AUSTOS 2010 Say: 500 Fiyat: 5 TL

Dnya Dostluk Gnnz Kutlu Olsun

BU ZAMANLAR N BLM II - KRYON

ana ve Gelecee Damgasn Vuran Filozof

YLK ve KTLK NEDR?

NDEKLER

Aylk Kltrel ve Siyasi Dergi

Onur Bakan:Dr. Refet Kayseriliolu

Sevgi Yaynlar Tic.Ltd.ti. adnaSahibi ve Genel Yayn Mdr:

Ayegl Kayseriliolu

Yaz leri Mdr:Gngr zyiit

Yayn Kurulu:Gngr zyiitNelda BayraktarHale rkmezgil

Haberleme Sorumlusu veOkur/Abone likileri:

Kazm Erdemolu0542 676 83 47

P.K: 227 Beyolu/stanbul

Ynetim Yeri:Tellikavak Cad. Hayri Emezolu

sk. No: 10/32 Erenky/st.

Bask:Hedef Dijital Bask

Taksim Cad. No: 19/ATaksim/stanbul

Fiyat: 5 TLYllk Abone: 50 TL

Yurt D: 60 TL

Cilt: 42 Say:500 Austos 2010

yilik ve Ktlk Nedir? ........................ 2Dr. Refet Kayseriliolu

ana ve Gelecee DamgasnVuran Filozof ....................................... 6Ahmet Kayseriliolu

Aydnla Alan Pencere .................. 15Gngr zyiit

1960 - 2000 DnemininEitimine Genel Bak ....................... 22 Yaln Kaya

Bir Bilgeye Sormular ........................ 29

% 51 Zararszlk ................................. 30 Nihal Grsoy

Kltrn Derinlii ............................... 35 (Eski Gnnn Son Saatleri)Thom Hartman/Arn nan

Bu Zamanlar in Bilim - II ................. 38(Kryon Celsesi)

Canm Ablam ..................................... 45(Arivden)Gnseli Ataman

Etme Bulma Dnyas ........................ 46(Arivden)Rdvan Gnseli

1Sevgili DostlarBaz eylerin geriye dn olmayacak biimde deimekte olduu-

nun farkndasnzdr. Bazen rktc olarak grsek de, biraz daha st-ten bakmaya alrsak, bu deiimlerin aslnda bir ilerleme olduunu,daha iyi, daha doru, daha bilgili, daha sevgili, daha birlik olmayolunda admlar olduunu alglayabiliriz. oumuz gzelliklerin,safln, sevgi ve sayg dolu dnyann gemite kaldn dnrz.Gnmzden 150 yl nceki orta ya grubu insanlarn grlerini bu-lup okuyanlarmz, o zamann olgun kiilerinin de ayn derttenyakndklarn, dnyann ve evrenin ok bozulduuna, genler arasn-da artk hi saygnn kalmadna esefle hayflandklarn grebilirler.Belki de bizler asrlar boyu hep gemii yceltip ona zlem duyarkenaslnda kendi ocukluk gnlerimizi aryoruz kim bilir, henz bir trlbymek istemediimizden... imizdeki iyimserlik, pozitiflik kaybol-madka, sevdiklerimizden gerek anlamda, biz istemezsek eer, ayrl-mayacamz bildike, zaman ve dnya nasl deiirse deisinsevgimizin deimeyeceinden emin olduka, gelecek gnleri, luna-parka giden ocuklar gibi heyecanla ve coku dolu bekleyebiliriz.ocukluk gnlerimizde bizi seven byklerimizin bizi yzst brakma-yacandan, bakalar bizi incitse ve yorsa da scak yuvamzda kendi-mizi onaracamzdan emin, geimimizi ve varlmz srdrmeyi dertetmenin ne demek olduunu bilmeden yaarken bymeyi ok isterdik.imdi eer yetikinsek evremizin dar olmadn, yalnzca bu dnya-dan ibaret olmadn, gerek ailemizin, yuvamzn dnya dnda davarolduunu anlayabilmeliyiz. Onlarn bizi her zaman sevgiyle koruyupgzettiklerinden emin olduumuzda gelecekle ilgili korkularmz okazalr. O zaman gnlere ve gelecee gereken nemi ve deeri daha okveririz. O zaman gelimeyi ve deimeyi endie dolu, ktmser ruhhaliyle deil de, sevin ve umut dolu akl zgrce alan ocuklar gibibekleriz.

SEVG DNYASI

En Derin Sevgilerimizle

SEVG DNYASI

2Dr. Refet Kayseriliolu

yilik ve KtlkNedir?

ZDEN LE ERDEM KONUUYOR

Bir davrantabulunurken bunun bizimynmzden iyi mi veyakt m olduunu naslanlayacaz? rneinbu, karmzdakine tesiriolan bir davransa,onun ynnden iyi midir,kt mdr? Buradabizim niyetimiz oknemli rol oynar.Niyetimiz kendimize veyakarmzdakine faydalolan ve iyi neticeleriolan bir ey yapmakmdr, yoksa sadecekendi egomuzu ve nefsan arzularmz tatmin gayesini gdenbir ynde midir?

SEVG DNYASI

Erdem - Arkadalarlayaptmz bir tartmadaiyilik nedir, ktlk ne-dir diye sordular. Verdi-im cevaplara eitli iti-razlar oldu. Benim dekafam kart. imdisorulan sorular, yaplanitirazlar size soracam.Acaba iyilik ve ktlkdeyince ne anlyoruz?

zden - yilik ve k-tlk olduka grecelikavramlardr. nk za-mana, kiiye ve yerinegre deiik ekiller ar-zederler. Mesel komu-nun ocuuna bir paraverdiinizi varsayalm.Siz iyilik yaptnzdaneminsiniz. ocuk dakendisine iyilik yapl-dn dnerek sevin-mektedir. Fakat tam osrada annesi hmlaortaya atlr ve: "Ricaederim ocua para ver-meyiniz, onu tembellieve aylakla altryor-sunuz!" der. ocuunada karak paray sizegeri verdirtir. Genel ola-rak dnrsek ocuapara vermek iyilik midir,yoksa ktlk mdr?

Erdem - Mademkiannesi istemiyor, parayvermek doru deil.

zden - Anneye gredoru deil, ama gerek-te acaba doru deil mi?Ben diyebilirim ki parayveren iin de, alan ocukiin de ok doru ve iyibir davrantr. Paray ve-ren hem kendisi fedakr-lk gstermek imknnakavumu, hem de ocu-a bir fedakrlk rneivermitir. Ayrca ocukda bylece bir arzusunuveya ihtiyacn tatminetmek imknna kavu-mutur. imdi acaba an-ne mi iyi hareket etmek-te, yoksa paray verenkimse mi? Burada eli-mizde l ne olacaktr?

Erdem - Her ikisininde hakl, haksz olduuynler var. Ama ocuunterbiyesinden annesorumlu olduuna greonun fikrini kabul etmeklzmdr.

zden - Fikrini kabuledip etmemek ayr ey,bir davrann doru olupolmad, iyi veya ktolmas baka eydir.

Erdem - Bu davraniyi midir, kt mdr?

zden - imdi bu dav-ran hakknda kesin ka-

rarmz vermeden ncebize iyiyi ve kty ta-yin ettirecek ller ze-rinde duralm. Bir ey ni-in iyidir, niin ktdr?

Erdem - "yi" bizimhoumuza giden eyler;"Kt" ise istemedii-miz, beenmediimiz,houmuza gitmeyeneylerdir.

zden - Acaba hou-muza gidip gitmemesiiyilik iin bir l ola-bilir mi her zaman? Birocuk ders almadiin hocasnn ona krknot vermesi ocuun ho-una gitmedii iin kt-dr dememiz lzmdr.Gerekte ise bu ktdeil, bilkis ocua birkam yerine geecei vedersine daha iyi alma-sn temin edecei iiniyidir, ona iyiliktir. Hocaynnden dnrsek buen doru ve en iyi davra-ntr. Hlbuki ocuu ilkanda zm, houna git-memi ve ocuktan ktdamgasn yemitir.

Erdem - Houna git-mekten baka iyide bizefayda vermesi zellii devardr. Yani bir ey bizefayda veriyorsa iyidir.

SEVG DNYASI3

zden - Peki bu fay-day kime gre lece-iz? retmene gre mi,yoksa renciye gremi? Bu rneimizde,retmen ynndenfayda ve zarar dnle-mez. renci ynndenise: Ksa vadeli birdnceyle ktdr.nk krk not almakfaydal deil, snftakalmaya kadar gidenzararl ve can skc biritir. Hlbuki uzun birvade iinde dnnceiyidir. nk ocuk ilkanda belki zlmtrama neticede dersirenmi, okumasnnesas gayesi gerek-lemitir. O halde bir eyzamana gre kh iyi, khkt olabilmektedir.

Erdem - Faydalolmay neye gre tayinetmek lzmdr. Herhadisede faydal olupolmadn tayin bukadar kolay deildir.Mesela bir ocuundayak yemesi faydalmdr, zararl mdr?

zden - Bazen faydal,bazen de zararldr. Yaniocuu terbiye ettiizaman faydal, ocuuterbiyesizlie srkledii

zaman ise zararldr.Faydann ls buduruma gre, ocuunterbiye olmas esasnadayanmakta, genel olaraksylemek gerekirseocuun tekmlnsalarsa faydaldr. Ohalde fayda da tekmlettirip ettirmedii temelesasn arayacaz.

Erdem - Buna gretekml ettiren ey fay-daldr, faydal olan eyde iyidir mi diyeceiz.

zden - Evet tekmlettiren her ey iyidir.

Erdem - Peki bir dav-rann tekml ettiriciolup olmadn biz nasltayin edeceiz? Her za-man bir davrann tek-ml ettirici olup olma-dn tayin etmek pekkolay deildir. rneindilencilik bir insan iintekml gerileten birdavran olduu halde,dier bir insan iintekml ilerleten birdavrantr. nk buinsan esasnda merha-metsizdir. Bakalarndanmerhamet ve yardmdilenerek merhametindeerini renmektemerhametsizliin acsn

bizzat ekmektedir.

zden - Doru syl-yorsunuz, bir davranntekml ettirici olduunuher zaman tayin etmemizmmkn olamaz. Birkimsenin, ac ve eza ek-tirdii birisine: "Canmbu seni tekml ettirenbir eydir, ben bunusenin iyiliin iin yap-tm" demesi, pek tuhafolur. Byle bir kiiye:"Be birader bu davran-nn karndakinitekml ettireceini sennereden bildin, ilahi te-razi senin elinde mi?"demezler mi? O haldenasl hareket edeceiz?Bir davranta bulunur-ken bunun bizim yn-mzden iyi mi veya ktm olduunu nasl anla-yacaz? rnein bu,karmzdakine tesiriolan bir davransa, onunynnden iyi midir, ktmdr? Burada bizimniyetimiz ok nemli roloynar. Niyetimiz kendi-mize veya karmzda-kine faydal olan ve iyineticeleri olan bir eyyapmak mdr, yoksasadece kendi egomuzuve nefsan arzularmztatmin gayesini gden birynde midir?

SEVG DNYASI4

Erdem - Yani niye-timiz iyilik olurken bilebunun ne tarz bir iyilikolduunu da m aratra-caz. Bu ok zor olur ozaman. Mesela ben fa-lancaya sadaka vermekistedim, adam da bunamuhta. Siz diyebilirsi-niz ki: "Sen bu sadakayAllah'n houna gitmek,cennetini garantilemekiin verdin. Yani bu uzunvadeli bir al veritir."

zden - Biz o sadakaygerekten cenneti ve ilahiltuflar dnerek miverdik, yoksa hi bylebir niyetimiz yoktu dayardm etmek arzusunuduyarak veya yardm et-meyi kendimize bir va-zife bilerek mi yaptk.Gerek niyetimizi sadecebiz bilebiliriz. Zaten esasnemli olan da onu bizimbilmemizdir. Eer bizegre gerek niyetimizdierkmca ise o davra-nmz iyidir, tekmlettiricidir.

Erdem - Budavranmzn bizi te-kml ettireceini d-nmemiz de egomuzdankaynaklanan bir bencillikolmaz m?

zden - Ben unuyapaym da tekmledeyim dersek, kendimenfaatimizi dnmoluruz. Ama "yardmvazifedir ve ilahi biremirdir" demisek veyle yapmsak, neticedetekml de etsek bu yinedierkmca bir i olur.Niyet ok nemlidir.

Erdem - Yine kafamkart benim. imdi iyi-lik nedir, ktlk nedir,unu bana z bir ekildeanlatsanz ltfen.

zden - yilik ve kt-lk greceli eylerdir ya-ni zamana, yere, kiiyeve artlara, bulunulanevrenin kabullerine gredeien bir eydir. Biryerde veya bir zamanyahut bir ahs iin iyiolan ayn davran bakabir evrede, baka art-larda ve baka ahs iinkt olabilir. Mesel ikiikram etmek iki ienle-rin sofrasnda iyi bir dav-ran olduu halde, birhocaya iki ikram etmekkt ve hatt hakaretmanasn tayan birdavrantr. ki sofradaiilirse iyidir de, yolda,sokakta iilirse ktdr.

Falan insan iin iyidir,falanca iin ktdr.

Erdem - Yani herkeseuyan genel bir iyi veyakt yok mudur?

zden - Hayr yoktur.nk herkesin tekmlseviyeleri farkldr. Birseviye iin iyi olan,baka bir seviye iinktdr. Bir davrannher seviyedeki insan iiniyi olmas iin btninsanlarn ayn seviyedeolmalar lzmdr ki buda mmkn deildir.

Genel olarak sylemekgerekirse iyi niyetle yap-lan, ahs veya karsn-dakini tekml ettiren,onun ksa veya uzunvadeli olarak hounagidecek olan bir davran"yi"dir. Fakat grlyorki bu da ok elastikidir.

yinin ve dorununkesin lsn iseinsann kendi vicdantayin eder. Herkesin vic-dan hkm kenditekml seviyesine uyar,o halde kendi ynndenen doru olan "yi"dir.Yani vicdanmzn iyidedii ey bizim iin iyi,kt dedii ey bizimiin ktdr.

5SEVG DNYASI

ana ve GeleceeDamgasn Vuran Filozof

SEVG DNYASI6

Beni Tanrnn varlna gtren iki ey var: Biri bamn stndeki yldzl gkyz, dieri iimdeki vicdan, yani hak ve adalet duygusu...

Immanuel Kant

7SEVG DNYASI

Katolik Hristiyan KilisesininEngizisyonla, hr dnceli aydnlardin dna ktklar gerekesiyle diridiri atete yakp, lme gndermesi,bat dnyasnda birka yzyl sr-mt. Ama ne are ki, susturmak biryana; kutsal kitaplardaki bozulmalar,eklemeler ve karmalar korkusuzcaortaya serilerek Vatikan can evindenvurulmaktayd. Bilimsel bulularla,kutsal kitap metinleri arasndaki eli-kilerin dile getirilmesinde de duraksan-mamt. 19. yy. Avrupas'ndadncelere hkmeden, artk Papa'lkdeil filozoflard. Ne var ki bylece

Tanrsal bildirilerin ndanmahrum akl yrtmelerle gereinsezgisine varmak, deveye hendek atlat-mak kadar zor olduundan; herkafadan bir ses kyor, dnenkafalar neye tam balanacan kestire-

memenin aknln yayordu. Geipgiden bir deve kervan hakknda,sadece izlerini inceleyip akl yrtpba kurarak, nemli bilgilere ulaa-bilirdik ama, kervan oluturup yolakoyan sahibinden reneceklerimizlebilgilerimiz tam kesinlemez miydi?!..

imdi bile insanolu bu ikisini biredememenin; yani akl, mantk ve bi-limle elde edecekleriyle, EvreninYaratcsndan gelen bilgileri sentez-leyememenin aknln yaayp dur-muyor mu?

18.yy Avrupas'n ve gelecek yzyl-lar iyice anlayabilmek iin, ite bu tekynl bilgi sistemi ile; yani sadeceakl, mantk, sezgi, gzlem ve deneylegereklere varmak isteyen byk birfilozofun mmanuel Kant'n (1724-1804) vard sonular, eletirisel bir

Bizi, bu yaz serimizde Kant'n materyalizm tarihine olan etkisi,yani inan dnyasnda yapt deiiklikler ilgilendiriyor. Ancakonun Locke gibi, Hume gibi ampiriklere (deneyci) cevap verirken,Tanr'nn ve ruhun varln kantlamaya alan eski metafiziki-lerin ne gibi yanllara dtklerini de uzun uzun dile getirdiinigrmekteyiz. Saf akln bu konularda kesin yarglara varmasnnmmkn olmadn, inancmz saf akln verileriyle salamcakuramayacamzdan bu yolu terk etmemiz gerektiini sylemekte-dir. Slogan haline getirdii nl deyii fikrini zetlemektedir:"nanca yer amak iin bilgiyi kaldrmak zorundaym". Akln vebilginin inan dnyasndan kovulmas anlamna gelen bu grnve dourduu sakncalarn zerinde biraz durmamz yararl ola-cak.

Ahmet Kayseriliolu, Psikolog

SEVG DNYASI8

mantkla yeniden sizlerle paylamaktaok yarar grmekteyim. Gelecek ya-zmda artk bu defa da, bayra filo-zoflardan devralp, dncelerin tekhkmedicisi konumuna giren bilimadamlarnn, dnyada canllar olu-mas konusundaki fikir atmalarninceleyeceiz.

CETVEL GB DMDZ BR YAAM

"Sabah uyanmak, kahve imek,yazmak, ders vermek, leyemei yemek... Hepsinin de hideimeyen belli zamanlarvard..." Kant'n amaz birprogramla izilmi hayatnyaknlar byle anlatrlar,"mmanuel Kant (1724-1804),kurun paltosuyla, elinde bas-tonu evinin nnde grnd mve imdi bile 'Filozofun Yolu'denen hlamur aal uzun, daryola doru yrmeye baladm, komular saatin tam buuk olduunu bilirler, saat-lerini ona gre ayarlarlard.Mevsim ne olursa olsun, buyolda bir aa bir yukar yrrdururdu. Hava kapal ise, ya dayamur bulutlar varsa, yalua Lampe, bir koruyucu me-lek gibi, elindeki emsiyeyle onaayak uydurmaya alrd..."

Hayat bylesine programl ve yekne-sak geen Kant'n dnce dnyas,yeknesak ne kelime, tam anlamyladolu dolu geiyor, insanln fizik vemetafizik problemlerine zm ret-mek iin en etrefil konularn iine dal-makta tereddt gstermiyordu.

1724'de Prusya'nn (Almanya)Knisberg ehrinde ahlkl ve iyi birHristiyan olarak yaamay kendilerineama edinmi, orta halli bir ana-baba-nn ocuu olarak doduunda, ilerdefelsefede devrim yapacak biri diyekimse bir tahminde bulunamazd. Ufaktefek, hastalkl bir bedeni vard, amakendisiyle bark ve ne'eli mizacetrafyla uyum iinde yaamasnsalyordu. Aslnda yaam tarz olarakbu uyumu lmne kadar srdrmt.Gelgelelim u ortal allak bullakeden, en yakn arkadana bile: "usinir trps, u her eyi krp dkenKant!" dedirten dnceleri olmasayd.

Kafasnn metafizik (Fiziktesi)konulara son derece yatkn olduu,bundan olaanst bir haz duyduu,yazd eserlerden aka belli. Hlbukigenlik yllarnda metafiziin yan sraNewton fizii bata olmak zere,matematik ve astronomi gibi pozitifbilimlere de byk emek vermiti.1755 de okutmanlk yapmak zereniversitede grev aldnda, ilk eseri,gznn nuru metafizik zerineydiama, bugn Kant-Laplacc kuram diyebilinen, gne sisteminin oluumunuanlatt ikinci kitab onu izlemektegecikmemiti. Bu tr uygulamal bilim-

9SEVG DNYASI

ler Kant'n dnce dnyasndaki esasal doyuracak deil, onu oyalayacakuralard. Varln son temelleri, var-ln z ve anlam, her eyin ilk sebe-bi "Btn varolanlarn ortak ilkeleri"gibi metafizik problemlerdi onu aslilgilendiren. Tales'den itibaren, gelmigemi filozoflar, Aristolar,Descartlar, Leibnizleri, Wolfflar,derinliine inceliyor, stelik de ret-menliini yapyordu. Bilge kral BykFrederik'in Prusyas'nda dnmek,aratrmak ve bunu o devre gre okzgr bir ekilde dile getirmek zatentevik edilip durulmuyor muydu? Bilgive renme tutkunu krkna merdivendayam Kant, niversitedeki okdeiik derslerin yorucu hocalnaramen, bu zgr ortamla ve ken-disiyle bark, bekr hayatnnolaanst intizam iinde, aratr-malarn aralksz srdrmekten geridurmuyordu.

DOGMATK UYKUDAN SLKNEREK UYANI

zgrln bedeli, en ters, en ac-masz, en ykc dncelerinsylenebilmesi, kitaplarn yaynlana-bilmesidir. Aydnlanma srecini yaa-makta olan Prusya (Almanya) da bun-dan nasibini almaya balamtr.Fransa'da, ngiltere'de yazlan ve inandnyasn temelinden sarsan materya-list kitaplar Almanca'ya evriliyor vederin tartmalara neden oluyordu.Leibniz felsefesi dimdik ayakta dur-duundan Almanya, materyalizme"evet" demiyor, aksine onu kyasya

eletiriyordu ama, kukulanmaktan dakendini alamyordu. Tartmadnyasnn tam gbeinde yaayanKant da bunlardan nasibini almaktagecikmemiti. O zamana kadarrendikleri ve dndkleriyle ken-disi iin kurduu metafizik dnyatemellerinden sarslmaktayd.ngiltere'de yaayan David Hume(1711-1776) isimli bir dnrn"nsan Zihni zerine Bir Aratrma"adyla yaynlad kitabnda; sebep-sonu (nedensellik) kavramnn bilebizim zihnimizin bir uydurmasolduu, doada hi de byle bir eyinbulunmad, bizim be duyumuzlaelde ettiimiz armlar ve alkan-lklarla, doada byle bir eyin var-ln vehmettiimiz ne srlyordu.Hume'un bu fikri kabul edilirse,gelimekte olan doa bilimleri, Fizik,Kimya, Astronomi bile temelsiz kala-cakt. "Ayn sebepler, ayn sonulardourur" temel ilkesi olmadan pozitifbilimlerden nasl sz edilebilirdi?!.Tmevarm'a bile kukuyla bakan veher eyi be duyumuzun bir cilvesiolarak gren Hume iin tmdengelimve onun z ocuu metafizik bilgi-lerinin yeri, sadece atee atlmakt.Bunu kitabnda aka tlyordu:

"...te bu ulu srlara ermeyealrken felsefe bu yzden olsuncretkrlnn keke farkna varsa dabylece bu karanlk ve tereddtlerledolu alan terk ederek, gerekli biralakgnlllk iinde, kendi z vegerek lkesine, yani her gnk ha-yatn incelenmesine dnse. Burada,

SEVG DNYASI10

byle usuz bucaksz pheler, karar-szlklar ve elimeler okyanusuna atl-madan, kendi aratrmalarn naslsaharcayabilecei bir sr zorluklar bula-caktr" (MEB-2.Bask s:156)

"u halde eer prensiplerimizesadksak, ktphanelerimizigzden geirdiimizde, nelerifed etmemiz gerekir! Elimizemesela teoloji veya skolastikmetafizie ait bir eser alrsakkendimize unu soralm:"Bueserde acaba nicelik veya say-ya dair usavurmalar (muhake-me) var m? Hayr. O haldeeseri atee atnz; zira iindesafsata, kuruntu ve bo hayal-den baka bir ey bulunamaz"(s:251)

Fransa'dan, ngiltere'den, zellikleHume'dan gelen fikirlerle "Dogmatikuykusundan uyanan" Kant, krkl yl-larn yaarken, byk bir i at-masnn frtnalaryla bouuyordu.Dnya gr sarslmt. Bu arada canhavliyle nl sveli spiritalistmedyum Swedenborg'u (1688-1770)bile iyice incelemi, te lemden mesajalnabilmesinin olabilirliini irdeleme-ye almt. Swedenborg hakknda1766'da yazd "Bir Hayal Grr'nMetafizik Dleri" kitabnda onu"Fantastik" olarak sfatlasa da, o gnkmetafiziin de ayn derecede

"Fantastik" olduunu ne srerek fikir-lerini pek kmsemez, hattaSwedenborg'un ahs iin "Pek Yce"sfatn kullanarak hayranln belirtir.Esas patlamasn 19. yzyln ikinciyarsnda yapacak olan uygulamalspiritalizma iin Swedenborg, 100 ylncesinden bir balangtr sadece. Bubunalml yllarda Kant' en ok cotu-ran Rousseau'nun (Ruso) (1712-1778)dnceleri, zellikle onun Emil isimliocuk terbiyesiyle ilgili kitabdr. Bukitab okumak iin Kant, saat ayar gibiolan gnlk programn bile aksat-mtr. Akln verilerinin bu derecedesaldrya urad ve akla gveninsarsld o yllarda, Ruso'nun akl ikin-ci plana atp, i dnyamz, duygu-larmz, iimizden gelen sesi n planakaran iirsel ifadeleri Kant' adetabylyor, yarasna merhem oluyordu.Ancak btn bunlar Kant iin geicirahatlklard. Hume'un saldrlarnaakln doyuracak, iini rahatlatacakkesin cevaplar bulmadan huzursuzluudinmeyecekti.

SAF AKLIN TENKD

Nihayet 1769'da 45 yanda, proble-mi inandrc bir biimde zdnekanaat getirmiti. Kl krk yarar, konu-lar btn detaylaryla her soruya cevapverecek ekilde ortaya koymaya al-m kafa yaps, acele etmemesini em-rediyordu. Tam 12 yl bulduu zmzerinde kafa yordu, her ynyle geli-tirdi. Artk hayatnn en nl kitabn,800 sayfalk dev eserini "Saf AklnTenkidi" ni yazmaya sra gelmiti.

11SEVG DNYASI

in bu taraf kolayd; birka aylkzahmetten sonra 1781'de kitabnyaynlad. Byle byk hacimli kitab,metafiziin 2000 yllk problemlerinek tutan etrefil ifadeleri ka kii,hangi dikkatle okuyacakt; okuyan nekadar anlayacakt?!. Kant enmez, ikiyl sonra 140 sayfalk "Prolegomena"kitabyla dncelerini daha sade, dahazl ekilde okuyucularna sunar veyava yava etrafn ilgisini ekmeyebalar. Bylece daha sonra yaynlaya-ca "Pratik Akln Tenkidi" ve "YargGcnn Tenkidi" kitaplarnn ortamhazrlanm olur.

Bizi, bu yaz serimizde Kant'nmateryalizm tarihine olan etkisi, yaniinan dnyasnda yapt deiikliklerilgilendiriyor. Ancak onun Locke gibi,Hume gibi ampiriklere (deneyci,grgc) cevap verirken, Tanr'nn veruhun varln kantlamaya alaneski metafizikilerin ne gibi yanllaradtklerini de uzun uzun dilegetirdiini grmekteyiz.

Saf akln bu konularda kesin yarg-lara varmasnn mmkn olmadn,inancmz saf akln verileriyle salam-ca kuramayacamzdan bu yolu terketmemiz gerektiini sylemektedir.Slogan haline getirdii nl deyiifikrini zetlemektedir: "nanca yeramak iin bilgiyi kaldrmak zorunda-ym". Akln ve bilginin inan dnyasn-dan kovulmas anlamna gelen bu gr-n ve dourduu sakncalarn ze-rinde biraz durmamz yararl olacak.

Kant, ampiriklere cevap verirken sonderece hakl olarak unu nceliklebelirtir: Biz sadece be duyumuzdanibaret deiliz. Duyularla aldklarmzkendi yapsna gre biimleyip sentez-leyen bir akl ynmz nasl inkredebiliriz? yle ya, i sadece duyular-dan ibaret olsayd, hayvanlarn dabizler gibi derin dncelere,yapcla, edicilie, buluculuaerimesi mmkn olmaz myd? Onlarda bizler gibi ayn tecrbeleri yaaypdurduklar halde sadece alglamasafhasnda, zek diyebileceimiz biryerde kalp, ilerisine geemiyorlar. Bizyle miyiz ya? rgtlenmi duyu diye-bileceimiz alglardan, onlar dargtleyerek kavramlara, kavramlardanbilgilere, bilgileri rgtleyerek bilim-lere ve en nihayet hepsini rgtleyerekbilgelie kadar ulamyor muyuz? Busrecin olumasnda insan olarakdoutan getirdiimiz akl cevherimi-zin ve onun kendine gre yaps vekanunlar olduunu mutlaka hesabakatmalyz. yleyse biz hayataampiriklerin dedii gibi bo bir balmu-mu veya bo bir levha olarak geliyordeiliz. Kant bu noktada bir adm dahaatar ve aklmzda deneyden tremiolmayan, deney-ncesi (a priori) ner-melerin (hkm, yarg) de bulun-duunu ispata alr. Zaten onun "safakl" dedii de budur. Yani deneydenbamsz, iinde be duyudan hibirey bulunmayan aklmz. Kant'nkitabnda esas belirtmek istedii, bu"saf aklda" matematik gibi, mantkgibi kavramlarn deneyden tremeden,

deney-ncesinden mevcut olduudur.Hume'un inkr ettii sebep-sonukanunu da matematik, mantk gibidoutan aklmzda bulunmakla bera-ber, onlarn ancak deneyle aklana-bilmesinden dolay, sentetik (tmeva-rmsal) yarglar olduunu, ancak onla-rn varlk sebebinin deneye dayanma-dn sayfalar boyu kantlamaya alr(Baknz: Prolegomena - Hacettepeni. Yaynlar sayfa: 29 - 44)

Felsefede "sentetik, apriori nerme-ler" bal altnda ok tartlm veBertrand Russell gibi matematikilerinbile hakl itirazlarna neden olmu bukonuda, akl iin ortaya koyabile-ceimiz u rnek birletirici bir roloynayabilir: Bir akl gcyle,cevheriyle donatldmz kukusuz.Akl, hcreleri balmumuyla kapatlmbir bal petei gibi dnelim. Dnyahayatnda yaadmz tecrbelerdenkardmz bilgiler, bu peteinhcrelerini tek tek aan, iindekiyetenekleri ortaya karan bir katalizrgrevi grrler. Yani bu bilgiler aklnyaptan oluturmazlar -o zaten aklnyapsnda var- onun almasn,ilemesini, buluculuunu, yapclnortaya karmasn salarlar. yleyseakln dnce retmesinde en byketken, her eyden nce aklda buyetenein zaten var olmasdr.Dostumuzun tarifiyle "binbir kere bin-birin bir edilerek" bize zgrce dne-lim diye hazr olarak verilmi bu aklmekanizmasnn mevcudiyetivazgeilmez bir n art olmaklaberaber, yeterli deildir. Akln al-

mas iin duygularmza, tecrbeleri-mize de mutlaka ihtiyac vardr. Kant,eer matematik - mantk - nedensellikgibi konularda aklmzn yapsnn bun-lar bulmaya uygun bir ekilde dizaynedildiini, ancak tecrbeler yaparak buyeteneklerini aa karabileceiniileri srseydi, bunca tartmann nkesilmi olurdu. Dostumuz, o zlifadesiyle, mantn tarifini yaparken,hem akln, hem ruhun, hem de tecrbeve bilginin nemini vurgulamaktadr:

"Mantk; akln bulduu, duygunundourduu, bilginin yourduu,tecrbenin ocuudur..."

Kant, "saf akl" tarifiyle be duyudanve tecrbeden bamsz olarak safdnce reten bir cevher tarifi ortayakoyduundan, tarif edilen bu "saf akl-la" ruh gibi, Tanr gibi tecrbe alandndaki soyut mevcudiyetlerin varlk-larnn kesin olarak ispat da, inkr daedilemeyeceini ileri srer. SadeceTanr deil, tecrbeden bamsz olaraksaf aklla tretilen btn metafizikyarglarn da bu ekilde kesinlik-lerinden emin olamayacamz syler.Bu ifadeleri meslekta metafizikilerive zellikle din adamlarn, teologlarkendisine dman edecekmi, Kantbunlara aldrmaz. Onun iin nemliolan gerein aratrlmasdr.

Aslnda ruh gibi, Tanr gibi manevivarlklar tartrken iki hususu bir-birinden peinen ayrmamz gerekir.Biz onlarn tzlerini (cevherlerini),nasl olduklarn, yani mahiyet bilgisidiyebileceimiz ana yaplarn m;

SEVG DNYASI12

yoksa varlklarn, yokluklarn mtartyoruz? Eer tartma, mahiyetleri,tzleri konusundaysa laf uzatmayagerek yok. Bilemeyeceimizi peinenteslim etmeliyiz. Ne aklmzn bugnkgc, ne de tecrbe dnyas bize bukonuda bir ipucu veremez. Yok, konuonlarn varl, yokluuyla ilgiliyse,tecrbe ve bilgi ile alan aklmzbunun ispatlarn yapabilecek gtedir.

Kant, "saf akl" tecrbedenbamsz olarak tarif ettiinden,Tanr'nn varlnn ontolojik,kozmolojik, fiziko-teolojik ispat-larn doyurucu bulmuyor.Hlbuki Tanr, lemler iinde dednda da etken olan bir varlk-tr. Yani onun eli, dnya olaylariinde de, biz grmesek bile,etken olarak i grmektedir. BizO'nun mahiyetini bilemesek de,varlnn delillerini, evrenin vecanllarn ileyiini inceleyerek,olaylar zerinde dnerek, enazndan kendimizi tam ikna ede-cek tarzda tam bir karara vara-biliriz. Nitekim tecrbedenbamsz olarak "saf akl"altran Kant bile, metafiziki-lerin Tanr'nn fiziko-teolojikkantlarn, yani amal, planlbir evrende yaadmzkonusunda ortaya konan kant-lar tam reddedemediinden

"Bu kantlar sadece bir 'mimar'ortaya koyuyor, yeterli bir Tanrgr salamyor" diyerektartmay baka bir alana kay-drmaktadr.

Bir uzaktan kumandal oyuncakarabay seyre dalsak ve onu ynetenocuu grmesek, bir arabann en mo-dern dans figrleriyle hibir yere arp-madan yapt zarif hareketlerin mutla-ka bir akl tarafndan ynlendirildiinirahatlkla syleriz. Yneten kimdir,nasl bir eydir, mahiyeti, yaps nedir,grmyoruz, duymuyoruz ki syleye-lim. Ama onun mevcudiyetini ve neyaptn bilen zeki bir varlk olduunumutlaka onaylarz. Bu rnekte olduugibi ruh ve Tanr gibi manevi glerinbizatihi kendilerini be duyumuzlagzlemlememi olsak bile, onlarnolaylar ynlendirmedeki etkilerini aklterazimizde iyice tarttktan sonra var-lklarn ve sfatlarn onaylamaktagecikmeyiz. Ancak hibir tecrbeye,deneyime metelik vermeden, srfaklmz altrarak en byk gerek-lere varacaz dersek, sadece "zihinsporu" yapmaktan te bir ey elde ede-meyiz. Dostumuzun syledii gibi:"Tecrbesiz akl ie yaramaz!.."

Kant'n, hibir somut delile dayan-mayan, speklasyon zerine speklas-yon yapan, gerekler dnyasyla iliii-ni kesmi metafizik dncelere "rkmal" gzyle bakmasna elbette hakvermek gerekir. Ancak yeterli tecrbe-ler zerine kurulmu olan derindncelere de insanlk her zaman

13SEVG DNYASI

muhtatr. Byle derin dncelerleelde edilecek sonulara -fizik olsun,metafizik olsun- tam anlamyla belbalayabiliriz.

PRATK AKLIN TENKD

Kant, "Saf Akln Tenkidi"nde var-ln kantlayamad Tanr'y "PratikAkln Tenkidi"nde tekrar yeryzneindirir. Onun "Pratik Akl" dedii, olay-larn iinde , har-neir olan, kararveren, uygulayan, hisseden, alayan,glen, yerine gre "vicdan azab"eken tarafmzdr. Yani, duyularndnda deil, tamamen iinde olantarafmz. te bu pratik aklla Kant;Tanr, zgr irade, ruh ve lmszlkgibi konularn varln kantlamayaalr. imizdeki ahlk duygusu, devduygusu ve vicdan melekemiz Kant'ndelilleridir. Ahlk derken; dl vecezadan kaynaklanmayan hr ahlkkastetmektedir. Cennet vaatleriyle, yada Tanr'da erime dilekleriyle yaplanartl iyilikler deildir kastettii. Bukonuda syledii aynen udur: "YoksaMuhammed'in cenneti, ya da teo-zoflarn ve mistiklerin Tanrln iindeeriyerek onunla birlemeleri, her birikendi beenisine gre kendi ucubesiniakla zorla sokard ve akl bylece bubiimde dlere terk etmektense, aklahi sahip olmamak daha iyi olurdu.(Pratik Akln Eletirisi-Hacettepe niv.Yaynlar s:"131)

Yani Kant; icabnda, uruna karlar-mz rahat ve huzurumuzu bile fedettiimiz; hak, adalet, doruluk gibi n

artsz ahlki davranlarmzn varl-n temel almaktadr, ite byle koulsuzahlkmzn ve onu gerekletirenpratik akl tarafmzn varl Kant'agre bizlerin "serbest irade" sahibiolduumuzun kantdr. Bu dnyadatam ahlkl hale gelemeyeceimizegre bizim bir "te lem" yaantmzolmaldr. Hibirimiz mkemmelolmadna gre, bir mkemmel var-ln, bir Yaratcnn mevcudiyetigereklidir. Kant'n ispatlar zetlebyledir. Aslnda Kant, "Pratik Akl"tarifiyle bizim "Ruh" dediimiz, iradesahibi, karar sahibi ynmz ortayakoymaktadr. Kendisi akl ve ruh diyeiki ayr cevherin ayrmn yapmadn-dan, akl, saf ve pratik diye ikiyeayrarak incelemek zorunda kalmtr.

Kant'n insan aklnn ileyiini ortayakoymak iin verdii byk emek elbettakdire deer. Ve bugn de insanlnondan alaca bilgi ve dnceler mut-laka var. Ancak Kant'n inan dnya-sndan akl kovmasnn gelecek nesil-lerin materyalizme sapmalarnda olum-suz bir etken olduunu da grmekteyiz.Akln kovulduu yere, yalann, yanl-n, safsata ve batln girmesi ok kolayolmaktadr. Bugn baz din ve tarikatballarnn akl ve mant devre dbrakma gayretleri nesillere yarar deil,zarar vermektedir. Ruso ve Kant'n daetkiledii Protestan lkelerde, bugnkbilim anda bile, inanc sadece iduygularyla, ilerinden gelen sese greoluturan ezici bir dindar ounlukyaamaktadr. Ama sonu da ortadadr:Nesiller Tanr'dan uzaklamaktadr!..

SEVG DNYASI14

Aydnla AlanPencere

Aydnlanmann bilgesi lhanSeluk da, aabeyinin ardndanHakka doru yrd.Gerisinde, PENCERE'sinde,elli yllk birikiminin anlam ileykl beyaz bir boluk brakt.O dopdolu beyaz boluk,aydnlanmann nsimgeliyordu.

Neydi aydnlanma? Aydnlanmadncesinin nclerinden Kant, onuyle tanmlyor: "Aydnlanma, insannkendi kabahati sonucu ortaya kanergin olamama durumunu amasdr.Ergin olamama ise, kiinin akln,bakasnn yol gstericilii olmaksznkullanamamas demektir. Kendi kaba-hati olmas da, bakasnn ynlendiri-cilii olmadan kendi akln kullanmakararl ve cesaretini gsterememe-

15SEVG DNYASI

Gngr zyiit, Psikolog

SEVG DNYASI16

sidir." Buna gre aydnlanmann paro-las u oluyor: Kendi akln kullanmakararlln ve cesaretini gster!..

lhan Seluk, hayat boyunca tam dabunu yapar. Aklnn, saduyusunun,insanca duyarlln nda olaylardeerlendirir, gerei grr ve gsterir.Krk be yl nce Cumhuriyet'teki ilkke yazsnda, kesine neden "Pen-cere" adn verdiini u szlerle anlatr:

"Evren, sz stne bina edildi. Veinsanlar bu binada yeni binalar kurup,yeni pencereler atlar. Pencereler ncekkt; sonra bydler, bydler,bydler Pencereler bydkeaydnlk oald. Bu akln aydnldr.Atatrk'n Trkiye'ye at pencere-den k dpedz girer: Akln !.."

Her gn yaz yazmak ve dzeyini d-rmemek, insan geren, yoran, ok u-ra isteyen bir itir. lhan Seluk, buzorluktaki zarafeti ne gzel deer-lendirir:

"Her gn dnmek,her gn yazmak, her gnaratrmak, her gn al-mak zorunda olan insan,yirmi drt saat srekliform tutmak zorundadr.Bunun olaanst yarar-lar vardr bir insann veyazarn gelimesinde.Herhangi bir olayincelemek iin almakzorundasnz. Bu zorun-luluk, insann itici gc-dr. Ama eer tembelse-niz ve bu almay yap-

mazsanz, o zaman ii bo bir uvaladnersiniz. Ke yazarln srdr-mek, bir kemancnn her gn sekiz saategzersiz yapmasna benzer. alma-d zaman aptan der. Atletler, spor-cular iin de ayn ey geerli. nsan,almad zaman aptan der."

lhan Seluk, 'tembel bcekler ya daalan arlar' gibi olma ikilemindeikinciyi yeler. Ve o nedenle dnyaapnda bir yazar olmay baarr. Kalcbir yaznn koullarn da yle belirler:

"Bir yaznn boyutu vardr. Bununbiri zamandr. Bir yaz, eer zamaniinde dnlmezse, o yaznn birboyutu eksik kalr. Ayn zaman da biryaznn derinlii nemlidir; bu yazd-nz konunun en u noktasna kadarkavranabilmesidir. Bir yaznn bir ge-nilii de vardr; yaadnz dnyann,yaadnz meknn ufuklarn iyi tan-manz gerekir. Ancak o zaman, zamanadayankl, kalc bir yaz retebilir."

SEVG DNYASI17

YAZARLARIN GZYLE

te Melih Ak gzyle ve diliylelhan Aabey:

"lhan Seluk iin onurlu, drst,haysiyetli, demokrat, devrimci gibisfatlar sralamaya gerek yok. Tmbu sfatlar iin lhan Seluk demekyeterli."

Ali Sirmen onun iin: "Kendi heyke-lini yontan adam" diyor. Gerekteninsann yaam, kendinin yonttuu birheykeldir.

Dz yaznn ve iirin ustas CemalSreyya, onu yle tanmlar:

"Onun zerine yazlacak bir yaziin en uygun balk 'srekli etken-lik' olabilir, ya da 'gz ac' ya da'by bozucu' ya da 'banazlkdelisi'. Her eyi anlatabilen, yaln,grgl, salam bir Trke'si var.ounca mizah elerinden yarar-lanr. nermekten ok, soru sorar,eletirir. Mizah da yzde yzeletirinin silah olarak ortayakar. Bu yzden byk ldeyergi izgileri tar. Gereinsesidir o. Yar otomatik izgisi dezaten gerek diye alr."

Alpay Kabacal, onun ke yazarolmann tesine getiine ilikin olarakunlar syler:

"Usta bir ke yazar diye tanm-larsak, lhan Seluk'a hakszlketmi oluruz. O ayn zamanda de-neme trnn en zgn rnekleriniveren, edebiyat tarihine girmeyioktan hak etmi bir yazardr.Birok okurun hemen her sabahbir pusula gibi doruyu gsterdiiinancyla izledikleri kl pencere,kesinin gizi buradayd kanmca.O, aydnlanmann kl'pencere'siydi."

Dili, Trke'yi kullanmadaki ustalile ilgili Enver Topalolu'nun iirindenbirka dize:

Ne yersiz bir virglNe amasz bir heceKsa ve z Bilmece

Ve Erdal Atabek'in szcklerleizdii bir lhan Seluk karakter portre-si ki, bu kadar olur:

"lhan Seluk kltr: Bilinlisadelik. Bilerek seilmi bir yaambiimi. Gsteriten, alyiten, gzearpmadan, gze batmadan uzakbir yaam kltr. Hi televizyonakmad. Ortalarda hi grnmedi.Grnd tek yer PENCERES'-dir. Az konuur, ok dinlerdi. Azyemek yerdi, atal ucu tadmlar.Az ierdi. Dudak dedirme

SEVG DNYASI

yudumlar. Sade giyinirdi. Sade,zenli, k. Az szckle yazard.Ksa, ak, arpc. Konumalarsadelik iindeydi. Sesini yk-seltmeden konuurdu. Akl konu-malar. Bilinci coturan konu-malar. Bilinli sadelik. rnek al-nacak deerde bir erdem."

Kendisiyle Aydn'da ilk kez kar-laan Erol Erturul, lhan Seluk'a"Beyefendi" der. Bu sze kar"Erolcuum bana lhan de, aabey de,ama beyefendi deme" der. Bu yaknlk-tan cesaretlenen Erol Erturul, aynzamanda mizahn da ustas olan bilgeyazara "Aabey, yllar nce Marma-ris'te geirdiin kalp rahatszlnnbir akla ilgili olduu doru mu?"sorusunu, glerek "Erolcuum, benkalp sektesine kalp sektesi mi derim,eer bir ak iin geirilmemise" diyegeitirir.

O sadeliiyle, klmesini bilme-siyle, kendini deil, kendinde gereigsterir hep.

AKILCI SAPTAMALAR

lhan Seluk, bilinci "kendi kaderimi-zi belirleme gcmz" diye tanmlar.

Terr "nsanlk bilincine, ulusal bi-lince kar bir saldr" olarak niteler.

nsann ve insanln geliimini "bi-lincin ve zgr iradenin bir rn"olarak grr.

Ona gre "Hayatn en byk ikigerei doum ve lmdr; insaninsan yapan, bunlarn arasn nasldolduracana ilikin kararlardr."Parantez iindeki doum ve lm ta-rihleri arasndaki yaam geometrisininizimi bize braklmtr. Kendi lm-n espri ile kark bir biimde yumu-atarak irdelemeyi bir aknlk belirtisisayar.

Bamszlk ilkesini sadece toplumlarve devletler iin deil, bireyler iin devazgeilmez bir erdem olarak grr.Trk-Krt kardeliine inanr. ehitleriin "Gencecik ocuklarn yaam ze-rinden Trkiye'yi blyorlar" diyehayflanr.

Bir yazsnda "ada insan kimdir?"sorusunu yle yantlar:

"Sava uaklar kentleri bom-balarken tiyatro perdesini aanada insandr. Hcum borusualmadan nce cephede trksyleyen ada insandr. Birmr boyu mahpuslukta iir yazanada insandr. Doksan yan-dayken, gzel bir resmin karsn-da yaamn tadn damandaduyan ada insandr."

lhan Seluk'a gre Atatrklnz: "Akln inantan, bilimin dindenbamszlamasdr. Eletiriyi, sorgula-may, eletirel akl ne karmaktr.Atatrklk, aydnlanma devrimininTrkesidir."

18

O, eninde sonunda insanln bir gnsmrsz uygarl kuracana inanr.nand dorular yazma ve yaamaadna basklara urar, tutuklanr, i-kenceden geer. kence altndaykenbile, verdii ifadesinde akrosti ya-parak bunu bildirir. nanc uruna ek-tiklerinden hi yaknmaz. "nsanlarolaylarla denenir" der ve olaylarkarsndaki tavrnn, davrannn, okiinin nasl biri olduunu gsterdiinisyler.

Bir gn yle, bir gn byle yazan,omurgasz insanlar, dnekler veyalakalar iin sadece "nsan aynayabaktnda, kendi yznden utanma-mal" der.

BLGELN BELGELER

Onun yazlarnn birou birer bilge-lik belgesidir. te ellerin bize syledik-leri:

"Ellerimizdenreneceimiz ok eyvar. Bin eit el varKimi fildiinden oyul-mu gibidir Kimikaba saba Kimitemiz Kimi kirlizgrln ellerinasrldr. nk kral-larn saraylarn, dere-beylerin atolarn oyapmtr. Saban tutanda odur, kalem tutanda o. zgrln

elleri, binlerce yln urayla nasrlan-mtr. Her kim zgrl tanmakister, almaldr. Durmadan, dinlen-meden, yaknmadan, usanmadan,saknmadan almaldr. Elleri nasr-lamadan insan zgrle hak kazana-maz. Her hak bir uran rndr."

Bouna "el emei, gz nuru, aln teri"dememiler. Aklla gnl ibirlii yap-tnda eller durmaz olur. Her trlyapc, yaratc, bilici ve bulucuynyle kendini gsterir. Akl ve gn-ln elele verdii elde, emek yce birdeere dnr.

nsann en yce eylemi, aklnaltrmas, yani dnmesidir. nsanhayvandan ayrt eden nitelii de buduraslnda. nl yontucu Rodin,"Dnen Adam" heykeli ile bunusomutlatrmtr. Byle bir heykel,kentin en grnen meydanna konul-may hak eder kanmca. Ama ne hik-metse biz onu akl hastanesinin bahe-

19SEVG DNYASI

sine koymuuz. ok dnrseniz, yo-lunuz buraya der, kafay yersiniz midenmek istenmitir acaba?! Ya daoradaki akl hastalarna, dnmezsenizsonunuz budur gibi yakksz, kl-tc, onur krc bir uyarda m bulun-mak istenmitir?! Dnme eylemi, illetrajik bir sonla ilikilendirilmekistenirse, byle bir heykel iin enuygun yer bir hapishane bahesi ola-bilir. "Dn, dn ha- pistir iin"dercesine. Nitekim dnen birokaydn gnn birinde hapsi boylamtr.lhan Seluk "Dnyorum, yleysevurun!.." yazsn yle balar:

"Eflatun demi ki: Ancak kral-lar filozof ya da filozoflar kralolursa devletler mutlu olabilir.Oysa tarih boyunca devlet yne-timlerinde mantn pek az payolmutur. Descartes'in nl zde-yiini anmsayn: Dnyorum,yleyse varm. Bu zdeyi ouyerde yle anlalm: Dn-yorum, yleyse vurun! amzdafikir zgrlne kar kanlar dabyle davranmyorlar m?"

Onun hayat bunu kantlayan somutbir rnek "Pitekantropus Erektus" ya-zs, insann insanlamasna dnk biralm: "Hollandal bilim adamDubois, Cava adasnn Trinil yresinde1889'da bir insan fosili buldu. Hem in-sans hem maymunsu nitelikler tayanbu ilkel yaratn, iki aya zerindedikilen ilk atamz olduu saptand.

Bulu arpc ve sarsc yanklaryaratt. Milyonlarca yllk gemiinkaranlklarndan kopup gelen oluumdainsanlaan yaratn serveni ilginti.Hayvan gibi yrrken isel bir drtyleiki aya zerine nasl dikilmiti insan?evresindeki e trleri, PitekantropusErektus'a kim bilir nasl aknlklabakmlardr? nsan tr iinde ayaakalkan ilk atamz Selm sana!.."

Ve bugnn insanna uyar:"Dikil onurunun iki aya stne.

Pitekantropus Erektus'a lyk olmakiin. Ban dikletir. Gelecek yllardafosilini bulduklarnda, iki bklm g-rp de, senin hesabna utanmasnlar!.."

Yazar tarihin tan m olmal, yoksasan m? Veya her ikisi de mi?Buyurun okuyun:

"Meksikal yazar Octavio Paz,yazarn konumunu belirtmek iin yledemi: "Yazarlar tarihin kahramanlardeil, tarihin tanklardr, yaamntanklardr. Eh, bir tank olmak da aznemli ey deildir. Ne var ki, tankedilgendir. Tank, ses ve anlamarmyla hemen sank szcnanmsatyor. lkemizde yakn yllarntarihesi, yazarlarn tanklndan ok,sanklyla simgelendi. Kimi, sanatnyce doruuna trmanan; kimi, yaaddnemin gncelliinde yazya gveren; kimi, insanlk uyanndakiivmenin bilincini yurduna hemen yan-stmak isteyen nice yazarn, tankolmak bir yana, sank olmaktan birmr boyu kurtulamadn gryoruz.

SEVG DNYASI20

Bugnk Trkiye'de yazarn sreklisankl mhrl mumla onanmtr.Yazarn sanklna ylesine altk ki,artk kimse bu durumu nemsemiyor.Ama bu konuda gzel olan bir ey var:Demek ki Trk yazarlar edilgendeillerdir ve yaadmz an tank-ln sank sandalyelerinde vurgula-maktadrlar."

lhan Seluk ne yazk ki, sank olarakld. Bunun onuru ona ait phesiz;peki utanc kime?!.. O, engellemelere,basklara boyun eecek, pes edecek, yada karla elde edilebilecek bir insandeildi. "Japon Gl" yazsnda hertrl koulda amasn bilen, zor gn-lerin iei Japon Gl'ne vg dzer:

"Kimi insan Japon Gl gibidir.En zor gnleri bekler amak iin.Karanlk, souk, frtna, tipi vzgelir. O kiiyi ne kn geri dn-mesi korkutabilir, ne kra al-mas, ne don tutmas Heeey!..Yurdumun Japon GlleriHepinize merhaba!.."

Herkesin, Babli'nin lhanAabeyisi, aabeyisi Turhan Seluk'layan yana, Hac Bekta'n koynundayatyorlar imdi. Hz. Ali'nin, bar,kardelik, adalet gibi nimetlerledonanan sofrasna bir Tanr misafiridaha eklendi. Yazglar hemen hemenayn. Knyeleri ise belli:

21SEVG DNYASI

ki karde, karndaAtatrk, laikDemokrat ve adaAydnlanmaya adanmki kabiliyetAdres Cumhuriyetkisinde de grlenGsteriten uzakO harikulade aleladelikylesine soylu, seilmi sadelikDnce denizinin derinliklerindeOluan iki inciDevrimci

SEVG DNYASI22

Eitim gibi toplumsal konu-larn irdelenmesi ve eletirilme-si ancak aradan yllar geip deo eitim dzeninin meyvelerialnmaya baladndaolanakldr. Bu nedenle 1960-2000 dnemine dnk eletirileriin belki de ok erken.

1960 devrimini takip eden yl-lara zg, ilk kitlesel rencieylemleri, retmen boykotlar,okul-renci-retmen nitelik-lerinin erozyona srklendii,retim kurumlarnda alkantve anarilerin yaand 1975-1980 yllar; gelecekteki eitimaratrclarna saysz belgebrakt. Ne var ki geleceineitim aratrclar, Trk MilliEitimi'nin giderek nitelik kay-bna uradn bir i acs ilesaptamak zorunda kalacak-lardr.

Her milli eitim bakannca "reform"ad altnda getirilen her yenilik baarlsonular vermekten uzak kalacak ve1920-1960 arasnda 27 bakandeitiren Trk Milli Eitimi 1960-2000 yllar arasnda da bir o kadarbakan deitirecek, lkenin eitimkadrolarnn kilit noktalarna ise politikyaknlklar ile iktidara dayanan kiilergetirtilecektir.

Hazrlanan hkmet programlarndakimi zaman "maarif" kimi zaman"eitim" uzun blmler halinde sunula-cak, "on ylda okulsuz ky braklma-yaca" szleri verilecektir. stnestlk "retim Birlii Yasas'nn mut-laka uygulanaca" sylenecek ve"Atatrk ilkelerinin her kademede ege-men klnaca" da vurgulanacaktr.Her yzeysel deneme "eitim reformu"ad altnda tantlacak, gelip geicibakanlar arasndan "az zamanda okiler yapm olma" heveslileri de ka-caktr.

Szn ettiimiz dnemde, hkmet-parti programlar arasnda gz yaartcsaptamalar, neriler de vardr. 1950-2000 yllar arasnda ksa aralklar

1960 - 2000 DnemininEitimine Genel Bak - IYaln Kaya

23SEVG DNYASI

dnda, "milliyeti-muhafazakr"olduklarn vurgulayan iktidarlaribanda olmasna karn, rnein1979'daki hkmet programnda"Eitimin beynelmilelci ve Marksisttesirlerden kurtarlaca" gibi ilgin birneri de yer almtr.

1961-1981 arasnda yrrle konu-lan ve Milli Eitimin eitli birimleri,grev ve almalaryla ilgili 218 ayrynetmeliin var olmas eitimdeyaanan kargaaya bir rnektir sanrm.1990 ylnda eitimimizi dorudanilgilendiren mevzuat yntsnn byk ciltte toplam 2548 sayfay kap-sadn da belirtelim.

Tm bu alkantlar arasnda, uzunyllarn emei ile oturmu ya da bizimoturmu olduunu sandmz birokilkeyi, yntemi, disiplinleri terkettiimiz de yadsnamaz. Baz rneklerverirsek: lkokul, ortaokul, lise bitirmesnavlarnn kaldrlmas, Trke'ninbaraj dersi olmaktan karlmas,niversitelere ortaokul dzeyindeTrke dersi konulmas gibi ilginsonular ortaya kt. Milli tarih, millicorafya gibi dersleri okutma giriim-lerinde bulunan bakanlarn, "Eflatun'uokutmazsak ne olur?" biimindesylemlerde bulunarak felsefe dersleri-ni yadsd gnleri de grdk.Edebiyat dersleri "sakncasz l ozan-lar ve yazarlar antolojisi" biiminednt. Trkiye'nin laik bir lkeolduu gerei ders kitaplarnda bileok az yinelemeyle yer ald.

Milli Eitim Bakanlnca 1981 yln-da kabul edilen T.C. nklp Tarihi veAtatrklk programnn akla-

malarnda, "liklik" szc yalnzcabir kez ve aadaki biimde gemekte:

"Bu kavramn dinsizlik olmadbelirtilerek, Atatrk'n slm dinineolan saygs kendi szleriyle ak-lanacak; onun esas itibariyle, gericilik,yobazlk ve bo inanlarla, dinistismarclna kar olduu zerindedurulacaktr."

Bu dnemlerde okul kitaplar nitelikyoksunu, ba dndrc rantlar peindekoan niteliksiz yazarlar tarafndan elealnd, ii bo dlar ise gsterili birbiimde rencilere sunuldu. Cumhuri-yetin ilk yllarndan balayarak yap-trlan baheli, oyun salonlu okulbinalar gnmzde ekicilikten uzak,iekli, aal bahelerden yoksun,zensiz, sevimsiz adeta "ocuk silolar"gibi yaplmaktadr.

Giderek artan sayda alan mam-Hatip Okullar ise balangta 633sayl Diyanet leri Yasasnn 22. mad-desine gre imamlk, hatiplik, Kur'anKursu reticilii, gerektiinde mft-lk, vaizlik gibi grevleri yapmak ze-re ortaretim din grevlileri yetitir-mek zere almt. 1972 ylnda kabuledilen mam-Hatip Liseleri Ynet-meliinin 1. maddesi yle diyordu:

"Lik eitim sistemimiz iinde, MilliEitim Bakanlnn hizmetleri arasn-da ayr bir meslek okulu niteliinde,retim Birlii Yasasnn 4. maddesigereince kurulmu bulunan mam-Hatip Okullarnn amalar 633 saylDiyanet leri Yasasnn 22. maddesinegre imamlk, hatiplik, Kur'an Kursureticilii, gerektiinde mftlk, va-izlik gibi grevleri yapmak zere

SEVG DNYASI24

ortaretim grm din grevlileriyetitirmektir."

mam-Hatip Liselerinin gnmzdesaylar 800'n zerine km, stelik"ben senden daha ok atm" denilerekpolitikaclar arasnda yarma konusubile yaplm okullardr. GnmzTrkiyesinde cami says 70 bin'lerevarm buna karn okul says 68bin'lerdedir. stelik her yl cami says-na 1500 tane eklenmektedir. Kur'anKursu says ise resmi olmayan bildiri-ler gre 4800 olup, bu kurslarda, dene-tim ve gzetim ilkelerinden uzak 155bin ocuk okutulmaktadr.

Toplumun gereksinimi olan okullarise devletin amas yerine "hayrsevervatandalar" tarafndan yaptrlmasgibi "hayrl" bir yol seilmitir. Birokhayrseverin hem adn lms-zletirmek hem de devlete deyeceiverginin bir blmn bu ie ayrptoplumun duasn almak(!) iin bu yolusetikleri de bir baka gerek.Gnmzde okul ve salk tesisi gibikamu binalar yaptrmak, karaparac veeteciler iin devlet brokrasisiyleilikiye gemenin arac olmutur. Sondnemlerde ele geirilen kara parac veete sanklarnn hemen hepsinin kendiadlarna okul, salk tesisi yaptrd,kamusal dernek ve vakflara batabulunduu ortaya kt.

Yaptrdklar karakola adlarnverdiren kanun kaaklar bile var.Yolsuzlukla Mcadele Dernei BakanTevfik Diker, okul yaptrmak isteyen-lerin durumunun, oluturulacak birkomisyonca deerlendirildikten sonraizin verilmesini nerdi.

Gmrk kaakl ve hayali ihracatile 500 trilyon liray akn bir vurgunyapt saptanan bir holding sahibininyaptrd okul ve salk tesisleri nede-niyle devlet st dzey brokratlarylailiki kurduu anlald. O kii bu ii odenli ileri gtrm ki "devlet stnhizmet madalyas" bile verilmi kendi-sine. Tefecilik yapt ne srlen biri adamn ldrtt savyla yargla-nan bir baka i adamnn, Bursa'dababasnn adna okul yaptrtt; Altno-luk'ta takma bir adla yllarca yaayanbir uyuturucu kaaksnn MESA lkretim Okuluna yapt yardm nede-niyle Milli Eitim Bakanlnca 1997ylnda dllendirildii biliniyor. Uyu-turucu baronunun yakalanmasnn ar-dndan konuan Belediye Bakan "yar-dm yapmad yer kalmad, kendisiniiyilik melei diye biliyorduk" diyordu.

etecilerle banka ihalelerinde ibir-lii yapan bir baka i adamnn daokul yaptrd biliniyor. Bursa'da tefe-cilik yapan ismini yazmayacam birtekstilcinin kendi adna karakol yap-trdn da bu listeye ekleyelim.

1982 Anayasasnn 174. maddesi"nkilp Kanunlarnn Korunmas"baln tar, bu yasaya gre retimBirlii Yasas anayasal gvence altn-dadr. Bu gr ada, modernCumhuriyetin temel dnya grnvurgulamaktadr. Bir anlamda MilliEitim dzeni bilimseldir, laiktir vetektir. Ne var ki 1982 Anayasasnn 24.maddesine retim birlii yasasna tersden bir kural yerletirilmitir. Bunagre ilk ve orta okullarda din derslerizorunlu hale getirilmitir. lkemizde

25SEVG DNYASI

yaayan Hristiyan ya da dier dininanls ocuklara bile din derslerinimam-Hatip kl retmenler ver-mekte ve bu nedenle de velilerdenyaknmalar gelmektedir. mam-Hatipkllarn Harp Okullar'na girmesikabul edilmiyor ama, bu okullarbitirenler savc, yarg, emniyetmdr, vali, kaymakam olabiliyorlar.eliik bir durum var ortada.

Gnmz eitimi zerine sylenecekdaha ok sz var ama konuyu gnmzeitiminden rnekler vererek kapat-makta yarar var.

SINAVLARDA TEST YNTEM KONUSUNDA TARTIMALAR

Uzun bir sreden beri eitim sis-temimiz test hastalna tutulmu gibi.Test yoluyla snav ara olmaktan ktama durumuna geldi. lkokullardanniversiteye kadar bu byle. Test,seeneklere gre dnmeyi ngrenbir sistem, blmeli bir kafa yapsgelitiriyor, dnmeyi durduruyor,donduruyor dolaysyla dnmede birbtnsellik kalmyor. rencilerdednme alkanl kalmad gibiokuma alkanl da kalmyor. Niyeokusun ki ocuk? Nasl olsa seenek-lerden biri doru. Dnp yeni bir eyyaratma artk bir lks. Boaziiniversitesi retim yelerinden birisibir renciye soruyor:

- Ne olmak istiyorsun?- Bilim adam olmak istiyorum.- Bilim adam ne demek?- Seenekleri syleyin de yant-

layaym.

Bu sistem zerinde daha ok esprileryaratlabilir. renciye sorun "Ne ola-cak lkenin hali" Yant hazr:

"Seenekleri syleyin yantlayaym"imdi baz derslerin ieriine ilikin

bilgiler verelim ve ie Trke ve ede-biyat ad altnda okutulan derslerlebalayalm.

EDEBYAT DERSLERNN ER

Okullarmzda edebiyat dersi, ren-cilere edebiyatn amalar dorultusun-da hibir ey kazandrmayan, hattgereksiz bir ders durumundadr. Belirlieilimleri olan kiilere smarlanan derskitaplarnda sava ve aknclk ile ilgilimetinler ilenmektedir. Aknc ruhuyaratma, cihan devleti kurma, cihanahakim olma lks yaratlmak amala-nyor. Bu yntemle, geni grl vehogrl aydnlar deil ancak bir ta-km dogmalara kr krne inandrl-m aknc mollalar ve komandolaryetitirebiliriz.

Edebiyat kitaplarnda dnyaedebiyatnn yeri yoktur. Kendiedebiyatmzn asl diri yannoluturan Cumhuriyet dnemiedebiyatna da yer verilmez.Orhan Veli, Sait Faik, OrhanKemal, Yaar Kemal gibiyazarlara biraz yer verilir deNzm Hikmet, Aziz Nesin gibiyazarlardan hi sz edilmez.

SEVG DNYASI26

Edebiyat, aa ve alara alanaydnlk bir penceredir. Ulusal ileevrenselin i ie olduu, birbirinitamamlad bir aydnlktr bu!. yleolduu iin her toplumda edebiyat,kltrn belkemii kabul edilir. "MilliKltr" diye tutturan eitim sis-temimizin, evrensel kltrle hibirilgisi olmad gibi ulusal kltrle debir ilikisi yoktur. Dolaysyla ulusalkltrmzn evrensel deerleriniyakalamaktan hayli uzaz.

TARH DERSLERNN GNMZDEK DURUMU

Ismarlama yntemle yazdrlan tarihkitaplar; Osmanl'ya zenen, geriyednk ulusal bir bencillik ve bbrlen-me stne kurulu fetihi ve saldrgan,insanln kltr mirasn zmsemek-ten uzak bir biimde okutuluyor. Ulusaltarihimiz, Atatrk Devrimleri, KurtuluSava gibi nemli konular da gereigibi okutulmamaktadr. Ulusal yakntarihimizin yer ald blmlerdeneredeyse Kurtulu Sava'nn PadiahVahdettin'in emri ve komutas altndayapld yazlacak.

Kurtulu Sava srasndaemperyalist lkelerle deil yal-nzca Yunan kuvvetleriylesavam bir Trkiye sergileni-yor tarih kitaplarnda. Tarih ki-taplarnda "byk dost"Amerika'nn gnmzde bileLozan Antlamasn tanmad

yazlmad gibi, KurtuluSava boyunca para ve silahyardm yapan kuzey komumuz"ezeli ve ebedi dman Moskofgvuru" Sovyet Rusya'nn buyardm da es geilir. KurtuluSava'nn gerek yznn re-nilmesi iin Atatrk'n BykNutuk adl yaptnn okunmasgerektii bile rencilere -kastlbir tutumla- sylenmez.

Aslnda grsel iletiim aralarnda veyazn alannda da benzer biimde, re-simli roman ve TV. programlarylabeyin ykama yaplyor. Lise veortaokullarda tarih dersinde retilenkonular aadaki balklar altndatoplanyor.

* Orta Asya Trk tarihi* slm tarihi ve Trk-slm tarihi* Muhammed'in cenkleri.Irkla zendirilen tarih eitimimiz-

den, Antika Anadolu Uygarlklartmyle karlmtr.

FELSEFE VE SOSYOLOJ DERSLERNN ER

Felsefe adn verdiimiz insanbaars, bir st dnme, youn birdnce etkinlii olup bu ise ancakzgr, bamsz, nyargsz vehogrl ortam ierisinde gerekleir.Ancak zgr dnme bilincine varminsanlarn bulunduu toplumlarda

27SEVG DNYASI

felsefe yaplabilmektedir. Felsefenin enbyk mutluluk kayna da barn,kardelik ve zgrln egemenolduu bir dnyann kurulmasnayardmc olmaktr.

Din derslerini rencilere 7 ylsresince zorunlu olarak okutan devlet,yaam sorgulama, laik ve insan hak-larna saygl dnme arac olan felse-feyi yalnzca bir ders yl okutuyor.Eitimciler, bu durumun, gen kuak-lar dinsel dogmalara srklediinibelirterek laiklik yanls ve sorgulaycgen kuaklar yetitirmek iin felsefederslerinin lise eitiminin tm snflar-na konulmasn neriyorlar.

12 Eyll 1980 devriminin ardndan20 yl sreyle felsefe dersleri semeliders durumuna getirildi. imdilerde isefelsefe dersleri zorunlu ders olarak liseson snflarda haftada 2 saat okutulu-yor. Buna karn din dersleri din veahlk bilgisi ad altnda ilkretimin 4.snfndan balayarak lise son snfakadar Anayasa gerei zorunlu dersolarak okutuluyor. ada YaamDestekleme Dernei Bakan Prof. Dr.Trkn Saylan, felsefe eitiminin gen-leri aklc ve sorgulayc dnme yn-temlerini kullanmaya ynelttiinianmsatarak siyasal iktidarlarn uzunyllar boyunca dnmeden, sorgula-madan kararlarna boyun eecekkuaklar yetitirmek iin felsefe ders-lerinin okullarda zorunlu ders olmaktankarldn vurguluyordu.

Saylan, Cumhuriyet devrimlerinindaha iyi anlalmas iin genlereortaretimde felsefe derslerinin dahayoun olarak okutulmas gerektiini

sylyor. Ayn dnceleri paylaanEit-Der Bakan Mustafa Gazalc damantk, felsefe gibi derslerin okullarda"yasak savar" gibi haftada 2 saat oku-tulmasnn, sorgulayan bir genlikyetitirilmesi iin yeterli olmadnsylyor.

Okullarmzda retilen felsefedersleri konular ve ierii iletam bir Ortaa banazlhavasndadr. Ortaada olduugibi felsefe, ilhiyatn uygungrd konular ilemektedir.Aslnda dinci evrelere gre Dindersleri ve Kur'an nasl olsatm gerekleri akladndanfelsefeye ne gerek var? Ayrcafelsefe zorunlu ders olmaktankartlp semeli ders konumu-na getirilmi.

Trkiye'de egemen gler, genlerinuyanmasn istemiyor ve onlar niver-site ncesi eitimden balayarakyaadmz aa ve toplumayabanclatrmaya alyorlar.Liselerimizde okutulan felsefe ders-lerinin ieriine bir gz atalm.

* Eski Trklerde bilim ve felsefe* Ortaada slm'dan nce Trk

dnyasnda bilim ve felsefe* slm dnyasnda bilim ve felsefe* Osmanllarda bilim ve felsefe* Anadolu dnda yaayan Trklerde

bilim ve felsefeBu balklara baklarak Trk ve

SEVG DNYASI28

slm'da felsefenin en iyisi yaplrmgibi bir izlenim douyor. Trk-slmdnyasnda byk ozanlar, bilginler,dnrler yetimitir ama bunlarnhibirisine filozof denemez. Birtoplumda insanlar, dinlerin verdiiyantlardan, aklamalardan kukuduyarlarsa orada filozof yetiebilir.Ama dinsel banazlk topluma ege-mense orada ne filozof kar ne debarnr. Ortaada Bat dnyas banazHristiyanlar yznden skolastikdnem denilen ok karanlk dnemiyaarken, Dou'da slm bilgin vednrleri bilim ve dn alanndaok nemli baarlar saladlar, Antikyon-Helen felsefesini renipgelitirdiler. Gene de tm bunlara bakpslm dnyasnda felsefenin tamanlamyla yaandn syleyemeyiz.Felsefe yapmak isteyen dnrler,dogmalardan oluan bir byk halkannierisinde dnce retmek zorunday-dlar. Bu emberi ykmak olanakldeildi. mann koullarndan olan"Ament"nn alt koulu iman sahibikiiyi kskvrak sarmakta ve onu nelereinanp inanmamas konusundauyarmaktadr.

BYOLOJ DERSLERNN ER

Yardmc Do. Turan Gven tarafn-dan yazlan, Bakanlka ders kitabolarak kabul edilen biyoloji kitabndau tmcelere rastlyoruz:

"Btn canl trleri Allah tarafndanayr ayr yaratld. Bu canl trleri, ilkyaratldklar gnden beri baz dei-

meler geirmekle birlikte, tamamenbaka trlere dnmediler. nsan kendivarl konusunda biraz dnrse, biryaratcnn varln o zaman anlaya-bilir. slmiyete gre btn yaratklarAllah tarafndan yaratlmtr."

Bu gr dnemin Milli EitimBakan Vehbi Dinerler'in abas ilekitaplara konulmutur. Gazetecilerinsktrmalar zerine bu sayn Yrd.Doent kendini yle savunmu:

"Milletin mensup olduu dine greayrntlar farkl olan yaratl grolabilir. Yaratl gr inan ve iman-la ilgili bir konu olduundan bu trlkuramlarn deney ve gzlemlerledorulanmas gerekmez." Elbette sayndoent u sorunun yantn veremiyor:

"Sayn hocam siz biyoloji bilimi miretiyorsunuz yoksa dinsel buyruklarm?" stelik doent bey daha da ilerigiderek:

"Canllarn ve dnyann oluumunu19. yzyln fosillemi kaba materya-lizmi ve pozitivist bilim gr ile elealrsak, pek anlayabileceimizi sanm-yorum" eklinde "bilimsel (!)" biraklamada bulunuyor.

in daha ac taraf buOrtaa kafa yapsnn niver-site ders kitaplarna bile szmolmas. rnein Biyokimya-Iadl kitapta, bilimle uzaktanyakndan ilgisi olmayan garipgrler yer alm. rneinbeyinde dua, ibadet, hrmet,tapnma merkezleri varm.

Bir Bilgeye Sormular...Bir bilgeye sormular:"Efendim, dnyada en ok kimi seversiniz?""Terzimi severim" diye cevap vermi. Soruyu soranlar armlar: "Aman stad, dnyada sevecek o kadar ok kimse varkenterzi de kim oluyor?" Bilge, bu soruya da yle cevap vermi: "Dostlarm, evet ben terzimi severim. nk ona her git-tiimde, benim lm yeniden alr. Ama tekiler yledeildir. Bir kez benim hakkmda karar verirler, lnceyekadar da, beni hep ayn gzle grrler."

Bir bilgeye sormular: - Bir insann zeksn nereden anlarsnz? - Konumasndan. - Ya hi konumazsa? - O kadar akll insan yoktur ki!..

Bir bilgeye nasl bu kadar doru kararlar alabildiini sormular, "Tecrbe" demi. "O tecrbeyi nasl kazandn?" diye sor-mular "Hatalarmla" demi.

Bir bilgeye "Nasl insan oluruz?" diye sormular " adm atlama" gibi bir cevapvermi bilge kii: nce sana ktlk yapanlara ktlk dnmemen gelir. nsan-la attn ilk adm budur. Sana ktlk yapanlara iyilik yapabildiin an ise ikin-ci byk adm atar ve hakiki insan olmaya balarsn. Nihayet, sana iyilik yapanla ktlk yapan arasnda bir fark hissetmeyecek halegeldiin zaman insan olursun.

Bilgeye sormular "dnyada en gzel ey ne?" diye. "Sevmek" demi. "Peki sonra?" demiler. "Sevilmek" demi. "Peki neden sevmek sevilmekten nce geliyor?" demiler. O da demi ki: "nsan sevdiine sevildiinden daha okemindir."

29SEVG DNYASI

SEVG DNYASI30

Bartholomew'in bize ara sra hatrlatt gereklerden biri ylebalar: "kiniz ya da daha ounuz biraraya geldiinizde" vebazen yle biter: "sihirli bir ey olur." Ve "Sihir"Bartholomew bilgeliini gruplarla paylat zaman en yceekliyle gerekleir. Meydana gelen birleik enerjiden herkespay alr ve herkes bir lde genilemi (ferahlam ve idrakaklna ulam) olarak ayrlr. Aadaki bilgiler onun ilk

kitab olarak yaynlanan veokurlarn derinden etkileyen"LLZYONLARIN ANIMSANII"-n-dan sonra kan ve "%51 ZARARSIZ-LIK" ad altnda yaynlanan Mary-Margaret'in medyumluunda hipnozyolu ile tedavi yapan Dr. JohnAiken'in operatrl ile gerekleencelselerin sunulduu kitaptan derlen-mitir. evirisini ise yakn senelerdekaybettiimiz sevgili dostumuz JaleGizer yapmtr.

BARTHOLOMEW Celsesi

% 51 Zararszlk Medyum: Mary Margaret Moore

Operatr: Dr. John AikenAlbuquerque, New Mexico 16 Aralk 1985

eviren: Jale Gizerzetleyen: Nihal Grsoy

31SEVG DNYASI

Bu sizin Noel zaman adnverdiiniz zamandr ve ben adet olan-dan biraz farkl bir ekilde size katl-mak istiyorum. Bana birok kimsetarafndan yle zorlu bir soru sorul-mutur: Burasnn bir kutbiyet gezegeniolduu doru ise ve eer varlk hakkn-da daha geni bir anlaya olanak verenbaka bilin halleri mevcutsa, o halde oyeni bilin haline gemek iin gerekliolan nedir?

Bir olasl gndeme getirmek isti-yorum. imdi ltfen durun ve gz-lerinizi kapayn. Btn ncedenedinilmi fikirlerinizi bir sre iin birkenara brakn ve kendinizi mmknolduunca az izlenim ieren bir enerjialanna koyun. ine yeni kavramlarnnfuz edebilecei, yumuak, harekethalindeki bir enerji alan hayal etmek(imgelemek) iin sadece bir an durun.

Kavramlarla bir an iinde aydnlana-maymzn nedeni, sizin titreimfrekansnzn birbirine uymayan enerjialanlar iermesidir. Ksaca anlatmakgerekirse, siz yeniyi istiyorsunuz fakateskiyi terk etmeye de raz deilsiniz;Bu yzden de, yeni bir kavramn sizinaura alannza nfuz etmesine izin ver-meden nce o yeni kavram tekrartekrar iitmek zorundasnz. Sizlernfuz edilebilir varlklarsnz ve hemenher an daha da nfuz edilebilir halegeebilirsiniz. Bu bir seim mesele-sidir. imdi nfuz edilebilir olmaysein. (Burada kendinizi bilgiye an)

Bugn size anlatacam en ycegerek, sizin bir baka farkndalkdzeyine, varln bir baka ifadesinegemek iin tam bir aydnlanma hali

iinde olmanza gerek kalmadanlaydr. Siz bir Avatar olmak ya dasadece sevecen, yceltici, harikuladednceler tamak veya bir ermi gibidavranmak zorunda deilsiniz. Fakatsizde mutlaka bulunmas gereken birey var ki, o da %51 zararszlk halidir.

Neden zararszlk, neden sevgi deil?Dostlarm sizin sevme kapasitenizehakk olan tm saygy sunarak diyo-rum ki; reneceiniz daha ok eyvar. Siz varlnzn btn ynleriniama yolundasnz. O halde ltfen farkediniz ki, sizin dnya katnda "sevgi"adn verdiiniz solgun ve silik kopya-nn gerei, imdiki fikirlerinizin ala-bildiine tesinde usuz bucakszkudret ve enginliklere uzanr.

Eer imdi hissettiiniz sevgidenhonutsanz, gerek sevgi halinde, ohal iinde olduunuz zaman nelerhissedebileceinizi bir dnn.

Yaadnz Tanrsal grnenallardan bazlar, daha byk birgerein varl hakknda bir gvenceise de, yapmak iin geldiiniz ibununla bitirilmi olmuyor. Ama otur-ma odanzda tanrlarn dans etmelerideildir dostlarm. Ama, zararszlnsizin varlnz iinde derin ve net birbiimde dans etmesini salamaktr. Buok mmkndr. ounuz iin %51pek uzak bir ey deildir. Fakat %50,51 deildir. Ve buna hemen hemenyakn olmak yeterli deildir.Beklediiniz bilin patlamasn ise kri-tik ktleyi oluturacak olan kk bireyin eklenmesiyle gerekleir.

ZARARSIZLIK, ite o eklenecekolan kk eydir. Seiminizden

SEVG DNYASI32

tmyle siz sorumlu olmalsnz, kendi-nize ve bakalarna zararl olandavranlar tmyle terk etmeyi kendi-nizden isteyin ve bu davrann btnolma srecinin bir paras olduunuidrak edin ve renmeye hazr olun.te gerek zararszla ulamanz iingerekli olan ve size destek olacak olanbu ekstra %1'dir. yleyse nasl zararszhale gelirsiniz? nce kendinizezararsz olmakla balarsnz. ounuzbakalarnn ne istediklerini anlamak,bulmak ve onlarn gereksinimlerinikarlamak zere eitilmisiniz. Fakatuyanacanz ve bu dei tokularyznden sizin ne istediinizi ya dasizin kim olduunuzu bilemediinizifark ettiiniz bir gn gelecek. Ve oidrakle birlikte gelen tepkilerdenbazlar da sizin iin ve bakalar iinzararl olur. Asl benliinizin zararsz-ln grp tanyncaya kadar, siz birbakasna kar zararsz olmadnzkestiremezsiniz ve siz gerekten dekorkacak hibir ey olmadn derin-lemesine idrak ederek bu ii ele ala-bilirsiniz. Korkacanz hibir eyolmad zaman savunma ve saldr-maya ihtiyacnz yoktur. Bakalarnnsizi kusursuz grmelerine de ihtiyaduymazsnz ve kendi gereinizisylemekte ve kendi gereiniz olmak-ta ve kendi gereinizi yaamaktazgr olursunuz. Siz, bakalarnnseimleri yznden tehdit altndaolmadnz bilene kadar kendinizigvenlikte hissedemezsiniz.

Bylece zm, dnyaya zarargetirmeyecek ekilde hareket etmektir.

Ve zm sizin kendi iinizde yattiin, onu kefetmek zere kendinizleba baa, sessizce oturun ve iinizdekive evrenizdeki enerjileri, hibir ekil-de yarglamakszn hissedin. Bunu hergn yaparsanz, kendi enerjinizingvenirliliini ve gcn hissetmeyebalayacaksnz. Sizler gl varlk-larsnz ve kim olduunuz gereini"n ve arka planlaryla" grp tan-maya muktedirsiniz.

Beden iinde dolarken siz her anarka plana, kaynaa ulama olananasahipsiniz, nk o sizin birparanzdr. Zararszlk, siz herhangibir ey yaparken- doru eylemin neolduunu bilen ve eer siz izin verir-seniz sizin vastanzla onu gerekleti-recek olan- g ile o anda temastaolduunuz biliinizden kaynaklanr.Varlnzn yalnzca n plan ileyaadnz gibi bir fikriniz var. Bu biryalandr. Siz srekli olarak arkadanitilmektesiniz. Kimileriniz ok bykzorluklar yaamsnzdr, geriye bak-tnzda ise onlarn nasl olup dastesinden gelebildiinize aarsnz.Btn o zamanlar boyunca grn-meyen g hareket halinde idi, siziiterek baka seenekleri gstererek.Kaynan srekli drtlerinden haber-sizsiniz ve bylece onlara kar uyankve canl deilsiniz. Bu drtlere karnasl uyank ve canl olabilirsiniz?Herhangi bir eye kar nasl canl ola-bilirsiniz? Tek yol onlara ynelmektir,farkndalnz onlara yneltmektir,onlarla faal bir biimde iletiimegemektir. Bu demektir ki siz yalnzca

33SEVG DNYASI

dtaki n plan hareketleri ile megulolmayp, i ve arka planlarn da farkn-dasnz. Siz bir dosta dnp onun ibir-liini ve yardmn istemedike, ondanyardm ve ibirlii salayamazsnz.

Siz her bir eyleminizin zararsz olupolmadn isel olarak bilirsiniz. Veeer zararl ise, o zaman yaplmasgereken ey, zararl oluunuzu yargla-mak deil, neden zararl olmak iste-diinizi anlamaktr. aleminizdehenz zerinde allmam, tamam-lanmam malzeme varken siz naslzararsz olabilirsiniz? Bir kimseyezarar verme niyetinde olduunuzuhissederseniz, kendinize "niin?" diyesorun. Eer hedefiniz zararsz olmakise bu eylem sizin iin ne ifade ediyor?Onu imdi anlamak iin ne yapabilirsi-niz? Onun zerine atlmayn. Kendiniziyenilgiye uratrsnz. Zararl ekildehareket ettiinizi bilen ve bunu kabulve teyit eden bilin dzeyine kadarinmeli ve neden korktuunuzu bulmal-snz. Siz korkmadka zarar verecekekilde davranmazsnz. Zararszlk oanda cereyan eden herhangi bir eydenkorkmamak sayesinde mmkn olur.

Siz eylemlerinizin sorumluluunuyeterince sk olarak stlenmedike veyansttnz korkularn nedenini akseik grebildike zararsz halegelirsiniz. Eer aranzdan yeterli saydakii %51 zararsz hale gelirse, geze-geniniz iin de kritik ktleyi olutura-bilmi olacaksnz. Eer bunu yapa-mazsanz, bu ounluk bunu istemediiiindir, gezegeniniz de ounluunisteine uyacaktr. Dnyann gelecei

nceden bilinemez, nk %51 zarar-szla herhangi bir anda ulalabilir vebu oran da gezegende yaayanlarn bi-linleriyle birlikte deiecektir. Kritikktle bir anda gerekleebilir. Siziniiniz hangi tarafta olduunuzdan eminolmaktr. rnein, bu ve dierlkelerin her yannda srp gidenkorkun aln kritik ktleye ula-manzda bir yardm olup olmadnkim syleyebilir? Siz henz bu dnyaile ilgili daha geni plan grp kabuletmekten doan bir anlay ve davraniinde deilsiniz. Bu nedenle, siziniiniz, kendinizi bir bakasyla ilgilikonuma, eylem ve dnce iinde bul-duunuz her sefer, zararsz olupolmadnz fark etmektir. Eer zararloluyorsanz, bunun onlarn sorunu olupolmadn dnmeyin. Sizin iinizdeneyin yolunda gitmediini bulmayaaln ve dta olup bitenler iintasalanmayn. Kendi kritik ktlenizeulamanz geciktiren nedenlerden biride sizin srekli olarak bakalarnnikilemlerini zmeye almanzdr.Bunun ne size ne de onlara yardmolur. Daha stn bir yerden gelen yarg,dierleri zerinde muazzam bir yenilgiduygusu yaratr. Mesele basittir."Bakalarnn, size davranmalarn iste-diiniz gibi davrann." Grmekistemediiniz bir davran bakalarnagstermeyin. Siz aznz atnzzaman kendi snrl benliiniz adna myoksa engin benliiniz adna m konu-tuunuzu bilirsiniz. En sonunda engin-lii seeceksiniz, size yle yapmanzsylendii iin deil, sizin iin en

SEVG DNYASI34

iyisinin bu olduunu fark ettiinizden.Mevcut halinizden daha geni birfarkndalk haline geebilmeniz iinzararszlk mutlak ekilde gereklidir.

Eer zgrlk haline olabildiinceabuk ulamak istiyorsanz, paylamolduumuz konuyu ok ciddiyealmanz neririm. Dncelerinizde,szlerinizde ve eylemlerinizdebakalarna zararl olduunu bildiinizeyleri bulun. Sonra yaptnz seim-lerden bir yargya varmakszn sorumluolun. ounuzun birlikteyken bugvenlik hissini duyduunuz birkakii vardr, fakat dnyann geri kalanksm ile kendinizi gvenlikte hisset-mezsiniz. Eer zararszlk hali iindey-seniz, ayn nitelii hemen her an kendi-nize ekersiniz. Bu bir eitler evrenidirve bu yanklanan titreimler skalasiinde siz hangi dzeyde bulunuyor-sanz, hemen hemen ayn dzeyde olankimseleri bulursunuz. Evet, kimizaman siz, bir ynnz anlamagereksiniminden tr, baz olaylarlakarlamak zere bir baka titreimfrekansna kendi seiminizlegeersiniz. Bu da ounlukla dahadk bir titreim frekansna gemekanlamna gelir. htiyacnz olmayaneyleri kendinize ekmezsiniz. ncinmekorkusu ile kendinizi dnyadan gizle-yerek dolap durmak, incinmenin enkesin yollarndan biridir. Zararszlk,kendinize gven duymanzdan, kendigvenilirliinizi kabul ve tasdik etme-nizden ve bundan dolay da hayatnzabu gvene uygun enerjiler ekmeniz-den kaynaklanr. Siz birlikte dahabyk bir gven alan yaratrsnz ve

bu daha biroklarn, gitgide artan,byyen daireler halinde kendineeker. Kendiniz iin kritik ktle, sizinzararl grdnz her eyi fark etme-niz, tanyp belirlemeniz ve sonra terketmenizle oluur. Kritik ktleniz sizinkendi elinizdedir, nk seme zgr-lne sahipsiniz. Siz bu uyanklk haliiinde olmadka %51 an'nn nezaman geleceini asla bilemezsiniz.Btn yapabileceiniz, o arzuyu parlakve srekli bir fener olarak zihninizdecanl tutmaktr. Ve patlama an gele-cek!.. Kendi kritik ktleniz kendi eli-nizdedir ve her bir an nemlidir.

Not: Sayn Ahmet Kayseriliolu'nundergimizin daha nceki saylarndabahsetmi olduu "Kryon" isimli ruhsalvarlk; her yirmi be ylda birdnyamzda yaplan lmlerden, iyi-lerin oranndan olduka geni birbiimde sz etmi, bu konuya dikkatekmiti. Kryon'a gre, 1987 ylndabir lm yaplm ve insanln olum-lu ynde admlar att tespit edilmitir.Bundan sonraki lmn son lmolaca ve 2012 ylnda gerekleeceide yine Kryon tarafndan bildirilmitir."Bartholomew" isimli bu varlk iseKryon'un sz ettii 1987 lmndentam bir yl nce bize "Kritik Ktle"denbahsederek her an %51'e ulaabilir-siniz diyor. Yukar lemden gelen bu ikiayr varln aslnda birbirine ne kadarparalel ve birbirini destekler mahiyettebilgiler verdiini grmek bakmndanolduka ilgin bir celse. 2012'ye saylzamann kald bu gnlerde kendi kri-tik ktlemizi gzden karmayalm.

Mark Twain 1861 ylnda tren yoluy-la Amerika Birleik Devletlerini batanbaa gezmi ve anlarn 1871 ylndayaymlad bir kitapta anlatmt. Bugezisi srasnda, Byk Tuz Gl'nnyaknlarnda kendilerine Shoshonedenilen bir grup Kzlderili ile kar-lamt. Bunlar o dnemde beyazlartarafndan "Kazc Kzlderililer" laka-byla anlyorlard. Twain onlar iinkitabnda unlar yazmt: "imdiyekadar grdm en sefil insanlar. Hibir ey retmiyorlar, kendilerine ait birkyleri yok, belli bir dzen dahilinde

ileyen bir kabile hayatna bile sahipdeiller" Shoshonelar' ve dier avc-toplayc gruplar inceleme zahmetinekatlanmayan bir ok kii, bu insanlartpk Twain'in grd gibi grmekte-dirler. Bunlar hakknda yazlm olankitaplarn ou, onlar yiyecek bulmaumuduyla her gn sefilce mcadeleveren insanlar eklinde tanmlamak-tadrlar. Benzer bir tanm Ben Franklinde yaparak, bu kiilerin kltrlerinin vedinlerinin de bir eye benzemediinisyleyerek, onlar bir nevi aalamayolunu semitir.

Eski Gn Inn Son Saatleri Yazar: Thom Hartman eviren: Arn nan

Kltrn Derinlii

35SEVG DNYASI

SEVG DNYASI36

Aslnda Twain ve Franklin de dahilolmak pek ok modern gre sahipolan kiilerin yanl dndklerineinanyorum. ada medeniyetlerinvarmak istedikleri nihai hedef insanlarakeyif alacaklar zamanlar yaratmakise, Shoshone Kzlderililerin baarnnzirvesine ktklarn syleyebiliriz.

nk kltrmz ehirlerin veeyaletlerin teknolojik yenilikler(rnein tarmdaki yenilikler) sonucun-da ortaya ktklarn bylece de insan-lara bolca serbest zaman hediye ettiiniretmektedir. Bu gre gre, moderninsanlar ellerine geen bolca zamansayesinde kendilerini sanata edebiyata,dine adayabilmekte veya kozmoslailgilenebilmekteyken, ilkel kltrlerdeyaayanlar bu tarz serbest zamanlarasahip deillerdi.

nsanlarn Kendilerine Ayrdklar Serbest Zamanlar

Tarihi ve ada kltrler hakkndayaplan her ampirik alma, kltr kar-maklatka ve hiyerarik bir halegeldike, insanlarn daha fazla ala-caklarn ve hayatlarnn ise daha ko-uturmal geeceini syler. Bunu an-layabilmek iin, orta kademede alankiilerin haftada ka gn altklarnveya bankalardan aldklar krediyle evtaksitlerini demeye alan ailelerinhaftada ka saatlerini ilerine adadk-larn incelemeniz yeterli olacaktr.

nsanlarn kendilerine ayrdklarserbest zaman veya zgrlk esasndatoplumun ok az bir yzdesi tarafndantam hakkyla kullanlabilmektedir.Genellikle de bu mutlu aznl olutu-

ran kiiler lkelerin ekonomisine vepolitikasna hkmedenler olmaktadr.Hkmeden snf gda retmemekte,retenler ise bu i iin ekstradan zamanharcamaktadrlar.

Shoshone'lar da dier insanlar gibignde 2000 kaloriye ihtiya duymaktave yiyecek bulabilmek umuduyla biryerden dierine srekli olarak getmekteydiler. Gittikleri yerde herhangibir gda bulamadklarnda nereye gide-ceklerini nceden bilebilmekteydiler.

Toronto niversitesi hocalarndanRichard Lee benzer zellikteki birkabilenin (ki bu Afrika'daki Kungkabilesi olabilir) yiyecek bulmaamacyla haftada 15 saat harcadklarnsylemektedir. Bylece zamanlarnngeri kalannda oyun oynayabilmekte,birbirlerine hikayeler anlatabilmekte vearklar syleyebilmektedirler. UlusalBilim Vakf yesi olan John Yellen daAfrika'da yaayan ve avc-toplayc birkabile olan Hottentot'larn da ayn e-kilde yaadklarn sylemektedir.

Mark Twain'in alglamalarnn ter-sine, Shoshone'lar inanlmaz derecedezengin bir kltre ve dine sahiptiler.Bu insanlar ktlklardan veya salgnhastalklardan etkilenmiyorlard.Bylece kendi topraklarnda yaklak10 bin yl yaayabilmiler, topraklarngayet temiz ve saf ve verimli kla-bilmiler, komularyla da gayet gzelilikiler kurabilmilerdi.

Bu insanlar ayrca sava veya sava-mak nedir bilmemilerdi. yle ki lugat-lerinde "Sava" szc bile yoktu.Shoshone toplumu Kuzey Amerika'nnen terkedilmi ve en harap blgesindeyaamt. Bu kabilede bir aile en az

37SEVG DNYASI

be, en fazla yirmi kiiden oluuyordu.Beyazlar bunlara saldrdklar zaman,sadece kap, saklanyorlard. Bir yereydklar hibir servetleri veya stoktaduran hibir yiyecekleri yoktu. Ayrcagdalar nasl saklayabileceklerine dairhibir bilgileri de yoktu. Bu nedenle bukabileyi oluturan kiilere fakir veyasefil diyemeyiz. Tam tersine bu kiilerkendilerini rahat hissediyorlard. Aile-ler arasndaki ilikiler ok anlamlyd.stedikleri yiyecekleri nasl bulabile-ceklerini de ok iyi biliyorlard. By-lece Shoshone'lar arasndaki en yksekrtbe cmertlik idi. Halbuki beyazlarnsosyal stat elde edebilmeleri iinsahip olduklar serveti ve gda fazlasnakllca ynetmeleri ok nemlidir.

Beyazlarn bu kabilenin insanlarna"Kazclar" demelerinin nedeni, bun-larn yiyecek bulma amacyla topraska kazmalardr. Beyazlar bunu birnevi aptallk diye grseler bile aslndaShoshone'lar yaam ve doal evreyleilgili olduka derin ve zengin bilgiyesahiptiler. Yerden gda karmak iinkutsal bir denek kullanyorlar, bunuzel bir tren ve ritelle imal ediyor-lard. Yerden bir ta kaldracak olduk-larnda bile bu kutsal denei kullan-yorlard. Yaam onlarla konuuyor veonlara rehberlik yapyordu sanki.

Shoshone'larn kltr ritellerle do-luydu. yle ki hayatlar boyunca doaruhlarnn, kendilerini epeevre sarandoa st eylerin farknda oluyorlar,birbirleriyle gayet dzeyli ve dzenliilikiler kuruyorlar, kutsal yerleri mut-laka ziyaret ediyorlard. Bunun dndalm, doum, evlilik ve ergenlik a-na geile ilgili de zel trenleri vard.

Shoshone kabilesinin eitlik prensi-bine uygun yaamlar vard. Liderliktmyle kabiliyete dayanyordu. Arala-rnda avclkta en usta olan kii dieravclarn bana geiyordu. Buna ben-zer ekilde en aklls ve en tecrbelisiise kabilenin ifacs oluyordu. Keifyaplan yerlerde bulunan yiyecekleri enabuk bulabilen ve ayrd edebilen kiiise, keif ekibinin bana seiliyordu.Bilgi ve tecrbe kademeleri zamaniinde kiiden kiiye farkllk gster-dii iin kabileye liderlik yapanlar dadeiebiliyordu. Liderlik battoplumunda olduu gibi g ve servetelde etme frsat diye grlmyordu.Shoshone'larda liderlik ar bir sorum-luluk olarak alglanyor, bu nedenle deherkes bu grevi saygyla karlyordu.Bir kiinin ilelebet lider olmamas veyaliderliin babadan oula gememesi,bu kabileyle ilk kez karlaan beyaz-larn armasna neden olmutu.

Shoshone'larn nadiren ktlk yaa-masnn nedenlerinden birisi de gdastoklayacak kadar retim yapama-malaryd. Bir blgede gda azalmayabalaynca, derhal bir baka blgeyeg ediyorlard.

Shoshone'larda hi kimse dier birkimse iin almyordu. Hi kimsedierinin sahibi deildi. Herkes sadecekendi ailesinin geimini salamak iinalrd. Bunun tesinde herhangi biraba sarfetmezdi. Gnde iki ila drtsaatlerini yiyecek bulmak iin harcar-lard. Geriye kalan zamanlarn iseeitli seremonilere ayrrlard.

Gelecek Ay: "Modern DnyannEsirleri" balkl konuyla yazmzadevam edeceiz.

SEVG DNYASI38

YEN TUZ GDERME YANITI

te hemen bir yant. Dnya oun-lukla su iken, buna ramen sizin bunuiememeniz derin bir ey! Yant denizve okyanusu kullanmak ve onudntrmektir. Elbette okyanus tazesu deildir, tuzun nasl karlacansormak zorundasnz.

Tuzu karma bugn ok verimsizekilde mevcuttur. Byk miktarlardasu tanklara gitmek ve eitli ekillerdes kullanlrken burada beklemekzorundadr. eitli sistemler vardr,bazlar buhar, bazlar deildir, hepside tuzu karmak iin s gerektirir. Buuzun zaman alr. Pahal ve verimsizdir.Bundan dolay tm ehir iin tuz

Canl KRYON Celsesi(Geen Saydan Devam)

Bu Zamanlar inGerekli Bilim - II

Bu canl kanallk Albuquerque, New Mexico'da verildi 14 ubat 2010eviren: Saffet Gler

39SEVG DNYASI

giderme makul deildir. Bunun yerine,sadece hi taze suyu olmayan yerlerbunu gibi bir sisteme sahiptir. imdi,kutunun dnda dnmenizi istiyorumve tuzu yeni bir ekilde nasl kara-canzn yantn vereceim. Part-nerim, burada yavalaman istiyorum.

Dnyadaki en byk ehirlerdenou okyanus kysndadr suya okyakn. Bunun nedeni zamanla bu sahilblgelerinin gemiler ve limanlar ileticaretin yaplabildii yerler olmasdr.Okyanus kysnda bulunan bykehirlere sahip oldunuz. Balamak iiniyi bir yer, yle deil mi, su almakiin? Yant o kadar zor deil, ama gznne alnmam bir eyi gerektiriyor.

Bugn sahip olduunuz en ileriteknoloji kn en k ile ilgi-lidir. Siz buna nano - teknoloji diyor-sunuz. Bu kimyadr, hatta robotlardediiniz formu alan ok kkkimyasal makinelerdir. Bu ultra kk,molekler boyutlu robotlar bugn mev-cuttur ve sizin yeni yaratcabalarnzn zirvesindedir. imdi bile,biliminiz hastal bulup ldrmek iinbunlar nsan kanna sokmay dn-yor u anda sahip olduunuz beyazkan hcrelerini artrmak iin.Nanoparacklar ite bu kadar kk.

Doal olarak bunun sakncalar var,nk nsan bedenini deitirdiigrnyor. Doal olarak yaratlan,arlarnza, hastalklarnza, kimyasaldengenize veya hatta gece uyku uyu-manza yardmc olabildiini

rendiiniz herhangi bir destekleyici-den daha fazla sakncas yoktur. Sizicanl tutmaya yardm etmek iin nsan-la verilmi olan bilim trleri ilekuvvetlerini birletiriyor.

Hatrlayn, bir nsan Varlnnbunu yapmak iin kendi bilincinikullanabileceini retmemizeramen, buna inanmayan veyabununla ilgilenmeyen milyonlarcainsan var. Bu nedenle deyimyerindeyse bilim gevetiyor(bounu alyor) ve bugn nsanyaamnn kalitesine yardmcolduu bilinen metafizikselolmayan ok ey var. Bu dengedirve dorudur ve uygundur. Hala birhastal dengelemeye yardmcolmas iin bilimi kullanmak ye-rine kendi ocuklarn lme terkedenler vardr. Onlar Tanrtarafndan verilmeyen her eyinuygun olmadna inanr. yi bili-min sadece Tanr'nn Evreni yarat-ma eklinin kefi ve yaama gei-rilmesi olduunu tam olarak anla-mann zamandr. Btnlk ile kul-lanldnda uygundur, Tanrtarafndan verilmitir, kutsanmtrve yksek titreimli Dnyanedeniyle kefedilmesine izin ve-rilmitir. Baka deyile, siz bunukazandnz! Bundan dolay bunufrlatp atmak veya kt olarakadlandrmak onu anlamamaktr.

SEVG DNYASI40

Bir adam ok susamtr. O ok din-dardr ve ona su verilmesi iin duaeder. Yanna suyu olan baka bir adamgelir ve ona su vermeyi teklif eder. Su-sam adam suyu sadece Tanrdanumduunu ve bekleyeceini syleyerekbunu reddeder. Susuzluktan lr, Tanr-nn ezamanllnn baka nsanlar va-stasyla olduunu asla anlamaz! Yaa-mnz uzatmak iin size verilen bilimitakdir etmeyi renin, nk bu uygun-dur ve nsanla bu nedenle verilmitir.

Nanoteknoloji daha akll hale geli-yor. Bilim kimya, mantk, elektronikvastasyla zeki robotlar yapmayreniyor. Bu zeki bir ekilde birokey yapmanza yardmc olan bir bil-gisayarn mantna benzer. O sizin iindnmez, ama kendinizin yapamaya-canz ilerde size yardmc olur. Buminik akll robotlar suyun tuzunugidermeye yardmc olabilir.

Size bir grev vereceim: Suyunakn hi durdurmad ve tuzungerek zamanda uzaklatrlabildii biryerde bir tuz giderme fabrikas inaedeceksiniz ve hi fikrinizin olmadbir yan rn yaratlacak. Su hi dinlen-memeli ve hi piirilmemeli. Buna his dahil deil. Nano - teknolojiyi kulla-narak, srekli akta su makinenin birucundan girer ve dier ucundan kar.Girite tuzlu, kta taze su ve standartartma hazr hale gelir.

Sistemin ilk aamalar znmtuzlar bulup kendilerini bu tuzlarabalamak iin tahsis edilmi yeterince

nano - teknoloji robotunu salvermenizigerektirir. te sr, ancak her bir robotmanyetize edilir! Ne de olsa benmanyetik stadm. Sonra minik nanorobotlarn tuzun hepsine skca tutun-masyla tuzun hepsi manyetik halegelir. Sonraki aamada: Sonraki alanaakarak, su tuzu sudan tamamen vebtnyle eken muazzam, dev elek-tromknatslara maruz kalr, nk tuzimdi manyetiktir! Tuz dar kar.Belki fazla basitletirdik, ama bununekli byledir. Is dahil deildir.

imdi, yan rn buna inan-mayacaksnz! Oh, siz bunu kefet-tiinizde bu tartlabilir olacak.Suya uygulanan manyetik alanlarounlukla olduka ifalandrcolan su yaratr. Bunun nereye git-tiini gryor musunuz? Bu naslbir cihaz olabilirdi? Kuantumolurdu, biliyorsunuz, nkmanyetikleri kullanyor. Manyetikolarak ilem gren suyun sizin iinkt olduunu syleyenler olacak-tr, nk siz onu anlalmayan birekilde deitiriyorsunuz. Onlar,dnyann ifal sularn bulmakiin dier nsanlarn tkettiienerji miktarn kavramyorlar!imdi suyun tuzunu giderirkenbunun birazn elde ediyorsunuz!Gerekleen eyin kant olmaya-cak, bu nedenle tartmal olacak.Tm insanlar daha az insannhastalanacan bilecek!

41SEVG DNYASI

Bu bugn size vermek istediimizeydir. Bugn bunu iitebilesiniz veyaynlansn diye bu ekilde kaydetmekistediimiz ey budur. Gelecektegrdmz eyin, gelitirdiinizpotansiyellere dayandn sylemeyidiliyorum. Size bir zaman erevesivermeyeceiz, nk yok.

BLMN GELECE

Size vermek zere olduum bilgi ikinesil sonra olabilir, belki de nesil.Ama bunun hepsi kuantum bulu ileilgilidir. Fizikiler, dinleyin. Size zatenbildiiniz bir ey vereceim ve bummkndr. Bu baka bir bilim alannieriyor ancak imdiye dek renmiolduunuz boyutlu her eye karkoyuyor. nsanlar komiktir. En yksekmatematik ve geometride bile, her eydz bir izgide tanmlanmtr. Bunedenle nsanlar emberi sonsuz saydadz izgileri olan bir okgen olaraktanmlamay sever. Bu komik! Bu sankidoada hi ember yokmu gibidir vensan onun varolmas iin dz izgiobjesi kullanarak bir forml yaratmakzorundadr. lgin, deil mi? Size nsandz izgi eilimini veriyorum ve bunabakmak elenceli. Kpkler her zamanetraftalar. Onlar gzel, biliyor musu-nuz? Onlar doal, biliyor musunuz?ember uzayda da doal olarakgerekleen bir olaydr gezegenleridnn. Ama nsanlar bu eklin son-suz sayda dz izgi olmasn istiyor.

Bir kat zerindeki karikatr karak-terler gibi, izgi figrler kendi iki

boyutlu yaamlarnda birka boyutluzellik bulurlar ve bunlar ekli akla-mak iin sonsuz sayda izgi figrleryaratarak "kantlarlar".

nceden phelenmekteolduunuz ey, yerekimi vemanyetizmin hepsinin doal olarakeilmesidir. Bunlar dz gitmezlerve asla gitmediler. Ia ne der-siniz? O da dz deildir. Dierikisinden etkilendii zaman, kda eilir. Bu size bir eyler anlat-maldr. Hibir ey aslnda dz birizgi deildir! Tek dz izgilernsanlarn beyinlerindedir. [Kryonaka yapyor]. Doru trdematematik de kullanmyorsunuz vebunu uzun zaman ncesylemitik. Kuantum olan mate-matiin zarafeti vardr ve size enbasit terimlerle bile bunu anlat-maya balarsam, ok fazla kar-mak grnr.

YEN MATEMATK GELYOR

Kuantum matematik, kefedilecekolan bir eyi kullanr ve buna bir isimvereceiz: etkili rakamlar. Bunlardeneysel deerlere sahip olmayanrakamlardr, etraflarndaki rakamlardanetkilenen deerlere sahiptirler. Drt,drt deildir. Drt, bir formldeki gibiveya saymada olduu gibi lineerlikteyanndaki rakamlar nedeniyle uyarlan-mtr. Bir formln kuantum halde

SEVG DNYASI42

retildii her seferinde, onun iindekirakamlarn hepsi etraflarndaki dierrakamlardan etkilenir. Bunun nedeni oformldeki tm rakamlarn, onlarnyanndaki rakamlar tarafndan uyar-lanmasdr.

Bunlar etkili rakamlardr. Eer drtlineer ekilde kullanlrsa, be veyaten etkilenir. Bunlarn hepsi yanlarn-daki rakamlar etkilerler. Neden, kuan-tum gerekliin asla lineer olmayan birgereklik olmas veya sizin "normal"olduunu dndnz zellikleresahip olmamasdr.

Karmak olsa da, geliigzel deildirve zarif bir sistem vardr niteliklerikefettiiniz ve deiimin tutarllngrdnz zaman gzel bir ey."Kaosun kurallarn" anladnz zamankaos, kaos gibi grnmez. En sonunda,bunu grdnzde, ember iin bugnvarolduu ekliyle irrasyonel bir rakamdeil, tam bir rakam olan formle sahipolursunuz. Bu pi olmayacak. Bununyerine, "pi zml" olacak. Pi'nin tamrakamn elde etmek iin fizikilerinbunu geriye doru almasn isti-yoruz. Bu size bir ipucu ve hesapla-malarn kalanyla yaplmak zorundaolan eyi verecek.

Etkili rakamlar olan matematiihayal edin! nk her bir rakam de-neysel deil, etrafndaki rakam tarafn-dan etkilenir. u anda size yksekmatematii veriyorum ve ite bununsize nasl hizmet edecei: Bunu anla-maya baladnzda, sonunda Fiziin

Kutsal Kasesi adn vereceim eyianlayacaksnz. Bu bir nsan terimidir.

Sizin dz - izgide dnmenizde,nyargnzda, birok 3B formlesahipsiniz, yle deil mi? Ve fiziintemeline baktnzda, ktleye sahipolan maddeden sz edersiniz. Ktleyesahip olan o eylerde, atomik yap veyounluu bile zdnz. Etrafnzdagrdnz eylere dayanan forml-lerin tutarllndan gurur duyuyorsu-nuz ve bunlarn statik olduunu d-nyorsunuz, yle deil mi? Her eyiin bir forml olduunu dnyor-sunuz ve bu nesnelerin nasl hareketettiini ve tepki gsterdiini aklyor."Eer belirli bir atomik younlua vektleye sahip ise, o zaman arlbudur veya belirli belirli bir ekimivardr. Bunlarn hepsini zdnz.

Aslnda, evet zdnz! Ama sadece3B'de. Bu formllerle kuantum halegelir gelmez, bunlarn hepsi esner vefarkllar. Tm bunlarn size anlatt,varolutaki herhangi bir nesneninktlesini deitirmenizin mmknolduudur. Ne kadar byk veya kkya da ne kadar youn olduu nemlideil. Onun ktlesini deitirebilirsinizve bu nedenle, yerekiminin onunzerindeki etkisini deitirebilirsiniz.Anti - yerekimi diye bir ey yoktur,sadece ktlenin kontrol vardr. Bireyin ne kadar arla sahip olmasgerektiini syleyen 3B'de sahipolduunuz formller ilgili nesneninktlesini kontrol ederek deitirilebilir.Bu nedenle, (aslnda dier iki kuvvetin

43SEVG DNYASI

kuantum rn olan) yerekiminideitirmiyorsunuz, nesnenin ktlesinideitiriyorsunuz. Ve bunun atomikyounluu veya grnr younluukontrol etmekle ilgisi vardr.

Yugoslavya'da nl bir atlyevardr. O tarihidir, nk kutunundnda dnen bir adama,Tesla'ya aittir. Bu atlyede,Tesla'nn tezgahndan frlayan nes-nelerle oluan tavanda izler var.Bunlar tavana sert ekilde, arppkryordu! Nikola hayal krklnauruyordu, nk ktlesiz nes-nelerin yaratlmasn kefetmiti vebunun nasl olduunu bilmiyordu!O kutunun dnda dnyordualternatif akmn nasl alabile-cei ile ilgili size bir mavikopyaveren u ana kadar varolutaki tekkii. Oh, bu 3B'den ok dahafazlasdr. Bunu inceleyin, nkbu zariftir.

Tesla'nn yapt tm bu eylermanyetiklerle yaratld ve bu ayrcaonun atlyesindeki deneyin arkasndakitemeldir. Ancak, Tesla'nn zamanndamanyetik alanlardaki minik dalgalan-malar lmek veya yaratmak iin sizinbugn sahip olduunuz bilgisayarlarveya enstrmanlardan herhangi biriyoktu. O bir nesnenin ktlesinindeimesinin yaratlmasn baard,ama bunu kontrol edemiyordu ve bununasl yaptn tam olarak bilmiyordu.

Hayal krklna urad. Bu arada,Tesla geri dnd. Onun neredeolduunu size sylemeyeceim. Belkide o bunu okur ve bundan sonra neyaplacan bilir?

Manyetik alanlarn dier manyetikalanlarn etrafnda dzenlenebilmesiakllca. zeltiler [svlar] bile alanlariinde akll ekillendirilmi alanlaryaratmak iin manyetize edilebilirsize ktlede bir deiim yaratacakkoulu vermek iin, bazen birbirleriyledoru ada, bazen deil. Bu eylerinhi biri nsan geliimi alannn dndadeildir. Bu ne kadar srer?Bilmiyoruz. Bu size bal. Ama bununneyi deitireceini anlyor musunuz?Her eyi! Bu, bilim kurgu olaylarnnsonunda sizin olaca anlamna geliyor.Anti - yerekimi dediiniz ey sadecekontrol edilebilir ktlesi olan nesnedir.Ne kadar byk olduuna bakmaksznbatmadan yzebilir. Bu yaplabilir.Belki de bunu gerekletirmeninzamandr?

"Kryon, neden bize bu eylerianlatyorsun?". Bununla bitiriyo-ruz. Yant, sizin burada kalmanzistememizdir. Bunlarn hepsisevgiyle veriliyor. Buradakalmanz istiyoruz! Ve siz dahafazla kuantum dnmedike,bulular hzlandrmadka veyoldan politikay ekmedike okfazla ansnz olmayacak.

SEVG DNYASI44

Ancak bunu yapmak zorunda olanlkeler, en yksek teknik yetenekleresahip olan lkelerdir ve onlar da tmbunlarn yolunda olan en yksek etkiliyaplara sahipler. Nfusun bunu anla-masnn, fizikileri salvermesinin veonlar politik veya endstriyel o eylerebalamamasnn zamandr. Belkineden szettiimi bilmiyorsunuz, amaonlar biliyorlar.

Bunun srecinde, yaamn uzamasolacak; srete grnmler olacak;srete bu mesajn doru ve gerekolduunu bile grebilirsiniz. Gelecektebir yerde, eer yaparsanz, o zaman birbulmacanz olacak, yle deil mi,fizikiler? yle deil mi? Eer bunudinliyorsanz, bir bulmacanz var,nk perdenin dier tarafndankonuan, gerek, doru ve bilimselolan bilgiyi veren kimdir? Bir sevi-yede, bunun gerek olduunu syleye-ceksiniz. Ve gelecekte bir zamanda,spiritel ve bilimin balak olduunuve dnyay, manyetikleri, yerekiminive incelediiniz her eyi yaratan ener-jinin sizin bir paranz olduunu kabuletmek zorunda kalacaksnz nkyaratc her birinizin iindedir. O za-man belki rahat konumaya balarsnz.

Bunun bu bulmaca ile ilgisi vardr:Bu gerek mi deil mi? Kryon gerekmi deil mi? Sevgi gerek mi deil mi?Pekala, bazlarnz biliyor, nkbugn sizi seven yaratcnn huzurundaoturdunuz. Perdenin benim tarafmdakibu aile sizi seviyor. Bu harika bir

Sevgililer Gn mesajdr, yle deilmi? Size, ister bilimsel olsun isterAkaanz veya z ruhunuz ya daYksek Benliiniz ile ilgili olsunhakknda konutuumuz her eyin tekbir nedenle verildiini sylyoruz: bugezegende yaadnz hayat kolay-latrmak. Bylece sizi yaradl ile bir-letiren zamk olan efkati kefede-bilirsiniz, nk gei nnzde.

2012 enerjisi dediiniz ey zatenburada, yaklak 1998'de geldi.Bunun bekl