Univerzitet u Sarajevu FAKULTET ZA SAOBRAAJ I KOMUNIKACIJE Odsjek: Saobraaj Usmjerenje: Cestovni saobraaj Red. Prof. dr. Osman Lindov Asistent: Adnan Omerhodi, MA-dipl. in. saob. i kom.

SIGURNOST U CESTOVNOM SAOBRAAJU

IVX vjebe ANALIZA SAOBRAAJNIH NEZGODA PJEACI, OSVJETLJENJE,

UOAVANJE, VIDLJIVOST

Z33. Putniki automobil se kretao brzinom 80 (km/h), odnosno 22 (m/s) na razmaku 6.0 (m) od lijeve ivice ceste i naletio je na pjeaka koji je prelazio kolovoz sa lijeve na desnu stranu, gledano iz smjera kretanja automobila kreui se brzinom od 2 (m/s). irina vozila je Bv=1.8 (m). Maksimalno usporenje koje je bilo mogue postii na cesti u konkretnim uslovima je b = 5 (m/s2), vrijeme reagovanja vozaa i sistema iznosi to = 1.0 (s). Kontakt pjeaka i automobila je nastupio lijevom bonom stranom na udaljenosti od 0.5 (m) od prednje (frontalne) strane putnikog automobila.

Potrebno je analizirati elemente saobraajne nezgode i to: 1. Vrijeme vidljivosti pjeaka (vrijeme u kojem se pjeak

nalazio u opasnosti)?

2. Mogunost izbjegavanja saobraajne nezgode sa tehnikog aspekta, a s obzirom na vremenski tok? 3. Razmak vidljivosti pjeaka? 4. Zaustavni put putnikog automobila? 5. Mogunost izbjegavanja saobraajne nezgode sa tehnikog aspekta, a s obzirom na raspoloivi put za zaustavljanje? 6. Vrijednost preenog puta putnikog automobila nakon presijecanja linije kretanja pjeaka u sluaju pravovremenog poduzimanja mjera za spreavanje saobraajne nezgode (provovremenog poduzimanja usporenja)?

7. Brzina putnikog automobila u trenutku presijecanja linije kretanja pjeaka? 8. Vrijeme kretanja putnikog automobila od momenta reagovanja na usporenje do mjesta naleta na pjeaka? 9. Preeni put pjeaka za vrijeme reagovanja vozaa na usporenje i proteklo vrijeme na usporenje do mjesta naleta)? 10. Uslov izbjegavanja nastanka saobraajne nezgode pod uslovom prvovremenog reagovanja vozaa na opasnost i nepromijenjenog smjera i brzine kretanja pjeaka?

1. Vrijeme vidljivosti pjeaka (vrijeme u kojem se pjeak nalazio u opasnosti) je:

)s(0.30.2

0.6

V

St

pj

pj

pj

2. Mogunost izbjegavanja saobraajne nezgode sa tehnikog aspekta, a s obzirom na vremenski tok:

t0 < tpj (1 (s) < 3 (s)),

te se moe konstatovati da su postojale tehnike mogunosti izbjegavanja saobraajne nezgode.

22 (m)

3. Razmak vidljivosti pjeaka (raspoloivi put) je:

;

)m(5.655.0322StVS xpj0vpdn

4. Zaustavni put putnikog automobila je:

)m(4.700.52

220.10.22

b2

VtVS

22

0

00z

5. Mogunost izbjegavanja saobraajne nezgode sa tehnikog aspekta, s obzirom na raspoloivi put za zaustavljanje:

Uporeenjem zaustavnog puta i rasploivog puta za zaustavljenje moe se konstatovati da zaustavni put putnikog automobila (70.4 m) vei je od razmaka vidljivosti pjeaka (65.5 m), te voza nije mogao zaustaviti putniki automobil do linije kretanja pjeaka ak i da je pravovremeno reagovao na njegovo kretanje imajui u vidu njegovu brzinu kretanja kao i poziciju od mjesta kontakta sa koje je dolo do reagovanja na usporenje.

6. Vrijednost preenog puta putnikog automobila nakon presijecanja linije kretanja pjeaka u sluaju pravovremenog poduzimanja mjera za spreavanje saobraajne nezgode (provovremenog poduzimanja usporenja) iznosi:

)m(9.45.654.70SSS vpdnzonn

7. Brzina putnikog automobila u trenutku presijecanja linije kretanja pjeaka je:

0.59.42bS2V nn0n

)h/km(2.25)s/m(0.7Vn

Ova brzina je oznaena kao naletna brzina Vn iako to nije u potpunosti tano, ali s obzirom na veoma malu razliku, moe se usvojiti.

8. Vrijeme kretanja putnikog automobila na putu Sodn (proteklo vrijeme od momenta reagovanja vozaa na usporenje do mjesta naleta na pjeaka) je:

)s(0.40.5

7220.1

b

VVtt

n0

0odn

Nije tano do mjesta naleta nego do linije kretanja pjeaka, a nalet se desio nedugo nakon toga. S obzirom na veoma malu razliku, moe se usvojiti.

9. Preeni put pjeaka za vrijeme todn (put koji bi pjeak preao u vremenu reagovanja vozaa na usporenje i proteklo vrijeme na usporenje do mjesta naleta

)m(0.80.20.4vtS pjodnpj

Nije tano do mjesta naleta nego do linije kretanja pjeaka, a nalet se desio nedugo nakon toga. S obzirom na veoma malu razliku, moe se usvojiti.

10. Uslov odravanja sigurnosnog stanja je:

)B(SSS vpj2pj1pj

)m(8.7)m(8.1)m(0.6)m(0.8S pj

;

Da je voza pravovremeno uoio kretanje pjeaka i poduzeo intenzivno koenje, imao bi tehniku mogunost izbjegavanja saobraajne nezgode. Kako se putniki automobil u tom sluaju ne bi zaustavio do linije kretanja pjeaka Sz>Svpdn, pjeak bi zadravajui raniji pravac i brzinu, ipak uspio izmaknuti s puta putnikog automobila prije nego to bi mu se putniki automobil pribliio. Iz toga se moe zakljuiti, da je voza imao tehniku mogunost da izbjegne nalet na pjeaka ali je nije iskoristio.

Z32. Putniki automobil je imao kontakt sa pjeakom koji je pretravao cestu s desne na lijevu stranu brzinom 1.0 (m/s). Duina evidentiranih tragova koenja putnikog automobila iznosila je 15 (m). Mjesto naleta je na udaljenosti od 4 (m) prije zavretka traga koenja prednjih tokova putnikog automobila. Preena udaljenost pjeaka od desne strane kolovoza do desne bone strane putnikog automobila iznosila je 3.0 (m). Veliina usporenja je b = 5.0 (m/s2), vrijeme reagovanja sa odzivom koionog sistema i sa ostvarenjem maksimalne sile koenja je t0 = 1.0 (s). Vrijeme porasta usporenja iznosi 0.2 (s).

Duina putnikog automobila iznosi 5.0 (m), irina 1.8 (m), udaljenost od prednje osovine do prednjeg eonog dijela putnikog automobila iznosi 1.0 (m), udaljenost od zadnje osovine do zadnjeg dijela putnikog automobila iznosi 1.0 (m). Napomena: tragovi koenja su samo od prednje osovine

Potrebno je analizirati sljedeu varijantu naleta putnikog automobila na pjeaka: Udar daljim uglom putnikog automobila: Mjesto udara se nalazi na prednjem dijelu automobila na razmaku 1.8 (m) od desne strane putnikog automobila.

1. Skica (pozicije putnikog automobila u trenutku naleta na pjeaka i u trenutku zaustavljanja, te pozicija pjeaka u trenutku naleta putnikog automobila);

2. Pomjeranje putnikog automobila nakon udara na pjeaka;

3. Brzina putnikog automobila u trenutku naleta;

4. Brzina putnikog automobila prije koenja;

5. Vrijeme kretanja putnikog automobila do naleta;

6. Vrijeme vidljivosti pjeaka;

7. Da li je ispunjen uslov pravovremenog koenja;

8. Vrijeme koje je kasnio voza (vrijeme zakanjenja u reagovanju na usporenje);

9. Put koji je preao putniki automobil za vrijeme zakanjenja u reagovanju na koenje sa brzinom koju je imao neposredno prije nastanka opasne situacije;

10.Uslov zaustavljanja putnikog automobila do linije kretanja pjeaka;

11. Put zaustavljanja putnikog automobila;

12.Razmak vidljivosti pjeaka do naleta;

13.Uslov sigurnosti (pod uslovom da voza putnikog automobila nije koio, odnosno da se nastavio kretati brzinom koju je imao neposredno prije nastanka opasne situacije).

1. Skica (pozicije putnikog automobila u trenutku naleta na pjeaka i u trenutku zaustavljanja, te pozicija pjeaka u trenutku naleta putnikog automobila):

2. Pomjeranje putnikog automobila nakon udara na pjeaka:

)m(5)m(0.10.4LSS ppnz4onn

3. Brzina putnikog automobila u trenutku naleta:

0.50.52bS2V onnn

)h/km(6.25)s/m(1.7Vn

4. Brzina putnikog automobila prije koenja:

bS2bt5.0V 430

51520.52.05.0V 0

)h/km(7.45)s/m(7.12V 0

5. Vrijeme kretanja putnikog automobila do naleta:

)s(12.20.5

1.77.120.1

b

VVtt

nooodn

6. Vrijeme vidljivosti pjeaka:

)s(8.40.1

8.10.3

V

SSt

pj

pj2pj1pj

7. Da li je ispunjen uslov pravovremenog koenja?

)s(12.2t8.4t odnpj

Uslov pravovremenog koenja nije ispunjen, odnosno pjeak se kretao cestom oko 4.8 (s), a voza nije koristio mjere sigurnosti (koenja) neto vie od 2 (s), tj. poeo je koiti sa zakanjenjem.

8. Vrijeme koje je kasnio voza (vrijeme zakanjenja u reagovanju na usporenje):

)s(68.212.28.4ttt odnpjkr

9. Put koji je preao putniki automobil za vrijeme zakanjenja u reagovanju na koenje sa brzinom od 12.7 (m/s) iznosio je:

)m(0.3468.27.12tVS krokr

10. Uslov zaustavljanja putnikog automobila do linije kretanja pjeaka:

)m(0.5S)m(0.34S onnkr

Na osnovu navedenog prorauna moe se zakljuiti, da je voza pravovremenim koenjem mogao zaustaviti putniki automobil na oko 34.0 5.0 = 29.0 (m) do linije kretanja pjeaka i tako izbjei nalet.

11. Put zaustavljanja putnikog automobila je:

)m(8.280.52

7.120.17.12

b2

VtVS

22o

ooz

12. Razmak vidljivosti pjeaka do naleta:

)m(8.570.50.348.28

SSSS onnkrzvpdn

13. Uslov sigurnosti (pod uslovom da voza putnikog automobila nije koio, odnosno da se nastavio kretati brzinom koju je imao neposredno prije nastanka opasne situacije):

)s(8.4t)s(94.47.12

58.57

V

LSpj

o

vvpdn

Uslov sigurnosti pri jednolikom kretanju putnikog automobila nije ispunjen. Da voza nije koio, pjeak bi uao u liniju kretanja putnikog automobila, odnosno putniki automobil ne bi uspio proi liniju kretanja pjeaka prije njegovog dolaska do mjesta kontakta.