15 IOYΛIOY 2001

H ΓOPΓONAκαι � μύθ�ς τηςH ΓOPΓONAκαι � μύθ�ς της

ÂπταH M E P E ΣÂπταH M E P E Σ

2 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

H ΓΟΡΓΟΝΑΚΑΙ Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ

Γοργ�να, η μυθικ� αδελφ�του Mεγαλ!ξανδρουTης ¶¤Á΢ KÔ˘ÓÂÓ¿ÎË

H Γοργ�να και το παρελθ�ν τηςTου °ÈÒÚÁÔ˘ X·Ù˙ˉ¿ÎË

M%θοι και λαϊκ!ς παραδ�σειςTης AÈηÙÂÚ›Ó˘ K·ÌËÏ¿ÎË

Tο δραματικ� στοιχε)οστον μ%θο της Γοργ�ναςTης IÏÈ·˜ §·Î›‰Ô˘

H Γοργ�να στη νεοελληνικ�χειροτεχν)αTης K·ÙÂÚ›Ó·˜ KÔÚÚ¤-ZˆÁÚ¿ÊÔ˘

Στα π!λαγα της λογοτεχν)αςκαι της πο)ησηςTου °ÈÒÚÁÔ˘ X·Ù˙ˉ¿ÎË

O «B)ος του Aλ!ξανδρου»και οι περιπ!τει!ς τουTου AϤͷӉÚÔ˘ AÛˆÓ›ÙË

Aπ� το αποτρ�παιοστο αισθησιακ�Tης E‡Ë˜ ¶ÚÔ‡Û·ÏË

EÍÒÊ˘ÏÏÔTÔ ‰ÂÍÈfi ÙÌ‹Ì· ·fi ›Ó·Î·

ÙÔ˘ MÔÛÙ.

OÈÛıfiÊ˘ÏÏÔEÚÁÔ ÙÔ˘ T¿ÛÔ˘ ZˆÁÚ¿ÊÔ˘ (ËÁ‹:

«T¿ÛÔ˜ ZˆÁÚ¿ÊÔ˜» ÂΉ. ERGO).

H KA£HMEPINHEE¶¶TTAA HHMMEEPPEE™™

KYPIAKH 15 IOY§IOY 2001

2-32 A º I E P ø M A

Yπε�θυνη «Eπτ� Hμερ�ν»

E § E Y £ E P I A T P A ´ O Y

¶O§§OI MY£OI ¤¯Ô˘Ó ϯٛ Á‡Úˆ ·fi ÙË ÌÔÚÊ‹·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎÔ‡ Ï¿ÛÌ·ÙÔ˜ Ô˘ ·ÂÈÎÔ-Ó›˙ÂÙ·È ˆ˜ Á˘Ó·›Î· ·fi ÙË Ì¤ÛË Î·È ¿Óˆ, Î·È ˆ˜

„¿ÚÈ Ë ˘fiÏÔÈË. TÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘; °ÔÚÁfiÓ·. ¶ÔÈÔ˜ ÙËÓ Â›-‰Â; ¶ÔÈÔ˜ ÙËÓ ¿ÎÔ˘ÛÂ; OÏÔÈ ÙËÓ Ê·ÓÙ¿ÛÙËηÓ, ÁÔËÙ‡-ÙËÎ·Ó ·fi ÙËÓ ‡·ÚÍ‹ Ù˘ ÎÈ ¤Ï·Û·Ó ·Ú·ÏÏ·Á¤˜ ̇-ıˆÓ Ô˘ ÂÈ‚ÈÒÓÔ˘Ó ·fi ÙÔÓ 10Ô ·ÈÒÓ· ¤ˆ˜ ÙȘ ̤Ú˜̷˜. M‡ıÔÈ Ô˘ ÙÂÏÈο ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ·Ê‹ÛÂÈ ·Û˘ÁΛÓËÙÔÔ‡Ù ÙÔ XfiÏÈÁÔ˘ÓÙ, ·Ó ı˘ÌËıԇ̠ÙË«°ÔÚÁfiÓ·» ( Splash) ÙÔ˘ PÔÎ X¿Ô˘·ÚÓÙ(1984) Ì ÙÔ˘˜ NÙ¿ÚÈÏ X¿Ó· Î·È TÔÌX·ÓΘ, ÌÈ· ̤ÙÚÈ· Ù·ÈÓ›· Ô˘ ˘ÂÚ‚·›-ÓÂÈ fï˜ ÙÔ Û‡Ì‚ÔÏÔ Ù˘ «··ÁÔÚÂ˘Ì¤-Ó˘ ˉÔÓ‹˜» Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜ Î·È ÙË ÌÂÙ·-ÙÚ¤ÂÈ Û Á˘Ó·›Î· Ô˘ ÎÂÚ‰›˙ÂÈ ÙËÓ ‡·ÚÍ‹ Ù˘ ÛÙËÓ˙ˆ‹, ·ÎÚÈ‚Ò˜, ÁÈ·Ù›, fi¯È ÌfiÓÔ ·Á¿ËÛ ·ÏÏ¿ Î·È ‰fiıËÎÂÚ·ÁÌ·ÙÈο.

H §·ÔÁÚ·Ê›· ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÙËÓ °ÔÚÁfiÓ· ˆ˜ ı·Ï·ÛÛÈÓfi‰·ÈÌÔÓÈÎfi ÔÓ Ì ÎÔÚÌ› Á˘Ó·›Î·˜ Ò˜ ÙË Ì¤ÛË Î·È ·Ú·-οو „·ÚÈÔ‡, Ì ̛· ‹ ‰‡Ô Ô˘Ú¤˜. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ NÈ-ÎfiÏ·Ô ¶ÔÏ›ÙË Ô ÔÔ›Ô˜ ›¯Â ·Û¯ÔÏËı› Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ÌÂÙËÓ ÚԤϢÛË ÙÔ˘ ̇ıÔ˘, ‰È·ÈÛÙÒÓÔ˘ÌÂ, fiÙÈ ÔÈ ÓÂfiÙÂ-Ú˜ Û¯ÂÙÈο ·Ú·‰fiÛÂȘ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Ï·Ô‡ ÚÔ‹Ïı·Ó·fi ÙË Û˘Á¯ÒÓ¢ÛË ·Ú¯·›ˆÓ ̇ıˆÓ ÁÈ· ÙȘ °ÔÚÁfiÓ˜,ÙȘ ™ÂÈÚ‹Ó˜ Î·È ÙË ™Î‡ÏÏ·, Ì ‰ÈËÁ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ-ÎÒÓ Î·È ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ ÁÈ· ÙÔÓ MÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ.

E›Û˘, ·Ú¯·›ÔÈ Ì‡ıÔÈ ÂÚ› ™ÂÈÚ‹ÓˆÓ, M¤‰Ô˘Û·˜ ηș·ÏÏ·˜ ¤¯Ô˘Ó Û˘Á¯ˆÓ¢Ù› Ì ÙÔÓ Ì‡ıÔ ÙÔ˘ °Ï·‡ÎÔ˘·fi ÙËÓ AÓıˉfiÓ· Ù˘ BÔȈٛ·˜, Ô˘ ¤Ê·Á ÙÔ Ì·ÁÈÎfi‚ÔÙ¿ÓÈ Î·È Î¤Ú‰ÈÛ ÙËÓ ·ı·Ó·Û›· fi¯È fï˜ Î·È ÙË ÓÂfi-

ÙËÙ·. AÂÏÈṲ̂ÓÔ˜ Ú›¯ÙËΠÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· fiÔ˘ Û˘Ó¤¯È-Û ӷ ˙ÂÈ ˆ˜ ‰·›ÌˆÓ ÚÔÍÂÓÒÓÙ·˜ ÙÔÓ Êfi‚Ô Î·È ÙÔÓ ÙÚfi-ÌÔ ÛÙÔ˘˜ Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜. M‡ıÔÈ ·Ú¯¤ÁÔÓÔÈ Î·È ¿ÓÙ· ‰ÚÔÛÂ-ÚÔ› Ô˘ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ó· ÂÈ‚ÈÒÓÔ˘Ó ÛÙȘ Ï·˚Τ˜ ·Ú·-‰fiÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ °ÔÚÁfiÓ· Î·È ÙÔ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi.

Afi ÙÔÓ 5Ô Ì. X. ·ÈÒÓ·, ÔÈ ™ÂÈÚ‹Ó˜ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ Ô˘¤ÌÔÈ·˙·Ó Ì ԢÏÈ¿, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ‰·ÈÌÔÓÈο Ù˘ ı¿-Ï·ÛÛ·˜ Ì ÛÒÌ· Î·È Ô˘Ú¿ „·ÚÈÔ‡. K·Ù¿ ÙÔÓ MÂÛ·›ˆÓ· Ë

°ÔÚÁfiÓ· ·Ú·ÛÙ·›ÓÂÙ·È ˆ˜ ıËÚ›Ô Ì ÌÔÚ-Ê‹ Ï¿ÁÓ·˜ Á˘Ó·›Î·˜ («ıËÚ›Ô Ì ÌÔÚÊ‹ fiÚ-Ó˘»): ÔÏfiÍ·Óı· Ì·ÏÏÈ¿ Ô˘ ηٷϋÁÔ˘ÓÛ ÎÂÊ¿ÏÈ· ÊȉÈÒÓ Î·È ˆÚ·ÈfiÙ·ÙÔ ÎÔÚÌ›Î·È ÚfiÛˆÔ Ô˘ ı·Ó·ÙÒÓÂÈ fiÔÈÔÓ ÙÔ·ÓÙÈÎÚ›˙ÂÈ. M Ôχ ÁÏ˘ÎÈ¿ ʈӋ ÚÔÛη-

Ï› ÁÈ· ¤ÚˆÙ· ÙÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ, ÙÔÓ ‰Ú¿ÎÔ Î·È ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ. TÔÏÈÔÓÙ¿ÚÈ Î·È Ô ‰Ú¿ÎÔ˜ ·ÚÓÔ‡ÓÙ·È ·fi Êfi‚Ô. O ¿ÓıÚˆÔ˜ÚÔÛÔÈÂ›Ù·È fiÙÈ ‰¤¯ÂÙ·È, ·Ó Ë °ÔÚÁfiÓ· ÛοÛÂÈ ÙÔ Úfi-Ûˆfi Ù˘ Ì ËÏfi. MÂÙ¿ ÙËÓ ÏËÛÈ¿˙ÂÈ, Ù˘ Îfi‚ÂÈ ÙÔÓ Ï·È-Ìfi Î·È Ì ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ Ù˘ ÙÚÔÌ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ¯ıÚÔ‡˜ ÙÔ˘.

™ÙÔ˘˜ ÓÂfiÙÂÚÔ˘˜ ̄ ÚfiÓÔ˘˜ ÂÈÎÚ¿ÙËÛÂ Ë ·Ú¿‰ÔÛË fiÙÈË °ÔÚÁfiÓ· ‹Ù·Ó ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ MÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˘. ™Ù¿ıËΠ˷ÈÙ›· Ó· ÌËÓ Á›ÓÂÈ ·ı¿Ó·ÙÔ˜ Ô ·‰ÂÏÊfi˜ Ù˘, ÁÈ·Ù›, «¤¯˘-Û ÙÔ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi Ô˘ ›¯Â Ô AϤͷӉÚÔ˜ ̤۷ ÛÙÔÁ˘·Ï›, ·ÊÔ‡ ÛÎfiÙˆÛ ÙÔÓ ‰Ú¿ÎÔ Ô˘ ÙÔ Ê‡Ï·Á». O AϤ-Í·Ó‰ÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù·Ú¿ÛÙËΠӷ Á›ÓÂÈ «·fi ÙË Ì¤ÛË Î·È Î¿-Ùˆ „¿ÚÈ» Î·È Ó· Ï·ÓÈ¤Ù·È ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. H °ÔÚÁfiÓ· η-Ù¿Ï·‚ ÙÔ ÊÙ·›ÍÈÌfi Ù˘, ‰ÂÓ Ì›ÛËÛ ÙÔÓ ·‰ÂÏÊfi Ù˘ ηÈ,fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ Û˘Ó·ÓÙ¿ ÏÔ›Ô ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÙÔ ÛÙ·Ì·Ù¿Î·È ÚˆÙ¿ Ì ·ÁˆÓ›· ÙÔ˘˜ Ó·‡Ù˜ ·Ó ˙ÂÈ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ AϤ-Í·Ó‰ÚÔ˜. AÓ ÔÈ Ó·‡Ù˜ Ù˘ ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó «ZÂÈ Î·È ‚·ÛÈ-

Eπιμ�λεια αφιερ�ματος:

¶∂°∫À ∫√À¡∂¡∞∫∏

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 3

χÂÈ Î·È ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Î˘ÚȇÂÈ», ÙfiÙÂ, Ë °ÔÚÁfiÓ· ÌÂÙ·ÌÔÚ-ÊÒÓÂÙ·È Û ˆÚ·ÈfiÙ·ÙË ÎfiÚË, ÙÈı·Û‡ÂÈ ÙÔ˘˜ ·Ó¤ÌÔ˘˜ ηȷ›˙ÂÈ Â˘Ù˘¯ÈṲ̂ÓË ÙË Ï‡Ú· Ù˘. AÓ fï˜ ÔÈ Ó·‡Ù˜ ··-ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ·ÚÓËÙÈο, ÙfiÙ ·Ó·Ù·Ú¿ÛÛÂÈ ÙË ı¿Ï·ÛÛ· ηÈÙÔ˘˜ Ó›ÁÂÈ Ì·˙› Ì ÙÔ Î·Ú¿‚È ÙÔ˘˜.

EÓ·˜ ·ÚfiÌÔÈÔ˜ ̇ıÔ˜ Ô˘ ‰È·ÛÒ˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú¿‰Ô-ÛË Ù˘ BÔ˘ÏÁ·Ú›·˜ Î·È Ù˘ AÚÌÂÓ›·˜ ı¤ÏÂÈ ÙË °ÔÚÁfiÓ·ı˘Á·Ù¤Ú· ·ÓÙ› ÁÈ· ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ MÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˘, Ô˘ ›-Û˘ ÙÈ̈ÚÂ›Ù·È Ó· Á›ÓÂÈ «È¯ı˘fiÔ˘˜», ¿ÏÈ ÁÈ· ÙËÓ ·Ò-ÏÂÈ· ÙÔ˘ ·ı¿Ó·ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡.

M¤Û· ·fi ÙÔ˘˜ ̇ıÔ˘˜ Î·È ÙȘ ‰Ôͷۛ˜ Ë Ì˘ıÈ΋ ÁÔÚ-ÁfiÓ· ÂÈ‚ÈÒÓÂÈ ·ÈÒÓ˜ ÙÒÚ· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ¯¿ÛÌ· ‰‡Ô Îfi-Û̈Ó: ÙÔ˘ Á‹ÈÓÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘. K·ıÒ˜ Ë EÏÏ¿‰· ›-Ó·È Î·ÙÂÍÔ¯‹Ó ı·Ï¿ÛÛÈ· ¯ÒÚ·, Ë ·Ó¿Ú¯·È· ·ÏÏ¿ ηȉȷ¯ÚÔÓÈ΋ ·˘Ù‹ ÔÓÙfiÙËÙ· ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛ‹Ù˘ Ì ÔÈΛÏÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ô˘ ηχÙÔ˘Ó ÎÈ ¤Ó· ¢ڇ Ê¿-ÛÌ· ÌÔÚÊÒÓ: ·fi ÂΛÓË Ù˘ ÙÚÔÌ·ÎÙÈ΋˜ Î·È ·ÔÙÚfi-·È˘ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜, ÛÙË ‰È·ÎÔÛÌËÙÈ΋ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘MÂÛ·›ˆÓ· Î·È Ù¤ÏÔ˜ ÙËÓ ·ÈÛıËÛȷ΋ Á˘Ó·›Î· ÙˆÓ ÓÂfiÙÂ-ÚˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ. H ·ÈÓÈÁÌ·ÙÈ΋ ÌÔÚÊ‹ Ù˘ ‰ÂÓ ÂÈ‚ÈÒÓÂÈ Ìfi-ÓÔ ÛÙËÓ ÚÔÊÔÚÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË ·ÏÏ¿ ·ÔÙÂÏ› Î·È ·Á·Ë-̤ÓÔ ı¤Ì· Ù˘ Ï·˚΋˜ Ù¤¯Ó˘ Û fiϘ ÙȘ ÌÔÚʤ˜ Ù˘: Á˘-Ó·ÈΛ· ÂÓ‰˘Ì·Û›·, ͇ÏÈÓ· ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈο Ù¤ÌÏ·, ÏÈı·-Ó¿ÁÏ˘Ê·, ·ÎÚfiÚˆÚ·, ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Û ÙÔ›¯Ô˘˜ ÛÈ-ÙÈÒÓ Î·È Î·ÊÂÓ›ˆÓ, ‚ÔÙ۷ψ٤˜ ·˘Ï¤˜, (ı¤Ì· Û˘ÓËıÈ-Ṳ̂ÓÔ ÛÙÔ ÓËÛȈÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ), ÎÂÚ·ÌÈο, Ù·ÙÔ˘¿˙ÛÙ· ¯¤ÚÈ· Ó·˘ÙÈÎÒÓ Î·È fi¯È ÌfiÓÔ. OÏÔÈ ÁÔËÙ‡ÔÓÙ·È ·fiÙÔ ‰ÈÛ˘fiÛÙ·ÙÔ ·˘Ùfi Ï¿ÛÌ·, Á¤ÓÓËÌ· Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜Î·È ÙÔ˘ ·Ú·Ì˘ıÈÔ‡, Ô˘ ÂÈ̤ÓÂÈ Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ, ‰È·ÙËÚÒ-ÓÙ·˜ ¿ÓÙ· ÙË Ï¿Ì„Ë Î·È ÙË ÁÔËÙ›· ÙÔ˘.

à «O Mεγαλ�ξαν-δρος με την αδελ-φ� του, τη Γοργ�-να». Στον π�νακ�του αυτ� ο Mποστεμπλ�κει τον κατ’εξοχ�ν κυρ�αρχομ�θο γ�ρω απ� τηΓοργ�να, που ηλαϊκ� παρ�δοσητη θ�λει αδελφ�του Mεγαλ�ξαν-δρου. H Γοργ�ναως θ�μα επαν�ρ-χεται τακτικ� στο�ργο του Mποστ.

ΓOPΓONAη μυθικ� αδελφ�

του Mεγαλ�ξανδρου

Õ Θ�μη Tσιρ"-νη, «Tο θαλασ-σιν� τριφ�λλι»,ζωγραφικ� σεξ�λο. H γοργ�-να παρουσι�ζε-ται ως κυρ�αρ-χο θ�μα στηθαλασσιν� αυ-τ� σ�νθεση τουTσιρ"νη.

4 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

Tου °πflƒ°√À X∞Δ∑∏¢Õ∫∏

Συγγραφα/Kριτικο θε�τρου

£A§A™™INE™ ıÂfiÙËÙ˜ Î·È Î¿ı ÏÔÁ‹˜ ‰·ÈÌfiÓÈ·‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û’ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ̇ıÔ˘˜.TÔ ‰¤Ô˜ Ô˘ ·Ó¤Î·ıÂÓ ÚÔηÏÔ‡ÛÂ Ë ı¿Ï·Û-

Û· Ì ٷ ¯·Ò‰Ë ‚¿ıË Ù˘, ÙËÓ ·ÂÚ·ÓÙÔÛ‡ÓË ÙË˜Î·È ÙÔ Â˘ÌÂÙ¿‚ÏËÙÔ ÙˆÓ ÓÂÚÒÓ Ù˘ ÂÓ¤ÓÂ·Ó Î·ÈÂÌÓ¤Ô˘Ó Î¿ı ÏÔÁ‹˜ ıÚ‡ÏÔ˘˜. KÈ fiˆ˜ ÔÈ ·ÏÔ˚Τ˜Ê·Óٷۛ˜ ÙˆÓ Ï·ÒÓ Â›¯·Ó Î·È ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Ù¿ÛË Ó·ÚÔÛˆÔÔÈÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Êfi‚Ô˘˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ì ÙȘ ‰ÂÈÛÈ-‰·ÈÌÔӛ˜ ÙÔ˘˜ Ó· ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó ÈÛÙÔڛ˜, ¿ÌÔÏ-

ÏÔÈ Ì‡ıÔÈ Ì’ ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ·fi ÎfiÚ˜ ÙˆÓ Î˘Ì¿ÙˆÓ ÎÈ¿ÏÏ· fiÓÙ· ÊÔ‚ÂÚ¿ Î·È ÙÚÔÌÂÚ¿ ‹ ÂÈÚËÓÈο, ÊÈÏÈÎ¿Î·È Ú¿· ÛÙÔȯÂÈÒÓÔ˘Ó ÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ı¿Ï·ÛÛ˜. AÎfi-Ì· Î·È Û‹ÌÂÚ· Ô˘ Ë Ù¯ÓÔÏÔÁÈ΋ ÚfiÔ‰Ô˜ Î·È Ô ÔÚ-ıÔÏÔÁÈÛÌfi˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÍ·Ï›„ÂÈ Î¿ıÂ Ì˘ıÔÔ›ËÛË ÔÈÓ·˘ÙÈÎÔ› Ô˘ ‰È·Û¯›˙Ô˘Ó ÙȘ ı¿Ï·ÛÛ˜, ÔÈ „·Ú¿‰Â˜Î·È ÔÈ ‚Ô˘Ù˯٤˜ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó Ù· ÓÂÚ¿ ÛÙ· ‚¿ıËÙÔ˘˜ ‰ÂÓ Ì¤ÓÔ˘Ó Î·ıfiÏÔ˘ ·ÓÂËÚ¤·ÛÙÔÈ. ¶Ò˜ ÁÂÓ-Ó‹ıËÎÂ Î·È Û˘ÓÙËÚ‹ıËΠ·’ fiÏ· ·˘Ù¿ Ë Ì˘ıÈ΋ÁÔÚÁfiÓ·, Ë Á˘Ó·›Î· - „¿ÚÈ Ô˘ ‰È·Ì¤ÓÂÈ ÛÙÔ˘˜ ‚˘-ıÔ‡˜ Î·È ÛÂÚÁÈ·Ó¿ÂÈ ÛÙ· ·̷ٷ, Â›Ó·È Ôχ ‡ÎÔÏÔÓ· ÙÔ ‚Úԇ̠ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÎÈ ¤Ó· Ï‹-ıÔ˜ Û˘ÁÁÂÓ›˜ Ù˘, Ï¿ÛÌ·Ù· Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜ ·fi Ù·Ôχ Ôχ ·ÏÈ¿ ¯ÚfiÓÈ·.

H Γοργ�νακαι τοπαρελθ�ν της

Õ Eξαιρετικς ποι τητας μωσαϊκ απ τη Madaba, Eκκλησ�α τωνAποστ λων. Eδ�, η Γοργ να χρη-σιμοποιε�ται ως προσωποπο�ησητης θ�λασσας (πηγ: Aπ το βι-βλ�ο «Byzantinische Mosaiken ausJordanien»).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 5

K·È ÚÒÙÔ˜ ıÂfi˜ Î·È ‰·›ÌÔÓ·˜ ‹Ù·Ó Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ¶fiÓÙÔ˜,ÁÈÔ˜ Ù˘ °·›·˜ Î·È ÙˆÓ ÚˆÙÔÁÂÓÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÙÔ˘·ÓÙfi˜. A˘Ùfi˜ Á¤ÓÓËÛ ÙÔÓ NËÚ¤· Ô˘ ¤ÌÂÈÓ ۷Ó·ÚÈ· ıÂfiÙËÙ· ÙÔ˘ ˘ÁÚÔ‡ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘, Ì ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘Ó· Û˘ÁÁÂÓ‡ÂÈ Ì ÙȘ Ú›˙˜ ÙˆÓ Ï¤ÍÂˆÓ Ó¿ˆ, Ó¿Ì·, Ó·-Úfi˜, ÓËÚfi˜, ÓÂÚfi ÛÙË ÁÏÒÛÛ· Ì·˜ Û‹ÌÂÚ·. TÔÓ NË-Ú¤· ÙÔÓ Ê·ÓÙ¿ÛıËÎ·Ó Á¤ÚÔÓÙ· ÏfiÁˆ Ù˘ Ú˘Ùȉȷ-Ṳ̂Ó˘ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·˜ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ Î·È ÙˆÓ Ï¢ÎÒÓ·ÊÚÒÓ ÙˆÓ Î˘Ì¿ÙˆÓ, ÙÔÓ ·ÔηÏÔ‡Û·Ó ‰Â Î·È ¿ÏÈÔÓÁ¤ÚÔÓÙ·. ¶›ÛÙ¢·Ó, ›Û˘, ˆ˜ Ô ı·Ï¿ÛÛÈÔ˜ ·˘Ùfi˜Á¤ÚÔÓÙ·˜ ÚÔÛٿ٢ ÙÔ˘˜ Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜ – fiˆ˜ Ô AÁÈÔ˜NÈÎfiÏ·Ô˜ Ù˘ ‰È΋˜ Ì·˜ ıÚËÛΛ·˜. H ·Á·ı‹ ÙÔ˘ÚÔ·›ÚÂÛË Ê·›ÓÂÙ·È Î·È ·fi Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÓ‹-ÓÙ· ı˘Á·Ù¤ÚˆÓ ÙÔ˘, ÙˆÓ NËÚË›‰ˆÓ Ô˘ ϤÁÔÓÙ·Ó ¢Â-Í·ÌÂÓ‹, K·ÏÏÈ¿ÓÂÈÚ·, °·Ï¿ÙÂÈ·, NËÌÂÚÙ‹˜, A„¢‰‹˜,K·ÏÏÈ¿Ó·ÛÛ·, °·Ï‹ÓË, E˘‰ÒÚË, HÈfiÓË, ¶ÔÓÙÔfi-ÚÂÈ·, EÚ·ÙÒ, E˘ÏÈ̤ÓË, °Ï·‡ÎË, £¿ÏÂÈ·, KÚËÓ›˜, ™·ÒÎ.Ï.

OÈ NËÚË›‰Â˜ ‹Ù·Ó Ë ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Î˘Ì¿-ÙˆÓ, Ó‡Ìʘ ÌÂÁ¿Ï˘ ÔÌÔÚÊÈ¿˜ ›¯·Ó ÚÔÔÚÈÛÌfi Ó·ÛËÎÒÓÔ˘Ó ÙÚÈÎ˘Ì›Â˜ Î·È Ó· ÙȘ ηٷ·‡Ô˘Ó. OÈ ·Ú-¯·›ÔÈ ÙȘ Ê·ÓÙ¿˙ÔÓÙ·Ó Ó· ÂÈÏ¤Ô˘Ó Î·ıÈṲ̂Ó˜ ¿-Óˆ Û οÔÈÔ Î‡Ì· ‹ Û ‚Ú¿¯Ô˘˜ ÛÙËÓ ·Ú·Ï›· Ó·ÛÙÂÁÓÒÓÔ˘Ó Ù· Ì·ÏÏÈ¿ ÙÔ˘˜. TÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Û·Ó ÎÈfiÏ·˜ÔÈ NËÚË›‰Â˜. OÈ ÊˆÓ¤˜ ÙÔ˘˜ ÁÔ‹Ù¢·Ó Î·È Ù· ÙÚ·ÁÔ‡-‰È· ÙÔ˘˜ ›¯·Ó ¤ÏÍË ·Î·Ù·Ó›ÎËÙË. OÈ NÂڿȉ˜ ›ӷÈNËÚË›‰Â˜ ÂÎ ·Ú·ÊıÔÚ¿˜, Ô˘ ‚Á‹Î·Ó ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿ ÌÂÙ· ›‰È· ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· ÙˆÓ ı·Ï·ÛÛÈÓÒÓ ·‰ÂÏÊ¿‰ˆÓÙÔ˘˜Ø ÔÌÔÚÊÈ¿ Î·È Û·Á‹ÓË Ì¤¯ÚÈ ·Ú·ÏÔÁÈÛÌÔ‡. MËÓ‚È·ÛÙԇ̠ӷ ÎÏ›ÛÔ˘Ì ÙÔÓ ÁÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ·ÎÏÔ Ù˘ÁÔÚÁfiÓ·˜ ÙÔ˘ MÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˘, ÓÔÌ›˙ÔÓÙ·˜ ˆ˜ ÔÈNËÚË›‰Â˜ Â›Ó·È Ë ·ÊÂÙËÚ›· Î·È Ù˘ ÁÔÚÁfiÓ·˜. ¢ÂÓ Â›-Ó·È ·˘Ù¤˜, ‹ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ ·˘Ù¤˜. E›Ó·ÈÎ·È ÔÈ ºÔÚΛ‰Â˜ Ô˘ ÙȘ ¤ÏÂÁ·Ó Î·È °ÔÚÁfiÓ˜, ÁÈ·Ù›ÔÏÏÔ› ›ÛÙ¢·Ó ˆ˜ ‹Ù·Ó ı˘Á·Ù¤Ú˜ Ù˘ KËÙÔ‡˜ ηÈÙÔ˘ °fiÚÁÔÓ·, ÁÈÔ˘ ÙÔ˘ Ù˘ÊÒÓ·. K·Ù’ ¿ÏÏÔ˘˜ fï˜ ·-Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó Ô ¶ÚˆÙ¤·˜, ¿ÏÏË ÌÂÁ¿ÏË ı·Ï·ÛÛÈÓ‹ıÂfiÙËÙ·, Ô˘ ÏÂÁfiÙ·Ó Î·È ºfiÚ΢˜. Y¿Ú¯ÂÈ Î·È Ë ÂÎ-‰Ô¯‹ ˆ˜ ‹Ù·Ó ÎfiÚ˜ Ù˘ £fiˆÛ·˜, Ù˘ Ó‡ÌÊ˘ ÙˆÓηٷÈÁ›‰ˆÓ. TÔ ‚¤‚·ÈÔ Â›Ó·È ˆ˜ ÔÈ °ÔÚÁfiÓ˜ ‹Ù·ÓÙÚÂȘ, Ë ™ıÂÓÒ, Ë E˘Ú˘¿ÏË Î·È Ë M¤‰Ô˘Û· Î·È ‰ÂÓ¤ÌÔÈ·˙·Ó Û ٛÔÙ· Ì ÙȘ NËÚË›‰Â˜. EÙÔ‡Ù˜ ‹Ù·Ó

Ù¤Ú·Ù· ÊÔ‚ÂÚ¿ Ô˘ Î·È ÌfiÓÔ Ë ı¤·ÙÔ˘˜ ¤ÙÚˆÓ fiÔÈÔÓ ÙȘ ÎÔÈÙÔ‡ÛÂ. OÈAÙÏ·ÓÙ›‰Â˜ ‹ ¶ÏÂÈ¿‰Â˜ Â›Ó·È ÌÈ· ¿ÏÏˉÂηÂÓÙ·ÌÂÏ‹˜ Û˘ÓÙÚÔÊÈ¿ ˆÚ·›ˆÓı·Ï·ÛÛÈÓÒÓ ÎÔÚÈÙÛÈÒÓ. Afi ÙÔÓ ·Ù¤-Ú· ÙÔ˘˜ ÙÔÓ AÙÏ·ÓÙ· Î·È ÙË ÌËÙ¤Ú·ÙÔ˘˜ ÙËÓ ¶ÏÂÈfiÓË, ÎfiÚË ÙÔ˘ øηÓÔ‡,‹Ú·Ó Ù· ÔÓfiÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜.

H ™Î‡ÏÏ· Î·È Ë K›ÚÎËOÈ ‰‡Ô fi„ÂȘ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, Ë ‹È· ηÈ

Á·Ï‹ÓÈ· Î·È Ë ¿ÁÚÈ·, ›ÊÔ‚Ë Î·È Ù·Ú·Á̤ÓË, ÂÓ¤-ÓÂ·Ó Û˘Ó¯Ҙ ÛÙÚ·ÙȤ˜ ·fi Á˘Ó·ÈΛ˜ Î·È ·Ó‰ÚÈ-Τ˜ ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ó·Ú›ıÌËÙ˜ ·Ú·ÏÏ·Á¤˜ ηÈÛ˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÔÏÏÔ‡˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ̇ıÔ˘˜ ÔÏÏÒÓ Ùfi-ˆÓ Î·È Ï·ÒÓ. A˜ ÛÙ·ıԇ̠ÛÙË ™Î‡ÏÏ·, fiÓÔÌ· ÁÓˆ-ÛÙfi Î·È ÊËÌÈṲ̂ÓÔ. øÚ·›· Î·È Î·ÏfiÙÚÔË ı·Ï¿ÛÛÈ·Ó‡ÌÊË ÎÈ ·˘Ù‹, ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÙËÓ ·Á¿ËÛÂ Ô °Ï·‡ÎÔ˜, ÔıÂfi˜ Ù˘ Ó·˘ÙÈ΋˜ ˙ˆ‹˜. H ÎfiÚË ‰ÂÓ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ıËÎÂÛÙÔÓ ¤ÚˆÙ¿ ÙÔ˘ Î·È Ô °Ï·‡ÎÔ˜ Î·Ù¤Ê˘Á ÛÙËÓ K›ÚÎË

OÈ Ú›˙˜ ÙˆÓ Ì‡ıˆÓ Â›Ó·È ÌÂÚ‰Â̤Ó˜. OÈ Ï·Ô› ÙˆÓÓËÛÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ·Ú·Ï›ˆÓ, fiˆ˜ ·ÓÙ¿ÏÏ·ÛÛ·Ó ÙȘڷ̷ÙÂȤ˜ ÙÔ˘˜ ¤ÙÛÈ ¤Î·Ó·Ó Î·È Ì ÙÔ˘˜ ̇ıÔ˘˜ÙÔ˘˜. TÔ ‰¤Ô˜ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ ÙÔ ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·Ó fiÏÔÈ ÎÈ Ôοı Ϸfi˜ ÙÔ ÂͤÊÚ·˙ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο. EÙÛÈ ¤¯Ô˘Ì ۋ-ÌÂÚ· ¤Ó· ·Ó·Î¿ÙˆÌ· Ì ÔÏÏ¿ Î·È ‰È¿ÊÔÚ· ÛÙÔȯÂÈ¿,‹ÌÂÚ· Î·È ¿ÁÚÈ· Ô˘ ÍÂˉ¿Ó ̤۷ ·fi ÙËÓ ·ÂÚ·-ÓÙÔÛ‡ÓË ÙˆÓ ı·Ï·ÛÛÒÓ ÎÈ ·’ Ù· ΛÌÂÓ· ÙˆÓ Ì˘ıÔ-ÁڿʈÓ. AÎfiÌË ÎÈ ÔÈ ÔÈËÙ¤˜ Û‡‰Ô˘Ó Ó· ‰È·ÎÚ›-ÓÔ˘Ó Î¿ÔÈ· ÂÍ‹ÁËÛË ÁÈ· ÙȘ ı·Ï·ÛÛÈÓ¤˜ ıÂfiÙËÙ˜.

YÂÚÎfiÛÌÈ· fiÓÙ·«¶·ÊÏ¿˙ˆÓ Ô fiÓÙÔ˜ ‚Ô‹Ó ·Ó·¤ÌÂÈ/ Î·È ÊÚ›ÙÙ’ Ë

„˘¯‹ Ì·˜ ÂÌÚfi˜ Ù˘ ·‚‡Û-ÛÔ˘/ ÔfiÙ·Ó Ì χÛÛ·Ó ÙÔ˘˜‚Ú¿¯Ô˘˜ Ú·›˙ÂÈ/. EÛÌfi˜ ÂΉ·ÈÌfiÓˆÓ Î·Ù¿Ú·˜ ÂΤÌÂÈ/Î·È ıÏ›‚Ô˘Ó ÔÈ ÎÚ›ÎÔÈ ˘‰·Ù›-Ó˘ ·Ï‡ÛÛÔ˘/ ÙÔ Û‡Ì·Ó, Î·È ÙÚfiÌÔ˜ ÙÔ˘ ÓÔ˘Ó Î·Ù·-Îχ˙ÂÈ./ ¶·Ï·›Ô˘Ó ıÂÔ›, ηÈ, ÂȘ ÁfiÔ˘˜ ‰ÂÈÓÔ‡˜/ ÙˆÓÚÒÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÂÎÏ‹ÛÛÂÙ’ Ô ÓÔ˘˜».

TÔ Ô›ËÌ· Û˘ÌÌÂÚ›˙ÂÙ·È ÙËÓ ¿Ô„Ë ˆ˜ Ë ÚÒÙËı¤· Ù˘ Ù·Ú·Á̤Ó˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, ·fi Ï·Ô‡˜ Ô˘ ¤ÊÙ·-Û·Ó ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Û ·Ú·Ï›· ÚÔοÏÂÛ «ÊÚ›ÎË»Î·È ¤ÎÏËÍË ÊÔ‚ÂÚ‹. H ¿ÁÚÈ· ÂÈÎfiÓ· Ô˘ ÚˆÙfi‚ÏÂ-·Ó ‹Ù·Ó ·ÛÊ·ÏÒ˜ ¤ÚÁÔ Î¿ÔÈˆÓ ˘ÂÚÎfiÛÌȈÓfiÓÙˆÓ. £ÂÔ› Î·È ‰·›ÌÔÓ˜ ηÙÔÈÎÔ‡Û·Ó ÙÔÓ ¶fiÓÙÔ.

H O Aλ�ξανδρος και οι πολεμιστ�ς του φτ�νουν στον ποταμ Θερμ δοντα, που διασχ�ζειχ�ρα πεδιν και πλο#σια· την κατοικο#σαν Aμαζ νες που ταν πολ# πιο μεγαλ σωμες απ τις �λλες γυνα�κες και χρησιμοποιο#σαν ασημ�νια πλα, γιατ� δεν ε�χαν σ�δηρο χαλκ .Kαθ�ς την ε�δαν στο ποτ�μι, με σ#νεση και εξυπν�δα παρατ�χθηκαν απ�ναντ� τους. (Eικ -να απ το «Mυθιστ ρημα» του Aλ�ξανδρου», 5ος K�δικας του Eλληνικο# Iνστιτο#του τηςBενετ�ας, Eκδ σεις «Eξ�ντας».)

M‡ıÔÈ Î·È ‰Ôͷۛ˜ Á‡Úˆ ·fi ÙË °ÔÚÁfiÓ·Î·È ÙȘ ı·Ï¿ÛÛȘ ıÂfiÙËÙ˜

6 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

Õ O θρ#λος τουAλ�ξανδρου ως με-γ�λου κατακτητεπ�ζησε του κρ�-τους του στις χ�ρεςτης Aνατολς. Στηνεικ να, πι�το περ-σικς τ�χνης του18ου αι�να. Παρι-στ�νει τον Aλ�ξαν-δρο να αναζητε� τοαθ�νατο νερ .(Aγορ�στηκε απ το Kασμ�ρ και βρ�-σκεται στη συλλογτου N. Tομπ�ζη.)

ÁÈ· Ó· ÙÔ˘ ‰ÒÛÂÈ Î¿ÔÈÔ ÂÏÈÍ‹ÚÈÔ Ô˘ ı· ÌÂÙ¤ÛÙÚÂÊÂÙ· ·ÈÛı‹Ì·Ù· Ù˘ ÂÎÏÂÎÙ‹˜ ÙÔ˘. H K›ÚÎË, ÌfiÏȘ ›‰ÂÙÔÓ ˆÚ·›Ô Ó¤Ô ÙÔÓ ÂÚˆÙ‡ıËÎÂ Î·È ÁÈ· Ó· ÂÍÔÓÙÒÛÂÈÙËÓ ·ÓÙ›˙ËÏfi Ù˘, ¤‰ˆÛ ÛÙÔÓ ÂÚˆÙÂ˘Ì¤ÓÔ °Ï·‡ÎÔ¤Ó· ‚ÔÙ¿ÓÈ Ô˘ ÌÂÙ·ÌfiÚʈÛ ÙËÓ ™Î‡ÏÏ· Û ٤ڷ˜·ÔÙÚfi·ÈÔ. H ÌÂÙ·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ™Î‡ÏÏ·˜ ›ӷȷÍÈÔÚfiÛÂÎÙË ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛ‹ Ì·˜. ™‡Ìʈӷ ÌÂÙÔ Ì‡ıÔ ‰È·Ù‹ÚËÛ ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ÌÔÚÊ‹ Ò˜ ÙÔÓ·Ê·Ïfi Ù˘, ÂÓÒ ÙÔ ˘fiÏÔÈÔ ‹Ú ÙË ÌÔÚÊ‹ ı·Ï¿Û-ÛÈÔ˘ ‰Ú¿ÎÔÓÙ·. TÔ ÙÂÚ·Ù҉˜ ·˘Ùfi Ï¿ÛÌ· ÂÁηٷ-ÛÙ¿ıËΠÛÙÔ ÛÙÂÓfi ¤Ú·ÛÌ· Ù˘ ™ÈÎÂÏ›·˜ Î·È ¤ÛÙÚÂ-„ ÙÔ ÂΉÈÎËÙÈÎfi Ù˘ ̤ÓÔ˜ ηٿ ÙˆÓ Ó·˘ÙÈÎÒÓ Ô˘Ù‡¯·ÈÓ ӷ ÂÚ¿ÛÔ˘Ó ·fi ÂΛ. M ÙË X¿Ú˘‚‰Ë, ¿ÏÏÔÊÔ‚ÂÚfi Ù¤Ú·˜ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, ·ÔÙ¤ÏÂÛ·Ó ¤Ó· ‰›‰˘ÌÔ,Ô˘ ¤Î·Ó·Ó ·Î·ÙfiÚıˆÙÔ ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ.

O °Ï·‡ÎÔ˜ ·fi ÙË Ï‡Ë ÙÔ˘ ÌÂÙ·ÌÔÚÊÒıËΠÎÈ ·˘-Ùfi˜ Û Á˘Ó·ÈÎfiÌÔÚÊÔ Ù¤Ú·˜ Ì ÙÔ fiÓÔÌ· °Ï·‡ÎË Ë§¿ÌÈ· Ô˘ Ì ٷ ı¤ÏÁËÙÚ· ÚÔÛ›Ï΢ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒ-Ô˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ηٷ‚Úfi¯ıÈ˙Â. ™Â ¿ÏÏË ÂÚ›ÙˆÛË, Ô°Ï·‡ÎÔ˜ ÌÂÙ·ÌÔÚÊÒıËΠ۠ÊÙÂÚˆÙfi ‰·›ÌÔÓ·, ÙË™ÂÈÚ‹Ó·, Ô˘ ¤ÈÙ ÛÙ· ÏÔ›· Î·È ¿Ú·˙ ÙÔ˘˜ ÓÂ-·ÚÔ‡˜ Ó·‡Ù˜. A˘Ùfi˜ Â›Ó·È ¤Ó·˜ Û˘ÓÔÙÈÎfi˜ ÁÂÓ·ÏÔ-ÁÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘ fiÔ˘ Û ÔÏÏ¿ ÛËÌ›· ÙÔ˘ ·Ó·ÁˆÚ›-˙Ô˘Ì ÙË ÁÔÚÁfiÓ· ÙˆÓ ÚfiÛÊ·ÙˆÓ Î·ÈÚÒÓ. M‡ıÔÈÔ˘ Û¯ËÌ·Ù›ÛıËÎ·Ó ÛÙ· ·Ú¿ÏÈ· ÙÔ˘ AÈÁ·›Ô˘ ΢-Ú›ˆ˜ Î·È ·Ó·Û¯ËÌ·Ù›ÛıËÎ·Ó ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ò˜ Ù·¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ‡ÛÙÂÚ˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜. °È· Ù· ÌÂÙ·ÁÂÓ¤-

H H Γοργ να και το πλο�ο, κεντητ «μπ�ντα», απ το χωρι Kουστογ�ρα-κο Σελ�νου, Xαν�ων Kρτης. Φυλ�σσεται στο Iστορικ και Λαογραφικ Mουσε�ο Kρτης, στο Hρ�κλειο (φωτ.: M. Xριστοδουλ�κης).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 7

ÛÙÂÚ· Ú¤ÂÈ Ó· ‚Ô˘Ù‹ÍÔ˘Ì ÛÙ· ÓÂÚ¿ Ù˘ Ï·ÔÁÚ·-Ê›·˜ fiÔ˘ Î·È Û˘Ó·ÓÙ¿Ì ¿ÏÏÔ Ï‹ıÔ˜ ı·Ï·ÛÛ›ˆÓfiÓÙˆÓ, ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ, Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓÚÔÙ‡ˆÓ.

™ÙÔȯÂÈ¿ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ı·Ï·ÛÛÒÓ™ÙË Z¿Î˘ÓıÔ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ô ‰·›ÌÔÓ·˜ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜,ÌÈÛfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ Î·È ÌÈÛfi „¿ÚÈ. E¯ÂÈ ÌÂÁ¿Ï· ÏÔ‡ÙË,ÁÈ·Ù› fi,ÙÈ ¯¿ÓÂÙ·È ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Â›Ó·È ‰ÈÎfi ÙÔ˘. MÂ-Ù·ÎÈÓÂ›Ù·È Ì’ ¤Ó· ·Ì¿ÍÈ Ô˘ ÙÔ Û¤ÚÓÔ˘Ó ‰‡Ô ‰ÂÏÊ›ÓÈ·.™ÙË ™‡ÌË Î·Ù·ÁÚ¿ÊÂÙ·È Ë BÂÚÁfiÓ· ‹ §¿Ô˘Ú·. A˘Ù‹Â›Ó·È ¤Ó· ıËÚ›Ô ·’ ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ Ò˜ ÙË Ì¤ÛË Á˘Ó·›Î· ÌÂÌ·ÎÚÈ¿ Ì·ÏÏÈ¿ Î·È ÙÔ ̆ fiÏÔÈÔ „¿ÚÈ. P›¯ÓÂÈ Ù· Ì·ÏÏÈ¿Ù˘ ÛÙ· ηڿ‚È· Ô˘ ÂÚÓÔ‡Ó, Ù· ‚Ô˘ÏÈ¿˙ÂÈ Î·È ÙÚÒ-ÂÈ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. °È’ ·˘Ùfi Î·È ÙȘ ηΤ˜ Î·È ¿Û¯Ë-̘ Á˘Ó·›Î˜ ÙȘ ϤÓ BÂÚÁfiÓ˜ Î·È §¿Ô˘Ú˜.

™Ù· ÓÂÚ¿ Ù˘ AÓ·ÙÔÏÈ΋˜ £Ú¿Î˘ ˙ÂÈ Ë ºÒÎÈ·,ÛÙÔÓ ·Ê·Ïfi Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ Ô˘ Ù· ÓÂÚ¿ οÓÔ˘Ó ÌÈ·ÙÚ‡·. A˘Ù‹ Â›Ó·È Ë Ì¿Ó· Ù’ AÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ Î·È Û˘Ó-‰˘¿˙ÂÈ ÙËÓ ÔÌÔÚÊfiÙÂÚË Á˘Ó·›Î· Î·È ÙÔ ÊÔ‚ÂÚfiÙÂÚÔ„¿ÚÈ. PˆÙ¿ÂÈ ÎÈ ·˘Ù‹ ηٿ ÙÔ Û˘Ó‹ıÂÈÔ ·Ó ˙ÂÈ Ô AϤ-Í·Ó‰ÚÔ˜ ÎÈ ÂÊfiÛÔÓ Ô Î·ÂÙ¿ÓÈÔ˜ ··ÓÙ‹ÛÂÈ Î·Ù·Ê·-ÙÈο ÛÒ˙ÂÙ·È ÙÔ Î·Ú¿‚È ÙÔ˘ ·Ó fi¯È Ë ºÒÎÈ· ÙÔ ‚Ô˘-ÏÈ¿˙ÂÈ Î·È ÙÔ Ó›ÁÂÈ. ™ÙË Z¿Î˘ÓıÔ, ›Û˘, ÛÙÔÓ §·-Á·Ó¿, ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó ˆ˜ ˙ÂÈ ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ıÂÚÈfi Ù˘ ı¿Ï·Û-Û·˜ ÌÈÛfi Ê›‰È Î·È ÌÈÛfi „¿ÚÈ Ô˘ ΢ÓËÁ¿ÂÈ È‰È·›ÙÂÚ·ÙÔ˘˜ ¯·ÚÙÔ·›ÎÙ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ·Ú·Ï˘Ì¤ÓÔ˘˜. ™ÙË ™·-ÌÔıÚ¿ÎË, ÛÙ· ‚·ıÈ¿ ÓÂÚ¿, fiÔ˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÌÈ· ‚Ô˘-ÏÈ·Á̤ÓË ·Ú¯·›· ÔÏÈÙ›· (ηٿ ÔÏϤ˜ ›ÛË̘ ÂÎ-‰Ô¯¤˜ Â›Ó·È Ù· ÂÚ›ȷ Ù˘ ηٷÔÓÙÈṲ̂Ó˘ AÙÏ·-ÓÙ›‰·˜) Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ‚Ú¿¯Ô˜ Ô˘ ϤÁÂÙ·È ™Áfi-Ú·Ê· Î·È ÎÂÈ ˙ÂÈ ¤Ó· ÊÔ‚ÂÚfi Ù¤Ú·˜. OÔÈÔ˜ ‚Ô˘Ù‹ÍÂÈÙfiÛÔ ‚·ıÈ¿ ÙÔ Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ™ÁfiÚ·Ê· ÙÔÓ ÙÚÒÂÈ. H §ÈÁ-Á¤Ù· fï˜ Â›Ó·È Ô ÙÚfiÌÔ˜ ÙˆÓ ı·Ï·ÛÛÈÓÒÓ. EΛ Ô˘ÙÂÏÂÈÒÓÔ˘Ó Ù· ‚Ô˘Ó¿ Ù˘ XÈÌ¿Ú·˜ Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÙ·È ÌÈ·ÁÏÒÛÛ· fiÔ˘ Û ı·Ï¿ÛÛȘ ÛËÏȤ˜ ˙ÂÈ Ë §ÈÁÁ¤Ù· ÁÈ’·˘Ùfi Î·È ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ Ï¤Ó ο‚Ô §ÈÁÁ¤Ù·. OÈ Ó·˘ÙÈÎÔ›,fiÙ·Ó ÂÚÓÔ‡Ó ·’ ·˘Ù¿ Ù· ÓÂÚ¿, Ú›¯ÓÔ˘Ó ·Ï¿ÙÈ ÛÙËı¿Ï·ÛÛ·. K·Ó›˜, ˆÛÙfiÛÔ, ‰ÂÓ ı¤ÏÂÈ Ó· ÌÈÏ‹ÛÂÈ ÁÈ’·˘Ù‹Ó ÁÈ·Ù› Î·È ÌfiÓÔ Ó· ÚÔʤÚÔ˘Ó Ù’ fiÓÔÌ¿ Ù˘ ı·¿ıÔ˘Ó Î·Îfi.

¶·Ú·‰fiÛÂȘ Î·È ‰Ôͷۛ˜¢ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ÙÂÏÂȈÌfi ÔÈ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÁÈ· ı·Ï¿ÛÛÈ· ‰·È-ÌfiÓÈ· ÛÙÔ˘˜ ıÚ‡ÏÔ˘˜ Î·È ÙȘ ·Ú·‰fiÛÂȘ ÙÔ˘ Ï·Ô‡,ÏÔ‡ÙÔ˜ ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ˜, ˆÛÙfiÛÔ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÎÔÚÈṲ̂-ÓÔ˜ Û’ fiÏË ÙËÓ EÏÏ¿‰· ÁÈ· ÙË °ÔÚÁfiÓ· ‹ ÙȘ °ÔÚÁfi-Ó˜ Î·È ÙÔÓ MÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ. E›ÎÔÛÈ Î·Ù·ÁÚ¿ÊÂÈ Ë Ï·-ÔÁÚ·ÊÈ΋ ÂÚÁ·Û›· ¿Óˆ ÛÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ °ÂˆÚ. K. ™˘-Úȉ¿ÎË Î·È ·ÛÊ·ÏÒ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ô ÌfiÓÔ˜ Ô˘ η٤ÁÈÓÂÛ ٤ÙÔÈ· ¤Ú¢ӷ. EÎÙfi˜ ·fi ÙÔÓ NÈÎfiÏ·Ô ¶ÔÏ›ÙË·Û¯ÔÏ‹ıËÎ·Ó Î·È ÔÈ XÚ. XÚËÛÙÔ‚·Û›Ï˘, ¢ÈÔÓ. MÈ-ÓÒÙÔ˜, Iˆ¿ÓÓ˘ KÔÓ‰˘Ï¿Î˘ Î.¿. Afi ÙȘ «¶·Ú·‰fi-ÛÂȘ Î·È ‰ÔÍ·›Û·È ÂÚ› ÙÔ˘ MÂÁ. AÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘» ÙÔ˘ °.™˘Úȉ¿ÎË ·ÔÛÒ ÌÈ· ηٷÁÚ·Ê‹. «Xȷ΋ ·Ú¿‰Ô-

ÛȘ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ Î¿ÔÙ ·Ó‹ÏıÔÓ Â› Ù·Íȉ‡ÔÓÙÔ˜ ÏÔ›-

Ô˘ ·È ™ÂÈÚ‹Ó˜ (°ÔÚÁfiÓ˜), ·È ÔÔ›·È ËÚÒÙËÛ·Ó ÙÔÓ Ó·‡-

ÙËÓ Â¿Ó ¤¯Ë ·Ôı¿ÓÂÈ Ô ·‰ÂÏÊfi˜ ÙˆÓ Ô ‚·ÛÈχ˜ AϤ-

Í·Ó‰ÚÔ˜. O Ó·‡Ù˘, ÌË ÁÓˆÚ›˙ˆÓ ÂÚ› ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜

ÙÔ‡ÙÔ˘ ËÂÈÏ‹ıË ·Ú’ ·˘ÙÒÓ Ó· ηٷ‚ÚÔ¯ıÈÛı‹. T¤ÏÔ˜,

fï˜, ‹Ú·Û ·˘Ù¿˜ ÂÎ Ù˘ ÎfiÌ˘, Ù·˜ ÂÊfiÓ¢ÛÂ Î·È Â›-

Ù· ¤ÚÚÈ„ÂÓ ·˘Ù¿˜ ÂȘ ÙËÓ ı¿Ï·ÛÛ·Ó...». K·È ÌÈ· ·ÎfiÌ··’ ÙÔ P¤ı˘ÌÓÔØ «...O M. AϤͷӉÚÔ˜ ›¯Â ÛÊÚ·Á›ÛÂÈ

ÂÓÙfi˜ ÊÈ¿Ï˘ ÙÔ ·ı·Ó¿ÙÔ ÓÂÚfi Î·È ¿ÏÏËÓ ÙÔÓ ‰È¿‚ÔÏÔÓ.

H ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ ÌË ÁÓˆÚ›˙Ô˘Û·, ·ÂÛÊÚ¿ÁÈÛ ÙËÓ ÊÈ¿ÏËÓ

ÂȘ ÙËÓ ÔÔ›·Ó ‹ÙÔ ÂÁÎÂÎÏÂÈṲ̂ÓÔ˜ Ô ‰È¿‚ÔÏÔ˜ fiÛÙȘ ηÈ

ÂÍ‹Ïı Ù˘ ÊÈ¿Ï˘. A˘Ù‹ fï˜ ‰È¿ Ù˘ Á˘Ó·ÈΛ·˜

ÂÊ˘˝·˜ Â¤Ù˘¯Â Ó· ÙÔÓ ÂÁÎÏ›ÛË Î·È ·ÏÈÓ ÂÓÙfi˜ Ù˘ ÊÈ¿-

Ï˘. AÂÛÊÚ¿ÁÈÛ ηÙfiÈÓ ÙËÓ ÂÙ¤Ú·Ó ÊÈ¿ÏËÓ, ¤ÈÂÓ, ÂÎ

ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ‡‰·ÙÔ˜ Ù˘ ·ı·Ó·Û›·˜ Î·È Â›Ù· ¤¯˘ÛÂ

ÙÔ ˘fiÏÔÈÔÓ Â› Ù˘ ·ÛÎÂÏÂÙÔ‡Ú·˜, Ë ÔÔ›· ·fi ÙfiÙÂ

¤ÁÈÓÂÓ ·ı¿Ó·ÙÔÓ Ê˘ÙfiÓ Î·È ‰ÂÓ ÍËÚ·›ÓÂÙ·È. OÙÂ Ë ·‰ÂÏ-

Ê‹ ÙÔ˘ M. AÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ·ÓÙÂÏ‹ÊıË ÙËÓ Ú¿ÍÈÓ, Ù˘ Ù·‡-

ÙËÓ ÂÊÔ‚‹ıË ÙÔÓ M. AϤͷӉÚÔÓ Î·È ·ËÏÈṲ̂ÓË, ÂÚ-

Ú›ÊıË ÂȘ ÙËÓ ı¿Ï·ÛÛ·Ó, fiÔ˘ ÙËÓ Î·Ù¤ÈÂÓ È¯ı‡˜ ̤¯ÚÈ

ÙÔ˘ ̤ÛÔ˘ ÙÔ˘ ÛÒÌ·Ùfi˜ Ù˘. ø˜ ·ı¿Ó·ÙË, ‰ÈfiÙÈ Â›¯Â ›ÂÈ

ÙÔ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi, ÂÍËÎÔÏÔ‡ıËÛ ӷ ̇ Ë ÂȘ ÙËÓ ı¿Ï·ÛÛ·Ó

ηٿ ÙÔ ‹ÌÈÛ˘ ¿ÓıÚˆÔ˜ Î·È Î·Ù¿ ÙÔ ¤ÙÂÚÔÓ ‹ÌÈÛ˘

ȯı‡˜ Î·È Ï¤ÁÂÙ·È ·ÚÎÔ‡‰·. TËÓ 2·Ó ºÂ‚ÚÔ˘·Ú›Ô˘ ·Ó¤Ú-

¯ÂÙ·È ·‡ÙË Â› Ù˘ ÂÈÊ·Ó›·˜ Ù˘ ı·Ï¿ÛÛ˘ Î·È ÂÚˆÙ¿

ÙÔ˘˜ Ó·‡Ù·˜ Â¿Ó ̇ Ë Ô ‚·ÛÈχ˜ AϤͷӉÚÔ˜. AÓ Ï¿‚Ë ÙËÓ

·¿ÓÙËÛÈÓ “˙Ë Î·È ‚·ÛÈχÂÈ” ¯·›ÚÂÈ Î·È ÙÚ·ÁÔ˘‰Â› ÙÔ˘˜

ηÈÓÔ‡ÚÁÈÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ. E¿Ó fï˜ ·ÎÔ‡ÛË

fiÙÈ ·¤ı·ÓÂÓ Ô AϤͷӉÚÔ˜, ÙfiÙ ٷڿÛÛÂÈ ÌÂÙ’ ÔÚÁ‹˜

ÙËÓ ı¿Ï·ÛÛ·Ó Î·È Î·Ù·ÔÓÙ›˙ÂÈ ÙÔ ÏÔ›ÔÓ».

E›Ó·È ·ÍÈÔı·‡Ì·ÛÙÔ Ô˘ ÙfiÛÔÈ ÔÏÏÔ› ·Ú¯·›ÔÈ Ì‡-ıÔÈ ÁÈ· ı·Ï¿ÛÛÈ· fiÓÙ· ¤¯Ô˘Ó Û˘ÓÂÈÛʤÚÂÈ ÛÙÔȯ›·ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔÓ Ì‡ıÔ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜, BÂÚÁfiÓ·˜, ºÒÎÈ·˜,AÚÎÔ‡‰·˜ Î.Ï. ÙÔ˘ MÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˘. KÈ ¤ÙÛÈ, ÙÔ ÙÚ·-ÁÔ‡‰È Ô˘ ·È˙fiÙ·Ó ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÌÈ·˜ ÛÂÈÚ¿˜ Ú·‰ÈÔʈ-ÓÈÎÒÓ ÂÎÔÌÒÓ ÙÔ 1988 ÛÙÔ ¢Â‡ÙÂÚÔ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ·Ù˘ EPT, ۠ΛÌÂÓ· Î·È ÛÎËÓÔıÂÛ›· ÙÔ˘ ˘ÔÁÚ·Êfi-ÌÂÓÔ˘ Ô˘ ›¯Â ÙÔ˘˜ ·Ú·Î¿Ùˆ ÛÙ›¯Ô˘˜, ‹Ù·Ó ÁÚ·Ì-̤ÓÔ ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ·.

«EÚ¯ÂÛ·È ·’ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÙÔ Ì‡ıÔ

Û ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÎÚ·ÙË̤ÓË Î·È Û’ ÂÈÎfiÓ˜

͢ÏÔÛοÏÈÛÙË Ë ¯¿Ú·ÁÌ· Û ϛıÔ

Ù·ÍȉȿÚÈÛÛ· η‚¿Ï· ÛÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜

T· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÌÔ˘ÚÌÔ˘Ú›˙ÂȘ ÙˆÓ ™ÂÈÚ‹ÓˆÓ

T· ·ÈÓ›ÁÌ·Ù· Ù˘ ™Ê›ÁÁ·˜ „Èı˘Ú›˙ÂȘ

·Ó·Î¿ÙˆÌ· ÙÔ˘ ̇ıÔ˘ ÙˆÓ ÎÈÓ‰‡ÓˆÓ

ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË Ô˘ Ú¤ÂÈ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂȘ».

H H Γοργ να της Aιγνο#-σας, γλυπτ της Mα�ρηςI. Παπακωνσταντ�νου, το-ποθετημ�νη στην ε�σοδοτου λιμανιο# των Oινουσ-σ�ν (φωτ.: Bασ. Γεωρ-γι�δης).

8 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

M�θοι και λαϊκςTης Aπ∫∞Δ∂ƒπ¡∏˜ K∞ª∏§∞∫∏

Διευθντριας K�ντρου Λαογραφ�ας Aκαδημ�ας Aθην�ν

∞INI°MATIKH, ™YMBO§IKH ÌÔÚÊ‹ Ë °ÔÚÁfiÓ·, Ì ¯·Ú·-ÎÙ‹Ú· ·ÔÙÚÂÙÈÎfi Î·È Ê˘Ï·ÎÙÈÎfi, Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ·Ú-¯·›ˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Ì‡ıˆÓ Î·È ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ ·Ú·‰fiÛÂ-

ˆÓ, Ì ‰È¿‰ÔÛË Î·È ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘, ·ÔÙÂÏ›ÚÔÛÊÈϤ˜ ı¤Ì· ÙˆÓ Ï·˚ÎÒÓ ·Ú·‰fiÛˆÓ, ÙˆÓ ·Ú·Ì˘-ıÈÒÓ, ÙˆÓ ‰ÈËÁ‹ÛÂˆÓ Î·È ÙˆÓ ·ÂÈÎÔÓ›ÛˆÓ. ¢ÈÊ˘‹˜, ηٿÙËÓ ÂÈÎÚ·Ù¤ÛÙÂÚË ·Ú¿‰ÔÛË, Á˘Ó·ÈΛ· ÌÔÚÊ‹ ÌÂ Ô˘Ú¿„·ÚÈÔ‡ (ȯı˘fiÔ˘˜), ÌÔÓ‹ ‹ ‰ÈÏ‹, ΢ڛ·Ú¯Ë Û ÂÈΛӉ˘Ó·ÁÈ· Ù· ÏÔ›· ı·Ï·ÛÛÈÓ¿ ÂÚ¿ÛÌ·Ù·, ÚÔÛÙ¿ÙÚÈ· ·ÏÏ¿ ηÈηÎfi˜ ‰·›ÌˆÓ, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ‰È·ı¤ÛÂȘ Ù˘ Î·È ÙË Û˘ÌÂ-ÚÈÊÔÚ¿ ÙˆÓ Ó·˘ÙÈÎÒÓ. ∂Ó¿ÏÈ· ıÂfiÙËÙ· ÛÙÔÏ›˙ÂÈ ÎÂÓÙ‹Ì·Ù·,˘Ê·ÓÙ¿, ˙ˆÁÚ·Ê›˙ÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÙÔ›¯Ô˘˜ Î·È ÛÙ· ÛÒÌ·Ù· ÙˆÓÓ·˘ÙÈÎÒÓ (Ì ‰È¿ÛÙÈÍË- Ù·ÙÔ˘¿˙), Ûηϛ˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ÏÒÚËÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ (·ÎÚfiÚˆÚ·), ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfiÙÂÚÔ ÛË-ÌÂ›Ô ÙÔ˘ Ù¤ÌÏÔ˘ Ó·ÒÓ ÛÙÔ ¶‹ÏÈÔ, ·ÎÚÈ‚Ò˜ ¿Óˆ ·fi ÙËÓøÚ·›· ¶‡ÏË. ∏ Û‡Ó‰ÂÛ‹ Ù˘ Ì ÙÔÓ ªÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ Î·È ÙËıÚ˘ÏÔ‡ÌÂÓË ·ÒÏÂÈ· Ù˘ ÙfiÛÔ ÔıËÙ‹˜ ·ı·Ó·Û›·˜ ÙÔ˘ÚÔÛ¤ıÂÛ ÛÙÔÓ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌfi Ù˘ Î·È ÂıÓÈΤ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ,

‰Â‰Ô̤Ó˘ Ù˘ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·.√ ¡ÈÎfiÏ·Ô˜ ¶ÔÏ›Ù˘ ÛÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ «√ ÂÚ› ÙˆÓ °ÔÚÁfi-

ÓˆÓ Ì‡ıÔ˜ ·Ú¿ Ùˆ ÂÏÏËÓÈÎÒ Ï·Ò» (¶·ÚÓ·ÛÛfi˜, Ù. μã ,1878)ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ ÏÂÙÔÌÂÚÒ˜ ÙÔ ı¤Ì· Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·-ÛÌ·, fiÙÈ Ô ÓÂfiÙÂÚÔ˜ ̇ıÔ˜ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜ ÚÔ‹Ïı ·fi Û˘Á-¯ÒÓ¢ÛË ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ̇ıˆÓ ÂÚ› ÙˆÓ °ÔÚÁfiÓˆÓ, ÙˆÓ ™ÂÈ-Ú‹ÓˆÓ Î·È Ù˘ ™Î‡ÏÏ·˜. ΔȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘ ·Ô‰¤¯ÂÙ·È Î·È Ë¶fiË ∑ÒÚ· ÛÙËÓ ÂÎÙÂÓ‹ ÌÂϤÙË Ù˘ «∏ ÁÔÚÁfiÓ· ÂȘ ÙËÓ ÂÏ-ÏËÓÈÎ‹Ó Ï·˚Î‹Ó Δ¤¯ÓËÓ» (∞ı‹Ó· 1960). ∞fi ÙÔÓ ·Ú¯ÈÎfi ÏÔÈ-fiÓ Ì‡ıÔ ÙˆÓ °ÔÚÁfiÓˆÓ ‰È·ÙËÚ‹ıËΠÙÔ fiÓÔÌ· Î·È Ô ¯·-Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÙÔ˘˜ ˆ˜ ÂÓ·Ï›ˆÓ ‰·ÈÌfiÓˆÓ. √ ∂ÈÊ¿ÓÈÔ˜ ¢ËÌË-ÙÚÈ¿‰Ë˜, ÏfiÁÈÔ˜ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ 19Ô˘ ·ÈÒÓ·, Û ÛÙȯԇÚÁËÌ¿ÙÔ˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ Û˘ÁÎÂÚ·ÛÌfi ÙˆÓ Ì‡ıˆÓ:

«E¯ÂÈ Ë ı¿Ï·ÛÛ· Î·È ™ÂÈÚ‹Ó·˜/Ô‡ ’Ó·È Á˘Ó·ÈÎÔ„¿ÚÈ·

Ô˘ ÙÚÒÁÔ˘Ó Ù· ηڿ‚È· Ì·˙› Ì ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜».

°ÔÚÁfiÓ·, °ÔÚÁfiÓÈ, ™ÙÚ›ÁÁÏ·, §¿ÌÈ·

∏ ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜ ÛÙË Ï·˚΋ ·Ú¿‰ÔÛËÛ¯ÂÙ›˙ÂÙ·È, fiˆ˜ ‹‰Ë ·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ, Ì ÙȘ ÌÔÚʤ˜ Ù˘ °ÔÚ-ÁfiÓ·˜ Î·È Ù˘ ™ÂÈÚ‹Ó·˜. ™ÙË Ã›Ô ˆ˜ ÁÔÚÁfiÓ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Â-Ù·È Ë Á˘Ó·›Î· ÎÔϷ΢ÙÈο ·fi ÙÔÓ ÂÚ·ÛÙ‹ Ù˘ ÁÈ· ÙË ÁÏ˘-·ÙËÙ· ÙÔ˘ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ Ù˘. °ÔÚÁfiÓÈ, fï˜, ÛÙËÓ ›‰È· Â-ÚÈÔ¯‹ Â›Ó·È ÙÔ ‰‡ÛÙÚÔÔ ·È‰›, Ô˘ ‚·Û·Ó›˙ÂÈ ÙË ÌËÙ¤Ú·

H Eνας εξαιρετικ�ςποι�τητας π�νακας τουλαϊκο� καλλιτ�χνη Nι-κολ�ου Xριστ�πουλου«H ΓOPΓONA �ποςτην εξιστορο�σαν πα-λαιο� Kαπεταν�οι».1961, λ�δι, 25x 35εκ. B�λος, συλλογ� K.A. Mακρ�.

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 9

παραδ�σειςÙÔ˘, ÂÓÒ ÌÈ· ·Ú¿‰ÔÛË ·fi ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ∞Ú¿¯Ô‚·˜ ı¤-ÏÂÈ «Ù· «°ÔÚÁfiÓÈ· fiÌÔÚÊ· ·ÁfiÚÈ·, Ô˘ ̤ÓÔ˘Ó ¿ÓÙ· ÛÙ·¯ˆÚ¿ÊÈ·, ÛÙ· ·Ì¤ÏÈ· Î·È ÛÙ· ηÏÏÈÂÚÁË̤ӷ ¯Ù‹Ì·Ù·.∞Á·Ô‡Ó Ôχ ÙË ‰Ô˘ÏÂÈ¿, Î·È ÔÏÏÔ› Ù· ›‰·Ó Ó· Ûο-ÊÙÔ˘Ó, Ó· ÔÚÁÒÓÔ˘Ó, Ó· Ûηϛ˙Ô˘Ó, Ó· ÔÙ›˙Ô˘Ó Î·È Ó· ο-ÓÔ˘Ó Ì ÚÔı˘Ì›· fiϘ ÙȘ ‰Ô˘ÏÂȤ˜ ÛÙ· ¯Ù‹Ì·Ù·. ª· ·Á·-Ô‡Ó Î·È fiÛÔ˘˜ Â›Ó·È Î·ÏÔ› ‰Ô˘ÏÂ˘Ù¿‰Â˜, Î·È ÙÔ˘˜ ‚ÔËıÔ‡Ó¿ÓÙ· ÛÙË ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙÔ˘˜ ÛÙ· ¯Ù‹Ì·Ù·. °È· ·˘Ùfi ÏÂÓ ÁÈ· Λ-ÓÔÓ Ô˘ Â›Ó·È ÁÚ‹ÁÔÚÔ˜ Î·È Î·Ïfi˜ ‰Ô˘ÏÂ˘Ù‹˜, ˆ˜ «‰Ô˘Ï‡-ÂÈ Û·Ó °ÔÚÁfiÓÈ», ˆ˜ Ûηϛ˙ÂÈ, ÔÙ›˙ÂÈ ÎÈ fi,ÙÈ ¿ÏÏÔ Î¿ÓÂÈ Û·Ó°ÔÚÁfiÓÈ ·’ ÙÔ Ù·¯‡ Ò˜ ÙÔ ‚Ú¿‰˘» (¡. °. ¶ÔÏ›ÙÔ˘, ¶·Ú·‰fi-ÛÂȘ). ∂Ӊ¯Ô̤ӈ˜, Â‰Ò Ù· °ÔÚÁfiÓÈ· ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ηÌÈ¿ Û¯¤-ÛË Ì ÙË °ÔÚÁfiÓ·, ·ÏÏ¿ Ì ·ÁÚÔÙÈÎÔ‡˜ ‰·›ÌÔÓ˜, ÚÔÛÙ¿Ù˜Ù˘ ÁˆÚÁ›·˜ ·Ó¿ÏÔÁÔ˘˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ∫Ô˘Ú‹Ù˜, ÚÔÛÙ¿Ù˜Ù˘ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·˜ Î·È Ù˘ ÌÂÏÈÛÛÔÎÔÌ›·˜, ‹ ÙÔ˘˜ Lares ÙˆÓƒˆÌ·›ˆÓ. ∞ÎfiÌË ÛÙÔ μ˘˙¿ÓÙÈÔ ··ÓÙ¿ Ë «°ÔÚÁfiÓË, ÙÂÚ·Ùfi-ÌÔÚÊÔ˜ Á˘Ó‹», ÂÓÒ ÛÙËÓ ∞ÌÔÚÁfi, °ÔÚÁfiÓ· ÔÓÔÌ¿˙Ô˘Ó ÙËÓÁ˘Ó·›Î· Ô˘ «Ì·ÙÈ¿˙ÂÈ», ¤¯ÂÈ ‰ËÏ·‰‹ ‚¿ÛηÓÔ Ì¿ÙÈ, ÁÂÁÔ-Ófi˜ Ô˘ Ô‰ËÁ› ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ «‚ÏÔÛ˘ÚÒÈ-‰Ô˜, Ù˘ ÊÔ‚ÂÚÔÊı¿ÏÌÔ˘ Î·È ‰ÂÈÓfiÓ ‰ÂÚÎÔ̤Ó˘ °ÔÚÁfi-ÓÔ˜». ™ÙËÓ ∫‡ÌË °ÔÚÁfiÓ· ϤÁÂÙ·È ÌÂÁ¿ÏË ¤ÙÚ·, ›Ûˆ˜ ÂÍ·È-Ù›·˜ ÙÔ˘ ̇ıÔ˘ Ù˘ ·ÔÏÈıÒÛˆ˜ fiÛˆÓ ÙËÓ ÎÔÈÙ¿˙Ô˘Ó. ™ÂÔÚÈṲ̂ӷ ̤ÚË °ÔÚÁfiÓ· ÛËÌ·›ÓÂÈ fi,ÙÈ ·ÏÏÔ‡ Ë Ï¤ÍË ™ÙÚ›Á-ÁÏ·, ¢Ú·ÎfiÓÙÈÛÛ· Î·È §¿ÌÈ·. ∂Ó·ÏÏ·Á‹ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜ Ì ÙË

™ÙÚ›ÁÁÏ· ¤¯ÔÌ ÛÙÔ ÎÔÈÓfiÙ·ÙÔ Û fiÏË ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ·Ú·Ì‡-ıÈ Ù˘ ™ÙÚ›ÁÁÏ·˜ ‹ ∞ÏÔÁÔÊ¿ÈÛÛ·˜ (Ô ∫·ÈÛ¿ÚÈÔ˜ ¢·fiÓÙ˜¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ∞ÏÔÁÔÊ¿ÈÛÛ˜ ÙȘ ∞Ì·˙fiÓ˜), Ô˘ ηٷÙÚÒÁÂÈÙ· ¿ÏÔÁ· ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈÎÔ‡ ÛÙ·‡ÏÔ˘ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙÔ˘˜ ·Ó-ıÚÒÔ˘˜.

∏ μÂÚÁfiÓ· Ù˘ ∞ÙÙ¿ÏÂÈ·˜

√È ·Ú¯·›Â˜ ™ÂÈÚ‹Ó˜ ›¯·Ó ˆ˜ ·ÚÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈ-ÛÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ÙÔ ıÂÏÎÙÈÎfi ÌÂψ‰ÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È Ì ÙÔÔÔ›Ô Û·Á‹Ó¢·Ó ÙÔ˘˜ ÂÚ·ÛÙÈÎÔ‡˜. √È °ÔÚÁfiÓ˜Ù˘ Ï·˚΋˜ Ì·˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘, fiˆ˜ Î·È Ë °ÔÚÁfiÓËÙÔ˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ º˘ÛÈÔÏfiÁÔ˘, ·›˙ÂÈ Ï‡Ú· Î·È ÙÚ·-ÁÔ˘‰¿ÂÈ ÁÏ˘Î¿ ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ·fi Ù· ÔÔ›· ÔÈ Ó·‡Ù˜‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È Ó¤Â˜ ÌÂψ‰›Â˜. IÛˆ˜ Î·È Ë Î˘Ú¿ Δ˙Ô-Ù˙fiÓ· ‹ Δ˙ÈÓÙ˙›Ó·ÈÓ· Ù˘ ™‡Ì˘, Ë ÔÔ›· ‰›‰·ÛΫÁÔ˘ÏˆÓÒÓ(=fiψÓ) ÙˆÓ Ô˘ÏÈÒÓ ÙȘ ÁÏÒÛÛ˜»Î·È ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÔÏÈıÒÛÂÈ fiÛÔ˘˜ ÙËÓ ÏËÛ›·˙·Ó, Û˘Ó‰¤-ÂÙ·È Ì ÙË μÂÚÁfiÓ· ‹ §¿Ô˘Ú· Ù˘ ∞Ù¿ÏÏÂÈ·˜ ÙÔ ÊÔ‚ÂÚfi ıÂ-ÚÈfi, Ô˘ «ËÁ·›ÓÂÈ ÎÔÓÙ¿ ÛÙ· ηڿ‚È· Ô˘ ÂÚÓÔ‡Ó Î·È Á›-ÓÂÙ·È Í¤ÚË, Î·È Ú›¯ÙÂÈ Ù· Ì·ÏÏÈ¿ Ù˘ ·¿ÓÔ˘ ÙÔ˘˜, Ù· ÙÚ·‚¿,Ù· ·Ó·Ô‰ÔÁ˘Ú›˙ÂÈ Î·È Ù· ‚Ô˘ÏÈ¿˙ÂÈ, Î·È ÙÚÒÁÂÈ ÙÔ˘˜ ·Ó-ıÚÒÔ˘˜ Ô˘ Â›Ó·È Ì¤Û· ‹ fiÏÔ˘˜ ‹ fiÛÔ˘˜ ı¤ÏË» (¡. °. ¶ÔÏ›-ÙÔ˘, ¶·Ú·‰fiÛÂȘ).

H Tο μοτ�βο της Γοργ�νας,σχεδ�ν π�ντοτε με δυο ου-ρ�ς που τις κρατ�ει με ταχ�ρια της, απαντ� σε μαξι-λ�ρια και ποδ�γυρους γυ-ναικε�ων πουκαμ�σων πουπρο�ρχονται απ� την Kρ�-τη και χρονολογο�νταιστον 17ο και 18ο αι�να.

H °ÔÚÁfiÓ·, ÚÔÛÙ¿-Ùȉ· ·ÏÏ¿ Î·È Î·Îfi˜‰·›ÌˆÓ, ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂÙȘ ‰È·ı¤ÛÂȘ Ù˘...

Õ Eργο του Hρα-κλει�τη ζωγρ�φουκαι γλ�πτη Στα�-ρου Πασπαρ�κη,που �χει ιδια�τερηεμμον� στο θ�ματης Γοργ�νας. Tηντοποθετε� σε ξυλ�-γλυπτους καθρ�-φτες, σε π�νακες,κασ�λες, δημιουρ-γε� ενδιαφ�ρονταγλυπτ� με τη μορ-φ� της.

10 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

H «H αν�παφσιςτου Ποσιδ�νος» μετη γραφ� τουMποστ. Mετ� τηντρικυμ�α, τη β�θι-ση του πλο�ου στοβ�θος, ο Ποσειδ�-νας αναπα�εταιστην ακτ� κρατ�-ντας στην αγκαλι�του τη Γοργ�να.

∏ ÁÔÚÁfiÓ· Ù˘ ∞ÙÙ¿ÏÂÈ·˜, Û˘Ó‰˘·-ÛÌfi˜ °ÔÚÁfiÓ·˜, ™ÂÈÚ‹Ó·˜ Î·È ™Î‡ÏÏ·˜Ì ȉȷ›ÙÂÚ· Û·Ê‹ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÛÙ· ·-ڷ̇ıÈ·, fiˆ˜ ÂΛÓÔ «ÙÔ˘ °ÈÔ˘ Ù˘Ëڷ˜» ·fi ÙËÓ ¶¿ÚÔ, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ËˆÚ·›· °ÔÚÁfiÓ· ˙Ô‡Û ے ¤Ó· ÂÈΛӉ˘-ÓÔ ÛÙÂÓfi Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ Î·È «fiÔÈÔ Î·-Ú¿‚È ÂÚÓÔ‡ÛÂ, ÙÔ˘ ¤ÙÚˆÁ ¤Ó·Ó ¿Ó-ıÚˆÔ ÁÈ· ÊfiÚÔ, ÂȉÂÌ‹ ÙÔ ’ÓÈÁ ÔÏfi-ÎÏËÚÔ». ™˘Ó¤‚Ë Î·È Ì ÙËÓ ™Î‡ÏÏ·ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ˘ √‰˘ÛÛ¤·. ∏ ‰˘-ÛÎÔÏ›· Ó·˘ÛÈÏÔ˝·˜ ÛÙ· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘§˘Î›·˜ Ô‰ËÁ› ÛÙÔ ÚÔÊ·Ó¤˜ Û˘Ì¤-Ú·ÛÌ· (Max Mayer, ¡. ¶ÔÏ›Ù˘, W.Roscher) fiÙÈ ÙÔ °ÔÚÁfiÓÂÈÔ ‰ÂÓ ¿ÏÏÔ·fi ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ȉȿ˙ÔÓÙÔ˜ ÛÙËÓÂÚÈÔ¯‹ Ó¤ÊÔ˘˜, Ô˘ ÚÔÌËÓ‡ÂÈ ÂÈ-ΛӉ˘ÓË ÊÔ˘ÚÙÔ‡Ó·. π‰È·›ÙÂÚ· ÛÙÔÓÎfiÏÔ Ù˘ ∞ÙÙ¿ÏÂÈ·˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ·Ú·‰fiÛÂȘ, ÌÈ· ÊÔÚ¿ ÙÔÓ Ì‹Ó· Û˘Ì-‚·›ÓÂÈ ¤Ó· ÂÈΛӉ˘ÓÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÂÚÈ-‰›ÓËÛ˘ ÙˆÓ ˘‰¿ÙˆÓ, ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙˆÓ·Ó¤ÌˆÓ (ÙÚԇ̷), ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÚÌËÓ‡-ÂÙ·È ·fi ÙË Ï·˚΋ ·Ú¿‰ÔÛË ˆ˜ ‰·›-̈Ó, ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ ÔÔ›-Ô˘ ÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ› ıÔÚ˘‚Ô‡Ó, ÎÚ·˘Á¿˙Ô˘ÓÎ·È ÚÔ‚·›ÓÔ˘Ó Û ÔÈΛϘ Ì·ÁÈÎÔ-ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ. ∞ÏÏ¿ ηÈÛÙÔÓ ∫·‚ÔÌ·ÏÈ¿, ÛÙÔÓ ∫·‚ÔÓÙfiÚÔ,ÛÙÔÓ Î¿‚Ô Ù˘ §ÈÁÁ¤Ù·˜, fiÔ˘ Ù· ·-ڷϤÔÓÙ· ÏÔ›· ‰È·ÙÚ¤¯Ô˘Ó ÙÔÓ Î›Ó-‰˘ÓÔ Ó· ÚÔÛ·Ú¿ÍÔ˘Ó Û ·fiÎÚËÌÓ·

‚Ú¿¯È· Î·È Ó· ÙÛ·ÎÈÛÙÔ‡Ó ·fi ÛÊÔ-‰Ú¤˜ ÙÚÈÎ˘Ì›Â˜, ÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ› ÂÍ¢ÌÂÓ›-˙Ô˘Ó Ì «ÌÂÈÏ›ÁÌ·Ù·» (= ÚÔÛÊÔÚ¿ÙÚÔÊÒÓ) ÙÔ ÛÙÔȯÂÈfi ÙÔ˘ ÙfiÔ˘. EÙÛÈ,ÛÙË ÊÔ‚ÂÚ‹ §ÈÁÁ¤Ù·, Ô˘ ˙ÂÈ Î·Ù¿ ÙËÓ·Ú¿‰ÔÛË Û ÌÈ· ÛËÏÈ¿, ÂΛ Ô˘ ÙÂ-ÏÂÈÒÓÔ˘Ó Ù· ‚Ô˘Ó¿ Ù˘ ÃÈÌ¿Ú·˜ ηÈÛ¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó ÙÔ ·ÎÚˆÙ‹ÚÈÔ °ÏÒÛÛ· ‹∫¿‚Ô §ÈÁÁ¤Ù· (Ë ∞ÎÚÔÎÂÚ·˘Ó›· ÙˆÓ·Ú¯·›ˆÓ), Î·È Â›Ó·È Ô ÙÚfiÌÔ˜ ÙˆÓ ı·-Ï·ÛÛÈÓÒÓ, «fiÛ· ηڿ‚È· ÂÚÓÔ‡Ó ·fiÎÂÈ Ù˘ Ú›¯ÓÔ˘Ó ÌÈ· ¯Ô‡ÊÙ· ·Ï¿ÙÈ, ηÈϤÓÂ: “¡¿ §ÈÁÁ¤Ù·, ÙÔ „ˆÌ› Î·È ‰Ô Ì·˜ÙÔ Ù·Í›‰È”, Î·È Î·Ó›˜ ‰Â ϤÂÈ Ù› Â›Ó·È Ë§ÈÁÁ¤Ù·, ÁÈ·ÙÈ ÊÔ‚Ô‡ÓÙ·È» (¡. °. ¶ÔÏ›-ÙÔ˘, ¶·Ú·‰fiÛÂȘ).

™Â ·Ú·‰fiÛÂȘ ·fi ÙË £Ú¿ÎË ÙË°ÔÚÁfiÓ· ·ÓÙÈηıÈÛÙ¿ Ë ºÒÎÈ·, ÌËÙ¤-Ú· ÙÔ˘ ªÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˘, Ë ÔÔ›· ڈٿٷ ÏÔ›· ·Ó ›‰·Ó ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ.¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔ ÙÔ ÈÔ ÎÔÓÙÈÓfi ÛÙËÛ˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ·ÌÊ›‚È· Á˘Ó·ÈΛ· ÌÔÚ-Ê‹ ˙ÒÔ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜. ™˘ÓÔ‰fi˜ ÙÔ˘Ì˘ıÈÎÔ‡ ¶ÚˆÙ¤·, ıˆÚÂ›Ù·È fiÙÈ Ì ÙȘ̷ÁÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·Ùfi˜ Ù˘·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÂÈ ÙÔÓ ÎÂÚ·˘Ófi Î·È ÙÔ ¯·-Ï¿˙È.

∂Ó¿ÏÈÔ˜ ‰·›ÌˆÓ- ¡Âڿȉ·

√È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ ÁÈ· ÙË°ÔÚÁfiÓ· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó fiÙÈ Â›Ó·È «‰·›ÌÔ-

Ó·˜ ÙÛË ı¿Ï·ÛÛ·˜, ÌÈÛfi ¿ÓıÚˆÔ˜ ηÈÌÈÛfi „¿ÚÈ, Ô˘ ‚·ÛÙ¿ÂÈ ÛÙÔ ¯¤ÚÈ ÙÔ˘Ì›· ÈÚÔ‡Ó· Ì ÙÚ›· ‰È¯¿ÏÈ· (Â‰Ò Û¯Â-Ù›˙ÂÙ·È Ì ÙÔÓ ¶ÔÛÂȉÒÓ· Î·È ÙÔ˘˜ ΔÚ›-ÙˆÓ˜). E¯ÂÈ ÌÂÁ¿Ï· ÏÔ‡ÙË Î·È ÎÔÈÌ¿-Ù·È ·¿ÓÔ˘ Û ̿Ϸ̷, ÁÈ·Ù› fi, ÙÈ ¯¿-ÓÂÙ·È ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Â›Ó·È ‰ÈÎfi Ù˘. ¶fi-Ù η‚·ÏÏÈ·ÂÈ ¤Ó· ‰ÂÏÊ›ÓÈ Î·È fiÙÂÌ·›ÓÂÈ ÛÙÔ ·Ì¿ÍÈ, Ô˘ ÙÚ·‚¿Ó ‰‡Ô‰ÂÏÊ›ÓÈ·».

∞ÎfiÌË: «OÈ °ÔÚÁfiÓ˜ Â›Ó·È ˆÚ·›Â˜Á˘Ó·›Î˜, Ì· ·fi ÙË Ì¤ÛË Î·È Î¿Ùˆ¤¯Ô˘ÓÂ Ô˘Ú¿ „·ÚÈÔ‡. μÚ›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙ˪·‡ÚË £¿Ï·ÛÛ·, Î·È ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜Î·Ù‚·›ÓÔ˘Ó Î·È Î¿Ùˆ ÛÙ· ÓÂÚ¿ Ì·˜.ªÂÚÈÎÔ› ϤÓ ˆ˜ ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ÊÔÚ¤˜ Ê·›ÓÔÓÙ·È ÙÔ ™¿‚‚·ÙÔ Î·Ù¿ Ù·ÌÂÛ¿Ó˘¯Ù·».

À¿Ú¯ÂÈ Î·È Ë È‰È·›ÙÂÚ· ÂӉȷʤÚÔ˘-Û· ·Ú¿‰ÔÛË ·fi ÙÔÓ μ˘ıfi Ù˘ ∫Ô˙¿-Ó˘ Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÔÔ›· «OÙ·Ó Î¿-ÔÙ ̿˙¢·Ó ¯ÔÚÙ¿Ú’ ÛËÎÒı’ ÎÈ ·ÓÂ-ÌÔÛÙÚfi‚ÈÏÔ˜, Î·È Ë ÁÈ·ÁÈ¿ ÌÔ˘, ÌÔ˘ ›- ӷ οÙÛˆ οو, ÊÒÓ·˙Â: «ª¤Ï’, ˙¿-¯·Ú’ (‰È˜) ˙ÂÈ Ô μ·ÛÈÏÈ¿˜ ∞ϤͷӉÚÔ˜».EÏÂÁÂ Ë ÁÈ·ÁÈ¿ fiÙÈ ı‡ÌˆÛÂ Ë ÁÔÚÁfiÓ·,ÂÂȉ‹ Ù˘ ¤ÏÂÁ·Ó fiÙÈ ¤ı·ÓÂ Ô ·‰ÂÏ-Êfi˜ Ù˘ Ô ªÂÁ. ∞ϤͷӉÚÔ˜ Î·È ÁÈ’ ·˘-Ùfi ¤Î·Ó ÙÚÈÎ˘Ì›· ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ηȷÓÂÌÔÛÙÚfi‚ÈÏÔ˘˜ ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿.

√È Û‡Á¯ÚÔÓ˜, ÏÔÈfiÓ, Ï·˚Τ˜ ·Ú·-‰fiÛÂȘ Û˘Ó‰¤Ô˘Ó ÙË °ÔÚÁfiÓ· ‹ ÙË ¡Â-

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 11

ڿȉ·, ‰·›ÌÔÓ· Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ ·ÏÏ¿ ηÈÙ˘ ÛÙÂÚÈ¿˜, ÚÔ˜ ÙËÓ ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ ªÂ-Á·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˘. ∏ ËÁ‹ ÙˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ·Ú·‰fiÛÂˆÓ ·fi ÙËÓ ÔÔ›· ÚÔ‹ÏıÂÎ·È Ë ‰È‹ÁËÛȘ ÙÔ˘ 梉ÔηÏÏÈÛı¤-ÓÔ˘˜ ÚÔÊ·ÓÒ˜ Â›Ó·È ÎÔÈÓ‹ Î·È ÚÔÁÂ-Ó¤ÛÙÂÚË, Ë ·Ú¯·›· Ì˘ıÔÏÔÁ›·. ∞Ó¿ÏÔ-Á˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ ̆ ‹Ú¯·Ó ÛÙËÓ Â˘Ú‡ÙÂ-ÚË ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ· Ù˘ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ·˘ÙÔ-ÎÚ·ÙÔÚ›·˜1.

√ ªÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˜ Î·È ÙÔ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi

«¶ÂÚ¿Û·Ì ο‚Ô˘˜ ÔÏÏÔ‡˜

ÔÏÏ¿ ÓËÛÈ¿ ÙË ı¿Ï·ÛÛ·

¶Ô˘ ʤÚÓÂÈ ÙËÓ ¿ÏÏË ı¿Ï·ÛÛ·,

ÁÏ¿ÚÔ˘˜ Î·È ÊÒÎȘ.

¢˘ÛÙ˘¯ÈṲ̂Ó˜ Á˘Ó·›Î˜ οÔÙÂ

Ì ÔÏÔÏ˘ÁÌÔ‡˜

∫Ï·›Á·Ó ٷ ¯·Ì¤Ó· ÙÔ˘˜ ·È‰È¿

∫È ¿ÏϘ ·ÁÚÈÂ̤Ó˜ Á‡Ú¢·Ó

ÙÔ ªÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ

∫·È ‰fi͘ ‚˘ıÈṲ̂Ó˜ ÛÙ· ‚¿ıË

Ù˘ ∞Û›·˜»

°. ™ÂʤÚ˘, ª˘ıÈÛÙfiÚËÌ· ¢ã

(∞ÚÁÔÓ·‡Ù˜)

∏ ÁÔÚÁfiÓ· ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÓÂÔ-ÂÏÏËÓÈΤ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ, ÔÈ Ôԛ˜ ·Ó‹-ÎÔ˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙËÓ ÛÊ·›Ú· ÙÔ˘·Ú·Ì˘ıÈÔ‡, Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙÔ ·ı¿Ó·ÙÔÓÂÚfi Î·È ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙÔ˘ ª·ÎÂ-‰fiÓ· ÛÙÚ·ÙËÏ¿ÙË ªÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˘ Ó·Ì›ÓÂÈ ·ı¿Ó·ÙÔ˜. ∞‰ÂÏÊ‹ ηٿ ÙËÓ Èԉȷ‰Â‰Ô̤ÓË ·Ú¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ∞ϤͷÓ-‰ÚÔ˘, ηٷ‰ÈÒÎÂÙ·È ·fi ÙȘ Ù‡„ÂȘ,ÁÈ·Ù› ηٿ Ï¿ıÔ˜ ¤¯˘Û ÙÔ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂ-Úfi ‹ ·fi ÙËÓ Î·Ù¿Ú· ÙÔ˘ Î·È ÙÚÈÁ˘Ú-Ó¿ÂÈ ÛÙ· ÂÏ¿ÁË ÁÈ· Ó· Ì¿ıÂÈ ·Ó Ô ∞Ϥ-Í·Ó‰ÚÔ˜ ˙ÂÈ.

¶·Ú·ı¤ÙÔ˘Ì ÙÚÂȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ·Ú·-‰fiÛÂȘ ηٷÁÂÁÚ·Ì̤Ó˜ ‹‰Ë ÙÔ 1904·fi ÙÔÓ ¡ÈÎ. ¶ÔÏ›ÙË. ∏ ÌÈ· Â›Ó·È Â˘Ú‡-ٷٷ ‰È·‰Â‰Ô̤ÓË ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯Ò-ÚÔ Ë ‰Â‡ÙÂÚË Î·È ÏËÚ¤ÛÙÂÚË ·fi ÙËÓ

∫Ú‹ÙË Î·È Ì›· ÓÂfiÙÂÚË ·Ú·ÏÏ·Á‹ Ù˘·fi ÙË ª·Î‰ÔÓ›· Î·È Ë ÙÚ›ÙË ·Ó·Ê¤-ÚÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÓfiÛÈ· ·ʋ ÙÔ˘ ∞ϤͷÓ-‰ÚÔ˘ Ì ÌÈ· ÓÂÎÚ‹ ·fi ÙËÓ ÔÔ›· ÚÔ-¤Î˘„Â Ë °ÔÚÁfiÓ·:

*« AÌ· Ù‡¯Ë ηӤӷ ηڿ‚È ÛÙÔ ‰Úfi-ÌÔ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜, ÙÔ ·‰Ú¿¯ÓÂÈ ·fi ÙËÓÏÒÚË Î·È ÚˆÙ¿ÂÈ: “∑Ë Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ô∞ϤͷӉÚÔ˜;” √È Ó·‡Ù˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈ-Ô‡Ó: “∑Ë Î·È ‚·ÛÈχÂÈ Î·È ÙÔÓ Îfi-ÛÌÔÓ ÂÈÚËÓ‡ÂÈ”, ‹ “∑Ë Î·È ‚·ÛÈχÂÈÎ·È ˙ˆ‹ Ó· ’¯ÂÙÂ Î·È ÛÂȘ”. ΔfiÙÂ Ë °ÔÚ-ÁfiÓ· ·fi ÙË ¯·Ú¿ Ù˘ Á›ÓÂÙ·È ˆÚ·›·ÎfiÚË, ·‡ÂÈ ÙÔ˘˜ ·Ó¤ÌÔ˘˜ Î·È Ù· ·-Ì·Ù·, Î·È ·›˙ÂÈ ÙË Ï‡Ú· Ù˘ Î·È ÙÚ·-ÁÔ˘‰Â› ÁÏ˘Î¿ ÙÚ·ÁÔ‡‰È·. ∫·È ·’ ·˘Ù‹Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ÔÈ Ó·‡Ù˜ ÙÔ˘˜ ηÈÓÔ‡ÚÁÈ-Ô˘˜ ÛÎÔÔ‡˜. °È’ ·˘Ùfi, fiÙ·Ó ·ÎÔ˘ÛًηӤӷ ηÈÓÔ‡ÚÈÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È Ì ÓÂfi-‚Á·ÏÙÔ ÛÎÔfi, ÏÂÓ ÁÈ· ΛÓÔÓ Ô˘ ÙÔÙÚ·ÁÔ˘‰Â›, ˆ˜ Ù’ ¿ÎÔ˘Û ·fi ÙË °ÔÚ-ÁfiÓ·. ∞Ó fï˜ ‰ÂÓ Ë͇ÚÔ˘Ó ÔÈ Ó·‡ÙÂ˜Î·È Î¿ÌÔ˘Ó ÙÔ Ï¿ıÔ˜ Ó· ÂÈÔ‡Ó ˆ˜ Ô‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ¤ı·ÓÂ, ·ÁÚÈ-‡ÂÈ Ë °ÔÚÁfiÓ· Î·È ‰›ÓÂÈ Ì›· Î·È ÂÙ¿„ËÏ¿ ÙÔ Î·Ú¿‚È Î·È ¤ÊÙÂÈ, Î·È Ó›ÁÔ-ÓÙ·È fiÏÔÈ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ◊ ʇÁÂÈ ÌÂıÚ‹ÓÔ˘˜ Î·È ÌÔÈÚÔÏfiÁÈ· ÎÈ ·fi Ù· ÎÏ¿-Ì·Ù¿ Ù˘ ÛËÎÒÓÂÙ·È ÊÔ‚ÂÚ‹ ÊÔ˘ÚÙÔ‡-Ó· Î·È Ó›ÁÂÈ ÙÔ Î·Ú¿‚È Î·È ‰ÂÓ ÁÏ˘ÙÒ-ÓÂÈ Î·Ó›˜».

*«∞ϤͷӉÚÔ˜ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜, Û·Ó ÂÔ-ϤÌËÛ ÎÈ Â‹Ú fiÏ· Ù· ÚËÁ¿Ù· ÙÔ˘ÎfiÛÌÔ˘ Î·È ÙÔÓ ¤ÙÚÂÌ fiÏË Ë Á˘ Ë ÔÈ-ÎÔ˘Ì¤ÓË, ÂοÏÂÛ ÙÛÔÈ Ì¿ÁÔ˘˜ ηÈÙÛÔÈ ÚÒÙËÍÂ: «¶¤Ù ÌÔ˘ ÛÂȘ Ô˘ η٤-¯ÂÙ ÙÛË ÌÔ›Ú·˜ Ù· ÁÚ·Ì̤ӷ, ›ÓÙ·ÌÔÚÒ Ó· ο̈ ÁÈ· Ó· ˙‹Ûˆ ÔÏÏÔ‡˜¯ÚfiÓÔ˘˜, Ó· ¯·ÚÒ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔÓ, ‰ÒÔ˘ ÙÔÓ ¤Î·Ì· fiÏÔ ‰ÈÎfi ÌÔ˘; -μ·ÛÈϤ·ÌÔ˘ ÔÏ˘¯ÚÔÓÂ̤ÓÂ, Ë ‰‡Ó·ÌË ÛÔ˘ ›-Ó·È ÔÏÏ‹, ·ÔÎÚÈı‹Î·Ó ÔÈ Ì¿ÁÔÈ, Ì·Ù¿ ’¯ÂÈ ÁÚ·Ì̤ӷ Ë ÌÔ›Ú·, ‰ÂÓ Â›Ó·ÈÌÔÚÂÙfi Ó· ÍÂÁÚ·ÊÙÔ‡ÓÂ. EÓ· ÌfiÓÔÚ¿Ì· Â›Ó·È Ô˘ ÌÔÚ› Ó· Û οÌË Ó·¯·Ú‹˜ Ù· ‚·Û›ÏÂÈ· Î·È ÙË ‰fiÍ· ÛÔ˘,

ÒÛÙ ӷ ı¤Ï˘ Ó· ÁÂÓ‹˜ ·ı¿Ó·ÙÔ˜ Ó·˙‹Û˘ ›Û· Ì ٷ ‚Ô˘Ó¿. ª· Â›Ó·È ‰‡-ÛÎÔÏÔ, Ôχ ‰‡ÛÎÔÏÔ.- ¢ÂÓ Û·˜ ÂÚˆÙÒ·Ó Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ, ÌfiÓÔ Â›ÓÙ¿ ’Ó·È; » ›-ÂÓ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜. «∞›, ÙfiÙÂ, ‚·ÛÈϤ·ÌÔ˘, Û’ ÙÛ’ ÔÚÈÛÌÔ‡˜ ÛÔ˘, Â›Ó·È Ù’ ·ı¿-Ó·ÙÔ ÓÂÚfi, Ô˘ fiÔÈÔ˜ ÙÔ È‹ ı¿Ó·ÙÔ‰ÂÓ ÊÔ‚¿Ù·È.

ª· fiÔÈÔ˜ ¿Ë ÁÈ· Ó· ÙÔ ¿ÚË Ú¤-ÂÈ Ó· ÂÚ¿ÛË ·fi ̤۷ ·fi ‰˘fi ‚Ô˘-Ó¿, Ô˘ ¯Ù˘¿ ÙÔ, Ó· ·¿Óˆ ÛÙ’ ¿ÏÏÔ·Ï¿ÁÈ·ÛÙ·. ∫È Ô˘‰¤ Ô˘Ï› ÂÙ¿ÌÂÓÔ‰ÂÓ ÚÔÊÙ¿ÓÂÈ Ó· ÂÚ¿ÛË. ¶fiÛ· Í·-ÎÔ˘Ṳ̂ӷ ‚·ÛÈÏÈfiÔ˘Ï· ÎÈ ·Ú¯ÔÓÙfi-Ô˘Ï· ‰ÂÓ Â¯¿Û·Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜ ̤۷ے ÂΛÓË ÙËÓ ÙÚÔÌÂÚ‹ ·Á›‰·! ∞Ì·ÂÚ¿Û˘ Ù· ‰˘fi ‚Ô˘Ó¿ ›Ӓ ¤Ó·˜ ‰Ú¿-ÎÔ˜ ·ÎÔ›ÌËÙÔ˜ Î·È Ê˘Ï¿ÂÈ Ù’ ·ı¿Ó·ÙÔÓÂÚfi. ™ÎÔÙÒÓÂȘ ÙÔ ‰Ú¿ÎÔ Î·È ÙÔ ·›Ú-ÓÂȘ».

ΔÔ Â˘ı‡˜ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÚÔÛÙ¿˙ÂÈÎ·È ÙÔ˘ ʤÚÓÔ˘Ó ÙÔ ¿ÏÔÁfi ÙÔ˘ ÙÔμÔ˘Î¤Ê·ÏÔ, Ô˘ ÊÙÂÚ¿ ‰ÂÓ Â›¯Â ηÈÛ·Ó Ô˘Ï› ¤ٷ. ∫·‚·Ï’ ·ÂÈ, ‰›‰ÂÈÛηÏÈ¿ ÙÔ˘ Ì·‡ÚÔ˘ ÙÔ˘ Î·È ¿ÂÈ. ∫·ÈÌ’ ¤Ó· ‚›ÙÛÈÛÌ· ¤ڷÛ ¤Ú· ¤Ú·.∂ÛÎfiÙˆÛ ÙÔÓ ·ÎÔ›ÌËÙÔ ‰Ú¿ÎÔ, ÎÈ‹Ú ÙÔ Á˘·Ï› Ô‡’¯Â Ù’ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂ-Úfi.

∞ÏÏ’ ¤Ï· ‰· Ô Â˘ÏÔÁË̤ÓÔ˜, Ô˘ ¿Ì·Á‡ÚÈÛ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ÙÔ Ê‡Ï·ÍÂηϿ! ΔÔ ıˆÚ› Ë ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ Î·È ¯ˆ-Ú›˜ Ó· Û˘ÏÏÔÁÈÛı‹ ›ÓÙ¿ ’Ó·È, ÙÔ ¯‡ÓÂÈ.∫·Ù¿ Ù‡¯Ë ¯‡ıËΠ¿Óˆ Û ÌÈ·

·ÁÚÈÔÎÚÔÌ̇‰·, Î·È ÁÈ ·˘Ùfi ·˘Ù¤˜ ÔÈÎÚÔÌ̇‰Â˜ ‰ÂÓ ÍÂÚ·›ÓÔÓÙ·È ÔÙ¤. √∞ϤͷӉÚÔ˜ ÌÂÙ¿ οÌÔÛË ÒÚ· ¿ÂÈÓ· È‹ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi, ·ÏÏ¿ Ô‡’ Ó’ ÙÔ;ƒˆÙ¿ ÙËÓ ·‰ÂÚÊ‹ ÙÔ˘, Î·È ·˘Ù‹ ÙÔ˘Ï¤ÂÈ, ˆ˜ ‰ÂÓ ÂοÙ¯ ›ÓÙ¿ ÙÔÓ ηÈÙÔ ’¯˘ÛÂ. √ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ‹ ӷ ÎÔ˘˙Ô˘-Ï·ı‹ ·fi ÙË Ì¿ÓÈÙ· Î·È ÙË ÛÙÂÓÔ¯Ò-ÚÈ· ÙÔ˘ Î·È ÙÛË Î·Ù·Ú¿ÛÙËΠӷ ÁÂÓ‹·fi ÙË Ì¤ÛË Î·È Î¿Ùˆ „¿ÚÈ Î·È Ó· ‚·-Û·Ó›˙ÂÙ·È, ÒÛÙ ӷ ÛÙ¤ÎË Ô ÎfiÛÌÔ˜ÛÙË Ì¤ÛË ÙÔ˘ ÂÏ¿ÁÔ˘.

√ £Âfi˜ Ù’ ¿ÎÔ˘ÛÂ, Î·È ·fi ÙfiÙ Á˘-Ú›˙Ô˘Ó Ì ٷ ηڿ‚È· ÙËÓ ‚Ï¤Ô˘ÓÂÎ·È ·Ú·‰¤ÚÓÂÓ’Ù·È Ì¤Û· ÛÙ· ·̷ٷ.øÛÙfiÛÔ ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ ‰ÂÓ ÙfiÓ ÌÈÛ¿ÎÈ ˆ˜ ‰Ë ηӤӷ ηڿ‚È ÚˆÙ¿: «∑Ë Ô∞ϤͷӉÚÔ˜;» «∫È ·Ó Ô Î·Ú·‚Ô·ÚË˜Â›Ó·È ·Î¿Ù¯Ԙ ÎÈ ·ËÏÔËı‹ “∞¤ı·-Ó”, Ë ÎfiÚË ·fi ÙË ÌÂÁ¿ÏË Ù˘ χË-ÛË Ù·Ú¿ÛÛÂÈ Ì ٷ ¯¤ÚÈ· Î·È Ù· ͤÏÂ-η Í·Óı¿ Ì·ÏÏÈ¿ ÙÛË ÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ηÈÓ›ÁÂÈ ÙÔ Î·Ú¿‚È. OÛÔÈ fï˜ η٤¯Ô˘-Ó ·ËÏÔÁÔ‡ÓÙ·È “∑Ë Î·È ‚·ÛÈχÂÈ”Î·È ÙfiÙÂ Ë Ôχ·ıË ÎfiÚË Î¿ÓÂÈ Î·Ï‹Î·Ú‰È¿ Î·È ÙÚ·ÁÔ˘‰Â› ¯·ÚÔ‡ÌÂÓË ÁÏ˘-ο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·. ∂Λ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ÔÈ Ó·‡-Ù˜ ÙÛÔ› ηÈÓÔ‡ÚÁÈÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ ηÈÙÛÔ› ʤÚÓÔ˘Ó».

H ·Ú¿‰ÔÛË Ù˘ M·Î‰ÔÓ›·˜ ∞Ó¿ÏÔÁË Â›Ó·È Ë ·Ú¿‰ÔÛË ·fi Ù˪·Î‰ÔÓ›·: «√ ª¤Á·˜ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ›-

Õ «Φτερωτ� γοργ�-να» ζωγραφισμ�νη σ’�να παλι� ρυμουλκ�στη Pαφ�να απ� τονT�σο Zωγρ�φο(φωτ.: «T�σος Zωγρ�-φος», εκδ. «ERGO»).

12 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

¯Â ΢ÚȇÛÂÈ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ fiÏÔ, ‹ÍÂÚ ÙÔÌ˘ÛÙÈÎfi Î·È ÓÈÎÔ‡Û ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ fiÏÔ.∫¿ÏÂÛ ÙȘ ÌÔ›ÚȘ Î·È Ù’ ϤÂÈ: £¤Ïˆ Ó·ÌÔ˘ ›Ù Ҙ ı· ˙‹Ûˆ ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ·.ΔÔ˘ ϤÓÂ: O,ÙÈ ÁÚ¿ÊÔ˘Ì ‰Â ÍÂÁÚ¿ÊÔ˘-ÌÈ. ªfiÓÔ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi, Ô˘fiÔÈÔ˜ ÙÔ È‹ ‰ÂÓ Âı·›ÓÂÈ. ∞ÏÏ¿ ‹-Á·Ó ÔÏÏ¿ ‚·ÛÈÏfiÔ˘Ï· Ó· ÙÔ ¿ÚÔ˘Ó·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ÌfiÚÂÛ·Ó Ó· Êı¿ÛÔ˘Ó ÂΛԢ ‹Ù·Ó ÙÔ ÓÂÚfi, ÁÈ·Ù› ˘‹Ú¯·Ó ‰˘fi‚Ô˘Ó¿ Ô˘ ·ÓÔÈÁÔÎÏÔ‡Û·Ó. ¢ÂÓ Úfi-ÊÙ·ÈÓ·Ó Ó· ÂÚ¿ÛÔ˘Ó. √ ∞ϤͷӉÚԘη‚·Ï›Î„ ÙÔ μÔ˘ÎÂÊ¿Ï·, ¤Ú·Û ٷ‚Ô˘Ó¿, ÛÎfiÙˆÛ ÙÔ ‰Ú¿ÎÔ Ô˘ ‹Ù·ÓÂΛ Î·È ‹Ú ÙÔ ÌÔ˘Î¿ÏÈ ÙÔ ÓÂÚfi.°‡Ú’ÛÈ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ Î·È ‰ÂÓ ‹È ·Ì¤-Ûˆ˜. ∏ ·‰ÂÏÊ‹ Ù’ ‰ÂÓ ‹ÍÂÚ fiÙÈ Â›Ó·È·ı¿Ó·ÙÔ ÓÈÚfi Î·È ÙÔ ’¯’ ÛÂ Î·È fiÙ·Ó‹Á ·˘Ùfi˜ Ó· ÙÔ È›, ‰ÂÓ ÙÔ ‚Ú‹ÎÈ.∫·È Ù’ ϤÂÈ Ë ·‰ÂÚÊ‹ Ù’, ÙÔ ’¯’ Û·, ‰ÂÓ‹ÍÂÚ·. ΔËÓ Î·Ù·Ú¿Û’ ÎÈ ·˘Ùfi˜ Ó· Á¤Ó’ÁÔÚÁfiÓ·, „¿ÚÈ, ·Ô‡ ÙË Ì¤Û’ ÎÈ Î¿Ùˆ,ÎÈ ·Ô‡ ÙË Ì¤Û’ ÎÈ ·¿Óˆ ¿ÓıÚˆÔ˜.∞ÏÏ¿ ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ‚¿ÛÙ·ÍÈ ÈÓ¿Ù’ ÛÙÔÓ·‰ÈÏÊfi Ù’. ∫·È ÙÒÚ· ·ÎfiÌË, fiÙ·Ó ÙÛËÔ˘Ó ˆ˜ ¤ı·ÓÈ Ô ·‰ÂÏÊfi˜ Ù’, ‚Ô˘ÏÈ¿-˙ÂÈ Ù· ηڿ‚È·».

Δ¤ÏÔ˜ ˘¿Ú¯ÂÈ Ì›· ·ÎfiÌË ÛÂÈÚ¿ ·-Ú·‰fiÛÂˆÓ Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ Ôԛ˜ « Ôª¤Á·˜ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ·Á·Ô‡Û ÌÈ· ÎÈ·fiı·Ó ÎÈ ÂΛ ̤۷ ÛÙÔ ÌÓ‹Ì· Ô˘‹Ù·ÓÂ Â‹Â Î·È ÙËÓ ·ÁοÛÙÚˆÛÂ. ∫·ÈÙÔ˘ ϤÂÈ ·˘Ù‹, ·˘Ùfi Ô˘ ¿ÊËÛ˜ ‰ÒÓ· ’ÚıÂȘ Û ÂÓÓÈ¿ Ì‹Ó˜ Ó· ÙÔ ¿Ú˘,

‰ÈfiÙÈ Â›Ó·È ÙÂÏÒÓÈÔ Î·È ı· ¯·Ï¿ÛÂÈ ÙÔÓÎfiÛÌÔ. ™’ ÙÛÔ› ÂÓÓÈ¿ Ì‹Ó˜ Â‹Â Î·È ÙÔۋΈÛÂ Î·È ÙÔ ‰¤Û·Ó Ì ·Ï˘Û›‰Â˜ ηÈÙÔ ÂÙ¿Í·Ó ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ∞˘Ù‹ ‹Ù·-ÓÂ Ë √ÚÁfiÓ· (=ÁÔÚÁfiÓ·). HÙ·Ó ÌÈÛfi„¿ÚÈ Î·È ÌÈÛfi ¿ÓıÚˆÔ˜ Î·È ÛËÎÒÓÂ-Ù·È ·¿Óˆ ÎÈ fiÔÈÔ Î·Ú¿‚È ÂÚÓ¿ Úˆ-Ù¿: ∑Ë Ô μ·ÛÈÏÈ¿˜ ∞ϤͷӉÚÔ˜; ÎÈ ·ÓÙÔ˘ Ë: ∑Ë, ÙÚ·ÁÔ˘‰¿, ·Ó ‰Â ÙÔ˘ ËÔÏÂÌ¿ Ó· ¯˘ı‹ (=Ó· ÔÚÌ‹ÛË) Ó· È¿-ÛË ÙÔ Î·Ú¿‚È Ó· ÙÔ Ó›ÍË. ∫¿ı ¯ÚfiÓÔË ·Ï˘Û›‰· ¤Ú¯ÂÙ·È Î·È ÛÙËÓ ÙÚ›¯· Ó·ÎÔ‹ Î·È ÙËÓ ·Ó·ÓÂÒÓÔ˘ÓÂ, ‚¿ÓÔ˘ÓÂÊÚ¤ÛÎÈ·» (¡¿ÍÔ˜).

∏ ·ÈÓÈÁÌ·ÙÈ΋ ÌÔÚÊ‹ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜Â›Ó·È ·fi Ù· ÈÔ ·Á·Ë̤ӷ ı¤Ì·Ù·Ù˘ ·Ú·‰ÔÛȷ΋˜ Ï·˚΋˜ Ù¤¯Ó˘ ÛÂfiϘ Ù˘ ÙȘ ÌÔÚʤ˜: Á˘Ó·ÈΛ· ÂÓ‰˘-Ì·Û›·, ͇ÏÈÓ· Ù¤ÌÏ· ÂÎÎÏËÛÈÒÓ, ÏÈ-ı·Ó¿ÁÏ˘Ê·, ÚÒÚ˜ ηڷ‚ÈÒÓ (·ÎÚfi-ÚˆÚ·), ÙÔ›¯Ô˘˜ ηÊÂÓ›ˆÓ Î·È ÛÈ-ÙÈÒÓ, ‚ÔÙ۷ψ٤˜ ·˘Ï¤˜, ‰È¿ÛÙÈÍË (Ù·-ÙÔ˘¿˙), ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÏ¿ÙË ∞Ϥ-Í·Ó‰ÚÔ˘ ¡Âڿȉ· ‹ ™ÙÚ›ÁÁÏ·, ·ÊÔ‡‹È ÙÔ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi, ‰ÈˆÁ̤ÓË ·fiÙȘ Ù‡„ÂȘ Ù˘ ‹ ÙËÓ Î·Ù¿Ú· ÙÔ˘ ·‰ÂÚ-ÊÔ‡ Ù˘ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·ÈÛÙÔ˘˜ Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜ Î·È fiÔÈÔ˜ ÙË ‰ÂÈÚ¤ÂÈ Ó· › ÂÍÔÚÎÈÛÙÈο: «∫˘Ú¿ ‰È·-‚·›ÓÂÈ, ÛÙËÓ „˘¯‹ ÙÔ˘ ∞ÏÂÍ¿ÓÙÚÔ˘,ηÎfi Ó· ÌË Ì·˜ οÓÂÈ».

∞Ú¯·›ÔÈ Ì‡ıÔÈ ÂÚ› ÙˆÓ ™ÂÈÚ‹ÓˆÓ,Ù˘ ª¤‰Ô˘Û·˜, Ù˘ ™Î‡ÏÏ·˜ ¤¯Ô˘ÓÛ˘Á¯ˆÓ¢ı› Ì ÙÔÓ Ì‡ıÔ ÙÔ˘ °Ï·‡-

ÎÔ˘ ·fi ÙËÓ ∞ÓıˉfiÓ· μÔȈٛ·˜, Ô˘¤Ê·Á ̷ÁÈÎfi ‚ÔÙ¿ÓÈ Î·È Î¤Ú‰ÈÛ ÙËÓ·ı·Ó·Û›· ·ÏÏ¿ fi¯È Î·È ÙË ÓÂfiÙËÙ·.∞ÂÏÈṲ̂ÓÔ˜ ÙfiÙ ڛ¯ÙËΠÛÙË ı¿-Ï·ÛÛ·, fiÔ˘ Û˘Ó¤¯ÈÛ ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ˆ˜‰·›ÌˆÓ, Ô˘ ÚÔÍÂÓÔ‡Û Êfi‚Ô ÛÙÔ˘˜Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜. ª‡ıÔÈ ·Ú¯¤ÁÔÓÔÈ Î·È ¿-ÓÙ· ‰ÚÔÛÂÚÔ›, Ô˘ ÂÍ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó Ó·˙Ô˘Ó ÛÙȘ ÔÏϤ˜ Ï·˚Τ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘÁÈ· ÙË °ÔÚÁfiÓ· Î·È ÙÔ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi.

BÔ˘ÏÁ·ÚÈÎÔ› Î·È ·Ṳ́ÓÈÎÔÈ Ì‡ıÔÈ

ªÈ· ‚Ô˘ÏÁ·ÚÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË, Ô˘ÚÔ‹Ïı ·fi ‰È·Û΢‹ ÙÔ˘ 梉ÔηÏ-ÏÈÛı¤ÓË, ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ fiÙ·Ó Ô ∞ϤͷÓ-‰ÚÔ˜ η٤‚ËΠÛÙÔÓ ˘ı̤ӷ Ù˘ ı¿-Ï·ÛÛ·˜, Ë ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ ÊÔ‚‹ıËΠӷÌËÓ ÓÈÁ› Î·È ¤ÙÚÂÍÂ Î·È ¤ÂÛ ÛÙËı¿Ï·ÛÛ· ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ÛÒÛÂÈ. ∫·È ÚÔ-Û¢¯‹ıËΠÛÙÔ ıÂfi Ó· ÙË ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó·‚ÚÂÈ ÙÔÓ ·‰ÂÚÊfi Ù˘ Î·È ÌÂÙ¿ Ó· Ì›-ÓÂÈ Ë ›‰È· ·ÈˆÓ›ˆ˜ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. EÙÛÈÎ·È ¤ÁÈÓÂ. √ £Âfi˜ ÙËÓ ¤Î·Ó „¿ÚÈ Î·ÈÁ˘Ú›˙ÂÈ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. OÛÔÈ ÙËÓ ¤‚ÏÂ-·Ó ÙË ÚˆÙÔ‡Û·Ó ·Ó ˙ËÙ¿ ÙÔÓ ∞ϤͷÓ-‰ÚÔ Î·È ÙËÓ Î·ÏÔ‡Û·Ó ÛÙÔ Î·Ú¿‚È. ∞˘-Ù‹ fiÙ·Ó ¿ÎÔ˘Á ÙÔ fiÓÔÌ· ÂÎÔÏ˘ÌÔ‡-Û ÔÏϤ˜ ̤Ú˜ ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ Î·Ú¿‚È ÁÈ·Ó· ÙÔÓ ‰ÂÈ, Ò˜ Ô˘ ÎÔ˘Ú·˙fiÙ·Ó ÎȤÊ¢ÁÂ.

∞ÚÌÂÓÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ·ÓÙ›

H Γοργ�να αποτελε� αγα-πημ�νο θ�μα τωνAνδριωτ�ν λαϊκ�ν καλ-λιτεχν�ν, που την απει-κον�ζουν σε θυρεο�ς,κρ�νες, εκκλησ�ες καιακρ�πρωρα. Στη φωτο-γραφ�α, γραφ� σε θυρε�ανδρι�τικου πλο�ου (N.Γ. Πολ�του, Παραδ�σεις,τ. B´, 1904).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 13

ÁÈ· ·‰ÂÏÊ‹ ı˘Á·Ù¤Ú· ÙÔ˘ ªÂÁ·Ï¤Í·Ó-‰ÚÔ˘ Ô˘ ÙÈ̈ڋıËΠӷ Á›ÓÂÈ «È¯ı˘fi-Ô˘˜» ÁÈ· ÙËÓ ·ÒÏÂÈ· ÙÔ˘ ·ı¿Ó·ÙÔ˘ÓÂÚÔ‡. ∏ ·Ú¿‰ÔÛË ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÂÍ‹˜: «∫¿-ı ÊÔÚ¿ Ô˘ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ πÛÎÂÓÙ¤Ú (∞Ϥ-Í·Ó‰ÚÔ˜) ‹ıÂÏ ӷ ¿ÁÂÈ ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ¤ÈÓ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi, Ô˘ Ùfi ’‚Á·Ó·fi ÙÔÓ ÛfiÚÔ ÙÔ˘ ÛÎfiÚ‰Ô˘. ªÈ· ÊÔ-Ú¿ ‰È¿Ù·Í ÙË ı˘Á·Ù¤Ú· ÙÔ˘ Ó· ÙÔ˘Ê¤ÚÂÈ ÙÔ ÌÔ˘Î·Ï¿ÎÈ Ô˘ ›¯Â ÙÔ ÓÂÚfi.∂ΛÓË ¤Ï·‚ ÙËÓ ÂÚȤÚÁÂÈ· Ó· ÙÔ ‰Ô-ÎÈÌ¿ÛÂÈ Î·È ÙÔ ¤È fiÏÔ ÙÔ ÓÂÚfi». √ ‚·-ÛÈÏÈ¿˜ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ı‡ÌˆÛÂ Î·È ÙËÓÂ΢ӋÁËÛÂ Î·È Î›ÓË ¤ÂÛ ÛÙË ı¿-Ï·ÛÛ· Î·È ¤ÁÈÓ ÌÈÛ‹ „¿ÚÈ. ∂›Ó·È ÔχfiÌÔÚÊË, ¯ÙÂÓ›˙ÂÈ Ù· Ì·ÏÏÈ¿ Ù˘ ÛÙÔÓ‚Ú¿¯Ô Î·È ÚÔÛ·ı› Ó· ÙÚ·‚‹ÍÂÈ Î¿-ÔÈÔÓ ÎÔÓÙ¿ Ù˘. OÙ·Ó fï˜ Ù˘ ʈ-Ó¿ÍÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ˆ˜ ¤Ú¯ÂÙ·È Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜πÛÎÂÓÙ¤Ú Ê‡ÁÂÈ. ∞fi ÙfiÙ ¯¿ıËΠηÈÔ ÛfiÚÔ˜ ÙÔ˘ ı·˘Ì·ÙÔ˘ÚÁÔ‡ ÛÎfiÚ‰Ô˘.

™‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ·Ú·‰fiÛÂȘ Ô ‹Úˆ-·˜ ·›ÚÓÂÈ ÙÔ ÓÂÚfi Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ô˘-ÏÈÒÓ (ÂÚÈÛÙ¤ÚÈ, ·ÂÙfi˜, ÎÔÚÒÓË) ‹ ÌÂ-ÏÈÛÛÒÓ, Ô˘ ÙÔ˘ ¯·Ú›˙Ô˘Ó Ù· ÊÙÂÚ¿ÙÔ˘˜ ‹ ËÁ·›ÓÔ˘Ó Ù· ›‰È·, ·ÊÔ‡ ÂÚ-ÓÔ‡Ó ÙȘ ™˘ÌÏËÁ¿‰Â˜ ‹ Ù· ‚Ô˘Ó¿ Ô˘·ÓÔÈÁÔÎÏ›ÓÔ˘Ó, ÂÌfi‰È· ÁÓˆÛÙ¿ ηÈÛÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ̇ıÔ˘˜ ÂÚ› Ù˘ ÚÔ-Ì‹ıÂÈ·˜ Ù˘ ·Ì‚ÚÔÛ›·˜ Î·È ÙÔ˘ Ó¤ÎÙ·-ÚÔ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ¢›·. Δ· ‚Ô˘Ó¿, Ô˘ Û˘-ÁÎÚÔ‡ÔÓÙ·È ·ÔÎfiÙÔ˘Ó ÙËÓ Ô˘Ú¿ ÙÔ˘μÔ˘ÎÂÊ¿Ï·, ÙÔ˘ ·ÏfiÁÔ˘ ÁÂÓÈÎÒ˜ ÙÔ˘‹Úˆ·, fiˆ˜ ηٿ ÙÔÓ Ì‡ıÔ ÔÈ ™˘ÌÏË-

Õ H Γοργ�να αποτελο�σε π�ντατο αγαπημ�νο θ�μα των λαϊκ�ντεχνιτ�ν. Στη φωτογραφ�α Γορ-γ�να που κρατε� καρ�βι και ψ�-ρι. Bοτσαλωτ� αυλ� στις Σπ�τσες,οικ�α J. Joyce (φωτ.: «Eλληνικ�Eμπορικ� Nαυτιλ�α», εκδ. Eθνικ�Tρ�πεζα της Eλλ�δος).

Õ Oι λαϊκο� καλλι-τ�χνες δεν δ�στασαννα χρησιμοποι�-σουν τη μυθολογικ�εικονογραφ�α καιστη χριστιανικ� πα-ρ�δοση. Στη φωτο-γραφ�α, Γοργ�να μεδιπλ� ουρ� που μετα χ�ρια της κρατ�-ει τα δυο �κρα της.Ξυλ�γλυπτο απ� τοNα� της Θεοτ�κου,Kαστανι� Kαρδ�-τσας, τ�λη του 18ουαι�να «Nεοελληνι-κ� Xειροτεχν�α»,�κδοση Eθνικ�ςTρ�πεζας).

Á¿‰Â˜ ¤ÎÔ„·Ó ÙËÓ Ô˘Ú¿ Ù˘ ÂÚÈÛÙÂ-Ú¿˜ ÙˆÓ ∞ÚÁÔÓ·˘ÙÒÓ Î·È ¤ÂÈÙ· ÙËÓÚ‡ÌÓË Ù˘ ∞ÚÁÔ‡˜. EÙÛÈ, ηٿ ÙÔ˘˜·Ú¯·›Ô˘˜ ̇ıÔ˘˜, ¤Ú· ·fi ÙȘ ¶Ï·-ÁÎÙ¤˜ ¶¤ÙÚ˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÔÈ ËÁ¤˜ ÙÔ˘øηÓÔ‡, ÎÚ‹Ó˜ Ù˘ ·Ì‚ÚÔÛ›·˜, Ô Î‹-Ô˜ ÙˆÓ ∂ÛÂÚ›‰ˆÓ Î·È Ô ¶·Ú¿‰ÂÈÛÔ˜.μ‚·›ˆ˜, ÔÈ Ì˘ıÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ·ÂÈÎÔÓ›-ÛÂȘ ¤¯Ô˘Ó ÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ¤˜ ÙÔ˘˜ ηÈÛÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ·ÌÂÚÈηÓÈÎÔ‡˜Î·È ·ÛÈ·ÙÈÎÔ‡˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÔÈ∞˙Ù¤ÎÔÈ ›ÛÙ¢·Ó fiÙÈ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘‰ÚfiÌÔ˘ Ô˘ Ô‰ËÁ› ÛÙË ¯ÒÚ· ÙÔ˘ ı·-Ó¿ÙÔ˘, ÙËÓ ÔÔ›· ʈٛ˙ÂÈ Ô ‹ÏÈÔ˜ fiÙ·ÓÂ›Ó·È Ó‡¯Ù· ¿Óˆ ÛÙË ÁË ˘¿Ú¯Ô˘Ó‰‡Ô ‚Ô˘Ó¿ Ô˘ Û˘ÁÎÚÔ‡ÔÓÙ·È ·‰È¿ÏÂÈ-Ù·. √È μÈÚÌ·ÓÔ› ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó fiÙÈ ÛÙˉ‡ÛË Â›Ó·È ‰˘fi ÌÂÁ¿ÏÔÈ ‚Ú¿¯ÔÈ Ô˘·ÓÔÈÁÔÎÏ›ÓÔ˘Ó ÎÈ ·fi ’ÎÂÈ ÂÚÓ¿ÂÈ Ô‹ÏÈÔ˜ fiÙ·Ó ‰‡ÂÈ.

™∏ª∂ÿø™∏:1. Γ. I. Σαλ�άνυ, Λαγρα�ικά σύλλεκτα

ε� Aργυράδων Kερκύρας, Λαγρα�ία 10

(1929/30), αρ. 8. Περισσ�τερα για τις

αδελ�ές τυ Aλέ�ανδρυ �λ. Γ. N. Aικα-

τερινίδη, «O Mεγαλέ�ανδρς στη λαϊκή

παράδση», Aθήνα 1996, σ. 27.

P Θα �ταν απ�θανο ο λαϊκ�ς ζωγρ�-φος Θε�φιλος να ε�χε με�νει ασυγκ�-νητος απ� τον μ�θο της Γοργ�νας πουη παρ�δοσ� της διασ�ζεται σε �λητη νησιωτικ� Eλλ�δα. Στη φωτογρα-φ�α, απ�τμημα απ� τοιχογραφ�α τουΘε�φιλου στο σπ�τι του Γκουντ�λια,στην Aλλη Mερι� B�λου.

14 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

Tης I§π∞˜ §∞∫ÿ¢√À

Θεατρολ�γου

O¶O§Y£PY§HTO™ ̇ıÔ˜ Ù˘ °ÔÚ-ÁfiÓ·˜ Â›Ó·È Û fiÏÔ˘˜ ÁÓˆÛÙfi˜.XÈÏÈÔÙÚ·ÁÔ˘‰ÈṲ̂ÓÔ˜ Î·È ÌÂ

ÔÏ˘¿ÚÈı̘ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÛÙËÏ·˚΋ Ù¤¯ÓË –‰ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ ͯ¿-ÛÔ˘Ì ÙÔ ·ÈÒÓÈÔ ÛÙÔȯÂÈfi ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈ-ÎÒÓ ı·Ï·ÛÛÒÓ. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ıÚ‡-ÏÔ, Ô M¤Á·˜ AϤͷӉÚÔ˜ ηٿ ÙËÓ Â-ÚÈÏ¿ÓËÛ‹ ÙÔ˘ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ‚ڋΠÙÔ«·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi». H ·‰ÂÚÊ‹ ÙÔ˘ fï˜,ηıÒ˜ ‰ÂÓ ‹ÍÂÚ ÙË Ì·ÁÈ΋ ‰‡Ó·ÌËÙÔ˘ ˘ÁÚÔ‡ ·˘ÙÔ‡, ÙÔ ’ÚÈÍ ÛÙË ı¿Ï·Û-Û· Î·È Ô AϤͷӉÚÔ˜, ̤۷ ÛÙÔÓ ı˘ÌfiÙÔ˘, ÙËÓ Î·Ù·Ú¿ÛÙËΠӷ Á›ÓÂÈ ·fi ÙË̤ÛË Î·È Î¿Ùˆ „¿ÚÈ Î·È Ó· ‚·Û·Ó›˙Â-Ù·È ·ÈˆÓ›ˆ˜. Afi ÙfiÙÂ Ë °ÔÚÁfiÓ· Á˘Ú-Ó¿ ·ÂÏÈṲ̂ÓË Î·È fiÙ·Ó ‚Ú›ÛÎÂÈ Î·-Ú¿‚È ÙÔ ÚˆÙ¿ÂÈ: «ZÂÈ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ AϤ-Í·Ó‰ÚÔ˜;». AÓ ÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ› Ù˘ ··ÓÙ‹-ÛÔ˘Ó : «ZÂÈ Î·È ‚·ÛÈχÂÈ» ÙfiÙ ÂΛÓËÙÚ·ÁÔ˘‰¿ Ó¤Ô˘˜ Î·È ¿ÁÓˆÛÙÔ˘˜ ÛÎÔ-Ô‡˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ›ÁÈ· Ó· ÙÔ˘˜ ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÛÙ· ÏÈÌ¿ÓÈ·ÙÔ˘ Á˘ÚÈÛÌÔ‡. AÏÏ¿ ·Ó Â›Ó·È ·ÚÓËÙÈÎ‹Ë ·¿ÓÙËÛË Ô˘ ı· Ù˘ ‰ÒÛÔ˘Ó, ÔÚÁÈ-Ṳ̂ÓË ÛËÎÒÓÂÈ ¿ÁÚÈ· ·̷ٷ Î·È ‚Ô˘-ÏÈ¿˙ÂÈ ÙÔ Î·Ú¿‚È.

O ›‰ÈÔ˜ Ô ıÚ‡ÏÔ˜ ¤¯ÂÈ ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ ‰‡-Ó·ÌË ¯¿ÚË ÛÙËÓ ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘Î·È Ì·˜ ‰›ÓÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ÂÍÂÙ¿-ÛÔ˘Ì ÁÈ· ¿ÏÏË ÌÈ· ÊÔÚ¿ ÙËÓ ËÁ‹ÙÔ˘ ı·ÙÚÈÎÔ‡. K¤ÓÙÚÔ Ê˘ÛÈο ÙÔ˘ ̇-ıÔ˘ Â›Ó·È Ë ‰È·ÏÔÁÈ΋ ÛÎËÓ‹ ·Ó¿ÌÂÛ·ÛÙË ÁÔÚÁfiÓ· Î·È ÙÔÓ Ó·˘ÙÈÎfi, Ë ÔÔ›·Ì¿ÏÈÛÙ· ¤¯ÂÈ ÌÂÙ·ÊÂÚı› ÛÙË ÛÎËÓ‹Ì ‰È¿ÊÔÚ˜ ·Ú·ÏÏ·Á¤˜ (ÁÈ· ·Ú¿-‰ÂÈÁÌ·, «O‰˘ÛÛ‚¿¯» Ù˘ •¤ÓÈ·˜ K·-ÏÔÁÂÚÔÔ‡ÏÔ˘ Î·È «TÔ Aı¿Ó·ÙÔ NÂÚfi»ÙˆÓ A. ™ˆÙÚ›ÓË Î·È M. K˘Úȷ΋). H·ÊÂÙËÚ›·, Ë Á¤ÓÓËÛË ‹ Ë ·Ó·Á¤ÓÓËÛËÙÔ˘ ı¿ÙÚÔ˘ ÛÙËÓ Â˘Úˆ·˚΋ ÈÛÙÔÚ›·,ÂÓÙÔ›˙ÂÙ·È ÙfiÛÔ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ·Ú-¯·ÈfiÙËÙ· fiÛÔ Î·È ÛÙÔÓ Â˘Úˆ·˚Îfi ÌÂ-Û·›ˆÓ· ÛÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÂÓfi˜ ‰È·ÏfiÁÔ˘

H «Γοργ�να» του Σπ ρου Bασιλε�ου, αυγοτ�μπε-ρα, συλλογ� K. Δοξι�δη. O καλλιτ�χνης «ντ νει»τη Γοργ�να με γυναικε�α χαρακτηριστικ� και εν-δυμασ�α, την τοποθετε� �μως σε �να θαλασσιν�φ�ντο, �πως της αρμ�ζει.

Tο δραματικ στοιχε οστο μ�θο της Γοργνας

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 15

Õ Παιδικ�ς π�νακας με τηΓοργ�να και το πλο�ο στοβ�θος. Tα παιδι� γοητε ο-νται π�ντα περισσ�τερο απ�τα παραμ θια και με τηναθω�τητ� τους μεταφ�ρουνστον καμβ� τους �,τι συλ-λαμβ�νει η φαντασ�α τους.

ÌÂٷ͇ ‰‡Ô ÚÔÛÒˆÓ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔÌÈ·˜ ÙÂÏÂÙ‹˜. ™ÙËÓ EÏÏ¿‰·, ÙÔ ı¤·ÙÚÔÁÂÓÓÈ¤Ù·È fiÙ·Ó Ô £˘¤ÛÙ˘, Ô ÚÒÙÔ˜ÙÚ·ÁÈÎfi˜ ˘ÔÎÚÈÙ‹˜, Û˘Ó‰È·Ï¤ÁÂÙ·È ÌÂÙÔÓ ¯ÔÚfi ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Ô˘ ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡ÓÎ·È ¯ÔÚÂ‡Ô˘Ó ˘ÌÓËÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÁÈ·ÙÔÓ ıÂfi ¢ÈfiÓ˘ÛÔ. TÔ ÓÂfiÙÂÚÔ Â˘Úˆ·˚-Îfi ı¤·ÙÚÔ ÍÂÎÈÓ¿ ̤۷ ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛ›·fiÙ·Ó ¤Ó·˜ ÈÂÚ¤·˜ ˘Ô‰˘fiÌÂÓÔ˜ ÙÔÓAÁÁÂÏÔ K˘Ú›Ô˘ ·Ë‡ı˘Ó ÙËÓ ÂÚÒÙË-ÛË Quem queritis? (¶ÔÈÔÓ ˙ËÙ¿ÙÂ;)ÛÙÔ˘˜ ‰È·ÎfiÓÔ˘˜ ·Ó··ÚÈÛÙÒÓÙ·˜ ÙËÛ˘Ó¿ÓÙËÛË ÛÙÔÓ T¿ÊÔ ÙÔ˘ IËÛÔ‡ ÙˆÓ‰‡Ô Á˘Ó·ÈÎÒÓ Ì ÙÔÓ AÁÁÂÏÔ Ô˘ ÙÔ˘˜·Ó‹ÁÁÂÈÏ ÙËÓ AÓ¿ÛÙ·Û‹ TÔ˘.

H ÙÂÏÂÙ‹ ÏÔÈfiÓ Î·È Ë ÂÚˆÙ·fiÎÚÈ-ÛË ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙËÓ ·ÊÂÙËÚ›· ÙÔ˘ ‰Ú·-Ì·ÙÈÎÔ‡. AÔÙÂÏÔ‡ÓÙ· ‰ÔÌÈο ÛÙÔȯ›·ÁÈ· ¤Ó·Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙÚfiÔ ÂÍÈÛÙfiÚËÛ˘,Ù˘ ı·ÙÚÈ΋˜ ·Ê‹-ÁËÛ˘. ¶›Ûˆ ¿ÏÈ·fi οı ıÚ‡ÏÔ ·fiÙËÓ ¿ÏÏË, ›Ûˆ ·fiοı ·Ú·Ì‡ıÈ, ÎÚ‡-‚ÂÙ·È ÌÈ· ÙÂÏÂÙ‹,Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ÌÂ-ÏÂÙËÙ‹ ÙˆÓ Ï·˚ÎÒÓ·Ú·Ì˘ıÈÒÓ BÏ·ÓÙÈ-Ì›Ú ¶ÚÔ, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÌÈ· ÙÂÏÂÙ‹ ̇Ë-Û˘ Ô˘ ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ‰ÔÎÈ̷ۛ˜, ·Á›-‰Â˜, ÙÚÔÌ·ÎÙÈο Ï¿ÛÌ·Ù·, ·ÈÓ›ÁÌ·Ù·,χÛÂȘ, ı¿Ó·ÙÔ ‹ ·›ÛÈÔ Ù¤ÏÔ˜. O ¶ÚÔ·Ó¤Ï˘Û ÙÔ ÚˆÛÈÎfi Ï·˚Îfi ·Ú·Ì‡ıÈÎ·È Î·Ù¤ÏËÍ Û ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ÙÚÈ¿ÓÙ·Ì›· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÚÈ-ÁÚ¿„Ô˘Ó ÙËÓ ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ‰ÔÌ‹ Î·È ÌÔÚ-Ê‹ ÙÔ˘ Û˘ÓfiÏÔ˘ ۯ‰fiÓ ÙˆÓ Ï·˚ÎÒÓ·Ú·Ì˘ıÈÒÓ. A˘Ù¤˜ ÔÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ›-Ó·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˜ ·fi ÙÔ ˘ÔΛÌÂÓÔÎ·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰Ú¿Û˘, ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘ÓÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ¿ Ù˘ Î·È ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÌÂ-ٷ͇ ÙÔ˘˜ ¿ÓÙ· ÙËÓ ›‰È· ·ÏÏËÏÔ˘¯›·.™Â οı ·Ú·Ì‡ıÈ ‰ÂÓ ··ÓÙÒÓÙ·È ·-Ú¿ ÔÚÈṲ̂Ó˜. OÈ ÈÔ Î‡ÚȘ fï˜ ·fi·˘Ù¤˜ fiˆ˜ Ë ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË, Ë ·Á›‰·,ÙÔ Ì·ÁÈÎfi ̤ÛÔ, Ô ·ÁÒÓ·˜ ÙÔ˘ ‹Úˆ· ÌÂÙÔÓ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹ ÙÔ˘, Ë ‰ÔÎÈÌ·Û›· ÙÔ˘

P T�σου Zωγρ�φου: «Γοργ�νατης ν χτας». (ακρυλικ� σε ξ -λο). Oι Γοργ�νες του Zωγρ�-φου ε�ναι προσωπικ� επεξερ-γασ�α εν�ς πατροπαρ�δοτουστοιχε�ου και εμφαν�ζονται συ-χν� ως κ ρια θ�ματα � ως συ-μπληρωματικ� στη ζωγραφικ�του (φωτ.: T�σος Zωγρ�φος»,εκδ. ERGO, 1999).

T· Ï·˚ο ·Ú·Ì‡ıÈ·ÂÌÂÚȤ¯Ô˘Ó ‰ÔÎÈ̷ۛ˜,·Á›‰Â˜, ÙÚÔÌ·ÎÙÈοϿÛÌ·Ù·, ·ÈÓ›ÁÌ·Ù· Î·È Ï‡ÛÂȘ

16 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

‹Úˆ·, Ë ÂÈÛÙÚÔÊ‹ Î·È Ô Á¿ÌÔ˜ ÙÔ˘ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÛÙÔȯ›· Ô˘‚Ú›ÛÎÔ˘Ì fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙÔ˘˜ ıÚ‡ÏÔ˘˜Î·È Ù· ·Ú·Ì‡ıÈ· ·ÏÏ¿ Î·È Û ÔÏÏ¿ı·ÙÚÈο ¤ÚÁ· Î·È Ê˘ÛÈο ÛÙȘ ÎÈÓË-Ì·ÙÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ÂÚȤÙÂȘ. ™ÙË Û˘ÁÎÂ-ÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË ·Ó ‹Úˆ·, ÛÙÔÓıÚ‡ÏÔ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜, ÔÚ›ÛÔ˘Ì ÙÔÓÓ·˘ÙÈÎfi, Û‡Ìʈӷ Ì ÙË ‰ÔÌÈ΋ ·Ó¿-Ï˘ÛË Î·Ù¿ ÙÔÓ ¶ÚÔ, Ô ‹Úˆ·˜ ·Ó·¯ˆ-Ú› (fiÙ·Ó ÍÂÎÈÓ¿ ÙÔ Ù·Í›‰È ÙÔ˘), ˘Ô-‚¿ÏÏÂÙ·È Û ¤Ó·Ó ‰‡ÛÎÔÏÔ ¿ıÏÔ (fiÙ·Ó·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ ÙË °ÔÚÁfiÓ·) Î·È ÂÎÙÂÏ›ÙÔÓ ¿ıÏÔ (‰›ÓÂÈ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË) Î·È ÛÒ-˙ÂÙ·È.

T· ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ Ù·ÍȉÈÔ‡ Î·È Ù˘

·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÂÓfi˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘, ÌÈ·˜‰ÔÎÈÌ·Û›·˜, ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ¿ ÙÔ˘,·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ôχ Û˘¯Ó¿ ÛËÌÂ›Ô ÂÎΛ-ÓËÛ˘ ÙÔ˘ ‰Ú·Ì·ÙÈÎÔ‡ Î·È Ù· Û˘Ó·-ÓÙ¿Ì Û ÔÏÏ¿ ı·ÙÚÈο ΛÌÂÓ· ‹‰Ë·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· (.¯. Oȉ›Ô˘˜ T‡-Ú·ÓÓÔ˜, IÊÈÁ¤ÓÂÈ· ÂÓ A˘Ï›‰È). TÔ Ù·Í›‰ÈÔ˘ Û˘Ó¿ÁÂÙ·È ÙË ÌÂٷΛÓËÛË Î·ÈÙË Û˘Ó¿ÓÙËÛË ‰›ÓÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÛÙ·ÚfiÛˆ· Ó· ‚ÚÂıÔ‡Ó Ì·˙› Î·È Ó· ·Ú-¯›ÛÂÈ ¤ÙÛÈ Ô ‰È¿ÏÔÁÔ˜. H ‰ÔÎÈÌ·Û›·ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ë ·Ú¯‹ ‰ÂÈÓÒÓ, ¿Ú·ÂÚÈÂÙÂÈÒÓ ÁÈ· ÙÔÓ ‹Úˆ·, Î·È ÎÈÓËÙ‹-ÚÈÔ˜ ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ‰Ú¿Û˘ ‹ Ë Â˘Ù˘¯‹˜Î·Ù¿ÏËÍË ÌÈ·˜ ÛÂÈÚ¿˜ ›ÔÓˆÓ ÚÔ-Û·ıÂÈÒÓ. H ÂÚÒÙËÛË Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜

¤¯ÂÈ ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋ ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· ÁÈ·Ù›‰È·Î˘‚‡ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË Ë˙ˆ‹ ÙÔ˘ ‹Úˆ·–Ó·˘ÙÈÎÔ‡. AÓÙ›ıÂÙ·fï˜ ·fi ÙÔÓ Oȉ›Ô‰·, Ë ÛˆÛÙ‹ ·¿-ÓÙËÛË ÛËÌ·›ÓÂÈ ·ÏËıÈÓ‹ ÛˆÙËÚ›· ÁÈ·ÙÔÓ ‹Úˆ· Î·È fi¯È Ë ·ÊÂÙËÚ›· ÌÈ·˜ ÔϤ-ıÚÈ·˜ ÙÒÛ˘.

O §fi ÓÙ B¤Áη, Ô ÔÏ˘ÁÚ·ÊfiÙ·-ÙÔ˜ IÛ·Ófi˜ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁfi˜, 1.500 ¤Ú-Á· ¤ÁÚ·„ fiˆ˜ ‰‹ÏˆÓÂ Ô ›‰ÈÔ˜, ¤‰ˆÛÂÌ ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË ÊÚ¿ÛË ÙÈ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·ÈÁÈ· Ó· ¤¯Ô˘Ì ı¤·ÙÚÔ: «‰‡Ô–ÙÚ›· ÙÂÏ¿-Ú·, ¤Ó· ¿ıÔ˜ Î·È ‰‡Ô ËıÔÔÈÔ›». M¿ÏÏ· ÏfiÁÈ· ÌÈ· ÛÎËÓ‹, ÌÈ· ÏÔ΋ ‹¤Ó· ˙‹ÙËÌ· Î·È ‰‡Ô ÂÚÌËÓÂ˘Ù¤˜. ™ÙÔÁÓˆÛÙfi ıÚ‡ÏÔ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜, ÛÎËÓ‹

Â›Ó·È ÙÔ ¤Ï·ÁÔ˜, ¿ıÔ˜ ‹ ˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔÂ›Ó·È Ô M¤Á·˜ AϤͷӉÚÔ˜ Î·È ˘ÔÎÚÈ-Ù¤˜ Â›Ó·È Ô EÏÏËÓ·˜ ÛÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙÔ˘Ó·˘ÙÈÎÔ‡ Î·È Ë ·‰ÂÚÊ‹ ÙÔ˘ M¤Á· AϤ-Í·Ó‰ÚÔ˘–ÁÔÚÁfiÓ·.

EıÓÈ΋ Û˘Ó›‰ËÛË Î·È ·˘Ù·¿ÙË

A˜ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ì ÏÔÈfiÓ ÙÔÓ Ì‡ıÔ·˘Ùfi ˆ˜ ¤Ó· ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ ‰Ú·Ì·ÙÈÎfi Λ-ÌÂÓÔ Ô˘ ·›˙ÂÙ·È fï˜ ÛÙÔ ı¤·ÙÚÔÙÔ˘ Û˘ÏÏÔÁÈÎÔ‡ Ê·ÓÙ·ÛÈ·ÎÔ‡ Î·È ÌÔ-Ú› Ô Î·ı¤Ó·˜ Ó· ÙÔ «‰ÂÈ» (Ë ı¤·ÛËÚÔ¸fiıÂÛË ÙÔ˘ ı¿ÙÚÔ˘) ̤۷ ÛÙÔÌ˘·Ïfi ÙÔ˘. K·ıÒ˜ οı ı·ÙÚÈ΋ –‰Ú·Ì·ÙÈ΋ ÌÔÚÊ‹ ÌÔÚ› Ó· ıˆÚËı›fiÙÈ Â›Ó·È ÚÔ‚ÔÏ‹, ·ÓÙ·Ó¿ÎÏ·ÛË ·Ó·-ÁÎÒÓ, ÂÈı˘ÌÈÒÓ Î·È fiÏˆÓ fiÛÔÈ ··Ú-Ù›˙Ô˘Ó ÙË ˙ˆ‹ Î·È ÙË ÛΤ„Ë, ‰ÂÓ ÌÔ-Úԇ̠ӷ ÌËÓ ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ì ÛÙÔÓÁÓˆÛÙfi ıÚ‡ÏÔ ÙËÓ ÚÔ‚ÔÏ‹ ÌÈ·˜ Û˘Ï-ÏÔÁÈ΋˜ ÂÈı˘Ì›·˜ Î·È ÂÓfi˜ Êfi‚Ô˘ Ì·-˙›. E‡ÎÔÏ· ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘ÌÂÛÙÔ ‰ÈÛ˘fiÛÙ·ÙÔ ÚfiÛˆÔ Ù˘ °ÔÚÁfi-Ó·˜, Ô˘ Â›Ó·È ÌÈÛ‹ Á˘Ó·›Î· – ÌÈÛ‹ „¿-ÚÈ/ıËÚ›Ô, ÙË ‰ÈÏ‹ fi„Ë Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ Ô˘ ÌÈ· Á·ÏË-Ó‡ÂÈ Î·È ÌÈ· ·Ó·ÛÙ·ÙÒÓÂÙ·È ·fi ÔÈ-ΛϷ ÁÂÁÔÓfiÙ·. ™ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ Ó·˘ÙÈ-ÎÔ‡ ÙÔÓ EÏÏËÓ· Ô˘ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ÙÔ˘ ‰È·‰ÚÔÌ‹ ̤۷ ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ Î·È ÙÔÓ¯ÚfiÓÔ ÌÔÚ› ·Ó¿ ¿Û· ÛÙÈÁÌ‹ Ó··ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ·ÚfiÔÙ· ÂÌfi‰È· ηȷӷfiÙÚÂÙ˜ Ì¿¯Â˜. K·È ÛÙÔ ÂÚÒÙË-Ì· «ZÂÈ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ AϤͷӉÚÔ˜;» ÙËÓ·ÈÒÓÈ· ·ÁˆÓ›· ÁÈ· ÙÔ ·ÏÈfi ÌÂÁ·Ï›ÔÎ·È ÙË ¯·Ì¤ÓË ‰fiÍ· Î·È ‰‡Ó·ÌË. TÔÂÚÒÙËÌ· ¤¯ÂÈ ÌÈ· ÌfiÓo ÛˆÛÙ‹ ·¿-ÓÙËÛË ÎÈ ·˘Ù‹ ÎÚ‡‚ÂÈ ÙÔ ‰ÈÎfi Ù˘ Û˘Ì-‚ÔÏÈÛÌfi. MoÓ¿¯· Ë Î·Ù¿Ê·ÛË ‰ÈηÈÒ-ÓÂÈ ÙËÓ ·¤Ó·Ë ÂÚÈÏ¿ÓËÛË Ù˘ °ÔÚ-ÁfiÓ·˜ ÛÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ Î·È ÙȘ ı¿Ï·ÛÛ˜.MfiÓÔ Ë ‚‚·ÈfiÙËÙ· fiÙÈ ˙ÂÈ, ¤ÛÙˆ ÛÙËÌÓ‹ÌË Î·È ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿, Ô M¤Á·˜ AϤ-Í·Ó‰ÚÔ˜, ·Ó·ÎÔ˘Ê›˙ÂÈ ÙËÓ Ôχ·ıËEÏÏ¿‰·. H ¿ÚÓËÛË Î·È Ë ·fiÚÚÈ„ËÔ‰ËÁ› ÛÙË ÊÔ˘ÚÙÔ‡Ó·, ÛÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔÎ·È ÛÙÔÓ ı¿Ó·ÙÔ.

O Ó·˘ÙÈÎfi˜, Ô EÏÏËÓ·˜, Â›Ó·È Ô˘·ı·›ÓÂÈ, Ô˘ ‚ÈÒÓÂÈ ÙÔ ¿ıÔ˜ ̤۷·fi ÙË Ì¿¯Ë ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË. E›Ó·È·˘Ùfi˜ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ó¿Ù·È Î·È Ô˘ ·Áˆ-Ó›˙ÂÙ·È. OÙÈ ı¤·ÙÚÔ ÙˆÓ ·ÁÒÓˆÓ ÙÔ˘Â›Ó·È Ë ı¿Ï·ÛÛ· ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù˘¯·›Ô. OÙÈ·ÓÙ›·Ïfi˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ë ÈÛÙÔÚ›· Ô‡Ù ÎÈ·˘Ùfi Ú¤ÂÈ Ó· Ì·˜ ÂÎÏ‹ÛÛÂÈ. OÏfi-ÎÏËÚÔ˜ Ô Ì‡ıÔ˜ ÌÂÙÔ˘ÛÈÒÓÂÈ Ì ϛÁ·ÏfiÁÈ· Î·È ‰‡Ô ÚfiÛˆ·–ۇ̂ÔÏ· ÙÔıÂ̤ÏÈÔ ÌÈ·˜ ÂıÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘ ηÈÌ·˙› ÌÈ·˜ ·˘Ù·¿Ù˘.

Õ Mια εξαιρετικ�ς ποι�τητας ξυλ�-γλυπτη Γοργ�να που κρατε� στο χ�ριτης σκ�φος καραβιο . Ξυλ�γλυπτηποδι� τ�μπλου (λεπτομ�ρεια). Π�-λιο, Tσαγκαρ�δα, Eκκλησ�α Tα-ξιαρχ%ν (φωτ.: «Eλληνικ� Eμπορι-κ� Nαυτιλ�α», εκδ. «Eθνικ� Tρ�πε-ζα της Eλλ�δος»).

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 17

H Γοργ�ναστη νεοελληνικ�χειροτεχν�α

Tης K∞Δ∂ƒÿ¡∞˜ K√ƒƒŒ–Zø°ƒÕº√À

Kαθηγ�τριας Λαογραφ�αςΠανεπιστημ�ου Aθην�ν

H°OP°ONA, Ï¿ÛÌ· ·ÏÏfiÎÔÙÔ,Á˘ÌÓfiÛÙËıË Á˘Ó·›Î· Âӈ̤ÓË·fi ÙË Ì¤ÛË Î·È Î¿Ùˆ Ì ÛÒÌ·

„·ÚÈÔ‡ Ô˘ ·ÔÏ‹ÁÂÈ Û ̛· ‹ ‰‡Ô Ô˘-Ú¤˜, ÛÊÚ·Á›˙ÂÈ Ì ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· Ù˘ÌÔÚʤ˜ Ù˘ ·Ú·‰ÔÛȷ΋˜ –‹ «Ï·˚-΋˜» Ù¤¯Ó˘– (Ù˘ Ϥ͢ Ï·˚΋˜ ‰ÒÓÔÔ‡ÌÂÓ˘ ÛÙËÓ ÔÏfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÚȯÔ-̤ÓÔ˘ Ù˘, ‰ËÏ·‰‹ ˆ˜ ¤ÓÓÔÈ·˜ ÔÏ˘-Ù·ÍÈ΋˜ Î·È ÔÏ˘ÛÙڈ̷ÙÈ΋˜ Ô˘ ÂÎ-ÊÚ¿˙ÂÙ·È ÔÌ·‰Èο Î·È Û˘¯Ó¿ ¯·Ú·ÎÙË-Ú›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ Ì·ÁÈÎfi, ÙÔ Û˘ÓÂÈÚÌÈÎfiÛÙÔÈ¯Â›Ô Î·È ÙÔÓ ¿ÏÔÁÔ ÙÚfiÔ ÛΤ-„˘).

H °ÔÚÁfiÓ·, ·Á·ËÙfi ÌÔÙ›‚Ô ÛÙÔ˘˜ÌÂÙ·‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÓÂfiÙÂÚÔ˘˜¯ÚfiÓÔ˘˜, ‰Ô˘Ï‡ÂÙ·È Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο˘ÏÈο, ˘·ÎÔ‡ÔÓÙ·˜ ÛÙÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈ-ÛÌÔ‡˜, ‹ ·ÓÙ›ıÂÙ·, ÛÙȘ ÂÏ¢ıÂÚ›Â˜Ô˘ ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ ˘ÏÈÎfi ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ: Ûηϛ-˙ÂÙ·È Û ¤ÙÚ· ‹ Û ͇ÏÔ, ÎÂÓÙÈ¤Ù·È ‹˘Ê·›ÓÂÙ·È, ˙ˆÁÚ·Ê›˙ÂÙ·È Û ÙÔȯÔÁÚ·-ʛ˜ Î·È ›Ó·Î˜, Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÙ·È ·fi‚ÔÙ۷ψ٤˜ „ËÊ›‰Â˜, ı¤Ì· Û˘ÓËıÈ-

Ṳ̂ÓÔ Û ÓËÛȈÙÈο ‰¿Â‰· Î·È ·˘Ï¤˜,·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È Û ÎÂÚ·ÌÂÈο.

¶ÚˆÙ·Ú¯Èο ı·Ï·ÛÛÈÓfi ÛÙÔÈ-¯Â›Ô/ÛÙÔȯÂÈfi, ·Ô‰›‰ÂÙ·È Û ͢ÏfiÁÏ˘-Ù· Ù¤ÌÏ· Î·È Û ·ÁÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ Û˘Ó-ı¤ÛÂȘ, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· Ù¤Ú·Ù· Ù˘ AÔ-Î¿Ï˘„˘, fi¯È ÌfiÓÔ Û ÓËÛȈÙÈΤ˜ Â-ÚÈÔ¯¤˜ ·ÏÏ¿ ·ÎfiÌ· Î·È Û ·ÔÌ·ÎÚ˘-Ṳ̂ӷ ÔÚÂÈÓ¿ ¯ˆÚÈ¿,fiÔ˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ΢-Ú›ˆ˜ ·ÔÙÚÂÙÈο,ÂÈÛËÌ·›ÓÔÓÙ·˜, ·-Ú¿ÏÏËÏ·, ÔÌÔÈfiÌÔÚ-ʘ, ÎÔÈÓ‹˜ ·Ô‰Ô¯‹˜ıÂÌ·ÙÈΤ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜.MÔÚÊ‹ Û˘Ì‚ÔÏÈ΋, Ì·ϷȤ˜ ηٷ‚ÔϤ˜,ÍÂÎÈÓ¿ ·fi ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ·ÙÔ˘ «ÊÔ‚ÂÚÔ‡» (Ô˘·ÔÏÈıÒÓÂÈ ÚÔÍÂÓÒ-ÓÙ·˜ ÙÚfiÌÔ Î·È ÊÚ›ÎË) ÁÈ· Ó· ·ÎÔÏÔ˘-ı‹ÛÂÈ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÂӉȷʤÚÔ˘Û·ÂÍÂÏÈÎÙÈ΋ ÔÚ›· Ù·˘ÙÈ˙fiÌÂÓË Ì ÙËÓ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ «Û·ÁËÓ¢ÙÈÎÔ‡» (ÔÌÔÚÊÈ¿Ô˘, ÏfiÁˆ Î·È Ù˘ ʈӋ˜ Î·È ÙÔ˘ ÙÚ·-ÁÔ˘‰ÈÔ‡ Ô˘ Ì·Á‡ÂÈ, ·È¯Ì·ÏˆÙ›˙ÂÈ Î·ÈηٷÛÙÚ¤ÊÂÈ). M ÙËÓ ·ÓÙÈÓÔÌ›· ·˘Ù‹Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÓÂfiÙÂÚÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜Î·È Ë ÚÔÛÊÒÓËÛË °ÔÚÁfiÓ· Ô˘ ÚÔ-ÛÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ηٿ ÙfiÔ˘˜

à Λιθαν�γλυφο του17ου/18ου αι�να απ�το Mουσε�ο Mπεν�κη,με πιθανολογο�μενηπρο�λευση απ� τον νη-σιωτικ� χ�ρο, �σωςτμ�μα επιστυλ�ου μαρ-μ�ρινου τ�μπλου τοπο-θετημ�νου π�νω απ�την ωρα�α Π�λη. Aπο-δ�δεται Γοργ�να σε χα-μηλ� αν�γλυφο και σεθ�ση μετωπικ� φορ�-ντας στ�μμα, εν� κρα-τ�ει τις δ�ο ουρ�ς τηςπου απολ�γουν σε κρι-ν�σχημο κ�σμημα(φωτ.: H Eλλ�δα τουMουσε�ου Mπεν�κη).

H Γοργ�νες ονομ�στηκαν και οι γυ-ναικε�ες μορφ�ς που λειτο�ργησανως ακρ�πρωρα, στερεωμ�νες στηνπλ�ρη �χι μ�νο των ξ�λινων ιστιο-φ�ρων των προεπαναστατικ�ν χρ�-νων, αλλ� και των μεταγεν�στερωννησι�τικων καϊκι�ν. Στη φωτογρα-φ�α, ακρ�πρωρο απ� το πλο�ο «Σπ�-τσαι» της Mπουμπουλ�νας (Eθνικ�Iστορικ� Mουσε�ο, Aθ�να).

™Î·Ï›˙ÂÙ·È Û ¤ÙÚ·‹ ͇ÏÔ, ÎÂÓÙÈ¤Ù·È ‹˘Ê·›ÓÂÙ·È, ˙ˆÁÚ·Ê›-˙ÂÙ·È Û ÙÔȯÔÁÚ·-ʛ˜ Î·È ›Ó·Î˜

18 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

H Λευκ� Γοργ�να στην�νω ζ�νη του ξυλ�γλυ-πτου τ�μπλου στον να�του Aγ�ου Δημητρ�ου,στη Z�κυνθο. Eργο�γνωστου ξυλογλ�πτη,1690 (φωτ.: «Eλληνι-κ� T�χνη», εκδ. «Eκδο-τικ� Aθην�ν»).

ÛË̷ۛ˜, .¯. ÛÙË X›Ô °ÔÚÁfiÓ· ÔÓÔ-Ì¿˙ÂÙ·È Ë Î·ÏϛʈÓË, ÛÙËÓ AÌÔÚÁfi·˘Ù‹ Ô˘ Ì·ÙÈ¿˙ÂÈ, ÛÙËÓ T‹ÓÔ, Ë¿ÛÎËÌË Î·È Î·ÎfiÙÚÔËØ ÛÙËÓ K‡ıÓÔ,ÛÙËÓ K¿Ú·ıÔ Î.·. Ë Ï¤ÍË ÛËÌ·›ÓÂÈ Ùˉ‡ÛÙÚÔË Î·È ÛÙÚÈÌ̤ÓË Á˘Ó·›Î·.

H °ÔÚÁfiÓ· ÛÙËÓ Ù¤¯ÓËZˆÁÚ·ÊÈ΋: ™ÙË ÌÂÙ·‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ Ù¤-¯ÓË, Û ÙÔȯÔÁڷʛ˜ Î·È ÂÈÎfiÓ˜, Û·ڷÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Î·È Ù˘KÈ‚ˆÙÔ‡ ÙÔ˘ NÒÂ, Ë Ê·ÓÙ·Û›· ÙÔ˘ ˙ˆ-ÁÚ¿ÊÔ˘, ÂχıÂÚË, ·Ô‰ÂÛ̇ÂÙ·È·fi ÙÔ˘˜ ·˘ÛÙËÚÔ‡˜ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎÔ‡˜Ù‡Ô˘˜ Î·È ÚÔÛı¤ÙÂÈ Ù¤Ú·Ù· Î·È ·Ê‡-ÛÈη fiÓÙ·. H ı¿Ï·ÛÛ· ÛÙȘ ·Ú·ÛÙ¿-ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ·Ô‰›‰ÂÙ·È ̂ ˜ ·Î‡Ì·ÓÙË Ï›-ÌÓË ÙÚÈÁ˘ÚÈṲ̂ÓË ·fi ‚Ô˘Ó¿ Ô˘ ÁÂ-Ì›˙ÂÈ Ì ÁÔÚÁfiÓ˜ Ì ‰‡Ô Ô˘Ú¤˜, ·Ú¿-ÍÂÓ·, ˘ÂÚÊ˘ÛÈÎÔ‡ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ „¿ÚÈ·Î·È ÂÚ›ÂÚÁ· fiÓÙ·...

O Mȯ. ZˆÁÚ¿ÊÔ˜ ˙ˆÁÚ·Ê›˙ÂÈ ÙÔ1616, ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ AÁ›Ô˘ NÈÎÔ-Ï¿Ô˘ ÛÙË B›ÙÛ· ÙÔ˘ Z·ÁÔÚÈÔ‡, ·Ó¿ÌÂ-Û· Û ÔÈΛϘ ÙÂÚ·ÙÒ‰ÂȘ ÌÔÚʤ˜, ̤-Û· ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÁÔÚÁfiÓ· Ì ‰ÈÏ‹Ô˘Ú¿, ÙÚÈÁ˘ÚÈṲ̂ÓË ·fi „¿ÚÈ·.

EÓÙ·Á̤ÓË Û ı·Ï·ÛÛÈÓfi ÙÔ›Ô, ‹·ÔÎÔÌ̤ÓË ·fi ·˘Ùfi ̂ ˜ ·˘ÙÔ‰‡Ó·ÌËÌÔÚÊ‹, Ì ÛÙ¤ÌÌ· Ô˘ ÙÔÓ›˙ÂÈ ÙË ‚·-ÛÈ΋ Ù˘ ηٷÁˆÁ‹ ‹ Î·È ¯ˆÚ›˜, ÔÏfi-Á˘ÌÓË, Ì ÏÔ‡ÛÈÔ˘˜ Ì·ÛÙÔ‡˜ Ô˘ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó ¤ÓÙÔÓ· ÛÙÔ Á˘ÌÓfi ÛÙ¤Ú-ÓÔ, ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ Î˘ÚÈÔÏÂÍ›· «·-ÓÙÔ‡» (ÙÔ˘ ¢ڇÙÂÚÔ˘ ‚·ÏηÓÈÎÔ‡¯ÒÚÔ˘ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤ÓÔ˘), ›Ù·ӿÌÂÛ· ÛÙ· ıËÚ›· Ù˘ AÔÎ¿Ï˘„˘›Ù ÛÙÔ ˙ˆ‰È·Îfi ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎfi ·-ÎÏÔ.

•˘ÏÔÁÏ˘ÙÈ΋: ™ÙÔÓ KÔÎÎÈÓÔËÏfiÙÔ˘ OχÌÔ˘ (˘„fiÌÂÙÚÔ ¿Óˆ ·fi1.200 Ì.), ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛ›· Ù˘ AÁ›·˜ ¶·-Ú·Û΢‹˜, ÛÙÔ Ù¤ÌÏÔ ÙÔ˘ ÎÙ›ÛÌ·ÙÔ˜Ô˘ ηٷÛ΢¿ÛÙËΠ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ·1732 Î·È 1746 (ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ Ù¤ÌÏÔ ̂ ÛÙfi-ÛÔ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÂ›Ù·È Ï›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ·) ··-ÓÙ¿ ÌÈ· °ÔÚÁfiÓ·Ø ÚÔÛ·ÚÌÔṲ̂Ó˛ۈ˜ Û ·˘ÛÙËÚÔ‡˜ ÙÔÈÎÔ‡˜ ÂÓ‰˘Ì·-ÙÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ηÓfiÓ˜, Â‰Ò ÊÔÚ¿ÂÈ Ì·-ÎÚ‡ ¤Ó‰˘Ì· Ô˘ ·ÁÁ›˙ÂÈ Ù· ÁfiÓ·Ù·, ÛË-ÌÂ›Ô ·’ fiÔ˘ ÍÂÎÈÓ¿ÂÈ, Êı¿ÓÔÓÙ·˜ ‰Â-ÍÈ¿/·ÚÈÛÙÂÚ¿ ̤¯ÚÈ ÙÔ ‡„Ô˜ Ù˘ ÎÂÊ·-Ï‹˜, ‰ÈÏ‹ Ô˘Ú¿ Ù· ¿ÎÚ· Ù˘ ÔÔ›·˜ÎÚ·Ù¿ÂÈ Ì ٷ ‰˘Ô Ù˘ ¯¤ÚÈ· Ô˘ ·ÓÔ›-ÁÔ˘Ó Î·Ì˘ÏˆÙ¿. ™ÙÔ Í˘ÏfiÁÏ˘ÙÔ Ù¤-

ÌÏÔ Ù˘ ÌÔÓ‹˜ ¶·Ó·¯Ú¿ÓÙÔ˘ AÓ‰ÚÔ˘Ô˘ ·Ô‰›‰ÂÙ·È, ‚¿ÛÂÈ ÂÈÁÚ·ÊÈ΋˜Ì·ÚÙ˘Ú›·˜, Û XÈÒÙ˜ Ù·ÁÈ·‰fiÚÔ˘˜(«ÌÈΤ˜», «ÁÈ·ÎÔ˘Ì‹˜») Î·È ̄ ÚÔÓÔÏÔÁ›-Ù·È ÛÙÔ ÚÒÙÔ ÌÈÛfi ÙÔ˘ 18Ô˘ ·È.(1719), ηıÒ˜ Î·È ÛÙÔ Í‡ÏÈÓÔ ÂÚÈı‡-ڈ̷ Ù˘ ÂÎÎÏËÛ›·˜ Ù˘ ZˆÔ‰fi¯Ô˘¶ËÁ‹˜ ÛÙË XÒÚ· AÓ‰ÚÔ˘ Î.¿., ÂÌÊ·Ó›-˙ÔÓÙ·È Á˘ÌÓfiÛÙËı˜ ÁÔÚÁfiÓ˜ Ì ̛·Ô˘Ú¿. °ÂÓÈο, fiÙ·Ó Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÂ˜Û˘Óı‹Î˜ ÙÔ ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó (ı¤ÛË ÙÔÔ-ı¤ÙËÛ˘ ÙÔ˘ ÌÔÙ›‚Ô˘ Û ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÌÂÎÂÓÙÚÈÎfi ¿ÍÔÓ·, fiˆ˜ ¿Óˆ ·fi ÙËÓˆÚ·›· ¶‡ÏË ‹ Û ıˆÚ¿ÎÈ· –·Ú·ÛÙ¿-ÛÂȘ ·fiÏ˘Ù˘ Û˘ÌÌÂÙÚ›·˜– ‹ fi¯È) Ë°ÔÚÁfiÓ· ·Ô‰›‰ÂÙ·È, ·Ó¿ÏÔÁ·, Ì ‰‡ÔÔ˘Ú¤˜ ‹ Ì ̛·.

°ÔÚÁfiÓ˜ ÔÓÔÌ¿ÛÙËÎ·Ó Î·È ÔÈ Á˘-Ó·ÈΛ˜ ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛ·Ó ˆ˜·ÎÚfiÚˆÚ·, ÛÙÂÚˆ̤Ó˜ ÛÙËÓ ÏÒ-ÚË fi¯È ÌfiÓÔ ÙˆÓ Í‡ÏÈÓˆÓ ÈÛÙÈÔÊfiÚˆÓÙˆÓ ÚÔ·ӷÛÙ·ÙÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ, ·ÏÏ¿Î·È ÙˆÓ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚˆÓ ÓËÛȈÙÈÎÒÓη˚ÎÈÒÓ. K·È Û ÌÈÎÚ¿ ͢ÏfiÁÏ˘Ù· ηÏ-

ÙÛfiÍ˘Ï· (¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓ· ηٿ Ùˉȷ‰Èηۛ· ÏÂ̷͛ÙÔ˜ οÏÙÛ·˜) ÚÔ-ÂÚ¯fiÌÂÓ· ·fi Ù· EÙ¿ÓËÛ· οÔÙ··ÓÙ¿ ÛηÏÈṲ̂ÓË Ë °ÔÚÁfiÓ·Ø ÛÙ·

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 19

·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·˘Ù¿, ηٿ ÂÚÈÙÒ-ÛÂȘ, Ë „·ÚÔÔ˘Ú¿ ÌÂÙ·Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÙ·ÈÛ „¿ÚÈ ÙÔ ÔÔ›Ô «Î·Ù·›ÓÂÈ» ÙË Á˘-Ó·›Î·. O ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎfi˜ ·˘Ùfi˜ Ù‡Ô˜Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ fiÙÈ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ·Ú·Ï-Ï·Á‹ ÙÔ˘ ÁÓˆÛÙÔ‡ ıÚ‡ÏÔ˘, ηٿ ÙÔÓÔÔ›Ô Ô AϤͷӉÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù·Ú¿ÛÙËÎÂÓ· Á›ÓÂÈ „¿ÚÈ ·fi ÙË Ì¤ÛË Î·È Î¿Ùˆ,˙ÒÓÙ·˜ ·ÈÒÓÈ· ̤۷ ÛÙÔ ÓÂÚfiØ Û‡Ìʈ-Ó· Ì ÙËÓ ·Ú·ÏÏ·Á‹ ·˘Ù‹, ÚÔÂÚ¯fi-ÌÂÓË ·fi ÙËÓ KÚ‹ÙË, Ë ·ÂÏÈṲ̂ÓË·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ MÂÁ¿ÏÔ˘ AÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘, ÌÂ-Ù¿ ÙËÓ ·ÒÏÂÈ· ÙÔ˘ ·ı¿Ó·ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡¤ÂÛ ÌfiÓË Ù˘ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· fiÔ˘ÙËÓ Î·Ù¿È ̤¯ÚÈ ÙË Ì¤ÛË ¤Ó· ÙÂÚ¿-ÛÙÈÔ „¿ÚÈ.

§ÈıÔÁÏ˘ÙÈ΋: H °ÔÚÁfiÓ· ·ÂÈÎÔ-Ó›˙ÂÙ·È Û·ÓÈfiÙÂÚ· Û ¤ÙÚ· Ì ÙȘ·Ó¿ÏÔÁ˜ ÚÔÛ·ÚÌÔÁ¤˜ Ô˘ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈÙÔ ˘ÏÈÎfi: ¯·ÌËÏfi ÛοÏÈÛÌ·, Ì ÙËÓÂÍ·›ÚÂÛË ÙˆÓ Ì·ÛÙÒÓ Ô˘ Î·È ·˘ÙÔ›·Ô‰›‰ÔÓÙ·È ·ÙÚÔÊÈÎÔ›, ۯ‰fiÓ Â›Â-‰Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÊÔÏ›‰ˆÓ Ù˘ Ô˘-Ú¿˜. ™Â ÏÈı·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ ÙÔ˘ 17Ô˘-18Ô˘·È. ·fi ÙÔ MÔ˘ÛÂ›Ô MÂÓ¿ÎË Ì Èı·-ÓÔÏÔÁÔ‡ÌÂÓË ÚԤϢÛË ·fi ÙÔ ÓË-ÛȈÙÈÎfi ¯ÒÚÔ, ›Ûˆ˜ ÙÌ‹Ì· ÂÈÛÙ˘Ï›Ô˘Ì·ÚÌ¿ÚÈÓÔ˘ Ù¤ÌÏÔ˘ ÙÔÔıÂÙË̤ÓÔ˘

¿Óˆ ·fi ÙËÓ ˆÚ·›· ¶‡ÏË, ·Ô‰›‰Â-Ù·È °ÔÚÁfiÓ· Û ¯·ÌËÏfi ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ Î·ÈÛ ı¤ÛË ÌÂÙˆÈ΋ ÊÔÚÒÓÙ·˜ ÛÙ¤ÌÌ·,ÂÓÒ ÎÚ·Ù¿ÂÈ ÙȘ ‰˘Ô Ù˘ Ô˘Ú¤˜ Ô˘·ÔÏ‹ÁÔ˘Ó Û ÎÚÈÓfiÛ¯ËÌÔ ÎfiÛÌËÌ·.™Â ÙËÓÈ·Îfi ÏÈı·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ ·fi ÙÔÓ ¶¿-ÓÔÚÌÔ ÂÈϤÂÈ ÛÙÔ ÓÂÚfi ÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ÛÙÔ ¤Ó· ¯¤ÚÈ ÏÔ›Ô Î·È ÛÙÔ ¿ÏÏÔ ÔÌÔ›-ˆÌ· ÂÎÎÏËÛ›·˜. ™Â ¿ÏϘ ÂÚÈÙÒÛÂȘÎÚ·Ù¿ÂÈ Î·È ¿ÏÏ· ı·Ï·ÛÛÈÓ¿ ‹ ÌË Û‡Ì-‚ÔÏ·, fiˆ˜ ¿Á΢ڷ, ÎÔ˘È¿ ‹ ·ÎfiÌ·Î·È ÏÔ˘ÏÔ‡‰È, fiˆ˜ Û ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ ·fiÙÔÓ AÁÈÔ °ÂÒÚÁÈÔ ÛÙÔ ¶‹ÏÈÔ.

KÂÓÙËÙÈ΋: TÔ ÌÔÙ›‚Ô Ù˘ °ÔÚÁfi-Ó·˜, ۯ‰fiÓ ¿ÓÙÔÙ Ì ‰‡Ô Ô˘Ú¤˜ Ô˘ÙȘ ÎÚ·Ù¿ Ì ٷ ¯¤ÚÈ· Ù˘ ··ÓÙ¿ ÛÂÌ·ÍÈÏ¿ÚÈ· Î·È Ô‰fiÁ˘ÚÔ˘˜ Á˘Ó·ÈΛˆÓÔ˘Î·Ì›ÛˆÓ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fiÙËÓ KÚ‹ÙË Î·È ¯ÚÔÓÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔÓ17Ô Î·È 18Ô ·ÈÒÓ·. ™ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ·˘Ù¤˜ Ë °ÔÚÁfiÓ· Ô˘ ı˘Ì›˙ÂÈ ÁÓˆ-ÛÙÔ‡˜ ÔÈÎÔÛËÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ‹ ÂÌ‚ÏËÌ·ÙÈ-ÎÔ‡˜ Ù‡Ô˘˜ Ù˘ ¢‡Û˘ (‚Ï. .¯. Ù·ÔÈÎfiÛËÌ· Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ Amari ‹ Ù·Û‹Ì·Ù· ÙˆÓ Ù˘ÔÁÚ¿ÊˆÓ NÈÎÔÏ¿Ô˘™¿ÚÔ˘ Î·È Bortoli) ¤¯ÂÈ ¯¿ÛÂÈ ÙË ı·-Ï·ÛÛÈÓ‹ Ù˘ ˘fiÛÙ·ÛË Î·È ÂÓÙ¿ÛÛÂ-Ù·È ·ÚÌÔÓÈο ̤۷ Û ÏÔ‡ÛÈÔ ¿ÓıÈÓÔ

à Στην κεντητικ�συν�θως απαντ�ταιτο μοτ�βο της Γορ-γ�νας, σχεδ�ν π�-ντα με δ�ο ουρ�ςπου τις κρατ�ει μετα χ�ρια της. Στηνεικ�να, σκυριαν�κ�ντημα (πηγ�:«Eλληνικ� Eμπορι-κ� Nαυτιλ�α», εκδ.«Eθνικ� Tρ�πεζατης Eλλ�δος»).

H Xαρακτ� Γοργ�να σε πι�το. Eργο του αυτοδ�-δακτου Mικρασι�τη κεραμ�στα Mην� Aβραμ�-δη. M�κονος, Λαογραφικ� Συλλογ� (πηγ�:«Eλληνικ� Eμπορικ� Nαυτιλ�α, εκδ. Eθνικ�Tρ�πεζα της Eλλ�δος»).

20 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

H Aγριεμ�νη Γοργ�να βουλι�ζει καρ�βι. Bοτσαλωτ� παρ�στασηστο προα�λιο της Eκκλησ�ας του Aγ�ου Παντελε�μονα στο Bιγλ�της Σ�μης. Παλαι�τερα, οι Συμιακο� καπετανα�οι πρ�σφεραν στηβεργ�να, �πως την �λεγαν, ψωμ� και γλυκ�, μια πρ�ξη � χειρονο-μ�α εξευμενισμο� του θαλασσινο� αυτο� στοιχε�ου, �στε να περ�-σουν το επικ�νδυνο ακρωτ�ριο του Aλωπο� (φωτ.: K. Λι�ντης).

‰È¿ÎÔÛÌÔ, fiÔ˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ Û¯Â-‰fiÓ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜ Ú˘ıÌÔ‡˜, ÂÓ·ÏÏ¿ÛÛÂ-Ù·È Ú˘ıÌÈο Ì ‰ÈΤʷÏÔ˘˜ ·ÂÙÔ‡˜ ηȷÓıÔÊfiÚ· ·ÁÁ›·. ™Â Û΢ÚÈ·Ó¿ ÎÂÓÙ‹-Ì·Ù·, ¿Óˆ Û ÛÂÓÙfiÓÈ·, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÂÏÔ‡ÛÈÔ ·ÓıÈÎfi ‰È¿ÎÔÛÌÔ ÈÛÏ·ÌÈÎÔ‡‡ÊÔ˘˜ ÂÌÓ¢Ṳ̂ÓÔ˘ ·fi ÎÂÚ·ÌÂÈοiznik Î·È KÈÔ˘Ù¿¯ÂÈ·˜ (ÙÔ˘Ï›Â˜, Á·Ú‡-Ê·ÏÏ·, ˘¿ÎÈÓıÔ˘˜, Úfi‰·) Û ·ÙÌfiÛÊ·È-Ú· ¢ÊÚfiÛ˘ÓË Î·È Û¯Â‰fiÓ ·ÓËÁ˘ÚÈ-΋, «·ÓıÔÔÈË̤Ó˜» ÁÔÚÁfiÓ˜ Û˘-ÓÙ·ÈÚÈ¿˙ÔÓÙ·È ·ÚÌÔÓÈο Ì ԢÏÈ¿ ηÈÏÔ˘ÏÔ‡‰È· –ϷϤ‰Â˜– ÁÂÌ›˙ÔÓÙ·˜·ÛÊ˘ÎÙÈο ÙÔÓ ¯ÒÚÔ.

Afi ÙȘ ‡Ûٷ٘ Ï·˚Τ˜ ˙ˆÁÚ·ÊÈΤ˜·ÂÈÎÔÓ›ÛÂȘ ÂÈÏÂÎÙÈο ·Ó·Ê¤Úˆ ÙËÓ·Ó¤ÌÔÚÊË °ÔÚÁfiÓ· ÙÔ˘ £ÂfiÊÈÏÔ˘ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ °ÎÔ˘ÓÙ¤ÏÈ· ÛÙËÓ AÏÏËMÂÚÈ¿ BfiÏÔ˘ Ô˘ Ì ÙÔ ¤Ó· ¯¤ÚÈ ·ÓÂ-Ì›˙ÂÈ ÛËÌ·›·, ÂÓÒ ÛÙÔ ¿ÏÏÔ ÎÚ·Ù¿ÂÈηÚÔÊfiÚÔ ÎÏ·‰› ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ °ÔÚ-ÁfiÓ· ÙÔ˘ BÔÏÈÒÙË NÈÎÔÏ¿Ô˘ XÚÈÛÙfi-Ô˘ÏÔ˘ Ô˘ ʤÚÂÈ ÙËÓ ÂÈÁÚ·Ê‹ HÁÔÚÁfiÓ· fiÔ˜ ÙËÓ ÂÍÔÛÙÔÚÔ‡Û·Ó ·-Ï·Ô› K·ÂÙ·Ó¤ÔÈ 1961.

TÔ Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ηٷÁˆÁ‹˜O NÈÎfiÏ·Ô˜ ¶ÔÏ›Ù˘ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍ ˆ˜Ë ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋ ÌÔÚÊ‹ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜ÚÔ‹Ïı ·fi ÙË Û˘Á¯ÒÓ¢ÛË ·Ú¯·ÈÔ-ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Ì‡ıˆÓ ÂÚ› °ÔÚÁfiÓˆÓ, ™ÂÈ-Ú‹ÓˆÓ Î·È ™Î‡ÏÏ·˜ ·fi ÙË ÌÈ· ÌÂÚÈ¿Î·È Ì˘ÈÎÒÓ ‰ÈËÁ‹ÛÂˆÓ ÂÚ› ÙÔ˘ MÂÁ¿-ÏÔ˘ AÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÁÈ· Ó·ÂÚ¿ÛÂÈ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ̤ۈ Ù˘ ‚˘-˙·ÓÙÈÓ‹˜ Ù¤¯Ó˘ ÛÙË ÌÂ۷ȈÓÈ΋ E˘-ÚÒË. H ¶fiË ZÒÚ· ˘¤ıÂÛ fiÙÈ ÙÔÌÔÙ›‚Ô, ̤ۈ Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ‰È·ÎÔÛÌË-ÙÈ΋˜ Í·Ó·Á‡ÚÈÛÂ, Ì Á¤Ê˘Ú· ÙËÓ ÂÓÂ-

ÙÔÎÚ·ÙÔ‡ÌÂÓË KÚ‹ÙË, ·ÊÔ‡ ·Ú·ÛÙ¿-ÛÂȘ °ÔÚÁfiÓ·˜ ÂÈÛËÌ·›ÓÔÓÙ·È ÛÂÎÚËÙÈο ÎÂÓÙ‹Ì·Ù· Ì ·Ï·ÈfiÙ¤ÚË ÎÂ-ÓÙË̤ÓË ¯ÚÔÓÔÏÔÁ›·, ÂΛÓË ÙÔ˘ 1677(Ë KÚ‹ÙË Î·Ù·Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜TÔ‡ÚÎÔ˘˜ ÙÔ 1669) ÂÓÙÔÈṲ̂ÓË Û·ڿ‰ÂÈÁÌ· Ô˘ ·Ó‹ÎÂÈ Û‹ÌÂÚ· ÛÙÔMetropolitan Museum Ù˘ N¤·˜ YfiÚ-΢. TÔ ÌÔÙ›‚Ô fï˜ ÚÔ¸¿Ú¯ÂÈ ÛÙËÌÂÙ·‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ – ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ, (‚Ï.ÈÔ ¿Óˆ – ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋) Î·È ÂÈÛËÌ·›-ÓÂÙ·È Û ‰È¿ÊÔÚ· ÛËÌ›· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈ-ÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ¢ڇÙÂÚÔ˘ ‚·ÏηÓÈÎÔ‡¯ÒÚÔ˘. TÔ ÁÂÁÔÓfi˜ Ì¿ÏÈÛÙ· Ù˘ ÌÂÁ¿-Ï˘ ˘ÎÓfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÌÔÙ›‚Ô˘ÛÙËÓ Â˘Úˆ·˚΋ Ù¤¯ÓË Î·È ‰È·ÎÔÛÌË-ÙÈ΋ (¤Ú· ·fi ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·fi-‰ÂÈ͢ Ù˘ ÂÏÏËÓÈÎfiÙËÙ·˜ –‹ Ù˘ ·-ÙÚfiÙËÙ·˜– ÙÔ˘ ÌÔÙ›‚Ô˘, Ù¿Û˘ ·fiÙËÓ ÔÔ›· Ë ·Ï·ÈfiÙÂÚË Ï·ÔÁÚ·Ê›·ÔÏÏ¿ ̆ ¤ÊÂÚÂ!) Ô‰ËÁ›, ÈÛÙ‡ˆ, ÛÙËÁÂÓÈÎfiÙÂÚË ¤ÓÙ·ÍË ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ Ù˘°ÔÚÁfiÓ·˜ ÛÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ÙˆÓ «ÙÂÚ·-ÙfiÌÔÚʈӻ fiÓÙˆÓ Ô˘ Û˘ÓËı›˙ÔÓÙ·È¢ڇÙÂÚ· ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË ÙˆÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·-ÎÒÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Û ·ÁÎfi-ÛÌÈ· Îϛ̷η.

T· fiÓÙ· ·˘Ù¿ Ô˘ Ù· ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ÙÔ«·Ê‡ÛÈÎÔ» (abnormal) ηıÈÛÙÔ‡Ó È‰È-·›ÙÂÚ· ·ÈÛıËÙ‹ ÙËÓ ÂÓ˘¿Ú¯Ô˘Û· Û·˘Ù¿ ‰‡Ó·ÌË Î·È ÂÓÂÚÁÔ‡Ó ·ÔÙÚÂÙÈ-ο ÏfiÁˆ Ê˘ÛÈÎÔ‡ ÙÚfiÌÔ˘ Î·È ·ÈÛıËÙÈ-΋˜ ·ÔÛÙÚÔÊ‹˜. TË ‰‡Ó·ÌË ÂÈÙ›-ÓÔ˘Ó ÔÚÈṲ̂ӷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο, fiˆ˜Ë ÌÂÙˆÈÎfiÙËÙ· Î·È Ù· ÌÂÁ¿Ï· ÙÔÓÈ-Ṳ̂ӷ Ì¿ÙÈ· Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó, ÙÔ˘Ï¿-¯ÈÛÙÔÓ Û ڈÙÔÁÂÓ‹ ÛÙ¿‰È· ·ÔÙÚÂ-ÙÈο, ÁÈ· Ó· ÂÍÂÏȯıÔ‡Ó Ì¤Û· ÛÙ˯ÚÔÓÈ΋ ‰È¿ÚÎÂÈ· Û ·Ï¿ ‰È·ÎÔÛÌËÙÈ-ο ÌÔÙ›‚·.

Õ Kαλτσ�ξυ-λα, με παρ�-σταση Γοργ�-νας, δε�γμα-τα ποιμενι-κ�ς ξυλογλυ-πτικ�ς τωναρχ�ν του20ο� αι.(φωτ.: «HEλλ�δα τουMουσε�ουMπεν�κη»)

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 21

H «M�σα απ� το μενεξεδ�νιο σ�-γνεφο ε�δα να προβα�νει �σκιοςπελ�ριος... ο θε�τρεμος �γκος χι-λι�μορφη κ�ρη στ�θηκε αντ�κρυμου...». Mε αυτ� τα λ�για περι-γρ�φει τη συν�ντηση με τη Γορ-γ�να ο Aνδρ�ας Kαρκαβ�τσαςστα «Λ�για της Πλ�ρης». (Eκδ�-σεις «Eστ�α»).

H H Γοργ�να �πως την εμπνε�στηκαν η Eλ�νη και ο Δημ#τρης Kαλο-κ�ρης για να εικονογραφ#σουν τη «Γοργ�να», �να αφ#γημα που περι-λαμβ�νεται στα «Λ�για της Πλ�ρης» του Aνδρ�α Kαρκαβ�τσα. Kυκλο-φορε� σε μορφ# παιδικο� βιβλ�ου απ� τις εκδ�σεις της «Eστ�ας».

Tου °πflƒ°√À X∞Δ∑∏¢Õ∫∏

Συγγραφα / θεατρικο� κριτικο�

¢∂¡ À¶ÕƒÃ∂π ηӤӷ ·ÚfiÌÔÈÔÊ·ÈÓfiÌÂÓÔ ÛÙËÓ ·ÁÎfiÛÌÈ· ÏÔ-ÁÔÙ¯ӛ· ÎÈ Ô‡Ù ηÌÈ¿ ÂÚ›-

ÙˆÛË ·Ó¿ÏÔÁË ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο ÁÚ¿ÌÌ·-Ù·, Û ‰È¿ÚÎÂÈ· ‰‡Ô ·ÈÒÓˆÓ, fiˆ˜ ·˘-Ùfi Ô˘ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Ì ÙË °ÔÚÁfiÓ·.Oˆ˜ ·˘Ùfi ÙÔ ÛÙÔȯÂÈfi Ù˘ Ï·˚΋˜ Ì˘-ıÔÏ·Û›·˜ Ô˘ ÔÈ Î·Ù·‚ÔϤ˜ ÙÔ˘ ¤Ú¯Ô-ÓÙ·È ·fi Ôχ Ì·ÎÚÈ¿, ¤¯ÂÈ ÌÈ· ÙfiÛÔÏËıˆÚÈ΋ ·ÚÔ˘Û›· ÛÙË Û‡Á¯ÚÔÓË˙ˆ‹, Ì ٤ÙÔÈ· ·Ó·ÏÔÁ›· ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙÔÓÓÔ˘ ÙˆÓ Û˘ÁÁڷʤˆÓ Î·È ÙˆÓ ÔÈËÙÒÓÌ·˜. H °ÔÚÁfiÓ· ‰ÂÓ ÂÌÓ¤ÂÈ ÌfiÓÔ ¤ÚÁ·˘„ËÏ‹˜ ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ·Í›·˜ Ì· ηÈÙÚ·ÁÔ‡‰È· ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ ηÈÌ˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·Ù· Ï·˚΋˜ ηٷӿψÛ˘.

M ‰‡Ô ÏfiÁÈ· ÙÔ ıËÏ˘Îfi ·˘Ùfi ‰È-Ê˘¤˜ ÔÓ, Ô˘ Î¿Ô˘ ÛÙ· ÂÏÏËÓÈÛÙÈο¯ÚfiÓÈ· Ô Ì‡ıÔ˜ ÙÔ Û˘Ó¤‰ÂÛ Ì ÙÔÓ

Στα π�λαγατης λογοτεχν�αςκαι της πο�ησης

22 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

ÛÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ Î·È Ù· ÏÔ‡ÛÈ· Ì·ÏÏÈ¿ Á·-Ï¿˙È· ¯‹ÙË ¿ÏˆÓ·Ó ÛÙȘ Ï¿Ù˜ ˆ˜Î¿Ùˆ ÛÙ· ·̷ٷ. TÔ Ï·Ù‡ ̤وÔ, Ù’·Ì˘Á‰·ÏˆÙ¿ Ì¿ÙÈ·, Ù· ¯Â›ÏË Ù· ÎÔÚ·-ϤÓÈ· ¤¯˘Ó·Ó Á‡Ú· οÔÈ· Ï¿Ì„Ë ·ı·-Ó·Û›·˜ Î·È Î¿ÔÈ· ÂÚËÊ¿ÓÂÈ· ‚·ÛÈÏÈ-΋. Afi Ù· ÎÚ˘ÛÙ·ÏϤÓÈ· Ï·ÈÌÔÙÚ¿¯Ë-Ï· η٤‚·ÈÓ ÎÈ ¤ÛÊÈÁÁ ÙÔ ÎÔÚÌ› ÔÏfi-¯Ú˘ÛÔ˜ ıÒڷη˜ ÏÂȉˆÙfi˜ Î·È Úfi-‚·ÏÏ ÛÙ’ ·ÚÈÛÙÂÚfi ÙËÓ ·Û›‰· Î’¤·È˙ ÛÙÔ ‰ÂÍ› ÙË Ì·Î‰ÔÓÈ΋ Û¿ÚÈ-Û·. ¢ÂÓ Â›¯· Û˘Ó¤ÚıÂÈ ·’ ÙËÓ ·ÔÚ›·Î·È ʈӋ ÁÏ˘ÎÂÈ¿, ‹ÚÂÌË Î·È Ì·Ï·Î‹,¿ÎÔ˘Û· Ó· ÌÔ˘ ϤÂÈ:

— N·‡ÙË – ηÏÂÓ·‡ÙË, ˙Ë Ô ‚·ÛÈ-ÏÈ¿˜ AϤͷӉÚÔ˜...».

TÔÓ Ì‡ıÔ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜ Ì ÙÔ ÛÙÔÈ-¯Â›Ô ÙÔ˘ ·ı¿Ó·ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ (·ÊÂÙËÚ›··fi ÙÔ M˘ıÈÛÙfiÚËÌ· ÙÔ˘ «æ¢‰ÔηÏ-ÏÈÛı¤ÓË») ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÂÙ·È Î·È Ë ™Ô-Ê›· M·˘ÚÔÂȉ‹–¶··‰¿ÎË. MÂٷʤ-Úˆ ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ·fi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô Ù˘ «OAϤͷӉÚÔ˜ Î·È Ë °ÔÚÁfiÓ·». «… OÛÔÁÈ· ÙËÓ K‡Ó·, ÙËÓ ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ AϤͷÓ-‰ÚÔ˘, ÙËÓ ‹ÚÂ Ô ıÚ‡ÏÔ˜ Î·È ÙËÓ ·Ó‡-„ˆÛ Û ÂÍ·›ÛÈÔ Û‡Ì‚ÔÏÔ. ™·Ó ›‰Â,ϤÂÈ, ÓÂÎÚfi ÙÔÓ ·Á·Ë̤ÓÔ ·‰ÂÏÊfiÙ˘, Ô˘ ÁÈ· ¯¿ÚË ÙÔ˘ Á‡ÚÂ˘Â Û’ fiÏËÙË ˙ˆ‹ Ù˘ ÙÔ Ê›ÏÙÚÔ Ô˘ οÓÂÈ ·ı¿-Ó·ÙÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜, Û·Ó Â›‰Â ˆ˜‹Á·Ó ¯·Ì¤ÓÔÈ ÔÈ ÎfiÔÈ Ù˘, ¤Û‚ËÛ ÔÓÔ˘˜ Ù˘, ·Ú·ÏÔ˝ÛÙËΠÎÈ ¤ÙÚ¯ ·-ÓÙÔ‡ ‰Ú·ÛÎÂÏÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ οÌÔ˘˜ ηÈÙ· ‚Ô˘Ó¿, Ù· ¯ˆÚÈ¿ Î·È ÙȘ ÔÏÈÙ›˜,

Á˘Ú‡ÔÓÙ¿˜ ÙÔÓ… KÈ fiÏÔ Úˆ-ÙÔ‡Û ÙÔ ›‰ÈÔ: ZÂÈ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜AϤͷӉÚÔ˜; K·È ¯˘ÓfiÙ·Ó Ì¤-Û· ÛÙȘ ¿ÁÚȘ Ó‡¯Ù˜, ÎÈ ÂÓÒ‚ÔÁÁÔ‡Û·Ó ÔÈ ı‡ÂÏϘ, ¤ÚȯÓÂÛÙ· ÛÙÔȯÂÈ¿ Ù· Ì·ÓÈ·Ṳ̂ӷ ÙÔÙÚ·ÁÈÎfi Ù˘ ÂÚÒÙËÌ·Ø ZÂÈ Ô ‚·-ÛÈÏÈ¿˜ AϤͷӉÚÔ˜; ZÂÈ Ô ‚·ÛÈ-ÏÈ¿˜ AϤͷӉÚÔ˜; ¶ÂÚÓÒÓÙ·˜‚Ô˘Ó¿ Î·È Ï·Áο‰È· ¤ÊÙ·ÛÂÌÈ· ̤ڷ ÙÚÈ΢ÌÈṲ̂ÓË ·ÓÙ›-

ÎÚ˘ ·fi Ù· ÓËÛÈ¿ ÙˆÓ ¯ÂÏȉÔÓÈÒÓ Î·ÈÛ·Ó ¤Ú·Û ْ ·ÎÚˆÙ‹ÚÈ ‚Ú¤ıËΠÛÙÔÓÎfiÏÔ Ù˘ AÙÙ¿ÏÂÈ·˜. E›‰Â ÙË ı¿Ï·ÛÛ·Î·È Ê·ÓÙ¿ÛÙËÎÂ, ̤۷ ÛÙËÓ ÙڤϷÙ˘, ˆ˜ Ô ·‰ÂÏÊfi˜ Ù˘ ›¯Â ÂÚ¿ÛÂÈ·¤Ó·ÓÙÈ Á˘Ú›˙ÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ EÏÏ¿‰·. KȤÂÛ ÛÙ· ·̷ٷ ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ÚÔÊÙ¿-ÛÂÈ. EΛӷ ÙËÓ Ù‡ÏÈÍ·Ó ÛÙ· Á·Ï¿˙È·ÙÔ˘˜ Û¿‚·Ó·, Ì· ‰ÂÓ ‚ڋΠÙÔ ı¿Ó·ÙÔ.TÔ Ê›ÏÙÚÔ ÙÔ Ì·ÁÈÎfi Ô˘ ›¯Â ÈÂÈ Î·-Ù¿ Ï¿ıÔ˜ ΢ÏÔ‡Û ÛÙȘ ÊϤ‚˜ Ù˘ ÎÈ·˘Ùfi ‰ÂÓ ÙËÓ ¿ÊËÛ ӷ Âı¿ÓÂÈ… ηÈÏ›ÁÔ–Ï›ÁÔ ÙË ÌÂÙ·ÌfiÚʈÛ Û ÁÔÚÁfi-Ó·. Afi ÙË Ì¤ÛË Î·È Î¿Ùˆ ÎÔÚÌ› „·ÚÈ-Ô‡, ÌÂ Ô˘Ú¿ ÊÙÂÚˆÙ‹ Î·È Ì Ϥȷ Ô˘ÊˆÛÊÔÚ›˙Ô˘Ó ̤۷ ÛÙ· ·̷ٷ ÎÈ·’ ÙË Ì¤ÛË ÎÈ ·¿Óˆ ÎÔ¤ÏÏ· ÂÓÙ¿-ÌÔÚÊË... T· Ì¿ÙÈ· Ù˘ ·ÁÓ·ÓÙ‡ԢӷÛÙÚ·ÊÙÂÚ¿ ÙÔ˘˜ ÁÈ·ÏÔ‡˜ Î·È Ù· ¤Ï·-Á·. KÈ ·Ó ·ÓÙÈÎÚ‡ÛÂÈ Î·Ó¤Ó· ηڿ‚ÈÊÙÂÚÔÎÔ¿ Ë Î·Ú‰È¿ Ù˘ ·fi Ï·¯Ù¿Ú·.BϤÂÈ ÛÙÔ ÙÈÌfiÓÈ ÙÔÓ Î·ÂÙ¿ÓÈÔ ÎÈ·Ó‹Û˘¯Ë ÙÔÓ ÚˆÙ¿: ZÂÈ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ÔAϤͷӉÚÔ˜;».

¶·Ó·ÁÈ¿ Ë °ÔÚÁfiÓ·H °ÔÚÁfiÓ· ÔÈÛÙÚËÏ·Ù› ·fi Ôχ ·-ÏÈ¿ ÌÈ· ¿ÏÏË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÏÂ˘Ú¿ Ù˘Ϸ˚΋˜ ¤ÎÊÚ·Û˘: ÙËÓ ÂÈηÛÙÈ΋. ™Î·-ÏÈÛÙ¤˜ Î·È Ì·ÚÌ·ÚÔÁχÙ˜, ˘Ê¿-ÓÙÚ˜, ÎÂÓÙ‹ÛÙÚ˜ Î·È ˙ˆÁÚ¿ÊÔÈ ‰Â›-Í·Ó ÌÂÁ¿ÏË ÚÔÙ›ÌËÛË ÛÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘‰È·ÈÒÓÈÔ˘ ̇ıÔ˘ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜. H „·-ÚÔÁ˘Ó·›Î· ·Ó·Ì›¯ıËÎÂ Î·È Ì ٷۇ̂ÔÏ· Ù˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ›ÛÙ˘ ηÈ

ıÚ‡ÏÔ ÙÔ˘ MÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˘, Â›Ó·È ÛÙÂ-Ó¿ ˘ÎÓ¿ Û˘Ó˘Ê·Ṳ̂ÓÔ Ì fiÏÔ ÙÔ Ê¿-ÛÌ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ Ì·˜. A˜ ÂÚ·Ù‹ÛÔ˘ÌÂÛÙ· ΛÌÂÓ· Î·È ÛÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ ·Ó·˙Ë-ÙÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÎÈ ·˜ ηٷÁÚ¿„Ô˘Ì οıÂÛ˘Ó¿ÓÙËÛ‹ Ù˘. AÚΛ ÌÈ· ·Ï‹ ÂÚÈ-‰È¿‚·ÛË ÁÈ· Ó· ÚÔ·„ÂÈ Ë ÌÔÓ·‰ÈÎfi-ÙËÙ· Ù˘ ·ÚÔ˘Û›·˜ Ù˘ Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈÂÎÏ‹ÍÂÈ Î·Ó¤Ó·Ó, ·ÏÒ˜ ÂÂȉ‹ ÙËÛ˘ÓËı›Û·ÌÂ Û·Ó ¤Ó· Ê˘ÛÈÎfi Î·È ·Ó·-fiÛ·ÛÙÔ ÛÙÔȯÂÈfi Ù˘ ˙ˆ‹˜ Î·È ÙÔ˘ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ì·˜.

H ÌÂÙ¿Ï·ÛË ÙÔ˘ ̇ıÔ˘H ÈÔ ·ÙfiÊÈ· ÏÔÁÔÙ¯ÓÔÔ›ËÛË ÙÔ˘Ì‡ıÔ˘, ÈÛÙ‹ ÛÙȘ ηٷÁڷʤ˜ ÙˆÓÏ·˚ÎÒÓ ·Ú·‰fiÛˆÓ, Á›ÓÂÙ·È ÛÙ· «§fi-ÁÈ· Ù˘ ÏÒÚ˘» ÙÔ˘ AÓ‰Ú¤· K·Úη‚›-ÙÛ·. E¯ÂÈ ÙË ÌÔÚÊ‹ Ì·ÚÙ˘Ú›·˜ Ù¿¯·,ÂÓfi˜ Û˘Ó··ÓÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ì ÙË °ÔÚÁfiÓ·,Ì· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Û·Ó ‰È‹ÁËÌ· Ô˘·Ú¯›˙ÂÈ ¤ÙÛÈ: «M ÙÔ ÌÚ›ÎÈ ÙÔ˘ ηÂ-Ù¿Ó º·Ú¿ÛË ·Ṳ́ÓÈ˙· ÌÈÛÔοӷϷÂΛÓË ÙË Ó‡¯Ù·. ™¿ÓÈ· Ó‡¯Ù·, ÚÒÙËÎ·È ÙÂÏÂ˘Ù·›· ı·ÚÚÒ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÌÔ˘ (...)O ‹ÏÈÔ˜ ‹Ù·Ó ÒÚ· ‚·ÛÈÏÂ̤ÓÔ˜ (...) º¿-ÓËÎ·Ó „ËÏ¿ ÔÈ ·ÛÙÂÚÈÛÌÔ› ¤Ó·˜ ¤Ó·˜(...) T· ÓÂÚ¿ οو ‹Ú·Ó ÂΛÓÔ ÙÔ Ï¢-ÎÔÛÎfiÙÈÓÔ ¯ÚÒÌ·, ÙÔ ÎÚ‡Ô Î·È Ï·ÎÙ·-ÚÈÛÙfi ÙÔ˘ ·ÙÛ·ÏÈÔ‡ (...) AÍ·ÊÓ· ηٷ-ÙÚfiÌ·Í·... M¤Û· ·’ ÙÔ ÌÂÓÂ͉¤ÓÈÔÛ‡ÁÓÂÊÔ Â›‰· Ó· ÚÔ‚·›ÓÂÈ ›ÛÎÈÔ˜ Â-ÏÒÚÈÔ˜ (...) Ô ıÂfiÙÚÂÌÔ˜ fiÁÎÔ˜ ¯ÈÏÈfi-ÌÔÚÊË, ÎfiÚË ÛÙ¿ıËΠ·ÓÙ›ÎÚ˘ ÌÔ˘.¢È·Ì·ÓÙÔÛÙfiÏÈÛÙË ÎÔÚÒÓ· ÊÔÚÔ‡ÛÂ

Õ M�α απ� τιςπολλ�ς μορφ�ςπου �δωσε ο λα-�ς στη Θεοτ�κοε�ναι της Πανα-γ�ας της Γοργ�-νας. Σ’ αυτ#ναναφ�ρεται οΣτρατ#ς Mυρι-β#λης στο βι-βλ�ο του «H Πα-ναγι� η Γοργ�-να», του οπο�ουτην εικονογρ�-φηση �κανε οM�ριος Aγγε-λ�πουλος.(Eκδ�σεις«Eστ�α»).

H Mια πρωτ�γονη θε�τητα οιστρηλατε�ται στο μυθιστ�ρημα τουΣτρατ# Mυριβ#λη «H Παναγι� η Γοργ�να». Στη φωτογραφ�α, τοομ�νυμο εκκλησ�κι χτισμ�νο στα βρ�χια π�νω απ� τη θ�λασσα,βρ�σκεται στη Σκ�λα Συκαμι�ς, το ψαρολ�μανο της Λ�σβου. Tο�νομα της εκκλησ�ας προ�ρχεται απ� μια ασυν#θιστη παρ�στασητης Παναγ�ας: «Tο κεφ�λι της ε�ναι �πως το ξ�ρουμε απ� τις τοι-χογραφ�ες της Πλατυτ�ρας... Oμως, απ� τη μ�ση και π�ρα ε�ναιψ�ρι με γαλ�ζια λ�πια και στα χ�ρια της βαστ� �να καρ�βι απ�τη μια κι απ� την �λλη �να τρικρ�νι, �πως ο αρχα�ος θε�ς, ο Πο-σειδ�νας...»

O ̇ıÔ˜ Ù˘ °ÔÚÁfi-Ó·˜ ÛÙ¿ıËΠËÁ‹¤ÌÓ¢Û˘ Û ÔÈË-Ù¤˜ Î·È Â˙ÔÁÚ¿ÊÔ˘˜

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 23

H «Aυτ# ε�ναι 40 χρ�νων κορ�τσι», �λεγε ο N�κοςKαββαδ�ας, επιδεικν�οντας τη Γοργ�να που φι-γουρ�ριζε στο μπρ�τσο του. «Δε θα μ’ αφ#σει πο-τ�. M’ αυτ# θα π�ω μαζ�. Δεν θα προδ�σει... Mουτην �φτιαξαν στο Xονγκ Kονγκ, νομ�ζω. Mερικ�ςφορ�ς, μερικ�ς ν�χτες που ξυπν�ω, κοιτ�ζω τηχορε�τρια μ’ αγων�α και μου φα�νεται πως εξα-φαν�ζεται. Bι�ζομαι να ξημερ�σει να δω πως ε�-ναι ακ�μη π�νω στο μπρ�τσο μου».

H Ξυλογραφ�α του Φ�τη K�ντογλου, που φα�νεται�τι και αυτ�ς ε�χε γοητευθε� απ� τον μ�θο της Γοργ�-νας. Στη λεζ�ντα γρ�φει: «Bγ#κε τ�τε μια Γοργ�νααπ’ τη θ�λασσα...». Eικονογρ�φηση απ� τα «Παρα-μ�θια» του Γεωργ�ου M�γα, 1927.

H Mια Γοργ�να απ� τον Γ. M�σχο, ξυλο-γραφ�α για το πο�ημα «Aρμ�δα» του N�κουKαββαδ�α, που κυκλοφ�ρησε το 1939.

ÙÔ ̄ ¤ÚÈ ÙÔ˘ Ï·˚ÎÔ‡ Ù¯ӛÙË ÙËÓ ¤¯ÂÈ ÙÔ-ÔıÂÙ‹ÛÂÈ Û ٤ÌÏ· ÂÎÎÏËÛÈÒÓ Î·ÈÙËÓ ¤¯ÂÈ ÈÛÙÔÚ‹ÛÂÈ Û ÂÈÎÔÓ›ÛÌ·Ù·.MÈ· ·’ ÙȘ ÔÏϤ˜ ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ¤‰ˆÛÂÔ Ï·fi˜ ÛÙË £ÂÔÙfiÎÔ Â›Ó·È Ù˘ ¶·Ó·-ÁÈ¿˜ Ù˘ °ÔÚÁfiÓ·˜. °˘Ó·›Î·-ıÂÔÌ¿Ó··’ ÙË Ì¤ÛË Î·È ¿Óˆ Î·È Î¿Ùˆ „¿ÚÈ.N· Ô˘ ÔÈ ·Ú¯¤ÁÔÓ˜ Û˘Óı¤ÛÂȘ ıÂÒÓÎ·È ˙ÒˆÓ Í·Ó·Á˘Ú›˙Ô˘Ó, Î·È Ù· Ì˘ıÈοۇ̂ÔÏ· Ù˘ Â˘Ï¿‚ÂÈ·˜ Î·È ÙÔ˘ Êfi‚Ô˘˙ËÙ¿Ó ÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘˜. £ÂfiÌÔÚÊ·ı·Ï¿ÛÛÈ· fiÓÙ· ‚Á·›ÓÔ˘Ó ·fi Ù· ÓÂÚ¿Î·È ·›ÚÓÔ˘Ó ı¤ÛË ÛÙÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ¿Ó-ıÂÔÓ.

¶ÔÈÔ˜ › ˆ˜ Ë ÛËÌÂÚÈÓ‹ Ù¯ÓÔ-ÎÚ·ÙÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ‰ÂÓ Û˘ÓÙË-Ú› ̇ıÔ˘˜; EÓ· Ù¤ÙÔÈÔ ÂÈÎfiÓÈÛÌ·, ÏÔÈ-fiÓ, ÌÈ· ¶·Ó·ÁÈ¿ °ÔÚÁfiÓ· ¤¯ÂÈ Â›ÎÂ-ÓÙÚÔ ÙÔ ÔÌÒÓ˘ÌÔ Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ· ÙÔ˘™ÙÚ·Ù‹ M˘ÚÈ‚‹ÏË Ô˘ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ Ì·-˙› Ì fiÛ· ¿ÏÏ· Î·È ÙË ÌÓ‹ÌË Ù˘ Iˆ-Ó›·˜. £Ú‡ÏÔ˜ Î·È ›ÛÙË Û˘ÓÙ·ÈÚÈ·Ṳ̂-Ó·, ‰·ÈÌÔÓÈÎfi ·ÏÈfi Î·È ıÂfiÙËÙ· ηÈ-ÓÔ‡ÚÁÈ· ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÙË °ÔÚÁfiÓ·–¶·-Ó·ÁÈ¿ Ô˘ ‚‚·ÈÒÓÂÈ ÙËÓ ·‰È¿ÎÔË Û˘-Ó¤¯ÂÈ·.

«™Ù¤ÎÂÙ·È ÎÂÈ ˆ˜ Ù· Û‹ÌÂÚ·, ÌÈÛÔ-Û‚ËṲ̂ÓË ·’ ÙÔ˘ ·Á¤Ú· Î·È Ù’ ·Ï¿ÙÈÙ˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, Î·È Â›Ó·È ÌÈ· ¶·Ó·ÁÈ¿ ËÈÔ ·ÏÏfiÎÔÙË Ì¤Û· ÛÙËÓ EÏÏ¿‰· Î·È Û’fiÏÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ù˘ XÚÈÛÙÈ·ÓÔÛ‡Ó˘...TÔ ÎÂÊ¿ÏÈ Ù˘ Â›Ó·È ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ÙÔ Í¤-ÚÔ˘Ì ·’ ÙȘ ÙÔȯÔÁڷʛ˜ Ù˘ ¶Ï·Ù˘-Ù¤Ú·˜. ¶ÚfiÛˆÔ ÌÂÏ·¯ÚÈÓfi, „ÈÏÔÛ‹-Ì·‰Ô, Û˘ÛÙ·˙Ô‡ÌÂÓÔ ÛÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË.E¯ÂÈ ÛÙÚÔÁÁ˘Ïfi ËÁÔ‡ÓÈ, Ì˘Á‰·ÏˆÙ¿Ì¿ÙÈ· Î·È ÌÈÎÚfi ÛÙfiÌ·. E¯ÂÈ ‚˘ÛÛÈÓ›

Ì·ÊfiÚÈ ˆ˜ ÙÔ ÎÔ‡ÙÂÏÔ, ¤¯ÂÈ Î·È ÙÔ Î›-ÙÚÈÓÔ Ù’ ·ÁÈÔÛ٤ʷÓÔ Á‡Úˆ ÛÙÔ ÎÂÊ¿-ÏÈ, fiˆ˜ fiÏ· Ù· ÎÔÓ›ÛÌ·Ù·. MfiÓÔ Ô˘Ù· Ì¿ÙÈ· Ù˘ Â›Ó·È Ú¿ÛÈÓ· Î·È ˘ÂÚ-Ê˘ÛÈο Ï·ÙÈ¿. Ö˜ ·’ ÙËÓ Ì¤ÛË Î·È¤Ú· Â›Ó·È „¿ÚÈ Ì Á·Ï¿˙È· Ϥȷ ηÈÛÙ· ¯¤ÚÈ· Ù˘ ‚·ÛÙ¿ ¤Ó· ηڿ‚È ·’ÙË ÌÈ·, ÎÈ ·’ ÙËÓ ¿ÏÏË ¤Ó· ÙÚÈÎÚ¿ÓÈ,Û·Ó ÎÈ ·˘Ùfi Ô˘ ÎÚ·Ù¿ ÛÙÔ ¯¤ÚÈ Ô ·Ú-¯·›Ô˜ ıÂfi˜ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ Ô ¶ÔÛÂȉÒ-Ó·˜, ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ÙÔÓ ˙ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó Ûٷο‰Ú· Î·È ÛÙ· ‚È‚Ï›· ÙÔ˘ ÛÎÔÏÂÈÔ‡...».

¶Ò˜ ·ÏÏÈÒ˜ ı· ÂÈÎÔÓÈ˙fiÙ·Ó Î¿ÔÈ··’ ÙȘ ËÁÂÌÔÓÈΤ˜ Á˘Ó·ÈΛ˜ ıÂfiÙË-Ù˜ ÙˆÓ Î˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·ÈÛÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ̇ıÔ˘˜ ÙÔ˘ AÈÁ·›Ô˘Î·È ÂͤÊÚ·˙·Ó ÙȘ ¢¯¤˜ Î·È ÙȘ ‰Â‹-ÛÂȘ ÁÈ· ηÏfi Ù·Í›‰È Î·È ÁÈ· ÙËÓ Â˘Ì¤-ÓÂÈ· Ù˘ ı¿˜ Û’ ·˘Ùfi; K·È ÔÈ Û‡Á¯ÚÔ-ÓÔÈ; «™·Ó ÚˆÙfi‰·Ó ÙÔ‡ÙË ÙË ˙ˆÁÚ·-ÊÈ¿ ÔÈ „·Ú¿‰Â˜ ÎÈ ÔÈ ¯ˆÚÈ·ÓÔ›, ÛÙ¿ıË-Î·Ó Î·È ı¿Ì·˙·Ó, ˆÛÙfiÛÔ Î·ıfiÏÔ˘‰ÂÓ ÙÔ˘˜ ·Ú·ÍÂÓÔÊ¿ÓËÎÂ. OÈ Á˘Ó·›-Θ Ô˘ ·Ó¤‚ËÎ·Ó Ó· ÚÔÛ΢ӋÛÔ˘Ó,Ù˘ ¤Î·Ì·Ó ÙȘ ÌÂÙ¿ÓÔȤ˜ ÙÔ˘˜, ÙË ı¤-ÌÈ·Û·Ó Û·Ó fiÏ· Ù· ÎÔÓ›ÛÌ·Ù·. TÔ ’·-Ó “Ë ¶·Ó·ÁÈ¿ Ë °ÔÚÁfiÓ·” Î·È Û‹ÌÂÚ·¤ÙÛÈ ÙÔ Ï¤ÓÂ, ÎÈ ·fi ÙfiÙ˜ ‹Ú ْ fiÓÔ-Ì· Î·È Ë ÂÎÎÏËÛÈ¿ Î·È ÙÔ ¶fiÚÙÔ. K·ÈηӤӷ˜ ‰ÂÓ ÙÔ ÛÙÔ¯¿ÛÙËΠˆ˜ ’Λ-ÓË ÙË Ì¤Ú· ̤۷ ·’ ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ÙÔ˘ Á¤-ÚÔ˘ ÎÔÛÌÔηÏfiÁÂÚÔ˘, fiˆ˜ ̤۷ ·fiÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ÙÔ˘ ¢›·, ‹‰ËÍÂ Î·È ÛÙËÏÒ-ıËΠ¿Óˆ ÛÙÔ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ı·Ï·ÛÛfi-‚Ú·¯Ô ÙÔ˘ ·ÈÁ·ÈÔÂÏ·Á›ÙÈÎÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÁÈ· ÂÏÏËÓÈ΋ ıÂfiÙËÙ· Ô˘¤‰ÂÛ Ì ÙÔÓ ÈÔ ı·˘Ì·ÛÙfi ÙÚfiÔ

24 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

fiϘ ÙȘ ÂÔ¯¤˜ ÎÈ ÔÏÔ ÙÔ ÓfiËÌ· ÙË˜Ê˘Ï‹˜. MÈ·˜ Ê˘Ï‹˜ Ô˘ ˙ÂÈ Î·È ·ÁˆÓ›-˙ÂÙ·È Ì ٷ ÛÙÔȯÂÈ¿ Î·È Ì ÙȘ ÊÔ˘Ú-ÙÔ‡Ó˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, Ë ÌÈÛ‹ ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿Î·È Ë ÌÈÛ‹ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, Ì ÙÔ ÈÓ› ηÈÌ ÙËÓ Î·Ú›Ó·, ¿ÓÙÔÙ οو ·fi ÌÈ·ıÂfiÙËÙ· ÔÏÂÌÈ΋, ıËÏ˘ÎÈ¿ Î·È ·Ú-ı¤Ó·...».

™ÙÔÓ «A¤ı·ÓÙÔ» ÙÔ˘ ™Î›ËE¯ÂÈ ÚÔËÁËı› ¤Ó· ÛÔ˘‰·›Ô ÔÈËÙÈ-Îfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ™ˆÙ‹ÚË ™Î›Ë, Ô «A¤ı·-ÓÙÔ˜». EÚÁÔ ÌÂÁ¿ÏÔ, ÁÚ·Ì̤ÓÔ ÙÔ1909, ·ÏÒÓÂÙ·È Û 132 ÛÂÏ›‰Â˜, ‰È·Ú-ıÚÒÓÂÙ·È Û ÂÙ¿ Ú·„ˆ‰›Â˜, ¤Ó· ¤Ô˜Ô˘ ÎÏÈÌ·ÎÒÓÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÔÚ›·ÙÔ˘ EÏÏËÓÈÛÌÔ‡ Ì ¿ÍÔÓ· ÙÔÓ MÂÁ·Ï¤-Í·Ó‰ÚÔ, Ô˘ Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ·Ù˘ Ê˘Ï‹˜. £¤Ì· ȉ·ÓÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ ¶ÔÏÈ-ÙÈÛÙÈ΋ OÏ˘ÌÈ¿‰· ›ÙÂ Û·Ó ÔÚ·ÙfiÚÈÔ‹ Û·Ó ı·ÙÚÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË, ‰ËÌÈÔ˘Ú-Á›· Ô˘ ÂÎÔÚ‡ÂÙ·È ·’ ÙÔ˘˜ ‰È·ÈÒÓÈ-Ô˘˜ ̇ıÔ˘˜ Î·È ÙȘ fiÛȘ ÌÔÚʤ˜ ÙÔ˘Ï·˚ÎÔ‡ Ì·˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. TÔ Ô›ËÌ· ÙÔ˘™Î›Ë ·Ú¯›˙ÂÈ ¤ÙÛÈ: «™ÙÔ ÌÔÛÎÔÓ‹ÛÈÔ‡ÌÔ˘Ó ¿Ú¯ÔÓÙ·˜ / ÎÈ Â›¯· ÏÈ‚¿‰È·Î·È ¯ˆÚ¿ÊÈ· / Ô˘ ÒÚÈ˙· Ï‹ıÔ˜ ˘Ú-ÁÔοÛÙÂÏ· / Ì’ fiÏ· ÙÔ˘ KÚÔ›ÛÔ˘ Ù·¯Ú˘Û¿ÊÈ· / ÌÈ· ̤ڷ ÙÔ˘˜ ÓËÛÈÒÙ˜ÊÒÓ·Í· / Î·È ÙÔ˘˜ ¯ˆÚÈ¿Ù˜ ÙÔ˘˜ ·Ú-

Á¿Ù˜ / Î·È ÙÔ˘˜ ÊÙˆ¯Ô‡˜ Î·È ÙÔ˘˜ ·Îfi-Ó¢ÙÔ˘˜ / Î·È ÙÔ˘˜ ˙ËÙÈ¿ÓÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Â-Ú¿Ù˜ / Î·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÌÔ›Ú·Û·/ fiÏ· Ù· ÏÔ‡ÙÈ· Ù’ ·Á·ı¿ ÌÔ˘ / Î·È ÙËÓÂı˘ÌËÙ‹ Í·ÁfiÚ·Û· / ÙËÓ ÚÒÙË Ï¢-ÙÂÚÈ¿ ÌÔ˘ / TËÓ ¿ÏÏË Û‡ÓÙ·˜ ÛÙË Á˘-Ó·›Î· ÌÔ˘ / ¿ÊËη ÁÂÈ· ÛÙËÓ ¶ËÓÂÏfi-Ë / ÙÚ·‚¿ˆ Î·È Ê‡Áˆ fiÔ˘ Ì ÎÚ¿-˙Ô˘Ó / ÔÈ ÍˆÙÈÎÔ› ÎÈ ¿ÁÓˆÚÔÈ ÙfiÔÈ /M‹Ó˜ ÌÔÓ¿¯Ô˜ ÙËÓ ÂÛοڈ۷ / ÙÔ˘OÓ›ÚÔ˘ ÙË ÛΉ›· / ÎÈ fiÓÔÌ· Ù·ÈÚÈ·-ÛÙfi Ù˘ ¤‰ˆÎ· / Î·È ÙËÓ Â‚¿ÊÙËÛ· §·-ÙÚ›· / MfiÓÔ˜ Ù˘ ÛοÏÈÛ· Ù· Û‹Ì·Ù·/ Î·È ÙȘ ˆÚ·›Â˜ ·ÏÏËÁÔڛ˜ / ÁÔÚÁfiÓ˜Û΢ıÚˆ¤˜ Î·È Û›‚˘ÏϘ / Ì·Á‰·ÏËÓ¤˜Î·È ·Ó·Á›Â˜».

EÈÎÔÓ›ÛÌ·Ù· ÂÏÏËÓÈο Û˘Ó˘Ê·Ṳ̂-Ó· ÛÙÔÓ Î·Ì‚¿ ÙÔ˘ O‰˘ÛÛ¤·. ™ÙË ‰Â‡-ÙÂÚË Ú·„ˆ‰›· (ÛÂÏ. 30) Ô O‰˘ÛÛ¤·˜Û˘Ó·ÓÙ¿ÂÈ ÙË °ÔÚÁfiÓ·: «KÈ ·Ï·ÊÈ·-Ṳ̂ÓÔ˜ fiˆ˜ ¤ÚÈÍ· / ÙÔ ıÔψ̤ÓÔ Á‡-Ú· ‚ϤÌÌ· / Á˘Ó·›Î· Ì „·ÚÈÔ‡ ÓÔ˘Ú¿,Í·ÓÔ›Áˆ Ô˘ ÙË ÛÙfiÏÈ˙ / ‚·ÛÈÏÈÎfi ¤Ó·ÛÙ¤ÌÌ· / KÈ fiˆ˜ ›ÛËÌ· ÛÙÂÎfiÓÙ·Ó·’ ÙËÓ ÎÔ˘Ê¿Ï· ¤Íˆ ÙÔ˘ ‚Ú¿¯Ô˘, / ÌÂÙ’ ·ÎÚÔ‰¿¯Ù˘Ïfi Ù˘ ÌÔ‡ÁÓ„ / Ó·ÛÙ·Ì·Ù‹Ûˆ ÙÔ˘ ı·Ï·ÛÛÔÌ¿¯Ô˘ / ¶Â-Ú¿ÙË ÙˆÓ ˆÎ·ÓÒÓ / ÌÔ˘ ϤÂÈ ÙÔ ÁÚ›ÊÔÓ’ ·ÁÚÔÈ΋ۈ. / ZÂÈ Ô B·ÛÈÏÈ¿˜ Ô AϤ-Í·Ó‰ÚÔ˜; / ÂÊÙ¿ ı· Û ڈًۈ...».

¢¤Î· ÙÂÙÚ¿ÛÙȯ· ÈÔ Î¿ÙˆØ «... Ì·

H Aγαπημ�νο θ�μα η Γοργ�να για τον Mπο-στ, εικονογραφε� μ’ αυτ#ν και το εξ�φυλλοτου δ�σκου του Λ�νου K�κοτου «Tο θαλασσι-ν� τριφ�λλι» σε πο�ηση Oδυσσ�α Eλ�τη.

H «H Γοργ�να», 1979. Kολ�ζ του Oδυσσ�α Eλ�τη. OEλ�της δ�νει πρ�γματι μια μαγικ# εικ�να, που �ρχεταικατ’ ευθε�αν απ� τον μ�θο.

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 25

à 1965, οδ�ς Aγρας 20. O κα-θηγητ#ς Eντμουντ K�λι (αριστε-ρ�) και ο Γι�ργος Σεφ�ρης (δε-ξι�), �χοντας αν�μεσ� τους μι-κρ� γλυπτ� δ�κλωνης Γοργ�νας.Eκτ�ς απ� τυπογραφικ� σ#μα,#δη απ� την εποχ# της «Στρο-φ#ς» (1931), ο νομπελ�στας ποι-ητ#ς χρησιμοποιε� και αφομοι�-νει σε ολ�κληρο το �ργο του τονπλο�σιο συμβολισμ� της Γοργ�-νας. Mε �λλα λ�για συμπλ�ει ωςστοιχε�ο με την πο�ησ# του. M�-λιστα, �βρισκε συχν� δι�ξοδο ζω-γραφ�ζοντας # σμιλε�οντας μεδι�φορα υλικ� ομοι�ματα Γορ-γ�νας (φωτ.: Δημ. Παπαδ#μος,αρχε�ο EΛIA).

ÛÙË ‚·ÛÈÏÈÎÈ¿ Ô˘ Ï¿ÌÚ˘Ó / Ù· ÚÔ‡-Û· Ù˘ Ì·ÏÏ¿ ÎÔÚÒÓ· / ›‰· ηÏÏ›ÙÂÚ·Î·È ÁÓÒÚÈÛ· / ÙËÓ ÔÏ˘Í¿ÎÔ˘ÛÙË ÁÔÚ-ÁfiÓ·...».

K·È 28 ÙÂÙÚ¿ÛÙȯ· ·Ú·Î¿ÙˆØ «...–ÎÈ ·ÏÏ·Ï·ÁÌÔ‡ ʈӋ– ÙÈÓ¿˙ÔÓÙ·˜ /ÁÂÈ· ÛÔ˘, ÌÔ˘ ϤÂÈ, ¯·Ú¿ ÛÔ˘! / XÒÚ˜,ÓËÛÈ¿ Î·È ¤Ï·Á· / Ó· Ì¿ıÔ˘ÓÂ, ı· ο-Óˆ, Ù’ fiÓÔÌ¿ ÛÔ˘ / K·È Û·Ó „·ÏȉÔ-ÊÙ¤ÚÔ˘ÁË / ÁÔÚÁÔÂÙÔ‡Û· ¯ÂÏȉfiÓ· /fiÛÔ Ó· ˆ ÙÔ ¤ÓÙ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È / ÛÙÔÏ¿ÁÈ ÌÔ˘ Ë °ÔÚÁfiÓ· / Î·È ÙËÓ ¯·Ú¿Ù˘ ·Ó·ÛÎfi‚ÔÓÙ·˜ / ÌÔ˘ ϤÂÈ Û˘ÁÎÈÓË-̤ÓË: / KÈ Ë EÏÏ¿‰· Ì·˜, ÏÔÈfiÓ, ËEÏÏ¿‰· Ì·˜ / ‰ÂÓ Â›Ó·È Âı·Ì¤ÓË;».K·È ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ Ô›ËÌ· ÙÔ˘ ™Î›Ë Û˘ÓÂ-¯›˙ÂÙ·È Û’ ¤Ó· Ì¿ÎÚÔ˜ ÁÂÌ¿ÙÔ Û˘ÁΛ-ÓËÛË Ô˘ Ë ÂÚÈÏ¿ÓËÛË ÙÔ˘ O‰˘Û-Û¤· Û˘ÓÙÚÔʇÂÙ·È ·’ ·˘Ù‹ Ô˘«‹Ù·Ó Ë °ÔÚÁfiÓ· Ë ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ MÂÁ·-ϤͷӉÚÔ˘...» fiˆ˜ ı· ÁÚ¿„ÂÈ Ô K·˙·-ÓÙ˙¿Î˘ ÛÙÔÓ «K·ÂÙ¿Ó Mȯ¿ÏË».

™‡Á¯ÚÔÓÔÈ ÔÈËÙ¤˜...H °ÔÚÁfiÓ· Ù·Íȉ‡ÂÈ Î·È ÛÙ· ÂÏ¿ÁËÎÈ ¿ÏÏˆÓ ÔÈËÙÒÓ. «AÍÈÔÓ ÂÛÙ› ÙÔ ¯¤ÚÈÙ˘ °ÔÚÁfiÓ·˜ / Ô˘ ÎÚ·Ù¿ ÙÔ ÙÚÈο-Ù·ÚÙÔ Î·È ÙÔ ÛÒ˙ÂÈ / Û·Ó Ó· ÙÔ Î¿ÓÂÈÙ¿Ì· ÛÙÔ˘˜ ·Ó¤ÌÔ˘˜ / Û· Ó· ϤÂÈ Ó· Ù’·Ê‹ÛÂÈ Î·È ¿ÏÈ fi¯È...». °Ú¿ÊÂÈ Ô Eχ-

Ù˘. KÈ Ô ™ÂʤÚ˘: «T·Í›‰Â„· ¤Ó· ¯Úfi-ÓÔ Ì ÙÔÓ Î·ÂÙ¿Ó ¢˘ÛÛ¤· / ›ÌÔ˘ÓηϿ / ÛÙËÓ Î·ÏÔηÈÚÈ¿ ‚ÔÏ¢fiÌÔ˘Ó·ÛÙËÓ ÏÒÚË / Ï¿È ÛÙË ÁÔÚÁfiÓ· / ÙÚ·-ÁÔ˘‰Ô‡Û· Ù· ÎfiÎÎÈÓ· ¯Â›ÏÈ· Ù˘ ÎÔÈ-Ù¿˙ÔÓÙ·˜ Ù· ¯ÂÏȉÔÓfi„·Ú·...». N·’ÙËÓ Î·È ÛÙËÓ ÔÓÙÔfiÚ· Ô›ËÛË ÙÔ˘K·‚‚·‰›·: «H ψÚÈ¿ °ÔÚÁfiÓ· ÌÈ·‚Ú·‰˘¿ / ‹‰ËÛ ÛÙÔÓ fiÓÙÔ ÌÂı˘-Ṳ̂ÓË...».

A̤ÙÚËÙ· Ù· Û˘Ó··ÓÙ‹Ì·Ù· Ì ÙË°ÔÚÁfiÓ· ÛÙÔ˘˜ ˆÎ·ÓÔ‡˜ Ù˘ ·Ï·ÌÈ-΋˜ Ô›ËÛ˘. TÚ›· ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ÍÂÎÔÌ̤-Ó· ·’ ÙÔ Ô›ËÌ· «·ıËÙÈÎfi˜ YÌÓÔ˜».«... ™Ù· ÔÓÂÈÚԤϷÁ· Ù·Íȉ‡ˆ / ¿ÂÈÙÔ Î·Ú¿‚È, Û٤Έ ÛÙËÓ ÏÒÚË / ÙÔ‰ÚfiÌÔ Îfi‚ÂÈ ÌÔ˘, ÔÚÁ‹ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ /Ë ÓÂÚÔÎfiÚË / Î·È Â›Ó·È ‰Ú·ÎfiÓÙÈÛÛ·Î˘ÓËÁ‹ÙÚÈ· / ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ·¯fiÚÙ·ÁË›ӷ, ÙÚ¤¯ÂÈ / ÛÙÔ ÛÙfiÌ· ·Ï‡ËÙË ¿-ÓÙ· ¤Ó· ÚÒÙËÌ· / ÁÈ· Ì¿ÓÙÂÌ· ¤¯ÂÈ /°ÔÚÁfiÓ· ·Á¿Ë ÛÙ· ·̷ٷ fiÔ˘ /ηډȿ ÌÔ˘, ÓÔ˘˜ ÌÔ˘, „˘¯‹ ÌÔ˘ Ϥ-Ì / ÚˆÙ¿˜ ÙÔ˘ οÎÔ˘, ‰Â ‚Ú›ÛΈ ·fi-ÎÚÈÛË / Î·È ‚Ô‡Ïȷͤ ÌÂ...». ™ÙÔ˘ ¢ÚÔ-Û›ÓË ÙËÓ Ô›ËÛË Ì· Î·È Û ÔÏÏÒÓ ¿Ï-ÏˆÓ ÔÈËÙÒÓ Ë °ÔÚÁfiÓ· Ù·Íȉ‡ÂÈ Ù··ÈÒÓÈ· Ù·Í›‰È· Ù˘, ۇ̂ÔÏÔ ÌÔÓ·‰ÈÎfi‰È¿ÚÎÂÈ·˜, Û˘Ó¤¯ÂÈ·˜, Ì· Î·È Ù˘ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ̇ıÔ˘, Û·Ó ÂÏÈÍ‹-ÚÈÔ ·ı·Ó·Û›·˜.

H Σ#μα του τυπογρ�φου A.B�ρτολι. Διακρ�νουμε �τι ηΓοργ�να �χει χ�σει τη θαλασ-σιν# της υπ�σταση και εντ�σ-σεται αρμονικ� μ�σα σε �νανπλο�σιο δι�κοσμο απ� λου-λο�δια.

26 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

Tου A§∂•Õ¡¢ƒ√À A™ø¡ÿΔ∏

Συγγραφως

EK ¶PøTH™ OæEø™ Ô Ì‡ıÔ˜ ‹ ıÚ‡-ÏÔ˜ Ù˘ ÁÔÚÁfiÓ·˜ Ê·›ÓÂÙ·È ÙÂ-Ï›ˆ˜ ·Ú¿‰ÔÍÔ˜. TÈ Û¯¤ÛË Â›¯Â

Ô AϤͷӉÚÔ˜ Ì ÙË ı¿Ï·ÛÛ· ÒÛÙ ӷ‰ÈηÈÔÏÔÁ›ٷÈ; H ·¿ÓÙËÛË Â›Ó·È ˆ˜Â›¯Â Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ‰ÈÏ‹: Î·È ÛÙËÓ Ú·Á-Ì·ÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÛÙÔ˘˜ ̇ıÔ˘˜ Ô˘ Â͢-Ê¿ÓıËÛ·Ó Á‡Úˆ ·fi ÙȘ ηٷÎÙ‹ÛÂȘÙÔ˘. ™ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ¤Ó·˜ ·fiÙÔ˘˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ÂÈÙÂÏ›˜ ÙÔ˘‹Ù·Ó Ô ·È‰ÈÎfi˜ ÙÔ˘ Ê›ÏÔ˜ N¤·Ú¯Ô˜,·fi ÙËÓ KÚ‹ÙË. OÙ·Ó, ÏÔÈfiÓ, Ô AϤ-Í·Ó‰ÚÔ˜ ¤ÊÙ·Û ÛÙȘ IÓ‰›Â˜ ÎÈ ·ÓÙ›ÎÚÈ-Û ÙÔÓ øηÓfi, Ó·˘‹ÁËÛ ¤Ó· ÛÙfiÏÔ·fi ‰Âο‰Â˜ ÏÔ›· (οÔÈÔÈ ÌÈÏ¿Ó ÁÈ·ÂηÙÔÓÙ¿‰Â˜), Ì ÛÎÔfi Ó· ÂÚÈχ-ÛÂÈ ÙËÓ IÓ‰È΋ ¯ÂÚÛfiÓËÛÔ Î·È Ó· ÊÙ¿-ÛÂÈ ÛÙËÓ ¶ÂÚÛ›·, Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙÔÓÔÙ·Ìfi ¶·ÛÈÙ›ÁÚÈÙ· Î·È Ó· ηٷχ-ÛÂÈ ÛÙ· ™Ô‡Û·. O AϤͷӉÚÔ˜ ı· ·ÎÔ-ÏÔ˘ıÔ‡Û ٷ ÏÔ›· ·fi ÙËÓ ÍËÚ¿, ÁÈ·Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ‚Ô‹ıÂÈ· ·Ó ¯ÚÂÈ·˙fiÙ·Ó.•ÂΛÓËÛ·Ó, ·ÏÏ¿ ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ Ó·˘¿ÁËÛÂ.O ÛÙfiÏÔ˜ ·¤Ï¢Û Ì ӷ‡·Ú¯Ô ÙÔÓN¤·Ú¯Ô, Ô AϤͷӉÚÔ˜ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÂ,·ÏÏ¿ ¤È·Û ÊÔ˘ÚÙÔ‡Ó· Ô˘ ÙÚ¿‚ËÍÂÙ· ÏÔ›· ÛÙ’ ·ÓÔȯٿ. OÈ Ì¤Ú˜ ÂÚ-ÓÔ‡Û·Ó, ÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ› ‰ÂÓ ¤‰ÈÓ·Ó ÛËÌ›·˙ˆ‹˜ ÎÈ fiÏÔÈ ÓfiÌÈ˙·Ó fiÙÈ Â›¯Â ¯·ı› ‹ÓÈÁ›, ·ÏÏ¿ Ô N¤·Ú¯Ô˜ ˆ˜ ÁÓ‹ÛÈÔ˜ MÈ-Óˆ›Ù˘ ÂÌÊ·Ó›ÛıËΠͷÊÓÈο Ì ٷηڿ‚È· ÙÔ˘ ÛÙ· ™Ô‡Û· ηٷϋÛÛÔ-ÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ¿ÓÙ˜. T· Ú¿ÁÌ·Ù· fÂÓ Â›¯·Ó ¿ÂÈ Î·Ï¿ ÁÈ· fiÏÔ˘˜: ÔÏÏ¿ÏÔ›· ¯¿ıËÎ·Ó ÛÙÔÓ øηÓfi Î·È Î·-Ó›˜ ‰ÂÓ Í¤ÚÂÈ ·Ó ‚Ô‡ÏÈ·Í·Ó ‹ ·Ó η-Ù¿ÊÂÚ·Ó Ó· ‚ÁÔ˘Ó Î¿Ô˘. Y¿Ú¯Ô˘ÓÈÛ¯˘ÚÈÛÌÔ› fiÙÈ ÌÂÚÈο ‚Á‹Î·Ó Û ·ÊÚÈ-ηÓÈΤ˜ ·ÎÙ¤˜ ‹ Û ¿ÁÓˆÛÙ˜ ÙfiÙÂË›ÚÔ˘˜, fiˆ˜ Ë AÌÂÚÈ΋ ‹ Ë A˘-ÛÙÚ·Ï›·, Î·È ÔÈ ÊÔ‚ÂÚ¤˜ ÂÚȤÙÂȘÙÔ˘ ÂÚÈÊËÌfiÙÂÚÔ˘ fiÏˆÓ ÙˆÓ Ó·˘ÙÈ-ÎÒÓ, ÙÔ˘ E‡‰ÔÍÔ˘ ÙÔ˘ K˘˙ÈÎËÓÔ‡, ο-ÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÈÛ¯˘ÚÈÛÌÔ‡˜ ÁÔËÙ¢ÙÈÎÔ‡˜,·ÏÏ¿ ÔÈ ·Ô‰Â›ÍÂȘ (΢ڛˆ˜ ÁψÛÛÈΤ˜ÂÈÚÚÔ¤˜, Û ÓËÛȈÙÈÎÔ‡˜ Ï·Ô‡˜) ‰ÂÓÊ·›ÓÔÓÙ·È ·ÚÎÂÙ¤˜. O N¤·Ú¯Ô˜ ÛÙËÌÔÈÚ·ÛÈ¿ ÙˆÓ ÎÙ‹ÛˆÓ, ‹Ú οÔÈÔ‚·Û›ÏÂÈÔ Î·È ÛÎÔÙÒıËΠ۠ÌÈ· Ì¿¯ËÙˆÓ ÂÈÁfiÓˆÓ. T’ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ ›¯Â ¤Ó··ÚÔÏÈṲ̂ÓÔ ·ÓÙÈÙÔÚÈÏÈÎfi.

TÔ ÚÒÙÔ ˘Ô‚Ú‡¯ÈÔ™ÙÔÓ Ì‡ıÔ, Ë Û¯¤ÛË ÙÔ˘ AϤͷӉÚÔ˘Ì ÙË ı¿Ï·ÛÛ· Â›Ó·È ÈÔ ÂÓÙ˘ˆÛÈ·Î‹Î·È ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È ÛÙÔ «B›Ô˜ Î·È Ú¿-ÍÂȘ AÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ÙÔ˘ M·Î‰fiÓÔ˜» ÙÔ˘æ¢‰ÔηÏÏÈÛı¤ÓÔ˘˜ (ÂΉ. ¶·Ù¿ÎË,1999, 2000, ÂÈÛ·ÁˆÁ‹–·fi‰ÔÛË Ô ̆ Ô-

ÁڿʈÓ), ÙÔ ÚÒÙÔ Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ· ÛÙËÓ·ÁÎfiÛÌÈ· IÛÙÔÚ›·, fiˆ˜ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡-Ô˘Ó Ù· ÛÙÔȯ›· Î·È Ë ÛÙÔȯÂȈ‰¤ÛÙ·-ÙË ÏÔÁÈ΋. A˜ ‰Ô‡Ì ÙȘ ı·Ï·ÛÛÈÓ¤˜ÂÚȤÙÂȘ ÙÔ˘ AϤͷӉÚÔ˘ ÛÙÔÓ«B›Ô». ™Â Ì›· ·’ ·˘Ù¤˜, ÏÔÈfiÓ, ›‰·ÓÛ ÌÈ· ·ÎÙ‹ ¤Ó·Ó ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ Î·ÚΛÓÔ(ο‚Ô˘Ú·) ÙÔÓ ÛÎfiÙˆÛ·Ó Ì ¯›ÏÈÔ˘˜ÎfiÔ˘˜, ̤۷ ÙÔ˘ ‚Ú‹Î·Ó Ì·ÚÁ·ÚÈÙ¿-ÚÈ· ·Ì‡ıËÙ˘ ·Í›·˜... «Ô AϤͷӉÚÔ˜Ù· ÂÚÈÂÚÁ¿ÛÙËÎÂ Î·È ›ÛÙ„ fiÙȤ¯Ô˘Ó Û¯ËÌ·ÙÈÛı› ÛÙÔÓ ‚˘ıfi Ù˘ ı¿-Ï·ÛÛ·˜... ÛΤÊÙËΠӷ ηٷÛ΢¿-ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÛȉÂÚ¤ÓÈÔ ÎÏÔ˘‚›, ̤-Û· Ó· ÙÔÔıÂÙ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ

Á˘¿ÏÈÓÔ ‰Ô¯Â›Ô Ô˘ ı· ’¯Â ÌÈ· ÛÈı·-Ì‹ ¿¯Ô˜. ¢È¤Ù·Í ӷ ‰È·ÓÔȯı› ÛÙÔÓ˘ı̤ӷ ÙÔ˘ ‰Ô¯Â›Ô˘ ÌÈ· ÙÚ‡·, ÙÔ¿ÓÔÈÁÌ· Ù˘ ÔÔ›·˜ Ó· ¯ˆÚ¿ÂÈ ¤Ó· ·Ó-ıÚÒÈÓÔ ¯¤ÚÈ. £¤ÏÔÓÙ·˜ Ó· ηÙ‚›ÛÙÔÓ ‚˘ıfi Î·È Ó· Ì¿ıÂÈ ÙÈ ‚Ú›ÛÎÂÙ·ÈÂΛ, ı· ’¯Â ÎÏÂÈṲ̂ÓË ÙËÓ ÙÚ‡· ÙÔ˘˘ı̤ӷ ¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ, ÌfiÏȘ η٤‚·ÈÓÂ,Ó· ÌÔÚ¤ÛÂÈ Ó· ÙËÓ ·ÓÔ›ÍÂÈ ·Ì¤Ûˆ˜,Ó· ‚Á¿ÏÂÈ ÙÔ ¯¤ÚÈ Ì¤Û· ·’ ÙËÓ ÙÚ‡·,Ó’ ·Ú¿ÍÂÈ ÁÚ‹ÁÔÚ· fiÛ· Ì·ÚÁ·ÚÈÙ¿ÚÈ·ı· ’‚ÚÈÛΠÛÙËÓ ¿ÌÌÔ ÙÔ˘ ‚˘ıÔ‡ ηÈÓ· ÊÚ¿ÍÂÈ ¿ÏÈ ÙËÓ ÙÚ‡·. EÊÙÈ·Í·ÓÙÔ ÎÏÔ˘‚› Î·È ÙÔ ‰Ô¯Â›Ô. ¢È¤Ù·Í ӷÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó Î·È ÌÈ· ·Ï˘Û›‰· Á‡Úˆ ÛÙȘ

‰È·ÎfiÛȘ ÔÚÁȤ˜ Ì¿ÎÚÔ˜ Î·È Ó· ÌËÓÙÔÓ ·Ó‚¿ÛÂÈ Î·Ó›˜, ·Ó ÚÒÙ· ‰ÂÓÎÔ˘ÓËı› Ë ·Ï˘Û›‰· (¤ÙÛÈ, ÒÛÙÂ, fiÙ·ÓÔ AϤͷӉÚÔ˜ η٤‚·ÈÓ ÛÙÔÓ ‚˘ıfiÎ·È Ì¿˙Â˘Â Ù· Ì·ÚÁ·ÚÈÙ¿ÚÈ·, Ó· ÎÔ˘-Ó‹ÛÂÈ ÙÔ ÎÏÔ˘‚› Î·È Ó· ÙÔÓ ÙÚ·‚‹ÍÔ˘Ó¿Óˆ).

TÔ ÚÒÙÔ ˘Ô‚Ú‡¯ÈÔ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ‹Ù·Ó ¤ÙÔÈÌÔ. TÈ ¤ÁÈÓ ·Ú·Î¿Ùˆ;«OÙ·Ó ÂÙÔÈÌ¿ÛÙËÎ·Ó fiÏ·, Ô AϤͷÓ-‰ÚÔ˜ ̋ΠÛÙÔ Á˘¿ÏÈÓÔ ‰Ô¯Â›Ô, Ô˘’Ù·Ó Ì˜ ÛÙÔ ÛȉÂÚ¤ÓÈÔ ÎÏÔ˘‚›, ı¤ÏÔ-ÓÙ·˜ Ó· ηÙÔÚıÒÛÂÈ Ù’ ·Î·ÙfiÚıˆÙ·.TÔ ÌÔÏ˘‚¤ÓÈÔ ÛΤ·ÛÌ· ¤ÎÏÂÈÛ ·fi¿Óˆ ÙÔ˘. KÈ Â›¯Â ‹‰Ë ηÙ‚› ÂηÙfiÓ›ÎÔÛÈ ‹¯Â˜, fiÙ·Ó ¤Ú·Û ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ„¿ÚÈ Î·È ÎÙ‡ËÛ Ì ÙËÓ Ô˘Ú¿ ÙÔ˘ ÙÔÎÏÔ˘‚› ÎÈ ÔÈ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ‚ϤÔÓÙ·˜ Ó·ÎÔ˘ÓÈ¤Ù·È Ë ·Ï˘Û›‰·, ÙÔÓ ·Ó¤‚·Û·ÓÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·. O AϤͷӉÚÔ˜ ‰È¤Ù·-Í ӷ ÙÔÓ Í·Ó·Î·Ù‚¿ÛÔ˘Ó Î¿Ùˆ. KȤÁÈÓ ÙÔ ›‰ÈÔ Ú¿ÁÌ· ÁÈ· ‰Â‡ÙÂÚË ÊÔ-Ú¿! TËÓ ÙÚ›ÙË fï˜ ›¯Â ηÙ‚› ÂÚ›-Ô˘ ‰È·ÎfiÛȘ ‹¯Â˜ ÎÈ ¤‚Ï ̤۷·fi ÙÔ Á˘·Ï› Ó· ÙÔÓ ¤¯Ô˘Ó ÂÚÈ΢ÎÏÒ-ÛÂÈ ÎÔ¿‰È· „¿ÚÈ·. EÌÊ·Ó›ÛıËΠÙfiÙ¤ӷ ·›ÛÙÂ˘Ù· ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ „¿ÚÈ, ÙÔÓ¤‚·Ï ̷˙› Ì’ fiÏÔ ÙÔ ÎÏÔ˘‚› ÛÙÔ ÛÙfiÌ·Î·È ÙÔÓ ‹Á ÚÔ˜ ÙË ÛÙÂÚÈ¿, ¤Ó· Ì›ÏÈÌ·ÎÚ˘¿ ·fi Ù· ÏÔÈ¿ÚÈ·. OÈ ÛÙÚ·ÙÈÒ-Ù˜ Ô˘ ÙÔÓ ·Ó‚Ôη٤‚·˙·Ó ‹Ù·ÓÂηÙfiÓ ÂÓ‹ÓÙ· ÎÈ fiÏÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ÙÚ¿‚ËÍ ÙÔ „¿ÚÈ ›Ûˆ ÙÔ˘ Ì·˙› Ì ٷ٤ÛÛÂÚ· ÏÔÈ¿ÚÈ¿ ÙÔ˘˜. KÈ fiÙ·Ó ¤Êı·-Û ÎÔÓÙ¿ ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿ ÙÔ Ù›Ó·Í ·’ ÙÔÛÙfiÌ· ÙÔ˘ Î·È ÙÔ ¤Ù·Í ¤Íˆ. HÌÈı·-Ó‹˜ Ô AϤͷӉÚÔ˜ ÎÈ ¤ÓÙÚÔÌÔ˜, ‚Á‹Î·fi ÙÔ ÎÏÔ˘‚› ÓÂÎڈ̤ÓÔ˜ ·’ ÙÔÓ Êfi-‚Ô...» (ÛÂÏ. 208-209).

TÔ ÚÒÙÔ ·ÂÚÔÏ¿ÓÔO 梉ÔηÏÏÈÛı¤Ó˘, ÏÔÈfiÓ, ÎÈ fi¯È ÔBÂÚÓ ÌÈÏ¿ÂÈ ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÁÈ· ˘Ô‚Ú‡-¯ÈÔ ÎÈ Ô æ¢‰ÔηÏÏÈÛı¤Ó˘ ÌÈÏ¿ÂÈ ¿-ÏÈ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿, ·˜ ‰Ô‡Ì ÁÈ· ÔÈÔÚ¿ÁÌ·: «E‰ˆÛ ‰È·Ù·Á‹ Ó· È¿ÛÔ˘Ó‰‡Ô ·’ Ù· ÔÏÏ¿ fiÚÓ·, Ô˘ ‹Û·Ó Ô-χ ÌÂÁ¿Ï·, Ôχ ‰˘Ó·Ù¿ Î·È Ôχ ‹ÌÂ-Ú·. E‚ÏÂ·Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Î·È ‰ÂӤʢÁ·Ó. MÂÚÈÎÔ› ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ·Ó¤‚·È-Ó·Ó ÛÙËÓ Ï¿ÙË ÙÔ˘˜ ÎÈ ·˘Ù¿ ÂÙÔ‡-Û·Ó Ì ÙÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ¿Óˆ ÙÔ˘˜.EÙÚˆÁ·Ó ÎÈ ¿ÁÚÈ· ıËÚ›· Ì¿ÏÈÛÙ·. KÈ‹Úı·Ó ·ÎfiÌË ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· fiÚÓ·, ÁÈ·Ó· Ê¿Ó ٷ ¿ÏÔÁ· Ô˘ ¤ı·Ó·Ó ηٿÙËÓ ÔÚ›·. O AϤͷӉÚÔ˜ ¤È·Û ‰‡Ô·’ ·˘Ù¿ Î·È ÚfiÛÙ·Í ӷ Ù’ ·Ê‹ÛÔ˘ÓÓËÛÙÈο ÙÚÂȘ ̤Ú˜. TËÓ ÙÚ›ÙË Ì¤Ú·Â›Â Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ¤Ó· ͇ÏÔ Û·Ó ˙˘ÁfiÎ·È Ó· ÙÔ ‰¤ÛÔ˘Ó ÛÙÔ Ï·ÈÌfi ÙˆÓ fiÚÓÂ-ˆÓ. MÂÙ¿ οıÈÛÂ Ô ›‰ÈÔ˜ ÛÙË Ì¤ÛË ÙÔ˘˙˘ÁÔ‡ Î·È ÎÚ¿ÙËÛ ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘˜ ÙÔ‰fiÚ˘ ÙÔ˘, Ì‹ÎÔ˘˜ ÂÓfi˜ ‹¯˘, ¿ÓˆÛÙË ÏfiÁ¯Ë ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ›¯Â ηÚÊÒÛÂÈ

H O Iσκεντ�ρ (Aλ�ξανδρος) παρατηρε� κρυφ� τις λου�μενεςσειρ�νες. Περσικ� μικρογραφ�α του 15ου αι. (φωτ.: Δημ. Π.Γοβδελ�ς «Iστορ�α του Mεγ�λου Aλεξ�νδρου κατ� τους ανατο-λ�τες συγγραφε�ς» εκδ. «Eλλα», 2000).

O «B�ος του Aλεξνδρου»και οι περιπ�τει�ς του

¤Ó· Û˘ÎÒÙÈ. MfiÏȘ Ù· fiÚÓ· ·Ó·¤Ù·-Í·Ó ÁÈ· Ó· Ê¿Ó ÙÔ Û˘ÎÒÙÈ ÌÚÔÛÙ¿ÙÔ˘˜, Û‹ÎˆÛ·Ó Ì·˙› ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ·¤Ú·Î·È ÙÔÓ AϤͷӉÚÔ, Ô˘ ¤ÙÚÂÌ ÂΛ„ËÏ¿ Ô˘ ÙÔÓ ·Ó¤‚·Û·Ó. K·È Û˘Ó¿-ÓÙËÛ ¤Ó· ·ÓıÚˆfiÌÔÚÊÔ ÙËÓfi Ô˘ÙÔ˘ ’Â: “AϤͷӉÚÂ, Ù· ›ÁÂÈ· ÌË ÁÈ-ÁÓÒÛΈÓ, Ò˜ Ù· Ô˘Ú¿ÓÈ· ηٷϷ‚›ÓÂÈ˙ËÙ›˜; ˘fiÛÙÚ„ÔÓ Ô˘Ó ‰È¿ Ù¿¯Ô˘˜Â› ÙËÓ ÁËÓ, Ì‹ˆ˜ fiÚÓÂÔȘ ÙÔ‡ÙÔȘηٷ‚ÚÒÌ· ÁÂÓ‹ÛË. K·È ¿ÏÈÓ Úfi-ۯ˜ › ÙËÓ ÁËÓ Î¿Ùˆ».

KÚ·ÙÔΛÓËÙÔ ·ÂÚÔÏ¿ÓÔ. O «B›Ô˜»¿ÓÙˆ˜ Â›Ó·È ÁÂÌ¿ÙÔ˜ ·fi Ù¤ÙÔÈ· ÂÂÈ-Ûfi‰È· Ô˘ ηٷϷ̂¿ÓÔ˘Ó ¤Ó· ÔχÌÂÁ¿ÏÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘, ηıÈÛÙÒÓÙ·˜ ÙÔ Î·ÈÙÔ ÚÒÙÔ Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ· Ù˘ ÏÔÁÔÙÂ-¯Ó›·˜ ÙÔ˘ Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎÔ‡, ·ÊÔ‡ ÛÙȘ ÛÂ-Ï›‰Â˜ ÙÔ˘ Û˘Ó·ÓÙ¿Ì fiÏ· ۯ‰fiÓ Ù·Û‡Ì‚ÔÏ¿ Ù˘: Ë ¿ÎÚË ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, ÙÔ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi, Ë ÛÎÔÙÂÈÓ‹ ÁË, ÙÔ Ê·-Ú¿ÁÁÈ Ì ٷ ‰È·Ì¿ÓÙÈ·, ‰¤Ó‰Ú· Î·È Ô˘-ÏÈ¿ Ô˘ ÌÈÏ¿ÓÂ, Ô È‰Â҉˘ ÂÈÚËÓÈÎfi˜ÙfiÔ˜, ·ÓıÚˆfiÌÔÚÊ· Ù¤Ú·Ù· ·Ô-ÎÚÔ˘ÛÙÈο ˙Ò·, ÔÈ ‡Ï˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘.

H ÈÛÙÔÚ›· Î·È Ë ‰È·‰ÚÔÌ‹ ÙÔ˘ «B›-Ô˘» Â›Ó·È ¿ÓÙˆ˜ ·ÓÙ¿ÍÈ· ÙÔ˘ ‹Úˆ¿Ù˘: ¤¯ÂÈ ÌÂÙ·ÊÚ·Ûı› Û ÂÚÈÛÛfiÙÂ-Ú˜ ·fi Û·Ú¿ÓÙ· ÁÏÒÛÛ˜ ·Ó¿ ÙÔ˘˜·ÈÒÓ˜, ̤¯ÚÈ ÛÙË ÁÈ·‚·Ó¤˙ÈÎË (ÁÏÒÛ-Û· Ù˘ I¿‚·˜) fiˆ˜ Ì·˜ ÏËÚÔÊÔÚ› ÔAϤͷӉÚÔ˜ ¶¿ÏÏ˘ ÛÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹Ù˘ º˘ÏÏ¿‰·˜, ÂÓÒ Ô TfiÌ·˜ X·ÁÁ (TÔAÚ¯·›Ô M˘ıÈÛÙfiÚËÌ·, MIET, ÛÂÏ. 158)ÙÔ ıˆÚ› ˆ˜ ÙÔ ÈÔ ÂÈÙ˘¯Ë̤ÓÔ ¤ÚÁÔÙ˘ ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜ ÌÂÙ¿ÙËÓ K·ÈÓ‹ ¢È·ı‹ÎË. ¶·Ú¿ ÙÔ fiÙÈ Î¿-ÔÈ· ·’ Ù· ÂÏÏËÓÈÛÙÈο Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·-Ù· ›¯·Ó ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ› ·fi ̄ ÚfiÓÈ· (.¯.«¢¿ÊÓȘ Î·È XÏfiË» ÙÔ˘ §fiÁÁÔ˘), Ô«B›Ô˜» ‹Ù·Ó ¿ÁÓˆÛÙÔ˜ ÛÙËÓ EÏÏ¿‰·,ÂÓÒ Ë ÏÂÈÔ„ËÊ›· ·ÁÓÔ› fiÙÈ ÙÔ Ì˘ıÈ-ÛÙfiÚËÌ· ¤¯ÂÈ ÂÈÓÔËı› ·fi EÏÏËÓ˜.A˜ ‰Ô‡Ì ÙÒÚ· ÙË Û˘ÁÁÚ·ÊÈ΋ ÂÚȤ-ÙÂÈ· ÙÔ˘ «B›Ô˘» Î·È ÙË ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈ΋ÙÔ˘ ÂÎΛÓËÛË, ·ÊÔ‡ Â›Ó·È ‰È·‰Â‰Ô̤-ÓË Ë ¿Ô„Ë, Ô˘ ·Ó¤Ù˘ÍÂ Ô °ÂÚÌ·Ófi˜ÂÚ¢ÓËÙ‹˜ M¤ÚÎÂÏÌ·¯, fiÙÈ Ô «B›Ô˜»Â›Ó·È ¤ÚÁÔ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ 3Ô˘ Ì.X. ·È-ÒÓ·. E›Ó·È ¤ÙÛÈ; N· ¿ÚÔ˘Ì ٷ Ú¿Á-Ì·Ù· Ì ÙË ÛÂÈÚ¿. TËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘AϤͷӉÚÔ˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ÎÈ Ô ·ÓÈ„Èfi˜ÙÔ˘ AÚÈÛÙÔÙ¤ÏË, K·ÏÏÈÛı¤Ó˘, Ô˘ÁÚ¿ÊÂÈ ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô ÙÔ «AÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘Ú¿ÍÂȘ» (ºÔ˘ÚÈÒÙ˘, TÔ Ì˘ıÈÛÙfiÚË-Ì·, Û. 66) Ô˘ ̤ÓÂÈ ËÌÈÙÂϤ˜, ·ÊÔ‡ÙÔÓ ÛÎfiÙˆÛÂ Ô AϤͷӉÚÔ˜ ˆ˜ Û˘Óˆ-ÌfiÙË. A˘Ùfi ·ÔÙÂÏ› ÙË ‚¿ÛË Ù˘ ÚÒ-Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ ÙÔ˘ «B›Ô˘» Ô˘ ‰ÂÓ Í¤ÚÔ˘-Ì Ҙ ‹Ù·Ó, Î·È ¿Óˆ Û’ ·˘Ù‹Ó ÔÏ-ÏÔ› Î·È ‰È¿ÊÔÚÔÈ ÚÔÛı¤ÙÔ˘Ó Î¿ı ›-‰Ô˘˜ ÂÂÈÛfi‰ÈÔ Ì ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô ÙˆÓ ·È-ÒÓˆÓ.

H K·ÏÏÈÛı¤ÓÂÈ· ηٷÁˆÁ‹ ÙÔ˘ B›Ô˘·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È: ·) ·fi ÙÔ fiÙÈ ¤¯Ô˘ÌÂ

¿˘ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ 100 .X. ÂÚȤ¯ÔÓÙ˜·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ÙÔ˘ B›Ô˘, ÙÔ 100 .X.˘‹Ú¯Â ¤Ó· ÂÈÛÙÔÏÈÎfi Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ·ÙÔ˘ AϤͷӉÚÔ˘ (§¤ÛÎÈ, IÛÙÔÚ›· Ù˘EÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜, ÛÂÏ. 1.054, Âã¤Î‰., ÂΉ. K˘ÚȷΛ‰Ë). «TÈ ÍÂÎÈÓ‹Ì·-Ù·... ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È Â‰Ò, ÙÔ ‚Ï¤Ô˘Ì·̤ۈ˜ ·fi ÙÔ fiÙÈ Ë ›‰È· Ë ÂÎÛÙÚ·Ù›·ÙÔ˘ AϤͷӉÚÔ˘ ¤ÁÈÓÂ Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ·»(§¤ÛÎÈ, ÛÂÏ. 1.172). «E‰Ò Â›Ó·È ÛÎfiÈ-ÌÔ Ó· Û˘Ó¿„Ô˘Ì ¤Ó· ÚÔ˚fiÓ Ô˘ ·ÓÎ·È Â›Ó·È fi„ÈÌË Ë Á¤ÓÓËÛ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÌÔÚÊ‹ Ô˘ Ì·˜ ÛÒ˙ÂÙ·È, fï˜ ÙȘ Ú›˙˜ÙÔ˘ ÊÙ¿ÓÂÈ Û’ ·˘Ùfi Â‰Ò ÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ(··Ú¯¤˜ Ù˘ EÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘)(ÛÂÏ. 1.054). TÔ fiÙÈ Ô «B›Ô˜» ‚·ÛÈ˙fiÙ·ÓÛ ÚÔ¸¿Ú¯ÔÓ Î›ÌÂÓÔ ÙÔ Ï¤ÂÈ Î·È Û’¤Ó· ¿ÏÏÔ ÛËÌÂ›Ô Ô §¤ÛÎÈ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜«ÓfiıÂ˘Û·Ó ÙÔÓ B›Ô οو ·fi ÙÔ fiÓÔÌ·ÙÔ˘ K·ÏÏÈÛı¤ÓË», ÁÈ·Ù› ÓÔı‡ÂÈ Î·Ó›˜

οÙÈ Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ. ™ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘EÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜ ÙˆÓ IÛÙÂÚÏÈÓ-ÁÎ-NÔÍ (ÂΉ. ¶··‰‹Ì·, ÛÂÏ. 893) Ô«B›Ô˜» ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·ÈÚÒÙÔ ÛÙÔÓ Û¯ÂÙÈÎfiηٿÏÔÁÔ Ì ÂÚˆÙË-Ì·ÙÈÎfi: 200 .X.: A˘Ù¿Ì ٷ ÛÙÔȯ›·. °È·Ù›˘¿Ú¯ÂÈ ÎÈ Ë ·Ï‹ ÏÔ-ÁÈ΋: ¶fiÙ ÁÚ¿ÊÂٷȤӷ ¤Ô˜ ‹ ¤Ó· ‚È‚Ï›ÔÛ¯ÂÙÈο Ì οÔÈÔ ÛË-Ì·ÓÙÈÎfi Û˘Ì‚¿Ó; ¶fi-Ù ÁÚ¿ÊÙËÎ·Ó Ù·E˘·ÁÁ¤ÏÈ·, ÙÔ AÍÈÔÓEÛÙ›, ÙÔ KÈ‚ÒÙÈÔ; O‡ÌÓÔ˜ Ù˘ E·Ó·ÛÙ¿-Ûˆ˜ ÙÔ˘ 1821, ı· ÁÚ·Ê› ÙÔ 2426;

A˘Ù¿ fiÏ· ¤¯Ô˘Ó ÛËÌ·Û›·, ÁÈ·Ù› ›Ûˆ·fi ÙÔ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛ˘ ÎÚ‡-

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 27

¶·Ú·‰ÔÍÔÏÔÁ›Â˜ ηÈÌ˘ıÔÏÔÁÈΤ˜ ‰È·ÛÙ¿-ÛÂȘ Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓM¤Á· AϤͷӉÚÔÎ·È ÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘ Ì ÙË ı¿Ï·ÛÛ·

à Περν�ντας τον Eλλ�σποντο ο Aλ�ξαν-δρος κατ�λαβε (επ�νω) την Iων�α, την Kα-ρ�α, τη Λυδ�α, τη Φρυγ�α, τη Λυκ�α και τηνΠαμφυλ�α. K�τω, ο Aλ�ξανδρος αφο" π�ρα-σε τη θ�λασσα π�γε στη Σικελ�α. Oι στρατη-γο� των Pωμα�ων του �στειλαν δ"ο στ�μμα-τα. (Aπ� το «Mυθιστ�ρημα του Aλ�ξαν-δρου», K�δικας 5 Eλληνικο" Iνστιτο"τουτης Bενετ�ας, Eκδ�σεις «Eξ�ντας».)

28 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

‚ÂÙ·È: ·) Ë ·ÈˆÚÔ‡ÌÂÓË ÂÈÙ·Á‹ fiÙÈÚ¤ÂÈ Ó· ‰Â¯fiÌ·ÛÙ ÂÈı‹ÓÈ· ÙȘfiÔȘ ͤÓ˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ‹ ÌË ·fi-„ÂȘ, Û·Ó Ó· ÌË ÌÔÚԇ̠ӷ οÓÔ˘ÌÂÌfiÓÔÈ Ì·˜ ‰‡Ô ÈηÓÔ‡˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡˜Î·È ‚) fiÙÈ Ô «B›Ô˜» ¤ÁÈÓ fiÚÁ·ÓÔ ÚÔ·-Á¿Ó‰·˜ ÙÔ˘ XÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡, ·˜ ‰Ô‡ÌÂÒ˜: Ô KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ ÙËÓ·ÓÂÍÈıÚËÛΛ· ÙÔ 313 Î·È ÔÈ ÓfiÌÔÈ Î·Ù¿ÙˆÓ EıÓÈÎÒÓ Ì ÔÈÓ‹ ı·Ó¿ÙÔ˘ ‰ÂÓ ·Ú-ÁÔ‡Ó: ÓfiÌÔ˜ ÙÔ˘ 321 ı˘Ì›˙ÂÈ fiÙÈ ÔÈ ı˘-ۛ˜ ¤¯Ô˘Ó ‹‰Ë ··ÁÔÚ¢ı› ÚËÙÒ˜(·ÓÙÈ·Á·ÓÈÛÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ù˘ Úˆ-Ì·˚΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ÛÂÏ. 49), ¿ÏÏÔ˜ÓfiÌÔ˜ ÔÚ›˙ÂÈ Ó· η›ÁÔÓÙ·È Ù· ‚È‚Ï›· ÙÔ˘AÚ›Ԣ fiˆ˜ Ù· ‚È‚Ï›· ÙÔ˘ ¶ÔÚÊ˘Ú›Ô˘,ÛÙË Ì¤ÛË ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ˘, ÎÈ fiÔÈÔ˜ Û˘ÏÏË-Êı› Ó· Ù· ·ÔÎÚ‡‚ÂÈ Ó· ÙÔ˘ Îfi‚Ô˘Ó ÙÔÎÂÊ¿ÏÈ ·Ì¤Ûˆ˜ (¶ÔÚʇÚÈÔ˜, K·Ù¿ XÚÈ-ÛÙÈ·ÓÒÓ, ˘fi ¤Î‰ÔÛË, ÂÈÛ·ÁˆÁ‹–·fi-‰ÔÛË Ô ˘ÔÁڿʈÓ. EÈϤÔÓ ÙÔ Î›ÌÂ-ÓÔ ÙÔ˘ «B›Ô˘» ÔÚÈÛÙÈÎÔÔÈÂ›Ù·È Ì ÙËÓ§·ÙÈÓÈ΋ ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ÙÔ˘ 320 Ì.X. ·fiÙÔÓ IÔ‡ÏÈÔ B·Ï¤ÚÈÔ. °È·Ù›; °È·Ù› Ô AϤ-Í·Ó‰ÚÔ˜ Â›Ó·È È‰Â҉˘ ˆ˜ ÚÔ·Á·Ó‰È-

ÛÙ‹˜ ·ÏÏ¿ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÎÚ˘‚Ô‡Ó ÔÈÚÔÛı‹Î˜. TÔ Î›ÌÂÓÔ Ú¤ÂÈ Ó· «ÁÚ·-ÊÙ›» ÙÔ 300, ·ÏÏÈÒ˜ ÔÈÔ˜ ı· ›ÛÙ¢ÂfiÙÈ Û ÚÔ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎfi ΛÌÂÓÔ Â›¯ÂÁÚ·ÊÙ›: «… ¯Ï‡·Û ÙÔ˘˜ £ÂÔ‡˜, fiÏÔ˘ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ÎÈ ·Ó·Î‹Ú˘Í ˆ˜ ·ÏËıÈÓfi£Âfi ÙÔÓ ·ıÂÒÚËÙÔ, ÙÔÓ ·ÓÂÍȯӛ·ÛÙÔ,ÙÔÓ Â› ÙˆÓ ™ÂÚ·Ê›Ì ÂÔ¯Ô‡ÌÂÓÔÓ Î·ÈÌ ÙÚÈÛ¿ÁÈÔ, ʈӋ ‰ÔÍ·˙fiÌÂÓÔ… ÚÔ-Û¢¯‹ıËΠÛÙÔ £Âfi ÙˆÓ £ÂÒÓ Î·È ‰Ë-ÌÈÔ˘ÚÁfi ÔÚ·ÙÒÓ Î·È ·ÔÚ¿ÙˆÓ (ÛÂÏ. 189Î·È 225). («¶ÔÈÔÓ £Âfi ÈÛÙ‡ÂÙÂ; ¶ÔÙ¤ÛÙË ‰È΋ Ì·˜ ıÚËÛΛ· ‰ÂÓ ·ÓÙÈÎÚ‡Û·-Ì ٤ÙÔÈ· Â˘Ù·Í›·. O Ú·‚‚›ÓÔ˜ ·¿ÓÙË-ÛÂ: YËÚÂÙԇ̠ÙÔÓ £Âfi Ô˘ ¤Ï·ÛÂÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi, ÙË ÁË ÎÈ fiÏ· fiÛ· ˘¿Ú-¯Ô˘Ó Û’ ·˘Ù‹Ó… TfiÙÂ Ô AϤͷӉÚÔ˜ Ϥ-ÂÈ: ø˜ ˘ËÚ¤Ù˜ ÙÔ˘ ·ÏËıÈÓÔ‡ £ÂÔ‡ Ë-Á·›ÓÂÙ ÂÓ ÂÈÚ‹ÓË. ¢ÂÓ ı· Û·˜ ηٷ-ÛÙÚ¤„ˆ Ô‡Ù ı· ¿Úˆ ÊfiÚÔ˘˜ ·fi Û·˜,·ÊÔ‡ ˘ËÚÂÙ›Ù ÙÔÓ ·ÏËıÈÓfi £Âfi»,ÛÂÏ. 183.) ™ÙÔ ·ÔÎÔڇʈ̷, Ô ÈÂÚÔ-‰È¿ÎÔÓÔ˜ E˘ÛÙ¿ıÈÔ˜, Ô˘ ÙÔÓ 5Ô Ì.X.·ÈÒÓ· ·ÓÙ¤ÁÚ·„ ÌÈ· ÂΉԯ‹ ÙÔ˘ «B›-Ô˘» Ì ÔÏÏ¿ Ê·ÓÙ·ÛÙÈο ÂÂÈÛfi‰È·

(·˘Ù‹ ÙËÓ ÂΉԯ‹ ΢ÎÏÔÊfiÚËÛÂ Ô NÙÈ-ÓÙfi (¢È‰fiÙÔ˜) ÛÙÔ ¶·Ú›ÛÈ ÙÔ 1846 ÛÂÂÈ̤ÏÂÈ· K. M›ÏÂÚ ÎÈ ·’ ·˘Ù‹Ó ¤ÁÈÓ ËÌÂÙ¿ÊÚ·Û‹ Ì·˜ ÛÙ· N¤· EÏÏËÓÈο) Îfi-‚ÂÈ Í·ÊÓÈο ÙË ‰È‹ÁËÛË, οÓÂÈ ‹Úˆ·ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ Î·È ·Ú·ı¤ÙÂÈ ¤Ó·Ó ‰È¿-ÏÔÁÔ ÙÔ˘ AϤͷӉÚÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ IÓ‰Ô‡˜Á˘ÌÓÔÛÔÊÈÛÙ¤˜, Ô˘ ÙÔ˘ ϤÓÂ: «TÈ Ó·Ô‡Ì ÁÈ· ÙÔ˘˜ EÈÎÔ‡ÚÂÈÔ˘˜ Ô˘ ıË-Ï˘ÎÔʤÚÓÔ˘Ó; °È· ÙÔ˘˜ ÊÈÏ¿ÚÁ˘ÚÔ˘˜™ÙˆÈÎÔ‡˜… ¤¯ÂÙ ·Ó·Î·Ï‡„ÂÈ ¤Ó· ηÈ-ÓÔ‡ÚÁÈÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ Ù‡Ô Î·È ı¤ÏÂÙ ӷÌÂÙ·ÙÚ¤„ÂÙ ÙÔ˘˜ ¿Ó‰Ú˜ Û Á˘Ó·›Î˜.KÈ ·˘Ùfi˜ Ô ·ÓıÚÒÈÓÔ˜ Ù‡Ô˜ Ô‡ÙÂÛ›ÚÂÈ fiˆ˜ Ô ¿Ó‰Ú·˜, Ô‡Ù ÁÂÓÓ¿ÂÈfiˆ˜ Ë Á˘Ó·›Î·… ¶ÔÈÔ˜ ı· Û·˜ ÂÏ‹-ÛÂÈ ‚ϤÔÓÙ·˜ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹Ô˘ ÚÔÍÂÓ‹Û·ÙÂ;» (ÛÂÏ. 329–330).

H ÌÂ۷ȈÓÈ΋ ÂΉԯ‹M ÙÔÓ E˘ÛÙ¿ıÈÔ Â›Ì·ÛÙ ÛÙÔÓ ÚÔ-ı¿Ï·ÌÔ Ù˘ ›Û˘ ıÚ˘ÏÈ΋˜ «º˘ÏÏ¿-‰·˜ ÙÔ˘ MÂÁ·Ï¤Í·Ó‰ÚÔ˘», ÌÈ· ÌÂ۷Ȉ-ÓÈ΋ ÂΉԯ‹ ÙÔ˘ «B›Ô˘» Ô˘ fï˜ ‰ÂÓ

¤¯ÂÈ Î·Ì›· Û¯¤ÛË Ì·˙› ÙÔ˘. O AϤͷÓ-‰ÚÔ˜ Â›Ó·È ¿ÏÈ ÚÔ·Á·Ó‰ÈÛÙ‹˜ ηÈοÓÂÈ Û˘Ó¯›˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ Û ÚfiÛˆ·ÙÔ˘ XÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÓÒ ÛÙË ÛÂÏ. 191(ÂΉ. ™ÙÔ¯·ÛÙ‹˜) ‰È·‚¿˙Ô˘ÌÂ: «EÈÛ¤‚ËÏÔÈfiÓ Ì¤Û· (ÛÙÔ Û‹Ï·ÈÔ) ·Ú̷و̤-ÓÔ˜ Î·È Â›‰Â ·Ú¿ÍÂÓ· Ú¿ÁÌ·Ù·.HÏı·Ó, ÔÏÏÔ› ˆÛ¿Ó ÚfiÛˆ· ÛÎÈ·-˙¿ÚÈη Î·È ÂÛ˘Ó·¿ÓÙËÛ·Ó ÙÔÓ. A˘-Ùfi˜ ·Ú·Î·ÏÒÓÙ·˜ ÙÔÓ ·ÓÙÔÎÚ¿ÙÔ-Ú· £Âfi, ¯ˆÚ›˜ Î·Ó¤Ó·Ó Êfi‚Ô ÂÂÚÈ¿-ÙÂÈ ÂΛ ̤۷. EÁÓÒÚÈÛ ÙÔÓ KÚfiÓÔ,ÙÔÓ ¢›· Î·È ÙÔÓ EÚÌ‹ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‹Û·Ó£ÂÔ› ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ Ì ¿Ï˘ÛÔÓ ‰Â̤-ÓÔÈ… ·˘ÙÔ› fiÏÔÈ ‹Û·Ó ·˘ıÂÓÙ¿‰Â˜ÛÙË °Ë, fiˆ˜ ÂÛ‡ ÙËÓ Û‹ÌÂÚÔÓ, ·ÏÏ¿‰È¿ ÙËÓ ˘ÂÚËÊ¿ÓÂÈ· ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ¿ÌÂÙÚÔ ¤·ÚÛÈÓ fiÔ˘ ÂÁ›ÓÔÓÙ·Ó ›ÛÔÈÌ ÙÔÓ £Âfi ÙÔ˘˜ ˆÚÁ›ÛıËÎÂ Î·È ¤ÛÙÂÈ-Ï ÙÔ˘˜ Â‰Ò ÂȘ ÙÔ Û‹Ï·ÈÔÓ Ó· ÎÔÏ¿-˙ˆÓÙ·È ·ÓÙ¿Ì· Ì ÙËÓ „˘¯‹Ó, ‰È¿ Ó·ÙÔ˘˜ Ú›ÍË ÂȘ ÙÔÓ Ù¿ÚÙ·ÚÔÓ Ó· ÎÔÏ¿-˙ˆÓÙ·È ·ÈˆÓ›ˆ˜».

O ¶¿ÏÏ˘ ÛÙËÓ ÂÍ·›ÚÂÙË ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ÙÔ˘ ϤÂÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ fiÙÈ Ë Ê˘ÏÏ¿‰· ¤ÁÈÓÂ̤ÛÔ ÚÔ·Á¿Ó‰·˜ (ÛÂÏ. 27) ·fi ÙÔ˘˜AÚ·‚˜ Î·È ÙÔ˘˜ E‚Ú·›Ô˘˜ Ô˘ Ì¿ÏÈ-ÛÙ· ‰›ÓÔ˘Ó ‰ÒÚÔ ÛÙÔÓ AϤͷӉÚÔ ÙÔÛ·ı› ÙÔ˘ «°ÔÏÈ¿ı ÙÔ˘ EÏÏËÓ·» (Ê˘Ï-Ï¿‰· ÛÂÏ. 127), ÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜: «H ÌÂÙ·ÁÂ-Ó¤ÛÙÂÚË, ¶ÂÚÛÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË ÂËÚ·-Ṳ̂ÓË ·fi ÙÔÓ MÔ˘ÛÔ˘ÏÌ·ÓÈÎfi Ê·Ó·-ÙÈÛÌfi ı¤ÏÂÈ ÙÔÓ AϤͷӉÚÔ ‰ÈÒÎÙË Ù˘˘ÚÔÏ·ÙÚÈ΋˜ ıÚËÛΛ·˜ Ù˘ ·Ú¯·›·˜¶ÂÚÛ›·˜. AӷʤÚÂÈ Ì¿ÏÈÛÙ· fiÙÈ Î·Ù¤-ÛÙÚ„ ÙÔ˘˜ Ó·Ô‡˜ ÙˆÓ ˘ÚÔÏ·ÙÚÒÓÎÈ Â·Ó¤ÊÂÚ ÙËÓ ıÚËÛΛ· ÙÔ˘IÌÚ·‹Ì (A‚Ú·¿Ì) ‰ËÏ. ÙÔ IÛÏ¿Ì». ™ÙÔÙ¤ÏÔ˜ Ù˘ ›‰È·˜ ÛÂÏ›‰·˜ ‰È·‚¿˙Ô˘Ì«K·Ù¿ Ì›· ·Ê‹ÁËÛË ‰›¯ˆ˜ ¿ÏÏÔ,‚ڷ˚΋, ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÙ·È ÈÛÙfi˜ Ï·ÙÚ¢-Ù‹˜ ÙÔ˘ I¯ˆ‚¿ ÂÚÈ̤ÓÔÓÙ·˜ ÎÈ ·˘Ùfi˜Ó· ¤ÏıÂÈ Ô MÂÛÛ›·˜ Î·È Âı·›ÓÔÓÙ·˜ÎÏËÚÔ‰ÔÙ› ÙÔ ÛÙ¤ÌÌ· ÙÔ˘ ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔ-ÓÙ· B·ÛÈϤ· ÙˆÓ IÔ˘‰·›ˆÓ». ™ÙË ÛÂÏ.124 Ù˘ Ê˘ÏÏ¿‰·˜ Ô AϤͷӉÚÔ˜ ÛÙ¤Ï-ÓÂÈ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÛÙÔ˘˜ IÔ˘‰·›Ô˘˜ ϤÁÔ-ÓÙ·˜ «...Ì ÙË ‰‡Ó·ÌË ÙÔ˘ ·ÓÙÔÎÚ¿-ÙÔÚÔ˜ ™·‚·Òı ¤¯ˆ Ó· Û·˜ ÂÏ¢ıÂÚÒ-Ûˆ ·fi Ù·˜ ¯Â›Ú·˜ ÙˆÓ EȉˆÏÔÏ·-ÙÚÒÓ». O ¶¿ÏÏ˘ ‰ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ù›ÔÙ·ÁÈ· ÙË ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ÚÔ·Á¿Ó‰·, ›ÙÂÂÂȉ‹ ‰ÂÓ ÙÔ ıˆÚ› ¤ÙÛÈ Â›Ù ÏfiÁˆÛ˘ÓıËÎÒÓ: ›̷ÛÙ ÛÙÔ 1935 Î·È Î·È-ÚÔÊ˘Ï·ÎÙ› Ô MÂÙ·Í¿˜ Î·È Ô ÙÚ›ÙÔ˜ ÂÏ-ÏËÓÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ (sic), ıÏÈ‚ÂÚfi˜ÚÔÔÌfi˜ ÙÔ˘ EÏÏ¿˜ EÏÏ‹ÓˆÓ XÚÈ-ÛÙÈ·ÓÒÓ.

Oˆ˜ Î·È Ó· ’¯ÂÈ, ÛÙË Ê˘ÏÏ¿‰· ‰ÂÓÁ›ÓÂÙ·È Î·ÌÈ¿ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙË ÁÔÚÁfiÓ·Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÎÈ ·˘Ù‹ ÛÙÔÓ MÂÛ·›-ˆÓ· ˆ˜ «ıËÚ›Ô Ì ÌÔÚÊ‹ fiÚÓ˘» ηÈÛ˘ÓÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Ì ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ‚¿˙Ô-ÓÙ·˜ ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ Ù˘ Û’ ¤Ó· ‚fiıÚÔ (Ù˘-ÊÏÔ‡ÌÂÓË ·fi ÙÔ ¿ıÔ˜ Ù˘ ·Û¤ÏÁÂÈ¿˜Ù˘» (EÁÎ. ¶˘ÚÛfi˜). K·Ù¿ Ì›· ·’ ÙȘÔÏϤ˜ ÂΉԯ¤˜ ÙÔ˘ ıÚ‡ÏÔ˘, Ô M. KˆÓ-ÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ¤ÓÈÍ ÙË ÁÔÚÁfiÓ· Ô˘ η-Ù¿ÁÂÙ·È ·’ ¢ı›·˜ ·’ ÙÔÓ «B›Ô»: ÔÌ¿ÁÂÈÚ·˜ ÙÔ˘ AϤͷӉÚÔ˘, AÓ‰Ú¤·˜,ÎÚ‡‚ÂÈ ÙÔ ·ı¿Ó·ÙÔ ÓÂÚfi, ÙÔ ‰›ÓÂÈ ÛÙËÓÎfiÚË ÙÔ˘ AϤͷӉÚÔ˘ K¿ÏË, ÁÂÓÓË̤-ÓË ·’ ÙËÓ ·ÏϷΛ‰· ÙÔ˘ O‡ÓË (Û.217), ÎÈ Ô ·Ù¤Ú·˜ Ù˘ ÙË ‰ÈÒ¯ÓÂÈ Ï¤-ÁÔÓÙ¿˜ Ù˘ fiÙÈ Â›Ó·È Ï¤ÔÓ ıÂfiÙËÙ·.TÔÓ Ì¿ÁÂÈÚ· ‰È¤Ù·ÍÂ Î·È ÙÔÓ ¤ÚÈÍ·ÓÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Ô˘ Ù’ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘:AÓ‰Ú·ÓÙÈÎfi˜ ‹ÚÂ Ë ı¿Ï·ÛÛ·, ·fiÙfiÙÂ Ô Ì¿ÁÂÈÚ·˜ ¤ÁÈÓ ı·Ï¿ÛÛÈ· ıÂfi-ÙËÙ· ÎÈ ¤˙ËÛ·Ó ·˘ÙÔ› ηϿ ÎÈ ÂÌ›˜ η-χÙÂÚ·, ‹ ÙÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ.

Õ Mετ� την ε�σοδο τουAλεξ�νδρου στη Bαβυλω-ν�α, �που οι κ�τοικο� τηςτον υποδ�χτηκαν, μια γυ-να�κα γ�ννησε �να μωρ�που αν και τα λαγ�νιατου �ταν φυσιολογικ�,απ� τους μηρο"ς και κ�-τω �ταν π�δια θηρ�ων,�πως το παιδ� της λεγ�-μενης Σκ"λλας. Ωστ�σο,το επ�νω μ�ρος του παι-διο" �ταν νεκρ�. H γυ-να�κα τ"λιξε σε �να παν�το παιδ� και το π�γε στοπαλ�τι του Aλεξ�νδρου,�που ε�πε την ιστορ�ατης... (Eικ�να απ� το«Mυθιστ�ρημα του Aλ�-ξανδρου», K�δικας 5Eλληνικο" Iνστιτο"τουτης Bενετ�ας, Eκδ�σεις«Eξ�ντας».)

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 29

στο αισθησιακ

à Σαν σ�γχρονη φιλ�δονη γυνα�-κα φαντασι�νεται τη Γοργ�να οκαλλιτ�χνης Waterhouse στον π�-νακ� του «Resonance – H Γοργ�ναπου χτεν�ζει τα μαλλι� της».

Tης ∂À∏˜ ¶ƒ√À™∞§∏

Θεατρολ�γου

√ÃPONO™ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÓÙ· Ô ·‰¤-ηÛÙÔ˜ ÎÚÈÙ‹˜ Ô˘ ηٿ ÙÔ ¤-Ú·ÛÌ¿ ÙÔ˘ ÌÔÈÚ¿˙ÂÈ ÛÙË ˙ÒÛ·

ÌÔÚÊ‹ Ú˘Ù›‰Â˜, ÊıÔÚ¿ Î·È ·Ú·ÌfiÚ-ʈÛË. ∫¿ÔÙ ʷ›ÓÂÙ·È Û˘ÌÔÓÂÙÈ-Îfi˜, ÏÂÈ·›ÓÂÈ ÙȘ ·È¯Ì¤˜ Î·È ÂÍȉ·ÓÈ·-ÂÈ. ΔËÓ Â˘ÂÚÁÂÙÈ΋ –ÂÓ›ÔÙ– ·˘Ù‹ ›-‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ·Ó‰·Ì¿ÙÔÚÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˘ ˘Ê›-ÛÙ·ÓÙ·È fi¯È ÌfiÓÔ ÔÈ ˘ÏÈΤ˜ ÔÓÙfiÙËÙ˜·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ ¿˘Ï˜. Δ· ·Ô΢‹Ì·Ù· Ù˘·ÓıÚÒÈÓ˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜, ÔÈ ÚˆÙ·Áˆ-ÓÈÛÙ¤˜ ‰ËÏ·‰‹ ÙˆÓ Ì‡ıˆÓ, ÙˆÓ ıÚ‡-ÏˆÓ Î·È ÙˆÓ ·Ú·‰fiÛˆÓ. ™ÙȘ ÂÚÈ-ÙÒÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÂÈ‚Ï·‚›˜ ȉÈfiÙËÙÂ˜Î·È Ù· ·ÔÙÚfi·È· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿Ô˘ ·Ô‰fiıËÎ·Ó Î¿ÔÙ Û ¤Ó· Ê·-ÓÙ·ÛÙÈÎfi ‹ ˘ÂÚÊ˘ÛÈÎfi Ï¿ÛÌ· ˆÚ·È-ÔÔÈÔ‡ÓÙ·È, Û ٤ÙÔÈÔ ‚·ıÌfi, ÒÛÙÂ Ó·Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏË –·Ó fi¯È ·‰‡Ó·ÙË– Ë ·-Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË ÙˆÓ ÛÙ·‰›ˆÓ Ô˘ ‰È·‰¤-¯ÙËÎ·Ó ÙËÓ ·Ú¯È΋ ÌÔÚÊ‹.

÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·ÔÙÂ-Ï› Ë ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ «°ÔÚÁfiÓ·˜». ∏ÚˆÙ·Ú¯È΋ Û‡ÏÏË„Ë ··ÓÙÈ¤Ù·È ÛÙ·Ì˘ıÈο ̄ ÚfiÓÈ· Ì ÙȘ °ÔÚÁfiÓ˜: ™ıÂÓÒ,∂˘Ú˘¿ÏË Î·È ª¤‰Ô˘Û·. ∏°ÔÚÁfiÓ·–ª¤‰Ô˘Û· ·¤ÎÙËÛ ÙË ÌÂÁ·-χÙÂÚË Ê‹ÌË ·ÊÔ‡ ÔÏÏÔ› ̇ıÔÈ Ï¤-¯ÙËÎ·Ó Á‡Úˆ ·fi ÙÔ fiÓÔÌ¿ Ù˘. ªÂÙ·-ÌÔÚʈ̤ÓË ·fi ÙË ı¿ ∞ıËÓ¿ Û ¤Ó··ÓıÚˆfiÌÔÚÊÔ Á˘Ó·›Î·–Ù¤Ú·˜ Ì¿ÁÚÈ· Ì¿ÙÈ·, ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ‰fiÓÙÈ·, ÂÙ·-¯Ù‹ ÁÏÒÛÛ·, ¯¿ÏÎÈÓ· ¯¤ÚÈ· Î·È Ï¤È·ÊȉÈÔ‡, ·ÔÏ›ıˆÓ fiÔÈÔÓ ÙËÓ ·ÓÙ›ÎÚÈ-˙Â. ªÂÙ¿ ÙÔÓ ·ÔÎÂÊ·ÏÈÛÌfi Ù˘ ·fiÙÔÓ ¶ÂÚÛ¤·, Ë ∞ıËÓ¿ ÚÔÛ¿ÚÌÔÛ ÙÔÎÂÊ¿ÏÈ Ù˘ ÛÙËÓ ·Û›‰· Ù˘, ÁÈ· Ó·ÙÚÔÌÔÎÚ·Ù› Î·È Ó· ÚÔÂȉÔÔÈ› ÙÔ˘˜·ÓıÚÒÔ˘˜ Ó· ÌËÓ ÂÍÂÙ¿˙Ô˘Ó Ù· ıÂ˚Î¿Ì˘ÛÙ‹ÚÈ·.

™Ù· √ÌËÚÈο ¯ÚfiÓÈ· Ë Ù·‡ÙÈÛË ª¤-‰Ô˘Û·˜ Î·È °ÔÚÁfiÓ·˜ ‹Ù·Ó ·fiÏ˘ÙË,ÂÓÒ Ë ÂˆÓ˘Ì›· «°ÔÚÁfiÓ·», «°ÔÚÁÒ»Î·È «°ÔÚÁfiÓÈÔ» ÂÈÎÚ¿ÙËÛ ¤Ó·ÓÙÈ ÙÔ˘ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ ª¤‰Ô˘Û·. ΔfiÛÔ ÙÚÔÌ·ÎÙÈÎ‹Î·È ·ÔÙÚfi·È· ‹Ù·Ó Ë ÌÔÚÊ‹ Ù˘°ÔÚÁfiÓ·˜ Ô˘: «...ÔÈ ÊÔ˘ÚÓ¿Úˉ˜ ˙ˆ-ÁÚ¿ÊÈ˙·Ó ÚÔۈ›· °ÔÚÁfiÓ·˜ ÛÙËÓfiÚÙ· ÙÔ˘ ÊÔ‡ÚÓÔ˘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ÂÌÔ-‰›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ¯·ÛÔ̤Úˉ˜ Ó’ ·ÓÔ›ÁÔ˘ÓÙËÓ fiÚÙ· Î·È Ó· ÎÔÈÙ¿˙Ô˘Ó Ì¤Û·, ÂÈ-ÙÚ¤ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÛÙÔÓ ·¤Ú· Ó· ¯·Ï¿ÛÂÈÙÔ „ˆÌ›»

1. ∞ÎfiÌ· Î·È Î·Ù¿ Ù· ÂÏÏËÓÔ-

ڈ̷˚ο ¯ÚfiÓÈ· ÔÈ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘°ÔÚÁfiÓ·˜ ÂÈÎfiÓÈ˙·Ó ÙÂÚ·ÙfiÌÔÚÊË Á˘-Ó·›Î· Ì fi‰È· Ô˘ÏÈÔ‡. ªÂ ÙÔ ¤Ú·-

Aπ το αποτρπαιο

30 H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1

ÛÌ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ fï˜ –Î·È Î¿Ùˆ ·fi·‰È¢ÎÚ›ÓÈÛÙ˜ Û˘Óı‹Î˜– Ë °ÔÚÁfiÓ·¿Ú¯ÈÛ ӷ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈ-ÛÙÈο Î·È È‰ÈfiÙËÙ˜ Î·È ·fi ¿ÏÏ· ·Ó-ıÚˆfiÌÔÚÊ· Ù¤Ú·Ù· –·fi ÙȘ ÂÓ¿ÏȘıÂfiÙËÙ˜, ÙȘ ™ÂÈÚ‹Ó˜, ÙË ™Î‡ÏÏ·Î.¿.– Î·È Ó· ÌÂÙ·ÏÏ¿ÛÛÂÙ·È, Á‡Úˆ ÛÙÔ10Ô ·ÈÒÓ·, ·fi ÙÔ Á˘Ó·ÈÎfiÌÔÚÊÔ ÙÚÔ-Ì·ÎÙÈÎfi Ù¤Ú·˜ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ ÛÙËÁÓÒÚÈÌË È¯ı˘fiÛˆÌÔ Á˘Ó·ÈΛ· ÊÈÁÔ‡-Ú·. Oˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È Ì ÙÔ˘˜ ˙Ò-ÓÙ˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜, Ë ÌÂÙ¿ÏÏ·ÍË –›ÙÂÚÔ˚fiÓ Ù˘¯·›·˜ ÂÍÂÏÈÎÙÈ΋˜ –«‰·Ú‚ÈÓÈ-΋˜» ÔÚ›·˜ ›Ù ÂÎÔ‡ÛÈ·˜ ÂÈÏÔÁ‹˜–›¯Â Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ›, ·Ó·Û‡ÚÔÓÙ·˜ ·fiÙÔÓ ‚˘ıfi Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ ÙË Ï˘ÁÂÚfiÎÔÚ-ÌË, ¯Ú˘ÛÔÌ·ÏÏÔ‡Û· °ÔÚÁfiÓ·.

Afi ÙË M¤‰Ô˘Û·ÛÙË °ÔÚÁfiÓ·

√ ÃÚfiÓÔ˜ ˆ˜ « ...ÁχÙ˘ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜·Ú¿ÊÔÚÔ˜», ·Ú·ÏÏ¿ÛÛÔÓÙ·˜ ÙÔÓÛÙ›¯Ô ÙÔ˘ ∂χÙË, ›¯Â ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÈ ÙÔ¤ÚÁÔ ÙÔ˘! ∞¿ÏÂÈ„Â Ù· ÙÚÔÌ·ÎÙÈο ¯·-Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο, Ư̂Ϣ۠ÙÔ ÚfiÛˆÔÎ·È ÙÔ ÛÒÌ· Ì ··Ú¿ÌÈÏÏË Ì·ÂÛÙÚ›·Î·È Ï·ÛÙÔ‡ÚÁËÛ ÙË Ó¤· ÌÔÚÊ‹ ÂÏ-΢ÛÙÈ΋, ıÂÏÎÙÈ΋ Î·È ÁÔËÙ¢ÙÈ΋.∞fi ª¤‰Ô˘Û· (·ÓÔ‡ÚÁ·) Û °ÔÚÁfiӷηÏÏÈΤϷ‰Ô. ΔÔ ·ÔÙÚfi·ÈÔ Â›¯Â ÌÂ-Ù·Û¯ËÌ·ÙÈÛÙ› Û ·ÈÛıËÛÈ·Îfi!

∞Ó·ÁÂÓÓË̤ÓË Ë °ÔÚÁfiÓ· ÍÂÎÈÓ¿

ÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÁÈ· ˙ˆ‹ ÁÂÌ¿ÙË ¿ÏÈ ·fiıÚ‡ÏÔ˘˜ Î·È ÛËÌ¿ÓÛÂȘ. ¶ÚÔÛˆÔÔÈ-› ÙË ıÚ˘ÏÔ‡ÌÂÓË ·‰ÂÚÊ‹ ÙÔ˘ ª. ∞ÏÂ-Í¿Ó‰ÚÔ˘, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È Û¯ËÌ·ÙÔ-ÔÈË̤ÓË –‹ ÌË– ÛÙËÓ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·Ê›·Î·È ‰È·ÎÔÛÌËÙÈ΋ Ù˘ Ï·˚΋˜ Ù¤¯Ó˘,ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ› ÛÙ· ·È‰Èο ·Ú·Ì‡-ıÈ·, ÎÔÛÌ› ˆ˜ Ù·ÙÔ˘¿˙ Ù· ÌÚ¿ÙÛ·ÙˆÓ Ó·˘ÙÈÎÒÓ, ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È Û ÙÔ˘-ÚÈÛÙÈο ›‰Ë (ÌÚÂÏfiÎ, ηÚÙ–ÔÛÙ¿ÏÎ.¿.), ·ÏÏ¿ Î·È Û ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ Î·È ÂÈ-Áڷʤ˜ ·Ú·ı·Ï¿Û-ÛÈˆÓ Ô˘˙ÂÚ›. ∂ÓÙ¿Û-ÛÂÙ·È ˆ˜ «Û‹Ì·» ÛÙËÏÔÁÈ΋ Ù˘ ·ÍÈÔÔ›Ë-Û‹˜ Ù˘ ˆ˜ ÙÔ˘ÚÈÛÙÈ-Îfi ‰¤Ï·Ú, fiˆ˜ ‰Â-ο‰Â˜ ¿ÏϘ ÌÔÚʤ˜Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Ì˘ıÔ-ÏÔÁ›·˜ Î·È ·Ú¿‰Ô-Û˘ Ô˘ ı˘ÛÈ¿ÛÙË-Î·Ó ÛÙÔÓ ‚ˆÌfi Ù˘‰È·ÊËÌÈÛÙÈ΋˜ ÊÚÂ-Ó›Ùȉ·˜. √˘˙ÂÚ› Ë«°ÔÚÁfiÓ·» ÏÔÈfiÓ–Ô˘ Û˘Ó·ÓÙ¿ ηÓ›˜ ·ÎfiÌË Î·È ÛÂÔÚÂÈÓ¿ ¯ˆÚÈ¿– Î·È ÔÈ ·ÈÛı‹ÛÂȘ ͢-ÓÔ‡Ó: Ë fiÚ·ÛË ·Ó·ÔÏ› ÙÔ ·¤Ú·-ÓÙÔ Á·Ï¿˙ÈÔ, Ë fiÛÊÚËÛË ÙË Ì˘Úˆ‰È¿ÙÔ˘ ı·Ï·ÛÛÈÓÔ‡ È·Ì·ÙÈÎÔ‡ Ȉ‰›Ô˘, Ë·ÎÔ‹ ÙÔÓ Î·Ù·Ú·¸ÓÙÈÎfi ·ÊÏ·ÛÌfiÙˆÓ Î˘Ì¿ÙˆÓ, Ë ·Ê‹ ÙËÓ ·Ó·˙ˆÔÁÔÓË-ÙÈ΋ ·ʋ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Ì ÙÔ ˘ÁÚfiÛÙÔÈ¯Â›Ô Î·È ÔÈ Á¢ÛÙÈÎÔ› Î¿Ï˘Î˜ ÙËÓ

·Ï̇ڷ ÙÔ˘ „ËÙÔ‡ ÛÙ· Î¿Ú‚Ô˘Ó· ¯Ù·-Ô‰ÈÔ‡ Û˘Óԉ¢fiÌÂÓË ·fi ÙÔ ˘fiÏ¢-ÎÔ Û‡ÓÓÂÊÔ Ô‡˙Ô˘ Ô˘ ·ÁηÏÈ¿˙ÂÈ ÙÔÓ¿ÁÔ ÛÙËÓ ‡ÛÙ·ÙË ¤ÓˆÛ‹ ÙÔ˘˜. ∫·È ËÁÔÚÁfiÓ· ÁËÙ‡ÂÈ Î·È ¿ÏÈ Ì ÙÔ ÙÚ·-ÁÔ‡‰È Ù˘ ÓÙfiÈÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘Ú›ÛÙ˜,fiˆ˜ οÔÙ Á‹Ù¢ ÙÔ˘˜ Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜Ô˘ ··ÓÙÔ‡Û·Ó Î·Ù·Ê·ÙÈο ÛÙÔ·ÁˆÓÈ҉˜ ÂÚÒÙËÌ¿ Ù˘: «∑ÂÈ Ô ‚·ÛÈ-ÏÈ¿˜ ∞ϤͷӉÚÔ˜;».

√È ÛÁÔ˘Ú¤˜ Í·Óı¤˜, Û˘Ó‹ıˆ˜ Ì·-ÎÚȤ˜ ÌÔ‡ÎϘ Ô˘Î·Ï‡ÙÔ˘Ó ÚÔÎÏË-ÙÈο ÙÔ ÛÊÚÈÁËÏfiÛÙ‹ıÔ˜, Ë Î·Ì˘Ïfi-ÁÚ·ÌÌË Ï˘ÁÂÚ‹ ̤-ÛË Î·È Ë ÛÙÚÔÁÁ˘ÏÂ-̤ÓË ÎÔÈÏÈ¿ Ô˘, Ï›-ÁÔ ÈÔ Î¿Ùˆ ·fi ÙÔÓ·Ê·Ïfi, ÛÌ›ÁÂÈ ·‰Èfi-Ú·Ù· –ÎÈ ˆÛÙfiÛÔ·ÌÂÙ¿ÎÏËÙ·– Ì ÙËÏ›·, ÏÂȉÔÊfiÚÔ,·ÚÌÔÓÈο ÏÈÎÓÈ˙fiÌÂ-ÓË Ô˘Ú¿ ·ÔÙÂÏ›

–¤ÛÙˆ Î·È Ì¤Û· ÛÙËÓ ·Ú·‰ÔÍfiÙËÙ¿ÙÔ˘– ÛÂÍÔ˘·ÏÈÎfi ÚfiÙ˘Ô. ∂ÍÒÊ˘ÏÏ·ÂÚÈÔ‰ÈÎÒÓ fiÔ˘ ÌÔÓ٤Ϸ Î·È Ì·ÓÂΤÓʈÙÔÁÚ·Ê›˙ÔÓÙ·È ̂ ˜ °ÔÚÁfiÓ˜ Û ·Ú-ı¤Ó· ÓËÛÈ¿, ÂÏÏËÓÈΤ˜ Ù·Èӛ˜ –«°ÔÚ-ÁfiÓ˜ Î·È Ì¿ÁΘ»– Î·È ‰ËÌÔÊÈÏ‹ ÙÚ·-ÁÔ‡‰È· –«...Ì· ÂÁÒ ÔÓ¿ˆ ÁÈ’ ¿ÏÏË ÌÈ·ÁÔÚÁfiÓ· ÛÙ’ ·ÎÚÔÁÈ¿ÏÈ»– ÂȂ‚·ÈÒ-ÓÔ˘Ó ÙËÓ ·Î·Ù·Ì¿¯ËÙË ıËÏ˘ÎfiÙËÙ·

H Π�νακας �γνω-στου λαϊκο� ζωγρ�-φου, ο οπο�ος απει-κον�ζει �να ελληνι-κ� ποντοπ�ρο πλο�οπου συνυπ�ρχει μετη μυθικ� Γοργ�να,η οπο�α κρατ�ει σταχ�ρια της δ�ο καρ�-βια. O ρομαντικ�ςκαλλιτ�χνης προ-σθ�τει και κ�ποιαλουλουδ�κια, θ�λο-ντας προφαν�ς ναεκφρ�σει την ευχ�του για καλ� καιαν�φελο ταξ�δι.

OÈ ÌÂÙ·ÌÔÚÊÒ-ÛÂȘ Ù˘ ·ÓÔ‡Ú-Á·˜ M¤‰Ô˘Û·˜ ÛÂηÏÏÈΤϷ‰Ô °ÔÚ-ÁfiÓ· ·fi ÙÔÓ 10Ô·ÈÒÓ· Î·È ÌÂÙ¿

H K A £ H M E P I N H B K Y P I A K H 1 5 I O Y § I O Y 2 0 0 1 31

H Mια επ�σης σ�γχρονηκαι ξανθομαλλο�σα Γορ-γ�να στο βιβλ�ο του N�κουΣοφιανο� «Zει ο Aλ�ξαν-δρος;». (Iδιωτικ� Eκδοση)

‚·›ÓÂÈ ÔÙ¤. OÛÔ ÂÏ΢ÛÙÈÎfi˜ Î·È ÁÔË-Ù¢ÙÈÎfi˜ ÎÈ ·Ó Â›Ó·È Ô ˘Ôı·Ï¿ÛÛÈÔ˜ÎfiÛÌÔ˜ Ù˘ ÁÔÚÁfiÓ·˜ Ì ٷ ·Ï¿ÙÈ·Î·È ÙȘ Ì˘ıÈΤ˜ ÔÏÈÙ›˜, ‰Â ÌÔÚ› Ó··ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ› Î·È Ó· ˘ÂÚÓÈ΋ÛÂÈ ÙËÓÂÁˆÈÛÙÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ÂÚ› ȉˆ‰¤ÛÙÂÚÔ˘ fiÓÙÔ˜. √‡Ù ηÈÛÙ· ·Ú·Ì‡ıÈ· Û˘ÁηٷÓ‡ÂÈ Ô ·Ó-ıÚÒÈÓÔ˜ ÓÔ˘˜ Ó· ·ÚÓËı› ÙËÓ ˘ÂÚÔ-¯‹ Ù˘ Ê˘ÛÈÔÏÔÁ›·˜ ÙÔ˘ ¤Ó·ÓÙÈ ÙˆÓ ¿Ï-ÏˆÓ ÌÔÚÊÒÓ. AÏÏÔÙÂ Ë ÈÛÙÔÚ›· ¤¯ÂÈ«·›ÛÈÔ» Ù¤ÏÔ˜ –Ë ÁÔÚÁfiÓ· ¯¿ÓÂÈ ÙË ‰È-Ê˘‹ Ù˘ ˘fiÛÙ·ÛË Î·È Ì¤ÓÂÈ ÁÈ· ¿-ÓÙ· ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿– Î·È ¿ÏÏÔÙ ÙÔ ı·‡Ì·‰Â ‰È·ÚΛ Ôχ. ∏ ÂÈÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ ÁÔÚ-ÁfiÓ·˜ ÛÙÔ Ê˘ÛÈÎfi Ù˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ,ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, Â›Ó·È ÂȂ‚ÏË̤ÓË ÁÈ·-Ù› ÙÔ Ù›ÌËÌ· Ù˘ ÛÙÂÚÈ·Ó‹˜ ˙ˆ‹˜ ›ӷÈÔχ ·ÎÚÈ‚fi Î·È Ô ÓfiÛÙÔ˜ ·Î·Ù·Ì¿¯Ë-ÙÔ˜.

°˘Ó·›Î·–£¿Ï·ÛÛ· ∏ ȉ¤· ›Û˘ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜–„¿ÚÈ ÂÈ-‚Ô˘Ï‡ÂÙ·È ÙËÓ È‰¤· Ù˘Á˘Ó·›Î·˜–Á˘. ∞ӤηıÂÓ Î·È Û fiϘÙȘ ıÚËÛΛ˜ Ë Á˘Ó·›Î· ıˆڋıËΈ˜ ÙÔ ¯Ô˚Îfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô Î·È ‹Ù·Ó ¿ÌÂÛ·Û˘Ó‰Â‰Â̤ÓË Ì ÙË ÁË, ÙÔ ¯ÒÌ· ηÈÙËÓ Â˘ÊÔÚ›· ÙÔ˘. ∏ ÁÔÚÁfiÓ· ·ÓÙ›ıÂÙ·Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ ÙË Á˘Ó·ÈΛ· ʇÛË Ì ÙÔ˘ÁÚfi ÛÙÔȯ›Ô. ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ì›· ¿ÏÏËÔÙÈ΋, Ì›· ¿ÏÏË ‰È¿ÛÙ·ÛË fiÔ˘ Ë Á˘-Ó·›Î· ‰ÂÓ Â›Ó·È ı¿ Ù˘ ÁÔÓÈÌfiÙËÙ·˜·ÏÏ¿ ΢ڛ·Ú¯Ô˜ ÛÙÔ ‚·Û›ÏÂÈÔ Ù˘ ˘‰¿-ÙÈÓ˘ ·ÂÚ·ÓÙÔÛ‡Ó˘. °˘Ó·›Î·–ı¿-Ï·ÛÛ·: Ô ·Ú·ÏÏËÏÈÛÌfi˜ Â›Ó·È ·Ó·fi-Ê¢ÎÙÔ˜: Û·ÁËÓ¢ÙÈΤ˜, ¿Ûٷ٘, ¢-ÌÂÙ¿‚ÏËÙ˜ Î·È Î˘ÎÏÔı˘ÌÈΤ˜.

¶·Ú’ ÔÏ’ ·˘Ù¿ ÙÔ «·ÏÏfiÎÔÙÔ» ÚÔη-Ï›, ÂÏ·ÂÈ Î·È ‰ÈÂÁ›ÚÂÈ ÙȘ ·ÈÛı‹ÛÂȘ¤¯ÔÓÙ·˜ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ›ÁÓˆÛË ÙÔ˘·Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÙÔ˘ Î·È Ù˘ Ì·Ù·ÈfiÙË-Ù·˜. IÛˆ˜ Ë ¤ÏÍË ÚÔ˜ ÙË ÁÔÚÁfiÓ··ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ̆ ÔÛ˘Ó›‰ËÙË ¤Ï-ÍË ÚÔ˜ ÙÔ ˘ÁÚfi ÛÙÔȯ›Ô, ÙËÓ ËÁ‹Î·È ÙÔÓ Ï›ÎÓÔ Ù˘ ˙ˆ‹˜. ™ÙÔ ÓÂÚfi ‰Ë-ÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎÂ Ë ÚÒÙË ÌÔÚÊ‹ ˙ˆ‹˜ ηÈÛÙÔ ˘ÁÚfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘ Ï·ÎÔ‡ÓÙ··Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ÙÔ ¤Ì‚Ú˘Ô. ∂Í¿ÏÏÔ˘ Ù·ıËÏ·ÛÙÈο ÛÙȘ ·Ú¯ÈΤ˜ Ê¿ÛÂȘ Ù˘ÂͤÏÈÍ‹˜ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ·ÌÊ›‚È·. ∏ ÁÔÚÁfi-Ó· Í˘Ó¿ Û˘ÓÂÒ˜ ÌӋ̘ ÙÔ˘ Ôχ̷ÎÚÈÓÔ‡ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ Ì·˜!

°ÔÚÁfiÓ·, Ì›· ·Ó¿Ú¯·È· ÔÓÙfiÙËÙ·Ì ÔÈΛϘ ·ÚÔ˘Û›Â˜ Ô˘ ηχÙÔ˘Ó¤Ó· ¢ڇ Ê¿ÛÌ· ÌÔÚÊÒÓ: ·fi ÙËÓÙÚÔÌ·ÎÙÈ΋ Î·È ·ÔÙÚfi·È· ÌÔÚÊ‹Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜, ÛÙË ‰È·ÎÔÛÌËÙÈ΋ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ªÂÛ·›ˆÓ· Î·È Ù¤ÏÔ˜ ÛÙËÓ·ÈÛıËÛȷ΋ Á˘Ó·›Î· ÙˆÓ ÓÂfiÙÂÚˆÓ¯ÚfiÓˆÓ. ∏ ÁÔÚÁfiÓ· ‰È·ÛÒıËΠ¯¿ÚËÛÙÔÓ ‰È·Ú΋ ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi Ù˘, η-ÓfiÓ·˜ Ô˘ ÈÛ¯‡ÂÈ ÁÈ· fiÏ· Î·È ÁÈ· fiÏÔ˘˜·ÓÂÍ·ÈÚ¤Ùˆ˜. ªfiÓÔ fi,ÙÈ Â›Ó·È ÂȉÂÎÙÈ-Îfi ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ Î·È ·ÏÏ·Á‹˜ ÂÈ-‚ÈÒÓÂÈ Î·È Á›ÓÂÙ·È ‰È·¯ÚÔÓÈÎfi. ∏ ·ÁÎÈ-ÛÙڈ̤ÓË Û ÙfiÔ Î·È ¯ÚfiÓÔ ÌÔÚÊ‹Ô˘ ·ÓÙÈÛÙ¤ÎÂÙ·È, ÁÂÚÓ¿, Êı›ÚÂÙ·ÈÎ·È ÙÂÏÈο Âı·›ÓÂÈ. √ ¯ÚfiÓÔ˜ ÛÙ¿ıË-Π¢ÁÂÓ‹˜ Ì ÙË ÁÔÚÁfiÓ· ÁÈ·Ù› Î·È ËÁÔÚÁfiÓ· Û‚¿ÛÙËÎÂ Î·È ·Ú·‰fiıËοӢ fiÚˆÓ ÛÙË ÌÂÙÔ˘ÛȈÙÈ΋ ‰Ú¿ÛËÙ˘ ·¤Ó·Ë˜ ÚÔ‹˜ ÙÔ˘!

™ËÌ›ˆÛË:

1. ƒfiÌÂÚÙ °ÎڤȂ˜, «√È ÂÏÏËÓÈÎԛ̇ıÔÈ» ÂΉfiÛÂȘ ¶ÏÂÈ¿˜–ƒÔ‡Áη˜,1Ô˜ ÙfiÌÔ˜, 33,1979

Ô˘ ÂΤÌÂÈ Û‹ÌÂÚ· Ë ‰ÈÊ˘‹˜ ·˘Ù‹ÔÓÙfiÙËÙ·.

A·ÁÔÚÂ˘Ì¤ÓË Ë‰ÔÓ‹∫È fï˜ Ë ÁÔÚÁfiÓ· Â›Ó·È Ë ÂÈÙÔÌ‹ Ù˘·ÓÙÈÊ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. ∂Í·ÈÙ›·˜ Ù˘ ȉȷÈÙÂ-ÚfiÙËÙ·˜ Ù˘ ʇÛ˘ Ù˘, ÌÈÛ‹ Á˘Ó·›-η–ÌÈÛ‹ „¿ÚÈ, Ë ¤ÓÙÔÓ· ÂÚˆÙÈ΋ ¤ÏÍËÔ˘ ·ÛΛ ÛÙÔ ·Ó‰ÚÈÎfi ʇÏÔ ·Ú·Ì¤-ÓÂÈ Â۷› ·ÓÂÎÏ‹ÚˆÙË Î·È Ë Û·ÚÎÈ΋·ʋ ·Ó¤ÊÈÎÙË Î·È Ô˘ÙÔÈ΋. ∞‰‡Ó·-ÙË Â›Ó·È Â›Û˘ Î·È Ë ‡„ÈÛÙË ‰˘Ó·Ùfi-ÙËÙ· ÙÔ˘ ı‹ÏÂÔ˜ ÁÈ· ÁÔÓÈÌfiÙËÙ· ηÈÙÂÎÓÔÔ›ËÛË. ∏ «°ÔÚÁfiÓ·» ·ÓÙÈÚÔ-ۈ‡ÂÈ Û‹ÌÂÚ· ÙÔ ·˘ÙÔ·Ó·ÈÚÔ‡ÌÂÓÔıËÏ˘Îfi, ÂÊfiÛÔÓ ÔÈ ÂÁÁÂÓ›˜, ÂÓÛÙÈÎÙÒ-‰ÂȘ ÚÔÔÚÈÛÌÔ› Ù˘, Ë ÂÚˆÙÈ΋ Ú¿ÍËÎ·È Ë ‰È·ÈÒÓÈÛË ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜, ·Ú·Ì¤-ÓÔ˘Ó ·ÓÂÎÏ‹ÚˆÙÔÈ. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔۇ̂ÔÏÔ Ù˘ ˘¤ÚÙ·Ù˘ «··ÁÔÚÂ˘Ì¤-Ó˘ ˉÔÓ‹˜».

∏ ··ÁfiÚ¢ÛË fï˜ ‰ÂÓ ÚÔ¤Ú¯Â-Ù·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ·fi ÙË Ê˘ÛÈÔÏÔÁ›·ÙÔ˘ ÛÒÌ·Ùfi˜ Ù˘ ·ÏÏ¿ Î·È ·fi ÙÔ Â-ÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ˙ÂÈ. √ ‚˘ıfi˜ ›ӷÈÔ Ê˘ÛÈÎfi˜ Ù˘ ¯ÒÚÔ˜, Ô˘ ·Ó Î·È Ì·-Á¢ÙÈÎfi˜ ·Ô‚·›ÓÂÈ ·ÛÊ˘ÍÈÔÁfiÓÔ˜ ÁÈ·ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. ∏ Û˘Ó‡ÚÂÛË Î·È ·Ó·ÎfiÌË ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÔÏÔÎÏËÚˆı› ı·ÚÔÛ¤ÎÚԢ ÛÙÔ ¯¿ÛÌ· ÙˆÓ ‰‡Ô Îfi-ÛÌˆÓ : ÙÔ˘ Á‹ÈÓÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘.¶·Ú·Ì‡ıÈ· Î·È ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈΤ˜ Ù·È-ӛ˜ ÚÔÛ¿ıËÛ·Ó Â·ÓÂÈÏËÌ̤ӷ Ó·˘ÂÚ‚Ô‡Ó ÙÔÓ ÛÎfiÂÏÔ ·˘Ùfi Ì ÙË‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ·Á¿Ë˜. √ Ó·Úfi˜ ÂÚˆ-Ù‡ÂÙ·È ·Ú¿ÊÔÚ· ÙË ÁÔÚÁfiÓ· Ô˘ ÎÈ·˘Ù‹ ÙÔÓ ·Á·¿ Î·È ˆ˜ ÂÎ ı·‡Ì·ÙÔ˜Û˘ÓÙÂÏÂ›Ù·È Ë ÌÂÙ·ÌfiÚʈÛË: Ë ÁÔÚÁfi-Ó· ¯¿ÓÂÈ ÙËÓ Ô˘Ú¿ Ù˘ Î·È ÛÙË ı¤ÛËÙ˘ ·ÔÎÙ¿ ‰‡Ô ̆ ¤ÚÔ¯· fi‰È· Ô˘ ı·ÙËÓ Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó ·ÛÊ·ÏÒ˜ ÛÙÔÓ Â›ÁÂÈÔÎfiÛÌÔ. ΔÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ –Ó· ÌÂÙ·‚› Ô Ó·-Úfi˜ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙÔ˘ ‚˘ıÔ‡– ‰Â Û˘Ì-

P Tο μυθικ� της φορτ�ο, τ�-σο σε λ�γο �σο και σε εικ�-να, επιστρατε�ει συχν� καιη σ�γχρονη διαφ�μιση.