ผั�งมโนทั�ศน (Mind Mapping)

เรื่ �องสมบั�ติ�ของสารื่และการื่จำ�าแนก

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 1

สารื่และการื่

ธาตุ� สั� ญ ลั� ก ษ

ณ์ ข อ งธาตุ�

สัารประกอ

สัารลัะลัาย คอลัลัอย

ด์ สั า ร

แขวนลัอย

สมบั�ติ�ของสารื่และการื่จำ�าแนก

สัาร สัมบั�ตุ� ของ

สัาร การจำ�า แนก

สั า ร เ ป น

สารื่ สารื่ไม" สมบั�ติ�ความเป็&นกรื่ด การื่แยก

กรด์ เบัสั การทด์สัอบัความ

เป นกรด์ เ บั สั ข อ งสัารลัะลัาย

ค" า pH ก� บั ค ว า ม เป นกรด์ - เบัสัของ

ห ลั� ก ก า ร แยกสัาร

การกรอง การระเห�ด์ ก า ร สั ก� ด์

ด์$ ว ย ตุ� ว ท�าลัะลัาย

การตุกผลั&ก การกลั�'น โ ค ร ม า โ ท

กราฟี* สัร�ปว�ธ+การ

กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3

ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่ใชั้ กรื่ะบัวนการื่ทัางว�ทัยาศาสติรื่ในการื่ติรื่วจำสอบัสารื่ เวลา 4 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ประโยช้น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�งเกตุ สั�ารวจำตุรวจำสัอบัว�เคราะห อภ�ปรายสัมบั�ตุ�ตุ"างๆ ของสัาร จำ�าแนกสัารออกเป นกลั�"มตุามเน/5อสัาร หร/อขนาด์ของอน�ภาค จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่�

1. อธ�บัายกระบัวนการทางว�ทยาศาสัตุร แลัะว�ธ+การทางว�ทยาศาสัตุร ได์$

2. สัามารถน�ากระบัวนการทางว�ทยาศาสัตุร แลัะว�ธ+การทางว�ทยาศาสัตุร ไปใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�นได์$

เน )อหา

- กระบัวนการทางว�ทยาศาสัตุร - ลั�กษณ์ะน�สั�ยของน�กว�ทยาศาสัตุร - ว�ธ+การทางว�ทยาศาสัตุร

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� ข�)นน�าเข าส�"บัทัเรื่�ยน

1.คร0ผ0$สัอนแนะน�าตุ�ว ช้+5แจำงรายลัะเอ+ยด์เก+'ยวก�บัข$อตุกลัง แจำ$งจำ�ด์ประสังค การเร+ยนร0 $ เกณ์ฑ์ การว�ด์ผลั ประเม�นผลั ผลัการเร+ยนว�ช้าว�ทยาศาสัตุร ให$น�กเร+ยนเข$าใจำแลัะถ/อเป นแนวปฏิ�บั�ตุ�คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนท�กคนน�ากระด์าษมาคนลัะ 1 แผ"น แลั$วเข+ยนว"าตุ$องการเร+ยนว�ช้าว�ทยาศาสัตุร ด์$วยว�ธ+การใด์ แลัะอยากให$คร0ผ0$สัอนเป นอย"างไร แลั$วสั"งคร0

2.คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนแบั"งกลั�"มออกเป น 8 กลั�"ม กลั�"มลัะ 4-5

คน โด์ยแบั"งกลั�"มคร0ผ0$สัอนจำะคลัะจำ�านวน ช้ายแลัะหญ�ง3.คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนในแตุ"ลัะกลั�"มเลั/อกห�วหน$ากลั�"ม

ข�)นก�จำกรื่รื่ม 1.คร0ผ0$สัอนกลั"าวน�าถ&งการใช้$กระบัวนการทางว�ทยาศาสัตุร ในการ

ตุรวจำสัอบัสัาร 2.คร0สัอนยกตุ�วอย"างการตุรวจำสัอบัสัาร ถ$าม+ของเหลัวสั+'ช้น�ด์ ไม"

ทราบัว"าเป นสัารใด์บั$าง การทด์สัอบัเพั/'อให$ทราบัว"าเป นสัารใด์ ม+สัมบั�ตุ�อย"างไร สัามารถทด์สัอบัสัมบั�ตุ�ของสัารได์$ เช้"น ด์0สั+แลัะความข�"นของของเหลัว การกรอง ทด์สัอบัความเป นกรด์-เบัสั ท�าการระเหย

3.คร0ผ0$สัอนช้+5ให$น�กเร+ยนเห9นว"าในการทด์สัอบัสัารด์$วยว�ธ+ตุ"างๆ น�5น อาจำย�งไม"สัามารถตุรวจำสัอบัได์$ว"าเป นสัารช้น�ด์ใด์ จำ�าเป นตุ$องม+การตุรวจำสัอบัเพั�'มเตุ�มด์$วยว�ธ+อ/'นอ+ก รวมท�5งอาศ�ยการสั�งเกตุอย"างลัะเอ+ยด์ถ+'ถ$วนอ+กด์$วย แลัะในการทด์ลัองท�าการตุรวจำสัอบัสัารด์�งกลั"าว น�กเร+ยนตุ$องระม�ด์ระว�ง เช้"น การหย�บัจำ�บัสัาร ตุ$องร0 $จำ�กใช้$การสั�งเกตุสัมบั�ตุ�ของสัารแตุ"ลัะช้น�ด์ เช้"น สั+ กลั�'น โด์ยอาศ�ยประสัาทสั�มผ�สั ตุ$องร0 $จำ�กใช้$สัารในปร�มาณ์ท+'เหมาะสัม ร0 $จำ�กว�ธ+ใช้$ท+'ถ0กตุ$อง ปลัอด์ภ�ย ไม"ให$เก�ด์อ�นตุรายตุ"อตุนเอง ผ0$อ/'นแลัะสั�'งแวด์ลั$อม อ+กย�งเป นการฝึ;กฝึนให$ผ0$เร+ยนเป นผ0$ม+ระเบั+ยบัว�น�ยในการท�างาน

4.คร0ผ0$สัอนกลั"าวน�าถ&ง ถ$าน�กเร+ยนสัามารถฝึ;กลั�กษณ์ะน�สั�ยให$เป นน�กว�ทยาศาสัตุร ตุ$อง

ฝึ;กเป นคนช้"างสั�งเกตุ ม+เหตุ�ม+ผลั ม+ความพัยายาม ม+ความอด์ทน ม+ความค�ด์ร�เร�'ม แลัะค$นคว$าหาความร0 $อย"างม+ข� 5นตุอน

5.คร0ผ0$สัอนยกตุ�วอย"างการเป นคนช้"างสั�งเกตุ เช้"น กาลั�เลัโอสั�งเกตุการณ์ แกว"งของโคมไฟี พับัว"า แตุ"ลัะรอบัใช้$เวลัาเท"าก�น แม$ว"าช้"วงกว$างของการแกว"งจำะตุ"างก�น ซึ่&'งท�าให$เขาค$นพับักฎการแกว"งของลั0กตุ�$มนาฬิ�กา อ+กอย"างกาลั�เลัโอย�งสั�งเกตุควงด์าวในท$องฟี?าในเวลัากลัางค/น จำ&งสัร$างกลั$องโทรทรรศน เพั/'อใช้$สั�งเกตุด์วงจำ�นทร แลัะด์วงด์าวตุ"างๆ

6.คร0ผ0$สัอนยกตุ�วอย"างการเป นคนช้"างค�ด์ช้"างสังสั�ย เช้"น เซึ่อร ไอแซึ่ก น�วตุ�น คร�5งหน&'งน�วตุ�นน�'งอย0"ใตุ$ตุ$นแอปเป@5 ลั เขาเห9นลั0กแอปเป@5 ลัตุกลังสั0"พั/5นด์�นน�วตุ�นเก�ด์ความสังสั�ยว"าเม/'อแอปเป@5 ลัหลั�ด์จำากตุ$น ท�าไมจำ&งตุกลังสั0"พั/5น ไม"ลั"องลัอยไปในอากาศ ความสังสั�ยด์�งกลั"าวท�าให$     น�วตุ�นศ&กษาค$นคว$าหาเหตุ�ผลัแลัะเข$าใจำว"า แอปเป@5 ลัตุกลังสั0"พั/5นด์$วยแรงด์&งด์0ด์ของโลัก แลัะตุ"อมาได์$สัร�ปเป นกฎแรงด์&งด์0ด์ซึ่&'งใช้$เป นกฎสัากลั   เร+ยกว"า   กฎแรงด์&งด์0ด์ระหว"างมวลั“

ของน�วตุ�น”

7.คร0ผ0$สัอนยกตุ�วอย"างการเป นคนม+ความพัยายาม เช้"น ทอม�สั แอลัวา เอด์�สั�น เป นน�กว�ทยาศาสัตุร ท+'ย�'งใหญ"ของโลักผ0$หน&'งซึ่&'งเป นผ0$ประด์�ษฐ์ ในการประด์�ษฐ์ หลัอด์ไฟีฟี?าน�5น เขาได์$น�าว�สัด์�เก/อบัท�กอย"างท+'พับัเห9นมาทด์ลัองท�าไสั$หลัอด์ไฟีฟี?า เขาคร�'าเคร"งทด์ลัองคร�5งแลั$วคร�5งเลั"า โด์ยไม"ท$อถอยเป นเวลัานานถ&งป*กว"าจำ&งประสับัความสั�าเร9จำ หลัอด์ไฟีฟี?าท+'ท�าให$ท�'วโลักสัว"างไสัวในยามค�'าค/น

8.คร0ผ0$สัอนยกตุ�วอย"างม+ความค�ด์ร�เร�'ม เช้"น โรเจำอร เบัคอน ค�ด์ว"ามน�ษย จำะบั�นได์$เหม/อนนก ถ$าม+ป*ก ตุ"อมา ลั+โอนาโด์ ด์าว�นช้+ น�าความค�ด์น+5ไปวาด์เป นร0ปจำ�าลัองของป*กแตุ"ย�งไม"ได์$สัร$างหร/อประด์�ษฐ์ อะไร ตุ"อมา เซึ่อร ยอร จำ เคย ลั+ย เร�'ม

สัร$างเคร/'องร"อน แลัะตุ"อมา ว�ลัเบัอร แลัะออร ว�ลั ไรตุ (สัองพั+'น$องตุระกลั0ไรตุ ) ได์$สัร$างเคร/'องร"อน แลัะปร�บัปร�งจำนเป นเคร/'องบั�น

9.คร0ผ0$สัอนอธ�บัายการท�างาน ค$นคว$าความร0 $ อย"างม+ระบับั ม+ข� 5นตุอน โด์ยยกตุ�วอย"าง ว�ธ+การทางว�ทยาศาสัตุร ซึ่&'งม+ 5 ข�5นตุอน การตุ�5งปCญหา การตุ�5งสัมมตุ�ฐ์าน การค$นคว$าแลัะรวบัรวมข$อม0ลัการท�าการทด์ลัอง สัร�ปผลั

ข�)นสรื่'ป็1.คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ป การใช้$กระบัวนการทาง

ว�ทยาศาสัตุร ในการตุรวจำสัอบัสัาร

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน - หน�งสั/อแบับัเร+ยนว�ช้าว�ทยาศาสัตุร ช้�5นม�ธยมศ&กษาป*ท+' 1

- สั/'อ Power Point เร/'อง การใช้$กระบัวนการทางว�ทยาศาสัตุร ในการตุรวจำสัอบัสัาร - แบับัฝึ;กห�ด์เร/'อง การใช้$กระบัวนการทางว�ทยาศาสัตุร ในการตุรวจำสัอบัสัารการื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 1.1-1.2 เร/'อง การใช้$กระบัวนการทางว�ทยาศาสัตุร 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 1.1-1.2 เร/'อง การใช้$กระบัวนการทางว�ทยาศาสัตุร ใ 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์

(2) ตุอบัค�าถามจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 1.1-1.2 เร/'อง การใช้$กระบัวนการทางว�ทยาศาสัตุร ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข..................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

แบับับั�นทั+กพฤติ�กรื่รื่มการื่เรื่�ยนของน�กเรื่�ยนเร/'องท+'สัอน...................................................................................ช้�5นม�ธยมศ&กษาป*ท+' ......................... ว�น เด์/อน ป*ท+'สัอน...............................เวลัา ........... ช้�'วโมง ช้/'อผ0$สั�งเกตุ ..............................................

กลั�"มท+'

ช้/'อกลั�"ม

พัฤตุ�กรรมการเร+ยน

ระด์�บัค�ณ์ภาพั

ความ

สันใจำ

การป

ฏิ�บั�ตุ�

การท

�างาน

การน

�าเสันอ

รวมค

ะแนน

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

เกณฑ์การื่ให คะแนน

คะแนน 4 3 2 1

รื่ะด�บัค'ณภาพ

ด์+มาก ด์+ พัอใช้$ ปร�บัปร�ง

เกณฑ์การื่ป็รื่ะเม�นพฤติ�กรื่รื่มการื่เรื่�ยน( Rubric Assessment)

พฤติ�กรื่รื่มการื่เรื่�ยน

รื่ะด�บัคะแนน4 3 2 1

ความสันใจำเร+ยน

ม+ความกระตุ/อร/อร$น

สันใจำซึ่�กถามข$อสังสั�ย

ศ&กษาค$นคว$าเพั�'มเตุ�ม

เข$าร"วมก�จำกรมท�กคร�5ง

ม+ความกระตุ/อร/อร$น

สันใจำซึ่�กถามข$อสังสั�ย

ศ&กษาค$นคว$าเพั�'มเตุ�ม

ม+ความกระตุ/อร/อร$น

สันใจำซึ่�กถามข$อสังสั�ย

ม+ความกระตุ/อร/อ

ร$น

การปฏิ�บั�ตุ�ก�จำกรรม

ตุ�5งใจำปฏิ�บั�ตุ�ก�จำกรรมผลังาน

เร+ยบัร$อย ถ0กตุ$อง สัมบั0รณ์

ตุ�5งใจำปฏิ�บั�ตุ�ก�จำกรรมผลังาน

เร+ยบัร$อย ถ0กตุ$อง สัมบั0รณ์

ตุ�5งใจำปฏิ�บั�ตุ�ก�จำกรรมผลังาน

เร+ยบัร$อย

ตุ�5งใจำปฏิ�บั�ตุ�

ก�จำกรรม

เสัร9จำท�นเวลัาท+'ก�าหนด์

การท�างานกลั�"ม

ความร"วมม/อ ความม+น�5าใจำความเสั+ยสัลัะ

กลั$าแสัด์งความค�ด์เห9น

ความร"วมม/อ ความม+น�5าใจำความเสั+ยสัลัะ

ความร"วมม/อ ความม+น�5าใจำ

ความร"วมม/อ

การน�าเสันอผลังาน

ม+ความม�'นใจำ ท"าทางเหมาะสัม เน/5อหาถ0กตุ$องสั/'อความหมาย

ช้�ด์เจำน

ม+ความม�'นใจำ ท"าทางเหมาะสัม เน/5อหาถ0กตุ$อง

ม+ความม�'นใจำ ท"าทางเหมาะสัม

ม+ความม�'นใจำ

เกณฑ์การื่สรื่'ป็รื่ะด�บัค'ณภาพพฤติ�กรื่รื่มการื่เรื่�ยน

คะแนน 0-8 9-11 12-14 15-16

รื่ะด�บัค'ณภาพ

ปร�บัปร�ง พัอใช้$ ด์+ ด์+มาก

แบับัฝึ7กห�ดทั�� 1.1

เรื่ �องการื่ใชั้ กรื่ะบัวนการื่ทัางว�ทัยาศาสติรื่

ค�าชั้�)แจำง หากน�กว�ทัยาศาสติรื่จำะทั�างานในห องป็ฏิ�บั�ติ�การื่ได อย"างป็ลอดภ�ย ควรื่ม�การื่รื่�กษากฎความป็ลอดภ�ยอย"างเครื่"งครื่�ด

1. น�กเร+ยนลัองพั�จำารณ์าภาพัข$างบันน+5แลั$วท�าก�จำกรรมในข$อ 1.1 แลัะ 1.2

1.1 ให$เข+ยนวงกลัมสั+แด์ง ซึ่&'งแสัด์งถ&งสั�'งท+'ก"อให$เก�ด์อ�นตุรายลังในภาพั (ให$น�กเร+ยนถ"ายเอกสัารตุ�ด์ลังในสัม�ด์) โด์ยในภาพัท+'แสัด์งน+5จำะม+สั�'งท+'ก"อให$เก�ด์อ�นตุรายอย0"อย"างน$อย 10 อย"าง โด์ยให$ใสั"หมายเลัขก�าก�บัลังในแตุ"ลัะวง

1.2 ให$น�กเร+ยนจำ�บัค0"ก�บัเพั/'อน ช้"วยก�นค�ด์แลัะเข+ยนข$อควรปฏิ�บั�ตุ�ในห$องทด์ลัองเพั/'อให$เก�ด์ความ ปลัอด์ภ�ย

2. ให$น�กเร+ยนค�านวณ์จำ�านวนทศน�ยมโด์ยใช้$ข$อม0ลัตุ"อไปน+5ในการเตุร+ยมอาหารเพั/'อเพัาะเลั+5ยงจำ�ลั�นทร+ย จำะตุ$องใช้$อาหารตุ"าง ๆ

ได์$แก"

ส"วนป็รื่ะกอบั ป็รื่�มาณแป?งข$าวโพัด์

กลั0โคสัซึ่0โครสั

4.25 กร�ม0.50 กร�ม0.35 กร�ม

น�5าหน�กอาหารท�5งหมด์ เท"าก�บั....................กร�ม3. ใบัเตุยท�าการทด์ลัองตุ�5งกาแฟีร$อน 1 แก$ว ปลั"อยไว$ให$เย9น โด์ยว�ด์อ�ณ์หภ0ม�ท�กๆ 1 นาท+ แลัะ บั�นท&กผลั ไว$ด์�งตุาราง ให$น�กเร+ยนช้"วยใบัเตุยน�าข$อม0ลัมาเข+ยนกราฟีเสั$นลังในตุารางกราฟีข$างลั"าง

เ ว ล า (นาทั�)

อ' ณ ห ภ� ม� ( �C)

01234

7168666565

C

แบับัฝึ7กห�ดทั�� 1.2

เรื่ �องการื่ใชั้ กรื่ะบัวนการื่ทัางว�ทัยาศาสติรื่จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� เพั/'อให$น�กเร+ยนสัามารถบัอกท�กษะกระบัวนการทางว�ทยาศาสัตุร แลัะลังม/อ ปฏิ�บั�ตุ� ได์$ถ0กตุ$อง

ค�าชั้�)แจำง น�กเรื่�ยนควรื่ฝึ7กใชั้ ทั�กษะทัางว�ทัยาศาสติรื่อย"างสม��าเสมอ เพ �อให เก�ดความชั้�านาญ

1. ในห�วข$อน+5จำะม+ตุ�วอย"างของการฝึ;กท�กษะทางว�ทยาศาสัตุร อย0" 3

ตุ�วอย"าง ให$น�กเร+ยนทด์ลัองท�าตุามแลัะตุอบัค�าถาม ติอนทั�� 11. ใช้$หลัอด์หยด์ หยด์น�5าลังไปในหลั�ม ของจำานหลั�มให$เตุ9มเพั+ยง 1 หลั�ม2.ถ$าน�กเร+ยนท�าน�5าลั$นออกจำากหลั�ม ให$เทน�5าท�5งหมด์ท�5ง เช้9ด์ให$แห$งแลัะ หยด์น�5าลังในหลั�มน�5นใหม"3. ฝึ;กหยด์น�5า ลังในหลั�มอ/' น ๆ ให$ครบัท�กหลั�ม โด์ยท�กหลั�มตุ$องไม"ม+น�5าลั$นออกมา

ติอนทั�� 2 1. ให$น�กเร+ยนข+ด์เคร/'องหมายไว$บันขวด์

พัลัาสัตุ�กใสั เพั/'อบัอก ระด์�บัปร�มาณ์สัาร จำากน�5นให$น�าขวด์พัลัาสัตุ�กไปวางไว$บันกระด์าษสั+ด์�า2. ใช้$ช้$อนตุ�กสัารตุ�กเกลั/อแกงใสั"ขวด์พัลัาสัตุ�กให$เตุ9มจำนถ&ง ข+ ด์เคร/'องหมาย โด์ยตุ�กเกลั/อแกงให$พั0นช้$อน แลั$วใช้$ท+'ปาด์สัารปาด์สั"วนท+'เก�น 1 ช้$อนออก หากน�กเร+ยนท�าเกลั/อหกลัง บั นกระด์าษสั+ด์�าให$น�กเร+ยนเร�'มตุ$นใหม"

ติอนทั�� 31. ให$ข+ด์เคร/'องหมายไว$ 2 แห"งบันหลัอด์ทด์ลัอง แลั$ว

ขวด์พัลัาสัตุ�กใสั กระด์าษสั+ด์�า ช้$อนตุ�กสัาร เกลั/อแกง

บั+ ก เ ก อ ร (ใ สั" น�5า ) หลัอด์หยด์ จำานหลั�ม ( แผ"นกระเบั/5องท+'เป น หลั�ม )

ใสั"ผงคอปเปอร คาร บัอเนตุลังในหลัอด์ทด์ลัองจำนถ&งข+ด์เคร/'องหมายท+' 1 (ข+ด์ลั"าง)

2. เทกรด์แอซึ่+ตุ�กลังในหลัอด์ทด์ลัองจำนถ&งข+ด์เคร/'องหมายท+' 2 (ข+ด์บัน)

3. เขย "าหลัอด์ทด์ลัองเบัาๆ เพั/' อผสัมคอปเปอร คาร บัอเนตุแลัะ

กรด์แอซึ่+ตุ�กให$เข$าก�นตุามภาพั โด์ยตุ$องไม"ท�าให$สัารเคม+ลั$นออกมาจำากหลัอด์ ทด์ลัอง

4. สั�งเกตุผลั1.1 เพัราะเหตุ�ใด์ขณ์ะท�าการทด์ลัองน�กเร+ยนจำ&งไม"ควรให$สัารเคม+

ลั$นออกนอกภาช้นะ1.2 เพัราะเหตุ�ใด์น�กเร+ยนจำ&งไม"ควรผสัมสัารเคม+ในหลัอด์ทด์ลัอง

โด์ยการใช้$น�5วห�วแม"ม/อป@ด์ปากหลัอด์แลั$วพัลั�กหลัอด์กลั�บัไปกลั�บัมา1.3 ให$น�กเร+ยนเข+ยนรายงานสั�5น ๆ ลังในสัม�ด์หร/อในใบังาน เพั/'อ

อธ�บัายว"าม+อะไรเก�ด์ข&5นในการทด์ลัองตุอนท+' 3 แลัะบัอกว�ธ+ในการท�าการทด์ลัองอย"างปลัอด์ภ�ยแลัะถ0กตุ$อง

2. ให$น�กเร+ยนตุอบัค�าถามเร/'องตุ�วแปรในการทด์ลัอง2.1 การื่เพาะเมล;ดถั่��ว

2.1.1 ตุ�วแปรตุ$น ค/อ 2.1.2 ตุ�วแปรตุาม ค/อ 2.1.3 ตุ�วแปรควบัค�ม ค/อ

2.2 การื่ทัดลองความแข;งแรื่งของไม ไอศกรื่�ม

2.2.1 ตุ�วแปรตุ$น ค/อ 2.2.2 ตุ�วแปรตุาม ค/อ

หลัอด์ทด์ลัอง ท+'วางหลัอด์ทด์ลัอง ช้$อนตุ�กสัาร หลัอด์หยด์ กรด์แอซึ่+ตุ�ก ( น�5าสั$มสัายช้0 )

2.2.3 ตุ�วแปรควบัค�ม ค/อ 3. ให$น�กเร+ยนค�านวณ์โด์ยใช้$ข$อม0ลัตุ"อไปน+5

ในการสั�ารวจำปร�มาณ์รถยนตุ ท+'แลั"นผ"านสั�ญญาณ์ไฟีจำราจำร ณ์ เม/อง ๆ ห น&' ง ใ น ช้" ว ง เ ว ลั า 8.00-

12.00 น. ปรากฏิผลัด์�งน+5

จำ�า น ว น ร ถ ย น ตุ ท�5งหมด์ท+' ผ" า น สั� ญ ญ า ณ์ ไ ฟี จำ ร า จำ รเม/องในช้"วงเช้$า เท"าก�บั ค�น

เวลา จำ�านวน8.00 น. –

9.00 น.

9.00 น. –

10.00 น.

10.00 น. –

11.00 น.

11.00 น. –

12.00 น.

157 ค�น67 ค�น41 ค�น16 ค�น

เฉลยแบับัฝึ7กห�ดทั�� 1.1

1. ติ�วอย"างส��งทั��น"าจำะก"อให เก�ดอ�นติรื่าย 10 อย"าง1.การน�าของเลั"น เช้"น ตุ�Eกตุามาอ�ด์แกEสั 6. จำ�ด์ไฟีท�5งไว$2.การท�5งขยะไม"ถ0กท+' เช้"น ท�5งเศษแก$วลัง 7. เป@ด์น�5าฉี+ด์ใสั"

เพั/'อน ในถ�งใสั"กระด์าษ 8. ท�าแก$วแตุกโด์ยไม"เก9บั

ไปท�5ง3.น�าเคร/'องด์/'มมาด์/'มในห$องทด์ลัอง9. ท�า สัารเคม+หกบัน

พั/5นโตุEะ4.การหยอกลั$อเลั"นก�นขณ์ะท�าการทด์ลัอง10. ไ ม" สั น ใ จำ ค�า

แนะน�าของคร0ผ0$สัอน5.นอนหลั�บัในห$องทด์ลัอง

ติ�วอย"างข อควรื่ป็ฏิ�บั�ติ�ในห องทัดลองเพ �อให เก�ดความป็ลอดภ�ย

ไม"น�าอาหารแลัะเคร/'องด์/'มเข$ามาร�บัประทานในห$องปฏิ�บั�ตุ�การ

ไม"วางสั�'งของ เช้"น กระเปGา เสั/5อผ$าบันม$าน�'ง หร/อบันพั/5นห$อง เพัราะจำะท�าให$เก�ด์

อ�บั�ตุ�เหตุ�หกลั$มได์$ สัวมแว"นตุาน�รภ�ยท�กคร�5งเม/'อท�าการทด์ลัอง เพั/'อป?องก�น

อ�นตุรายแก"ด์วงตุา ไม"จำ�ด์ไฟีท�5งไว$โด์ยไม"ใช้$งาน เพัราะอาจำจำะท�าให$เก�ด์ไฟีไหม$ได์$ท�5งเศษแก$วแตุกลังในถ�งขยะสั�าหร�บัท�5งเศษแก$วเท"าน�5น ไม"

ท�5งลังในถ�งท�5งกระด์าษ เพัราะจำะเป นอ�นตุรายตุ"อคนท�าความสัะอาด์2. น�5าหน�กอาหารท�5งหมด์เท"าก�บั 5.10 กร�ม

3. ให บัรื่รื่ยายและใชั้ ข อม�ลจำากผัลงานทั��ทั�าเสรื่;จำแล ว

C

เฉลยแบับัฝึ7กห�ดทั�� 1.2

1. 1.1 เพัราะอาจำท�า ให$ผลัการทด์ลัองผ�ด์พัลัาด์หร/อเป นอ�นตุรายตุ"อร"างกายแลัะอ�ปกรณ์

อ/'นๆ ได์$1.2 เพัราะสัารเคม+บัางช้น�ด์เป นอ�นตุรายตุ"อผ�วหน�งของ

ม น� ษ ย เ ม/' อ ม+ ก า ร สั� ม ผ� สั โ ด์ ย ตุ ร งเช้"น กรด์

1.3 ค�าตุอบัให$เป นไปตุามผลัการทด์ลัองตุอนท+' 3

2. 2.1 การเพัาะเมลั9ด์ถ�'ว2.1.1 ตุ�วแปรตุ$น ค/อ จำ�านวนเมลั9ด์ถ�'ว2.1.2 ตุ�วแปรตุาม ค/อ การงอกของเมลั9ด์

ถ�'ว2.1.3 ตุ�วแปรควบัค�ม ค/อ ปร�มาณ์น�5า ขนาด์

ภาช้นะท+'เพัาะ ขนาด์กระด์าษท�ช้ช้0 ท+'ช้�บัน�5า

2.2 การทด์ลัองความแข9งแรงของไม$ไอศกร+ม2.2.1 ตุ�วแปรตุ$น ค/อ ช้น�ด์ของว�สัด์�ท+' ใช้$

ท�าไม$ไอศกร+ม2.2.2 ตุ�วแปรตุาม ค/อ น�5าหน�กท+' ไม$แตุ"ลัะ

ประเภทร�บัได์$2.2.3 ตุ�วแปรควบัค�ม ค/อ ค ว า ม ห น า แ ลั ะ

ความยาวของไม$ ตุ�$มน�5าหน�ก การ แขวนตุ�$มน�5าหน�ก

3. จำ�านวนรถยนตุ ท�5งหมด์ท+'ผ"านสั�ญญาณ์ไฟีจำราจำรเม/องในช้"วงเช้$า เท"าก�บั 281 ค�น

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 2กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่

ชั้"วงชั้�)นทั�� 3 ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่จำ�าแนกสารื่รื่อบัติ�ว

เวลา 2 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ประโยช้น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�ง เกตุ สั�า รวจำตุรวจำสัอบั ว� เคราะห อภ�ปรายสัมบั�ตุ�ตุ"างๆ ของสัาร จำ�าแนกสัารออกเป นกลั�"มตุามเน/5อสัาร หร/อขนาด์ของอน�ภาค

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 1. อธ�บัายความหมายของการเปลั+'ยนแปลังทางกายภาพัแลัะทางเคม+ของสัารได์$2. บัอกสัมบั�ตุ�ของการเปลั+'ยนแปลังทางกายภาพัแลัะทางเคม+ของสัารได์$3. จำ�าแนกสัารเป นกลั�"มตุามลั�กษณ์ะของเน/5อสัาร ขนาด์ของอน�ภาค

สัถานะแลัะอ/'นๆได์$

เน )อหา (รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 2 เร/'องการจำ�าแนกสัารรอบัตุ�ว)

- สัาร แลัะสัสัาร - ค�ณ์สัมบั�ตุ�ของสัารทางกายภาพั - การจำ�าแนกประเภทของสัาร

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ

1. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนยกตุ�วอย"างสั�'งตุ"างๆ ท+'อย0"รอบัๆ ตุ�วมาสั�ก

10-15 ช้น�ด์ แลัะร"วมก�นอภ�ปรายถ&งความเหม/อนแลัะความแตุกตุ"างของสั�'งท+'น�กเร+ยนยกตุ�วอย"าง

2. คร0ผ0$สัอนแจำ$งจำ�ด์ประสังค การเร+ยนร0 $2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา 1. แบั"งน�กเร+ยนเป นกลั�"ม กลั�"มลัะ 5-6 คน

2. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายความหมายของค�าว"า สัาร สัสัาร แลัะสัมบั�ตุ�

ของสัารทางกายภาพั การจำ�าแนกประเภทของสัาร แลัะผ0$สัอนช้+5ให$ผ0$เร+ยนเห9นว"า สัารเน/5อเด์+ยว ก�บัสัารเน/5อผสัมม+ความแตุกตุ"างก�นอย"างไร

3. คร0สัอนให$น�กเร+ยนท�าก�จำกรรม เร/'อง การจำ�ด์กลั�"มสัารรอบัตุ�ว ม+ข� 5นตุอน ด์�งน+5

- คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนสั�งเกตุแลัะบั�นท&กลั�กษณ์ะของสัารตุ�วอย"างท+'สันใจำ เช้"น

ข$าวสั�ก ด์�น น�5าตุาลัทราย น�5าอ�ด์ลัม น�5าโคลัน น�5ากลั�'น เป นตุ$น

- คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนจำ�ด์สัารเป นกลั�"มโด์ยใช้$ลั�กษณ์ะท+'สั�งเกตุได์$ แลั$วบั�นท&กผลั

- เปร+ยบัเท+ยบัข$อม0ลัของผ0$เร+ยนท+'ได์$จำากการสั�งเกตุ ว"าม+ผลัท+'เหม/อนก�น หร/อ

แตุกตุ"างก�นอย"างไร 4. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปราย โด์ยผ0$สัอนใช้$ค�าถาม

ด์�งน+5- น�กเร+ยนใช้$เกณ์ฑ์ ใด์ในการจำ�ด์กลั�"มสัารท+'น�ามาศ&กษา- ผลัจำากการท+'น�กเร+ยนได์$จำ�ด์สัารแบั"งออกเป นกลั�"มๆ ม+ความ

แตุกตุ"างก�น หร/อไม" อย"างไร

- ถ$าน�กเร+ยนจำ�ด์กลั�"มโด์ยใช้$ลั�กษณ์ะของเน/5อสัารเป นเกณ์ฑ์ จำะจำ�ด์อย"างไร

5. คร0ผ0$สัอนอธ�บัายเพั�'มเตุ�มว"า การจำ�ด์กลั�"มสัารตุ"างๆ ท�าได์$หลัายว�ธ+ ข&5นอย0"ก�บัสั+ ลั�กษณ์ะ ร0ปทรง เราสัามารถใช้$ลั�กษณ์ะท+'ปรากฏิเหลั"าน+5เป นเกณ์ฑ์ ในการจำ�ด์กลั�"มสัาร

ข�)นสรื่'ป็ 1. คร0ผ0$สัอนสัร�ปให$น�กเร+ยนร"วมเห9นว"า จำากการสั�งเกตุลั�กษณ์ะเน/5อสัาร จำะพับัว"าสัารบัางช้น�ด์ม+เน/5อสัารไม"เหม/อนก�นท�5งหมด์ สัามารถแยกออกจำากก�นได์$ เช้"น น�5าโคลันจำะม+สั"วนท+'เป นของเหลัวแลัะม+ตุะกอนท+'เป นของแข9ง เช้"นเด์+ยวก�บัด์�นท+'น�ามาศ&กษาก9ม+ลั�กษณ์ะไม"เหม/อนก�นท�5งหมด์ แสัด์งว"าน�5าโคลันแลัะด์�นม+องค ประกอบัมากกว"า 1 ช้น�ด์ สัารบัางช้น�ด์ม+เน/5อสัารท+'เหม/อนก�น

ท�5งหมด์ เช้"น น�5าตุาลัทราย น�5าเกลั/อ แตุ"การท+'เรามองเห9นเป นเน/5อเด์+ยวตุลัอด์ ย�งไม"สัามารถสัร�ปได์$ว"าสัารน�5นม+องค ประกอบัเพั+ยงช้น�ด์เด์+ยว

2. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นท�าแบับัทด์สัอบั เร/'อง การจำ�าแนกสัารรอบัตุ�ว เพั/'อตุรวจำสัอบัความเข$าใจำของผ0$เร+ยน

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน- ใบัความร0 $เร/'องท+' 2 เร/'อง การจำ�าแนกสัารรอบัตุ�ว- Power Point เร/'อง การจำ�าแนกสัารรอบัตุ�ว- ใบัก�จำกรรมท+' 2 เร/'อง การจำ�ด์กลั�"มสัารรอบัตุ�ว

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 2 เร/'อง การจำ�ด์กลั�"มสัารรอบัตุ�ว 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 2 เร/'อง การจำ�ด์กลั�"มสัารรอบัตุ�ว 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) ตุอบัค�าถามจำากใบัก�จำกรรมท+' 2 เร/'อง การจำ�ด์กลั�"มสัารรอบัตุ�วได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข..................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 2เรื่ �อง การื่จำ�าแนกสารื่รื่อบัติ�ว

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1................................................................................................................................................

.............รอบัๆ ตุ�วเราน�5นจำะประกอบัด์$วยสัสัารตุ"างๆ มากมาย ด์�งน�5น ในการ

ด์�ารงช้+ว�ตุของเราจำ&งตุ$องเก+'ยวข$องสั�มพั�นธ ก�บัสัสัารอย"างหลั+กเลั+'ยงไม"ได์$ เราจำ&งตุ$องเร+ยนร0 $เก+'ยวก�บัสัสัารท�5งสัมบั�ตุ�แลัะประเภทของสัาร การจำ�ด์จำ�าแนกสัาร หร/อว�ธ+การแยกสัารแตุ"ลัะช้น�ด์เพั/'อให$สัามารถน�าความร0 $ท+'ได์$ไปใช้$ประโยช้น ในช้+ว�ตุประจำ�าว�นได์$อย"างถ0กตุ$องเหมาะสัม

1. ความหมายของค�าว"า สารื่ ก�บัค�าว"า สสารื่“ ” “ ”

* สารื่ (Substance) หมายถ&ง สั�'งท+'ม+ตุ�วตุน ม+มวลั ตุ$องการท+'อย0" แลัะสั�มผ�สัได์$ ทัรื่าบัสมบั�ติ�แน"นอน เช้"น เง�น ทอง เหลั9ก ฯลัฯ หร/อเป นสัสัารอ/'นท+'ทราบัสัมบั�ตุ�แลั$ว แตุ"ไม"เป@ด์เผย หร/อเป นสัสัารท+'พั�จำารณ์าเป นพั�เศษโด์ยเฉีพัาะ เช้"น เน/5อสัาร

* สสารื่ (Matter)  หมายถ&ง สั�'งท+'ม+ตุ�วตุน ม+มวลั ตุ$องการท+'อย0" แลัะสั�มผ�สัได์$ แติ"ย�งไม"ทัรื่าบัสมบั�ติ�ทั��แน"นอน เช้"น ห�นก$อนหน&'ง

2. ค'ณสมบั�ติ�ทัางกายภาพของสารื่

สัารแตุ"ลัะสัารม+สัมบั�ตุ�เฉีพัาะตุ�ว เร+ยกว"า สมบั�ติ�ทัางกายภาพของสารื่ ซึ่&'งสัามารถสั�งเกตุเห9น

ได์$จำากภายนอก ได์$แก" สั+ รสั กลั�'น การลัะลัาย สัถานะความแข9ง ลั�กษณ์ะผลั&ก จำ�ด์เด์/อด์ จำ�ด์หลัอมเหลัว ความหนาแน"น การน�าไฟีฟี?า การน�าความร$อน

3. การื่จำ�าแนกป็รื่ะเภทัของสารื่ การจำ�าแนกประเภทของสัารสัามารถใช้$เกณ์ฑ์ ในการจำ�าแนกได์$ 2

เกณ์ฑ์ ด์�งน+53.1 การื่จำ�าแนกสารื่โดยใชั้ สถั่านะเป็&นเกณฑ์

การจำ�าแนกสัารโด์ยใช้$สัถานะเป นเกณ์ฑ์ สัามารถแยกได์$ 3 สัถานะ ด์�งน+5

1) ของแข;ง( solid ) ค/อ ม+ร0ปร"างคงท+' ม+ปร�มาตุรคงท+' เช้"น ด์�น น�5าตุาลัทราย เหลั9ก ทองค�า ทองแด์ง เป นตุ$น

2) ของเหลว( liquid ) ค/อ ม+ร0ปร"างไม"คงท+' ค/อ จำะเปลั+'ยนร0ปร"างไปตุามภาช้นะท+'บัรรจำ� ม+ปร�มาตุรคงท+' แลัะสัามารถไหลัได์$ เช้"น นมสัด์ น�5าเกลั/อ น�5าเช้/'อม น�5า เป นตุ$น

3) แก>ส( gas ) ค/อ ม+ร0ปร"างไม"คงท+' จำะเปลั+'ยนร0ปร"างไปตุาม ภาช้นะท+'บัรรจำ� เช้"น ออกซึ่�เจำน ไฮโด์รเจำน เป นตุ$น

3.2 การื่จำ�าแนกสารื่โดยใชั้ ล�กษณะเน )อสารื่เป็&นเกณฑ์เน/5อสัารจำ�ด์เป นสัมบั�ตุ�ทางกายภาพัของสัารท+'สัามารถมองเห9นได์$

ด์$วยตุาเปลั"า สัามารถใช้$ประสัาทสั�มผ�สัท�5งในการจำ�าแนก แลัะย�งเป นว�ธ+ท+'น�ยมใช้$ก�นมาก เพัราะบัอกรายลัะเอ+ยด์ของสัารได์$มากกว"าใช้$เกณ์ฑ์ อ/'น สัามารถจำ�าแนกออกได์$ 2 กลั�"ม ค/อ

1) สารื่เน )อเด�ยว ค/อ สัารท+'มองเห9นเป นเน/5อเด์+ยวก�น อาจำประกอบัด์$วยสัารเพั+ยงอย"างเด์+ยว หร/อหลัายอย"างก9ได์$ แลัะอาจำม+หลัายสัถานะ เม/'อน�าสั"วนใด์สั"วนหน&'งไปทด์สัอบัสัมบั�ตุ�ตุ"างๆ จำะแสัด์งสัมบั�ตุ�เหม/อนก�นท�กประการ

- ของแข;ง ได์$แก" เกลั/อแกง น�5าตุาลัทราย ทองค�า

- ของเหลว ได์$แก" น�5าเกลั/อ น�5าหวาน น�5าสั$มสัารช้0- แก>ส ได์$แก" อากาศ ไอน�5า

2) สารื่เน )อผัสม ค/อ สัารท+'มองเห9นเน/5อสัารไม"เป นเน/5อเด์+ยวก�น แตุ"ประกอบัด์$วยเน/5อสัารมากกว"า 1 อย"าง แลัะสัมบั�ตุ�ของสัารไม"เหม/อนก�นตุลัอด์ท�กสั"วน แลัะสัารผสัมอาจำม+สัถานะเป น

- ของแข;งป็นก�บัของแข;ง เช้"น กรวด์ ด์�น คอนกร+ตุ- ของแข;งป็นก�บัของเหลว เช้"น ขนมบั�วลัอยน�5ากะท�

แกงเผ9ด์ไก"- ของแข;งป็นก�บัแก>ส เช้"น ฝึ�Jนลัะอองในอากาศ- ของเหลวป็นก�บัของเหลว เช้"น น�5าม�นลัอยอย0"ผ�วหน$า

น�5า

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 2เรื่ �อง การื่จำ�ดกล'"มสารื่รื่อบัติ�วว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

จำ'ดป็รื่ะสงค1. สั�งเกตุ เปร+ยบัเท+ยบัสัมบั�ตุ� ลั�กษณ์ะท+'ปรากของสัารรอบัตุ�ว แลัะ

อธ�บัายลั�กษณ์ะของสัารเน/5อเด์+ยวแลัะสัารเน/5อผสัม2. จำ�ด์กลั�"มสัารเป นสัารเน/5อเด์+ยวแลัะสัาเน/5อผสัม โด์ยใช้$ลั�กษณ์ะเน/5อ

สัารเป นเกณ์ฑ์ 3. ยกตุ�วอย"าสัารเน/5อเด์+ยวแลัะสัารเน/5อผสัมในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

อ'ป็กรื่ณ1. ข$าวสั�ก 2. ด์�น3. นมสัด์ 4. ผ�ด์พัร�กแกงหม05. น�5าตุาลัทราย 6. น�5าอ�ด์ลัม7. น�5าโคลัน 8. น�5ากลั�'น9. เกลั/อแกง 10. น�5าสั$มสัายช้0

ว�ธ�การื่ทัดลอง1. สั�งเกตุแลัะบั�นท&กลั�กษณ์ะของสัารตุ�วอย"าง2. จำ�ด์สัารเป นกลั�"มโด์ยใช้$ลั�กษณ์ะท+'สั�งเกตุได์$บั�นท&กผลัการจำ�ด์กลั�"ม

ผัลการื่ทัดลองสารื่ สถั่านะ ผัลการื่ส�งเกติล�กษณะเน )อสารื่

เป็&นสารื่เน )อเด�ยว

เป็&นสารื่เน )อผัสม

1. ข$าวสั�ก2. ด์�น3. นมสัด์4. ผ�ด์พัร�กแกงหม05. น�5าตุาลัทราย6. น�5าอ�ด์ลัม7. น�5าโคลัน8. น�5ากลั�'น9. เกลั/อแกง

10. น�5าสั$มสัายช้0

สรื่'ป็ผัลการื่ทัดลอง...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ป็?ญหาและอ'ป็สรื่รื่ค.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม

1. น�กเร+ยนใช้$เกณ์ฑ์ ใด์ในการจำ�ด์กลั�"มสัารท+'น�ามาศ&กษา………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………2. ผลัจำากการท+'น�กเร+ยนได์$จำ�ด์สัารแบั"งออกเป นกลั�"มๆ ม+ความแตุก

ตุ"างก�นหร/อไม" อย"างไร……………………………………………………………………

……………………………

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………….

3. ถ$าน�กเร+ยนจำ�ด์กลั�"มโด์ยใช้$ลั�กษณ์ะของเน/5อสัารเป นเกณ์ฑ์ จำะจำ�ด์อย"างไร

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................................................................

...................................

แบับับั�นทั+กพฤติ�กรื่รื่มการื่เรื่�ยนของน�กเรื่�ยนเร/'องท+'สัอน...................................................................................ช้�5นม�ธยมศ&กษาป*ท+' ......................... ว�น เด์/อน ป*ท+'สัอน...............................เวลัา ........... ช้�'วโมง ช้/'อผ0$สั�งเกตุ ..............................................

กลั�"มท+'

ช้/'อกลั�"ม

พัฤตุ�กรรมการเร+ยน

ระด์�บัค�ณ์ภาพั

ความ

สันใจำ

การป

ฏิ�บั�ตุ�

การท

�างาน

การน

�าเสันอ

รวมค

ะแนน

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

เกณฑ์การื่ให คะแนน

คะแนน 4 3 2 1

รื่ะด�บัค'ณภาพ

ด์+มาก ด์+ พัอใช้$ ปร�บัปร�ง

เกณฑ์การื่ป็รื่ะเม�นพฤติ�กรื่รื่มการื่เรื่�ยน( Rubric Assessment)

พฤติ�กรื่รื่มการื่เรื่�ยน

รื่ะด�บัคะแนน4 3 2 1

ความสันใจำเร+ยน

ม+ความกระตุ/อร/อร$น

สันใจำซึ่�กถามข$อสังสั�ย

ศ&กษาค$นคว$าเพั�'มเตุ�ม

ม+ความกระตุ/อร/อร$น

สันใจำซึ่�กถามข$อสังสั�ย

ศ&กษาค$นคว$าเพั�'มเตุ�ม

ม+ความกระตุ/อร/อร$น

สันใจำซึ่�กถามข$อสังสั�ย

ม+ความกระตุ/อร/อ

ร$น

เข$าร"วมก�จำกรมท�กคร�5ง

การปฏิ�บั�ตุ�ก�จำกรรม

ตุ�5งใจำปฏิ�บั�ตุ�ก�จำกรรมผลังาน

เร+ยบัร$อย ถ0กตุ$อง สัมบั0รณ์

เสัร9จำท�นเวลัาท+'ก�าหนด์

ตุ�5งใจำปฏิ�บั�ตุ�ก�จำกรรมผลังาน

เร+ยบัร$อย ถ0กตุ$อง สัมบั0รณ์

ตุ�5งใจำปฏิ�บั�ตุ�ก�จำกรรมผลังาน

เร+ยบัร$อย

ตุ�5งใจำปฏิ�บั�ตุ�

ก�จำกรรม

การท�างานกลั�"ม

ความร"วมม/อ ความม+น�5าใจำความเสั+ยสัลัะ

กลั$าแสัด์งความค�ด์เห9น

ความร"วมม/อ ความม+น�5าใจำความเสั+ยสัลัะ

ความร"วมม/อ ความม+น�5าใจำ

ความร"วมม/อ

การน�าเสันอผลังาน

ม+ความม�'นใจำ ท"าทางเหมาะสัม เน/5อหาถ0กตุ$องสั/'อความหมาย

ช้�ด์เจำน

ม+ความม�'นใจำ ท"าทางเหมาะสัม เน/5อหาถ0กตุ$อง

ม+ความม�'นใจำ ท"าทางเหมาะสัม

ม+ความม�'นใจำ

เกณฑ์การื่สรื่'ป็รื่ะด�บัค'ณภาพพฤติ�กรื่รื่มการื่เรื่�ยน

คะแนน 0-8 9-11 12-14 15-16

รื่ะด�บัค'ณภาพ

ปร�บัปร�ง พัอใช้$ ด์+ ด์+มาก

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 3กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3

ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่จำ�ดกล'"มสารื่ติามขนาดของอน'ภาค

เวลา 2 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�งเกตุ สั�ารวจำตุรวจำสัอบัว�เคราะห อภ�ปรายสัมบั�ตุ�ตุ"างๆ ของสัาร จำ�าแนกสัารออกเป นกลั�"มตุามเน/5อสัาร หร/อขนาด์ของอน�ภาค

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 1. อธ�บัายสัมบั�ตุ�แลัะยกตุ�วอย"างสัารแขวนลัอย คอลัลัอยด์ แลัะ

สัารลัะลัายท+'พับัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น2. ตุรวจำสัอบัแลัะเปร+ยบัเท+ยบัขนาด์ของอน�ภาคสัารในน�5าโคลัน นมสัด์

แลัะน�5าหวานสั+แด์ง โด์ยใช้$กระด์าษกรองแลัะเซึ่ลัโลัเฟีน3. ใช้$ขนาด์ของอน�ภาคสัารเป นเกณ์ฑ์ ในการจำ�ด์กลั�"มสัารได์$เป นสัาร

แขวนลัอย คอลัลัอยด์ แลัะสัารลัะลัาย

เน )อหา (รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 3 เร/'องการจำ�ด์กลั�"มสัารตุามขนาด์ของอน�ภาค)

- สัารลัะลัาย - สัารแขวนลัอย - สัารคอลัลัอยด์

ก�จำกรื่รื่มการื่เรื่�ยนรื่� ข�)นน�าเข าส�"บัทัเรื่�ยน

1. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนแบั"งกลั�"มออกเป น กลั�"มๆ ลัะ 14-15

คน 2. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายเก+'ยวก�บัการแยกของท+'ผสัมก�นโด์ยการค�ด์

ขนาด์ของสัาร เช้"น การหย�บัออก หร/อ การร"อนผ"านตุะแกรง

3. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นยกตุ�วอย"างการแยกท+'ใช้$การแยกขนาด์ของสั�'งตุ"างๆท+'

พับัเห9นในช้+ว�ตุประจำ�าว�น เช้"น การแยกขนาด์ของผลัไม$ช้น�ด์เด์+ยวก�นแตุ"ม+ขนาด์ท+'แตุกตุ"างก�น เช้"น สั$ม มะนาว มะเข/อ หร/อแม$กระท�'งไข"ไก" เป นตุ$น แตุ"ถ$าตุ�วอย"างเป นของเหลัว เช้"น น�5าโคลัน นมสัด์ น�5าหวานท+'ม+สั+ น�5าเกลั/อ น�5าเช้/'อม น�5าสั$มสัายช้0 น�5าแป?ง น�กเร+ยนสัามารถแยกของเหลัวด์�งกลั"าวได์$หร/อไม" ด์$วยว�ธ+ใด์บั$าง

4. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายเก+'ยวก�บัลั�กษณ์ะของของเหลัวแตุ"ลัะช้น�ด์ เช้"น

น�5าโคลัน น�5าแป?ง น�5านม น�5าหวานท+'ม+สั+ เป นตุ$น โด์ยให$ผ0$เร+ยนสั�งเกตุลั�กษณ์ะว"าประกอบัด์$วยอะไรบั$าง สัารท+'ม+ลั�กษณ์ะเป นเน/5อเด์+ยวม+องค ประกอบัเพั+ยงช้น�ด์เด์+ยวหร/อไม" ทราบัได์$อย"างไร ถ$าตุ$องการทราบัว"าอน�ภาคท+'เป นองค ประกอบัในของเหลัวแตุ"ลัะช้น�ด์ม+ขนาด์ตุ"างก�นอย"างไร จำะตุรวจำสัอบัได์$อย"างไร

ข�)นก�จำกรื่รื่ม

1. คร0ผ0$สัอนแนะน�าว�ธ+การท�าก�จำกรรม เช้"น ใช้$แท"งแก$วคนน�5าโคลัน ท�กคร�5งท+'จำะท�า

การทด์ลัอง เพัราะน�5าโคลันตุกตุะกอนได์$ง"าย2. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนสั�งเกตุน�5าในบั+กเกอร ท�5งก"อนแลัะหลั�งแช้"

ถ�งเซึ่ลัโลัเฟีน ว"าม+ลั�กษณ์ะแตุกตุ"างก�นหร/อไม"

3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนเร�'มท�าก�จำกรรม เร/'อง การตุรวจำสัอบัขนาด์ของเน/5อสัาร

ม+ข� 5นตุอน ด์�งน+5 3.1 คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนสั�งเกตุแลัะบั�นท&กลั�กษณ์ะของของเหลัวช้น�ด์ตุ"างๆ เช้"น

น�5าโคลัน นมสัด์ แลัะน�5าหวานสั+แด์งผสัมน�5า บั�นท&กผลัการสั�งเกตุ 3.2 คร0ผ0$สัอนแบั"งของเหลัวแตุ"ลัะช้น�ด์ออกเป น 2 สั"วน ด์�งน+5

สั"วนท+' 1 น�าไปกรองด์$วยกระด์าษกรอง สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลัสั"วนท+' 2 น�าไปใสั"ลังในบั+กเกอร ท+'บั�เซึ่ลัโลัเฟีนไว$ด์$านใน รวบัช้ายของ

เซึ่ลัโลัเฟีนผ0กให$เป นถ�ง ผ0กปากถ�งให$แน"น เช้9ด์ด์$านนอกถ�งให$สัะอาด์ เตุ�มน�5าลังในบั+กเกอร แช้"ถ�งเซึ่ลัโลัเฟีนไว$ 10 นาท+ สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลั

4. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายข$อม0ลัท+'ได์$จำากการท�าก�จำกรรม เร/'องการ

ตุรวจำสัอบัขนาด์ของเน/5อสัารภายในกลั�"ม แลั$วน�าข$อสัร�ปของแตุ"ลัะกลั�"มมาอภ�ปรายร"วมก�นเพั/'อช้"วยก�นสัร�ปสัมบั�ตุ�ท+'ตุ"างก�นของสัารตุ�วอย"างท�5ง 3

ช้น�ด์ ค/อ น�5าหวานสั+แด์ง น�5าโคลัน น�5านมสัด์ แลัะผ0$สัอนถามผ0$เร+ยนท�5งห$อง ด์�งน+5

4.1 จำากผลัการท�าก�จำกรรมท+'ผ"านมา สัร�ปได์$ว"า สัารใด์ม+องค ประกอบัท+'ม+ขนาด์

ใหญ"ท+'สั�ด์ แลัะสัารใด์ม+องค ประกอบัท+'ม+ขนากเลั9กท+'สั�ด์ ให$น�กเร+ยนร"วมก�น อภ�ปราย

5. คร0ผ0$สัอนอธ�อบัายเพั�'มเตุ�มเก+'ยวก�บั สัารลัะลัาย สัารแขวนลัอย แลัะสัารคอลัลัอยด์ พัร$อมยกตุ�วอย"างสัารลัะลัาย สัารแขวนลัอย แลัะสัารคอลัลัอยด์

6. คร0ผ0$สัอนยกตุ�วอย"างสัารท+'พับัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น ท+'ม+ท�5งสัารแขวนลัอย เช้"น น�5าคลัอง สัารคอลัลัอยด์ เช้"น นมสัด์ แลัะสัารลัะลัาย เช้"น น�5าหวาน โด์ยสัารแตุ"ลัะกลั�"มม+สัมบั�ตุ�ท+'แตุกตุ"างก�น

7. คร0ผ0$สัอนช้+5ให$น�กเร+ยนเห9นว"าในการตุรวจำสัอบัขนาด์ของเน/5อสัารไปใช้$ประโยช้น เช้"น การใช้$แผ"นกรองอากาศในเคร/'องปร�บัอากาศ เพั/'อก�าจำ�ด์ฝึ�Jนลัะอองจำากอากาศ การกรองกากมะพัร$าวออกกจำากน�5ากะท� โด์ยการใช้$ผ$าขาวบัางหร/อกระช้อนกรอง

ข�)นสรื่'ป็

1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ปความร0 $เก+'ยวก�บัการจำ�ด์กลั�"มสัารตุามขนาด์ของอน�ภาค

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน- ใบัความร0 $ท+' 3 เร/'องการจำ�ด์กลั�"มสัารตุามขนาด์ของอน�ภาค - Power Point เร/'องการจำ�ด์กลั�"มสัารตุามขนาด์ของอน�ภาค - ใบัก�จำกรรมท+' 3 เร/'องการตุรวจำสัอบัขนาด์ของเน/5อสัาร

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 3 เร/'องการตุรวจำสัอบัขนาด์ของเน/5อสัาร

(3) ตุรวจำจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 3 เร/'องการจำ�ด์กลั�"มสัารตุามขนาด์ของอน�ภาค 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 3 เร/'องการตุรวจำสัอบัขนาด์ของเน/5อสัาร (3) แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 3 เร/'องการจำ�ด์กลั�"มสัารตุามขนาด์ของอน�ภาค 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) ตุอบัค�าถามจำากใบัก�จำกรรมท+' 3 เร/'องการตุรวจำสัอบัขนาด์ของเน/5อสัารได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

(3) ตุอบัค�าถามจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 3 เร/'องการจำ�ด์กลั�"มสัารตุามขนาด์ของอน�ภาคได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค..................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 3เรื่ �อง การื่ติรื่วจำสอบัขนาดของเน )อสารื่

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-1

…………………………………………………………………..จำ'ดป็รื่ะสงค

4. อธ�บัายสัมบั�ตุ�แลัะยกตุ�วอย"างสัารแขวนลัอย คอลัลัอยด์ แลัะสัารลัะลัายท+'พับัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

5. ตุรวจำสัอบัแลัะเปร+ยบัเท+ยบัขนาด์ของอน�ภาคสัารในน�5าโคลัน นมสัด์ แลัะน�5าหวานสั+แด์ง โด์ยใช้$กระด์าษกรองแลัะเซึ่ลัโลัเฟีน

6. ใช้$ขนาด์ของอน�ภาคสัารเป นเกณ์ฑ์ ในการจำ�ด์กลั�"มสัารได์$เป นสัารแขวนลัอย คอลัลัอยด์ แลัะสัารลัะลัาย

ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�1. น�5าโคลัน 2. นมสัด์3. น�5าหวานสั+แด์ง 4. บั+กเกอร 5. กระด์าษกรองขนาด์ 6. กระด์าษเซึ่ลัโลัเฟีน

7. กรวยพัลัาสัตุ�ก 8. ขวด์ร0ปกรวย9. แท"งแก$วคนสัาร 10. ยางร�ด์ของ11. ช้$อนตุ�กสัาร

ว�ธ�การื่ทัดลอง1. สั�งเกตุแลัะบั�นท&กลั�กษณ์ะของของเหลัวช้น�ด์ตุ"างๆ เช้"น น�5าโคลัน

นมสัด์ แลัะน�5าหวานสั+แด์งผสัมน�5า บั�นท&กผลัการสั�งเกตุ2. แบั"งของเหลัวแตุ"ลัะช้น�ด์ออกเป น 2 สั"วน เพั/'อท+'จำ�าท�าการกรอง

ด์$วยกระด์าษกรอง แลัะการกรองด์$วยถ�งเซึ่ลัโลัเฟีน ด์�งน+5

1. การื่กรื่องด วยกรื่ะดาษกรื่องใช้$บั+กเกอร บัรรจำ�น�5าเช้/'อม น�5านม แลัะน�5าโคลัน อย"างลัะบั+กเกอร

ด์�งแสัด์งในภาพั

ภาพัแสัด์ง น�5าโคลันในบั+กเกอร

การเตุร+ยมกระด์าษกรอง ใช้$ กระด์าษกรองท�5งแผ"น น�ามาพั�บัคร&'งสัองคร�5ง ด์�งแสัด์งในภาพั

ภาพัแสัด์ง ข�5นตุองการพั�บักระด์าษกรองแลัะการใช้$กระด์าษกรอง การกรองของเหลัว

- สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลัการกรองด์$วยกระด์าษกรอง

บั+กเกอร

น�5าโคลัน

2. การื่กรื่องด วยถั่'งเซลโลเฟน ใช้$ถ�งเซึ่ลัโลัเฟีนประจำ�น�5าเช้/'อมสั+แด์ง น�5านม แลัะน�5าโคลันอย"างลัะถ�ง ร�ด์ปากถ�งให$แน"น เช้9ด์รอบันอกถ�งให$แห$ง แลั$วน�าถ�งเซึ่ลัโลัเฟีนไปแช้"ในน�5าท+'อย0"ในบั+กเกอร

ภาพแสดง การื่น�าน�)าหวานส�แดง น�)านม และน�)าโคลนในถั่'งเซลโลเฟน แชั้"ในบั�กเกอรื่

หลั�งจำากแช้"ถ�งเซึ่ลัโลัเฟีนท+'บัรรจำ�น�5าหวานสั+แด์ง น�5านม แลัะน�5าโคลันไว$ในแตุ"ลัะบั+กเกอร ประมาณ์ 10 นาท+ แลั$วสั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลัการทด์ลัอง

ผัลการื่ทัดลอง

สารื่ติ�วอย"าง ล�กษณะของเหลวทั��ส�งเกติได

ผัลทั��ส�งเกติได เม �อกรื่องด วยกรื่ะดาษกรื่อง

เม �อกรื่องผั"านเซลโลเฟน

น�5าหวาน

1. น�5าโคลัน

2. นมสัด์

3. น�5าหวานสั+แด์ง

สรื่'ป็ผัลการื่ทัดลอง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ป็?ญหาและอ'ป็สรื่รื่ค.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่มจำากผลัการท�าก�จำกรรมท+'ผ"านมา สัร�ปได์$ว"า สัารใด์ม+องค ประกอบัท+'ม+

ขนาด์ใหญ"ท+'สั�ด์ แลัะสัารใด์ท+'ม+องค ประกอบัท+'ม+ขนาด์เลั9กท+'สั�ด์...............................................................................

......................................................................................

......................................................................................

.................................................

แบับัฝึ7กห�ดทั�� 3

เรื่ �อง การื่จำ�ดกล'"มสารื่ติามขนาดของอน'ภาคว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..ค�าชั้�)แจำง : จำงตุอบัค�าถามตุ"อไปน+5ให$ถ0กตุ$อง ได์$ใจำความท+'สัมบั0รณ์

1. การจำ�ด์กลั�"มสัารตุามขนาด์อน�ภาคของสัารแบั"งได์$ก+'กลั�"ม อะไรบั$าง จำงอธ�บัาย……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….........................................................................................................................

2. ให$น�กเร+ยนเร+ยงลั�าด์�บัขนาด์ของอน�ภาคของสัารลัะลัาย สัารแขวนลัอย แลัะสัารคอลัลัอยด์ จำากเลั9กสั�ด์ไปหาใหญ"สั�ด์....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. เมฆ หมอก ไอน�5า คว�นบั�หร+' จำ�ด์เป นสัารประเภทใด์

..............................................................................................................

..............................................................................................................

............................................................................................

......................................................................................

......................................................................

เฉลยแบับัฝึ7กห�ดทั�� 3เรื่ �อง การื่จำ�ดกล'"มสารื่ติามขนาดของอน'ภาค

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..ค�าชั้�)แจำง : จำงตุอบัค�าถามตุ"อไปน+5ให$ถ0กตุ$อง ได์$ใจำความท+'สัมบั0รณ์

1. การจำ�ด์กลั�"มสัารตุามขนาด์อน�ภาคของสัารแบั"งได์$ก+'ประเภท อะไรบั$าง

จำงอธ�บัายติอบั การจำ�ด์กลั�"มสัารตุามขนาด์อน�ภาคของสัารแบั"งได์$ 3 กลั�"ม

1) สารื่แขวนลอย หมายถ&ง สัารท+'ม+ขนาด์เสั$นผ"านศ0นย กลัางของประมาณ์ ประมาณ์

0.0001 เซึ่นตุ�เมตุร กระจำายอย0"ภายในของเหลัวน�5น ย�'งในสัารแขวนลัอยน�5นม+ของแข9งขนาด์ใหญ"มาก จำะท�าให$เห9นได์$ช้�ด์เจำนแลัะเม/'อท�5งให$สัารแขวนลัอยน�5นอย0"น�'งๆ ก9เก�ด์การตุกตุะกอน แตุ"ถ$าในสัารแขวนลัอยน�5นม+ของแข9งขนาด์เลั9กกระจำายอย0" จำะเห9นสัารแขวนลัอยน�5นข�"น เช้"น น�5าโคลัน เป นตุ$น

2) สารื่คอลลอยด หมายถ&ง สัารท+'ม+ขนาด์เสั$นผ"านศ0นย กลัางของประมาณ์ 0.0000001 –

0.0001 เซึ่นตุ�เมตุร ม+ลั�กษณ์ะข�"นท&กแสัง ตุ�5งท�5งไว$ไม"ตุกตุะกอน สัามารถกรองผ"านกระด์าษกรองได์$ แตุ"ไม"สัามารถกรองผ"านถ�งเซึ่ลัโลัเฟีน เช้"น น�5าสับั0" น�5านม คว�นบั�หร+'

3) สารื่ละลาย หมายถ&ง สัารท+'ม+ลั�กษณ์ะเป นเน/5อเด์+ยวก�น ม+องค ประกอบัตุ�5งแตุ"2 สัารข&5น

ไปแลัะม+ขนาด์อน�ภาคเลั9กกว"า 0.0000001 เซึ่นตุ�เมตุร ม+ลั�กษณ์ะใสั ตุ�5งท�5งไว$ไม"ตุกตุะกอน สัามารถกรองผ"านกระด์าษกรองแลัะถ�งเซึ่ลัโลัเฟีน แสัด์งว"าอน�ภาคม+ขนาด์เลั9กกว"าร0ของกระด์าษกรองท�5งสัองช้น�ด์

2. ให$น�กเร+ยนเร+ยงลั�าด์�บัขนาด์ของอน�ภาคของสัารลัะลัาย สัารแขวนลัอย แลัะสัารคอลัลัอยด์ จำากเลั9กสั�ด์ไปหาใหญ"สั�ด์ติอบั ขนานของ

3.เมฆ หมอก ไอน�5า คว�นบั�หร+' จำ�ด์เป นสัารประเภทใด์

ติอบั สัารคอลัลัอยด์ เพัราะม+ขนาด์เสั$นผ"านศ0นย กลัางของประมาณ์ 0.0000001 – 0.0001 เซึ่นตุ�เมตุร

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 4กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3

ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่แยกส��งเจำ อป็นในน�)า

เวลา 1 คาบั

สัารลัะลัาย

สัารแขวนลัอย

สัารคอลัลัอยด์ เลั9กสั�ด์

ใหญ"สั�ด์

มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�งเกตุ สั�ารวจำตุรวจำสัอบัว�เคราะห อภ�ปรายสัมบั�ตุ�ตุ"างๆ ของสัาร จำ�าแนกสัารออกเป นกลั�"มตุามเน/5อสัาร หร/อขนาด์ของอน�ภาค

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 1. อธ�บัายหลั�กการแยกสั�'งเจำ/อปนออกจำากน�5าได์$โด์ยการเตุ�มสัารบัาง

อย"างให$สั�'งเจำ/อปน ตุกตุะกอนแลัะการกรอง2. ออกแบับัแลัะท�าเคร/'องกรองน�5าท+'เตุ�มสัารให$สั�'งเจำ/อปนตุกตุะกอน

หร/อกรองสั�'งเจำ/อปน รวบัรวมข$อม0ลัเก+'ยวก�บัการท�าให$น�5าสัะอาด์ รวมท�5งน�าเสันอข$อม0ลัในร0ปแบับัตุ"างๆ รวมท�5ง เสันอแบับัจำ�าลัองแสัด์งว�ธ+การท�าให$น�5าสัะอาด์

เน )อหา ( รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $เร/'องการท�าน�5าให$สัะอาด์ )

- การแยกสั�'งเจำ/อปนในน�5า- การท�าให$น�5าสัะอาด์

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ

1. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนแบั"งกลั�"มออกเป น 8 กลั�"มๆ ลัะ 4-5 คน2. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายเก+'ยวก�บั น�5าในแหลั"งน�5าตุ"างๆ เช้"น แม"น�5า

คลัอง สัระน�5า เป นตุ$น ว"าม+ลั�กษณ์ะแตุกตุ"างก�นก�นหร/อไม" บัางแห"งข�"นเลั9กน$อย บัางแห"งน�5าข�"นมาก ความข�"นของน�5าเป นผลัมาจำากการท+'ม+ของแข9งท+'ไม"ลัะลัายน�5าเจำ/อปนอย0"ในปร�มาณ์ท+'แตุกตุ"างก�น

3. คร0ผ0$สัอนช้+5ให$น�กเร+ยนเห9นว"า ถ$าน�กเร+ยนตุ$องการใช้$ประโยช้น จำากน�5าในแหลั"งน�5า

เหลั"าน+5เพั/'อการอ�ปโภคแลัะบัร�โภค จำะม+ว�ธ+แยกสั�'งเจำ/อปนในน�5าออกได์$อย"างไร2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา

1. คร0ผ0$สัอนแนะน�าว�ธ+การท�าก�จำกรรม เช้"น ให$น�กเร+ยนฝึ;กเขย"าหลัอด์ทด์ลัอง โด์ยเคาะหลัอด์ทด์ลัองก�บัฝึJาม/อเบัาๆ ไม"ใช้$น�5วอ�ด์ปากหลัอด์แลั$วเขย"า หร/อเคาะหลัอด์ก�บัโตุEะ

2. คร0ผ0$สัอนแนะน�าน�กเร+ยนในการเตุ�มสัารสั$ม ให$ใช้$ช้$อนเบัอร 1 ตุ�กสัารใสั"ลังไป 1

ช้$อน (1 ช้$อนเตุ9มปาด์จำะได์$สัารสั$มประมาณ์ 0.5 กร�ม )3. คร0ผ0$สัอนเช้/'อมโยงเข$าสั0"ก�จำกรรม เร/'อง การแยกสั�'งเจำ/อปนในน�5า

ม+ข� 5นตุอนด์�งน+53.1 ใสั"ตุ�วอย"างน�5าจำากแหลั"งน�5าตุ"างๆ ลังในหลัอด์ทด์ลัองขนาด์ใหญ" แตุ"ลัะหลัอด์

หลัอด์ลัะ 10 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร3.2 เตุ�มสัารสั$มหลัอด์ลัะ 0.5 กร�ม เขย"าหลัอด์ทด์ลัองจำนสัารสั$มลัะลัายหมด์ ตุ�5ง

ท�5งไว$สั�กคร0 " สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลั3.3 กรองของเหลัวในแตุ"ลัะหลัอด์ สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลั

4. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายข$อม0ลัท+'ได์$จำากการท�าก�จำกรรม เร/'องการแยกสั�'งเจำ/อปนในน�5า ภายในกลั�"ม แลั$วน�าข$อสัร�ปของแตุ"ลัะกลั�"มมาอภ�ปรายร"วมก�น

5. คร0ผ0$สัอนยกตุ�วอย"างเก+'ยวก�บั การแยกสั�'งเจำ/อปนออกจำากน�5า ซึ่&'งท�าให$น�5าใสัข&5น สัามารถน�าไปใช้$ประโยช้น ได์$ เช้"น น�าไปใช้$ท�าความสัะอาด์สั�'งของ น�าไปใช้$ในการซึ่�กลั$างตุ"างๆ

6. คร0ผ0$สัอนช้+5ให$น�กเร+ยนเห9นว"า แตุ"ถ$าน�กเร+ยนตุ$องการด์/'มน�5า ตุ$องท�าความสัะอาด์น�5ามากกว"าน+5 นอกจำากการท�าให$สั�'งเจำ/อปนตุกตุะกอนแลั$ว ตุ$องน�าน�5าท+'ผ"านการตุกตุะกอนไปกรองหลัายๆ คร�5ง แลั$วจำ&งน�าไปฆ"าเช้/5อโรคซึ่&'งท�าได์$หลัายว�ธ+ เช้"น การเตุ�มคลัอร+น การผ"านโอโซึ่นลังในน�5า การตุ$ม แลัะการกลั�'น ด์�งน�5น การท�าให$น�5าสัะอาด์มากข&5น ตุ$องอาศ�ยว�ธ+การตุ"างๆ มากข&5น แลัะย�'งม+ค"าใช้$จำ"ายมากข&5น ด์�งน�5นเราท�กคนจำ&งควรช้"วยก�นร�กษาค�ณ์ภาพัน�5าแลัะอน�ร�กษ แหลั"งน�5าในธรรมช้าตุ� ไม"ท�5งสั�'งสักปรกหร/อสัารมลัพั�ษลังแหลั"งน�5า ไม"ให$แหลั"งน�5าม+การปนเปL5 อนจำากสั�'งเจำ/อปนตุ"างๆ แลัะเป นการลัด์ค"าใช้$จำ"ายในการท�าให$น�5าสัะอาด์

7. คร0ผ0$สัอนอธ�บัายเพั�'มเตุ�มเก+'ยวก�บัการแยกสั�'งเจำ/อปนในน�5าแลัะการท�าให$น�5าสัะอาด์ เน/'องจำากน�5าเป นตุ�วท�าลัะลัายได์$ด์+ จำ&งม+โอกาสัท+'ม+สัารอ/'นปะปนอย0"มาก ม+ท�5งอย0"ในสัภาพัสัารลัะลัายแลัะสัารแขวนลัอย การท�าให$น�5าสัะอาด์ม+หลัายว�ธ+ ได์$แก" การท�าให$น�5าตุกตุะกอน การกรอง การกลั�'น รวมถ&งการท�าน�5าประปา

3. ข�)นลงข อสรื่'ป็1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ปความร0 $เก+'ยวก�บัการแยกสั�'ง

เจำ/อปนในน�5า แลัะการท�าให$น�5าสัะอาด์ ด์$วยว�ธ+การตุ"างๆ เช้"น การท�าให$ตุกตุะกอน การกรอง การกลั�'น รวมถ&งการท�าน�5าประปา เป นตุ$น

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน- ใบัความร0 $ท+' 4 เร/'อง การท�าให$น�5าสัะอาด์- Power Point เร/'อง การท�าให$น�5าสัะอาด์- ใบัก�จำกรรมท+' 4 เร/'อง การแยกสั�'งเจำ/อปนในน�5า- แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 4 เร/'องการท�าให$น�5าสัะอาด์

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล

1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 4 เร/'องการแยกสั�'งเจำ/อปนในน�5า (3) ตุรวจำจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 4 เร/'องการท�าให$น�5าสัะอาด์ 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 4 เร/'องการแยกสั�'งเจำ/อปนในน�5า

(3) แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 4 เร/'องการท�าให$น�5าสัะอาด์ 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 4 เร/'องการแยกสั�'งเจำ/อปนในน�5าได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 4 เร/'องการท�าให$น�5าสัะอาด์ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 4เรื่ �อง การื่ทั�าน�)าให สะอาด

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..

เน/'องจำากน�5าเป นตุ�วท�าลัะลัายได์$ด์+ จำ&งม+โอกาสัท+'ม+สัารอ/'นปะปนอย0"มาก ม+ท�5งอย0"ในสัภาพัสัารลัะลัายแลัะสัารแขวนลัอย การท�าให$น�5าสัะอาด์ม+หลัายว�ธ+ ได์$แก" การท�าให$น�5าตุกตุะกอน การกรอง การกลั�'น เป นตุ$น

1. การื่ทั�าให ติกติะกอน การท�าให$ตุกตุะกอนเป นว�ธ+ด์&งสัารแขวนลัอยออกด์จำากน�5า แลัะแยก

โด์ยการตุกตุะกอน ว�ธ+น+5ท�าได์$ง"าย สัะด์วก ประหย�ด์ เหมาะสั�าหร�บัช้นบัทท+'ไม"ม+เคร/'องม/อท�าน�5าให$สัะอาด์ โด์ยการใช้$สารื่ส มแกว"งในน�5า เม/อสัารสั$มลัะลัายน�5า สัารแขวนลัอยจำะเข$ารวมก�บัอน�ภาคของสัารสั$มบัางสั"วน ท�าให$เก�ด์อน�ภาคขนาด์ใหญ"กว"าเด์�ม ม+มวลัมากข&5น จำ&งเก�ด์การตุกตุะกอนได์$ น�5าจำ&งใสั

สั"วยน�5าหวานลั�5าเกลั/อเป นสัารลัะลัาย ม+เกลั/อแลัะน�5าตุาลัเป นสัารท+'ลัะลัายน�5าอย0" ไม"สัามารถแยกเกลั/อแลัะน�5าตุาลัออกได์$โด์ยว�ธ+ตุกตุะกอน

2. การื่กรื่องการกรองเป นว�ธ+แยกของแข9งท+'ไม"ลัะลัายน�5าออกจำากน�5าหร/อของเหลัว โด์ยเทน�5าหร/อของเหลัวน�5นผ"านกระด์าษกรอง ของเหลัวไหลัผ"านกระด์าษกรองไปได์$ แตุ"ของแข9งท+'ไม"ลัะลัายน�5าท+'ม+ขนาด์ใหญ"กว"าเสั$นผ"านศ0นย กลัางของร0กระด์าษกรองจำะผ"านไปไม"ได์$

การกรองแบับัง"ายๆ ใช้$กระด์าษกรองพั�บัวางตุ�ด์ก�บักรวยด์�งภาพั แลั$วใช้$น�5าสัะอาด์ราด์ลังบันกระด์าษกรองเพั/'อให$กระด์าษกรองแนบัตุ�ด์ก�บักรวยก"อนท+'จำะกรองจำร�ง

สั�'งท+'ผ"านกระด์าษกรองออกมาจำะเป นน�5าแลัะสั�'งท+'ลัะลัายอย0"ในน�5า เน/'องจำากกระด์าษกรองจำะกรองเฉีพัาะสัารท+'ไม"ลัะลัายแลัะม+ขนาด์ใหญ"กว"าร0กระด์าษกรองเท"าน�5น

การกรองไม"สัามารถแยกเกลั/อ น�5าตุาลั แลัะสั�'งท+'ลัะลัายอย0"ในน�5าออกได์$ รวมถ&งเช้/5อโรคตุ"างๆ ด์$วยของเหลัวท+'ได์$จำากการกรองม+ลั�กษณ์ะใสักว"าเด์�ม แตุ"รสัใกลั$เค+ยงก�บัน�5าก"อนกรอง

ภาพัแสัด์ง ข�5นตุองการพั�บักระด์าษกรอง แลัะว�ธ+กรอง

ในช้+ว�ตุประจำ�าว�นในคร�วเร/อนม+การกรอง แตุ"ไม"ใช้"กระด์าษกรองม�กใช้"ผ"านผ$าขาวบัาง

แทน เน/'องจำากสัามารถน�าไปซึ่�กตุากให$แห$ง แลั$วน�ากลั�บัมาใช้$ใหม"ได์$อ+ก เช้"น ในการกรองน�5ากะท� กรองน�5าเช้/'อม แตุ"ในการกรองน�5าสั�าหร�บับัร�โภคแลัะอ�ปโภคไม"สัามารถใช้$การกรองด์$วยว�ธ+น+5ได์$ เพัาระตุ$องการกรองน�5าในปร�มาณ์มากๆ จำ&งจำ�าเป นตุ$องใช้$กระบัวนการกรองท+'ม+อ�ปกรณ์ มากกว"าเด์�ม ด์�งเห9นในภาพั

เคร/'องกรองอย"างง"ายประกอบัด์$วยว�สัด์�หลัายช้น�ด์บัรรจำ�อย0"เป นช้�5นๆ ได์$แก" ทรายลัะเอ+ยด์ ทรายหยาบั ถ"าน กรวด์ลัะเอ+ยด์ กรวด์หยาบั แลัะสั�าลั+ โด์ยเร+ยงตุามลั�าด์�บัจำากบันลังลั"าง จำะเร+ยงเป นแบับัอ/'นไม"ได์$ เพัราะการเอาว�สัด์�กรองลัะเอ+ยด์ไว$ช้�5นบัน จำะม+เศษว�สัด์�กรองตุกลังในน�5าท+'กรองแลัะว�สัด์�กรองหยาบัท+'อย0"ช้� 5นลั"างท�าให$เก�ด์ช้"องว"างภายในเหน/อทางออก ท�าให$น�5าไหลัผ"านได์$ถ�งกรองได์$เร9วข&5น

น�5าท+'ผ"านเคร/'องกรองอย"างง"ายออกมาย�งไม"เหมาะสัมในการด์/'ม เพัราะย�งม+เช้/5อโรคอย0" หากตุ$องการน�าไปด์/'มควรน�าไปตุ$มก"อน

ปCจำจำ�บั�นเคร/'องกรองน�5าท+'กรองเช้/5อโรคได์$ เพัราะไสั$กรองท�าจำากเซึ่ราม�กท+'ม+ร0พัร�นขนาด์เลั9กมาก (0.2-0.3 ไมโครเมตุร) พัอจำะกรองเช้/5อโรคได์$ เคร/'องกรองน�5าบัางช้น�ด์ใสั"สัารช้"วยด์0ด์ซึ่�บัสั+แลัะสัารเจำ/อปนในน�5าท�าให$น�5าสัะอาด์ข&5น บัางช้น�ด์ใสั"ถ"านก�มม�นตุ เพั/'อด์0ด์ซึ่�บัสั+แลัะกลั�'น

ภาพัแสัด์ง อ�ปกรณ์ ท+'ใช้$ใน การกรอง น�5าอย"างง"าย

ถั่"านก�มม�นติ ม+สัมบั�ตุ�พั�เศษในการด์0ด์สั+แลัะกลั�'น ท�ามาจำากแกลับั กะลัามะพัร$าว ข+5เลั/'อย ช้านอ$อย กระด์0กหร/อเขาสั�ตุว ถ"านก�มม�นตุ นอกจำากใช้$ในการกรองน�5า ย�งใช้$ในการกรองน�5าแลั$ว ย�งใช้$ใสั"หน$ากากป?องก�นแกEสัพั�ษ ใช้$ฟีอกสั+น�5าตุาลัทรายได์$ด์$วย

3. การื่กล��นการกลั�'นเป นกระบัวนการตุ$มของเหลัวให$เป นไอ แลั$วน�าไอท+'ได์$ไป

ควบัแน"นท�าให$เป นของเหลัวอ+กคร�5ง สัารลัะลัายท+'ปะปนอย0"ด์$วยจำะไม"ออกมาก�บัไอน�5า เน/'องจำากม+จำ�ด์เด์/อด์ท+'แตุกตุ"างก�น ด์�งน�5นจำ&งใช้$ว�ธ+น+5เพั/'อแยกน�5าออกจำากน�5าเกลั/อ น�5าหวาน แลัะน�5าสั+ได์$ เพัราะเม/'อตุ$มน�5าเกลั/อให$เด์/อด์ น�5าจำะระเหยกลัายเป นไอน�5า ไอน�5าเม/'อกระทบัความเย9นจำะควบัแน"นเป นน�5า สั"วนเกลั/อแกง น�5าตุาลัแลัะสั�'งเจำ/อปนท+'เป นของแข9งอ/'นจำะไมระเหย จำ&งเหลั/ออย0"ในภาช้นะท+'ตุ$ม

ภาพัแสัด์งเคร/'องกรองน�5า

การกลั�'นเป นว�ธ+ท�าให$น�5าบัร�สั�ทธ�M ด์�งน�5นน�5าท+'ได์$จำากการกลั�'นสัามารถใช้$ด์/'มได์$ แตุ"ไม"เป นท+'น�ยมเพัาระรสัไม"ด์+ ในบัางประเทศใช้$น�5าทะเลักลั�'นให$เป นน�5าจำ/ด์ด์$วยพัลั�งงานความร$อนจำากด์วงอาท�ตุย เช้"น ประเทศในอเมร�กาใตุ$ แลัะแถบัอ"าวเปอร เซึ่+ย เน/'องจำากปร�มาณ์น�5าจำ/ด์ม+จำ�านวนจำ�าก�ด์

สั�าหร�บัประเทศไทยไม"น�ยมกลั�'นน�5าทะเลัให$เป นน�5าจำ/ด์ เพัราะปร�มาณ์น�5าจำ/ด์ในประเทศไทย�งม+มากพัอ แลัะน�5าด์/'มในช้+ว�ตุประจำ�าว�นไม"จำ�าเป นตุ$องเป นน�5ากลั�'น เพัราะม+ราคาแพังเก�นความจำ�าเป นแลัะรสัช้าตุ�ไม"น"าด์/'ม นอกจำากน+5ย�งอาจำท�าให$ร"างกายขาด์แร"ธาตุ�จำ�าเป นบัางช้น�ด์ท+'เป นประโยช้น อ+กด์$วย

การื่ทั�าน�)าป็รื่ะป็าแหลั"งน�5าในธรรมช้าตุ� เช้"น ห$วย หนอง คลัอง บั&ง ม�กม+สั�'งตุ"างๆ

เจำ/อปนอย0" ท�าให$น�5าสักปรก ไม"เหมาะท+'จำะน�ามาใช้$ในการอ�ปโภคบัร�โภค จำ&งตุ$องม+ว�ธ+ท�าให$น�5าสัะอาด์ก"อนโด์ยการตุกตุะกอน การกรอง การตุ$ม แลัะการกลั�'น ซึ่&'งท�าได์$ในปร�มาณ์จำ�าก�ด์ แลัะท�าให$ได์$ในบัางสัถานท+'เท"าน�5น เช้"น

บั$านเร/อน โรงเร+ยน แตุ"ถ$าเป นช้�มช้นขนาด์ใหญ"ท+'ตุ$องการใช้$น�5าปร�มาณ์มาก จำะม+ว�ธ+ท�าให$น�5าสัะอาด์ท+'เร+ยกว"า การื่ทั�าน�)าป็รื่ะป็า

กรื่ะบัวนการื่ทั�าน�)าป็รื่ะป็า

ภาพัแสัด์งการกลั�'น

ภาพัแสัด์งเคร/'องกลั�'นน�5าพัลั�งงานแสัง

1. ตุ$องหาแหลั"งน�5า อาจำเป นอ"างเก9บัน�5า หร/อแม"น�5าท+'น�5าค"อนข$างสัะอาด์2. ลั�าเลั+ยงน�5าผ"านท"อหร/อคลัองสั"งน�5าไปถ&งโรงผลั�ตุน�5าประปา3. ขณ์ะลั�าเลั+ยงน�5าไป แสังแด์ด์แลัะออกซึ่อเจำนจำะฆ"าเช้/5อโรคบัางช้น�ด์

แลัะตุกตุะกอนสั�'งเจำ/อปนบัางอย"างไป

ข�)นติอนการื่ผัล�ติน�)าป็รื่ะป็าทั��โรื่งผัล�ติน�)าป็รื่ะป็า1. โรื่งส�บัน�)าด�บั ท�าหนน$าท+'สั0บัน�5าด์�บัท+'ผ"านคลัองสั"งน�5าเข$าสั0"ถ�งตุก

ตุะกอน2. ทั��ถั่�งติกติะกอน จำะเตุ�มป0นขาวเพั/'อลัด์ความเป นกรด์ในน�5า แลัะ

เตุ�มสัารสั$มเพั/'อช้"วยให$น�5าตุกตุะกอนได์$ด์+ข&5น น�5าจำ&งใสัมากข&5นเพั/'อสั"งไปกรอง

3. ทั��ถั่�งกรื่อง ประกอบัด์$วยถ"านห�นแอนทราไซึ่ด์ แลัะทราย ช้"วยกรองแลัะด์0ด์กลั�'นแลัะสั+ท+'

ปนมาก�บัน�5า4. ฆ่"าเชั้ )อโรื่ค โด์ยผ"านคลอรื่�น ปร�มาณ์คลัอร+นท+'ใสั"ตุ$องไม"เป น

อ�นตุรายตุ"อผ0$ใช้$น�5า ในบัางฤด์0กาลัอาจำใสั"คลัอร+นเพั�'มข&5น เพั/'อปกก�นโรคระบัาด์

5. สั"งน�5าตุ"อไปย�งถั่�งเก;บัน�)าใส6. สั"งจำากถ�งเก9บัน�5าใสัไปตุามอ'โมงคส"งน�)า7. น�5าจำากอ�โมงค สั"งน�5า สั0บัข&5นเก9บัในถ�งสั0งท+'โรื่งส�บัจำ"ายน�)าเพั/'อสั"ง

น�5าประปาไปย�งบั$านเร/อน

ภาพัแสัด์ง ข�5นตุอนการผลั�ตุน�5าประปาท+'

ประช้าช้น ท+'โรงสั0บัจำ"ายน�5าตุ$องสั0บัน�5าข&5นเก9บัในถ�งสั0งก"อนสั"งก"อนไปบัร�การ

เพั/"อให$น�5าม+แรงด์�นสั0ง สั"งไปถ&งบั$านเร/อนได์$ท�'วถ&ง

การประปานครหลัวง ม+อ�โมงค สั"งน�5าขนาด์ใหญ"ฝึCงอย0"ใตุ$ด์�น เพั/'อสั"งน�5าจำากถ�งเก9บัน�5าไปย�งโรงสั0บัน�5า

หากน�5าด์�บัในธรรมช้าตุ�ท+'ท�าน�5าประปาใสัอย0"แลั$ว เช้"น น�5าบัาด์าลั ก9ไม"ตุ$องจำ�าเป นตุ$องผ"านกระบัวนการท�กข�5นตุอน เช้"น ไม"จำ�าเป นตุ$องตุกตุะกอนเพั/'อให$ใสั หร/อผ"านคลัอร+นเพั/'อฆ"าเช้/5อโรค

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 4เรื่ �อง การื่แยกส��งเจำ อป็นในน�)า

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..

จำ'ดป็รื่ะสงค

7. อธ�บัายหลั�กการแยกสั�'งเจำ/อปนออกจำากน�5าได์$โด์ยการเตุ�มสัารบัางอย"างให$สั�'งเจำ/อปนตุกตุะกอนแลัะการกรอง

8. ออกแบับัแลัะท�าเคร/'องกรองน�5าท+'เตุ�มสัารให$สั�'งเจำ/อปนตุกตุะกอน หร/อกรองสั�'งเจำ/อปน

9. รวบัรวมข$อม0ลัเก+'ยวก�บัการท�าให$น�5าสัะอาด์ รวมท�5งน�าเสันอข$อม0ลัในร0ปแบับัตุ"างๆ รวมท�5งเสันอแบับัจำ�าลัองแสัด์งว�ธ+การท�าให$น�5าสัะอาด์

ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�1. น�5าจำากแหลั"งน�5าตุ"างๆ (8 แหลั"ง) 2. น�5ากลั�'น3. สัารสั$ม (หร/อ FeCl3) 4. บั+กเกอร 5. หลัอด์ทด์ลัอง 6. กรวยกรอง7. ขวด์ร0ปกรวย 8. แท"งแก$วคนสัาร9. ช้$อนตุ�กสัาร 10. กระด์าษกรอง

ว�ธ�การื่ทัดลอง1. ใสั"ตุ�วอย"างน�5าจำากแตุ"ลัะแหลั"งลังในหลัอด์ทด์ลัองขนาด์ใหญ"

หลัอด์ลัะ 10 cm3

2. เตุ�มสัารสั$มหลัอด์ลัะ 0.5 กร�ม เขย"าหลัอด์ทด์ลัองจำนสัารสั$มลัะลัายหมด์ ตุ�5งท�5งไว$สั�กคร0 "

สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลั3. กรองของเหลัวในแตุ"ลัะหลัอด์ สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลั

ผัลการื่ทัดลอง

น�)าจำากแหล"งน�)า

ติ"างๆ

ผัลทั��ส�งเกติได ส� กล��น ความ

ข'"นเม �อผั"านกรื่ะดาษ

กรื่องเม �อเติ�มสารื่ส ม

1.2.3.4.5.6.7.8.

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม1.น�5าใสั ไม"ม+สั+ เป นน�5าท+'ปราศจำากสั�'งเจำ/อปนเสัมอไปหร/อไม" เพัา

ระเหตุ�ใด์......................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.ในน�5าม+สั�'งเจำ/อปนอย0"ในร0ปใด์บั$าง......................................................................................................................................................................................................................................................................................สรื่'ป็ผัลการื่ทัดลอง

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ป็?ญหาและอ'ป็สรื่รื่ค..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แบับัฝึ7กห�ดทั�� 4 เรื่ �อง การื่ทั�าให น�)าสะอาด

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..ค�าชั้�)แจำง : จำงตุอบัค�าถามตุ"อไปน+5ให$ถ0กตุ$อง ได์$ใจำความท+'สัมบั0รณ์

1. แหลั"งน�5าในธรรมช้าตุ� เช้"น แม"น�5า ห$วย หนอง คลัอง บั&ง เป นตุ$น ม�กม+สั�'งตุ"างๆ เจำ/อปนอย0" ท�าให$น�5าสักปรก ไม"เหมาะท+'จำะน�ามาใช้$ในการอ�ปโภคบัร�โภค จำ&งตุ$องม+ว�ธ+ท�าในน�5าสัะอาด์ ด์$วยว�ธ+..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. ถ"านก�มม�นตุ ม+ค�ณ์สัมบั�ตุ�........................................................................ ท�ามาจำาก.........................

..............................................................................................................

...............................................

3. ในข�5นตุอนการท�าน�5าประปา ท+'ถ�งตุกตุะกอน จำะเตุ�มป็�นขาวเพั/'อ......................................................

แลัะการเตุ�มคลอรื่�นเพั/'อ........................................................................................................

...........

4. ท+'โรงสั0บัจำ"ายน�5าตุ$องสั0บัน�5าข&5นเก9บัในถ�งสั0งก"อนสั"งบัร�การ

เพั/'อ.......................................................

..............................................................................................................

...............................................

เฉลยแบับัฝึ7กห�ดทั�� 4เรื่ �อง การื่ทั�าให น�)าสะอาด

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..ค�าชั้�)แจำง : จำงตุอบัค�าถามตุ"อไปน+5ให$ถ0กตุ$อง ได์$ใจำความท+'สัมบั0รณ์

1. แหลั"งน�5าในธรรมช้าตุ� เช้"น แม"น�5า ห$วย หนอง คลัอง บั&ง เป นตุ$น ม�กม+สั�'งตุ"างๆ เจำ/อปนอย0" ท�าให$น�5าสักปรก ไม"เหมาะท+'จำะน�ามาใช้$ในการอ�ปโภคบัร�โภค จำ&งตุ$องม+ว�ธ+ท�าในน�5าสัะอาด์ ด์$วยว�ธ+ การท�าให$ตุกตุะกอน การกรอง การกลั�'น

2. ถ"านก�มม�นตุ ม+ค�ณ์สัมบั�ตุ� ด์0ด์สั+แลัะกลั�'น ท�ามาจำาก แกลับั กะลัามะพัร$าว ข+5เลั/'อย ช้านอ$อย กระด์0กหร/อเขาสั�ตุว

3. ในข�5นตุอนการท�าน�5าประปา ท+'ถ�งตุกตุะกอน จำะเตุ�มป็�นขาวเพั/'อ ลัด์ความเป นกรด์ในน�5า แลัะการเตุ�มคลอรื่�นเพั/'อ ฆ"าเช้/5อโรค

4. ท+'โรงสั0บัจำ"ายน�5าตุ$องสั0บัน�5าข&5นเก9บัในถ�งสั0งก"อนสั"งบัร�การ เพั/'อ ให$น�5าม+แรงด์�นสั0ง สั"งไปถ&งบั$านเร/อนได์$ท�'วถ&ง

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 5กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3

ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง สารื่คอลลอยด

เวลา 1 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�งเกตุ สั�ารวจำตุรวจำสัอบัว�เคราะห อภ�ปรายสัมบั�ตุ�ตุ"างๆ ของสัาร จำ�าแนกสัารออกเป นกลั�"มตุามเน/5อสัาร หร/อขนาด์ของอน�ภาค

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 10. บัอกความแตุกตุ"างท+'เก�ด์จำากการท+'แสังสั"อง

ผ"านสัารแขวนลัอย คอลัลัอยด์ แลัะสัารลัะลัายได์$11. ใช้$สัมบั�ตุ�การกระเจำ�งของแสังเพั/'อตุรวจำสัอบั

สัารท+'เป นคอลัลัอยด์ ได์$12. อธ�บัายปรากฏิการณ์ ท�นด์อลัลั แลัะยก

ตุ�วอย"างปรากฏิการณ์ ด์�งกลั"าวท+'พับัเห9นในช้+ว�ตุประจำ�าว�นได์$

เน )อหา ( รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 5 เร/'องสัารคอลัลัอยด์ )

- สัารคอลัลัอยด์ - ปรากฏิการณ์ ท�นด์อลัลั - ช้น�ด์ของสัารคอลัลัอยด์ - สัารคอลัลัอยด์ ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ

1. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนแบั"งกลั�"มออกเป น 6-7 กลั�"มๆ ลัะ 3-4

คน 2. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนอภ�ปรายรวมก�นโด์ยทบัทวนผลัการ

ท�าก�จำกรรมท+' 3

เร/'อง การตุรวจำสัอบัขนาด์ของเน/5อสัาร ซึ่&'งได์$จำ�าแนกสัารรอบัตุ�วเป นสัารแขวนลัอย คอลัลัอยด์ แลัะสัารลัะลัาย โด์ยใช้$ขนาด์ของอน�ภาคเป นเกณ์ฑ์ แลั$ว จำะสัามารถตุรวจำสัอบัสัมบั�ตุ�อ/'นๆ ของคอลัลัอยด์ ได์$อย"างไรบั$าง

3. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นยกตุ�วอย"างเก+'ยวก�บัปรากฏิการณ์ ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

ท+'เราสัามารถมองเห9นลั�าแสังได์$ เช้"น การเห9นลั�าแสังในอากาศท+'ม+ฝึ�Jนลัะอองหร/อหมอก เพัราะเหตุ�ใด์เราจำ&งมองเห9นลั�าแสังได์$

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา 1. คร0ผ0$สัอนแนะน�าว�ธ+การท�าก�จำกรรม เช้"น การฉีายไฟีฉีาย หร/อ Laser point ควรวาง

อ�ปกรณ์ ให$ช้�ด์หลัอด์ทด์ลัองแลัะอาจำใช้$กระด์าษสั+ด์�าหร/อสั+เข$มรองใตุ$ก$นหลัอด์ทด์ลัองแลัะด์$านหลั�งของหลัอด์ทด์ลัองจำะช้"วยให$สั�งเกตุลั�าแสังได์$ง"ายข&5น แลัะควรท�าการทด์ลัองท+'ม+แสังสัว"างน$อยๆ จำะเห9นได์$ช้�ด์เจำนข&5น

2. ผ0$สัอนให$ผ0$เร+ยนเร�'มท�าก�จำกรรมท+' เร/'อง สัมบั�ตุ�บัางประการของสัารคอลัลัอยด์ ซึ่&'ง

ม+ข� 5นตุอน ด์�งน+52.1 คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนใสั"น�5าเกลั/อ นมสัด์ น�5าหวานสั+แด์ง น�5าแป?งสั�ก น�5าสับั0" น�5า

แป?งด์�บั น�5าด์"างท�บัท�ม แลัะน�5าโคลันช้น�ด์ลัะ 30 cm3 ลังในหลัอด์ทด์ลัอง หลัอด์ลัะ 1 ช้น�ด์ แลั$วสั�งเกตุลั�กษณ์ะท�'วไป บั�นท&กผลั

2.2 ใช้$กระด์าษแข9งเจำาะร0ตุรงกลัางม+เสั$นผ"านศ0นย กลัางประมาณ์ 0.5 cm ป@ด์ท+'

ด์$านหน$าของกระบัอกไฟีฉีาย แลั$วฉีายแสังจำากกระบัอกไฟีฉีายผ"านของเหลัวแตุ"ลัะบั+กเกอร สั�งเกตุลั�าแสัง บั�นท&กผลั

3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายข$อม0ลัท+'ได์$จำากการท�าก�จำกรรมท+' 5 เร/'อง

สัารคอลัลัอยด์ ภายในกลั�"ม แลั$วน�าข$อสัร�ปของแตุ"ลัะกลั�"มมาอภ�ปรายร"วมก�น

4. คร0ผ0$สัอนช้+5 ให$น�กเร+ยนเห9นว"าการท+'มองเห9นลั�า แสังในคอลัลัอยด์ ได์$เน/'องจำาก

อน�ภาคในคอลัลัอยด์ เช้"น น�5านมสัด์ น�5าแป?งสั�ก แลัะน�5าโคลัน ม+ขนาด์ใกลั$เค+ยงก�บัความยาวคลั/' นแสัง เม/'อแสังเด์�นทางมาตุกกระทบัก�บัอน�ภาคเหลั"าน+5 ท�าให$เก�ด์การสัะท$อนแสังในท�กท�ศทาง ท�าให$เก�ด์การเปลั+'ยนแปลังท�ศทางของแสัง หร/อเก�ด์การกระเจำ�งของแสัง ของคอลัลัอยด์ ท�าให$มองเห9นแสังผ"านคอลัลัอยด์ ได์$ ปรากฏิการณ์ ท+'มองเห9นลั�าแสังในคอลัลัอยด์ เร+ยกว"า ปรากฏิการณ์ ท�นด์อลัลั สั"วนอน�ภาคของสัารแขวนลัอยน�5นม+ขนาด์ใหญ"กว"าความยาวคลั/'นแสัง เม/'อแสังเด์�นทางกระทบั แสังจำะผ"านไปไม"ได์$ หร/อเก�ด์การท&บัแสัง สั"วนอน�ภาคของสัารลัะลัายม+ขนาด์เลั9กมาก ค/อม+เสั$นผ"านศ0นย กลัางน$อยกว"าความยาวคลั/'นแสัง เม/'อแสังเด์�นทางกระทบั แสังจำะไม"ตุกกระทบับันสัาร

5. คร0ผ0$สัอนอธ�บัายเพั�'มเตุ�มเก+'ยวก�บัอ�ม�ลัช้�น แลัะอ�ม�ลัซึ่�ไฟีเออร แลัะช้น�ด์ของสัาร

คอลัลัอยด์ 6. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นยกตุ�วย"างสัารคอลัลัอยด์ ท+'พับัใน

ช้+ว�ตุประจำ�าว�น เช้"น ฝึ�Jนลัะอองในอากาศ คว�น เยลัลั+' เนยแข9ง หมอก น�5าสัลั�ด์ เป นตุ$น

3. ข�)นลงข อสรื่'ป็ 1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ปความร0 $เก+'ยวก�บัสัารคอลัลัอยด์ ปรากฏิการณ์

ท�นด์อลัลั ช้น�ด์ของสัารคอลัลัอยด์ แลัะสัารคอลัลัอยด์ ท+'พับัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

2. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นท�าแบับัฝึ;กห�ด์ เร/'อง สัารคอลัลัอยด์ เพั/'อตุรวจำสัอบัความ

เข$าใจำของน�กเร+ยน

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน- ใบัความร0 $ท+' 5 เร/'อง สัารคอลัลัอยด์ - ใบัก�จำกรรมท+' 5 เร/'อง สัารคอลัลัอยด์ - แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 5 เร/'อง สัารคอลัลัอยด์

- Power Point เร/'อง สัารคอลัลัอยด์

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 5 เร/'องสัารคอลัลัอยด์ (3) ตุรวจำจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 5 เร/'อง สัารคอลัลัอยด์ 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 5 เร/'อง สัารคอลัลัอยด์ (3) แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 5 เร/'อง สัารคอลัลัอยด์ 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 5 เร/'อง สัารคอลัลัอยด์ ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 5 เร/'อง สัารคอลัลัอยด์ ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 5

เรื่ �อง สารื่คอลลอยดว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..สารื่คอลลอยด (Colloid)

หมายถ&ง สัารเน/5อผสัม ท+'ประกอบัด์$วยสัารตุ�5งแตุ" 2 ช้น�ด์มารวมก�น ซึ่&'งอน�ภาคของสัารม+ขนาด์เสั$นผ"านศ0นย กลัางอย0"ระหว"าง 10-7-10-4 cm

อน�ภาคเหลั"าน+5ไม"สัามารถมองเห9นด์$วยตุาเปลั"า จำะกระจำายอย0"ในสัารท+'เป นตุ�วกลัาง เช้"น น�5ากะท� นมสัด์ น�5าสับั0" เป นตุ$น เม/'อน�าสัารคอลัลัอยด์ ไปกรองด์$วยกระด์าษกรองจำะสัามารถไหลัผ"านการด์าษกรองได์$ เน/' องจำากสัารคอลัลัอยด์ ม+ขนาด์อน�ภาคเลั9กกว"าร0ของกระด์าษกรอง แตุ"เม/'อน�าสัารคอลัลัอยด์ ท+'เป นของเหลัวใสั"ในถ�งเซึ่ลัโลัเฟีน แลั$วแช้"ในน�5า สัสัารน�5นจำะไม"สัามารถผ"านถ�งเซึ่ลัโลัเฟีนได์$ เน/'องจำากสัารน�5นม+ขนาด์อน�ภาคใหญ"กว"าร0ของถ�งเซึ่ลัโลัเฟีน

ป็รื่ากฏิการื่ณทั�นดอลล (Tyndall effect)

ค$นพับัโด์ย จำอห น ท�นด์อลัลั น�กว�ทยาศาสัตุร ช้าวไอแลันด์ เป นปรากฏิการณ์ ท+'มองเห9นลั�าแสังในสัารคอลัลัอยด์ โด์ยเม/'อแสังเด์�นทางไปตุกกระทบัก�บัอน�ภาคของสัารคอลัลัอยด์ แสังจำะเก�ด์การสัะท$อนในท�กๆ ท�ศทาง เร+ยกว"า การื่กรื่ะเจำ�งของแสง (Scattering) เน/' องจำากอน�ภาค ในคอ ลัลัอยด์ ม+ ขนา ด์ ใก ลั$ เค+ ยงก�บัความยาวค ลั/' นแ สั ง (ความยาวคลั/'นแสังของแสังสั+ขาว 3.08 x 10-7 – 7.2 x 10-7m)

ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น เราพับัปรากฏิการณ์ ท�นด์อลัลั อย0"เสัมอ เช้"น ลั�าแสังอาท�ตุย ในอากาศ เน/'องจำากในอากาศม+ฝึ�Jนลัะออง เม/'อให$คลั/'นแสังเด์�นทางมากระทบัอน�ภาคขนาด์เลั9กท+'ฟี� ?งอย0"ในอากาศ ท�าให$เก�ด์การกระเจำ�งของแสัง ท�าให$มองเห9นลั�าแสังของด์วงอาท�ตุย ได์$ อากาศท+'ปลั�วอย0"น� 5น จำ�ด์เป นสัารคอลัลัอยด์ เช้"นเด์+ยวก�บัการฉีายไฟีฉีาย หร/อเป@ด์โคมไฟีหน$ารถยนตุ การท+'แสังไฟีม+ความสัว"างมากข&5น เน/'องจำากอากาศม+ฝึ�Jนลัะอองหร/อม+หมอกปนอย0" จำ&งเก�ด์การกระเจำ�งของแสังจำากหน$ารถยนตุ แตุ"ถ$าในอากาศม+ฝึ�Jนลัะอองน$อย เช้"น หลั�งฝึนตุกใหม"ๆ จำะเก�ด์การกระเจำ�งของแสัง

น$อยลังหร/อไม"เก�ด์การกระเจำ�ง ท�าให$ความสัว"างของไฟีน$อยกว"าปกตุ� สั"วนในถ�5าก9ไม"ม+ฝึ�Jนลัะออง หร/อม+น$อยมาก การใช้$ไฟีฉีายสั"องสัว"าง จำ&งไม"ค"อยให$ความสัว"างมาก จำ&งม�กใช้$การจำ�ด์คบัเพัลั�งในถ�5า ซึ่&'งจำะให$แสังสัว"างได์$ด์+กว"าไฟีฉีาย

สารื่คอลลอยดในชั้�ว�ติป็รื่ะจำ�าว�นสารื่คอลลอยด เป นสัารท+'ม+สั"วนประกอบัอย0" 2 สั"วน ค/อ ส"วนทั��เป็&น

ติ�วกลางแลัะส"วนทั��แพรื่"อย�"ในติ�วกลาง เช้"น อากาศเป นตุ�วกลัางแลัะฝึ�Jนลัะอองเป นสั"วนท+'แพัร"อย0"ในตุ�วกลัาง หร/อ นมสัด์ ตุ�วกลัาง ค/อ น�5า สั"วนท+'แพัร"อย0"ในตุ�วกลัางค/อ ไขม�น สั"วนโปรตุ+นเป นตุ�วท�าให$ท�5งไขม�นแลัะน�5ารวมตุ�วก�นได์$ ในช้+ว�ตุประจำ�าว�นเราเก+'ยวข$องก�บัสัารคอลัลัอยด์ มากมาย ด์�งแสัด์งตุ�วอย"างในตุารางตุารางแสัด์งตุ�วอย"างของสัารคอลัลัอยด์ ท+'พับับั"อยในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

ติ�วอย"างสารื่คอลลอยด

สถั่านะของสารื่ทั��แพรื่"อย�"ในติ�วกลาง

สถั่านะของติ�วกลาง

ฝึ�Jนลัะอองในอากาศ คว�นสั+ทาบั$าน น�5าหม&กโฟีมไข"ขาวท+'ถ0กตุ+ให$ฟี0เนยแข9ง เยลัลั+'หมอกน�5าสัลั�ด์ กาวลัาเทกซึ่

ของแข9งของแข9ง

แกEสัแกEสั

ของเหลัวของเหลัวของเหลัว

แกEสัของเหลัวของแข9งของเหลัวของแข9ง

แกEสัของเหลัว

นอกจำากน+5 ย�งม+สัารคอลัลัอยด์ บัางประเภทท+'อน�ภาคคอลัลัอยด์ จำะไม"กระจำายอน�ภาคอย0"

ในสัารอ+กช้น�ด์หน&'งได์$นาน เช้"น น�5าผสัมก�บัน�5าสั�นพั/ช้ เม/'อเขย"าแลัะตุ�5งท�5งไว$สั�กพั�กหน&'ง น�5าก�บัน�5าม�นพั/ช้จำะแยกออกจำากก�นเป น 2 ช้�5น โด์ยน�5าม�นจำะอย0"ข$างบัน แลัะน�5าจำะอย0"ข$องลั"าง เร+ยกสัารผสัมน+5ว"า อ�ม�ลชั้�น (Emulsion)

เราสัามารถท�าสัารอ�ม�ลัช้�นให$เป นสัารผสัมท+'อย0"ตุ�วได์$ โด์ยใช้$สัารท+' 3 ผสัมลังไปเพั/'อ

ช้"วยให$การผสัมของสัาร 2 สัารด์+ข&5น เร+ยกสัารท+' 3 น+5ว"า อ�ม�ลซ�ไฟเออรื่ (Emulsifier) หร/อ อ�ม�ลัซึ่�ไฟีอ�ง-เอเจำนตุ (Emulsifying

agant) ซ+�งทั�าหน าทั��ทั�าให อน'ภาคของคอลลอยดแติกติ�วม�ขนาดเล;กลง จำ&งอย0"ตุ�วได์$นาน ตุ�วอย"างเช้"น น�5าก�บัน�5าม�นพั/ช้ไม"ผสัมก�น แตุ"ถ$าเตุ�มน�5าสับั0"ไปเลั9กน$อย น�5าก�บัน�5าม�นจำะผสัมก�นได์$ แสัด์งว"าน�5าสับั0"เป นสัารอ�ม�ลัซึ่�ไฟีเออร

ชั้น�ดของคอลลอยด สัามารถแบั"งได์$ด์�งน+51. อ�ม�ลชั้�น (emulsion) เก�ด์จำากอน�ภาคของของเหลัว

กระจำายอย0"ในตุ�วกลัางท+'เป นของเหลัว โด์ยม+อ�ม�ลัซึ่�ไฟีเออร เป นตุ�วประสัาน เช้"น น�5านม น�5าสัลั�ด์ เป นตุ$น

2. ซอล (sol) เป นคอลัลัอยด์ ท+'เก�ด์จำากอน�ภาคของของแข9งท+'อย0"ในตุ�วกลัางท+'เป นของเหลัว เช้"น ก�ามะถ�นในน�5า เป นตุ$น

3. เจำล (gel) เป นคอลัลัอยด์ ท+'เก�ด์จำากอน�ภาคของของแข9งท+'ม+โมเลัก�ลัใหญ"กระจำายอย0"ในตุ�วกลัางท+'เป นของเหลัว แตุ"ถ0กของเหลัวด์0ด์ไว$แน"น เช้"น แยม เยลัลั+' เป นตุ$น

4. แอโรื่ซอล (aerosol) เป นคอลัลัอยด์ ท+'เก�ด์จำากอน�ภาคของของแข9ง หร/อของเหลัวกระจำายอย0"ในตุ�วกลัางท+'เป นแกEสั เช้"น หมอก คว�น เป นตุ$น

5. โฟม (foam) เป นคอลัลัอยด์ ท+'เก�ด์จำากอน�ภาคของแกEสัท+'กระจำายตุ�วอย0"ในของแข9งหร/อ ของเหลัว เช้"น ฟีองน�5า ฟีองสับั0" เป นตุ$น

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 5เรื่ �อง สมบั�ติ�บัางป็รื่ะการื่ของคอลลอยด

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..

จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม1. บัอกความแตุกตุ"างท+'เก�ด์จำากการท+'แสังสั"องผ"านสัารแขวนลัอย

คอลัลัอยด์ แลัะสัารลัะลัายได์$2. ใช้$สัมบั�ตุ�การกระเจำ�งของแสังเพั/'อตุรวจำสัอบัสัารท+'เป นคอลัลัอยด์ ได์$3. อธ�บัายปรากฏิการณ์ ท�นด์อลัลั แลัะยกตุ�วอย"างปรากฏิการณ์ ด์�ง

กลั"าวท+'พับัเห9นในช้+ว�ตุประจำ�าว�นได์$

ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�1. น�5าเกลั/อ 2. นมสัด์3. น�5าหวานสั+แด์ง 4. น�5ากะท� 5. น�5าสับั0" 6. น�5าแป?งด์�บั7. น�5าด์"างท�บัท�ม 8. น�5าโคลัน9. หลัอด์ทด์ลัอง 10. กระด์าษแข9งขนาด์ป@ด์ด์$านหน$า

กระบัอกไฟี 11.กระบัอกไฟีฉีาย พัร$อมถ"าน ฉีายพัร$อมเจำาะร0ตุรงกลัาง ประมาณ์ 0.5 cm

(หร/อ Laser pointer)

ว�ธ�การื่ทัดลอง1. ใสั"น�5าเกลั/อ นมสัด์ น�5าหวานสั+แด์ง น�5าแป?งสั�ก น�5าสับั0" น�5าแป?งด์�บั น�5า

ด์"างท�บัท�ม แลัะน�5าโคลันช้น�ด์ลัะ 30 cm3 ลังในหลัอด์ทด์ลัอง หลัอด์ลัะ 1 ช้น�ด์ แลั$วสั�งเกตุลั�กษณ์ะท�'วไป บั�นท&กผลั

2. ใช้$กระด์าษแข9งเจำาะร0ตุรงกลัางม+เสั$นผ"านศ0นย กลัางประมาณ์ 0.5

cm ป@ด์ท+'ด์$านหน$าของ

กระบัอกไฟีฉีาย แลั$ฉีายแสังจำากกระบัอกไฟีฉีายผ"านของเหลัวแตุ"ลัะหลัอด์ สั�งเกตุลั�าแสัง บั�นท&กผลั

ผัลการื่ทัดลอง

สารื่ติ�วอย"าง ผัลทั��ส�งเกติได เม �อฉายแสงผั"าน

1. น�5าเกลั/อ2. นมสัด์3. น�5าหวานสั+แด์ง4. น�5ากะท�5. น�5าสับั0"6. น�5าแป?งด์�บั7. น�5าด์"างท�บัท�ม8. น�5าโคลัน

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม1. สัารช้น�ด์ใด์จำ�ด์เป นสัารคอลัลัอยด์ แลัะม+ว�ธ+ตุรวจำสัอบัอย"างไร

.....................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

............................

2. ขนาด์ของสัารท+'เป นองค ประกอบัในของเหลัวม+ความสั�มพั�นธ ก�บัการมองเห9นลั�าแสังในของเหลัวได์$อย"างไร

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สรื่'ป็ผัลการื่ทัดลอง.......................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

............................

ป็?ญหาและอ'ป็สรื่รื่ค..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แบับัฝึ7กห�ดทั�� 5เรื่ �อง สารื่คอลลอยด

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..

ค�าชั้�)แจำง : จำงตุอบัค�าถามตุ"อไปน+5ให$ถ0กตุ$อง ได์$ใจำความท+'สัมบั0รณ์

1. คอลัลัอยด์ หมายถ&ง .........................................................................................................................

..............................................................................................................

...............................................

2. ปรากฏิการณ์ ท�นด์อลัลั หมายถ&ง ..................................................................................................................................................................................................................................................................

3. อ�ม�ลัช้�น หมายถ&ง .........................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. จำงยกตุ�วอย"างสัารคอลัอยด์ ท+'พับัเห9นในช้+ว�ตุประจำ�าว�นอย"างน$อย 5

อย"าง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

เฉลยแบับัฝึ7กห�ดทั�� 5เรื่ �อง สารื่คอลลอยด

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..ค�าชั้�)แจำง : จำงตุอบัค�าถามตุ"อไปน+5ให$ถ0กตุ$อง ได์$ใจำความท+'สัมบั0รณ์

1. คอลลอยด หมายถ&ง สัารผสัมท+'ประกอบัด์$วยสัาร 2 ช้น�ด์ ท+'ซึ่&'งสัารช้น�ด์หน&'ง ม+อน�ภาคเลั9กกว"าสัารแขวนลัอยแตุ"ใหญ"กว"าอน�ภาคของสัารลัะลัาย ค/อ ม+เสั$นผ"านศ0นย กลัางระหว"าง 10- 710- 4 เซึ่นตุ�เมตุร สัามารถผ"านกระด์าษกรองแตุ" ไม"สัามารถผ"านกระด์าษเซึ่ลัโลัเฟีนได์$สัเร+ยกว"า อน�ภาคคอลัลัอยด์ ซึ่&'งอาจำเป นของแข9ง ของเหลัวหร/อแกEสั แลัะท�าให$มองคลั$ายเป นสัารเน/5อเด์+ยว

2. ป็รื่ากฏิการื่ณทั�นดอลล หมายถ&ง เป นปรากฏิการณ์ ท+'มองเห9นลั�าแสังในสัารคอลัลัอยด์ โด์ยเม/'อแสังเด์�นทางไปตุกกระทบัก�บัอน�ภาคของสัารคอลัลัอยด์ แสังจำะเก�ด์การสัะท$อนในท�กๆ ท�ศทาง เร+ยกว"า การกระเจำ�งของแสัง (Scattering) เน/'องจำากอน�ภาคในคอลัลัอยด์ ม+ขนาด์ใกลั$เค+ยงก�บัความยาวคลั/'นแสัง (ความยาวคลั/'นแสังของแสังสั+ขาว 3.08 x 10-7 – 7.2 x 10-7m)

3. อ�ม�ลชั้�น หมายถ&ง คอลัลัอยด์ ท+'เก�ด์จำากการรวมตุ�วของสัาร 2 ช้น�ด์ ในสัภาวะปกตุ� แลั$ว สัารท�5ง 2 ช้น�ด์ไม"สัามารถรวมตุ�วก�นได์$ หร/อไม"ลัะลัายก�น

แตุ"ถ$าตุ$องการให$สัารรวมตุ�วก�นจำะตุ$องเตุ�มสัารท+'เร+ยกว"า อ�ม�ลัซึ่�ไฟีเออร

4. จำงยกตุ�วอย"างสัารคอลัอยด์ ท+'พับัเห9นในช้+ว�ตุประจำ�าว�นอย"างน$อย 5

อย"าง ติอบั = น�5านม น�5าสัลั�ด์ หมอก คว�น ฟีองสับั0"

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 6กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3

ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง สารื่ละลาย

เวลา 2 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�งเกตุ สั�ารวจำตุรวจำสัอบัว�เคราะห อภ�ปรายสัมบั�ตุ�ตุ"างๆ ของสัาร จำ�าแนกสัารออกเป นกลั�"มตุามเน/5อสัาร หร/อขนาด์ของอน�ภาค

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 1. ตุรวจำสัอบัแลัะแยกองค ประกอบัของสัารเน/5อเด์+ยวโด์ยการระเหย

แห$ง2. ระบั�ตุ�วลัะลัายแลัะตุ�วท�า ลัะลัายในสัารลัะลัายท+'พับัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

3. อธ�บัายสัมบั�ตุ�แลัะยกตุ�วอย"างสัารเน/5อเด์+ยวแลัะสัารลัะลัายในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

เน )อหา ( รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 6 เร/'องสัารลัะลัาย )

- สัารลัะลัาย- ตุ�วลัะลัาย- ตุ�วท�าลัะลัาย

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ

1. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนแบั"งกลั�"มออกเป น 8 กลั�"มๆ ลัะ 4-5

คน 2. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนอภ�ปรายรวมก�นโด์ยทบัทวนผลัการท�า

ก�จำกรรมท+' 3

เร/'อง การตุรวจำสัอบัขนาด์ของเน/5อสัาร ซึ่&'งได์$จำ�าแนกสัารรอบัตุ�วเป นสัารแขวนลัอย คอลัลัอยด์ แลัะสัารลัะลัาย สั�าหร�บัสัารลัะลัาย เช้"น น�5าเช้/'อม น�5าเกลั/อ น�5าด์"างท�บัท�ม ท+'มองเห9นว"าใสั แลัะเป นเน/5อเด์+ยว เม/'อน�าไปกรองด์$วยกระด์าษกรอง ก9จำะไม"ม+สัารตุกค$างบันกระด์าษกรอง แลัะย�งสัามารถผ"านเซึ่ลัโลัเฟีนได์$อ+กด์$วย สัารเหลั"าน+5ม+องค ประกอบัเพั+ยงอย"างเด์+ยวหร/อไม" ให$ศ&กษาจำากก�จำกรรมท+' 6

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา1. คร0ผ0$สัอนแนะน�าว�ธ+การท�าก�จำกรรม เช้"น การตุ$มของเหลัวในจำานหลั�มโลัหะ ตุ$อง

คอยระว�งอย"าให$ของเหลัวเด์/อด์แรงเก�นไป เพัราะของเหลัวจำะกระเด์9นออกมา แลัะ การใช้$ตุะเก+ยงแอลักอฮอลั ให$ใสั"แอลักอฮอลั ประมาณ์ 2/3 ของตุ�วตุะเก+ยงไม"ควรด์&งไสั$ตุะเก+ยงข&5นมาสั0งเก�นไปเม/'อจำะจำ�ด์ตุะเก+ยงให$จำ�ด์ด์$วยไม$ข+ด์ไฟีห$ามยกตุะเก+ยงจำ�ด์ตุ"อก�นเม/'อจำะด์�บัตุะเก+ยงให$ใช้$ป@ด์ด์$วยฝึาครอบัตุะเก+ยง อย"าใช้$ปากเปJา

2. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนเร�'มท�าก�จำกรรมท+' 6 เร/'อง การตุรวจำสัอบัองค ประกอบัของ

สัารเน/5อเด์+ยว ซึ่&'งม+ข� 5นตุอน ด์�งน+52.1 คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนสั�งเกตุแลัะบั�นท&กลั�กษณ์ะของน�5า

เกลั/อ น�5าเช้/'อม น�5าอ�ด์ลัม2.2 คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนแตุ"ลัะกลั�"มน�าของเหลัวท�5งสัาม

ช้น�ด์ ช้น�ด์ลัะ 1 ลั0กบัาศก -เซึ่นตุ�เมตุร ใสั"จำานหลั�มโลัหะ ช้น�ด์ลัะหลั�ม ให$ความร$อนแก"ของเหลัวด์$วยตุะเก+ยงแอลักอฮอลั สั�งเกตุการณ์ เปลั+'ยนแปลังขณ์ะให$ความร$อน แลัะผลัท+'ได์$ บั�นท&กผลั

3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายข$อม0ลัท+'ได์$จำากการท�าก�จำกรรมท+' 6 เร/'อง

การตุรวจำสัอบัองค ประกอบัของสัารเน/5อเด์+ยวภายในกลั�"ม แลั$วน�าข$อสัร�ปของแตุ"ลัะกลั�"มมาอภ�ปรายร"วมก�น

4. คร0ผ0$สัอนช้+5ให$น�กเร+ยนเห9นสัารท+'ม+ลั�กษณ์ะใสั เป นเน/5อเด์+ยวอาจำม+องค ประกอบั

มากกว"าหน&'งช้น�ด์ ของผสัมท+'เป นของเหลัว ใสั เป นสัารเน/5อเด์+ยว เร+ยกว"า สัารลัะลัาย ประกอบัด์$วยตุ�วลัะลัายแลัะตุ�วท�าลัะลัาย

5. คร0ผ0$สัอนอธ�บัายเพั�'มเตุ�มเก+'ยวก�บัสัารลัะลัาย ตุ�วลัะลัาย ตุ�วท�าลัะลัาย

6. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นยกตุ�วอย"างน�5าเกลั/อ น�5าเช้/'อม น�5าอ�ด์ลัม รวมท�5งน�5าผลัไม$

ตุ"าง ๆในธรรมช้าตุ� เช้"น น�5าตุาลัสัด์ น�5ามะพัร$าว

3. ข�)นลงข อสรื่'ป็1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ปความร0 $เก+'ยวก�บัเก+'ยวก�บัการลัะลัายของตุ�วลัะลัาย

ในตุ�วท�าลัะลัายเพั/'อสัร�ปว"าถ$าตุ�วลัะลัายเป นของแข9งท+'ระเหยได์$ยาก สั"วนตุ�วท�าลัะลัายระเหยง"าย สัามารถ แยกได์$โด์ยว�ธ+การระเหยแห$ง ตุ�วท�าลัะลัายจำะระเหยไป แลัะเหลั/อตุ�วลัะลัายอย0"

2. คร0ผ0$สัอนยกตุ�วอย"างเก+'ยวก�บัการตุรวจำสัอบัองค ประกอบัของสัารไปใช้$ประโยช้น

เช้"น การแยกตุ�วลัะลัายซึ่&'งเป นสัารระเหยยากออกจำากตุ�วท�า ลัะลัายท+'ระเหยได์$ง"าย ด์�งก�จำกรรมน+5สัามารถแยกเกลั/อออกจำากน�5าเกลั/อได์$ โด์ยการระเหยตุ�วท�า ลัะลัายให$แห$ง นอกจำากน+5อาจำน�า ไปท�า ข�งผง เกEกฮวยผง มะตุ0มผง เห9ด์หอมผง ช้าผง เป นตุ$น

3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นท�าแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 6 เร/'อง สัารลัะลัายเพั/'อตุรวจำสัอบั

ความเข$าใจำของผ0$เร+ยน

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน- ใบัความร0 $ท+' 6 เร/'อง สัารลัะลัาย- ใบัก�จำกรรมท+' 6 เร/'อง การตุรวจำสัอบัองค ประกอบัของสัารเน/5อ

เด์+ยว- Power Point เร/'อง สัารลัะลัาย

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 6 เร/'อง การตุรวจำสัอบัองค ประกอบัของสัารเน/5อเด์+ยว (3) ตุรวจำจำากค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 6 เร/'อง การตุรวจำสัอบัองค ประกอบัของสัารเน/5อเด์+ยว 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 6 เร/'อง การตุรวจำสัอบัองค ประกอบัของสัารเน/5อเด์+ยว

(3) ค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 6 เร/'อง การตุรวจำสัอบัองค ประกอบัของสัารเน/5อเด์+ยว 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 6 เร/'อง การตุรวจำสัอบัองค ประกอบัของสัารเน/5อเด์+ยวได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60

ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 6 เร/'อง การตุรวจำสัอบัองค ประกอบัของสัารเน/5อเด์+ยวได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 6เรื่ �อง สารื่ละลาย

…………………………………………………………………..สารื่ละลาย (Solution) หมายถ&ง สัารเน/5อเด์+ยวท+'ประกอบัด์$วยธาตุ�

หร/อสัารประกอบัตุ�5งแตุ" 2 ช้น�ด์ข&5นไป มารวมตุ�วก�น โด์ยท+'ม+ธาตุ�หร/อสัารประกอบัสัารหน&'งเป นตุ�วท�าลัะลัาย สั"วนอ+กสัารหน&'งเป นตุ�วลัะลัาย สัารลัะลัายอาจำอย0"ในสัถานะของแข9ง ของเหลัว หร/อแกEสัก9ได์$

สัารลัะลัาย ม+องค ประกอบั 2 สั"วน ค/อ1. ตุ�วลัะลัาย (solute) 2. ตุ�วท�าลัะลัาย (solvent)

เช้"น น�5าเกลั/อ ตุ�วลัะลัายค/อ เกลั/อแกง (NaCl) แลัะตุ�วท�าลัะลัาย ค/อน�5าหล�กในการื่พ�จำารื่ณาติ�วละลาย และติ�วทั�าละลาย ม�ด�งน�)

1. ถ$าตุ�วลัะลัาย แลัะตุ�วท�าลัะลัาย ม+สัถานะเด์+ยวก�บัสัารลัะลัาย ถ$าสัารใด์ม+ปร�มาณ์มากกว"าให$เร+ยนสัารน�5นว"า ติ�วทั�าละลาย แลัะเร+ยกสัารท+'ม+ปร�มาณ์น$อยกว"าน�5นว"า ติ�วละลาย 2. ถ$าตุ�วลัะลัาย หร/อตุ�วท�าลัะลัาย ม+สัถานะเด์+ยวก�บัสัารลัะลัาย ให$เร+ยกวารท+'ม+สัถานะเด์+ยวก�นก�บัสัารลัะลัายน�5นว"า ติ�วทั�าละลาย แลัะเร+ยกสัารท+'ม+สัถานะไม"เหม/อนก�บัสัารลัะลัายว"า ติ�วละลายติารื่างแสดงติ�วอย"างสารื่ละลาย

สถั่านะ สารื่ละลาย ส"วนป็รื่ะกอบั

ติ�วทั�าละลาย ติ�วละลาย

ของแข;ง

ทองเหลั/อง ทองแด์ง60%

สั�งกะสั+40%

ทองแด์ง สั�งกะสั+

นาก ทองแด์ง60%

ทองค�า35%

เง�น 5%

ทองแด์ง ทองค�าเง�น

เหลั9กกลั$าไร$สัน�ม

เหลั9ก 74%

โครเม+ยม18%

น�กเก�ลั8%

เหลั9ก โครเม+ยมน�กเก�ลั

ของเหลว

น�5าเกลั/อ น�5า เกลั/อแกง

น�5า เกลั/อแกง

น�5าเช้/'อม น�5า น�5าตุาลั

น�5า น�5าตุาลั

น�5าสั$มสัายช้0 กรด์น�5าสั$ม น�5า

น�5า กรด์น�5าสั$ม

แก>สอากาศ ไ น โ ตุ ร เ จำ น

78% อ อ ก ซึ่� เ จำ น

21% แกEสัอ/'น ๆ

1%

ไนโตุรเจำน ออกซึ่�เจำนแกEสัอ/'นๆ

การื่ติรื่วจำสอบัองคป็รื่ะกอบัของสารื่เน )อเด�ยว

1. การื่ติรื่วจำสอบัโดยการื่รื่ะเหยแห ง เป นว�ธ+การให$ความร$อนแก"สัารเน/5อเด์+ยวท+'เป น

ของเหลัวโด์ยว�ธ+น+5เหมาะก�บัสัารตุ�วท�าลัะลัายท+'เป นของเหลัว ระเหยแห$งได์$ง"าย แลัะสัารตุ�วลัะลัายท+'เป นของแข9ง หร/อเป นสัารท+'ระเหยได์$ยาก เม/'อตุ�วท�าลัะลัายระเหยหมด์ ถ$าม+สัารท+'เหลั/อตุกค$างอย0" แสัด์งว"า สัารเน/5อเด์+ยวน�5นม+องค ประกอบัของสัารมากกว"า 1 ช้น�ด์ สัารเน/5อเด์+ยวน�5นจำ�ด์เป นสัารลัะลัาย แตุ"ในกรณ์+ท+'สัารระเหยจำนหมด์ไป เหลั/อสัารใด์ตุกค$าง เราย�งไม"สัามารถสัร�ปได์$ว"า สัารน�5นเป นสัารเน/5อเด์+ยวท+'ม+องค ประกอบัเพั+ยงช้น�ด์เด์+ยวได์$ เช้"น การน�าน�5าเกลั/อมาท�าการระเหยแห$ง พับัว"า ม+ตุะกอนสั+ขาว ซึ่&'งตุะกอนน�5น ค/อ เกลั/อ การระเหยแห$ง สัามารถน�าไปใช้$ประโยช้น ได์$มากมาย เช้"น การท�ามะตุ0มผง ข�งผง เป นตุ$น

2. การื่ติรื่วจำสอบัโดยการื่กล��น เป นว�ธ+การแยกสัารตุ�วถ0กลัะลัาย แลัะตุ�วท�าลัะลัายโด์ย

อาศ�ยความแตุกตุ"างก�นของจำ�ด์เด์/อด์ของสัารเหลั"าน�5น เช้"น การกลั�'นน�5าม�น การสัก�ด์ของเหลัว

นอกจำากน+5ย�งม+การตุรวจำสัอบัองค ประกอบัของสัารเน/5อเด์+ยว อ+กหลัายว�ธ+ เช้"น การตุกผลั&ก การท�าโครมาโทรกราฟี* เป นตุ$น

ภาพัแสัด์งการระเหย ภาพัแสัด์งการการก

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 6เรื่ �อง การื่ติรื่วจำสอบัองคป็รื่ะกอบัของสารื่เน )อเด�ยว

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม

4. ตุรวจำสัอบัแลัะแยกองค ประกอบัของสัารเน/5อเด์+ยวโด์ยการระเหยแห$ง

5. ระบั�ตุ�วลัะลัายแลัะตุ�วท�า ลัะลัายในสัารลัะลัายท+'พับัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น6. อธ�บัายสัมบั�ตุ�แลัะยกตุ�วอย"างสัารเน/5อเด์+ยวแลัะสัารลัะลัายในช้+ว�ตุ

ประจำ�า ว�นว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�

1. น�5าเช้/'อม 1% 5. จำานหลั�มโลัหะ2. น�5าเกลั/อ 1% 6. ตุะเก+ยงแอลักอฮอลั พัร$อมท+'ก�5น

ลัม3. น�5าอ�ด์ลัม 7. ค+มค+บัโลัหะ4. กระบัอกตุวงขนาด์

ว�ธ�การื่ทัดลอง1. สั�งเกตุแลัะบั�นท&กลั�กษณ์ะของน�5าเกลั/อ น�5าเช้/'อม น�5าอ�ด์ลัม2. น�าของเหลัวท�5งสัามช้น�ด์ ช้น�ด์ลัะ 1 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ใสั"จำานหลั�ม

โลัหะ ช้น�ด์ลัะหลั�ม ให$ความร$อนแก"ของเหลัวด์$วยตุะเก+ยงแอลักอฮอลั สั�งเกตุการณ์ เปลั+'ยนแปลังขณ์ะให$ความร$อน แลัะผลัท+'ได์$ บั�นท&กผลั

ผัลการื่ทั�าก�จำกรื่รื่ม

ของเหลวติ�วอย"าง

ล�กษณะของเหลวทั��ส�งเกติได

ผัลทั��ส�งเกติได เม �อน�า ไป็ติ มจำนแห ง

1. น�5าเช้/'อม2. น�5าเกลั/อ3. น�5าอ�ด์ลัม

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม1. สั�'งท+'เหลั/ออย0"บันจำานหลั�มโลัหะแตุ"ลัะหลั�มเหม/อนหร/อตุ"างก�นอย"างไร

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. เพัราะเหตุ�ใด์จำ&งม+สัารเหลั/ออย0"ในบัางหลั�ม

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สรื่'ป็ผัลการื่ทัดลอง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ป็?ญหาและอ'ป็สรื่รื่ค..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 7กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั��

3 ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่ละลายของสารื่ในติ�วทั�าละลาย

เวลา 2 คาบั มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�งเกตุ สั�ารวจำตุรวจำสัอบัว�เคราะห อภ�ปรายสัมบั�ตุ�ตุ"างๆ ของสัาร จำ�าแนกสัารออกเป นกลั�"มตุามเน/5อสัาร หร/อขนาด์ของอน�ภาค

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 1. ออกแบับัว�ธ+การตุรวจำสัอบัความสัามารถในการลัะลัายของตุ�ว

ลัะลัายช้น�ด์เด์+ยวก�นในตุ�วท�า ลัะลัายตุ"างช้น�ด์ แลัะความสัามารถในการลัะลัายของตุ�วลัะลัายช้น�ด์ตุ"าง ๆ ในตุ�วท�า ลัะลัายช้น�ด์เด์+ยวก�น

2. ยกตุ�วอย"างการน�า ความร0 $เก+'ยวก�บัสัารลัะลัายของสัารในตุ�วท�า ลัะลัายตุ"าง ๆ ไปใช้$ประโยช้น ในช้+ว�ตุประจำ�า ว�นได์$

เน )อหา ( รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 7 เร/'องการลัะลัายของสัารในตุ�วท�าลัะลัาย )

- การลัะลัายของสัารในตุ�วท�าลัะลัาย- ช้น�ด์ของสัารลัะลัาย

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ 1. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนแบั"งกลั�"มออกเป น 8 กลั�"มๆ ลัะ 4-5 คน

2. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนอภ�ปรายรวมก�น เก+'ยวก�บัการลัะลัายของสัารท+'พับัเห9นใน

ช้+ว�ตุประจำ�าว�น เช้"น การลัะลัายของน�5าตุาลัในน�5าหร/อในน�5ากาแฟี เม/'อน�5าตุาลัลัะลัายหมด์จำะมองเห9นสัารลัะลัายเป นของใสัเป นเน/5อเด์+ยวก�น ไม"ม+ตุะกอน สัารลัะลัายม+รสัหวาน แสัด์งว"าอน�ภาคน�5าตุาลัแทรกอย0"ในน�5า จำ&งมองไม"เห9นน�5าตุาลัแยกตุ�วออกจำากน�5า แตุ"ถ$าเปลั+'ยนตุ�วลัะลัายจำากน�5าตุาลัเป นสัารอ/'น แลัะย�งใช้$น�5าเป นตุ�วท�าลัะลัาย จำะลัะลัายได์$ด์+เช้"นเด์+ยวก�นหร/อไม" ให$ศ&กษาจำากการท�าก�จำกรรมท+' 7 เร/'อง การลัะลัายของสัาร

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา 1. คร0ผ0$สัอนแนะน�าว�ธ+การท�าก�จำกรรม เช้"น ปร�มาณ์สัารท+'ใช้$ ถ$าเป นของเหลัว 1 cm3

อาจำใช้$หลัอด์หยด์จำ�านวน 20 หยด์ แทนได์$ ถ$าเป นของแข9ง 0.3 กร�ม อาจำใช้$ช้$อนเบัอร 1 เตุ9มช้$อนปาด์แทนได์$เช้"นก�น แลัะการเขย"าหลัอด์ทด์ลัองให$สัารลัะลัายเข$าก�นน�5น ให$เขย"าโด์ยเคาะหลัอด์ทด์ลัองก�บัฝึJาม/อจำะช้"วยให$สัารลัะลัายได์$ง"ายข&5น แตุ"ตุ$องระว�งไม"เขย"าแรงจำนกระเด์9นหร/อเบัาเก�นไปจำนไม"ลัะลัาย แลัะให$เขย"าแตุ"ลัะคร�5งนานประมาณ์ 1 นาท+

2. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนเร�'มท�าก�จำกรรมท+' 7 เร/'อง การลัะลัายของสัาร ซึ่&'งม+ข� 5นตุอน

แบั"งออกเป น 2 ตุอน ด์�งน+5 2.1 ตุอนท+' 1 ใสั"น�5าตุาลัทรายลังในหลัอด์ทด์ลัองขนาด์เลั9กสัองหลัอด์ หลัอด์

ลัะ 0.3 กร�ม เตุ�มน�5าแลัะเอทานอลั 20 หยด์ ลังในหลัอด์ทด์ลัองท+' 1 แลัะ 2 ตุามลั�าด์�บั เขย"า สั�งเกตุการณ์ ลัะลัายของน�5าตุาลัทราย บั�นท&กผลั

2.2 ท�าการทด์ลัองเช้"นเด์+ยวก�บัข$อ 1 แตุ"เปลั+'ยนจำากน�5าตุาลับัทรายเป นโซึ่เด์+ยม

คลัอไรด์ (เกลั/อแกง) สั+ผสัมอาหาร สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลั2.3 คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 7

ตุอนท+' 1 ด์�งน+5 - ลั�กษณ์ะของสัารก"อนแลัะหลั�งการลัะลัายเหม/อนหร/อแตุกตุ"างก�นอย"างไร- ตุ�วลัะลัายตุ"างช้น�ด์ก�นลัะลัายในน�5าได์$ด์+ เหม/อนก�นหร/อไม"

2.4 ตุอนท+' 2 ใสั"น�5าลังในหลัอด์ทด์ลัองขนาด์เลั9ก 20 หยด์ เตุ�มเอทานอลั 1 หยด์

เขย"าแลัะสั�งเกตุการเปลั+'ยนแปลัง2.5 ท�าการทด์ลัองเช้"นเด์+ยวก�บัข$อ 1 แตุ"เปลั+'ยนจำากเอทา

นอลัเป นน�5าม�นพั/ช้ 1

หยด์ น�5าตุาลัทราย ด์�นเหน+ยวบัด์ลัะเอ+ยด์ คอปเปอร9 (ll) ซึ่�ลัเฟีตุ ช้น�ด์ลัะ ประมาณ์ 0.3 กร�ม

2.6 คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 7

ตุอนท+' 2 ด์�งน+5 - ถ$าตุ$องการทราบัว"าสัารใด์ลัะลัายในน�5าได์$มากท+'สั�ด์ จำะม+ว�ธ+การตุรวจำสัอบั ได์$อย"างไร- ความร0 $เก+'ยวก�บัการลัะลัายของสัารในตุ�วท�าลัะลัายตุ"างๆ น�าไปใช้$ ประโยช้น ในช้+ว�ตุประจำ�าว�นได์$อย"างไร

3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายข$อม0ลัท+'ได์$จำากการท�าก�จำกรรมท+' 7 เร/'อง

การลัะลัายของสัารภายในกลั�"ม แลั$วน�าข$อสัร�ปของแตุ"ลัะกลั�"มมาอภ�ปรายร"วมก�น

4. คร0ผ0$สัอนอธ�บัายเพั�'มเตุ�มเก+'ยวก�บัการลัะลัายของสัารในตุ�วท�าลัะลัาย ช้น�ด์ขอสัารลัะลัาย

3. ข�)นลงข อสรื่'ป็1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ปความร0 $เก+'ยวก�บัการลัะลัายของสัารในตุ�วท�าลัะลัาย

ช้น�ด์ของสัารลัะลัาย 2. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นท�าแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 7 เร/'อง

สัารลัะลัายเพั/'อตุรวจำสัอบัความเข$าใจำของน�กเร+ยน ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน

- ใบัความร0 $ท+' 7 เร/'อง การลัะลัายของสัารในตุ�วท�าลัะลัาย

- ใบัก�จำกรรมท+' 7 เร/'อง การลัะลัายของสัาร- Power Point เร/'อง การลัะลัายของสัารในตุ�วท�าลัะลัาย

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 7 เร/'อง การลัะลัายของสัาร (3) ตุรวจำจำากค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 7 เร/'อง การลัะลัายของสัาร 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 7 เร/'อง การลัะลัายของสัาร (3) ค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 7 เร/'อง การลัะลัายของสัาร 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 7 เร/'อง การลัะลัายของสัาร ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 7 เร/'อง การลัะลัายของสัารได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 7เรื่ �อง การื่ละลายของสารื่ในติ�วทั�าละลาย

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..สัารตุ"างช้น�ด์ก�น ม+ความสัามารถลัะลัายในตุ�วท�าลัะลัายช้น�ด์เด์+ยวก�น

ได์$แตุกตุ"างก�น แลัะสัารช้น�ด์เด์+ยวก�น เม/'อน�าไปลัะลัายในตุ�วท�าลัะลัายตุ"างช้น�ด์เด์+ยวก�น ก9ม+ความสัามารถในการลัะลัายท+'แตุกก�น เช้"นก�น ซึ่&'งความสัามารถในการลัะลัายน�5นข&5นก�บัปCจำจำ�ยตุ"างๆ ด์�งน+5

1. ชั้น�ดของติ�วทั�าละลาย สัารตุ"างช้น�ด์เด์+ยวก�น ม+ความสัามารถในการลัะลัายในตุ�วท�า

ลัะลัายช้น�ด์เด์+ยวก�นได์$แตุกตุ"างก�น2. ชั้น�ดของติ�วละลาย สัารช้น�ด์เด์+ยวก�น ม+ความสัามารถในการ

ลัะลัายในตุ�วท�าลัะลัายตุ"างช้น�ด์ก�นแตุกตุ"างก�น

3. อ'ณหภ�ม� สัารบัางช้น�ด์ม+ความสัามารถในการลัะลัายเพั�'มข&5นเม/'ออ�ณ์หภ0ม�สั0ง แตุ"สัารบัาง

ช้น�ด์ม+ความสัามารถในการลัะลัายลัด์ลังเม/'ออ�ณ์หภ0ม�สั0ง4. ความด�น ม+ผลัตุ"อการลัะลัายของแกEสัในตุ�วท�าลัะลัายซึ่&'งเป น

ของเหลัว ถ$าความด์�นสั0งแกEสัจำะลัายได์$ด์+สารื่ละลายสามารื่ถั่แบั"งได เป็&น 4 ชั้น�ดด�งน�)

1. สารื่ละลายเข มข น (Concentrated solution) หมายถ&ง สัารลัะลัายท+'ม+ปร�มาณ์ของตุ�ว

ลัะลัายอย0"มากกว"า2. สารื่ละลายเจำ อจำาง (Dilute solution) หมายถ&ง สัารลัะลัายท+'

ม+ปร�มาณ์ของตุ�วลัะลัายอย0"น$อยกว"าตุ�วท�าลัะลัาย มาก

3. สารื่ละลายอ��มติ�ว (Saturated solution) หมายถ&ง สัารลัะลัายท+'ม+ปร�มาณ์ตุ�วลัะลัายมากท+'สั�ด์

ท+'จำะสัามารถลัะลัายได์$ในตุ�วท�าลัะลัาย แลัะไม"สัามารถลัะลัายได์$อ+กแลั$ว ณ์ อ�ณ์หภ0ม�หน&'ง ความเข$มข$นของสัารลัะลัายตุ�วน+5เร+ยกว"า ค"าความการื่ละลายได (solubility) ของสัารน�5น

4. สารื่ละลายไม"อ��มติ�ว (Unsaturated solution) หมายถ&ง สัารลัะลัายท+'ม+ตุ�วถ0กลัะลัายท+'จำะ

สัามารถลัะลัายในตุ�วท�าลัะลัายได์$อ+ก ถ$าท�าการเพั�'มอ�ณ์หภ0ม�ให$สั0งข&5น

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 7เรื่ �อง การื่ละลายของสารื่

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม

1. ออกแบับัว�ธ+การตุรวจำสัอบัความสัามารถในการลัะลัายของตุ�วลัะลัายช้น�ด์เด์+ยวก�นในตุ�วท�า ลัะลัายตุ"างช้น�ด์ แลัะความสัามารถในการลัะลัายของตุ�วลัะลัายช้น�ด์ตุ"าง ๆ ในตุ�วท�า ลัะลัายช้น�ด์เด์+ยวก�น

2. ยกตุ�วอย"างการน�า ความร0 $เก+'ยวก�บัสัารลัะลัายของสัารในตุ�วท�า ลัะลัายตุ"าง ๆ ไปใช้$ประโยช้น ในช้+ว�ตุประจำ�า ว�นได์$

ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�ตุอนท+' 1 ตุอนท+' 21. เอทานอลั2. น�5ากลั�'น3. น�5าตุาลัทราย4. โซึ่เด์+ยมคลัอไรด์ (เกลั/อแกง)

5. สั+ผสัมอาหาร6. สัารอ/'น ๆ ท+'ผ0$เร+ยนตุ$องการจำะศ&กษา7. หลัอด์ทด์ลัองขนาด์เลั9ก8. หลัอด์หยด์9. ท+'ตุ� 5งหลัอด์ทด์ลัอง

1. เอทานอลั2. น�5ากลั�'น3. น�5าม�นพั/ช้4. น�5าตุาลัทราย5. ด์�นเหน+ยวบัด์ลัะเอ+ยด์6. คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ7. หลัอด์ทด์ลัองขนาด์เลั9ก8. หลัอด์หยด์9. ท+'ตุ� 5งหลัอด์ทด์ลัอง

ว�ธ�การื่ทัดลอง ติอนทั�� 1

1. ใสั"น�5าตุาลัทรายลังในหลัอด์ทด์ลัองขนาด์เลั9กสัองหลัอด์ หลัอด์ลัะ 0.3 กร�ม เตุ�มน�5าแลัะ

เอทานอลั 20 หยด์ ลังในหลัอด์ทด์ลัองท+' 1 แลัะ 2 ตุามลั�าด์�บั เขย"า สั�งเกตุการณ์ ลัะลัายของน�5าตุาลัทราย บั�นท&กผลั

2. ท�าการทด์ลัองเช้"นเด์+ยวก�บัข$อ 1 แตุ"เปลั+'ยนจำากน�5าตุาลับัทรายเป นโซึ่เด์+ยมคลัอไรด์

(เกลั/อแกง) สั+ผสัมอาหาร สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลั

ผัลการื่ทัดลอง ติอนทั�� 1

สารื่ติ�วอย"างผัลทั��ส�งเกติได เม �อละลายในน�)า เอทัานอล

น�5าตุาลัทรายโซึ่เด์+ยมคลัอไรด์ (เกลั/อแกง)

สั+ผสัมอาหาร (แด์ง)

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม ติอนทั�� 1

1. ลั�กษณ์ะของสัารก"อนแลัะหลั�งการลัะลัายเหม/อนหร/อแตุกตุ"างก�นอย"างไร

......................................................................................

..........................................................................

......................................................................................

.........................................................................2. ตุ�วลัะลัายตุ"างช้น�ด์ก�นลัะลัายในน�5าได์$ด์+เหม/อนก�นหร/อไม"

......................................................................................

..........................................................................

......................................................................................

.........................................................................

ว�ธ�การื่ทัดลอง ติอนทั�� 21. ใสั"น�5าลังในหลัอด์ทด์ลัองขนาด์เลั9ก 20 หยด์ เตุ�มเอทานอลั 1

หยด์ เขย"าแลัะสั�งเกตุการเปลั+'ยนแปลัง2. ท�าการาทด์ลัองเช้"นเด์+ยวก�บัข$อ 1 แตุ"เปลั+'ยนจำากเอทานอลัเป น

น�5าม�นพั/ช้ 1 หยด์ น�5าตุาลัทราย ด์�นเหน+ยวบัด์ลัะเอ+ยด์ คอปเปอร9 (ll) ซึ่�ลัเฟีตุ ช้น�ด์ลัะ ประมาณ์ 0.3 กร�ม

ผัลการื่ทัดลอง ติอนทั�� 2

ติ�วทั�า ละลาย

ผัลทั��ส�งเกติได เม �อเติ�มเอทัานอล

น�)าม�นพ ชั้ น�)าติาลทัรื่าย

ด�นเหน�ยว

บัดละเอ�ยด

คอป็เป็อรื่ (II)ซ�ลเฟติ

น�5า

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม ติอนทั�� 21. ถ$าตุ$องการทราบัว"าสัารใด์ลัะลัายในน�5าได์$มากท+'สั�ด์ จำะม+ว�ธ+ตุรวจำสัอบัได์$อย"างไร.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. ความร0 $เก+'ยวก�บัการลัะลัายของสัารในตุ�วท�าลัะลัายตุ"างๆ น�าไปใช้$ประโยช้น ในช้+ว�ตุประจำ�าว�นได์$อย"างไรบั$าง

......................................................................................

............................................................................

......................................................................................

............................................................................สรื่'ป็ผัลการื่ทัดลอง.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ป็?ญหาและอ'ป็สรื่รื่ค.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 8กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3 ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง ความเข มข นของสารื่ละลาย

เวลา 2 คาบั มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�งเกตุ สั�ารวจำตุรวจำสัอบัว�เคราะห อภ�ปรายสัมบั�ตุ�ตุ"างๆ ของสัาร จำ�าแนกสัารออกเป นกลั�"มตุามเน/5อสัาร หร/อขนาด์ของอน�ภาค จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่�

1. เตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุามหน"วยท+'ก�าหนด์ได์$2. ระบั�ได์$ว"าสัารลัะลัายท+'เตุร+ยมได์$ม+สัารใด์เป นตุ�วลัะลัาย แลัะสัารใด์

เป นตุ�วท�าลัะลัาย3. บัอกความหมายของค�า ตุ"อไปน+5ได์$ ความเข$มข$นของสัารลัะลัาย

ร$อยลัะโด์ยมวลัตุ"อมวลัร$อยลัะโด์ยมวลัตุ"อปร�มาตุร ร$อยลัะโด์ยปร�มาตุรตุ"อปร�มาตุร สั"วนในพั�นสั"วน เน )อหา ( รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 8 เร/'องความเข$มข$นของสัารลัะลัาย )

- ความเข$มข$นของสัารลัะลัาย- การเตุร+ยมสัารลัะลัาย

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ

1. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนแบั"งกลั�"มออกเป น 8 กลั�"มๆ ลัะ 4-5 คน

2. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนศ&กษาข$อม0ลัเก+'ยวก�บัสัารในช้+ว�ตุประจำ�าว�น จำากฉีลัากอาหารท+'ภาช้นะบัรรจำ�อาหาร ฉีลัากยา ท+'ระบั�ช้น�ด์แลัะปร�มาณ์สั"วนผสัม

3. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายว"าฉีลัากด์�งกลั"าวบัอกให$ทราบัข$อม0ลัอะไร สัารท+'เป นสั"วนผสัมม+ปร�มาณ์เท"าไร ม+สัารใด์บั$างท+'เป นสัารลัะลัาย ใช้$หน"วยอะไรในการบัอกปร�มาณ์สัารน�5น ถ$าตุ$องการเตุร+ยมสัารลัะลัายใด์ ๆ ท+'ม+ความเข$มข$นให$เท"าก�นท�กคร�5งจำะท�าได์$อย"างไร เพั/'อน�าเข$าสั0"ก�จำกรรมท+' 8 เร/'อง การเตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุ"าง ๆ2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา

1. คร0ผ0$สัอนแนะน�าการบัอกปร�มาตุรของของเหลัวในกระบัอกตุวง ให$น�กเร+ยนสั�งเกตุผ�วหน$าของของเหลัวท+'เป นเสั$นโค$ง เตุ�มของเหลัวให$ระด์�บัโค$งลั"างของผ�วหน$าของของเหลัวตุรงก�บัข+ด์บัอกปร�มาตุร 100

cm3 สั�าหร�บัสัารลัะลัายท+'เตุร+ยมในก�จำกรรมน+5ให$ท�กกลั�"มเก9บัไว$ใช้$ในก�จำกรรมท+' 9 ตุ"อไป

2. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนเร�'มท�าก�จำกรรมท+' 8 เร/'องการเตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุ"าง ๆซึ่&'งม+ข� 5นตุอนด์�งน+5

2.1 ใสั"คอปเปอร (ll) ซึ่�ลัเฟีตุ 5 กร�ม ลังในบั+กเกอร ขนาด์ 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร

2.2 เตุ�มน�5ากลั�'น 20 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร คนสัารคอปเปอร (ll) ซึ่�ลัเฟีตุ ลัะลัายหมด์

2.3 เทสัารลัะลัายในข$อ 2.2 ลังในกระบัอกตุวงขนาด์ 100

ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร เตุ�มน�5ากลั�'นจำ�านวนเลั9กน$อยลังในบั+กเกอร เพั/'อลั$างคอปเปอร (ll) ซึ่�ลัเฟีตุท+'ตุ�ด์อย0"ในบั+กเกอร แลั$วน�าไปเทลังในกระบัอกตุวงท�าซึ่�5า 2-3 คร�5ง ให$แน"ใจำว"าไม"ม+คอปเปอร (ll) ซึ่�ลัเฟีตุ เหลั/ออย0"

2.4 เตุ�มน�5ากลั�'นลังในกระบัอกตุวงจำนสัารลัะลัายม+ปร�มาตุร 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร

2.5 ท�าการทด์ลัองซึ่�5า แตุ"เพั�'มปร�มาณ์คอปเปอร (ll) ซึ่�ลัเฟีตุ เป น 1 กร�ม สั�งเกตุสั+ของ

สัารลัะลัายท+'เตุร+ยมได์$ในคร�5งแรก3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายข$อม0ลัท+'ได์$จำากการท�า

ก�จำกรรมท+' 8 เร/'อง การเตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุ"าง ๆ แลั$วน�าข$อสัร�ปของแตุ"ลัะกลั�"มมาอภ�ปรายร"วมก�น

4. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนอภ�ปรายร"วมก�นเก+'ยวก�บัความเข$มข$นของสัารลัะลัาย ในหน"วยของร$อยลัะ ซึ่&'งม+ 3 ช้น�ด์ ร$อยลัะโด์ยมวลั ร$อยลัะโด์ยปร�มาตุร แลัะร$อยลัะโด์ยมวลัตุ"อปร�มาตุร ตุามรายลัะเอ+ยด์ในบัทเร+ยน

3. ข�)นลงข อสรื่'ป็ 1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ปความร0 $เก+'ยวก�บัความเข$มข$นของสัารลัะลัาย

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน- ใบัความร0 $ท+' 8 เร/'อง ความเข$มข$นของสัารลัะลัาย- ใบัก�จำกรรมท+' 8 เร/'อง การเตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุ"าง

ๆ- Power Point เร/'อง ความเข$มข$นของสัารลัะลัาย

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 8 เร/'อง การเตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุ"าง ๆ (3) ตุรวจำจำากค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 8 เร/'อง การเตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุ"าง ๆ 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน

(2) ใบัก�จำกรรมท+' 8 เร/'อง การเตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุ"าง ๆ (3) ค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 8 เร/'อง การเตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุ"าง ๆ 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 8 เร/'อง การเตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุ"าง ๆ ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60

ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 8 เร/'อง การเตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุ"าง ๆได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ............................................................................................................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 8เรื่ �อง ความเข มข นของสารื่ละลาย

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..

ความเข มข นของสารื่ละลาย ค/อ ปร�มาณ์ของตุ�วลัะลัายท+'ม+อย0"ในตุ�วท�าลัะลัายจำ�านวนหน&'ง หร/อปร�มาณ์ของตุ�วถ0กลัะลัายท+'ม+อย0"ในสัารลัะลัายจำ�านวนหน&'ง ซึ่&'งการบัอกปร�มาณ์ของตุ�วลัะลัายในสัารลัะลัายท�าได์$หลัายว�ธ+ ด์�งน+5

1. รื่ อยละโดยมวล ใช้$สั�าหร�บัสัารลัะลัายท+'ตุ�วถ0กลัะลัายแลัะตุ�วท�าลัะลัายเป นของแข9งเป นหน"วยท+'บัอกมวลัของตุ�วถ0กลัะลัาย (กร�ม) จำากสัารลัะลัาย 100 กร�ม เช้"น น�5าเช้/'อมเข$มข$นร$อยลัะ 5 โด์ยมวลั หมายความว"า น�5าเช้/'อม 100 กร�ม ม+น�5าตุาลัลัะลัายอย0" 5 กร�ม

2. รื่ อยละโดยมวลติ"อป็รื่�มาติรื่ ใช้$สั�าหร�บัสัารลัะลัายท+'ม+ตุ�วถ0กลัะลัายเป นของแข9ง แลัะตุ�วท�าลัะลัายเป นของเหลัว เป นหน"วยท+'บัอกมวลัของตุ�วถ0กลัะลัาย (กร�ม) ในสัารลัะลัาย 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร เช้"น น�5าเกลั/อเข$มข$นร$อยลัะ 8 โด์ยมวลัตุ"อปร�มาตุร หมายความว"าน�5าเกลั/อ 100

ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ม+เกลั/อแกงลัะลัายอย0" 8 กร�ม เป นตุ$น3. รื่ อยละโดยป็รื่�มาติรื่ ใช้$สั�าหร�บัสัารลัะลัายท+'ตุ�วถ0กลัะลัาย

แลัะตุ�วท�าลัะลัายเป นของเหลัว เป นหน"วยท+'บัอกปร�มาตุรของตุ�วถ0กลัะลัายในสัารลัะลัาย 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร เช้"น น�5าสั$มสัายช้0 ร$อยลัะ 3 โด์ยปร�มาตุร หมายความว"า น�5าสั$มสัายช้0 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ม+กรด์อะซึ่+ตุ�ก ลัะลัายอย0" 3 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร

* ส"วนในพ�นส"วน (Parts per thousand : ppt) เป นหน"วยบัอกปร�มาตุรของตุ�วถ0กลัะลัายท+'ม+ 1 สั"วนในสัารลัะลัาย 1,000

สั"วน เช้"น สัารลัะลัายคอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ เข$มข$น 5 ppt หมายความว"าในสัารลัะลัาย 1,000 สั"วน ม+คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ ลัะลัายอย0" 5 สั"วนในหน"วยเด์+ยวก�น

* ส"วนในล านส"วน (Parts per million : ppm) เป นหน"วยบัอกปร�มาตุรของตุ�วถ0กลัะลัายท+'ม+ 1 สั"วนในสัารลัะลัาย 1,000,000

สั"วน* ส"วนในพ�นล านส"วน (Parts per billion : ppb) เป น

หน"วยบัอกปร�มาตุรของตุ�วถ0กลัะลัายท+'ม+ 1 สั"วนในสัารลัะลัาย 1,000,000 สั"วน

การื่เติรื่�ยมสารื่ละลาย สามารื่ถั่ทั�าได 2 ว�ธ� ด�งน�)1. การื่เติรื่�ยมสารื่ละลายจำากสารื่บัรื่�ส'ทัธ�D เป นการน�าตุ�วถ0กลัะลัายมา

ลัะลัายในตุ�วท�าลัะลัาย เช้"น ตุ$องการเตุร+ยมสัารลัะลัายจำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)เข$มข$น ร$อยลัะ 5 โด์ยมวลัตุ"อปร�มาตุร ท�าได์$โด์ยด์�งน+5

1.1 ท�าการช้�'งสัารจำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)ในเคร/'องช้�'ง จำ�านวน 5 กร�ม จำากน�5นน�า

สัารจำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)ใสั"ลังในบั+กเกอร ขนาด์ 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร

1.2 เตุ�มน�5ากลั�'นให$ท"วมสัารใช้$แท"งแก$วคนสัารจำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)ให$ลัะลัาย

จำากน�5นเทสัารลังในกระบัอกตุวงขนาด์ 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร1.3 เตุ�มน�5ากลั�'นลังในบั+กเกอร อ+กคร�5ง เพั/'อลั$างสัารในบั+ก

เกอร จำากน�5นเทสัารลังในกระบัอกตุวง ท�าซึ่�5า 2-3 คร�5ง เพั/'อให$แน"ใจำว"าไม"ม+สัารลัะลัายเหลั/ออย0"ในบั+กเกอร

1.4 เตุ�มน�5ากลั�'นลังในกระบัอกตุวง จำนสัารลัะลัายม+ปร�มาตุร 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร

2. การื่เติรื่�ยมสารื่ละลายจำากสารื่ละลายทั��ม�อย�"แล ว เป นการเพั�'มปร�มาตุรของตุ�วท�าลัะลัายท�าให$

สัารลัะลัายม+ความเข$มข$น เช้"น ตุ$องการเตุร+ยมสัารลัะลัายจำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)เข$มข$น ร$อยลัะ 5 โด์ยมวลัตุ"อปร�มาตุร จำากสัารลัะลัายจำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)เข$มข$น ร$อยลัะ 10 โด์ยมวลัตุ"อปร�มาตุร สัามารถท�าได์$ด์�งน+5

จำากสัารลัะลัายจำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)เข$มข$นร$อยลัะ 10 โด์ยมวลัตุ"อปร�มาตุร

หมายความว"า ในสัารลัะลัาย 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ม+จำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)อย0" 10 กร�ม

ในสัารลัะลัาย 1 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ม+จำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)อย0" 0.10 กร�มถ$าตุ$องการเตุร+ยมสัารลัะลัายจำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)เข$มข$น ร$อยลัะ 5 โด์ยมวลัตุ"อปร�มาตุร

หมายความว"า ในสัารลัะลัาย 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ม+จำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)อย0" 5 กร�ม ด์�งน�5น จำะตุ$องน�าสัารลัะลัายจำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)เข$มข$นร$อยลัะ 15 โด์ยมวลัตุ"อปร�มาตุร

จำ�านวน = 50 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร

2.1 น�าสัารลัะลัายจำ�นสั+ (คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ)เข$มข$นร$อยลัะ 10 โด์ยมวลัตุ"อปร�มาตุร

จำ�านวน 50 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร เทลังในกระบัอกตุวงขนาด์ 100

ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร 2.2 เตุ�มน�5ากลั�'นลังในกระบัอกตุวง จำนสัารลัะลัายม+ปร�มาตุร

100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 8เรื่ �อง การื่เติรื่�ยมสารื่ละลายทั��ม�ความเข มข นติ"าง ๆ

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

…………………………………………………………………..จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม

ภาพัแสัด์งการเตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข9มข$น หน&'งในพั�นสั"วน

1. เตุร+ยมสัารลัะลัายท+'ม+ความเข$มข$นตุามหน"วยท+'ก�าหนด์ได์$2. ระบั�ได์$ว"าสัารลัะลัายท+'เตุร+ยมได์$ม+สัารใด์เป นตุ�วลัะลัาย แลัะสัารใด์

เป นตุ�วท�า ลัะลัาย3. บัอกความหมายของค�า ตุ"อไปน+5ได์$ ความเข$มข$นของสัารลัะลัาย

ร$อยลัะโด์ยมวลัตุ"อมวลัร$อยลัะโด์ยมวลัตุ"อปร�มาตุร ร$อยลัะโด์ยปร�มาตุรตุ"อปร�มาตุร สั"วนในพั�นสั"วน

ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�1. คอปเปอร (II) ซึ่�ลัเฟีตุ 5. แท"งแก$วคนสัาร2. บั+กเกอร 6. ขวด์น�5ากลั�'น3. น�5ากลั�'น 7. หลัอด์หยด์4. กระบัอกตุวง 8. เคร/'องช้�'ง

ว�ธ�การื่ทัดลอง1. ใสั"คอปเปอร (ll) ซึ่�ลัเฟีตุ 5 กร�ม ลังในบั+กเกอร ขนาด์ 100

ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร2. เตุ�มน�5ากลั�'น 20 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร คนสัารคอปเปอร (ll)

ซึ่�ลัเฟีตุ ลัะลัายหมด์3. เทสัารลัะลัายในข$อ 2 ลังในกระบัอกตุวงขนาด์ 100 ลั0กบัาศก

เซึ่นตุ�เมตุร เตุ�มน�5ากลั�'นจำ�านวนเลั9กน$อยลังในบั+กเกอร เพั/'อลั$างคอปเปอร (ll) ซึ่�ลัเฟีตุท+'ตุ�ด์อย0"ในบั+กเกอร แลั$วน�าไปเทลังในกระบัอกตุวงท�าซึ่�5า 2-3 คร�5ง ให$แน"ใจำว"าไม"ม+คอปเปอร (ll) ซึ่�ลัเฟีตุ เหลั/ออย0"

4. เตุ�มน�5ากลั�'นลังในกระบัอกตุวงจำนสัารลัะลัายม+ปร�มาตุร 100

ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร5. ท�าการทด์ลัองซึ่�5า แตุ"เพั�'มปร�มาณ์คอปเปอร (ll) ซึ่�ลัเฟีตุ เป น 1

กร�ม สั�งเกตุสั+ของสัารลัะลัายท+'เตุร+ยมได์$ในคร�5งแรกผัลการื่ทัดลอง

......................................................................................

..........................................................................

......................................................................................

.........................................................................

......................................................................................

..........................................................................

......................................................................................

.........................................................................

......................................................................................

..........................................................................

......................................................................................

.................................................................

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม

3. ในการเตุร+ยมสัารลัะลัายน+5 สัารใด์เป นตุ�วท�าลัะลัาย สัารใด์เป นตุ�วลัะลัาย

......................................................................................

..........................................................................

......................................................................................

.........................................................................

......................................................................................

..........................................................................

......................................................................................

.......................................................................4. สัารลัะลัายท+'เตุร+ยมได์$ม+ลั�กษณ์ะเป นอย"างไรเม/'อเปร+ยบัเท+ยบัก�บัตุ�ว

ท�าลัะลัาแลัะตุ�วลัะลัาย............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. สัารลัะลัายท+'เตุร+ยมได์$ในข$อ 4 ม+ตุ�วลัะลัายอย0"จำ�านวนเท"าไร

......................................................................................

..........................................................................

......................................................................................

.......................................................................

......................................................................................

..........................................................................

......................................................................................

.......................................................................6. สัารลัะลัายคอปเปอร (ll) ซึ่�ลัเฟีตุท+'เตุร+ยมโด์ยลัะลัายคอปเปอร (ll)

ซึ่�ลัเฟีตุ 10 กร�ม แลั$วเตุ�มน�5าให$ครบั 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ม+ความเข$มข$นของสัารลัะลัายท+'ได์$จำากการลัะลัายคอปเปอร (ll) ซึ่�ลัเฟีตุ 10 กร�ม ในน�5า 100 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร หร/อไม"

......................................................................................

..........................................................................

......................................................................................

.......................................................................

......................................................................................

..........................................................................

......................................................................................

.......................................................................

......................................................................................

.......................................................................

......................................................................................

.......................................................................

......................................................................................

.......................................................................

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 9

กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3

ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง สมบั�ติ�สารื่ละลายกรื่ด-เบัส

เวลา 2 คาบั มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�ารวจำตุรวจำสัอบัสัารเน/5 อเด์+ยว อภ�ปรายแลัะอธ�บัายสัมบั�ตุ�ความเป นกรด์–เบัสั ของสัารลัะลัาย ค"า pH

ของสัารลัะลัาย แลัะการน�าความร0 $เก+'ยวก�บักรด์-เบัสั ไปใช้$ประโยช้น

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 1. ตุรวจำสัอบัสัมบั�ตุ�การเปลั+'ยนสั+กระด์าษลั�ตุม�สัหร/อสัารลัะลัาย

จำากพั/ช้ในท$องถ�'นของสัารลัะลัายในช้+ว�ตุประจำ�าว�น2. จำ�ด์กลั�"มสัารลัะลัายท+'ตุรวจำสัอบัเป นสัารลัะลัายกรด์ หร/อ

สัารลัะลัายเบัสัโด์ยใช้$สัมบั�ตุ�การเปลั+'ยนสั+กระด์าษลั�ตุม�สัหร/อสัารลัะลัายจำากพั/ช้ในท$องถ�'นเป นเกณ์ฑ์

3. ตุรวจำสัอบัแลัะอธ�บัายสัมบั�ตุ�ของสัารลัะลัายกรด์แลัะสัารลัะลัายเบัสัเม/'อท�า ปฏิ�ก�ร�ยาก�บัสัารบัางช้น�ด์

เน ) อหา ( รายลัะเอ+ยด์ของเน/5 อหา อย0" ในใบัความร0 $ท+' 9 เร/'องสัมบั�ตุ�สัารลัะลัายกรด์-เบัสั )

- สัมบั�ตุ�สัารลัะลัายกรด์- สัมบั�ตุ�สัารลัะลัายเบัสั

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ 1. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนแบั"งกลั�"มออกเป น 8 กลั�"มๆ ลัะ 4-5 คน

2. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนช้"วยก�นยกตุ�วอย"างสัารลัะลัายตุ"าง ๆ ท+'ใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�นแลัะงานอาช้+พั รวมท�5งท+'เคยอ"านพับัในสั/'อสั�'งพั�มพั ว"าใช้$ประโยช้น อย"างไร เพั/'อน�าเข$าสั0"ก�จำกรรมท+' 9 เร/'องกรด์หร/อเบัสั

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา 1. คร0ผ0$สัอนแนะน�าว�ธ+ตุรวจำสัอบัความเป นกรด์-เบัสั ของ

สัารลัะลัายด์$วยกระด์าษลั�ตุม�สั โด์ยวางกระด์าษลั�ตุม�สัท+'ตุ�ด์เป นช้�5นเลั9ก ๆ ตุามจำ�านวนสัารลัะลัายท+'จำะทด์สัอบัในกระด์าษ A4 จำากน�5นใช้$แท"งแก$วคนสัารจำ�"มสัารลัะลัายท+'จำะทด์สัอบั น�ามาแตุะท+'กระด์าษลั�ตุม�สั สั�งเกตุผลั

3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนเร�'มท�าก�จำกรรมท+' 9 เร/'องกรด์หร/อเบัสั ซึ่&'งม+ข� 5นตุอนด์�งน+5 2.1 ตุรวจำสัอบัสัมบั�ตุ�การเปลั+'ยนสั+กระด์าษลั�ตุม�สัของสัารท+'

ร0 $จำ�ก เช้"น น�5ามะนาว น�5าสั$ม บั�นท&กผลั

2.2 ตุรวจำสัอบัสัมบั�ตุ�การเปลั+'ยนสั+กระด์าษลั�ตุม�สัของสัารอ/'นๆ เช้"น นมสัด์ น�5าผงซึ่�กฟีอก น�5าสับั0" น�5าอ�ด์ลัม น�5ายาลั$างจำาน น�5าสั$มสัายช้0 น�5าฝึน น�5ามะขามเป*ยก น�5าค�5นจำากผ�ก บั�นท&กผลั

2.3 น�าสัารท+'ตุรวจำสัอบัแลั$วในข$อ 2.1-2.2 มาตุรวจำสัอบัสัมบั�ตุ�ของการเปลั+'ยนสั+น�5าค�5นจำากพั/ช้ บัางช้น�ด์ เช้"น ด์อกอ�ญช้�น ด์อกเฟีL' องฟี?า สั�งเกตุการเปลั+'ยนแปลัง เปร+ยบัเท+ยบัก�บัสั+ของการค�5นจำากพั/ช้ก"อนน�าไปทด์สัอบั

3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายข$อม0ลัท+'ได์$จำากการท�าก�จำกรรมท+' 9 เร/'องกรด์หร/อเบัสั แลั$วน�าข$อสัร�ปของแตุ"ลัะกลั�"ม

4. น�กเร+ยนน�าผลัอภ�ปรายแตุ"ลัะกลั�"มมาน�าเสันอหน$าช้�5นเร+ยน

ข�)นลงข อสรื่'ป็1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ปความร0 $เก+'ยวก�บัสัมบั�ตุ�ของ

สัารลัะลัายกรด์-เบัสั

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน- ใบัความร0 $ท+' 9 เร/'องสัมบั�ตุ�ของสัารลัะลัายกรด์-เบัสั- ใบัก�จำกรรมท+' 9 เร/'องกรด์หร/อเบัสั

- Power Point เร/'องสัมบั�ตุ�ของสัารลัะลัายกรด์-เบัสั

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 9 เร/'องกรด์หร/อเบัสั (3) ตุรวจำจำากค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 9 เร/'องกรด์หร/อเบัสั

2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 9 เร/'องกรด์หร/อเบัสั (3) ค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 9 เร/'องกรด์หร/อเบัสั 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 9 เร/'องกรด์หร/อเบัสั ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 9 เร/'องกรด์หร/อเบัสัได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค............................................................................................................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 9เรื่ �อง สมบั�ติ�ของสารื่ละลายกรื่ด-เบัส

รื่ายว�ชั้าว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101 ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

.......................................................................................................................................................

สัารลัะลัายตุ"างๆ ท+'ใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�นแตุ"ลัะช้น�ด์จำะม+สัมบั�ตุ�แตุกตุ"างก�น ม+ท�5งสัารท+'ม+สัมบั�ตุ�เป นกรด์ แลัะช้น�ด์ท+'ม+สัมบั�ตุ�เป นเบัสั สัารบัางช้น�ด์เป นอ�นตุราย แตุ"บัางช้น�ด์สัามารถน�ามาใช้$ประโยช้น ได์$ สัมบั�ตุ�ของสัารลัะลัายกรด์-เบัสัจำ&งเป นเกณ์ฑ์ อ+กประเภทหน&'งท+'น�กว�ทยาศาสัตุร น�ามาใช้$ในการจำ�าแนกประเภทของสัาร1. กรื่ด (Acid) ค/อ สัารท+'ลัะลัายน�5าแลั$วแตุกตุ�วให$ไฮโด์รเจำนไอออนหร/อสัารท+'ให$โปรตุอน (H+) แก"สัารอ/'น 1.1 สมบั�ติ�ของสารื่ละลายกรื่ด

1. กรด์สั"วนใหญ"ม+รสัเปร+5ยว

2. เปลั+'ยนสั+กระด์าษลั�ตุม�สัจำากสั+น�5าเง�นเป นสั+แด์ง3. ท�า ปฏิ�ก�ร�ยาก�บัโลัหะ เช้"น สั�งกะสั+ ทองแด์ง แมกน+ เซึ่+ยม

อะลั0ม�เน+ยม จำะได์$แกEสั ไฮโด์รเจำนออกมา4. กรด์ม+สัมบั�ตุ�ก�ด์กร"อนโลัหะ ห�นป0น เน/5อเย/'อของร"างกาย5.กรด์ท�าปฏิ�ก�ร�ยาก�บัห�นป0นซึ่&'งเป นสัารประกอบัของแคลัเซึ่+ยม

คาร บัอเนตุ จำะได์$แกEสัคาร บัอนได์ออกไซึ่ด์

6. สัารลัะลัายกรด์ท�กช้น�ด์น�าไฟีฟี?าได์$ 1.2 ป็รื่ะเภทัของสารื่ละลายกรื่ด แบั"งออกเป น 2 ประเภท ค/อ กรด์อ�นทร+ย แลัะกรด์อน�นทร+ย

1) กรื่ดอ�นทัรื่�ย เป นกรด์ท+'ได์$จำากสั�'งม+ช้+ว�ตุ เช้"น พั/ช้ แลัะจำ�ลั�นทร+ย หร/อจำากการสั�งเคราะห สัาร ได์$แก"

-กรด์อะซึ่+ตุ�ก หร/อกรด์น�5าสั$ม ได์$จำากการหม�กแป?งหร/อน�5าตุาลัโด์ยใช้$จำ�ลั�นทร+ย ซึ่&'งน�ยมใช้$ในการผลั�ตุน�5าสั$มสัายช้0

-กรด์ซึ่�ตุร�ก หร/อ กรด์มะนาว เป นกรด์ท+'ม+อย0"ในผลัไม$ท+'ม+รสัเปร+5ยว เช้"น สั$ม มะนาว

-กรด์อะม�โน เป นกรด์ท+'ใช้$สัร$างสัารประเภทโปรตุ+น ม�กพับัอย0"ในเน/5อสั�ตุว ผลัไม$เปลั/อกแข9ง หร/อ ในพั/ช้ตุระก0ลัถ�'ว

2) กรื่ดอน�นทัรื่�ย เป นกรด์ท+'ได์$จำากแร"ธาตุ� บัางคร�5งเร+ยก กรด์แร" เช้"น-กรด์ก�ามะถ�น หร/อ กรด์ซึ่�ลัฟี@วร�ก-กรด์เกลั/อ หร/อ กรด์ไฮโด์รคลัอร�ก-กรด์ด์�นประสั�ว หร/อ กรด์ไนตุร�ก

2. เบัส (Base) ค/อ สัารท+'ลัะลัายน�5าแลั$วแตุกตุ�วให$ไฮด์รอกไซึ่ด์ ไอออน (OH-) หร/อสัารท+'ร �บัโปรตุอน (H+) จำากสัารอ/'นสมบั�ติ�ของสารื่ละลายเบัส

1. เบัสัสั"วนใหญ"ม+รสัฝึาด์หร/อเฝึL' อน2. เปลั+'ยนสั+ของกระด์าษลั�ตุม�สัจำากสั+แด์งเป นสั+น�5าเง�น

3. ท�าปฏิ�ก�ร�ยาก�บัน�5าม�นพั/ช้ หร/อน�5าม�นหม0 จำะได์$สัารลัะลัายม+ฟีองคลั$ายสับั0"

4. ท�าปฏิ�ก�ร�ยาก�บัแอมโมเน+ยมไนเตุรตุจำะได์$แกEสัท+'ม+กลั�'นฉี�นของแอมโมเน+ย

5. สัามารถก�ด์กร"อนโลัหะอะลั0ม�เน+ยมแลัะสั�งกะสั+ แลัะม+ฟีองแกEสัเก�ด์ข&5น

การทด์สัอบัสัมบั�ตุ�บัางประการของสัารลัะลัายกรด์-เบัสั นอกจำากจำะใช้$กระด์าษลั�ตุม�สัแลั$วย�งสัามารถทด์สัอบัโด์ยใช้$กระด์าษย0น�เวอร แซึ่ลั โด์ยสัารท+'ม+ความเป นกรด์จำะเปลั+'ยนสั+กระด์าษย0น�เวอร แซึ่ลัจำากเหลั/องเป น สั$ม-แด์ง ตุามค"าความเป นกรด์ โด์ยถ$าม+ความเข$มข$นมากจำะเปลั+'ยนเป นสั+แด์ง โด์ยสั+ท+'ปรากฏิจำะสัามารถระบั�ค"าความเป นกรด์-เบัสั (pH) ได์$ตุ�5งแตุ" pH 1-6 สั"วนสัารท+'ม+สัมบั�ตุ�เป นเบัสัจำะเปลั+'ยนสั+กระด์าษย0น�เวอร แซึ่ลัจำากเหลั/องเป นสั+เข+ยว-น�5าเง�น โด์ยม+ค"า pH อย0"ระหว"าง pH 8-14

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 9เรื่ �อง กรื่ดหรื่ อเบัส

ว�ชั้า ว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101

ชั้�)น ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1 ………………………………………………………………..

……………………………………..

จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม1. ตุรวจำสัอบัสัมบั�ตุ�การเปลั+'ยนสั+กระด์าษลั�ตุม�สัหร/อสัารลัะลัายจำาก

พั/ช้ในท$องถ�'นของสัารลัะลัายในช้+ว�ตุประจำ�าว�น2. จำ�ด์กลั�"มสัารลัะลัายท+'ตุรวจำสัอบัเป นสัารลัะลัายกรด์ หร/อ

สัารลัะลัายเบัสัโด์ยใช้$สัมบั�ตุ�การเปลั+'ยนสั+กระด์าษลั�ตุม�สัหร/อสัารลัะลัายจำากพั/ช้ในท$องถ�'นเป นเกณ์ฑ์

3. ตุรวจำสัอบัแลัะอธ�บัายสัมบั�ตุ�ของสัารลัะลัายกรด์แลัะสัารลัะลัายเบัสัเม/'อท�า ปฏิ�ก�ร�ยาก�บัสัารบัางช้น�ด์

ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�

1. มะนาว2. สั$ม3. น�5าสั$มสัายช้0 4. นมสัด์ 5. น�5าผงซึ่�กฟีอก 6. น�5าสับั0" 7. น�5าอ�ด์ลัมช้น�ด์ไม"ม+สั+

8. น�5าฝึน9. น�5ายาลั$างจำาน 10. น�5ามะขามเป*ยก11. กระด์าษลั�ตุม�สัสั+น�5าเง�นแลัะสั+แด์ง ขนาด์ 0.5 cm × 0.5 cm

12. โกร"งบัด์สัารพัร$อมท+'บัด์13. แท"งแก$วคนสัาร

ว�ธ�การื่ทั�าก�จำกรื่รื่ม1. ตุรวจำสัอบัสัมบั�ตุ�การเปลั+'ยนสั+กระด์าษลั�ตุม�สัของสัารท+'ร0 $จำ�ก เช้"น

น�5ามะนาว น�5าสั$ม บั�นท&กผลั

2. ตุรวจำสัอบัสัมบั�ตุ�การเปลั+'ยนสั+กระด์าษลั�ตุม�สัของสัารอ/'นๆ เช้"น นมสัด์ น�5าผงซึ่�กฟีอก

น�5าสับั0" น�5าอ�ด์ลัม น�5ายาลั$างจำาน น�5าสั$มสัายช้0 น�5าฝึน น�5ามะขามเป*ยก น�5าค�5นจำากผ�ก บั�นท&กผลั

3. น�าสัารท+'ตุรวจำสัอบัแลั$วในข$อ 1-2 มาตุรวจำสัอบัสัมบั�ตุ�ของการเปลั+'ยนสั+น�5าค�5นจำากพั/ช้

บัางช้น�ด์ เช้"น ด์อกอ�ญช้�น ด์อกก�หลัาบั สั�งเกตุการเปลั+'ยนแปลัง เปร+ยบัเท+ยบัก�บัสั+ของการค�5นจำากพั/ช้ก"อนน�าไปทด์สัอบัผัลการื่ทัดลอง

สารื่ละลายติ�วอย"าง

ผัลทั��ส�งเกติได เม �อทัดสอบักรื่ะดาษล�ติม�ส น�)าค�)นจำากดอก

อ�ญชั้�นน�)าค�)นจำากดอก

ก'หลาบั1.มะนาว2.สั$ม3.น�5าสั$มสัายช้04.นมสัด์5.น�5าผงซึ่�กฟีอก 6. น�5าสับั0"7น�5าอ�ด์ลัมช้น�ด์ไม"ม+สั+8.น�5าฝึน9.น�5ายาลั$างจำาน10.น�5ามะขามเป*ยก

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม1. จำากผลัการตุรวจำสัอบัสัมบั�ตุ�การเปลั+'ยนสั+กระด์าษลั�ตุม�สั จำะจำ�าแนก

สัารท+'น�ามาศ&กษาออกได์$เป นก+'กลั�"ม ใช้$เกณ์ฑ์ ใด์ในการจำ�าแนก…………………………………………………………………………………………………….........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. สัารท�กช้น�ด์ท+'น�ามาตุรวจำสัอบัสัมบั�ตุ�เปลั+'ยนสั+กระด์าษลั�ตุม�สัหร/อไม" ถ$าน�ามาตุรวจำสัอบัก�บักระด์าษลั�ตุม�สัแลั$วไม"เปลั+'ยนสั+ จำะอธ�บัายได์$อย"างไร

......................................................................................

..................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................

......................................................................................

.......................................................................

......................................................................................

.......................................................................

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 10

กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3

ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง สารื่ละลายกรื่ด-เบัสในชั้�ว�ติป็รื่ะจำ�าว�น

เวลา 2 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ประโยช้น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�ารวจำตุรวจำสัอบัสัาร เน/5อเด์+ยว อภ�ปราย แลัะอธ�บัายสัมบั�ตุ�ความเป น กรด์-เบัสัของสัารลัะลัาย ค"า pH ของสัารลัะลัาย แลัะการน�าความร0 $เก+'ยวก�บักรด์-เบัสัไปใช้$ประโยช้น จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่�

3. อธ�บัายสัมบั�ตุ�ของสัารลัะลัายกรด์-เบัสัแลัะตุ�วอย"างสัารลัะลัายกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�นได์$

4. อธ�บัายผลักระทบัของสัารลัะลัายกรด์-เบัสัท+'ม+ตุ"อตุนเองแลัะสั�'งแวด์ลั$อมได์$

เน )อหา (รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 10 เร/'อง กรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�นได์$) - กรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น - กรด์-เบัสัภายในร"างกาย - สัารท�าความสัะอาด์ท+'ใช้$ก�บัร"างกาย - สัารท+'ใช้$ท�าความสัะอาด์ห$องน�5า แลัะเคร/'องสั�ขภ�ณ์ฑ์ - ข$อควรระว�งในการใช้$กรด์-เบัสั - เพั�'มเตุ�ม.....ความเป นกรด์-เบัสั

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ

คร0ผ0$สัอนทบัทวนบัทเร+ยน เร/'องค�ณ์สัมบั�ตุ�ของสัารลัะลัายกรด์-เบัสัแลัะแจำ$งจำ�ด์ประสังค การเร+ยนร0 $ให$น�กเร+ยนทราบั

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา 1. แบั"งกลั�"มน�กเร+ยน กลั�"ม 5 - 6 คน 2. คร0ผ0$สัอนเกร�'นน�าด์$วยค�าถาม แนวค�าถาม ตุ�5งแตุ"ตุ/'นเช้$ามาน�กเร+ยนเจำอสัารลัะลัายกรด์-

เบัสับั$างหร/อไม" เช้"นอะไรบั$าง แนวค�าตุอบั เจำอคร�บั/ค"ะ เช้"น ยาสั+ฟีCน สับั0" แช้มพั0 เป นตุ$น 3. คร0ผ0$สัอนน�าเสันอ PowerPoint เร/'องกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น 4. คร0ผ0$สัอนอธ�บัายกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น 5. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนศ&กษาใบัความร0 $ท+' 10 เร/'องกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น 6. น�กเร+ยนท�าแบับัฝึ;กห�ด์ท$ายบัทเร/'องกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�นลังในสัม�ด์3. ข�)นลงข อสรื่'ป็ 1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายแลัะสัร�ปเร/'องกรด์-

เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน - หน�งสั/อแบับัเร+ยนว�ทยาศาสัตุร ช้�5นม�ธยมศ&กษาป*ท+' 1

- สั/'อ PowerPoint เร/'องกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น - ใบัความร0 $ท+' 10 เร/'องกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น - แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 10 เร/'องกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 10 เร/'องกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 10 เร/'องกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) ตุอบัค�าถามจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 10 เร/'องกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�นได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

..........................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 10

เรื่ �อง กรื่ดและเบัสในชั้�ว�ติป็รื่ะจำ�าว�น-----------------------------------------------------------

---------------------------------------- ในแตุ"ลัะว�นเราใช้$สัารท+'เป นกรด์-เบัสั หลัายช้น�ด์ ในช้+ว�ตุประจำ�าว�นตุ"าง ๆ เช้"น ใช้$เป น อาหาร เช้"น ผงช้0รสัน�5าสั$มสัายช้0 ใช้$เป น ยาร�กษาโรค เช้"น ยาลัด์กรด์ ใช้$เป นสัารท�าความสัะอาด์ร"างกาย เช้"น สับั0" ผงซึ่�กฟีอก ใช้$ท�าความสัะอาด์ สั�ขภ�ณ์ฑ์ ในห$องน�5า หร/อแม$แตุ"สัารในร"างกายบัางช้น�ด์ก9ม+สัมบั�ตุ�เป นกรด์-เบัสั เช้"น เลั/อด์ น�5าย"อยในกระเพัาะอาหารติ�วอย"าง สารื่ละลายกรื่ด-เบัสติ"าง ๆ ในชั้�ว�ติป็รื่ะจำ�าว�น

สารื่ pH

น�5ามะนาว 2.8 - 3.4

น�5าสั$มสัายช้0 2.5 - 3.5

น�5าอ�ด์ลัม, น�5าสั$มค�5น 3.0 - 4.0

น�5ามะเข/อเทศ 3.8 - 4.0

กาแฟี 4.8 - 5.2

น�5าฝึน 5.5 - 6.0

นมสัด์ 6.5 - 7.0

น�5าประปา 6.5 - 8.0

ไข"แด์ง 7.8 – 8.2

ยาธาตุ� 9.0 – 9.5

ติ�วอย"าง สารื่ละลายกรื่ด-เบัส ติ"าง ๆ ภายในรื่"างกายสารื่ pH

น�5าย"อยในกระเพัาะอาหาร 1.6 - 2.5

ปCสัสัาวะ 5.5 - 7.0

น�5าลัาย 6.2 – 7.4

เลั/อด์ 7.35 – 7.45

น�5าด์+ 7.8 – 8.6

1. เล อด ภายในร"างกาย จำะม+ค"า pH ประมาณ์ 7.35 – 7.45 จำะเปลั+'ยนแปลังได์$เพั+ยง ± 0.1 เท"าน�5น ร"างกายจำะม+การร�กษาด์�ลัยภาพักรด์-เบัสัในร"างกาย โด์ยเป นการร�กษาด์�ยลัภาพัของไฮโด์รเจำนไอออน (H+) ท+'เก�ด์จำากกระบัวนการหายใจำระด์�บัเซึ่ลัลั เม/'อม+การน�าออกซึ่�เจำนไปสัลัายอาหารแลั$วจำะได์$ผลั�ตุภ�ณ์ฑ์ เป นแกEสัคาร บัอนได์ออกไซึ่ด์ ซึ่&'งจำะถ0กก�าจำ�ด์ออกนอกเซึ่ลัลั โด์ยเข$าสั0"กระแสัเลั/อด์ไปรวมก�บัน�5า

2. น�)าย"อยในกรื่ะเพาะอาหารื่ ม+ค"า pH ประมาณ์ 1.6 – 2.5 ม+สัมบั�ตุ�เป นกรด์ เซึ่ลัลั ในกระเพัาะอาหารจำะหลั�'งกรด์ไฮโด์รคลัอร�กออกมาเพั/'อปร�บัสัภาพั pH เพั/'อให$น�5าย"อยสัามารถย"อยโปรตุ+นได์$ด์+ท+'สั�ด์ ถ$ากระเพัาะอาหารหลั�'งกรด์ไฮโด์รคลัอร�กออกมาในระหว"างท+'กระเพัาะอาหารไม"ม+อาหาร กรด์ไฮโด์รคลัอร�กจำะก�ด์เน/5อเย/'อกระเพัาะอาการแทน ท�าให$เก�ด์แผลัในกระเพัาะอาหาร กลัายเป นโรคกระเพัาะอาการอ�กเสับั

สาเหติ'ของโรื่คกรื่ะเพาะอาหารื่ 1. ร�บัประทานอาหารไม"เป นเวลัา หร/อร�บัประทานอาหารท+'ม+รสัจำ�ด์2. ม+ความเคร+ยด์ว�ตุกก�งวลั3. ก�นยาขณ์ะท$องว"าง4. ด์/'มเคร/'องด์/'มประเภท กาแฟี หร/อแอลักอฮอลั เป นประจำ�า5. สั0บับั�หร+'

ว�ธ�ป็Eองก�นไม"ให เป็&นโรื่คแผัลในกรื่ะเพาะอาหารื่ ม� ด�งน�)1. ร�บัประทานให$เป นเวลัา แลัะรสัไม"จำ�ด์

2. ลัด์ความเคร+ยด์ แลัะความก�งวลั3. ด์/'มน�5ามากๆ จำะช้"วยท�าให$กรด์ในกระเพัาะอาหารเจำ/อจำางลัง แตุ"เม/'อน�5า

ถ0กด์0ด์ซึ่�บัหมด์ กรด์ในกระเพัาะอาหารก9ย�งคงเหลั/ออย0"4. ถ$าเก�ด์อาการกระเพัาะอาหารอ�กเสับัมาก ควรใช้$ยาท+'ม+สัมบั�ตุ�เป นเบัสั

เพั/'อลัด์กรด์ หร/อยาเคลั/อบักระเพัาะอาหารยาลดกรื่ด ทั��ม�ขายในทั องติลาด ม�อย�"หลายป็รื่ะเภทั ด�งน�)

- ยาลัด์กรด์ประเภทไฮด์รอกไซึ่ด์ ประกอบัด์$วย อะลั0ม�เน+ยมไฮด์รอกไซึ่ด์ แลัะแมกน+เซึ่+ยม-

ไฮด์รอกไซึ่ด์ ถ$ายาลัด์กรด์ม+สัารอะลั0ม�เน+ยมไฮด์รอกไซึ่ด์ อย0"มาก จำะม+ผลัข$างเค+ยงท�าให$ท$องผ0ก ถ$ายาลัด์กรด์ม+สัารแมกน+เซึ่+ยมไฮด์รอกไซึ่ด์ อย0"มาก จำะม+ผลัข$างเค+ยงท�าให$ ช้"วยระบัายท$อง ยาประเภทน+5ได์$แก" อะลั�มม�ลัค (Alum milk) , แกสัมาย�น (Gasmagin) , ยาเม9ด์ไตุรซึ่�ลั�เกตุ (Trisilicate tablet) , เกลั0ซึ่�ลั (Gelusil)

- ยาลัด์กรด์ประเภทคาร บัอเนตุ ประกอบัด์$วย โซึ่เด์+ยมไบัคาร บัอเนตุ (NaHCO3) แลัะ

แคลัเซึ่+ยมคาร บัอเนตุ (CaCO3) ยาลัด์กรด์ประเภทน+5จำะออกฤทธ�Mเร9ว แก$ท$องอ/ด์ ท$องเฟี?อ สัามารถ0กด์0ด์ซึ่&มเขากระแสัเลั/อด์ อาจำจำะท�าให$ความเป นกรด์-เบัสั ในร"างกายเสั+ยสัมด์�ลั อาจำเป นโรคกระเพัาะ อ"อนเพัลั+ย เบั/'ออาหาร ม+อาการบั"วมน�5า ยาประเภทน+5ได์$แก" ยาโซึ่ด์าม�นตุ (Sodamint)

- ยาลัด์กรด์ประเภทลัด์การหลั�'งของกรด์ไฮโด์รคลัอร�กในกระเพัาะอาหาร เป นยาท+'ตุ$อง

ร�บัการสั�'งยาจำากแพัทย เท"าน�5น ไม"ควรซึ่/5อมาร�บัประทานเอง3. สารื่ทั�าความสะอาดทั��ใชั้ ก�บัรื่"างกาย ในปCจำจำ�บั�นม+ใช้$ก�นอย0"อย"างมากมาย เช้"น สับั0" แช้มพั0 ยาสั+ฟีCน สัาร

เหลั"าน+5ลั$านม+สัมบั�ตุ�เป นเบัสัสบั�" แบั"งออกเป็&น 6 ชั้น�ด ติามว�ธ�การื่ใชั้ งาน ด�งน�)

1. สับั0"ซึ่�กลั$าง ท�ามาจำากไขท+'ม+ค0ณ์ภาพัตุ�'า

2. สับั0"ถ0ตุ�ว ท�ามาจำากไขค�ณ์ภาพัด์+ ม+การเตุ�มสัารปร�งแตุ"ง เช้"น น�5าหอม สัารเพั�'มฟีอง สัารบั�าร�งผ�ว เป นตุ$น

3. สับั0"ยา ท�ามาจำากไขค�ณ์ภาพัด์+ ม+การเตุ�มสัารปร�งแตุ"ง เช้"น น�5าหอม สัารเพั�'มผอง สั+ สัารบั�าร�งผ�ว เป นตุ$น

4. สับั0"อ"อน ท�ามาจำากการเตุ�มสัารโพัแทสัเซึ่+ยมไฮด์รอกไซึ่ด์ (KOH)

แทนสัารโซึ่เด์+ยมไฮด์รอกไซึ่ด์ (NaOH) เพั/'อให$สับั0"ม+ลั�กษณ์ะอ"อนตุ�ว แลัะม+การเพั�'ม น�5าม�'นลัะห�"ง น�5าม�นมะพัร$าว

5. สับั0"ใสั ท�ามาจำากการเพั�'มสัารแอลักอฮอลั น�5าเช้/'อม กลั+เซึ่อร+น ใช้$ในการก�าจำ�ด์สั�วฝึ?า

6. สับั0"เหลัว ท�ามาจำากการเพั�'มสัารประเภทลัด์ความตุ&งผ�ว ประเภทไอออนน�ก แลัะม+การปร�บัสัภาพัค"า pH เป นกลัาง

ในการท�าสับั0" จำะเก�ด์ปฏิ�ก�ร�ยาทางเคม+เร+ยกว"า ป็ฏิ�ก�รื่�ยาสะพอน�ฟFเคชั้��น สับั0"ท+'ขายก�นใน

ท$องตุลัาด์ ท�ามาจำากการผสัมก�นของน�5าพั/ช้ แลัะน�5าม�นสั�ตุว จำากน�5นน�าไปตุ$ม โด์ยใช้$สัารโซึ่เด์+ยมไฮด์รอกไซึ่ด์ (NaOH) เพั/'อให$สับั0"แข9ง หร/อโพัแทสัเซึ่+ยมไฮด์รอกไซึ่ด์ (KOH) เพั/'อให$สับั0"เหลัว เหตุ�ผลัท+'จำ�าเป นตุ$องใช้$น�5าม�นสั�ตุว ค/อ สัามารถท�าความสัะอาด์สั�'งสักปรกได์$ด์+มาก แตุ"สับั0"ไม"ค"อยลัะลัายน�5า ตุ$องน�5าไปใช้$ก�บัน�5าร$อน น�5าม�นสั�ตุว ท+'น�ยมใช้$ค/อ น�5าม�น หร/อไขม�นของว�ว ควาย แกะ แลัะเหตุ�ผลัท+'จำ�าเป นตุ$องใช้$น�5าม�นพั/ช้ ค/อ สับั0"ท�ามาจำากน�5าม�นพั/ช้ จำะสัามารถลัะลัายน�5าได์$ด์+ น�5าม�นพั/ช้ท+'น�ยมใช้$ ค/อ มะพัร$าว ถ�'ว ปาลั ม

4.สารื่ซ�กฟอก เป นสัารท+'ใช้$ในการซึ่�กผ$าในช้+ว�ตุประจำ�าว�น ประกอบัด์$วยสัาร 7 ช้น�ด์ ด์�งน+5

1. สัารลัด์ความตุ&งผ�ว2. ฟีอสัเฟีตุ3. ซึ่�ลั�เกตุ4. สัารเพั�'มความสัด์ใสั5. สัารเพั�'มฟีอง6. โซึ่เด์+ยมคาร บัอกซึ่+เมท�ลัเซึ่ลัลั0โลัสั

7. สัารอ/'น ๆ เช้"น สัารท+'ช้"วยให$ผ$าด์0ขาวข&5น สั+ น�5าหอม5. สารื่ทั��ใชั้ ทั�าความสะอาดห องน�)า และเครื่ �องส'ขภ�ณฑ์สั"วนประกอบัหลั�กของสัารท+'ใช้$ในการท�าความสัะอาด์ห$องน�5า แลัะ

เคร/'องสั�ขภ�ณ์ฑ์ ค/อ สัารลัะลัายกรด์ไฮโด์ร-คลัอร�ก (HCl) หร/อสัารลัะลัายกรด์ซึ่�ลัฟี@วร�ก (H2SO4) โด์ยจำะท�าปฎ�ก�ร�ยาก�บัห�นป0นแลัะป0นขาวท+'เช้/'อมระหว"างแผ"นกระเบั/5อง ท�าให$สั�'งสักปรกไม"ตุ�ด์อย0"ท+'ว�สัด์�ในห$องน�5า เม/'อใช้$น�5าช้ะลั$างท�าให$สั�'งสักปรกหลั�ด์ออกอย"างง"ายด์าย นอกจำากน+5ย�งม+ สัารผงข�ด์ สับั0" แลัะสัารท+'ม+สัมบั�ตุ�เป นกรด์

น�)ายาล างจำาน ประกอบัด์$วย สัารลัะลัายกรด์ไฮโด์รคลัอร�กเข$มข$น นอกจำากน�5นเป นสัารแตุ"งกลั�'นแลัะแตุ"งสั+

น�)ายาข�ดพ )น ประกอบัด์$วย สัารลัด์ความตุ&งผ�วประเภทแอนไอออน�ก แอมโมเน+ยม-ไฮด์รอกไซึ่ด์ สัารแตุ"งสั+ กลั�'น

6. สารื่ทั��ใชั้ ในการื่บัรื่�โภค เช้"น น�5าสั$มสัายช้0 ผงช้0รสัน�)าส มสายชั้� ประกอบัด์$วย กรด์แอซึ่+ตุ�ก หร/อกรด์น�5าสั$ม

(CH3COOH) ประมาณ์ 4-10 % น�5าสั$มสัายช้0 แบั"งออกเป น 4 ช้น�ด์ ค/อ- น�5าสั$มสัายช้0หม�ก ได์$จำากจำากหม�ก ข$าวเหน+ยว สั�บัปะรด์ อ$อย

เป นตุ$น แลัะน�ามาผสัมก�บัเช้/5อน�5าสั$มสัายช้0- น�5าสั$มสัายช้0กลั�'น ได์$มาจำากการน�าแอลักอฮอลั มาท�าการกลั�'น แลัะ

น�ามาหม�กก�บัเช้/5อน�5าสั$มสัายช้0- น�5าสั$มสัายช้0เท+ยม ได์$มาจำากการน�ากรด์น�5าสั$มผสัมก�บัน�5า เพั/'อให$

เก�ด์การเจำ/อจำาง- น�5าสั$มสัายช้0ปลัอม ได์$มาจำากการน�ากรด์ซึ่�ลัฟี@วร�ก หร/อกรด์

ก�ามะถ�น (H2SO4)ผสัมก�บัน�5า ผังชั้�รื่ส แบั"งออกเป น 2 ช้น�ด์ ค/อ

- ผังชั้�รื่สแทั ประกอบัด์$วย โมโนโซึ่เด์+ยมกลั0ตุาเมตุ ม+ลั�กษณ์ะเป นผลั&กร0ปเข9ม ลัะลัายน�5าได์$ด์+ ไม"ม+ความม�น ไม"ม+สั+ ม+รสัหวานแลัะเค9มเลั9กน$อย

- ผังชั้�รื่สป็ลอม ประกอบัด์$วย สัารบัอแรกซึ่ ใช้$เป นน�5าประสัานทอง ซึ่&'งม+ลั�กษณ์ะข�"นแลัะม+โซึ่เด์+ยมเมตุาฟีอสัเฟีตุ ม+ลั�กษณ์ะเป นผลั&กยาว ไม"ม+สั+ ม�นวาวคลั$ายกระจำก ม+รสัเฝึL' อนข อควรื่รื่ะว�งในการื่ใชั้ กรื่ด-เบัส

1. ใช้$เคร/'องป?องก�นไอระเหยของสัารเข$าจำม0ก เช้"น ผ$าป@ด์จำม0ก2. สัวมถ�งม/อป?องก�นสัารเคม+3. สัวมเสั/5อผ$าท+'ป@ด์ม�ด์ช้�ด์4. หลั�งจำากใช้$ใช้$เคม+แลั$วควรท�าความสัะอาด์ร"างกาย5. ควรท�าความสัะอาด์ภาช้นะตุ"าง ๆ ให$เร+ยบัร$อย แลัะเก9บัให$พั$นม/อ

เด์9ก แลัะสั�ตุว เลั+5ยง6. กรณ์+สั�มผ�สัก�บัสัารเคม+ ควรลั$างบัร�เวณ์น�5นด์$วยน�5าสัะอาด์มาก ๆ

เพ��มเติ�ม.....ความเป็&นกรื่ด-เบัสความเป นกรด์-เบัสัในด์�นม+ความสั�าค�ญมากในการเกษตุร เพัราะพั/ช้

แตุ"ลัะช้น�ด์ม+ความตุ$องการสัภาพัด์�นท+'แตุกตุ"างก�น ด์�งน�5นจำ&งควรตุรวจำสัอบัค"า pH ในด์�นก"อน

- ถ$าด์�นม+ค"า pH เป นกรด์ ให$ปร�บัสัภาพัด์�นโด์ยท�าการเตุ�มป0นขาว หร/อข+5เถ$าลังไป ซึ่&'งสัารเหลั"าน+5ม+สัภาพัเป นเบัสั เพั/'อให$ด์�นม+สัภาพัเป นกลัาง

- ถ$าด์�นม+ค"า pH เป นเบัสั ให$ปร�บัสัภาพัด์�นโด์ยท�าการเตุ�มแอมโมเน+ยมซึ่�ลัเฟีตุ หร/อแอมโมเน+ยมคลัอไรด์ ลังไป ซึ่&'งสัารเหลั"าน+5ม+สัภาพัเป นกรด์ เพั/'อให$ด์�นม+สัภาพัเป นกลัาง

แบับัฝึ7กห�ดทั�� 10

เรื่ �อง กรื่ด-เบัสในชั้�ว�ติป็รื่ะจำ�าว�น------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------ค�าชั้�)แจำง: จำงเติ�มค�าให ถั่�กติ องและสมบั�รื่ณ

1. เลั/อด์ภายในร"างกาย จำะม+ค"า pH ................ถ&ง ……….. จำะเปลั+'ยนแปลังได์$เพั+ยง ............ เท"าน�5น

ร"างกายจำะม+การร�กษาด์�ลัยภาพักรด์-เบัสั ในร"างกาย2. สัารท+'ม+สัมบั�ตุ�เป นกรด์ เช้"น น�5ามะนาว ม+ pH ........ ถ&ง ....... , น�5าอ�ด์ลัมม+ pH ......ถ&ง ...... น�5าฝึน ม+ pH. .. ..... ถ&ง .....3. น�5าย"อยในกระเพัาะอาหาร ม+ค"า pH ประมาณ์ 1.6 – 2.5 ม+สัมบั�ตุ�เป น………. เซึ่ลัลั ในกระเพัาะอาหารจำะหลั�'ง ………………………………. ออกมาเพั/'อปร�บัสัภาพั pH เพั/'อให$น�5าย"อยสัามารถย"อยโปรตุ+นได์$ด์+ท+'สั�ด์4. สัาเหตุ�ของโรคกระเพัาะอาหาร 1) ……………………………………………. 2) ……………………………………………. 3) ……………………………………………. 4) ……………………………………………. 5) …………………………………………….5. ยาลัด์กรด์ประเภทไฮด์รออกไซึ่ด์ ประกอบัด์$วย............................................................................

6. ยาอะลั�มม�ลัด์ ( Alum milk ), แกสัมาย�น ( Gasmagin) ,ยาเม9ด์ไตุรซึ่�ลั�เกตุ ( Trisilicate tablet)

เป นยาลัด์กรด์ประเภท ......................................................................7. ยาลัด์กรด์ประเภทคาร บัอเนตุ ประกอบัด์$วย ........................................... แลัะ ................................ 8. ยาลัด์กรด์ท+'ม+สัารประเภท .............................. เกลั/อไบัคาร บัอเนตุ กรด์ผลัไม$ เม/'อน�าไปลัะลัาย ..........................สัารโซึ่เด์+ยมไฮโด์รเจำนคาร บัอเนตุ แลัะเกลั/อคาร บัอเนตุจำะท�าปฏิ�ก�ร�ยาก�บั เกลั/อไบัคาร บัอเนตุ จำะเก�ด์.................................................

9. ยาประเภทอ+โน (Eno) ไม"เหมาะก�บัคนเป นโรค.....................................................

10. ยาลัด์กรด์ประเภทลัด์การหลั�'งของ.................... ในกระเพัาะอาหารเป นยาท+'ตุ$องได์$ร�บัการสั�'งยา จำากแพัทย เท"าน�5น11. สับั0"ท+'ท�าจำากการเพั�'มสัารประเภทลัด์ความตุ&งผ�ว ม+การปร�บัสัภาพัให$ค"า pH เป นกลัาง ค/อ ................................ 12. สับั0"ท+'ท�ามาจำากไขม�นค�ณ์ภาพัตุ�'า ค/อ..................................................

13. ในการท�าสับั0" จำะเก�ด์ปฏิ�ก�ร�ยาเคม+ เร+ยกว"า ........................................................................14. สัารซึ่�กฟีอก เป นสัารท+'ใช้$ในการซึ่�กผ$าในช้+ว�ตุประจำ�าว�นประกอบัด์$วย สัาร...................ช้น�ด์ 15. สั"วนประกอบัหลั�กของสัารท+'ใช้$ในการท�าความสัะอาด์ห$องาน�5า แลัะเคร/'องสั�ขภ�ณ์ฑ์ ค/อ .....................................หร/อ .................................................16. น�5าสั$มสัายช้0 ประกอบัด์$วย ...............................................หร/อ.........................................17. น�5าสั$มสัายช้0ปลัอม ได์$มาจำาก...........................................

หร/อ........................................

18. ผงช้0รสั แบั"งออกเป น 2 ช้น�ด์ ค/อ 1)............................................... 2).......................................19. จำงบัอกข$อควรระว�ง ในการใช้$กรด์-เบัสั มา อย"างน$อย 5 ข$อ

1…………………………………………………..2) …………………………………………………..3) …………………………………………………..4) …………………………………………………..5) …………………………………………………..

20. ถ$าด์�นม+ค"า pH เป นกรด์ ให$ปร�บัสัภาพัด์�นโด์ยการเตุ�ม …………….

หร/อ ……………ลังไป ซึ่&'ง สัารเหลั"าน+5ม+สัภาพัเป นเบัสั เพั/'อให$ด์�นม+สัภาพัเป นกลัาง

เฉลยแบับัฝึ7กห�ดทั�� 10

เรื่ �อง กรื่ดเบัสในชั้�ว�ติป็รื่ะจำ�าว�น------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------ค�าชั้�)แจำง: จำงเติ�มค�าให ถั่�กติ องและสมบั�รื่ณ

1. เลั/อด์ภายในร"างกาย จำะม+ค"า pH ป็รื่ะมาณ 7.35 ถ&ง 7.45 จำะเปลั+'ยนแปลังได์$เพั+ยง ± 0.1 เท"าน�5น ร"างกายจำะม+การร�กษาด์�ลัยภาพักรด์-เบัสั ในร"างกาย2. สัารท+'ม+สัมบั�ตุ�เป นกรด์ เช้"น น�5ามะนาว ม+ pH 2.8 ถ&ง 3.4 , น�5าอ�ด์ลัมม+ pH 3.0 ถ&ง 4.0 น�5าฝึน ม+ pH 5.5 ถ&ง 6.0

3. น�5าย"อยในกระเพัาะอาหาร ม+ค"า pH ประมาณ์ 1.6 – 2.5 ม+สัมบั�ตุ�เป นกรื่ด เซึ่ลัลั ในกระเพัาะ อาหารจำะหลั�'ง กรื่ดไฮโดรื่คลอรื่�ก ออกมาเพั/'อปร�บัสัภาพั pH เพั/'อให$น�5าย"อยสัามารถย"อยโปรตุ+น ได์$ด์+ท+'สั�ด์4. สัาเหตุ�ของโรคกระเพัาะอาหาร 1) รื่�บัป็รื่ะทัานอาการื่ไม"เป็&นเวลา 2) ม�ความเครื่�ยด ว�ติกก�งวล 3) ก�นยาขณะทั องว"าง 4) ด �มเครื่ �องด �มป็รื่ะเภทั กาแฟ หรื่ อ แอลกอฮอล 5) ส�บับั'หรื่��5. ยาลัด์กรด์ประเภทไฮด์รออกไซึ่ด์ ประกอบัด์$วย อะล�เน�ยมไฮดรื่อกไซด และ แมกน�เซ�ยมไฮ-

ดรื่อกไซด6. ยาอะลั�มม�ลัด์ ( Alum milk ), แกสัมาย�น ( Gasmagin) ,ยาเม9ด์ไตุรซึ่�ลั�เกตุ ( Trisilicate tablet)

เป นยาลัด์กรด์ประเภท ไฮดรื่ออกไซด7. ยาลัด์กรด์ประเภทคาร บัอเนตุ ประกอบัด์$วย โซเด�ยมไบัคารื่บัอเนติ แลัะ แคลเซ�ยมคารื่บัอเนติ8. ยาลัด์กรด์ท+'ม+สัารประเภท โซเด�ยมไฮโดรื่เจำนคารื่บัอเนติ เกลั/อไบัคาร บัอเนตุ กรด์ผลัไม$ เม/'อน�าไปลัะลัาย น�)า สัาร โซึ่เด์+ยมไฮโด์รเจำนคาร บัอเนตุ แลัะเกลั/อคาร บัอเนตุจำะท�าปฏิ�ก�ร�ยาก�บัเกลั/อไบัคาร บัอเนตุ จำะเก�ด์ แก>ส คารื่บัอนไดออกไซด9. ยาประเภทอ+โน (Eno)ไม"เหมาะก�บัคนเป นโรค ความด�นโลห�ติส�ง10. ยาลัด์กรด์ประเภทลัด์การหลั�'งของ ไฮโดรื่คลอรื่�ก ในกระเพัาะอาหารเป นยาท+'ตุ$องได์$ร�บัการสั�'งยา จำากแพัทย เท"าน�5น11. สับั0"ท+'ท�าจำากการเพั�'มสัารประเภทลัด์ความตุ&งผ�ว ม+การปร�บัสัภาพัให$ค"า pH เป นกลัาง ค/อ สบั�"เหลว 12. สับั0"ท+'ท�ามาจำากไขม�นค�ณ์ภาพัตุ�'า ค/อ สบั�"ซ�กล าง

13. ในการท�าสับั0" จำะเก�ด์ปฏิ�ก�ร�ยาเคม+ เร+ยกว"า สะพอน�ฟFเคชั้��น (Saponification)14. สัารซึ่�กฟีอก เป นสัารท+'ใช้$ในการซึ่�กผ$าในช้+ว�ตุประจำ�าว�นประกอบัด์$วย สัาร 7 ช้น�ด์ 15. สั"วนประกอบัหลั�กของสัารท+'ใช้$ในการท�าความสัะอาด์ห$องาน�5า แลัะเคร/'องสั�ขภ�ณ์ฑ์ ค/อ ไฮโดรื่คลอรื่�ก หร/อ ซ�ลฟFวรื่�ก16. น�5าสั$มสัายช้0 ประกอบัด์$วย กรื่ดแอซ�ติ�ก หร/อ กรื่ดน�)าส ม17. น�5าสั$มสัายช้0ปลัอม ได์$มาจำาก การื่น�าน�)าส มผัสมก�บัน�)า หร/อ การื่น�ากรื่ดซ�ลฟFวรื่�กผัสมก�บัน�)า18. ผงช้0รสั แบั"งออกเป น 2 ช้น�ด์ ค/อ 1) ผังชั้�รื่สแทั 2 ) ผังชั้�รื่สป็ลอม19. จำงบัอกข$อควรระว�ง ในการใช้$กรด์-เบัสั มา อย"างน$อย 5 ข$อ

1) ใชั้ เครื่ �องป็Eองก�นไอรื่ะเหยของสารื่เข าจำม�ก เชั้"น ผั าป็Fดจำม�ก2) สวมถั่'งม อป็Eองก�นสารื่เคม�3) สวมเส )อผั าทั��ป็Fดม�ดชั้�ด4) หล�งจำากใชั้ ใชั้ เคม�แล วควรื่ทั�าความสะอาดรื่"างกาย5) ควรื่ทั�าความสะอาดภาชั้นะติ"าง ๆ ให เรื่�ยบัรื่ อย และเก;บัให

พ นม อเด;ก และส�ติวเล�)ยง20. ถ$าด์�นม+ค"า pH เป นกรด์ ให$ปร�บัสัภาพัด์�นโด์ยการเตุ�ม ป็�นขาว หร/อ ข�)เถั่ า ลังไป ซึ่&'งสัารเหลั"าน+5ม+สัภาพัเป นเบัสั เพั/'อให$ด์�นม+สัภาพัเป นกลัาง

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 11

กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3

ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่แยกสารื่ผัสม

เวลา 2 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ประโยช้น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�ารวจำตุรวจำสัอบั แลัะอธ�บัายหลั�กการแยกสัารด์$วยว�ธ+การกรอง การกลั�'น การตุกผลั&ก การสัก�ด์ แลัะโครมาโทกราฟี* แลัะน�าว�ธ+การแยกสัารไปใช้$ประโยช้น ได์$อย"างเหมาะสัม จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่�

1. ออกแบับัว�ธ+การแยกสัารผสัมออกจำากก�นด์$วยว�ธ+การอย"างง"าย แลัะเลั/อกใช้$อ�ปกรณ์ หร/อเคร/'องม/อท+'เหมาะสัมเพั/'อช้"วยในการแยกสัาร

2. สัร�ปหลั�กการแยกสัารท+'ผสัมก�นโด์ยการระเหยแห$ง ใช้$แม"เหลั9กด์0ด์

เน )อหา ( รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 11 เร/'องการแยกสัารผสัม ) - การกรอง - การระเหยแห$ง

- การระเห�ด์ - การหย�บัออก - การร"อน - การใช้$แม"เหลั9กด์0ด์

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ คร0ผ0$สัอนทบัทวนบัทเร+ยน เร/'องสัารลัะลัายกรด์-เบัสัในช้+ว�ตุประจำ�าว�นแลัะแจำ$งจำ�ด์ประสังค การเร+ยนร0 $ให$น�กเร+ยนทราบั

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา 1. แบั"งกลั�"มน�กเร+ยน กลั�"ม 5 - 6 คน 2. คร0ผ0$สัอนเกร�'นน�าด์$วยค�าถาม โด์ยใช้$ PowerPoint

เร/'องการแยกสัารผสัม แนวค�าถั่ามทั�� 1 ในการจำ�ด์กลั�"มสัารหร/อสั�'งของถ$าใช้$เกณ์ฑ์ ท+'แตุกตุ"างก�น จำะจำ�ด์กลั�"มสัารได์$ตุ"างก�น จำะม+ว�ธ+อย"างไร จำ&งจำะตุ�ด์สั�นได์$ว"าเกณ์ฑ์ ใด์เหมาะสัมท+'สั�ด์ในการจำ�ด์กลั�"ม แนวค�าติอบั จำะตุ$องพั�จำารณ์าว"าจำะศ&กษาสัมบั�ตุ�ใด์ของสัาร แนวค�าถั่ามทั�� 2 ในช้+ว�ตุประจำ�าว�นน�กเร+ยนม+การแยกสัารด์$วยว�ธ+ใด์บั$าง

แนวค�าติอบั การหย�บัออก การกรอง การกลั�'น การร"อน เป นตุ$น 3. คร0ผ0$สัอนเช้/'อมโยงการเกร�'นน�าด์$วยค�าถามไปสั0"ก�จำกรรมท+' 11 การแยกสัารผสัม 4. คร0ผ0$สัอนแจำกใบัความร0 $ท+' 11 แลัะใบัก�จำกรรมท+' 11 เร/'องการแยกสัารผสัม ให$น�กเร+ยนท�าตุามข�5นตุอนด์�งตุ"อไปน+5 4.1 ให$น�กเร+ยนสั�งเกตุลั�กษณ์ะท�'วไปแลัะลั�กษณ์ะของสัารผสัมก�นอย0" ด์�งน+5 - พัร�กผสัมก�บัเกลั/อ - ข$าวสัาร+เศษทราย+ข$าวเปลั/อก - ผงตุะไบัเหลั9กก�บัทราย - น�5าเกลั/อ

4.2 บั�นท&กผลัการสั�งเกตุลังในใบัก�จำกรรมเร/'องการแยกสัารผสัม 4.3 น�กเร+ยนรายงายผลัท+'ลัะกลั�"มจำากการสั�งเกตุด์$วยตุา 4.4 คร0ผ0$สัอนสัร�ปผลัการสั�งเกตุ 5. คร0ผ0$สัอนอธ�บัายหลั�กการแยกสัารผสัม พัร$อมแนะน�า แลัะให$น�กเร+ยนท�าตุามข�5นตุอนด์�งตุ"อไปน+5 5.1 ให$น�กเร+ยนร"วมก�นปร&กษาแลัะออกแบับัการแยกสัารท+'ผสัมก�นอย0"โด์ยอาศ�ยลั�กษณ์ะของสัารท+'สั�งเกตุ - พัร�กผสัมก�บัเกลั/อ

- ข$าวสัาร+เศษทราย+ข$าวเปลั/อก- ผงตุะไบัเหลั9กก�บัทราย- น�5าเกลั/อ

5.2 น�กเร+ยนลังม/อปฏิ�บั�ตุ�ตุามว�ธ+การท+'กลั�"มเลั/อก 5.3 บั�นท&กผลัการทด์ลัองลังในใบัก�จำกรรมเร/'องการแยกสัารผสัม 5.4 น�กเร+ยนรายงานผลัท+'ลัะกลั�"ม 5.5 คร0ผ0$สัอนสัร�ปผลัการแยกสัารผสัม

6. คร0ผ0$สัอนอธ�บัายเพั�'มเตุ�มเก+'ยวก�บัการแยกสัารผสัม เช้"น การกรอง การระเห�ด์ เป นตุ$น3. ข�)นลงข อสรื่'ป็ 1. คร0แลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายแลัะสัร�ปเร/'องการแยกสัารผสัม

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน - หน�งสั/อแบับัเร+ยนว�ทยาศาสัตุร ช้�5นม�ธยมศ&กษาป*ท+' 1

- ใบัความร0 $ท+' 11 เร/'องการแยกสัารผสัม - ใบัก�จำกรรมท+' 11 เร/'องการแยกสัารผสัม - แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 11 เร/'องการแยกสัารผสัม - สั/'อ PowerPoint เร/'องการแยกสัารผสัม

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 11 เร/'องการแยกสัารผสัม (3) ตุรวจำจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 11 เร/'องการแยกสัารผสัม 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 11 เร/'องการแยกสัารผสัม

(3) แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 11 เร/'องการแยกสัารผสัม 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 11 เร/'องการแยกสัารผสัมได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 11 เร/'องการแยกสัารผสัมได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 11

เรื่ �อง การื่แยกสารื่ผัสม

………………………………………………………………………………………………

การื่แยกสารื่ หมายถ&ง การท�าสัารให$บัร�สั�ทธ�M โด์ยการแยกสัารท+'ปนก�นให$ออกจำากก�น ม+หลัายว�ธ+ ข&5นอย0"ก�บัสัมบั�ตุ�ของสัารแตุ"ลัะช้น�ด์ ซึ่&'งม+ว�ธ+การแยกสัารด์�งตุ"อไปน+5

1. การื่กรื่อง เป นว�ธ+การแยกสัารผสัม 2 ช้น�ด์ออกจำากก�น โด์ยท+'สัารช้น�ด์หน&'งลัะลัายได์$ด์+ในตุ�วท�าลัะลัาย สั"วนอ+กช้น�ด์ไม"ลัะลัายในตุ�วท�าลัะลัาย แลัะอาศ�ยหลั�กการท+'ว"าสัารท+'ม+ขนาด์ใหญ"กว"าช้"องว"างของตุ�วกรองจำะไม"สัามารถผ"านตุ�วกรองได์$ สั"วนของเหลัวท+'ม+ขนาด์เลั9กกว"าช้"องว"างของตุ�วกรองจำะไหลัผ"านตุ�วกรองได์$ เช้"น น�5า + ทราย จำะแยกโด์ยการกรองผ"านกระด์าษกรอง เป นตุ$น

2. การื่รื่ะเหยแห ง การแยกสัารด์$วยว�ธ+น+5เหมาะสั�าหร�บัใช้$แยกสัารท+'เป นของเหลัวแลัะม+ของแข9งลัะลัายในของเหลัว จำนท�าให$สัารผสัมม+ลั�กษณ์ะเป นของเหลัวใสั ซึ่&'งเราเร+ยกสัารผสัมน+5ว"า สัารลัะลัาย เช้"น น�5าเช้/'อม น�5าเกลั/อ เป นตุ$น การแยกสัารโด์ยว�ธ+การระเหยแห$งน�ยมใช้$ในการแยกเกลั/อออกจำากน�5าทะเลั

3. การื่รื่ะเห�ด เป นการแยกสัารเน/5อผสัมออกจำากก�น โด์ยสัารเน/5อผสัมน�5นม+สัารช้น�ด์หน&'งท+'ระเห�ด์ได์$ แลัะการระเห�ด์ ค/อ การท+'ของแข9งเปลั+'ยนสัถานะเป นแกEสัหร/อไอโด์ยไม"เปลั+'ยนเป นของเหลัว สัารท+'ระเห�ด์ได์$

ภาพัแสัด์ง การก ภาพัแสัด์ง การใช้$แม"เหลั9ก

เช้"น การบั0ร พั�มเสัน ลั0กเหม9น เป นตุ$น ด์�งน�5น ถ$าจำะแยกการบั0รออกจำากเกลั/อ ตุ$องท�าให$สัารเน/5อผสัมได์$ร�บัความร$อน การบั0รจำะระเห�ด์ไปเหลั/อแตุ"เกลั/อ เป นตุ$น

4. การื่หย�บัออก ใช้$ก�บัสัารผสัมท+'เป นของแข9งม+ขนาด์ไม"เท"าก�น ม+ขนาด์ใหญ"พัอท+'จำะหย�บัจำ�บัได์$ เช้"น การใช้$ม/อหย�บัเศษห�นออกจำากทราย อาจำใช้$แว"นขยายช้"วยในการแยกก9ได์$ เป นตุ$น

5. การื่รื่"อน ใช้$ก�บัสัารผสัม 2 ช้น�ด์ท+'ม+ขนาด์เลั9ก ไม"สัามารถใช้$ม/อหย�บัออกได์$ เช้"น ทรายปนอย0"ก�บัก$อนกรวด์ แตุ"ม+ขนาด์โตุกว"าเม9ด์ทราย จำะใช้$การร"อนผ"านตุะแกรง เม9ด์ทรายท+'เลั9กกว"าจำะผ"านร0ตุะแกรงลังไปได์$ สั"วนกรวด์ผ"านไม"ได์$ เป นตุ$น

6. การื่ใชั้ แม"เหล;กด�ด ใช้$แยกสัารผสัม 2 ช้น�ด์ ท+'เป นของแข9งท�5งค0" เช้"น ผงตุะไบัเหลั9กผสัมอย0"ก�บัผงก�ามะถ�น ใช้$แท"งแม"เหลั9กด์0ด์เอาผงตุะไบัเหลั9กออกจำากผงก�ามะถ�น เพัราะแม"เหลั9กไม"ด์0ด์ก�ามะถ�น แตุ"จำะด์0ด์ผงตุะไบัเหลั9ก ตุ$องท�าซึ่�5าหลัายๆ คร�5ง เพั/'อให$แน"ใจำว"าผงตุะไบัเหลั9กถ0กแยกออกจำากผงก�ามะถ�นจำนหมด์

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 11

เรื่ �อง การื่แยกสารื่ผัสม………………………………………………………………………

………………………………จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม

1. ออกแบับัว�ธ+การแยกสัารผสัมออกจำากก�นด์$วยว�ธ+การอย"างง"าย แลัะเลั/อกใช้$อ�ปกรณ์ หร/อเคร/'องม/อท+'เหมาะสัมเพั/'อช้"วยในการแยกสัาร

2. สัร�ปหลั�กการแยกสัารท+'ผสัมก�นโด์ยการระเหยแห$ง ใช้$แม"เหลั9กด์0ด์ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�1. พัร�ก2. เกลั/อปJน3. ผงตุะไบัเหลั9ก

9. ตุะแกรงร"อน10. ถาด์หลั�ม11. บั+กเกอร

ช้/'อ… ................. ............... .. ...................... .... .......... ช้�5น ............. .... .... เลัข

4. ทราย5. ข$าวสัาร6. น�5าเกลั/อ 7. ข$าวเปลั/อก8. แม"เหลั9ก

12. แท"งแก$วคนสัาร13. ตุะเก+ยงแอลักอฮอลั พัร$อมท+'ก�5นลัม14. หลัอด์หยด์

ว�ธ�การื่ทัดลอง1. สั�งเกตุ บั�นท&กลั�กษณ์ะท�'วไป สั+ แลัะลั�กษณ์ะของสัารท+'ผสัมก�นอย0"

เช้"น พัร�กท+'ผสัมอย0"ก�บัเกลั/อ ผงตุะไบัเหลั9กก�บัทราย ข$าวสัารผสัมก�บัข$าวเปลั/อกแลัะผสัมก�บัเศษทราย น�5าเกลั/อ

2. ออกแบับัว�ธ+การแยกสัารท+'ผสัมก�นอย0"โด์ยอาศ�ยลั�กษณ์ะของสัารท+'สั�งเกตุแลัะบั�นท&กได์$ แลัะ

ลังม/อปฏิ�บั�ตุ�ตุามว�ธ+การท+'เลั/อก บั�นท&กผลั

ผัลการื่ทัดลอง

สารื่ผัสมติ�วอย"างล�กษณะทั��ส�งเกติได

ก"อนการื่แยก หล�งการื่แยก

สรื่'ป็ผัลการื่ทัดลอง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ป็?ญหา/อ'ป็สรื่รื่คและข อเสนอแนะ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แบับัฝึ7กห�ดทั�� 11

เรื่ �อง การื่แยกสารื่ผัสม

ช้/'อ… ................. ............... .. ...................... .... .......... ช้�5น ............. .... .... เลัข

……………………………………………...………………………………………………………ค�าชั้�)แจำง : ให$น�กเร+ยนตุอบัค�าถามตุ"อไปน+51. สัารเน/5อผสัมตุ"อไปน+5ใช้$ว�ธ+การใด์ในการแยกสัาร1.1 ข$าวสัารก�บัข$าวเปลั/อก

1.2 ลั0กเหม9นก�บัเกลั/อ

1.3 ผงถ"านก�บัผงตุะไบัเหลั9ก

1.4 น�5าคลัอง

1.5 เม9ด์ทรายก�บัก$อนกรวด์

2. การแยกสัารเน/5 อผสัมช้น�ด์ท+'ม+สัถานะตุ"างก�น เช้"น ของเหลัวก�บัของแข9งควรแยกด์$วยว�ธ+ใด์

3. การแยกสัารเน/5อผสัมว�ธ+ใด์ท+'นอกเหน/อจำากการใช้$ว�ธ+การทางกายภาพั แลั$วสัารท+'แยกช้น�ด์หน&'งจำ�าเป นตุ$องเป นโลัหะ

4. ถ$าตุ$องการแยกการบั0รก�บัเกลั/อ โด์ยให$คงเหลั/อการบั0รไว$จำะม+ว�ธ+การอย"างไร

เฉลยแบับัฝึ7กห�ดทั�� 11

เรื่ �อง การื่แยกสารื่เน )อผัสม……………………………………………...………………………………………………………ค�าชั้�)แจำง : ให$น�กเร+ยนตุอบัค�าถามตุ"อไปน+5

1. สัารเน/5อผสัมตุ"อไปน+5ใช้$ว�ธ+การใด์ในการแยกสัาร1.1 ข$าวสัารก�บัข$าวเปลั/อก การื่หย�บัออก

1.2 ลั0กเหม9นก�บัเกลั/อ การื่รื่ะเห�ด

1.3 ผงถ"านก�บัผงตุะไบัเหลั9ก การื่ใชั้ แม"เหล;กด�ด

1.4 น�5าคลัอง การื่กรื่อง

1.5 เม9ด์ทรายก�บัก$อนกรวด์ การื่รื่"อน

2. การแยกสัารเน /5อผสัมช้น�ด์ท+'ม+สัถานะตุ"างก�น เช้"น ของเหลัวก�บัของแข9งควรแยกด์$วยว�ธ+ใด์ การื่กรื่อง

3. การแยกสัารเน/5อผสัมว�ธ+ใด์ท+'นอกเหน/อจำากการใช้$ว�ธ+การทางกายภาพั แลั$วสัารท+'แยกช้น�ด์หน&'งจำ�าเป นตุ$องเป นโลัหะ การื่ใชั้ แม"เหล;กด�ด

4. ถ$าตุ$องการแยกการบั0รก�บัเกลั/อ โด์ยให$คงเหลั/อการบั0รไว$จำะม+ว�ธ+การอย"างไร ทั�าการื่รื่ะเห�ดโดยให การื่บั�รื่ก�บัเกล อได รื่�บัความรื่ อน การื่บั�รื่จำะรื่ะเห�ดเป็&นไอ แล วใชั้ ภาชั้นะทั��เย;นรื่องรื่�บัไอของการื่บั�รื่ การื่บั�รื่จำะเป็ล��ยนสถั่านะจำากไอเป็&นของแข;ง หรื่ อใชั้ การื่ละลายน�)าแล วกรื่อง การื่บั�รื่ไม"ละลายน�)าจำะติ�ดค างอย�"บันกรื่ะดาษกรื่อง

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 12

กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3

ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่สก�ดด วยติ�วทั�าละลาย

เวลา 2 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ประโยช้น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�ารวจำตุรวจำสัอบั แลัะอธ�บัายหลั�กการแยกสัารด์$วยว�ธ+การกรอง การกลั�'น การตุกผลั&ก การสัก�ด์ แลัะโครมาโทกราฟี* แลัะน�าว�ธ+การแยกสัารไปใช้$ประโยช้น ได์$อย"างเหมาะสัม

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 1. อธ�บัายการแยกสัารโด์ยว�ธ+การสัก�ด์ด์$วยตุ�วท�า ลัะลัาย2. เลั/อกใช้$ตุ�วท�า ลัะลัายท+'เหมาะสัมในการสัก�ด์สัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ

ของพั/ช้3. เสันอแนะการใช้$ประโยช้น จำากสัารท+'สัก�ด์ได์$จำากสั"วนตุ"าง ๆ ของ

พั/ช้ 4. ยกตุ�วอย"างการแยกสัารโด์ยการสัก�ด์ด์$วยตุ�วท�า ลัะลัายท+'พับัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

เน )อหา - การสัก�ด์ด์$วยตุ�วท�าลัะลัาย

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ

1. คร0ผ0$สัอนทบัทวนบัทเร+ยนเร/'องการแยกสัารผสัมท+'เป นเน/5อเด์+ยวก�น แลัะแจำ$งจำ�ด์ประสังค การเร+ยนร0 $ให$น�กเร+ยนทราบั

2. คร0ผ0$สัอนเช้/'อมโยงการแยกสัารในช้+ว�ตุประจำ�าว�นหร/อท+'พับัในท$องถ�'นว"าจำะท�าอย"างไร เพั/'อน�าเข$าสั0"ก�จำกรรมท+' 12 เร/'องจำะแยกสัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ได์$อย"างไร

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา 1. แบั"งกลั�"มน�กเร+ยน กลั�"ม 5 - 6 คน

2. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนเร�'มท�าก�จำกรรมท+' 12 เร/'องจำะแยกสัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ได์$อย"างไร ซึ่&'งม+ข� 5นตุอน 2 ข�5นตุอนด์�งน+5 ติอนทั�� 1

2.1 ห�'นขม�5นเป นช้�5นเลั9กๆ ใสั"ลังในขวด์ร0ปกรวย 2 ใบั ใบัลัะ 5

กร�ม เตุ�มน�5าแลัะเอ-

ทานอลั 5 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ลังในขวด์ใบัท+' 1 แลัะ 2 ตุามลั�าด์�บั ป@ด์ด์$วยจำ�กยางให$แน"นแลั$ว เขย"าแรงๆ ประมาณ์ 5 นาท+ สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลัท+'ได์$

2.2 แยกสั"วนท+'เป นของเหลัวออกจำากสัารผสัมในขวด์ท�5ง 2 ใบั แลั$วน�าไประเหย

แห$ง สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลัติอนทั�� 2

2.3 เลั/อกพั/ช้ท+'ม+กลั�'นหอมหร/อม+สั+สัวยงามมา 1 ช้น�ด์ วางแผนออกแบัว�ธ+การสัก�ด์

น�5าม�นหอมระเหยหร/อสั+ออกจำากสั"วนของพั/ช้2.4 ลังม/อปฏิ�บั�ตุ�ตุามท+'ว�ธ+การท+'กลั�"มเลั/อกใช้$ สั�งเกตุบั�นท&ก

แลัะน�าเสันอผลัการท�าก�จำกรรมในร0ปแบับัท+'น"าสันใจำ

3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายข$อม0ลัท+'ได์$จำากการท�าก�จำกรรมท+' 12 เร/'องจำะแยกสัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ได์$อย"างไร แลั$วน�าข$อสัร�ปของแตุ"ลัะกลั�"ม

4. น�กเร+ยนน�าผลัอภ�ปรายแตุ"ลัะกลั�"มมาน�าเสันอหน$าช้�5นเร+ยน

ข�)นลงข อสรื่'ป็1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ปความร0 $เก+'ยวก�บัการสัก�ด์

ด์$วยตุ�วท�าลัะลัาย

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน- ใบัก�จำกรรมท+' 12 เร/'องจำะแยกสัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ได์$

อย"างไร - Power Point เร/'องการสัก�ด์ด์$วยท�าลัะลัาย การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 12 เร/'องจำะแยกสัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ได์$อย"างไร (3) ตุรวจำจำากค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 12 เร/'องจำะแยกสัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ได์$อย"างไร

2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน

(2) ใบัก�จำกรรมท+' 12 เร/'องจำะแยกสัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ได์$อย"างไร (3) ค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 12 เร/'องจำะแยกสัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ได์$อย"างไร 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 12 เร/'องจำะแยกสัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ได์$อย"างไรได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60

ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 12 เร/'องจำะแยกสัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ได์$อย"างไรได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 12

เรื่ �อง จำะแยกสารื่จำากส"วนติ"าง ๆ ของพ ชั้ได อย"างไรื่

รื่ายว�ชั้าว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101 ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

……………………………..………………………………………………………………………จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม

1. อธ�บัายการแยกสัารโด์ยว�ธ+การสัก�ด์ด์$วยตุ�วท�า ลัะลัาย2. เลั/อกใช้$ตุ�วท�า ลัะลัายท+'เหมาะสัมในการสัก�ด์สัารจำากสั"วนตุ"าง ๆ

ของพั/ช้3. เสันอแนะการใช้$ประโยช้น จำากสัารท+'สัก�ด์ได์$จำากสั"วนตุ"าง ๆ ของ

พั/ช้4. ยกตุ�วอย"างการแยกสัารโด์ยการสัก�ด์ด์$วยตุ�วท�า ลัะลัายท+'พับัใน

ช้+ว�ตุประจำ�าว�นว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�1. ขม�5นห�'นเป นช้�5นเลั9ก ๆ (หร/อพั/ช้อ/'น ๆ ท+'ม+ในท$องถ�'น)*

2. เสั$นใยฝึ?าย หร/อเสั$นใยจำากพั/ช้อ/'น ๆ3. เอทานอลั4. น�5ากลั�'น5. ขวด์ร0ปกรวยขนาด์ พัร$อมจำ�กป@ด์ปากขวด์หร/อหลัอด์ทด์ลัองขนาด์ใหญ"พัร$อมจำ�กป@ด์

6. กรวยแก$วหร/อกรวยพัลัาสัตุ�ก7. ถ$วยระเหย8. ตุะเก+ยงแอลักอฮอลั พัร$อมท+'ก�5นลัม แลัะตุะแกรงลัวด์9. กระด์าษกรอง10. กระบัอกตุวงขนาด์ 11. บั+กเกอร

ว�ธ�การื่ทัดลอง ในการทด์ลัอง แบั"งก�จำกรรมออกเป น 2 ตุอนติอนทั�� 1

1. ห�'นขม�5นเป นช้�5นเลั9กๆ ใสั"ลังในขวด์ร0ปกรวย 2 ใบั ใบัลัะ 5 กร�ม เตุ�มน�5าแลัะเอทานอลั

5 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ลังในขวด์ใบัท+' 1 แลัะ 2 ตุามลั�าด์�บั ป@ด์ด์$วยจำ�กยางให$แน"นแลั$ว เขย"าแรงๆ ประมาณ์ 5 นาท+ สั�งเกตุแลัะบั�นท&กผลัท+'ได์$

2. แยกสั"วนท+'เป นของเหลัวออกจำากสัารผสัมในขวด์ท�5ง 2 ใบั แลั$วน�าไประเหยแห$ง สั�งเกตุแลัะ

บั�นท&กผลัติอนทั�� 2

1. เลั/อกพั/ช้ท+'ม+กลั�'นหอมหร/อม+สั+สัวยงามมา 1 ช้น�ด์ วางแผนออกแบัว�ธ+การสัก�ด์น�5าม�นหอม

ระเหยหร/อสั+ออกจำากสั"วนของพั/ช้2. ลังม/อปฏิ�บั�ตุ�ตุามท+'ว�ธ+การท+'กลั�"มเลั/อกใช้$ สั�งเกตุบั�นท&กแลัะน�าเสันอ

ผลัการท�าก�จำกรรมในร0ปแบับัท+'น"าสันใจำ

ผัลการื่ทัดลอง ตุอนท+' 1 ติ�วทั�าละลาย

สารื่ติ�วอย"าง

ผัลทั��ส�งเกติได เม �อใชั้ น�)า ผัลทั��ส�งเกติได เม �อใชั้ เอทัานอล

ของเหลวทั��ได

เม �อน�าไป็รื่ะเหยแห ง

ของเหลวทั��ได

เม �อน�าไป็รื่ะเหยแห ง

ผัลการื่ทัดลอง ตุอนท+' 2 ติ�วทั�าละลาย

สารื่ติ�วอย"าง

ผัลทั��ส�งเกติได เม �อใชั้ น�)า ผัลทั��ส�งเกติได เม �อใชั้ เอทัานอล

ของเหลวทั��ได

เม �อน�าไป็รื่ะเหยแห ง

ของเหลวทั��ได

เม �อน�าไป็รื่ะเหยแห ง

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม1. ตุ�วท�าลัะลัายตุ"างช้น�ด์ก�นใช้$สัก�ด์สัารได์$เหม/อนก�นหร/อไม" อย"างไร

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

........................................................

2. ถ$าผสัมน�5าแลัะเอทานอลัเข$าด์$วยก�น ผลัการสัก�ด์สัารจำะเป นอย"างไร..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. การห�'นขม�5นเป นช้�5นเลั9กๆ ม+ผลัตุ"อการสัก�ด์หร/อไม" อย"างไร..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. จำะน�าสัารท+'สัก�ด์ได์$ไปใช้$ประโยช้น อะไรได์$บั$าง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 13

กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3

ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่กล��น

เวลา 2 คาบั มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+

กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�ารวจำตุรวจำสัอบั แลัะอธ�บัายหลั�กการแยกสัารด์$วยว�ธ+การกรอง การกลั�'น การตุกผลั&ก การสัก�ด์ แลัะโครมาโทกราฟี* แลัะน�าว�ธ+การแยกสัารไปใช้$ประโยช้น ได์$อย"างเหมาะสัม

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 1. อธ�บัายว�ธ+การแยกสัารโด์ยว�ธ+การกลั�'นได์$2. ยกตุ�วอย"างการแยกสัารโด์ยว�ธ+การกลั�'นท+'พับัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

เน )อหา- การกลั�'น

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ 1. คร0ผ0$สัอนแจำ$งจำ�ด์ประสังค การเร+ยนร0 $ให$น�กเร+ยนทราบั

2. คร0ผ0$สัอนทบัทวนบัทเร+ยนเร/'องการระเหยแห$งท+'เคยลังม/อปฏิ�บั�ตุ�มาแลั$ว โด์ยใช้$ค�าถามเช้"น การระเหยแห$งได์$สัารอะไรบั$าง สัามารถเก9บัองค ประกอบัของของผสัมไว$ได์$ท�5งหมด์หร/อไม"ถ$าเก9บัองค ประกอบัไว$ใช้$ประโยช้น ท�5งหมด์จำะตุ$องท�าอย"างไร

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา1. คร0ผ0$สัอนแบั"งกลั�"มน�กเร+ยนออกเป น 8 กลั�"ม กลั�"มลัะ 4-5 คน2. คร0ผ0$สัอนเช้/'อมโยงเข$าสั0"ก�จำกรรมท+' 13 เร/'องการกลั�'น คร0ผ0$

สัอนให$น�กเร+ยนเร�'มท�าก�จำกรรมท+' 13 เร/'องการกลั�'น ซึ่&'งม+ข� 5นตุอนด์�งน+5

2.1 เตุ�มสัารลัะลัายโซึ่เด์+ยมคลัอไรด์ 5 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ลังในหลัอด์ทด์ลัองขนาด์

ใหญ" ป@ด์ด์$วยจำ�กยางท+'ตุ"อหลัอด์น�าแกEสัไปย�งหลัอด์ทด์ลัองขนาด์กลัางท+'แช้"น�5าไว$

2.2 ตุ$มสัารลัะลัายในหลัอด์ทด์ลัองขนาด์ใหญ"จำนเก/อบัแห$ง สั�งเกตุการณ์ เปลั+'ยมแปลัง

บั�นท&กปร�มาณ์น�5าท+'เก9บัได์$ในหลัอด์ทด์ลัองขนาด์กลัาง แลัะน�าเสันอผลังาน3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายข$อม0ลัท+'ได์$จำากการท�า

ก�จำกรรมท+' 13 เร/'องการกลั�'น แลั$วน�าข$อสัร�ปของแตุ"ลัะกลั�"ม 4. น�กเร+ยนน�าผลัอภ�ปรายแตุ"ลัะกลั�"มมาน�าเสันอหน$าช้�5นเร+ยน

ข�)นลงข อสรื่'ป็1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ปความร0 $เก+'ยวก�บัการกลั�'น

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน- ใบัก�จำกรรมท+' 13 เร/'องการกลั�'น

- Power Point เร/'องการกลั�'น

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 13 เร/'องการกลั�'น (3) ตุรวจำจำากค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 13 เร/'องการกลั�'น

2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 13 เร/'องการกลั�'น (3) ค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 13 เร/'องการกลั�'น 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์

(2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 13 เร/'องการกลั�'น ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 13 เร/'องการกลั�'น ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 13

เรื่ �อง การื่กล��นรื่ายว�ชั้าว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101 ชั้�)น

ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1……………………………..………………………………………………………………………จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม

1. อธ�บัายหลั�กการกลั�'นได์$2. แยกสัารผสัมท+'เป นเน/5อเด์+ยวโด์ยว�ธ+การกลั�'นได์$

ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�1. สัารลัะลัายโซึ่เด์+ยมคลัอไรด์ 2. หลัอด์ทด์ลัองขนาด์ใหญ"3. หลัอด์ทด์ลัองขนาด์กลัาง4. จำ�กยางเบัอร 10 เจำาะ 1

ร05. บั+กเกอร

6. หลัอด์น�า แกEสัร0ปตุ�ว V7. สัายพัลัาสัตุ�กเสั$นผ"านศ0นย กลัาง 6

mm ยาว 50 cm

8. ขาตุ�5งแลัะท+'จำ�บัหลัอด์ทด์ลัอง9. ตุะเก+ยงแอลักอฮอลั พัร$อมท+'ก�5นลัม10. ท+'วางหลัอด์ทด์ลัอง

ว�ธ�การื่ทัดลอง 1. เตุ�มสัารลัะลัายโซึ่เด์+ยมคลัอไรด์ 5 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ลังใน

หลัอด์ทด์ลัองขนาด์ใหญ" ป@ด์ด์$วยจำ�กยางท+'ตุ"อหลัอด์น�าแกEสัไปย�งหลัอด์ทด์ลัองขนาด์กลัางท+'แช้"น�5าไว$

2. ตุ$มสัารลัะลัายในหลัอด์ทด์ลัองขนาด์ใหญ"จำนเก/อบัแห$ง สั�งเกตุการณ์ เปลั+'ยมแปลัง บั�นท&กปร�มาณ์น�5าท+'เก9บัได์$ในหลัอด์ทด์ลัองขนาด์กลัาง แลัะน�าเสันอผลังาน

ผัลการื่ทัดลอง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม

เม/'อตุ$มของเหลัวจำนเก/อบัแห$ง สั�งเกตุเห9นการเปลั+'ยนแปลังในหลัอด์ทด์ลัอง ท�5งสัองหลัอด์ได์$อย"างไรบั$าง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 14

กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 3 สารื่และสมบั�ติ�ของสารื่ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3

ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่แยกสารื่เน )อเด�ยวโดยว�ธ�โครื่มาโทักรื่าฟ- เวลา 1 คาบั มาติรื่ฐาน ว 3.1 เข$าใจำสัมบั�ตุ�ของสัาร ความสั�มพั�นธ ระหว"างสัมบั�ตุ�ของสัารก�บัโครงสัร$างแลัะแรงย&ด์เหน+'ยวระหว"างอน�ภาค ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $แลัะจำ�ตุว�ทยาศาสัตุร สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�ารวจำตุรวจำสัอบั แลัะอธ�บัายหลั�กการแยกสัารด์$วยว�ธ+การกรอง การกลั�'น การตุกผลั&ก การสัก�ด์ แลัะโครมาโทกราฟี* แลัะน�าว�ธ+การแยกสัารไปใช้$ประโยช้น ได์$อย"างเหมาะสัม

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 1. อธ�บัายการแยกสัารโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*ได์$2. แยกองค ประกอบัของสัารเน/5อเด์+ยวท+'ม+สั+โด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*

กระด์าษ3. อธ�บัายการน�าความร0 $เร/'องการแยกสัารโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*ไป

ใช้$ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

เน )อหา ( รายลัะเอ+ยด์อย0"ในใบัความร0 $ท+'14เร/'องการแยกสัารเน/5อเด์+ยวโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี* )

- ว�ธ+โครมาโทกราฟี*

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ

1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนอภ�ปรายเก+'ยวก�บัประสับัการณ์ การท�าของเหลัว เช้"น น�5า น�5าแกง น�5าหม&ก หกรด์เสั/5อผ$า หร/อเทของเหลัวด์�งกลั"าวลังบันผ$า กระด์าษ ใบัไม$ 2. คร0ผ0$สัอนแจำ$งจำ�ด์ประสังค การเร+ยนร0 $ให$น�กเร+ยนทราบั

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา1. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนแบั"งกลั�"มออกเป น 8 กลั�"มๆ ลัะ 4-5 คน 2. คร0ผ0$สัอนแนะน�าน�กเร+ยนเก+'ยวก�บัสั�'งท+'ตุ$องควบัค�มให$เหม/อนก�น

ขณ์ะหยด์หม&กลังบันว�สัด์�แตุ"ลัะช้น�ด์พัร$อมแนะน�าการใช้$อ�ปกรณ์ 3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนเร�'มท�าก�จำกรรมท+' 14 เร/'อง การเคลั/'อนท+'

ของของเหลัวผ"านตุ�วกลัางซึ่&'งม+ข� 5นตุอนด์�งน+5 3.1 หยด์น�5าหม&ก 1 หยด์ ลังบันกระด์าษกรอง สั�งเกตุการณ์ ซึ่&มของน�5าหม&กบันกระด์าษ

กรองว�ด์เสั$นผ"านศ0นย กลัางของบัร�เวณ์ท+'น�5าหม&กแพัร"ออกไป บั�นท&กผลั

3.2 ท�าการทด์ลัองซึ่�5าข$อ 3.1 แตุ"เปลั+'ยนจำากกระด์าษกรองเป นกระด์าษวาด์เข+ยน บั�นท&กผลั 4. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายข$อม0ลัท+'ได์$จำากการท�าก�จำกรรม 14 เร/'อง การเคลั/'อนท+'ของของเหลัวผ"านตุ�วกลัาง แลั$วน�าข$อสัร�ปของแตุ"ลัะกลั�"ม 5. น�กเร+ยนน�าผลัอภ�ปรายแตุ"ลัะกลั�"มมาน�าเสันอหน$าช้�5นเร+ยน

ข�)นลงข อสรื่'ป็1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ปความร0 $เก+'ยวก�บัการแยก

สัารเน/5อเด์+ยวโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน- ใบัความร0 $ท+' 14 เร/'อง การแยกสัารเน/5อเด์+ยวโด์ยว�ธ+โครมาโท

กราฟี*- ใบัก�จำกรรมท+' 14 เร/'อง การเคลั/'อนท+'ของของเหลัวผ"านตุ�วกลัาง- แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 14 เร/'อง การแยกสัารเน/5อเด์+ยวโด์ยว�ธ+โครมาโท

กราฟี* - Power Point เร/'อง การแยกสัารเน/5อเด์+ยวโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 14 เร/'อง การเคลั/'อนท+'ของของเหลัวผ"านตุ�วกลัาง (3) ตุรวจำจำากค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 14 เร/'อง การเคลั/'อนท+'ของของเหลัวผ"านตุ�วกลัาง (4) ตุรวจำจำากค�าตุอบัแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 14 เร/'อง การแยกสัารเน/5อเด์+ยวโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*

2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 14 เร/'อง การเคลั/'อนท+'ของของเหลัวผ"านตุ�วกลัาง (3) ค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 14 เร/'อง การเคลั/'อนท+'ของของเหลัวผ"านตุ�วกลัาง (4) แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 14 เร/'อง การแยกสัารเน/5อเด์+ยวโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*

3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 14 เร/'อง การเคลั/'อนท+'ของของเหลัวผ"านตุ�วกลัางได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 14 เร/'อง การเคลั/'อนท+'ของของเหลัวผ"านตุ�วกลัางได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (4) ตุอบัแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 14 เร/'อง การแยกสัารเน/5อเด์+ยวโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 14

เรื่ �อง การื่แยกสารื่เน )อเด�ยวโดยว�ธ�โครื่มาโทักรื่าฟ-รื่ายว�ชั้าว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101 ชั้�)น

ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1……………………………..……………………………………………………………

สัารเน/5อเด์+ยวอาจำม+สัารท+'เป นองค ประกอบัได์$มากกว"า 1 ช้น�ด์ ซึ่&'งอาจำแยกได์$โด์ยอาศ�ยความสัามารถในการลัะลัายของสัาร แลัะการถ0กด์0ด์ซึ่�บับันตุ�วด์0ด์ซึ่�บัท+'แตุกตุ"างก�น ว�ธ+น+5สั"วนใหญ"ใช้$ก�บัสัารท+'ม+องค ประกอบัท+'ม+สั+ เร+ยกว�ธ+การแยกน+5ว"า ว�ธ�โครื่มาโทักรื่าฟ- สั�าหร�บัตุ�วด์0ด์ซึ่�บัท+'น�ยมใช้$ ได์$แก" แท"งช้อลั ก แลัะกระด์าษกรอง สั�'งท+'ใช้$ในการแยกสัารโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี* ม+ด์�งน+5

1. ติ�วด�ดซ�บั เป นตุ�วกลัางสั�าหร�บัให$ตุ�วท�าลัะลัายหร/อสัารอ/' นเคลั/'อนท+'ผ"าน ซึ่&'งจำะปรากฏิเป นแถบัสั+บันตุ�วด์0ด์ซึ่�บัน�5น;

2. ติ�วทั�าละลาย เป นตุ�วพัาสัารตุ"างๆ เคลั/' อนท+'ไปตุามตุ�วด์0ด์ซึ่�บั ตุ�วอย"างตุ�วท�าลัะลัาย เช้"น น�5า แอลักอฮอลั เป นตุ$น;

สัมบั�ตุ�ของสัารท+'น�ามาแยกโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*;1. สัารท+'ม+ความสัามารถในการลัะลัายไม"เท"าก�นในตุ�วท�าลัะลัายช้น�ด์

เด์+ยวก�น;

2. สัารท+'ลัะลัายในตุ�วท�าลัะลัายได์$ด์+ จำะด์0ด์ซึ่�บัได์$น$อย แลัะเคลั/'อนท+'ได์$เร9ว;

3. สัารท+'ลัะลัายในตุ�วท�าลัะลัายได์$น$อย แลัะถ0กด์0ด์ซึ่�บัได์$มาก จำะเคลั/'อนท+'ได์$ช้$า;

ว�ธ+การของโครมาโทกราฟี* ค/อ แตุ$มสัารเป นจำ�ด์ ซึ่&'งม�กจำะม+สั+บันตุ�วด์0ด์ซึ่�บัเพั/'อสั�งเกตุง"าย แลั$วน�าตุ�วด์0ด์ซึ่�บัไปแช้"ในตุ�วท�าลัะลัาย โด์ยให$จำ�ด์สั+ของสัารอย0"สั0งกว"าระด์�บัตุ�วท�าลัะลัายเลั9กน$อย หลั�งจำากน�5นตุ�วท�าลัะลัายจำะซึ่&มข&5นมา

แด์ง เหลั/อง เข+ยว

เม/'อตุ�5งท�5งไว$เป นเวลัา 10 นาท+

ถ&งจำ�ด์สั+ของสัารแลั$วลัะลัายสัารองค ประกอบั แลัะพัาสัารองค ประกอบัเคลั/'อนท+'ไปบันตุ�วด์0ด์ซึ่�บั ปรากฏิเป นแถบัสั+บันตุ�วด์0ด์ซึ่�บั ซึ่&'งสั+แตุ"ลัะสั+จำะเคลั/'อนท+'ได์$ระยะทางตุ"างก�น

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 14

เรื่ �อง การื่เคล �อนทั��ของของเหลวผั"านติ�วกลางรื่ายว�ชั้าว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101 ชั้�)น

ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1……………………………..……………………………………………………………

จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม1. อธ�บัายการแพัร"ของของเหลัวบันเน/5อว�สัด์�ท+'ด์0ด์ซึ่�บัได์$ตุ"างก�น2. สัร�ปได์$ว"าการเคลั/'อนท+'ของของเหลัวบันว�สัด์�ม+ความสั�มพั�นธ ก�บั

การแพัร"ของสัารแลัะการด์0ด์ซึ่�บัของว�สัด์�ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�1. น�5าหม&กสั+ตุ"าง ๆ อย"างลัะ (หร/อน�5าสั+ผสัมอาหาร) 2.

กระด์าษกรอง ขนาด์ φ 11 cm

3. ช้อลั ก 4. หลัอด์หยด์ว�ธ�การื่ทัดลอง

1. หยด์น�5าหม&ก 1 หยด์ ลังบันกระด์าษกรอง สั�งเกตุการณ์ ซึ่&มของน�5าหม&กบันกระด์าษกรองว�ด์

เสั$นผ"านศ0นย กลัางของบัร�เวณ์ท+'น�5าหม&กแพัร"ออกไป บั�นท&กผลั2. ท�าการทด์ลัองซึ่�5า แตุ"เปลั+'ยนจำากกระด์าษกรองเป นกระด์าษวาด์

เข+ยน บั�นท&กผลั

แด์ง เหลั/อง เข+ยว

ตุ�วท�าลัะลัาย

บั+กเกอร ภาพัแสัด์ง การแยก สัารด์$วย ว�ธ+โครมาโท

ผัลการื่ทัดลองว�สด'ทั��เป็&นติ�วด�ด

ซ�บัส�ทั��แยกได จำากน�)า

หม+กเส นผั"านศ�นยกลางของ

น�)าหม+ก (cm)

กระด์าษกรอง

ช้อลั ก

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม1. ระยะทางท+'ของเหลัวเคลั/'อนท+'ไปบันว�สัด์�ช้น�ด์ตุ"างๆ เหม/อนหร/อตุ"างก�นอย"างไร..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. การเคลั/'อนท+'ของของเหลัวบันว�สัด์�น"าจำะม+ความสั�มพั�นธ ก�บัอะไรบั$าง.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แบับัฝึ7กห�ดทั�� 14

เรื่ �อง การื่แยกสารื่เน )อเด�ยวโดยว�ธ�โครื่มาโทักรื่าฟ-………………………………………………………………

…………………

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� อธ�บัายการแยกสัารเน/5 อเด์+ยวโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*ได์$ค�าชั้�)แจำง :ให$น�กเร+ยนตุอบัค�าถามตุ"อไปน+51. จำงบัอกหลั�กการแยกสัารเน/5อเด์+ยว โด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*

ช้/'อ… .............................. ........... .... .......... ช้�5น ................. เลัข

2. การแยกสัารเน/5อเด์+ยวโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*ตุ"างจำากการแยกสัารโด์ยว�ธ+อ/'นหร/อไม" อย"างไร

3. ช้อลั กหร/อกระด์าษกรองท+'น�ามาใช้$ในว�ธ+โครมาโทกราฟี*ท�าหน$าท+'อย"างไร

4. สัารท+'น�ยมน�ามาแยกโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*ตุ$องม+สัมบั�ตุ�อย"างไร

5. จำงบัอกประโยช้น ของการแยกสัารโด์ยว�ธ+โครมาโทกราฟี*

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 15

กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 1 ส��งม�ชั้�ว�ติก�บักรื่ะบัวนการื่ด�ารื่งชั้�ว�ติ ชั้"วงชั้�)นทั��

3 ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่ใชั้ กล องจำ'ลทัรื่รื่ศน

เวลา 2 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 1.1 เข$าใจำหน"วยพั/5นฐ์านของสั�'งม+ช้+ว�ตุ ความสั�มพั�นธ ของโครงสัร$างแลัะหน$าท+'หน$าของระบับัตุ"าง ๆ ของสั�'งม+ช้+ว�ตุท+'ท�างานสั�มพั�นธ ก�น ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $ สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $ แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในการด์�ารงช้+ว�ตุของตุนเองแลัะด์0แลัสั�'งม+ช้+ว�ตุ

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�ารวจำตุรวจำสัอบั แลัะอธ�บัายลั�กษณ์ะแลัะร0ปร"างของเซึ่ลัลั ตุ"าง ๆของสั�'งม+ช้+ว�ตุเซึ่ลัลั เด์+ยวแลัะสั�'งม+ช้+ว�ตุหลัายเซึ่ลัลั หน$าท+'ของสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั พั/ช้ แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว รวมท�5งกระบัวนการท+'สัารผ"านเซึ่ลัลั จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่�

1. บัอกสั"วนประกอบัหน$าท+'ของกลั$องจำ�ลัทรรศน ได์$ 2. สัามารถใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน ได์$

เน )อหา ( รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 15 เร/'องเซึ่ลัลั : หน"วยของสั�'งม+ช้+ว�ตุ ) - ประว�ตุ�ของกลั$องจำ�ลัทรรศน - สั"วนประกอบัตุ"าง ๆ ของกลั$องจำ�ลัทรรศน - หน$าท+'ของสั"วนประกอบัของกลั$องจำ�ลัทรรศน - ว�ธ+การใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน - ข$อควรระม�ด์ระว�งในการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ คร0ผ0$สัอนทบัทวนบัทเร+ยน เร/'องสั�'งม+ช้+ว�ตุแลัะแจำ$งจำ�ด์ประสังค การเร+ยนร0 $ให$น�กเร+ยนทราบั

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา

1. แบั"งกลั�"มน�กเร+ยนเป น 6 กลั�"ม 2. คร0ผ0$สัอนน�าเสันอเร�'มตุ$น โด์ยการใช้$ PowerPoint

เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน ในการเกร�'นน�าประว�ตุ�การประด์�ษฐ์ กลั$องจำ�ลัทรรศน 3. คร0ผ0$สัอนแจำกใบัความร0 $ ใบัก�จำกรรม แลัะแบับัฝึ;กห�ด์เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน ให$น�กเร+ยนท�าตุามข�5นตุอนด์�งตุ"อไปน+5 3.1 ให$น�กเร+ยนศ&กษาสั�งเกตุสั"วนประกอบัของกลั$องจำ�ลัทรรศน แลัะหน$าท+'ของสั"วนประกอบัน�5น ๆ 3.2 น�กเร+ยนแตุ"ลัะกลั�"มร"วมก�นศ&กษาสั�งเกตุ โด์ยม+คร0ผ0$สัอนเป นผ0$ให$ค�าแนะน�า 3.3 น�กเร+ยนแตุ"ลัะกลั�"มรายงายผลัการศ&กษาสั�งเกตุสั"วนประกอบัของกลั$องจำ�ลัทรรศน 3.4 คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายผลัการศ&กษาสั�งเกตุสั"วนประกอบัของกลั$องจำ�ลัทรรศน แลัะหน$าท+'ของสั"วนประกอบัน�5น ๆ 4. คร0ผ0$สัอนน�าเสันอเน/5อหาเพั�'มเตุ�มโด์ยโด์ยการใช้$ PowerPoint เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน 5. คร0ผ0$สัอนเช้/'อมโยงการศ&กษาสั�งเกตุสั"วนประกอบัของกลั$องจำ�ลัทรรศน แลัะหน$าท+'ของสั"วนประกอบัน�5น ๆ ไปสั0"ว�ธ+การใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน แลัะข$อควรระม�ด์ระว�งในการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน โด์ยการน�าเสันอ PowerPoint เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน 6. คร0ผ0$สัอนเช้/'อมโยงเน/5อหาไปสั0"ก�จำกรรมการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน แลัะให$น�กเร+ยนท�าตุามข�5นตุอนด์�งตุ"อไปน+5 6.1 คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนเตุร+ยมสัไลัด์ โด์ยม+คร0ผ0$สัอนแนะน�าตุามข�5นตุอน 6.2 คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนเตุร+ยมสัไลัด์ ไปพัร$อมก�น 6.3 น�กเร+ยนแตุ"ลัะกลั�"มน�าแผ"นสัไลัด์ ท+'เตุร+ยมไว$ไปสั"องด์0ด์$วยกลั$องจำ�ลัทรรศน

6.4 น�กเร+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองลังในใบัก�จำกรรมท+' 16

เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน 6.5 น�กเร+ยนแตุ"ลัะกลั�"มรายงานผลัการทด์ลัอง 7. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายผลัการทด์ลัองแลัะสัร�ปผลัการทด์ลัอง3. ข�)นลงข อสรื่'ป็ 1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายแลัะสัร�ปเร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน - ใบัความร0 $ท+' 15 เร/'องเซึ่ลัลั : หน"วยของสั�'งม+ช้+ว�ตุ - ใบัก�จำกรรมท+' 15 เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน - แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 15 เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน - สั/'อ PowerPoint เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 15 เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน (3) ตุรวจำจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 15 เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 15 เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน

(3) แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 15 เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์

(2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 15 เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 15 เร/'องการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 15

เรื่ �อง เซลล : หน"วยของส��งม�ชั้�ว�ติรื่ายว�ชั้าว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101 ชั้�)น

ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1………………………………………………………………………………….…………………….สั�'งม+ช้+ว�ตุท�กช้น�ด์ประกอบัด์$วยหน"วยท+'เลั9กท+'สั�ด์เร+ยกว"า เซลล (cell) ซึ่&'งเป นแหลั"งท+'ม+การด์�าเน�นก�จำกรรมตุ"าง ๆ ของช้+ว�ตุ พั/ช้แลัะสั�ตุว ค/อสั�'งม+ช้+ว�ตุท+'เก�ด์ข&5นจำากเซึ่ลัลั แตุ"ลัะเซึ่ลัลั มาเช้/'อมตุ"อก�นเป นจำ�านวนหลัายลั$านเซึ่ลัลั เซึ่ลัลั จำ&งเป นหน"วยย"อยขนาด์เลั9กท+'ม+การด์�าเน�นก�จำกรรมตุ"าง ๆ ภายในเซึ่ลัลั

สั�'งม+ช้+ว�ตุท+'ม+ขนาด์เลั9กมาก เช้"น ย0กลั+นา

พัาราม+เซึ่+ยม ย+สัตุ เป นตุ$น ประกอบัด์$วยเซึ่ลัลั เพั+ยงเซึ่ลัลั เด์+ยวในขณ์ะท+'แมลังหน&'งตุ�วประกอบัด์$วยเซึ่ลัลั จำ�านวนหลัายลั$านเซึ่ลัลั เช้"นเด์+ยวก�บัมน�ษย ก9ประกอบัด์$วยเซึ่ลัลั น�บัลั$านลั$านเซึ่ลัลั

เราไม"สัามารถมองเห9นเซึ่ลัลั ของสั�'งม+ช้+ว�ตุได์$อย"างช้�ด์เจำนด์$วยตุาเปลั"าจำ&งตุ$องศ&กษาแลัะสั�งเกตุโครงสัร$างรวมท�5งสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั สั�'งม+ช้+ว�ตุผ"านกลั$องจำ�ลัทรรศน

กล องจำ'ลทัรื่รื่ศนพั.ศ. 2215 แอนโทน+ แวนลั�วเวนฮ�ก (Antonie van

Leeuwenhoek) ช้าวด์�ตุซึ่ เป นผ0$ประด์�ษฐ์ กลั$องจำ�ลัทรรศน ช้น�ด์เลันสั เด์+ยว

พั.ศ. 2208 โรเบั�ร ตุ ฮ�ก (Robert Hooke) ช้าวอ�งกฤษ เป นผ0$ประด์�ษฐ์ กลั$องจำ�ลัทรรศน ช้น�ด์เลันสั ประกอบัแลัะใช้$ตุรวจำด์0แผ"นไม$คอร กท+'ฝึานบัาง ๆ พับัว"าประกอบัด์$วยช้"องเลั9ก ๆ คลั$ายร�งผ&5ง เร+ยกช้"องน+5ว"า เซลล

กลั$องจำ�ลัทรรศน เป นเคร/'องม/อท+'ช้"วยขยายขนาด์ของสั�'งท+'ม+ขนาด์เลั9กเก�นกว"าท+'จำะมองเห9นได์$ด์$วยตุาเปลั"า เช้"น เซึ่ลัลั พั/ช้ เซึ่ลัลั สั�ตุว เป นตุ$น กลั$องจำ�ลัทรรศน ม+สั"วนประกอบัแลัะว�ธ+ใช้$ด์�งน+5

ภาพัแสัด์ง สั"วนประกอบัของกลั$องจำ�ลัทรรศน แบับัใช้$แสังท+'ใช้$ท�'วไป

1. ฐาน เป นสั"วนท+'ใช้$วางบันโตุEะแลัะรองร�บัน�5าหน�กของตุ�วกลั$อง2. แขน เป นสั"วนท+'เช้/'อมระหว"างตุ�วกลั$องก�บัฐ์าน3. แทั"นวางว�ติถั่' เป นแท"นสั�าหร�บัวางว�ตุถ�หร/อสัไลัด์ ม+ช้"องกลัมอย0"ตุรงกลัางเพั/'อให$แสังจำากด์$านลั"างสั"องผ"านข&5นมาได์$4. ทั��หน�บัสไลด เป นแผ"นโลัหะอย0"บันแท"นว"างว�ตุถ� ท�าหน$าท+'หน+บัสัไลัด์ ให$อย0"ก�บัท+'5. ล�ากล อง เป นท"อเช้/'อมระหว"างเลันสั ใกลั$ตุาก�บัเลันสั ใกลั$ว�ตุถ�6. เลนสใกล ติา เป นเลันสั น0น ท�าหน$าท+'ขยายภาพัของว�ตุถ� สัามารถถอด์เปลั+'ยนก�าลั�งขยายได์$7. เลนสใกล ว�ติถั่' เป นเลันสั น0น ท�าหน$าท+'ขยายภาพัของว�ตุถ�ให$เลันสั ใกลั$ตุาม+ก�าลั�งขยายให$เลั/อกได์$ 3 ขนาด์8. กรื่ะจำกเงา เป นกระจำกเว$า ท�าหน$าท+'สัะท$อนแสังให$สั"องไปท+'ว�ตุถ�ก"อนใช้$ป�Jมปร�บัภาพัลัะเอ+ยด์9. ป็'Hมป็รื่�บัภาพหยาบั สั�าหร�บัใช้$หม�นหาภาพัของว�ตุถ�ก"อนใช้$ป�Jมภาพัลัะเอ+ยด์10.ป็'Hมป็รื่�บัภาพละเอ�ยด สั�าหร�บัใช้$หม�นปร�บัภาพัของว�ตุถ�ให$เห9นช้�ด์เจำนย�'งข&5น

ว�ธ�การื่ใชั้ กล องจำ'ลทัรื่รื่ศน

กลั$องจำ�ลัทรรศน ม+ความสั�าค�ญมากสั�าหร�บัการท�างานในห$องปฏิ�บั�ตุ�การทางว�ทยาศาสัตุร ช้+วภาพัแลัะเน/'องจำากเป นอ�ปกรณ์ ท+'ม+สั"วนประกอบัแลัะการใช้$งานท+'ซึ่�บัซึ่$อน

1.วางตุ�วกลั$องบันพั/5นราบัท+'ม+ความแข9งแรงแลัะม+แสังสัว"างเพั+ยงพัอ โด์ยใช้$ลั�ากลั$องตุ�5งตุรง

2. หม�นเลันสั ใกลั$ว�ตุถ� โด์ยเลั/อกเลันสั ท+'ก�าลั�งขยายตุ�'าสั�ด์มาใช้$ก"อน3. ปร�บักระจำกเงาใตุ$แท"นวางว�ตุถ�ให$แสังสั"องผ"านเข$าสั0"ลั�ากลั$องได์$

เตุ9มท+' โด์ยมองผ"านเลันสั ใกลั$ตุา จำะเห9นวงกลัมสัว"างท+'สั�ด์4. วางแผ"นสัไลัด์ ท+'เตุร+ยมไว$บันแท"นวางว�ตุถ� จำ�ด์ว�ตุถ�ให$อย0"ตุรง

ตุ�าแหน"งท+'ม+แสังสั"องผ"านได์$ แลั$วใช้$ท+'หน+บัสัไลัด์ จำ�บัแผ"นสัไลัด์ จำ�บัแผ"นสัไลัด์ ให$แน"น

5. หม�นป�Jมปร�บัภาพัหยาบัจำนเลันสั ใกลั$ว�ตุถ�เลั/'อนลังมาตุ�'าสั�ด์โด์ยไม"ช้นแผ"นสัไลัด์

6. มองผ"านเลันสั ใกลั$ตุาแลั$วค"อย ๆ หม�นป�Jมปร�บัภาพัหยาบัเลั/'อนข&5นจำนมองเห9นภาพัของว�ตุถ�ปรากฏิข&5นช้�ด์เจำนท+'สั�ด์ แลั$วจำ&งหม�นป�Jมปร�บัภาพัลัะเอ+ยด์ ขณ์ะน+5อาจำเลั/'อนแผ"นสัไลัด์ เพั/'อให$มองว�ตุถ�ในตุ�าแหน"งท+'เราสันใจำอย0"ตุรงกลัางภาพัพัอด์+

7. ถ$าตุ$องการขยายภาพัให$ม+ขนาด์ใหญ"ข&5นให$หม�นเลันสั ใกลั$ว�ตุถ�ท+'ม+ก�าลั�งขยายสั0งมาแทนท+'โด์ยไม"ตุ$องเลั/'อนแผ"นสัไลัด์ แลั$วให$หม�นป�Jมปร�บัภาพัลัะเอ+ยด์ เพั/'อปร�บัภาพัให$ช้�ด์เจำนมากข&5น (ห$ามใช้$ป�Jมปร�บัภาพัหยาบั)

8. บั�นท&กภาพัท+'เห9นภายใตุ$กลั$องจำ�ลัทรรศน แลัะระบั�ก�าลั�งขยายว�ธ�ค�านวณก�าล�งขยายก�าลั�งขยายของกลั$อง = ก�าลั�งขยายของเลันสั ใกลั$ตุา × ก�าลั�งขยายของเลันสั ใกลั$ว�ตุถ� เช้"น ก�าลั�งขยายของกลั$อง = 10×40 = 400หมายความว"า ภาพัท+'มองเห9นจำากกลั$องจำ�ลัทรรศน ม+ขนาด์ใหญ"กว"าว�ตุถ�จำร�ง 400 เท"า

ข อควรื่รื่ะว�งในการื่ใชั้ กล องจำ'ลทัรื่รื่ศน

กลั$องจำ�ลัทรรศน เป นเคร/'องม/อท+'ม+ราคาแพังแลัะม+ความซึ่�บัซึ่$อนในการใช้$งาน ผ0$ใช้$จำ&งตุ$องใช้$อย"างระม�ด์ระว�งแลัะร�กษาความสัะอาด์อย0"เสัมอ เพั/'อไม"ให$เก�ด์ความเสั+ยหายแลัะสัามารถน�าไปใช้$งานได์$อย"างม+ประสั�ทธ�ภาพั ข$อควรระว�งม+ด์�งน+5

1. การยกกลั$องเพั/'อเคลั/'อนย$ายให$ใช้$ม/อหน&'งจำ�บัท+'แขนของกลั$อง อ+กม/อหน&'งใช้$รองท+'ใตุ$ฐ์านแลัะยกกลั$องในลั�กษณ์ะตุ�5งตุรง

2. ขณ์ะท+'หม�นปร�บัภาพัหยาบัเพั/'อเลั/'อนสัไลัด์ ใกลั$ว�ตุถ�ลังใกลั$แผ"นสัไลัด์ ให$คอยมองด์$านข$างของเลันสั ใกลั$ว�ตุถ�ไม"ให$ช้นแผ"นสัไลัด์

3. การมองภาพัในกลั$องจำ�ลัทรรศน ควรลั/มตุาท�5งสัองข$าง4. การเช้9ด์เลันสั ให$ใช้$กระด์าษเช้9ด์เลันสั เท"าน�5น5. การเก9บักลั$องจำ�ลัทรรศน เม/'อใช้$งานเสัร9จำแลั$ว ควรปฏิ�บั�ตุ�ด์�งน+5

- ใช้$ผ$าแห$งน�"มท�าความสัะอาด์ตุ�วกลั$อง - เลั/'อนท+'หน+บัสัไลัด์ ให$ขนานก�น - ปร�บักระจำกเงาให$อย0"ในแนวด์�'งตุ�5งฉีากก�บัตุ�วกลั$อง - หม�นเลันสั ใกลั$ว�ตุถ�ท+'ม+ก�าลั�งขยายตุ�'าสั�ด์ให$ตุรงก�บัลั�ากลั$องแลัะเลั/'อนให$อย0"ใน ระด์�บัตุ�'าสั�ด์

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 15

เรื่ �อง การื่ใชั้ กล องจำ'ลทัรื่รื่ศนรื่ายว�ชั้าว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101 ชั้�)น

ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1………………………………………………………………………………….…………………….จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม

1. บัอกสั"วนประกอบัแลัะหน$าท+'ของกลั$องจำ�ลัทรรศน ได์$2. สัามารถใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน ได์$

ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�1. กลั$องจำ�ลัทรรศน 2. สัไลัด์ แลัะกระจำกป@ด์สัไลัด์ 3. หลัอด์หยด์ 4. กระด์าษเย/'อ5. เสั$นผม 6. กระด์าษ

7. ปากกาว�ธ�การื่ทัดลอง

1. ตุ�ด์เสั$นผมขนาด์ 1 เซึ่นตุ�เมตุร ไปว"าบันแผ"นสัไลัด์ แลั$วหยด์น�5า 1 หยด์ ป@ด์ด์$วยกระจำกป@ด์สัไลัด์ น�าไปสั"องด์$วยกลั$องจำ�ลัทรรศน บั�นท&กผลั วาด์ภาพัท+'ได์$จำากกลั$องจำ�ลัทรรศน แลัะลั�กษณ์ะท+'สั�งเกตุได์$

2. น�ากระด์าษ มาตุ�ด์ให$ได์$ขนาด์ 1x1 เซึ่นตุ�เมตุร แลั$วเข+ยนพัย�ญช้นะไทย 1 ตุ�วลังบันกระด์าษ สัไลัด์ น�าไปสั"องด์$วยกลั$องจำ�ลัทรรศน บั�นท&กผลั วาด์ภาพัท+'ได์$จำากกลั$องจำ�ลัทรรศน แลัะลั�กษณ์ะท+'สั�งเกตุได์$

ติารื่างบั�นทั+กผัลการื่ทัดลองภาพทั��มองเห;นจำากกล องจำ'ลทัรื่รื่ศน

ล�กษณะทั��ส�งเกติได

สรื่'ป็ผัลการื่ทัดลอง........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................

.................................................................ป็?ญหาและอ'ป็สรื่รื่ค.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แบับัฝึ7กห�ดทั�� 15

เรื่ �อง กล องจำ'ลทัรื่รื่ศนรื่ายว�ชั้าว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101 ชั้�)น

ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1………………………………………………………………………

………….…………………….ตุอนท+' 1 ให$น�กเร+ยนบัอกสั"วนประกอบัของกลั$องจำ�ลัทรรศน ให$ถ0กตุ$อง

ตุอนท+' 2 จำงเตุ�มค�าให$ถ0กตุ$องแลัะสัมบั0รณ์ ท+'สั�ด์จำงบัอกข$อควรระว�งในการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน อย"างน$อย 3 ข$อ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

1. ……………………………. 2.

………………………….

3. ………………………….

4. ………………………….5. ………………………….6. ………………………….7. ………………………….

เฉลยแบับัฝึ7กห�ดทั�� 15

เรื่ �อง กล องจำ'ลทัรื่รื่ศนรื่ายว�ชั้าว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101 ชั้�)น

ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1………………………………………………………………………

………….…………………….ตุอนท+' 1 ให$น�กเร+ยนบัอกสั"วนประกอบัของกลั$องจำ�ลัทรรศน ให$ถ0กตุ$อง

ตุอนท+' 2 จำงเตุ�มค�าให$ถ0กตุ$องแลัะสัมบั0รณ์ ท+'สั�ด์จำงบัอกข$อควรระว�งในการใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน อย"างน$อย 3 ข$อ

1. การื่ยกกล องเพ �อเคล �อนย ายให ใชั้ ม อหน+�งจำ�บัทั��แขนของกล อง อ�กม อหน+�งใชั้ รื่องทั��ใติ ฐานและยกกล องในล�กษณะติ�)งติรื่ง

2. การื่มองภาพในกล องจำ'ลทัรื่รื่ศนควรื่ล มติาทั�)งสองข าง3. การื่เชั้;ดเลนสให ใชั้ กรื่ะดาษเชั้;ดเลนสเทั"าน�)น

1. …… เลนสใกล ติา … .

2. …… ล�ากล อง ……… .

3. ……… เลนสใกล

4. ……… ทั��หน�บั

สไลด ………… . 5. …… … แทั"นว"าง

6. ……… ป็'Hมป็รื่�บัภาพ

หยาบั ………… . 7. ……กรื่ะจำกเงา ………… .

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 16

กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 1 ส��งม�ชั้�ว�ติก�บักรื่ะบัวนการื่ด�ารื่งชั้�ว�ติ ชั้"วงชั้�)นทั��

3 ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง เซลลของส��งม�ชั้�ว�ติ

เวลา 2 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 1.1 เข$าใจำหน"วยพั/5นฐ์านของสั�'งม+ช้+ว�ตุ ความสั�มพั�นธ ของโครงสัร$างแลัะหน$าท+'หน$าของระบับัตุ"าง ๆ ของสั�'งม+ช้+ว�ตุท+'ท�างานสั�มพั�นธ ก�น ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $ สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $ แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในการด์�ารงช้+ว�ตุของตุนเองแลัะด์0แลัสั�'งม+ช้+ว�ตุ

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�ารวจำตุรวจำสัอบั แลัะอธ�บัายลั�กษณ์ะแลัะร0ปร"างของเซึ่ลัลั ตุ"าง ๆของสั�'งม+ช้+ว�ตุเซึ่ลัลั เด์+ยวแลัะสั�'งม+ช้+ว�ตุหลัายเซึ่ลัลั หน$าท+'ของสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั พั/ช้ แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว รวมท�5งกระบัวนการท+'สัารผ"านเซึ่ลัลั จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่�

1. เตุร+ยมสัไลัด์ สัด์ของเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว ได์$ 2. ใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน เพั/'อศ&กษาร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั ได์$ 3. บั�นท&กภาพัแลัะช้+5สั"วนประกอบัท+'สั�าค�ญของเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว ได์$ 4. อธ�บัายลั�กษณ์ะแลัะสั"วนประกอบัสั�าค�ญของเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว ได์$ 5. เปร+ยบัเท+ยบัความแตุกตุ"างระหว"างเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว ได์$

เน )อหา ( รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 16.1-16.2 เร/'องลั�กษณ์ะแลัะร0ปร"างของเซึ่ลัลั สั�'งม+ช้+ว�ตุ แลัะใบัความร0 $เร/'องโครงสัร$างแลัะหน$าท+'ของเซึ่ลัลั ) - ลั�กษณ์ะแลัะร0ปร"างของเซึ่ลัลั สั�'งม+ช้+ว�ตุ - โครงสัร$างแลัะหน$าท+'ของเซึ่ลัลั การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ คร0ผ0$สัอนทบัทวนบัทเร+ยน เร/'องเซึ่ลัลั ม+ร0ปร"างหลัายแบับัแลัะแจำ$งจำ�ด์ประสังค การเร+ยนร0 $ให$น�กเร+ยนทราบั

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา 1. แบั"งกลั�"มน�กเร+ยนเป น 6 กลั�"ม 2. คร0ผ0$สัอนน�าเสันอเร�'มตุ$น โด์ยการใช้$ PowerPoint

เร/'องเซึ่ลัลั ของสั�'งม+ช้+ว�ตุ 3. คร0ผ0$สัอนแจำกใบัความร0 $ ใบัก�จำกรรม แลัะแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 16

ให$ก�บัน�กเร+ยน 4. คร0ผ0$สัอนเช้/'อมโยง PowerPoint เร/'องเซึ่ลัลั ของสั�'งม+ช้+ว�ตุ ไปสั0"การทด์ลัองก�จำกรรมเร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั โด์ยให$น�กเร+ยนท�าตุามข�5นตุอนด์�งตุ"อไปน+5 4.1 ให$น�กเร+ยนเตุร+ยมสัไลัด์ สัด์ของเซึ่ลัลั หอมแด์ง โด์ยท�าตุามว�ธ+การด์�าเน�นก�จำกรรม ตุอนท+' 1 ในใบัก�จำกรรมเร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั 4.2 คร0ผ0$สัอนน�าร0ปเซึ่ลัลั หอมแด์งข&5น PowerPoint

แลัะช้+5สั"วนประกอบัตุ"าง ๆ ให$น�กเร+ยนด์0 4.3 ปฏิ�บั�ตุ�ตุามข$อ 4.1 แตุ"เปลั+'ยนเป นเซึ่ลัลั สัาหร"ายหางกระรอก 4.4 คร0ผ0$สัอนน�าร0ปเซึ่ลัลั สัาหร"ายหางกระรอกข&5น PowerPoint แลัะช้+5สั"วนประกอบั

ตุ"าง ๆ ให$น�กเร+ยนด์0 4.5 ให$น�กเร+ยนเตุร+ยมสัไลัด์ สัด์ของเซึ่ลัลั เย/'อบั�กระพั� $งแก$ม โด์ยท�าตุามว�ธ+การด์�าเน�นก�จำกรรม ตุอนท+' 2 ในใบัก�จำกรรมท+' 16

เร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั 4.6 คร0ผ0$สัอนน�าร0ปเซึ่ลัลั เย/'อบั�กระพั� $งแก$มข&5น PowerPoint แลัะช้+5สั"วนประกอบัตุ"าง ๆ ให$น�กเร+ยนด์0 5. คร0ผ0$สัอนอธ�บัายความร0 $เพั�'มเตุ�มเร/'องหน$าท+'ของสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั ท�5งเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว 6. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นเปร+ยบัเท+ยบัความแตุกตุ"างระหว"างเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว 3. ข�)นลงข อสรื่'ป็ 1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายแลัะสัร�ปเร/'องเซึ่ลัลั ของสั�'งม+ช้+ว�ตุ 2. น�กเร+ยนตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 16 แลัะท�าแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 16 เร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน - ใบัความร0 $ท+' 16.1 เร/'องลั�กษณ์ะแลัะร0ปร"างของเซึ่ลัลั สั�'งม+ช้+ว�ตุ - ใบัความร0 $ท+' 16.2 เร/'องโครงสัร$างแลัะหน$าท+'ของเซึ่ลัลั - ใบัก�จำกรรมท+' 16 เร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั - แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 16 เร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั - สั/'อ PowerPoint เร/'องเซึ่ลัลั ของสั�'งม+ช้+ว�ตุ

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน

(2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 16 เร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั (3) ตุรวจำจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 16 เร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 16 เร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั

(3) แบับัฝึ;กห�ด์ท+' 16 เร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 16 เร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามจำากแบับัฝึ;กห�ด์ท+' 16 เร/'องร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความร0 $ท+'ท+' 16.116.1

เร/'องเร/'อง ลั�กษณ์ะแลัะร0ปร"างของเซึ่ลัลั สั�'งม+ช้+ว�ตุลั�กษณ์ะแลัะร0ปร"างของเซึ่ลัลั สั�'งม+ช้+ว�ตุ..............................................................................................................................

....................................................

สั�'งม+ช้+ว�ตุไม"ว"าจำะม+ขนาด์เลั9กหร/อขนาด์ใหญ"จำะตุ$องประกอบัด์$วยหน"วยย"อยของสั�'งม+ช้+ว�ตุ ท+'มองไม"เห9นด์$วยตุาเปลั"าเร+ยกว"า เซลล (cell)

สั�'งม+ช้+ว�ตุบัางช้น�ด์ม+เพั+ยงเซึ่ลัลั เด์+ยว แตุ"สัามารถท�าก�จำกรรรมท�กอย"างท+'สั�'งม+ช้+ว�ตุท�'วๆ ไปท�าได์$ เช้"น เคลั/'อนไหวก�นอาหาร สั/บัพั�นธ� ตุ�วอย"างสั�'งม+ช้+ว�ตุเซึ่ลัลั เด์+ยว เช้"น อะม+บัา พัาราม+เซึ่+ยม เป นตุ$น

สั�'งม+ช้+ว�ตุบัางช้น�ด์ประกอบัด์$วยเซึ่ลัลั จำ�านวนมากมายน�บัแสันลั$านเซึ่ลัลั เซึ่ลัลั เหลั"าน+5จำะม+การเปลั+'ยนแปลังร0ปร"างไปเป นกลั�"มเซึ่ลัลั เฉีพัาะ เพั/'อท�าหน$าท+'ตุ"างๆ ก�น โด์ยเซึ่ลัลั ท+'ม+ลั�กษณ์ะคลั$ายก�น หร/อเป นเซึ่ลัลั ช้น�ด์เด์+ยวก�นอาจำมาอย0"ตุ�ด์ก�น ท�าหน$าท+'อย"างเด์+ยวก�น เร+ยกกลั�"มเซึ่ลัลั เหลั"าน+5ว"า เน )อเย �อ (tissue) ตุ�วอย"างสั�'งม+ช้+ว�ตุหลัายเซึ่ลัลั เช้"น เซึ่ลัลั สัาหร"ายหางกระรอก เซึ่ลัลั เย/'อบั�ข$างแก$ม เป นตุ$น

อะม�บัา พารื่าม�เซ�ยม

เซลลสาหรื่"ายหางกรื่ะรื่อกเซลลเย �อบั'ข างแก ม

ใบัความร0 $ท+'ท+' 16.216.2

เร/'องเร/'อง โครงสัร$างแลัะหน$าท+'ของเซึ่ลัลั โครงสัร$างแลัะหน$าท+'ของเซึ่ลัลั …………………………………………………………………………………

………..

เซึ่ลัลั ของสั�'งม+ช้+ว�ตุม+ขนาด์เลั9กมาก แลัะย�งม+ขนาด์แตุกตุ"างก�นไปตุามช้น�ด์ของเซึ่ลัลั ด์�งภาพั

เซึ่ลัลั ของสั�'งม+ช้+ว�ตุแม$จำะม+ขนาด์เลั9กมาก แตุ"ภายในเซึ่ลัลั ก9บัรรจำ�โครงสัร$างตุ"างๆ ท+'เป นองค ประกอบัมากมาย ท+'เก+'ยวข$องก�บัก�จำกรรมการด์�ารงช้+พัของเซึ่ลัลั ด์�งภาพั

เซึ่ลัลั ของสั�'งม+ช้+ว�ตุแม$จำะม+ขนาด์เลั9กมาก แตุ"ภายในเซึ่ลัลั ก9บัรรจำ�โครงสัร$างตุ"างๆ ท+'เป นองค ประกอบัมากมาย ท+'เก+'ยวข$องก�บัก�จำกรรมการด์�ารงช้+พัของเซึ่ลัลั ด์�งภาพั

โครงสัร$างท+'เป นสั"วนประกอบัหลั�กของเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว ประกอบัด์$วย

เซลลกล ามเน )อ

เซลลเย �อบั'ข างแก ม

เซลลค'มใบัพ ชั้

แวค�วโอล เย �อห' มเซลล

น�วเคล�ยสไซโทัพลาซ+ม

ก. เซลลส�ติว ข. เซลลพ ชั้

ผัน�งเซลลแวค�วโอลเย �อห' มเซลลน�วเคล�ยสไซโทัพลาซ+มคลอโรื่พลาสติ

ภาพั แสัด์งสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว

1. ส"วนเย �อห' มเซลล เป นสั"วนท+'ท�าหน$าท+'ห"อห�$มองค ประกอบัภายในเซึ่ลัลั ให$คงร0ปอย0"ได์$

1.1 เย/'อห�$มเซึ่ลัลั (cell membrane) พับัท�5งในเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว เป นเย/'อท+'บัางมาก ม+ร0พัร�น ท�าหน$าท+'ควบัค�มปร�มาณ์แลัะช้น�ด์ของสัารท+'ผ"านเข$าแลัะออกจำากเซึ่ลัลั ด์$วย

1.2 ผน�งเซึ่ลัลั (cell wall) พับัเฉีพัาะในเซึ่ลัลั พั/ช้ ท�าหน$าท+'เพั�'มความแข9งแรงแลัะป?องก�นอ�นตุรายให$แก"เซึ่ลัลั พั/ช้ โด์ยการห"อห�$มเย/'อห�$มเซึ่ลัลั ไว$อ+กช้�5นหน&'ง

2. ส"วนทั��อย�"ภายในส"วนห"อห' มเซลล เร+ยกว"า โพัรโทพัลัาซึ่&ม (protoplasm) ประกอบัด์$วย ไซึ่โทพัลัาซึ่&มแลัะน�วเคลั+ยสั

2.1 ไซึ่โทพัลัาซึ่&ม (cytoplasm) เป นโพัรโทพัลัาซึ่&มท+'อย0"นอกน�วเคลั+ยสัม+ลั�กษณ์ะเป นของเหลัวก&'งแข9งท+'ม+โครงสัร$างสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั อย0" เช้"น

2.1.1 คลัอโรพัลัาสัตุ (choroplast) พับัเฉีพัาะในเซึ่ลัลั พั/ช้ ท�าหน$าท+'ในกระบัวนการสั�งเคราะห ด์$วยแสัง

2.1.2 ไมโทคอนเด์ร+ย (mitochondria) เป นโครงสัร$างของเซึ่ลัลั ท+'ท�าหน$าท+'สัร$างพัลั�งงานให$แก"เซึ่ลัลั

2.2 น�วเคลั+ยสั (nucleus) เป นโครงสัร$างท+'ม+บัทบัาทสั�าค�ญท+'สั�ด์ของเซึ่ลัลั เพัราะเป นศ0นย กลัางควบัค�มการท�างานของเซึ่ลัลั โด์ยท�างานร"วมก�บัโพัรโทพัลัาซึ่&ม แลัะม+ความสั�าค�ญตุ"อกระบัวนการแบั"งเซึ่ลัลั

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 16

เรื่ �อง รื่�ป็รื่"างและส"วนป็รื่ะกอบัของเซลล………………………………………………………………

………………..จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม เพั/'อให$ผ0$เร+ยนสัามารถ

1. เตุร+ยมสัไลัด์ สัด์ของเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว 2. ใช้$กลั$องจำ�ลัทรรศน เพั/'อศ&กษาร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั 3. บั�นท&กภาพัแลัะช้+5สั"วนประกอบัท+'สั�าค�ญของเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั

สั�ตุว 4. อธ�บัายลั�กษณ์ะแลัะสั"วนประกอบัสั�าค�ญของเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั

สั�ตุว 5. เปร+ยบัเท+ยบัความแตุกตุ"างระหว"างเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว

ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�1. สัาหร"ายหางกระรอก2. ห�วหอมแด์งหร/อหอมห�วใหญ"3. กลั$องจำ�ลัทรรศน 4. สัไลัด์ แลัะกระจำกป@ด์สัไลัด์ 5. ม+ด์โกนม+ด์$าม6. ไม$จำ�5มฟีCนช้�บัแอลักอฮอลั 7. หลัอด์หยด์

8. ปากค+บั9. เข9มเข+'ย10. กระด์าษเย/'อ11. สัารลัะลัายไอโอด์+น(100 cc)12. สัารลัะลัายโซึ่เด์+ยมคลัอไรด์ (น�5าเกลั/อ) 0.85%13. น�5า

ว�ธ�การื่ด�าเน�นก�จำกรื่รื่มติอนทั�� 1 เซลลพ ชั้

1. เซึ่ลัลั หอมแด์ง1.1 หยด์น�5าบันสัไลัด์ 1 หยด์1.2 ใช้$ปากค+บัลัอกเย/'อหร/อผ�วด์$านใน

ของห�วหอมแด์ง ตุ�ด์เป นช้�5นเลั9กๆ วางบันหยด์น�5าบันสัไลัด์ ระว�งไม"ให$เน/5อเย/'อพั�บัซึ่$อนก�น

1.3 หยด์สัารลัะลัายไอโอด์+น 1 หยด์บันเย/'อห�วหอม ป@ด์ด์$วยกระจำกสัไลัด์

จำากน�5นใช้$กระด์าษเย/'อแตุะข$างๆ กระจำกป@ด์สัไลัด์ เพั/'อซึ่�บัของเหลัวสั"วนเก�นออก

1.4 น�าไปสั"องด์0ด์$วยกลั$องจำ�ลัทรรศน โด์ยใช้$เลันสั ใกลั$ว�ตุถ�ก�าลั�งขยายตุ�'าแลัะสั0งตุามลั�าด์�บั สั�งเกตุแลัะบั�นท&กภาพัท+'เห9นภายใตุ$กลั$องจำ�ลัทรรศน

2. เซึ่ลัลั ของใบัสัาหร"ายหางกระรอก2.1 ใช้$ปากค+บัเด์9ด์ใบัของสัาหร"ายหากระรอก บัร�เวณ์

ใกลั$สั"วนยอด์ 1 ใบั วางบันหยด์น�5าบันสัไลัด์ อ+กแผ"หน&'ง ป@ด์ด์$วยหระจำกป@ด์สัไลัด์

2.2 ปฏิ�บั�ตุ�ตุามว�ธ+ในข$อ 1.4

3. สั/บัค$นข$อม0ลัเก+'ยวก�บัองค ประกอบัของเซึ่ลัลั พั/ช้ แลั$วเปร+ยบัเท+ยบัก�บัเซึ่ลัลั ท+'

น�กเร+ยนสั�งเกตุภายใตุ$กลั$องจำ�ลัทรรศน ติอนทั�� 2 เซลลส�ติว

1. ใช้$ไม$จำ�5มฟีCนท+'ฆ"าเช้/5อแลั$ว ข0ด์เบัาๆ ท+'ด์$านในของกระพั� $งแก$ม แลั$วน�าไป

เตุะลังบันหยด์น�5าเกลั/อ 0.85 % บันสัไลัด์ จำากน�5นหยด์สัารลัะลัายไอโอด์+นลังบันหยด์น�5าเกลั/อ 1 หยด์ แลั$วป@ด์ด์$วยกระจำกสัไลัด์

2. น�าไปสั"องด์0ด์$วยกลั$องจำ�ลัทรรศน โด์ยใช้$เลันสั ใกลั$ว�ตุถ�ก�าลั�งขยายตุ�'าแลัะสั0ง

ตุามลั�าด์�บั สั�งเกตุแลัะบั�นท&กภาพัท+'เห9นภายใตุ$กลั$องจำ�ลัทรรศน

ภาพัแสัด์งการเตุร+ยม

3. สั/บัค$นข$อม0ลัเก+'ยวก�บัองค ประกอบัของเซึ่ลัลั สั�ตุว แลั$วเปร+ยบัเท+ยบัก�บัเซึ่ลัลั ท+'

น�กเร+ยนสั�งเกตุภายใตุ$กลั$องจำ�ลัทรรศน ผัลการื่ทัดลอง

ตุอนท+' 1 เซึ่ลัลั พั/ช้

ภาพั..................................................

..............ก�าลั�งขยาย...........................เท"า

ภาพั..............................................

...............ก�าลั�งขยาย...................................เท"า

ติอนทั�� 2 เซลลส�ติว

ภาพั...................................................

.............ก�าลั�งขยาย...........................เท"า

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม

1. อธ�บัายลั�กษณ์ะแลัะสั"วนประกอบัสั�าค�ญของเซึ่ลัลั ห�วหอมแด์งแลัะเซึ่ลัลั ของใบัสัาหร"ายหางกระรอกจำากการสั�งเกตุจำากกลั$องจำ�ลัทรรศน แลัะการสั/บัค$นข$อม0ลั....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. จำากการศ&กษาเซึ่ลัลั ภายใตุ$กลั$องจำ�ลัทรรศน สั"วนประกอบัใด์ท+'พับัในเซึ่ลัลั ของใบัสัาหร"ายหางกระรอก แตุ"ไม"พับัในเซึ่ลัลั ของห�วหอมแด์ง.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. ในการศ&กษาเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว น�กเร+ยนค�ด์ว"าเหตุ�ใด์จำ&งตุ$องหยด์สัารลัะลัายไอโอด์+น..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4. อธ�บัายลั�กษณ์ะแลัะสั"วนประกอบัสั�าค�ญของเซึ่ลัลั เย/'อบั�ข$างแก$ม.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................5. อธ�บัายพัร$อมท�5งเปร+ยบัเท+ยบัร0ปร"างแลัะสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั เย/'อห�วหอมแด์ง เซึ่ลัลั ของใบัสัาหร"ายหางกระรอก แลัะเซึ่ลัลั เย/'อบั�ข$างแก$ม....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แบับัฝึ7กห�ดทั�� 16

เรื่ �อง รื่�ป็รื่"างและส"วนป็รื่ะกอบัของเซลล………………………………………………………………

…………………….ค�าชั้�)แจำง ให$น�กเร+ยนเตุ�มข$อความตุ"อไปน+5ให$สัมบั0รณ์

1. สั�'งม+ช้+ว�ตุท�กช้น�ด์ประกอบัด์$วยหน"วยท+'เลั9กท+'สั�ด์เร+ยกว"า.............................2. เลันสั ใกลั$ว�ตุถ�ม+ ........... ขนาด์ ได์$แก"...................., ................... ,..................ซึ่&'งในการหาภาพัของว�ตุถ�น�5นควรเร�'มจำากก�าลั�งขยาย.................................... ก"อน5. ถ$าเด์9กช้ายว�น�ยใช้$เลันสั ใกลั$ตุาก�าลั�งขยาย 15 เท"า แลัะใช้$เลันสั ใกลั$ว�ตุถ�ท+'ม+ก�าลั�งขยาย 10 เท"า จำะเห9นภาพัท+'ม+ขนาด์ใหญ"กว"าของจำร�งก+'เท"า

ว�ธ�ทั�า ก�าลั�งขยายของกลั$อง = ก�าลั�งขยายของเลันสั ใกลั$ตุา × ก�าลั�งขยายของเลันสั ใกลั$ว�ตุถ� = ............................................................................. = ............................................................................... หมายความว"า ภาพัท+'มองเห9นจำากกลั$องจำ�ลัทรรศน ม+ขนาด์ใหญ"กว"าว�ตุถ�จำร�ง........................ เท"า6. จำงบัอกโครงสัร$างของเซึ่ลัลั สั�ตุว แลัะเซึ่ลัลั พั/ช้ในช้"องว"างท+'หายไปให$ถ0กตุ$อง

ช้/'อ ........................................ ......................ช้�5น ...................... เลัข

5. ผน�งเซึ่ลัลั (cell wall) ม+หน$าท+'.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. เย/'อห�$มเซึ่ลัลั (cell membrane) ม+หน$าท+'.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 7.น�วเคลั+ยสั (nucleus) ม+หน$าท+'.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 8. ให$น�กเร+ยนเปร+ยบัเท+ยบัความแตุกตุ"างระหว"างเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว โด์ยท�าเคร/'องหมายถ0ก ( / ) ในช้"องท+'พับัสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั แลัะท�าเคร/'องหมายผ�ด์ ( × ) ในช้"องท+'ไม"พับัสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั

โครื่งสรื่ างของเซลลชั้น�ดของเซลล

เซลลพ ชั้ เซลลส�ติวผน�งเซึ่ลัลั เย/'อห�$มเซึ่ลัลั

แวค�วโอล ......................

...............

.....ไซโทัรื่พลาซ+ม

ภาพัเซึ่ลัลั สั�ตุว

ผัน�งเซลล

เย �อห' มเซลล.........................

ภาพัเซึ่ลัลั พั/ช้

....................

.....

....................

.....

....................

.....

ไซึ่โทพัลัาซึ่&มน�วเคลั+ยสัคลัอโรพัลัาสัตุ

เฉลยแบับัฝึ7กห�ดทั�� 16

เรื่ �อง รื่�ป็รื่"างและส"วนป็รื่ะกอบัของเซลล………………………………………………………………

…………………….ค�าชั้�)แจำง ให$น�กเร+ยนเตุ�มข$อความตุ"อไปน+5ให$สัมบั0รณ์

1. สั�'งม+ช้+ว�ตุท�กช้น�ด์ประกอบัด์$วยหน"วยท+'เลั9กท+'สั�ด์เร+ยกว"า......เซลล(Cell)...........

2. เลันสั ใกลั$ว�ตุถ�ม+ ..3... ขนาด์ ได์$แก"...4X..., ...10X... ,....40X....ซึ่&'งในการหาภาพัของว�ตุถ�น�5นควรเร�'มจำากก�าลั�งขยาย.....ทั��ติ��าส'ด ค อ 4X....... ก"อน

การื่ฝึ7กค�ดเยอะ ๆ

เป็&นการื่เพ��มรื่อยย�กให ก�บั

สมองฝึ7กค�ดเยอะ ๆ

นะครื่�บั

3. ถ$าเด์9กช้ายเจำงก�ใช้$เลันสั ใกลั$ตุาก�าลั�งขยาย 15 เท"า แลัะใช้$เลันสั ใกลั$ว�ตุถ�ท+'ม+ก�าลั�งขยาย 10 เท"า จำะเห9นภาพัท+'ม+ขนาด์ใหญ"กว"าของจำร�งก+'เท"า

ว�ธ�ทั�า ก�าลั�งขยายของกลั$อง = ก�าลั�งขยายของเลันสั ใกลั$ตุา × ก�าลั�งขยายของเลันสั ใกลั$ว�ตุถ� = 15 x 10 = 150 หมายความว"า ภาพัท+'มองเห9นจำากกลั$องจำ�ลัทรรศน ม+ขนาด์ใหญ"กว"าว�ตุถ�จำร�ง..........150...... เท"า4. จำงบัอกโครงสัร$างของเซึ่ลัลั สั�ตุว แลัะเซึ่ลัลั พั/ช้ในช้"องว"างท+'หายไปให$ถ0กตุ$อง

5. ผน�งเซึ่ลัลั (cell wall) ม+หน$าท+'.....เพ��มความแข;งแรื่งและป็Eองก�นอ�นติรื่ายให แก"เซลลพ ชั้ โดยการื่ห"อห' มเย �อห' มเซลลไว อ�กชั้�)นหน+�ง……

6. เย/'อห�$มเซึ่ลัลั ม+หน$าท+'.........ควบัค'มป็รื่�มาณและชั้น�ดของสารื่ทั��ผั"านเข าและออกจำากเซลล.........7.น�วเคลั+ยสั (nucleus) ม+หน$าท+....เป็&นศ�นยกลางควบัค'มการื่ทั�างานของเซลล….

8. ให$น�กเร+ยนเปร+ยบัเท+ยบัความแตุกตุ"างระหว"างเซึ่ลัลั พั/ช้แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว โด์ยท�าเคร/'องหมายถ0ก ( / ) ในช้"องท+'พับัสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั แลัะท�าเคร/'องหมายผ�ด์ ( × ) ในช้"องท+'ไม"พับัสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั

แวค�วโอล เย )อห' มเซลล......

น�วเคล�ยสไซโทัรื่พลาซ+ม

ภาพัเซึ่ลัลั สั�ตุว

ผัน�งเซลล

เย �อห' มเซลล แวค�วโอ

ภาพัเซึ่ลัลั พั/ช้

คลอโรื่พสาสติ

ไซโทัรื่พลาซ+ม

น�วเคล�ยส

โครื่งสรื่ างของเซลล

ชั้น�ดของเซลลเซลลพ ชั้ เซลลส�ติว

ผน�งเซึ่ลัลั / ×เย/'อห�$มเซึ่ลัลั / /ไซึ่โทพัลัาซึ่&ม / /คลัอโรพัลัาสัตุ / ×

น�วเคลั+ยสั //

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 17

กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1

สารื่ะทั�� 1 ส��งม�ชั้�ว�ติก�บักรื่ะบัวนการื่ด�ารื่งชั้�ว�ติ ชั้"วงชั้�)นทั�� 3 ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่ล�าเล�ยงน�)าของพ ชั้

เวลา 1 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 1.1 เข$าใจำหน"วยพั/5นฐ์านของสั�'งม+ช้+ว�ตุ ความสั�มพั�นธ ของโครงสัร$างแลัะหน$าท+'หน$าของระบับัตุ"าง ๆ ของสั�'งม+ช้+ว�ตุท+'ท�างานสั�มพั�นธ ก�น ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $ สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $ แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในการด์�ารงช้+ว�ตุของตุนเองแลัะด์0แลัสั�'งม+ช้+ว�ตุ

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�ารวจำตุรวจำสัอบั แลัะอธ�บัายลั�กษณ์ะแลัะร0ปร"างของเซึ่ลัลั ตุ"าง ๆของสั�'งม+ช้+ว�ตุเซึ่ลัลั เด์+ยวแลัะสั�'งม+ช้+ว�ตุหลัายเซึ่ลัลั หน$าท+'ของสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั พั/ช้ แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว รวมท�5งกระบัวนการท+'สัารผ"านเซึ่ลัลั

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 1. เตุร+ยมสัไลัด์ เน/5อเย/'อพั/ช้เพั/'อศ&กษาโครงสัร$างในการลั�าเลั+ยงน�5า

ของพั/ช้2. ระบั�โครงสัร$างของพั/ช้ท+'ท�าหน$าท+'ลั�าเลั+ยงน�5า3. อธ�บัายกระบัวนการลั�าเลั+ยงน�5าในพั/ช้

เน )อหา ( รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 17 เร/'องพั/ช้ )

- การลั�าเลั+ยงของพั/ช้

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนออกมาวาด์ร0ปตุ$นไม$หน$ากระด์านพัร$อมช้+5สั"วนประกอบัหลั�กแลัะแจำ$งจำ�ด์ประสังค การเร+ยนร0 $ให$น�กเร+ยนทราบั

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา 1. แบั"งกลั�"มน�กเร+ยนเป น 6 กลั�"ม

2. คร0ผ0$สัอนแจำกใบัความร0 $ท+' 17 เร/'องพั/ช้ แลัะใบัก�จำกรรมเร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้ให$ก�บัน�กเร+ยน

3. คร0ผ0$สัอนน�าเสันอเร�'มตุ$น โด์ยการใช้$ PowerPoint เร/'องพั/ช้ 4. คร0ผ0$สัอนเช้/'อมโยง PowerPoint เร/'องพั/ช้ ไปสั0"การทด์ลัองก�จำกรรมเร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้ โด์ยให$น�กเร+ยนท�าตุามข�5นตุอนด์�งตุ"อไปน+5

4.1 ใสั"น�5าลังในบั+กเกอร ขนาด์ 250 cm3 2 ใบั ใบัลัะประมาณ์ ¾ ของภาช้นะ หยด์

สั+สัมอาหารสั+แด์งจำ�านวน 20 หยด์ ลังในบั+กเกอร อ+กใบัหน&'ง แลั$วค$นให$เข$าก�น

4.2 น�าตุ$นกระสั�งท+'ม+ลั�กษณ์ะใสัแลัะม+รากตุ�ด์อย0"มา 2 ตุ$น สั�งเกตุแลัะบั�นท&กลั�กษณ์ะราก ลั�าตุ$น แลัะใบั

4.3 แช้"ตุ$นกระสั�งท+'บัรรจำ�น�5าธรรมด์าแลัะน�5าสั+อย"างลัะ 1 ตุ$น ตุ�5งท�5งไว$ 1 ค/น หร/อตุ�5ง

ท�5งไว$กลัางแด์ด์4.4 น�าพั/ช้ข&5นจำากน�5า สั�งเกตุแลัะบั�นท&กการเปลั+'ยนแปลัง

ของพั/ช้แตุ"ลัะตุ$น จำากน�5นใช้$ม+ด์โกนตุ�ด์แบั"งลั�าตุ$นออกเป นท"อน แลั$วตุ�ด์ตุามขวางให$บัางท+'สั�ด์ แลั$ววางลังบันหยด์น�5าบันสัไลัด์ ป@ด์ด์$วยกระจำกสัไลัด์ น�าไปสั"องด์0ด์$วยกลั$องจำ�ลัทรรศน โด์ยใช้$เลันสั ใกลั$ว�ตุถ�ก�าลั�งขยายตุ�'าแลัะสั0งตุามลั�าด์�บั สั�งเกตุสั"วนท+'ตุ�ด์สั+ บั�นท&กภาพัท+'เห9นภายใตุ$กลั$องจำ�ลัทรรศน

5. คร0ผ0$สัอนอธ�บัายความร0 $เพั�'มเตุ�มเร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้

3. ข�)นลงข อสรื่'ป็ 1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายแลัะสัร�ปเร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้

2. น�กเร+ยนตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมเร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน - ใบัความร0 $ท+' 17 เร/'องพั/ช้ - ใบัก�จำกรรมท+' 17 เร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้ - สั/'อ PowerPoint เร/'องพั/ช้

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 17 เร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้ (3) ตุรวจำจำากค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 17 เร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้ 2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 17 เร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้

(3) ค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 17 เร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้ 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 17 เร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 17 เร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้ได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน...............................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

....................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค...............................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

....................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข...............................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

....................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง...............................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

....................................................................................ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ...............................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

....................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา...............................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

....................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 17

เรื่ �อง พ ชั้………………………………………………………….

น�กเร+ยนได์$เร+ยนร0 $จำากเร/'องท+'ผ"านมาแลั$วว"า พั/ช้ประกอบัด์$วยเซึ่ลัลั ซึ่&'งเป นหน"วยย"อยท+'เลั9กท+'สั�ด์เซึ่ลัลั เหม/อนก�นจำะท�างานร"วมก�นเป นกลั�"มเซึ่ลัลั เร+ยกว"า เน/5อเย/'อ แม$ว"าพั/ช้จำะไม"ม+ระบับัท�างานเฉีพัาะเช้"นเด์+ยวก�บัสั�ตุว แตุ"พั/ช้ก9ม+กลั�"มเซึ่ลัลั ท+'ท�าหน$าท+'ร "วมก�นเช้"น กลั�"มเซึ่ลัลั ท"อลั�าเลั+ยงสั"วนประกอบัของพั/ช้

โด์ยท�'วไปพั/ช้ม+สั"วนประกอบัหลั�ก ๆ ค/อ ราก ลั�าตุ$น แลัะใบั1.รื่าก (root)

ระบับัรากม+ความสั�าค�ญตุ"อพั/ช้มากเน/'องจำากรากของพั/ช้ประกอบัด์$วยเซึ่ลัลั ขนรากท+'ท�าหน$าท+'ด์0ด์น�5าแลัะแร"ธาตุ�จำากด์�น แลัะเน/5อเย/'อลั�าเลั+ยงท�าหน$าท+'ลั�าเลั+ยงน�5าแลัะแร"ธาตุ�ไปสั0"สั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ รากของพั/ช้สั"วนใหญ"จำะฝึCงอย0"ในด์�น พั/ช้บัางช้น�ด์ม+รากท�าหน$าท+'สัะสัมอาหาร เช้"น ห�วผ�กกาด์ แครอท กระช้าย ม�นสั�าปะหลั�ง เป นตุ$น

ซึ่&'งสัามาถน�ามาท�าเป นอาหารได์$ รากของพั/ช้บัางช้น�ด์ม+ลั�กษณ์ะพั�เศษท+'สัามารถสั�งเคราะห ด์$วยแสังได์$เน/'องจำากอย0"เหน/อพั/5นด์�นแลัะม+โครงสัร$างคลัอโรพัลัาสัตุ อย0"ภายในเซึ่ลัลั เช้"น รากกลั$วยไม$

ภาพั (ก) แสัด์งสั"วนตุ"างๆ ของรากท+'ม+ขนรากเก/อบัสั�ด์ปลัายราก

(ข) แสัด์งสั"วนขยายของราก2.ล�าติ น ( stem)

ลั�าตุ$นเป นสั"วนของพั/ช้ท+'อย0"เหน/อพั/5นด์�น เพั/'อท�าหน$าท+'ย&ด์ก�'ง ก$าน ใบั แลัะด์อกของพั/ช้ นอกจำากน+5ลั�าตุ$นย�งเป นเสั$นทางลั�าเลั+ยงน�5า แร"ธาตุ� แลัะอาหาร ระหว"างใบัก�บัราก ลั�าตุ$นของพั/ช้จำ&งประกอบัด์$วยเน/5อเย/'อลั�าเลั+ยงเป นสั"วนใหญ" ซึ่&'งม+อย0"ด์$วยก�น 2 ช้น�ด์ค/อ

2.1 ทั"อล�าเล�ยงน�)าหรื่ อไซเลม ( xylem) ไซึ่เลัมเป นเน/5อเย/'อลั�าเลั+ยงท+'เก�ด์จำากกลั�"มเซึ่ลัลั ท+'ท�าหน$าท+'ลั�าเลั+ยงน�5าแลัะแร"ธาตุ�จำากรากไปสั0"ลั�าตุ$นแลัะสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้

2.2 ทั"อล�าเล�ยงอาหารื่หรื่ อโฟลเอม ( phloem) โฟีลัเอมเป นเน/5อเย/'อลั�าเลั+ยงท+'เก�ด์จำากกลั�"มเซึ่ลัลั ท+'ท�าหน$าท+'ลั�าเลั+ยงอาหารจำากใบั ลั�าตุ$น หร/อบัร�เวณ์ท+'ม+การสัร$างอาหาร ไปย�งสั"วนตุ"าง ๆ ของพั/ช้ท+'ตุ$องการอาหารหร/อไปย�งบัร�เวณ์ท+'ม+การสัะสัมอาหารของพั/ช้

ภาพัแสัด์ง สั"วนท+'ตุ�ด์สั+ของลั�าตุ$นผ�กกะสั�งบัร�เวณ์ท+'อย0"ระหว"างเน/5อเย/'อไซึ่เลัมแลัะเน/5อเย/'อโฟีลัเอมจำะม+เน/5อเย/'อท+'

เร+ยกว"า แคมเบั+ยม ( cambium)ซึ่&'งเป นกลั�"มเซึ่ลัลั ท+'ท�าหน$าท+'สัร$างเซึ่ลัลั ไซึ่เลัมแลัะเซึ่ลัลั โฟีลัเอมข&5นมาแทนท+' เซึ่ลัลั เด์�มท�กป* สั"วนกลั�"มเซึ่ลัลั ไซึ่เลัมกลั�"มเก"าจำะกลัาย

ท"อลั�าเลั+ยงน�5า

เป นเน/5อไม$ ด์�งน�5นการน�บัอาย�ของตุ$นไม$ อาจำด์0ได์$จำากจำ�านวนวงของกลั�"มเซึ่ลัลั ไซึ่เลัมเหลั"าน+5ซึ่&'งเร+ยกว"า วงป*ของตุ$นไม$

3. ใบั (leaf)

น�กเร+ยนคงจำะเคยน�'งพั�กผ"อนอย0"ใตุ$ร"มเงาของใบัไม$ในเวลัากลัางว�นของฤด์0ร$อน บัร�เวณ์ท+'ม+ร"มเงาของตุ$นไม$จำ�านวนมากจำะท�าให$เราร0 $สั&กสัด์ช้/'นแลัะเย9นสับัาย เน/'องจำากตุ$นไม$คายแกEสัออกซึ่�เจำนแลัะไอน�5าออกมาซึ่&'งเป นผลัพัลัอยได์$จำากการสัร$างอาหารโด์ยกระบัวนการสั�งเคราะห ด์$วยแสังของพั/ช้ กระบัวนการเหลั"าน+5สั"วนใหญ"จำะเก�ด์ข&5นท+'ใบั

ภาพั แสัด์งท�ศทางการลั�าเลั+ยงน�5าทางไซึ่เลัม (เสั$นจำาง) แลัะการลั�าเลั+ยงอาหารโพัลัเอม (เสั$นท&บั)

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 17

เรื่ �อง การื่ล�าเล�ยงน�)าของพ ชั้………………………………………………………………

………………..จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม เพั/'อให$ผ0$เร+ยนสัามารถ

1. เตุร+ยมสัไลัด์ เน/5อเย/'อพั/ช้เพั/'อศ&กษาโครงสัร$างในการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้

2. ระบั�โครงสัร$างของพั/ช้ท+'ท�าหน$าท+'ลั�าเลั+ยงน�5า3. อธ�บัายกระบัวนการลั�าเลั+ยงน�5าในพั/ช้

ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�1. ตุ$นกระสั�ง2. สั+ผสัมอาหาร3. บั+กเกอร ขนาด์ 250 cm3

4. ใบัม+ด์โกน

5. สัไลัด์ แลัะกระจำกป@ด์สัไลัด์ 6. กลั$องจำ�ลัทรรศน 7. หลัอด์หยด์8. น�5ากลั�'น

ว�ธ�การื่ด�าเน�นก�จำกรื่รื่ม1. ใสั"น�5าลังในบั+กเกอร ขนาด์ 250 cm3 2 ใบั ใบัลัะประมาณ์ ¾

ของภาช้นะ หยด์น�5าสั+สัมอาหารสั+แด์งจำ�านวน 20 หยด์ ลังในบั+เกอร อ+กใบัหน&'ง แลั$วค$นให$เข$าก�น

2. น�าตุ$นกระสั�งท+'ม+ลั�กษณ์ะใสัแลัะม+รากตุ�ด์อย0"มา 2 ตุ$น สั�งเกตุแลัะบั�นท&กลั�กษณ์ะราก ลั�าตุ$น แลัะใบั

3. แช้"ตุ$นกระสั�งท+'บัรรจำ�น�5าธรรมด์าแลัะน�5าสั+อย"างลัะ 1 ตุ$น ตุ�5งท�5งไว$ 1 ค/น หร/อตุ�5งท�5งไว$กลัางแด์ด์4. น�าพั/ช้ข&5นจำากน�5า สั�งเกตุแลัะบั�นท&กการเปลั+'ยนแปลังของพั/ช้แตุ"ลัะตุ$น จำากน�5นใช้$ม+ด์โกน

ตุ�ด์แบั"งลั�าตุ$นออกเป นท"อน แลั$วตุ�ด์ตุามขวางให$บัางท+'สั�ด์ แลั$ววางลังบันหยด์น�5าบันสัไลัด์ ป@ด์ด์$วยกระจำกสัไลัด์ น�าไปสั"องด์0ด์$วยกลั$องจำ�ลัทรรศน โด์ยใช้$เลันสั ใกลั$ว�ตุถ�ก�าลั�งขยายตุ�'าแลัะสั0งตุามลั�าด์�บัสั�งเกตุสั"วนท+'ตุ�ด์สั+ บั�นท&กภาพัท+'เห9นภายใตุ$กลั$องจำ�ลัทรรศน ผัลการื่ ทัดลอง

ค�าถั่ามทั าย ก�จำกรื่รื่ม1. น�5าสั+ม+ลั�าด์�บั การเคลั/'อนท+'จำากบัร�เวณ์ใด์ ไปย�งบัร�เวณ์ใด์ของพั/ช้ ภาพั...................................................

.............ก�าลั�งขยาย...........................เท"า

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

.......................2. สั"วนท+'ตุ�ด์สั+พับัอย0"บัร�เวณ์ใด์ แลัะสั"วนน�5นน"าจำะท�าหน$าท+'อะไร.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. น�กเร+ยนจำะน�าความเข$าใจำเก+'ยวก�บัการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้ท+'ได์$เร+ยนร0 $จำากก�จำกรรมน+5ไปใช้$ประโยช้น อย"างไรบั$าง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แนวเฉลยค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม

1. น�5าสั+ม+ลั�าด์�บัการเคลั/'อนท+'จำากบัร�เวณ์ใด์ไปย�งบัร�เวณ์ใด์ของพั/ช้น�)าส�ม�การื่เคล �อนทั��จำากรื่าก ล�าติ น ใบั และยอดติามล�าด�บั

2. สั"วนท+'ตุ�ด์สั+พับัอย0"บัร�เวณ์ใด์ แลัะสั"วนน�5นน"าจำะท�าหน$าท+'อะไรพบัเป็&นกล'"ม ๆ เฉพาะทั��เทั"าน�)น โดยในล�าติ นติ�ดติามขวาง กล'"มส�

จำะเรื่�ยงเป็&นวงและในล�าติ นติ�ดติามยาวม�ล�กษณะเป็&นแนวยาวติ"อเน �องเป็&นทั"อ การื่ติ�ดส�เฉพาะทั��แสดงว"าบัรื่�เวณเหล"าน�)นน"าจำะทั�าหน าทั��ล�าเล�ยงน�)าจำากรื่ากส�"ส"วนติ"าง ๆ3. น�กเร+ยนจำะน�าความเข$าใจำเก+'ยวก�บัการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้ท+'ได์$เร+ยนร0 $จำากก�จำกรรมน+5ไปใช้$ประโยช้น อย"างไรบั$าง

ใชั้ ในการื่ด�แลไม ดอก โดยหล�งการื่ติ�ดดอกจำากติ นควรื่ป็?กก านดอกในภาชั้นะทั��ม�น�)า ซ+�งจำะทั�าให ดอกไม อย�"คงทันไม"เห��ยวง"าย

แผันการื่จำ�ดการื่เรื่�ยนรื่� ทั�� 18

กล'"มสารื่ะการื่เรื่�ยนรื่� ว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1สารื่ะทั�� 1 ส��งม�ชั้�ว�ติก�บักรื่ะบัวนการื่ด�ารื่งชั้�ว�ติ ชั้"วง

ชั้�)นทั�� 3 ภาคเรื่�ยนทั�� 1 / 2552

เรื่ �อง การื่แพรื่"และออสโมซ�ส

เวลา 1 คาบั

มาติรื่ฐาน ว 1.1 เข$าใจำหน"วยพั/5นฐ์านของสั�'งม+ช้+ว�ตุ ความสั�มพั�นธ ของโครงสัร$างแลัะหน$าท+'หน$าของระบับัตุ"าง ๆ ของสั�'งม+ช้+ว�ตุท+'ท�างานสั�มพั�นธ ก�น ม+กระบัวนการสั/บัเสัาะหาความร0 $ สั/'อสัารสั�'งท+'เร+ยนร0 $ แลัะน�าความร0 $ไปใช้$ในการด์�ารงช้+ว�ตุของตุนเองแลัะด์0แลัสั�'งม+ช้+ว�ตุ

มาติรื่ฐานการื่เรื่�ยนรื่� ชั้"วงชั้�)น สั�ารวจำตุรวจำสัอบั แลัะอธ�บัายลั�กษณ์ะแลัะร0ปร"างของเซึ่ลัลั ตุ"าง ๆของสั�'งม+ช้+ว�ตุเซึ่ลัลั เด์+ยวแลัะสั�'งม+ช้+ว�ตุหลัายเซึ่ลัลั หน$าท+'ของสั"วนประกอบัของเซึ่ลัลั พั/ช้ แลัะเซึ่ลัลั สั�ตุว รวมท�5งกระบัวนการท+'สัารผ"านเซึ่ลัลั

จำ'ดป็รื่ะสงคการื่เรื่�ยนรื่� 1. อธ�บัายการแพัร"แลัะออสัโมซึ่�สั2. ยกตุ�วอย"างการแพัร"แลัะออสัโมซึ่�สัท+'พับัในช้+ว�ตุประจำ�าว�น

เน )อหา ( รายลัะเอ+ยด์ของเน/5อหา อย0"ในใบัความร0 $ท+' 18 เร/'องการแพัร"แลัะออสัโมซึ่�สั )

- การแพัร"- การออสัโมซึ่�สั

การื่จำ�ดกรื่ะบัวนการื่เรื่�ยนรื่� 1. ข�)นสรื่ างความสนใจำ

1. คร0ผ0$สัอนทบัทวนบัทเร+ยนเร/'องการลั�าเลั+ยงน�5าของพั/ช้ คร0ผ0$สัอนใช้$ค�าถามน�าเข$าสั0"ก�จำกรรมท+' 18 เร/'องการแพัร"แลัะออสัโมซึ่�สั โด์ยตุ�5งประเด์9นค�าถาม ด์�งตุ"อไปน+5 น�5าเข$าสั0"เซึ่ลัลั รากโด์ยว�ธ+การใด์ การลั�าเลั+ยงน�5าจำากเซึ่ลัลั สั0"เซึ่ลัลั เก�ด์ข&5นได์$อย"างไร

2. คร0ผ0$สัอนแจำ$งจำ�ด์ประสังค การเร+ยนร0 $ให$น�กเร+ยนทราบั

2. ข�)นส�ารื่วจำและค นหา1. น�กเร+ยนแบั"งเป นกลั�"ม กลั�"มลัะ 4-5 คน โด์ยคลัะเพัศแลัะ

ความสัามารถ จำ�านวน 6-7 กลั�"ม 2. คร0ผ0$สัอนแนะน�าการใช้$ว�สัด์�อ�ปกรณ์ แลัะสัารเคม+ ให$น�กเร+ยน

ก�จำกรรมท+' 18 โด์ยจำะแบั"งการทด์ลัองออกเป น 2 ตุอนด์�งตุ"อไปน+5ติอนทั�� 1 การื่แพรื่"ของสารื่

2.1 คร0ผ0$สัอนแนะน�าให$น�กเร+ยนหย"อนด์"างท�บัท�ม 2-3 เกลั9ด์ลังในน�5าอย"างช้$า ๆ ควรใช้$กระด์าษขาวบั�งหลั�งบั+กเกอร เพัราะจำะช้"วยให$สั�งเกตุการกระจำายของสั+ได์$ช้�ด์เจำนย�'งข&5นแลัะขณ์ะท�าการทด์ลัองอย"าขย�บับั+กเกอร

2.2 น�กเร+ยนท�าการทด์ลัองก�จำกรรมท+' 18 (ตุอนท+' 1) ด์�งตุ"อไปน+5

2.2.1 ใสั"น�5า 30 cm3 ลังในบั+กเกอร 2.2.2 หย"อนเกลั9ด์ด์"างท�บัท�ม 2-3 เกลั9ด์ ลังน�5า

สั�งเกตุการณ์ เปลั+'ยนแปลังภายในเวลัา 5 นาท+ บั�นท&กผลัการทด์ลัองติอนทั�� 2 การื่แพรื่"ของน�)าเข าส�"เซลลพ ชั้

2.3 คร0ผ0$สัอนแนะน�าน�กเร+ยนก"อนการทด์ลัองก�จำกรรมท+' 18 ด์�งตุ"อไปน+52.3.1 คว$านแครอทเป นช้"อง ๆ อาจำใช้$ด์$ามของช้$อนสั�งกะสั+ช้"วยในการคว$านให$

เหลั/อขอบับัางมาก ๆ อาจำใช้$ห�วผ�กกาด์แทนแครอทได์$ 2.3.2 เตุร+ยมสัารลัะลัายซึ่0โครสัเข$มข$น 40% โด์ย

ช้�'งน�5าตุาลัทราย 40 กร�ม เตุ�มน�5ากลั�'นจำนครบั 100 cm3 คนให$น�5าตุาลัลัะลัายจำนหมด์

2.3.3 คร0ผ0$สัอนเตุ/อนให$น�กเร+ยนท�าเคร/'องหมายแสัด์งระด์�บัสัารลัะลัายซึ่0โครสัในหลัอด์แก$วตุอนเร�'มตุ$นก�จำกรรม

2.4 น�กเร+ยนท�าการทด์ลัองก�จำกรรมท+' 18 (ตุอนท+' 2 ) ด์�งตุ"อไปน+5

2.4.1 น�าแครอทมาตุ�ด์ให$เป นท"อนยาวประมาณ์ 8 cm

เจำาะข�5วตุรงกลัางให$ขนาด์เสั$นผ"าศ0นย กลัางเท"าก�บัจำ�กยาง แลั$วคว$านเน/5อออกเป นช้"องลั&กประมาณ์ 6 cm โด์ยให$ช้"องม+ความกว$างมากท+'สั�ด์

2.4.2 ใสั"สัารลัะลัายซึ่0โครสั 40% ในช้"องท+'คว$านประมาณ์คร&'งหน&'งของความลั&กแลั$วใช้$จำ�กยางท+'ม+หลัอด์แก$วเสั+ยบัอย0"ป@ด์ร0ท+'คว$านให$แน"น

2.4.3 น�าแครอทใน(ข$อ 2.4.2 ) ไปวางลังในบั+กเกอร ท+'ม+น�5ากลั�'นอย0"ท�าเคร/'องหมายระด์�บัของสัารลัะลัาย สั�งเกตุแลัะว�ด์ระด์�บัสัารลัะลัายท�ก ๆ 5 นาท+ เป นเวลัา 30 นาท+ บั�นท&กผลั

3. คร0ผ0$สัอนให$น�กเร+ยนร"วมก�นอภ�ปรายข$อม0ลัท+'ได์$จำากการท�าก�จำกรรมท+' 18 เร/'องการแพัร"แลัะออสัโมซึ่�สั แลั$วน�าข$อสัร�ปของแตุ"ลัะกลั�"ม

4. น�กเร+ยนน�าผลัอภ�ปรายแตุ"ลัะกลั�"มมาน�าเสันอหน$าช้�5นเร+ยน5. คร0ผ0$สัอนให$ความร0 $เพั�'มเตุ�มเก+'ยวก�บักระบัวนการลั�าเลั+ยงของ

พั/ช้ข�)นลงข อสรื่'ป็ 1. คร0ผ0$สัอนแลัะน�กเร+ยนร"วมก�นสัร�ปความร0 $เก+'ยวก�บัการแพัร"แลัะออสัโมซึ่�สั

ส �อการื่เรื่�ยนการื่สอน - ใบัความร0 $ท+' 18 เร/'องการแพัร"แลัะออสัโมซึ่�สั

- ใบัก�จำกรรมท+' 18 เร/'องการแพัร"แลัะการออสัโมซึ่�สั - Power Point เร/'องการแพัร"แลัะการออสัโมซึ่�สั

การื่ว�ดและการื่ป็รื่ะเม�นผัล 1. ว�ธ�ว�ดแลป็รื่ะเม�นผัล (1) ประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ตุรวจำจำากใบัก�จำกรรมท+' 18 เร/'องการแพัร"แลัะการออสัโมซึ่�สั (3) ตุรวจำจำากค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 18 เร/'องการแพัร"แลัะการออสัโมซึ่�สั

2. เครื่ �องม อว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งาน (2) ใบัก�จำกรรมท+' 18 การแพัร"แลัะการออสัโมซึ่�สั (3) ค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 18 การแพัร"แลัะการออสัโมซึ่�สั 3. เกณฑ์การื่ว�ดและป็รื่ะเม�นผัล (1) แบับัประเม�นจำากพัฤตุ�กรรมการปฏิ�บั�ตุ�งานได์$คะแนนไม"น$อยกว"าร$อยลัะ 70 ผ"านเกณ์ฑ์ (2) เข+ยนบั�นท&กผลัการทด์ลัองจำากใบัก�จำกรรมท+' 18 เร/'องการแพัร"แลัะการออสัโมซึ่�สัได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์ (3) ตุอบัค�าถามท$ายก�จำกรรมท+' 18 เร/'องการแพัร"แลัะการออสัโมซึ่�สัได์$ถ0กตุ$องเก�นร$อยลัะ 60 ผ"านเกณ์ฑ์

บั�นท&กผลัการสัอน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ปCญหาแลัะอ�ปสัรรค....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ข$อเสันอแนะ / แนวทางการแก$ไข....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม................................................คร0ผ0$สัอน

(นางสัาวร� "งท�วา สั�ขมาก)

ความเห9นคร0พั+'เลั+5ยง....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................คร0พั+'เลั+5ยง (นา

งจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มสัาระการเร+ยนร0 $ว�ทยาศาสัตุร

(นางจำร�ยา จำ�นทร สั�ข)

ความเห9นห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ..................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

......................................................................................

..........................

ลังนาม..................................................ห�วหน$ากลั�"มบัร�หารงานว�ช้าการ

( )

ความเห9นผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลังนาม..................................................ผ0$อ�านวยการสัถานศ&กษา

(นายเกษม อ�"นมณ์+ร�ตุน )

ใบัความรื่� ทั�� 18

เรื่ �อง การื่แพรื่"และออสโมซ�สรื่ายว�ชั้าว�ทัยาศาสติรื่ ชั้�)นม�ธยมศ+กษาป็-

ทั�� 1………………………………………………………………………

……..…………………….การื่แพรื่" (diffusion) หมายถ&ง

การเคลั/'อนท+'ของโมเลัก�ลัจำากบัร�เวณ์ท+'ม+ความเข$มข$นของโมเลัก�ลัมากไปย�งบัร�เวณ์ท+'ม+ความเข$มข$นของโมเลัก�ลัน$อยกว"า จำนกระท�'งม+การกระจำายตุ�วของโมเลัก�ลัอย"างสัม�'าเสัมอเป นเน/5อเด์+ยวก�น ตุ�วอย"างการแพัร"ในช้+ว�ตุประจำ�าว�น เช้"น การฟี� ?งกระจำายของกลั�'นน�5าหอม การแพัร"ของกลั�'นอาหาร การแพัร"ของกลั�'นขยะ เป นตุ$น

ร0ปแสัด์งการแพัร"ของเกร9ด์ด์"างท�บัท�ม ร0ปแสัด์งการแพัร"ของน�5าหอม

การื่ออสโมซ�ส ( osmosis)

การออสัโมซึ่�สั ค/อ การแพัร"ของน�5าผ"านเย/'อบัาง ๆ จำากท+'ท+'ม+ปร�มาณ์โมเลัก�ลัของน�5ามาก (สัารลัะลัายเจำ/อจำาง) ไปสั0"ท+'ท+'ม+ปร�มาณ์โมเลัก�ลัของน�5าน$อยกว"า

(สัารลัะลัายเข$มข$น)

ใบัก�จำกรื่รื่มทั�� 18

เรื่ �อง การื่แพรื่"และการื่ออสโมซ�สรื่ายว�ชั้าว�ทัยาศาสติรื่ ว 31101 ชั้�)น

ม�ธยมศ+กษาป็-ทั�� 1………………………………………………………………………………….…………………….จำ'ดป็รื่ะสงคของก�จำกรื่รื่ม เพั/'อให$ผ0$เร+ยนสัามารถ

1. ทด์ลัองแลัะอธ�บัายกระบัวนการแพัร"2. อธ�บัายกระบัวนการออสัโมซึ่�สั3. สัร�ปความสั�าค�ญของกระบัวนการออสัโมซึ่�สัตุ"อการลั�าเลั+ยงน�5าใน

พั/ช้ว�สด'อ'ป็กรื่ณและสารื่เคม�

1. บั+กเกอร 2. ช้$อนตุ�กสัาร3. น�5า4. ด์"างท�บัท�ม (โพัแทสัเซึ่+ยมเปอร แมงกาเนตุ)

5. ห�วแครอทหร/อ6. ม+ด์โกนม+ด์$าม หร/อม+ด์ปอกผลัไม$7. จำ�กยางเบัอร 10 ท+'ม+หลัอด์แก$วเสั+ยบัอย0"8. สัารลัะลัายซึ่0โครสั 40%

ว�ธ�การื่ด�าเน�นก�จำกรื่รื่ม ซึ่&'งก�จำกรรมม+ 2 ตุอน ด์�งน+5ติอนทั�� 1 การื่แพรื่"ของสารื่

1. ใสั"น�5า 30 ลั0กบัาศก เซึ่นตุ�เมตุร ลังในบั+กเกอร 2. หย"อนเกลั9ด์ด์"างท�บัท�ม 2-3 เกลั9ด์ ลังในน�5า

สั�งเกตุการณ์ เปลั+'ยนภายใน เวลัา 5 นาท+ติอนทั�� 2 การื่แพรื่"ของน�)าเข าส�"เซลลพ ชั้

1. น�าแครอทมาตุ�ด์ให$เป นท"อนยาวประมาณ์ 8 เซึ่นตุ�เมตุร เจำาะข�5วตุรงกลัางให$ขนาด์เสั$นผ"านศ0นย กลัางเท"าก�บัจำ�กยาง แลั$วคว$านเน/5อออกเป นช้"องลั&กประมาณ์ 6 เซึ่นตุ�เมตุร โด์ยให$ช้"องม+ความกว$างมากท+'สั�ด์

2. ใสั"สัารลัะลัายซึ่0โครสั 40 % ในช้"องท+'คว$าน ประมาณ์คร"งหน&'งของความลั&กแลั$วใช้$จำ�กยางท+'ม+หลัอด์แก$วเสั+ยบัอย0"

ป@ด์ร0ท+'คว$านให$แน"น ด์�งภาพั3. น�าแครอทในข$อท+' 2 ไปวางลังในบั+กเกอร ท+'ม+น�5ากลั�'นอย0" ท�า

เคร/'องหมายท+'หลัอด์แก$วเพั/'อแสัด์งระด์�บัของสัารลัะลัายซึ่0โครสัเร�'มตุ$น4. ตุ�5งช้�ด์ทด์ลัองไว$ สั�งเกตุแลัะว�ด์ระด์�บัสัารลัะลัายซึ่0โครสัท+'หลัอด์แก$ว

ท�กๆ 5 นาท+ เป นเวลัา 30 นาท+

ผัลการื่ทัดลองติอนทั�� 1 การื่แพรื่"ของสารื่

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

......................................................................................................

ติอนทั�� 2 การื่แพรื่"ของน�)าเข าส�"เซลลพ ชั้...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................

..............................................................................................................

..........................................................................................................

ค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม1. หลั�งจำากหย"อนเกลั9ด์ด์"างท�บัท�มลังน�5า เก�ด์การเปลั+'ยนแปลังอย"างไรแลัะน�กเร+ยนจำะอธ�บัายได์$อย"างไร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. ระด์�บัสัารลัะลัายซึ่0โครสัในหลัอด์แก$วตุ�5งแตุ"เร�'มจำนสั�5นสั�ด์การทด์ลัองม+การเปลั+'ยนแปลังอย"างไร แลัะจำะอธ�บัายปรากฏิการณ์ ท+'เก�ด์ข&5นได์$อย"างไร...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. ถ$าตุ�5งช้�ด์การทด์ลัองไว$ตุ"อไปอ+กระยะหน&'ง น�กเร+ยนค�ด์ว"าระด์�บัของสัารลัะลัายในหลัอด์แก$วจำะเป นอย"างไร ความเข$มข$นของสัารลัะลัายซึ่0โครสัจำะมากหร/อน$อยกว"า 40%................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................

.........................................4. ถ$าเปลั+'ยนแปลังความเข$มข$นของสัารลัะลัายซึ่0โครสัภายในช้"องของแครอท น�กเร+ยนค�ด์ว"า ระด์�บัสัารลัะลัายซึ่0โครสัในหลัอด์แก$วจำะม+การเปลั+'ยนแปลังหร/อไม" อย"างไร...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

เฉลยค�าถั่ามทั ายก�จำกรื่รื่ม1. หลั�งจำากหย"อนเกลั9ด์ด์"างท�บัท�มลังน�5า เก�ด์การเปลั+'ยนแปลังอย"างไรแลัะน�กเร+ยนจำะอธ�บัายได์$อย"างไร

แนวค�าติอบั เม �อหย"อนเกล;ดด"างทั�บัทั�มลงไป็ในน�)า จำะเห;นส�ม"วงเป็&นทัางออกจำากเกล;ดด"างทั�บัทั�ม เม �อเกล;ดด"างทั�บัทั�มติกลงไป็ถั่+งก นบั�กเกอรื่ น�)าบัรื่�เวณน�)นเป็&นส�ม"วงเข ม ทั�)งไว ส'กครื่�"จำะส�งเกติเห;นส�รื่ะจำายออกไป็โดยรื่อบั จำนในทั��ส'ดน�)าม�ส�ม"วงสม��าเสมอก�นทั��วบั�กเกอรื่ เน �องจำากม�การื่เคล �อนทั��ของโมเลก'ลด"างทั�บัทั�มจำากบัรื่�เวณทั��ม�โมเลก'ลอย�"หนาแน"นมากไป็ย�งบัรื่�เวณทั��ม�โมเลก'ลหนาแน"นน อยกว"า จำนในทั��ส'ดทั'ก ๆ จำ'ดทั��วทั�)งบั�กเกอรื่ม�ความหนาแน"นของโมเลก'ลของด"างทั�บัทั�มเทั"าก�น

2. ระด์�บัสัารลัะลัายซึ่0โครสัในหลัอด์แก$วตุ�5งแตุ"เร�'มจำนสั�5นสั�ด์การทด์ลัองม+การเปลั+'ยนแปลังอย"างไร แลัะจำะอธ�บัายปรากฏิการณ์ ท+'เก�ด์ข&5นได์$อย"างไรแนวค�าติอบั รื่ะด�บัของสารื่ละลายซ�โครื่สในหลอดแก วค"อย ๆ เพ��มข+)น เน �องจำากน�)าจำากบั�กเกอรื่แพรื่"ผั"านเย �อห' มเซลลของแครื่อทั ส"งผัลให น�)าในเซลลของแครื่อทัม�ป็รื่�มาณมากข+)น น�)าจำากเซลลจำ+งแพรื่"เข าส�"สารื่ละลายซ�โครื่สในชั้"องทั��เจำาะไว อ�กทัอดหน+�ง ทั�าให รื่ะด�บัสารื่ละลายซ�โครื่สในชั้"องทั��เจำาะไว ส�งข+)น

3. ถ$าตุ�5งช้�ด์การทด์ลัองไว$ตุ"อไปอ+กระยะหน&'ง น�กเร+ยนค�ด์ว"าระด์�บัของสัารลัะลัายในหลัอด์แก$วจำะเป นอย"างไร ความเข$มข$นของสัารลัะลัายซึ่0โครสัจำะมากหร/อน$อยกว"า 40%

แนวค�าติอบั ถั่ าติ�)งชั้'ดการื่ทัดลองไว อ�กรื่ะยะหน+�ง รื่ะด�บัของสารื่ละลายซ�โครื่สในหลอดแก วจำะส�งข+)นเรื่ �อย ๆ โดยความเข มข นของสารื่ละลายซ�โครื่สภายในชั้"องทั��เจำาะจำะลดลง (น อยกว"า 40%) และถั่ าติ�)งไว ติ"อไป็อ�ก รื่ะด�บัของสารื่ละลายซ�โครื่สในหลอดแก วอาจำจำะล นหลอดหรื่ ออย�"ในรื่ะด�บัคงทั��

4. ถ$าเปลั+'ยนแปลังความเข$มข$นของสัารลัะลัายซึ่0โครสัภายในช้"องของแครอท น�กเร+ยนค�ด์ว"า ระด์�บัสัารลัะลัายซึ่0โครสัในหลัอด์แก$วจำะม+การเปลั+'ยนแปลังหร/อไม" อย"างไร

แนวค�าติอบั ถั่ าเพ��มความเข มข นของสารื่ละลายภายในชั้"องของแครื่อทัรื่ะด�บัของสารื่ละลายซ�โครื่สภายในชั้"องของแครื่อทัจำะส�งข+)นด วยอ�ติรื่าทั��เรื่;วกว"าชั้'ดทั��ความเข มข นของสารื่ละลายซ�โครื่สเจำ อจำางกว"า