ДА ПОВТОРИМЕ

1. [TO E ТЕЖИШТЕ ?

2. Колку видови на РАМНОТЕЖА постојат и

кои се тие ? 3. Колки методи постојат за определување

на ТЕЖИШТЕТО и кои се тие ?

4. ШТО Е ОБЕСИШТЕ ?

5. Кога имаме СТАБИЛНА РАМНОТЕЖА ?

6. Кога имаме ИНДИФЕРЕНТНА

РАМНОТЕЖА ? 7. Кога имаме ЛАБИЛНА РАМНОТЕЖА ?

ДАЈТЕ МИ ПОТПИРНА ТОЧКА И

ДОВОЛНО ДОЛГО ЦВРСТО ТЕЛО, ЈАС

ЌЕ ЈА ПОМЕСТАМ ЗЕМЈАТА

ЛОСТ (LEVER – SIMPLE MACHINE)

1. ШТО Е

ЛОСТ?

ЛОСТ Е ЦВРСТО ТЕЛО КОЕ

МОЖЕ ДА СЕ ДВИЖИ ОКОЛУ

ЕДНА НЕПОДВИЖНА ТОЧКА.

Влезна

сила Излезна

сила

Потпорна точка

О

А

В

F

G

a b

Да видиме од што е составен секој

лост:

На лостот дејствуваат две сили. Едната сила (F) е таа што треба да

изврши работа (влезна сила). А другата (G) е тежината на телото.

Точките (A, B) се точки каде што

дејствуваат тие сили.

О

А

В

F

G

a b

Точката (O) е потпорна точка околу

која се движи лостот.

Растојанието од точката A до точката O

се вика крак на силата и се обележува

со а, растојанието од точката O до

точката B се вика крак на товарот и се

обележува со b.

Да ги разгледаме следниве примери.

Гледаме дека овие два лостови се

разликуваат по потпорната точка.

На првата слика потпорната точка е

помеѓу силата и товарот, а на втората

слика потпорната точка е на крајот.

2. Значи, постојат два вида на лостови:

еднострани и двострани.

О

G

В

А

F

3. ЕДНОСТРАН

ЛОСТ

ДЕФИНИЦИЈА

Ако силата и товарот

дејствуваат на иста

страна од

потпорната точка,

тогаш лостот е

едностран.

ПРИМЕРИ

потпорна

точка товар

влезна сила

потпорна

точка товар влезна сила

Во овие примери влезната сила е

прва, па потоа е товарот.

Меѓутоа, може кај едностраниот

лост, товарот да е прв, а влезната

сила да е после товарот.

ПРИМЕРИ

потпорна

точка товар

влезна

сила

4. ДВОСТРАН

ЛОСТ

ДЕФИНИЦИЈА

Ако силата и товарот

дејствуваат на

различна страна од

потпорната точка,

тогаш лостот е

двостран.

ПРИМЕРИ

товар

влезна сила потпорна

точка

5. Двостраниот лост може да

биде рамнокрак или

разностран.

a). Рамнокрак е ако

должините на краците се

еднакви.

б). Разностран е ако

должините на краците се

различни.

О А В

G

F

a b

Рамнокрак

a = b

О А В

G

F

a b

Разностран

a ≠ b

О А В

G

F

a b

в). Производот од силата и нејзиниот

крак (F·a) се вика момент на сила и се

обележува со MF. г). Производот од товарот и неговиот

крак (G·b) се вика момент на товарот и

се обележува со MG.

MF=F·a MG=G·b

Лостот може да биде во рамнотежа

кога моментот на силата ќе се

изедначи со моментот на товарот.

F·a = G·b

или

д). Оваа равенка го претставува

законот за лостот, односно MF = MG .

F = G · b a

Од сето ова произлегува ПРВОТО

ЗЛАТНО ПРАВИЛО НА

МЕХАНИКАТА.

КОЛКУ Е ПОДОЛГ

КРАКОТ НА

СИЛАТА, ТОЛКУ

НИ Е ПОТРЕБНА

ПОМАЛА СИЛА ЗА

ДА ГО

ПОДИГНЕМЕ

ТОВАРОТ.

ПРВО ЗЛАТНО ПРАВИЛО НА

МЕХАНИКАТА – пример

Kvakata na vratata raboti na principot na lost. Koga ja otvora{ vratata kade }e pritisne{ (to~ka

A, B, V)? Kade e potpornata to~ka? Vo koja to~ka e najgolem

krakot na silata?

О

600 N

300 N

2m 1 m

300 N · 2 m = 600 N · 2 m

600 N·m = 600 N·m

ПРИМЕРИ

О

600 N

300 N

4 m

1 m 1 m

1800 N

300 N · 4 m + 600 N · 1 m = 1800 N · 1 m

1800 N·m = 1800 N·m

Лостот најголема примена

има кај терезиите.

ЗАДАЧИ

Еден човек тежи 800 N и се наоѓа на 3 m од

потпорната точка. Колку тежи детето кое се

наоѓа на растојание од 2 m од потпорната точка?

800 N x

3 m 4 m

800 · 3 = x · 4 x = 3 · 800

4 x = 600 N

Колку долго треба да биде тврдото тело за

да со сила од 100 N се подигне товар од 300

N кој се наоѓа на растојание од 2m од

потпорната точка?

300 · 2 = 100 ·

x x =

2 · 300

100 x = 6 m

2 m

Момент на = Момент на

товар сила

6 m

3 m

10,000 N x

10 00 N · 3 m = x · 6 m

x = 3 · 10 000

6 x = 5000 N

ВРАТА ДЕЦА КУЊСКА

ПРОЗОР ПАРК ПАЗАРСКА

БРАВА СО СЕДЕЊЕ МЕДИЦИНСКА

A1

A2

A3

B1

B2

B3

C1

C2

C3

A B C

КОНЕЧНО РЕШЕНИЕ

ЕУРЕКА - ЛОСТОВИ