1. ÜNİTE: ULAŞIM TEKNOLOJİLERİ€¦ · Araç altındaki girinti ve çıkıntıların kamufle edilerek düzleştirilmesi. Ön panel altına hava kesecikleri yerleştirilmesi

8.Ç İHTİYAÇLAR VE YENİLİKÇİLİK

1. ÜNİTE: ULAŞIM TEKNOLOJİLERİ

8.SINIF

ULAŞIM TEKNOLOJİLERİ

Bu ünitede kara, su, hava ve uzay ulaşım teknolojileriyle ilgili bilgi sahibi olup tasarımyapacağız.


Ulaşım, belirli bir amaç için insanların ve eşyaların bir yerden başka bir yere yer değiştirmesidir.

İlk olarak hayvanlar yardımıyla sağlanan ulaşım, tekerleğin icadı, motorlu taşıtlar, gemiler, demir yolu ile gelişimini sürdürmüş; günümüzde uzay turizmi seviyesine gelmiştir.

ULAŞIM VE ULAŞIM TEKNOLOJİLERİ


Günümüzde dünyanın herhangi bir yerinde üretilen bir ürün reklam veya internet bağlantılarıyla aynı anda tüketicilere sunulmakta ve ulaştırılabilmektedir.İnsanların işlerine, okullarına veye ulaşmak istedikleri yere rahat, güvenli ve ekonomik olarak ulaştırılmasının gerekliliği ulaşım teknolojilerinin sürekli gelişmesini sağladı.

ULAŞIM VE ULAŞIM TEKNOLOJİLERİ

ULAŞIM TEKNOLOJİLERİULAŞIM ARAÇLARININ TASARIMINDA DİKKATE ALINAN TEMEL

PRENSİPLER

YAKIT TASARRUFU

SÜRTÜNME - AERODİNAMİK

KONFOR

ERGONOMİ

MALİYET


Taşıtların yakıt tüketiminin azalması için üzerinde çalışılan bir çok teknolojik alan vardır.

ULAŞIM ARAÇLARININ TASARIMINDA DİKKATE ALINAN TEMEL PRENSİPLER

YAKIT TASARRUFU

Taşıt boyutunun ve kütlesinin azltılmasıMotor performansının iyileştirilmesiLastik performansının iyileştirilmesiAerodinamik formun iyileştirilmesiMotor - vites - tekerlek uyumuPerformansı düşük araç tasarlamak


Yol yüzeyi hareket eden araçlara sürtünme kuvveti uygular.Hareket eden taşıt üzerinde havanın yaptığı etki aerodinamik ile açıklanır. Otomobillerin hava sürtünme katsayılarının düşük olması , hem aracın dengesini hem de yakıt tüketimini olumlu etkiler.


SÜRTÜNME AERODİNAMİK

Kapı camlarının ve farlarının araç kaportasıyla bir yüzeyde dizayn edilmesiYan aynaların aerodinamik özellik taşımasıÖn ve arka camların daha yatık şekilde tasarlanmasıLastik oyuklarının genişletilmesiÇamurlukların örtülmesiÖn ve arka tekerlekler arasına etekler yerleştirilmesiAraç altındaki girinti ve çıkıntıların kamufle edilerek düzleştirilmesiÖn panel altına hava kesecikleri yerleştirilmesi


Taşıtlarda konfor iki türlü sağlanabilir: 1.Donanım özellikleri ile 2. Tasarım özellikleri ile


KONFOR

Konsolda yapılacak düzenlemelerÇizik ve leke göstermeyen boyalarSarsılmayı önleyecek süspansiyonTerletmeyen, kolay silinebilen leke tutmayan döşemeler Özellikle park sistemlerinde kullanılan sensörler, yağmur sensörlü cam silecekleriSes yalıtımı, ısıtmalı camlarNavigasyonErgonomik ayarlanabilir koltuklar, otomatik kilit sistemleriBagajın genişliği ve otomatik açılması,motoru anahtarsız çalıştırma


Ulaşım araçlarının tasarımında insanların anatomik, antropometrik, ruhsal ve fizyolojik özellikleri dikkate alınır.


Sürücü ve yolcu koltuklarının ergonomik olmasıEmniyet kemerleri

ERGONOMİ

DireksiyonMekanik kontrol elemanlarıGöstergelerAynalarKontrol düğmeleri


Ulaşım sistemlerinin ekonomik özellikleri denildiğinde yatırım ve işletme maliyetleri akla gelir.


Altyapı yapım giderleriKamulaştırma giderleri

MALİYET

Durak ya da istasyon yapım giderleriTaşıt alım giderleriDepo ve tamirhane giderleriHaberleşme ve sinyalizasyon sistemlerinin yapım giderleriEtüt ve mühendislik hizmet giderleriYakıt giderleri


Ulaşım türleri nelerdir? Hangi araçlarla yapılır?

ULAŞIM TÜRLERİ VE ARAÇLARI

KARA YOLU ULAŞIMI

DEMİR YOLU ULAŞIMI

HAVA YOLU ULAŞIMI

DENİZ YOLU ULAŞIMI

Otomobil, kamyon, tır, bisiklet, motosiklet, taksi,dolmuş,toplu taşıma ...

Tren, hızlı tren, maglev tren, tramvay, metro ...

Uçak, helikopter, teleferik ...

Gemi, yat, tekne, roro, arabalı vapur ...

Otobüs terminali, durak

Gar, istasyon, durak

Havaalanı, STOL, heliport,

Liman, marina, iskele, balıkçı barınağı


Ülkemizde en yaygın ulaşım türüdür. Yük taşımacılığının %70 i, yolcu taşımacılığının %90 ı karayolu ile yapılmaktadır. Trafik kazaları, otomobil ithali, yolların yapım ve bakım masrafları, petrol ürünlerinin ithalatı nedeniyle diğer ulaşım türlerine göre pahalıdır.


KARA YOLU ULAŞIMI

Yerleşim merkezlerini karadan birbirine bağlayan, trafik için kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprü ve alanlara, yollara kara yolu denir.


Motorlu araçlar genellikle enerjilerini fosil yakıtlardan sağlarlar. Ayrıca elektrikle, hem petrol hem de elektrikle (hibrit) çalışanlar da vardır. Güneş enerjisi ve hidrojenle çalışan araçlarla ilgili çalışmalar sürmektedir.


KARA YOLU ULAŞIMI

Motorlu araçlar: Otomobil, kamyon, otobüs, minibüs,motosiklet ..Motorsuz araçlar: bisiklet, at arabası ..

KARA YOLU ULAŞIM ARAÇLARI


Demir yolu ile yapılan ulaşımın maliyeti kara yoluna göre daha düşüktür. Yolcu ve yük taşımacılığında demir yolunun payı %10 - %15 arasındadır.


DEMİR YOLU ULAŞIMI

Ray üzerinde hareket eden, çeken ve çekilen araçlardan oluşurlar.

DEMİR YOLU ULAŞIM ARAÇLARI

Tren türleri:1. Yüksek hızlı trenler2. Manyetik levitasyon (maglev) teknolojili YHT ler3. Konvansiyonel trenler4. Kent içi raylı sistemler (metro, tramvay, banliyö)5. Yük ve yolcu trenleri


Dünyanın en hızlı ve en güvenli ulaşım türüdür. Şehirler arası ve ülkeler arası ulaşımda ekonomiktir. Ülkemiz ulaşımında payı en az olan ulaşım türüdür.


1. Uçak2. Helikopter3. Planör4. Zeplin

HAVA YOLU ULAŞIMI

HAVA YOLU ULAŞIM ARAÇLARI


Deniz yolu ile yolcu ve yük taşımacılığı diğer ulaşım türlerine göre daha ucuzdur. Saadece fosil yakıtlar ile çalışırlar. Ülkemizin ticari mallarının %80 i deniz yolu ile taşınır.


1. Gemi2. Yat3. Yelkenli4. Tekne5. Feribot6. Taka7. Denizaltı8. Sandal9. Hovercraft

(hava yastıklı taşıt)

DENİZ YOLU ULAŞIM ARAÇLARI

DENİZ YOLU ULAŞIMI

ULAŞIM TEKNOLOJİLERİULAŞIM TÜRLERİ VE ARAÇLARI

Uzay araçları, Dünya’nın yüzeyi ve atmosferi dışında çalışmak üzere tasarlanmıştır. İnsanlı ya da insansız olabilir.Haberleşme, gözlem, meteoroloji, keşif, uzay turizmi için yapılırlar.

UZAY ULAŞIM TEKNOLOJİLERİ

20 Temmuz 1969 günü Amerikalı astronot Neil Armstrong, Ay'a ayak basan ilk insan olarak tarihe geçti. Apollo 11 uzay aracı ile üç kişilik ekip ile Ay'a ulaşan Armstrong, arkadaşı Edvin 'Buzz' Aldrin ile birlikte bindiği 'Kartal' adlı Ay modülü ile Ay'ın yüzeyine indi. Üç astronot 4 gün sonra 24 Temmuz 1969 günü Pasifik Okyanusu’na paraşütle inen modülle dünyaya döndüler.

ULAŞIM TEKNOLOJİLERİULAŞIM TÜRLERİ VE ARAÇLARI

Uzay araçları farklı şekillerde tasarlanabilir. Yüksek ısıya, basınca ve radyasyona karşı dayanıklı olmak zorundadır bu araçlar. Aracın mümkün olduğu kadar hafif sistemlerden oluşması tercih edilir. Yine de kullanılan malzeme ve büyüklükten dolayı bu araçlar tonlarca ağırlıkta olurlar. Araçlar genellikle yörünge modülü, yakıt tankı gibi birkaç parçadan oluşurlar ve tekrar kullanılmayan tek parçaları yakıt tanklarıdır.


UZAY ARAÇLARI

1. Roketler2. Yapay uydular3. Robot yüzey araçları 4. Sondalar 5. Uzay mekikleri


Roketlerde genellikle 3 bölme bulunur. Uç kısımda kargo bölümü vardır. Uydu veya uzay araştırması için farklı bir bölüm taşıyorsa ismi taşıyıcı ya da fırlatıcı (Titan, Ariane, Saturn roketleri gibi) olur.



UZAY ARAÇLARI

ROKETLER


Yapay uydular, belli bir amaç için bir gezegenin yörüngesine oturtulurlar. HIPPARCOS, Hubble, UUİ, TÜRKSAT 2A gibi..



UZAY ARAÇLARI

YAPAY UYDULAR


Keşif robotları, gezegenlerin yüzeylerinde gezip, bilgi toplamak amacıyla tasarlanmıştır. Şu ana kadar Ay'a ve Mars'a pek çok yolculuk yapan bu robotlar, evrenin nasıl işlediğini, diğer gezegenlerde yaşam olup olmadığını anlamamızda çok büyük bir rol oynuyorlar ve oynayacaklar.



UZAY ARAÇLARI

ROBOT YÜZEY ARAÇLARI


Uzay sondaları gezegen ya da uyduları yakından incelemek için kullanılan araçlardır. Bunlar yörüngeye oturtulabilir, yüzeye çarptırılabilir, yüzeye indirilebilir veya yakın geçiş yapabilirler. örnek olarak Luna1, Huygens, Spirit gösterilebilir.



UZAY ARAÇLARI

UZAY SONDALARI


Yeniden kullanılabilen ve uçak gibi yere iniş yapabilen, bazen çok büyük uyduları da taşıyabilen araçlardır.Discovery, Atlantis, Endeavour Uzay mekikleri ..



UZAY ARAÇLARI

UZAY MEKİĞİ


ULAŞIM TEKNOLOJİLERİ UYGULAMA

Öğrendiğimiz tasarım ve ulaşım teknolojisi bilgisini kullanarak kara, su, hava ve uzay ortamlarının en az iki tanesinde çalışabilecek bir araç tasarımı çizelim.

TAŞIT ADI / MARKASI;.......................................................................................................ULAŞIM TÜRÜ; .................................................................................................................YAKIT SİSTEMİ VE TASARRUF ÖZELLİKLERİ;.......................................................................SÜRTÜNME VE AERODİNAMİK ÖZELLİKLER; ....................................................................KONFOR ÖZELLİKLERİ; ......................................................................................................ERGONOMİK ÖZELLİKLER; ................................................................................................MALİYET ÖZELLİKLERİ: ......................................................................................................

ARACIN TAŞIYACAĞI ÖZELLİKLER


ULAŞIM TEKNOLOJİLERİ UYGULAMA

Öğrendiğimiz tasarım ve ulaşım teknolojisi bilgisini kullanarak kara, su, hava ve uzay ortamlarının en az iki tanesinde çalışabilecek bir araç tasarımı çizelim.

TASARLADIĞIM ARAÇ

Documents

1. ÜNİTE: ULAŞIM TEKNOLOJİLERİ€¦ · Araç altındaki girinti ve çıkıntıların kamufle edilerek düzleştirilmesi. Ön panel altına hava kesecikleri yerleştirilmesi