาภา อมรววฒน และเกยรตพงศ อรยปรชญา

ไดรบการสนบสนนจาก แผนงานพฒนานโยบายสาธารณะเพอคณภาพชวตทด สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

และ มลนธสาธารณสขแหงชาต (มสช.)

สงหาคม 2549

กตตกรรมประกาศ

คณะผวจยขอขอบคณนกวชาการและบคลากรจากหลายหนวยงานทกรณาใหคาปรกษาแนะนา ทาใหงานวจยนสาเรจลลวง โดยเฉพาะอยางยง ดร. อมมาร สยามวาลา ดร.ไพโรจน วงศวภานนท ดร. สมเกยรต ตงกจวานชย ดร. สมชย จตสชน และดร. สพจน จนอนนตธรรม สาหรบความรและคาแนะนาในประเดนของการวจย และความชวยเหลอทางเทคนคทสาคญ มลนธสาธารณสขแหงชาตทใหการสนบสนนทางการเงน สานกงานสถตแหงชาตสาหรบฐานขอมลและคาแนะนาในการวเคราะหขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน ทงน คณะผวจยตองขอขอบคณ คณสวสา อรยปรชญา คณนลน ฉตรโชตธรรม คณธบด สรสวด และคณวาทน สาราญจตร สาหรบความทมเทในการเปนผชวยวจย ขอขอบคณเจาหนาทและเพอนรวมงานทกทานทกรณาอานวยความสะดวกในการทาโครงการน

นอกจากน คณะผวจยขอขอบคณผทรงคณวฒทกทานทใหขอคดเหนทเปนประโยชนอยางยงตอโครงการวจย ในงานสมมนาทมลนธสาธารณสขแหงชาต สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย และคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ความคดเหนและขอเสนอแนะ รวมถงความผดพลาดประการใดในงานวจยน เปนของคณะผวจยเทานน มใชของหนวยงานทคณะผวจยสงกด

i

บทคดยอ

2544 ในป รฐบาลไทยไดรเรมโครงการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต โดยมอบเงน 1 ลานบาท ใหแตละหมบานทวประเทศ ซงมจานวนกวาเจดหมนหมบาน จากนนใหแตละหมบานเลอกคณะกรรมการเพอทาหนาทจดสรรสนเชอไปสสมาชกในหมบาน โครงการกองทนหมบานฯ นถอไดวาเปนหนงในโครงการทางการเงนระดบฐานราก (Microfinance) ซงขยายการเขาถงประชากรอยางทวถงทสดในโลก และนาศกษาในการทแตละหมบานเปนเจาของกองทน และรบผดชอบในการบรหารจดการกองทนดวยตนเอง การวางกรอบการดาเนนงานและขนาดของโครงการกองทนหมบานฯ แสดงใหเหนถงโอกาสใหมๆ ในการศกษาการทางานของสถาบนการเงนระดบฐานรากในบรบททางสงคมระดบหมบาน งานวจยนมไดมงหมายเพอประเมนความสามารถในการดาเนนงานของกองทนหมบานฯ ทกดาน แตเนนศกษาวาความยงยนของกองทนหมบานฯ นนขนอยกบทนทางสงคมหรอไม โดยนยามทนสงคมวาเปนความสามารถของแตละครวเรอนในการมปฏสมพนธ ซอขายแลกเปลยน และรวมมอกน เพอใหเกดผลประโยชนทางเศรษฐกจ ความรวมมอในระดบหมบานดงกลาวขนอยกบปจจยทนสงคมในระดบครวเรอน ดงนนคณะผวจย จงสรางตวบงชความยงยนของกองทนหมบานฯ ในระดบครวเรอน โดยใชขอมลภาคตดขวาง (Cross-section) จากการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนโดยสานกงานสถตแหงชาต ซงประกอบดวยความลาชาในการชาระหนและการกจากแหลงอนเพอมาชาระหนกองทน จากการวเคราะหทางเศรษฐมต พบวา ตวบงชทนสงคม เชน ความเปนเจาของทอยอาศย ระดบการศกษา รายจายทเปนสงของแกบคคลภายนอกครวเรอน การใหเงนบรจาค การทาบญ และรายจายในการประกอบพธกรรมตางๆ รวมถงความเชอมโยงทางประชากรศาสตรทงในระดบครวเรอนและระดบหมบานมนยสาคญตอความยงยนของกองทนหมบานฯ โดยควบคมปจจยอนๆ เชน ภยแลง อตราดอกเบย วตถประสงคของการกยม และปจจยทางเศรษฐสงคมอนๆ นอกจากนยงพบวา มความสมพนธระหวางทนสงคมในระดบครวเรอนกบระดบหมบาน ซงสอดคลองกบทฤษฎ ผลการศกษาสรปไดวา ทนสงคมมบทบาทในการสงเสรมความยงยนของกองทนหมบานฯ แตในบางกรณอาจเออใหบางกลมมการชาระหนกองทนลาชา จากหลกฐานซงแสดงใหเหนวา การปลอยใหหมบานบรหารกองทนดวยตนเองโดยปราศจากความชวยเหลอจากภายนอกอาจไมเพยงพอทจะนาไปสความยงยนของกองทน งานวจยน จงไดเสนอมาตรการเพอสงเสรมความสามารถของแตละหมบานในการบรหารกองทนดวยตนเอง

ii

สารบญ

กตตกรรมประกาศ ........................................................................................................... i บทคดยอ ........................................................................................................................... ii

บทนา ........................................................................................................................... 1 1. วรรณกรรมปรทศน........................................................................................................ 6 2.

กฎระเบยบของโครงการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต .................................... 3 การวดผลการดาเนนงานของโครงการกองทนหมบานฯ (Measuring Village Fund Performance) .............................................................................................................. 8

3.

การวดทางตรงจากการสอบถามครวเรอน ...................................................................... 8 การวดทางออมดานอายสนเชอ ..................................................................................... 10 4. การวดทนสงคม (Measuring Social Capital) ................................................................ 15 5. วธดาเนนการวจย (Methodology).................................................................................. 18 6. ผลการวจย (Results) .................................................................................................... 20 7. บทสรป ......................................................................................................................... 22 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย............................................................................................... 22

ขอเสนอแนะสาหรบงานศกษาตอไป .............................................................................. 23 เอกสารอางอง ............................................................................................................... 25 8.

ภาคผนวก........................................................................................................................... 27

iii

1. บทนา

ในป 2544 รฐบาลไทยไดรเรมโครงการกองทนหมบาน และชมชนเมองแหงชาตโดยมอบเงน 1 ลานบาท ใหแตละหมบานทวประเทศ ซงมจานวนประมาณ 7 หมนหมบาน จากนนแตละหมบานเลอกคณะกรรมการเพอทาหนาทจดสรรสนเชอไปสสมาชกในหมบาน โครงการกองทนหมบานฯ นถอไดวาเปนหนงในโครงการทางการเงนระดบฐานราก (Microfinance) ซงขยายการเขาถงประชากรอยางทวถงทสดในโลก และนาศกษาในการทแตละหมบานเปนเจาของกองทนและรบผดชอบในการบรหารจดการกองทนดวยตนเอง การวางกรอบการดาเนนงานและขนาดของโครงการกองทนหมบานฯ แสดงใหเหนถงโอกาสใหมๆ ในการศกษาการทางานของสถาบนการเงนระดบฐานรากในบรบททางสงคมระดบหมบาน งานวจยนจงตงคาถามวาความยงยนของกองทนหมบานฯ ขนกบทนสงคมหรอไม โดยนยามทนสงคมวาเปนความสามารถของแตละครวเรอนในการมปฏสมพนธ ซอขายแลกเปลยน และรวมมอกน เพอใหเกดผลประโยชนทางเศรษฐกจ กองทนหมบานฯ ไดรบการยอมรบอยางกวางขวางจากหมบานตางๆ แตกยงมการโตเถยงกนอยางตอเนองในประเดนความสาเรจของกองทนหมบานฯ โดยใชหลกฐานเชง Anecdote หรอกรณศกษา ซงไมสามารถใชตความในระดบประเทศได นอกจากน นยามความสาเรจของกองทนหมบานฯ กยงมความแตกตาง คลมเครอ และไมสามารถวดได จากความไมสนสดของการโตแยง งานวจยนจงใชการวเคราะหเชงปรมาณเพอทาความเขาใจกองทนหมบานฯ การวดความสาเรจของกองทนหมบานฯ ทแทจรงควรวดจากสขภาวะครวเรอน (Welfare) ในระยะยาว แตการวดสขภาวะดงกลาวนเปนสงททาไดยากหากปราศจากขอมลอนกรมเวลาแบบใชตวอยางซา (Panel Data) ทเกบรวบรวมมาเปนระยะเวลายาวนานและครบถวน 1 เพราะฉะนน คณะผวจยจงกาหนดขอบเขตการศกษาเฉพาะความยงยน (Sustainability) ของกองทนหมบานฯ เนองจาก ความยงยนเปนรากฐานของสขภาวะในระยะยาว และนาจะเปนตวบงชทสาคญถงความสาเรจของกองทนหมบานฯ

หลายกรณศกษา รวมทงการสมภาษณครวเรอนใน 4 หมบานของจงหวดฉะเชงเทรา โดยคณะวจย กลาววาตวขบเคลอนสความสาเรจของกองทนหมบานฯ ทสาคญ คอ (1) คณภาพของคณะกรรมการ และ (2) แรงกดดนภายในชมชน อยางไรกด คาถามทสาคญกวานน คอเหตใดบางหมบานจงสามารถคดเลอกคณะกรรมการทมคณภาพหรอสรางแรงกดดนทางชมชนทมประสทธภาพสงกวาหมบานอนได เนองจากแตละหมบานมอสระในการเลอกคณะกรรมการกองทนดวยตนเอง คณะกรรมการทมคณภาพและแรงกดดนทางชมชนทมประสทธภาพนาจะสะทอนถง

1 Kaboski and Townsend (2005).

1

ใชหลกการของ “ทนทางสงคม” มาอธบายได คณะผวจยใชขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนของสานกงานสถต

2แหงชาต เปนขอมลดบในการวเคราะหความสมพนธระหวางความยงยนของกองทนและทนสงคม เนองจากขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนนเปนขอมลทสมตวอยางครวเรอนเพอเสนอผลระดบประเทศทถกตองตามหลกการทางสถต ทงน งานวจยตองการดภาพรวมของโครงการกองทนหมบานฯ โดยมไดมงศกษาเปนกรณศกษาทเจาะเพยงกองทนหมบานฯ บางกองทนเทานน คณะผวจยพบวา ดชนทนสงคม ไดแก ความเปนเจาของทอยอาศย ระดบการศกษา คาใชจายทเปนสงของแกบคคลภายนอกครวเรอน การใหเงนบรจาค การทาบญ และรายจายในการประกอบพธกรรมตางๆ รวมถงความเชอมโยงทางประชากรศาสตรในระดบครวเรอน และระดบหมบานมนยสาคญตอความยงยนของกองทนหมบานฯ โดยควบคมปจจยอนๆ เชน ภยแลง อตราดอกเบย วตถประสงคของการกยม และปจจยทางการเศรษฐสงคมอนๆ คณะผวจยพบวา มความสมพนธระหวางทนสงคมในระดบครวเรอนและระดบหมบานซงสอดคลองกบทฤษฎ ผลการศกษาสรปไดวา ทนสงคมมบทบาทในการสงเสรมความยงยนของกองทนหมบานฯ แตในบางกรณอาจเออใหบางกลมมการชาระหนกองทนลาชา นอกจากน จากหลกฐานซงแสดงใหเหนวา การปลอยใหหมบานบรหารกองทนดวยตนเองโดยปราศจากความชวยเหลอจากภายนอกอาจไมเพยงพอทจะนาไปสความยงยนของกองทน งานวจยจงไดเสนอมาตรการเพอสงเสรมความสามารถของแตละหมบานในการบรหารกองทนดวยตนเอง อยางไรกด งานวจยมไดมงเนนทนโยบายทนสงคม เนองจากววฒนาการของทนสงคมเปนกระบวนการทอาศยระยะเวลายาวนาน และยงเปนเรองทยงไมมการวจยอยางลกซง

งานวจยชนน แบงออกเปน 7 สวน ไดแก (1) ทมาและความสาคญของงานวจย รวมถงรายละเอยดของโครงการกองทนหมบานฯ (2) วรรณกรรมปรทศน ซงกลาวถงงานวจยดานทนสงคมและองคกรการเงนระดบฐาน

รากทมความเกยวของกบงานวจยน (3) การวดความยงยนของกองทนหมบานฯ ซงสะทอนจากการชาระคนหนกองทนลาชา

โดยการวดทางตรงจากการสอบถามครวเรอนและการวดทางออมโดยคานวณระยะเวลาของสนเชอ การกจากแหลงอนเพอชาระหนกองทน (Refinancing) และการเขาถงกองทนของครวเรอน

(4) การสรางตวบงชทนสงคม

2 ภาคผนวก ก - การสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน

2

(5) การวเคราะหเชงเศรษฐมตเพอวเคราะหความสมพนธระหวางความยงยนของกองทนหมบานฯ และทนสงคม

(6) ผลจากการวเคราะหเชงเศรษฐมต(7) บทสรป ขอเสนอแนะเชงนโยบาย และขอเสนอแนะสาหรบงานศกษาตอไป

กฎระเบยบของโครงการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต

กองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต (กองทนหมบานฯ ) คอกองทนทเกดขนตามนโยบายของรฐบาลทแถลงตอรฐสภา เมอวนท 26 กมภาพนธ 2544 เพอทาหนาทเปนแหลงเงนทนหมนเวยนในระดบหมบานและชมชนเมอง โดยมจดประสงคหลกคอ การเสรมสรางกระบวนการพงพาตนเองของหมบานและชมชนเมองในดานของการเรยนร การสรางและการพฒนาความคดรเรมเพอการแกปญหา รวมทงเสรมสรางศกยภาพและความเขมแขงทางดานเศรษฐกจและสงคมของประชาชนในหมบานและชมชนเมอง นอกจากน ยงเปนการสงเสรมการพฒนาประชาธปไตยพนฐานโดยการกระจายอานาจใหแกทองถน

รฐบาลไดแตงตงคณะกรรมการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต (กทบ.) ซง

ประกอบไปดวยคณะกรรมการผทรงคณวฒ 30 คน และอยภายใตความดแลของเลขาธการสานกนายกรฐมนตร โดย กทบ.มอานาจหนาทในการกาหนดนโยบาย และแนวทางการบรหารกองทนหมบานฯ รวมทงจดหาเงนทนของกองทนหมบานฯ และจดสรรเงนใหแกกองทนหมบานฯ นอกจากนยงมการจดตงสานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต (สทบ.) ขนเพอเปนสานกงานใหญในการดาเนนการตางๆ ของกองทนหมบานฯ เงนทนขนตนของโครงการคอเงนกจากธนาคารออมสน และตอมาจงมการจดสรรงบประมาณของรฐบาลเพอชาระคนเงนกและสมทบโครงการ

เปาหมายของโครงการคอหมบานและชมชนเมองรวมทงสนประมาณ 70,865 หมบาน

และ 4,000 ชมชนเมอง ซงตองการงบประมาณราว 7 หมน 5 พนลานบาท สาหรบระเบยบเกยวกบการบรหารกองทนหมบานฯ คณะกรรมการ กทบ. เหนชอบใหนาระเบยบคณะกรรมการกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาตวาดวยการจดตงและบรหารกองทนแหงชาต พ.ศ. 2544 ซงระบถงวตถประสงค หลกการ และ รปแบบการบรหารจดการกองทนหมบานและชมชนเมองในทกระดบ ตงแตระดบประเทศ จงหวด อาเภอ ตาบล และหมบาน รวมถงขอบงคบตางๆ เชน การประเมนความพรอม การเลอกคณะกรรมการกองทนหมบานฯ คณสมบตและหนาทของคณะกรรมการกองทนหมบานฯ เงอนไขการเปนสมาชกกองทนหมบานฯ กฎเกณฑในการกยม และการทาบญชของแตละหมบานหรอชมชนเมองมาใชบงคบ

3

จากรายงานผลการดาเนนงานของสานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต ณ วนท 26 พฤศจกายน พ.ศ. 2545 จานวนหมบานและชมชนเมองทขออนมตจดตงกองทนหมบานฯ มทงสน 74,215 หมบานและชมชนเมอง โดย 73,941 หมบานและชมชนเมองไดรบการอนมตจดตงเปนกองทนหมบานฯ พรอมทงไดรบการโอนเงนเขาบญช กองทนหมบานฯ ละ 1 ลานบาท ซงคดเปนรอยละ 97.87 ของจานวน 75,547 หมบานและชมชนเมองเปาหมาย ณ วนท 10 กมภาพนธ พ.ศ. 2549 จานวนหมบานเปาหมายไดเพมขนเปน 78,829 หมบานและชมชนเมอง เนองจากการเพมจานวนของหมบานทถกกอตงขนใหม ทงน หมบานและชมชนเมองทไดรบการโอนเงนเขาบญชมจานวนทงสน 77,508 หมบานและชมชนเมอง ซงคดเปนรอยละ 98.32 ของจานวนเปาหมาย

กอนการจดตงกองทนหมบานฯ แตละหมบานหรอชมชนเมองจะตองคดเลอกคณะ กรรมการขนมาเปนอนดบแรก เพอทาหนาทรบผดชอบการบรหารจดการกองทน และมอานาจในการอนมตการกยม การคดเลอกคณะกรรมการกองทนหมบานฯ นนจะดาเนนการภายใตระบอบประชาธปไตย โดยใหสมาชกทกคนของหมบานหรอชมชนเมองมสทธในการคดเลอก คณะ กรรมการกองทนหมบานฯ ประกอบไปดวยกรรมการผทรงคณวฒจานวน 15 คนซงตองเปนบคคลทมความร ความสามารถ ประสบการณ และมความรบผดชอบทจะบรหารจดการกองทน รวมทงมคณสมบตพนฐานตามกฎหมายกาหนด เชน บรรลนตภาวะ ไมเคยไดรบโทษจาคก ไมเปนบคคลลมละลาย เปนตน

กรรมการกองทนมวาระอยในตาแหนงคราวละ 2 ป และอาจไดรบแตงตงอกไดแตไมเกน 2 วาระตดกนในกรณทกรรมการพนจากตาแหนงกอนวาระ สามารถแตงตงกรรมการผทรงคณวฒแทนโดยใหมวาระการดารงตาแหนงเทากบวาระทเหลออยของกรรมการทพนจากตาแหนง

เมอจดตงคณะกรรมการขนแลว หมบานหรอชมชนเมองตองเปดบญชเงนฝาก พรอมทง

ทาเรองขอขนทะเบยนเปนกองทนหมบานฯ กบธนาคารออมสนหรอธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) ในระหวางกระบวนการดงกลาว ธนาคารจะประเมนศกยภาพและความพรอมของหมบานหรอชมชนเมองกอนการอนมตแตงตงเปนกองทนหมบานฯ ซงหากไดรบอนมตแลว จะไดรบการโอนเงน 1 ลานบาทภายใน 30 วนหลงการอนมต

เงนกจากกองทนเปนแหลงเงนทนหมนเวยนเพอ (1) พฒนาอาชพ (2) สรางงาน (3)

สรางหรอเพมรายได (4) ลดรายจาย (5) บรรเทาเหตฉกเฉนและจาเปนเรงดวน (6) สรางกองทนสวสดการสงคมสาหรบประชาชนในหมบานและชมชนเมอง ในการขอกยมเงนกองทนหมบานฯ ผกจะตองมบคคลคาประกน 2 คน และกไดไมเกน 20,000 บาทตอราย หากสมาชกรายใดมความจาเปนจะขอขยายวงเงนก จะตองใหทประชมสมาชกเหนชอบ และอนมตวงเงนสงสดไดไมเกน 50,000 บาทตอราย

4

สาหรบการกเงนฉกเฉน คณะกรรมการสามารถอนมตเงนกในวงเงนสงกวาไดโดยพจารณาตามความเหมาะสมและความจาเปน ซงอาจเรยกหลกทรพยหรอบคคลคาประกนไดตามแตกฎระเบยบทคณะกรรมการกาหนดไว ทงน ในบางหมบานมการกาหนดเพดานเงนกไวท 100,000 บาท ในกรณใหกฉกเฉน

การชาระคนเงนกผกตองชาระทธนาคารดวยตนเอง ซงทางธนาคารจะคานวณดอกเบยทถกตองให จากนน ผกจงนาหลกฐานการชาระหนไปใหคณะกรรมการกองทนเพอจดบนทกและหกออกจากบญช ทงนผกมระยะเวลาในการชาระคนเงนกไมเกน 1 ป นบแตวนททาสญญา หรอภายในระยะเวลาทคณะกรรมการเหนสมควร

ผลตอบแทนจากเงนกองทนหมบานฯ จะถกจดสรรตามสวนสาหรบจดประสงคตางๆ ไดแก เงนปนผลผถอหนและสมาชก คาตอบแทนคณะกรรมการ เงนสบทบเขากองทน และกจกรรมดานสวสดการหมบาน เชน ทนการศกษา เปนตน ซงการจดสรรผลประโยชนนจะเปนไปตามความเหนชอบของหมบานหรอชมชนเมองนนๆ

การประเมนประสทธภาพกองทนหมบานฯ มการใชเกณฑตางๆ เพอจดอนดบมาตรฐานกองทนหมบานฯ (A, AA, AAA) ตามความสามารถของการบรหารจดการ กองทนทไดมาตรฐาน AAA นน จะสามารถขอเพมวงเงนไดอก 100,000 บาท จากธนาคารกรงไทย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร หรอธนาคารออมสน การจดอนดบมาตรฐานกองทนหมบานฯ มรายละเอยด ดงน

ประเดน มาตรฐาน AAA มาตรฐาน AA มาตรฐาน A

1. ดานเงนทน ชาระคนตากวารอยละชาระคนรอยละ 90 ขนไป ชาระคนรอยละ 70-90

- เงนก

70 - เงนออม ออมสมาเสมอรอยละ 80 ขนไป ออมสมาเสมอรอยละ 60-80 ออมตากวารอยละ 802. ผลประกอบการ กาไร เทาทน ขาดทน

-มกองทนสวสดการและมการเบกจาย

-มกองทนสวสดการแตยงไมมการเบกจาย

-ไมมกองทนสวสดการ - มสมาชกลดลง

- มสมาชกเพมขน 3. ดานสงคม - มสมาชกเทาเดม - สมาชกรอยละ 60 เขา

รวมในกจกรรมกองทนหมบานฯ

- สมาชกรอยละ 90 มสวนรวมในกจกรรมกองทนหมบานฯ

- สมาชกรอยละ 75 เขารวมในกจกรรมกองทนหมบานฯ

4. การใชเงนตามวตถประสงคของนโยบาย

สมาชกรอยละ 80 ขนไป สมาชกรอยละ 70-80 สมาชกตากวารอยละ 70

ทมา: สานกงานกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต

5

2. วรรณกรรมปรทศน

แนวคดทนสงคมเปนแนวคดซงมประวตศาสตรอนยาวนานในแวดวงรฐศาสตร สงคมศาสตร และ เมอไมนานมาน ในแวดวงเศรษฐศาสตร ตงแตชวงตนศตวรรษท 19 นกปรชญาสมยใหมหลายทาน เชน James Madison (1787) Alexis de Tocqueville (1835) และนกเขยนทานอนๆ ในสาขาวชารฐศาสตรอเมรกน ไดใชแนวคดทนสงคม ในการอภปรายถงความสมพนธระหวางการดาเนนชวตของพหสงคม (Pluralism) กบประชาธปไตย อยางไรกตาม แนวคดนเพงไดรบความสนใจมากขนในแวดวงวชาการเศรษฐศาสตรเมอไมนานมานโดย Jane Jacobs (1961) Pierre Bourdieu (1983) James C. Coleman (1990) และ Robert D. Putnam (1993, 2000) ผซงทาใหแนวคดนไดรบการยอมรบอยางกวางขวาง เมอ Putnam เสนอวาการเสอมลงของทนสงคมเปนสาเหตททาใหการมสวนรวมในระบอบประชาธปไตยในสหรฐอเมรกาตกตาไปดวย นอกจากน บทความของ Putnam et al. (1993) ยงพบวามความสมพนธระหวางการมสวนรวมของพลเมองกบคณภาพของรฐบาล ในจงหวดตางๆ ของประเทศอตาล นกสงคมศาสตรอยางเชน Granovetter (1985) ไดขยายความเขาใจในแนวคดทนสงคมใหกวางขนวา ทนสงคมเปนสงซงฝงรากลกอยในเครอขายของสงคม และเมอไมนานมาน นกเศรษฐศาสตรจงไดตระหนกถงความสาคญของทนสงคมในการอธบายถงผลลพธทางเศรษฐกจตางๆ ทเกดขน

การวดทนสงคมเปนสงททาทายอยางมากสาหรบการวเคราะหเชงเศรษฐศาสตร Steven N. Durlauf and Marcel Fafchamps (2004) ไดสารวจแนวคดตางๆ ซงกระตนใหเกดงานเขยนเกยวกบทนสงคม และความพยายามในการสรางแบบจาลองของทนสงคมโดยอาศยทฤษฎเชงเศรษฐศาสตร รวมไปถงแบบจาลองเศรษฐมตเพอวดมลคาของทนสงคม งานศกษาตางๆ ชใหเหนวาทนสงคมสามารถเพมขดการพฒนาดานเศรษฐกจไดโดยการสงเสรมใหเกดการรวมกลมกนแกปญหา ในขณะเดยวกน ทนสงคมสามารถกอใหเกดการแบงพรรคแบงพวกในสงคม โดยอาจสราง “กลม” ขนมาและมการลงโทษบคคลซงไมไดอยในกลมนนๆ ดงนนทนสงคมจงอาจสงผลทไมพงประสงคตอความยตธรรมและประสทธภาพของสงคม การวเคราะหทนสงคมในเชงปรมาณมกเนนทการวเคราะหสวนประกอบทางสงคมทมผลตอการตดสนใจของบคคลและพฤตกรรมในระดบกลมชน ดงสรปในงานของ Gleaser, Laibson and Sacerdote (2002) และ Krishna and Shrader (2000) ขณะท Sobel (2002) วเคราะหโดยใชทฤษฎเกม ซงมสมมตฐานวาปฏสมพนธทางสงคมนนขนอยกบโครงสรางเครอขาย โดยใหเหตผลวาเครอขายชวยเสรมสรางประสทธภาพในการบงคบใหมความรวมมอในกลมชน ดงนนบคคลซงมความเชอมโยงกบหลายๆ เครอขาย จงสามารถเกบเกยวผลตอบแทนสงสดแตเพยงผเดยวจากการขยายเครอขาย นอกจากน Sobel ยงชใหเหนวาจากกรอบแนวคดทฤษฎเกม ทนสงคมทสงไมจาเปนทจะนาไปสผลลพธทมความรวมมอในสงคมเสมอไป

6

แนวคดทนสงคมไดรบความนยมในสาขาของ Microfinance สถาบนการเงนดาน Microfinance โดยทวไปแลว จะเปนองคกรจดหาเงนทนในกลมลกคาทมความเสยงสง ขาดระเบยบการจดการและการรองรบดานกฎหมายทเพยงพอ นกปฏบตหลายคนเชอวาทนสงคมจะสามารถแกปญหาของการขาดตลาดสนเชออนเนองมาจากการมสถาบนทออนแอได สถาบนการเงนดาน Microfinance หลายแหงจงไดจดกจกรรมทางสงคมตางๆ ซงมตนทนและภาระในการบรหารจดการสง เชน การประชมรายสปดาห เพอสงเสรมความสมพนธทางสงคมระหวางสมาชกและความสามารถในการประกอบธรกจของผก Jonathan Morduch (1999) ใหเหตผลวา ลกษณะพเศษของสถาบน Microfinance คอการใหกลมตางๆในสงคมเปนผกลนกรองและตดตามดแลการก การอาศยความเสยงจากการปราศจากแหลงกอนเพอจงใจใหชาระหน และการสรางสงทดแทนหลกคาประกน อยางเชน การประกนตวเองของผกในกรณการผดสญญา แนวคดนไดรบการสนบสนนจาก Dean Karlan (2003; 2005) ซงพบวาทนสงคมซงวดดวยความใกลเคยงทางภมศาสตร (Geographic proximity) และความคลายคลงทางวฒนธรรม (Cultural similarity) ทาใหมการผดสญญานอยลงและมการออมเพมขน เนองจากการตดตามตรวจสอบทดขนหรอการบงคบของสญญากยมแบบรวมกลม นอกจากน หลกฐานจาก FINCO-Peru ซงเปนองคกร Microfinance ขนาดใหญ แสดงใหเหนวาทนสงคมชวยใหสมาชกสามารถแยกแยะความแตกตางระหวางการผดสญญาจากความตงใจกบการผดสญญาจากความจาเปนทไมคาดคดมากอน ผลทตามมากคอ อตราการชาระคนสงขนควบคไปกบความยงยนของกองทน

7

3. การวดผลการดาเนนงานของโครงการกองทนหมบานฯ (Measuring Village Fund Performance)

คณะผวจยวดผลการดาเนนงานของโครงการกองทนหมบานฯ โดยพจารณาจากความยงยนของโครงการ ซงนยามวาเปนความสามารถในการดาเนนงานในอนาคตไดอยางตอเนอง ดงนน จงใชการชาระคนลาชาเปนตวบงชถงปญหาหนสน ดชนปญหาหนสนตามรายงานซงไดรบมาโดยตรงจากขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2547 ของสานกงานสถตแหงชาตม 2 ประเภท คอการชาระเกนกาหนดและการกยมเพอชาระหน นอกจากน คณะผวจยไดคานวณ อายสนเชอกองทนหมบานฯ ของครวเรอน ซงเปนผลตางระหวางวนทไดรบสนเชอกบวนทไดทาการสารวจครวเรอนนนๆ การคานวณนมจดประสงคเพอสรางคาดชนเพอลดความเปนไปไดของการรายงานขอมลการสารวจผดพลาด การวดทางตรงจากการสอบถามครวเรอน

ในขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ.2547 ม 2 คาถามทเกยวกบการชาระคนสนเชอกองทนหมบานฯ ของครวเรอน ไดแก (1) ครวเรอนมการชาระคนสนเชอกองทนหมบานฯ เกนกาหนดหรอไม และ (2) ครวเรอนมการกยมจากแหลงอนมาชาระคนหรอไม3 จากตวอยางครวเรอนแบบถวงนาหนก พบวา รอยละ 7.5 รายงานวามการผดนดชาระคนสนเชอ ในขณะทรอยละ 16.2 กยมจากแหลงอนเพอมาชาระคนสนเชอกองทนหมบานฯ (ตารางท 1) ทงน บางครวเรอนอาจประสบปญหาทง 2 ดาน กลาวคอมการกยมจากแหลงอน รวมทงมการชาระคนลาชาดวย

การรายงานปญหาหนสนแตกตางกนไปตามภมภาคและประเภทของการครอบครองทอยอาศย (รปท 1 และ 2) เปนทนาสงเกตวามากกวาครงของลกหนในกรงเทพฯ สามารถกยมจากแหลงอนเพอชาระคนสนเชอกองทนหมบานฯ และ ดวยเหตน จงไมมการผดนดชาระสนเชอกองทนหมบานฯ ซงมสมมตฐานคอ ลกหนในกรงเทพฯสามารถเขาถงแหลงเงนทนไดมากกวาผทอาศยอยในภมภาคอนๆ ผลการวจยของ Ahlin and Townsend (2002) และ Amornvivat (2006)4 สนบสนนแนวความคดทกลาววาความแตกตางทางภมภาคมผลตออตราการชาระคน อกปจจยทนาสนใจคอความเปนเจาของทอยอาศย ซงในทางทฤษฎ กลมผทเปนเจาของบานจะมทนสงคมสงกวา (Glaeser et al (2002)) จากการสารวจครวเรอน พบวา ผทเปนเจาของบาน (รายการท 1-3 ในรปท 2) แสดงใหเหนถงความสามารถในการกยมเพอชาระหนทสงกวาเมอ

3 คาถามทง 2 มาจาก K16 and K17 ของขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ.2547. 4 Christian Ahlin and Robert Townsend (2002) ศกษาประสทธผลของสนเชอแบบคาประกนรวม joint-liabilityในภมภาคตางๆของประเทศไทย ในขณะท Sutapa Amornvivat (2006) ศกษาการตดสนใจผดนดชาระหนในกลมลกหน ธกส.

8

เทยบกบผทเชาทอยอาศย (รายการท 5-7 ในรปท 2.) แตกลมนกมรายงานการผดนดชาระคนสนเชอกองทนหมบานฯ สงกวากลมผเชาทอยอาศย

ตารางท 1: ปญหาหนสนทครวเรอนรายงาน

กยมจากผใหสนเชออน สดสวนครวเรอนทไดรบสนเชอกองทนหมบานฯ

รวม ไมใช ใช

ไมใช 78.4% 14.1% 92.5% ชาระคนลาชา

ใช 5.4% 2.1% 7.5% รวม 83.8% 16.2% 100.0%

ทมา: สานกงานสถตแหงชาต, ขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2547

รปท 1: ปญหาหนสนทครวเรอนรายงานตามภมภาค

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

1 - Bangkok Metropolis

2 - Central (Exclude 1)

3 - North

4 - Northeast

5 - South

Reg

ion

% of VF borrowers in each region

Overdue Refinancing

ทมา: สานกงานสถตแหงชาต, ขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2547

9

รปท 2: ปญหาหนสนทครวเรอนรายงานตามประเภทการอยอาศย

0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0%

1 - Own dwelling and land

2 - Own dwelling on rented land

3 - Own dwelling on public area

4 - Hire - purchased

5 - Rent

6 - Rent paid by others

7 - Rent free of charge

Hou

sing

Ten

ure

% of VF borrowers in each housing tenure

Overdue Refinancing

ทมา: สานกงานสถตแหงชาต, ขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2547

การวดทางออมดานอายสนเชอ

อายของสนเชอเปนอกตวแปรหนงซงไดนามาเปนตวทดสอบปญหาหนสนทไดกลาวถงในเบองตน โดยอายของสนเชอนคานวณไดจากความแตกตางระหวางวนทไดรบสนเชอกบวนทไดกระทาการสารวจครวเรอนนนๆ ตวแปรสาหรบอายสนเชอกองทนหมบานฯ ของแตละครวเรอน จะอยในขอบเขตระหวาง 0 - 35 เดอน ซงพบวา รอยละ 13 ของครวเรอนทมการกยมทงหมด มอายการกยมทเกน 12 เดอนหรอ 1 ป ซงโดยทวไปแลวจะจดอยในเกณฑทมการผดนดชาระหนทงสน5

มความเปนไปไดทปญหาหนสนมมากกวาทกลาวถง แมวารอยละ 78.4 ของครวเรอน

ซงมการกยมทงหมดจะรายงานวาไมมปญหาหนสน (ตารางท 1) แตคณะผวจยพบวามจานวนมากกวา 1 ใน 8 ของครวเรอนกลมดงกลาวมสนเชอกองทนหมบานฯ ซงมอายมากกวา 1 ป (รปท 4)

การสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนไดรวบรวมสถตการกยมของครวเรอนจากแหลงเงนกอนทนอกเหนอไปจากกองทนหมบานฯ ไวดวย ซงคณะผวจยเชอวาขอมลเหลาน

5 ขอจากดของขอมลจากขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป 2547 คอไมสามารถจาแนกสนเชออาย n เดอนจากการกครงแรก ออกจากสนเชออาย n เดอนทไดรบการปรบสญญาใหม (Rollover) หลายครง.

10

จะสามารถชใหเหนถงธรรมชาตของลกหนกองทนหมบานฯ ในการกยมเพอมาชาระคนสนเชอกองทนหมบานฯ ซงพบวารอยละ 60 ของผกจากกองทนหมบานฯ มการกเงนจากแหลงเงนทนอนดวย ไดแก ธนาคารพาณชย ธนาคารของรฐบาล สถาบนการเงนเฉพาะกจ สหกรณ รวมทงแหลงเงนกนอกระบบ แมวาไมจาเปนเสมอไปทเงนกเหลานจะเปนการกเพอชาระคนหนกองทนหมบานฯ รปท 5 แสดงถงการกระจายตวของอายสนเชอกองทนหมบานฯ ของผกซงมการกจากแหลงเงนทนอน

สงทนาสนใจคอ ในชวงของสนเชอทมอายนอยกวา 2 ป ไมพบตวบงชซงมนยสาคญวา ผกจากกองทนหมบานฯ ไดกจากแหลงอนเพอมาชาระคนหนกองทนหมบานฯ (รปท 6) นอกจากน พบวามการกยมนอกระบบในอตราทเพมขนสงมากสาหรบครวเรอนทมอายสนเชอยาวนานกวา 25 เดอน แนวโนมดงกลาวนควรคาแกการศกษาวาผกยมจากกองทนหมบานฯ จะหนไปกนอกระบบเพอมาชาระหนกองทนหมบานฯ หรอไม เมอพจารณาเปรยบเทยบครวเรอนทมการกยมจากกองทนหมบานฯ ทงหมด พบวา ครวเรอนทแจงวามปญหาหนสนมแนวโนมทจะกยมจากแหลงเงนทนอนมากกวา และการพงพาแหลงเงนกนอกระบบจะสงขนไปตามอายของสนเชอ (รปท 7) นอกจากนพบวา ครวเรอนทแจงวามการกยมจากแหลงเงนทนอน จะทาการกจากแหลงอนทนทเมอสนเชอกองทนหมบานฯ มอายเกน 1 ปหรอ 2 ป ซงชใหเหนวาครวเรอนเหลานมปญหาการกยมซาทหนกกวา (รปท 8) แสดงใหเหนวาแหลงเงนกนอกระบบเปนแหลงเงนทนเพอการกสาหรบชาระหนกองทนหมบานฯ

11

รปท 3: อายสนเชอกองทนหมบานฯ

40.0030.0020.0010.000.00

Loan Age ( interview m - borrowed m)

600,000

500,000

400,000

300,000

200,000

100,000

0

Freq

uenc

y

Mean = 7.8299Std. Dev. = 5.74907N = 6,309,844

ทมา: สานกงานสถตแหงชาต, ขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2547 และการคานวณของคณะผวจย

รปท 4: อายสนเชอกองทนหมบานฯ (เดอน) จากครวเรอนทรายงานวาไมมปญหา

40.0030.0020.0010.000.00

Loan Age ( interview m - borrowed m)

500,000

400,000

300,000

200,000

100,000

0

Freq

uenc

y

Mean = 7.8887Std. Dev. = 5.6962N = 4,944,535

ทมา: สานกงานสถตแหงชาต, ขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2547 และการคานวณของคณะผวจย

12

รปท 5: อายสนเชอกองทนหมบานฯ จากครวเรอนทไมมแหลงทนอน

40.0030.0020.0010.000.00

Loan Age ( interview m - borrowed m)

400,000

300,000

200,000

100,000

0

Freq

uenc

y

Mean = 7.8334Std. Dev. = 5.63173N = 3,766,381

ทมา: สานกงานสถตแหงชาต, ขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2547 และการคานวณของคณะผวจย

รปท 6: ครวเรอนทมแหลงทนอนนอกเหนอไปจากกองทนหมบานฯ (เปน% ของครวเรอนทเปนลกหนกองทนหมบานฯ ทงหมด)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

total other sources inform al loans

HHs with VF

VF loan age (in months)

ทมา: สานกงานสถตแหงชาต, ขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2547และการคานวณของคณะผวจย

13

รปท 7: ครวเรอนทรายงานชาระคนลาชาและกยมจากแหลงอนนอกเหนอไปจากกองทนหมบานฯ (เปน % ของครวเรอนทรายงานวาชาระคนลาชาทงหมด)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

total other sources informal loans

Self-reported Overdue

VF loan age (in months)

ทมา: สานกงานสถตแหงชาต, ขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2547 และการคานวณของคณะผวจย

รปท 8: ครวเรอนทรายงานกยมจากแหลงอนนอกเหนอไปจากกองทนหมบานฯ เพอชาระคน (เปน % ของครวเรอนทรายงานวามการกยมเพอชาระคนทงหมด)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

total other sources informal loans

Self-reported Refinancing

VF loan age (in months)

ทมา: สานกงานสถตแหงชาต, ขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2547 และการคานวณของคณะผวจย

14

4. การวดทนสงคม (Measuring Social Capital)

ตามงานศกษาของ งานวจยนนยามทนสงคมวาเปนลกษณะในระดบปจเจกบคคลGlaeser et al (2002) ทกลาววา ทนสงคมคอลกษณะเฉพาะทางสงคมของปจเจกบคคล ซงประกอบไปดวยทกษะในการตดตอสอสาร และเครอขายความสมพนธกบบคคลอน6 อนจะทาใหบคคลสามารถเกบเกยวผลประโยชนทางเศรษฐกจจากการมปฏสมพนธกบผคนในสงคม นอกจากน Bourdieu (1986) กลาววา ทนสงคมเปนลกษณะของปจเจกบคคลในบรบททางสงคม บคคลสามารถสรางทนสงคมผานทางพฤตกรรมและสามารถใชทนสงคมเพอสรางผลประโยชนทางเศรษฐกจ อยางไรกด โอกาสทจะบรรลผลประโยชนดงกลาวขนอยกบความสมพนธทบคคลมตอเครอขายตางๆ 7 ประโยชนของการนยามในระดบปจเจกบคคลนมหลายประการ คอ สามารถสรางแบบจาลองทางเศรษฐศาสตรซงมพนฐานทางเศรษฐศาสตรจลภาค8 รวมถงสามารถเชอมชองวางระหวางแนวคดทนสงคมในระดบจลภาคและระดบมหภาค และยงสอดคลองกบความเขาใจทวาปรากฏการณทางมหภาคนนเกดขนจากปฏสมพนธในระดบจลภาค

จากมมมองของนกสงคมศาสตร แนวคดทมองทนสงคมวาเปนปรากฏการณในระดบชมชนเปนสงทไมเหมาะสม เนองจาก (1) แนวคดนไมสามารถอธบายไดวาปรากฏการณในระดบมหภาคทเกดขนมสาเหตในระดบจลภาคอยางไร (2) แนวคดนมกมแนวโนมของ Tautological claims ซงเกดจากการททนสงคมถกนยามวาเปนสงทเปนประโยชนตอสงคม เพราะฉะนน คนจงมกสรปวาปรากฏการณทางสงคมทพงปรารถนาตางๆ เชน ความสามคค ความเปนประชาธปไตย ลวนเกดขนจากทนทางสงคมทงสน นาไปสปญหางกนหางทางตรรก (Circular Logic) ทไมเออตอการทดสอบทางเศรษฐศาสตร

งานวจยนสรางตวแปรทนสงคมในระดบครวเรอน เนองจากทนสงคมเกดขนในบรบทของการผลตภาคครวเรอน ตามงานศกษาของ Glaeser et al (2002) คณะผวจยใชขอมลทงในระดบครวเรอนและระดบสมาชกรายบคคลจากขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนโดยสานกงานสถตแหงชาต 9 เพอสรางตวบงชทนสงคมในระดบครวเรอน จากนนใชตวแปรระดบครวเรอนดงกลาวเพอสรางตวแปรในระดบหมบาน ซงจะเปนตวสะทอนถงบรบททางสงคม เนองจากทฤษฎไดกลาวไววา ทนสงคมของแตละครวเรอนมความสมพนธกน ตวแปรทนสงคมตางๆ ไดแก 6 ตวอยางเชน สมดเกบขอมลสาหรบการตดตอสอสารกบบคคลอน 7 Sobel (2002) - Discussion of game-theoretic frameworks for understanding social capital 8 Glaeser et al (2002) 9 โดยเฉพาะ records 1, 2, 3, 4, 5 และ 9

15

ลกษณะรวมทางประชากรศาสตร คณะผวจยไดสรางตวบงชทางประชากรศาสตรระหวางครวเรอนตามหลกฐานจากงานวจยทเกยวของซงพบวา บคคลมกจะมการตดตอสมพนธกบบคคลทมลกษณะคลายคลงกบตนเอง โดยมสมมตฐานวา 2 ครวเรอนจะมความสมพนธกนเมอ แตละครวเรอนมสมาชกทเปนเพศเดยวกนและอายใกลเคยงกน (อายแตกตางกนไมเกน 10 ป) ซงจากดเฉพาะสมาชกทเปนผใหญ (อายมากกวา 18 ป) เทานน ความสมพนธทางประชากรศาสตรในระดบครวเรอน คอสดสวนของจานวนความสมพนธทแตละครวเรอนมกบจานวนครวเรอนในหมบานทงหมด สวนความสมพนธทางประชากรศาสตรในระดบหมบาน คานวณเปนสดสวนของความเชอมโยงทงหมดระหวางครวเรอนตอครวเรอนกบความเชอมโยงทเปนไปไดทงหมด งานศกษาพบวา ความเชอมโยงทางประชากรศาสตรมการกระจายตวสงในระดบหมบาน รปท 9: การกระจายตวของดชนลกษณะรวมทางประชากรศาสตรของครวเรอนตวอยาง

01

23

45

Den

sity

0 .2 .4 .6 .8 1linkindex

ทมา: สานกงานสถตแหงชาต, ขอมลการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนป พ.ศ. 2547 และการคานวณของคณะผวจย

ความเปนเจาของทอยอาศย เปนตวบงชถงการตงถนฐานเปนหลกแหลงของครวเรอน ซงมคาเทากบ 1 เมอครวเรอนเปนเจาของโดยสมบรณ งานศกษาของ Glaeser et al (2002) คาดการณไววาการตงถนฐานนจะนาไปสการสะสมทนสงคมในระดบสง อยางไรกด คณะผวจยไดทดลองใชตวแปรของการตงถนฐานโดยนบเปนจานวนปแลวพบวามความสมพนธทสงมากกบความเปนเจาของ จงไมนามาใชในแบบจาลองน

16

รายจายในการทานบารงศาสนา วดและสถาบนทางศาสนาตางๆ เปนศนยรวมของกจกรรมทางสงคม งานวจยนจงรวมรายจายดงกลาวในเดอนกอนเขาในแบบจาลอง เพอเปนตวบงชถงความเชอมโยงระหวางครวเรอน รายจายในการประกอบพธกรรมตางๆ พธกรรมตางๆ มกจะสะทอนถงกจกรรมทางสงคม งานวจยจงใชรายจายดงกลาวในเดอนกอนเปนตวบงชทนสงคม รายจายทงทเปนสงของและตวเงนแกบคคลภายนอกครวเรอน ซงสะทอนถงความสมพนธระหวางครวเรอน งานวจยจงรวมรายจายดงกลาวในเดอนกอนเขาในแบบจาลอง เพอเปนตวบงชทนสงคม สวนกระแสของสงของและตวเงนทเขาสครวเรอนนนอาจเกดจากการโอนจากบคคลในครอบครว จงไมนบวาเปนตวบงชทนสงคม การเลนแชร การเลนแชรเกดขนจากความสมครใจรวมกลมและความไวเนอเชอใจของบคคล งานวจยจงใชการจายดอกเบยเปนตวบงชของการเลนแชร และทนสงคม

สหกรณออมทรพย ตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. 2542 สหกรณออมทรพย คอ กลมอาสาสมครทรวมตวกนเพอดแลผลประโยชนทางเศรษฐสงคมรวมกนบนพนฐานของแนวคดการพงตนเอง เพราะฉะนน สหกรณออมทรพยทประสบความสาเรจจงเกดจากความรวมมอของสมาชกในหมบานนนเอง สาหรบงานวจยน กาหนดใหหมบานมสหกรณออมทรพยทมการดาเนนการอยในปจจบน หากพบวามครวเรอนไมนอยกวารอยละ 20 ของครวเรอนในหมบาน ไดฝากเงน ถอนเงน หรอกเงนจากสหกรณ ภายในระยะเวลา 1 เดอนทผานมา

ระดบการศกษา งานวจยไดสรางตวแปรเชงคณภาพ หรอ Dummy variable ของระดบการศกษา ไดแก ประถมศกษา มธยมศกษา ปวช. และปวส. ปรญญาตร ปรญญาโทและสงกวา ในทางทฤษฎ การศกษาและทนสงคมสงเสรมกนและกน เพราะฉะนน ระดบการศกษานาจะเปนตวบงชทนสงคม

อาย อายมความสมพนธเชง Quadratic กบทนสงคม เนองจากบคคลมแรงจงใจทจะสะสมทนสงคมไปจนกระทงถงจดหนงจะหมดแรงจงใจในการสะสมทนสงคม ตามแบบจาลองของ Glaeser et al (2002) งานวจยนจากดขอบเขตการศกษาเฉพาะอายของหวหนาครวเรอน อยางไรกด หากใชอายของผมรายไดสงสด ผลการวจยกยงคงไมเปลยนแปลง

17

5. วธดาเนนการวจย (Methodology)

คณะผวจยใชการวเคราะหเศรษฐมต Logistic and ordered logistic regression เพอวเคราะหความสมพนธระหวางความยงยนของกองทนหมบานฯ กบตวแปรทนสงคมและตวแปรควบคมตางๆ โดยใช Robust standard error และ Survey sampling weights ตวแปรตาม ประกอบดวย (1) การชาระคนหนลาชาจากการสอบถามครวเรอนโดยตรง (2) ระยะเวลาของสนเชอซงวดเปนจานวนไตรมาสทเกนจากระยะเวลา 1 ป (3) Refinancing หรอการกจากแหลงอนเพอชาระหนกองทน จากการสอบถามครวเรอนโดยตรง (4) การเขาถงกองทน ซงคานวณเปนจานวนครงทขอสนเชอสาเรจ โดยมคาเทากบ 0 หากเคยถกปฏเสธการใหสนเชอ สงทนาสงเกตคอครวเรอนทเคยถกปฏเสธการใหสนเชอจะไมเคยประสบความสาเรจในการขอสนเชอเลย กรอบแบบจาลองเศรษฐมตถกกาหนดในระดบครวเรอน ดงน

yi = f (h~

i,v~

j , t~

k ) + ei สาหรบครวเรอน i , หมบาน j , และตาบล k ตวแปรทางซายมอทกตวจะอยในระดบครวเรอน กรณการชาระคนลาชาจากการสอบถามโดยตรง และการกจากแหลงอนเพอการชาระหน ใชการวเคราะหแบบ Logistic regression สวนกรณระยะเวลาของสนเชอและการเขาถงกองทน ใชการวเคราะหแบบ Ordered logit regression สาหรบตวแปรลกษณะเศรษฐสงคมและทนสงคม ไดใชตวแปรในระดบครวเรอนและระดบหมบาน เนองจากตองคานงถงความเชอมโยงระหวางทนสงคมในระดบหมบานกบระดบครวเรอน จงสรางแบบจาลองทงสน 3 รปแบบ ไดแก (1) แบบจาลองทใชตวแปรทนสงคมในระดบครวเรอนเทานน (2) แบบจาลองทใชตวแปรทนสงคมในระดบหมบานเทานน และ (3) แบบจาลองทใชทงตวแปรทนสงคมในระดบครวเรอน ระดบหมบาน และ Interaction ระหวางทนสงคมระดบครวเรอนกบระดบหมบาน

นอกจากน คณะผ วจยไดระมดระวงในการควบคมปจจยอนทอาจจะกระทบความยงยนของกองทนหมบานฯ โดยตวแปรควบคมตางๆ ไดแก ความเพยงพอของปรมาณนาเพอการเกษตรกรรม วตถประสงคในการกยม (เพอการทาธรกจ หรอเพอวตถประสงคอนๆ) อตราดอกเบยของกองทน อาชพ ทาเลทตงของทอยอาศย (ภายใน หรอภายนอกเขตเทศบาล) รายไดครวเรอน รายไดหมบาน และขนาดของหมบาน (จานวนครวเรอน) ตวแปรความเพยงพอของปรมาณนาเพอการเกษตรกรรม จากฐานขอมลของกรมพฒนาชมชน ซงมคาเทากบ 0, 1 หรอ 2 โดยตวแปรมคาเทากบ 2 หากมปรมาณนาไมเพยงพอเพอทาการเกษตรกรรมทงป มคาเทากบ 1 หากมปรมาณนาไมเพยงพอเพอทาการเกษตรในชวงฤดฝน และมคาเทากบ 0 หากมปรมาณนาเพยงพอเพอทาการเกษตรตลอดทงป

18

หลายครวเรอนกยมเพอลงทนในธรกจซงอาจตองใชเวลายาวนานกวา 1 ป กวาทจะไดรบผลตอบแทนจากการลงทน ครวเรอนดงกลาวมโอกาสทจะไดรบการปรบสญญา (Rollover) ตามหลกการ จงมการกลาววา ความลาชาของการชาระคนสนเชอกองทนหมบานฯ นน เปนสงทเกดขนตามปกต สาหรบสนเชอเพอการทาธรกจ อยางไรกด ตวแปรการลงทนในธรกจไมมนยสาคญ จงไมนามารวมในแบบจาลองสดทาย เชนเดยวกบตวแปรอนๆ ทไมมนยสาคญ ขณะทตวแปรควบคมทมนยสาคญ ไดแก อาย อาชพ รายไดครวเรอน รายไดหมบาน และทาเลทตงทอยอาศย งานวจยนยอมรบวามความเปนไปไดทจะเกดปญหา Simultaneity โดยกองทนหมบานฯอาจจะสงเสรมหรอทาลายทนสงคมกได อยางไรกด ปญหา Simultaneity น ไมนาจะเปนปญหาสาหรบงานวจยน เนองจากการเปลยนแปลงทนสงคมจาเปนตองใชระยะเวลาทยาวนาน

19

6. ผลการวจย (Results)

จากการวเคราะหเชงเศรษฐมตโดยใช Logistic and ordered logistic regression ในระดบครวเรอนซงประกอบดวย Robust standard error และ survey sampling weights พบวา ตวแปรทนสงคม เชน การตงถนฐาน ระดบการศกษา รายจายทงทเปนสงของและตวเงนแกบคคลภายนอกครวเรอน เงนบรจาค และลกษณะรวมทางประชากรศาสตรในระดบครวเรอนและระดบหมบานมนยสาคญตอความยงยนของกองทนหมบานฯ โดยควบคมปจจยอนๆ เชน ความเพยงพอของปรมาณนาเพอการเกษตรกรรม วตถประสงคของการกยม อตราดอกเบย รายได และลกษณะทางเศรษฐสงคมอนๆ นอกจากน ผลของการวเคราะห Regression พบวา มความสมพนธระหวางทนสงคมในระดบครวเรอนและระดบหมบาน ซงสอดคลองกบทฤษฎ ทนสงคมในระดบครวเรอนและในระดบหมบานสงผลตอความยงยนในระดบหมบาน โดยมรายละเอยด ดงน

ลกษณะรวมทางประชากรศาสตร (ระดบครวเรอนและระดบหมบาน) พบวา ไมสงเสรมความยงยนของกองทนหมบานฯ และการกระจายโอกาสเขาถงกองทนหมบานฯ โดยมแนวโนมวาครวเรอนทมความเชอมโยงกนจะรวมมอกนในการแบงผลประโยชนของกองทนหมบานฯ และกดกนบคคลภายนอกจากการเขาถงกองทน เนองจากลกษณะรวมทางประชากรศาสตรตงอยบนสมมตฐานทวาบคคลมกเลอกทจะมปฏสมพนธกบบคคลทคลายคลงกบตนเอง เพราะฉะนน ในอกมมมองหนง ยงหมบานมครวเรอนทมความแตกตางกนสงเทาไหร กยงมโอกาสทจะรวมกลมเพอดงผลประโยชนจากกองทนหมบานฯ นอยลงเทานน ความเปนเจาของบาน (ระดบครวเรอนและระดบหมบาน) พบวา การตงถนฐานสงเสรมความยงยนของกองทนหมบานฯ และการกระจายโอกาสเขาถงกองทนหมบานฯ ซงสอดคลองกบงานศกษาทผานมา เนองจาก เจาของบานมกจะใหความรวมมอหรอใหความสาคญตอสขภาวะของชมชนในระยะยาว

รายจายเพอการประกอบพธกรรม (Interaction และระดบหมบาน) พบวา สงเสรมความยงยนของกองทนหมบานฯ ซงสะทอนถงความสามคคในระดบชมชน สอดคลองกบงานศกษาทผานมา ระดบการศกษา (ระดบครวเรอน) พบวา ยงครวเรอนมระดบการศกษาสง ยงมโอกาสเขาถงกองทนหมบานฯ สง และยงเพมโอกาสในการเขาถงแหลงเงนกอนเพอมาชาระหนกองทนหมบานฯ ขณะเดยวกนยงชวยลดความลาชาของการชาระคนหนกองทน

20

รายจายในการทานบารงศาสนา พบวา ในระดบ Interaction จะสงเสรมการลดลงของ Refinancing ขณะทในระดบหมบานจะสงเสรม Refinancing ซงอาจสะทอนวาการกระจายตวของรายจายในการทานบารงศาสนาททวถง แสดงถงความสามคคของชมชน รายจายในการเลนแชร พบวา ในระดบครวเรอนสงเสรมใหเกดความลาชาในการชาระคนหนกองทนหมบานฯ การกจากแหลงอนเพอมาชาระหนกองทน และการเขาถงกองทนหมบานฯ ขณะทหากพจารณาในระดบ Interaction กลบลดโอกาสในการเกดความลาชา ซงสะทอนใหเหนวาความไวเนอเชอใจนนจะเปนผลดตอชมชนกตอเมอมการกระจายตวอยางทวถงในระดบหมบาน อนจะนาไปสความยงยนของกองทนหมบานฯ

โทรศพท (จานวนโทรศพทในระดบหมบาน) พบวาลดความนาจะเปนของ Refinancing แสดงใหเหนวา การมโทรศพทชวยลดตนทนการสอสารและเพมการกระจายของขอมล ซงสะทอนการสะสมทนสงคมทด สอดคลองกบงานวจยทผานมา แมวาการวเคราะหเชงเศรษฐมตอาจใหผลทไมชดเจนนก แตเมอพจารณาประกอบกนกบทฤษฎซงกลาววาทนสงคมสามารถสงผลทงทางบวกและทางลบตอสขภาวะของชมชน สามารถสรปไดวา การททนสงคมจะสงผลทางบวกหรอทางลบตอความยงยนของกองทนหมบานฯ นน ขนอยกบบรบททางสงคม เชน ทนสงคมอาจสะทอนถงความแขงแกรงของบางกลมซงมงเนนแตผลประโยชนสวนตนมากกวาคานงถงผลประโยชนสวนรวม

21

7. บทสรป ขอเสนอแนะเชงนโยบาย โครงการกองทนหมบานฯ เปนนโยบายหลกอนหนงในการกระตนอปสงคในประเทศ ในระยะตอไปรฐบาลมนโยบายทจะขยายบทบาทของกองทนหมบานฯ โดยอนญาตใหกองทนทมฐานะด (AAA rating) สามารถขออนมตงบประมาณสมทบเพมเตม นอกจากน ไดมแนวคดทจะอนญาตใหกองทนหมบานฯ สามารถรบเงนฝากจากสมาชกได เพราะฉะนน การทาความเขาใจถงปจจยกาหนดความสาเรจของกองทนหมบานฯ ในระดบจลภาคจงมความสาคญอยางยง เพอจะไดสามารถคาดการณถงผลของการขยายบทบาทกองทนหมบานฯ ไดอยางมประสทธภาพ จากงานวจยน พบวา แตละหมบานมความสามารถในการบรหารกองทนเพอความยงยนไมเทาเทยมกน เพราะฉะนน แนวทางการปลอยใหหมบานบรหารกองทนโดยลาพงจงอาจจะไมสามารถนากองทนใหบรรลความยงยนเสมอไป โดยหมบานทมทนสงคมในระดบตา อาจจะไมสามารถบรรลความยงยนได ในทานองเดยวกน หมบานทมทนสงคมในระดบสงแตขาดการกระจาย กอาจนาไปสความกระจกตวของผลประโยชนทบางกลม เนองจาก การรวมกลมไมไดสะทอนถงการคดสรรสมาชกทด การรวมกลมจงมกเพมโอกาสของการชาระคนหนลาชา เพราะฉะนน กรอบนโยบายเพอจะสงเสรมใหหมบานสามารถบรหารกองทนไดอยางมประสทธภาพจงเปนสงทจาเปน เนองจาก มหลกฐานซงชใหเหนวา แนวคดการใหอสระในการบรหารกองทนหมบานฯ อาจจะไมสามารถทาใหบรรลเปาหมายความยงยนเสมอไป

งานวจยนไดคานงถงความเปนไปไดทกองทนหมบานฯ อาจสงผลกระทบตอทนสงคมทงทางบวกและทางลบ อยางไรกด ประเดนดงกลาวนอยนอกขอบเขตของการวจย เนองจาก การเปลยนแปลงของทนสงคมจาเปนตองอาศยระยะเวลายาวนาน ขณะทขอมลของกองทนหมบานฯ ทใชในงานวจยนรวบรวมมาเพยง 2-3 ปภายหลงจากการรเรมโครงการกองทนหมบานฯ เทานน กองทนหมบานฯ จงยงไมนาสงผลกระทบตอทนสงคม การจดระบบการรายงานรายละเอยดตางๆ ของกองทน เชน ผลประกอบการ งบดล คณภาพสนเชอ ความยงยน และการกระจายโอกาสการเขาถงสนเชอ อยางเปนระบบและสมาเสมอ จะสามารถสงเสรมความสาเรจของกองทนหมบานฯ ได แตไมควรรายงานขอมลมากเกนความจาเปน เนองจาก ผตรวจสอบมทรพยากรทจากด นอกจากน ควรมการเผยแพรรายงานสทกหมบานอยางทวถง เพราะหมบานเปนเจาของกองทนทแทจรง จงควรทจะสามารถใชขอมลรายงานตางๆ เพอประเมนประสทธภาพคณะกรรมการในการบรหารกองทนของตน รวมถงเปรยบเทยบประสทธภาพการบรหารกองทนของตนกบหมบานอนๆ

22

การรายงานขอมลอยางโปรงใสจะเพมประสทธภาพการบรหารงานของกองทนหมบานฯ และลดตนทนในการตดตามตรวจสอบ โดยจะเกดขนไดหากกาหนดใหมการตรวจสอบจากหนวยงานภายนอกเปนครงคราว เพอสรางแรงจงใจใหคณะกรรมการกองทนรายงานขอมลอยางถกตอง อยางไรกด จากประสบการณของตางประเทศ พบวา การสรางแรงจงใจดงกลาว อาจไมประสบความสาเรจ หากผตรวจสอบขาดทกษะหรอไมมประสบการณเพยงพอในการตรวจสอบสนเชอ Microfinance เพราะฉะนน หากภาครฐเลอกทจะใชแนวทางน ผตรวจสอบตองไดรบการอบรมในการตรวจสอบสนเชอ 10 Microfinance โดยเฉพาะ สวนตนทนในการตรวจสอบนนควรจะเปนภาระของภาครฐหรอหมบาน การรายงานผลประกอบการกองทนหมบานฯ จะสงเสรมการสรางแรงกดดนทางสงคม เนองจาก แรงกดดนทางสงคมจะเกดขนตอเมอชมชนมขอมลเพยงพอทจะสามารถใชศกยภาพทนสงคมของตนเองไดอยางเตมทในการรวมมอเพอบรรลเปาหมายความสาเรจของกองทนหมบานฯ ของตนเอง ขอมลตางๆ เชน การแบงผลประกอบการ ควรไดรบการเปดเผยตอสมาชกกองทนหมบานฯ เปนประจาทกเดอน อยางไรกด ครวเรอนทมไดเปนสมาชกหรอไมไดรบสทธการเขาถงอาจจะไมสามารถเขารวมการประชมดงกลาวได ในกรณนอาสาสมครชมชนสามารถชวยเหลอดานการกระจายขอมลและสงเสรมการเขารวมเปนสมาชกกองทนหมบานฯ ทงน งานวจยมไดกลาวถงนโยบายดานทนสงคม เนองจาก กระบวนการสรางทนสงคมใชระยะเวลายาวนานและยงไมมการวจยอยางลกซง นอกจากน ววฒนาการทางเทคโนโลยและการขยายความครอบคลมของระบบกฎหมายอาจจะลดความสาคญของทนสงคมลงได ขอเสนอแนะสาหรบงานศกษาตอไป

งานวจยนไดเสนอหลกฐานเบองตนวา ทนสงคมมนยสาคญตอความยงยนของ กองทนหมบานฯ อยางไรกด โอกาสในการทาความเขาใจถงปฏสมพนธระหวางครวเรอนใหมากขน มจดเรมตนจากการออกแบบขอมลการสารวจครวเรอนตามตวอยางงานวจยของ Krishna and Shrader (2000) ซงสอบถามจากครวเรอนโดยตรงวามความสมพนธกบครวเรอนอนๆ อยางไรบาง งานวจยแนวนจะเพมความเขาใจในความสาคญของทนสงคมและเครอขายทางสงคมภายในหมบานรวมทงผลกระทบทมตอผลทางเศรษฐกจไดอยางด คาถามอนๆ ทนาสนใจ ไดแก ประเดนดานประสทธภาพ ความเทาเทยมกน และกองทนหมบานฯ จะสามารถบรรลเปาหมายทาง Microfinance ซงแทจรงกคอการแกไขปญหาความ

10 Robert Peck Christen and Richard Rosenberg, The Rush to Regulate : Legal Frameworks for Microfinance, CGAP Occasional Paper No.4 (Washington, D.C. CGAP, April 2000).

23

ยากจนโดยยงยนหรอไม อยางไรกด การตอบคาถามนจาเปนตองใชขอมลครวเรอนเชง Panel data ระยะยาว ซงเออตอการวเคราะหถงผลกระทบของกองทนหมบานฯ ทมตอสขภาวะของครวเรอนและชมชน

24

8. เอกสารอางอง Ahlin, C. and Townsend, R., (2002), “Using repayment data to test across models of joint

liability lending,” Working Paper No. 02-W27, Department of Economics, Vanderbilt University.

Amornvivat, S., (2006), “Understanding defaults: the BAAC case study,” work-in-progress.

Bourdieu, P. (1983), “Forms of capital,” In: Richards, J. C. ed. Handbook of theory and research for the sociology of education, New York, Greenwood Press.

Coleman, J. C. (1988), “Social capital in the creation of human capital,” American Journal of Sociology 94: S95-S120.

Coleman, J. (1990), Foundations of Social Theory, Cambridge, MA: Harvard University Press.

Durlauf, S. N. and Fafchamps, M. (2004), “Social Capital,” NBER working paper 10485.

Fukuyama, F. (1997), “Social Capital,” Tanner Lecture on Human Values.

Glaeser, E., D. Laibson, and B. Sacerdote, (2002), “An Economic Approach to Social Capital,” Economic Journal, 112, 483, 437-458.

Goldin, C. and L. Katz, (1999), “Human Capital and Social Capital: the Rise of Secondary Schooling in America. 1910 to 1940,” Journal of Interdisciplinary History, 29, 683-723.

Granovetter, M. (1985), “Economic Action and Social Structure: The Problem of Embeddedness,” American Journal of Sociology, 78, 1360-1380.

Jacobs, J. (1961), The death and life of great American cities. New York, Random Books.

Karlan, D. (2003), “Using Experimental Economics to Measure Social Capital and Predict Financial Decisions,” Princeton University Working Paper.

Karlan, D. (2005), “Social Connections and Group Banking”, Princeton University Working Paper.

25

Krishna, A. and Shrader, E. (2000), “Measuring Social Capital,” Social Capital Initiative Working Paper Series (2000), Social Development Department, The World Bank.

Morduch, J. (1999), “The Microfinance Promise,” Journal of Economic Literature, Vol. XXXVII, 1569–1614.

Portes, A. and Landolt, P. (1996), “Unsolved mysteries: The Tocqueville files II,” The American Prospect 7(26).

Putnam, R. D. with R. Leonardi and R. Nanetti, (1993), Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy, Princeton: Princeton University Press.

Putnam, R. D. (1995), “Bowling alone: America's declining social capital,” The Journal of Democracy 6(1): 65-78.

Putnam, R. D. (2000), Bowling alone. The collapse and revival of American community. New York: Simon and Schuster.

Sobel, J. (2002), “Can We Trust Social Capital?” Journal of Economic Literature, Vol. XL, 139-154.

Spellerberg, A. (2001), “Framework for the measurement of social capital in New Zealand,” Research and Analytical Report 2001#14. Wellington, Statistics New Zealand.

26

ภาคผนวก ภาคผนวก ก. การสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอน การสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนโดยสานกงานสถตแหงชาต เปนการสารวจทครอบคลมและถกตองสมบรณตามหลกสถตเพอเสนอผลระดบประเทศ การสารวจนประกอบดวยขอมลหลายดาน เชน รายไดครวเรอน รายจายครวเรอน หนครวเรอน และลกษณะอนๆ ของครวเรอน ซงรวบรวมขอมลจากตวอยางครวเรอนทวประเทศทงในและนอกเขตเทศบาล ความละเอยดของขอมลในการสารวจจงเออตอการวจยทางเศรษฐศาสตรทงในแงพฤตกรรมการออม การบรโภค และการกอหนของครวเรอน

การดาเนนการสารวจมขนทก 2 ปในชวงระหวางป 2540 และป 2545 ภายใตระบบการสมตวอยางของสานกงานสถตแหงชาต โดยคานงถงการกระจายตวทงทางกรอบภมศาสตรและกรอบระยะเวลา จงสามารถสะทอนถงตวอยางทครอบคลมทงประเทศและแตละชวงเวลาอยางแทจรง สาหรบงานวจยนใชขอมลการสารวจของป 2547 ซงรวบรวมจากตวอยางครวเรอนมากกวา 34,000 ครวเรอน นอกจากนยงมชดคาถามพเศษเกยวกบกองทนหมบานฯ ทงน ตงแตป 2549 เปนตนไป ทางสานกงานสถตแหงชาตจะทาการสารวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวเรอนเปนประจาทกป

27

ภาคผนวก ข. ผลการวเคราะหเศรษฐมต SUMMARY STATISTICS Variable | Obs Mean Std. Dev. Min Max -------------+----------------------------------------------------- monthslate | 6978 1.000287 3.116578 0 23 quarterslate | 6978 .3910863 1.136753 0 7 linkindex | 34843 70.328 20.97197 0 100 age | 34842 49.5626 14.85778 11 99 age2 | 34842 2677.198 1557.354 121 9801 incomehh | 34841 14490.99 24604.63 0 845690 mobility | 34843 1.160606 .7106343 0 3 homeown | 34843 .7493614 .433387 0 1 primary | 34846 .6032543 .4892294 0 1 secondary | 34846 .154738 .3616599 0 1 BA | 34846 .08572 .2799542 0 1 MA | 34846 .0114217 .1062617 0 1 vocation | 34846 .0590312 .2356864 0 1 sharespend | 34843 6.457251 105.497 0 10000 religionsp~d | 34843 90.16299 270.6918 0 20000 giftspend | 34843 865.238 2932.188 0 297583 ceremonysp~d | 34843 117.8079 1026.227 0 50833 vlinkindex | 34810 13.98918 4.608597 .0249688 100 coopaccess | 34846 .4669689 .4989149 0 1 vmobility | 34846 11.77501 4.600655 0 31 vhomeown | 34846 7.602193 3.25163 0 15 vprimary | 34846 6.097486 2.822728 0 15 vsecondary | 34846 1.579263 1.449178 0 9 vBA | 34846 .8944786 1.272049 0 8 vMA | 34846 .117718 .403284 0 6 vVocation | 34846 .5985766 .9221511 0 7 vreligions~d | 34846 924.2004 1327.646 0 22755 vgiftspend | 34846 8939.783 11516.84 0 306108 vceremonys~d | 34846 1209.161 3537.775 0 51409 vage | 34843 49.56272 6.747427 21.33333 76 vincome | 34846 147660.5 117002.4 0 1444401 rural | 34843 .3706627 .4829892 0 1 watershock | 20478 .3037406 .7178078 0 2 PAIRWISE CORRELATION | quarte~e linkin~x age age2 incomehh mobility homeown -------------+--------------------------------------------------------------- quarterslate | 1.0000 linkindex | 0.0182 1.0000 age | -0.0187 -0.0948 1.0000 age2 | -0.0193 -0.1337 0.9852 1.0000 incomehh | 0.0281 0.1255 -0.0195 -0.0341 1.0000 mobility | 0.0458 -0.0525 -0.3590 -0.3243 0.0216 1.0000 homeown | -0.0457 0.0644 0.4007 0.3632 -0.0222 -0.4773 1.0000 primary | -0.0360 0.0539 0.2516 0.2209 -0.2008 -0.1786 0.2423 secondary | 0.0163 0.0003 -0.2294 -0.2098 0.0329 0.1102 -0.1422 BA | 0.0237 -0.0182 -0.1360 -0.1396 0.2308 0.0870 -0.1290 MA | 0.0170 -0.0084 -0.0248 -0.0314 0.1642 0.0289 -0.0294 vocation | 0.0146 -0.0040 -0.1692 -0.1606 0.0830 0.0985 -0.1232 sharespend | -0.0043 0.0109 -0.0159 -0.0168 0.0250 0.0070 -0.0016 religionsp~d | -0.0192 0.0389 0.0846 0.0766 0.1515 -0.0356 0.0414 giftspend | 0.0012 -0.0052 -0.0188 -0.0294 0.2804 0.0397 -0.0548 ceremonysp~d | -0.0020 0.0210 0.0341 0.0299 0.1011 -0.0238 0.0434 vlinkindex | -0.0685 0.0502 0.1175 0.1071 -0.1395 -0.1771 0.3062 coopaccess | 0.0103 -0.0393 -0.0135 -0.0170 0.1012 0.0480 -0.0923 vmobility | 0.0660 -0.0661 -0.2082 -0.1900 0.0912 0.4205 -0.3330 vhomeown | -0.0695 -0.0044 0.2380 0.2157 -0.1085 -0.2871 0.5318

28

vprimary | -0.0663 0.0099 0.1787 0.1625 -0.1684 -0.2000 0.3124 vsecondary | 0.0482 -0.0113 -0.1544 -0.1419 0.0793 0.1508 -0.2379 vBA | 0.0541 -0.0501 -0.1061 -0.1016 0.1982 0.1307 -0.2350 vMA | 0.0340 -0.0202 -0.0389 -0.0389 0.1509 0.0673 -0.1005 vVocation | 0.0511 -0.0266 -0.1383 -0.1273 0.1415 0.1713 -0.2407 vreligions~d | -0.0039 0.0019 0.0212 0.0198 0.1184 0.0161 -0.0573 vgiftspend | 0.0380 -0.0402 -0.0449 -0.0428 0.2038 0.0942 -0.1532 vceremonys~d | -0.0200 0.0186 0.0439 0.0389 0.0262 -0.0448 0.0631 vage | -0.0528 -0.0580 0.4541 0.4329 -0.0662 -0.3139 0.3836 vincome | 0.0591 0.0296 -0.0583 -0.0573 0.4261 0.1150 -0.1808 rural | -0.0566 0.0706 0.0979 0.0889 -0.1250 -0.1569 0.2749 watershock | 0.0047 -0.0100 0.0043 0.0020 -0.0303 -0.0049 0.0392 | primary second~y BA MA vocation shares~d r~nspend -------------+--------------------------------------------------------------- primary | 1.0000 secondary | -0.5276 1.0000 BA | -0.3776 -0.1310 1.0000 MA | -0.1325 -0.0460 -0.0329 1.0000 vocation | -0.3088 -0.1072 -0.0767 -0.0269 1.0000 sharespend | -0.0065 0.0045 0.0059 -0.0060 0.0171 1.0000 religionsp~d | -0.0317 0.0125 0.0415 0.0222 0.0105 0.0045 1.0000 giftspend | -0.1381 0.0142 0.1692 0.1565 0.0358 0.0095 0.0682 ceremonysp~d | 0.0200 -0.0133 -0.0013 -0.0017 -0.0151 -0.0021 0.0557 vlinkindex | 0.2219 -0.1139 -0.1536 -0.0616 -0.1184 0.0033 -0.0484 coopaccess | -0.1637 0.0469 0.1677 0.0656 0.0772 0.0046 0.0275 vmobility | -0.1900 0.0999 0.1140 0.0438 0.1032 0.0079 0.0210 vhomeown | 0.2296 -0.1210 -0.1218 -0.0468 -0.1258 -0.0024 -0.0294 vprimary | 0.4401 -0.1850 -0.2171 -0.0943 -0.1767 -0.0003 -0.0407 vsecondary | -0.2793 0.3652 0.0438 -0.0016 0.0553 0.0042 0.0385 vBA | -0.3029 0.0320 0.4193 0.0894 0.0865 0.0053 0.0469 vMA | -0.1503 -0.0029 0.1081 0.3731 0.0504 -0.0063 0.0350 vVocation | -0.2631 0.0585 0.1063 0.0500 0.3747 0.0079 0.0402 vreligions~d | -0.0598 0.0302 0.0473 0.0275 0.0302 0.0102 0.4632 vgiftspend | -0.1714 0.0544 0.1618 0.0918 0.0711 0.0188 0.0635 vceremonys~d | 0.0431 -0.0226 -0.0073 -0.0065 -0.0248 0.0106 0.0312 vage | 0.2201 -0.1428 -0.1106 -0.0338 -0.1238 -0.0021 0.0212 vincome | -0.2168 0.0676 0.1986 0.1220 0.1148 0.0183 0.1246 rural | 0.2050 -0.1071 -0.1509 -0.0579 -0.1025 0.0028 -0.0525 watershock | 0.0296 -0.0095 -0.0079 -0.0164 -0.0255 0.0150 -0.0221 | giftsp~d ceremo~d vlinki~x coopac~s vmobil~y vhomeown vprimary -------------+--------------------------------------------------------------- giftspend | 1.0000 ceremonysp~d | 0.0275 1.0000 vlinkindex | -0.0719 0.0269 1.0000 coopaccess | 0.0771 0.0059 -0.2713 1.0000 vmobility | 0.0710 -0.0204 -0.3534 0.2233 1.0000 vhomeown | -0.0675 0.0321 0.2676 0.0172 -0.1706 1.0000 vprimary | -0.1026 0.0296 0.2566 -0.1606 -0.0735 0.6617 1.0000 vsecondary | 0.0573 -0.0187 -0.3051 0.1805 0.3950 -0.1879 -0.3694 vBA | 0.1379 -0.0069 -0.3405 0.4141 0.3460 -0.2054 -0.4354 vMA | 0.0952 -0.0061 -0.1614 0.1875 0.1568 -0.0973 -0.2325 vVocation | 0.0751 -0.0209 -0.2976 0.2366 0.3609 -0.2518 -0.3976 vreligions~d | 0.0525 0.0221 -0.1188 0.0976 0.1275 0.0113 -0.0276 vgiftspend | 0.3557 0.0196 -0.2015 0.2448 0.2857 -0.1022 -0.2113 vceremonys~d | 0.0230 0.3294 0.0590 0.0362 -0.0205 0.1331 0.1210 vage | -0.0406 0.0326 0.2587 -0.0297 -0.4584 0.5241 0.3935 vincome | 0.1735 0.0200 -0.3162 0.2902 0.3685 -0.0948 -0.2466 rural | -0.0744 0.0216 0.8454 -0.3408 -0.5574 0.0184 0.0337 watershock | -0.0153 0.0110 0.0428 -0.0267 0.0100 0.0636 0.0653 | vsecon~y vBA vMA vVocat~n vrelig~d vgifts~d vcerem~d -------------+--------------------------------------------------------------- vsecondary | 1.0000 vBA | 0.1381 1.0000 vMA | 0.0185 0.2557 1.0000 vVocation | 0.1885 0.2631 0.1462 1.0000

29

vreligions~d | 0.1203 0.1379 0.0919 0.1072 1.0000 vgiftspend | 0.1977 0.4187 0.2672 0.2213 0.1726 1.0000 vceremonys~d | -0.0332 -0.0036 -0.0135 -0.0551 0.0880 0.0741 1.0000 vage | -0.3399 -0.2336 -0.0856 -0.3045 0.0468 -0.0988 0.0967 vincome | 0.2457 0.5055 0.3504 0.3499 0.3123 0.5221 0.0786 rural | -0.3867 -0.3963 -0.1766 -0.3247 -0.1881 -0.2765 0.0147 watershock | -0.0131 -0.0117 -0.0403 -0.0665 -0.0349 -0.0279 0.0369 | vage vincome rural waters~k -------------+------------------------------------ vage | 1.0000 vincome | -0.1284 1.0000 rural | 0.2156 -0.4068 1.0000 watershock | 0.0109 -0.0497 0.0236 1.0000 . REGRESSION, HOUSEHOLD LEVEL RHS VARIABLES ONLY Survey ordered logistic regression pweight: weight Number of obs = 5232 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 1809 Population size = 3809079.5 F( 24, 1785) = 62.79 Prob > F = 0.0000 ------------------------------------------------------------------------------ quarterslate | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- linkindex | .0058855 .0027767 2.12 0.034 .0004396 .0113315 farmown | -.1880586 .1501584 -1.25 0.211 -.4825608 .1064437 farmrent | -.5799237 .2820446 -2.06 0.040 -1.133091 -.026756 entrpnr | -.0045452 .1546882 -0.03 0.977 -.3079315 .2988411 profess | -.1367734 .2952079 -0.46 0.643 -.7157578 .442211 labor | -.1657201 .2093092 -0.79 0.429 -.5762333 .2447931 ownaccount | -27.17801 .7747573 -35.08 0.000 -28.69752 -25.6585 age | -.0292442 .0371622 -0.79 0.431 -.1021296 .0436412 age2 | .000257 .0003624 0.71 0.478 -.0004538 .0009678 incomehh | 5.32e-06 2.60e-06 2.05 0.041 2.19e-07 .0000104 homeown | -.3196715 .2124718 -1.50 0.133 -.7363876 .0970446 primary | -.3846226 .2178058 -1.77 0.078 -.8118001 .0425549 secondary | -.3539746 .2741339 -1.29 0.197 -.8916271 .1836779 BA | .0956698 .4840218 0.20 0.843 -.8536309 1.044971 MA | -1.482994 1.450624 -1.02 0.307 -4.328068 1.362081 vocation | -.05727 .3818069 -0.15 0.881 -.8060991 .6915591 sharespend | .0001282 .0003213 0.40 0.690 -.0005019 .0007583 religionsp~d | -.0005316 .0003728 -1.43 0.154 -.0012628 .0001996 giftspend | -.0000135 .0000403 -0.33 0.738 -.0000924 .0000655 ceremonysp~d | .0000511 .0000624 0.82 0.413 -.0000713 .0001735 vlinkindex | .0017326 .0291358 0.06 0.953 -.0554108 .0588759 coopaccess | -.0578348 .1765116 -0.33 0.743 -.404023 .2883533 rural | -.2069968 .2674559 -0.77 0.439 -.7315519 .3175584 watershock | .0292046 .0953126 0.31 0.759 -.1577298 .216139 -------------+---------------------------------------------------------------- /cut1 | .6801488 .912593 0.75 0.456 -1.109699 2.469996 /cut2 | 1.231439 .9150632 1.35 0.179 -.5632532 3.026131 /cut3 | 1.548181 .9119811 1.70 0.090 -.2404666 3.336828 /cut4 | 2.067834 .9161851 2.26 0.024 .2709417 3.864727 /cut5 | 2.874009 .914449 3.14 0.002 1.080521 4.667497 /cut6 | 3.582658 .9220483 3.89 0.000 1.774266 5.39105 /cut7 | 5.214537 .9678201 5.39 0.000 3.316374 7.1127 ------------------------------------------------------------------------------ note: MA~=0 predicts failure perfectly MA dropped and 4 obs not used

30

Survey logistic regression pweight: weight Number of obs = 5227 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 1810 Population size = 3805493.1 F( 22, 1788) = 1.06 Prob > F = 0.3880 ------------------------------------------------------------------------------ latereport | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- linkindex | .0019378 .0041291 0.47 0.639 -.0061606 .0100361 farmown | -.2816304 .1840249 -1.53 0.126 -.642554 .0792932 farmrent | -.3760148 .336091 -1.12 0.263 -1.035182 .2831524 entrpnr | -.0021494 .1937761 -0.01 0.991 -.3821979 .3778991 profess | .2955336 .3656931 0.81 0.419 -.4216916 1.012759 labor | -.0613097 .2492596 -0.25 0.806 -.5501766 .4275573 age | -.0631989 .0446251 -1.42 0.157 -.1507212 .0243233 age2 | .0006604 .0004459 1.48 0.139 -.0002141 .001535 incomehh | -8.06e-06 4.77e-06 -1.69 0.091 -.0000174 1.29e-06 homeown | -.4350976 .2689474 -1.62 0.106 -.9625778 .0923826 primary | -.0574625 .294468 -0.20 0.845 -.6349955 .5200705 secondary | -.004983 .3667004 -0.01 0.989 -.7241836 .7142177 BA | .0742606 .6128587 0.12 0.904 -1.127725 1.276246 vocation | -.0170246 .5484877 -0.03 0.975 -1.09276 1.058711 sharespend | .0001403 .0003252 0.43 0.666 -.0004975 .0007782 religionsp~d | -.000254 .0004907 -0.52 0.605 -.0012163 .0007084 giftspend | -.000011 .0000585 -0.19 0.851 -.0001257 .0001038 ceremonysp~d | .0000858 .000057 1.50 0.133 -.000026 .0001976 vlinkindex | -.0279499 .0322017 -0.87 0.386 -.0911063 .0352065 coopaccess | -.1457718 .1793663 -0.81 0.416 -.4975587 .206015 rural | .0271247 .3143013 0.09 0.931 -.589307 .6435564 watershock | -.0808509 .1045074 -0.77 0.439 -.2858187 .1241169 _cons | -.0788902 1.073829 -0.07 0.941 -2.184966 2.027185 ------------------------------------------------------------------------------ note: MA~=0 predicts failure perfectly MA dropped and 4 obs not used Survey logistic regression pweight: weight Number of obs = 5227 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 1810 Population size = 3805493.1 F( 22, 1788) = 1.98 Prob > F = 0.0042 ------------------------------------------------------------------------------ refinance | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- linkindex | .0010213 .0029366 0.35 0.728 -.0047381 .0067807 farmown | -.2083354 .1397624 -1.49 0.136 -.482448 .0657772 farmrent | -.3506866 .2434916 -1.44 0.150 -.8282408 .1268676 entrpnr | -.5180203 .1721849 -3.01 0.003 -.8557224 -.1803182 profess | -.1278253 .3027734 -0.42 0.673 -.7216476 .465997 labor | .0873823 .1901169 0.46 0.646 -.2854895 .4602541 age | .0533473 .0339724 1.57 0.117 -.013282 .1199766 age2 | -.0006197 .000338 -1.83 0.067 -.0012825 .0000432 incomehh | -.0000106 7.26e-06 -1.46 0.145 -.0000248 3.66e-06 homeown | -.0646549 .2577419 -0.25 0.802 -.570158 .4408482 primary | .4604653 .2759137 1.67 0.095 -.0806776 1.001608 secondary | .1927007 .3167477 0.61 0.543 -.428529 .8139305 BA | .7510616 .6391496 1.18 0.240 -.5024872 2.004611

31

vocation | -.0281545 .5033356 -0.06 0.955 -1.015335 .9590257 sharespend | .0006428 .0003623 1.77 0.076 -.0000677 .0013533 religionsp~d | -.0000786 .0003028 -0.26 0.795 -.0006724 .0005152 giftspend | -.0000865 .000054 -1.60 0.109 -.0001924 .0000194 ceremonysp~d | -.0000272 .0000549 -0.49 0.621 -.000135 .0000806 vlinkindex | .0535258 .0252966 2.12 0.034 .0039121 .1031395 coopaccess | .0814498 .1609456 0.51 0.613 -.234209 .3971085 rural | -.2768518 .2811604 -0.98 0.325 -.8282849 .2745813 watershock | .1116399 .0694465 1.61 0.108 -.0245639 .2478437 _cons | -3.709078 .9341789 -3.97 0.000 -5.541261 -1.876895 ------------------------------------------------------------------------------ . svyologit vfaccess linkindex farmown farmrent entrpnr profess labor ownaccount age age2 incomehh homeown primary secondary BA MA vocation sharespend > religionspend giftspend ceremonyspend vlinkindex coopaccess rural watershock Survey ordered logistic regression pweight: weight Number of obs = 5347 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 1822 Population size = 3879947.1 F( 24, 1798) = 4.08 Prob > F = 0.0000 ------------------------------------------------------------------------------ vfaccess | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- linkindex | -.0021309 .0019565 -1.09 0.276 -.005968 .0017063 farmown | .2696845 .0965408 2.79 0.005 .0803421 .4590269 farmrent | .6082797 .1533485 3.97 0.000 .3075223 .9090372 entrpnr | .0373804 .1016078 0.37 0.713 -.1618997 .2366606 profess | .167758 .1717067 0.98 0.329 -.1690047 .5045208 labor | .0087836 .1345867 0.07 0.948 -.255177 .2727443 ownaccount | -.0563448 .1828335 -0.31 0.758 -.4149301 .3022406 age | .0555127 .0232017 2.39 0.017 .0100079 .1010175 age2 | -.0004929 .0002246 -2.19 0.028 -.0009335 -.0000523 incomehh | 1.66e-06 3.05e-06 0.54 0.586 -4.32e-06 7.63e-06 homeown | .4844288 .1760511 2.75 0.006 .1391455 .829712 primary | .4649234 .1504659 3.09 0.002 .1698195 .7600273 secondary | .4030478 .1967532 2.05 0.041 .0171622 .7889334 BA | .2359989 .2884517 0.82 0.413 -.3297321 .8017298 MA | .8790503 .3079223 2.85 0.004 .2751324 1.482968 vocation | .0313903 .2540268 0.12 0.902 -.4668243 .5296049 sharespend | -.0001739 .0002151 -0.81 0.419 -.0005958 .000248 religionsp~d | .0002473 .0002488 0.99 0.320 -.0002405 .0007352 giftspend | .000027 .0000262 1.03 0.302 -.0000243 .0000783 ceremonysp~d | -8.93e-06 .0000409 -0.22 0.827 -.0000892 .0000713 vlinkindex | .0112032 .0182065 0.62 0.538 -.0245046 .046911 coopaccess | -.0766223 .1121942 -0.68 0.495 -.296665 .1434205 rural | .1383856 .1864583 0.74 0.458 -.2273091 .5040803 watershock | .0580968 .0586564 0.99 0.322 -.0569441 .1731377 -------------+---------------------------------------------------------------- /cut1 | -1.305769 .6467603 -2.02 0.044 -2.574239 -.0372987 /cut2 | 1.677151 .6415026 2.61 0.009 .418993 2.935309 /cut3 | 4.036198 .6446675 6.26 0.000 2.771833 5.300564 /cut4 | 7.388404 .6858243 10.77 0.000 6.04332 8.733489 /cut5 | 10.66609 .9717264 10.98 0.000 8.76027 12.5719 /cut6 | 10.99397 1.130152 9.73 0.000 8.777436 13.2105 /cut7 | 11.09462 1.204992 9.21 0.000 8.731312 13.45793 ------------------------------------------------------------------------------ VILLAGE LEVEL EXPLANATORY VARIABLES, LHS IS HH LEVEL

32

Survey ordered logistic regression pweight: weight Number of obs = 5233 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 1809 Population size = 3809711.7 F( 15, 1794) = 2.35 Prob > F = 0.0024 ------------------------------------------------------------------------------ quarterslate | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- vlinkindex | .0613287 .0340724 1.80 0.072 -.0054966 .1281541 coopaccess | -.0945956 .2017921 -0.47 0.639 -.4903658 .3011746 vhomeown | -.0516214 .0500561 -1.03 0.303 -.1497953 .0465525 vprimary | -.1243929 .049497 -2.51 0.012 -.2214702 -.0273155 vsecondary | -.0952215 .0945006 -1.01 0.314 -.2805634 .0901203 vBA | -.0956479 .1224785 -0.78 0.435 -.3358622 .1445664 vMA | -.1511532 .3185845 -0.47 0.635 -.7759856 .4736793 vVocation | -.0477381 .1161086 -0.41 0.681 -.2754593 .179983 vreligions~d | -.0001278 .0000861 -1.48 0.138 -.0002966 .000041 vgiftspend | 8.46e-06 .0000135 0.63 0.529 -.0000179 .0000349 vceremonys~d | -.0000213 .0000229 -0.93 0.352 -.0000661 .0000236 vage | -.0164792 .013483 -1.22 0.222 -.042923 .0099647 vincome | 3.01e-06 1.19e-06 2.53 0.011 6.79e-07 5.35e-06 rural | -.8958863 .4067937 -2.20 0.028 -1.693721 -.0980511 watershock | .0308292 .0922742 0.33 0.738 -.1501461 .2118044 -------------+---------------------------------------------------------------- /cut1 | .1914193 .7422935 0.26 0.797 -1.264424 1.647262 /cut2 | .7451981 .7369427 1.01 0.312 -.7001506 2.190547 /cut3 | 1.062928 .7337727 1.45 0.148 -.3762035 2.502059 /cut4 | 1.583082 .7581569 2.09 0.037 .0961262 3.070037 /cut5 | 2.389075 .7704332 3.10 0.002 .8780422 3.900108 /cut6 | 3.097973 .7669353 4.04 0.000 1.593801 4.602146 /cut7 | 4.729957 .8565078 5.52 0.000 3.050108 6.409806 ------------------------------------------------------------------------------ Survey ordered logistic regression pweight: weight Number of obs = 5233 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 1809 Population size = 3809711.7 F( 15, 1794) = 2.38 Prob > F = 0.0021 ------------------------------------------------------------------------------ monthslate | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- vlinkindex | .0618434 .0339868 1.82 0.069 -.004814 .1285008 coopaccess | -.091789 .202929 -0.45 0.651 -.489789 .306211 vhomeown | -.0522812 .050123 -1.04 0.297 -.1505862 .0460238 vprimary | -.1255237 .0494658 -2.54 0.011 -.2225399 -.0285075 vsecondary | -.0948391 .0950067 -1.00 0.318 -.2811736 .0914954 vBA | -.1009618 .1222706 -0.83 0.409 -.3407683 .1388446 vMA | -.1636529 .3147331 -0.52 0.603 -.7809316 .4536259 vVocation | -.0515083 .1159029 -0.44 0.657 -.278826 .1758094 vreligions~d | -.0001288 .0000858 -1.50 0.134 -.0002971 .0000395 vgiftspend | 8.33e-06 .0000134 0.62 0.533 -.0000179 .0000346 vceremonys~d | -.0000213 .000023 -0.93 0.354 -.0000664 .0000238 vage | -.0165231 .013427 -1.23 0.219 -.0428572 .009811 vincome | 3.02e-06 1.19e-06 2.54 0.011 6.83e-07 5.35e-06 rural | -.9091742 .4044828 -2.25 0.025 -1.702477 -.1158715 watershock | .0334415 .0929725 0.36 0.719 -.1489034 .2157864 -------------+---------------------------------------------------------------- /cut1 | .1721244 .7397226 0.23 0.816 -1.278676 1.622925 /cut2 | .4344717 .7396315 0.59 0.557 -1.016151 1.885094

33

/cut3 | .5931891 .7379603 0.80 0.422 -.8541554 2.040534 /cut4 | .7264308 .7341626 0.99 0.323 -.7134654 2.166327 /cut5 | .8264135 .7327595 1.13 0.260 -.6107308 2.263558 /cut6 | .9177009 .7308526 1.26 0.209 -.5157034 2.351105 /cut7 | 1.043907 .7311381 1.43 0.154 -.3900574 2.477871 /cut8 | 1.222252 .7392138 1.65 0.098 -.2275506 2.672055 /cut9 | 1.380464 .7384885 1.87 0.062 -.0679163 2.828845 /cut10 | 1.564636 .7555643 2.07 0.039 .0827655 3.046507 /cut11 | 1.811364 .7544624 2.40 0.016 .3316543 3.291074 /cut12 | 2.10386 .7643659 2.75 0.006 .6047268 3.602993 /cut13 | 2.370111 .7677557 3.09 0.002 .8643293 3.875892 /cut14 | 2.624089 .7672156 3.42 0.001 1.119367 4.128812 /cut15 | 2.861711 .7690829 3.72 0.000 1.353326 4.370095 /cut16 | 3.079402 .7640523 4.03 0.000 1.580884 4.57792 /cut17 | 3.359443 .7745179 4.34 0.000 1.840399 4.878487 /cut18 | 4.01414 .7970771 5.04 0.000 2.450851 5.577429 /cut19 | 4.711023 .8540465 5.52 0.000 3.036001 6.386045 /cut20 | 5.005654 .888455 5.63 0.000 3.263147 6.74816 /cut21 | 5.880644 .9686099 6.07 0.000 3.980932 7.780356 /cut22 | 6.665784 1.222304 5.45 0.000 4.268507 9.063061 /cut23 | 6.733466 1.27259 5.29 0.000 4.237564 9.229368 ------------------------------------------------------------------------------ Survey logistic regression pweight: weight Number of obs = 5234 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 1810 Population size = 3809790.6 F( 15, 1795) = 0.90 Prob > F = 0.5587 ------------------------------------------------------------------------------ latereport | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- vlinkindex | .0177415 .0368804 0.48 0.631 -.0545911 .0900742 coopaccess | -.0917927 .2006855 -0.46 0.647 -.4853925 .301807 vhomeown | -.0854438 .0557925 -1.53 0.126 -.1948682 .0239807 vprimary | -.0415442 .0613335 -0.68 0.498 -.1618362 .0787477 vsecondary | -.0609907 .0964697 -0.63 0.527 -.2501944 .1282131 vBA | -.1838747 .160918 -1.14 0.253 -.4994793 .13173 vMA | -.3349461 .4015962 -0.83 0.404 -1.122587 .4526949 vVocation | .096796 .1386627 0.70 0.485 -.1751599 .3687519 vreligions~d | -.0001139 .0001043 -1.09 0.275 -.0003185 .0000907 vgiftspend | .0000102 .0000127 0.81 0.419 -.0000146 .0000351 vceremonys~d | 8.01e-06 .0000178 0.45 0.653 -.0000269 .0000429 vage | .003623 .017165 0.21 0.833 -.0300424 .0372883 vincome | 5.66e-07 1.31e-06 0.43 0.665 -2.00e-06 3.13e-06 rural | -.6603906 .4518131 -1.46 0.144 -1.546521 .2257397 watershock | -.075268 .1025493 -0.73 0.463 -.2763955 .1258594 _cons | -1.37383 1.005036 -1.37 0.172 -3.344983 .5973241 ------------------------------------------------------------------------------ Survey logistic regression pweight: weight Number of obs = 5234 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 1810 Population size = 3809790.6 F( 15, 1795) = 1.75 Prob > F = 0.0366 ------------------------------------------------------------------------------ refinance | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- vlinkindex | .0471468 .0311716 1.51 0.131 -.0139894 .108283

34

coopaccess | .2108333 .1832379 1.15 0.250 -.1485469 .5702135 vhomeown | -.0996373 .0537451 -1.85 0.064 -.2050463 .0057717 vprimary | .1451835 .0572487 2.54 0.011 .032903 .2574641 vsecondary | .083975 .0840967 1.00 0.318 -.0809617 .2489118 vBA | -.0809592 .1498033 -0.54 0.589 -.3747649 .2128465 vMA | -.7022186 .5427387 -1.29 0.196 -1.766679 .3622419 vVocation | -.2826987 .1683539 -1.68 0.093 -.6128873 .0474898 vreligions~d | -.0000191 .0000436 -0.44 0.662 -.0001047 .0000665 vgiftspend | -7.01e-06 .0000111 -0.63 0.529 -.0000288 .0000148 vceremonys~d | -.0000137 .0000143 -0.96 0.337 -.0000417 .0000143 vage | .005676 .0115499 0.49 0.623 -.0169766 .0283286 vincome | -3.26e-07 1.14e-06 -0.29 0.774 -2.56e-06 1.91e-06 rural | -.2755286 .4125026 -0.67 0.504 -1.08456 .5335029 watershock | .1166984 .0674841 1.73 0.084 -.0156565 .2490533 _cons | -2.82692 .7856089 -3.60 0.000 -4.367716 -1.286124 ------------------------------------------------------------------------------ Survey ordered logistic regression pweight: weight Number of obs = 5348 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 1822 Population size = 3880579.2 F( 15, 1807) = 4.31 Prob > F = 0.0000 ------------------------------------------------------------------------------ vfaccess | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- vlinkindex | -.0549381 .0306754 -1.79 0.073 -.1151008 .0052246 coopaccess | -.0961708 .1238035 -0.78 0.437 -.3389826 .1466409 vhomeown | .0172231 .0410714 0.42 0.675 -.0633288 .097775 vprimary | .1363648 .0356935 3.82 0.000 .0663603 .2063692 vsecondary | .1088022 .0648811 1.68 0.094 -.018447 .2360513 vBA | .0450134 .1089058 0.41 0.679 -.1685799 .2586068 vMA | .2548821 .2345877 1.09 0.277 -.2052072 .7149714 vVocation | -.0512251 .1131557 -0.45 0.651 -.2731537 .1707035 vreligions~d | .0000665 .000048 1.38 0.166 -.0000277 .0001607 vgiftspend | 1.45e-06 8.66e-06 0.17 0.867 -.0000155 .0000184 vceremonys~d | -2.09e-06 .0000101 -0.21 0.836 -.0000219 .0000177 vage | .0322246 .0090569 3.56 0.000 .0144617 .0499876 vincome | 9.89e-08 1.20e-06 0.08 0.934 -2.25e-06 2.45e-06 rural | 1.060365 .393746 2.69 0.007 .2881241 1.832606 watershock | .0644186 .0582436 1.11 0.269 -.0498127 .1786499 -------------+---------------------------------------------------------------- /cut1 | -1.179833 .5637602 -2.09 0.037 -2.285518 -.0741487 /cut2 | 1.810128 .5632699 3.21 0.001 .7054054 2.914851 /cut3 | 4.171683 .5697232 7.32 0.000 3.054303 5.289062 /cut4 | 7.520832 .6317434 11.90 0.000 6.281814 8.759849 /cut5 | 10.79832 .8969299 12.04 0.000 9.039202 12.55744 /cut6 | 11.12615 1.064012 10.46 0.000 9.039336 13.21296 /cut7 | 11.22678 1.14059 9.84 0.000 8.989778 13.46378 ------------------------------------------------------------------------------ INTERACTION BETWEEN HH AND VILLAGE LEVEL RHS: Interaction, HH and Village levels Survey ordered logistic regression pweight: weight Number of obs = 6973 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 2517 Population size = 4115511.1 F( 29, 2488) = . Prob > F = .

35

------------------------------------------------------------------------------ quarterslate | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- farmown | -.2315771 .1482359 -1.56 0.118 -.522254 .0590997 farmrent | -.5800566 .2660427 -2.18 0.029 -1.101742 -.0583716 entrpnr | .0056005 .1375136 0.04 0.968 -.2640509 .2752519 profess | -.1264256 .2560394 -0.49 0.622 -.628495 .3756439 labor | -.1522346 .1926259 -0.79 0.429 -.5299561 .225487 ownaccount | -29.17327 .7611309 -38.33 0.000 -30.66578 -27.68077 age | -.0176628 .0336287 -0.53 0.599 -.0836055 .04828 age2 | .0001425 .00033 0.43 0.666 -.0005046 .0007896 incomehh | 5.66e-06 2.48e-06 2.28 0.023 7.89e-07 .0000105 homeown | -.3916135 .1736193 -2.26 0.024 -.7320648 -.0511623 primary | -.3752233 .202707 -1.85 0.064 -.772713 .0222663 secondary | -.3476207 .2483294 -1.40 0.162 -.8345716 .1393303 BA | -.0920291 .4014318 -0.23 0.819 -.8791996 .6951413 MA | -1.852087 1.374051 -1.35 0.178 -4.546474 .8422986 vocation | -.222139 .3217843 -0.69 0.490 -.8531281 .40885 ilink | .000116 .0006269 0.19 0.853 -.0011132 .0013453 linkindex | .0038702 .0110202 0.35 0.725 -.0177395 .0254798 vlinkindex | -.0260946 .0490623 -0.53 0.595 -.1223013 .070112 ireligion | 2.08e-08 5.21e-08 0.40 0.690 -8.14e-08 1.23e-07 religionsp~d | -.0004829 .0004193 -1.15 0.250 -.0013052 .0003394 vreligions~d | -.0000609 .0000852 -0.71 0.475 -.0002281 .0001062 igiftspend | 1.74e-10 6.66e-10 0.26 0.794 -1.13e-09 1.48e-09 giftspend | -.0000342 .0000485 -0.70 0.481 -.0001293 .000061 vgiftspend | .0000169 8.84e-06 1.91 0.056 -4.44e-07 .0000342 iceremonys~d | 1.18e-08 8.19e-09 1.44 0.150 -4.28e-09 2.78e-08 ceremonysp~d | -.0000814 .000115 -0.71 0.479 -.0003068 .0001441 vceremonys~d | -.0000406 .0000201 -2.02 0.044 -.00008 -1.18e-06 isharespend | -2.89e-08 1.31e-07 -0.22 0.826 -2.86e-07 2.28e-07 sharespend | 8.10e-06 .0006334 0.01 0.990 -.001234 .0012502 vsharespend | .0000746 .0001305 0.57 0.568 -.0001814 .0003305 -------------+---------------------------------------------------------------- /cut1 | .5409992 1.147927 0.47 0.637 -1.709979 2.791977 /cut2 | 1.084083 1.149716 0.94 0.346 -1.170402 3.338569 /cut3 | 1.417697 1.150228 1.23 0.218 -.837793 3.673187 /cut4 | 1.935143 1.147637 1.69 0.092 -.3152671 4.185552 /cut5 | 2.694163 1.141657 2.36 0.018 .4554793 4.932847 /cut6 | 3.34005 1.139533 2.93 0.003 1.105531 5.574569 /cut7 | 4.938273 1.178782 4.19 0.000 2.626792 7.249755 ------------------------------------------------------------------------------ Survey logistic regression pweight: weight Number of obs = 6965 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 2517 Population size = 4113455.3 F( 28, 2489) = . Prob > F = . ------------------------------------------------------------------------------ latereport | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- farmown | -.3045199 .1773416 -1.72 0.086 -.6522703 .0432305 farmrent | -.3448084 .3159312 -1.09 0.275 -.9643201 .2747034 entrpnr | -.022892 .1718526 -0.13 0.894 -.359879 .3140949 profess | -15.9793 .3304817 -48.35 0.000 -16.62735 -15.33126 labor | -.0286125 .2252347 -0.13 0.899 -.4702768 .4130517 manager | 16.1702 . . . . . age | -.06315 .0426848 -1.48 0.139 -.1468509 .0205509 age2 | .0006428 .0004271 1.51 0.132 -.0001947 .0014802 incomehh | -8.67e-06 4.49e-06 -1.93 0.053 -.0000175 1.29e-07 homeown | -.318403 .2198922 -1.45 0.148 -.7495912 .1127851 primary | -.1415823 .2644554 -0.54 0.592 -.6601547 .3769902

36

secondary | -.0579531 .3234181 -0.18 0.858 -.6921461 .5762399 BA | .0010222 .5083183 0.00 0.998 -.9957428 .9977872 vocation | -.1594414 .4516543 -0.35 0.724 -1.045094 .7262107 ilink | -.0004489 .0008971 -0.50 0.617 -.0022081 .0013103 linkindex | .0096631 .0155017 0.62 0.533 -.0207344 .0400606 vlinkindex | .0094586 .0689904 0.14 0.891 -.1258252 .1447424 ireligion | 4.76e-08 7.09e-08 0.67 0.502 -9.14e-08 1.87e-07 religionsp~d | -.0001257 .0006075 -0.21 0.836 -.0013171 .0010656 vreligions~d | -.000108 .0001014 -1.07 0.287 -.0003069 .0000908 igiftspend | -2.24e-09 8.01e-09 -0.28 0.779 -1.80e-08 1.35e-08 giftspend | 8.07e-06 .0001255 0.06 0.949 -.000238 .0002541 vgiftspend | 7.39e-06 .0000109 0.68 0.500 -.0000141 .0000288 iceremonys~d | 3.92e-09 5.94e-09 0.66 0.510 -7.73e-09 1.56e-08 ceremonysp~d | .0000177 .0000988 0.18 0.858 -.000176 .0002113 vceremonys~d | -4.00e-06 .000017 -0.24 0.814 -.0000374 .0000293 isharespend | -9.47e-07 6.52e-07 -1.45 0.147 -2.23e-06 3.32e-07 sharespend | .0016462 .0010156 1.62 0.105 -.0003452 .0036377 vsharespend | .000171 .0001608 1.06 0.288 -.0001443 .0004864 _cons | -.7307709 1.496066 -0.49 0.625 -3.664417 2.202875 ------------------------------------------------------------------------------ Note: 4 failures and 0 successes completely determined. Survey logistic regression pweight: weight Number of obs = 6965 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 2517 Population size = 4113455.3 F( 28, 2489) = . Prob > F = . ------------------------------------------------------------------------------ refinance | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- farmown | -.2073954 .1360118 -1.52 0.127 -.4741019 .0593111 farmrent | -.3645762 .2331559 -1.56 0.118 -.8217734 .0926209 entrpnr | -.5282866 .1565593 -3.37 0.001 -.835285 -.2212882 profess | -16.33396 .2844918 -57.41 0.000 -16.89182 -15.7761 labor | .1124433 .180547 0.62 0.533 -.2415927 .4664792 manager | 16.4172 . . . . . age | .0600961 .0322656 1.86 0.063 -.0031738 .123366 age2 | -.0006864 .0003215 -2.14 0.033 -.0013169 -.000056 incomehh | -9.76e-06 7.11e-06 -1.37 0.170 -.0000237 4.18e-06 homeown | -.1842886 .2107501 -0.87 0.382 -.5975501 .2289728 primary | .4187009 .255906 1.64 0.102 -.0831071 .9205088 secondary | .1189714 .2948495 0.40 0.687 -.4592011 .6971438 BA | .5096975 .5563636 0.92 0.360 -.5812799 1.600675 vocation | .1151929 .4135301 0.28 0.781 -.6957014 .9260871 ilink | -.0006598 .0006605 -1.00 0.318 -.0019549 .0006353 linkindex | .0125968 .0121381 1.04 0.299 -.011205 .0363985 vlinkindex | .0913341 .0517717 1.76 0.078 -.0101855 .1928536 ireligion | -1.69e-07 1.03e-07 -1.64 0.102 -3.71e-07 3.33e-08 religionsp~d | .0002679 .0005034 0.53 0.595 -.0007192 .001255 vreligions~d | .0000957 .0000617 1.55 0.121 -.0000253 .0002166 igiftspend | -3.11e-09 7.43e-09 -0.42 0.675 -1.77e-08 1.15e-08 giftspend | -.0000612 .0001141 -0.54 0.592 -.0002849 .0001625 vgiftspend | -4.15e-06 9.74e-06 -0.43 0.670 -.0000232 .0000149 iceremonys~d | -7.61e-09 5.92e-09 -1.29 0.198 -1.92e-08 3.99e-09 ceremonysp~d | .0000579 .000093 0.62 0.534 -.0001245 .0002403 vceremonys~d | -5.23e-06 .0000141 -0.37 0.710 -.0000328 .0000223 isharespend | -2.35e-07 2.71e-07 -0.87 0.386 -7.67e-07 2.97e-07 sharespend | .0011272 .0007683 1.47 0.142 -.0003795 .0026338 vsharespend | .0001029 .0001727 0.60 0.551 -.0002358 .0004416 _cons | -4.60722 1.281119 -3.60 0.000 -7.119376 -2.095064 ------------------------------------------------------------------------------ Note: 2 failures and 0 successes completely determined.

37

Survey ordered logistic regression pweight: weight Number of obs = 7147 Strata: <one> Number of strata = 1 PSU: blockid Number of PSUs = 2542 Population size = 4201191.9 F( 29, 2513) = . Prob > F = . ------------------------------------------------------------------------------ vfaccess | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval] -------------+---------------------------------------------------------------- farmown | .3267722 .0924785 3.53 0.000 .1454314 .508113 farmrent | .6320399 .1479145 4.27 0.000 .3419946 .9220851 entrpnr | .0617524 .0916971 0.67 0.501 -.1180563 .2415612 profess | .1597936 .1299448 1.23 0.219 -.0950148 .414602 labor | .0756905 .1263065 0.60 0.549 -.1719837 .3233646 manager | .018951 .1805345 0.10 0.916 -.3350588 .3729607 age | .0494866 .0212463 2.33 0.020 .0078248 .0911484 age2 | -.0004394 .0002061 -2.13 0.033 -.0008435 -.0000354 incomehh | 7.88e-07 2.85e-06 0.28 0.782 -4.80e-06 6.38e-06 homeown | .6782914 .1452245 4.67 0.000 .393521 .9630618 primary | .4565339 .140926 3.24 0.001 .1801923 .7328754 secondary | .3425495 .1805914 1.90 0.058 -.0115719 .6966709 BA | .2099268 .2443206 0.86 0.390 -.2691611 .6890146 MA | .7922401 .3720264 2.13 0.033 .0627343 1.521746 vocation | -.047706 .2243864 -0.21 0.832 -.4877048 .3922927 ilink | .0005546 .0004472 1.24 0.215 -.0003222 .0014314 linkindex | -.012747 .0079961 -1.59 0.111 -.0284266 .0029325 vlinkindex | -.0046966 .0345713 -0.14 0.892 -.0724874 .0630942 ireligion | 2.51e-08 3.98e-08 0.63 0.528 -5.30e-08 1.03e-07 religionsp~d | -.0000378 .0002837 -0.13 0.894 -.0005941 .0005185 vreligions~d | .0000369 .0000483 0.76 0.445 -.0000579 .0001317 igiftspend | -5.86e-10 4.63e-10 -1.27 0.206 -1.49e-09 3.22e-10 giftspend | .0000426 .000031 1.37 0.169 -.0000182 .0001034 vgiftspend | -2.38e-06 6.94e-06 -0.34 0.731 -.000016 .0000112 iceremonys~d | -5.61e-09 5.06e-09 -1.11 0.267 -1.55e-08 4.30e-09 ceremonysp~d | .0000566 .0000706 0.80 0.423 -.0000818 .0001949 vceremonys~d | .0000106 9.23e-06 1.14 0.252 -7.53e-06 .0000287 isharespend | 1.80e-07 6.31e-08 2.85 0.004 5.64e-08 3.04e-07 sharespend | -.0002237 .0003049 -0.73 0.463 -.0008216 .0003743 vsharespend | -.0002869 .0001306 -2.20 0.028 -.000543 -.0000307 -------------+---------------------------------------------------------------- /cut1 | -1.667962 .8059534 -2.07 0.039 -3.248355 -.0875699 /cut2 | 1.296001 .7958095 1.63 0.104 -.2645 2.856503 /cut3 | 3.656779 .7963462 4.59 0.000 2.095225 5.218333 /cut4 | 7.015397 .827183 8.48 0.000 5.393375 8.637418 /cut5 | 10.30082 1.065017 9.67 0.000 8.212427 12.38921 /cut6 | 10.61776 1.198714 8.86 0.000 8.267208 12.96832 /cut7 | 10.75802 1.294194 8.31 0.000 8.220239 13.2958 ------------------------------------------------------------------------------

38