03 Estrada v.13:01 A Estrada v. 12 30/11/10 09:33 Página ...dspace.aestrada.com/jspui/bitstream/123456789/481/1/pg_181-202... · ten que a posibilidade de combinacións é inmensa

Resumo. Ofrécese un estudo do corpus antroponímico das parroquias estraden-ses de Guimarei, Figueroa e Ouzande nos séculos XVII e XVIII empregando comofonte os Arquivos Parroquiais, e máis concretamente os libros de rexistros de bau-tizados e difuntos. Préstase especial atención aos criterios de elección dos nomese á súa frecuencia; valor simbólico de cada un deles e lugar que ocupan nos nomescompostos; á transcripción de nomes e apelidos, o seu proceso evolutivo e as astransformacións que se observan mediante o seu tratamento diacrónico.

Abstract. The article presents a study about the anthroponymical corpus of AEstrada parishes, Guimarei, Figueroa and Ouzande, in the 17th and 18th centuriesbased on parish files and, especially, on baptism and death records. It has specialattention to the criteria to choose the names and their frequency, their symbolicvalue and their place in the compounds, the names and surnames transcription andall the casuistry hesitation observed in their diachronic treatment.

I. Introducción

Os arquivos parroquiais, auténtico tesouro documental asequible atodos, ofrecen ao investigador infinitas posibilidades de consulta. Ainformación neles contida é especialmente rica no eido da onomás-tica e máis concretamente da antroponimia, disciplina que versasobre os nomes das persoas e, por extensión, dos seus apelidos. O tra-tamento cuantitativo de ambas as dúas partículas xunto coa análisede certas singularidades especialmente salientables, constitúen oobxecto desta breve achega.

O ámbito xeográfico do estudo comprende as tres parroquias queantano compartían o lugar de A Estrada, a saber: Guimarei, Ouzan-de e Figueroa, das que se segregou a mediados do século dezanove,dando lugar ao actual núcleo urbano. Empregouse como fonte prin-cipal os respectivos libros de bautizados onde, xunto co nome donovo cristiano, se rexistran o nome e apelidos dos pais e padriños e,xa en épocas serodias, tamén os dos avós. Deste xeito completamossatisfactoriamente a decimooitava centuria pero a información

Vol. 13 (2010)

Juan Andrés Fernández [email protected]

Os nomes dos devanceiros.Antroponimia estradense,séculos XVII e XVIII

03_Estrada_v.13:01 A Estrada v. 12 30/11/10 09:33 Página 179

reducíase considerablemente a medida que retrocediamos no tempo,pois o século XVII, pola propia limitación da fonte -o rexistro deFigueroa empeza no 1698, o de Guimarei no ano 1702 e o deOuzande no 1651-, quedaba escasamente representado, circunstan-cia que mermaría considerablemente a validez das conclusións.Daquela optamos por unha ampliación da mostra mediante a incor-poración de listas nominativas de falecidos nacidos no decurso doséculo dezasete, aínda sacrificando a calidade da información poisnas partidas de defunción daquela época omítense sistematicamen-te os apelidos maternos. Deste xeito, e con aquelas limitacións, aca-damos 720 inscripcións para o século XVII, completando un total de4.008 nomes: 1950 mulleres e 2058 varóns. O índice de masculini-dade resultante =105´53, confirma a calidade dos rexistros.

180

Os nomes dos devanceiros. Antroponimia estradense, séculos XVII e XVIII

A ESTRADAmiscelánea histórica e cultural

Texto: “En veinte días del mes de noviembre de [mil] seiscientos y cincuenta y unoyo Mauro Posse rector desta feligresía bauticé una hija de Antonio da Ponte y desu mujer María Pereiras vecinos desta feligresía puse nombre Antonia fueron suspadrinos Pedro da Graña y Dominga de Nodar mujer de Juan de Villa Verde, veci-nos desta feligresía y les advertí sus obligaciones y lo firmo”.


II. A elección do nome

A primeira obriga dos pais, no mesmo día do parto ou no seguinte, erabautizar ao meniño e darlle o nome co que en adiante se coñecería.Pero ¿cal era a súa marxe de liberdade no referente á elección? ¿ata quepunto se vían condicionados pola tradición, os costumes ou a propiacondición social? ¿E cantos nomes se imporían: un, dous, tres, cinco…?

A elección de un nome entre os douscentos cincuenta, aproxi-madamente, que compoñían o repertorio da época, implicaba unacto responsable no que participaba a familia, achegados e amigos,conscientes todos eles de que o nome era algo máis que unha palabraque servía para denominar -función identificativa-, a unha persoa.Sabían moi ben que mediante o nome establecíase un vínculo pode-roso entre o seu portador e o referente de quen se tomaba -funciónrepresentativa-, que podía ser real, impoñendo, por exemplo, o nomede José Antonio aos numerosos afillados do influínte Marqués deGuimarei don José Antonio Mosquera Sotomayor, ou simbólica,cando se optaba por chamar Natividad a unhameniña nacida o 25 dedecembro. Consecuentemente, cando alguén nomeaba ou oía falarde “José Antonio” en Guimarei, a mediados do século XVIII, enten-día que se referían a un protexido do Marqués e polo mesmo persoade consideración; dun xeito parecido os Felipes Ou Felipas evocabano nome do rei. Sen esquencer aos abondosos Feliciano-Feliciana enGuimarei nos primeiros anos do século XVIII, sen dúbida relaciona-dos co daquela rector da parroquia, don Feliciano Fernández de Boán.

Debemos salientar tamén a capacidade dos nomes de persoaspara transmitir información, codificada ou non, que os contemporá-neos saben interpretar, mais que tamén pode ser útil ao historiadorpara recrear o universo simbólico e mentalidade das xentes que oslevaron. Neste sentido non é en absoluto casual que se lle dese onome de Socorro Francisca a unha meniña que, en perigo inminen-te de morte recibiu as aguas de socorro, ou bautismo de urxencia demans de Francisco, que a apadriñou máis tarde. Tampouco o é o feitode chamar Primitivo e Secundina ao primeiro e segundo dos irman-ciños xemelgos que viron a luz por este orde, conforme se explicadetalladamente nas correspondentes partidas de bautismo. E comoderradeiro exemplo da intensa función evocativa do nome citare-

181

Juan Andrés Fernández Castro

Vol. 13 (2010)


mos o de Buenaventura, aquela meniña abandoada na porta da igre-xa e felizmente rescatada por un parroquiano que a levou a bautizarcoidándoa coma a unha filla.

O santoral católico ofrecía unha xenerosa nómina de nomes. Senembargo observamos que tan só 5 deles, (Antonio/Antonia;José/Josefa; Francisco/Francisca; María e Juan) acumulan máis do80% das eleccións, circunstancia que nos leva a reflexionar sobre osmotivos das distintas opcións.

III. Criterios de elección

a) O nome dos pais e padriños na proporción que se especifica natáboa:

Táboa 1. Coincidencia entre os nomes dos bautizados e os dos pais,nais, padriños e madriñas

182



Nome do pai 6´69%18´00

Nome da nai 11´31%

Nome do padriño 51´59%82´00

Nome da madriña 30´41%

Unha cuarta parte dos bautizados (25´24%, equivalente a 941persoas) sitúanse á marxe da norma maioritaria. Nin que dicirten que a posibilidade de combinacións é inmensa. Así, unmeniño pode levar nomes que coincidan co pai e madriña,tamén co do patrón da parroquia, avó e santo da onomástica dodía do nacemento…

b) O Santo Patrono da parroquia. Localizamos en Guimarei (SanJulián, Xulián ou Xiao) 19 “Julianes” e 6 “Julianas”. En Ouzande(San Lorenzo ou Lourenzo) 25 “Lorenzos” e 12 “Lorenzas” , aíndaque en Figueroa (San Paio ou Pelayo) só 2 “Pelayos”.

c) O nome da persoa que aplicou ao neonato en perigo o bautismo deurxencia ou auga de socorro, e que xeralmente, en caso de super-vivencia, exercía de padriño na posterior cerimonia de imposicióndo nome e santos óleos; lembremos a Socorro Francisca.


d) A onomástica do día do nacemento e, con menos frecuencia, ado bautizo: Isabel, Eulalia, Miguel, Antonio, José, Benito,Gregorio, Nicolás, Manuel, Rosa, Inés, Catalina e Blas son algúndeles. Na táboa de frecuencias, sen embargo, o que maior núme-ro de correspondencias presentan son Jacobo-Santiago, Lucía,Roque, Andrés e Juan.

e) As festividades de raigame popular, como Pascua-Pascuala-Pascual, Ascensión, Natividad, Epifanio, Santos e Concepción.

IV. Os nomes máis frecuentes

O repertorio onomástico deste estudo é de 265 nomes: 135 de varónse 130 femininos. Sen embargo a táboa de frecuencias reflexa unhapreferencia moi claras por algún deles.

Táboa 2. Os 10 nomes de varón máis numerosos. Frecuencias

183


Vol. 13 (2010)

Antonio 702 Luis 54

José 345 Manuel 146

Francisco 248 Pedro 109

Juan 238 Andrés 102

Domingo 188 Benito 83

Táboa 3. Os 10 nomes de muller máis numerosos. Frecuencias

María 793 Juana 115

Antonia 373 Benita 108

Josefa 311 Dominga 95

Francisca 207 Jacinta 58

Manuela 142 Catalina 48

Varios deste nomes femininos (Antonia, Francisca, Benita,Dominga, Josefa, Juana e Manuela) proceden do seu homónimomasculino co que se asimilan. Quedarían pois, como exclusivamen-te femininos, María, Catalina e Jacinta. Unificando pois ambas asdúas listas obtemos os nomes do santoral católico máis frecuentes enOuzande, Guimarei e Figueroa:


O éxito dos nomes José e María, nas súas acepcións masculina efeminina, José, Josefa, José María, Josefa María ou María Josefa, porexemplo, explícase abondo polo seu protagonismo na historia sagra-da neotestamentaria como fundadores da Sagrada Familia, no seo daque naceu O Salvador, Xesús de Nazaret, nome, por outra parte, moipouco frecuente nos séculos XVII e XVIII na Estrada. O nome deManuel está moi relacionado co ciclo do Nadal. Celébrase o un dexaneiro, día da Santa María Nai de Deus, e procede do nombre bíbli-co ou sobrenome de Xesús, Emanuel, que significa Deus entre nós. Aabondosa presencia de Manueles e Manuelas –que contrasta, comoqueda dito coa escaseza de Jesús–, quizás atope explicación no ances-tral temor reverencial a pronunciar o nome da divinidade.

Andrés, Juan e Pedro, discípulos predilectos de Cristo, gozarontamén de enorme prestixio pola súa proximidade aoMestre. Quedaríapor explicar o éxito de Benito, Antonio, Francisco, Domingo, Jacinta,Luis e Catalina, nomes todos eles alleos ao relato bíblico peromoi vin-culados cos santos das distintas congregacións de monxes regularesque durante toda a Idade Media, e con particular intensidade nasdatas posteriores ao Concilio de Trento, levaron a cabo a segundaevanxelización das áreas rurais. As Santas misións, prédicas e cate-quese daqueles territorios estaban especialmente encomendadas aosfrades Dominicos, Benedictinos, Franciscanos e tamén Xesuítas.

Dade gracias a Yahveh, aclamade o seu nome, difundide entre os pobos os seusfeitos, pregoade que é sublime o seu nome.

Isaías 12, 4.

É doado pensar que mentres anunciaban aos pobos o santo nomede Deus cada quen loubase a porfía ao fundador e santos da súa orde

184



Benito 1266 Domingo 283

Antonio 1075 Pedro 109

María 793 Andrés 102

José 656 Jacinta 58

Francisco 395 Luis 54

Juan 353 Catalina 48

Manuel 288


nos sermóns e milagreiras historias inspirados nos relatos da FlosSanctorum, Actus Beati Francisci, Codex Calixtinus e outros. Ofrecíancomo exemplo as súas vidas de santidade e recomendaban aos paisos seus nomes –no que se percibe tamén unha intención propagan-dística– para bautizar aos meniños, na procura dun padriñazgo celes-tial paralelo ao que lles brindaban os seus padriños terreais. Benita eBenito concitan o maior número de eleccións entre os estradensesdos séculos XVII e XVIII o que fala do poder e influencia da ordebenedictina en Galicia no transcurso do Antigo Réxime e da súaintervención na catequese do rural. O mesmo pode dicirse deFrancisca e Francisco e Antonio (de Padua), da regla franciscana,quizais o santo máis popular da era moderna. A él se encomendabanas mulleres estériles e as solteiras na procura de matrimonio; a súaimaxe, un frade xove co Neno Xesús no colo portando una vara deazucena (un santo bonitiño), estimulaba a devoción dos fieis. SantaJacinta e San Luis profesaron na mesma regla. Por último, SantoDomingo, fundador da Orde Dominicana e Santa Catalina deSiena, da Orden Terceira de Santo Domingo, rematan o repertorioda onomástica inspirada no santoral das máis importantes ordes reli-xiosas. Ignacio, o nome do fundador da Compañía de Xesús, encon-traríase en decimosexto lugar no orde de preferencia.

V. O número de nomes

No século XVII son realmente escasos os nomes compostos, que se vanimpoñendo a medida que avanzamos na seguinte centuria. O cómpu-to final, sen embargo, mostra un equilibrio entre a fórmula simple e adoble, relegando as demais opción a lugares bastante alonxados.

Táboa 5. Número de nomes por persoa

185


Vol. 13 (2010)

Nº de nomes Nº de persoas Porcentaxe5 5 0´124 24 0´63 481 122 1719 42´91 1779 44´38

TOTAL 4.008 100


VI. A orde nos nomes compostos

Non deixa de constituír un enigma a tendencia de certos nomes aocupar una determinada posición nos nomes compostos. Os casos deAntonio-Antonia e María son, neste sentido, paradigmáticos. Así,comprobamos que o primeiro binomio prefire a segunda posición(nun 62% dos casos), mentres que de cada 100 veces que aparece onome deMaría, 87 faino no primeiro lugar. Por outra parte os nomesde Catalina, Juan, Domingo, Pedro, José e Luis manteñen ao longodos séculos a súa posición preeminente.

A reiterada combinación duns poucos nomes pódenos levar apensar nun caos onomástico que imposibilitaba a cabal identifica-ción das persoas: a modo de exemplo diremos que entre 1711 e 1750,aproximadamente, conviviron no reducido ámbito da parroquia deGuimarei 5 Andrés Antonio; 22 Domingo Antonio; 16 FranciscoAntonio; 21 José Antonio; 17 María Antonia; trinta Marías e tresducias de Josés. Sen embargo podemos ter a seguridade de que cadapersoa podía ser perfectamente localizada sen posibilidade ningunade erro pois a sabiduría popular habilitou unha serie de recursos queevitaban a confusión. Os nomes singulares, raros, pouco frecuentesou únicos (Umbelina, Onúfero, Ulpiano ou Valenta, por exemplo)non ofrecían dificultade. A combinación de distintos nomes contri-buía así mesmo a identificar ás persoas e nos casos ambiguos aplicá-banse os hipocorísticos, diminutivos, motes, alcumes ou sobrenomespolos que, aínda agora, se recoñecen e persoalizan individuos, casas,familias ou incluso estirpes enteiras.

Táboa 6. Nomes compostos e lugar que ocupa cada un deles. Varóns

186



Nomes 1º 2º 3º 4º TotalAntonio 99 496 105 2 702José 268 64 12 1 345Francisco 184 56 8 248Juan 224 12 2 238Domingo 175 10 3 188Manuel 113 27 6 146Pedro 107 2 109Andrés 79 21 1 1 102Benito 54 20 9 83Luis 49 4 1 54


Táboa 7. Nomes compostos e lugar que ocupa cada un deles. Mulleres

187


Vol. 13 (2010)

Nomes 1º 2º 3º 4º Total

María 691 92 9 1 793

Antonia 71 222 78 2 373

Josefa 161 132 16 2 311

Francisca 113 81 12 1 207

Manuela 104 36 2 142

Juana 88 26 1 115

Benita 39 59 9 1 108

Dominga 82 10 3 95

Jacinta 32 21 5 58

Catalina 43 3 2 48

VII. A transcripción dos nomes

Auténticos fósiles onomásticos, prodixios de eufónica beleza, can-dorosas incorreccións do amanuense, híbridos especimes diglósicosa medio camiño entre o galego e o castelán… a lectura do extensocatálogo dos nomes acumulados durante dous séculos depáranos porveces sorprendentes descubrimentos. Citamos en primeiro lugar onome Onúfero, precursor evolutivo do actual Onofre; Inecia, do queprocede Inés. Apolonia, transcrito habitualmente como “Polonia”,Liberata, Estefana, Acensio, Alexos…

Observamos numerosas alternancia de grafías galegas e castelánsasí como vacilacións fonéticas: Alberte/Alberto; Caetano/Cayetano;Domingo/Domingos; Esteban/Estebo; Jacob/Jacobo; Jorge/Jorxe/Xorxe; Manoel/Manuel; Michael/Miguel; Pablo/Pablos; Andrea/Andresa; Caetana/Cayetana; Apolonia/Polonia; Estefana/Estefanía;Joana/Juana; Margarida/Margarita; Marina/Mariña; Pascua/Pascuala;Valenta/Valentina. O epiceno Ventura, que tantas confusións tenorixinado, denomina, indistintamente, a varóns e mulleres; no nosocaso localizamos 11 correspondentes a mulleres, precedidos casesempre de María, e só catro nomes masculinos.


VIII. Os apelidos

Transcríbense coidadosamente nas actas de nacemento, sen embar-go falta o segundo nos rexistros de falecidos do século dezasete; naspartidas de fillos ilexítimos faise constar exclusivamente o apelidoda nai. Non poden elixirse, coma os nomes, nin decidir cantos halevar cada bautizado. Sen embargo o seu estudo diacrónico confír-manos a capacidade destas partículas -invariables desde o punto devista gramatical-, para evolucionar, transformarse, disgregarse enfamilias e adoptar flexións. É por iso que consideramos oportunotranscribir literalmente nos apéndices habilitados ao final deste tra-ballo todas as versión dun apelido, resultado, as máis das veces, dundesfase entre a versión fonética e a súa transcripción no papel, maistamén da colisión entre a lingua popular reservada á fala e a culta ouoficial na que se sustanciaba toda a documentación.

IX. Apelidos masculinos e femininos

Algúns apelidos son susceptibles de adoptar a flexión de xénerosegún cadren nun home ou muller: os irmáns Francisca GonzálezCambota e Pedro González Cambote, de Guimarei. E do mesmoxeito o fillo de Alberto Pereira e María Soutiña foi Lorenzo PereiraSoutiño; e Fructuoso Nogueiras Paseiro, pola súa parte, descende deEsteban Nogueiras e Jacinta Paseira. Transcribimos a continuaciónos casos localizados de flexión de xénero dos apelidos tanto dos bau-tizados como de seus pais, padriños ou avós.

188



Balado-Balada

Barreira-Barreiro

Bergueiro-Bergueira

Besteiro-Besteira

Bouzón-Bouçoa-Bouzoa

Caeiro-Caeira

Carbón-Carboa

Castelo-Castela

Cerviño-Cerviña

Colmeiro-Colmeira

Cordo-Corda

Couceiro-Couceira

Deitor-Deitora

Durán-Durana

Franco-Franca

Garrido-Garrida

Janeiro-Janeira

Loimil-Loimila


189


Vol. 13 (2010)

Luís-Luísa

Mosteiro-Mosteira

Moure-Moura

Muíño-Muíña

Picallo-Picalla

Piñeiro-Piñeira

Porto-Porta

Reigoso-Reigosa

Rey-Reino-Reina

Sotelo-Sotela

Sueiro-Sueira

Tallón-Talloo-Talloa

Tato-Tata

Terceiro-Terceira

X. As partículas “de” e “do” que preceden ao apelido

Pódense considerar xa como arcaísmo próximo á súa desaparición amediados do século XVIII, sen embargo era frecuentísimo en épocasanteriores. A evolución dos sons “de” ou “do” + apelido, por agluti-nación, observa as variantes: de Orelle → Dorelle; de Eira → Deira;de Héitor → Deitor, Deitora; de/do Outeiro → Douteiro. Aparecetamén a variedade do Campo → Docampo e San Xiao → Sanxiao,nos que non hai perda de vocal.

XI. Vacilacións fonéticas

No corpus dos apelidos estradenses aprécianse interesantes casos devacilación fonética que denotan, fundamentalmente, un desaxusteentre a pronunciación e a súa plasmación gráfica na escrita. Salien-tamos os seguintes: Basteira-Basteiro; Besteira-Besteiro. Balcácer-Balcarce-Balcárcel-Balcázar; Valcácer-Valcarce-Valcárcel. Vigín-Vixín. Janeiro-Xaneiro. Saborido-Saburido. Sanmartín-Sanmartiño.Señorán-Señoráns. Cajaraville-Casarville-Caxaraville-Caxarville.Constenla-Costenla-Costela. Ferradáns-Ferradás. Marque-Márquez-Marques. Martínez-Martís. Requeijo-Requeixo. Rodríguez-Rodrigues.

XII. Un curioso caso de composición epentética

Encontrámolo no apelido Eyo, de certa frecuencia en Guimarei.Formouse a partir da forma “Eo”, documentada tamén como “doEo”, que se transformou en Eio trala introducción do i por epéntese,adoptando logo a grafía castelán actual Eyo.


Apéndices

1. Nomes de homes ordeados alfabeticamente

190



AcensioAgustínAlberteAlbertoAlexandroAlexosAlonsoAmaroAmbrosioAndrésÁngelAnselmoAntonioAsencioBaltasarBartoloméBasilioBautistaBenitoBernabéBernardinoBernardoBlasBonifacioBuenaventuraCaetanoCarlosCasimiroCayetanoCelestinoClementeCosmeCrescencioCrisóstomoCristóbalDiegoDomingoDomingos

EleuterioEnriqueEpifanioEstebanEsteboEufemioEugenioFabiánFelicianoFelipeFélixFernandoFerrerFranciscoFroilánFructuosoFruilánGabrielGasparGerardoGerónimoGonzaloGregorioHermenegildoHipólitoIgnacioInocencioIsidroJacintoJacobJacoboJavierJesúsJoaquínJorgeJorxeJoséJuan

JuliánJustoLambertoLeónLorenzoLucasLuísManoelManuelMarceloMarcosMartínMateoMatíasMauroMelchorMichaelMiguelNarcisoNeriNicolásOnúferoPabloPablosPantaleónPascualPastorPatricioPauloPedroPelayoPolicarpoPoncianoPrudencioRafaelRaimundoRamónRemigio


RoqueRosendoSalvadorSantiagoSantosSebastiánSerafín

SilvesterSilvestreSimónTelesforoTomásToméUlpiano

ValentínVenturaVicenteVictorioXavierXorxe

191


Vol. 13 (2010)

Total: 134

2. Nomes de mulleres ordeados alfabeticamente

ÁgataAgustina

AlbertaAlonsaAmbrosiaAnaAnastasiaAndreaAndresaÁngelaAntoniaApoloniaArgentinaAscensiónBaltasaraBárbaraBartolomeaBeatrizBenitaBernardaCaetanaCándidaCarmelaCarmenCasildaCatalinaCaterinaCayetanaCecilia

ClaraConcepciónConstanzaCrisantaCristinaCruzDanielaDesamparadosDoloresDomingaDoroteaElenaEleuteriaErenaEstebaEstefanaEstefaníaEugeniaEulaliaFabianaFelicianaFelipaFerminaFlorenciaFlorentinaFranciscaFroilanaFructuosaGabriela

GasparaGerónimaGertrudisGregoriaHelenaHipólitaIfigeniaIgnaciaIldefonsaIneciaInésInocenciaIsabelJacintaJacobaJoanaJoaquinaJosefaJuanaJulianaJustaLeocadiaLeonardaLeonorLiberataLorenzaLucíaLuísaMagdalena


ManuelaMargaridaMargaritaMaríaMarianaMarinaMariñaMartaMartinaMatildaMelchoraMicaelaMónicaNatividadNicolasa

OPascuaPascualaPaulaPilarRafaelaRamonaRitaRosaRosalíaRosarioSaloméSebastianaSilvestraSocorro

SusanaTeresaTimoteaTomasaToribiaUmbelinaÚrsulaValentaValentinaValentinaVenturaVicentaVicenta

192



3. Táboa de frecuencias. Nomes femininos

María 793Antonia 373Josefa 311Francisca 207Manuela 142Juana 115Benita 108Dominga 95Jacinta 58Catalina 48Rosa 46Ignacia 45Luísa 45Andrea 42Ana 41Ángela 35Pascua 33Feliciana 27Isabel 24Teresa 23Tomasa 23

Lorenza 22Andresa 21Inés 18Rosalía 18Agustina 17Bernarda 15Lucía 14Caetana 13Gregoria 13Micaela 13Cayetana 12Margarita 12Pascuala 12Baltasara 11Mariana 11Vicenta 11Ventura 11Magdalena 10Juliana 9Eulalia 8Socorro 8

Alberta 7Jacoba 7Gabriela 6Nicolasa 6Silvestra 6Apolonia 5Esteba 5Eugenia 5Felipa 5Florentina 5Mariña 5Paula 5Susana 5Dolores 4Gertrudis 4Marina 4Bárbara 3Clara 3Fructuosa 3Helena 3Justa 3

Total: 130


Liberata 3Marta 3Martina 3Rafaela 3Ágata 2Ascensión 2Carmen 2Caterina 2Cecilia 2Fermina 2Gerónima 2Hipólita 2Ildefonsa 2Joana 2Melchora 2Rita 2Valentina 2Alonsa 1Ambrosia 1Anastasia 1Argentina 1Bartolomea 1Beatriz 1

Cándida 1Carmela 1Casilda 1Concepción 1Constanza 1Crisanta 1Cristina 1Cruz 1Daniela 1Desamparados 1Dorotea 1Elena 1Eleuteria 1Erena 1Estefana 1Estefanía 1Fabiana 1Florencia 1Froilana 1Gaspara 1Ifigenia 1Inecia 1Inocencia 1

Joaquina 1Leocadia 1Leonarda 1Leonor 1Margarida 1Matilda 1Mónica 1Natividad 1O 1Pilar 1Ramona 1Rosario 1Salomé 1Sebastiana 1Timotea 1Toribia 1Umbelina 1Úrsula 1Valenta 1Valentina 1Vicenta 1

193


Vol. 13 (2010)

4. Táboa de frecuencias. Nomes masculinos

Antonio 702José 345Francisco 248Juan 238Domingo 188Manuel 146Pedro 109Andrés 102Benito 83Luís 54Alonso 51Pascual 48Gregorio 41Jacinto 41Miguel 37Ignacio 36

Lorenzo 35Bernardo 29Julián 27Esteban 26Agustín 25Bartolomé 25Ángel 23Jacobo 22Feliciano 21Ramón 20Alberto 19Cayetano 19Eugenio 18Vicente 18Baltasar 17Gabriel 16

Simón 16Jorge 15Santiago 14Felipe 12Fernando 12Roque 12Tomás 12Ambrosio 11Silvestre 10Caetano 9Rafael 9Rosendo 9Alberte 8Blas 8Jacob 8Marcelo 8


Clemente 7Gerónimo 7Jesús 7Joaquín 7Amaro 6Matías 5Bautista 4Domingos 4Fructuoso 4Marcos 4Martín 4Nicolás 4Pablo 4Patricio 4Salvador 4Santos 4Sebastián 4Ventura 4Alexos 3Félix 3Gaspar 3Mauro 3Melchor 3Raimundo 3Victorio 3Asencio 2Bernabé 2Bonifacio 2Buenaventura 2

Diego 2Enrique 2Lucas 2Mateo 2Pelayo 2Acensio 1Alexandro 1Anselmo 1Basilio 1Bernardino 1Carlos 1Casimiro 1Celestino 1Cosme 1Crescencio 1Crisóstomo 1Cristóbal 1Eleuterio 1Epifanio 1Estebo 1Eufemio 1Fabián 1Ferrer 1Froilán 1Fruilán 1Gaspar 1Gerardo 1Gonzalo 1Hermenegildo 1

Hipólito 1Inocencio 1Isidro 1Javier 1Jorxe 1Justo 1Lamberto 1León 1Manoel 1Michael 1Narciso 1Neri 1Onúfero 1Pablos 1Pantaleón 1Pastor 1Paulo 1Policarpo 1Ponciano 1Prudencio 1Remigio 1Serafín 1Silvester 1Telesforo 1Tomé 1Ulpiano 1Valentín 1Xavier 1Xorxe 1

194



Táboa 5. Apelidos ordeados alfabeticamente

AldaoAlonsoÁlvarezAmeijeirasAndújarAresAriasArmestoBaladaBalado

BalcácerBalcárceBalcárcelBalcázarBalseirosBaltarBalteiroBañosBarcalaBarcia

BarreiraBarreiroBarreirosBarroBarrosBasteiraBasteiroBerdialBergueiroBermúdez


BernerBesteiraBesteiroBetanzosBlancoBoánBorrajeirosBouzaBouzasBouzoaBouzónBrañaBreaBreyBuelaBugalloCadavidCaeiraCajaravilleCalveloCamaraCambaCamboteCampoCamposCanosaCaramésCarballoCarbiaCarboaCarbónCargadoCarpinteiroCasanovaCasarvilleCastelaCasteloCastreloCastroCastroverdeCaxaravilleCaxarville

CebeiroCerqueiraCerqueiroCervelaCerviñaCerviñoChaoChedasCibeiraCibeiroCiraCobasCoelloColmeiraCondeConstenlaCordaCorreaCortizoCostaCostelaCostenlaCostoyaCotoCouceiroCoutoCubeloCuñadoCuñarroDeiraDeitorDeitoraDiéguezDizDocampoDomínguezDonoDorelleDouteiroDuránDuranaEira

EitorEspiñoEyoFandiñoFernándezFerradánsFerradásFerreiraFerreiroFerrínFerroFestaFigueiraFigueirasFigueroaFonteFragaFraguíoFrancaFrancoFreánFredisFuenteFuentesGamalloGarcíaGareaGarellasGarridaGestosoGilGinzoGofinaGofinoGoldarGómezGontadeGonzálezGrañaGrilaGutiérrezHermida

195


Vol. 13 (2010)


IglesiaJaneiraJaneiroLagoLagosLealLisLoimilaLópezLorenzoLoureiroLouzaoMagánMagariñosMámoaManselleMaquieiraMariñoMarqueMarquesMarquesaMárquezMartínezMartísMartisaMarzoaMatalobosMeilánMéndezMirandaMoldesMolinoMontaosMonteMonteagudoMontenegroMonteroMontoiroMontoutoMorañaMosteiraMosteiro

MouraMourelleMovillaMuíñaMuíñoNegreiraNercellasNievesNiveiroNiveirosNodarNogueiraNogueirasNorcellasNúñezOliveiraOrtegaOteroOuteiroPaadínPainceiraPainceirasPalomaParafitaParamáPardiñasPardoPargaPaseiroPazPazoPazosPedregalPedreiraPenaPenasPenelaPeñaPereiraPereirasPereiroPérez

PernasPertaPesPicalloPicánsPintoPiñeiraPiñeiroPiñoPiñónPisoPontePortaPortelaPortoPossePousadaPradoPuentePumaresQuintasQuirogaRamaRarísRarizReboloReigosaReigosoReimóndezReinaReinoRequeijoRequeixoReyRezaRibaRibadaviaRibadullaRibasRibeiraRibeiroRibera

196




RiberoRíoRodoRodríguesRodriguezRosendeRubínRubiñaRuibalRuzoSaboridoSaburidoSamartiñoSangiaoSangroSanjorgeSanmartínSanmartiñoSantiagoSantosSanxiaoSanxorxeSarmientoSarriaSeñoránSeñoránsSeoaneSilvaSoneiraSorriba

SosaSoteloSotoSousaSouteloSoutiñoSoutoSuárezTaboadaTallóTalloaTallónTallooTarríoTataTatoTeixeiroTerceiraTerceiroTizónTorradoTorreTorresTosarToucedaTouriñoToxoTrigoTroncosoValcácer

ValcárceValcárcelValesVamaVarelaVázquezVeigaVerdeVicenteVidalVigínVigoVilaVilaboaVilarVilasVilaverdeVillanuevaVillarVillaverdeVinceiroVinseiroVixínVizosoXaneiroXilYáñez

197


Vol. 13 (2010)

Táboa 6. Apelidos. Táboa de frecuencias

Ribeira 368Ponte 363Rodríguez 323Durán 243Castro 233Fernández 224Pazo 206Campo 204Matalobos 186

Graña 185Pereira 160Tosar 149Villaverde 140Touceda 133González 128Tato 124Ferro 119Blanco 118

Riba 117Porto 114Sangiao 100Carballo 90Rey 88Souto 88Porta 85Coto 80Torre 74


Barro 72Constenla 70Terceiro 70Carbón 68Sanmartín 67Sotelo 62Cortizo 59Valcárcel 55Goldar 54Trigo 53Barcala 52Bergueiro 52Penas 50Soutelo 47Vicente 47Vinseiro 47Pena 46Vázquez 46Paramá 45Louzao 43iglesia 40Couceiro 37Otero 37Picallo 37Carbia 36Costenla 36Bermúdez 35Meilán 35Paz 34Piñeiro 34Marque 32García 31Hermida 31Baños 30Couto 30Outeiro 30Calvelo 29Deira 27Montenegro 27Bugallo 26Núñez 26Vales 26

Barros 25Fonte 25Ameijeiras 24Festa 24Pazos 24Pedregal 24Gómez 23Balcácer 21Eira 21Montoiro 21Piso 21Valcácer 20Vigín 20Cerqueira 18Cuñarro 18Rebolo 17Seoane 17Torrado 17Verde 17Caramés 16Ferrín 16Balado 14Nogueira 14Ruzo 14Señorán 14Cervela 13Diéguez 13Freán 13Loureiro 13Ribadulla 13Balseiros 12Bouzón 12Ferradáns 12Martínez 12Painceira 12Peña 12Vila 12Brea 11Ferradás 11Gil 11Rosende 11Besteiro 10

Reina 10Ares 9Conde 9Gestoso 9Silva 9Camara 8Camba 8Ferreiro 8Fuente 8Pereiras 8Pinto 8Vilaverde 8Deitor 7Picáns 7Rama 7Cadavid 6Castelo 6Caxarville 6Cerviño 6Correa 6Franco 6Janeiro 6López 6Magán 6Nieves 6Rubín 6Soneira 6Tallón 6Villar 6Álvarez 5Buela 5Caxaraville 5Chao 5Domínguez 5Figueira 5Márquez 5Olivera 5Pernas 5Posse 5Ribadavia 5Sanxiao 5Sarria 5

198




Señoráns 5Suárez 5Taboada 5Vixín 5Álvarez 4Andújar 4Barreiro 4Basteiro 4Besteira 4Castela 4Dono 4Marzoa 4Montero 4Montouto 4Moraña 4Mosteiro 4Moura 4Norcellas 4Ortega 4Parafita 4Pes 4Quintas 4Rodo 4Soto 4Touriño 4Toxo 4Alonso 3Balcázar 3Bouzoa 3Castrelo 3Chedas 3Coello 3Eyo 3Fredis 3Janeira 3Lorenzo 3Magariños 3Movilla 3Niveiro 3Paadín 3Penela 3Prado 3

Reino 3Ribera 3Río 3Sanmartiño 3Santiago 3Sousa 3Talloa 3Torres 3Varela 3Vilar 3Vinceiro 3Xaneiro 2Xil 2Armesto 2Barreira 2Basteira 2Cajaraville 2Cambote 2Campos 2Carboa 2Cobas 2Costoya 2Cubelo 2Docampo 2Dorelle 2Douteiro 2Espiño 2Ferreira 2Figueiras 2Fraga 2Fuentes 2Lis 2Loimila 2Marques 2Martís 2Martisa 2Moldes 2Monteagudo 2Paseiro 2Perta 2Piño 2Portela 2

Pousada 2Puente 2Rarís 2Requeijo 2Requeixo 2Ribas 2Ribeiro 2Sangro 2Sanxorxe 2Sarmiento 2Talloo 2Teixeiro 2Terceira 2Vidal 2Villanueva 1Yáñez 1Aldao 1Arias 1Balada 1Balcárce 1Balcárcel 1Baltar 1Balteiro 1Barcia 1Barreiros 1Berdial 1Berner 1Betanzos 1Boán 1Borrajeiros 1Bouza 1Bouzas 1Braña 1Brey 1Caeira 1Cajarville 1Canosa 1Cargado 1Carpinteiro 1Casanova 1Casarville 1Castroverde 1

199


Vol. 13 (2010)


Cebeiro 1Cerqueiro 1Cerviña 1Cibeira 1Cibeiro 1Cira 1Colmeira 1Corda 1Costa 1Costela 1Cuñado 1Deitora 1Diz 1Durana 1Eitor 1Fandiño 1Figueroa 1Fraguío 1Franca 1Gamallo 1Garea 1Garellas 1Garrida 1Ginzo 1Gofina 1Gofino 1Gontade 1Grila 1Lago 1Lagos 1Leal 1

Mámoa 1Manselle 1Maquieira 1Mariño 1Marquesa 1Méndez 1Miranda 1Molino 1Montaos 1Monte 1Mosteira 1Mourelle 1Muíña 1Muíño 1Negreira 1Nercellas 1Niveiros 1Nodar 1Nogueiras 1Painceiras 1Paloma 1Pardiñas 1Pardo 1Parga 1Pedreira 1Pereiro 1Pérez 1Piñeira 1Piñón 1Pumares 1Quiroga 1

Rariz 1Reigosa 1Reigoso 1Reimóndez 1Reza 1Ribero 1Rodrígues 1Rubiña 1Ruibal 1Saborido 1Saburido 1Samartiño 1Sanjorge 1Santos 1Sorriba 1Sosa 1Soutiño 1Talló 1Tarrío 1Tata 1Tizón 1Troncoso 1Valcárce 1Vama 1Veiga 1Vigo 1Vilaboa 1Vilas 1Vizoso 1

200




Documents

03 Estrada v.13:01 A Estrada v. 12 30/11/10 09:33 Página ...dspace.aestrada.com/jspui/bitstream/123456789/481/1/pg_181-202... · ten que a posibilidade de combinacións é inmensa