1 - Barzajhe Atri-Abdollahijne.ir/article-1-408-fa.pdf · دﺮﺧ و نﺎﺟ ﺪﻧواﺪﺧ مﺎﻧ ﻪﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ ﻪﻠﺠﻣ ناﺮﻳا يرﺎﺘﺳﺮﭘ

به نام خداوند جان و خرد يپرستار آموزشمجله

رانيا يپرستار يانجمن علم يپژوهش - يفصلنامه علم 1393 زمستان -) 10پياپي ( 4 شماره - ومس دوره

رانيا يپرستار يانجمن علم :ازيصاحب امت • فاطمه الحانيدكتر : و سردبير ولؤر مسيمد • آذر طلدكتر :اجرايير يمد • 20/2/91مورخ 4823/94: وزارت ارشاد اسالمي ه انتشارشماره پروان • 3812-2322 :المللي استاندارد بينشماره • e-ISSN 2322-4428: كييه الكترونيالمللي نشر نيشماره ب • :)به ترتيب حروف الفبا( سندگانينو يشورا • يالنپور بندبني، استاديار دانشكده پرستاري و پيراپزشكي گ دكتر محمد اسماعيل - دكتر فاطمه الحاني، دانشيار گروه پرستاري دانشگاه تربيت مدرس - دكتر منير انوشه، دانشيار گروه پرستاري دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي تهران استاددكتر زهره پارسا يكتا، - ايراندانشگاه علوم پزشكي دكتر حميد پيروي، دانشيار دانشكده پرستاري و مامايي - تهراندانشگاه علوم پزشكي دانشكده پرستاري و مامايي دانشياردكتر محمدعلي چراغي، - دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي دانشياردكتر محمدعلي حسيني، - نايرادانشگاه علوم پزشكي دانشكده پرستاري و مامايي استاددوست اسكويي، دكتر سيده فاطمه حق - دكتر محمدرضا حيدري، استاديار دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه شاهد - تهراندانشگاه علوم پزشكي دانشكده پرستاري و مامايي استادنيري، دكتر ناهيد دهقان - دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه شاهد دانشياردكتر ناهيد رژه، - گاه علوم بهزيستي و توانبخشيدكتر سادات سيدباقر مداح، استاديار دانش - ايراندانشگاه علوم پزشكي دكتر نعيمه سيدفاطمي، دانشيار دانشكده پرستاري و مامايي - دكتر آذر طل، دكتراي آموزش بهداشت و ارتقاي سالمت دانشگاه علوم پزشكي تهران - اهللا دانشكده پرستاري دانشگاه علوم پزشكي بقيه دانشياردكتر عباس عبادي، - دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي استادزاده، دكتر عباس عباس - تهراندانشگاه علوم پزشكي دكتر شهرزاد غياثونديان، استاديار دانشكده پرستاري و مامايي - دكتر علي فخرموحدي، استاديار دانشكده پرستاري و پيراپزشكي سمنان - اب، دانشيار دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشيدكتر مسعود فالحي خشكن - نژاد، استاد گروه آمار زيستي دانشگاه تربيت مدرس دكتر انوشيروان كاظم - دكتر عيسي محمدي، دانشيار گروه پرستاري دانشگاه تربيت مدرس - ايراندانشگاه علوم پزشكي دكتر ندا مهرداد، استاديار دانشكده پرستاري و مامايي - پور، استاديار گروه پرستاري دانشگاه تربيت مدرس حسن ناوي دكتر - دكتر عليرضا نيكبخت نصرآبادي، استاد دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي تهران - مرادي، استاديار دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي تهران دكتر مجتبي ويس - نشكده پرستاري و مامايي دانشگاه شاهددكتر مجيده هروي، استاديار دا - دكتر فريده يغمايي، دانشيار دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي -

عليرضا قريب - مرادي دكتر مجتبي ويس: يسيراستار انگليو • فاطمه الحانيدكتر : يراستار فارسيو • يدريفرشته ح :ييآرا و صفحه ينيحروفچ • يسوران اصغر: جلدح اطر • رانيا يپرستار يانجمن علم :ناشر • تهران ييو ماما يدانشكده پرستار –د يدان توحيم –تهران : ينشان • 66592535 :رنمابو تلفن، 398/14195 :يصندوق پست، 1419733171 :يدپستك •

e-mail: [email protected] , Website: http://jne.ir

ذهنيتوان كم مداخله آموزشي بر نگرش و رفتار مراقبتي مراقبين خانوادگي كودكان تأثير

4، محمد اصغري جعفرآبادي3آباد محمد ارشدي بستان ،2حسين عبداللهي ،1شيرين برزنجه عطري

چكيده خانواده تحميل كـرده ادي را بر واحد توان ذهني مشكالت جسمي، روحي، رواني و اجتماعي زي داشتن كودك كم : مقدمه

ند تـا حـد زيـادي توا مطلوب ميانجام مداخالت مناسب براي بهبود نگرش و رفتار مراقبتي . نمايد پذيري مي و آنان را دچار آسيب مداخلـه آموزشـي بـر مطالعه حاضر به منظور تعيين اثـر . ها بوده و كيفيت زندگي بهتري را به آنان هديه نمايد حامي اين خانواده

. انجام گرديده است ذهنيتوان كمو رفتار مراقبتي مراقبين خانوادگي كودكان نگرش در مركز توانبخشي نرگس ميانه انجـام 1392 كه در سالباشد دار مي اي تصادفي كنترل نوع مداخلهاين مطالعه از : روش

تقـسيم كنتـرل و مداخلـه دو گروه طور تصادفي به ه ساله ب 6-18توان ذهني مراقب داراي كودك كم 64در اين تحقيق . گرفت در هر دو گـروه . اي انجام نشد هيچ مداخله شاهد ولي براي گروه جلسه كالس آموزشي برگزار گرديد 6براي گروه مداخله . شدند

افـزار ها از طريق نـرم داده. آوري گرديد رفتار جمع نگرش و ساخته هاي محقق پرسشنامهها براساس در ابتدا و انتهاي مطالعه، داده SPSS v.21مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت اسكوئر مستقل و كاي زوج، تي هاي آماري تي و با استفاده از آزمون. ـ اقبل از مداخله اخـتالف آمـاري معنـ رفتار مراقبين در هر دو گروه، نمره نگرش و بين ميانگين : ها يافته دسـت ه داري ب

قبـل مداخلـه رفتـار مـراقبين در گـروه نگـرش و نمـره ي مداخلـه، افـزايش ميـزان ماه بعـد از اجـرا 5/1نتايج نشان داد . نيامد ).>05/0p( دار بودامعن) 57/72±76/3، 46/58±77/2( و بعد از مداخله) 51/6±29/62، 63/5±64/48(

كودكـان خـانوادگي مـراقبين و رفتـار مراقبتـي نگـرش مداخله آموزشي در بهبود نتايج پژوهش نشان داد :گيري نتيجههاي هايي در زمينه اثربخشي اين نوع مداخله آموزشي براي ساير بيماري شود پژوهش پيشنهاد مي . بوده است مؤثر ذهني توان كم

.مزمن نيز انجام گردد

رفتار مراقبتي مراقبين،توان ذهني كودك كم،نگرش: ها كليد واژه

13/10/1393: تاريخ پذيرش 1/5/1393: تاريخ دريافت

دانشكده پرستاري و مامايي، دانشگاه علوم پزشكي تبريز، تبريز، ايرانت علمي، أمربي، هي - 1 )نويسنده مسؤول (تبريز، ايران، دانشگاه علوم پزشكي تبريز ،دانشكده پرستاري و ماماييدانشجوي كارشناسي ارشد پرستاري بهداشت جامعه، - 2

[email protected] :پست الكترونيكي دانشگاه علوم پزشكي تبريز، تبريز، ايران ،نشكده پرستاري و ماماييدات علمي، أهي - 3 اي، دانشكده بهداشت، دانشگاه علوم پزشكي تبريز، تبريز، ايران جادهيكي ترافي ها استاديار مركز تحقيقات پيشگيري از مصدوميت - 4

1-10 ،1393زمستان ) 10پياپي ( 4 شماره 3آموزش پرستاري دوره

همكاران و شيرين برزنجه عطري ...تأثير مداخله آموزشي بر نگرش و رفتار مراقبتي مراقبين خانوادگي كودكان

1393زمستان ) 10پياپي ( 4 شماره3دوره پرستاري آموزش

٢

مقدمه تواني ذهني محدوديت در عملكرد ذهني و رفتار كم

موجـب سالگي بـروز كـرده و 18سازشي است كه قبل از هاي سـازگاري عملـي، اجتمـاعي و در مهارت شود فرد مي

شـده در ارايـه آمارهـاي . )1( مفهومي دچار مـشكل شـود تـواني ذهنـي متفـاوت اسـت امـا رابطه با ميزان شيوع كم

در 37/10تـواني ذهنـي مطالعه متاآناليز شيوع كم براساسافـراد ،طبـق مطالعـات . )2( نفر برآورد شـده اسـت 1000ودهاي بهداشتي قابـل تـوجهي رنـج از كمب توان ذهني كمهـا ميـزان مـرگ و دهد در آن تحقيقات نشان مي . برند مييازهـاي تـري داشـته و ن باال بوده، اميد به زندگي پايين رمي

ين تـر از جملـه شـايع . )4و3( جسمي و رواني بيشتري دارند تـوان بـه ايـن مـوارد مشكالت بهداشتي اين كودكان مـي

ت دهـان و دنــدان، بهداشــمـشكالت صــرع، : اشـاره كـرد .)5( اي چـــاقي و مـــشكالت رودهاي، مـــشكالت تغذيـــه

هـا ازمند توجهات زيادي در اين زمينـه ني اين افراد ،بنابراين به نيز توان حقوق افراد كم نامه پيماندر كه يتا جاي هستند

يـابي بـه مراقبـت و حمايـت در دست آنان توانمند ساختن تـوان در خـانواده وجود فرد كـم .)6( كيد شده است أ ت دقيقاً هايي را براي هر يك از اعضاي خانواده در پـي دارد چالش

ها ا قادر نيستند هميشه با اين چالش ه و اين خانواده ، )8و7(هايي كـه صـاحب چنـين خانواده. )7( مناسب برخورد كنند

كودكــاني هــستند نيازمنــد صــبر و حوصــله زيــاد بــوده و شـروع هـا بـراي آن چه زودتر اي بايد هر هاي مداخله برنامه چون اگـر محـيط خـانواده حمايـت عـاطفي، .)10و9( شود ذهنـي فـراهم تـوان تي و محيطي را براي كودك كـم مراقب .)10( داشـت خواهـد را در پـي آنـان تكـاملي رشد ،نمايد

چـون تكـاملي هـم ذهني و يتوان كممديريت يك كودك با هاي مزمن، نبايد تنها متمركـز بـر كـودك و ساير وضعيت

مشكالتش باشد، بلكه بايد خانواده وي نيز در نظـر گرفتـه دهنـده مراقبـت بـه ارايـه اولين ها معموالً خانواده. )9( شود

حمايـت مددجويان با بيماري مزمن هستند و منبـع اصـلي ــي ــسوب م ــاعي مح ــاطفي و اجتم ــوند ع ــ .)11( ش ي وقت

كننـد، ا حمايـت مـي هـ هاي خدماتي از اين خانواده سيستم تحكـيم هـا را هـاي مختلـف زنـدگي آن سعي دارند جنبـه

و بازتواني كودكـان بـا ها در مورد درمان يافته .)7( بخشندبـه والـدين حيـاتي كيد بر اهميت نقش أي تكاملي ت توان كم

)13و12( ايـن كودكـان دارد عنوان مراقـب در حمايـت از

سـالمت كودكـان و حفظترين وظايف والدين يكي از مهم ولي آمـوزش كـافي ها در زمان بيماري است قبت از آن مرا

رفتار والديني با توانايي والدين در . را ندارند ها در اين زمينه ــت ــاط اس ــش روز در ارتب ــستن دان ــن رو .)14( دان از اي

وند چندين هدف ش اخالتي كه براي مراقبين طراحي مي مدكننـد، تار و غفلت پيشگيري مي وءرف از س :كنند را دنبال مي

هـا هـاي آن مهارتبرند، مهارت مراقبين را باال مي دانش و ــات در را ــزات و امكان ــت از تجهي ــتفاده درس ــزايش اس افرا در و نااميـدي خوشـي نا بـا سـازگاري توانايي دهند و ميي توان كم افراد با ،طبق مطالعات .)15( كنند ها تقويت مي آن

مشكالت رفتاري دارند كه بـر سـالمت و %12-17ذهني مادران از اين رو .)16( گذار است تأثيرها كيفيت زندگي آن

داراي مــادران يژه و حتــيــ ويازهــايان بــا نكــودكداراي دارنـد تـا بـا ييهـا از به مهارت يان در معرض خطر، ن كودك، اي مداخلـه يهـا هبرنامـ . نـد ياينار ب ك كودكژه ي و يازهاين

اهش استرس كش داده و موجب ين مادران را افزاي اييتوانا .)17( دينما ين ميشده و سالمت خانواده را تضمآنان

دســت آمــده در زمينــه رفــع ه هــاي بــ بــا پيــشرفتسـسات ؤادگي جايگزين م ت بهداشتي، مراقبين خانو مشكال

محـور كيفيـت -رويكـرد خـانواده و .)18( اند مراقبتي شده ـ كـل اعـضاي واسـطه توانمندسـازي ه زندگي خانواده را بمنـدي والـدين را رضـايت و. )19( دهـد خانواده بهبود مـي

پرستار بهداشت جامعه در اين فرايند . )20( دهد افزايش مي ها، باورها و رفتارهـاي بهداشـتي سعي دارد با بهبود نگرش

ها و به جوامع، خانواده . مين نمايد أ ت سالمت عمومي افراد را وليت حفظ و بهبود سالمت خود ؤكند تا مس ميافراد كمك

هـاي خـود بـر عهـده را از طريق افزايش دانش و توانـايي توانند بـه مـددجويان رفتارهـاي پرستاران مي . )21( بگيرند

سالم بهداشتي را از طريق آمـوزش و برنامـه مراقبتـي يـاد ه، هاي آموزش در خانواد اجراي برنامه بنابراين .)22( بدهندهـاي تـدوين كتابچـه هـا و رساني مناسب به خانواده اطالع

نگرش و آموزشي از راهكارهاي مناسب براي تغيير آگاهي، گـردد مـي هـا محـسوب هاي آن عملكرد معلولين و خانواده

)23(. دهند از آنجا كه زنان نيمي از جمعيت را تشكيل مي

ها و جوامـع اسـت، و سالمت آنان زيربناي سالمت خانواده شـان بنابراين توجه به سالمت آنان و بهبود كيفيت زنـدگي

هاي اخير عالوه بر توجـه بـه در سال . اهميت بسياري دارد وضعيت زندگي كودكان و نوجوانان داراي بيمـاري مـزمن،



٣

زندگي والدين آنان نيز مورد توجه قرار گرفته اسـت كيفيتلذا انجام مداخله آموزشي براي اين گـروه از جامعـه، ). 24(

هاي آموزشـي يكي از روش ).25( رسد ضروري به نظر مي ـ توصيه شده ياددهي در گروه دليـل ه هاي كوچك اسـت، ب

روش مانند مشاركت فعـال، تمـاس هاي مثبت اين ويژگيدار از ايـن روش مداخلـه در ام فعاليـت هـدف دررو و انج رو

لذا با توجه به تمـام مـوارد ). 26( مطالعه حاضر استفاده شد مداخلـه آموزشـي بـر تعيـين اثـر فوق اين مطالعه با هدف

توان قبتي مراقبين خانوادگي كودكان كم نگرش و رفتار مرا . انجام گرديده استذهني

روش مطالعه

ــوع م مطالعــه حاضــر يــك ــهاز ن ــصادفي داخل اي تجامعـه . اجـرا گرديـد 1392كه در سال باشد ميدار كنترل 6-18توان ذهنـي ي اين مطالعه مراقبين از كودك كم آمار

باشند كه تحت پوشش سـازمان بهزيـستي ميانـه ساله مي مطـابق بـا % 5و خطـاي % 95حجم نمونه با اعتماد . بودند

ين گرديد و همكاران تعيBanachنتايج حاصل از مطالعه مراقب براي هـر گـروه بـرآورد 26، طبق اين مطالعه )27(

مراقب براي هـر 32گرديد كه با محاسبه ميزان ريزش به معيارهـاي ورود بـه مطالعـه بـراي . افزايش يافت دو گروه

تـوان مكـ كودكـ يدارا نيمـراقب : مراقبين عبارت بودند از ذهنـي خفيـف و تـواني سـال از نـوع كـم 18 تـا 6 يذهن

نداشـتن و وليت مراقبت روزانه از بيمار ؤمسداشتن ، متوسط . مراقب بنا بـه اظهـار خـود يا اختالل روان ي خاص يماريب

از مطالعـه نيـز شـامل عـدم تمايـل بــه خـروج معيارهـاي 6 جلـسه از 2همكاري در طول مطالعـه و غيبـت حـداقل

.هاي آموزشي بود جلسه كالسهـا در ايـن داده يآور جمـع يبـرا پرسشنامهاز سه

دموگرافيـك پرسشنامه: پژوهش استفاده شد كه عبارتند از مـورد يهـا واحـد ياجتمـاع يكه شامل مشخـصات فـرد

محقق ساخته سنجش رفتار پرسشنامهو باشد، ميپژوهش ـ الزم بـه . و نگرش مـراقبين دليـل نيـافتن ه ذكـر اسـت ب

پرسـشنامه متناسب با فرهنگ و جامعـه ايرانـي پرسشنامهرفتار و نگرش مراقبين توسط محققين بعد از مطالعه منـابع

در اين خصوص طراحي پرسشنامهمرتبط و ارزيابي چندين د و يحتـوي از ده نفـر از اسـات م يـي براي انجام روا . گرديدنظران دانشگاه علوم پزشكي تبريز در مورد موضوع صاحب

خواهي انجام گرفت و تغييرات الزم طبق نظـر ايـشان نظر علمي ابزار نيز بـه دو اعتماد. ها اعمال گرديد پرسشنامهدر

و پايايي دروني مـورد بررسـي قـرار بازآزمون -روش آزمون سون بين نتايج دو بـار آزمـون ميزان همبستگي پير . گرفته فاصله دو هفتـه بـراي هـر دو نفر از مراقبين ب 30 برروي

پايـايي درونـي . برآورد شد 98/0 رفتار و نگرش پرسشنامه نيز با استفاده از روش آلفاي كرونباخ بـه ترتيـب پرسشنامه

. محاسبه گرديـد α=77/0 و نگرش α=751/0براي رفتار نيـز بـا اسـتفاده از تحليـل هپرسـشنام اي ايـن روايي سازه

در ايـن مـورد مقـدار . ييد شـد أعاملي اكتشافي بررسي و ت ، آزمـون )در حـد مطلـوب (723/0 برابـر KMOشاخص

واريانس بيان شـده چنين درصد دار و هم ابارتلت نتيجه معن هـاي تعريـف شـده در نتايج نيز سازه . بود% 5/62آن برابر

و بـا انتخـاب نقطـه اين پرسشنامه را به طور قابل قبـولي 20ابزار نگـرش شـامل . ييد كرد أ براي آيتم ها ت 35.برش

نگرش مراقبتي مراقبين از كودك آيتم بود كه در خصوص 15شـامل نيـز ابـزار رفتـار . توان ذهني طراحي گرديـد كم 5( هـاي مـشكالت يـادگيري و اجتمـاعي ال در حيطـه ؤسبـت از ، مراق )سـؤال 6( اي و ديابـت ، مشكالت تغذيه )الؤس

ــود) ســؤال 4( كــودك صــرعي ــراي . ب ــار ســنجش ب معي تـا 1=هرگـز ( اي ليكـرت درجـه 5 رفتار مقياس پرسشنامهاي گزينـه 5نامه نگـرش ليكـرت و براي پرسش ) 5=هميشه

در ايـن . باشـد مـي ) 1= مخـالف تا كـامالً 5= موافق كامالً(ها خواسته شـد كـه بـا انتخـاب گزينـه نامه از نمونه پرسش

. را بيان نمايندمناسب نظر خودبه لحاظ رعايت مـسايل اخالقـي، پـس از تـصويب

ييـد كميتـه أطرح در دانشكده پرستاريي و مامـايي تبريـز ت بـه شـماره (اخالق پژوهش دانشگاه علوم پزشـكي تبريـز

، پژوهشگر به سازمان بهزيـستي )27/03/92 مورخه 9250آن ميانه معرفي و مجوز انجام تحقيق در مراكز توانبخـشي

كننــدگان آگاهانــه و كليــه شــركت. ازمان، اخــذ گرديــدســبـــه . گيـــري شـــركت داده شـــدند داوطلبانـــه در نمونـــه

ــافتي شــركت كننــدگان اطمينــان داده شــد اطالعــات دريمحرمانــه خواهــد مانــد و در هــر زمــاني كــه اراده نماينــد

.توانند انصراف خود را اعالم نمايند مي مراقبين كنندگان به صورت تصادفي از ميان شركت

تحت پوشش سازمان بهزيستي ميانـه انتخـاب شـدند، بـه شناسـايي طوري كه شماره ورود افـراد بـه عنـوان شـماره

افزار ها در نظر گرفته شده و با استفاده از نرم گيري آن نمونه



٤

Excel ــصاد ــداد ت ــاي اع ــوان مبن ــه عن ــد و ب في تولي بعدي براي اختصاص افـراد در گام . گيري قرار گرفت نمونه

هاي تصادفي با هاي شاهد و مداخله از روش بلوك به گروه كه توسط مشاور آماري طرح توليد شـده بـود، 6 و 4حجم

مراقـب از 4گيري در مرحله اجـرا بعد از نمونه . استفاده شد ـ 3گروه آزمون كنار گذاشته شدند، دليـل غيبـت ه مراقب بخاطر عدم دسترسي بـه ه بيش از دو جلسه و يك مراقب ب

، بنـابراين تعـداد مـراقبين در آزمـون پس پرسشنامهكميل تاز گروه شاهد نيز يك . نفر كاهش يافت 28گروه آزمون به

نفر به علت عدم دسترسي از مطالعه حذف گرديـد و تعـداد . نفر رسيد31ين در گروه شاهد به مراقب

اين مطالعه در دو مرحله قبل و بعد از مداخله انجـام ر دو گـروه آزمـون و شـاهد براي هـ گرفت، در مرحله اول

ها تكميل شد، سـپس تجزيـه و تحليـل آمـاري پرسشنامهانجــام يافــت و تغييــرات الزم در بــسته آموزشــي صــورت گرفت، مرحله دوم يعني انجام مداخله بـراي گـروه آزمـون

جلـسه كـالس 6در اين مرحله براي مـراقبين . اجرا گرديد بحـث در جلـسات موضوعات مورد . آموزشي برگزار گرديد

:آموزشي عبارت بودند ازقبين با همـديگر و بحـث در جلسه اول، آشنايي مرا

كننده آنتواني، علل و عوامل ايجاد مورد كم مشكالت يادگيري و عملكرد اجتماعيجلسه دوم،

از تجلسه سوم، بهداشت دهـان و دنـدان و مراقبـ ها آن

هاي پرستاري از آن جلسه چهارم، ديابت و مراقبت هاي پرستاري از آن صرع و مراقبت جلسه پنجم،

اي و اختالالت خوردن جلسه ششم، كاركرد روده بسته آموزشي مطـابق بـا براساسمحتواي جلسات

و مراقبتـي مـراقبين داراي ترين مشكالت بهداشـتي شايعآوري ايـن در جمع توان ذهني طراحي شده بود، كودك كم

-31( مك گرفته شـد هاي معتبر ك مطالب از منابع و كتاب بيان شود تـا درك اي ساده و سعي شد مطالب به گونه )28

خلـه بـراي اجـراي مدا . تـر باشـد ها راحت آن براي خانواده نفـره 3-5هـاي كوچـك نظر گروه آزمـون بـه گـروه موردجلـسه سيم شدند و براي هـر گـروه در هـر هفتـه يـك تق

در توسط محقـق مـرد اي دقيقه 90 تا 60كالس آموزشي قبين مـرا . محل مركز توانبخشي نرگس ميانه برگزار گرديد

شدند نقش فعالي در جلـسات داشـته باشـند تـا تشويق مي تيار هم قـرار دهنـد و محقـق سـعي تجربيات خود را در اخ

جهـت . ر را بـر عهـده داشـته باشـد گ كرد نقش هدايت ميمشاركت آموزشي اعضاي خـانواده، از مـراقبين خـانوادگي خواسته شد كه در آموزش به كودكـان و اعـضاي خـانواده

به . تواني مشاركت نمايند خود در زمينه مسايل مرتبط با كم اين صورت كه مطالب مطرح شده در هر جلسه گروهـي را

د منتقل نماينـد و كتابچـه به كودكان و اعضاي خانواده خو بدهنـد تـا خـود شده را به اعـضاي خـانواده ارايهآموزشي

ي داشـته سـؤال ايشان نيز آن را مطالعـه نماينـد و چنانچـه باشند در يك برگه نوشته تا در جلسه بعدي بـه پژوهـشگر

هـاي مـراقبين و بدين ترتيب همه يادداشـت . تحويل دهند ر گروه شـاهد طـي د .اعضاي خانواده دريافت و بررسي شد

ماه از 5/1پس از . اي صورت نگرفت مدت پژوهش مداخله ره براي هـر دو گـروه دوبا پرسشنامهآخرين جلسه آموزشي

.تكميل گرديد بـا هـا دادهپس از اطمينان از نرمـال بـودن توزيـع

، براي متغيرهـاي استفاده از آزمون كولموگروف اسميرنوف و ميـانگين ) درصـد (كيفي و كمي بـه ترتيـب بـا فراوانـي

بـراي مقايـسه متغيرهـاي . گـزارش شـدند ) انحراف معيار (مقايـسه . دو اسـتفاده شـد كيفي در دو گـروه آزمـون كـاي

ــاي كمــي ــاي مطالعــه و متغيره ــادير پايــه متغيره مق مستقل انجام tدموگرافيك در دو گروه با استفاده از آزمون

در هـر مقايسه درون گروهي بين قبل و بعد از مداخله . شدبـراي بررسـي . زوج انجام شـد tگروه با استفاده از آزمون

مداخله يعني مقايسه ميانگين متغيرهاي اصلي مطالعه تأثيربين دو گروه با تعديل مقادير پايه و مخدوشـگرهاي بـالقوه شامل سن كودك، سن مراقب و سطح تحصيالت مراقـب،

تفاده از ا بـا اسـ ه هتحليل داد . تحليل كواريانس به كار رفت در )مريكاآ IBMساخت شركت ( SPSS v.21افزار نرم

.)33و32( انجام شد p>05/0داري اسطح معن ها يافته

نفــر از مــراقبين داراي 59در ايــن مطالعــه، تعــداد و اكثريـت مـادر توان ذهني كـه همگـي خـانم كودك كم ــودك ــانگين ك ــا مي ــد، ب ــار ( بودن ــراف معي ــني )انح س

ين مراقب% 37/93 سال شركت كرده بودند؛ )05/10(69/39و سطح ) شاهد نفر گروه 28 نفر گروه آزمون و 27( دار خانه

نفـر 24زمـون و آ نفر گروه 23( ها آن% 77/79تحصيالت .ديپلم بودزير) شاهدگروه



٥

دموگرافيـك مـراقبين در هاي ويژگي 1جدول شماره داري در اآزمون آماري اختالف معن . دهد ميدو گروه را نشان

گروه آزمون را نسبت بـه گـروه مراقبين و نگرش نمره رفتار ن ضـم ). >001/0p( شاهد پس از مداخله نـشان داده اسـت

داري را در داخـل گـروه اكه آزمون آماري اخـتالف معنـ اين ).>001/0p( آزمون قبل و بعد از مداخله نشان داده است

ي دموگرافيك مشخص گرديد كـه يرهادر مورد متغ صيالت مراقــب، ســن مراقــب و ســن كــودك، ســطح تحــاند لذا براي تعيين قرار داده تأثير مراقبتي را تحت مداخالت

استفاده شـد تحليل كوواريانس ها از آزمون آماري آن تأثيرو نتيجه حاصل نشان داد كه با تعديل مقادير پايـه، سـطح تحصيالت، سن مراقب و سن كودك بـين نمـره رفتـار دو

داري انبعد از انجام مداخله اختالف مع گروه آزمون و شاهد .مشاهده گرديد

ميانگين نمـره نگـرش و رفتـار، 3و2ول شماره اجدقبل و بعد از مداخله را در دو گروه آزمـون و شـاهد نـشان

دهد كه اخـتالف بـين نمـره نگـرش و رفتـار در گـروه ميچنـين اخـتالف هم. دار بود اآزمون قبل و بعد از مداخله معن

. بودداراهاي آزمون و شاهد معن ميانگين در گروه

1392 ازمان بهزيستي ميانه در سال تحت پوشش ستوان ذهني مراقبين خانوادگي و كودكان كم برخي متغيرهاي دموگرافيك -1جدول گروه آزمون

28n= شاهد

31n= مقياس يرمتغ )درصد(تعداد )درصد(تعداد

p*

519/0 %)83/54 (17 %)42/46 (13 پسر جنسيت كودك %)16/45 (14 %)57/53 (15 دختر

%)93/41 (13 %)42/21( 6 سال30كمتر سن مراقب %)93/41 (13 %)42/71 (20 سال 30- 50

%)12/16( 5 %)14/7( 2 سال50باالي 034/0

%)41/77 (24 %)14/82 (23 زير ديپلم سطح تحصيالت مراقب %)22/3( 1 %)71/10( 3 ديپلم

%)45/6( 2 %)14/7( 2 باالي ديپلم001/0

548/0 %)45/6( 2 %)57/3 (1 كارمند شغل مراقب %)32/90 (28 %)42/96 (27 خانه دار

001/0 %)87/83 (26 %)28/39 (11 سال11-18 سن كودك %)12/16( 5 %)71/60 (17 سال10-6

880/0 %)38/48 (15 %)42/46 (13 متوسط ي كودكتوان كمنوع %)61/51 (16 %)57/53 (15 خفيف

اسكوئر نتيجه آزمون آماري كاي *

قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و شاهد ذهنيتوان كممراقبين خانوادگي كودكان نگرش ات ميانگين نمرمقايسه -2جدول گروه آزمون نمره نوع متغير

ميانگين±انحراف معيار شاهدگروه ن آماري نتيجه آزمو اختالف ميانگين ميانگين±انحراف معيار

p**( P-ANCOVA( بين گروهي

02/0 26/62± 80/7 29/62± 51/6 ابتداي مطالعه)79/3-74/3 -( 99/0

نگرش 32/8 35/65± 64/4 57/72± 76/3 انتهاي مطالعه

)63/10 -6( 001/0

CI95(% 28/10 (***اختالف ميانگين مقايسه قبل و بعد از مطالعه)53/12 -03/8(

09/3 )90/4-28/1(

p*( 000/0 002/0 (نتيجه آزمون آماري درون گروهي زوج نتيجه آزمون آماري تي *

مستقل نتيجه آزمون آماري تي **



٦

قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و شاهد ذهنيتوان كممراقبين خانوادگي كودكان رفتارمقايسه ميانگين نمرات -3 جدول گروه آزمون نمره نوع متغير

ميانگين±ف معيارانحرا گروه شاهد

نتيجه آزمون آماري اختالف ميانگين ميانگين±انحراف معيار p**( P-ANCOVA( بين گروهي

77/4 87/43±10/6 64/48±63/5 ابتداي مطالعه)84/7-69/1( 003/0

رفتار 16/12 87/43±43/5 46/58±77/2 انتهاي مطالعه

)20/14 -12/10( 001/0

***اختالف ميانگين مقايسه قبل و بعد از مطالعه)CI95(%

82/9 )45/11 -19/8(

000/0 )27/1-27/1 -(

p*( 001/0 00/1 (نتيجه آزمون آماري درون گروهي زوج نتيجه آزمون آماري تي *

مستقل نتيجه آزمون آماري تي **

بحث هاي آماري نشان طبق اين مطالعه و براساس آزمون

رفتـار در گـروه آزمـون پـس از نگرش و نمره ده شد كه دا. داري داشـت ا مقايسه با گروه شاهد اختالف معن مداخله در

داري را در ازوج نيز اختالف معنـ مون آماري تي همچنين آز .داخل گروه آزمون قبل و بعد از مداخلـه نـشان داده اسـت

كـه آمـوزش داده شـده بـه مـراقبين اين بدان معني است رفتار مراقبتـي آنـان شـده و بيـانگر نگرش و تقاء موجب ار

مثبت اجراي مداخله براي مـراقبين در گـروه آزمـون تأثير .باشد مي

بـه دادنـد و همكارش انجام Davisاي كه العهمطــدين از كــه تجربيــات و آگــاهي ايــن نتيجــه رســيدند وال

محـور بـا كيفيـت -اي با رويكرد خانواده هاي حرفه حمايتدر واقـع، حمايـت . سـت ي آنان در ارتبـاط ا زندگي خانوادگ تـوان هـاي داراي كـودك كـم اي از خانواده كاركنان حرفه

. ترين عامل براي بهبود كيفيـت زنـدگي اسـت ذهني قوي اين مطالعه نشان داد كـه بـا دادن اطالعـات عمـومي بـه

خـدمات ارايهوالدين و برطرف كردن نيازهاي والدين و نيز توان باعث بهبود برآينـدهاي ا مي ه هماهنگ و جامع به آن

طالعـه اخيـر بـا نتـايج م مطالعـه ايـن .)34( خانوادگي شد مثبـت چنـين تـأثير له گويـاي خوان است و نتايج حاص هم

.باشد ايشان ميه هدگي مراقبين و خانوادهايي در زن برنامهايرواني و همكـاران در مطالعـه خـود دريافتنـد كـه آموزش توان يـاران در دو روش رايـج و جديـد مطـابق بـا كتابچه آموزشـي موجـود و كتابچـه طراحـي شـده توسـط

مرات مهارت آنـان در وجب افزايش معناداري در ن محقق م ه با يافته مطالعه حاضـر ك) p>001/0( شود شيوه جديد مي

اما نمـره حاصـل از نگـرش در .)35( خوان است هم كامالً

ايـن . عه براي دو گروه تفـاوت معنـاداري نداشـت اين مطال علت آن شايد مربوط . خواني ندارد يافته با مطالعه حاضر هم

به شيوه آموزش باشد، چون مطالعه ايرواني در طي مقطـع زماني دو روزه برگزار گرديده و بالفاصله بعد از اتمام دوره،

كه در مطالعـه حاضـر آزمون گرفته شده است در حالي پستيار مراقبين قـرار توجه به روش مداخله زمان الزم در اخ با

. باشـد مـؤثر تواند در تغيير نگرش مراقبين داده شد كه مي ش د تشكيل جلـسات گروهـي آمـوز يترين فوا يكي از مهم

به اين ترتيـب كـه . باشد والدين نيز همين تغيير نگرش مي مادران در خالل جلسات آموزش گروهي از طريق به بحث

يافتنـد كـه مشكالت رفتاري فرزندانـشان در مـي تنگذاشهاي الت رفتاري در بين تمامي خانوادهبسياري از اين مشك

باشــد، در نتيجــه از ميــزان حاضــر مــشترك و مــشابه مــياحساس عدم صالحيت و عدم كفايـت در نقـش والـدگري

ــده و آن ــته ش ــا كاس ــشتري ه ــس بي ــه نف ــاد ب ــا اعتم با در قبـال فرزندانـشان از ر هاي نقش والدي خود وليتؤمس

.گيرند سر مي كـه بـود نتايج مطالعه ديگري در هند حـاكي از آن

كننـده در تحقيـق توان شـركت اكثريت والدين كودكان كم توانـد هاي مناسـب مـي كردند كه دريافت آموزش بيان مي

در اين مطالعـه . وضعيت مراقبتي فرزندشان را بهبود بخشد و روستايي مقايسه شده بودند كه دو گروه از والدين شهري

مشخص گرديد هر دو گـروه فاقـد اطالعـات الزم بـوده و دارند، نتيجه نهايي اين مطالعه خدمات مناسبي دريافت نمي

آن بود كه فقدان عملكـرد مناسـب و نگـرش مطلـوب بـه توان در نتيجه دانش و آگـاهي پـايين والـدين كودكان كم

زايش دانـش و نگـرش ها بايد در جهت اف باشد و تالش مي ).36( افراد باشد



٧

Mann ،آمـوزش بـر دانـش و تـأثير و همكارانش والـد 42نگرش والدين را مورد سنجش قرار دادند و بـراي

نتيجه گوياي آن بود كه . هاي آموزشي برگزار كردند كالسآموزش والدين در مـورد مـسايل رشـد و تكـاملي كـودك

انـش و نگـرش دار در سـطح د اباعث ايجـاد تغييـرات معنـ .)05/0p<( )37( والدين شده است

Banach اي بــا مريكــا يــك مطالعــه مداخلــهآدرهـاي درماني بـراي خـانواده جلسه كالس گروه 6برگزاري

اين تأثيرداراي كودك اوتيسمي انجام داد و براي سنجش . ه اسـتفاده نمـود توانمندسازي خـانواد پرسشنامهمداخله از

هاي ميزان حمايت انجام شده اين ابزار داراي خرده مقياس از سوي سيستم خدماتي، دانش، خودكارآمـدي و احـساس

امـه برن شدبعد از مداخله معلوم . باشد ميشايستگي والدين هـاي مـورد سـنجش تغييـر حمايت خانواده در تمامي آيتم

ــ ــزايش امعن ــث اف ــته و باع ــدداري را داش ــي توانمن ي كلكننــده باورهــا و والــدين شــركت. اســتهــا شــده خــانواده

خودكارآمدي مثبتي را از شركت در اين مطالعه كسب كرده له را پيـدا أكردنـد كـه توانـايي حـل مـس بودند و اظهار مي

هاي حمايتي از خانواده اگر طبق اين مطالعه برنامه . اند كردهتواند ميهاي درست انجام گردد در زمان مناسب و با روش

چنـد هر .)024/0p<( )38 (.ها مفيـد واقـع گـردد براي آن Banach در مطالعه خود به نتايج مثبت دست يافته است

فرهنگـي و اما ابزار مورد استفاده ايشان از نظر متغيرهـاي .باشد ميامكانات اجتماعي جامعه ايران متفاوت

تـأثير ها با مطالعه خانجاني و همكاران كه اين يافته بـر را آموزش نحوه مراقبت از كودكان مبتال به فلج مغزي

كيفيت زندگي مراقبين خـانوادگي بررسـي كردنـد، همـسو هاي اين پـژوهش، كيفيـت زنـدگي يافته براساس. باشد مي ماه پـس از پايـان آمـوزش نـسبت بـه قبـل از 3ين مراقب

حيطه كلي سـالمت 3 قلمرو، 8دريافت آموزش در تمامي رواني، سالمت جسماني و كيفيت زنـدگي كـل بـه ميـزان

حاصـل از ايـن پـژوهش نتايج . داري ارتقاء يافته است امعنه آموزش مناسب در زمينه مراقبت از كـودك نشان داد، اراي

هـاي ايـن كودكـان موجـب به خانواده مبتال به فلج مغزي .)39( شود ها مي ارتقاي سطح كيفيت زندگي آن

بـه نتـايج مثبتـي كـه اجـراي عنايـت با اميد است هـاي توانمندسـازي خصوص برنامه ه بهاي آموزشي برنامه

هـا بـه دنبـال دارد در جهت بهبود كيفيت زنـدگي خـانواده

ولين بهداشتي كـشور مـا را در ؤمسمطالعه حاضر نيز بتواند . ياري دهدي بهداشتيها تدوين برنامه

زن بـودن تـوان ي مطالعه حاضر مي ها از محدوديت را ذكر كرد چرا كه پژوهش توسط محقق مراقبين جنسيت

در برقراري تعامل دو طرفـه در كه مرد صورت گرفته است هاي ديگـر از محدوديت . كرد جلسات اول اختالل ايجاد مي

هاي موجود در هماهنگ كردن توان به دشواري ميمطالعه در جلـسات اشـاره كـرد كنندگان براي شركت وقت شركت

حــدودي ولين مراكـز توانبخــشي تا ؤكـه بــا همكـاري مــس هـاي الزم به يادآوري است تفاوت ويژگـي . برطرف گرديد

فردي و شرايط روحي و رواني مادران در پاسخ به مداخله و .خارج از كنترل پژوهشگر بوده است آن، نيز تأثيرميزان

گيري نتيجه

آمـوزش اسـت كـه دهنـده آن مطالعه حاضر نـشان خـانوادگي از مـراقبين و رفتار مراقبتـي بهبود نگرش سبب

بيـانگر نتايج اين پژوهش . گردد توان ذهني مي كودكان كم هـاي و اجـراي چنـين برنامـه ست كـه طراحـي اين نكته ا

نگـرش محور باعـث تقويـت -اي با رويكرد خانواده مداخلهتارهـاي رف تـرويج موجـب نيـز ها شده و خانوادهو مراقبين

گونه اين. گردد ها مي بين اعضاي خانواده سالم بهداشتي در و در عـين حـال هزينـه بـودن مداخالت با توجـه بـه كـم

تواند مراقبين خانوادگي را ياري نموده و گذار بودن مي تأثيربـا توجـه بـه . مراقبـت تخصـصي آنـان بيفزايـد كيفيتبر

لين وؤهاي مداخلـه آموزشـي بـه مـس اثربخش بودن برنامه شـود كـه بـا ريزي آموزش علوم پزشكي پيشنهاد مي برنامه

هاي آموزش ضمن خدمت و شـرايط اجـراي برگزاري دوره هاي آموزشي، امكان اجراي آن در بهداشـت جامعـه برنامه

.فراهم شود

تشكر و قدرداني دانــشكده برگرفتــه از طــرح مــصوبايــن مطالعــه

ريـز بـوده لـذا پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشـكي تب د كه از معاونت پژوهـشي ندان خود الزم مي ر ب ينمحققگروه

ت علمي، سازمان بهزيـستي ميانـه و أو اعضاي محترم هي كاركنان زحمتكش مراكز توانبخشي نـرگس و زينـب ايـن

.شهرستان كمال قدرداني را نمايد



٨

منابع 1 - American association on intellectual and developmental disabilities [database on the Internet]. American Association on Intellectual and Developmental Disabilities. 2010. Available from: http://www.aamr.org/content_100.cfm?navID=21. 2 - Maulik PK, Mascarenhas MN, Mathers CD, Dua T, Saxena S. Prevalence of intellectual disability: a meta-analysis of population-based studies. Res Dev Disabi 2011;32(2):419-36. 3 - Mitchell F, Melville C, Stalker K, atthews LM, McConnachie A, Murray H, Walker A, Mntrie N. Walk well: a randomised controlled trial of a walking intervention for adults with intellectual disabilities: study protocol. BMC Public Health2013;13(620). 4 - World Health Organization. World report on disability 2011, WHO Library Cataloguing-in-Publication Data. WHO Press, Geneva; 2011. p. 59-64 5 - Durvasula SK, Klause J. Health care in people with intellectual disability: Guidelines for General Practitioners: Centre for Developmental Disability Studies; 2006. p. 2-7 6 - Brehmer-Rinderer B, Zigrovic L, Naue U, Webe G. Promoting health of persons with intellectual disabilities using the UN convention on the rights of persons with disabilities: Early implementation assessment in spain and hungary. J Policy Pract Intellect Disabil 2013;10(1):25-36. 7 - Samuel PS, Rillotta F, I.Brown. The development of family quality of life concepts and measures. J Intellect Disabil Res 2012;56(1):1-16. 8 - Allender JA, Rector C, Warner KD. Community & Public Health Nursing: Promoting the public’s health. 8 ed: Wolters Kluwer Health | Lippincott Williams & Wilkins; 2014.p.861 9 - Maroufou JA, Blaise A, Didier L. Management of children with intellectual and developmental disability in an African setting. Latest findings in intellectual and developmental disabilities research: InTech; 2012. p. 45-76. 10 - Robledo P, Jesús Ra, García N, Sánchez. Interventions in specific learning disabilities through families. Learning Disabilities: InTech; 2012. p. 87-104. 11 - Bomar PJ. Promoting Health in Families: Applying family research and theory to nursing practice: Elsevier Science Health Science Division; 2004. p. 125 12 - Naeem Mohsin M, Mahmood Khan T, Hussain Doger A, Sher Awan A. Role of parents in training of children with intellectual disability. Int J Humanit Soc Sci 2011;1(9):78-88. 13 - Fulgosi-Masnjak R, Masnjak M, Lakovnik V. Perceived subjective wellbeing of parents of children with special needs. J Spec Rehabil 2012;13(1-2):61-76. 14 - Kaakinen JR, Gedaly-Duff V, Coehlo DP. Family health care nursing: Theory, Practice and Research: F. A. Davis Company; 2009. p. 273-306 15 - Reinhard SC, Barbara G, Nirvana H, Ann B. Supporting family caregivers in providing care. Patient safety and quality: An Evidence-Based Handbook for Nurses: Agency for healthcare research and quality U.S. Department of health and human services; 2008. p. 1-16. 16 - Ruth Northway, Christine Hutchinson, Kingdon A. Shaping the future: A vision for learning disability nursing: UK learning disability consultant nurse networkUnited Kingdom; 2006.p. 11 17 - Yıldırım A, Hacıhasanog˘lu As¸ılar R, Karakurt P. Effects of a nursing intervention program on the depression and perception of family functioning of mothers with intellectually disabled children. J Clin Nurs 2013;22:251-61. 18 - Buhse M. Assessment of caregiver burden in families of persons with multiple sclerosis. J Neurosci Nurs 2008;40(1):25-31. 19 - Peralta F, Arellano A. Family and disability: A theoretical perspective on the family-centered approach for promoting self-determination. Rev Electron Investig Psicoeduc Psigopedag 2010;8(3):1339-62.



٩

20 - Dempsey I, Keen D. A review of processes and outcomes in Family-Centered services for children with a ddisability. Hammill Institute on Disabilities2008;28(1):42-52. 21 - Association CPH. Public health - community health nursing practice in Canada: Roles and activities: Canadian Public Health Association; 2010.p. 16 22 - Gerber L. Community health nursing: A partnership of care. Nursing Career2012;42:19-20. 23 - Salamati P, Abolhassani F, Shariati B, Kamali M. Family education: Main strategy for community based rehabilitation. J Rehabil 2007;7(3):20-5. (Persian) 24 - Parvizi S, Ghasemzadeh kakroodi F, Seyed Fatemi N, Naseri F. Social factors contributing in women health in Tehran city qualitative study. Nursing Research. 2009; 4(15): 6-15. (Persian) 25 - Heidari M, Alhani F, Kazemnejad A, Moezzi F. The effect of empowerment model on quality of life of Diabetic adolescents. Iran J Pediatr. 2007; 17(1): 87-94. (Persian) 26 - Safari M, Shojaeezadeh D, GHofrani F, Haidarnia A, Pakpour A. Theories, Models and Methods in Health Education and Promotion, 1th edition. Tehran: Asar-e-Sobhan Publications, 2009. p. 7-220. (Persian) 27 - Banach M, Iudice J, Conway L, Couse LJ. Family support and empowerment: Post autism diagnosis support group for parents. Soc Work Groups 2010;33(1):69-83. 28 - Harris JC. Intellectual Disability: A guide for families and professionals: Oxford University Press, USA; 2010.p. 1-143 29 - Lubkin IM, Larsen PD. Chronic Illness: Impact and Intervention: Jones & Bartlett Learning; 2011.p. 245-280 30 - World Health Organization. World report on disability 2011, WHO Library Cataloguing-in-Publication Data. WHO Press, Geneva; 2011.p. 1-297 31 - Lindsay P. Care of the Adult with intellectual disability in primary care: Radcliffe Publishing; 2011.p. 16-163 32 - Asghari Jafarabadi M, Mohammadi S. Statistical Series: Introduction to statistical inference (Point Estimation, Confidence Interval and Hypothesis Testing). J Diabetes Metab Disord 2013;12(3):173-92. (Persian) 33 - Asghari Jafarabadi M, Soltani A, Mohammadi SM. Statistical series: Tests for comparing of means. J Diabetes Metab Disord 2013;12(4):265-91. (Persian) 34 - Davis K, Gavidia-Payne S. The impact of child, family, and professional support characteristics on the quality of life in families of young children with disabilities. J Intellect Dev Disabil 2009;34(2):153-62. 35 - Iravani M, Hatamizade N, Fotouhi A, Hosseinzadeh S. Comparing effectiveness of new training program of local trainers of community-based rehabilitation program with the current program: A knowledge, attitude and skills study. Quarterly Journal of Rehabilitation. [Applicable]. 2011;12(3):44-52. (Persian) 36 - Lakhan R, Sharma M. A study of knowledge, attitudes and practices (KAP) survey of families toward their children with intellectual disability in Barwani, India. Asia Pacific Disability Rehabilitation Journal2010;21(2):101-17. 37 - Mann MB, Pearl PT, Behle PD. Effects of parent education on knowledge and attitudes. Adolescence 2004;39(154):355-60 38 - Banach M, Iudice J, Conway L, Couse L. Family support and empowerment: Post autism diagnosis support group for parents. Soc Work Groups 2010;33(1):69-83. 39 - Khanjani M, Hatamizadeh N, Hosseini M, Rahgozar M, Arjmand M. Effect of education about caring of children with cerebral palsy on quality of life of family-caregivers. Quarterly Journal of Rehabilitation 2009;10(3):38-42. (Persian)



١٠

The effect of educational intervention on the attitudes and behaviors of family caregivers caring for children with

intellectual disability Barzajhe Atri1 Sh (MSc.) - Abdollahi2 H (MSc.) - Arshadi Bostanabad3 M (MSc.) - Asghari Jafarabadi4 M (Ph.D).

Abstract Introduction: Having an intellectually disabled child imposes many physical,

mental, and social predicaments on the family. Appropriate interventions to improve attitude and create constructive caring behaviors can greatly support those families and provide them a healthier quality of life. This study conducted to determine the effect of the educational intervention on the attitudes and behaviors of family caregivers caring for children with intellectual disability.

Method: This study is a randomized, controlled, intervention study conducted in Narges rehabilitation center, Miyaneh in 2013. A total of 64 caregivers of children with intellectual disabilities aged 6-18 years were randomly divided into two groups. Intervention group received training classes (6 sessions) but control group did not receive any intervention. Data were collected based on the researcher made, behavior and attitude questionnaires at beginning and the end of the study. Data were analyzed using SPSS version 21, paired t-test, t-test, and chi-square.

Results: Mean score of attitude and behavior in both groups was not statistically significant before the intervention. However, 90 days after the intervention, attitude and caring behavior of caregivers in the intervention group increased significantly (P<0.05).

Conclusion: Educational intervention improved attitudes and behaviors of family caregivers significantly. Therefore, authors recommend further studies to evaluate the effectiveness of this model on other chronic conditions.

Key words: Attitude, children with intellectual disability, caregivers, caring

behavior

Received: 23 July 2014 Accepted: 3 January 2015

1 - MSc., Faculty, School of Nursing and Midwifery, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran 2 - Corresponding author: MSc., Nursing Graduate Student, School of Nursing and Midwifery, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran e-mail: [email protected] 3 - MSc., Faculty, School of Nursing and Midwifery, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran 4 - Ph.D, Assistant Professor of Biostatistics, Department of Statistics and Epidemiology, Faculty of Health, University of Medical Sciences, Tabriz, Iran

Documents

1 - Barzajhe Atri-Abdollahijne.ir/article-1-408-fa.pdf · دﺮﺧ و نﺎﺟ ﺪﻧواﺪﺧ مﺎﻧ ﻪﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ ﻪﻠﺠﻣ ناﺮﻳا يرﺎﺘﺳﺮﭘ