11
ႱႭႫႧႠႥႰႳႪႨ ႣႠ ႬႳႱႾႳႰႨႱ ႾႫႠႰႤႡႠ 92 92 92 92 ႠႫႠႦ ႽႤႣႪႨႻႤ. ႵႠႰႧႳႪႨ ႠႱႭႤႡႨႱ ႱႠႫႷႠႰႭ ველაფეჽ ამაზე აწეჽილია ბევჽი. Ⴅეცები ძალიან მოკლე. „Ⴋხეჽული“ (ანუ კუჽსი- ვი, ანუ გაკჽული, ანუ სწჽაფწეჽა) ჩამოყალიბა მე-8 საუკუნეში ა მე-11 საკუნისთვის ფაჽთო გავჽცელა საკანცელაჽიო, იპლომატიუჽ ა სავაჭჽო მიმოწეჽაში. Ⴄ. ი. იმ სფეჽოში, სააც საჭიჽო იყო შეაჽებით მოკლე ტექსტების სწჽაფა წეჽა. Ⴀმ თვისებით ქაჽთული მხეჽული თავისი აჽსით აჽაფჽით აჽ განსხვავება სხვა ევჽოპულ (ბეჽძნულ, ლათინუჽ, სომხუჽ, სლავუჽ, ჽუსულ) ხელნაწეჽ კუჽსივულ ასოებისგან. Ⴋე-14 ს. იწყება მთავჽული ა ნუსხუჽი ასოების ეჽთჽოული ხმაჽება სხვაასხვა ანიშნულე- ბით. Ⴈს, ჽომ მე-18 საუკუნისთვის მკვეთჽა იყო გამიჯნული მთავჽული ა ნუსხუჽი ასოების ხმა- ჽება, ნათლა ჩანს Ⴈოანე Ⴁატონიშვილის „Ⴉალმასობიან“: “... თავნი, ანუ მუხლნი, ანუ პეჽიონი აიწყებოენ წიგნითა ასომთავჽულითა ანუ მისვე იითა ასოთი. ... აგჽეთვე ყოველნი ტაიპნი შაიჽთანი აიწყებიან ასომთავჽულითა ანუ იის ასოთი. ... ყოველნი სახელნი ა ნაცუალსახელნი მაჍალთა გუამთა ჯეჽ აჽიან აწყება ასომთავჽულითა. ... ყოველნი სახელნი კაცთა, ხელოსანთა, ქალაქთა, მინაჽეთა, მეტალთა, ხეთა ა ცხოველთა აჍწეჽასა შინა ანუ ისტოჽიათა სათანაო აჽს ასომთავჽულითა აწყება ...“ Ⴋე-19 ს. მეოჽე ნგახევჽიან მთავჽული ასოების ხმაჽება ქაჽთულ ამწეჽლობაში წავია მჽუე გზით. Ⴚნობილია, ჽომ გაზეთმა „Ⴃჽოებამ“1866 წელს ხმაჽებაში შემოიჍო მხეჽულებისგან ამზა- ებული მთავჽული ასოები. Ⴀმის შეეგა მთავჽული ასოები ამახინჯა, მაგჽამ მთავჽული ასოე- ბის ხმაჽების ოჽთოგჽაფიული წესი მაინც ვეჽ იქნა მიჍწეული. Ⴈს, თუ ჽა მოხა, ნათლა ჩანს ქვემოთ მოყვანილ ტაბულებიან. н ה ש!"#$%& ()*+Н-./0123456789:;<=>?@ABCDEFGHIJKLM Ⴂაზეთ „Ⴃჽოების“ მიეჽ შემოჍებული ცჽუ მთავჽული ასოები Ⴀხლა კი ვნახოთ, თუ ჽა მოხებოა, სხვა ამწეჽლობებს ჽომ ევლოთ ამავე გზით. Ⴀსეთი განვი- თაჽების შემთხვევაში ამ ამწეჽლობებში ბეჭუჽი ა ხელნაწეჽი ასოები აჽ უნა განსხვავე- ბულიყვნენ ეჽთმანეთისაგან. Ⴈქნებოა ეჽთიანი, ხელნაწეჽი მოხაზულობის ასოები. Ⴄ. ი., ხელნაწე- ჽის საფუძველზე შექმნილი ასოები შეასჽულებნენ ბეჭუჽი ასოების ფუნქციას. Ⴆუსტა ასეთი მგომაჽეობა გვაქვს ამჟამა ქაჽთულ ამწეჽლობაში. Ⴀმ შემთხვევაში მივიჍებით შემეგს. Ⴁეჽძნული ანბანის სავაჽაუო შესაძლო განვითაჽება Ⴊათინუჽი ანბანის სავაჽაუო შესაძლო განვითაჽება Ⴑომხუჽი ანბანის სავაჽაუო შესაძლო განვითაჽება Ⴐუსული ანბანის სავაჽაუო შესაძლო განვითაჽება

10a-Asomtavrulis-hmareba

Embed Size (px)

DESCRIPTION

somtavrulis-hmareba

Citation preview

  • 92929292 .

    . . ( -, , ) -8 -11 , . . . , .

    (, , , , ) .

    -14 . -. , -18 -, :

    ... , , . ... . ... . ... , , , , , ...

    -19 . . , 1866 - . , - .

    , , .

    !"#$%& ()*+-./0123456789:;?@ABCDEFGHIJKLM

    , , . - - . , . . ., - . . .

  • . 93939393

    ()

    ()

    ( )

    , :

    ()

    ()

    ( )

    ()

    ! ?

    , , - . . ., , , .

    , - -17 . , ( -) . , , .

    , ! .

    : -: () ().

    1.

    2.

    3.

    1.

    2.

    3.

  • 94949494 .

    , - !

    ( )

    , , , , ----19 . 6019 . 6019 . 6019 . 60----

    -19 . - . -19 . 60- - . 1866 . , . , , .

    . ., , . (, , , ) , (, , ) , (, , , , , , , , , , , , , ) - (, , , , , , , , , ). - .

    , , , . .

    . 1865 ... .-. ( ) ,

  • . 95959595

    , - . . .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    , .

    . . 1865 .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    , .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    , .

    , . - . ? ! () , , . , , .

    , , - , . , - , 20 - .

    , . - , . , . - , . . . - , . , , , , . , . .

  • 96969696 .

    , , : , . , . , , , .

    . - , , .

    - . -, , . -.

    , ... .. .. . , 1876.

    - : -. . , ( ) . .

    . . . .

    : ; ; .

    : ; .

    b

    b B b

    , , .

  • . 97979797

    ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

    abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

    abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

    abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

    M !"#$% &'()+,./0123 456789 :;i@ABCDEFGHI

    ()()

    ()

    ()

  • 98989898 .

    A a a A a & B b b B b ' C c c C c ( D d d D d ) E e e E e F f f F f + G g g G g , H h h H h I i i I i . J j j J j / K k k K k 0 L l l L l 1 M m m M m 2 N n n N n 3 O o o O o M P p p P p 4 Q q q Q q 5 R r r R r 6 S s s S s 7 T t t T t 8 U u u U u 9 V v v V v W w w W w : X x x X x ; Y y y Y y < Z z z Z z = > i @ A B C D ! E " F # G $ H

  • . 99999999

  • 100100100100 .

    A a

    ABCD

    abgf

  • . 101101101101

    , . - . , , . , , . .

    : : : : ). ,

    ; ). ; ). .

    , . - -. , , - . , - , - . .

    : : : : ). ; ). .

    , . - . , , . , , . .

    - .

    , .

    . , , . , , . .

    - .

    , . - . , , . , , . .

  • 102102102102 .

    ). , - ; ). - ; ). .

    , . - -. , , - . , - , - . .

    ). - ; ). .

    , . - . , , . , , . .

    , .

    . , , . , , . .

    .

    , . - . , , . , , . .