دﺮﺧ و نﺎﺟ ﺪﻧواﺪﺧ مﺎﻧ ﻪﺑjhpm.ir/article-1-307-fa.pdf · دﺮﺧ و نﺎﺟ ﺪﻧواﺪﺧ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻘﺗرا ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ

به نام خداوند جان و خردمجله مدیریت ارتقاي سالمت

پژوهشی انجمن علمی پرستاري ایران-علمیفصلنامه1393بهار-) 10پیاپی (2شماره -سومدوره

ایرانپرستاريانجمن علمی: امتیازصاحب•دکتر محمدعلی حسینی: مسؤولمدیر•دکتر فریده یغمایی:سردبیر•فیفرشته نج: سردبیرمعاون•4/4/1390مورخ 90/8067:مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمیشماره •10/12/1390مورخ :2251ISSN- 8614:شماره بین المللی نشریه چاپی•8/3/1391مورخ :2251e-ISSN- 9947:المللی نشریه الکترونیکیشماره بین•

318/100یون نشریات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکیپژوهشی کمیس-علمیشماره رتبه16/2/1391پژوهشی مورخ -رتبه علمی

):به ترتیب حروف الفبا(اعضاي هیأت تحریریه بهشتیدکتر طاهره اشک تراب، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید-پزشکی یاسوجعلومدانشگاهاستادیاردکتر اردشیر افراسیابی فر، -مدرستربیتدانشگاهدانشیارالحانی،فاطمهدکتر-توانبخشیوبهزیستیعلومدانشگاهآمار حیاتی استادیار،دکتر عنایت اله بخشی-، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دکتر مهرنوش پازارگادي-دکتر حمید پیروي، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران-ندکتر محمدعلی چراغی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهرا-توانبخشیوبهزیستیعلومدانشگاهدکتر محمدعلی حسینی، استادیار-تهراندکتر سیده فاطمه حقدوست اسکویی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی-توانبخشیوبهزیستیعلومدانشگاهدانشیارخانکه،حمیدرضادکتر-شاهدپزشکیعلومدانشگاهاستادیارناهید رژه،دکتر-استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز،ه شریفدکتر فرخند-خوراسگان-، دانشیار دانشگاه آزاد اسالمی اصفهاندکتر حیدرعلی عابدي-اهللابقیهپزشکیعلومدانشگاهاستادیارعبادي،عباسدکتر-پزشکی کرماندانشگاه علوماستاددکتر عباس عباس زاده،-

توانبخشیوبهزیستیعلومدانشگاهاستادیار،دکتر سادات سیدباقر مداح-دانشگاه علوم پزشکی تهراندانشیار، دکتر نعیمه سید فاطمی-توانبخشیوبهزیستیعلومدانشگاهدانشیار،دکتر مسعود فالحی خشکناب-دکتر لیال قلی زاده، استادیار دانشگاه فناوري سیدنی، استرالیا-توانبخشیوبهزیستیعلومدانشگاهی آمار حیاتدانشیار، دکتر مسعود کریملو-توانبخشیوبهزیستیعلومدانشگاه، استادیاردکتر سید حبیب اله کواري-علوم پزشکی شهید بهشتیدکتر سعاد محفوظ پور، دانشیار دانشگاه -پزشکی گنابادعلومدانشگاهاستادیار، دکتر علی محمد پور-مدرسربیتتدانشگاهدانشیار،دکتر عیسی محمدي-تهرانپزشکیعلومدانشگاهاستادیار،دکتر ندا مهرداد-تهرانپزشکیعلومدانشگاهدانشیار، دکتر رضا نگارنده-، استادیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشیتبریزيدکتر کیان نوروزي-تهرانپزشکیعلومدانشگاهدانشیار،دکتر علیرضانیکبخت نصرآبادي-شاهدپزشکیعلومدانشگاهاستادیار، کریمويیده هرويدکتر مج-بهشتیشهیدپزشکیعلومدانشگاهدانشیار،دکتر فریده یغمایی-

پگاه یغماییمهندس ، دکتر فریده یغمایی:انگلیسیویراستار•دکتر فریده یغمایی:فارسیویراستار•مهندس صادق توکلی:آراییصفحهوحروفچینی•صادق توکلیهندسم:جلدطراح•ایرانپرستاريعلمیانجمن:ناشر•دانشکده پرستاري و مامایی تهران-میدان توحیدتهران: نشانی•66592535: نمابروتلفن398/14195:پستیصندوق1419733171:کدپستی•

E-mail: [email protected] , Website: http://jhpm.ir.نمایه می شودSID, Magiran, Iran Medex, ISC, Google Scholarله دراین مج

7-139315بهار2شماره3دورهمدیریت ارتقاي سالمت

هاي کیفیت زندگی کاري و رضایت شغلی در پرستاران شاغل در بیمارستانهمبستگیدانشگاه علوم پزشکی کرمان

4تکتم کیانیان،3مهدي رضوانی امین، 2سامان صابر*، 1علی نویدیان

چکیده. یکی از مهمترین این عوامل کیفیت زندگی کاري پرستاران است.یت شغلی پرستاران تاثیر می گذاردبر رضاعوامل مختلفی : مقدمه

هاي دانشگاه علوم پزشکی کیفیت زندگی کاري و رضایت شغلی در پرستاران شاغل در بیمارستانهمبستگی این مطالعه با هدف تعیین.شده استانجام کرمان

هاي دانشگاه علوم نفر از پرستاران بیمارستان266است که روي همبستگی-توصیفیمطالعه از نوع این پژوهش یک : هامواد و روشرضایت "پرسشنامه هاي . به تناسب جمعیت پرستاران هر بیمارستان انجام گرفتساده پزشکی کرمان به روش نمونه گیري تصادفی

، پس از تایید روایی ”Quality of Nursing Work Life“"کیفیت زندگی کاري پرستاري"و”Job Satisfaction“"شغلیSPSSافزار اطالعات حاصل به کمک نرم. به منظور جمع آوري اطالعات مورد استفاده قرار گرفتندبازآزماییبه روشو پایایی محتوا

.مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت16نسخههمچنین متغیر ). P=001/0(دار وجود دارد همبستگی مثبت و معنیبین رضایت شغلی پرستاران و ابعاد کیفیت زندگی کاري: هایافته

.کیفیت زندگی کاري پرستاران می تواند بخشی از نمره رضایت شغلی پرستاران شاغل را پیش بینی کندبا توجه به همبستگی بین رضایت شغلی و کیفیت زندگی کاري پرستاران، بهبود کیفیت زندگی کاري پرستاران از سوي : نتیجه گیري

پیشنهاد می گردد مدیران بیمارستانی ضمن توجه به . آنان شودبه افزایش رضایت شغلی منجرمی تواندي و بیمارستانی ن پرستارمدیرا.کیفیت زندگی کاري پرستاران، در جهت ارتقاي آن تالش کنند

.کیفیت زندگی کار پرستاري، رضایت شغلی، پرستار: کلید واژه ها

24/12/1392: پذیرشتاریخ 1/10/1392: تاریخ دریافت

.دانشیار، مرکز تحقیقات سالمت بارداري دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران- 1).ولؤنویسنده مس(.پزشکی ایرانشهر، ایرانشهر، ایرانعلوم گاه، دانشانشکده پرستاري و ماماییگروه پرستاري، دکارشناس ارشد، - 2

[email protected]:یپست الکترونیک

.کارشناس ارشد، گروه اتاق عمل، دانشکده پرستاري و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران- 3.پزشکی ایرانشهر، ایرانشهر، ایرانعلوم دانشکده پرستاري و مامایی ، دانشکده ،گروه پرستاريکارشناس ارشد، - 4

و همکارانعلی نویدیان ...کیفیت زندگی کاري و رضایتهمبستگی

1393بهار2شماره 3دوره8مدیریت ارتقاي سالمت

همقدمو حتی اقوام مفهوم رفتار کاري و کیفیت زندگی در جوامع

رو یافتن روش از این. عمده اي داردتمختلف یک جامعه تفاودرك رابطه متقابل بین این دو پدیده در هر جامعه هایی براي

اي، به منظور ایجاد انگیزه و انتخاب شیوه مناسب مدیریتی، توان به رابطه بنابراین، همیشه نمی).1(اهمیت زیادي دارد

حتی اگر این همبستگیمستقیم رضایت و عملکرد متکی بود،د مختلف پذیرفته شود، شناخت عوامل ایجاد رضایت براي افرا

ها و نیازهاي مختلف،کاري بسیار ها، باورها، سلیقهبا فرهنگدر چند دهه اخیر در کنار رضایت، ).2(است دشوار و پیچیده

دگی کاري مطرح شده که دیگري تحت عنوان کیفیت زنواژهاما پرسش . تري از رضایت را توصیف می کندمفهوم عمیق

: سخ داد این است کهتوان به آن پااي که به سادگی نمیعمدهاوالً کیفیت زندگی کاري چیست و آیا در همه جوامع یک مفهوم

اي بین کیفیت زندگی کاري و رضایت شغلی ثانیاً چه رابطه. دارداگرچه هیچ تعریف رسمی از کیفیت زندگی ).3(برقراراست

روانشناسان و دانشمندان مدیریت آن را ،)4(کاري وجود ندارد اند که با خوب بودن کارکنان اي در نظر گرفتهبه عنوان سازه

). 5(شود و از رضایت شغلی متفاوت است مربوط میرضایت شغلی یکی از پیامدهاي بسیار موثر بر کیفیت زندگی

کیفیت زندگی کاري نه تنها روي رضایت شغلی ).6(کاري است هاي رضایت نظیر زندگی بلکه روي سایر جنبه،گذاردتاثیر می). 5(تاثیر گذار است نیز اقتصادي وزندگی اجتماعی ،خانوادگی

هاي روي رضایت از شغل و حیطهبر کار حلاین مفهوم اثر مزندگی غیر شغلی، رضایت از کل زندگی و خوشحالی شخصی

مفهوم کلیدي که در ). 7(وخوب بودن ذهنی را دربر می گیرد هاي زندگی شود شامل رضایت در حیطهتون بحث میم

شخصی، چهارچوب کاري، زمینه کاري و جهانی کار می باشد کیفیت زندگی کاري در عکس العمل کارکنان نسبت به ). 8(

).9(و سالمت روانی آنان انعکاس می یابد رضایت شغلی رضایت شغلی به عنوان سطح یا درجه اي که کارمندان

شغلی رضایت ). 10(وست دارند تعریف شده استشان را دشغلکه حاصل همگامی بین نگرش و رفتار ذهنی است یک پدیده

رضایت شغلی نشانگر احساسات فردي و ). 11(می باشدگرایش، تمایل، بت به شغل بوده و به عبارتی دیگرشخصی نس

عالقه، استعداد و آمادگی جهت ارائه پاسخ به شغل یا نگرش به گزارش شده ).12(محیط کار را می توان رضایت شغلی نامید

است که حمایت سازمانی رضایت شغلی پرستاران را افزایش می &مطالعه . دهد CartwringBradly روي حمایت

مت پرستاران در رضایت شغلی و سال،اجتماعی، تنش شغلیانگلیس نشان داد که حمایت اجتماعی در ارتباط با رضایت

حمایت سازمانی ممکن است ). 13(شغلی و سالمت می باشد شامل فرآهم کردن منابع کافی، ارتباطات مناسب، آموزش و

نتایج مطالعه اي در ). 14(توسعه و نظارت حمایتی مناسب باشد نشان داد شرایط کاري بخش جراحی یک بیمارستان خصوصی

ضعیف، عدم حمایت مدیریتی، توزیع کاري نابرابر، کمبود منابع، برنامه کاري انعطاف ناپذیر و کمبود نیروي انسانی، ،کمدستمزد

نتایج).15(می باشنداز مهمترین علل نارضایتی پرستاران عوامل موثر بر تنش و رضایت شغلی اي با هدف بررسیمطالعه

بخش هاي روانپزشکی، نشان داد رضایت شغلی پرستاران در). 16(روانی قرار دارد تحت تاثیر کیفیت رهبري بالینی و تنش

هاي رفتاري کارکنان کیفیت زندگی کاري اثر مهمی بر واکنشمانند هویت سازمانی، رضایت شغلی، مشارکت کاري، تالش

، تغییر و تبدیل سازمانی شغلی، عملکرد شغلی، قصد ترك خدمتفیت زندگی کاري بر رضایت مسائل مربوط به کی). 7(دارد

و نهایتا بر ماندگاري یا ترك پست کنونی تاثیر می کارکنان). 17(گذارد

اینکه در شرایط و هاي انجام شده مبنی برباتوجه به پژوهشپرستاران عوامل گوناگونی را بر کیفیت هاي متفاوت، زمان

انجام ،)4(موثر می دانند شان ضایت شغلیزندگی کاري و رارتباط کیفیت زندگی کاري و رضایت شغلی پژوهش در زمینه

لذا این . ها ضروري به نظر می رسدپرستاران در بیمارستانکاري و پژوهش با هدف تعیین همبستگی کیفیت زندگی

هاي دانشگاه علوم پزشکی رضایت شغلی پرستاران بیمارستان.شدانجام 1391کرمان در سال



هامواد و روش -مطالعه توصیفی از نوع توصیفیپژوهش، یک این

همبستگی است و جامعه پژوهش آن را کلیه پرستاران شاغل در بخش هاي مختلف بیمارستان هاي وابسته به دانشگاه علوم

تشکیل داده اند که مجموعا طبق 1391پزشکی کرمان در سال لذا تعداد. نفر برآورد گردید789ها حدود آمار اخذ شده تعداد آن

پرسشنامه بین پرستاران به روش نمونه گیري تصادفی 266پس از لیست کردن شماره پرستاران با استفاده از جدول ساده

به تناسب جمعیت پرستاران هر اعداد به صورت ساده و منظم .بیمارستان توزیع شدبراياز سه پرسشنامهو ماهیت پژوهش، با توجه به هدف

شامل پرسشنامه استفاده گردید کهنیازهاي موردگردآوري دادهجنس، وضعیت تاهل، میزان اطالعات عمومی مانند سن،

. ساعت اضافه کار، سابقه خدمت و ترك خدمت بودتحصیالت،Quality of“"کیفیت زندگی کاري پرستاري"پرسشنامه

Nursing Work Life” کیفیت زندگی بعد4شاملگیري در طیف لیکرتمقیاس اندازهسوال با44و داراي کاري

سوال، چهارچوب 8بعد زندگی شخصی با . اي بودشش طبقهسوال و بعد جهانی کار 20سوال، بعد زمینه کاري با 10کاري با

). 19(ورد ارزیابی و سنجش قرار می گیردسوال م6با طالعه ضریب پایایی آن با استفاده از آلفاي کرونباخ در م

، در مطالعه آذرنگ و 88/0تا حداکثر 56/0ی بین حداقل اصلو در مطالعه خانی و همکاران 87/0تا 50/0بین ) 20(همکاران

در مطالعه حاضر . گزارش شده است93/0تا 75/0بین ) 21(پس از ترجمه "کیفیت زندگی کاري پرستاري"پرسشنامهنفر از متخصصان و اساتید داخل و خارج از دانشگاه 10دراختیار

علوم پزشکی کرمان قرار گرفت و پیشنهادات اصالحی در آن از تایید روایی محتوا، ابزار کیفیت زندگی کاري پس . اعمال شدضریب .پرستار بررسی و تایید شد20اي متشکل از روي نمونه

براي بعد جهانی کار 71/0بین حداقل آلفاي کرونباخ پرسشنامهبراي بعد زندگی شخصی و پایایی بازآزمایی آن 91/0تا حداکثر

براي بعد 88/0براي بعد چهارچوب کاري تا 67/0بین حداقل . زمینه کاري بدست آمد

که ”Job Satisfaction “"رضایت شغلی"پرسشنامهPaule Spectoدردانشگاه فلوریداي 1985آن رادر سال

است که ومنفیمثبتعبارت36کرد، شاملتدوینجنوبیاین . )10(می باشدخودحرفهبهنسبتفردنگرششامل

پیشرفتدرآمد، امکان :در ابعادراشغلیپرسشنامه رضایتاحتمالی، باالتر، تسهیالت جانبی، پاداش هايدرکار، رده هاي

موجودارتباطاتوکارکار، همکاران، ماهیتمحیطشرایطهر یک از ابعاد با چهار عبارت .کندبررسی میکاردرمحیط

پاسخ هر آزمودنی به هر عبارت در دامنه . سنجیده می شود"کامال موافقم"تا "مخالفم"کامال"درجه اي 6لیکرت

216تا 36نمره رضایت هر آزمون در دامنه . مشخص می شودضریب آلفاي کرونباخ آن در نسخه اصلی از . ار می گیردقربراي کل مقیاس 91/0تا "همکاران"براي خرده مقیاس 60/0

18نفري به فاصله 43متغیر بوده و پایایی بازآزمایی روي نمونه در ایران ضریب ).10(متغیر بوده است 74/0تا 37/0ماه از

تا 58/0و پایایی بازآزمایی از 92/0تا 68/0آلفاي کرونباخ از رضایت "روایی محتواي پرسشنامه ). 22(متغیر بود 88/0

10پس از ترجمه دراختیار ”Job Satisfaction“"شغلیداخل و خارج از دانشگاه علوم مدرسیننفر از متخصصان و

دات اصالحی در آن اعمال پزشکی کرمان قرار گرفت و پیشنها62/0با ضریب آلفاي کرونباخ پایایی آن در مطالعه حاضر. شد.متغیر بود85/0تا 71/0و پایایی باز آزمایی بین 88/0تا

هاي خام براي توصیف داده پس از گردآوري و استخراج دادههاي کمی از شاخص هاي مرکزي و پراکندگی و براي

سپس از ضریب . ی و درصد استفاده شدمتغیرهاي کیفی از فراوانن و رگرسیون خطی گام به گام براي تجزیه و وهمبستگی پیرس

.هاي پژوهش استفاده گردیدتحلیل متغیر

هایافتهمشخصات جمعیت شناسی افراد مورد بررسی در مطالعه به

:آمده است1تفکیک در جدول



مطالعهمورد هاينمونهمشخصات جمعیت شناسی :1جدول درصد تعداد متغیر

6/31 84 30کمتر از

2/49سن 131 30-402/19 51 40بیشتر از

100 266 جمع4/27 73 مرد

6/72جنس 193 زن100 266 جمع

9/69 186 متاهل1/27تاهل 72 مجرد

3 8 مطلقه100 266 جمع

9/54 146 دارد1/45فرزند 120 ندارد

100 266 جمع91 242 کارشناسی

9تحصیالت 24 کارشناسی ارشد100 266 جمع

1/64 171 عمومی

3/20بخش 54 ویژه6/15 41 روان پزشکی

100 266 جمع3/76 203 پرستار

12سمت 32 استاف7/11 31 سرپرستار

100 266 جمع2/75 200 چرخشی

شیفت4/12 33 ثابت صبح9/7 21 ثابت عصر5/4 12 ثابت شب

100 266 جمع7/26 71 سال5کمتر از

سابقه خدمت

2/25 67 سال10تا 61/21 56 سال15تا 119/16 45 سال20تا 162/10 27 سال و بیشتر21

100 266 جمع7/11 31 دارد

3/88شغل دوم پرستاري 235 ندارد100 266 جمع

9/4 13 دارد1/95شغل دوم غیر پرستاري 253 ندارد

100 266 جمع5/7 30 دارد

5/92سابقه ترك خدمت 236 ندارد100 266 جمع



هاي دیگر این پژوهش داللت بر آن داشت که میانگین یافته00/21با انحراف معیار 56/106نمره رضایت شغلی پرستاران

از رضایت درصد سطح متوسطی 5/85بود و و در واقع حدود چنین میانگین کیفیت زندگی کاري هم. شغلی را دارا هستند

نانآبود و اکثریت 14/45با انحراف معیار 96/146پرستاران . در سطح متوسط گزارش دادندراابعاد کیفیت زندگی کاري

رضایت شغلی، کیفیت زندگی مربوط به هاي آماري شاخص.آمده است2کاري و ابعاد آن به تفکیک در جدول

آمارهاي توصیفی مربوط به نمرات رضایت شغلی، کیفیت زندگی کاري و ابعاد آن:2جدول حداکثر نمرهانحراف معیار+میانگینها متغیرشاخص

56/106216±00/21رضایت شغلی96/146252±14/45کیفیت زندگی کاري04/2242±85/7بعد زندگی شخصی

31/3260±11/11چوب کاريبعد چهار63/75120±45/22بعد زمینه کاري95/1630±56/5بعد جهانی کار

وضعیت هر یک از ابعاد کیفیت زندگی کاري جهت بررسیاد آن مورد ارزیابی هاي آماري به تفکیک ابعپرستاران، شاخص

درصد از واحدهاي 5/83شخصیدر بعد زندگی. تگرفقرار.کردنداظهار نارضایتی مورد پژوهش از کم بودن مرخصی

مربوط به اثر منفی شیفت در گردش همچنین بیشترین رضایتدرصد از 3/85در بعد چهارچوب کاري .درصد بود9/42با

واحدهاي مورد پژوهش از کم بودن پرستار در محیط کار اظهار نارضایتی داشتند و بیشترین رضایت مربوط به ارائه مراقبت با

.درصد بود7/76دهندگان به پرسشنامه با کیفیت از سوي پاسخدرصد از واحدهاي مورد پژوهش از 2/78در بعد زمینه کاري

.رضایتی داشتنداحترام نگذاشتن پزشکان به پرستاران اظهار نابه اهمیت رابطه دوستی درصد مربوط6/84با رین رضایتتبیش

درصد از واحدهاي مورد 8/86در بعد جهانی کار .با همکاران بودضایتی داشتند و ناکافی اظهار ناريپژوهش از حقوق و مزایا

درصد 3/82مربوط به احساس امنیت شغلی با بیشترین رضایت.بود

داري همبستگی مستقیم و معنی،هاي حاصل از آزمونیافتهت زندگی کاري و رضایت شغلی پرستاران نشان داد را بین کیفی

)0001/0P= ،23/0r=( .هاي دیگر این پژوهش همچنین یافتهحاکی از آن بود که میان همه ابعاد کیفیت زندگی کاري و

این . دار وجود داشترضایت شغلی پرستاران همبستگی معنیبدین معنی است که پرستارانی که کیفیت زندگی کاري بهتري

ابعاد مختلف داشتند، از رضایت شغلی باالتري برخوردار در از بین ابعاد کیفیت زندگی کاري، بعد چهارچوب کاري . هستند

).3جدول (بیشترین ارتباط را با رضایت شغلی پرستاران داشت



زندگی کاريماتریس ضریب همبستگی بین رضایت شغلی و ابعاد کیفیت : 3جدول

به منظور بررسی قابلیت پیش بینی نمرات رضایت شغلی از روي ابعاد کیفیت زندگی پرستاران، از یک مدل رگرسیون خطی

آماري همبستگینتایج این مدل بندي نشان داد که . استفاده شدمعنی داري بین نمرات کیفیت زندگی و رضایت شغلی پرستاران

فیت زندگی و ابعاد کی) =24/0r= ،002/0p(وجود داشته درصد تغییرات نمرات رضایت شغلی پرستاران را تبیین 5قادرند .نمایند

نتایج همچنین نشان دادکه قویترین سازه پیشگویی کننده تغییرات نمره رضایت شغلی، نمره کیفیت زندگی کاري می باشد و طبق مدل رگرسیون سایر متغیرهاي ابعاد کیفیت زندگی کاري

بعد جهانی کار، زندگی شخصی و چهارچوب مانند زمینه کاري، کاري گرچه همبستگی با رضایت شغلی دارند، اما قدرت پیش

.بینی کنندگی رضایت شغلی را ندارند

بحثهاي این بررسی نشان داد که میانگین و انحراف معیار یافته

. می باشد96/146±14/45کیفیت زندگی کاري پرستاران برابر که کیفیت زندگی کاري نشان دادنتایج این پژوهش چنین هم

نتایجها با این یافته. اردها در حد متوسط قرار دز نمونهنیمی اهاي شهر که در بیمارستاننیري و همکاران پژوهش دهقان

در مطالعه آنان نیز مطابقت دارد، چرا که،تهران انجام گرفتحد متوسط بوده درپرستارانمیانگین نمره کیفیت زندگی کاري

7همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که تنها ). 23(است

درصد پرستاران داراي کیفیت زندگی کاري خوب بوده و از هاي دیگر حاصل از یافته. وضعیت خودشان رضایت داشتند

بررسی ابعاد کیفیت زندگی کاري پرستاران نشان داد که اکثریت داراي سطح خیلی ) درصد35(پرستاران در بعد زندگی شخصی در سطح پایین، در ) درصد39(پایین، در بعد چهارچوب کاري

در سطح متوسط و همچنین در بعد ) درصد53(کاري زمینهبعد به عبارتی نشان . داراي سطح پایین بودند) درصد43(جهانی کار

پرستاران در دهنده پایین بودن ابعاد کیفیت زندگی کارينشان دادزاده و همکاران سالمنتایج مطالعه .باشدبیمارستان می

هاي مورد بررسی از کیفیت زندگی کاري درصد از نمونه46که ).24(ها رضایت نسبی داشتند درصد از آن3خود ناراضی و تنها

Essinدرصد 3/19نشان دادند که تنها نیزو همکارانیافته ها با این ).25(پرستاران از وضعیت خود رضایت داشتند

نتایج پژوهش از سویی.نتایج پژوهش حاضر مشابهت داردها از نمونهدرصد 21فالحی خشکناب و همکاران نشان داد که

ها از کیفیت زندگی کیفیت زندگی متوسط و بیش از نیمی از آنپژوهش حاضر همخوانی هايبرخوردار بودند که با یافتهیخوب

از دالیل این ناهمخوانی تفاوت جامعه مورد مطالعه . )26(ندارد . می باشدحاضربا مطالعه ) 26(در پژوهش فالحی خشکناب

بخش شاغل درپرستارانراويمطالعه زیرا کلیه نمونه هاي تشکیل هاي علوم پزشکی تهران هاي روانپزشکی دانشگاه

در ل شاغپرستاران درمیان، در حالی که این مطالعه می دادند

همبستگی پیرسونکیفیت زندگی

کاريبعد زندگی رضایت شغلی

شخصیچوب بعد چهار

کاريبعد جهانی بعد زمینه کاري

کار

رضایت شغلی*23/0ضریب همبستگی

1 0001/0سطح معناداري18/0**79/0ضریب همبستگیبعد زندگی شخصی

1 0001/0002/0سطح معناداري*74/0*22/0*90/0ضریب همبستگیچوب کاريبعد چهار

1 001/00001/0001/0سطح معناداري73/0*58/0*21/0**93/0ضریب همبستگیبعد زمینه کاري

1 0001/0001/00001/00001/0سطح معناداري76/0**64/077/0*20/0**87/0ضریب همبستگیبعد جهانی کار

1 0001/0001/00001/0001/00001/0سطح معناداري



بخش هاي مختلف بیمارستان هاي دانشگاه علوم پزشکی .صورت گرفته بودکرمان

هاي پژوهش حاضر همچنین نشان داد که میانگین و یافتهمی 56/106±00/21انحراف معیار رضایت شغلی پرستاران

نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از آن بود که سطح . باشدنکته قابل توجه . رضایت شغلی پرستاران در سطح متوسط است

مورد بررسی داراي رضایت هايدرصد نمونه80این است که این نتیجه با پژوهش هایی که . تر هستندشغلی متوسط و پایین

هماهنگی )27،28(پژوهشگران قبلی در ایران انجام داده اند پرستاران رضایت شغلی نیز شهبازيیافته هاي مطالعه . دارد

که از نتایج پژوهش حاضر دادنشان یزدي را در حد متوسط به هرحال نتایج این پژوهش نشان ). 29(فاصله چندانی ندارد

می دهد که باید تدابیري جهت افزایش رضایت شغلی پرستاران بسته به شرایط اجتماعی و البته رضایت از شغل.ه شودیداندیش

محیطی مانند جایگاه شغل پرستاري در جامعه، امکانات و تجهیزات بیمارستان، مزایا و پرداخت ها یا حقوق و درآمد و حتی

Jansenبراي مثال، .نگرش هاي پرستاران متفاوت خواهد بود

میزان رضایت شغلی پرستاران هلندي را درحد نو همکاراو همکارانLu، در صورتی که )30(کنندمتوسط گزارش می

رضایت از شغل پرستاران چینی را در حد باالیی گزارش می اند که فرهنگ که پژوهش ها نشان دادهییاز آنجا). 15(کنند

روي انگیزه اعضا، عملکرد، رضایت، سطح تنش و تغییر و تبدیل ، این پژوهش نیز همبستگی بین کیفیت زندگی )31(تاثیر دارد

بنابراین، الزم است مدیران . اري با رضایت شغلی را نشان دادکو فرهنگ سازمانی نه تنها راهکارهایی را بیاندیشند که در زمینه

پاسخگوي درك کارکنان از زندگی کاري خود باشد بلکه .رضایت شغلی آنان را نیز افزایش دهند

از آنجا که عالوه بر ارتباط کیفیت زندگی کاري با رضایت لی که در مطالعه اخیر مورد نظر قرار گرفت؛ نتایج مثبت شغ

کیفیت زندگی کاري با تعدادي از مطالعات قبلی از جمله کاهش وري حمایت شدهبهرهپیشرفتغیبت، تغییر و تبدیل کمتر، و

است؛ بنابراین، همت همه جانبه مدیران را در این راستا

نایی موسسه براي به کیفیت زندگی کاري نه تنها در توا. طلبدمیکارگیري افراد با کیفیت تاثیر دارد، بلکه رقابت موسسه را

االي زندگی اعتقاد کلی بر آن است که کیفیت ب. دهدافزایش میتر و کاري انعطاف پذیرتر، با انگیزهمحیطکاري به طور مثبت

).8(تر را پرورش می دهدصادقانه

نتیجه گیري نهایید، کیفیت نهاي پژوهش نشان می دههمانگونه که یافته

زندگی کاري می تواند نقش موثري در افزایش رضایت شغلی مدیران باید نظام کیفیت زندگی کاري را بنابراین، . داشته باشد

مدیران . ها طراحی و به درستی اجرا نماینددر بیمارستانرا به عنوان باید کیفیت زندگی کاري پرستاران ها بیمارستان

فرهنگ بیمارستانی یا شیوه مدیریتی تبدیل کنند که نوعی ودگردانی، مسؤلیت و پرستاران براساس آن احساس مالکیت، خ

کارآیی و افزایش منجر به نهایتاً که ، چرا عزت نفس کنند. اثربخشی سازمان و در نهایت ارتقاء رضایت شغلی خواهد شدار همچنین عوامل موثر بر رضایت شغلی نیز مورد بررسی قر

شود مدیران به ابعاد مختلف و شرایط بنابراین، توصیه می. گیردکاري پرستاري توجه نموده و با افزایش کیفیت آن بر احساس پرستاران از کیفیت زندگی کاري تاثیر گذاشته و به تبع آن بر

بعالوه، پیشنهاد می شود .رضایت شغلی واحد خود نیز بیافزایندفیت زندگی کاري طراحی، اجرا و مداخالتی در جهت افزایش کی

. اثربخشی آن مورد بررسی قرار گیرد

تشکر و قدردانیپایان نامه کارشناسی ارشد پرستاري سامان این مقاله حاصل

صابر و به راهنمایی آقاي دکتر علی نویدیان در دانشکده از مسئولین بیمارستان هاي . پرستاري و مامایی کرمان است

ران و کلیه عزیزانی که در انجام این محل پژوهش، پرستاپژوهش، پژوهشگران را یاري کرده اند، تشکر و قدردانی

.می شود



منابع1- Adams R, Bessant J. Phelps R. Innovation management measurement: A review.

International Journal of Management Reviews. 2006; 8(1): 21-47.

2- Aiken LH, Smith HT, Lake ET. Lower Medicare mortality among a set of hospitals

known for good nursing care. Medical Care.1994; 32(8): 771-787.

3- Rastgoyan GH. Change Management by Staff Participation. Productivity Congress.

Tehran; Scientific Publication Center of Islamic Azad University. 2003:35-37.

4- Bloom N, Kretschmer T, Van Reenan J. Work-Life Balance, Management Practices

and Productivity, University of Chicago Press.2009.

5- Cimete G, Gencalp NS, Keskin G. Quality of life and job satisfaction of nurses. Journal

of Nursing Care Quality. 2003; 18(2): 151.

6- Cohen SG, Chang L, Ledford GE. A hierarchical construct of self management

leadership and its relationship to quality of work life and perceived work group effectiveness.

Personnel Psychology. 1997; 50(2): 275-308.

7- Sirgy, MJ, Efraty D, Siegel P, Lee D. A new measure of Quality of Work Life (QWL)

based on need satisfaction and spillover theories. Social Indicators Research. 2001; 55(3):

241-302.

8- Lau R, May BE. A win‐win paradigm for quality of work life and business

performance. Human Resource Development Quarterly. 1998; 9(3): 211-226.

9- Krahn H. Lowe GS. Literacy Utilization in Canadian Workplaces, Statistics

Canada.1998:37-37.

10- Spector PE. Job satisfaction: Application, assessment, causes, and consequences.

Journal of Pediatric Oncology Nursing. 1997. 29(3): 151-160.

11- Enskär K. Being an expert nurse in pediatric oncology care nurses: Descriptions in

narratives. Journal of Pediatric Oncology Nurse. 2012; 29(3): 151-160.

12- Bahrolom H, Amirtash A, Khybari M, Tondnavis F. Relationship between

management style and job satisfaction in Tarbiat Badani Staff in Tehran. Research in

Behavioral Science. 2002;4(1):83-99.

13- Bradley JR, Cartwright S. Social support, job stress, health, and job satisfaction

among nurses in the United Kingdom. International Journal of Stress Management. 2002;9(3): 163-182.

14- Federico R. Vanderbilt making study to improve quality of working life. Vanderbilt

University Medical Center for More Information Journal, Available at: www.mc.vanderbilt.

Edu.2003.

15- Lu H, While AE, Barriball KL. Job satisfaction among nurses: A literature review.

International Journal of Nursing Studies. 2005; 42(2): 211-227.

16- Ouzouni C, Nakakis K. Attitudes towards attempted suicide: The development of a

measurement tool. Health Science Journal. 2009; 3(4): 222-231.



17- Rosser VJ, Javinar JM. Midlevel student affairs leaders' intentions to leave:

Examining the quality of their professional and institutional work life. Journal of College

Student Development. 2003; 44(6): 813-830.

18- Walton RE. Quality of working life: what is it. Sloan Management Review. 1973;15(1): 11-21.

19- Brooks BA, Anderson MA. Defining quality of nursing work life. Nursing

Economic$. 2005; 23(6): 319.

20- Azarrang SH, Yaghmaei F, Shiri M. Correlation dimensions of quality of work life of

nurses and demographic characteristics. Iranian Journal of Nursing Research. 2013; 7(27):18-

24.

21- Khani A, Jaararpour M, Dyrekvandmoghadam A. Quality of nursing work life.

Journal of Clinical and Diagnostic Research. 2008; 2(6):1169-1174.

22- Habib S, Shirazi M. Job satisfaction and mental health among the employees of a

general hospital. IJPCP. 2003; 8 (4) :64-73.

23- Dehghan Nayeri N, Salehi T, Asadi Noghabi A. Clinical nurses quality of work life

and Productivity and relationships between them. Contemporary Nurse. 2011; 39(1): 23-34.

24- Salam Zadeh Y, Mansoori H, Farid D. Study of the relationship between quality of

work life and productivity of human resources in health care institutes: A case study among

nurses in Shahid Sadoghi hospital in Yazd. Journal of Uremia Nursing and Midwifery

Faculty. 2008; 6(2): 60-70.

25- Essin LV, Larsson G, Oberg K, Sjoden PO. Satisfaction with care: Associations with

health-related quality of life and psychosocial function among Swedish patients with

endocrine gastrointestinal tumors. European Journal of Cancer Care. 2002;11(2):91-99.

26- Fallahee Khoshknab M, Rahgoy A, Karimloo M, Fatah Moghadam L. Quality of life

and factors related to it among psychiatric nurses in the university teaching hospitals in

Tehran. Hakim Research Journal. 2007; 9(4): 24-30.

27- Moghareb M, Madarshahian F, Aliabadi N, Rezaei N, Mohammadi A. Nursing Job

Satisfaction in educational hospitals of Birjand University of Medical Sciences, Journal of

Birjand University of Medical Sciences. 2005;12(3-4):92-99.

28- Sodagar S. Nursing Job Satisfaction in educational hospitals of Hormozgan

University of Medical Sciences, Journal of Hormozgan University of Medical Sciences.2004;8(14):233-237.

29- Shahbazi L, Salimi T. Nursing Job Satisfaction in hospitals of Yazd Province. Journal

of Yazed University of Medical Sciences.2002; 10(2):70-73.

30- Jansen PG, Kerkstra A, Abu-Saad HH, Vander Zee J. The effects of job

characteristics and individual characteristics on job satisfaction and burnout in community

nursing. International Journal of Nursing Studies. 1996; 33(4):407-421.

31- Goodman EA, Zammuto RF, Gifford BD. The competing values framework:

Understanding the impact of organizational culture on the quality of work life. Organization

Development Journal. 2001; 19(3): 58-68.



Correlation of quality of work life and job satisfaction in nurses ofKerman University of Medical Sciences

Navidian A1, *Saber S2, Rezvani Amin M3, Kianian T4

AbstractIntroduction: Different factors affected the nursing job satisfaction. One of the most

important factors is quality of nurses' work life. The aim of this study was to determine the

correlation of quality of work life and job satisfaction in nurses of Kerman University of

Medical Sciences.

Materials and Methods: This study was descriptive-correctional one. This study was

conducted on 266 nurses of Kerman University of Medical Sciences through simple random

sampling. For data collecting the “Job Satisfaction” and “Quality of Nursing Work Life”questionnaires were used. Then after content validity and test- retest reliability were

measured. For analyzing data the SPSS/16 was utilized.

Findings: There was a significant positive correlation between job satisfaction of nurses

and dimensions of quality of work life (P=0.0001). In addition, nurses' quality of work life

can predict a part of job satisfaction score.

Conclusion: Considering the correlation between job satisfaction and nurses' quality of

work life, promoting and improving of nurses' quality of work life through nurses and

hospital managers can increase job satisfaction. It is recommended that hospital managers

consider the quality of nurses' work life and also act on it.

Keywords: Quality of Nursing work Life, Job Satisfaction, Nurse

Received: 22 December 2013 Accepted: 15 March 2014

1- Associate Professor, Pregnancy Health Research Center, Zahedan University of Medical Sciences, Zahedan,Iran.2-MSc, Department of Nursing, School of Nursing and Midwifery, Iranshahr University of Medical Science,Iranshahr, Iran. (Corresponding author).E-mail: [email protected] MSc, Department of Operating Room, School of Nursing and Midwifery, Zahedan University of MedicalSciences, Zahedan, Iran.4- MSc, Department of Nursing, School of Nursing and Midwifery, Iranshahr University of Medical Science,Iranshahr, Iran.

Correlation of quality of work life and job satisfaction in nurses of Kerman University of Medical Sciences.....................................................................................................................................................89Navidian A, Saber S, Rezvani Amin M, Kianian T

Effectiveness of stress management training on improved quality of life in patients with type 2 diabetes.....................................................................................................................................................90Fuladvandi M, Aziz Zadeh Foroozi M, Asad Abadi A, Fuladvandi GR, Lashkari T, Malekian L

Iranian nursing contribution to scientific production in late decade (2003-2012) in Web of Science Iranian nursing contribution to scientific production in late decade (2003-2012) in Web of Science Database...................................................................................................................................................91Mahdizadeh SM, Heydari A

Correlation between social participation of women and their quality of life in Kerman.................92Alizadeh S, Mohseni M , Khanjani N, Momenabadi V

Attitude toward preventive behavior of complications in type 2 diabetics........................................93Jahanfar M,Yaghmaei F, Alavi Majd H, Afkhami-Ardekani M, Khavari Z

Related factors to coping with domestic violence in women who refer to Forensic Medicine Related factors to coping with domestic violence in women who refer to Forensic Medicine Centers in Tehran....................................................................................................................................94Mohtashami J, Yaghmaei F, Jafari A, Alavi Majd H, Ahmadi A Vulnerability assessment of general hospitals of Tehran University of Medical Sciences...............95Seyedin H, Abasi Dolat Abadi Z, Sorani M, Naghdi S, Rajabfard Mazraeno F

Workplace violence against Iranian nurses: A systematic review......................................................96Najafi F, Fallahi-Khoshknab M, Dalvandi A, AhmadiF, Rahgozar MNajafi F, Fallahi-Khoshknab M, Dalvandi A, AhmadiF, Rahgozar M

Iranian NursingScientific Association

Journal Of Health Promotion Management

Documents

دﺮﺧ و نﺎﺟ ﺪﻧواﺪﺧ مﺎﻧ ﻪﺑjhpm.ir/article-1-307-fa.pdf · دﺮﺧ و نﺎﺟ ﺪﻧواﺪﺧ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻘﺗرا ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ