NE FAQEN 14 NE FAQEN 20NE FAQEN 15

FenomeniCelularët, kolonizatorët e rinj të Afrikës

PërvjetoriKina përgatit festë madhështore për Mao Ce Dunin

KëshillaJa disa arsye që i çojnë femrat në shtrat

Adresa e redaksisë: Rr. Sami Frashëri,

Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 • 069 20 35 300E-mail: info@gazeta-shqip.com

Viti IV - Nr. 267 (1278) E diel, 27 shtator 2009 E përditshme e pavarur Çmimi 50 lekë, 1.5 euro www.gazeta-shqip.com

Drejtor

Kryeredaktor

BESNIK MYFTARI

URIM BAJRAMI

PER REKLAMA KONTAKTONI NE NUMRAT : 069 20 50 420 • FAX 04 272 567 • 069 20 50 458 GAZETA SHQIP marketing@gazeta-shqip.com

I dyshuari u denoncua, pasi ishte arrestuar për vjedhje

Vajza me aftësi të kufi zuara denoncon dajën për përdhunim

Tiranë

NE FAQEN 21

Aktorja bën zgjedhjen mes Austrisë dhe Shqipërisë

Eva Alikaj kthehet përgjithnjënë Tiranë: Këtu e gjej veten

Kulturë

NE FAQEN 29

Gati ndryshimet për ligjin e prokurimeve. Parashikohet ngritja e strukturave të reja për kontrollin

Kush ankohet paguan taksëProjekti i qeverisë për tenderët: Rishqyrtimi, me pagesë

Deklarata e stafi t akademik: Do t’ju bëjmë provim me ushtrime të klasës së katërt. T’i korrigjojë ministria

Pedagogët e Vlorës tallen me kandidatëtMinistria e Arsimit publikon rregullat për fazën e dytë

Universitetet, afatet dhe dokumentetqë duhen për t’u regjistruar

NE FAQEN 12

Pedagogët e Vlorës, në një shkresë zyrtare plot me gabime ortografike, dhe

me terma të çuditshme të shk-ruara në latinisht, kanë sqa-ruar studentët me mesatare 6 të qëndrojnë larg dyerve të Universitetit të Vlorës. Po ashtu, në një tjetër shënim, pedagogët e Universitetit të Vlorës i drejtohen me tone sarkastike kolegut të tyre, rektorit të Universitetit të Politeknikut, Jorgaq Kaçani. Në deklaratën për të, pedagogët i sugjerojnë të merret me punët e tij dhe nëse i mëshiron studentët le t’i marrë...

NE FAQEN 12

Nju Jork

Lakrori merr më pak se 10 për qind të votave

Rama konfirmohet në krye të PS-së

Dritëro Agolli:

“28 qershori nuk nxori asnjë fi tues”

Një ndër fi gurat më em-blematike të social-istëve, Dritëro Agolli,

komentoi dje në një intervistë për “Top Channel” zhvillimet në Partinë Socialiste. Momentin e votimit për kreun e ri të selisë rozë ai e shfrytëzoi për të dhënë mendimet e tij personale për atë çka po ndodh në partinë më të madhe të opozitës. Sipas Agollit, procesi po shkon mirë dhe zgjedhjet...

NE FAQEN 2

Edi Rama është kryetari i ri i Partisë Socialiste për katër vitet e ardhshme.

Dje, anëtarësia u shpreh përmes parimit “një anëtar, një votë” për të zgjedhur midis Edi Ramës dhe Maqo Lakrorit. Në orët e vona të darkës u bë e mundur të dilnin të dhënat paraprake nga procesi i numërimit të votave. Për të zgjidhur këtë dilemë u ftuan në kutitë e votimit 82300 anëtarë të PS-së të shpërndarë në 400 qendra votimi. Duke u mbështetur tek argumenti se PS-ja nuk ka humbur, por u mund nga makineria kriminale e pushtetit, Rama u fut sërish në garë dhe me këtë argument për një muaj bëri...

NE PRITJE TE LEHJESVETON SURROI

Tao quhet qeni im, një Shar-Pei, racë që gjatë Revolu-cionit kulturor kinez ishte

para zhdukjes, i përndjekur nga Garda revolucionare për krimin politik, përkëdhelje nga familja perandorake në cilësinë e racës zyrtare...

NE FAQEN 9

Babylon

EURO SI GURI MARREZISEKRYEMINISTRORE ANDREA STEFANI

Hedh një i marrë një gur në pus dhe dhjetëra të tjerë nuk e nxjerrin dot. Kjo thënie e vjetër

mund të shërbejë për të përkufi zuar në mënyrë më lakonike thelbin e atij paniku që përfshiu pak ditë më parë tregun e valutës në Shqipëri. Të enjten e javës që sapo u mbyll, leku pësoi një zhvlerësim aq të fortë përballë euros sa shumë kambistë dhe...

NE FAQEN 8

NE FAQEN 3

N’BAJRAK TE RRJOLLITFATOS BAXHAKU NE FAQET 24-25

Reportazh

Jeremiç ankohet në sekretariat pas fjalimit të Berishës

Prania e Kosovës në Asamblenë e OKB-së, Serbia akuzon Shqipërinë

NE FAQEN 4

2

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comNGJARJE DITE

TIRANANë Tiranë, pjesëmarrja ishte 55-58%, ndërsa kryetari në detyrë ka marrë rreth 90-91% të votave. Maqo Lakrori mori 280-300 vota

VENDIMITë larguarit nga Vangjel Dule i kërkojnë të dorëzojë mandatin e deputetit, ndërsa Bollanos të shkëputet nga aleanca me kreun e PBDNJ-së

VLORANga 2515 votues kanë marrë pjesë në proces 1571. Rama ka marrë paraprakisht 1359 vota, ndërsa kandidati Lakrori ka marrë 197 vota

DURRËSINga 4474 votues kanë marrë pjesë në votim 2835 zgjedhës. Kandidati Rama ka marrë 2670 vota, ndërsa Lakrori 165

Detaje

EVA GJURA

Edi Rama është kryetari i ri i Partisë Socialiste për katër vitet e ardhshme. Dje, anëtarësia u shpreh

përmes parimit “një anëtar, një votë” për të zgjedhur midis Edi Ramës dhe Maqo Lakrorit. Në orët e vona të darkës u bë e mun-dur të dilnin të dhënat paraprake nga procesi i numërimit të vota-ve. Për të zgjidhur këtë dilemë u ftuan në kutitë e votimit 82300 anëtarë të PS-së të shpërndarë në 400 qendra votimi. Duke u mbështetur tek argumenti se PS-ja nuk ka humbur, por u mund nga makineria kriminale e pushtetit, Rama u fut sërish në garë dhe me këtë argument për një muaj bëri edhe fushatën e tij në bazë. Kutitë e votimit u hapën që në orën 08.00 të mëngjesit deri në orën 16.00 pasdite, kur është bërë mbyllja e tyre. Nga të dhë-nat paraprake, të bëra të ditura në rrugë jo zyrtare, në Tiranë kanë marrë pjesë rreth 8 mijë anëtarë, nga të cilët 55-58% kanë marrë pjesë në votim. Nga kutitë e numëruara deri në mesnatë Rama ka arritur të marrë rreth 90% të votave dhe Maqo Lakrori është mjaftuar me 280-300 vota. Anëtarët e PS-së në Qarkun e Shkodrës kanë votuar kryetarin në detyrë të Partisë Socialiste Edi Rama për të qenë sërish në këtë detyrë. Në Bashkinë Shkodër, nga 1982 anëtarë kanë votuar 1094 ose 57% e anëtarëve, nga ku 20 vota kanë dalë të pavlefshme. Edi Rama ka arritur të marrë 1047 vota, ndërsa kandidati tjetër, Maqo Lakrori, ka marrë 27 vota. Në Bashkinë e Pukës, Edi Rama

ka arritur të marrë 162 vota, ndërsa rivali i tij, Maqo Lakrori, vetëm 2 vota, ndërsa pjesëmarrja ka qenë në masën 71.7%. Në rrethin e Malësisë së Madhe, Edi Rama ka arritur të marrë 82 vota, ndërsa Maqo Lakrori 11 vota, pjesëmarrja në votim ka qenë në masën 80%. Në rrethin e Korçës, pjesëmarrja në votim në zgje-dhjet për kryetarin e PS-së është përllogaritur në 66%, edhe pse pritej që kjo pjesëmarrje të ishte më e lartë. Nga 3720 votues kanë marrë pjesë në këto zgjedhje rreth 2300 anëtarë. Zgjedhjet për kreun e PS-së janë zhvilluar dje edhe në qytetin e Beratit, ku është votuar në 25 qendra votimi të ndara në pesë bashki: Berat, Kuçovë, Skrapar, Urë Vajgurore e Poliçan në 10 komuna të rrethit të Beratit, 2 në rrethin e Kuçovës e 8 në rrethin e Skraparit. Në Kuçovë morën pjesë 639 votues;

kandidati Edi Rama ka marrë 578 vota, Maqo Lakrori 53 vota. Në Berat kanë marrë pjesë 2102 votues dhe kandidati Rama ka marrë 1894 vota, ndërsa kandi-dati Lakrori 167 vota. Në Sarandë kanë marrë pjesë në votim 1771, nga të cilët 1063 kanë votuar për Ramën dhe 74 vota ka marrë La-krori. Në Vlorë, gjithsej ishin 2515 votues, nga të cilët kanë marrë pjesë në proces 1571 votues. Për Ramën kanë votuar 1359 veta dhe për Lakrorin 197. Në Delvinë kanë qenë në listë 462 zgjedhës, votuan gjithsej 440, nga të cilat 363 vota ka marrë Rama dhe 37 Lakrori. Në Fier ishin 6200 votues dhe kanë votuar 3400 të tillë. 2900 vota janë dhënë për Ramën dhe 280 për Lakrorin. Në Lushn-jë, 3145 vota ka marrë Edi Rama dhe 142 Maqo Lakrori. Në Burrel kanë votuar 1100 zgjedhës, nga të cilët 810 kanë votuar gjithsej.

EVA GJURA

Një ndër figurat më emblematike të so-cialistëve, Dritëro Agolli, komentoi dje

në një intervistë për “Top Chan-nel” zhvillimet në Partinë Socia-liste. Momentin e votimit për kreun e ri të selisë rozë ai e shf-rytëzoi për të dhënë mendimet e tij personale për atë çka po ndodh në partinë më të madhe të opozitës. Sipas Agollit, proce-si po shkon mirë dhe zgjedhjet përmes parimit “Një anëtar, një votë” janë një gjetje e drejtë. Shkrimtari i njohur dha vlerë-sim e tij edhe mbi përgjegjësitë e humbjes së socialistëve në zgjedhjet parlamentare të 28 qershorit. Ai nënvizoi fillimisht se asnjë parti dhe koalicion nuk fitoi për të qeverisur vendin dhe duke e parë në këtë prizëm nuk preferon ta konsiderojë Ramën humbës. Gjithashtu, Agolli nuk pranon të komentojë gjatë vendimet konkrete të Partisë Socialiste, por jep mendimin e tij se grupi parlamentar i kësaj force politike duhet të jetë pjesë e Parlamentit, pasi është vendi ku bëhet debati dhe merren vendimet e rëndësishme.

Zoti Agolli, cili është vlerë-simi juaj për dy kandidatët për kreun e Partisë Socialiste të Shqipërisë?

Të dy kandidatët janë njerëz me eksperiencë në fushën e

DeklarataPrej këtyre, 740 për Ramën dhe 60 për Lakrorin. Në Bulqizë nga 161 zgjedhës kanë marrë pjesë në proces 131 votues, prej të cilëve 123 votuan Ramën dhe 7 për Lakrorin. Në Durrës, Rama ka marrë 1543 vota, ndërsa Lakrori 95. Në Manëz, Rama ka marrë 87 vota dhe Lakrori 20, në Shijak Rama ka marrë 110 vota, ndërsa Lakrori 1. Në Sukth 201 Rama dhe 3 Lakrori, në Ishëm 118 Rama dhe 7 Lakrori, në Katund i Ri 104 Rama dhe 7 Lakrori. Në Maminas 194 vota Rama dhe 10 Lakrori, në Gjepal 93 vota Rama dhe 8 Lakrori, në Rrashbull 126 vota Rama dhe 9 Lakrori, në Qafzotaj 94 vota Rama dhe 5 Lakrori. Në total në Durrës Rama ka marrë 2670 vota dhe Lakrori 165 vota. Në Elbasan, si qark kanë marrë pjesë në votim 71% e zgjedhësve. Rama ka marrë 1208 vota dhe Lakrori 128 vota.

Rezultati, Rama rizgjidhet kryetar me mbi 90% të votaveNga të dhënat paraprake, pjesëmarrja mësohet të jetë rreth 60%

Një mbledhje e këshillit të përgjithshëm të organizatës së minoritetit etnik grek

“Omonia”, pa kreun e saj Vasil Bol-lano, është zhvilluar dje në selinë e kësaj organizate në Sarandë. Kjo ishte e para mbledhje e forumit më të lartë, e mbajtur pas zgjedhjeve të përgjithshme parlamentare të 28 qershorit, në të cilën PBDNJ-ja dhe “Omonia”, si bazamenti social i saj, rezultoi të jetë më pak e votuar edhe në fshatrat me popullsi minoritare. Gjithashtu, ishte e para e organizuar dhe që u drejtua nga krerët e pu-shuar të degëve të saj në Gjirokastër e Sarandë, përkatësisht Spiro Ksera dhe Kristaq Kali. Thoma Miço, sek-retar i përgjithshëm i saj, shpjegon se mbledhja që prodhoi largimin e ministrit Ksera dhe të nënkryetarit të përgjithshëm Kristaq Kali nga funksionet e kryetarëve të degëve në dy qytetet kryesore, nuk ishte e këshillit të përgjithshëm, por e një grupimi njerëzish pa funksione rreth Bollanos e Dules, që marrin

atribute që nuk u takojnë. Sa për mbledhjen e djeshme, Miço tha se vërtet mund të mos ishin të gjithë anëtarët e zgjedhur të KPD-së prezent, por u sigurua kuorumi i nevojshëm, 50 plus 1 dhe vendi-met e marra kanë legjitimitet të plotë. Mungesën e kryetarit Vasil Bollano në të, Miço e ka quajtur të pritshme, pasi “ai është në panik nga pozicionimi i gabuar në krah të gabimeve të Dules ndaj mino-ritetit dhe në dëm të interesave të këtij komuniteti”. Sipas tij, “ajo u shpreh edhe me votë më 28 qer-shor, duke e renditur PBDNJ-në si parti të tretë, nga e parë që ka qenë tradicionalisht në fshatrat tonë”. Në mungesë të Bollanos, kjo mbledhje është drejtuar nga zëvendëskryetari i këshillit të përgjithshëm, Spiro Ksera, njëherësh edhe ministër i Punës, si edhe nga nënkryetari tjetër, Kristaq Kali. I pranishëm ka qenë edhe ish-ministri Kosta Barka. Në përfundim, zëdhënësi i KPD-së, Mihal Naço, ka bërë publike një

deklaratë me disa kërkesa. Mes tyre, më e rëndësishme është vlerësuar vendimi që “Omonia” të ndërpresë çdo marrëdhënie preferenciale me PBDNJ-në, për aq kohë sa Dule të reflektojë mbi shkeljet statutore dhe të vullnetit politik të “Omonias”, që ka votuar ndryshe për aleancat para dhe paszgjedhore. Edhe me deklaratën e djeshme është për-sëritur kërkesa që Dule të dorëzojë mandatin e deputetit, pasi ai është i omonistëve e jo i tij. Mbledhja e djeshme ka vendosur të mos njohë asnjë vendim të marrë pas 1 kor-rikut 2009, pasi, sipas deklaratës, ato janë vendime personale dhe jo institucionale të KPD-së. Përmes deklaratës së djeshme, ky forum i ka kërkuar edhe Bollanos të largohet nga qëllimet e mbrapshta të Dules dhe ta lehtësojë procesin e zgjedhje-ve të përgjithshme në “Omonia”, të cilat janë vendosur të mbahen më 19 dhjetor. Pas kësaj u tha se kryetari do të zgjidhet nga populli.

Th.Nika

Sarandë

Krerët e “Omonias” sfidojnë Bollanon

FIERINga 6200 votues në proces kanë marrë pjesë 3400. Për kandidatin Rama kanë votuar 2900 zgjedhës, ndërsa për kandidatin Lakrori 280

BERATINga 2102 votues që kanë marrë pjesë në zgjedhje, kandidati Rama ka 1894 vota, ndërsa kandidati Lakrori ka 167 vota

SHKODRANë Bashkinë e Shkodrës, pas votimit, kandidati Rama ka arritur të marrë 1047 vota, ndërsa kandidati tjetër Lakrori ka marrë 27 vota

Të dhëna

shqip

3

@E DIEL, 27 SHTATOR 2009

PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com

Për mendimin tim, kjo parti është e domosdoshme të shkojë në Parlament, sepse nuk mund të merren vendimet e rëndësishme jashtë Parlamentit

Kryetari i Lëvizjes Socialiste për Integrim, Ilir Meta, komentoi dje nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës,

ku ndodhet për një vizitë, zhvillimin e procesit zgjedhor brenda PS-së. I pyetur nga “Zëri i Amerikës”, kryetari i LSI-së theksoi se “për mua nuk është e rëndësishme nëse socialistët zgjedhin Ramën apo Lakrorin si kryetar partie. Për mua dhe të gjithë shqiptarët është e rëndë-sishme që socialistët të zgjedhin rrugën që shpejton integrimin e Shqipërisë në Europë”. Pra, vijoi ai, të zgjedhin Europën duke i dhënë fund bojkotit dhe një politike tepër të vjetër destruktive, e cila nuk ka sjellë aspak shanse më të mira edhe për vetë socialistët për të marrë përgjegjësitë që ju takojnë në procesin integrues të vendit.

Meta:

PS të zgjedhë rrugën e integrimit, jo bojkotin

Edi Rama votoi dje në njësinë nr.2 dhe Maqo Lakrori votoi në njësinë nr.9 në kryeqytet. Rama

tha se procesi është real dhe i bukur. “Është një moment i bukur në jetën e një partie, e në këtë rast në jetën e PS që në fakt, në Shqipëri është e vetmja forcë politike e cila u jep mun-dësi të gjithë anëtarëve e anëta-reve që të vendosin me votën e tyre për zgjedhjen e kryetarit të partisë. “Kjo përmes një procesi demokratik që është një proces, mendoj unë, të cilin pa asnjë farë dyshimi në të ardhmen do të duhet ta adaptojnë dhe forcat e tjera politike”, u shpreh Rama. Më tej, ai theksoi se “është e pashmangshme që partitë politike në Shqipëri të demo-kratizohen dhe roli dhe fuqia e anëtarit të partisë të rritet duke filluar nga vendimmarrja e drejtpërdrejtë për kryetarin e partisë”. Rama tha se ky është një proces i natyrshëm e njëko-

hësisht real e për këtë arsye ka qenë dhe një proces që ka pasur vështirësitë e veta. “Ashtu sikundër ka qenë një proces të cilin Sali Berisha, Ilir Meta, Fa-tos Nano, kompania e tyre, alto-parlantët e tyre kanë bërë çmos që ta përbaltin kanë bërë çmos që ta cenojnë”, u shpreh Rama. Ai tha se “kanë bërë çmos që ta zhvlerësojnë, sepse është një proces i bukur, një proces real, një proces që tregon në fakt se PS është vërtet forca më e ma-dhe e më demokratike në Shqi-përi”, theksoi Rama. Pas fjalës së tij, kandidati Maqo Lakrori tha se “uroj që procesi të vazh-dojë normalisht dhe në kohën e duhur do të bëjmë vlerësimin e këtij procesi”. Ndonëse zgje-dhjet në PS, janë cilësuar jo re-ale prej grupit që kundërshton linjën e Ramës në parti, dita e votimit ka ngjallur interes tek anëtarësia, e cila është drejtuar te kutitë e votimit.

E.Gjura

RAMA“Është e pashmangshme që partitë politike të demokratizohen dhe roli e fuqia e anëtarit të partisë të rritet”

LAKRORI“Unë uroj që procesi zgjedhor të vazhdojë normalisht dhe në kohën e duhur do të bëjmë vlerësimin e këtij procesi”

Detaje

Rama dhe Lakrori vlerësojnë procesin zgjedhor në parti

“Berisha, Meta, Nano e kompania e tyre bënë çmos ta përbaltin”

Edi Rama votoi dje në njësinë nr.2 dhe Maqo Lakrori votoi në njësinë nr.9 në kryeqytet

Agolli: Në zgjedhjet e 28 qershorit humbën të gjithë“Me këtë rezultat duhet të jepnin dorëheqjen Berisha, Meta dhe Rama”

pluralizmit politik dhe rezul-tati mbetet në pritje. Është gjë e mirë që ka dy kandidatë se mund të ndodhë që të ketë vetëm një.

Cili është mesazhi që ju i jepni kryetarit të ri?

Kryetari i partisë duhet të jetë më i afërt me njerëzit, më popullor dhe të shprehë dashuri ndaj të gjithëve, të mos ketë mendjemadhësi.

Zoti Agolli, a mendoni se duhet të kthehet Partia Socia-liste në Parlament?

Unë këtë nuk mund ta them, sepse janë strukturat e parti-së që do të vendosin. Por për

mendimin tim, kjo parti është e domosdoshme të shkojë në Parlament, sepse nuk mund të merren vendimet e rëndë-sishme jashtë Parlamentit. Por mund të them se futja ose jo në Parlament e grupit parlamentar të Partisë Socialiste është punë kohe, është një kërkesë për të verifikuar edhe veten dhe për të ditur se vërtet janë bërë këto parregullsi dhe abuzime në votime. Marrja e vendimit nuk duhet të zgjasë shumë.

A keni ndonjë koment për grupin kundërshtar të lidershi-pit të PS-së, të cilët po kërkojnë që Rama të japë dorëheqjen?

Për zërat kundër mund të them me bindje se gjithmonë në Partinë Socialiste ka pasur zëra kundër, diskutime të tilla dhe polemika. Tani është një polemikë e tillë pse Partia So-cialiste nuk fitoi. Por, më thoni ju cila parti fitoi? Cili është metri që mat kush i fitoi dhe kush i humbi zgjedhjet? Mund të thuash këtu se jam i humbur se mora disa vota më pak? Me këtë rezultat nuk mund të aku-zosh se është Rama një humbës i madh apo Partia Socialiste, sepse as demokratët nuk kanë fituar. Mund të thotë njeri se me aleancat dhe koalicionet parazgjedhore fitoi ndonjë par-ti? Nuk fitoi asnjë. As PD-ja, as PS-ja dhe as LSI-ja, nuk fituan asnjëra nga këto të tria. Atëherë lindi nevoja për një koalicion të ri dhe me koalicion fitoi PD-ja bashkë me LSI-në. Të gjithë kryetarët e partive kanë qenë humbës dhe i kërkohet llogari Edi Ramës për dorëheqje. Duhet të japin dorëheqje të tre edhe Sali Berisha, edhe Edi Rama edhe Ilir Meta, sepse nuk përm-bushën detyrat e tyre. E vetme Partia Demokratike nuk for-monte qeveri, ndaj nuk mund të quhet fituese, sepse i duheshin 71 deputetë. Po bashkë me LSI-në a fitoi ajo plotësisht? A mund të marrë vendime të rëndësi-shme? Jo, sepse nuk bëjnë dot 84 deputetë. Atëherë kush fitoi?

4

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comPOLITIKE

Menjëherë pas publi-kimit të iniciativës europarlamentare për përfshirjen e

Shqipërisë dhe Bosnjës në të njëjtin bllok me 3 vendet e tjera përfituese të rajonit për heqjen e regjimit të vizave Schengen, për-faqësuesja e Presidencës Suedeze të BE-së, Anna Craenen, nënvi-zon se liberalizimi i vizave do të bëhet në momentin që këto dy vende do të përmbushin kushtet, duke ndjekur më pas procedurën aktuale. Presidenca europiane gjithsesi vlerëson sikundër dhe Parlamenti, se kosovarëve i duhet dhënë një mesazh i qartë për lëvizjen e lirë në të ardhmen, megjithëse me Kosovën, Bashki-mi Europian nuk ka ende në fuqi as marrëveshje për lehtësimin e vizave. “Bosnja dhe Shqipëria do t’i bashkëngjiten kur të kenë përmbushur kushtet e kërkuara. Është e rëndësishme po ashtu që Kosovës t’i jepet një perspektivë europiane për lëvizje të lirë në të ardhmen”, thotë Creanen. Përfa-qësuesja e përhershme e Suedisë pranë Bashkimit Europian shpre-son që aplikimi i kandidaturës së Shqipërisë të shqyrtohet sa më shpejt në mënyrë që komisioni të mund të nisë përpilimin e opi-nionit. “Ne llogarisim që të mund t’i dërgojmë Komisionit apliki-min e Shqipërisë së shpejti për të dhënë opinionin e tij tashmë që procedurat zgjedhore kanë përfunduar”, thotë Creanen. Deklaratat mbi ecurinë e vende-ve të Ballkanit, përfaqësuesja e presidencës suedeze të BE-së i dha gjatë takimit të parë të ko-mitetit të përbashkët konsultativ të shoqërisë civile mes Bashki-mit Europian dhe Maqedonisë. Dy ditë më parë, Parlamenti Europian vlerësoi se Shqipëria dhe Bosnjë-Hercegovina duhet t’i bashkëngjiten propozimit të komisionit për liberalizimin e vizave me Serbinë, Malin e Zi dhe Maqedoninë. Drafti i përpiluar për këtë çështje, ku raportuese ishte eurodeputetja e re sllovene, Tanja Fajon, ar-gumentonte se sipas vlerësimit të komisionit në maj 2009, këto dy vende kanë bërë progres të rëndësishëm e domethënës ndaj duhet t’i përkasin të njëjtit propozim. “Mendoj se është shumë e rëndësishme që t’u dërgohet një mesazh i fortë dhe qytetarëve të Shqipërisë e Bosnjë-Hercegovinës. Unë nuk jam dakord që komisioni i la këto dy vende jashtë propozi-mit”, u shpreh Fajon. Përfshirja e Shqipërisë dhe Bosnjë-Herce-govinës në të njëjtin propozim për amendimin e rregullores do të shmangte burokracinë më se 6-mujore të Brukselit. Kështu, nuk do të ishte e nevojshme një propozim i ri në mes të vitit 2010 nga Komisioni që do të pasohej, sipas procedurës, nga vota e Parlamentit dhe unanimiteti i vendeve anëtare në Këshill, por

Pas fjalimit të Berishës, Jeremiç ankohet në sekretariat për praninë e delegacionit të Kosovës

Incident shqiptaro-serb në Asamblenë e OKB-sëFjalimi i Kryeministrit Sali Berisha

në OKB ka shkaktuar reagimin e delegacionit serb. Ministri i

jashtëm serb Vuk Jeremiç ka depo-zituar një ankesë në sekretariatin e OKB-së ku kontestonte pjesëmarrjen e delegacionit kosovar në takim. Krerët e delegacionit kosovar ishin të pranishëm në sajë të ftesës së bërë nga delegacioni shqiptar dhe ky lajm konfirmohet nga burime pranë krye-ministrisë. Sekretariati i OKB-së hodhi

poshtë pretendimin e Serbisë se dele-gacioni kosovar duhet të dilte jashtë sallës ku po mbahej takimi. Kryemi-nistri Shqiptar u fokusua në fjalën e tij pikërisht te njohja e pavarësisë së Kosovës, ndërsa në planin e bren-dshëm ai foli për reformat, liberalizi-min e vizave etj. Në sallën ku mbahen punimet e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, Kryeministri Berisha tha se “Kosovën e kanë njohur 63 vende të OKB-së, por nuk ka marrë vendin

që kërkon nga kombet sovrane. U bëj thirrje të gjitha qeverive të vendosin në axhendën e tyre mundësinë e njohjes së pavarësisë së Kosovës”, tha Berisha. Sipas tij, themelimi i shtetit të pavarur të Kosovës është shndërruar në një faktor të rëndësishëm paqeje dhe stabiliteti në rajonin e Ballkanit dhe Europës Juglindore. “Në këtë vend janë ulur ndjeshëm tensionet ndëretnike, janë ndërprerë largimet e serbëve nga Kosova. Qeveria ime është

e vendosur që ta ndihmojë qeverinë e Kosovës në projektet e saj. Bashkimi Europian ka dërguar në Kosovë misio-nin EULEX-it, që po jep një ndihmë të çmuar atje”, theksoi ai. Ndërsa duke bërë një tablo të plotë të reformave që janë në axhendën e qeverisë së tij të re, Berisha bëri të ditur se gjatë kësaj vjeshte do të kërkojë statusin e vendit kandidat në Bashkimin Europian dhe shqyrtimin e kërkesës për liberalizi-min e vizave.

automatikisht heqja e regjimit të vizave do të bëhej e mundur sapo të vlerësohej se Shqipëria dhe Bosnja i plotësojnë kriteret e udhërrëfyesit për liberalizimin e vizave. Amendimet e përfshira në raportin e Parlamentit flasin dhe për nisjen e dialogut për libera-lizimin e vizave me Kosovën, pa paragjykuar statusin e shtetit të ri ballkanik. “Ne po shohim mun-

dësitë sesi ta angazhojmë Koso-vën në këtë proces, në mënyrë që dhe qytetarët atje të mund të kenë një perspektivë të qartë europiane”, theksoi Fajon. Amen-damenti i shtuar për Kosovën është mirëpritur nga Komisioni Europian, ndryshe nga ai për përfshirjen e Shqipërisë dhe Bo-snjës, pasi zyrtarët e komisionit kanë frikë se një propozim i tillë

BE: Vizat, vetëm nëse plotësoni kushtetNjë ditë pas debatit në PE reagon edhe Presidenca suedeze e unionit

jo vetëm që nuk do të miratohej nga vendet anëtare, por do të vinte në rrezik edhe Serbinë e Malin e Zi. Raporti do të votohet në seancën plenare të 24 nënto-rit, për t’i kaluar më pas Këshillit të Bashkimit Europian në muajin dhjetor. Roli i Parlamentit për çështjet Schengen është konsul-tues dhe jo detyrues për këshillin me traktatet ekzistuese.

Ka qenë i menjëhershëm reagimi i Partisë Socialiste ndaj deklaratës së bërë nga

deputeti i PD-së, Aldo Bumçi. Nëpërmjet zëdhënëses së partisë, Armela Imeraj, selia rozë thekson se “PS ka dhënë gjithçka për NATO-n e BE-në, është koha që Berisha të përballet me përgjegjë-sitë”. Sipas PS-së, “Sali Berisha e la Shqipërinë të fundit në rrugën e liberalizimit të vizave, sepse u mor me pasurimin e familjes së tij jo me plotësimin e kushteve për këtë proces”. Zëdhënësja thekson se “opozita ka dhënë gjithçka për integrimin në NATO dhe Bashki-min Europian. Sot është koha që Sali Berisha të përgjigjet për zgje-dhjet e deformuara, drejtësinë e gjunjëzuar dhe ekonominë në rrënim. As fajësimi i opozitës, as martesa me Metën dhe as kru-shqia me Nanon nuk e shpëtojnë dot Sali Berishën nga përballja me përgjegjësitë e tij të rënda”.

Pa r t i a D e m o k r a t i k e mbështet deklaratën e eu-rodeputetëve për liberali-

zimin e vizave me Shqipërinë. Kryetari i degës së PD-së, Tiranë, Aldo Bumçi, ka bërë me dije se “qeveria po punon për liberalizim të shpejtë”. Nga selia e Kuvendit të Shqipërisë, deputeti Aldo Bumçi, siguroi se qeveria do të bëjë gjithçka që i takon asaj, për të arritur këtë objektiv. “Heqja e vizave për qytetarët tanë nuk është thjesht një qëllim politik, është një detyrë që ne i kemi vënë vetes dhe do ta realizojmë shu-më shpejt, ashtu siç realizuam anëtarësimin e Shqipërisë në NATO dhe paraqitjen e kërkesës për statusin e vendit kandidat në BE”, u shpreh Bumçi. Por për këtë, bashkëpunimi me opozitën është i domosdoshëm. Ndaj, ditën që në Partinë Socialiste votimi për kryetarin pritej të rikonfirmonte Edi Ramën, deputeti Bumçi u bën thirrje deputetëve socialistë të futen në Parlament. “Ftojmë opozitën të vijë në Parlament duke lënë mënjanë interesat personale të Edi Ramës dhe t’i bashkëngjitet këtij objektivi për të përmbushur një nga detyrimet për të cilat zgjedhësit e tyre i kanë votuar”, u shpreh Bumçi.

S’jemi ne fajtorë për mosliberalizimin

Heqja e regjimit të vizave, detyrimi ynë

PS:

Bumçi:

FJALIMIReformat, liberalizimi i vizave dhe njohja e pavarësisë së Kosovës ishin piketat kryesore, mbi të cilat u ndërtua fjalimi 20 minutësh

CRAENEN Përfaqësuesja e presidencës suedeze nënvizon se liberalizimi i vizave do të bëhet në momentin që këto dy vende do të përmbushin kushtet

MAJKËLL LIDrejtori i Përgjithshëm në Komisionin Europian për Zgjerimin, tha se “shpresojmë që këto dy vende t‘i përmbushin kushtet me përpjekje”

FAJON“Mendoj se është shumë e rëndësishme që t’u dërgohet një mesazh i fortë dhe qytetarëve të Shqipërisë e Bosnjë-Hercegovinës”

Qëndrimet

Zëvendëskryeministri dhe ministri i Jashtëm, Ilir Meta, gjatë vizitës së tij në SHBA ka vijuar takimet e tij in-tensive. Dje, ai ka bashkëbiseduar me homologun e

tij sllovak, Miroslav Lajcak, dhe atë malajzian, Datuk Anifah Aman. Në takimin me ministrin e Jashtëm të Sllovakisë, krahas marrjes së konfirmimit të mbështetjes për Shqipërinë gjatë procesit të integrimit europian dhe liberalizimit sa më të shpejtë të vizave, ministri Meta mirëpriti vendimin e qe-verisë sllovake për hapjen së shpejti të ambasadës sllovake në Tiranë dhe e ftoi ministrin Lajcak që të zhvillojë një vizitë zyrtare në Tiranë me rastin e çeljes së ambasadës. Me mini-strin e Jashtëm të Malaj-zisë, ministri Meta u ndal në ndihmën që ky vend mund të japë në lobimin me vendet e rajonit për njohjen e mëtejshme të shtetit të Kosovës. Më tej, zv/kryeministri Meta shprehu dëshirën për një prezencë sa më të madhe me inve-stime të biznesit malajzian në Shqipëri. Zv/kryeministri dhe ministri i Jashtëm, Meta, mori pjesë gjithashtu në veprimtari të karakterit shumëpalësh, si takimi i ministrave të Jashtëm të Organizatës së Bashkëpunimit Ekonomik të Detit të Zi BEDZ dhe takimi vjetor i ministrave të Punëve të Jashtme të Organizatës së Konferencës Islamike. Në komunikatën finale të ministerialit të OKI-t u miratua midis të tjerash edhe një paragraf mbi Kosovën, në të cilin evidentohet qartë se, që nga shpallja e pavarësisë më 17 shkurt 2008, Kosova ka bërë progres të dukshëm në ndërtimin e institucioneve demokratike dhe ka krijuar kuadrin e nevojshëm ligjor dhe institucional, dhe se pavarësia e saj ka kontribuar në paqen dhe stabilitetin në rajon. E.Gj.

Në fund të vitit 2009, nuk do të ketë më rekrutë për shërbimin ushtarak, pasi ky shërbim do të kalojë me pagesë. Ministri i Mbrojtjes, Arben Imami, ka

siguruar dje të gjithë se kjo ministri do të realizojë të gji-tha reformat në ushtri ashtu siç janë parashikuar në ligjin ushtarak të miratuar para një viti nga Kuvendi i Shqipërisë. Ministri Imami tha se “po marrim masa dhe me fillimin e vitit të ardhshëm do të zbatojmë këtë reformë”. Mini-stria e Mbrojtjes, një vit më parë, paraqiti në Kuvend një projektligj ku kërkohej të bëheshin disa ndryshime në ligjin bazë për funksionimin e ushtrisë. Në të parashi-kohej që të hiqej rekru-timi i të rinjve shqiptarë për t’i futur në radhët e ushtrisë dhe që nga fillimi i vitit 2010 do të jenë pjesë e ushtrisë të rinjtë që duan të bëjnë këtë detyrë kundrejt një pagese të vendosur nga qeveria shqiptare. Vetëm pak muaj kanë mbetur nga viti 2009, viti i cili do të mbyllë shërbimin ushtarak të detyruar për të gjithë ata të cilët tashmë e kanë nisur atë dhe më pas do të vihet në zbatim reforma e re. Ky propozim i Ministrisë së Mbrojtjes u bë me qëllimin e mirë për të rritur efikasitetin e nivelit të shërbimit në radhët e ushtrisë, pasi dihet tashmë që pjesa më e madhe e të rinjve që janë pjesë e ushtrisë nuk shkojnë me dëshirë në ushtri dhe për rrjedhojë nuk kryejnë me respekt dhe dinjitet detyrën e ngarkuar. Gjithashtu, kjo reformë në ushtri bëhet edhe në kuadër të anëtarësimit të Shqipërisë në NATO ku është e zbatueshme një praktikë e tillë dhe vendi ynë duhet të unifikojë praktikat sipas standardeve të kërkuara nga aleanca. E.Gj.

Diplomacia Ministri

Zv/kryeministri Meta vijon takimet në SHBA

Imami: Më 2010 do hiqet rekrutimi i ushtarëve

shqip

5

@E DIEL, 27 SHTATOR 2009

PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comEKONOMI

Qeveria ndryshon formulën: Përjashtohen pronarët e tokës. Në garë biznesi vendas

Rikthehet INSIG, nis privatizimi i katërt Projektligji për privatizimin e INSIG

rikthehet në Kuvend për herë të katërt brenda 7 vjetësh. Procesi

i parë daton më 2002-shin, më tej më 2007-n dhe dështimi i fundit në maj 2009. Kësaj here qeveria e ka marrë seriozisht finalizimin e privatizimit, duke ndryshuar formulën. Varianti zyrtar ka mbërritur këto ditë në Kuvend, i cili duhet të miratojë procedurën e shitjes së 100 për qind të ak-sioneve, tashmë pronë e shtetit shqiptar.

Pas disa tentativave, qeveria iu afrua shumë afër shitjes së INSIG-ut në dhjetor të vitit 2008, kur shpalli fituese një shoqëri amerikane, e cila ofroi rreth 50 milionë dollarë. Në çmim përfshiheshin 61 për-qindëshi i palës shqiptare dhe 39 për qind i aksionerëve BERZH dhe IFC. Pas heshtjes

tremujore, qeveria pranoi dështimin e privatizimit. Në variantin e ri të paraqitur nga Këshilli i Ministrave, miratuar më 20 gusht 2009, thuhet se, “pas negociatave me grupin e punës për privatizimin e INSIG-ut dhe me konsulentin, shoqëria amerikane ARLL u tërhoq nga procesi, ndikuar nga recesioni ekonomik botëror”.

Projektligji “Për përcaktimin e formës dhe të formulës së privatizimit të INSIG-ut”, parashikon si formë privatizimi për-sëri tenderin e hapur ndërkombëtar, veçse tashmë jo vetëm me investitorë të huaj, por edhe vendas. Tenderi për shitjen e 100 për qind të aksioneve do të nisë në fillim të vitit 2010 dhe parashikon një procedurë të hapur ndërkombëtare. Për herë të parë në garë do të përfshihen edhe

biznese vendase në fushën e sigurimeve. Ndryshe nga herët e tjera, në procesin e shitjes së aksioneve nuk janë përfshirë pronarët e truallit, sikurse e parashikon ligji i privatizimeve.

Për tetë muajt e parë të vitit 2009, kompania e sigurimeve INSIG ka kryer një volum primesh 618 milionë e 431 mijë lekë, me një rritje të lehtë 3 për qind nga viti 2008. Sa i takon peshës, kompania shtetërore e sigurimeve zë 12.34 për qind të tregut, duke u renditur e treta mes tetë shoqërive që ushtrojnë aktivitetin e sigu-rimeve. Sipas AMF-së, INSIG ka humbur rreth 2 pikë përqindje zotërim të tregut, megjithatë renditja nuk ka ndryshuar nga viti 2008 e deri më sot.

Ard Kola

PESHAKompania shtetërore e sigurimeve zë 12.34% të tregut, duke u renditur e treta mes tetë shoqërive që ushtrojnë aktivitetin e sigurimeve

ARD KOLA

Kush ka pretendime për padrejtësi në procedu-rat e tenderit, duhet të fusë dorën në xhep. Në

fakt kjo edhe mund të ketë ndo-dhur në rastet e ndonjë zyrtari të korruptuar, por tashmë qeveria shqiptare, këtë formë pagese kërkon ta ligjërojë. Madje dhe masa e pagesës do të caktohet me ligj, në mënyrë transparente, që subjekti privat t’i bëjë mirë llogaritë para se t’i futet ndon-jë tenderi. Elementi i ri është futur në ligjin e ndryshuar “Për prokurimin publik”, i cili duhet të votohet në muajin tetor nga Parlamenti. Konkretisht në ligj është përfshirë një kapitull i ri “Kontratat sektoriale”, të cilat u referohen tenderëve për shërbi-min e ujit, transportit, energjetik (karburantet) dhe atij postar. Të tjera ndryshime i referohen ndëshkimit ndaj subjekteve private apo enteve shtetërore që shkelin ligjin. Fakt i rëndësi-shëm është procedura pa tender, e cila do të zhvillohet vetëm në ato raste kur procesi ka dështuar në dy raste rresht dhe që cenon interesat e vendit.

“Taksa e re”Shuma që duhet të paguajë

subjekti para se të paraqesë ankesën nuk është përcaktuar ende, pasi pritet dalja e akteve nënligjore, megjithatë ligji i ri thotë se detyrimi do të varet nga vlera e investimit (ofertës në tender). Ndryshimi kryesor prek nenin 63 në ligjin “Për pro-kurimin publik”, duke i shtuar

dardin e Bashkimit Europian. Pagesa do të jetë në varësi të vlerës së procedurës dhe të llojit të saj, të cilat do të rregullohen me aktet nënligjore, që dalin në zbatim të ligjit.

Komisioni i Apelit Për herë të parë do të ngrihet

një Komision i Prokurimit Pu-blik, i cili do të shqyrtojë çdo ankesë nga ana e subjekteve apo enteve shtetërore. Komisioni do të ketë 5 anëtarë dhe zëven-

dëson funksionin e drejtorisë aktuale të ankesave në varësi të Agjencisë së Prokurimit Publik. Ligji do t’i japë të drejtën abso-lute të funksionojë në mënyrë të pavarur dhe një vendimmarrje të plotë për çdo ankesë. Aktua-lisht këtë detyrë e luan avokati i prokurimeve, i cili trajton dhe jep rekomandime për pretendi-me të ndryshme në tenderë, por nuk ka të drejtë vendimmarrjeje. Megjithatë, një konflikt duket

një pikë tjetër që thotë se, “Çdo ankesë në Komisionin e Pro-kurimit Publik bëhet kundrejt pagesës. Rregullat dhe tarifa e pagesës përcaktohen me ven-dim të Këshillit të Ministrave”. Pra, të drejtën për t’u ankuar biznesi do ta fitojë duke paguar, pavarësisht se fiton apo humb apelin në Komisionin e APP-së. Lidhur me këtë pagesë, qeveria e justifikon me faktin se, “është vendosur në përputhje me stan-

edhe ndaj vetë APP-së, të cilës i bien disi kompetencat. Në këtë pikë, qeveria sqaron se APP-ja do të ketë rolin e monitoruesit për punën që kryen komisioni.

Tender pa garë Në shumë raste, admini-

stratës shtetërore i qëllon të dështojë disa herë rresht për kryerjen e një tenderi, madje duke rrezikuar edhe arritjen e qëllimit. Për situata të tilla qeveria ka menduar zhvillimin

AMC, kompania e parë dhe më e madhja e telekomu-nikimit të lëvizshëm në Shqipëri, u ofron të gjithë abonentëve të saj një meny të re shërbimesh. Shërbimi

më i ri i prezantuar nga AMC quhet “My View”, e cila ofron argëtim, informacion dhe komunikim. Shërbimi më i ri është i thjeshtë dhe mund të përdoret nga të gjithë. Për aktivizimin e “AMC My View” mund të dërgohet një sms falas tek numri 1510 me tekst WAP ose nëpërmjet AMC Easy #100#, duke shtypur Aktivizo dhe më pas “My View”. “AMC My View” funksionon në të gjitha modelet e celularëve që pranojnë teknologjinë WAP. Nëpërmjet “My View” mund të hysh në internet, mund të shkarkosh muzikë, lojëra, fotografi, si edhe të vizitosh faqet më të njohura të internetit (p.sh. Google, Facebook, YouTube etj.). Aktivizimi dhe lundrimi në menynë e “AMC My View” është falas, kurse pa të tarifohet me 0.146 lekë/kb. Shërbimi i ri u ofron abonentëve një mundësi për të lexuar lajmet e fundit. Shërbimet që “AMC My View” u ofron përdoruesve ndahen në 5 kategori ringtone (zile për celularët), lojëra, wallpapers (fotografi), horoskopi dhe lajmet më të reja.

Vodafone” prezanton ofertën Paketa Ditore – thirrje drejt çdo rrjeti kombëtar, në çdo kohë, vetëm për 8.3 lek/min. Komunikimi përmes “Vodafone” nuk mund

të bëhet më i thjeshtë. Me ofertën e re Paketa Ditore, të gjithë klientët e Vodafone Card mund të flasin në çdo moment të ditës, drejt çdo rrjeti kombëtar për vetëm 8.3 lek/min, përfshirë TVSH. Si gjithmonë, ofertat e “Vodafone” janë transparente dhe nuk përmbajnë kosto të fshehura: kostoja për çdo minutë të telefonatës është e njëjtë – pavarësisht nëse është minuta e parë apo e fundit e telefonatës. “Kjo ofertë e re fantastike mund të përfitohet shumë thjesht, me vetëm një telefonatë tek 15116, ku një paketë prej 12 minutash kom-bëtare mund të blihet me vetëm 100 lek, përfshirë TVSH”, bën të ditur kompania celulare. Vlefshmëria e paketës është deri në orën 23:59 të ditës pasardhëse. Për më tepër, çdo abonent i “Vodafone Card” ka të drejtën e blerjes së një numri të pakufizuar paketash, sapo çdo paketë paraardhëse të jetë konsumuar. Kjo ofertë është tashmë e hapur dhe do të vijojë deri në datë 30 nëntor 2009.

Shërbimi më i fundit i “Eagle Mobile”, Outlook SMS, që mundësohet për herë të parë në Shqipëri, sjell tashmë mjaft lehtësira për të gjithë ata që kërkojnë më të mirën.

Bizneset dhe institucionet publike që përdorin gjerësisht kompjuterët, adresat elektronike dhe internetin, tashmë do të kenë mundësi që të dërgojnë SMS nga adresat e tyre personale të Outlook-ut, të njoftohen për mail-et e tyre me SMS, si edhe të krijojnë njoftimet e tyre në kompjuterin personal dhe ta kenë atë në celular kudo dhe kurdo. Një tjetër risi e “Eagle Mobile” në tregun shqiptar është shërbimi “Eagle Eye”, i cili ofrohet me çmim të përballueshëm. Ky sistem i shpejtë dhe i fuqishëm mundëson lokalizimin e automjeteve në kohë reale, nga kompjuteri i punës apo shtëpisë, ose ai portabël. Të gjitha makinat shfaqen në hartën dixhitale të Shqipërisë të pasuruar me pika të shumta interesi. “Eagle Eye” mund të përdoret në të gjithë territorin e Shqipërisë falë teknologjisë më të fundit EDGE. Të gjithë abonentët mund të mësojnë vendndodhjen e automjeteve, duke dërguar një SMS drejt numrit të vendosur në dispozicion të këtij shërbimi.

Kompania AMC “Vodafone Albania” “Eagle Mobile”

“My View”, emocionenë celularin tënd

Vjen Paketa Ditoreme 8.3 lek/minutë

Në treg, “OutlookSMS” dhe “Eagle Eye”

“HISTORIA” E INSIG-ut Aktualisht, nxënësit e gjimnazeve të vitit të 4-t kanë në dorë Historinë 12, ku në kapitullin e fundit, “Integrimi i Shqipërisë”, thuhet se qeveria shqiptare ka privatizuar me sukses INSIG-un. Libri shkollor ka krijuar debate të mëdha në publik, pasi shtron pjesë të dyshimta nga historia e 18 viteve të fundit

e procedurës me negociim, pa shpallje paraprake të njoftimit (pra blerje malli apo shërbimi pa kryer tender normal). Ndryshimi prek nenin 33, pikën 2, që thotë se, procedurë prokurimi me negociim do të zhvillohet “kur në përgjigje të dy procedurave të njëpasnjëshme nuk është sigu-ruar konkurrenca minimale dhe për sa kohë që kushtet fillestare të kontratës të mos kenë pësuar asnjë ndryshim thelbësor”.

Tenderët, paguaj për t’u ankuar Varianti i ri i prokurimit publik. Ankesat dhe gjobat për shkelësit e ligjit

Masa të rënda ndëshkimi janë vendosur në ligjin e

ri “Për prokurimin publik”. Neni 72, “Kundërvajtjet administrati-ve”, sanksionon me gjobë nga 50 mijë deri në 100 mijë lekë ato institucione shtetërore që nuk bëjnë raportimin e duhur, shkëmbimin e informacionit apo ruajtjen e saj. E njëjta masë gjobë do të vendoset për ato raste kur konstatohet ndërhyrje në vendimmarrjen e Komisionit në Agjencinë e Prokurimit. Masë ndëshkimi do të ketë edhe ndaj subjekte-ve private. Këta të fundit për t’u ankuar duhet t’i drejtohen komisionit. Nëse humbasin në komision, i drejtohen gjykatës.

Rastet

Gjoba, nga 50000 deri në 100000 lekëNdryshimi

kryesor prek nenin 63 në ligjin “Për prokurimin publik”, duke i shtuar një pikë tjetër që thotë se, “Çdo ankesë në Komisionin e Prokurimit Publik bëhet kundrejt pagesës”

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com

6AKTUALITET

Familjarët e viktimave të Gërdecit: Avokatë të huaj për në Strasburg10 juristë do të punojnë për zbardhjen e tragjedisëSOKOL ÇOBO

Me ndihmën e disa am-basadave të huaja në Ti-ranë, trashëgimtarët e

viktimave të Gërdecit do të padisin shtetin shqiptar në Gjykatën e Strasburgut, për shtyrjen e njëpas-njëshme të procesit gjyqësor dhe të ndarjes së çështjes. Një grup prej 10 avokatësh po përgatisin doku-mentet, që çështja të merret në konsideratë në Gjykatën Europiane të të Drejtave të Njeriut. Mësohet se në grupin e juristëve do të marrin pjesë edhe avokatë ndërkombëtarë, të njohur për çështje të tilla, çka do e bënte padinë të kalonte në shqyr-tim në Gjykatën e Strasburgut. Disa ditë më parë, familjarët e viktimave të tragjedisë kanë zhvilluar disa takime me përfaqësues të amba-sadave të huaja të akredituara në Tiranë. Qëllimi i takimeve ka qenë zgjidhja ligjore që përgjegjësit për ngjarjen e 15 marsit 2008 të mar-rin dënimin e merituar. Nga ana e ambasadave të huaja, është rënë dakord që familjarët dhe grupi i avokatëve që i përfaqëson të marrin kontakte me disa avokatë të mirën-johur ndërkombëtarë, të cilët do të japin asistencën juridike në fushën e çështjeve të tilla. Nga të dhënat e para mësohet se grupi i avokatëve do të gjejë raste të ngjashme që kanë ndodhur në Europë dhe mbi bazën e precedentëve të tillë do të tentojnë që padia në Gjykatën e

Skandali Krimet e Rënda deklarojnë se autoritetet italiane kanë kërkuar provat për Alfred Beqirin

Lirimi i trafi kantit, prokuroria: Dosjen e dërguam në policinë italiane

Prokuroria e Krimeve të Rënda është shtangur nga infor-

macioni se një narkotrafikant, i hetuar dhe gjykuar nga dre-jtësia, është liruar nga Policia e Vlorës për mungesë informacioni. Megjithëse disponojnë të gjitha provat që fajësojnë Alfred Beqirin, policia ka mbyllur një sy dhe e ka liruar. Hetuesit e çështjes që kanë verifi kuar të gjitha faktet për Beqirin, deklarojnë se kanë marrë informacionin se i kërkuari është ndaluar nga policia italiane. “Kemi marrë informacionin se policia italiane ka ndaluar Alfred Beqirin, i hetuar për trafik narkotikësh. Menjëherë kemi marrë kontakte me autoritetet italiane për rastin në fjalë. Italianët na kanë kërkuar dosjen ndaj Beqirit, pasi ky i fundit kishte apeluar vendimin për ekstradimin e tij në Shqipëri”, thanë burimet nga Prokuroria e Krimeve të Rënda. Më pas shtojnë se kanë përpiluar një raport me prova dhe fakte ndaj Beqirit dhe i

kanë depozituar në Prokurorinë e Përgjithshme. Kjo e fundit i ka për-cjellë në Ministrinë e Drejtësisë, të cilat besohet se kanë përfunduar në duart e autoriteteve italiane. Gjithsesi, burimet nga Krimet e Rënda deklarojnë se nuk kanë kurrfarë dijenie nëse personi në fjalë është deportuar dhe më pas liruar për mungesë provash. “Ndaj personit në fjalë kemi të gjitha faktet që e implikojnë në një trafi k droge. Dosja është e kopsitur dhe një pjesë është dërguar në gjykatë. Një nëndosje për gjetjen e

personave të tjerë është ende nën hetim nga Prokuroria e Krimeve të Rënda”, thanë burimet.

Dy ditë më parë, gazeta “Shqip” publikoi një informacion, se një i kërkuar për trafik droge, i cili kishte shkuar me këmbët e tij në polici, ishte lënë i lirë për mungesë provash. Alfred Beqiri ishte sjellë nga Italia, pasi ishte deportuar për mungesë dokumentesh, por në Shqipëri rezultonte person në kërkim nga Prokuroria për Krimet e Rënda. Policia e Vlorës ka pyetur për këtë person në qendër, te Dre-

jtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit, por është deklaruar se ai nuk ishte në kërkim. Vetëm disa orë pas lirimit të tij ka mbërritur shkresa, ku është deklaruar se ai dyshohet se është kreu i një grupi kriminal, i goditur që në vitin 2006, të cilëve u është do-kumentuar deri tani trafikimi i të paktën një ton droge. Alarmi për lirimin e pakujdesshëm ka mbërritur deri në Ministrinë e Brendshme, ndërkohë që ka nisur kërkimi për gjetjen dhe arrestimin e tij. Ndërkaq, Shërbimi i Kontrol-

lit të Brendshëm dhe një grup i policisë kanë nisur hetimet për këtë çështje të rëndë.

Tri ditë më parë, pikërisht në orën 08.00 të mëngjesit, është deportuar nga Italia Alfred Alush Beqiri, 30 vjeç, lindur e banues në Domje të Tiranës. Kthimi i tij në Shqipëri është bërë për arsye se ka rezultuar pa qëndrim të rregullt në shtetin fqinj dhe është hipur në një traget, që destinacionin e kishte në Portin e Vlorës. Kur ka mbërritur aty, efektivët e policisë rajonale të kufi rit e kanë shoqëru-

ar atë në komisariat, ku janë kryer procedurat e zakonshme. Gjithashtu, emri i tij ka rezultuar i dyshimtë dhe që ishte person në kërkim nga Tirana. Sipas policisë, ai ishte shpallur në kërkim, pasi dyshohet si organizator i grupit të trafi kut të drogës që u godit gjatë operacionit “Karaburun 2006”, i realizuar pikërisht më 4 tetor të vitit 2006. Në këtë grup u ar-restuan 16 persona, mes të cilëve edhe një korrier italian, që u kap në Portin e Durrësit, duke tentuar trafi kimin e një sasie heroine. Në kuadër të këtij procedimi penal, për një periudhë kohe prej 3 muajsh, si rezultat i ndjekjes në dinamikë të veprimtarisë krimi-nale të personave të implikuar, është bërë e mundur që në gjashtë raste të mundësohet sekuestrimi i një sasie të konsiderueshme lënde narkotike marijuanë dhe heroinë, që arrin në masën 1 ton dhe të ar-restohen bashkëpunëtorët në këtë aktivitet kriminal.

PROKURORIANdaj personit në fjalë i kemi të gjitha faktet që e implikojnë në një trafi k droge. Dos-ja është e kopsitur dhe një pjesë është dërguar në gjykatë

DOSJA Beqiri ishte shpallur në kërkim, pasi dys-hohet si organizator i grupit të trafi kut të drogës që u godit gjatë operacionit “Karaburun 2006”

DEPORTIMI Alfred Beqiri ishte sjellë nga Italia, pasi ishte deportuar për mungesë dokumentesh, por në Shqipëri rezultonte person në kërkim Krimet e Rënda

Të dhëna

Strasburgut të merret në shqyrtim dhe të vendoset një gjykim i paan-shëm i ngjarjes së rëndë, ku hum-bën jetën 26 persona dhe qindra të tillë u plagosën.

Kundër Kushtetueses Grupi i avokatëve që mbron

interesat ligjore të viktimave të Gërdecit do të realizojë në javët pasardhëse një padi në Gjykatën e Strasburgut, pasi Gjykata Kush-tetuese shqiptare refuzoi të kalojë në shqyrtim një ankesë të tyre, duke e cilësuar një vendim të ndër-mjetëm atë të Gjykatës së Lartë për ndarjen e dosjes së Gërdecit. Dosja u nda nga Gjykata e Lartë në dy pjesë, nga e cila Mediu u gjykua në shkallën më të lartë të gjyqësorit, për shkak të funksionit të tij si ish-ministër, ndërsa 28 të tjerët nga Gjykata e Shkallës së Parë në kryeqytet. Në vendimin e saj, Gjykata e Lartë nuk legjitimoi si palë familjet e të dëmtuarve, ndërsa pikërisht kundër këtij ven-dimi përfaqësuesja ligjore e këtyre familjeve, Blerta Kraja, ankimoi në Gjykatën Kushtetuese vendimin që u refuzua për t’u kaluar në seancë penale nga Gjykata e Lartë. Pas këtij vendimi, mundësia e vetme që procesi të marrë zgjidhje lig-jore është nisja e aplikimit pranë Gjykatës Ndërkombëtare të të Dre-jtave të Njeriut në Strasburg. Pikër-isht këtë rrugë pritet të ndjekin edhe familjarët e përfaqësuar nga

avokatja Blerta Kraja dhe tashmë me ndihmën e avokatëve të huaj. Në vendimin e Kolegjit, Gjykata Kushtetuese shprehet se ndodhet përpara një vendimi të ndërm-jetëm, që nuk ka të bëjë me një gjykim përfundimtar dhe në këto kushte, kur gjykata nuk e ka nisur hetimin gjyqësor, pretendimet e kërkuesve nuk gjejnë pasqyrim në aktet e kësaj çështjeje. Ajo pohoi se tashmë po punonte për të dërguar çështjen në Gjykatën Ndërkom-bëtare të të Drejtave të Njeriut në Strasburg. Ndërkaq, lidhur me ndarjen e dosjes, Kraja pohoi se ky veprim krijon precedentin për prodhimin e dy vendimeve të ndryshme për të njëjtin proces.

26 kallëzimeEkspertët juridikë, analistë dhe

avokatët e trashëgimtarëve të vikti-mave të Gërdecit, me pjesëmarrjen e disa përfaqësuesve të ambasa-dave të huaja, diskutuan dy ditë më parë mënyrat se si mund të mar-rin dënimin e merituar personat përgjegjës. Së pari, do të realizohet kërkesa në Gjykatën Kushtetuese kundër vendimit të Gjykatës së Lartë për pushimin e çështjes për ish-ministrin e Mbrojtjes, Fatmir Mediu. Kërkesa e dytë ka të bëjë me një padi në Gjykatën e Strasburgut kundër moskalimit në seancë nga Gjykata Kushtetuese. Ndërsa strategjia e tretë, por jo nga rëndë-sia, ka të bëjë me depozitimin në Prokurorinë e Përgjithshme dhe në Prokurorinë e Tiranës të 26 kallëzimeve të reja për personat përgjegjës, midis tyre edhe Me-diu. Të hënën, pranë Prokurorisë së Tiranës, pritet kallëzimi penal ndaj ministrit Mediu, ish-drejtorit, ndaj ish-drejtuesit të MEICO-s, Ylli Pinarit, administratorit të kompa-nisë “Albademil”, shtetasit Mihal Delijorgji dhe kunatit të tij, me detyrë drejtues teknik në fabrikën e çmontimit në Gërdec, Dritan Minxhollit, të cilët do të kallëzo-hen si shkaktarë të vdekjes së 26 personave. Sipas avokates Blerta Kraja, me kallëzimin që do bëhet në prokurori, do i jepet mundësi e dytë organit të akuzës të rifi llojë ndjekjen penale për ish-ministrin e Mbrojtjes, Fatmir Mediu, për të cilin Kolegji Penal i Gjykatës së Lartë vetëm pak ditë më parë ven-dosi pushimin e çështjes, për shkak të imunitetit të fi tuar në zgjedhjet e 28 qershorit në vend.

Mësohet se në grupin e juristëve do të marrin pjesë edhe disa avokatë ndërkombëtarë, të njohur për çështje të tilla

Me kallëzimin e ri do i jepet mundësi e dytë prokurorisë të rifi llojë hetimin ndaj ish-ministrit të Mbrojtjes, Fatmir Mediu

Dosja Dosja u nda nga Gjykata e Lartë në dy pjesë, nga e cila Mediu u gjykua në shkallën më të lartë të gjyqësorit, për shkak të funk-sionit të tij si ish-ministër, ndërsa 28 të tjerët nga Gjykata e Shkal-lës së Parë në kryeqytet

Mbrojtja ligjore

Avokatja Blerta Kraja

8

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com

në momentet që Bode shqiptonte këtë “sofizëm” euro zhvlerësohej në tregjet ndërkombëtare kundrejt dollarit. Shihej qartë se faji nuk ishte i Euros por i Beri-shës që e kish përdorur Euron si një gur që hidhet në pus. Por Bode nuk mund ta thoshte një gjë të tillë. Por ai mund tha një gjë tjetër, tha se si fajtore për zhvlerësimin e euros ishte opozita që po keqpërdorte deklaratën e kryeministrit. Një politizim vulgar i një çështjeje të pastër financiare, që tregon se edhe pse ka vite si ministër financash, Bode nuk ka harruar të dalë shumë shpejt në rolin e militantit të rëndomtë partiak kur ia do nevoja. E si e paska shfrytëzuar për keq opozita deklaratën e Berishës? Duhet të jesh ose dinak ose paranojak të thuash se kambistët, agjencitë e valutës apo edhe qytetaret mund të luajnë me paratë e tyre sepse kështu i pëshpërit opozita, duke i keqinterpretuar një thënie të kryeministrit. Nuk është faj i opozitës se Kryeministrit i teket të deklarojë që leku do të zëvendësohet shumë shpejt nga euro, se ne “duhet të dorëzohemi para euros” dhe se shumë subjekte interesi financiari detyron ta kuptojnë kështu: është më mirë t’i kesh kapitalet apo depozitat në euro sesa në lek. Ishte pra deklarata marroke e Kryeministrit dhe jo konspiracioni i opozitës shkaku i shakullimës që përfshiu tregjet e mone-dhave fundjavën e kaluar. Jo rastësisht edhe Guvernatori Fullani (madje edhe

ANDREA STEFANI

Hedh një i marrë një gur në pus dhe dhjetëra të tjerë nuk e nxjerrin dot. Kjo thënie e vjetër mund të shërbejë për

të përkufizuar në mënyrë më lakonike thelbin e atij paniku që përfshiu pak ditë më parë tregun e valutës në Shqipëri. Të enjten e javës që sapo u mbyll, leku pësoi një zhvlerësim aq të fortë përballë euros sa shumë kambistë dhe agjenci të këm-bimit valutor, i pezulluan operacionet në pritje të sqarimit të situatës. Po atë ditë para publikut u shfaqën me deklarata në mbrojtje të monedhës vendase Gu-vernatori i Bankës së Shqipërisë, Adrian Fullani dhe Ministri i Financave, Ridvan Bode. Një ditë më pas, të premten situata u paraqit më e normalizuar. Po cila ish ajo forcë që desh ngriti një cunam financiar me pasoja të pariparueshme? Si jo pak herë në këto 20 vjet, Sali Berisha dora vetë, këtë radhë në rolin e kryeministrit. I ftuar të marrë pjesë në konferencën e 8-të ndërkombëtare të Bankës së Shqipërisë Berisha deklaroi se do të jetë e shpejtë dita e zëvendësimit të monedhës venda-se, lekut, me euron. Një deklaratë krejt pa vend, aspak në kohën e duhur, por thjesht e nxitur nga marrëzia e madhështisë e këtij politikani të cilin arroganca nuk e lejon të mësojë nga pësimet e të kaluarës. Dhe si për ironi, tema e konferencës ku ai përdori euron si “gur filozofal” për të rrezatuar madhështi dhe vizion, vërtitej rreth stabilitetit dhe mësimeve që duhen nxjerrë nga kriza që po kalon bota sot. Berisha bëri të kundërtën, jo vetëm desh rrënoi stabilitetin e lekut, por tregoi se nuk di të nxjerrë asnjë mësim nga krizat sikundër edhe ajo e piramidave financia-re që vendi pësoi, po për kryefaj të tij, 12 vjet më parë në vitin e mbrapshtë 1997.

* * *Ministri i Financave Bode, u përpoq

ta mjegullojë gafën e rrezikshme të shefit të tij, duke deklaruar se dukuria ishte rrjedhojë e mbiçmimit të euros dhe jo e zhvlerësimit të lekut. Por pikërisht

OPINION

HOVI PËR TË INVESTUAR NË PIRAMIDA DO TË QE FASHITUR SIKUR BERISHA TË KISH DHËNË NJË PËRGJIGJE TJETËR, SIKUR TË KISH RREZATUAR NJË FRYMË TJETËR APO TË KISH DHËNË NJË SINJAL PËR MË TEPËR KUJDES DHE MATURI. DHE MUND TË MATET SHUMË LEHTË, ME SAKTËSI MATEMATIKORE, SESA DËM FINANCIAR U KA SHKAKTUAR DEKLARATA E BERISHËS MBI “PARATË E PASTRA” MIJËRA FAMILJEVE

GURALI BRAHIMLLARI*

Tashmë është evidente se disa procese gjyqësore me “ndjeshmëri të lartë pu-blike” nuk po zhvillohen, po zvarriten tej çdo afati procedural apo edhe janë

bllokuar në momente të rëndësishme proce-durale. Situata është shqetësuese, për shkak se po cenohet autoriteti dhe integriteti jo vetëm i gjykatës, por edhe i sistemit të drejtësisë në tërësi.

Nisur nga interesimi i publikut për ecurinë e këtyre proceseve gjyqësore, zhvillimi i tyre ka gjetur pasqyrim të gjerë edhe në media. Duhet thënë se një pjesë e mirë e gazetarëve që e njohin situatën, që i ndjekin në sallë proceset gjyqësore (ose qëndrojnë në mjediset e gjykatës kur proce-set zhvillohen me dyer të mbyllura) përgjithësisht kanë mbajtur e mbajnë qëndrim realist, duke dhënë informacionin e saktë e të vërtetë për opinionin publik.

Madje, disa prej tyre kanë qenë të vetmit “aleatë” të trupave gjyqësore për të bërë prezent shkaqet e vërteta të pengesave në zhvillimin e gjykimeve. Krejt e kundërta ka ndodhur me disa “shkrues”, “analistë” apo edhe ndonjë “buro-krat”, të cilët duke mos e njohur gjendjen, duke shkruar nga zyra apo ndoshta ndonjëri edhe me qëllim për të justifikuar shkrimin me përmbajtje servilizmi ndaj ndonjë autoriteti tjetër gjyqësor, kanë drejtuar bateritë e sulmeve e shpifjeve ndaj gjyqtarëve të shkallës së parë, që shorti e detyra u ka rënë që të drejtojnë e gjykojnë këto procese.

Intensiteti i këtyre sulmeve është shtuar, si-domos pas mbledhjes së fundit të KLD-së, e cila për fat të keq, ndonëse e ka informacionin e plotë për shkaqet e kësaj situate, vuri theksin vetëm te përgjegjësia e gjyqtarëve. Por cilat janë shkaqet e kësaj situate? Cili është roli e përgjegjësia e trupës gjyqësore për këtë gjendje? A e meritojmë ne gjyqtarët që gjykojmë këto procese të përbal-lemi edhe me një sërë akuzash e shpifjesh që na atribuohen pa të drejtë në media kohët e fundit?

Duke qenë kryesues i trupit gjykues në njërën prej çështjeve të diskutuara më shumë kohët e fundit dhe që gjendet e bllokuar në gjykim prej më shumë se dy vitesh, dua të bëj të ditur se gjykata ka qenë tërësisht e angazhuar për plani-fikimin e organizimin e punës për mbarëvajtjen

e këtij procesi gjyqësor. Me qëllim që numri i konsiderueshëm (rreth

20), i avokatëve të zgjedhur prej të pandehurve apo familjarëve të tyre, të kenë mundësi pjesë-marrje në seancën gjyqësore e të garantojnë të drejtën e të pandehurve për mbrojtje, gjykata ka planifikuar zhvillimin e procesit gjyqësor dy herë në javë, (dhe jo çdo dy jave, siç shpifet në këto shkrime), ka mbajtur komunikim e bashkëpunim korrekt me Drejtorinë e Burgjeve dhe Policinë e Shtetit për sigurimin e të pandehurve të para-burgosur në seancë gjyqësore, ka bërë përpjekjet maksimale për njoftimin e palëve, si edhe me vendim të ndërmjetëm, i ka dhënë përgjigje në kohën e duhur pretendimeve e kërkesave të tyre në proces.

Për të gjitha problematikat e këtij gjykimi, gjykata ka mbajtur kontakte me Ministrinë e Drejtësisë, Këshillin e Lartë të Drejtësisë, si edhe me organet drejtuese të Dhomës së Avokatisë.

Pra, detyrimet që i ngarkon ligji procedural trupës gjyqësore janë kryer rigorozisht dhe pa asnjë lloj tolerimi.

Në të njëjtën mënyrë dhe me të njëjtin përku-shtim kanë vepruar e veprojnë edhe trupat e tjerë gjyqësorë në çështjet që po gjykohen në Gjykatën e Shkallës së Parë për Krime të Rënda.

Prandaj, sulmet e kohëve të fundit në rastin më të mirë janë të gabuara, janë rrjedhojë e mosnjohjes së gjendjes dhe në rastin më të keq, janë tendencioze, bëhen me qëllim për të goditur e minimizuar punën e gjithëvlerësuar të gjyqtarëve të kësaj gjykate apo për të devijuar debatin në disa çështje të tjera gjyqësore që nuk kanë qenë ose nuk janë kompetencë e Gjykatës për Krime të Rënda.

Duke qenë të shqetësuar më shumë se kushdo tjetër për situatën e pakëndshme në të cilën ndo-dhen këto procese gjyqësore, theksoj se një ndër shkaqet determinante ka qenë e mbetet abuzimi i avokatëve me të drejtën e të pandehurve për të pasur mbrojtje në një proces gjyqësor.

Askush nuk mund të pretendojë se ky është një “justifikim i gjykatësve” për zvarritjen e procese-ve gjyqësore, por është kyçi i problemit, shkaku kryesor i shtyrjeve të seancave dhe i bllokimit të gjykimit të çështjeve gjyqësore.

Çuditërisht edhe në mbledhjen e KLD-së nuk

u vu theksi te ky problem, por disa prej disku-tantëve e drejtuan sulmin vetëm mbi gjyqtarët. Madje, aty u zbulua se përgjegjësia është e gjyqtarëve, sepse prej tyre është “hequr dorë” nga parimi i “gjykimit të pandërprerë”(?!). Ky parim, me gjithë rëndësinë që ka në një proces gjyqësor, jo vetëm në këto çështje që janë objekt debatesh, por në të gjitha çështjet që gjykohen në Gjykatën e Krimeve të Rënda, as nuk është aplikuar dhe as mund të aplikohet ndonjëherë.

Natyra e këtyre çështjeve është komplekse, me shumë palë në proces, me dëshmitarë që banojnë në fshatra apo qytete në mbarë vendin, madje pjesa më e madhe e këtyre proceseve e kanë të nevojshme marrjen e provave edhe jashtë vendit, nëpërmjet letërporosive ndërkombëtare. Pran-daj, nëse duhet të analizojmë shkaqet e situatës, nuk duhet të “fshihemi pas gishtit”, nuk duhet të shpikim shkaqe që nuk ekzistojnë, por të nxjerrim të vërtetën, të vëmë pikën mbi “i” që gjendja të ndryshojë. Dihet se detyrimi i gjykatës është të garantojë një proces të rregullt gjyqësor dhe se një ndër garancitë e këtij procesi është edhe e drejta e individit për t’u mbrojtur me avokat.

Megjithëse profesioni i avokatisë te ne fun-ksionon si profesion privat, ai duhet të veprojë brenda kornizave ligjore. Mbrojtje e interesave të një pale apo e të pandehurit nuk do të thotë që avokati të shkelë vetë ligjin procedural, të zvar-risë proceset gjyqësore duke cenuar integritetin e gjykimit. Duke shfrytëzuar ndonjë paqartësi të dispozitave aktuale të Kodit të Procedurës Pena-le, avokatët kanë arritur të tejzgjasin e zvarritin proceset penale aq shumë të debatuara kohët e fundit, duke përfshirë në veçanti procesin ndaj të pandehurve L. Berisha, E. Dokle etj.

Në përgjithësi synimi i mbrojtësve për zvar-ritjen e proceseve gjyqësore ka qenë pengimi i marrjes së ndonjë prove të rëndësishme në proces, si marrja e dëshmisë së të dëmtuarit/ës apo ndonjë dëshmitari të veçantë, shmangia e kryerjes së ndonjë veprimi tjetër hetimor etj.

Ndërsa në çështjen e të pandehurve të sipër-cituar tashmë është e qartë se bllokimi i procesit bëhet me qëllim që të mos lejohet pyetja në proces gjyqësor e një bashkë të pandehuri që ka statusin e bashkëpunëtorit të drejtësisë.

Pra, ndryshe nga sa u pretendua në mble-

Bode vetë) u ndal t’i shpjegonte publikut se procesi i zëvendësimit të monedhës sonë me euron do të jetë shumë i gjatë. I ftoj shqiptarët të besojnë te leku, – tha ndër të tjera Fullani, duke u përpjekur të kurojë keqkuptimin që kish ngjallur deklarata pa mënd e Berishës pikërisht në kohën kur Banka e Shqipërisë dhe institucione të tjera po përpiqen të bin-din shqiptarët të marrin edhe kredi jo në valutë, por në monedhë vendase. Prova se lëkundja e beftë e tregut të parasë kishte në bazën e tij faktorë psikologjikë është vetë fakti, që pas këtyre deklarata-ve qetësuese, kurset e këmbimit nisën të rikthehen në kuotat tradicionale të kohëve të fundit.

* * *E keqja duket kaloi por rreziku mbe-

tet. Sepse mbeten deficite buxhetore dhe tregtare gjithnjë e më të thella në sajë të “kujdesit” dhe aventurave ekonomike të Kryeministrit Berisha. Mbetet edhe vetë Berisha që situatave të mahisura financiare di t’u shtojë edhe faktorin e një spiraleje psikologjike. Dhe do mbe-tet i rrezikshëm sa kohë nuk do të heqë zakonin t’ia mbushë kot gjë që e bën rëndom (sikundër dhe e ka pranuar) në fushata elektorale ku edhe nuk prish shumë punë. Por kostoja e gjepurave politike është shumë e lartë kur bëhet fjalë për tregje tepër delikate si ato të parasë. A nuk është provuar një gjë e

tillë edhe në fund të vitit 1996 dhe në prag të rrënimit të piramidave financiare kur e pyetën për garancinë që jepnin ato piramida? Dhe Berisha u përgjigj: Paratë e shqiptarëve janë më të pastrat në botë. Ishte një përgjigje që nuk lidhej fare me pyetjen e gazetarit. Në fakt Berisha nuk e kish hallin te paret e shqiptarëve por donte t’i jepte përgjigje prokurorisë së përgjithshme italiane që akuzonte Shqipërinë për pastrim parash. Por aq sa tha mjaftonte. Publikut shqiptar nuk i interesonte përmbajtja e asaj që tha Pre-sidenti i asaj kohe Sali Berisha, por fryma optimiste që ai rrezatonte kur fliste për piramidat. Publiku nuk merret me thelbe por me sipërfaqen e gjërave. Nëse shfa-qesh i buzëqeshur kur të pyesin për Pi-ramidat, s’ka fare rëndësi ajo që thua, ata do vazhdojnë të investojnë. Nëse i thua se shumë shpejt do kalojmë në euro, ai kalon që të nesërmen në euro. Kaq gjë e di çdo qeveritar i përgjegjshëm. Berisha jo, megjithëse ka 20 vjet që qeveris punët e këtij vendi herë në pushtet dhe herë në opozitë. Prandaj edhe në muajt e fundit të vitit 1996 “populli” vazhdoi të derdhte te “populli” qindra milionë të tjerë, duke shitur me dhen e me shtëpi, në ca skema financiare që do rrëzoheshin pak muaj më vonë. Hovi për të investuar në piramida do të qe fashitur sikur Berisha të kish dhënë një përgjigje tjetër, sikur të kish rrezatuar një frymë tjetër apo të kish dhënë një sinjal për më tepër kujdes dhe maturi. Dhe mund të matet shumë lehtë, me saktësi matematikore, sesa dëm financiar u ka shkaktuar deklarata e Berishës mbi “paratë e pastra” mijëra familjeve. I shkaktoi dëm edhe vetes dhe pushtetit të tij. Sepse po të mos i kish nxi-tur shqiptarët të investojnë në piramida me deklarata të tërthorta mbi pastërtinë e parave të tyre, edhe përmasat e krizës nuk do të kishin qenë ato që u shfaqën në mars 1997. Histori e vjetër? Aspak përsa kohë Berisha është aty duke lëshuar kohë pas kohe gurë marrokë deklaratash që, larg qoftë, mund t’i detyrojnë përsëri të gjithë shqiptarët të hidhen në pus për t’i nxjerrë. Si në vitin ’97.

Pse po zvarriten ose bllokohen

EURO SI GURI MARREZISE

KRYEMINISTRORE

shqip

9

@E DIEL, 27 SHTATOR 2009

PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com

2.Rrëfimi për identitetin shkon përtej

koincidencës të lehjes së dy Shar-Peive, njërit nga njëra anë, tjetrit nga ana tjetër e ekranit, apo nëse do, e realitetit.

Në “Amerikanin e Qetë”, të filmuar sipas romanit të Graham Greene, autori trajton disa prej temave të tij të prefe-ruara, që shikojnë nga një kënd ironie temat që kanë të bëjnë me identitetin. Aty është Alden Pyle, një intelektual i ri amerikan, i pasionuar me predikimet për “Rrugën e tretë” (as kolonializëm francez, por as komunizëm)që del të jetë në fakt agjent i shërbimeve sekre-te amerikane me detyrë nxitje të një ushtrie autoktone të dëgjueshme për Washingtonin. Apo, Thomas Fowler, një gazetar britanik që raporton për luftën në Vietnam (quhej Indokinë asobote) dhe që zgjon interesimin e lexuesve të vet vetëm kur thyen iluzionin e krijuar deri atëherë, se lufta po fitohej nga të bardhët, jo nga të verdhët, dhe se të bardhët kishin filluar me masakra ndaj të verdhëve, luftëtarë apo civilë, njësoj.

Ata do të zbulojnë veten vetëm kur të zbulojnë njëkohësisht ku jetojnë, në një vend që është krejtësisht tjetër prej përshtypjes së krijuar jashtë, atje në metropolet e largëta. Pyle do të zbulojë se misioni i tij është i humbur kur të zbulojë njëkohësisht edhe vdekjen e Fowler se Indokina që ai ka njohur është

VETON SURROI

1.

Tao quhet qeni im, një Shar-Pei, racë që gjatë Revolucionit kul-turor kinez ishte para zhdukjes, i përndjekur nga Garda revolu-

cionare për krimin politik, përkëdhelje nga familja perandorake në cilësinë e racës zyrtare.

Në fund të të gjashtëdhjetave apo fillim të të shtatëdhjetave fillon kon-trabandimi i Shar-Peit, fillimisht në Hong-Kong (që atëherë ishte nën admi-nistrimin kolonial britanik) e pastaj, për në Kanada dhe SHBA. Në Mileniumin e tretë, Shar-Pei do të popullarizohet botërisht, me atë 20 për qind të tepërt të lëkurës që ka, si qen reklame publicitare për çdo gjë të njomë, prej kremërave e deri te letra e tualetit.

Mbërriti edhe në film. Në dy skena të “Amerikanit të qetë” (The Quiet Ameri-can) , një Shar-Pei arrin që me prezen-cën e vet aziatike t’i japë shije plotësuese sharmit kolonial të Saigonit, në fund të luftës vietnameze me francezët dhe pa filluar atë me amerikanët.

Në njërën prej dy skenave do të lehë, duke shkaktuar reagimin e Taos, një lehje të tij këtej ekranit filmik.

Në tërë historinë e tyre të gjatë, të Taos që nëpërmjet ekzileve, kontraban-dës dhe modës së Mileniumit të Tretë do ta shpinte në Prishtinë, e të Shar-Peit tjetër, yllit filmik që do të duhej të jepte patinën e vjetërsisë filmit; pra, përtej rrëfimeve për Revolucionin kulturor, afinitetin perandorak për ta dhe afini-tetin e Maos për të prerë koka, njerëzish e qensh, të lidhura me Perandorinë - vetëm një moment do t’i bashkojë këta të dy, vetëm lehja, ajo që do ta çojë Taon nga gjumi i cili ia rrudh tërë trupin si një peshqir i madh, e do ta sjellë afër ekranit, që të përgjigjet me një lehje tjetër, duke treguar me saktësi të prerë artikulimi se identiteti i tij është ai që është, i qenit, ndërsa krejt pjesën tjetër të identitetit të tij ia kemi ndërtuar ne të tjerët, sajuesit, dhe lexuesit e historisë.

OPINION

NË LONDËR, DO TË KUPTOJNË SE ËSHTË TRILLUES, DO TA FTOJNË PRAPA, POR PËR TË MOS E KOMPROMETUAR SHËRBIMIN E ZBULIMIT, DO T’I JAPIN NJË DEKORATË, DUKE VËRTETUAR EDHE NJË HERË SE GJUHA E TË VËRTETAVE METROPOLITANE ËSHTË SI LEHJA, LEHTËSISHT E IDENTIFIKUESHME PËR ATA QË SHËRBEHEN ME TË

tashmë e kaluara; se po vijnë kohët për të cilat duhet të shkruajë dikush tjetër.

Lufta po bëhej si lehja, gjuhë lehtësi-sht e identifikueshme për ata që gjenden në të. Të tjerat, pastaj, u bënë pjesë të identitetit që u ndërtuan nga të tjerët, sajuesit dhe lexuesit e historisë.

3.Por, ndeshja e të vërtetës me atë me-

tropolitane nuk do të jetë kund më e for-të për Graham Greene se “Njeriu ynë në Havanë” (“Our man in Havana). Në të, një shitës aspiratorësh, James Worwold do të rekrutohet për shërbimin e zbuli-mit britanik, gjatë kohës së diktaturës së Fulgencio Batistas në Kubë. Worwold, në mungesë aktiviteti spiunimi, fillon të shpikë rrjete agjenturash e veprime kundërspiunimi, deri te përshkrimi i një arme sekrete bërthamore që po ndërtohet në Kubë, e që e skicuar del të jetë inspiruar nga pjesët e aspiratorit.

Realiteti i Worwoldit në një moment merr kahe edhe më dramatike. Në Kubë do të marrë pjesë në aksione të rrezi-kshme, përfshirë vrasjen, me vetë faktin e të qenit agjent sekret. Në Londër, do të kuptojnë se është trillues, do ta ftojnë prapa, por për të mos e komprometuar Shërbimin e zbulimit, do t’i japin një dekoratë, duke vërtetuar edhe një herë se gjuha e të vërtetave metropolitane është si lehja, lehtësisht e identifikue-

shme për ata që shërbehen me të. Të tjerat, pastaj, janë pjesë të identitetit që ndërtohen nga të tjerët, sajuesit e lexuesit e historisë, si puna e këtij Gra-ham Greene.

4.

Pata drekë me shefin e UNMIK-ut në Prishtinë, Zannier, një diplomat italian me përvojë, që gjendet në një situatë që kisha ndjenjën e largët sikur të ishte sajuar nga Graham Greene. Për autoritetet kosovare, ai është thuajse një fantazmë; thuhet se është në qytet, por nuk e ka parë kush (apo nuk duhet parë). Kur shkon në Moskë apo takohet me diplomacinë kineze, ata i kërkojnë të bëjë gjëra, që ky nuk mund t’i bëjë, siç është administrimi i vendit.

Herë pas here takohet me të dërgua-rin europian, Feith, që përfaqëson edhe vendet europiane që nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës, por si Përfaqësues i lartë civil përfaqëson vendet që e kanë njohur pavarësinë dhe janë përgjegjëse për zbatimin e Planit Ahtisaari. Brenda një fjalie, Feith do të thotë se përfaqëson edhe njërin mendim, edhe atë që është kundër mendimit të parë- Zannier do të thotë se është neutral, ndaj çdo njërit mendim.

Një pjesë të madhe të kohës e kalon duke udhëtuar. Ai dhe stafi i tij kanë gati përshkrim kryesor të vendit të punës përfaqësimin e Kosovës. Në takime shumëpalëshe, qofshin ato të Bashkimit Europian apo të Ballkanit Perëndimor, Zannier apo dikush nga stafi i tij do të ulet në tavolinën në të cilën shkruan UNMIK/Kosovo, do të bëjnë përshën-detjen fillestare protokollare dhe do t’ia japin fjalën përfaqësuesit të Kosovës, Presidentit, ministrit apo ndonjë zyrtari tjetër, duke treguar se të gjitha janë të gatshme për formatin e Graham Greene, të ndërtuara nga sajuesit e lexuesit të historisë. Ajo që ende nuk është dëgjuar është ekuivalenca e lehjes, ajo pjesë e komunikimit që duhet të tregojë se çfarë është realiteti.

dhjen e fundit të KLD-së, qëllimi i zvarritjes së proceseve gjyqësore nuk ka qenë e nuk mund të jetë “tejkalimi i afateve të paraburgimit”. Jo se mbrojtësit e të pandehurit nuk e dëshirojnë një gjë të tillë, por sepse në të gjitha rastet kur gjykimi ndërpritet për shkakun e mungesës apo qëndrimeve të padrejta të një a më shumë prej mbrojtësve ose e të pandehurve, afatet e parabur-gimit, me vendim të ndërmjetëm të gjykatës, janë pezulluar për të gjithë të pandehurit që gjenden nën masën e sigurimit “arrest në burg”.

Në rastet në gjykim, shkaku kryesor, për të mos thënë shkaku i vetëm, i bllokimit të pro-ceseve gjyqësore është mungesa e qëllimshme e mbrojtësve dhe paaftësia e organeve që ligji i ngarkon me marrjen e masave disiplinore, për të vepruar ndaj tyre. Duke shfrytëzuar paqartë-sitë në disa dispozita procedurale, avokatët ose mungojnë pa njoftuar arsyen ose e justifikojnë në mënyrë të harmonizuar mungesën nëpërmjet raporteve mjekësore ose pretendojnë se s’mund të paraqiten, sepse janë të angazhuar në procese të tjera gjyqësore.

Madje, në rastet e këtyre gjykimeve, veprimet e avokatëve kanë qenë shpeshherë hapur në kundërshtim me ligjin. Ata arrijnë që të thyejnë edhe rregullat elementare të etikës gjyqësore, veprimet e tyre shkojnë deri aty sa edhe janë larguar në mënyrë demonstrative nga seanca gjyqësore, vetëm që të arrijnë të bllokojnë zh-villimin e gjykimit. Gjykata, ndonëse ka zbatuar mjetin e vetëm procedural, zëvendësimin e tyre me avokatë të caktuar kryesisht dhe ka dërguar kërkesën tek organi i vetëm që mund të marrë masa disiplinore ndaj avokatëve, Komitetin Disiplinor pranë Këshillit Drejtues të Dhomës Kombëtare të Avokatisë, deri tani nuk ka mundur të vijojë procesin.

Rezulton se edhe avokatët e caktuar kryesi-sht, në përgjithësi, nuk kanë qenë korrektë, i janë shmangur detyrimit ligjor për shkakun e kompleksitetit të çështjeve, por edhe për faktin se kanë qenë e janë nën presionin e hapur të avokatëve të zgjedhur apo edhe të të pandehurve.

Ndërsa është për të ardhur keq që Këshilli Drejtues i Dhomës Kombëtare të Avokatisë, ndonëse i janë referuar në mënyrë të përsëritur rastet konkrete të abuzivizmit të avokatëve të

veçantë, nuk ka marrë asnjë masë disiplinore ndaj tyre, madje referimet tona deri tani nuk kanë marrë asnjëherë përgjigje.

Duke konstatuar qëndrimin apatik dhe mo-sveprues të Dhomës Kombëtare të Avokatisë, gjykata në referime jo vetëm ka sqaruar rëndësinë e proceseve dhe detyrimin ligjor të avokatëve për të mos u bërë pengesë, por ka bërë edhe verifiki-min e këtyre pretendimeve. Ndonëse një gjë e tillë është detyrim i Dhomës Kombëtare të Avokatisë ose i strukturave të Ministrisë së Drejtësisë, me qëllim vënien sa më shpejt para përgjegjësisë së avokatëve abuzues, gjykata rezultatin e verifiki-meve ia ka bërë prezent organeve të mësipërme, sidomos në rastet kur është provuar se pretendi-met e avokatëve kanë qenë të rreme, të pavërteta.

Edhe në këto raste përsëri nga Dhoma Kom-bëtare e Avokatisë nuk është marrë asnjë masë disiplinore. Ndryshimet që u bënë në ligjin “Për profesionin e avokatit në Republikën e Shqi-përisë”, janë të pamjaftueshme, pasi ndonëse është në dijeni të të gjithë këtyre problemeve, as Ministria e Drejtësisë nuk ka mundur të ndikojë në përmirësimin e situatës.

Ky është realiteti. Kjo është gjendja.Gjykata ka funksion të japë drejtësi, por duke

respektuar ligjin, duke garantuar të drejtën e të pandehurve përfshirë edhe të drejtën për mbrojtje. Gjykata nuk mund të mbajë me forcë avokatët në sallën e gjyqit, qofshin ata të zgjedhur nga të pandehurit apo të caktuar kryesisht prej saj. Ligji procedural aktual nuk i jep gjykatës asnjë mundësi tjetër ligjore që të veprojë për të siguruar mbrojtës në sallën e gjyqit, ndërsa po ky ligj e ndalon të vijojë procesin në rastet kur i pandehuri nuk gjendet në sallë ose largohet nga procesi dhe të njëjtën gjë bën në mënyrë demonstrative dhe avokati i tij.

Pra, gjyqtarët, të paktën për rastet e debatua-ra kohët e fundit që gjenden në proces gjykimi në Gjykatën për Krime të Rënda, jo vetëm nuk kanë qenë indiferentë e apatikë, por kanë qenë tepër korrektë e rigorozë. Shprehjet fyese e aku-zat e hedhura në mënyrë të papërgjegjshme në ndonjë shkrim të kohëve të fundit, se shkaku i zvarritjes së proceseve gjyqësore është “pamjaf-tueshmëria profesionale”, “toleranca”, apo edhe më tej “bashkëpunimi i gjyqtarëve me avokatët

që shtyjnë proceset gjyqësore”, nuk janë të vër-teta, ndërsa shprehja fyese “gjyqtar-merhum” mund të jetë më e përshtatshme për “burokratin-merhum”, që ndonëse të dhënat i ka pranë zyrës së tij në Ministrinë e Drejtësisë, nuk e njeh rea-litetin dhe përdor shprehje të tilla.

Nëse Këshilli i Lartë i Drejtësisë, Ministria e Drejtësisë dhe tërë mekanizmi shtetëror dëshi-ron të ndikojë vërtet në përmirësimin e situatës, është e domosdoshme që të ndërmerren urgjen-tisht veprime konkrete e masa ligjore që do të sil-lnin shkundjen e Dhomës Kombëtare të Avokatisë dhe marrjen e masave disiplinore prej saj, deri në heqjen e licencës ndaj avokatëve që veprojnë në kundërshtim me ligjin, që mashtrojnë me raporte mjekësore apo me pretendime të rreme për angazhime në procese të tjera gjyqësore, që thyejnë etikën gjyqësore apo largohen në mënyrë demonstrative nga seanca gjyqësore.

Rastet konkrete, me emra të posaçëm dhe verifikime të plota janë në fashikujt gjyqësorë dhe mund të verifikohen në çdo kohë.

Ato gjenden edhe në zyrat e drejtuesve të Dhomës Kombëtare të Avokatisë dhe në struktu-rat e Ministrisë së Drejtësisë. Krahas kësaj është koha që prej këtyre strukturave dhe organeve të tjera që kanë detyrimin ligjor të ndërmarrin ha-pat e nevojshme për të reformuar në tërësi ligjin proceduralo-penal, si edhe ligjin për “Profesionin e Avokatit në Republikën e Shqipërisë”, me qëllim riformulimin e dispozitave të paqarta, si edhe vendosjen e dispozitave të tjera për të saktësuar detyrimin e përgjegjësinë e secilit prej organeve të zbatimit të ligjit, të Dhomës së Avokatisë, të çdo aktori që merr pjesë në një proces gjyqësor.

Është koha që ndryshimi i kuadrit ligjor të marrë parasysh përvojën e shteteve të tjera, që parashikojnë një gamë të gjerë të drejtash të gjykatës për të siguruar mbarëvajtjen e procesit gjyqësor deri tek e drejta për të vendosur, veç detyrimit të palës që bëhet pengesë për zhvilli-min e gjykimit për pagimin e shpenzimeve (nga njoftimet, te shoqërimi i të pandehurit e deri te shpenzimi për sallën e gjykimit) edhe vendosjen ndaj asaj pale të sanksioneve të tjera si gjobë apo masë disiplinore.

*Gjyqtar, Gjykata e Shkallës së Parë për Krime të Rënda, Tiranë

disa procese gjyqësore?

Shënime Margjinale

Tao, të vërtetat metropolitane dhe UNMIK/KosovaNE PRITJE TE LEHJES

B A B Y L O N

shqip

11

@E DIEL, 27 SHTATOR 2009

PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comRAJON

Më shumë se 600 000 serbë jetojnë aktua-lisht nën nivelin e varfërisë që nënkup-

ton gjendjen e urisë, ndërsa afro 150 000 fëmijë në këtë vend je-tojnë në kuptimin e plotë të fjalës në kushte urie të vazhdueshme, shkruante këto ditë gazeta e përditshme serbe “Kurir”, duke iu referuar një raporti të publikuar së fundmi nga ana e Organizatës së Fondit për Fëmijët të Kombeve të Bashkuara (UNICEF). Sipas kësaj të fundit, më të kërcënuarit janë ata me moshë 65 vjeç e sipër dhe fëmijët deri në 14 vjeç, si dhe se nga numri i përgjithshëm (600 000) i serbëve të kërcënuar nga ana sociale vetëm rreth 150 000 veta marrin rregullisht një lloj ndihme sociale. Ministri i Punës dhe i Politikës Sociale të Serbisë, Rasim Ljajiç, nga ana e tij, i cituar nga gazeta e mësipërme, duke plotësuar raportin e lartpërmen-dur të UNICEF-it, publikoi një shifër alarmante tjetër se në Serbi numri i njerëzve që jetojnë nën nivelin e varfërisë këtë vit është rritur me 60 000, madje edhe me 80 000 veta. Dhe kështu, vë në dukje “Kuriri”, shumë shpejt numri i atyre që jetojnë në kushte urie në Serbi do të arrijë shifrën 1 milion!

Alarmin dhe shqetësimin e tyre përkatës shprehën pas publikimit të raportit në fjalë të UNICEF-it edhe analistë dhe ekspertë ekonomistë serbë, të cilët fajin kryesor për situatën e krijuar lidhur me varfërimin e vazhdueshëm të masave popul-lore në Serbi ia ngarkojnë shtetit dhe qeverisë që, sipas tyre, janë të paaftë dhe nuk janë në gjendje të ushqejnë popullin e vet. “Në Serbi me politikë merren njerëz pa moral dhe pa asnjë përvoje e dijenie, njerëz që kanë urrejtje kundrejt popullit të vet dhe kanë synime të këqija kundër shtetit të vet. Pyes veten se edhe sa kohë do t’i durojnë ata njerëzit në ven-din tonë”, citonte gazeta “Kurir” ekonomistin serb Branko Dra-gash, që gjithashtu vuri në dukje se në këto kushte atë nuk e kishin befasuar shifrat e paraqitura në raportin e UNICEF-it. Profesori universitar i ekonomisë, Daniel Cvjetiçanin, gjithashtu i cituar nga gazeta e mësipërme, nga ana e tij, theksoi se “situata është dra-stike, ndërkohë që niveli i Serbisë duhej të ishte diku pranë atij të Greqisë, Spanjës, Portugalisë, d.m.th. pranë atij të ekonomive evropiane të tregut, ku ajo dikur e ka pasur vendin, kurse sot ajo është në nivelin e republikave banane latinoamerikane”. Sipas tij, gjatë 10 vjetëve të fundit, ata që janë në krye të vendit nuk kanë arritur të krijojnë mjedisin e duhur për zhvillimin e ekonomi-së, por vetëm mbajnë përgjegjësi për ndërhyrjet e tmerrshme në ekonomi dhe për kufizimin e lirive ekonomike. Pasoja të var-fërisë janë jo vetëm kur dikush

UNICEF: 600 mijë serbë vuajnë për bukëAutoritetet vendase flasin për një numër edhe më të madh njerëzish në varfëri ekstreme

Kroaci

Luksi marramendës i kompleksit turistik, në brigjet e Adriatikut

Një natë në “Vampirin e Istras”, për 10 mijë euro

Nxënës serbë e kroatë përleshen në Pragë Gjimnazistët rastisën të sistemoheshin në të njëjtin hotel të kryeqytetit çek

ë armiqësitë e vjetra, të thellua-ra më shumë edhe nga luftërat e fundit të ndërsjella në terri-toret e ish-Jugosllavisë, mes

kroatëve dhe serbëve vazhdojnë edhe më tej, se ato po barten edhe nga bijtë e tyre dhe se vështirë se ato të pushojnë në ndonjë të ardhme të afërt, e tregon edhe ngjarja e hidhur me motive etni-ke që ndodhi ditët e fundit në kryeqyte-tin e Çekisë, Pragë. Një zënkë që nisi me sulme ofenduese verbale të ndër-

sjella para hotelit “Albion” në Pragë, mes nxënësve të dy shkollave të mesme kroate dhe serbe, që kishin ardhur për udhëtime turistike në kryeqytetin çek dhe ishin vendosur në të njëjtin hotel, mori gati formën e një përleshjeje ma-sive, duke shkaktuar edhe të lënduar.

Sipas medias serbe, sherrin e filluan nxënësit e një shkolle të mesme të Za-darit që sapo panë bashkëmoshatarët e tyre të një gjimnazi matematikor të Beogradit, filluan të thërrisnin në kor

“Ubij, ubij Srbina” (Vrite, vrite serbin). “Kushedi se çfarë do të ndodhte nëse në vend të nxënësve të gjimnazit mate-matikor do të ishin nxënës të shkollave të mesme të tjera të Beogradit, pasi dihet që ‘matematicienët’ janë fëmijë të qetë dhe nuk janë të prirur të pro-vokojnë zënka dhe kjo është arsyeja se përse zënka nuk pati pasoja fatale. Sidoqoftë, një profesor dhe udhëheqësi turistik nga Novi Sadi u goditën nga nxënësit kroatë”, i tha medias drejtori

i gjimnazit serb, Sërgjan Ognjanoviç, sipas të cilit policia çeke nuk ishte në gjendje të garantonte hyrje dhe qëndrim të sigurt në hotel, kështu që nxënësit dhe profesorët serbë e kaluan natën në autobus.

Ministria e Punëve të Jashtme të Serbisë, pas incidentit në Pragë, i dër-goi ambasadës së Kroacisë në Beograd një notë proteste të ashpër, ku dënonte çdo akt dhune të kryer mbi bazën e motiveve etnike. m.s.

vdes nga mungesa e ushqimit, por edhe kur njerëzit vriten për shkak të pasojave të priva-tizimeve, kur shiten fëmijë dhe vajzat e reja janë të detyruara të prostituojnë”, thekson profesori Cvjetiçanin.

Aleksandar Zhivkoviç, kryetar i komunës Bella Pallanka, që konsiderohet si komuna më e varfër në Serbi dhe për të cilën në këtë vend thuhet se atje njerëzit ”vdesin nga uria”, i tha gazetës serbe së lartpërmendur se, “ç’është e vërteta, akoma nuk po vdesim nga uria, po jeta është shumë e vështirë. Por, në rast se nuk prodhojmë asgjë, nëse shteti nuk merr masa, edhe kjo do të ndodhë!”, thotë ai, duke shtuar se më shumë sesa 3 000 veta, përfshi familje të tëra, janë krejtësisht pa punë në këtë ko-munë. m.s.

Adriatik Kempinski”, kompleksi hotelier më i shtrenjtë dhe më luksoz në Kroaci dhe ndoshta edhe në Ball-kan, është një parajsë e vërtetë pushimi në Savudria

të Istras së Kroacisë. Nga tarraca kryesore e tij “shpërthen” një pamje madhështore që, në kushtet e një kohe të kthjel-lët, arrin deri në Itali dhe Alpet austriake. Në një sipërfaqe prej afro 3 000 metrash katrorë që zë ky kompleks hotelier, në dispozicion të miqve janë disa pishina, sauna e banja moderne speciale, 16 sallone bukurie, etj., shkruante ditët e fundit gazeta e përditshme kroate “24 sata” që gjithashtu theksonte se, “vetëkuptohet, se hoteli madhështor ka edhe çmime ‘madhështore’”. Kështu një natë në apartamentin mbretëror ose presidencial, ku dominon ngjyra e zezë, të quajtur “Vampiri i Istras” sipas vampirit të pretenduar lokal,

Jura Grande, kushton 73 500 kuna ose 10 000 euro marramendëse!

Luksi i apartamentit në fjalë, me një sipërfaqe prej 263 metrash katrorë dhe me një tarracë me pamje nga deti me sipërfaqe prej 568 metrash katrorë, kënaq ape-titet edhe të elitës më shijehollë, shkruan gazeta e lartpërmendur kroate, sipas së cilës apartamenti ka një dhomë të madhe ndenje, kabinet pune, mjedis çlodhës, kuzhinë, disa banja me xhakuza, etj. Apartamenti ka televizorin me spektakolar që ka kushtuar 120 000 euro dhe peshon 500 kg! Diagonalja e kësaj plazme gjigante është tre metra dhe kur nuk është në punë, zbritet në dysheme. Kur ndizet, televizori gjigant ngrihet

në ajër dhe pozicionohet sipas dëshirës të atij që e sheh. I vetmi që ka fjetur në apartamentin mbretëror ose presiden-cial të kompleksit hotelier luksoz “Kempinski” të Istras, deri tani, ka qenë presidenti i Kroacisë, Stipe Mesiç. Pronari i këtij hoteli e “gostiti”, në gusht të këtij viti, presidentin kroat me një natë falas në apartamentin luksoz “Vampiri i Istras”, mbasi ai (Mesiçi), plot entuziazëm, preu shiritin e inaugurimit të këtij kompleksi hotelier dhe goditi i pari topin në terrenin profesional të parë të golfit në Kroaci, që i përket këtij hoteli.

Sa për krahasim, një natë në një nga apartamentet të hotelit më luksoz në Dubai kushton 23 000 euro. m.s.

Apartamenti ka televizorin më spektakolar që ka kushtuar 120 000 euro dhe peshon 500 kg! Diagonalja e kësaj plazme gjigante është tre metra dhe kur nuk është në punë, zbritet në dysheme

12

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009 AKTUALITET

Dëftesa origjinale e pjekurisë Në mungesë të saj një listë

notash me fotografi e nënshkruar nga drejtori i shkollës dhe drejtori i drejtorisë rajonale përkatëse

Dokument identifi kimi, letërn-joftim, kartë identiteti ose pasaportë dhe fotokopje e tij

Në dosje mbahet vetëm foto-kopja e dokumentit të identifi kimit

Dy fotografi Mandatarkëtimi i tarifës së

regjistrimit prej 1500 lekësh Numri i llogarisë ku do të der-

dhet tarifa duhet të kërkohet në fakultetin përkatës

Pedagogët e Vlorës, në një shkresë zyrtare plot me gabime ortografike, dhe me terma të çuditshme

të shkruara në latinisht, kanë sqaruar studentët me mesatare 6 të qëndrojnë larg dyerve të Universitetit të Vlorës.

Po ashtu, në një tjetër shë-nim, pedagogët e Universitetit të Vlorës i drejtohen me tone sarkastike kolegut të tyre, rektorit të Universitetit të Politeknikut, Jorgaq Kaçani. Në deklaratën për të, pedagogët i sugjerojnë të merret me punët e tij dhe nëse i mëshiron studentët le t’i marrë pranë universitetit të tij, ku në bashkëpunim me drejto-reshën e arsimit të lartë, Elida Hoxha, mund të kryejnë një akt bamirësie për këta studentë dhe prindërit e tyre. Studentët, nëpërmjet protestave dhe an-kesave, kërkojnë të regjistrohen, por edhe pse ministri i Arsimit u ka dhënë garancinë e tij se ata tashmë janë pjesë e fakultetit, një tjetër surprizë është gjetur dje në dyert e këtij fakulteti.

Në një njoftim të printuar dhe të ngjitur në Universitetin e Vlorës, me tone të një ironie therëse, pedagogët e këtij univer-siteti u drejtohen studentëve dhe prindërve të tyre se njohuritë e tyre janë të cunguara deri në atë pikë, sa ata nuk janë të aftë të zgjidhin as ushtrimet e matema-tikës që nxënësit sot i zhvillojnë në klasën e katërt.

Pedagogët u janë drejtuar studentëve duke u thënë atyre se nuk janë pjesë e fakultetit dhe se provimet e tyre do të ishte mirë t’i

korrigjonte drejtoresha e arsimit të lartë në Ministrinë e Arsimit, Elida Hoxha. Studentët e Vlorës, të cilët janë fitues sipas APRIAL-it, por nuk e meritojnë të drejtën e studimit sipas stafit akademik të Universitetit të Vlorës, po u “ngrin” buzëqeshja në mënyrë të përsëritur. Nga një anë APRIAL-i dhe Ministria e Arsimit, me në krye vetë ministrin Myqerem Tafaj u kanë thënë studentëve: “Ta gëzoni të drejtën e studimit dhe mirëserdhët në auditorë”. Nga ana tjetër janë pedagogët e këtij universiteti, të cilët nuk bien dakord për të zbatuar urdhra apo udhëzime nga Ministria e Arsimit dhe i quan të padenjë këta studentë për të qenë pjesë e auditorëve, për shkak të mesata-res së tyre të ulët. Në fillim, senati i Universitetit të Vlorës mori një vendin për të mos pranuar asnjë student me mesatare poshtë 6. Më pas, në bazë të sistemit të Maturës Shtetërore, sipas skemës meritë-preferencë, këta studentë kanë fituar të drejtën e studi-mit në Universitetin e Vlorës. Sekretaritë nuk i pranuan ata të regjistroheshin. Ministri i Arsimit dha urdhër për t’i pranuar ata dhe pavarësisht se kjo nuk u mor në konsideratë nëpërmjet një udhë-zimi, Tafaj e bëri fakt pranimin e studentëve në fakultet. Me një tjetër deklaratë publike, pedago-gët e Vlorës sqaruan se po shkelet autonomia e universiteteve dhe kontingjenti i këtyre studentëve nuk mund të japë cilësi dhe për më shumë nuk mund t’i përbal-lojnë mësimet dhe leksionet në këtë universitet. Nëse futen në dyert e Universitetit të Vlorës, ata do të dorëhiqen nga detyra.

Stafi akademik, ironi “therëse” me studentët: Ejani t’ju bëjmë provim me ushtrimet e klasës IVUniversiteti i Vlorës sfidon ministrin Tafaj

Ju bëjmë me dije, për t’u ndihmuar, se fëmijët tuaj me mesatare poshtë notës 6 nuk do të regjistrohen në UV! Për momentin, zgjidhja më e mirë është që të qëndroni larg dyerve të UV!

Ju nuk jeni të regjistruar për ne!Çdo regjistrim tjetër është fi ktiv. Përdorimi i dhunës apo forcës prej jush siç bëtë herën e parë

është akoma një argument tjetër për mosqenien tuaj STUDENT:Dhe në qoftë se do të ndodhë ndonjë “Deutchecs et machines”, atëherë me ju do të organizohet një provim në matematikë me ushtrime dhe problema të

klasës së katërt fi llore dhe do t’ia japim për t’i korrigjuar mësueses së matematikës, zj. Elida Hoxha, Drejtoreshë e Arsimit të Lartë në MASH.

Ndërkaq, do t’i bëjmë publike këto rezultate që opinioni dhe populli të njihet se çfarë specia-listësh kërkon shteti ynë.

Gjatë një prononcimi theksoni, dhe jeni i vetmi pas znj. Elida Hoxha, se rektori i UV ka shkelur jo vetëm ligjin e arsimit të lartë, por edhe vendimet e qeverisë.

Na vjen keq që bëheni kukull e politikës dhe beniamin i ndonjë punonjëse të MASH-it. Zoti Jago! Na i tregoni se cilin ligj të arsimit të lartë ka shkelur senati i Vlorës? Apo cilin vendim

qeverie? A ka të drejtë ministri i Arsimit dhe Shkencës të urdhërojë rektorin e një universiteti? Ndërkaq, kur thoni se urdhrat e ministrisë janë detyrime, ndoshta janë për ty, që si kukull e

qeverisë je mësuar të zbatosh çdo urdhër, se të mungon kuraja dhe guximi yt intelektual. Ne zbatojmë çdo urdhër që është në përputhje me ligjin. Besoj se kaq e di, se këtu fi llon fun-

ksionimi i shtetit demokratik. Në rast të kundërt! Vërja emrin vetë! O zoti Kacani! Merru me universitetin tënd dhe po të kesh kohë hajde në UV të marrësh vesh

dhe të mësosh se si ndërtohet një sistem informativ, ku 14000 studentët tanë kanë transkriptet e tyre dhe tashmë po regjistrohen direkt nga interneti, ku marrin programet, lëndët, klasat dhe pedagogët që duan, si edhe gjithë informacionin e duhur të nevojshëm.

Do të ishte më e ndershme për ty që, në qoftë se të dhimbsen ata studentë me mesatare po-shtë notës 6 (të cilët në Informatikë, Matematikë e Inxhinieri janë rreth 400) dhe të ndihmojë edhe vetë drejtoreshën znj. Elida Hoxha, të bëjë të paktën një gjest fi snik dhe bamirësie: T’I PRANOJË NË UNIVERSITETIN POLITEKNIK. Ende ka kohë, sepse ne nuk i regjistrojmë!

PEDAGOGËT E VLORËS

3 TETOR Është afati i fundit i regjistrimeve për fazën e dytë të fi tuesve. Në orën 18.00 do të mbyllen dyert e sekretarive e më pas nuk do të pranohen asnjë

SPOSTIMI Nga një degë në tjetrën, në rast se maturanti ka fi tuar në një nga degët e preferuara lejohet. Sipas Ministrisë së Arsimit, kjo procedurë njihet përgjatë kësaj faze

FAZA 3 E fi tuesve do të shpallet pas datës 3 tetor. Menjëherë pas marrjes së informacionit për regjistrimet, për vendet e lëna bosh, do të përgatitet raporti përfundimtar

Nga sot, të gjithë universite-tet në të gjithë vendin do të presin për regjistrimet

të gjithë fituesit e fazës së dytë të regjistrimit. Sipas Ministrisë së Arsimit, në këtë fazë do të regjistrohen të gjithë ata që janë fitues për herë të parë, ndërkohë që do të kenë mundësi të kryejnë regjistrim për herë të dytë, fituesit që u ka dalë e drejta e studimit në fakultete të tjera, si pasojë e vendeve të mbetura bosh në fazën e parë të regjistrimit. Sipas një udhëzimi të Ministrisë së Arsimit, të gjitha universitetet, duke filluar nga dje, duhet të kenë të afishuara listat e kandidatëve fitues në vende të dukshme, në mjediset e fakulteteve përkatëse. Pas përfundimit të regjistrimeve paraprake, MASH-i kujton se kandidatët që janë shpallur fitues në listat përfundimtare, në një program tjetër studimi, të një preference të tyre më të lartë, do të çregjistrohen nga programi i studimit ku janë regjistruar paraprakisht dhe të regjistrohen në programin e studimit ku janë shpallur përfundimisht fitues. Kandidatëve që çregjistrohen do t’u kthehet dosja individuale, me dokumentet e tyre.

Kandidatët të cilët edhe në listat përfundimtare rezultojnë fitues në të njëjtin program stu-dimi, nuk kanë nevojë të riregji-strohen. Në këtë fazë, për shkak të vendeve të mbetura bosh, do të ketë edhe kandidatë që shpallen për herë të parë fitues. MASH njofton të gjithë këta kandida-të, se në datat 26, 27, 28, 29, 30

Universitetet, afatet dhe dokumentacioni për regjistrim

Arsimi udhëzon sekretaritë për të pritur studentët. Dorëzoni dosjen për fituesit në fakultetet e tjera Faza II

Të dhënashtator dhe 1, 2, 3 tetor 2009, prej orës 08.00 deri në orën 18.00, sek-retaritë mësimore të fakulteteve duhet të kryejnë çregjistrimet e kandidatëve që janë shpallur fi-tues në një program studimi tjetër, të një preference më të lartë të tyre dhe të regjistrojnë kandidatët e rinj fitues, sipas listave përfun-

dimtare të fituesve, të shpallura nga APRIAL-i. Ndërsa institu-cionet e Arsimit të Lartë duhet të dorëzojnë pranë APRIAL-it, listat e kandidatëve të regjistruar në datën 5 tetor 2009. Dokumentet e nevojshme për regjistrim janë: dëftesa origjinale e pjekurisë, në mungesë të saj një listë notash me fotografi e nënshkruar nga drejtori i shkollës dhe drejtori i drejtorisë rajonale përkatëse; dokument identifikimi, letërnjof-tim, kartë identiteti ose pasaportë dhe fotokopja e tij është një tjetër dokument i kërkuar nga ana e sek-retarive për të kryer regjistrimin. Në dosje mbahet vetëm fotokopja e dokumentit të identifikimit, dy fotografi, si edhe mandatarkëtimi i tarifës së regjistrimit prej 1500 lekësh. Numri i llogarisë ku do të derdhet tarifa duhet të kërkohet në fakultetin përkatës. L. Mixha

Letër e hapur për studentët e Vlorës

Pedagogët e Vlorës për rektorin e Politeknikut

TË DASHUR PRINDËR DHE STUDENTË ME MESATARE POSHTË NOTËS 6!

POST SCRIPTIUM

ZOTIT JAGO KAÇANI (ALIAS JORGAQ KAÇANI) MENAXHER I UNIVERSITETIT POLITEKNIK TË TIRANËS

Kandidatët të cilët janë fitues në të njëjtin program studimi, nuk kanë nevojë të riregjistrohen

SQARIMI Kandidatët që nuk kryejnë regjistrimin përfundimtar bren-da datave të përcaktuara në këtë udhëzim, për çfarëdo arsye nuk do të përfshihen në listën përfundimtare të fi tuesve dhe do të humbasin të drejtën për të vazhduar studimet e larta për këtë vit

DOKUMENTET PËR REGJISTRIM

Pedagogët i qua-jnë të padenjë këta studentë për të qenë pjesë e auditorëve, për shkak të mesa-tares së tyre të ulët

@13

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

Aktiviteti seksual nuk është vetëm një kënaqësi, por mund të na ndihmojë

për një jetë më të gjatë dhe sigurisht edhe më të lumtur. Mbi të gjitha, seksi është një analgjezik shumë i mirë. Kjo për meritë të plotë të hormonit ositoksinë, i cili prod-

hohet nga trupi ynë sa herë që ne kryejmë marrëdhënie seksuale dhe është përgjegjës për arritjen sa më të mirë të një orgazme. Falë ositoksinës arrihet realizimi i endorfi -nës, që në nivel trupor provokon ndjenjën e kënaqësisë dhe kërkon t’u japë më shumë

frymëmarrje të mundshme edhe dhimb-jeve artikulare e muskulore, ose ndoshta të zgjidhë dhe dhimbjen e kokës.

Më i mirë se ibuprofeniTë gjithëve na ka ndodhur që të paktën...

60 vjet pas fi tores së revolucionit kundër nacionalistëve, Kina po përgatitet sërish që të çudisë botën me festime e parada madhështore dhe sërish duke i thurur lavde Maos

Celularët, “kolonizatorët” e rinj të AfrikësSi po e ndryshojnë ekonominë e kontinentit e bashkë me të mentalitetin

Përvjetori

NE FAQEN 14

Kjo është bebja

që ka lindur këtë

javë në një spital

të Sumatrës dhe e

jashtëzakonshmja

është pesha me

të cilën erdhi

në jetë, plot 8.7

kg, ose dyfishi i

peshës normale të

foshnjave

Më shumë se 70% e popullsisë kanë kontrata telefonike edhe në fshatrat më të varfër

FOTO FAKT

Brazil

Ja disa arsye që i çojnë femrat në „shtrat‰Për t’u dobësuar, hakmarrë, kuruar dhimbjen e kokës...

NE FAQET 18-19

Në fshatrat përreth Hyder-bad, në Indinë Qendrore, një revolucion i vogël

brenda pak viteve ka ndrysh-uar raportin shekullor të push-tetit. Padronët e vërtetë deri dje ishin ndërmjetësit, grosistët që mblidhnin prodhimin e orizit dhe grurit nga mijëra fshatra të vegjël për ta shitur më pas në qytet. Po me çfarë çmimi e blinin? Me atë çmim që ata thoshin se ishte i drejtë në kushtet e tregut. Nga ana tjetër, si mund t’i kontrolloje fshatarët? Sigurisht me një tele-fonatë, por fatkeqësisht telefoni nuk mund të shkonte deri në ato fshatra të largëta. Sipas Bankës Botërore, në botë gjithsej janë 1 miliard linja telefonike dhe më shumë se gjysma e tyre janë në Europë dhe SHBA. Në 5-6 vitet e fundit situata ka ndryshuar: tani me një telefonatë, që është shumë e lehtë ta kesh në fshat, mund të mbash nën fre grosistët. Suksesi ka qenë aq i madh, sa sot fshatarët e Hyderbad jetojnë në një situatë jo shumë ndryshe nga ajo e tregtarëve të “Wall Street”. “Reuters”, përmes sms-ve mund t’u japë atyre informacione mbi motin dhe lëvizjen e çmimeve. Jemi mësuar të mendojmë se shpikja e celularit ka ndryshuar tërësisht mënyrën e jetës së perën-dimorëve. Por, në të vërtetë, në atë që ne e quajmë bota e tretë, ka pa-sur një impakt të jashtëzakonshëm duke revolucionarizuar mënyrën e jetesës së njerëzve, ekonominë dhe mënyrën e të konceptuarit të parave. Nga India në Afrikë, celulari është njëkohësisht dritare për botën e jashtme, mjet sipër-marrjeje dhe bankë. Të parët që e kuptuan ishin njerëzit që kishin...

Iniazio Lula da Silva, Presidenti më i suksesshëmU rrit i varfër, madje aq i

varfër, sa vetëm në moshën 7-vjeçare e kuptoi se çfarë ishte në të vërtetë një copë bukë. Pikër-isht në atë moshë, së bashku me familjen e tij, nisi mbi një qerre të ndyrë udhëtimin prej 2000 kilometrash, që do ta çonte nga vendi i lindjes drejt një jete të re në qytetin e madh të Sao Paulos. Por edhe pas vendosjes në këtë qytet, situata familjare ishte aq e mjerë, sa Lulas iu desh që të linte shkollën në klasën V, për t’u shndërruar në lustraxhi e për të nxjerrë kështu ndonjë qindarkë më shumë për njerëzit e familjes. Më pas la furçën për të punuar 14 orë në ditë në një fabrikë ku humbi edhe njërin nga gishtat e dorës. Por kurrë nuk u tërhoq dhe ndërsa rritej e punonte, u përfshi dhe më pas u bë një nga liderët kryesorë të sindikatave të punëtorëve në vend. Në atë kohë Brazili qeverisej nga junta ushta-rake dhe grevat ishin të ndaluara me ligj, por Lula, në kundërshtim të hapur me urdhrat dhe rregullat e vendosura nga gjeneralët, ar-riti që të mobilizonte punëtorët e prodhimit të çelikut në vend dhe thuajse të paralizonte uzinat e prodhimit dhe të përpunimit të tij në të gjithë kontinentin. Kështu, dalëngadalë u shndërrua në një nga sindikalistët më të respektuar ndërkombëtarisht. Këtë javë ai ishte në Nju Jork, për të marrë pjesë në punimet e Asamblesë...

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com

NE FAQEN 15

NE FAQEN 20

@14

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009 NDRYSHE PER ME SHUME

www.gazeta-shqip.com

Në fshatrat përreth Hyder-bad, në Indinë Qendrore, një revolucion i vogël brenda pak

viteve ka ndryshuar raportin shekul-lor të pushtetit. Padronët e vërtetë deri dje ishin ndërmjetësit, grosistët që mblidhnin prodhimin e orizit dhe grurit nga mijëra fshatra të vegjël për ta shitur më pas në qytet. Po me çfarë çmimi e blinin? Me atë çmim që ata thoshin se ishte i drejtë në kushtet e tregut. Nga ana tjetër, si mund t’i kon-trolloje fshatarët? Sigurisht me një tele-fonatë, por fatkeqësisht telefoni nuk mund të shkonte deri në ato fshatra të largëta. Sipas Bankës Botërore, në botë gjithsej janë 1 miliard linja telefonike dhe më shumë se gjysma e tyre janë në Europë dhe SHBA. Në 5-6 vitet e fundit situata ka ndryshuar: tani me një telefonatë, që është shumë e lehtë ta kesh në fshat, mund të mbash nën fre grosistët. Suksesi ka qenë aq i madh, sa sot fshatarët e Hyderbad jetojnë në një situatë jo shumë ndryshe nga ajo e tregtarëve të “Wall Street”. “Reuters”, përmes sms-ve mund t’u japë atyre informacione mbi motin dhe lëvizjen e çmimeve. Jemi mësuar të mendojmë se shpikja e celularit ka ndryshuar tërësisht mënyrën e jetës së perëndimorëve. Por, në të vërtetë, në atë që ne e quajmë bota e tretë, ka pasur një impakt të jashtëzakonshëm duke revolucionari-zuar mënyrën e jetesës së njerëzve, eko-nominë dhe mënyrën e të konceptuarit të parave. Nga India në Afrikë, celulari është njëkohësisht dritare për botën e jashtme, mjet sipërmarrjeje dhe bankë. Të parët që e kuptuan ishin njerëzit që kishin interesa të drejtpërdrejta. Bumi i telefonave celularë sot është në vendet në zhvillim. Që nga viti 2000, numri i të abonuarve në rrjetet celulare në vendet në zhvillim ka ngelur pak a shumë i njëjtë. Shpërthimi ka ndod-hur në Afrikë, në Azi e në Amerikën Latine, me rezultate që shpesh duken paradoksale. Në gjashtë miliardë e gjysmë banorë në tokë, më shumë se 1 miliard nuk kanë ujë të rrjedhshëm, 1.6 miliardë nuk kanë elektricitet, 2.6 mili-ardë nuk kanë kanalizime të ujërave të zeza, por vetëm 2.5 miliardë prej tyre nuk kanë një telefon celular. Rreth katër milionë abonentët e telefonisë celulare, sipas të dhënave të Bankës Botërore, përfshijnë dhe ata që kanë 2-3 ose më shumë karta telefoni. Megjithatë, sipas një prej prodhuesve më të mëdhenj të telefonave celularë, “Ericsson”, numri i përdoruesve me të paktën një abonim, në nivel botëror është i barabartë me 3.6 miliardë, ku më shumë se 80 për qind në vendet në zhvillim. Me pak fjalë, vetëm tre miliardë njerëz nuk kanë ende një ce-lular. Ka shumë mundësi që për shumë prej tyre kjo gjendje të mos vazhdojë shumë gjatë. “Një milion abonentët e ardhshëm do të jenë fshatarë të varfër”, tregon një studim i Bankës Botërore. Në të vërtetë, historia e ko-hëve të fundit duket se e tregon qartë: në Republikën Qendrore Afrikane, një nga vendet më të varfra në botë, ku më pak se 1 për qind e popullsisë ka akses ndaj telefonisë fi kse, në më pak

Vetëm dy miliardë e gjysmë persona në botë nuk disponojnë një telefon celular. Për momentin, bumi po ndodh në vendet në zhvillim. Në Afrikë, Azi dhe Amerikën Latine, më shumë se 70 për qind e popullsisë ka një kontratë telefonie të lëvizshme. Sipas Bankës Botërore, një miliard abonentët e tjerë do të jenë fshatarë të varfër, që tani përdorin sms-të për të transferuar paratë. Dhe jo vetëm...

Telefonat,shpëtimi i

ekonomisë afrikane

Në vendet në zhvillim, telefoni ka pasur një impakt të jashtëza-konshëm, duke revolucionari-zuar raportet sociale, por mbitë gjitha ekonominë

se një vit rrjeti i telefonisë së lëvizshme ka regjistruar 127 mijë abonentë. Në Guinea Bisau, në një vit e gjysmë u regjistruan 60 mijë abonentë. Por këto janë rastet ekstreme më të fundit. Në Afrikë, në kontinentin më të përvuajtur, në vitin 2000 kishte një celular për çdo 50 banorë. Sot, më shumë se 28 për qind e popullsisë ka një të tillë: është e lehtë t’i shohësh në barkat e peshkimit, në shkretëtirë mes deveve, apo para një grumbulli me banane në fshat. Një

revolucion epokal, që sipas ekspertëve të Fondit Monetar Ndërkombëtar, “në më pak se një brez ka transformuar në vendet në zhvillim bujqësinë, tregjet, peshkimin, transportin, ujitjen, bankat dhe sipërmarrjet e vogla”. Dhe në një farë mënyre, vetë teorinë e zhvillimit ekonomik. Dikur vendosja e shërbimit të postës kombëtare dhe një rrjet tele-fonik ishin hapa të detyrueshëm për zhvillimin e një vendi. Sot nuk është kështu: telefonia e lëvizshme, sipas

FMN-së, i bën vendet në zhvillim që të “kalojnë menjëherë fazën e evolu-cionit ekonomik, që më parë një vendi i duheshin dhjetëvjeçarë të tërë për ta arritur”. Motivi është i qartë. Ndërtimi i një rrjeti telefonik fi ks kërkon zhvillim infrastrukturor, është i kushtueshëm dhe kërkon shumë kohë për t’u bërë. Rrjeti i një telefonie të lëvizshme nuk ka thuajse asnjë nga këto probleme. Fshatrat “e dënuar” nga eksporti i një apo dy lëndëve të para, mund të krijojnë rrjete wireless shumë moderne vetëm brenda pak javësh. Rrjeti i Guinea Bisaut kushtoi 25 milionë dollarë, ndërsa ai i Republikës Qendrore Afrikane më pak se 40. Në kundërshtim me sa ka ndod-hur me telefoninë fi kse, ato celulare janë rrjete avangardë krejtësisht dixhitalë.

Banka Botërore lajmëron se hapi tjetër do të jetë shpërndarja e wireless-it për internetin. Por vetëm me zë dhe sms telefoni celular ka revolucionarizuar një kanal thelbësor: atë të parave, sidomos paratë e të varfërve. Elizabeth Littlefi eld e FMN-së, thekson se famil-jet e varfra kanë nevoja fi nanciare më komplekse se sa mund të mendohet: kursejnë duke blerë tulla apo kafshë, marrin paradhënie nga dyqanet, mar-rin para nga të afërmit e tyre që jetojnë jashtë, apo i depozitojnë të ardhurat në shtëpitë e sigurta të fqinjëve ose miqve. Një kërkim ka treguar se familjet e Ban-

gladeshit përdorin të paktën katër lloje të ndryshme shërbimesh financiare. Zakonisht, problemi kryesor është si t’i transferojnë paratë. Fshatarët e Dar-es-Salaam në Tanzani, që dëshirojnë të dërgojnë para në shtëpi, në Arusha për shembull, kanë shumë pak mundësi për ta bërë. Tradicionalisht, me shumë rreziqe mund t’ia besonin dikujt që t’i çonte personalisht pas më shumë se 20 orësh udhëtimi me autobus në mes të pyjeve. Pikërisht në këtë aspekt sot shpëtimi gjendet te “banka e lëvizshme”, ku me fjalën e lëvizshme nuk kuptohet një furgon që transporton sa andej këtej sportelin bankar, por telefonin celular. Sekreti, që nuk dihet se nga është zbuluar, qëndron në përdorimin e kreditit të celu-larit. Përmes celularit aty mund të bësh

gjithçka, të transferosh para, kredite apo çfarëdolloj gjëje tjetër. Suksesi më i madh i kësaj “finance botërore” është në Kenia, ku brenda dy vjetësh 65 milionë njerëz kanë përdorur celularin për të transferuar para. Fak-tikisht, një kenian nga dy të tillë përdor këtë sistem për transferimin e të ardhurave.

Avantazhi është se kushton shumë pak në krahasim me mundësitë e tjera që ofrohen. Të dërgosh para me postë, komisioni kushton 5 për qind; përmes “Western Union” kap shifrën e 57.5 për qind, ndërsa me celular 2.8 për qind. Re-zultati, llogarit FMN, është se çdo javë ke-nianët kursejnë 4 milionë dollarë në këtë mënyrë. Sipas raportit të Bankës Botërore, më shumë se një miliard persona në botë kanë abonim në telefoninë celulare por nuk kanë llogari bankare. Brenda vitit 2012, më shumë se 360 milionë prej tyre mund të tërhiqen nga shërbimi “i lëvizshëm” fi nanciar përmes sms-ve.

Sipas raportit të Bankës Botërore, më shumë se një miliard persona në botë kanë abonim në telefoninë celulare por nuk kanë llogari bankare. Brenda vitit 2012, më shumë se 360 milionë prej tyre mund të tërhiqen nga shërbimi “i lëvizshëm” fi nanciar përmes sms-ve

@15

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009 NDRYSHE PER ME SHUME

www.gazeta-shqip.com

Aktiviteti seksual nuk është vetëm një kënaqësi, por mund të na ndihmojë për

një jetë më të gjatë dhe sigurisht edhe më të lumtur. Mbi të gjitha, seksi është një analgjezik shumë i mirë. Kjo për meritë të plotë të hormonit ositoksinë, i cili prod-hohet nga trupi ynë sa herë që ne kryejmë marrëdhënie seksuale dhe është përgjegjës për arritjen sa më të mirë të një orgazme. Falë ositoksinës arrihet realizimi i endorfinës, që në nivel trupor provokon ndjenjën e kënaqësisë dhe kërkon t’u japë më shumë frymëmarrje të mundshme edhe dhimbjeve artikulare e muskulore, ose ndoshta të zgjidhë dhe dhim-bjen e kokës.

Më i mirë se ibuprofeniTë gjithëve na ka ndodhur që

të paktën një herë partneri apo partnerja që kemi në krah të na jetë përgjigjur: “Jo sot, sepse kam dhimbje koke”. Është e vërtetë se te persona të ndryshëm seksi mund ta përkeqësojë më tepër dhimbjen e kokës. Muskujt e kokës dhe të qafës pësojnë sforcim gjatë një aktiviteti seksual dhe presioni i gjakut mund të rritet më shumë gjatë kohës së orgazmës, duke bërë që enët e gjakut në tru të zgjerohen dhe të shkaktojnë një gjendje që mjekët e klasifi kojnë te dhimbjet e kokës. Megjithatë, nga studimet e fundit është zbuluar se disa gra e “përdorin” seksin me qëllimin për të larguar dhimbjen e kokës. “Vuaj nga migrena dhe kam zbuluar se kur bëj seks, sidomos nëse arrij në orgazëm, ajo më largohet”, tregon një grua 62-vjeçare. Një tjetër tregon se doktori ia kishte këshilluar asaj aktivitetin seksual si “ilaç” për t’u qetësuar nga krizat e migrenës. Por si mundet seksi të shërbejë si kurë për dhimbjen e kokës? Gjatë aktivitetit sek-sual, trupi prodhon hormonin endorfinë, që shërben si qetësues i dhimbjeve, i krahasuar edhe me efektet e morfi nës. Sipas studiuesve të Univer-sitetit të Illinoisit, pikërisht endor-fi na mund ta qetësojë dhimbjen e kokës. Në studimin e tyre, nga 58 gra që vuanin prej migrenës, të cilat kryenin marrëdhënie kur kishin kriza, më shumë se gjysma raportuan se pasi arrinin në or-gazëm, dhimbja largohej men-jëherë. Vetëm tre prej tyre treguan se orgazma e kishte përkeqësuar dhimbjen. Disa shkencëtarë be-sojnë se në një zonë specifi ke të trurit ndodhet një “gjenerator” që shkakton dhimbjet e kokës, e që ndonjëherë orgazma arrin ta “stakojë” së punuari.

Sepse ai puthshumë mirë Një tjetër arsye që i shtyn fem-

rat të kryejnë seks me një mash-kull është fare e thjeshtë: sepse mashkulli puth shumë mirë. Puthjet ndërmjet partnerëve para se të kryejnë marrëdhënie ndod-hin në 90 për qind të kulturave në botë. Buzët e njeriut kanë sensorë shumë të ndjeshëm, më shumë se pjesët e tjera të trupit, por edhe qafa, gjuha dhe hunda luajnë një rol të madh. Një studim ka treguar se puthja ul nivelin e kortizolit, hormonit të stresit dhe shoqërohet me një reduktim të ankthit. Puthja për femrat kon-siderohet si një test i rëndësishëm për vazhdimin e mëtejshëm të një lidhjeje. Për këtë arsye, ajo është më e rëndësishme për gratë se për burrat. Ndërsa 53 për qind e

Aktiviteti seksual nuk është vetëm një kënaqësi, por mund të na ndihmojë për një jetë më të gjatë dhe sigurisht edhe më të lumtur. Arsyet e vërteta që i

shtyjnë femrat drejt seksit janë më të çuditshme se sa i kishit imagjinuar...

Për t’u dobësuar, hakmarrë apo kuruar dhimbjen e kokës

burrave në një studim treguan se mund të kryenin seks pa e puthur partneren, vetëm 15 për qind e femrave pranonin të kryenin seks me dikë pa e puthur. Por një puthje e keqe është alarmi për dështimin e një marrëdhënieje seksuale. 66 për qind e grave pra-nonin se pas një puthjeje të keqe u ikte dëshira për të bërë seks.

Për hakmarrje Shumë gra pranojnë se e kanë

përdorur seksin edhe si hakmarrje ndaj partnerëve të tyre jo besnikë. “Im shoq më tradhtoi disa vjet më parë. Pasi linda vajzën, shtova në peshë dhe u ndjeva krejtësisht e pavlefshme. Vetëm gjashtë muaj pasi zbulova për lidhjen e tij, rashë nga pesha dhe pata një fl irt me shokun e tij të ngushtë. U ndjeva për mrekulli”, tregon një grua. Kryesisht te seksi për hakmarrje përfshihet fjetja me mikun ose mikeshën e ngushtë të partneres/it, çka ia shton më shumë gëzi-min personit që vendos “të lajë” hesapet.

Për të rënënga pesha..Po, është e vërtetë se seksi

mund t’ju ndihmojë të bini nga pesha dhe ka shumë femra që pranojnë se e përdorin aktivitetin e rregullt seksual pikërisht për

këtë qëllim. Zakonisht gjatë një marrëdhënieje është vërtetuar se trupi djeg nga 100 deri në 250 kalori. Sipas një vëzhgimi, më shumë se 1400 gra me moshë nga 18 deri në 59 vjeçe bëjnë seks 6.3 herë në muaj. Kjo përqindje është pak më e lartë për grupmoshën 20-30 vjeç, që bëjnë seks 7.5 herë në muaj dhe më e ulët për 50-60 vjeçarët (katër herë në muaj). Është parë se ndalimi i aktivitetit seksual i bën gratë të shtojnë në peshë, ndërsa shpeshtimi i tij, nga dy herë në katër herë në javë, të bien nga pesha.

Detyrim bashkëshortor Shumë gra, kryesisht ato të

martuarat, tregojnë se kryejnë marrëdhënie me bashkëshortin edhe kur nuk duan, sepse e ndiej-në si një detyrim bashkëshortor. “Kam 32 vjet që jam martuar. Më duket shumë e natyrshme që pas një kohe kaq të gjatë, ndonjëherë të bësh seks me bashkëshortin sepse ti e ndjen si detyrim”, tre-gon një grua 53-vjeçare. Për disa, besimi se seksi është një detyrim bashkëshortor lidhet me bindjet fetare, ndërsa për disa të tjera rrjedh nga pritshmëria kulturore e brezave se burri konsiderohet si shtylla e familjes. Në të kalu-arën ishte përgjegjësia e grave të

rritnin fëmijët, të kujdeseshin për shtëpinë dhe të kënaqnin burrin.

Për mëshirë Ka edhe nga ato femra që

pranojnë se e kanë përdorur seksin si një mënyrë për t’i bërë më mirë partnerët që ndihen keq me veten, për arsye nga më të ndryshmet. Disa pranojnë se kanë kryer mar-rëdhënie sepse u ka ardhur keq për meshkujt që nuk ishin shumë të zotë me femrat. Po ashtu, disa pranojnë se kryenin marrëdhënie edhe kur nuk e ndjenin, sepse donin që partneri i tyre të ndihej i dashuruar dhe i sigurt.

Që ai të mos largohet Në çiftet e dashuruara dhe ato

të martuara studiuesit kanë gjetur se gratë shpesh e përdorin seksin si një mjet për të mbrojtur lid-hjen e tyre. Shpesh ato pranojnë kërkesat seksuale të partnerëve të tyre, që ata të jenë të lumtur dhe të mos e kenë ndërmend të largohen. “Burri im duket më i lumtur me mua pasi bëjmë seks. Ai kalon shumë kohë me mua, gjë që i largon nga mendja mendimet për të shkuar me një grua tjetër”, tregon një 30-vjeçare. Kjo mund të përdoret nga gratë edhe si një strategji për ta bërë partnerin të mendojë se është i kënaqur nga jeta e tij seksuale.

Për praktikëShumë gra të përfshira në

studim, sidomos vajza të reja, pranuan se i praktikonin njohuritë e tyre erotike si një motiv për të fi tuar eksperiencë. Disa thanë se dëshironin të kishin eksperiencë me qëllimin e vetëm që të mos ndiheshin inferiore dhe “të pamë-suara”: “Herën e parë që shkova me një mashkull isha 19 vjeçe dhe mendova se ishte koha e duhur për të mësuar rreth seksit. Kjo do më ndihmonte se si të veproja herës tjetër”, tregon një vajzë. Studimet në këtë fushë kanë treguar dhe dokumentuar se sa më shumë eksperiencë të ketë një grua, aq më e predispozuar është për të ar-ritur një orgazëm. Arsyeja është e thjeshtë: sa më shumë eksperiencë seksuale të ketë pasur një femër, aq më shumë mundësi ka për të gjetur rrugët që e bëjnë atë të ndihet mirë e të arrijë në orgazëm.

Shumë gra, kryesisht ato të martuarat,

tregojnë se kryejnë ma-rrëdhënie me bashkë-shortin edhe kur nuk duan,

sepse e ndiejnë si një detyrim

bashkëshortor

Në çiftet e dashuruara dhe ato të martuara studiuesit kanë gjetur se gratë shpesh e përdorin seksin si një mjet për të mbrojtur lidhjen e tyre. Shpesh ato pranojnë kërkesat seksuale të partnerëve të tyre, që ata të jenë të lumtur dhe të mos e kenë ndërmend të largohen

Ja arsyet e vërteta që i shtyjnë femrat drejt seksit

@16

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

MIQ PËR LOJË, MIQ PËR SEKSORA 21:30

Aktorët:Lara Flynn Boyle, Stephen Baldwin, Josh Charles

Edi dhe Stuart ndajnë të njëjtën dhomë në konvikt. Gabimisht, një person i tretë, femër, u shtohet në dhomë. Këtu nisin problemet sentimentale për të tre...

DRAMË, MUZIKË KOMEDI ROMANTIKE HISTORI/ BIOGRAFI

HORROR, MISTERKOMEDI/ROMANCË

ÇFARË NDODH NË VEGASora 21:00

Regjia: Tom VaughanAktorë: Cameron Diaz, Ashton Kutcher, Lake Bell, Rob Corddry, Dennis Farina, Michelle Crusiec, Jason Sudeikis, etj.

njerëz të panjohur për njëri-tjetrin e gjejnë veten të martuar në Las Vegas pas një natë me festime. Por kur kthehen në realitet dhe fi tojnë një shumë të madhe në kazino, secili prej tyre do të luftoje per t’i marre parate me çdo kusht...

RUBRIKA: MISTER

AKSION, FANTASHKENCË

STALINI – TRADHTIA E LENINGRADIT

ORA 22:0024 qershor 1945! Bashkimi Sovjetik fes-tonte fi toren mbi Gjermaninë naziste, një fi tore që u kushtoi jetën 27 milionë bur-rave, grave dhe fëmijëve sovjetikë.Udhëheqësi sovjetik, Josif Stalin, priste nderimet e njerëzve që e shpëtuan Bashkimin Sovjetik nga pushtimi gjerman. Por për shumë prej atyre që u mbijetuan ditëve më të këqija të luftës gjatë rrethim-it epik të Leningradit...

NJË VIZITË NË LAUREL CANYONORA 21:30

Aktorët:Frances McDormand, Christian Bale, Kate Beckinsale

Xhejn, producente muzike, jeton me një djalë më të ri se vetja, Ienin. Kur në shtëpinë e saj vjen i biri, me të fejuarën Aleksa, takimi mes tyre rrezikon lidhjen e çiftit...

07.00 Info

07.30 Kamera e Fshehte Gazmore R. “Vetem

per te qeshur” 38

08.00 Reality Show ritr. “Extreme”

08.59 Programi i dites

09.00 Lajme

09.15 Moti

09.16 Horoskopi

09.23 Film vizatimor ritr. “Spongebob”

pj.61, 62

10.30 E diela Select (Mixer)

11.58 Programi i dites

12.00 Lajme

12.20 Moti

12.25 Pas Cak “Costantine” 15 minuta

12.45 Koncert Premiere “Rock Formula 1”

13.50 Formula 1, Provat, Singapore

16.00 SHOW “E DIELL NE TOP CHANNEL”

2 (sez.2)

19.28 Programi i dites

19.30 Lajme

20.00 Moti

20.04 Exclusive Premiere “”

20.45 Film artistik Premiere “Stuhia” 130

min. LV

23.05 Lajme

23.35 Moti

23.40 Film Serial ritr. “Sopranot” pj.12

(sez.6)

00.30 Newsroom

01.00 Lajme e moti

01.25 E diela Select (Mixer)

03.30 Lajme e moti

03.45 Muzike

HOROSKOPI

SHIGJETARI

AKREPI

LUANI

GAFORRJA

BINJAKET

DEMI

DASHI PESHORJA

BRICJAPI

UJORI

PESHQITVIRGJERESHA

UNË ENDE E DI Ç’KE BËRË VERËN E KALUAR

ora 23:00Aktorët: Jennifer Love Hewitt, Freddie Prinze Jr, BrandyRegjia: Danny Cannon

Përmbajtja: Xhuli Xheims kujtoi se mis-teri i trupit që ajo dhe miqtë e saj fun-dosën në det mbi një vit më parë, u har-rua bashkë me të. Por, dikush tjetër nuk harron. E kaluara do ta përndjekë. Njeriu me gremç është kthyer sërish!

REPORTAZH

E Diel 27 ShtatorJuventus vs Bologna 15:00 HD5Udinese-Genoa 15:00 SS2Catania vs Roma 15:00 SS3Lazio vs Palermo 15:00 SS4Freiburg-M’gladbach 15:30 SS5Sunderland-Wolverham. 17:00 HD5Espanyol-Xerez 17:00 SS2Lille-Nice 17:00 SS3Hoffenheim-Hertha 17:30 HD6Saragossa-Getafe 19:00 SS2Milan vs Bari 20:45 HD5Deportivo-Villareal 21:00 SS2Bordeaux-Rennes 21:00 SS3

E Hene 28 ShtatorMan City-West Ham 21:00 HD5

PROGRAMI DITOR I DIGITALB PER ME SHUMEwww.digitalb.al

“EXCLUSIVE–PERTEJ MURIT TE MADH” PJ.1

ora 20.05Permbledhje:Kina : Sinonimi i vrullit ekonomik. 60 vjet pas krijimit Republika Popullore e Kines eshte shembullli i nje shteti qe nen komunizem shfrytezon me se miri dobite e kapitalizmit. Te rigjetur serish, Shqiperia dhe Kina kane ndryshuar mjaft. Ne Shqiperi regjimi komunist eshte rrezuar prej dy dekadash ndersa Kina qeveriset ende nga e njejta parti...

FOBIAora 21:00

Po sikur të mos mundësh të ngasësh makinën, apo të kalosh një urë? Po sikur një merimangë, gjarpër, apo një kloun të të shkaktojë një frikë që të paralizon dhe ndonjëherë shkakton dëme të pariparueshme? Për miliona njerëz që vuajnë nga fobitë, e zakonshmja mund të bëhet aq e papërballueshme, sa t’u shkatërrojë jetët. Nga kujtimet e fëmijërisë, traumat psikologjike apo anomalitë në tru, fobitë janë kthyer në mistere të vërteta...

X-MEN 3: BETEJA E FUNDIT ora 23:00

Regjia: Brett Ratner Aktorët: Hugh Jackman, Halle Berry, Ian McKellen, Patrick Stewart Një antivirus i ri që shndërron mutantët në njerëz, është prodhuar. Magneto do të bëjë gjithçka për ta shkatërruar këtë antivirus dhe të marrë në dorë zotërimin e Tokës, por do të pengohet nga skuadra e X-men...

Në qoftë se dje jeni argëtuar shumë duke harxhuar kështu energjitë dhe entuziazmin tuaj, sot dot ndjeheni të çorientuar, sa që dhe pozicioni i favorshëm i Hënës me shenjën tuaj nuk do ju ndihmojë të qartësoni idetë. Mos u sforconi shumë me aktivitete sportive dhe mundohuni të flini disa orë më shumë.

Për të kapërcyer ndërlikimet dhe pasiguritë e ditëve të fundit, do të mendojë Hëna që kalon te shenja e Bricjapit. Nëse do të përballoni me vendosmëri një problem që ju ka mbajtur gjithë natën zgjuar, do të arrini të gjeni një zgjidhje. Dashuria paraqitet mjaft mirë.

Ndoshta kjo fundjavë nuk do të jetë dhe aq e veçantë: atmosfera paraqitet e qetë dhe emo-cionet të kontrolluara në mënyrë perfekte. Nëse midis shëtitjeve në vende të hapura, kujdesit ndaj shtëpisë, kafshëve shtëpiake dhe punëve të ndryshme që mund t’ju dalin do ju teprojë kohë, mundohuni të përgatisni një darkë për miqtë tuaj.

Hëna në kundërshtim kërcënon harmoninë në marrëdhëniet midis jush dhe partnerit. Marsi nga ana e tij mund t’i komplikojë më shumë gjërat, duke krijuar lodhje, por edhe dyshime që kanë të bëjnë me partnerin tuaj. Ruani qetësinë: pas disa ditësh do t’i shikoni gjërat në një mënyrë më objektive.

Në qoftë se sot do ju duhet të punoni, do të angazhoheni shumë për të demonstruar se niveli i energjive dhe i vëmendjes tuaj ndaj punës është i njëjtë. Dhe kjo nuk ka si të shoqërohet ndryshe me rezultate të kënaqshme. Një darkë e shijshme, e pasuar nga një koncert romantik, do ta lumturojë shumë partnerin tuaj.

Më në fund do të kaloni një fundjavë të kënd-shme. Do të mjaftojë kalimi i Hënës te shenja e Bricjapit dhe për më tepër në një aspekt mjaft të favorshëm me Afërditën, për t’ju rikthyer sërish

optimizmin. Ata që janë vetëm do të kenë mundësi ta fitojnë dashurinë e një personi që e kanë shumë për zemër.

Hëna sot ju bën të jeni profesionistë në çdo gjë që do të bëni. Vetëm kujdes mos harxhoni energji në çështje pa vlerë. Sot është një ditë pushimi dhe keni gjëra më të mira për të bërë. Në sektorin privat, shqetësimet dhe dëshira për dashuri do t’i shtyjnë ata që janë vetëm të ulin vigjilencën dhe të jenë më të gatshëm për të fi lluar një histori të re dashurie.

Pozicioni yjor mjaft i favorshëm që ju shoqëron gjatë kësaj periudhe do të pasurohet më shumë nga kalimi i Hënës në shenjën tuaj. Do të keni intuita dhe ide të shkëlqyera që mund të jenë mjaft fitimprurëse për sa i përket sektorit ekonomik. Paraqitet mjaft mirë sfera sentimentale..

Sot do të jenë të favorizuara zgjedhje të tipit ekonomik dhe fi nanciar. Mund të përfi toni në qoftë se keni në mendje të bëni një investim, në qoftë se doni të bëni një blerje të kushtueshme për veten ose shtëpinë tuaj. Në jetën private Hëna dhe Afërdita ju sigurojnë lumturinë në dashuri dhe kjo do të mjaftojë për t’u ndjerë në paqe me pjesën tjetër të botës.

Në qoftë se doni të shfaqni idetë tuaja në këtë periud-hë, ju sugjerohet që të jeni modestë. Përndryshe do të rrezikoni të humbisni kot energjitë dhe të ngeleni të zhgënjyer. Në marrëdhënien në çift do të dini të jeni më të hapur, më të qartë e më të sinqertë duke shuar kështu disa diskutime, por edhe duke krijuar një mar-rëdhënie më autentike e të qëndrueshme.

Kjo javë në punë ka qenë mjaft stresuese, por fatmirësisht sot Hëna do ju ndihmojë të mënjanoni problemet, ankthin dhe nervozizmin, për t’ju lejuar kështu të argëtoheni më shumë. Së shpejti do të ktheheni tek angazhimet tuaja, por sot argëtohuni e shijoni jetën. Le të flasim për jetën private. Me partnerin flisni për gjithçka, por jo për dashurinë.

Kjo fundjavë do të jetë me të vërtetë harmonike. Udhëtime, dashuri, dialog e momente absolute relaksi nën shoqërinë e njeriut të zemrës, ju bëjnë të provoni emocione të jashtëzakonshme. Kultivojini këto sensacione për t’i dhënë një sens magjik jetës suaj, cilido qoftë pozicioni sentimental që keni.

@18

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009 NDRYSHE

PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com@

U rrit i varfër, madje aq i varfër, sa vetëm në moshën 7-vjeçare e kuptoi se çfarë ishte në të vërtetë një copë

bukë. Pikërisht në atë moshë, së bashku me familjen e tij, nisi mbi një qerre të ndyrë udhëtimin prej 2000 kilometrash, që do ta çonte nga vendi i lindjes drejt një jete të re në qytetin e madh të Sao Paulos. Por edhe pas vendosjes në këtë qytet, situata familjare ishte aq e mjerë, sa Lulas iu desh që të linte shkollën në klasën V, për t’u shndërruar në lustraxhi e për të nxjerrë kështu ndonjë qindarkë më shumë për njerëzit e familjes. Më pas la furçën për të punuar 14 orë në ditë në një fabrikë ku humbi edhe njërin nga gishtat e dorës. Por kurrë nuk u tërhoq dhe ndërsa rritej e punonte, u përfshi dhe më pas u bë një nga liderët kryesorë të sindikatave të punëtorëve në vend. Në atë kohë Brazili qeverisej nga junta ushtarake dhe grevat ishin të ndaluara me ligj, por Lula, në kundër-shtim të hapur me urdhrat dhe rregullat e vendosura nga gjeneralët, arriti që të mobilizonte punëtorët e prodhimit të çelikut në vend dhe thuajse të parali-zonte uzinat e prodhimit dhe të për-punimit të tij në të gjithë kontinentin. Kështu, dalëngadalë u shndërrua në një nga sindikalistët më të respektuar ndërkombëtarisht.

Këtë javë ai ishte në Nju Jork, për të marrë pjesë në punimet e Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara

Për 7 vjet rresht ka bërë një punë të jashtëzakonshme në Brazil si President i vendit, duke u shndërruar në një shembull të liderit pozitiv për gjithë rajonin

Politikani më popullor në planetdhe në takimin e G20-ës në Pitsburg. Kamerat zakonisht u përqendruan tek Obama apo Ahma-dinexhadi e ndon-jë lider tjetër i ta-kimeve, por “ylli” i vërtetë mes gjithë liderëve ishte ai, ish-punëtori i fab-rikës, ish-fëmija i rritur baltërave, tashmë President i një vendi shumë të madh, Brazilit. Pas thuajse 7 viteve në këtë detyrë, Luiz Inacio Lula da Silva, njeriu që të gjithë në vendin e tij e thërrasin Lula, vazhdon që të mbetet një fi gurë e dashur për popullin e tij, duke gëzuar një popullaritet të jashtëzakonshëm prej 70%, një shifër kjo tepër e rrallë, veçanërisht për një kontinent ku presi-dentët janë gjithmonë njerëz të nëmur e të korruptuar. Jo më kot edhe Obama, në takimin e G20-ës në prill, kur e pa Lulën “e vogël” mes liderëve të tjerë, u nis drejt tij me krahë hapur, duke thënë me zë të lartë: “Ja edhe njeriu im i preferuar, politikani më popullor në planet”. Fakti që Lula e ka merituar një cilësim të tillë, në radhë të parë nga njerëzit e tij, fl et për zhvendosjen e parave dhe të pushtetit në këtë epokë pas krize. Nën drejtimin

e Lulas, Brazili arriti që ta përballonte krizën globale më mirë se çdo vend t jetër. Në këtë vend, asnjë bankë apo institucion fi -nanciar nuk fali-mentoi, infl acioni është shumë i ulët dhe ekonomia ka nisur sërish që të rritet me hapa të shpejtë. “Njerëzit më panë me mos-besim kur një vit më parë u thashë se vendi ynë do të ishte i fundit që do të prekej nga kriza

dhe i pari që do të dilte prej saj”, deklaroi Lula në një intervistë të dhënë së fund-mi. “Por duhet të presim deri në dhjetor, kur do të mbajmë një tjetër premtim, atë të krijimit të 1 milion vendeve të punës. Kësisoj, Brazili, krahasuar me shumë vende në zhvillim, duket shumë më në formë. Tashmë, nëse do t’u referoheshim shumë faktorëve, ai e ka tejkaluar Rusinë dhe po ecën me hapa të sigurt drejt Indisë dhe Kinës. Këto 4 vende që janë përvijuar prej kohësh si fuqi në zhvillim, përbëjnë edhe të ash-tuquajturin grupi i BRIC. Pyetja është se çfarë do të bëhet në të ardhmen. Lulas i kanë mbetur edhe 15 muaj për të qëndruar në pushtet dhe njeriu që ai

do të donte ta pasonte në presidencë është shefja e tij e stafi t, Dilma Rousseff. Edhe pse e zonja në detyrë, kjo zonjë nuk mund të krahasohet me shefi n e saj për nga efi kasiteti i punës, populla-riteti dhe karizma. Ndërkohë ajo ka një kundërshtar shumë të fortë, guvernato-rin e Sao Paolos, Jose Serra. Sigurisht që sipas shumë analistëve, karizma e Lulas nuk mund të transferohet te një person tjetër, sepse kjo është diçka personale. Ndërkohë, Lula po punon bindshëm për paraardhësin e tij. Në emër të ndihmës ndaj të varfërve dhe punëtorëve, por i përqendruar te zgjedhjet e ardhshme, Da Silva ka ngritur vazhdimisht e pak nga pak pagën minimale, madje që nga viti 2003 ajo është rritur me 67%, ndërkohë që ka rritur edhe pensionet dhe pagat e punonjësve të administratës shtetërore. “Duhet t’u japim më shumë atyre që fi tojnë më pak”, thotë gjith-monë Lula, e megjithatë disa analistë shqetësohen se mos të gjitha veprimet e Lulës aktualisht do të jenë një faturë e rëndë për administratën e ardhshme. Sigurisht që për Lulën, si për çdo njeri tjetër, ka edhe kritika, por ajo çka është e vërtetë, qëndron në faktin se nën qe-verisjen e tij vendi është përballur me një ndryshim të vazhdueshëm. “Unë jam një metamorfozë e gjallë”, i pëlqen të thotë Lulas, duke perifrazuar këngë-tarin kult të Brazilit, Raul Seixas.

Nga ana e jashtme, Lula nuk i ng-jan aspak punëtorit e sindikalistit të

Njeriu që kur mori postin 7 vjet më parë tha se detyra e tij ishte përmirësimi i jetës së brazilianit të varfër, tashmë beson se misioni i Brazilit është të transformojë edhe vetë botën. “Brazili është një vend me institucione të qën-drueshme demokratike. Duhet t’u japim edhe vendeve të tjera disa mësime në lidhje me mënyrën e përballimit me krizën ekonomike”

Lula Da SilvaLula Da Silva

@19

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009 NDRYSHE PER ME SHUME

www.gazeta-shqip.com

dikurshëm me kaçurrela të zeza dhe me mjekrën për të cilën nuk tregonte asnjë kujdes. Tashmë fl okët dhe mjekra i janë zbardhur dhe duket se ai tregon kujdes ndaj tyre. Në vend të këmishëve të pista, tani Lula mban kostume të prera bukur. Njeriu që kur mori detyrën 7 vjet më parë tha se detyra e tij ishte përmirësimi i jetës së brazilianit të varfër, tashmë beson se misioni i Brazilit është të transformojë edhe vetë botën. “Brazili është një vend me institucione të qëndrueshme demokratike. Duhet t’u japim edhe vendeve të tjera disa mësime në lidhje me mënyrën e përbal-limit me krizën ekonomike”, thotë Lula. E megjithatë, në thellësi Lula nuk ndry-shon shumë nga njeriu i 30 viteve më parë, pavarësisht prerjes së fl okëve apo ndryshimit të veshjes. Kjo duket nga ndjesia që ai ka kur është në zyrën e tij, “si i zënë në kurth”. Kur kalon tepër kohë në karrige, bëhet nervoz. “Kam nevojë që të udhëtoj e të takoj njerëz, dhe t’u shmangem protokolleve e zyrtarizmave të tepruara”. Pavarësisht këshillave të mbështetësve të tij për të ndryshuar Kushtetutën, në mënyrë që të fitojë një mandat të tretë presidencial, Lula dëshiron që t’ia lerë vendin dikujt tjetër. “Popullariteti është si presioni i gjakut: ndonjëherë i lartë, ndonjëherë i ulët. Ajo që duhet të bëjë një njeri, është që ta mbajë atë nën kontroll”, thotë Lula. Këtë aftësi ai e fi toi me shumë vështirësi. Në vitin 1989 ai kandidoi 3 herë rresht për President të vendit. Fillimisht në fushatë situatat ishin në favor të tij, por çuditërisht në përballje me kutitë e votimit ai gjithmonë dështonte. Në fund të viteve ‘90 ai ishte në prag të lënies së politikës. Por në vend që të ndërmerrte një hap të pritshëm nga të gjithë, bëri diçka që kërkonte shumë më tepër vështirësi: durim. Vendosi që të ribëhej, të rimëkëmbej. Kështu vendosi që të ndryshonte pamjen dhe mënyrën e ko-munikimit, si dhe të rifutej në lojë duke respektuar rregullat e saj. Viti i kthesës së madhe ishte viti 2002. Edhe pse sipas sondazheve ishte në krye të listës presi-denciale, ekonomia e vendit ndodhej në “rënie të lirë”, sepse shumë investitorë i druheshin ardhjes së Lulas në pushtet.

Në atë moment ai i drejtoi një letër të hapur popullit brazilian, duke u zotuar se do të respektonte të gjitha kontratat e bëra para tij, do të paguante borxhet dhe se në fund të fundit do të luante sipas rregullave të ekonomisë së tregut. Ky moment ishte më i rëndësishmi dhe vendimtari i karrierës së tij politike. Lula vinte nga Partia e Punëtorëve dhe deklaratat e tij bënë që shumë persona fanatikë brenda kësaj partie ta akuzonin për “tradhti” dhe “shmangie” nga linja e partisë, si dhe për shitje te kapitalistët dhe bankierët. Por bizneset e mëdha vazhdonin të ishin të shqetësuar për mundësinë e ardhjes së Lulas në Presi-dencë. Këtë herë atij i buzëqeshi një fi tore e jashtëzakonshme e ndërkohë ai e dinte fare mirë se pikërisht në atë moment sapo kishte fi lluar edhe puna e madhe. Situata e rënduar ekonomike parazgjedhore në vend e kishte zhvleftë-suar shumë monedhën vendase. “Ishte shumë e vështirë. Nuk kishim rezerva në valutë dhe infl acioni po shfaqte një tendencë rritjeje të pandalshme, rrëfen Lula. Ne e morëm pushtetin në mesin e një krize të madhe dhe mbi të gjitha të një krize besimi. Në Kongres kishim pakicën si Parti e Punëtorëve dhe në këtë situatë duhet të fi llonim pak nga pak të mbanim premtimet tona”. Sipas tij, ishte shumë e vështirë që t’i bindje institucionet ndërkombëtare fi nanciare të jepnin para për një vend në një situatë të tillë siç ishte Brazili. Fillimisht Lula shtoi surplusin buxhetor, ose paratë që qeveria vë mënjanë çdo vit për të paguar borxhet dhe interesat dhe nxiti huadhënien, duke shtuar rritjen, në mënyrë që të përballej me infl acionin. Mbajti pagat e administratës publike dhe pensionet nën kontroll të vazh-dueshëm. Njerëzit e sindikatave dhe shumë të tjerë në partinë e tij nisën që ta urrenin. Pas këtyre masave i duhej ndihma nga jashtë, por ndërkombëtarët ende nuk ishin të bindur. Mirëpo Lula veproi me shumë pragmatizëm, madje ky vinte dhe vjen gjithmonë i pari për të, pastaj ideologjitë e gjërat e tjera. Ato që ndodhën gjatë viteve në vijim të presi-dencës së tij ishin të jashtëzakonshme dhe të paparashikueshme edhe për më

optimistët. Lula arriti që të tërheqë vëmendjen

e investitorëve përmes reformave dhe gjetjeve për ta bërë vendin interesant. Merita e Lulës është edhe puna e madhe që bëri për të ndryshuar imazhin e Brazilit jashtë vendit, në mënyrë që ky gjigand i Amerikës së Jugut të konsid-erohej si një nga fuqitë më të mëdha në zhvillim. Kështu, të gjithë e kanë të qartë

tashmë se Brazili ka Amazonën, por nga ana tjetër edhe një industri të zhvilluar e prodhon që nga celularët e deri tek avionët. Ashtu si dikur bënte bashkë të varfrit dhe punëtorët, Lula bëri bashkë vendet e varfra që të kërkojnë tregti të lirë dhe marrëveshje të reja në eko-nominë botërore. Gjenia e tij megjithatë ka qenë aftësia për të marrë vendime me risk të madh, që shpesh kërkonin sakri-

Këtë javë ai ishte në Nju Jork, për të marrë pjesë në punimet e Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara dhe në takimin e G20-ës në Pitsburg. Kamerat si zakonisht u përqendruan tek Obama apo Ahmadinexhadi e ndonjë lider tjetër i takimeve, por “ylli” i vërtetë mes gjithë liderëve ishte ai, ish-punëtori i fabrikës, ish-fëmija i rritur baltërave, tashmë President i një vendi shumë të madh, Brazilit

fi ca. Ndryshe nga shumica e liderëve të rajonit që janë o të korruptuar o dikta-torë, Lula vepronte sipas rregullave të lojës duke respektuar demokracinë dhe zgjedhjet. Brazili është një vend që ka vuajtur nga mungesa e vetëvlerësimit dhe si pasojë duhet që të rikuperojë krenarinë e harruar.

Për sa i përket krizës ekonomike, ajo e vuri Lulan para një prove shumë të vështirë. “Ishte drithëruese. Nuk kishim as kredi as para në shtator, tetor, nëntor, dhjetor, janar, shkurt dhe mars”, rrëfen Lula për vitin e kaluar. Por në vend që të anohej majtas, ai zgjodhi pozicioni-min në qendër. Kështu i dha Bankës Qendrore një dorë të lirë në kontrollin e infl acionit, edhe pse kjo mund ta çonte në frenim të rritjes ekonomike. Kjo krizë nxori nga thellësitë e tij inatin dhe kundërshtinë e hershme kundër rregullave të kapitalizmit të egër, si dhe “bankierëve biondë e me sy bojëqielli”, që ishin ata që shkaktuar çrregullimin e tregut. “Në vitet ‘80 dhe ‘90 ekonomia e tregut ishte shumë në modë, por befas në këtë mijëvjeçar të ri sa hap e mbyll sytë ajo arriti që ta çonte botën në prag të dështimit. Dhe kështu bankierët e pasur iu drejtuan shtetit për shpëtim”, deklaroi Lula në një nga fjalimet e tij në arenën ndërkombëtare. Sipas tij, privatizimet ishin një gabim, edhe pse një pjesë e mirë e tyre u bë me firmën e tij. “Si ekonomia dominuese në rajon, Bra-zili duhet që të arrijë të mirëkuptojë edhe fqinjët e tij, sepse marrëdhëniet tona janë si ato mes anëtarëve të një familjeje të madhe”, thotë Lula. Ambicia e tij më e madhe është që ta vendosë Brazilin në listën e vendeve më të fuqishme të botës. Ai e shfaq ku mundet krenarinë e tij kombëtare. Në vitin 2003, G7 më në fund hapi dyert e saj edhe për disa vende që nuk ishin aq të fuqishme në atë kohë, ndër të cilat edhe vetë Brazili, dhe Lula ishte mes të ftuarve. Ai ndodhej në një takim në Paris me njerëzit më të fuqishëm të botës dhe mrekullohej nga akti se si ishte e mundur që ai, biri i një fshatari të varfër, ndodhej mes njerëzve më të fuqishëm të planetit.

Nën drejtimin e Lulas, Brazili arriti që ta përballonte krizën globale më mirë se çdo vend tjetër. Në këtë vend, asnjë bankë apo institucion financiar nuk falimentoi, inflacioni është shumë i ulët dhe ekonomia ka nisur sërish që të rritet me hapa të shpejtë. “Njerëzit më panë me mosbesim kur një vit më parë u thashë se vendi ynë do të ishte i fundit që do të prekej nga kriza dhe i pari që do të dilte prej saj”, deklaroi Lula në një intervistë të dhënë së fundmi

Iu desh që të linte shkollën në klasën V, për t’u shndërruar në lustraxhi e për të nxjerrë kështu ndonjë qindarkë më shumë për njerëzit e familjes. Më pas la furçën për të punuar 14 orë në ditë në një fabrikë ku humbi edhe njërin nga gishtat e dorës. Por kurrë nuk u tërhoq dhe ndërsa rritej e pu-nonte, u përfshi dhe më pas u bë një nga liderët kryesorë të sindikatave të punëtorëve në vend

@20

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009 NDRYSHE

PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com

60 vjet pas fi tores, mund të thuhet se komu-nizmi kinez kishte dy

alternativa: vrasjen e Maos dhe futjen e tij në dosjet e historisë, ose shtirjen se ai është ende i gjallë dhe projektimin e tij drejt të ardhmes. Ndërkaq, Kina ka zgjedhur një rrugë të tretë: shndërrimin e së shkuarës së një njeriu në fatin e një populli. Deri më sot, Pekini ishte lidhur me një simbol të dyfi shtë: mauzoleumin e Maos në sheshin “Tiananmen” dhe shkëmbinjtë e revolucio-narëve në Yan’an, qyteti ku për-fundoi marshimi i gjatë dhe ku komunistët fituan luftën civile kundër nacionalistëve të Çan Kai Shek. Këto tashmë janë vende të vjetruara, vende të cilat kinezët i frekuentojnë me dëshirën që një pacient shkon te dentisti. Pushteti i Pekinit, që më 1 tetor do të festojë si çdo vit fi toren me paradë madhështore, e ka kuptu-ar se tashmë simbolet e vjetra nuk arrijnë më të krijojnë entuziazëm. Me rastin e përvjetorit të 60-të të fi tores, një përvjetor i madh ky, i konceptuar për t’u festuar dhe përcjellë ndërkombëtarisht me mjetet tashmë të një superfuqie, pushteti ka krijuar një monument të mirëfi lltë për nder të vetes, një lloj Meke apo Vatikani socialist, tempullin gjenerues të kombit.

Muzeu i ri i revolucionit që sapo është inauguruar në Yan’an, vend që ndodhet një orë larg me avion nga kryeqyteti, nuk është një vend i “gjuajtur” nga turistët. Këtu vihet vetëm për pelegrinazh, sigurisht në formë të detyrueshme, tipike për botën socialiste. Në sfondin e një sheshi të madh dominon një mal me mermerë. Askush nuk e di saktë-sisht vlerën e vërtetë të këtyre gjigandëve, por mbase bëhet fjalë për 20 milionë dollarë. Për

REPUBLIKA POPULLOREPas 20 vitesh luftë mes komunistëve dhe nacionalistëve, në 1 tetor të vitit 1949 Mao shpalli lindjen e Republikës Popullore

HAPI I MADHNë vitin 1958, Mao nisi zbatimin e ndryshimeve në ekonominë kineze: kolektivizimin e bujqësisë dhe punën intensive, një plan që dështoi për dy vjet

REVOLUCIONI KULTURORMes viteve ‘66 dhe ‘76, në qendër të inatit të Maos përfunduan intelektualët, njerëzit e fesë etj., dhe u organizua fushata e dhunshme për vendosjen e partisë në qendër të jetës së vendit

VDEKJA E MAOSLideri i madh ndërroi jetë në vitin 1976. Pas një lufte të ashpër për pushtet mes pasardhësve, njeriu që e zëvendësoi ishte Deng Xiaoping

REFORMATDalëngadalë Kina nisi të hapej pas kësaj periudhe. Politika e re inkurajoi zhvillimin e vendit dhe sektorin privat dhe u hapi rrugë investimeve të huaja

Detaje

6060KINAKINAvitet nga fitorjae revolucionit

t’u futur brenda mund të kalosh vetëm përmes një lloj “universi paralel”, që simbolizon mitin themelues të atdheut. Shpellat antike, të gërmuara në tokën ngjyrë portokalli, nëpër të cilën kalon lumi i Verdhë, ishin qendra e liderëve të revolucionit dhe revolucionarëve nga viti 1937 deri në vitin 1947. Aty qëndronin Mao Ce Dun, Çu Enlai e Deng Xiaop-ing. Ata shkëmbinj mbeten prova fi zike e origjinës së një identiteti dhe arsyeje që lidh të shkuarën me të tashmen. Nëse do të kalosh një ditë në Yan’ando, mund të

kuptosh diçka më shumë nga misteri i vendit dhe i së shkuarës së tij. Çdo mëngjes, në agim, mijëra vizitorë hyjnë në dyert e tij, në dyert e një ndërtese që sim-bolizon lavdinë e dramës së tyre personale dhe kombëtare. Ka disa që ecin për ditë të tëra nga zonat e largëta të vendit, në pamundësi për të marrë avionin; të tjerë vi-jnë me mjete të ndryshme, sipas rastit. Të gjithë kinezët e kanë për detyrë ta vizitojnë, duke fi lluar që nga pleqtë e sëmurë e deri te çiftet e sapomartuar. Të gjithë shtyhen me turmën nëpër kor-

ridoret e kthinat, duke marrë foto lart e poshtë. Në këtë vend vetëm fotot dhe pamjet e Maos janë me ngjyra. Në hyrje, në një shkrim shpjegohet se ky vend është “toka e shenjtë e revolucionit dhe djepi i Kinës moderne”. Si pasojë, brenda këtyre korridoreve masa e njerëzve lëviz në mënyrë të heshtur, thuajse fetare. Njerëzit preferojnë që të fotografohen pranë statujave të liderëve his-torikë që lartohen brenda, por sfondi më i preferuar është kali i balsamosur i Maos. Pelegrinët e këtij mauzoleumi të totalitarizmit ekstrem të shekullit të kaluar, një ndër të vetmit që ekziston ende dhe frekuentohet, dinë çdo kthinë e relike të tij përmendësh, sepse gjatë jetës u ka takuar që të vijnë disa herë aty. Ndërkaq, aty ka edhe salla ku merret mësim për themelimin e partisë dhe për linjën e saj të drejtë e mbi të gjitha ku mësohet për sukseset dhe fi toret e njëpasnjëshme të pop-ullit nën udhëheqjen e partisë. Por ndryshe nga vite më parë, njerëzit kanë fi lluar dhe guxojnë të bëjnë edhe pyetje delikate si: Përse pas gjithë këtyre fi toreve ende miliona njerëz vuajnë për bukën e gojës në Kinë? Ndërkaq, në kryeqytet që prej muajsh va-zhdojnë përgatitjet për jubileun e madh, ndërsa parashikohet mbajtja e një parade ushtarake që nuk do të ketë të krahasuar në gjithë historinë e Kinës moderne. Sheshi më i madh i Pekinit çdo natë shndërrohet në një shesh prove për tanket, ushtarët dhe karvanët e gjatë. Bëhet fjalë për 2 milionë ushtarë që do të para-kalojnë në një paradë që duhet të jetë përtej perfektes. Rreth gjysmë milion të rinj vullnetarë janë rekrutuar nga universitetet e Pekinit e do të përbëjnë një tjetër pjesë të paradës. Për dhjetë ditë

rresht në Pekin do të këndohet, kërcehet, festohet, pushohet. Ndërkaq, nga zyrat e partisë dalin parullat e reja si dhe këngët për partinë. Në tv transmetohen do-kumentarë për heronjtë e Kinës, të frymëzuar nga ideali i par-tisë. Shtypi është i mbushur me fjalime dhe me deklarata për larg-pamësinë e liderëve dhe forcën e tyre të pamposhtur për t’u përballur me armiqtë e jashtëm që i sulmojnë për zili. Kur sheh e dëgjon gjëra të tilla, e ke shumë të vështirë që të kuptosh se si kjo Kinë e propagandës dhe para-dave komuniste është e njëjta me atë të mrekullisë ekonomike. 60 vjet pas fi tores së revolucionit, pushteti vazhdon që të nderojë Maon, sepse ideologjikisht ky vend nuk ka prodhuar heronj të tjerë, duke rrezikuar që të qëndrojë “i burgosuri” i fuqisë së përvjetorëve. Në këtë sfond janë të paktë ata që mund të

mendojnë se pas 10 vjetësh, në përvjetorin e radhës, gënjeshtra hollivudiane e shkëmbinjve të revolucionit do të mund të vazh-dojë të qëndrojë së bashku me një Kinë që më shumë se kurrë po shndërrohet në një protagoniste e këtij shekulli.

Pushteti i Pekinit, që më 1 tetor do të festojë si çdo vit fi toren me paradë madhështore, e ka kuptuar se tashmë simbolet e vjetra nuk arrijnë më të krijojnë entuziazëm

21

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comAKTUALITET

Mbesa denoncon dajën për përdhunimVajza 21-vjeçare me aftësi të kufi zuara dëshmon para policisë për incestinNjë 21-vjeçare ka denon-

cuar në polici dajën e saj hajdut se ka tentuar të

kryejë marrëdhënie seksuale me të. Ngjarja e rëndë, sipas vajzës, ka ndodhur pasditen e së enjtes, kur 48-vjeçari Kujtim Fregja kishte shkuar në banesë në lagjen “Al-lias” dhe kishte tentuar të kryejë marrëdhënie seksuale, me forcë. Incesti është ndërprerë nga të bërtiturat e vajzës, e cila për dy ditë me radhë nuk e ka hapur gojën. Megjithatë, e gjithë skena është parë nga e ëma e vajzës. Por gjithçka është bërë publike, pasi daja i saj ishte prangosur nga poli-cia për një tjetër ngjarje. Vajza ka shkuar te një studio ligjore dhe ka depozituar kallëzim në polici. For-cat e policisë kanë verifi kuar de-noncimin dhe materialet ia kanë servirur prokurorisë për veprat penale të “marrëdhënies seksuale ose homoseksuale me persona të pazotë për t’u mbrojtur” dhe të “marrëdhënies seksuale në gjini”.

Denoncimi Dy ditë më parë, vajza, 21

vjeçe, së bashku me avokatin e saj, është paraqitur në policinë e Tira-nës për të bërë denoncim për një të afërmin e saj. Ofi cerët e policisë gjyqësore janë shtangur në mo-mentin që 21-vjeçarja ka treguar se daja i saj kishte tentuar të kry-ente marrëdhënie seksuale me të. Hetuesit e policisë kanë mbajtur të dhënat përkatëse, ndërsa kanë verifi kuar edhe denoncimin për personin konkret. Nga të dhënat

e marra ka rezultuar se personi i dyshuar për incestin ishte Kujtim Fregja, një kontingjent krimi. Ai ishte ndaluar nga Komisari-ati i Policisë Nr. 3 për akuzën e grabitjes. Ndërkohë, seksioni i krimit brenda familjes në policinë e Tiranës ka vazhduar më tej për sqarimin e incestit, teksa kanë marrë në pyetje edhe të ëmën e vajzës. Kjo e fundit ka treguar para policisë se ka qenë pasditja e së enjtes kur ka parë në banesë vël-lain, Kujtim Fregja, që po tentonte të puthte vajzën e saj. Menjëherë ka ndërhyrë dhe e ka larguar nga shtëpia 48-vjeçarin dhe më pas i ka mbushur mendjen vajzës që të bënte denoncim në polici për tentativë të marrëdhënies sek-suale me persona në gjini. Vajza ka pranuar të dëshmojë dhe ka treguar para ofi cerëve të policisë të gjitha tentativat e dajës.

Arrestimi Shërbimet e Komisariatit të

Policisë Nr.3 Tiranë, kryen ekze-kutimin e urdhrit të ndalimit të Prokurorisë së Tiranës, ndaj Kujtim Fregjës, 48 vjeç, lindur në Shkodër dhe banues në “Allias”, i dënuar për vjedhje. Ky shtetas dyshohet se në bashkëpunim me një per-son tjetër, kanë tentuar të vjedhë me thyerje një dyqan me artikuj ushqimorë, në rrugën “Mime Peza” Tiranë. Krahas kësaj çështjeje, në ngarkim të tij ka fi lluar procedimi penal për incest. “Ndaj tij, është depozituar një kallëzim penal nga një 21-vjeçare në prani të përfaqë-suesit ligjor, se shtetasi i mësipërm, daja i saj, dy ditë më parë (tri ditë, shën., red) rreth orës orën 18:30, ka tentuar të kryejë marrëdhënie seksuale me të, në banesën e saj”, thanë burimet zyrtare nga policia e kryeqytetit. s.çobo

Incesti është ndërprerë nga të bërtiturat e vajzës, e cila për dy ditë me radhë nuk ka bërë denoncim

Tentuan të rrëmbejnë gjimnazisten me makinë, arrestohen

Dy adoleshentë kanë tentuar të rrëmbejnë një 17-vjeçare me makinë dhe janë arrestuar në

fl agrancë. Ngjarja e rëndë ka ndodhur në mes të ditës në lagjen 6 të qytetit të Durrësit, në afërsi të lokal “Fiorentina”, jo larg Drejtorisë së Policisë së qarkut. Dy djem të ardhur në Durrës nga rrethet e Mirditës dhe Dibrës, e me banim në Spitallë të Durrësit, kanë tentuar të rrëmbejnë me një makinë tip Golf 5 me targa të huaja, një 17-vjeçare, nxënëse në shkollë të mesme, banore e së njëjtës lagje me ta. Djemtë e kanë tërhequr me zor vajzën drejt makinës, por afër vendit të ngjarjes kanë qenë shërbime të antikrimit kundër personit, të cilat kanë ndërhyrë duke liruar gjimnazisten nga dhuna e të rinjve dhe prangosur ata. Mësohet se të arrestuarit në fl agrancë janë: Benard Lleshi, 18 vjeç, lindur në Dibër dhe Pashk Buca, 19 vjeç, lindur në Mirditë. Të dy janë banues në lagjen 15 të qytetit bregdetar. Në bashkëpunim me njëri-tjetrin kanë tentuar të marrin me forcë për ta hipur në automjetin e tyre tip Golf 5 me targa ND05YOO shtetasen R.H., 17 vjeçe nga Gramshi me banim në lagjen 15 dhe nxënëse e klasës së 11-të. Në kohën që Benardi e ka kapur për krahu duke e tërhequr për në automjetin e tij, jashtë dëshirës së saj, kanë ndërhyrë shërbimet e seksionit të krimeve kundër personit. Uniformat blu kanë bërë të mundur kapjen në fl agrancë të Lleshit dhe Bucës, ndërsa sekue-struan automjetin e përdorur prej tyre. Ndaj të rinjve kanë nisur hetimet për veprat penale të heqjes së paligjshme të lirisë e mbetur në fazën e tentativës, e kryer në bashkëpunim.

Va.Qy.

Durrës

Policia e Tiranës ka vjelë plot 20 milionë lekë të vjetra nga gjo-

bat e vendosura vetëm në 24 orët e fundit. “Shërbimet e Policisë së Tiranës, po vazhdojnë me in-tensitet punën për parandalimin e aksidenteve në rrugë dhe në krijimin e lehtësirave për lëvizjen e lirë të mjeteve, në përputhje me legjislacionin rrugor, me qëllim parandalimin dhe uljen e aksi-denteve rrugore.

Në këtë kuadër, kontrolle të shumta po ushtrohen në dre-jtim të vendosjes së rripave të sigurimit, kaskës mbrojtëse, kontrollit të shpejtësisë, përdor-imit të alkoolit nga drejtuesit e mjeteve, parkimet e gabuara etj.”, thuhet në njoftimin e policisë, e cila vazhdon se kontrolle të vazh-dueshme do të ushtrohen krye-sisht për parkimet e gabuara, apo parkimet dyshe në akset e qytetit të Tiranës. “Vetëm në një ditë në Qarkun e Tiranës nga shërbimet e Policisë janë konstatuar dhe vendosur 1429 gjoba me vlerë 1974500 lekë. Janë pezulluar pesë leje drejtimi”, thuhet në njoftimin e Policisë së Tiranës. Më tej shto-het se u bën thirrje drejtuesve të mjeteve për të zbatuar me korrektësi normat e sjelljes gjatë drejtimit të mjetit dhe rregullat e legjislacionit rrugor, të përcak-tuar në Kodin Rrugor.

Me gjithë këto masa, në Qa-rkun e Tiranës nuk kanë munguar aksidentet. Dy ditë më parë, rreth orës 17:00 u krye arrestimi në fl agrancë e shtetasit Ervin Bash-kim Bardhi, 30 vjeç, lindur në Kavajë dhe banues në Tiranë. Ky shtetas po drejtonte automjetin tip “Benz 306”, në rrugën “Abdyl

Përplaset me motor, vdes një 29-vjeçar

Durrës

Një 29-vjeçar ka humbur jetën në një aksident rrugor, në afërsi të fshatit Romanat të Durrësit. Ngjarja ka

ndodhur rreth orës 11:20 të ditës së shtunë dhe viktima, sipas burimeve policore, është Ismet Kume, 29 vjeç nga Gramshi. Ai ka qenë duke udhëtuar me një motor të tipit “Kavasaki”, kur ka humbur drejtimin e mjetit, ndërsa është futur në kthesë dhe është përplasur me parmakët ndanë rrugës. Motori ka shpërthyer në fl akë dhe burimet nga policia rrugore bëjnë të ditur se shkak i aksidentit mund të jetë humbja e kontrollit si rezultat i shpejtësisë së madhe gjatë lëvizjes në kthesë, ose nga një defekt në motor. Ndërkaq, një ditë më parë, ka ndodhur një tjetër aksident në të njëjtin aks rrugor. 40-vjeçari Ismet Bengu, me banim në Tiranë ka humbur kontrollin e mjetit në afërsi të Kodër Arapaj dhe është përplasur me një gur. Si rezultat është dëmtuar pasagjeri i tij 42-vjeçar, i cili është jashtë rrezikut për jetën. Ndërkaq, ndaj Bengut kanë nisur hetimet për shkelje të rregullave të qarkullimit, në gjendje të lirë.

Va.Qy.

Papunësia çon drejt vetëvarjes një 21-vjeçar

Varfëria

Vetëvaret në kasollen e shtëpisë 21-vjeçari. Papunësia dhe gjendja e rëndë ekonomike e kanë çuar drejt

vetëvarjes një të ri nga fshatrat e Durrësit. I pashpresë në përpjekjet e tij për të gjetur një punë dhe plotësuar nevojat e veta dhe të familjes, Indrit Llyci nga fshati Jubë e Poshtme e Katundit të Ri ka vendosur t’i japë fund jetës. Rreth orës 12:55, ai është gjetur i vetëvarur nga familjarët. Me të marrë njoftim mbi ngjarjen, në fshat ka shkuar grupi hetimor, i cili ka konstatuar se viktima ishte vetëvarur me litar në kasollen pranë shtëpisë. Nga deklarimet e marra rezulton se arsyeja e vetëvarjes ka qenë gjendja e rëndë ekonomike dhe papunësia, të cilat e kanë çuar të riun drejt depresionit. Kishte bërë përpjekje të vazhdueshme për të dalë nga kjo situatë dhe gjetur një punë, por kishte dështuar. Në këto kushte, gjendja e tij psikologjike kishte ardhur duke u rënduar deri në ndërmarrjen e aktit të fundit fatal, atë të vetëvrasjes me anë të një litari.

Va. Qy.

Tiranë

Pesë leje drejtimi dhe 1429 gjoba të vendosura vetëm në një ditë

Aksioni, policia vjel 20 milionë lekë nga gjobat

Frashëri”, në afërsi të dyqanit të këmbimit valutor, ka aksidentuar këmbësorin Xhili Vasil Peti, i cili në momentin e aksidentit po kalonte nga krahu i majtë në kra-

hun e djathtë të rrugës. Një tjetër aksident është shënuar në rrugën Tiranë-Elbasan. U arrestua Endrit Laze, 22 vjeç, pasi dy ditë më parë rreth orës 20:40, duke drejtuar automjetin tip “BMW”, me targa DR 7580 E, me drejtim lëvizje Elbasan-Tiranë, në fshatin Bër-zhitë, ka aksidentuar këmbësorin Alban Alla, 34 vjeç, i cili në mo-mentin e aksidentit po kalonte nga krahu i majtë në të djathtë të rrugës. Drejtuesi i mjetit me targa Dr.7580 ka ndaluar, duke i dhënë ndihmën e parë të aksidentuarit, ku me një mjet të rastit e ka dër-guar në Spitalin Ushtarak Tiranë ku Alla gjeti vdekjen.

Grabitet me dhunë kazinoja, zhduken një milion lekë

Një kazino është grabitur me dhunë në kryeqytet dhe policia pas denoncimit të punonjësit të lokalit

të lojërave të fatit që tha se u përball me agresorët, po kërkon t’i identifi kojë dhe arrestojë. Ngjarja ka ndodhur sot në orët e para të mëngjesit (e shtunë), rreth 04.00, në Rrugën e Dibrës te lokali i lojërave të fatit “Kajot”. Burimet policore që shkuan në vendngjarje i thanë agjencisë së lajmeve NOA se morën një informacion përmes denoncimit me telefon se përballë vilës “Gold”, është vjedhur me dhunë, nga persona të paidentifi kuar, lokali i lojërave të fatit “Kajot”. Denoncimi është bërë nga punonjësi i turnit të kazinosë, F.K, i cili i deklaroi policisë në kallëzimin e tij, se të paktën dy persona të cilët nuk i njihte, hynë në lokal dhe përmes kërcënimeve dhe ushtrimit të forcës, rrëmbyen paratë që gjendeshin atë moment, shuma një milion lekë të vjetra. Menjëherë pas denoncimit, policia ka kryer verifi kimet dhe tha se po punohet për identifi kimin dhe kapjen e autorëve të cilët për momentin, mbeten të panjohur.

Tiranë

22

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009 AKTUALITET

Teksa hyjmë në javën e tretë të vitit të ri shkol-lor, rreth 300 nxënës të shkollës 9-vjeçare të Bu-

shtricës ende nuk kanë zhvilluar asnjë orë mësimi. Kjo është forma e protestës që ka zgjedhur komu-niteti i zonës, kryesisht Komunës Bushtricë, në kërkim të hapjes së një shkolle të mesme. Burime të pushtetit lokal na thonë se për shkollën e mesme është marrë aprovimi nga Ministria e Arsimit, por drejtuesit lokalë të arsimit e kanë konsideruar si të parako-hshme, për shkak se mungon stafi pedagogjik. Nga komuna në fjalë dhe komunat e tjera duket se janë bërë “lidhje të shkurtra” direkt me Ministrinë e Arsimit, e cila siç duket pas lëshimit të asaj shkrese që sanksionon mundë-sinë e hapjes së shkollës, nuk është marrë më me të. Mirëpo, qindra familje janë ushqyer me idenë se shkolla tashmë u mi-ratua, dhe fillimisht ata e kanë festuar këtë ngjarje, por në ditën e fillimit të vitit të ri shkollor kur kanë parë se kjo gjë nuk ishte një punë e mbarur, kanë vendosur të tërheqin vëmendjen e qeverisë duke mos i dërguar fëmijët në shkollën 9-vjeçare. Madje, duke

qëndruar vetë prindërit gjatë gjithë ditës në oborrin e shkollës. “Ose të hapet shkolla e mesme, siç e kemi pasur, ose asnjë klasë në mësim”. Ky është pak a shumë qëndrimi përbashkët i qindra familjeve të Bushtricës, por edhe disa fshatrave të tjerë që ndo-dhen afër. Në oborrin e shkollës siç nuk është e natyrshme, nuk gjejmë fëmijë, por burra. Ata thjesht rrinë në shkallë apo në muret e lulishtes dhe siç thonë, presin që dikush t’i vizitojë e të bisedojë me ta. Osman Palushi, kryetar i bordit të prindërve të shkollës 9-vjeçare, rikujton periudhën e viteve ’90, kur për shkaqe që lidhen me mungesën e shtetit shkolla e fshatit u mb-yll. “Në atë kohë edhe interesi ka qenë më i dobët, ndërsa sot edhe prindërit edhe nxënësit duan shkollën e mesme”, tha ai duke shtuar se edhe numri i nxënësve ishte rritur, vetëm shkolla e Bushtricës kishte pasur dy paralele në klasën e 9-të, me rreth 50 nxënës pa llogaritur këtu disa prej fshatrave të afërt që kishin gjithashtu një numër nxënësish që kishin mbaruar të nëntën. “Nuk kemi mundësi ekonomike të udhëtoj në Kukës apo diku tjetër, nëse nuk hapet kjo shkollë për ne nuk ka më dritë, ne mbyllemi brenda siç ka ndodhur me vajzat e tjera më parë”, thotë Zilia, e cila sapo ka mbaruar klasën e nëntë.

Në mesin e prindërve prote-stues gjejmë edhe disa banorë nga fshati Vasije i rrethit të Pe-shkopisë, fshat që është ngjitur me Bushtricën dhe që ndan dy rrethet Kukës dhe Dibër. Vetëm një km larg. “Zonat tona ndodhen shumë larg qendrave urbane dhe ne izolohemi shu-më muaj gjatë dimrit, nëse nuk hapet kjo shkollë fëmijët tanë do

Ndërsa në Bushtricë kërkohet shkollë e mesme, në fshatin

Vilë të kësaj komune, godina e shkollës është plotësisht e rrënuar. E ndërtuar që në vitet 1970, përbën një rrezik serioz për nxënësit që mësojnë aty. Shkolla e Vilës kishte dikur rreth 259 nxënës, ndërsa në vitet ‘90 një pjesë e mirë e fshatit u shpërngul duke e reduktuar numrin e nxënësve. Një nga mësuesit e kësaj shkolle, Dalip Tota, tregon se numri i nxënësve është më pak se 100 dhe se që të gjithë janë grupuar në klasa kolektive, por shton se aty është gati e pamundur të bëhet më-sim. “Para disa vitesh është bërë çatia e shkollës me llamarinë, por kësaj shkolle i mungon ta-vani, dritaret dhe muret po bien. Sado që të bëjmë zjarr, fëmijët nuk arrijnë të ngrohen kurrë gjatë dimrit”, thotë Tota. Su. Di.

Uji me të cilin furnizohen banorët e Lushnjës ka përmbajtje të lartë amo-

niaku dhe substanca kancero-gjene. Banorët prej muajsh kanë shprehur shqetësimin lidhur me ujin që u rrjedh nëpër rubi-nete. Ndërkohë që Inspektorati i Higjienës pranë Drejtorisë së Shëndetit Publik pas analizave të kryera në fillim të javës që sapo u mbyll, ka konstatuar një ndotje me sasi të lartë të ujit të pijshëm, si dhe ka bërë thirrje për mospërdorim të tij. Prania e amoniakut, si dhe e substancave kancerogjene në ujin që marrin banorët e Lushnjës është komu-nikuar zyrtarisht prej Inspekto-ratit të Higjienës. Specialistja e këtij inspektorati, Afërdita Vara, shprehet se ka qenë shqetësimi i

Bushtrica, sërish bojkot shkollës 9-vjeçareKomuniteti kërkon hapjen e shkollës së mesme. DRA: Nuk kemi staf pedagogjik të kualifikuar

mbeten pa shkollë”, thotë njëri prej tyre. Mësimdhënësit

Argumenti që del nga DAR e Kukësit është se nuk ka kuadër me arsim profesional, të paktën ende nuk është gjetur. Ndërkohë që një numër mësuesish janë shprehur të gatshëm të kontri-buojnë, për të dhënë mësim në shkollën e mesme. I tillë është mësuesi i historisë, Veli Gjici, nga Bushtrica, i cili ka dhënë mësim edhe më parë, kur aty kishte shkollë të mesme. “Unë duke qenë se jetoj këtu dhe jam në pension jam gati të jap mësim pa shpërblim, nëse hapet shkolla dhe nëse më kërkohet”, thotë ai duke vlerësuar faktin që shkolla e mesme është një ogur i mirë për krejt zonën. Mes komunës dhe DAR në Kukës ka një “ftohje” të komunikimit. Njerëzit mendojnë se nëse do të kishte bashkëpu-nim, gjërat do të ishin zgjidhur. “E di që ka probleme fillimi rishtas i një shkolle, por ne morëm përsi-për të bëjmë mjediset e shkollës dhe i bëmë, marrim përsipër edhe transportin e mësuesve dhe nxënësve”, thotë kryetari i komunës, Kujtim Gjoka.

Sulejman Dida

Argumenti që del nga DAR e Kukë-sit është se nuk ka kuadër me arsim profesional, të paktën ende nuk është gjetur

Uji, me përmbajtje të lartë amoniakuAutoritetet shëndetësore: Mos e përdorni ujin e rubineteveLushnjë

nga furnizimi me ujë i qytetit ka bërë që Inspektorati i Higjienës të arrijë të gjejë edhe shkaqet e pranisë së këtyre baktereve të rrezikshme”, shprehet specialistja Afërdita Vara.

Ajo tregon se analizat janë kryer në mjaft pika të rrjetit të furnizimit deri dhe në vendbu-rimet e ujit për të gjithë qytetin, në Konjat, nga ku ka ardhur dhe ndotja. “Ndotja e puseve nga merr ujë i gjithë komuniteti i Lushnjës ka ardhur si pasojë e derdhjes së ujërave të zeza të disa fshatrave dhe si pasojë e një kompleksi bagëtish që ndodhet shumë pranë vendit ku ujësjel-lësi i Lushnjës ka vendosur pompat”, shprehet specialistja e higjienës.

Mësohet se është vendosur

përfundimisht zhvendosja e kompleksit të madh të bagëti-ve, si dhe ndërhyrja në rrjetin e kanalizimeve të ujërave të zeza për fshatin Konjat dhe të disa fshatrave të tjerë pranë tij. Kryetari i Bashkisë së Lushnjës, Albert Sanxhaku, duke pranuar rrezikun nga ndotja e ujit, ka thënë se: “U kam kërkuar zyrta-risht në rrugë institucionale për-faqësuesve të Komunës Dushk ku ndodhet edhe fshati Konjat që të përmirësojë dhe devijojë rrjetin e kanalizimeve të ujërave të zeza, i cili kullon dhe është kthyer shqetësim për vendbu-rimin e ujit të të gjithë qytetit të Lushnjës”. M.Troka

Vila, shkolla plotësisht e rrënuar

Kushtet

Fier Korçë

Arsimi i detyrueshëm vijon të braktiset. Nga viti në vit, braktisja e shkollës po shton numrin e nxënësve të

rrezikuar nga analfabetizmi. Edhe ky fillimviti i ri arsimor ka regjistruar për rrethin e Fierit një braktisje të frikshme të

shkollës.Drejtuesit e arsimit

shprehen se janë fëmijët e familjeve në nevojë dhe të komunitetit rom, ata që shënojnë edhe për këtë vit braktisje të arsimit të det-yruar. Nëse u referohemi statistikave, janë 75 vo-gëlushë që kanë braktisur shkollën për vitin arsimor 2009-2010. Pjesa dërrmue-se kanë qenë në arsimin

fillor. Të dhënat zyrtare të Drejtorisë së Arsimit shprehin se gjysma e fëmijëve që kanë braktisur shkollën i përkasin ko-munitetit rom dhe pjesa tjetër familjeve të varfra që jetojnë kryesisht në fshatra të thellë. Ma. Tr.

Një grup vullnetarësh nga Maqedonia kanë dhuruar gjak në qytetin e Korçës. Të paktën 50 persona të ardhur

nga shteti fqinj kanë ndërmarrë këtë nismë humanitare në ndihmë të bankës së gjakut dhe njerëzve në nevojë në

Qarkun e Korçës. Kanë qenë banorë të Komunës së Çairit nga Shkupi, që nëpërmjet organizatës së Kryqit të Kuq maqedonas, janë organizuar për këtë proces. Dhurimi vullnetar i gjakut është kryer në ambientet e spitalit civil dhe pranë degës së Kryqit të Kuq në Korçë. Ekipi maqedo-nas është shprehur se krahas aspektit turistik në qytetin juglindor kanë preferuar të jenë vullnetarë për t’u shër-

byer nevojave të komunitetit të zonës për gjak dhe spitalit. Sipas drejtuesve, kjo nismë synon të vendosë më tej edhe bashkëpunimin në sektorin e shëndetësisë mes dy vendeve, si dhe për të sensibilizuar komunitetin vendas për ndërmarrjen e iniciativave të tilla në ndihmë të të sëmurëve. Ju.Dh.

Viti arsimor nis me braktisje të shkollës

Maqedonasit dhurojnë gjak vullnetarisht

banorëve fillimisht ai që ka vënë në lëvizje këtë inspektorat. Vara tregon se pas ankesave të para të banorëve, të ardhura rreth 2 muaj

më parë, u kryen analiza lidhur me cilësinë e ujit.

“Kemi konstatuar gjatë ana-lizave të para praninë e amo-

niakut, e cila ka ardhur duke u shtuar nga dita në ditë, derisa ka arritur në situatën ku ndodhet edhe sot. Kjo situatë e krijuar

Pas analizave të kryera në fillim të javës që sapo u mbyll, ka konstatuar një ndotje me sasi të lartë të ujit

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.com

24REPORTAZH

AFER&LARG

FATOS BAXHAKU

“O gazetarë, a po e ndreqni nji kët rrugë mor burra!”. Jemi në Gruemirë, një fshat i madh 20

kilometra në veriperëndim të Shkodrës, i vendosur mes liqenit dhe fi llimit të maleve. Një burrë, me një palë mustaqe goxha të mëdha, ka dalë nga kioska e tij e vogël dhe na bën këtë kërkesë të çuditshme. Ne ngremë supet. “Po ne nuk kemi as kamiona, as pare, as asfalt, as…. Me një fjalë asgjë prej gjëje, përveç bllokut dhe aparatit”, i përgjigjemi ne. “Desha ma ba humor me ju, e di që ju nuk shtroni rrugë, por të pak-tën të shkruni për ne e për hallet tona. Ktu kena mbet pa ujë e pa rrugë. Kërkush nuk asht kujtu për ne”, përgjigjet mustaqelliu. Në fakt, ka të drejtë. Që prej vitesh, që nuk mbahen mend, këtu nuk ka shkelur këmbë gazetari. Për dreq të gazetarëve dhe për fat të banorëve, në këto anë nuk kanë ndodhur as vrasje. Miku ynë i ri trishtohet kur i themi se kemi ardhur të merremi me histori të vjetra dhe jo me këto të ujit e të rrugës. “Ju priftë e mara pra”, thotë dhe futet sërish në kioskën e tij metalike.

Gruemira, është qendër e një komune. Në ndarjen e vjetër fi snore, që u mbajt në këmbë deri në 1944, ky fshat bënte pjesë në bajrakun e Rrjollit, me banorë në pjesën më të madhe të besimit mysliman. Në këtë bajrak bënin pjesë fshatra: Rrashkullaj, Gruemirë, Linaj, Egëç, Lepurosh, Kurtaj, Shpellzaj, Hoxhaj, Rrjoll, Rrepisht.

Historia e kalasë që priti SkënderbeunKemi mbërritur në qendër të

Gruemirës. Një berber vazhdon të qethë bashkëfshatarët e tij. “Kujdes se mos m’pret kryt se m’duhet”, bën shaka një klient. Ngjitur me berberin disa djem të hareshëm e kanë ndarë mendjen ta shtyjnë kohën me bilardo. Në qendër janë zyrat e komunës. Kanë mbetur ende disa ndërtesa të kohës së kooperativës. Nuk kanë dritare dhe neve na duken si kolosë me sy të zgurdulluar që duken sikur thonë: “E ç’doni ju këtu”. Në një lokal në qendër takojmë disa fshatarë. Përsëritet gjithnjë e njëjta kërkesë: “Ujë e rrugë. Pa këto ky fshat nuk ka të ardhme”.

Lart në male, atje ku është Rrjolli i vjetër duket një kreshtë e lartë. Atje ka lulëzuar një qytetërim i vjetër. Atje është Balleca.

Kështjella e Ballecës ka gjasë që të jetë antike, por duket se lulëzimin e saj më të madh e ka arritur në kohën e sundimit të Balshajve. Për herë të parë ajo dokumen-tohet në vitin e largët 1062 dhe përmendet vazhdimisht edhe më vonë, deri në 1688 kur del në një hartë të vjetër. Kështjella, pas rënies së Balshajve, u bë një qendër me rëndësi ipeshkvnore. Balleca e Rrjollit u kthye në një qytezë priftërinjsh. Në fi llim të shekullit XV 30 për qind e banorëve të Rrjollit ishin priftërinj. Vetëm vonë, në ditët tona, në vitin 1995, u zbulua një kambanë e kishës së Shën Gjergjit, e cila dikur ndodhej në kala. Sa për të krijuar një ide se sa ka qenë kisha: kambana bronztë e vitit 1465 peshonte as më shumë e as më pak se sa 155 kilogramë. Mbase nga kjo kambanë, ose mbase ngaqë në Rrjoll kishte një shesh ku mblidheshin burrat për të marrë ven-dime duke i rënë kambanës pra “çangës”, në Rrjollin e vjetër, ku sot kanë mbetur vetëm gjashtë shtëpi, një lagje e tërë quhej “Çangaj”. Shumë familje, të zbritura para qindra vjetësh në Shkodër, emrin e kësaj lagjeje e mbajnë si mbiemër.

N’BAJRAK TE RRJOLLIT

Balleca e Rrjollit nuk është dalluar vetëm për priftërinj e kambana. Në fi l-lim të shekullit XV ajo duhet të ketë qenë vendi që kishte më shumë mullinj në krejt Arbërinë. Në një regjistrim shfaqen 44 mullinj uji. Vendi, në fakt, ndër male është

shumë i pasur me burime të pashtershme uji. Poshtë, në fushë është krejt gjë tjetër.

Në dimrin e 1447-1448 Skënderbeu hyri në luftë me Venedikun. Ky i fundit i ofroi një shumë të majme parash në këmbim të paqes, por Skënderbeu nuk pranoi. Në

pranverën e 1448-s ai, i ndihmuar edhe nga krerët e Malit të Zi, sulmoi zotërimet vene-dikase në Shqipërinë Veriore, ku asokohe përfshihej edhe Balleca. Ishte koha kur një atentator pranoi të paguhej nga Venediku vetëm e vetëm që të hiqte qafe Skënder-

beun. Lufta u shpërngul nga Deja (Vau i De-jës i sotëm) drej Ballecës, e cila, me sa duket, që asokohe nuk e kishte më shkëlqimin e parë. Skënderbeu dhe nipi i tij, Hamzai, ndërtuan këtu një mur mbrojtës për të mos i lejuar venedikasit që të kontrollonin lartësitë e malit Maranaj. Legjenda thotë se kur Skënderbeu mbërriti këtu, kambana e Kishës së Shën Gjergjit – mbase ajo që u gjet në 1995 – ra aq fort e aq gjatë saqë desh doli nga vendi. Pas kësaj për kështjellën e lashtë nuk thuhet më asnjë fjalë. Për herë të fundit del në një hartë të 1688-s.

Fshatarët ngulin këmbë se në një shpellë afër saj ka qëndruar vetë Pjetër Bogdani, autor i të famshmit “Cuneus prophetarum” në 1685. Në fakt, një shpellë e madhe lart, mbi Rrjollin e vjetër, quhet ende “Shpella” e Bogdanit” apo “Shpella e Priftit”. Mbase, mund të jetë e vërtetë. Por gjithnjë mbetet pa përgjigje pyetja se ç’dreqin donte një prelat i lartë si Bogdani në një shpellë ndër male të humbura?

Vetëm në rrënojat e një kishe të vjetërPër pak kohë i largohemi zhurmës së

bisedave në qendër të fshatit dhe dalim në periferinë jugore të Gruemirës. Ecim për pak kohë përgjatë një rruge të pashtruar. Për fat kanë nisur të bien disa pika shiu dhe kështu që pluhuri, që pritej, nuk na bezdis dot. Përroi i Vrakës na pengon udhën. Nuk ka asnjë urë, qoftë edhe provizore, mbi të cilën të mund të kalojmë përroin me ujë të akullt që vjen nga Maranaj. Për fat, shirat nuk kanë zënë ende të bien mirë, kështu që përroi kalohet në këmbë, duke u dridhur pak nga i ftohti, por sidoqoftë arrijmë të dalim matanë.

Përballë nesh hapet një zhurishte e gjerë. Nuk pipëtin asgjë, madje nuk dëgjohet as kën-ga e zogjve, aq e pranishme afër vendeve

Rrugës për në Linaj Shtëpi e braktisur në Gruemirë

Në qendër të Gruemirës

Kisha e Shën Gjinit

25

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comREPORTAZH

Ai zbret nga një furgon. Nuk fl et. Vetëm përshëndet me kokë. Ka veshur një uniform ofi ceri të kohës së PPSH-së. Mbi krye mban një kapele me yllin e kuq. Fshatarët venë buzën në gaz. “Qe ku mrriti edhe gjenerali”, thotë njëri prej tyre, por askush nuk e fyen, përkundrazi e përshendesin me dashamirësi. Vetëm një burokrat se nga del nga një cep dhe na thotë: “Jo, iu lutem mos e fotografoni se asht i marrë”. Kur mëson se ne vetë jemi vetë më të marrë se gjenerali me mustaqe të mëdha, atëherë se ku tërhiqet. “Kam një vaki”, thotë dhe ulet sërish në tavolinën e klubit.“Gjenerali” ndërkaq, vazhdon të shëtisë në sheshin e Gruemirës në patetizmin e tij me pardesynë e hedhur krahëve. Kush e di se çfarë ëndrre ka pasur në të ritë e tij…

“Gjenerali”

ku ka ujë. Vetëm një “muuu” e gjatë dhe e lodhur vjen nuk dihet se nga. Ndonjë lopë e fshehur ka dalluar më në fund praninë e një gjallese tjetër dhe na përshëndet në këtë mënyrë.

Pasi kemi ecur afër 300 metra, përballë nesh shfaqet befas një si hije e gjatë. Në fakt është një kishë e lashtë, dedikuar Shën Gjonit. Fshatarët e quajnë “e Shnjinit”. Është ndërtuar me gurë të sertë gri. Mba-het ende në këmbë, e mbërthyer nga të gjitha anët me një rrjetë teli. Askush prej njerëzve që takuam nuk diti të na e thotë moshën e saj. “Thuhet se për këtë kishë janë grindur keq katolikët me ortodoksët në kohët që u nda kisha”, na pat thënë një burrë i imët që u zhduk sakaq. Në kishë sundon heshtja si kudo rreth e rrotull. Një qiri ende digjet mbi një mbajtëse metalike. Ndezim edhe ne tanët. Qëndrojmë një minutë në heshtje mes qirinjve dhe kishës, që mbahet në këmbë nga rrjetat e rënda, duke vrarë mendjen në qetësinë e kësaj dite të vranët: Vallë do të na shkojë mbarë këto kohë? Pastaj kthehemi dhe zhysim këmbët edhe një herë në ujin e akullt të përroit që shkon drejt liqenit.

Me Emilin te nipi i bajraktaritEmili është një djalosh 19-vjeçar. Ai ka

emër katolik, por i vëllai është njëri prej nxënësve më të dalluar të Medresesë së Shkodrës. “Ç’ne ky emër?”, e pyesim ne. “Nuk e di – përgjigjet djaloshi i mbarë duke ngritur supet – edhe vetë kurr nuk e kam msu”. Pas pak do të mësojmë se i ati, ish-kooperativist si shumica e fshatarëve, na paskësh qenë amator i madh i librave. “Gjithnji lexonte – na thotë Emili – deri natën vonë. Ka pasë shumë libra, por tani nji pjesë ia kanë marrë e nuk kanë kthyer. Shumë të tjera kanë humbur”. Neve na kujtohet “Emili” i Volterit. Me siguri, i ati në rininë e tij duhet ta ketë lexuar. Në

mos qoftë për Emil Zolanë pastaj. Emili, është nga Gruemira. Të paktën ky nuk luan bilardo si të tjerët. Punon, bashkë me njerëzit e tij, në një baxho djathi. Nuk di të ketë pasur ndonjë dëshirë në jetën e tij.

Vazhdon të punojë me të njëjtin ritëm të kahershëm

si gjyshi, babai, njerëzit e afërt. Kur ne e pyesim se ç’ka dashur të bëhet kur të rritet vetëm ngre supet. Ne mundohemi ta ndihmojmë: “Sportist, mjek, avokat, muzikant…”. “Ah po, muzika më pëlqen boll besa”, përgjigjet. Mbase kjo ka qenë ëndrra kurrë e shprehur e Emilit të mirë.

Edhe pas kishës Emili na shoqëron në vizitat tona. Trokasim në një shtëpi. Në prag na pret një plak i imët. Eshtë

77-vjeçari Ramiz Burgaj, nipi i bajrak-tarit të dikurshëm të Rrjollit. Pasi kemi kryer “adetin” e mirëseardhjes nisim t’u hyjmë historive të vjetra. “Ne kemi jetuar lart në lagjen Kurtaj - na rrëfen Ramizi - atje edhe i kishte shtëpitë bajraktari. Në këto shtëpi jemi vendosur në 1975. Bajraktari ka kenë nji fi gurë që e nigjote krejt bajraku. Ai vendoste për gjanat ma të ransishme duke u kshillu me ma t’moçmit. Bajraktari ka kenë shumë i re-spektum gjithnji. Historia e këtij bajraku asht kshtu. Para ma shumë se 200 vjetve ishte nji bajraktar prej nji fi si tjetër. Ky ishte jetim dhe jetoi në shtëpinë e fi sit tim. U ba nji gjak me ne. Nuk la as pas-ardhës, kështu që të drejtën e bajrakut ia la shpisë tonë. Kshtu ka vazhdu kjo punë deri te axha jem. Them deri te axha, sepse deri në kohën e tij të drejtat dhe detyrat e bajraktarit njifeshim tamam. Djali i tij, që duhet konsideru si bajraktar, Syl Bajrami, tani jeton në Koplik. Ne ma përpara, në

kohë të monizmit na kanë quajtë ‘me biografi të keqe’. Axha bani 10 vjet burg mas kryengritjes së Postrribës dhe vdiq po n’burg, në Shkodër. I biri, që sot asht mbi 80 vjeç pat ba 12 vjet burg për politikë. Na na shifshin me sy t’keq. Sot janë kohë të tjera, po ama respektin populli e ka. Për punë të ransishme prap pytet bajraktari”.

Biseda shkon nga historitë e vjetra tek e sotmja. Asnjëri prej tre djemve të Ramizit nuk është në shtëpi. Prej kohësh janë emigrantë në Suedi, Itali, Greqi. Fahria, e shoqja, psherëtin thellë: “Besa malli na merr boll për ta, po ma mirë për ta kshtu. Ju po e shifni vetë se si asht jeta ktu, pa ujë, pa rrugë. Demokraci, demokraci, po jo kshtu me na lanë pa ujë. Shkojnë gratë e mushin diku në nji burim, që ban dy orë e gjysë shku e ardhë. Po hajt ma n’dorë të Zotit ka met kjo punë”.

A dini me rregullu televizora?Për të shkuar në Linaj, një nga 10

fshatrat e bajrakut të dikurshëm duhet t’i ngjitesh një shtegu mes disa shkëmbinjve dhe shkurreve. “Për fat nuk ka ra mirë shi, se do ta kishim të pamujtun me kalu me kët makinën tuj të ultë”, thotë Emili si nëpër dhëmbë. Gjithsesi, me kujdes, duke u ruajtur nga gurët e shumtë nëpër rrugën e ngushtë mbërrijmë më në fund në Linaj. Ky është një katund me 30 shtëpi, i shtrirë në një sipërfaqe të “mbytur” nga shegët e egra dhe të buta që rriten thuajse kudo. Këtu jeton një tjetër fi gurë e kohëve të shkuara: vojvoda. Ne ende nuk e dimë se ç’do të thotë ky term. Për ta mësuar ecim do kohë në këmbë nëpër një shteg plot gurë. Pas do kohësh para nesh shfaqet një shtëpi e madhe, e gurtë, si nga ato të qëmotit. Eshtë shtëpia e Sylë Bajramit, vojvodës së fundit.

Thirrjes tradicionale “a pret miq o i zoti i shtëpisë” i përgjigjet brenda pak minutash një plakë e imët me një shami të bardhë në kokë, e cila më së pari e qetëson një qen të stërmadh, të zi që kishte nisur të skërmiste dhëmbët ca si frikshëm ndaj të panjohurve të porsaardhur. “A jeni ju ata që rregulloni televizorat?”, na pyet plaka. “Jo ne jemi ata që i prishim, moj nanë”, bëjmë humor ne. Pas saj del vetë vojvoda, Syla. Ai na fton menjëherë brenda pa pyetur fare se kush jemi. Në këto anë, në këmbë të maleve, miku është ende i shenjtë.

Syla, vojvoda, është një plak i hareshëm. Vitet që mban mbi shpinë dhe jeta e vështirë nuk ia kanë thyer dot humorin. Me të i hyjmë një muhabeti të gjatë gjysmëjuridik. Më në fund biem da-kord ta thjeshtojmë shpjegimin: “Vojvoda ka qenë njësoj si janë sot, ta zemë kryetari i bashkisë më dy zëvendësat e tij”. “I ka ra bash pikës, kot ta zgjasim muhabetin, bash ashtu ka pas kenë”.

I jati i Sylës, vojvoda Bajram Hyseni pat marrë pjesë në mbrojtjen e trojeve shqip-tare në Koplik në 1912. Një plagë e rëndë që mori ia rëndoi më shumë dobësitë e zemrës. Vdiq në 1942 në moshën 58-vjeçare. “Ah, ata kanë kenë burra”, psherëtin vazhdimisht nana Vaçe, ndërsa e ka mbushur tavolinën plot me rrush të porsa marrë nga pjergulla. “Ne, ket pu-nën e biografi së e kena vujtë. Jo shumë prej pushtetit në qendër, por prej vetë bashkëfshatarëve tanë këtu – vazhdon të rrëfejë Syla – kur nji djalë kthehet prej ushtrie asht nji gja shumë me randësi për familjen, sepse i kthehet nji krah punet ma tepër. Zakonisht, në kto raste, bahet festë e priten miq. Kur asht liru vllau jem kërkush prej fshatit nuk ka ardhë me na uru. Por tash kto punë kanë shku. Ne jena mirë. Po si t’ia bajnë ata të shkretët që janë lart ndër male, atje në Rrjollin e vjetër. Atje edhe dielli vjen me vonesë”. Nga dritarja i ngremë sytë lart në shpatin e Maranajt, atje “ku dielli vjen me vonesë”. Disa re të vogla i kanë mbështjellë kreshtat e Rrjollit të lashtë.

Poshtë, në Gruemirë, miqtë e mëngjesit na thonë: “Me histori të vjetra mirë boll bani që merreni, por ma parë merruni me rrugën e ujin. Kjo asht jeta jonë”. Kishin të drejtë.

Autori falenderon Prof. Dr. Ahmet Osja për ndihmën e dhënë gjatë

realizimit të këtij reportazhi

Ish-zyrat e kooperativës

Fahria

Nipi i bajraktarit

Vaçja

Syla, vojvoda

Emili Xhamia e Gruemirës

27

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comBOTE

Gjermania në votime, pas një fushate të vakëtMerkel parashikohet të fi tojë, ndërsa “ngjyrat” e koalicionit, ende të papërcaktuara Gjermanët do të votojnë sot ata që

do t’i qeverisin për 4 vitet e ardh-shme, në një votë me përfundim

thuajse të përcaktuar dhe pas një fushate ndër më të vakëtat e viteve të pas Luftës së Dytë Botërore. Pritshmëria është që Kancelarja aktuale, Merkel, të rizgjidhet në këtë post edhe për një tjetër mandat, pas një fi toreje të Partisë së saj Kristian Demokrate. Megjithatë, përbërja që do të ketë qeveria e ardhshme nuk është aspak e përcaktuar, madje konsiderohet si një rebus paszgjedhor. Kancelarja gjermane njihet për aftësinë e saj si një politikane, por edhe për stilin e mërzitshëm me të cilin e drejtoi këtë fushatë të fundit zgjed-hore. Ajo është shumë popullore te bash-

këkombësit, të cilët preferojnë që politi-kanët e tyre të jenë të thjeshtë dhe jo të fryrë e pompozë. Dhe Merkel i mishëron

më së miri këto cilësi. Një sondazh i fun-dit tregoi se 49% e gjermanëve ishin të gatshëm që ta mbështesnin sërish Merkel

edhe për 4 vite të tjera në krye të vendit. Por, pavarësisht popullaritetit personal, është e paqartë se si do të mund të arrihet një koalicion paszgjedhor me CDU-në, e cila nuk pritet që të marrë një fi tore, që do t’i shmangte koalicionet. Partneri më i mundshëm në formimin e qeverisë janë liberalët (FDP). Një lidhje e tillë është më e mundshme se sa vetë ribërja e koalicionit të gjerë me kundërshtarët socialde-mokratë, me të cilët ndanë pushtetin këta 4 vjet. Megjithatë, një variant i tillë nuk është për t’u përjashtuar tërësisht, madje, sipas disa analistëve, Merkel vetë nuk do të ishte kundër që gjërat të vazhdonin të funksiononin si edhe më parë, pra me të njëjtin formacion. Merkel vetë ka një

lidhje shumë të ngushtë me ministrin e Financave, që është socialdemokrat, por edhe me ministrin e saj të Jashtëm, që ishte edhe kundërshtari kryesor i saj në zgjedhje. Në dukje ky formacion i deritan-ishëm u pa si një formacion i ekuilibruar dhe i qëndrueshëm dhe si koalicioni që arriti ta nxjerrë Gjermaninë nga kthetrat e krizës financiare. Dhe jo vetëm kaq, por deri më tani papunësia në Gjermani është në shifra të qëndrueshme dhe kjo falë sistemit të promovuar nga qeveria që punëson njerëz me paga më të ulëta dhe pagat e tyre jepen nga qeveria. Këto arritje kanë bërë që njerëzit të jenë më të qartë sot në kutitë e votimit dhe më të sigurt për ardhmërinë e tyre.

Një sondazh i fundit tregoi se 49% e gjermanëve ishin të gatshëm që ta mbështesnin sërish Merkel edhe për 4 vite të tjera në krye të vendit

Çështja bërthamore

Në lidhje me uzinën e dytë të pasurimit të uraniumit

Irani lejon inspektorët e OKB. Obama, ultimatum për “dialog serioz”Irani do të lejojë agjencinë

bërthamore të Organizatës së Kombeve të Bashkuara që të

inspektojë uzinën ku prodhohet uraniumi, ekzistenca e së cilës u zbulua së fundmi. Një njoftim i tillë është bërë nga shefi i çështjes bërthamore në Iran, në një lajm televiziv. Zëvendëspresidenti Ali

Akbar Salehi nuk e ka specifi kuar se kur do të lejohen këto inspe-ktime, por tha se do të punohet me agjencinë për të zbatuar rregullat e traktateve të armëve

bërthamore. Uzina e re e pasur-imit të uraniumit e sapozbuluar ndodhet në një zonë malore në afërsi të qytetit të Qom, brenda një vendi të rrethuar dhe të ruaj-tur shumë mirë nga Garda Revo-lucionare. Në këtë vend ndodhen 3000 centrifuga. Këto centrifuga, sipas vetë iranianëve, janë aty për të prodhuar energji, që do të shkojë në shërbim të ngrohjes së popullatës. Por, nga ana tjetër, Perëndimi ngulmon se kjo mund të përdoret edhe për mbushje bërthamore. Presidenti ameri-kan, Obama, ai francez, Sarkozi dhe Kryeministri britanik, Braun, akuzuan Iranin të premten për ndërtimin e një uzine sekrete për pasurimin e uraniumit dhe për fshehjen e ekzistencës së saj

komunitetit ndërkombëtar. Por, sipas iranianëve, këtu nuk ka gjë për të fshehur dhe se Irani ka ve-pruar në përputhje me rregullat e bashkësisë ndërkombëtare, sipas së cilave komuniteti ndërkom-bëtar njoftohet 6 muaj para se uzina të jetë operacionale. Në njoftimin e tij, zyrtari i lartë ira-nian deklaroi se Teherani duhet të lëvdohet dhe jo të dënohet për

deklaratën vullnetare në lidhje me ekzistencën e uzinës. Ai tha se me raportimin e ekzistencës së uzinës, Irani i ka dalë përpara çdo lloj akuze të mundshme nga ana e vendeve të ndryshme, që nëse do ta kishin zbuluar vetë uzinën, do ta kishin akuzuar Ira-nin për zhvillimin e një programi bërthamor sekret.

Ndërkaq, dje Presidenti ameri-

kan, Obama, i ofroi Iranit një “dia-log serioz dhe të frytshëm” në lid-hje me programin e tij bërthamor, ndërkohë që e paralajmëroi Tehe-ranin se do të kishte pasoja shumë të rënda dhe shumë të organi-zuara nëse nuk do t’u nënshtrohej rregullave të përbashkëta të ko-munitetit ndërkombëtar. “Liderët e Iranit duhet që të zgjedhin nëse duan që të mbajnë përgjegjësitë

Deklarata e shefi t iranian të çështjeve bërthamore është bërë disa orë pas deklaratës së Obamës në fjalimin e tij të përjavshëm para kombit në radio

Sipas Ahmadinexhadit, uzina e sapodeklaruar, që ndodhet në afërsi të qytetit Qom, do të jetë operative për 18 muaj

Zyrtari deklaroi se Teherani duhet të lëvdohet dhe jo të dënohet për deklaratën vullnetare në lidhje me ekzistencën e uzinës

UZINAUzina e re e pasurimit të uraniumit e sapoz-buluar ndodhet në një zonë malore në afërsi të qytetit të Qom, brenda një vendi të rrethuar dhe të ruajtur shumë mirë nga Garda Revolucio-nare

CENTRIFUGATNë këtë vend ndodhen 3000 centrifuga. Këto centrifuga, sipas vetë iranianëve, janë aty për të prodhuar energji që do të shkojë në shërbim të ngrohjes së popullatës

MBËSHTETJAMe pak orë diferencë, një thirrje të tillë ia ka bërë Iranit edhe Presi-denti rus, Medvedev, në një konferencë për shtyp në Moskë dhe atij i është bashkuar edhe thirrja e ministrit të Jashtëm kinez

AHMADINEXHAD Në Asamblenë e OKB-së në Uashington, Ahma-dinexhad tha se vendi i tij nuk kishte bërë asgjë të gabuar dhe se nëse ndaj tij do të merreshin sanksione, Amerika do të pendohej

Fakte

e tyre dhe të integrohen me ko-munitetin ndërkombëtar, apo të përballen me rritjen e vazh-dueshme të presionit e izolimit dhe t’i mohojnë popullit të tyre mundësi dhe hapësira të reja”, ka deklaruar Presidenti amerikan. Pikërisht deklarata e shefi t iranian të çështjeve bërthamore është

bërë disa orë pas deklaratës së Obamës në fjalimin e tij të përja-vshëm para kombit në radio. Për Obamën, fakti i uzinës sekrete të pasurimit të uraniumit është shumë shqetësues për komunite-tin ndërkombëtar, që vë në rrezik mjaft ekuilibra mes vendeve të ndryshme. Nëse Irani nuk do të pranojë që të bashkëpunojë me komunitetin ndërkombëtar rrezikon sanksione që mund të jenë shumë të ashpra dhe madje zyrtarë të administratës së Obamës nuk kanë përjashtuar as mundësinë e një ndërhyrjeje ush-tarake. “Oferta ime për një dialog serioz dhe të frytshëm për të zgjidhur çështjen e Iranit mbetet e hapur dhe do të doja që Tehe-rani të merrte veprime konkrete për të demonstruar bindjet e tij paqësore”, ka deklaruar Obama. Me pak orë diferencë, një thirrje të tillë ia ka bërë Iranit edhe Presidenti rus, Medvedev, në një konferencë për shtyp në Moskë dhe atij i është bashkuar edhe thirrja e ministrit të Jashtëm ki-nez, që, nga ana tjetër, nuk është në një mendje me aktorët e tjerë për ndërmarrjen e masave të ashpra ndaj vendit islamik. Në Asamblenë e OKB-së në Uashing-ton, Ahmadinexhad tha se vendi i tij nuk kishte bërë asgjë të gabuar dhe se nëse ndaj tij do të mer-reshin sanksione, Amerika do të pendohej. Sipas Ahmadinexhadit, uzina nuk do të jetë operative për 18 muaj.

SHBA“Oferta ime për një dialog serioz dhe të frytshëm për të zgjidhur çështjen e Iranit mbetet e hapur dhe do të doja që Teherani të merrte veprime konkrete për të demonstruar bindjet e tij paqësore”

Iran Irani do të lejojë agjencinë bërthamore të Organizatës së Kombeve të Bashkuara që të inspektojë uzinën ku prodhohet uraniumi, ekzistenca e së cilës u zbulua së fundmi

28

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009 LIBRATe rinj

28

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

Claude Simon

Kur letërsia takohet me pikturën dhe fotografinë

ELVIRA DONES

“Yjet nuk vishen kështu”Botoi: “Dudaj”Çmimi: 750 lekë

Të nesërmen e ditës që pashë fotografi të e

Aurorës Kufomë, pranova të bëja prostitutën. E të vdisja, pareshtur, nga ajo ditë. Mos të qeshtë më buza e mos kujtofsh më as emrin tënd, o vrasës. Lus që të të shpëlahet ku-jtesa në valët e këtij deri. Se sikur të mos ndodhë kështu, sikur të sjellësh në mend atë që bëre, si do të ta gëlltisë shpirti lebetinë? Të dua aq sa të vdes për ty, më thoshe dikur. Por ti je e gjallë e unë nuk mund të të pështyj në fytyrë. Ro-mani i Elvira Dones “Yjet nuk vishen kështu”, vjen për lexuesin i ribotuar.

LAURENT GAUDE

“Dielli i Skortave”Përktheu: Shpresa BakalliÇmimi: 700 lekë

«Dielli i Skortave” është një libër për

njerëzit e Mesdheut. Ky roman, ngjarjet e të cilit zhvillohen në Pulia, sjell shumë thjesht, por në mënyrë tronditëse, dashu-rinë njerëzore. Lexuesi shqiptar e ndien shumë afër dhe real këtë libër, plot diell dhe erë, ku një personazh shqiptar ka një vend interesant dhe të veçantë. Romani është fi tues i çmimit “Goncourt 2004”, dhe është përkth-yer në 36 gjuhë.

DHORI QIRIAZI

“Vajza e pashait”Botoi: “Toena”Çmimi: 300 lekë

...Përballë kafenesë “Sa-bah”, jo shumë larg, në katin e tretë të asaj vile dil-te dhe dëgjonte meloditë magjike vajza e pashait që banonte aty. E ëma e pi-kasi shqetësimin e vajzës dhe një mbrëmje i tha:- Mos u mërzit, Fatma!.Ajo u përgjigj pa kthyer kokën:- Qenkan të shkathët. Qysh atë natë e ëma e kuptoi se vajza e saj nuk ishte mirë dhe se kishte rënë në sevda me atë djalin që më tepër ngjiste me një arab. Nuk i tregoi të shoqit, gjithçka e mbajti si një thëngjill të ndezur në gjirin e saj...

VISAR ZHITI

“Në kohën e britmës”Botoi: “OMSCA-1”Çmimi: 800 lekë

Është një afresk tron-ditës, një rrëfi m ku

bashkohet enigma me dhembjen, denoncimi i ha-pur me dashurinë, balta e vuajtjeve me dritat e me-tropolit, krimi me bukurinë, së cilës duket sikur nuk u mjafton një breg shqiptar, por hidhet dhe në bregun tjetër, atë italian. Koha lëviz vrullshëm në roman nga jeta në vdekje, por edhe anasjelltas, me per-sonazhe imagjinare dhe reale, të zakonshme dhe të shquara, ku dialogu ia lë vendin përsiatjes, që lë jehonë të thellë te lexuesi, duke përçuar emocione të forta dhe vlera të vërteta artistike.

Për gjatë gjithë jetës Claude Simon është konsideruar si një i mbijetuar. Duhej të kishte ndërruar jetë qysh në majin e vitit 1940, në moshën

27-vjeçare kur i gjithë regjimenti i tij u shfa-ros nga Rommel në Mosa. Vetëm ai mbijetoi: “Gjithnjë më ka përndjekur fati”, kështu thoshte. E megjithatë, Claude Simon kapet dhe trajtohet si i burgosur, por ai arrin të ar-ratiset prej kampit të përqendrimit. “Gjithnjë fati im!”, i përsëriste me mjaft modesti Nathalie Sarraute, shkrimtares me të cilën ai, në agim të viteve ’50-të, kishte ndarë së bashku edhe me Robbe-Grillet e Butor, aven-turën e të ashtuquajturit “nouveau roman”, (roman i ri). “Gjysma e të keqes, të paktën dikush dekla-rohet me fat”, shpotiste gjithë dyshim Sarrau-te. Realiteti i jetës dhe i kujtesës është frag-mentar dhe për këtë në dhomën e gjerë të shtëpisë së vjetër katalanase në Sal-ses, në Pirenej, mbi-zotëron një ekran i madh i montuar nga vetë Simon. Edhe ta-volina e ulët e sallonit është një vepër e tij. Në të njëjtën mënyrë i vinte dorësh edhe të shkruante. Për romanin “La Route des Flandres”, botuar në vitin 1960 dhe që flet mbi përvojën e tij në luftë, ai kishte vetëm disa fragmente të shkruara. Për t’i montuar provoi që secilën temë ta përshtaste me një ngjyrë të caktuar. Në murin e studios së tij vari fletëzat e bardha dhe vlerësoi se cili do të ishte efekti. Iu duk në një çast se diku mungonte një njollë jeshile, te një fletë tjetër iu duk sikur mungonte e kuqja. Nëse në njërën prej fletëve kishte nevojë për ndonjë sfumaturë rozë, atëherë ai niste të shkruante pasazhin e nevojshëm, dhe ngjyrat kështu iu dukën të nevojshme për narrativën. Montazhi kromatik ishte labirinti i përsosur për të përçuar indiferencën anar-kike të botës. Edhe kujtesa është një mozaik i njëllojtë; rendi i saj nuk është i rendi-tur në mënyrë kronologjike e as në mënyrë logjike, avan-con në bazë të goditjeve dhe lidhjeve të çastit. Autobiografinë të cilën e botoi në vitin 1997, e titulloi “Le Jardin des Plantes”. Bëhet fjalë për parkun ku shëtiste çdo ditë kur qëndronte në Paris. I dukej sikur bollëku i natyrës detyrohej të zbutej prej bo-tanikës ashtu si edhe tepria e pasioneve në letërsi. Kështu, libri është i ndarë në shumë pjesë që përcjellin pikërisht episodet kyç të jetës së tij edhe pse janë pjesë që duken sikur nuk kanë lidhje me njëra-tjetrën. Ai sjell kujtimet e fëmijërisë, vdekjen e nënës, luftën e Spanjës, trafikimin e armëve në krah të Republikanëve; jeta prej bohemi në Paris dhe kurset e pikturës, tuberkulozi; bordelloja e paraluftës, udhëtimet në Azi, Japoni, Indi, Romë; takimet me Picasso-n dhe Dora Maar; leximet e zgjedhura të autorëve Proust, Dostoevskij, Flaubert. Nëpërmjet një titulli ironik, Simon riprodhon edhe disa pasazhe të një bashkëbisedimi në Cerisy-la-Salle, në vitet ’70-të që kanë kur ndjekësit e “nouveau roman”, e akuzonin për “natyralizëm vulgar” pasi krijimtarisë së tij i pat shtuar edhe do-kumente, letra, fotografi, madje edhe bileta banke. Këtu Simon citon ditarët e Rommel, ashtu si më parë në “Bataille de Pharsale” (1969) pat cituar pasazhe nga Proust, apo nga autorë latinë e grekë, si dhe përshkrime tablosh të Poussin, Durer, Brueghel. Për Simon, termi “Histoire”, titulli i romanit të vitit 1967 me të cilin fitoi çmimin “Médicis”,

është dyfish qesharak: historia si rrëfim është një model artificial dhe i përfunduar, Historia si shkencë është një pretekst iluzor. Në vitet ‘70-të vijon të distancohet më tej nga kujtimet e tregimit tradicional. Në romanin “Triptyque” frazat komplekse, të gjera dhe të hollësishme, përçojnë detaje me anë të një hir të mbetur pezull si një natyrë e vdekur baroke; por ato detaje marrin shpirt,

nga një element piktoresk, - manifesti i një cirku, një kartolinë, imazhi i një

fletoreje - jeta; tre vende, qyteti, deti, fshati shkëmbejnë ngjyrat

dhe mbiemrat duke u bërë kështu të pazëvendësue-

shëm për njëri-tjetrin. Romani monumental

“Les Géorgiques”, në fillim të viteve ‘80, bën të rishfaqen edhe një herë ele-mentet subjektive dhe historike. Aty kryqëzohen tri epoka – lufta na-poleonike, lufta civile spanjolle dhe Lufta e Dytë Botërore. Në ato vite ai kthehet

me misterin e një stili i cili kombi-

non objektin me një përpikmëri të ma-

dhe dhe me një dukje të mrekullueshme e

duke mbetur gjithnjë i paparashikueshëm dhe

sekret. Me rastin e dorëzimit të çmimit “Nobel”, me të cilin u

vlerësua më 17 tetor të vitit 1985, diskutimet mbi stilin e tij dolën në

një përfundim: peizazhi i vetëm i Simon ishte gjuha. Tri mendimet dominuese të tij ishin: si të nisë një frazë, si të vijojë dhe si ta përfundojë atë. “Tashmë jam një plak dhe

ashtu siç ndodh edhe për shumë qytetarë të tjerë të Europës sonë Plakë, pjesa e parë e jetës sime ka qenë disi e lëvizshme: kam qenë dëshmitar i një revolucio-ni, kam luftuar në kushte brutale (i përkisja njërit prej atyre regjimenteve që shtetet e mëdha i sakrifi-kojnë me pa e menduar dy herë, dhe nga i cili në tetë ditë, nuk mbeti më asgjë), kam qenë i burgosur, kam njohur urinë, lodhjen fizike deri në të fikët, jam arrati-

sur, jam sëmurur rëndë dhe kam qenë më shumë se një herë pranë vdekjes dhe kjo ka qenë e dhunshme ose natyrale, e kam gjetur veten në krah të njerëzve të ndryshëm, prif-tërinj dhe zjarrvënës të kishave, borgjezë të qetë apo anarkistë, filozofë apo analfabetë, kam ndarë bukën me lypësit, dhe në fund kam udhëtuar pak ngado nëpër botë... e megjithatë ende edhe pse jam në moshën 72-vjeçare nuk e kam gjetur kuptimin e jetës, përveçse siç thoshte, besoj Barthes duke cituar Shakespeare – “nëse bota do të thotë diçka, është që nuk do të thotë asgjë”, përveçse që ajo ekziston”, ky është fjalimi që Simon mbajti me rastin e dhënies së çmimit “Nobel”. E megjithatë, në romanet e fundit edhe një herë ai iu kthye jetës së vet, duke ngritur pyetje mbi prindërit e tij dhe periu-dhën e panjohur mbi ta para se ai të lindte, vijon sërish me luftën, po atë të viteve ’14-të, kur edhe ndërroi jetë i ati. Claude Simon ishte një shkrimtar që në rininë e tij ishte i bindur që do të bëhej piktor e më tej edhe fotograf. Tepër i interesuar ndaj këtyre dy gjinive, Simon i ka kushtuar një vëmendje të veçantë problemeve të perceptimit. Në librat e tij lexuesi nuk gjen diçka për të treguar apo një mesazh, por përballet me një fluks imazhesh dhe ndjesish. Shkrimtari francez, Claude Simon, lindi më 10 tetor 1913 dhe ndërroi jetë në Paris më 6 korrik 2005.

shqip

29

@E DIEL, 27 SHTATOR 2009

PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comPERSONAZH

Ndodh që këto ditë ta hasësh në Tiranë. Në ecejake që më së shumti e çojnë në Teatrin Kombëtar. Në atë kalim pragu ka përsëritur

vazhdimisht se gjen vetveten. Aktoren mbushur me ëndrra para se të largohej drejt Austrisë dhe aktoren e rikthyer që kërkon të sfidojë kohën. Është shprehur shpesh e dyzuar mes Austrisë

dhe Tiranës, qytetit ku hapi sytë në vitin 1961. Tashmë e ka vendosur. Është kthyer të jetojë në kryeqytetin shqiptar. “Unë jam aktore dhe në skenën e Teatrit Kombëtar mundem ta shpreh tërësisht veten”, të thotë teksa po kalon ditë intensive me rolin e ri

Eva Alikaj

“Përfundimisht në Tiranë. Këtu gjej vetveten”OLIVERTA LILA

Flokët e verdha që i konturojnë fytyrën imcake, sytë bojëqielli në një reflektim brishtësie e më tej një buzëqeshje që vjen

natyrshëm. Është portreti i pangatër-rueshëm i Eva Alikajt. Ndodh që këto ditë ta hasësh në Tiranë. Në ecejake që më së shumti e çojnë në Teatrin Kom-bëtar. Në atë kalim pragu ka përsëritur vazhdimisht se gjen vetveten. Aktoren mbushur me ëndrra para se të largohej drejt Austrisë dhe aktoren e rikth-yer që kërkon të sfidojë kohën. Ka shënuar kthime të herëpashershme në Tiranë. Dy vjet më parë, perso-nazhi i Lola Blau, në të cilin gjeti paralele të jetës së saj, e ngjiti e vetme në skenë. Ardhjet e saj janë pritur përherë me kureshtje. Në një bisedë të atyre ditëve, Eva pranonte se ndihej e dyzuar mes Austrisë dhe Tiranës, qytetit ku hapi sytë në vitin 1961. Tashmë e ka vendosur. Është kthyer të jetojë në kryeqytetin shqiptar. Ftesa për rolin e Martës në

shfaqjen “Kush ka frikë nga Virxhinia Wolf” të Eduart Olbit, nën regjinë e regjisorit të ri Kushtrim Bekteshi, duket se ka qenë shtysa përfundimtare. Më tej, një kontratë me një afat të përcaktuar në Teatrin Kombëtar, e ka bërë Alikajn pjesë të organikës së këtij institucioni. “Unë nuk i druhem idesë se çfarë do të më presë të nesërmen. E kam marrë vendimin. Gjithsesi edhe këtu më mun-gojnë shumë gjëra. Nuk jam mësuar të jetoj asnjëherë larg djalit tim, Xhino. Por unë jam aktore dhe në skenën e Teatrit Kombëtar mundem ta shpreh tërësisht veten”, të thotë teksa po kalon ditë in-tensive me rolin e ri. Një grua posesive. Një personazh kompleks, gjithnjë në konflikt të vazhdueshëm me burrin e saj. Nuk është nga ato role që e gjen së brendshmi. Nuk përkon me natyrën e saj. Gjithsesi Eva është aktore. “Nuk ka përkime me natyrën apo me jetën time, por unë po punoj për ta gjetur këtë karakter. Me imagjinatë apo në kujtesë po përpiqem të qëmtoj tipa të tillë, modele që do të më ndihmojnë ta jap të plotë këtë personazh. Është një rol i vështirë, nga ato që ëndërrohen sot. Ndiej edhe pak frikë. Flasim për një nga ato karaktere që të japin dorë nëse realizohen në maksimumin e tyre. Në të kundërt, mund të ndodhë edhe të turpërohesh”, shprehet Alikaj. Por shpërthimet që pamë të realizuara në “Lola Blau” të japin mundësi të besosh. Ajo e gëzon tashmë një profil të vetin si aktore, atë profil që publiku ka ngulitur në mendje nga filmat apo pjesët teatrore

të luajtura para se të largohej. Janë disa të tilla. Eva Alikaj ishte vetëm 21 vjeçe kur fitoi kupën si aktorja më e mirë e Festivalit V të Filmit Artistik Shqiptar, me filmin “Njeriu i mirë” (1982). Një vit më pas, u diplomua për Aktore në Akade-minë e Arteve të Tiranës dhe iu bashkua trupës së Teatrit Kombëtar. E ka pasur të pamundur t’u shmanget kujtimeve të tilla edhe këto ditë. Ka mjaftuar një vizitë nga Akademia e Arteve (atëkohë kur ka studiuar atje quhej ende Instituti i Lartë i Arteve të Bukura). “Kalova nga pas godinës dhe po i shikoja me kure-shtje të gjitha ambientet e saj. Nuk e di pse m’u duk një godinë e tkurrur. Më dhembte në shpirt që e shihja në atë gjendje. Po mendoja që aty unë thurja ëndrrat e mia. Shkallët, sallat, çdo gjë më sillte vetëm kujtime. Ndërsa disa lista të afishuara për fituesit më sollën ndërmend atë ditë kur unë shoh emrin tim si fituese mes 10 emrave të tjerë. Ishte gjë e madhe atëkohë të ishe pjesë e Akademisë së Arteve. Nuk e di si ndodh sot”. Nostalgjia është e qartë në ngjyri-min e zërit. Ndërsa kujtimet që vijnë dendur e bëjnë të thotë shumë gjëra për-njëherësh. Por është e bindur te magjia e skenës së Teatrit Kombëtar. “Aty ndihem me krahë”, thotë teksa përpiqet të gjejë te vetja arsye të tjera. “Ndoshta ndodh edhe sepse jam mësuar të interpretoj që në fillim aty”, shton. Janë disa role të saj që e kanë identifikuar. Në teatër e nisi me Xhulietën në tragjedinë shekspi-riane “Romeo e Xhulieta”, apo shumë e kujtojnë si Elsa të komedia “Pallati 176”.

Linda te “Shirat e vjeshtës” (1984), Etleva te “Treni niset në shtatë pa pesë” (1988), Drita në “Vendimi” (1984), Irena në “Hije që mbeten pas” (1985), Edlira në “Stolat në park” (1988), janë personazhet e fil-mit që u ka dhënë jetë. Nëse sërish do t’i ofrohej një rol i përshtatshëm, nuk do të ngurronte t’i kthehej as sheshit të xhirimit. “Është sërish aktrim. Nëse do të ishte një rol që ia vlente, do ta luaja”, thotë Alikaj. Ndihet mirë në tryezën e provave. Do të ketë përkrah aktorin Vik-tor Zhusti (në rolin e bashkëshortit), Ef-

tiola Laçkën dhe Helidon Finon. “Më pëlqen të pu-noj. Në këtë pje-së ndihem mirë, sepse nuk kam të njëjtat përgjegjësi sikundër te “Lola

Blau”, ku duhej të mendoja edhe për organizimin e pjesës. S’është në natyrën time gjithë ai angazhim”, tregon më tej Alikaj, që tashmë do të jetë më e prani-shme për publikun shqiptar. Nuk do të flitet më për rikthime. Në hapat drejt teatrit, gjithnjë në një jetë të dyfishtë me personazhin, Alikaj ngulmon të rigjejë veten.

“Unë nuk i druhem idesë se çfarë do të më presë të nesërmen. E kam marrë vendimin. Gjithsesi edhe këtu më mungojnë shumë gjëra”

Aktorja Eva Alikaj, duke interpretuar, gjatë premieres së muzikalit “Lola Blau”

30

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009 SPORT

30

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

VLLAZNIA

Humbja e tretë,Lika nuk dorëzohet

Edhe pse u mendua se një re-zultat negativ në Durrës do të

sillte largimin e Hasan Likës nga stoli i Vllaznisë, një gjë e tillë nuk ka ndodhur. Në konferencën për shtyp, trajneri nuk preferoi të fliste rreth së ardhmes, ndërkohë që ka fajësuar futbollistët për humbjen. “Lojtarët nuk dhanë maksimumin në fushë dhe kjo ishte njëra prej arsyeve që humbëm edhe përballë Teutës”, deklaroi ai. Ndërkohë, deri në orët e vona të mbrëmjes, as drejtuesit nuk kanë marrë masa për teknikun. Kjo, edhe për faktin se ata e kanë cilësuar lojën e skuadrës në nivele mbi mesatare. “Vllaznia nuk luajti keq në Durrës, ose të paktën kjo paraqitje ishte më e mirë se në javët e kaluara”, pohuan burime pranë klubit kuqeblu. Pavarësisht kësaj, shifrat flasin kundër shko-dranëve: ata kanë humbur tri nga pesë takimet e luajtura dhe kanë shënuar vetëm një gol. e. k.

RAPIDI I VJENËS

Shpërthen Salihi, dygola në fitoren 3:1

Ka luajtur ndeshjen e tij të parë si titullar në kampionat me

Rapidin e Vjenës dhe e ka justifi-kuar plotësisht besimin e trajnerit Pakult. Hamdi Salihi vazhdon të paraqitet në mënyrë të shkëlqyer në kampionatin austriak, duke shë-nuar dy gola të tjerë në fitoren 3:1 që skuadra e tij arriti në derbin vjenez përballë Viener Neustadt. Miqtë kaluan të parët në avantazh, në të 25-n me Kurtisin, por festa e tyre zgjati pak, pasi në podium u ngrit sulmuesi kuqezi, i cili barazoi re-zultatin vetëm 60 sekonda më pas. Salihi shënoi edhe në minutën e 88, kur rezultati ishte 2:1 për të besuarit e Pakult, që pak çaste më parë ki-shin kaluar në avantazh me Soman. Shkodrani ngjitet në kuotën e pesë golave në “tipp3-Bundesliga”, pas nëntë javëve të luajtura. Aktualisht, 25-vjeçari është golashënuesi më i mirë i Rapidit, përpara Hofman (4) e Trimel (3). e. k.

REZULTATETGramozi-Flamurtari 2:0Hyseni 59’, Sadiku 63’Besa-Skënderbeu 1:0Xhafaj 22’Apolonia-Tirana 2:0Meto 85’, Brkiç 89’Kastrioti-Laçi 0:0Dinamo-Shkumbini 2:1Bakaj 41’, 79’ / Bakiu 89’Teuta-Vllaznia 1:0Hysa 65’

Klasifi kimiSkuadrat N PDinamo 5 13Besa 5 13Skënderbeu 5 9Apolonia 5 9Teuta 5 9Tirana 5 7Laçi 5 5Gramozi 5 5Shkumbini 5 4Kastrioti 5 4Vllaznia 5 4Flamurtari 5 3

REZULTATETLushnja-Pogradeci 1:1Pepa 45’ / Pengu 29’Elbasani-Kazma 2:1Ramazani 44’, Raboshta 77’ / Tafaj 86’Memaliaj-Turbina 1:0Seferi 59’Burreli-Luftëtari 1:1Tanushi 74’ / Stoja 77’Gramshi-Ada 1:0Stojku 56’Partizani-Besëlidhja 2:0Karapici 10’, Asllani 72’Skrapari-Bylis 0:1Hamzai 40’Bilisht S.-Sopoti 1:0Rustemi 53’

Për Vllazninë, kjo është disfata e tretë në pesë javët e para, rezultate të papranueshme për një skuadër që pre-tendon titullin

APOLONIAMe rezultatin 2:0 të regjistruar të shtunën në stadiumin “Loni Papuçiu”, fi erakët arrijnë fi to-ren e parë përballë Tiranës, pas më shumë se një dekade

Kryesuesit nuk gabojnë përballë Shkumbinit dhe Skënderbeut, Gramozi regjistron fitoren e parë mes elitareve

Besa e Dinamo provojnë shkëputjenApolonia likuidon Tiranën në pesë minutat e fundit, Vllaznia në krizëERALD KODHELI

Dinamo dhe Besa vazh-dojnë garën dyshe në krye të Kategorisë Su-periore. Me tri pikët

e djeshme, skuadrat që ndajnë vendin e parë në tabelë provojnë shkëputjen vetëm pas pesë ja-vëve. Ato ndodhen 4 pikë nga ndjekësit më të afërt (Skënder-beu, Apolonia e Teuta), por mbi të gjitha i gëzohen momentit ne-gativ të Tiranës dhe Vllaznisë, që në fillim të sezonit cilësoheshin si kandidate për fitimin e titullit. Blutë e drejtuar nga Shkëlqim Muça fituan 2:1 përballë Shkum-binit, edhe pse tri pikët nuk kanë qenë aspak të lehta. Elis Bakaj, me dy gola të realizuar, ishte pro-tagonisti absolut i kryeqytetasve. Por, megjithëse kanë luajtur për afro 30 minuta në inferioritet numerik, peqinasit nuk u dorë-zuan, madje tentuan të merrnin të paktën 1 pikë në “Qemal Sta-fa”. Të besuarit e trajnerit Mile arritën të shkurtonin shifrat me Bakiun, por rrjeta ka qenë vetëm një iluzion, pasi ajo u realizua në sekondat e fundit të kohës së rregullt. Besa kalon me rezultatin minimal 1:0 Skënderbeun, edhe pse duhet theksuar se kavajasit kanë shpërdoruar raste pa fund përpara portës kundërshtare. Goli i fitores u shënua nga Daniel Xhafaj, që në minutën e 22 të lojës u shfaq i vetëm me portierin Tomashiç, pas një vertikalizimi perfekt të Mancakut dhe nuk ka gabuar. Përveç kënaqësisë për pikët e plota, trajneri Shpëtim Duro e ka vënë theksin te gabimet e Xhafajt, Mancakut, Mihanit e Çikalleshit në fazën e finalizimit të aksioneve. “Duhej të kishim fituar me rezultat më të thellë, sepse krijuam shumë raste për gol, të cilat nuk i shfrytëzuam si duhet”, tha ai. “Këto ishin tri pikët e radhës dhe duhet t’i vlerësojmë ndeshjet një nga një, për të vazh-duar ecurinë pozitive”.

Tirana, kampione në fuqi e vendit, mposhtet 2:0 në Fier. Bardheblutë me kontingjent të përgjysmuar nga mungesat dorëzohen në pesë minutat e fundit të takimit. Seria e golave për skuadrën e Karishik u hap nga Meto, në të 85-n, ndërsa katër minuta më vonë Brkiç shënoi edhe golin e sigurisë. Me këtë

rezultat, bardhjeshilët fitojnë pas më shumë se një dekade përballë Tiranës, e cila zbriti në vendin e gjashtë në klasifikim, me 7 pikë në pesë ndeshje. Vazhdon kriza te Vllaznia. Shkodranët humba-sin 1:0 edhe në Durrës, përballë

Teutës së drejtuar nga Mirel Josa. Kjo është disfata e tretë në pesë javët e para, rezultate të papranueshme për një skuadër që pretendon titullin. Takimi është vendosur nga goli i Hysës në të 65-n, ndërsa Hasan Lika

ende nuk e mendon largimin nga stoli kuqeblu. Gramozi regjistron fitoren e parë në elitë. Skuadra nga Erseka theu 2:0 Flamur-tarin, duke i shkaktuar shumë dhimbje koke teknikut Gugash Magani, i cili debutoi në stolin e

bregdetarëve. Kastrioti dhe Laçi barazojnë 0:0, duke ndarë nga 1 pikë. Një rezultat që u shkon për shtat laçianëve të Nicës, ndërsa e njëjta gjë nuk mund të thuhet për krutanët, të cilët luajtën për 20 minuta në superioritet numerik.

Edhe pse janë vetëm javët e para të kampionatit, në Kate-gorinë Superiore nuk ka munguar tensioni. Momentet e

dyshimta dhe kontestimet nuk kanë munguar në disa prej fushave elitare, por episodi më i rëndë ka ndodhur në “Qemal Stafa”. Gjatë ndeshjes Dinamo-Shkumbini, drejtuesit peqi-nas nuk kanë qenë dakord me vendimin e gjyqtarit Hoxha në minutën e 63, për të larguar Hetlem Çapjan nga loja me karton të kuq. Nga tribuna VIP, drejtuesit e skuadrës mike hodhën shishe me ujë dhe gota ndaj gjyqtarit të katërt të takimit, i cili ishte konsultuar me “bilbilin” kryesor për largimin e mesfushorit nga fusha. Mjaft të ashpra kanë qenë edhe tonet e përdorura nga trajneri Kristaq Mile ndaj arbitrave, duke i kontestuar shpesh vendimet e tyre. e. k.

Hamzai mban Bylisin në kryePogradeci, 1 pikë në Lushnjë

Partizani e Elbasani nuk falin në shtëpi. Frenon Luftëtari, bie AdaKategoria I

Shkurt

Bylisi ruan kreun e klasifi-kimit në Kategorinë e Parë edhe pas transfertës së

vështirë në fushën e Skraparit. Ballshiotët triumfuan 1:0 falë golit të Hamzait në minutën e 40 të takimit, duke regjistruar fitoren e katërt në kampionat. Është ndarë pa fitues ajo që cilësohej si supersfida e javës së pestë, ku Lushnja priti në fushën e saj Luftëtarin. Liqenorët kaluan të parët në avantazh me golin e Pengut, vetëm pas 29 minutave lojë. Vendasit barazuan shifrat në minutat shtesë të pjesës së parë, me Pepan, ndërsa në 45 minutat e mbetura të takimit nuk arritën ta realizonin edhe golin e fitores. Elbasani nuk gabon në shtëpi: megjithëse me një skuadër të re përballë Kamzës me pretendime

KATEGORIA SUPERIORE

KATEGORIA I / JAVA 5

EpisodiDrejtuesit peqinas, sende tëforta ndaj gjyqtarit të katërt

kuqtë e Zhupës morën tri pikë të rëndësishme me fitoren 2:0 kundër Besëlidhjes, falë rrjetave të Karapicit dhe Asllanit. Luftëtari vazhdon të jetë e vetmja skuadër që nuk njeh humbje. Gjiroka-stritët barazuan 1:1 në fushën e Burrelit dhe vazhdojnë të qën-drojnë mes kryesueseve. Golit të Tanushit në të 74-n për vendasit, i është përgjigjur Stoja vetëm 3 minuta më pas. Ada bie në fushën e Gramshit, ku vendimtar ka qenë goli i “veteranit” Stojku, në të 56-n. Fitore minimale edhe për Memaliajn dhe Bilisht Sportin, përkatësisht kundër Turbinës dhe Sopotit. Pas ndeshjeve të djeshme, Bylisi mbetet i vetëm në krye, ndërsa më pas vijnë Pogra-deci, Luftëtari, Partizani, Elbasani e Lushnja. e. kodheli

për t’u ngjitur në elitë, verdhe-blutë fituan 2:1. Ramazani dhe Raboshta janë autorët e golave që i dhanë tri pikë elbasanasve, ndërsa për miqtë shënoi Tafaj. Partizani rikuperon energjitë pas shkatërrimit 5:0 në fushën e Adës dhe në kryeqytet shfaqet si një skuadër që nuk toleron. Të

31

shqipE DIEL, 27 SHTATOR 2009

@ PER ME SHUMEwww.gazeta-shqip.comSPORT

REZULTATETPortsmuth-Everton 0:1Saha 42’Birmingam-Bolton 1:2Filips 84’ / Kohen 10’, Li 86’Bllekbërn-Aston V. 2:1Veizhani 24’, Dan (11m) 89’ / Agbonlahor 3’Liverpul-Hull S. 6:1Torres 12’, 28’, 47’, Xherard 61’, Babel 88’, 90’ / Xhovani 15’Stok S.-Man. UTD 0:2Berbatov 62’, O’Shi 77’Totenhem-Bërnli 5:0Kin (11m) 18’, 74’, 77’, 87’, Jenas 33’Uigan-Çelsi 3:1Brambëll 16’, Rodalega (11m) 53’, Sharner 90’ / Drogba 47’Fulham-Arsenal 0:1Van Persi 52’

KLASIFIKIMI N PMan UTD 7 18Çelsi 7 18Liverpul 7 15Totenhem 7 15Arsenal 6 12Man Siti 5 12Aston V. 6 12Sandërlend 6 9Everton 6 9Uigan 7 9Bërnli 7 9Stok S. 7 8Bolton 6 7Birmingam 7 7Bllekbërn 6 7Volver. 6 7Fulham 6 6Uest Hem 5 4Hull S. 7 4Portsmuth 7 0

PREMIERLIGË

Milan

Në momentin më të vështirë, vjen një lajm i mirë: Milani “blindon” Aleksandre Paton. Kuqezinjtë kanë arritur mar-

rëveshjen me sulmuesin brazilian, i cili rinovoi kontratën deri në vitin 2014, duke përfi tuar edhe një përmirësim të rrogës. Tashmë 20-vjeçari do të përfi tojë 2.5 milionë euro në sezon. Akordi u jep fund negociatave të gjata ndërmjet drejtuesve të klubit dhe përfaqësuesve të lojtarit. Në këtë mënyrë, ad-ministratori Galiani i përgjigjet interesimit të Çelsit, që pas direktivave të Karlo Ançelotit synonte të blinte Paton. Ndoshta kjo do të jetë një shtysë që sulmuesi të rikthehet në nivele të larta në fushë, pas paraqitjeve zhgënjyese në javët e fundit.

Pato rinovon deri në vitin 2014

SULMUESISipas kushteve të për-mirësuara të kontratës, 20-vjeçari do të përfi tojë 2.5 milionë euro në sezon

Personazhi

Gjashtë birra në 20 minuta, ndërsa në total ka konsumuar 40 shishe në 13 orë. Ky është rekordi shqetësues që ka

vendosur Pol Gaskoin, që duket se ka rënë sërish viktimë e var-tësisë ndaj alkoolit dhe drogës. Historia më e fundit për prob-lemet e “Gaza”-s është Zhade Friman, mikesha 20-vjeçare e ish-yllit të përfaqësueses angleze. “Nëse nuk futet në rehabili-tim do të vdesë në harkun e 18 muajve”, tha vajza. Arsyet e dëshpërimit të 42-vjeçarit janë vdekja e Sër Bobi Robson, që ishte si një baba për të, por edhe beteja e mamasë kundër kancerit. “Piu gjashtë birra brenda 20 minutave. Nuk i dëgjonte këshillat dhe thoshte se donte të vdiste”, shtoi studentja.

Pol Gaskoin, 6 birra në 20 minuta

DËSHPËRIMINdarja nga jeta e Sër Bobi Robson dhe sëmundja e rëndë e së ëmës janë shkaqet e dëshpërimit të Gaskoin

Probleme edhe për BraunGP. Barrikelo i pesti, ndërron kutinë e shpejtësisë dhe spostohet në vendin e dhjetë, Baton vetëm i 12-i

Luis Hemilton, „pole‰ në SingaporParaqitje e dobët e Ferrarit: Raikonen i 13-i, Fizikela niset nga vendi i 18Luis Hemilton do të startojë

nga “pole position”. Piloti i MekLarenit ka regjistruar

kohën më të shpejtë në provat zyrtare të Çmimit të Madh të Sin-gaporit. Britaniku u pozicionua përpara Sebastian Fetel me Red Bull, ndërsa më pas vijnë Niko Rosberg i Uilliams dhe Mark Veber me makinën tjetër Red Bull. “Ishte një paraqitje fantastike, jam i lum-tur për skuadrën. Të premten nuk bëra gjëra spektakolare dhe provat zyrtare ishin pozitive. Isha mjaft i qetë në momentin kur ndodhe-sha në pistë”, deklaroi Hemilton. “Duhet të falënderoj stafi n. Shumë prej mekanikëve qëndruan zgjuar gjatë gjithë natës, duke e rindërtuar makinën nga e para. Cirkuiti ka ende disa probleme, pavarësisht se janë munduar të rregullojnë disa gjëra”. Në anën tjetër, Fetel ndihet i penalizuar nga ndërprerja e provave: “Për fatin tim, në xhiron e parë regjistrova një kohë të mirë. Në xhiron tjetër, pikërisht kur kisha gomat e reja, u shfaq flamuri i kuq. Gjithsesi, ishte një rezultat i shkëlqyer. Gara është e gjatë dhe do të mundohem të shfrytëzoj të gjitha elementet e pistës, pasi ky nuk është një cirkuit ku mund të ecësh shumë shpejt”.

Mjaft mbrapa u pozicionuan dy liderët e kampionatit: Baton do të niset i 12-i, ndërsa Barrikelo, edhe pse ishte i pesti, do të niset nga vendi i dhjetë, për shkak të një penalizimi. Pas seksionit të tretë të provave të lira, piloti brazil-ian është detyruar të ndryshojë kambion. Duke qenë se rregul-lorja parashikon që me të njëjtën paketë marshesh të zhvillohen të paktën katër gara, ai ka humbur automatikisht pesë pozicione në vijën e nisjes. Një lajm i keq për Barrikelon, por mjaft i mirë për shokun-rival, Xhenson Baton, i cili u eliminua që prej kualifi kue-seve të dyta. Kjo pjesë e provave përfundoi 26 sekonda përpara kohës së parashikuar, për shkak të aksidentit të Barrikelos. Në pistë u shfaq fl amuri i kuq dhe pilotët e tjerë e kishin të pamundur që të vazhdonin xhirot e shpejta. Në vendin e gjashtë u rendit Fer-nando Alonso, që si gjithmonë u tregua i zoti për të marrë maksi-mumin nga makina e tij, Renault. I shtati niset Timo Glok me Tojo-tan, një pozicion mjaft i mirë për skuadrën japoneze, ndërsa pas tij, në dhjetë vendet e para vijnë Hajdfi lld, Kubika dhe Kovalainen.

Paraqitje e dobët për dy Fer-rarit. Kimi Raikonen u klasifi kua vetëm në vendin e 13-të (i elimin-uar në kualifi kuesen e dytë), ndër-sa Xhankarlo Fizikela u “dorëzua” në kualifi kueset e para dhe do të niset i 18-i. Finlandezi pohoi: “Nuk jemi të shpejtë, kemi probleme me aerodinamikën. Kjo është një nga pistat ku këto defekte pasqy-rohen më së shumti. Shpresoj që në garën e nesërme (sotme) të hyjmë në zonën e pikëve”. Ndërsa Fizikela tha: “Makina ende nuk është përshtatur sipas asaj që kërkoj. Më nevojitet ende kohë që të përmirësohem”.

HEMILTONGjatë provave të së premtes, re-zultatet e kampionit të botës ishin zhgënjyese: për provat zyrtare, mekanikët kanë punuar gjithë natën, duke rindërtuar makinën

Goran Pandev, në gjykatëpër „divorcin‰ nga Lacio

Goran Pandev zgjedh betejën ligjore për të zgjidhur kontratën e tij me Lacion. Gjatë fundjavës, sulmuesi

maqedonas është ankuar në Këshillin e Arbitrazhit të Ligës, duke kërkuar prishjen e njëanshme të kontratës

me klubin e drejtuar nga Klau-dio Lotito. Edhe pse fi llimisht avokati i futbollistit, Matia Grasani, e kishte mohuar lajmin për hapjen e çështjes gjyqësore, tashmë ankesa është dorëzuar dhe tashmë pritet që KAS të përcaktojë një datë për ballafaqimin e palëve. Pandev vazhdon të stërvitet jashtë skuadrës në Formelo, përkrah “rebelëve” të tjerë (Ledezma, Man-fredini, Firmani, Boneto dhe

Stendardo). Synimi i sulmuesit është që të largohet nga klubi bardhkaltër gjashtë muaj përpara përfundimit të kontratës (në qershor 2010), në mënyrë që të zgjedhë një skuadër të re që prej merkatos së janarit. Alterna-tivat kryesore janë Interi dhe Juventusi, që po e ndjekin me mjaft interes problematikën e maqedonasit. Pas Pandev, rrugën ligjore për zgjidhjen e kontratës pritet ta ndjekin edhe Manfredini dhe Boneto.

Sulmuesi

EKLESTONBerni Ekleston, njeriu më i

rëndësishëm në Formula 1, mbështeti kandidaturën e

Zhan Todt për president të FIA-s: “E njoh prej shumë vitesh. Është një person i

besueshëm, inteligjent dhe mjaft i aftë. E admiroj për

atë që ka arritur në F1”

Maqedonasi ndiqet me interes nga Interi dhe Juventusi

Lotar Mateus: Juventusi nukmund ta fitojë Champions-in

Ish-mesfushori i Interit dhe Bajernit të Mynihut, Lotar Mateus, mendon se Juventusi nuk ka asnjë shans për

të fi tuar Ligën e Kampioneve. Të mërkurën, bardhez-injtë udhëtojnë drejt Gjermanisë për t’u përballur me

gjigantët bavarezë, por në analizën e tij, 48-vjeçari nuk beson se skuadra e drejtuar nga Çiro Ferrara është gati që të fi tojë trofeun më prestigjioz për klube gjatë këtij edicioni. “Juventusi nuk ka skuadrën e përshtatshme për të trium-fuar në një aktivitet si Cham-pions. Gjithsesi, mendoj se ata mund të arrijnë deri në gjysmëfinale”, tha Mateus për gazetën “La Stampa”. “Mendoj se ndeshja e mes-

javës do të mbyllet në barazim. Natyrisht që do të jem tifoz me Bajernin. Rezultati nuk është i rëndësishëm, por mendoj se këto dy skuadra do të luftojnë për t’u renditur në vendin e parë në grup. Për sa i takon fi tuesit, mendoj se në Ligën e Kampioneve do të luftojnë Barcelona ose Reali i Madridit”. Mateus ka folur edhe për duelin në kampionatin italian: “Fituesja e trofeut në Serisë A do të jetë njëra ndërmjet Interit dhe Juventusit”.

DeklarataIsh-ylli gjerman mendon se trofeu do të fitohet nga një spanjolle

RAIKONENPiloti fi nlandez pohoi problemet që Ferrari ka në asfaltin e Singaporit: “Nuk jemi të shpejtë në pistë, kemi mjaft probleme me aerodinamikën e makinës”

BARRIKELONdryshimi i kambios pas provave të lira i kushtoi pesë vende në vijën e nisjes, por braziliani tha: “Të paktën u klasifi kova përpara Xhenson Batonit”

REZULTATETSampdoria-Inter 1:0Pacini 72’

SERIA A

REZULTATETAth.Bilbao-Sevilja 0:4Renato 5’, Negredo 20’, Kanute 45’, Navas 75’Real Madrid-Tenerife 3:0Benzema 47’, 58’, Kaka 77’Malaga-Barcelona 0:2Ibrahimoviç 39’, Pike 59’

LA LIGA

REZULTATETKëln-Leverkusen 0:1Rolfes 82’Borusia-Shalke 0:1Farfan 31’Ajntraht-Shtutgart 0:3Sheber 17’, 31’, Hitzlshperger 54’Verder-Mainc 3:0Hant 38’, Pizarro 71’, 82’Volfsburg-Hanover 4:2Misimoviç 8’, Gentner 45’, Hasebe 47’, Xheko 62’ / Balitsh 29’, Madlung (ag) 50’Hamburg-Bajern M. 1:0Petriç 72’

BUNDESLIGA