y.y.o. Vel.fak..Oerg., I99S, 6(1 -2) : 21-27

YENİ ZELANDA TAVşANLARıNDA VENA PORTA'NIN OLUŞUMUNA KATıLAN DALLAR ÜZERiNDE MAKROANATOMiK BiR ÇALIŞMA

i. Hakk ı NUR'

i Ylızüncü Yı l Üniversitesi, Veteriner Fakiıltesi, Alıotomi J\ıwb i li ııı Da lı , Va li - TÜRKlYE

The portal vein and its branches in New Zelland Rabbits

Summ~l')' :The portal vein enters at the portae hepati s. it coııveys blood from the stDlllrtell, iııtestiııe and spleen which conı,ıiııs varioııs products of digestion.

The hepatie veiııs differ botlı in their eOltrse and fuııction from the hepatic urtery becau:';C ıl ı e)' carry illto the candal vena cava not only the nutritive blood from the hcpatic artery boı alsa the limctional blood froııı the porta i "cin.

ılıe gaslroduedena! "cin arises rrom the portal velıı. it givcs oır the riglll gastric and çnıııia l paııcrcaticoduodcııa! vcins mıd eoııtinues as the riglı l gastrocpıplo ı c vein.

The splenic veiıı is 1.55 lo ı .65 ının in diametcr and arises froın thc porta i vci n. The cmıdal mcsen teric ve in is wcakcr ıcnnimıl bmnch ot" ıhe portal vcin. Iı cn ud<ı ıı~ · coursing bmnch aloııg the deseendi ııg

coloıı is the ermıial reçla! veiıı .

Kcy Wod.s: Rabbiı , Venaı:: portne

Özcı :Bu araştımm ile Ycni Zelanda Tavşal1hırmd<ı V. por ı ac· ııın o l uşuımına katılim dalları inçelemek amaclalUnıştır. Materyallerin incelenmesinde lalcx cııick si"Olllll1dan ftı vd<ıla ııılııı ı ~tır .

V.portae, karaciğerden r.dextra ~ıe r.~ il1i stra olar~k iki kök ha l iııde Ç ı kar. V.c.mı cmıd1ll is' i lı vClllralinde, for .epıpl o ı ı.:uııı wıııs lowı'ın velllrolateral indc yer alır.

V.gastroduedena lis, v.port~c'Yı v.lienalis ilc ortak hir kök halinde terk l.-dcr.Y. mescnteriea cran ialis, v . porlı.ıc· nııı ea ııdalc doğru devamı gibidi r.

Anlthlltr Kelimeler: Tavşan, Vcmıe portac

Giriş

Türkiye ekonomik ve coğrafık şa r t l arı n etkisi ile mevcut nüfusunu hayvansa l proteinlerle besleyememektedir. Ülkemizde tavşa li yetişti r i ci liğ i bir üretim sektörü olarak da pek yaygınlı k kazanmanıışıı r .

Anatomi tatbi katları nda da genell ik le mmi nanı örneği

olarak koyu n ve keçi ku ll a nı l maktadı r. Faktlt küçük hayvan örneği olarak ne tm·şan. ne de kedi Ye köpek yaygı n bi r biçimde ku ll a nılmaktadır

Dünyada. v. pOI1 C1e üze ri nde bi r çok çalışma

yapı lmıştır (5, 17.18.23.25) hatta insa n hekimliğin de çok önemli bir yer tutan portal tansiyon (22) yeteriner hekimlig imizde daha i ncele nmiş degi l d i r. Aynı zaıııaıı

da ülkemizde de hayva n l <ırı n ven sistemleri ne yöne lik fazl<ı bir ça lı şmaya rastl al1llınaın ı şU r.BlI nede nle veli sistemini araştırmak bir ihtiyaç olarak önümüze gelmiştir .

Yen sistemlerinin adlandırı l nıa sıııda 2 ayrı tip uYhll.llaına kullanılm ıştır.Bir çok a raşt ı rmac ı (9 .ıo.I.ı )

vcnöz kanın kalbe doğru yönelişi sebebiy le ,·enleri per iferden merkeze doğru cıdiandı rm ı şla rdır. Bazı

araştımacıl ar · ise (11.12.20.26.27) arterler gibi merkezden perifere doğnı bir adland ı rıııa yön temi uygulam ı şlardır.

Bizde yaptığı mız bu çH lı şmada ikinci yol u kol aylı gı

bakımından tereih eıı i k . Bü t ün o11l ıırga lıl arda iki adet specict l porta! sistem bulunur. Biri hepa tik ponal sistem (7.2 1) diğeri aşağ ı omurga lı larda embiryonal dönemde özellikle böbrek lerde bulunan renal porta l sistemdi r (13) .

V. portae. Anlis ve reclum d ı ş ı ndaki bütOn bmsak l arııı.

miden in. p;:ınereas' ı ıı ve dalağın venClla r ının yani v.gastroduedena lis. v. mesenıerica cra ııia li s.

' ·. Illcscnierien caııda li s , ·c , . Hcııa l is (6.9. 12. 13. 16,2-1-) bunlara , .. hcp[ıt i ca' nııı bi rleşmesiy l e meydana gclen km·vetli bir da nıard ı r ( ..j.) .V. porıae. karaciğere deıkikada

yaklaşık 1500 ın ı' gelen kanın %70-90'nını ta ş ı r (29). Y. po rteıe. kameiğerden ranHIS deskıra ve ra ınu s sinistra olmak üzere iki dal halinde ç ı kar 17.18,2 1). Daha sonra \ .. gasırodııodcna l is. , .. heilalis ye v. nıesenteri ca craniaJis ye v . mesenıe rica catıda l is olarak ay rı lır ( 1.24). v.portae. karaciğeri terk ediş i ndcn hemen sonra ral1llJS dek tra ve raıııus sinisıra ' nın hemen dib inde sinus ,·e ııa portae adında bir gen i ş l eme yapar (2) .

V.portae. ycsica fella yakıııında v.eysı icii 'y i alır

( 1).21).V. cava 'ya. sadece. karaciğe ri besleyen a.hepa tica' Ilın getirdiğ i ka n dökülmez ayııı l.:1 lmı nda

karac i ğerin fonksiyonel kan ını getiren v. portne· nin kanı

do dökü lür (2,9.26). v.pcıncrea ıicodııodenal i s cranialis. ".gasıroepıplo ı ca

deksıra ile b i rleşerek v.gasıroduodenalis' i oluşturur (7).

Y.Y. Ü. VeLFak.Derg., 199.'1. 6(1-::) : :2 i -27

V. ınese nterica craniali s, V.portae' nin en ka lın

dalıdır . (8) . Heath (l 8re göre ise koyunlarda v. l ie ııa li s

v. porıae ' nı n en büyük dalı dı r .

Heath ( 17)'e göre v, portca karaci ğerden çı kış

yaptı ğı yerde kapak bulunmadığını, Doğue r ve ark. (8)'ları na göre ise dall arı n çıktığı yerde kapakların bulunduğunu bildirmişlerdir. Ayrıca Ghoshal ye ark. ( I i ) bu va lvulala rın v. licnali s boyunca seyretti ğini

kaydetmiştir . V. mesenterica catıda li s. Y. portae' nı il en zaQrbir daldır (8.9,26).

Materyal , 'c Metot

Ça lı şmada Ankara Etli k Hayyan Hastalıkları

Araştırma Enstitüsü'nden temin ettiğimi z değişi k

cin siyeıt.c 20 adet Yen i Zela ndtı Tavşa nlarında ~·apı l d ı.

Hayvanlar metoduna uygun şekilde ~ıııa sıezi ed ildiktcn sonra göğüs boşluğu açı l d ı. Hayvanın kan ı

boşa ltıldıktan sonra (3,28 ) , \'.po rta e' nın hemcn ba ş l a ngı cına yerleştiril e n polyeste r bir kaıaterl e portal sisteme laıe .'\ verildi (27). Birgün % i O ' luk formol havltzlarında tespit al1lac l ~' l a bek lel ilcn mate rya llc r diseksiyo na hazır hale gelmi ş oldu.

Ça lı şımıda ikinci metod olarak eo rrosion eası

metodu kullanıldı. Bu amaçla piyasa adı "TAKilON" olan madde kullan ıldı (28) . Bu ça lı ş ınadıl A ııa ı o ıni

Bilim Dalında ku llanıl " n pens, bis ı üri. m" kil s di ğe r

anıç l ardan fayda l a nıl dı .

Araştırmada, anatomik ıeriml e rde birlik St1ğ l anınas ı

amacıyl a i 983 yılında yayı mlanan Nomina Ana ıo ıııica Vctcrinari a (19) CSflS alınd ı.

Bulgulılı'

V.portae (Şekil : 1.2 .3/1 ). ko raciğerden mnııı ,

dekstra yc ramus sini stra o larak çıkar. Sllfadıı

fo r.epiploi cu III wınslmvi ' nın vc ııırolate ralinde, v.cm·a caudalis ' in ve ntraliııde ye r alaciı k şeki lde

btıhı lııı r.Orijininin hemen ba ş l ııngıc ınd(l \"\" . cys ı ic i i

(Şek il : 3 /2)'y i a lır . Çap ı yak ı cışık olarak 2.6X ının

kadardır. Barsak la ra doğru ilerlc r. V.powıe.

orijininde n hemen sonra v . ga sıroduodenali s ve v. Jienalis' e ait ortak bir kök le v. gastrica deksıra

ola rak iki uç da la ayrılır .

V.gast roduodena lis (Şek il : 1/3). v . porıae' y ı

v. lienali s ile ortak bir kök ha linde terk eder. Bazen iki piyesde olduğu gibi tek olarak da ".po rtae ' y ı terk edcbilir. Damar y:ık laş ık 2.30 mın çapındad ı r. Ortak kökü te rk ettikten sonra ik i da la ayrı lır. Bu da llMdiın en k a lın olanı v. ga sıri ea dek sı ra . diğer i daha ince olup cauda le doğru ilerliyen v . gastroepıploiea deksıra 'dır .

V.gastri ea dextra (Şekil: 1. 3/4) . YCl kla şık 2.3 miLL çapındad ı r. Y.gastroduo- de na lis ' tcn ayrı l an CiL güç lü dald ı r . M idenin cur\'atura minor' una doğnı uza il Ir.

Damar orjininden hemen sonra sağ ve sol iki dal .. ı ayrı lı r . Sol dal midenin soluna ve ön yüzüne doğru iterler. Esophagus ile mide nin pa rs saccus eccus ventrieııli arasından, pars ca rdiaca'ya geçerek burcıd:ı

22

I.H;ıkkl NI JR

dağılı r.

V. gastri e!ı dcx tra. orji ninden sonra sağ tarafa doğru bir dal veri r. Çap itibari yle yarısı kadar olan bu dal esophagus' un sol yüzlinden geçe rek midenin ön tarafına

ge lir. Burada curva tuHI ın i no ra ve esophagıı s ' a dallar veri r. Sol taraftaki d<ıl ilc ağı zlaşarak sonl anır.V. gasıriea

dextra ' nın sol ta raftaki dClIı mıden in ca ııdal yiizüne de say ı s ı 5-8 arasında değişen da llar vererek ellrvatura minor'u drene eder.

V. Pancreat i codlıode lıa li s cranialis(Şekil : 115) , yaklaşık

1 , 5ın lıı çapındad ı r . V.gastrodııodena li s ' in , hemen baş l angıcında n pars pyloriea seviyesinde. so l ta rafa doğnı çıka r. Duodenunı'un pars descendens'i boyunca ilerler. Orjininden Lo eın sonra V. ınesenter i ca c ranialis 'den ge len v. pancrea ti codoudenalis cmıda li s il e birleşerek

sonlanır.

V. p;ıncreaıi eoduodcna li s cmnialis' in orjininden v.

ınesent erica era ııi a l i s ilc birleşineeye kada r ki seyrinde orji ninden ya kınş ık i eın sonra midenin curvatura major' una doğru lIzanmı ve mideııin antnını

pyl o ri eu ın ' una giden gastrik "e doudena l dalla r ve rir. Bu daHarda i cm sonra midenin cllTvatura major boyunca ilerlcycn omentllm ınaj u s ' uda drene edcn bi r dal vc rir . Bu d,11 , · . g: ı sırodııodcn:ı li s' in bir parças ı olan v. gasıroepiploiea de.'\ lra ' d Jr. Bıı dal yak l aş ık Imm çapındadır. V. licnnli s' iıı bir dalı olan \' . gastroepiploica s ini s ıc r ilc cur\,altmı major 'da birleşir. V. pH llc reati codlıodcna li s er,ania!is, pancreas ' a gidcn. sayıları 2-3 aras ında deği şcn da lla r , ·erir.

V. Iiena li, (Şek i l : 1.2.3 /6). yak l aşık 1.65 ının iç çapındadır. V. gastrod u edeıı<ıl i s ilc orıcık bir kök halinde v. portae' den çıkar. V. lienalis orjinindeıı sonra so l ta rafa. midenin saeeus ceeus \"cııtricu li 's İn e doğru il e rl e r. Dalağın eaput li e ııali s' i ile mide nin eurval ıı ra nıajoru a rasımı gire r. Vcnlrale doğru ome ntum Illajus içi nde il er lcr . Dalağın

apex ' ini geçe rek pars pylorica ' ya u l a ş ır. Da l ağın apex ' ini geçtiktcn sonra damar ' ·. ga sı- rocpiploiea sini sıra

(Şeki l : i n) ismini alır . Pyloris' in "entra linde \' . gasıro­

d ııode nali s ' in bir da lı olan v. g!ı sıoepiploica deXtf(1 ile ağızla şı r .

V. li ena1is. o~iiııinde n v. gasıroep ipl o i ci dextra il e ağı zla şınea~ 'a kadar ki se~Tinde dalak için say ıları 1O-l3 arasında degi şe ıı TT . lienales' leri. mideııi n sol ~iizüne v. gastriea siııi sıra 'y ı ve rir. Ayrıc!ı paııe rcas iç in sayıları 3-5 a ras ındel değişen n f . pane rcatic i' yi , ·eri r.

V. gası ri ea sin i sıra (Şcki l : 1' 2IR). " . li enalis ' ten ç ı ktıkıan sonra midenin eııryatura majof ıın a doğnı ilerler "c mide nin parieıa l vc vi sser,ı ı yüzle rini do natan vv. gastri cae breres' !ere o~j iıı ,"e ri r.

V. nı ese nıe ri ca eaııda l i s (Şeki l : 1. 2/9), v . portae' nın cn ince dalıdır . Yaklaşık 1 .5 mlıı iç çapındadır. V. porıae 'y !. v. lienali s' in orjinindcn yaklaşık ı Lo miLL sonra terk eder. O~i i Jl inden sonra eolon deseendens üze rine ge l diğinde v. co li ea si n isı ra ad ıııı :ı lı r. V. colica si ni stra eaudale doğnı rcctıım ' ;) kadar ilerle r. Reetıım ' u n üst k ı smında anüs' e varmadan son l anır .

Y. colica s ini s ı rrı. colon dcseendens üze rinde iken k:ılın ba rsağın bu k ı smın ı drene eden dalları ,·erir. Damar ayrıca

Y. V.O. Vet. f ak.Oerg .. 1995, 6( 1·2 ) : 21 <! 7

colon' un reetuma geçmeden önce yapuğı "S" şeklindeki kıvnm yaptığı yere vv. s igmoideae' yı bir dal ola rak verdikten sonra v. recta lis crania lis ola rak reclum 'un ön kısmını drene eder.

V,mesenteriea crania lis (Şekil : 1,2 10), v.ponea ' nın bağırsakl ara dogru gönderdiğ i en güçlü da lı d ır. V. portea ' nın çap itibari ile deva mıdır. V. mcscntcrica ca ııda li s' i n oıjininden yak laşık 1-1.5 Jll m sonra baş l ar .

Çap iti ba riyle yaklaşık 2.5 mm kadardır. G illiği

yerlere göre v . pancreaticoduode l1alis ca ııda l i s' L Vy,

jejunalcs' i ve v, ileocolica ' y ı verir. V. pa ııcre.1ıicoduodenal i s cauda lis ( Şek il : 11 11 ). " .

mesenterica cra nia li s' in \'. mesenterica cCl ııda li s ' in hemen dibinden verdiği bi r daldı r . Bazen, 4 piyeste o lduğu gibi v. mesenterica caudatis ile de be raber ç ı kabilir. Damarın iç çapı yak l aş ı k 2.2 ın ın

ci , ·a rındadır.

V. pancreaticoduodena li s caud::ıli s. orji nindcn yak l aş ı k 1 cm sonra duoden ll lHa bi r da l verir. Bıı delI. pylori s' a kadar ilerler ve orada v, gasırod ııodena li s ' in bir kol u olan v. pancreaticod ıı odena l is c ra n i:ı li s ile ağı z l a ş ır . Pars descendens d ıı orle n i ' ye say ıla rı G-X n f(ı s ı nd,ı deği şen da llar verir.

V. pn nercn tieoduodena li s eCludcıli s . , '. pa ncreaticoduodenalis erania lis ile birl eş in ceye kadar ki seyrinde duodenunı ' u n pars desceıı den s "e t ra ıı sversa , pars aseendens' ine sayıl arı t o pının 8-10 ara s ında dallar verir. B1I dalla rdan yaklaş ı k 2 adeti pars deseendens'c. 5 adeıi pars tnın sve rsn"ya , 'c 2 ndeti pa rs nseendcns' e da llar halinde gide r.

V. panerea tieoduodena li s cm ı da li s ' in p:J rs deseendens dııoden i ' ye gönderdiğ i dalla rı " . ". panercatieoduodena li s cra l1 ia lis ile b i rl eş i r.

V, '. jejıı na les (Şeki l: L2 .3 /12)). ,. . ın ese ıı ı c ri c~

enın i a l i s ' t en cra nüı ! ve ca ııdeı l 2 dal ha li nde ç ı km . V\ · .j eju lı eıles· l e r barsak dunnını bir " kam ı bnh: ! r"

(Şek i l:3 11 3) gibi dona l ı r .

Cran i :ıl da L. v. paneren tico dııodena l i s ccıı ıda /i s' iıı

hemen ka rş ı s ında v, ınesen ı e rica eraniali s ' i te rk ede r. lia menı u ııı duodenocolieıı ııı Iıi za s ııı d<ııı itibaren 20 eın ' li k bir bnğ ı rsnk parças ını d rene ede r. Bu arada ince barsaklara: 8-1 0 arasında da llar veri r.

Caudnl daL. vv. j ej unal cs ' in a s ıl de\"(lI1l1 d ır. V. Illesenteriea c ranialis' j terk eden en ku\'\'etli da lıd ır.

Çap ı ya klaş ık ola rak 2.5 mın kadard ı r . Ligamen t ııııı ileoseecale' ye kadar ki k ı sm ı dona t ır. Bul unduğu

ba rsak pa rçeı s ın a yaklaş ık .fO dnl verir. Bütün bu dalla r bi rb iri~' l e bi r köprü (Şekil:3l1 ~ ) t" rZl nda b i rl eş i r.

V. i leoeo li ea(Şeki l : 1.2.3115), \'v. j ej ıı n alcs' in

arj ininden ~'aklaşı k ola rak 0,5 eın sonrn \' . mese llt e ri ccı

er(l niali s' in eaudoventra l duvarında n ç ı kcı r . İ ç Ç,IPI 1.55 111111 kadard ı r . Lig<lnı e ntu l11 il eoeoli eunı iç inde ile rl er. Yaklaşık 1- 1.5 cm sonra 3 deli verir. Daha sonra eeClIllla kadar ilerle r ve eolon dcsec ııdens'c kadar ki bölümün drenajıııı yapar. V. il eoco li cn . nın verdi ğ i

bütün da llar ceCllIR ileu ııı ye colon ' nun d renajın ı

yapan da llar barsak duya rını "helezon" (Şeki l : 3IlG)

gibi sa rar.

Y I!ni Zdmıda Ta \'şnnlnnnda \'<:1111 Poı1a · nın Ol uşlUmutıı

"atı lan Dal lar 07.c!rindl! ~·ı akro.ı mıtol11 ik Bir Çalışına

Cmnial da l (Ceca l da l) Şeki l : 2.3117) : v . i leoeolica ' nı n

yenıra l duvarından ç ı ka r. eeeu ııı ve appendix "ermi fo rmis'e da llar ve rir. Medi,,1 da l (ilea l dal) (Şeki l:2118) : cecal da l ın hemen caudoveıııra l'inde

v.ilcocolicadan ç ı kar. l igmnen t ı ıııı ileoceecale iç inde ile rleyerek i1 eunı' un eectım'a a ç ı l d ı ğ ı yere kadar ki kı smı . ca ud,, 1 dal (colic da l (Şek i l:2 .3 119) ise \Y . jej unales den sora caudale doğnı çıkan en ka lı n daldır. Colon aseendens' i drene eder.

Taı1 1şm a ye Sonuç

Yeni Zelanda ım'şanlarında . mide, barsak. panercas ve dalağı n \,enöz ka nı n ı Y.portae toplar. Bu tesbi ti miz i i ı e ratli r (6,9. 12. \3 , 1 6.2~ r üll \'e ri leri~' l e uyum iç inded i r.

V. poneı c , k:ır(lc i ğe r i r.dc.\: tra \'c r. s i ni s ıra olarak terk ede r ( 17. 1 W2 I). şek l indek i bil dirimler ,aptığım ız

ç:ı lı ş nı:ıda da teyid ed i lm i ş t i r.

Baran (2)' :1 gö rc y . porıa c· ni n o l u şlı ımına ka tıl a n

r.dc.\: l r:ı , 'c s in i str~ I' ll l n he ııı e ıı a ğ/'.I ıı cl:ı S i lııl S ye ııae portHe aCı l ı bir gc nişleme yapar. Bu b il diri ııı piyeslerimizde yaptığı m ı z ça lı şma ile desı eklc ıı ıni ş t i r .

V.mcscnter ica c ran ial is. ça lı ş tı ğ ı ıııl:t. piyes lerde \" . po rt ac' nı n en güçlü dalı ola rak ç ık tı ğ ı tesbit ed i lmiştir.

Bıı bıı l gu ııııı z Heaı lı ( I X )' 1ı 1 konın l ar iç in bild ird ikle rin in aksi ne Doğııcr \'c ark(S) , 'e Dursun (Y)' un e" e il memcli ler iç in. Glıoslı a l "e "rk( 1 2 )' n ı n ked i köpek i ç iıı bi ldi rdikleri ilc uyu ııı iç inded ir.

Craigc (7). 1tı\ ' Ş: 1Il a niltomisinde b il dird iğ in e göre Y . pclııc reaticoduode llCı li s erania lis. , ·. ga sırocpı plo i cH de.\:tra ilc birl eşerek " . gast rodııode llnlis' i olu şllınır. Yeni Zelanda ta" şaİı l a rıl1da ~ .. aptığ ını ı z çal ı şmada ise him piyeslerde , '. panc reat i coduode ıı<ı i is c fCllıi a l is Y.pa nercat i caduadcııa l is c:llIdali s ile bi r leşe rek son lan ı r. Bu tesbitim i/'. Ghoshal ' 'C

:ı rk ( I 2 )' ıı lıl ked i "c köpek. Nicke l "e mk (2(, )' 11111 evcil ınc nıelile r iç in bildird ikled ile uyuııı iç indcdir.

Hcıı th ( ! 7) 'c göre koyun la rda , ·.portae' nın karac i ğeri

te rk ctı iğ i yerde kapn k l arın bu l u nmadığını. Dağııe r ve ;; 1ı'k. ( X)' n a göre ise eve il memelil erde bu lunduğuııu. hatta G lıosl ,,11 "e " rk( i 2)' l1a göre ise bu kap" klar ıı ı ' ·. lie l1alis boyu ıı ca sey relli ği b il di ril m işt ir , Ycni Zela nda t :ı\"ş~ ı n l ;ırııı dn yapt ığ ı m ı z ça lı ş mada , Heaıh ( I 7)'1Il koyunla r içi n bi ld ird iklcri ne uygun şek i l de kapa kla rı n bU lıll1lll:ıdı ğl tesbi t ed i l m i ş t i r .

Nomi na Anmoıııi ca Vcı eri ııa ri a ( 19)'da vY.ile i ' · . ınese nt e r i ca cnıni a l i s ' in bir dnlı olarak bi l d iri l m i ş ti r.

Ça lı ş t ı ğımız Hi m piycslcrde bu dn l ııı göre\·ini. Maola ve ",k (23)' 11 111 sığı r iç in bi ld ird ik lerin gibi ' ·.i lcoeoliea'dan çıkan da ll arın il eıım ' un \'enöz drenaj ı nı yaptı ğı

sapta n III I Şl1 r. V.ınesente ri ca eCl udali s, Li teratiir (8. 9.26) 'ün

bild irdik lerine uygun ola rak " , pa rıae' nın en zayıf da lı

ola rak çıktığ ı çalı şt ı ğ ı m ız Him piyeslerde tesbit ed i lmi ş tir.

Dursun (9), ", ınese nıe ri erı eaudal is 'in v.colica sinisıra , ·c \·. rec talis crania li s ' in bi rl acşınesinden meyda na gelir

23

Y.Y.O. Vı!l.flık. Dt:rg.,1995. 6(1 -2): 21 -27

şeklindeki bildirimi, ça lışmamızda ku llandığımı ı lüm piyeslerde v. mesemerica c ranialis'in v.colica s iııi sıra ve v. reetalis eranıalis olarak iki ayrı dala ayrılmadığı )'Hnlızea v.mesenterica eaudalis'in calan desce ııdcııs

üzerine gel diğinde v.coliea sini stra adını alarak devam ettiği daha sonra ise bu damarın da reeltıma kadar uzanarak v.reetali s erania lis adını alarak 'son l andığı tesbit edil miştir. Bu bulgumuz Grecn(l3)'1l 1ll ral anatomisinde bildirdikleri ne uygun olduğu

göıiilnıü ştür.

Sonuç olarak: Yeni Zelanda ta\"şanl .ırında yaptığımız ça 1ışll1<1d<1 elde edi len bulgu I<1rı n liı emlür

bildirimlerini destek l ediğ i ,ıncak bu türe has bazı fark l ı lı kların ııı olabileceği ka naat ine , · a rılll1l şıır .

I.Andcrwn,V.N.( 1980): Veterinury Ga~ırocntcro logiy . Phılrıde l phin .

2.Barone,R.( i 984): Aııatoınıc Comparee d~s nwnııııi!i:n.:-s domestiqucs. Tome.3. Splnnehnolog.ıe i. 23,Rne de rı ::cnk' de Medeeine 75006 Paris

3.Çakır, A( 1991): Yerli Kedi (Felis Dümesı ica) \'e Be~'az Yeni Zel aııdala\'şanı ' n ııı (Arycıalagus Cl11IICIIIIIS I.) Aorta Abdomiıınl is' i "c Vcrdiği Koıım Ozerindc Karşı laştınualı Anntomik Ç;:ı 1ı şma lar. /\,Ü. Sağlı k Bilimkri Eıısitil sil. Aıık<ır<l .

4.Çalışhır,T.( i 988): Evcil Havvaıı ları n A llıtı omisi . (Genel). tO.Veterincr Fak. Ya\'. NojS3 1. 1.0. B:ısııııev i ve Film Merkezi . .

) .earl isle , C.H. and Heaılı , T.R. ( 1991 ): Tht: Ultra~onic A.ııatomy of the Hepatic and Portal Yeins of thc Cmıiııe Li"er. Veterinar)' Radiology 32,(4), 17(1.

6.Coll in ,B. ( 1974): Alias de Aııatonic diL Mmıtoıı . Faı.:ıılde de Mediciııe Yeteriııai rc Laboratuı re

d'Aııatol1lle. 45 . Ruc . Des Yeteriıwın.:s Bnı:'\cl lcs . 7 . Cn:ııgc , H . E . ( 19-18): Pnıtic:ıl AıwIOlny o ( ıhe R:ıhhi l.

Toroııta . g.Ooğ.uer,S , Ercncin . Z .( 1 %6): ["cil r rıı~ ' \"illı!:ırın

Komp<1wıif A ııg.ioıogic·s i . A.O . Veıeriner I-":ık. Yıı~ Nn:l!):, A.O.Bası lııcvi Ankura .

9.Dıırsun , N.{ 198 i): Vcteriner Kmnpanıti v !\naıomi ( Dolaşım sistemi ). AU. Vet. Fak. Yııy . -:,77. Ders K itabı , 27:'. Aü Basımcvi . Ankara.

i O.Dursılıı ,N., Tıpırdmnaı,S., Daşçl ,Z., Yaleın, H . ( 199-1): Kang;:ı l Köpeğ.inde V.portne 'nm Ol uşllllHıml k.ıııl,m dmnnrlar üzerinde makroanatomi k çalışııw!.1r. S.O. Vct.l~ak . Derg. Ba~kıdn.

II.GhosJıal, N.G. and Khamas, W.A( 19(8): l3100(\

SlIpply o r the Nnsa! Ca,'jty of the Nonmd Pig.. Anu l His!. Emb. 15, J -Iw").2 .

12 . Glıoslıa l ,N .G. , Koeh.T. and Pope~ko,P. ( IIJg i): Th!.! VelioliS Dranaige of the Domestk Aıı iımıı :,,;. W.B. Saunders Company, Ph iladelphia, London , Tomnto, Sidne~' .

13.Green ,H ( 1963): Amıtomy of the Rat. H,ıtiıer

Publishing Conıp . New York - London . 14.Habennahl, K.H.( 197J): Zıır Topog.r:ıphic der

Gehimgefabe des Hundes. Aııat. Hist. Emh. 2,327-353. IS .Hnrowitz, A and Ven7..kc, G.W. ( 1966): Di stnıoııtion

of Blood Vessels to the Postdinphraınatie digestıvc Tracı oj" Uıe Gom Celiae Tnınk-Gaslroduodclı<ı l and Splcl1ic

24

I.Hakkı NUR

Trihutaric..:s o rthe Portal Vcin . Am . .i. Vet. Res., Vo1::!7 , No: 120, 1293-13 15.

16.Hnzel.E.F., Mary, E.T (1969): An All", of C"ı AI1<stonı y:nıe University of Chicago Pn!ss. Chicago-London .

17. 1-l cil ıh ,T. ( 1968):Ori gin and Di stnıbutioıı of Portnl Blood in the Shecp. A.ıu . J. Anat. 122 , 95 w l06.

18.Heuth ,T . .i. (l98S):EOecı of Development oı the Ovine F<Src Sto!llachs on the Anatoıııy of the Porta! Vessels 011 the Iııımhcpaı ie Distrubution of ıhe' PorL.'l1 Blood. Res. Vel. Sei . 39, 216-221.

19. 1 ııtCl1lilllonal Camince on VcterilUıry Gross Anatoıni ea l Noıneııdallıre ( 1983): "Nominn An<IlOln iea vcterinaria'" Third Edıtıon . Ith,ıcn New York.

20.Khmnus, AH. and Ghoshal, N.G.( 1982): B100d suppl y lo the Nnsnl Cll\'itv of sheep{Ovis Aries) <snd Signiti e<ı ııce to Braiıı Tempcl"aıııre Rcg.ulrıtion . Aııal. A ıız. Jeııa . ı 5 ı , 14-28.

21 .Kodl.·I·. Oerg ,R.( 1993): Ba ııd III .Die Groben VerSOr~I1lI~S- ıınd Sıucnıngs- s~'s tcnıe Lehrbııch dcr Veleriıwr­A ı ıa \ oınie.()ıı:;t ,ı\, Fi sdı t:r Verlııg .!c 11<l-S I1ıIgarl.

2~ . I . uııılcrglıjs l , 1\ . ( 19RR): Porta i Vein Flo", Pallcm in Porıal ı-ı~ı>crıansi{)ıı . Clinicn l Radiolog.y, ~ i , 39S--ı ı 5.

:!3 .Maohl,C.P .• md Sack, W.O.( 19X3):Thc Venmıs Supply of ı he Cecııııı, Ueunı . and the Pro:.:imal Loop or ıhe Asscmling Colon iıı the 0:'\ . Anal. 1·li st. Emh., 12 , 1:\4-166.

]'-I .Millcr,E., Clırisıensen ,O .c. and Enıııs ,H . E . (196-1): !\ lIaIOI11~ of the Dog.. W. l1Saıındcrs Compmw Plııhıdclphia und l ,oııJoıı .

]. :\ . Mıırakanıi.l ., Manıyaına , Y . und l-Iagio, M.( J990): I\ııa ı<ımicul ohscr\'u t ıoıı the dusure ol" the dneıus "eııosııs in ça ıık . .1. Jpn . Vet . Med . Assoe , 43.3_",- 36.

]'6.Niçkd.R ., Schııınlııer ,A and Seit~rk, I'::.( 198 1): The Anatomy (Jf the J.)oıııcstic Aniımıl s, Vol: 3. Verlag, Pnııl , Parey, OI.'r1iıl-Hamhurg .

2?N ıır , I . H . ııml ÖIJııell ,E . ( 1994): Akkaraman Ko~ı.ll1unda bıracnııı iu l Venoz Sirk iil[ıs~'o ıı Üzerinde Makromıatomik bir ç.ılı~ııı;ı . Doğa Veterincr "e I layvancllık Derg. .(B:ıskıdı:ı) .

~ X.()i'.ı.:r. M.(199 1): Yerl i Kedi \'c Beyaz Yeni Zeland.ı

TI1\'~un ' ııılıı i\. cıırot is Conıınimıs ' i Üzerinde Komparativ Makro­Anatomik Araşıınmılar . AÜ . Snğlık Bilimlcri Ensitl\sO. Ankara .

].') Yılınaz.O . ( 1 9X4 )' Fizyolo.ii . IlaccHepc Taş Kitapeıiık Ild . Ankara .

FOTOGRAF ve ŞEKiLLER

I-V.portae, 1-V\'.cystieii. ~ -V . gasırod Ll odenal is ,

4-V.gastrica dextra. 5-V.pancfcClticoduodcnalis cranialis

G-V.lienalis. 7-V.gastroep ıplı ca sinistra , 8-V.gast rica sinisıra , 9-V.l11cscntcrica caudalis, ! 0-V.l1lcscnterica crania lis. II-Vpanerati eodııodcnalis eaudalis. 12-Vv.jejunales. i ~ -V\ ·.jcj l1naı cs ·in ince barsaktaki dağılımı ,

14-VY.jejunaIcs· in ince barsaktaki dallarının köprü tarzındaki bir l eşi ıni ,

IS-V.ilcocolica. 16-V ilcoeoliea ' nın kal ın barsaktak i dağılımı ,

17-. 18-,19- V.ilcoeoliea·dan çıkan eeeal.ileal ,eolie dallar

 

 

Y.Y.O. Vet.fak.Oerg., 1995. 6(1 ·2) 21-27

i i 11

7--------112

11-------+ ..... ~~~\

i--------~~~~

7----""""" 3------f-~~~~ 4-------1:-----

5

Şek il ı : V. Portae ' nın oluşunuilla katı lan dall ar

25

 

Y.Y.D. Vet. fak. Derg. 1995,6(1-2): 21-27

&_......::ı .. \

Şeki l 2: V. Portae'nın oluşumuna katılan dallar

26

 

Y.Y .O. Vct.fak.Ocrg., 1995, 6{l-2) : 21-27

1----.. ~-*.~~ , ,

i 4---':"'-

Şekil 3: V. Partae'nın carrosian eası alarak görlinürllıL

~i

15

Yeni Zelıı ııda Ta\şaıılanııda V>i!lla Porı ıı'll ııı Olu~ lI mıılıa

Kalılıın Oallar Üzerinde l\ [nkroııllatomik Bir Çalışıım

R'i~'---14

"'1-----"--.".,;:.=---11

,"F.-~--11

27