กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

โดย นายปรชา วยาภรณ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2559

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

โดย นายปรชา วยาภรณ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2559

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

THE SOLVING PROCESS OF THE FINANCIAL LIABILITIES PROBLEMS OF TEACHERS AND EDUCATION PERSONNEL

By Mr. Preecha Wiyaporn

Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy Program in Educational Administration

Department of Educational Administration Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2016 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธ เรอง “กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา” เสนอโดย นายปรชา วยาภรณ เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

…….............................................................. (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน....................... พ.ศ...............

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. ผชวยศาสตราจารย วาทพนตร ดร.นพดล เจนอกษร 2. ผชวยศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ อนทรรกษ คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .............................................................ประธานกรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.ศรชย ชนะตงกร) ............../........................../................... .......................................................……กรรมการ (ศาสตราจารย ดร.ฐาปนา บญหลา) ............../........................../..................... ..............................................................กรรมการ .……..................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย วาทพนตร ดร.นพดล เจนอกษร) (ผชวยศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ อนทรรกษ) ............/......................../.............. ............/......................../..............

ง

54252911 : สาขาวชาการบรหารการศกษา คาสาคญ : ปญหาหนสน / ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ปรชา วยาภรณ: กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: ผศ.วาท พ.ต.ดร.นพดล เจนอกษร และ ผศ.ดร.ประเสรฐ อนทรรกษ. 212 หนา.

การวจยครงน มวตถประสงคเพอทราบ 1) มลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 2) ความคดเหนผเชยวชาญทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3) ผลการเปรยบ เทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสน วธการดาเนนการวจยประกอบดวย 5 ขนตอน คอ 1) การศกษาตวแปรทเกยวของในการวจย 2) การเกบขอมลดวยเทคนคการวจยแบบเดลฟาย 3) การเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ 4) การวเคราะหขอมล และ 5) การรายงานผลการวจย เครองมอทใชเปนแบบสอบถามปลายเปดและแบบ สอบถามมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ ใชเทคนคเดลฟาย จากผเชยวชาญจานวน 17 คน สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล และเกบขอมลเชงปรมาณ จากตวอยาง ไดแก ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยในกระบวนการแกไขปญหาหนสน จานวน 385 คน สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาความถ คารอยละ คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหเนอหา และ เปรยบเทยบความแตกตางโดยทดสอบคาท (t-test) ผลการวจย พบวา

1. การเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามมลเหต 3 ดาน ไดแก 1) ดานความตองการ ไดแก เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศย เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวต 2) ดานคานยม ไดแก คานยมทางวชาการโดยเปนหนเพราะการศกษาตอเพอพฒนาการเรยนการสอน และเปนหนจากการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง คานยมทางเศรษฐกจ และ คานยมทางสงคม 3) ดานพฤตกรรม ไดแก การกนอาหารนอกบานหรหรา และนาเงนไปใชจายเกยวอบายมข

2. ผเชยวชาญมความคดเหนตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทสอดคลองกน ไดแก มลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ทกรายดานมความสมพนธในการแกไขปญหาขางตน และมขอเสนอแนะของการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดงน 1) ดานรายได เกยวกบเรองเงนเดอน คาตอบแทน ปรบปรงระบบเงนเดอนใหมมความเหมาะกบทกษะความสามารถ 2) ดานหนสน ควรดาเนนการจดตงกองทนขนาดใหญและเปนองคการอสระ จดสรรงบประมาณรองรบสวสดการทเหมาะสม มการประชาสมพนธการจดสรรหนสนอยางเหมาะสมและถกตอง และ 3) ดานการพฒนาคณภาพชวต ทาการปฏรปพฒนาทงระบบสงเสรมสหกรณรวมกบกระทรวงศกษาธการในการแกปญหา พรอมทงจดตงมลนธสงเสรมความเขมแขงทงความรและการแกปญหา มเงนทนสารองรองรบการทากจกรรมใหกบนกเรยนและการควบคมคณภาพ

3. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสน พบวา ความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนมากทสด คอ ดานความตองการ รองลงมา คอ ดานคานยม และดานพฤตกรรม ความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาโดยรวม อยในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความคดเหนตอแนวทางในการแกไขปญหาหนสนมากทสดในดานรายได รองลงมา คอ ดานการพฒนาคณภาพชวต และดานหนสน ผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดปญหาและการแกไขปญหาภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกตามเพศ พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชายและเพศหญง มความคดเหนไมแตกตางกน และผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดปญหาและการแกไขปญหาภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกตามวฒการศกษา พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมวฒการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนไมแตกตางกน

__________________________________________________________________________________________________ ภาควชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา.............................................................. ปการศกษา 2559 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. ................................................................... 2. ...................................................................

จ

54252911: MAJOR : EDUCATIONAL ADMINISTRATION KEYWORDS: LIABILITY ISSUE/ TEACHERS AND EDUCATION PERSONNEL PREECHA WIYAPORN: THE SOLVING PROCESS OF THE FINANCIAL LIABILITIES PROBLEMS OF TEACHERS AND EDUCATION PERSONNEL. THESIS ADVISORS: ASST.PROF.MAJ.NOPADOL CHENAKSARA. RTAR, Ph.D., AND ASST.PROF. PRASERT INTARAK, Ed.D. 212 pp.

The purposes of this research were to determine; 1) the reasons of the financial liabilities problems of teachers and education personnel, 2) the opinion about solving of the financial liabilities problems of teachers and education personnel , and 3) the comparison on the opinion of teacher and education personnel about the reasons of the financial liabilities and debt solving. The research methodology composed of 5 steps; 1) analyzing variables, 2) collecting the data by Delphi Technique, 3) quantitative collecting data, 4) analyzing the data, and 5) research reporting. The instruments for collecting the data were opinionnaire with the open ended and five rating scales form. The data collected from 17 experts. The statistics used in analyzing the data were Median, Interquartile Range. For the data collected by quantitative method from 385 samples were analyzed by frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation, content analysis, and t-test. The findings of study were as follows ; 1. There were three reasons of the financial liabilities of teacher and education personnel; 1) the demand for housing and living, 2) value in education status and work promotion, economic status and social values, 3) habit in high expenses for food and vices paying. 2. The experts were consensused on the financial liabilities of teacher and education personnel. There recommendation for debt solving were; 1) improved the salary system that fit with skill and work ability, 2) formulated independent financial organization, adequated budgeting for teacher services, public relation for debted solving process accurately, and 3) developed quality of life, improved cooperate system with Ministry of Education in debt solving, formulated finance foundation for debted solving, funded for student activities and educational quality control. 3. The opinion on the financial liabilities of teacher and education personnel were rated at a high level. When considered in each aspect, the financial liabilities about demand was rated at a highest level. For the value and habit were rated a highest level respectively. While the opinion on debt solving was rated at a highest level. When considered in each aspect, the financial liabilities about income rated at a highest level, and quality of life and debt causes respectively. The comparison on the opinion about the reason of financial liabilities when considered by gender and education level, it found out that there were no different between male and female, and also education level. __________________________________________________________________________________________ Department of Educational administration Graduate School, Silpakorn University Student's signature ............................................ Academic Year 2016 Thesis Advisors' signature 1. ................................................................ 2. ...................................................................

 

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยดเพราะความกรณาอนเคราะหและใหคาปรกษาแนะนาอยางดยงจากผชวยศาสตราจารย วาทพนตร ดร.นพดล เจนอกษร และผชวยศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ อนทรรกษ และคณาจารยภาควชาการบรหารการศกษาทกทานทกรณาชวยเหลอ แนะนา ใหคาปรกษาทเปนประโยชนอยางยงตอการทาวทยานพนธ ใหความกระจางและขอเสนอแนะเพอปรบปรงแกไขงานวจยใหมความถกตองและความสมบรณยงขนตงแตเรมตนจนสาเรจเรยบรอย ผวจยรสกซาบซงถงความกรณา จงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง ไว ณ โอกาสน ขอขอบพระคณศาสตราจารย ดร.ฐาปนา บญหลา รองศาสตราจารย ดร.ศรชย ชนะตงกร ทใหโอกาสและประสบการณทมคณคายง ตลอดจนใหความชวยเหลอ เปนกาลงใจในการทาวทยานพนธครงน ใหสาเรจลลวงไปดวยด ขอขอบพระคณผทรงคณวฒ ผเชยวชาญ ทกรณาใหขอมลทเปนประโยชนตองานวจย ดร.สรยะ ทวบญญาวตร ทกรณาใหขอแนะนาเกยวกบการเรยนและการทาวทยานพนธ ดร.วทยา เกรกศกลวณชย ทกรณาตรวจสอบความเหมาะสมของเครองมอวจย ใหขอแนะนาเกยวกบการใชสถตในการวเคราะหขอมล ตรวจสอบความถกตอง ความเหมาะสมในการนาเสนอขอมลและรายงานผลวจย ซงสงผลใหการวจยมความครอบคลมและมประสทธภาพ และขอขอบพระคณคณะผบรหารโรงเรยน ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทใหความรวมมอและอานวยความสะดวกในการเกบรวบรวมขอมลเปนอยางด ขอขอบพระคณคณาจารยทประสทธประสาทวชาความรทกทาน ขอขอบคณเพอนและพนองนกศกษาสาขาวชาบรหารการศกษาทไดกรณาใหความชวยเหลอแนะนาและเปนกาลงใจตลอดมา ทายสดน ผวจยขอขอบคณและขอมอบความสาเรจในครงนใหแกภรยา พรอมดวยบตรธดาทใหการสนบสนนและคอยเปนกาลงใจใหอยางดยง

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ...................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................. จ กตตกรรมประกาศ ....................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง .............................................................................................................................. ญ สารบญแผนภม ............................................................................................................................ บทท

1 บทนา ........................................................................................................................ 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา ........................................................ 3 ปญหาของการวจย ........................................................................................ 5 วตถประสงคของการวจย .............................................................................. 8 ขอคาถามการวจย ......................................................................................... 8 สมมตฐานของการวจย .................................................................................. 9 กรอบแนวคดของการวจย ............................................................................. 9 นยามศพทเฉพาะ ........................................................................................... 16

2 วรรณกรรมทเกยวของ .............................................................................................. 17 แนวคดเกยวกบทศนคต ................................................................................. 29 ทฤษฎการวดทศนคต .......................................................................... 29 ทฤษฎความตองการ ........................................................................... 31 ทฤษฎสองปจจย ................................................................................. 34 ทฤษฎคานยม ..................................................................................... 35 ทฤษฎพฤตกรรม ................................................................................. 36 ทฤษฎบรโภคนยม .............................................................................. 40 ทฤษฎการปรบตว ............................................................................... 43 แนวคดเกยวกบกระแส โลกาภวตน ............................................................... 45 แนวคดเกยวกบปญหาหนสน ......................................................................... 51 มลเหตทกอใหเกดปญหาหนสน .......................................................... 51 ผลกระทบจากการมภาวะหนสน ........................................................ 55 แนวทางการแกไขปญหาหนสนขาราชการครและบคลากร ทางการศกษา .......................................................................... 57

ซ

บทท หนา แบบจาลองแผนยทธศาสตร ............................................................... 61 งานวจยทเกยวของ ........................................................................................ 66

3 การดาเนนการวจย ................................................................................................... 76 ขนตอนการดาเนนการวจย ............................................................................ 76 ระเบยบวธวจย ................................................................................... 80 แผนแบบการวจย ............................................................................... 80 ประชากรและกลมตวอยาง ................................................................. 81 ตวแปรทศกษา .................................................................................... 81 เครองมอทใชในการวจย ..................................................................... 82 การสรางและพฒนาเครองมอ ............................................................. 83 การเกบรวบรวมขอมล ........................................................................ 84 การวเคราะหขอมล ............................................................................. 85 สถตทใชในการวจย ............................................................................. 88 สรป .................................................................................................... 88

4 การวเคราะหขอมล ................................................................................................... 90 ตอนท 1 การวเคราะหตวแปรมลเหตของปญหาหนสนของขาราชการคร และบคลากรทางการศกษา ................................................................ 91 ตอนท 2 การวเคราะหความคดเหนผทรงคณวฒทมตอสาเหตของปญหาและ การแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ..... 98 ตอนท 3 วเคราะหผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและ บคลากรทางการศกษาทมตอสาเหตของปญหาและการแกปญหา หนสน ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ......................... 116 การวเคราะหขอมลสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม ............. 116 การวเคราะหระดบความคดเหนเกยวกบตวแปรมลเหตของ ปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการ ศกษา ..................................................................................... 117 การวเคราะหระดบความคดเหนทมตอการแกไขปญหาหนสน ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ......................... 122

ฌ

บทท หนา เปรยบเทยบความคดเหนทมตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมเพศ ตางกน ..................................................................................... 128 เปรยบเทยบความคดเหนทมตอการแกไขปญหาหนสนของ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมเพศ ตางกน ..................................................................................... 135 เปรยบเทยบความคดเหนทมตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมวฒการ ศกษาตางกน ............................................................................ 145 เปรยบเทยบความคดเหนทมตอการแกไขปญหาหนสนของ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมวฒการ ศกษาตางกน ............................................................................ 153

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ..................................................................... 165 สรปผลการวจย .............................................................................................. 166 การอภปรายผล ............................................................................................. 170 ขอเสนอแนะการวจย ..................................................................................... 176 ขอเสนอแนะทวไป .............................................................................. 176 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป .................................................... 177

รายการอางอง .............................................................................................................................. 178 ภาคผนวก .................................................................................................................................... 186 ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญและผทรงคณวฒ ............................................... 187 ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะหใหขอมลการสมภาษณและตอบ แบบสอบถาม ................................................................................................. 189 ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการวจย ................................................................... 191 ประวตผวจย ................................................................................................................................ 212

ญ

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 แหลงเงนกของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ......................................... 6 2 ขอมลเกยวกบหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา สงกดกระทรวง ศกษาธการ .................................................................................................... 6 3 สรปผลการวเคราะหมลเหตการณเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากร ทางการศกษา ................................................................................................ 92 4 คามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟาย รอบท 2 ......................................................................................................... 102 5 คามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล ในการแกไขปญหาหนสนของ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถาม เดลฟายรอบท 2 ............................................................................................ 107 6 ขอเสนอแนะของแนวทางแกปญหาหนสน ............................................................... 113 7 สถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม .................................................................. 116 8 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปร เกยวกบมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากร ทางการศกษาโดยภาพรวม ............................................................................ 117 9 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปร เกยวกบมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากร ทางการศกษา จาแนกเปนรายดาน ............................................................... 118 10 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปร เกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร ทางการศกษาโดยภาพรวม และจาแนกเปนรายดาน .................................... 122 11 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปร เกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร ทางการศกษา จาแนกเปนรายขอ .................................................................. 123 12 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครกบ บคลากรทางการศกษา เปนรายดาน จาแนกตามเพศ ................................... 128 13 เปรยบเทยบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและ บคลากรทางการศกษาดานความตองการเปนรายขอ จาแนกตามเพศ .......... 129

ฎ

ตารางท หนา 14 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและ บคลากรทางการศกษาดานคานยมเปนรายขอ จาแนกตามเพศ .................... 131 15 เปรยบเทยบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและ บคลากรทางการศกษาดานพฤตกรรม จาแนกตามเพศ ................................. 134 16 เปรยบเทยบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและ บคลากรทางการศกษารายดาน จาแนกตามเพศ ........................................... 135 17 เปรยบเทยบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและ บคลากรทางการศกษาดานรายได เปนรายขอ จาแนกตามเพศ .................... 136 18 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกปญหาหนสนของขาราชการครกบ บคลากรทางการศกษาดานหนสน จาแนกตามเพศ ....................................... 137 19 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกปญหาหนสนของขาราชการครและ บคลากรทางการศกษาดานการพฒนาคณภาพชวต จาแนกตามเพศ ............ 141 20 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการคร และบคลากรทางการศกษาเปนรายดาน จาแนกตามวฒการศกษา ............... 145 21 เปรยบเทยบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร ทางการศกษาดานความตองการเปนรายขอ จาแนกตามวฒการศกษา ......... 146 22 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและ บคลากรทางการศกษาดานคานยมเปนรายขอ จาแนกตามวฒการศกษา ..... 148 23 เปรยบเทยบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร ทางการศกษาดานพฤตกรรม จาแนกตามวฒการศกษา ................................ 151 24 เปรยบเทยบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร ทางการศกษารายดาน จาแนกตามวฒการศกษา .......................................... 153 25 เปรยบเทยบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร ทางการศกษาดานรายได เปนรายขอ จาแนกตามวฒการศกษา ................... 154 26 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกปญหาหนสนของขาราชการครกบ บคลากรทางการศกษาดานหนสน จาแนกตามวฒการศกษา ............................ 156 27 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกปญหาหนสนของขาราชการครและ บคลากรทางการศกษาดานการพฒนาคณภาพชวต จาแนกตามวฒ การศกษา ....................................................................................................... 160

ฏ

สารบญแผนภม แผนภมท หนา

1 กรอบแนวความคดในการวจย ................................................................................. 15 2 ทฤษฏลาดบความตองการของมนษยของมาสโลว ................................................... 32 3 โครงสรางทฤษฎลดแรงขบ ...................................................................................... 37 4 โครงสรางของทนทางปญญาขององคกรสมยใหม .................................................... 48 5 ขนตอนการดาเนนการวจย ...................................................................................... 79 6 แผนแบบการวจย .................................................................................................... 80

1

บทท1 บทนา

การศกษาเปนกระบวนการพฒนามนษยใหมความเจรญงอกงามทงทางดานสตปญญา

ความร คณธรรมความดงามในจตใจ มความสามารถทจะทางาน และคดวเคราะหไดอยางถกตอง สามารถเรยนร แสวงหาความร ตลอดจนใชความรอยางสรางสรรค มสขภาพรางกายและจตใจสมบรณแขงแรงประกอบอาชพได มวถชวตกลมกลนธรรมชาต สงแวดลอมและสามารถปรบตนไดในสงคมทกาลงเปลยนแปลงอยางรวดเรว1 การศกษาของไทยไดตนตวในการพฒนาการจดการเรยนการสอน โดยมนโยบายเรงดวนดานการพฒนาครผสอนและบคลากรทางการศกษาใหมประสทธภาพเทาทนตอสภาพการณทเปลยนแปลงอยางรวดเรว อนมผลตอการพฒนาทรพยากรมนษยโดยเฉพาะเยาวชนของชาตใหมคณภาพและศกยภาพสงสด2 อาชพครถอไดวาเปนอาชพทมเกยรตและไดรบการยกยองนบถอจากบคคลทวไปจนถอไดวาครเปนผนาทางสงคม3 ครจงตองทาตวเปนแบบอยางของชาวบานทงดานความประพฤตสวนตวและความเปนอย ประกอบกบสงคมในอดต เปนสงคมทเรยบงาย ทาใหการดารงชวตของครนนมความสมถะ การใชจายจะมความประหยด อดออมไมฟงเฟอ ไมกหนยมสนโดยไมจาเปน ครมภาระหนาทในการเตรยมความพรอมสรางเสรมสตปญญาเปนผใหเครอง มอในการแสวงหาความรและเปนผจดประกายแหงการเรยนรกระตนการใฝรใฝเรยนใหผเรยนสามารถเรยนรสงใหมไดมความเพยรพยายามในการเสาะแสวงหาความรอยตลอดเวลารวมทงปลกฝงกลอมเกลาคณธรรมจรยธรรมและคานยมทพงประสงคสอนทกษะชวตใหสามารถทางานและดารงชวตรวมกบผอนได4 สาหรบประเทศไทย กระแสโลกาภวตนแหงยคโลกไรพรหมแดนสงผลกระทบโดยตรงกบขาราชการครและบคลากรทางการศกษานนคอ“วกฤตตมยากง” (Tom Yum Kung Crisis) เรม

1 สมน อมรววฒน, บทบาทของสถาบนการศกษาตอการพฒนาจตใจ (กรงเทพฯ: สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2549), 14. 2 สมนก ปฏปทานนท, “การพฒนาวชาชพครสงคมศกษาโดยการวจยปฏบตการในชนเรยน,” วารสารพฒนาการเรยนการสอน มหาวทยาลยรงสต 1, 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม 2550): 57. 3 พนม พงษไพบลย, การศกษาปจจยท 5 ของชวต (กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา, 2540), 9-10.

4 นารรตน นาครนทร, ครบานนอก, เขาถง 17 พฤษภาคม 2558, เขาถงไดจาก http://www.kroobannok.com.

2

ตงแตเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2540 กอใหเกดความกลววาจะเกดการลมสลายทางเศรษฐกจทวโลกเนองจากการแพรระบาดทางการเงน ภายหลงจากทประเทศไทยฟนตวจาก “วกฤตเศรษฐกจในเอเชย” (Asian Financial Crisis) ในชวงป พ.ศ. 2540–2541 เศรษฐกจไทยกเรมทะยานขนอกครง ในชวงป พ.ศ. 2545–2550 โดยมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจเฉลยอยทรอยละ 5.6 โดยในทศวรรษทผานมา ความยากจนในไทยลดลงอยางตอเนองจากจดสงสดทรอยละ 21 เหลอเพยงรอยละ 8 ในป พ.ศ. 2552 โดยปญหาความยากจนสวนใหญในไทยเปนปรากฏการณทเกดขนในชนบท โดยจากจานวนคนยากจนในประเทศทงสน 5.4 ลานคน กวารอยละ 88 อาศยอยในชนบท ในป พ.ศ. 2553 อตราการขยายตวทางเศรษฐกจของไทยไดชะลอตวลง เนองจากสภาวะเศรษฐกจโลกซบเซา และการเมองทไมมเสถยรภาพ สาหรบป 2554 ในภาพรวม ธนาคารโลกคาดการณวาเศรษฐกจไทยจะขยายตวในอตราไมตากวารอยละ 3.5 และผลจากนโยบายเศรษฐกจทเหมาะสมน ทาใหประเทศไทยสามารถกาวไปขางหนาสเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษได อยางตอเนอง และประเทศไทยนาจะบรรลเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษในภาพรวมไดเกอบทงหมด แตในทางตรงกนขาม ภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษานน กลบสงขนตอเนองกนเรอยๆ5

ศนยพฒนาคณภาพชวตคร สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ6 ไดทาการศกษาสภาพทางเศรษฐกจและการเงนของครโรงเรยนเอกชน สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน พบวา จากสถาน การณปจจบนทภาวะคาครองชพสงและรายไดของขาราชการครตา และนสยสวนตวทชอบความสะดวกสบาย โกหรเกนฐานะ โดยไมรจกประมาณตนในการใชจายกบสงทไมจาเปนหรอเกนความจาเปน และไมคานงถงความสามารถในการชาระหน จงทาใหขาราชการครเขาสภาวการณมหนสนอยางหลกเลยงไมได และภาวะหนสนดงกลาวนไดสงผลกระทบ 2 ดาน ดงน 1) ผลกระทบดานรางกาย 2) จตใจ สขภาพกายและสขภาพจตของขาราชการครนนเปนผอยใกลชดนกเรยนนอกจากผปกครอง ซงทาหนาทอบรมสงสอนนกเรยนทกๆ ดาน ดงนน ครจงมอทธพลตอการสงเสรมนกเรยนใหเจรญงอกงามเพอใหบรรลความมงหมายของการศกษา อกทง ศนยพฒนาคณภาพชวตคร ไดระบผลปรากฏวา 1) คณลกษณะของขาราชการครทมปญหาหนสนนน เมอเปรยบเทยบกบเกณฑทกาหนดไว พบวา ขาราชการครทมปญหาหนสนสวนใหญมคณลกษณะของความเปนครอยในระดบ

5 The world bank, Thailand Overview, accessed July 9, 2012, available from http://www.worldbank.org/en/country/thailand/overview 6 ศนยพฒนาคณภาพชวตคร, สภาพทางเศรษฐกจและการเงนของครโรงเรยนเอกชน สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554), 12–20.

3

ปานกลาง 2) ผลการปฏบตงานของขาราชการครทมปญหาหนสนนน เมอเปรยบเทยบกบเกณฑทกาหนดไว 3) คณลกษณะและผลการปฏบตงานของขาราชการครทมปญหาหนสนนน ในภาพรวมแตกตางกบขาราชการครทไมมปญหาหนสน ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ปรากฏการณของสงคมโลกทเหตการณทางเศรษฐกจ การเมอง สงแวดลอม และวฒนธรรมทเกดขนในสวนหนงของโลก ยอมสงผลกระทบอนรวดเรวและสาคญตอสวนอนๆ ของโลกในเวลาเดยวกน กระแสโลกาภวตนนน ภาวะของการเคลอนยายทน 4 แบบ ทสงผลกระทบตอเศรษฐกจโลก ไดแก 1) ทนมนษย (Human Capital) เชน การอพยพเขาเมอง การยายถน การอพยพจากถนฐาน การเนรเทศ เปนตน 2) ทนการเงน (Financial Capital) เชน เงนชวยเหลอ หน หน สนเชอและการกยม เปนตน 3) ทนทรพยากร (Resource Capital) เชน พลงงาน โลหะ สนแร ไม เปนตน และ (4) ทนอานาจ (Power Capital) ทอฟเลอร(Toffler)7 ไดแบงคลนการเปลยนแปลงสงคมโลกเปน 5 ขน ไดแก 1) คลนลกท 1 ยคเกษตรกรรม คลนลกท 2 ยคอตสาหกรรม คลนลกท 3 ยคคอมพวเตอร คลนลกท 4 ยคนวตกรรม คลนลกท 5 ยคทรพยสนทางปญญาสวนประเทศไทย กระแสโลกาภวตนแหงยคไรพรหมแดนทเกดขนนนไดสงผลกระทบโดยตรงกบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา มภาวะหนสนสงขนตอเนอง8 กระแสโลกาภวตน (Globalization Trends) ทาใหเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและอยางรนแรงทางดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง และเทคโนโลย ทาใหมการปฏรปการศกษาถง 3 ครง ทาใหครและบคลากรทางการศกษาสวนใหญของประเทศ ซงเตบโตมาจากครอบครวระดบสงคมเศรษฐกจชนกลางลงไป ตองประสบกบภาวะหนสนทเกดจากการปฏบตหนาทคร และบคลากรทางการศกษาในการศกษาตอและพฒนาวชาชพ ซงไดรบผลกระทบจากการดแลครอบครวในดานทอยอาศย การศกษาและการดแลบตร รวมถงหนสน อนเกดจากภาวะทางสงคม9

7 วฒนา พรวราเมธกล, กระแสโลกาภวตนและผลกระทบทมตอสงคมไทย, เขาถงเมอ 30 มถนายน 2555, เขาถงไดจาก http://wattanaharaji.exteen.com/ 8 หนงสอพมพขาวสด, มารเรองหนครกบแนวทางการแกไขของรฐ, เขาถงเมอ 25 มถนายน 2555, เขาถงไดจาก http://www.matichon.co.th/khaosod 9 ศนยพฒนาคณภาพชวตคร, การศกษาสภาพทางเศรษฐกจและการเงนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา สงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554), 14.

4

การเปลยนแปลงทเกดขนในปจจบน ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองการปกครองมผลกระทบคณภาพวถชวตของคนในสงคม เชน สภาพจตใจททอแทถดถอย คานยมตามกระแสสงคมเศรษฐกจบรโภคนยมทเกนตว การแบกภาวะหนสนเกนตวอยในฐานะลมละลาย10 สภาพชวตครและบคลกรทางการศกษามสถานภาพทางสงคมคอนขางตาและมปญหาดานการเงนอยางรนแรง นนคอ กาลงเผชญกบวกฤตทางการเงนชนด “รายไดไมเพยงพอกบรายจาย” เปนผตามกระแสสงคมอยางผด แทนทจะทาหนาทชนาสงคมได เชน คาใชจายทไมจาเปนทตองรบผดชอบจายเกนตว ไดแก งานสมพนธกบชมชน ทหลกเลยงไมได ทาใหเปนหนสนเพมขนตลอดเวลา ทาใหตองกยมเงนจากแหลงเงนกตางๆ ทงภาคเอกชนและสถาบนการเงนตางๆ เพอนามาใชจายใหเพยงพอตอความจาเปน ทาใหครและบคลาการทางการศกษาเปนหนกบแหลงหนหลายแหงรวมกน โดยมการกเงนจากแหลงใหมเพอนามาใชหนแหลงเกาในลกษณะของ “วงจรหน” เปนเหตใหวงจรหนยาวขนไมสนสด และเพชรดา ธนศร ไดสรปสาเหตทขาราชการครตองเขาสภาวะหนสนในลกษณะวงจรหนทไมสนสดไว ดงน11

1. กยมเปนหนตงแตเรยนหนงสอ เพราะผปกครองตองกเงนเพอใชเปนทนการศกษา เมอไดเปนครจงตองยมเงนจากแหลงเงนตางๆ เพอนาไปชาระหนนอกระบบทผปกครองกยมมา

2. กยมเพอซอยานพาหนะเพอใชในการเดนทางไปปฏบตหนาทราชการหรอตดตองานทอาเภอ เนองจากครสวนใหญมบานพกอยหางจากททางานมาก เพราะโรงเรยนมบานพกครไมเพยงพอ หรอมความทรดโทรมมากแลว จนไมสามารถอยอาศยได

3. กยมเพอสราง ซอมแซม และตอเตมทอยอาศย เนองจากบานพก มไมเพยงพอ ถงมกคบแคบ ยงเมอครแตงงานมครอบครว กยงลาบาก สวสดการคาเชาบานกไมสามารถชวยเหลอครไดเทาทควร เนองจากกาหนดวา การบรรจครงแรก และการยายตามคารองของตวเอง ไมมสทธเบกคาเชาบานได กอปรกบสถาบนการเงนเปดโอกาสใหกเพอสรางทอยอาศยได ในอตราดอกเบยตา กยงเปนเหตจงใจใหครอยากมบานของตวเองมากยงขน

4. กยมเปนทนสงบตรหลานเลาเรยน และใชในการศกษาของตนเพอปรบวทยาฐานะ 5. กยมเพอซอเทคโนโลยหรอเครองมอสอสาร เชน คอมพวเตอร วทยและโทรศพท

เคลอนท เปนตน 6. กยมนาไปเปนทนสรางอาชพเสรม แตมกลมเหลว เนองจากไมมเวลาดแล ไมสอด

คลองกบวถชวต หรอขาดประสบการณในการบรหารธรกจ

10 รง แกวแดง, ประวตการศกษาไทย (กรงเทพฯ: มตชน, 2540), 1-8. 11 เพชรดา ธนศร, “ทาอยางไรหนสนครไทย … จะลดลง,” วารสารศกษาศาสตร 25, 2 (ตลาคม 2544 - มกราคม 2545), 39.

5

7. กยมเพราะคาครองชพสง และภาษสงคมสง แตรายไดตา 8. กยมเพราะมคานยมผด หวงรวยทางลด เชน ตดการพนน เลนหวย ตดเหลายาดอง

ชอบพบปะสงสรรค ไมมการวางแผนในการใชเงน เปนตน 9. กยมเพราะไมมเงนจายคารกษาพยาบาล เชน ประสบอบตเหตรายแรง ประสบ

อบตภย เจบปวย เปนตน ดงนน สาเหตการเปนหนของครดงกลาวขางตนน คอ ขาราชการครมหนสนเนองจากซอ

หรอสรางทอยอาศย นาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน นาไปซอหรอผอนรถยนต ใชจายในการศกษาของบตร และลงทนทาอาชพเสรม เปนตน นอกจากน แหลงเงนกยงมสวนทาใหขาราชการครเปนหนอกดวย เพราะเกบเงนคนไดสะดวก และบางครงตนสงกดยงเกบเงนคนใหเจาหนอกดวย ภาวะหนสนของขาราชการครจะไมเกดปญหาหากขาราชการครสามารถผอนชาระหนไดตามปกต แตเมอภาวะหนสนมมากจนเกนกวาจะชาระได ภาวะหนสนยอมสงผลกระทบตอขาราชการครทงทางตรงและทางออมในการประกอบวชาชพสงผลกระทบอยางยงในการพฒนาเยาวชนของประเทศชาต ปญหาการวจย

ผลการศกษาของดาว นามบณฑต12 พบวา ขาราชการครมหนสนเนองจากซอหรอสรางทอยอาศย นาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน นาไปซอหรอผอนรถยนต ใชจายในการศกษาของบตร และลงทนทาอาชพเสรม เปนตน

นอกจากน13 แหลงเงนกยงมสวนทาใหขาราชการครเปนหนอกดวย เพราะเกบเงนคนไดสะดวก และบางครงตนสงกดยงเกบเงนคนใหเจาหนอกดวย ภาวะหนสนของขาราชการครจะไมเกดปญหาหากขาราชการครสามารถผอนชาระหนไดตามปกต แตเมอภาวะหนสนมมากจนเกนกวาจะชาระได ภาวะหนสนยอมสงผลกระทบตอขาราชการครทงทางตรงและทางออม ตองทาการกยม มรายละเอยดตามตารางท 1

12 ดาว นามบณฑต, “การศกษาสภาพหนสนและความคดเหนตอแนวทางการแกไขปญหาหนสนของขาราชการคร สงกดกรมสามญศกษา จงหวดหนองบวลาภ” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน, 2542), บทคดยอ. 13 ศนยพฒนาคณภาพชวตคร, การศกษาสภาพทางเศรษฐกจและการเงนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา สงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554), 14.

6

ตารางท 1 แหลงเงนกของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

แหลงเงนก รอยละ สหกรณ 32.01 ธนาคาร 28.48 บตรเครดต 14.05 สถาบนการเงนอนๆ 13.04 กยมเงนจากบคคลอน 12.42

รวมทงหมด 100.00 ทมา: ศนยพฒนาคณภาพชวตคร, การศกษาสภาพทางเศรษฐกจและการเงนของขาราชการคร และบคลากรทางการศกษาสงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554), 14.

จากตารางท 1 พบวา แหลงเงนกของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา สวนใหญเปนการกจากสหกรณ รอยละ 32.01 จากธนาคาร รอยละ 28.48 และจากบตรเครคด รอยละ 14.05 ตามลาดบ และสอดคลองกบขอมลเกยวกบหนสน รายละเอยดตามตารางท 2 ตารางท 2 ขอมลเกยวกบหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาสงกดกระทรวงศกษาธการ

แหลงเงนก จานวนผก จานวนเงน(ลานบาท)1. สานกงาน สงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (ก.ค.ศ.)

7,387 1,066.00

2. สานกงานสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (ช.พ.ค., ช.พ.ส.)*

527,588 383,786.65

3. สหกรณออมทรพยคร 721,518 408,339,881,031.694. ธนาคารออมสน (โครงการสนเชอพฒนาชวตคร) 45,262 49,456.11

รวม 1,301,755 408,340,315,340.45ทมา: ศนยพฒนาคณภาพชวตคร, การศกษาสภาพทางเศรษฐกจและการเงนของขาราชการคร และบคลากรทางการศกษาสงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554), 15.

7

จากตารางท 2 พบวา ขอมลเกยวกบหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา สงกดกระทรวงศกษาธการ โดยรวม จานวน 1,301,755 ราย เทากบ 408,340,315,340.45 ลานบาท โดยสวนใหญมหนกบสหกรณออมทรพยครมากทสด จานวน 721,518 ราย คดเปนจานวน 408,339,881,031.69 ลานบาท รองลงมาเปนสานกงานสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (ช.พ.ค., ช.พ.ส.) จานวน 527,588 คน เทากบจานวน 383,786.65 ลานบาท และธนาคารออมสน (โครงการสนเชอพฒนาชวตคร) จานวน 45,262 ราย เทากบ 49,456.11 ลานบาท จากขอมลในตารางท 1-2 ตามปญหาหนขางตนศนยพฒนาคณภาพชวตคร ไดมระบขอเสนอ แนะของคณะกรรมาธการแกไขปญหาหนสนแหงชาต สภาผแทนราษฎร จากสดสวนของขาราชการครทเปนหนตอขาราชการครทงหมดนน ครทเปนหนเสยถอวามจานวนไมมาก จงควรมวธการแกไขโดยเจาะกลมดงกลาวนน เพอแกไขปญหาใหหนขาราชการครใหตรงจดตอไปควรสารวจและตรวจ สอบขอมลเปนรายบคคล เพอใหทราบถงการเปนหนของขาราชการครแตละราย และนามาเปนฐาน ขอมล เพอศกษาหาแนวทางใหชดเจน และแกไขอยางยงยน พรอมทงสรางความเขาใจตอผกโดยการจดอบรม เพอกอใหเกดวนยทางการเงน สวนภาคเอกชนควรมระบบเครอขายเครดต เพอชวยใหมวนยของการเปนหน สวนขาราชการครควรมระบบเครอขายเครดตเชนเดยวกนกบภาคเอกชน เพอปองกนการสรางหนเกนความสามารถในการชาระหนหนขาราชการครควรแบงออกเปน 2 สวน ดงน สวนท 1 หนทสามารถแกไขได และหนทไมสามารถแกไขได สวนหนทสามารถแกไขไดนน ควรตงทมทปรกษาเพอหาแนวทางวางแผนการบรหารหน พรอมทงจดอบรมเกยวกบการแกไขหน แลวจงไปแกไขหนทไมสามารถแกไขได ซงเปนหนทเกดจากนสยการสรางหนของขาราชการครกลมเลกๆ เทานน

จากปญหาขางตน ปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเมอไดกยมไปแลวไมสามารถบรหารจดการหนไดแหลงเงนกทสาคญของขาราชการคร ประกอบดวย5 แหลง ดงน 1) สหกรณออมทรพยคร 2) ญาตพนอง 3) เพอน 4) นายทน และ 5) ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ซงมลเหตของการเปนหนมเหตปจจยประกอบดวย 7 ประการ ไดแก 1) เพอซอบานและทดน 2) เพอการดารงชพประจาวน 3) เพอซอรถยนต 4) เพอการศกษา 5) เพอวตถประสงคอน 6) เพอการลงทน และ 7) เพอซอของมคา ดงนน การแกไขปญหาหนสนของคร การพฒนาคณภาพชวตสาคญกวาการกเงน (ศนยพฒนาคณภาพชวต, 2554) ประกอบดวย 1) สรางวนยทางการเงนและการดารงชพ 2) การปรบโครงสรางหน 3) การลดรายจายทไมจาเปน 4) พฒนาวชาชพและการเพมรายได 5) สรางกลไกในการบรหารจดการหน และแนวทางการแกไขปญหาหนสน และสอดคลองตามนโยบายของกระทรวงศกษาธการ ดงน 1) จดใหมคณะกรรมการแกไขปญหาหนสนครในระดบกระทรวง 2) สรางความรวมมอกบธนาคารและสถาบนการเงนอกหลายแหง 3) สรางรายไดเสรม โดยไมกระทบตอการจดการเรยนการสอน 4) ลดภาระเกยวกบอตราดอกเบยสนเชอ 5) จดตงกองทนแกไขปญหาหนสนขาราชการคร การตระหนกถงมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการ

8

ครและบคลากรทางการศกษา ประกอบดวย 1) ดานความตองการ 2) ดานคานยม ไดแก 2.1) คานยมทางวชาการ และ 2.2) คานยมทางเศรษฐกจ 2.3) คานยมทางสงคม และ 3) ดานพฤตกรรม

จากทกลาวมาขางตนทาใหผวจยเหนความสาคญในการศกษากระบวนการแกไขปญหาหนสนในบรบทของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาซงเปนบคลากรทมจานวนมากในประเทศและมจานวนมลหนปรมาณมาก งานวจยครงนผวจยจะใชวทยาการวจยโดยการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของและสารวจปญหาและนาขอมลมาเพอสรางกรอบการสมภาษณความคดเหนผทรงคณวฒ (Delphi technique) ทมตอการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาและนาผลการสมภาษณมาเสนอแนวทางโดยการวเคราะหเนอหาจากเอกสารทเกยวของรวมกบเอกสารการประชมคณะกรรมาธการการแกไขปญหาหนสนแหงชาตและคณะอนๆ ตลอดจนเอกสารสานกนายกรฐมนตรเพอใหไดแนวทางเหมาะสมมากทสดในการแกปญหาดงกลาว วตถประสงคของการวจย

เพอใหสอดคลองกบปญหาของการวจย ผวจยไดกาหนดวตถประสงคของการวจยไว ดงน 1. เพอทราบมลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 2. เพอทราบความคดเหนผเชยวชาญทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสน

ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3. เพอทราบผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการ

ศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ขอคาถามการวจย

เพอใหสามารถกาหนดแนวทางในการวจย ผวจยจงไดกาหนดคาถามการวจย ดงน 1. มลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาประกอบดวย

ปจจยใดบาง 2. ความคดเหนผทรงคณวฒทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเปนอยางไร 3. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวน

ไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาแตกตางกนหรอไม

9

สมมตฐานการวจย 1. มลเหตปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามมลเหตหลาย

ประการ 2. ความคดเหนผทรงคณวฒทมตอมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเปนพหวธการสอดคลองกบสาเหตของปญหา 3. ความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยกบ

กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ไมแตกตางกน กรอบแนวคดของการวจย

การศกษาวจยเพอนาเสนอกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ผวจยไดศกษา วเคราะหและสงเคราะห องคความร แนวคดและทฤษฎเกยวกบมลเหตของปญหาและแนวทางการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ศกษาทฤษฏและงานวจยทเกยวของกบ ทศนคต ความตอง คานยม และแนวคดเกยวกบกระแสโลกาภวตน พฤตกรรม รวมทงงานวจยทเกยวของทงในประเทศ และตางประเทศ นอกจากนผวจยยงไดนาความคดเหนของผเชยวชาญและผทรงคณวฒทางดานการกากบตดตามการดาเนนงานตามนโยบายดานการศกษามาสงเคราะหเพอเสนอเปนกรอบแนวคดของการวจย ดงน

ปจจยทกอใหเกดภาวะหนสนเกยวของกบทศนคต และพฤตกรรมของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผวจยไดศกษาแนวคดของครทชฟลดและบอลลาช (Crutchfield and Ballachy) ไดใหความเหนวา ทศนคตอาจเกดขนจากองคประกอบ 4 ประการ ดงน141) การตอบสนองความตองของบคคล นนคอ สงใดตอบสนองความตองการของตนได บคคลนนกมทศนคตทดตอสงนน หากสงใดตอบสนองความตองการของตนไมไดบคคลนนกจะม ทศนคต ไมดตอสงนน 2) การไดเรยนรความจรงตางๆ อาจโดยการอาน หรอจากคาบอกเลาของผอนกได ฉะนน บางคนจงอาจเกดทศนคตไมดตอผอน จากการฟงคาตฉนทใครๆ มาบอกไวกอนกได 3) การเขาไปเปนสมาชก หรอสงกดกลมใดกลมหนง คนสวนมากมกยอมรบเอา ทศนคต ของกลมมาเปนของตน หากทศนคตนนไมขดแยงกบทศนคตของตนเกนไป 4) ทศนคตเฉพาะบคคล คอ ผทมบคลกภาพสมบรณมกมองผอนในแงด หรอในลกษณะศรทธาหรอเลอมใส สวนผปรบตวยากนน จะมทศนคตในทางตรงขาม คอ มกมองวามคนคอยอจฉารษยาหรอคดรายตางๆ ตอตน

14 D. Krech, R.S. Crutchfield, and E.L. Ballachy, Individual in Society (Bombay: Tata Mcgraw–Hill, 1948), 27.

10

ปจจยทกอใหเกดภาวะหนสนเกยวของกบความตองการ ผวจยไดศกษาแนวคดของ อบบราฮม เฮช. มาสโลว (Abraharn H. Maslow)15 นกจตวทยาชาวอเมรกนไดตงทฤษฎความตองการขนโดยกลาววา มนษยเราทกคนมความตองการอย 5 ระดบโดยมนษยมความตองการในระดบพนฐานเบองตนหลงจากนน ระดบความตองการจะสงตามลาดบขนขนไป มนษยพยายามสนองความตองการของตนเพอความอยรอด และผลสาเรจของชวตจงกบการจด “ลาดบความตองการของมนษย” (Hierarchy of Human Needs) ไวอยางเปนขนตอน ดงน 1) ความตองการของบคคล สามารถเรยงลาดบความสาคญไดจากความตองการระดบตาสดไปหาสงสด ลาดบขนของความตองการตามทฤษฎของมาสโลว (Maslow) 2) ความตองการไดรบการตอบสนองแลว ไมเปนสงจงใจพฤตกรรมของบคคล ตอไปอกบคคลจะถกจงใจดวยความตองการทอยสงขนไปทยงไมไดรบการตอบสนอง 3) ความตองการของบคคลจะซาซอนกน ความตองการอยางหนงอาจจะยงไมทนหมดไป ความตองการอยางอนจะเกดขนมา

ปจจยทกอใหเกดภาวะหนสนเกยวของกบคานยม ผวจยไดศกษาแนวคดของ แฟรงเกล (Frankel)16 ไดกลาววา “คานยม” คอ ความคดรวบยอดเกยวกบสงทมความสาคญตอชวต เมอบคคลใหคานยมตอสงหนงสงใดแลว แสดงวาเขาจะยดถอสงนนเปนสงทควรม ควรทา และพยายามทจะรบสงนน คานยมจะอยในสมองและจตใจของบคคลเปนมาตรฐานเฉพาะและนารกษาไว มนษยมคานยมเปนของตนเอง แมวาจะไมรวาสงนนๆ เปนคานยมกตาม คานยมชวยใหตดสนใจวา สงนนดหรอเลวอยางไร คานยมเปนเครองแสดงทศทางของบคคลอกดวย สวน โลค (Locke)17 ใหความสาคญตอเรองความพงพอใจในงาน โดยมแนวคดหลกทวา ความพงพอใจในงานขนอยกบผลทบคคลไดรบจากการทางาน เชน รางวล วาตรงกบทตน ตองการมากนอยเพยงไร กลาวคอ ยงบคคลนนเหนวาสงทตนไดรบมคามากเพยงไร กยงมความพงพอใจสงตามไปดวย แตในทางตรงกนขาม ถาเหนวาสงทตนไดรบ

15 Abraharn H. Maslow, Motivation and Personality, 2nd.ed. (New York: Harper and Row, 1970), 54. 16 S.H. Frankel, Two Philosophies of Money: The Conflict between Trust and Authority (New York: St. Martin’s Press, 1977), 49. 17 John Locke., Theory of value and property, accessed July 9, 2015, available from http://www.wikipedia.org/wiki/John Locke#Theory of value and property

11

มคานอย กจะมความพงพอใจ ลดนอยดวยเชนกน และ เฮรทเบอรก (Hertzberg)18 ไดศกษาพบวาปจจยทอาจทาใหเกดความไมพงพอใจไดแกเงอนไขแวดลอมภายนอกของงาน เชน คณภาพการบงคบบญชา คาจางคาตอบแทน นโยบายบรษท เงอนไขการทางาน ความสมพนธกบเพอนรวมงาน เปนตน แตมใชเปนตวงานจรง ปจจยเหลานถาไดรบ การตอบสนองกจะชวยปองกน ปฏกรยาทางลบจากพนกงานจงเปนสงทมอาจขาดได จงเรยกปจจยเหลานวา ปจจยสขอนามยหรอปจจยเพอการคงอย (Hygiene or maintenance factors) แตในทางตรงกนขามปจจยททาใหเกดความพงพอใจในงาน (Satisfaction) พบวาอยในงานททา หรอผลทเกดจากงานนนโดยตรง ไดแก ลกษณะของงาน ความสาเรจของงาน โอกาสไดเลอนตาแหนง โอกาสไดกาวหนาสวนบคคล และไดการยอมรบ เปนตน เนองจากปจจยเหลานพบวาสามารถกอใหเกดความพงพอใจในงานไดสง Hertzberg จงเรยกปจจยกลมนวา ปจจยจงใจ (Motivators) ดวยคณสมบตทแตกตางกนของปจจยทงสองคอปจจยสขอนามยและปจจยจงใจ และผลงานวจยทเกยวกบทฤษฎนในระยะหลง พบวาทงปจจยสขอนามยและปจจยจงใจตางมผลตอความพงพอใจ และความไมพงพอใจในงานทงสองดาน อยางไรกดทฤษฎนยงคงมความ สาคญในการนาไปใชบรหารองคการ โดยผบรหารไดรบการแนะนาใหสนใจและเอาใจตอปจจยทสง เสรมความพงพอใจในงาน เชน การมโอกาสกาวหนาสวนบคคล

ปจจยทกอใหเกดภาวะหนสนเกยวของกบพฤตกรรม ผ วจยไดศกษาแนวคดของ ดอลลารด มลเลอร และฮลล (Dollard, Miller and Hull)19 ไดสรางทฤษฎแรงขบ (Drives) โดยถอหลกความสมดล (Homeostasis) ทกลาววา โดยธรรมชาตแลวมนษยเราแสวงหาสภาพความสมดลเสมอหรอมแนวโนมทจะรกษาความคงตวภายใน สงเรากอนเกดพฤตกรรมหมายถง สภาวะทเกดการขาด ทาใหเกดความตองการและเปนแรงขบกระตนใหเกดพฤตกรรมสนองตอบ และทาใหมการลดความตองการและฮล (Hull) ใชชอวา “ทฤษฎลดแรงขบ” (Drive Reduction Theory) ซงมคาอธบายวาสงเรากอนเกดพฤตกรรมหมายถง สภาวะทเกดการขาด ทาใหเกดความตองการและเปนแรงขบกระตนใหเกดพฤตกรรมสนองตอบ และทาใหมการลดความตองการ

18 Frederick Herzberg, Bernard Mausner, Richard O. Peterson, and Dora F. Capwell, Job attitudes: Review of research and opinion (Pittsburg: Psychological Service of Pittsburg, 1959), 59. 19 J. Dollard and N.E. Miller, Personality and Psychotherapy (New York: McGraw–Hill, 1950), 19.

12

ปจจยทกอใหเกดภาวะหนสนเกยวของกบการปรบตว ผวจยไดศกษาแนวคดของ มาลม และเจมสน (Malm and Jamison)20 ไดนยามความหมายคาวา “การปรบตว” (Adjustment) หมายถง วธการทคนเราปรบตวใหเปนไปตามความตองการของตวเอง ในสภาพแวดลอม ซงบางครงสงเสรม บางครงขดขวาง และบางครงสรางความทกขทรมานแกเรา กระบวนการปรบตวน เกดขนจากความจรงทวา มนษยทกคนมความตองการและเราสามารถใชวธการแบบตาง ๆ ในการดาเนนการเพอใหบรรลถงความตองการนนๆ ในสภาวะแวดลอมทปกตธรรมดา หรอมอปสรรคขดขวางตาง ๆ กนไป

ปจจยทกอใหเกดภาวะหนสนเกยวของกบแนวคดโลกาภวตน ผวจยไดศกษาแนวคดของ วฒนา พรวราเมธกล21 ไดใหคานยามคาวา “โลกาภวตน” (Globalization) นน หมายถง ผลจากการพฒนาการตดตอสอสาร การคมนาคมขนสง และเทคโนโลยสารสนเทศ อนแสดงใหเหนถงการเจรญเตบโตของความสมพนธทางเศรษฐกจ การเมอง เทคโนโลย และวฒนธรรมทเชอมโยงระหวางปจเจกบคคล ชมชน หนวยธรกจ และรฐบาล ทวทงโลก เปนคาศพทเฉพาะทบญญตขนเพอตอบสนองปรากฏการณของสงคมโลกทเหตการณทางเศรษฐกจ การเมอง สงแวดลอม และวฒนธรรมทเกดขนในสวนหนงของโลก ยอมสงผลกระทบอนรวดเรวและสาคญตอสวนอนๆ ของโลกในเวลาเดยวกน กระแสโลกาภวตนนน ภาวะของการเคลอนยายทน 4 แบบ ทสงผลกระทบตอเศรษฐกจโลก ไดแก (1) ทนมนษย (Human Capital) เชน การอพยพเขาเมอง การยายถน การอพยพจากถนฐาน การเนรเทศ เปนตน (2) ทนการเงน (Financial Capital) เชน เงนชวยเหลอ หน หน สนเชอและการกยม เปนตน (3) ทนทรพยากร (Resource Capital) เชน พลงงาน โลหะ สนแร ไม เปนตน และ (4) ทนอานาจ (Power Capital) เชน กองกาลงความมนคง พนธมตร กองกาลงตดอาวธ เปนตน และทอฟฟเลอร (Toffler)22 ไดแบงคลนการเปลยนแปลงสงคมโลกหรอลาดบพฒนาการสงคมมนษยออกเปน 5 ขน โดยมแนวคดวา โลกกาลงสนสดยคอตสาหกรรมและเขาสสงคมขอมลขาวสารและสงคมแหงความร ซงแตละขนกจะมเหตปจจยแหงการเปลยนแปลงทสบเนองมาจากยคเดม เหมอนกบวฏจกรการเปลยนแปลงของสงตางๆ ซงมลกษณะคลายกบคาวา “คลน” (Wave) หรอ “ทฤษฎคลน” (Wave Theory) ซงแบงงายๆ เปน ยคเกษตรกรรม ยคปฏวตอตสาหกรรม และยคความร สวน ฟน

20 Marguerite Malm and Olis G. Jamison, Adolescence (New York: McGraw–Hill Book Company, 1952), 512. 21 วฒนา พรวราเมธกล, กระแสโลกาภวตนและผลกระทบทมตอสงคมไทย, เขาถงเมอ 30 มถนายน 2555 เขาถงไดจาก http://wattanaharaji.exteen.com/ 22 Alvin Toffler, The Third Wave (New York: Tantam Books, 1980), 18.

13

เลย (Finley)23 นนคอ ความเปลยนแปลงระลอกใหญเกดขนและจางหายไปโดยมระลอกใหมเกดมาแทนทอยตลอดเวลา “ยคโลกาภวตน” (Globalization Ages) ในยคนซงตอเนองมาจากยคท 4 จะเปนยคทการพฒนาจะวดจาก "ปรมาณทรพยสนทางปญญา" และนอกจากนจะตองมการสนบสนนการทางานของ“คนงานทมภมร” (Knowledge Worker) หรอ “สงคมอดมปญญา” (Knowledge-Based Society) เพอใหองคกรไดรบประโยชนสงสดจากทรพยากรมนษยแตละคน รวมไปถงตองมความพยายามในการจดการใหองคความรทจาเปนอยกบองคกรใหได มองคประกอบ 4 ประการ ดงน (1) มการจดระเบยบความร (ทนทางปญญา-Intellectual Capital) ตองมสมรรถภาพในการจดเกบ รวบรวม วเคราะห สงเคราะห จดหมวดหมและสบคนไดอยางมประสทธภาพและตอบสนองตอการใชงาน (2) สรางองคกรและวฒนธรรมแหงการเรยนร (Learning Culture) ใหเกดขนตลอดเวลา (3) เตรยมปจจยใหเออตอการเรยนร และ (4) เนนความรเกยวกบ ทนลกคา หรอ ทนความสมพนธ (Relationship Capital) ทนมนษย (Human Capital) และทนโครงสราง (Structural Capital) ไดแก ฮารดแวร ซอฟทแวร ฐานขอมลโครงสรางองคการ สทธบตร เครองหมายการคา และทกๆสงทเกยวกบสมรรถภาพขององคการซงสนบสนนผลตภาพของพนกงาน เพอสรางความไดเปรยบดานการแขงขนใหกบพนกงาน รวมไปถงความสามารถในการสรางนวตกรรมใหมๆ ในการพฒนาสนคาและบรการ วฒนา พรวราเมธกล24 ไดอธบายถง กระแสโลกาภวตนมอทธพลตอภาวะเศรษฐกจและสงคมของประเทศตางๆ ในโลก โดยเฉพาะประเทศทมระบบเศรษฐกจและสงคมทเชอมโยงและพงพงกบตางประเทศสง ดงเชน ประเทศไทย จากการประมวลผลการศกษาและคาดการณของนกวชาการหลายทานไดขอสรปถงแนวโนมการเปลยนแปลงของโลกทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองทเปนประเดนสาคญ และเกยวของกบการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ โดยการเปลยนแปลงลกษณะประชากรทงหมดดงกลาวจะกอใหเกดผลกระทบสาคญ คอ 1) การสนสดของตลาดเดยว (The End of Single Market) เดมตลาดของประเทศทพฒนาแลวจะมลกษณะ Homogeneous โดยมกลมวยรนเปนผครอบครองตลาดสวนใหญ แตตอไปในอนาคต ตลาดจะถกแบงออกเปน 2 สวนอยางชดเจน คอ 1.1) ตลาดของผสงอาย 1.2) ตลาดของกลมวยรน 2) ภาระงบประมาณรายจายเพมขน โดยเฉพาะกบประเทศกาลงพฒนาซงโครงสรางของประชากรวยสงอายทมสดสวนเพมขนมาก จะมผลตอคาใชจายของรฐบาลทจะเพมขน 3) การเคลอนยายแรงงานจากประเทศกาลงพฒนาไปสประเทศพฒนาแลว (Mobility of Labour) โดยเฉพาะแรงงานฝมอหรอ

23 Michael Finley, Alvin Toffler and the Third Wave, accessed July 9, 2014, available from http://www.cyberkuhinja.com 24 วฒนา พรวราเมธกล, กระแสโลกาภวตนและผลกระทบทมตอสงคมไทย, เขาถงเมอ 30 มถนายน 2555, เขาถงไดจาก http://wattanaharaji.exteen.com/

14

แรงงานทมความร (Skilled Labor/Knowledge Labor) 4) การพฒนาผลตภณฑใหมๆ เกดขนอยางรวดเรว 2) ความเหลอมลาของความร (Knowledge Divide) จะเกดทงในระดบระหวางประเทศและในระดบประเทศ ซงเกดขนจากความไมเทาเทยมกนซงกอใหเกดผลกระทบตอประเทศตางๆ ไดแก 2.1) การศกษาเรยนรอยางตอเนองทงในระบบและนอกระบบขยายตวเพมขนมากจากการเขาสระบบเศรษฐกจฐานความร (Knowledge Economy) 2.2) การวจยและพฒนาจะมความสาคญมากขน ทงในแงของปรมาณและคณภาพทจะตองเชอมโยงกบการพฒนาในเชงธรกจ 2.3) ภาวะกาลงการผลตสวนเกน (Overcapacity) ในสนคาและบรการซงเกดขนจากหลายสาเหตดวยกนกอใหเกดผลกระทบ 2 ประการ คอ 3.1) ภาวะการหดตวทางเศรษฐกจโลก 3.2 ภาวะของการเตบโตโดยวางงาน 4) การพงพงและรวมมอระหวางกนมมากขนรองรบเคลอนไหวของขอมล เทคโนโลยสมยใหม การอพยพ และอทธพลของภาคธรกจและองคกรทไมแสวงหากาไร

เกยวของกบแนวทางการแกปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา ผวจยไดศกษาแนวคดของ ศนยพฒนาคณภาพชวตคร สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการทไดทาการศกษาสภาพทางเศรษฐกจและการเงนของคร พบวา กระแสโลกาภวตน (Globalization Trends) ทาใหเกดการเปลยนแปลงทางอยางรวดเรวและอยางรนแรงทางดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง และเทคโนโลย ทาใหมการปฏรปการศกษาถง 3 ระลอกทผานมา ทสาคญกระแสความเปลยนแปลงดงกลาวน ทาใหครและบคลากรทางการศกษาสวนใหญของประเทศ ซงเตบโตมาจากครอบครวระดบสงคมเศรษฐกจชนกลางลงไป ตองประสบกบภาวะหนสนทเกดจากการปฏบตหนาทคร และบคลากรทางการศกษาในการศกษาตอและพฒนาวชาชพ ซงไดรบผลกระทบจากการดแลครอบครวในดานทอยอาศย การศกษาของบตร และการดแลบตร รวมถงหนสนอนเกดจากภาวะทางสงคม ภาวะหนสนของขาราชการครจะไมเกดปญหาหากขาราชการครสามารถผอนชาระหนไดตามปกต แตเมอภาวะหนสนมมากจนเกนกวาจะชาระได ภาวะหนสนยอมสงผลกระทบตอขาราชการครทงทางตรงและทางออม25

สาหรบแนวทางการแกไขปญหาหนสนขาราชการครและบคลาการทางการศกษากบนโยบายและแผนยทธศาสตรของสานกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.)ในภาพรวมปญหาหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาสานกงานคณะกรรมการ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) และศนยพฒนาคณภาพชวตครในขอเสนอแนะของ

25 ศนยพฒนาคณภาพชวตคร, การศกษาสภาพทางเศรษฐกจและการเงนของขาราชการ ครและบคลากรทางการศกษา สงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554): 38–42.

15

คณะกรรมาธการแกไขปญหาหนสนแหงชาต สภาผแทนราษฎร อกทง นโยบายและแผนยทธศาสตรของสานกงานคณะกรรมสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.) มอานาจหนาทพฒนาคณภาพชวตครใหมความรเรองการบรหารการเงนและการแกไขปญหาหนสนทมประสทธภาพ ไดศกษาแบบจาลองแผนยทธศาสตรของกระทรวงศกษาธการตามกาหนดแผนยทธศาสตรสาหรบแนวทางในการแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษา เพอลดอทธพลปญหาหนสนททาใหประสทธภาพการทางาน และความศรทธาในอาชพครไดกาหนดยทธศาสตรในการแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษา ประกอบดวย วสยทศน พนธกจ เปาหมาย และ แผนการแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษา ใหดาเนนการเสรจสนภายในระยะ 4 ป ตงแต ป 2555 ถงป 2559 ไดแก 1) แผนยทธศาสตรแกไขปญหาหนสน พ.ศ. 2555-2559 2) แผนยทธศาสตรท 1 การสรางวนยทางการเงนและแบบแผนการดารงชวต 3) แผนยทธศาสตรท 2 การปรบโครงสรางหน 4) แผนยทธศาสตรท 3 การลดรายจาย 5) แผนยทธศาสตรท 4 การพฒนาวชาชพและเพมรายได 6) แผนยทธศาสตรท 5 การสรางมาตรการและกลไกในการบรหารจดการ จากแนวคดทฤษฎดงกลาวสามารถนามาประกอบเปนขอบขายทางทฤษฎของการวจยทผวจยใชเปนแนวทางในการศกษาวจยในครงน แสดงรายละเอยดตามแผนภมท 1 ดงน

แผนภมท 1 ขอบขายทางทฤษฎของการวจย ทมา : Abraharn H. Maslow, Motivation and Personality, 2nd.Ed. (New York: Harper and Row, 1970), 10. : D. Krech, R.S. Crutchfield and E.L. Ballachy, Individual in Society (Bombay: Tata Mcgraw–Hill, 1948), 5.

แนวคดเกยวกบ ทศนคต ความตองการ คานยม ความพงพอใจพฤตกรรม และ การปรบตว

กระบวนการแกไขปญหาหนสนของ ครและบคลากรทางการศกษา

ประมวลขอมลทได จากการสมภาษณผเชยวชาญ

แนวคดเกยวกบ กระแสโลกาภวตน

ประมวลองคความร จากวทยานพนธและงานวจย

ทเกยวของ

แนวคดเกยวกบแนวทางการแกไขปญหาหนสนของศนยพฒนาคณภาพชวตคร สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา

16

: J. Dollard and N.E. Miller, Personality and Psychotherapy (New York: McGraw–Hill, 1950), 1. : Michael Finley, Alvin Toffler and the Third Wave, accessed July 9, 2012, available from http://www.cyberkuhinja.com : S.H. Frankel, Two Philosophies of Money: The Conflict between Trust and Authority (New York: St. Martin’s Press, 1977), 2. : Frederick Herzberg, Bernard Mausner, Richard O. Peterson and Dora F. Capwell, Job attitudes: Review of research and opinion (Pittsburg: Psychological Service of Pittsburg, 1959), 38.

: Clark Hull, A Behavior System (New Haven: Yale University Press, 1952), 1. : Marguerite Malm and Olis G. Jamison, Adolescence (New York: McGraw–Hill Book Company, 1952), 512. : วฒนา พรวราเมธกล, กระแสโลกาภวตนและผลกระทบทมตอสงคมไทย, เขาถงเมอ 30 มถนายน 2555, เขาถงไดจาก http://wattanaharaji.exteen.com/ : ศนยพฒนาคณภาพชวตคร, การศกษาสภาพทางเศรษฐกจและการเงนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา สงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย (กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554), 14. นยามศพทเฉพาะ

เพอใหเขาใจความหมายเฉพาะของคาทใชในการศกษาวจยครงน ผวจยจงไดนยามความหมายของคาตาง ๆ ไวดงน

1. กระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา หมายถง การดาเนนการเพอเปนโครงสรางผกพนหรอสนบสนนการชวยเหลอเกอกลใหครมหนลดลงหรออตราดอกเบยลดลงหรอมชวงระยะเวลาผอนชาระหนนานขนและเปนตวกาหนดแนวทางวธการแกปญหาหนสนใหลดลงเพอใหคณภาพชวตขาราชการดขนไดในทสด

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา หมายถง บคคลซงไดรบการบรรจและแตง ตงตามพระราชบญญตนใหรบราชการโดยไดรบเงนเดอนจากเงนงบประมาณแผนดน งบบคลากรทจายในลกษณะเงนเดอนในกระทรวงศกษาธการ หรอกระทรวงอนทกาหนดในพระราชกฤษฎกา

17

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ การศกษาวจย เรอง “กระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา” ผวจยไดศกษาคนควาเอกสารเกยวกบหลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ซงประกอบดวย 1) แนวคดเกยวกบทศนคต 2) ทฤษฎทเกยวของกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา ไดแก ทฤษฎการวดทศนคต ทฤษฎความตองการ ทฤษฎสองปจจย ทฤษฎคานยม ทฤษฎพฤตกรรม ทฤษฎบรโภคนยม ทฤษฎการปรบตว 3) แนวคดเกยวกบกระแสโลกาภวตน 4) แนวคดเกยวกบปญหาหนสน ไดแก มลเหตทกอใหเกดปญหาหนสน และแนวทางการแกไขปญหาหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 5) งานวจยทเกยวของกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา มรายละเอยดดงตอไปน 1. แนวคดเกยวกบทศนคต ความหมายของทศนคต เปนทยอมรบกนโดยทวไปวาทศนคตเปนความรสกนกคดของมนษย หรอบคคลทสนองตอบหรอแสดง ออกตอสงเรา ในทนผวจยไดศกษาถงแนวคดทเกยวของกบทศนคต ลกษณะทสาคญ และองคประกอบของทศนคตทไดมผรไดใหนยามความหมายไว คาวา “ทศนคต” ตรงกบภาษาองกฤษวา “Attitude” มาจากคาวา “Aptus” ในภาษาลาตน ความหมายของคาวา “ทศนคต” นน มผใหความหมายไวหลายความคด อาท Webster’s New World Dictionary of American English หมายถง (1) ทาท กรยา อาการ หรอบคลกทเกยวของกบพฤตกรรม ความรสก อารมณ (2) อาการ กรยา ทาทาง การวางตว ของการแสดงออกเชงพฤตกรรม ความรสก หรอความคด ทแสดงใหเหนทาท ความคดเหน (3) ทาท การวางตว เจตคต ความคดเหนของบคคล1 บางครง คานใชในความหมายวา “เจตคต” หรอ “ทาท” ดงเชน คานยามในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดนยามคาวา “เจตคต” หมายถง ทาท หรอ

1 Webster. “Webster’s New World Dictionary of American English,” in Wnw Dictionary, 3rd College Gen Leath, ed. Victoria Neufeldt and David B. Guralnik (New York: 88 Prentice Hall, 1994), 311.

18

ความรสกของบคคลตอสงใดสงหนง2 นวคอมบ (Newcomb) ไดกลาวถง “ทศนคต” เกดจากการไดรบอทธพลจากสภาพแวดลอม ซงจะแสดงพฤตกรรมออกเปน 2 ลกษณะ คอ ลกษณะชอบหรอพงพอใจ อยากใกลชดสงนนๆ และลกษณะไมพอใจ เกลยดชง ไมอยากใกลสงนน3 กด (Good) ไดกลาวถง “ทศนคต” คอ ความพรอมทจะแสดงออกในลกษณะใดลกษณะหนงทเปนการสนบสนน หรอตอตานสถานการณบางอยาง บคคล หรอสงใดๆ4 โรเซนเบรก และ ฮอฟแลนด (Rosenberg and Hovland) ไดกลาวถง “ทศนคต” คอ การจงใจตอแนวโนมในการตอบสนองอยางเฉพาะเจาะจงกบสงทเกดขน5 เคลเลอร (Kendler) ไดกลาวถง “ทศนคต” คอ สภาวะความพรอม ของบคคล ทจะแสดงพฤตกรรมออกมาในทางสนบสนนหรอตอตานบคคล สถาบน สถานการณหรอแนวความคด6 ในขณะท แอลพอรท (Allport) ไดกลาวถง “ทศนคต” คอ สภาวะความพรอมทางจต ซงเกดจากประสบการณ และมอทธพลโดยตรงตอการตอบสนองของบคคลทมตอวตถและสถานการณทเกยวของ7 นกจตวทยา ไดใหความหมายของทศนคตวา เปนสภาวะความพรอมของจตใจ ซงเกดจากประสบการณ สภาวะความพรอมนเปนแรงทกาหนดทศทางของปฏกรยาของบคคลทมตอบคคล สงของ และสถานการณทเกยวของ ทศนคตจงกอรปไดดงน 1) เกดจากการเรยนร วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมในสงคม 2) การสรางความรสกจากประสบการณของตนเอง 3) ประสบการณทไดรบจากเดม มทงบวกและลบจะสงผลถงทศนคตตอสงใหมทคลายคลงกน 4) การเลยนแบบบคคลทตนเองใหความสาคญ และรบเอาทศนคตนนมาเปนของตนเอง นอรแมน แอล มน (Norman L. ,Munn) ไดกลาวถง “ทศนคต” คอ ความรสกและความคดเหนทบคคลมตอ สงของ บคคล สถานการณ สถาบน และขอเสนอใดๆ ในทางทจะยอม

2 ราชบณฑตยสถาน, พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 (กรงเทพฯ: นานมบค พบลเคชนสจากด, 2546), 321. 3 Newcomb, Attitude, accessed October 25, 2014, available from http://www.novabizz.Ace/Attitude.htm 4 Carter V., Good, Dictionary of Education (New York: Mcgraw–Hill, 1959), 48. 5 R.J., Rosenberg and C.I. Hovland, Attitude Organization and Change: An Analysis of Consistency among Attitude Components (Wesport, 1960), 1. 6 H. Kendler, Basic Psychology (New York: Appletin–Century–Crofts Company, 1963), 572. 7 Gordon W., Allport, Reading in Attitude Theory and Measurement (New York: John Welley and Sons Inc., 1967), 28.

19

รบหรอปฏเสธซงมผลทาใหบคคลพรอมทจะแสดงปฏกรยาตอบสนองดวยพฤตกรรมอยางเดยวกนตลอด8 จ เมอรฟ, แอล เมอรฟ และ ท นวคอมบ (G. Murphy, L. Murphy and T. Newcomb) ได กลาวถง “ทศนคต” คอ ความชอบหรอไมชอบ พงใจหรอไมพงใจทบคคลแสดงออกมาตอสงตางๆ9 หลยส แอล. เธอรสโตน (Thurstone) ไดกลาวถง “ทศนคต” เปนผลรวมของมนษยเกยวกบความรสก อคต ความกลวทมตอสงใดสงหนง10 สมเจตน นาคเสวและคณะไดกลาวถง “ทศนคต” หรอ “เจตคต” หมายถง ความคดเหน ความเชอ และความรสกของบคคลทมอารมณเปนสวนประกอบ หรอความโนมเอยงทจะแสดงออกตอสงตางๆ เชน บคคล สถาบน สถานการณ เรองราวตางๆ ไปในทางใดทางหนงอาจเปนไปในทางสนบสนนหรอคดคาน คอ ชอบหรอไมชอบ เหนดวยหรอไมเหนดวยกได11

จากความหมายดงกลาวขางตน ทศนคตจงมความหมายสรปไดดงน 1) ความรสกของบคลทมตอสงตาง ๆ หลงจากทบคคลไดรบหรอมประสบการณตอสงนน ความรสกนจงแบงเปน 3 ลกษณะ คอ 1.1) ความรสกในทางบวก เปนการแสดงออกในลกษณะของความพงพอใจ เหนดวย ชอบและสนบสนน 1.2) ความรสกในทางลบ เปนการแสดงออกในลกษณะของความไมพงพอใจ ไมเหนดวย และไมสนบสนน 1.3) ความรสกทเปนกลาง คอไมมความรสกใด ๆ 2) บคคลแสดงความรสกทางดานพฤตกรรม ซงแบงพฤตกรรมเปน 2 ลกษณะ คอ 2.1) พฤตกรรมภายนอก เปนพฤตกรรมทสงเกตได มการกลาวถง สนบสนน ทาทาง หนาตาบอกความพงพอใจ 2.2) พฤตกรรมภายใน เปนพฤตกรรมทสงเกตไมได ชอบหรอไมชอบกไมแสดงออก หรอความรสกทเปนกลาง

ลกษณะทสาคญของทศนคต สกอตต (Scott) ไดกลาวถงลกษณะทสาคญของทศนคตไว ดงน12

8 Norman L.,Munn, Introduction to Psychology (Boston: Houghton Mifflin Company, 1962), 71. 9 Murphy, G., Murhhy, L. and Newcomb, T., Attitude, accessed June 25, 2015, available from http://www.novabizz.Ace/Attitude.htm 10 L.L. Thurstone, The Measurement of Attitudes. (Chicago: The University of Chicago Press, 1970), 53. 11 สมเจตน นาคเสว และคณะ, “เจตคตตอการวจยและปจจยทเออตอการทาวจยของบคลากรวทยาลยอสลามศกษามหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน”, (โครงการสรางความเขมแขงวทยาลยอสลามศกษา วทยาเขตปตตาน มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2550), 9. 12 William A., Scott, “Attitude Measurement.” Edited by Gardner Lindzey and Elliot Aronson, The Handbook of Social Psychology (New Delhi: Amerind Publishing, 1975), 265.

20

1. ทศนคตเปนสงทเกดจากการเรยนร หรอเกดจากการสะสมประสบการณของแตละบคคล ไมใชสงทมตดตวมาแตกาเนด

2. ทศนคตมคณลกษณะของการประเมน (Evaluative Nature) ทศนคตเกดจากการประเมนความคดหรอความเชอทบคคลมอยเกยวกบสงของ บคคลอน หรอเหตการณ ซงจะเปนสอกลางทจะทาใหเกดปฏกรยาตอบสนอง คณลกษณะของทศนคตในดานการประเมนนน เนนวาเปนคณลกษณะทสาคญทสด ททาใหทศนคตแตกตางกนอยางแทจรงจากแรงผลกดนภายในอน ๆ เชน นสย แรงขบ หรอแรงจงใจ

3. ทศนคตมคณภาพและความเขม (Quality and Intensity) โดยคณภาพและความเขมของทศนคต จะเปนสงทบอกถงความแตกตางของทศนคตทแตละคนมตอสงตาง ๆ คณภาพของทศนคตเปนสงทไดจากการประเมน เมอบคคลประเมนทศนคตทมตอสงใดสงหนง กอาจมทศนคตทางบวก (ความรสกชอบ) หรอทศนคตทางลบ (ความรสกไมชอบ) ตอสงนน

4. ทศนคตมความคงทนไมเปลยนงาย (Permanence) เนองจากทศนคตเกดจากการสะสมประสบการณ และผานกระบวนการเรยนรมามาก

5. ทศนคตตองมทหมาย (Attitude Object) โดยมทหมายตอสงตาง ๆ เชน คน วตถ สงของ สถานท หรอเหตการณ เปนตน

6. ทศนคตมลกษณะความสมพนธ โดยทศนคตจะแสดงความสมพนธระหวางบคคลกบวตถ สงของ บคคลอน หรอสถานการณ ยอหน (Johns) ทศนคตเปนลกษณะอารมณทคอนขางคงทและมความคงเสนคงวา หรอคอนขางคงท (Relatively stable) ซงบคคลหนงมแนวโนมตอสงเรา เชน วตถสงของ สถานการณหรอบคคลอน13 จากความหมายนจะเหนวา ทศนคตเปนเรองเกยวกบอารมณทมงตรงสเปาหมายทแนนอน เชน ถาเราถกถามถงทศนคตทมตอหวหนา เราอาจจะพดถง อะไรบางอยางทแสดงใหรวาเราชอบหวหนาแคไหน ดงนนสงทเราพดออกมากคอ ทศนคตทเปนดานอารมณนนเอง โดยทศนคตจะเปนการแสดงออกของพฤตกรรมของมนษยทมตอสงเรา (Stimuli) เชน วตถสงของ สถานการณหรอบคคลอน14

13 John R. G. Jenkins, “Marketing and Customer Behaviors” Journal of Marketing, 37, 3 (July 1973): 110.

14 G. Jones, Organizational behavior : Understanding and managing live

at work, 4thed. (Moutreal: Harper Collins College Pub., 1996), 131.

21

องคประกอบของทศนคต (Components of attitudes) ซมบาโดและเอบบเซน (Zimbardo and Ebbesen) ไดแยกองคประกอบของ “ทศนคต” ออกเปน 3 ดาน ดงน15

1. องคประกอบดานความร (Cognitive Component) คอ สวนทเปนความเชอของบคคลทเกยวกบสงตางๆ ทวไปทงทชอบ และไมชอบ หากบคคลมความรหรอคดวาสงใดด มกจะมทศนคตทดตอสงนน แตหากมความรมากอนวา สงใดไมด กจะมทศนคตทไมดตอสงนน

2. องคประกอบดานความรสก (Affective Component) คอ สวนทเกยวของกบอารมณทเกยวเนองกบสงตางๆ ซงมผลแตกตางกนไปตามบคลกภาพของคนนน เปนลกษณะทเปนคานยมของแตละบคคล

3. องคประกอบดานพฤตกรรม (Behavioral Component) คอ การแสดงออกของบคคลตอสงหนงหรอบคคลหนง ซงเปนผลมาจากองคประกอบดานความร ความคด และความรสก

องคประกอบของทศนคตทง 3 ประการน แสดงนยความหมายวา การทบคคลมทศนคตตอสงหนงสงใดตางกน เนองจากบคคลมความเขาใจ มความรสก หรอมแนวความคดแตกตางกนนนเอง พรทพย บญนพทธ กลาววา สวนประกอบทาง (1) ดานความคด (2) ความร หรอ (3) ความเขาใจ จงนบไดวาเปนสวนประกอบขนพนฐานของ “ทศนคต” และสวนประกอบน จะเกยวของหรอสมพนธกบความรสกของบคคล ซงอาจแสดงพฤตกรรมออกมาในรปแบบแตกตางกน ทงในทางบวกและทางลบ ซงขนอยกบประสบการณการเรยนร และระบบการเลยงด หรอกระบวนการขดเกลาทางสงคม (Socialization) ดงนน “การวดทศนคตเชงพฤตกรรม” (Behavioral Attitude Measurement) จงเปนแนวทาง “การศกษาความหมายของทศนคตของบคคล” ในสงคมทมตอเรองใดเรองหนง16 ยอหน (Johns) กลาววา ทศนคตมองคประกอบทสาคญอย 3 ประการของ ไดแก 1) องคประกอบดานทเกยวกบอารมณและความรสก (Affect) ซงเปนสวนหนงของทศนคต ทเชอวาเปนผลของการเรยนรทไดจากพอแม ครอาจารย และเพอนวยเดยวกนเปนเจตคตทเกยวกบความรสกทมตอสงตาง ๆ การชอบหรอไมชอบตอบคคล สงของ หรอเหตการณ เชน การรสกพอใจหรอไมพอใจตอนาย การชอบหรอไมชอบดนตร งานศลปะอาหารบางชนด เปนตน ดงนนองคประกอบนจงเปนสภาพทางอารมณควบคไปกบการประเมน (Evaluation) ของแตละบคคล 2) องคประกอบดานทเกยวกบความนกคด (Cognition) เปนอกสวนหนงของทศนคตทเปนดานความร การรบร ความเหนและความ 15 Philip Zimbardo and Ebbe B. Ebbesen, Influencing Attitude and Changing Behavior (New York: McGraw–Hill Companies, 1970), 46.

16 พรทพย บญนพทธ, ภาระการเปนหนของครโรงเรยนประถมศกษา: กรณศกษา คร

โรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกการประถมศกษา จงหวดยะลา. เขาถงเมอ 29 มถนายน 2555, เขาถงไดจาก http://www.inspect12.moe.go.th/insite/Vijai.htm

22

เชอของบคคล ซงมทมาจากกระบวนการทางความคดทใชเหตผลเชงตรรกะเปนหลก จงเปนทศนคตทผานการประเมนของบคคลนนแลว เชน ความเชอวาคนหรอสงของนนดหรอไมด หรอผบงคบบญชาทมความคด หรอความเชอวา ผใตบงคบบญชาของตนมความเปนผใหญพอสามารถทจะปกครองตนเองได ดงนนเขาจงใหความเปนอสระในการทางานแกผใตบงคบบญชาหรอเปดโอกาสใหมสวนรวมในการวนจฉยสงการ เปนตน 3) องคประกอบดานทเกยวกบพฤตกรรม (Behavior) เปนทศนคตอกสวนหนงของบคคลทตงใจทจะกระทาตอคนอนหรอวตถสงของดวยวธใดวธหนงโดยเฉพาะ เชน การแสดงความเปนมตร ใหความอบอนหรอกาวราว เปนปฏปกษหรอเอออาทร เปนตน โดยแนวโนมของพฤตกรรมเปนผลมาจากความคด ความเชอ ความรสกของบคคลทมตอสงเรานน ตวอยางเชน ถามบคคลมทศนคตทดตอระบอบประชาธปไตย หรอมความคด ความเชอ ความรสกทดตอระบอบประชาธปไตย แนวโนมพฤตกรรมผนนกจะรบฟง เคารพตอสทธผอน ชอบการเขามสวนรวมหรอแสวงหาความรวมมอ ในทางตรงกนขาม ผทมเจตคตไมดในเรองน กจะแสดงพฤตกรรมตอตาน ถอยหนหรอ หลกเลยงตอ เหตการณเหลานน17 สรปไดวา สงเราเปนตวกระตนใหบคคลเกดทศนคตตอสงตางๆ จงนาไปสการตอบสนองอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางกได ทเปนอารมณและความรสก (Affective) ความคด (Cognitive) หรอพฤตกรรม (Behavioral) ดงนนการทบคลากรขององคกรมทศนคตทดตอองคกรทตนเองอยจะเปนสงสาคญทจะชวยในการบรหารจดการ พฒนาองคกรใหมประสทธภาพ และนาพาองคกรสความ สาเรจ ทศนคตคอ ความเชอและความรสกเกยวกบบางสงบางอยางในสงแวดลอม และเราไดทศนคตมาโดยการเรยนร เมอเรยนรแลวทศนคตจะอยคอนขางคงทน และสดทายแมวาทศนคตจะถกอทธพลของประสบการณ แตมนกมอานาจบงการพฤตกรรมได กลาวยอ ๆ คอวาทศนคตนนเปนสงทเราเรยนร และเมอรแลวจะอยกบเราคอนขางเหนยวแนนกลายเปนคานยมอกทงสามารถเปนตวบงการ การกระทาของเราไดดวย โดยอกแงมมหนงของทศนคตทไดรบความสนใจคอประโยชนหรอคณประโยชนและนกวชาการทสนใจเกยวกบขอคดดงกลาวนกคอ เคทซ (Daniel Katz,) ตามทฤษฎของนกวชาการผน ทศนคตมประโยชนและหนาทอย 4 ประการ คอ18

1. เปนประโยชนโดยการเปนเครองมอ เปนประโยชนในการปรบตวและเปนประโยชนในการใชเพอทาการตาง ๆ

17 John R. G. Jenkins, “Marketing and Customer Behaviors” Journal of Marketing, 37, 3 (July, 1973): 131. 18 Daniel L. Katz and Robert L. Kahn, The Social Psychology of Organizations. 2 nd ed. (New York: John Wiley, 1978), 34.

23

2. ทศนคตยงทาหนาทหรอประโยชนโดยการใชปองกนสภาวะจตหรอปกปองสภาวะจตของบคคลเพราะความคดหรอความเชอบางอยางสามารถทาใหผเชอหรอคดสบายใจ สวนจะผดหรอถกเปนอกเรองหนง (Ego-defensive function)

3. ทาหนาทแสดงคานยมใหคนเหนหรอรบร (Value expressive function) 4. มประโยชนหรอใหคณประโยชนทางความรเพราะมทศนคตไมนอยทเกยวกบความร

เรองนยงการศกษาสงเทาใด แนวโนมททศนคตจะมความรทางวชาการแฝงอยมาก แมความรแบบพนบานซงสวนใหญไดมาจากศาสนากแฝงอยในทศนคตมาก ดงนน บางครงจงแยกกนแทบไมออกโดยทวไปแลวการศกษาทศนคตแบบดทประโยชนของทศนคต (functional) จะมงสนใจตวบคคลและสภาพทางจตวทยาของคนนน

การสรางทศนคตและคานยม ทศนคตของมนษยนนไดมาจากกระบวนการทคอนขางซบซอน ซงเรยกวา สงคมประกต

(Socialization) กระบวนการสงคมประกตหรอกระบวนการอบรมสงสอนนนมเจตนารมณทสาคญ คอ สอนใหมนษยรบทศนคตและคานยมทถกตอง เหมาะสมกบสงคมและเปนประโยชนตอผรบ คนเรานนสามารถรบทศนคตไว 3 วธ คอ วธท 1 เรารบโดยการตดตอโดยตรง วธทสอง เราสามารถรบทศนคตมาโดยการมปฏสมพนธกบผใหทศนคตนน ๆ และวธสดทายคอ การรบทศนคตและคานยมทลกซงโดยกระบวนการสงคมประกตในครอบครว เมอโตเปนผใหญแลวเรากอาจจะรบทศนคตจากกลมคนทเรานยมชมชอบ (Reference group) ในการพจารณาถงการเกดทศนคต (Attitude Formation) นนยงมความคดเหนเชงทฤษฎทแตกตางกนอยระหวางนกวชาการ ซงพอสรปแนวคดนออกเปน 4 ลกษณะ ดงน กอรดอน อลพอรท (Allport) ไดใหความเหนเรองทศนคตวาอาจเกดขนจากพฤตกรรมตางๆ ทแสดงออกมา ดงตอไปน19 1) เกดจากการเรยนร ซงเปนกระบวนการพฒนาในบคคล อยางเชน เดกเกดใหมจะไดรบการอบรมสงสอนเกยวกบวฒนธรรมและประเพณจากบดามารดา ทงโดยทางตรงและทางออมจากสงคม ตลอดจนไดเหนแนวการปฏบตของพอแมแลวรบมาปฏบตตามตอไป 2) เกดจากความสามารถในการแยกแยะความแตกตาง คอ แยกสงใดด ไมด ซงเกดจากคานยมหรอความเชอของสงคม เชน ผใหญกบเดกจะมการกระทาทแตกตางกน 3) เกดจากประสบการณของแตละบคคล ซงแตกตางกนออกไป ทไดเผชญกบเหตการณตางๆ ในชวตในสงคมนนๆ เชน บางคนมทศนคตไมดตอคร เพราะเคยตาหนตน แตบางคน ม ทศนคต ทดตอครคนเดยวกนนน เพราะเคยเชยชมตนเสมอ 4) เกดจากการเลยนแบบ หรอ รบเอา ทศนคต ของผอนมาเปนของตนดวยความพงพอใจ เชน เดกอาจรบ ทศนคต ของบดามารดา หรอ ครทตนนยมชมชอบ มาเปน ทศนคต ของตนได ครทชฟลดและบอลลาค (Crutchfield and Ballachy) ไดใหความเหนวา ทศนคตอาจเกดขนจากองคประกอบ 4 ประการ 19 Allport Gordon W., The Nature of Personality: Selected Papers. (Greenwood Publishing Group, Inc., 1975), 16.

24

ดงน20 1) การตอบสนองความตองของบคคล นนคอ สงใดตอบสนองความตองการของตนได บคคลนนกมทศนคตทดตอสงนน หากสงใดตอบสนองความตองการของตนไมไดบคคลนนกจะม ทศนคต ไมดตอสงนน 2) การไดเรยนรความจรงตางๆ อาจโดยการอาน หรอจากคาบอกเลาของผอนกได ฉะนน บางคนจงอาจเกดทศนคตไมดตอผอน จากการฟงคาตฉนทใครๆ มาบอกไวกอนกได 3) การเขาไปเปนสมาชก หรอสงกดกลมใดกลมหนง คนสวนมากมกยอมรบเอา ทศนคต ของกลมมาเปนของตน หากทศนคตนนไมขดแยงกบทศนคตของตนเกนไป 4) ทศนคตเฉพาะบคคล คอ ผทมบคลกภาพสมบรณมกมองผอนในแงด หรอในลกษณะศรทธาหรอเลอมใส สวนผปรบตวยากนน จะมทศนคตในทางตรงขาม คอ มกมองวามคนคอยอจฉารษยาหรอคดรายตางๆ ตอตน ธงชย สนตวงษ กลาววา “ทศนคต” กอตวเกดขนมา ไมคงทถาวร และเปลยนแปลงไป เนองจากปจจย 5 ประการ ดงตอไปน21 1) การจงใจทางรางกาย (Biological Motivation) ทศนคตจะเกดขนเมอบคคลใดบคคลหนงกาลงดาเนนการตอบสนองตามความตองการ หรอแรงผลกดนทางรางกาย ตวบคคลจะสรางทศนคตทดตอบคคลหรอสงของ ทสามารถชวยใหเขามโอกาสตอบสนองความตองการของตนได 2) ขาวสารขอมล (Information) ทศนคตจะมพนฐานมาจากชนดและขนาดของขาวสารทไดรบรวมทงลกษณะของแหลงทมาของขาวสาร ดวยกลไกของการเลอกเฟนในการมองเหนและเขาใจปญหาตางๆ (Selective Perception) ขาวสารขอมลบางสวนทเขามาสบคคลนน จะทาใหบคคลนนเกบไปคด และสรางเปนทศนคตขนมาได 3) การเขาเกยวของกบกลม (Group Affiliation) ทศนคตบางอยางอาจมาจากกลมตางๆ ทบคคลเกยวของอยทงโดยทางตรงและทางออม เชน ครอบครว วด กลมเพอนรวมงาน กลมกฬา กลมสงคมตาง ๆ โดยกลมเหลานไมเพยงแตเปนแหลงรวมของคานยมตางๆ แตยงมการ ถายทอดขอมลใหแกบคคลในกลม ซงทาใหสามารถสรางทศนคตขนได โดยเฉพาะครอบครวและกลมเพอนรวมงานเปนกลมทสาคญทสด (Primary Group) ทจะเปนแหลงสรางทศนคตใหแกบคคลได 4) ประสบการณ (Experience) ประสบการณของคนทมตอวตถสงของยอมเปนสวนสาคญทจะทาใหบคคลตางๆ ตคาสงทเขาไดมประสบการณมาจนกลายเปนทศนคตได 5) ลกษณะทาทาง (Personality) ลกษณะทาทางหลายประการตางกมสวนทางออมทสาคญในการสรางทศนคตใหกบตวบคคล

กลาวโดยสรป ปจจยตาง ๆ ของการกอตวของ “ทศนคต” เทาทกลาวมาขางตนนน ในความเปนจรง จะมไดมการเรยงลาดบตามความสาคญแตอยางใดเลย ทงนเพราะปจจยแตละทาง 20 Krech D., R.S. Crutchfield, and E.L. Ballachy, Individual in Society (Bombay: Tata Mcgraw–Hill, 1948), 153. 21 ธงชย สนตวงษ, องคการและการบรหารการศกษาการจดการแผนใหม (Organization and Management). พมพครงท 10. (กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช, 2539), 166–167.

25

เหลาน ตวไหนจะมความสาคญตอการกอตวของทศนคตมากหรอนอย ยอมสดแลวแตวาการพจารณาสราง “ทศนคต” ตอสงดงกลาว จะเกยวของกบปจจยใดมากทสด การเปลยนแปลงทศนคต โดยปกตในชวตประจาวนของมนษย บอยครงทเราพยายามจะเปลยนทศนคตของบคคลอนทมตอเรา ดวยการนาเสนอตวเองดวยวธทเหมาะสม เพอใหคนอนเกดทศนคตทดตอเรา ซงอาจใชวธอภปรายแลกเปลยนหรอถกเถยงกนในประเดนทแสดงถงทศนคตของเรา และพยายามทาใหผอนคลอยตามยอมรบทศนคตนน เชนเดยวกบชวตของการทางานในองคกรทตองมความเกยวของกบทศนคตของบคคลตาง ๆ ในองคกร ซงจาเปนตองหลอหลอม (Modification) และบรหารทศนคตเพอใหเกดทศนคตทสงผลดตอองคกร กระบวนการในการเปลยนแปลงทศนคต แบงออกเปนหลายชนด เชน การเปลยนแปลงภายนอกเพอทาตามผอนหรอความจาเปนของสภาวะแวดลอมเรยกวา การทาตามดวยความจาเปน (Compliance) ถาจะเปลยนใหลกไปกวานนคอ เปลยนพรอมกบรบของใหมมาไวในใจโดยการเลยนแบบ (Identification) และสดทายคอการยอมรบของใหมไวในใจโดยสนเชงและลกซง (Internalization) ในการเปลยนแปลงทศนคตนนมตวแปรสาคญทจะตองไดรบการพจารณาขอแรกคอ กระบวนการกลนกรองสารใหม โดยการมปฏสมพนธกนทางความรสกนกคดกบผอน ขอทสองซงเปนขอสาคญของเอกคณลกษณะทางสงคม คอการคงไวซงโครงสรางของทศนคตหรอกลาวกนงาย ๆ คอทกอยางมงเนนไปยงการอนรกษทศนคต โดยเฉพาะถาสอดคลองกบความตองการของสงคมและเขากบทศนคตของคนสวนใหญ โดยการบรหารจดการในการเปลยนทศนคตทพบมากในองคการ ไดแก 1) ทศนคตทมตอเพอนรวมงานทมความหลากหลาย 2) ทศนคตทมตอจรยธรรมขององคการ 3) ทศนคตทมตอความเปลยนแปลงซงคาดวาตองเกดขน 4) ทศนคตทมงเนนความมนคงปลอดภยในการปฏบตงานการใชความพยายามเพอเปลยนทศนคตนน เรมตนดวยการทผสอสาร (Communicator) พยายามใชรปแบบการชกชวนตาง ๆ เพอสลายความเชอหรอคานยม ทมอยเดมของบคคล โดยอาจจะใชเทคนคการจงใจ (Persuasion) เพอการละลายคานยมเดมหรอยาคานยมใหม มกเกยวของกบการเนนความรสกเชงอารมณเขาชวย แตในบางกรณจาเปนตองใชหลกของเหตผล โดยองคประกอบทมอทธพลชวยจงใจใหการเปลยนเจตคตประสบความสาเรจ ไดแก 1) ผสอสารทมประสทธผล (The effective communicator) โดยผานผสอสารทไดรบความเชอถอจะเปนบคคลทสามารถโนมนาวใจใหผอนเปลยนทศนคตไดดทสด โดยความนาเชอถอของผนนเกดจากความเปนผเชยวชาญ ความเปนผปราศจากอคต และความเปนบคคลนาคบหา 1.1) ความเปนผเชยวชาญ (Expert) การทจะโนมนาวใจใหบคคลอนเปลยนทศนคตได ผนนจาเปนตองมความชานาญการ (Expertise) โดยผอนยอมรบวาเปนผทมความรและทกษะเปนพเศษซงตรงกบงานขณะนนมาแนะนา หรอบอกเลาประสบการณใหเหนผลด เพอเปลยนทศนคตของบคคล 1.2) ความเปนผปราศจากอคต (Lack of bias) นอกจากการเปนผเชยวชาญแลวผสอสารเพอจงใจใหผฟงเปลยนทศนคตไดนน

26

จาเปนตองเปนทยอมรบในฐานะเปนกลางไมมอคตตอฝายหนงฝายใด 1.3) ความเปนบคคลนาคบหา (Likeability) ถาผสอสารจงใจมบคลกทนาคบหาหรอเปนคนมเสนห ยอมมสวนชวยใหการจงใจเปลยนทศนคตประสบความสาเรจไดงายขนกวาการใชผท ตนไมชอบ เชน ใชคนมชอเสยงทเปนทชนชอบของคนทวไป 2) เทคนคการจงใจทผานการพสจนแลว (Proven persuasive techniques) มหลายเทคนคไดแก 2.1) ใชการพบปะแบบสองตอสอง (Use face - to - face) การเกลยกลอมชกจงแบบสองตอสองมโอกาสชวยใหเปลยนเจตคตไดดกวาวธสอสารทางออม เชน การสงบนทกชวยจา (Memo) จดหมายขาว (Newsletter) หรอการปดประกาศ (Posters) ทงนเพราะเปนการสอสารโดยตรงแบบสองทางมความยดหยน ตองฟงอยางตงใจ ซงจะชวยทาใหผฟงมองเหนถงความนาเชอถอของแหลง ขอมลสามารถตอบโตความเหนระหวางกน และสามารถสรางอารมณรวมใหเกดการเปลยนแปลงของทศนคตไดด 2.2) ใชวธทางเดนสายกลางเพอใหเกดการเปลยนแปลง (Seek moderate change) ในการเกลยกลอมจงใจใหผฟงเปลยนทศนคตนน ผสอสารควรกาหนดทาททเปนจดยนใหชดเจน ไมแขงเกนไปใหผฟงตองคดแบบตน แตกไมออนเกนไปตามทศนคตของผฟง ดงนน การมจดยนระหวางกลางจะเหมาะทสด 2.3) ควรเสนอใหเหนผลทงสองดาน (Offer both side) กลาวคอ ถาผฟงเปนคนเชอฟงงาย การชกจงใหเปลยนทศนคตดวยการเสนอขอมลเพยงดานเดยวตามทตองการกอาจเพยงพอ แตกรณของผฟงทชอบถามและมแงมมมองตาง ๆ เชงเหตผล ถาจะเปลยนทศนคตได ผสอสารจาเปนตองใหขอมลทครบถวนทงสองดาน คอ ดานบวกและดานลบ พรอมทงสามารถหาเหตผลมาหกลางคาแยงของผฟงได การเปลยนทศนคตกอาจเกดขนแมจะยากกตาม และเฮอรเบรท ซ. เคลแมน (Kelman) ไดอธบายถง การเปลยนแปลงทศนคต (Attitude Change) โดยมความเชอวาทศนคตอยางเดยวกนนน อาจเกดในตวบคคลดวยวธทตางกน จากความคดน เฮอรเบรท ซ. เคลแมน ไดแบงกระบวนการเปลยนแปลงทศนคตออกเปน 3 ประการ22 ไดแก 1) การยนยอม (Compliance) จะเกดไดเมอ บคคลยอมรบสงทมอทธพลตอตวเขา และมงหวงจะไดรบความพอใจจากบคคลหรอกลมบคคลทมอทธพลนน การทบคคลยอมกระทาตามสงทอยากใหเขากระทานน ไมใชเพราะบคคลเหนดวยกบสงนน แตเปนเพราะเขาคาดหวงวา จะไดรบ รางวล หรอการยอมรบจากผอนในการเหนดวยและกระทาตาม ดงนน ความพอใจทไดรบจาก การยอมกระทาตามนน เปนผลมาจากอทธพลทางสงคม หรออทธพลของสงทกอใหเกดการยอมรบนน กลาวไดวา การยอมกระทาตามน เปนกระบวนการเปลยนแปลงทศนคตซงจะมพลงผลกดนใหบคคลยอมกระทาตามมากหรอนอย ขนอยกบจานวนหรอความรนแรงของรางวลและการลงโทษ 2) การเลยนแบบ (Identification) เกดขนเมอบคคลยอมรบสงเรา หรอสงกระตน ซงการยอมรบนเปนผลมาจากการทบคคลตองการจะสรางความสมพนธทด หรอทพอใจระหวางตนเองกบ 22 A. ChanKelman, Source Book of Laboratory Exercises in Plant Pathology. (San Francisco: W.H. Freeman Co., 1967), 387-469.

27

ผอน หรอกลมบคคลอน จากการเลยนแบบน ทศนคตของบคคลจะเปลยนไปมากหรอนอย ขนอยกบสงเราใหเกดการเลยนแบบ กลาวไดวา การเลยนแบบเปนกระบวนการเปลยนแปลงทศนคต ซงพลงผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงน จะมากหรอนอยขนอยกบความนาโนมนาวใจของสงเราทมตอบคคลนน การเลยนแบบจงขนอยกบพลง (Power) ของผสงสาร บคคลจะรบเอาบทบาททงหมดของคนอนมาเปนของตนเอง หรอแลกเปลยนบทบาทซงกนและกน บคคลจะเชอในสงทตวเองเลยนแบบ แตไมรวมถงเนอหาและรายละเอยดในการเลยนแบบทศนคตของบคคลจะเปลยนไปมากหรอนอยขนอยกบสงเราททาใหเกดการเปลยนแปลง 3) ความตองการทอยากจะเปลยน (Internalization) เปนกระบวนการทเกดขนเมอบคคลยอมรบสงทมอทธพลเหนอกวา ซงตรงกบความตองการภายในคานยมของเขา พฤตกรรมทเปลยนไปในลกษณะน จะสอดคลองกบคานยมทบคคลมอยเดม ความพงพอใจทไดจะขนอยกบ เนอหารายละเอยดของพฤตกรรมนนๆ การเปลยนแปลงดงกลาว ถาความคด ความรสกและพฤตกรรม ถกกระทบไมวาจะในระดบใดกตาม จะมผลตอการเปลยนทศนคตทงสน นอกจากน องคประกอบตางๆ ในกระบวนการสอสาร เชน คณสมบตของผสงสารและผรบสาร ลกษณะของขาวสาร ตลอดจนชองทางในการสอสารนน ลวนแลวแตมผลกระทบตอการเปลยนแปลงทศนคตไดทงสน นอกจากน ทศนคตของบคคลเมอเกดขนแลว แมจะคงทนแตกจะสามารถเปลยนไดโดยตวบคคล สถานการณ ขาวสาร การชวนเชอ และสงตางๆ ททาใหเกดการยอมรบในสงใหม แตจะตองมความสมพนธกบคานยมของบคคลนน นอกจากน อาจเกดจากการยอมรบโดยการบงคบ เชน กฎหมาย ขอบงคบ กลาวโดยสรปไดวา ทศนคตนนมผลตอพฤตกรรมไมมากกนอย การทตองการใหทาพฤตกรรมอยางทตองการโดยเปนการกระทาทเตมใจซงมความหมายในระยะยาวมากกวาเปนการบงคบซงไดผลระยะสนๆ นน จะตองสรางหรอเปลยนแปลงทศนคตของกลมเปาหมายใหมทศนคตในทางทดตอการกระทานน ๆ ดงนนจงเปนการสมควรทจะศกษาถงระดบทศนคตของกลมเปาหมายตอการเปลยนแปลงทกาลงจะเกดขน เพอเปนแนวทางในการแกไขและปรบเปลยนใหเหมาะสมตอไป ความคดเหน (Opinion) ความหมายของคาวา “ความคดเหน” (Opinion) ตามคานยามในพจนานกรมของเวบสเตอร (Webster)23 ไดสรปไววา “ความคดเหน” คอ ความเชอทไดเกดขนบนพนฐานแหงความแนนอน หรอความรทแทจรง แตจะเกดจากสภาวะทางดานจตใจ ดงนน ความเหนและการลงความเหนของแตละบคคลจะมความแตกตางกนเชนเดยวกน อาจจะไดรบการยอมรบหรอปฏเสธจาก

23 Webster. “Webster’s New World Dictionary of American English,” in Wnw Dictionary, 3rd College Gen Leath, ed. Victoria Neufeldt and David B. Guralnik (New York: 88 Prentice Hall, 1994), 301.

28

คนอนๆ กไดเชนเดยวกน และนอกจากนมนกวชาการหลายทานไดใหความหมายของความคดเหนไวตางๆ กนดงรายละเอยดตอไปน

เบรกเบค และโฮเวล (Brembeck and Howell)24 กลาววา “ความคดเหน” หรอ “ทศนคต” เปนการแสดงออกถงความรสกภายในของแตละคน ในการตอบเกยวกบแนวความคดของแตละคนเกยวกบสงตาง ๆ ซงเปนการแสดงออกถงการกระทาสวนความคดเหนเปนทศนคตทแสดงออกมาเปนคาพด ซงอาจจะสอดคลองหรอไมสอดคลองกบทศนคตกได

นนแนลล (Nunnally)25 กลาววา “ความคดเหน” นนจะใชในเรองทเกยวกบการลงความเหน และความร ขณะททศนคตมกจะใชกนมากในเรองทเกยวกบความรสก และความชอบ และเรามกจะใชคาวา “ความคดเหน” มากกวา “ทศนคต” ทศนคตและความคดเหน มความคลายกนมากและยากทจะแยกออกจากกน แตกม นกการศกษา นกจตวทยาหลายทานพยายามหาความหมายและความแตกตางของคาวา “ทศนคต” กบ “ความคดเหน” ออกจากกน

นอรมน แอล. มน (Munn)26 กลาววา “ความคดเหน” (ทศนคต) หมายถง ความรสก (Feeling) และความคดเหน (Opinion) ทบคคลมตอสงของ บคคล สถานการณ สถาบนและขอเสนอใดๆ ในทางทยอมรบหรอปฏเสธ ซงมผลทาใหบคคลพรอมทจะแสดงปฏกรยาตอบสนองตอพฤตกรรมอยางเดยวกนตลอดไป

หลยส แอล. เธอรสโตน (Thrustone)27 กลาววา “ความคดเหน” (ทศนคต) เปนผลรวมทง หมดของมนษยเกยวกบ ความรสก ความคดเหน ความกลวตอบางสงบางอยาง การแสดงออกทางคาพดเปนความคดเหนและความคดเหนนเปนสญลกษณของทศนคตดงนน เราอยากวดทศนคตเรากทาไดโดยวดความคดเหนของบคคลทมตอสงตางๆ ซงความคดเหนและทศนคตมความสมพนธกนอยางใกลชด

24 Wilson L. Brembeck and William S. Howell. Persuasion: A Means of Social Control. (New Jersey: Prentice–Hall, 1953), 99–100.

25 J. C. Nunnally, Jr., Test and Measurement and Prediction. (New York:

McGraw–Hill, 1959), 285.

26

Norman L. Munn, Introduction to Psychology. (Boston: Houghton Mifflin Company, 1962), 77.

27 L.L. Thurstone, The Measurement of Attitudes. (Chicago: The University of Chicago Press, 1970), 77.

29

โคลาซา (Kolasa)28 กลาววา “ความคดเหน” เปนการแสดงออกของแตละคนในอนทจะพจารณาถงขอเทจจรงอยางใดอยางหนงหรอเปนการประเมนผลสงใดสงหนงจากสภาพแวดลอมตางๆ สวนทศนคตนน โคลาซา กลาววา เปนความโนมเอยงในการแสดงออกของบคคลอนๆ สถานท สภาพแวดลอม ไมวาจะเปนในทางบวกหรอลบกตาม

ดงนน จากคาจากดความตางๆ เหลานจงสรปไดวา “ความคดเหน” คอ การแสดงออกทางดานความเชอ และความรสกตอสงใดสงหนง อาจจะเปนการพดหรอการเขยนกได โดยอาศยพนความรประสบการณ และสภาพแวดลอมเปนสวนชวยในการแสดงความคดเหนดงกลาวนน เพราะฉะนน “ความคดเหน” (Opinion) กมสวนสาคญในการนามาประกอบการสราง “ความพงพอใจ” (Satisfaction) ใหเกดแกผรบบรการได ทาใหองคกรสามารถประเมนผลการปฏบตงานดานใหบรการไดเชนกน วามความสามารถสนองความตองการของผมารบบรการไดหรอไมเพยงใด และอยางไร ดวยเหตน การวดผลและประเมนผลความคดเหนจงเปนทาความเขาใจลกษณะอาการของทศนคตในเวลาเดยวกน ทแสดงออกในดานความพงพอใจเชนกน ดงเชน ความพงพอใจหรอความตองการมสวนรวมกบแนวทางยทธศาสตรในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เปนตน อยางไรกตาม เพอใหเกดความเขาใจในเรอง “ความคดเหน” มากยงขน ความเขาใจในเรอง “ความพงพอใจ” หรอ “ความตองการ” จงเปนเรองมองขามความสาคญไมได

2. ทฤษฎทเกยวของกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา

ทฤษฎการวดทศนคต (Theories of Attitude Measurement) สบน ยระรช กลาววา ความแตกตางระหวางทศนคตกบความเชอ คานยม และความ

คดเหนคาวาทศนคตนมคาอน ๆ ทมกใชปะปนกนอยเสมอ เชน คาวา ความเชอ (Belief) คานยม (Value) และความคดเหน (Opinion) เปนตน ดงนน ในการศกษาหรอการวดทศนคต ถาผวดมความเขาใจในนยามและขอบเขตของทศนคตอยางแทจรงแลว กจะทาใหการศกษาหรอการวดนนเปนไปอยางถกตอง มประสทธภาพ และบรรลผลตามจดมงหมายทศนคตกบความเชอ ในการศกษาทศนคตบางครงเรามกจะพบวามการใชคาวาทศนคต กบความเชอ ปะปนกนอยเสมอ แตโดยแทจรงแลวทศนคต และความเชอมความหมายทแตกตางกน29

28 B. J. Kolasa, Introduction of Behavioral Science for Business. (New York: John Wiley and Sons, 1969), 386. 29 สบน ยระรช, ทฤษฎการวดทศนคต (Theory of Attitude Measurement), เขาถงเมอ 24 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.bloggang.com/mainblog.php?id =inthedarkandmonth=27-06-2007

30

ออพเพนไฮม (Oppenheim)30 การศกษาทศนคตมมาตงแตสมยแรกเรมของจตวทยาสงคม และเปนมโนทศนหนงทไดรบความสนใจจากนกจตวทยาสงคมเปนจานวนมากในทกยคทกสมย เพราะทศนคตมความสาคญตอชวตของคนในแงมมตาง ๆ เชน การเมองการปกครอง การแตงงาน ศาสนา นสยการรบประทานอาหาร การศกษา แฟชน การอบรมเลยงด การแขงขน การสอสาร เปนตน ดวยเหตททศนคตมความสาคญดงกลาวน นกจตวทยาจงพยายามคดคนและพฒนาวธการตาง ๆ เพอวดทศนคตของคน

สกอตต (Scott)31 การวดทศนคต สวนใหญนกจตวทยาจะเปนผดาเนนการ โดยใหความสนใจในรปแบบของการวดชนดตาง ๆ ซงไดถกสรางขนทงในรปแบบทเปนทางการและไมเปนทางการ โดยเฉพาะอยางยงทฤษฎการวดทางจตวทยา (Psychometric Theory) ไดถกพฒนาและนามาใชอยางกวางขวางเกยวกบการวดทศนคต

การวดทศนคต นนถอวาเปนเรองทยากมาก เพราะเทากบวดสงทวดไมได นกวชาการกหาวธโดยการสรางเครองมอวดขนมาเรยกวาสเกล (scale) ซงหมายความวาเปนวธทสรางเครองมอโดยการใชประเดนตาง ๆ ของแตละเรองทจะวดมาชงนาหนก และใหคะแนนวาขอไหนควรจะมคะแนนมากนอยกวากนอยางไร พอสรางวธวดเสรจแลวกตรวจสอบพจารณาความเชอถอได (validity) แลวกใชวดทศนคตนน ๆ กบกลมคนทตองการศกษา ทศนคตในเรองนน ๆ ของบคคลแตละบคคลจะเปนอยางไรกขนอยกบคะแนนทไดรบ

การวดทศนคตนนผศกษาจะตองรวาอะไรเปนจดสาคญของทศนคต หรอวามนเปนเพยงทศนคตรองลงไปซงไมสาคญเทาไร ทศนคตทเปนแกนกลางนนจะมเสถยรภาพสงและบงการพฤตกรรมไดมากกวา ในการวดทศนคตในแงของความรสก (Affective) โดยการใหคะแนนแตละประเดนนนกเปนการพยายามวดสงทวดยาก เพราะฉะนนความมากนอยหรอความรนแรงของทศนคตจงตดสนใจโดยกรรมการ ถาผทถกศกษาเลอกขอคะแนนนอยของแตละหวขอกจะเปนผทเขาถอวามทศนคตเบา ในทางตรงกนขาม ถาเลอกขอคะแนนหนก ๆ กจะเปนคนมทศนคตในดานนน ๆ หนก

ลเครท (Likert)32 ไดกาหนด scale ในการรวบรวมประเดนตาง ๆ ทแสดงวามทาททาง บวกหรอทางลบตอแตละเรอง หรอตอของแตละสง ผทถกศกษาจะบอกวาเหนดวยกบหวขอแตละ 30 A. N. Oppenheim, Questionnaire Design and Attitude Measurement (New York: Basic Books, 1966), 106. 31 William A. Scott “Attitude Measurement.” in The Handbook of Social Psychology, ed. Gardner Lindzey and Elliot Aronson. (New Delhi: Amerind Publishing, 1975), 265. 32 Rennis Likert, “A Technique for the Measurement of Attitude,” Archives of Psychology 22 ,140 (1932): 1–55.

31

หวขอ การใหคะแนนกใหโดยการรวมคะแนนทงหมดของการเหนดวยหรอไมเหนดวยอยางยง ขอความทบรรจลงในมาตรวดประกอบดวยขอความทแสดงความรสกตอสงหนงสงใดทงในทางทด (ทางบวก) และในทางทไมด (ทางลบ) และมจานวนพอ ๆ กน ขอความเหลานอาจมประมาณ 18-20 ขอความ การกาหนดนาหนกคะแนน โดยการตอบแตละตวเลอกกระทาภายหลงจากทไดรวบรวมขอมลมาแลว โดยกาหนดตามวธ Arbitrary weighting method ซงเปนวธทนยมใชมากทสด

การสรางมาตรวดทศนคตตามวธของลเครท มขนตอนดงน 1. ตงจดมงหมายของการศกษาวาตองการศกษาทศนคตของใครทมตอสงใด 2. ใหความหมายของทศนคตตอสงทจะศกษานนใหแจมชด เพอใหทราบวาสงทเปน

Psychological object นนประกอบดวยคณลกษณะใดบาง 3. สรางขอความใหครอบคลมลกษณะทสาคญ ๆ ของสงทจะศกษาใหครบถวนทกแงมม

และตองมขอความทเปนไปในทางบวกและทางลบมากพอตอการวเคราะห 4. ตรวจขอความทสรางขนซงทาไดโดยผทสรางขอความเองและนาไปใหผมความรเรอง

นนๆ ตรวจสอบโดยพจารณาในเรองของความครบถวนของคณลกษณะของสงทศกษา และความเหมาะสมของภาษา

5. ทาการทดลองขนตนกอนนาไปใชจรง โดยการนาขอความทไดตรวจแลวไปทดลองใชกบกลมตวอยางจานวนหนงเพอตรวจสอบความชดเจนของขอความ และเพอตรวจสอบคณภาพดานอน ๆ

6. กาหนดการใหคะแนนการตอบแตละตวเลอก โดยทวไปนยมใชคอกาหนดคะแนนเปน 5 4 3 2 1 สาหรบขอความทางบวกและ 1 2 3 4 5 สาหรบขอความทางลบ ซงการกาหนดแบบนเรยกวา Arbitrary weighting method ทฤษฎความตองการ

ในปจจบนองคกรตางๆ ทงภาครฐและเอกชนใหความสนใจตอความรสกหรอทศนคตของบคคลทปฏบตงานในองคกรนนๆ จากแนวคดท วาความรสกหรอทศนคตเปนสวนหนงท เ พมประสทธภาพในการปฏบตงาน การทจะเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน ผบรหารจาเปนตองสรางแรงจงใจและในการสรางแรงจงใจใหไดผลดนน ผบรหารจะตองมความรในทฤษฎตางๆ ทเกยวของกบแรงจงใจเพอจะไดนาไปใชเปนปจจยในการจงใจใหบคลากรในองคกรไดทางานอยาง มประสทธภาพ โดยอบบราฮม เฮช. มาสโลว (Abraharn H. Maslow)33 นกจตวทยาชาวอเมรกนไดตงทฤษฎความตองการขนโดยกลาววา มนษยเราทกคนมความตองการอย 5 ระดบโดยมนษยมความตองการในระดบพนฐานเบองตนหลงจากนน ระดบความตองการจะสงตามลาดบขนขนไป มนษยพยายามสนองความตองการของตนเพอความอยรอด และผลสาเรจของชวตจงกบการจด “ลาดบความตองการของ 33 Abraharn H. Maslow, Motivation and Personality. 2nd ed. (New York: Harper and Row, 1970), 54.

32

มนษย” (Hierarchy of Human Needs) ไวอยางเปนขนตอน ดงน 1) ความตองการของบคคล สามารถเรยงลาดบความสาคญไดจากความตองการระดบตาสดไปหาสงสด ลาดบขนของความตองการตามทฤษฎของมาสโลว (Maslow) 2) ความตองการไดรบการตอบสนองแลว ไมเปนสงจงใจพฤตกรรมของบคคล ตอไปอกบคคลจะถกจงใจดวยความตองการทอยสงขนไปทยงไมไดรบการตอบสนอง 3) ความตองการของบคคลจะซาซอนกน ความตองการอยางหนงอาจจะยงไมทนหมดไป ความตองการอยางอนจะเกดขนมา จะเปนไปตามลาดบไวใน แผนภมท 2

ความตองการความสาเรจแหงตน 5 ความตองการมชอเสยงเกยรตยศ 4

ความตองการผกพนทางสงคม 3 ความตองการความมนคงและปลอดภยของชวต 2

ความตองการทางดานสรระวทยา 1 แผนภมท 2 ทฤษฏลาดบความตองการของมนษยของมาสโลว ทมา : สานกคอมพวเตอร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, ลาดบขนความตองการของมนษยของมาสโลว, เขาถงเมอ 1 กรกฎาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.stou.ac.th/forum/page /Answer.aspx?idindex=144552

จากแผนภมท 2 แสดงวา ทฤษฎของมาสโลวแบงความตองการของมนษยออกเปน 5 ขน เรยงลาดบตามความสาคญของความตองการเหลาน คอ 1) ความตองการทางรางกาย (Physiological Needs) เปนความตองการ เบองตนเพอความอยรอด 2) ความตองการความปลอดภย (Safety Needs) ความตองการทอยระดบสง ขนไปจะมความสาคญตอเมอความตองการทางรางกายไดรบการตอบสนองแลว ความตองการความปลอดภยเปนการปองกนเพอใหเกดความปลอดภยจากอนตราย ตาง ๆ 3) ความตองการทางสงคม (Social Needs) เมอความตองการทาง รางกาย และความปลอด ภยไดรบการตอบสนองแลว ความตองการทางสงคมจะเรมเปนสงจงใจทสาคญตอพฤตกรรมการอยรวม กน 4) ความตองการทจะไดรบเกยรตยศ ชอเสยง หรอศกดศร (Esteem Needs) ใหเปนทยอมรบ ของคนอน การมอานาจหรออทธพลเหนอคนอน 5) ความตองการความสมหวงของชวต (Self–Actualization Needs) เปนความตองการระดบสงสด ความตองการความสาเรจในทกสงทกอยางตามความนกคด ทฤษฎความตองการตามแนวความคดของเมอรเรย (Murray) มความคดเหนวา ความตอง การเปนสงทบคคลไดสรางขนกอใหเกดความรสกซาบซง ความตองการนบางครงเกดขนเนองจากแรง

33

กระตนภายในของบคคล และบางครงอาจเกดความตองการเนองจากสภาพสงคมกได หรออาจกลาวไดวา ความตองการเปนสงทเกดขนเนองมาจากสภาพทางรางกายและสภาพทางจตใจนนเอง ทฤษฎความตองการตามหลกการของเมอรเรยสามารถสรปไดดงน 1) ความตองการทจะเอาชนะดวยการแสดงออกความกาวราว (Need for Aggression) ความตองการทจะเอาชนะผอน เอาชนะตอสงขดขวางทงปวงดวยความรนแรง มการตอส การแกแคน การทารายรางกาย หรอฆาฟนกน เชน การพดจากระทบกระแทกกบบคคลทไมชอบกน หรอม ปญหากน เปนตน 2) ความตองการทจะเอกชนะฟนฝาอปสรรคตางๆ (Need for Counteraction) ความตองการทจะเอาชนะนเปนความตองการทจะฟนฝาอปสรรค ความลมเหลวตางๆ ดวยการสรางความพยายามขนมา เชน เมอไดรบคาดถกดหมน ผไดรบจะเกดความพากเพยรพยายามเพอเอาชนะคาสบประมาทจนประสบความสาเรจเปนตน 3) ความตองการทจะยอมแพ (Need for Abasement) ความตองการชนดนเปนความตองการทจะยอมแพ ยอมรบผด ยอมรบคาวจารณ หรอยอมรบการถกลงโทษ เชน การเผาตวตายเพอประทวงระบบการปกครอง พนทายนรสงหไมยอมรบอภยโทษ ตองการจะรบโทษตามกฎเกณฑ เปนตน 4) ความตองการทจะปองกนตนเอง(Need for Defendant)เปนความตองการทจะปองกนตนเองจากคาวพากษวจารณ การตาหนตเตอนซงเปนการปองกนทางดานจตใจ พยายามหาเหตผลมาอธบายการกระทาของตน มการปองกนตนเองเพอใหพนผดจากการกระทาตางๆ เชน ใหเหตผลวาสอบตกเพราะครสอนไมด คร อาจารยทไมมวญญาณคร ขเกยจอบรมสงสอนศษย หรอประเภท “ราไมดโทษปโทษกลอง”5) ความตองการเปนอสระ (Need for Autonomy) ความตองการชนดนเปนความตองการทปรารถนาจะเปนอสระจากสงกดขทงปวง ตองการทจะตอสดนรนเพอเปนตวของตวเอง 6) ความตองการความสาเรจ (Need for Achievement) คอ ความตองการทจะกระทาสงตางๆ ทยากลาบากใหประสบความสาเรจจากการ ศกษาพบวา เพศชายจะมระดบความตองการความสาเรจมากกวาเพศหญง 7) ความตองการสรางมตรภาพกบบคคลอน (Need for Affiliation) เปนความตองการทจะทาใหผอนรกใคร ตองการรจกหรอมความสมพนธกบบคคลอน ตองการเอาอกเอาใจ มความซอสตยตอเพอนฝง พยายามสรางความสมพนธใกลชดกบบคคลอน 8) ความตองการความสนกสนาน (Need for Play) เปนความตอง การทจะแสดงความสนกสนาน ตองการหวเราะเพอการผอนคลายความตงเครยดมการสรางหรอเลาเรองตลกขบขน เชน มการพกผอนหยอนใจมสวนรวมในเกมกฬาเปนตน 9) ความตองการแยกตนเองออกจากผอน (Need for Rejection) บคคลมกจะมความปรารถนาในการทจะแยกตนเองออกจากผอน ไมมความรสกยนดยนรายกบบคคลอน ตองการเมนเฉยจากผอน ไมสนใจผอน 10) ความตองการความชวยเหลอจากบคคลอน (Need for Succorance) ความตองการประเภทนจะเปนความตองการใหบคคลอนมความสนใจ เหนอกเหนใจ มความสงสารในตนเอง ตองการไดรบความชวยเหลอ การดแล ใหคาแนะนาดแลจากบคคลอนนนเอง 11) ความตองการทจะใหความชวยเหลอตอบคคลอน (Need for Nurture) เปนความตองการทจะเขารวมในการทากจกรรมในการทากจกรรมกบบคคลอน โดยการ

34

ใหความชวยเหลอใหบคคลอนพนจากภยอนตรายตางๆ 12) ความตองการทจะสรางความประทบใจใหกบผอน (Need for Exhibition) เปนความตองการทจะใหบคคลอนไดเหน ไดยนเกยวกบเรองราวของตนเอง ตองการใหผอนมความสนใจ สนกสนาน แปลกใจ หรอตกใจในเรองราวของตนเอง เชน เลาเรองตลกขบขน ไหบคคลอนฟงเพอบคคลอนจะเกดความประทบใจในตนเอง เปนตน 13) ความตอง การมอทธพลเหนอบคคลอน (Need for Dominance) เปนความตองการทจะใหบคคลอนมการกระทาตามคาสงหรอความคด ความตองการของตน ทาใหเกดความรสกวาตนมอทธพลเหนอกวาบคคลอน 14) ความตองการทจะยอมรบนบถอผอาวโสกวา (Need for Deference) เปนความตอง การทยอมรบนบถอผทอาวโสกวาดวยความยนด รวมทงนยมชมชนในบคคลทมอานาจเหนอกวา พรอมทจะใหความรวมมอกบบคคลดงกลาวดวยความยนด 15) ความตองการหลกเลยงความรสกลมเหลว (Need for Avoidance of Inferiority) ความตองการจะหลกเลยงใหพนจากความอบอายทงหลาย ตองการหลกเลยงการดถก หรอการกระทาตางๆ ทกอใหเกดความละอายใจ รสกอบอายลมเหลว พายแพ 16) ความตองการทจะหลกเลยงจากอนตราย (Need for Avoidance Harm) ความตองการนเปนความตองการทจะหลกเลยงความเจบปวดทางดานรางกาย ตองการไดรบความปลอดภยจากอนตรายทงปวง 17) ความตองการทจะหลกเลยงจากการถกตาหนหรอถกลงโทษ (Need for Avoidance of Blame) เปนความตองการทจะหลกเลยงการลงโทษดวยการคลอยตามกลม หรอยอมนบคาสงหรอปฏบตตามกฎขอบงคบของกลมกฎเกณฑเพราะกลวถกลงโทษ 18) ความตองการความเปนระเบยบเรยบรอย (Need for Orderliness) เปนความตองการทจะจดสงของตางๆ ใหอยในสภาพทเปนระเบยบเรยบรอย มความประณต งดงาม 19) ความตองการทจะรกษาชอเสยง เปนความตองการทจะรกษาชอเสยงของตนทมอยไวจนสดความสามารถ เชน การไมยอมขโมย แมวาตนเองจะหว หรอไมยอมทาความผด ไมคดโกงผใดเพอชอเสยงวงศตระกล เปนตน 20) ความตองการใหตนเองมความแตกตางจากบคคลอน (Need for Contrariness) เปนความตองการทอยากจะเดน นาสมย ไมเหมอนใคร ทฤษฎสองปจจย (Two-factor theory) เฮรทเบอรก (Hertzberg)34 จาการศกษาพบวาปจจยทอาจทาใหเกดความไมพงพอใจไดแกเงอนไขแวดลอมภายนอกของงาน เชน คณภาพการบงคบบญชา คาจางคาตอบแทน นโยบายบรษท เงอนไขการทางาน ความสมพนธกบเพอนรวมงาน เปนตน แตมใชเปนตวงานจรง ปจจยเหลานถาไดรบ การตอบสนองกจะชวยปองกน ปฏกรยาทางลบจากพนกงานจงเปนสงทมอาจขาดได จงเรยกปจจยเหลานวา ปจจยสขอนามยหรอปจจยเพอการคงอย (Hygiene or maintenance factors) แตในทาง

34 F. Herzberg, B. Mausner, R. Peterson, and D. Capwell, Job attitudes:

Review of research and opinion (Pittsburg: Psychological Service of Pittsburg, 1959), 27.

35

ตรงกนขามปจจยททาใหเกดความพงพอใจในงาน (Satisfaction) พบวาอยในงานททา หรอผลทเกดจากงานนนโดยตรง ไดแก ลกษณะของงาน ความสาเรจของงาน โอกาสไดเลอนตาแหนง โอกาสไดกาวหนาสวนบคคล และไดการยอมรบ เปนตน เนองจากปจจยเหลานพบวาสามารถกอใหเกดความพงพอใจในงานไดสง Hertzberg จงเรยกปจจยกลมนวา ปจจยจงใจ (Motivators) ดวยคณสมบตทแตกตางกนของปจจยทงสองคอปจจยสขอนามยและปจจยจงใจ และผลงานวจยทเกยวกบทฤษฎนในระยะหลง พบวาทงปจจยสขอนามยและปจจยจงใจตางมผลตอความพงพอใจ และความไมพงพอใจในงานทงสองดาน อยางไรกดทฤษฎนยงคงมความสาคญในการนาไปใชบรหารองคการ โดยผบรหารไดรบการแนะนาใหสนใจและเอาใจตอปจจยทสงเสรมความพงพอใจในงาน เชน การมโอกาสกาวหนาสวนบคคล

ทฤษฎปจจยนยงไดเสนอแนะขนตอนเพอปองกนมใหเกดความไมพงพอใจขน ซงไดเนน ปจจยตาง ๆ ทเปนปจจยสขอนามย เชน การสรางบรรยากาศของการทางานดจะมสวนชวยลดความไมพงพอใจในงานของพนกงานไดมาก โดยเฉพาะผลวจยระบวาปจจยบางอยาง เชน ททางานซงคบแคบแออด มเสยงดงรบกวน คอนขางมด อณหภมสงหรอตาเกนไป การถายเทของอากาศไมด ซงลวนเปนปจจยแวดลอมของงานทงสนและกอใหเกดความไมพงพอใจในงานไดสงมาก จงควรไดรบการปองกนเอาใจใสดแลจากผบรหาร

ทฤษฎคานยม (Value theory) แฟรงเกล (Frankel)35 ไดกลาววา “คานยม” คอ ความคดรวบยอดเกยวกบสงทมความ สาคญตอชวต เมอบคคลใหคานยมตอสงหนงสงใดแลว แสดงวาเขาจะยดถอสงนนเปนสงทควรม ควรทา และพยายามทจะรบสงนน คานยมจะอยในสมองและจตใจของบคคลเปนมาตรฐานเฉพาะและนารกษาไว มนษยมคานยมเปนของตนเอง แมวาจะไมรวาสงนนๆ เปนคานยมกตาม คานยมชวยใหตด สนใจวา สงนนดหรอเลวอยางไร คานยมเปนเครองแสดงทศทางของบคคลอกดวย นอกจากน ยงมคานยามเกยวกบคานยมในลกษณะทแตกตางกน ดงน 1) คานยมเปนลกษณะยนยงถาวร ลกษณะดง กลาวนเปนเครองกาหนดบคลกภาพของกลมคนในสงคม กระบวนเรยนรในสงคมกลายเปนตวกาหนดลกษณะนสยทคอนขางจะถาวรมนคงของคานยมตางๆ นน อกทงกระบวนการเรยนรทเกดขนอยางยาว นานในสงคมเปนสวนหนงทฝงลกคานยมไวในบคคล ดงนน คานยมจงทาหนาทเปนบรรทดฐานในการประพฤตปฏบตในวถชวต และใชในการประเมนตดสนใจ การชนชมยกยอง และการตาหนตเตยนตวเองและผอน 2) คานยมมลกษณะในเชงเปรยบเทยบดานความสาคญ ความหลากหลายของกระบวน การเรยนร หรอ “การขดเกลาทางสงคม” (Socialization) ทฝงรปอยในสถานการณทางสงคมนน ทา

35 S. H. Frankel, Two Philosophies of Money: The Conflict between Trust and Authority (New York: St. Martin’s Press, 1977), 49.

36

ใหคานยมเกดขนหลากหลายเชนกนและมความสาคญแตกตางกนในเวลาเดยวกน จงทาใหเกดขนตอนในการตดสนใจเลอกคานยมในลาดบความสาคญทแตกตางกน ดงนน คานยมจงทาหนาทเปนแบบแผนในการตดสนใจระหวางทางเลอกตางๆ 3) คานยมมลกษณะเกยวพนกบความเชอ สงคมทาหนาทปลกฝงความเชอใหแกสมาชกในสงคม และยอมรบวาเปนสงทถกตองทตองปฏบตตาม มลกษณะเปนการระลกร เปนความรสกผกพน ชอบ เกลยด หรอคดคาน ซงนาไปสการแสดงออกทางพฤตกรรมเมอมตวชกนาจงเกดการกระทาขน ดงนน คานยมจงทาหนาทเปนแรงจงใจ เพราะคดวาเปนวถปฏบตทดทสดและสอดคลอง (Locke)36 เปนอกทฤษฎหนงทใหความสาคญตอเรองความพงพอใจในงาน โดยมแนวคดหลกทวา ความพงพอใจในงานขนอยกบผลทบคคลไดรบจากการทางาน เชน รางวล วาตรงกบทตน ตองการมากนอยเพยงไร กลาวคอ ยงบคคลนนเหนวาสงทตนไดรบมคามากเพยงไร กยงมความพงพอใจสงตามไปดวย แตในทางตรงกนขาม ถาเหนวาสงทตนไดรบมคานอย กจะมความพงพอใจ ลดนอยดวยเชนกน โดยแนวคดของ Locke จงเนนถงเรองการตคาราคาทบคคลนนมตอผลลพธทได ไมวาผลลพธนนจะเปนอะไรกตาม สวนประเดนหลก คอ ความพงพอใจตามทศนะทฤษฎของ Locke กคอ สวนตางหรอชองวางระหวางผลตอบแทนซงควรไดจากการทางานกบผลทผนนตองการจะได กลาวคอ ยงมสวนตางกนมากเพยงไรกยงมความพงพอใจนอยลงเพยงนน โดยประเดนทนาสนใจประการหนงของทฤษฎคานยมทเกยวของกบงานวจยน กคอ ความเหนวาถาผบรหารตองการทาใหพนกงานเกดความพงพอใจกตองเอาใจใสในการปรบเปลยนแตละประเดนทเกยวกบการทางานใหสอดคลองกบแตละบคคลซงแตกตางกน เชน การใหความสาคญดานโอกาสไดเลอนตาแหนง ผบรหารกจาเปนตองใชวธการพฒนาทกษะและความรดานตางๆ ทจาเปนกบตาแหนงใหมใหกบบคลากร พรอมกบใหมโอกาสไดประสบการณการเรยน รโดยตรงกบงานนน กจะมสวนสาคญททาใหผนนเกดความรสกพงพอใจในงานมากขน กลาวโดยสรปคานยม ประกอบดวยคานยมทเปนแนวทางในการประพฤตปฏบต ซงเปนความชอสตย การใหอภย ความสามารถ ความใจกวาง การสรางสรรค ความทะเยอทะยาน และความมเหตผล และคานยมเปนเปาหมายในการดารงชวต เชน ชวตทสะดวกสบาย ความเสมอภาค ความสข การไดรบความยอมรบจากสงคม

ทฤษฎพฤตกรรม (Behavior Theories) ทฤษฎน อธบายตนเหตของแรงจงใจวาเกดจาก “แรงขบ (Drive)” ซงเกดขนจากความ

ตองการทางสรระไปกระตนใหเกดพฤตกรรมขน เชน ความตองการอาหาร ความตองการนา ความตองการทางเพศ เปนตน ความตองการทางสรระน จะไปจงใจใหบคคลกระทาบางสงบางอยางเพอลดแรงขบ และตอบสนองความตองการ ซงเปาหมายของการลดแรงขบน คอ การเกด “สมดลยภาพของ 36 John Locke, Theory of value and property, accessed July 9, 2015, available from http://www.wikipedia.org/wiki/John_Locke#Theory_of_value_and_ property

37

รางกาย (Homeostasis)” นนคอ อนทรยมแนวโนมทจะรกษาสภาพความสมดลไว หลายครงทรางกายมการตอบสนองตางๆเพอรกษาสภาวะสมดล โดยสรปนกจตวทยาพฤตกรรมนยม (Dollard, Miller and Hull)37 ไดสรางทฤษฎแรงขบ (Drives) โดยถอหลกความสมดล (Homeostasis) ทกลาววาโดยธรรมชาตแลวมนษยเราแสวงหาสภาพความสมดลเสมอหรอมแนวโนมทจะรกษาความคงตวภายใน เชน เวลาเราหวมาก ๆ ระดบนาตาลในเลอดจะลดลงทาใหเราตองรบหาอาหารมารบประทานเพอรกษาระดบนาตาลในเลอดใหปกต ฉะนน ความหวจงเปนแรงขบทาใหเราตองทาพฤตกรรมการรบประทานอาหารนนเอง แนวคดน ฮล (Hull)38 ใชชอวา “ทฤษฎลดแรงขบ” (Drive Reduction Theory) ซงมคาอธบาย ดงตอไปน

สงเรากอนเกดพฤตกรรม (Antecedent Stimulus)

ความตองการ (Needs)

แรงขบ การตอบสนองหรอพฤตกรรม ตองการลดความตองการ (Drive) (Response or Behavior) (Need Reduction)

แผนภมท 4 แสดงโครงสรางทฤษฎลดแรงขบ ทมา : ดลยา จตตะยโศธร, “บทท 10 แรงจงใจ (Motivation)” วชา HG 022 การบรหารตนเอง คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย, เขาถงเมอ 1 กรกฎาคม 2555 เขาถงไดจากhttp://department.utcc.ac.th/cte/images/stories/Download/ge/data/HG022/ loadlesson10.pdf

จากแผนภาพท 4 พบวา สงเรากอนเกดพฤตกรรมหมายถงสภาวะทเกดการขาด ทาใหเกด

ความตองการและเปนแรงขบกระตนใหเกดพฤตกรรมสนองตอบ และทาใหมการลดความตองการ 37 J. Dollard and N.E. Miller, Personality and Psychotherapy (New York: McGraw–Hill, 1950), 49. 38 Clark Hull, A Behavior System (New Haven: Yale University Press, 1952), 36.

38

ดลยา จตตะยโศธร39 ยกตวอยางวา วนหนงนกศกษาบางคนไมไดรบประทานขาวเชากอนมามหาวทยาลย และเผอญมการประชมตอนเทยงถง 13 นาฬกา แตการประชมยดเยอไปจนหลง 13 นาฬกา จะเหนวามนกศกษาบางคนเดนออกจากหองประชมกอนเลก เพอไปหาอาหารรบประทานทโรงอาหาร ถาจะอธบายโดยใชทฤษฎลดแรงขบของฮล ขางตนน สงเรากอนเกดพฤตกรรมคอสภาพการขาดอาหารของนกศกษาเปนเวลาหลายชวโมง ดงนนเมอถงเวลาอาหารกลางวน จงมความตองการคอความหว ความตองการนเปนแรงขบหรอแรงกระตนใหเกดพฤตกรรม คอ การลกออกจากหองประชมไปโรงอาหารเพอซออาหารรบประทาน และเมอรบประทานแลวเกดการลดความตองการ ฉะนนความหวจงเปนแรงขบ (Drive) หรอแรงจงใจ (Motive) ทกอใหเกดพฤตกรรม

ยอหน (John R.G. Jenkins)40 กลาววาทศนคตมองคประกอบอย 3 สวน 1. งคประกอบเกยวกบความร ความเขาใจ (Cognitive Element or Belief) หมายถง

ความร ความเชอ ความคดรวบยอด หรอการรบร 2. องคประกอบเกยวกบความชอบ ความรสก หรอ อารมณ (Affective Element or

Emotion) ไดแก ความรสกสวนบคคลทมตอสงใดสงหนง ซงเปนองคประกอบทเกดขนตอเนองจากองคประกอบแรก

3. องคประกอบเกยวกบพฤตกรรม หรอแนวโนมทจะปฏบตการ (Behavioral Element or Tendency to Take Action) เปนความพรอมหรอแนวโนมเอยงทจะมการกระทาตอสงใดสงหนง ในทศทางใดทศทางหนง ออพเพนไฮม (Oppenheim)41 ไดเสนอแนะไววา ในการวดทศนคตโดยใชมาตรวด หากตองการทจะศกษารปแบบทศนคต (Attitude Pattern) หรอการสารวจทฤษฎทศนคต (Theories of Attitudes) มาตรวดของลเครท (Likert) จะเปนเทคนควธทเหมาะสมทสด หรอ หากตองการทจะศกษาการเปลยนแปลงทศนคต (Attitude Change) วธของกตทแมน (Guttman) จะเปนวธทดทสด หรอหากตองการทจะศกษาความแตกตางของกลม (Group Differences) การใชวธของ หลยส แอล. เธอรสโตน (Thurstone) จะเปนวธทเหมาะสมทสด เปนตน ดงนน สชาต ประสทธรฐสนธ สรปวา

39 ดลยา จตตะยโศธร, บทท 10 แรงจงใจ (Motivation), เขาถงเมอ1 กรกฎาคม 2555, เขาถงไดจาก http://department.utcc.ac.th/cte/images/stories/Download/ ge/data/HG022/ loadlesson10.pdf 40 John R. G. Jenkins, “Marketing and Customer Behaviors” Journal of Marketing 37, 3 (1973): 41. 41 A. N. Oppenheim, Questionnaire Design and Attitude Measurement (New York: Basic Books, 1966), 13.

39

การนาเทคนควธวดแบบตางๆ มาใชจะตองคานงถงความสอดคลองกบจดมงหมายของการวดเฉพาะอยางดวย แบบวดทศนคตทนยมใชมอย 4 ประเภท ดงรายละเอยดตอไปน42

1. วธลเครทสเกล (Likert Scale) เปนวธการวดทศนคตทรจกกนแพรหลายมากทสดวธหนง การวดทศนคตของลเครท เรมดวยการรวบรวมหรอเรยบเรยงขอความทเกยวของกบทศนคตทตองการจะศกษาใหความหมายสงทตองการจะวดใหแนนอน ชดเจน และครอบคลมขอบเขตเนอหาทตองการวดทงหมด และขอความทสรางขนตองประกอบไปดวยขอความทสนบสนนและตอตานในเรองทตองการจะวด กลาวคอ มขอความทเปนบวกและเปนลบคละกนไป และนาขอความทรวบรวมไดไปลองใชกบกลมตวอยางทตองการจะทาการศกษา โดยกาหนดคาตอบของแตละขอความใหเลอกตอบ ไดแก เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย และไมเหนดวยอยางยงการใหคะแนนนน จะขนอยกบชนดของขอความวาเปนขอความทสนบสนนหรอเปนเชงบวก ถาตอบเหนดวยอยางยงใหคะแนน 5 คะแนน และลดลงไปจนถงตอบไมเหนดวยอยางยงใหคะแนน 1 คะแนน สวนขอความทตอ ตานหรอเปนลบ ถาตอบไมเหนดวยอยางยงใหคะแนน 5 คะแนน และลดลงเรอยๆ ไปจนถง เหนดวยอยางยง ใหคะแนน 1 คะแนน คะแนนของผตอบแตละคนในแบบวดทศนคต คอ ผลรวมของคะแนนทกขอในแบบวดเจตคต ซงลเครทถอวาผทมเจตคตทดตอสงใดยอมมโอกาสทจะตอบเหนดวย กบขอ ความทสนบสนนสงนนมาก และในทานองเดยวกนผทมทศนคตไมดตอสงใดนนโอกาสทจะเหนดวยกบขอความทสนบสนนสงนนกมนอยและโอกาสทจะตอบเหนดวยกบขอความทตอตานสงนนจะมมาก คะแนนรวมของทกขอจะเปนเครองชใหเหนถงทศนคตของผตอบในแบบวดทศนคตของแตละคน

2. วธเทอรสโตน สเกล (Thurstone Scale) วธการวดแบบเทอรสโตนนเนนปญหาดานการมชวงเทากน มากกวาการวดแบบอน ซงในทางปฏบต หมายถง วธการใหนาหนกหรอคะแนนแตละขอความทประกอบขนมาเปนสากล ขอความแตละขอความจะมนาหนกในแตละชวงเทากนโดยเทอรสโตนยดหลกทวา “คณลกษณะใดๆ ในความรสกของคนเรานนจะมตงแตเหนดวยนอยทสด ไปจนถงเหนดวยมากทสด” โดยจะแบงชวงความรสกออกเปน 11 ชวงเทาๆ กน ความคดเหนแตละขอความจะมนาหนกคาทศนคตตางกนไปจะอยในชวงไหนนนกแลวแตขอความคดเหนนน

3. วธกทแมนสเกล (Guttman Scale) จากขอบกพรองเทอรสโตนสเกลและลเครทสเกล ในเรองเกยวกบความหมายของคะแนนและความเปนมตเดยวกนตลอดจนความสามารถในการนาคะแนนมาสรางเปนสเกลใชแกขอบกพรองทกทแมนไดใหความสนใจและคดหาวธสรางสเกลทมคณสมบตเดน

4. วธการหาความแตกตางของความหมาย (Semantic Deferential) เปนการศกษาเกยวกบความคดรวบยอด (Concepts) ของบคคลแตละบคคลหรอกลมบคคลทมตอสงตางๆ ผทคดวธ 42 สชาต ประสทธรฐสนธ, ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร (กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2538), 78.

40

น คอ ชารล ออสกด (Charles E. Osgood)43 และผรวมงาน เปนการศกษาถงความหมายของสงตางๆ ตามความคดเหนของกลมทจะศกษาโดยการใหประเมนคาเกยวกบสงใดสงหนงทตองการวดอาจจะเปนสถานท บคคล เหตการณ ฯลฯ การประมาณคานนใชคาคณศพท ซงตรงกนขาม และมลาดบของความมากนอยจากดานหนงไปสอกดานหนงรวมทงหมด 7 อนดบ (บางครงใช 5 หรอ 3 อนดบ) ในการทจะใหผตอบประเมนคามาก หรอนอยนทาใหเชอไดวาแบบวดนสามารถใชวดทศนคตของบคคลหรอกลมบคคลตอสงตางๆ ได และสามารถเปรยบเทยบทศนคตทมตอสงใดสงหนงของกลมตางๆ ได สาหรบการศกษาทศนคตของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในการวจยครงน กคอ การคนควารวบรวมขอมลเกยวกบความคดเหนทมตอภาวะหนสน ปจจยกอหนสน และแนวทางในการแกไขปญหาหนสนทเกดขน ผลการวเคราะหขอมลยอมเปนขอมลสารสนเทศทมประโยชนในการนามาพจารณาในการตดสนกาหนดนโยบายและแผนยทธศาสตรในการแกปญหาไดจรงในภาคทฤษฎและภาคปฏบต เพราะฉะนน เพอใหเกดความเขาใจยงขนใน “การวดทศนคต” ความสาคญของ “ความคดเหน” จงเปนพนฐานความรเบองตนทตองทาความเขาใจเชนกน ทฤษฎบรโภคนยม สแวกเลอร (Swagler)44 การบรโภคนยมเปนพฤตกรรมการบรโภคมความซบซอนเนอง จากเปนพฤตกรรมการบรโภคทไมสมเหตสมผล ตรงไปตรงมา ตามประเภท ลกษณะ และปรมาณทควรจะเปน ไดแก การใชจายฟมเฟอย การบรโภคเพอโออวด การซอโดยขาดการไตรตรอง และความเปนวตถนยม อาจกลาวโดยรวมไดวา พฤตกรรมการบรโภคลกษณะน เปนลกษณะของความนยม ความลมหลง หรอคลงไคลในการซอ และการบรโภคอยางทเรยกวา “การบรโภคนยม” ซงอาจตรงกบคาวา “Consumerism” ในบางความหมาย ทงนเนองจากคาวา Consumerism นนถกตความหลาก หลาย ทงในเชงบวกและลบ โดยความหมายในเชงลบทกลาวถง ลกษณะความเปนวตถนยมอยางรนแรง (Excessive materialism) รวมทงการทผผลตสนคาใหความสาคญกบการตอบสนองความตองการของลกคาโดยไมคานงถงความเหมาะสมใด ๆ โดยยดหลกทความตองการของลกคาสาคญทสด บรษทอยไดดวยเงนจบจายของลกคา และลกคาถกตองเสมอ45 แมจะยงไมเคยมนกวชาการคนใดทใหคานยามเกยวกบ “การบรโภคนยม” อยางเปนทางการ แตสามารถกลาวไดวาพฤตกรรมการบรโภคขางตน มความเกยวเนองกบการบรโภคนยมตามความหมายของ Swagler และ Sorell และแกเธอร 43 E. Charles, Suci Osgood, J. George and Percy H. Tannenbaum, The Measurement of Meaning (Urbana III, University of Illinois Press, 1957), 125. 44 Roger Swagler, “Evolution and Applications of the Term Consumerism: Theme and Variations” The Journal of Consumer Affairs 28, 2 (Winter 1994): 354. 45 Tom Sorell, “Consumerism and the Internal Market in Health Care” Journal of Medical Ethics 23, (1997): 71-76.

41

ฮด(Gathergood)46 ไดศกษาการควบคมตวเองโดยใหความรทางการเงนไมกอใหเกดปญหานของผบรโภค ผลการวจย พบวา การศกษานเพอตรวจสอบความสมพนธระหวางการควบคมตวเองโดยใหความรทางการเงนไมกอใหเกดปญหานของผบรโภคในสหราชอาณาจกร เพราะปญหาทเกดขนจากการขาดการควบคมตนเองและการไมมความรทางการเงนทมความสมพนธเชงบวกสงผลตอการไมชาระเงนของบตรเครดตของผบรโภค และจากรายงานภาระทางการเงนของผบรโภคมปญหาหนทมากเกนไปกวารายได ดงนน ผบรโภคทมปญหาการควบคมตนเองมแนวโนมในการใชจายสง เชน บตรเกบและสนเชอบคคล นอกจากน ยงพบวาผบรโภคทมปญหาการควบคมตวเองมแนวโนมทจะประสบปญหาดานรายไดไมพอตอการใชหนจะถกปฏเสธเครดตและคาใชจายทไมคาดฝนตางๆ นนสงผลตอการขาดการควบคมตนเอง และความเสยงตอปญหาหน และรายละเอยดทมากทสดทพบ ปญหาการขาดการควบคมตนเองในการทางเงนมปญหามากกวาการไมรเขาใจทางการเงนสงผลตอปญหาหนขางตน นน ยวด ชวยกจ47 ไดอธบายถงความเปนมาแนวคดบรโภคนยม (Consumerism) ดงกลาวนไวเพอเปนขอมล ในการศกษาภาวะห นสนของข าราชการค รและบคลากรทางการ ศกษาของไทย “Consumption” มาจากรากศพทภาษาละตนวา “Consumere” เปนคาทบงบอกถงการใชสงของทเปลยนไดเลอนไดและทงได วฒนธรรมบรโภคนยมเปนปรากฏการณทเกดขนภายใตอดมการณเศรษฐกจแบบทนนยม (Capitalism) โดยมเปาหมายของการผลตกเพอขายสนคาทผลตไดนนใหกบผคนในสงคม และในขณะเดยวกนกพยายามทจะผลตและขายใหไดกาไรมากทสดดวย ดงนน จงทาใหระบบทนนยมตองอาศยกลไกการผลตแบบอตสาหกรรมทสามารถผลตสนคาไดอยางรวดเรวในปรมาณมาก (Mass Production) เพอสนองความตองการหรออปสงค (Demand) ทางการตลาดทขยายขนอยางรวดเรว เชน ตลาดอาณานคมในอดต หรอตลาดตางประเทศในปจจบน ปญหาทตามมากคอ เกดภาวะปรมาณของอปทานลนเกน (Oversupply) ตลาด ซงวธการทระบบเศรษฐกจแบบทนนยมเสรนยมและเทคโนโลยสมยใหมใชจดการแกปญหานกคอ ยทธศาสตรการตลาดและการโฆษณาของบรษทขามชาต (Multinational Companies) ในโลกทสาม ซงสงผลใหเกดลทธบรโภคนยมขน บรษทขามชาตเปนผกาหนดวาจะผลตอะไร แลวกระตนใหเกดความตองการบรโภคสนคานนทง ในโลกทหนงและโลกทสาม หรอตลาดในโลกยคไรพรหมแดน ธเนศ วงศยานนาวา48 สรปวา รากฐานของคาวา 46 J. Gathergood, “Self-control, financial literacy and consumer over-indebtedness.” Journal of Economic Psychology 33, 3 (June 2012): 590-602. 47 ยวด ชวยกจ, “ความสมพนธระหวางแนวคดทางการตลาดของฟลลปคอตเลอร กบลทธบรโภคนยม” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการตลาด มหาวทยาลยเชยงใหม, 2551), 19–23. 48 ธเนศ วงศยานนาวา, ปฏวตบรโภค: จากสงของฟมเฟอยมาสสงจาเปน (กรงเทพฯ: ศนยมานษยวทยาสรนธร, 2550), 66–69.

42

“Consumption”จงมลกษณะทขดแยงกนในตวเองหากมองตามบรบททเกดขนในปรากฏการณทางสงคม (Social Context) แลวจงหมายถง “ลทธบรโภคนยม”และงานวจยเกยวกบภาวะหนสนของ ลนนา (Linna) ไดศกษาการลมละลายของผบรโภคมความเชอมโยงระหวางการเรมตนใหมของการรวมหนจากสถาบนการเงนและการเขาถงปรบปรงโครงสรางหน ผลการศกษา พบวา คาวา 'เรมตนใหม' ใชกนอยางแพรหลาย การดาเนนการครงนตองมเพอใหการฟนฟโครงสรางหนทแทจรงใหกบลกหนของผบรโภค และการทาใหไดเรมตนใหม เพอใหลกหนมสภาพทสอดคลองกบสถานการณทางเศรษฐกจของตวเอง แตกยงไมไดประสบความสาเรจในวตถประสงคของการปรบโครงสรางหน เพราะสถานการณทางเศรษฐกจทไมดของลกหนหลงการปรบโครงสรางหนทไมไดเปนสญญาณของการบงคบใชกฎหมายลมละลาย อกทง ไมประสบความสาเรจเปนผลมาจากปญหานโยบายทางสงคม ตามสมมตฐานทมการเรมตนใหมตองดาเนนการอยางทวถงและดาเนนการควบครวมกน และการดาเนนการคมครองของภาระหน ซงความคมครองภาระหนตองมการควบคมทเขมงวดเหมอนใชอานาจศาลและผรกษาความปลอดภยเฝาระวง จากการสารวจเหตผลทอยเบองหลงของภาระหน มขอเสยเกดจากของการควบคมอยางเขมงวดมากเกนไป และการเรยงลาดบของปญหาของลกหนไมมระบบการประเมนการปรบปรงโครงสรางทเหมาะสม49 สวนลทวน (Littwin) ไดศกษาการสรางหน: บทบาทของความภยคกคามของเครดตผบรโภคเสมอนการใชความรนแรงในประเทศ ผลการวจย พบวา หลายทศวรรษของการสนบสนนโดยการเคลอนไหวภยคกคามในประเทศจากสถาบนตาง ๆ ประกอบดวย หนวยงานตารวจ โรงพยาบาล และสานกงานกฎหมาย ศาล ประกอบกบความไมสมบรณทางครอบครวผบรโภคมผลตอการตอบสนองอยางมสวนรวม ขณะนการสนทนาเกยวกบการถกคมคามดานเครดตของครอบครวจะเปนปญหาทางสงคมมากกวาการทจะไมยอมกบปญหาทเกดขน การดารงชวตอยปญหาทเปนอยและการแกปญหาทดอยางมนยสาคญ ถงแมมการเตบโตของปญหาและการรบรภยคกคามทเกดในครอบครว ซงไดมการพฒนาแตยงไมไดรบการยอมรบและความตองการและรบในการแกไข ซงการละเมดสทธทางการเงนผานขอมลทางเครดตของผบรโภค ในฐานะทเปนผบรโภคเสมอนถกคกคามกบเจาหนทใชภยคมคามไดเรมใชหนเปนวธการบรหารจดการควบคมทไมเหมาะสมทาใหระบบเครดตของและความหลากหลายของรปแบบ เชน การทารายโดยการออกบตรเครดตยงไมมความพรอม50 และไดศกษาผบรโภคทมปญหาหนเครดต: ผลจากการสารวจ ผลการวจย พบวา ปญหาหนของผบรโภคจากการใชบตรเครดตและการซอสนคาผอนชาระไดเพมมากขนอยางม 49 Tuula Linna, “Consumer Insolvency: The Linkage Between the Fresh Start, Collective Proceedings, and the Access to Debt Adjustment.” Journal of Consumer Policy 38, 3 (March 2015): 357-374. 50 A. Littwin, “Coerced Debt: The Role of Consumer Credit in Domestic Violence.” California Law Review 100, 4 (August 2012): 951-1026.

43

นยสาคญ สงผลในการผดนดชาระหนและเปนจดเรมตนของปญหาอน ๆ อยางไรกตามการศกษาของการวจยเกยวกบทศนคตของผบรโภคและพฤตกรรมทเกยวของกบการใชบตรเครดตซงผบรโภคสวนใหญมวนยในการใชหนบตรเครดตทออนแอ การศกษานสารวจในสหรฐอเมรกาและประเทศสงคโปร โดยเรองปญหาหนบตรเครดตเปนปญหาเกยวของกบความหลากหลายของวฒนธรรมกฎระเบยบตางๆ และปจจยทางดานประชากรศาสตรของผบรโภคทแตกตางกน อกทง เปนการแสดงใหเหนถงความสาคญของปจจยอนๆ เชน บคลกภาพ และทศนคตทเกยวของกบการใชจายเพอตองการของฟรทเสนอมาและเพอตอบเสนอความสะดวกสบาย51

ทฤษฎเกยวกบการปรบตว การปรบตว (Adaptation) และการปรบตวทางสงคม (Social Adaptation) เปนทกษะ

การเอาชวตรอดในสภาพสงคมทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษากเปนสมาชกสงคมอกกลมหนงทตองมทกษะในการเอาตวรอดจากสภาพเหตการณทบบบงคบในการดาเนนชวตรวมกบผอนในสงคม ซงตองดาเนนชวตในลกษณะการแขงขนดวยรางกายทแขงแรงและมสตปญญาดเลศกวาคนอนเพอความอยรอดเชนกน โดยชาลส โรเบรต ดารวน (Charles Robert Darwin)เปนผเรมใชคาวา “การปรบตว” (Adaptation) ใน“ทฤษฎวาดวยการววฒนาการ” (Darwin's Theory of Evolution) ไดสรปความคดวาสงมชวตทสามารถปรบตวใหเขากบสภาวะแวดลอมของโลกทเตมไปดวยภยนตรายไดเทานน ทจะดารงชวตอยได ตอมานกจตวทยาไดนาคาวาการปรบตวมาใชในความหมายทางจตวทยาโดยเปลยนมาใชคาวา “Adjustment” แทนคาวา “Adaptation” ในการ ศกษาและเขาใจพฤตกรรมของมนษย จาเปนตองศกษาทงในแงชววทยาและจตวทยา ในแงชววทยา ไดแก การปรบตวใหเปนไปตามความตองการของรางกาย สวนความหมายในแงของจตวทยานน หมายถง การปรบตวใหเปนไปตามความตองการของจตใจ อกทง มาลม และเจมสน (Malm and Jamison)52 ไดนยามความหมายคาวา “การปรบตว” (Adjustment) หมายถง วธการทคนเราปรบตวใหเปนไปตามความตองการของตวเอง ในสภาพแวดลอม ซงบางครงสงเสรม บางครงขดขวาง และบาง ครงสรางความทกขทรมานแกเรา กระบวนการปรบตวน เกดขนจากความจรงทวา มนษยทกคนมความตองการและเราสามารถใชวธการแบบตาง ๆ ในการดาเนนการเพอใหบรรลถงความตองการนนๆ ในสภาวะแวดลอมทปกตธรรมดา หรอมอปสรรคขดขวางตาง ๆ กนไปและสอดคลองกบลาซารส

51 Richard Parker and Anindya Chatterjee, “Consumer Susceptibility to Credit Debt: Findings from Exploratory Surveys.”Journal of Global Business Issues 3, 2 (Summer 2009): 179-184. 52 Marguerite Malm and Olis G. Jamison, Adolescence (New York: McGraw–Hill Book Company, 1952), 14.

44

(Lazarus)53 ไดนยามความหมายคาวา “การปรบตว” (Adjustment) คอ กระบวนการหรอวธการทง หลายทางจตซงมนษยใชในการเผชญกบ ขอเรยกรอง หรอแรงผลกดนทเกดขนทงภายนอกและภายใน เพอเลอกแนวทางท ดทสดในการแกปญหาของตน และสอดคลองกบโคลแมน และแฮมแมน (Coleman and Hamman)54 ไดนยามความหมายคาวา “การปรบตว” (Adjustment) คอ ผลลพธทเกดจากความพยายามในการปรบตนเองทงดานรางกายและจตใจในการแกปญหาตางๆ เชน ดานบคลกภาพ ความตองการ หรออารมณ เพอใหเกดความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมทางสงคมและสามารถดารงชวตอยไดตามอตภาพทตนพอใจ อกทง เจคอบ (Jacob) 55 ไดอางถงคานยามความหมายตามพจนานกรมจตวทยาของคาวา “การปรบตว” (Adjustment) หมายถง ความแปรปรวนและความเปลยนแปลงในพฤตกรรมทตองสนองความตองการทางดานรางกายและจตใจตามความปรารถนา เพอวาตนเองจะสามารสรางความสมพนธทกลมกลนกบสภาพแวดลอม สวนกนยา สวรรณแสง ไดใหความ หมายของการปรบตวไววา การปรบตว หมายถง การปรบกายใจใหอยในสงคมไดในสภาวะแวดลอม และสถานการณตาง ๆ อยางมความสข และลกขณา สรวฒน56ใหความหมายของการปรบตวไววา การปรบตว คอ การทบคคลสามารถสรางหรอขดเกลาพฤตกรรมใหเขากบแบบแผนของสงคม หรอสงแวดลอมทเปลยนแปลง ใหสามารถบรรลจดหมายทตองการ ทาใหมชวตอยอยางปกตสขทงทางกายและจตใจ ไมเกดผลเสยทงตอตนเองและผอน เชนเดยวกบพจนานกรมศพทสงคมวทยา องกฤษ-ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน57 ไดใหความหมายของการปรบตวทางสงคมวา หมายถง การทบคคลปรบตว ใหเขากบผอนได ในการอยรวมกนในสงคม ซงจะตองมการตดตอสมพนธหรอแขงขนกน คนในสงคมจะสามารถดารงชวตอยรวมกนไดโดยการปรบปรงไมใหเกดความขดแยงจนถงตองแตกกลมกน แมวาแตละคนอาจจะมนสยใจคอหรอผลประโยชนแตกตางกน

กลาวโดยสรป การปรบตว” (Adjustment) หรอการปรบตวทางสงคมจงมความหมายโดยรวมถง ความสามารถทางดานรางกายและจตใจหรออารมณความรสกทมตอเหตการณหรอสภาพแวดลอมทางปรบทสงคม (Social Contextual Environment) เพอสนองความตองการตามท 53R.S. Lazarus, Psychological Stress and the Coping Process (New York:McGraw–Hill, 1956), 63-65. 54 Jame C. Coleman and James N. Butcher, Abnormal Psychology and Modern Life (New York: Bantam Books, 1984), 314. 55

กนยา สวรรณแสง, การพฒนาบคลกภาพและการปรบตว (กรงเทพฯ: บารงราษฎร,2536), 50. 56

ลกขณา สรวฒน, จตวทยาในชวตประจาวน (กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร, 2544), 105. 57 ราชบณฑตยสถาน, พจนานกรมศพทสงคมวทยา องกฤษ – ไทยฉบบ (กรงเทพฯ: ราชบณฑตยสถาน, 2532), 334.

45

ตนปรารถนาและใหเกดสภาพความกลมกลนหรอไมฝนกบสภาวการณ (Situation) หรอสภาพ แวดลอม

3. แนวคดเกยวกบกระแสโลกาภวตน ในหวขอของแนวคดกระแสโลกาภวตน (Globalization Trends) ดงกลาวน จะนาเสนอในรายละเอยดเนอหา 3 ประเดน ดงตอไปน 1) ความหมายของโลกาภวตน 2) ยคโลกาภวตน 3) ผลกระทบตอสงคมไทย มรายละเอยด ดงน วฒนา พรวราเมธกล58 ไดใหคานยามคาวา “โลกาภวตน” (Globalization) นน หมายถง ผลจากการพฒนาการตดตอสอสาร การคมนาคมขนสง และเทคโนโลยสารสนเทศ อนแสดงใหเหนถงการเจรญเตบโตของความสมพนธทางเศรษฐกจ การเมอง เทคโนโลย และวฒนธรรมทเชอมโยงระหวางปจเจกบคคล ชมชน หนวยธรกจ และรฐบาล ทวทงโลก เรยกอกอยางหนงวา “โลกานวตร” และสอดคลองกบพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดนยามความหมายวา “โลกา ภวตน” หมายถง การแพรกระจายไปทวโลก การทประชาคมโลกไมวาจะอย ณ จดใด สามารถรบร สมพนธ หรอรบผลกระทบจากสงทเกดขนไดอยางรวดเรวกวางขวาง ซงเนองมาจากการพฒนาระบบสารสนเทศ เปนตน ดงนน อาจกลาวไดวา “โลกาภวตน” (Globalization) เปนคาศพทเฉพาะทบญญตขนเพอตอบสนองปรากฏการณของสงคมโลกทเหตการณทางเศรษฐกจ การเมอง สงแวดลอม และวฒนธรรมทเกดขนในสวนหนงของโลก ยอมสงผลกระทบอนรวดเรวและสาคญตอสวนอนๆ ของโลกในเวลาเดยวกน กระแสโลกาภวตนนน ภาวะของการเคลอนยายทน 4 แบบ ทสงผลกระทบตอเศรษฐกจโลก ไดแก (1) ทนมนษย (Human Capital) เชน การอพยพเขาเมอง การยายถน การอพยพจากถนฐาน การเนรเทศ เปนตน (2) ทนการเงน (Financial Capital) เชน เงนชวยเหลอ หน หน สนเชอและการกยม เปนตน (3) ทนทรพยากร (Resource Capital) เชน พลงงาน โลหะ สนแร ไม เปนตน และ (4) ทนอานาจ (Power Capital) เชน กองกาลงความมนคง พนธมตร กองกาลงตดอาวธ อยางไรกตาม ทอฟเฟลอร (Toffler) ไดแบงคลนการเปลยนแปลงสงคมโลกหรอลาดบพฒนาการสงคมมนษยออกเปน 5 ขน โดยมแนวคดวา โลกกาลงสนสดยคอตสาหกรรมและเขาสสงคมขอมลขาวสารและสงคมแหงความร ซงแตละขนกจะมเหตปจจยแหงการเปลยนแปลงทสบเนองมาจากยคเดม เหมอนกบวฏจกรการเปลยนแปลงของสงตางๆ ซงมลกษณะคลายกบคาวา “คลน” (Wave) หรอ “ทฤษฎคลน” (Wave Theory) ซงแบงงายๆ เปน ยคเกษตรกรรม ยคปฏวตอตสาหกรรม และยค

58 วฒนา พรวราเมธกล, กระแสโลกาภวตนและผลกระทบทมตอสงคมไทย. เขาถงเมอ 30 มถนายน 2555, เขาถงไดจาก http://wattanaharaji.exteen.com/

46

ความร ฟนเลย(Finley)59 กลาววานนคอ ความเปลยนแปลงระลอกใหญเกดขนและจางหายไปโดยมระลอกใหมเกดมาแทนทอยตลอดเวลา ดงน

1. คลนลกท 1 คอ “ยคเกษตรกรรม” (Agricultural Ages) ซงเรมจากมนษยเรรอนกเรมลงหลกปกฐาน “สรางสมความรดานการเพาะปลกและเลยงสตว” เพอยงชพ มทดนเปน "ฐานการผลต" ผลตตามความจาเปนของชมชน (เอาไวใชเอง) จงทาใหเศรษฐกจมลกษณะกระจาย ทาของใครของมน เมอเวลาผานไป การลงหลกปกฐานนทาใหคนสามารถผลตของยงชพตอบสนองความตองการของตนไดมากกวาแตกอนตอนรอนเร ทาใหมเวลาเอาไปพฒนาวฒนธรรมและมเวลาในการสรางสรรคสงตางๆไดมากขน จงเกดเปนอารยธรรมใหญๆ ขน เชน ในอนเดย จน โรมน และยโรป ดงนน สภาพเศรษฐกจและสงคมเปนสงคมแบบดงเดม การผลตดาน การเกษตร เพาะปลกและเลยงสตว พงพาธรรมชาต สงคมเรยบงายไมซบซอน เปนยคอดตจนกอนการปฏวตอตสาหกรรมแตกยงมขอจากดในดานการผลตประดษฐกรรมทมความซบซอนและยงขาดความรดานวทยาศาสตร

2. คลนลกท 2 คอ “ยคอตสาหกรรม” (Industrial Ages) เกดจากจดเรมตนทวา การปฏวตอตสาหกรรมครงท 1 เกดขนทประเทศองกฤษใน พ.ศ. 2303 โดยมการนาเอาเครองจกรไอนามาประดษฐเปนเครองจกรทอผาและใชถานหนเปนพลงงานทางการผลต การทประเทศองกฤษประสบความสาเรจในการปฏวตอตสาหกรรม ไดสรางความมงคงรารวยใหแกองกฤษอยางมหาศาล หลงจากนน กไดมการนาเครองจกรมาใชในการผลตอยางกวางขวาง ระบบเศรษฐกจเปลยนจากการผลตเพอยงชพมาเปนการผลตเพอการคาและการสงออกมากขน ลทธจกรวรรดนยมไดแพรหลายเพราะประเทศทเปนเจาของเทคโนโลยเหลาน ตองการวตถ ดบและตลาดรองรบสนคา เ พอใหอตสาหกรรมภายในประเทศตวเองขยายตว แรงงานจากภาคเกษตรเขาสภาคอตสาหกรรมโดยไปเปนกรรมกรเพมมากขน เกดชองวางระหวางคนรวยกบคนจนมากขน องคความรใหมๆไดเกดขนเปนอยางมาก อนเนองมาจากการคดคนพฒนาเทคโนโลยการผลต การจดจาหนาย การพฒนาผลตภณฑ การตลาด การคา การขนสง และยงมองคความรในดานสงคมศาสตรเกดขนมากมาย เชน รฐศาสตร พาณชยศาสตร รวมไปถงการพฒนาแนวคดของระบบทนนยมและสงคมนยมทมความขดแยงกนอยางรนแรงอกดวย มการนาเครองจกรไอนามาพฒนาไปสเครองจกรกล มาใชเปนพลงการผลตแทนแรงงานคน และสตว กอใหพลงการผลตจานวนมาก (Mass Production) สภาพสงคมเปลยนไปส การตลาดและการบรโภคนยม กาวเขาสความทนสมย สภาพสงคมซบซอน หลากหลายมากขน เปนยคสามทศวรรษกอนปจจบน

3. คลนลกท 3 คอ “ยคคอมพวเตอร” (Computer Ages) เกดขนเมอมการประดษฐคดคนคอมพวเตอรชนดอเลคทรอนคสดจตตอลขนไดเครองแรกของโลก โดยนกฟกสกส จอหน เมาคล 59 Michael Finley, Alvin Toffler and the Third Wave, accessed July 9, 2012, available from http://www.cyberkuhinja.com

47

(John Mauchly) และวศวกร เจ. เพรสเปอร (J. Presper Eckert) มชอวา “The Electronic Numerical Integrator and Computer (ENIAC)” ซงไดพฒนาตามแนวคดของ John Atanasoff ครสอนวชาฟสกสทวทยาลยรฐไอโอวา เครองคอมพวเตอรเครองนสรางเสรจสมบรณในป พ.ศ. 2488 มนาหนก 27,000 กโลกรม บรรจดวยหลอดสญญากาศจานวน 18,000 หลอด เพอใชในวตถประสงคทางการทหาร ตงอยทมหาวทยาลยเพนซลวาเนย รฐฟลาเดลเฟย นอกจากนกมคอมพวเตอรรนใหม ไดแก (1) “The Electronic Discrete Variable Automatic Computer: EDVAC” สรางเสรจสมบรณในป พ.ศ. 2495 เพอดานธรกจสวนตว (2) “The Universal Automatic Computer: UNIVAC” เพอวตถประสงคทางการคา ในป พ.ศ. 2491–2494 และ (3) “The Electronic Delay Storage Automatic Calculator: EDSAC” ของมหาวทยาลยเคมบรดจ ประเทศองกฤษ ในป พ.ศ. 2492 (Mauchly and Eckert: 1946)60 หลงจากนนเปนตนมาทาใหเทคโนโลยคอมพวเตอร (Computer Technology) พฒนาขนมากและรวดเรว ประกอบกบความพยายามในการทาใหเครองคอมพวเตอรเชอมตอกนเพอการสอสารกน กลายเปนระบบเครอขาย (Network System) โดยอาศยความกาวหนาทางเทคโนโลยอนเทอรเนต (Internet Technology) และการสอสารคมนาคม (Telecommunications Technology) ทาใหในยคนเปนยคทการผลตและการทากจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมตางๆ มความรวดเรวมาก และเชอมตอถงกนไดทวโลก

4. คลนลกท 4 คอ “ยคนวตกรรม” (Innovation Ages) หรอ ยคเทคโนโลยขาวสารขอมล (Informative Ages) ภายใตระบบทนนยมและระบบการคาเสร ทาใหมการแขงขนกนอยางสง และความรทจะนามาใชในการทางานและการพฒนาธรกจมอยทวไป ซงผทรจกใชประโยชนจากองคความรเดมจะสามารถนามาตอยอดใหเกดเปนนวตกรรมใหมๆได และทาใหเกดการปกปองนวตกรรมของตนเองโดยการจดสทธบตรหรอการจดทะเบยนเครองหมายการคา หรอลขสทธ เพอใหนวตกรรมทตนคดคนขนมานนไดรบการคมครอง และสนคาหรอบรการทจะอยในตลาดไดอยางยาวนาน ตองลอกเลยนแบบไดยาก ดงนน ในยคนจงมการนาระบบคอมพวเตอรมาเชอมโยงระบบโทรศพท โทรสารตดตอทวโลก เปนยคโลกไรพรมแดนการตดตอสอสารรวดเรวเปนยคโลกาภวฒนตนๆ ทมการเปลยนแปลงอยางมากมายจนคนในสงคมปรบตวไมทนกบคลนการเปลยนแปลงสงคมโลก (Future Shock) เปนยคศตวรรษทผานมาถงปจจบน

5. คลนลกท 5 คอ “ยคทรพยสนทางปญญา” (Intelligence Property Ages) หรอ “ยคโลกาภวตน” (Globalization Ages) ในยคนซงตอเนองมาจากยคท 4 จะเปนยคทการพฒนาจะวดจาก "ปรมาณทรพยสนทางปญญา" และนอกจากนจะตองมการสนบสนนการทางานของ“คนงานทมภมร” (Knowledge Worker) หรอ “สงคมอดมปญญา” (Knowledge–Based Society) เพอใหองคกร

60 John Mauchly and J. Eckert Presper, ENIAC Computer, accessed July 9,

2012, available from http://www.ideafinder.com/history/ inventions/comeniac.htm

48

ไดรบประโยชนสงสดจากทรพยากรมนษยแตละคน รวมไปถงตองมความพยายามในการจดการใหองคความรทจาเปนอยกบองคกรใหได มองคประกอบ 4 ประการ ดงน (1) มการจดระเบยบความร (ทนทางปญญา– Intellectual Capital) ตองมสมรรถภาพในการจดเกบ รวบรวม วเคราะห สงเคราะห จดหมวดหมและสบคนไดอยางมประสทธภาพและตอบสนองตอการใชงาน (2) สรางองคกรและวฒนธรรมแหงการเรยนร (Learning Culture) ใหเกดขนตลอดเวลา (3) เตรยมปจจยใหเออตอการเรยนร และ (4) เนนความรเกยวกบ ทนลกคา หรอ ทนความสมพนธ (Relationship Capital) ทนมนษย (Human Capital) และทนโครงสราง (Structural Capital) ไดแก ฮารดแวร ซอฟทแวร ฐานขอมลโครงสรางองคการ สทธบตร เครองหมายการคา และทกๆสงทเกยวกบสมรรถภาพขององคการซงสนบสนนผลตภาพของพนกงาน เพอสรางความไดเปรยบดานการแขงขนใหกบพนกงาน รวมไปถงความสามารถในการสรางนวตกรรมใหมๆ ในการพฒนาสนคาและบรการ

เพอใหเหนภาพแนวโนมการพฒนาองคกรสมยใหมทเกยวกบทนทางปญญา ซงจากทงหมดทกลาวมาสานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน61 ไดสรปความสมพนธดงรายละเอยดใน แผนภมท 4 ขางลางน

แผนภมท 4 โครงสรางของทนทางปญญาขององคกรสมยใหม ทมา : สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, ทนมนษยกบการพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคล, (กรงเทพมหานคร: พ.เอ.ลฟวง, 2547), 3.

ดงนน จงเปนยคทเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรวแบบกาวกระโดดของสภาวะทางสงคม เศรษฐกจ และการเมอง ดวยพลงแหงความกาวหนาดานเทคโนโลยตางๆ ไดแก คอมพวเตอร อนเทอรเนต และระบบการสอสารคมนาคม หรอเทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology)

กลลดา เกษบญช–มด62 ไดแบงยคสมยของโลกาภวตนทมบทบาททสาคญตอรฐไทยเปน 4 ยคสมยดวยกน คอ ยคแรกเปนระบบทนนยมทมองกฤษเปนศนยกลางซงอาจเรยกยคนวา (1) Pax 61 สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, ทนมนษยกบการพฒนาสมรรถนะการบรหารทรพยากรบคคล (กรงเทพมหานคร: พ.เอ.ลฟวง, 2547), 3. 62 กลลดา เกษบญช–มด, รฐไทยกบโลกาภวตน (ภาควชาความสมพนธระหวางประเทศจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2549), 385–393.

ทนทางปญญา = ทนมนษย + ทนโครงสราง + ทนความสมพนธ(Intellectual Capital) (Human Capital) (Structural Capital) (Relationship Capital)

49

Britannica ยคทสองเรมตนตงแตหลงสงครามโลกครงทสองจนถงการสนสดของสงครามเวยดนาม ซงอาจจะเรยกวา (2) Pax Americana I และยคทสามตงแตตนทศวรรษท 1980/2532 จนถงปลายทศวรรษ 1980/2532 ซงตงชอวาเปน (3) Pax Americana II และยคสดทาย คอตงแตตนทศวรรษท 1990/2533 จนถงปจจบนซงอาจจะเรยกวา (4) Pax Americana III ตามลาดบ อกทง บทบาทของพลงสงคมตางๆ ทตอนรบและตอตานลทธเสรนยมใหม พลงตางๆ ไดแก ฝายการเมอง เทคโนแครต พลงทางสงคมทรวมถงสหภาพแรงงาน และกลมทนภายใน ทง 4 พลงนมบทบาทสาคญในการกาหนดนโยบายดงกลาว สวนกระแสโลกาภวตนกบผลกระทบตอสงคมไทย วฒนา พรวราเมธกล63 ไดอธบายถง กระแสโลกาภวตนมอทธพลตอภาวะเศรษฐกจและสงคมของประเทศตางๆ ในโลก โดยเฉพาะประเทศทมระบบเศรษฐกจและสงคมทเชอมโยงและพงพงกบตางประเทศสง ดงเชน ประเทศไทย จากการประมวลผลการศกษาและคาดการณของนกวชาการหลายทานไดขอสรปถงแนวโนมการเปลยนแปลงของโลกทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองทเปนประเดนสาคญ และเกยวของกบการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ โดยการเปลยนแปลงลกษณะประชากรทงหมดดงกลาวจะกอใหเกดผลกระทบสาคญ คอ 1) การสนสดของตลาดเดยว (The End of Single Market) เดมตลาดของประเทศทพฒนาแลวจะมลกษณะ Homogeneous โดยมกลมวยรนเปนผครอบครองตลาดสวนใหญ แตตอไปในอนาคต ตลาดจะถกแบงออกเปน 2 สวนอยางชดเจน คอ 1.1) ตลาดของผสงอาย 1.2) ตลาดของกลมวยรน 2) ภาระงบประมาณรายจายเพมขน โดยเฉพาะกบประเทศกาลงพฒนาซงโครงสรางของประชากรวยสงอายทมสดสวนเพมขนมาก จะมผลตอคาใชจายของรฐบาลทจะเพมขน 3) การเคลอนยายแรงงานจากประเทศกาลงพฒนาไปสประเทศพฒนาแลว (Mobility of Labour) โดยเฉพาะแรงงานฝมอหรอแรงงานทมความร (Skilled Labor/Knowledge Labor) 4) การพฒนาผลตภณฑใหมๆ เกดขนอยางรวดเรว 2) ความเหลอมลาของความร (Knowledge Divide) จะเกดทงในระดบระหวางประเทศและในระดบประเทศ ซงเกดขนจากความไมเทาเทยมกนซงกอใหเกดผลกระทบตอประเทศตางๆ ไดแก 2.1) การศกษาเรยนรอยางตอเนองทงในระบบและนอกระบบขยายตวเพมขนมากจากการเขาสระบบเศรษฐกจฐานความร (Knowledge Economy) 2.2) การวจยและพฒนาจะมความสาคญมากขน ทงในแงของปรมาณและคณภาพทจะตองเชอมโยงกบการพฒนาในเชงธรกจ 2.3) ภาวะกาลงการผลตสวนเกน (Overcapacity) ในสนคาและบรการซงเกดขนจากหลายสาเหตดวยกนกอใหเกดผลกระทบ 2 ประการ คอ 3.1) ภาวะการหดตวทางเศรษฐกจโลก 3.2 ภาวะของการเตบโตโดยวางงาน 4) การพงพงและรวมมอระหวางกนมมากขนรองรบเคลอนไหวของขอมล เทคโนโลยสมยใหม การอพยพ และอทธพลของภาคธรกจและองคกรทไมแสวงหากาไร อกทงประเทศ 63 วฒนา พรวราเมธกล, กระแสโลกาภวตนและผลกระทบทมตอสงคมไทย, เขาถงเมอ 30 มถนายน 2555, เขาถงไดจาก http://wattanaharaji.exteen.com/

50

ไทย กระแสโลกาภวตนแหงยคไรพรหมแดนทเกดขนนน ไดสงผลกระทบโดยตรงกบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา นนคอ “วกฤตตมยากง” (Tom Yum Kung Crisis) เรมตงแตเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2540 กอใหเกดความกลววาจะเกดการลมสลายทางเศรษฐกจทวโลกเนองจากการแพรระบาดทางการเงน ภายหลงจากทประเทศไทยฟนตวจาก “วกฤตเศรษฐกจในเอเชย” (Asian Financial Crisis) ในชวงป พ.ศ. 2540–2541 เศรษฐกจไทยกเรมทะยานขนอกครง ในชวงป พ.ศ. 2545–2550 โดยมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจเฉลยอยทรอยละ 5.6 โดยในทศวรรษทผานมา ความยากจนในไทยลดลงอยางตอเนองจากจดสงสดทรอยละ 21 เหลอเพยงรอยละ 8 ในป พ.ศ. 2552 โดยปญหาความยากจนสวนใหญในไทยเปนปรากฏการณทเกดขนในชนบท โดยจากจานวนคนยากจนในประเทศทงสน 5.4 ลานคน กวารอยละ 88 อาศยอยในชนบท ในป พ.ศ. 2553 อตราการขยายตวทางเศรษฐกจของไทยไดชะลอตวลง เนองจากสภาวะเศรษฐกจโลกซบเซา และการเมองทไมมเสถยรภาพ สาหรบป 2554 ในภาพรวม ธนาคารโลกคาดการณวาเศรษฐกจไทยจะขยายตวในอตราไมตากวารอยละ 3.5 และผลจากนโยบายเศรษฐกจทเหมาะสมน ทาใหประเทศไทยสามารถกาวไปขางหนาสเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษได อยางตอเนอง และประเทศไทยนาจะบรรลเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษในภาพรวมไดเกอบทงหมด (Thailand Overview, 2555) แตในทางตรงกนขาม ภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษานน กลบสงขนตอเนองกนเรอยๆ ซงขอมลเกยวกบหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา สงกดกระทรวงศกษาธการ ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 มยอดหนสนทงหมดจานวน 408,340,315,340.45 บาท และในปเดยวกนน กระทรวงศกษา ธการไดสารวจภาวะหนสนของครจานวน 350,000 คน มหนสนรวม 700,000 ลานบาท เฉลยคนละ 2 ลานบาท อตราดอกเบยเฉลยรอยละ 7 ตอป (หนงสอพมพขาวสด, 2555: 1) การทหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามจานวนเพมขนแบบ “วงจรหน” ไมสนสด สวนหนงเกดจากปจจยกอหนสนดานนสยสวนตวของบคคล และดานผลกระทบจากภาวะเศรษฐกจโลกตามกระแสโลกาภวตนตงแต “วกฤตเศรษฐกจในเอเชย” พ.ศ. 2540–2541 ทผานมา ทาใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษามการกเงนเพมมากขนเพอชาระหนเกาและเพอใชเปนคาครองชพใหม เทากบเปนการเพมจานวนหนสนขนเรอยๆ ซงกลายเปนหนสะสมกอนใหญขนในปจจบน

51

4. แนวคดเกยวกบปญหาหนสน มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ศนยพฒนาคณภาพชวตคร สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพคร

และบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ64 ไดทาการศกษาสภาพทางเศรษฐกจและการเงนของครโรงเรยนเอกชน สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน พบวา กระแสโลกา ภวตน (Globalization Trends) ทาใหเกดการเปลยนแปลงทางอยางรวดเรวและอยางรนแรงทางดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง และเทคโนโลย ทาใหมการปฏรปการศกษาถง 3 ระลอกทผานมา ทสาคญกระแสความเปลยนแปลงดงกลาวน ทาใหครและบคลากรทางการศกษาสวนใหญของประเทศ ซงเตบโตมาจากครอบครวระดบสงคมเศรษฐกจชนกลางลงไป ตองประสบกบภาวะหนสนทเกดจากการปฏบตหนาทคร และบคลากรทางการศกษาในการศกษาตอและพฒนาวชาชพ ซงไดรบผลกระทบจากการดแลครอบครวในดานทอยอาศย การศกษาของบตร และการดแลบตร รวมถงหนสนอนเกดจากภาวะทางสงคม ซงสอดคลองกบ รง แกวแดง ทกลาววา การเปลยนแปลงทเกดขนในปจจบน ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองการปกครอง มผลกระทบคณภาพวถชวตของคนในสงคม เชน สภาพจตใจททอแทถดถอย คานยมตามกระแสสงคมเศรษฐกจบรโภคนยมทเกนตว การแบกภาวะหนสนเกนตวในฐานะลมละลาย เปนตน65 เชนเดยวกบทพพาศร อนทะกล ทกลาววา สภาพชวตครและบคลกรทางการศกษามสถานภาพทางสงคมคอนขางตาและมปญหาดานการเงนอยางรนแรง นนคอ กาลงเผชญกบวกฤตทางการเงนชนด “รายไดไมเพยงพอกบรายจาย” เปนผตามกระแสสงคมอยางผด แทนทจะทาหนาทชนาสงคมได เชน คาใชจายทไมจาเปนทตองรบผดชอบจายเกนตว ไดแก งานประชาสมพนธกบชมชน ทหลกเลยงไมได ทาใหเปนหนสนเพมขนตลอดเวลา ทาใหตองกยมเงนจากแหลงเงนกตางๆ ทงภาคเอกชนและสถาบนการเงนตางๆ เพอนามาใชจายใหเพยงพอตอความจาเปน ทาใหครและบคลาการทางการศกษาเปนหนกบแหลงหนหลายแหงรวมกนโดยมการกเงนจากแหลงใหมเพอนามาใชหนแหลงเกาในลกษณะของ “วงจรหน” เปนเหตใหวงจรหนยาวขนไมสนสด66 64 ศนยพฒนาคณภาพชวตคร, สภาพทางเศรษฐกจและการเงนของครโรงเรยนเอกชน สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (กรงเทพ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554), 38–42. 65 รง แกวแดง, ประวตการศกษาไทย (กรงเทพฯ: มตชน, 2540), 1–8. 66 ทพพาศร อนทะกล, “การศกษามลเหตภาวะหนสนและความตองการในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการคร สงกดสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาในโครงการเงนทนหมนเวยน เพอแกไขปญหาหนสนขาราชการคร” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหารอาชวะและเทคนคการศกษา ภาควชาบรหารเทคนคการศกษา สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา พระนครเหนอ, 2547), 14–16.

52

อยางไรกตาม เพชรดา ธนศร ไดสรปสาเหตทขาราชการครตองเขาสภาวะหนสนในลกษณะวงจรหนทไมสนสดไว ดงน67

1. กยมเปนหนตงแตเรยนหนงสอ เพราะผปกครองตองกเงนเพอใชเปนทนการศกษา เมอไดเปนครจงตองยมเงนจากแหลงเงนตางๆ เพอนาไปชาระหนนอกระบบทผปกครองกยมมา

2. กยมเพอซอยานพาหนะเพอใชในการเดนทางไปปฏบตหนาทราชการหรอตดตองานทอาเภอ เนองจากครสวนใหญมบานพกอยหางจากททางานมาก เพราะโรงเรยนมบานพกครไมเพยงพอ หรอมความทรดโทรมมากแลว จนไมสามารถอยอาศยได

3. กยมเพอสราง ซอมแซม และตอเตมทอยอาศย เนองจากบานพก มไมเพยงพอ ถงมกคบแคบ ยงเมอครแตงงานมครอบครว กยงลาบาก สวสดการคาเชาบานกไมสามารถชวยเหลอครไดเทาทควร เนองจากกาหนดวา การบรรจครงแรก และการยายตามคารองของตวเอง ไมมสทธเลกคาเชาบานได กอปรกบสถาบนการเงนเปดโอกาสใหกเพอสรางทอยอาศยได ในอตราดอกเบยตา กยงเปนเหตจงใจใหครอยากมบานของตวเองมากยงขน

4. กยมเปนทนสงบตรหลานเลาเรยน และใชในการศกษาของตนเอง 5. กยมเพอซอเทคโนโลยหรอเครองมอสอสาร เชน คอมพวเตอร วทยมอถอ โทรศพท

เปนตน 6. กยมนาไปเปนทนสรางอาชพเสรม แตมกลมเหลว เนองจากไมมเวลาดแล ไมสอดคลอง

กบวถชวต หรอขาดประสบการณในการบรหารธรกจ 7. กยมเพราะคาครองชพสง และภาษสงคมสง แตรายไดตา 8. กยมเพราะมคานยมผด หวงรวยทางลด เชน ตดการพนน เลนหวย ตดเหลายาดอง

ชอบพบปะสงสรรค ไมมการวางแผนในการใชเงน เปนตน 9. กยมเพราะไมมเงนจายคารกษา เชน ประสบอบตเหตรายแรง ประสบอบตภย เจบปวย

เปนตน สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา

สรปสาเหตทขาราชการครตองเขาสภาวะหนสน ดงน 1) เนองจากครมความตองการทอยอาศยจาเปนตองกยมเงนเพอนามาใชจายในการซอทดน สราง ซอมแซมทอยอาศย ซงเปนสาเหตททาใหขาราชการครตองเปนหนมากทสด 2) การเปนหนเกดจากความจาเปนตองนาเงนมาใชจายในการดารงชวตประจาวน คอ ใชจายในครอบครว เปนคาอาหาร ทอยอาศย คาพาหนะในการเดนทางไปทางาน ครบางคนตองรบผดชอบดแลบพการและญาตพนอง 3) ครเปนหนเพราะตองนาเงนมาจายคา 67 เพชรดา ธนศร, “ทาอยางไรหนสนครไทย … จะลดลง” วารสารศกษาศาสตร 25 ,2 (ตลาคม 2544 - มกราคม 2545): 38–42.

53

เลาเรยนของบตรหลาน 4) การเปนหนเพอตองการสรางฐานะทางสงคมใหสงขนโดยการหารายไดเสรม ยกระดบการศกษาของตนใหสงขน โดยมงหวงความเจรญกาวหนาในหนาทการงานจงตองมการกหนเพอนามาลงทนในการทาอาชพเสรม และเพอพฒนาการศกษาของตน 5) การกอหนของครเกดจากคานยมไมพงประสงค เชน คานยมฟมเฟอย ชอบเทยว ดมกนโดยขาดความพอด ใชจายเงนเกนตว กนอาหารนอกบานหรหรา การแตงกายดวยเสอผา และเครองประดบราคาแพง ซอเครองอานวยความสะดวกตามแฟชนนยม68 นอกจากนในป 2554 ศนยพฒนาคณภาพชวตครไดสรปมลเหตของการเปนหน มมลเหตปจจยประกอบดวย 7 ประการ ไดแก 1) เพอซอบานและทดน 2) เพอการดารงชพประจา วน 3) เพอซอรถยนต 4) เพอการศกษา 5) เพอวตถประสงคอน 6) เพอการลงทน และ 7) เพอซอของมคา เชนเดยวกบ วรวรรณ หฤษฎเกรยง ไดศกษา เรอง ภาระหนสนของครโรงเรยนสงกดสานกงานการศกษากรงเทพมหานคร ในเขตพนทการศกษากรงเทพมหานครเขตการปกครองเขตคลองเตย พบวา สาเหตททาใหเกดภาระหนสนสวนใหญเปนสาเหตรายไดไมเพยงพอกบคาใชจายภายในครอบครว สาหรบวตถประสงคในการกยมเปนวตถประสงคเพอใชหมนเวยนในชวตประจาวน เพอใชในการกอสรางทอยอาศยหรอตอเตมทอยอาศย เพอใชในการศกษาตอของตนเองและของบตร69 สวนรชนกร วงศจนทร กลาวถงการกอหนเพอการบรโภควา จะชวยใหบคคลสามารถซอสนคาหรอบรการทมราคาสงเพอนามาใชใหเกดประโยชนไดทนทโดยไมตองรอนาน ดงนน การกอหนจะชวยทาใหสามารถซอสงจาเปนดงกลาวไดเรวขน เปนการสงเสรมคณภาพชวตของบคคลใหดขน การกอหนเพอการลงทน ขาราชการใหความสาคญกบการลงทนในดานการศกษาของตนเองและบคคลในครว เรอนมากทสด รองลงมา คอ การซอสงหารมทรพย/อสงหารมทรพยเพอเกงกาไร และการลงทนประกอบธรกจ ตามลาดบ โดยมเปาหมายหลกในการสรางความมงคง มนคงใหกบชวตของบคคลและครอบครว นอกจากน การกอหนเพอการลงทนยงเปนการนาเงนทไดจากการกยมไปสรางผลตอบแทนทสงกวา ขาราชการยงมเหตผลและความจาเปนในการกอหน คอ 1) การใชจายบรโภคหรอการบรโภคในครว เรอน 2) ความตองการหรอชองทางในการนาเงนทไดรบจากการกยมไปหาผลตอบแทนทสงกวา 3) ความตองการใชเงนเพอเปนคาใชจายฉกเฉน และ 4) ไดรบความสะดวกจากบรการสนเชอ เชน บตรเครดต/บตรกดเงนสด ขาราชการกจะพรอมทจะกอหนจนกระทงขาราชการมรายไดเพยงพอตอการใช

68 ศนยพฒนาคณภาพชวตคร, สภาพทางเศรษฐกจและการเงนของครโรงเรยนเอกชน สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (กรงเทพ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554), 38–42. 69 วรวรรณ หฤษฎเกรยง, ภาระหนสนของครโรงเรยนสงกดสานกงานการศกษากรงเทพมหานคร ในเขตพนทการศกษากรงเทพมหานครเขตการปกครองเขตคลองเตย, เขาถงเมอ 29 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก http://econ.swu.ac.th/Portals/49/research

54

จายดงกลาวหรอไมมความตองการกอหนดงกลาวแลว70สอดคลองกบผลการศกษาของนนทรตน จโรภาส ไดศกษาภาวะหนสนของขาราชการครโรงเรยนประถมศกษาอาเภอหาดใหญจงหวดสงขลา พบวา การเลนพนนในชวง 6 เดอนทผานมา มความสมพนธกบภาระหนสน ดานจานวนหนสน การผอนชาระบานพก จานวนเงนในการผอนชาระยานพาหนะ การศกษาในระดบทสงขนมความสมพนธกบภาระหนสน ดานจานวนหนสน71สอดคลองกบ กนต อนทวงศ ไดศกษาเรอง แนวทางการแกไขปญหาหนสนครทสงผลตอคณภาพชวตอยางยงยน ผลการวจยพบวา ขาราชการครสวนใหญมรายจายมากกวารายได ขาราชการครมสนทรพยประเภทยานพาหนะไดแก รถยนต รถจกรยานยนต คดเปน รอยละ 85.5 สนทรพยประเภทเครองใชภายในบานและเครองอานวยความสะดวก ไดแก โทรทศน โทรศพท มอถอ ตเยน เครองซกผา วทย เทป เครองเลน เครองปรบอากาศ คดเปนรอยละ 75.5 สวนสนทรพยประเภทอสงหารมทรพยไดแก บาน ทดน คดเปนรอยละ 63 รวมแลวขาราชการครมทรพย สนสวนใหญ คดเปน รอยละ 75.5 ซงหลายรายจากการจาแนกทรพยสนทตองผอนสงในแตละเดอนระบวาทมเพระกยมเงนและเชาซอ มลเหตและสภาวะหนสน พบวาขาราชการครเรมมหนสนหลงจากเขารบราชการ คดเปน รอยละ 68.5 และมสาเหตการเกดหนสน เนองมาจากสาเหต 3 ขอตามลาดบดงน คอ (1) ซอหรอผอนรถยนตหรอจกรยานยนต (2) การนาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน (3) ซอหรอสรางทอยอาศย72 สามารถ เตจะวงศ ไดศกษาเรอง คานยมและพฤตกรรมในการดารงชวตของขาราชการครทมหนสน พบวา ครสวนใหญมคานยมคลายคลงกนเกดจากพฤตกรรมทเลยนแบบตามกน คานยมของครนาไปสการเกดภาระหนสนไดแก คานยมความมหนามตาในสงคม เมอจาแนกใหชดเจนพบวา คานยมของครทนาไปสการเกดภาระหนสนม 2 ประเภท คอ 1) คานยมเฉพาะสวนบคคล ไดแก คานยมการกน เพราะการชอบอาหารหรหราราคาแพง การดมสราตางประเทศ คานยมการฟงเฟอ ไดแก การแตงกายดวยเสอผาราคาแพง การซอเครองประดบกาย การซอและสะสมของมคา การเทยวเตร เทยวสถานเรงรมย การสบบหร คานยมการเสยงโชค ตดการพนน เลนหวย 2) คานยมทเกยวกบสงคม ไดแก คานยมการกนเลยง เลยงตอนรบ เลยงสง การพบปะสงสรรค คานยมการนบถอบคคลทมตาแหนงสงระดบผบรหาร คนมฐานะรารวย คนมการศกษาสง การโออวดลกหลานไดเขาเรยนใน 70 รชนกร วงศจนทร, การบรหารการเงนสวนบคคล, พมพครงท 2 (กรงเทพมหานคร: ตลาดหลกทรพย แหงประเทศไทย, 2555), 14.

71 นนทรตน จโรภาส, “ภาวะหนสนของขาราชการครโรงเรยนประถมศกษาอาเภอ

หาดใหญจงหวดสงขลา” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาพฒนามนษยและสงคม มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2552), บทคดยอ. 72 กนต อนทวงศ, รายงานวจยฉบบสมบรณ เรอง แนวทางการแกไขปญหาหนสนครทสงผลตอคณภาพชวตอยางยงยน, เขาถงเมอ 29 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.otep.go.th/admin/assets/upload/files/XFp5lCaI8V_1416027534.pdf

55

สถานศกษาทมชอเสยง และคานยมการจดงานศพ งานขนบานใหม และงานประเพณอน ๆ73 และสอดคลองกบ พรนภา ลมปพยอมไดศกษาเรอง ปญหาหนสนของขาราชการคร กรณศกษา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พบวา สาเหตการเกดหนสนของขาราชการคร เรยงตามลาดบความสาคญคอ ซอทดนเพอสรางทอยอาศย ภาษสงคม ซอยานพาหนะ การศกษาบตร เลยงดบดามารดา ซออปกรณอานวยความสะดวกหรอเครองใชไฟฟา การรกษาตวเนองจากการเจบปวย การศกษาตอ การทาอาชพเสรมแลวขาดทน74 เชนเดยวกบ ดาว นามบณฑต ไดศกษาเรอง การศกษาสภาพหนสน และความคด เหนตอแนวทางการแกไขปญหาหนสนของขาราชการคร พบวา สาเหตการเกดหนสนของขาราชการคร เนองจากสาเหต 3 ขอตามลาดบ ดงน คอ 1) ซอหรอสรางทอยอาศย 2) นาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน 3) นาไปซอหรอผอนรถกระบะ75 และสอดคลองกบ สารวม จงเจรญ พบวา ขาราชการครมหนสนเนองจากซอหรอสรางทอยอาศย นาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน นาไปซอหรอผอนรถยนต ใชจายในการศกษาของบตร และลงทนทาอาชพเสรม เปนตน นอกจากน แหลงเงนกยงมสวนทาใหขาราชการครเปนหนอกดวย เพราะเกบเงนคนไดสะดวก และบางครงตนสงกดยงเกบเงนคนใหเจาหนอกดวย ภาวะหนสนของขาราชการครจะไมเกดปญหาหากขาราชการครสามารถผอนชาระหนไดตามปกต แตเมอภาวะหนสนมมากจนเกนกวาจะชาระได ภาวะหนสนยอมสงผลกระทบตอขาราชการครทงทางตรงและทางออม

ผลกระทบจากการมภาวะหนสน ศนยพฒนาคณภาพชวตคร สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพคร

และบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ76 ไดทาการศกษาสภาพทางเศรษฐกจและการเงนของครโรงเรยนเอกชน สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน พบวา จากสถานการณปจจบนทภาวะคาครองชพสงและรายไดของขาราชการครตา และนสยสวนตวทชอบความสะดวกสบาย โกหรเกนฐานะ โดยไมรจกประมาณตนในการใชจายกบสงทไมจาเปนหรอเกนความ 73 สามารถ เตจะวงศ, “คานยมและพฤตกรรมในการดารงชวตของขาราชการครทมหนสน” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม, 2544), บทคดยอ. 74 พรนภา ลมปพะยอม, “ปญหาหนสนของขาราชการคร กรณศกษา ภาคตะวนออกเฉยง เหนอ” (เอกสารวจยสวนบคคล. กรงเทพมหานคร: วทยาลยปองกนราชอาณาจกร, 2542), บทคดยอ. 75 ดาว นามบณฑต, “การศกษาสภาพหนสนและความคดเหนตอแนวทางการแกไขปญหาหนสนของขาราชการคร สงกดกรมสามญศกษา จงหวดหนองบวลาภ” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน, 2542), บทคดยอ. 76 ศนยพฒนาคณภาพชวตคร, สภาพทางเศรษฐกจและการเงนของครโรงเรยนเอกชน สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (กรงเทพ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554), 11-12.

56

จาเปน และไมคานงถงความสามารถในการชาระหน จงทาใหขาราชการครเขาสภาวการณมหนสนอยางหลกเลยงไมได และภาวะหนสนดงกลาวนไดสงผลกระทบ 2 ดาน ดงน1) ผลกระทบดานรางกาย 2) จตใจ สขภาพกายและสขภาพจตของขาราชการครนนเปนผอยใกลชดนกเรยนนอกจากผปกครอง ซงทาหนาทอบรมสงสอนนกเรยนทกๆ ดาน ดงนน ครจงมอทธพลตอการสงเสรมนกเรยนใหเจรญงอกงามเพอใหบรรลความมงหมายของการศกษา นอกจากน ยงเปนทยอมรบกนทวไปวา ครทมสขภาพกายและสขภาพจตไมดนน มสวนทาใหสขภาพจตของนกเรยนเสยไปดวย อาจกลาวไดวา สขภาพกายและสขภาพจตนน มสวนสมพนธกน หากสงใดสงหนงไดรบความกระทบกระเทอน ยอมทจะสงผลกระทบกบอกสงหนงได ครผซงมอทธพลตอสขภาพของนกเรยนมากทสด การทครจะชวยสงเสรมสขภาพจตของนกเรยนไดดนน ตองคานงถงสขภาพกายและสขภาพจตของครประกอบกนไปดวย อกทง ศนยพฒนาคณภาพชวตครไดระบผลปรากฏวา 1) คณลกษณะของขาราชการครทมปญหาหนสนนน เมอเปรยบเทยบกบเกณฑทกาหนดไว พบวา ขาราชการครทมปญหาหนสนสวนใหญมคณลกษณะของความเปนครอยในระดบปานกลาง 2) ผลการปฏบตงานของขาราชการครทมปญหาหนสนนน เมอเปรยบเทยบกบเกณฑทกาหนดไว 3) คณลกษณะและผลการปฏบตงานของขาราชการครทมปญหาหนสนนน ในภาพรวมแตกตางกบขาราชการครทไมมปญหาหนสน และสอดคลองกบ กาญจนา พลแกว ไดศกษาวจยเรอง พฤตกรรมการกอหนและความสามารถในการชาระหนสนทมความสมพนธกบการปฏบตหนาทของขาราชการตารวจชนประทวนในสงกดตารวจภธร จงหวดขอนแกน77 ผลการศกษา พบวา ปญหาการกอหนสนและความสามารถในการชาระหนสนมผลตอการปฏบตหนาทในดานประสทธผลของงาน ทาใหลางาน ขาดงานเพอหลบเจาหนหรอเพอไปหาเงน หรอประกอบอาชพเสรมในการนาเงนมาชาระหน และปญหาดานประสทธผลของงาน ทาใหปฏบตหนาทไมตรงตามคาสง ทางานไมเตมท ปรมาณทไดไมเตมกาลง และทางานผดพลาดลาชา อกทง วรนช ปณฑวนช78 ไดกลาววา จากการสารวจของศนยปฏรปการศกษา โดยความคดเหนของครทเปนหนทวประเทศ 100 ราย พบวาอตรารอยละ 70 เหนวาภาวะหนสนสงผลกระทบตองานสอน เนองจากเกดความวตกกงวล เครยด ขาดสมาธในการสอน และอตรารอยละ 30 เหนวามผลกระทบมาก เพราะตองออกไปทางานหารายไดเสรม ทาใหความเอาใจใสตอการสอนนอยลง นอกจากน ความกงวลและความเครยดจากปญหาหนสนนน ทาใหครหงดหงด และลงโทษนกเรยนเกนกวาเหต และบางครงไรเหตผลทเหมาะสม และ 77 กาญจนา พลแกว, “พฤตกรรมการกอหนและความสามารถในการชาระหนสนทมความสมพนธกบการปฏบตหนาทของขาราชการตารวจชนประทวนในสงกดตารวจภธร จงหวด ขอนแกน” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาพฒนาสงคม มหาวทยาลยขอนแกน, 2544), บทคดยอ. 78 วรนช ปณฑวณช, ออกกลางคน โจทยทาทายรฐบาลใหม. กรงเทพฯ: ผลตผลการพมพ, 2544), 24.

57

การศกษาจาก วภาณย อจจาทร79 ไดกลาววา มครรายหนงเปดเผยวา เคยประสบภาวะหนสนวกฤตแทบเอาตวไมรอดจากการกเงนสหกรณออมทรพยครไปซอรถยนต โทรศพทมอถอ และผอนบานในระยะเวลาไมหางกนมากนก รวมกวา 800,000 บาท ทาใหเงนเดอนตดลบ 16,000 บาท ในขณะนนถกหกเหลอไมกรอยบาท ตองหยบยมจากญาตและคนมฐานะในทองถน ทาใหเกดสภาพหนทบถมและชกหนาไมถงหลง ตองหารายไดพเศษดวยการหาสนคาไปตระเวนขายตามทตางๆ และเปนนายหนาขายทดน บางครงขาดสอนตดตอกนเปนเวลาหลายวน วนทสอนกไมมสมาธ ไมมการเตรยมตวสอน มความกงวลใจ และขบคดหาทางแกไขตลอดเวลา พรอมยอมรบวา ผลกระทบปรากฏชดเจน คอ ผลการเรยนของนกเรยนในความรบผดชอบตกตา

กลาวโดยสรป การปฏบตหนาทของขาราชการครนน จงเปนสงทสาคญมาก เพราะหากครขาดขวญและกาลงใจดวยสาเหตจากการมหนสนแลว ความรและความสามารถในการปฏบตหนาทของครยอมลดลงตามดวย ดงนน ขาราชการครจงตองปรบตวใหสามารถทางานไดตอไปอยางมประสทธภาพ เพอไมใหภาวะหนสนทขาราชการครประสบอยตองสงผลกระทบตอการปฏบตงานได ซงการปรบตวในการทางานนน แตละคนจะมความสามารถในการปรบตวทแตกตางกนออกไป บางคนสามารถปรบตวไดด และบางคนปรบตวไดไมดนก ซงถาบคคลใดสามารถปรบตวในการทางานไดด กสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพมากกวา บคคลทไมสามารถปรบตวในการทางานได

แนวทางการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลาการทางการศกษา นโยบายและแผนยทธศาสตรของสานกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ในภาพรวมของปญหาหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาสานกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ไดจดตงเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการครตามพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2540 โดยจดสรรงบประมาณสาหรบเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการคร จานวน 500,000,000 บาท และเงนทนหมนเวยนไดรบการจดสรรเพมเตมในปงบประมาณตอๆ มา ปจจบนมเงนทนหมนเวยนทไดรบจากการจดสรรจากรฐบาล รวมทงสน 1,200,000,000 บาท อกทง ผลการดาเนนงานของสานกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ไดมการปรบหลกเกณฑและวธการกยม เพอใหสอดคลองกบความตองการของขาราชการคร กาหนดวงเงนกยมรายละไมเกน 200,000 บาท อตราดอกเบยรอยละ 6 ตอป ผอนชาระคนภายใน 8 ป หรอ 96 งวด เปนการดาเนนงานรวมกบ“ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร”(ธ.ก.ส.) ตอมาในปงบประมาณ พ.ศ. 2547 สานกงาน กคส. ไดดาเนนการปรบปรงระเบยบทเกยวของรวมทงแนวทาง แนวปฏบต ตางๆ ในการดาเนนงานใหเหมาะสม สอดคลองตามโครงสรางใหมของกระทรวงศกษาธการ ใน 79 วภาณย อจจาทร, “หนสนครปญหาทาทายรฐบาลทานตะวน.” วารสารวทยาจารย 95, 3 (มนาคม 2540): 78.

58

ปงบประมาณ พ.ศ. 2547 ไมมการจดสรรเงนใหขาราชการครกยม แตไดดาเนนการชแจงและซกซอมความเขาใจกบหนวยงานทเกยวของ ดงน

ปงบประมาณ พ.ศ. 2548 กระทรวงศกษาธการ โดยคณะกรรมการบรหารเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการคร มนโยบายทจะชวยเหลอขาราชการครกลมใหญ จงมมตใหจดสรรเงนทนหมนเวยนใหขาราชการครกยมตามหลกเกณฑใหม วงเงนกยมรายละไมเกน 200,000 บาท อตราดอกเบยรอยละ 2.5 ตอป ผอนชาระคนภายใน 1 ป (12 งวด) และปงบประมาณ พ.ศ. 2549 ไดดาเนนการปรบปรงระเบยบบรหารเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการครอกครงหนง และไมมการจดสรรเงนหมนเวยนใหขาราชการครกยม อกทง ปงบประมาณ พ.ศ. 2550 ไดดาเนนการจดสรรเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการคร ในปงบประมาณ พ.ศ. 2550 โดยมวงเงนใหครกยมรายละไมเกน 200,000 บาท อตราดอกเบยรอยละ 6 ตอป ผอนชาระคนภายใน 8 ป (96 งวด) โดยดาเนนงานกบ ธ.ก.ส. มขาราชการครกยม จานวน 2,477 ราย เปนเงนจานวน 407,117,715 บาท สวนในปงบประมาณ พ.ศ. 2552 ไดขออนมตประมาณการรายจายเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการคร โดยขออนมตวงเงนจดสรรใหขาราชการครไดกยม จานวน 500,000,000 บาท

อกทง ปญหาอปสรรคและแนวทางแกไขขาราชการครสวนใหญมหนสนมาก เนองจากมรายจายมาก ทงรายจายสวนตว ครอบครว และรายจายเพอสงคม รวมทงรายจายทเพมขนตามภาวะทางเศรษฐกจ โดยวงเงนกรายละไมเกน 200,000 บาท คอนขางนอยและไมเพยงพอ งบประมาณทไดรบจดสรรจากรฐบาลมนอย ไมเพยงพอกบความตองการและจานวนหนสนของขาราชการครทวประเทศ และหนวยงานตนสงกด (สวนราชการและสานกงานเขตพนททางการศกษา) ไมทาหนาทในการหกเงนเดอนขาราชการคร เพอชาระหนโดยเครงครด ทาใหเกดมหนคางชาระสวนหนงสวนผกยมบางรายขาดความรบผดขอบในการชาระหน และมการดาเนนคดกบผกยมบางรายทไมปฏบตตามแนวทางทกาหนด หรอไมตดตอเพอชาระหน เปนเหตใหตองดาเนนการฟองคด ทาใหมคาใชจายในการดาเนนงานเพมสงขน และหนวยงานทเกยวของบางสวน ยงขาดความเขาใจในบทบาทของตนเอง ในฐานะหนวยงานตนสงกดทจะตองดแลเรองสวสดการของขาราชการครในสงกด โดยการบรหารจดการฐานขอมลลกหนยงไมมระบบและรปแบบทมประสทธภาพ และ ธ.ก.ส. สาขาไมดาเนนการตดตามหนอยางตอเนอง จงทาใหเกดหนคางชาระ อกทงการตดตามการดาเนนงานเงนทนหมนเวยนในปงบประมาณ พ.ศ. 2550 สานกงาน ก.ค.ศ. ไดดาเนนการสารวจความพงพอใจของผใชบรการเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการคร โดยใชแบบสอบถามกบกลมตวอยางขาราชการคร สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานใน 76 จงหวด โดยการสมจาก สานกงานเขตพนทการศกษา เขต 1 ของทกจงหวด จงหวดละ 5 คน รวม 380 คน ไดรบแบบสบถามกลบคนจานวน 253 ฉบบ ผลการศกษาพบวา รอยละ 97.60 เหนดวยกบการแกปญหาหนสนขาราชการคร ตามโครงการ

59

เงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการคร เพราะสามารถชวยเหลอบรรเทาและผอนคลายภาระหนสนลงได นอกจากน ขาราชการครรอยละ 85.40 เหนวา โครงการเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการครน ควรใหบคลากรทางการศกษาไดกยมดวย (ซงการทใหบคลากรทางการศกษามสทธกยมเงนทนหมนเวยนไดนน จะตองไปปรบปรงแกไขระเบยบกระทรวงศกษาธการ วาดวยการบรหารเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการคร) และจากการสารวจพบวา วงเงนทใหครกยมเพอใหเหมาะสมกบสภาวะเศรษฐกจในปจจบน กลมตวอยางรอยละ 82.20 เปอรเซนต เหนวา ควรกาหนดเกณฑใหกยมไดมากกวา 200,000 บาท และผตอบแบบสอบถามทง 100 เปอรเซนต เหนวา กระทรวงศกษาธการควรดาเนนการโครงการเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการครนตอไป80

ศนยพฒนาคณภาพชวตครไดมระบขอเสนอแนะของคณะกรรมาธการแกไขปญหาหนสนแหงชาต สภาผแทนราษฎร จากสดสวนของขาราชการครทเปนหนตอขาราชการครทงหมดนน ครทเปนหนเสยถอวามจานวนไมมาก จงควรมวธการแกไขโดยเจาะกลมดงกลาวนน เพอแกไขปญหาใหหนขาราชการครใหตรงจดตอไปควรสารวจและตรวจสอบขอมลเปนรายบคคล เพอใหทราบถงการเปนหนของขาราชการครแตละราย และนามาเปนฐานขอมล เพอศกษาหาแนวทางใหชดเจน และแกไขอยางยงยน พรอมทงสรางความเขาใจตอผกโดยการจบอบรม เพอกอใหเกดวนยทางการเงน สวนภาคเอกชนควรมระบบเครอขายเครดต เพอชวยใหมวนยของการเปนหน สวนขาราชการครควรมระบบเครอขายเครดตเชนเดยวกนกบภาคเอกชน เพอปองกนการสรางหนเกนความสามารถในการชาระหนหนขาราชการครควรแบงออกเปน 2 สวน ดงน สวนท 1 หนทสามารถแกไขได และหนทไมสามารถแกไขได สวนหนทสามารถแกไขไดนน ควรตงทมทปรกษาเพอหาแนวทางวางแผนการบรหารหน พรอมทงจดอบรมเกยวกบการแกไขหน แลวจงไปแกไขหนทไมสามารถแกไขได ซงเปนหนทเกดจากนสยการสรางหนของขาราชการครกลมเลกๆ เทานน อกทงนโยบายและแผนยทธศาสตรของสานกงานคณะกรรมการสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.) มอานาจหนาทพฒนาคณภาพชวตครใหมความรเรองการบรหารการเงนและการแกไขปญหาหนสนทมประสทธภาพ มกระบวนการตดสนใจทถกตอง และรจกใชชวตทพอเพยง สามารถปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพ อนจะสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษา และปองกนมใหครมหนสนลนพนตว ซงปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา ในสงกดกระทรวงศกษาธการนน มขาราชการครสายครผสอนเปนหน 65 เปอรเซนต และสายผบรหารเปนหน 74 เปอรเซนต โดยภาพรวมนน ครสวนใหญสามารถบรหารจดการหนไดดวยตนเอง แตมครสวนหนงทมปญหาหนสน คอ เมอไดกยมไปแลวไมสามารถบรหาร 80 ศนยพฒนาคณภาพชวตคร, สภาพทางเศรษฐกจและการเงนของครโรงเรยนเอกชน สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (กรงเทพ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554), 11-12.

60

จดการหนไดแหลงเงนกทสาคญของขาราชการคร ประกอบดวย 6 แหลง ดงน 1) สหกรณออมทรพยคร 2) ธนาคารตางๆ 3) ญาตพนอง 4) เพอน 5) นายทน 6) ธ.ก.ส.อยางไรกตาม มลเหตของการเปนหน มเหตปจจยประกอบดวย 7 ประการ ไดแก 1) เพอซอบานและทดน 2) เพอการดารงชพประจาวน 3) เพอซอรถยนต 4) เพอการศกษา 5) เพอวตถประสงคอน 6) เพอการลงทน และ 7) เพอซอของมคา และแผนยทธศาสตรในการแกไขปญหาหนสนของคร โดยหวใจสาคญของแผนยทธศาสตร คอ การพฒนาสาคญกวาการกเงน ประกอบดวย 1) สรางวนยทางการเงนและการดารงชพ 2) การปรบโครงสรางหน 3) การลดรายจายทไมจาเปน 4) พฒนาวชาชพและการเพมรายได 5) สรางกลไกในการบรหารจดการหน และแนวทางการแกไขปญหาหนสน ไดจดตงโครงการแกไขปญหาหนสนของครแนวใหมตามนโยบายของกระทรวงศกษาธการ ดงน 1) จดใหมคณะกรรมการแกไขปญหาหนสนครในระดบกระทรวง 2) สรางความรวมมอกบธนาคารและสถาบนการเงนอกหลายแหง 3) สรางรายไดเสรมโดยไมกระทบตอการจดการเรยนการสอน4) ลดภาระเกยวกบอตราดอกเบยสนเชอ 5) จดตงกองทนแกไขปญหาหนสนขาราชการคร นอกจากน สานกงานคณะกรรมการสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.) ยงจดตงโครงการตางๆ เพอแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและ บคลากรทางการศกษา ดงน81

1. โครงการพฒนาชวตคร เปนโครงการทไดจดทาบนทกขอตกลงรวมกนระหวางกระทรวงศกษาธการและธนาคารออมสน เพอดาเนนการเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการคร ซงครสามารถเขารวมโครงการตามความสมครใจ มการทาบนทกความเขาใจ 3 ฝาย ไดแก กลมขาราชการคร กระทรวงศกษาธการ และธนาคารออมสน เพอกาหนดแนวทางแกไขปญหาในการดาเนนงานตามแผนของโครงการน โดยมธนาคารออมสนเปนหนวยงานสนบสนนดานการเงน

2. โครงการคลนกการเงนครและบคลากรทางการศกษา จดบรการใหคาปรกษาทางดานการเงนโดยผเชยวชาญ และจดคลนกการเงนเคลอนท เพอใหคาปรกษาการแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษา รวมกบคณะอนกรรมการแกไขปญหาหนสนครในเขตพนทการศกษา

3. โครงการเงนก ชพค. เปนโครงการความรวมมอระหวางกระทรวงศกษาธการกบธนาคารกรงไทย ซงทางธนาคารไดกาหนดวงเงนใหสนเชอจานวน 7,450 ลานบาท ซงผกจะสงชาระคนเฉพาะดอกเบย สวนเงนตนทาง สกสค. จะสงไปชาระหนใหกบทางธนาคาร เมอครผกถงแกกรรม นอกจากน สกสค. ไดจดพมพหนงสอ “ครบเครองเรองแกหนคร” และ “ชวตทมความสขของครกบเงน” เพอแจกจายใหกบครนาไปเปนแนวทางในการแกไขปญหาหนสนไดดวยตนเอง

81 วรากรณ สามโกเศศ, การแกปญหาหนสนคร, เขาถงเมอ 20 มถนายน 2555, เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/websm/newsapr07

61

อกทง กระทรวงศกษาธการ ไดระบขอเสนอแนะของคณะกรรมาธการแกไขปญหาหนสนแหงชาตสภาผแทนราษฎร ไดแก 1) ควรมการปรบโครงสรางเกยวกบคาตอบแทนของครใหมความเหมาะสมกบสภาวะทางเศรษฐกจ 2) ประสานความรวมมอกบหนวยงานตางๆ ทงราชการและเอกชนในการใหความชวยเหลอแกไขปญหาหนสนของคร 3) ใหมหนวยงานระดบพนทการศกษาและระดบเขตในการแกไขปญหาหนสน 4) ควรมกรประสานดานงบประมาณระหวางผบรหารของ สกสค. ผวาราชการจงหวด สมาชกสภาผแทนราษฎร ในแตละจงหวด เพอสนบสนนการแกไขปญหาหนสนของคร และควรปรบเปลยนพฤตกรรมในการดาเนนชวตใหมความสอดคลองกบภาวการณปจจบน อกทง นโยบายและแผนยทธศาสตรของสานกการศกษากรงเทพมหานครของปญหาหนสนของขาราชการครกรงเทพมหานคร มสถาบนการเงนทใหความรวมมอในการใหความชวยเหลอคร 3 สถาบน ไดแก 1) สหกรณออมทรพยครกรงเทพมหานคร ซงมหลกเกณฑในการกยม ดงน 1.1) กสามญ สามารถกไดในวงเงนไมเกน 20 – 35 เทา ของเงนเดอน 1.2) กฉกเฉน วงเงนไมเกน 20,000 บาท และผอนชาระคนภายใน 6 เดอน และแนวทางในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครกรงเทพมหานคร ไดแก 1) สงเสรมใหนาหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในชวตประจาวน 2) ใชระบบสหกรณออมทรพยครกรงเทพมหานคร ในการบรหารจดการเกยวกบหนสน 3) สงเสรมสวสดการดานบานพกครและทาขอ ตกลงรวมกน (MOU) กบสถาบนการเงน เพอใหความชวยเหลอดานการกยมเพอทอยอาศย 4) สงเสรมดานการพฒนาคร โดยการสนบสนนเรองการทาวทยฐานะ และการใหทนการศกษาตอ เพอเพมคณวฒทางการศกษา ทงในประเทศและตางประเทศ และขอเสนอแนะของคณะกรรมาธการแกไขปญหาหน สนแหงชาต สภาผแทนราษฎร ไดแก 1) ควรสงเสรมสนบสนนในการทาวทยฐานะของคร 2) จดอบรมเรองการทาวทยฐานะใหกบคร และ 3) ปรบแนวทางในการพจารณาวทยฐานะของครใหเปนเกณฑมาตรฐานเดยวกนทงประเทศ เนองจากปจจบนเกณฑในการตดสนวทยฐานะมความแตกตางกนมากในแตละพนท

แบบจาลองแผนยทธศาสตร กระทรวงศกษาธการ82 ไดกาหนดแผนยทธศาสตรสาหรบแนวทางในการแกไขปญหา

หนสนครและบคลากรทางการศกษา เพอลดอทธพลปญหาหนสนททาใหประสทธภาพการทางาน และความศรทธาในอาชพคร อาจกลาวไดวา ภาวะหนสนทมปรมาณมากเกนความสามารถในการชาระดอกเบยและเงนตนไดนน สงผลกระทบตอ (1) คณภาพการศกษา (2) การพฒนาคณภาพของคนในชาต และ (3) การพฒนาประเทศทกๆ ดาน รฐบาลหลายสมยกบกระทรวงศกษาธการไดดาเนนการสารวจจานวนหนสนของครหลายครง และมโครงการตางๆ เพอบรรเทาหนสนคร แตยงไมบรรลความสาเรจตามเปาหมายได ในขณะเดยวกนหนสนของครกลบทวความรนแรงมากยงขนรฐบาล 82

กระทรวงศกษาธการ. แนวทางแกไขปญหาหนสนขาราชการครของกระทรวง ศกษาธการ (กรงเทพฯ: สานกงานบรหารหน, 2554), 16.

62

นายกยงลกษณ ชนวตร ไดแถลงตอรฐสภา เมอวนท 23 สงหาคม 2554 ในสวนทเกยวของกบการแกไขปญหาหนสนคร ไดแก (1) โดยการพกชาระหน และ (2) โดยการปรบโครงสรางหนตามนโยบายเพอเปนการขบเคลอนนโยบายการแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาใหเบดเสรจครบวงจรอยางยงยน กระทรวงศกษาธการจงไดกาหนดยทธศาสตรในการแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษา ดงรายละเอยดตอไปน

กระทรวงศกษาธการกาหนด (1) วสยทศน (2) พนธกจ (3) เปาหมาย และ (4) แผนการแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษา ใหดาเนนการเสรจสนภายในระยะ 4 ป ตงแต ป 2555 ถงป 2559 ดงน

วสยทศน ระบวา ภายในป 2559 ครและบคลากรทางการศกษาทกคนจะไดรบการพฒนาวชาชพ และการบรหารจดการเงน ผมหนสนสามารถปลดภาระหนสนไดอยางถาวรและมความสข ผไมมหนสนสามารถปองกนการกอหนสน จะทาใหมความมนคง และมคณภาพทด สามารถปฏบตงานในหนาทไดอยางมประสทธภาพและสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาอยางยงยน

พนธกจ ระบวา 1) ดาเนนการแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาอยางเปนระบบครบวงจร โดยเนนเศรษฐกจพอเพยง เพอแกไขปญหาหนสนไดผลเปนรปธรรม 2) สงเสรมสนบ สนนและกาหนดมาตรการ พรอมทงแนวทางการปองกนปญหาหนสนใหกบครและบคลากรทางการศกษา อยางเปนระบบ ทงในระยะสนและระยะยาว 3) สงเสรม และสนบสนน การพฒนาวชาชพคร ดวยการพฒนาตนเองและกลม จดสวสดการเพอเพมรายได ตลอดจนยกยอง และผดงเกยรตของครและบคลากรทางการศกษาทสามารถแกปญหาหนสนและเปนแบบอยางในการดาเนนชวต 4) สรางมาตรการและกลไก ในการพฒนาระบบกลไกการบรหารจดการหนสน และสนบสนนการดาเนนงานทมประสทธภาพ

เปาหมาย ระบวา ครและบคลากรทางการศกษาทมหนสนทงในและนอกระบบจานวน 350,000 คน หรอประมาณอตรารอยละ 60 ของจานวนทงหมด สามารถปลดหนสนไดภายในระยะเวลา 4 ป แผนยทธศาสตรแกไขปญหาหนสน พ.ศ. 2555 – พ.ศ. 2559 เพอใหการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา บรรลตามพนธกจและเปาหมายทวางไว กระทรวงศกษาธการจงไดกาหนดแผนยทธศาสตรในการดาเนนงาน ดงน

แผนยทธศาสตรท 1 การสรางวนยทางการเงนและแบบแผนการดารงชวต เงอนไขทสาคญในการแกไขปญหาหนสนและการพฒนาคณภาพชวต คอ การสรางวนยทางการเงนและแบบแผนการดารงชวต ใหแกครและบคลากรทางการศกษาอยางมนคงเพอจะแกไขปญหาหนสน พรอมปรบเปลยนพฤตกรรมทจะนาไปสการวางแผนการเงนทด การบรหารจดการเงน การลดรายจายทไมจาเปน การสรางรายไดเพม เชน ผลงานวชาชพ การผลตงานตามอาชพ กาหนดคาสอนเกน 18 ชวโมงตอสปดาห การรบภาระหนาทสอนสองชน สวสดการอนทจาเปนทควรจดใหกบการออมทรพย

63

แผนยทธศาสตรท 2 การปรบโครงสรางหน ในการแกไขปญหาหนสนใหไดผล จงจาเปนตองดแลครและบคลากรทางการศกษา ใหมรายไดเหลออยางนอยดวยอตรารอยละ 40 ของเงนเดอน โดยยดแนวทางปฏบต ดงน

1. การรวบหนสนไวทสถาบนการเงนแหงใดแหงหนงเพยงแหงเดยว เพอใหเกดความสะดวกในการบรหารจดการหนสน ไดอยางเปนระบบและมประสทธภาพ

2. ขยายเวลาชาระหนสน เพอใหครและบคลากรทางการศกษามรายไดเหลอมากขน 3. ลดดอกเบยในอตรารอยละ 2 หรอ MLR – 2 โดยกาหนดเปน 2 แนวทาง ดงน

3.1 รฐบาลสนบสนนการจดหาแหลงเงนทนดอกเบยตาประเภท Soft Loan ใหกบครและบคลากรทางการศกษา ในอตราอกเบยของ MLR – 1

3.2 รฐบาลสนบสนนการจดตงงบประมาณชวยเหลอเรองอตราดอกเบยใหครและบคลากรทางการศกษา ในอตรารอยละ 1 ตอป

3.3 พกชาระดอกเบย หรอการปลดหนสน สาหรบกรณมเหตพนวสย แผนยทธศาสตรท 3 การลดรายจาย สาหรบปญหาหนสนทเกดจากสภาพรายจายสงกวา

รายไดนน การแกปญหาหนสนจะตองชวยครและบคลากรทางการศกษา ลดคาใชจายลง โดยการจดทาบญชครวเรอน สนบสนนใหไดรบสวสดการขนพนฐานทจาเปน เชน สทธเบกคาเชาบาน สวสดการบานคร ครคนถน คปองวชาการ ทนการศกษา จดทาบตรเดบตการด หรอสนคาราคาถก

แผนยทธศาสตรท 4 การพฒนาวชาชพและเพมรายได ภาระทครและบคลากรทางการศกษาตองรบผดชอบตอ ประกอบดวย 1) ครอบครว 2) การพฒนาคณภาพการเรยนการสอน และ 3) บทบาทในสงคม การลดคาใชจายเพยงอยางเดยวยอมไมเพยงพอทจะแกไขปญหาหนสนไดอยางมประสทธภาพ จงจาเปนตองมมาตรการทจะเพมรายไดอยางยงยนในวชาชพ เชน

1. การพฒนาครใหมความรและประสบการณในการจดการเรยนการสอน เพอนาไปสการพฒนาการเรยนรของผเรยน และการเลอนวทยฐานะของคร คอ การสรางผลงานวชาการ

2. สงเสรมใหครผลตงานตามหนาท OTOP วชาการ เชน สอนวตกรรม การเขยนหนงสอ หรอตาราตางๆ

3. จดงบประมาณเพอจายคาสอนเกน 18 ชวโมงตอ 1 สปดาห อยางนอยชวโมงละ 50 บาท โดยจดทาหลกเกณฑระเบยบทสามารถเบกได

4. ครทปฏบตหนาทในถนทรกนดาร ทองทเสยงภยความยงยากลาบากในการปฏบตงาน จดทาหลกเกณฑเงนคาตอบแทนพเศษชวยเหลอ

5. ครททาหนาทรบผดชอบสอนเกน 1 ชนเรยน จดทาหลกเกณฑคาตอบแทนพเศษชวยเหลอ

6. จดงบประมาณเพอสงเสรมสนบสนนงานวจยและพฒนาใหมากขนอยางทวถง

64

7. สงเสรมในการพฒนาอาชพเสรมทไมกระทบตอการจดการเรยนการสอน แผนยทธศาสตรท 5 การสรางมาตรการและกลไกในการบรหารจดการ การแกไขปญหา

หนสนของครและบคลากรทางการศกษาทผานมายงขาดประสทธภาพ เนองจากกระบวนการกาหนดมาตรการยงไมเดดขาดชนเจน ไดแก

1. การตรวจสอบภาระหนสนของผเขารวมโครงการอยางถกตองเปนปจจบน มการควบคม กากบดแล และรบรองจากผบงคบบญชาตามลาดบ และการรบรองจากเจาหน หรอสถาบนการเงน รวมถงเครดตบโร

2. การจดทาขอมลหนสนครและบคลากรทางการศกษาผเขารวมโครงการอยางถกตอง และจะตองสรางมาตรการไมใหกอหนอนขนอก เมอเขารวมโครงการ

3. การบงคบเขารวมโครงการพฒนาชวตตามยทธศาสตร การสรางวนยทางการเงน แผนการดารงชพ และการลดรายจายอยางจรงจง

4. การตงคณะกรรมการ หนวยงาน ผบงคบบญชาคร สถาบนการเงน ครและบคลากรทางการศกษาผเขารวมโครงการตองสรางกลไกดาเนนงานอยางจรงจง อยางเปนระบบ และมมาตรการลงโทษ

อยางไรกตาม วรเทพ ไวทยาวโรจน83 แสดงความคดเหนวา ความลมเหลวทเกดจากแนวทางยทธศาสตรในการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษาทผานมานน กระทรวงศกษาธการกาลงดาเนนการไปในทศทางทไมนาจะเหมาะสม และคงจะแกไขปญหาหนสนครไมไดตามเปาหมาย เพราะยงขาดปจจยทสาคญ 7 ประการ ไดแก

1. การคดจะบรรเทาปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาโดยการสรางหนเพมหรอเปลยนเจาหน ไมใชวธแกไขปญหาหนอยางแนนอน เพราะหนตองลางดวยการลดและเลกการสรางหนใหม ไมวาจะกบใครทงสน

2. กระทรวงศกษาธการไดเคยแกไขปญหาหนสนครโดยวธผานธนาคารออมสนมาแลวอยางนอย 2–3 ครง แตกประสบความลมเหลว และในขณะเดยวกน หนสนครตอหวตอคนกลบเพมสงขนไปอก แลวกระทรวงศกษาธการ กยงไมมแนวคดใหมยงคงใชแนวทางเดมทไมประสบผลสมฤทธพลกกลบมาใชอก

3. การใหกเงนโดยใชทรพยสนคาประกนในวงเงนถง 2 ลานบาท ทงครและบคลากรทาง การศกษา จะไปเอาทรพยสนทใดมาเปนหลกทรพยคาประกน และจะมครกคนทมทรพยสนมากกวา 2 ลานบาท มาวางคาประกนหน ซงเปนการแกไขทไมตรงจดปญหา แตกลบสรางปญหาเพมเตม

83 วรเทพ ไวทยาวโรจน, แกปญหาหนสนคร เกาไมถกทคน, เขาถงเมอ 30 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก http://http://www.kroobannok.com/blog/8949.

65

4. อตราดอกเบยกาหนดเบองตนทอตรารอยละ 6.25 ตอป กมใชอตราดอกเบยตา โดย เฉพาะในกรณทมหลกทรพยคาประกน เพราะสหกรณออมทรพยหลายแหงกมอตราดอกเบยเงนกตากวาน รวมทงมเงนเฉลยคนประจาปใหอกดวย (แมทางการจะแกไขวาจะลดดอกเบยให 1% กตองในกรณทชาระหนครบแลวซงเปนเรองเกดทหลง)

5. ทางราชการทราบหรอไมวา จะมครกคนทกเงน 2 ลานบาท แลวผอนชาระไดโดยไมเดอดรอนตอการครองชพ เพราะครมกมรายไดทางเดยวจากเงนเดอนเทานน ซงจะกลายเปนหนตลอดชวตเพอหวงเงนกอนสดทายตอนเกษยณอายราชการเพอชาระหน และไมมหลกประกนแนนอนทจะเปนจรงไดสมบรณในอนาคต

6. การจะจากดมใหครและบคลากรทางการศกษากอหนใหมเปนเรองพนวสย เพราะไมมกลไกใดจะควบคมได การรกคบของบตรเครดต การเจาะแนวของกลม Non–Bank การขยายกรงเลบของฉลามเงนกนอกระบบ การหลอกลอของสนคาผอนสง ลวนเปนอปสรรคสาคญททาใหจนตนาการของทางการทจะควบคมการกอหนมแตทางเปนหมน สงนคอการดาเนนงานทไมใชนกบรหารมออาชพทางดานการเงน

7. ครและบคลากรทางการศกษาจะตองเตรยมการสอน จะตองเพมวฒภาวะ จะตองทาผลงานวชาการเพอเลอนตาแหนง แลวจะเอาเวลาไปฝกอาชพแมฝกอาชพทาสนคาไดอยางไร ปญหาการตลาดใครจะชวยหากขายของไมได ขาดทนเกดหนซาซอน ใครจะแกไขปญหา สรปครและบคลากรทางการศกษายงตองตกอยใน “วงจรหนสน” ไมสนสด

นอกจากน วรเทพ ไวทยาวโรจน ยงแสดงความคดเหนเพมเตมในเชงสรางสรรคเพอแกปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา ถาจะใหคอยบรรเทาลงไปจะตองใชแนวทางของสหกรณ และหากภาครฐจะอดหนนเรองเงนในอตราดอกเบยตา กควรจะผานองคกรของสหกรณไมใชธนาคาร แตความจรงเรองนไมควรแกไขโดยการเพมเงนใหกอยางทกลาวมาแตตนเพราะปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาเกดจากเหตเพยง 3 ประการ คอ

1. คานยมของครและบคลากรทางการศกษาเองทใชเงนมากกวารายได แขงขนกนม มากกวาแขงขนกนหา เพราะครยงไมยอมรบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

2. ครและบคลากรทางการศกษาเขาถงแหลงเงนงายเกนไป เนองจากสหกรณออมทรพยครมกปลอยเงนกไรหลกทรพยคาประกน (Clean Loan) ในอตราทสงมาก (บางแหง 1 ลาน 6 แสนบาท) และผอนชาระถง 10 ป

3. ครและบคลากรทางการศกษาไมเคยมความรในดานการจดการบรหารเงนสวนบคคล (Personal Finance Management) จงถอหลกแตเพยงกเงนทกครงทเงนไมพอใชจาย แตไมเคยวเคราะหความจาเปนของการใชจายเลยกอนทจะกอหน ซงเปนไปตามหลกทฤษฏบรโภคนยม

66

หนทางทกระทรวงศกษาธการคดจะแกไขหนสนครและบคลากรทางการศกษานน เปนแนวทางทแกไขไมตรงจด "เกาไมถกทคน" จงชอบทกระทรวงศกษาธการจะคดหาทางใหมใหรดกมขน โดยใหครและบคลากรทางการศกษามความรในการจดระเบยบการใชเงน นาระบบสหกรณมาเปนตว นาดวยหลกปรชญาของสหกรณอยางแทจรง จดระเบยบผบรหารในสหกรณออมทรพยครใหมคณภาพและความรความสามารถ ยตการสรางหนสน ขณะเดยวกนกวางแผนลดหน (โดยหลกสหกรณ) ตาม ลาดบใหสหกรณครทกสหกรณจดใหม Clinic การแกไขหนใหสมาชก หากเรารจกระบบสหกรณดกวาน ใชหลกปรชญาสหกรณใหถกตอง อกทงใชองคกรทางสหกรณเปนเครองมอในการคดอานแกไขปญหาแลว เชอแนไดวา ในไมชาปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษา กจะไมเปนภเขาทบอกดจเดยว กบทเปนอยในปจจบน 5. งานวจยทเกยวของ

งานวจยในประเทศ ดาว นามบณฑต ไดศกษาเรอง การศกษาสภาพหนสน และความคดเหนตอแนวทางการ

แกไขปญหาหนสนของขาราชการคร พบวา สาเหตการเกดหนสนของขาราชการคร เนองจากสาเหต 3 ขอตามลาดบ ดงน คอ 1) ซอหรอสรางทอยอาศย 2) นาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน 3) นาไปซอหรอผอนรถกระบะ ความคดเหนตอแนวทางการแกไขปญหาหนสน หลกการท 1 หลกการทวไปของการจดตงเงนทนหมนเวยน ขาราชการครมความคดเหนเฉลยในระดบ "เหนดวยมาก" ยกเวน ขอ 6 ผมสทธกเปนผทมหนอนตองชาระตามคาพพากษาหรอคาสงศาล และขอ 7 ผมสทธกเปนผทปรากฏตามหลกฐานการจายเงนเดอนวา ภายหลงหกเงนเดอนชาระหนแลว ไมมเงนคงเหลออยเลย ขาราชการคร มความคดเหนเฉลย อยในระดบ "ไมแนใจ" หลกการท 2 วาดวยการบรหารเงนทนหมนเวยน ขาราชการคร มความคดเหนเฉลยอยในระดบ "เหนดวยมาก" ในทกหวขอ หลกการท 3 วาดวยการเพมรายไดใหกบขาราชการคร ระดบความคดเหนเฉลยอยในระดบ "เหนดวยมาก" ยกเวนขอ 1 ครผปฏบตหนาทสอนมจานวนคาบสอนเกนเกณฑ ทคณะกรรมการขาราชการครกาหนดควรไดรบคาตอบแทนและขอ 7 ปรบเงนเดอนขาราชการครใหสงขน โดยใหสอดคลองกบตาแหนงและหนาท ระดบความเหนเฉลยอยในระดบ "เหนดวยอยางมาก" หลกการท 4 วาดวยการลดรายจาย ระดบความคดเหนเฉลยอยในระดบ "เหนดวยมาก" ยกเวนขอ 8 สงเสรมใหขาราชการครพงตนเอง ความเหนเฉลยอยในระดบ "เหนดวยอยางมาก" หลกการท 5 วาดวยความคาดหวงในความสาเรจในการแกในปญหาหนสน ระดบความคดเหนเฉลยอยในระดบ "เหนดวยมาก" ยกเวนขอ 1 เงนทนหมนเวยนทอนมตใหกไปแลว 2 ครงสามารถแกไขปญหาหนสนของขาราชการครในภาพรวมได ความคดเหนเฉลยอยในระดบ "ไมแนใจ" 4) ขอเสนอแนะ แนวทางการแกไขปญหาหนสนขาราชการครทสาคญมดงน (1) กระทรวง ศกษาธการ ควรมนโยบายการแกไขปญหาหนสนขาราชการครอยางตอเนอง (2) เงนทนหมนเวยนควร

67

มหลกการบรหารทสามารถชวยเหลอขาราชการครทมรายไดนอยกวารายจาย (3) การแจงขอมลขาว สารเกยวกบการบรหารเงนทนหมนเวยนควรเปนไปดวยความรวดเรวทนตอเหตการณ ผปฏบตสามารถดาเนนการได (4) กระทรวงศกษาธการควรจดสวสดการใหกบขาราชการครมากขน (5) ผบรหารโรง เรยนควรมบทบาทสาคญในการพจารณาความเหมาะสมในการกอหนของขาราชการคร (6) ผบรหารโรงเรยนควรสงเสรมใหขาราชการครมรายไดเพมขน (7) ขาราชการครควรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในการใชจายโดยมการวางแผนการใชจายใหเกดประโยชน และเหมาะสมกบรายไดของตนเอง (8) ในการแกไขปญหาหนสนขาราชการครควรยดคอหลกการพงตนเอง (9) ขาราชการครควรปฏบตตนใหเหมาะสมกบกระแสการเปลยนแปลงของสงคมปจจบน84

บญช ไตรรตนรงษ ไดศกษาเรอง ทศนคตตอการเปนหน คานยมทางวตถ และการเปนหนของครโรงเรยนเอกชนในเขตบงกม กรงเทพมหานคร พบวา ครในเขตบงกม กรงเทพมหานครทมระดบเพศตางกนจะมหนสนไมแตกตางกน และ ครทมระดบการศกษาตางกนจะมหนสนไมแตกตางกน85

สารวม จงเจรญ ไดศกษาเรอง การศกษาวจยปญหาหนสนขาราชการคร 2544 พบวา วธการทจะชวยแกปญหาของครไดตามขอเสนอแนะของขาราชการคร คอ จดสวสดการให เพมอตราเงนเดอนขนใหเทยบเทากบเอกชน และจดหาแหลงเงนกใหผอนชาระยาวและผอนชาระตา86

วนดา วศษฎวรากร87 ไดศกษา ภาระหนสนของขาราชการหลงนโยบายเงนเดอน พ.ศ. 2556: กรณศกษา สานกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พบวา ภายหลงการดาเนนนโยบายเงนเดอน พ.ศ. 2556 ภาระหนสนของขาราชการเปลยนแปลงไป โดยขาราชการสวนใหญทมภาระหนสนเทาเดม คดเปนรอยละ 58.8 ในขณะทขาราชการทมภาระหนสนเพมขน คดเปนรอยละ 32.2 และขาราชการทมภาระหนสนลดลง มสดสวนเพยงรอยละ 9.0 ซงผลการศกษาปจจยทม 84 ดาว นามบณฑต, “การศกษาสภาพหนสนและความคดเหนตอแนวทางการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครสงกดกรมสามญศกษาจงหวดหนองบวลาภ” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา, มหาวทยาลยขอนแกน, 2542), บทคดยอ. 85 บญช ไตรรตนรงส, “ทศนคตตอการเปนหน คานยมทางวตถ และการเปนหนของครโรงเรยนเอกชนในเขตบงกม กรงเทพมหานคร” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒน บรหารศาสตร, 2539), บทคดยอ. 86 สารวม จงเจรญ, “การศกษาวจยปญหาหนสนขาราชการคร 2544” วารสารพฒนบรหารศาสตร 43, 1 (2546): 187-212. 87 วนดา วศษฎวรากร, “ภาระหนสนของขาราชการหลงนโยบายเงนเดอนพ.ศ. 2556: กรณศกษาสานกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม” Veridian E-Journal, Silpakorn University. ฉบบภาษาไทยสาขามนษยศาสตรสงคมศาสตรและศลปะ 8, 1 (2558) : 515.

68

ผลตอภาระหนสนของขาราชการ พบวา 1) ปจจยดานบคคล ไดแก เพศ สถานภาพสมรส ระดบการศกษา ประเภทขาราชการ 2) ปจจยดานครวเรอน ไดแก ความรบผดชอบตอคาใชจายในครวเรอน และ 3) ปจจยดานสภาพแวดลอม ไดแก สถานทปฏบตงาน มความสมพนธกบภาระหนสนของขาราชการ รชนกร วงศจนทร กลาวถงการกอหนเพอการบรโภควา จะชวยใหบคคลสามารถซอสนคาหรอบรการทมราคาสงเพอนามาใชใหเกดประโยชนไดทนทโดยไมตองรอนาน ดงนน การกอหนจะชวยทาใหสามารถซอสงจาเปนดงกลาวไดเรวขน เปนการสงเสรมคณภาพชวตของบคคลใหดขน การกอหนเพอการลงทน ขาราชการใหความสาคญกบการลงทนในดานการศกษาของตนเองและบคคลในครว เรอนมากทสด รองลงมา คอ การซอสงหารมทรพย/อสงหารมทรพยเพอเกงกาไร และการลงทนประกอบธรกจ ตามลาดบ โดยมเปาหมายหลกในการสรางความมงคง มนคงใหกบชวตของบคคลและครอบครว นอกจากน การกอหนเพอการลงทนยงเปนการนาเงนทไดจากการกยมไปสรางผลตอบแทนทสงกวา ขาราชการยงมเหตผลและความจาเปนในการกอหน คอ 1) การใชจายบรโภคหรอการบรโภคในครวเรอน 2) ความตองการหรอชองทางในการนาเงนทไดรบจากการกยมไปหาผลตอบแทนทสงกวา 3) ความตองการใชเงนเพอเปนคาใชจายฉกเฉน และ 4) ไดรบความสะดวกจากบรการสนเชอ เชน บตรเครดต/บตรกดเงนสด ขาราชการกจะพรอมทจะกอหนจนกระทงขาราชการมรายไดเพยงพอตอการใชจายดงกลาวหรอไมมความตองการกอหนดงกลาวแลว88 ศรวรรณ คงศลา ไดศกษาเกยวกบ ภาวะหนสนของขาราชการกรงเทพมหานคร สงกดสานกงานเขตตลงชน ทววฒนา และบางกอกนอย ทงน ขาราชการทมภาระรบผดชอบคาใชจายครว เรอนทงในกรณทรบผดชอบบางสวนหรอรบผดชอบทงหมด มหนสนในสดสวนทมากกวาขาราชการมบคคลอนรบผดชอบคาใชจายครวเรอนทงหมด แสดงใหเหนวาขาราชการทมภาระตองรบผดชอบคาใช จายครวเรอน มโอกาสในการกอหนมากกวาขาราชการทไมตองรบผดชอบคาใชจายครวเรอนสถานทปฏบตงานมความสมพนธกบภาระหนสนของขาราชการ89 สมมาต มหารกษ ไดศกษาภาระหนสนของบคลากรมหาวทยาลยบรพาป 2545 พบวา บคลากรมหาวทยาลยทเพศตางกนมภาวะหนสนไมแตกตางกน บคลากรมหาวทยาลยทอายตางกนมจานวนหนสนปจจบนแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ .05 การทดสอบภาวะหนสนของบคลากรทมอาย 30-39 ป และอาย 40-49 ป อาย 30-39 ปแตกตางจากอายตากวา 30 ป อาย 40-49 ป แตกตาง 88 รชนกร วงศจนทร, การบรหารการเงนสวนบคคล, พมพครงท 2 (กรงเทพมหานคร: ตลาดหลกทรพย แหงประเทศไทย, 2555), 17. 89 ศรวรรณ คงศลา, “ภาวะหนสนของขาราชการกรงเทพมหานคร: กรณศกษาขาราชการกรงเทพมหานครสงกดสานกงานเขตตลงชน ทววฒนา และบางกอกนอย” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรธรกจ มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552), บทคดยอ.

69

จากอายตากวา 30 ป บคลากรมหาวทยาลยทมรายไดตางกนมภาวะหนสนแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ .05 โดยผทมรายได 10,000-20,000 บาทมภาวะหนสงทสด ผทมรายไดตากวา 10,000 บาทมภาวะหนสนตาทสด บคลากรมหาวทยาลยทประเภทตางกนมภาวะหนสนแตกตางกน90 นกล ตรเจรญ ไดศกษาเรอง ภาวะหนสนของนายทหารชนประทวนสงกดกองบญชาการกองพลทหารปนใหญตอสอากาศยาน ทงน สดสวนของจานวน ขาราชการทมสถานภาพสมรสและมหนสนมากกวาสดสวนของจานวนขาราชการซงมสถานะโสดและอนๆ ทมหนสน แสดงใหเหนวาขาราชการทมสถานภาพสมรสมโอกาสในการกอหนมากกวาขาราชการซงมสถานะอนๆ91 สลกษณ เสงยมลกษณ ไดศกษาภาวะการมหนสนและปจจยทมความสมพนธกบภาระหนสนของ ขาราชการตารวจนา ทงน สดสวนของจานวนขาราชการทจบการศกษาระดบปรญญาตรหรอตากวาและมหนสน มากกวาสดสวนของจานวนขาราชการซงจบการศกษาระดบปรญญาโทหรอสงกวา และมหนสน แสดงใหเหนวา ขาราชการทมระดบการศกษาตากวามโอกาสในการกอหนมากกวาขาราชการซงมระดบการศกษาสงกวา92 จนดากานต คงเดชาชาญ93 ไดศกษาเรอง คณภาพชวตการทางานของพนกงานครเทศบาลในสถานศกษา สงกดเทศบาลนครนครปฐม ผลการวจย พบวา 1) คณภาพชวตการทางานของพนกงานครเทศบาลในสถานศกษาสงกดเทศบาลนครนครปฐม โดยภาพรวมอยในระดบ มาก ยกเวนดานการใหคาตอบแทนทเหมาะสมและยตธรรมอยในระดบปานกลาง 2) คณภาพชวตการทางานของพนกงานครเทศบาลในสถานศกษาสงกดเทศบาลนครนครปฐม ตามทศนะของพนกงาน ครเทศบาลโดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 วรวรรณ หฤษฎเกรยง ไดศกษา เรอง ภาระหนสนของครโรงเรยนสงกดสานกงานการ ศกษากรงเทพมหานคร ในเขตพนทการศกษากรงเทพมหานครเขตการปกครองเขตคลองเตย พบวา 90 สมมาต มหารกษ, “ภาวะหนสนของบคลากรมหาวทยาลยบรพา พ.ศ. 2545” วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา 16, 1 (มถนายน-ตลาคม 2547): 107-116. 91 นกล ตรเจรญ, “ภาวะหนสนของนายทหารชนประทวนสงกดกองบญชาการกองพลทหารปนใหญตอสอากาศยาน” (งานวจยวทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา, 2548), บทคดยอ. 92 สลกษณ เสงยมลกษณ, “ภาวะการมหนสนและปจจยทมความสมพนธกบภาวะหนสนของขาราชการ ตารวจนา” (สารนพนธหลกสตรสงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการโครงการสวสดการสงคม มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต, 2554), บทคดยอ. 93 จนดากานต คงเดชาชาญ, “คณภาพชวตการทางานของพนกงานครเทศบาลในสถานศกษา สงกดเทศบาลนครนครปฐม” วารสารบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร 3, 2 (มกราคม-มถนายน 2556): 24-32.

70

สาเหตททาใหเกดภาระหนสนสวนใหญเปนสาเหตรายไดไมเพยงพอกบคาใชจายภายในครอบครวคดเปนรอยละ42 สาหรบวตถประสงคในการกยมเปนวตถประสงคเพอใชหมนเวยนในชวตประจาวนรอยละ 32 เพอใชในการกอสรางทอยอาศย ตอเตมทอยอาศย รอยละ 27 เพอใชในการศกษาตอของตนเองและของบตร รอยละ 14 การศกษาถงปจจยอาย ระดบรายได และระดบตาแหนง พบวามความ สมพนธกบภาระหนสนอยางมนยสาคญทางสถต94 ทพพาศร อนทะกล ไดศกษา มลเหตภาวะหนสนและความตองการในการแกไขปญหาหน สนของขาราชการคร สงกดสานกงานคณะกรรมการอาชวศกษา ในโครงการเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการคร ทงน สดสวนของจานวนขาราชการเพศชายทมหนสน มากกวาสดสวนของจานวนขาราชการเพศหญงทมหน แสดงใหเหนวาขาราชการเพศชายมโอกาสในการกอหนมากกวาขาราชการเพศหญง95 นนทรตน จโรภาส ไดศกษาภาวะหนสนของขาราชการครโรงเรยนประถมศกษาอาเภอหาดใหญจงหวดสงขลา พบวา ขาราชการครมหนสนมากกวา 1,000,000 บาท มากทสด รอยละ 34.8 โดยกยมเงนจากสหกรณออมทรพยคร รอยละ 39.1 และผอนชาระหนสนเฉลยตอเดอนมากกวา 15,000 บาท รอยละ 42.5 แตขาราชการครสวนใหญยงมรายรบเพยงพอกบรายจาย รอยละ 66 ดานปจจยทมความสมพนธกบภาระหนสน พบวา การเลนพนนในชวง 6 เดอนทผานมา มความสมพนธกบภาระหนสน ดานจานวนหนสน อยางมนยสาคญ การผอนชาระบานพก จานวนเงนในการผอนชาระยานพาหนะ การศกษาในระดบทสงขนมความสมพนธกบภาระหนสน ดานจานวนหนสนอยางมนยสาคญ96

กนต อนทวงศ ไดศกษาเรอง แนวทางการแกไขปญหาหนสนครทสงผลตอคณภาพชวตอยางยงยน ผลการวจยพบวา ขาราชการครสวนใหญมรายจายมากกวารายได ขาราชการครมสนทรพย 94 วรวรรณ หฤษฎเกรยง, ภาระหนสนของครโรงเรยนสงกดสานกงานการศกษากรงเทพมหานคร ในเขตพนทการศกษากรงเทพมหานครเขตการปกครองเขตคลองเตย, เขาถงเมอ 29 มถนายน 2556, เขาถงไดจากhttp://econ.swu.ac.th/Portals/49/research/research/ 55/55_1.pdf 95 ทพพาศร อนทะกล, “การศกษามลเหตภาวะหนสนและความตองการในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครสงกดสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาในโครงการเงนทนหมนเวยนเพอแกไขปญหาหนสนขาราชการคร” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหาร อาชวและเทคนคการศกษา สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2547), บทคดยอ.

96 นนทรตน จโรภาส, “ภาวะหนสนของขาราชการครโรงเรยนประถมศกษาอาเภอ

หาดใหญจงหวดสงขลา” (วทยานพนธปรญญามหาบญฑต สาขาพฒนามนษยและสงคม มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2552), บทคดยอ.

71

ประเภทยานพาหนะไดแก รถยนต รถจกรยานยนต คดเปน รอยละ 85.5 สนทรพยประเภทเครองใชภายในบานและเครองอานวยความสะดวก ไดแก โทรทศน โทรศพทมอถอ ตเยน เครองซกผา วทย เทป เครองเลน เครองปรบอากาศ คดเปนรอยละ 75.5 สวนสนทรพยประเภทอสงหารมทรพยไดแก บาน ทดน คดเปนรอยละ 63 รวมแลวขาราชการครมทรพยสนสวนใหญ คดเปน รอยละ 75.5 ซงหลายรายจากการจาแนกทรพยสนทตองผอนสงในแตละเดอนระบวาทมเพระกยมเงนและเชาซอ มลเหตและสภาวะหนสน พบวาขาราชการครเรมมหนสนหลงจากเขารบราชการ คดเปน รอยละ 68.5 และมสาเหตการเกดหนสน เนองมาจากสาเหต 3 ขอตามลาดบดงน คอ (1) ซอหรอผอนรถยนตหรอจกรยานยนต (2) การนาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน (3) ซอหรอสรางทอยอาศย และไดสรปขอเสนอแนะ แนวทางการแกไขปญหาหนสนขาราชการครทสาคญมดงน (1) กจกรรมเพอสรางคานยมใหกบขาราชการครใหมความพอเพยงโดยการสงเสรมการนาหลกแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาปรบใชเพอปลกฝงแนวคดในการใชชวตประจาวน (2)ควรมการสงเสรมใหครมผลตอบแทนในวชาชพครสงขนจากการทาตาแหนงทางวชาการ (3) มการเลอนตาแหนงและเงนเดอนใหสงขนตามตาแหนงวชาการและมการพฒนาวชาชพทเปนรายไดพเศษ ใหเหมาะสมกบเศรษฐกจปจจบน (4) ควรจดใหมการเจรจาประนอมหนและลดอตราดอกเบยเงนกใหตาลง (5) จดหาเงนในการกยมในอตราดอกเบยตาและเพมระยะเวลาในการผอนชาระหนใหแกขาราชการคร (6) ควรมสวสดการเบกคาเลาเรยนบตรใหมากขน (7) เพมสวสดการทอยอาศยในการเชาซอและ การกซอเพอปลกสรางในอตราดอกเบยตา (8) จดกจกรรม รณรงคทางดานการเปลยนความคด รจกประหยด อยอยางพอเพยงและพยายามลดคาใชจายของคร โดย การเปลยนความคด (9) จดกจกรรมการอบรมใหความรในเรองการสงเสรมรายไดใหครอบครวของครเพอใหมรายไดเพมขน(10) พยายามลดแหลงเงนกในสถาบนอน ๆ ทสามารถเขามามบทบาทในการทใหขาราชการครกเพม97

เยาวพา คาฟ ไดศกษา เรอง ภาวะหนสนของขาราชการสงกดองคการบรหารสวนจงหวดอตรดตถ พบวา ม 3 ปจจยทสงผลตอการเกดภาวะหนสนมากทสด คอ ความตองการทางดานสรระ คานยมทางเศรษฐกจ และ ความตองการทางดานทางศกยภาพ ในการกยมเงนเพอตอบสนองความตองการทางดานสรระ อาทเชน การซอ/เชาทอยอาศย มากทสด รองลงมาคอ กมาเพอการนาไปลงทนทาธรกจตางๆ ทจะทาใหมรายรบเพมมากขน เนองจากตองการมฐานะทมนคง ซงเปนการตอบสนองคานยมทางเศรษฐกจ อกปจจยหนงทสงผลตอการกยมเงน คอ กเพอนามาศกษาตอเพอตอบสนองความตองการทางดานทางศกยภาพ และเพอตอบสนองคานยมทางสงคม จากปญหาทพบสามารถจาแนกสาเหตได 2 ดาน คอ 1. ปจจยดานการศกษาตอ ซงจากการศกษาพบวาขาราชการในองคการ 97 กนต อนทวงศ, รายงานวจยฉบบสมบรณ เรอง แนวทางการแกไขปญหาหนสนครทสงผลตอคณภาพชวตอยางยงยน, เขาถงเมอ 29 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.otep.go.th/admin/assets/upload/files/XFp5lCaI8V_1416027534.pdf

72

บรหารสวนจงหวดอตรดตถ มความคดเหนในการศกษาตอ ดงน การศกษาทาใหมงานและมรายไดเพมขน ทางเลอกในชวตมากขนและการศกษาทาใหไดรบการยอมรบจากสงคม ซงจากความคดเหนดงกลาว สามารถวดคานยมของบคลากรในองคการ วาเหนความสาคญของการศกษาและทางองคการควรใหการสนบสนนทางเรองน เนองจากในแงของบคคลถอวาเปนการชวยเสรมสรางขวญและกาลงใจในการทางานใหแกขาราชการ ชวยแบงเบาภาระหนสน และในแงขององคการคอองคการจะไดรบผลประโยชนดานการบรหารงาน เพราะมบคลากรในหนวยงานทมความรความสามารถทจะมาพฒนาระบบงานตอไป 2. ปจจยดานความตองการพนฐาน คอการมทพกอาศยและการมยานพาหนะ ซงหากปจจยดานนไมไดรบการตอบสนองอาจมผลกระทบตอการทางานและแรงจงใจของตวบคคล98

งานวจยตางประเทศ ครส (Chris) ไดศกษาความสมพนธระหวางหนสวนบคคลดบและระบบสขภาพจต ผลการ

ศกษา พบวา จากเอกสารการสารวจ จานวน 39,333 ชด ไดกลบมา จานวน 39,283 ชด ซงม 50 ชดทไมสมบรณนน โดยการสมภาษณในกาใชวธการเลาเรองผานการรกษาในระยะยาวเพอควบคมการปวยทางจตเวชหรอคณภาพชวตทางดานจตใจ มปจจยของรายได ความมงคงซงเปนตวแปรทางเศรษฐกจและสงคมอน ๆ เกยวของกบสขภาพจตทสงผลตอความยากจน ขณะทการศกษา ยงพบอกวา ความสมพนธดงกลาวไมมขอจากด ไมวาจะเปนปญหาหนททาใหเกดสขภาพจต ตลอดจนขอมลทนา เชอถอในการแสดงภาระหนอาจนาไปสการพฒนาของปญหาสขภาพจต และการยอมรบความสมพนธระหวางความยากจนนน การมรายไดนอยและความผดปกตสงผลตอสขภาพทางจต99

แกเธอรกด (Gathergood) ไดศกษาการควบคมตวเองโดยใหความรทางการเงนไมกอให เกดปญหานของผบรโภค ผลการวจย พบวา การศกษานเพอตรวจสอบความสมพนธระหวางการควบ คมตวเองโดยใหความรทางการเงนไมกอใหเกดปญหานของผบรโภคในสหราชอาณาจกร เพราะปญหาทเกดขนจากการขาดการควบคมตนเองและการไมมความรทางการเงนทมความสมพนธเชงบวกสงผลตอการไมชาระเงนของบตรเครดตของผบรโภค และจากรายงานภาระทางการเงนของผบรโภคมปญหาหนทมากเกนไปกวารายได ดงนน ผบรโภคทมปญหาการควบคมตนเองมแนวโนมในการใชจายสง เชน บตรเกบและสนเชอบคคล นอกจากน ยงพบวาผบรโภคทมปญหาการควบคมตวเองมแนวโนมทจะประสบปญหาดานรายไดไมพอตอการใชหนจะถกปฏเสธเครดตและคาใชจายทไมคาดฝนตางๆ นน 98 เยาวพา คาฟ, “ภาวะหนสนของขาราชการสงกดองคการบรหารสวนจงหวดอตรดตถ” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารธรกจ คณะบรหารธรกจ เศรษฐศาสตรและการสอสาร มหาวทยาลยนเรศวร, 2559), บทคดยอ. 99 Chris Fitch, Sarah Hamilton, Paul Bassett, Ryan Davey, “The relationship between personal debt and mental health: a systematic review,” Mental Health Review Journal 16, 4 (2011): 153-166.

73

สงผลตอการขาดการควบคมตนเอง และความเสยงตอปญหาหน และรายละเอยดทมากทสดทพบ ปญหาการขาดการควบคมตนเองในการทางเงนมปญหามากกวาการไมรเขาใจทางการเงนสงผลตอปญหาหน100

ลนนา (Linna) ไดศกษาการลมละลายของผบรโภคมความเชอมโยงระหวางการเรมตนใหมของการรวมหนจากสถาบนการเงนและการเขาถงปรบปรงโครงสรางหน ผลการศกษา พบวาคาวา 'เรมตนใหม' ใชกนอยางแพรหลาย การดาเนนการครงนตองมเพอใหการฟนฟโครงสรางหนทแทจรงใหกบลกหนของผบรโภค และการทาใหไดเรมตนใหม เพอใหลกหนมสภาพทสอดคลองกบสถานการณทางเศรษฐกจของตวเอง แตกยงไมไดประสบความสาเรจในวตถประสงคของการปรบโครงสรางหน เพราะสถานการณทางเศรษฐกจทไมดของลกหนหลงการปรบโครงสรางหนทไมไดเปนสญญาณของการบงคบใชกฎหมายลมละลาย อกทง ไมประสบความสาเรจเปนผลมาจากปญหานโยบายทางสงคม ตามสมมตฐานทมการเรมตนใหมตองดาเนนการอยางทวถงและดาเนนการควบครวมกน และการดาเนนการคมครองของภาระหน ซงความคมครองภาระหนตองมการควบคมทเขมงวดเหมอนใชอานาจศาลและผรกษาความปลอดภยเฝาระวง จากการสารวจเหตผลทอยเบองหลงของภาระหน มขอเสยเกดจากของการควบคมอยางเขมงวดมากเกนไป และการเรยงลาดบของปญหาของลกหนไมมระบบการประเมนการปรบปรงโครงสรางทเหมาะสม101

ลตวน (Littwin) ไดศกษาเกยวกบบทบาทของความภยคกคามของเครดตผบรโภคเสมอนการใชความรนแรงในประเทศ ผลการวจย พบวา หลายทศวรรษของการสนบสนนโดยการเคลอนไหวภยคกคามในประเทศจากสถาบนตาง ๆ ประกอบดวย หนวยงานตารวจ โรงพยาบาล และสานกงานกฎหมาย ศาล ประกอบกบความไมสมบรณทางครอบครวผบรโภคมผลตอการตอบสนองอยางมสวนรวม ขณะนการสนทนาเกยวกบการถกคมคามดานเครดตของครอบครวจะเปนปญหาทางสงคมมากกวาการทจะไมยอมกบปญหาทเกดขน การดารงชวตอยปญหาทเปนอยและการแกปญหาทดอยางมนยสาคญ ถงแมมการเตบโตของปญหาและการรบรภยคกคามทเกดในครอบครว ซงไดมการพฒนาแตยงไมไดรบการยอมรบและความตองการและรบในการแกไข ซงการละเมดสทธทางการเงนผานขอมลทางเครดตของผบรโภค ในฐานะทเปนผบรโภคเสมอนถกคกคามกบเจาหนทใชภยคมคามไดเรม

100John Gathergood, “Self-control, financial literacy and consumer over-indebtedness,”Journal of Economic Psychology 33, 3 (June 2012): 590-602. 101 Tuula Linna, “Consumer Insolvency: The Linkage Between the Fresh Start, Collective Proceedings, and the Access to Debt Adjustment,” Journal of Consumer Policy 38, 3 (March 2015): 357-374.

74

ใชหนเปนวธการบรหารจดการควบคมทไมเหมาะสมทาใหระบบเครดตของและความหลากหลายของรปแบบ เชน การทารายโดยการออกบตรเครดตยงไมมความพรอม102

ปารเกอร (Parker) ไดศกษาผบรโภคทมปญหาหนบตรเครดต ผลการวจย พบวา ปญหาหนของผบรโภคจากการใชบตรเครดตและการซอสนคาผอนชาระไดเพมมากขนอยางมนยสาคญ สงผลในการผดนดชาระหนและเปนจดเรมตนของปญหาอน ๆ อยางไรกตามการศกษาของการวจยเกยวกบทศนคตของผบรโภคและพฤตกรรมทเกยวของกบการใชบตรเครดตซงผบรโภคสวนใหญมวนยในการใชหนบตรเครดตทออนแอ การศกษานสารวจในสหรฐอเมรกาและประเทศสงคโปร โดยเรองปญหาหนบตรเครดตเปนปญหาเกยวของกบความหลากหลายของวฒนธรรมกฎระเบยบตางๆ และปจจยทางดานประชากรศาสตรของผบรโภคทแตกตางกน อกทง เปนการแสดงใหเหนถงความสาคญของปจจยอนๆ เชน บคลกภาพ และทศนคตทเกยวของกบการใชจายเพอตองการของฟรทเสนอมาและเพอตอบเสนอความสะดวกสบาย103

โอคซานเนน (Oksannen) ไดศกษาปจจยทางสงคมของปญหาหนในรฐสวสดการนอรดก: การศกษาทใชสมครสมาชกในประเทศฟนแลนด ผลการศกษา พบวา การศกษาจากหลายประเทศทพฒนานนมปญหาหนทเพมขนอยางรวดเรว ซงเปนหนสวนบคคลและสนเชอของผบรโภคในชวงทศวรรษทผานมา ปญหาหนไดกลายเปนความกงวลอยางกวางขวางและเปนยอมรวมกนวาเกดปญหาขนจรง การศกษาครงนวเคราะหปญหาหนในประชากรวยผใหญของประเทศฟนแลนด ระหวางจาก ป ค.ศ.2005-2013 และการวจยกอนหนานเกยวกบปญหาหนและการสภาพคลองทางการเงนทไดอาศยจากการสารวจจากการลงทะเบยนปญหาหนสนซงทมความจาเปนในการแกปญหาของคนในสงคม โดยขอมลหลกของการศกษากลมตวอยางโดยการสมจากทเปนตวแทนของคนในชาตทลงทะเบยนระดบท 91-931 ทอาศยอยในประเทศฟนแลนด มอายระหวาง19-65 ป มขอมลจากการลงทะเบยนซงไดจากผดแลระบบหลายแหงรวมถงขอมลเกยวกบการบงคบการใชหน และสถานะทางเศรษฐกจของคนในสงคมทตกตาลง ยงพบวา ปญหาหนสวนใหญเปนเพศชาย สถานภาพสมรส มบตรและ และมขอมลคดทางอาญากอนทมความสมพนธกบปญหาหน104 102 Angela Littwin, “Coerced Debt: The Role of Consumer Credit in Domestic Violence,” California Law Review 100, 4 (August 2012): 951-1026. 103 R. Parker and A. Chatterjee, “Consumer Susceptibility to Credit Debt: Findings from Exploratory Surveys.”Journal of Global Business Issues 3, 2 (2009): 179-184. 104 Atte Oksanen and Mikko Aaltonen, “Social Determinants of Debt Problems in a Nordic Welfare State: a Finnish Register-Based Study,”Journal of Consumer Policy 38, 3 (September 2015): 229-246.

75

วาจต (Wajeet) ไดศกษาการแลกเปลยนหนใหเปนทนเพอบรรเทาปญหาหนของประเทศ ผลการวจย พบวา การแลกเปลยนหนเปนทนตามระบบและกลไกใหมของประเทศ โดยลกหนและธนาคารทเปนเจาหนสามารถแกปญหาหนสนทเกดขนในชวงวกฤต และการวจยนสามารถวเคราะหและประเมนแลกเปลยนหนเปนทน ยดมมมองของการเปนลกหน นอกจากน เปนขอดทมความเปนไปไดและมขอเสยสาหรบทกาลงประเทศพฒนา โดยพจารณาการไดจากการสญญาแลกเปลยนดงกลาว อกทง การวจยนแสดงเปนวธการทประสบความสาเรจในการแกปญหาหนใหเปนทน โดยโครงการแลกเปลยนนมบทบาททสาคญในการบรรเทาปญหาหนของประชาชน และเออตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศในอนาคต105

จากผลการศกษาวจยทงหมดดงทกลาวมาแลวน สรปไดวา สาเหตของการเกดหนสนประกอบดวย 4 ปจจยหลก ดงน

1. ปจจยดานเศรษฐกจ เนองจากระบบเศรษฐกจแบบทนนยมทาใหเกดระบบสงคมแบบบรโภคนยม ขาราชการหลงใหลในสงประดษฐใหมทตรงกบความตองการ รวดเรว และสะดวกมากขน จบจายใชสอยเกนตว ประกอบกบรายไดนอยจงทาใหเกดหนสนตามมาในทสด

2. ปจจยดานสงคม เนองจากสงคมไทยเปนสงคมทเออเฟอเผอแผมพนฐานของการใหและการ มสวนรวมเปนทตง บางครอบครวตองอปการะและสงเคราะหคนในครอบครวจานวนมากทาใหมรายจายสง ถารายไดนอยไมพอเพยงกบรายจายกจะเกดหนสนตามมาในทสด ประเพณไทยและวฒนธรรมไทยกเชนเดยวกน ททาใหเกดหนสนเชน ภาษสงคม โดยเฉพาะเงนใสซองชวยงานศพ งานแตงงาน งานกฐน งานผาปา เปนตน

3. ปจจยสวนบคคล คอ ผทมหนสนไมรจกการวางแผนการใชจายเงน สรยสราย และความไมพอเพยงในการดาเนนชวต ตลอดจนไมสามารถควบคมจตใจตนเองได สาหรบแนวทางการแกไขปญหาหนสน ผลการวจยสรปไดวา ตองเปลยนคานยมในการเลยนแบบ สรางจตสานกของการประหยดและอดออม จดใหมแหลงเงนทนดอกเบยตาและขนสดทายใชมาตรการลงโทษผทม หนสนลนพนตว

4. ปจจยกระแสโลกาภวตนแหงศตวรรษท 21 ทสงผลกระทบในวงกวางทวโลกเกยวกบสงคม การเงน และเศรษฐกจ ตงแตระดบกลมประเทศเขตเศรษฐกจ ภมภาค บรษทการคา จนถงระดบลางสด คอ บคคลธรรมดา ทตองประสบกบภาวะหนสนในขนลมละลาย (Bankruptcy)

105 Wajeeh Elali, “Debt-Equity swaps and the alleviation of the ldcs debt problem. International,” Journal of Commerce and Management 5, 4 (1995): 49-70.

76

บทท 3

การดาเนนการวจย

การวจยการวจย เรอง “กระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา” ครงนใชระเบยบวธการวจยแบบผสมผสาน (mixed methodology) ขนตอนแรกเปนการวจย เชงคณภาพ (qualitative research)และขนตอนหลงเปนการวจยเชงปรมาณ (quantitative research) โดยมวตถประสงคเพอทราบ 1) มลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 2) ความคดเหนผทรงคณวฒทมตอสาเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3) ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอสาเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาโดยใชกระบวนการวจยเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) ศกษาความคด เหนของผเชยวชาญ โดยมผทรงคณวฒและผเชยวชาญทมความเชยวชาญในเรองการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจานวน 17 คนเปนหนวยวเคราะห (unit of analysis) และศกษาความคดเหนของผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา โดยผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษาไดแก ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจานวน 400 คน เปนหนวยวเคราะห ผวจยไดกาหนดขนตอนดาเนนการและระเบยบวธวจย ดงน ขนตอนการดาเนนการวจย

เพอใหการวจยดาเนนไปตามระเบยบวธวจย และสอดคลองกบวตถประสงคของการวจยทกาหนดไวขางตน ผวจยไดกาหนดขนตอนดาเนนการวจย 3 ขนตอน ซงมรายละเอยดดงน

ขนตอนท 1 การจดเตรยมโครงการวจย ผวจยไดจดเตรยมโครงการวจยอยางเปนระบบตามระเบยบวธการดาเนนการ

วจย โดยเรมจากการศกษาวเคราะห สงเคราะห แนวคด ทฤษฎ เอกสารวชาการ ขอมลสารสนเทศ งานวจยตางๆ ทงในประเทศ ตางประเทศ และวรรณกรรมทเกยวของกบกระบวนการแกไขปญหาหน สนของครและบคลากรทางการศกษา ปรกษาและขอคาแนะนาจากอาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอนาผลทไดจากการศกษามาจดทาโครงการวจย ตลอดจนเสนอโครงการวจยตอคณะกรรมการพจารณาหวขอวทยานพนธทบณฑตวทยาลยแตงตง รบขอเสนอจากคณะกรรมการมาปรบปรงแกไข

77

โครงการวจย จดทาโครงการวจยทสมบรณ เสนอโครงการวจยทสมบรณตอภาควชา เพอนาเสนอและขออนมตจากบณฑตวทยาลยเพอดาเนนการทาวจยตอไป

ขนตอนท 2 การดาเนนการวจย การดาเนนการวจย เปนขนตอนการศกษาวเคราะห กาหนดกรอบแนวคดเพอ

สรางและพฒนาเครองมอ นาไปทดลองใช ปรบปรงคณภาพ นาเครองมอทพฒนาแลวไปเกบขอมลจากกลมตวอยาง นาขอมลทไดมาตรวจสอบความถกตอง วเคราะหขอมล และแปลผลขอมล การดาเนนการวจยประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน 1) การศกษาตวแปรทเกยวของในการวจย 2) การเกบรวบรวมขอ มลตามกระบวนการของ Delphi Technique 3) การเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ 4) การวเคราะหขอมล 5) การรายงานผลการวจย ดงน

ขนท 1 การศกษาตวแปรทเกยวของในการวจย โดยผวจยกาหนดวธการดาเนนการวจย โดยการศกษา วเคราะห สงเคราะห แนวคด ทฤษฎ เอกสารวชาการ ขอมลสารสนเทศ งานวจยตางๆ ทงในประเทศ ตางประเทศ และวรรณกรรม นาขอมลทไดมาสงเคราะห (document synthesis) เปนองคความรทเกยวของกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา เพอใชเปนกรอบในการสรางแบบสอบถามปลายเปดเกยวกบสาเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา

ขนท 2 การเกบรวบรวมขอมลโดยใชกระบวนการของ Delphi Technique โดยผวจยกาหนดวธการดาเนนการวจย ดงน

1. คดเลอกผเชยวชาญทมความรความสามารถมประสบการณและมความเชยวชาญในเรองการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ซงผวจยใชวธการคดเลอกผเชยวชาญแบบเจาะจง (purposive method) ไดผเชยวชาญจานวน 17 คน

2. สงแบบสอบถามเกยวกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษาทไดรบคาแนะนาและแกไขจากอาจารยทปรกษา ใหผเชยวชาญแสดงความคดเหนแบบ Delphi Technique รอบท 1

3. รวบรวมแบบสอบถามความคดเหนของผ เ ชยวชาญทงหมดมาวเคราะหสงเคราะหแลว และนาไปสรางเปนขอกระทงคาถามใหครอบคลมตวแปรทเกยวของกบมล เหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา โดยผวจยสรางขอคาถามดดแปลงมาจากเอกสารของบนทกการประชมคณะกรรมาธการแกไขปญหาหนสนแหงชาต สภาผแทน ราษฎรใหสอดคลองกบตวแปรทไดจากการสรปผลการวเคราะหและสงเคราะหหลกการ แนวคด ทฤษฎ งานวจยทเกยวของและขอมลทไดจากการสอบถามผเชยวชาญในรอบท 1 โดยแบงระดบความคดเหนเปน 5 ระดบ เพอเกบขอมลความคดเหนของผเชยวชาญรอบท 2

78

4. นาแบบสอบถามความคดเหน ทผวจยสรางขนเสนอใหอาจารยทปรกษาพจารณาปรบปรงแบบสอบถามตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษา

5. สงแบบสอบถามเกยวกบมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหน สนของครและบคลากรทางการศกษา เพอเกบขอมลความคดเหนของผเชยวชาญชดเดมในรอบท 2 และไดขอมลเปนฉนทามต

ขนท 3 การเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ โดยผวจยกาหนดวธการดาเนน การวจย ดงน

ผวจยนาสงแบบสอบถามเพอสารวจความคดเหนเกยวกบมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา ใหกบกลมตวอยาง ไดแก ขาราชการครและบคลากรการศกษาผมสวนไดสวนเสยในกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา จากสานกงานสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครบคลากรทางการศกษา (สกสค.) 77 จงหวด จานวน 400 ชด ดวยตนเองและทางไปรษณย พรอมกบนดหมายวนทเกบแบบสอบถามคน

ขนท 4 การวเคราะหขอมล โดยผวจยกาหนดวธการดาเนนการวจย ดงน 1. วเคราะหคามธยฐาน (median) และคาพสยระหวางควอไทล

(interquartile range) ผลการยนยนความคดเหนเกยวกบสาเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา จากแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2

2. วเคราะหระดบความคดเหนตอมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษาโดยคานวณคามชฌมเลขคณต (arithmetic mean, X ) และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation, S.D.)

3. วเคราะหผลการเปรยบเทยบความคดเหนของครและบคลากรทางการศกษาตอมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา โดยเปรยบเทยบความแตกตางโดยทดสอบคาท (t-test)

ขนท 5 การรายงานผลการวจย โดยนาเสนอรางรายงานผลการวจยตอคณะ กรรมการสอบวทยานพนธ ตรวจสอบความถกตอง ปรบปรงแกไขขอบกพรองตามคาแนะนาของคณะ กรรมการสอบวทยานพนธ จดทารายงานผลการวจยฉบบสมบรณ เสนอรายงานผลการวจยตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

จากรายละเอยดขนตอนการดาเนนการวจย สามารถสรปได 5 ขนตอน ดงแสดงในแผน ภมท 5 ขนตอนการดาเนนการวจย

79

แผนภมท 5 ขนตอนการดาเนนการวจย

ขนตอนท 1 กาหนดตวแปรทเกยวของกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา

ศกษา วเคราะห สงเคราะห แนวคด ทฤษฎ เอกสารวชาการ ขอมลสารสนเทศ งานวจยตางๆ ทงในประเทศ ตางประเทศ และวรรณกรรม ทเกยวของกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา

ไดตวแปรทเกยวของกบสาเหตสาเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

ขนตอนท 2 การเกบรวบรวมขอมลโดยใชกระบวนการของ Delphi Technique

1. คดเลอกผเชยวชาญทมความรความสามารถมประสบการณและมความเชยวชาญในเรองการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา จานวน 17 คน 2. สงแบบสอบถามเกยวกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษาใหผเชยวชาญแสดงความคดเหนแบบ Delphi Technique รอบท 1 3. รวบรวมแบบสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญทงหมดมาสงเคราะหแลวสรางขอคาถามเปนแบบสอบถามเพอเกบขอมลความคดเหนของผเชยวชาญรอบท2 โดยแบงระดบความคดเหนเปน 5 ระดบ 4. สงแบบสอบถามเกยวกบสาเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา เพอเกบขอมลความคดเหนของผเชยวชาญชดเดมในรอบท 2 ไดขอมลเปนฉนทามต

1. ไดเครองมอเพอใชในการศกษากระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา 2. ไดขอมลความคดเหนของผเชยวชาญทมตอสาเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

ขนตอนท 3 เกบรวบรวมขอมล

เชงปรมาณ

สงแบบสอบถามเกยวกบสาเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา ไปยงกลมตวอยางผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษาไดแก ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจานวน 400 คน

ไดขอมลจากการตอบแบบสอบถามโดยกลมตวอยาง ครและบคลากรทางการศกษา

ขนตอนท 4 วเคราะหขอมล

1. วเคราะหคามธยฐาน (median) และคาพสยระหวางควอไทล (interquartile range) การแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟายรอบท2 2. วเคราะหระดบความคดเหนตอสาเหตและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษาโดยคานวณคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3. วเคราะหผลการเปรยบเทยบความคดเหนของครและบคลากรทางการศกษาตอมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา โดย เปรยบเทยบความแตกตางโดยทดสอบคาท (t-test)

ไดขอมลเกยวกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา

ขนตอนท 5 รายงานผลการวจย

ขนตอนดาเนนการ กระบวนการ ผลทได

กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

80

ขนตอนท 3 การรายงานผลการวจย เปนขนตอนการจดทารางรายงานผลการวจย นาเสนอรางรายงานผลการวจยตอ

คณะกรรมการสอบวทยานพนธ ตรวจสอบความถกตอง ปรบปรงแกไขขอบกพรองตามคาแนะนาของคณะกรรมการสอบวทยานพนธ จดทารายงานผลการวจยฉบบสมบรณ เสนอรายงานผลการวจยตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากรเพอขออนมตใหเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา เพอขออนมตจบการศกษา ระเบยบวธการวจย

เพอใหการวจยนดาเนนการเปนไปตามวตถประสงคของการวจย ผ วจยจงกาหนดรายละเอยดตาง ๆ เกยวกบระเบยบวธวจย ซงประกอบดวย แผนแบบการวจย ประชากร และกลมตวอยาง ตวแปรทศกษา การสรางเครองมอ การเกบรวบรวมขอมล การสมภาษณ การวเคราะหขอมล และสถตทใชในการวจย ซงมรายละเอยด ดงน แผนแบบการวจย

การวจยครงนเปนการวจยในเชงปรมาณ (quantitative research) และเทคนคการวจยแบบเดลฟาย โดยมการศกษาความคดเหนของกลมตวอยางเดยวทศกษาสภาวการณโดยไมมการทดลอง (the one-shot, non – experimental case study, research design) คอโดยสอบถามความคดเหนของกลมตวอยาง สามารถเขยนแสดงเปนแผนผงได (diagram) ดงน

แผนภมท 6 แผนแบบการวจย

เมอ R หมายถง กลมตวอยางทไดจากการสม X หมายถง ตวแปรตาง ๆ ทนามาศกษาตามกรอบแนวคดของการวจย O หมายถง ขอมลทไดจากการศกษาประชากร

O

R X

81

ประชากรและกลมตวอยาง เพอใหการวจยครงนเปนไปตามวตถประสงคของการวจยทตงไว ผวจยไดกาหนดกลมผให

ขอมลการวจย 2 กลม คอ กลมผเชยวชาญ และ กลมผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษาไดแก ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดงน

ประชากรผใหขอมลกลมท 1 คอ กลมผเชยวชาญ ผวจยคดเลอกผเชยวชาญทมความรความสามารถมประสบการณและเชยวชาญในเรองการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เพอแสดงความคดเหนในการวจยแบบเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) จานวน 17 คน ประกอบดวยผบรหาร จานวน 3 กลม ไดแกกลมผบรหารระดบสง จานวน 6 คน กลมผบรหารระดบกลาง (คณะกรรมการเครอขายพฒนาชวตครระดบภาค) จานวน 6 คน และกลมขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทเปนหน จานวน 5 คน เพอหาแนวทางกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา โดยมวธการเลอกผเชยวชาญทเปนตวอยางในการวจยครงนผวจยดาเนนการเลอกแบบเจาะจง (purposive samplings) โดยมกรรมการทปรกษาวทยานพนธชวยพจารณาตรวจสอบความเหมาะสมของผเชยวชาญ

กลมตวอยางผใหขอมลกลมท 2 คอ กลมตวอยางทใชในการวจยเชงปรมาณ เปนกลมผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา ไดแก ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ซงไดจากประชากร ไดแก ขาราชการครและบคลากรการศกษาทวประเทศทมภาระหนสนจานวน 400,000 คน1 โดยวธการสมอยางงาย (simple random sampling) และทาการกาหนดขนาดตวอยางโดยใชตารางประมาณการกลมตวอยางจากของเครจซและมอรแกน (krejcie and morgan)2 ไดขนาดตวอยางจานวน 400 คน ตวแปรทศกษา

ตวแปรทศกษาวจยครงนประกอบดวยตวแปรพนฐานและตวแปรทใชในการศกษา เพอยนยนปญหาและนาไปเกบขอมลดวยเทคนควจยแบบเดลฟาย ดงน

1 กระทรวงศกษาธการ, ครไทยมหนเฉลยคนละลานบาท ศธ.ไฟเขยวเงนกชวยรายละ 2 แสน, เขาถงเมอ 16 ธนวาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/moe/th/news/ detail.php?NewsID=33186&Key=hotnews 2 Robert V. Krejcie and Daryle W. Morgan, “Determining Sample Size for Research Activities.” Educational and Psychological Measurement. 30, 3, (August 1973), 608.

82

1. ตวแปรพนฐาน คอ ตวแปรทเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ ระดบการศกษา

2. ตวแปรทศกษา คอ ตวแปรท เ กยวของกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาซงไดจากสรปผลการวเคราะหเอกสารและความคดเหนจากการสอบถามโดยใชแบบสอบถามความคดเหนซงใชเปนเครองมอวจยเพอศกษาวเคราะหกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เครองมอทใชในการวจย

ในการศกษาผวจยไดใชเครองมอในแตละขนตอน รวม 3 ประเภทคอ 1. แบบสอบถามปลายเปดเกยวกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและ

บคลากรการศกษา ผวจยไดสรางแบบสอบถามโดยพฒนามาจากการทบทวนวรรณกรรม เอกสาร งานวจยทเกยวของ เพอใชในการคนควาเกยวกบตวแปรกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษาโดยการสอบถามผเชยวชาญ มประเดนในการสอบถาม คอ กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา เพอสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญตามกระบวนการของเดลฟาย รอบท 1

2. แบบสอบถามความคดเหนสาหรบการวจยแบบเดลฟาย รอบท 2 เปนแบบสอบถามความคดเหนเรอง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษาตามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบเพอยนยนคาตอบตามผลการสอบถามความคดเหน รอบท 1 โดยแบบสอบ ถามความคดเหนปญหาของหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 เปนคาถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ซงเปนแบบตรวจสอบรายการ (check list) ตอนท 2 เปนการสอบถามความคดเหนเกยวกบปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ มรายละเอยด ดงน

ระดบ 5 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบมากทสด

ระดบ 4 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบมาก

ระดบ 3 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง

ระดบ 2 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบนอย

83

ระดบ 1 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบนอยทสด

3. แบบสอบถามเพอการวจยสาหรบขาราชการครและบคลากรการศกษาผมสวนไดสวนเสยในกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา เรอง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษาโดยแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบกระบวนการแกปญหาของหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เปนฉบบเดยวกนกบ แบบสอบถามความคดเหนสาหรบการวจยแบบเดลฟาย รอบท 2 การสรางเครองมอทใชในการวจย

การสรางและพฒนาเครองมอทใชในการวจยโดยใชวธวจยเชงปรมาณและเทคนคการวจยแบบเดลฟาย ดงน

ผวจยไดดาเนนการสรางและพฒนาเครองมอทใชในการวจยในแตละขนการดาเนนการดงรายละเอยดตอไปน

1. แบบสอบถามปลายเปดเกยวกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา เพอทาเดลฟายรอบท 1 เปนแบบสอบถามทใชคาถามปลายเปด (open ended) โดยมลกษณะเปนการถามผเชยวชาญวา มปจจยใดบางทเปนมลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และในสถานการณปจจบนควรมแนวทางอยางไรบางสาหรบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา จากนนผวจยนาคาตอบของผเชยวชาญแตละคนมาวเคราะหโดยละเอยดแลวนามาสงเคราะหเปนประเดนคาถาม มขนตอนดงน

1.1 ศกษาคนควาเอกสาร หลกฐาน รายงานจากหนวยงาน วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของทงในและตางประเทศ โดยใชการสงเคราะหเนอหา (content synthesis) เพอใหไดกรอบแนวคดกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และนามาสรางแบบสอบถามปลายเปด

1.2 นาแบบสอบถามปลายเปดทสรางขนเสนอใหอาจารยทปรกษาพจารณา 1.3 ไดแบบสอบถามปลายเปดทไดรบความเหนชอบจากอาจารยทปรกษาแลวเพอนาไป

สอบถามผเชยวชาญดานการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทเปนกลมประชากรผใหขอมลในการวจยแบบเดลฟายรอบท 1

2. การสรางและพฒนาเครองมอ แบบสอบถามเดลฟายรอบท 2 ซงแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2 เปนแบบสอบถามประมาณคา 5 ระดบ ทผวจยนาผลการสงเคราะหคาตอบของผเชยว ชาญทไดจากแบบสอบถามเดลฟายรอบท 1 มาสรางขอกระทงคาถามใหสอดคลองกบการสรปผลการวเคราะหและสงเคราะหหลกการ แนวคด ทฤษฎ งานวจยทเกยวของและขอมลทไดจากการสอบถาม

84

ความคดเหนของผ เ ชยวชาญโดยดดแปลงคาถามมาจากเอกสารของบนทกการประชมคณะ กรรมาธการแกไขปญหาหนสนแหงชาต สภาผแทนราษฎร และพฒนาเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ตามแนวความคดเหนของไลเครท (likert’s rating scale) ผวจยไดดาเนนการดงน

2.1 นาขอสรปทไดจากการวเคราะหและสงเคราะหจากแบบสอบถามความคดเหนรอบท 1 จากผเชยวชาญและตามหลกการแนวคด ทฤษฎ เอกสาร และงานวจยตลอดจนวรรณกรรมทเกยวของ และขอมลเอกสารของบนทกการประชมคณะกรรมาธการแกไขปญหาหนสนแหงชาต สภาผแทนราษฎร นาไปสรางเปนขอกระทงคาถามเกยวกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ตามแบบสอบถามความคดเหนรอบท 2 ตามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ใชถามผเชยวชาญกลมเดมเพอยนยนคาตอบตามแบบสอบถามความคดเหนรอบท 1 แลวนา เสนอใหอาจารยทปรกษาพจารณา

2.2 นาแบบสอบถามความคดเหนรอบท 2 ทไดรบความเหนชอบจากอาจารยทปรกษาแลว ไปใหผเชยวชาญแสดงความคดเหนเพอยนยนคาตอบเดม

3. แบบสอบถามความคดเหน (opinionnaires) สาหรบผมสวนไดสวนเสยในกระบวน การแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา เรอง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา เปนฉบบเดยวกนกบ แบบสอบถามความคดเหนสาหรบการวจยแบบเดลฟาย รอบท 2 ซงนามาใชเพอการยนยนความคดเหนระหวางกลมตวอยางครและบคลากรทางการศกษาทเขารวมโครงการแกปญหาหนสนกบความคดเหนจากผเชยวชาญ จงไมมขนตอนการหาคณภาพของเครองมอ การเกบรวบรวมขอมล

การวจยครงน ผวจยไดรวบรวมขอมลเพอใหไดรบความรวมมอในการตอบแบบสอบถามและใหไดขอมลตามความเปนจรง ผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอนดงตอไปน

1. ผวจยทาหนงสอถงภาควชาบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากรเพอออกหนงสอขอความรวมมอจากผเชยวชาญในการตอบแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา แบบอสระ รอบท 1 โดยผวจยสงหนงสอทบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากรออกใหเพอขอความอนเคราะหไปยงผเชยวชาญทเปนประชากร นดหมายและสมภาษณเชงลกเพอใหผเชยวชาญแสดงความคดเหนในการเกบขอมลดวยเทคนคการวจยแบบเดลฟาย รอบท 1

2. ผวจยทาหนงสอถงภาควชาบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากรเพอออกหนงสอขอความรวมมอในการใหขอมลเพอการวจยจากกลมตวอยาง ไดแก ขาราชการครและบคลากร

85

การศกษาผมสวนไดสวนเสยในกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา และดาเนนการเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณเพอยนยนสาเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา โดยสงแบบสอบถามเพอสารวจความคดเหนตอกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหกบกลมตวอยาง ไดแก ขาราชการครและบคลากรการศกษาผมสวนไดสวนเสยในกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา จากสานกงานสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครบคลากรทางการศกษา (สกสค.) 77 จงหวด จานวน 400 ชด ดวยตนเองและทางไปรษณย พรอมกบนดหมายวนทเกบแบบสอบถามคน ระหวาง วนท 16 ธนวาคม 2557 ถง วนท 1 กมภาพนธ 2558

3. ผวจยทาหนงสอถงภาควชาบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากรเพอออกหนงสอขอความรวมมอจากผเชยวชาญในการตอบแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา รอบท 2 เพอยนยนคาตอบเดม โดยสงแบบ สอบถามความคดเหนในการดาเนนการเกบรวบรวมแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2 ใหกบผเชยวชาญเพอใหผเชยวชาญแสดงความคดเหนอยางอสระ และผวจยเกบรวบรวมแบบสอบถามดวยตนเองและรอแบบสอบถามทางไปรษณย การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลในการวจยครงน ผวจยแบงวเคราะหขอมลเปน 3 ตอนดงน คอ ตอนท 1 การวเคราะหตวแปรทเกยวกบมลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและ

บคลากรทางการศกษา เปนการวเคราะหตวแปรจากเอกสาร ตารา และบทความทางวชาการ และงานวจยทเกยวของโดยวธการวเคราะหเนอหา (content analysis)

ตอนท 2 การวเคราะหขอมลความเหนของผเชยวชาญเกยวกบมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดงน

1. การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามเทคนคเดลฟายรอบท 1 ใชการวเคราะหเนอหา (content analysis)

2. การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2 ซงเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา ใชวธหาคาทางสถต ไดแก คามธยฐาน (Median) และคาพสยระหวางควอไทล (Interquartile range)

ระดบ 5 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบมากทสด

ระดบ 4 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบมาก

86

ระดบ 3 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง

ระดบ 2 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบนอย

ระดบ 1 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบนอยทสด

ซงกาหนดคานาหนกของแตละขอดงน กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทเหมาะสมอยในระดบมากทสดใหคานาหนก 5 คะแนน ระดบมากใหคานาหนก 4 คะแนน ระดบปานกลางใหคานาหนก 3 ระดบนอยใหคานาหนก 2 คะแนน และระดบนอยทสดใหคานาหนก 1 คะแนน

2.1 แบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา เมอคานวณหาคาเฉลยรายขอแลวแปลผลเทยบกบเกณฑเพอแปลความหมาย ดงน

คาเฉลย 4.50-5.00 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบมากทสด

คาเฉลย 3.50-4.49 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบมาก

คาเฉลย 2. 50-3.49 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง

คาเฉลย 1.50-2.49 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบนอย

คาเฉลย 1.00-1.49 หมายถง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบนอยทสด

2.2 แบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา เมอคานวณคามธยฐาน (Median) แตละขอแลวนามาเทยบกบเกณฑเพอแปลความหมาย ดงน

คามธยฐาน 4.50-5.00 แสดง ขอความนนมความเหมาะสมมากทสด คามธยฐาน 3.50-4.49 แสดง ขอความนนมความเหมาะสมมาก คามธยฐาน 2.50-3.49 แสดง ขอความนนมความเหมาะปานกลาง คามธยฐาน 1.50-2.49 แสดง ขอความนนมความเหมาะนอย คามธยฐาน 1.00-1.49 แสดง ขอความนนมความเหมาะนอยทสด คามธยฐานทกาหนดเปนเกณฑการยอมรบในการวจยครงนกลม

ผเชยวชาญตองมความคดเหนเหมาะสมมากทสดคอ คามธยฐานตงแต 4.50 ขนไป

87

2.3 แบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา เมอคานวณหาคาพสยระหวาง ควอไทล (Interquartile Range / IR) แตละขอจากคาตอบของผเชยวชาญแลว พจารณาความสอด คลองตามเกณฑ ดงตอไปน

คาพสยระหวางควอไทล สงกวา 3.00 แสดงวา คาตอบผเชยวชาญไมมความหมายสอดคลองกน

คาพสยระหวางควอไทล สงกวา 2.00-2.99 แสดงวาคาตอบผ เ ชยว ชาญไมมความหมายสอดคลองกนตา

คาพสยระหวางควอไทล สงกวา 1.01-1.99 แสดงวาคาตอบผ เ ชยว ชาญไมมความหมายสอดคลองกนปานกลาง

คาพสยระหวางควอไทล สงกวา 0.51-1.00 แสดงวาคาตอบผ เ ชยว ชาญไมมความหมายสอดคลองกนสง

คาพสยระหวางควอไทล สงกวา 0.50 แสดงวา คาตอบผเชยวชาญไมมความหมายสอดคลองกนสงมาก

ดงนน คาความสอดคลองทกาหนดเปนเกณฑยอมรบในการวจย มความคาพสยระหวางควอไทลเทากบหรอนอยกวา 1.00

ตอนท 3 การวเคราะหขอมลเกยวกบการยนยนมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรการศกษา โดยการวจยเชงปรมาณ ดงน

3.1 การวเคราะหขอมลเกยวกบสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถามใชคาความถ (frequencies) คารอยละ (percentage) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation)

3.2 การแปลความหมายของแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา เมอคานวณหาคาเฉลยรายขอแลวแปลผลเทยบกบเกณฑเพอแปลความหมายตามแนวคดของเบสท (best) ดงน

คาเฉลย 1.00-1.49 หมายถง สาเหตของปญหาของหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบนอยทสด

คาเฉลย 1.50-2.49 หมายถง มลเหตของปญหาหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบนอย

คาเฉลย 2. 50-3.49 หมายถง มลเหตของปญหาหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง

คาเฉลย 3.50-4.49 หมายถง มลเหตของปญหาหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบมาก

88

คาเฉลย 4.50-5.00 หมายถง มลเหตของปญหาหนสนขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความเหมาะสมอยในระดบมากทสด

3.3 วเคราะหผลการเปรยบเทยบความคดเหนของครและบคลากรทางการศกษาตอมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา โดยเปรยบเทยบความแตกตางโดยทดสอบคาท (t-test) สถตทใชในการวจย

เพอใหการวเคราะหขอมลตรงตามวตถประสงคของการวจยและขอคาถามในการวจย ผวจยไดใชสถตในการวเคราะหขอมลและวธการนาเสนอดงตอไปน

1. การวเคราะหขอมลในการวจยโดยเทคนคเดลฟายรอบท 1 ใชการวเคราะหเนอหา (content analysis)

2. การวเคราะหขอมลในการวจยโดยเทคนคเดลฟายรอบท 2 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คามธยฐาน (median) และคาพสยระหวางควอไทล (interquatrile range)

3. การวเคราะหขอมลสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวย เพศ และระดบการศกษา โดยใชคาความถ (frequency) และคารอยละ (percentage)

4. การวเคราะหคะแนนคาตอบของผตอบแบบสอบถามความคดเหนเชงปรมาณ ใชวธการวเคราะหขอมลดวยคาคาเฉลย หรอ คามชฌมเลขคณต (arithmetic mean,X ) และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation, S.D.)

5. การวเคราะหผลการเปรยบเทยบความคดเหนของครและบคลากรทางการศกษาตอมล เหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา โดย เปรยบเทยบความแตกตางโดยทดสอบคาท (t-test) สรป

การวจยการวจย เรอง “กระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา” ครงนใชระเบยบวธการวจยแบบผสมผสาน (mixed methodology) ขนตอนแรกเปนการวจย เชงคณภาพ (qualitative research)และขนตอนหลงเปนการวจยเชงปรมาณ (quantitative research) โดยมวตถประสงคเพอทราบ 1) มลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 2) ความคดเหนผทรงคณวฒทมตอสาเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3) ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอสาเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและ

89

บคลากรทางการศกษาโดยใชกระบวนการวจยเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) ศกษาความคดเหนของผเชยวชาญ โดยมผทรงคณวฒและผเชยวชาญทมความเชยวชาญในเรองการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจานวน 17 คนเปนหนวยวเคราะห (unit of analysis) และศกษาความคดเหนของผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา โดยผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษาไดแก ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจานวน 400 คน เปนหนวยวเคราะห การดาเนนการวจยประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน 1) การศกษาตวแปรทเกยวของในการวจย 2) การเกบรวบรวมขอมลตามกระบวนการของ Delphi Technique 3) การเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ 4) การวเคราะหขอมล 5) การรายงานผลการวจย สาหรบเครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามความคดเหนแบบปลายเปด และแบบสอบถามความคดเหนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ สถตทใชคอ คาความถ (frequency) คารอยละ (percentage) คามชฌมเลขคณต (arithmetic mean, X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation, S.D.) และเปรยบเทยบความแตกตางโดยทดสอบคาท (t-test) สวน เทคนคการวจยแบบเดลฟาย (Delphi Technique) ใชการวเคราะหเนอหา (content analysis) และสถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คามธยฐาน (median) และคาพสยระหวางควอไทล (Interquartile range)

90

บทท 4

การวเคราะหขอมล

การวจยการวจย เรอง “กระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา” ครงนใชระเบยบวธการวจยแบบผสมผสาน (mixed methodology) ขนตอนแรกเปนการวจย เชงคณภาพ (qualitative research)และขนตอนหลงเปนการวจยเชงปรมาณ (quantitative research) โดยมวตถประสงคเพอทราบ 1) มลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 2) ความคดเหนผทรงคณวฒทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3) ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา โดยใชกระบวนการวจยเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) ศกษาความคดเหนของผเชยวชาญ และศกษาความคดเหนของผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา ผวจยไดวเคราะหขอมลและเสนอผลการวเคราะหโดยใชตารางประกอบ คาบรรยาย จาแนกการนาเสนอขอมลออกเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 วเคราะหตวแปรมลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เปนการวเคราะหตวแปรจากเอกสาร ตารา และบทความทางวชาการ และงานวจยทเกยวของโดยวธการวเคราะหเนอหา (content analysis)

ตอนท 2 วเคราะหความคดเหนผทรงคณวฒทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

2.1 การวเคราะหขอมลในการวจยโดยเทคนคเดลฟายรอบท 1 ใชการวเคราะหเนอหา (content analysis)

2.2 การวเคราะหขอมลในการวจยโดยเทคนคเดลฟายรอบท 2 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คามธยฐาน (median) และคาพสยระหวางควอไทล (interquatile range)

ตอนท 3 วเคราะหผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทาง การศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนทมตอมลเหตของปญหาและการแก ปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

3.1 การวเคราะหขอมลสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวย เพศ และระดบการศกษา โดยใชคาความถ (frequency) และคารอยละ (percentage)

91

3.2. การวเคราะหคะแนนคาตอบของผตอบแบบสอบถามความคดเหนเชงปรมาณ ใชวธการวเคราะหขอมลดวยคาคาเฉลย หรอ คามชฌมเลขคณต (arithmetic mean, X ) และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation, S.D.)

3.3 การวเคราะหผลการเปรยบเทยบความคดเหนของครและบคลากรทางการศกษาตอมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา โดย เปรยบเทยบความแตกตางโดยทดสอบคาท (t-test) ตอนท 1 วเคราะหตวแปรมลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

เปนการวเคราะหตวแปรจากเอกสาร ตารา บทความทางวชาการ และงานวจยทเกยวของโดยวธการวเคราะหเนอหา (content analysis) ดงตารางท 3

92

ตารางท 3 สรปผลการวเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบมลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

ขอท

นกวจย

มลเหตของปญหา หนสนของขาราชการคร และบคลากรทางการการศกษา เพ

ชรดา

ธนศร

ทพพ

าศร อ

นทะก

ล

วรวร

รณ ห

ฤษฎเ

กรยง

กนต อ

นทวงศ

สานก

งาน สก

สค.

รชนก

ร วงศ

จนทร

นนท

รตน

จโรภา

ส

สามา

รถ เต

จะวง

ศ

สารว

ม จงเจ

รญ

พรน

ภา ลม

ปพะย

อม

1 เปนหนตงแตเรยนหนงสอ โดยผปกครองตองกเงนเพอใหเปนทนการศกษา

√

2 เพอซอยานพาหนะเพอใชในการเดนทาง √ √ √ √

3 เปนหนเพอเปนทนสงบตรหลานเลาเรยน √ √ √ √ √ √ √ √ √

4 เปนหนเพอใชในการศกษาของตนเองเพอปรบวทยาฐานะ

√ √ √ √ √ √

5 เปนหนเพอซอเทคโนโลยหรอเครองมอสอสาร คอมพวเตอร วทยและโทรศพท

√ √ √ √ √ √

6 เปนหนเพอนาไปเปนทนสรางอาชพเสรม แตมกลมเหลว

√ √ √ √

93

ตารางท 3 สรปผลการวเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบมลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ตอ)

ขอท

นกวจย

มลเหตของปญหา หนสนของขาราชการคร และบคลากรทางการการศกษา เพ

ชรดา

ธนศร

ทพพ

าศร อ

นทะก

ล

วรวร

รณ ห

ฤษฎเ

กรยง

กนต อ

นทวงศ

สานก

งาน สก

สค.

รชนก

ร วงศ

จนทร

นนท

รตน

จโรภา

ส

สามา

รถ เต

จะวง

ศ

สารว

ม จงเจ

รญ

พรน

ภา ลม

ปพะย

อม

7 เปนหนเพราะ ตดการพนน √ √ √

8 เปนหนเพราะเลนหวย √ √

9 เปนหนเพราะคาครองชพสง และภาษสงคมสง แตรายไดตา

√ √ √

10 เปนหนเพราะไมมเงนคารกษาพยาบาล √ √

11 เปนหนเพราะตดเหลา สรา ยาดอง √ √

12 เปนหนเพราะชอบพบปะสงสรรค √ √ √ √

13 เปนหนเพราะไมมการวางแผนการใชเงน √

14 เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว

√ √

94

ตารางท 3 สรปผลการวเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบมลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ตอ) ขอท

นกวจย มลเหตของปญหา หนสนของขาราชการคร และบคลากรทางการการศกษา เพ

ชรดา

ธนศร

ทพพ

าศร อ

นทะก

ล

วรวร

รณ ห

ฤษฎเ

กรยง

กนต อ

นทวงศ

สานก

งาน สก

สค.

รชนก

ร วงศ

จนทร

นนท

รตน

จโรภา

ส

สามา

รถ เต

จะวง

ศ

สารว

ม จงเจ

รญ

พรน

ภา ลม

ปพะย

อม

15 เปนหนเพราะตองเลยงดบดา มารดา √ √ √ √

16 เปนหนเพราะลงทนทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม

√ √

17 เปนหนเพราะการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน

√ √

18 เปนหนเพราะการใชเงนในการกนอาหารนอกบานหรหรา

√ √ √ √

19 เปนหนเพราะการใชเงนในการแตงกายดวยเสอผา และเครองประดบราคาแพง

√ √ √

20 เปนหนเพราะการใชเงนในการไปใชจายเพอเทยวเตร เทยวสถานเรงรมย

√ √ √

95

ตารางท 3 สรปผลการวเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบมลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ตอ)

ขอท

นกวจย มลเหตของปญหา หนสนของขาราชการคร และบคลากรทางการการศกษา เพ

ชรดา

ธนศร

ทพพ

าศร อ

นทะก

ล

วรวร

รณ ห

ฤษฎเ

กรยง

กนต อ

นทวงศ

สานก

งาน สก

สค.

รชนก

ร วงศ

จนทร

นนท

รตน

จโรภา

ส

สามา

รถ เต

จะวง

ศ

สารว

ม จงเจ

รญ

พรน

ภา ลม

ปพะย

อม

21 เปนหนเพราะการใชเงนในการไปใชจายเพอการสบบหร

√ √

22 เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตประจาวน

√ √ √ √ √ √ √ √ √ √

23 เปนหนเพราะทางานอยไกลทพกอาศย √

24 เปนหนเพราะความเหลอมลาของสวสดการของรฐ

√ √

25 เปนหนเพราะรกษาหนาตาทางดานวตถ √ √

26 เปนหนเพราะตองการความสะดวกในการใชชวต

√ √ √ √

27 เปนหนเพราะใชบตรเครดตแทนเงนสด √ √

96

ตารางท 3 สรปผลการวเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบมลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ตอ)

ขอท

นกวจย มลเหตของปญหา หนสนของขาราชการคร และบคลากรทางการการศกษา เพ

ชรดา

ธนศร

ทพพ

าศร อ

นทะก

ล

วรวร

รณ ห

ฤษฎเ

กรยง

กนต อ

นทวงศ

สานก

งาน สก

สค.

รชนก

ร วงศ

จนทร

นนท

รตน

จโรภา

ส

สามา

รถ เต

จะวง

ศ

สารว

ม จงเจ

รญ

พรน

ภา ลม

ปพะย

อม

28 เปนหนเพราะการเปลยนแปลงนโยบายของภาครฐ

√ √

29 เปนหนเพราะตองนาเงนไปซอมแซมทอยอาศย

√ √ √ √ √ √

30 เปนหนเพราะตองการสรางฐานะทางสงคม

√ √ √

31 เปนหนเพราะนาเงนไปใชจายเพอการพฒนาการศกษาของตนเอง

√ √ √ √ √

32 เปนหนเพราะนาเงนไปใชในการแตงงาน √ √

33 เปนหนเพราะสรางบานราคาสงเกนฐานะ √ √ √ √ √ √ √

97

ตารางท 3 สรปผลการวเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบมลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ตอ)

ขอท

นกวจย มลเหตของปญหา หนสนของขาราชการคร และบคลากรทางการการศกษา เพ

ชรดา

ธนศร

ทพพ

าศร อ

นทะก

ล

วรวร

รณ ห

ฤษฎเ

กรยง

กนต อ

นทวงศ

สานก

งาน สก

สค.

รชนก

ร วงศ

จนทร

นนท

รตน

จโรภา

ส

สามา

รถ เต

จะวง

ศ

สารว

ม จงเจ

รญ

พรน

ภา ลม

ปพะย

อม

34 เปนหนเพราะกเงนมาใชหนแทนญาตพนอง

√ √ √

35 เปนหนเพราะการซอและสะสมของมคา √ √ √ √ √

98

จากตารางท 3 พบวา มลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาสามารถจดกลมตวแปรทไดจากการวเคราะหเอกสาร เปน 3 ดาน ดงน

1. ดานความตองการ มลเหตของการเกดหนสน ไดแก 1) การผอนชาระบานทดนอยอาศย 2) ความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร 3) ผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ 4) การใชจายเพอการดารงชวตในปจจบน 5) เพอการศกษาของบตรหลาน 6) เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว 7) ตองสงเสยเลยงดบดา มารดา 8) ทางานอยไกลบาน จงทาใหตองซอรถดวยการผอน 9) นาเงนไปซอมแซมทอยอาศย 10) คาครองชพสง และภาษสงคมสง แตรายไดตา 11) เปนหนตงแตเรยนหนงสอ โดยผปกครองตองกเงนเพอใหเปนทนการศกษา

2. ดานคานยม มลเหตของการเกดหนสน ไดแก 1) เพอการพฒนาการศกษาของตนเอง 2) เปนหนเพอใชในการศกษาของตนเองเพอปรบวทยาฐานะ 3) ครใชชวตตามกระแสทนนยมสมยใหม 4) ตองการความสะดวกในการใชชวต 5) อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง 6) ถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน 7) การลงทนทากจกรรมเพอชวยเหลอสงคม 8) ตองการวงเตนโยกยายตาแหนง 9) การใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน 10) ตองจดสรรเงนของตนไปเพองานสงคมสงสรรค 11) นาเงนไปใชในการจดงานแตงงาน 12) ตองการสรางฐานะทางสงคม รกษาหนาตาทางดานวตถ 13) ซอเทคโนโลยหรอเครองมอสอสาร คอมพวเตอร วทยและโทรศพท

3. ดานพฤตกรรม มลเหตของการเกดหนสน ไดแก 1) การกนอาหารนอกบานหรหรา 2) การแตงกายดวยเสอผา และเครองประดบราคาแพง 3) การตดเหลา สรา ยาดอง 4) ใชจายในการสบบหร 5) ใชจายเพอเทยวเตร 6) การซอและสะสมของมคา 7) กเงนมาใชหนแทนญาตพนอง 8) สรางบานราคาสงเกนฐานะ 9) ตองใชเงนตามการเปลยนแปลงนโยบายของภาครฐ 10) ใชบตรเครดตแทนเงนสดทาใหฟงเฟอ 11) การเลนหวย และเสยงโชคดวยการพนน ตอนท 2 วเคราะหความคดเหนผทรงคณวฒทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสน

ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 2.1 การวเคราะหขอมลในการวจยโดยเทคนคเดลฟายรอบท 1 ใชการวเคราะห

เนอหา (content analysis) การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามแบบเดลฟายรอบท 1 น ผวจยนาคาตอบจาก

แบบสอบถามปลายเปด (Open ended) จากผเชยวชาญ 17 คน มารวบรวมความคดเหนและวเคราะหโดยละเอยดแลวนามาสงเคราะหเปนประเดน ผลปรากฏดงน

99

1. มลเหตอะไรทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

จากการสงเคราะหคาตอบของผเชยวชาญ สามารถสรปเปนประเดนมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไดดงน

1.1 ปญหาหนสนของครถอเปนปญหาใหญอยในขณะน ครนบแสนคนทตางรอคอยความหวงจากหนวยงานสากล หรอจากรฐบาลใหมาดาเนนการชวยเหลอหนสนของครอยางแทจรง เพอขวญและกาลงใจในการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ เพอลกหลานเยาวชนของเราจะไดรบความรจากการสงสอน และอบรมขดเกลาใหเดกเตบโตขนเปนคนดสามารถทาเลยงชพได ดงนนครจงตองเปนแบบอยางทดแกศษยและสงคมถงแมวาในบางครงครอาจจะตองประสบปญหาทางเศรษฐกจเชนเดยวกบบคคลอน หรอมากกวานนเพราะครตองอยในสงคมชวยเหลอเกอกลเดกทมปญหาไมมพอแมหรอยากจนครตองจนเจอเดกๆทนาสงสารขาดอปกรณในการเรยนบาง ไมมเงนกนขนมบางความเปนครกตองชวยเหลอเรองงานสวนรวม การกศล และประโยชนตางๆ ลวนตองใชเงนทงนน

1.2 การเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมในปจจบนเปนกระแสโลกาภวตนสงผลกระทบทางตรงและทางออมตอสภาพเศรษฐกจ การเมองและสงคมในปจจบนและยอมสงผลตอครโดยตรง ยงหลกเลยงไมไดจากการเปลยนแปลงดงกลาว สงคมขาดการปองดองการชวยเหลอเกอกล ความเอออาทรนอยลง มการแขงขนกนในทาง กายภาพเปนหลก ผคนละเลยทางดานจตใจ ขาดจตวญาณของความมคณธรรมและจรยธรรมครซงเปนองคประกอบหลกอาชพหนงของสงคมไทยทตกอยในวงวนดงกลาวของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถตองการความสะดวกในการใชชวตใหเหมอนในสงคมอยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานนเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน

1.3 ตวครและบคลากรทางการศกษา ขาดวนย ไมประพฤตปฏบตตนตามแนวทางหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยางจรงจง

1.4 การรวมกลมของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไมวาจะเปนกลมเลกหรอกลมใหญ เปนลกษณะเครอขาย มตงแตระดบจงหวด ระดบภาค และระดบชาต ยงไมเขมแขงพอ กจกรรมทปฏบตยงไมสามารถสรางใหเปนรปธรรมไดจรง

1.5 ครนอกจากภาระครอบครว แลวครยงตองพฒนาตนเอง เชน กเงนไปศกษาตอ กเงนเพอลงทนทาผลงานทางวชาการ การทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆ กทาใหครตองมคาใชจายเพมขน หรอแมกระทงการดแลเดกในการทากจกรรมตางๆ ซงทาใหครเปนหนเพมขน

100

1.6 ททางานอยไกลและบานพกครไมเพยงพอ จงทาใหตองซอรถซอบานดวยการผอน และการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนงจะตองใชเงนในการทากตองก

1.7 ในการพฒนาโรงเรยนถาตองรองบประมาณ อาจทาใหการดาเนนการลาชาครจาเปนทจะตองตองชวยกนออกเงนเพอทาใหการพฒนาโรงเรยนสาเรจลลวงโดยเรว เชน สรางโรงอาหารหรอสนามเดกเลน เพอใหทดเทยมกบโรงเรยนเอกชนหรอตอเตมหองเรยนเพอใหนกเรยนมหองเรยนในการเรยนการสอนไดอยางพอเพยง

1.8 ตวขาราชการครและบคลากรทางการศกษาขาดวนย ไมประพฤตปฏบตตนตามแนวทางหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยางจรงจง

1.9 ขาดกระบวนการตดตามประเมนผลการดาเนนงานการแกไขปญหาหนครและบคลากรทางการศกษาอยางตอเนอง และเปนระบบ

1.10 การเปลยนแปลงทางการเมองมผลกระทบตอนโยบายในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทาใหขาดความตอเนองในเชงนโยบาย

1.11 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเปนลกชาวนา ชาวไร จงทาใหมภาระหนสนมากเพราะครอบครวคนไทย เปนครอบครวทมความกตญญ และโอบออมอาร เมอเรยนจบกตองมาจนเจอครอบครว

1.12 สวสดการทไมเพยงพอ เปนสาเหตใหญของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทตองแสวงหา เพอตนเองและครอบครว เชน สวสดการบานพกครจะมบางแตไมเพยงพอสาหรบโรงเรยนขนาดกลางและขนาดใหญ สวนโรงเรยนในเขตชนบทและโรงเรยนขนาดเลกนนไมมสวสดการใหถงแมวาจะมกมสวนนอย ทาใหตองกเพอมาใชจายในสวนสวสดการทขาดไป

2. ในสถานการณปจจบนควรมแนวทางอยางไรบางสาหรบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

จากการสงเคราะหคาตอบของผเชยวชาญ สามารถสรปเปนประเดนแนวทางสาหรบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไดดงน

2.1 จดตงกองทนสงเสรมและพฒนาคร เปนองคกรอสระ หรอองคการมหาชน ไมสงกดกระทรวงศกษาธการหรอใหมหนวยงาน องคกร หรอแหลงทนอนใดเขามาบรหารจดการหนสนขาราชการครและพฒนาครทงระบบ

2.2 ปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบแทนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แยกออกจากขาราชการพลเรอน (ก.พ.) โดยใหระดบลาง หรอครทแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนและคาตอบแทนกวางกวาระดบบน เนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะ

101

2.3 ปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ ซงยกยองวชาชพคร ทงน เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร

2.4 ผลการสารวจความตองการของครและมผลวจยตรงกนคอ ควรจดตงกองทน เพอบรหารจดการหนคร

2.5 ระยะสนรฐบาลควรจดตงกองทนทมขนาดใหญเพอแกไขปญหาเฉพาะหนาใหกบคร เหมอนกบการจดตงกองทนชวยเหลอเกษตรกรโดยกาหนดอตราดอกเบยทเหมาะสมสาหรบคร และบคลากรทางการศกษา

2.6 จดสารวจ คร ผบรหาร บคลากรทางการศกษา เพอเกบขอมลภาระการเปนหนทงระบบเพอใหทราบฐานขอมลการเปนหนทแทจรง

2.7 ควรแบงประเภทปญหาหนสนของครเปนระดบตางๆ ในแตละระดบควรใหควรชวยเหลอโดยแนวทางตางกน

2.8 ควรรวมหนหลายๆ แหลงของครใหอยในแหลงเดยว และปรบโครงสรางหน ขยายระยะเวลาการชาระ ลดอตราดอกเบย วงเงนผอนชาระใหอยในวงเงนทสามารถผอนชาระได และอาจใหรฐบาลชดเชยดอกเบย บางสวนเชนเดยวกบททางรฐบาลชวยเหลอเกษตรกร เพอใหขาราชการทเปนหนหมดหนโดยเรว

2.9 การเพมฐานเงนเดอนรายไดใหเหมาะสม และสอดคลองกบกบสภาพเศรษฐกจปจจบน และโรงเรยนควรมทนสารองการใชจาย เมอครตองพานกเรยนทากจกรรมตางๆ นอกสถานท

2.10 ควรจดตงมลนธ เพอใหการศกษากบคร ในการดาเนนการการประกอบอาชพครและการดารงชวตในขณะทตนเอง เปนหนสน หาทางออกโดยใหครไดรบการศกษาและปรบ ตวใหไดในสถานการณดงกลาวอาจใชชวตโดยยดหลก “เศรษฐกจพอเพยง” ในการดารงชวตทงทอยในระบบราชการและหวงระบบราชการ

2.11 สงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษามอาชพเสรมเพอเปนการชวยเหลอใหมรายไดเพมขน (สามารถดาเนนการโดยมกองทนชวยเหลอ)

2.12 จดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ รถยนตพาหนะใหทกโรงเรยนสาหรบไวบรการนกเรยนและขนสงวสดอปกรณ รวมถงจดสรรคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดน ทางไปราชการใหเพยงพอ

2.13 ครตองปรบตวเองดวยกระบวนการควบคมตนเองทงควบคมจากภายในตนเอง และภายนอกตนเอง การควบคมปจจยภายในกคอความจาเปนพนฐาน พนฐานเดมกอนมาเปนคร และพนฐานใหมเมอมครอบครวและอนๆ สวนการควบคมปจจยภายนอกตนเอง กคอ การไม

102

ประมาณตนเอง การออกมอยากได ความโลภ การใชชวตเกนฐานะ ความฟงเฟอ และการหลงสงคมและอนๆ

2.2 การวเคราะหความคดเหนของผทรงคณวฒทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2

การวเคราะหความคดเหนผของทรงคณวฒทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2 มการแสดงตาแหนงของคามธยฐาน (median) และคาพสยระหวาง ควอไทล (interquartile range) และคาตอบของผเชยวชาญแตละคนในแบบสอบถามเดลฟายรอบท 1 เพอยนยนคาตอบหรออาจเปลยนคาตอบในแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2 เพอความสะดวก และความเขาใจทตรงกนในการสอความหมาย ผวจยไดกาหนดความหมายของสญลกษณทใชในการนาเสนอผลวเคราะหขอมล ดงน Mdn แทน คามธยฐาน Q แทน คาพสยระหวางควอไทล จากการสงแบบสอบถามใหผเชยวชาญรอบท 2 พบวาผเชยวชาญทง 3 กลมรวม 17 คน ผลการวเคราะห ดงน

ตารางท 4 คามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการคร

และบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟาย รอบท 2

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน คา

มธยฐาน Mdn.

คาพสยระหวาง

ควอไทล (Q)

ความสอดคลองของผเชยวชาญ

1. ดานความตองการ 1.1 เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศยครและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะทางานอยไกลจงทาใหตองซอรถดวยการผอน

5 .50 สอดคลอง

103

ตารางท 4 คามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟาย รอบท 2 (ตอ)

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน คา

มธยฐาน Mdn.

คาพสยระหวาง

ควอไทล (Q)

ความสอดคลองของผเชยวชาญ

1.2 ความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร เปนสาเหตททาใหครตองแสวงหาเพอตนเองและครอบครว โดยเฉพาะอยางยงครในโรงเรยนเขตชนบท

5 1.00 สอดคลอง

1.3 เปนหนเพราะตองนาเงนไปลงทนเพอประกอบอาชพเสรม 5 1.00 สอดคลอง

1.4 เปนหนเพราะตองผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน โทรศพทมอถอ 5 1.00 สอดคลอง

1.5 เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ

4 1.00 สอดคลอง

1.6 เปนหนเพราะการศกษาของบตร 5 .50 สอดคลอง1.7 เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว 5 1.00 สอดคลอง1.8 เปนหนเพราะตองสงเสยเลยงดบดา มารดา 5 .50 สอดคลอง2. ดานคานยม2.1 คานยมทางวชาการ 2.1.1 ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและ คาเลาเรยน

5 1.00 สอดคลอง

2.1.2 ครและและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองก

5 1.00 สอดคลอง

104

ตารางท 4 คามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟาย รอบท 2 (ตอ)

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน คา

มธยฐาน Mdn.

คาพสยระหวาง

ควอไทล (Q)

ความสอดคลองของผเชยวชาญ

2.2 คานยมทางเศรษฐกจ 2.2.1 ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต ฟงเฟอ โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

5 1.00 สอดคลอง

2.2 คานยมทางเศรษฐกจ 2.2.2 เปนหนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน 5 1.00 สอดคลอง

2.3 คานยมทางสงคม 2.3.1 กเงนเพอลงทนทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆ

5 1.00 สอดคลอง

2.3.2 เปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง

5 .50 สอดคลอง

2.3.3 เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ

5 1.00 สอดคลอง

2.3.4 เปนหนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานพบปะสงสรรค งานสงคม

4 1.00 สอดคลอง

3. ดานพฤตกรรม 3.1 การกนอาหารนอกบานหรหรา 4 1.00 สอดคลอง

105

ตารางท 4 คามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟาย รอบท 2 (ตอ)

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน คา

มธยฐาน Mdn.

คาพสยระหวาง

ควอไทล (Q)

ความสอดคลองของผเชยวชาญ

3.2 การแตงกายดวยเสอผา และเครองประดบราคาแพง

4 .50 สอดคลอง

3.3 นาเงนไปใชจายเกยวอบายมข ไดแก การดมเหลา และการสบบหร

4 1.00 สอดคลอง

3.4 นาเงนไปใชจายเพอเทยวเตร 4 1.00 สอดคลอง

จากตารางท 4 เมอพจารณาคามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล ของมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟาย รอบท 2พบวา ผเชยวชาญมความคดเหนเกยวกบมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา โดยไดมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนทมคาความเหมาะสมมากทสด มคาความสอดคลองสงมาก (Mdn.=4.50-5.00, Q=0.00-1.00) ซงถอวาอยในระดบทยอมรบได ดงน

เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะคานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ (Mdn.=5, Q=0.5) เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศย ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอน (Mdn.=5, Q=1) เปนหนเพราะตองนาเงนไปลงทนเพอประกอบอาชพเสรม (Mdn.=5, Q=1) เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ (Mdn.=5, Q=1) เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว (Mdn.=5, Q=1) ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน (Mdn.=5, Q=1) ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน (Mdn.=5, Q=1) เปนหนเพราะการไมประมาณตนเอง ใชชวตเกนฐานะ (Mdn.=5, Q=1) เปนหนเพราะความโลภ ความฟงเฟอ ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง (Mdn.=5, Q=1) เปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง (Mdn.=5, Q=1) นอกจากน

106

ทกมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนมคาความเหมาะสมอยในระดบมาก และคาความสอดคลองสงทกแนวทาง (Mdn.=4, Q=0.5-1)

ดงนน จากการหาคาความเหมาะสมและคาความสอดคลองของมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ทาใหพบวา มลเหตทสาคญ คอ เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบ สนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศย ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอน เปนหนเพราะตองนาเงนไปลงทนเพอประกอบอาชพเสรม เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารง ชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน เปนหนเพราะการไมประมาณตนเอง ใชชวตเกนฐานะ เปนหนเพราะความโลภ ความฟงเฟอ ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง และเปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมมากทสดและคาความสอดคลองสง ทาใหเหนถงมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนมากทสด

107

ตารางท 5 คามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล ในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2

การแกไขปญหาหนสน คามธยฐาน

Mdn. คาพสย

ควอไทล (Q) ความสอดคลองของผเชยวชาญ

1.ดานรายได 1.1 ปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบแทนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แยกออกจากขาราชการพลเรอน (ก.พ.) โดยใหครแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนและคาตอบแทนกวางกวาระดบบนเนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอ มรถ มบาน มครอบครอบครว ซงตองใชจายมาก

5 1.00 สอดคลอง

1.2 ปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ เพอยกยองวชาชพคร เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร

5 1.00 สอดคลอง

1.3 ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน

5 .50 สอดคลอง

2.ดานหนสน 2.1 ควรดาเนนการจดตงกองทนทมขนาดใหญเปนองคกรอสระ หรอองคการมหาชน ไมสงกดกระทรวงศกษาธการเขามาบรหารจดการหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทงระบบ รวมถงมหนาทใหการสนบสนนและสงเสรมพฒนาครและบคลากรทางการศกษา เชน สนบสนนการมอาชพเสร

5 1.00 สอดคลอง

108

ตารางท 5 คามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล ในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2 (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน คามธยฐาน

Mdn. คาพสย

ควอไทล (Q) ความสอดคลองของผเชยวชาญ

2.2 หนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอ

5 .50 สอดคลอง

2.3 หนวยงานทเกยวของควรมการประชาสมพนธ การแกไขปญหาหนสนขาราชการคร และพฒนาครทงระบบ เปนระยะ ๆ

5 1.00 สอดคลอง

2.4 ควรแบงประเภทปญหาหนสนของครเปนระดบตางๆ ในและในแตละระดบควรใหการชวยเหลอดวยแนวทางทตางกนอยางเหมาะสม

5 1.00 สอดคลอง

2.5 สนบสนนและสงเสรมใหเกดการรวมหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหอยในแหลงเดยว และปรบโครงสรางหนใหครโดยขยายระยะเวลาการชาระ ลดอตราดอกเบย โดยอยในวงเงนทครมกาลงพอชาระได และใหรฐบาลชดเชยดอกเบย เชนเดยวกบททางรฐบาลชวยเหลอเกษตรกร

5 .50 สอดคลอง

109

ตารางท 5 คามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล ในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2 (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน คามธยฐาน

Mdn. คาพสย

ควอไทล (Q) ความสอดคลองของผเชยวชาญ

2. ดานหนสน 2.6 การออกระเบยบ สรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอจะไดทราบมลหนทแทจรง

5 .50 สอดคลอง

2.7 เสรมสรางกระบวนการตดตามประเมนผลการดาเนนงานแกไปไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาอยางตอเนองและเปนระบบ

5 1.00 สอดคลอง

3. ดานการพฒนาคณภาพชวต 3.1. การแกปญหาและพฒนาคร ควรประกาศเปนนโยบายปฏรปการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา ทงระบบ

5 1.00 สอดคลอง

3.2 การเลอนระดบ/ตาแหนง การมและเลอนวทยฐานะ ฯลฯ ตองปรบทกระบบเพอใหทดเทยมประชาคมอาเซยน และนานาอารยประเทศ

4 1.00 สอดคลอง

3.3 กรมสงเสรมเกษตรและสหกรณ ซงดแลสหกรณควรประชมรวมกบกระทรวงศกษาธการ เพอวางแนวทางรวมกนในการใหกแกคร และบคลากรทางการศกษา

5 .50 สอดคลอง

3.4 ควรจดตงมลนธ เพอใหการศกษากบครในการดาเนนการการประกอบอาชพครและการดารงชวตในขณะทตนเอง เปนหนสน เปนการหาทางออกโดยใหครไดรบการศกษาและปรบตวใหไดในสถานการณดงกลาว

5 1.00 สอดคลอง

110

ตารางท 5 คามธยฐานและคาพสยระหวางควอไทล ในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2 (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน คามธยฐาน

Mdn. คาพสย

ควอไทล (Q) ความสอดคลองของผเชยวชาญ

3. ดานการพฒนาคณภาพชวต 3.5 รณรงค และสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก "เศรษฐกจพอเพยง" ในการดารงชวตทงทอยในระบบราชการและนอกระบบราชการ

5 .50 สอดคลอง

3.6 สนบสนนใหโรงเรยนมทนสารองการใชจาย เพอใหครออกพานกเรยนทากจกรรมตางๆ เพอการศกษา

5 1.00 สอดคลอง

3.7 ครและบคลากรทางการศกษาตองพยายามกากบการใชจายของตนเองใหสมดลกบรายได ลดความฟมเฟอยลง กอนตดสนใจซอสงใดตองคานงถงความจาเปนหรอประโยชนทคมคา

5 1.00 สอดคลอง

3.8 ในระยะยาวควรเรงควบคมคณภาพของคร และสงเสรมใหบคคลทมคณภาพสงเขามาประกอบอาชพน พรอมเพมอตราคาตอบแทนใหจงใจ เพอการแขงขนในเชงคณภาพตอไป

5 1.00 สอดคลอง

จากตารางท 5 พบวา ผเชยวชาญมความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา โดยทาการแกไขปญหาหนสนทมคาความเหมาะสมมากทสด มคาความสอดคลองสงมาก (Mdn.=4.50-5.00, Q=0.00-1.00) ซงถอวาอยในระดบทยอมรบได ดงน

ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน (Mdn.=5, Q=0.5) หนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก

111

สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอ (Mdn.=5, Q=0.5) สนบสนนและสงเสรมใหเกดการรวมหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหอยในแหลงเดยว และปรบโครงสรางหนใหครโดยขยายระยะเวลาการชาระ ลดอตราดอกเบย โดยอยในวงเงนทครมกาลงพอชาระได และใหรฐบาลชดเชยดอกเบย เชนเดยวกบททางรฐบาลชวยเหลอเกษตรกร (Mdn.=5, Q=0.5) การออกระเบยบ สรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอจะไดทราบมลหนทแทจรง (Mdn.=5, Q=0.5) กรมสงเสรมเกษตรและสหกรณ ซงดแลสหกรณควรประชมรวมกบกระทรวงศกษาธการ เพอวางแนวทางรวมกนในการใหกแกคร และบคลากรทางการศกษา (Mdn.=5, Q=0.5) รณรงค และสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก "เศรษฐกจพอเพยง" ในการดารงชวตทงทอยในระบบราชการและนอกระบบราชการ (Mdn.=5, Q=0.5) นอกจากนทกขอของการแกไขปญหาหนสนมคาความเหมาะสมอยในระดบมากทสด และคาความสอดคลองสงทกขอของการแกปญหา (Mdn.=5, Q=1)

ดงนน จากการหาคาความเหมาะสมและคาความสอดคลองของการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ทาใหพบวา ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน หนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอ สนบสนนและสงเสรมใหเกดการรวมหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหอยในแหลงเดยว และปรบโครงสรางหนใหครโดยขยายระยะเวลาการชาระ ลดอตราดอกเบย โดยอยในวงเงนทครมกาลงพอชาระได และใหรฐบาลชดเชยดอกเบย เชนเดยวกบททางรฐบาลชวยเหลอเกษตรกร การออกระเบยบ สรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอจะไดทราบมลหนทแทจรง กรมสงเสรมเกษตรและสหกรณ ซงดแลสหกรณควรประชมรวมกบกระทรวงศกษาธการ เพอวางแนวทางรวมกนในการใหกแกคร และบคลากรทางการศกษา และรณรงค และสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก "เศรษฐกจพอเพยง" ในการดารงชวตทงทอยในระบบราชการและนอกระบบราชการ ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมมากทสดและคาความสอดคลองสงมาก ทาใหเหนถงความตองการใหการแกไขปญหาหนสนมากทสด

จากการวเคราะหเอกสารและการวเคราะหแบบสอบถามเดลฟายถามความคดเหนของผเชยวชาญซงมความสอดคลองกน ดงน

112

1. มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เพอใหการกาหนดแนวทางในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษาเปนไปอยางมประสทธภาพ สงจาเปนคอจะตองทราบมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ซงมรายละเอยดทสาคญดงน

1.1 ดานความตองการ 1.1.1 เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศย ครและบคลากรทางการศกษา

เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอน 1.1.2 ความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร เปนสาเหตททา

ใหครตองแสวงหาเพอตนเองและครอบครว โดยเฉพาะอยางยงครในโรงเรยนเขตชนบท 1.1.3 เปนหนเพราะตองผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน

โทรศพทมอถอ 1.1.4 เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คา

โทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ 1.1.5 เปนหนเพราะการศกษาของบตร 1.1.6 เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว 1.1.7 เปนหนเพราะตองสงเสยเลยงดบดา มารดา

1.2 ดานคานยม 1.2.1 คานยมทางวชาการ

1.2.1.1 ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน

1.2.1.2 ครและและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองก

1.2.2 คานยมทางเศรษฐกจ 1.2.2.1 ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการ

แขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต ฟงเฟอ เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

1.2.2.2 เปนหนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน 1.2.3 คานยมทางสงคม

113

1.2.3.1 กเงนเพอลงทนทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆ

1.2.3.2 เปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง 1.2.3.3 เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน

เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ

1.2.3.4 เปนหนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานสงคมสงสรรค 1.2.3 ดานพฤตกรรม

1.2.3.1 การกนอาหารนอกบานหรหรา 1.2.3.2 การแตงกายดวยเสอผา และเครองประดบราคาแพง 1.2.3.3 นาเงนไปใชจายเกยวอบายมขไดแก การดมเหลา และสบบหร 1.2.3.4 นาเงนไปใชจายเพอเทยวเตร

จากการวเคราะหแบบสอบถามปลายเปดของการเดลฟายทง 2 รอบขางตนแนวทางของแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจากการแสดงความคดเหนของผเชยวชาญ 17 คน สรปไดดงน

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 1) ดานความตองการ 2) ดานคานยม ไดแก 2.1) คานยมทางวชาการ 2.2) คานยมทางเศรษฐกจ และ 2.3) คานยมทางสงคม 3) ดานพฤตกรรม และมขอเสนอแนะแนวทางแกไขปญหาหนสน ดงตารางท 6

ตารางท 6 ขอเสนอแนะของแนวทางแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ประเดนการแกปญหา

ขอเสนอแนะของแนวทางแกปญหาหนสน

1.ดานรายได 1.1 ปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบแทนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แยกออกจากขาราชการพลเรอน (ก.พ.) โดยใหครแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนและคาตอบแทนกวางกวาระดบบนเนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอมรถ มบาน มครอบครอบครว ซงตองใชจายมา 1.2 รบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ เพอยกยองวชาชพคร เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร 1.3 ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน

114

ตารางท 6 ขอเสนอแนะของแนวทางแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ตอ)

ประเดนการแกปญหา

ขอเสนอแนะของแนวทางแกปญหาหนสน

2.ดานหนสน 2.1 ประกาศเปนนโยบายเรงดวนตงคณะกรรมการตรวจสอบขอมลจากกลมครทมปญหาจรง มใชจากกองทนพฒนาชวตคร สานกงานคณะกรรมการสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา (สกสค.) กระทรวงศกษาธการ หรอหนวยงานอนใด โดยเฉพาะแลวดาเนนการ ดงน 2.1.1 วเคราะหสาเหต แนวทางแกไขตามความจาเปนเรงดวนทกวธ ในการแกหนสนขนวกฤตททงเจาหนและลกหนยอมรบได 2.1.2 ตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการกองทนพฒนาชวตคร ระยะท 2 ทงระบบ ตงแตเงนทแตละคนสงยงคงอยครบตามหลกเกณฑหรอไม แหลงเงนทนทจะปลอยใหกมอยจรงหรอไมขณะนตดอยทขนตอนใด อยกบธนาคารใด ทาไมธนาคารแหงประเทศไทยยงไมอนมต หรอตดขดอยในขนตอนใด 2.1.3 เรงรด สงการใหผเกยวของพจารณาอนมตเงนเพอแกไขปญหาหนสนของครโดยเรว 2.1.4 หากตรวจ แหลงเงนทนทจะปลอยใหกไมมอยจรง ใหเรงรดผเกยวของเรงดาเนนการคนใหกบคร โดยดวนทสด และลงโทษบคคล กลมบคคลดงกลาว ขอหาหลอกลวง ฉอฉล ใหครเปนหนขนวกฤต ตามควรแกกรณ ไมใหเปนเยยงอยาง ไมใหเกดกรณผดวนย คณธรรมและจรรยาบรรณวชาชพ หรอจาเปนตองยบหนวยงานดงกลาวในทสดดวย กแลวแตกรณ 2.1.5 หากตรวจสอบผลเปน ขอความกรณาจดตงกองทนสงเสรมและพฒนาคร เปนองคกรอสระ หรอองคการมหาชน ไมสงกดกระทรวงศกษาธการหรอใหมหนวยงาน องคกร หรอแหลงทนอนใดเขามาบรหารจดการหนสนขาราชการครและพฒนาครทงระบบโดยดวนตอไป 2.1.6 ประกาศการแกไขปญหาหนสนทงระบบ เปนระยะ ๆ

115

ตารางท 6 ขอเสนอแนะของแนวทางแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ตอ)

ประเดนการแกปญหา

ขอเสนอแนะของแนวทางแกปญหาหนสน

3. ดานการพฒนาคณภาพชวต

การแกปญหาและพฒนาครทงระบบประกาศเปนนโยบายปฏรปการพฒนาครทงระบบการพฒนาครทงระบบ ดงน 3.1 วชาชพครเปนวชาชพชนสง ตองคดกรองโดยรอบคอบคดคนด คนเกง ทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร ตงแตการเขาเรยน การเขาสตาแหนง การพฒนาตนเอง (การอยในตาแหนง) การเลอนระดบ/ตาแหนง การมและเลอนวทยฐานะ ฯลฯ ตองปรบทกระบบเพอใหทดเทยมประชาคมอาเซยน และนานาอารยประเทศ 3.2 การไดรบเครองราชอสรยาภรณ หรอเครองหมายเชดชเกยรตอนใด ตองเปนธรรมทงระบบ 3.3 ปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบแทนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แยกออกจากขาราชการพลเรอน (ก.พ.) โดยใหระดบลาง หรอครทแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนและคาตอบแทนกวางกวาระดบบน เนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอ มรถ มบาน มครอบครว ซงตองใชจายมาก (ครจะไดไมเปนหนตอเนองตงแต ชวงแรกของการเขาราชการ เหมอนรนกอน ๆ) หรอปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ ซงยกยองวชาชพคร ทงน เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร ในอนาคตตอไป

116

ตอนท 3 วเคราะหผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

3.1 การวเคราะหขอมลสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม การวเคราะหขอมลสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวย เพศ และ

วฒการศกษา โดยใชคาความถ (frequency) และคารอยละ (percentage) การวจยครงนผวจยใหแบบสอบถามทมขอคาถามจานวน 38 ขอกบขาราชการคร

และบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนซงเปนผทมภาวะหนสนและรองขอใหรฐชวยแกไขปญหาหนสน ทเปนกลมตวอยางจานวน 400 คน ๆ ละ 1 ฉบบ รวมทงสนจานวน 400 ฉบบ ไดแบบสอบถามกลบคนมา 388 ฉบบ คดเปนรอยละ 97.00 เปนแบบสอบ ถามทมความสมบรณจานวน 385 ฉบบ คดเปนรอยละ 96.25 ผวจยนาแบบสอบถามทมความสมบรณมาวเคราะหขอมล ดงน

ขอมลสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถามซงเปนขาราชการครและบคลากรทาง การศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนซงเปนผทมภาวะหนสนและรองขอใหรฐชวยแกไขปญหาหนสน รวมทงสน 385 คน เมอแยกพจารณาตามเพศ และวฒการศกษา โดยการแจกแจงคาความถ (frequency) และหาคารอยละ (percentage) รายละเอยดดงตารางท 7 ตารางท 7 แสดงสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม

สถานภาพ จานวน รอยละ 1. เพศ 1.1 ชาย 1.2 หญง

170 215

44.16 55.84

รวม 385 100 2. ระดบการศกษาสงสด 2.1 ปรญญาตร 2.2 ปรญญาโท

291 94

75.54 24.46

รวม 385 100

117

จากตารางท 7 แสดงสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผตอบแบบ สอบถามเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย โดยเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 55.84 และเปนเพศชาย คดเปนรอยละ 44.16 ดานวฒการศกษา พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมวฒการศกษาระดบปรญ ญาตรคดเปนรอยละ 75.54 รองลงมามการศกษาระดบสงกวาปรญญาตร คดเปนรอยละ 24.46

3.2 การวเคราะหระดบความคดเหนเกยวกบตวแปรมลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

โดยผวจยไดวเคราะหจาก คามชฌมเลขคณต ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) โดยนาคามชฌมเลขคณต ทไดมาเทยบกบเกณฑตามแนวคดของเบสท (Best) รายละเอยดดงตารางตอไปน

ตารางท 8 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปรเกยวกบ

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาโดยภาพรวม (n = 385)

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน คามชฌมเลขคณต

(X )

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D)

ระดบ

ดานความตองการ 4.56 .13 มากทสดดานคานยม 4.45 .18 มาก

1. คานยมทางวชาการ 4.68 .27 มากทสด2. คานยมทางเศรษฐกจ 4.33 .22 มาก3. คานยมทางสงคม 4.33 .44 มาก

ดานพฤตกรรม 3.46 .50 ปานกลางรวม 4.15 .18 มาก

จากตาราง 8 พบวา โดยภาพรวมความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา มคามชฌมเลขคณต (X ) เทากบ 4.15 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) เทากบ 0.18 อยในระดบมาก โดยมคามชฌมเลขคณต อยระหวาง 3.46 –4.68 แสดงวาผใหขอมลใหขอเทจจรงเกยวกบตวแปรโดยเฉลยตงแตระดบมากถงมากทสด เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนมากทสด คอ ดานความตองการ โดยมคามชฌม

118

เลขคณต ( X ) เทากบ 4.56 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) เทากบ .13 รองลงมา คอ ดานคานยม มคามชฌมเลขคณต ( X ) เทากบ 4.45 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) เทากบ .18 และดานพฤตกรรม มคามชฌมเลขคณต ( X ) เทากบ 3.46 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) เทากบ .50 ตามลาดบ ในสวนดานคานยม พบวา คานยมทางวชาการเปนมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนมากทสด โดยมคามชฌมเลขคณต ( X ) เทากบ 4.68 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D) เทากบ .27 รองลงมา คอ คานยมทางเศรษฐกจ มคามชฌมเลขคณต ( X ) เทากบ 4.33 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) เทากบ .22 และคานยมทางสงคม มคามชฌมเลขคณต ( X ) เทากบ 4.33 และสวนเบยงเบนมาตร ฐาน (S.D) เทากบ .44 และดานพฤตกรรม มคามชฌมเลขคณต ( X ) เทากบ 3.15 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) เทากบ .15 ตารางท 9 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปรเกยวกบ

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกเปนรายดาน (n = 385)

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน คามชฌมเลขคณต

(X ).

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D) ระดบ

ดานความตองการ 4.56 .13 มากทสด1. เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศย ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอน

4.87 .34 มากทสด

2. ความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร เปนสาเหตททาใหครตองแสวงหาเพอตนเองและครอบครว โดยเฉพาะอยางยงครในโรงเรยนเขตชนบท

4.40 .49 มาก

3. เปนหนเพราะตองนาเงนไปลงทนเพอประกอบอาชพเสรม

4.57 .56 มากทสด

4. เปนหนเพราะตองผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน โทรศพทมอถอ

4.38 .53 มาก

119

ตารางท 9 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปรเกยวกบมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกเปนรายดาน (n = 385) (ตอ)

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน คามชฌมเลขคณต {X ).

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D)

ระดบ

5. เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ

4.83 .38 มากทสด

6. เปนหนเพราะการศกษาของบตร 4.19 .42 มาก7. เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว 4.78 .44 มากทสด8. เปนหนเพราะตองสงเสยเลยงดบดา มารดา 4.43 .50 มากดานคานยม 4.45 .18 มาก1. คานยมทางวชาการ 4.68 .27 มากทสด1.1 ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน

4.91 .32 มากทสด

1.2 ครและและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองก

4.45 .50 มาก

2. คานยมทางเศรษฐกจ 4.33 .22 มาก2.1 ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต ฟงเฟอ เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

4.60 .22 มากทสด

2.2 เปนหนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน

4.06 .41 มาก

120

ตารางท 9 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปรเกยวกบมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกเปนรายดาน (n = 385) (ตอ)

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน คามชฌมเลขคณต {X ).

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D) ระดบ

2.3 เปนหนเพราะการไมประมาณตนเอง ใชเงนเกนฐานะ

4.21 .47 มาก

2.4 ครและบคลากรทางการศกษาขาดวนย ไมประพฤตปฏบตตนตามแนวทางหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอยางจรงจง กอใหเกดปญหาหนสน

4.39 .50 มาก

3. คานยมทางสงคม 4.33 .44 มาก3.1 กเงนเพอลงทนทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆ

4.26 .49 มาก

3.2 เปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง 4.41 .80 มาก3.3 เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ

4.65 .52 มาก

3.4 เปนหนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานพบปะสงสรรค งานสงคม

3.08 .59 มากทสด

ดานพฤตกรรม 3.46 .50 มาก1. การกนอาหารนอกบานหรหรา 3.93 .82 มาก2. การแตงกายดวยเสอผาราคาแพงและเครองประดบราคาแพง

3.26 .53 ปานกลาง

3. นาเงนไปใชจายเพอการดมเหลา 3.38 .54 ปานกลาง4. นาเงนไปใชจายเพอการสบบหร 3.31 .51 ปานกลาง5. นาเงนไปใชจายเพอเทยวเตร 3.26 .53 ปานกลาง

รวม 4.15 .18 มาก

121

จากตารางท 9 ผลการวเคราะหมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกได ดงน

ดานความตองการ เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนมากทสด คอ เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศย ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอน (X = 4.87) รองลงมา คอ เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ (X = 4.83) เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว (X = 4.78) และมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนนอยทสด คอ เปนหนเพราะการศกษาของบตร (X = 4.19)

ดานคานยมทางวชาการ เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนมากทสด คอ ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน (X = 4.91) รองลงมา คอ ครและและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองก (X = 4.45)

ดานคานยมทางเศรษฐกจ เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนมากทสด คอ ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต ฟงเฟอ เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง (X = 4.60) รองลงมา คอ เปนหนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน (X = 4.06)

ดานคานยมทางสงคม เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนมากทสด คอ เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะคานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ (X = 4.65) รองลงมา คอ เปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง ( X = 4.41) และมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนนอยทสด คอ เปนหนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานสงคมสงสรรค (X = 3.98)

ดานพฤตกรรม เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนมากทสด คอ การกนอาหารนอกบานหรหรา (X = 3.93) รองลงมา คอ นาเงนไปใชจายเกยวอบายมข ไดแก การดมเหลา และการสบบหร (X = 3.38) และมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนนอยทสด คอ การแตงกายดวยเสอผาราคาแพงและเครองประดบราคาแพง และนาเงนไปใชจายเพอเทยวเตร (X = 3.26)

122

3.3 การวเคราะหระดบความเหนของผตอบแบบสอบถามเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดงตารางท 10 - 11

ตารางท 10 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปรเกยวกบ

การแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาโดยรวม และจาแนกเปนรายดาน (n = 385)

การแกไขปญหาหนสน คามชฌมเลขคณต

(X )).

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D) ระดบ

ดานรายได 4.73 .22 มากทสดดานหนสน 4.63 .19 มากทสดดานการพฒนาคณภาพชวต 4.69 .20 มากทสด

รวม 4.68 .17 มากทสด

จากตาราง 10 พบวา ความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาโดยรวม อยในระดบมากทสด (X = 4.68) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความคดเหนตอแนวทางในการแกไขปญหาหนสนมากทสดในดานรายได (X = 4.73) รองลงมา คอ ดานการพฒนาคณภาพชวต (X = 4.69) และดานหนสน (X = 4.63) ตามลาดบ

123

ตารางท 11 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปรการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกเปนรายขอ (n = 385)

การแกไขปญหาหนสน คามชฌมเลขคณต

(X ).

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D)

ระดบ

ดานรายได 4.73 .22 มากทสด1. ปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบแทนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แยกออกจากขาราชการพลเรอน (ก.พ.) โดยใหครแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนและคาตอบแทนกวางกวาระดบบนเนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอ มรถ มบาน มครอบครว ซงตองใชจายมาก

4.99 .10 มากทสด

2. ปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ เพอยกยองวชาชพคร เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร

4.44 .50 มาก

3. ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน

4.76 .43 มากทสด

ดานหนสน 4.63 .19 มากทสด1. ควรดาเนนการจดตงกองทนทมขนาดใหญเปนองคกรอสระ หรอองคการมหาชน ไมสงกดกระทรวงศกษาธการเขามาบรหารจดการหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทงระบบ รวมถงมหนาทใหการสนบสนนและสงเสรมพฒนาครและบคลากรทางการศกษา เชน สนบสนนการมอาชพเสร

4.55 .31 มากทสด

124

ตารางท 11 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปรการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกเปนรายขอ (n = 385) (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน คามชฌมเลขคณต

(X ).

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D) ระดบ

ดานหนสน 2. หนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอ

4.76 .26 มากทสด

3. หนวยงานทเกยวของควรมการประชาสมพนธการแกไขปญหาหนสนขาราชการคร และพฒนาครทงระบบ เปนระยะ ๆ

4.74 .44 มากทสด

4. ควรแบงประเภทปญหาหนสนของครเปนระดบตางๆ ในและในแตละระดบควรใหการชวยเหลอดวยแนวทางทตางกนอยางเหมาะสม

4.48 .50 มาก

5. สนบสนนและสงเสรมใหเกดการรวมหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหอยในแหลงเดยว และปรบโครงสรางหนใหครโดยขยายระยะเวลาการชาระ ลดอตราดอกเบย โดยอยในวงเงนทครมกาลงพอชาระได และใหรฐบาลชดเชยดอกเบย เชนเดยวกบททางรฐบาลชวยเหลอเกษตรกร

4.62 .26 มากทสด

125

ตารางท 11 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปรการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกเปนรายขอ (n = 385) (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน คามชฌมเลขคณต

(X ).

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D)

ระดบ

6. การออกระเบยบ สรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอจะไดทราบมลหนทแทจรง

4.82 .41 มากทสด

7. เสรมสรางกระบวนการตดตามประเมนผลการดาเนนงานแกไปไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาอยางตอเนองและเปนระบบ

4.44 .50 มาก

ดานการพฒนาคณภาพชวต 4.69 .20 มากทสด1. การแกปญหาและพฒนาคร ควรประกาศเปนนโยบายปฏรปการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา ทงระบบ

4.78 .42 มากทสด

2. การเลอนระดบ/ตาแหนง การมและเลอนวทยฐานะ ฯลฯ ตองปรบทกระบบเพอใหทดเทยมประชาคมอาเซยน และนานาอารยประเทศ

4.38 .49 มาก

3. กรมสงเสรมเกษตรและสหกรณ ซงดแลสหกรณควรประชมรวมกบกระทรวงศกษาธการ เพอวางแนวทางรวมกนในการใหกแกคร และบคลากรทางการศกษา

4.71 .53 มากทสด

4. ควรจดตงมลนธ เพอใหการศกษากบคร ในการดาเนนการการประกอบอาชพครและการดารงชวตในขณะทตนเอง เปนหนสน เปนการหาทางออกโดยใหครไดรบการศกษาและปรบตวใหไดในสถานการณดงกลาว

4.38 .55 มาก

126

ตารางท 11 แสดงคามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของแตละตวแปรการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกเปนรายขอ (n = 385) (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน คามชฌมเลขคณต

(X ).

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D)

ระดบ

5. รณรงค และสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก "เศรษฐกจพอเพยง" ในการดารงชวตทงทอยในระบบราชการและนอกระบบราชการ

4.81 .39 มากทสด

6. สนบสนนใหโรงเรยนมทนสารองการใชจายเพอใหครออกพานกเรยนทากจกรรมตางๆ เพอการศกษา

4.83 .38 มากทสด

7. ครและบคลากรทางการศกษาตองพยายามกากบการใชจายของตนเองใหสมดลกบรายได ลดความฟมเฟอยลง กอนตดสนใจซอสงใดตองคานงถงความจาเปนหรอประโยชนทคมคา

4.94 .25 มากทสด

8. ในระยะยาวควรเรงควบคมคณภาพของคร และสงเสรมใหบคคลทมคณภาพสงเขามาประกอบอาชพน พรอมเพมอตราคาตอบแทนใหจงใจ เพอการแขงขนในเชงคณภาพตอไป

4.70 .46 มากทสด

รวม 4.68 .17 มากทสด

จากตาราง 11 ดานรายได เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนมากทสด คอ ปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบแทนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แยกออกจากขาราชการพลเรอน (ก.พ.) โดยใหครแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนและคาตอบแทนกวางกวาระดบบนเนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอ มรถ มบาน มครอบครว ซงตองใชจายมาก (X = 4.99) รองลงมา คอ ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน (X = 4.76) และมความ

127

คดเหนตอแนวทางในการแกไขปญหาหนสนนอยทสด คอ ปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ เพอยกยองวชาชพครเพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร (X = 4.44)

ดานหนสน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนมากทสด คอ การออกระเบยบ สรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอจะไดทราบมลหนทแทจรง ( X = 4.82) รองลงมา คอ หนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบ ประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอ (X = 4.76) และมความคดเหนตอแนวทางในการแกไขปญหาหนสนนอยทสด คอ เสรมสรางกระบวนการตดตามประเมนผลการดาเนนงานแกไปไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาอยางตอเนองและเปนระบบ (X = 4.44)

สวนดานการพฒนาคณภาพชวต เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนมากทสด คอ ครและบคลากรทางการศกษาตองพยายามกากบการใชจายของตนเองใหสมดลกบรายได ลดความฟมเฟอยลง กอนตดสนใจซอสงใดตองคานงถงความจาเปนหรอประโยชนทคมคา (X = 4.94) รองลงมา คอ สนบสนนใหโรงเรยนมทนสารองการใชจาย เพอใหครออกพานกเรยนทากจกรรมตางๆ เพอการศกษา (X = 4.83) และมความคดเหนตอแนวทางในการแกไขปญหาหนสนนอยทสด คอ การเลอนระดบ/ตาแหนง การมและเลอนวทยฐานะ ตองปรบทกระบบเพอใหทดเทยมประชาคมอาเซยน และนานาอารยประเทศ และควรจดตงมลนธ เพอใหการศกษากบคร ในการดาเนนการการประกอบอาชพครและการดารงชวตในขณะทตนเอง เปนหนสน เปนการหาทางออกโดยใหครไดรบการศกษาและปรบตวใหไดในสถานการณดงกลาว (X = 4.38 เทากน)

128

เปรยบเทยบความคดเหนทมตอมลเหตทกอใหเกดภาวะปญหาหนสน ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมเพศตางกน ดงตารางท 12 – 15 ตารางท 12 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและ

บคลากรทางการศกษา เปนรายดาน จาแนกตามเพศ

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน เพศ

t df Sig. ชาย(n=170) หญง (n=215)

X S.D X S.D1. ดานความตองการ 4.53 .11 4.57 .14 -3.120* 369.893 .0022. ดานคานยม 4.45 .14 4.44 .21 .823 362.618 .4113. ดานพฤตกรรม 3.49 .51 3.43 .49 1.156 370 .249

* Sig. < 0.05

จากตารางท 12 ผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา จาแนกตามเพศ ดวยวธการวเคราะห Independent t-test โดยภาพรวมรายดาน พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานความตองการอยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานความคานยม และดานพฤตกรรมไมแตกตางกน

129

ตารางท 13 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานความตองการเปนรายขอ จาแนกตามเพศ

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ดานความตองการ

เพศt df Sig. ชาย(n=170) หญง (n=215)

X S.D X S.D1. เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศยครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอน

4.98 .15 4.78 .41 6.179* 276.223 .000

2. ความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร เปนสาเหตททาใหครตองแสวงหาเพอตนเองและครอบครว โดยเฉพาะอยางยง ครในโรงเรยนเขตชนบท

4.22 .42 4.55 .50 -6.930* 368.901 .000

3. เปนหนเพราะตองนาเงนไปลงทนเพอประกอบอาชพเสรม

4.73 .50 4.44 .57 5.315* 366.257 .000

4. เปนหนเพราะตองผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน โทรศพทมอถอ

4.27 .44 4.48 .57 -3.938* 369.917 .000

5. เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท เครองอปโภคบรโภค

4.95 .22 4.73 .45 6.382* 312.923 .000

6. เปนหนเพราะการศกษาของบตร 4.05 .22 4.30 .50 -6.477* 295.938 .0007. เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว

4.80 .46 4.76 .43 .883 370 .378

8. เปนหนเพราะตองสงเสยเลยงดบดามารดา

4.27 .44 4.55 .50 -5.811* 364.394 .000

* Sig. < 0.05

130

จากตารางท 13 ผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดานความตองการจาแนกตามเพศ พบวาขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานความตองการอยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศย ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอนอยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร เปนสาเหตททาใหครตองแสวงหาเพอตนเองและครอบครว โดยเฉพาะอยางยงครในโรงเรยนเขตชนบทอยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองนาเงนไปลงทนเพอประกอบอาชพเสรม อยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

4. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน โทรศพทมอ ถออยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

5. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ อยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

6. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะการศกษาของบตร อยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

7. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยวไมแตกตางกน

131

8. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองสงเสยเลยงดบดา มารดา อยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 14 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานคานยม จาแนกตามเพศ

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ดานคานยม

เพศt df Sig. ชาย(n=170) หญง (n=215)

X S.D X S.D1. คานยมทางวชาการ 4.64 .27 4.71 .27 -2.529* 370 .0121.1 ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน

4.49 .35 4.93 .26 .694 370 .488

1.2 ครและและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองก

4.35 .48 4.58 .25 -3.242* 356.364 .001

2. คานยมทางเศรษฐกจ 4.33 .19 4.33 .24 -.020 370 .9842.1 ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต ฟงเฟอ เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

4.64 .18 4.58 .25 2.718* 367.237 .007

132

ตารางท 14 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานคานยม จาแนกตามเพศ (ตอ)

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ดานคานยม

เพศ

t df Sig. ชาย

(n=170) หญง (n=215)

X S.D X S.D2.2 เปนหนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน

4.03 .42 4.09 .40 -1.422 370 .156

3. คานยมทางสงคม 4.39 .38 4.27 .48 2.617* 369.997 .0093.1 เงนเพอลงทนทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆ

4.26 .44 4.27 .52 -.263 368.768 .793

3.2 เปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง

4.55 .70 4.29 .85 3.163* 369.301 .002

3.3 เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ

4.77 .47 4.56 .54 4.133* 364.966 .000

3.4 เปนหนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานสงคมสงสรรค

3.98 .48 3.98 .67 .097 366.278 .923

* Sig. < 0.05

จากตารางท 14 ผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดานคานยมจาแนกตามเพศ พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายดาน พบวา

133

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะคานยมทางวชาการ อยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา

1.1 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญงมความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยนไมแตกตางกน

1.2 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองกอยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะคานยมทางเศรษฐกจไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา

2.1 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต ฟงเฟอ เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง อยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2.2 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทนไมแตกตางกน

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะคานยมทางสงคม อยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา

3.1 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะกเงนเพอลงทนทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆไมแตกตางกน

3.2 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนงอยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

134

3.3 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ อยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

3.4 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานสงคมสงสรรคไมแตกตางกน ตารางท 15 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและ

บคลากรทางการศกษาดานพฤตกรรม จาแนกตามเพศ

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ดานพฤตกรรม

เพศt df Sig. ชาย(n=170) หญง (n=215)

X S.D X S.D1. การกนอาหารนอกบานหรหรา 3.91 .85 3.94 .80 -.322 370 .7472. การแตงกายดวยเสอผาราคาแพงและเครองประดบราคาแพง

3.32 .56 3.21 .50 1.880 330.739 .061

3. นาเงนไปใชจายเกยวอบายมขไดแก การดมเหลา และการสบบหร

3.44 .59 3.34 .50 1.780 320.266 .076

4. นาเงนไปใชจายเพอเทยวเตร 3.29 .51 3.23 .55 1.114 370 .266* Sig. < 0.05

จากตารางท 15 ผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา จาแนกตามเพศ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานพฤตกรรมไมแตกตางกนและเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะการกนอาหารนอกบานหรหราไมแตกตางกน

135

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะการแตงกายดวยเสอผาราคาแพงและเครองประดบราคาแพงไมแตกตางกน

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะนาเงนไปใชจายเกยวอบายมข ไดแก การดมเหลา และการสบบหรไมแตกตางกน

4. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะนาเงนไปใชจายเพอเทยวเตรไมแตกตางกน

เปรยบเทยบความคดเหนทมตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมเพศตางกน ดงตารางท 16 – 19

ตารางท 16 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเปนรายดานโดยภาพรวม จาแนกตามเพศ

การแกไขปญหาหนสน เพศ

t df Sig. ชาย(n=170) หญง (n=215)

X S.D X S.D1. ดานรายได 4.72 .21 4.74 .22 -.780 370 .4362. ดานหนสน 4.61 .16 4.64 .22 -1.513 365.940 .1313. ดานการพฒนาคณภาพชวต 4.68 .18 4.70 .21 -0.777 368.964 .438

โดยภาพรวม 4.67 .15 4.69 .18 -1.214 369.749 .226* Sig. < 0.05

จากตารางท 16 ผลการทดสอบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา จาแนกตามเพศ ดวยวธการวเคราะห Independent t-test พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายดาน พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในดานรายไดไมแตกตางกน มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในดานหนสนไมแตกตางกน มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในดานการพฒนาคณภาพชวตไมแตกตางกน

136

ตารางท 17 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานรายได เปนรายขอ จาแนกตามเพศ

การแกไขปญหาหนสน ดานรายได

เพศt df Sig. ชาย(n=170) หญง (n=215)

X S.D X S.D1. ปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบแทนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาแยกออกจากขาราชการพลเรอนโดยใหครแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนกวางกวาระดบบนเนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอ มรถ มบาน มครอบครว ซงตองใชจายมาก

4.98 .15 5.00 .00 -2.019* 163 .045

2. ปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ เพอยกยองวชาชพคร เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร

4.49 .50 4.41 .49 1.523 347.233 0.129

3. ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน

4.70 .46 4.80 .40 -2.372* 323.090 0.018

* Sig. < 0.05

จากตารางท 17 ผลการทดสอบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานรายได จาแนกตามเพศ พบวา ข า ร าชการคร และ

137

บคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในดานรายไดไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอแนวทางในการแกไขปญหาหนสนในเรองการปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบแทนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แยกออกจากขาราชการพลเรอน (ก.พ.) โดยใหครแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนและคาตอบแทนกวางกวาระดบบนเนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอ มรถ มบาน มครอบครว ซงตองใชจายมากอยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอแนวทางในการแกไขปญหาหนสนในเรองการปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ เพอยกยองวชาชพคร เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพครไมแตกตางกน

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบนอยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 18 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษาดานหนสน จาแนกตามเพศ

การแกไขปญหาหนสน ดานหนสน

เพศt df Sig. ชาย(n=170) หญง (n=215)

X S.D X S.D1. ควรดาเนนการจดตงกองทนทมขนาดใหญเปนองคกรอสระ หรอองคการมหาชน ไมสงกดกระทรวงศกษาธการเขามาบรหารจดการหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทงระบบ รวมถงมหนาทใหการสนบสนนและ

4.49 .26 4.60 .33 -3.571* 369.936 .000

138

ตารางท 18 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานหนสน จาแนกตามเพศ (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน ดานหนสน

เพศ

t df Sig. ชาย

(n=170) หญง

(n=215)

X S.D X S.Dสงเสรมพฒนาครและบคลากรทางการศกษา เชน สนบสนนการมอาชพเสรมเพอเปนการชวยเหลอครใหมรายไดเพมขน เปนตน

2. หนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดย เฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพา หนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจด สรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอ

4.82 .24 4.72 .27 3.747* 363.604 .000

3. หนวยงานทเกยวของควรมการประชาสมพนธ การแกไขปญหาหน สนขาราชการคร และพฒนาครทงระบบเปนระยะ ๆ

4.78 .42 4.70 .46 1.730 362.941 .084

4. ปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารย ประเทศ เพอยกยองวชาชพคร เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร

4.49 .50 4.41 .49 1.523 347.233 .129

139

ตารางท 18 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานหนสน จาแนกตามเพศ (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน ดานหนสน

เพศ

t df Sig. ชาย

(n=170) หญง

(n=215)

X S.D X S.D5. ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน

4.70 .46 4.80 .40 -2.372* 323.090 .018

6. ควรแบงประเภทปญหาหนสนของครเปนระดบตางๆ ในและในแตละระดบควรใหการชวยเหลอดวยแนวทางทตางกนอยางเหมาะสม

4.37 .48 4.56 .50 -3.721* 353.855 .000

7. สนบสนนและสงเสรมใหเกดการรวมหน ใหอยในแหลงเดยว และปรบโครงสรางหนใหครโดยขยายระยะเวลาการชาระ และลดอตราดอกเบย

4.63 .22 4.61 .29 1.064 369.546 .288

8. การออกระเบยบ สรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอทราบมลหนทแทจรง

4.87 .34 4.78 .46 2.256* 367.812 .025

9. เสรมสรางกระบวนการตดตามประเมนผลการดาเนนงานแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาอยางเปนระบบ

4.33 .47 4.53 .50 -4.042* 358.402 .000

* Sig. < 0.05

140

จากตารางท 18 ผลการทดสอบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานหนสน จาแนกตามเพศ พบวา ข า ร าชการคร และบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในดานหนสนไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองควรดาเนนการจดตงกองทนทมขนาดใหญเปนองคกรอสระ หรอองคการมหาชน ไมสงกดกระทรวงศกษาธการเขามาบรหารจดการหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทงระบบ รวมถงมหนาทใหการสนบสนนและสงเสรมพฒนาครและบคลากรทางการศกษา เชน สนบสนนการมอาชพเสรมเพอเปนการชวยเหลอครใหมรายไดเพมขน เปนตน อยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองหนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอ อยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองหนวยงานทเกยวของควรมการประชาสมพนธ การแกไขปญหาหนสนขาราชการคร และพฒนาครทงระบบ เปนระยะ ๆ ไมแตกตางกน

4. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองควรแบงประเภทปญหาหนสนของครเปนระดบตางๆ ในและในแตละระดบควรใหการชวยเหลอดวยในการแกปญหาทตางกนอยางเหมาะสม อยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

5. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองสนบสนนและสงเสรมใหเกดการรวมหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหอยในแหลงเดยว และปรบโครงสรางหนใหครโดยขยายระยะเวลาการชาระ ลดอตราดอกเบย โดยอยในวงเงนทครมกาลงพอชาระได และใหรฐบาลชดเชยดอกเบย เชนเดยวกบททางรฐบาลชวยเหลอเกษตรกรไมแตกตางกน

6. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองการออกระเบยบ สรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจนเพอจะไดทราบมลหนทแทจรง อยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

141

7. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองเสรมสรางกระบวนการตดตามประเมนผลการดาเนนงานแกไปไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาอยางตอเนองและเปนระบบ อยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 19 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษาดานการพฒนาคณภาพชวต จาแนกตามเพศ

การแกไขปญหาหนสน ดานการพฒนาคณภาพชวต

เพศt df Sig. ชาย(n=170) หญง (n=215)

X S.D X S.D1. การแกปญหาและพฒนาคร ควรประกาศเปนนโยบายปฏรปการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา ทงระบบ

4.84 .37 4.73 .44 2.632* 369.266 .009

2. การเลอนระดบ/ตาแหนง การมและเลอนวทยฐานะ ฯลฯ ตองปรบทกระบบเพอใหทดเทยมประชาคมอาเซยน และนานาอารยประเทศ

4.28 .45 4.46 .50 -3.666* 363.351 .000

3. กรมสงเสรมเกษตรและสหกรณ ซงดแลสหกรณควรประชมรวมกบกระทรวงศกษาธการ เพอวางแนวทางรวมกนในการใหกแกคร และบคลากรทางการศกษา

4.77 .53 4.66 .52 1.999* 349.149 .046

142

ตารางท 19 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานการพฒนาคณภาพชวต จาแนกตามเพศ (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน ดานการพฒนาคณภาพชวต

เพศt df Sig. ชาย(n=170) หญง (n=215)

X S.D X S.D4. ควรจดตงมลนธ เพอใหการศกษากบคร ในการดาเนนการการประกอบอาชพครและการดารงชวตในขณะทตนเอง เปนหนสน เปนการหาทางออกโดยใหครไดรบการศกษาและปรบตวใหไดในสถานการณดงกลาว

4.23 .53 4.50 .55 -4.709* 355.707 .000

5. รณรงค และสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก "เศรษฐกจพอเพยง" ในการดารงชวตทงทอยในระบบราชการและนอกระบบราชการ

4.87 .34 4.77 .42 2.615* 369.981 .009

6. สนบสนนใหโรงเรยนมทนสารองการใชจาย เพอใหครออกพานกเรยนทากจกรรมตางๆ เพอการศกษา

4.79 .41 4.85 .36 -1.448 326.392 .149

7. ครและบคลากรทางการศกษาตองพยายามกากบการใชจายของตนเองใหสมดลกบรายได ลดความฟมเฟอยลง กอนตดสนใจซอสงใดตองคานงถงความจาเปนหรอประโยชนทคมคา

4.98 .15 4.90 .30 3.017* 325.935 .003

143

ตารางท 19 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานการพฒนาคณภาพชวต จาแนกตามเพศ (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน ดานการพฒนาคณภาพชวต

เพศt df Sig. ชาย(n=170) หญง (n=215)

X S.D X S.D8. ในระยะยาวควรเรงควบคมคณภาพของคร และสงเสรมใหบคคลทมคณภาพสงเขามาประกอบอาชพน พรอมเพมอตราคาตอบแทนใหจงใจ เพอการแขงขนในเชงคณภาพตอไป

4.69 .46 4.71 .46 -0.369 370

โดยภาพรวม 4.67 .15 4.69 .18 -1.214 369.749 .226 * Sig. < 0.05

จากตารางท 19 ผลการทดสอบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานการพฒนาคณภาพชวต จาแนกตามเพศ พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในดานการพฒนาคณภาพชวตไมแตก ตางกน และเมอพจารณาจาแนกเปนรายขอ พบวา

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองการแกปญหาและพฒนาคร ควรประกาศเปนนโยบายปฏรปการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา ทงระบบ อยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองการเลอนระดบ/ตาแหนง การมและเลอนวทยฐานะ ฯลฯ ตองปรบทกระบบเพอใหทดเทยมประชาคมอาเซยน และนานาอารยประเทศ อยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญ

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอในการแกไขปญหาหนสนในเรองกรมสงเสรมเกษตรและสหกรณ ซงดแลสหกรณควรประชมรวมกบกระทรวง ศกษาธการ เพอการแกปญหารวมกนในการใหกแกคร และบคลากรทางการศกษา อยในระดบทมาก กวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

144

4. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองควรจดตงมลนธ เพอใหการศกษากบคร ในการดาเนนการการประกอบอาชพครและการดารงชวตในขณะทตนเอง เปนหนสน เปนการหาทางออกโดยใหครไดรบการศกษาและปรบ ตวใหไดในสถานการณดงกลาว อยในระดบทนอยกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

5. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองรณรงคและสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก "เศรษฐกจพอเพยง" ในการดารงชวตทงทอยในระบบราชการและนอกระบบราชการ อยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

6. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอแนวทางในการแกไขปญหาหนสนในเรองสนบสนนใหโรงเรยนมทนสารองการใชจาย เพอใหครออกพานกเรยนทากจกรรมตางๆ เพอการศกษาไมแตกตางกน

7. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองครและบคลากรทางการศกษาตองพยายามกากบการใชจายของตนเองใหสมดลกบรายได ลดความฟมเฟอยลง กอนตดสนใจซอสงใดตองคานงถงความจาเปนหรอประโยชนทคมคา อยในระดบทมากกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

8. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองในระยะยาวควรเรงควบคมคณภาพของคร และสงเสรมใหบคคลทมคณภาพสงเขามาประกอบอาชพน พรอมเพมอตราคาตอบแทนใหจงใจ เพอการแขงขนในเชงคณภาพตอไปไมแตกตางกน

145

เปรยบเทยบความคดเหนทมตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมวฒการศกษาตางกน ดงตารางท 20 – 23

ตารางท 20 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและ

บคลากรทางการศกษาเปนรายดาน จาแนกตามวฒการศกษา

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร (n=94)

X S.D X S.D1. ดานความตองการ 4.56 .13 4.55 .12 .427 370 .6692. ดานคานยม 4.44 .18 4.45 .18 .458 370 .6473. ดานพฤตกรรม 3.46 .51 3.45 .48 0.81 370 .936

โดยภาพรวม 4.15 .19 4.15 .17 .023 370 .982* Sig. < 0.05

จากตารางท 20 ผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา จาแนกตามวฒการศกษา พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายดาน พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานความตองการ ดานคานยม และดานพฤตกรรม ไมแตกตางกน

146

ตารางท 21 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานความตองการเปนรายขอ จาแนกตามวฒการศกษา

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ดานความตองการ

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร

(n=94)

X S.D X S.D1. เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศยครและและบคลากรทาง การศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอน

4.86 .34 4.88 .33 -.351 370 .726

2. ความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร เปนสาเหตททาใหครตองแสวงหาเพอตนเองและครอบครว โดยเฉพาะอยางยง ครในโรงเรยนเขตชนบท

4.42 .49 4.35 .48 1.170 156.497 .244

3. เปนหนเพราะตองนาเงนไปลงทนเพอประกอบอาชพเสรม

4.54 .56 4.64 .55 -1.383 370 .168

4. เปนหนเพราะตองผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน โทรศพทมอถอ

4.38 .54 4.40 .51 -.232 370 .817

5. เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท เครองบรโภคตางๆ

4.82 .39 4.85 .36 -.602 370 .547

147

ตารางท 21 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานความตองการเปนรายขอ จาแนกตามวฒการศกษา (ตอ)

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ดานความตองการ

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร

(n=94)

X S.D X S.D6. เปนหนเพราะการศกษาของบตร

4.20 .43 4.15 .39 .901 370 .368

7. เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว

4.79 .42 4.75 .49 .876 370 .382

8. เปนหนเพราะเลยงดบดามารดา

4.44 .50 4.40 .49 .704 370 .482

* Sig. < 0.05

จากตารางท 21 ผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดานความตองการ พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานความตองการไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศย ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอนไมแตกตางกน

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร เปนสาเหตททาใหครตองแสวงหาเพอตนเองและครอบครว โดยเฉพาะอยางยงครในโรงเรยนเขตชนบทไมแตกตางกน

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองนาเงนไปลงทนเพอประกอบอาชพเสรม ไมแตกตางกน

148

4. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน โทรศพทมอถอไมแตกตางกน

5. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน ไมแตกตางกน

6. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตหนสนเพราะการศกษาของบตรไมแตกตางกน

7. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยวไมแตกตางกน

8. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตหนสนเพราะเลยงดบดา มารดาไมแตกตางกน

ตารางท 22 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานคานยม จาแนกตามวฒการศกษา

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ดานคานยม

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร

(n=94)

X S.D X S.D1. คานยมทางวชาการ 4.69 .27 4.65 .28 1.060 370 .2901.1 ครและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน

4.91 .32 4.91 .32 .065 370 .948

1.2 ครและและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองก

4.46 .50 4.40 .49 1.126 154.656 .262

149

ตารางท 22 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานคานยม จาแนกตามวฒการศกษา (ตอ)

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ดานคานยม

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร

(n=94)

X S.D X S.D2. คานยมทางเศรษฐกจ 4.33 .22 4.34 .21 -.162 370 .8722.1 ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต ฟงเฟอ เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

4.59 .23 4.63 .21 -1.341 370 .181

2.2 เปนหนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน

4.07 .41 4.04 .42 .550 370 .583

3. คานยมทางสงคม 4.31 .45 4.37 .42 -1.137 370 .2563.1 เงนเพอลงทนทากจกรรมเพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆ

4.28 .50 4.22 .44 1.048 170.939 .296

3.2 เปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง

4.37 .81 4.53 .75 -1.741 163.887 .084

3.3 เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ

4.64 .52 4.70 .51 -1.057 370 .291

3.4 เปนหนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานสงคมสงสรรค

3.96 .59 4.03 .59 -1.011 370 .313

* Sig. < 0.05

150

จากตารางท 22 ผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดานคานยม พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานความตองการไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานคานยมไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายดาน พบวา

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานคานยมทางวชาการไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา

1.1 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยนไมแตกตางกน

1.2 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองกไมแตกตางกน

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานคานยมทางเศรษฐกจไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา

2.1 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต ฟงเฟอ เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงไมแตกตางกน

2.2 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทนไมแตกตางกน

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานคานยมทางสงคมไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา

151

3.1 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะกเงนเพอลงทนทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆไมแตกตางกน

3.2 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนงไมแตกตางกน

3.3 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆไมแตกตางกน

3.4 ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานสงคมสงสรรคไมแตกตางกน

ตารางท 23 เปรยบเทยบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานพฤตกรรม จาแนกตามวฒการศกษา

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสน ดานพฤตกรรม

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร

(n=94)

X S.D X S.D1. การกนอาหารนอกบานหรหรา 3.92 .82 3.96 .83 -.346 370 .7292. การแตงกายดวยเสอผาราคาแพงและเครองประดบราคาแพง

3.26 .54 3.24 .52 .336 370 .737

3. นาเงนไปใชจายเกยวอบายมขไดแก การดมเหลา และการสบบหร

3.38 .54 3.37 .55 .163 370 .870

4. นาเงนไปใชจายเพอเทยวเตร 3.26 .54 3.24 .52 .336 370 .737โดยภาพรวม 4.15 .19 4.15 .17 .023 370 .982

* Sig. < 0.05

152

จากตารางท 23 ผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดานพฤตกรรม พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานความตองการไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายขอ พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนในดานพฤตกรรม ไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายดาน พบวา

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะการกนอาหารนอกบานหรหราไมแตกตางกน

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะการแตงกายดวยเสอผาราคาแพงและเครองประดบราคาแพงไมแตกตางกน

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะนาเงนไปใชจายเกยวอบายมข ไดแก การดมเหลา และการสบบหรไมแตกตางกน

4. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเพราะนาเงนไปใชจายเพอเทยวเตรไมแตกตางกน

153

เปรยบเทยบความคดเหนทมตอการแกไขปญหาหนสน ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมวฒทางการศกษาตางกน ดงตารางท 24 – 27 ตารางท 24 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษา จาแนกตามวฒทางการศกษา

การแกไขปญหาหนสน

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร (n=94)

X S.D X S.D1. ดานรายได 4.56 .13 4.55 .12 .427 370 .6692. ดานหนสน 3.46 .51 3.45 .48 .081 370 .9363. ดานการพฒนาคณภาพชวต

4.44 .18 4.45 .18 .458 370 .647

โดยภาพรวม 4.69 .17 4.68 .16 .506 370 .613* Sig. < 0.05

จากตารางท 24 ผลการทดสอบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา จาแนกตามการศกษา พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายดาน พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในดานรายได ดานหนสนและดานการพฒนาคณภาพชวต ไมแตกตางกน

154

ตารางท 25 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานรายได จาแนกตามวฒการศกษา

การแกไขปญหาหนสน ดานรายได

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร

(n=94)

X S.D X S.D1. ปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบแทนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาแยกออกจากขาราชการพลเรอนโดยใหครแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนกวางกวาระดบบนเนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอ มรถ มบาน มครอบครว ซงตองใชจายมาก

4.99 .12 5.00 .00 -2.011* 280 .045

2. ปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ เพอยกยองวชาชพคร เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร

4.44 .50 4.45 .50 -.154 370 .877

155

ตารางท 25 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานรายได จาแนกตามวฒการศกษา (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน ดานรายได

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร

(n=94)

X S.D X S.D3. ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน

4.77 .42 4.73 .45 .767 370 .443

* Sig. < 0.05

จากตารางท 25 ผลการทดสอบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดานรายได จาแนกตามวฒการศกษา พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนดานรายไดไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนก พบวา

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบแทนของขาราชการครและ

บคลากรทางการศกษา แยกออกจากขาราชการพลเรอน (ก.พ.) โดยใหครแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนและคาตอบแทนกวางกวาระดบบนเนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอ มรถ มบาน มครอบครว ซงตองใชจายมากอยในระดบนอยกวาระดบสงกวาปรญญาตร

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ เพอยกยองวชาชพคร เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพครไมแตกตางกน

156

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบนไมแตกตางกน ตารางท 26 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษาดานหนสน จาแนกตามวฒการศกษา

การแกไขปญหาหนสน ดานหนสน

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร

(n=94)

X S.D X S.D1. ควรดาเนนการจดตงกองทนทมขนาดใหญเปนองคกรอสระ หรอองคการมหาชน ไมสงกดกระทรวง ศกษาธการเขามาบรหารจดการหน สนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทงระบบ รวมถงมหนา ทใหการสนบสนนและสงเสรมพฒนาครและบคลากรทางการศกษา เชน สนบสนนการมอาชพเสรมเพอเปนการชวยเหลอครใหมรายไดเพมขน เปนตน

4.56 .31 4.53 .29 .694 370 .488

2. หนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอ

4.77 .26 4.76 .25 .275 370 .783

157

ตารางท 26 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานหนสน จาแนกตามวฒการศกษา (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน ดานหนสน

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร

(n=94)

X S.D X S.D3. หนวยงานทเกยวของควรมการประชาสมพนธ การแกไขปญหาหนสนขาราชการคร และพฒนาครทงระบบเปนระยะ ๆ

4.74 .44 4.74 .44 .007 370 .994

4. ปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารย ประเทศ เพอยกยองวชาชพคร เพอจงใจให คนดและเกงเขาสวชาชพคร

4.44 .50 4.49 .50 .854 370 .394

5. ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน

4.62 .27 4.60 .23 .631 179.570 .529

6. ควรแบงประเภทปญหาหนสนของครเปนระดบตางๆ ในแตละระดบควรใหการชวยเหลอดวยแนวทางทตางกนอยางเหมาะสม

4.81 .42 4.85 .39 -.699 370 .485

7. สนบสนนและสงเสรมใหเกดการรวมหน ใหอยในแหลงเดยว และปรบโครงสรางหนใหครโดยขยายระยะเวลาการชาระลดอตราดอกเบย

4.46 .50 4.38 .49 1.315 155.338 .190

158

ตารางท 26 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานหนสน จาแนกตามวฒการศกษา (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน ดานหนสน

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร

(n=94)

X S.D X S.D8. การออกระเบยบ สรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอทราบมลหนทแทจรง

4.81 .42 4.85 .39 -.699 370 .485

9. เสรมสรางกระบวนการตดตามประเมนผลการดาเนนงานแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาอยางเปนระบบ

4.46 .50 4.38 .49 1.31

5 155.338 .190

* Sig. < 0.05

จากตารางท 26 ผลการทดสอบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดานหนสน จาแนกตามวฒการศกษา พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนดานหนสนไมแตกตางกน และเมอพจารณาจาแนกรายดาน พบวา

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองควรดาเนนการจดตงกองทนทมขนาดใหญเปนองคกรอสระ หรอองคการมหาชน ไมสงกดกระทรวงศกษาธการเขามาบรหารจดการหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทงระบบ รวมถงมหนาทใหการสนบสนนและสงเสรมพฒนาครและบคลากรทางการศกษา เชน สนบสนนการมอาชพเสรมเพอเปนการชวยเหลอครใหมรายไดเพมขน เปนตนไมแตกตางกน

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองหนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงใน

159

เรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอไมแตกตางกน

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองหนวยงานทเกยวของควรมการประชาสมพนธ การแกไขปญหาหนสนขาราชการคร และพฒนาครทงระบบ เปนระยะ ๆไมแตกตางกน

4. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองควรแบงประเภทปญหาหนสนของครเปนระดบตางๆ ในและในแตละระดบควรใหการชวยเหลอดวยแนวทางทตางกนอยางเหมาะสมไมแตกตางกน

5. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองสนบสนนและสงเสรมใหเกดการรวมหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหอยในแหลงเดยว และปรบโครงสรางหนใหครโดยขยายระยะเวลาการชาระ ลดอตราดอกเบย โดยอยในวงเงนทครมกาลงพอชาระได และใหรฐบาลชดเชยดอกเบย เชนเดยวกบททางรฐบาลชวยเหลอเกษตรกรไมแตกตางกน

6. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองการออกระเบยบ สรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอจะไดทราบมลหนทแทจรงไมแตกตางกน

7. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองเสรมสรางกระบวนการตดตามประเมนผลการดาเนนงานแกไปไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาอยางตอเนองและเปนระบบไมแตกตางกน

160

ตารางท 27 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานการพฒนาคณภาพชวต จาแนกตามวฒการศกษา

การแกไขปญหาหนสน ดานการพฒนาคณภาพ

ชวต

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร (n=94)

X S.D X S.D1. การแกปญหาและพฒนาคร ควรประกาศเปนนโยบายปฏรปการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา ทงระบบ

4.79 .41 4.76 .43 .563 370 .573

2. การเลอนระดบ/ตาแหนง การมและเลอนวทยฐานะ ฯลฯ ตองปรบทกระบบเพอใหทดเทยมประชาคมอาเซยน และนานาอารยประเทศ

4.40 0.49 4.34 0.48 .939 156.212 .349

3. กรมสงเสรมเกษตรและสหกรณ ซงดแลสหกรณควรประชมรวมกบกระทรวง ศกษาธการ เพอวางแนวทางรวมกนในการใหกแกคร และบคลากรทางการศกษา

4.69 0.53 4.76 0.50 -1.068 370 .286

161

ตารางท 27 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานการพฒนาคณภาพชวต จาแนกตามวฒการศกษา (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน ดานการพฒนาคณภาพชวต

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร (n=94)

X S.D X S.D4. ควรจดตงมลนธ เพอใหการศกษากบคร ในการดาเนน การการประกอบอาชพครและการดารงชวตในขณะทตนเอง เปนหนสน เปนการหาทางออกโดยใหครไดรบการศกษาและปรบตวใหไดตามสถานการณ

4.40 .56 4.32 .53 1.198 370 .232

5. รณรงค และสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก "เศรษฐกจพอเพยง" ในการดารงชวตทงทอยในระบบราชการและนอกระบบราชการ

4.81 .39 4.84 .37 -.582 370 .561

6. สนบสนนใหโรงเรยนมทนสารองการใชจาย เพอใหครออกพานกเรยนทากจกรรมตางๆ เพอการศกษา

4.82 .39 4.85 .36 -.602 370 .547

162

ตารางท 27 เปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาดานการพฒนาคณภาพชวต จาแนกตามวฒการศกษา (ตอ)

การแกไขปญหาหนสน ดานการพฒนาคณภาพชวต

วฒการศกษา

t df Sig. ปรญญาตร(n=291)

สงกวาปรญญาตร (n=94)

X S.D X S.D7. ครและบคลากรทางการศกษาตองพยายามกากบการใชจายของตนเองใหสมดลกบราย ได ลดความฟมเฟอยลง กอนตดสนใจซอสงใดตองคานงถงความจาเปนหรอประโยชนทคมคา

4.93 .26 4.97 .18 -1.703 224.208 .090

8. ในระยะยาวควรเรงควบคมคณภาพของคร และสงเสรมใหบคคลทมคณภาพสงเขามาประกอบอาชพน พรอมเพมอตราคาตอบแทนใหจงใจ เพอการแขงขนในเชงคณภาพตอไป

4.71 .46 4.67 .47 .683 370 .495

โดยภาพรวม 4.68 .16 4.69 .17 .506 370 .613* Sig. < 0.05

จากตารางท 27 ผลการทดสอบความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการคร

และบคลากรทางการศกษา ดานดานการพฒนาคณภาพชวต จาแนกตามวฒการศกษา พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนดานการพฒนาคณภาพชวต เมอพจารณาจาแนกรายดาน พบวา

163

1. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองการแกปญหาและพฒนาคร ควรประกาศเปนนโยบายปฏรปการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา ทงระบบไมแตกตางกน

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองการเลอนระดบ/ตาแหนง การมและเลอนวทยฐานะ ฯลฯ ตองปรบทกระบบเพอใหทดเทยมประชาคมอาเซยน และนานาอารยประเทศไมแตกตางกน

3. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองกรมสงเสรมเกษตรและสหกรณ ซงดแลสหกรณควรประชมรวมกบกระทรวงศกษาธการ เพอวางแนวทางรวมกนในการใหกแกคร และบคลากรทางการศกษาไมแตกตางกน

4. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองควรจดตงมลนธ เพอใหการศกษากบคร ในการดาเนนการการประกอบอาชพครและการดารงชวตในขณะทตนเอง เปนหนสน เปนการหาทางออกโดยใหครไดรบการศกษาและปรบตวใหไดในสถานการณดงกลาวไมแตกตางกน

5. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองรณรงค และสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก "เศรษฐกจพอเพยง" ในการดารงชวตทงทอยในระบบราชการและนอกระบบราชการไมแตกตางกน

6. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองสนบสนนใหโรงเรยนมทนสารองการใชจาย เพอใหครออกพานกเรยนทากจกรรมตางๆ เพอการศกษาไมแตกตางกน

7. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองครและบคลากรทางการศกษาตองพยายามกากบการใชจายของตนเองใหสมดลกบรายได ลดความฟมเฟอยลง กอนตดสนใจซอสงใดตองคานงถงความจาเปนหรอประโยชนทคมคาไมแตกตางกน

8. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมการศกษาระดบปรญญาตร และระดบสงกวาปรญญาตร มความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนในเรองในระยะยาวควรเรงควบคมคณภาพของคร และสงเสรมใหบคคลทมคณภาพสงเขามาประกอบอาชพน พรอมเพมอตราคาตอบแทนใหจงใจ เพอการแขงขนในเชงคณภาพตอไปไมแตกตางกน

164

ผเชยวชาญ จานวน 17 ทาน และขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเหนดวยกบมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

165

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนศกษา กระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา ใชระเบยบวธการวจยแบบผสมผสาน (mixed methodology) ขนตอนแรกเปนการวจย เชงคณภาพ (qualitative research)และขนตอนหลงเปนการวจยเชงปรมาณ (quantitative research) โดยมวตถประสงคเพอทราบ 1) มลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 2) ความคดเหนผทรงคณวฒทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3) ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา การดาเนนการวจยประกอบดวยขนตอนตาง ๆ ดงน

ขนท 1 การศกษาตวแปรทเกยวของในการวจย โดยผวจยกาหนดวธการดาเนนการวจยโดยการศกษา วเคราะห สงเคราะห แนวคด ทฤษฎ เอกสารวชาการ ขอมลสารสนเทศ งานวจยตางๆ ทงในประเทศ ตางประเทศ และวรรณกรรม นาขอมลทไดมาสงเคราะห (document synthesis) เปนองคความรทเกยวของกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา เพอใชเปนกรอบในการสรางแบบสอบถามปลายเปดเกยวกบมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา

ขนท 2 การเกบรวบรวมขอมลโดยใชกระบวนการของ Delphi Technique โดยผวจยกาหนดวธการดาเนนการวจย ดงน

1. คดเลอกผ เ ชยวชาญทมความรความสามารถมประสบการณและมความเชยวชาญในเรองการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ซงผวจยใชวธการคดเลอกผเชยวชาญแบบเจาะจง (purposive method) ไดผเชยวชาญจานวน 17 คน

2. สงแบบสอบถามเกยวกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษาทไดรบคาแนะนาและแกไขจากอาจารยทปรกษา ใหผเชยวชาญแสดงความคดเหนแบบ Delphi Technique รอบท 1

3. รวบรวมแบบสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญทงหมดมาสงเคราะหแลว สรางขอคาถามเปนแบบสอบถามเพอเกบขอมลความคดเหนของผเชยวชาญรอบท2 โดยแบงระดบความคดเหนเปน 5 ระดบ

166

4. สงแบบสอบถามเกยวกบมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา เพอเกบขอมลความคดเหนของผเชยวชาญชดเดมในรอบท 2 และไดขอมลเปนฉนทามต

ขนท 3 การเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ โดยผวจยกาหนดวธการดาเนนการวจย ดงน ผวจยนาสงแบบสอบถามเพอสารวจความคดเหนเกยวกบมลเหตของปญหาและ

การแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา ใหกบกลมตวอยาง ไดแก ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยในกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา จากสานกงานสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครบคลากรทางการศกษา (สกสค.) 77 จงหวด จานวน 400 ชด ดวยตนเองและทางไปรษณย พรอมกบนดหมายวนทเกบแบบสอบถามคน

ขนท 4 การวเคราะหขอมล โดยผวจยกาหนดวธการดาเนนการวจย ดงน 1. วเคราะหคามธยฐาน (median) และคาพสยระหวางควอไทล (interquartile

range) ผลการยนยนความคดเหนเกยวกบมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา จากแบบสอบถามเดลฟายรอบท 2

2. วเคราะหระดบความคดเหนตอมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษาโดยคานวณคามชฌมเลขคณต (arithmetic mean,X ) และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation, S.D.)

3. วเคราะหผลการเปรยบเทยบความคดเหนของครและบคลากรทางการศกษาตอมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของครและบคลากรทางการศกษา โดย เปรยบเทยบความแตกตางโดยทดสอบคาท (t-test)

ขนท 5 การรายงานผลการวจย

สรปผลการวจย การวจยเรอง “กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการ

ศกษา”ไดขอคนพบทสอดคลองกบสมมตฐานการวจยดงน 1. มลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามมลเหตหลาย

ประการ ประกอบดวย มลเหตหลก 3 ดาน ดงน 1.1 ดานความตองการ ไดแก 1) เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศย ครและ

บคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะทางานอยไกลจงทาใหตองซอรถดวยการผอน 2) ความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร เปนสาเหตททาใหครตองแสวงหาเพอตนเองและครอบครว โดยเฉพาะอยางยงครในโรงเรยนเขตชนบท 3) เปนหนเพราะนาเงนไปลงทนเพอประกอบอาชพเสรม

167

4) เปนหนเพราะตองผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน โทรศพทมอถอ 5) เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ 6) เปนหนเพราะการศกษาของบตร 7) เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว 8) เปนหนเพราะตองสงเสยเลยงดบดามารดา

1.2 ดานคานยม ไดแก 1) ครและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน 2) ครและบคลากรทาง การศกษาเปนหนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง และตองใชเงนในการทา กตองก 3) ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต ฟงเฟอ เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง 4) เปนหนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน 5) กเงนเพอลงทนทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆ 6) เปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง 7) เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ 8) เปนหนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานสงคมสงสรรค

1.3 ดานพฤตกรรม ไดแก 1) การกนอาหารนอกบานหรหรา 2) การแตงกายดวยเสอผา และเครองประดบราคาแพง 3) นาเงนไปใชจายเกยวอบายมขไดแก การดมเหลา และสบบหร 4) นาเงนไปใชจายเพอเทยวเตร

2. ความคดเหนผทรงคณวฒทมตอมลเหตของปญหาและการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเปนพหวธการสอดคลองกบมลเหตของปญหา โดยเมอพจารณาความคดเหนของผเชยวชาญจากแบบสอบถามรอบทสอง พบวา ความคดเหนของผเชยวชาญทสอดคลองกน ไดแก มลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ประกอบดวย 1) มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เกยวกบดานความตองการ 2) ดานคานยม ไดแก 2.1) คานยมทางวชาการ 2.2) คานยมทางเศรษฐกจ และ 2.3) คานยมทางสงคม และ 3) ดานพฤตกรรม และมขอเสนอแนะของการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา โดยใหพจารณาประเดนขอเสนอแนะ ประกอบดวย 1) การปรบปรงระบบเงนเดอน ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน หนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา 2) ดานหนสน คอ การออกระเบยบ สรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอจะไดทราบมลหนทแทจรง และหนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา 3) ดานการพฒนาคณภาพชวต คอ คร

168

และบคลากรทางการศกษาตองพยายามกากบการใชจายของตนเองใหสมดลกบรายได และลดความฟมเฟอยลง กอนตดสนใจซอสงใดตองคานงถงความจาเปนหรอประโยชนทคมคา และการสนบสนนใหโรงเรยนมทนสารองการใชจาย เพอใหครออกพานกเรยนทากจกรรมตางๆ เพอวางแนวทางรวมกนและสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก "เศรษฐกจพอเพยง" ในการดารงชวตทงทอยในระบบราชการและนอกระบบราชการ

3. ความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา จากผลการวเคราะหขอมลมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนเชงปรมาณทไดทาการยนยนปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พบวา โดยภาพรวมของผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณนนมความคดเหนทสอดคลองกบคาตอบแบบสอบถามเดลฟายจากผเชยวชาญและผทรงคณวฒ ดงน

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนดานความตองการ มากทสด คอ เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศย ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอน รองลงมา คอ เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ และเปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนดานคานยมทางวชาการ มากทสดคอ ครและและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน รองลงมาคอ ครและและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองก

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนดานคานยมทางเศรษฐกจ มากทสดคอ ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต ฟงเฟอ เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนา ตาของผคนในสงคมในปจจบน ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง รองลงมา คอ เปนหนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนดานคานยมทางสงคม มากทสด คอ เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะคานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ รองลงมา คอ เปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง

มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนดานพฤตกรรม มากทสด คอ การกนอาหารนอกบานหรหรา รองลงมา คอ นาเงนไปใชจายเกยวอบายมข ไดแก การดมเหลา และการสบบหร

169

ผลการวเคราะหขอมลการแกไขปญหาภาวะหนสนเชงปรมาณทไดยนยนการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พบวา มความคดเหนทสอดคลองกบคาตอบแบบสอบถามเดลฟายจากผเชยวชาญและผทรงคณวฒ ดงน

ดานรายได คอ การปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบแทนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แยกออกจากขาราชการพลเรอน (ก.พ.) โดยใหครแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนและคาตอบแทนกวางกวาระดบบนเนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอ มรถ มบาน มครอบครว ซงตองใชจายมาก และควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบนและสอดคลองกบขอเสนอแนะผลเทคนคการวจยแบบเดลฟาย คอ ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน หนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอ

ดานหนสน คอ การออกระเบยบ และสรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอจะไดทราบมลหนทแทจรง และหนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอและสอดคลองกบขอเสนอแนะผลเทคนคการวจยแบบเดลฟาย คอ การสนบสนนและสงเสรมใหเกดการรวมหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหอยในแหลงเดยว และปรบโครงสรางหนใหครโดยขยายระยะเวลาการชาระ ลดอตราดอกเบย โดยอยในวงเงนทครมกาลงพอชาระได และใหรฐบาลชดเชยดอกเบย เชนเดยวกบททางรฐบาลชวยเหลอเกษตรกร การออกระเบยบ สรางกฎการขนทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอจะไดทราบมลหนทแทจรง

ดานการพฒนาคณภาพชวต คอ ครและบคลากรทางการศกษาตองพยายามกากบการใชจายของตนเองใหสมดลกบรายได ลดความฟมเฟอยลง กอนตดสนใจซอสงใดตองคานงถงความจาเปนหรอประโยชนทคมคา และการสนบสนนใหโรงเรยนมทนสารองในการใชจาย เพอใหครพานกเรยนออกไปทากจกรรมตางๆ เพอการศกษาและสอดคลองกบขอเสนอแนะผลเทคนคการวจยแบบเดลฟาย คอ กรมสงเสรมเกษตรและสหกรณ ซงดแลสหกรณควรประชมรวมกบกระทรวงศกษาธการ เพอวางแนวทางรวมกนในการใหกแกคร และบคลากรทางการศกษา ในการรณรงค และสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก "เศรษฐกจพอเพยง" ในการดารงชวตทงทอยในระบบราชการและนอกระบบราชการ

170

การอภปรายผล ผลจากการวจยครงนเพอทราบ1) มลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษา 2) ความคดเหนผเชยวชาญทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 3) ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยกบกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา มรายละเอยด ดงน

1. มลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ผลการวจย พบวา มลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ประกอบดวยมลเหต 3 ดาน ไดแก ดานความตองการ ดานคานยม และดานพฤตกรรม ซงมลเหตดงกลาวสอดคลองกบสมมตฐานการวจยทวา มลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามมลเหตหลายประการ เมอพจารณามลเหตเปนรายดาน พบวา

1.1 ดานความตองการ ไดแก 1) เปนหนเพราะผอนชาระบานทดนอยอาศย ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกลจงทาใหตองซอรถดวยการผอน 2) ความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร เปนสาเหตททาใหครตองแสวงหาเพอตนเองและครอบ ครวโดยเฉพาะอยางยงครในโรงเรยนเขตชนบท 3) เปนหนเพราะนาเงนไปลงทนเพอประกอบอาชพเสรม 4) เปนหนเพราะตองผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน โทรศพทมอถอ 5) เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ 6) เปนหนเพราะการศกษาของบตร 7) เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครวคนเดยว 8) เปนหนเพราะตองสงเสยเลยงดบดามารดา

จากมลเหตดานความตองการ ทง 8 ตวแปรน สอดคลองกบทฤษฎความตองการของอบบราฮม เฮช. มาสโลว ทกลาววา มนษยเราทกคนมความตองการอย 5 ระดบโดยมนษยมความตองการในระดบพนฐานหลงจากนนระดบความตองการจะสงตามลาดบขนขนไป มนษยพยายามสนองความตองการของตนเพอความอยรอดและเพอความสาเรจของชวต โดยความตองการของบคคลทไดรบการตอบสนองแลวจะไมเปนสงจงใจพฤตกรรมของบคคลตอไปอก บคคลจะถกจงใจดวยความตองการทอยสงขนไปทยงไมไดรบการตอบสนอง ความตองการของบคคลจะซาซอนกน ความตองการอยางหนงอาจจะยงไมทนหมดไป ความตองการอยางอนจะเกดขนมา สอดคลองกบขอสรปมลเหตของการเกดหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาวา ขาราชการครเขาสภาวะหนสนดวยมลเหต ดงน 1) เนองจากครมความตองการทอยอาศยจาเปนตองกยมเงนเพอนามาใชจายในการซอทดน สราง ซอมแซมทอยอาศย ซงเปนสาเหตททาใหขาราชการครตองเปนหนมากทสด 2) การเปนหนเกดจากความจาเปนตองนาเงนมาใชจายในการดารงชวตประจาวน คอ ใชจายใน

171

ครอบครว เปนคาอาหาร ทอยอาศย คาพาหนะในการเดนทางไปทางาน ครบางคนตองรบผดชอบดแลบพการและญาตพนอง 3) ครเปนหนเพราะตองนาเงนมาจายคาเลาเรยนของบตรหลาน 4) การเปนหนเพอตองการสรางฐานะทางสงคมใหสงขนโดยการหารายไดเสรม ยกระดบการศกษาของตนใหสงขน โดยมงหวงความเจรญกาวหนาในหนาทการงานจงตองมการกหนเพอนามาลงทนในการทาอาชพเสรม และเพอพฒนาการศกษาของตน สอดคลองกบสอดคลองกบ พรนภา ลมปพะยอม ไดศกษาเรอง ปญหาหนสนของขาราชการคร กรณศกษา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พบวา สาเหตการเกดหนสนของขาราชการคร เรยงตามลาดบความสาคญคอ ซอทดนเพอสรางทอยอาศย ภาษสงคม ซอยานพาหนะ การศกษาบตร เลยงดบดามารดา ซออปกรณอานวยความสะดวกหรอเครองใชไฟฟา การรกษาตวเนองจากการเจบปวย การศกษาตอ การทาอาชพเสรมแลวขาดทน สอดคลองกบ กนต อนทวงศ ทไดศกษาวจยเรอง แนวทางการแกไขปญหาหนสนครทสงผลตอคณภาพชวตอยางยงยน ผลการวจยพบวา มลเหตการณเกดหนสน 3 ขอตามลาดบ คอ (1) การซอหรอผอนรถยนต หรอจกรยานยนต (2) การนาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน (3) การซอหรอสรางทอยอาศย สอดคลองกบดาว นามบณฑต ไดศกษา และพบวา สาเหตการเกดหนสนของขาราชการคร เนองจากสาเหต 3 ขอตามลาดบ ดงน คอ 1) ซอหรอสรางทอยอาศย 2) นาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน และ 3) นาไปซอหรอผอนรถกระบะ และสอดคลองกบผลการศกษาของสารวม จงเจรญ ทพพาศร อนทะกล และสมมาต มหารกษ ทพบวา ขาราชการครมหนสนเนองจากซอหรอสรางทอยอาศย นาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน นาไปซอหรอผอนรถยนต ใชจายในการศกษาของบตร และลงทนทาอาชพเสรม

1.2 ดานคานยม ไดแก 1) ครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน 2) ครและและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองก 3) ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต ฟงเฟอ เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน ไมดาเนนตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง 4) เปนหนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน 5) กเงนเพอลงทนทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆ 6) เปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง 7) เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ 8) เปนหนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานสงคมสงสรรค

จากมลเหตดานคานยม ทง 8 ตวแปรน สอดคลองกบทฤษฎคานยมของแฟรงเกล ซง กลาววา เมอบคคลใหคานยมตอสงหนงสงใดแลว แสดงวาเขาจะยดถอสงนนเปนสงทควรม ควรทา

172

และพยายามทจะรบสงนน คานยมจะอยในสมองและจตใจของบคคลเปนมาตรฐานเฉพาะ มนษยมคานยมเปนของตนเอง ชวยใหตดสนใจวา สงนนดหรอเลวอยางไร คานยมเปนเครองแสดงทศทางของบคคลอกดวย สอดคลองกบ รง แกวแดง ทกลาววา การเปลยนแปลงทเกดขนในปจจบน ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองการปกครอง มผลกระทบคณภาพวถชวตของคนในสงคม เชน สภาพจตใจททอแทถดถอย คานยมตามกระแสสงคมเศรษฐกจบรโภคนยมทเกนตว การแบกภาวะหนสนเกนตวเปนตนและสอดคลองกบเพชรดา ธนศร ไดสรปสาเหตทขาราชการครตองเขาสภาวะหนสนในลกษณะวงจรหนทไมสนสดไว วาครและและบคลากรทางการศกษากยมเพราะมคานยมผด หวงรวยทางลด เชน ตดการพนน เลนหวย ตดเหลายาดอง ชอบพบปะสงสรรค ไมมการวางแผนในการใชเงน และสอดคลองกบสานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษาทไดสรปสาเหตทขาราชการครตองเขาสภาวะหนสนวาการกอหนของครเกดจากคานยมไมพงประสงค เชน คานยมฟมเฟอย ชอบเทยว ดมกนโดยขาดความพอด ใชจายเงนเกนตว และสอดคลองผลการศกษาของ สามารถ เตจะวงศ ทไดศกษาเรอง คานยมและพฤตกรรมในการดารงชวตของขาราชการครทมหนสน พบวา ครสวนใหญมคานยมคลายคลงกนเกดจากพฤตกรรมทเลยนแบบตามกน คานยมของครนาไปสการเกดภาระหนสนไดแก คานยมความมหนามตาในสงคม เมอจาแนกใหชดเจนพบวา คานยมของครทนาไปสการเกดภาระหนสนม 2 ประเภท คอ 1) คานยมเฉพาะสวนบคคล ไดแก คานยมการกน เพราะการชอบอาหารหรหราราคาแพง การดมสราตางประเทศ คานยมการฟงเฟอ ไดแก การแตงกายดวยเสอผาราคาแพง การซอเครองประดบกาย การซอและสะสมของมคา การเทยวเตร เทยวสถานเรงรมย การสบบหร คานยมการเสยงโชค ตดการพนน เลนหวย 2) คานยมทเกยวกบสงคม ไดแก คานยมการกนเลยง เลยงตอนรบ เลยงสง การพบปะสงสรรค คานยมการนบถอบคคลทมตาแหนงสงระดบผบรหาร คนมฐานะรารวย คนมการศกษาสง การโออวดลกหลานไดเขาเรยนในสถานศกษาทมชอเสยง และคานยมการจดงานศพ งานขนบานใหม และงานประเพณอน ๆ

1.3 ดานพฤตกรรม ไดแก 1) การกนอาหารนอกบานหรหรา 2) การแตงกายดวยเสอผา และเครองประดบราคาแพง 3) นาเงนไปใชจายเกยวอบายมขไดแก การดมเหลา และสบบหร 4) นาเงนไปใชจายเพอเทยวเตร

จากมลเหตดานพฤตกรรม ทง 4 ตวแปรน สอดคลองกบทฤษฎแรงขบของดอลลารด มลเลอร และ ฮลล (Dollard, Miller,Hull) ทถอหลกความสมดล กลาววา โดยธรรมชาตแลวมนษยเราแสวงหาสภาพความสมดลเสมอหรอมแนวโนมทจะรกษาความคงตวภายในและสอดคลองกบสานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษาทไดสรปสาเหตทขาราชการครตองเขาสภาวะหนสนวา การกอหนของครเกดจากพฤตกรรมการใชจายฟมเฟอย ชอบเทยว ดมกนโดยขาดความพอด ใชจายเงนเกนตว กนอาหารนอกบานหรหรา การแตง

173

กายดวยเสอผา และเครองประดบราคาแพง ซอเครองอานวยความสะดวกตามแฟชนนยม และสอดคลองกบสามารถ เตจะวงศ ไดศกษา พบวาพฤตกรรมในการดารงชวตของขาราชการครทมหนสน สวนใหญมคานยมคลายคลงกนเกดจากพฤตกรรมทเลยนแบบตามกน นาไปสการเกดภาระหนสนไดแก การชอบอาหารหรหราราคาแพง การดมสราตางประเทศ คานยมการฟงเฟอ ไดแก การแตงกายดวยเสอผาราคาแพง การซอเครองประดบกาย การซอและสะสมของมคา การเทยวเตร เทยวสถานเรงรมย การสบบหร คานยมการเสยงโชค ตดการพนน เลนหวย การกนเลยง เลยงตอนรบ เลยงสง การพบปะสงสรรค และสอดคลองกบ แกเธอรกด (Gathergood) ไดศกษาวจยเรอง การควบคมตวเองโดยใหความรทางการเงนไมกอใหเกดปญหาหนของผบรโภค ผลการวจยพบวา ผบรโภคทมปญหาการควบคมตวเองมแนวโนมทจะประสบปญหาดานรายไดไมพอตอการใชหนจะถกปฏเสธเครดตและคาใชจายทไมคาดฝนตางๆ นนสงผลตอการขาดการควบคมตนเอง และความเสยงตอปญหาหน และรายละเอยดทมากทสดทพบ ปญหาการขาดการควบคมตนเองในการทางเงนมปญหามากกวาการไมร เขาใจทางการเงนสงผลตอปญหาหน และสอดคลองกบงานวจยของ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ไดศกษาวจยเรอง แนวทางในการจดสวสดการเพอพฒนาคณภาพชวตครทงระบบ ผลการวจยพบวา สภาพมหนสนพนตวนบเปนเหตใหครขาดขวญกาลงใจในการทางาน มคณภาพชวตลดลง และตองทางานเพอหารายไดเสรม ครจงอทศตนตอการปฏบตหนาททรบผดชอบไดไมเตมทสงผลใหผลสมฤทธในการเรยนการสอนของผเรยนลดลง

2. ผเชยวชาญมความคดเหนตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทสอดคลองกน ไดแก มลเหตของปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ทกรายดานมความสมพนธในการแกไขปญหาขางตน และมขอเสนอแนะการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ดงน 1) ดานรายได เกยวกบเรองเงน เดอน คาตอบแทน ปรบปรงระบบเงนเดอนใหมมความเหมาะกบทกษะความสามารถ 2) ดานหนสน ควรดาเนนการจดตงกองทนขนาดใหญและเปนองคการอสระ จดสรรงบประมาณรองรบสวสดการทเหมาะสม มการประชาสมพนธการจดสรรหนสนอยางเหมาะสมและถกตอง และ 3) ดานการพฒนาคณภาพชวต ทาการปฏรปพฒนาทงระบบสงเสรมสหกรณรวมกบกระทรวงศกษาธการในการแก ปญหา พรอมทงจดตงมลนธสงเสรมความเขมแขงทงความรและการแกปญหา มเงนทนสารองรองรบการทากจกรรมใหกบนกเรยนและการควบคมคณภาพในระยะยาว สอดคลองกบผลการศกษาของ สารวม จงเจรญ ไดศกษาเรอง การศกษาวจยปญหาหนสนขาราชการคร 2544 พบวา วธการทจะชวยแกปญหาของครไดตามขอเสนอแนะของขาราชการคร คอ จดสวสดการให เพมอตราเงนเดอนขนใหเทยบเทากบเอกชน และจดหาแหลงเงนกใหผอนชาระยาวและผอนชาระตา ซงสอดคลองกบขอเสนอแนะ แนวทางการแกไขปญหาหนสนขาราชการคร ทไดจากการศกษาเรอง การศกษาสภาพหนสนและความคดเหนตอแนวทางการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครของ ดาว นามบณฑต

174

ดงน (1) กระทรวงศกษาธการควรมนโยบายในการแกไขปญหาหนสนขาราชการครอยางตอเนอง (2) เงนทนหมนเวยนควรมหลกการบรหารทสามารถชวยเหลอขาราชการครทมรายไดนอยกวาราย จาย (3) การแจงขอมลขาวสารเกยวกบการบรหารเงนทนหมนเวยน ควรเปนไปดวยความรวดเรว ทนตอเหตการณ และผปฏบตสามารถดาเนนการได (4) กระทรวงศกษาธการควรจดสวสดการใหกบขาราชการครมากขน (5) ผบรหารโรงเรยนควรมบทบาทสาคญในการพจารณาความเหมาะสมในการกอหนของขาราชการคร (6) ผบรหารโรงเรยนควรมการสงเสรมใหขาราชการครมรายไดเพมมากขน (7) ขาราชการครควรมการปรบเปลยนพฤตกรรมในการใชจายโดยมการวางแผนการใชจายใหเกดประโยชน และเหมาะสมกบรายไดของตนเอง (8) ในการแกไขปญหาหนสนขาราชการครควรยดคอหลกการพงตอนเอง (9) ขาราชการครควรปฏบตตนใหเหมาะสมกบกระแสการเปลยนแปลงของสงคมปจจบน และสอดคลองกบผลการศกษาของ กนต อนทวงศ ทไดศกษาเรอง แนวทางการแกไขปญหาหนสนครทสงผลตอคณภาพชวตอยางยงยน ผลการวจยพบวา ขาราชการครสวนใหญมรายจายมาก กวารายได มสาเหตการเกดหนสน 3 ขอตามลาดบดงน คอ (1) ซอหรอผอนรถยนตหรอจกรยานยนต (2) การนาไปใชจายเพอดารงชพในชวตประจาวน (3) ซอหรอสรางทอยอาศย และไดสรปขอเสนอ แนะและแนวทางการแกไขปญหาหนสนขาราชการครทสาคญมดงน (1) กจกรรมเพอสรางคานยมใหกบขาราชการครใหมความพอเพยงโดยการสงเสรมการนาหลกแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มาปรบใชเพอปลกฝงแนวคดในการใชชวตประจาวน (2) ควรมการสงเสรมใหครมผลตอบแทนในวชาชพครสงขนจากการทาตาแหนงทางวชาการ (3) มการเลอนตาแหนงและเงนเดอนใหสงขนตามตาแหนงวชาการและมการพฒนาวชาชพทเปนรายไดพเศษ ใหเหมาะสมกบเศรษฐกจปจจบน (4) ควรจดใหมการเจรจาประนอมหนและลดอตราดอกเบยเงนกใหตาลง (5) จดหาเงนในการกยมในอตราดอกเบยตาและเพมระยะเวลาในการผอนชาระหนใหแกขาราชการคร (6) ควรมสวสดการเบกคาเลาเรยนบตรใหมากขน (7) เพมสวสดการทอยอาศยในการเชาซอและ การกซอเพอปลกสรางในอตราดอกเบยตา (8) จดกจกรรม รณรงคทางดานการเปลยนความคด รจกประหยด อยอยางพอเพยงและพยายามลดคาใชจายของคร โดย การเปลยนความคด (9) จดกจกรรมการอบรมใหความรในเรองการสงเสรมรายไดใหครอบครวของครเพอใหมรายไดเพมขน(10)พยายามลดแหลงเงนกในสถาบนอน ๆ ทสามารถเขามามบทบาทในการทใหขาราชการครกเพม

3. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมตอมลเหตของปญหาและการแกปญหาหนสน พบวา ความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มลเหตทกอใหเกดภาวะหนสนมากทสด คอ ดานความตองการ รองลงมา คอ ดานคานยม และดานพฤตกรรม ตามลาดบสอดคลองกบผลการศกษาของเยาวพา คาฟ ไดศกษา เรอง ภาวะหนสนของขาราชการสงกดองคการบรหารสวนจงหวดอตรดตถ พบวา ม 3 ปจจยทสงผลตอการเกดภาวะหนสน

175

มากทสด คอ ความตองการทางดานสรระ คานยมทางเศรษฐกจ และ ความตองการทางดานทางศกยภาพ ในการกยมเงนเพอตอบสนองความตองการทางดานสรระ อาทเชน การซอ/เชาทอยอาศย มากทสด รองลงมาคอ กมาเพอการนาไปลงทนทาธรกจตางๆ ทจะทาใหมรายรบเพมมากขน เนองจากตองการมฐานะทมนคง ซงเปนการตอบสนองคานยมทางเศรษฐกจ อกปจจยหนงทสงผลตอการกยมเงน คอ กเพอนามาศกษาตอเพอตอบสนองความตองการทางดานทางศกยภาพ และเพอตอบสนองคานยมทางสงคม และจาแนกสาเหตได 2 ดาน คอ 1) ปจจยดานการศกษาตอ ซงจากการศกษาพบวาขาราชการในองคการบรหารสวนจงหวดอตรดตถ มความคดเหนในการศกษาตอ ดงน การศกษาทาใหมงานและมรายไดเพมขน ทางเลอกในชวตมากขนและการศกษาทาใหไดรบการยอม รบจากสงคม ซงจากความคดเหนดงกลาว สามารถวดคานยมของบคลากรในองคการ วาเหนความ สาคญของการศกษาและทางองคการควรใหการสนบสนนทางเรองน เนองจากในแงของบคคลถอวาเปนการชวยเสรมสรางขวญและกาลงใจในการทางานใหแกขาราชการ ชวยแบงเบาภาระหนสน และในแงขององคการคอองคการจะไดรบผลประโยชนดานการบรหารงาน เพราะมบคลากรในหนวย งานทมความรความสามารถทจะมาพฒนาระบบงานตอไป 2) ปจจยดานความตองการพนฐาน คอการมทพกอาศยและการมยานพาหนะ ซงหากปจจยดานนไมไดรบการตอบสนองอาจมผลกระทบตอการทา งานและแรงจงใจของตวบคคล ซงสอดคลองกบมาสโลว กลาววา มนษยมความตองการไมสนสด ซงความตองการทยงไมไดรบการตอบสนอง จะเปนสงกระตนใหแสดงพฤตกรรม และความตองการของมนษยเปนไปตามลาดบขน ความคดเหนตอการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทาง การศกษาโดยรวม อยในระดบมากทสด เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความคดเหนตอแนวทางในการแกไขปญหาหนสนมากทสดในดานรายได รองลงมา คอ ดานการพฒนาคณภาพชวต และดานหนสน ตามลาดบ สอดคลองกบผลการศกษาของ สารวม จงเจรญ ไดศกษาเรอง การศกษาวจยปญหาหนสนขาราชการคร 2544 พบวา วธการทจะชวยแกปญหาของครไดตามขอเสนอแนะของขาราชการคร คอ จดสวสดการให เพมอตราเงนเดอนขนใหเทยบเทากบเอกชน และจดหาแหลงเงนกใหผอนชาระยาวและผอนชาระตา และสอดคลองกบผลการศกษาของ กนต อนทวงศ ทไดศกษาวจยเรอง แนวทางการแกไขปญหาหนสนครทสงผลตอคณภาพชวตอยางยงยน แนวทางหนงคอ จดกจกรรมการอบรมใหความรในเรองการสงเสรมรายไดใหครอบครวของครเพอใหมรายไดเพมขน พยายามลดแหลงเงนกในสถาบนอนๆ ทสามารถเขามามบทบาทในการทใหขาราชการครกเพม และในกระแสเศรษฐกจปจจบนจงมการขอเพมเงนเดอนใหเทาเทยมกบหนวยงานทงภาครฐวสาหกจและภาคเอกชน ผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดปญหาและการแกไขปญหาภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกตามเพศ พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพศชาย และเพศหญง มความคดเหนไมแตกตางกน และผลการทดสอบความคดเหนตอมลเหตทกอใหเกดปญหาและการแกไขปญหาภาวะหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจาแนกตามวฒ

176

การศกษา พบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมวฒการศกษาระดบปรญญาตร และระดบปรญญาตร มความคดเหนไมแตกตางกน สอดคลองกบผลการศกษาของบญช ไตรรตนรงษ ไดศกษาเรอง ทศนคตตอการเปนหน คานยมทางวตถ และการเปนหนของครโรงเรยนเอกชนในเขตบงกม กรงเทพมหานคร พบวา ครในเขตบงกม กรงเทพมหานครทมระดบเพศตางกนจะมหนสนไมแตกตางกน และ ครทมระดบการศกษาตางกนจะมหนสนไมแตกตางกน สอดคลองกบผลการศกษาของสมมาต มหารกษ ไดศกษาภาระหนสนของบคลากรมหาวทยาลยบรพาป 2545 พบวา บคลากรมหาวทยาลยทเพศตางกนมภาวะหนสนไมแตกตางกน แตไมสอดคลองกบผลการศกษาของ สลกษณ เสงยมลกษณ ไดศกษาภาวะการมหนสนและปจจยทมความสมพนธกบภาระหนสนของ ขาราชการตารวจนา พบวา ขาราชการทจบการศกษาระดบปรญญาตรหรอตามโอกาสในการกอหนมากกวาขาราชการซงจบการศกษาระดบปรญญาโทหรอสงกวาซงอาจเปนเพราะสภาพพนฐานของผเขาสอาชพมสภาพเศรษฐกจ สภาพสงคม คานยม และพฤตกรรมการดารงชวตทแตกตางกน ขอเสนอแนะการวจย

การวจยเรอง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ไดขอคนพบทเปนประโยชน ซงผ วจยมขอเสนอแนะสาหรบผมสวนเกยวของกบการจดการศกษา สามารถนาขอคนพบทไดนไปประยกตใชในเชงนโยบายและการนาไปปฏบตกบหนวยงานของตนในบรบทดงตอไปน ขอเสนอแนะทวไป

ในการวจยกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา โดยทาการศกษาทงเอกสารและงานวจยทเกยวของและผทรงคณวฒในการแกไขปญหาหนสนเปนเรองแรกในการดาเนนการควบคไปกบการสรางรายได และดานการพฒนาคณภาพชวต ในระยะยาว มรายละเอยด ดงน

1. ควรทาการสงเสรมใหขาราชการและบคลากรทางการศกษามระบบขนเงนเดอนหรอคาตอบแทนการเลอนตาแหนงและเงนเดอนใหสงขนและสงเสรมขาราชการครใหมรายไดพเศษ

2. ควรใหมการเจรจาประนอมหนและลดอตราดอกเบยเงนกและการใหสงงวดเดอนในอตราดอกเบยทตาลง จดสรรเงนในการกยมในอตราดอกเบยตา ระยะเวลาในการผอนหนใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษาและตงศนยชวยเหลอประนประนอมหนสนใหแกคร

3. ควรมการเพมคาครองชพและสวสดการใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในดานทอยอาศย การศกษาตอ การจดใหมรายไดเพมและควรสงเสรมใหครมการประกอบอาชพเสรมและเพมคาตอบแทนใหมากขน

177

4. ควรจดสวสดการดานการกเพมขนและเบกคาเลาเรยนของบตรถงปรญญาตรและมโครงการบานพกอาศยหรอการตอเตมทอยอาศยใหในอตราดอกเบยทตาและรฐบาลควรมนโยบายเพมคาตอบแทน เงนเดอน คาตอบแทนการสอนและลดภาระคาใชจายทไมจาเปน ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

1. ควรศกษาวจยเกยวกบแนวทางการปฏบตของกระบวนการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

2. ควรศกษาวจยเกยวกบตวแบบการดารงชวตเศรษฐกจพอเพยงในอาชพของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

3. ควรศกษาวจยเกยวกบการพฒนารปแบบการตงกองทนทมตอการแกปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

178

รายการอางอง ภาษาไทย กนต อนทวงศ. รายงานวจยฉบบสมบรณ เรอง แนวทางการแกไขปญหาหนสนครทสงผลตอ

คณภาพชวตอยางยงยน. เขาถงเมอ 29 มถนายน 2556. เขาถงไดจากhttp://www.otep.go.th/admin/assets/upload/files/XFp5

กนยา สวรรณแสง. การพฒนาบคลกภาพและการปรบตว. กรงเทพฯ: บารงราษฎร, 2536. กระทรวงศกษาธการ. แนวทางแกไขปญหาหนสนขาราชการครของกระทรวงศกษาธการ.

กรงเทพฯ :สานกงานบรหารหน, 2554. กระทรวงศกษาธการ. ครไทยมหนเฉลยคนละลานบาท ศธ.ไฟเขยวเงนกชวยรายละ 2 แสน. เขาถง

เมอ 16 ธนวาคม 2556. เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/moe/th/news/ detail.php?NewsID=33186&Key=hotnews

กาญจนา พลแกว. “พฤตกรรมการกอหนและความสามารถในการชาระหนสนทมความสมพนธกบการปฏบตหนาทของขาราชการตารวจชนประทวนในสงกดตารวจภธร จงหวดขอนแกน” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาพฒนาสงคม มหาวทยาลยขอนแกน, 2544.

กลลดา เกษบญช–มด. รฐไทยกบโลกาภวตน. กรงเทพฯ: ภาควชาความสมพนธระหวางประเทศ จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2529.

จนดากานต คงเดชาชาญ. “คณภาพชวตการทางานของพนกงานครเทศบาลในสถานศกษา สงกดเทศบาลนครนครปฐม” วารสารบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร 3, 2 (มกราคม - มถนายน 2556): 24-32.

ดาว นามบณฑต. “การศกษาสภาพหนสนและความคดเหนตอแนวทางการแกไขปญหาหนสนของขาราชการคร สงกดกรมสามญศกษา จงหวดหนองบวลาภ” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน, 2542.

ดลยา จตตะยโศธร. บทท 10 แรงจงใจ (Motivation). เขาถงเมอ 1 กรกฎาคม 2555. เขาถงไดจาก http://department.utcc.ac.th/cte/images/stories/Download/ge/data/HG022/ loadlesson10.pdf

บญช ไตรรตนรงส. “ทศนคตตอการเปนหน คานยมทางวตถ และการเปนหนของครโรงเรยนเอกชนในเขตบงกม กรงเทพมหานคร” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒน บรหารศาสตร, 2539

179

ทพพาศร อนทะกล. “การศกษามลเหตภาวะหนสนและความตองการในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการคร สงกดสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษาในโครงการเงนทนหมนเวยน เพอแกไขปญหาหนสนขาราชการคร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหารอาชวะและเทคนคการศกษา ภาควชาบรหารเทคนคการศกษา สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2547.

ธงชย สนตวงษ. องคการและการบรหารการศกษาการจดการแผนใหม (Organization and Management). พมพครงท 10. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช, 2539.

ธเนศ วงศยานนาวา. ปฏวตบรโภค: จากสงของฟมเฟอยมาสสงจาเปน. กรงเทพฯ: ศนยมานษยวทยาสรนธร, 2550.

นนทรตน จโรภาส. “ภาวะหนสนของขาราชการครโรงเรยนประถมศกษาอาเภอหาดใหญจงหวดสงขลา” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาพฒนามนษยและสงคม มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2552.

นกล ตรเจรญ, “ภาวะหนสนของนายทหารชนประทวนสงกดกองบญชาการกองพลทหารปนใหญตอสอากาศยาน” งานวจยวทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา, 2548.

นารรตน นาครนทร. ครบานนอก. เขาถงเมอ 17 พฤษภาคม 2558. เขาถงไดจากhttp://www.kroobannok.com.

บญช ไตรรตนรงส. “ทศนคตตอการเปนหน คานยมทางวตถ และการเปนหนของครโรงเรยนเอกชนในเขตบงกม กรงเทพมหานคร” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2539.

พนม พงษไพบลย. การศกษาปจจยท 5 ของชวต. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา, 2540. พรทพย เถาวสวรรณ. ภาระการเปนหนของครโรงเรยนประถมศกษา: กรณศกษาครโรงเรยน

ประถมศกษา สงกดสานกการประถมศกษา จงหวดยะลา. เขาถงเมอ 29 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก http://www.inspect12.moe.go.th/insite/Vijai.htm

พรนภา ลมปพะยอม. “ปญหาหนสนของขาราชการคร กรณศกษา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ” เอกสารวจยสวนบคคล วทยาลยปองกนราชอาณาจกร, 2542.

เพชรดา ธนศร. “ทาอยางไรหนสนครไทย … จะลดลง” วารสารศกษาศาสตร 25, 2 (ตลาคม 2544 – มกราคม2545): 2545.

เยาวพา คาฟ. “ภาวะหนสนของขาราชการสงกดองคการบรหารสวนจงหวดอตรดตถ” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารธรกจ คณะบรหารธรกจ เศรษฐศาสตรและการสอสาร มหาวทยาลยนเรศวร, 2556.

180

ยวด ชวยกจ. “ความสมพนธระหวางแนวคดทางการตลาดของฟลลป คอตเลอร กบลทธบรโภคนยม.”วทยานพนธ สาขาการตลาด มหาวทยาลยเชยงใหม, 2551.

รชนกร วงศจนทร. การบรหารการเงนสวนบคคล. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: ตลาดหลกทรพย แหงประเทศไทย, 2555.

ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมศพทสงคมวทยา องกฤษ - ไทยฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ: ราชบณฑตยสถาน, 2532.

ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: นานมบค พบลเคชนส จากด, 2546.

รง แกวแดง. ประวตการศกษาไทย. กรงเทพฯ: มตชน, 2540. ลกขณา สรวฒน. จตวทยาในชวตประจาวน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร, 2544. วนดา วศษฎวรากร. “ภาระหนสนของขาราชการหลงนโยบายเงนเดอน พ.ศ. 2556: กรณศกษา

สานกงานปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม” Veridian E-Journal, Silpakorn University. ฉบบภาษาไทย สาขามนษยศาสตร สงคมศาสตร และศลปะ 8, 1 (เดอนมกราคม – เมษายน 2558): 515.

วรากรณ สามโกเศศ. การแกปญหาหนสนคร. เขาถงเมอ 20 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/websm/newsapr07

วฒนา พรวราเมธกล. กระแสโลกาภวตนและผลกระทบทมตอสงคมไทย. เขาถงเมอ 30 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก http://wattanaharaji.exteen.com/

วรวรรณ หฤษฎเกรยง. ภาระหนสนของครโรงเรยนสงกดสานกงานการศกษากรงเทพมหานคร ในเขตพนทการศกษากรงเทพมหานครเขตการปกครองเขตคลองเตย. เขาถงเมอ 29 มถนายน 2556. เขาถงไดจาก http://econ.swu.ac.th/Portals/49/research/ research/55/55_1.pdf

วรเทพ ไวทยาวโรจน. แกปญหาหนสนคร เกาไมถกทคน. เขาถงเมอ 30 มถนายน 2556. เขาถงไดจาก http://http://www.kroobannok.com/ blog/8949.

วภาณย อจจาทร. “หนสนครปญหาทาทายรฐบาลทานตะวน.” วารสารวทยาจารย 95, 3 (มนาคม 2540): 78.

วรนช ปณฑวณช. ออกกลางคน โจทยทาทายรฐบาลใหม. กรงเทพฯ: ผลตผลการพมพ, 2544. ศนยพฒนาคณภาพชวตคร. การศกษาสภาพทางเศรษฐกจและการเงนของขาราชการครและ

บคลากรทางการศกษา สงกดสานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2554.

181

ศรวรรณ คงศลา. “ภาวะหนสนของขาราชการกรงเทพมหานคร: กรณศกษาขาราชการกรงเทพมหานครสงกดสานกงานเขตตลงชน ทววฒนา และบางกอกนอย.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรธรกจ มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552.

สามารถ เตจะวงศ. “คานยมและพฤตกรรมในการดารงชวตของขาราชการครทมหนสน” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม, 2544.

สมเจตน นาคเสว และคณะ. “เจตคตตอการวจยและปจจยทเออตอการทาวจยของบคลากรวทยาลยอสลามศกษามหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน” โครงการสรางความเขมแขง วทยาลยอสลามศกษา วทยาเขตปตตาน มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2554.

สมนก ปฏปทานนท. “การพฒนาวชาชพครสงคมศกษาโดยการวจยปฏบตการในชนเรยน.” วารสารพฒนาการเรยนการสอน มหาวทยาลยรงสต 1, 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม 2550): 57.

สมมาต มหารกษ. “ภาวะหนสนของบคลากรมหาวทยาลยบรพา พ.ศ. 2545.” วารสารศกษาศาสตร 16, 1 (มถนายน-ตลาคม 2547): 107-116.

สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. ทนมนษยกบการพฒนาสมรรถนะการบรหาร ทรพยากรบคคล. กรงเทพมหานคร: พ.เอ.ลฟวง, 2547.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. การสารวจพฤตกรรมการบรโภคของคนไทยในกรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2549.

สารวม จงเจรญ. “การศกษาวจยปญหาหนสนขาราชการคร 2544” สานกวทยบรการ มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2546.

สชาต ประสทธรฐสนธ. ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2538.

สบน ยระรช. ทฤษฎการวดทศนคต (Theory of Attitude Measurement). เขาถงเมอ 24 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก http://www.bloggang.com/mainblog.php

สมน อมรววฒน. บทบาทของสถาบนการศกษาตอการพฒนาจตใจ. กรงเทพฯ:สานกงานเลขาธการ สภาการศกษา, 2549.

สลกษณ เสงยมลกษณ. “ภาวะการมหนสนและปจจยทมความสมพนธกบภาวะหนสนของขาราชการ ตารวจนา” สารนพนธหลกสตรสงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการโครงการ สวสดการสงคม มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต, 2554.

หนงสอพมพขาวสด. มารเรองหนครกบแนวทางการแกไขของรฐ. เขาถงเมอ 25 มถนายน 2555. เขาถงไดจาก http://www.matichon.co.th/khaosod

182

ภาษาตางประเทศ Allport, Gordon W. Reading in Attitude Theory and Measurement. New York:

John Welley and Sons Inc. 1967. Brembeck, Wilson L., Howell, William S. Persuasion: A Means of Social Control.

New Jersey: Prentice–Hall, 1953. Chankelman, A. Source Book of Laboratory Exercises in Plant Pathology. San

Francisco: W.H. Freeman Co., 1967. Charles, E., Osgood, s., J. George and Tannenbaum Percy H. The Measurement of

Meaning (Urbana III, University of Illinois Press, 1957. Hull, Clark. A Behavior System. New Haven: Yale University Press, 1952. Elali, W. “Debt-Equity swaps and the alleviation of the debt problem

International”Journal of Commerce and Management 5, 4 (1995): 49-70. Fitch, C., Hamilton, S., Bassett P., Davey R. “The relationship between personal debt

and mental health: a systematic review.” Mental Health Review Journal 16, 4 (2011): 153-166.

Coleman, Jame C., and Butcher, N. Abnormal Psychology and Modern Life. New York: Bantam Books, 1984.

Dollard, J. and Miller, N.E. Personality and Psychotherapy. New York: McGraw–Hill, 1950.

Finley, Michael. Alvin Toffler and the Third Wave. Accessed July 9, 2012. Available from http://www.cyberkuhinja.com

Frankel, S. H. Two Philosophies of Money: The Conflict between Trust and Authority. New York: St. Martin’s Press, 1977.

Gathergood, J. “Self-control, financial literacy and consumer over-indebtedness”Journal of Economic Psychology 33, 3 (June 2012): 590-602.

Good, Carter V. Dictionary of Education. New York: Mcgraw–Hill, 1959. Hammond, Kenneth R. “Measuring attitudes by error choice: An indirect method.”

Journal of Abnormal and Social Psychology 43, 1 (1948): 38-48.

183

Herzberg, F., Mausner, B., Peterson, R.O., and Capwell, Dora F. Job attitudes: Review of research and opinion. Pittsburg: Psychological Service of Pittsburg, 1959.

Hull, Clark. A Behavior System. New Haven: Yale University Press, 1952. Jones, G. Organizational behavior : Understanding and managing live at work.

4thed. Moutreal: Harper Collins College Pub., 1996

Jones, Edward. E., and Kohleer, R. “The Effects of Plausibility on the Learning of Controversial Statements.” Journal of Abnormal and Social Psychology 57, 3 (November 1948): 315-320.

Jenkins, John R. G. “Marketing and Customer Behaviors” Journal of Marketing, 37, 3, (July 1973): 110.

Katz, Daniel L. and Kahn, Robert L. The Social Psychology of Organizations. 2 nd ed. New York: John Wiley, 1978.

Kelman, A. Chan. Source Book of Laboratory Exercises in Plant Pathology. San Francisco: W.H. Freeman Co. 1967.

Kendler, H. Basic Psychology. New York: Appletin–Century–Crofts Company, 1963. Kolasa, B. J. Introduction of Behavioral Science for Business. New York: John Wiley

and Sons, 1969. Krech, D., Crutchfield, R.S. and Ballachy, E. L. Individual in Society. Bombay: Tata

Mcgraw–Hill, 1948. Krejcie, Robert V. and Morgan, Daryle W. “Determining Sample Size for Research

Activities.” Educational and Psychological Measurement. 30, 3 ( Auguut 1973: 608.

Lazarus, R.S. Psychological Stress and the Coping Process. New York: McGraw–Hill, 1956.

Likert, R. “A Technique for the Measurement of Attitude.” Archives of Psychology 22, 140 (1932): 1-55.

Linna, T. “Consumer Insolvency: The Linkage Between the Fresh Start, Collective Proceedings, and the Access to Debt Adjustment.” Journal of Consumer Policy 38 ,3 (March 2015): 357-374.

184

Littwin, A. “Coerced Debt: The Role of Consumer Credit in Domestic Violence.”California Law Review. 100, 4 (August 2012): 951-1026.

Locke, John. Theory of value and property. Accessed July 9, 2015. Available from http://www.wikipedia.org/wiki/John_Locke#Theory_of_value_and_ property

Malm, Marguerite and Jamison, Olis G. Adolescence. New York: McGraw–Hill Book Company, 1932.

Maslow, A.H. Motivation and Personality. 2nd.Ed. New York: Harper and Row, 1970. Mauchly, John., and Eckert, J. Presper. ENIAC Computer. Accessed July 9, 2012.

Available from http://www.ideafinder.com/history/inventions/ comeniac.htm

Munn, Norman L. Introduction to Psychology. Boston: Houghton Mifflin Company, 1962.

Newcomb. Attitude. Accessed October 25, 2009. Available from http://www.novabizz.Ace/Attitude.htm

Nunnally, J. C., Jr. Test and Measurement and Prediction. New York: McGraw–Hill, 1959.

Oksanen, A. and Aaltonen, M. “Social Determinants of Debt Problems in a Nordic Welfare State: a Finnish Register-Based Study.”Journal of Consumer Policy 38, 3 (September 2015): 229-246.

Oppenheim, A. N. Questionnaire Design and Attitude Measurement. New York:: Basic Books, 1966.

Osgood, Charles E., Suci, George J., and Tannenbaum, Percy H. The Measurement of Meaning. Urbana III: University of Illinois Press, 1957.

Parker, R.. and Chatterjee A. “Consumer Susceptibility to Credit Debt: Findings from Exploratory Surveys.” Journal of Global Business Issues 3, 2 (Summer 2009): 179-184.

Rankin, R. E., and Campbell, D. T. “Galvanic Skin Response to Negro and White Experimenters.” Journal of Abnormal and Social Psychology 51, 1 (July 1955): 30-33.

185

Rosenberg, R.J. and Hovland, C.I. Attitude Organization and Change: An Analysis of Consistency among Attitude Components. Wesport: Greenwood Press, 1960.

Scott, William A. “Attitude Measurement.” Edited by Gardner Lindzey and Elliot Aronson. The Handbook of Social Psychology , New Delhi: Amerind Publishing, 1975.

Sorell, T. “Consumerism and the Internal Market in Health Care.” Journal of Medical Ethics 23, (1997): 71-76.

Swagler, Roger. “Evolution and Applications of the Term Consumerism: Theme and Variations.” The Journal of Consumer Affairs 28, 2 (Winter 1994): 354.

The world bank. Thailand Overview, Accessed July 9, 2012. Available from http://www.worldbank.org/en/country/thailand/overview

Thurstone, L.L. The Measurement of Attitudes. Chicago: The University of Chicago Press, 1970.

Toffler, Alvin. The Third Wave. New York: Tantam Books, 1980. Webster. Webster’s new Dictionary of the American Language. New York::

Compact School, The World Publishing, 1967. Webster. “Webster’s New World Dictionary of American English.” in Wnw Dictionary,

3rd College Gen Leath, 311. Edited by Victoria Neufeldt and David B. Guralnik, New York: Prentice Hall, 1994.

Zimbardo, Philip., and Ebbesen, Ebbe B. Influencing Attitude and Changing Behavior. New York: McGraw–Hill Companies, 1970.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก หนงสอราชการจากบณฑตวทยาลยถงผเชยวชาญ

188

ภาคผนวก ข รายชอผเชยวชาญ

190

รายชอผเชยวชาญ กลมผบรหารระดบสง 1. ดร.ฉลาด ขามชวง อดตประธานกรรมาธการแกไขปญหาหนสนแหงชาต 2. ดร.สมศกด ตาไชย เลขาธการคณะกรรมการ สกสค. 3. นายพรนพพล เกตทอง ทปรกษาเลขาธการคณะกรรมการ สกสค. 4. นางศรพร กจเกอกล เลขาธการคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา 5. ดร.อานาจ สนทรธรรม เลขาธการครสภา กรรมการ สกสค. 6. นายปรชา ตรทศ รองประธานคณะกรรมการ เครอขายพฒนาชวตครแหงประเทศไทย 7. นางปยาภรณ เยาวาจา ผอานวยการสานกสวสดการคร 8. นายวบลย คงมน ผอานวยการศนยพฒนาคณภาพชวตคร

กลมผบรหารระดบกลาง (คณะกรรมการเครอขายพฒนาชวตครระดบภาค) 9. นายสชนทร แกมทบทม กรรมการ และประธานกรรมการจงหวดลพบร (กรรมการ ช.พ.ส.) 10. นายประยร แจมจารส กรรมการ และประธานกรรมการจงหวดนครปฐม 11. นายสามารถ วเศษสงห กรรมการ และผแทนครจงหวดกาญจนบร 12. นางแสงรชชา เทพรกษ กรรมการ และนายทะเบยนผแทน จงหวดราชบร 13. นายสมภาษณ นพบรณ กรรมการและประธาน จงหวดนครพนม 14. นายดสต เหมอนบตรด กรรมการและประธานจงหวดหนองคาย 15. นายอดม สงวนชม กรรมการและประธาน จงหวดขอนแกน 16. นางสาวนงลกษณ นมตภวดล กรรมการและประธาน จงหวดสพรรณบร กลมผบรหารระดบผมหน (ระดบลาง) 17. นายกรกาญจน กนกพร จงหวดเชยงใหม

................................................................. sddd

ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการวจย

192

แบบสอบถามผเชยวชาญเกยวกบการวจย รอบท 1 เรอง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

ผวจย นายปรชา วยาภรณ สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

ผใหสมภาษณ นาย นาง นางสาว…………………………………………………………………………… ตาแหนงปจจบน..................................................................................................................................... สถานททางาน........................................................................................................................................ สถานทสมภาษณ.................................................................................................................................... วนท ............. เดอน................................ พ.ศ. ....................... เวลา.................................................... ตอนท 1 สถานภาพของผใหสมภาษณ วฒทางการศกษา (สงสด)........................................................................................................................ สาขาวชา................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................ ตาแหนง................................................................................................................................................. สถานททางานหรอทอย............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... โทรศพท .................................................................... โทรสาร ............................................................ E-mail....................................................................................................................................................

193

ตอนท 2 แนวความคดของผเชยวชาญเกยวกบทศนคตและความตองการมสวนรวมตามแนวทางยทธศาสตรในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา การศกษาครงน ผวจยใชเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) โดยระดมความคดเหนจาก

กลมผมความรและประสบการณดานปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา วตถประสงคเพอ (1) เพอแกไขปญหาหนสนขาราชการ ครและบคลากรทางการศกษา (2) เพอพฒนาคณภาพชวตขาราชการ ครและบคลากรทางการศกษา และ (3) เพอเปนฐานขอมลในการพฒนาทางการเงนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

ดง นนผ วจยจงตองการทราบความคดเหนและแนวความคดของผมความรและประสบการณเกยวกบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ทจะกอใหเกดประโยชนตอการพฒนาคณภาพทางดานการศกษา กลาวคอ ครและบคลากรทางการศกษา สามารถปฏบตหนาทของตนไดอยางเตมประสทธภาพ ไมตองกงวลกบปญหาหนสน โดยพจารณาจากขอมลพนฐาน และแนวทางเชงกลยทธในการแกไขปญหาหนสนทเกดขน ดงน แนวทางการสอบถาม 1. มลเหตอะไรทกอใหเกดภาระหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา อยางไร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ 2. ในถานการณปจจบนควรมแนวทางอยางไรบางสาหรบการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

194

แบบสอบถามเพอการวจย รอบท 2 เรอง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

จดมงหมายของงานวจย

1. เพอใหไดกระบวนการแกไขปญหาหนสนของราชการครและบคลากรทางการศกษา 2. เพอใหไดแนวทางปฏบตตามกระบวนการแกไขปญหาหนสนของราชการครและบคลากร

ทางการศกษา คาชแจง แบบสอบถามเรอง “กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา”ทนาเสนอใหทานพจารณาในครงน มจดมงหมายเพอตองการระดมความคดเหนของกลมผเชยวชาญในดานปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ทงนเพอใหไดมาซงความคดเหนทสอดคลองกน (Consensus) ซงจะเปนประโยชนตอการนาเสนอแนวทางยทธศาสตรในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา การวจยครงนใชเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique)

การนาเสนอผลการวจยจะนาเสนอโดยภาพรวม จงไมสงผลตอผตอบแบบสอบถามเปน รายบคคลแตอยางใดผวจยขอขอบพระคณสาหรบความรวมมอในการตอบแบบสอบถามการวจยของทานไว ณ โอกาสน นายปรชา วยาภรณ นสตปรญญาเอก สาขาวชาบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

195

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบ คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงใน หนาขอความทเปนจรงเกยวกบสถานภาพของทาน 1. เพศ 1.1 ชาย 1.2 หญง 2. ระดบการศกษา 2.1 ปรญญาตร 2.2 สงกวาปรญญาตร ตอนท 2 ทศนคตตอการรบรมลเหตของการเกดภาวะหนสนครและบคลากรทางการศกษา

ทานคดวากระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ในสวนของทศนคตและความตองการมสวนรวมตามแนวทางยทธศาสตรในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา วามอะไรบางทควรดาเนนการ (โปรดเขยนเครองหมาย ในชองระดบความคดเหนททานเหนดวยกบขอความนน) ตามลาดบ เกณฑในการพจารณา

ระดบท 5 หมายถง ขอความนนทานเหนดวยมากทสด ระดบท 4 หมายถง ขอความนนทานเหนดวยมาก ระดบท 3 หมายถง ขอความนนทานเหนดวยปานกลาง ระดบท 2 หมายถง ขอความนนทานเหนดวยนอย ระดบท 1 หมายถง ขอความนนทานเหนดวยนอยทสด/ไมเหนดวย

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

1 ดานความตองการ 1.1 เปนหนเพราะผอนชาระบาน

ทดนอยอาศยครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอน

1.2 ความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร เปนสาเหตททาใหครตองแสวงหาเพอตนเองและครอบครว โดยเฉพาะครในโรงเรยนเขตชนบท

196

ตอนท 2 (ตอ)

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

1 ดานความตองการ 1.3 เปนหนเพราะตองนาเงนไป

ลงทนเพอประกอบอาชพเสรม

1.4 เปนหนเพราะตองผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน โทรศพทมอถอ

1.5 เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ

1.6 เปนหนเพราะการศกษาของบตร

1.7 เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครว คนเดยว

1.8 เปนหนเพราะสงเสยเลยงดบดา มารดา

2 ดานคานยม 2.1 คานยมทางวชาการ

2.1.1 ครและและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน

2.1.2 ครและและบคลากรทาง การศกษาเปนหนเพราะการทาผล งานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองก

197

ตอนท 2 (ตอ)

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

2 ดานคานยม 2.2 คานยมทางเศรษฐกจ

2.2.1 ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน

2.2.2 เปนหนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน

2.3 คานยมทางสงคม 2.3.1 กเงนเพอลงทนทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆ

2.3.2 เปนหนเพราะตองการวงเตนโยกยายตาแหนง

2.3.3 เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ

2.3.4 เปนหนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานพบปะสงสรรค งานสงคม

198

ตอนท 2 (ตอ)

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

3 ดานพฤตกรรม

3.1 การกนอาหารนอกบานหรหรา

3.2 การแตงกายดวยเสอผาราคาแพง และเครองประดบราคาแพง

3.3 นาเงนไปใชจายเกยวกบอบายมขไดแก การดมเหลา การสบบหร

3.4 นาเงนไปใชจายเพอเทยวเตร

199

ตอนท 3 ความตองการมสวนรวมในแนวทางเชงกลยทธในการแกไขปญหาหนสน

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

1 ดานรายได 1.1 ปรบปรงระบบเงนเดอน คาตอบ แทน

ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แยกออกจากขาราช การพลเรอน (ก.พ.) โดยใหครแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนและคา ตอบแทนกวางกวาระดบบนเนอง จากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอ มรถ มบาน มครอบครว ซงตองใชจายมาก

1.2 ปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ เพอยกยองวชาชพคร เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร

1.3 ควรพจารณาเพมเงนเดอนราย ไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน

2 ดานหนสน 2.1. ควรดาเนนการจดตงกองทนทม

ขนาดใหญเปนองคกรอสระ หรอองคการมหาชน ไมสงกดกระทรวงศกษาธการเขามาบรหารจดการหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทงระบบ รวมถงมหนาทใหการสนบสนนและสงเสรมพฒนาครและบคลากรทางการศกษา เชน สนบสนนการมอาชพเสร

200

ตอนท 3 (ตอ)

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

2 ดานหนสน

2.2 หนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอ

2.3 หนวยงานท เกยวของควรมการประชาสมพนธ การแกไขปญหาหนสนขาราชการคร และพฒนาครทงระบบ เปนระยะ ๆ

2.4 ควรแบงประเภทปญหาหนสนของครเปนระดบตางๆ ในและในแตละระดบควรใหการชวยเหลอดวยแนวทางทตางกนอยางเหมาะสม

2.5 สนบสนนและสงเสรมใหเกดการรวมหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหอยในแหลงเดยว และปรบโครงสรางหนใหครโดยขยายระยะเวลาการชาระ ลดอตราดอกเบย โดยอยในวงเงนทครมกาลงพอชาระได และใหรฐบาลชดเชยดอกเบย เชนเดยวกบททางรฐบาลชวยเหลอเกษตรกร

201

ตอนท 3 (ตอ)

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

2 ดานหนสน 2.6 การออกระเบยบ สรางกฎการขน

ทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอทราบมลหนทแทจรง

2.7 เสรมสรางกระบวนการตดตาม ประเมนผลการดาเนนงานแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาอยางเปนระบบ

3 3. ดานการพฒนาคณภาพชวต 3.1 การแกปญหาและพฒนาคร ควร

ประกาศเปนนโยบายปฏรปการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา ทงระบบ

3.2 การเลอนระดบ/ตาแหนง การมและเลอนวทยฐานะ ฯลฯ ตองปรบทกระบบเพอใหทดเทยมประชาคมอาเซยน และนานาอารยประเทศ

3.3 กรมสงเสรมเกษตรและสหกรณ ซงดแลสหกรณควรประชมรวมกบกระทรวงศกษาธการ เพอวางแนวทางรวมกนในการใหกแกคร และบคลากรทางการศกษา

3.4 ควรจดตงมลนธ เพอใหการศกษากบคร ในการดาเนนการการประกอบอาชพครและการดารงชวตในขณะทตนเอง เปนหนสน เปนการหาทางออกโดยใหครไดรบการศกษาและปรบตวใหไดในสถานการณดงกลาว

202

ตอนท 3 (ตอ)

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

3 ดานการพฒนาคณภาพชวต 3.5 รณรงค และสงเสรมใหครและ

บคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก “เศรษฐกจพอเพยง” ในการดารงชวตทงทอยในระบบและนอกระบบราชการ

3.6 สนบสนนใหโรงเรยนมทนสารองการใชจาย เพอใหครออกพานกเรยนทากจกรรมตางๆ เพอการศกษา

3.7 ครและบคลากรทางการศกษาตองพยายามกากบการใชจายของตนเองใหสมดลกบรายได ลดความฟมเฟอยลง กอนตดสนใจซอสงใดตองคานงถงความจาเปนหรอประโยชนทคมคา

3.8 ในระยะยาวควรเรงควบคมคณภาพของคร และสงเสรมใหบคคลทมคณภาพสงเขามาประกอบอาชพน พรอมเพมอตราคาตอบแทนใหจงใจ เพอการแขงขนในเชงคณภาพตอไป

203

แบบสอบถามเพอการวจย สาหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผมสวนไดสวนเสยในกระบวนการแกไขปญหาหนสน

ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เรอง : กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

จดมงหมายของงานวจย

1. เพอใหไดกระบวนการแกไขปญหาหนสนของราชการครและบคลากรทางการศกษา 2. เพอใหไดแนวทางปฏบตตามกระบวนการแกไขปญหาหนสนของราชการครและบคลากร

ทางการศกษา คาชแจง

แบบสอบถาม ฉบบนเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลสาหรบการวจย เรอง กระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามนจะเปนประโยชนตอการนาเสนอแนวทางยทธศาสตรในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

แบบสอบถามชดนแบงเปน 3 ตอน ไดแก 1. ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม 2. แบบสอบถามเกยวกบทศนคตตอการรบรมลเหตของการเกดภาวะหนสนครและบคลากร

ทางการศกษา 3. แบบสอบถามเกยวกบความตองการมสวนรวมในแนวทางเชงกลยทธในการแกไขปญหา

หนสนขอขอบพระคณในความรวมมอ

เมอทานใหขอมลครบถวนทกขอแลว โปรดสงแบบสอบถามคนผวจย โดยใสซองทผวจยไดจดเตรยมไวแลวจดสงทางไปรษณย (ทงนไดแนบซองสงคนมาดวยแลว) การนาเสนอผลการวจยจะนาเสนอโดยภาพรวม จงไมสงผลตอผตอบแบบสอบถามเปนรายบคคลแตอยางใดผวจยขอขอบพระคณสาหรบความรวมมอในการตอบแบบสอบถามการวจยของทานไว ณ โอกาสน

นายปรชา วยาภรณ นสตปรญญาเอก สาขาวชาบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศลปากร

204

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบ คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงใน หนาขอความทเปนจรงเกยวกบสถานภาพของทาน 1. เพศ 1.1 ชาย 1.2 หญง 2. ระดบการศกษา 2.1 ปรญญาตร 2.2 สงกวาปรญญาตร ตอนท 2 ทศนคตตอการรบรมลเหตของการเกดภาวะหนสนครและบคลากรทางการศกษา

ทานคดวากระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ในสวนของทศนคตและความตองการมสวนรวมตามแนวทางยทธศาสตรในการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา วามอะไรบางทควรดาเนนการ (โปรดเขยนเครองหมาย ในชองระดบความคดเหนททานเหนดวยกบขอความนน) ตามลาดบ เกณฑในการพจารณา

ระดบท 5 หมายถง ขอความนนทานเหนดวยมากทสด ระดบท 4 หมายถง ขอความนนทานเหนดวยมาก ระดบท 3 หมายถง ขอความนนทานเหนดวยปานกลาง ระดบท 2 หมายถง ขอความนนทานเหนดวยนอย ระดบท 1 หมายถง ขอความนนทานเหนดวยนอยทสด/ไมเหนดวย

205

ขอท รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการ

ศกษา

5 4 3 2 1

1 ดานความตองการ 1.1 เปนหนเพราะผอนชาระบานทดน

อยอาศยครและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะทางานอยไกล จงทาใหตองซอรถดวยการผอน

1.2 ความเหลอมลาของสวสดการ เชน สวสดการบานพกคร เปนสาเหตททาใหครตองแสวงหาเพอตนเองและครอบครว โดยเฉพาะครในโรงเรยนเขตชนบท

1.3 เปนหนเพราะตองนาเงนไปลงทนเพอประกอบอาชพเสรม

1.4 เปนหนเพราะตองผอนเครองใชอปกรณสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน โทรศพทมอถอ

1.5 เปนหนเพราะตองนาเงนไปใชเพอการดารงชวตในปจจบน เชน คานา คาโทรศพท คาเครองแตงกายตางๆ เครองบรโภคตางๆ

1.6 เปนหนเพราะการศกษาของบตร 1.7 เปนหนเพราะรบผดชอบครอบครว คนเดยว

206

ตอนท 2 (ตอ)

ขอท รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

1 ดานความตองการ

1.8 เปนหนเพราะสงเสยเลยงดบดา มารดา

2 ดานคานยม 2.1 คานยมทางวชาการ

2.1.1 ครและและบคลากรทางการศกษา เปนหนเพราะตองการศกษาตอเพอมาพฒนาการเรยนการสอนกตองกเงนมาจายคาเทอมและคาเลาเรยน

2.1.2 ครและและบคลากรทางการศกษาเปนหนเพราะการทาผลงานทางวชาการเพอเลอนตาแหนง จะตองใชเงนในการทากตองก

2.2 คานยมทางเศรษฐกจ 2.2.1 ครตกอยในวงวนของกระแสทนนยมสมยใหมทาใหครวงหาการแขงขน รกษาหนาตาทางดานวตถ ตองการความสะดวกในการใชชวต เชน อยากมบานหร มรถยนตราคาแพง โดยประเมนวาเหลานเปนหนาตาของผคนในสงคมในปจจบน

2.2.2 เปนหนเพราะถกฉอโกงจากการลงทนทาอาชพเสรมหรอขาดทน

2.3 คานยมทางสงคม 2.3.1 กเงนเพอลงทนทากจกรรม เพอชวยเหลอสงคม เชนเขาสสโมสรตางๆ

207

ตอนท 2 (ตอ)

ขอท รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

2 ดานคานยม 2.3.2 เปนหนเพราะตองการวงเตน

โยกยายตาแหนง

2.3.3 เปนหนจากการใชเงนสวนตวในการสนบสนนการเรยนการสอน เชน คาพาหนะ คานามน สาหรบขนอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ขนสงนกเรยนเขารวมกจกรรมตางๆ

2.3.4 เปนหนเพราะตองจดสรรเงนของตนไปเพองานพบปะสงสรรค งานสงคม

3 ดานพฤตกรรม

3.1 การกนอาหารนอกบานหรหรา

3.2 การแตงกายดวยเสอผาราคาแพง และเครองประดบราคาแพง

3.3 นาเงนไปใชจายเกยวกบอบายมขไดแก การดมเหลา การสบบหร

3.4 นาเงนไปใชจายเพอเทยวเตร

208

ตอนท 3 ความตองการมสวนรวมในแนวทางเชงกลยทธในการแกไขปญหาหนสน

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

1 ดานรายได 1.1 ปรบปรงระบบเงนเดอน

คาตอบแทนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา แยกออกจากขาราชการพลเรอน (ก.พ.) โดยใหครแรกเขาสตาแหนงมฐานเงนเดอนและคาตอบแทนกวางกวาระดบบนเนองจากมความจาเปนตองใชปจจยในการสรางฐานะเชน ศกษาตอ มรถ มบาน มครอบครว ซงตองใชจายมาก

1.2 ปรบระบบเงนเดอนเหมอนทหารอยการและศาล หรอนานาอารยประเทศ เพอยกยองวชาชพคร เพอจงใจใหคนด คนเกงทรกและศรทธาในวชาชพครเขาสวชาชพคร

1.3 ควรพจารณาเพมเงนเดอนรายไดครและบคลากรทางการศกษาใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจปจจบน

2 ดานหนสน 2.1. ควรดาเนนการจดตงกองทนทม

ขนาดใหญเปนองคกรอสระ หรอองคการมหาชน ไมสงกดกระทรวงศกษาธการเขามาบรหารจดการหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทงระบบ รวมถงมหนาทใหการสนบสนนและสงเสรมพฒนาครและบคลากรทางการศกษา เชน สนบสนนการมอาชพเสร

209

ตอนท 3 (ตอ)

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

2 ดานหนสน

2.2 หนวยงานทเกยวของควรพจารณาจดสรรงบประมาณไปเพอสวสดการแกครและบคลากรทางการศกษา โดยเฉพาะอยางยงในเรองการจดสวสดการบานพกครใหเพยงพอ และรถยนตพาหนะใหกบทกโรงเรยน รวมถงการจดสรรเงนคาเดนทาง เบยเลยง และทพก สาหรบการเดนทางไปราชการใหเพยงพอ

2.3 หนวยงานท เกยวของควรมการประชาสมพนธ การแกไขปญหาหนสนขาราชการคร และพฒนาครทงระบบ เปนระยะ ๆ

2.4 ควรแบงประเภทปญหาหนสนของครเปนระดบตางๆ ในและในแตละระดบควรใหการชวยเหลอดวยแนวทางทตางกนอยางเหมาะสม

2.5 สนบสนนและสงเสรมใหเกดการรวมหนของข าราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหอยในแหลงเดยว และป รบ โครงส ร า งห น ใ หค ร โดยขยายระยะเวลาการชาระ ลดอตราดอกเบย โดยอยในวงเงนทครมกาลงพอชาระได แ ล ะ ใ ห ร ฐ บ า ล ช ด เ ช ย ด อ ก เ บ ย เ ชนเดยวกบ ททางรฐบาลชวยเหลอเกษตรกร

210

ตอนท 3 (ตอ)

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

2 ดานหนสน 2.6 การออกระเบยบ สรางกฎการขน

ทะเบยนการเปนหนของครอยางชดเจน เพอทราบมลหนทแทจรง

2.7 เสรมสรางกระบวนการตดตาม ประเมนผลการดาเนนงานแกไขปญหาหนสนครและบคลากรทางการศกษาอยางเปนระบบ

3 ดานการพฒนาคณภาพชวต 3.1 การแกปญหาและพฒนาคร ควร

ประกาศเปนนโยบายปฏรปการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา ทงระบบ

3.2 การเลอนระดบ/ตาแหนง การมและเลอนวทยฐานะ ฯลฯ ตองปรบทกระบบเพอใหทดเทยมประชาคมอาเซยน และนานาอารยประเทศ

3.3 กรมสงเสรมเกษตรและสหกรณ ซงดแลสหกรณควรประชมรวมกบกระทรวงศกษาธการ เพอวางแนวทางรวมกนในการใหกแกคร และบคลากรทางการศกษา

3.4 ควรจดตงมลนธ เพอใหการศกษากบคร ในการดาเนนการการประกอบอาชพครและการดารงชวตในขณะทตนเอง เปนหนสน เปนการหาทางออกโดยใหครไดรบการศกษาและปรบตวใหไดในสถานการณดงกลาว

211

ตอนท 3 (ตอ)

ขอท

รายการ

ระดบความคดเหน ขอเสนอแนะกระบวนการแกไขปญหาหนสนของ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5 4 3 2 1

3 ดานการพฒนาคณภาพชวต 3.5 รณรงค และสงเสรมใหครและ

บคลากรทางการศกษาใชชวตโดยยดหลก “เศรษฐกจพอเพยง” ในการดารงชวตทงทอยในระบบและนอกระบบราชการ

3.6 สนบสนนใหโรงเรยนมทนสารองการใชจาย เพอใหครออกพานกเรยนทากจกรรมตางๆ เพอการศกษา

3.7 ครและบคลากรทางการศกษาตองพยายามกากบการใชจายของตนเองใหสมดลกบรายได ลดความฟมเฟอยลง กอนตดสนใจซอสงใดตองคานงถงความจาเปนหรอประโยชนทคมคา

3.8 ในระยะยาวควรเรงควบคมคณภาพของคร และสงเสรมใหบคคลทมคณภาพสงเขามาประกอบอาชพน พรอมเพมอตราคาตอบแทนใหจงใจ เพอการแขงขนในเชงคณภาพตอไป

212

ประวตผวจย ชอ - สกล นายปรชา วยาภรณ เครองราชอสรยาภรณ จตรถาภรณมงกฎไทย ทอยปจจบน 259 หม 6 ซอยยอเซฟ ตาบลทาขาม

อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม 73110 ประวตการศกษา พ.ศ. 2545 สาเรจการศกษาปรญญาศลปศาสตรบณฑต

สาขาสงคมศกษา มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา พ.ศ. 2549 สาเรจการศกษาปรญญาครศาสตรบณฑต สาขาพฒนาชมชน มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา พ.ศ. 2551 สาเรจการศกษาปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการบญช มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา พ.ศ. 2554 ศกษาระดบปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากรจงหวดนครปฐม ประวตการทางาน พ.ศ. 2519 ผจดการธนาคารออมสนและประธานสภาจงหวดสมทรสาคร พ.ศ. 2521 ผอานวยการโรงเรยนประวตราศกษา พ.ศ. 2533 ประธานสภาจงหวดพระนครศรอยธยา พ.ศ. 2534 กรรมการองคการตลาดกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2531 - ปจจบน ทปรกษา, ผชานาญการ และเลขานการ ประจาคณะกรรมาธการ ตางๆ ไดแก คณะกรรมาธการการศกษา, การสาธารณสข, การเงนการธนาคาร, การคมนาคม, การสอสารมวลชน, การวทยาศาสตรเทคโนโลย, ประจาสานกนายกรฐมนตรและ คณะกรรมาธการแกไขปญหาหนสนแหงชาต สภาผแทนราษฎรและสภานตบญญตแหงชาต