Aplikimi i UML-it dhe i Mostrave

Teknologjia TCP/IP

UNIVERSITETI I PRIZRENITFakulteti i Shkencave Kompjuterike - TIT Vshtrim i TCP/IP

Prof.Ass.Dr Naim BaftiuTeknologjia TCP/IPVshtrim i TCP/IPBridge-t, LAN-et dhe Cisco IOSRoutimi Statik dhe DinamikUDP dhe Aplikimet e tijTCP StudimiShrbimi Multicast dhe RealtimeWeb, DHCP, NTP dhe NATMenaxhimi Siguria e RrjetitVshtrim i TCP/IP Interneti TCP/IP protokollet Pajisjet Internetworking Enkapsulimi dhe MultipleksimiEmrtimi dhe Adresimi Qasja e Shumfisht Routimi dhe Forwardimi Kontrolli i Trafikut dhe i RrjedhsDetektimi i gabimeve dhe kontrolli Formatet e Header-it dhe ProtokolletNj shembull: si punon Protokolli TCP/IP4InternetiNj sistem global i informacionit i prbr prej miliona kompjuterve n tr botn.HistoriaN fund t viteve 1960, ARPA (Advanced Research Project Agency) sponzoron zhvillimin e rrjetit paketor, t quajtur ARPANET. 1974, TCP/IP protokollet dhe modeli propozohen nga Cerf dhe Kahn.1983, ARPANET adopton TCP/IP. N kt koh, ARPANET ka 200 router. 1984, NSF (National Science Foundation) jep fonde pr nj rrjet kompjuterik t bazuar n TCP/IP. Ky rrjet kryesor (backbone) rritet n NSFNET, i cili shndrrohet n pasardhs t ARPANET.1995, NSF ndalon financimin e NSFNET. Interneti sht trsisht komercial.5Kontrolli i standardeve t InternetitInternet Society (ISOC): nj organizat me antarsi profesionale q komenton politikat, zbatimet dhe mbikqyr t tjert q merren me shtje politikash t rrjetit kompjuterik.Internet Architecture Board (IAB): prgjegjs pr definimin e arkitekturs gjithprfshirse t Internetit me udhheqje dhe t gjer me IETF.Internet Engineering Task Force (IETF): pr inxhiniering dhe zhvillim t protokolleve.Internet Research Task Force (IRTF): prgjegjs pr hulumtim afatgjat dhe t fokusuar.Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN): n krye t definimit t t gjith parametrave unik n Internet, duke prfshir ktu edhe emrat e domejnave dhe IP adresave.

6Procesi i standardizimit n InternetNj mnyr tipike (por jo edhe e vetme) e standardizimit sht:Internet DraftetRFC (Request for Comments)Standardi i PropozuarDraft Standardi (krkon 2 implementime punuese)Internet Standardi (i deklaruar nga IAB)David Clark, MIT, 1992: Nuk pranojm: mbretr, kryetar, dhe votim. Ne besojm n: koncensus t vrazhd dhe kod punues.

7Arkitektura komunikuese hierarkikeRrjetet mund t jen shum komplekse dhe krkojn bashkpunim t lart mes palve t prfshira.Bashkpunimi arrihet duke detyruar palt ti prmbahen nj seti t rregullave dhe konventave (protokolleve).Kompleksiteti i detyrave t komunikimit reduktohet duke shfrytzuar shtresa t shumfishta t protokolleve:do protokoll implementohet si i pavarur.do protokoll sht prgjegjs pr nj nndetyr (subtask) specifike.Protokollet grupohen n hierarki.Nj set i strukturuar i protokolleve quhet arkitektur e komunikimeve (protocol suite).

8TCP/IP Protokollet

Internet Protocol SuiteNj kombinim i protokolleve t ndryshmeI organizuar n katr nivele9Funksionet e shtresaveShtresa e Data Link-utShrbimi: transfer t besueshm t kornizave mbi nj link.Funksionet: Sinkronizimi, kontrolla e gabimeve, kontrolla e rrjedhs.Shtresa e RrjetitShrbimi: Lvizja e paketeve brenda rrjetit.Funksionet: Rutimi, adresimi, komutimi, kontrollimi i bllokads.Shtresa e TransportitShrbimi: Kontrollimi i drgess s t dhnave mes nyjeve.Funksionet: Inicimi/Ndrprerja kontrollimi i rrjedhs.Shtresa e AplikacionitShrbimi: Trajton detajet e programeve aplikative.Funksionet: do gj sht specifike sa i prket aplikacionit.

10Protokollet n Shtresa t Ndryshme

11Pajisjet InternetworkingKompjutert lidhen prmes pajisjeve internetworking.Klasifikohen sipas funksionaliteteve t tyre dhe shtresaveHubBridgeSwitchRouter12Komunikimi i Nyjeve Prmes Hub-it

13Komunikimi i Nyjeve Prmes Bridge-it

14Komunikimi i Nyjeve Prmes Router-it

15EnkapsulimiT dhnat e aplikacionit drgohen m poshtdo shtres shton nj header n t dhnat (PDU) nga shtresa e tij m e lart.

16Multipleksimi dhe demultipleksimiProtokollet e shtresave m t larta mund t shfrytzojn shrbimin prmes protokollit t shtress s njjt m t ult.Protokolli i shtress m t lart mund t shfrytzoj shrbimin nga protokollet e e ndryshme t shtresave m t ulta.

17Emrtimi dhe AdresimiIdentifikon n mnyr unike proceset n kompjuter t ndryshm pr komunikim.Numri i portitEmri i domenitIP adresaMAC adresa18Emri i domenitIdentifikon nj nyjeUser friendlyI organizuar n mnyr hierarkikeDomain Name System (DNS): prkthen emrin e domenit n IP adres korresponduese.DNS servert dhe databaza e emrit t domenitCaching-u i emritDNS krkesa dhe prgjigje

1819Hapsira e Emrit t Domenit

20Numri i portitAdres pr procesin e prdoruesit t shtress s aplikacionit.Numri i Portit fush n header t TCP apo UDP.Numrat e mirnjohur t porteve1 deri 255: shrbimet e gjra t Internetit (telnet -23)256 deri 1023: rezervuar pr shrbime specifike t Unix-it 1024 e m lart: numra ephemeral (tranzitor) t porteve

21IP Adresado interfejs i nyjes n Internet ka nj IP adres unike.IPv4, 32 bit, shnimi decimal i piksuar

IPv6, adres 128-bitshe22Pes klasat e IP Adresave

23SubnetimiTri nivelet e nj IP adrese: ID e rrjetitID e nnrrjetit (subnet)ID e nyjesSubnet maska: ndan ID e nnrrjetit dhe ID e nyjes

24Formati i kornizs Ethernet

Ethernet Adresa e Burimit (MAC)Ethernet Adresa e DestinacionitLloji i Kornizs: prdoret pr t identifikuar ngarkesnCRC: Prdoret pr kontrollim t gabimit2425Formati i IP Header-itMadhsia: 20 byte nse nuk ka opcione.

26Formati i UDP Header-it Checksum: llogaritet prmes UDP header-it, UDP t dhnave dhe nj pseudo-header-it si m posht.

27Formati i TCP Header-it

28Nj shembull:Si punojn s bashku protokollet TCP/IPBob, nj user, dshiron t rezervoj nj bilet aeroplani prmes nj web faqeje pr rezervim online.Bob e din emrin e domenit www.expedia.comKompjuteri i largt me emr domeni sht nj web server.29Nj shembull AplikacioniWeb serveri siguron web shrbimin.Bob e prdor nj web browser (Chrome, IE, FireFox, etj) q n fakt sht nj web client, pr t krkuar dhe pranuar web shrbimin.HyperText Transfer Protocol (HTTP) prdoret nga ana e web server-it dhe browser-it.30Nj shembull DNSBob starton Netscape-in n kompjuterin e tij, dhe shtyp http://www.exedia.com/index.html.Emri i domenit ka nevoj t prkthehet n nj IP adres.Nj DNS query drgohet drejt DNS server-it.Nj DNS reply do ti kthehet klientit me IP adresn prkatse.

31Nj shembull TCP lidhjaKlienti siguron nj TCP lidhje drejt web server-it.Nj numr porti bartet n t gjitha paketat n kt proces.T dhnat e aplikacionit (nj mesazh HTTP request message pr fajllin index.html ) drgohet prmes TCP lidhjes, e mbrthyer n nj TCP segment.

32Nj shembull IP shtresaSegmenti TCP drgohet m posht drejt IP shtress dhe mbrthehet n nj IP datagram.Routert do t prcjellin (forward) IP datagramin hap pas hapi drejt web server-it duke kontrolluar tabelat e tyre t routimit.

33Nj shembull MAC shtresaNyja e Bob-it drgon nj IP datagram dhe IP adresn e routerit t hapit tjet (next-hop) drejt e m posht MAC shtress.IP datagrami mbrthehet n nj Ethernet korniz.

34Nj shembull ARP Ethernet korniza ka neovj t drgohet drejt interfejsit t routerit t hapit tjetr.Vetm Ethernet MAC adresa mund t njihet.ARP request/reply prdoret pr t prkthyer MAC adresn.

35Nj shembull n ann tjetr

Web serveri e pranon Ethernet kornizn.Paketa i dorzohet shtresave t msiprme.Kur shtresa e aplikacionit e pranon mesazhin HTTP request, e drgon nj mesazh HTTP response drejt klientit.