143192 o62 gvpresent zomer druk

Thuis op vele fronten

ZOMER 2014

P R E S E N TGV

Yoga voor bikkels

Seks op de compound

Dansen in oorlog

Uit elkaar

Thuisfront

GV Present | Zomer | 2014

Voor alle papa’s, wasmama’s, partners, zonen, dochters, oma’s, opa’s, tantes, ooms,

goede vrienden/vriendinnen, kennissen, vage kennissen, stapmaten en al die

anderen die ons een warm hart toedragen: een ode aan jullie! Militairen zijn veel van

huis en gaan er maar al te vaak zondermeer van uit dat dat geen probleem is, dat

jullie de boel wel opvangen en dat het leven thuis gewoon doorgaat. Daarom willen

we in deze zomerse editie jullie kant van de zaak belichten. Daarom hebben we

thema’s uitgekozen die zich allemaal ergens op de lijn tussen uitzending en

thuisfront bevinden. Zo neemt Missies ons deze keer mee naar Zuid-Soedan, waar

onze mensen het verschil proberen te maken in een situatie waar uitzichtloosheid

en gevaar op de loer liggen. De Denktank behandelt het pikante, maar o zo

uitzendgerelateerde onderwerp: wat als er nu een ander op de loer ligt? We hebben

oog voor het verborgen leed van militairen en thuisfront die in het gewone leven

hun draai niet kunnen vinden en wat we daar als mens én als organisatie van kunnen

leren. Verder legt de krijgsmachtpandit het nut van yoga uit en waarom dit een

mooie manier is om meer grip op het leven te krijgen, danst de van origine Servische

topchoreografe Jelena Kostic tussen heden en verleden, krijgen de diplomatieke

zendelingen van de toekomst les in culturele bewustwording en legt de

commandant KMAR in het Biechtgesprek uit dat de menselijke maat voor hem

belangrijk is zowel thuis als op het werk. Natuurlijk hebben we ook gedacht aan het

innerlijk thuisfront. Wat dacht u van een zomers gerechtje met gamba en meloen?

Namens de redactie alvast een heel mooi zomerverlof toegewenst!

Claudia Bisschops [email protected]

colofon

inhoud

Lief thuisfront

GV Present

GV Present wordt uitgegeven onder verantwoordelijkheid van de hoofden van dienst van de Diensten Geestelijke Verzorging.

redactie: Claudia Bisschops (hoofdredacteur), Hugo Houtgast (eindredacteur), John van Eenennaam, Gösta Huijs, Gert de Wolf, Fred Omvlee (webredactie)

redactieadres: [email protected]

adresmutaties: [email protected]

aan dit nummer werkten mee: Komal Bisseswar, Henk Fonteyn, Pieter van Ingen, Jelena Kostic, Hans Leijtens, Lily, Taylor, Colin & Kevin, Dick Pranger, Priscilla Raes, Piet Thielen, Han van der Veen, Hugo Veldhuizen, Anne Zweers

FotoGraFie en illustraties: Cynthia Amelsbeek, Luka Kaše, Nicola Kostic, Pieter Visschers, Zeagle, e.a.

VormGeVinG: Wim Balyon (OBT)

druk: OBT bv, Den Haag

GV Present oP Facebook en twitter: www.Facebook.com/GVPresent of www.twitter.com/GVPresentof tweet met #GVPresent

Overname van de inhoud kan alleen geschieden met toestemming van de redactie

ISSN: 2214-2002

Oplage: 57.000

Missies 3 Heroes & villains 5Ondertussen op facebook 9 Teamspirit 10Blikopener 12 Leven met een verslaafde militair 143-D benadering voor civiele partners 18 Activiteitenkalender 20 Culinair met een bite! 21 Het biechtgesprek 22 Denktank 24 De traditiekamer 26Boek & Film 28 Op het lijf geschreven 30

2


‘Zojuist op mijn besloten Facebookpagina

een foto geplaatst met het bijschrift “fresh

graves and scavengers” (verse graven en

roofvogels). Via WhatsApp komt een

berichtje van mijn vrouw: “Graves and

scavengers, is dat niet wat heftig, Huug?”

Karlien maakt zich altijd zorgen over de

rest van het thuisfront. Ik vind mezelf heel

zorgvuldig in wat ik wel en niet deel via de

social media. Dat is belangrijk als je werkt

voor zowel Defensie als de VN. Maar wat in

Zuid-Soedan gebeurt, haalt niet altijd de

Nederlandse pers en je wilt toch dat de

wereld beseft wat hier aan de hand is.

Medeleven is fijn en nog belangrijker is

het, dat er iets gebeurt aan de narigheid

die je meemaakt.’

Stammenoorlog binnen het leger‘Midden december begon de onrust

binnen het regeringsleger, de SPLA. Twee

stammen binnen de SPLA, de Dinka en de

Nuer, gingen met elkaar in gevecht. De

Nuer gesteund door oud vice-president

Riek Machar. En de Dinka namens de

huidige president Salva Kiir. De Dinka zijn

in de meerderheid, dus al snel werd het

conflict de kop ingedrukt en ging de

(Dinka) SPLA over tot het arresteren en

vermoorden van leden van de Nuerstam.

Op onze radio kwam ’s ochtends het

bericht binnen van UN-Security dat alle

medewerkers in hun accommodatie

moesten blijven, want er werd gevochten

in de stad. Kort hierop was mitrailleurvuur

hoorbaar buiten de muren van ons hotel.

Samen met een paar collega’s ben ik naar

het dak gegaan, waar we konden uitkijken

over Juba. Inmiddels was er ook

mortiervuur en reden er tanks door de

straten. We zagen SPLA voorbijkomen,

bezig met met huiszoekingen, want ook in

de omgeving van ons hotel woonden veel

Nuer. Op de VN-basis Tomping stroomden

de vluchtelingen binnen, mannen,

vrouwen en kinderen, voornamelijk Nuer.’

Een miljoen mensen op de vlucht‘Een aantal dagen konden we het hotel

niet uit en nu weten we dat rondom het

hotel en in de rest van Juba zich de meest

vreselijke taferelen hebben afgespeeld.

Zelfs nu, drie maanden later, zit het

vluchtelingenkamp op Tomping overvol en

omdat het regenseizoen al begonnen is,

drijven de meesten hun tentje uit. In Zuid-

Soedan zijn nu een miljoen mensen op de

vlucht en sinds het begin van het conflict

zijn er tienduizenden omgekomen, onder

wie veel vrouwen en kinderen.

missies

Verse graVen en roofVogels

Marineofficier Hugo Veldhuizen zit sinds 6 oktober 2013 in Zuid-Soedan als stafofficier Logistieke Operaties. De VN-missie UNMISS bestaat uit zo’n achtduizend militairen uit 54 landen. Hugo Veldhuizen is de enige Nederlander. Hij doet verslag vanuit zijn compound in Juba.

3

Een humanitaire ramp in Zuid-Soedan

Het was schrijnend om de kleine kindjes flessen te zien vullen met water

uit de latrines…

4


Op donderdag 19 december kwam ik voor

het eerst in het vluchtelingenkamp op

Tomping om een aantal medewerkers van

hulporganisaties rond te leiden. En al ik

heb ik veel naar ontwikkelingslanden

mogen reizen, dit keer had ik moeite om

mijn tranen te bedwingen. Het was

schrijnend om de kleine kindjes flessen te

zien vullen met water uit de latrines, overal

lagen menselijke uitwerpselen en hele

gezinnen deden krampachtig moeite om

onder een stukje zeil uit de zon te blijven.’

Massagraven‘Al snel verspreidde het conflict zich over

de rest van Zuid-Soedan en vandaag de

dag wordt er nog steeds gevochten in het

noorden. Plaatsen als Bor, Bentiu en

Malakal zijn met de grond gelijk gemaakt.

Omdat ik voor de VN verantwoordelijk ben

voor de logistieke operaties in deze

plaatsen, mag ik zo nu en dan daarheen

reizen voor besprekingen met collegae en

het oplossen van de logistieke

uitdagingen. Bor, Bentiu en Malakal heb ik

gezien voor en na de crisis en het verschil

is onwerkelijk en schrikbarend. In Bor heeft

het twee maanden geduurd om alle

lichamen te bergen. En nu zijn er dus veel

verse graven en roofvogels. De meeste

lichamen liggen helaas in massagraven,

omdat het niet mogelijk bleek om alle

slachtoffers individueel te begraven.

Wekenlang zijn er behalve de VN geen

andere hulporganisaties in het gebied

geweest. Artsen zonder Grenzen en het

troepen worden verplaatst. De grootste

uitdaging echter bleek de opvang van de

enorme stroom vluchtelingen die door

heel het land een veilig onderkomen zocht

op een VN-basis. Ook deze mensen hadden

schoon water, voedsel, onderdak en

medische hulp nodig. En ze moeten zich

ergens kunnen wassen en hun behoefte

doen.’

Van vredesmissie tot beschermen van burgers‘Zuid-Soedan was in één klap in een

situatie terecht gekomen, waar eigenlijk

niemand echt rekening mee had

gehouden. Het was tenslotte een

vredesmissie en we waren voornamelijk

bezig met het opleiden van politie en het

ondersteunen van de Zuid-Soedanese

overheid. Nu beschermen we burgers die

vrezen voor hun leven en proberen we als

VN samen met lokale en internationale

hulporganisaties een humanitaire ramp te

voorkomen. De VN-Veiligheidsraad heeft

besloten meer troepen naar het land te

sturen, omdat de situatie onvoorspelbaar

blijf. In Addis Ababa vinden

vredesbesprekingen plaats tussen de bij

het conflict betrokken partijen. ‘

Geloof in de toekomst‘Zuid-Soedan is een land met olie en heel

vruchtbare grond; een land met potentie

dus. Des te meer is het te betreuren dat

onderlinge haat alle vooruitgang

tegenhoudt. Voor de crisis van medio

december bezocht ik in Juba op zondag

wel eens een kerkdienst en dan was ik diep

onder de indruk van het geloof van deze

mensen en de hoop die ze uitstraalden,

ondanks alle armoede en ellende die er

toen al was. Dit bracht bij mij een besef van

mijn eigen hoogmoed en het belang om

op God te blijven vertrouwen. Helaas is het

nu niet meer veilig om als westerling op

zondag een kerk te bezoeken in de stad.

Maar ik denk met plezier terug aan het

gospelkoor en de vrolijke en swingende

Afrikanen in de kerk. Ik weet zeker dat ze er

nog steeds iedere zondag zijn, juichend en

dansend voor de Heer. En ook weet ik dat

deze broeders en zusters blijven geloven

in de toekomst, dus waarom zou ik dat dan

niet doen.’

HuGo VeldHuizen

Te volgen op Twitter als: @HugoVeldhuizen

(bewerkt door Fred Omvlee)

Rode Kruis moesten de risicogebieden om

veiligheidsredenen verlaten.’

Crisislogistiek‘Juba werd medio december massaal

geëvacueerd, winkels en restaurantjes

gingen dicht, hotels waren leeg en de

overheid stelde een avondklok in. Van de

ene op de andere dag werd het leven

gezogen uit een voordien bloeiende en

drukke stad. Qua logistiek werd mijn werk

alleen maar interessanter en uitdagender.

De afdeling waar ik werk, het Mission

Support Centre, heeft maandenlang 24/7

gewerkt om de ergste problemen op te

kunnen lossen. De wegen in Zuid-Soedan

zijn onveilig en moeilijk begaanbaar, dus

tachtig procent van het transport gaat

door de lucht. Door de gevechten waren er

steeds vliegvelden dicht en dit betekende

bijvoorbeeld dat verse rantsoenen en

brandstof opraakten. Iedere mogelijkheid

om spullen het gebied in te krijgen werd

benut, echte crisislogistiek dus. Alles draait

om goede planning, communicatie en

efficiënt werken. Ook werden sommige

VN-bases geëvacueerd en moesten de

Artsen zonder Grenzen en het Rode Kruis

moesten de risicogebieden om veiligheidsredenen

verlaten…

5

GV Present | Zomer | 2014heroes & villains

serVische choreografe herleeft jeugd in Voormalig joegoslaVië in dans

Mietjes versus macho’s

Stel: je bent een meisje en je groeit

gelukkig op in voormalig Joegoslavië. Als

je veertien bent, verandert er iets en je

weet niet precies wat: je voelt verdriet, je

ziet mensen op de vlucht, je hoort over

oorlog. De wereld waarin je opgroeit

verandert in een paar jaren. Buren zijn

ineens niet zomaar buren, maar ‘moslim’,

‘Kroaat’. Je bent zelf ineens ‘Serviër’. En je

ontdekt dat dansen een sterk middel is om

je uit te leven en een verhaal te vertellen.

Dat overkwam Jelena Kostic (Belgrado,

1976). Als ze achttien is, vertrekt ze voor

een dansopleiding naar Nederland.

De Nederlanders volgen de oorlog in

voormalig Joegoslavië vanaf de TV.

Het is een ‘ver-van-ons-bed-show’, totdat

Nederland soldaten stuurt.

De Nederlandse media schilderen de

Serviërs af als fout. Maar Jelena ziet het

nieuws en mist de nuance. Wie zijn de

‘heroes and villains’? Als de geallieerde

bommen vallen op Belgrado om Milosevic

te straffen, vallen die bommen ook dichtbij

haar hele familie.

In de veelgeprezen voorstelling A Mood

For Deep Longing, dat een productie is van

Stichting Kostic in coproductie met

DansBrabant,klinkt haar levensverhaal

door. In het stuk spelen jonge mensen met

gespierde lijven. Energieke scènes in een

dorp. Ze zeggen allemaal ergens ‘ja’ tegen.

Jelena: ‘De één zegt ‘ja’ tegen soldaat zijn.

Een vrouw zegt ‘ja’ tegen haar geliefde bij

hun huwelijk.

Maar is het ja-woord 25 jaar later nog

hetzelfde als op de dag van het huwelijk?

Een soldaat die de eed aflegt, ‘ja’ zegt tegen

de krijgstucht, moet wel heel erg in iets

geloven om zijn leven ook in te zetten in

een land dat niet zijn land is. En de één

zegt bewust ‘ja’ tegen religie. Maar in Servië

was ineens iedereen orthodox, ‘ook al was

je het niet’. Want je was in ieder geval geen

moslim.’ De dansers springen, vechten,

botsen, omarmen, rollen, schrijven,

Een soldaat die de eed aflegt, ‘ja’ zegt tegen de

krijgstucht, moet wel heel erg in iets geloven om zijn leven ook in te zetten in een land dat

niet zijn land is.

Dansers en Defensie: de verschillen zijn vast duidelijk. Mietjes vs macho’s… Maar zijn er misschien meer overeenkomsten dan verschillen tussen soldaten en dansers? Een interview met Jelena Kostic, een Nederlandse choreograaf uit Servië, die sinds kort haar levenservaringen door laat klinken in haar voorstelling A Mood For Deep Longing.


springen. Er wordt niets gezegd, wel

gezongen. Een weemoedige vrouwenstem

zingt zo nu en dan de Balkanblues tussen

de trance beat door. Het publiek zit er bij

deze voorstelling (Verkadefabriek Den

Bosch, FO) dicht bovenop. De muziek

dreunt, laarzen en blote voeten op de vloer

kletsen, je hoort de dansers zwoegend

ademen en je ziet de zweetdruppels. Je

hoeft deze moderne dans niet te snappen

om het te begrijpen.

Discipline en doorzettingsvermogenDansers en soldaten lijken niet direct

raakvlakken te hebben. Militairen zijn stoer

en dansers zijn mietjes, wil de karikatuur.

Maar Jelena Kostic ziet veel overeen-

komsten tussen dansers en militairen.

‘Dansers moeten keihard trainen, veel

discipline hebben, doorzettingsvermogen

hebben, geloven in iets en voorbij het

gaatje gaan’. Dat geldt allemaal ook voor

militairen. ‘Dansers beginnen hun

werkdagen met anderhalf uur opwarmen

en daarna vier, vijf, zes uur repeteren’. Zo

bezien lijkt het leven van een danser op

dat van een commando of marinier: je

moet in topvorm zijn. En alleen in een

eenheid, door samenwerking, bereik je je

doel.

Jelena zegt: ‘Ik heb veel waardering voor

militairen die ergens ‘ja’ tegen zeggen dat

groter is dan henzelf. Nederlandse

militairen worden ingezet in landen die ze

niet kennen, met het gevaar je leven te

verliezen.’ Ze sprak ooit Nederlandse

militairen in Kosovo, die zeiden: ‘Het was

beter geweest als wij hier niet waren en

jullie het zelf zouden oplossen.’ ‘Beter is het

inderdaad dat landen zelf hun conflicten

oplossen, maar als dat niet meer kan, is het

6

Dansers moeten keihard trainen,

veel discipline en doorzettingsvermogen hebben, geloven in iets

en voorbij het gaatje gaan. Dat geldt allemaal

ook voor militairen!


goed dat er militairen zijn die ingezet

kunnen worden. Je kunt een Milosevic niet

zijn gang laten gaan. Ik ben niet politiek

bezig, maar ik ben wel bezig met de

consequenties van politiek voor mensen’.

Moderne dans moeilijk?Jelena Kostic wil dans begrijpelijk maken

voor ‘gewone mensen’.

Het is herkenbaar, vanuit welk land of

cultuur ook. Je kunt erbij mijmeren over je

eigen leven en keuzes. Er is geen

verhaallijn zoals in een film, maar tegelijk is

het zo filmisch dat het je geen moment

loslaat. En zeker niet laat indutten. ‘In

Europa wordt er per land verschillend

gereageerd. In Nederland kijken mensen

heel serieus. In Duitsland discussiëren

bezoekers over de ideeën. In Servië

reageren mensen emotioneel en durven

mensen zelfs te lachen als ze denken dat er

een grap in het stuk zit.

Dat durven bezoekers in Nederland en

Duitsland niet. ‘In Nederland is de

danscultuur hoog, er zijn veel

voorstellingen. Nederlanders beseffen niet

hoe bijzonder dat is. In andere landen in

Europa, zeker in het oosten, is er veel

minder aanbod en wordt het intensiever

beleefd.’

7

In Nederland is er veel vrijheid, dat beseffen de

meeste Nederlanders niet. Je hoeft hier geen

lid van een groep of geloof te zijn, dat is

bijzonder in de wereld.

Jelena in het kort

Nadat ze haar dansopleiding aan Luji

Davicho in Belgrado, Servië heeft afgerond,

verhuist Jelena Kostic (1976) naar Nederland

voor de vervolgopleiding aan de

Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten

en de Fontys Dansacademie Tilburg. Tussen

2001 en 2005 werkt ze als danser voor

verschillende gezelschappen en performers.

In 2006 krijgt zij een beurs toegewezen om

deel te nemen aan Dance Web van het

Vienna International Dance Festival. Dit heeft

een onuitwisbare impact op haar: “I went

there as a dancer and came back as a

choreographer”. Korte tijd later start Jelena

Kostic haar eigen dansgezelschap. In de

choreografieën van Jelena Kostic ligt de

nadruk niet op mooidanserij, een perfect

lichaam en sublieme techniek. Haar dansers

zijn eerder filmische karakters die in hun rol

kruipen als een acteur. Hun dans is soms hard

en confronterend, dan weer licht en slapstick-

achtig. Als zelfstandig choreografe heeft zij

inmiddels negen dansproducties

gerealiseerd: RUSH (2006), NIEMANDSLAND

(2007), ROOM (2007) (dance movie), WHAT

NATURE STARTED (2008), CHROMOSOMNIA

(2008/2009), MEDUZA(2009), CPЖ (2009/2010)

MARCH (2010/2011) en ELETTRA (2011). Voor

CPЖ heeft Jelena Kostic de prijs voor Beste

Choreografie ontvangen tijdens het

Koreografske Minijature Festival 2010 in

Belgrado.

Keuzes of kokon?‘Ik ben opgegroeid zonder religie, onder

het communisme van Tito. Daar ben ik op

zichzelf blij om, want ik hoor niet tot één

van de groepen. Maar op sommige

sleutelmomenten moet je wel keuzes

maken, ‘ja’ zeggen tegen iets of iemand. Ik

kies niet voor een kerk of levens-

beschouwing, maar ik besef dat religies

veel wijsheid en troost kunnen bieden.

Helaas wordt het zo vaak misbruikt. In

Nederland is er veel vrijheid, dat beseffen

de meeste Nederlanders niet. Je hoeft hier

geen lid van een groep of geloof te zijn,

dat is bijzonder in de wereld. Ik zie dat er

pakweg twee soorten Nederlanders zijn. Zij

die reizen, de wereld willen kennen, open

staan voor andere ervaringen. En de

mensen die in hun eigen cocon zitten.’

Jelena Kostic is nu Nederlandse, maar haar

familie woont nog in Servië. Servië is

kandidaatlid van de Europese Unie. ‘Europa

als eenheid is goed voor de balans in de

wereld. Als iedereen maar wel een eigen

identiteit kan behouden’.

Welke militairen durven een dansvoor-

stelling aan? Laat het weten op www.

facebook.com/GVPresent en bekijk daar

ook een trailer van A Mood For Deep

Longing.

Fred omVlee

Voorstellingen:

Wil je een voorstelling van A Mood For

Deep Longing bezoeken? Dat kan:

zaterdag 28 juni in Festival Mundial in

Tilburg of donderdag 26 augustus in de

ECI-cultuurfabriek in Roermond.


9


9

ondertussen op facebook

Reageren?

www.facebook.com/GVPresent www.twitter.com/GVPresent mail: [email protected]

Fred omVlee - [email protected]

@

De humanistische geestelijke verzorgers inspireren

met gezongen uitzendverhalen.

Ga voor meer informatie naar: www.your-song.nl

De website www.dgv.nl is online!

Daarmee hebben de Diensten Geestelijke Verzorging

een eigen plek op internet waar de bezoeker

informatie kan vinden over wat de diensten

gezamenlijk en apart te bieden hebben.


10

teamspirit

Dick, hoe is dit idee ontstaan om met

een GV-detachement te gaan lopen?

Vorig jaar was ik tijdens de vierdaagse

gevraagd door de protocol officer een dag

op te treden als zogenaamde saluting

officer. Ik heb daar toen ‘s ochtends op

Heumensoord bij de vertrekkende

detachementen de groet gebracht. Ik vond

Viering 100 jaar dgV leidt tot ongekende sportiViteit onder gV’ers

Niet lullen maar lopen!

het geweldig wat ik daar zag. Zo’n 4500

militairen uit binnen- en buitenland,

allemaal gemotiveerd om weer een dag te

marsen. Ik ben die dag verder als VIP van

hot naar her gereden en kreeg een

prachtig beeld van het circus dat de

Vierdaagse is. Het enthousiasme, de lol, de

marsmuziek, het afzien. Ik vond het

allemaal machtig mooi. Toen werd ik

geprikkeld om zelf ook een keer deel te

nemen. Van dit megafestijn wilde ik zelf ook

een keer deel uitmaken. Ik filosofeerde

daarover met mijn collega, aalmoezenier

Claudia Bisschops. En in dat gesprek

ontstond het idee om met collega geestelijk

verzorgers te gaan lopen. Als je als GV’er

meedoet, loop je meestal met je onderdeel

mee. Maar het leek me gaaf om te kijken of

Tijdens de komende Vierdaagse van Nijmegen zal er voor het eerst een detachement van de Diensten Geestelijke Verzorging deelnemen. Waarschijnlijk een eenmalige gebeurtenis, want deze actie is gekoppeld aan een bijzondere gelegenheid: dit jaar is er 100 jaar Geestelijke Verzorging bij Defensie. GV Present sprak met initiatiefnemer van dit unieke gebeuren vlootpredikant Dick Pranger.


11

Niet lullen maar lopen!

het mogelijk was om een detachement bij

elkaar te krijgen. Te meer omdat dit jaar de

Geestelijke Verzorging 100 jaar bestaat bij

de krijgsmacht. Wat is er mooier om dat

ook op deze wijze te vieren en de Diensten

Geestelijke Verzorging ook tijdens de

Vierdaagse zichtbaar te laten zijn? 100 jaar

DGV bleek uiteindelijk een uitstekende

kapstok om dit initiatief aan op te hangen.

GV’ers werken vaak nogal individueel.

Zij vormen geen organiek peloton?

De eerste reacties waren inderdaad vrij

sceptisch: dit gaat nooit lukken, hoorde ik,

want we werken allemaal te verspreid over

het hele land en ook nog in verschillende

levensbeschouwelijke diensten. Lastig dus.

Ik heb er toen toch maar een mail aan

gewaagd gericht aan alle collega’s. Onze

Hoofden van Dienst waren direct

enthousiast en waren bereid om dit

initiatief eenmalig te steunen in het kader

van 100 jaar DGV. En er reageerden ook

voldoende collega’s. Sommigen wel

enthousiast, maar helaas niet in staat mee

te doen en anderen minstens zo

enthousiast en bereid zich te committeren.

We zijn met 20 GV’ers gestart. Helaas zijn

er nu 2 afgevallen met een blessure.

Lukt het om samen te trainen?

Omdat we natuurlijk over het hele land

werken en allemaal onze eigen, vaak volle,

agenda hebben, is het bijna niet te doen

om gezamenlijk te trainen. Toch is dat wel

nodig. Juist bij ons. We zijn GV’ers en dus

niet bepaald excercitiebeesten. Toch moet

het er bij de defileerpunten een beetje

uitzien. Gelukkig hebben we een adjudant

van Luchtmobiel, Marcel van Drie, bereid

gevonden ons te kneden en van die

losgeslagen GV’ers een beetje een goed

marcherend peloton te maken.

En SMJR Remie Goelmohamed wilde,

op ons verzoek, optreden als onze

detachementscommandant. Zij zorgen

samen voor de militaire vorming. Dat werkt

beter dan dat we het zelf zouden moeten

doen. Ik ben bang dat we niet naar een

commandant uit eigen kring zouden

luisteren. We trainen slechts drie keer

gezamenlijk. Daar hebben we

toestemming voor gekregen. De rest van

de trainingen moet in eigen tijd. Het

enthousiasme is echter erg groot. Ik hoor

van bijna iedereen dat ze flink aan het

lopen zijn in de weekends. Volgens mij laat

vrijwel niemand het op z’n beloop.

Hoe is het detachement samengesteld?

Het leuke is dat er zowel dominees,

aalmoezeniers als humanisten aan

meedoen en dat ook alle vier de

krijgsmachtsdelen vertegenwoordigd zijn.

Een echt paars detachement dus. Deze 18

GV’ers vinden het mooi om met elkaar een

prestatie neer te zetten. Normaal zijn wij

van het praten natuurlijk, maar we willen

laten zien dat we ook fysiek ons mannetje

of vrouwtje staan. Niemand van ons wil

afvallen. Niet lullen, maar lopen dus.

Hoe is de teamspirit?

We zijn super gemotiveerd om de GV

tijdens de Vierdaagse over het voetlicht te

brengen. Waarschijnlijk krijgen we zelfs

een eigen vlag. Voor ons is het ook

bijzonder om dit juist met elkaar te doen.

De saamhorigheid is dan ook groot.

Sommigen trainen in de weekends met

elkaar. Ik verwacht dat we tijdens het lopen

veel steun aan elkaar zullen hebben. Ieder

van ons zal wel eens een dip hebben. Het is

dan aan de anderen om die ene er

doorheen te trekken. Ik ben ervan

overtuigd dat we dit met z’n allen gaan

fixen. Genoeg GV in de buurt in ieder geval

voor als het even tegenzit.

HuGo HoutGast

[email protected]

We hebben een adjudant van

Luchtmobiel bereid gevonden ons te kneden en van die losgeslagen GV’ers een beetje een

goed marcherend peloton te maken.

We zijn super gemotiveerd om de GV tijdens de Vierdaagse over het voetlicht te

brengen.

12


blikopener

Als de militair van huis is…Tja, daar zit je dan op uitzending, ver van huis, denkend aan je dierbaren die je met bloedend hart achter hebt moeten laten… Gelukkig bewijst de thuisfrontdag in gelukkig bewijst de thuisfrontdag in Garderenwederom dat achter iedere militair een minstens zo sterk thuisfront staat! (dat al druk bezig is met de voorbereidingen voor de thuiskomst)

Marieke: “Het liefste gaan we op een actieve

vakantie. Met zijn allen iets ondernemen. Nu komen

we bijvoorbeeld net terug uit Sauerland. Daar hebben

we glas geblazen en zijn we naar een pretpark

geweest. Sophie, Lara en ik zijn daar voor het eerst

over de kop gegaan in een grote, doorzichtige bal!”

Marieke (moeder), Lara (links), Sophie (midden), Gijs

(stoeltje), familie van Martijn.

Tamara: “Een zonvakantie aan het strand is het

lekkerste wat er is. We zijn nu opzoek naar iets in

Turkije voor als ze terug komt!”

Vader (Rob), zusje (Marit) en vriendin (Tamara) van

Roxanne

Dorina: “Met een klein tentje

Midden-Europa in trekken. Heerlijk! Wij

houden van puur, van weinig toerisme

en van lekker eten. En van cultuur, met

name de restanten van het

communisme.”

Vrouw(Dorina), Opa (Bram), dochtertje (Sophie), Oma (Helga) van Thomas.


column blikopener

13

Onwetendheid als wapen?

Belast met inlichtingenverwerking bracht ik

alle dagen door op Multi National Base

Tarin Kowt. De rakketten sloegen er

wekelijks in. De eerste nacht slechts 30

meter van mijn bunker. Een zweem van

romantiek en avontuur overviel mij toen.

Hoe we in de gang verzamelden en ons

voorzichtig buiten waagden. Daar, in een

paars-zwarte nacht, staarde iedereen in het

onbekende. En allen ervoeren wij hoever we

van huis en in den vreemde waren en

omgeven door een groots en onpersoonlijk

raadsel. Hoe ons leven zo kon lopen, dat het

ons hier in deze nacht en op deze plek

bracht? En ik herinner me een

rampceremonie, de eerste van ik meen zeven in vijf maanden

tijd. Opnieuw die verwondering. Ik moet denken aan mijn werk,

hoe de doden en gewonden over de radio en door het netwerk

bij ons naar binnen kropen en ons bij de keel vatten. Aan alle

militairen die hun emoties de baas bleven om geen fouten te

maken. Thuis waren het vaders en moeders. Hoe kwamen zij

hier terecht? Verwondering, ja, maar toen al geen zweem van

romantiek of avontuur meer. Wel twijfels aan de missie, omdat

ieder zingevingsperspectief leek te ontbreken.

Voorheen ergerde ik mij erover hoe weinig militairen afweten

van de politieke en diplomatieke context van de missies

waaraan ze zelf deelnemen. Sinds mijn Afghanistan ervaring

ben ik ervan overtuigd dat het een vorm van zelfbescherming

is. Onwetendheid bewapent tegen vertwijfeling, die voortkomt

uit het vreselijke idee een rol te moeten spelen in een oorlog

waar je geen voorstander van bent!

Gösta Huijs

GC.Huijs.mindef.nl

Stelling: Voor de psychische gezondheid van de militair is

het beter dat hij zich afzijdig houdt van inhoudelijke

discussies. Hij doet er verstandig aan zich uitsluitend op

zaken als kameraadschap en vakmanschap te richten.

Dit zijn namelijk inspiratiebronnen die nooit hun waarde

verliezen en niet afhankelijk zijn van de uitkomst of

zinvolheid van een missie.

Wil je hier je mening over geven, ga dan naar

www.facebook.com/GVPresent

Als de militair van huis is…Paula: “Met zijn drietjes naar het

zwembad, dat is genieten voor Levin.

En als hij geniet, dan genieten wij

dubbel!”

Vrouw (Paula) en kind (Levin) van Philemon

“We gaan graag naar de boerderij bij

ons in de buurt. Lekker spelen in de

speeltuin en kijken naar de dieren.”

Manouk en Mieke zijn hier voor Jeroen

14

We staan er niet vaak bij stil, maar thuisfront ben je

niet alleen als de militair op uitzending is. Ook in het

werk van alledag op de kazerne, aan wal of op het veld

ben je als partner thuisfront. Meestal gaat dat goed,

soms ontstaan er problemen: op het werk, binnen de

relatie, binnen het gezin. En dan? Jolanda,* weduwe

van officier Wim doet haar relaas.

leVen als partner Van een drank- en gokVerslaafde militair

Wanneer invoegen niet meer lukt


Jolanda en Wim ontmoeten elkaar voor

het eerst in Breda, stad van de KMA, in

een kroegje. Het klikt, maar naar verloop

van tijd komen de problemen. Wim raakt

drank- en gokverslaafd. De officier

Logistiek bij de luchtmacht reïntegreert

op zijn werkplek, maar wordt

uiteindelijk ontslagen. Wim kon niet

meer invoegen. Niet in het werk en niet

meer thuis. Eind vorig jaar overleed hij.

15

Wie was Wim en wat trok je in hem aan?Wim was een intelligente jongen. Hij had

veel humor en ook samen hadden we in het

begin veel humor. Ik was zelf onzeker als

jonge vrouw. Ik was 23 jaar toen ik hem

leerde kennen. Aan de ene kant was ik jong

en onzeker en aan de andere kant wist ik al

zoveel en was ik wijs. Ik had het gevoel dat

ik goed met hem kon praten. Hij doorzag

zaken heel snel, veel sneller dan anderen.

Dit alles trok mij aan. In eerste instantie

stootte hij mij af omdat-ie militair was. Maar

hij was geen doorsnee-militair.

Wanneer ontstonden de eerste problemen?Dat is eigenlijk niet echt aanwijsbaar. Ze

waren er altijd al, maar ik wilde dat in het

begin niet zien. Hij heeft een zeer moeilijke

jeugd gehad, ouders gescheiden, tijdje bij

oma gewoond en hij leefde met het

gevoel dat hij de verantwoordelijkheid

had voor zijn zusje. En hij moest, in zijn

beleving, als kind kiezen bij wie hij wilde

wonen. Hij heeft dat nooit goed op een rij

kunnen krijgen. Ik kreeg pas later in de

gaten dat hij gokte. En ook drank ging er

een rol bij spelen. We hadden er wel

afspraken over, maar op een gegeven

moment ging het minder met hem. Hij

dronk absoluut niet overdag, maar ’s avonds

wanneer ik op bed lag dronk hij. Ook het

overlijden van zijn zieke broertje, een

moeder aan de drank en het gevoel dat ie

vroeger alles zelf moest opknappen

maakten dat hij ging drinken. Tel daar een

virusinfectie en reumatische klachten bij op.

Het begon te stapelen. Maar hij wilde het

allemaal zelf opknappen. Psychische hulp

wilde hij lange tijd niet.

Hoe is hij uiteindelijk uit zijn werk geraakt?Eind 1999 is Wim in de ziektewet gegaan.

Hij was toen bijna 40 jaar. Hij moest toen

gaan werken aan zichzelf. Daarna is hij vrij

vlot, op therapeutische basis, weer aan het

werk gegaan. Helaas kreeg hij toen weinig

medewerking van de basiscommandant.

Ze wilde hem eigenlijk niet terug. Hij hielp

nog wel mee bij de vuurwerkramp in

Enschede. Tijdens zijn ziekteproces werd

hij overgeplaatst naar Den Haag waar ze

hem ook niet wilden hebben. Dat was raar

en niet in de haak om iemand tijdens zijn

ziekteproces over te plaatsen. Uiteindelijk

is Wim afgekeurd voor zijn werk. De

krijgsmacht had wel de verplichting om

werk voor hem als burger te zoeken. Maar

toen kreeg hij later, na de afkeuring, er nog

een hersenbloeding overheen.

Wat betekende die periode voorafgaande aan zijn hersenbloeding voor jou en je gezin?Een van onze beide zonen zei toen dat hij

zijn vrienden niet meer mee naar huis nam.

Vader zat immers de hele dag met zijn rug

naar hen toe achter de PC. Het ging steeds

slechter met hem. In verband met zijn

verslavingen kreeg hij therapie bij Tactus*.

Dat was een hele zware periode voor ieder

van ons. Aan de ene kant stelde ik mijzelf

de vraag: Hoe vind ik mijn man terug? En

aan de andere kant was er de onzekerheid

over zijn toekomst bij Defensie. Ook ging ik

in die tijd naar avonden voor partners van

verslaafden. We hebben geprobeerd de

kinderen erbij te betrekken, niet teveel en

niet te weinig. We hadden intensieve

psychologische hulp nodig en die is toen

gekomen. Pas na de hersenbloeding

kregen we ook uit onze eigen omgeving

meer hulp. In de jaren voorafgaande aan

die hersenbloeding gaf niemand thuis, we

stonden er als gezin vrijwel alleen voor.

Ieder had zijn mening of oordeel, maar

niemand wist het verhaal erachter. Daarna

hebben we nog een zeer verdrietige tijd

gehad waarin Wim en ik verder uit elkaar

zijn gegroeid en uiteindelijk zijn

gescheiden.

Heb je tips voor de organisatie en voor anderen?Voordat Wim in de ziektewet kwam, is hij

heel vaak bij een militaire arts geweest. De

arts heeft niet in de gaten gehad dat er

onderliggende psychische problematiek

was. Deze problematiek is later, buiten de

Defensieorganisatie, wel bij hem

gediagnostiseerd. Een snellere diagnose

werd natuurlijk bemoeilijkt doordat mijn

partner en ik niet naar dezelfde arts

gingen. Als je samen naar dezelfde arts

gaat, kun je beter kwijt wat er aan de hand

is. Wellicht had ik zelf ook beter moeten

opletten en de arts op de vliegbasis

moeten waarschuwen.

Een belangrijke tip is ook om je kinderen

erbij te betrekken. Laat ze zien hoe en

waar hun vader wordt begeleid zodat ze

een beeld krijgen van wat er met hem

gebeurt. Ook had ik zelf eerder naar een

maatschappelijk werker of geestelijk

verzorger moeten gaan. Het is belangrijk

dat je je openstelt en je verhaal kwijt kunt.

De gesprekken met zorgverleners hebben

mij geholpen. Ook om van

schuldgevoelens af te komen. En zorg

ervoor dat je een olifantshuid hebt! Want

er wordt over van alles en nog wat

meningen naar je geventileerd. Het

moeilijke als partner van iemand met

psychische problemen is dat je niet altijd

precies kunt vertellen wat er aan de hand

is. Je bent zelf tenslotte geen psycholoog

of pedagoog.

*Uit privacyoverwegingen worden hier

gefingeerde namen gebruikt.

*Tactus is een instelling voor

verslavingszorg

Gert de wolF

Wilt u naar aanleiding van dit verhaal contact

opnemen met de schrijver dan kan dat via

e-mailadres: [email protected]

Wanneer invoegen niet meer lukt

Een snelle diagnose werd bemoeilijkt

doordat mijn partner als militair en ik als burger niet naar dezelfde arts

gingen

Vader zat de hele dag met zijn rug naar ons

toe achter de PC



16


17

Round my hometown Memories are freshRound my hometown Ooh the people I’ve met Are the wonders of my world”Adele ‘Hometown Glory’

“


18

Impact by contactDe eenheid waar ik sinds 2009 voor werk

heette aanvankelijk Civiele Militaire

Samenwerking. Medio 2013 is deze

eenheid uitgebreid en heet nu Civiel

Militair Interaction Commando waarbij

onze slogan is ‘Impact by Contact’. Bijna al

mijn collega’s zijn op uitzending geweest

in Uruzgan (als lid van het Provincial

Reconstruction Team), in KUNDUZ, Zuid-

Soedan en nu in Mali. Zelf was ik betrokken

bij zeer uiteenlopende activiteiten en

projecten. Denk aan het bouwen van

militaire kampen, het begeleiden van

Afghaanse militairen en organiseren van

bijeenkomsten met verschillende

Afghaanse leiders.

Vaak waren de personen die respect

hadden voor elkaars cultuur, capaciteiten,

middelen, mogelijkheden én beperkingen

het meest succesvol in zaken voor elkaar

krijgen. Wat ook hielp, was open

communicatie, kunnen en mogen zeggen

waar het op staat, open luisteren en niet

gelijk oordelen. Het waren waardevolle en

wijze lessen die ik medio 2011 besloot te

delen met onze civiele partners van de

toekomst. Hiermee bedoel ik studenten en

cursisten van relevante opleidingen, zoals

conflictstudies, cultuurstudies, psychologie,

ontwikkelingssamenwerkingsstudies en het

diplomatenklasje. De kans is groot dat

Open communicatie, kunnen en mogen

zeggen waar het op staat, open luisteren en niet

gelijk oordelen

kapitein geeft 3d-cursisten situational awareness

Militairen en diplomaten samen in expeditionair optreden

Tijdens zijn uitzendingen valt het kapitein Pieter van Ingen op: succesvol in de 3D-missies* zijn mensen die respect hebben voor elkaars cultuur, capaciteiten, middelen, mogelijkheden en beperkingen. Medio 2011 besluit hij deze ervaringen te delen met de toekomstige civiele partners van defensie. Inmiddels heeft hij ruime ervaring met zijn missie in Nederland.


19

defensie meerdere van deze cursisten later

tegen zal komen tijdens missies. Scholen

(HBO en hoger) waar ons team lezingen

heeft verzorgd zijn Universiteit van

Amsterdam, Windesheim Hogeschool in

Zwolle, UPACT en Clingendael. Impact by

contact begint dus gewoon hier in

Nederland.

Interactiedagen Onze eenheid bestaat uit voltijd militairen

en reservisten. De reservisten beschikken

over veel civiele informatie en expertise.

Voor het slaan van bruggen tussen de

civiele en militaire wereld én het verkrijgen

van vooruitgang zijn zij uitermate nuttig.

Dat geldt zeker ook voor lezingen zoals we

die nu verzorgen. Het meest concreet

wordt ons werk tijdens interactiedagen.

Om de aankomende partners (cursisten)

bekend te maken met defensie, maken we

deze dagen interactief. Naast enkele

presentaties is er een middagprogramma

dat bestaat uit een rollenspel. Hierin wordt

een daadwerkelijke bestaande situatie in

Afghanistan nagebootst. De studenten

zitten voor een dag in hun eigen missie,

bepalen hun eigen strategie en zullen deze

uitvoeren tijdens gesprekken met een

tribale leider, de burgemeester en een

geestelijk leider. Ons eigen mensen helpen

de studenten en geven gevraagd en

ongevraagd advies. De missie waar de

studenten aan deelnemen heeft de naam

PROPIA gekregen en afgelopen week

hebben we PROPIA VI beleefd. Het

rollenspel is geen fictie, maar berust op de

daadwerkelijke situatie van Uruzgan. In dit

rollenspel worden de cursisten

geconfronteerd met culturele verschillen

die overbrugd moeten worden.

Investeren in de toekomst van defensie

Investeren in aankomende partners en het

delen van ervaringen vindt ik waardevol.

Het gaat om het laten zien, voelen en

ervaren van de weerbarstige praktijk van

het expeditionair optreden. Vaak krijg ik na

afloop te horen van de studenten dat ze nu

pas de complexiteit van missies begrijpen

en dat vechten voor vrede en veiligheid

plaatsvindt in de context van de

3D-benadering. Het verkennen van

gezamenlijke gronden met de studenten

sluit aan bij mij eigen passie: het cultiveren

van onverkende jachtvelden en het vinden

van gelijkwaardige anderen.

Op dit moment verzorgen we nog steeds

interactieve lezingen voor UPCACT, het

Studenten zitten voor een dag in hun eigen

missie, bepalen hun eigen strategie en zullen deze

uitvoeren tijdens gesprekken met een

tribale leider, de burgemeester en een

geestelijk leider

diplomatenklasje en de Leergang

Buitenlandse Betrekkingen. Medio oktober

dit jaar hebben we weer twee

interactiedagen. Daarnaast zijn wij in

gesprek met Humanity House en met de

universiteit van Leiden om te bekijken of

we dit idee nog verder kunnen uitbreiden.

Pieter Van inGen

Kapitein 1CMICO

[email protected]

*De 3D-benadering staat voor ‘defense, diplomacy and

development’. In Nederland wordt deze term vaak

gebruikt om de samenwerking tussen krijgsmacht en

civiele- en overheidsorganisaties in conflictgebieden te

beschrijven.

Meer informatie, ga naar:De dag door de ogen van een van de cursisten

http://www.oneworld.nl/bloggen/lezersblogs/levensechte-masterclass-bij-het-cmi-commando-van-defensie

Info over de rol van CMICo in de defensieorganisatie

http://www.defensie.nl/organisatie/landmacht/inhoud/eenheden/oocl/cmi-commando

Facebookpagina met het laatste nieuws

https://nl-nl.facebook.com/1CMICo

20

GV Present | Winter | 2013activiteitenkalender

Agenda HinGV

Workshop Yoga

Op 18 september zal er op het KIM in Den

Helder een presentatie en aansluitend een

workshop Yoga worden aangeboden.

Docent is krijgsmachtpandit Komal

Bisseswar. Voor meer informatie of

aanmelding gaat u naar mailadres: KP.

[email protected]

Agenda IGV

Jaarlijkse Iftar maaltijd

Met de term Iftar wordt de maaltijd

aangeduid waarmee het vasten na

zonsondergang wordt verbroken tijdens

de Ramadan, de vastenmaand van de

moslims. Vanaf 2006 organiseert Defensie

de gezamenlijke maaltijd voor alle

medewerkers: militairen en burgers,

moslims en niet-moslims. Doel is het

kweken van wederzijds begrip voor elkaars

(a)religieuze achtergrond door op een

ongedwongen wijze contact met elkaar te

hebben. Dit jaar treedt de

Plaatsvervangend Commandant

Koninklijke Marechaussee op als

gastvrouw in samenwerking met de Dienst

Islamitische Geestelijke Verzorging (DIGV).

De Iftar vindt plaats op 3 juli 2014 op de

Koningin Maxima kazerne te

Badhoevedorp.

Lailat-ul-Qadr (Nacht van de Beslissing)

Lailat-ul-Qadr is een zeer gezegende nacht

in de Ramadan. Tijdens deze nacht worden

er zaken voorbeschikt, beloningen voor

goede daden worden vermenigvuldigd en

slechte daden worden uitgewist. Deze

nacht is beter dan 1000 maanden en het

was in deze nacht dat de Koran voor het

eerst geopenbaard werd aan de Profeet

Mohammed. Lailat-ul- Qadr is een nacht

die we niet aan onszelf voorbij zouden

moeten laten gaan, maar waarom

eigenlijk? Wil je een antwoord op deze

vraag, dan ben je van harte welkom op: 23

juli 2014 vanaf 19.00 uur in Gebouw A

gebedsruimte Geestelijke Verzorging,

Bernhard kazerne te Amersfoort. Wanneer

de zon is ondergegaan, wordt je een

maaltijd (Iftar) aangeboden. Het maximum

aantal deelnemers is gesteld op 35

personen. Aanmelden kan tot 12 juli 2014

via [email protected].

BBQ Bernhardkazerne Amersfoort

Afgelopen jaar heeft de Dienst Islamitische

Geestelijke Verzorging voor het eerst een

BBQ georganiseerd voor haar achterban.

Een dag waarop nieuwe vriendschappen

zijn gesloten en oude vriendschappen

nieuw leven zijn ingeblazen. Was je er vorig

jaar ook bij en kijk je er dit jaar weer naar

uit? Of was je er niet bij en wil je ook

kennismaken met je moslim-collega’s uit

het land? Reserveer dan onderstaand

alvast in je agenda: BBQ IGV, 11 september

as. op de Bernhard kazerne te Amersfoort.

Eind juli is er meer informatie te vinden

over deze activiteit op Intranet.

Agenda PGV

Nieuwe krijgsmachtbijbels

Op woensdag 16 april werden in

aanwezigheid van de IGK de eerste

exemplaren van nieuwe krijgsmachtbijbels

uitgereikt. Bijzonder aan deze bijbels is dat

ze uitgevoerd zijn in compact

dwarsliggerformaat, waardoor de

complete bijbel in de linkerbovenzak van

het uniform past. De krijgsmachtbijbels

zijn uitgebracht in twee vertalingen: de

Nieuwe Bijbelvertaling en de Herziene

Statenvertaling. De eerste exemplaren

werden uitgereikt aan matroos Paulette

Westerbeek, aan soldaat Andries van der

Velden en aan korporaal Jonathan Strijbis

door de hoofdkrijgsmachtpredikant ds.

Klaas Henk Ubels. Voor Defensiepersoneel

zijn de nieuwe bijbels te verkrijgen bij de

krijgsmachtpredikant en bij bureau

hoofdkrijgsmachtpredikant, per mail:

[email protected].

Activiteiten Diensten Geestelijke Verzorging

2121

GV Present | Zomer | 2014culinair met een bite!

Recept voor 6 personen

1 cantaloupe meloen 18 grote gepelde gamba’s 18 takjes frisee sla 18 blaadjes veldsla 18 bieslook sprietjes 18 takjes shiso purper 1 eetlepel gehakte gember en gembersiroopketjap olijflolie

Bereidingswijze:

Meloen:Snijd de meloen doormidden, verwijder het zaad en boor er met behulp van een parisienneboor bolletjes uit.

Sojaolie:Meng de ketjap, olijfolie en gembersiroop door elkaar naar smaak.

Voor het tempurabeslag: 1 mespuntje gemberpoeder 1 mespuntje kerrie 60 gram tempurameel 1,2 dl ijswater Meng alle ingrediënten in een kom en roer dit tot een glad beslag.

Voor de kerriemayonaise:10 gram kerrie10 gram gembersiroop60 cc mayonaise1 eetlepel gehakte sjalotolijfolie1 Granny Smith

Zet het gesnipperde sjalotje, de stukjes appel en de kerrie aan in olijfolie en blus af met water.Laat het geheel een paar minuten zachtjes koken. Pureer het kerriemengsel en vermeng het als het afgekoeld is met de mayonaise en gembersiroop.

Voor de witte wijndressing:½ dl witte wijn ½ dl natuurazijn ½ dl dragonazijn 3 dl maïsolie1 dl olijfolie1 theelepel honing1 eetlepel Franse mosterd Roer alle ingrediënten, behalve de maïsolie en olijfolie door elkaar. Roer de maïsolie en de olijfolie door elkaar. Voeg dan de olie druppelsgewijs toe, daarna met een straaltje zodat er binding ontstaat.

Voor de kletskop:40 cc jus d’orange50 gram boter50 gram sesamzaad1 mespuntje sambal25 gram bloem 80 gram poedersuikerzoutsojaolie10 cc ketjap manis20 cc olijfolie2 cc gembersiroopSmelt de boter, voeg de jus d’orange toe en meng dit in een kom met het sesamzaad, sambal, bloem, een snufje zout en poedersuiker. Laat het beslag opstijven in de koelkast. Strijk het beslag uit met behulp van een sjabloon van 10 cm doorsnee op een silpatmatje of bakpapier.Bak de kletskoppen in 8 minuten af in een oven van 170 C.

Opbouw bordSchep een eetlepel kerriemayonaise op het bord en verdeel de gehakte gember hierover.Leg op ieder bord meloenbolletjes. Plaats hierop het kletskopje.Maak frisee sla, veldsla, bieslook en shiso purper licht aan met de witte wijndressing en beleg de kletskop. Kruid de Happy shrimp met peper en zout, wentel ze door het tempurabeslag en frituur ze op 180 graden. Verdeel ze over de kletskopjes. Schep de sojaolie rondom.

Piet tHielen

In tempura gefrituurde Happy shrimp

Koningsgamba, ok!?Het gerecht van de ene kok deed me denken aan die andere beroemde kok: Pepino Rodrigo Serrano Gonzales. Wie?!? Pepe, de koningsgamba uit de Muppetshow. Omfloerst met een zwaar Spaans accent laat hij iedereen die het verkeerd zegt, weten dat hij geen garnaal is, maar een koningsgamba, ok!? De reden dat hij ooit als chef is gestopt, is omdat hij te vaak werd aangezien voor de amuse. Maar wie denkt dat hem dit bescheiden en nede-rig heeft gemaakt, heeft het mis. Pepe is een van die vele figuren uit de Muppetshow met een dubbele bodem. Een arrogant, zelfingenomen Spaans opdondertje dat zichzelf kracht bijzet door iedere zin steevast te eindigen met ok!, maar die in al zijn kleinheid oprecht trots is op wie hij is en op wat hij heeft bereikt. En het geloof in zichzelf brengt hem tot grootse dingen. De boodschap? Hoe onbeduidend je ook misschien mag zijn in de ogen van anderen, geloof in jezelf en je zult het ver schoppen, tot de sterrencast van de Muppetshow aan toe. Óf tot op het bord, als happy shrimp, herstel, koningsgamba, ok!?

Claudia Bisschops


22

De zeven deugdenPrudentia (wijsheid - verantwoordelijkheid) score: 8Wijsheid haal je niet uit een boekje, dat haal je uit het leven. Wijs

in de zin van verstandig ben ik wel. Maar de bescheidenheid in

mij maakt me terughoudend om mezelf hier heel hoog op te

scoren.

Van huis uit ben ik opgevoed met het agadium ‘doe maar

gewoon, dan doe je al gek genoeg’. Wijsheid is voor mij ook

zelfreflectie. Voor mijn promotie heb ik onderzoek gedaan

naar onze eigen organisatie en dat heeft veel zelfreflectie

gebracht. Vanuit de positie van de buitenstaander kijk je naar

je organisatie en stel je jezelf de vraag waarom doen we dit zo?

Naar mijn mening stelt een wijs mens zichzelf voortdurend de

waarom- vraag

Iustitia (rechtvaardigheid - rechtschapenheid) score: 8 Ik kan heel slecht tegen onrecht. Ook dat heb ik van thuis

meegekregen. Het gevoel het goede te doen en te werken voor

de goede zaak, is een belangrijke factor waarom ik voor de

overheid werk. Bij de Marechaussee ben ik me er heel bewust

van dat ik leiding geef aan een club mensen die iedere dag

opnieuw de afweging moet maken te kiezen tussen goed en

kwaad. Ik vertrouw blind op mijn mensen dat zij daarin het

goede doen. Ruimte, vertrouwen en verbinding zijn de ankers in

mijn leidinggeven. Fouten maken mag van mij, daarvoor ben je

mens. Voor mij gaat het erom: wat leer je ervan?

Temperantia (gematigdheid-zelfbeheersing) score: 8,5

Op deze scoor ik hoog, als tegenhanger van onmatigheid die

nog komen gaat. Een enkele keer vind ik dat dingen anders

moeten en dan heb ik er ook geen moeite mee om dat duidelijk

te maken. Het voordeel is dat als ik een keer uit mijn slof schiet

het des te harder aankomt bij de ander.

Fortitudo (moed - standvastigheid) score: 8

Moed zit voor mij niet alleen in fysieke moed, maar vooral ook

in mentale moed. Het zit in kleine dingen. Soms heb je ook

moed nodig om je terug te trekken, in plaats maar iedere keer

voorwaarts te gaan. Ik ben me bewust van de risico’s die ik

neem. Ik ben niet roekeloos. Binnen de Marechaussee nemen

we op dit moment grote stappen naar de toekomst. Daar is

moed voor nodig, want de prikkel om niet te veranderen is

vaker de gemakkelijkste weg. Mijn rol daarbinnen zie ik vooral

als primus inter pares, als inspirator die de koers uitzet in een

team van gedreven mensen die de moed hebben om die

veranderingen door te voeren.

Fides (geloof) score: 1

Hoewel ik zelf niet gelovig ben, vind ik geloof als inspiratiebron

voor mensen belangrijk, zolang het er niet toe leidt dat het

geloof van de een anderen zaken ontzegt of oplegt. In het

humanisme vind ik een levensopvatting die aansluit bij

mijn persoonlijke waarden. Het goede in de mens is het

uitgangspunt. Ik ben zelf ook voortdurend op zoek naar

het goede in de mens, maar ik plaats het in de mens en niet

erboven.

Spes (hoop) score: 9

Hoop doet letterlijk leven voor mij. Als er geen hoop is, loopt

bij mij de energie weg, gaat de lol eruit. Hoop is voor mij het

fundament onder alle andere deugden, dus daarom voor mij

het belangrijkste. Ik ben een heel positief ingesteld persoon,

zie overal de zonnige kant van. Daarbij ben ik ook heel hoopvol

over de mens. Als iemand een keer het slechte kiest, ga ik ervan

uit dat de persoon een volgende keer het goede kiest. Kortom:

ik ben een hoopvol persoon, tot treurens toe.

Caritas (naastenliefde) score: 9

Naastenliefde vat ik toch vooral letterlijk op: mijn naaste familie

die heel belangrijk voor mij is, mijn partner, mijn kinderen en

mijn moeder. Ik zou alles voor hen overhebben als ik daarmee

kan bewerken dat het hen goed gaat. Ik vind wel dat ik af en

toe te weinig aandacht geef aan hen. Daar moet ik voor mezelf

beter op letten.

Geloof in het goede in de mens en een hoopvol gemoed zijn de twee leidmotieven waarmee de

Commandant Koninklijke Marechaussee Hans Leijtens richting geeft aan de weg die de KMAR is

ingeslagen en nog te gaan heeft. De lunch bleek een goed moment om na te denken over zonden,

deugden en vooral de zaken die het leven mooi en betekenisvol maken.

23


biechtgesprek

Invidia (afgunst - jaloezie) score: 6Ik ben niet jaloers op wat anderen hebben, maar wel kijk ik met bewondering naar mensen die heel getalenteerd zijn, zoals sporters, musici. De toewijding die zij aan de dag leggen met daarin hun puurheid en authenticiteit doet mij deze mensen bewonderen. Ik kan oprecht jaloers zijn op mensen die hun leven wijden aan één ding, omdat ik vaak alles tegelijk wil. En jaloers is dan voor mij niet dat ik het een ander misgun, maar dat ik er zelf een beetje meer van zou willen hebben. Als ik naar mijn eigen carrière kijk, heb ik altijd de dingen kunnen en mogen doen die ik leuk vond. Daarin zit mijn toegewijd zijn. Uiteindelijk heeft me dat gebracht waar ik nu ben. Dat is geen toeval, het is me wel toegevallen.

Gula (onmatigheid) score: 5Nu valt het mee, maar als kind had ik er meer moeite mee. Een zak chips ging in een keer op. En in de bioscoop is een zakje Maltesers al voor de film begint vaak al leeg. De andere kant is dat ik me ook goed dingen kan ontzeggen. Maar als ik begin, ga ik door. Dat geldt ook voor mijn werk. Ik moet goed op mijn grenzen letten. Ik heb de neiging om overal ja op te zeggen. Gelukkig letten de mensen in mijn naaste omgeving goed op me. Een tip die ik ooit kreeg, pas ik met regelmaat toe op mijn agenda: alles wat me energie geeft, streep ik aan met een rode stip. Als de agenda meer dan de helft rode stippen bevat, is de balans goed.

Ira (woede - wraak) score: 4Ik word zelden boos. Ik ben niet iemand van woede uitbarstingen. Als ik bijvoorbeeld boos ben op mijn kinderen, doe ik dat vooral door heel rustig te blijven. Ik ben ook snel weer vergeten waarom ik kwaad was. Het gevoel blijft wel hangen, de negatieve ervaring. Ik maak het graag anderen naar de zin. Ik ben totaal geen ruziezoeker en als ik dan een keer kwaad wordt, stoort me vooral het gevoel vanuit de gedachte: wat gebeurt er nu dat mij boos maakt?

Acedia (luiheid) score: 2Ik ben niet lui, ik heb altijd iets te doen. Ik kan wel genieten van even niets. Ik zou mezelf wat meer luiheid toewensen, omdat bij mij in de leegte nieuwe ideeën en stromen ontstaan. Als ik op vakantie ga, zijn het meestal actieve vakanties. Ik vind mijn rust in dingen die fysiek zijn of die technisch zijn. Zo ben ik een fervent fotograaf. Het gefocussed zijn op wat je wilt vastleggen, geeft mij rust.

claudia bisscHoPs

De zeven zondenSuperbia (hoogmoed - ijdelheid) score: 4Als commandant moet je trots kunnen zijn op je mensen. Je bent het boegbeeld van je eenheid en dat draag ik uit op basis van de kwaliteit van mijn mensen. Trots is voor mij verbonden aan de echte dingen. Daarmee bedoel ik dat de KMAR dag in dag uit aan het werk is voor en veiliger Nederland. Iedereen die werkzaam is binnen de Marechaussee draagt daaraan bij. Het is bovendien mooi om terug te horen van derden dat KMAR medewerkers zo gepassioneerd over hun vak praten. Trots en passie liggen voor mij dicht bij elkaar. Komt trots los van te staan van deze inhoud dan wordt het hoogmoed. Het belang van je eigen functie als commandant moet je reëel zien: niet over- maar ook niet onderschatten.

Avaritia (hebzucht - gierigheid) score: 6Ik hecht niet aan mooie dingen in de zin van hebben. Ik kan wel genieten van mooie dingen zoals kunst of een mooie auto, maar ik hoef het niet te hebben. Zaken waar ik wel aan hecht zijn mijn muziek- en boekenverzameling. Daar kan ik geen afstand van nemen. Ook al kun je muziek op de i-pod beluisteren of een boek digitaal lezen, ik wil dan toch de CD of het boek fysiek in de kast hebben staan.

Luxuria (zucht naar weelde - luxe) score: 5Ik ben niet statusgevoelig, maar om te voorkomen dat ik de privileges van mijn functie als vanzelfsprekend ga beschouwen, houd ik mezelf wel voortdurend voor dat het niet gewoon is om een chauffeur te hebben, of een staf, of in luxe hotels te verblijven. Het is mooi op het moment dat het er is, maar ik hecht er niet aan. Ik heb in het begin zelfs moeten leren dat het protocol en de daaraan gekoppelde status nu eenmaal bij de functie hoort. Deze functie veronderstelt wél dat je je eraan kunt overgeven dat je leven voor een deel gepland wordt. Daarin lever je bewust iets in. Van mijn uitzendingen heb ik geleerd dat luxe situatieafhankelijk is. Op uitzending mis je het gegeven dat je niet zomaar een keertje naar de bioscoop kunt. Door het gemis wordt iets kleins als een bioscoopbezoek luxe. Weelde is voor mij dan ook vooral de vrijheid om keuzes te maken die je leven mooier, of beter maken.

Het eindoordeelLeven volgens de Humanistische waarden en deze uitdragen

in woord en vooral daad, maakt dat de Commandant

Koninklijke Marechaussee de menselijke maat hoog in het

vaandel heeft staan. Generaal Leijtens is bescheiden en eerlijk

over zichzelf én reëel en mild in zijn oordeel over anderen en

daarmee een waardig boegbeeld voor Gods eigen wapen.

Steekt toch die 1 voor geloof een beetje…

24


Mars en VenusOorlog en seks. De relatie tussen die twee

gaat ver terug. In het Oude Testament

komt het roven van vrouwen als

oorlogsbuit voor. De stad Rome groeide

dankzij de Sabijnse maagdenroof. Na de

Tweede Wereldoorlog verscheen het boek

‘Een vrouw in Berlijn; dagboekaan-

tekeningen van april tot juni 1945’, waarin

een anonieme Duitse vrouw beschrijft hoe

Russische militairen massaal Duitse

vrouwen verkrachtten. In recentere

conflicten in Afrika blijkt dat verkrachting

door gewapende eenheden een

structureel karakter heeft.

Positievere uitingen zijn er ook: talloze

romans en films zijn gebaseerd op

romantiek en oorlog, militairen en seks.

Denk aan An Officer and a Gentleman,

Pearl Harbor, A Few Good Men. Mars en

Venus, de god van de oorlog en de godin

van de liefde lijken een haat-liefde relatie

te hebben. En dan is er nog de

hedendaagse pers, die ook in vredestijd,

een warme belangstelling voor de relatie

tussen militairen en seks heeft. Men schrijft

graag over seksuele misstanden bij

militairen, aan boord, op een kazerne,

tijdens een uitzending of bij een

officiersopleiding. Reden genoeg om een

en ander voor te leggen aan iemand die er

verstand van heeft: Han van der Veen, sinds

1977 werkzaam als psycholoog bij

Defensie. Hij is vijfenzestig jaar en neemt

daarom dit jaar afscheid van de Militaire

Geestelijke Gezondheidszorg (MGGZ).

Daarmee verliest Defensie de momenteel

enige gecertificeerde seksuoloog.

niet na, maar voor aanvang van de

pubertijd vielen hem de schellen van de

ogen; en Hij beoordeelde kandidaten op

psychologische geschiktheid voor ‘hoog

risico functies’, functies zoals duiker en

bemanningslid van een onderzeeboot; hij

werkte met zijn afdeling ook mee aan de

meest recente selectie van kandidaten

voor de functie van astronaut; zo is ook

André Kuipers door hem beoordeeld op

psychische geschiktheid voor de functie

van astronaut. De missie UNMEE vond

plaats tussen 2001 en 2002.

De vrouw gaat voor het sterkste mannetje‘Wat doen oorlog en/of uniformen met de

seksuele psyche van de militair?’ vraag ik

Han van der Veen in het gebouw van de

MGGZ op Marine Etablissement

Amsterdam. ‘Vooropgesteld: in het

algemeen geldt dat als mannen in een

positie van absolute macht terechtkomen,

vrouwen daarvan het slachtoffer kunnen

worden. Die situaties zijn niet alleen

voorbehouden aan de krijgsmacht. En

daarbij komt dat sommige vrouwen

worden aangetrokken door mannen in

uniform. Mannen worden er meer

‘mannelijk’ door. Wat overigens ook geldt

voor mannen ‘in pak’. Die uiterlijkheden

roepen de associatie op met een bepaalde

status. En dan geldt net als in de natuur: de

vrouw gaat voor het sterkste mannetje.

Voor de militair geldt in het bijzonder dat

hij/zij te maken heeft met groepsdruk. Uit

onderzoek blijkt dat mensen onder

groepsdruk makkelijker

grensoverschrijdend gedrag gaan

vertonen.

Uit eigen waarneming heb ik dat na de

weken aan boord van de onderzeeër de

bemanning op de vuist ging om een niet

bijzonder aantrekkelijke vrouw te

veroveren. Het is scoringsgedrag, met als

doel een bepaalde status te verwerven. En

tijdens mijn uitzending naar Eritrea heb ik

waargenomen hoe militairen zich tijdens

een paar dagen verlof vergrepen aan veel

te jonge vrouwen. Lang onder dreiging

leven leidt tot normvervaging. Daarvan zijn

verschillende voorbeelden bekend uit

Is de militair een seksuele mannetjesputter? Hebben militairen meer seks dan burgers? Gaan militairen meer vreemd? Han van der Veen, scheidend seksuoloog bij Defensie, geeft het antwoord.

denktank

de waarheid achter het imago

Militairen en seks!

Een onderzoek naar de seksuele prestaties

van een kantoorklerk leverde op dat zijn

prestaties niet onderdoen voor die van

een beroepsmilitair

25


voor militairen?’ ‘Mijn indruk is dat

militairen tijdens de uitzendingen naar

Libanon en Cambodja psychisch meer

belast werden dan bij meer recente

missies, mogelijk met uitzondering van de

ernstmissies in Afghanistan. Ik verwacht

dat de afgelopen ernstmissies in

Afghanistan de komende jaren nog veel

om behandeling vragende veteranen zal

opleveren. Een positieve ontwikkeling is

dat er tegenwoordig veel onderzoek

plaatsvindt naar een pil, die bij schokkende

voorvallen kan voorkomen dat de

herinnering aan het schokkend voorval

gekoppeld wordt/blijft aan zich

opdringende sterke onaangename

emoties als angst; onder anderen collega

Eric Vermetten, psychiater bij de MGGZ,

doet hier onderzoek naar. Ik ga zelf

meewerken aan een onderzoek bij UvA of

met een bètablokker eenzelfde effect

bewerkstelligt kan worden.

Seks verkooptConcluderend: de militair gaat minder

vreemd dan de gemiddelde burger en is

ook niet seksueel daadkrachtiger dan zijn

soortgenoot op kantoor. Waarom

interesseert de pers zich dan zo voor

militairen en seks? ‘Alles over seks vindt de

pers en de lezer interessant. Waarschijnlijk

speelt een rol dat er een discrepantie is

tussen hoe een militair zich hoort te

gedragen, de voorbeeldrol, en de praktijk.

Militairen zijn net gewone mensen’.

Wil je naar aanleiding van dit artikel meer

informatie, neem dan contact op de met

de MGGZ.

Fred omVlee

Van duikers tot astronauten Han van der Veen wilde in zijn jeugd priester worden. Nog voor de pubertijd vielen hem de schellen van de ogen. Zijn nieuwsgierigheid bracht hem bij Defensie. Hij begon in 1977 als hoofd bijzonder psychologisch onderzoek. Hij beoordeelde kandidaten op psychologische geschiktheid voor ‘hoog risico functies’, bijvoorbeeld naar hoe zij het in kleine ruimtes konden uithouden. Onder hen duikers, mensen voor de onderzeedienst. Hij werkte met zijn afdeling ook mee aan de meest recente selectie van kandidaten voor de functie van astronaut; zo is ook André Kuipers door hem beoordeeld op psychische geschiktheid. Hij deed veel onderzoek onder militairen. Zo ging hij eens vijf weken mee met de onderzeeër Hr. Ms. Dolfijn. Ook is hij op uitzending geweest naar Ethiopië en Eritrea, de missie UNMEE, die tussen 2001 en 2002 plaatsvond.

Cambodja en Irak. De militair onderscheidt

zich hierin echter niet van de gemiddelde

kantoorklerk, behalve dan dat de militair

eerder of vaker in een situatie komt van

lang en ver weg zijn. De burger is

onderhevig aan dezelfde groepsprocessen.

Een onderzoek naar de seksuele prestaties

van een kantoormedewerker leverde op

dat zijn prestaties niet onderdoen voor die

van een beroepsmilitair. Wat bij beide

types een rol speelt zijn groepsprocessen,

leeftijd en conditie.’

Masturberen is gezond‘De ervaring leert dat lang van huis zijn in

een gemengde samenstelling, van mannen

en vrouwen, leidt tot spanning. De lokroep

is groter. Dat kan zich uiten op twee

manieren: de seksuele drift wordt

vermeden of de seksuele drift wordt

versterkt. Het beste is het systeem te

onderhouden. Masturbatie is daarvoor de

meest geschikte methode. Use it or loose it,

geldt ook in de seksuologie. Het kan zijn

dat militairen of hun partner na een

periode van lange afwezigheid problemen

hebben met seks. Daarbij speelt vooral de

duur van de afwezigheid een rol en de

gewone spanningen die bij een relatie

horen. Het kan zijn dat men last heeft van

bijvoorbeeld voortijdige zaadlozingen.

Ook denken militairen wel eens dat het

slikken van bepaalde medicatie (tegen

bijvoorbeeld malaria) hen parten speelt, als

er sprake is van een erectiestoornis. Er is

echter geen gedocumenteerd onderzoek

dat dat ondersteunt. Hoewel het ook niet

uit te sluiten is.’

Verslaafd aan seks‘Men zegt dat militairen vaker vreemd

gaan dan burgers, maar mijn indruk is dat

dat verre van waar is. Ik durf zelfs te

beweren dat militairen minder vreemd

gaan dan gewone burgers. Immers: de

gewone burger heeft meer gelegenheid.

Ook seksverslaving komt onder militairen

niet vaker voor dan onder gewone burgers.

De term seksverslaving is overigens lastig.

Ik spreek liever over een ‘verslaving’ aan

bijvoorbeeld porno. Iemand die niet

verslaafd is, kan een uur porno kijken en er

mee stopen. Iemand die verslaafd is aan

porno, is er dwangmatig mee bezig, hij/zij

moet er naar kijken, vaak vele uren per dag

en na het bereiken van het ‘hoogtepunt’

wordt hij/zij vaak overvallen door een

gevoel van neerslachtigheid en

zelfverwerping, gevoelens die weer

verdoofd moeten worden door het weer

kijken naar porno. De ‘pornoverslaafde’

leeft vaak vanuit een innerlijke leegte,

vanuit een gebrek aan zelfwaardering en

de ‘verslaving’ leidt uiteindelijk gewoonlijk

tot problemen in zijn sociale relaties en op

het werk. Naast mijn werk bij Defensie,

behandel ik vooral seksueel

getraumatiseerde patiënten op de poli

seksuologie van het AMC; de seksuele

problemen die ik bij het AMC onder ogen

krijg zijn doorgaans veel complexer dan de

seksuele problemen die ik bij Defensie

voorgeschoteld krijg.

De pil‘Hebben de uitzendingen van de laatste

jaren nog meer problemen opgeleverd


26

Effectieve aanvulling op het trainingsprogramma De oefeningen die tijdens een les aan de

bod komen, geven je meer flexibiliteit,

kracht, uithoudingsvermogen, energie en

een verbeterde longcapaciteit. Ze zorgen

voor een lagere spierspanning, minder

rugpijn, helpt bij stress en depressie en

versterken tevens het immuunsysteem. Na

een yogales zit je absoluut beter in je vel.

Door yoga te beoefenen krijg je meer

energie en kun je je beter concentreren.

Hierdoor gaat het werken beter. Je

prestaties kunnen dus door yoga omhoog

Sinds jaren biedt de dienst Hindoe Geestelijke Verzorging onder meer yoga &

meditatie aan. Met de yogalessen en -workshops proberen wij een bijdrage te

leveren aan het geestelijke en fysieke welzijn van alle defensie medewerkers.

Voor militairen is er nog wel eens een

drempel om aan de lessen of workshops

deel te nemen. Vaak komt dit door een

verkeerd beeld (zweverig, voor vrouwen

etc..) van wat yoga inhoudt. Dat terwijl ook

generaals tot onze meest trouwe

deelnemers behoren. Na een eerste les

hoor je dan ook vaak: “het is toch anders

dan ik dacht …”. Voor militairen kan yoga

een welkome aanvulling zijn op het

trainingsprogramma. Door het veelvuldig

trainen met gewichten zijn vele militairen

wel sterk, maar soms niet zo flexibel. Mede

hierdoor kun je blessuregevoelig zijn.

gaan. Door de oefeningen ben je beter in

staat om je te ontspannen en rust te

vinden in je hoofd en lichaam. Je wordt je

bewust van waar en wanneer er bij jou

spanning wordt opgebouwd. Je leert dit

vroegtijdig te herkennen en er iets aan te

doen. Ook PTSS patiënten kunnen baat

hebben bij yoga.

mentale weerbaarheid omhoog, stressniVeau omlaag

gezond voor lichaam en geest!

Yoga is niet voor zwevers!

Yoga:de traditiekamer

Yoga heeft toekomst In samenwerking met onze dienst,

ondersteund door de MGGZ, is er op 31

maart 2014 gestart met een yogapilot op

de Van Ghentkazerne. Er wordt bij de

aspirant mariniers van het remedial peloton

onderzocht of yoga & meditatie bijdraagt

aan stressreductie, mentale veerkracht en

lenigheid. Indien de resultaten van deze

pilot positief zijn, zal men yoga & meditatie

opnemen in het reguliere lesprogramma.

Binnen defensie willen we de toepassing

van yoga & meditatie een meer structureel

karakter geven. In dat kader hebben we vijf

hoofdlijnen uitgewerkt:

• Yoga en meditatie als sport en

ontspanning;

• Yoga en meditatie als deel van mentale

vorming;

• Yoga en meditatie als deel van de

behandeling van depressie, PTSS of

andere psychische problemen via de

MGGZ;

• Yoga en meditatie in het reguliere

revalidatietraject op het MRC;

• Yoga en meditatie als deel van de

veteranenzorg.

Yoga op bestellingHet is mogelijkheid om op aanvraag een

proefles of kennismakingsles te verzorgen

voor groepen in het kader van bijvoorbeeld

een teamuitje, teambuilding, workshop,

cursus etc.. Zo hebben we enige tijd

geleden voor een groep van 30 collega’s

van het CMH, naar aanleiding van een

bedrijfsuitje, een yogasessie verzorgd.

Momenteel bieden we op reguliere basis

yogalessen aan op de volgende locaties:

• Utrecht, Kromhoutkazerne

• Amersfoort, Dumoulinkazerne

• ’t Harde, Lkol. Tonnetkazerne

• Oirschot, De R v Steveninckkazerne

• Den Helder, kazerne Willemsoord

komal bisseswar

[email protected]


27

Door middel van de yogalessen kun je

ervoor zorgen dat je sterk én flexibel blijft.

We hebben drie tot vier yogaworkshops

per jaar gegeven verspreid door het land.

Deze workshops werden goed bezocht

met gemiddeld 40 deelnemers en na

afloop waren de reacties positief.

“De ontspanning- en meditatie oefeningen

heb ik ervaren als zinvol in het vinden van

innerlijke rust. Het heeft mij energie gegeven,

want op de reis naar huis heb ik geen enkele

vorm van verslapping meegemaakt ondanks

de hitte van de dag en de lange autorit.”

Mariniers in lotushouding

Yoga draagt bij aan het herstel van PTSS klachten

gezond voor lichaam en geest!

De HinGV in het kort

De Hindoe Geestelijke Verzorging (HinGV) is

opgericht op 5 maart 2003 en is daarmee een

van de jongere diensten binnen de Diensten

Geestelijke Verzorging.

Deze dienst wil uitgaande van de

Hindoefilosofie,- spiritualiteit en

-leefwijze, binnen defensie zorg

verlenen aan al degenen die een

beroep op haar doen. Uitgaande het

principe “de hele wereld is een

familie” is zij er niet alleen voor de

belijdende Hindoe, maar voor een ieder,

ongeacht zijn achtergrond, geloofstraditie of

spiritualiteit.

De Hindoe GV ziet haar werkzaamheden voor Defensie gestoeld op tolerantie,

verdraagzaamheid en samenwerking. Ze werkt op basis van wederzijds respect.

Bij het bieden van de zorg wordt er voornamelijk gebruik gemaakt van de

typische Vedische zorgelementen, zoals yoga en meditatie, ayurveda, Vedische

astrologie, mantra-recitatie, gebed en rituelen. Jaarlijks worden twee belangrijke

Hindoefeesten, het Holi (lentefeest) en Divali (lichtjesfeest) gevierd. Hierbij wordt

vooral de nadruk gelegd op het Hindoegevoel van eenheid in verscheidenheid.

De Hindoe GV werkt ook samen met collega’s uit UK (“Queen Gurkha Regiment”),

Suriname en India. Er wordt door de dienst tevens ook zorg verleend aan de

Tweede Wereldoorlog veteranen in Suriname.


Lore Duitsland, 2012, regie: Cate Shortland

Inhoud: Als de film begint, zien we een prachtig

landhuis. Op het terras verbrandt een gestreste

SS-officier allerlei documenten. Een paar

waardevolle spulletjes mogen worden mee

gegrist en dan gaat het gezin op de vlucht. Beide

ouders worden opgepakt. Lore en haar vier

jongere broertjes en zusjes zien hen niet weer

terug. Ze gaan op weg dwars door Duistland naar

oma. Onderweg worden ze geholpen door een

jongeman, maar kan Lore hem vertrouwen? Uit

zijn papieren blijkt dat hij Joods is... Het verhaal is

een omkering van de bekende beelden. Het door

de geallieerden bevrijde Duitsland is voor deze

SS-kinderen vol gevaren; nu zijn zij het

opgejaagde wild. Lore wordt geconfronteerd met

vluchtelingen, overlevenden van de kampen en

vooral met haar eigen vooroordelen en

opvattingen die ze met de paplepel ingegoten

heeft gekregen. Ze ontdekt ook een waarheid

over haar ouders die ze niet wil weten. Hoelang

kan ze nog loyaal zijn aan hen?

Oordeel: Een geweldige film met een goed

verhaal dat fascineert van begin tot eind, prachtig

geacteerd en bovendien goed geregisseerd.

****

28

Die FäLscher Oostenrijk, 2007, regie: Stefan Ruzowitzky

Inhoud: Salomon is een meestervervalser die er

goed van kan leven in Berlijn. Tot hij wordt

opgepakt en in een concentratiekamp belandt.

Daar krijgt hij de keuze: of ten ondergaan in het

kamp, of zijn talenten gebruiken om te overleven.

Hij besluit mee te werken aan het Duitse complot

om de Amerikaanse Dollar en het Britse Pond te

vervalsen om zo de geallieerde economie te

ondermijnen. In een van de concentratiekampen

ontstaat zo een omheinde werkplaats binnen het

prikkeldraad waar voormalige bankdirecteuren,

topeconomen en eerzame drukkers

samenwerken met beruchte vervalsers.

Opluchting over het redden van het eigen hachje

en machteloze woede over wat er met de andere

Joodse gevangenen gebeurt, gaan hand in hand

in een klein maatschappijtje met rangen en

standen en oordelen over en weer. Voor de cipiers

geldt: alle gevangen zijn voor hen nuttige

ondieren…

Oordeel: We kijken mee door de ogen van

Salomon en we komen met hem terecht in

onmogelijke dilemma’s: meewerken en overleven

of weigeren en sterven; hoe vast liggen je

oordelen, wie is echt rechtvaardig en wie is echt

crimineel; hoe kun je verder leven, terwijl je weet

dat je een van de weinige overlevenden bent?

Onwillekeurig ga je je inleven in de

hoofdrolspelers en stel je jezelf de vraag: wat zou

ik hebben gedaan? Een prachtige film, losjes

gebaseerd op de daadwerkelijke

vervalsingsoperatie van de Nazi’s, die je niet

zomaar loslaat.

****

Kijk en leeswijzer

* Niet kijken/ lezen!

** Als je nou echt niet meer weet wat je moet doen…

*** Mwah

**** Gaan zien/ lezen!

***** Wat doe je hier nog??

KIJKWIJZER

Un Long Dimanche De FiançaiLLes (A very long engagement)

Frankrijk, 2004, regie : Jean-Pierre Jeunet

Inhoud: Vijf wanhopige Franse soldaten,

waaronder Manech, worden afgevoerd om

geëxecuteerd te worden vanwege desertie. Ze zijn

allemaal gewond geraakt aan hun hand, soms per

ongeluk, maar ook expres. De rechtbank oordeelt

over allen gelijk: doodstraf, omdat ze wilden

ontkomen aan de loopgravenoorlog. De wijze

waarop de executie wordt uitgevoerd is bizar: ze

worden een stuk ‘niemandsland’ tussen de beide

frontlinies in gejaagd om afgeschoten te worden

door het Duitse leger of door eigen vuur in een

soort ‘Bingo’. Mathilde, de verloofde van Manech

die al sinds haar kindertijd met hem samen is, kan

niet geloven dat Manech is omgekomen. Ze zet

een speurtocht op touw op zoek naar hem. Tijdens

die speurtocht zien we hoe de gebeurtenissen en

verschrikkingen van de oorlog het leven van

mensen overhoop heeft gehaald.

Oordeel: Het bijzondere van de film is dat het hele

verhaal doordrenkt is van een milde humor. Geen

loodzwaar docudrama, maar met oog voor het

zwarte en lelijke én oog voor het lichte en de

kracht van liefde en fantasie.

*****

29

GV Present | Zomer | 2014leeswijzer

discipline. oVerleVen in oVerVloed

door Marli Huijer

274 pagina’s

Uitgeverij Boom

Amsterdam, 2013

Filosofe Marli Huijer huldigt het standpunt

dat filosofie het leven niet makkelijker, maar

moeilijker dient te maken, door de

tegenstrijdigheden die het menselijk bestaan

met zich meebrengt, zichtbaar te maken. Dat

is natuurlijk een boeiend vertrekpunt. In dit

boek beschrijft ze de teloorgang van

discipline en de opkomst van de grenzeloze

vrijheid om te consumeren. Na het lezen van

dit boek zal het woord discipline niet meer de

negatieve bijklank van blinde

gehoorzaamheid of strenge fatsoensregels

hebben. Huijer stelt de terechte vraag hoe wij

onszelf in onze 24-uurs economie, waarin

werk en privé steeds meer door elkaar lopen

en mateloos consumeren hoogtij viert, de

rust tot ontspanning kunnen vinden en

onszelf op een goed en waardevol leven

kunnen richten. Huijer signaleert in de

samenleving een verbreding van de kloof

tussen mensen met en zonder discipline.

Discipline brengt ons echter talloze

voordelen, maar hoe kunnen we onszelf

disciplineren nu maatschappelijke instituties

dat niet meer doen? Ik heb dit boek met zeer

veel genoegen gelezen. Een aanrader!

****

oorlog in mijn kop. erfenis uit uruzgan

door Niels Veldhuizen

208 pagina’s

Uitgeverij Nieuwe Amsterdam

Amsterdam, 2014

Prijs: € 18,95

Niels Veldhuizen, militair verpleegkundige,

vertrok in november 2008 naar Deh Rawod.

Tijdens zijn missie loopt hij keihard tegen zijn

eigen onmacht op. Nog los van het feit dat hij

en zijn bemanning in hun Patria op een

bermbom rijden (en daar alledrie ongedeerd

bij blijven), zijn er de vele confrontaties met de

ellendige toestand van de bevolking in het

gebied waar hij werkzaam is, in combinatie

met de corruptie en het opportunisme van

hun leiders. Als Veldhuizen ook bij meerdere

gelegenheden moet ervaren dat hij zijn

ethische principes als verpleegkundige niet

kan handhaven (voor een doodziek Afghaans

jongetje wordt geen heli ingezet omdat er

‘Belangrijkere Zaken’ aan de orde zijn), knapt

er iets in hem. Thuisgekomen worden veel

herinneringen nog eens extra getriggerd door

het feit dat zijn eigen zoontje ernstig ziek

wordt, maar (gelukkig) wél alle gewenste dure

behandelingen kan ondergaan. Na

aanvankelijke ontkenning besluit hij, daartoe

krachtig gestimuleerd door zijn vrouw, hulp te

zoeken. Niet helemaal helder wordt wat

daarvan de betekenis is geweest, want hij

eindigt zijn boek met de conclusie dat het

medisch gezien niet veel beter met hem gaat;

dat hij nog altijd afhankelijk is van medicatie

en iedere dag hinder van zijn PTSS ondervindt.

Maar de ongecontroleerde agressie is

hanteerbaar geworden en het erover praten

en schrijven heeft de draaglast aanmerkelijk

verminderd. Een gepassioneerd geschreven

boek, dat naar mijn idee wel een kritische

redacteur had kunnen gebruiken, maar zeker

de moeite van het lezen waard is.

****

dit is geen Verdediging! waarom het christendom, ondanks alles, Verrassend Veel emotionele diepgang heeftdoor Francis Spufford

224 pagina’s

Uitgeverij Ten Have

Utrecht, 2013

Prijs: € 18,95.

Na 22 jaar atheïsme is deze Anglicaanse

kerkganger tot het christendom

teruggekeerd. De titel ‘Dit is geen

verdediging!’ roept op, alsof hij juist wél iets

verdedigt. Dat soort gein zit in zijn hele boek.

Als christen is hij behept met de code

MNoDtV. Dat is een ‘Menselijke Neiging om

Dingen te Verkloten’. Christenen zijn

‘schuldige mensen’, vormen een

gemeenschap van ‘erkende verkloters’. En

‘slechte mensen’ zijn hun verwanten. Hij zet

het zwaar aan. Dat je vergeving ontvangt,

onthult de illusie controle te hebben over je

leven. Christelijk geloof vraagt een radicale

niet berekenende vorm van vrijgevigheid en

het vloeit voort uit: behoefte aan troost,

gezelschap bij eenzaamheid en leiding in

chaos. Het christendom verschaft je geen

systeem van regeltjes. Het is een oneindige

verantwoordelijkheid om lief te hebben.

Maar…om een goed mens te zijn heb je God

niet nodig. Spufford maakt een brug met

ongelovigen door als gelovige de ervaring

‘God bestaat niet, de rotzak’ (Becket) te

erkennen en te delen. God staat verdomd ver

weg van het dagelijks bestuur van zijn

kosmos. Tegelijk is God voor hem niet

onpersoonlijk. Hij voelt zich door Iemand

gezien van binnenuit en zonder zijn illusies.

Dus prikkelt hij ‘waarheden’ van atheïsten.

Een uitdagend persoonlijk manifest over het

christelijk geloof.

***

GV Present | December | 2012op het lijf geschreven

Militair worden was mijn grote droom en dit is me dan ook gelukt.

Helaas is er een abrupt einde gekomen aan mijn carrière doordat

ik zwaargewond ben geraakt bij het ernstige ongeval op de a2, op

28 juni 2011 met de viertonner van de KMS. Hierbij is onze collega

Kakisina omgekomen. Na het ongeluk raapte iedereen zich bij

elkaar - zo goed en zo kwaad als het kon - en we gingen met die

groep door om onze opleiding tot onderofficier af te ronden; we

waren immers bijna klaar.

Net voor het einde gaf mijn lichaam aan niet meer verder te

kunnen en moest ik noodgedwongen stoppen met mijn

opleiding. Vanaf dat moment ben ik in een medische achtbaan

terecht gekomen, waar ik nu, bijna drie jaar na het ongeval, nog

steeds in zit. Mijn toekomst is onzeker. Wel is zeker dat mijn grote

droom van me is afgepakt. Zomaar ineens van de een op de

andere dag....

30

Militair voor het leven

Vind je het leuk om een professionele fotoreportage te laten maken over je tatoeage en is het daarnaast een tattoo met een verhaal, mail dan je gegevens naar: [email protected]

Militair dat ben je niet even, militair dat ben je voor het leven.

Daarom heb ik mijn militaire portret laten tatoeëren en de

belangrijke dingen daaromheen. Elke dag kijk ik er vol trots naar.

Wat daar staat afgebeeld, is een weerspiegeling van wie ik ben en

hoe ik mij voel en altijd zal blijven voelen.

Deze tatoeage helpt me door moeilijke tijden heen en geeft me

kracht, al is het soms ook heel confronterend. Het hoort bij het

verwerkingsproces.

Accepteren dat het nu zo is, kan ik nog steeds niet. Ik hoop dat er

een moment komt dat dat wel lukt. Maar goed, de

vechtersmentaliteit zal er altijd in blijven zitten denk ik zo.

Dit is mijn verhaal en dat wilde ik graag met jullie delen.

Priscilla raes

31


Vormingscentrum Beukbergen voorjaar 2014 instructeurs van de diverse initiële militaire

opleidingen. Omgaan met verschillen of

diversiteiten en met ongewenst gedrag

binnen de krijgsmacht staat centraal.

Te denken valt hierbij aan seksuele

intimidatie, discriminatie (op grond van

geaardheid, religie of etnische afkomst),

maar ook aan pesten en treiteren.

Datum 17 t/m 19 november 2014;

begeleiding Marias van Dorp en Marlies

Joosten.

Timemanagement(inschrijving t/m 10 oktober 2014)

Heb je ook het gevoel dat de tijd je door

de vingers glipt? Of dat je op het werk met

duizend dingen tegelijk bezig bent en dat

je eigenlijk nergens echt tijd voor hebt?

Ontdek je eigen omgaan met tijd en leer je

persoonlijk tijdmanagement verbeteren.

Datum 17 november 2014; begeleider Niels

Morpey.

Mindful leidinggeven (inschrijving t/m 20 oktober 2014)

Deze vierdaagse training biedt je de

mogelijkheid om te onderzoeken in

hoeverre mindfulness een plek kan krijgen

in jouw functioneren als leidinggevende.

Bij mindfulness gaat het om het trainen

van je aandacht. Het besturen van je

aandacht en het ontwikkelen van een

open en accepterende houding ten

opzichte van jezelf en je omgeving.

Data 24-25 november; 1 en 16 december

2014; begeleiders Ger Wildering en Hester

Schipper.

Dienend leiderschap(inschrijving t/m 1 september 2014)

Ook bij defensie is de laatste jaren in

toenemende mate aandacht voor het

gedachtegoed van dienend leiderschap.

Dat houdt in dat het dienen van de ander,

namelijk het welzijn en de ontplooiing van

de collega’s, de basis is voor een succesrijke

en betekenisvolle samenwerking.

Datum 9-10 oktober 2014; begeleider Klaas

Henk Ubels.

Vallen en opstaan na ziekte en verlies(inschrijving t/m 22 september 2014)

Ook een militair is maar een mens. Het zal

je maar overkomen dat je erg ziek wordt,

of een van je naasten, iemand die je

dierbaar is verliest. Of dat je tijdens een

uitzending middenin een vuurgevecht een

maat verliest. Hoe ga je daarmee om en

waar vind je de kracht om verder te gaan.

Welke hulpbronnen heb je in jezelf

ontdekt, waar ligt je kracht, wat heb je

daarover ontdekt? Datum 27 en 28 oktober

2014; begeleiding Czarek Lubinski en Anne

Zweers.

Pelgrimage Santiago de Compostella(inschrijving t/m 23 oktober 2014)

Deze conferentie is zeer aan te bevelen

voor diegenen die met FLO gaan. Voor

mensen dus die zich al wandelend of

fietsend willen bezinnen op een nieuwe

koers in hun leven. Aan bod komt de vraag:

Wat is pelgrimeren en wat kan het doen

met je? Maar daarnaast ook vragen als:

Hoe organiseer ik een langdurig onderweg

zijn? Vind ik voldoende slaapplaatsen? Wat

kost het allemaal? Deze conferentie wordt

verzorgd door ervaringsdeskundigen en

bied een oriëntatie zowel op geestelijk als

op praktisch niveau. Het is mogelijk om

(tegen betaling) samen met uw partner

aan deze conferentie deel te nemen.

Datum 20-21 november 2014; begeleiding

René Heinrichs.

themaconferenties

Aanmelden bij Liza kok, tel. 0346-332141

Of per email: [email protected]

Voor het volledige aanbod kunt u de site www.

beukbergen.nl of de Defensie-intranet agenda

raadplegen .

Voorbereidende conferentie Auschwitz

(inschrijving t/m 18 juli 2014)

Het voormalig vernietigingskamp

Auschwitz is een bezienswaardigheid die

je met beide benen op de grond zet en

doet realiseren dat Europa er 70 jaar

geleden heel anders heeft uitgezien.

Datum 27 augustus 2014; begeleider

Czarek Lubinski.

PC? Succes ermee! (inschrijving: t/m 27 augustus 2014)

In de militaire opleiding werd je er voor

klaargestoomd. En nu sta je voor een

peloton als pelotonscommandant! Het

blijkt net iets anders te zijn. De hamvraag

is: hoe blijf je jezelf in deze rol als pc? Deze

conferentie voor pelotonscommandanten

met enige ervaring belooft een feest van

herkenning.

Datum: 2 en 3 oktober 2014; begeleiders

Fransjesca Grimbergen en Anne Zweers.

Kleur bekennen, verschil maken(inschrijving t/m 6 oktober 2014)

Wat geloof jij als christen en hoe maak jij

het verschil? Het is niet altijd eenvoudig

om rekenschap af te leggen van wat of in

wie je gelooft. In deze conferentie maak je

eerst een beweging naar binnen om je

eigen geloofsverhaal te verhelderen. En

met die thema’s maken we een beweging

naar buiten. Hoe kunnen zij een rol spelen

in relatie met onze militaire

werkomgeving? Je krijgt zicht op het eigen

geloofsverhaal, ontdekt verschillen in

vergelijking met anderen.

Data 10-11 november 2014; begeleider

John van Eenennaam.

Respectvol Samenwerken(inschrijving t/m: 13 oktober 2014)

Deze vormingscursus is afgestemd op

En jij, bij wie ben jij thuis?

GV Present oP Facebook en twitter: www.facebook.com/GVPresent of www.twitter.com/GVPresent of tweet met #GVPresentGV bereikbaarHeidsdienst: 0800 5 777 777 online: www.dgv.nl

Thuis op vele fronten

ZOMER 2014

P R E S E N TGV

Documents

143192 o62 gvpresent zomer druk