Kocatepe Tip Dergisi (2001) 2 275-278 The Medical Journal ofKocatepe 2000 Afy on Kocatepe Oniversitesi

SANTRAL VENOZ KATETER MALPOZiSYONU

THE MALPOSITION OF THE CENTRAL VEIN CA THETERIZA TION

Dr Ali SIZLAN1 Rusen DONDAROZ2

Mehmet YA~AR3 Mutlu SAGLAM2

Metin DENLiS Tahir OZI~IK6

I Ancstezi Acil Tip AD GATA Egitirn Hastane si Ank ara 2ltocuk Sag ve Hast Acil Tip AD GATA Egitirn Hastane si Ank ara JGcnel Cerrahi Acil Tip AD GATA Egitim Hastane si Ank ara Radyc loj i Acil TIp AD GATA Egitim Hastane si Ankara 5Gn KurBskhgi Sag Dair e Bask ani Ankara 6Gcnel Cerrahi Acil T Ip AD Baskani GATA Egitim Hastanesi Ank ara

6ZET Santral venoz kaniilasyon bir cok endikasyonla yaygin sekilde kullamlmakta bazen hayat kurtanci mudahalelere olanak saglamaktadir Bununla birlikte fatal olabilen komplikasyonlara da yol acabilmektedir En sik karsil asilan komplikasyon kateterin anormal pozisyonda ycrlestirilmesidir Periferik venoz yoll ann hastarnn gereksimini karsilamakta yetersiz oldugu bir olgu da sag subklav ian vene santral venoz kateter yerlestirmek amaciyla yapilan miidahalenin sonunda kontrol PA akciger grafisinde katetcrin sol subklavian vene yerles tigi tespit edildi Is lem tekrarlanarak kataterin normal pozisyona (vena kava siiperior) yerlesmesi saglandi Anormal pozisyonun yerlestirme esnasmda fark edilemeyecegini akilda tutarak malpo zisyona bagh komplikasyonl ardan kacinmak icin islem sonunda kontrol grafisi cekilmeli dir [Anahtar kelimeler Santral venoz kateter malpozisyon akciger grafisi]

ABSTRACTCentral vein catheterization is a widely used procedure At times it provides possibilities for life saving interventions However it may lead to fatal complicat ions as well The often-encountered complication is the incorrect pla cement of the catheter In a case where peripheral veins were insufficient for delivery of the medications the right subclavian was used to establ ish a central line At the end of the application a control PAChest X-Ray revealed that central vein catheter was placed in the left subclavian vein The procedure was repeated and the catheter was inserted into its intended correct location ( vena cava superior ) Keeping in mind that the incorrect positioning can occur without any sign a control PAChest X - Ray should be performed in order to avoid further complications [Key words Central vein catheter malposit ion PAChest X -ray]

cmts venlerden degisik yontemlerle yapilabilmektedir (12345) Ancak saglayacagi faydal ar yanmda hayati tehditSantral venoz kateterizasyon acil edebilecek kornplikasyonlan da beraberindeolaylarda periferik damar yolu bulunamayan getircbilecegi unutulmamalidir (3567) vakalarda cesitli olgularda TPN maksadiyla ve Cesitli Iiteratiirlerde santral venoz kateterlerinbazi medikasyonlann uygulanabilmesi gibi uygulama esnasmda hicbir klinik belirti degisik amaclarla yaygm sekilde vermeden 43 Iere kad ar ulasabilen oranlarda kullarulmaktadir Bu uygulama cesitli malpozisyon gosterebildigi bildirilmektedir

275

(578) Bu nedenle santral venoz kateterler tecriibeli bir perso nel tarafmdan uygulanmah ve islem sonunda kateter yerinin dogrulugu teyit edilmeli cge r malpozisyon mevcutsa diizeltilmesi yoluna gidilmelidir

OLGU Trafik kazasi sonucu yaralanarak acil merkezimize getirilen 20 yasmda 9 ayhk hamile olguda yaygm gogiis ve batm yaralanrnasi mevcuttu Olgunun merkezimize geldiginde TA 76 I 34 mmHg Nb 166 vurudakika oldugu saptandi Baslangicta solunum zorlugu olan hastanm kisa bir siire soma bilincinin kapandigi gozlendi Cocuk kalp sesi (CKS) tespit edilemeyen olgu sezaryen ile degum icin dcrhal operasyon salonuna almdi Hastanemize ulasmadan once ex oldugu dusiinulen bebege yapilan tiirn CPR girisimlerine herhangi bir yarut almarnadi Bu sirada annede yapilan biyokimyasal degcrlendirmede Hb 52 g dl ve Hct 16 olarak tespit edildi Operasyon esnasmdaki dcgerlendirmede sag diafragmanm perfore

middot oldugu karacigerin sag hemitoraksa cikugi tespit edilerek bunlann tamiri yoluna gidildi ve sag tarafa torakal tiip konuldu Operasyonun baslatilmasi ve devarm esnasmda SIV I ve kan

~

replasrnam icy in kullanilan periferik venoz yollann olgunun ciddiyeti ve izlenmesi gerekli tedaviler acisindan yeterli olamayacag i diisiinulerek santral venoz kateter takilmasmm uygun olacagi kamsina van ldi Olguda sag torakal tupiin de bulunmasi nedeniyle en cok tercih edilen sag subklavian venden santral kateter yerlestirilmesi dilsimiildii Bu amacla cift yollu 16 G Braun Certofix Duo kateter Seldinger metoduyla yerlestirildi Uygulanan islem esnasmda herhangi bir zorlukla karsilasilmadi Operasyonun bitiminden soma hasta anestezi altmdayken kateter yerini kontrol etmek maksadiyla PA akciger grafi si cekildi Sag subklavian venden yerlestirilen kateterin normal pozisyonunda yerlesmedigi ve sol subklavian vene dogru yonlendigi tespit edildi (Fig I) Kateter klavuz tel kullarularak geri cekildi ve yerlestirme islemi tekrarlandi Islem sonucu cekilen ikinci kontrol grafide kateterin normal pozisyon (vena kava siiperior) da oldugu goriildukten soma tespit islemi yapilarak diger trbbi miidahalelere devam edildi ve hastanm operasy on salonundan yogun bakrma ahnmasi saglandi

~ Fig I Sag subklavian venden yerlestirilen kateter sol subklavian vene dogru yonlenmis

276 bull

TARTI ~MA

Santral venoz kateterin ideal olarak olmasi gereken pozisyonu uclan rnn sag atrium ccvresindeki ana venoz damarlarda bulunmasidtr Bu bolgede endotel zedelenmesi ve tromboz olusum riski daha azdir ve hiperosmolar sivilar daha giivenle verilebilir CVP olcumu dogruya en yakm olarak buradan olciilebilir (2)

Bu pozisyonun haricinde kateter uclan en cok atrium ve ventrikiiJde yerlesebildigi gibi karst taraftaki subklavian vende ayrn taraftaki internal juguler vende de bulunabilir Ayn ca kateterlerin ger iye dogru yonlenmesi diigiimlenmesi daha kiiciik venlere yerlesmeleri de goriilebilmektedir Bu malpozisyonlardan dolay pnornotoraks extrasistoller ventrikiiJer fibrilasyonlar endokardit trombozlar tromboemboliler damar perforasyonlan hava embolileri sinir yaralanrnalan gibi cok cesitli ve ciddi komplikasyo nlar gortllebilmektedir (5691011)

Santral venoz kateterlerin effektif olarak kullarnlabilmesi ve olasi komplikasyonlanndan kacuul abilmesi rem dogru pozisyonda yerlestirilmelidirler Temel prosediirlere uyulmasma ragmen malpozisyonun olusabilecegi ve yerlestirilmeleri esnasmda malpozisyonun olustugunun fark edilememesinin miimkiin oldugu akrlda tutulrnahdir Aync a malpozisyonlarm sebep olabilecegi kornplikasyonlanrn baslangicta klinik bulgu vermeyebilecegi goz oniine ahrursa islem sonunda kontrol grafisinin cekilmesi en uygun yaklasim seklidir

KAYNAKLAR

1 Chait PG Ingram J Phillips-Gordon C et al Peripherally inserted central catheters in children Radiology 1197 (3) 775-778 1995

2 Sizlan A Dundaroz R Yasar M ve ark Santral venoz kateter malpozisyonlan Kocatepe TIp Dergisi I (3) 209 - 213 2000

277

3 Duerksen DR Papineau N Siemens J et al Peripherally Inserted Central Catheters for Parenteral Nutrition A Comparison With Centrally Inserted Catheters J Parenter Enteral Nutr 23 (2) 85 - 89 1999

4 Farrell J Walshe J Gellens M et al Complication Associated With Insertion of Jugular Venous Catheters for Hemodialysis The Value of Postprocedural Radiograph Am J Kidney Dis 30 (5) 690 - 692 1997

5 Gladwin MT Sionim A Landucci DL et al Cannulation of the Internal Jugular Vein is Postprocedural Chest Radiography Always Necessary Crit Care Med 27 (9) 1819-1 823 1999

6 Frassinelli P Pasquale MD Cipolle MD et al Utility of Chest Radiographs After Guidewire Exchanges of central Venous Catheters Crit Care Med 26 (3) 6 11 shy6151 998

7 Collier PE Goodman GB Cardiac Tamponade Caused by Central Venous Catheter Perforation of the Heart A Preventable Complication J Am Coli Surg 181(5) 459-4 631 995

8 Kaya K Aslamaci S Yener A ve ark Santral Venoz Kateter Malpozisyonlan Taruda Radyoopak Madde ile Radyolojik Tetkikin Onemi Turk Anest ve Rean Cem Mecmuasi 16 160-164 1988

9 Chudhari LS Karmarkar US Dixit RT et al Comparison of two Different Approaches for Internal Jugular Vein Cannulation in Surgical Patients J Postgrad Med 44 (3) 57-621 998

10 Denys B Uretsky B Reddy P Ultrasound-Assisted Cannulation of the Internal Jugular Vein Circulation 87 1557-15621 993

II Bonventre EV Lally KP Chwals WJ et al Percutaneous Insertion of Subclavian Venous Catheters in Infants and Children Surg Gynecol Obstet 169 (3) 203 - 205 1989

Yazarlar A SIZLANUzm Dr Anestezi Acil TIp AD GATA Egitim Hastanesi Ankara R DUNDAROZ Yrd Doc Dr Cocuk Sag ve Hast Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara M YASAR Yrd Doy Dr Genel Cerrahi Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara

M SAGLAMYrd Doc Dr Radyoloji Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara M DENLi Doy Dr Gn Kur Bsk hgi Sag Daire Baskam Ankara T OZISIK Prof DrGenel Cerrahi Acil TIp AD GAT A Egitim Hastanesi Ankara

Yazisrna Adresi Yrd Doy Dr Ali SIZLAN GATA Acil TIp AD 06018 Etlik - ANKARA

278

(578) Bu nedenle santral venoz kateterler tecriibeli bir perso nel tarafmdan uygulanmah ve islem sonunda kateter yerinin dogrulugu teyit edilmeli cge r malpozisyon mevcutsa diizeltilmesi yoluna gidilmelidir

OLGU Trafik kazasi sonucu yaralanarak acil merkezimize getirilen 20 yasmda 9 ayhk hamile olguda yaygm gogiis ve batm yaralanrnasi mevcuttu Olgunun merkezimize geldiginde TA 76 I 34 mmHg Nb 166 vurudakika oldugu saptandi Baslangicta solunum zorlugu olan hastanm kisa bir siire soma bilincinin kapandigi gozlendi Cocuk kalp sesi (CKS) tespit edilemeyen olgu sezaryen ile degum icin dcrhal operasyon salonuna almdi Hastanemize ulasmadan once ex oldugu dusiinulen bebege yapilan tiirn CPR girisimlerine herhangi bir yarut almarnadi Bu sirada annede yapilan biyokimyasal degcrlendirmede Hb 52 g dl ve Hct 16 olarak tespit edildi Operasyon esnasmdaki dcgerlendirmede sag diafragmanm perfore

middot oldugu karacigerin sag hemitoraksa cikugi tespit edilerek bunlann tamiri yoluna gidildi ve sag tarafa torakal tiip konuldu Operasyonun baslatilmasi ve devarm esnasmda SIV I ve kan

~

replasrnam icy in kullanilan periferik venoz yollann olgunun ciddiyeti ve izlenmesi gerekli tedaviler acisindan yeterli olamayacag i diisiinulerek santral venoz kateter takilmasmm uygun olacagi kamsina van ldi Olguda sag torakal tupiin de bulunmasi nedeniyle en cok tercih edilen sag subklavian venden santral kateter yerlestirilmesi dilsimiildii Bu amacla cift yollu 16 G Braun Certofix Duo kateter Seldinger metoduyla yerlestirildi Uygulanan islem esnasmda herhangi bir zorlukla karsilasilmadi Operasyonun bitiminden soma hasta anestezi altmdayken kateter yerini kontrol etmek maksadiyla PA akciger grafi si cekildi Sag subklavian venden yerlestirilen kateterin normal pozisyonunda yerlesmedigi ve sol subklavian vene dogru yonlendigi tespit edildi (Fig I) Kateter klavuz tel kullarularak geri cekildi ve yerlestirme islemi tekrarlandi Islem sonucu cekilen ikinci kontrol grafide kateterin normal pozisyon (vena kava siiperior) da oldugu goriildukten soma tespit islemi yapilarak diger trbbi miidahalelere devam edildi ve hastanm operasy on salonundan yogun bakrma ahnmasi saglandi

~ Fig I Sag subklavian venden yerlestirilen kateter sol subklavian vene dogru yonlenmis

276 bull

TARTI ~MA

Santral venoz kateterin ideal olarak olmasi gereken pozisyonu uclan rnn sag atrium ccvresindeki ana venoz damarlarda bulunmasidtr Bu bolgede endotel zedelenmesi ve tromboz olusum riski daha azdir ve hiperosmolar sivilar daha giivenle verilebilir CVP olcumu dogruya en yakm olarak buradan olciilebilir (2)

Bu pozisyonun haricinde kateter uclan en cok atrium ve ventrikiiJde yerlesebildigi gibi karst taraftaki subklavian vende ayrn taraftaki internal juguler vende de bulunabilir Ayn ca kateterlerin ger iye dogru yonlenmesi diigiimlenmesi daha kiiciik venlere yerlesmeleri de goriilebilmektedir Bu malpozisyonlardan dolay pnornotoraks extrasistoller ventrikiiJer fibrilasyonlar endokardit trombozlar tromboemboliler damar perforasyonlan hava embolileri sinir yaralanrnalan gibi cok cesitli ve ciddi komplikasyo nlar gortllebilmektedir (5691011)

Santral venoz kateterlerin effektif olarak kullarnlabilmesi ve olasi komplikasyonlanndan kacuul abilmesi rem dogru pozisyonda yerlestirilmelidirler Temel prosediirlere uyulmasma ragmen malpozisyonun olusabilecegi ve yerlestirilmeleri esnasmda malpozisyonun olustugunun fark edilememesinin miimkiin oldugu akrlda tutulrnahdir Aync a malpozisyonlarm sebep olabilecegi kornplikasyonlanrn baslangicta klinik bulgu vermeyebilecegi goz oniine ahrursa islem sonunda kontrol grafisinin cekilmesi en uygun yaklasim seklidir

KAYNAKLAR

1 Chait PG Ingram J Phillips-Gordon C et al Peripherally inserted central catheters in children Radiology 1197 (3) 775-778 1995

2 Sizlan A Dundaroz R Yasar M ve ark Santral venoz kateter malpozisyonlan Kocatepe TIp Dergisi I (3) 209 - 213 2000

277

3 Duerksen DR Papineau N Siemens J et al Peripherally Inserted Central Catheters for Parenteral Nutrition A Comparison With Centrally Inserted Catheters J Parenter Enteral Nutr 23 (2) 85 - 89 1999

4 Farrell J Walshe J Gellens M et al Complication Associated With Insertion of Jugular Venous Catheters for Hemodialysis The Value of Postprocedural Radiograph Am J Kidney Dis 30 (5) 690 - 692 1997

5 Gladwin MT Sionim A Landucci DL et al Cannulation of the Internal Jugular Vein is Postprocedural Chest Radiography Always Necessary Crit Care Med 27 (9) 1819-1 823 1999

6 Frassinelli P Pasquale MD Cipolle MD et al Utility of Chest Radiographs After Guidewire Exchanges of central Venous Catheters Crit Care Med 26 (3) 6 11 shy6151 998

7 Collier PE Goodman GB Cardiac Tamponade Caused by Central Venous Catheter Perforation of the Heart A Preventable Complication J Am Coli Surg 181(5) 459-4 631 995

8 Kaya K Aslamaci S Yener A ve ark Santral Venoz Kateter Malpozisyonlan Taruda Radyoopak Madde ile Radyolojik Tetkikin Onemi Turk Anest ve Rean Cem Mecmuasi 16 160-164 1988

9 Chudhari LS Karmarkar US Dixit RT et al Comparison of two Different Approaches for Internal Jugular Vein Cannulation in Surgical Patients J Postgrad Med 44 (3) 57-621 998

10 Denys B Uretsky B Reddy P Ultrasound-Assisted Cannulation of the Internal Jugular Vein Circulation 87 1557-15621 993

II Bonventre EV Lally KP Chwals WJ et al Percutaneous Insertion of Subclavian Venous Catheters in Infants and Children Surg Gynecol Obstet 169 (3) 203 - 205 1989

Yazarlar A SIZLANUzm Dr Anestezi Acil TIp AD GATA Egitim Hastanesi Ankara R DUNDAROZ Yrd Doc Dr Cocuk Sag ve Hast Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara M YASAR Yrd Doy Dr Genel Cerrahi Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara

M SAGLAMYrd Doc Dr Radyoloji Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara M DENLi Doy Dr Gn Kur Bsk hgi Sag Daire Baskam Ankara T OZISIK Prof DrGenel Cerrahi Acil TIp AD GAT A Egitim Hastanesi Ankara

Yazisrna Adresi Yrd Doy Dr Ali SIZLAN GATA Acil TIp AD 06018 Etlik - ANKARA

278

TARTI ~MA

Santral venoz kateterin ideal olarak olmasi gereken pozisyonu uclan rnn sag atrium ccvresindeki ana venoz damarlarda bulunmasidtr Bu bolgede endotel zedelenmesi ve tromboz olusum riski daha azdir ve hiperosmolar sivilar daha giivenle verilebilir CVP olcumu dogruya en yakm olarak buradan olciilebilir (2)

Bu pozisyonun haricinde kateter uclan en cok atrium ve ventrikiiJde yerlesebildigi gibi karst taraftaki subklavian vende ayrn taraftaki internal juguler vende de bulunabilir Ayn ca kateterlerin ger iye dogru yonlenmesi diigiimlenmesi daha kiiciik venlere yerlesmeleri de goriilebilmektedir Bu malpozisyonlardan dolay pnornotoraks extrasistoller ventrikiiJer fibrilasyonlar endokardit trombozlar tromboemboliler damar perforasyonlan hava embolileri sinir yaralanrnalan gibi cok cesitli ve ciddi komplikasyo nlar gortllebilmektedir (5691011)

Santral venoz kateterlerin effektif olarak kullarnlabilmesi ve olasi komplikasyonlanndan kacuul abilmesi rem dogru pozisyonda yerlestirilmelidirler Temel prosediirlere uyulmasma ragmen malpozisyonun olusabilecegi ve yerlestirilmeleri esnasmda malpozisyonun olustugunun fark edilememesinin miimkiin oldugu akrlda tutulrnahdir Aync a malpozisyonlarm sebep olabilecegi kornplikasyonlanrn baslangicta klinik bulgu vermeyebilecegi goz oniine ahrursa islem sonunda kontrol grafisinin cekilmesi en uygun yaklasim seklidir

KAYNAKLAR

1 Chait PG Ingram J Phillips-Gordon C et al Peripherally inserted central catheters in children Radiology 1197 (3) 775-778 1995

2 Sizlan A Dundaroz R Yasar M ve ark Santral venoz kateter malpozisyonlan Kocatepe TIp Dergisi I (3) 209 - 213 2000

277

3 Duerksen DR Papineau N Siemens J et al Peripherally Inserted Central Catheters for Parenteral Nutrition A Comparison With Centrally Inserted Catheters J Parenter Enteral Nutr 23 (2) 85 - 89 1999

4 Farrell J Walshe J Gellens M et al Complication Associated With Insertion of Jugular Venous Catheters for Hemodialysis The Value of Postprocedural Radiograph Am J Kidney Dis 30 (5) 690 - 692 1997

5 Gladwin MT Sionim A Landucci DL et al Cannulation of the Internal Jugular Vein is Postprocedural Chest Radiography Always Necessary Crit Care Med 27 (9) 1819-1 823 1999

6 Frassinelli P Pasquale MD Cipolle MD et al Utility of Chest Radiographs After Guidewire Exchanges of central Venous Catheters Crit Care Med 26 (3) 6 11 shy6151 998

7 Collier PE Goodman GB Cardiac Tamponade Caused by Central Venous Catheter Perforation of the Heart A Preventable Complication J Am Coli Surg 181(5) 459-4 631 995

8 Kaya K Aslamaci S Yener A ve ark Santral Venoz Kateter Malpozisyonlan Taruda Radyoopak Madde ile Radyolojik Tetkikin Onemi Turk Anest ve Rean Cem Mecmuasi 16 160-164 1988

9 Chudhari LS Karmarkar US Dixit RT et al Comparison of two Different Approaches for Internal Jugular Vein Cannulation in Surgical Patients J Postgrad Med 44 (3) 57-621 998

10 Denys B Uretsky B Reddy P Ultrasound-Assisted Cannulation of the Internal Jugular Vein Circulation 87 1557-15621 993

II Bonventre EV Lally KP Chwals WJ et al Percutaneous Insertion of Subclavian Venous Catheters in Infants and Children Surg Gynecol Obstet 169 (3) 203 - 205 1989

Yazarlar A SIZLANUzm Dr Anestezi Acil TIp AD GATA Egitim Hastanesi Ankara R DUNDAROZ Yrd Doc Dr Cocuk Sag ve Hast Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara M YASAR Yrd Doy Dr Genel Cerrahi Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara

M SAGLAMYrd Doc Dr Radyoloji Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara M DENLi Doy Dr Gn Kur Bsk hgi Sag Daire Baskam Ankara T OZISIK Prof DrGenel Cerrahi Acil TIp AD GAT A Egitim Hastanesi Ankara

Yazisrna Adresi Yrd Doy Dr Ali SIZLAN GATA Acil TIp AD 06018 Etlik - ANKARA

278

Yazarlar A SIZLANUzm Dr Anestezi Acil TIp AD GATA Egitim Hastanesi Ankara R DUNDAROZ Yrd Doc Dr Cocuk Sag ve Hast Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara M YASAR Yrd Doy Dr Genel Cerrahi Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara

M SAGLAMYrd Doc Dr Radyoloji Acil Tip AD GATA Egitim Hastanesi Ankara M DENLi Doy Dr Gn Kur Bsk hgi Sag Daire Baskam Ankara T OZISIK Prof DrGenel Cerrahi Acil TIp AD GAT A Egitim Hastanesi Ankara

Yazisrna Adresi Yrd Doy Dr Ali SIZLAN GATA Acil TIp AD 06018 Etlik - ANKARA

278