www.tiad.org

ÖNSÖZ

Takım Tezgahları Sanayici ve İşadamları Derneği (TİAD), 1992 yılından bu yana, imalat sanayisinin temel üretim araçlarından olan takım tezgahlarının, tamamlayıcı ekipman ve aksesuarlarının imalatı, ihracatı ve ithalatı alanında faaliyet gösteren sa-nayici ve işadamlarını bir araya getirerek; sektörün mesleki ilkelerini oluşturup uygulanmasını sağlamak, üyelerini yurtiçinde ve yurtdışında ilgili platformlarda en iyi şekilde temsil etmek amacıyla kurulmuş bir meslek örgütüdür.

Bunun yanı sıra TİAD, gerek sektörde mevcut durum değerlendirmesi yapmanın, gerekse yaşanan gelişmeleri ilgili kesimler-le paylaşmanın Türk ekonomisine katkısı olacağı kanaatindedir. Belirtilen amaca yönelik olarak hazırlanan bu çalışma, 2016 yılında yaşanan ekonomik gelişmeler yanında Takım Tezgahları İmalatı Sanayi ile ilgili değerlendirmeleri içermektedir.

Takım Tezgahları; otomotiv, savunma, havacılık, medikal ve beyaz eşya gibi kritik sektörler başta olmak üzere sanayi ürünleri ve imalat sanayinin tüm sektörlerinde katma değeri yüksek teknolojiler üretmek için kullanılan “Temel Yatırım ve Üretim” makinalarıdır. Takım Tezgahları sektörü, ülkelerin gelişme sürecinde stratejik öneme sahip olan ve temel üretim makinası olması ile girdi sağladığı sektörlerin üretim becerilerini belirleyerek ekonomik gelişmede çarpan etkisi yaratan bir sektör niteliğindedir. Sektörün yapısı ve sektörde yaşanan gelişmeler, ülke ekonomisi açısından önemli bir gösterge sayılmaktadır.

Bu raporun temel amacı, Takım Tezgahları Sanayisi konusunda dünyada ve Türkiye’de yaşanan gelişmeleri, verilerle ortaya koymaktır. Çalışmada kullanılan istatistiki veriler, olanaklar ölçüsünde detaylı olarak sunularak, sektörde faaliyet gösteren kuruluşlar için bilgiye kolay erişim olanağı sunmaktadır.

Ülke ve sektörün durumu hakkında spesifik bilgilere ulaşılabilecek bir kaynak oluşturmak ve sektörün sorunlarına çözüm arayışlarına katkıda bulunmak amacıyla hazırlanan bu raporun oluşturulmasında yararlanılan kurum ve kuruluşlara, raporu hazırlayan TİAD Genel Sekreterliği’ne teşekkür ederiz.

Hakan AYDOĞDUTİAD Yönetim Kurulu Başkanı

www.tiad.org

SEKTÖRÜN TANIMI ve ÇALIŞMANIN KAPSAMI

Takım Tezgahları, ülkelerin gelişme sürecinde stratejik öneme sahip, sunduğu yatırım, ara malı ve hizmetlerle girdi sağladığı sektörlerin üretim becerilerini belirleyerek ekonomik gelişmede çarpan etkisi yaratan bir sektördür.Sanayide imal edilen her ürün, ya bir Takım Tezgahı ya da yine bir Takım Tezgahı ile imal edilmiş bir makina ya da kalıp vasıtası ile üretilmektedir. Takım Tezgahları sektörü güçlü olan ekonomiler, stratejik öneme sahip birçok sektörde önemli rekabet avantajı sağlamaktadır. Takım Tezgahları, bu açıdan makina imalat sanayisi içinde özel öneme sahip bir alt sektördür. Takım Tezgahları ile başta otomotiv, savunma ve uçak sanayi, havacılık, medikal, beyaz eşya, demir-çelik, gemi ve vagon imalatı, tarım makinaları, genel makina ve kalıp imalatı, vb. olmak üzere birçok sektör üretim yapmaktadır.

Bu çalışmada; Türkiye ekonomisinin genel durumu, üretici fiyat endeksi, Takım Tezgahları sektörünün üretim, istihdam, ihracat ve ithalatı gibi ekonomik göstergelerinin analizinde, NACE Rev2 sektör gruplaması temel alınmıştır.

Bu analizin gerçekleştirilmesinde;• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Verileri (Erişim Tarihi: Mayıs 2017)• T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Verimlilik Genel Müdürlüğü Verileri (Erişim Tarihi: Mayıs 2017)• Birleşmiş Milletler (UN) Eşya Ticareti Veritabanı, SITC Rev.4 - 73 Metal İşleme Makinaları Verileri (Erişim Tarihi: Mayıs 2017)• Avrupa Topluluğu Ekonomik Faaliyetleri İstatistiki Sınıflaması NACE Rev.2 - 28 Makina ve Ekipman İmalatı, 28.41 Metal İşleme Makinaları İmalatı, 28.49 Diğer Takım Tezgahlarının İmalatı Verileri (Erişim Tarihi: Mayıs 2017)• Gardner Research Inc. Araştırma Anketi Sonuçları temel alınmıştır. (Erişim Tarihi: Mayıs 2017)

Bu çalışma Temmuz 2017’de yayımlanmıştır.

www.tiad.org

 

İçindekiler  

ÖNSÖZ .......................................................................................................................................................... 1 SEKTÖRÜN TANIMI ve ÇALIŞMANIN KAPSAMI ............................................................................................... 2 1. 2016 YILI EKONOMİK GELİŞMELERİ .......................................................................................................... 8 

1.1. Harcamalar Yöntemiyle Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ...................................................................................... 9 2. SEKTÖRÜN GELİŞİMİ ve TEMEL GÖSTERGELER ....................................................................................... 10 

2.1. Sektör Üretiminde Gelişmeler ................................................................................................................ 10 2.2. Yurt İçi Üretici Fiyatlarındaki Gelişmeler ................................................................................................ 11 2.3. İş Yeri Sayısı ............................................................................................................................................ 11 2.4. İşletme Ciroları ve Yatırımlar .................................................................................................................. 12 2.5. İstihdam ve İstihdamda Gelişmeler ........................................................................................................ 13 2.6. Çalışan Kişi Başına Üretim ...................................................................................................................... 14 2.7. Çalışılan Saat Başına Üretim ................................................................................................................... 15 2.8. Brüt Maaşlardaki Gelişmeler .................................................................................................................. 15 

3. TÜRKİYE TAKIM TEZGAHLARI DIŞ TİCARETİ ............................................................................................ 16 3.1. Takım Tezgahları Dış Ticareti .................................................................................................................. 16 3.2. Metal İşleme Makinaları Dış Ticareti ...................................................................................................... 17 

3.2.1. Maddelerin Aşındırılarak İşlenmesine Yönelik Makinalar (GTİP 84.56) ..................................... 20 3.2.2. Metal İşlemeye Mahsus İşleme Merkezleri (GTİP 84.57) ........................................................... 20 3.2.3. Metal İşlemeye Mahsus Torna Tezgahları (GTİP 84.58) ............................................................. 21 3.2.4. Talaş Kaldırarak Delme, Frezeleme vb. Takım Tezgahları (GTİP 84.59) ..................................... 21 3.2.5. Parlatma, Çapak Alma, Taşlama vb. Tezgahlar (GTİP 84.60) ...................................................... 22 3.2.6. Vargel, Yiv Açma, Broş, Dişli Açma, Testere vb. Tezgahlar (GTİP 84.61) .................................... 22 3.2.7. Dövme, Çekiçleme, Kesme, Taslak Çıkarma vb. Tezgahlar (GTİP 84.62) .................................... 23 3.2.8. Metalleri ve Sermetleri Talaş Kaldırmadan İşleyen Makinalar (GTİP 84.63) .............................. 23 3.2.9. Makinalarde (84.56/84.65) Kullanılan Aksam, Parça, Aksesuarlar (GTİP 84.66) ........................ 24 3.2.10. Disk, Külçe vb. İmalatında Kullanılan Makinalar vb. (GTİP 84.86) .............................................. 24 

3.3. Diğer Takım Tezgahları Dış Ticareti ........................................................................................................ 25 3.3.1. Taş, Seramik, Beton vb. ya da Camı Soğuk İşleyen Makinalar (GTİP 84.64)................................... 25 3.3.2. Ağaç, Sert Kauçuk vb. Çivi Çakma, Zımbalama vb. Makinalar (GTİP 84.65) ................................... 26 3.3.3. Makinalarde Kullanılan Aksam, Parça, Tutucular vb. (GTİP 84.66) ................................................ 26 3.3.4. Kendine Özgü Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar (GTİP 84.79) ...................................................... 27 3.3.5. Disk, Külçe vb. İmalatında Kullanılan Makinalar vb. (GTİP 84.86) .................................................. 27 3.3.6. Kendine Özgü Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar (GTİP 85.43) ...................................................... 28 

4. TAKIM TEZGAHLARI DÜNYA ÜRETİMİ, TÜKETİMİ, DIŞ TİCARETİ ve TÜRKİYE ........................................... 29 4.1. Takım Tezgahları Dünya İhracatı ve İthalatı ........................................................................................... 29 4.2. Takım Tezgahları İhracatında Son 5 Yılın Durumu .................................................................................. 30 4.3. Takım Tezgahları İthalatında Son 5 Yılın Durumu ................................................................................... 31 4.4. Takım Tezgahları Üretiminde Son 5 Yılın Durumu .................................................................................. 32 4.5. Takım Tezgahları Kullanımında Son 5 Yılın Durumu ............................................................................... 33 

5. TÜRKİYE METAL İŞLEMEYE MAHSUS KESİCİ TAKIMLAR DIŞ TİCARETİ ...................................................... 34 5.1. Kesici Takım İthalatı ................................................................................................................................ 35 5.2. Kesici Takım İhracatı ............................................................................................................................... 36 

6. TÜRKİYE’NİN METAL İŞLEMEYE MAHSUS TUTUCU TAKIMLAR DIŞ TİCARETİ ............................................ 37 6.1. Tutucu Takım İthalatı .............................................................................................................................. 38 6.2. Tutucu Takım İhracatı ............................................................................................................................. 39 

7. TÜRKİYE’NİN ÖLÇME VE KALİTE KONTROL EKİPMANLARI DIŞ TİCARETİ .................................................. 40 7.1. Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları İthalatı .......................................................................................... 41 7.2. Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları İhracatı ......................................................................................... 42 

8. TAKIM TEZGAHLARI SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ TANITIMI VE ÜYE PROFİLİ ............................... 43 8.1. Tanıtım ................................................................................................................................................... 43 8.2. Üye Profili ............................................................................................................................................... 45 

8.2.1. Üyelerin İşletme Tipine Göre Dağılımı ........................................................................................... 45 8.2.2. Üyelerin Sermaye Tipine Göre Dağılımı ......................................................................................... 45 8.2.3. Üyelerin Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı .................................................................................... 46 8.2.4. TİAD Üyesi Üretici Firmaların Faaliyet Alanına Göre Dağılımı ........................................................ 46 

İHRACAT VE İTHALAT VERİLERİ .................................................................................................................... 47 

www.tiad.orgwww.tiad.org

 

9. SANAYİ SEKTÖRLERİNDEKİ GÜNCEL DURUM ......................................................................................... 73 Ağaç İşleme Makinaları Sektörü ............................................................................................................. 74 Plastik ve Plastik İşleme Makinaları Sektörü .......................................................................................... 74 Savunma ve Havacılık Sanayi Sektörü .................................................................................................... 75 Tarım Makinaları Sektörü ....................................................................................................................... 75 Çelik Üretimi Sektörü ............................................................................................................................. 76 Tekstil Makinaları Sektörü ...................................................................................................................... 76 

 Gr ik Li e i Grafik 1   Sabit Fiyatlarla GSYH Gelişme Hızları ........................................................................................................ 8 Grafik 2   Sabit Fiyatlarla Dönemler Halinde GSYH Gelişme Hızları ......................................................................... 9 Grafik 3   Harcamalar Yöntemiyle GSYH Dağılımı, 2015 ........................................................................................... 9 Grafik 4   Harcamalar Yöntemiyle GSYH Dağılımı, 2016 ........................................................................................... 9 Grafik 5   Sanayi Üretim Endeksi (2010 bazlı) ........................................................................................................ 10 Grafik 6   Yıllara Göre Takım Tezgahları İmalatı, Türkiye ....................................................................................... 10 Grafik 7   Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (2003 Bazlı) ................................................................................................ 11 Grafik 8   Sektördeki İşyeri Sayısı ........................................................................................................................... 11 Grafik 9   Metal İşleme Makinaları ve Takım Tezgahlarının İmalat ve Toptan Ticareti Yıllık Ciroları ..................... 12 Grafik 10   Metal İşleme Makinaları Ve Takım Tezgahlarının İmalat Ve Toptan Ticareti Üretim Değeri ............... 12 Grafik 11   Metal İşleme Makinaları Ve Takım Tezgahlarının İmalat Ve Toptan Ticareti Brüt Yatırımları .............. 12 Grafik 12   Sektördeki Çalışan Sayısı ...................................................................................................................... 13 Grafik 13   Metal İşleme Makinaları Ve Takım Tezgahlarının İmalat Ve Toptan Ticaretinde Çalışan Dağılımı ....... 13 Grafik 14   Sektörde Girişim Başına Çalışan Sayısı .................................................................................................. 13 Grafik 15   Sanayi İstihdam Endeksi ( 2010 Bazlı) ................................................................................................... 14 Grafik 16   Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (2010 Bazlı) ................................................................................... 14 Grafik 17   Çalışılan Saat Başına Üretim Endeksi (2010 Bazlı) ................................................................................ 15 Grafik 18   Brüt Maaş Endeksi (2010 Bazlı) ............................................................................................................ 15 Grafik 19   Türkiye Dış Ticareti ............................................................................................................................... 16 Grafik 20   Türkiye Takım Tezgahları Dış Ticareti 2841,2849 ( ace  ev2 Gruplaması) .......................................... 16 Grafik 21   Takım Tezgahlarının Türkiye Dış Ticaretindeki Payı ( ACE  ev2 Gruplaması) ..................................... 17 Grafik 22   Takım Tezgahları  Metal İşleme Makinaları Dış Ticareti ( ACE  ev2  28.41) ....................................... 17 Grafik 23   Türkiye nin 2012 2016 Yılı Toplam Metal İşleme Makinaları İhracatında İlk Beş Ülke Payları ............. 18 Grafik 24   Türkiye nin 2016 Yılı Metal İşleme Makinaları İhracatında İlk Beş Ülke Payları ................................... 18 Grafik 25   Türkiye nin 2012 2016 Yılı Toplam Metal İşleme Makinaları İthalatında İlk Beş Ülke Payları .............. 19 Grafik 26   Türkiye nin 2016 Yılı Metal İşleme Makinaları İthalatında İlk Beş Ülke Payları .................................... 19 Grafik 27   Maddelerin Aşındırılarak,  azerle, Foton,  ltrasonik, Diğer  şınlarla Vb. Yöntemlerle           

İşlenmesine Mahsus Makina Ve Aletler (GTİP 84.56) ........................................................................... 20 Grafik 28   Metal İşlemeye Mahsus İşleme Merkezleri, Tek İstasyonlu Tezgahlar Ve Çok İstasyonlu             

Transfer Tezgahları (GTİP 84.57) ........................................................................................................... 20 Grafik 29   Metal İşlemeye Mahsus Torna Tezgahları (Tornalama Merkezleri Dahil) (GTİP 84.58) ....................... 21 Grafik 30   Metalleri Talaş Kaldırmak Suretiyle Delmeye,  aybalamaya, Frezelemeye, Diş Açmaya vb.         

Mahsus Takım Tezgahları (GTİP 84.59) ................................................................................................. 21 Grafik 31   Metalleri Veya Sermetleri Parlatma, Çapak Alma, Bileme, Taşlama, Honlama,  epleme,       

Parlatmaya vb. Mahsus Tezgahlar (GTİP 84.60) .................................................................................... 22 Grafik 32   Metalleri Veya Sermetleri Talaş Kaldırarak İşleyen, Vargel, Yiv Açma, Broş, Dişli Açma vb,         

Testere, Dilme vb. Tezgahlar (GTİP 84.61) ............................................................................................ 22 Grafik 33   Metalleri Dövme, Çekiçleme, Kalıpta Dövme, Kesme, Taslak Çıkartma,  atafatlama,               

Karbürleri İşlemeye Mahsus Takım Tezgahları (GTİP 84.62) ................................................................. 23 Grafik 34   Metalleri veya Sermetleri Talaş Kaldırmadan İşlemeye Mahsus Diğer Makinalar (GTİP 84.63) ........... 23 Grafik 35   84.56   84.65 Arasındaki Pozisyonlardaki Makinalarde Kullanılmaya Elverişli Aksam,                      

Parça, Aksesuar (Parça, Alet Tutucuları vb.) (GTİP 84.66) ..................................................................... 24 Grafik 36   Yarı İletken Disklerin, Külçelerin, Entegre Devrelerin vb. İmalatında Kullanılan Makina ve               

Cihazlar  Aksam Parça Aksesuar (GTİP 84.86) ...................................................................................... 24 Grafik 37   Diğer Takım Tezgahlarının Dış Ticareti ( ACE 28.49) ........................................................................... 25 Grafik 38   Taş, Seramik, Beton, Asbestli Çimento vb. Mineral Maddeleri İşlemeye Veya Camı Soğuk             

Olarak İşlemeye Mahsus Makinalar (GTİP 84.64) ................................................................................. 25 Grafik 39   Ağaç, Mantar, Kemik, Sert Kauçuk, Sert Plastik Maddeler vb. Sert Maddeleri İşlemeye               

Mahsus Makinalar (Çivi Çakma, Zımbalama vb.) (GTİP 84.65) .............................................................. 26 

www.tiad.org

 

Grafik 40   84.56   84.65 Arasındaki Pozisyonlardaki Makinalarde Kullanılmaya Elverişli Aksam,                      Parça, Aksesuar (Parça, Alet Tutucuları vb.) (GTİP 84.66) ..................................................................... 26 

Grafik 41   Kendine Özgü Bir Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar ve Mekanik Cihazlar (GTİP 84.79) ...................... 27 Grafik 42   Yarı İletken Disklerin, Külçelerin, Entegre Devrelerin vb. İmalatında Kullanılan Makina                         

ve Cihazlar  Aksam Parça Aksesuar (GTİP 84.86) .................................................................................. 27 Grafik 43   Kendine Özgü Bir Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar ve Mekanik Cihazlar (GTİP 85.43) ...................... 28 Grafik 44   Metal İşleme, Takım Tezgahları Dünya Ticareti (S TC  ev4, Ürün Kodu 73) ........................................ 29 Grafik 45   Metal İşleme ve Takım Tezgahları İhracatında İlk Beş Ülke (S TC  ev4, 73)                                          

(2011 2015 Toplam Beş Yıl İhracatı) ..................................................................................................... 30 Grafik 46   Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü 2015 Toplam Dünya İhracatı İçinde İlk Beş                        

Ülkenin Payı (S TC  ev4, 73) .................................................................................................................. 30 Grafik 47   Metal İşleme ve Takım Tezgahları (S TC  ev4, 73) İthalatında İlk Beş Ülke                                        

(2011 2015 Toplam Beş Yıl İthalatı) ...................................................................................................... 31 Grafik 48   Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü 2015 Toplam Dünya İthalatı İçinde İlk Beş                        

Ülkenin Payı (S TC  ev4, 73) .................................................................................................................. 31 Grafik 49   Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü Toplam Dünya Üretimi İçinde İlk Beş                           

Ülkenin Payı (2011 2015 Toplam Beş Yıl) .............................................................................................. 32 Grafik 50   Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü 2015   Yılı Toplam Dünya Üretimi İçinde                               

İlk Beş Ülkenin Payı .............................................................................................................................   32    Grafik 51   Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü Toplam Dünya Kullanımı İçinde İlk Beş                               

Ülkenin Payı (2011 2015 Toplam Beş Yıl) .............................................................................................. 33 Grafik 52   Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü 2015 Yılı Toplam Dünya Kullanımı İçinde                              

İlk Beş Ülkenin Payı ............................................................................................................................... 33 Grafik 53   Metal İşlemeye Mahsus Kesici Takımların Türkiye de Son 5 Yıldaki Ticaret Hacmi .............................. 34 Grafik 54   Türkiye nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Kesici Takım İthalatında                                 

İlk 3 Ülke (2012 2016 Toplam 5 Yıl İthalatı) .......................................................................................... 35 Grafik 55   Türkiye nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Kesici Takım İthalatında                              

2016 Yılında İlk 3 Ülke ........................................................................................................................... 35 Grafik 56   Türkiye nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Kesici Takım İhracatında                                

İlk 3 Ülke (2012 2016 Toplam 5 Yıl İthalatı) .......................................................................................... 36 Grafik 57   Türkiye nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Kesici Takım İhracatında                               

2016 Yılında İlk 3 Ülke ........................................................................................................................... 36 Grafik 58   Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takımlarda Türkiye nin Dış Ticareti .................. 37 Grafik 59   Türkiye nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takım İthalatında                               

İlk 3 Ülke (2012 2016 Toplam 5 Yıl İthalatı) .......................................................................................... 38 Grafik 60   Türkiye nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takım İthalatında                            

2016 Yılında İlk 3 Ülke ........................................................................................................................... 38 Grafik 61   Türkiye nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takım İhracatında                              

İlk 3 Ülke (2012 2016 Toplam 5 Yıl İthalatı) .......................................................................................... 39 Grafik 62   Türkiye nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takım İhracatında                             

2016 Yılında İlk 3 Ülke ........................................................................................................................... 39 Grafik 63   Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanlarında Türkiye nin Dış Ticareti ........................................................ 40 Grafik 64   Metal İşleme Sektöründe Kullanılan Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları İthalatında                            

İlk 3 Ülke (2012 2016 Toplam 5 Yıl İthalatı) .......................................................................................... 41 Grafik 65   Metal İşleme Sektöründe Kullanılan Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları İthalatında                        

2016 Yılında İlk 3 Ülke ........................................................................................................................... 41 Grafik 66   Metal İşleme Sektöründe Kullanılan Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları İhracatının                         

Son 5 Yıldaki Değişimi ............................................................................................................................ 42 Grafik 67   TİAD Üyelerinin  ehirlere Göre Dağılımı .............................................................................................. 43 Grafik 68   TİAD Üyelerinin İşletme Tipine Göre Dağılımı ...................................................................................... 45 Grafik 69   TİAD Üyelerinin Sermaye Tipine Göre Dağılımı .................................................................................... 45 Grafik 70   TİAD Üyelerinin Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı ............................................................................... 46 Grafik 71   TİAD Üyesi Üretici Firmaların Faaliyet Alanına Göre Dağılımı .............................................................. 46 Grafik 72   Türkiye Makina Sektörü İhracatı (Son 10 Yıl) ........................................................................................ 73 Grafik 73   Makina Sektörü İhracatındaki İlk 10 Ürün Grubu (2016 Yılı) ................................................................ 73    

www.tiad.org

 

T l  Li e i 2841   T k  Te l r n n İ r   2009   2016  Tablo 1   GTİP 8456  Maddelerin Aşındırılarak İşlenmesine Yönelik Makinalar   İhracat (ABD Doları) .................. 48 Tablo 2   GTİP 8457  Metal İşlemeye Mahsus İşleme Merkezleri   İhracat (ABD Doları) ....................................... 48 Tablo 3   GTİP 8458  Metal İşlemeye Mahsus Torna Tezgahları   İhracat (ABD Doları) ......................................... 48 Tablo 4   GTİP 8459  Talaş Kaldırarak Delme, Frezeleme vb. Takım Tezgahları   İhracat (ABD Doları) .................. 49 Tablo 5   GTİP 8460  Parlatma, Çapak Alma, Taşlama vb. Tezgahlar   İhracat (ABD Doları) .................................. 49 Tablo 6   GTİP 8461  Vargel, Yiv Açma, Broş, Dişli Açma, Testere vb. Tezgahlar   İhracat (ABD Doları) ................. 50 Tablo 7   GTİP 8462  Dövme, Çekiçleme, Kesme, Taslak Çıkarma vb. Tezgahlar   İhracat (ABD Doları) ................ 50 Tablo 8   GTİP 8463  Metalleri ve Sermetleri Talaş Kaldırmadan İşleyen Makinalar   İhracat (ABD Doları) .......... 51 Tablo 9   GTİP 8466  Makinalarde (84.56/84.65) Kullanılan Aksam, Parça, Aksesuarlar   İhracat (ABD Doları) .... 51 Tablo 10   GTİP 8486  Disk, Külçe vb. İmalatında Kullanılan Makinalar vb.  İhracat (ABD Doları) ......................... 51  2841   T k  Te l r n n İ l   2009   2016  Tablo 11   GTİP 8456  Maddelerin Aşındırılarak İşlenmesine Yönelik Makinalar   İthalat (ABD Doları) ................. 52 Tablo 12   GTİP 8457  Metal İşlemeye Mahsus İşleme Merkezleri    İthalat (ABD Doları) ..................................... 52 Tablo 13   GTİP 8458  Metal İşlemeye Mahsus Torna Tezgahları    İthalat (ABD Doları) ....................................... 52 Tablo 14   GTİP 8459  Talaş Kaldırarak Delme, Frezeleme vb. Takım Tezgahları    İthalat (ABD Doları)  ............... 53 Tablo 15   GTİP 8460  Parlatma, Çapak Alma, Taşlama vb. Tezgahlar    İthalat (ABD Doları) ................................ 53 Tablo 16   GTİP 8461  Vargel, Yiv Açma, Broş, Dişli Açma, Testere vb. Tezgahlar    İthalat (ABD Doları)  .............. 54 Tablo 17   GTİP 8462  Dövme, Çekiçleme, Kesme, Taslak Çıkarma vb. Tezgahlar    İthalat (ABD Doları) .............. 54 Tablo 18   GTİP 8463  Metalleri ve Sermetleri Talaş Kaldırmadan İşleyen Makinalar    İthalat (ABD Doları) ........ 55 Tablo 19   GTİP 8466  Makinalarde (84.56/84.65) Kullanılan Aksam, Parça, Aksesuarlar   İthalat (ABD Doları) ... 55 Tablo 20   GTİP 8486  Disk, Külçe vb. İmalatında Kullanılan Makinalar vb.  İthalat (ABD Doları) .......................... 55  2849   Di er T k  Te l r n n İ r   2009   2016  Tablo 21   GTİP 8464  Taş, Seramik, Beton vb. ya da Camı Soğuk İşleyen Makinalar   İhracat (ABD Doları) ......... 56 Tablo 22   GTİP 8465  Ağaç, Sert Kauçuk vb. Çivi Çakma, Zımbalama vb. Makinalar   İhracat (ABD Doları) .......... 56 Tablo 23   GTİP 8466  Makinalarde Kullanılan Aksam, Parça, Tutucular vb.  İhracat (ABD Doları) ........................ 56 Tablo 24   GTİP 8479  Kendine Özgü Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar   İhracat (ABD Doları) ............................. 56 Tablo 25   GTİP 8486  Disk, Külçe vb. İmalatında Kullanılan Makinalar vb.  İhracat (ABD Doları) ......................... 56 Tablo 26   GTİP 8543  Kendine Özgü Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar   İhracat (ABD Doları) ............................. 56  2849   Di er T k  Te l r n n İ l   2009   2016  Tablo 27   GTİP 8464  Taş, Seramik, Beton vb. ya da Camı Soğuk İşleyen Makinalar   İthalat (ABD Doları) .......... 57 Tablo 28   GTİP 8465  Ağaç, Sert Kauçuk vb. Çivi Çakma, Zımbalama vb. Makinalar   İthalat (ABD Doları)........... 57 Tablo 29   GTİP 8466  Makinalarde Kullanılan Aksam, Parça, Tutucular vb.  İthalat (ABD Doları) ........................ 57 Tablo 30   GTİP 8479  Kendine Özgü Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar   İthalat (ABD Doları).............................. 57 Tablo 31   GTİP 8486  Disk, Külçe vb. İmalatında Kullanılan Makinalar vb.  İthalat (ABD Doları) .......................... 57 Tablo 32   GTİP 8543  Kendine Özgü Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar   İthalat (ABD Doları).............................. 57  T rki e’nin Ke i i T k , T  T k , Ölç e ve K li e K n r l Eki nl r  İ l  ve İ r   2012   2016  Tablo 33   Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Kesici Takımlar   İhracat (ABD Doları) ........................... 58 Tablo 34   Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Kesici Takımlar   İthalat (ABD Doları) ............................ 58 Tablo 35   Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takımlar   İhracat (ABD Doları) ......................... 59 Tablo 36   Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takımlar  İthalat (ABD Doları) ........................... 59 Tablo 37   Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları   İhracat (ABD Doları) .................................................................. 60 Tablo 38   Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları   İthalat (ABD Doları) ................................................................... 60  Tablo 39    ACE  ev.2   GTİP Kodları Dönüşüm  istesi .......................................................................................... 61 Tablo 40   2017 Yılında Değişiklik Yapılan GTİP  umaraları ................................................................................... 67        

7

www.tiad.org

Avrupa BirliğiT.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji BakanlığıBilgisayar Destekli Tasarım – Bilgisayar Destekli ÜretimAvrupa Takım Tezgahları, Takım ve Aksesuarları Ticari BirliğiAmerika Birleşik Devletleri Merkez BankasıGayri Safi Yurtiçi HasılaGümrük Tarife İstatistik PozisyonuT.C. Mesleki Yeterlilik KurumuAvrupa Topluluğu Ekonomik Faaliyetleri İstatistiki SınıflamasıUluslararası Standart Ticaret SınıflamasıTürk LirasıTürkiye İstatistik KurumuTürk Akreditasyon KurumuBirleşmiş MilletlerAmerikan DolarıT.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel MüdürlüğüYurtiçi Üretici Fiyat Endeksi

Raporda Bulunan Kısaltmaların Açıklamaları

AB BSTB CAD / CAMCELIMO FEDGSYHGTİPMYKNACESITCTLTÜİKTÜRKAKUNUSDVGMYİ - ÜFE

8

www.tiad.org

1 2016 YILI EKONOMİK GELİŞMELERİ

2016’da yıllık bazda Türkiye ekonomisi yüzde 2,9 büyüme kaydetti. Rusya ve Irak ile yaşanan krizler, ülke içinde yaşanan terör

olayları ve Suriye’ye yapılan müdahale, darbe girişimi gibi gelişmelere rağmen Türkiye ekonomisi 2016 yılında birçok ülkeden daha

iyi bir büyüme performansı sergiledi. Kamu harcamaları yılın ilk yarısında çift haneli büyüme kaydederken, son çeyrekte yüzde 0,8

ile zayıf bir performans gösterdi. Yatırımlarda yılın ilk yarısında kıyasla üçüncü ve dördüncü çeyrekte zayıflama görüldü.

2017’de, 2016’da olduğu gibi kamu harcamalarının büyümeye yüksek oranda katkı vereceği ön görülmektedir. Özellikle beyaz

eşya, mobilya gibi tüketime yönelik sektörlerde yapılan vergi indirimleri ve verilen teşvikler büyümede kamu harcamaları kalemini

büyütecektir. 2016 yılında Rusya ve Irak gibi pazarlarda yaşanan kayıplarında telafisi ve AB pazarında yaşanan iyileşme ihracatta

güçlü artış getirecektir. Türkiye ekonomisi açısından kritik göstergelerin başında gelen cari açıkta 2016 yılında ufak da olsa bir

yükselme yaşanmıştı.

2017 yılında ihracat ve ithalat fiyatları artışa geçti. İhracat ve ithalat fiyatlarındaki artış dolar bazında ihracat ve ithalat rakamlarını

yukarıya çekecektir. Ancak, ithalat fiyatlarının ihracat fiyatlarından daha hızlı yükseleceğini öngörüyoruz. Bu sebeple dış ticaret

açığının artması bekleniyor.

AB Yönetmeliği (ESA-2010) ve Birleşmiş Milletler Ulusal Hesaplar Sistemi (SNA 2008) ile uyum çerçevesinde Aralık 2016’da TÜİK’in

açıkladığı hesaplama yöntemi değişikliği ile büyüme oranları eski seriye göre belirgin şekilde artış gösterdi. Örneğin 2015 yılı GSYH büyüme

oranı yüzde 4,0 iken revizyon sonrası yüzde 6,1’e yükseldi. TÜİK’in açıklamaları, yukarı yönlü revizyonun en temel nedenlerinin, yeni veri

kaynaklarının kullanımı (özellikle Gelir İdarisi kayıtları) ile ölçüm hataları olduğunu gösteriyor.

Dünya ekonomisi 2016’yı ilk yarıda yaşanan yavaşlamanın etkisiyle zayıf bir büyüme ile kapattı. IMF’e göre büyüme yüzde 3,1 ile kriz sonrası

en düşük seviyesine geriledi. Eldeki veriler ise 2016’nın ikinci yarısında başlayan toparlanmanın sürdüğünü gösteriyor ve küresel büyümeye

ilişkin son dönemde görece bir iyimserlik oluşmuş durumdadır.

2017’de küresel ekonomiye dönük çok sayıda riskin belirsizliği artırdığı bir tablo da söz konusudur. Olumlu tarafta yeni ABD yönetiminin

büyümeyi destekleyici mali politikalar uygulaması ve Çin’de devam eden teşviklerle kısa vadede görece güçlü seyreden büyüme, yukarı

yönlü riskleri oluşturuyor. Ancak artan korumacılık, Euro Bölgesi’ndeki seçimlerden kaynaklı siyasi belirsizlik, küresel finansal koşullarda

beklenenden fazla sıkılaşma yaşanması ve bunun Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilere olası etkileri küresel görünüme dönük temel

aşağı yönlü riskler olmayı sürdürüyor.

2016 Türkiye için dış risklerin yanında iç risklerin de yüksek olduğu bir yıl olmuştur. Buna rağmen, Türkiye’de iç talep beklentileri özellikle

son çeyrekte olumlu etki yaratmıştır. Bu etki ile dış ticaret değerleri 2015 yılına çok yakın olarak gerçekleşmiştir. 2016’da milli gelir,

kişi başı 10.807 USD olarak gerçekleşmiştir.

GRAFİK 1: Sabit Fiyatlarla GSYH Gelişme Hızları (2007-2014 arası 1998 bazlı, 2015-2016 yılları 2009 bazlı hesaplanmıştır)

5,6

-0,1

-7,2

13,6

10,1

1,7 3,

7

3,7

5,9

3,9 4,

7

0,7

-4,8

9,2

8,8

2,1

4,2

2,9

6,1

2,9

-10

-5

0

5

10

15

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

%

Kaynak: TÜİK

İmalat Sanayi GSYH Alıcı Fiyatlarıyla

9

www.tiad.org

1.1. Harcamalar Yöntemiyle Gayri Safi Yurtiçi Hasıla

Türkiye ekonomisi 2016’da gerçekleşen olaylara paralel olarak oldukça dalgalı bir dönem geçirmiştir. GSYH’de üçüncü çeyrek

haricinde büyüme ivmesi istikrarlı olarak devam etmiştir.

Harcamalar yöntemiyle GSYH’a bakıldığında (2009 bazlı), Takım Tezgahları ve makine imalatı sektörlerinin de içinde yer aldığı

Gayrisafi Sabit Sermaye Oluşumu payının, 2015 yılına göre 2016’da çok küçük de olsa bir büyüme gösterdiği görülmektedir. Bu

büyümenin temelinde inşaat sektöründeki büyüme yer almaktadır. Söz konusu eğilim GSYH büyüme oranının altında kalmaktadır.

Harcama dağılımına bakıldığında, devletin nihai tüketim harcamalarında artış yaşandığını göstermektedir.

Takım Tezgahları ve makine imalatı sektörlerinin de içinde yer aldığı Gayrisafi Sabit Sermaye Oluşumuna bakıldığında harcamalar

yöntemiyle GSYH içinde aldığı pay ikinci sırada yer almaktadır. Bu pay 2015 yılında yüzde 29,7 iken 2016 yılında çok küçük bir artışla

yüzde 29,8 düzeyine ulaşmıştır.

GRAFİK 2: Sabit Fiyatlarla Dönemler Halinde GSYH Gelişme Hızları (2012-2014 arası 1998 bazlı, 2015-2016 yılları 2009 bazlı hesaplanmıştır)

GRAFİK 3: Harcamalar Yöntemiyle GSYH Dağılımı, 2015 (2009 bazlı)

GRAFİK 4: Harcamalar Yöntemiyle GSYH Dağılımı, 2016 (2009 bazlı)

2,8 3,2

1

-0,2

1,8

3,7 4,

6 4,9

6,3

3,0

2,7

2,8

2,6

5,7

4,0

10,7

7,7

6,3

-2,6

4,4

3,1

2,7

1,5

1,3

3,1

4,7

4,3 4,6 4,9

2,3

1,9 2,

6 3,5

7,2

5,9

7,4

4,5 5,

3

-1,3

3,5

-5

-2

1

4

7

10

13

2012

.1

2012

.2

2012

.3

2012

.4

2013

.1

2013

.2

2013

.3

2013

.4

2014

.1

2014

.2

2014

.3

2014

.4

2015

.1

2015

.2

2015

.3

2015

.4

2016

.1

2016

.2

2016

.3

2016

.4

%

Kaynak: TÜİK İmalat Sanayi GSYH Alıcı Fiyatlarıyla

29,7

60,4

13,9

-1,4

-2,6

-10,0 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

GayrisafiSabitSermayeOluşumu

YerleşikHanehalklarınınTükeEmi

DevleEnNihaiTükeEmHarcamaları

(*)StokDeğişmeleri

MalveHizmetİhracat-İthalatFarkı

Kaynak: TÜİK

%

29,8

59,5

14,7

-1,1

-2,9

-10,0 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

GayrisafiSabitSermayeOluşumu

YerleşikHanehalklarınınTükeFmi

DevleFnNihaiTükeFmHarcamaları

(*)StokDeğişmeleri

MalveHizmetİhracat-İthalatFarkı

Kaynak: TÜİK

%

10

www.tiad.org

2. SEKTÖRÜN GELİŞİMİ ve TEMEL GÖSTERGELER

2.1. Sektör Üretiminde Gelişmeler

1Ç,14 2Ç,14 3Ç,14 4Ç,14 1Ç,15 2Ç,15 3Ç,15 4Ç,15 1Ç,16 2Ç,16 3Ç,16 4Ç,16C-İmalat 116,0 123,6 119,6 126,1 117,4 129,1 120,0 136,3 124,4 132,4 114,5 138,5

28Makinaveekipmanimala< 140,8 150,6 136,6 144,1 137,7 149,2 130,8 144,2 141,3 158,7 121,2 145,2

28.41Metalişlememakinalarıimala< 130,2 126,4 112,2 135,3 116,5 127,0 112,2 125,4 125,6 145,8 107,9 143,8

28.49.DiğerTakımTezgahlarınınİmala< 145,9 168,1 117,6 153,4 140,6 150,4 119,0 135,1 131,3 161,5 121,8 140,3

100,0

110,0

120,0

130,0

140,0

150,0

160,0

170,0

180,0

Kaynak:TÜİK

GRAFİK 5: Sanayi Üretim Endeksi (2010 bazlı)

GRAFİK 6: Yıllara Göre Takım Tezgahları İmalatı, Türkiye

Sanayi üretim endeksinde yıllık ortalama değişime bakıldığında, 2016 yılında en fazla artış yüzde 8,7 ile Metal İşleme Makineleri İmalatı

(28.41) üretiminde gerçekleşmiştir. Buna rağmen alt sektörü olduğu Makine ve Ekipman İmalatı (28) üretim endeksine göre daha düşük

düzeylerde kalmıştır.

Metal İşleme Makineleri İmalatı (28.41) üretim endeks değeri, son 24 aya bakıldığında Nisan 2016’da 152,2 ile en yüksek seviyesini, Eylül

2015’te 100,1’lik değerle en düşük seviyesini görmüştür.

2016 yılında Diğer Takım Tezgahları İmalatı (28.49) üretim endeksi ise Mayıs, Ekim ve Kasım ayları hariç Metal İşleme Makineleri İmalatı

üretim endeksine göre daha yüksek düzeylerde gerçekleşmiş ve daha iyi bir eğilim göstermiştir. 2016 yılının verilerine genel olarak

bakıldığında, Metal İşleme Makineleri İmalatı (28.41) üretiminin diğerlerine göre çok daha iyi bir performans sergilediğini göstermektedir.

Türkiye’nin Takım Tezgahları üretimi, Gardner Research tarafından yürütülen çalışmalarda tüketim/kullanım tutarlarına ihracat ile ithalat

farkı eklenerek hesaplanmaktadır. Bu çalışmanın ve TÜİK’in verileri göz önüne alınarak yapılan hesaplamalara bakıldığında 2011 yılında

Türkiye’nin takım tezgahları üretimi/imalatı 659,4 milyon ABD Doları düzeyindedir. Üretim ortalamada ise 680,8 milyon ABD Doları olarak

gerçekleşmektedir. Yapılan hesaplamalara göre 2016 yılındaki üretim yaklaşık yüzde 10’luk bir düşüşle 635 milyon ABD Doları olarak

gerçekleşmiştir.

65

9,4

64

4,2

71

9,0

72

2,0

70

5,0

63

5,0

0

200

400

600

800

2011 2012 2013 2014 2015 2016 (T)

Milyon ABD Doları

Kaynak: Gardner Research, The World Machine-Tool Output & Consumption Survey, TÜİK Üretim İstatistikleri

11

www.tiad.org

2.2. Yurt İçi Üretici Fiyatlarındaki Gelişmeler

2.3. İş Yeri Sayısı

GRAFİK 7: Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (2003 Bazlı)

GRAFİK 8: Sektördeki İşyeri Sayısı

Metal İşleme Makineleri İmalatı (28.4) Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ortalama olarak, 2015 yılında %14,5, 2016 yılında ise %12

olarak gerçekleşmiştir. Bu oran son 3 yılın ortalamasına bakıldığında genel imalat sanayinin %4 ve makine imalat sanayinin %15

üzerinde gerçekleşmiştir.

Metal İşleme Makineleri İmalatında (28.4) 2016 Ocak ayında 277,7 olan sektör Yİ-ÜFE değeri, yıl içinde artarak devam etmiş ve Aralık

ayında 312,6 düzeyine erişmiştir. Bu veriler sektörün girdilerindeki fiyat artışlarının 2016 yılında yurt içi fiyatlarına da yansıdığını

göstermektedir. Bu artışta esas olarak döviz kurlarında yaşanan artışın etkisi olduğu gözlemlenmektedir.

TÜİK iş istatistiklerine göre sektör genelinde faaliyet gösteren firmaların 2010-2014 arasındaki 5 yıllık dönemdeki durumuna

baktığımızda, Metal İşleme Makineleri İmalatında yüzde 16’lık artış, Diğer Takım Tezgahlarının İmalatında yüzde 14’lük artış ve Takım

Tezgahlarının Toptan Ticaretinde yüzde 71’lik ciddi bir artış yaşandığını görüyoruz. Bu durum, yüksek teknolojili takım tezgahlarına olan

ihtiyacımız arttıkça, bu makinaların tedariki alanında faaliyet gösteren firmaların da arttığını göstermektedir.

1Ç,14 2Ç,14 3Ç,14 4Ç,14 1Ç,15 2Ç,15 3Ç,15 4Ç,15 1Ç,16 2Ç,16 3Ç,16 4Ç,16C-İmalat 226,0 229,2 232,4 233,3 235,3 244,3 248,1 248,1 248,8 254,8 258,1 268,5

28.Makinaveekipmanimala< 202,6 201,1 202,8 205,4 207,4 215,4 225,4 228,5 233,4 235,6 240,1 247,6

28.4.Metalişlememakinalarıimala< 222,2 218,5 221,0 226,4 235,9 244,5 261,4 274,5 278,6 278,6 280,8 300,4

190,0

200,0

210,0

220,0

230,0

240,0

250,0

260,0

270,0

280,0

290,0

300,0

310,0

Kaynak:TÜİK

80

9 1.0

45

93

4

97

3

93

9

20

8

20

7

22

3

24

5

23

7

4

74

6

06

6

17

6

29

8

11

0

200

400

600

800

1.000

1.200

2010 2011 2012 2013 2014

28.41 Metal işleme makinalarının imalatı 28.49 Diğer takım tezgahlarının imalatı 46.62 Takım tezgahlarının toptan ticareti Kaynak:TÜİK

12

www.tiad.org

2.4. İşletme Ciroları ve Yatırımlar

Metal işleme Makinalarının İmalatı (28.41), Diğer Takım Tezgahlarının İmalatı (28.49) ve Takım Tezgahlarının Toptan Ticareti (46.62) alt

sektörleri; ciro, üretim değeri ve brüt yatırımlar açısından karşılaştırıldığında, yatırımın üretime ve ciroya dönüşmesi anlamında verimliliği

en yüksek olan sektör Metal işleme Makinalarının İmalatında gerçekleşmiştir.

Özellikle, 2014 yılında Diğer Takım Tezgahlarının İmalatı alanındaki yatırımlar büyük oranda artış göstermesine rağmen ciro ve üretim

değerinde önemli bir değişiklik gözlemlenmemiştir.

GRAFİK 9: Metal İşleme Makineleri ve Takım Tezgahlarının İmalat ve Toptan Ticareti Yıllık Ciroları

GRAFİK 10: Metal İşleme Makineleri Ve Takım Tezgahlarının İmalat Ve Toptan Ticareti Üretim Değeri

GRAFİK 11: Metal İşleme Makineleri Ve Takım Tezgahlarının İmalat Ve Toptan Ticareti Brüt Yatırımları

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

2009 2010 2011 2012 2013 2014

28.41 Metal işleme makinalarının imalatı 28.49 Diğer takım tezgahlarının imalatı 46.62 Takım tezgahlarının toptan ticareti

Kaynak:TÜİK

MilyonTL

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

2009 2010 2011 2012 2013 2014

28.41 Metal işleme makinalarının imalatı 28.49 Diğer takım tezgahlarının imalatı 46.62 Takım tezgahlarının toptan ticareti

MilyonTL

Kaynak:TÜİK

50

100

150

200

250

300

350

400

2009 2010 2011 2012 2013 2014

28.41 Metal işleme makinalarının imalatı 28.49 Diğer takım tezgahlarının imalatı 46.62 Takım tezgahlarının toptan ticareti

MilyonTL

Kaynak:TÜİK

www.tiad.org

13

Metal İşleme Makineleri ve Diğer Takım Tezgahları imalatı sektörü toplam istihdamı TÜİK iş istatistiklerine göre 2009 yılından 2014 yılına

kadar artarak 10.370 kişiden 15.892 kişiye erişmiştir. Ancak 2013 ile 2014 yılları arasında istihdamda yüzde 4,8’lik bir düşüş yaşanmıştır.

2009-2014 döneminde istihdamda Metal İşleme Makineleri İmalatında yüzde 51, Diğer Takım Tezgahları İmalatında yüzde 61 ve Takım

Tezgahları Toptan Ticaretinde yüzde 63 oranında artış yaşanmıştır.

Sektörde çalışmakta olan kadın-erkek çalışan

sayılarının dağılımına bakıldığında, kadın

çalışan oranında artış yaşandığı görülse de

sektörde erkek çalışan sayısı daha yoğundur.

2009 yılında katın çalışanların oranı yüzde

10,5 iken 2014 yılına gelindiğinde bu oran

yüzde 12’ye yükselmiştir.

Sektörde girişim başına ortalama

istihdam oldukça düşüktür. İmalatçı firma

girişimlerinde 2009 yılında sektör ortalaması

olarak işletme başına istihdam 9,63 kişidir.

Bu değer 2014 yılına gelindiğinde 10,01 kişi

düzeyine çıkmıştır. Firma başına istihdam

oranı özellikle takım tezgahlarının toptan

ticareti alanında faaliyet gösteren firmalarda

çok düşüktür ve çalışan sayısı bakımından

küçük ölçekli firmalar sınıfına girmektedir.

GRAFİK 12: Sektördeki Çalışan Sayısı

GRAFİK 13: Metal İşleme Makineleri Ve Takım Tezgahlarının İmalat Ve Toptan Ticaretinde Çalışan Dağılımı

GRAFİK 14: Sektörde Girişim Başına Çalışan Sayısı

2.5. İstihdam ve İstihdamda Gelişmeler822

4

891

4

10

752

12

089

13

457

12

434

214

6

236

6

264

7

322

3

323

4

345

8

244

4

289

6

325

0

362

2

363

2

398

8

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

2009 2010 2011 2012 2013 2014

28.41 Metal işleme makinalarının imalatı 28.49 Diğer takım tezgahlarının imalatı 46.62 Takım tezgahlarının toptan ticareti

Kişi

Kaynak:TÜİK

2009 2010 2011 2012 2013 2014

Erkek 11.471 12.712 14.922 16.187 17.810 17.474

Kadın 1.343 1.464 1.727 2.747 2.513 2.406

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

Kadın Erkek

Kişi

Kaynak:TÜİK

12,29

11,02

10,29 12

,94

13,83

13,24

7,35

11,38

12,79

14,45

13,20

14,59

6,61

6,11

5,36

5,87

5,77

4,92

0

2

4

6

8

10

12

14

16

2009 2010 2011 2012 2013 2014

28.41Metalişlememakinalarınınimala7 28.49Diğertakımtezgahlarınınimala7

46.62Takımtezgahlarınıntoptan@care@Kaynak:TÜİK

14

www.tiad.org

2014.1 2014.2 2014.3 2014.4 2015.1 2015.2 2015.3 2015.4 2016.1 2016.2 2016.3 2016.4C-İmalat 118,5 120,1 121,1 121,2 119,7 120,7 121,3 121,1 119,3 119,6 119,8 119,1

28.Makinaveekipmanimala< 132,5 134 135,3 136 137,7 139,1 139,4 140 141 141,8 141,6 141,1

28.41Metalişlememakinalarıimala< 131,3 130,9 131 136 139,4 138,9 143,4 143 143,5 143,2 142,1 144,3

28.49.DiğerTakımTezgahlarınınİmala< 116,4 110,4 115,8 120,8 122 122,5 120,7 120,9 125,9 126,8 124,1 121,8

100

110

120

130

140

150Endeks

Kaynak:TÜİK

GRAFİK 15: Sanayi İstihdam Endeksi ( 2010 Bazlı)

GRAFİK 16: Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (2010 Bazlı)

Sektör istihdam endeksine bakıldığında sektörün son dönemlerde istihdama katkısının durağan olduğu görülmektedir. 2016 yılının

geneline bakıldığında, Metal İşleme Makineleri İmalatının istihdamı, hem Makine ve Ekipman hem de İmalat Sanayi istihdam

endeksinden daha yüksek düzeylerdedir.

Metal İşleme Makineleri İmalatı (28.41) istihdam endeksi 2016 yılında ortalama olarak 143,3 olarak gerçekleşmiş ve bir önceki yıla

göre %1,5 artış göstermiştir. İmalat Sanayi genelinde ise istihdam endeksinde %1’lik bir düşüş yaşanmıştır.

Metal İşleme Makineleri İmalatı (28.41) çalışan kişi başına üretim endeks değerleri, Makine ve Ekipman İmalatı Sanayi (28) ve

İmalat Sanayi endeks değerlerinden daha düşük düzeylerdedir. 2015 ve 2016 yılları birlikte göz önüne alındığında 2016 yılının üçüncü

çeyreğinde ciddi bir düşüş gözlenmektedir. İmalat sanayi genelinde endeks değeri 2015 yılına oranla 2016 yılında ortalama yüzde 2,5’lik

bir yükseliş göstermiştir. Bu verilere göre, sektörün verimlilik konusunda sürekli olarak dalgalanma yaşadığı ortaya çıkmaktadır.

Diğer Takım Tezgahları İmalatında (28.49) çalışan başına üretim endeks değeri 2016 yılında 2015 yılına oranla binde 8’lik bir düşüş

yaşayarak 111,55 seviyesine düşmüştür. Bu alt sektör, verimlilik açısından diğerlerine göre daha iyi durumdadır.

2.6. Çalışan Kişi Başına Üretim

2014-1 2014-2 2014-3 2014-4 2014 2015-1 2015-2 2015-3 2015-4 2015 2016-1 2016-2 2016-3 2016-4 2016

C - İmalat Sanayi 97,97 102,99 98,78 104,09 100,96 98,21 107,02 99,03 112,61 104,22 104,36 110,83 95,71 116,38 106,82

28. Makina ve ekipman imalatı 106,48 112,6 101,14 106,12 106,58 100,17 107,41 93,99 103,19 101,19 100,4 112,15 85,73 103,09 100,34

28.41 Metal işleme makinaları imalatı 99,41 96,78 85,87 99,74 95,45 83,77 91,59 78,37 87,91 85,41 87,7 102,02 76,13 99,86 91,43

28.49 - Diğer takım tezgahlarının imalatı 125,73 152,68 101,83 127,43 126,91 115,6 123,21 98,89 112,1 112,45 104,55 127,7 98,42 115,52 111,55

70

80

90

100

110

120

130

140

150

160

Endeks

Kaynak:VerimlilikGenelMüdürlüğü

15

www.tiad.org

GRAFİK 17: Çalışılan Saat Başına Üretim Endeksi (2010 Bazlı)

GRAFİK 18: Brüt Maaş Endeksi (2010 Bazlı)

2016 yılında Metal İşleme Makineleri İmalatı (28.41) ve Diğer Takım Tezgahları İmalatında çalışılan saat başına üretim endeks değeri,

çalışan kişi başına üretim endeks değerlerine benzer şekilde gerçekleşmiştir. Bu iki endeks değerlerindeki eğilim, sektörün verimlilik

açısından 2016 yılının durağan geçtiğini göstermektedir.

Çalışılan saat başına üretim endeksi Metal İşleme Makineleri imalatında 2015 yılında düşüş yaşanmış, ancak 2016 yılında bu düşüş

telafi edilmiş ve 2014 yılı verileri yakalanmıştır. İmalat sanayi sektör ortalamasına göre Metal İşleme Makineleri İmalatı Sanayi

işgücü verimliliğinin daha düşük olduğunu görülmektedir.

2016 yılında Metal İşleme Makineleri İmalatı (28.41) sektörünün Brüt Maaş Endeksinde dalgalanma yaşanmasına rağmen artış

eğilimi sürmüştür. İlk çeyrekte 317,7 olan endeks değeri, son çeyrekte 329,8 olarak gerçekleşmiştir. Metal İşleme Makineleri sektörü

brüt maaş endeksi; imalat sanayi ve diğer alt sektörlerinin tamamının üzerinde seyretmektedir.

Endeks değeri daha düşük olsa da Diğer Takım Tezgahları İmalatının (28.49) brüt maaş endeksinde 2016 yılında bir önceki yıla göre

artış yaşanmıştır. 2016 yılında çalışan kişi başına üretim ve çalışılan saat başına üretim endekslerindeki düşüşe karşın brüt

maaş endeksinde yaşanan artış, sektörde maliyetler içinde işgücünün payındaki artışı ortaya koymaktadır.

2.7. Çalışılan Saat Başına Üretim

2.8. Brüt Maaşlardaki Gelişmeler

2014-1 2014-2 2014-3 2014-4 2014 2015-1 2015-2 2015-3 2015-4 2015 2016-1 2016-2 2016-3 2016-4 2016C-İmalat 101,26 106,46 103,75 107,67 104,79 102,3 111,91 106,66 115,83 109,18 108,41 115,15 106,3 119,85 112,43

28.Makinaveekipmanimala< 108,6 114,56 105,41 108,77 109,34 102,76 110,01 100,45 104,43 104,42 102,49 114,91 95,29 105,64 104,58

28.41Metalişlememakinalarıimala< 110,05 105,07 97,73 107,25 105,02 90,61 100,49 93,94 93,43 94,62 95,12 113,15 95,87 110,27 103,6

28.49-Diğertakımtezgahlarınınimala< 128,33 146,88 99,95 124,23 124,85 113,84 121,83 101,9 109,65 111,8 103,11 123,71 99,81 111,54 109,54

80

90

100

110

120

130

140

150

160

Endeks

Kaynak:VerimlilikGenelMüdürlüğü

2014.1 2014.2 2014.3 2014.4 2015.1 2015.2 2015.3 2015.4 2016.1 2016.2 2016.3 2016.4C-İmalat 169,1 177,9 187,5 192,8 193,5 203,7 216,2 217,1 231,1 239,8 246,6 249,5

28.Makinaveekipmanimala< 196,1 208 217,9 222,3 231,8 256,2 260,4 261,3 279,1 293,2 296,9 306

28.41Metalişlememakinalarıimala< 215,9 217,1 239,7 242,5 266,1 269,4 301,8 281 317,7 301,2 338,5 329,8

28.49.DiğerTakımTezgahlarınınİmala< 184,9 181,5 188,6 204,1 196,7 216,3 223,6 226,1 235,9 253,8 259,9 259,8

140150160170180190200210220230240250260270280290300310320330340

Endeks

Kaynak:TÜİK

www.tiad.org

16

3. TÜRKİYE TAKIM TEZGAHLARI DIŞ TİCARETİ

3.1. Takım Tezgahları Dış Ticareti

10

7,3

13

2,0

10

2,1

11

3,9

13

4,9

15

2,5

15

1,8

15

7,6

14

3,9

14

2,5

17

0,1

20

2,0

14

0,9

18

5,5

24

0,8

23

6,5

25

1,7

24

2,2

20

7,2

19

8,6

0

50

100

150

200

250

300

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

MilyarABDDoları

Kaynak: TÜİK Türkiye İhracat Türkiye İthalat

GRAFİK 19: Türkiye Dış Ticareti

GRAFİK20: Türkiye Takım Tezgahları Dış Ticareti 2841,2849 (Nace Rev2 Gruplaması)

Türkiye toplam dış ticareti 2013 yılından sonra sürekli olarak düşüş göstermiştir. 2013 yılındaki ihracatımız 151,8 milyar ABD Doları

iken 2016 yılına baktığımızda bu değer yüzde 6,1’lik düşüşle 142,5 milyar ABD Doları seviyesine gerilemiştir. İthalatımız 2013 yılı ile

kıyaslandığında yüzde 21,1’lik düşüşle 198,6 milyar ABD Doları seviyesine gerilemiştir.

Takım Tezgahları ihracatı, Türkiye toplam ihracatı ile karşılaştırıldığında nispeten daha iyi konumda seyretmektedir. 2004 yılı ile

2008 yılları arasında 3,5 kat artan Takım Tezgahları ihracatı, söz konusu dönemde 177,6 milyon ABD Dolarından 630,5 milyon ABD

Dolarına çıkmıştır. 2009 yılında yaşanan resesyon ile takım tezgahları ihracatı önemli ölçüde gerileyerek 379,2 milyon ABD Dolarına

düşmüştür. Bu durumun ardından takım tezgahları ihracatı toparlanma eğilimine girmiş, 2008 yılındaki ihracat değerine ancak 2016

yılında yaklaşılabilmiştir.

Takım tezgahlarının ithalat durumuna baktığımızda, 2011 yılında yüzde 82,6’lık büyük bir sıçrayış yaşansa da, bu yılın ardından

2016’ya kadar sürekli bir düşüş eğilimi yaşanmıştır. 2016 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranında önceki senelere göre iyileşme

yaşanmış ve yüzde 47,9 seviyesine ulaşılmıştır.

37

9,2

41

7,3

52

1,1

55

2,2

58

5,9

59

2,1

57

9,2

62

8,7

68

6,0

93

1,9

1.7

01

,7

1.5

20

,6

1.4

94

,2

1.4

83

,9

1.3

82

,2

1.3

12

,5

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

1.800

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

MilyonABDDoları

İhracat Dolar İthalat Dolar

Kaynak: TÜİK, Sektörün ihracat ve ithalat tutarları NACE REV 2 nin PRODCOM_2010/GTİP_2010 dönüşüm tablosunda yer alan GTİP’ler kullanılarak hesaplanmıştır. Grafiklerde dörtlü GTİP toplamlarına, dönüşüm tablosunda yer almayan on ikili GTİP’ler dahil edilmemiştir.

17

www.tiad.org

GRAFİK 21: Takım Tezgahlarının Türkiye Dış Ticaretindeki Payı (NACE Rev2 Gruplaması)

GRAFİK 22: Takım Tezgahları; Metal İşleme Makineleri Dış Ticareti (NACE Rev2: 28.41)

Son 10 yılın ortalamasına bakıldığında sektör, Türkiye ihracatından yıllara ve ihtiyaca göre değişmekle birlikte ortalama binde 4

pay alırken, Türkiye toplam ithalatında ise binde 6,3 paya sahiptir. Sektörün toplam Türkiye ihracat ve ithalatı içindeki paylarına

bakıldığında ithalata bağımlılık açıkça ortaya çıkmaktadır.

Metal İşleme Makineleri İmalatı (28.41) sektöründe son 10 yılın ortalamasına bakıldığında ihracat 438,3 milyon ABD Doları, ithalat ise

996,8 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Ortalama değerlere göre ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 43,9 seviyesindedir.

2016 yılına gelindiğinde ihracatın ithalatı karşılama oranında iyileşme yaşanmış ve yüzde 49,9 seviyesine ulaşmıştır.

0,37

0,37

0,39

0,36

0,39

0,38

0,40

0,44

0,49

0,50

0,71

0,64

0,59

0,61

0,67

0,66

0

0

0

0

0

1

1

1

1

1

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

%

Kaynak: TÜİK İhracat pay ithalat pay

3.2. Metal İşleme Makineleri Dış Ticareti

31

6,0

33

9,1

41

5,5

44

0,5

46

8,2

47

4,0

48

3,8

52

9,3

53

1,4

74

2,3

1.1

70

,2

1.2

23

,1

1.1

28

,0

1.1

51

,9

1.0

41

,7

1.0

59

,8

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

MilyonABDDoları

Kaynak:TÜİK,SektörünihracatveithalattutarlarıNACEREV2ninPRODCOM_2010/GTİP_2010dönüşümtablosundayeralanGTİP’lerkullanılarakhesaplanmışPr.GrafiklerdedörtlüGTİPtoplamlarına,dönüşümtablosundayeralmayanonikiliGTİP’lerdahiledilm

İHRACAT İTHALAT

18

www.tiad.org

ABD8% Almanya

7%

SuudiArabistan5%

Kanada4%

Polonya4%

Diğer72%

Kaynak: TÜİK

GRAFİK 24: Türkiye’nin 2016 Yılı Metal İşleme Makineleri İhracatında İlk Beş Ülke Payları (GTİP: 8456, 8457, 8458, 8459, 8460, 8461, 8462, 8463)

Türkiye’nin sadece 2016 yılı metal işleme makineleri ihracatı değerlendirildiğinde ABD %8 ile birinci sırada yer almaktadır.

Türkiye’nin 2016 yılındaki ihracatı içinde en yüksek paya sahip ilk beş içindeki diğer ülkeler sırasıyla Almanya (%7), Suudi

Arabistan (%5), Kanada (%4) ve Polonya (%4) olmuştur. Toplam ihracatın yüzde 72’si ise diğer ülkelere yapılmıştır. Beş yıllık

ortalama ile karşılaştırıldığında Rusya’ya yapılan ihracatta ciddi bir düşüş yaşanmış ve ilk beş ülke arasında yer almamıştır.

GRAFİK 23: Türkiye’nin 2012-2016 Yılı Toplam Metal İşleme Makineleri İhracatında İlk Beş Ülke Payları (GTİP: 8456, 8457, 8458, 8459, 8460, 8461, 8462, 8463)

Kaynak: TÜİK

2012 ve 2016 yılları arasında Türkiye’nin beş yıllık Metal İşleme Makineleri toplam ihracatından en yüksek pay alan ülke 157 milyon

ABD Doları ile Rusya olmuştur. Türkiye’nin ihracatı içinde en yüksek paya sahip ilk beş içindeki ülkeler sırasıyla Rusya (%7), ABD

(%7), Almanya (%6), Suudi Arabistan (%5) ve Polonya (%4) olmuştur. Toplam ihracatın %71’si ise diğer ülkelere yapılmıştır.

Rusya7% ABD

7%Almanya

6%SuudiArabistan

5%

Polonya4%

Diğer71%

Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK

19

www.tiad.org

GRAFİK 25: Türkiye’nin 2012-2016 Yılı Toplam Metal İşleme Makineleri İthalatında İlk Beş Ülke Payları (GTİP: 8456, 8457, 8458, 8459, 8460, 8461, 8462, 8463)

GRAFİK 26: Türkiye’nin 2016 Yılı Metal İşleme Makineleri İthalatında İlk Beş Ülke Payları (GTIP: 8456, 8457, 8458, 8459, 8460, 8461, 8462, 8463)

2012 ve 2016 yılları arasında Türkiye’nin beş yıllık Metal İşleme Makineleri toplam ithalatında en yüksek pay alan ülke %21 ile

Almanya olmuştur. Türkiye’nin ithalatı içinde en yüksek paya sahip ilk beş içindeki diğer ülkeler sırasıyla Tayvan (%20), İtalya (%14),

Japonya (%10) ve Çin (%7) olmuştur. Toplam ithalatın yüzde 28’i ise diğer ülkelerden yapılmıştır.

Türkiye’nin sadece 2016 yılı metal işleme makineleri ithalatı değerlendirildiğinde, geçen seneye göre Almanya’nın payı daha da

artmış ve %25 seviyesine ulaşmıştır. Türkiye’nin 2016 yılındaki ithalatı içinde en yüksek paya sahip ilk beş içindeki diğer ülkeler

sırasıyla Tayvan (%17), İtalya (%13), Japonya (%12) ve Çin (%6) olmuştur. Toplam ithalatın %27’si ise diğer ülkelerden yapılmıştır. Beş

yıllık ortalamaya bakıldığında ithalat yapılan ülkelerde ciddi bir değişim olmamıştır.

Almanya21%

Tayvan20%

İtalya14%

Japonya10%

Çin7%

Diğer28%

Kaynak: TÜİK

Almanya25%

Tayvan17%

Japonya12%

Italya13%

Çin6%

Diğer27%

Kaynak: TÜİK

Kaynak: TÜİK

Kaynak: TÜİK

www.tiad.org

20

3.2.1. Maddelerin Aşındırılarak İşlenmesine Yönelik Makineler (GTİP 84.56)

3.2.2. Metal İşlemeye Mahsus İşleme Merkezleri (GTİP 84.57)

18

,7

26

,3

41

,4

45

,7

61

,5

80

,8

93

,7

95

,4

35

,5 6

8,0

11

8,9

97

,0

86

,7

10

6,8

96

,3

94

,8

0

20

40

60

80

100

120

140

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİK, NACE Rev.2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

GRAFİK 27: Maddelerin Aşındırılarak, Lazerle, Foton, Ultrasonik, Diğer Işınlarla Vb. Yöntemlerle İşlenmesine Mahsus Makine Ve Aletler (GTİP 84.56)

GRAFİK 28: Metal İşlemeye Mahsus İşleme Merkezleri, Tek İstasyonlu Tezgahlar Ve Çok İstasyonlu Transfer Tezgahları (GTİP 84.57)

Metal İşleme Makineleri İmalatı (28.41) sektöründe maddelerin aşındırılarak işlenmesine yönelik makine ve aletler grubunda 2011

yılından sonra ihracat sürekli olarak artış göstermiştir. Son 5 yıl göz önüne alındığında, ihracat yüzde 109 artmıştır. 2016 yılına

baktığımızda ithalata göre ihracatımız daha yüksek durumdadır. Türkiye’nin dünya çapında bilinirliği yüksek olan markalarının

ürettiği sac işleme makineleri bu sınıf içerisinde yer almaktadır.

Metal işlemeye mahsus işleme merkezlerinde Türkiye’nin ithalata bağımlı olduğu görülmektedir. İhracat tutarları göz ardı edilecek

kadar düşük düzeylerde kalırken, ithalat 2016 yılında 265,4 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. İthalat miktarı son 3 yıldır

büyük bir değişiklik göstermemiştir.

9,8

3,4

4,0

4,0

6,1

6,0

11

,3

8,6

66

,2 1

38

,2 2

31

,7

26

3,7

25

4,2

27

2,9

26

8,0

26

5,4

0 20 40 60 80

100 120 140 160 180 200 220 240 260 280

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİK, NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

21

www.tiad.org

GRAFİK 29: Metal İşlemeye Mahsus Torna Tezgahları (Tornalama Merkezleri Dahil) (GTİP 84.58)

GRAFİK 30: Metalleri Talaş Kaldırmak Suretiyle Delmeye, Raybalamaya, Frezelemeye, Diş Açmaya Vb Mahsus Takım Tezgahları (GTİP 84.59)

Torna tezgahları alanında da Türkiye’nin büyük ölçüde dışa bağımlı olduğu görülmektedir. İşleme merkezlerine benzer olarak torna

tezgahları ithalatı da 2010 sonrası 200 milyon ABD Doları üzerine çıkmıştır. 2010’dan 2014’e kadar sürekli artış gösteren ithalat

miktarında, son iki yılda düşüş yaşanmış ve 2016 yılındaki ithalat 197,3 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Bu grubun ihracatı

çok düşük düzeylerdedir. 2016 yılında 7,5 milyon ABD Doları tutarında ihracat gerçekleşmiştir.

Bu grupta da ihracatın ithalatı karşılama oranı çok düşük düzeylerdedir. İthalatta ihtiyaca yönelik olarak dalgalanma yaşanırken,

ihracat genel olarak aynı düzeyde gerçekleşmektedir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2016 yılında yüzde 15,5 olarak

gerçekleşmiştir.

3.2.3. Metal İşlemeye Mahsus Torna Tezgahları (GTİP 84.58)

3.2.4. Talaş Kaldırarak Delme, Frezeleme vb. Takım Tezgahları (GTİP 84.59)

5,4

5,8

5,3

3,6

7,5

5,2

7,2

7,5

85

,3

13

4,0

22

3,1

22

8,3

23

5,7

24

4,4

20

7,4

19

7,3

0 20 40 60 80

100 120 140 160 180 200 220 240 260

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİK, NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

6,3

9,2

12

,1

10

,7

12

,8

10

,2

11

,2

10

,1

28

,5 49

,1 7

6,8

10

4,4

70

,4

72

,7

51

,2

65

,2

0

20

40

60

80

100

120

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİK, NACE Rev2 Hesaplaması

İHRACAT İTHALAT

22

www.tiad.org

3.2.5. Parlatma, Çapak Alma, Taşlama vb. Tezgahlar (GTİP 84.60)

3.2.6. Vargel, Yiv Açma, Broş, Dişli Açma, Testere vb. Tezgahlar (GTİP 84.61)

9,8

13

,6

10

,0

11

,9

14

,4

14

,1

12

,6

13

,7

43

,1 67

,4

77

,7 10

2,4

99

,8

81

,9

80

,7

85

,2

0

20

40

60

80

100

120

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİK, NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

GRAFİK 31: Metalleri Veya Sermetleri Parlatma, Çapak Alma, Bileme, Taşlama, Honlama, Lepleme, Parlatmaya vb. Mahsus Tezgahlar (GTİP 84.60)

GRAFİK 32: Metalleri Veya Sermetleri Talaş Kaldırarak İşleyen, Vargel, Yiv Açma, Broş, Dişli Açma vb, Testere, Dilme vb. Tezgahlar (GTİP 84.61)

Metal İşleme Makinelerinin bu grubunda ihracat 2008 yılında en yüksek değeri olan 21,7 milyon ABD Dolarına erişmiştir. Daha sonra

10 milyon ABD Dolarının biraz üzerinde gerçekleşmiştir. 2015 yılında 12,6 ve 2016 yılında 13,7 milyon ABD Doları olmuştur. İthalat

ise 2012 yılında en yüksek değeri olan 102,4 milyon ABD Dolarına erişirken, 2015 yılında 80,7 ve 2016 yılında 85,2 milyon ABD Doları

olarak gerçekleşmiştir. Bu grupta da ithalata bağımlılık yüksek düzeydedir.

İhracatın ithalatı karşılama oranı açısından diğer birçok gruba göre daha iyi konumdadır. İhracat 2015 yılında 20,8 milyon ABD Doları

olarak gerçekleşmiş, 2016 yılında yüzde 11’lik bir düşüşle 18,5 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Buna karşın ithalat; 2016

yılında en yüksek seviyesine ulaşarak 48,9 milyon ABD Dolarına ulaşmıştır.

17

,1

18

,1

22

,9

22

,4

24

,2

19

,9

20

,8

18

,5

41

,2

28

,6 4

2,6

39

,0

33

,3 43

,6

36

,4 48

,9

0

10

20

30

40

50

60

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİK,NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

23

www.tiad.org

GRAFİK 33: Metalleri Dövme, Çekiçleme, Kalıpta Dövme, Kesme, Taslak Çıkartma, Şatafatlama, Karbürleri İşlemeye Mahsus Takım Tezgahları (GTİP 84.62)

GRAFİK 34: Metalleri veya Sermetleri Talaş Kaldırmadan İşlemeye Mahsus Diğer Makineler (GTİP 84.63)

Metalleri dövme, çekiçleme, kalıpta dövme, kesme, taslak çıkartma, şatafatlama, karbürleri işlemeye mahsus Takım Tezgahları

alt sektörünün ihracatının ithalatı karşılama oranı 2012 yılı hariç 2009 yılından bu yana %100’ün üzerindedir. Kısaca, Metal İşleme

Makineleri içindeki rekabet gücü en yüksek gruptur. İhracat, 2008 yılında en yüksek değeri olan 366,9 milyon ABD Doları’na

ulaşmıştır. İhracatta 2014 ve 2015 yıllarında küçük bir düşüş yaşanmış olsa da 2016 yılında toparlanma yaşanmış ve 337,7 milyon

ABD Doları seviyesine ulaşılmıştır. İhracatın ithalatı karşılama oranı %165 ile en yüksek seviyesine ulaşmıştır.

Metal İşleme Makineleri içinde talaş kaldırmadan işlemeye mahsus diğer makineler grubunda Türkiye’nin ihracatı 2011 sonrası 2013

yılı hariç 20 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir. İthalat ise 2016 yılında bir önceki yıla göre yüzde 22,9 artış göstermiş ve

64,9 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

3.2.7. Dövme, Çekiçleme, Kesme, Taslak Çıkarma vb. Tezgahlar (GTİP 84.62)

3.2.8. Metalleri ve Sermetleri Talaş Kaldırmadan İşleyen Makineler (GTİP 84.63)

21

5,3

22

9,5

27

2,1

29

7,8

30

6,9

29

3,1

28

2,8

33

7,7

15

8,4

15

4,6

22

7,2

30

0,0

25

2,1

22

1,6

20

9,0

20

4,6

0

50

100

150

200

250

300

350

400

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİ NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

10

,5

11

,8

19

,5

20

,3 1

5,8

20

,2

25

,2

21

,0

33

,1 50

,8

10

3,9

57

,6

62

,0

71

,6

52

,8

64

,9

0

20

40

60

80

100

120

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİK, NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

24

www.tiad.org

3.2.9. Makinalarda (84.56/84.65) Kullanılan Aksam, Parça, Aksesuarlar (GTİP 84.66)

3.2.10. Disk, Külçe vb. İmalatında Kullanılan Makineler (GTİP 84.86)

23

,1

21

,4

28

,1

23

,7

19

,0

24

,4

18

,9

16

,8 4

0,0

51

,4 68

,4

30

,6

33

,8

36

,4

38

,4

32

,7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

GTİP:84.66 (846693000000, 846694001000, 846694009000) Kaynak: TÜİK, NACE Rev2 Hesaplaması

İHRACAT İTHALAT

GRAFİK 35: 84.56 - 84.65 Arasındaki Pozisyonlardaki Makinelerde Kullanılmaya Elverişli Aksam, Parça, Aksesuar (Parça, Alet Tutucuları vb.) (GTİP 84.66)

GRAFİK 36: Yarı İletken Disklerin, Külçelerin, Entegre Devrelerin vb. İmalatında Kullanılan Makine Ve Cihazlar; Aksam-Parça-Aksesuar (GTİP 84.86)

Metal İşleme Makineleri için kullanılan (8456-8465) aksam, parça ve aksesuarlar grubunda Türkiye’nin ihracatı ortalama olarak 20

milyon ABD Doları seviyesinde gerçekleşmektedir. İthalatta 2011 yılı sonrasında ciddi bir düşüş yaşanmış, 2016 yılına gelindiğinde

ihracatın ithalatı karşılama oranı %51,4 olmuştur.

Bu ürün grubunun dış ticaret hacmi dikkate alınamayacak boyuttadır. 2015 yılında ithalatta artış yaşanmış olsa da 2016 yılında

yine düşmüştür.

0,0

0

0,0

0

0,0

0

0,1

9

0,0

7

0,1

0

0,0

0

0,0

2

0,0

7

0,0

6

0,0

6

0,1

4

0,0

9

0,1

1 1

,61

0,7

4

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

GTİP:84.86 (848620100000,848690700000) Kaynak: TÜİK, NACE Rev2 Hesaplaması

İHRACAT İTHALAT

25

www.tiad.org

GRAFİK 37: Diğer Takım Tezgahlarının Dış Ticareti (NACE 28.49)

GRAFİK 38: Taş, Seramik, Beton, Asbestli Çimento vb. Mineral Maddeleri İşlemeye Veya Camı Soğuk Olarak İşlemeye Mahsus Makineler (GTİP 84.64)

Diğer Takım Tezgahları İmalatı (28.49) sektöründe ithalatta ciddi bir artış yaşanmış ve 531,4 milyon ABD Doları olarak

gerçekleşmiştir. 2016 yılında önceki yıllara göre ihracat benzer şekilde gerçekleşmiş, ancak ithalatta ciddi bir düşüş yaşanmıştır.

2016 yılında ihracat 99,4 milyon ABD Doları, ithalat 252,7 milyon ABD Doları ve ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %39,3 olmuştur.

Diğer Takım Tezgahları altında yer alan bu grupta dışa bağımlılık oldukça yüksektir ve ihracatın ithalatı karşılama oranı oldukça

düşüktür. 2016 yılında ihracat 13,6 milyon ABD Doları olurken, ithalat 67 milyon ABD Doları olmuştur. 2016 yılı ihracatın ithalatı

karşılama oranı ise %20,3 düzeyinde kalmıştır.

3.3. Diğer Takım Tezgahları Dış Ticareti

3.3.1. Taş, Seramik, Beton vb. ya da Camı Soğuk İşleyen Makineler (GTİP 84.64)

63

,2

78

,2

10

5,6

11

1,7

11

7,7

11

8,1

95

,4

99

,4

15

4,5

18

9,6

53

1,4

29

7,5

36

6,2

33

2,1

34

0,5

25

2,7

0

100

200

300

400

500

600

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİ NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

11

,6

15

,4

14

,9

12

,4

11

,2

17

,6

14

,2

13

,6

29

,8

39

,1

10

4,2

68

,2 1

05

,4

89

,5

61

,6

67

,0

0

20

40

60

80

100

120

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİK, NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

26

www.tiad.org

3.3.2. Ağaç, Sert Kauçuk vb. Çivi Çakma, Zımbalama vb. Makineler (GTİP 84.65)

3.3.3. Makinalarda Kullanılan Aksam, Parça, Tutucular vb. (GTİP 84.66)

35

,7

42

,2

51

,1

63

,2

67

,3

59

,5

46

,1

50

,8

61

,0

64

,5

14

8,9

88

,9

10

7,0

10

4,6

67

,0

50

,7

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİK, NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

GRAFİK 39: Ağaç, Mantar, Kemik, Sert Kauçuk, Sert Plastik Maddeler vb. Sert Maddeleri İşlemeye Mahsus Makineler (Çivi Çakma, Zımbalama vb.) (GTİP 84.65)

GRAFİK 40: 84.56 - 84.65 Arasındaki Pozisyonlardaki Makinalarda Kullanılmaya Elverişli Aksam, Parça, Aksesuar (Parça, Alet Tutucuları vb.) (GTİP 84.66)

Diğer Takım Tezgahları alt sektöründe dış ticaret hacmi en yüksek olan grup çivi çakma, zımbalama vb. makinalarının oluşturduğu

bu gruptur. Bu grubun ihracat hacmi 2013 yılında en yüksek seviyesine ulaşmış ve 67,3 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

2016 yılında ihracat 50,8 milyon ABD Doları, ithalat 50,7 milyon ABD Doları olurken, ihracat ithalatı bire bir olarak karşılamıştır.

Makinalarda kullanılmaya elverişli aksam ve parçaların (parça, alet tutucuları vb. GTİP 84.66) 2016 yılı ihracatı 31,7 ve ithalatı 75,2

milyon ABD Doları olmuştur. Bu grup, Diğer Takım Tezgahları alt sektörü içinde 100 milyon ABD Doları üstündeki dış ticaret hacmi ile

önemli bir yer tutmaktadır. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2016 yılında %42 olarak gerçekleşmiştir.

14

,2

18

,4

30

,5

30

,8

32

,5

37

,2

30

,7

31

,7

31

,8

39

,4 6

5,5

69

,7

74

,9

79

,8

69

,4

75

,2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

GTİP:84.66 (846610200000,846610310000,846610380000,846610800000, 846620200000,846620910011,846620910019,846620980000, 846630000000,846691200000,846691950000,846692200000,846692800000) Kaynak: TÜİK, NACE Rev2 Hesaplaması

İHRACAT İTHALAT

27

www.tiad.org

3.3.4. Kendine Özgü Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar (GTİP 84.79)

3.3.5. Disk, Külçe vb. İmalatında Kullanılan Makinalar vb. (GTİP 84.86)

GRAFİK 41: Kendine Özgü Bir Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar ve Mekanik Cihazlar (GTİP 84.79)

GRAFİK 42: Yarı İletken Disklerin, Külçelerin, Entegre Devrelerin vb. İmalatında Kullanılan Makina ve Cihazlar; Aksam-Parça-Aksesuar (GTİP 84.86)

Kendine özgü fonksiyonu olan makinalar, GTİP 84.79 altında toplanmış olan ithalat ağırlıklı bir gruptur. İhracat yok denecek düzeydedir.

İthalat ise ihtiyaca bağlı olarak senelere göre önemli ölçüde dalgalanmaktadır. İthalat miktarı 2011 yılında 198,9 milyon ABD Doları ile

en yüksek seviyeye çıkmıştır. İthalat 2016 yılında ciddi oranda düşmüş ve 26,8 milyon ABD Doları’na olarak gerçekleşmiştir.

Disk, külçe vb. imalatında kullanılan makinelerin dış ticaret hacmi yok denilecek seviyededir.

0,0

8

0,0

9

0,2

8

0,2

2

0,1

1

0,1

0

0,4

6

0,0

2

0,0

9

0,3

4

0,1

7

0,0

1

0,1

1

0,0

7

0,4

5

0,0

2

0,0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

GTİP: 84.86 (848690100000) Kaynak: TÜİK, NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

1,4

1,9

2,2

4,2

1,5

1,6

2,3

2,4

20

,6

38

,5

19

8,9

52

,0

69

,1

38

,1

12

9,5

26

,8

0

50

100

150

200

250

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİ NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

28

www.tiad.org

3.3.6. Kendine Özgü Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar (GTİP 85.43)0

,3

0,2

6,6

0,9

5,0

2,2

2,1

1,0

11

,2

7,7

13

,7

18

,7

9,6

20

,0

12

,9

33

,0

0

5

10

15

20

25

30

35

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Milyon ABD Doları

Kaynak: TÜİ NACE Rev2 Hesaplaması İHRACAT İTHALAT

GRAFİK43: Kendine Özgü Bir Fonksiyonu Olan Diğer Makinalar ve Mekanik Cihazlar (GTİP 85.43)

Kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer Makinalar ve mekanik cihazlarda 2016 yılında ithalat 33 milyon ABD Doları olarak

gerçekleşmiştir. İhracatta ise düşüş yaşanmış ve 1 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

29

www.tiad.org

4. TAKIM TEZGAHLARI DÜNYA ÜRETİMİ, TÜKETİMİ, DIŞ TİCARETİ ve TÜRKİYE

4.1. Takım Tezgahları Dünya İhracatı ve İthalatı

65

,72

88

,50

92

,58

84

,16

88

,05

77

,67

46

,60

68

,88

90

,29

93

,43

86

,64

90

,33

78

,64

55

,06

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*

Milyar ABD Doları

İthalat ihracat

Kaynak:UnitedNa*ons,UNComtradeDatabase*2016Yılıverileri,birçokülkeverilerininhenüzgirilmemesinedeniyleeksik*r.

GRAFİK 44: Metal İşleme, Takım Tezgahları Dünya Ticareti (SITC Rev4, Ürün Kodu:73)

Metal İşleme ve Takım Tezgahları, SITC Rev4 (Standard International Trade Classification) sınıflamasında 73 kodu altında yer almaktadır.

Bu sınıflandırma, NACE Rev2 gruplamasından farklılıkları bulunmasına karşın sektörün dünya ticareti konusunda bilgi vermesi açısından

önemlidir. Dış Ticaret verilerini rapor eden ülkelerin verilerinden oluşan UN COMTRADE veri tabanında yer alan SITC Rev4 sınıflamasında 73

kodu altındaki Takım Tezgahları sektörünün dünya ihracatı 2010 yılında yaklaşık 69 milyar ABD Doları düzeyindedir. Dünya toplam ihracatı

2015 yılına gelindiğinde 78,6 milyar ABD Doları düzeyine erişmiştir. Dünya ticaretinde ihracat ve ithalat rakamlarının farklı olması büyük

ölçüde ihraç eden ve ithal eden ülkelerin gümrük giriş ve çıkış beyanları arasındaki sapmalardan kaynaklanmaktadır. 2016 yılı verilerinin

tamamlanmamış olması nedeniyle 2016 yılı toplama dahil edilmemiştir.

Takım Tezgahları sektörü ile ilgili verilere göre dünyada Türkiye;

• Üretimde 12. sırada,

• İhracatta 16. sırada,

• İthalatta 9. sırada,

• Kullanım/tüketimde 11. sırada yer almıştır.

30

www.tiad.org

4.2. Takım Tezgahları İhracatında Son 5 Yılın Durumu

Almanya19%

Japonya17%

İtalya8%

ABD8%

Çin8%

Diğer40%

Kaynak: UN COMTRADE

GRAFİK 45: Metal İşleme ve Takım Tezgahları İhracatında İlk Beş Ülke (SITC Rev4, 73) (2011-2015 Toplam Beş Yıl İhracatı)

GRAFİK 46: Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü 2015 Toplam Dünya İhracatı İçinde İlk Beş Ülkenin Payı (SITC Rev4, 73)

2011 ve 2015 yılları arasında beş yıllık toplam dünya ihracatında en yüksek paya sahip olan ülke %19 pay ile Almanya’dır. Almanya’yı

%17 ile Japonya takip etmektedir. İtalya, ABD ve Çin ise %8 pay ile üçüncü sırada yer almaktadır. Dikkat çeken önemli bir nokta beş

yılda Almanya ve Japonya’nın toplam dünya ihracatının %36’sını gerçekleştirmiş olmalarıdır.

Sadece 2015 yılı ihracatı değerlendirildiğinde Almanya’nın payının son beş yıl ile aynı şekilde gerçekleşerek yüzde 19 olduğu

görülmektedir. Japonya’nın payının ortalamaya göre 2015 yılında yüzde 16 düzeyine gerilediği görülmektedir. Beş yıllık ortalamaya

göre 2015 yılında Çin’in payı artarken ABD ve İtalya’nın dünya ihracatındaki payı aynı kalmıştır. Tüm bunlara karşın ilk beş ülkenin

dünya ihracatındaki payında önemli bir değişim olmadığı açıktır. Diğer ülkelerin payı, dünya ihracatının beş yıl ortalamasında da

2015 yılında da yüzde 40 düzeyinde gerçekleşmiştir.

Almanya19%

Japonya16%

İtalya8%

ABD8%

Çin9%

Diğer40%

Kaynak: UN COMTRADE

Kaynak: UN COMTRADE

Kaynak: UN COMTRADE

3131

www.tiad.org

4.3. Takım Tezgahları İthalatında Son 5 Yılın Durumu

GRAFİK 47: Metal İşleme ve Takım Tezgahları (SITC Rev4, 73) İthalatında İlk Beş Ülke (2011-2015 Toplam Beş Yıl İthalatı)

GRAFİK 48: Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü 2015 Toplam Dünya İthalatı İçinde İlk Beş Ülkenin Payı (SITC Rev4, 73)

2011 ve 2015 yılları arasında beş yıllık toplam dünya ithalatında Çin yüzde 18 ile en yüksek paya sahip ülke konumundadır. ABD

beş yıllık toplam dünya ithalatında yüzde 12 payla ikinci sıradadır. İhracatta en yüksek paya sahip olan Almanya beş yılda dünya

ithalatından yüzde 7 pay almıştır. Dikkat çeken bir nokta ihracatta ilk beşte yer alan üç ülkenin, ithalatta da ilk beş ülke arasında yer

almasıdır. Beş yıllık dünya ithalatından en yüksek pay alan diğer iki ülke yüzde 3 ile Hindistan ve Rusya olmuştur.

Dünya ithalatındaki paylar açısından 2015 yılı, beş yıllık ithalat sonuçlarına benzerlik göstermektedir. Dünya ithalatında ilk beş sırayı

Çin (%16), ABD (%13), Almanya (%6), Hindistan (%3) ve Rusya (%3) oluşturmuştur. Bu değerlere göre Çin ve ABD ithalatta son 5 yılla

paralel olarak en büyük payı almışlardır.

Çin18%

ABD12%

Almanya7%

Hindistan3%Rusya

3%

Diğer57%

Kaynak: UN COMTRADE

Çin16%

ABD13%

Almanya6%

Hindistan3%Rusya

3%

Diğer59%

Kaynak: UN COMTRADE

Kaynak: UN COMTRADE

Kaynak: UN COMTRADE

32

www.tiad.org

4.4. Takım Tezgahları Üretiminde Son 5 Yılın Durumu

Çin31%

Japonya18%Almanya

16%

İtalya7%

GüneyKore6%

Diğer22%

Kaynak: Gardner Research

GRAFİK 49: Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü Toplam Dünya Üretimi İçinde İlk Beş Ülkenin Payı (2011-2015 Toplam Beş Yıl)

GRAFİK 50: Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü 2015 Yılı Toplam Dünya Üretimi İçinde İlk Beş Ülkenin Payı

2011 ve 2015 yılları arasında beş yıllık toplam dünya üretiminde Çin yüzde 31 ile en yüksek paya sahip ülke konumundadır. Japonya

beş yıllık toplam dünya üretiminde yüzde 18 payla ikinci sıradadır. Beş yıllık dünya üretiminde en yüksek pay alan diğer ülkeler

sırasıyla; Almanya (%16), İtalya (%7) ve Güney Kore (%6)’dır. Diğer ülkelerin payı ise %22’dir.

Dünya üretiminde paylar açısından 2015 yılı, beş yıllık üretim sonuçlarına benzerlik göstermektedir. Dünya üretiminde 2015 yılında

ilk beş sırayı Çin (%27), Japonya (%17), Almanya (%15), İtalya (%7) ve Güney Kore (%6) oluşturmuştur. Bu değerlere göre Çin, Japonya

ve Almanya’nın üretimde son 5 yıla oranla paylarının düşmüş olduğu görülmektedir.

Çin27%

Japonya17%

Almanya15%

İtalya7%

GüneyKore6%

Diğer28%

Kaynak: Gardner Research

Kaynak: Gardner Research

Kaynak: Gardner Research

33

www.tiad.org

4.5. Takım Tezgahları Kullanımında Son 5 Yılın Durumu

Çin42%

ABD10%

Almanya9%

Japonya7%

GüneyKore6%

Diğer26%

Kaynak: Gardner Research

GRAFİK 51: Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü Toplam Dünya Kullanımı İçinde İlk Beş Ülkenin Payı (2011-2015 Toplam Beş Yıl)

GRAFİK 52: Metal İşleme ve Takım Tezgahları Sektörü 2015 Yılı Toplam Dünya Kullanımı İçinde İlk Beş Ülkenin Payı

2011 ve 2015 yılları arasında beş yıllık toplam dünya kullanımında Çin yüzde 42 ile en yüksek paya sahip ülke konumundadır. ABD

beş yıllık toplam kullanımda yüzde 10 payla ikinci sıradadır. Beş yıllık kullanım verilerine göre en yüksek pay alan diğer ülkeler

sırasıyla; Almanya (%9), Japonya (%7) ve Güney Kore (%6)’dır. Diğer ülkelerin payı ise %26’dır.

Dünya kullanımında paylar açısından 2015 yılı, beş yıllık üretim sonuçlarına benzerlik göstermektedir. Kullanımda 2014 yılında ilk

beş sırayı Çin (%35), ABD (%9), Almanya (%8), Japonya (%7) ve Güney Kore (%5) oluşturmuştur. Bu değerlere göre Çin’in kullanımda

son 5 yıla oranla payının yüzde 7 düşmüş olduğu görülmektedir.

Çin35%

ABD9%

Almanya8%

Japonya7%

GüneyKore5%

Diğer36%

Kaynak: Gardner Research Kaynak: Gardner Research

Kaynak: Gardner Research

34

www.tiad.org

5. TÜRKİYE METAL İŞLEMEYE MAHSUS KESİCİ TAKIMLAR DIŞ TİCARETİ

Metal işlemeye mahsus kesici takımların Türkiye’deki ticaret miktarları belirlenirken sektör firmalarının görüşleri alınarak, en çok

ticareti yapılan ürünler ele alınmıştır. Hesaplamalar yapılırken kullanılan GTİP numaraları aşağıda verilmiştir.

GTİP Numarası Açıklama

8207.40.10.90.00

8207.50.10.00.00

8207.50.50.00.00

8207.50.60.00.00

8207.50.70.00.00

8207.60.10.00.00

8207.60.30.00.19

8207.60.70.00.19

8207.70.10.00.00

8207.70.31.00.12

8207.70.31.00.19

8207.80.11.00.00

8207.80.19.00.11

8207.80.19.00.19

8207.80.90.00.12

8207.80.90.00.13

8207.90.10.00.00

8207.90.50.00.00

8207.90.71.00.00

8207.90.91.00.00

8209.00.20.00.00

Set ve yiv açmaya mahsus aletler: Diğerleri

Delmeye mahsus aletler (kaya delmeye mahsus aletler hariç): İş gören kısımları elmastan veya aglomere edilmiş elmastan olanlar

Delmeye mahsus aletler (kaya delmeye mahsus aletler hariç): İş gören kısımları sermetlerden

Delmeye mahsus aletler (kaya delmeye mahsus aletler hariç): İş gören kısımları yüksek hız çeliğinden

Delmeye mahsus aletler (kaya delmeye mahsus aletler hariç): İş gören kısımları diğer maddelerden

Raybalamaya veya delik genişletmeye mahsus aletler: İş gören kısımları elmastan veya aglomere edilmiş elmastan olanlar

Raybalamaya veya delik genişletmeye mahsus aletler: Diğerleri

Raybalamaya veya delik genişletmeye mahsus aletler: Diğerleri

Frezelemeye mahsus aletler: İş gören kısımları sermetlerden

Frezelemeye mahsus aletler: Elmastan veya aglomere edilmiş elmastan olanlar

Frezelemeye mahsus aletler: Diğerleri

Tornalamaya mahsus aletler: İş gören kısımları sermetlerden

Tornalamaya mahsus aletler: Adi metallerden olanlar

Tornalamaya mahsus aletler: Diğerleri

Tornalamaya mahsus aletler: İş gören kısımları elmastan veya aglomere edilmiş elmastan olanlar

Tornalamaya mahsus aletler: İş gören kısımları sermetlerden olanlar

Değişebilir diğer aletler: İş gören kısımları elmastan veya aglomere edilmiş elmastan olanlar

Değişebilir diğer aletler: Diş açma aletleri

Değişebilir diğer aletler: Metal işlemeye mahsus olanlar

Değişebilir diğer aletler: Metal işlemeye mahsus olanlar

Aletler için monte edilmemiş levhalar, çubuklar; uçlar ve benzeri uçlar (sermetlerden): Levhalar

16,63

18,78

26,29

27,23

21,3910

7,76

110,29

129,80

100,52

93,83

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

140,00

2012 2013 2014 2015 2016

İHRACAT İTHALAT

MilyonABDDoları

Kaynak:TÜİK

GRAFİK 53: Metal İşlemeye Mahsus Kesici Takımların Türkiye’de Son 5 Yıldaki Ticaret Hacmi

Metal işlemeye mahsus kesici takımların Türkiye’deki son 5 yıllık ihracatına baktığımızda, yıllar arasında küçük dalgalanmalar

yaşansa da ortalama 22 milyon ABD Doları civarında gerçekleşmiştir. İthalat ise günün şartlarına ve ihtiyaca göre değişiklik

göstermekte olup son 5 yılın ortalamasında 108 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

2016 yılı göz önüne alındığında bir önceki yıla göre, ihracat yüzde 21,4’lük bir düşüşle 21,4 milyon ABD Doları, ithalat yüzde 6,6’lık bir

düşüşle 93,8 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

35

www.tiad.org

GRAFİK 54: Türkiye’nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Kesici Takım İthalatında İlk 3 Ülke (2012-2016 Toplam 5 Yıl İthalatı)

GRAFİK 55: Türkiye’nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Kesici Takım İthalatında 2016 Yılında İlk 3 Ülke

Türkiye’nin 2012 ve 2016 yılları arasında beş yıllık kesici takım ithalatında Almanya yüzde 34 ile en yüksek paya sahip ülke

konumundadır. ABD beş yıllık ithalatta yüzde 5 payla ikinci sıradadır. Beş yıllık ithalatta en yüksek pay alan üçüncü ülke yüzde 3 ile

Avusturya olmuştur. İthalatın yüzde 58’i ise diğer ülkelerden gerçekleşmiştir.

Kesici takım ithalatı açısından 2016 yılı, beş yıllık ithalat sonuçlarına benzerlik göstermekle birlikte Almanya’dan yapılan ithalatta

yüzde 4’lük bir artış yaşanmış ve pazar payı artmıştır. ABD ve Avusturya’nın paylarında ise bir değişim olmamıştır.

5.1. Kesici Takım İthalatı

Almanya38%

Avusturya3%

ABD5%

Diğer54%

Kaynak:TÜİK

Almanya34%

Avusturya3%

ABD5%

Diğer58%

Kaynak:TÜİK

36

www.tiad.org

5.2. Kesici Takım İhracatı

Almanya48%

Avusturya4%

Azerbaycan2%

Diğer46%

Kaynak:TÜİK

GRAFİK 56: Türkiye’nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Kesici Takım İhracatında İlk 3 Ülke (2012-2016 Toplam 5 Yıl İthalatı)

GRAFİK 57: Türkiye’nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Kesici Takım İhracatında 2016 Yılında İlk 3 Ülke

Türkiye’nin 2012 ve 2016 yılları arasında beş yıllık kesici takım ihracatında, ithalatta da olduğu gibi Almanya yüzde 48 ile en yüksek

paya sahip ülke konumundadır. Avusturya beş yıllık ihracatta yüzde 4 payla ikinci sıradadır. Beş yıllık ihracatta en yüksek pay alan

üçüncü ülke yüzde 2 ile Azerbaycan olmuştur. İhracatın yüzde 46’sı ise diğer ülkelere gerçekleşmiştir.

Kesici takım ihracatı açısından 2016 yılı, beş yıllık ihracat sonuçlarına benzerlik göstermekle birlikte Azerbaycan ve Avusturya’nın

pazar payları artmıştır. Almanya’nın payında ise yüzde 1’lik düşüş gerçekleşmiştir.

Almanya47%

Avusturya5%

Azerbaycan6%

Diğer42%

Kaynak:TÜİK

37

www.tiad.org

6. TÜRKİYE’NİN METAL İŞLEMEYE MAHSUS TUTUCU TAKIMLAR DIŞ TİCARETİ

Metal işlemeye mahsus tutucu takımların Türkiye’deki ticaret miktarları belirlenirken sektör firmalarının görüşleri alınarak, en çok

ticareti yapılan ürünler ele alınmıştır. Hesaplamalar yapılırken kullanılan GTİP numaraları aşağıda verilmiştir.

GTİP Numarası Açıklama

8466.10.20.00.00

8466.10.31.00.00

8466.10.38.00.00

8466.10.80.00.00

8466.20.20.00.00

8466.20.91.00.11

8466.20.91.00.19

8466.20.98.00.00

Alet tutucuları ve otomatik şekilde açılan pafta kafaları: Aynalar, kıskaçlar ve kovanlar

Alet tutucuları ve otomatik şekilde açılan pafta kafaları: Torna tezgahlarına mahsus olanlar

Alet tutucuları ve otomatik şekilde açılan pafta kafaları: Diğerleri

Alet tutucuları ve otomatik şekilde açılan pafta kafaları: Otomatik şekilde açılan pafta kafaları

İşlenecek parçaları tutucular: Özel uygulamalar için takım ve aparatlar; standart takım ve aparatların parçalarından oluşan setler

İşlenecek parçaları tutucular: Torna aynaları

İşlenecek parçaları tutucular: Diğerleri

İşlenecek parçaları tutucular: Diğerleri

GRAFİK 58: Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takımlarda Türkiye’nin Dış Ticareti

Metal işlemeye mahsus tutucu takımların Türkiye’deki son 5 yıllık ihracatına baktığımızda, yıllar arasında küçük dalgalanmalar yaşansa

da ortalama 24 milyon ABD Doları civarında gerçekleşmiştir. İthalat ta ihracata benzer şekilde değişiklik göstermekte olup, son 5 yılın

ortalamasında 43 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

2016 yılı göz önüne alındığında bir önceki yıla göre, ihracatta dikkate alınacak bir değişim yaşanmamış olup 23,7 milyon ABD Doları,

ithalat ise yüzde 7,9’luk artışla 44,1 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

23,13

24,13

26,64

23,12

23,68

41,16

44,19

43,71

40,87

44,09

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

30,00

35,00

40,00

45,00

50,00

2012 2013 2014 2015 2016

İHRACAT İTHALAT

MilyonABDDoları

38

www.tiad.org

6.1. Tutucu Takım İthalatı

Almanya49%

ABD4%

Çin7%

Diğer40%

Kaynak:TÜİK

GRAFİK 59: Türkiye’nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takım İthalatında İlk 3 Ülke (2012-2016 Toplam 5 Yıl İthalatı)

GRAFİK 60: Türkiye’nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takım İthalatında 2016 Yılında İlk 3 Ülke

Türkiye’nin 2012 ve 2016 yılları arasında beş yıllık tutucu takım ithalatında Almanya yüzde 49 ile en yüksek paya sahip ülke

konumundadır. Çin beş yıllık ithalatta yüzde 7 payla ikinci sıradadır. Beş yıllık ithalatta en yüksek pay alan üçüncü ülke yüzde 4 ile

ABD olmuştur. İthalatın yüzde 40’ı ise diğer ülkelerden gerçekleşmiştir.

Tutucu takım ithalatı açısından 2016 yılı, beş yıllık ithalat sonuçlarına benzerlik göstermekle birlikte Almanya ile ABD arasında yüzde

1’lik bir Pazar payı değişimi olmuştur.

Almanya48%

ABD5%

Çin7%

Diğer40%

Kaynak:TÜİK

39

www.tiad.org

GRAFİK 61: Türkiye’nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takım İhracatında İlk 3 Ülke (2012-2016 Toplam 5 Yıl İthalatı)

GRAFİK 62: Türkiye’nin Metal İşleme Takım Tezgahlarında Kullanılan Tutucu Takım İhracatında 2016 Yılında İlk 3 Ülke

Türkiye’nin 2012 ve 2016 yılları arasında beş yıllık tutucu takım ihracatında, ithalatta da olduğu gibi Almanya yüzde 71 ile en yüksek

paya sahip ülke konumundadır. İsrail beş yıllık ihracatta yüzde 4 payla ikinci sıradadır. Beş yıllık ihracatta en yüksek pay alan üçüncü

ülke yüzde 1 ile Polonya olmuştur. İhracatın yüzde 24’ü ise diğer ülkelerden gerçekleşmiştir.

Tutucu takım ihracatı açısından 2016 yılı, beş yıllık ihracat sonuçlarına benzerlik göstermektedir. Tutucu takım ihracatının büyük bir

kısmı yüzde 70 ile Almanya’ya yapılmaktadır.

6.2. Tutucu Takım İhracatı

Almanya71%

Polonya1%

İsrail4%

Diğer24%

Kaynak:TÜİK

Almanya70%

Polonya2%

İsrail5%

Diğer23%

Kaynak:TÜİK

40

www.tiad.org

7. TÜRKİYE’NİN ÖLÇME VE KALİTE KONTROL EKİPMANLARI DIŞ TİCARETİ

Metal işleme sektöründe kullanılan ölçme ve kalite kontrol ekipmanlarının Türkiye’deki ticaret miktarları belirlenirken sektör

firmalarının görüşleri alınarak, en çok ticareti yapılan ürünler ele alınmıştır. Hesaplamalar yapılırken kullanılan GTİP numaraları

aşağıda verilmiştir.

GTİP Numarası Açıklama

9017.30.00.10.00

9017.30.00.90.00

9017.80.90.10.00

9027.80.11.00.00

9031.49.10.00.00

9031.49.90.00.00

9031.80.34.00.11

9031.80.34.00.19

9031.90.85.29.00

Mikrometreler, kalibreler ve mikyaslar: Elektrikli veya elektronik olanlar

Mikrometreler, kalibreler ve mikyaslar: Diğerleri

Mikrometreler, kalibreler ve mikyaslar: Elektrikli veya elektronik olanlar

Diğer alet ve cihazlar: pH metreler, rH metreler ve iletkenliği ölçen diğer aletler

Diğer optik alet ve cihazlar: Diğerleri, Profil projektörleri

Diğer optik alet ve cihazlar: Diğerleri, Diğerleri

Geometrik büyüklükleri ölçmeye veya kontrole mahsus olanlar: Planimetreler

Geometrik büyüklükleri ölçmeye veya kontrole mahsus olanlar: Diğerleri

Aksam, parça ve aksesuar: Diğerleri

8,67

6,81

8,34

7,03

7,46

92,16

97,82

113,38

106,68

100,41

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

2012 2013 2014 2015 2016

İHRACAT İTHALAT

MilyonUSD

Kaynak:TÜİK

GRAFİK 63: Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanlarında Türkiye’nin Dış Ticareti

Metal işleme sektörlerinde kullanılmakta olan ölçme ve kalite kontrol ekipmanlarının Türkiye’deki son 5 yıllık ihracatına

baktığımızda, yıllar arasında küçük dalgalanmalar yaşansa da ortalama 7,7 milyon ABD Doları civarında gerçekleşmiştir. İthalat

ta ihracata benzer şekilde değişiklik göstermekte olup, son 5 yılın ortalamasında 102 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

İhracatın ithalata göre durumuna baktığımızda, ihracat miktarı yok denilecek seviyelerdedir.

2016 yılı göz önüne alındığında bir önceki yıla göre, ihracatta yüzde 6’lık bir artış yaşanmış olup 7,5 milyon ABD Doları, ithalatta ise

yüzde 5,9’luk düşüş yaşanmış olup 100,41 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

41

www.tiad.org

GRAFİK 64: Metal İşleme Sektöründe Kullanılan Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları İthalatında İlk 3 Ülke (2012-2016 Toplam 5 Yıl İthalatı)

GRAFİK 65: Metal İşleme Sektöründe Kullanılan Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları İthalatında 2016 Yılında İlk 3 Ülke

Türkiye’nin 2012 ve 2016 yılları arasında beş yıllık ölçme ve kalite kontrol ekipmanları ithalatında Almanya yüzde 39 ile en yüksek

paya sahip ülke konumundadır. ABD beş yıllık ithalatta yüzde 8 payla ikinci sıradadır. Beş yıllık ithalatta en yüksek pay alan üçüncü

ülke yüzde 6 ile Çin olmuştur. İthalatın yüzde 47’si ise diğer ülkelerden gerçekleşmiştir.

Ölçme ve kalite kontrol ekipmanları ithalatı açısından 2016 yılı, beş yıllık ithalat sonuçlarına benzerlik göstermekle birlikte Almanya

ile Çin arasında yüzde 1’lik bir Pazar payı değişimi olmuştur.

7.1. Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları İthalatı

Almanya39%

ABD8%Çin

6%

Diğer47%

Kaynak:TÜİK

Almanya40%

ABD8%Çin

5%

Diğer47%

Kaynak:TÜİK

42

www.tiad.org

7.2. Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları İhracatı

8,67

6,81

8,34

7,03

7,46

0123456789

10

2012 2013 2014 2015 2016

MilyonUSD

Kaynak:TÜİK

GRAFİK 66: Metal İşleme Sektöründe Kullanılan Ölçme ve Kalite Kontrol Ekipmanları İhracatının Son 5 Yıldaki Değişimi

Ölçme ve kalite kontrol ekipmanları ihracatı ele alındığında, ithalata göre oldukça düşük seviyelerdedir. İhracatın ithalatı karşılama

oranı 2016 yılında yüzde 7,4 seviyelerinde kalmış ve ihracat 100,41 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Gerçekleşen ihracat

hem çok düşük seviyelerde kalmaktadır hem de yoğunlaştığı belirli ülkeler bulunmamaktadır.

43

www.tiad.org

GRAFİK 67: TİAD Üyelerinin Şehirlere Göre Dağılımı

Takım Tezgahları Sanayici ve İşadamları Derneği (TİAD), 1992 yılında kurulmuş olup, imalat sanayisinin temel üretim araçlarından

olan takım tezgahlarının, tamamlayıcı ekipman ve takımlarının ithalatı, ihracatı ve imalatı alanında faaliyet gösteren sanayici ve

işadamlarını bir araya getirerek; sektörün mesleki ilkelerini oluşturup uygulanmasını sağlamak ve üyelerini yurtiçinde ve yurtdışında

ilgili platformlarda en iyi şekilde temsil etmek amacıyla kurulmuş bir meslek örgütüdür.

TİAD, üyeleri arasında dayanışma ve işbirliklerini özendirmek suretiyle sektör ile ilgili her konuda üyeler ve ülkemiz yararına

faaliyetlerde bulunarak ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. TİAD’ın üye sayısı 190 olup; Türkiye’deki takım tezgahı ihtiyacının

%80’den fazlası TİAD üyeleri tarafından karşılanmaktadır.

Üyelerin büyük bir çoğunluğu Marmara Bölgesi’nde faaliyet göstermektedir. Özellikle sac işleme makineleri, metal işleme

makineleri, kesici/tutucu takımlar ve parça bağlama sistemlerinin üretimini yapan üye firmalar; İstanbul (30), Bursa (8), Kocaeli (6),

Konya (5), İzmir (2), Eskişehir (1) ve Sakarya (1) şehirlerinde faaliyet göstermektedir.

TİAD’ın, 2000 yılından bu yana merkezi Brüksel’de bulunan Avrupa Takım Tezgahları, Takım ve Aksesuarları Ticari Birliği’ne (CELIMO)

üyeliği devam etmektedir. Aynı zamanda TİAD, CELIMO başkanlığını 2006-2008 yılları arasında yürütmüş olup, halen Yönetim Kurulu

Üyeliği devam etmektedir. CELIMO, toplam sermayesi 10 milyar Euro’yu aşan 1.200 adet takım tezgahı distribütörü firmayı temsil

etmekte ve ülkemizdeki üreticiler için birinci derecede önemli bir pazar teşkil etmektedir.

TİAD’ın faaliyetleri, kurumsal yapısı içerisinde tesis edilmiş olan Fuar, Mevzuat, Basın-Yayın ve Tanıtım, Üye Geliştirme ve

Koordinasyon, Eğitim, Satış Sonrası Hizmetler Komiteleri ve Takımcılar, Metroloji, CAD/CAM, Sac İşleme Makineleri, Metal İşleme

Makineleri Çalışma Grupları tarafından yürütülmektedir.

TİAD, üyelerinin ihtiyaç duyduğu ve yasal düzenlemelerin yapılabilmesi için üyelerini kamu nezdinde temsil etmektedir. Söz konusu

başlıca temsil faaliyetleri arasında, ulusal alanda T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı başkanlığında düzenlenen Makine Teknik

Komitesi (MAKTEK), MAKTEK Takım Tezgahları Alt Çalışma Grubu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Makine ve Teçhizat

İmalatı Sektör Meclisi; uluslararası alanda Avrupa Takım Tezgahları Ticari Birliği (CELIMO) Yönetim Kurulu Üyeliği bulunmaktadır.

TİAD sektöre yönelik faaliyetlerini 4 ayrı iktisadi işletme altında sürdürmektedir.

8. TAKIM TEZGAHLARI SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ TANITIMI VE ÜYE PROFİLİ

8.1. Tanıtım

44

www.tiad.org

TİAD Organizasyon Hizmetleri İktisadi İşletmesi altında, üyelerinin küresel pazarda güçlü bir yapıya ulaşmasına destek olmak ve

müşteri-satış ağlarını geliştirmek için ulusal ve uluslararası takım tezgahları ve ekipmanları fuarlarının düzenlenmesine öncülük

etmektedir. Bu kapsamda; Maktek Avrasya, Maktek İzmir, Bursa Metal İşleme, Konya Metal İşleme ve Kalite fuarları TİAD tarafından

desteklenmektedir.

TİAD, yurtdışında düzenlenmekte olan sektör fuarlarını yakından takip etmekte ve bu fuarları üyelerine bülten ve internet sitesi

vasıtası ile duyurmaktadır. Bu fuarlardan sektör tarafından önemli görülenlerini, üyelerinin uygun koşullarda ziyaret edebilmesi için

seyahat ve konaklama organizasyonları düzenlenmektedir. Dernek olarak da yurtdışı fuarlara katılım sağlanarak üye firmaların ve

sektörün tanıtımı yapılmaktadır.

TİAD Basın-Yayın ve Tanıtım Hizmetleri İktisadi İşletmesi altında, iki aylık periyotlar ile TT MAGAZİN - Takım Tezgahları ve Üretim

Teknolojileri Dergisi’ni yayımlamaktadır. Bu dergi ile, üyelerine ve takım tezgahı kullanıcılarına yerel ve global pazarlardaki teknik ve

teknolojik güncel gelişmeleri aktarmaktadır.

TT Magazin Dergisi; 2004 yılından bu yana kaliteli ve bilgilendirici içeriği ile okunurluk oranını üst seviyede tutmakta, doğru ve

etkin dağıtım yaparak reklam veren şirketleri hedef kitlesi ile maksimum noktada buluşturmaktadır. Şu anda sektörün önde gelen

dergileri arasında yer alan TT Magazin, 4.000 adet basılmakta ve dağıtılmaktadır.

Yayınlarımız; otomotiv, havacılık ve savunma, medikal, beyaz eşya, kalıpçılık, gemi inşa, boru, demir-çelik, iş makinaları ve teçhizat,

tarım araç-gereçleri ve benzeri sektörlerde bulunan firmalara, derneklere ve birliklere, üniversitelere gönderilmekte; ayrıca sanayi

ve ticaret odalarına, kütüphanelere, uluslararası ticari ataşeliklere ulaştırılmakta ve ilgili sektörel fuarlardaki tüm katılımcı ve

ziyaretçilere ücretsiz olarak dağıtılmaktadır.

TİAD Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri İktisadi İşletmesi altında faaliyet göstermekte olan TİAD AKADEMİ - Uygulamalı ve Mesleki

Teknik Eğitim Merkezi ile, Türk sanayisinde CNC sistemlerinin kullanımı, tasarım ve imalat sürecinin iyileştirilmesi amacıyla nitelikli

teknik eleman yetiştirerek üretim sektöründe kullanılan takım tezgahlarının daha verimli çalıştırılmasının sağlanması, firmaların

üretim kapasitelerinin artırılması ve iş süreci maliyetlerinin azaltılması amacıyla çalışmalar yürütülmektedir.

TİAD üyelerinin bilgi ve deneyim birikimini de arkasına alan TİAD AKADEMİ; bu avantajından dolayı aynı eğitimleri veren benzer

kurumlardan farklı olarak, ülkemizin daha çok üreten bir ülke haline gelmesi için kar amacı gütmeden, yalnızca maliyetlerini

karşılamak suretiyle CNC torna/işleme merkezi ve bilgisayar üzerinde uygulamalı olarak eğitim vermektedir.

TİAD Mesleki Test Merkezi İktisadi İşletmesi altında faaliyet gösteren TİAD MTM’nin hedefi, takım tezgahlarının kurulumu ve onarımı

alanında TİAD tarafından “NC/CNC Takım Tezgahları Uygulama ve Servis Görevlisi”, “NC/CNC Takım Tezgahları Mekanik Servis

Görevlisi” ve “NC/CNC Takım Tezgahları Elektrik/Elektronik Servis Görevlisi” meslekleri için hazırlanmış ve Mesleki Yeterlilik Kurumu

(MYK) tarafından yayınlanmış olan Ulusal Yeterliliklere dayalı olarak Mesleki Yeterlilik sınavlarının yapılması ve sonuçlarına göre

“Mesleki Yeterlilik Belgesi” verilmesidir.

TİAD MTM hedefleri doğrultusunda, sektör çalışanların için bir nevi ehliyet yerine geçecek olan “Mesleki Yeterlilik Belgesi”

verebilmek için Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından akredite edilmiş ve Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından

yetkilendirilmiştir. Bu doğrultuda; 12UY0101-5 NC/CNC Takım Tezgahları Uygulama ve Servis Görevlisi, 12UY0102-5 NC/CNC Takım

Tezgahları Mekanik Servis Görevlisi ve 13UY0151-5 NC/CNC Takım Tezgahları Elektrik/Elektronik Servis Görevlisi mesleklerinde

personel belgelendirme faaliyetleri yürütmektedir.

45

www.tiad.org

8.2. Üye Profili

8.2.1. Üyelerin İşletme Tipine Göre Dağılımı

8.2.2. Üyelerin Sermaye Tipine Göre Dağılımı

Üre$ci19%

Distribütör72%

Üre$ci&Distribütör

9%

Kaynak: TİAD

Grafik 68: TİAD Üyelerinin İşletme Tipine Göre Dağılımı

GRAFİK 69: TİAD Üyelerinin Sermaye Tipine Göre Dağılımı

TİAD’ın üye sayısı 190 olup; Türkiye’deki takım tezgahı ihtiyacının %80’den fazlası TİAD üyeleri tarafından karşılanmaktadır. 190

adet TİAD üyesi firmanın 37’si üretici (%19), 17’si hem üretici hem distribütör (%9) ve 136’sı ise distribütör (%72) firmalardan

oluşmaktadır. Genele bakıldığında üretici firmalar TİAD üye profilinin %28’ini temsil etmektedir.

Üye firmaların sermaye yapıları incelendiğinde 148 firmanın (%78) tamamıyla yerli sermaye, 42 firmanın (%22) ise yabancı sermaye

desteği ile kurulmuş olduğu görülmektedir.

Ulusal78%

Uluslararası22%

Kaynak: TİAD

46

www.tiad.org

8.2.3. Üyelerin Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı

8.2.4. TİAD Üyesi Üretici Firmaların Faaliyet Alanına Göre Dağılımı

TakımTezgahları55%

Takımlar33%

KaliteKontrolEkipmanları3%

MühendislikYazılımları2%

ÇelikÜrünleri2%

KontrolÜniteleri2%

TakımTezgahıAksesuarları2%

YüzeyKaplama1%

Kaynak: TİAD

Grafik 70: TİAD Üyelerinin Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı

Grafik 71: TİAD Üyesi Üretici Firmaların Faaliyet Alanına Göre Dağılımı

Üye firmaların faaliyet alanları analizine göre büyük çoğunluğu 105 firma (%55) ile takım tezgahları ve 63 firma (%33) ile takım

ve bağlama sistemleri firmaları oluşturmaktadır. Geri kalan 22 firma (%12) ise kalite kontrol ekipmanları, mühendislik yazılımları,

çelik ürünleri, kontrol üniteleri, takım tezgahı aksesuarları ve yüzey kaplama sistemleri alanında faaliyet gösteren firmalardan

oluşmaktadır.

TİAD üyesi üretici firmaların faaliyet alanları analizine göre, büyük çoğunluğu 25 firma (%46) ile takım ve bağlama sistemleri ve 22

firma (%41) ile takım tezgahları firmaları oluşturmaktadır. Geri kalan 7 firma (%13) ise çelik ürünleri, takım tezgahı aksesuarları ve

yüzey kaplama sistemleri alanında faaliyet gösteren firmalardan oluşmaktadır.

TakımTezgahları41%

Takımlar46%

ÇelikÜrünleri5%

TakımTezgahlarıAksesuarları6%

YüzeyKaplama2%

Kaynak: TİAD

47

www.tiad.org

TÜRKİYE TAKIM TEZGAHLARI, KESİCİ TAKIMLAR, TUTUCU TAKIMLAR, ÖLÇME VE KONTROL EKİPMANLARI

İHRACAT VE İTHALAT VERİLERİ

48

TAKI

M TE

ZGAH

LARI

NIN İH

RACA

TI (2

841)

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8456

1000

100 0

Met

alle

ri/m

etal

kar

bürle

ri la

zer,

foto

nla

vb. ı

şın y

önte

miy

le iş

leye

n m

akin

a2.

476.

666

3.73

3.36

512

.163

.871

14.9

89.8

7 725

.796

.272

56.4

92.3

7270

.226

.559

72.7

58.9

5684

5610

0020

00Ta

ş, s

eram

ik, b

eton

, am

yant

lı çim

ento

vb

diğe

r min

eral

i laz

er, f

oton

la v

b. ış

ın y

önte

miy

le iş

leye

n m

akin

a49

.541

43.3

927.

249

99.8

1918

.567

25.3

1770

.739

222.

277

8456

1000

3000

Ağaç

, man

tar,

kem

ik, e

boni

t,sun

i pla

stik

vb.s

ert p

last

iği l

azer

, fot

onla

vb.

ışın

yön

tem

iyle

işle

yen

mak

ina

210.

280

30.7

8419

4.57

296

.161

146.

507

366.

382

98.2

4242

4.10

584

5610

0090

0 0Di

ğer m

adde

leri,

laze

r, fo

tonl

a vb

. ışın

yön

tem

iyle

işle

yen

mak

ina

4.75

9.79

810

.096

.262

11.2

04.0

8817

.924

.195

21.8

17.5

909.

495.

658

9.93

0.45

28.

287.

649

8456

2000

1000

Met

alle

ri/m

etal

kar

bürle

ri ul

traso

nik

yönt

emle

işle

yen

mak

inal

ar17

.584

36.7

514.

355

27.9

1242

6.53

619

.351

36.9

8747

.665

8456

2000

200 0

Taş,

ser

amik

,bet

on, a

mya

ntlı

çimen

to v

b. m

iner

alle

ri ul

traso

nik

yönt

emle

işle

yen

mak

inal

ar3.

329

4.24

40

00

1.90

010

.608

084

5620

0090

0 0Di

ğer m

adde

leri

ultra

soni

k yö

ntem

le iş

leye

n m

akin

alar

7.11

414

8.55

020

0.89

420

7.87

299

.430

468.

170

150.

096

12.3

3084

5630

1100

0 0El

ektro

-ere

zyon

yön

tem

i ile

çal

ışan

sayı

sal k

ontro

llü te

l kes

me

mak

inal

arı

204.

232

134.

189

391.

290

233.

451

84.1

401.

701.

705

792.

792

209.

622

8456

3019

100 0

Met

al/m

etal

kar

bürle

ri sa

yısa

l kon

tr.el

ektro

; ere

zyon

yön

t. işl

eyen

mak

inal

ar4.

659.

922

5.82

7.32

38.

542.

030

7.94

4.66

78.

792.

199

6.63

8.47

21.

313.

464

896.

844

8456

3019

2000

Taş,

ser

amik

, bet

on v

b. s

ayısa

l kon

trollü

ele

ktro

; ere

zyon

yön

tem

iyle

işle

yen

mak

inal

ar51

.422

175.

041

2.48

00

2.57

650

084

5630

1990

0 0Di

ğer m

adde

leri

sayı

sal k

ontr.

elek

tro; e

rezy

on y

önte

miy

le iş

leye

n m

akin

alar

30.4

4638

311

.000

6.70

031

2.06

71.

078.

005

5.66

3.98

55.

032.

423

8456

3090

100 0

Met

al/m

etal

kar

bürle

ri di

ğer k

ontr.

elek

tro; e

rezy

on y

önt.

işley

en m

akin

alar

1.51

1.05

41.

482.

176

1.69

7.38

33.

797.

805

3.07

0.05

33.

363.

920

3.47

3.11

45.

018.

885

8456

3090

200 0

Taş,

ser

amik

, bet

on ,a

mya

ntlı

çimen

to v

b.di

ğer k

ontr.

elek

tro; e

rezy

on y

önt.i

şleye

n m

akin

alar

195

67.7

748.

620

10.4

770

4.36

179

7.99

984

5630

9090

0 0Di

ğer m

adde

leri

diğe

r kon

tr.el

ektro

; ere

zyon

yön

tem

iyle

işle

yen

mak

inal

ar32

.245

200.

405

417.

245

394.

877

919.

913

1.14

4.05

11.

944.

407

1.66

7.84

384

5690

0010

0 0M

etal

lerin

/met

al k

arbü

rlerin

işle

nmes

ine

mah

sus

diğe

r mak

ina

4.30

3.11

84.

289.

172

6.18

5.95

384

5690

0020

00Ta

ş, s

eram

ik ü

rünl

er, b

eton

, am

yant

lı çim

ento

vb.

diğ

er m

iner

al m

adde

lerin

işle

nmes

i için

diğ

er m

akin

a 22

.514

44.6

0617

8.53

684

5690

0030

00Ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

, ebo

nit v

e su

ni p

last

ik m

adde

lerin

işle

nmes

i için

diğ

er m

akin

a55

.872

18.0

2126

084

5690

0040

00El

ektro

litik

pol

isaj c

ihaz

ları

370.

110

122.

022

66.7

9118

.714

.020

26.3

30.8

4141

.440

.558

45.7

34.4

3661

.493

.751

80.7

97.8

7993

.715

.806

95.3

77.0

98

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8457

1010

000 0

Met

al iş

lem

eye

mah

sus

yata

y işl

eme

mer

kezle

ri81

0.48

526

4.81

964

6.62

956

7.41

589

8.90

144

6.10

71.

134.

200

1.59

2.03

484

5710

9000

00M

etal

işle

mey

e m

ahsu

s di

ğer i

şlem

e m

erke

zleri

8.43

9.93

02.

761.

947

1.74

9.25

62.

588.

172

2.68

5.59

24.

788.

712

8.96

9.66

35.

778.

414

8457

2000

0000

Met

al iş

lem

eye

mah

sus

tek

istas

yonl

u te

zgah

lar

29.1

0791

.915

99.2

0011

6.16

511

2.92

045

.506

8.93

518

8.41

384

5730

1000

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü ç

ok is

tasy

onlu

tran

sfer

tezg

ahla

rı34

.368

30.9

4476

.237

60.3

6042

.409

65.3

4 421

0.57

938

0.23

284

5730

9000

0 0Di

ğer ç

ok is

tasy

onlu

tran

sfer

tezg

ahla

rı50

6.99

121

7.75

61.

444.

535

697.

649

2.37

7.98

868

9.90

199

6.41

765

4.38

39.

820.

881

3.36

7.38

14.

015.

857

4.02

9.76

16.

117.

810

6.03

5.57

011

.319

.794

8.59

3.47

6

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8458

1120

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

yat

ay to

rnal

ama

mer

kezle

ri95

0.31

697

0.43

41.

148.

203

109.

154

923.

693

793.

498

682.

609

842.

351

8458

1141

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

tek

milli

oto

mat

ik y

atay

torn

a te

zgah

ları

429.

816

504.

080

220.

334

856.

331

658.

696

321.

280

295.

227

1.77

5.49

584

5811

4900

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü ç

ok m

illi o

tom

atik

yat

ay to

rna

tezg

ahla

rı84

6.92

563

.107

21.0

2911

7.61

261

.895

206.

359

409.

768

515.

959

8458

1180

001 1

Nüm

erik

kon

trollü

, met

al iş

lem

eye

mah

sus

yata

y al

ın to

rna

tezg

ahla

rı25

.748

2.36

333

.806

25.0

1820

.766

65.2

6061

32.

882

8458

1180

001 2

Nüm

erik

kon

trollü

yat

ay b

anda

j tor

na te

zgah

ları

00

1.87

60

20.0

390

084

5811

8000

1 3Nü

mer

ik k

ontro

llü y

atay

eks

antri

k to

rna

tezg

ahla

rı22

.970

10.9

331.

628

25.1

3273

.096

62.3

8614

.047

8458

1180

001 4

Nüm

erik

kon

trollü

, met

alle

r için

yat

ay to

rna

tezg

ahla

rı; te

k m

illi ç

ubuk

ve

ayna

oto

mat

ları

010

.133

00

070

068

.847

88.3

9084

5811

8000

1 5Nü

mer

ik k

ontro

llü y

atay

çok

milli

çub

uk v

e ay

na o

tom

atla

rı3.

903

00

00

00

8458

1180

001 6

Nüm

erik

kon

trollü

yat

ay to

rna

otom

atla

rı0

00

2.04

37.

618

49.8

000

8458

1180

001 9

Nüm

erik

kon

trollü

, met

al iş

lem

eye

mah

sus

yata

y di

ğer m

etal

işle

yen

torn

a te

zgah

ları

154.

272

212.

101

281.

878

842.

603

603.

945

703.

136

850.

262

783.

015

8458

1900

000 0

Met

al iş

lem

eye

mah

sus

diğe

r tor

na te

zgah

ları

1.10

7.53

11.

093.

718

697.

483

854.

679

2.48

8.57

21.

257.

924

1.43

7.94

31.

590.

812

8458

9120

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

diğ

er to

rnal

ama

mer

kezle

ri16

2.49

762

.709

11.8

9710

6.86

16.

432

12.6

4822

.371

8458

9180

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

diğ

er to

rna

tezg

ahla

rı25

7.30

81.

078.

776

328.

867

239.

090

556.

906

681.

021

1.78

4.87

953

5.90

884

5899

0000

00Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

torn

a te

zgah

ları

1.57

7.17

11.

669.

904

2.55

0.61

256

4.86

01.

969.

661

1.07

8.50

21.

664.

207

1.34

3.32

55.

375.

960

5.77

8.04

65.

348.

425

3.64

8.41

97.

491.

748

5.22

6.29

87.

207.

003

7.51

4.55

5

Tabl

o 1

Tabl

o 2

8456

(M

adde

lerin

aşı

ndırı

lara

k, la

zerle

, fot

on, u

ltras

onik

,diğ

er ış

ınla

rla v

b yö

ntem

lerle

işle

nmes

ine

mah

sus

mak

ina

ve a

letle

r) İ

HRA

CAT-

ABD

Dol

arı

8457

(M

etal

işle

mey

e m

ahsu

s iş

lem

e m

erke

zler

i, te

k is

tasy

onlu

tezg

ahla

r ve

çok

ista

syon

lu tr

ansf

er te

zgah

ları)

İH

RACA

T-AB

D D

olar

ı

8458

(M

etal

işle

mey

e m

ahsu

s to

rna

tezg

ahla

rı (

torn

alam

a m

erke

zler

i dah

il))

İHRA

CAT-

ABD

Dol

arı

Tabl

o 3

49

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8459

1000

000 0

ızakl

ı işle

m ü

nite

leri

02.

797

979

34.8

6647

.655

191.

861

16.2

7936

.248

8459

2100

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

diğ

er d

elm

e te

zgah

ları

566.

280

1.40

9.87

52.

511.

153

2.21

7.10

43.

643.

541

3.99

2.91

34.

257.

048

5.31

3.94

784

5929

0000

00Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

del

me

tezg

ahla

rı50

3.74

063

3.89

352

3.63

31.

016.

275

1.22

9.76

11.

485.

000

821.

436

523.

860

8459

3100

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

rayb

a, fr

eze

tezg

ahla

rı0

259.

232

99.3

070

070

.393

378.

784

185.

025

8459

3900

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

rayb

a, fr

eze

tezg

ahla

rı15

7.66

931

7.18

022

8.91

731

9.26

516

8.85

239

.160

44.7

8347

.643

8459

4010

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

diğ

er ra

yba

tezg

ahla

rı0

00

015

.000

00

8459

4090

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ra

yba

tezg

ahla

rı20

.462

336

91.0

402.

830

58.4

0125

.000

50.3

3920

.876

8459

5100

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

kon

sol t

ipi f

reze

tezg

ahla

rı0

507

04.

851

011

.679

106.

866

2.10

384

5959

0000

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an k

onso

l tip

i fre

ze te

zgah

ları

59.8

0713

3.73

820

9.49

593

.432

168.

650

226.

643

147.

100

153.

353

8459

6110

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

takı

m fr

eze

tezg

ahla

rı55

.679

245.

086

84.2

7774

.420

197.

637

743.

851

618.

619

162.

485

8459

6190

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

ola

n di

ğer f

reze

tezg

ahla

rı2.

651.

309

3.23

6.67

84.

046.

861

2.91

0.42

24.

017.

258

836.

878

2.78

1.93

71.

209.

650

8459

6910

0000

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

takı

m fr

eze

tezg

ahla

rı86

7.18

667

6.02

21.

317.

517

1.23

0.38

11.

428.

172

880.

188

157.

792

279.

401

8459

6990

000 0

Diğe

r fre

ze te

zgah

ları

1.04

1.42

41.

868.

473

1.24

7.07

32.

375.

185

1.25

2.35

21.

085.

566

1.17

3.68

41.

386.

525

8459

7000

000 0

Diğe

r diş

açm

a/vi

da y

uvas

ı açm

a te

zgah

ları

400.

730

369.

570

1.70

9.86

143

7.34

556

2.50

857

3.23

767

5.96

577

2.24

96.

324.

286

9.15

3.38

712

.070

.113

10.7

16.3

7612

.789

.787

10.1

62.3

6911

.230

.632

10.0

93.3

65

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8460

1100

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

düz

yüz

ey ta

şlam

a te

zgah

ları

0, 0

1mm

. aya

rlı86

.684

6.67

032

.000

54.3

171.

644.

247

1.80

964

.692

152.

958

8460

1900

0000

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

düz

yüz

ey ta

şlam

a te

zgah

ları

0, 0

1 m

m.a

yarlı

472.

719

639.

992

529.

227

820.

217

280.

919

2.70

1.75

01.

489.

522

369.

201

8460

2111

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

dah

ili sil

indi

rik ta

şlam

a m

akin

alar

ı 0,

01

mm

. aya

rlı11

.944

411.

126

683

547.

917

99.3

8718

7.36

151

.252

9.31

084

6021

1500

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü m

erke

zsiz

taşla

ma

mak

inal

arı

0, 0

1 m

m. a

yarlı

250

9.61

21.

364

00

122.

880

084

6021

1900

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü s

ilindi

rik y

üzey

ler i

çin d

iğer

taşla

ma

tezg

ahla

rı 0,

01

mm

. aya

rlı41

.339

225.

749

138.

217

646.

990

360.

693

280.

217

700.

537

232.

023

8460

2190

000 0

Diğe

r yüz

eyle

r için

nüm

erik

kon

trollü

diğ

er ta

şlam

a te

zgah

ları

589.

506

1.07

3.16

957

9.88

057

2.03

054

1.58

942

6.70

344

5.29

294

3.60

984

6029

1000

0 0ilin

dirik

yüz

eyle

r için

nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ta

şlam

a te

zgah

ları

0, 0

1 m

m a

yarlı

119.

287

146.

019

108.

714

363.

397

65.5

2312

.636

187.

280

484.

494

8460

2990

0000

Diğe

r yüz

eyle

r için

nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ta

şlam

a te

zgah

ları

0, 0

1 m

m a

yarlı

1.69

9.29

71.

305.

524

727.

984

840.

627

784.

409

421.

021

925.

701

1.66

1.14

684

6031

0000

00Nü

mer

ik k

ontro

llü b

ilem

e te

zgah

ları

9.68

613

4.24

164

.943

337.

154

953.

735

511.

822

67.2

6813

6.11

584

6039

0000

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an b

ilem

e te

zgah

ları

838.

882

1.15

0.72

61.

519.

709

1.78

6.39

296

2.22

92.

360.

971

3.40

4.93

72.

889.

338

8460

4010

0011

Nüm

erik

kon

trollü

hon

lam

a te

zgah

ları

98.9

5495

.539

96.0

3437

.822

49.3

5012

7.24

412

8.01

90

8460

4010

001 2

Nüm

erik

kon

trollü

lepl

eme

tezg

ahla

rı63

60

013

.02 4

366.

639

00

8460

4090

001 1

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

hon

lam

a te

zgah

ları

581.

420

254.

598

112.

275

140.

011

86.9

3719

0.83

711

0.68

329

0.52

184

6040

9000

1 2Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an le

plem

e te

zgah

ları

34.5

5226

.590

65.0

3384

.425

3.07

69.

867

26.3

082.

145

8460

9010

001 1

ektif

iye

tezg

ahla

rı 0,

01

mm

. az

ayar

lı49

.260

70.1

6014

.280

50.0

0013

0.00

116

.660

084

6090

1000

1 9M

ikro

met

rik a

yarla

ma

siste

mli

diğe

r tez

gahl

ar 0

, 01

mm

. az

ayar

lı0

9.85

70

28.8

7623

.738

62.4

336.

263

084

6090

9000

1 1ek

tifiy

e te

zgah

ları

0, 0

1 m

m. f

azla

aya

rlı16

1.30

527

2.50

654

8.57

249

3.11

534

8.18

414

5.41

518

2.51

618

6.40

684

6090

9000

19M

ikro

met

rik a

yarla

ma

siste

mli

diğe

r tez

gahl

ar 0

, 01

mm

. faz

la a

yarlı

4.95

4.86

67.

816.

357

5.50

6.78

95.

152.

741

7.77

1.27

46.

407.

853

4.77

3.87

66.

359.

205

9.75

0.58

713

.648

.435

10.0

31.4

2411

.933

.335

14.3

91.9

2914

.100

.820

12.5

80.8

0613

.716

.471

Tabl

o 4

Tabl

o 5

8459

(M

etal

leri

tala

ş ka

ldırm

ak s

uret

iyle

del

mey

e, ra

ybal

amay

a, fr

ezel

emey

e, d

iş a

çmay

a vb

mah

sus

takı

m te

zgah

ları)

İH

RACA

T-AB

D D

olar

ı

8460

( M

etal

leri

veya

ser

met

leri

arla

tma,

ça

ak a

lma,

bile

me,

taşl

ama,

hon

lam

a, le

lem

e,

arla

tmay

a vb

mah

sus

tezg

ahla

r) İ

HRA

CAT-

ABD

Dol

arı

50

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8461

2000

001 1

arge

l tez

gahl

arı

7.76

61.

476

42.7

823.

296

20.2

980

1.64

85.

326

8461

2000

001 2

iv a

çma

tezg

ahla

rı14

2.41

46.

373

62.3

5911

8.02

110

2.83

524

.576

30.2

425.

811

8461

3010

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

bro

ş te

zgah

ları

00

00

017

.00 4

8461

3090

0000

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

bro

ş te

zgah

ları

109.

605

30.0

0219

.565

38.1

9342

.342

335.

226

66.0

240

8461

4011

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

dişl

i çar

klar

için

dişl

i açm

a te

zgah

ları

00

013

6.35

817

8.38

413

1.90

816

5.67

821

1.60

084

6140

1900

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

işli ç

arkl

ar iç

in d

işli a

çma

tezg

ahla

rı67

7.77

040

.312

3.75

419

.561

10.8

6778

.114

19.1

050

8461

4031

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

diğ

er d

işlile

r için

dişl

i açm

a te

zgah

ları

00

7.78

60

018

.749

18.5

8922

.217

8461

4039

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er d

işlile

r için

dişl

i açm

a te

zgah

ları

51.3

6110

5.48

710

1.27

986

.225

38.2

3213

8.79

324

2.49

718

.839

8461

4071

001 1

Nüm

erik

kon

trollü

dişl

i taş

lam

a te

zgah

ları

0, 0

1 m

m. a

yarlı

0, 0

1 m

m. a

yarlı

3.33

618

61.

630

1.61

80

00

8461

4071

001 2

Nüm

erik

kon

trollü

dişl

i tam

amla

ma

tezg

ahla

rı 0,

01

mm

. aya

rlı0

00

00

00

8461

4079

001 1

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

dişl

i taş

lam

a te

zgah

ları

0, 0

1 m

m. a

yarlı

04.

723

7.30

20

08.

461

239.

107

084

6140

7900

1 2Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

işli t

amam

lam

a te

zgah

ları

0, 0

1 m

m. a

yarlı

00

00

084

6140

9000

1 1M

ikro

met

rik a

yarla

ma

siste

mi o

lmay

an d

işli t

aşla

ma

tezg

ahla

rı0

30.5

6443

.774

5.91

66.

425

330.

832

28.5

8564

.349

8461

4090

001 2

Mik

rom

etrik

aya

rlam

a sis

tem

i olm

ayan

dişl

i tam

amla

ma

tezg

ahla

rı0

3.63

311

018

.200

56.7

0733

.823

222

9.57

584

6150

1100

0 0Te

ster

esi d

aire

şek

linde

ola

n te

ster

e te

zgah

ları

1.29

5.33

81.

386.

731

1.07

2.95

11.

339.

328

1.92

0.03

22.

044.

281

2.38

0.37

997

5.95

784

6150

1900

00Te

ster

esi d

iğer

şek

illerd

e ol

an te

ster

e te

zgah

ları

5.61

0.48

65.

739.

517

7.64

6.80

17.

551.

518

7.87

3.54

88.

339.

837

8.95

1.27

39.

919.

044

8461

5090

0000

Dilm

e te

zgah

ları

5.58

9.99

38.

291.

961

12.0

46.9

2210

.976

.686

9.51

7.37

17.

040.

416

7.52

8.39

84.

773.

008

8461

9000

0000

Diğe

r çeş

itli m

etal

tezg

ahla

rı3.

577.

551

2.49

4.82

41.

827.

340

2.14

9.97

64.

386.

775

1.36

4.94

21.

155.

695

2.50

6.85

217

.065

.620

18.1

35.7

8922

.884

.355

22.4

44.8

9624

.153

.816

19.8

89.9

5820

.827

.442

18.5

29.5

82

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8462

1010

001 1

Nüm

erik

kon

trollü

döv

me

tezg

ahla

rı68

8.45

62.

162.

518

94.0

0016

6.00

016

3.55

50

241.

703

3.75

084

6210

1000

1 9Nü

mer

ik k

ontro

llü k

alıp

ta d

övm

e te

zgah

ları

ve ç

ekiçl

eri

193.

255

391.

401

113.

764

987.

610

813.

256

217.

181

180.

097

1.32

7.80

584

6210

9000

1 1Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

övm

e te

zgah

ları

432.

056

227.

262

788.

807

189.

071

193.

343

835.

856

184.

294

148.

951

8462

1090

001 9

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

kal

ıpta

döv

me

tezg

ahla

rı ve

çek

içler

i2.

724.

460

1.13

5.27

01.

419.

603

2.14

3.90

22.

198.

706

5.77

4.34

46.

322.

432

1.67

7.42

684

6221

1000

00Nü

mer

ik k

ontro

llü y

assı

ürün

için

kat

lam

a, d

üzel

tme

tezg

ahla

rı35

.545

.980

43.1

41.0

0955

.009

.342

56.0

91.5

0058

.666

.652

56.7

18.7

0950

.373

.309

49.7

58.5

7284

6221

8000

00Nü

mer

ik k

ontro

llü d

iğer

ürü

nler

için

kat

lam

a, d

üzel

tme

tezg

ahla

rı2.

821.

956

2.53

9.16

65.

967.

084

7.58

6.04

58.

677.

108

14.6

12.6

6119

.134

.265

49.7

58.5

7284

6229

1000

00Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an y

assı

ürün

için

kat

lam

a, d

üzel

tme

tezg

ahla

rı9.

424.

849

8.86

6.18

911

.509

.758

14.4

46.8

3914

.951

.415

11.3

63.9

958.

560.

449

49.7

58.5

7284

6229

9100

00Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

ürü

nler

için

hid

rolik

kat

lam

a, d

üzel

tme

tezg

ahla

rı43

.916

.577

39.9

50.4

4254

.185

.981

54.9

90.3

9 752

.462

.741

57.4

60.9

1746

.771

.048

44.8

76.4

7884

6229

9800

00Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

ürü

nler

için

diğ

er k

atla

ma,

düz

eltm

e te

zgah

ları

12.8

89.5

7314

.494

.507

18.1

92.7

9316

.242

.421

19.6

91.7

4 719

.172

.930

19.6

29.5

3023

.158

.213

8462

3100

001 1

Nüm

erik

kon

trollü

mak

asla

kes

me

tezg

ahla

rı13

.655

.823

12.5

00.2

4417

.340

.641

15.4

50.1

5519

.756

.11 8

13.0

22.6

8612

.888

.266

11.4

17.3

3584

6231

0000

1 9Nü

mer

ik k

ontro

llü p

resle

r49

5.28

445

8.80

069

8.94

352

6.74

21.

888.

218

691.

667

635.

755

952.

619

8462

3910

001 1

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

yas

sı ür

ünle

r için

mak

asla

kes

me

tezg

ahla

rı9.

421.

213

8.71

9.81

310

.271

.273

10.0

28.1

339.

414.

959

9.81

9.09

69.

069.

437

5.87

4.25

584

6239

1000

1 9Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an y

assı

ürün

ler i

çin d

iğer

tezg

ahla

r9.

819.

669

8.81

7.02

911

.253

.906

11.8

24.7

3711

.058

.211

8.11

1.59

66.

824.

394

5.82

8.51

784

6239

9100

11Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

ürü

nler

için

hid

rolik

mak

asla

kes

me

tezg

ahla

rı12

.241

.430

13.7

55.7

1512

.489

.454

14.5

50.0

8211

.404

.845

9.67

0.87

111

.006

.240

10.8

64.7

7784

6239

9100

12Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

ürü

nler

için

hid

rolik

pre

sler

23.8

91.5

6427

.216

.830

28.0

83.9

5533

.702

.551

30.0

76.9

0 026

.923

.472

32.5

39.4

1231

.969

.357

8462

3999

0011

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ü

rünl

er iç

in d

iğer

mak

asla

kes

me

tezg

ahla

rı1.

546.

575

2.57

6.33

53.

246.

092

3.33

7.25

23.

686.

011

4.53

1.04

43.

544.

564

2.49

0.77

184

6239

9900

1 2Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

ürü

nler

için

diğ

er p

resle

r1.

095.

204

1.03

9.63

195

3.83

274

4.59

62.

130.

968

2.31

2.61

32.

585.

349

1.02

6.73

084

6241

1000

11Nü

mer

ik k

ontro

llü y

assı

ürün

ler i

çin z

ımba

lı ke

sme

tezg

ahla

rı4.

361.

370

7.11

6.59

48.

008.

690

7.34

2.98

37.

300.

825

4.92

7.39

05.

108.

860

3.36

4.05

884

6241

1000

12Nü

mer

ik k

ontro

llü y

assı

ürün

ler i

çin p

resle

r2.

589.

764

971.

410

107.

091

1.04

5.46

849

3.47

544

0.81

076

0.60

043

5.06

284

6241

1000

1 9Nü

mer

ik k

ontro

llü y

assı

ürün

ler i

çin d

iğer

tezg

ahla

r29

0.69

354

6.95

783

9.77

819

5.10

832

1.02

946

8.24

523

9.71

643

5.06

284

6241

9000

1 1Nü

mer

ik k

ontro

llü d

iğer

ürü

nler

için

zım

balı

kesm

e te

zgah

ları

440.

755

23.2

190

11.6

550

2.18

11.

657

435.

062

8462

4190

001 2

Nüm

erik

kon

trollü

diğ

er ü

rünl

er iç

in p

resle

r90

3.68

725

.100

29.2

251.

992

43.5

6828

.737

216.

702

37.3

4584

6241

9000

1 9Nü

mer

ik k

ontro

llü d

iğer

ürü

nler

için

diğ

er te

zgah

lar

33.8

4630

3.61

734

.252

636.

520

766.

904

354.

614

225.

899

147.

721

8462

4910

001 1

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

yas

sı ür

ünle

r için

zım

balı

kesm

e te

zgah

ları

1.63

957

.347

113.

290

115.

474

74.7

7499

.946

234.

416

66.1

7984

6249

1000

1 2Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an y

assı

ürün

ler i

çin p

resle

r2.

106.

979

2.19

2.73

73.

353.

070

2.73

9.23

73.

357.

243

3.90

0.26

85.

746.

870

3.66

8.48

684

6249

1000

19Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an y

assı

ürün

ler i

çin d

iğer

tezg

ahla

r28

6.69

229

6.36

052

0.07

61.

083.

561

517.

916

338.

250

752.

329

296.

417

8462

4990

0011

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ü

rünl

er iç

in z

ımba

lı ke

sme

tezg

ahla

rı2.

539.

227

3.78

5.62

44.

191.

227

4.50

6.05

66.

260.

228

6.51

8.93

14.

495.

204

4.71

3.68

684

6249

9000

12Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

ürü

nler

için

pre

sler

287.

875

898.

940

3.72

6.94

95.

962.

111

6.03

6.87

25.

997.

725

3.94

1.97

31.

265.

218

8462

4990

0019

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ü

rünl

er iç

in d

iğer

tezg

ahla

r1.

125.

613

1.53

1.26

72.

008.

190

4.61

1.24

51.

447.

848

1.49

4.12

42.

060.

009

1.26

6.21

284

6291

2010

0 0M

etal

tozla

rı, d

ökün

tüle

rini k

alıp

lam

a/ba

lya

yapm

aya

mah

sus

hidr

olik

pre

sler

100.

214

551.

305

172.

037

874.

314

143.

311

126.

594

170.

482

084

6291

2090

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü d

iğer

hid

rolik

pre

sler

3.73

5.84

92.

555.

791

1.55

0.89

01.

750.

412

3.00

2.25

31.

932.

118

1.26

1.28

02.

519.

533

8462

9180

100 0

idro

lik p

resle

r,nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

met

al to

zların

ı sin

terle

yere

k ka

lıpla

may

a m

ahsu

s20

3.65

351

.629

620.

857

1.41

3.70

485

3.76

02.

465.

435

726.

029

441.

988

8462

9180

9000

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er h

idro

lik p

resle

r4.

292.

719

4.60

6.11

98.

077.

514

10.8

25.4

5517

.280

.995

14.8

28.3

2816

.060

.783

17.5

64.2

1184

6299

2010

0 0Di

ğer p

resle

r; nu

mer

ik k

ontro

llü, k

alıp

lam

aya

ve b

alya

lam

aya

mah

sus

951.

416

6.70

9.63

00

8.96

050

0.00

00

4.47

50

8462

9920

900 0

Diğe

r pre

sler;

num

erik

kon

trollü

2.04

5.35

62.

408.

533

863.

947

917.

103

549.

376

391.

882

82.4

9524

1.03

684

6299

8010

00Di

ğer p

resle

r; ka

lıpla

may

a ve

bal

yala

may

a m

ahsu

s37

.882

086

.639

4.50

463

5.52

739

.113

13.6

847.

500

8462

9980

900 0

Diğe

r pre

sler

8.14

4.84

46.

885.

736

6.15

1.91

110

.727

.90 0

10.1

25.5

807.

517.

027

10.1

97.9

719.

915.

479

215.

283.

997

229.

510.

076

272.

074.

861

297.

781.

795

306.

946.

237

293.

111.

356

282.

791.

978

337.

712.

955

Tabl

o 6

8461

(M

etal

leri

veya

ser

met

leri

taaş

kal

dıra

rak

işle

yen,

var

gel,

yiv

açm

a, b

roş,

diş

li aç

ma

vb, t

este

re, d

ilme

vb te

zgah

lar)

İH

RACA

T-AB

D D

olar

ı

8462

(M

etal

leri

dövm

e,çe

kiçl

eme,

kalı

ta d

övm

e,ke

sme,

tasl

ak ç

ıkar

tma,

şat

afat

lam

a, k

arb

rleri

işle

mey

e m

ahsu

s ta

kım

tezg

ahla

rı) İ

HRA

CAT-

ABD

Dol

arı

Tabl

o 7

51

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8463

1010

000 0

Tel ç

ekm

e m

akin

alar

ı1.

232.

132

344.

576

3.10

8.91

92.

650.

817

2.92

2.81

35.

528.

258

6.51

2.34

31.

432.

502

8463

1090

000 0

ubuk

, bor

u, p

rofil

, tel

/bez

erle

rini ç

ekm

e m

akin

alar

ı2.

612.

247

4.75

9.16

79.

262.

272

7.19

2.10

15.

135.

639

4.66

1.18

75.

784.

590

3.00

0.62

884

6320

0000

11Ez

erek

vid

a di

şi aç

ma

mak

inal

arı

394.

979

439.

741

458.

713

992.

737

155.

899

620.

068

1.17

8.67

420

0.44

584

6320

0000

1 9Di

ğer d

iş aç

ma

mak

inal

arı

333.

503

65.0

8828

8.84

515

6.03

918

1.89

822

3.87

820

9.58

469

.131

8463

3000

000 0

Tel i

şlem

eye

mah

sus

mak

inal

ar2.

788.

633

3.24

0.47

33.

714.

416

5.39

3.52

54.

485.

721

7.16

8.78

89.

383.

575

11.9

97.7

7984

6390

0000

00M

etal

/ser

met

leri

tala

ş ka

ldırm

adan

işle

yen

diğe

r mak

inal

ar3.

163.

644

2.90

7.19

62.

698.

121

3.93

3.04

32.

889.

677

2.00

7.74

22.

095.

633

4.29

9.52

910

.525

.138

11.7

56.2

4119

.531

.286

20.3

18.2

6215

.771

.647

20.2

09.9

2125

.164

.399

21.0

00.0

1 4

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8466

9300

000 0

84.5

6-84

.61

de k

i mak

inal

are

ait a

ksam

-par

çala

r10

.687

.430

10.4

89.3

8414

.949

.780

8466

9400

1000

Met

al to

zların

ı kal

ıpla

ma,

baly

alam

apre

s ak

sam

-par

çala

rı40

3.71

823

1.35

821

4.35

854

5.01

533

3.95

248

1.23

625

7.87

925

5.77

584

6694

0090

0 0M

etal

leri

kesm

e,zım

bala

ma,

işlem

e te

zgah

aks

am-p

arça

ları

12.0

22.5

0710

.673

.747

12.8

89.4

5723

.199

.993

18.6

66.5

7023

.871

.556

18.6

84.1

1016

.514

.833

23.1

13.6

5521

.394

.489

28.0

53.5

9523

.745

.008

19.0

00.5

2224

.352

.792

18.9

41.9

8916

.770

.608

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8486

2010

0000

ltras

onik

işle

mle

rle ç

alışa

n m

akin

alı a

letle

r0

2.30

00

188.

000

70.3

9581

.698

04.

895

8486

9070

000 0

ltras

onik

işle

mle

rle ç

alışa

n m

akin

alı a

letle

rin a

ksam

, par

çası

00

00

928

14.2

800

10.5

360

2.30

00

188.

000

71.3

2395

.978

015

.431

8463

(M

etal

leri

veya

ser

met

leri

tala

ş ka

ldırm

adan

işle

mey

e m

ahsu

s di

ğer m

akin

alar

) İH

RACA

T-AB

D D

olar

ı

8466

(84

.56

ila 8

4.65

oz

isyo

nlar

ında

ki m

akin

alar

da k

ulla

nılm

aya

elve

rişli

aksa

m,

arça

, aks

esua

r (ar

ça, a

let t

utu

ular

ı vb)

) İH

RACA

T-AB

D D

olar

ı

8486

(ar

ı ile

tken

dis

kler

in, k

lçel

erin

, ent

egre

dev

rele

rin v

b im

alat

ında

kul

lanı

lan

mak

ina

ve

ihaz

lar

aks

am-

arça

-aks

esua

r) İ

HRA

CAT-

ABD

Dol

arı

Tabl

o 8

Tabl

o 9

Tabl

o 10

52

TAKI

M TE

ZGAH

LARI

NIN İTH

ALAT

I (28

41)

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8456

1000

100 0

Met

alle

ri/m

etal

kar

bürle

ri la

zer,

foto

nla

vb. ı

şın y

önte

miy

le iş

leye

n m

akin

a8.

908.

366

27.8

62.9

4239

.630

.355

35.2

33.8

3428

.575

.120

33.7

42.5

3332

.278

.721

38.3

22.7

7884

5610

0020

00Ta

ş, s

eram

ik, b

eton

, am

yant

lı çim

ento

yu la

zer,

foto

nla

vb. ı

şın y

önte

miy

le iş

leye

n m

akin

a1.

076.

026

55.5

7084

.645

171.

798

398.

697

451.

596

51.2

3652

.081

8456

1000

3000

Ağaç

, man

tar,

kem

ik, e

boni

ti la

zer,

foto

nla

vb. ı

şın y

önte

miy

le iş

leye

n m

akin

a1.

900.

721

1.71

1.21

42.

779.

256

1.84

7.02

71.

495.

660

2.04

0.07

62.

304.

948

1.83

7.81

984

5610

0090

00Di

ğer m

adde

leri,

laze

r, fo

tonl

a vb

. ışın

yön

tem

iyle

işle

yen

mak

ina

11.2

42.9

6719

.238

.780

25.2

01.4

4532

.570

.213

29.9

77.1

9927

.945

.281

30.1

10.9

5224

.403

.734

8456

2000

1000

Met

alle

ri/m

etal

kar

bürle

ri ul

traso

nik

yönt

emle

işle

yen

mak

inal

ar51

.266

35.5

9524

7.85

022

2.97

731

7.69

225

3.60

929

6.83

211

6.36

384

5620

0020

0 0Ta

ş, s

eram

ik, a

mya

ntlı

çimen

to v

b. u

ltras

onik

yön

tem

le iş

leye

n m

akin

alar

930

225

20.0

384.

484

3.44

210

.920

2.07

34.

848

8456

2000

9000

Diğe

r mad

dele

ri ul

traso

nik

yönt

emle

işle

yen

mak

inal

ar25

8.36

115

3.91

231

8.78

81.

382.

708

1.13

1.54

02.

215.

069

238.

252

1.21

3.81

484

5630

1100

00El

ektro

; ere

zyon

yön

tem

i ile

çal

ışan

sayı

sal k

ontro

llü te

l kes

me

4.86

1.76

56.

589.

617

10.0

20.3

2910

.589

.138

10.5

74.6

5515

.071

.055

13.6

66.9

589.

046.

199

8456

3019

1000

Met

al/m

etal

kar

bürle

ri sa

yısa

l kon

trollü

ele

ktro

; ere

zyon

yön

tem

iyle

işle

yen

mak

inal

ar1.

560.

433

3.06

0.11

86.

034.

051

5.16

7.70

24.

117.

238

6.77

8.90

97.

371.

534

9.39

9.93

984

5630

1920

00Ta

ş, s

eram

ik, b

eton

vb.

say

ısal k

ontro

llü e

lekt

ro; e

rezy

on y

önte

miy

le iş

leye

n m

akin

alar

00

039

4.72

30

00

8456

3019

900 0

Diğe

r mad

dele

ri sa

yısa

l kon

trollü

ele

ktro

; ere

zyon

yön

tem

iyle

işle

yen

mak

inal

ar58

9.74

71.

186.

744

3.59

1.87

33.

087.

674

3.90

3.22

36.

771.

992

5.67

1.83

52.

207.

517

8456

3090

1000

Met

al/m

etal

kar

bürle

ri di

ğer k

ontro

llü e

lekt

ro; e

rezy

on y

önte

miyl

e işl

eyen

mak

inal

ar32

1.37

31.

254.

561

1.46

1.56

695

2.35

954

9.94

13.

716.

643

692.

543

1.69

8.58

584

5630

9020

0 0Ta

ş, s

eram

ik, b

eton

vb.

diğ

er k

ontro

llü e

lekt

ro; e

rezy

on y

önte

miy

le iş

leye

n m

akin

alar

00

00

30.7

0084

5630

9090

0 0Di

ğer m

adde

leri

diğe

r kon

trollü

ele

ktro

; ere

zyon

yön

tem

iyle

işle

yen

mak

inal

ar60

2.65

51.

672.

408

19.4

24.0

355.

735.

617

5.26

2.62

77.

742.

556

3.63

6.51

56.

444.

694

8456

9000

1000

Met

alle

rin/m

etal

kar

bürle

rin iş

lenm

esin

e m

ahsu

s di

ğer m

akin

a2.

734.

528

4.48

5.35

78.

048.

333

8456

9000

200 0

Taş,

ser

amik

ürü

nler

, bet

on, a

mya

ntlı

çimen

to v

b. d

iğer

min

eral

mad

dele

rin iş

lenm

esi i

çin d

iğer

mak

ina

7.26

516

.644

12.7

3184

5690

0030

0 0Ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

, ebo

nit v

e su

ni p

last

ik m

adde

lerin

işle

nmes

i için

diğ

er m

akin

a1.

205.

963

481.

681

1.33

5.99

384

5690

0040

0 0El

ektro

litik

pol

isaj c

ihaz

ları

223.

657

184.

194

639.

602

35.5

46.0

2367

.989

.562

118.

850.

890

96.9

65.5

3186

.701

.757

106.

770.

939

96.3

22.3

9994

.748

.371

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8457

1010

000 0

Met

al iş

lem

eye

mah

sus

yata

y işl

eme

mer

kezle

ri15

.473

.028

37.0

04.1

2368

.302

.531

73.8

11.7

3642

.018

.026

61.3

25.3

6253

.488

.115

70.0

83.4

9484

5710

9000

00M

etal

işle

mey

e m

ahsu

s di

ğer i

şlem

e m

erke

zleri

41.9

12.9

0489

.312

.973

145.

039.

351

173.

208.

516

193.

303.

638

190.

762.

593

194.

130.

400

171.

802.

637

8457

2000

0000

Met

al iş

lem

eye

mah

sus

tek

istas

yonl

u te

zgah

lar

3.39

8.68

333

8.32

01.

330.

327

598.

018

496.

204

1.43

9.07

847

3.37

13.

888.

696

8457

3010

0000

Nüm

erik

kon

trollü

çok

ista

syon

lu tr

ansf

er te

zgah

ları

4.24

1.05

111

.015

.394

11.7

15.5

3411

.540

.936

10.7

36.1

6014

.593

.925

13.3

70.7

1215

.312

.082

8457

3090

0000

Diğe

r çok

ista

syon

lu tr

ansf

er te

zgah

ları

1.21

3.19

457

7.38

25.

267.

918

4.52

3.28

47.

663.

243

4.75

3.54

86.

568.

132

4.33

7.69

666

.238

.860

138.

248.

192

231.

655.

661

263.

682.

490

254.

217.

271

272.

874.

506

268.

030.

730

265.

424.

605

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8458

1120

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

yat

ay to

rnal

ama

mer

kezle

ri7.

456.

099

11.5

70.4

7822

.513

.617

19.6

93.0

9224

.939

.834

32.0

65.6

9228

.364

.980

29.4

82.8

1184

5811

4100

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü te

k m

illi o

tom

atik

yat

ay to

rna

tezg

ahla

rı26

.538

.397

57.4

13.5

7087

.817

.321

84.5

55.3

3 275

.754

.367

90.7

06.6

4672

.716

.091

66.8

75.2

2884

5811

4900

00Nü

mer

ik k

ontro

llü ç

ok m

illi o

tom

atik

yat

ay to

rna

tezg

ahla

rı14

.776

.823

6.79

3.35

47.

139.

837

17.0

07.5

6027

.559

.643

17.2

03.4

2122

.607

.234

13.3

59.3

3084

5811

8000

11Nü

mer

ik k

ontro

llü y

atay

alın

torn

a te

zgah

ları

202.

145

8.64

923

1.03

252

3.48

174

0.82

338

.110

30.2

8242

.690

8458

1180

001 2

Nüm

erik

kon

trollü

yat

ay b

anda

j tor

na te

zgah

ları

1.17

9.42

438

.398

1.02

6.95

70

25.7

5618

.112

98.3

9084

5811

8000

1 3Nü

mer

ik k

ontro

llü y

atay

eks

antri

k to

rna

tezg

ahla

rı0

00

19.8

030

00

084

5811

8000

1 4Nü

mer

ik k

ontro

llü y

atay

tek

milli

çub

uk v

e ay

na o

tom

atla

rı47

3.61

11.

352.

988

811.

256

449.

208

164.

473

462.

996

2.31

8.87

12.

516.

970

8458

1180

0015

Nüm

erik

kon

trollü

yat

ay ç

ok m

illi ç

ubuk

ve

ayna

oto

mat

ları

123.

661

524.

107

713.

990

308.

545

313.

459

556.

981

615.

170

788.

404

8458

1180

0016

Nüm

erik

kon

trollü

yat

ay to

rna

otom

atla

rı56

.000

300.

290

250.

084

229.

229

271.

985

565.

680

316.

152

108.

128

8458

1180

0019

Nüm

erik

kon

trollü

yat

ay d

iğer

met

al iş

leye

n to

rna

tezg

ahla

rı15

.633

.236

21.0

12.0

6530

.755

.544

30.0

79.2

7026

.908

.288

28.7

84.0

0122

.326

.854

25.0

02.4

1184

5819

0000

0 0M

etal

işle

mey

e m

ahsu

s di

ğer t

orna

tezg

ahla

rı5.

787.

275

10.3

92.3

7520

.844

.516

20.0

16.8

4418

.473

.899

18.8

92.0

5213

.980

.936

14.2

84.4

1684

5891

2000

00Nü

mer

ik k

ontro

llü d

iğer

torn

alam

a m

erke

zleri

2.06

8.09

98.

844.

600

8.31

8.99

716

.977

.400

13.0

77.5

558.

572.

506

14.3

87.9

0184

5891

8000

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü d

iğer

torn

a te

zgah

ları

10.3

22.0

4218

.896

.345

38.0

25.9

3243

.272

.746

39.8

50.7

9840

.542

.557

32.5

03.4

8526

.608

.201

8458

9900

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er to

rna

tezg

ahla

rı2.

757.

057

3.67

8.92

94.

128.

309

3.83

7.07

83.

710.

171

1.47

1.75

53.

071.

392

3.74

5.80

585

.305

.770

134.

049.

647

223.

102.

995

228.

311.

185

235.

665.

140

244.

393.

202

207.

442.

065

197.

300.

685

8458

Met

al iş

lem

eye

mah

sus

torn

a te

zgah

ları

( to

rnal

ama

mer

kezl

eri d

ahil)

İTH

AAT

-ABD

Dol

arı

Tabl

o 12

Tabl

o 11

8456

(M

adde

lerin

aşı

ndırı

lara

k, la

zerle

, fot

on, u

ltras

onik

,diğ

er ış

ınla

rla v

b yö

ntem

lerle

işle

nmes

ine

mah

sus

mak

ina

ve a

letle

r) İ

THA

AT-A

BD D

olar

ı

8457

Met

al iş

lem

eye

mah

sus

işle

me

mer

kezl

eri,

tek

ista

syon

lu te

zgah

lar v

e ço

k is

tasy

onlu

tran

sfer

tezg

ahla

rı İ

THA

AT-A

BD D

olar

ı

Tabl

o 13

53

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8459

1000

000 0

ızakl

ı işle

m ü

nite

leri

488.

365

326.

740

1.10

8.09

81.

819.

925

625.

123

497.

826

438.

936

257.

472

8459

2100

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

diğ

er d

elm

e te

zgah

ları

2.29

6.73

03.

957.

435

9.34

6.23

612

.822

.497

7.15

8.62

86.

655.

140

5.04

9.12

77.

689.

416

8459

2900

0000

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er d

elm

e te

zgah

ları

2.61

3.66

04.

928.

477

9.97

7.04

45.

272.

994

5.94

7.56

69.

533.

467

5.96

1.13

85.

065.

539

8459

3100

0000

Nüm

erik

kon

trollü

rayb

a, fr

eze

tezg

ahla

rı1.

473.

432

7.03

5.94

85.

273.

847

10.7

55.9

728.

811.

088

8.32

6.42

310

.867

.712

8.67

5.83

784

5939

0000

00Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an ra

yba,

frez

e te

zgah

ları

41.1

7899

.056

757.

665

387.

393

184.

835

545.

468

334.

411

435.

643

8459

4010

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

diğ

er ra

yba

tezg

ahla

rı53

8.30

720

6.83

81.

192.

482

2.70

6.13

21.

076.

720

428.

605

858.

815

908.

043

8459

4090

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ra

yba

tezg

ahla

rı0

130.

379

221.

477

744.

484

219.

644

1.10

9.35

31.

529.

346

754.

733

8459

5100

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

kon

sol t

ipi f

reze

tezg

ahla

rı58

.306

43.0

1335

4.60

640

9.12

746

2.61

665

9.63

01.

468.

878

1.63

5.98

684

5959

0000

00Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an k

onso

l tip

i fre

ze te

zgah

ları

459.

637

308.

810

1.60

2.76

71.

172.

876

1.20

9.58

91.

251.

995

1.26

0.74

785

9.84

184

5961

1000

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü ta

kım

frez

e te

zgah

ları

5.33

5.65

28.

390.

177

16.4

54.5

1321

.557

.87 8

11.0

19.4

358.

428.

047

7.01

3.97

310

.094

.117

8459

6190

0000

Nüm

erik

kon

trollü

ola

n di

ğer f

reze

tezg

ahla

rı8.

521.

525

11.3

35.9

8312

.602

.101

26.8

28.6

7 019

.063

.587

20.0

52.1

3116

.381

.747

15.3

31.3

0584

5969

1000

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an ta

kım

frez

e te

zgah

ları

370.

408

721.

173

934.

995

1.46

9.04

744

6.29

954

4.43

51.

911.

063

8459

6990

000 0

Diğe

r fre

ze te

zgah

ları

4.11

9.63

67.

341.

838

12.6

95.2

129.

309.

536

9.40

8.35

39.

699.

051

6.77

3.49

984

5970

0000

00Di

ğer d

iş aç

ma/

vida

yuv

ası a

çma

tezg

ahla

rı2.

168.

118

4.26

1.54

04.

241.

258

9.14

4.46

04.

763.

214

4.97

0.97

14.

788.

502

28.4

84.9

5 449

.087

.407

76.7

62.3

0110

4.40

0.99

170

.396

.697

72.7

02.5

4251

.164

.830

65.1

80.9

96

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8460

1100

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

düz

yüz

ey ta

şlam

a te

zgah

ları

0, 0

1mm

. aya

rlı1.

998.

921

5.44

9.32

83.

678.

551

10.3

85.4

9 79.

833.

716

4.17

9.75

22.

997.

266

3.77

1.30

184

6019

0000

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

üz y

üzey

taşla

ma

tezg

ahla

rı 0,

01

mm

.aya

rlı2.

698.

278

3.46

2.43

64.

774.

249

5.23

4.73

75.

820.

327

3.21

4.76

23.

880.

404

5.67

8.83

784

6021

1100

00Nü

mer

ik k

ontro

llü d

ahili

silin

dirik

taşla

ma

mak

inal

arı

0, 0

1 m

m. a

yarlı

2.19

4.15

44.

544.

905

3.04

8.76

810

.752

.945

20.5

74.0

9610

.608

.311

13.5

09.5

6415

.772

.242

8460

2115

0000

Nüm

erik

kon

trollü

mer

kezs

iz ta

şlam

a m

akin

alar

ı 0,

01

mm

. aya

rlı17

0.02

861

8.29

41.

345.

503

5.00

6.22

14.

235.

791

5.84

3.59

51.

663.

517

690.

100

8460

2119

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

silin

dirik

yüz

eyle

r için

diğ

er ta

şlam

a te

zgah

ları

0, 0

1 m

m. a

yarlı

11.3

74.5

168.

264.

911

16.6

14.9

1919

.801

.094

22.8

45.2

4618

.495

.587

18.1

74.2

9818

.436

.325

8460

2190

000 0

Diğe

r yüz

eyle

r için

nüm

erik

kon

trollü

diğ

er ta

şlam

a te

zgah

ları

9.23

2.20

329

.979

.667

19.6

72.7

3715

.349

.177

12.8

79.3

848.

677.

616

10.0

65.4

8710

.774

.436

8460

2910

0000

ilindi

rik y

üzey

ler i

çin n

ümer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

taşla

ma

tezg

ahla

rı 0,

01

mm

aya

rlı82

7.42

91.

816.

537

2.28

5.76

01.

702.

504

1.47

0.58

04.

481.

881

5.63

1.16

82.

176.

690

8460

2990

0000

Diğe

r yüz

eyle

r için

nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ta

şlam

a te

zgah

ları

0, 0

1 m

m a

yarlı

5.19

6.91

02.

325.

088

4.61

4.21

79.

861.

519

3.76

7.37

72.

895.

992

5.25

7.86

45.

266.

679

8460

3100

0000

Nüm

erik

kon

trollü

bile

me

tezg

ahla

rı68

0.77

82.

054.

156

5.54

4.93

35.

416.

473

3.48

2.91

14.

438.

395

5.03

1.73

04.

750.

417

8460

3900

0000

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

bile

me

tezg

ahla

rı1.

287.

431

2.06

2.91

92.

312.

135

2.15

8.18

51.

982.

105

2.37

9.86

41.

918.

482

3.50

1.38

384

6040

1000

1 1Nü

mer

ik k

ontro

llü h

onla

ma

tezg

ahla

rı4.

486.

137

813.

393

1.40

9.92

12.

950.

121

4.07

8.14

01.

721.

386

3.12

4.16

732

9.49

884

6040

1000

12Nü

mer

ik k

ontro

llü le

plem

e te

zgah

ları

1.64

626

8.98

384

.767

329.

462

515.

715

451.

141

319.

458

280.

974

8460

4090

0011

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

hon

lam

a te

zgah

ları

249.

004

1.25

4.53

42.

155.

970

1.98

8.42

562

2.33

01.

884.

200

299.

147

416.

283

8460

4090

001 2

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

lepl

eme

tezg

ahla

rı16

1.34

416

7.38

733

0.89

673

2.27

61.

010.

770

338.

257

1.06

8.91

358

8.53

884

6090

1000

11ek

tifiy

e te

zgah

ları

0, 0

1 m

m. a

z ay

arlı

069

.484

2.09

622

.930

21.9

2654

.592

8460

9010

0019

Mik

rom

etrik

aya

rlam

a sis

tem

li di

ğer t

ezga

hlar

0, 0

1 m

m. a

z ay

arlı

71.6

7165

6.44

347

9.71

390

3.66

51.

518.

666

2.30

2.31

939

6.52

840

6.90

184

6090

9000

11ek

tifiy

e te

zgah

ları

0, 0

1 m

m. f

azla

aya

rlı4.

188

155.

954

401.

249

18.5

2638

.122

152.

734

18.5

2018

.067

8460

9090

0019

Mik

rom

etrik

aya

rlam

a sis

tem

li di

ğer t

ezga

hlar

0, 0

1 m

m. f

azla

aya

rlı2.

502.

290

3.42

4.72

88.

978.

844

9.80

4.40

25.

083.

966

9.82

8.19

47.

297.

964

12.2

83.5

9143

.136

.928

67.3

89.1

4777

.733

.132

102.

397.

325

99.7

82.1

7281

.915

.912

80.6

54.4

7785

.196

.85 4

8459

(M

etal

leri

tala

ş ka

ldırm

ak s

uret

iyle

del

mey

e, ra

ybal

amay

a, fr

ezel

emey

e, d

iş a

çmay

a vb

mah

sus

takı

m te

zgah

ları)

İTH

AAT

-ABD

Dol

arı

8460

(M

etal

leri

veya

ser

met

leri

arla

tma,

ça

ak a

lma,

bile

me,

taşl

ama,

hon

lam

a, le

lem

e,

arla

tmay

a vb

mah

sus

tezg

ahla

r) İ

THA

AT-A

BD D

olar

ı

Tabl

o 14

Tabl

o 15

54

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8461

2000

001 1

arge

l tez

gahl

arı

119.

904

59.9

411.

766.

964

13.3

5275

.406

86.4

1821

.527

1.20

6.13

184

6120

0000

1 2iv

açm

a te

zgah

ları

166.

457

156.

266

486.

654

717.

047

555.

474

470.

321

438.

929

3.31

7.84

784

6130

1000

00Nü

mer

ik k

ontro

llü b

roş

tezg

ahla

rı11

8.90

726

.612

02.

412.

488

61.8

8222

6.84

964

.303

084

6130

9000

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an b

roş

tezg

ahla

rı32

7.84

813

4.42

366

4.86

591

.062

1.91

0.26

488

5.55

429

6.34

63.

372.

921

8461

4011

000 0

Nüm

erik

kon

trollü

dişl

i çar

klar

için

dişl

i açm

a te

zgah

ları

3.27

7.09

71.

349.

348

6.39

2.55

35.

524.

120

3.34

2.82

02.

835.

041

2.64

9.78

52.

566.

484

8461

4019

0000

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

dişl

i çar

klar

için

dişl

i açm

a te

zgah

ları

489.

050

1.53

9.39

22.

272.

250

2.41

8.27

31.

341.

218

1.31

5.66

52.

909.

160

1.95

2.63

784

6140

3100

00Nü

mer

ik k

ontro

llü d

iğer

dişl

iler i

çin d

işli a

çma

tezg

ahla

rı4.

086.

219

2.53

1.18

82.

473.

490

2.14

2.82

21.

901.

337

2.23

4.98

61.

370.

760

3.27

4.15

584

6140

3900

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

dişl

iler i

çin d

işli a

çma

tezg

ahla

rı4.

438.

740

3.84

9.08

81.

185.

982

1.42

8.22

92.

183.

672

2.72

2.48

453

0.24

31.

668.

251

8461

4071

001 1

Nüm

erik

kon

trollü

dişl

i taş

lam

a te

zgah

ları

0, 0

1 m

m. a

yarlı

0, 0

1 m

m. a

yarlı

2.69

1.04

41.

813.

991

3.57

7.48

72.

495.

145

3.80

3.94

12.

923.

453

2.64

4.75

65.

175.

771

8461

4071

001 2

Nüm

erik

kon

trollü

dişl

i tam

amla

ma

tezg

ahla

rı 0,

01

mm

. aya

rlı13

2.02

41.

209.

710

261.

465

22.3

2926

.516

129.

193

398.

611

331.

567

8461

4079

0011

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

dişl

i taş

lam

a te

zgah

ları

0, 0

1 m

m. a

yarlı

61.5

0526

2.16

419

3.20

113

2.39

119

1.15

719

9.40

017

2.76

832

0.06

484

6140

7900

12Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

işli t

amam

lam

a te

zgah

ları

0, 0

1 m

m. a

yarlı

07.

189

7.19

248

.082

044

7.89

60

89.2

5484

6140

9000

11M

ikro

met

rik a

yarla

ma

siste

mi o

lmay

an d

işli t

aşla

ma

tezg

ahla

rı11

7.95

032

4.93

83.

665.

290

313.

233

1.07

0.52

31.

286.

773

21.8

842.

547.

275

8461

4090

001 2

Mik

rom

etrik

aya

rlam

a sis

tem

i olm

ayan

dişl

i tam

amla

ma

tezg

ahla

rı1.

116.

140

200.

636

143.

407

301.

180

234.

019

163.

425

161.

680

240.

144

8461

5011

0000

Test

eres

i dai

re ş

eklin

de o

lan

test

ere

tezg

ahla

rı4.

579.

551

4.63

7.84

34.

247.

841

5.73

8.00

54.

604.

747

7.33

0.09

49.

435.

313

7.03

3.76

784

6150

1900

00Te

ster

esi d

iğer

şek

illerd

e ol

an te

ster

e te

zgah

ları

7.24

3.76

13.

052.

244

3.50

1.71

76.

809.

227

4.95

8.06

75.

549.

278

7.06

7.83

72.

077.

781

8461

5090

000 0

Dilm

e te

zgah

ları

6.53

0.92

85.

571.

813

7.78

8.07

04.

218.

018

4.42

0.44

110

.303

.947

6.42

9.95

79.

870.

035

8461

9000

000 0

Diğe

r çeş

itli m

etal

tezg

ahla

rı5.

678.

030

1.90

5.87

74.

006.

157

4.12

5.62

22.

580.

742

4.46

0.98

61.

738.

207

3.89

5.79

941

.175

.155

28.6

32.6

6342

.634

.585

38.9

50.6

2533

.262

.226

43.5

71.7

6336

.352

.066

48.9

39.8

83

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8462

1010

001 1

Nüm

erik

kon

trollü

döv

me

tezg

ahla

rı17

5.71

71.

240.

208

2.73

1.27

412

.951

.695

5.84

2.16

75.

727.

955

3.64

8.57

67.

604.

937

8462

1010

0019

Nüm

erik

kon

trollü

kal

ıpta

döv

me

tezg

ahla

rı ve

çek

içler

i27

.226

.773

9.21

7.99

37.

913.

435

8.29

0.53

715

.047

.179

15.8

18.9

6536

.175

.347

15.3

91.2

0684

6210

9000

11Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

övm

e te

zgah

ları

1.50

0.82

52.

971.

874

6.89

2.47

74.

808.

893

5.93

4.81

37.

586.

830

2.92

9.36

118

.535

.263

8462

1090

001 9

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

kal

ıpta

döv

me

tezg

ahla

rı ve

çek

içler

i3.

962.

740

5.23

0.85

418

.692

.912

22.7

52.3

035.

529.

375

4.05

8.48

43.

606.

025

14.4

78.0

2384

6221

1000

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü y

assı

ürün

için

kat

lam

a, d

üzel

tme

tezg

ahla

rı10

.247

.841

16.5

14.6

5417

.793

.052

49.4

99.7

1127

.502

.867

28.3

29.6

0319

.860

.243

16.9

46.2

2384

6221

8000

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü d

iğer

ürü

nler

için

kat

lam

a, d

üzel

tme

tezg

ahla

rı7.

472.

711

9.09

5.74

820

.779

.361

12.9

73.8

8 822

.387

.398

29.4

79.7

4922

.075

.042

20.1

50.7

0484

6229

1000

00Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an y

assı

ürün

için

kat

lam

a, d

üzel

tme

tezg

ahla

rı24

.777

.632

4.92

5.00

18.

631.

976

40.5

63.2

709.

798.

235

7.24

0.50

86.

824.

541

7.82

4.28

284

6229

9100

00Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

ürü

nler

için

hid

rolik

kat

lam

a, d

üzel

tme

tezg

ahla

rı2.

508.

141

2.15

0.66

019

.607

.413

2.77

5.50

03.

938.

881

3.86

4.17

41.

757.

524

890.

418

8462

2998

0000

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ü

rünl

er iç

in d

iğer

kat

lam

a, d

üzel

tme

tezg

ahla

rı3.

534.

535

5.01

5.27

07.

747.

009

5.75

7.47

27.

424.

104

4.83

7.66

113

.552

.609

4.92

7.36

984

6231

0000

11Nü

mer

ik k

ontro

llü m

akas

la k

esm

e te

zgah

ları

10.9

24.5

6710

.930

.416

8.59

7.96

82.

433.

977

1.19

9.15

12.

231.

858

7.02

6.64

66.

396.

619

8462

3100

0019

Nüm

erik

kon

trollü

pre

sler

186.

451

1.95

7.42

539

1.75

559

0.56

66.

117.

205

837.

166

942.

686

643.

122

8462

3910

001 1

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

yas

sı ür

ünle

r için

mak

asla

kes

me

tezg

ahla

rı1.

759.

012

6.75

3.27

857

2.43

61.

365.

171

165.

792

2.39

0.39

777

.694

3.60

0.97

184

6239

1000

1 9Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an y

assı

ürün

ler i

çin d

iğer

tezg

ahla

r7.

722.

766

1.06

8.25

79.

794.

306

22.9

24.3

5114

.643

.251

2.07

9.99

11.

211.

334

7.81

6.41

384

6239

9100

11Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

ürü

nler

için

hid

rolik

mak

asla

kes

me

tezg

ahla

rı3.

773.

738

5.43

1.57

01.

148.

848

4.60

6.71

52.

473.

443

2.34

9.75

02.

607.

532

341.

261

8462

3991

001 2

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ü

rünl

er iç

in h

idro

lik p

resle

r85

6.25

698

9.67

250

8.20

618

3.95

959

.672

760.

630

371.

446

126.

202

8462

3999

0011

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ü

rünl

er iç

in d

iğer

mak

asla

kes

me

tezg

ahla

rı1.

260.

110

2.08

4.69

73.

575.

113

974.

308

1.43

1.73

162

5.85

244

1.13

062

0.30

784

6239

9900

12Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

ürü

nler

için

diğ

er p

resle

r19

5.63

810

5.60

21.

694.

539

351.

190

853.

306

24.5

8499

.596

280.

857

8462

4110

0011

Nüm

erik

kon

trollü

yas

sı ür

ünle

r için

zım

balı

kesm

e te

zgah

ları

5.38

1.19

710

.668

.942

5.76

2.34

32.

964.

845

4.38

7.20

13.

481.

820

4.75

9.36

12.

878.

972

8462

4110

001 2

Nüm

erik

kon

trollü

yas

sı ür

ünle

r için

pre

sler

3.30

2.27

24.

456.

363

574.

993

6.23

2.83

910

.034

.294

4.72

3.91

13.

940.

064

5.60

1.74

184

6241

1000

1 9Nü

mer

ik k

ontro

llü y

assı

ürün

ler i

çin d

iğer

tezg

ahla

r3.

267.

047

11.1

55.5

026.

726.

324

12.8

72.6

7111

.154

.085

2.36

9.59

45.

466.

015

4.30

1.01

884

6241

9000

11Nü

mer

ik k

ontro

llü d

iğer

ürü

nler

için

zım

balı

kesm

e te

zgah

ları

374.

079

746.

141

976.

043

87.7

8048

8.08

854

7.89

027

1.43

10

8462

4190

001 2

Nüm

erik

kon

trollü

diğ

er ü

rünl

er iç

in p

resle

r16

5.19

514

3.68

051

7.13

347

3.76

31.

762.

428

290.

539

1.15

2.51

238

5.70

984

6241

9000

1 9Nü

mer

ik k

ontro

llü d

iğer

ürü

nler

için

diğ

er te

zgah

lar

692.

292

1.38

5.91

63.

747.

636

5.53

0.15

24.

756.

362

3.35

5.85

73.

788.

473

2.07

2.26

384

6249

1000

1 1Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an y

assı

ürün

ler i

çin z

ımba

lı ke

sme

tezg

ahla

rı46

.449

440.

495

286.

531

035

.326

671.

159

85.2

7147

1.66

584

6249

1000

1 2Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an y

assı

ürün

ler i

çin p

resle

r1.

732.

404

5.22

1.37

92.

188.

956

3.40

3.66

166

1.84

12.

495.

640

4.25

0.00

314

.601

.696

8462

4910

0019

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

yas

sı ür

ünle

r için

diğ

er te

zgah

lar

245.

601

298.

278

1.24

7.90

227

2.58

151

4.79

154

.849

1.10

2.48

242

5.53

684

6249

9000

11Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

ürü

nler

için

zım

balı

kesm

e te

zgah

ları

85.5

2413

.653

37.2

6435

6.15

963

.828

8.02

34.

112

525.

864

8462

4990

0012

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er ü

rünl

er iç

in p

resle

r54

4.27

811

6.65

862

4.52

596

6.07

51.

230.

853

716.

964

1.11

1.63

116

9.60

684

6249

9000

19Nü

mer

ik k

ontro

llü o

lmay

an d

iğer

ürü

nler

için

diğ

er te

zgah

lar

4.24

5.19

21.

081.

717

912.

251

1.48

7.90

738

8.26

91.

173.

847

184.

890

526.

659

8462

9120

100 0

Met

al to

zları,

dök

üntü

lerin

i kal

ıpla

ma/

baly

a ya

pmay

a m

ahsu

s hi

drol

ik p

resle

r34

9.43

912

2.90

930

2.10

83.

245.

108

1.72

2.47

156

3.67

482

1.07

639

4.72

184

6291

2090

0 0Nü

mer

ik k

ontro

llü d

iğer

hid

rolik

pre

sler

7.52

8.39

55.

728.

155

11.5

60.2

486.

972.

729

10.4

71.1

9928

.235

.353

18.7

23.0

716.

559.

453

8462

9180

100 0

idro

lik p

resle

r,nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

met

al to

zların

ı sin

terle

yere

k ka

lıpla

may

a m

ahsu

s13

.929

635.

856

1.28

2.05

919

3.88

10

342.

463

275.

261

371.

988

8462

9180

9000

Nüm

erik

kon

trollü

olm

ayan

diğ

er h

idro

lik p

resle

r4.

136.

580

6.71

2.29

913

.411

.975

10.6

18.1

5 610

.477

.328

12.6

99.5

3811

.501

.136

12.6

18.0

7384

6299

2010

0 0Di

ğer p

resle

r; nu

mer

ik k

ontro

llü, k

alıp

lam

aya

ve b

alya

lam

aya

mah

sus

185.

345

33.5

6729

5.34

730

.000

017

3.00

416

5.29

40

8462

9920

900 0

Diğe

r pre

sler;

num

erik

kon

trollü

5.66

7.04

57.

019.

931

7.41

8.60

712

.757

.300

14.0

43.2

6112

.195

.137

8.67

4.07

72.

630.

848

8462

9980

1000

Diğe

r pre

sler;

kalıp

lam

aya

ve b

alya

lam

aya

mah

sus

366.

095

740.

848

114.

790

1.83

5.10

765

.674

27.8

8430

6.35

844

7.38

684

6299

8090

00Di

ğer p

resle

r; nu

mer

ik k

ontro

lü o

lmay

an11

.944

.551

12.2

10.3

1432

.138

.556

35.8

59.2

7349

.513

.645

29.1

88.8

6019

.170

.114

23.0

85.9

1415

8.35

8.36

215

4.61

5.78

222

7.19

7.67

129

9.96

3.49

325

2.11

9.51

422

1.56

0.16

320

8.95

9.96

420

4.64

3.28

9

Tabl

o 17

8461

(M

etal

leri

veya

ser

met

leri

tala

ş ka

ldıra

rak

işle

yen,

var

gel,

yiv

açm

a, b

roş,

diş

li aç

ma

vb, t

este

re, d

ilme

vb te

zgah

lar)

İTH

AAT

-ABD

Dol

arı

8462

(M

etal

leri

dövm

e,çe

kiçl

eme,

kalı

ta d

övm

e,ke

sme,

tasl

ak ç

ıkar

tma,

şat

afat

lam

a, k

arb

rleri

işle

mey

e m

ahsu

s ta

kım

tezg

ahla

rı) İ

THA

AT-A

BD D

olar

ı

Tabl

o 16

55

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8463

1010

000 0

Tel ç

ekm

e m

akin

alar

ı11

.150

.047

16.4

40.9

5523

.412

.177

9.80

3.40

712

.497

.520

15.5

59.4

228.

574.

903

14.8

04.4

9684

6310

9000

00ub

uk, b

oru,

pro

fil, t

el/b

ezer

lerin

i çek

me

mak

inal

arı

4.67

9.11

15.

743.

762

38.9

84.9

5018

.003

.156

7.67

0.58

06.

557.

869

2.22

3.96

37.

520.

373

8463

2000

001 1

Ezer

ek v

ida

dişi

açm

a m

akin

alar

ı94

7.89

51.

525.

258

3.18

4.41

31.

504.

255

2.42

9.89

52.

141.

878

1.15

8.99

22.

458.

065

8463

2000

001 9

Diğe

r diş

açm

a m

akin

alar

ı95

1.02

71.

241.

709

2.48

9.26

61.

842.

492

4.54

8.64

62.

425.

449

7.59

0.18

03.

307.

804

8463

3000

0000

Tel i

şlem

eye

mah

sus

mak

inal

ar6.

980.

381

14.3

75.8

0823

.421

.547

17.2

94.8

9916

.158

.197

17.9

39.2

9114

.676

.510

14.8

81.3

7184

6390

0000

0 0M

etal

/ser

met

leri

tala

ş ka

ldırm

adan

işle

yen

diğe

r mak

inal

ar8.

393.

518

11.4

71.6

8712

.357

.786

9.18

3.19

218

.674

.798

26.9

94.8

1018

.538

.013

21.9

39.8

1733

.101

.979

50.7

99.1

7910

3.85

0.13

957

.631

.401

61.9

79.6

3671

.618

.719

52.7

62.5

6164

.911

.926

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8466

9300

0000

84.5

6-84

.61

de k

i mak

inal

are

ait a

ksam

-par

çala

r21

.899

.661

30.9

63.4

3245

.882

.174

084

6694

0010

0 0M

etal

tozla

rını k

alıp

lam

a,ba

lyal

amap

res

aksa

m-p

arça

ları

198.

867

516.

008

351.

742

639.

207

1.13

9.22

862

4.82

31.

291.

942

601.

989

8466

9400

900 0

Met

alle

ri ke

sme,

zımba

lam

a,işl

eme

tezg

ah a

ksam

-par

çala

rı17

.907

.855

19.9

50.9

0222

.137

.366

29.9

98.3

2832

.654

.893

35.7

37.2

9137

.082

.231

32.1

08.6

8940

.006

.383

51.4

30.3

4268

.371

.282

30.6

37.5

3533

.794

.121

36.3

62.1

1438

.374

.173

32.7

10.6

78

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8486

2010

000 0

ltras

onik

işle

mle

rle ç

alışa

n m

akin

alı a

letle

r41

.890

45.3

5354

.057

134.

055

60.0

1981

.785

1.58

2.00

256

9.93

184

8690

7000

0 0ltr

ason

ik iş

lem

lerle

çal

ışan

mak

inal

ı ale

tlerin

aks

am, p

arça

sı31

.472

12.3

041.

080

2.57

028

.305

27.1

3627

.985

166.

674

73.3

6257

.657

55.1

3713

6.62

588

.324

108.

921

1.61

2.00

273

6.60

5

Tabl

o 18

8463

(M

etal

leri

veya

ser

met

leri

tala

ş ka

ldırm

adan

işle

mey

e m

ahsu

s di

ğer m

akin

alar

) İ

THA

AT-A

BD D

olar

ı

8466

(84

.56

ila 8

4.65

oz

isyo

nlar

ında

ki m

akin

alar

da k

ulla

nılm

aya

elve

rişli

aksa

m,

arça

, aks

esua

r (ar

ça, a

let t

utu

ular

ı vb)

) İT

HA

AT-A

BD D

olar

ı

8486

(ar

ı ile

tken

dis

kler

in, k

lçel

erin

, ent

egre

dev

rele

rin v

b im

alat

ında

kul

lanı

lan

mak

ina

ve

ihaz

lar

aks

am-

arça

-aks

esua

r) İ

THA

AT-A

BD D

olar

ı

Tabl

o 19

Tabl

o 20

56

DİĞE

R TA

KIM

TEZG

AHLA

RINI

N İH

RACA

TI (2

849)

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8464

1000

0000

Taş,

ser

amik

, bet

on, ç

imen

to v

b.m

iner

al, s

oğuk

cam

işle

yen

test

ere

mak

inas

ı1.

733.

501

1.94

4.17

21.

823.

204

1.19

2.70

91.

729.

578

2.36

2.18

52.

148.

420

1.96

8.78

184

6420

1100

0 0pt

ik c

amla

r için

taşla

ma/

parla

tma

mak

inal

arı

118.

735

136.

780

53.4

9845

5.26

212

2.64

298

.637

186.

108

435.

266

8464

2019

0000

Diğe

r cam

lar i

çin ta

şlam

a/pa

rlatm

a m

akin

alar

ı2.

826.

808

4.14

0.31

05.

848.

866

3.98

2.93

62.

817.

957

5.17

7.73

92.

825.

713

3.07

9.13

684

6420

8000

00Ta

şlam

a ve

ya p

arla

tma

mak

inal

arın

ın d

iğer

leri

1.91

4.98

31.

606.

125

1.35

5.36

31.

279.

563

1.77

2.72

91.

756.

525

1.55

3.62

784

6490

0000

00Ta

ş, s

eram

ik, b

eton

, asb

estli

çim

ento

vey

a ca

mı s

oğuk

ola

rak

işlem

eye

mah

sus

diğe

r mak

inal

ar6.

878.

541

7.24

1.18

85.

537.

128

5.40

9.03

05.

262.

817

8.16

4.86

97.

246.

397

6.51

4.83

411

.557

.585

15.3

77.4

3314

.868

.821

12.3

95.3

0011

.212

.557

17.5

76.1

5914

.163

.163

13.5

51.6

4 4

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8465

1010

000 0

Elle

yük

lem

e ya

pıla

n, a

let d

eğişt

irmed

en iş

yap

an m

akin

alar

662.

739

982.

471

2.07

5.95

82.

560.

115

964.

827

546.

474

634.

079

3.02

5.95

484

6510

9000

00to

mat

ik y

ükle

me

yapı

lan,

ale

t değ

iştirm

eden

iş y

apan

mak

inal

ar2.

019.

943

2.30

4.90

33.

077.

532

3.56

5.99

96.

310.

222

5.91

1.65

84.

027.

283

5.09

1.92

784

6591

1000

00er

it te

ster

eler

; ağa

ç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin1.

226.

865

1.40

5.37

42.

195.

546

2.42

8.06

92.

568.

112

2.89

7.98

197

0.28

51.

203.

252

8465

9120

0000

Daire

vi te

ster

eler

; ağa

ç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin5.

751.

630

10.3

66.2

2212

.058

.009

15.3

90.6

0916

.084

.618

15.1

26.4

4812

.827

.336

14.1

58.1

4184

6591

9000

0 0Ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

leri

işley

en d

iğer

test

ere

mak

inal

arı

6.33

9.69

16.

384.

141

7.62

0.30

69.

683.

645

9.41

1.02

27.

409.

702

5.87

4.36

94.

954.

762

8465

9200

001 1

lany

a m

akin

alar

ı; ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin40

6.28

956

2.82

742

5.78

81.

149.

135

1.30

0.11

31.

282.

260

811.

364

462.

377

8465

9200

0012

reze

mak

inal

arı;

ağaç

, man

tar,

kem

ik,s

ert k

auçu

k,se

rt pl

astik

vb.

sert

mad

dele

r için

7.98

4.14

08.

484.

492

9.30

9.62

110

.665

.22 4

11.1

31.8

6410

.740

.782

8.68

0.11

38.

849.

883

8465

9200

001 3

eser

ek k

alıp

lam

a m

akin

alar

ı; ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin82

1.78

175

8.98

71.

206.

785

1.84

8.25

21.

998.

116

1.24

5.56

91.

078.

905

719.

191

8465

9300

001 1

Taşla

ma

mak

inal

arı;

ağaç

, man

tar,

kem

ik,s

ert k

auçu

k,se

rt pl

astik

vb.

sert

mad

dele

r için

457.

307

467.

721

689.

558

681.

587

1.40

1.59

379

7.83

081

3.15

194

8.44

984

6593

0000

1 2ım

para

lam

a m

akin

alar

ı; ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin89

4.51

31.

019.

519

1.19

4.33

077

3.60

878

6.67

975

7.13

556

8.28

171

6.53

484

6593

0000

13ar

latm

a m

akin

alar

ı; ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin29

5.23

728

7.35

434

0.09

841

6.05

947

4.81

132

2.77

739

6.14

765

9.53

984

6594

0000

0 0ük

me

veya

birl

eştir

me

mak

inal

arı;

ağaç

, man

tar,

kem

ik,s

ert k

auçu

k,se

rt pl

astik

vb.

sert

mad

dele

r için

4.98

2.96

85.

599.

199

6.59

5.73

08.

056.

354

9.03

0.03

57.

936.

955

5.59

3.59

15.

521.

261

8465

9500

000 0

Delik

açm

a ve

ya z

ıvan

alam

a m

akin

alar

ı; ağ

aç, k

emik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin1.

987.

047

2.07

1.78

12.

226.

169

3.49

2.88

04.

104.

122

2.31

4.34

52.

195.

023

2.45

6.67

084

6596

0000

00ar

ma,

dilm

e ve

ya s

oyar

ak y

apra

k ha

linde

açm

a m

ak.;

ağaç

, kem

ik,s

ert k

auçu

k,se

rt pl

astik

vb.

mad

d. iç

in1.

821.

636

1.55

4.65

12.

049.

454

2.45

8.67

41.

731.

566

2.20

0.99

61.

668.

625

1.98

2.11

235

.651

.786

42.2

49.6

4251

.064

.884

63.1

70.2

1067

.297

.700

59.4

90.9

1246

.138

.552

50.7

50.0

52

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8466

1020

0000

Alet

tutu

cula

rı a

ynal

ar, k

ıskaç

lar v

e ko

vanl

ar62

.884

61.6

1815

5.85

913

2.13

720

4.18

81.

326.

954

8.94

6.73

313

.349

.653

8466

1031

000 0

Torn

a te

zgah

ların

a m

ahsu

s di

ğer a

let t

utuc

ular

ı1.

900.

837

1.86

7.49

62.

709.

669

3.61

3.33

64.

232.

848

4.60

3.29

63.

804.

533

4.40

1.74

584

6610

3800

0 0Di

ğer a

let t

utuc

ular

ı92

1.07

52.

012.

191

3.34

4.17

42.

914.

243

3.55

4.15

64.

804.

526

5.24

3.95

03.

594.

491

8466

1080

000 0

tom

atik

şek

ilde

açıla

n pa

fta k

afal

arı

37.5

3850

.530

48.4

1911

6.46

177

.039

47.9

9545

.834

59.6

0284

6620

2000

0 0ze

l uyg

ulam

alar

için

takı

m v

e ap

arat

lar;

stan

dart

takı

m v

e ap

arat

ların

par

çala

rında

n ol

uşan

set

ler

884.

525

1.43

9.48

01.

428.

461

804.

117

409.

428

730.

277

427.

385

8466

2091

001 1

Torn

a te

zgah

ların

a ai

t tor

na a

ynal

arı

249.

581

124.

162

176.

867

23.4

3011

9.04

811

3.73

681

.868

54.5

7884

6620

9100

1 9To

rna

tezg

ahla

rına

mah

sus

diğe

r işle

nece

k pa

rça

tutu

cula

rı3.

594.

253

7.95

7.54

415

.659

.309

13.5

63.7

6413

.500

.425

14.2

32.7

323.

015.

065

231.

821

8466

2098

000 0

şlene

cek

parç

alar

için

diğ

er a

let t

utuc

ular

716.

009

1.06

7.15

01.

933.

848

1.33

3.49

41.

638.

267

1.09

9.61

11.

249.

555

1.56

4.89

384

6630

0000

0 0m

akin

alar

e ai

t tak

sim e

dici

terti

bat v

e di

ğer ö

zel t

ertib

at1.

159.

934

1.15

9.12

21.

462.

762

2.21

8.11

42.

368.

553

1.33

5.87

62.

012.

041

1.99

6.44

484

6691

2000

00Ta

ş, b

eton

vb.

işley

en m

akin

alar

ın d

ökm

e de

mir/

çelik

dök

ümde

n pa

rçal

arı

88.3

4338

.670

72.0

7620

.982

201.

070

154.

332

14.9

9980

.471

8466

9195

0000

Taş,

bet

on v

b.işl

eyen

mak

inal

arın

diğ

er a

ksam

, par

çala

rı1.

351.

247

1.09

7.23

895

7.63

31.

160.

654

643.

932

756.

131

903.

936

8466

9220

0000

Ağaç

, pla

stik

işle

yen

mak

inal

arın

dök

me

dem

ir/çe

lik d

öküm

den

parç

alar

ı24

2.36

714

3.62

072

8.75

667

3.00

347

2.04

11.

404.

018

530.

847

470.

709

8466

9280

000 0

Ağaç

, pla

stik

işle

yen

mak

inal

arın

diğ

er a

ksam

, par

çala

rı2.

996.

870

2.49

0.26

73.

159.

504

3.82

4.49

34.

192.

657

7.00

7.71

44.

218.

268

4.56

4.01

314

.205

.463

18.4

11.8

5030

.548

.481

30.8

19.5

5132

.525

.063

37.1

84.1

5030

.650

.101

31.6

99.7

41

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8479

3010

000 0

Ağaç

/lifli

mad

dele

rden

levh

a im

alin

e m

ahsu

s pr

esle

r98

9.10

978

3.91

41.

158.

053

1.02

6.59

475

1.82

085

6.64

084

9.11

91.

477.

043

8479

3090

000 0

Ağaç

/man

tar i

şlem

eye

mah

sus

diğe

r mak

ina

ve c

ihaz

lar

407.

344

1.11

6.23

61.

058.

552

3.14

1.88

978

5.11

169

8.84

01.

419.

881

902.

089

1.39

6.45

31.

900.

150

2.21

6.60

54.

168.

483

1.53

6.93

11.

555.

480

2.26

9.00

02.

379.

132

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8486

9010

0000

Alet

tutu

cula

rı ve

oto

mat

ik ş

ekild

e aç

ılan

pafta

kaf

alar

ı; işl

enec

ek p

arça

ları

tutu

cula

r78

.837

86.7

5727

7.26

422

3.76

410

6.73

810

2.01

346

.286

19.8

27

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8543

3000

0000

Elek

troliz

le k

apla

ma,

ele

ktro

liz/e

lekt

rofo

rez

için

mak

ina

ve c

ihaz

lar

291.

948

213.

092

6.62

6.42

789

3.16

85.

034.

486

2.21

8.89

92.

141.

824

996.

500

Tabl

o 23

Tabl

o 25

8486

(ar

ı ile

tken

dis

kler

in, k

lçel

erin

, ent

egre

dev

rele

rin v

b im

alat

ında

kul

lanı

lan

mak

ina

ve

ihaz

lar

aks

am-

arça

-aks

esua

r) İ

HRA

CAT-

ABD

Dol

arı

8543

(en

dine

has

fonk

siyo

nlu

diğe

r ele

ktrik

li m

akin

a ve

ih

azla

r) İ

HRA

CAT-

ABD

Dol

arı

Tabl

o 26

8466

(84

.56

ila 8

4.65

oz

isyo

nlar

ında

ki m

akin

alar

da k

ulla

nılm

aya

elve

rişli

aksa

m,

arça

, aks

esua

r (ar

ça, a

let t

utu

ular

ı vb)

) İH

RACA

T-AB

D D

olar

ı

8479

(en

dine

özg

bir

fonk

siyo

nu o

lan

diğe

r mak

inal

ar v

e m

ekan

ik

ihaz

lar)

İH

RACA

T-AB

D D

olar

ı

Tabl

o 22

8464

(Ta

ş, s

eram

ik, b

eton

, asb

estli

çim

ento

vb

min

eral

mad

dele

ri iş

lem

eye

veya

am

ı soğ

uk o

lara

k iş

lem

eye

mah

sus

mak

inal

ar) İ

HRA

CAT-

ABD

Dol

arı

8465

(Ağ

aç, m

anta

r,ke

mik

,ser

t kau

çuk,

ser

t la

stik

mad

dele

r vb

sert

mad

dele

ri iş

l. m

ahsu

s m

akin

alar

(çi

vi ç

akm

a, z

ımba

lam

a vb

)) İ

HRA

CAT-

ABD

Dol

arı

Tabl

o 24

Tabl

o 21

57

DİĞE

R TA

KIM

TEZG

AHLA

RINI

N İTH

ALAT

I (28

49)

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8464

1000

000 0

Taş,

ser

amik

, bet

on, ç

imen

to v

b.m

iner

al, s

oğuk

cam

işle

yen

test

ere

mak

inas

ı7.

300.

267

9.04

1.58

015

.429

.061

16.0

42.1

1 225

.491

.638

22.3

98.2

9113

.252

.697

14.9

19.8

9284

6420

1100

00pt

ik c

amla

r için

taşla

ma/

parla

tma

mak

inal

arı

2.15

4.02

84.

978.

670

6.78

2.29

94.

218.

800

4.88

2.86

65.

159.

241

5.33

3.64

54.

264.

263

8464

2019

000 0

Diğe

r cam

lar i

çin ta

şlam

a/pa

rlatm

a m

akin

alar

ı8.

779.

386

13.2

85.2

3523

.324

.929

13.0

71.2

7425

.950

.800

10.8

91.6

8916

.867

.352

7.87

9.05

584

6420

8000

0 0Ta

şlam

a ve

ya p

arla

tma

mak

inal

arın

ın d

iğer

leri

5.47

9.60

829

.641

.276

12.0

93.1

2415

.852

.706

16.5

85.3

2111

.497

.823

18.6

52.2

8884

6490

0000

00Ta

ş, s

eram

ik, b

eton

, asb

estli

çim

ento

vey

a ca

mı s

oğuk

ola

rak

işlem

eye

mah

sus

diğe

r mak

inal

ar11

.558

.302

6.34

9.75

729

.000

.442

22.7

83.0

7633

.233

.357

34.4

34.1

3514

.666

.261

21.2

91.7

4329

.791

.983

39.1

34.8

5010

4.17

8.00

768

.208

.386

105.

411.

367

89.4

68.6

7761

.617

.778

67.0

07.2

41

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8465

1010

0000

Elle

yük

lem

e ya

pıla

n, a

let d

eğişt

irmed

en iş

yap

an m

akin

alar

1.17

3.38

02.

506.

206

3.77

2.10

24.

087.

069

2.97

3.20

43.

671.

495

2.97

5.49

31.

757.

896

8465

1090

0000

tom

atik

yük

lem

e ya

pıla

n, a

let d

eğişt

irmed

en iş

yap

an m

akin

alar

7.59

2.83

622

.487

.503

22.2

60.8

8920

.944

.180

22.1

35.3

2030

.220

.495

15.1

47.7

609.

220.

050

8465

9110

0000

erit

test

erel

er; a

ğaç,

man

tar,

kem

ik,s

ert k

auçu

k,se

rt pl

astik

vb.

sert

mad

dele

r için

489.

865

779.

732

853.

317

901.

074

1.47

1.73

055

9.48

953

3.33

21.

021.

846

8465

9120

0000

Daire

vi te

ster

eler

; ağa

ç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin3.

968.

738

8.40

8.50

212

.168

.818

8.55

2.99

111

.059

.326

12.6

43.9

7011

.835

.037

7.62

5.41

584

6591

9000

0 0Ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

leri

işley

en d

iğer

test

ere

mak

inal

arı

2.31

0.15

14.

474.

791

8.33

0.32

66.

064.

575

13.6

80.5

5711

.741

.340

7.11

2.93

45.

041.

084

8465

9200

0011

lany

a m

akin

alar

ı; ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin41

5.49

51.

234.

060

761.

078

490.

326

1.61

9.60

949

6.50

61.

206.

299

291.

063

8465

9200

001 2

reze

mak

inal

arı;

ağaç

, man

tar,

kem

ik,s

ert k

auçu

k,se

rt pl

astik

vb.

sert

mad

dele

r için

3.96

8.10

05.

094.

014

5.32

9.76

03.

487.

248

8.21

5.72

74.

279.

822

4.05

7.55

53.

723.

306

8465

9200

0013

eser

ek k

alıp

lam

a m

akin

alar

ı; ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin1.

355.

246

1.68

1.87

87.

796.

356

1.64

0.86

91.

215.

014

2.42

5.78

52.

200.

777

1.74

8.22

884

6593

0000

11Ta

şlam

a m

akin

alar

ı; ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin57

0.89

830

1.19

051

1.35

764

3.30

643

0.08

329

0.17

953

1.31

41.

082.

753

8465

9300

001 2

ımpa

rala

ma

mak

inal

arı;

ağaç

, man

tar,

kem

ik,s

ert k

auçu

k,se

rt pl

astik

vb.

sert

mad

dele

r için

5.90

6.32

62.

834.

587

13.0

50.7

188.

771.

979

10.4

48.1

969.

236.

830

4.74

6.73

42.

817.

524

8465

9300

0013

arla

tma

mak

inal

arı;

ağaç

, man

tar,

kem

ik,s

ert k

auçu

k,se

rt pl

astik

vb.

sert

mad

dele

r için

248.

862

779.

810

843.

075

1.62

9.85

438

4.83

13.

609.

007

1.25

8.04

466

.896

8465

9400

000 0

ükm

e ve

ya b

irleş

tirm

e m

akin

alar

ı; ağ

aç, m

anta

r, ke

mik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.se

rt m

adde

ler i

çin7.

884.

478

8.13

9.85

848

.988

.479

22.2

84.3

9122

.263

.519

13.3

55.8

065.

352.

415

6.19

3.18

984

6595

0000

00De

lik a

çma

veya

zıv

anal

ama

mak

inal

arı;

ağaç

, kem

ik,s

ert k

auçu

k,se

rt pl

astik

vb.

sert

mad

dele

r için

3.62

6.15

44.

799.

981

7.42

4.39

06.

370.

078

9.79

3.64

910

.013

.871

8.76

8.77

07.

142.

809

8465

9600

0000

arm

a,di

lme

veya

soy

arak

yap

rak

halin

de a

çma

mak

.; ağ

aç, k

emik

,ser

t kau

çuk,

sert

plas

tik v

b.m

add.

için

21.5

17.1

0796

8.06

816

.832

.546

3.01

9.09

81.

325.

818

2.09

1.41

71.

281.

587

2.93

0.67

561

.027

.636

64.4

90.1

8014

8.92

3.21

188

.887

.038

107.

016.

583

104.

636.

012

67.0

08.0

5150

.662

.73 4

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8466

1020

000 0

Alet

tutu

cula

rı a

ynal

ar, k

ıskaç

lar v

e ko

vanl

ar2.

107.

617

3.33

0.71

04.

890.

057

3.67

5.58

65.

325.

724

6.90

4.51

17.

463.

958

6.22

9.21

884

6610

3100

00To

rna

tezg

ahla

rına

mah

sus

diğe

r ale

t tut

ucul

arı

1.23

4.23

42.

872.

697

5.63

1.06

55.

726.

097

5.98

3.90

26.

198.

590

6.85

3.56

15.

996.

058

8466

1038

0000

Diğe

r ale

t tut

ucul

arı

5.40

4.92

97.

424.

625

12.6

22.6

8412

.522

.758

12.3

68.5

0011

.398

.995

11.4

02.5

4913

.360

.465

8466

1080

000 0

tom

atik

şek

ilde

açıla

n pa

fta k

afal

arı

181.

797

308.

753

350.

617

171.

398

153.

272

262.

429

249.

966

281.

265

8466

2020

000 0

zel u

ygul

amal

ar iç

in ta

kım

ve

apar

atla

r; st

anda

rt ta

kım

ve

apar

atla

rın p

arça

ların

dan

oluş

an s

etle

r3.

340.

167

3.72

4.68

65.

930.

192

7.11

2.57

35.

685.

846

4.19

5.70

78.

055.

404

8466

2091

0011

Torn

a te

zgah

ların

a ai

t tor

na a

ynal

arı

1.28

8.93

22.

011.

876

2.73

1.62

72.

595.

338

2.60

3.07

62.

731.

074

2.50

2.25

61.

996.

183

8466

2091

001 9

Torn

a te

zgah

ların

a m

ahsu

s di

ğer i

şlene

cek

parç

a tu

tucu

ları

934.

957

2.34

9.23

83.

419.

556

3.87

0.96

72.

722.

743

2.54

6.18

92.

463.

331

2.44

3.68

984

6620

9800

00şle

nece

k pa

rçal

ar iç

in d

iğer

ale

t tut

ucul

ar1.

242.

685

2.76

5.64

55.

372.

899

6.66

2.40

47.

916.

110

7.98

2.48

45.

738.

871

5.72

6.79

384

6630

0000

0 0m

akin

alar

e ai

t tak

sim e

dici

terti

bat v

e di

ğer ö

zel t

ertib

at2.

967.

839

6.43

4.60

912

.023

.207

9.61

1.95

710

.574

.502

12.9

23.6

4410

.571

.422

11.9

11.3

1484

6691

2000

00Ta

ş, b

eton

vb.

işley

en m

akin

alar

ın d

ökm

e de

mir/

çelik

dök

ümde

n pa

rçal

arı

407.

888

207.

907

922.

357

885.

156

323.

012

599.

685

288.

560

249.

817

8466

9195

0000

Taş,

bet

on v

b.işl

eyen

mak

inal

arın

diğ

er a

ksam

, par

çala

rı4.

353.

712

4.51

2.71

34.

539.

830

5.97

0.87

54.

901.

976

4.71

1.36

13.

780.

557

8466

9220

0000

Ağaç

, pla

stik

işle

yen

mak

inal

arın

dök

me

dem

ir/çe

lik d

öküm

den

parç

alar

ı24

3.56

623

7.94

056

8.41

749

1.37

469

9.22

01.

356.

289

1.51

4.34

34.

165.

810

8466

9280

0000

Ağaç

, pla

stik

işle

yen

mak

inal

arın

diğ

er a

ksam

, par

çala

rı8.

116.

305

7.78

0.56

312

.481

.423

13.0

05.4

8 013

.155

.843

16.3

04.6

7111

.486

.779

10.9

68.8

9531

.824

.628

39.4

49.2

4965

.526

.622

69.6

88.5

3774

.909

.352

79.7

96.3

8369

.442

.664

75.1

65.4

68

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8479

3010

000 0

Ağaç

/lifli

mad

dele

rden

levh

a im

alin

e m

ahsu

s pr

esle

r6.

280.

286

29.2

85.4

7817

5.71

9.13

241

.121

.365

8.19

4.05

312

.203

.019

36.0

20.9

8412

.243

.892

8479

3090

0000

Ağaç

/man

tar i

şlem

eye

mah

sus

diğe

r mak

ina

ve c

ihaz

lar

14.3

31.3

329.

197.

294

23.2

00.8

2610

.914

.886

60.8

92.8

6225

.918

.006

93.5

02.4

1614

.574

.453

20.6

11.6

1838

.482

.772

198.

919.

958

52.0

36.2

5169

.086

.915

38.1

21.0

2512

9.52

3.40

026

.818

.345

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8486

9010

0000

Alet

tutu

cula

rı ve

oto

mat

ik ş

ekild

e aç

ılan

pafta

kaf

alar

ı; işl

enec

ek p

arça

ları

tutu

cula

r92

.601

338.

008

172.

006

10.8

1811

1.15

268

.113

44.7

8017

. 372

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

8543

3000

0000

Elek

troliz

le k

apla

ma,

ele

ktro

liz/e

lekt

rofo

rez

için

mak

ina

ve c

ihaz

lar

11.1

78.4

407.

712.

411

13.7

18.4

7318

.659

.741

9.64

3.52

519

.974

.645

12.8

93.0

2532

.991

.267

Tabl

o 32

Tabl

o 27

Tabl

o 28

Tabl

o 31

Tabl

o 30

8479

(en

dine

özg

bir

fonk

siyo

nu o

lan

diğe

r mak

inal

ar v

e m

ekan

ik

ihaz

lar)

İTH

AAT

-ABD

Dol

arı

8486

(ar

ı ile

tken

dis

kler

in, k

lçel

erin

, ent

egre

dev

rele

rin v

b im

alat

ında

kul

lanı

lan

mak

ina

ve

ihaz

lar

aks

am-

arça

-aks

esua

r) İ

THA

AT-A

BD D

olar

ı

8543

(en

dine

has

fonk

siyo

nlu

diğe

r ele

ktrik

li m

akin

a ve

ih

azla

r) İ

THA

AT-A

BD D

olar

ı

8464

(Ta

ş, s

eram

ik, b

eton

, asb

estli

çim

ento

vb

min

eral

mad

dele

ri iş

lem

eye

veya

am

ı soğ

uk o

lara

k iş

lem

eye

mah

sus

mak

inal

ar)

İTH

AAT

-ABD

Dol

arı

8465

(Ağ

aç, m

anta

r,ke

mik

,ser

t kau

çuk,

ser

t la

stik

mad

dele

r vb

sert

mad

dele

ri iş

l. m

ahsu

s m

akin

alar

(çi

vi ç

akm

a, z

ımba

lam

a vb

)) İ

THA

AT-A

BD D

olar

ı

8466

(84

.56

ila 8

4.65

oz

isyo

nlar

ında

ki m

akin

alar

da k

ulla

nılm

aya

elve

rişli

aksa

m,

arça

, aks

esua

r (ar

ça, a

let t

utu

ular

ı vb)

) İT

HA

AT-A

BD D

olar

ıTa

blo

29

58

KESİ

Cİ TA

KIML

ARIN

İHRA

CATI

VE İT

HALA

TI

2012

2013

2014

2015

2016

8207

.40.

10.9

0.00

et v

e yi

v aç

may

a m

ahsu

s al

etle

r Di

ğerle

ri33

7.12

546

5.35

141

3.40

246

9.00

539

6.28

082

07.5

0.10

.00.

00De

lmey

e m

ahsu

s al

etle

r ka

ya d

elm

eye

mah

sus

alet

ler h

ariç

şgö

ren

kısım

ları

elm

asta

n ve

ya a

glom

ere

edilm

iş el

mas

tan

olan

lar

200.

034

305.

728

2.45

0.08

041

6.39

949

0.57

282

07.5

0.50

.00.

00De

lmey

e m

ahsu

s al

etle

r ka

ya d

elm

eye

mah

sus

alet

ler h

ariç

ş g

ören

kısı

mla

rı se

rmet

lerd

en1.

525.

509

1.48

7.57

42.

240.

585

1.74

1.26

01.

703.

415

8207

.50.

60.0

0.00

Delm

eye

mah

sus

alet

ler

kaya

del

mey

e m

ahsu

s al

etle

r har

iç ş

gör

en k

ısım

ları

yüks

ek h

ız çe

liğin

den

304.

153

329.

444

543.

247

597.

719

293.

139

8207

.50.

70.0

0.00

Delm

eye

mah

sus

alet

ler

kaya

del

mey

e m

ahsu

s al

etle

r har

iç ş

gör

en k

ısım

ları

diğe

r mad

dele

rden

137.

972

150.

120

323.

612

225.

292

892.

989

8207

.60.

10.0

0.00

ayba

lam

aya

veya

del

ik g

enişl

etm

eye

mah

sus

alet

ler

ş gö

ren

kısım

ları

elm

asta

n ve

ya a

glom

ere

edilm

iş el

mas

tan

olan

lar

183.

222

74.3

0713

.427

66.5

0341

.464

8207

.60.

30.0

0.19

ayba

lam

aya

veya

del

ik g

enişl

etm

eye

mah

sus

alet

ler

Diğe

rleri

59.7

9212

0.04

459

7.12

447

3.11

730

8.19

582

07.6

0.70

.00.

19ay

bala

may

a ve

ya d

elik

gen

işlet

mey

e m

ahsu

s al

etle

r Di

ğerle

ri10

3.15

213

5.21

224

6.41

627

6.44

778

4.79

982

07.7

0.10

.00.

00re

zele

mey

e m

ahsu

s al

etle

r ş

göre

n kı

sımla

rı se

rmet

lerd

en

698.

690

727.

250

1.05

9.59

474

3.23

460

6.26

482

07.7

0.31

.00.

12re

zele

mey

e m

ahsu

s al

etle

r El

mas

tan

veya

agl

omer

e ed

ilmiş

elm

asta

n ol

anla

r13

9.44

180

.614

60.2

072.

713.

547

1.07

5.47

782

07.7

0.31

.00.

19re

zele

mey

e m

ahsu

s al

etle

r Di

ğerle

ri15

8.60

766

2.28

256

2.32

568

4.20

542

7.67

982

07.8

0.11

.00.

00To

rnal

amay

a m

ahsu

s al

etle

r ş

göre

n kı

sımla

rı se

rmet

lerd

en22

0.09

628

0.27

81.

200.

116

877.

135

1.01

9.56

782

07.8

0.19

.00.

11To

rnal

amay

a m

ahsu

s al

etle

r Ad

i met

alle

rden

ola

nlar

34.6

8152

8.62

785

.580

79.6

0912

8.84

482

07.8

0.19

.00.

19To

rnal

amay

a m

ahsu

s al

etle

r Di

ğerle

ri88

.684

180.

026

522.

578

405.

780

157.

911

8207

.80.

90.0

0.12

Torn

alam

aya

mah

sus

alet

ler

ş gö

ren

kısım

ları

elm

asta

n ve

ya a

glom

ere

edilm

iş el

mas

tan

olan

lar

3.33

53.

797

34.9

918.

959

5.80

482

07.8

0.90

.00.

13To

rnal

amay

a m

ahsu

s al

etle

r ş

göre

n kı

sımla

rı se

rmet

lerd

en o

lanl

ar62

10

1.25

20

082

07.9

0.10

.00.

00De

ğişe

bilir

diğ

er a

letle

r ş

göre

n kı

sımla

rı el

mas

tan

veya

agl

omer

e ed

ilmiş

elm

asta

n ol

anla

r1.

131.

743

1.09

7.64

886

4.82

25.

045.

179

1.14

1.69

182

07.9

0.50

.00.

00De

ğişe

bilir

diğ

er a

letle

r Di

ş aç

ma

alet

leri

46.7

7265

.366

37.1

4569

.273

97.0

0982

07.9

0.71

.00.

00De

ğişe

bilir

diğ

er a

letle

r M

etal

işle

mey

e m

ahsu

s ol

anla

r9.

031

53.2

8310

4.83

235

.227

44.9

6782

07.9

0.91

.00.

00De

ğişe

bilir

diğ

er a

letle

r M

etal

işle

mey

e m

ahsu

s ol

anla

r95

2.74

363

8.68

360

6.19

959

3.74

461

9.92

082

09.0

0.20

.00.

00Al

etle

r için

mon

te e

dilm

emiş

levh

alar

, çub

ukla

r; uç

lar v

e be

nzer

i uçla

r se

rmet

lerd

en

evha

lar

10.2

91.8

2111

.392

.833

14.3

19.5

5011

.706

.772

11.1

51.5

1916

.627

.224

18.7

78.4

6726

.287

.084

27.2

28.4

0621

.387

.505

2012

2013

2014

2015

2016

8207

.40.

10.9

0.00

et v

e yi

v aç

may

a m

ahsu

s al

etle

r Di

ğerle

ri4.

983.

389

6.83

9.88

77.

008.

824

7.83

0.66

07.

734.

119

8207

.50.

10.0

0.00

Delm

eye

mah

sus

alet

ler

kaya

del

mey

e m

ahsu

s al

etle

r har

iç ş

göre

n kı

sımla

rı el

mas

tan

veya

agl

omer

e ed

ilmiş

elm

asta

n ol

anla

r3.

707.

485

3.58

2.87

34.

292.

749

3.12

5.05

53.

159.

503

8207

.50.

50.0

0.00

Delm

eye

mah

sus

alet

ler

kaya

del

mey

e m

ahsu

s al

etle

r har

iç ş

gör

en k

ısım

ları

serm

etle

rden

7.33

8.59

710

.479

.494

13.2

69.4

7311

.985

.427

11.0

54.3

2682

07.5

0.60

.00.

00De

lmey

e m

ahsu

s al

etle

r ka

ya d

elm

eye

mah

sus

alet

ler h

ariç

ş g

ören

kısı

mla

rı yü

ksek

hız

çeliğ

inde

n6.

642.

315

7.95

0.25

38.

085.

511

7.22

3.97

55.

316.

555

8207

.50.

70.0

0.00

Delm

eye

mah

sus

alet

ler

kaya

del

mey

e m

ahsu

s al

etle

r har

iç ş

gör

en k

ısım

ları

diğe

r mad

dele

rden

2.29

8.23

92.

227.

281

2.02

6.88

52.

095.

649

2.27

2.10

182

07.6

0.10

.00.

00ay

bala

may

a ve

ya d

elik

gen

işlet

mey

e m

ahsu

s al

etle

r ş

göre

n kıs

ımla

rı el

mas

tan

veya

agl

omer

e ed

ilmiş

elm

asta

n ol

anla

r47

3.88

940

0.92

418

3.60

126

1.68

628

6.27

882

07.6

0.30

.00.

19ay

bala

may

a ve

ya d

elik

gen

işlet

mey

e m

ahsu

s al

etle

r Di

ğerle

ri2.

902.

458

2.51

2.85

62.

842.

551

2.44

1.39

92.

015.

579

8207

.60.

70.0

0.19

ayba

lam

aya

veya

del

ik g

enişl

etm

eye

mah

sus

alet

ler

Diğe

rleri

820.

986

894.

093

706.

225

517.

496

849.

069

8207

.70.

10.0

0.00

reze

lem

eye

mah

sus

alet

ler

ş gö

ren

kısım

ları

serm

etle

rden

7.

336.

645

7.66

1.45

510

.487

.005

8.87

4.48

88.

259.

215

8207

.70.

31.0

0.12

reze

lem

eye

mah

sus

alet

ler

Elm

asta

n ve

ya a

glom

ere

edilm

iş el

mas

tan

olan

lar

3.19

9.13

53.

130.

299

3.19

3.69

21.

407.

599

1.03

0.81

582

07.7

0.31

.00.

19re

zele

mey

e m

ahsu

s al

etle

r Di

ğerle

ri3.

377.

624

5.43

1.73

76.

008.

367

4.32

6.12

04.

173.

883

8207

.80.

11.0

0.00

Torn

alam

aya

mah

sus

alet

ler

ş gö

ren

kısım

ları

serm

etle

rden

1.19

2.05

783

9.47

079

1.98

066

8.62

181

4.01

782

07.8

0.19

.00.

11To

rnal

amay

a m

ahsu

s al

etle

r Ad

i met

alle

rden

ola

nlar

335.

197

253.

538

193.

337

129.

241

64.8

4882

07.8

0.19

.00.

19To

rnal

amay

a m

ahsu

s al

etle

r Di

ğerle

ri60

1.54

874

3.94

11.

182.

142

1.33

9.20

489

2.28

182

07.8

0.90

.00.

12To

rnal

amay

a m

ahsu

s al

etle

r ş

göre

n kı

sımla

rı el

mas

tan

veya

agl

omer

e ed

ilmiş

elm

asta

n ol

anla

r1.

151.

273

1.67

2.49

01.

583.

419

927.

255

599.

989

8207

.80.

90.0

0.13

Torn

alam

aya

mah

sus

alet

ler

ş gö

ren

kısım

ları

serm

etle

rden

ola

nlar

040

.816

109.

873

18.0

8610

.550

8207

.90.

10.0

0.00

Deği

şebi

lir d

iğer

ale

tler

ş gö

ren

kısım

ları

elm

asta

n ve

ya a

glom

ere

edilm

iş el

mas

tan

olan

lar

9.63

7.87

211

.315

.588

13.3

78.4

538.

394.

562

7.04

4.73

382

07.9

0.50

.00.

00De

ğişe

bilir

diğ

er a

letle

r Di

ş aç

ma

alet

leri

3.00

4.44

92.

071.

801

2.18

8.83

61.

747.

957

2.13

8.51

982

07.9

0.71

.00.

00De

ğişe

bilir

diğ

er a

letle

r M

etal

işle

mey

e m

ahsu

s ol

anla

r1.

574.

424

1.58

3.17

42.

300.

862

1.06

0.56

71.

091.

759

8207

.90.

91.0

0.00

Deği

şebi

lir d

iğer

ale

tler

Met

al iş

lem

eye

mah

sus

olan

lar

17.8

67.7

369.

745.

499

13.7

30.3

386.

528.

943

7.75

6.23

482

09.0

0.20

.00.

00Al

etle

r için

mon

te e

dilm

emiş

levh

alar

, çub

ukla

r; uç

lar v

e be

nzer

i uçla

r se

rmet

lerd

en

evha

lar

29.3

13.2

2330

.912

.177

36.2

36.3

1029

.619

.283

27.2

62.7

5910

7.75

8.54

111

0.28

9.64

612

9.80

0.43

310

0.52

3.27

393

.827

.132

Met

al İ

şlem

e Ta

kım

Tez

gahl

arın

da

ulla

nıla

n es

ii T

akım

lar

İHRA

CAT-

ABD

Dol

arı

Tabl

o 33

Met

al İ

şlem

e Ta

kım

Tez

gahl

arın

da

ulla

nıla

n es

ii T

akım

lar

İTH

AAT

-ABD

Dol

arı

Tabl

o 34

59

2012

2013

2014

2015

2016

8466

.10.

20.0

0.00

Alet

tutu

cula

rı ve

oto

mat

ik ş

ekild

e aç

ılan

pafta

kaf

alar

ı Ay

nala

r, kı

skaç

lar v

e ko

vanl

ar13

2.13

720

4.18

81.

326.

954

8.94

6.73

313

.349

.653

8466

.10.

31.0

0.00

Alet

tutu

cula

rı ve

oto

mat

ik ş

ekild

e aç

ılan

pafta

kaf

alar

ı To

rna

tezg

ahla

rına

mah

sus

olan

lar

3.61

3.33

64.

232.

848

4.60

3.29

63.

804.

533

4.40

1.74

584

66.1

0.38

.00.

00Al

et tu

tucu

ları

ve o

tom

atik

şek

ilde

açıla

n pa

fta k

afal

arı

Diğe

rleri

2.91

4.24

33.

554.

156

4.80

4.52

65.

243.

950

3.59

4.49

184

66.1

0.80

.00.

00Al

et tu

tucu

ları

ve o

tom

atik

şek

ilde

açıla

n pa

fta k

afal

arı

tom

atik

şek

ilde

açıla

n pa

fta k

afal

arı

116.

461

77.0

3947

.995

45.8

3459

.602

8466

.20.

20.0

0.00

şlene

cek

parç

alar

ı tut

ucul

ar

zel u

ygul

amal

ar iç

in ta

kım

ve

apar

atla

r; st

anda

rt ta

kım

ve

apar

atla

rın p

arça

ların

dan

oluş

an s

etle

r1.

428.

461

804.

117

409.

428

730.

277

427.

385

8466

.20.

91.0

0.11

şlene

cek

parç

alar

ı tut

ucul

ar T

orna

ayn

alar

ı23

.430

119.

048

113.

736

81.8

6854

.578

8466

.20.

91.0

0.19

şlene

cek

parç

alar

ı tut

ucul

ar D

iğer

leri

13.5

63.7

6413

.500

.425

14.2

32.7

323.

015.

065

231.

821

8466

.20.

98.0

0.00

şlene

cek

parç

alar

ı tut

ucul

ar D

iğer

leri

1.33

3.49

41.

638.

267

1.09

9.61

11.

249.

555

1.56

4.89

323

.125

.326

24.1

30.0

8826

.638

.278

23.1

17.8

1523

.684

.168

2012

2013

2014

2015

2016

8466

.10.

20.0

0.00

Alet

tutu

cula

rı ve

oto

mat

ik ş

ekild

e aç

ılan

pafta

kaf

alar

ı Ay

nala

r, kı

skaç

lar v

e ko

vanl

ar3.

675.

586

5.32

5.72

46.

904.

511

7.46

3.95

86.

229.

218

8466

.10.

31.0

0.00

Alet

tutu

cula

rı ve

oto

mat

ik ş

ekild

e aç

ılan

pafta

kaf

alar

ı To

rna

tezg

ahla

rına

mah

sus

olan

lar

5.72

6.09

75.

983.

902

6.19

8.59

06.

853.

561

5.99

6.05

884

66.1

0.38

.00.

00Al

et tu

tucu

ları

ve o

tom

atik

şek

ilde

açıla

n pa

fta k

afal

arı

Diğe

rleri

12.5

22.7

5812

.368

.500

11.3

98.9

9511

.402

.549

13.3

60.4

6584

66.1

0.80

.00.

00Al

et tu

tucu

ları

ve o

tom

atik

şek

ilde

açıla

n pa

fta k

afal

arı

tom

atik

şek

ilde

açıla

n pa

fta k

afal

arı

171.

398

153.

272

262.

429

249.

966

281.

265

8466

.20.

20.0

0.00

şlene

cek

parç

alar

ı tut

ucul

ar

zel u

ygul

amal

ar iç

in ta

kım

ve

apar

atla

r; st

anda

rt ta

kım

ve

apar

atla

rın p

arça

ların

dan

oluş

an s

etle

r5.

930.

192

7.11

2.57

35.

685.

846

4.19

5.70

78.

055.

404

8466

.20.

91.0

0.11

şlene

cek

parç

alar

ı tut

ucul

ar T

orna

ayn

alar

ı2.

595.

338

2.60

3.07

62.

731.

074

2.50

2.25

61.

996.

183

8466

.20.

91.0

0.19

şlene

cek

parç

alar

ı tut

ucul

ar D

iğer

leri

3.87

0.96

72.

722.

743

2.54

6.18

92.

463.

331

2.44

3.68

984

66.2

0.98

.00.

00şle

nece

k pa

rçal

arı t

utuc

ular

Diğ

erle

ri6.

662.

404

7.91

6.11

07.

982.

484

5.73

8.87

15.

726.

793

41.1

54.7

4044

.185

.900

43.7

10.1

1840

.870

.199

44.0

89.0

75

Met

al İ

şlem

e Ta

kım

Tez

gahl

arın

da

ulla

nıla

n Tu

tuu

Takı

mla

r İH

RACA

T-AB

D D

olar

ıTa

blo

35

Met

al İ

şlem

e Ta

kım

Tez

gahl

arın

da

ulla

nıla

n Tu

tuu

Takı

mla

r İT

HA

AT-A

BD D

olar

ıTa

blo

36

TUTU

CU TA

KIML

ARIN

İHRA

CATI

VE İT

HALA

TI

60

ÖLÇM

E VE K

ALİTE

KON

TROL

CİHA

ZLAR

ININ

İHRA

CATI

VE İT

HALA

TI 2012

2013

2014

2015

2016

9017

.30.

00.1

0.00

Mik

rom

etre

ler,

kalib

rele

r ve

mik

yasla

r El

ektri

kli v

eya

elek

troni

k ol

anla

r93

.787

201.

587

170.

805

186.

691

202.

791

9017

.30.

00.9

0.00

Mik

rom

etre

ler,

kalib

rele

r ve

mik

yasla

r Di

ğerle

ri40

2.82

931

1.99

31.

058.

990

303.

727

205.

405

9017

.80.

90.1

0.00

Mik

rom

etre

ler,

kalib

rele

r ve

mik

yasla

r El

ektri

kli v

eya

elek

troni

k ol

anla

r47

.887

218.

191

241.

248

437.

500

272.

790

9027

.80.

11.0

0.00

Diğe

r ale

t ve

cihaz

lar

p m

etre

ler,

r m

etre

ler v

e ile

tken

liği ö

lçen

diğe

r ale

tler

246.

298

252.

543

373.

531

385.

352

459.

416

9031

.49.

10.0

0.00

Diğe

r opt

ik a

let v

e cih

azla

r D

iğer

leri,

ro

fil p

roje

ktör

leri

35.6

6178

.527

46.1

9729

.345

104.

561

9031

.49.

90.0

0.00

Diğe

r opt

ik a

let v

e cih

azla

r D

iğer

leri,

Diğ

erle

ri1.

022.

351

940.

381

1.64

8.65

81.

412.

570

1.82

0.93

090

31.8

0.34

.00.

11Di

ğer a

let,

cihaz

ve

mak

inal

ar D

iğer

leri

3.78

023

.427

57.1

7729

.176

190.

265

9031

.80.

34.0

0.19

Diğe

r ale

t, cih

az v

e m

akin

alar

Diğ

erle

ri, D

iğer

leri

1.63

7.60

81.

877.

116

2.04

7.51

91.

258.

692

1.20

4.04

690

31.9

0.85

.29.

00Ak

sam

, par

ça v

e ak

sesu

ar D

iğer

leri

5.17

6.46

42.

903.

681

2.69

3.78

62.

988.

280

2.99

5.10

58.

666.

665

6.80

7.44

68.

337.

911

7.03

1.33

37.

455.

309

2012

2013

2014

2015

2016

9017

.30.

00.1

0.00

Mik

rom

etre

ler,

kalib

rele

r ve

mik

yasla

r El

ektri

kli v

eya

elek

troni

k ol

anla

r3.

561.

045

4.70

3.04

04.

134.

162

3.87

8.63

83.

764.

042

9017

.30.

00.9

0.00

Mik

rom

etre

ler,

kalib

rele

r ve

mik

yasla

r Di

ğerle

ri5.

859.

615

5.94

1.06

75.

306.

587

6.63

0.50

05.

250.

988

9017

.80.

90.1

0.00

Mik

rom

etre

ler,

kalib

rele

r ve

mik

yasla

r El

ektri

kli v

eya

elek

troni

k ol

anla

r1.

060.

336

1.62

3.51

31.

049.

727

868.

966

754.

833

9027

.80.

11.0

0.00

Diğe

r ale

t ve

cihaz

lar

p m

etre

ler,

r m

etre

ler v

e ile

tken

liği ö

lçen

diğe

r ale

tler

4.94

4.78

66.

805.

615

7.33

6.20

25.

816.

910

6.23

0.18

690

31.4

9.10

.00.

00Di

ğer o

ptik

ale

t ve

cihaz

lar

Diğ

erle

ri,

rofil

pro

jekt

örle

ri2.

143.

498

2.12

7.10

41.

212.

098

3.42

8.79

682

1.03

690

31.4

9.90

.00.

00Di

ğer o

ptik

ale

t ve

cihaz

lar

Diğ

erle

ri, D

iğer

leri

32.3

67.8

5430

.588

.293

45.4

18.9

2341

.232

.844

37.1

44.5

5190

31.8

0.34

.00.

11Di

ğer a

let,

cihaz

ve

mak

inal

ar D

iğer

leri

1.55

1.52

562

7.23

263

0.71

390

0.03

468

7.43

390

31.8

0.34

.00.

19Di

ğer a

let,

cihaz

ve

mak

inal

ar D

iğer

leri,

Diğ

erle

ri22

.341

.984

26.7

77.0

2529

.935

.359

28.2

27.0

2431

.015

.614

9031

.90.

85.2

9.00

Aksa

m, p

arça

ve

akse

suar

Diğ

erle

ri18

.325

.664

18.6

30.9

2418

.357

.024

15.6

98.3

2714

.742

.246

92.1

56.3

0797

.823

.813

113.

380.

795

106.

682.

039

100.

410.

929

Tabl

o 38

lçm

e ve

al

ite

ontr

ol

kim

anla

rı İ

HRA

CAT-

ABD

Dol

arı

Tabl

o 37

lçm

e ve

al

ite

ontr

ol

kim

anla

rı İT

HA

AT-A

BD D

olar

ı

61

AC D T D A AMA28.41 Metal işleme makinalarının imalatı 28.41.11 Takım tezgahları, metal işlemek için lazer, ultrason ve

benzerleriyle talaşlı işleyenler

28.41.11.10 8456 10 00 Takım tezgahları, herhangi bir malzemeyi işlemek için lazer, ultrason veya diğer ışık veya foton ışınlarıyla talaşlı

işleyenler

28.41.11.30 8456 20 00

Takım tezgahları, herhangi bir malzemeyi işlemek için ultrason işlemlerle talaşlı işleyenler yarı iletken aygıtların

veya entegre elektronik devrelerin imalatı için olan makinalar hariç

28.41.11.50 8456 30 11 19 90 Takım tezgahları, herhangi bir malzemeyi talaşlı işlemek için elektro erozyon işlemleriyle çalışanlar

28.41.11.70 8456 90 00 Takım tezgahları, herhangi bir malzemeyi talaşlı işlemek için elektro kimyasal, elektron-ışını, iyonik ışın veya plazma arkı işlemleriyle çalışanlar

28.41.11.80 8486 20 10 Takım tezgahları, herhangi bir malzemeyi talaşlı işlemek için ultrasonik işlemlerle çalışanlar yarı iletken aygıtların veya entegre elektronik devrelerin imalatı için

28.41.12 şleme merkezleri, tek istasyonlu makinalar ve çok istasyonlu transfer makinaları metal işleme için

28.41.12.20 8457 10 10 atay işleme merkezleri, metal işlemek için28.41.12.40 8457 10 90 Dikey işleme merkezleri, metal işlemek için birleşik yatay

ve dikey makina ile şekil verme merkezleri dahil28.41.12.50 8457 20 00 Tek istasyonlu makinalar, metal işlemek için28.41.12.70 8457 30 10 90 ok istasyonlu transfer makinaları, metal işlemek için

28.41.21 Torna tezgahları, metalleri talaşlı işlemek için

28.41.21.23 8458 11 20 atay torna tezgahları ve tornalama merkezleri sayısal kontrollü , metalleri talaşlı işlemek için

28.41.21.27 8458 11 41 49 atay torna tezgahları ve otomatik torna tezgahları sayısal

kontrollü , metalleri talaşlı işlemek için tornalama merkezleri hariç

28.41.21.29 8458 11 80 atay torna tezgahları sayısal kontrollü , metalleri talaşlı

işlemek için tornalama merkezleri, otomatik tornalar hariç

28.41.21.40 8458 19 00 atay torna tezgahları sayısal kontrollü olmayan , metalleri talaşlı işlemek için

28.41.21.60 8458 91 20 80 99 00 Torna tezgahları, tornalama merkezleri dahil, metalleri talaşlı işlemek için yatay torna tezgahları hariç

28.41.22Takım tezgahları, metal delme, raybalama borlama veya frezeleme için; başka yerde sınıflandırılmamış takım tezgahları, metallere set diş açma veya yiv açma için

28.41.22.13 8459 21 00 Delme makinaları matkaplar sayısal kontrollü , metal işlemek için olanlar kızaklı işlem üniteleri hariç

28.41.22.17 8459 51 00 onsol tipi freze makinaları sayısal kontrollü , metal

işlemek için olanlar rayba borlama -freze makinaları hariç

TAB 39

62

AC D T D A AMA

28.41.22.23 8459 61 10 Takım freze makinaları sayısal kontrollü , metal işlemek için olanlar rayba borlama -freze makinaları ile konsol tipi olanlar hariç

28.41.22.25 8459 61 90

reze makinaları sayısal kontrollü , metal işlemek için olanlar planya-freze tezgahları dahil rayba borlama -freze makinaları, konsol tipi freze makinaları, takım freze makinaları hariç

28.41.22.33 8459 10 00Delerek, raybalayarak borlayarak , frezeleyerek, set diş veya yiv açarak metal işlemek için kullanılan kızaklı işlem üniteleri

28.41.22.35 8459 29 00 Delme makinaları matkaplar sayısal kontrollü olmayan , metal işlemek için olanlar kızaklı işlem üniteleri hariç

28.41.22.40 8459 31 00 40 10 aybalama borlama ve rayba borlama -freze makinaları sayısal kontrollü , metal işlemek için olanlar delme

makinaları matkaplar hariç

28.41.22.60 8459 39 00 40 90 aybalama borlama ve rayba borlama -freze makinaları sayısal kontrollü olmayan , metal işlemek için olanlar delme makinaları matkaplar hariç

28.41.22.70 8459 59 00 69 10 90 reze makinaları sayısal kontrollü olmayan , metal

işlemek için olanlar rayba borlama -freze makinaları hariç

28.41.22.80 8459 70 00 et diş açma veya yiv açma makinaları kılavuz ve pafta

makinaları , metal işlemek için olanlar delme makinaları matkaplar hariç

28.41.23 Takım tezgahları çapak temizleme, bileyleme, taşlama veya metali başka şekillerde tamamlama için

28.41.23.05 8460 11 00

Düz yüzey taşlama tezgahları sayısal kontrollü , metal işlemek için olanlar eksenlerden herhangi birine yerleştirilmesinde minimum doğruluğu 0,01 mm ye kadar ayarlanabilenler

28.41.23.15 8460 21 11 15 19

ilindirik yüzey taşlama tezgahları sayısal kontrollü , metal işlemek için olanlar eksenlerden herhangi birine yerleştirilmesinde minimum doğruluğu 0,01 mm ye kadar ayarlanabilenler

28.41.23.25 8460 21 90

Diğer yüzeyler için diğer taşlama tezgahları sayısal kontrollü , metal işlemek için olanlar eksenlerden herhangi birine yerleştirilmesinde minimum doğruluğu 0,01 mm ye kadar ayarlanabilenler

28.41.23.35 8460 19 00

Düz yüzeyler için taşlama tezgahları sayısal kontrollü olmayan , metal işlemek için olanlar eksenlerden herhangi birine yerleştirilmesinde minimum doğruluğu 0,01 mm ye kadar ayarlanabilenler

28.41.23.45 8460 29 10

ilindirik yüzey taşlama tezgahları sayısal kontrollü olmayan , metal işlemek için olanlar eksenlerden herhangi birine yerleştirilmesinde minimum doğruluğu 0,01 mm ye kadar ayarlanabilenler

28.41.23.55 8460 29 90

Diğer yüzeyler için diğer taşlama tezgahları sayısal kontrollü olmayan , metal işlemek için olanlar eksenlerden herhangi birine yerleştirilmesinde minimum doğruluğu 0,01 mm ye kadar ayarlanabilenler

TAB 39

63

AC D T D A AMA28.41.23.65 8460 31 00 ileyleme tezgahları takım veya kesici aletler için sayısal

kontrollü , metal işlemek için olanlar28.41.23.75 8460 39 00 ileyleme tezgahları takım veya kesici aletler için sayısal

kontrollü olmayan , metal işlemek için olanlar28.41.23.85 8460 40 10 90 onlama veya lepleme tezgahları, metal işlemek için

olanlar28.41.23.95 8460 90 10 90 apak temizleme veya cilalama makinaları, metal için

olanlar dişli tamamlama makinaları hariç28.41.24 Takım tezgahları, metalleri planyalamak, biçmek, kesip

ayırmak veya başka şekillerde kesmek için olanlar28.41.24.10 8461 30 10 90 roşlama makinaları oluk açma makinaları , metal işlemek

için olanlar

28.41.24.30 8461 40 11 19 31 39 71 79 90

Dişli kesme, dişli taşlama veya dişli tamamlama tezgahları; metalleri, metal karbürleri veya sermetleri işlemek için olanlar planya tezgahları, dik planya tezgahları ve broşlama makinaları hariç

28.41.24.70 8461 50 11 19 90 Testere tezgahları veya kesip ayırma tezgahları, metalleri işlemek için olanlar

28.41.24.90 8461 20 00 90 00 aşka yerde sınıflandırılmamış planya, şekil verme veya dik

planya tezgahları, metalleri veya sermetleri talaşlı işleyerek çalışan diğer takım tezgahları

28.41.31 makinalar, metalleri bükme, katlama ve düzleştirme için olanlar

28.41.31.20 8462 21 10 ükme, katlama, düzleştirme veya yassılaştırma makinaları sayısal kontrollü , yassı metal ürünleri işlemek için olanlar presler dahil

28.41.31.40 8462 21 80 ükme, katlama, düzleştirme veya yassılaştırma makinaları sayısal kontrollü , metalleri işlemek için olanlar presler

dahil yassı metal ürünleri işlemek için olanlar hariç

28.41.31.60 8462 29 10 ükme, katlama, düzleştirme veya yassılaştırma makinaları sayısal kontrollü olmayan , yassı metal ürünleri işlemek

için olanlar presler dahil

28.41.31.80 8462 29 91 98

ükme, katlama, düzleştirme veya yassılaştırma makinaları sayısal kontrollü olmayan , metalleri işlemek için olanlar presler dahil yassı metal ürünleri işlemek için olanlar

hariç28.41.32 makinalar, metalleri makasla kesme, zımba delme ve

kertikleme gedik açma için olanlar

28.41.32.20 8462 31 00 Makas tezgahları sayısal kontrollü , metalleri işlemek için olanlar presler dahil kombine haldeki zımba delme ve makas tezgahları hariç

28.41.32.40 8462 41 10 90 ımba delme veya kertikleme gedik açma tezgahları sayısal kontrollü presler, kombine haldeki zımba delme

ve makas tezgahları dahil

28.41.32.60 8462 39 10 91 99 Makas tezgahları sayısal kontrollü olmayan , metalleri işlemek için olanlar presler dahil kombine haldeki zımba delme ve makas tezgahları hariç

28.41.32.80 8462 49 10 90 ımba delme veya kertikleme gedik açma tezgahları sayısal kontrollü olmayan presler, kombine haldeki

zımba delme ve makas tezgahları dahil

TAB 39

64

AC D T D A AMA

28.41.33aşka yerde sınıflandırılmamış demir dövme veya kalıpla

baskı tezgahları ve çekiçleri; hidrolik presler ve presler, metal işleme için olanlar

28.41.33.10 8462 10 10 Dövme veya kalıpta dövme tezgahları ve çekiçleri sayısal kontrollü , metalleri işlemek için olanlar presler dahil

28.41.33.20 8462 10 90 Dövme veya kalıpta dövme tezgahları ve çekiçleri sayısal kontrollü olmayan , metalleri işlemek için olanlar presler dahil

28.41.33.50 8462 91 20 80 idrolik presler, metalleri işlemek için olanlar28.41.33.60 8462 99 20 80 idrolik olmayan presler, metalleri işlemek için olanlar

28.41.34aşka yerde sınıflandırılmamış takım tezgahları, metalleri,

sinterlenmiş metal karbürleri veya sermetleri işlemek için olanlar talaşsız işleyerek

28.41.34.10 8463 10 10 90 ekme tezgahları, metallerden, sinterlenmiş metal

karbürlerden veya sermetlerden çubuklar, tüpler, profiller, teller veya benzerleri için olanlar

28.41.34.30 8463 20 00 Ezerek set diş açma makinaları ovalama makinaları , metalleri, sinterlenmiş metal karbürleri veya sermetleri işlemek için olanlar

28.41.34.50 8463 30 00 Tel işleme makinaları çekme tezgahları ve set diş açma makinaları hariç

28.41.34.70 8463 90 00

Metal işlemek için perçinleme tezgahları, dövme tezgahları ve bükme tezgahları, spiral metal şeritlerden esnek tüp imalatı için tezgahlar ile elektro-manyetik vuruşlu metal şekillendirme tezgahları ve metalleri talaşsız işlemek için diğer takım tezgahları

28.41.40 Metal işleme takım tezgahlarının parça ve aksesuarları

28.41.40.30

Metal kesme takım tezgahlarının parçaları ve aksesuarları alet tutacakları ve kendinden açılan pafta kafaları, iş

tutacakları, ayırıcı kafalar ve takım tezgahları için diğer özel aksesuarlar hariç

28.41.40.50

Metal şekillendirme takım tezgahlarının parça ve aksesuarları alet tutacakları ve kendinden açılan pafta kafaları, iş tutacakları, ayırıcı kafalar ve takım tezgahları için diğer özel aksesuarlar hariç

28.41.40.70 arça ve aksesuarlar, ultrasonik işlemlerle çalışan takım tezgahları için

28.49 Diğer takım tezgahlarının imalatı

28.49.11 Takım tezgahları, taş, seramik, beton veya benzeri mineral malzemeleri işlemek veya camı soğuk işlemek için olanlar

28.49.11.30 8464 10 00 Testere tezgahları, taş, seramik, beton, asbestli çimento veya benzeri mineral malzemeleri işlemek veya camı soğuk işlemek için olanlar

28.49.11.50 8464 20 11 19 80 Taşlama veya parlatma tezgahları, taş, seramik, beton, asbestli çimento veya benzeri mineral malzemeleri işlemek veya camı soğuk işlemek için olanlar

28.49.11.70 8464 90 00

Diğer takım tezgahları, taş, seramik, beton, asbestli çimento veya benzeri mineral malzemeleri işlemek veya camı soğuk işlemek için olanlar testere tezgahları, taşlama veya parlatma tezgahları hariç

TAB 39

65

AC D T D A AMA

28.49.12Takım tezgahları, ahşap, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar; elektro kaplama makinaları

28.49.12.10 8465 10 10 ok amaçlı tezgahlar iş parçası işlemler arasında elle

transfer edilenler , ahşap, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar

28.49.12.20 8465 10 90

ok amaçlı tezgahlar iş parçası işlemler arasında otomatik olarak transfer edilenler , ahşap, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar

28.49.12.33 8465 91 10 erit testereler, ahşap, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar

28.49.12.35 8465 91 20 Dairesel testereler, ahşap, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar

28.49.12.37 8465 91 90 Diğer testere tezgahları, ahşap, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar şerit testereler, dairesel testereler hariç

28.49.12.50 8465 92 00 lanya, freze veya kalıplama keserek tezgahları, ahşap,

mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar

28.49.12.63 8465 93 00 Taşlama, zımparalama veya parlatma tezgahları, ahşap, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar

28.49.12.65 8465 94 00 ükme veya montaj tezgahları, ahşap, mantar, kemik, sert

kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar

28.49.12.67 8465 95 00 Delme ve zıvanalama makinaları, ahşap, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar

28.49.12.75 8465 96 00 arma, dilimleme veya soyma makinaları, ahşap, mantar,

kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar

28.49.12.79 8465 99 00 aşka yerde sınıflandırılmamış diğer takım tezgahları,

ahşap, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik veya benzeri sert malzemeleri işlemek için olanlar

28.49.12.83 8543 30 00 makinalar ve cihazlar, elektro kaplama, elektroliz veya elektroforez için kullanılanlar

28.49.12.87 8479 30 10 90 resler, odun veya diğer odunsu malzemelerden yonga

levha veya lifli yapı levhası üretmek için olanlar ile odun ve mantar işlemek için ayrı fonksiyonları olan diğer makinalar

28.49.21 Takım tutucuları ve kendinden açılan pafta kafaları, takım tezgahları için

28.49.21.10 8466 10 20 Dingiller, yüksükler ve rakorlar, takım tezgahları ve el aletleri için olanlar

28.49.21.30 8466 10 31 Takım tutucuları, torna tezgahları için olanlar dingiller, yüksükler ve rakorlar hariç

TAB 39

66

AC D T D A AMA

28.49.21.40

Takım tutucuları, kendinden açılan pafta kafaları ve işlenecek parça tutucuları yalnızca veya temel olarak yarı iletken bilyelerin veya yonga plakaların, yarı iletken aygıtların, entegre elektronik devrelerin veya düz panel göstergelerin imalatı için olan

28.49.21.50 8466 10 38 aşka yerde sınıflandırılmamış takım tutucuları

28.49.21.70 8466 10 80 endinden açılan pafta kafaları, takım tezgahları ve el aletleri için olanlar

28.49.22 Takım tezgahları için işlenecek parça tutucuları

28.49.22.30 8466 20 20

elirli uygulamalar için şablonlar ve sabitleyiciler fikstürler ile standart şablon ve sabitleyici parça fikstür

bileşenlerinden oluşan setler, takım tezgahları ve el aletleri için olanlar

28.49.22.50 8466 20 91

şlenecek parça tutucular, torna tezgahları için olanlar belirli uygulamalar için şablonlar ve sabitleyiciler fikstürler ile standart şablon ve sabitleyici parça fikstür

bileşenlerinden oluşan setler hariç

28.49.22.70 8466 20 98

şlenecek parça tutucular, takım tezgahları ve el aletleri için olanlar belirli uygulamalar için şablonlar ve sabitleyiciler fikstürler ile standart şablon ve sabitleyici parça fikstür bileşenlerinden oluşan setler ile torna tezgahları için olanlar

28.49.23 Takım tezgahları için bölme başlıkları ve diğer özel ek parçalar

28.49.23.50 8466 30 00 Takım tezgahları ve el aletleri için bölme başlıkları ve diğer özel ek parçalar,

28.49.24Takım tezgahlarının parça ve aksesuarları, ahşap, mantar, taş, sert kauçuk ve benzeri sert malzemeleri işlemede kullanılanlar

28.49.24.30 84.64 84.64 teki Taş, seramik, beton, çimento, soğuk cam işleyen makinali aletler makinalar için parça ve aksesuarlar

28.49.24.50 84.65 84.65 teki Ağaç, mantar, kemik, sert kauçuk, plastik vb. işleme makinaları makinalar için parça ve aksesuarlar

TAB 39

67

TABL

O 40

- 20

17 YI

LINDA

DEĞ

İŞİK

LİK YA

PILA

N GT

İP N

UMAR

ALAR

I

Dr

GTİP N

rGT

İP Açk

l20

17de

 iptal edildi

8456

.10.00

.10.00

azerle, foton

la veya diğer ışın

 yön

temleri ile ça

lışan

  Metallerin

 veya metal karbü

rlerin

 işlenm

esine mah

sus o

lanlar

2017

de ip

tal edildi

8456

.10.00

.90.00

azerle, foton

la veya diğer ışın

 yön

temleri ile ça

lışan

  Diğerle

ri20

17de

 ilave ed

ildi

8456

.11.90

.10.00

azerle ça

lışan

lar Metallerin

 veya metal karbü

rlerin

 işlenm

esine mah

sus o

lanlar 

2017

de ilave ed

ildi

8456

.11.90

.90.00

azerle ça

lışan

lar Diğerle

ri20

17de

 ilave ed

ildi

8456

.12.90

.10.00

Fotonla veya diğer ışın yön

temleri ile ça

lışan

lar Diğerle

ri, M

etallerin

 veya metal karbü

rlerin

 işlenm

esine mah

sus o

lanlar 

2017

de ilave ed

ildi

8456

.12.90

.90.00

Fotonla veya diğer ışın yön

temleri ile ça

lışan

lar Diğerle

ri, Diğerleri

Değişik

lik yok

8456

.20.00

.10.00

ltrason

ik  yön

temi ile ça

lışan

  Metallerin

 veya metal karbü

rlerin

 işlenm

esine mah

sus o

lanlar

Değişik

lik yok

8456

.20.00

.90.00

ltrason

ik  yön

temi ile ça

lışan

  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8456

.30.11

.00.00

Elektro erozyo

n yö

ntem

i ile ça

lışan

  Sayısal kon

trollü  Te

l kesme

Değişik

lik yok

8456

.30.19

.10.00

Elektro erozyo

n yö

ntem

i ile ça

lışan

  Sayısal kon

trollü  Diğer  M

etallerin

 veya metal karbü

rlerin

 işlenm

esine mah

sus o

lanlar

Değişik

lik yok

8456

.30.19

.90.00

Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8456

.30.90

.10.00

Elektro erozyo

n yö

ntem

i ile ça

lışan

  Diğer  M

etallerin

 veya metal karbü

rlerin

 işlenm

esine mah

sus o

lanlar

Değişik

lik yok

8456

.30.90

.90.00

Diğerle

ri20

17de

 ilave ed

ildi

8456

.40.00

.00.00

Plazma arkı yön

temi ile ça

lışan

lar

2017

de ilave ed

ildi

8456

.50.00

.00.00

Su eti kesm

e makinaları 

2017

de ip

tal edildi

8456

.90.20

.00.00

Su eti kesm

e makinaları 

Değişik

lik yok

8456

.90.00

.90.00

Diğerle

ri

Dr

GTİP N

rGT

İP Açk

lDe

ğişik

lik yok

8457

.10.10

.00.00

Metal işlemeye mah

sus işle

me merkezle

ri  Yatay olanlar

Değişik

lik yok

8457

.10.90

.00.00

Metal işlemeye mah

sus işle

me merkezle

ri  Diğerleri

Değişik

lik yok

8457

.20.00

.00.00

Tek istasyo

nlu tezgah

lar

Değişik

lik yok

8457

.30.10

.00.00

Çok istasyo

nlu tran

sfer te

zgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar

Değişik

lik yok

8457

.30.90

.00.00

Çok istasyo

nlu tran

sfer te

zgah

ları 

 Diğerleri

8456

  He

rn

i ir 

dden

in 

ndrl

rk, l

erle, d

ier 

n ve

 n 

nl, 

lrnik, elekr e

rn, elekr k

il, elek

rn 

n, i

nik 

n ve

 l

 rk

 ne

leri ile

 ilen

eine 

 kin

 ve 

leler, 

 k

reli ke

e kin

lr

8457

  Me

l ile

ee 

 ile

e erke

leri, e

k i

nl e

lr v

e çk i

nl r

ner e

lr

68

TABL

O 40

- 20

17 YI

LINDA

DEĞ

İŞİK

LİK YA

PILA

N GT

İP N

UMAR

ALAR

I

Dr

GTİP N

rGT

İP Açk

lDe

ğişik

lik yok

8458

.11.20

.00.00

Metal işlemeye mah

sus torna

 tezgah

ları 

 Yatay to

rna tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  To

rnalam

a merkezle

riDe

ğişik

lik yok

8458

.11.41

.00.00

Metal işlemeye mah

sus torna

 tezgah

ları 

 Yatay to

rna tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Ot

omatik to

rna tezgah

ları 

 Tek m

illi o

lanlar

Değişik

lik yok

8458

.11.49

.00.00

Metal işlemeye mah

sus torna

 tezgah

ları 

 Yatay to

rna tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Ot

omatik to

rna tezgah

ları 

 Çok

 milli o

lanlar

Değişik

lik yok

8458

.11.80

.00.11

    

 Alın

 torna tezgah

ları

Değişik

lik yok

8458

.11.80

.00.12

    

 Ban

da to

rna tezgah

ları

Değişik

lik yok

8458

.11.80

.00.13

    

 Eksan

trik to

rna tezgah

ları

Değişik

lik yok

8458

.11.80

.00.14

Metal işlemeye mah

sus torna

 tezgah

ları 

 Yatay to

rna tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Diğerle

ri  Tek m

illi çub

uk ve ayna

 otomatları (parça devri ha

reketi ile)

Değişik

lik yok

8458

.11.80

.00.15

Metal işlemeye mah

sus torna

 tezgah

ları 

 Yatay to

rna tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Diğerle

ri  Çok

 milli çub

uk ve ayna

 otomatları (parça devri ha

reketi ile)

Değişik

lik yok

8458

.11.80

.00.16

Metal işlemeye mah

sus torna

 tezgah

ları 

 Yatay to

rna tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Diğerle

ri  Torna

 otomatları (ta

kım devri ha

reketi ile)

Değişik

lik yok

8458

.11.80

.00.19

    

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8458

.19.00

.00.00

Metal işlemeye mah

sus torna

 tezgah

ları 

 Yatay to

rna tezgah

ları 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8458

.91.20

.00.00

Metal işlemeye mah

sus torna

 tezgah

ları 

 Diğer to

rna tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  To

rnalam

a merkezle

riDe

ğişik

lik yok

8458

.91.80

.00.00

Metal işlemeye mah

sus torna

 tezgah

ları 

 Diğer to

rna tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8458

.99.00

.00.00

Metal işlemeye mah

sus torna

 tezgah

ları 

 Diğer  to

rna tezgah

ları 

 Diğerleri

Dr

GTİP N

rGT

İP Açk

lDe

ğişik

lik yok

8459

.10.00

.00.00

Metal işleme 

 Kıza

klı işle

m üniteleri

Değişik

lik yok

8459

.21.00

.00.00

Metal işleme 

 Diğer delme tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar

Değişik

lik yok

8459

.29.00

.00.00

Metal işleme 

 Diğer delme tezgah

ları 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8459

.31.00

.00.00

Metal işleme 

 Diğer ra

yba/fre

ze te

zgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar

Değişik

lik yok

8459

.39.00

.00.00

Metal işleme 

 Diğer ra

yba/fre

ze te

zgah

ları 

 Diğerleri

2017

de ip

tal edildi

8459

.40.10

.00.00

Metal işleme 

 Diğer ra

yba tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar

2017

de ip

tal edildi

8459

.40.90

.00.00

Metal işleme 

 Diğer ra

yba tezgah

ları 

 Diğerleri

2017

de ilave ed

ildi

8459

.41.00

.00.00

Metal işleme 

 Diğer ra

yba tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar

2017

de ilave ed

ildi

8459

.49.00

.00.00

Metal işleme 

 Diğer ra

yba tezgah

ları 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8459

.51.00

.00.00

Metal işleme 

 Kon

sol tipi freze te

zgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar

Değişik

lik yok

8459

.59.00

.00.00

Metal işleme 

 Kon

sol tipi freze te

zgah

ları 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8459

.61.10

.00.00

Metal işleme 

 Diğer freze tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Takım freze tezgah

ları

Değişik

lik yok

8459

.61.90

.00.00

Metal işleme 

 Diğer freze tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8459

.69.10

.00.00

Metal işleme 

 Diğer freze tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Takım

 freze tezgah

ları

Değişik

lik yok

8459

.69.90

.00.00

Metal işleme 

 Diğer freze tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8459

.70.00

.00.00

Metal işleme 

 Diğer diş açma veya vida yu

vası açma tezgah

ları

8458

  Me

l ile

ee 

 rn

 elr 

 rn

l 

erke

leri d

il

8459

  Me

lleri 

l k

ldr

k re

ile del

ee, r

l, re

ele

ee, di 

ç ve

 vid

 v

 ç

  

k e

lr 

kkl ile

 ni

eleri d

il 8

4.58

 i

nnd

ki 

rn e

lr  

rnl

 erke

leri d

il 

riç

69Dr

GTİP N

rGT

İP Açk

l20

17de

 iptal edildi

8460

.11.00

.00.00

Düz y

üzey ta

şlama tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar

2017

de ilave ed

ildi

8460

.12.00

.00.00

Düz y

üzey ta

şlama tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar

Değişik

lik yok

8460

.19.00

.00.00

Düz y

üzey ta

şlama tezgah

ları 

 Diğerleri

2017

de ilave ed

ildi

8460

.22.00

.00.00

Diğer taşlama tezgah

ları M

erkezsiz taşla

ma makineleri, nu

merik kon

trollü olanlar

2017

de ilave ed

ildi

8460

.23.00

.00.00

Diğer taşlama tezgah

ları Diğer silin

dirik

 taşla

ma makineleri, nu

merik kon

trollü olanlar

2017

de ilave ed

ildi

8460

.24.00

.00.00

Diğer taşlama tezgah

ları Diğerleri, num

erik kon

trollü olanlar

2017

de ip

tal edildi

8460

.21.11

.00.00

Diğer taşlama tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Silin

dirik

 yüzeyler için

  Da

hili silindirik

 taşla

ma makineleri

2017

de ip

tal edildi

8460

.21.15

.00.00

Diğer taşlama tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Silin

dirik

 yüzeyler için

  Merkezsiz  ta

şlama makineleri

2017

de ip

tal edildi

8460

.21.19

.00.00

Diğer taşlama tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Silin

dirik

 yüzeyler için

  Diğerle

ri20

17de

 iptal edildi

8460

.21.90

.00.00

Diğer taşlama tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8460

.29.10

.00.00

Diğer taşlama tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Silind

irik yü

zeyler için ta

şlama tezgah

ları 

Değişik

lik yok

8460

.29.90

.00.00

Diğer taşlama tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8460

.31.00

.00.00

Bileme tezgah

ları (alet v

eya kesic

i takım

 için)  um

erik kon

trollü olanlar

Değişik

lik yok

8460

.39.00

.00.00

Bileme tezgah

ları (alet v

eya kesic

i takım

 için)  Diğerleri

Değişik

lik yok

8460

.40.10

.00.11

Honlam

a tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar

Değişik

lik yok

8460

.40.10

.00.12

epleme tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar

Değişik

lik yok

8460

.40.90

.00.11

Honlam

a tezgah

ları 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8460

.40.90

.00.12

epleme tezgah

ları 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8460

.90.00

.00.11

   ektifiye tezgah

ları

Değişik

lik yok

8460

.90.00

.00.19

   Diğerleri

Dr

GTİP N

rGT

İP Açk

lDe

ğişik

lik yok

8461

.20.00

.00.11

Vargel te

zgah

ları

Değişik

lik yok

8461

.20.00

.00.12

Yiv açma tezgah

ları

Değişik

lik yok

8461

.30.10

.00.00

Broş te

zgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar

Değişik

lik yok

8461

.30.90

.00.00

Broş te

zgah

ları 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8461

.40.11

.00.00

Dişli açm

a tezgah

ları 

 Dişli çarkları açm

aya mah

sus o

lanlar  

umerik kon

trollü olanlar

Değişik

lik yok

8461

.40.19

.00.00

Dişli açm

a tezgah

ları 

 Dişli çarkları açm

aya mah

sus o

lanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8461

.40.31

.00.00

Dişli açm

a tezgah

ları 

 Diğer dişlileri açmaya mah

sus o

lanlar  

umerik kon

trollü olanlar

Değişik

lik yok

8461

.40.39

.00.00

Dişli açm

a tezgah

ları 

 Diğer dişlileri açmaya mah

sus o

lanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8461

.40.71

.00.11

umerik kon

trollü Dişli taşlama tezgah

ları

Değişik

lik yok

8461

.40.71

.00.12

umerik kon

trollü Dişli tam

amlama tezgah

ları

Değişik

lik yok

8461

.40.79

.00.11

Diğer D

işli taşlama tezgah

ları

Değişik

lik yok

8461

.40.79

.00.12

Diğer D

işli tam

amlama tezgah

ları

Değişik

lik yok

8461

.40.90

.00.11

Diğer D

işli taşlama tezgah

ları

Değişik

lik yok

8461

.40.90

.00.12

Diğer D

işli tam

amlama tezgah

ları

Değişik

lik yok

8461

.50.11

.00.00

Testere tezgah

ları 

 Testeresi da

ire şe

klinde

 olanlar

Değişik

lik yok

8461

.50.19

.00.00

Testere tezgah

ları 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8461

.50.90

.00.00

Dilm

e tezgah

ları

Değişik

lik yok

8461

.90.00

.00.00

Diğerle

ri

8460

  Me

lleri ve

 er

eleri 

l 

lr, 

ndr

lr v

e 

rl rnleri v

l ile

en ç

k l

, ile

e, 

l, 

nl, le

lee, 

rl ve

 k e

kilde 

l ile

lerin

e  

elr  84.61

 i

nnd

ki dili ç

, dili 

l ve

 dili 

l e

lr 

riç

8461

  Me

lleri ve

 er

eleri 

I k

ldrrk ile

en, 

rien

in 

k ir 

erinde

 eIiril

een

 ve

 er l

n ln

,vrel, iv ç

, r

, dili ç

, dili 

I ve

 dili 

l e

lr, e

ere, diI

e e

lr ve

 dier 

k e

Ir

Dr

GTİP N

rGT

İP Açkl

Değişik

lik yok

8462

.10.10

.00.11

Dövm

e veya kalıpta döv

me tezgah

ları (presle

r dah

il) ve çekiçle

ri  um

erik kon

trollü  o

lanlar  Dö

vme tezgah

ları

Değişik

lik yok

8462

.10.10

.00.19

Dövm

e veya kalıpta döv

me tezgah

ları (presle

r dah

il) ve çekiçle

ri  um

erik kon

trollü  o

lanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8462

.10.90

.00.11

Dövm

e veya kalıpta döv

me tezgah

ları (presle

r dah

il) ve çekiçle

ri  Diğerleri 

 Döv

me tezgah

ları

Değişik

lik yok

8462

.10.90

.00.19

Dövm

e veya kalıpta döv

me tezgah

ları (presle

r dah

il) ve çekiçle

ri  Diğerleri 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8462

.21.10

.00.00

Kavisle

ndirm

e, katlama, düzeltm

e veya yassılaştırma tezgah

ları (presle

r dah

il)  

umerik kon

trollü olanlar  Yassı ü

rünleri işle

meye mah

sus o

lanlar

Değişik

lik yok

8462

.21.80

.00.00

Kavisle

ndirm

e, katlama, düzeltm

e veya yassılaştırma tezgah

ları (presle

r dah

il)  

umerik kon

trollü olanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8462

.29.10

.00.00

Kavisle

ndirm

e, katlama, düzeltm

e veya yassılaştırma tezgah

ları (presle

r dah

il)  Diğerle

ri  Yassı ürün

leri işlem

eye mah

sus o

lanlar

Değişik

lik yok

8462

.29.91

.00.00

Kavisle

ndirm

e, katlama, düzeltm

e veya yassılaştırma tezgah

ları (presle

r dah

il)  Diğerle

ri  Diğerleri 

 Hidrolik

Değişik

lik yok

8462

.29.98

.00.00

Kavisle

ndirm

e, katlama, düzeltm

e veya yassılaştırma tezgah

ları (presle

r dah

il)  Diğerle

ri  Diğerleri 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8462

.31.00

.00.11

Makasla kesme tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Makasla kesme tezgah

ları

Değişik

lik yok

8462

.31.00

.00.19

Makasla kesme tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Presler

Değişik

lik yok

8462

.39.10

.00.11

Makasla kesme tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Yassı ürün

leri işlem

eye mah

sus o

lanlar  Makasla kesme tezgah

ları

Değişik

lik yok

8462

.39.10

.00.19

Makasla kesme tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Yassı ürün

leri işlem

eye mah

sus o

lanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8462

.39.91

.00.11

Makasla kesme tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Diğerleri 

 Hidrolik  Makasla kesme tezgah

ları

Değişik

lik yok

8462

.39.91

.00.12

Makasla kesme tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Diğerleri 

 Hidrolik  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8462

.39.99

.00.11

Makasla kesme tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Diğerleri 

 Diğerleri 

 Makasla kesme tezgah

ları

Değişik

lik yok

8462

.39.99

.00.12

Makasla kesme tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Diğerleri 

 Diğerleri 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8462

.41.10

.00.11

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Yassı ü

rünleri işle

meye mah

sus o

lanlar  Zımba

lı kesm

e tezgah

ları

Değişik

lik yok

8462

.41.10

.00.12

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Yassı ü

rünleri işle

meye mah

sus o

lanlar  Presler

Değişik

lik yok

8462

.41.10

.00.19

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Yassı ü

rünleri işle

meye mah

sus o

lanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8462

.41.90

.00.11

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar  Diğerle

ri  Zım

balı kesm

e tezgah

ları

Değişik

lik yok

8462

.41.90

.00.12

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar   Diğerleri 

 Presle

rDe

ğişik

lik yok

8462

.41.90

.00.19

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 um

erik kon

trollü olanlar   Diğerleri 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8462

.49.10

.00.11

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Yassı ürün

leri işlem

eye mah

sus o

lanlar  Zımba

lı kesm

e tezgah

ları

Değişik

lik yok

8462

.49.10

.00.12

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Yassı ürün

leri işlem

eye mah

sus o

lanlar  Presler

Değişik

lik yok

8462

.49.10

.00.19

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Yassı ürün

leri işlem

eye mah

sus o

lanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8462

.49.90

.00.11

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Diğerleri 

 Zım

balı kesm

e tezgah

ları

Değişik

lik yok

8462

.49.90

.00.12

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Diğerleri 

 Presle

rDe

ğişik

lik yok

8462

.49.90

.00.19

Zımba

lı kesm

e veya ta

slak çık

arma tezgah

ları 

 Diğerleri 

 Diğerleri 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8462

.91.20

.10.00

Diğerle

ri  Hidrolik presle

r  um

erik Kon

troll ü olanlar  Metal to

zların

ı sinterle

yerek kalıp

lamaya mah

sus p

resle

r veya metal dök

üntülerin

i sıkıştıra

rak ba

lya yapm

aya mah

sus p

resle

rDe

ğişik

lik yok

8462

.91.20

.90.00

Diğerle

ri  Hidrolik presle

r  um

erik Kon

trollü olanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8462

.91.80

.10.00

Diğerle

ri  Hidrolik presle

r  Diğerleri 

 Metal to

zların

ı sinterle

yerek kalıp

lamaya mah

sus p

resle

r veya metal dök

üntülerin

i sıkıştıra

rak ba

lya yapm

aya mah

sus p

resle

rDe

ğişik

lik yok

8462

.91.80

.90.00

Diğerle

ri  Hidrolik presle

r  Diğerleri 

 Diğerleri

Değişik

lik yok

8462

.99.20

.10.00

Diğerle

ri  um

erik Kon

trollü olanlar  Metal to

zların

ı sinterle

yerek kalıp

lamaya mah

sus p

resle

r veya metal dök

üntülerin

i sıkıştıra

rak ba

lya yapm

aya mah

sus p

resle

rDe

ğişik

lik yok

8462

.99.20

.90.00

Diğerle

ri  um

erik Kon

trollü olanlar  Diğerle

riDe

ğişik

lik yok

8462

.99.80

.10.00

Diğerle

ri  Diğerleri 

 Metal to

zların

ı sinterle

yerek kalıp

lamaya mah

sus p

resle

r veya metal dök

üntülerin

i sıkıştıra

rak ba

lya yapm

aya mah

sus p

resle

rDe

ğişik

lik yok

8462

.99.80

.90.00

Diğerle

ri  Diğerleri 

 Diğerleri

Dr

GTİP N

rGT

İP Açkl

Değişik

lik yok

8463

.10.10

.00.00

Metalleri veya se

rmetleri talaş k

aldırm

adan

 işlemeye mah

sus d

iğer ta

kım te

zgah

ları 

 Çub

uk, b

oru, profil, tel veya be

nzerlerin

i çekme makinaları  Te çe

kme makinaları

Değişik

lik yok

8463

.10.90

.00.00

Metalleri veya se

rmetleri talaş k

aldırm

adan

 işlemeye mah

sus d

iğer ta

kım te

zgah

ları 

 Çub

uk, b

oru, profil, tel veya be

nzerlerin

i çekme makinaları  Diğerleri

Değişik

lik yok

8463

.20.00

.00.11

Metalleri veya se

rmetleri talaş k

aldırm

adan

 işlemeye mah

sus d

iğer ta

kım te

zgah

ları 

 Diş açma makinaları  Ezerek vida

 dişi açm

a makinaları

Değişik

lik yok

8463

.20.00

.00.19

Metalleri veya se

rmetleri talaş k

aldırm

adan

 işlemeye mah

sus d

iğer ta

kım te

zgah

ları 

 Diş açma makinaları  Diğerleri

Değişik

lik yok

8463

.30.00

.00.00

Metalleri veya se

rmetleri talaş k

aldırm

adan

 işlemeye mah

sus d

iğer ta

kım te

zgah

ları 

 Tel işlemeye mah

sus m

akinalar

Değişik

lik yok

8463

.90.00

.00.00

Metalleri veya se

rmetleri talaş k

aldırm

adan

 işlemeye mah

sus d

iğer ta

kım te

zgah

ları 

 Diğerleri

8463

  Me

lleri ve

 er

eleri 

l k

ldr

dn ile

ee 

 dier 

k e

lr

8462

  Me

lleri d

ve, çe

kiçle

e ve

 kl

 dv

e re

ile ile

ee 

 k

 elr 

reler d

il 

elle

ri kvi

lend

ire

e, k

l, d

ele

e, 

kl ke

ee, 

l ke

ee, 

lk 

çkr

 ve

 l

  

k e

lr 

reler d

il 

elle

ri ve

 e

l kr

rleri ile

ee 

 krd

 l

n re

ler

Dr

GTİP N

rGT

İP Açk

lDe

ğişik

lik yok

Alet tu

tucuları ve otomatik şe

kilde açılan pa

fta kafaları Ay

nalar, kıskaçlar v

e ko

vanlar

Değişik

lik yok

Alet tu

tucuları ve otomatik şe

kilde açılan pa

fta kafaları To

rna tezgah

ların

a mah

sus o

lanlar

Değişik

lik yok

Değişik

lik yok

Değişik

lik yok

İşlen

ecek parçaları tutucular Öz

el uygulam

alar için ta

kım ve ap

aratlar stan

dart ta

kım ve ap

aratların

 parçaların

dan oluşan

 setle

rDe

ğişik

lik yok

Değişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

Dr

GTİP N

rGT

İP Açk

lDe

ğişik

lik yok

et v

e yi

v aç

may

a m

ahsu

s al

etle

r Di

ğerle

riDe

ğişik

lik yok

Delm

eye

mah

sus

alet

ler

kaya

del

mey

e m

ahsu

s al

etle

r har

iç ş

göre

n kı

sımla

rı el

mas

tan

veya

agl

omer

e ed

ilmiş

elm

asta

n ol

anla

rDe

ğişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

Değişik

lik yok

Değişik

lik yok

Değişik

lik yok

Değişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

Değişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

Değişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

Değişik

lik yok

Değişik

lik yok

Dr

GTİP N

rGT

İP Açk

lDe

ğişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

Değişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

Değişik

lik yok

De

ğişik

lik yok

2017

de ilave ed

ildi

20

17de

 iptal edildi

9031

.80.34

.00.11

20

17de

 iptal edildi

9031

.80.34

.00.19

2017

de ilave ed

ildi

2017

de ilave ed

ildi

2017

de ip

tal edildi

9031

.90.85

.29.00

T T

klr

Keii T

klr

Ölç

e ve

 Klie K

nrl C

ilr

72

www.tiad.org

TÜRKİYE SANAYİ SEKTÖRLERİNDEKİ GÜNCEL DURUM

73

www.tiad.org

Makina sektörü son yıllarda hem Türkiye ekonomisinin hem de ihracatın sürekli büyüyen değeri olmuştur. 2016 yılında 142 milyar

ABD Doları olarak gerçekleşen toplam Türkiye ihracatında makine sektörünün payı yüzde 9,5 olmuştur. İhracatta makina ve

aksamları, motorlu kara taşıtlarının ardından ikinci sırada gelmektedir. Türk makina sektöründe,2001 yılında yüzde 27 olan ihracatın

ithalatı karşılama oranı 2016 yılında yüzde 48’e yükselmiştir.

Makina sektörünün toplam ihracatı 2016 yılında 2015 yılına kıyasla yüzde 1 artarak 13,4 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. İhracatta

öne çıkan pazarlar Almanya (%17) başta olmak üzere AB ülkeleri ve ABD (%6)’dir. Türkiye, 2015 yılı dünya makine ticareti

sıralamasında ihracatta 27. sırada, ithalatta ise 24. sırada yer almakta olup, Avrupa’nın 6. büyük makine imalatçısı konumundadır.

Makina sektörü, işin doğası gereği teknolojik gelişmeleri yakından takip etmekte, üretim kalitesini her geçen gün daha da artırmakta,

Ar-Ge çalışmalarına ve yatırımlarına önem vermektedir. Türkiye’de Ar-Ge harcamaları/GSYH oranı sürekli artmaktadır. 2003 yılında

yüzde 0,48 olan bu oran, 2015 yılına gelindiğinde iki kattan fazla artarak yüzde 1,06 seviyesine ulaşmıştır.

9. SANAYİ SEKTÖRLERİNDEKİ GÜNCEL DURUM

8,80

10,30

8,10

9,40

11,6012,00

13,00

14,70

13,30 13,40

6

8

10

12

14

16

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

MilyarABDDoları

GRAFİK 72: Türkiye Makina Sektörü İhracatı (Son 10 Yıl)

GRAFİK 73: Makina Sektörü İhracatındaki İlk 10 Ürün Grubu (2016 Yılı)

2.003 1.930

1.373

844681 649 616 606 512 446

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

Motorlar,A

ksamvePa

rçaları

İklimlen

dirme

Siste

mleri

Yıkam

aveK

urutm

aMakina

ları

İnşaatveM

adencili

kMakina

ları

Pomp

alarveK

ompre

sörler

Takım

Tezga

hları

Silahve

Mühimma

t

Tarım

veOr

mancılık

Makina

ları

TeksO

lveK

onfek

siyonMakina

ları

Reaktör

lerve

Kazan

lar

www.tiad.org

74

Ağaç İşleme Makinaları Sektörü

Plastik ve Plastik İşleme Makinaları Sektörü

Ağaç işleme makinalarının ihracat, ithalat, üretim verileri, sektör büyüme verileri ve sektör ile ilgili öngörüler Ağaç İşleme Makine ve

Yan Sanayisi İş Adamları Derneği’nden (AİMSAD) alınmıştır.

2016 yılı için sektördeki üretim ve ticaret verilerine bakıldığında;

• İhracat yüzde 9,34’lük bir artışla 70,7 milyon ABD Doları

• İthalat yüzde 23,29’luk bir düşüşle 74,2 milyon ABD Doları

• Üretim yüzde 9,34’lük bir artışla 176,8 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

Sektörde üretimi en fazla olan ürünler; testere makineleri, kenar bantlama makineleri, CNC ahşap işleme ve delik makineleridir. Son

5 yıldaki büyüme oranlarına bakıldığında sanayideki ihtiyaca ve ekonomik şartlara göre değişim yaşandığı gözlemlenmektedir.

Plastik ve plastik işleme makinalarının ihracat, ithalat, üretim verileri, sektör büyüme verileri ve sektör ile ilgili öngörüler Plastik

Sanayicileri Derneği’nden (PAGDER) alınmıştır.

2016 yılı için sektördeki üretim ve ticaret verilerine bakıldığında;

• İhracat yüzde 1,92’lik bir artışla 143,8 milyon ABD Doları

• İthalat yüzde 4,17’lik bir düşüşle 198,6 milyon ABD Doları

• Üretim ise yüzde 3,54’lük bir artışla 9,09 milyon ton olarak gerçekleşmiştir.

Son 5 yıldaki büyüme oranlarına bakıldığında büyüme sürekli olmakla birlikte sanayideki ihtiyaca göre değişim yaşandığı

gözlemlenmektedir.

2017 yıl sonu için, iç piyasalardaki daralma nedeniyle firmaların ihracat yapmaya yönlenmesi nedeniyle; 2016’ya göre ihracatın

yüzde 1-10 arası artacağı, ithalatın aynı kalacağı, üretimin yüzde 1-10 arası artacağı öngörülmektedir.

2017 yıl sonu için, küresel ticaretteki zayıflama eğilime bağlı olarak tedarik sağlanan sektörlerin zayıflayan talepleri ile yatırım

ve ihracat tarafının toparlanma evresine girmesi nedeniyle; 2016’ya göre ihracat, ithalat ve üretimde büyük bir değişimin

yaşanmayacağı ve büyümenin yüzde 1-10 arası olacağı öngörülmektedir.

2012 2013 2014 2015 2016

-25 13 14 -23 -8Büyüme Oranı (%)

2012 2013 2014 2015 2016

6,4 11,8 3,7 3,4 4,3Büyüme Oranı (%)

www.tiad.org

75

Savunma ve Havacılık Sanayi Sektörü

Tarım Makinaları Sektörü

Savunma ve havacılık sanayinin ihracat, ithalat, üretim verileri, sektör büyüme verileri ve sektör ile ilgili öngörüler Savunma ve

Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği’nden (SASAD) alınmıştır.

2016 yılı için sektördeki üretim ve ticaret verilerine bakıldığında;

• İhracat yüzde 1,24’lük bir artışla 1.953 milyon ABD Doları

• İthalat yüzde 20,89’luk bir artışla 1.289 milyon ABD Doları

• Üretim yüzde 21,6’lık bir artışla 5.968 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

Son 5 yıldaki büyüme oranlarına bakıldığında ülkemizin savunma ve havacılık sanayindeki artan ihtiyacına paralel olarak değişim

yaşandığı gözlemlenmektedir.

Tarım makinalarının ihracat, ithalat, üretim verileri, sektör büyüme verileri ve sektör ile ilgili öngörüler Türk Tarım Alet ve Makineleri

İmalatçıları Birliği’nden (TARMAKBİR) alınmıştır.

2016 yılı için sektördeki üretim ve ticaret verilerine bakıldığında;

• İhracat yüzde 6,86’lık bir düşüşle 616,2 milyon ABD Doları

• İthalat yüzde 2,69’luk bir düşüşle 690,4 milyon ABD Doları

• Üretim yüzde 11,88’lik bir düşüşle 2.115 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

Sektörde üretimi en fazla olan ürünler; traktör, toprak işleme, ekim ve gübreleme ekipmanları, hasat-harman ekipmanlarıdır. Son 5

yıldaki büyüme oranlarına bakıldığında genel ekonomik şartlara göre değişim yaşandığı gözlemlenmektedir.

2017 yıl sonu için, savunma ve havacılık alanında artan ihtiyaçlara paralel olarak; 2016’ya göre ihracat ve üretimin yüzde 1-10 arası

artacağı, ithalatın aynı kalacağı öngörülmektedir.

2017 yıl sonu için, iç piyasalardaki daralma nedeniyle firmaların ihracat yapmaya yönlenmesi nedeniyle; çiftçinin alım gücü ve

ülkenin ekonomik durumuna bağlı olarak gerek üretim ve gerekse ithalatta azalma olacağı öngörülmektedir. İhracat geliştirme

faaliyetlerine bağlı olarak ise, 2016’ya kıyasla azalan ihracatın 2017 sonunda en azından durağan hale gelip 2018 için de yükselişe

geçmesi öngörülmektedir. 2017 yıl sonu için, 2016’ya göre ihracatın aynı kalması, ithalat ve üretimin yüzde 1-10 arası düşüş

yaşaması beklenmektedir.

2012 2013 2014 2015 2016

9,09 5,75 0,49 -3,78 21,6Büyüme Oranı (%)

2012 2013 2014 2015 2016

15 5 10 -8 -12Büyüme Oranı (%)

www.tiad.org

76

Çelik Üretimi Sektörü

Tekstil Makinaları Sektörü

Çelik üretimi ile ilgili ihracat, ithalat, üretim verileri, sektör büyüme verileri ve sektör ile ilgili öngörüler Türkiye Çelik Üreticileri

Derneği’nden (TÇÜD) alınmıştır.

2016 yılı için sektördeki üretim ve ticaret verilerine bakıldığında;

• İhracat yüzde 8,02’lik bir düşüşle 11.739 milyon ABD Doları

• İthalat yüzde 11,52’lik bir düşüşle 10.900 milyon ABD Doları

• Üretim yüzde 4,07’lik bir düşüşle 21.200 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

Sektörde üretimi en fazla olan ürünler; inşaat demiri, sıcak haddelenmiş sac ve profil olmuştur. Son 5 yıldaki büyüme oranlarına

bakıldığında ihtiyaç ve genel ekonomik şartlara göre değişim yaşandığı gözlemlenmektedir.

Tekstil makinaları ile ilgili ihracat, ithalat, üretim verileri, sektör büyüme verileri ve sektör ile ilgili öngörüler Tekstil Makinecileri ve

Aksamları Sanayicileri Derneği’nden (TEMSAD) alınmıştır.

2016 yılı için sektördeki ticaret verilerine bakıldığında;

• İhracat yüzde 20,64’lük bir artışla 510,6 milyon ABD Doları

• İthalat yüzde 1,45’lik bir düşüşle 1.338 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

Sektörde üretimi en fazla olan ürünler; boya terbiye makinaları, tekstil makina yedek parça ve aksesuarları, tekstil kimyasalları

olmuştur. Son 5 yıldaki büyüme oranlarına bakıldığında büyümenin ihracat odaklı olarak yaşandığı gözlemlenmektedir.

2017 yıl sonu için, piyasalardaki arz talep dengesinin sağlanmış olmasına paralel fiyat seviyelerinin toparlanması, ihracatın artması,

ithalatın gerilemesi ve iç piyasadaki referandum belirsizliğine paralel olarak gözlenen talep daralmasının sona ermesi ile iyileşme

yaşanacağı öngörülmektedir. 2017 yıl sonu için, 2016’ya göre ihracatın yüzde 10-20 arası artması, üretimin yüzde 1-10 arası artması,

ithalatın ise yüzde 1-10 arası azalması beklenmektedir.

Gerek yurt içinde gerekse yurtdışında tekstile yönelik yatırımlar artmakta ve dünya ölçeğinde tekstil üretimine yöneliş devam

etmektedir. Bu artışa bağlı olarak, tekstil makinelerine olan ihtiyaç da artmaktadır. 2017 yıl sonu için, bu ihtiyaç artışının tekstil

makinelerine olan talebi olumlu olarak etkileyeceği öngörülmektedir. Ayrıca sektörün ihracatına yönelik verilen devlet destekleri de

bu büyümede büyük önem taşımaktadır. 2017 yıl sonu için, 2016’ya göre ihracatın yüzde 10-20 arası artması, ithalatın ise yüzde 1-10

arası azalması beklenmektedir.

2012 2013 2014 2015 2016

5,2 -3,4 -1,8 -7,4 5,2Büyüme Oranı (%)

2012 2013 2014 2015 2016

2 14,7 19,6 8,7 24Büyüme Oranı (%)