2017 îí 23980 · 2017-07-24 · Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль хүчингүй ... мөрдөх журмын тухай 1207 375. Нэмэлт санхүүжилтийн

Òªðèéí ìýäýýëýë 2017 îí ¹23/980/

980

2017 îíû 06 äóãààр ñàрûí 20¹23 /980/

Óëààíáààòàð õîò2017 îí Óëñûí Èõ Õóðëûí Òàìãûí ãàçàð

Монгол Улсын õóóлü

Эрүүгийн õэрэг õянан шийдвэрлэõ тóõай

/Шинэчилсэн найрóóлга/

Онцгой албан татварын тóõай õóóлüд нэмэлт,

өөрчлөлт орóóлаõ тóõай

Үндсэн õóóлийн цэцийн гишүүнээр томилоõ тóõай

Монгол Улсын õóóлü

Монгол УлсынÈõ Õóрлын

тогтоол

Óëñûí Èõ Õóðëûí Òàìãûí ãàçàð

981

Ãàð×èÃ

Монгол Улсын хУУль

348. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай /Шинэчилсэн найруулга/ 983

349. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай 1191

350. Терроризмтой тэмцэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1192

351. Төлбөрийн чадваргүй яллагдагчид үзүүлэх хууль зүйн туслалцааны тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай 1192

352. Шүүхийн шинжилгээний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 1193

353. Иргэний хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1195

354. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1195

355. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1196

356. Авлигын эсрэг хуульд өөрчлөлт оруулах 1196

357. Гэрч хохирогчийг хамгаалах тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1197

358. Иргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1197

359. Мал хулгайлах гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1198

360. Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1198

361. Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай 1199

362. Сэжигтэн, яллагдагчийг баривчлах, цагдан хорих шийдвэрийг биелүүлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 1199


982

363. Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгчдийг цагаатгах, тэдэнд нөхөх олговор олгох тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1201

364. Хүн худалдаалахтай тэмцэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1202

365. Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1202

366. Татварын ерөнхий хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1202

367. Хохирогчид нөхөх олговор олгох тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1203

368. Хуульчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1203

369. Сонгуулийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1204

370. Монгол Улсын шүүхийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 1204

371. Эрүүгийн хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1206

372. Ард нийтийн санал асуулгын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай 1206

373. Онцгой албан татварын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 1206

374. Онцгой албан татварын тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай 1207

375. Нэмэлт санхүүжилтийн хэлэлцээр соёрхон батлах тухай 1208

376. Нөхцөлт зээлийн ерөнхий хэлэлцээр соёрхон батлах тухай 1208

377. Зээлийн ерөнхий хэлэлцээрийн нэмэлт, өөрчлөлтийг соёрхон батлах тухай 1208

378. Олон улсын гэрээний тухай хууль /Шинэчилсэн найруулга/-д нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 1209

983


379. Олон улсын гэрээний тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай 1209

Монгол Улсын Их хУрлын тогтоол

380. Хуулийн төсөл буцаах тухай Дугаар 35 1210

381. Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнээр томилох тухай Дугаар 45 1210



Монгол Улсын ÕУУлÜ2017 îíû 05 äóãààð Óëààíáààòàðñàðûí 18-íû ºäºð õîò

ЭРҮҮгИЙн ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ ТУÕАЙ/Шиíэчиëñэí íàйðóóëãà/

I ÕЭсЭгЕРӨнÕИЙ ҮнДЭслЭл

нЭгДҮгЭЭР БҮлЭгЭРҮҮгИЙн ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ

АжИллАгААны зоРИлТ, зАРчИМ

1.1 дүгээр зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зорилт

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зîðиëò íь ãэмò õэðãийã шóóðõàй, áүðэí иëðүүëэõ, ãэмò õэðэã үйëäñэí õүí, õóóëийí эòãээäийã îëж òîãòîîí шóäàðãààð яë îíîãäóóëàõ, ãэм áóðóóãүй õэíийã ч ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàйä òîîцîõãүй áàйõ, õүíий эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëûã õàмãààëàõ, зºðчиãäñºí эðõийã ñэðãээõэä îðшиíî.

1.2 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны хэмжээ хязгаар

1.Мîíãîë Óëñûí íóòàã äэвñãэðò эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà íь ãэмò õэðэã õààíà ãàðñíûã үë õàðãàëзàí эíэ õóóëийí äàãóó явàãäàíà.


984

2.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã явóóëàõäàà õүчиí òºãºëäºð үйëчиëж áàйãàà Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийã áàðимòàëíà.

3.Эíэ õóóëь íь Мîíãîë Óëñûí íóòàã äэвñãэð, òүүíä õàмààðàõ õиëийí чàíàäàä áàйãàà Дипëîмàò òºëººëºãчийí ãàзðûí эзэмшиë íóòàã, óñàí, àãààðûí îðîí зàйä áàйãàà Мîíãîë Óëñûí óñàí îíãîц, àãààðûí õºëºãò ãàðñàí ãэмò õэðэãò эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëàõàä íэãэí àäиë үйëчиëíэ.

4.Мîíãîë Óëñûí íóòàã äэвñãэðò ãàäààäûí иðãэí, õàðьяàëàëãүй õүíä õîëáîãäóóëàí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëàõàä эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

5.Гàäààä óëñûí, îëîí óëñûí áàйãóóëëàãûí äипëîмàò эðõ ямáà, äàðõàí эðõ эäэëж áàйãàà õүíийã яëëàãäàãчààð òàòàж эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëàõ зºвшººðëийã Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð Мîíãîë Óëñûí ãàäààä õàðиëцààíû àñóóäàë õàðиóцñàí òºðийí зàõиðãààíû òºв áàйãóóëëàãààð óëàмжëàí òóõàйí óëñ, îëîí óëñûí áàйãóóëëàãààñ õүñíэ.

1.3 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулах хэл, бичиг

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã мîíãîë õэëээð явóóëж, òºðийí àëáàí ёñíû õэë, áичãээð õºòºëж, áàðимòжóóëíà.

2.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîãч íь мîíãîë õэë мэäэõãүй, эñõүë õàðàà, ñîíñãîë, õэë яðиàíû áэðõшээëийí óëмààñ ººðийí õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëîî иëэðõийëэõ чàäвàð õязãààðëàãäмàë áîë ººðийí эõ õэë, эñõүë ñàйí мэäэõ õэë, áичиã, äîõиî зàíãàà, òóñãàй òэмäэãò àшиãëàí îðчóóëàãч, õэëмэðчийí òóñëàмж àвàõ эðõээð õàíãàãäàíà.

1.4 дүгээр зүйл.Õуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт

1.Эíэ õóóëьä õэðэãëэñэí äàðààõь íэð òîмьёîã äîîð äóðäñàí óòãààð îйëãîíî:

1.1.“àíõàí шàòíû шүүõ” ãэж эðүүãийí õэðãийã àíõàí шàòíû жóðмààð õяíàí шийäвэðëүүëэõээð õóóëиàð õàðьяàëóóëñàí шүүõийã;

1.2.“áóñàä ãàзàð” ãэж õүí, õóóëийí эòãээäийí îðîí áàйðíààñ áóñàä ºмчëºë, эзэмшëийí áàйð, áàйãóóëàмж, áóñàä îáьекòûã;

1.3.“áóñàä îðîëцîãч” ãэж ãэðч, шиíжээч, мэðãэжиëòэí, îðчóóëàãч, õэëмэðч, õºíäëºíãийí ãэðч, шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãûã;

985


1.4.“ãэð áүëийí ãишүүí” ãэж Гэð áүëийí òóõàй õóóëийí1 3.1.4-ò зààñíûã;

1.5.“òîмиëîãäñîí ºмãººëºãч” ãэж õóóëьä зààñàí òîäîðõîй íºõцºëä эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîõ ºмãººëºãчийã;

1.6.“äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ” ãэж эðүүãийí õэðãийã äàвж зààëäàõ жóðмààð õяíàí шийäвэðëүүëэõээð õóóëиàð õàðьяàëóóëñàí шүүõийã;

1.7.“äàðóй” ãэж áîëîмжиò áîãиíî õóãàцààã;1.8.“мºðäºãч” ãэж õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò

явóóëàõ эðõ áүõий àëáàí òóшààëòíûã;

1.9.“мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà” ãэж õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä пðîкóðîðûí зºвшººðëººð, эñõүë мºðäºãч áие äààí явóóëàõ эíэ õóóëьä зààñàí àжиëëàãààã;

1.10.“мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãàà” ãэж пðîкóðîðûí зºвшººðëººð íóóцààð явóóëàõ эíэ õóóëьä зààñàí àжиëëàãààã;

1.11.“мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ àëáàíû äàðãà” ãэж мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãûí õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ íэãжийí äàðãûã;

1.12.“мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãà” ãэж эíэ õóóëьä õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõààð зààñàí áàйãóóëëàãûã;

1.13.“îðîëцîãч” ãэж ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, õóóëийí эòãээä, òэäãээðийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийã;

1.14.“îðîí áàйð” ãэж Эðүүãийí õóóëийí2 13.6 äóãààð зүйëийí Тàйëáàðò зààñíûã;

1.15.“îðчóóëàãч” ãэж эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîж, мîíãîë õэë, áичиã мэäэõãүй õүíä òүүíий эõ õэë, эñõүë ñàйí мэäэõ õэë, áичãээñ мîíãîë õэë, áичиã ðүү, эñõүë мîíãîë õэë, áичãээñ òүүíий эõ õэë, эñõүë ñàйí мэäэõ õэë, áичиã ðүү áичãээð îðчóóëж áàйãàà õүíийã;

1Гэр бүлийн тухай хууль “Төрийн мэдээлэл” эмхэтгэлийн 1999 оны 30 дугаарт нийтлэгдсэн.2Эрүүгийн хууль “Төрийн мэдээлэл” эмхэтгэлийн 2016 оны 07 дугаарт нийтлэгдсэн.


986

1.16.“ºмãººëºõ òàë” ãэж шүүãäэãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийã;

1.17.“ºñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч” ãэж Эðүүãийí õóóëийí 8.1 äүãээð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õүíийã;

1.18.“пðîкóðîð” ãэж Пðîкóðîðûí òóõàй õóóëьä зààñàí äээä шàòíû пðîкóðîð, áóñàä пðîкóðîðûã;

1.19.“ñàäàíãийí õүí” ãэж Гэð áүëийí òóõàй õóóëийí 3.1.6-ä зààñíûã;

1.20.“òàëóóä” ãэж шүүõ õóðàëäààíû мэòãэëцээíä òэãш эðõòэй îðîëцîж, яëëàõ, ºмãººëºõ чиã үүðãийã õэðэãжүүëэãчийã;

1.21.“òóñãàй мэäëэã” ãэж òóõàйí õүíий эзэмшñэí шиíжëэõ óõààí, òүүõ, ñîёë, òеõíик, òеõíîëîãи, óðëàã, ãàð óðëàëûí ñàëáàðûí áîëîí õэðãийí áîäиò áàйäëûã òîãòîîõîä шààðäàãäàõ áóñàä мэäëэãийã;

1.22.“òºðëийí õүí” ãэж Гэð áүëийí òóõàй õóóëийí 3.1.5-ä зààñíûã;

1.23.“үíäэñëэë áүõий ñэжиã” ãэж эíэ õóóëьä зààñàí òîäîðõîй àжиëëàãàà явóóëàõ íºõцºë үүññэí, эñõүë үйëäэãäэж áîëзîшãүй ãэмò õэðãийí òàëààðõи мэäээëэë, õэðãийí íºõцºë áàйäàëä òóëãóóðëàñàí мºðäºãч, пðîкóðîð, шүүãчийí äîòîîä иòãэëийã;

1.24.“үð õүүõэä” ãэж òºðñºí, äàãàвàð, үðчиëж àвñàí õүүõэä, àч, зээ, ãóч, жичийã;

1.25.“õàíãàëòòàй үíäэñëэë” ãэж шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч эíэ õóóëьä зààñàí шийäвэð ãàðãàõàä íºëººëж áàйãàà áîäиò áàðимòàä òóëãóóðëàñàí íºõцºë үүññэíийã;

1.26.“õîйшëóóëшãүй òîõиîëäîë” ãэж õүíий àмь íàñ, эðүүë мэíä, эä õºðºíãºä íîцòîй õîõиðîë óчðàõ, ñэжиãòэí, яëëàãäàãч îðãîí зàйëàõ, õэðãийí óë мºð, эä мºðийí áàðимò óñòàõ, зººвºðëºõ, íóóí äàëäëàõ, үðэãäэõ áîäиò àюóë áàйãààã;

1.27.“õяíàëòûí шàòíû шүүõ” ãэж Óëñûí äээä шүүõийã;

1.28.“õэëмэðч” ãэж эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîж, мîíãîë õэë мэäэõãүй õүíä òүүíий эõ õэë, эñõүë ñàйí мэäэõ õэëээñ мîíãîë õэë ðүү, мîíãîë õэëээñ òүүíий эõ õэë, эñõүë ñàйí мэäэõ õэë ðүү, эñõүë ñîíñãîë, õэë яðиàíû áэðõшээëòэй õүíий äîõиîíû õэëийã õэëмэðчиëж áàйãàà õүíийã;

987


1.29.“шиíжээч” ãэж Шүүõийí шиíжиëãээíий òóõàй õóóëийí3 6.1.2-ò зààñíûã;

1.30.“шºíийí цàã” ãэж òóõàйí ºäðийí 22.00 цàãààñ äàðàà ºäðийí 06.00 цàã õүðòэëõ õóãàцààã;

1.31.“шүүãч” ãэж áүõ шàòíû шүүõийí Еðºíõий шүүãч, шүүãчийã;

1.32.“шүүõийí иðãэäийí òºëººëºãч” ãэж шүүõ эðõ мэäëийí áàйãóóëëàãàä иë òîä, íээëòòэй áàйõ зàðчмûã áэõжүүëэõ, шүүí òàñëàõ àжиëëàãààíä îëîí íийòийí зүãээñ õяíàëò òàвиõ òîãòîëцîîã áий áîëãîõ зîðиëãîîð шүүí òàñëàõ àжиëëàãààíä îðîëцîж áàйãàà иðãэíийã;

1.33.“шүүõийí шийäвэð” ãэж Мîíãîë Óëñûí шүүõийí òóõàй õóóëийí4 31.3, 31.4-ò зààñíûã;

1.34.“пðîкóðîðûí шийäвэð” ãэж Пðîкóðîðûí òóõàй õóóëийí 31.1-ä зààñíûã;

1.35.“мºðäºãчийí шийäвэð” ãэж эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä мºðäºãчийí ãàðãàõ òîãòîîëûã;

1.36.“эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà” ãэж õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ, òүүíä пðîкóðîð õяíàëò òàвиõ, яëëàãäàãчийã шүүõэä шиëжүүëэõ, эðүүãийí õэðãийã àíõàí шàòíû, äàвж зààëäàõ, õяíàëòûí жóðмààð õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã;

1.37.“яëëàõ òàë” ãэж пðîкóðîðûã.

1.5 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулж болохгүй тохиолдол

1.Дàðààõь òîõиîëäîëä эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëж áîëîõãүй:

1.1.ãэмò õэðãийí шиíжãүй;1.2.ãэмò õэðãийí õººí õэëэëцэõ õóãàцàà äóóññàí;

1.3.яëëàãäàãч, шүүãäэãч íàñ áàðñàí /íàñ áàðñàí õүíийã цàãààòãàõ, эñõүë áóñàä õүíä õîëáîãäîõ шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäëûí óëмààñ óã õэðãийã ñэðãээж õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà үүíä õàмààðàõãүй/;

3Шүүхийн шинжилгээний тухай хууль “Төрийн мэдээлэл” эмхэтгэлийн 2010 оны 02 дугаарт нийтлэгдсэн.4Монгол Улсын шүүхийн тухай хууль “Төрийн мэдээлэл” эмхэтгэлийн 2012 оны 11 дугаарт нийтлэгдсэн.


988

1.4.òóõàйí õэðãийã óðьä íь õэðэãñэõãүй áîëãîñîí òîãòîîë, мàãàäëàë õүчиíòэй áàйãàà;

1.5.òóõàйí үйëäэë, эñ үйëäэõүйã ãэмò õэðэãò òîîцîõãүй áîëñîí.

2.Эðүүãийí õэðãийã шүүõэä õяíàí шийäвэðëэõ явцàä эíэ зүйëийí 1.1-ä зààñàí íºõцºë áàйäàë иëэðвэë шүүõ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã äóóñòàë íь явóóëж, цàãààòãàõ òîãòîîë ãàðãàíà.

3.Эíэ зүйëийí 1.1, 1.2-ò зààñàí үíäэñëэëээð эðүүãийí õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñíûã яëëàãäàãч, шүүãäэãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч, эíэ зүйëийí 1.3-ò зààñàí үíäэñëэëээð эðүүãийí õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñíûã яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí ºмãººëºãч, ãэð áүëийí ãишүүí, òºðºë, ñàäàíãийí õүí эñ зºвшººðвºë ãîмäëîî пðîкóðîð, шүүõэä ãàðãàõ áà шүүõ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã еðäийí жóðмààð явóóëж, ãэмò õэðэãò õîëáîãäñîí õүí, õóóëийí эòãээä ãэм áóðóóòàй эñэõийã õяíàí шийäвэðëэíэ.

4.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó эðүүãийí õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí áîë эíэ òóõàй õîõиðîãч, эñõүë òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчиä мэäэãäэõ áà óã шийäвэðийí òàëààð эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûí äàãóó ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй.

1.6 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа хууль ёсны байх

1.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëàõäàà Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëь5, эíэ õóóëь, áóñàä õóóëийí зààëòûã чàíä ñàõиíà.

2.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã õэðэãжүүëж áàйãàà эòãээä эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñãийã зºðчвºë òүүíий ãàðãàñàí шийäвэðийã эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó õүчиíãүйä òîîцîж, õóóëьä зààñàí õàðиóцëàãà õүëээëãэíэ.

3.Шүүõ õэðэãëэõ õóóëь íь Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëьä íийцээãүй ãэж үзвэë òóõàйí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã òүäãэëзүүëж, Óëñûí äээä шүүõэä эíэ òàëààð ñàíàë ãàðãàõ áà Óëñûí äээä шүүõ óã ñàíàëûã õэëэëцэж үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë Үíäñэí õóóëийí цэцэä õүñэëò ãàðãàíà.

4.Пðîкóðîð õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä õэðэãëэõ õóóëь íь Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëьä íийцээãүй ãэж үзвэë Óëñûí еðºíõий 5Монгол Улсын Үндсэн хууль “Төрийн мэдээлэл” эмхэтгэлийн 1992 оны 1 дугаарт нийтлэгдсэн.

989


пðîкóðîðò эíэ òàëààð ñàíàë ãàðãàõ áà Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð óã ñàíàëûã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë Үíäñэí õóóëийí цэцэä õүñэëò ãàðãàíà.

5.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëьä зààñíû äàãóó ãàðãàõ жóðàм íь эíэ õóóëийí зàðчим, àãóóëãàä íийцñэí áàйíà.

6.Эíэ õóóëьä зààñíààñ ººðººð эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã õэðэãжүүëэõ õэм õэмжээ òîãòîîñîí жóðàм ãàðãàõûã õîðиãëîíî.

1.7 дугаар зүйл.Õэргийн бодит байдлыг тогтоох

1.Мºðäºãч, пðîкóðîð íîòëîõ áàðимòûã òàë áүðээñ íь áүðэí áîäиòîйãîîð шàëãàж õяíàñíû үíäñэí äээð õэðãийí áîäиò áàйäëûã òîãòîîõ үүðэãòэй.

2.Хэðãийí áîäиò áàйäëûã íîòëîõûí òóëä мºðäºãч, пðîкóðîð õóóëьä зààñàí áүõ àðãà õэмжээã àвч яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã яëëàõ, цàãààòãàõ, яë õүíäðүүëэõ, õºíãºðүүëэõ íºõцºë áàйäëûã эðãэëзээãүй òîãòîîíî.

3.Шүүõ õэðãийí áîäиò áàйäëûã òàëóóäûí мэòãэëцээíий үíäñэí äээð òîãòîîíî.

4.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч íь ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчээñ ãэм áóðóóãүй áîëîõûã ººðººð íь íîòëóóëàõààð шààðäàõûã õîðиãëîíî.

1.8 дугаар зүйл.Õүний халдашгүй байх эрхийг хангах

1.Эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмààñ ãàäóóð õэíийã ч íэãжиõ, áàðивчëàõ, õîðиõ, мºðäºí мºшãиõ, эðõ чºëººã íь õязãààðëàõ, ºмчëºõ эðõэä íь õàëäàõ, эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ, ãэм áóðóóòàйä òîîцîõ, эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõийã õîðиãëîíî.

2.Хóóëьä зààñíààñ áóñàä òîõиîëäîëä шүүõийí зºвшººðºëãүй, эñõүë шүүõийí шийäвэðò зààñíààñ иëүү õóãàцààãààð áàðивчëàãäñàí, цàãäàí õîðиãäîж áàйãàà õүíийã пðîкóðîð äàðóй ñóëëàíà.

3.Хүíийã áàðивчëàõ үеä òүүíä áàðивчиëñàí шàëòãààí, үíäэñëэëийã мэäэãäэж, ºмãººëºãч àвàõ, ººðийãºº ºмãººëºõ, шүүõэä ãîмäîë ãàðãàõ, ººðийíõºº эñðэã мэäүүëэã ºãºõãүй áàйõ эðõийã ñàíóóëíà.

1.9 дүгээр зүйл.Эрүү шүүлт, хүнлэг бус харьцаанаас ангид байх

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîãчиä эðүү шүүëò òóëãàж, õүíëэã áóñ, õэðцãий õàíäàж, íэð òºðийã íь äîðîмжëîõûã õîðиãëîíî.


990

2.Сэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãч, ãэðчээñ мэäүүëэã àвàõäàà òэäэíòэй õүíëэã áóñààð õàðьцàж, íэð òºð, àëäàð õүíä, áие мàõáîä, ñэòãэë ñàíààíä õîõиðîë óчðóóëàõ àðãà õэðэãëэõийã õîðиãëîíî.

1.10 дугаар зүйл.орон байрны халдашгүй байдлыг хангах

1.Оðîí áàйð õàëäàшãүй áàйíà.

2.Оðîí áàйðàíä õийõ íэãжëэãийã эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó явóóëíà.

1.11 дүгээр зүйл.Иргэний хувийн ба гэр бүл, захидал харилцааны нууцыг хамгаалах

1.Иðãэíий õóвийí áà ãэð áүë, зàõиäàë õàðиëцààíû íóóцûã õóóëиàð õàмãààëàõ áà эíэõүү эðõийã зºвõºí õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó õязãààðëàж áîëíî.

1.12 дугаар зүйл.Õууль, шүүхийн өмнө эрх тэгш байх

1.Мîíãîë Óëñàä õүí áүð үíäэñ, óãñàà, õэë, àðьñíû ºíãº, íàñ, õүйñ, íийãмийí ãàðàë, áàйäàë, õºðºíãº чиíээ, эðõэëñэí àжиë, àëáàí òóшààë, шàшиí шүòëэã, áэëãийí, õүйñийí чиã áàðимжàà, õºãжëийí áэðõшээë, үзэë áîäîë, áîëîвñðîëîîð яëãàвàðëàí ãàäóóðõàãäàõãүйãээð, õóóëийí эòãээä áүð õºðºíãº, îðëîãî, үйë àжиëëàãààíû чиãëэë, зîõиîí áàйãóóëàëòûí õэëáэðээñ үë õàмààðàí õóóëь, шүүõийí ºмíº эðõ òэãш áàйíà.

1.13 дугаар зүйл.Шүүхэд хандах

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä õүí, õóóëийí эòãээä õóóëиàð õàмãààëàãäñàí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõîë íь зºðчиãäñºí, õºíäºãäñºí ãэж үзвэë óã эðõээ ñэðãээëãэõээð шүүõэä õàíäàõ эðõòэй.

1.14 дүгээр зүйл.Өмгөөлүүлэх, хууль зүйн туслалцаа авах эрхийг хангах

1.Эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõîë íь зºðчиãäñºí, õºíäºãäñºí ãэж үзэж áàйãàà õүí, õóóëийí эòãээä ººðийãºº ºмãººëºõ, эñõүë ºмãººëºãчººð ºмãººëүүëэõ, õóóëь зүйí òóñëàëцàà àвàõ эðõòэй.

2.Хүí, õóóëийí эòãээä õóóëьä зààñíû äàãóó õóóëь зүйí òóñëàëцàà àвàõ, ººðийãºº ºмãººëºõ, ºмãººëүүëэõ áîëîмж, íºõцºë, цàã õóãàцààãààð õàíãàãäàíà.

991


1.15 дугаар зүйл.гэм буруугүйд тооцох

1.Шүүõийí шийòãэõ òîãòîîë ãàðàõ õүðòэë õүí, õóóëийí эòãээäийã ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàйä òîîцîõãүй.

2.Эðүүãийí õэðэãò õàмààðàëòàй áүõий ë íîòëîõ áàðимòûã шàëãàñàí áîëîвч ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí ãэм áóðóóòàй эñэõэä, òүүíчëэí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä Эðүүãийí õóóëь, эíэ õóóëийã òàйëáàðëàõ, õэðэãëэõэä эðãэëзээ ãàðвàë òүүíийã ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, яëòàíä àшиãòàйãààð шийäвэðëэíэ.

ÕоЁРДУгААР БҮлЭгЭРҮҮгИЙн ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ

АжИллАгААны ÕАРÜЯАлАл

2.1 дүгээр зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны харьяалал тогтоох

нийтлэг үндэслэл

1.Эðүүãийí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà íь íóòàã äэвñãэðийí áîëîí õóóëьä зààñàí õàðьяàëëûí äàãóó явàãäàíà.

2.Мîíãîë Óëñûí õиëийí ãàäíà үйëäэãäñэí, ãэмò õэðэã үйëäэãäñэí ãàзðûã òîãòîîõ áîëîмжãүй, Мîíãîë Óëñûí íóòàã äэвñãэðò õàмààðàõ õиëийí чàíàäàä áàйãàà Дипëîмàò òºëººëºãчийí ãàзðûí эзэмшиë íóòàã, óñàí, àãààðûí îðîí зàйä áàйãàà Мîíãîë Óëñûí óñàí îíãîц, àãààðûí õºëºãò ãàðñàí ãэмò õэðãийí õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí õàðьяàëëûã Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð, õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõийí õàðьяàëëûã Óëñûí äээä шүүõийí Эðүүãийí õэðãийí òàíõимûí òэðãүүíий шийäвэðээð òîãòîîíî.

3.Шүүõ, пðîкóðîð õяíàí шийäвэðëэж áàйãàà õэðэã íь õàðьяàëëûí áóñ áîëîõûã òîãòîîвîë õàðьяàëàõ õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ áàйãóóëëàãà, шүүõэä шиëжүүëíэ.

4.Эíэ õóóëьä зààñíààð òîãòîîñîí õàðьяàëëûí òàëààð шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч õîîðîíäîî мàðãàж áîëîõãүй áà шиëжиж иðñэí õэðãийã õүëээí àвñàí мºðäºãч, пðîкóðîð шàëãàж, шүүõ õяíàí шийäвэðëэíэ.

2.2 дугаар зүйл.Шүүхийн харьяалал

1.Хэðãийã óã õэðэã ãàðñàí ãàзðûí õàðьяàëàõ шүүõ õяíàí шийäвэðëэíэ.

2.Аíõàí шàòíû шүүõэä иðñэí õэðãийã òóõàйí шүүõийí шүүãчäийí зºвëºãººíººñ òîãòîîñîí õэðэã õóвààðиëàõ жóðмûí äàãóó õóвààðиëíà.


992

3.Хóóëьä òóñãàйëàí зààñíààñ áóñàä эðүүãийí õэðãийã ñóм áóюó ñóм äóíäûí, äүүðãийí шүүõ àíõàí шàòíû жóðмààð õяíàí шийäвэðëэíэ.

4.Хэðэã òóõàйí шүүõэä õàðьяàëàãäàõãүй áàйвàë шүүãчийí шийäвэðээð õàðьяàëàõ шүүõэä шиëжүүëíэ.

5.Сóм áóюó ñóм äóíäûí, äүүðãийí шүүõ, òүүíчëэí àймàã, íийñëэëийí шүүõ òîäîðõîй õэðãийã õяíàí õэëэëцэõ áүðэëäэõүүíãүй áîëñîí, эñõүë шүүãäэãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч õэðãийã õàðьяàëàí шийäвэðëэõ шүүõ àшиã ñîíиðõëûí зºðчиëòэй òàëààð ãàðãàñàí õүñэëò íь үíäэñëэëòэй áîë àäиë шàòíû ººð шүүõийí äээä шàòíû шүүõийí Еðºíõий шүүãчийí шийäвэðээð зîõиõ шàòíû ººð шүүõийí шүүãчийã òîмиëж, шүүõ áүðэëäэõүүíä шүүãчäийí îëîíõи íь îðîëцîж áàйãàà шүүõээð õэðãийã õяíàí шийäвэðëүүëíэ.

6.Гэмò õэðэã íь õэä õэäэí шүүõийí õàðьяàëàõ íóòàã äэвñãэðò үйëäэãäñэí áîë ñүүëчийí ãэмò õэðэã үйëäэãäñэí ãàзðûí õàðьяàëàõ шүүõ õэðãийã õяíàí шийäвэðëэíэ.

7.Гэмò õэðэã íэã шүүõийí õàðьяàëàõ ãàзàð эõэëж, íºãºº шүүõийí õàðьяàëàõ ãàзàðò òºãññºí áîë òºãññºí ãàзðûí шүүõ õэðãийã õяíàí шийäвэðëэíэ.

8.Óã õэðэã àäиë эðõ áүõий ººð шүүõэä õàðьяàëàãäàõ íь шүүõ õóðàëäààíû үеä мэäэãäñэí áºãººä õэðãийí áàйäëûã áүðэí áîäиòîйãîîð òîãòîîõîä íºëººëºõººðãүй áàйвàë шүүõ õóðàëäààíûã үðãэëжëүүëж, õэðãийã эцэñëэí шийäвэðëэíэ.

9.Эðүүãийí õэðãийí îðîëцîãч, ãэðчийí îëîíõи áàйãàà ãàзàðò, эñõүë äàãíàñàí чиã үүðэãòэй àëáà, íэãжийí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëñàí эðүүãийí õэðãийí шүүõийí õàðьяàëëûã пðîкóðîðûí ñàíàëûã үíäэñëэí Óëñûí äээä шүүõийí Эðүүãийí òàíõимûí òэðãүүí ººðчëºí òîãòîîж áîëíî.

2.3 дугаар зүйл.Õэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалт явуулах харьяалал

1.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûã эíэ õóóëьä зààñàí íóòàã äэвñãэðийí õàðьяàëëûí äàãóó явóóëíà.

2.Эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó òàãíóóëûí áàйãóóëëàãà, цàãäààãийí áàйãóóëëàãà, Авëиãàòàй òэмцэõ ãàзàð íь пðîкóðîðûí шийäвэðээð õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûã õàмòðàí явóóëж áîëíî.

993


3.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ õэä õэäэí áàйãóóëëàãûí эðõ õэмжээíä õàðьяàëàãäàõ ãэмò õэðэãò õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ õàðьяàëëûã пðîкóðîð òîãòîîíî.

4.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûã шóóðõàй, áүðэí ãүйцэä явóóëàõûí òóëä ãэмò õэðэã иëэðñэí áîëîí îðîëцîãч, ãэðч, õîõиðîãчийí îëîíõи áàйãàà ãàзàðò, эñõүë äàãíàñàí чиã үүðэãòэй àëáà, íэãжиä õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ õàðьяàëëûã пðîкóðîð òîãòîîж áîëíî.

5.Мºðäºãч õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëж áàйãàà õэðэã íь õàðьяàëëûí áóñ áîëîõ íь мэäэãäвэë õàðьяàëëûí äàãóó шиëжүүëэõ ñàíàëàà пðîкóðîðò äàðóй õүðãүүëíэ.

6.Пðîкóðîð õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ õàðьяàëàë òîãòîîëãîõ ñàíàëûã õүëээí àвñíààñ õîйш àжëûí 3 ºäðийí äîòîð эíэ зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòëàí шийäвэðëэíэ.

II ÕЭсЭгЭРҮҮгИЙн ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ

АжИллАгААг ÕЭРЭгжҮҮлЭгч, оРолЦогч

гУРАВДУгААР БҮлЭгШҮҮÕ

3.1 дүгээр зүйл.Шүүх эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх

1.Аíõàí шàòíû шүүõ õóðàëäààíààð òóõàйí шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàй эñэõ, ãэм áóðóóòàй áîë òүүíä Эðүүãийí õóóëьä зààñàí эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõийã õяíàí шийäвэðëэíэ.

2.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ õóðàëäààíààð àíõàí шàòíû шүүõийí àжиëëàãàà, шийäвэðòэй õîëáîãäóóëàí ãàðãàñàí òàëóóäûí ãîмäîë, эñэðãүүцэë үíäэñëэëòэй эñэõийã õяíàí шийäвэðëэíэ.

3.Хяíàëòûí шàòíû шүүõ õóðàëäààíààð ãîмäîë, эñэðãүүцëийí äàãóó шүүõ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõэä Эðүүãийí õóóëийã зºв õэðэãëэñэí эñэõ, Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийã íîцòîй зºðчñºí эñэõ мàðãààíûã õяíàí шийäвэðëэíэ.

4.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä эíэ õóóëиàð õàðьяàëóóëñàí àñóóäëûã шүүõ õяíàí шийäвэðëэíэ.

3.2 дугаар зүйл.Шүүх хуралдааныг нээлттэй явуулах

1.Тºð, áàйãóóëëàãà, õóвь õүíий íóóцûã õàмãààëàõ шààðäëàãàòàй, ºñвºð íàñíû яëëàãäàãч, àðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй õîõиðîãчòîй


994

õîëáîãäîõ эðүүãийí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõээñ áóñàä шүүõийí õэëэëцүүëэã, áүõ шàòíû шүүõ õóðàëäààíûã íээëòòэй явóóëíà.

2.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãч, àðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй õîõиðîãчийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëûã õàмãààëàõ зîðиëãîîð óëñûí яëëàãч, õîõиðîãчийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийí õүñэëòийã õàðãàëзàí шүүõ õóðàëäààíûã íээëòòэй явóóëж áîëíî.

3.Шүүõ õóðàëäààíûã õààëòòàй явóóëñàí áîë шүүõийí шийäвэðийí òîãòîîõ õэñãийã íийòэä óíшиж ñîíñãîíî.

3.3 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх шүүх бүрэлдэхүүн

1.Эðүүãийí õóóëийí òóñãàй àíãиä íàймàí жиëээñ äээш õóãàцààãààð õîðиõ яë îíîãäóóëàõààð зààñàí ãэмò õэðãийã ãóðвàí шүүãчийí áүðэëäэõүүíээð, áóñàä ãэмò õэðãийã шүүãч äàíãààð õяíàí шийäвэðëэíэ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шүүãч äàíãààð õяíàí шийäвэðëэõ õэðэã ээäðээ òºвºãòэй ãэж шүүãч үзвэë эíэ òóõàй ñàíàëàà Еðºíõий шүүãчиä ãàðãàж, òóõàйí õэðãийã ãóðвàí шүүãчийí áүðэëäэõүүíээð шийäвэðëэж áîëíî.

3.Эðүүãийí õэðãийã äàвж зààëäàõ жóðмààð ãóðвàí шүүãчийí áүðэëäэõүүíээð õяíàí шийäвэðëэíэ.

4.Эðүүãийí õэðãийã õяíàëòûí жóðмààð òàвàí шүүãчийí áүðэëäэõүүíээð õяíàí шийäвэðëэíэ.

5.Эíэ зүйëийí 1, 2, 3, 4 äэõ õэñэãò зààñíààñ áóñàä эíэ õóóëиàð õàðьяàëóóëñàí àñóóäëûã шүүãч äàíãààð õяíàí шийäвэðëэíэ.

6.Эíэ зүйëä зààñàí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõ áүðэëäэõүүí, шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийã шүүãчäийí зºвëºãººíººñ òîãòîîñîí жóðмûí äàãóó òîмиëíî.

3.4 дүгээр зүйл.Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгч

1.Эðүүãийí õэðãийã àíõàí шàòíû жóðмààð шүүõ áүðэëäэõүүíээð õяíàí шийäвэðëэõ õóðàëäààíä Шүүõийí иðãэäийí òºëººëºãчийí эðõ зүйí áàйäëûí òóõàй õóóëьä6 зààñíû äàãóó иðãэäийí òºëººëºãчийã îðîëцóóëíà.

6Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хууль “Төрийн мэдээлэл” эмхэтгэлийн 2012 оны 24 дугаарт нийтлэгдсэн.

995


2.Шүүõийí иðãэäийí òºëººëºãч äàðààõь эðõòэй:

2.1.шүүõ õóðàëäààíû явцàä íîòëîõ áàðимò шиíжëэí ñóäëàõàä îðîëцîж, шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí зºвшººðñíººð àñóóëò òàвиõ;

2.2.шүүãäэãчийí ãэм áóðóóãийí òàëààð ñàíàë áичиõ, óíшиж ñîíñãîõ.

ДӨРӨВДҮгЭЭР БҮлЭгПРокУРоР

4.1 дүгээр зүйл.Прокурорын бүрэн эрх

1.Пðîкóðîð õэðэã áүðòãэõ, мºðäºí áàйцààõ àжиëëàãààíä õяíàëò òàвьж, шүүõ õóðàëäààíä òºðийí íэðийí ºмíººñ óëñûí яëëàãчààð îðîëцîíî.

2.Пðîкóðîð õэðэã áүðòãэõ, мºðäºí áàйцààõ àжиëëàãààíä õяíàëò òàвиõäàà äàðààõь эðõòэй:

2.1.ãэмò õэðãийí шиíжòэй ãîмäîë, мэäээëëийã õүëээí àвàõ, áүðòãэõ, шàëãàõ àжиëëàãàà õóóëийí õүðээíä явàãäàж áàйãàà эñэõийã õяíàõ;

2.2.ãэмò õэðãийí шиíжийã ººðºº иëðүүëñэí áîë õэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээж, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãàä õàðьяàëëûí äàãóó шиëжүүëж шàëãóóëàõ;

2.3.õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ õàðьяàëàë òîãòîîõ;

2.4.ãэðч, õîõиðîãчийí àюóëãүй áàйäëûã õàíãàõ òàëààð ãàðãàñàí ñàíàë, õүñэëòийã шийäвэðëэõ;

2.5.эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ, эñõүë эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òóõàй òîãòîîëä íэмэëò, ººðчëºëò îðóóëàõ, õүчиíãүй áîëãîõ;

2.6.õэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã õààõ, эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõààñ òàòãàëзàõ, мºðäºí áàйцààëòûã òүäãэëзүүëэõ, ñэðãээõ, эðүүãийí õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîõ, ñэðãээõ, íэãòãэõ, òóñãààðëàõ;

2.7.õîйшëóóëшãүйãээñ áóñàä òîõиîëäîëä ñэжиãòíийã áàðивчëàõ ñàíàëûã шүүõэä õүðãүүëэõ, áàðивчëàõ àжиëëàãàà явóóëàõûã мºðäºãчиä äààëãàõ;


996

2.8.õэðэã áүðòãэõ, мºðäºí áàйцààõ àжиëëàãàà явóóëàõ õóãàцààã ñóíãàõ;

2.9.яëëàãäàãчиä òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ, ººðчëºõ, õүчиíãүй áîëãîõ, õóãàцààã ñóíãàõ ñàíàëûã шүүõэä õүðãүүëэõ;

2.10.эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ зºвшººðëийã мºðäºãчиä îëãîõ;

2.11.ãэðч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, шиíжээч, яëëàãäàãчийã мэäэãäэõ õóóäñààð äóóäàí иðүүëэõ;

2.12.эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó ãàðãàñàí îðîëцîãчийí õүñэëò, ãîмäëûã õяíàí шийäвэðëэõийí òóëä õàвòàñò õэðãийã òàòàж õяíàõ;

2.13.мºðäºãч, эñõүë õяíàëò òàвьж áàйãàà пðîкóðîðûã òàòãàëзàí ãàðãàõ òóõàй õүñэëòийã шийäвэðëэõ, õэðãийã ººð мºðäºãч, пðîкóðîðò шиëжүүëэõ шийäвэð ãàðãàõ;

2.14.мºðäºãч, эñõүë õяíàëò òàвьж áàйãàà пðîкóðîðûí шийäвэð, àжиëëàãààíû òàëààð пðîкóðîðò ãàðãàñàí ãîмäëûã õяíàí шийäвэðëэõ, òóõàйí шийäвэðийã үíäэñëэëãүй ãэж үзвэë õүчиíãүй áîëãîõ, мºðäºãч, эðõ áүõий àëáàí òóшààëòíû õóóëь зºðчñºí àжиëëàãààã òàñëàí зîãñîîõ;

2.15.мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ äààëãàвðûã ºãºõ, òүүíий áиеëэëòийã õàíãóóëàõ, шààðäëàãàòàй ãэж үзвэë мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ äààëãàвðûã õэä õэäэí мºðäºãчиä ºãºõ, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä áиечëэí îðîëцîж õяíàëò òàвиõ, íэмэëò мºðäºí áàйцààëò явóóëàõààð õэðãийã мºðäºãчиä áóцààõ;

2.16.äээä шàòíû пðîкóðîð эíэ õóóëьä зààñàí мºðäºãчийí ñàíàëûã үíäэñëэí òóõàйí õэðэãò õяíàëò òàвьж áàйãàà пðîкóðîðûí шийäвэð, àжиëëàãààã õяíàõ;

2.17.эðүүãийí õэðãийã шүүõэä шиëжүүëэõ, эñõүë эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó эðүүãийí õэðãийã õяëáàðшóóëñàí жóðмààð õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй ñàíàëûã шүүõэä õүðãүүëэõ;

2.18.õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцûã õяíàõ, áүõэëä íь, эñõүë õэñэãчëэí шàëãàõ, шààðäëàãàòàй áîë õàвòàñò õэðãийã òàòàж õяíàõ, óã àжиëëàãààíä иëэðñэí зºðчëийã àðиëãóóëàõ òàëààð мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãûí óäиðäëàãàä шààðäëàãà òàвиõ, зºðчëийã àðиëãóóëàõ;

997


2.19.òóõàйí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîж áàйãàà ºмãººëºãчийí àжиëëàãààíä õóóëьä зààñíû äàãóó ãîмäîë ãàðãàõ;

2.20.шààðäëàãàòàй мэäээ, ñóäàëãàà, áàðимò áичãийã áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòíààñ ãàðãóóëàí àвàõ, ãàзàð äээð íь òàíиëцàõ, мэðãэжëийí äүãíэëò, мàãàäëàãàà ãàðãóóëàõ, õàвòàñò õэðãийã àðõивò õàäãàëàõ;

2.21.мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä õяíàëò òàвиõ;2.22.пðîкóðîðûí õяíàí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ;2.23.эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû

явцàä пðîкóðîð, мºðäºãч íь õóóëь зºðчиж îðîëцîãчиä õîõиðîë óчðóóëàõààñ óðьäчиëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ;

2.24.эíэ õóóëьä зààñàí áóñàä эðõ.

3.Пðîкóðîð шүүõ õóðàëäààíä óëñûí яëëàãчààð îðîëцîõäîî эíэ õóóëьä зààñàí эðõ эäэëж, үүðэã õүëээíэ.

4.2 дугаар зүйл.Прокурорын үүрэг

1.Пðîкóðîð õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä мºðäºãч, эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí эíэ õóóëийã õэðэãжүүëж áàйãààä õяíàëò òàвьж, õóóëь зºðчñºí шийäвэðийã эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó õүчиíãүй áîëãîж, õàðиóцëàãà òîîцóóëíà.

2.Пðîкóðîð íь шүүãäэãчийã ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàй эñэõийã шүүõийí ºмíº íîòëîõ үүðэã õүëээíэ.

4.3 дугаар зүйл.Прокурорын хянан шалгах ажиллагаа

1.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä ãэðч, õîõиðîãч, ñэжиãòэí, яëëàãäàãчийí мэäүүëэã, шиíжээчийí äүãíэëò эðãэëзээòэй, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó явàãäààãүй ãэж пðîкóðîð үзвэë îðîëцîãчийí ãàðãàñàí ãîмäëîîð, эñõүë ººðийí ñàíààчиëãààð ãэðч, õîõиðîãч, ñэжиãòэí, яëëàãäàãчààñ áиечëэí мэäүүëэã àвàõ, шиíжээч äàõиí òîмиëж äүãíэëò ãàðãóóëàõ, үзëэã, íэãжëэã, òóðшиëòûã äàвòàí õийõ, мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãàà õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó явàãäñàí эñэõийã õяíàí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëж áîëíî.


998

ТАВДУгААР БҮлЭг ӨМгӨӨлӨгч

5.1 дүгээр зүйл.Өмгөөлөгчийн эрх, үүрэг

1.Сэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, яëòàí, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãчийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëûã õàмãààëàõ, õóóëь зүйí òóñëàëцàà àвàõ эðõээð õàíãàõ зîðиëãîîð эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä ºмãººëºãчийã îðîëцóóëíà.

2.Өмãººëºãч äàðààõь эðõòэй:

2.1.ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчòэй ãàíцààðчëàí óóëзàõ, òүүíээñ мэäүүëэã àвàõàä áàйëцàõ, àñóóëò òàвиõ;

2.2.õîõиðîãч, ãэðч, шиíжээчээñ мэäүүëэã àвàõóóëàõààð õүñэëò ãàðãàõ;

2.3.õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä шиíжээчийí äүãíэëòòэй òàíиëцàõ, íэмэëò áà äàõиí шиíжиëãээ õийëãэõ õүñэëò ãàðãàõ;

2.4.õóóëь зүйí òóñëàëцàà үзүүëэõэä шààðäëàãàòàй эä зүйë, áàðимò áичиã, мэäээëэë, áóñàä áàðимòûã мºðäºãч, пðîкóðîðò ãàðãàж ºãºõ, òүүíийã õàвòàñò õэðэãò áэõжүүëж òóñãóóëàõ, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ õүñэëò ãàðãàõ, эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûí äàãóó îðîëцîõ;

2.5.ºмãººëж áàйãàà ñэжиãòэí, õîõиðîãч, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, яëòíû, эñõүë ººðийíõºº õүñэëòээð õийãäэж áàйãàà мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä áàйëцàж, àëь ч үеä àñóóëò òàвиõ, õүñэëò ãàðãàõ;

2.6.ººðийí îðîëцñîí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà, шүүõийí õэëэëцүүëэã, шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëòэй òàíиëцàж, зàñвàð îðóóëàõ òóõàй õүñэëò ãàðãàõ;

2.7.ººðñäийíõ íь зºвшººðñíººð õүí, õóóëийí эòãээäээñ õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий òàйëáàð, áàðимò áичиã, òîäîðõîйëîëò ãàðãóóëж àвàõ;

2.8.мºðäºãч, пðîкóðîð, îðчóóëàãч, õэëмэðч, шиíжээч, шүүãч, иðãэäийí òºëººëºãч, шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãûã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëò ãàðãàõ;

2.9.õэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã õààñàí, мºðäºí áàйцààëò äóóññàí áîë õэðãийí áүõ мàòеðиàëòàй òàíиëцàж, òºð, áàйãóóëëàãà, õóвь

999


õүíий íóóцàä õàмààðàõààñ áóñàä íîòëîõ áàðимòûã ººðийí зàðäëààð õóóëáàðëàж, õóвиëж àвàõ;

2.10.шүүõийí õэëэëцүүëэãò îðîëцîõ;2.11.мºðäºãч, эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí, пðîкóðîð,

шүүõийí àжиëëàãàà, шийäвэðò ãîмäîë ãàðãàõ;

2.12.ñэжиãòíийã áàðивчëàõ, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã цàãäàí õîðиõ, áóñàä òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээòэй õîëáîîòîй àñóóäëûã шийäвэðëэõэä îðîëцîõ;

2.13.àíõàí, äàвж зààëäàõ, õяíàëòûí шàòíû шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîõ;

2.14.эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí õóóëь зºðчиж îðîëцîãчиä óчðóóëñàí õîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõ, ãэм áóðóóòàй эòãээäэä õàðиóцëàãà õүëээëãэõ ñàíàë ãàðãàõ;


3.Өмãººëºãч íь шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí òîвëîñîí õóãàцààíä õүðэëцэí иðж эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîíî. Хүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíààð îðîëцîõ áîëîмжãүй áîë эíэ òóõàй óðьäчиëж мэäэãäэíэ.

4.Өмãººëºãч òóõàйí õүí, õóóëийí эòãээäийí ºмãººëºãчººð îðîëцîõ áîëñîí òóõàй шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчиä áичãээð мэäэãäэíэ.

5.Өмãººëºãч õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð ãэðээãээð õүëээñэí ºмãººëºõ, õóóëь зүйí òóñëàëцàà үзүүëэõ үүðãээñээ òàòãàëзàж áîëîõãүй.

5.2 дугаар зүйл.Өмгөөлөгчийг сонгох

1.Сэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч ºмãººëºãчºº ººðºº ñîíãîíî.

2.Сэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãчийí зºвшººðñíººð, эñõүë õүññэíээð òэäãээðийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ãэð áүëийí ãишүүí, òºðºë, ñàäàíãийí õүí íь ºмãººëºãч ñîíãîж áîëíî.

3.Сэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãчийã ºмãººëºãчºº ñîíãîõ áîëîмжîîð õàíãàõäàà шүүãч, пðîкóðîð, мºðäºãч òîäîðõîй õүíий íэð зààж òóëãàж áîëîõãүй.


1000

4.Сэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч ºмãººëºãчººñºº òàòãàëзñàí áîë òүүíä ººð ºмãººëºãч ñîíãîõ áîëîмж îëãîíî.

5.Тºëáºðийí чàäвàðãүй ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí ºмãººëүүëэõ эðõийã õàíãàõ жóðмûã õóóëиàð òîãòîîíî.

6.Сэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч òîãòîîñîí õóãàцààíä ºмãººëºãч ñîíãîж àвààãүй áîë òóõàйí àжиëëàãààíä òîмиëîãäñîí ºмãººëºãчийã îðîëцóóëíà.

7.Сэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãчийí ñîíãîñîí ºмãººëºãч òóõàйí àжиëëàãààíä õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð îðîëцîõ áîëîмжãүй áàйãàà íь эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä ñààä óчðóóëàõààð áîë òóõàйí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä õийãäэõ шүүõийí õэëэëцүүëэãò шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч íь òîмиëîãäñîí ºмãººëºãчийã îðîëцóóëж áîëíî.

5.3 дугаар зүйл.Өмгөөлөгч оролцуулах

1.Дàðààõь ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч îðîëцîõ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã ºмãººëºãчãүйãээð явóóëж áîëîõãүй:

1.1.õºãжëийí áэðõшээë, ñэòãэцийí, эñõүë õүíä ºвчíий óëмààñ ººðийãºº ºмãººëºõ, ºмãººëүүëэõ эðõээ эäэëж чàäàõãүй;

1.2.ºñвºð íàñíû;1.3.мîíãîë õэë, áичиã мэäэõãүй;1.4.áүõ íàñààð õîðиõ яë îíîãäóóëж áîëîõ;1.5.õэðãийí òàëààð õàðиëцàí эñðэã ñîíиðõîëòîй ñэжиãòэí,

яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí íэã íь ºмãººëºãчòэй áàйãàà áîë áóñàä ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч;

1.6.òºëáºðийí чàäвàðãүйí óëмààñ ºмãººëºãч îðîëцóóëàõ õүñэëò ãàðãàñàí.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí õүñэëòээð, эñõүë зºвшººðñíººð эíэ õóóëийí 5.2 äóãààð зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó ºмãººëºãч ñîíãîîãүй áîë шүүõ, пðîкóðîð íь òîмиëîãäñîí ºмãººëºãч îðîëцóóëíà.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíààñ áóñàä òîõиîëäîëä ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч ººðийãºº ºмãººëºõ õүñэëòийã áичãээð ãàðãàñàí áîë ºмãººëºãч îðîëцóóëàõãүйãээð эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã явóóëж áîëíî.

1001


5.4 дүгээр зүйл.Өмгөөлөгчийн үйл ажиллагаа явуулах баталгаа

1.Хóóëь зүйí òóñëàëцàà үзүүëж áàйãàà эðүүãийí õэðэãòэй íь õîëáîãäóóëàí ºмãººëºãчººñ мэäүүëэã àвàõ, мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãàà явóóëàõûã õîðиãëîíî.

зУРгАДУгААР БҮлЭгМӨРДӨн ШАлгАÕ АжИллАгАА ЯВУУлАÕ

БАЙгУУллАгА, АлБАн ТУШААлТАн

6.1 дүгээр зүйл.Мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулах байгууллага

1.Тàãíóóëûí áàйãóóëëàãà äàðààõь ãэмò õэðэãò õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëíà:

1.1.Эðүүãийí õóóëийí 19.1/Эõ îðíîîñîî óðвàõ/, 19.2 /Тºðийí эðõ мэäëийã õóóëь áóñààð àвàõ, ñààòóóëàõ/, 19.3/Тºðийí ºíäºð àëáàí òóшààëòíû àмь áиеä õàëäàõ/, 19.4/Гàäààäûí òàãíóóëûí àëáà, áàйãóóëëàãà, иðãэíòэй õóóëь áóñààð õàмòðàí àжиëëàõ/, 19.5/Зэвñэãò үймээí äэãäээõ/, 19.6/Хîðëîí ñүйòãэõ/, 19.7/Хîðëîí ñүйòãэõ àжиëëàãààíä áэëòãэõ/, 19.8/Экñòðемиñò үйë àжиëëàãàà явóóëàõ/, 19.9/Үíäэñíий эв íэãäëийã áóñíиóëàõ/, 19.10/Тàãíóóë õийõ/, 19.11/Тºðийí íóóцûã õóóëь áóñààð îëж àвàõ/, 19.12/Тºðийí íóóцûã зàäðóóëàõ/, 19.13/Тºðийí íóóцûã үðэãäүүëэõ/, 19.14/Мîíãîë Óëñûí õиëийã õóóëь áóñààð íэвòðэõ/, 20.1/Теððîð үйëäэõ òàëààð зîðиóä õóäàë мэäээëэõ/, 20.2/Теððîð àжиëëàãààíä óðиàëàõ, òүүíийã íийòийí ºмíº зºвòãºõ/, 21.13/Гүйцэòãэõ àжëûí òóõàй õóóëь зºðчиõ /, 27.7 äóãààð зүйëийí 3 äàõь õэñэã /Аãààðûí õºäºëãººíий àюóëãүй áàйäàëä õàëäàõ/, 29.1/Түðэмãий äàйíûã òºëºвëºõ, áэëòãэõ, ºäººõ, äэãäээõ/, 29.3 /Үй îëíîîð õºíººõ зэвñэã áîëîвñðóóëàõ, үйëäвэðëэõ, õóðимòëóóëàõ, îëж àвàõ, áîðëóóëàõ/, 29.5/Тºðëººð óñòãàõ/, 29.6/Хºëñíий цэðэã àшиãëàõ/, 29.7 /Оëîí óëñûí õàмãààëàëòàä áàйäàã õүíä õàëäàõ/, 29.8/Теððîð үйëäэõ/, 29.9 /Теððîð үйëäэõэä áэëòãэõ/, 29.10/Теððîð үйëäэõийã ñàíõүүжүүëэõ/ äóãààð зүйëä зààñàí ãэмò õэðэãò;

1.2.òàãíóóëûí áàйãóóëëàãà ººðñäºº иëðүүëñэí Эðүүãийí õóóëийí 13.1/Хүí õóäàëäààëàõ/, 18.5/Óëñûí õиëээð áàðààã õóóëь áóñààð íэвòðүүëэõ/, 18.6/Мºíãº óãààõ/ äóãààð зүйëä зààñàí ãэмò õэðэãò.

2.Авëиãàòàй òэмцэõ áàйãóóëëàãà äàðààõь ãэмò õэðэãò õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëíà:

2.1.Эðүүãийí õóóëийí 22.1/Эðõ мэäэë, àëáàí òóшààëûí áàйäëàà óðвóóëàí àшиãëàõ/, 22.3/Гàäààä óëñûí òºðийí áàйãóóëëàãà, îëîí


1002

óëñûí áàйãóóëëàãûí àëáàí òóшààëòàí эðõ мэäëээ óðвóóëàí àшиãëàõ/, 22.4/Хàõóóëь àвàõ/, 22.5/Хàõóóëь ºãºõ/, 22.6/Гàäààä óëñûí òºðийí áàйãóóëëàãà, îëîí óëñûí áàйãóóëëàãûí àëáàí òóшààëòíûã õàõóóëьäàõ/, 22.7/Óëñûí íººцийã õóóëь áóñààð зàðцóóëàõ, үðэãäүүëэõ/, 22.8/Тºñвийí õºðºíãийã зîðиóëàëòûí áóñààð зàðцóóëàõ/, 22.9/Тºðийí ºмчийí òºñвийí áóñ õºðºíãийã зîðиóëàëòûí áóñààð зàðцóóëàõ/, 22.10/Үíäэñëэëãүйãээð õºðºíãºжиõ/, 22.11/Дóðààðàà ààшëàõ/, 22.12/Хóóëийí эòãээäийí эðõ мэäëийã óðвóóëàí àшиãëàõ/ äóãààð зүйëä зààñàí ãэмò õэðэãò;

2.2.Эðүүãийí õóóëийí Хîðиí õîёðäóãààð áүëэãò зààñàí àвëиãûí ãэмò õэðãийí õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä иëðүүëñэí Эðүүãийí õóóëийí 18.6/Мºíãº óãààõ/ äóãààð зүйëä зààñàí ãэмò õэðэãò.

3.Цàãäààãийí áàйãóóëëàãà эíэ зүйëийí 1, 2 äàõь õэñэãò зààñíààñ áóñàä ãэмò õэðэãò õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëíà.

4.Тàãíóóë, цàãäàà, àвëиãàòàй òэмцэõ áàйãóóëëàãûí àëáàí õààãчийí үйëäñэí ãэмò õэðэãò õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ õàðьяàëëûã пðîкóðîð òîãòîîíî.

6.2 дугаар зүйл.Мөрдөгч

1.Мºðäºãч õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä õóóëьä зààñàí эðõ, үүðãийí äàãóó, эñõүë пðîкóðîðûí äààëãàвðààð эíэ õóóëиàð õàðьяàëóóëñàí эðүүãийí õэðэãò мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëíà.

2.Мºðäºãч äàðààõь эðõòэй:

2.1.õэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээõ;2.2.эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ ñàíàë

пðîкóðîðò ãàðãàõ;

2.3.эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó ñэжиãòíийã áàðивчëàõ;2.4.õîйшëóóëшãүйãээñ áóñàä òîõиîëäîëä пðîкóðîðûí

зºвшººðëººð явóóëàõ мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã явóóëàõ ñàíàëûã пðîкóðîðò ãàðãàõ;

2.5.пðîкóðîðûí зºвшººðºë àвàõààð õóóëьä зààñíààñ áóñàä òîõиîëäîëä ãэмò õэðãийã иëðүүëэõ, òүүíийã үйëäñэí õүí, õóóëийí эòãээäийã иëðүүëэõ, îëж òîãòîîõ мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã áие äààí явóóëàõ;

2.6.ãэðч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, шиíжээч, яëëàãäàãчийã äóóäàí иðүүëэõ;

1003


2.7.шиíжиëãээ õийëãэõээð шиíжээч òîмиëîõ;2.8.мºðäºãч àвàõààð õóóëьä зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ

àðãà õэмжээ àвàõ, õүчиíãүй áîëãîõ, шүүõ, пðîкóðîð àвàõààð õóóëьä зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ, õүчиíãүй áîëãîõ, ººðчëºõ òóõàй ñàíàëûã пðîкóðîðò ãàðãàõ;

2.9.ñэжиãòíийã áàðивчëàõ шүүõийí зºвшººðºë àвàõ òóõàй ñàíàëûã пðîкóðîðò ãàðãàõ;

2.10.îðîëцîãчийí ãàðãàñàí õүñэëòийã шийäвэðëэõ;2.11.пðîкóðîðûí äààëãàвðààð мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà

явóóëàõ;

2.12.õэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã õààñàí, õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí, эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òóõàй òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîж, õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí пðîкóðîðûí шийäвэðийã эñ зºвшººðвºë 5 õîíîãийí äîòîð äээä шàòíû пðîкóðîðò áичãээð ñàíàë ãàðãàõ;

2.13.пðîкóðîðûí зºвшººðëººð мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààã явóóëàõààð эðõ áүõий áàйãóóëëàãàä äààëãàвàð áичиж, ãүйцэòãүүëэõ;

2.14.шààðäëàãàòàй òîõиîëäîëä ººð íóòàã äэвñãэð, эðõ áүõий áàйãóóëëàãàä мºðäºí шàëãàõ òîäîðõîй àжиëëàãàà явóóëàõ, ãэмò õэðэã үйëäñэí эòãээäийã эðэí ñóðвàëжëàõ ñàíàëàà пðîкóðîðò ãàðãàõ;


3.Сэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã эðэí ñóðвàëжëàõ, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã õàðьяàëëûí áóñ мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãààð õийëãэõ шààðäëàãà ãàðвàë мºðäºãч эíэ òóõàй ñàíàëàà пðîкóðîðò ãàðãàíà. Пðîкóðîðûí äààëãàвðûã õүëээí àвñàí òóõàйí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã явóóëàõ áàйãóóëëàãà äààëãàвðûã зààñàí õóãàцààíä áиеëүүëж, õàðиóã цóãëàðñàí íîòëîõ áàðимòûí õàмò пðîкóðîðò õүðãүүëíэ.

4.Мºðäºãч ãэмò õэðãийí áîäиò áàйäëûã òîãòîîõ, ãэмò õэðãийã иëðүүëэõ, òүүíийã үйëäñэí õүí, õóóëийí эòãээäийã îëж òîãòîîõ òàëààð эíэ õóóëьä зààñàí àжиëëàãàà явóóëíà.

5.Тóñãàй мэäëэã эзэмшñэí мºðäºãч эíэ õóóëьä зààñàí шиíжээчийí эðõийã õэðэãжүүëж, мàãàäëàãàà ãàðãàж áîëíî.

6.Эíэ зүйëийí 5 äàõь õэñэãò зààñàí эðõийã õэðэãжүүëэõ мºðäºãч íь шиíжиëãээ õийëãэõээð òîмиëîãäñîí шиíжээчòэй õàмòðàí àжиëëàж áîëíî.


1004

7.Мºðäºãч õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä õîëáîãäîõ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó àëáàäëàãà õэðэãëэж áîëíî.

6.3 дугаар зүйл.Мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулах албаны даргын эрх хэмжээ

1.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ àëáàíû äàðãà õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä äàðààõь эðõòэй:

1.1.мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã зîõиîí áàйãóóëàëòûí áîëîí мэðãэжëийí óäиðäëàãààð õàíãàõ зàмààð ãэмò õэðãийã иëðүүëэõ, òүүíийã үйëäñэí эòãээäийã îëж òîãòîîõ òàëààð шóóðõàй зîõицóóëàëò õийõ;

1.2.мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ үүðãийã íэã, эñõүë õэä õэäэí мºðäºãчиä äààëãàõ;

1.3.шààðäëàãàòàй ãэж үзвэë òóõàйí õэðэãò õяíàëò òàвьж áàйãàà пðîкóðîðò мэäэãäэж õэðãийã íэã мºðäºãчººñ íºãºº мºðäºãчиä шиëжүүëэõ;

1.4.õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëòàй áиечëэí òàíиëцàõ, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцîõ, мºðäºãчиä äэмжëэã үзүүëэõ зîðиëãîîð áичãээð зààвàðчиëãà ºãч, áиеëэëòийã õàíãóóëàõ;

1.5.шààðäëàãàòàй òîõиîëäîëä мºðäºãчийí áүðэí эðõийã õэðэãжүүëэõ;

1.6.эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä мºðäºãч õóóëь зºðчиж îðîëцîãчиä õîõиðîë óчðóóëàõààñ óðьäчиëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ.

ДолДУгААР БҮлЭгЯллАгДАгч

7.1 дүгээр зүйл.Яллагдагч

1.Эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëòîй òàíиëцñàí ñэжиãòíийã яëëàãäàãч ãэíэ.

2.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîж áàйãàà шүүãäэãчиä эíэ áүëэãò зààñàí эðõ, үүðэã íэãэí àäиë õàмààðíà.

1005


7.2 дугаар зүйл.гэм буруутай эсэхийг урьдчилан тогтоохыг хориглох

1.Шүүãч, пðîкóðîð, ºмãººëºãч, мºðäºãч, эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí, шиíжээчиä яëëàãäàãчийí ãэм áóðóóãийí òàëààð õºäºëáºðãүй үíэí ãэж óðьäчиëàí òîãòîîñîí ямàð ч íîòëîõ áàðимò áàйж áîëîõãүй.

2.Шүүõ ãàðãàõ ãэж áàйãàà шийäвэð, яëëàãäàãчийí ãэм áóðóóòàй эñэõ àñóóäëààð áàйð ñóóðь, ñàíàëàà óðьäчиëàí иëэðõийëэõ, шүүõ, пðîкóðîð, ºмãººëºãч, мºðäºãч, шиíжээч, мэðãэжиëòэí õóóëийí õүчиí òºãºëäºð шийäвэð ãàðàõ õүðòэë яëëàãäàãчийã ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàй ãэж îëîí íийòэä мэäээëэõийã õîðиãëîíî.

7.3 дугаар зүйл.Ямар хэрэгт яллагдаж байгаагаа мэдэх

1.Яëëàãäàãч ямàð õэðэãò яëëàãäàж áàйãààãàà мэäэõ эðõòэй.

2.Яëëàãäàãчààð òàòñàí, òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвñàí шийäвэðòэй òàíиëцàõ эðõòэй.

3.Сîíñãîñîí яëûí òàëààð áичãээð áîëîí àмààð òàйëáàð ãàðãàõ эðõòэй.

4.Бàðимò ñэëò ãàðãàж ºãºõ, íîòëîõ áàðимò шàëãóóëàõ õүñэëò ãàðãàõ эðõòэй.

7.4 дүгээр зүйл.Мэдүүлэг өгөх, өгөхөөс татгалзах

1.Яëëàãäàãч эõ õэëээðээ áîëîí ººðийí ñàйí мэäэõ õэëээðээ мэäүүëэã ºãºõ, îðчóóëàãч, õэëмэðч àвàõ, мэäүүëэã ºãºõººñ òàòãàëзàõ эðõòэй.

2.Яëëàãäàãч ººðийí эñðэã мэäүүëэã ºãºõ, ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóãүйãээ, эñõүë õэðãийí áàйäëûã íîòëîõ үүðэã õүëээõãүй.

3.Яëëàãäàãчийã ººðийíõ íь эñðэã мэäүүëэã àвàõààð àëáàäàõûã õîðиãëîíî.

7.5 дугаар зүйл.Мэдээлэл авах

1.Яëëàãäàãч эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû òàëààð шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчººñ эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó ºãºõийã зºвшººðñºí мэäээëëийã àвàõ эðõòэй.


1006

2.Яëëàãäàãч мîíãîë õэë, áичиã мэäэõãүй áîë ººðийí эõ õэë, эñõүë мэäэõ õэë, áичãээð, õàðàà, ñîíñãîë, õэë яðиàíû áэðõшээëòэй áîë äîõиî зàíãàà, òóñãàй òэмäэãò àшиãëàí îðчóóëàãч, õэëмэðчийí òóñëàмжòàйãààð эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí мэäээëëийã àвàõ эðõòэй.

3.Яëëàãäàãч ººðийíõ íь õүñэëòээð õийãäэж áàйãàà мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцîõ, óã àжиëëàãààíû òэмäэãëэëòэй òàíиëцàõ, òүүíä зàñвàð îðóóëàõ õүñэëò ãàðãàõ эðõòэй.

4.Яëëàãäàãч шиíжээч òîмиëñîí òîãòîîë, шиíжээчийí äүãíэëò, мºðäºí áàйцààëò äóóññàíû äàðàà õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëòàй òàíиëцàõ эðõòэй.

7.6 дугаар зүйл.Өмгөөлөгчтэй харилцах

1.Яëëàãäàãч ºмãººëºãчòэй ãàíцààðчëàí óóëзàõ, àмààð, эñõүë áичãээð чºëººòэй õàðиëцàõ эðõòэй.

2.Өмãººëºãч цàãäàí õîðиãäñîí яëëàãäàãчòàй ãàíцààðчëàí óóëзàõ ºðºº íь õàðиëцààíû íóóцëàëûã õàíãàñàí áàйíà.

3.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч íь яëëàãäàãч ººðийãºº ºмãººëºõ, эñõүë ºмãººëүүëэõ, õóóëь зүйí òóñëàëцàà àвàõ эðõээ эäëэõ áîëîмжîîð õàíãàíà.

7.7 дугаар зүйл.гомдол, хүсэлт гаргах

1.Бàðивчëàãäñàí ñэжиãòэí, цàãäàí õîðиãäñîí яëëàãäàãч, шүүãäэãч íь òүүíийã áàðивчиëñàí, цàãäàí õîðьñîí íь õóóëь ёñíû эñэõийã шүүõээð õяíóóëàõ, õóóëь áóñààð áàðивчиëñàí, цàãäàí õîðьñîí áîë ñóëëóóëàõààð шүүõэä ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй.

2.Яëëàãäàãч õэðãээ шүүõэä шиëжүүëж, õэëэëцүүëэõийã шààðäàõ, эíэ òàëààð ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй.

3.Яëëàãäàãч íь шүүõ, пðîкóðîð, ºмãººëºãч, мºðäºãчийí àжиëëàãàà, шийäвэðò ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй.

4.Бóñàä эòãээäээñ шүүõийí шийäвэðò ãàðãàñàí ãîмäîë, эñэðãүүцэëòэй òàíиëцàõ, òүүíä òàйëáàð ºãºõ эðõòэй.

5.Мºðäºãч, пðîкóðîð, îðчóóëàãч, õэëмэðч, шиíжээч, шүүãч, иðãэäийí òºëººëºãч, шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãûã òàòãàëзàí ãàðãàõ òóõàй õүñэëò ãàðãàõ эðõòэй.

1007


6.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí õóóëь зºðчиж óчðóóëñàí õîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõ, ãэм áóðóóòàй эòãээäэä õàðиóцëàãà õүëээëãэõ ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй.

7.8 дугаар зүйл.Шүүх хуралдаанд оролцох

1.Яëëàãäàãч àíõàí шàòíû шүүõ õóðàëäààíä áиечëэí îðîëцîíî.

2.Яëëàãäàãч шүүõийí õэëэëцүүëэãò îðîëцîõ õүñэëò ãàðãàвàë òàëóóäûí ñàíàëûã õàðãàëзàí шүүõ шийäвэðëэíэ.

3.Яëëàãäàãчийã эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэëээð äóó-äүðñíий òºõººðºмж àшиãëàí ººð ãàзðààñ шүүõийí õэëэëцүүëэã, шүүõ õóðàëäààíä îðîëцóóëж áîëíî.

7.9 дүгээр зүйл.Яллагдагчийн үүрэг

1.Яëëàãäàãч äàðààõь үүðэã õүëээíэ:

1.1.шүүõ, пðîкóðîðûí мэäэãäэõ õóóäñààð äóóäñàí цàãò õүðэëцэí иðэõ;

1.2.шүүõ õóðàëäààíû äэãийã ñàõиõ;1.3.шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí шийäвэð, õóóëь ёñíû

шààðäëàãûã áиеëүүëэõ;

1.4.эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä ñàíààòàй ñààä óчðóóëàõãүй áàйõ;

1.5.îðîëцîãч, áóñàä îðîëцîãчиä íºëººëºõãүй áàйõ.

2.Яëëàãäàãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí үүðãээ áиеëүүëээãүй íь õóóëьä зààñíû äàãóó àëáàäëàãà õэðэãëэõ, õàðиóцëàãà õүëээëãэõ, òүүíä àвñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã ººðчëºõ үíäэñëэë áîëíî.

нАЙМДУгААР БҮлЭгÕоÕИРогч, ИРгЭнИЙ нЭÕЭМжлЭгч,

ИРгЭнИЙ ÕАРИУЦАгч

8.1 дүгээр зүйл.Õохирогч

1.Гэмò õэðãийí óëмààñ àмь íàñ, эðүүë мэíä, áóñàä эðõ, эðõ чºëºº, эä õºðºíãийí áîëîí эä õºðºíãийí áóñ õîõиðîë õүëээñэí õүí, õóóëийí эòãээäийã õîõиðîãч ãэíэ.


1008

2.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч õîõиðîãчîîð òîãòîîõ òóõàй шийäвэð ãàðãàíà.

3.Хîõиðîãч эíэ õóóëьä зààñàí эðõээ õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчººð äàмжóóëàí õэðэãжүүëж áîëíî.

8.2 дугаар зүйл.Õохирогчийн эрх

1.Хîõиðîãч эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä äàðààõь эðõòэй:

1.1.ººðийãºº ºмãººëºõ, ºмãººëүүëэõ, õóóëь зүйí òóñëàëцàà àвàõ;

1.2.õэðãийí áîäиò áàйäëûã òîãòîîõîä шààðäëàãàòàй эä зүйë, áàðимò áичиã, мэäээëэë, áóñàä áàðимòûã ãàðãàж ºãч õàвòàñò õэðэãò áэõжүүëж òóñãóóëàõ;

1.3.мºðäºí шàëãàõ òîäîðõîй àжиëëàãàà явóóëàõ, íîòëîõ áàðимò шàëãóóëàõ õүñэëò ãàðãàõ;

1.4.шүүõийí õэëэëцүүëэã, шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëэã, шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîõ;

1.5.шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí зºвшººðëººð шүүãäэãч, ãэðч, шиíжээчиä àñóóëò òàвиõ;

1.6.шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí àжиëëàãàà, шийäвэðò эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûí äàãóó ãîмäîë ãàðãàõ;

1.7.эõ õэëээðээ, эñõүë ñàйí мэäэõ õэëээðээ мэäүүëэã ºãºõ, îðчóóëàãч, õэëмэðч àвàõ;

1.8.õэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã õààñàí, мºðäºí áàйцààëò äóóññàí áîë õàвòàñò õэðãээñ ººðò õàмààðàëòàй õэñэãòэй òàíиëцàõ, íэмэëò àжиëëàãàà õийëãэõ òóõàй õүñэëò ãàðãàõ;

1.9.ãэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí õîõиðîë, õîð óðшãийã íэõэмжëэõ, íºõºí òºëүүëэõ õүñэëò ãàðãàõ;

1.10.шүүõийí цàãààòãàõ, шийòãэõ òîãòîîëûí õóвийã àвàõ;1.11.шүүãч, пðîкóðîð, мºðäºãч, îðчóóëàãч, õэëмэðч,

шиíжээч, мэðãэжиëòэí, шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãûã òàòãàëзàí ãàðãàõ òóõàй õүñэëò ãàðãàõ;

1009


1.12.эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí õóóëь зºðчиж óчðóóëñàí õîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõ, ãэм áóðóóòàй эòãээäэä õàðиóцëàãà õүëээëãэõ ãîмäîë ãàðãàõ;


2.Хîõиðîãч íàñ áàðñàí, эðõ зүйí чàäàмжãүй áîëñîí, эñõүë ººðийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëîî õàмãààëàõ чàäвàðãүй áîë эíэ зүйëä зààñàí эðõийã òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч эäэëíэ.

3.Хîõиðîãч äàðààõь үүðэãòэй:

3.1.шүүõ, пðîкóðîðûí äóóäñàíààð õүðэëцэí иðэõ;3.2.õэðãийí òàëààð үíэí зºв мэäүүëэã ºãºõ;3.3.ººðò иëэðõий áîëñîí õэðãийí òàëààðõи мэäээëëийã

зàäðóóëàõãүй áàйõ;

3.4.эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû жóðàм ñàõиõ.

4.Хîõиðîãч эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä ñààä óчðóóëñàí, мэäүүëэã ºãºõººñ ñàíààòàйãààð зàйëñõийñэí, эñõүë õóäàë мэäүүëэã ºãñºí áîë òүүíä Эðүүãийí õóóëьä зààñàí õàðиóцëàãà õүëээëãэíэ.

8.3 дугаар зүйл.Мэдээллээр хангуулах

1.Хîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийí õүñэëòийí äàãóó äàðààõь àжиëëàãààã явóóëàõààñ 3-ààñ äîîшãүй õîíîãийí ºмíº пðîкóðîð òүүíä эíэ òóõàй мэäэãäэíэ:

1.1.яëëàãäàãчиä àвñàí цàãäàí õîðиõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã ººðчëºõ эñэõийã шийäвэðëэõ шүүõийí õэëэëцүүëэã;

1.2.õэðãийí õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûã õàðьяàëëûí äàãóó шиëжүүëэõ;

1.3.яëòíûã õîðиõ яëààñ õóãàцààíû ºмíº ñóëëàõ àñóóäëûã шийäвэðëэõ õóðàëäààí.

2.Хîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийí õүñэëòийí äàãóó яëëàãäàãчиä òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвñàí, ººðчиëñºí, õүчиíãүй áîëãîñîí, õэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээñэí, õààñàí, мºðäºí áàйцààëòûã òүäãэëзүүëñэí, ñэðãээñэí, õэðãийã пðîкóðîðò шиëжүүëñэí òàëààð мºðäºãч òүүíä мэäэãäэíэ.


1010

3.Пðîкóðîð, мºðäºãч õóóëиàð õàмãààëàãäñàí òºð, áàйãóóëëàãà, õóвь õүíий íóóцòàй õîëáîîòîй àñóóäëààð õîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчиä мэäээëэë ºãºõãүй.

4.Пðîкóðîð, мºðäºãч íь ãэðч, õîõиðîãч, ñэжиãòэí, яëëàãäàãчийí àюóëãүй áàйäàëä эðñäэë óчðóóëж áîëîõ, эñõүë мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõàä ñààä óчðóóëж áîëîõ үíäэñëэë áүõий ñэжиã áàйãàà áîë эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñíààñ ãàäíà áóñàä мэäээëëийã íóóцàëж áîëíî.

8.4 дүгээр зүйл.Аюулгүй байдлаа хамгаалуулах

1.Хîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч, õîõиðîãчийí õàмààðàë áүõий эòãээä эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä Гэðч, õîõиðîãчийã õàмãààëàõ òóõàй õóóëь7, эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó õîõиðîãчийí àюóëãүй áàйäëûã õàмãààëóóëàõ òóñëàëцàà àвàõ õүñэëòийã шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчиä ãàðãàж áîëíî.

8.5 дугаар зүйл.Иргэний нэхэмжлэгч

1.Гэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí эä õºðºíãийí áîëîí эä õºðºíãийí áóñ õîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõ, ñэðãээëãэõээð шààðäëàãà òàвьж áàйãàà õүí, õóóëийí эòãээäийã иðãэíий íэõэмжëэãч ãэíэ.

2.Гэмò õэðãийí óëмààñ эä õºðºíãийí áîëîí эä õºðºíãийí áóñ õîõиðîë õүëээñэí õүí, õóóëийí эòãээä íь ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, эñõүë òүүíий óчðóóëñàí эä õºðºíãийí áîëîí эä õºðºíãийí áóñ õîõиðëûã õàðиóцвàë зîõиõ эòãээäэä õîëáîãäóóëàí иðãэíий íэõэмжëэë ãàðãàõ эðõòэй áºãººä òэðõүү íэõэмжëэëийã шүүõ óã õэðãийí õàмò õяíàí шийäвэðëэíэ.

3.Мºðäºãч, пðîкóðîð, шүүõ òîãòîîë, шүүãч зàõиðàмж ãàðãàж иðãэíий íэõэмжëэãчээð òîãòîîíî.

4.Эðүүãийí õэðэãò ãàðãàñàí иðãэíий íэõэмжëэë íь óëñûí òэмäэãòийí õóðààмжààñ чºëººëºãäºíº.

5.Иðãэíий íэõэмжëэãчиä эíэ õóóëийí 8.2 äóãààð зүйëийí 1.1, 1.2, 1.4, 1.5, 1.6, 1.8, 1.10, 1.11-ò зààñàí эðõ áîëîí эíэ áүëэãò зààñàí үүðэã íэãэí àäиë õàмààðíà.

6.Гэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí õîõиðîëòîй õîëáîãäîëòîй íэõэмжëэëийã òóõàйí эðүүãийí õэðэã шийäвэðëэãäээãүй áàйõàä иðãэíий õэðэã шүүõэä õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû жóðмààð шийäвэðëэõийã õîðиãëîíî.7Гэрч, хохирогчийг хамгаалах тухай хууль “Төрийн мэдээлэл” эмхэтгэлийн 2013 оны 30 дугаарт нийтлэгдсэн.

1011


7.Иðãэíий íэõэмжëэãч íь шүүõийí òîãòîîë, мàãàäëàëûí зºвõºí иðãэíий íэõэмжëэëòэй õîëáîãäîõ õэñэãò äàвж зààëäàõ áîëîí õяíàëòûí жóðмààð ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

8.Эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí үíäэñëэë áàйõãүй áîë íэõэмжëэë ãàðãàñàí õүí, õóóëийí эòãээäийí íэõэмжëэëийã õүëээí àвàõ, иðãэíий íэõэмжëэãчээð òîãòîîõîîñ үíäэñëэë áүõий шийäвэð ãàðãàí òàòãàëзàж áîëîõ áà эíэõүү шийäвэðò ãîмäîë ãàðãàõ жóðмûã íэõэмжëэë ãàðãàãчиä òàйëáàðëàíà.

9.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí шàòàíä íэõэмжëэãчээð òîãòîîõîîñ òàòãàëзñàí íь шүүõээð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ шàòàíä òóõàйí àñóóäëààð äàõиí íэõэмжëэë ãàðãàõ эðõийã õязãààðëàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

10.Иðãэíий íэõэмжëэãч ãàðãàñàí íэõэмжëэëээñээ òàòãàëзàõ эðõòэй.

11.Нэõэмжëэëээñ òàòãàëзàõ òóõàй õүñэëòийã õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí áîëîí шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëä òóñãàõ áà õэðэв áичãээð ãàðãàñàí áîë õàвòàñò õэðэãò õàвñàðãàíà.

12.Нэõэмжëэëээñ òàòãàëзàõ òóõàй õүñэëòийã мºðäºãч, пðîкóðîð õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû àëь ч үеä õүëээí àвàõ áà эíэ òóõàй òîãòîîë ãàðãàíà.

13.Шүүõэä эðүүãийí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ үеä íэõэмжëэëээñ òàòãàëзàõ òóõàй õүñэëòийã шүүõ зºвëºëäºõ òàñàëãààíä îðîõîîñ ºмíº ãàðãàж áîëîõ áà õүñэëòийã шүүõ õàíãàíà.

14.Нэõэмжëэëээñ òàòãàëзñàí íь õóóëь зºðчñºí, эñõүë àëь íэã эòãээäийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëûã õîõиðîîñîí ãэж үзвэë мºðäºãч, пðîкóðîð, шүүõ íь òүүíий õүñэëòийã õүëээí àвàõãүй áàйж áîëîõ áà эíэ òóõàй үíäэñëэë áүõий шийäвэð ãàðãàíà.

8.6 дугаар зүйл.Иргэний хариуцагч

1.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãчийí эцэã, эõ, àñðàí õàмãààëàãч, õàðãàëзàí äэмжиãч, òүүíчëэí ãэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí эä õºðºíãийí áîëîí эä õºðºíãийí áóñ õîõиðëûã õóóëь ёñîîð õàðиóцвàë зîõиõ õүí, õóóëийí эòãээäийã иðãэíий õàðиóцàãчààð òàòàí îðîëцóóëж áîëíî.

2.Иðãэíий õàðиóцàãчààð òàòàõäàà мºðäºãч, пðîкóðîð, шүүõ òîãòîîë, шүүãч зàõиðàмж ãàðãàíà.


1012

3.Иðãэíий õàðиóцàãч, òүүíий òºëººëºãч äàðààõь эðõ эäэëíэ:

3.1.íэõэмжëэëийí òàëààð òàйëáàð ãàðãàõ; 3.2.áàðимò ñэëò, õүñэëò ãàðãàõ; 3.3.эíэ õóóëийí 8.2 äóãààð зүйëийí 1.4, 1.5, 1.6, 1.7, 1.8, 1.10, 1.11, 1.12-ò зààñàí эðõ.

4.Иðãэíий õàðиóцàãч, òүүíий òºëººëºãч íь эíэ áүëэãò зààñàí үүðãийã õүëээíэ.

5.Иðãэíий õàðиóцàãчиä эíэ õóóëийí 8.5 äóãààð зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñàí жóðàм íэãэí àäиë õàмààðíà.

ЕсДҮгЭЭР БҮлЭгБУсАД оРолЦогч

9.1 дүгээр зүйл.Шинжээч

1.Пðîкóðîð, мºðäºãч íь ººðийí ñàíààчиëãààð, эñõүë îðîëцîãчийí õүñэëòийã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõэä òóñãàй мэäëэã зàйëшãүй шààðäàãäàõ àñóóäëûã òîäðóóëàõààð, эñõүë эä зүйë, õºðºíãийí үíэëãээ òîãòîîõ шиíжиëãээ õийëãэõээð шиíжээч òîмиëíî.

2.Шиíжээч õийñэí шиíжиëãээãээ үíäэñëэí òóñãàй мэäëэãийí õүðээíä ººðийí íэðийí ºмíººñ äүãíэëò ãàðãàж, õàðиóцëàãà õүëээíэ.

3.Шиíжээч òîмиëîõ шийäвэðò шиíжиëãээ õийëãэõ үíäэñëэë, шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãûí áîëîí шиíжээчийí íэð, шиíжээчиä òàвиõ àñóóëò, шиíжиëãээ õийж äүãíэëò ãàðãàõ õóãàцàà, шиíжээчийí мэäэëä шиëжүүëэí ºãñºí эä мºðийí áàðимòûí òàëààðõи мэäээëëийã òóñãàíà.

4.Шиíжээч шиíжиëãээ õийж, äүãíэëò ãàðãàõäàà эíэ õóóëь, Шүүõийí шиíжиëãээíий òóõàй õóóëьä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

5.Шиíжээч ãàðãàñàí äүãíэëòòэй õîëáîîòîй àñóóäëààð шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí äóóäñàíààð õүðэëцэí иðж мэäүүëэã ºãíº.

9.2 дугаар зүйл.Шинжээчийн эрх, үүрэг

1.Шиíжээч äàðààõь эðõòэй:

1.1.õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëààñ шиíжиëãээ õийõ зүйëä õîëáîãäîõ õэñэãòэй íь òàíиëцàõ;

1013


1.2.пðîкóðîð, мºðäºãчийí зºвшººðñíººð мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцîõ, òүүíчëэí шиíжиëãээ õийõòэй õîëáîîòîй àñóóäëààð îðîëцîãчиä àñóóëò òàвиõ, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû òэмäэãëэëä íэмэëò, ººðчëºëò îðóóëàõ ñàíàë ãàðãàõ;

1.3.äүãíэëò ãàðãàõàä õэðэãцээòэй íэмэëò áàðимò иðүүëэõ òàëààð шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчиä õàíäàж õүñэëò ãàðãàõ;

1.4.шиíжээчиä òàвьñàí àñóóëò íь òүүíий òóñãàй мэäëэãийí õүðээíээñ õэòэðñэí, эñõүë òóñãàй мэäëэãò õàмààðàõãүй, эñõүë шиíжиëãээ õийõ áàðимò ñэëòэä õîëáîãäîõ õүí, áàйãóóëëàãàòàй àшиã ñîíиðõëûí зºðчиë үүñэõээð áîë шиíжиëãээ õийж, äүãíэëò ãàðãàõààñ òàòãàëзàõ;

1.5.шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãààñ ãàäóóð шиíжээчээð òîмиëîãäñîí òîõиîëäîëä шиíжиëãээíий зàðäàë, àжëûí õºëñийã ãàðãóóëàí àвàõ;

1.6.àюóëãүй áàйäëàà õàмãààëóóëàõ õүñэëòийã шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчиä ãàðãàõ.

2.Шиíжээч íь шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí òàвьñàí àñóóëòûí äàãóó òóñãàй мэäëэã, мэðãэжëийí õүðээíä шиíжиëãээã òàë áүðээñ íь áүðэí áîäиòîй õийж, òîãòîîñîí õóãàцààíä шиíжëэõ óõààíû үíäэñëэë áүõий äүãíэëòийã áичãээð ãàðãàíà.

3.Дүãíэëò ãàðãàñàí шиíжээч íь мэäүүëэã àвàõààð шүүõ, пðîкóðîðîîñ äóóäñàí цàãò õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð иðээãүй áîë òүүíийã эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó шүүõийí шийäвэðээð àëáàäàí иðүүëíэ.

4.Шиíжээч òàвьñàí àñóóëòûí зàðимûã ñàíààòàйãààð õàðиóëàõãүй îðõиñîí, эñõүë òîãòîîñîí õóãàцààã õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð õэòðүүëñэí, эñõүë õóäàë äүãíэëò ãàðãàñàí áîë õóóëьä зààñàí õàðиóцëàãà õүëээíэ.

9.3 дугаар зүйл.Мэргэжилтэн

1.Шààðäëàãàòàй òîõиîëäîëä мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû явцàä, эñõүë шүүõ õóðàëäààíä óë мºð, эä мºðийí áàðимò иëðүүëэõ, áэõжүүëэõ, õàмãààëàõ, òеõíик õэðэãñэë, òºõººðºмж àшиãëàõ, àжиëëóóëàõàä äэмжëэã үзүүëэõ, õүíий àмь íàñ, эðүүë мэíäэä àюóë, эñõүë îðчиíä õºíººë óчðóóëж áîëзîшãүй òэñэðч äэëáэðэõ, õимийí õîðòîй áîäиñ, áóñàä эä зүйë áàйвàë òэäãээðийã àюóëãүй áîëãîõ, зºвëºãºº àвàõ зîðиëãîîð òóõàйí õэðэãò õóвийí ñîíиðõîëãүй òóñãàй мэäëэã, òóðшëàãà áүõий õүíийã шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí шийäвэðээð мэðãэжиëòíээð îðîëцóóëж áîëíî.


1014

2.Мэðãэжиëòэí äàðààõь эðõòэй:

2.1.ººðийí îðîëцîж áàйãàà àжиëëàãààòàй õîëáîãäóóëàí àñóóëò òàвиõ;

2.2.òеõíик õэðэãñэë, òºõººðºмж àжиëëóóëàõ;2.3.ººðийí îðîëцñîí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà, шүүõ

õóðàëäààíû òэмäэãëэëòэй òàíиëцàж, зàñвàð îðóóëàõ õүñэëò ãàðãàõ;

2.4.ãүйцэòãэñэí àжëûí õºëñ, зàðäëûã àвàõ /àëáàí үүðãийíõээ õóвиàð îðîëцñîí áîë эíэ зààëò õàмààðàõãүй/;

2.5.ººðийí áîëîí áóñäûí àюóëãүй áàйäëûã õàíãóóëàõ õүñэëò ãàðãàõ.

3.Мэðãэжиëòэí äàðààõь үүðэãòэй:

3.1.шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí äóóäñàíààð õүðэëцэí иðж, ººðийí îðîëцñîí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààòàй õîëáîãäóóëàí мэäүүëэã ºãºõ;

3.2.ººðийí îðîëцñîí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààòàй õîëáîîòîй àñóóäëààð îðîëцîãчийí àñóóëòàä õàðиóëàõ, òàйëáàðëàõ;

3.3.ººðийí îðîëцñîí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû íóóцëàëûã зàäðóóëàõãүй áàйõ.

9.4 дүгээр зүйл.орчуулагч, хэлмэрч

1.Эíэ õóóëийí 1.3 äóãààð зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí òîõиîëäîëä шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч íь îðчóóëãà õийõ, õэëмэðчëэõ мэäëэã, чàäвàðòàй õүíийã îðчóóëàãч, õэëмэðчээð òîмиëíî.

2.Оðчóóëàãч, õэëмэðч äàðààõь эðõòэй:

2.1.ººðийí îðîëцñîí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà, шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëòэй òàíиëцàж, зàñвàð îðóóëàõ õүñэëò ãàðãàõ;

2.2.îðчóóëàõ, õэëмэðчëэõ мэäëэã, чàäвàð õүðэõãүй áîë îðîëцîõîîñ òàòãàëзàõ;

2.3.ãүйцэòãэñэí àжëûí õºëñ, зàðäëûã àвàõ.

З.Оðчóóëàãч, õэëмэðч äàðààõь үүðэãòэй:

1015


3.1.шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí äóóäñàí цàãò õүðэëцэí иðж îðчóóëàõ, õэëмэðчëэõ;

3.2.үíэí зºв îðчóóëж, õэëмэðчëэõ;3.3.áàðимò áичиã, эñõүë òүүíий îðîëцîîòîй явàãäñàí

мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà, шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëä үíэí зºв îðчóóëж, õэëмэðчиëñíийã áàòàëж ãàðûí үñэã зóðàõ;

3.4.õэëмэðчëэõ, îðчóóëàõ явцàä мэäñэí òºð, áàйãóóëëàãà, õóвь õүíий íóóц, õэðãийí òàëààðõи áàðимò, мэäээëëийã зàäðóóëàõãүй áàйõ;

3.5.мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû жóðàм, шүүõ õóðàëäààíû äэãийã ñàõиõ.

4.Оðчóóëàãч, õэëмэðч õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð үүðãээ áиеëүүëээãүй, эñõүë ñàíààòàй зºðчñºí áîë õóóëьä зààñàí õàðиóцëàãà õүëээíэ.

5.Эíэ зүйëä зààñàí жóðàм íь ñîíñãîë, õэë яðиàíû áэðõшээëòэй õүíий äîõиîíû õэëийã мэäэõ õэëмэðчиä íэãэí àäиë õàмààðíà.

9.5 дугаар зүйл.Õууль ёсны төлөөлөгч

1.Мºðäºãч, пðîкóðîð äàðààõь õүíийã õóóëь ёñíû òºëººëºãчººð òîãòîîíî:

1.1.ºñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, àðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй õîõиðîãчийí òºðñºí, үðчиëж àвñàí эцэã, эõ, àñðàí õàмãààëàãч, õàðãàëзàí äэмжиãчийã;

1.2.õîõиðîãч, õóóëийí эòãээäийã òºëººëºõ àëáàí òóшààëòàí, эñõүë иòãэмжëэãäñэí òºëººëºãчийã;

1.3.õîõиðîãч íàñ áàðñàí, эñõүë ñэòãэцийí, эðүүë мэíäийí шàëòãààíààð ººðийí õүñэë ñîíиðõëîî иëэðõийëж чàäàõãүй òîõиîëäîëä òүүíий òºðñºí, үðчиëж àвñàí эцэã, эõ, эõíэð, íºõºð, àñðàí õàмãààëàãч, õàðãàëзàí äэмжиãчийã.

2.Эíэ зүйëийí 1.1-ä зààñíû äàãóó àðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй õүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãчººð òîãòîîãäвîë зîõиõ õүí áàйõãүй, эñõүë àшиã ñîíиðõëûí зºðчиëòэй áîë õүүõäийí àñóóäàë эðõэëñэí òºðийí áàйãóóëëàãûí àжиëòíûã õóóëь ёñíû òºëººëºãчººð òîãòîîж áîëíî.

3.Хóóëь ёñíû òºëººëºãчийã òîãòîîõòîй õîëáîîòîй мàðãààíûã шүүõ, пðîкóðîð шийäвэðëэíэ.


1016

4.Хóóëь ёñíû òºëººëºãч íь эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä ººðийí òºëººëºí îðîëцîж áàйãàà îðîëцîãчийí эíэ õóóëьä зààñàí эðõийã эäэëж, үүðãийã õүëээíэ.

9.6 дугаар зүйл.гэрч

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõэä àч õîëáîãäîë áүõий íºõцºë áàйäëûã мэäэж áàйãàà õүíийã ãэðч ãэíэ.

2.Гэðч шүүõ, пðîкóðîðûí äóóäñàíààð õүðэëцэí иðж, õэðãийí òàëààð ººðийí мэäэõ зүйëийã үíэí зºв мэäүүëэõ үүðэãòэй.

3.Гэðч äóóäñàí цàãò õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð иðээãүй áîë òүүíийã шүүõийí шийäвэðээð àëáàäàí иðүүëíэ.

4.Гэðч эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä ñààä óчðóóëñàí, мэäүүëэã ºãºõººñ ñàíààòàйãààð зàйëñõийñэí, эñõүë õóäàë мэäүүëэã ºãñºí áîë òүүíä Эðүүãийí õóóëьä зààñàí õàðиóцëàãà õүëээëãэíэ.

5.Гэðч ººðийí áîëîí ãэð áүëийí ãишүүä, эцэã эõ, үð õүүõäийíõээ эñðэã мэäүүëэã ºãºõãүй áàйõ эðõòэй.

6.Гэðч ººðийíõ íь эñðэã, òүүíийã ãэмò õэðэã үйëäñэí, ãэм áóðóóòàй áàйäëààð мэäүүëэã àвч áàйíà ãэж үзвэë эíэ òóõàй òэмäэãëэëä òóñãóóëàí мэäүүëэã ºãºõººñ òàòãàëзàж, ºмãººëºãчòэй мэäүүëэã ºãºõ эðõòэй.

7.Гэðч мэäүүëэã ºãºõººð äóóäàãäàí иðñэí зàðäëàà òºëүүëэõ, эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó àюóëãүй áàйäëàà õàмãààëóóëàõ эðõòэй.

8.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч мэäүүëэã àвàõààñ ºмíº ãэðчиä эíэ õóóëьä зààñàí ãэðчийí эðõ, үүðãийã òàйëáàðëàж ºãíº.

9.7 дугаар зүйл.Õөндлөнгийн гэрч

1.Пðîкóðîð, мºðäºãч íь õºíäëºíãийí ãэðч îðîëцóóëàõààð эíэ õóóëьä зààñàí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû явц, үð äүíã áàòàëãààжóóëàõààð òóõàйí àжиëëàãààíä õîёðîîñ äîîшãүй õºíäëºíãийí ãэðчийã îðîëцóóëíà.

2.Хºíäëºíãийí ãэðч òóõàйí õэðэãò õóвийí ñîíиðõîëãүй õүí áàйíà.

3.Хºíäëºíãийí ãэðч ººðийí îðîëцñîí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû òàëààð ãîмäîë ãàðãàõ, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû òэмäэãëэëòэй òàíиëцàõ, òүүíä зàñвàð îðóóëàõ õүñэëò ãàðãàõ эðõòэй.

1017


4.Хºíäëºíãийí ãэðчээð îðîëцñîí õүí ãэðчийí мэäүүëэã ºãºõººð шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí äóóäñàíààð õүðэëцэí иðэõ, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû жóðàм ñàõиõ, íóóцûã зàäðóóëàõãүй áàйõ үүðэãòэй.

5.Хºíäëºíãийí ãэðч îðîëцîõ áîëîмжãүй áîë òóõàйí àжиëëàãààíû явц, үð äүíã äóó-äүðñíий áичëэãээð áэõжүүëíэ.

АРАВДУгААР БҮлЭгЭРҮҮгИЙн ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ

АжИллАгААнД оРолЦож БолоÕгҮЙ ҮнДЭслЭл

10.1 дүгээр зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд шүүгч оролцож болохгүй үндэслэл

1.Шүүãч äàðààõь үíäэñëэë áàйвàë эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîж áîëîõãүй:

1.1.îðîëцîãчийí õóвиàð òóõàйí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîж áàйãàà, эñõүë îðîëцîõîîð áîë;

1.2.òóõàйí õэðãийí пðîкóðîð, мºðäºãч, ºмãººëºãч, îðîëцîãчийí ãэð áүëийí ãишүүí, òºðºë, ñàäàíãийí õүí áîë;

1.3.ºмíº íь òóõàйí õэðэãò пðîкóðîð, мºðäºãч, îðîëцîãч, áóñàä îðîëцîãч, шүүãчийí òóñëàõ, шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãààð îðîëцñîí áîë;

1.4.ººðºº шóóä, эñõүë шóóä áóñààð эíэ õэðэãò õóвийí ñîíиðõîëòîй áàйíà ãэж үзэõ áóñàä үíäэñëэë áàйãàà áîë.

2.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэж áàйãàà шүүõ áүðэëäэõүүíä õîîðîíäîî ãэð áүëийí ãишүүí, òºðºë, ñàäàíãийí õîëáîîòîй шүүãч îðîëцîж áîëîõãүй.

3.Аíõàí шàòíû шүүõ áүðэëäэõүүíä îðñîí шүүãчийí ãэð áүëийí ãишүүí, òºðºë, ñàäàíãийí õүí óã õэðãийã äàвж зààëäàõ, õяíàëòûí жóðмààð õяíàí шийäвэðëэõ шүүõ áүðэëäэõүүíä îðж áîëîõãүй.

4.Шүүãч эíэ зүйëийí 1.1, 1.2, 1.3-ò зààñàí үíäэñëэëийã мэäмэãц эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíààñ òàòãàëзàõ үүðэãòэй áà óã үүðãээ áиеëүүëээãүй áîë ãàðãàñàí шийäвэðийã õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó õүчиíãүй áîëãîíî.


1018

10.2 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд шүүгч дахин оролцож болохгүй үндэслэл

1.Эðүүãийí õэðãийã àíõàí шàòíû, äàвж зààëäàõ, õяíàëòûí жóðмààð õяíàí шийäвэðëэõэä îðîëцñîí шүүãч óã õэðãийã ººð шàòíû жóðмààð õяíàí шийäвэðëэõэä îðîëцîж áîëîõãүй.

2.Эíэ õóóëийí 3.1 äүãээð зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñàí àñóóäëûã õяíàí шийäвэðëэñэí шүүãч àíõàí шàòíû, äàвж зààëäàõ, õяíàëòûí жóðмààð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõэä îðîëцîж áîëîõãүй.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шүүãчийí ãэð áүëийí ãишүүí, òºðºë, ñàäàíãийí õîëáîîòîй шүүãч óã õэðãийã ººð шàòíû жóðмààð õяíàí шийäвэðëэõэä îðîëцîж áîëîõãүй.

10.3 дугаар зүйл.Шүүгчийг татгалзан гаргах

1.Эíэ õóóëийí 10.1, 10.2 äóãààð зүйëä зààñàí үíäэñëэëээð шүүãчийã эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíààñ òàòãàëзàí ãàðãàõ òóõàй õүñэëòийã пðîкóðîð, îðîëцîãч ãàðãàж áîëíî.

2.Шүүãчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ àñóóäëûã шүүõ õóðàëäààí эõëэõээñ ºмíº шийäвэðëэíэ. Шүүõ õóðàëäààí эõэëñíээñ õîйш òàòãàëзàí ãàðãàõ үíäэñëэë мэäэãäвэë óã õүñэëòийã шүүõ áүðэëäэõүүí зºвëºëäºõ òàñàëãààíä îðîõîîñ ºмíº ãàðãàж áîëíî.

10.4 дүгээр зүйл.Шүүгчийг татгалзан гаргах хүсэлтийг хянан шийдвэрлэх

1.Хэðãийã äàíãààð шийäвэðëэж áàйãàà шүүãчийã эíэ õóóëийí 10.1, 10.2 äóãààð зүйëä зààñàí үíäэñëэëээð òàòãàëзвàë шүүãч шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëж, óã àñóóäëûã òóõàйí шүүõийí Еðºíõий шүүãчиä òàíиëцóóëж шийäвэðëүүëíэ.

2.Еðºíõий шүүãчийã эíэ õóóëийí 10.1, 10.2 äóãààð зүйëä зààñàí үíäэñëэëээð òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëòийã òóõàйí шүүõийí шүүãчäийí зºвëºãººíä òàíиëцóóëж шийäвэðëүүëíэ.

3.Шүүõ áүðэëäэõүүíий àëь íэã шүүãчийã эíэ õóóëийí 10.1, 10.2 äóãààð зүйëä зààñàí үíäэñëэëээð òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëòийã шүүõ áүðэëäэõүүí зºвëºëäºõ òàñàëãààíä шийäвэðëэж, ñàíàë òэíцвэë óã шүүãчийã òàòãàëзñàíä òîîцíî.

1019


4.Эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó шүүãчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëòийã òóõàйí шүүãчийã áàйëцóóëàõãүйãээð шүүõ áүðэëäэõүүí шийäвэðëэõ áîëîвч òàòãàëзàãäàж áàйãàà шүүãч óã àñóóäëûí òàëààð шүүõ áүðэëäэõүүíä òàйëáàð ãàðãàж áîëíî.

5.Шүүõ áүðэëäэõүүíий îëîíõийã эíэ õóóëийí 10.1, 10.2 äóãààð зүйëä зààñàí үíäэñëэëээð òàòãàëзñàí áîë óã àñóóäëûã шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч òóõàйí шүүõийí Еðºíõий шүүãчиä òàíиëцóóëж шийäвэðëүүëíэ.

6.Эíэ зүйëийí 5 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó òàòãàëзàí ãàðãàõ шүүõ áүðэëäэõүүíä Еðºíõий шүүãч áàãòàж áàйãàà, эñõүë íийò шүүãчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëò ãàðãàñàí òîõиîëäîëä эíэ òóõàй òóõàйí шүүõийí шүүãчäийí зºвëºãººíä òàíиëцóóëж шийäвэðëүүëíэ.

7.Еðºíõий шүүãчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëòийã шийäвэðëэõ шүүãчäийí зºвëºãººíä Еðºíõий шүүãч óã àñóóäëûí òàëààð òàйëáàð ãàðãàж áîëîõ áîëîвч ñàíàë ºãºõ эðõãүй.

8.Эíэ зүйëийí 1, 2, 3, 5, 6 äàõь õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð ãàðãàñàí шийäвэð эцñийí áàйíà.

9.Хяíàëòûí шàòíû шүүõийí õóвьä эíэ зүйëийí 1, 2, 5, 6 äàõь õэñэãò зààñàí àñóóäëûã Óëñûí äээä шүүõийí Эðүүãийí õэðãийí òàíõимûí õóðàëäààíààð õэëэëцэí шийäвэðëэíэ.

10.5 дугаар зүйл.Иргэдийн төлөөлөгчийг татгалзан гаргах

1.Эíэ õóóëийí 10.1 äүãээð зүйëä зààñàí үíäэñëэëээð пðîкóðîð, îðîëцîãч иðãэäийí òºëººëºãчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëò ãàðãàж áîëíî.

2.Иðãэäийí òºëººëºãчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëòийã õэðãийã õяíàí шийäвэðëэж áàйãàà шүүõ áүðэëäэõүүí зºвëºëäºõ òàñàëãààíä шийäвэðëэíэ. Шүүõ áүðэëäэõүүí шààðäëàãàòàй ãэж үзвэë òàòãàëзàí ãàðãàж áàйãàà иðãэäийí òºëººëºãчийí òàйëáàðûã ñîíñîж áîëíî.

10.6 дугаар зүйл.Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргыг татгалзан гаргах

1.Эíэ õóóëийí 10.1, 10.2, 10.3 äóãààð зүйëä зààñàí жóðàм шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãàä íэãэí àäиë õàмààðàõ áîëîвч òóõàйí шүүõ õóðàëäààíä óðьä íь шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãààð îðîëцîж áàйñàí íь òүүíийã òàòãàëзàí ãàðãàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

2.Шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãûã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëòийã эðүүãийí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэж áàйãàà шүүãч, шүүõ áүðэëäэõүүí шийäвэðëэõ áà эíэ шийäвэð эцñийí áàйíà.


1020

10.7 дугаар зүйл.Прокурорыг татгалзан гаргах

1.Пðîкóðîðûã òàòãàëзàí ãàðãàõòàй õîëáîîòîй àñóóäëûã эíэ õóóëийí 10.1, 10.3 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмààð зîõицóóëíà.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð пðîкóðîðûã эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíààñ òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëòийã îðîëцîãч ãàðãàж áîëíî.

3.Шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëэã, шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîж áàйãàà пðîкóðîðûã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëòийã òóõàйí àñóóäëûã õяíàí шийäвэðëэж áàйãàà шүүõ шийäвэðëэíэ.

4.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòàä õяíàëò òàвиõ явцàä ãàðãàñàí пðîкóðîðûã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëòийã äээä шàòíû пðîкóðîð шийäвэðëэíэ.

5.Пðîкóðîðûã òàòãàëзàí ãàðãàõ òàëààð эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë áàйãàà, эñõүë эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó пðîкóðîðûã òàòãàëзàí ãàðãàõ шийäвэð шүүõ ãàðãàñàí áîë äээä шàòíû пðîкóðîð íь ººð пðîкóðîðûã òîмиëíî.

6.Эíэ зүйëийí 3, 4, 5 äàõь õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð ãàðãàñàí шийäвэð эцñийí áàйíà.

10.8 дугаар зүйл.Өмгөөлөгчөөр оролцож болохгүй тохиолдол

1.Дàðààõь òîõиîëäîëä ºмãººëºãч òóõàйí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîж áîëîõãүй:

1.1.шүүõэä òºëººëºõ эðõийã íь òүäãэëзүүëñэí, õүчиíãүй áîëãîñîí шийäвэð õүчиí òºãºëäºð áàйãàà;

1.2.òóõàйí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä шүүãч, пðîкóðîð, мºðäºãч, ãэðч, шиíжээчээð îðîëцîж áàйñàí áîë;

1.3.ãэð áүëийí ãишүүí, òºðºë, ñàäàíãийí õүí íь òóõàйí õэðэãò õэðãийí òàëààð õàðиëцàí эñðэã ñîíиðõîëòîй îðîëцîãчийí ºмãººëºãчººð îðîëцîж áàйãàà, эñõүë îðîëцîж áàйñàí áîë.

2.Хэðãийí òàëààð õàðиëцàí эñðэã ñîíиðõîëòîй õэä õэäэí ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, õóóëийí эòãээäийã íэã ºмãººëºãч ºмãººëж áîëîõãүй.

3.Өмãººëºãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð òàòãàëзààãүй áîë òóõàйí àжиëëàãààíä îðîëцîж áàйãàà ñэжиãòэí, яëëàãäàãч,

1021


шүүãäэãч, áóñàä ºмãººëºãч, пðîкóðîðûí õүñэëòээð ºмãººëºãчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ àñóóäëûã шүүõ шийäвэðëэíэ.

10.9 дүгээр зүйл.Мөрдөгчөөр оролцож болохгүй тохиолдол

1.Эíэ õóóëийí 10.1 äүãээð зүйëä зààñàí үíäэñëэë áàйвàë мºðäºãч õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòàä îðîëцîж áîëîõãүй.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð мºðäºãчийã õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòàä îðîëцîж áîëîõãүй òóõàй õүñэëòийã îðîëцîãч òóõàйí õэðэãò õяíàëò òàвьж áàйãàà пðîкóðîðò ãàðãàж áîëíî.

3.Пðîкóðîð íь мºðäºãчººð îðîëцîж áîëîõãүй òóõàй àñóóäëûã ººðийí ñàíààчиëãààð, эñõүë îðîëцîãчийí õүñэëòээð шийäвэðëэõ áà эíэ шийäвэð эцñийí áàйíà.

10.10 дугаар зүйл.орчуулагч, хэлмэрчээр оролцуулж болохгүй тохиолдол

1.Эíэ õóóëийí 10.1 äүãээð зүйëä зààñàí үíäэñëэë, òүүíчëэí îðчóóëãà õийж, õэëмэðчиëж áîëîõãүй áóñàä áàйäàë иëэðвэë îðчóóëàãч, õэëмэðчийã эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцóóëж áîëîõãүй.

2.Оðîëцîãч эíэ õóóëийí 10.1 äүãээð зүйëä зààñàí үíäэñëэëээð îðчóóëàãч, õэëмэðчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëòийã пðîкóðîðò ãàðãàж áîëíî.

3.Тóõàйí õэðэãò óðьä íь îðчóóëàãч, õэëмэðчээð îðîëцîж áàйñàí íь òүүíийã òàòãàëзàí ãàðãàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

4.Оðîëцîãч õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä îðчóóëàãч, õэëмэðчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ òóõàй õүñэëòээ мºðäºãчиä, мºðäºãч õүñэëòийã íь зºвшººðºõãүй áîë пðîкóðîðò ãîмäîë ãàðãàíà.

5.Шүүõ õóðàëäààíû явцàä îðчóóëàãч, õэëмэðчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëò ãàðãàñàí áîë шүүãч, шүүõ áүðэëäэõүүí шийäвэðëэíэ.

6.Оðчóóëàãч, õэëмэðчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ үíäэñëэë áàйãàà áîëîвч îðчóóëàãч, õэëмэðч òóõàйí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцîж áàйãàà îðîëцîãч, пðîкóðîð, мºðäºãч зºвшººðвºë эíэ зүйëийã áàðимòëàõãүй áàйж áîëíî. Эíэ үíäэñëэëээð õэëмэðч, îðчóóëàãч эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцñîí íь òүүíийã õàðиóцëàãààñ чºëººëºõ үíäэñëэë áîëîõãүй.


1022

7.Эíэ зүйëийí 6 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó îðчóóëàãч, õэëмэðч îðîëцñîí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцûã эíэ õóóëьä зààñàí òэмäэãëэëээñ ãàäíà äóó-äүðñíий áичëэãээð áэõжүүëíэ.

10.11 дүгээр зүйл.Шинжээчээр оролцож болохгүй тохиолдол

1.Шиíжээч äàðààõь үíäэñëэë áàйвàë шиíжээчээð îðîëцîж áîëîõãүй:

1.1.òóõàйí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä мºðäºãч, пðîкóðîð, шүүãч, иðãэäийí òºëººëºãч, îðîëцîãч, áóñàä îðîëцîãчийí õóвиàð îðîëцñîí áîë;

1.2.эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîãчийí ãэð áүëийí ãишүүí, òºðºë, ñàäàíãийí õүí áîë;

1.3.шиíжээч íь àëáàí òóшààëûí áîëîí áóñàä òàëààð îðîëцîãчийí эðõшээëä áàйãàà áîë;

1.4.îðîëцîãчòîй õóвийí õàðиëцààòàй áîë;1.5.шиíжиëãээ õийëãэõ òóõàй òîãòîîëä òàвьñàí àñóóëò

шиíжээчийí òóñãàй мэäëэãийí õүðээíээñ õэòэðñэí, эñõүë òàвьñàí àñóóëòàä шиíжëэõ óõààíû àðãà, õэðэãñэë àшиãëàí õàðиóëàõ áîëîмжãүй áîë.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí үíäэñëэë áàйвàë шиíжээч шиíжиëãээ õийõ, äүãíэëò ãàðãàõààñ òàòãàëзàж, òîмиëñîí шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчиä эíэ òóõàй äàðóй мэäэãäэíэ.

3.Шиíжээч шиíжиëãээ õийõ, äүãíэëò ãàðãàõààñ òàòãàëзñàí íь үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч ººð шиíжээчийã òîмиëíî.

4.Оðîëцîãч íь шиíжээчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ òóõàй õүñэëòээ мºðäºãчиä, мºðäºãч õүñэëòийã íь зºвшººðºõãүй áîë пðîкóðîðò ãîмäîë ãàðãàíà.

10.12 дугаар зүйл.Татгалзан гаргах асуудлыг шийдвэрлэх дараалал

1.Хэä õэäэí õүíийã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëò íэã зэðэã ãàðвàë эõíий ээëжиä шүүãч, шүүõ áүðэëäэõүүíийã òàòãàëзàí ãàðãàõòàй õîëáîîòîй àñóóäëûã шийäвэðëэíэ.

2.Шүүãч, шүүõ áүðэëäэõүүíийã òàòãàëзàí ãàðãàõòàй õîëáîîòîй àñóóäëûã шийäвэðëэñíий äàðàà пðîкóðîð, ºмãººëºãч, áóñàä îðîëцîãчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëòийã шийäвэðëэíэ.

1023


III ÕЭсЭгЭРҮҮгИЙн ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ

АжИллАгААны нИЙТлЭг нӨÕЦӨл

АРВАн нЭгДҮгЭЭР БҮлЭгЭРҮҮгИЙн ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ

АжИллАгААны ÕУгАЦАА, зАРДАл, БАРИМТ БИчИг

11.1 дүгээр зүйл.Õугацаа тоолох

1.Эíэ õóóëьä зààñàí õóãàцààã миíóò, цàã, õîíîã, ñàð, жиëээð òîîëíî.

2.Хóãàцààã òîîëж эõэëñэí миíóò, цàã, õîíîãийã õóãàцàà òîîëîõîä îðóóëàõãүй.

3.Хóãàцààã цàãààð òîîëîõîä óã õóãàцàà íь ñүүëийí цàã, миíóòàä äóóñíà.

4.Хóãàцààã õîíîãîîð òîîëîõîä óã õóãàцàà íь ñүүëийí õîíîãийí 24 цàãò äóóñíà.

5.Хóãàцààã ñàðààð òîîëîõîä ñүүëийí ñàðûí мºí ºäºð óã õóãàцàà äóóñíà. Хэðэв эíэ ñàðä òîõиðîõ ºäºð áàйõãүй áîë мºí ñàðûí эцñийí ºäºð õóãàцàà äóóñíà.

6.Хóãàцààã жиëээð òîîëîõîä äàðàà îíû òóõàйí ñàðûí òóõàйí ºäºð óã õóãàцàà äóóñíà. Хэðэв õóãàцààíû òºãñãºë àжëûí áóñ ºäºð òîõиîëäвîë õóãàцààíû ñүүëийí ºäðийã òүүíий äàðààãийí àжëûí эõíий ºäðººð òîîëíî.

7.Гîмäîë, áóñàä áàðимò áичãийã õóãàцàà äóóñàõûí ºмíº шóóäàíä ºãñºí, áàðивчëàãäñàí, цàãäàí õîðиãäñîí õүí цàãäàí õîðиõ áàйðíû зàõиðãààíä ºãñºí áîë õóãàцàà õэòэðñэíä òîîцîõãүй.

11.2 дугаар зүйл.Õугацааг сунгах

1.Эíэ õóóëиàð òîãòîîñîí õóãàцààã эíэ õóóëьä зààñàí жóðмààð ñóíãàж áîëíî.

11.3 дугаар зүйл.Õэтэрсэн хугацааг сэргээх

1.Хóãàцàà õэòðүүëñэí íь õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíòàй áîë ñîíиðõîãч эòãээäийí õүñэëòээð шүүõ, пðîкóðîð õэòэðñэí õóãàцààã ñэðãээõ òóõàй шийäвэð ãàðãàíà.


1024

2.Дàвж зààëäàõ ãîмäëûã òîãòîîñîí õóãàцààíààñ õэòðүүëж ãàðãàñàí áîë ñîíиðõîãч эòãээäийí õүñэëòээð õэòэðñэí õóãàцààã ñэðãээõ òóõàй àñóóäëûã шийäвэðëэõ õүðòэë òүүíòэй õîëáîãäîõ шийäвэðийã áиеëүүëэõийã òүäãэëзүүëж áîëíî.

3.Хэòэðñэí õóãàцààã ñэðãээõ, шийäвэðийí áиеëэëòийã òүäãэëзүүëэõийã òàòãàëзñàí òóõàй шүүõ, пðîкóðîðûí шийäвэðò ãîмäîë ãàðãàж áîëîõãүй.

11.4 дүгээр зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зàðäàë äàðààõь зàðäëààñ áүðäэíэ:

1.1.õîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ãэðч, õºíäëºíãийí ãэðч, шиíжээч, мэðãэжиëòэí, îðчóóëàãч, õэëмэðч, ºмãººëºãчиä òºëºõ зàðäàë;

1.2.эä мºðийí áàðимòûã õàäãàëàõ, шиëжүүëэõ, шиíжëүүëэõэä ãàðàõ зàðäàë;

1.3.õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò, пðîкóðîð, шүүõээñ îðãîí зàйëñàí яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã эðэí ñóðвàëжëàõàä ãàðàõ зàðäàë;

1.4.ãэðч, õîõиðîãч, шиíжээч, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã àëáàäàí иðүүëэõ, шүүãäэãч õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð иðээãүйãээñ шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëàõòàй õîëáîãäîí ãàðàõ зàðäàë;

1.5.òóõàйí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààòàй шóóä õîëáîãäîí ãàðàõ áóñàä зàðäàë.

2.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зàðäëûã òîîцîõ, ñàíõүүжүүëэõ жóðмûã Зàñãийí ãàзàð áàòàëíà.

11.5 дугаар зүйл.гэрч, шинжээч, мэргэжилтэн, орчуулагч, хэлмэрчид зардал төлөх

1.Шүүõэä ãэðч, шиíжээч, мэðãэжиëòэí, îðчóóëàãч, õэëмэðчээð äóóäàãäñàí õүí äóóäàãäàж иðñэíòэй õîëáîãäîж ãàðñàí зàðäëàà íºõºí òºëүүëж àвàõ эðõòэй.

2.Шиíжээч, мэðãэжиëòэí, îðчóóëàãч, õэëмэðч óðàмшóóëàë àвàõ эðõòэй.

1025


3.Аëáàí үүðãийíõээ õóвиàð эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцñîí шиíжээч, мэðãэжиëòэí, îðчóóëàãч, õэëмэðчиä эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэã õàмààðàõãүй.

11.6 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг гаргуулах

1.Шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàй áîëîõûã шүүõ òîãòîîвîë òүүíээñ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зàðäëûã õîëáîãäîõ áàðимòûã үíäэñëэí ãàðãóóëíà.

2.Хэä õэäэí шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàй íь òîãòîîãäвîë эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí зàðäëûí õэмжээã õүí íэã áүðийí үйëäñэí ãэмò õэðэã, ãэм áóðóóãийí õэð õэмжээã õàðãàëзàí шүүõ õóвààðиëж òîãòîîíî.

3.Шүүõ шүүãäэãчийã ãэм áóðóóòàйä òîîцñîí áîëîвч Эðүүãийí õóóëьä зààñíû äàãóó яëààñ чºëººëñºí òîõиîëäîëä шүүõ òүүíээñ зàðäëûã ãàðãóóëíà.

4.Эðүүãийí õэðãийã эíэ õóóëийí 1.5 äóãààð зүйëийí 1.1-ä зààñíû äàãóó õэðэãñэõãүй áîëãîñîí, эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîñîí, шүүãäэãчийã цàãààòãàñàí, эñõүë яë шийòãүүëñэí õүí, õóóëийí эòãээä òºëáºðийí чàäвàðãүй áîëîõ íь òîãòîîãäñîí áîë òүүíийã эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зàðäëààñ чºëººëж, зàðäëûã òºð õàðиóцíà.

11.7 дугаар зүйл.Шүүх хуралдааны тэмдэглэл

1.Эíэ õóóëьä зààñàí шүүõ õóðàëäààíû явцûã шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãà òэмäэãëэë õºòºëж, äóóíû, эñõүë äóó-äүðñíий áичëэãээð áàòàëãààжóóëíà.

2.Шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëä шүүõ õóðàëäààíûã õэзээ, õààíà õийñэí, эõэëñэí, äóóññàí цàã, шүүõ áүðэëäэõүүí, шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîãчийí эцэã /эõ/- ийí íэð, ººðийí íэð, õэëэëцэж áàйãàà õэðãийí äóãààð, шүүãäэãчийí áиеийí áàйцààëò, шүүõ õóðàëäààí эõëэõээñ äóóñàõ õүðòэëõ áүõ үйë явцûã íэã áүðчëэí òóñãàíà.

3.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч, шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãà õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíû óëмààñ шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëä ãàðûí үñэã зóðàõ áîëîмжãүй áîë эíэ òóõàй шүүõийí зàõиðãààíû àжиëòàí òàйëáàð áичиж òэмäэãëэëä õàвñàðãàíà.


1026

4.Шүүõийí õэëэëцүүëэã, шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãийí òэмäэãëэë õºòëºõºä эíэ зүйë íэãэí àäиë õàмààðíà.

11.8 дугаар зүйл.Шүүх хуралдааны тэмдэглэл танилцуулах

1.Шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëийã шүүõийí шийäвэðийã óíшиж ñîíñãîñíîîñ õîйш 7 õîíîãийí äîòîð ãàðãàж, шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч, шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãà ãàðûí үñэã зóðж, пðîкóðîð, îðîëцîãчиä òàíиëцóóëíà.

2.Шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîãч, áóñàä îðîëцîãч, пðîкóðîð шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëийã òàíиëцóóëñíààñ õîйш 5 õîíîãийí äîòîð зàñвàð îðóóëàõ ñàíàë, õүñэëò ãàðãàõ эðõòэй.

3.Эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí ñàíàë, õүñэëòийã õүëээí àвñàí шүүõ 3 õîíîãийí äîòîð õяíàí шийäвэðëэíэ.

4.Шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëä зàñвàð îðóóëàõ ñàíàë, õүñэëòийã õэëэëцэõэä шààðäëàãàòàй áîë ñàíàë, õүñэëò ãàðãàñàí õүíийã áàйëцóóëж áîëíî.

5.Оðîëцîãчийí õүñэëòээð шүүõ õóðàëäààíû явцûã áàòàëãààжóóëñàí äóóíû, äóó-äүðñíий áичëэãийã òүүíä òàíиëцóóëíà.

6.Шүүõийí õэëэëцүүëэã, шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãийí òэмäэãëэë òàíиëцóóëàõàä эíэ зүйë íэãэí àäиë õàмààðíà.

11.9 дүгээр зүйл.Баримт бичиг хүргэх

1.Эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó õүí, õóóëийí эòãээäэä õүðãүүëэõ шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí шийäвэð, áóñàä áàðимò áичãийã шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãûí зàõиðãààíû àжиëòàí õүëээí àвàõ õүíä áиечëэí ãàðäóóëж, эñõүë шóóäàíãийí õàяãààð íь õүðãүүëж, эíэ òóõàй áàòàëãààжóóëíà.

2.Шүүõ, пðîкóðîðûí шийäвэð, áóñàä áàðимò áичãийã õүëээí àвàõ õүí íь õүëээí àвàõààñ зàйëñõийñэí, òàòãàëзñàí áîë эíэ òóõàй áàòàëãààжóóëíà. Шүүõ, пðîкóðîðûí шийäвэðийã òóõàйí áàйãóóëëàãûí цàõим õóóäñàíä шийäвэð ãàðñàí ºäðººñ õîйш 3 õîíîãийí äîòîð áàйðшóóëíà.

3.Шүүõ, пðîкóðîðûí шийäвэð, áóñàä áàðимò áичãийã õүëээí àвàõ õүí íь õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíû óëмààñ õүëээí àвñíàà áàòàëãààжóóëж ãàðûí үñэã зóðàõ áîëîмжãүй íºõцºëä õүëээëãэж ºãñºí òóõàй áîëîмжòîй àðãà õэëáэðээð áàòàëãààжóóëíà.

1027


11.10 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны баримт бичиг

1.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò, пðîкóðîðûí õяíàëòûí явцàä үйëäэõ òэмäэãëэëийí áîëîí шийäвэðийí мàяãòûã Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð áàòàëíà.

2.Шүүõийí õэëэëцүүëэã, шүүõ õóðàëäààíû явцàä үйëäэõ òэмäэãëэëийí áîëîí шийäвэðийí мàяãòûã Шүүõийí еðºíõий зºвëºë áàòàëíà.

11.11 дүгээр зүйл.Эрүүгийн хэргийн хавтаст хэрэг

1.Хàвòàñò õэðэã íь õэðэãò òóñãàñàí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû шийäвэð, áàðимò áичиã, õэðэãò õàвñàðãàñàí áóñàä áàðимò áичиã, зүйëээñ áүðäэíэ.

2.Мºðäºãч, пðîкóðîð, шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãà íь îðîëцîãч, áóñàä îðîëцîãчîîñ ãàðãàñàí õүñэëò, ãîмäîë, мэäээëэë, õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû шийäвэð, áóñàä áàðимò áичиã, эä зүйëийã òэмäэãëэë үйëäэж, эñõүë òºðийí àëáàí õэðэã õºòëºõ жóðмûí äàãóó áүðòãэж, õàвòàñò õэðэãò òóñãàж, õàвñàðãàíà.

3.Аж àõóйí íэãж, áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí, иðãэíий áàòàëñàí áîëîí áичñэí áàðимò áичãийã õàвòàñò õэðэãò шóóä òóñãàíà.

4.Овîð õэмжээ, áóñàä шàëòãààíû óëмààñ õàвòàñò õэðэãò òóñãàõ áîëîмжãүй эä зүйë, áàðимò áичãийã эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó òэмäэãëэëä òóñãàíà.

5.Хàвòàñò õэðэã íь õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä мºðäºãчиä, эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэëээð шиëжүүëñэí, эñõүë òàòàж õяíàж áàйãàà áîë пðîкóðîðò, шүүõийí шàòàíä òóõàйí шүүõэä áàйíà.

АРВАн ÕоЁРДУгААР БҮлЭгДУУДАн ИРҮҮлЭÕ, АлБАДАн ИРҮҮлЭÕ,

ЭРЭн сУРВАлжлАÕ

12.1 дүгээр зүйл.Дуудан ирүүлэх

1.Мºðäºãч íь ãэðч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, шиíжээч, яëëàãäàãчийã мэäүүëэã àвàõ, шийäвэð òàíиëцóóëàõ, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцóóëàõààð äóóäàí иðүүëж áîëíî. Мºðäºãчийí äóóäñàíààð õүðэëцэí иðээãүй íь àëáàäëàãà õэðэãëэõ, õàðиóцëàãà õүëээëãэõ үíäэñëэë áîëîõãүй.


1028

2.Мºðäºãч íь ãэðч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, шиíжээч, яëëàãäàãчààñ мэäүүëэã àвàõ, шийäвэð òàíиëцóóëàõ, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцóóëàõ зàйëшãүй шààðäëàãàòàй áîë пðîкóðîðûí мэäэãäэõ õóóäñààð äóóäàí иðүүëíэ.

3.Шүүõийí шàòàíä îðîëцîãч, áóñàä îðîëцîãчийã шүүõийí мэäэãäэõ õóóäñààð äóóäàí иðүүëíэ.

4.Шүүõийí õэëэëцүүëэã, шүүõ õóðàëäààí äóóñмàãц ãэðч, õîõиðîãч, äүãíэëò ãàðãàñàí шиíжээч, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã шààðäëàãàòàй òîõиîëäîëä шүүõийí äóóäñàí цàãò иðэõийã ñàíóóëж, òэмäэãëэëä òóñãàíà.

5.Цàãäàí õîðиãäñîí яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã цàãäàí õîðиõ áàйðàíä íь, эñõүë эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãàä äóóäàí иðүүëж мэäүүëэã àвíà.

6.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãч, шүүãäэãч, àðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй ãэðч, õîõиðîãчийã òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãчººð äàмжóóëàí äóóäàí иðүүëж áîëíî.

7.Гэðч, õîõиðîãч, яëëàãäàãч, шүүãäэãч ººðºº ñàйí äóðààðàà õүðэëцэí иðж мэäүүëэã ºãºõººð зºвшººðñºí áîë эíэ зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòëàõãүй áàйж áîëíî.

8.Тóõàйí áàйãóóëëàãûí àëáàí ёñíû õàðиëцàà, õîëáîîíû õэðэãñэë àшиãëàí эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí îðîëцîãчийã äóóäàж áîëíî.

12.2 дугаар зүйл.Мэдэгдэх хуудас

1.Пðîкóðîð, шүүõийí мэäэãäэõ õóóäñàíä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

1.1.мэäэãäэõ õóóäàñ õүðãүүëж áàйãàà õүíий íэð, àëáàí òóшààë;

1.2.äóóäàí иðүүëэõ õүíий эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, îðшиí ñóóãàà ãàзðûí õàяã;

1.3.ямàð зîðиëãîîð äóóäàж áàйãàà;1.4.õààíà, õэзээ õүðэëцэí иðэõ;1.5.õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð иðэõãүй áîë үүñэõ эðõ

зүйí үð äàãàвàð;

1.6.ãàðûí үñэã, áàòàëãààжóóëñàí òэмäэã.

2.Цàãäàí õîðиãäñîí яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã äóóäàí иðүүëэõ òóõàй мэäэãäэõ õóóäñûã цàãäàí õîðиõ áàйðíû зàõиðãààíä õүðãүүëíэ.

1029


3.Гэðч, õîõиðîãч, иðãэíий õàðиóцàãч, шиíжээч, яëëàãäàãч, шүүãäэãч мэäэãäэõ õóóäñûã õүëээí àвàõààñ зàйëñõийñэí áîë òүүíий ºмãººëºãч, эñõүë ãэð áүëийí àðвàí íàймàí íàñàíä õүðñэí ãишүүíä õүðãүүëíэ.

12.3 дугаар зүйл.Албадан ирүүлэх

1.Гэðч, õîõиðîãч, иðãэíий õàðиóцàãч, шиíжээч, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã пðîкóðîð, шүүõийí мэäэãäэõ õóóäñààð äóóäàõàä õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð õүðэëцэí иðээãүй áîë шүүõ ººðийí ñàíààчиëãààð, эñõүë пðîкóðîðûí õүñэëòийí äàãóó àëáàäàí иðүүëэõ òóõàй шийäвэð ãàðãàíà.

2.Гэðч, õîõиðîãч, иðãэíий õàðиóцàãч, äүãíэëò ãàðãàñàí шиíжээч, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã àëáàäàí иðүүëэõ òóõàй шийäвэðò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

2.1.àëáàäàí иðүүëэõ шийäвэð ãàðãàñàí шүүõ, шүүãчийí íэð;2.2.ãэðч, õîõиðîãч, шиíжээч, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí эцэã

/эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, îðшиí ñóóãàà ãàзðûí õàяã;

2.3.àëáàäàí иðүүëэõ шийäвэðийí үíäэñëэë;2.4.àëáàäàí иðүүëэõ îí, ñàð, ºäºð;2.5.àëáàäàí иðүүëэõ àжиëëàãàà ãүйцэòãэõ áàйãóóëëàãûí íэð;2.6.ãàðûí үñэã, áàòàëãààжóóëñàí òэмäэã.

3.Гэðч, õîõиðîãч, иðãэíий õàðиóцàãч, äүãíэëò ãàðãàñàí шиíжээч, òүүíчëэí яëëàãäàãч, шүүãäэãч íь ººðºº õүðэëцэí иðвэë шүүõийí àëáàäàí иðүүëэõ шийäвэðийã õэðэãжүүëэõãүй.

4.Шүүõ õóðàëäààíä ãэðч, õîõиðîãч, иðãэíий õàðиóцàãч, äүãíэëò ãàðãàñàí шиíжээч, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã àëáàäàí иðүүëэõ àжиëëàãààã цàãäààãийí áàйãóóëëàãà ãүйцэòãэíэ.

5.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä òóõàйí õэðэãò мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëж áàйãàà áàйãóóëëàãà шүүõийí шийäвэðийí äàãóó àëáàäàí иðүүëэõ àжиëëàãààã ãүйцэòãэíэ.

6.Тºðийí òóñãàй õàмãààëàëòàä áàйãàà àëáàí òóшààëòàí, õүí эíэ зүйëä зààñàí àëáàäàí иðүүëэõ шүүõийí шийäвэðийã áиеëүүëíэ.

7.Аðвàí зóðãààí íàñàíä õүðээãүй, õүíä ºвчíий óëмààñ õүðэëцэí иðж чàäàõãүй ãэðч, õîõиðîãчийã àëáàäàí иðүүëэõийã õîðиãëîíî.


1030

12.4 дүгээр зүйл.Эрэн сурвалжлах ажиллагаа

1.Мºðäºãч äàðààõь õүí, õóóëийí эòãээä, эä зүйë, õºðºíãийã îëîõ зîðиëãîîð эðэí ñóðвàëжëàõ àжиëëàãààã ººðийí ñàíààчиëãààð, эñõүë шүүõийí шийäвэð, пðîкóðîðûí äààëãàвðààð явóóëíà:

1.1.áàйãàà ãàзàð íь мэäэãäэõãүй áàйãàà ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãч, иðãэíий õàðиóцàãч, ãэðч;

1.2.îðãîí зàйëñàí ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч;1.3.õóëãàйëàãäñàí, áàðьцààëàãäñàí õîõиðîãч;1.4.õэí áîëîõ íь òîäîðõîйãүй цîãцñûã òîãòîîõ;1.5.эмíэëãээñ îðãîñîí ñэòãэцийí ºвчòэй õүí;1.6.эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõэä àч õîëáîãäîë

áүõий эä зүйë, áàðимò áичиã, òээвðийí õэðэãñэë.

2.Эðэí ñóðвàëжëàõ àжиëëàãàà явóóëàõ эðõ áүõий áàйãóóëëàãà пðîкóðîðûí шийäвэðийí äàãóó яëëàãäàãчийã эðэí ñóðвàëжëàõ àжëûã зîõиîí áàйãóóëж, үð äүíã пðîкóðîðîîñ òîãòîîñîí õóãàцààíä òàíиëцóóëíà.

АРВАн гУРАВДУгААР БҮлЭггЭРч, ÕоÕИРогчИЙг ÕАМгААлАÕ

13.1 дүгээр зүйл.гэрч, хохирогчийн аюулгүй байдлыг хамгаалах шүүхийн шийдвэр гаргах үндэслэл

1.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí шàòàíä мºðäºãчийí ñàíàë, ãэðч, õîõиðîãч, ºмãººëºãчийí õүñэëòийã үíäэñëэí пðîкóðîð, шүүõийí шàòàíä пðîкóðîðûí ñàíàë, ãэðч, õîõиðîãч, ºмãººëºãчийí õүñэëòийã үíäэñëэí шүүãч Гэðч õîõиðîãчийã õàмãààëàõ òóõàй õóóëьä зààñàí äàðààõь àюóëãүй áàйäëûí õàмãààëàëòûã õэðэãëэõ шийäвэð ãàðãàíà:

1.1.òîäîðõîй үйëäëийã õязãààðëàõ;1.2.áиечиëñэí õàмãààëàëòàä àвàõ;1.3.мэäээëëийí íóóцëàëûã õàíãàõ;

1.4.íэã áүðийí òóñãàй õэðэãñэë áîëîí òóñãàй òеõíик õэðэãñэë, õîëáîîíû õэðэãñëээð õàíãàõ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àюóëãүй áàйäëûí õàмãààëàëòûã õэðэãëэõ õүðээíä пðîкóðîð, шүүõ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зîðиëòîä íийцүүëэí äàðààõь àðãà õэмжээã àвàõ òóõàй шийäвэð ãàðãàж áîëíî:

1031


2.1.íийòэä мэäээëэõ мэäээëëээñ ãэðч, õîõиðîãчийã òàíиõàä àшиãëàãäàж áîëîõ íэð, õàяã, àжëûí ãàзàð, мэðãэжиë, áóñàä áàðимò мэäээ, мэäээëëийã íóóцëàõ, ººðчëºõ, àðиëãàõ;

2.2.íэðийã íь íóóцàëñàí ãэðч, õîõиðîãчийí òàëààðõи мэäээ, мэäээëëийã õàйõ, зàäðóóëàõûã õîðиãëîõ;

2.3.шүүõээñ òîãòîîñîí õóãàцààíä мэäээëëийã зàäðóóëàõûã õîðиãëîõ;

2.4.ãэðч, õîõиðîãчийí íэðийã иë áîëãîí òàíиëцóóëàõ õүðòэë ãэðч, õîõиðîãчиä зîõиîмîë íэð ºãч õàмãààëàõ.

3.Тóõàйí õэðãийã ãэðчëэõòэй õîëáîîòîйãîîð ãэðч, õîõиðîãч, òэäãээðийí ãэð áүëийí ãишүүäийí àмь íàñ, эðүүë мэíäэä àюóë óчðàõ áîäиò үíäэñëэë áàйãàà òóõàй пðîкóðîðûí ñàíàë, ºмãººëºãчийí õүñэëòийã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë шүүõ äàðààõь íэмэëò àðãà õэмжээ àвч áîëíî:

3.1.ãэðч, õîõиðîãчийã шүүõ õóðàëäààíû òàíõимä áàйëцóóëàõãүйãээð õàðиëцàà õîëáîîíû õэðэãñэë àшиãëàí шүүõийí õэëэëцүүëэãò îðîëцóóëàõ;

3.2.яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí ºмãººëºãчийã îðîëцóóëж àвñàí ãэðч, õîõиðîãчийí мэäүүëãийí òэмäэãëэë, äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэãòэй òàíиëцàõ àжиëëàãààã ãэðчийã áàйëцóóëàõãүйãээð õийõ;

3.3.шүүãäэãчийã шүүõ õóðàëäààíû òàíõимä áàйãàà үеä ãэðч, õîõиðîãч мэäүүëэã ºãºõººñ òàòãàëзñàí, эñõүë òүүíийã áàйëцóóëàõ үеä ãэðч, õîõиðîãч үíэíийã мэäүүëэõãүй áàйõ íºõцºë áàйäàë үүñч áîëîõîîð áîë шүүõ õóðàëäààíû òàíõимààñ шүүãäэãчийã òүð ãàðãàõ.

4.Шүүõ эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí àðãà õэмжээã àвàõàä яëëàõ òàëä äàвóó áàйäàë îëãîõãүй, эñõүë шүүãäэãчийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëûã äîðäóóëàõãүй, òàëóóäàä мэòãэëцэõ áîëîмжийã òэãш õàíãàíà.

5.Шүүõ эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð шүүõийí õэëэëцүүëэã, шүүõ õóðàëäààíûã áүõэëä íь, эñõүë õэñэãчиëñэí áàйäëààð õààëòòàй явóóëж áîëíî.

6.Гэðч, õîõиðîãчийã õàмãààëàõ шийäвэðийã цóцëàõ òóõàй àëáàí òóшààëòíû ñàíàë, ãэðч, õîõиðîãчийí õүñэëòийã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë шүүõ ãэðч, õîõиðîãчийã õàмãààëàõ òóõàй шийäвэðээ õүчиíãүй áîëãîж, ººðчиëж áîëíî.

7.Шүүõээñ ãэмò õэðãийã иëðүүëэõ, áóñàä яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí ãэм áóðóóã íîòëîõ чиãëэëээð мэäүүëэã ºãч áàйãàà шүүãäэãч, эñõүë


1032

шиíжээчийã эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð õàмãààëàõ шийäвэð ãàðãàж áîëíî.

8.Гэðч, õîõиðîãчийã õàмãààëàõ òóõàй áîëîí õàмãààëàëòûã цóцëàõ òóõàй шүүõийí шийäвэðò ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

9.Гэðч, õîõиðîãчийí íóóцëàë, àюóëãүй áàйäëûã õàíãàõ зîðиëãîîð мºðäºãч ººðийí ñàíààчиëãààð, эñõүë ãэðч, õîõиðîãчийí õүñэëòийã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë ãэðч, õîõиðîãчийí эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэðээñ áóñàä áиеийí áàйцààëòûã мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû òэмäэãëэëä òóñãàõãүйãээð òóñàä íь áичиж áиòүүмжëэí õàвòàñò õэðэãò õàвñàðãàíà.

10.Эíэ зүйëийí 9 äэõ õэñэãò зààñàí мэäээëëийã шүүõ õóðàëäààíû явцàä иë áîëãîíî.

13.2 дугаар зүйл.гэрч, хохирогчийн аюулгүй байдлыг хамгаалах шийдвэр гаргах

1.Гэðч, õîõиðîãчийã õàмãààëàõ òóõàй õóóëьä зààñàí õàмãààëàëòûí àðãà õэмжээ àвàõ òóõàй шийäвэðò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

1.1.àюóëãүй áàйäëûí õàмãààëàëòûí ямàð àðãà õэмжээ àвàõ; 1.2.àюóëãүй áàйäëûí õàмãààëàëòûí àðãà õэмжээ àвàõ õóãàцàà;

1.3.àюóëãүй áàйäëûí õàмãààëàëòûí àðãà õэмжээã õэðэãжүүëэõ áàйãóóëëàãà;

1.4.àюóëãүй áàйäëûí õàмãààëàëòûí àðãà õэмжээã õэðэãжүүëэõ явцàä эðõ áүõий áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòíààñ õэðэãëэõ õóóëьä зààñàí àëáàäëàãà.

2.Гэðч, õîõиðîãчийí àмь íàñ, эðүүë мэíäэä зàíàëõийëñэí, õàëäàõààð зàвäñàí, áэëòãэñэí, эñõүë õàëäëàãà áîäиòîй эõэëñэí òîõиîëäîëä мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí Гэðч, õîõиðîãчийã õàмãààëàõ òóõàй õóóëьä зààñàí àюóëãүй áàйäëûí õàмãààëàëòûí àðãà õэмжээ àвч, эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шийäвэð ãàðãóóëàõààð шүүõэä äàðóй õàíäàíà.

3.Шүүõ íь пðîкóðîð, ºмãººëºãч, мºðäºãчийí àюóëãүй áàйäëûã õàмãààëàõ àðãà õэмжээã эíэ õóóëийí 13.1 äүãээð зүйëä зààñíû äàãóó àвч áîëíî.

13.3 дугаар зүйл.Õамтран ажиллах этгээдээр тогтоох

1.Шүүõ äàðààõь òîõиîëäîëä ãэмò õэðэã үйëäñэí õүíийã õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîж áîëíî:

1033


1.1.зîõиîí áàйãóóëàëòòàй ãэмò áүëãийí ãишүүí ãэмò õэðãээ иëчëэí иðñэí, зîõиîí áàйãóóëàëòòàй ãэмò áүëãийí үйëäñэí ãэмò õэðãийã иëðүүëэõэä òóñëàëцàà үзүүëэõ, мэäээëэë ºãºõ, эðõ áүõий áàйãóóëëàãàòàй õàмòðàí àжиëëàõàà иëэðõийëñэí áîë;

1.2.Эðүүãийí õóóëийí 19.4/Гàäààäûí òàãíóóëûí àëáà, áàйãóóëëàãà, иðãэíòэй õóóëь áóñààð õàмòðàí àжиëëàõ/, 19.7/Хîðëîí ñүйòãэõ àжиëëàãààíä áэëòãэõ/, 20.7/Мàíñóóðóóëàõ эм, ñэòãэцэä íºëººò áîäиñûã õóóëь áóñààð àшиãëàõ/, 29.9/Теððîð үйëäэõэä áэëòãэõ/ äүãээð зүйëийí Тàйëáàðò зààñàí яëààñ чºëººëºõ үíäэñëэëòэй áîë.

2.Яëëàãäàãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õүñэëòийã пðîкóðîð яëëàõ äүãíэëò үйëäэж õэðãийã шүүõэä шиëжүүëэõээñ ºмíº ãàðãàíà.

3.Дàðààõь õүíийã õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîж áîëîõãүй:

3.1.Эðүүãийí õóóëийí Хîðиí еñäүãээð áүëэãò зààñàí ãэмò õэðãийí яëëàãäàãч;

3.2.ãэмò õэðãийí зîõиîí áàйãóóëàãч;3.3.õүíийã àëàõ, õүíий эðүүë мэíäэä õүíä õîõиðîë

ñàíààòàй óчðóóëàõ ãэмò õэðãийí ãүйцэòãэãч.

13.4 дүгээр зүйл.Õамтран ажиллах этгээдээр тогтоолгох санал шүүхэд хүргүүлэх

1.Пðîкóðîð õàмòðàí àжиëëàõ òóõàй õүñэëò ãàðãàñàí õүíий үйëäñэí ãэмò õэðэã, иëðүүëэõэä òóñëàëцàà үзүүëэõ ãэж áàйãàà ãэмò õэðãийí íºõцºë áàйäàë, ãàðãàж ºãºõ íîòëîõ áàðимòûí íîòîëãîîíû àч õîëáîãäëûã шàëãàж òîãòîîñîí áàйíà.

2.Пðîкóðîð õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîëãîõ ñàíàëàà шүүõэä õүðãүүëэõээñ ºмíº òóõàйí õэðãийí õîõиðîãчийí эðõ àшãийã õàмãààëàõ àðãà õэмжээ àвíà.

3.Пðîкóðîð òóõàйí õүíийã õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîëãîõ ñàíàëûã áиòүүмжëэí шүүõэä õүðãүүëíэ.

4.Шүүõ эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí ñàíàëûã õүëээí àвààä òóñãàйëàí эðõ îëãîãäñîí шүүãчиä äàðóй шиëжүүëíэ.

5.Хàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîëãîõ ñàíàëä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:


1034

5.1.ñàíàëûã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõийí íэð;5.2.õàмòðàí àжиëëàõ õүíий íэð;5.3.òóõàйí õүí óðьä íь яë шийòãүүëж áàйñàí, яëëàãäàãчààð

òàòàãäàж áàйñàí ãэмò õэðãийí òóõàй;

5.4.эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàãäàí шàëãàãäàж áàйãàà ãэмò õэðãийí òóõàй;

5.5.ямàð ãэмò õэðэãò õàмòðàí àжиëëàõ ãэж áàйãàà òóõàй;5.6.õàмòðàí àжиëëàõ ãэж áàйãàà ãэмò õэðэãò ãэðчийí

мэäүүëэã ºãºõ áàòàëãàà;

5.7.õàмòðàí àжиëëàõ ãэж áàйãàà ãэмò õэðэãò íîòëîõ áàðимò ãàðãàж ºãºõ áàòàëãàà.

6.Хàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîëãîõ õүí эíэ зүйëийí 5.6, 5.7-ä зààñàí áàòàëãààã áичãээð ãàðãàíà.

7.Пðîкóðîð эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí ñàíàë áîëîí эíэ зүйëийí 5.6, 5.7-ä зààñàí áàòàëãààã ºмãººëºãчиä мэäэãäэõãүй íóóцëàõ õүñэëòийã шүүõэä ãàðãàж áîëíî.

8.Шүүõ эíэ зүйëийí 7 äàõь õэñэãò зààñàí õүñэëòийã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë íóóцëàõ òóõàй шийäвэð ãàðãàж áîëíî.

9.Хàмòðàí àжиëëàõ эòãээäэä áîëîí òүүíий õàмààðàë áүõий õүмүүñò эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó õàмãààëàëòûí àðãà õэмжээ àвíà.

13.5 дугаар зүйл.Õамтран ажиллах этгээдээр тогтоох тухай хэлэлцэх шүүхийн хэлэлцүүлэг

1.Эíэ õóóëийí 13.4 äүãээð зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí ñàíàëûã õүëээí àвñíààñ õîйш 72 цàãийí äîòîð шүүãч шүүõийí õэëэëцүүëãийí òîвûã пðîкóðîð, õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîëãîõ õүí, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчиä мэäэãäэíэ.

2.Хàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîõ òóõàй õэëэëцэõ шүүõийí õэëэëцүүëãийã õààëòòàй явóóëíà.

3.Шүүõийí õэëэëцүүëэãò пðîкóðîð, õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîëãîõ õүí, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчººñ ãàäíà зàйëшãүй шààðäëàãàòàй шүүõийí àжиëòàí áîëîí шүүãч, шүүõийí àюóëãүй áàйäëûã õàíãàõ үүðэã áүõий цàãäààãийí àëáàí õààãчààñ áóñàä õүíийã îðîëцóóëàõãүй.

1035


4.Шүүõийí õэëэëцүүëãийí явцàä õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîëãîõ õүí, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãчиä ºмãººëºãч, пðîкóðîð àñóóëò òàвьж áîëíî.

5.Хàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîëãîõ õүíä õóäàë мэäүүëэã ºãвºë õүëээëãэõ õàðиóцëàãûã ñàíóóëíà.

6.Шүүõийí õэëэëцүүëãийí явцàä õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîëãîõ õүíий ãàðãàñàí мэäэãäэë, òàйëáàðûã òүүíий эñðэã áàðимò áîëãîí àшиãëàõûã õîðиãëîíî.

7.Шүүõийí õэëэëцүүëãээñ òóõàйí õүíийã õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîõ эñэõ òóõàй шийäвэð ãàðãàíà.

8.Шүүõийí шийäвэðò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

8.1.õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîñîí õүíий үйëäñэí ãэмò õэðэãò íь îíîãäóóëàõ Эðүүãийí õóóëьä зààñàí эðүүãийí õàðиóцëàãààñ чºëººëºõ, õºíãºðүүëэõ;

8.2.ãэмò õэðãийã иëðүүëэõэä õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäòэй õàмòðàí àжиëëàõ íºõцºë;

8.3.õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîõ шийäвэð õүчиíãүй áîëñíîîñ үүñэõ үð äàãàвàð;

8.4.шүүõэä õóäàë мэäүүëэã ºãвºë Эðүүãийí õóóëийí 21.2 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ, òүүíчëэí áóñàä үð äàãàвàð;

8.5.áóñäààñ ñàíàë áîëãîж áàйãàà áîëзîë, шààðäëàãà, óðàмшóóëàë, òºëáºðийã õүëээж àвàõãүй áàйж, эíэ òóõàй áîëîí òóëãàðñàí áîäиò àюóë зàíàëõийëëийã мºðäºãч, пðîкóðîðò òóõàй áүð мэäэãäэõийã õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäэä үүðэã áîëãîõ;

8.6.õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîõ òóõàй шүүõийí шийäвэðò зààãààãүй õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäийí үйëäñэí áóñàä ãэмò õэðэã õàмòðàí àжиëëàõàä õàмààðàõãүй òóõàй;

8.7.шүүãчийí íэð, ãàðûí үñэã.

9.Хàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîõ òóõàй шүүõийí шийäвэðийã пðîкóðîðò õүðãүүëíэ.


1036

13.6 дугаар зүйл.Õамтран ажиллах этгээдээр тогтоох шүүхийн хэлэлцүүлгийн тэмдэглэл

1.Хàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîõ шүүõийí õэëэëцүүëãийí явцûã эíэ õóóëийí 11.7 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó òэмäэãëэëä òóñãàíà.

2.Хààëòòàй явóóëñàí шүүõийí õэëэëцүүëãийí òэмäэãëэë, áичëэã, òэäãээðòэй õîëáîîòîй мàòеðиàëûã íóóцàëж, õàвòàñò õэðãээñ òóñàä íь áиòүүмжëэí õàäãàëíà.

3.Хàäãàëàãäàж áàйãàà áàðимò, мэäээëëийã зºвõºí шүүãч, пðîкóðîð, мºðäºãч эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó òóõàйí õэðэãòэй õîëáîîòîй ãîмäëûã õяíàí шийäвэðëэõэä àшиãëàж áîëíî.

13.7 дугаар зүйл.Õамтран ажиллах этгээдээр тогтоосон шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгох

1.Пðîкóðîð õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîñîí шүүõийí шийäвэðийã õүчиíãүй áîëãîõ ñàíàëûã шүүõэä ãàðãàж áîëíî.

2.Хàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîñîí шүүõийí шийäвэðийã õүчиíãүй áîëãîõ ñàíàëûã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõийí õэëэëцүүëãийã õààëòòàй явóóëíà.

3.Дàðààõь íºõцºë áàйäàë áий áîëñîí íь õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîñîí шүүõийí шийäвэðийã õүчиíãүй áîëãîõ үíäэñëэë áîëíî:

3.1.õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäийí мэäүүëэã õóäàë áîëîõ íь òîãòîîãäñîí;

3.2.õàмòðàí àжиëëàõ эòãээä мэäүүëэã ºãºõ үүðãээ ñàíààòàй áиеëүүëээãүй;

3.3.ãàðãàж ºãºõººð òîõиðîëцñîí эä зүйë, áàðимò áичиã, áóñàä áàðимòûã ãàðãàж ºãººãүй;

3.4.õàмòðàí àжиëëàõ эòãээä íàñ áàðñàí, эñõүë эðõ зүйí чàäвàð, чàäàмжãүй áîëñîí.

4.Хàмòðàí àжиëëàõ эòãээäээð òîãòîîñîí шүүõийí шийäвэðийã эíэ зүйëийí 3.1, 3.2, 3.3-ò зààñíûã үíäэñëэí õүчиíãүй áîëãîñîí òîõиîëäîëä үйëäñэí ãэмò õэðэãò íь áîëîí Эðүүãийí õóóëийí 21.2 äóãààð зүйëä зààñíààð эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàж шàëãàíà.

1037


5.Эðүүãийí õóóëийí 21.2 äóãààð зүйëä зààñàí ãэмò õэðэãò мºðäºí áàйцààëò явóóëж эõэëñэí áîë яëëàãäàãчиä эíэ õóóëийí 13.5 äóãààð зүйëийí 6 äàõь õэñэã õàмààðàõãүй.

АРВАн ДӨРӨВДҮгЭЭР БҮлЭгТАслАн сЭРгИЙлЭÕ АРгА ÕЭМжЭЭ

14.1 дүгээр зүйл.Таслан сэргийлэх арга хэмжээ

1.Яëëàãäàãч, шүүãäэãчиä эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó äàðààõь òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвíà:

1.1.õóвийí áàòàëãàà ãàðãàõ;1.2.òîäîðõîй үйë àжиëëàãàà явóóëàõ, àëáàí үүðãээ

áиеëүүëэõийã òүäãэëзүүëэõ;

1.3.õязãààðëàëò òîãòîîõ;1.4.áàðьцàà àвàõ;1.5.цàãäàí õîðиõ;1.6.цэðãийí àíãийí óäиðäëàãàä õяíàí õàðãàëзóóëàõ.

2.Мºðäºí áàйцààëòûí явцàä эíэ зүйëийí 1.1, 1.4, 1.6-ä зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã пðîкóðîð, эíэ зүйëийí 1.1-ä зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã мºðäºãч àвíà.

3.Мºðäºí áàйцààëòûí явцàä эíэ зүйëийí 1.2, 1.3, 1.5-ä зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã шүүõийí зºвшººðëººð, эðүүãийí õэðэã шүүõэä õяíàí шийäвэðëэõ явцàä эíэ зүйëийí 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6-ä зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã шүүõ àвíà.

4.Эíэ зүйëийí 1.1, 1.2, 1.3-ò зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã äàíãààð áîëîí äàвõàðäóóëàí àвч áîëíî. Эíэ зүйëийí 1.4, 1.5, 1.6-ä зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã áóñàä òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээòэй äàвõàðäóóëж àвàõãүй.

14.2 дугаар зүйл.Õувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээ

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà õэвийí явàãäàõ íºõцºëийã õàíãàõ зîðиëãîîð яëëàãäàãчийí үйëäñэí ãэмò õэðãийí шиíж, õóвийí áàйäëûã õàðãàëзàí õóвийí áàòàëãàà ãàðãàõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí шийäвэðээð àвíà.


1038

2.Яëëàãäàãч шүүõ, пðîкóðîðûí мэäэãäэõ õóóäñààð äóóäñàí цàãò õүðэëцэí иðэõ, äàõиí ãэмò õэðэã үйëäэõãүй, эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä ñààä óчðóóëàõãүй áàйõ òàëààð õóвийí áàòàëãààã áичãээð ãàðãàж, ãàðûí үñэã зóðíà.

14.3 дугаар зүйл.Õувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэрэгжүүлэх

1.Эíэ õóóëийí 14.1 äүãээð зүйëийí 1.1-ä зààñàí õóвийí áàòàëãàà ãàðãàõ яëëàãäàãч íь áàйíãà îðшиí ñóóõ ãàзðûí õàяãòàй, òîäîðõîй àжиë, õºäºëмºð эðõэëäэã áàйíà.

2.Хóвийí áàòàëãàà ãàðãàñàí яëëàãäàãч àжиë эðõëэëòийí áàйäàë, áàйíãà îðшиí ñóóãàà ãàзðûí õàяã, õîëáîî áàðиõ óòàñíû äóãààð, шóóäàíãийí õàяã ººðчëºãäñºí, эñõүë ººðчëºãäºõ ãэж áàйãàà òàëààð шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчиä äàðóй мэäэãäэíэ.

3.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч яëëàãäàãчиä õóвийí áàòàëãàà ãàðãàõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã зºðчвºë òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã ººðчëºõ үíäэñëэë áîëîõûã òàйëáàðëàíà.

14.4 дүгээр зүйл.Тодорхой үйл ажиллагаа явуулах, албан үүргээ биелүүлэхийг түдгэлзүүлэх таслан сэргийлэх арга хэмжээ

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä яëëàãäàãч ñààä óчðóóëàõãүй áàйõ íºõцºëийã õàíãàõ зîðиëãîîð òºðийí àëáàíä àжиëëàõ, òîäîðõîй мэðãэжëийí үйë àжиëëàãàà эðõëэõ, õóóëийí эòãээäийí íэðийí ºмíººñ, эñõүë òóñãàй зºвшººðëººð àж àõóйí үйë àжиëëàãàà эðõëэõ, àëáàí үүðãээ áиеëүүëэõийã òîäîðõîй õóãàцààãààð òүäãэëзүүëэõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã пðîкóðîðûí ñàíàëûã õàðãàëзàí шүүõийí зºвшººðëººð àвч áîëíî.

2.Пðîкóðîð, эñõүë мºðäºãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шүүõийí шийäвэðийã яëëàãäàãч áîëîí õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãà, õóóëийí эòãээäэä äàðóй õүðãүүëíэ.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шүүõийí шийäвэðийã õүëээí àвñàí áàйãóóëëàãà, õóóëийí эòãээä íь õэðõэí õэðэãжүүëñэí òóõàйãàà óã шийäвэðийã õүëээí àвñíààñ õîйш 3 õîíîãийí äîòîð пðîкóðîð, мºðäºãчиä мэäэãäэíэ.

4.Хóóëийí эòãээäийí òîäîðõîй үйë àжиëëàãàà явóóëàõ эðõийã эíэ зүйëä зààñíû äàãóó òүäãэëзүүëж áîëíî.

1039


14.5 дугаар зүйл.Õязгаарлалт тогтоох таслан сэргийлэх арга хэмжээ

1.Яëëàãäàãч эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä ñààä óчðóóëàõãүй áàйõ, òүүíийã äàõиí ãэмò õэðэã үйëäэõээñ óðьäчиëàí ñэðãийëэõ зîðиëãîîð òîãòîîñîí ãàзàð, íóòàã äэвñãэðээñ ãàðч явàõ, Мîíãîë Óëñûí õиëээð ãàðàõûã õязãààðëàõ, òîäîðõîй ãàзàð îчиõ, òîäîðõîй õүíòэй óóëзàõûã õîðиãëîõ, òîãòîîñîí зàмààð зîðчиõûã яëëàãäàãчиä äààëãàж, õязãààðëàëò òîãòîîõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã àвàõ эñэõийã пðîкóðîðûí ñàíàëûã үíäэñëэí шүүõ шийäвэðëэíэ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвñàí, õүчиíãүй áîëãîñîí òóõàй шүүõийí шийäвэðийã пðîкóðîð, мºðäºãч õяíàëò òàвиõ áàйãóóëëàãàä äàðóй мэäэãäэíэ.

3.Шүүõийí шийäвэðò яëëàãäàãчийí îчиõ, îðшиí ñóóõ, àжиëëàõ, зîðчиõ ãàзàð, òîäîðõîй õүíòэй óóëзàõãүй, õàðиëцàõãүй áàйõûã зààж, õяíàëò òàвиõûã эðõ áүõий áàйãóóëëàãàä äààëãàíà.

4.Шүүõийí шийäвэðò зààñàí áîë õязãààðëàëò òîãòîîõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээíий õэðэãжиëòэä õяíàëò òàвиõ áàйãóóëëàãà íь яëëàãäàãчиä õяíàëòûí òºõººðºмж àшиãëàí õяíàëò òàвиíà.

5.Яëëàãäàãчиä эíэ зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó õяíàëòûí òºõººðºмж àшиãëàí õяíàëò òàвиõ áîë òүүíийã зºðчñºíººñ үүñэõ үð äàãàвðûã óðьäчиëàí òàíиëцóóëíà.

6.Яëëàãäàãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí үүðãийã зºðчñºíийã мэäñэí õүí, õóóëийí эòãээä òóõàйí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээíä õяíàëò òàвьж áàйãàà áàйãóóëëàãàä мэäэãäэíэ.

14.6 дугаар зүйл.Барьцаа авах таслан сэргийлэх арга хэмжээ

1.Пðîкóðîð, шүүõ яëëàãäàãчиä мºíãºí õэëáэðээð áàðьцàà àвàõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвч áîëíî.

2.Бàðьцààã яëëàãäàãч ººðºº, эñõүë òүүíий ºмíººñ áóñàä õүí, õóóëийí эòãээä ãàðãàж áîëíî.

3.Тºðийí áîëîí îðîí íóòãийí ºмчиò, òºðийí áîëîí îðîí íóòãийí ºмчийí îðîëцîîòîй õóóëийí эòãээä áóñäûí ºмíººñ áàðьцàà ãàðãàõûã õîðиãëîíî.

4.Бàðьцààíû õэмжээã яëëàãäàãчийí õîëáîãäñîí ãэмò õэðãийí шиíж, õóвийí áàйäëûã õàðãàëзàí òîãòîîíî.


1040

5.Бàðьцàà àвàõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõàä шүүõ, пðîкóðîðûí äóóäñàí цàãò иðэõ, эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä ñààä óчðóóëàõãүй áàйõ үүðãийã яëëàãäàãчиä õүëээëãэíэ.

6.Бàðьцààíû мºíãийã òóñãàй äàíñàíä áàйðшóóëíà.

7.Бàðьцààëóóëàãч íь ººðийí үүðãээñээ òàòãàëзàж áàðьцààíû мºíãийã áóцààí àвàõ õүñэëò ãàðãàñàí íь яëëàãäàãчиä àвñàí áàðьцàà àвàõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã ººðчиëж цàãäàí õîðиõ үíäэñëэë áîëíî.

14.7 дугаар зүйл.Барьцаа авах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэрэгжүүлэх

1.Яëëàãäàãчààñ áàðьцààíû мºíãийã äàíñ, цàõим кàðò àшиãëàж òóñãàй äàíñàíä áэëэí áóñààð шиëжүүëñэí мºíãºí äүíãийí ãүйëãээíий áàðимòûã òэмäэãëэëä õàвñàðãàíà.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí áàðимòûí õóóëáàðûã яëëàãäàãчиä áîëîí áàðьцàà ãàðãàãчиä ºãíº.

3.Бàðьцàà ºãñºí яëëàãäàãч íь õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíû óëмààñ îðшиí ñóóãàà ãàзðààñàà òүð явàõ áîëñîí, эñõүë äóóäñàí цàãò õүðэëцэí иðэõ áîëîмжãүй áîëñîí áîë эíэ òóõàй шүүõийí шàòàíä шүүõэä, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä пðîкóðîðò, эñõүë мºðäºãчиä óðьäчиëàí мэäэãäэíэ.

14.8 дугаар зүйл.Барьцаа авах таслан сэргийлэх арга хэмжээг зөрчсөнөөс үүсэх үр дагавар

1.Эíэ õóóëийí 14.7 äóãààð зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí үүðãийã зºðчвºë яëëàãäàãчиä àвñàí áàðьцàà àвàõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã цàãäàí õîðиõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ áîëãîí ººðчиëж, áàðьцààã óëñûí îðëîãî áîëãîõ үð äàãàвàð үүñэõ òàëààð áàðьцàà ãàðãàãч, яëëàãäàãчиä òàíиëцóóëж, òэмäэãëэëä òóñãàíà.

2.Эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîñîí, эñõүë эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà äóóñãàвàð áîëñîí áîë áàðьцàà àвàõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã õүчиíãүй áîëãîж, áàðьцààã áóцààí îëãîíî.

14.9 дүгээр зүйл.Цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ

1.Шүүõ äàðààõь үíäэñëэëийí àëь íэã íь áàйвàë яëëàãäàãчийã цàãäàí õîðиõ шийäвэð ãàðãàíà:

1041


1.1.эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíààñ îðãîí зàйëàõûã зàвäñàí, îðãîí зàйëñàí;

1.2.шүүãч, пðîкóðîð, мºðäºãч, õîõиðîãч, ãэðч, шиíжээч, ãэмò õэðэã õàмòðàí үйëäñэí õүíийã äàðàмòàëñàí, ñүðäүүëñэí, эñõүë òэäãээðийí áîëîí ººðийí àмь íàñ, эðүүë мэíäэä àюóë óчðóóëàõ үíäэñëэë áүõий áàðимò, мэäээëэë áàйãàà;

1.3.ãэмò õэðэã äàõиí үйëäэõ òàëààð үíäэñëэë áүõий áàðимò, мэäээëэë áàйãàà;

1.4.óðьä íь àвñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã зºðчñºí, шүүõ, пðîкóðîðûí мэäэãäэõ õóóäñààð äóóäàõàä õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð иðээãүй.

2.Эðүүãийí õóóëийí òóñãàй àíãиä õîðиõ яëûí äîîä õэмжээã íàймàí жиë, òүүíээñ äээш õóãàцààãààð îíîãäóóëàõààð зààñàí ãэмò õэðãийí яëëàãäàãчийí õóвийí áàйäàë, үйëäэãäñэí ãэмò õэðãийí шиíжийã õàðãàëзàí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зîðиëòîä íийцүүëэí цàãäàí õîðиõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвч áîëíî.

14.10 дугаар зүйл.Цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авах хугацаа

1.Яëëàãäàãчийã цàãäàí õîðиõ үíäñэí õóãàцàà 1 ñàð áàйíà.

2.Хэðãийí ээäðээ òºвºãòэй áàйäëûã õàðãàëзàí яëëàãäàãчийã цààшиä цàãäàí õîðиõ зàйëшãүй шààðäëàãàòàй áîë шүүõ цàãäàí õîðиõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээíий õóãàцààã òóõàй áүð 1 ñàð õүðòэë õóãàцààãààð ñóíãàõ áà яëëàãäàãчийã цàãäàí õîðиõ íийò õóãàцàà Эðүүãийí õóóëьä õîðиõ яëûí äээä õэмжээã 5 жиë õүðòэë õóãàцààãààð îíîãäóóëàõààð зààñàí ãэмò õэðэãò 12 ñàð, Эðүүãийí õóóëьä õîðиõ яëûí äээä õэмжээã 5 жиëээñ äээш õóãàцààãààð îíîãäóóëàõààð зààñàí ãэмò õэðэãò 18 ñàðààñ õэòэðч áîëîõãүй.

3.Эðүүãийí õóóëийí 10.1 äүãээð зүйëийí 2 äàõь õэñэã/Хүíийã õүíäðүүëэõ íºõцºë áàйäàëòàйãààð ñàíààòàй àëàõ/, 17.1 äүãээð зүйëийí 3 äàõь õэñэã/Хүíäðүүëэõ íºõцºë áàйäàëòàйãààð õóëãàйëàõ/, 19.6/Хîðëîí ñүйòãэõ/, 29.5/Тºðëººð óñòãàõ/ äóãààð зүйëä зààñàí ãэмò õэðãийí яëëàãäàãчийã эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñíààñ иëүү õóãàцààãààð цàãäàí õîðиõ шààðäëàãàòàй áîë шүүõ 6 ñàð õүðòэë õóãàцààãààð íэмж ñóíãàж áîëíî.

4.Нэã õэðэãò äàõиí, эñõүë òóñãààðëàñàí, íэãòãэñэí õэðэãò шиíээð цàãäàí õîðиãäñîí áîë ºмíº íь цàãäàí õîðиãäñîí õóãàцààã íийò цàãäàí õîðиãäñîí õóãàцààíä îðóóëж òîîцíî.


1042

5.Бàðивчëàãäñàí õóãàцààã цàãäàí õîðиõ õóãàцààíä îðóóëж òîîцíî. Бàðивчëàãäñàí 24 цàã õүðòэë õóãàцààã цàãäàí õîðиãäñîí 1 õîíîãîîð òîîцíî.

14.11 дүгээр зүйл.Цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авахыг хориглох

1.Цàãäàí õîðиõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã õүчиíãүй áîëãîж, ñóëëàãäñàí яëëàãäàãчиä óðьä íь цàãäàí õîðиãäñîí үíäэñëэëээð äàõиí цàãäàí õîðиõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõûã õîðиãëîíî.

2.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãч, õºõүүë õүүõэäòэй эмэãòэй яëëàãäàãч, жиðэмñэí яëëàãäàãчиä эíэ õóóëийí 14.9 äүãээð зүйëä зààñàí үíäэñëэëээð, эñõүë óðьä àвñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã зºðчñºí, äàõиí ãэмò õэðэã үйëäñэí áîë цàãäàí õîðиõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвч áîëíî.

14.12 дугаар зүйл.Прокурор таслан сэргийлэх арга хэмжээ авах

1.Пðîкóðîð эíэ õóóëийí 14.1 äүãээð зүйëийí 1.1, 1.4, 1.6-ä зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ, ººðчëºõ, õүчиíãүй áîëãîõ àñóóäëûã ººðийí ñàíààчиëãààð, эñõүë эíэ òóõàй мºðäºãчийí ñàíàëûã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë ñàíàëûã õүëээí àвñíààñ õîйш 24 цàãийí äîòîð шийäвэð ãàðãàíà.

2.Яëëàãäàãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã ººðчëºõ, õүчиíãүй áîëãóóëàõ õүñэëò пðîкóðîðò ãàðãàж áîëíî.

14.13 дугаар зүйл.Яллагдагчид таслан сэргийлэх арга хэмжээ авах шүүхийн хэлэлцүүлэг

1.Пðîкóðîð, яëëàãäàãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû àëь ч үеä эíэ õóóëийí 14.1 äүãээð зүйëийí 1.2, 1.3, 1.5-ä зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ, ººðчëºõ, õүчиíãүй áîëãîõ, õóãàцààã ñóíãàõ ñàíàë, õүñэëòийã шүүõэä ãàðãàж áîëíî.

2.Шүүõ эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí ñàíàë, õүñэëòийã õүëээí àвñíààñ õîйш 24 цàãийí äîòîð àñóóäëûã õэëэëцэõ шүүõийí õэëэëцүүëãийí òîвûã пðîкóðîð, ºмãººëºãчиä мэäэãäэíэ.

3.Шүүõийí õэëэëцүүëэãò пðîкóðîð, яëëàãäàãчийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийã îðîëцóóëàõ áà õүñэëò ãàðãàñàí òîõиîëäîëä яëëàãäàãчийã îðîëцóóëíà.

1043


4.Шүүõийí õэëэëцүүëэãò яëëàãäàãчийí ºмãººëºãч õүðэëцэí иðээãүй áîë òîмиëîãäñîí ºмãººëºãч îðîëцóóëж áîëíî.

5.Пðîкóðîð, яëëàãäàãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч ãàðãàñàí ñàíàë, õүñэëòийíõээ үíäэñëэëийã шүүõэä òàíиëцóóëíà.

6.Шүүõийí õэëэëцүүëãийí явцûã эíэ õóóëийí 11.7, 11.8 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó òэмäэãëэëä òóñãàж, òàíиëцóóëíà.

7.Яëëàãäàãчиä àвñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã õүчиíãүй áîëãîõ шийäвэðийã äàðóй áиеëүүëíэ.

8.Шүүõийí шийäвэðò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

8.1.òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàãäñàí яëëàãäàãчийí õóвийí мэäээëэë;

8.2.ñàíàë, õүñэëò ãàðãàñàí õүíий эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, àëáàí òóшààë;

8.3.ñàíàë, õүñэëòэä äóðäñàí үíäэñëэë;8.4.шүүõ ñàíàë, õүñэëòийã õүëээí àвñàí, эñõүë õүëээí

àвàõààñ òàòãàëзñàí үíäэñëэë, òүүíийã íîòëîõ áàðимò;

8.5.шүүãчийí эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, ãàðûí үñэã;8.6.îí, ñàð, ºäºð.

9.Шүүõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ, ººðчëºõ, õүчиíãүй áîëãîõ, õóãàцààã ñóíãàõ òóõàй шийäвэðò ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэйã яëëàãäàãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч, пðîкóðîðò òàíиëцóóëíà.

10.Шүүõ яëëàãäàãчийã цàãäàí õîðиõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ шийäвэð ãàðãàñàí òîõиîëäîëä:

10.1.яëëàãäàãчийã цàãäàí õîðиõ шийäвэð ãàðãàñíààñ õîйш 2 цàãийí äîòîð яëëàãäàãчийã цàãäàí õîðьñîí òàëààð òүүíий ãэð áүëийí àðвàí íàймàí íàñàíä õүðñэí ãишүүí, эñõүë ºмãººëºãч, ãàäààä óëñûí иðãэí áîë òóõàйí óëñûí Дипëîмàò òºëººëºãчийí ãàзàðò, òóõàйí óëñûí Дипëîмàò òºëººëºãчийí ãàзàð áàйõãүй áîë ãàäààä õàðиëцààíû àñóóäàë эðõэëñэí òºðийí зàõиðãààíû òºв áàйãóóëëàãàä мэäэãäэíэ;

10.2.шүүõийí шийäвэðò òóõàйí шүүõийí õàðьяàëàõ íóòàã äэвñãэðò áàйðëàõ цàãäàí õîðиõ áàйðàíä яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã цàãäàí õîðиõîîð зààíà.


1044

11.Шүүõ äàðààõь òîõиîëäîëä пðîкóðîðûí ñàíàëûã үíäэñëэí яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí цàãäàí õîðиãäîõ áàйðûã ººðчиëж, ººð цàãäàí õîðиõ áàйðàíä шиëжүүëэõээð шийäвэðëэж áîëíî:

11.1.àвëиãûí ãэмò õэðэã, зîõиîí áàйãóóëàëòòàй ãэмò áүëãийí үйëäñэí ãэмò õэðãийã шàëãàõ;

11.2.Эðүүãийí õóóëийí 10.1/Хүíийã àëàõ/, 19.4/Гàäààäûí òàãíóóëûí àëáà, áàйãóóëëàãà, иðãэíòэй õóóëь áóñààð õàмòðàí àжиëëàõ/, 19.7/Хîðëîí ñүйòãэõ àжиëëàãààíä áэëòãэõ/, 20.7/Мàíñóóðóóëàõ эм, ñэòãэцэä íºëººò áîäиñûã õóóëь áóñààð àшиãëàõ/, 29.9/Теððîð үйëäэõэä áэëòãэõ/ äүãээð зүйëä зààñàí ãэмò õэðãийã шàëãàõ;

11.3.яëëàãäàãчийí àмь íàñ, эðүүë мэíäэä àюóë óчðàõ үíäэñëэë áүõий áàðимò, мэäээëэë áàйãàà áîë;

11.4.яëëàãäàãчийí мэäүүëãийã ãàзàð äээð íь шàëãàõ àжиëëàãààã ººð íóòàã äэвñãэðò явóóëàõ áîë.

12.Шиëжүүëж цàãäàí õîðиõ шүүõийí шийäвэð ãàðñíûã эíэ зүйëийí 10.1-ä зààñíû äàãóó мэäэãäэíэ.

14.14 дүгээр зүйл.Цэргийн ангийн удирдлагад хянан харгалзуулах таслан сэргийлэх арга хэмжээ

1.Яëëàãäàãч, шүүãäэãчээð òàòàãäñàí цэðãийí àëáà õààãчийã цэðãийí àíãийí óäиðäëàãàä пðîкóðîð, шүүõийí шийäвэðээð õяíàí õàðãàëзóóëíà.

2.Цэðãийí àíãийí óäиðäëàãà цэðãийí àëáà õààãчийã мºðäºãч, пðîкóðîð, шүүõээñ äóóäñàí цàãò иðүүëж áàйõ үүðэã õүëээíэ.

АРВАн ТАВДУгААР БҮлЭг ÕҮсЭлТ, гоМДол гАРгАÕ

15.1 дүгээр зүйл.Õүсэлт, гомдол гаргах

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîãч ººðийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëîî õàмãààëóóëàõ òóõàй õүñэëòийã шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчиä ãàðãàõ эðõòэй.

2.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû óëмààñ эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõîë íь õºíäºãäñºí óã àжиëëàãààíû îðîëцîãч, áóñàä îðîëцîãч, õóóëийí эòãээä íь шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí шийäвэð, àжиëëàãààíä ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй.

1045


15.2 дугаар зүйл.Õүсэлт, гомдол гаргах журам

1.Хүñэëò, ãîмäëûã эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû àëь ч үеä ãàðãàж áîëíî.

2.Шүүõ, пðîкóðîðûí шийäвэðò эíэ õóóëьä зààñàí õóãàцààíä ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

3.Хүñэëòэä òîãòîîëãîõ үйë явäàë, ãàðãóóëàõ шийäвэðийí òàëààð зààíà.

4.Хүñэëòийã òóõàйí àжиëëàãàà явóóëж áàйãàà шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчиä ãàðãàõ áà ãîмäëûã õóóëьä зààñíû äàãóó õяíàëò òàвиõ, шийäвэð ãàðãàõ эðõ áүõий áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàíä ãàðãàíà.

5.Хүñэëò, ãîмäëûã àмààð, эñõүë áичãээð ãàðãàõ áà àмààð ãàðãàñàí áîë òэмäэãëэëä òóñãàж, õүëээí àвñàí àëáàí òóшààëòàí, õүñэëò, ãîмäîë ãàðãàãч ãàðûí үñэã зóðíà.

6.Хүñэëò, ãîмäëûã õàíãààãүй íь эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàйí àжиëëàãàà áîëîí áóñàä àжиëëàãààíû үеä õүñэëò, ãîмäîë äàõиí ãàðãàõ эðõийã õязãààðëàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

15.3 дугаар зүйл.Баривчлагдсан сэжигтэн, цагдан хоригдсон яллагдагч, шүүгдэгчийн хүсэлт, гомдлыг шилжүүлэх

1.Бàðивчëàãäñàí ñэжиãòэí, эñõүë цàãäàí õîðиãäñîí яëëàãäàãч, шүүãäэãч эíэ õóóëьä зààñàí õүñэëò, ãîмäîë ãàðãàñàí áîë áàðивчëàõ áàйð, цàãäàí õîðиõ áàйðíû зàõиðãàà 12 цàãийí äîòîð õàяãààð íь õүðãүүëíэ.

2.Дóóäàí иðүүëñэí ñэжиãòэí äóóäàí иðүүëñэíòэй íь õîëáîãäóóëàí эíэ õóóëьä зààñàí õүñэëò, ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй.

15.4 дүгээр зүйл.Õүсэлтийг хангах

1.Хóóëьä зààñàí жóðмûí äàãóó ãàðãàñàí õүñэëò íь эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä îðîëцîãч, áóñàä îðîëцîãч, õóóëийí эòãээäийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëûã õàмãààëàõàä àч õîëáîãäîëòîй áîë áүðэí, эñõүë õэñэãчëэí õàíãàõ, эñõүë õàíãàõààñ òàòãàëзàõ òóõàй шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч шийäвэð ãàðãàíà.

2.Хүñэëòийã õàíãàõ үíäэñëэë íь òîäîðõîй áîë äàðóй, шàëãàõ шààðäëàãàòàй òîõиîëäîëä òүүíийã ãàðãàñíààñ õîйш àжëûí 5 ºäðийí äîòîð õàíãàõ эñэõийã шийäвэðëэíэ.


1046

15.5 дугаар зүйл.гомдол гаргасантай холбогдуулан шийдвэрийн биелэлтийг түдгэлзүүлэх

1.Гîмäëûã õяíàí шийäвэðëэõ àëáàí òóшààëòàí шààðäëàãàòàй ãэж үзвэë шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí шийäвэðийí áиеëэëòийã ãîмäëûã шийäвэðëэõ õүðòэë õóãàцààíä òүð òүäãэëзүүëж áîëíî.

15.6 дугаар зүйл.гомдлыг шалган шийдвэрлэх нийтлэг журам

1.Эíэ õóóëийí 15.1 äүãээð зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí àëáàí òóшààëòíû òàëààð ãàðãàñàí ãîмäëûã òóõàйí àëáàí òóшààëòíû шийäвэð, àжиëëàãààíä õяíàëò òàвиõ àëáàí òóшààëòàí õүëээí àвч, ãîмäîëä äóðäñàí үíäэñëэëийã òàë áүðээñ íь õяíàж, шààðäëàãàòàй áîë íэмэëò áàðимò ãàðãóóëж, òàйëáàð àвч áîëíî.

2.Гîмäëûã õяíàí шийäвэðëэõ àëáàí òóшààëòàí áүðэí эðõийíõээ õүðээíä ãîмäîë ãàðãàãчийí зºðчиãäñºí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëûã õàмãààëàõ àðãà õэмжээã цàã àëäàëãүй àвíà.

3.Хóóëь áóñ шийäвэð, àжиëëàãààíû óëмààñ ãîмäîë ãàðãàãчийí эä õºðºíãº, эðүүë мэíäэä õîõиðîë óчиðñàí áîë эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûí äàãóó õîõиðëîî àðиëãóóëàõààð õàíäàõ эðõòэй áîëîõûã òүүíä òàйëáàðëàíà.

15.7 дугаар зүйл.Мөрдөгч, прокурорын шийдвэр, ажиллагаанд гаргасан гомдлыг хянах

1.Оðîëцîãч íь мºðäºãчийí шийäвэð, àжиëëàãààíä ãàðãàõ ãîмäëûã õяíàëò òàвьж áàйãàà пðîкóðîðò, õяíàëò òàвьж áàйãàà пðîкóðîðûí шийäвэð, àжиëëàãààíû òàëààðõи ãîмäëûã òóõàйí íэãжийí äээä шàòíû пðîкóðîðò ãàðãàíà.

2.Гîмäëûã õүëээí àвñàí пðîкóðîð 14 õîíîãийí äîòîð, íэмэëò мàòеðиàë шàëãàõ, эñõүë áóñàä àðãà õэмжээ àвàõ áîë 21 õîíîãийí äîòîð õяíàж шийäвэðëэíэ.

3.Гîмäëûã õяíàñàí àëáàí òóшààëòàí, пðîкóðîðûí зүãээñ мºðäºãч, пðîкóðîðûí шийäвэð, àжиëëàãààã õүчиíãүй áîëãîõ, ººðчëºõ, эñõүë ãîмäëûã õүëээí àвàõààñ òàòãàëзàõ òóõàй шийäвэð ãàðãàíà.

4.Гîмäîë ãàðãàãчиä ãîмäëûã õэðõэí шийäвэðëэñэí, òүүíий үíäэñëэë, óã шийäвэðийã õүëээí зºвшººðºõãүй áîë шийäвэðийã õүëээí àвñíààñ õîйш 3 õîíîãийí äîòîð Óëñûí еðºíõий пðîкóðîðûí ãàзàðò ãîмäîë ãàðãàж áîëîõûã òàйëáàðëàíà.

1047


15.8 дугаар зүйл.Шүүхийн шийдвэрт гомдол гаргах

1.Пðîкóðîð, îðîëцîãч эíэ õóóëийí 12.3, 13.1, 13.2, 13.5, 13.7, 14.4, 14.5, 14.13, 19.2, 19.3 äóãààð зүйë, 21.2 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэã, 21.5 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шүүõийí шийäвэðийã эñ зºвшººðвºë 3 õîíîãийí äîòîð ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

2.Аíõàí шàòíû, äàвж зààëäàõ, õяíàëòûí жóðмààð õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä ãàðãàñàí шүүõийí шийäвэð íь эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò õàмààðàõãүй.

3.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä шүүãч äàíãààð ãàðãàñàí шийäвэðийí òàëààðõи ãîмäëûã òóõàйí шàòíû шүүõийí Еðºíõий шүүãч, òүүíий эзãүйä òîмиëñîí шүүãч äàðóй õяíàí шийäвэðëэíэ.

4.Гîмäîë ãàðãàãч ãîмäëûã õяíàí шийäвэðëэõэä îðîëцîж, ãîмäëûí үíäэñëэë, íîòîëãîî, шààðäëàãàòàй áàðимò áичãийã ãàðãàж òàíиëцóóëàõ эðõòэй.

5.Шүүõ ãîмäëûã õяíàí шийäвэðëээä äàðààõь шийäвэðийí àëь íэãийã ãàðãàíà:

5.1.ãîмäëûã õàíãàж, шүүõийí шийäвэðийã ººðчëºõ;5.2.ãîмäëûã õàíãàõãүй îðõиõ.

6.Гîмäîë ãàðãàãч шүүõэä õүðэëцэí иðээãүй íь шүүõийí õэëэëцүүëãийã õîйшëóóëàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

15.9 дүгээр зүйл.Õүсэлт, гомдлыг хавтаст хэрэгт хавсаргах

1.Эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó ãàðãàñàí õүñэëò, ãîмäîë, òэäãээðийã õэðõэí шийäвэðëэñэí áàðимò, òэмäэãëэë, õîëáîãäîõ áүõ мàòеðиàëûã õàвòàñò õэðэãò õàвñàðãàíà.

АРВАн зУРгАДУгААР БҮлЭг ноТлоÕ БАРИМТ

16.1 дүгээр зүйл.нотлох баримт

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõэä àч õîëáîãäîë áүõий, эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó îëж àвñàí àëивàà áàðимòàò мэäээëëийã íîòëîõ áàðимò ãэíэ.

2.Бàðимòàò мэäээëэë íь ãэðч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí мэäүүëэã, эä


1048

мºðийí áàðимò, áàðимò áичиã, шиíжээчийí äүãíэëò, мэäүүëэã, мºðäºãчийí мàãàäëàãàà, эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó áэõжүүëñэí киíî áà ãэðэë зóðàã, зóðàãëàë, äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэã, óë мºðººñ àвñàí õэв, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû áîëîí шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэë, õүí, õóóëийí эòãээä, àëáàí òóшààëòíààñ иðүүëñэí ãэмò õэðãийí òàëààðõи ãîмäîë, мэäээëэë áîëîí эíэ õóóëьä зààñàí áóñàä áàðимòààð òîãòîîãäîíî.

3.Пðîкóðîð, мºðäºãч, òºðийí áàйãóóëëàãàä иðãэä, áàйãóóëëàãààñ иðүүëñэí ãîмäîë, мэäээëэë, ºðãºäëийã шàëãàõ, эðүүãийí õэðãээñ áóñàä зºðчиë, õэðэã, мàðãààíûã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà, мэðãэжëийí áàйãóóëëàãûí õяíàëò шàëãàëòûí явцàä õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó цóãëóóëж, áэõжүүëñэí áîëîí эíэ õóóëийí Дºчиí õîёðäóãààð áүëэãò зààñàí жóðмààð ãàäààä óëñààñ иðүүëñэí áàðимòàò мэäээëëийã íîòëîõ áàðимòààð òîîцîж áîëíî.

4.Мºðäºãч эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó íîòëîõ áàðимò цóãëóóëж, шàëãàж, áэõжүүëíэ.

5.Эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí áàðимòàò мэäээëëийã íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõ íь òэäãээðийã шàëãàõ зîðиëãîîð мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõûã õязãààðëàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

6.Нîòëîõ áàðимòûã õóóëь áóñ àðãà, õэðэãñëээð цóãëóóëж, áэõжүүëэõийã õîðиãëîíî.

7.Эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûã зºðчиж àвñàí áàðимòàò мэäээëëийã íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõãүй.

8.Шүүõийí õэëэëцүүëэã, шүүõ õóðàëäààíààð шиíжëэí ñóäàëñàí íîòëîõ áàðимò шүүõийí шийäвэðийí үíäэñëэë áîëíî.

9.Хàвòàñò õэðэãò àвàãäààãүй íîòëîõ áàðимò шүүõийí шийäвэðийí үíäэñëэë áîëîõãүй.

10.Хîõиðîãч, яëëàãäàãч òэäãээðийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчººñ ãàðãàж ºãñºí эä зүйë, áàðимò áичиã, ãîмäîë, мэäээëэë, áóñàä áàðимòûã мºðäºãч, пðîкóðîð àвч õàвòàñò õэðэãò òóñãàж õàвñàðãàíà.

11.Эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó îðîëцîãчîîñ пðîкóðîð, мºðäºãчиä ãàðãàж ºãñºí эä зүйë, áàðимò áичиã, ãîмäîë, мэäээëэë, áóñàä áàðимòûã îëж àвñàí эõ ñóðвàëжийã зààж õэëээãүй áîë äàíãààðàà íîòëîõ áàðимò áîëîõãүй.

12.Өмãººëºãчийí õóóëь зүйí òóñëàëцàà үзүүëэõ, ºмãººëºõ үйë àжиëëàãààòàй õîëáîîòîй õàðиëцààíû áàðимòûã íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõãүй.

1049


13.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч òóõàйí õэðэãò õàмààðàëòàй эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó цóãëóóëж, áэõжүүëñэí íîòëîõ áàðимòûã õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõэä õàíãàëòòàй эñэõийã áүõэëä íь үíэëíэ.

14.Нîòëîõ áàðимòûã шиíжëэí ñóäëàõ явцàä õэðэãò àч õîëáîãäîëòîй, õàмààðàëòàй эñэõэä эðãэëзэõ үíäэñëэë áàйвàë òóõàйí íîòëîõ áàðимòûã шүүõ, пðîкóðîðûí шийäвэðийí үíäэñëэë áîëãîõãүй.

15.Хàвòàñò õэðэãò òóñãàãäñàí íîòëîõ áàðимòûã шүүõ õóðàëäààíààð шиíжëэí ñóäàëж àëь íь шүүõийí шийäвэðийí үíäэñëэë áîëîõûã шүүõ шийäвэðëэíэ.

16.2 дугаар зүйл.нотолбол зохих байдал

1.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò, шүүõ õóðàëäààíû явцàä äàðààõь áàйäëûã íîòîëíî:

1.1.ãэмò õэðэã ãàðñàí áàйäàë /ãэмò õэðãийã õэзээ, õààíà, яàж үйëäñэí áîëîí Эðүүãийí õóóëьä зààñàí áóñàä áàйäàë/;

1.2.ãэмò õэðãийã õэí үйëäñэí;1.3.ãэмò õэðãийí ñэäэëò, зîðиëãî, ãэм áóðóóãийí õэëáэð;1.4.Эðүүãийí õóóëьä зààñàí яëëàãäàãчиä îíîãäóóëàõ яëûã

õүíäðүүëэõ, õºíãºðүүëэõ íºõцºë áàйäàë;

1.5.ãэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí õîõиðîë, õîð óðшãийí шиíж чàíàð, õэð õэмжээ;

1.6.ãэмò õэðэã үйëäэõэä íºëººëñºí шàëòãààí, íºõцºë.

16.3 дугаар зүйл.Мэдүүлэг

1.Мºðäºãч íь ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, áóñàä îðîëцîãчîîñ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõэä àч õîëáîãäîë áүõий íºõцºë áàйäëûí òàëààð, шиíжээчээñ ãàðãàñàí äүãíэëòийíõ íь òàëààð òàйëáàðëóóëàõ, эñõүë òîäðóóëàõ зîðиëãîîð мэäүүëэã àвч áîëíî.

2.Сэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí мэäүүëãийã íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõ áîëîвч óã мэäүүëэã äàíãààðàà òүүíийã яëëàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

3.Мэäүүëэã ºãºãч мэäүүëãийíõээ эõ ñóðвàëжийã зààж чàäààãүй áîë òóõàйí мэäүүëэã íь äàíãààðàà íîòëîõ áàðимò áîëîõãүй.


1050

4.Дàðààõь õүíээñ ãэðчийí мэäүүëэã àвч áîëîõãүй:

4.1.òóõàйí õэðãийã óðьä íь õяíàí шийäвэðëэñэí шүүãч, пðîкóðîð;

4.2.ºмãººëºõ, õóóëь зүйí òóñëàëцàà үзүүëэõ үүðãээ ãүйцэòãэж áàйõ явцàä òóõàйí õэðãийí áàйäëûã мэäэõ áîëñîí ºмãººëºãч, õóóëьч;

4.3.õóóëиàð õүëээñэí үүðãээ ãүйцэòãэõ зàмààð óã õэðãийí áàйäëûã мэäэõ áîëñîí эвëэðүүëэí зóóчëàãч;

4.4.ºвчíий óëмààñ õэðãийí íºõцºë áàйäëûã зºв îйëãîж, зºв мэäүүëэõ чàäвàðãүй áîëñîí íь òîãòîîãäñîí õүí;

4.5.эмчиëãээ õийж áàйõ явцàä ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí õîëáîãäñîí õэðãийí òàëààð мэäэõ áîëñîí ñэòãэë зүйч;

4.6.ººðийí áîëîí ãэð áүëийí ãишүүäийíõээ эñðэã мэäүүëэã ºãºõººñ òàòãàëзñàí ãэðч, õîõиðîãч.

5.Эíэ зүйëийí 4.5-ä зààñàí õүí ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчòэй õàðиëцàõ явцàä õийãäñэí òэмäэãëэë, äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэã íь õэðãийí íîòëîõ áàðимò áîëîõãүй áà ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí áичãээð ºãñºí зºвшººðëийí äàãóó íîòëîõ áàðимòàä òîîцîж áîëíî.

6.Эíэ зүйëийí 4.5-ä зààñàí õүíээñ ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí áичãээð ºãñºí зºвшººðëийã үíäэñëэí ãэðчийí мэäүүëэã àвч áîëíî.

7.Эíэ зүйëийí 4.5-ä зààñàí õүíòэй õàðиëцàí яðьñàí яðиàíû òàëààð ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч ººðºº зàäðóóëñíûã ñîíññîí ãэðчийí мэäүүëãийã шүүõэä íîòëîõ áàðимòààð òîîцîж áîëíî.

8.Дàðààõь мэäүүëэã äàíãààðàà яëëàãäàãч, шүүãäэãчийã ãэмò õэðэã үйëäñэí, ãэм áóðóóòàйã íîòëîõ шүүõийí шийäвэðийí үíäэñëэë áîëîõãүй:

8.1.íэðийã íь íóóцàëñàí ãэðчийí мэäүүëэã;8.2.õàмòðàí àжиëëàõ эòãээäийí мэäүүëэã;8.3.яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí õэðãээ õүëээñэí мэäүүëэã;8.4.ºвчíий óëмààñ õэðãийí íºõцºë áàйäëûã зºв îйëãîж,

зºв мэäүүëэõ чàäвàðãүй áîëñîí ãэðч, õîõиðîãчийí мэäүүëэã.

9.Шүүõ õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëä òóñãàãäñàí мэäүүëãийã шүүõ õóðàëäààíä ºãñºí мэäүүëэãòэй õàðьцóóëàí шүүõийí шийäвэðийí үíäэñëэë áîëãîõ эñэõийã шийäвэðëэíэ.

1051


16.4 дүгээр зүйл.Эд мөрийн баримт

1.Эä мºðийí áàðимòàä ãэмò õэðэã үйëäэõэä õэðэãëэñэí òээвðийí õэðэãñэë, óíàëãà, зэвñэã, õэðэãñэë, ãэмò үйëäëийí зàмààð îëñîí мºíãº, үíэ áүõий зүйë, áóñàä эä зүйëñ, ãэмò õэðãийí óë мºð үëäñэí, àãóóëñàí òүүíчëэí ãэмò õэðэã, òүүíийã үйëäñэí õүí, õóóëийí эòãээäийã иëðүүëэõ, õэðãийí áîäиò áàйäëûã òîãòîîõ, эñõүë ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí ãэм áóðóóã үãүйñãэõ, эñõүë õºíãºðүүëэõэä àч õîëáîãäîë áүõий áичмэë áîëîí цàõим áàðимò, áóñàä эä зүйëийã òîîцíî.

16.5 дугаар зүйл.Шинжээчийн дүгнэлт, мэдүүлэг

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä òóñãàй мэäëэã зàйëшãүй шààðäàãäñàí, эñõүë эä зүйë, õºðºíãийí үíэëãээ òîãòîîõîîð шиíжиëãээ õийëãэíэ.

2.Шиíжиëãээ õийëãэõээð õэä õэäэí шиíжээчийã òîмиëñîí áîë äүãíэëò ãàðãàõààñ ºмíº õîîðîíäîî зºвëºëäºж, ñàíàë íэãäвэë äүãíэëòэä áүãä ãàðûí үñэã зóðíà.

3.Дүãíэëò ãàðãàõàä ñàíàë зºðñºí шиíжээч ñàíàëàà áичиж, äүãíэëòэä õàвñàðãàíà.

4.Шиíжээчийí äүãíэëòийã шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч, ºмãººëºãч õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä áàðимòëàõ үүðэããүй áîëîвч äүãíэëòийã зºвшººðºõãүй áàйãàà áîë үíäэñëэëийã зààíà.

5.Шиíжээчийí õэä õэäэí äүãíэëò, мºðäºãчийí мàãàäëàãàà ãàðñàí òîõиîëäîëä эäãээðийã шүүõээð õяíàí õэëэëцэж, àëийã íь íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõûã шийäвэðëэíэ.

16.6 дугаар зүйл.Баримт бичиг

1.Хóóëийí эòãээä, àëáàí òóшààëòàí, иðãэíий áàòàëñàí áîëîí áичñэí áàðимò áичиã, эðүүãийí õэðэãò àч õîëáîãäîëòîй áàðимòàò мэäээëëийã òóõàйí òºðийí áàйãóóëëàãààñ үíэí зºвийã áàòàëãààжóóëж иðүүëñэí òîõиîëäîëä íîòëîõ áàðимò áîëíî.

2.Бичмэë íîòëîõ áàðимò эíэ õóóëийí 16.4 äүãээð зүйëä зààñàí шиíжòэй áàйвàë эä мºðийí áàðимò áîëíî.

3.Бичмэë íîòëîõ áàðимòûã эõ õóвиàð íь, õэðэв эõийã àвàõ áîëîмжãүй áîë пðîкóðîð, мºðäºãч òэмäэãëэë үйëäэí õóóëáàðëàí àвíà.


1052

4.Эíэ õóóëийí 16.1 äүãээð зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí íîòëîõ áàðимòûã òóõàйí òºðийí áàйãóóëëàãààñ үíэí зºвийã áàòàëãààжóóëж иðүүëíэ.

16.7 дугаар зүйл.Мөрдөн шалгах ажиллагаа, прокурорын хянан шалгах ажиллагаа, шүүх хуралдааны тэмдэглэл

1.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà, пðîкóðîðûí õяíàí шàëãàõ àжиëëàãàà, шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэë, òүүíä õàвñàðãàñàí äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэã, àвñàí ãэðэë зóðàã, үйëäñэí ãàð зóðàã, óë мºðººñ àвñàí õэв íîòëîõ áàðимò áîëíî.

2.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà, пðîкóðîðûí õяíàí шàëãàõ àжиëëàãàà, шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëä òóñãàãäñàí íºõцºë áàйäàë íь äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэãээñ зºðñºí òîõиîëäîëä шүүõ, пðîкóðîð äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэãийã íîòëîõ áàðимòààð òîîцíî.

3.Шүүõ эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí íºõцºë áàйäëûã òîãòîîõîîð пðîкóðîð, îðîëцîãчийí õүñэëòээð мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцñîí õүíийã ãэðчээð äóóäàж, íîòëîõ áàðимòûã шиíжëэí ñóäàëж áîëíî.

16.8 дугаар зүйл.Мөрдөн шалгах нууц ажиллагааны үр дүнг нотлох баримтаар тооцох

1.Хóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó явóóëñàí мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíû үð äүíã íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõ áà íîòëîõ áàðимòûã цóãëóóëж, áэõжүүëэõ àжиëëàãààíû àðãà, õэðэãñэë, эõ ñóðвàëж íóóц áàйíà.

2.Пðîкóðîð, мºðäºãч íь мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãàà явóóëàõ шийäвэð, òүүíий үð äүíã õàвòàñò õэðэãò õàвñàðãàõàä эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíûã áàðимòàëíà.

3.Мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààã явóóëàõ áàйãóóëëàãà, àжиëòíû үйë àжиëëàãààíû зàðчим, эðõ, үүðãийã òîäîðõîйëîõòîй õîëáîãäñîí эíэ õóóëьä зààãààãүй àñóóäëûã Гүйцэòãэõ àжëûí òóõàй õóóëиàð8 зîõицóóëíà.

4.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíû үð äүí áîëîõ áàðимò, мэäээëëийí òàëààð мºðäºãч íóóц àжиëëàãààíû мàãàäëàãàà үйëäэж, пðîкóðîðîîð áàòàëãààжóóëж õàвòàñò õэðэãò òóñãàíà.

5.Хàвòàñò õэðэãò òóñãàãäààãүй áàðимò ñэëò, мэäээëэë, мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíû үð äүí, áóñàä áàðимò áîëîí ãүйцэòãэõ àжиëòàй 8Гүйцэтгэх ажлын тухай хууль “Төрийн мэдээлэл” эмхэтгэлийн 1998 оны 3 дугаарт нийтлэгдсэн.

1053


õîëáîîòîй ямàð ч áàðимò мэäээëëийã шүүõийí õэëэëцүүëэã, óðьäчиëñàí õэëэëцүүëэã явóóëàõ, õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõэä òàíиëцóóëàõûã õîðиãëîíî.

16.9 дүгээр зүйл.нотлох баримтыг шинжлэн судлахаас татгалзах

1.Шүүõ äàðààõь òîõиîëäîëä íîòëîõ áàðимòûã äàõиí шиíжëэí ñóäëàõãүй:

1.1.òàíиí мэäэõүйí õóвьä íийòэä иëэðõий, эñõүë шүүõийí õүчиí òºãºëäºð шийäвэðээð íэãэíò òîãòîîãäñîí õэðãийí íºõцºë áàйäàë;

1.2.òóõàйí õэðэãò õàмààðàëãүй íºõцºë áàйäëûã òîäðóóëñàí;1.3.эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä ñààä

óчðóóëàõ зîðиëãîîð ãàðãàñàí íºõцºë áàйäàë, áàðимò.

16.10 дугаар зүйл.нотлох баримт гаргаж өгөх, нотлох баримт шалгуулах, мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулах хүсэлтийг шийдвэрлэх

1.Хîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, яëëàãäàãч, òэäãээðийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийí ãàðãàж ºãñºí эä зүйë, áàðимò áичиã, мэäээëэë, áóñàä áàðимòûã мºðäºãч õүëээí àвч, òэмäэãëэë үйëäэí õàвòàñò õэðэãò òóñãàж õàвñàðãàíà.

2.Хîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, яëëàãäàãч, òэäãээðийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий íºõцºë áàйäëûã шàëãàí òîãòîîëãîõîîð мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ õүñэëòийã шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчиä ãàðãàõ эðõòэй.

3.Хүñэëòэä òîãòîîëãîõ үйë явäàë, явóóëàõ мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû òàëààð зààíà.

4.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí õүñэëò íь õэðãийã òàë áүðээñ íь áүðэí áîäиòîй òîãòîîõîä àч õîëáîãäîëòîй áîë áүðэí, эñõүë õэñэãчëэí õàíãàõ, эñõүë õàíãàõààñ òàòãàëзàõ òóõàй шийäвэð ãàðãàíà.

5.Мºðäºãчийí эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí õүñэëòийã õүëээí àвàõààñ òàòãàëзñàí шийäвэðийã үíäэñëэëãүй ãэж үзвэë õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, яëëàãäàãч, òэäãээðийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч íь пðîкóðîðò, пðîкóðîðûí шийäвэðò òóõàйí äээä шàòíû пðîкóðîðò õàíäàí ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.


1054

6.Эíэ зүйëä зààñàí õүñэëò, ãîмäîë, òэäãээðийã õàíãàñàí, õàíãàõààñ òàòãàëзñàíòàй õîëáîîòîй áàðимò, шийäвэðийã эðүүãийí õàвòàñò õэðэãò òóñãàíà.

7.Эíэ зүйëä зààñíû äàãóó ãàðãàж ºãñºí эä зүйë, áàðимò áичиã, мэäээëэë, áóñàä áàðимòûã îðîëцîãчийí õүñэëòээð шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãээð íîòëîõ áàðимòààð òîîцóóëàõ, шүүõ õóðàëäààíä шиíжëэí ñóäëóóëàõ эðõòэй.

16.11 дүгээр зүйл.нотлох баримтаар тооцохгүй байх

1.Дàðààõь òîõиîëäîëä ººðийíõºº эñðэã мэäүүëэã ºãñºí ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí мэäүүëãийã íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõãүй áàйõ òóõàй пðîкóðîðûí ñàíàë, îðîëцîãчийí õүñэëòийã шүүõ õяíàí õэëэëцэж, òóõàйí íîòëîõ áàðимòûã íîòëîõ áàðимòàä òîîцîõãүй áàйõ эñэõийã шийäвэðëэíэ:

1.1.эíэ õóóëьä зààñíûã зºðчиж мэäүүëэã àвñàí;1.2.эíэ õóóëийí 5.3 äóãààð зүйëä зààñíûã зºðчñºí;

1.3.ºмãººëºãчòэй мэäүүëэã ºãºõ эðõийã зºðчиж мэäүүëэã àвñàí.

2.Эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûã зºðчиí цóãëóóëж, áэõжүүëñэí íîòëîõ áàðимòûã эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зîðиëòîä íийцэж áàйãàà эñэõийã õàðãàëзàí áүõэëä íь, эñõүë зàðим õэñãийã íь, òîäîðõîй мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààãààð цóãëóóëж, áэõжүүëñэí íîòëîõ áàðимòûí зàðимûã íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõãүй áàйõ òóõàй пðîкóðîðûí ñàíàë, îðîëцîãчийí õүñэëòийã шүүõ õяíàí õэëэëцэж, äàðààõь шийäвэð ãàðãàíà:

2.1.ñàíàë, õүñэëòийã õүëээí àвàõààñ òàòãàëзàõ;2.2.áүõэëä íь, эñõүë зàðим õэñãийã íîòëîõ áàðимòààð

òîîцîõãүй áàйõ;

2.3.òîäîðõîй мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààãààð цóãëóóëж, áэõжүүëñэí íîòëîõ áàðимòûí зàðимûã íь íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõãүй áàйõ.

3.Эíэ зүйëийí 1, 2 äàõь õэñэãò зààñàí íîòëîõ áàðимòàä үíäэñëэí цóãëóóëж, áэõжүүëñэí íîòëîõ áàðимòûã íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõãүй áàйõ òóõàй пðîкóðîðûí ñàíàë, îðîëцîãчийí õүñэëòийã үíäэñëэí шүүõ õяíàí шийäвэðëэíэ.

1055


16.12 дугаар зүйл.Эрүү шүүлт тулгаж авсан нотлох баримтыг нотлох баримтаар тооцохгүй байх

1.Эðүү шүүëò òóëãàж, áóñàä õэëáэðээð õүíëэã áóñ, õэðцãий õàðьцàж мэäүүëэã àвñàí íь òîãòîîãäвîë àвñàí мэäүүëãийã эíэ õóóëийí 16.11 äүãээð зүйëä зààñàí жóðмààð íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõãүй.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí мэäүүëãийã эðүү шүүëò òóëãàõ ãэмò õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõэä íîòëîõ áàðимòààð òîîцîж áîëíî.

16.13 дугаар зүйл.Шинжлэн судлахаас татгалзсан, хүчингүйд тооцсон нотлох баримт

1.Шүүõ эíэ õóóëийí 16.9, 16.11 äүãээð зүйëä зààñíû äàãóó шиíжëэí ñóäëàõààñ òàòãàëзñàí, õүчиíãүйä òîîцñîí íîòëîõ áàðимòûã шүүõийí шийäвэð, шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëä òóñãàíà.

16.14 дүгээр зүйл.нотлох баримт цуглуулж, бэхжүүлэх

1.Эíэ õóóëьä зààñàí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ зàмààð íîòëîõ áàðимò цóãëóóëж, õэðэãò цóãëàðñàí эä мºðийí áàðимò, áàðимòàò мэäээëëийã мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû áîëîí шүүõийí õэëэëцүүëэã, шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëä òóñãàж áэõжүүëíэ.

2.Нîòëîõ áàðимò áэõжүүëэõäээ òэмäэãëэë үйëäэõийí зэðэãцээ мэäээëëийã òóñãàñàí äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэã õийõ, ãэðэë зóðàã àвàõ, ãàð зóðàã үйëäэõ, óë мºðíººñ õэв, õээ áóóëãàж àвàõ зэðэã эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зàðчимä íийцэõ áóñàä àðãûã õэðэãëэíэ.

3.Мºðäºãч íîòëîõ áàðимò цóãëóóëж, áэõжүүëэõäээ òэäãээðийã óñòàõ, ãэмòэõ, үðэãäэõээñ õàмãààëàõ àðãà õэмжээã àвíà.

4.Нîòëîõ áàðимò цóãëóóëж, áэõжүүëэõäээ иðãэíий àмь íàñ, эðүүë мэíäэä àюóëòàй, эñвэë òэäíий íэð òºðийã ãóòààí äîðîмжëîõ, õүíëэã áóñ, õэðцãий õàðьцàõ, àйëãàí ñүðäүүëэõ, мэäүүëэã, òàйëáàð, äүãíэëò ãàðãóóëàõààð òóëãàí шààðäàõ, õóóðч мэõëэõ зэðэã õóóëь áóñ àðãà õэðэãëэõийã õîðиãëîíî.

16.15 дугаар зүйл.нотлох баримтыг шалгаж үнэлэх

1.Мºðäºãч íîòëîõ áàðимò цóãëóóëж, áэõжүүëэõäээ õóóëийí äàãóó явàãäàж áàйãàà эñэõ, цóãëàðч áàйãàà íîòëîõ áàðимò íь õэðэãò õàмààðàëòàй, àч õîëáîãäîëòîй эñэõийã õяíàж үíэëíэ.


1056

2.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч íь õóóëь áîëîí эðõ зүйí óõàмñðûã óäиðäëàãà áîëãîж íîòëîõ áàðимòûã òàë áүðээñ íь íяãò íямáàй, áүðэí ãүйцэä, áîäиò áàйäëààð íь õяíàж үзñэíий үíäñэí äээð íîòëîõ áàðимòûã ººðийí äîòîîä иòãэëээð үíэëíэ.

3.Хэðэãò àвàãäñàí íîòëîõ áàðимòûã õàðьцóóëàí шиíжëэí ñóäëàõ, áóñàä íîòëîõ áàðимòòàй õàðьцóóëàõ, шиíэ íîòëîõ áàðимòûã цóãëóóëàõ, íîòëîõ áàðимòûí эõ ñóðвàëжийã мàãàäëàõ àðãààð íîòëîõ áàðимòûã шàëãàíà.

IV ÕЭсЭгЭРҮҮгИЙн ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ

ТУсгАЙ жУРАМ

АРВАн ДолДУгААР БҮлЭгÕЯлБАРШУУлсАн жУРМААР ÕЭРЭг ÕЯнАн

ШИЙДВЭРлЭÕ АжИллАгАА

17.1 дүгээр зүйл.Яллагдагч хэргээ хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргах

1.Яëëàãäàãч ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóãàà õүëээí зºвшººðч, õэðãээ õяëáàðшóóëñàí жóðмààð õяíàí шийäвэðëүүëэõ òóõàй õүñэëòийã пðîкóðîðò ãàðãàж áîëíî.

2.Яëëàãäàãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õүñэëòийã шүүõэä õэðãийã шиëжүүëэõээñ ºмíº ãàðãàíà.

3.Яëëàãäàãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õүñэëòэä õîõиðëîî íºõºí òºëñºí áàðимò, íºõºí òºëºõºº иëэðõийëж õîõиðîãчòîй эвëэðñэí òóõàй áàòàëãààã õàвñàðãàíà.

4.Яëëàãäàãчиä ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóã íь õүëээí зºвшººðүүëэõээð òóëãàí шààðäàõ, àëáàäàõûã õîðиãëîíî.

5.Эðүүãийí õóóëийí òóñãàй àíãиä õîðиõ яëûí äîîä õэмжээã íàймàí жиëээñ äээш õóãàцààãààð îíîãäóóëàõààð зààñàí ãэмò õэðãийã õяëáàðшóóëñàí жóðмààð õяíàí шийäвэðëэõãүй.

17.2 дугаар зүйл.Õүсэлтийг шийдвэрлэх

1.Пðîкóðîð, мºðäºãч ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóãàà õүëээí зºвшººðч, õэðãийã õяëáàðшóóëñàí жóðмààð õяíàí шийäвэðëүүëэõ õүñэëò ãàðãàñàí яëëàãäàãчиä Эðүүãийí õóóëийí 6.7 äóãààð зүйëä зààñíûã

1057


үíäэñëэí яë îíîãäóóëàõ òóõàй áîëîí эíэ áүëэãò зààñàí жóðмààð õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ үíäэñëэë, жóðмûã òàíиëцóóëíà.

2.Пðîкóðîð яëëàãäàãчийí õүñэëòийã õүëээí àвàõ, эñõүë òàòãàëзàõ òóõàй òîãòîîë ãàðãàíà.

3.Пðîкóðîð õэðãийã õяëáàðшóóëñàí жóðмààð шийäвэðëэõ áîëîмжòîй ãэж үзñэí áîë мºðäºãч 14 õîíîãийí äîòîð мºðäºí áàйцààëò явóóëíà.

17.3 дугаар зүйл.Прокурорын хяналт

1.Пðîкóðîð õяëáàðшóóëñàí жóðмààð мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëñàí õэðãийí мàòеðиàëòàй äàðóй òàíиëцàж, äàðààõь íºõцºë áàйäàë òîãòîîãäñîí эñэõийã õяíàíà:

1.1.ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóãàà ñàйí äóðààðàà õүëээí зºвшººðñºí эñэõ;

1.2.Эðүүãийí õóóëийí 6.7 äóãààð зүйëä зààñàí íºõцºë õàíãàãäñàí эñэõ;

1.3.ãэмò õэðэã үйëäñэí íь íîòëîõ áàðимòààð òîãòîîãäñîí эñэõ.

2.Яëëàãäàãч íэмэëò мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà õийëãэõ õүñэëò ãàðãàñàí, эñõүë õэðãийã õяëáàðшóóëñàí жóðмààð õяíàí шийäвэðëүүëэõ õүñэëòээñээ òàòãàëзñàí, õэðãийí зүйëчëэë, õүëээëãэõ эðүүãийí õàðиóцëàãûí òàëààð ñàíàë зºðñºí, эñõүë эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí íºõцºë áàйäàë òîãòîîãäîîãүй áîë õэðãийã еðäийí жóðмààð шийäвэðëэõээð пðîкóðîð òîãòîîë ãàðãàíà.

3.Пðîкóðîð õэðãийã õяëáàðшóóëñàí жóðмààð õяíàí шийäвэðëэõ үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë õэðãийí зүйëчëэë, òүүíä õүëээëãэõ эðүүãийí õàðиóцëàãûí òºðºë, õэмжээíий òàëààðõи ñàíàëûã яëëàãäàãчиä òàíиëцóóëж, зºвшººðвºë ãàðûí үñэã зóðóóëж, яëëàõ äүãíэëò үйëäэí õэðãийã шүүõэä äàðóй шиëжүүëíэ.

4.Эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí àжиëëàãààã явóóëàõàä эíэ õóóëийí Гóчиí ãóðàвäóãààð áүëэãò зààñàí жóðмûã áàðимòëàõãүй.


1058

17.4 дүгээр зүйл.Шүүх хялбаршуулсан журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх журам

1.Шүүõ õяëáàðшóóëñàí жóðмààð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëàõàä эíэ õóóëьä зààñàí еðäийí жóðмààñ ãàäíà эíэ áүëэãò зààñàí òóñãàй жóðмûã áàðимòàëíà.

2.Шүүõ òóõàйí õэðãийã шóóä õяíàí шийäвэðëэõ áîëîмжòîй ãэж үзвэë õүëээí àвñàí äàðóй яë îíîãäóóëàõ шүүõ õóðàëäààí зàðëàí явóóëж áîëíî.

3.Шүүõ õóðàëäààíä пðîкóðîð, шүүãäэãч, òүүíий ºмãººëºãч, эñõүë õóóëь ёñíû òºëººëºãч îðîëцîíî. Хîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч îðîëцîõ õүñэëò ãàðãàñàí áîë îðîëцóóëíà.

4.Шүүõ õóðàëäààíààð äàðààõь íºõцºë áàйäëûã õяíàíà:

4.1.шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäñэí íь íîòëîõ áàðимòààð íîòëîãäñîí эñэõ;

4.2.ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóãàà ñàйí äóðààðàà õүëээí зºвшººðñºí эñэõ;

4.3.пðîкóðîðûí ñîíñãîñîí яëûã õүëээí зºвшººðñºí эñэõ;4.4.õүëээëãэõ эðүүãийí õàðиóцëàãûã зºвшººðñºí эñэõ;4.5.ãэмò õэðãийí óëмààñ óчðóóëñàí õîõиðîë, õîð óðшãийã

íºõºí òºëñºí, íºõºí òºëºõºº иëэðõийëж õîõиðîãчòîй эвëэðñэí эñэõ;

4.6.ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóãàà õүëээí зºвшººðñíий óëмààñ үүñэõ õóóëь зүйí үð äàãàвðûã îйëãîñîí эñэõ.

5.Шүүõ õяëáàðшóóëñàí жóðмààð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ үíäэñëэë òîãòîîãäвîë шүүãäэãчийã ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàйä òîîцîж, Эðүүãийí õóóëийí 6.7 äóãààð зүйëä зààñíûã áàðимòëàí пðîкóðîðûí ñàíàëûí õүðээíä эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ òóõàй шийäвэð ãàðãàíà.

6.Шүүãäэãч õүñэëòээñээ òàòãàëзñàí, эñõүë эíэ зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñàí íºõцºë áàйäëûí àëь íэã íь õàíãàãäààãүй ãэж үзэõ үíäэñëэë áàйвàë шүүõ õэðãийã пðîкóðîðò áóцààõ шийäвэð ãàðãàíà.

17.5 дугаар зүйл.зарим гэмт хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх журам

1.Эðүүãийí õóóëийí òóñãàй àíãийí 11.6/Хүíий эðүүë мэíäэä õºíãºí õîõиðîë óчðóóëàõ/, 11.7/Гэð áүëийí õүчиðõийëэë үйëäэõ/, 12.4/Бэëãийí

1059


äàðàмò óчðóóëàõ/, 13.6/Бóñäûí îðîí áàйðàíä õóóëь áóñààð íэвòðэí îðîõ/, 13.10/Хóвь õүíий íóóцàä õàëäàõ/, 13.11/Хóвь õүíий íóóцûã зàäðóóëàõ/, 15.2/Аюóëòàй áàйäàëä îðõиõ, òóñëàмж үзүүëэõãүй áàйõ/, 17.1 äүãээð зүйëийí 1 äэõ õэñэã/Хóëãàйëàõ/, 17.2 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэã/Дээðэмäэõ/, 17.5/Аëäààòàй ãүйëãээ, àíäóóðàãäñàí иëãээмж, ãээãäэë эä õºðºíãº, àëäóóë мàë зàвшиõ/, 20.15 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэã/Оðчиíäîî àюóë óчðóóëж áîëîõ àмьòíûã зîõиõ õàмãààëàëòãүй áàйëãàõ/, 20.16 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэã/Оëîí íийòийí àмãàëàí òàйвàí áàйäàë àëäàãäóóëàõ/, 23.1 äүãээð зүйëийí 1 äэõ õэñэã/Хóóëь ñàõиóëàãчийã эñэðãүүцэõ/, 23.7 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэã/Нийòийí àëáàí òóшààëòíûã зàíàëõийëэõ/, 27.10 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэã/Авòîòээвðийí õэðэãñëийí õºäºëãººíий àюóëãүй áàйäàë, àшиãëàëòûí жóðàм зºðчиõ/, 27.11/Авòîòээвðийí ãэмò õэðэã үйëäñэí жîëîîч зóãòààõ/ äүãээð зүйëä зààñàí ãэмò õэðãийí ñэжиãòíийã эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òóõàй òîãòîîë òàíиëцóóëñàí äàðóй, эñõүë íэмэëò àжиëëàãàà явóóëàõ шààðäëàãàòàй áîë мºðäºãч мºðäºí áàйцààëòûã 14 õîíîãийí äîòîð явóóëж õэðãийã пðîкóðîðò шиëжүүëíэ.

2.Пðîкóðîð õэðãийã õүëээí àвñíààñ õîйш 24 цàãийí äîòîð õяíàж яëëàõ äүãíэëò үйëäэí шүүõэä шиëжүүëíэ.

3.Пðîкóðîðûí яëëàõ äүãíэëòэä яëëàãäàãчиä õүëээëãэõ эðүүãийí õàðиóцëàãûí òàëààð ñàíàëàà áичíэ.

4.Пðîкóðîð õүëээëãэõ эðүүãийí õàðиóцëàãûí òºðºë, õэмжээíий òàëààð áичñэí ñàíàëàà яëëàãäàãч, õүñэëò ãàðãàñàí õîõиðîãчиä äàðóй òàíиëцóóëж, ãàðûí үñэã зóðóóëíà.

5.Шүүõ õэðãийã õүëээí àвñíààñ õîйш 72 цàãийí äîòîð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэíэ.

6.Шүүõ шүүãäэãч, õîõиðîãч, ºмãººëºãч, пðîкóðîðûã áàйëцóóëàí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэíэ.

7.Хîõиðîãч шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîõ õүñэëò ãàðãàñíààñ áóñàä òîõиîëäîëä шүүõ òүүíийã îðîëцóóëàõãүйãээð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэж áîëíî.

8.Шүүõ шүүãäэãчийã ãэм áóðóóòàй ãэж үзвэë пðîкóðîðûí ñàíàëûã õàðãàëзàí эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ шийäвэð ãàðãàíà.

9.Шүүõийí òîãòîîë íь цàãààòãàõ, эñõүë шийòãэõ õэëáэðòэй áàйíà.


1060

17.6 дугаар зүйл.Шүүх хуралдаанд хохирогч, шүүгдэгч, прокурор, өмгөөлөгч хүрэлцэн ирээгүйн холбогдол

1.Эíэ áүëэãò зààñàí шүүõ õóðàëäààíä шүүãäэãч, пðîкóðîð, ºмãººëºãч, шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîõ õүñэëò ãàðãàñàí õîõиðîãч иðээãүй íь шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëàõ үíäэñëэë áîëíî.

2.Өмãººëºãч, пðîкóðîð õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíòàйãààñ áóñàä òîõиîëäîëä шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîíî.

АРВАн нАЙМДУгААР БҮлЭгӨсВӨР нАсны сЭжИгТЭн, ЯллАгДАгч, ШҮҮгДЭгчИД ÕолБогДоÕ ÕЭРЭг ÕЯнАн

ШИЙДВЭРлЭÕ

18.1 дүгээр зүйл.Өсвөр насны сэжигтэн, яллагдагч, шүүгдэгчид холбогдох хэрэг хянан шийдвэрлэх журам

1.Өñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí үйëäñэí ãэмò õэðэãò эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëàõäàà эíэ õóóëьä зààñàí еðäийí жóðмààñ ãàäíà эíэ áүëэãò зààñàí òóñãàй жóðмûã óäиðäëàãà áîëãîíî.

2.Өñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä ºмãººëºãчийã îðîëцóóëàõààñ ãàäíà шààðäëàãàòàй ãэж үзвэë ñóðãàí õүмүүжүүëэãч, эñõүë õүүõäийí àñóóäàë эðõэëñэí òºðийí áàйãóóëëàãûí àжиëòíûã áàйëцóóëж áîëíî.

3.Хóóëь ёñíû òºëººëºãчийã ºñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõîëä õîõиðîë óчðóóëж áîëзîшãүй ãэж шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч үзвэë õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцóóëàõãүй.

4.Өñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч эíэ õóóëийí 5.2 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó ºмãººëºãч ñîíãîîãүй áîë òîмиëîãäñîí ºмãººëºãчийã îðîëцóóëíà.

18.2 дугаар зүйл.Өсвөр насны шүүгдэгчид холбогдох хэргийг шүүхээр хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд баримтлах нийтлэг шаардлага

1.Шүүõ ºñвºð íàñíû шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëàõ, шийäвэð ãàðãàõäàà òүүíий эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëûã õàíãàíà.

1061


2.Өñвºð íàñíû шүүãäэãчòэй õàðьцàõäàà òүүíий íэð òºðийã õүíäэòãэí õàðьцàж, íàñíû îíцëîãийã õàðãàëзàí õүмүүжиõ, àëäààãàà зàñàõ áîëîмж îëãîõûã àíõààðч àжиëëàíà.

3.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã õààëòòàй явóóëж, шийäвэðийã îëîí íийòэä мэäээëэõäээ ºñвºð íàñíû шүүãäэãчийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõîë, òүүíä óчиðч áîëîõ áóñàä õîð óðшãийã òóñãàйëàí õàðãàëзàíà.

4.Өñвºð íàñíû шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã эíэ õóóëьä зààñàí еðäийí жóðмààð явàãäàõ àжиëëàãààíààñ шóóðõàй, áîãиíî õóãàцààíä явóóëàõ íºõцºëийã шүүõ õàíãàж àжиëëàíà.

18.3 дугаар зүйл.Өсвөр насны яллагдагч, шүүгдэгчийн хувийн байдлыг тогтоох

1.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí õóвийí áàйäàëòàй íь õîëáîîòîй äàðààõь мэäээëëийã òîãòîîñîí áàйíà:

1.1.òºðñºí îí, ñàð, ºäºð, íàñ; 1.2.àмьäðàëûí íºõцºë áàйäàë áà õүмүүжиëòэй õîëáîîòîй

мэäээëэë; 1.3.ãэмò õэðэã үйëäэõэä íºëººëñºí шàëòãààí, íºõцºë; 1.4.ãэмò õэðэã õàмòðàí үйëäэãч áàйñàí эñэõ;

1.5.ñэòãэцийí ºвчиíòэй õîëáîãäîëãүй áîëîвч óõààí ñàíàà íь ãүйцэä õºãжººãүйí óëмààñ ººðийíõºº үйëäëийí õîëáîãäëûã áүðэí îйëãîж áàйãàà эñэõэä эðãэëзээ òºðвºë шиíжээч òîмиëж, äүãíэëò ãàðãóóëàõ.

2.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí íàñûã õóóëийí äàãóó àвñàí иðãэíий áүðòãэëийí áичиã áàðимòààð òîäîðõîйëíî.

3.Дàðààõь òîõиîëäîëä ºñвºð íàñíû яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí íàñûã òîãòîîõ зîðиëãîîð шиíжээч òîмиëíî:

3.1.эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí áичиã áàðимò íь õóóðàмч ãэж үзэõ үíäэñëэë áàйвàë;

3.2.эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí áичиã áàðимò áàйõãүй áîë;

3.3.ººð óëñàä áүðòãэëòэй, эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí áичиã áàðимòûã îëж àвàõ áîëîмжãүй áîë.

4.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí íàñûã эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñíààñ ººð àðãààð òîãòîîñîí íîòëîõ áàðимòûã шүүõээð шиíжëэí ñóäëàõ эñэõийã шүүõ шийäвэðëэíэ.


1062

5.Шүүõ ºñвºð íàñíû шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ явцàä äàðààõь мэäээëëийã ãàðãàж ºãºõийã пðîкóðîðîîñ шààðäàж áîëíî:

5.1.òóõàйí шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäэõийí ºмíº áîëîí äàðàà áиеэ õэðõэí àвч явж áàйñàí зàí áàйäàë, àðàíшиí;

5.2.òóõàйí шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäэõ үеäээ ямàð íºõцºë áàйäàëä áàйñàí.

6.Шүүõ яë эäэëж áàйãàà ºñвºð íàñíû õүíä õîëáîãäîõ õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõэä эíэ зүйëийí 5 äàõь õэñэãò зààñàí мэäээëэë ãàðãàж ºãºõийã пðîкóðîðîîñ шààðäàж áîëíî.

18.4 дүгээр зүйл.Өсвөр насны яллагдагчийн үйлдсэн хэргийг тусгаарлах

1.Эðүүãийí õэðãээñ ºñвºð íàñíû яëëàãäàãчиä õîëáîãäîõ õэðãийã мºðäºí áàйцààëòûí шàòàíä òóñãààðëàж шàëãàíà.

2.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãчийí õэðãийã òóñãààðëàõ íь õэðãийã áүõ òàëààñ íь áүðэí áîäиòîй òîãòîîõîä ñààä óчðóóëàõààð áàйвàë òóñãààðëàõãүй áàйж áîëíî.

18.5 дугаар зүйл.Мөрдөн байцаалтад хууль ёсны төлөөлөгч оролцох

1.Пðîкóðîð, мºðäºãч ºñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãчийí õóóëь ёñíû òºëººëºãчийã òîãòîîж, òүүíä мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû явцàä ямàð эðõòэй îðîëцîõûã òàйëáàðëàíà.

2.Өñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãчийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч íь äàðààõь эðõòэй:

2.1.ºñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãчийã ямàð õэðэãò áóðóóòãàж áàйãààã мэäэõ;

2.2.эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëòîй òàíиëцóóëàõàä áàйëцàõ;

2.3.ºñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãчààñ мэäүүëэã àвàõ, яëëàãäàãч, ºмãººëºãчийã áàйëцóóëàí õийж áàйãàà áóñàä àжиëëàãààíä мºðäºãч, пðîкóðîðûí зºвшººðñíººð îðîëцîõ;

1063


2.4.õүñэëò, ãîмäîë ãàðãàõ;2.5.íîòëîõ áàðимòûí àч õîëáîãäîë áүõий зүйëийã

шàëãóóëàõ õүñэëò ãàðãàõ.

18.6 дугаар зүйл.Өсвөр насны сэжигтэн, яллагдагчийг дуудан ирүүлэх, баривчлах

1.Бàðивчëàõ ñэжиãòэí íь ºñвºð íàñíû õүí áîë эíэ зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

2.Өñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãчийã òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, àñðàí õàмãààëàãчààð äàмжóóëàí äóóäíà.

3.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä ñààä áîëîõ үíäэñëэë áàйвàë эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñíûã áàðимòëàõãүй.

4.Өñвºð íàñíû ñэжиãòэí, яëëàãäàãчийã àëáàäàí иðүүëñэí, áàðивчиëñàí, цàãäàí õîðьñîí òóõàй òүүíий ãэð áүëийí ãишүүí, õóóëь ёñíû òºëººëºãч, эñõүë ºмãººëºãчиä íь 6 цàãийí äîòîð мэäэãäэíэ.

5.Бàðивчëàãäñàí ºñвºð íàñíû ñэжиãòэí, цàãäàí õîðиãäñîí ºñвºð íàñíû яëëàãäàãчийã áàðивчëàãäñàí àðвàí íàймàí íàñàíä õүðñэí õүí, цàãäàí õîðиãäñîí àðвàí íàймàí íàñàíä õүðñэí ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãчээñ òóñàä íь áàйëãàíà.

18.7 дугаар зүйл.Өсвөр насны яллагдагчид холбогдох хэргийн шүүхийн хэлэлцүүлэг

1.Эíэ õóóëийí 14.13 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмààð явàãäàõ ºñвºð íàñíû яëëàãäàãчиä òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ шүүõийí õэëэëцүүëэã õààëòòàй явàãäàõ áà ºмãººëºãч, õóóëь ёñíû òºëººëºãчийã îðîëцóóëíà.

2.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãчийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч õүðэëцэí иðээãүй íь шүүõийí õэëэëцүүëãийã õîйшëóóëàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

18.8 дугаар зүйл.Цагдан хорих

1.Эíэ õóóëийí 14.13 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó ºñвºð íàñíû яëëàãäàãчийã цàãäàí õîðиõ àñóóäëûã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõийí õэëэëцүүëэãò ºмãººëºãч, эñõүë õүñэëò ãàðãàñàí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, àñðàí õàмãààëàãч, õàðãàëзàí äэмжиãчийã îðîëцóóëíà.

2.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãчийã цàãäàí õîðиõ үíäñэí õóãàцàà 1 ñàð áàйõ áà цàãäàí õîðиõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээíий íийò õóãàцàà


1064

Эðүүãийí õóóëьä õîðиõ яëûí äээä õэмжээã 5 жиë õүðòэë õóãàцààãààð îíîãäóóëàõààð зààñàí ãэмò õэðãийí яëëàãäàãчиä 3 ñàðààñ, Эðүүãийí õóóëьä õîðиõ яëûí äээä õэмжээã 5 жиëээñ äээш õóãàцààãààð îíîãäóóëàõààð зààñàí ãэмò õэðãийí яëëàãäàãчиä 6 ñàðààñ õэòэðч áîëîõãүй.

18.9 дүгээр зүйл.Өсвөр насны яллагдагч, түүний хууль ёсны төлөөлөгчийг хавтаст хэргийн материалтай

танилцуулах

1.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãчиä õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëûã эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó òàíиëцóóëàõàä òүүíий ºмãººëºãч, õóóëь ёñíû òºëººëºãчийã îðîëцóóëíà.

2.Өñвºð íàñíû яëëàãäàãчийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëûã зºðчиж áîëзîшãүй ãэж үзвэë мºðäºãч íь ºñвºð íàñíû яëëàãäàãчиä õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëûã òàíиëцóóëàõàä òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãчийã îðîëцóóëàõãүй.

18.10 дугаар зүйл.Шүүх хуралдаанд өсвөр насны шүүгдэгчийн хууль ёсны төлөөлөгчийг оролцуулах

1.Өñвºð íàñíû шүүãäэãчийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч шүүõ õóðàëäààíä íîòëîõ áàðимò шиíжëэí ñóäëàõàä îðîëцîõ, шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîãчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ эðõòэй áà шүүõ õóðàëäààí эõëэõэä шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч òүүíä эíэ эðõийã òàйëáàðëàíà.

2.Өñвºð íàñíû шүүãäэãчийí õóóëь ёñíû òºëººëºãчººñ ãэðчийí мэäүүëэã àвàõ шààðäëàãàòàй áîë òүүíий мэäүүëãийã õîõиðîãчîîñ мэäүүëэã àвñíû äàðàà ñîíñîíî.

3.Өñвºð íàñíû шүүãäэãчийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч шүүõ õóðàëäààíû òóðшиä áàйëцàíà.

4.Шүүõ õóðàëäààíä õóóëь ёñíû òºëººëºãч îðîëцîõ íь ºñвºð íàñíû шүүãäэãчийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëûã зºðчиж áîëзîшãүй ãэж үзвэë òүүíийã шүүõ õóðàëäààíä îðîëцóóëàõãүй áàйõ, эñõүë шүүõ õóðàëäààíû зàðим õэñэãò îðîëцîõûã õязãààðëàж áîëíî.

5.Өñвºð íàñíû шүүãäэãчийí õóóëь ёñíû òºëººëºãчийã îðîëцóóëàõ шààðäëàãàòàй ãэж шүүõ үзээãүй áîë òүүíий иðээãүй íь óã õэðãийã õяíàí õэëэëцэõ àжиëëàãààã õîйшëóóëàõ шàëòãààí áîëîõãүй.

1065


18.11 дүгээр зүйл.Өсвөр насны шүүгдэгчийг шүүх хуралдааны танхимаас гаргах

1.Шүүõ õóðàëäààíû явцàä ºñвºð íàñíû шүүãäэãчиä ñºðãººð íºëººëж áîëîõ áàйäàë òîãòîîãäвîë òàëóóäûí õүñэëòээð шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч òүүíийã шүүõ õóðàëäààíû òàíõимààñ ãàðãàж áîëíî.

АРВАн ЕсДҮгЭЭР БҮлЭгЭМнЭлгИЙн чАнАРТАЙ АлБАДлАгын

АРгА ÕЭМжЭЭ ÕЭРЭглЭÕ жУРАМ

19.1 дүгээр зүйл.Эмнэлгийн чанартай албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх үндэслэл

1.Сэòãэцийí õóвьä õэðэã õàðиóцàõ чàäвàðãүй, ñэòãэцийí эмãэã, эðүүë мэíäийí òóëãàмäñàí àñóóäàëòàй õүí ãэмò õэðэã үйëäñэí, эñõүë ãэмò õэðэã үйëäñэíий äàðàà ñэòãэцийí ºвчíººð ºвчиëñíий óëмààñ õэðэã õàðиóцàõ чàäвàðãүй áîëñîí яëëàãäàãч, шүүãäэãчиä эмíэëãийí чàíàðòàй àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ õэðэãëэõäээ эíэ õóóëьä зààñàí еðäийí жóðмààñ ãàäíà эíэ áүëэãò зààñàí òóñãàй жóðмûã óäиðäëàãà áîëãîíî.

2.Гэмò õэðэã үйëäэõ үеäээ ñэòãэцийí õóвьä õэðэã õàðиóцàõ чàäвàðãүй áàйñàí яëëàãäàãчийí ñэòãэцийí áàйäàë íь ººðòºº, эñõүë áóñäàä àюóë óчðóóëàõààðãүй áîë пðîкóðîð эðүүãийí õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîíî.

3.Эмíэëãийí чàíàðòàй àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ õэðэãëэõ ñàíàëòàйãààð õэðãийã шүүõэä шиëжүүëэõ пðîкóðîðûí шийäвэðò ãэмò õэðэã үйëäñэí íь òîãòîîãäñîí áàйäàë áà эмíэëãийí чàíàðòàй àëáàäëàãûí àðãà õэмжээã õэðэãëэõ үíäэñëэëийã áичíэ.

19.2 дугаар зүйл.сэтгэцийн эмгэг судлалын шинжилгээ хийлгэх

1.Эíэ õóóëийí 19.1 äүãээð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí яëëàãäàãч óðьä íь ñэòãэцийí ºвчíººð ºвчиëж áàйñàí эñэõ, õэðэã үйëäэõ, эñõүë мºðäºí áàйцààëòûí үеä óã ºвчиí, зàí áàйäëûí шиíж, явц ямàð áàйñíûã íэмж òîãòîîíî.

2.Пðîкóðîð, яëëàãäàãчийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч íь яëëàãäàãчийí ñэòãэцийí эðүүë мэíäэä эðãэëзэõ үíäэñëэë áàйвàë õэðэã õàðиóцàõ чàäвàðòàй эñэõийã òîãòîîëãîõîîð шиíжээч òîмиëîõ õүñэëòийã шүүõэä ãàðãàíà.

3.Шүүõ эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí õүñэëòийã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë шиíжээч òîмиëíî.


1066

4.Сэòãэцийí эмãэã ñóäëàëûí шиíжээчийí äүãíэëò ãàðãàõàä яëëàãäàãчийã òîäîðõîй õóãàцààíä эмíэëэãò õэвòүүëж, эмчийí õяíàëòàä áàйëãàж, àжиãëàëò õийõ шààðäëàãàòàй òîõиîëäîëä шүүõ íь шиíжээчийí ñàíàëûã үíäэñëэí яëëàãäàãчийã эмíэëэãò õэвòүүëж, эмчийí õяíàëòàä áàйëãàõ òóõàй шийäвэð ãàðãàíà.

5.Эíэ зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñíààð эмíэëэãò õэвòүүëж, эмчийí õяíàëòàä áàйñàí õóãàцààã цàãäàí õîðиãäñîí õóãàцààíä îðóóëж òîîцíî.

6.Яëëàãäàãч ñэòãэцийí ºвчíий óëмààñ мºðäºí áàйцààëòûí явц, áàйäëûã îйëãîõ чàäвàðãүй áàйãàà áîë òүүíä шүүõ ñэòãэцийí шиíжиëãээ õийëãэõ òóõàй шийäвэð, шиíжээчийí äүãíэëòийã òàíиëцóóëàõãүй áàйж áîëíî.

19.3 дугаар зүйл.Õэргийг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагаа

1.Гэмò õэðэã үйëäñэí шүүãäэãчийí ºвчíий шиíж áàйäëûã õàðãàëзàí òүүíийã шүүõ õóðàëäààíä îðîëцóóëж áîëíî.

2.Эðүүãийí õóóëийí 6.3 äóãààð зүйëийí 3, 4 äэõ õэñэãò зààñàí òîõиîëäîëä óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãчийã îðîëцóóëàí шүүõ õóðàëäààíààð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэíэ.

3.Шүүõ õóðàëäààíààð шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäñэíийã íîòîëж áàйãàà, эñõүë үãүйñãэж áàйãàà íîòëîõ áàðимòûã шàëãàж, òүүíий ñэòãэцийí ºвчíий òàëààð ãàðãàñàí шиíжээчийí äүãíэëòийã ñîíñîж, эмíэëãийí чàíàðòàй àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ õэðэãëэõ эñэõ àñóóäëûã шийäвэðëэõэä àч õîëáîãäîëòîй áóñàä áàйäëûã õяíàí үзíэ.

4.Шүүõ äàðààõь шийäвэð ãàðãàíà:

4.1.шүүãäэãчийã õэðэã õàðиóцàõ чàäвàðòàй ãэж үзвэë яë îíîãäóóëàõ, эñõүë õэðãийã пðîкóðîðò áóцààõ;

4.2.ãэмò õэðэã үйëäñэíий äàðàà ñэòãэцийí эðүүë мэíäийí óëмààñ õэðэã õàðиóцàõ чàäвàðãүй íь òîãòîîãäñîí шүүãäэãчийí ñэòãэцийí áàйäàë íь ººðòºº, эñõүë áóñäàä àюóë óчðóóëàõààð áàйвàë эмíэëãийí чàíàðòàй àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ õэðэãëэõ, эñõүë ñэòãэцийí эðүүë мэíäийí áàйãóóëëàãàä эмчëүүëэõ, àñðàí õàмãààëàãчиä õàëàмжëóóëàõààð шиëжүүëэõ;

4.3.ãэмò õэðэã үйëäэõ үеäээ õэðэã õàðиóцàõ чàäвàðãүй áàйñàí шүүãäэãчийí ñэòãэцийí áàйäàë íь ººðòºº, эñõүë áóñäàä àюóë óчðóóëàõààðãүй áîë эðүүãийí õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîõ, эñõүë эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîõ;

1067


4.4.шүүãäэãч ñэòãэцийí эðүүë мэíäийí óëмààñ õэðэã õàðиóцàõ чàäвàðãүй ч эäãэðэõ áîëîмжòîй ãэж үзвэë шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëж, эíэ зүйëийí 4.2, 4.3-ò зààñàí шийäвэðийí àëь íэãийã ãàðãàõ.

5.Шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäñэí íь íîòëîãäîîãүй, эñõүë эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëж áîëîõãүй áàйäàë òîãòîîãäвîë òүүíий ºвчиëñºí эñэõийã үë õàðãàëзàí эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîíî.

6.Эмíэëãийí чàíàðòàй àëáàäëàãûí àðãà õэмжээíий òºðºë, õóãàцààã шиíжээчийí äүãíэëò, пðîкóðîðûí ñàíàëûã үíäэñëэí шүүõ òîãòîîíî.

7.Эмíэëãийí чàíàðòàй àëáàäëàãûí àðãà õэмжээã õэðэãжүүëэõ явцàä пðîкóðîð õяíàëò òàвьж, óã àðãà õэмжээã зîãñîîõ, õóãàцààã ñóíãàõ, òóõàйí шүүãäэãч эäãэðñэí íь эмíэëãийí áàйãóóëëàãûí äүãíэëòээð òîãòîîãäвîë эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ эñэõийã шүүõээð шийäвэðëүүëíэ.

8.Эмíэëãийí чàíàðòàй àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ õэðэãëэñэí õóãàцààã яë эäэëñэí õóãàцààíä îðóóëж òîîцíî.

ÕоРÜДУгААР БҮлЭгÕУУлИЙн ЭТгЭЭДЭД ÕолБогДоÕ ЭРҮҮгИЙн

ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ АжИллАгАА

20.1 дүгээр зүйл.Õуулийн этгээдэд холбогдох эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулах

1.Хóóëийí эòãээäийí үйëäñэí эðүүãийí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõэä эíэ õóóëьä зààñàí еðäийí жóðмààñ ãàäíà эíэ áүëэãò зààñàí òóñãàй жóðмûã áàðимòàëíà.

2.Хóóëийí эòãээäэä õîëáîãäîõ эðүүãийí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà íь òóõàйí õóóëийí эòãээäийã òºëººëºõ àëáàí òóшààëòíû, эñõүë õóóëийí эòãээäийí íэðийí ºмíººñ, õóóëийí эòãээäийí àшиã ñîíиðõëûí òºëºº үйëäэë õийñэí õүíий õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààòàй õàмò явàãäàíà.

3.Хóóëийí эòãээäэä õîëáîãäîõ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã òóõàйí ãэмò õэðэãò õүíийã эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàж áàйãààãààñ үë õàмààðàí явóóëж áîëíî.


1068

20.2 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хуулийн этгээдийг төлөөлөх

1.Хóóëийí эòãээäэä õîëáîãäîõ эðүүãийí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä òóõàйí õóóëийí эòãээäийã äàðààõь õүíээð òºëººëүүëж áîëîõãүй:

1.1.õóóëийí эòãээäийí эñðэã шүүõ õóðàëäààíä ãэðчээð îðîëцîж áàйãàà áîë;

1.2.õóóëийí эòãээäийã òºëººëºõ õүí íь òóõàйí õэðãийí яëëàãäàãч áîë.

2.Яëëàãäàãчààñ ººð òóõàйí õóóëийí эòãээäийã òºëººëºõ õүí áàйõãүй òîõиîëäîëä эíэ зүйëийí 1.2 äàõь зààëò õàмààðàõãүй.

3.Хóóëийí эòãээäийã òºëººëºõ õүí áàйõãүй áîë òîãòîîñîí õóãàцààíû äîòîð ººð эòãээäийã õóóëь ёñíû òºëººëºãчººð òîмиëîõûã шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч õóóëийí эòãээäэä áичãээð мэäэãäэíэ.

4.Тîãòîîñîí õóãàцààíä õóóëийí эòãээä õóóëь ёñíû òºëººëºãчºº òîмиëîîãүй áîë шүүõ, пðîкóðîð õóóëь ёñíû òºëººëºãчийã òîмиëж áîëíî.

5.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä òóõàйí õóóëийí эòãээäийí óëñûí áүðòãэë, зºвшººðºë, òóñãàй зºвшººðºë, òэäãээðòэй àäиëòãàõ мэäээëëийã ººðчëºõãүй áàйõ, óëñûí áүðòãэëээñ õàñàõãүй áàйõûã шүүõ, пðîкóðîðîîñ õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãàä мэäэãäэíэ.

20.3 дугаар зүйл.Õуулийн этгээдийн эрх, үүрэг

1.Хóóëийí эòãээäийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч эíэ õóóëьä зààñàí яëëàãäàãчийí эðõ эäэëж, үүðэã õүëээíэ.

20.4 дүгээр зүйл.Õуулийн этгээдийн өмгөөлөгч

1.Хóóëийí эòãээä ºмãººëºãчòэй áàйж áîëíî. Хóóëийí эòãээäийí ºмãººëºãч эíэ õóóëьä зààñàí эðõ эäэëж, үүðэã õүëээíэ.

20.5 дугаар зүйл.Õуулийн этгээдэд баримт бичиг хүргэх

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààòàй õîëáîîòîй шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí шийäвэð, áóñàä áàðимò áичãийã õóóëийí эòãээäийí õàяãààð õүðãүүëж, эñõүë òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãчиä ãàðäóóëíà.

1069


2.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí шийäвэð, áóñàä áàðимò áичãийã õүðãүүëэõ, ãàðäóóëàõäàà эíэ õóóëийí 11.9 äүãээð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

20.6 дугаар зүйл.Яллах дүгнэлт, шүүхийн шийдвэр

1.Хóóëийí эòãээäэä õîëáîãäîõ эðүүãийí õэðãийí яëëàõ äүãíэëò, шүүõийí шийäвэðò äàðààõь зүйëийã íэмж òóñãàíà:

1.1.õóóëийí эòãээäийí íэð;1.2.õóóëийí эòãээäийí àëáàí ёñíû õàяã.

ÕоРИннЭгДҮгЭЭР БҮлЭгÕУРААн АВсАн ÕӨРӨнгӨ, оРлого, ЭД МӨРИЙн

БАРИМТын ТАлААР АВАÕ АРгА ÕЭМжЭЭ

21.1 дүгээр зүйл.Õураан авсан хөрөнгө, орлого, эд мөрийн баримтыг хадгалах

1.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч, эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí õóðààí àвñàí õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимòûí õàäãàëàëò, õàмãààëàëòûã õàðиóцíà.

2.Шүүõийí шийäвэð õóóëийí õүчиí òºãºëäºð áîëîõ õүðòэë, эñõүë эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîõ, эðүүãийí õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí шийäвэðò ãîмäîë ãàðãàõ, äàвж зààëäàõ õóãàцàà äóóñòàë õóðààí àвñàí õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимòûã òóñãàй áàйðàíä õàäãàëж, эíэ òóõàй áàðимòûã õàвòàñò õэðэãò õàвñàðãàíà.

3.Хóðààí àвñàí үíäэñíий áîëîí ãàäààä вàëюòûã òóñãàй äàíñàíä áàйðшóóëíà.

4.Хóðààí àвñàí õºðºíãº, îðëîãî, эä зүйëийã õàäãàëàõ òàëààð ãàðãàñàí îðîëцîãчийí õүñэëòийã үíäэñëэí òэäãээðийã õààíà õàäãàëàõûã шүүõ, пðîкóðîðûí шийäвэðò òóñãàйëàí зààж áîëíî.

5.Гэмò õэðãийí óë мºð àãóóëñàí эä мºðийí áàðимòààð õóðààãäñàí үíäэñíий áîëîí ãàäààä вàëюò íь эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò õàмààðàõãүй.

6.Тóñãàй õàäãàëàëò, õàмãààëàëò шààðäëàãàòàй õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимò, шиíжиëãээíий îáьекòûã шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч, эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí, шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãûí шиíжээчийí ñàíàëààð òóõàйí áàйãóóëëàãààñ ººð áàйãóóëëàãàä õàäãàëóóëж áîëíî.


1070

7.Эíэ зүйëийí 6 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó õóðààí àвñàí õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимò, шиíжиëãээíий îáьекòûã õàäãàëàõ, õàмãààëàõ, õяíàëò òàвиõ үүðэã õүëээñэí áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí òэäãээðийí áүðэí áүòэí áàйäëûã õàðиóцíà.

21.2 дугаар зүйл.Эд хөрөнгө битүүмжлэх

1.Хîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõ, õîð óðшãийã àðиëãóóëàõ áîëîí õºðºíãº, îðëîãî õóðààõ àëáàäëàãûí àðãà õэмжээã õàíãàõ зîðиëãîîð яëëàãäàãч, шүүãäэãчийí эä õºðºíãийã шүүõ, пðîкóðîðûí шийäвэðээð áиòүүмжиëíэ.

2.Шүүõ, пðîкóðîðûí шийäвэðээð õóðààí àвñàí эä мºðийí áàðимò îвîð õэмжээ иõòэй, эñõүë áóñàä шàëòãààíààð õàäãàëàõ áîëîмжãүй áîë мºðäºãч áàйãàà ãàзàðò íь áиòүүмжиëíэ.

3.Эä õºðºíãийã áиòүүмжëэõäээ эä õºðºíãºº áóñäàä шиëжүүëэõ, óñòãàõ, ººðчëºõ, зàõиðàí зàðцóóëàõ, õºäºëãºõийã õîðиãëîж, ººðò íь, эñõүë áóñàä áîëîмжòîй õүíä õàäãàëàõ, õàмãààëàõ үүðэã õүëээëãэíэ.

4.Мºðäºãч эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó õàäãàëàõ, õàмãààëàõ үүðэã õүëээñэí õүíä эä õºðºíãийã õүëээëãэí ºãч, õóóëьä зààñàí õàðиóцëàãûã ñàíóóëж, ãàðûí үñэã зóðóóëíà.

5.Эä õºðºíãº áиòүүмжëэõäээ Шүүõийí шийäвэð ãүйцэòãэõ òóõàй õóóëьä зààñàí õүíий ºäºð òóòмûí зàйëшãүй õэðэãцээíий эä зүйëийã áиòүүмжиëж áîëîõãүй.

6.Эä õºðºíãº áиòүүмжëэõ àжиëëàãààã õóðààí àвàõ, íэãжëэã õийõ àжиëëàãààòàй õàмò явóóëж áîëíî.

21.3 дугаар зүйл.Õураан авсан хөрөнгө, орлого, эд мөрийн баримтыг хадгалах хугацаа

1.Шүүõийí шийäвэð õóóëийí õүчиí òºãºëäºð áîëîõ õүðòэë, эñõүë õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí шийäвэðийã äàвж зààëäàõ õóãàцàà äóóñòàë эä мºðийí áàðимòûã õàäãàëíà.

2.Хóðààí àвñàí õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимòûí эзэмшëийí òàëààð ãàðñàí мàðãààíûã иðãэíий жóðмààð шийäвэðëэõээð áîë òэäãээðийã шүүõийí шийäвэð õóóëийí õүчиí òºãºëäºð áîëòîë õàäãàëíà.

1071


21.4 дүгээр зүйл.Õураан авсан хөрөнгө, орлого, эд мөрийн баримтыг хүргүүлэх

1.Хэðãийã ººð мºðäºãчиä áîëîí шүүõэä шиëжүүëэõäээ õóðààí àвñàí, áиòүүмжиëñэí õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимòûã õàмò õүðãүүëíэ.

2.Хэðãийã шиëжүүëэõэä îвîð õэмжээíий õóвьä áîëîí áóñàä шàëòãààíààð õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимòûã õàмò õүðãүүëэõ áîëîмжãүй áîë òүүíийã шүүõийí шийäвэð ãàðòàë жóðмûí äàãóó õàäãàëж, эíэ òóõàй áàðимòûã õàвòàñò õэðэãò õàвñàðãàíà.

3.Шиíжиëãээíий îáьекòûã õүðãэõ, òээвэðëэõ áîëîмжãүй òîõиîëäîëä шиíжээчийã шиíжиëãээíий îáьекò áàйãàà ãàзàð чºëººòэй íэвòðүүëэõ, шиíжиëãээ õийõ íºõцºëººð õàíãàõ үүðãийã шиíжээч òîмиëñîí эðõ áүõий áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí õүëээíэ.

21.5 дугаар зүйл.Õураан авсан, битүүмжилсэн хөрөнгө, орлого, эд мөрийн баримтыг шийдвэрлэх

1.Хүíий эðүүë мэíä, áàйãàëь îðчиí, мàë, àмьòàíä õîðòîй íºëºº үзүүëэõ, íийòийí àюóëãүй áàйäàëä ñºðãººð íºëººëºõ áîäиò үíäэñëэë áий áîëñîí, эñõүë òүðãэí мóóäàõ, ãэмòэõ, óñòàõ, эñõүë õэðэã шүүõээð эцэñëэí шийäвэðëэãäэõ õүðòэë чàíàð íь мóóäàõ õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимòûã эзэмшиãчиä íь áóцààж ºãºõ áîëîмжãүй òóõàй пðîкóðîðûí ñàíàëûã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë шүүõ äàðààõь шийäвэðийí àëь íэãийã ãàðãàж áîëíî:

1.1.õэðэãцээíий äàãóó зîõиõ áàйãóóëëàãàä шиëжүүëэõ;1.2.õàäãàëóóëàõààð зîõиõ áàйãóóëëàãàä шиëжүүëэõ;1.3.õóäàëäàí áîðëóóëж îðëîãûã òóñãàй äàíñàíä õàäãàëàõ;1.4.óñòãóóëàõààð зîõиõ áàйãóóëëàãàä шиëжүүëэõ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó òóõàйí õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимòûã шиëжүүëñэí, õàäãàëñàí, õóäàëäàí áîðëóóëñàí, óñòãàñàí òîõиîëäîëä шүүõийí шийäвэðээð эзэмшиãчиä íь àäиë òºðºë, чàíàðûí эä зүйëийã îëãîõ, эñõүë үíийã òºëíº.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àжиëëàãààíä пðîкóðîð, мэðãэжиëòíийã îðîëцóóëж, òэмäэãëэë үйëäэí óñòãàñàí, шиëжүүëñэí, õóäàëäàí áîðëóóëñàí õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимòûí жàãñààëòûã õэðэãò õàвñàðãàíà.

4.Шиíжиëãээíä иðүүëñэí шиíж чàíàðàà àëäàж шиíжиëãээíä äàõиí àшиãëàõ áîëîмжãүй áîëñîí, эñõүë äээжийã íь ñàíä àвч àðõивëàñàí


1072

áиîëîãийí ãàðàëòàй эä мºðийí áàðимò áîëîõ цóñ, үðийí шиíãэí, шүëñ, шээñ, õîäîîäíû àãóóëàмж, үñ, õóмñ, яñ, эä, эñ зэðэã áóñàä зүйëийã шиíжиëãээ õийж äóóññàíû äàðàà шүүõийí шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãà пðîкóðîðûí зºвшººðëººð óñòãàíà.

5.Шиíжээч шиíжиëãээíий îáьекòûã эíэ зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó óñòãàñàí, óñòãóóëàõààð шиëжүүëñэí òàëààð пðîкóðîðò мэäээëэë õүðãүүëíэ.

6.Хàвòàñò õэðãийí мàòеðиàë, õóðààí àвñàí õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимòûã õүëээí àвàõ, õàäãàëàõ, шиëжүүëэõ áîëîí эíэ зүйëийí 1.1, 1.2, 1.3, 1.4-ò зààñàí àжиëëàãààíû жóðмûã Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãч, Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð õàмòðàí áàòàëíà.

V ÕЭсЭг МӨРДӨн ШАлгАÕ АжИллАгАА

ЯВУУлАÕ жУРАМ

ÕоРИн ÕоЁРДУгААР БҮлЭгМӨРДӨн ШАлгАÕ АжИллАгАА ЯВУУлАÕ

нИЙТлЭг ҮнДЭслЭл

22.1 дүгээр зүйл.Мөрдөн шалгах ажиллагаа

1.Мºðäºãч õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëж, íîòëîõ áàðимò цóãëóóëж, áэõжүүëíэ.

2.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà íь пðîкóðîðûí зºвшººðëººð явóóëàõ мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà, мºðäºãчийí áие äààí явóóëàõ мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíààñ áүðäэíэ.

3.Мºðäºãч үзëэãийã íóóцààð õийõ, íэãжëэã õийõ, эä зүйë, áàðимò áичиã õóðààí àвàõ, õºðºíãийí шиëжиëò õºäºëãººíийã õяíàõ, õязãààðëàõ, õяíàëò òîãòîîõ, õàðиëцàà õîëáîîíû ñүëжээíä íэвòэðч, õяíàëò òîãòîîõ, õàðиëцàà õîëáîîíû ñүëжээãээð äàмжñàí мэäээëëийí àãóóëãûã õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãààñ ãàðãóóëàí àвàõ, õàðиëцàà õîëáîîíû ñүëжээíий õэðэãëэãч, эзэмшиãч õэí áîëîõ, òэäãээðийí áàйðшиë, õîëáîãäñîí цàã õóãàцàà, òеõíик õэðэãñэë, òºõººðºмж áîëîí õàíäàëò зэðэã мэäээëëийã õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãààñ ãàðãóóëàí àвàõ, õàðиëцàà õîëáîîíû ñүëжээãээð äàмжñàí мэäээëëийí àãóóëãàä õàмààðàõãүй áóñàä мэäээëëийã õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãààñ ãàðãóóëàí àвàõ, õàðиëцàà õîëáîîíû ñүëжээíä íэвòðэõ áîëîмжийã õязãààðëàõ òàëààð õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãàä äààëãàõ, õүíий áиеэñ шиíжиëãээíä зîðиóëж áиîëîãийí äээж àвàõ, îðшóóëñàí цîãцñûã

1073


ãàðãàí шиíжëэõ, мэäээëэë, áàðимò áичиã ãàðãóóëàí àвàõ, õяíàëòòàй õүðãэëò, õяíàëòûí õóäàëäàí àвàëò, мºðäºí шàëãàõ íóóц òóðшиëò, íóóц àжиãëàëò, òàíьж îëóóëàõ àжиëëàãààã íóóцààð õийõийã пðîкóðîðûí зºвшººðëººð явóóëíà.

4.Мºðäºãч эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñíààñ áóñàä эíэ õóóëьä зààñàí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã áие äààí явóóëíà.

5.Мºðäºãч эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí àжиëëàãààã явóóëàõ ñàíàëûã пðîкóðîðò õүðãүүëíэ.

6.Мºðäºãч эíэ зүйëийí 5 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó ãàðãàñàí ñàíàëûã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí пðîкóðîðûí шийäвэðийã õүëээí àвñíààñ õîйш 48 цàãийí äîòîð òóõàйí пðîкóðîðûí ãàзðûí äээä шàòíû пðîкóðîðò ñàíàë ãàðãàж áîëíî.

7.Мºðäºãч мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëж эõëэõээñ ºмíº îðîëцîõ õүíä эíэ õóóëьä зààñàí эðõ, үүðãийã òàйëáàðëàõ, эðõээ эäëэõ áîëîмжîîð õàíãàõ үүðэã õүëээíэ.

8.Эíэ зүйëийí 7 äàõь õэñэã мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã íóóцààð õийõ òîõиîëäîëä õàмààðàõãүй.

9.Мºðäºãч, пðîкóðîð, шүүõ эíэ õóóëьä зààñàí ºмãººëºãч îðîëцвîë зîõиõ эðүүãийí õэðãийí õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà õààíà, õэзээ явàãäàõ òóõàй áîëîмжиò õóãàцààíä ºмãººëºãчиä óðьäчиëж мэäэãäэíэ.

10.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã õэðэãжүүëэõòэй õîëáîîòîй жóðмûã Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð áàòàëíà.

22.2 дугаар зүйл.Прокурорын зөвшөөрөл олгох ерөнхий үндэслэл

1.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë áàйвàë эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû àëь ч үеä мºðäºãч эíэ õóóëийí 22.1 äүãээð зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã явóóëàõ ñàíàëûã пðîкóðîðò, îðîëцîãч íь эíэ õóóëийí 22.1 äүãээð зүйëийí 3, 4 äэõ õэñэãò зààñàí àжиëëàãàà явóóëàõ õүñэëòийã мºðäºãчиä áичãээð ãàðãàíà.

2.Мºðäºãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õүñэëòийã 24 цàãийí äîòîð пðîкóðîðò òàíиëцóóëíà.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õүñэëò íь эíэ õóóëьä зààñàí мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíä õàмààðàõãүй.


1074

22.3 дугаар зүйл.Прокурорын зөвшөөрөл

1.Эíэ õóóëийí 22.1 äүãээð зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ òóõàй мºðäºãчийí ñàíàëä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

1.1.ñàíàë ãàðãàñàí мºðäºãчийí íэð;1.2.àжиëëàãààíû òºðºë;1.3.àжиëëàãàà явóóëàõ зîðиëãî, үíäэñëэë;

1.4.àжиëëàãààíä õàмðàãäàõ õүí, õóóëийí эòãээä, áàйãóóëëàãà, îáьекò;

1.5.àжиëëàãàà явóóëàõ ãàзàð, íэвòðэõ, äàмжиí îðîõ îðîí áàйðíû õàяã, эзэмшиë ãàзðûí áàйðшиë;

1.6.àжиëëàãàà явóóëàõ õóãàцàà;1.7.àжиëëàãààã шºíийí цàãààð явóóëàõ áîë эíэ òóõàй

үíäэñëэë áүõий òàйëáàð.

2.Пðîкóðîð эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí ñàíàëûã õүëээí àвñàí äàðóй мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ зºвшººðºë îëãîõ эñэõ òóõàй шийäвэð ãàðãàíà.

3.Эíэ õóóëийí 22.1 äүãээð зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ òóõàй пðîкóðîðûí зºвшººðºëä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

3.1.àжиëëàãààíû íэð;3.2.àжиëëàãààíû зîðиëãî;3.3.àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí;3.4.àжиëëàãàà явóóëàõ ãàзàð, íэвòðэõ, äàмжиí îðîõ îðîí

áàйðíû õàяã, эзэмшиë ãàзðûí áàйðшиë;

3.5.àжиëëàãààíä õàмðàãäàõ õүí, õóóëийí эòãээä, áàйãóóëëàãà, îáьекò;

3.6.àжиëëàãàà явóóëàõ õóãàцàà;3.7.àжиëëàãààíû явцàä õүíий эðõийã õàíãàõ àðãà õэмжээ;3.8.зºвшººðëийí õүчиíòэй áàйõ õóãàцàà;3.9.зºвшººðºë îëãîñîí пðîкóðîðûí íэð, îí, ñàð, ºäºð.

4.Мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãàà явóóëàõ òóõàй пðîкóðîðûí зºвшººðºëä òºðийí íóóцûã õàмãààëàõ зîðиëãîîð эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí мэäээëëийã õязãààðëàж áîëíî.

1075


5.Мºðäºãч íь пðîкóðîðûí зºвшººðëººð явóóëàõ мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã явóóëàõ ãàзàð, áàйðшиë, үðãэëжëэõ õóãàцàà ººðчëºãäвºë õîйшëóóëшãүй òîõиîëäëîîñ áóñàä үеä зºвшººðºë îëãîñîí пðîкóðîðò óðьäчиëàí мэäэãäэíэ.

6.Эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí пðîкóðîðûí зºвшººðºëä òóõàйí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã шºíийí цàãààð явóóëж áîëîõ эñэõ, îëîí íийòийí õºäºëãººíийã õязãààðëàõ эñэõ, зºвшººðëийí õóвийã ãàðäóóëж ºãºõ òóõàй òóñãàж áîëíî.

22.4 дүгээр зүйл.Прокурорын зөвшөөрөлгүй мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулах

1.Мºðäºãч õîйшëóóëшãүй òîõиîëäîëä эíэ õóóëийí 22.1 äүãээð зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã пðîкóðîðûí зºвшººðºëãүй явóóëж áîëíî.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àжиëëàãààã явóóëàõààñ ºмíº мºðäºãч íь пðîкóðîðò äàðóй мэäэãäэж, àжиëëàãàà äóóññàíààñ õîйш 24 цàãийí äîòîð òóõàйí àжиëëàãààã õүчиíòэйä òîîцóóëàõààð зºвшººðºëãүй явóóëàõ áîëñîí үíäэñëэëийã íîòëîõ áàðимò, òàйëáàðûã áичãээð пðîкóðîðò õүðãүүëíэ.

3.Пðîкóðîð эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí áàðимò, òàйëáàðûã õүëээí àвñíààñ õîйш 24 цàãийí äîòîð мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã õүчиíòэйä òîîцîõ эñэõийã шийäвэðëэíэ.

4.Пðîкóðîð мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã äàðóй õийõãүй áîë íîòëîõ áàðимò ãэмòэõ, óñòàõ, зººвºðëºõ, íóóí äàëäëàõ áîäиò эðñäэë áàйñàí эñэõийã õяíàí шийäвэðëэõийí òóëä òóõàйí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцñîí õүíийã äóóäàж мэäүүëэã àвч, шààðäëàãàòàй íэмэëò мàòеðиàëûã мºðäºãчººñ ãàðãóóëàí àвч áîëíî.

5.Пðîкóðîð мºðäºãчººñ иðүүëñэí íîòëîõ áàðимò, òàйëáàðòàй òàíиëцñàíû äàðàà äàðààõь шийäвэðийí àëь íэãийã ãàðãàíà:

5.1.мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã õүчиíòэйä òîîцîõ; 5.2.мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà, íîòëîõ áàðимòûã õүчиíãүй

áîëãîõ.

6.Эíэ зүйëийí 5.2-ò зààñàí пðîкóðîðûí шийäвэðò õóðààí àвñàí эä зүйë, áàðимò áичãийã эзэмшиãчиä íь эðãүүëэí îëãîõûã äààëãàíà.


1076

ÕоРИн гУРАВДУгААР БҮлЭгҮзлЭг, МӨРДӨн ШАлгАÕ ТУРШИлТ

23.1 дүгээр зүйл.Үзлэг хийх

1.Мºðäºãч ãэмò õэðэã ãàðñàí áàйäàë, õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий áóñàä áàйäëûã òîãòîîõ, òîäðóóëàõ зîðиëãîîð õүíий áие, эä зүйë, áàðимò áичиã, òээвðийí õэðэãñэë, àчàà òээш, мàë, àмьòàí, õэðэã ãàðñàí ãàзàðò үзëэã õийíэ.

2.Үзëэã õийõэä áàйãàà зүйëийã òóõàйí õүíий ñàйí äóðûí үíäñэí äээð ãàðãóóëàí àвàõ, эñõүë ãàäíà òàëààñ íь õàðàõ, ãàðààð òэмòðэõ, òóñãàй áàãàж àшиãëàõ àðãààð õийж áîëíî.

3.Үзëэã õийõэä óäààí õóãàцàà шààðäàãäàõààð áîë, эñõүë эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зîðиëòûã õàíãàõûí òóëä õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëж áàйãàà áàйãóóëëàãà äээð õийж áîëíî.

4.Үзëэã õийõээð, эñõүë үзëэã õийõ явцàä ñààä áîëîõîîð áàйвàë эä зүйë, òээвðийí õэðэãñëийã шиëжүүëэí áàйðëóóëж áîëíî.

5.Эä зүйë, áàðимò áичиã, àчàà òээш, мàë, àмьòàí, òээвðийí õэðэãñэëä үзëэã õийõэä эзэмшиãчийã áàйëцóóëíà. Эзэмшиãчийã áàйëцóóëàõ áîëîмжãүй áîë õºíäëºíãийí õîёð ãэðчийã áàйëцóóëж, эñõүë äóó-äүðñíий áичëэãээð áэõжүүëíэ.

6.Үзëэãийã эзэмшиãчийí эзãүйä õийñэí áîë 3 õîíîãийí äîòîð эзэмшиãчиä, áîëîмжãүй áîë эзэмшиãчийí îðшиí ñóóãàà ãàзðûí áàã, õîðîîíû Зàñàã äàðãàä мэäэãäэíэ.

7.Үзëэãийí үеä õэв зàãвàð, äээж àвàõ, áиòүүмжëэõ, õóðààí àвàõ àжиëëàãààã äàðóй õийõ шààðäëàãà ãàðвàë эíэ õóóëийí 22.4 äүãээð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòëàí явóóëíà.

8.Тээвðийí õэðэãñэë, áóñàä òеõíик õэðэãñэëä үзëэã õийõэä шààðäëàãàòàй áîë эä àíãийã ñàëãàж áîëíî.

9.Үзëэãийã пðîкóðîðûí зºвшººðëººð íóóцààð õийж áîëíî.

10.Үзëэãийã íóóцààð õийõэä эíэ зүйëийí 5, 6 äàõь õэñэã õàмààðàõãүй.

1077


23.2 дугаар зүйл.Õүний биед үзлэг хийх

1.Хүíий áиеä õэðãийí óë мºð, îíцëîã шиíж òэмäэã áàйãàà, эñõүë õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий эä зүйë, áàðимò áичãийã òóõàйí õүí áиеäээ àвч явàà ãэõ үíäэñëэë áүõий ñэжиã áàйãàà áîë òүүíийã иëðүүëэõ зîðиëãîîð õүíий áиеä үзëэã õийíэ.

2.Хүíий áиеä үзëэã õийõэä ºмññºí õóвцàñ, áиеäээ àвч явàà эä зүйë, шààðäëàãàòàй áîë òээвðийí õэðэãñэë, óíàëãûã õàмòàä íь үзíэ.

3.Нүцãэëж, эñõүë ãàðààð òэмòðэõ áàйäëààð õийõ үзëэãийã ижиë õүйñийí àëáàí òóшààëòàí õийíэ. Шààðäëàãàòàй áîë õүíий эмч, ñóвиëàãчийã îðîëцóóëж áîëíî.

4.Нүцãэëж õийõ үзëэãийã õүíий эðүүë мэíä, àюóëãүй áàйäàë, íэð òºð, àëäàð õүíä, õóвь õүíий íóóцûã õàмãààëàõ шààðäëàãà õàíãàñàí, áóñäààñ òóñãààðëàãäñàí îðчиíä явóóëíà.

5.Нүцãэëж õийõ үзëэãийí үеä эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñíààñ áóñàä õүí áàйëцóóëàõûã õîðиãëîíî.

23.3 дугаар зүйл.Õэргийн газрын үзлэг

1.Мºðäºãч ãэмò õэðэã үйëäэãäñэí, үйëäэãäñэí áàйж áîëзîшãүй ãэõ áîäиò үíäэñëэë áàйãàà áîë õэðãийí íîòëîõ áàðимòûã îëж òîãòîîõ, õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий áàйäëûã òîäðóóëàõ зîðиëãîîð îðîí áàйð, áóñàä ãàзàð, íийòийí эзэмшиë ãàзðûí òîäîðõîй õэñãийã õэðãийí ãàзðààð òîãòîîí үзëэã õийíэ.

2.Үзëэãийã õэðãийí ãàзðààð òîãòîîñîí îðîí áàйð, áóñàä ãàзðààñ ãàäíà õэðãийí ãàзðûí õàмãààëàëòûí áүñэä áàйãàà õүí, эä зүйë, áàðимò áичиã, òээвðийí õэðэãñэë, мàë, àмьòàí, цîãцîñ зэðãийã õàмðóóëàí õийíэ.

3.Мºðäºãч õэðãийí ãàзðûí үзëэã õийõэä äàðààõь àðãà õэмжээã àвíà:

3.1.õэðãийí ãàзðûí õàмãààëàëòûí áүñийã òîãòîîж õàмãààëàëòàä àвàõ, õàмãààëàëòûã цóцëàõ;

3.2.ººðийí áîëîí áóñäûí àюóëãүй áàйäëûã õàíãàõ;3.3.эзэмшиãч, îðшиí ñóóãч, шààðäëàãàòàй áîë áóñàä

õүíä õэðãийí ãàзðûí õàмãààëàëòûí áүñийí òàëààð мэäэãäэõ, эñõүë áóñäàä îйëãîãäîõóйц òэмäэã òàвиõ;


1078

3.4.õэðãийí ãàзàðò áàйñàí, îðж иðñэí õүíийã үзëэã äóóñòàë òóõàйí ãàзðààñ явàõ, áóñàäòàй áîëîí áие áиеòэйãээ õàðиëцàõûã õîðиãëîõ, àжиëëàãààíä ñààä óчðóóëàõãүй áàйõûã шààðäàõ;

3.5.õэðãийí ãàзðûí õàмãààëàëòûí áүñэä õүí, òээвðийí õэðэãñëийã íэвòðүүëэõãүй áàйõ, эñõүë ãàðàõàä õязãààðëàëò òîãòîîõ, áүñээñ ãàðàõûã шààðäàõ, àëáàäàí ãàðãàõ;

3.6.õэðãийí ãàзàð, õàмãààëàëòûí áүñэä áàйãàà õүíий áичиã áàðимòûã шàëãàõ, õүíий áие, эä зүйë, òээвðийí õэðэãñэëä үзëэã õийõ;

3.7.õэðãийí óë мºð, эä мºðийí áàðимòûã иëðүүëж, цóãëóóëж áэõжүүëэõ, àëивàà зүйëийã áүõëээð íь, эñõүë õэñэãчëэí õóðààí àвàõ, áиòүүмжëэõ, õàäãàëàõ;

3.8.õэðãийí ãàзàðò áàйãàà õүíий áие, эä зүйë, мàë, àмьòàí, цîãцîñíîîñ õэв зàãвàð, äээж àвàõ;

3.9.õэðãийí óë мºð áүõий òүãжээòэй зүйëийã íээõийã шààðäàõ, íээõ;

3.10.õэðãийí ãàзàð, òүүíий äîòîð áàйãàà зүйëийí áàйð áàйäëûã áэõжүүëэõийí òóëä äóó-äүðñíий áичëэã õийõ, ãэðэë зóðàã àвàõ;

3.11.òºð, õóвь õүíий íóóцàä õàмààðàõ мэäээëэë àëäàãäàõ, эä õºðºíãº óñòàõ, үðэãäэõээñ õàмãààëàõ.

4.Шààðäëàãàòàй áîë õэðãийí ãàзàðò áàйãàà õîõиðîãч, áóñàä õүíä эðүүë мэíä, ñэòãэë зүйí àíõàí шàòíû òóñëàмж үзүүëэõ àðãà õэмжээ àвч, эíэ òàëààð òэмäэãëэëä òóñãàíà.

5.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû явцàä шààðäëàãàòàй ãэж мºðäºãч үзвэë мэðãэжиëòíийã мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцóóëж áîëíî.

6.Мºðäºãч эíэ зүйëийí 3.6, 3.8-ä зààñàí àжиëëàãààã үзëэãийí үеä äàðóй õийõ шààðäëàãà ãàðвàë эíэ õóóëийí 22.4 äүãээð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòëàí явóóëíà.

23.4 дүгээр зүйл.Цогцост үзлэг хийх

1.Мºðäºãч үзëэãийã цîãцîñíû ãàäíà õэñэãò, ºмññºí õóвцàñ, áиеä íь áàйãàà эä зүйë, áàðимò áичãийã õàмðóóëàí õийíэ.

2.Цîãцîñò үзëэã õийõэä шиíжээчийã, эñõүë õүíий эмчийã îðîëцóóëíà.

1079


3.Цîãцñûã зººõ, õóвцñûã íь òàйëàõûí ºмíº цîãцîñíû еðºíõий áàйäëûã ãэðэë зóðàã, äóó-äүðñíий áичëэãээð áàðимòжóóëíà.

4.Цîãцîñò õийñэí үзëэãийí òэмäэãëэëä íàñ, õүйñ, óðò, жиí, áиеийí ãàëáиð, эðõòíий áүðэí áүòэí áàйäàë, õóвцàñ, мэíãэ, шàðõ, ñîðви, áóñàä ñîäîí шиíж òэмäэã, иëэðñэí ãэмòëийí òºðºë, õэëáэð, áàйðшиë, õэмжээ, ººðчëºëò áîëîí àíàòîмûí, үйë õºäëºëийí áîëîí íàñ áàðàëòûí шàëòãààíòàй õîëáîîòîй шиíжийã óðьäчиëñàí áàйäëààð òóñãàíà.

5.Мºðäºãч цîãцñûã îðшóóëñàí ãàзðààñ íь ãàðãàж шиíжиëãээ õийõ òîõиîëäîëä пðîкóðîðûí зºвшººðºë àвàõ áà óã àжиëëàãààã ãүйцэòãэõэä шүүõ эмíэëãийí шиíжээчийã áàйëцóóëíà.

6.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àжиëëàãààíä õºíäëºíãийí ãэðчийã îðîëцóóëж áîëíî.

7.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àжиëëàãààã äóó-äүðñíий áичëэã õийж áэõжүүëíэ.

8.Цîãцñûã îðшóóëñàí ãàзðààñ íь ãàðãàж шиíжëэõ áîë эíэ зүйëä зààñàí үзëэãийã óðьäчиëàí õийж, эíэ òóõàй òэмäэãëэëä òóñãàíà.

23.5 дугаар зүйл.Мөрдөн шалгах туршилт хийх

1.Мºðäºãч õэðэãò àч õîëáîãäîëòîй òîäîðõîй íºõцºë áàйäàë, үйë явäëûã ñэðãээí äүðñëэõ шààðäëàãàòàй òîõиîëäîëä мºðäºí шàëãàõ òóðшиëò õийж áîëíî.

2.Мºðäºí шàëãàõ òóðшиëò õийõэä õºíäëºíãийí õîёð ãэðчийã áàйëцóóëàõ áà яëëàãäàãч, õîõиðîãч, ãэðчийã îðîëцóóëж áîëíî. Шààðäëàãàòàй áîë áóñàä áàйãóóëëàãà, мэðãэжиëòíий òóñëàëцààã àвíà.

3.Мºðäºí шàëãàõ òóðшиëòàä îðîëцîж áàйãàà õүíä õºòëºõ, òóëãàõ àñóóëò òàвиõûã õîðиãëîíî.

4.Мºðäºí шàëãàõ òóðшиëò явóóëàõàä õүíий íэð òºð, àëäàð õүíäийã ãóòààõ, àмь íàñ, эðүүë мэíäэä õîõиðîë óчðóóëàõ, áóñäûã ãэмò õэðэãò õàòãàõûã õîðиãëîíî.

5.Пðîкóðîðûí зºвшººðëººð явóóëàõ мºðäºí шàëãàõ íóóц òóðшиëòûã мºðäºãч õийж áîëíî.

6.Мºðäºí шàëãàõ íóóц òóðшиëò явóóëàõàä эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэã õàмààðàõãүй.


1080

ÕоРИн ДӨРӨВДҮгЭЭР БҮлЭгнЭгжлЭг ÕИЙÕ, ÕУРААн АВАÕ

24.1 дүгээр зүйл.нэгжлэг хийх

1.Мºðäºãч õэðãийí эä мºðийí áàðимò, áичмэë íîòëîõ áàðимò, эñõүë эðэí ñóðвàëжиëж áàйãàà õүí, эä зүйë áàйíà ãэõ õàíãàëòòàй үíäэñëэë áàйвàë òэäãээðийã иëðүүëэõээð пðîкóðîðûí зºвшººðºëä зààñàí îðîí áàйð, áóñàä ãàзàð, õүíий áиеä íэãжëэã õийíэ.

2.Нэãжëэã õийõийí ºмíº õàйж áàйãàà õүí, эä зүйë, áàðимò áичãийã ñàйí äóðààð зààõ, ãàðãàж ºãºõ áîëîмжийã òóõàйí õүíä îëãîíî.

3.Нэãжëэã õийõэä эíэ õóóëийí 23.1 äүãээð зүйëийí 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 äàõь õэñэãò зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

4.Нэãжëэãийã пðîкóðîðûí зºвшººðºëä зààñíààñ áóñàä зүйëийã иëðүүëэõ зîðиëãîîð явóóëàõûã õîðиãëîíî. Нэãжëэãээð õàйж áàйãàà зүйëийã иëðүүëñэí áîë íэãжëэãийã äàðóй зîãñîîíî.

5.Хүí, õóóëийí эòãээä эзэмшиõ, àшиãëàõ, õàäãàëàõ, àвч явàõûã õóóëиàð õîðиãëîñîí зүйëийã íэãжëэãийí явцàä иëðүүëñэí áîë õóðààí àвч, òэмäэãëэëä òóñãàíà.

24.2 дугаар зүйл.Õүний биед нэгжлэг хийх

1.Мºðäºãч õэðэã шийäвэðëэõэä àч õîëáîãäîë áүõий зүйëийã áиеäээ íóóж áàйíà ãэõ õàíãàëòòàй үíäэñëэë áàйвàë òүүíийã иëðүүëэõ зîðиëãîîð пðîкóðîðûí зºвшººðëººð õүíий áиеä íэãжëэã õийíэ.

2.Тóñãàй áàãàж, õэðэãñэë àшиãëàí õүíий áиеä íэãжëэã õийж áîëíî.

3.Хүíий áиеä íэãжëэã õийõэä эíэ õóóëийí 23.2, 24.1 äүãээð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

4.Дàðààõь үíäэñëэë áàйвàë пðîкóðîðûí зºвшººðºëãүйãээð õүíий áиеä íэãжëэã õийж áîëíî:

4.1.áàðивчëàõ, цàãäàí õîðиõ àðãà õэмжээ àвàõàä;4.2.õóðààí àвàõ áîëîí íэãжëэã õийж áàйãàà îðîí áàйð,

áóñàä ãàзàð áàйñàí õүí õэðэãò õîëáîãäîë áүõий эä зүйë, áàðимò áичãийã áиеäээ íóóж áàйíà ãэõ õàíãàëòòàй үíäэñëэë áàйвàë.

1081


24.3 дугаар зүйл.орон байр, бусад газарт нэгжлэг хийх

1.Мºðäºãч îðîí áàйð, áóñàä ãàзàðò пðîкóðîðûí зºвшººðëººð íэãжëэã õийõэä òóõàйí ãàзàðò íэвòðэõ, эñõүë òүãжээòэй зүйëийã íээõ, шààðäëàãàòàй áîë õàíà, òààз áîëîí шàëûã ñàëãàõ, зàäëàõ зэðэã àжиëëàãàà явóóëж áîëíî.

2.Оðîí áàйð, áóñàä ãàзàðò íэãжëэã õийõэä эíэ õóóëийí 23.3 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

24.4 дүгээр зүйл.Эд мөрийн баримт хураан авах

1.Мºðäºãч эä мºðийí áàðимòûã пðîкóðîðûí зºвшººðëººð òүð õóðààí àвíà.

2.Тºðийí íóóц àãóóëñàí эä мºðийí áàðимòûã зîõиõ áàйãóóëëàãûí óäиðäëàãàä мэäэãäñэíий үíäñэí äээð õóðààí àвíà.

3.Мºðäºãч шóóäàí-цàõиëãààíààð явóóëñàí зүйëийã шóóäàí-цàõиëãààí õàðиëцààíû áàйãóóëëàãàä áàйõ үеä íь пðîкóðîðûí зºвшººðëººð õóðààí àвàõ, эñõүë үзëэã õийж áîëíî.

4.Мºðäºãч эä мºðийí áàðимò õóðààí àвàõ àжиëëàãààã эõëэõийí ºмíº õóðààí àвàõ òóõàй пðîкóðîðûí шийäвэðийã òàíиëцóóëж, õóðààí àвàõ эä мºðийí áàðимòûã ñàйí äóðààð ãàðãàж ºãºõ, зààж ºãºõ áîëîмжийã òóõàйí õүíä îëãîíî.

5.Зàðим îíцëîõ эä зүйë, үíэò эäëэë, òүүõ, ñîёëûí äóðñãàëò зүйëийã õóðààí àвàõàä мэðãэжиëòíийã îðîëцóóëж áîëíî.

6.Бàðимò áичãийã эõээð íь, шààðäëàãàòàй áîë õóóëь ёñíû эзэмшиãчиä эõийã íь áóцààí îëãîж, õóóëáàðûã õэðэãò õàвñàðãàí òэмäэãëэëä òóñãàíà.

7.Хóðààí àвñàí эä мºðийí áàðимòûí жàãñààëò, òэмäэãëэëийã эä зүйë, áàðимò áичãээ õóðààëãàñàí áîëîí òóõàйí àжиëëàãààíä áàйëцñàí õүíээð ãàðûí үñэã зóðóóëж, õóвийã эä зүйëийí эзэмшиãч, эñõүë òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчиä äàðóй ãàðäóóëíà.

8.Эä мºðийí áàðимòûã õóðààí àвàõ àжиëëàãààíä эíэ õóóëийí 24.1, 24.2, 24.3 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

9.Хэðэãò àч õîëáîãäîëòîй цàõим áàðимòûã õóóëáàðëàí àвàõ, эñõүë òүүíийã óñòãàõ, íэвòðэõ áîëîмжийã õязãààðëàõ áîëîмжãүй áîë цàõим òºõººðºмжийã õóðààí àвч áîëíî.


1082

10.Тэñэðч äэëáэðэõ, õîðäóóëàõ áîäиñûã õóðààí àвàõ àжиëëàãààíä мэðãэжиëòíийã îðîëцóóëàõ, эñõүë мэðãэжëийí áàйãóóëëàãàä õàíäàí ãүйцэòãүүëж áîëíî.

24.5 дугаар зүйл.Мэдээлэл, баримт бичиг гаргуулан авах

1.Мºðäºãч áàйãóóëëàãà, õóвь õүíий íóóцòàй õîëáîîòîй эðүүãийí õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий мэäээëэë, áàðимò áичãийã õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí, õүíээñ пðîкóðîðûí зºвшººðëººð ãàðãóóëàí àвíà.

2.Мºðäºãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíààñ áóñàä мэäээëэë, áàðимò áичãийã áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí, õүíээñ пðîкóðîðûí зºвшººðëººð ãàðãóóëàí àвч áîëíî.

3.Эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí, õүí íь пðîкóðîðûí шийäвэðò зààñàí õóãàцààíä мэäээëэë, áàðимò áичãийã ãàðãàí ºãч, íóóцëàëûã õàäãàëíà.

ÕоРИн ТАВДУгААР БҮлЭг МЭДҮҮлЭг АВАÕ, нҮҮРЭлДҮҮлж МЭДҮҮлЭг АВАÕ,

МЭДҮҮлгИЙг ШАлгАÕ, ТАнÜж олУУлАÕ

25.1 дүгээр зүйл.Мэдүүлэг авах

1.Гэðч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, шиíжээч, ñэжиãòэí, яëëàãäàãчààñ мэäүүëэã àвàõàä эíэ áүëэãò зààñàí íийòëэã жóðмûã áàðимòàëíà.

2.Мºðäºãч мэäүүëãийã мэäүүëэã àвàõ шààðäëàãà õàíãàñàí ºðººíä àвíà. Шààðäëàãàòàй áîë мэäүүëãийã òóõàйí õүíий áàйãàà ãàзàðò îчиж àвч áîëíî.

3.Мºðäºãч мэäүүëэã ºãºõ õүíийã áîëîí шиíжээчийã эíэ õóóëийí 12.1, 12.2 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó äóóäàí иðүүëэõ, эñõүë эíэ õóóëийí 12.3 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó àëáàäàí иðүүëж áîëíî.

4.Мэäүүëэã àвàõ õүмүүñийã òóñ òóñàä íь áàйëãàж мэäүүëэã àвàõ áà мºðäºãч íэã õэðэãò мэäүүëэã àвàõ õүмүүñийã ººð õîîðîíäîî õàðиëцàõãүй áàйõ àðãà õэмжээ àвíà.

5.Мºðäºãч мэäүүëãийí эõэíä òóõàйí õүíий õóвийí áичиã áàðимòûã шàëãàж, òүүíä ямàð зîðиëãîîð мэäүүëэã àвàõààð õэзээ, õэí ãэäэã пðîкóðîðûí шийäвэðээð äóóäàí иðүүëñэí, òүүíчëэí эíэ õóóëьä зààñàí эðõ, үүðãийã íь òàíиëцóóëñàí òóõàй òэмäэãëэëä òóñãàíà.

1083


6.Мºðäºãч мэäүүëэã ºãºõ ãэж áàйãàà õүíä ººðийí áîëîí ãэð áүëийí ãишүүä, эцэã эõ, үð õүүõäийíõээ эñðэã мэäүүëэã ºãºõãүй áàйõ эðõòэйã íь òàйëáàðëàõ áà ñàíààòàй õóäàë мэäүүëэã ºãвºë Эðүүãийí õóóëьä зààñàí эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ òóõàй ñàíóóëíà.

7.Тóõàйí õүí мэäүүëэã ºãºõäºº эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõэä àч õîëáîãäîë áүõий íºõцºë áàйäëûí òàëààð мэäэõ зүйëээ яðиíà. Яðьж äóóññàíû äàðàà яðьñàí зүйëòэй íь õîëáîãäóóëàí òүүíä òîäðóóëàõ àñóóëò òàвьж áîëíî.

8.Мэäүүëэã ºãºõ õүí áàðимò áичиã, áичëэã àшиãëàж áîëíî. Мэäүүëэã ºãºõºä àшиãëàñàí зүйë, òóõàйí õүíий үйëäñэí зóðàãëàë, õүñíэãò, зóðãийã áүðэí эõээð íь, эñõүë õóóëáàðûã íь òэмäэãëэëä õàвñàðãàж áîëîõ áà эíэ òóõàй òэмäэãëэëä òóñãàíà.

9.Мэäүүëэã àвñíû äàðàà äàõиí мэäүүëэã àвàõ үеä ºмíºõ мэäүүëэãòэй íь õîëáîãäóóëàí мºðäºãч эä мºðийí áàðимò, áàðимò áичиã, áóñàä íîòëîõ áàðимòûã мэäүүëэã ºãч áàйãàà õүíä үзүүëж, áóñàä мэäүүëãийí òэмäэãëэëийã òàíиëцóóëж áîëîõ áà эíэ òàëààð òэмäэãëэëä òóñãàíà.

10.Мэäүүëэã àвàõàä îðчóóëàãч, õэëмэðч îðîëцóóëàõ áîë òүүíä эðõ, үүðãийã òàйëáàðëàí, ñàíààòàйãààð õóäàë îðчóóëàõ, эñõүë õэëмэðчиëáэë õүëээëãэõ õàðиóцëàãûã óðьäчиëàí ñàíóóëж, òэмäэãëэëä ãàðûí үñэã зóðóóëíà.

11.Хэë яðиà, ñîíñãîëûí áэðõшээëòэй õүíээñ мэäүүëэã àвàõàä õэëмэðчийã îðîëцóóëàõ áîëîмжãүй áîë òүүíий зºвшººðñíººð áичãээð àñóóëò òàвьж, мэäүүëэã àвч áîëíî.

12.Эíэ õóóëьä зààñàí õîйшëóóëшãүй, эñõүë òóõàйí õүí õүñэëò ãàðãàñíààñ áóñàä òîõиîëäîëä шºíийí цàãààð мэäүүëэã àвàõûã õîðиãëîíî.

13.Мэäүүëэã àвàõ үеä õºòºëж, эñõүë òóëãàж àñóóëò òàвиõûã õîðиãëîíî.

14.Мэäүүëэã àвàõ àжиëëàãààã òэмäэãëэë, äóóíû, эñõүë äүðñíий, эñõүë äóó-äүðñíий áичëэãээð áэõжүүëж áîëíî.

15.Дóóíû, эñõүë äүðñíий, эñõүë äóó-äүðñíий áичëэãээð áэõжүүëэõ áîë мэäүүëэã ºãч áàйãàà õүíä óðьäчиëàí мэäэãäэíэ.

16.Мэäүүëэã ºãч áàйãàà õүí õүñвэë òүүíä мэäүүëãээ ººðºº áичиõ áîëîëцîî îëãîж, эíэ òóõàй òэмäэãëэëä òóñãàíà.


1084

17.Эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí мэäүүëэã àвàõ ºðººíä òàвиãäàõ шààðäëàãûã Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð áàòàëíà.

25.2 дугаар зүйл.Мэдүүлэг авах хугацаа

1.Мэäүүëãийã 4 цàãийí õóãàцààãààð òàñðàëòãүй àвч áîëîõ áà òүүíээñ иëүү õóãàцààãààð àвàõ áîë 1 цàãийí зàвñàðëàãà àвíà. Нэã óäààãийí мэäүүëэã àвàõ íийò õóãàцàà 8 цàãààñ иëүүãүй áàйíà.

2.Аðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй õүíээñ àвàõ мэäүүëãийã 2 цàãийí õóãàцààãààð òàñðàëòãүй явóóëж áîëîõ áà òүүíээñ иëүү õóãàцààãààð явóóëàõ áîë 30 миíóòûí зàвñàðëàãà àвíà. Нэã óäààãийí мэäүүëэã àвàõ íийò õóãàцàà 4 цàãààñ иëүүãүй áàйíà.

25.3 дугаар зүйл.Арван найман насанд хүрээгүй хүнээс мэдүүлэг авах

1.Аðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй õүíээñ мэäүүëэã àвàõûí ºмíº òүүíä õэðãийí òàëààð мэäэõ áүõ зүйëээ үíэí зºв мэäүүëэõийí чóõëûã òàйëáàðëàíà. Аðвàí зóðãààí íàñàíä õүðээãүй ãэðч, õîõиðîãчиä ñàíààòàйãààð õóäàë мэäүүëэã ºãвºë õүëээëãэõ õàðиóцëàãûí òàëààð óðьäчиëàí ñàíóóëàõãүй.

2.Аðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй ãэðчээñ мэäүүëэã àвàõàä òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, эñõүë òºðºë, ñàäàíãийí õүí, ñóðãàí õүмүүжүүëэãчийã îðîëцóóëàõ áºãººä òэäэíä эðõ, үүðãийã íь òàйëáàðëàí ºãч, эíэ òóõàй òэмäэãëэëä òóñãàíà.

3.Аðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй õүíий эðõ àшиã зºðчиãäºõ áîäиò үíäэñëэë áàйвàë эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí õүíийã îðîëцóóëàõãүй áàйж áîëîõ áà ºмãººëºãчийã îðîëцóóëíà.

4.Мэäүүëэã àвàõàä îðîëцîж áàйãàà õүí àðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй ãэðчиä àñóóëò òàвьж áîëíî.

5.Мºðäºãчийí зºвшººðñíººð õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ñóðãàí õүмүүжүүëэãч àðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй õүíээñ àñóóëòûã зºв îйëãîñîí эñэõийã òîäðóóëàí àñóóж, òàйëáàðëàж áîëíî.

6.Мэäүүëэã àвч äóóñмàãц мэäүүëэã зºв áичиãäñэí эñэõийã мэäүүëэã àвàõàä îðîëцñîí õүíä òàíиëцóóëж, ãàðûí үñэã зóðóóëíà.

7.Аðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй õүíээñ шºíийí цàãààð мэäүүëэã àвàõûã õîðиãëîíî.

1085


25.4 дүгээр зүйл.нүүрэлдүүлж мэдүүлэг авах

1.Мºðäºãч яëëàãäàãчààñ áóñàä õүíий мэäүүëэãò íîцòîй зºðºº áàйвàë õîёð õүíий õîîðîíä íүүðэëäүүëж мэäүүëэã àвч áîëíî.

2.Яëëàãäàãчийí íүүðэëäэж мэäүүëэã ºãºõ õүñэëòийã ãэðч, õîõиðîãч, áóñàä яëëàãäàãч зºвшººðñºí áîë íүүðэëäүүëж мэäүүëэã àвч áîëíî.

3.Нүүðэëäүүëэõийí ºмíº ãэðч, õîõиðîãчиä ñàíààòàй õóäàë мэäүүëáэë õүëээëãэõ õàðиóцëàãûã óðьäчиëàí ñàíóóëж, эíэ òóõàй òэмäэãëэëä òóñãàíà.

4.Нүүðэëäүүëж мэäүүëэã àвàõ àжиëëàãààã эõëэõäээ õүí òóñ áүðээñ áие áиеэ òàíиõ эñэõ, õîîðîíäîî ямàð õàðиëцààòàй áîëîõûã àñóóж, äàðàà íь òîäðóóëàõ ãэж áàйãàà зүйëийí òàëààð мэäүүëэã ºãч áàйãàà õүí òóñ áүðä àñóóëò òàвиíà.

5.Нүүðэëäэж áàйãàà õүí мºðäºãчийí зºвшººðñíººð áие áиеäээ àñóóëò òàвьж áîëíî.

6.Нүүðэëäүүëэõ үеä ºãñºí мэäүүëэã íь ºмíºõ мэäүүëãээñ зºðººòэй áàйвàë íүүðэëäүүëэõ үеийí мэäүүëãийã òэмäэãëэëä áичñэíий äàðàà óðьä ºãñºí мэäүүëãийã óíшиж ñîíñãîí òàйëáàðëóóëж, òэмäэãëэëä òóñãàíà.

7.Тэмäэãëэëä íүүðэëäүүëж áàйãàà õүíий мэäүүëãийã мэäүүëэã ºãñºí äэñ äàðààëëààð áичиõ áà мэäүүëэã ºãñºí õүí òэмäэãëэëийí õóóäàñíû íүүð òóñ áүðä ãàðûí үñэã зóðíà.

25.5 дугаар зүйл.Мэдүүлэг авах тусгай журам

1.Шүүõ õóðàëäààíä ãэðч, õîõиðîãч, äүãíэëò ãàðãàñàí шиíжээч áиечëэí îðîëцîж мэäүүëэã ºãºõ áîëîмжãүй òóõàй мºðäºãчийí ñàíàë, ºмãººëºãчийí õүñэëòийã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë пðîкóðîð íь ãэðч, õîõиðîãч, шиíжээчээñ äóó-äүðñíий áичëэã àшиãëàí мэäүүëэã àвàõûã мºðäºãчиä äààëãàíà.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àжиëëàãàà íь õîõиðîãч, ãэðч, шиíжээчийí шүүõ õóðàëäààíä мэäүүëэã ºãºõ эðõийã õязãààðëàõãүй.

25.6 дугаар зүйл.Мэдүүлгийг газар дээр нь шалгах

1.Иëэðñэí íºõцºë áàйäëûã шàëãàõ, явñàí зàмûã òîãòîîõ, зààж ºãñºí ãàзðûã шàëãàõ, óðьä ºãñºí мэäүүëãийí үíэí зºвийã õàðьцóóëàí òîãòîîõ зîðиëãîîð яëëàãäàãчийí зºвшººðñíººð, эñõүë мºðäºãч ººðийí ñàíààчиëãààð мэäүүëãийã ãàзàð äээð íь шàëãàж áîëíî.


1086

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àжиëëàãààíû үеä мэäүүëãээ шàëãóóëж áàйãàà õүí õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий зàðим òóõàйëñàí зүйë, áàðимò áичиã, óë мºðийã зààõ, òîäîðõîй үйëäëийã õийж үзүүëэõ, шиíжëэí ñóäàëж áàйãàà õэðãийí íºõцºë áàйäàëä ямàð зүйë ямàð үүðэãòэй áàйñàí, үйë явäàë áîëñîí ãàзðûí áàйäàë яàж ººðчëºãäñºí òóõàй зààж, óðьä ºãñºí мэäүүëãээ ãàзàð äээð íь òîäîðõîй áîëãîí äэëãэðэíãүй òàйëáàðëàíà.

3.Мэäүүëэã ºãñºí õүí чºëººòэй яðьж, үйëäëээ үзүүëñíий äàðàà òүүíä àñóóëò òàвьж áîëíî.

4.Нэã äîð, íэã ãàзàðò, õэä õэäэí õүíий мэäүүëãийã ãàзàð äээð íь íэãэí зэðэã шàëãàõûã õîðиãëîíî.

5.Мэäүүëãийã ãàзàð äээð íь шàëãàж áàйõàä õºíäëºíãººñ îðîëцîõ, õºòëºõ, ñàíóóëàõ àñóóëò òàвиõûã õîðиãëîíî.

25.7 дугаар зүйл.Таньж олуулах

1.Мºðäºãч õүí, мàë, àмьòàí, цîãцîñ, эä зүйë, òîäîðõîй ãàзàð, îðîí áàйðûã ãэðч, õîõиðîãч, яëëàãäàãчààð òàíьж îëóóëж áîëíî.

2.Гэðч, õîõиðîãч, яëëàãäàãчààñ õүí, мàë, àмьòàí, цîãцîñ, эä зүйë, òîäîðõîй ãàзàð, îðîí áàйðûã ямàð шиíж òэмäэã, îíцëîãîîð òàíьж чàäàõûã óðьäчиëàí àñóóж, эíэ òóõàй òэмäэãëэëä òóñãàíà.

3.Гэðч, õîõиðîãч, яëëàãäàãч íь òүүíä õàðóóëñàí õүí, мàë, àмьòàí, цîãцîñ, эä зүйë, òîäîðõîй ãàзàð, îðîí áàйðíààñ àëь íэãийã мºí ãэж òàíьñàí áîë ямàð шиíж òэмäэã, îíцëîãîîð íь òàíьñàí òóõàй òàйëáàðëóóëж, òэмäэãëэëä òóñãàíà.

4.Гэðч, õîõиðîãч, яëëàãäàãчиä õºòëºõ, òóëãàõ àñóóëò òàвиõûã õîðиãëîíî.

5.Тàíьж îëóóëàõ àжиëëàãààíû явцûã òэмäэãëэë, äóó-äүðñíий áичëэãээð áэõжүүëíэ. Тэмäэãëэëä ãэðч, õîõиðîãч, яëëàãäàãчийí áиеийí áàйцààëò, òàíьж îëîõ õүí, мàë, àмьòàí, эä зүйë, òîäîðõîй ãàзàð, îðîí áàйðíû òóõàй áîëîí áóñàä áүõ àжиëëàãààã äэñ äàðààëëààð íь үãчëэí áичíэ.

6.Хүíийã õîёðîîñ äээш õүíий äóíäààñ òàíьж îëóóëíà.

7.Тàíьж îëîõ õүíийã òүүíòэй ãàäíàõ áàйäëààðàà àäиë òºñòэй õîёðîîñ äээш õүíий õàмòààð òàíьж îëóóëàõ ãэж áàйãàà õүíä õàðóóëíà. Тàíьж îëóóëàõûí ºмíº òàíьж îëîõ õүíийã áóñàä õүíий äóíä äóðòàй áàйðëàëàà эзëэõийã õэëж, òэмäэãëэëä òóñãàíà.

1087


8.Тóñãàйëàí õүмүүñ áэëäэõãүйãээð îëîí õүí цóãëàðñàí ãàзàð òàíьж îëîõ õүí áàйãàà эñэõийã ãэðч, õîõиðîãч, яëëàãäàãчиä õàðóóëж òàíьж îëóóëж áîëíî.

9.Эíэ зүйëийí 7, 8 äàõь õэñэãò зààñàí àжиëëàãààã явóóëàõ áîëîмжãүй äàðààõь òîõиîëäîëä ãэðэë зóðàã, эñõүë äóóíû, эñõүë äүðñíий, эñõүë äóó-äүðñíий áичëэã àшиãëàí òàíьж îëóóëж áîëíî:

9.1.òàíьж îëîõ õүí òàíьж îëóóëàõ àжиëëàãààíä ñààä óчðóóëж áîëзîшãүй;

9.2.òàíьж îëîõ õүíий äүð òºðõ эðñ ººðчëºãäñºí;9.3.òàíьж îëîõ õүíийã áиеэð иðүүëэõ áîëîмжãүй.

10.Мàë, àмьòàí, эä зүйëийã äàíãààð íь òàíьж îëóóëж áîëíî. Шààðäëàãàòàй òîõиîëäîëä õîёðîîñ äээш àäиë òºðëийí, эñõүë òºñòэй мàë, àмьòàí, эä зүйëээñ òàíьж îëóóëж áîëíî.

11.Цîãцñûã áиеòээð, äүðñ áичëэã, ãэðэë зóðãààð òàíьж îëóóëж áîëíî.12.Гэðч, õîõиðîãч, яëëàãäàãч ººðºº õүñвэë òàíьж îëîõ õүíä

мэäэãäэõãүйãээð òàíьж îëóóëàõ áîëîмж îëãîíî.

13.Тàíьж îëóóëàõ àжиëëàãààã пðîкóðîðûí зºвшººðëººð íóóцààð явóóëж áîëíî.

ÕоРИн зУРгАДУгААР БҮлЭгМӨРДӨн ШАлгАÕ БУсАД АжИллАгАА

26.1 дүгээр зүйл.Õөрөнгийн шилжилт хөдөлгөөнийг хянах, хязгаарлах

1.Мºðäºãч ãэмò õэðэã үйëäэõэä àшиãëàñàí, үйëäэж îëñîí áàйж áîëîõ, эñõүë õэðэãò àч õîëáîãäîëòîй õºðºíãийã íóóõ, óñòãàõ, эðõ шиëжүүëэõ үíäэñëэë áүõий ñэжиã áàйвàë пðîкóðîðûí зºвшººðëººð äàðààõь àжиëëàãàà явóóëíà:

1.1.үë õºäëºõ áîëîí эäийí áóñ õºðºíãº, ñàíõүүãийí õэðэãñэë, зîõиîãчийí эðõ, пàòеíò, ãэðчиëãээ, ëицеíз, òóñãàй зºвшººðºë, òээвðийí õэðэãñëийí áүðòãэë, áàíк áîëîí áóñàä ñàíõүүãийí áàйãóóëëàãàä áàйãàà мºíãºí õºðºíãийí ãүйëãээíий шиëжиëò õºäºëãººíийã õяíàõ;

1.2.үë õºäëºõ áîëîí эäийí áóñ õºðºíãº, ñàíõүүãийí õэðэãñэë, зîõиîãчийí эðõ, пàòеíò, ãэðчиëãээ, ëицеíз, òóñãàй зºвшººðºë, òээвðийí õэðэãñëийí áүðòãэë, áàíк áîëîí áóñàä ñàíõүүãийí áàйãóóëëàãàä


1088

áàйãàà мºíãºí õºðºíãийí ãүйëãээíий шиëжиëò õºäºëãººíийã õязãààðëàõûã зîõиõ áàйãóóëëàãàä äààëãàõ.

2.Эíэ зүйëийí 1.1-ä зààñàí àжиëëàãààã пðîкóðîðûí зºвшººðëººð íóóцààð явóóëж áîëíî.

26.2 дугаар зүйл.Õарилцаа холбооны сүлжээнд хяналт тогтоох

1.Мºðäºãч õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий мэäээ, áàðимò áàйíà ãэõ õàíãàëòòàй үíäэñëэë áàйвàë пðîкóðîðûí зºвшººðëººð äàðààõь àðãà õэмжээã àвч áîëíî:

1.1.õàðиëцàà õîëáîîíû ñүëжээíий õэðэãëэãч, эзэмшиãч õэí áîëîõ, òэäãээðийí áàйðшиë, õîëáîãäñîí цàã õóãàцàà, òеõíик õэðэãñэë, òºõººðºмж áîëîí õàíäàëò зэðэã мэäээëëийã õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãààñ ãàðãóóëàí àвàõ;

1.2.õàðиëцàà õîëáîîíû ñүëжээãээð äàмжñàí мэäээëëийí àãóóëãàä õàмààðàõãүй áóñàä мэäээëëийã õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãààñ ãàðãóóëàí àвàõ;

1.3.õàðиëцàà õîëáîîíû ñүëжээíä íэвòðэõ áîëîмжийã õязãààðëàõ òàëààð õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãàä äààëãàõ.

2.Дàðààõь àжиëëàãààã пðîкóðîðûí зºвшººðëººð íóóцààð явóóëж áîëíî:

2.1.õàðиëцàà õîëáîîíû ñүëжээíä íэвòэðч, õяíàëò òîãòîîõ;2.2.õàðиëцàà õîëáîîíû ñүëжээãээð äàмжñàí мэäээëëийí

àãóóëãûã õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãààñ ãàðãóóëж àвàõ.

26.3 дугаар зүйл.Õяналт тогтоох

1.Мºðäºãч õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий мэäээ, áàðимòûã òîãòîîõ зîðиëãîîð äàðààõь àжиëëàãààã пðîкóðîðûí зºвшººðëººð íóóцààð явóóëíà:

1.1.îðîí áàйðàíä íэвòэðч, õяíàëò òîãòîîõ; 1.2.îðîí áàйðíààñ áóñàä ãàзàðò íэвòэðч, õяíàëò òîãòîîõ; 1.3.òээвðийí õэðэãñэëä íэвòэðч, õяíàëò òîãòîîõ.

2.Хяíàëò òîãòîîõ àжиëëàãààã ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, эñõүë шүүãäэãч îðãîí зàйëñàí òîõиîëäîëä òүүíийã îëж иëðүүëэõ зîðиëãîîð áóñàä õүí, îáьекòîä явóóëíà.

1089


26.4 дүгээр зүйл.Ажиглалт явуулах

1.Мºðäºãч эðүүãийí õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий íºõцºë áàйäëûã òîãòîîõ зîðиëãîîð òîäîðõîй íóòàã äэвñãэð, îëîí íийòийí ãàзàðò õүí, îáьекòîä еðäийí áîëîí íóóц àжиãëàëò явóóëíà.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí íóóц àжиãëàëòûã пðîкóðîðûí зºвшººðëººð явóóëíà.

26.5 дугаар зүйл.Õяналттай хүргэлт

1.Мºðäºãч ãэмò õэðãийã иëðүүëэõ, ãэмò õэðэã үйëäñэí, эñõүë үйëäэõэä îðîëцñîí õүíийã îëж òîãòîîõ зîðиëãîîð õóóëь áóñ, ñэжиãòэй áàðààã ººðийí óëñûí õиëээð íэвòðүүëэõ, эñõүë òîäîðõîй íóòàã äэвñãэðээð äàмжиí ºíãºðүүëэõэä õяíàëò òàвиõ àжиëëàãààã пðîкóðîðûí зºвшººðëººð íóóцààð явóóëíà.

2.Мºðäºãч õяíàëòòàй õүðãэëòийã õэä õэäэí óëñûí õиëээð íэвòðүүëэõ, íóòàã äэвñãэðээð äàмжиí ºíãºðүүëэõ áîë Мîíãîë Óëñûí íэãäэí îðñîí îëîí óëñûí ãэðээíий зààëòûã үíäэñëэí õàмòðàí àжиëëàõ õүðээíä пðîкóðîðûí зºвшººðëººð явóóëíà.

26.6 дугаар зүйл.Õяналтын худалдан авалт

1.Мºðäºãч ãэмò õэðãийã иëðүүëэõ, ãэмò õэðэã үйëäñэí õүí, õóóëийí эòãээäийã îëж òîãòîîõ зîðиëãîîð áàðàà, áүòээãäэõүүí, үйëчиëãээ, эä зүйë, мºíãºí òэмäэãò, зэвñэã õэðэãñэë, áîäиñ áэëäмэë, áàðимò áичãийã õóäàëäàí àвàõ, эñõүë õóäàëäàí àвàõààð õэëцэë õийõ àжиëëàãààã пðîкóðîðûí зºвшººðëººð íóóцààð явóóëíà.

2.Хяíàëòûí õóäàëäàí àвàëòààð àвñàí áàðàà, áүòээãäэõүүí, áóñàä эä зүйë, áàðимò áичãийã õàäãàëж, õàмãààëàõàä эíэ õóóëийí Хîðиííэãäүãээð áүëэãò зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

26.7 дугаар зүйл.Мөрдөн шалгах нууц ажиллагааны журам

1.Эíэ õóóëийí 26.2 äóãààð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.3 äóãààð зүйëийí 1.1-ä зààñàí мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààã õîйшëóóëшãүй òîõиîëäîëä явóóëàõûã õîðиãëîíî.

2.Зîõиîí áàйãóóëàëòòàй ãэмò áүëãийí үйëäñэí ãэмò õэðэã, Эðүүãийí õóóëийí 10.1/Хүíийã àëàõ/, 17.1 äүãээð зүйëийí 2, 3 äàõь õэñэã/Хóëãàйëàõ/, 17.12 äóãààð зүйëийí 2, 3 äàõь õэñэã/Мàë õóëãàйëàõ/, Аðвàí еñäүãээð áүëэã/Үíäэñíий àюóëãүй áàйäëûí эñðэã ãэмò õэðэã/, 20.7/Мàíñóóðóóëàõ эм,


1090

ñэòãэцэä íºëººò áîäиñûã õóóëь áóñààð àшиãëàõ/, 20.8/Мàíñóóðóóëàõ эм, ñэòãэцэä íºëººò áîäиñ õэðэãëэõ îðîí áàйðààð õàíãàõ/, 20.9/Мàíñóóðóóëàõ эм, ñэòãэцэä íºëººò áîäиñûã зàвшиõ/, 20.10/Мàíñóóðóóëàõ үйëчиëãээ áүõий óðãàмëûã õóóëь áóñààð òàðиàëàõ/ äóãààð зүйë, Хîðиí õîёðäóãààð áүëэã/Авëиãûí ãэмò õэðэã/, Хîðиí еñäүãээð áүëэã/Хүí òºðºëõòíий àюóëãүй áàйäàë, эíõ òàйвíû эñðэã ãэмò õэðэã/-ò зààñàí ãэмò õэðãийã иëðүүëэõээñ áóñàä үíäэñëэëээð цàãäàí õîðиõ áàйðàíä мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãàà явóóëàõûã õîðиãëîíî.

3.Эíэ õóóëийí 23.1 äүãээð зүйëийí 9 äэõ õэñэã, 23.5 äóãààð зүйëийí 5 äàõь õэñэã, 25.7 äóãààð зүйëийí 13 äàõь õэñэã, 26.1 äүãээð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.2 äóãààð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.3, 26.4 äүãээð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.5, 26.6 äóãààð зүйëä зààñàí мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààã мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãàà явóóëàõ эðõ áүõий áàйãóóëëàãà, òүүíээñ эðõ îëãîñîí мºðäºãч ãүйцэòãэíэ.

4.Эíэ õóóëийí 26.5, 26.6 äóãààð зүйëä зààñàí àжиëëàãààã õэðэãжүүëэõэä äэмжиí îðîëцîõ шààðäëàãàòàй òºðийí áàйãóóëëàãà, áóñàä õóóëийí эòãээäийã пðîкóðîðûí зºвшººðºëä зààíà.

6.Эíэ õóóëийí 23.1 äүãээð зүйëийí 9 äэõ õэñэã, 23.5 äóãààð зүйëийí 5 äàõь õэñэã, 25.7 äóãààð зүйëийí 13 äàõь õэñэã, 26.1 äүãээð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.2 äóãààð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.3, 26.4 äүãээð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.5, 26.6 äóãààð зүйëä зààñàí мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààã явóóëàõ жóðàм, зààвðûã Тàãíóóëûí еðºíõий ãàзðûí äàðãà Óëñûí еðºíõий пðîкóðîðòîй õàмòðàí áàòàëíà.

26.8 дугаар зүйл.нууц ажиллагааны магадлагаа

1.Эíэ õóóëийí 16.8 äóãààð зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñàí мºðäºãчийí íóóц àжиëëàãààíû мàãàäëàãààíä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

1.1.мºðäºãчийí íэð, àëáàí òóшààë; 1.2.мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãàà явóóëàõ пðîкóðîðûí

зºвшººðëийí äóãààð, îãíîî;

1.3.мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíû òºðºë; 1.4.òóõàйí мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíû явцàä

иëэðñэí áàðимòàò мэäээëэë;

1.5.õàвñàðãàñàí áàðимòàò мэäээëëийí жàãñààëò; 1.6.мàãàäëàãààã áàòàëñàí пðîкóðîðûí íэð, àëáàí òóшààë.

1091


26.9 дүгээр зүйл.Мөрдөн шалгах нууц ажиллагаанд тавих прокурорын хяналт

1.Мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíä Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð, òүүíий эðõ îëãîñîí пðîкóðîð õяíàëò òàвиíà.

2.Пðîкóðîð эíэ õóóëийí 23.1 äүãээð зүйëийí 9 äэõ õэñэã, 23.5 äóãààð зүйëийí 5 äàõь õэñэã, 25.7 äóãààð зүйëийí 13 äàõь õэñэã, 26.1 äүãээð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.2 äóãààð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.3, 26.4 äүãээð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.5, 26.6 äóãààð зүйëä зààñàí мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíä äàðààõь õяíàëò òàвиíà:

2.1.мºðäºãчийí àжиëëàãàà õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó явàãäàж áàйãàà эñэõ;

2.2.мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíû òîî áүðòãэë, àшиãëàãäàж áàйãàà òóñãàй òеõíик õэðэãñëийí òîî áүðòãэëийã зîõиõ жóðмûí äàãóó õºòºëж áàйãàà эñэõ;

2.3.мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíû явцàä õóóëь òîãòîîмжîîð îëãîñîí áүðэí эðõийí õүðээíä зºвшººðºë îëãîõ, зºвшººðºë îëãîõîîñ òàòãàëзàõ, òóõàйí àжиëëàãààíû õóãàцààã ñóíãàõ, зîãñîîõ;

2.4.мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíû үð äүí, õîëáîãäîõ мàòеðиàëòàй òàíиëцàõ;

2.5.мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíû явцàä õүíий эðõ, эðõ чºëºº зºðчиãäñºí òàëààðõи ãîмäëûã õяíàж, áóðóóòàй эòãээäэä õàðиóцëàãà òîîцóóëàõ àðãà õэмжээ àвàõ.

3.Эíэ õóóëийí 4.3 äóãààð зүйëä зààñàí àжиëëàãàà íь эíэ зүйëä зààñàí пðîкóðîðûí õяíàëòàä õàмààðàõãүй.

ÕоРИн ДолДУгААР БҮлЭгШИнжИлгЭЭ ÕИЙлгЭÕ

27.1 дүгээр зүйл.Шинжилгээ хийлгэх журам

1.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõэä эä зүйë, õºðºíãийí үíэëãээ òîãòîîõîîð, эñõүë òóñãàй мэäëэã зàйëшãүй шààðäëàãàòàй áîë шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч шийäвэð ãàðãàж шиíжиëãээ õийëãэíэ.

2.Дàðààõь òîõиîëäîëä зààвàë шиíжиëãээ õийëãэíэ:


1092

2.1.ãàäíû íºëººãººð, эñõүë ñэжиãòэй áàйäëààð õүí íàñ áàðñàí áîë òүүíий шàëòãààíûã òîãòîîõ;

2.2.õүíий эðүүë мэíäэä óчиðñàí õîõиðëûí шиíж áàйäëûã òîãòîîõ;

2.3.ãэðч, õîõиðîãч, ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий áàйäëûã áîäиòîй òóñãàж, зºв мэäүүëэã ºãºõ чàäвàðòàй эñэõэä эðãэëзээ òºðвºë òүүíий ñэòãэцийí áàйäëûã òîäîðõîйëîõ;

2.4.áүõ íàñààð õîðиõ яë îíîãäóóëж áîëîõ ãэмò õэðãийí яëëàãäàãчийí ñэòãэцийí áàйäëûã òîäîðõîйëîõ;

2.5.ñэжиãòэí, яëëàãäàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãчийí íàñíû òóõàй áичиã áàðимò áàйõãүй áºãººä òэäíий íàñûã òîãòîîõ íь õэðэãò àч õîëáîãäîëòîй áàйвàë.

3.Шиíжээч òîмиëîõ шийäвэðò шиíжиëãээ õийëãэõ үíäэñëэë, шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãà, шиíжээчийí íэð, шиíжээчиä òàвиõ àñóóëò, шиíжиëãээ õийõ õóãàцàà, шиíжиëãээíий îáьекòûí òàëààðõи мэäээëëийã òóñãàíà.

4.Яëëàãäàãч, шүүãäэãч, òэäãээðийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчиä шиíжээч òîмиëîõ шийäвэðийã òàíиëцóóëíà.

5.Яëëàãäàãч, шүүãäэãч íь ñэòãэцийí ºвчíий óëмààñ õэðãийí áàйäëûã îйëãîõ чàäвàðãүй áîë шиíжээч òîмиëîõ шийäвэðийã òүүíä òàíиëцóóëàõãүй áàйж áîëíî.

6.Хóóëь òîãòîîмж õэðэãëэõ, òүүíий зүйë, õэñэã, зààëòûã òàйëáàðëóóëàõààð шиíжээч òîмиëîõûã õîðиãëîíî.

7.Шиíжээч íь шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí шийäвэðò òîãòîîñîí õóãàцààíä шиíжиëãээ õийж, äүãíэëò ãàðãàíà.

8.Шиíжээч íь шиíжиëãээíий цàð õүðээ, îíцëîãîîñ õàмààðч òîãòîîñîí õóãàцààíä äүãíэëò ãàðãàõ áîëîмжãүй áîë шиíжиëãээ õийõ õóãàцààã ñóíãóóëàõ õүñэëòийã шиíжээч òîмиëñîí шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчиä ãàðãàж шийäвэðëүүëíэ.

27.2 дугаар зүйл.Шинжилгээ хийлгэх үед оролцогчийн эрх

1.Шиíжиëãээ õийëãэõ үеä îðîëцîãч äàðààõь эðõòэй:

1.1.шиíжээчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëò ãàðãàõ;

1093


1.2.шиíжээчиä íэмэëò àñóóëò òàвиõ;1.3.шиíжээчиä íэмэëò áàðимò áичиã ºãºõ, òàйëáàð ãàðãàõ;1.4.мºðäºãч, пðîкóðîðûí зºвшººðëººð шиíжиëãээ õийõэä

áàйëцàõ;1.5.шиíжээчийí äүãíэëòòэй òàíиëцàõ.

2.Эíэ зүйëийí 1.1, 1.2, 1.3-ò зààñàí îðîëцîãчийí õүñэëòийã õàíãàõ íь үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч íь шиíжээч òîмиëñîí шийäвэðийã ººðчиëж, íэмэëò îðóóëж áîëíî.

3.Оðîëцîãчийí õүñэëòийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí áîë òэð òóõàй үíäэñëэë áүõий шийäвэð ãàðãàж, шийäвэðийã îðîëцîãчиä òàíиëцóóëж, ãàðûí үñэã зóðóóëíà.

27.3 дугаар зүйл.Шинжилгээг шүүхийн шинжилгээний байгууллагаар хийлгэх

1.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч шиíжиëãээã шүүõийí шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãààð õийëãэõ шийäвэðээ шиíжиëãээíий îáьекòûí õàмò õүðãүүëíэ.

2.Шүүõийí шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãà íь шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí òîãòîîëûã õүëээí àвмàãц шиíжээч, эñõүë шиíжээчäийí áàãò шиíжиëãээ õийëãэõээð äààëãàíà.

3.Шиíжээчäийí áàãийí áүðэëäэõүүíä òóõàйí áàйãóóëëàãàä àжиëëàäàããүй òóñãàй мэäëэã эзэмшñэí õүíийã шиíжээчээð îðîëцóóëж áîëíî.

4.Эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí òîõиîëäîëä òóõàйí õүíийã шиíжээчээð îðîëцóóëàõ òóõàй шүүõийí шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãà íь шиíжээч òîмиëñîí шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчиä мэäэãäэíэ.

27.4 дүгээр зүйл.Шинжилгээг шүүхийн шинжилгээний байгууллагаас гадуур хийлгэх

1.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч òóñãàй мэäëэã эзэмшñэí, òóõàйí õэðэãò õóвийí ñîíиðõîëãүй õүí, áàйãóóëëàãûã óðьж, шиíжиëãээ õийëãэж áîëíî.

2.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õүíийã шиíжээчээð òîмиëîõ òîõиîëäîëä òóñãàй мэäëэã, мэðãэжиë, чàäвàðûã íîòîëñîí áàðимò áичиã, шиíжээчээð îðîëцóóëж áîëîõãүй үíäэñëэë áàйãàà эñэõийã шàëãàж, òóõàйí õүí шиíжээчээð àжиëëàõûã зºвшººðч áàйãàà эñэõийã óðьäчиëàí òîäðóóëíà.


1094

3.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч шиíжиëãээ õийëãэõ òóõàй òîãòîîëûã эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õүíä ãàðäóóëàí ºãч, õóóëьä зààñàí эðõ, үүðãийã ñàíóóëàí òîãòîîëä ãàðûí үñэã зóðóóëíà.

4.Шиíжээчийí зàðäëûã эíэ õóóëьä зààñàí жóðмààð шийäвэðëэíэ.

27.5 дугаар зүйл.Шинжилгээг шинжээчдийн багаар хийлгэх

1.Шиíжиëãээ õийëãэõэä õэä õэäэí ñàëáàðûí òóñãàй мэäëэã шààðäëàãàòàй ãэж үзвэë шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãчийí шийäвэðээð шиíжиëãээã ижиë, эñõүë ººð ººð мэðãэжëийí шиíжээчäээñ áүðäñэí áàãààð õийëãэж áîëíî.

27.6 дугаар зүйл.Шинжээчийн дүгнэлт

1.Шиíжээчийí äүãíэëòэä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

1.1.шиíжиëãээ õийñэí îí, ñàð, ºäºð, ãàзàð;1.2.шиíжиëãээ õийñэí үíäэñëэë;

1.3.шиíжээч òîмиëñîí áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí;1.4.шиíжээчийí эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð,

áîëîвñðîëûí áîëîí эðäмийí зэðэã, мэðãэжиë, мэðãэшиë, цîë, àëáàí òóшààë, àжиëëàñàí õóãàцàà;

1.5.шиíжиëãээíий îáьекòûí òàëààðõи мэäээëэë;1.6.шиíжиëãээíий àðãàчëàë, явц, үð äүí, шиíжээчиä

òàвьñàí àñóóëò, òүүíä ºãñºí õàðиóëò.

2.Шиíжиëãээ õийõ явцàä шиíжээч óã õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий áóñàä зүйëийã îëж òîãòîîñîí áîë эíэ òàëààð àñóóëò òàвиãäààãүй áàйñàí ч äүãíэëòэä зààíà.

3.Шиíжээчийí äүãíэëòийã áичãээð ãàðãàж, шиíжээч ãàðûí үñэã зóðíà. Хэä õэäэí шиíжээч äүãíэëò ãàðãàõàä îðîëцîж íэãäñэí ñàíàëä õүðñэí áîë íэã äүãíэëòэä ãàðûí үñэã зóðàõ áà ñàíàë зºðñºí áîë ñàíàëàà áичиж, äүãíэëòэä õàвñàðãàíà.

27.7 дугаар зүйл.Шинжээчийн дүгнэлт танилцуулах

1.Шиíжээчийí äүãíэëò, эñõүë äүãíэëò ãàðãàõ áîëîмжãүйã мэäэãäñэí òүүíий òàйëáàð, шиíжээчээñ àвñàí мэäүүëãийí òэмäэãëэëийã õîëáîãäîõ îðîëцîãчиä òàíиëцóóëíà.

2.Оðîëцîãч шиíжээчийí äүãíэëò, òàйëáàðûã үë зºвшººðºõ, òàйëáàð ºãºõ, шиíжээчиä àñóóëò òàвиõ, íэмэëò áà äàõиí шиíжиëãээ õийëãэõ õүñэëò ãàðãàж áîëíî.

1095


3.Шиíжээчийí äүãíэëò, òàйëáàð, мэäүүëãийã îðîëцîãчиä òàíиëцóóëñàí, эíэ үеä îðîëцîãчîîñ òàвьñàí õүñэëò, àñóóëò, õàðиóëòûí òàëààð òэмäэãëэëä òóñãàíà.

27.8 дугаар зүйл.нэмэлт ба дахин шинжилгээ хийлгэх

1.Мºðäºãчийí òîмиëñîí шиíжээчийí äүãíэëò òîäîðõîйãүй, áүðэí áиш, эñõүë шиíжиëãээòэй õîëáîîòîй шиíэ íºõцºë áàйäàë áий áîëñîí òîõиîëäîëä пðîкóðîð, мºðäºãч íэмэëò шиíжиëãээ õийëãэõээð òóõàйí шиíжээчиä, эñõүë ººð шиíжээчиä äààëãàíà.

2.Шиíжээчийí äүãíэëò эðãэëзээòэй áîë шүүõ, пðîкóðîð äàõиí шиíжиëãээ õийëãэõээð ººð шиíжээчиä äààëãàíà.

27.9 дүгээр зүйл.Õэв загвар, дээж авах

1.Шиíжиëãээ õийõ зîðиëãîîð õүíий áие, цîãцîñ, òүүíий эä эðõòэí, мàë, àмьòàí, эä зүйë, áàðимò áичãээñ õэв зàãвàð, äээж àвч áîëíî.

2.Мàë, àмьòàí, òэñэðч äэëáэðэõ, õîðò áîäиñ, àюóë óчðóóëж áîëзîшãүй эä зүйëээñ õэв зàãвàð, äээж àвàõàä áóñäûí àюóëãүй áàйäëûã õàíãàõ àðãà õэмжээã óðьäчиëàí àвíà.

3.Хэв зàãвàð, äээж àвàõ àжиëëàãààã мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû үеä явóóëж áîëíî.

27.10 дугаар зүйл.Õүний биеэс шинжилгээнд зориулж биологийн дээж авах

1.Мºðäºãч õүíий áиеэñ шиíжиëãээíä зîðиóëж áиîëîãийí äээж àвàõ àжиëëàãààã пðîкóðîðûí зºвшººðëººð шиíжээч, эñõүë мэðãэжиëòíий òóñëàмжòàйãààð явóóëíà.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àжиëëàãàà явóóëàõûã òóõàйí õүí ñàйí äóðààð зºвшººðñºí òîõиîëäîëä пðîкóðîðûí зºвшººðºë шààðäàõãүй.

3.Хүíий áиеэñ шиíжиëãээíä зîðиóëж áиîëîãийí äээж àвàõ àжиëëàãààíä õүíий эðõийã зºðчиõ, õóóðч мэõëэõ, àйëãàí ñүðäүүëэõ, õóóëиàð õîðиãëîñîí àðãà õэðэãëэõ, õүíий áиеä òóðшиëò õийõийã õîðиãëîíî.

4.Хүíий áиеэñ шиíжиëãээíä зîðиóëж àвñàí áиîëîãийí äээжийã мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä àшиãëàõ зîðиóëàëòààð шиíжиëãээíий íэãäñэí ñàíä àвíà.


1096

27.11 дүгээр зүйл.Мөрдөгчийн магадлагаа

1.Мºðäºãч эíэ õóóëийí 27.1 äүãээð зүйëä зààñàí шиíжиëãээã шиíжээч òîмиëж õийëãэõ шààðäëàãàãүй, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëж òîãòîîõ áîëîмжòîй, эñõүë ººðийí эзэмшñэí òóñãàй мэäëэãийí õүðээíä òîãòîîõ áîëîмжòîй ãэж үзвэë мàãàäëàãàà ãàðãàж áîëíî.

2.Мºðäºãч мàãàäëàãàà ãàðãàõ явцàä шиíжиëãээíий îáьекòûí шиíж чàíàð ººðчëºãäºõ, óñòàõ, ãэмòэõээð áîë шиíжээч òîмиëíî.

3.Мºðäºãчийí мàãàäëàãààíä эíэ õóóëийí 27.6 äóãààð зүйëийí 1.1, 1.2, 1.4, 1.5, 1.6-ä зààñíûã òóñãàíà.

4.Мºðäºãчийí мàãàäëàãààã үíäэñëэëãүй ãэж үзвэë пðîкóðîð ººðийí ñàíààчиëãààð, эñõүë îðîëцîãчийí õүñэëòийã үíäэñëэí шиíжээч òîмиëж áîëíî.

5.Мºðäºãч мàãàäëàãààã пðîкóðîðò áîëîí эíэ õóóëийí 27.7 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó îðîëцîãчиä òàíиëцóóëíà.

6.Мºðäºãч эíэ õóóëийí 6.2 äóãààð зүйëийí 5, 6 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó мàãàäëàãàà ãàðãàõ, мàãàäëàãààã òàíиëцóóëàõàä эíэ áүëэãò зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

ÕоРИн нАЙМДУгААР БҮлЭгМӨРДӨн ШАлгАÕ АжИллАгААны ТЭМДЭглЭл

28.1 дүгээр зүйл.Мөрдөн шалгах ажиллагааны тэмдэглэл үйлдэх

1.Мºðäºãч мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû òэмäэãëэë үйëäэж, òүүíä òóõàйí àжиëëàãààíû явц, äэñ äàðààëàë, иëэðñэí íºõцºë áàйäàë, àвñàí àðãà õэмжээ, үð äүí áîëîí äàðààõь зүйëийã áичиж òóñãàíà:

1.1.àжиëëàãààã явóóëñàí, òэмäэãëэë õºòºëñºí àëáàí òóшààëòíû íэð, àëáàí òóшààë;

1.2.àжиëëàãààã явóóëñàí ãàзàð, эõэëñэí, äóóññàí îí, ñàð, ºäºð, цàã, миíóò, õэðэãжүүëэõ явцàä õóãàцàà òàñàëäñàí áîë òүүíий шàëòãààí, үðãэëжиëñэí õóãàцàà;

1.3.шүүõ, пðîкóðîðûí зºвшººðëººð явóóëж áàйãàà áîë зºвшººðëийí äóãààð, õүчиíòэй õóãàцàà;

1.4.õîйшëóóëшãүй òîõиîëäîëä явóóëж áàйãàà áîë үíäэñëэë áүõий íºõцºë áàйäëûí òàëààð;

1097


1.5.îðîëцñîí, áàйëцñàí õүíий эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, îðшиí ñóóãàà ãàзðûí õàяã;

1.6.àжиëëàãààíä îðîëцñîí, áàйëцñàí õүíий õóвийí áичиã áàðимòûí мэäээëэë;

1.7.îðîëцñîí õүíä эðõ, үүðãийã òàíиëцóóëñàí òóõàй;1.8.îðîëцñîí, áàйëцñàí õүíээñ õүñэëò, ãîмäîë ãàðãàñàí

эñэõ, òүүíийã шийäвэðëэñэí òàëààð.

2.Мэäүүëэã ºãñºí áîëîí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцñîí õүíий õэëñэí үãийã íэãäүãээð áиеí äээð òàвьñàí àñóóëò, õàðиóëòûí äàãóó үãчëэí áичíэ.

3.Мэäүүëэã ºãñºí õүí мэäүүëãээ ººðºº áичиж áîëîõ áà эíэ òàëààð òэмäэãëэëä òóñãàíà.

4.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû òэмäэãëэëä áàðимò áичиã, эä зүйëийí òîî шиðõэã, òºðºë, õэëáэð, ºíãº, ñîðьц, õàðàãäàж áàйãàà îíцëîõ шиíж òэмäэã, чàíàð, иõ, áàãà, õүíä, õºíãºíий õэмжээ зэðãийã íэã áүðчëэí, îëîí òîîíû эä зүйë, áàðимò áичãийã жàãñààí áичиж, õàвòàñò õэðэãò õàвñàðãàíà.

5.Тэмäэãëэëä мэäүүëэã ºãч áàйãàà, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцîж áàйãàà õүíий áиеэ õэðõэí àвч явàà áîëîí ãàðãàж áàйãàà зàí àвиðûí òàëààð òóñãàж áîëíî.

6.Ажиëëàãààíû явцàä мэäээëëийã òóñãàñàí äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэã õийõ, ãэðэë зóðàã àвàõ, ãàð зóðàã үйëäэõ, õэмжиëò õийõ, óë мºðíººñ õэв, õээ áóóëãàж àвàõ зэðэã эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зàðчимä íийцэõ áóñàä àðãûã õэðэãëэñэí áîë òэäãээðийã òэмäэãëэëä òóñãàí õàвñàðãàíà.

7.Тэмäэãëэëä мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä àшиãëàж áàйãàà òеõíик õэðэãñëийí íэð òºðºë, үзүүëэëòийã òэмäэãëэж, õэäэí миíóòûí áичëэã õийñэí, õэäэí шиðõэã ãэðэë зóðàã àвñíûã òóñãàíà.

8.Тэмäэãëэëä àжиëëàãàà явóóëñàí, òэмäэãëэë õºòºëñºí àëáàí òóшààëòàí ãàðûí үñэã зóðíà.

9.Мэäүүëэã ºãч áàйãàà õүíий яðьñàí зүйëийã áîëîí мэäүүëэã ºãч áàйõ явцàä ãàðãàж ºãñºí áàðимòûã òэмäэãëэëä òóñãààãүй, яðьñàí зүйëийí àãóóëãûã ººðчиëж áичñэí мэäүүëãийí òэмäэãëэëòэй òàíиëцààä зàñвàð îðóóëàõ õүñэëòийã õүëээí àвààãүй áîë мэäүүëэã ºãñºí õүí эíэ òóõàй


1098

òэмäэãëэëийí òºãñãºëä ººðийí ãàðààð, ººðºº áичиõ áîëîмжãүй áîë ººð õүíий òóñëàëцààòàйãààð áичíэ.

10.Эíэ õóóëийí 23.1 äүãээð зүйëийí 9 äэõ õэñэã, 23.5 äóãààð зүйëийí 5 äàõь õэñэã, 25.7 äóãààð зүйëийí 13 äàõь õэñэã, 26.1 äүãээð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.2 äóãààð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.3, 26.4 äүãээð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 26.5, 26.6 äóãààð зүйëä зààñàí мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíû òэмäэãëэë үйëäэõ жóðмûã эíэ õóóëийí 26.7 äóãààð зүйëийí 6 äàõь õэñэãò зààñàí жóðмààð зîõицóóëíà.

28.2 дугаар зүйл.Дуу-дүрсний бичлэг хийх

1.Мºðäºãч äàðààõь мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã ãэðэë зóðàã, эñõүë äóó- äүðñíий áичëэãээð áэõжүүëíэ:

1.1.эзэмшиãч, îðшиí ñóóãч íь эзãүй áàйãàà îðîí áàйð, áóñàä ãàзàðò íэвòðэí îðж явóóëàõ;

1.2.õэðãийí ãàзðûí үзëэã õийõ;1.3.эä зүйëийã òүð õóðààí àвàõ;1.4.эä õºðºíãийã áиòүүмжëэõ;1.5.õºíäëºíãийí ãэðчòэй õийãäэõ мºðäºí шàëãàõ

àжиëëàãààíä õºíäëºíãийí ãэðч îðîëцîõ áîëîмжãүй áîë.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíààñ áóñàä мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû явц, үð äүíã äóó-äүðñíий áичëэãээð áэõжүүëж áîëíî.

3.Мºðäºãч àжиëëàãààã эõëэõийí ºмíº äóó-äүðñíий áичëэã õийõ òàëààð òóõàйí àжиëëàãààíä îðîëцîõ õүíä мэäэãäэж, áичëэãийã ямàð зîðиëãîîð àшиãëàõ òàëààð òàíиëцóóëíà.

4.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû явцàä äóó-äүðñíий áичëэãийã òàñðàëòãүй õийõ íºõцºëийã мºðäºãч õàíãàñàí áàйíà. Зàйëшãүй шààðäëàãààð äóó-äүðñíий áичëэã òàñàëäñàí òîõиîëäîëä òóõàйí àжиëëàãààíä îðîëцñîí õүíä мэäэãäэí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã òүð зîãñîîж, эíэ òàëààð òэмäэãëэëä òîäîðõîй òóñãàíà.

5.Дóó-äүðñíий áичëэãò òóõàйí àжиëëàãààíû зîðиëãî, îí, ñàð, ºäºð, áàйðшиë, эõэëñэí, äóóññàí цàã, миíóòûã òóñãàíà.

6.Мºðäºãч, пðîкóðîð íь äóó-äүðñíий áичëэãийí áүðэí áүòэí, àюóëãүй áàйäëûã õàðиóцíà.

1099


28.3 дугаар зүйл.Мөрдөн шалгах ажиллагааны тэмдэглэл танилцуулах

1.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû òэмäэãëэëийã òóõàйí àжиëëàãàà äóóñмàãц àжиëëàãààíä îðîëцñîí, áàйëцñàí õүíä äàðóй òàíиëцóóëж, ãàðûí үñэã зóðóóëíà. Тэмäэãëэë õэä õэäэí õóóäàñòàй áîë àжиëëàãààíä îðîëцñîí, áàйëцñàí õүí õóóäàñíû íүүð òóñ áүðä ãàðûí үñэã зóðíà.

2.Тэмäэãëэëийã мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцñîí, áàйëцñàí õүíä óíшóóëж, эñõүë óíшиж òàíиëцóóëíà. Тэмäэãëэëийã òàíиëцóóëàõäàà òóõàйí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû òэмäэãëэë íь õàвòàñò õэðэãò àвàãäàõ òóë ñàйòàð íяãòàëж үзэõийã мºðäºãч àíõààðóóëж õэëíэ.

3.Тóõàйí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцñîí õүí òэмäэãëэëòэй òàíиëцàõäàà мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû явцûã äэñ äàðààëëûí äàãóó áичñэí эñэõ, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû íºõцºë áàйäàë, àвñàí àðãà õэмжээ, àжиëëàãààíû үð äүí зэðãийã үíэí зºв, áүðэí òóñãàñàí эñэõийã õяíàж үзíэ.

4.Тэмäэãëэëä äóòóó, áóðóó, îйëãîмжãүй áичñэí зүйëийí òàëààð зàñвàð îðóóëàõ òóõàй îðîëцñîí, áàйëцñàí õүí ñàíàë, õүñэëò ãàðãàñàí áîë ñàíàë, õүñэëòийã õэðõэí õàíãàñàí òàëààð òэмäэãëэëä òóñãàíà.

5.Тэмäэãëэëийí мàяãòàä мэäүүëэã ºãñºí õүíий ñàíàë, õүñэëòийí òэмäэãëэõ õэñãийã îðóóëíà.

6.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíä îðîëцñîí õүí õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíû óëмààñ òэмäэãëэëä ãàðûí үñэã зóðàõ áîëîмжãүй áîë эíэ òóõàй мºðäºãч òàйëáàð áичиж òэмäэãëэëä õàвñàðãàíà.

VI ÕЭсЭг

ÕЭРЭг БҮРТгЭлТ, МӨРДӨн БАЙЦААлТ

ÕоРИн ЕсДҮгЭЭР БҮлЭгÕЭРЭг БҮРТгЭлТ, МӨРДӨн БАЙЦААлТын

ЕРӨнÕИЙ нӨÕЦӨл

29.1 дүгээр зүйл.Õэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалтын хугацаа сунгах журам

1.Пðîкóðîð õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ õóãàцààã ñóíãàõäàà óðьä íь õийãäñэí àжиëëàãàà, õóãàцàà ñóíãàõ үíäэñëэë, цààшиä õийõ мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã õàðãàëзàíà.


1100

2.Мºðäºãч õóãàцààã ñóíãàõ òóõàй үíäэñëэë áүõий òîãòîîë үйëäэж, õóãàцàà äóóñàõààñ 7 õîíîãийí ºмíº пðîкóðîðò õүðãүүëíэ.

3.Нэмэëò мºðäºí áàйцààëò явóóëàõààð пðîкóðîðîîñ áóцààñàí, òүäãэëзүүëñэí, эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîñîí, õэðэãñэõãүй áîëãîñîí õэðãийã ñэðãээñэí áîë ºмíºõ õóãàцààíààñ íь үðãэëжëүүëэí òîîëж, õóãàцààã еðäийí жóðмààð ñóíãàíà.

29.2 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэргийг нэгтгэх, тусгаарлах

1.Хэä õэäэí яëëàãäàãч íэã, эñõүë õэä õэäэí ãэмò õэðãийã õàмòðàí үйëäñэí, эñõүë íэã яëëàãäàãч õэä õэäэí ãэмò õэðэã үйëäñэí áîë үйëäэë òóñ áүðä íь эðүүãийí õэðэã үүñãэí яëëàãäàãчààð òàòàж, мºðäºí áàйцààëò явóóëíà.

2.Хэä õэäэí яëëàãäàãч íэã, эñõүë õэä õэäэí ãэмò õэðãийã õàмòðàí үйëäñэí, эñõүë íэã яëëàãäàãч õэä õэäэí ãэмò õэðэã үйëäñэí áîë õэðãийã íэãòãэж мºðäºí áàйцààëò явóóëж áîëíî.

3.Хэðãийã òàë áүðээñ íь áүðэí áîäиòîй õяíàí шийäвэðëэõэä ñààä áîëîõãүй áîë зàðим яëëàãäàãчиä õîëáîãäîõ õэðãийã òóñãààðëàж áîëíî.

4.Хүíä яë îíîãäóóëж áîëîõ эðүүãийí õэðэãò õºíãºí яë îíîãäóóëж áîëîõ эðүүãийí õэðãийã íэãòãэíэ.

5.Эðүүãийí õóóëийí òóñãàй àíãиä зààñàí яëûí òºðºë, õэмжээ ижиë эðүүãийí õэðãийã íэãòãэõ áîë эõэëж эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòñàí õэðэãò íэãòãэíэ.

6.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëñàí áîëîвч яëëàãäàãчийí õîëáîãäñîí зàðим эðүүãийí õэðэã íь íîòëîãäîîãүй áîë эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òóõàй òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîж, õэðãийã òóñãààðëàí õэðэã áүðòãэëòэä áóцààíà.

7.Пðîкóðîð эíэ зүйëä зààñíû äàãóó эðүүãийí õэðãийã íэãòãэõ, òóñãààðëàõ òóõàй үíäэñëэë áүõий шийäвэð ãàðãàíà.

8.Пðîкóðîð íь яëëàãäàãч ãэмò õэðэã үйëäñэí, ãэм áóðóóòàй áîëîõûã мºðäºí áàйцààëòûí явцàä õàíãàëòòàй íîòîëñîí, òóõàйí õэðãийã шүүõээð õяíàí шийäвэðëүүëэõ áîëîмжòîй ãэж үзвэë яëëàãäàãчиä õîëáîãäîõ зàðим õэðãийã òóñãààðëàí шүүõэä шиëжүүëж áîëíî.

1101


29.3 дугаар зүйл.Õэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалтын нууцлал

1.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí òºëºвëºëò, явц, үð äүíãийí íóóцëàëûã õàíãàж àжиëëàíà.

2.Мºðäºãч õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä îëж мэäñэí òºð, áàйãóóëëàãà, õóвь õүíий íóóцûã зàäðóóëàõãүй áàйж, õîëáîãäîõ áàðимò áичãийã õàмãààëàõ àðãà õэмжээ àвíà.

3.Мºðäºãч òºð, áàйãóóëëàãà, õóвь õүíий íóóцòàй õîëáîîòîй àжиëëàãààíä îðîëцñîí, áàйëцñàí õүíä íóóцûã зàäðóóëàõãүй áàйõ үүðãийã ñàíóóëж, áичãээð áàòàëãàà ãàðãóóëíà.

4.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû явцàä òºðийí íóóцòàй õîëáîîòîй àñóóäàë ãàðвàë мºðäºãч эðõ áүõий áàйãóóëëàãûí óäиðäëàãàä мэäэãäэж, íóóц õàðиóцñàí àëáàí òóшààëòíûã áàйëцóóëíà.

5.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí мàòеðиàëûã пðîкóðîðûí зºвшººðñíººð, пðîкóðîðûí мэäэãäэõ áîëîëцîîòîй ãэж үзñэí õэмжээãээð íийòэä мэäэãäэж áîëíî.

29.4 дүгээр зүйл.Õамтын ажиллагаа

1.Мºðäºãч õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàíòàй äàðààõь õэëáэðээð õàмòðàí àжиëëàж áîëíî:

1.1.мэäээëэë ñîëиëцîõ, ãàðãóóëàí àвàõ; 1.2.õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõàä äэмжëэã

àвàõ; 1.3.эðõ áүõий áàйãóóëëàãûí шийäвэðээð õэðэã áүðòãэëò,

мºðäºí áàйцààëòûã õàмòðàí явóóëàõ.

29.5 дугаар зүйл.Õэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалтад хориглох зүйл

1.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä äàðààõь зүйëийã õîðиãëîíî:

1.1.õүíий íэð òºð, àëäàð õүíäийã ãóòààõ, àмь íàñ, эðүүë мэíäэä õîõиðîë óчðóóëàõ, эðүүäэí шүүõ;

1.2.мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã õîйшëóóëшãүй òîõиîëäîë, эñõүë íóóцààð явóóëàõààñ áóñàä òîõиîëäîëä шºíийí цàãààð явóóëàõ;


1102

1.3.áóñäûã зºðчиë, ãэмò õэðэãò õàòãàõ.

29.6 дугаар зүйл.гэмт хэрэг гарахад нөлөөлсөн шалтгаан, нөхцөлийг арилгах арга хэмжээ

1.Гэмò õэðэã ãàðàõàä íºëººëñºí шàëòãààí, íºõцºëийã òîãòîîмîãц мºðäºãч, пðîкóðîð íь зîõиõ õóóëийí эòãээäэä òэðõүү шàëòãààí, íºõцºëийã àðиëãàõ àðãà õэмжээ àвàõóóëàõààð мэäэãäэë áичиж õóóëáàðûã õэðэãò íь õàвñàðãàíà.

2.Хóóëийí эòãээä íь мºðäºãч, пðîкóðîðûí мэäэãäëийí äàãóó шààðäëàãàòàй àðãà õэмжээ àвч, 1 ñàðûí äîòîð òэð òóõàй мºðäºãч, пðîкóðîðò õàðиó мэäэãäэõ үүðэãòэй.

гУчДУгААР БҮлЭгÕЭРЭг БҮРТгЭлТ

30.1 дүгээр зүйл.Õэрэг бүртгэлт

1.Мºðäºãч ãэмò õэðãийã иëðүүëэõ, òүүíийã үйëäñэí õүí, õóóëийí эòãээäийã îëж òîãòîîõ зîðиëãîîð ãэмò õэðãийí òàëààðõи ãîмäîë, мэäээëэë õүëээí àвñíààñ эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ õүðòэë явóóëж áàйãàà эíэ õóóëьä зààñàí àжиëëàãààã õэðэã áүðòãэëò ãэíэ.

30.2 дугаар зүйл.гэмт хэргийн талаархи гомдол, мэдээлэл хүлээн авах

1.Мºðäºãч, пðîкóðîð äàðààõь òîõиîëäîëä ãэмò õэðãийí òàëààðõи ãîмäîë, мэäээëëийã õүëээí àвч шàëãàíà:

1.1.õүí, õóóëийí эòãээä, àëáàí òóшààëòíààñ ãэмò õэðãийí òàëààð ãîмäîë ãàðãàñàí, эñõүë мэäээëñэí;

1.2.ãэмò õэðãийí шиíжийã ººðºº шóóä иëðүүëñэí;1.3.ãэмò õэðэã үйëäñэí эòãээä ººðийãºº иëчиëж иðñэí.

2.Мºðäºãч, пðîкóðîð ãэмò õэðэã үйëäñэí, үйëäэõээð áэëòãэж, зàвäàж áàйãàà òóõàй ãîмäîë, мэäээëëийã õүëээí àвàõ үүðэãòэй.

3.Мэäээëëийã õүëээí àвàõäàà ñàíààòàйãààð õóäàë мэäээëáэë õóóëьä зààñàí õàðиóцëàãà õүëээëãэõийã мэäээëэë ºãºãчиä ñàíóóëíà.

4.Гэмò õэðãийí òàëààðõи ãîмäîë, мэäээëëийã õүëээí àвàõààñ òàòãàëзñàí òîõиîëäîëä òóõàйí ãîмäîë ãàðãàñàí, мэäээëэë ºãñºí õүí эíэ

1103


õóóëийí Аðвàí òàвäóãààð áүëэãò зààñàí жóðмûí äàãóó ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

30.3 дугаар зүйл.гэмт хэргийн талаархи гомдол, мэдээлэл гаргах

1.Гэмò õэðãийí òàëààðõи ãîмäîë, мэäээëëийã иðãэí àмààð, эñõүë áичãээð ãàðãàж áîëíî.

2.Биечëэí, эñõүë õàðиëцàà õîëáîîíû õэðэãñэë àшиãëàí ãàðãàñàí ãîмäëûã òэмäэãëэë үйëäэж õүëээí àвàõ áà òүүíä òэмäэãëэë үйëäñэí õүí ãàðûí үñэã зóðíà.

3.Бичãээð ãàðãàñàí ãîмäîëä ãîмäîë ãàðãàãч ãàðûí үñэã зóðñàí áàйíà.

4.Сàíààòàйãààð õóäàë мэäээëáэë õүëээëãэõ õàðиóцëàãûí òàëààð ãîмäîë ãàðãàãчиä òàйëáàðëàí ºãч, эíэ òóõàй òэмäэãëэëä òóñãàí ãîмäîë ãàðãàãчààð ãàðûí үñэã зóðóóëíà.

30.4 дүгээр зүйл.Õуулийн этгээд, албан тушаалтан гэмт хэргийн талаар мэдээлэл өгөх

1.Хóóëийí эòãээä, àëáàí òóшààëòàí ãэмò õэðãийí òàëààðõи мэäээëëийã áичãээð ºãºõ áà òүүíä õîëáîãäîõ áàðимò, мàòеðиàëûã õàвñàðãàж áîëíî.

30.5 дугаар зүйл.гэмт хэргийн талаархи мэдээллийг төлбөртэй авах

1.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãà äàðààõь мэäээëëийã òºëáºðòэй àвàõààð íийòэä зàðëàж áîëíî:

1.1.ãэмò õэðэã үйëäэõээð áэëòãэж áàйãàà, зàвäñàí, эñõүë үйëäñэí òóõàй;

1.2.эðэí ñóðвàëжëàãäàж áàйãàà õүí, эä зүйë, òээвðийí õэðэãñэë, áàðимò áичãийí òóõàй.

2.Мэäээëëийã òºëáºðòэй àвàõ òóõàй зàðëààãүй áîëîвч õүí, õóóëийí эòãээäээñ õүñэëò ãàðãàñàí òîõиîëäîëä мэäээëëийã òºëáºðòэй àвàõ эñэõийã мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãûí äàðãà шийäвэðëэíэ.


1104

30.6 дугаар зүйл.Õэргээ илчлэн мэдээлэх

1.Гэмò õэðэã үйëäñэí õүí үйëäñэí õэðãээ ñàйí äóðààðàà иëчиëñэí мэäээëëийã áичãээð, эñõүë àмààð ãàðãàж áîëíî.

30.7 дугаар зүйл.гэмт хэргийн талаархи гомдол, мэдээллийг шалгах

1.Мºðäºãч ãэмò õэðãийí òàëààðõи ãîмäîë, мэäээëëийã õяíàí үзээä ãэмò õэðãийí шиíж áàйãàà эñэõийã òîãòîîõ шààðäëàãàòàй áîë ãîмäîë, мэäээëëийã õүëээí àвñíààñ õîйш 5 õîíîãийí äîòîð эíэ õóóëийí 22.1 äүãээð зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñíààñ ãàäíà äàðààõь мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëж áîëíî:

1.1.үзëэã õийõ; 1.2.шиíжиëãээíä зîðиóëж äээж, õóðóóíû õээ, óë мºðíий

õэв àвàõ;1.3.ãэðчээñ мэäүүëэã àвàõ;

1.4.õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий òээвðийí õэðэãñэë, мºíãº, эä зүйëийã õóðààж àвàõ;

1.5.эä õºðºíãийã áиòүүмжëэõ.

2.Дàðààõь эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã õîйшëóóëшãүй òîõиîëäîëä явóóëж, пðîкóðîðò äàðóй шиëжүүëíэ:

2.1.ãîмäîë, мэäээëëийã шàëãàõ явцàä ãэмò õэðэã үйëäэж áàйãàà áîëîí үйëäñэí òóõàй үíäэñëэëòэй ñэжиã áàйãàà òîõиîëäîëä мºðäºãч, òàãíóóë, цàãäàà, àвëиãàòàй òэмцэõ áàйãóóëëàãûí àëáà õààãч;

2.2.Мîíãîë Óëñûí õиëийí ãàäíà áàйãàà òóñ óëñûí óñàí îíãîц, àãààðûí õºëºã àяëж явàà үеä ãàðñàí ãэмò õэðэãò óñàí îíãîцíû àõмàä, àãààðûí õºëãийí áàãийí äàðãà;

2.3.Мîíãîë Óëñààñ ãàäààä óëñàä ñóóãàà Дипëîмàò òºëººëºãчийí ãàзðûí эзэмшиë íóòàãò ãàðñàí ãэмò õэðэãò òóõàйí Дипëîмàò òºëººëºãчийí ãàзðûí кîíñóëûí àñóóäàë эðõэëñэí àжиëòàí;

2.4.õîðиõ àíãийí õàðьяà íóòàã äэвñãэðò õîðиãäëûí үйëäñэí ãэмò õэðэãò õîðиõ áàйãóóëëàãûí эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí;

2.5.зэвñэãò õүчíий àíãи, áàйãóóëëàãûí íóòàã äэвñãэðò цэðãийí àëáà õààãчийí үйëäñэí ãэмò õэðэãò òóõàйí зэвñэãò õүчíий àíãи, áàйãóóëëàãûí зàõиðàãч;

1105


2.6.õиëийí зóðвàñò ãàðñàí ãэмò õэðэãò óëñûí õиë õàмãààëàõ áàйãóóëëàãûí эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí;

2.7.цэðãийí àëáà õààãч эíõийã äэмжиõ, îëîí óëñûí áóñàä àжиëëàãààíä îðîëцîõ явцàä òэäíий õîîðîíä үйëäñэí ãэмò õэðэãò òóõàйí цэðãийí áàãийí эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí;

2.8.ãààëийí õяíàëò, шàëãàëòûí явцàä иëэðñэí ãэмò õэðэãò ãààëийí óëñûí áàйцààãч.

30.8 дугаар зүйл.гэмт хэргийн талаархи гомдол, мэдээллийг хянан үзээд гаргах шийдвэр

1.Мºðäºãч ãэмò õэðãийí òàëààðõи ãîмäîë, мэäээëëийã õүëээí àвч õяíàж үзñэí äàðóй, эñõүë эíэ õóóëийí 30.7 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëж äàðààõь шийäвэðийí àëь íэãийã ãàðãàñàí äàðóй эíэ òóõàй ãîмäîë, мэäээëэë ãàðãàãчиä мэäэãäэíэ:

1.1.õэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээõ;1.2.õэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээõээñ òàòãàëзàõ ñàíàëûã

пðîкóðîðò ãàðãàõ;

1.3.õàðьяàëëûí äàãóó шиëжүүëэõ ñàíàëûã пðîкóðîðò ãàðãàõ.

2.Эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí эíэ õóóëийí 30.7 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëж, эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шийäвэð ãàðãóóëàõààð õàðьяàëëûí äàãóó пðîкóðîðò ñàíàëàà äàðóй õүðãүүëíэ.

30.9 дүгээр зүйл.Õэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээх

1.Мºðäºãч õэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээñэí áîë пðîкóðîðò äàðóй мэäэãäэí, пðîкóðîðûí íэãäñэí áүðòãэëä áүðòãүүëж, òîãòîîëûã 72 цàãийí äîòîð пðîкóðîðò òàíиëцóóëíà.

2.Хэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээñэí íь эíэ õóóëьä зààñàí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëàõ үíäэñëэë áîëíî.

3.Хэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээõ òóõàй мºðäºãчийí òîãòîîëä õэðãийí áүðòãэëийí äóãààð, ямàð ãэмò õэðэã õэзээ, õààíà үйëäэãäñэí, óã õэðэãò õэðэã áүðòãэëò явóóëàõ үíäэñëэëийã òóñãàíà. Тîãòîîëä õүí, õóóëийí эòãээäийí íэðийã õîëáîãäóóëàí áичиõийã õîðиãëîíî.

4.Мºðäºãч õэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээñэí íь үíäэñëэëãүй ãэж үзвэë пðîкóðîð мºðäºãчийí òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîíî.


1106

30.10 дугаар зүйл.Õэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээхээс татгалзах

1.Гэмò õэðãийí òàëààðõи ãîмäîë, мэäээëэëä эðүүãийí õэðэã үүñãэõ үíäэñëэë áàйõãүй, эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëж áîëîõãүй íºõцºë áàйäàë òîãòîîãäñîí áîë пðîкóðîð õэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээõээñ òàòãàëзàíà.

2.Пðîкóðîðûí õяíàëòûí явцàä, эñõүë эíэ õóóëийí 30.8 äóãààð зүйëийí 1.2-ò зààñàí ñàíàëûã үíäэñëэж пðîкóðîð õэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээõээñ òàòãàëзàõ òóõàй òîãòîîë ãàðãàíà.

3.Хэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээõээñ òàòãàëзñàí òàëààð ãîмäîë, мэäээëэë ãàðãàãчиä мэäэãäэíэ.

30.11 дүгээр зүйл.гэмт хэргийн талаархи гомдол, мэдээллийг харьяаллын дагуу шилжүүлэх

1.Гэмò õэðãийí òàëààðõи ãîмäîë, мэäээëэëä äóðäñàí àñóóäàë íь òóõàйí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ áàйãóóëëàãûí õàðьяàëëûí áóñ áîëîõ íь òîãòîîãäвîë мºðäºãч õàðьяàëëûí äàãóó шиëжүүëэõ ñàíàëûã пðîкóðîðò äàðóй õүðãүүëíэ.

2.Гэмò õэðãийí òóõàй ãîмäîë, мэäээëëийã õàðьяàëëûí äàãóó шиëжүүëэõ òîõиîëäîëä мºðäºãч ãэмò õэðãийã òàñëàí зîãñîîõ, ãэмò õэðãийí óë мºðийã õàмãààëàõ, áэõжүүëэõ àðãà õэмжээ àвíà.

3.Пðîкóðîð ººðийí ñàíààчиëãààð, эñõүë мºðäºãчийí ñàíàëûã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë õэðãийã 24 цàãийí äîòîð õàðьяàëëûí äàãóó шиëжүүëэõ шийäвэð ãàðãàж, эðõ áүõий áàйãóóëëàãàä шиëжүүëíэ.

30.12 дугаар зүйл.Õэрэг бүртгэлтийн хугацаа

1.Хэðэã áүðòãэëòийí үíäñэí õóãàцàà íь õэðэã áүðòãэëòийí õэðэã íээñíээñ õîйш 1 ñàð áàйíà.

2.Хэðэã áүðòãэëòийí íийò õóãàцàà íь Эðүүãийí õóóëийí 1.10 äóãààð зүйëä зààñàí õººí õэëэëцэõ õóãàцààãààð õязãààðëàãäàíà.

3.Хэðэã áүðòãэëòийí õóãàцààã пðîкóðîð òóõàй áүð 3 ñàð õүðòэë õóãàцààãààð ñóíãàж áîëíî.

4.Эíэ õóóëийí 30.7 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õóãàцààã õэðэã áүðòãэëòийí õóãàцààíä îðóóëж òîîцíî.

1107


30.13 дугаар зүйл.Õэрэг бүртгэлтийг дуусгах

1.Мºðäºãч õэðэã áүðòãэëòийã äóóñãàж, äàðààõь ñàíàëûã пðîкóðîðò õүðãүүëíэ:

1.1.õэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã õààõ;1.2.эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ.

30.14 дүгээр зүйл.Õэрэг бүртгэлтийн хэргийг хаах

1.Хэðэã áүðòãэëòийí явцàä ãэмò õэðэã үйëäэãäээãүй, эñõүë òóõàйí үйëäэë, эñ үйëäэõүй íь зºðчëийí шиíжòэй áîëîõ íь òîãòîîãäвîë мºðäºãч õэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã õààõ ñàíàëàà пðîкóðîðò õүðãүүëíэ.

2.Пðîкóðîð мºðäºãчийí ñàíàëûã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë õэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã õààж, зºðчëийí шиíжòэй áîëîõ íь òîãòîîãäñîí òîõиîëäîëä зºðчиë шàëãàí шийäвэðëэõ эðõ áүõий áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàíä шиëжүүëэõийã мºðäºãчиä äààëãàíà.

3.Хэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã õààõ òóõàй мºðäºãчийí ñàíàëûã үíäэñëэëãүй ãэж үзвэë пðîкóðîð íэмэëò õэðэã áүðòãэëò явóóëàõààð õэðãийã áóцààõ, эñõүë эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òóõàй òîãòîîë ãàðãàíà.

4.Эíэ õóóëийí 1.5 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí үíäэñëэë òîãòîîãäвîë пðîкóðîð ººðийí ñàíààчиëãààð, эñõүë мºðäºãчийí ñàíàëààð õэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã õààõ шийäвэð ãàðãàж, эíэ òóõàй õîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчиä мэäэãäэíэ.

5.Эíэ зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñàí шийäвэðийã õîõиðîãч эñ зºвшººðвºë шийäвэð õүëээí àвñàí ºäðººñ õîйш 7 õîíîãийí äîòîð äээä шàòíû пðîкóðîðò ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

6.Хэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã үíäэñëэëãүйãээð õààñàí ãэж үзвэë äээä шàòíû пðîкóðîð óã òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîж, õэðэã áүðòãэëò, эñõүë мºðäºí áàйцààëò явóóëàõààð õàðьяàëëûí äàãóó шиëжүүëж áîëíî.

7.Хэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã õààõ шийäвэð ãàðñíû äàðàà õîõиðîãч, òүүíий ºмãººëºãч õүñэëò ãàðãàвàë õэðэã áүðòãэëòийí õэðэãòэй òàíиëцóóëíà.

30.15 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах санал хүргүүлэх

1.Хэðэã áүðòãэëòийí явцàä эíэ õóóëийí 1.5 äóãààð зүйëä зààñàí òîõиîëäîë үүñээãүй, òóõàйí õүí, õóóëийí эòãээä ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэж


1108

үзэõ íºõцºë áàйäàë òîãòîîãäñîí, яëëàãäàãчààð òàòàõ õүí, õóóëийí эòãээä õààíà áàйãàà íь òîäîðõîй áîë мºðäºãч эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ ñàíàëûã пðîкóðîðò õүðãүүëíэ.

2.Пðîкóðîð эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí ñàíàëûã õүëээí àвч, үíäэñëэë áүõий äàðààõь шийäвэð ãàðãàíà:

2.1.íэмэëò õэðэã áүðòãэëò явóóëàõààð õэðãийã áóцààõ; 2.2.эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîë үйëäэõ;

2.3.õэðэã áүðòãэëòийí õэðãийã õààõ.

30.16 дугаар зүйл.нэмэлт хэрэг бүртгэлт явуулахаар хэргийг буцаах

1.Пðîкóðîð яëëàãäàãчààð òàòàãäàõ õүí, õóóëийí эòãээä ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэõ íºõцºë áàйäàë áүðэí òîãòîîãäîîãүй ãэж үзвэë íэмэëò õэðэã áүðòãэëò явóóëàõààð õэðãийã мºðäºãчиä áóцààíà.

30.17 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тогтоол үйлдэх

1.Пðîкóðîð эíэ õóóëийí 30.15 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò

зààñàí мºðäºãчийí ñàíàëûã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òóõàй òîãòîîë үйëäэж, пðîкóðîðûí íэãäñэí áүðòãэëä áүðòãүүëíэ.

2.Эíэ õóóëийí 30.2 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí òîõиîëäîëä яëëàãäàãчààð òàòàõ õүí, õóóëийí эòãээä õààíà áàйãàà íь òîäîðõîй, õэðэã áүðòãэëò явóóëàõ шààðäëàãàãүй ãэж үзвэë пðîкóðîð ººðийí ñàíààчиëãààð, эñõүë мºðäºãчийí ñàíàëààð эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òóõàй òîãòîîë үйëäэж, пðîкóðîðûí íэãäñэí áүðòãэëä áүðòãүүëíэ.

3.Эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òóõàй òîãòîîëûí òîãòîîõ õэñэãò òîãòîîë үйëäñэí пðîкóðîðûí íэð, àëáàí òóшààë, ямàð ãэмò õэðэã õэзээ, õààíà үйëäэãäñэí, ñэжиãòíий эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, Эðүүãийí õóóëийí ямàð зүйë, õэñэã, зààëòàä зààñàí ãэмò õэðэãò áóðóóòãàж áàйãàà òóõàй зààíà. Хóóëийí эòãээäийã яëëàãäàãчààð òàòàж áàйãàà áîë õóóëийí эòãээäийí íэðийã зààíà.

4.Пðîкóðîð òîãòîîëûí òîäîðõîйëîõ õэñэãò òóõàйí õүíийã ãэмò õэðэã үйëäñэí áîëîõûã íîòëîõ áàðимòûí жàãñààëò, íîòëîõ áàðимò òóñ áүðä òóñãàãäñàí мэäээëëийí õэð õэмжээã òîãòîîж òóñãàíà.

1109


гУчИн нЭгДҮгЭЭР БҮлЭгМӨРДӨн БАЙЦААлТ

31.1 дүгээр зүйл.Мөрдөн байцаалт

1.Эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîë үйëäñэíээñ õэðãийã шүүõэä шиëжүүëэõ õүðòэë õэðãийí òàëààð íîòëîãäвîë зîõиõ áàйäëûã òîãòîîõ зîðиëãîîð явóóëж áàйãàà эíэ õóóëьä зààñàí àжиëëàãààã мºðäºí áàйцààëò ãэíэ.

31.2 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тогтоол үйлдсэний дараа хийгдэх ажиллагаа

1.Эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó áàðивчëàãäñàí, эñõүë яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëòîй òàíиëцóóëàõààð äóóäàãäñàí õүíийã ñэжиãòэí ãэíэ.

2.Пðîкóðîð эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîë үйëäñэíий äàðàà ñэжиãòíийã мэäэãäэõ õóóäñààð äóóäàí иðүүëж, óã òîãòîîëûã òàíиëцóóëàõûã мºðäºãчиä äààëãàíà.

3.Тîãòîîë òàíиëцóóëàõààð ñэжиãòíийã äóóäàí иðүүëэõäээ эíэ õóóëийí 12.1 äүãээð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

4.Хүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíààð иðэõ áîëîмжãүй òóõàйãàà мэäэãäэõ õóóäàñ õүëээí àвñàí ñэжиãòэí мºðäºãчиä äàðóй мэäэãäэж, эíэ òóõàй áàðимòàà иðүүëñэí áîë яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîë òàíиëцóóëàõ õóãàцààã пðîкóðîð 24 цàã õүðòэë õóãàцààãààð õîйшëóóëж áîëíî.

5.Мэäэãäэõ õóóäñûã ãàðäóóëàí ºãºõäºº õүëээí àвñàí îãíîî, цàã, миíóòûã òэмäэãëэí õүëээí àвñàí õүíээð ãàðûí үñэã зóðóóëíà.

6.Эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëòîй òàíиëцóóëàõààð äóóäñàí ñэжиãòэí õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð иðээãүй, мэäэãäэõ õóóäñûã õүëээí àвàõààñ òàòãàëзñàí íь òүүíийã шүүõийí зºвшººðëººð áàðивчëàõ үíäэñëэë áîëíî.

7.Шºíийí цàãò òîãòîîë òàíиëцóóëàõààð ñэжиãòíийã äóóäàí иðүүëэõийã õîðиãëîíî.

8.Эíэ зүйëä зààñàí òîãòîîë òàíиëцóóëàõààð ñэжиãòíийã äóóäàí иðүүëэõ àжиëëàãàà íь эíэ õóóëийí 12.1 äүãээð зүйëä зààñàí îðîëцîãчиä õàмààðàõãүй.


1110

31.3 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тогтоол танилцуулах

1.Мºðäºãч эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã пðîкóðîðîîñ õүëээí àвñàí äàðóй äóóäàí иðүүëñэí ñэжиãòэíä òàíиëцóóëíà.

2.Сэжиãòэí эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëòîй òàíиëцàõààñ òàòãàëзвàë òүүíä òîãòîîëûã óíшиж эíэ òàëààð òэмäэãëэë õºòºëж, шààðäëàãàòàй áîë äóó-äүðñíий áичëэãээð áэõжүүëíэ.

3.Сэжиãòэíä эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîë òàíиëцóóëñíû äàðàà эíэ õóóëийí Дîëäóãààð áүëэãò зààñàí яëëàãäàãчийí эðõийã òàйëáàðëàí ºãч, òэð òóõàй òэмäэãëэëä òóñãàж, ãàðûí үñэã зóðóóëíà.

4.Мºðäºãч ñэжиãòíий õóвийí áàйäëûã òîãòîîõ, яëëàãäàãчààð мэäүүëэã àвàõ àжиëëàãààã 6 цàãийí äîòîð явóóëíà.

5.Сэжиãòэíä эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîë òàíиëцóóëñíû äàðàà шààðäëàãàòàй ãэж үзвэë òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвч áîëíî.

31.4 дүгээр зүйл.сэжигтнийг баривчлах

1.Дàðààõь үíäэñëэë áàйãàà áîë пðîкóðîð ñэжиãòíийã áàðивчëàõ òóõàй мºðäºãчийí ñàíàëûã õүëээí àвñíààñ õîйш óã ñàíàëûã шүүõэä äàðóй õүðãүүëíэ:

1.1.эíэ õóóëийí 31.2 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó ñэжиãòíийã äóóäàõàä õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð иðээãүй, эñõүë мэäэãäэõ õóóäñûã õүëээí àвàõààñ òàòãàëзñàí áîë;

1.2.îðãîí зàйëñàí, эñõүë мэäэãäэõ õóóäñààð äóóäàõàä îðãîí зàйëàõ үíäэñëэë áàйãàà áîë;

1.3.мºðäºãч, пðîкóðîð, шүүãч, õîõиðîãч, ãэðч, õàмòðàí ãэмò õэðэã үйëäñэí õүíийã äàðàмòëàõ, ñүðäүүëэõ, àмь íàñ, эðүүë мэíäэä íь õàëäàõ үíäэñëэë áàйãàà áîë;

1.4.ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэõ õàíãàëòòàй үíäэñëэë áàйãàà, òүүíчëэí äàõиí ãэмò õэðэã үйëäэõ, ãэмò õэðãээ òºãñãºõ үíäэñëэë áàйãàà áîë;

1.5.íîòëîõ áàðимòàà óñòãàõ, ººðчëºõ, õóóðàмчààð үйëäэõ, эñõүë ãэðч, õîõиðîãч, õàмòðàí ãэмò õэðэã үйëäñэí õүíä õóóëь áóñààð íºëººëºõ үíäэñëэë иëэðñэí áîë.

1111


2.Сэжиãòíийã áàðивчëàõ òóõàй пðîкóðîðûí ñàíàëä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

2.1.ñàíàë ãàðãàñàí пðîкóðîðûí íэð, àëáàí òóшààë, ãàðûí үñэã, îí, ñàð, ºäºð;

2.2.ñэжиãòíий эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, îðшиí ñóóãàà ãàзðûí õàяã;

2.3.эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí үíäэñëэë, òүүíийã íîòëîõ áàðимò.

3.Шүүõ íь пðîкóðîðûí ñàíàëûã õүëээí àвñíààñ õîйш 24 цàãийí äîòîð ñэжиãòíийã áàðивчëàõ эñэõийã шийäвэðëэíэ.

4.Сэжиãòíийã áàðивчëàõ зºвшººðºë îëãîõ òóõàй шүүõийí шийäвэðò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

3.1.ñэжиãòíий эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð;3.2.эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí áàðивчëàõ үíäэñëэë;3.3.áàðивчëàõ àжиëëàãàà явóóëàõ зºвшººðëийã õэðэãжүүëэõ

áàйãóóëëàãà;3.4.зºвшººðºë îëãîñîí îí, ñàð, ºäºð, цàã;3.5.шийäвэð õүчиíòэй áàйõ õóãàцàà;3.6.шүүãчийí ãàðûí үñэã, òэмäэã.

5.Шүүõийí зºвшººðëººð áàðивчиëж ñààòóóëàõ õóãàцàà 48 цàãààñ õэòэðч áîëîõãүй.

31.5 дугаар зүйл.сэжигтнийг шүүхийн зөвшөөрөлгүй баривчлах

1.Мºðäºãч äàðààõь òîõиîëäîëä ñэжиãòíийã шүүõийí зºвшººðºëãүй áàðивчиëж áîëíî:

1.1.ãэмò õэðэã үйëäэж áàйõ үеä, эñõүë үйëäñэí äîð íь áàðьñàí;

1.2.эíэ õóóëьä зààñàí õîйшëóóëшãүй òîõиîëäîëä;1.3.ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэж ãэðч, õîõиðîãч шóóä зààñàí; 1.4.òóõàйí õүíий õóвцàñ, áие, îðîí áàйð, эä зүйë,

òээвðийí õэðэãñэëä ãэмò õэðãийí óë мºð иëэðñэí.

2.Мºðäºãч ñэжиãòíийã áàðивчиëñàí äàðóй пðîкóðîðò мэäэãäэж, пðîкóðîð шийäвэðийã шүүõэä äàðóй õүðãүүëíэ.


1112

3.Мºðäºãч ñэжиãòíийã эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó áàðивчиëñàí áîë 24 цàãийí äîòîð шүүõ шийäвэðëэíэ.

4.Мºðäºãч эíэ õóóëийí 30.17 äóãààð зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí үíäэñëэëòэй áîë шүүõийí зºвшººðºëãүй áàðивчиëñàí ñэжиãòэíä эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ ñàíàëàà ñэжиãòíийã áàðивчиëñíààñ õîйш пðîкóðîðò äàðóй õүðãүүëíэ.

5.Пðîкóðîð мºðäºãчийí ñàíàëûã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë ñàíàëûã õүëээí àвñíààñ õîйш 6 цàãийí äîòîð áàðивчиëñàí ñэжиãòэíä эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ эñэõийã шийäвэðëэíэ.

6.Хóóëь áóñààð áàðивчëàãäñàí ñэжиãòíийã пðîкóðîð äàðóй

ñóëëàíà.

31.6 дугаар зүйл.Баривчилсны дараа хийгдэх ажиллагаа

1.Мºðäºãч áàðивчëàãäñàí ñэжиãòэíä áàðивчëàõ òóõàй шүүõийí шийäвэð òàíиëцóóëàõààñ ºмíº, шүүõийí зºвшººðºëãүй áàðивчиëñàí áîë áàðивчиëñàí äàðóй òүүíä äàðààõь зүйëийã òàíиëцóóëíà:

1.1.ямàð ãэмò õэðэãò ñэжиãëэж áàйãàà;1.2.õóóëь зүйí òóñëàëцàà àвàõ эðõòэй áîëîõ;1.3.òүүíий õийñэí үйëäэë, õэëñэí үã ººðийíõ íь эñðэã

шүүõэä íîòëîõ áàðимò áîëîõûã àíõààðóóëàõ;

1.4.õóóëь ёñíû шààðäëàãûã áиеëүүëэõãүй áîë õîëáîãäîõ õóóëьä зààñíû äàãóó àëáàäëàãà õэðэãëэõийã ñàíóóëàõ.

2.Шүүõийí зºвшººðëººð áàðивчëàõ òîõиîëäîëä мºðäºãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àжиëëàãàà явóóëñíû äàðàà ñэжиãòэíä áàðивчëàõ òóõàй шүүõийí зºвшººðºë, үíäэñëэëийã òàíиëцóóëíà.

3.Мºðäºãч ñэжиãòíийã áàðивчëàõ үеä, эñõүë áàðивчиëñíû äàðàà ñэжиãòíий áиеä үзëэã õийж, äàðààõь эä зүйëийã õóðààí àвíà:

3.1.õүíий àмь íàñ, эðүүë мэíäэä àюóë óчðóóëàõ эä зүйë;3.2.îðãîí зàйëàõàä àшиãëàж áîëîõ эä зүйë, áàðимò áичиã;3.3.ãэмò õэðэã үйëäэж îëж àвñàí, эñõүë ãэмò õэðэã

үйëäэõэä àшиãëàñàí áàйж áîëзîшãүй эä зүйë, áàðимò áичиã;

3.4.õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõэä àч õîëáîãäîëòîй эä зүйë, áàðимò áичиã;

1113


3.5.õүí, õóóëийí эòãээä эзэмшиõ, àшиãëàõ, õàäãàëàõ, àвч явàõûã õóóëиàð õîðиãëîñîí эä зүйë, áàðимò áичиã.

4.Мºðäºãч ñэжиãòíийã áàðивчиëñíààñ õîйш 6 цàãийí äîòîð òүүíий õóвийí áàйäëûã òîãòîîõ, мэäүүëэã àвàõ àжиëëàãààã явóóëíà.

5.Мºðäºãч ñэжиãòíийã áàðивчиëñíààñ õîйш 6 цàãийí äîòîð òóõàйí ñэжиãòíийã áàðивчиëñàí òàëààð òүүíий ãэð áүëийí àðвàí íàймàí íàñàíä õүðñэí ãишүүí, эñõүë ºмãººëºãч, ãàäààä óëñûí иðãэí áîë òóõàйí óëñûí Дипëîмàò òºëººëºãчийí ãàзàðò мэäэãäэíэ.

6.Мºðäºãч áàðивчëàõ àжиëëàãààíû үеä õîëáîãäîõ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó àëáàäëàãà õэðэãëэж áîëíî.

31.7 дугаар зүйл.Тэмдэглэл үйлдэх

1.Мºðäºãч ñэжиãòíийã áàðивчëàõäàà òэмäэãëэë үйëäэж áэõжүүëíэ. Тэмäэãëэëийã áàðивчëàõ àжиëëàãààíû үеä үйëäэõ áîëîмжãүй áàйñàí áîë òóõàйí àжиëëàãààã äóóññàíààñ õîйш äàðóй íºõºí үйëäэíэ.

2.Тэмäэãëэëä áàðивчëàõ àжиëëàãààíû үйë явцààñ ãàäíà äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

2.1.áàðивчиëñàí мºðäºãчийí îвîã, íэð, àëáàí òóшààë;2.2.áàðивчëàõ àжиëëàãàà эõэëñэí îãíîî, ãàзàð;2.3.áàðивчëàãäàж áàйãàà ñэжиãòэíä эðõийã íь òàíиëцóóëñàí

цàã, миíóò;2.4.áàðивчëàõ ãàзàðò õүðãэñэí цàã, миíóò;2.5.áàðивчëàãäñàí ñэжиãòíий ãàðãàñàí ñàíàë õүñэëò,

òүүíийã õэðõэí шийäвэðëэñэí;

2.6.эíэ õóóëийí 31.6 äóãààð зүйëийí 5 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó ñэжиãòíийã áàðивчиëñíûã õààíà, õэíä мэäэãäñэí òóõàй áîëîí мэäэãäñэí цàã, миíóò.

3.Бàðивчëàãäàж áàйãàà ñэжиãòэíä эðõийã íь òàíиëцóóëñàí цàã, миíóòûã òэмäэãëэж, ãàðûí үñэã зóðóóëíà. Гàðûí үñэã зóðàõ áîëîмжãүй, эñõүë ãàðûí үñэã зóðààãүй áîë эíэ òóõàй òэмäэãëэëä òóñãàíà.

31.8 дугаар зүйл.Баривчлагдсан сэжигтний эрх

1.Бàðивчëàãäñàí ñэжиãòэí äàðààõь эðõòэй:

1.1.áàðивчиëñàí үíäэñëэëòэй òàíиëцàõ;


1114

1.2.шүүõийí зºвшººðºëãүй áàðивчиëñíààñ áóñàä òîõиîëäîëä áàðивчëàõ òóõàй шүүõийí зºвшººðºëòэй õóóëьä зààñàí õóãàцààíä òàíиëцàõ, õóóëáàðûã àвàõ;

1.3.ººðийãºº ºмãººëºõ, ºмãººëүүëэõ, ºмãººëºãч, ãэð áүëийí ãишүүíòэй õîëáîãäîõ áîëîмжîîð õàíãàãäàõ;

1.4.áàðивчëàõ шийäвэð, àжиëëàãààíû òàëààð шүүõэä ãîмäîë ãàðãàõ;

1.5.ººðийíõºº эñðэã мэäүүëэã ºãºõãүй áàйõ;1.6.эмíэëãийí òóñëàмж àвàõ;1.7.õóóëь áóñààð áàðивчиëñíû óëмààñ óчиðñàí õîõиðëîî

àðиëãóóëàõààð ãîмäîë ãàðãàõ;

1.8.õóóëь зºðчñºí эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí, мºðäºãч, пðîкóðîðûí үйë àжиëëàãààíä ãîмäîë ãàðãàõ.

2.Бàðивчëàãäñàí ñэжиãòэí òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëòîй òàíиëцàж, õóóëáàðëàж àвàõ, áàðивчиëñàí үíäэñëэëийí òàëààð мºðäºãчººð òàйëáàðëóóëàõ эðõòэй.

31.9 дүгээр зүйл.Баривчлах хугацааг тоолох

1.Сэжиãòэíä áàðивчëàõ òóõàй шүүõийí шийäвэðийã òàíиëцóóëñàí, эñõүë шүүõийí зºвшººðºëãүй áàðивчиëñàí òîõиîëäîëä эíэ õóóëийí 31.6 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíûã òàíиëцóóëñàí үеэñ áàðивчиëñàí õóãàцààã òîîëíî.

2.Мºðäºãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õóãàцààã òэмäэãëэëä òóñãàíà.

31.10 дугаар зүйл.Õувийн байдлыг тогтоох

1.Мºðäºãч эíэ õóóëийí 31.3 äóãààð зүйëийí 4 äэõ õэñэã, 31.6 äóãààð зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñàí õóвийí áàйäëûã òîãòîîõ зîðиëãîîð äàðààõь àжиëëàãààã явóóëíà:

1.1.õóвийí áичиã áàðимòûã шàëãàõ, шààðäëàãàòàй òîõиîëäîëä õóвийí áàйäëûí òàëààð íэмэëò мэäээëэë àвàõ;

1.2.ãэðэë зóðàã, эñõүë äүðñíий, эñõүë äóó-äүðñíий áичëэãээð íүүð цàðàй, áиеийí òºðõ áàйäëûã áэõжүүëэõ;

1115


1.3.õóðóó, àëãàíû õээ, эñõүë áóñàä õэв зàãвàðûã áэõжүүëэõ;1.4.шààðäëàãàòàй áîë шиíжиëãээíä зîðиóëж áиеэñ íь

áиîëîãийí äээж àвàõ;

1.5.áиеä үзëэã õийõ;1.6.õàðьцóóëñàí шиíжиëãээ õийõ.

2.Хóвийí áàйäëûã íь òîãòîîõîä ñààä óчðóóëáàë мºðäºãч õîëáîãäîõ õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó àëáàäëàãà õэðэãëэíэ.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õóвийí áàйäëûã òîãòîîñîí мэäээëëийã õàвòàñò õэðэãò òóñãàíà.

31.11 дүгээр зүйл.сэжигтнээс мэдүүлэг авах

1.Мºðäºãч áàðивчëàãäñàí ñэжиãòíээñ мэäүүëэã àвàõûí ºмíº òүүíä ямàð õэðэãò õîëáîãäóóëàí мэäүүëэã àвч áàйãàà òàëààð òàíиëцóóëж, äàðààõь эðõийã òàйëáàðëàíà:

1.1.ººðийí áîëîí ãэð áүëийí ãишүүä, эцэã эõ, үð õүүõäийíõээ эñðэã мэäүүëэã ºãºõãүй áàйõ;

1.2.ººðийãºº ºмãººëºõ, ºмãººëºãч ñîíãîí àвàõ;1.3.ºмãººëºãчòэй ãàíцààðчëàí óóëзàõ, ºмãººëºãч áàйëцóóëàí

мэäүүëэã ºãºõ; 1.4.эõ õэëээðээ, эñõүë ººðийí ñàйí мэäэõ õэëээð мэäүүëэã

ºãºõ;1.5.îðчóóëàãч, õэëмэðчийí òóñëàëцààã àвàõ;1.6.мэäүүëэã ºãºõººñ òàòãàëзàõ;1.7.мºðäºãч, пðîкóðîð, îðчóóëàãч, õэëмэðчээñ òàòãàëзàõ;1.8.эíэ õóóëийí Дîëäóãààð áүëэãò зààñàí áóñàä эðõ.

2.Сэжиãòíээñ мэäүүëэã àвàõàä эíэ õóóëийí 25.1, 25.2, 25.3 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

3.Сэжиãòíий ñîíãîí àвñàí ºмãººëºãч 2 цàãийí äîòîð õүðэëцэí иðээãүй, эñõүë ºмãººëºãч àвàõààñ òàòãàëзñàí áîë эíэ õóóëийí 5.3 äóãààð зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó ºмãººëºãч îðîëцóóëíà.

4.Бàðивчëàãäñàí ºñвºð íàñíû ñэжиãòíээñ мэäүүëэã àвàõàä эíэ õóóëийí 25.2 äóãààð зүйëийí 2 äàõь õэñэã, 25.3 äóãààð зүйë, эíэ зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.


1116

31.12 дугаар зүйл.Баривчлагдсан сэжигтнийг суллах

1.Шүүõийí зºвшººðºëãүй áàðивчëàãäñàí ñэжиãòíийã äàðààõь òîõиîëäîëä шүүãч ñóëëàõ шийäвэð ãàðãàíà:

1.1.ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэõ õàíãàëòòàй áàðимò áàйõãүй;1.2.эíэ õóóëийí 31.5 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñãийã зºðчиж

áàðивчиëñàí.

2.Бàðивчиëñíààñ õîйш 48 цàã äóóñч, ñэжиãëэãäэж áàйãàà õүíä эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ пðîкóðîðûí шийäвэð, цàãäàí õîðиõ шүүõийí шийäвэð иðээãүй áîë áàðивчëàõ áàйðíû äàðãà мºðäºãч, пðîкóðîð, шүүãчиä мэäэãäэж, òүүíийã ñóëëàíà.

3.Сэжиãòíийã ñóëëàõäàà òүүíийã ямàð үíäэñëэëээð, õэзээ, õààíà, õэíий шийäвэðээð áàðивчиëñàí, õэзээ, õэíий шийäвэðээð ñóëëàñàí òóõàй мàãàäëàãàà îëãîíî.

4.Сэжиãòíийã ñóëëàõäàà òүүíээñ õóðààí àвñàí эä зүйëээñ õóóëиàð áиеäээ àвч явàõûã õîðиãëîñíîîñ áóñäûã íь áóцààí îëãîíî.

5.Бàðивчëàãäñàí ºñвºð íàñíû ñэжиãòíийã ñóëëàõäàà òүүíий эцэã, эõ, àñðàí õàмãààëàãч, õàðãàëзàí äэмжиãч, õóóëь ёñíû òºëººëºãчийí àëь íэãэíä õүëээëãэí ºãíº.

6.Мºðäºãч ñэжиãòíийã ñóëëàñàí òóõàй òэмäэãëэë, áàðивчëàõ àжиëëàãààòàй õîëáîîòîй мàòеðиàëûã 24 цàãийí äîòîð пðîкóðîðò õүðãүүëíэ.

7.Мºðäºãч, пðîкóðîð, шүүõ õóóëь áóñààð áàðивчëàãäñàí áîëîõ íь òîãòîîãäñîí ñэжиãòíийã эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó ñóëëàõäàà òүүíä эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó õóóëь áóñààð áàðивчиëñíààñ áîëж óчиðñàí õîõиðëîî àðиëãóóëàõààð ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй áîëîõûã òàйëáàðëàíà.

8.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð ñóëëàãäñàí ñэжиãòэí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààòàй õîëáîîòîй ямàð ч үүðэã õүëээõãүй.

31.13 дугаар зүйл.Мөрдөн байцаалтын хугацаа

1.Мºðäºí áàйцààëòûí явцàä Эðүүãийí õóóëийí 1.10 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õóãàцàà ºíãºðвºë эíэ õóóëийí 1.5 äóãààð зүйëийí 1.2-ò зààñàí үíäэñëэëээð õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîíî.

2.Эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûí äàãóó õэðãийã òүäãэëзүүëñэí õóãàцàà íь мºðäºí áàйцààëòûí õóãàцààíä òîîцîãäîõãүй.

1117


3.Эðүүãийí õóóëьä зààñàí õºíãºí ãэмò õэðãийí мºðäºí áàйцààëòûã 14 õîíîã, õүíä ãэмò õэðãийí мºðäºí áàйцààëòûã 1 ñàðûí äîòîð явóóëж äóóñãàí õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëûã îðîëцîãчиä òàíиëцóóëíà.

4.Тóõàйí õэðãийí ээäðээ òºвºãòэй áàйäàë, эñõүë àжиëëàãàà иõòэй, îëîí яëëàãäàãчòàй, эñõүë îëîí үйëäэëòэй зэðэã íºõцºë áàйäëûã õàðãàëзàí шààðäëàãàòàй òîõиîëäîëä мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ õóãàцààã äàðààõь áàйäëààð ñóíãàж áîëíî:

4.1.ñóм áóюó ñóм äóíäûí пðîкóðîðûí ãàзðûí õяíàëòàä áàйãàà õэðэãò ñóм áóюó ñóм äóíäûí еðºíõий пðîкóðîð 5 ñàð õүðòэë, àймãийí еðºíõий пðîкóðîð 7 ñàð õүðòэë;

4.2.àймãийí пðîкóðîðûí, äàãíàñàí пðîкóðîðûí ãàзðûí õяíàëòàä áàйãàà õэðэãò àймãийí, äàãíàñàí пðîкóðîðûí ãàзðûí еðºíõий пðîкóðîð 16 ñàð õүðòэë;

4.3.äүүðãийí пðîкóðîðûí ãàзðûí õяíàëòàä áàйãàà õэðэãò äүүðãийí еðºíõий пðîкóðîð 5 ñàð õүðòэë, íийñëэëийí еðºíõий пðîкóðîð 7 ñàð õүðòэë;

4.4.íийñëэëийí пðîкóðîðûí ãàзðûí õяíàëòàä áàйãàà õэðэãò íийñëэëийí еðºíõий пðîкóðîð 16 ñàð õүðòэë.

5.Мºðäºí áàйцààëòûí õóãàцààã цààшиä ñóíãàõ àñóóäëûã Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð шийäвэðëэíэ.

6.Яëëàãäàãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч мºðäºí áàйцààëòûí õóãàцààã ñóíãàñàí õóãàцààíä мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà õийãээãүй òóõàй ãîмäëûã äээä шàòíû пðîкóðîðò ãàðãàíà.

31.14 дүгээр зүйл.Мөрдөн байцаалтыг түдгэлзүүлэх, сэргээх

1.Пðîкóðîð íь мºðäºãчийí ñàíàëûã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë äàðààõь òîõиîëäîëä мºðäºí áàйцààëòûã òүäãэëзүүëíэ:

1.1.ñэòãэцийí, эñõүë õүíä ºвчíººð ºвчиëñíий óëмààñ õүðэëцэí иðж чàäàõãүй áîëîõ íь шиíжээчийí äүãíэëò, эмíэëãийí áàйãóóëëàãûí òîäîðõîйëîëòîîð íîòëîãäñîí áîë;

1.2.яëëàãäàãч îðãîí зàйëñàí áîë;1.3.яëëàãäàãчийí ãàäààä óëñûí áîëîí îëîí óëñûí

áàйãóóëëàãûí äипëîмàò äàðõàí эðõийã õязãààðëààãүй, эñõүë яëëàãäàãчийí õóóëьä зààñàí õàëäàшãүй áàйäëûã òүäãэëзүүëээãүй áîë.


1118

2.Мºðäºí áàйцààëòûã òүäãэëзүүëэõийí ºмíº мºðäºãч íь яëëàãäàãчийã áàйõãүйä ãүйцэòãэж áîëîõ áүõ àжиëëàãààã явóóëàõ, ãэмò õэðэã үйëäñэí áîëîí îðãîí зàйëñàí эòãээäийã îëж иëðүүëэõ áүõ àðãà õэмжээã àвàõ үүðэãòэй.

3.Хîёð áîëîí õэä õэäэí яëëàãäàãчиä õîëáîãäîõ õэðãийí мºðäºí áàйцààëòûã òүäãэëзүүëэõ үíäэñëэë íь áүõ яëëàãäàãчиä õàмààðàõãүй áàйвàë зàðим яëëàãäàãчиä õàмààðàõ õэðãийã òóñãààðëàí òүäãэëзүүëж áîëíî.

4.Мºðäºí áàйцààëòûã òүäãэëзүүëэõ òóõàй òîãòîîëä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

4.1.пðîкóðîðûí íэð, àëáàí òóшààë;4.2.òүäãэëзүүëñэí îí, ñàð, ºäºð;4.3.õэðãийí äóãààð, õэðãийí óòãà;4.4.яëëàãäàãчийí эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð;4.5.мºðäºí áàйцààëòûã òүäãэëзүүëэõ үíäэñëэë;4.6.òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã ººðчëºõ эñэõ.

5.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí íºõцºë àðиëñàí, эñõүë íэмэëò мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ шààðäëàãàòàй áîë мºðäºí áàйцààëòûã ñэðãээõ òóõàй пðîкóðîð òîãòîîë ãàðãàíà.

6.Мºðäºí áàйцààëòûã ñэðãээõ òóõàй òîãòîîëä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

6.1.мºðäºí áàйцààëòûã ñэðãээñэí пðîкóðîðûí íэð, àëáàí òóшààë;

6.2.мºðäºí áàйцààëòûã ñэðãээñэí үíäэñëэë;6.3.мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ õóãàцàà.

гУчИн ÕоЁРДУгААР БҮлЭгМӨРДӨн БАЙЦААлТыг ДУУсгАÕ

32.1 дүгээр зүйл.Õавтаст хэргийн материал танилцуулах

1.Мºðäºãч мºðäºí шàëãàõ áүõ àжиëëàãààã õийж äóóññàí, õэðãийí áîäиò áàйäëûã áүðэí íîòîëж òîãòîîñîí ãэж үзвэë яëëàãäàãч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, òэäíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчиä õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëòàй òàíиëцàõûã мэäэãäэíэ.

2.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà äóóññàíûã мэäэãäñэíий äàðàà яëëàãäàãч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, òэäíий ºмãººëºãчиä õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëûã òàíиëцóóëàõ áà эíэ òóõàй òэмäэãëэë үйëäэíэ.

1119


3.Хэðãийí мàòеðиàëòàй эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí îðîëцîãч мºðäºãчººñ òîãòîîñîí õóãàцààíä òàíиëцàõ áà мºðäºãч õэðãийí мàòеðиàëòàй òàíиëцàõ áîëîмж, íºõцºëийã áүðäүүëíэ.

4.Хàвòàñò õэðэãò òóñãàãäñàí эä мºðийí áàðимò, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû òэмäэãëэëä òóñãàãäñàí äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэãòэй òàíиëцàõ òóõàй îðîëцîãчийí õүñэëòийã мºðäºãч õàíãàõ àðãà õэмжээ àвíà.

5.Оðîëцîãч õүñэëò ãàðãàвàë õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëààñ шүүõээð õэëэëцүүëэõ òºðийí íóóцàä õàмààðàõààñ áóñàä íîòëîõ áàðимòûã ººðийí зàðäëààð õóóëáàðëàж, õóвиëж àвàõ áîëîмжîîð õàíãàíà. Тàëóóä õóóëáàðëàí àвñàí íîòëîõ áàðимòûã шүүõэä шиíжëэí ñóäëàõààñ ººð зîðиëãîîð àшиãëàñàí áîë õóóëьä зààñàí õàðиóцëàãà õүëээëãэíэ.

6.Оðîëцîãч õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëòàй òàíиëцñàí òóõàй òэмäэãëэëä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

6.1.мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààòàй õîëáîîòîй õүñэëò, ãîмäîë;

6.2.õэðãийã õяëáàðшóóëñàí жóðмààð õяíàí шийäвэðëүүëэõ õүñэëò;

6.3.шүүõ õóðàëäààíä äóóäàж îðîëцóóëàõ õîõиðîãч, ãэðч, шиíжээч, шиíжëэí ñóäëóóëàõ íîòëîõ áàðимòûí жàãñààëò.

7.Хэðãийí мàòеðиàëòàй òàíиëцàõ үеä эíэ зүйëийí 6 äàõь õэñэãò зààñàí îðîëцîãчîîñ ãàðãàñàí õүñэëò, ãîмäëûã мºðäºãч õүëээí àвч õàíãàõ, эñõүë õэðэãñэõãүй áîëãîж эíэ òóõàй шийäвэð ãàðãàíà.

8.Хàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëòàй òàíиëцààä òэмäэãëэëä òóñãàñàí îðîëцîãчийí õүñэëò, ãîмäëûã мºðäºãч õэðэãñэõãүй áîëãîñîí áîë îðîëцîãч пðîкóðîðò ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

9.Нэмэëò мºðäºí áàйцààëò явóóëñàí áîë íэмж õийñэí àжиëëàãààíû мàòеðиàëûã òóõàйí àжиëëàãààíä õîëáîãäîõ îðîëцîãчиä òàíиëцóóëíà.

10.Эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó îðîëцîãчиä òàíиëцóóëààãүй, õàвòàñò õэðэãò õàвñàðãààãүй ºмãººëºãчийí íîòëîõ áàðимòûã шүүõ õóðàëäààíààð õэëэëцэõãүй.

11.Эíэ зүйëä зààñíûã зºðчиж, õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëòàй òàíиëцàõ õóãàцàà, áîëîмж, íºõцºëººð õàíãààãүй мºðäºãчийí үйë àжиëëàãààíû òàëààð пðîкóðîðò ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.


1120

12.Эíэ õóóëийí 16.8 äóãààð зүйëä зààñàí áàðимò áичиã, òºðийí íóóцàä õàмààðàãäàõ áàðимò áичиãò эíэ зүйëийí 4 äэõ õэñэã õàмààðàõãүй.

32.2 дугаар зүйл.Õэргийг прокурорт шилжүүлэх

1.Мºðäºãч мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëж äóóññàíû äàðàà õîëáîãäîõ ñàíàëûã õàвòàñò õэðãийí õàмò пðîкóðîðò шиëжүүëíэ.

32.3 дугаар зүйл.Мөрдөн байцаалт явуулсан хэргийн талаар прокуророос хянавал зохих асуудлууд 1.Мºðäºãчººñ шиëжүүëñэí õэðãийí òàëààð пðîкóðîð äîîð äóðäñàí

àñóóäëûã õяíàõ үүðэãòэй:

1.1.îðîëцîãчийã õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëòàй òàíиëцàõ áîëîмжîîð õàíãàñàí эñэõ, õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëòàй òàíиëцààä îðîëцîãчîîñ ãàðãàñàí õүñэëò, ãîмäëûã шийäвэðëэñэí эñэõ;

1.2.ãэмò õэðãийí шиíжийã áүðэí íîòîëñîí эñэõ;1.3.õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîõ, эðүүãийí õэðэã үүñãэж

яëëàãäàãчààð òàòñàí òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîõ үíäэñëэë áàйãàà эñэõ;

1.4.эíэ õóóëийí 16.2 äóãààð зүйëä зààñàí шààðäëàãûã õàíãàñàí эñэõ;

1.5.Эðүүãийí õóóëь áîëîí эíэ õóóëийí зүйë, õэñэã, зààëòûã зºв õэðэãëэñэí эñэõ;

1.6.òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã õэðэãëэõäээ õóóëь зºðчñºí эñэõ;

1.7.ãэмò õэðэã үйëäñэí áүõ эòãээäийã яëëàãäàãчààð òàòñàí эñэõ;

1.8.ãэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí õîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõээð õºðºíãº õàмãààëàõ àðãà õэмжээ àвñàí эñэõ;

1.9.ãэмò õэðэã үйëäэõэä íºëººëñºí шàëòãààí, íºõцºëийã òîäðóóëж чàäñàí эñэõ, òүүíийã àðиëãàõ òàëààð àðãà õэмжээ àвñàí эñэõ;

1.10.яëëàãäàãч ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàй эñэõийã áүðэí íîòîëñîí эñэõ.

1121


32.4 дүгээр зүйл.Мөрдөн байцаалт явуулсан хэргийн талаар прокуророос гаргах шийдвэр

1.Мºðäºí áàйцààëò явóóëж äóóññàí õэðãийí мàòеðиàëûã пðîкóðîð 14 õîíîãийí äîòîð õяíàõ áà зàйëшãүй òîõиîëäîëä зîõиõ äээä шàòíû пðîкóðîð эíэ õóãàцààã òóõàй áүð 14 õүðòэë õîíîãîîð íэмж ñóíãàж áîëíî.

2.Пðîкóðîð õэðãийã õяíàж үзээä äàðààõь шийäвэðийí àëь íэãийã

ãàðãàíà:

2.1.мºðäºí áàйцààëòûã òүäãэëзүүëэõ;2.2.эðүүãийí õэðãийã õàðьяàëëûí äàãóó шиëжүүëэõ;2.3.эðүүãийí õэðãийã íэãòãэõ, òóñãààðëàõ;2.4.эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã

õүчиíãүй áîëãîж, õэðãийã õэðэã áүðòãэëòэä áóцààõ;

2.5.õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîõ; 2.6.íэмэëò àжиëëàãàà õийëãэõээð мºðäºí áàйцààëòàä

áóцààõ;2.7.эðүүãийí õэðãийã шүүõэä шиëжүүëэõ.

32.5 дугаар зүйл.Õэргийг хэрэгсэхгүй болгох, эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тогтоолыг хүчингүй болгох

1.Пðîкóðîð äàðààõь үíäэñëэëээð õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîíî:

1.1.ãэмò õэðãийí шиíжãүй; 1.2.òóõàйí үйëäэë, эñ үйëäэõүйã ãэмò õэðэãò òîîцîõãүй

áîëñîí;1.3.òóõàйí ãэмò õэðãийã ºмíº íь õяíàí шийäвэðëэñэí

шүүõ, пðîкóðîðûí шийäвэð õүчиí òºãºëäºð áàйãàà;

1.4.ñэжиãòэí, яëëàãäàãч íàñ áàðñàí;1.5.ãэмò õэðãийã õººí õэëэëцэõ õóãàцàà äóóññàíû äàðàà

эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòñàí;

1.6.ãэмò õэðэã үйëäñэí íь íîòëîãäñîí áîëîвч яë îíîãäóóëàõ íàñàíä õүðээãүй.

2.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã явóóëñàí áîëîвч яëëàãäàãчийí ãэмò õэðэã үйëäñэí áîëîõ íь íîòëîãäîõãүй áîë эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîж, õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëûã õэðэã áүðòãэëòэä áóцààíà.


1122

3.Хэä õэäэí õүí яëëàãäàãчààð òàòàãäñàí òîõиîëäîëä õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîõ, эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òóõàй òîãòîîë õүчиíãүй áîëãîõ үíäэñëэë íь íийò яëëàãäàãчиä õàмààðàõãүй áàйвàë òóõàйí яëëàãäàãч, эñõүë яëëàãäàãчиä õîëáîãäîõ зàðим үйëäëийã õэðэãñэõãүй áîëãîõ, эñõүë òîãòîîëûí õîëáîãäîõ õэñãийã õүчиíãүй áîëãîíî.

4.Нэãòãэí шàëãàж áàйãàà õэä õэäэí ãэмò õэðãийí àëь íэã íь íîòëîãäîõãүй áàйвàë пðîкóðîð эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòñàí òóõàйí òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîж, õэðãийã òóñãààðëàí õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëûã õэðэã áүðòãэëòэä áóцààíà.

5.Эíэ зүйëийí 1.1 äэõ зààëò, 2, 3, 4 äэõ õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîõ òóõàй òîãòîîëä яëëàãäàãч эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó õîõиðëîî àðиëãóóëàõààð ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй áîëîõûã òóñãàíà.

6.Эíэ зүйëийí 1.6-ä зààñàí ãэмò õэðэã үйëäñэí íь íîòëîãäñîí áîëîвч яë îíîãäóóëàõ íàñàíä õүðээãүй үíäэñëэëээð õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñíûã õîõиðîãч, яëëàãäàãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч эñ зºвшººðч ãîмäîë ãàðãàñàí áîë õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã еðäийí жóðмààð явóóëíà.

32.6 дугаар зүйл.Õэргийг хэрэгсэхгүй болгосон, эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тухай тогтоолыг хүчингүй болгосон прокурорын тогтоолыг танилцуулах

1.Хэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí, эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîñîí пðîкóðîðûí шийäвэðийã яëëàãäàãч, õîõиðîãч, òэäãээðийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчиä 7 õîíîãийí äîòîð ãàðäóóëíà.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí пðîкóðîðûí шийäвэðò ãîмäîë ãàðãàõ жóðмûã зààíà.

3.Тºðийí íóóцòàй õîëáîîòîй õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí áîë яëëàãäàãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчиä òîãòîîëûã эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó ãàðäóóëàõãүйãээð òàíиëцóóëж áîëíî.

4.Пðîкóðîðûí шийäвэðийã àвàõ õүñэëò ãàðãàñàí эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíààñ áóñàä îðîëцîãчиä òóõàйí шийäвэðийã 7 õîíîãийí äîòîð иðж ãàðäàí àвàõûã пðîкóðîð мэäэãäэíэ.

5.Эíэ зүйëийí 1, 4 äэõ õэñэãò зààñàí õóãàцààíä пðîкóðîðûí шийäвэðийã ãàðäàж àвààãүй áîë эíэ õóóëийí 11.9 äүãээð зүйëä зààñíû äàãóó õүðãүүëíэ.

1123


32.7 дугаар зүйл.Õэргийг хэрэгсэхгүй болгосон, эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тухай тогтоолыг хүчингүй болгосон тогтоолд гомдол гаргах

1.Оðîëцîãч õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí, эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîñîí пðîкóðîðûí шийäвэðийã эñ зºвшººðвºë òîãòîîëûã õүëээí àвñàí ºäðººñ õîйш 14 õîíîãийí äîòîð äээä шàòíû пðîкóðîðò ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй.

2.Яëëàãäàãч ººðийí ãэм áóðóóãүйã шүүõээð òîãòîîëãîí цàãààòãàõ шүүõийí шийäвэð ãàðãóóëàõààð õэðэãñэõãүй áîëãîñîí õэðãийã ñэðãээëãэж шàëãóóëàõààð äээä шàòíû пðîкóðîðò ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

32.8 дугаар зүйл.Õэрэгсэхгүй болгосон хэргийг сэргээх

1.Эíэ õóóëийí 41.1 äүãээð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí үíäэñëэë òîãòîîãäñîí áîë õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí, эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òóõàй òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîñîí пðîкóðîðûí шийäвэðийã äээä шàòíû пðîкóðîð õүчиíãүй áîëãîж, õэðãийã мºðäºí áàйцààëòàä шиëжүүëíэ.

2.Эíэ õóóëийí 32.4 äүãээð зүйëийí 2.4-ò зààñàí òîõиîëäîëä эðүүãийí õэðэã үүñãэж ººð õүíийã яëëàãäàãчààð òàòñàí áîë эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэã õàмààðàõãүй.

32.9 дүгээр зүйл.Прокурор яллах дүгнэлт үйлдэх үед яллагдагчаар татах тогтоолд өөрчлөлт оруулах

1.Пðîкóðîð яëëàõ äүãíэëò үйëäэõ үеä яëëàãäàãчийã áóðóóòãàж áàйãàà Эðүүãийí õóóëийí зүйë, õэñэã, зààëòûã ººðчëºõ, íэмэëò îðóóëàõ áîë яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëä íэмэëò, ººðчëºëò îðóóëж, яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëä îðóóëñàí ººðчëºëòийã яëëàãäàãчиä òàíиëцóóëàõûã мºðäºãчиä äààëãàíà.

32.10 дугаар зүйл.Яллах дүгнэлт үйлдэж хэргийг шүүхэд шилжүүлэх

1.Пðîкóðîð õэðãийã шүүõэä шиëжүүëэõ үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë яëëàõ äүãíэëò үйëäэí õàðьяàëàõ шүүõэä õүðãүүëíэ.

2.Яëëàõ äүãíэëò íь òэмäэãëэõ, òîãòîîõ õэñэã, õàвñðàëòààñ áүðäэíэ.3.Яëëàõ äүãíэëòийí òэмäэãëэõ õэñэãò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

3.1.яëëàãäàãчийí эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, áиеийí áàйцààëòòàй õîëáîîòîй áóñàä мэäээëэë;


1124

3.2.яëëàж áàйãàà ãэмò õэðãийí òîвч àãóóëãà, ãэмò õэðэã үйëäñэí ãàзàð, цàã õóãàцàà, óчðóóëñàí õîõиðîë, зàйëшãүй шààðäëàãàòàй íîòëîõ áàðимò.

4.Яëëàõ äүãíэëòийí òîãòîîõ õэñэãò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

4.1.яëëàãäàãчийí үйëäñэí ãэмò õэðãийí шиíж íь Эðүүãийí õóóëьä зààñàí ямàð зүйë, õэñэã, зààëòààð зүйëчëэãäэõ;

4.2.эðүүãийí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõийí õàðьяàëàë;4.3.яëëàõ äүãíэëò үйëäñэí пðîкóðîðûí íэð, àëáàí

òóшààë, îí, ñàð, ºäºð.

5.Яëëàõ äүãíэëòийí õàвñðàëòàä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

5.1.шүүõ õóðàëäààíä шиíжëэí ñóäëàõ íîòëîõ áàðимòûí жàãñààëò, мэäүүëэã àвàõààð äóóäàõ áóñàä îðîëцîãчийí íэð;

5.2.òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàãäñàí эñэõ, òүүíий õóãàцàà;

5.3.õîõиðîë, õîð óðшãийí òàëààðõи мэäээëэë; 5.4.эä мºðийí áàðимò, õóðààñàí, áиòүүмжиëñэí эä õºðºíãº.

6.Пðîкóðîð яëëàõ äүãíэëòийí õóвийã яëëàãäàãчиä ãàðäóóëж, õàвòàñò õэðãийã õàðьяàëàõ шүүõэä шиëжүүëñэí òóõàй яëëàãäàãч, эñõүë òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчиä мэäэãäэíэ.

VII ÕЭсЭгАнÕАн ШАТны жУРМААР ÕЭРЭг ÕЯнАн

ШИЙДВЭРлЭÕ АжИллАгАА

гУчИн гУРАВДУгААР БҮлЭгЯллАгДАгчИЙг ШҮҮÕЭД ШИлжҮҮлЭÕ, ШҮҮÕ

ÕУРАлДААны БЭлТгЭл ÕАнгАÕ АжИллАгАА

33.1 дүгээр зүйл.Яллагдагчийг шүүхэд шилжүүлэх асуудлыг шийдвэрлэх

1.Пðîкóðîðîîñ шүүõэä шиëжүүëñэí эðүүãийí õэðãийã шүүãч õүëээí àвñíààñ õîйш 15 õîíîãийí äîòîð òóõàйí õэðãийí òàëààð äàðààõь шийäвэðийí àëь íэãийã ãàðãàíà:

1.1.яëëàãäàãчийã шүүõэä шиëжүүëэõ; 1.2.õэðãийã пðîкóðîðò áóцààõ;

1125


1.3.õэðãийã òүäãэëзүүëэõ;1.4.õэðãийã õàðьяàëàõ шүүõэä шиëжүүëэõ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õóãàцààíä яëëàãäàãчийã шүүõэä шиëжүүëэõ àñóóäëûã шийäвэðëэõ áîëîмжãүй áîë òóõàйí шүүõийí Еðºíõий шүүãчийí зàõиðàмжààð õóãàцààã 30 õүðòэë õîíîãîîð ñóíãàж áîëíî.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шийäвэðò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

3.1.шийäвэðийã õэзээ, õààíà ãàðãàñàí;3.2.шийäвэð ãàðãàñàí шүүãчийí íэð;3.3.шийäвэðийí үíäэñëэë.

4.Тàëóóä шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëэã явóóëàõ õүñэëò ãàðãààãүй áîë шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãийã явóóëàõãүй áàйж áîëíî.

5.Шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãийã эíэ õóóëьä зààñàí үíäэñëэëээð õààëòòàй явóóëж áîëíî.

6.Шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãээð яëëàõ äүãíэëòэä зààñàí ãэмò õэðãийí õүðээíä òàëóóäûí ãàðãàñàí õүñэëò, ãîмäëîîð, эñõүë шүүãч ººðийí ñàíààчиëãààð äàðààõь àñóóäëûã õяíàí õэëэëцэж шийäвэð ãàðãàíà:

6.1.ºмãººëүүëэõ эðõээ õэðэãжүүëэõòэй õîëáîîòîй õүñэëò; 6.2.õîõиðîãчийí õóóëь ёñíû òºëººëºãчийã òîмиëîõ, ººðчëºõ òàëààðõи ñàíàë, õүñэëò;

6.3.эðүүãийí õэðãийã òүäãэëзүүëэõ, эñõүë эíэ õóóëийí 1.5 äóãààð зүйëийí 1.2, 1.3, 1.4, 1.5-ä зààñàí íºõцºë áàйäàë áий áîëñîíòîй õîëáîîòîй õүñэëò;

6.4.пðîкóðîðûí яëëàõ äүãíэëòэä ãàðñàí үã, үñэã, òîî, òîîцîîíû зэðэã òеõíикийí шиíжòэй àëäààã зàñóóëàõ õүñэëò;

6.5.яëëàãäàãч ãэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí õîõиðîë, íºõºí òºëáºðийã òºëºõ òóõàй õүñэëò;

6.6.õэðãийã õяëáàðшóóëñàí жóðмààð õяíàí шийäвэðëүүëэõ õүñэëò;

6.7.яëëàãäàãч, õîõиðîãч íàð ñàйí äóðààðàà эвëэðэõ òóõàй õүñэëò;

6.8.яëëàõ äүãíэëò àëáàí ёñîîð ãàðäóóëààãүй òóõàй ãîмäîë;6.9.шүүõ õóðàëäààíû òîвûí òàëààðõи ñàíàë, õүñэëò;


1126

6.10.шүүõ õóðàëäààíä äóóäàõ õîõиðîãч, ãэðч, шиíжээч, шиíжëэí ñóäëóóëàõ íîòëîõ áàðимòûí òàëààðõи пðîкóðîð, îðîëцîãчийí ñàíàë, õүñэëò;

6.11.шүүõ õóðàëäààíûã õààëòòàй явóóëàõ õүñэëò; 6.12.òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээòэй õîëáîîòîй ñàíàë,

õүñэëò;6.13.íîòëîõ áàðимò цóãëóóëж, áэõжүүëэõ òàëààð эíэ

õóóëьä зààñàí жóðàм зºðчиãäñºí òàëààð ãàðãàñàí ãîмäîë;

6.14.õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí явцàä îðîëцîãчийí эðõийã зºðчñºí, õóóëь áóñààð õязãààðëàñàí òóõàй ãîмäîë;

6.15.мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà íэмж õийëãэõ õүñэëò; 6.16.õºðºíãº õóðààí àвàõ àжиëëàãààòàй õîëáîîòîй ñàíàë,

õүñэëò;6.17.эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòñàí òîãòîîë

àëáàí ёñîîð òàíиëцóóëààãүй áîëîí óã òîãòîîë îйëãîмжãүй òóõàй ãîмäîë.

7.Эíэ зүйëийí 6.5, 6.6, 6.7-ä зààñàí õүñэëòийã шүүõ õүëээí àвàõ үíäэñëэëòэй áàйвàë õяëáàðшóóëñàí жóðмààð õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã äàðóй үðãэëжëүүëэí явóóëж áîëíî.

8.Шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëэãò îðîëцîõ õүñэëò ãàðãàñàí òîõиîëäîëä õîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийã îðîëцóóëж áîëíî. Хîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч иðээãүй íь шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãийã õîйшëóóëàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

9.Шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãийí òîвûã пðîкóðîð, ºмãººëºãчийí ñàíàëûã õàðãàëзàí шүүõ òîãòîîж, óðьäчиëñàí õэëэëцүүëэã явóóëàõààñ 3-ààñ äîîшãүй õîíîãийí ºмíº îðîëцîãчиä мэäэãäэíэ.

10.Шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãийã шүүãч äàíãààð óäиðäàí явóóëж, шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãà эíэ õóóëийí 11.7, 11.8 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó òэмäэãëэë үйëäэж, пðîкóðîð, îðîëцîãчиä òàíиëцóóëíà.

11.Шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãээð яëëàãäàãчийí ãэм áóðóó, эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõòэй õîëáîîòîй àñóóäëûã õэëэëцэõãүй.

12.Óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãээð эíэ зүйëийí 6.13, 6.14, 6.15, 6.16-ä зààñàí ãîмäîë, õүñэëòийã шийäвэðëэõ áîëîмжãүй áîë õэëэëцэõãүй îðõиж, àíõàí шàòíû шүүõ õóðàëäààíààð óã ãîмäîë, õүñэëòийã шийäвэðëэíэ.

1127


33.2 дугаар зүйл.Яллагдагчийг шүүхэд шилжүүлэх

1.Яëëàãäàãчийã шүүõэä шиëжүүëэõ òóõàй шийäвэðò äàðààõь àñóóäëûã òóñãàíà:

1.1.шүүõ õóðàëäààíûã õэзээ, õààíà õийõ; 1.2.шүүõ õэðãийã äàíãààð, эñõүë шүүõ áүðэëäэõүүíээð

õяíàí шийäвэðëэõ эñэõ;

1.3.шүүõ õóðàëäààíä äóóäàí иðүүëэõ õүíий íэð;1.4.шүүõ õóðàëäààíûã áүõэëä íь, эñõүë зàðим õэñãийã íь

õààëòòàй явóóëàõ эñэõ;

1.5.яëëàãäàãчиä àвñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã õэðõэí шийäвэðëэõ;

1.6.зàðим õэðãийã òóñãààðëàõ, íэãòãэõ эñэõ;1.7.эíэ õóóëийí 33.1 äүãээð зүйëийí 6 äàõь õэñэãò зààñàí

õүñэëò, ãîмäëûã õэðõэí шийäвэðëэñэí òóõàй;

1.8.шүүõ õóðàëäààíû áэëòãэëийã õэí, õэðõэí õàíãàõ òóõàй.

2.Яëëàãäàãчийã шүүõэä шиëжүүëэõ шийäвэð ãàðñíààñ õîйш 14 õîíîãийí äîòîð õэðãийã шүүõ õóðàëäààíààð õэëэëцүүëэõ áà шүүõ õóðàëäààíû òîвûã 3-ààñ äîîшãүй õîíîãийí ºмíº òàëóóäàä мэäэãäэíэ.

33.3 дугаар зүйл.Õэргийг прокурорт буцаах

1.Óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãийí үеä äàðààõь үíäэñëэëээð шүүõ ººðийí ñàíààчиëãààð, эñõүë õэðãийã áóцààõ òóõàй пðîкóðîðûí ñàíàë, яëëàãäàãч, õîõиðîãч, òэäãээðийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийí õүñэëòийã õàðãàëзàí õэðãийã пðîкóðîðò áóцààõààð шийäвэðëэíэ:

1.1.õэðãийã áóðóó òóñãààðëàñàí áîë;1.2.шүүõ õóðàëäààíààð íºõºí ãүйцэòãэõ áîëîмжãүй

мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã õийëãэõ áîë;

1.3.мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõàä Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийã íîцòîй зºðчñºí áîë.

2.Хэðãийã пðîкóðîðò áóцààñàí шийäвэðийã пðîкóðîð эñ зºвшººðвºë óã шийäвэðийã õүëээí àвñíààñ õîйш àжëûí 5 ºäºðò áàãòààí эñэðãүүцэë áичиõ эðõòэй.


1128

33.4 дүгээр зүйл.Õэргийг түдгэлзүүлэх

1.Шүүãч äàðààõь íºõцºëä õэðãийã òүäãэëзүүëíэ:

1.1.яëëàãäàãчийí õààíà áàйãàà íь мэäэãäэõãүй áàйãàà áîë;1.2.яëëàãäàãч ñэòãэцийí áîëîí áóñàä õүíä ºвчíий óëмààñ

õүðэëцэí иðж чàäàõãүй áîëîõ íь шиíжээчийí äүãíэëò, эñõүë эмíэëãийí áàйãóóëëàãûí òîäîðõîйëîëòîîð íîòëîãäñîí áîë;

1.3.òóõàйí эðүүãийí õэðэãò õэðэãëэõ õóóëийí зààëò

Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëьä зààñàí õүíий эðõ, эðõ чºëººã зºðчñºí òàëààðõи ãîмäëûã Үíäñэí õóóëийí цэц мàðãààí үүñãэí õяíàí шийäвэðëэж áàйãàà áîë;

1.4.òóõàйí эðүүãийí õэðэãò õэðэãëэõ õóóëь íь Мîíãîë

Óëñûí Үíäñэí õóóëь зºðчиж áàйãàà эñэõийã òîãòîîëãîõîîð òóõàйí шүүõээñ Óëñûí äээä шүүõэä õàíäñàí áîë;

1.5.òóõàйí эðүүãийí õэðэãò õэðэãëэõ õóóëь íь Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëь зºðчиж áàйãàà эñэõийã òîãòîîëãîõîîð Óëñûí äээä шүүõээñ Үíäñэí õóóëийí цэцэä õàíäñàí áîë.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí íºõцºë àðиëñàí áîë шүүãч

зàõиðàмж ãàðãàí õэðãийã ñэðãээíэ.

гУчИн ДӨРӨВДҮгЭЭР БҮлЭгШҮҮÕ ÕУРАлДААны ЕРӨнÕИЙ нӨÕЦӨл

34.1 дүгээр зүйл.Анхан шатны журмаар хэргийг хянан шийдвэрлэх шүүх хуралдаан

1.Аíõàí шàòíû жóðмààð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõ õóðàëäààíààð шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàй эñэõийã òîãòîîñíû äàðàà ãэм áóðóóòàй áîë Эðүүãийí õóóëьä зààñàí эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ, ãэм áóðóóãүй áîë цàãààòãàõ àñóóäëûã õяíàí шийäвэðëэíэ.

2.Шүүõ ãэм áóðóóãийí òàëààð мàðãàñàí шүүãäэãчийã ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàйä òîîцñîí шийäвэðийíõээ үíäэñëэëийã òàíиëцóóëñíû äàðàà òүүíä Эðүүãийí õóóëьä зààñàí эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ àñóóäëûã õэëэëцэõ шүүõ õóðàëäààíûã үðãэëжëүүëэí явóóëíà.

3.Шүүãäэãчийí үйëäñэí ãэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí õîõиðëûã íºõºí òºëºõ òàëààð ãàðãàñàí шүүãäэãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийí ñàíàë, õүñэëòийã үíäэñëэí шүүõ õóðàëäààíûã зàвñàðëóóëж áîëíî.

1129


4.Шүүõ õóðàëäààíûã зàвñàðëóóëàõ òóõàй шийäвэðò зàвñàðëàõ õóãàцààã зààж, шүүõ õóðàëäààí õэзээ үðãэëжëэí явàãäàõûã òàëóóä, шүүãäэãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãчиä мэäэãäэíэ.

5.Эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð шүүõ õóðàëäààí зàвñàðëàõ òîõиîëäîëä зàвñàðëàõ õóãàцàà àжëûí 5 ºäðººñ õэòэðч áîëîõãүй.

34.2 дугаар зүйл.Шүүх хуралдааны танхим

1.Шүүõ õóðàëäààíûã Мîíãîë Óëñûí òºðийí ñүëä, äàëáàà áàйðëóóëñàí òàíõимä явóóëíà.

34.3 дугаар зүйл.Шүүх хуралдааныг тасралтгүй явуулах

1.Шүүõ õóðàëäààíûã ºäðийí цàãààð явóóëàõ áà àмðàõ зàйëшãүй шààðäëàãàòàйãààñ áóñàä цàãò òàñðàëòãүй явóóëíà.

34.4 дүгээр зүйл.Шүүх хуралдааныг нээлттэй явуулах

1.Шүүõ õóðàëäààíûã íээëòòэй явóóëíà. 2.Шүүõ õóðàëäààíûã äàðààõь òîõиîëäîëä áүõэëä íь, эñõүë зàðим õэñãийã õààëòòàй явóóëíà:

2.1.òºð, áàйãóóëëàãà, õóвь õүíий íóóцòàй õîëáîîòîй õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ;

2.2.ºñвºð íàñíû шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõэä òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч õүñэëò ãàðãàñàí áîë;

2.3.àðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй õîõиðîãчийí эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõëûã õàмãààëàõ шààðäëàãàòàй ãэж үзвэë òүүíä õîëáîãäîõ õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ;

2.4.õàмãààëàëòàä áàйãàà ãэðчийí мэäүүëãийã óíшиж ñîíñîõ, эðэí ñóðвàëжëàõ íóóц àжиëëàãàà, мºðäºí шàëãàõ íóóц àжиëëàãààíû явцàä îëж àвñàí íîòëîõ áàðимòûã шиíжëэí ñóäëàõ.

3.Хààëòòàй явóóëàõ шүүõ õóðàëäààíä îðîëцóóëàõ, áàйëцóóëàõ õүíийã шүүõ шийäвэðëэíэ.

4.Шүүõ õóðàëäààíä мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã íóóцààð явóóëàõòàй õîëáîîòîй иë áîëãîõûã õîðиãëîñîí мэäээëëийã òàíиëцóóëàõäàà õîëáîãäîõ õóóëийã áàðимòàëíà.


1130

5.Шүүõ эðүүãийí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã õààëòòàй явóóëñàí áîë шүүõийí шийäвэðийí òîãòîîõ õэñãийã íийòэä óíшиж ñîíñãîíî.

34.5 дугаар зүйл.Шүүх хуралдаан даргалагчийн эрх хэмжээ

1.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүõ õóðàëäààíûã òóõàйí õэðэãò õîëáîãäîëòîй àñóóäëûã õяíàí шийäвэðëэõэä чиãëүүëж, õэðãийã áүõ òàëààñ íь áүðэí шиíжëэí ñóäàëж, áîäиò áàйäëûã òîãòîîõûí òóëä õóóëьä зààñàí àðãà õэмжээã àвíà.

2.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүõ õóðàëäààíû äэãийã ñàõиóëàõ àðãà õэмжээ àвч îðîëцîãчиä эðõ, үүðãийã íь òàйëáàðëàíà.

3.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч íь шүүõийí õэëэëцүүëãийã яëëàõ, ºмãººëºõ òàëûí эðõ òэãш мэòãэëцээíий үíäñэí äээð явóóëàõ íºõцºëийã áүðäүүëíэ.

34.6 дугаар зүйл.Шүүх хуралдааны явцад шүүх бүрэлдэхүүн өөрчлөгдөхгүй байх

1.Хэðãийã шүүõийí íэã áүðэëäэõүүíээð õяíàí шийäвэðëэíэ.

2.Шүүãч õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíààð шүүõ õóðàëäààíä үðãэëжëэí îðîëцîõ áîëîмжãүй áîëñîí áîë ººð шүүãч òîмиëж, шүүõ õóðàëäààíûã эõíээñ íь явóóëíà.

34.7 дугаар зүйл.Прокурор шүүх хуралдаанд оролцох

1.Пðîкóðîð шүүõ õóðàëäààíä óëñûí яëëàãчààð îðîëцîж, íîòëîõ áàðимòûã шиíжëэí ñóäëàõ, шүүõ õóðàëäààíû явцàä ãàðñàí àñóóäëûí òàëààð ñàíàë ãàðãàõ, шүүãäэãчиä яë îíîãäóóëàõàä áàðимòëàõ Эðүүãийí õóóëийí зүйë, õэñэã, зààëò, эðүүãийí õàðиóцëàãûí òºðºë, õэмжээ, õîðиõ áàйãóóëëàãûí íºõцºë áîëîí áóñàä àñóóäëûí òàëààðõи äүãíэëòээ шүүõэä ãàðãàíà.

2.Óëñûí яëëàãч õóóëийí үíäэñëэë, õэðãийí áîäиò áàйäàë, íîòëîõ áàðимòàä òóëãóóðëàí ººðийí äîòîîä иòãэëийã óäиðäëàãà áîëãîí яëëàíà.

3.Óëñûí яëëàãч шүүãäэãчийã яëëàõ, эðүүãийí õàðиóцëàãûã õүíäðүүëэõòэй õîëáîãäóóëàí ãàðãàñàí õîõиðîãч òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийí ñàíàëûã яëëàõ үйë àжиëëàãààíäàà õàðãàëзàíà.

4.Шүүõ õóðàëäààíä õэä õэäэí óëñûí яëëàãч îðîëцîж áàйãàà áîë шүүõ õóðàëäààíä òîäîðõîй àñóóäëààð мэòãэëцэõэä íэã óëñûí яëëàãч íь áóñäûãàà òºëººëíº.

1131


5.Эíэ зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó áóñäûãàà òºëººëж áàйãàà óëñûí яëëàãч áóñàä óëñûí яëëàãчòàй зºвëºëäºõ зîðиëãîîð шүүõээñ шүүõ õóðàëäààíûã зàвñàðëóóëàõûã õүñч áîëíî.

6.Óëñûí яëëàãч äîîð äóðäñàí òîõиîëäîëä шүүãäэãчийã яëëàõààñ òàòãàëзàж, ñàíàëàà áичãээð ãàðãàíà:

6.1.шүүãäэãчийã ãэм áóðóóãүй ãэж үзñэí; 6.2.õэðãийã пðîкóðîðò áóцààõ шààðäëàãàòàй ãэж үзñэí.

7.Шүүõ áүðэëäэõүүí зºвëºëäºõ òàñàëãààíä îðîõîîñ ºмíº óëñûí яëëàãч яëëàõààñ òàòãàëзàж áîëíî.

8.Тºð, íийòийí эðõ àшãийã õàмãààëàõ шààðäëàãàòàй ãэж үзвэë пðîкóðîð иðãэíий íэõэмжëэë ãàðãàõ, ãàðñàí íэõэмжëэëийã äэмжиõ эðõòэй.

34.8 дугаар зүйл.Õохирогч шүүх хуралдаанд оролцох

1.Аíõàí шàòíû жóðмààð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîõ òóõàй áичãээð õүñэëò ãàðãàñàí íºõцºëä õîõиðîãчийã îðîëцóóëíà.

2.Хîõиðîãч иðээãүй íь шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

3.Хîõиðîãч шүүõ õóðàëäààíû õэвийí үйë àжиëëàãààíä ñààä áîëîõãүйãээð ºмãººëºãчòэйãºº, шààðäëàãàòàй òîõиîëäîëä óëñûí яëëàãчòàй чºëººòэй õàðиëцàõ áîëîмжîîð õàíãàãäàíà.

4.Хîõиðîãч íь шүүãäэãчийã яëëàõ, õàðиóцëàãûã õүíäðүүëэõòэй õîëáîîòîй ñàíàë õүñэëòийã шүүõ õóðàëäààíû àëь ч үеä ãàðãàж áîëíî.

34.9 дүгээр зүйл.Шүүгдэгч шүүх хуралдаанд оролцох

1.Аíõàí шàòíû жóðмààð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõ õóðàëäààíä шүүãäэãчийã îðîëцóóëíà. Шүүãäэãч иðээãүй íь шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëàõ үíäэñëэë áîëíî.

2.Шүүãäэãч шүүõ õóðàëäààíû õэвийí үйë àжиëëàãààíä ñààä áîëîõãүйãээð ºмãººëºãчòэйãºº чºëººòэй õàðиëцàõ, ãàíцààðчëàí óóëзàõ áîëîмжîîð õàíãàãäàíà.

3.Шүүõ õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð иðээãүй шүүãäэãчийã àëáàäàí иðүүëэõ, òүүíä эíэ õóóëьä зààñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ, ººðчëºõ шийäвэð ãàðãàж áîëíî.


1132

4.Шүүõ õóðàëäààíààð эмíэëãийí чàíàðòàй àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ õэðэãëэõ эñэõийã õэëэëцэõэä шүүãäэãчийí ºвчíий шиíж áàйäëûã õàðãàëзàí òүүíийã îðîëцóóëàõãүйãээð õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч, àñðàí õàмãààëàãч, õàðãàëзàí äэмжиãчийã îðîëцóóëàí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэж áîëíî.

34.10 дугаар зүйл.Өмгөөлөгч шүүх хуралдаанд оролцох

1.Шүүãäэãчийí ºмãººëºãч шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîж íîòëîõ áàðимò шиíжëэí ñóäëàõ, шүүõ õóðàëäààíû явцàä ãàðñàí àñóóäëààð õүñэëò ãàðãàõ, шүүãäэãчийã цàãààòãàõ, òүүíий õàðиóцëàãûã õºíãºðүүëэõ áàйäëûí òàëààð äүãíэëò ãàðãàíà.

2.Шүүãäэãчийã õэä õэäэí ºмãººëºãч ºмãººëж áàйãàà áîë шүүõ õóðàëäààíä òîäîðõîй àñóóäëààð мэòãэëцэõэä íэã ºмãººëºãч áóñäûãàà òºëººëж áîëíî.

3.Эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó áóñäûãàà òºëººëж áàйãàà ºмãººëºãч áóñàä ºмãººëºãчòэй зºвëºëäºõ зîðиëãîîð шүүõээñ шүүõ õóðàëäààíûã зàвñàðëóóëàõûã õүñч áîëíî.

4.Эíэ õóóëийí 5.3 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíààñ áóñàä òîõиîëäîëä шүүãäэãч ººðийãºº ºмãººëºõ õүñэëòийã áичãээð ãàðãàñàí áîë õэðãийã шүүõ õóðàëäààíààð õэëэëцэж áîëíî.

5.Хîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãчийí ºмãººëºãчиä эíэ áүëэãò зààñàí шүүãäэãчийí ºмãººëºãчийí эðõ, үүðэã íэãэí àäиë õàмààðíà.

34.11 дүгээр зүйл.Иргэний нэхэмжлэгч, иргэний хариуцагч шүүх хуралдаанд оролцох

1.Аíõàí шàòíû жóðмààð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõ õóðàëäààíä иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, òэäãээðийí òºëººëºãч îðîëцîõ òóõàй áичãээð õүñэëò ãàðãàñàí òîõиîëäîëä îðîëцóóëж áîëíî.

2.Иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, òэäãээðийí òºëººëºãч иðээãүй íь шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

34.12 дугаар зүйл.Шүүх хуралдаанд улсын яллагч, өмгөөлөгч, иргэдийн төлөөлөгч хүрэлцэн ирээгүйн холбогдол

1.Óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч, иðãэäийí òºëººëºãч шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîõ áîëîмжãүй áîë эíэ òóõàй шүүõэä óðьäчиëàí áичãээð мэäэãäэíэ.

1133


Óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч, иðãэäийí òºëººëºãч шүүõ õóðàëäààíä иðээãүй òîõиîëäîëä шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëíà.

2.Óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч, иðãэäийí òºëººëºãч шүүõ õóðàëäààíä цààшиä үðãэëжëүүëэí îðîëцîõ áîëîмжãүй áîë òэäãээðийã ñîëьж áîëíî. Эíэ òîõиîëäîëä àíõàí шàòíû шүүõ õóðàëäààíûã эõíээñ íь явóóëàõ áà òэäãээðò õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàë òàíиëцóóëíà. Хàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëòàй òàíиëцàõ õóãàцààã òэäíий õүñэëòийã õàðãàëзàí шүүõ òîãòîîíî.

3.Óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч, иðãэäийí òºëººëºãч шүүõ õóðàëäààíä õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð õүðэëцэí иðээãүй íь õàðиóцëàãà õүëээëãэõ үíäэñëэë áîëíî.

4.Шүүãäэãч ººðийãºº ºмãººëж áàйãàà áîë ºмãººëºãчòэй õîëáîîòîй эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэã õàмààðàõãүй.

34.13 дугаар зүйл.Шүүх хуралдаанд хохирогч, гэрч, шинжээч хүрэлцэн ирээгүйн холбогдол

1.Шүүõ õóðàëäààíä õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ãэðч, шиíжээч õүðэëцэí иðээãүй áîë шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч òүүíийã îðîëцóóëàõãүйãээð õэðэã õэëэëцэж áîëîõ эñэõийã óëñûí яëëàãч, шүүãäэãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчººñ àñóóж, õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã үðãэëжëүүëэõ, эñõүë õîйшëóóëàõ òóõàй àñóóäëûã шийäвэðëэíэ.

34.14 дүгээр зүйл.Õэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны хэмжээ хязгаар

1.Аíõàí шàòíû жóðмààð õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà íь òóõàйí шүүãäэãчийí õóвьä пðîкóðîðîîñ шүүõэä шиëжүүëñэí эðүүãийí õэðãийí õүðээíä явàãäàíà.

2.Шүүõ íîòëîõ áàðимòààð òîãòîîãäñîí õэðãийí íºõцºë áàйäëûã үíäэñëэí õэðãийí зүйëчëэëийã õºíãºðүүëэí ººðчиëж áîëíî.

34.15 дугаар зүйл.Шүүх хуралдаан завсарлах

1.Шүүõ äàðààõь үíäэñëэëээð шүүõ õóðàëäààíûã òîäîðõîй õóãàцààãààð зàвñàðëóóëж áîëíî:

1.1.àжëûí цàã äóóññàí;1.2.òºëººëºí мэòãэëцэж áàйãàà óëñûí яëëàãч áóñàä

óëñûí яëëàãчòàй, ºмãººëºãч áóñàä ºмãººëºãчòэй зºвëºëäºõ òóõàй õүñэëò ãàðãàñàí;


1134

1.3.эíэ õóóëийí 34.1 äүãээð зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó ñàíàë, õүñэëò ãàðãàñàí;

1.4.áóñàä õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààí áàйãàà áîë.

34.16 дугаар зүйл.Шүүх хуралдааныг хойшлуулах

1.Шүүõ äàðààõь үíäэñëэëээð шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëж áîëíî:

1.1.шүүõ õóðàëäààíä îðîëцвîë зîõиõ òàë, õîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ãэðч, шиíжээч иðээãүй;

1.2.шүүõ õóðàëäààíä íэмэëò шиíжиëãээ õийëãэõ, òóðшиëò õийõ, ãàзàð, îðîí áàйðàíä үзëэã õийõийã òàëóóä õàðиëцàí зºвшººðñºí;

1.3.óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч ñîëиãäîж, эñõүë íэмэãäэж õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîõ áîëñîí;

1.4.шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëàõ õүíäэòãэí үзэõ áóñàä шàëòãààí áий áîëñîí.

2.Шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëàõàä òàëóóäûí ñàíàë, õүñэëòийã õàðãàëзàí äàðààãийí шүүõ õóðàëäààíû òîвûã òîãòîîж, õóðàëäààíû áэëòãэë õàíãàõ àðãà õэмжээã àвíà.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí үíäэñëэë íь õîёð áà òүүíээñ äээш óäàà äàвòàãäàж эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä ñàíààòàй ñààä óчðóóëàõ íºõцºë áîëж áàйвàë шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëàõãүй áàйж áîëíî.

4.Шүүãäэãч шүүõэä õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû явцàä ãэмò õэðэã äàõиí үйëäñэí, эñõүë óðьä íь үйëäñэí ººð ãэмò õэðэã иëэðñэí íь õэðãийí áîäиò áàйäëûã òîãòîîõîä íºëººëºõãүй áîë шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

34.17 дугаар зүйл.Õэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг түдгэлзүүлэх

1.Шүүõ äàðààõь шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã òүäãэëзүүëж, òóõàйí õэðэãò õîëáîîòîй áóñàä шүүãäэãчийí õóвьä шүүõ õóðàëäààíûã үðãэëжëүүëíэ:

1.1.шүүãäэãч îðãîí зàйëñàí áîë òүүíийã îëж иðүүëэõ õүðòэë;

1135


1.2.шүүãäэãч ñэòãэцийí, эñõүë ººð õүíä ºвчíий óëмààñ шүүõэä иðэõ áîëîëцîîãүй íь шиíжээчийí äүãíэëò, эñõүë эмíэëãийí áàйãóóëëàãûí òîäîðõîйëîëòîîð íîòëîãäîж áàйãàà áîë òүүíий ºвчíийã эäãэðэõ õүðòэë.

2.Шүүõээñ îðãîí зàйëñàí шүүãäэãчийã эðэí ñóðвàëжëàõ àжиëëàãààã шүүõийí шийäвэðээð эðõ áүõий áàйãóóëëàãàä ãүйцэòãүүëэõээð äààëãàíà.

3.Оðãîí зàйëñàí, õүíäээð ºвчиëñºí шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийã òóñãààðëàí áóñàä шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийã õэëэëцэõ íь õэðãийí áîäиò áàйäëûã òîãòîîõîä ñààä óчðóóëàõààð áîë õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã òүäãэëзүүëíэ.

4.Шүүõ õэðэãëэõ õóóëь íь Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëьä íийцñэí эñэõийã õяíàí шийäвэðëэõ мàðãààí Үíäñэí õóóëийí цэцэä үүññэí òîõиîëäîëä õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã òүäãэëзүүëíэ.

5.Шүүõ õэðэãëэõ õóóëь íь Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëьä íийцээãүй ãэж үзвэë òóõàйí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã òүäãэëзүүëж, эíэ òóõàй ñàíàëàà Óëñûí äээä шүүõэä õүðãүүëíэ.

34.18 дугаар зүйл.Õэргийг тусгаарлаж хэлэлцэх

1.Шүүõ äàðààõь òîõиîëäîëä эðүүãийí õэðãийã òóñãààðëàõ òóõàй óëñûí яëëàãчийí ñàíàë, ºмãººëºãчийí õүñэëòийã үíäэñëэí эðүүãийí õэðãийã òóñãààðëàж, шүүõ õóðàëäààíûã үðãэëжëүүëж õэðãийã эцэñëэí шийäвэðëэíэ:

1.1.яëëàõ äүãíэëòэä зààñàí шүүãäэãчийí õîëáîãäîõ зàðим ãэмò õэðãийã òóõàйí шүүãäэãч үйëäñэí íь íîòëîãäîîãүй áîë;

1.2.зàðим шүүãäэãч õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíààð шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîõ áîëîмжãүй áîëñîí áà òүүíä õîëáîãäîõ õэðãийã òóñãààðëàж, õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ íь õэðãийí áàйäëûã áүðэí áîäиòîйãîîð òîãòîîõîä íºëººëºõººðãүй áàйвàë.

34.19 дүгээр зүйл.Õэргийг хэрэгсэхгүй болгох

1.Шүүõ äàðààõь үíäэñëэëээð õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîíî:

1.1.ãэмò õэðãийí шиíжãүй;1.2.ãэмò õэðãийã õººí õэëэëцэõ õóãàцàà äóóññàíû äàðàà

эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòñàí;


1136

1.3.шүүãäэãч íàñ áàðñàí;1.4.òóõàйí õэðãийã ºмíº íь õяíàí шийäвэðëэñэí шүүõийí

шийäвэð õүчиí òºãºëäºð áàйãàà; 1.5.òóõàйí үйëäэë, эñ үйëäэõүйã ãэмò õэðэãò òîîцîõãүй

áîëñîí;1.6.шүүãäэãч Эðүүãийí õóóëьä зààñàí яë îíîãäóóëàõ

íàñàíä õүðээãүй;

1.7.шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäэõ үеäээ õэðэã õàðиóцàõ чàäвàðãүй áîëîõ íь òîãòîîãäñîí;

1.8.ãэмò õэðãийã үãүйñãэõ íºõцºë áàйäàë òîãòîîãäñîí.

2.Эíэ зүйëийí 1.1-ä зààñíû äàãóó шүүõ õэðэãñэõãүй áîëãîñîí õэðãийã õэðэã áүðòãэëòэä áóцààíà.

34.20 дугаар зүйл.Шүүх хуралдааны дэг

1.Шүүãч, шүүõ áүðэëäэõүүí òàíõимä îðж иðэõ, шүүõийí шийäвэð óíшиж ñîíñãîõ үеä шүүõ õóðàëäààíû òàíõимä áàйãàà õүмүүñ áүãä áîñч шүүõэä õүíäэòãэë үзүүëíэ.

2.Шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîãч шүүõэä õàíäàж үã õэëэõ, мэäүүëэã ºãºõäºº ñóóäëààñàà áîñíî.

3.Шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîãч õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíòàй áîë шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí зºвшººðñíººð ñóóãààãààð мэäүүëэã ºãч, үã õэëж áîëíî.

4.Óëñûí яëëàãч, îðîëцîãч шүүõийí шийäвэð óíшиж ñîíñãîõîä áàйëцàíà.

5.Шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîãч, шүүõ õóðàëäààíû òàíõимä áàйãàà áóñàä õүí шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí õóðàëäààíû äэã ñàõиóëàõ шийäвэðò зàõиðàãäàíà.

34.21 дүгээр зүйл.Шүүх хуралдааны дэг зөрчсөн хүнд хариуцлага хүлээлгэх

1.Шүүõ õóðàëäààíû äэã зºðчñºí, шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí шийäвэð, äэã ñàõиóëàãчийí òàвьñàí шààðäëàãûã áиеëүүëээãүй шүүãäэãчийã шүүõ õóðàëäààíû òàíõимààñ ãàðãàõ òóõàй ñàíóóëж, äàõиí зºðчиë ãàðãàвàë шүүõ õóðàëäààíû òàíõимààñ ãàðãàж, шүүõийí шийäвэðийã óíшиж ñîíñãîõîä шүүõ õóðàëäààíû òàíõимä áàйëцóóëíà.

1137


2.Шүүãäэãчиä эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õàðиóцëàãà õүëээëãэñэí áîë òүүíийã шүүõ õóðàëäààíû явцòàй òàíиëцàõ, мэäүүëэã ºãºõ áîëîëцîîòîй òóñãàй òîíîãëîãäñîí ºðººíä òóñãààðëàж áîëíî.

3.Óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч, шиíжээч, îðчóóëàãч, õэëмэðч шүүõ õóðàëäààíû äэã зºðчñºí, эñõүë шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí шийäвэðò зàõиðàãäààãүй áîë òэäэíä ñàíóóëãà ºãч, äàõиí зºðчиë ãàðãàвàë Зºðчëийí òóõàй õóóëийí 15.5 äóãààð зүйëä зààñàí шийòãэë îíîãäóóëíà.

4.Шүүõ õóðàëäààíû òàíõимä áàйãàà áóñàä õүí эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí зºðчиë ãàðãàвàë шүүãчийí шийäвэðээð òүүíийã шүүõ õóðàëäààíû òàíõимààñ ãàðãàж, Зºðчëийí òóõàй õóóëийí 15.5 äóãààð зүйëä зààñàí шийòãэë îíîãäóóëíà.

5.Эíэ зүйëä зààñàí шүүõийí шийäвэðò ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

гУчИн ТАВДУгААР БҮлЭгШҮҮÕЭД ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ АжИллАгАА

35.1 дүгээр зүйл.Шүүх хуралдааныг нээх

1.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч íь õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõээð òîвëîñîí цàãò шүүõ õóðàëäààíûã íээж, õэíä õîëáîãäîõ, ямàð õэðãийã õяíàí õэëэëцэж шийäвэðëэõ ãэж áàйãààã зàðëàíà.

2.Тàëóóä áîëîí шүүõэä äóóäàãäñàí îðîëцîãч, áóñàä îðîëцîãч õүðэëцэí иðñэí эñэõийã шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãà иëòãэж, иðээãүй îðîëцîãчийí шàëòãààíûã мэäэãäэíэ.

3.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүõ õóðàëäààíä óëñûí яëëàãч, îðîëцîãч, áóñàä îðîëцîãч иðээãүй áîë шàëòãààíûã òîäðóóëж, шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëàõ эñэõ àñóóäëûã шийäвэðëэíэ.

35.2 дугаар зүйл.орчуулагч, хэлмэрчид түүний үүргийг тайлбарлах

1.Оðчóóëàãч, õэëмэðч íь õóðàëäààíä îðîëцîж áàйãàà мîíãîë õэë мэäэõãүй, эñõүë õàðàà, ñîíñãîë, õэë яðиàíû áэðõшээëòэй õүíий мэäүүëэã, õүñэëòийã шүүõ õóðàëäààí äээð ãàðñàí мэäүүëэã, õүñэëò, óíшñàí áàðимò áичиã, òүүíчëэí шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí áîëîí шүүõийí шийäвэðийã îðчóóëóóëж, эñõүë õэëмэðчëүүëж áàйãàà õүíä îðчóóëж, õэëмэðчиëж ºãºõ үүðэãòэй áîëîõûã шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч òүүíä òàйëáàðëàж ºãíº.


1138

2.Сàíààòàйãààð õóäàë îðчóóëàõ, эñõүë õэëмэðчиëáэë õóóëьä зààñàí õàðиóцëàãà õүëээëãэõийã îðчóóëàãч, õэëмэðчиä óðьäчиëàí ñàíóóëж, шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëä ãàðûí үñэã зóðóóëíà.

35.3 дугаар зүйл.гэрчийг шүүх хуралдааны танхимаас гаргах

1.Гэðчийí мэäүүëãийã ñîíñîõ õүðòэë òүүíийã шүүõ õóðàëäààíû òàíõимààñ ãàðãàíà.

2.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч íь шүүõ õóðàëäààíä мэäүүëэã ºãñºí ãэðчийã мэäүүëэã ºãººãүй ãэðчòэй óóëзóóëàõãүй áàйëãàõ àðãà õэмжээ àвíà.

35.4 дүгээр зүйл.Шүүгдэгчид яллагдагчаар татсан тогтоолыг танилцуулсан, яллах дүгнэлтийн хуулбарыг өгсөн эсэхийг шалгах

1.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч íь шүүãäэãчийí эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, òºðñºí ãàзàð, îí, ñàð, ºäºð, иðãэíий õàðьяàëàë, îðшиí ñóóãàà ãàзàð, эðõэëñэí àжиë, áîëîвñðîë, мэðãэжиë, ãэð áүëийí áàйäëûã òîäðóóëж, яëëàãäàãчààð òàòñàí òîãòîîëòîй õэзээ òàíиëцñàí, яëëàõ äүãíэëòийí õóóëáàðûã õэзээ àвñíûã àñóóíà.

35.5 дугаар зүйл.Шүүх бүрэлдэхүүнийг зарлах, татгалзан гаргах эрхтэй болохыг тайлбарлах

1.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүõ áүðэëäэõүүíийã зàðëàж, óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч, иðãэäийí òºëººëºãч, òүүíчëэí шүүõ õóðàëäààíû íàðийí áичãийí äàðãà, шиíжээч, îðчóóëàãч, õэëмэðчээð õэí, õэí îðîëцîж áàйãààã мэäэãäэж, шүүãäэãч, òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëò ãàðãàõ эðõ áүõий áóñàä îðîëцîãчиä эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó õүñэëò ãàðãàõ эðõòэй áîëîõûã òàйëáàðëàíà.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîãч òàòãàëзàí ãàðãàõ õүñэëò ãàðãàвàë òүүíийã эíэ õóóëийí Аðàвäóãààð áүëэãò зààñàí жóðмûí äàãóó шийäвэðëэíэ.

35.6 дугаар зүйл.Шүүх хуралдаанд оролцогчид түүний эрх, үүргийг тайлбарлах

1.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч íь шүүãäэãч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, шиíжээч, áóñàä îðîëцîãчиä эíэ õóóëьä зààñàí òэäíий эðõ, үүðãийã òàйëáàðëàíà.

1139


2.Шүүãäэãч, õîõиðîãчийí ºмãººëүүëэõ, õóóëь зүйí òóñëàëцàà àвàõ эðõ õàíãàãäñàí эñэõийã òîäðóóëíà.

3.Шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîãчäûí õэí íэã íь иðээãүй áîë шүүõ õóðàëäààíû àжиëëàãààã үðãэëжëүүëэõ эñэõийã эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó шийäвэðëэíэ.

35.7 дугаар зүйл.Шүүхийн хэлэлцүүлэг явуулах дараалал тогтоох

1.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч òàëóóäààñ шиíжëэí ñóäëóóëàõ õүñэëò ãàðãàñàí íîòëîõ áàðимòûí õүðээíä õэðэã õэëэëцэõ äàðààëëûã òîãòîîж, зààñàí õóãàцààíä áэëэí áàйõûã ãэðч, õîõиðîãч, шиíжээчиä мэäэãäэíэ.

2.Тàëóóä шүүõийí õэëэëцүүëэãò шиíжëэí ñóäëóóëàõààð шүүõэä òàíиëцóóëñàí íîòëîõ áàðимòûã шүүõ õóðàëäààíä õэëэëцүүëэõãүй áàйõ, íîòëîõ áàðимòààñ õàñóóëàõ, эñõүë íîòëîõ áàðимòûã шиíжëэí ñóäëàõ äàðààëàëä ººðчëºëò îðóóëàõ òàëààð ñàíàë, õүñэëò ãàðãàõ эðõòэй.

35.8 дугаар зүйл.Шүүхийн хэлэлцүүлэг

1.Шүүõийí õэëэëцүүëэã íь яëëàõ, ºмãººëºõ òàëûí эðõ òэãш мэòãэëцээíий үíäñэí äээð явàãäàíà.

2.Шүүõийí õэëэëцүүëэãò эõëээä яëëàõ, äàðàà íь цàãààòãàõ íîòëîõ áàðимòûã шиíжëэí ñóäàëíà.

3.Óëñûí яëëàãч яëëàõ äүãíэëòийã óíшиж ñîíñãîñíîîð шүүõийí õэëэëцүүëэã эõэëíэ.

4.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүãäэãч áүðээñ óëñûí яëëàãчийí яëëàõ äүãíэëòийí àãóóëãà, òүүíä îíîãäóóëж áîëîõ эðүүãийí õàðиóцëàãûí òàëààð îйëãîñîí эñэõийã òîäðóóëж, шүүãäэãчийí õүñэëòээð òàйëáàðëàõûã óëñûí яëëàãчиä äààëãàж áîëíî.

5.Óëñûí яëëàãч яëëàõ äүãíэëò óíшиж ñîíñãîñíû äàðàà шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүãäэãчээñ мэäүүëэã ºãºõ эñэõийã àñóóж, õэðэв зºвшººðвºë òүүíий мэäүүëãийã ñîíñîíî.

6.Óëñûí яëëàãчийí яëëàõ äүãíэëòòэй õîëáîãäóóëàí шүүãäэãчийí ºмãººëºãч үã õэëж áîëíî.

7.Шүүãäэãч, ãэðч, шиíжээчээñ мэäүүëэã àвàõ, íîòëîõ áàðимò шиíжëэí ñóäëàõ õүñэëò ãàðãàñàí òàë эõэëж àñóóëò òàвьж, шиíжëэí ñóäàëíà.


1140

8.Шүүãäэãч, ãэðчиä òàвьñàí àñóóëò íь ººðийí áîëîí ãэð áүëийí ãишүүä, эцэã эõ, үð õүүõäийíõээ эñðэã õàðиóëò ºãºõººð áîë ºмãººëºãч, óëñûí яëëàãч íь шүүãäэãч, ãэðчийã òóõàйí àñóóëòàä õàðиóëàõãүй áàйõ õүñэëòийã шүүõэä ãàðãàж áîëíî.

9.Тàëóóäààñ шүүãäэãч, ãэðч, шиíжээчээñ íэã зүйë äàõиí äàвòàí àñóóñàí, эñõүë õэðэãò õîëáîãäîëãүй àñóóëòàä õàðиóëàõãүй áàйõ òóõàй òàëóóäûí эñэðãүүцэë үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч àñóóëòàä õàðиóëàõûã зîãñîîж áîëíî.

10.Óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч íь шүүõийí õэëэëцүүëэãò мэäүүëэã ºãñºí шүүãäэãч, õîõиðîãч, ãэðч, шиíжээчиä äàõиí àñóóëò òàвиõ, шиíжëэí ñóäàëñàí íîòëîõ áàðимòûã äàõиí ñóäëóóëàõààð шүүõэä ñàíàë, õүñэëò ãàðãàж áîëíî.

11.Нîòëîõ áàðимòûã äàõиí шиíжëэí ñóäëàõ, шүүãäэãч, õîõиðîãч, ãэðч, шиíжээчээñ äàõиí мэäүүëэã àвàõàä эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

12.Шүүãч, иðãэäийí òºëººëºãч íîòëîõ áàðимòûã шиíжëэí ñóäëàõàä îðîëцîж, àëь ч үеä òîäðóóëàõ àñóóëò òàвиõ эðõòэй.

13.Шүүãäэãч, ãэðч, õîõиðîãч, шиíжээчээñ мэäүүëэã àвàõ, íîòëîõ áàðимò шиíжëэí ñóäëàõ àжиëëàãààã явóóëж äóóñмàãц шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүõийí õэëэëцүүëэã äóóññàíûã мэäэãäэíэ.

35.9 дүгээр зүйл.Шүүгдэгчийн мэдүүлгийг сонсох

1.Óëñûí яëëàãч яëëàõ äүãíэëò ñîíñãîñíû äàðàà шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүãäэãчээñ õэðãийí òàëààð мэäүүëэã ºãºõ эñэõийã àñóóж, зºвшººðвºë òүүíээñ мэäүүëэã àвíà.

2.Шүүãäэãч мэäүүëэã ºãñíий äàðàà òүүíä эõэëж óëñûí яëëàãч, äàðàà íь ºмãººëºãч àñóóëò òàвьж áîëíî.

3.Тàëóóä шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí òîãòîîñîí äàðààëëûí äàãóó шүүãäэãчиä àñóóëò òàвьж áîëíî.

4.Тàëóóäûí õүñэëòээð õэðãийí áîäиò áàйäëûã òîãòîîõîä àч õîëáîãäîëòîй ãэж үзвэë áóñàä шүүãäэãчийã áàйëцóóëàõãүйãээð шүүãäэãчийí мэäүүëãийã ñîíñîж áîëíî.

5.Эíэ зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó мэäүүëãийã ñîíññîí áîë мэäүүëэã ñîíñîõ үеä áàйãààãүй шүүãäэãчийã шүүõ õóðàëäààíû òàíõимä

1141


îðж иðñíий äàðàà шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч òүүíий эзãүйä ãàðãàñàí мэäүүëãийí óòãûã òàíиëцóóëж, ººðийã íь áàйõãүйä мэäүүëэã ºãñºí шүүãäэãчиä àñóóëò òàвиõ áîëîëцîîã òүүíä îëãîíî.

6.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí зºвшººðñíººð шүүãäэãч шүүõийí õэëэëцүүëãийí àëь ч үеä íэмж мэäүүëэã ºãч áîëíî.

7.Эíэ зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñàí жóðàм íь ºñвºð íàñíû шүүãäэãчээñ мэäүүëэã àвàõàä íэãэí àäиë õàмààðíà.

35.10 дугаар зүйл.Õохирогч, иргэний нэхэмжлэгч, иргэний хариуцагчийн мэдүүлгийг сонсох

1.Шүүãäэãчийí мэäүүëãийã ñîíñч äóóññàíû äàðàà эíэ õóóëийí 35.14, 35.15 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмûí äàãóó õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãчийí мэäүүëãийã ñîíñîíî.

2.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí үеä ãàðãàñàí мэäүүëэã íь шүүõэä ãàðãàñàí мэäүүëãээñ íîцòîй зºðñºí, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч шүүõ õóðàëäààíä иðээãүй áîë õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí үеä òүүíий ãàðãàñàí мэäүүëãийã óíшиж ñîíñãîíî.

35.11 дүгээр зүйл.гэрчид хууль сануулах

1.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч ãэðчээñ мэäүүëэã àвàõûí ºмíº òүүíий áиеийí áàйцààëò, шүүãäэãч, õîõиðîãчòîй ямàð õàðиëцààòàй áîëîõûã òîäðóóëж, õэðãийí òàëààð мэäэõ зүйëээ үíэí зºв мэäүүëэõ үүðэãòэйã òàйëáàðëàí, мэäүүëэã ºãºõººñ òàòãàëзàõ, зàйëñõийõ, ñàíààòàйãààð õóäàë мэäүүëáэë õүëээëãэõ õàðиóцëàãûí òàëààð ñàíóóëж, шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëä ãàðûí үñэã зóðóóëíà.

2.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч àðвàí зóðãààí íàñàíä õүðээãүй ãэðчиä õэðãийí òàëààð мэäэõ зүйëээ үíэí зºв мэäүүëэõийí àч õîëáîãäëûã òàйëáàðëàí ºãºõ áà ñàíààòàйãààð õóäàë мэäүүëáэë õүëээëãэõ õàðиóцëàãûí òóõàй ñàíóóëж áîëîõãүй.

35.12 дугаар зүйл.гэрч мэдүүлэг өгөхөд байлцах хүн

1.Гэðч ñэòãэë ñàíàà, õóвийí áàйäàë, áóñàä шàëòãààíû óëмààñ шүүõ õóðàëäààíû үеä òàвãүй áàйäàëä îðíî ãэж үзэж óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãчийí ãàðãàñàí ñàíàë, õүñэëòийã õàðãàëзàí шүүõ äàðààõь ãэðчийí ãэð áүëийí ãишүүí, эñõүë îйð äîòíû õүíийã áàйëцóóëж áîëíî:

1.1.ñэòãэцийí ºвчиíòэй õîëáîãäîëãүй áîëîвч óõààí ñàíàà íь ãүйцэä õºãжººãүй õүí;


1142

1.2.ãэмò õэðãийí óëмààñ áие мàõáîäûí áîëîí ñэòãэë ñàíààíû õóвьä õîõиðñîí õүí.

2.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó ãэðчийí õàжóóä áàйëцàж áàйãàà õүíä ãэðчийã мэäүүëэã ºãºõ үеä õºíäëºíãººñ îðîëцîõ, ãэðчийí мэäүүëэãò íºëººëж áîëîõãүйã óðьäчиëàí ñàíóóëж, зºðчвºë шүүõ õóðàëäààíû òàíõимààñ ãàðãàíà.

35.13 дугаар зүйл.Õамгаалалтад байгаа гэрчийн биеийн байцаалтыг шалгах

1.Эíэ õóóëийí 13.1 äүãээð зүйëä зààñàí õàмãààëàëòûí àðãà õэмжээ àвñàí ãэðчээñ мэäүүëэã àвàõààð áîë шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч òóõàйí ãэðчийí áиеийí áàйцààëò áîëîí шүүãäэãч, õîõиðîãчòîй ямàð õàðиëцààòàй áîëîõûã óðьäчиëàí шàëãàíà.

2.Гэðчиä ººðийí õàяãийí ººðчëºëòийí òàëààð шүүõэä òóõàй áүð óðьäчиëàí мэäэãäэж áàйõûã ñàíóóëíà.

35.14 дүгээр зүйл.гэрчийн мэдүүлгийг сонсох

1.Тàëóóäûí õүñэëòээð шүүõ õóðàëäààíä îðîëцóóëàõààð шийäвэðëэñэí ãэðчийã äóóäàí иðүүëж, шүүõ õóðàëäààíä áиечëэí îðîëцóóëж мэäүүëэã àвíà.

2.Гэðчээñ мэäүүëэã àвàõóóëàõààð ñàíàë, õүñэëò ãàðãàñàí òàëûí, эñõүë ñàíàë, õүñэëò ãàðãààãүй áîë яëëàõ òàëûí ãэðчээñ эõэëж мэäүүëэã àвч, àñóóëò òàвиíà.

3.Тàëóóä шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí òîãòîîñîí äàðààëëûí äàãóó ãэðчээñ мэäүүëэã àвàõàä эíэ õóóëийí 35.8 äóãààð зүйëийí 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 äàõь õэñэãò зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

4.Бóñàä ãэðчээñ мэäүүëэã àвàõ үеä шүүõ õóðàëäààíû òàíõимä áàйñàí ãэñэí үíäэñëэëээð òóõàйí ãэðчээñ мэäүүëэã àвàõààñ òàòãàëзàж áîëîõãүй.

5.Гэðчээñ мэäүүëэã àвч äóóññàíû äàðàà òүүíийã òàíõимä ñóóëãàж áîëîõ áà шààðäëàãàòàй ãэж үзвэë òүүíээñ äàõиí мэäүүëэã àвч áîëíî.

35.15 дугаар зүйл.Арван найман насанд хүрээгүй гэрчийн мэдүүлгийг сонсох

1.Шүүõ õóðàëäààíä àðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй ãэðчээñ мэäүүëэã àвàõàä òүүíий îюóí ñàíààíû áàйäàë, óчиðч áîëîõ ñºðºã íºëººíººñ ñэðãийëэõ íºõцºë áàйäëûã óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч íь шàëãàíà.

1143


2.Шүүõ óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãчийí õүñэëòийí äàãóó àðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй ãэðчийí мэäүүëãийã ñîíñîõ үеä òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ñóðãàí õүмүүжүүëэãч, ñэòãэë зүйчийã îðîëцóóëж áîëíî.

3.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó õàмò îðîëцîж áàйãàà õүíä àðвàí íàймàí íàñàíä õүðээãүй ãэðч мэäүүëэã ºãºõºä õºíäëºíãººñ îðîëцîж, ãэðчийí мэäүүëэãò íºëººëж áîëîõãүйã óðьäчиëàí ñàíóóëж, зºðчñºí òîõиîëäîëä эíэ õóóëийí 34.21 äүãээð зүйëä зààñàí õàðиóцëàãà õүëээëãэíэ.

35.16 дугаар зүйл.гэрчийн мэдүүлэг, баримттай танилцах

1.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëòûí үеä ãэðчийí ãàðãàñàí мэäүүëэã íь шүүõэä ãàðãàñàí мэäүүëãээñ зºðñºí òîõиîëäîëä õэðãийí áàйäëûã òàë áүðээñ íь áүðэí áîäиòîй шиíжëэí òîãòîîõûí òóëä õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò, шүүõ õóðàëäààíû үеä ãэðчийí ºãñºí мэäүүëãийã шүүõ õóðàëäààíä óíшиí ñîíñãîж áîëíî.

2.Гэðч шүүõ õóðàëäààíä мэäүүëэã ºãºõäºº òэмäэãëэë àшиãëàж áîëíî.

3.Өºðийí мэäүүëэãòэй õîëáîãäîõ áàðимò áичãийã óíшиõûã ãэðчиä зºвшººðºõ áºãººä ãэðч óã áàðимò áичãээ шүүõэä ºãíº.

4.Гэðчээñ мэäүүëэã àвàõ явцàä óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч шààðäëàãàòàй íîòëîõ áàðимòûã òàíиëцóóëж, үзүүëж áîëíî.

35.17 дугаар зүйл.Мэдүүлэг уншиж сонсгох

1.Гэðчийí óðьä ºãñºí мэäүүëãийí òэмäэãëэëийã óíшиж, äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэãийã òàëóóäûí õүñэëòээð шүүõ õóðàëäààíä ñîíñãîж, үзүүëж áîëíî.

2.Шүүõ íь òàëóóä, îðîëцîãчийí õүñэëòийã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë эíэ õóóëийí 13.1 äүãээð зүйëä зààñíû äàãóó õàмãààëàãäñàí ãэðчийã, эñõүë ñэòãэë ñàíààíû äàðàмò, íºëººëëººñ õàмãààëàõ зîðиëãîîð ãэðчийã шүүõэä иðүүëэõãүйãээð äóó-äүðñíий òºõººðºмж àшиãëàí шүүõ õóðàëäààíä îðîëцóóëж, мэäүүëэã àвч, àñóóëò òàвьж, õàðиóëò àвч áîëíî.

3.Шүүõ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зîðиëòûã õàíãàõ зîðиëãîîð òàëóóä, îðîëцîãчийí ñàíàë, õүñэëòийã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë, эñõүë шүүõ ººðийí ñàíààчиëãààð шүүõ õóðàëäààí явóóëàõàä зîðиóëàí òóñãàйëàí òîíîãëîñîí ºðººíººñ äóó-äүðñíий äàмжóóëàõ õэðэãñэë àшиãëàí шүүõ õóðàëäààíû òàíõимä ãэðчийí мэäүүëэã ñîíñîж, àñóóëò òàвьж, õàðиóëò àвч áîëíî.


1144

4.Эíэ зүйëийí 2, 3 äàõь õэñэãò зààñàí àжиëëàãàà явóóëàõàä òóõàйí ãэðчийí áиеийí áàйцààëòûã шàëãàí òîäðóóëж, õóóëь ñàíóóëíà.

5.Гэðч íàñ áàðñàí, эñõүë áиечëэí мэäүүëэã ºãºõ чàäвàðãүй áîëñîí íь шиíжээчийí äүãíэëò, эñõүë эмíэëãийí áàйãóóëëàãûí òîäîðõîйëîëòîîð íîòëîãäñîí áîë ãэðчийí яðиàã òóñãàñàí äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэãийã ñîíñîж, òүүíий ãàð áичмэëийã шиíжëэí ñóäàëíà.

35.18 дугаар зүйл.гэрч, хохирогчийг хамгаалах

1.Шүүõ õóðàëäààíû òóðш эíэ õóóëийí 13.1 äүãээð зүйëä зààñíû äàãóó ãэðч, õîõиðîãчийã õàмãààëàõ àðãà õэмжээ àвàõàä ãэðч, õîõиðîãчийí õóвийí áàйäàë, òóõàйí ãэмò õэðãийí íºõцºë áàйäàë, яëãàвàðëàí ãàäóóðõàõ, áэëãийí õàëäàшãүй áàйäëûí эñðэã, õүүõäийí эñðэã ãэмò õэðэã үйëäэãäñэí зэðãийã õàðãàëзàíà.

2.Эíэ õóóëийí 13.1 äүãээð зүйëä зààñíû äàãóó íэðийã íь íóóцàëñàí ãэðч, õîõиðîãчîîñ шүүõ õóðàëäààíä мэäүүëэã àвàõûí ºмíº òóõàйí ãэðч, õîõиðîãчийã иë áîëãîíî.

3.Эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí ãэðч, õîõиðîãч îðîëцîõ шүүõ õóðàëäààíûã õààëòòàй явóóëàõ эñэõийã эíэ õóóëийí 33.1 äүãээð зүйëä зààñàí шүүõийí óðьäчиëñàí õэëэëцүүëãээð шийäвэðëэíэ.

4.Гэðч, õîõиðîãчийã õàмãààëàõ òóõàй õóóëьä зààñàí мэäүүëэã ºãñºí ãэðч, õîõиðîãчийã õàмãààëàõ үíäэñëэë áүõий íºõцºë áàйäàë àðиëààãүй, эñõүë шиíээð үүñвэë эíэ õóóëийí Аðвàí ãóðàвäóãààð áүëэãò зààñíû äàãóó õàмãààëàëòûí àðãà õэмжээ àвíà.

35.19 дүгээр зүйл.Эд мөрийн баримт, бичмэл нотлох баримтыг шинжлэн судлах

1.Нîòëîõ áàðимòûã шиíжëэí ñóäëàõàä òàëóóä õэðэãò àвàãäñàí эä мºðийí áàðимò, áичмэë íîòëîõ áàðимòûã шүүõ, шүүãäэãч, ãэðч, шиíжээчиä òàíиëцóóëíà.

2.Эä мºðийí áàðимò, áичмэë íîòëîõ áàðимòòàй òàíиëцñàí îðîëцîãч, шүүãäэãч, ãэðч, шиíжээч õîëáîãäîõ зàðим àñóóäëûã òîäðóóëàõ õүñэëò шүүõэä ãàðãàж áîëíî.

3.Шүүõ õóðàëäààíä иðүүëэõ áîëîмжãүй эä мºðийí áàðимòàä үзëэã õийõ шààðäëàãàòàй áîë эíэ òóõàй òэмäэãëэëä òóñãàж, эä мºðийí áàðимò áàйãàà ãàзàðò шүүõ áүðэëäэõүүí òàëóóäûã áàйëцóóëàí үзëэã õийж áîëíî.

1145


4.Шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîãчийí õүñэëòээð õэðэãò àвàãäñàí áичмэë íîòëîõ áàðимòûã шàëãàж, òүүíийã óíшиí ñîíñãîж áîëíî.

5.Шүүõэä ãàðãàñàí òàëóóäûí õүñэëòээð эä мºðийí áàðимò, áичмэë íîòëîõ áàðимòûã шиíжëэí ñóäëàõàä шиíжээч, мэðãэжиëòэí, áóñàä ãэðчийã îðîëцóóëж áîëíî.

6.Эíэ зүйëийí 5 äàõь õэñэãò зààñàí îðîëцîãчîîñ мэäүүëэã àвàõàä эíэ õóóëийí 35.11, 35.12, 35.13, 35.14, 35.15, 35.16, 35.17 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

35.20 дугаар зүйл.Мөрдөн шалгах ажиллагааны дүнг шинжлэн судлах

1.Эíэ õóóëьä зààñàí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû äүíã òóõàйí àжиëëàãààíû òэмäэãëэë, äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэãòэй òàíиëцàõ, îðîëцñîí ãэðч, шиíжээчийã äóóäàж мэäүүëэã àвàõ áàйäëààð шиíжëэí ñóäàëíà.

2.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû äүíã шиíжëэí ñóäëàõ àжиë íь õийãäñэí àжиëëàãààíû òэмäэãëэë, äóóíû, äүðñíий, äóó-äүðñíий áичëэãò òóñãàãäñàí мэäээëëээð õязãààðëàãäàíà.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí îðîëцîãчîîñ мэäүүëэã àвàõàä эíэ õóóëийí 35.11, 35.12, 35.13, 35.14, 35.15, 35.16, 35.17 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

4.Эíэ õóóëийí 26.8 äóãààð зүйëä зààñàí мàãàäëàãààã мºðäºãч òàíиëцóóëñíû äàðàà òүүíийã òàйëáàðëóóëàõ, òîäðóóëàõ зîðиëãîîð òàëóóä мºðäºãчиä àñóóëò òàвьж áîëíî.

35.21 дүгээр зүйл.Шинжээчийн дүгнэлтийг шинжлэн судлах, шинжээчээс мэдүүлэг авах, нэмэлт шинжилгээ хийлгэх

1.Мºðäºãчийí мàãàäëàãàà, õэä õэäэí шиíжээчийí äүãíэëòийã шиíжëэí ñóäëàõ äàðààëëûã òàëóóäûí ñàíàëûã õàðãàëзàí шүүõ òîãòîîíî.

2.Шиíжээч ãàðãàñàí äүãíэëòээ óíшиж ñîíñãîñíû äàðàà òүүíийã òàйëáàðëóóëàõ, òîäðóóëàõ зîðиëãîîð òàëóóä шиíжээчиä àñóóëò òàвьж, íэмэëò шиíжиëãээ õийëãэõ òóõàй õүñэëò шүүõэä ãàðãàж áîëíî.

3.Шиíжээчээñ мэäүүëэã àвàõàä эíэ õóóëийí 35.11, 35.12, 35.13, 35.14, 35.15, 35.16, 35.17 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.


1146

35.22 дугаар зүйл.газар, орон байранд үзлэг хийх

1.Хэðãийí áîäиò áàйäëûã ººðººð òîãòîîж шиíжëэí ñóäëàõ áîëîмжãүй áîë шүүõ òàëóóäûí õүñэëòээð õэðэã ãàðñàí ãàзàð, îðîí áàйðàíä òàëóóä, ãэðч, шиíжээч, îðîëцîãчийã áàйëцóóëàí үзëэã õийж áîëíî.

2.Үзëэã õийõ ãàзàð иðмэãц шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүõ õóðàëäààí үðãэëжиëж áàйãààã зàðëàõ áà òàëóóä үзëэãò îðîëцîж áàйãàà шүүãäэãч, õîõиðîãч, ãэðч, шиíжээч, мэðãэжиëòэíä үзëэã õийõòэй õîëáîãäñîí àñóóëò òàвьж áîëíî.

3.Үзëэãò îðîëцîãч õэðãийí áàйäëûã òîäðóóëàõàä àч õîëáîãäîëòîй ãэж үзñэí áүõ зүйëийã шүүõэä õàíäàí òàйëáàðëàж áîëíî.

4.Үзëэã õийõэä эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

35.23 дугаар зүйл.Туршилт хийх

1.Хэðэãò àвàãäñàí íîòëîõ áàðимòûã шиíжëэí ñóäëàõûí òóëä ямàð íэã үйë явäàë, үйëäэë, áóñàä áàйäëûã ñэðãээí äүðñëэõ шààðäëàãàòàй áàйвàë шүүõ òàëóóäûí õүñэëòээð òóðшиëò õийж áîëíî.

2.Тóðшиëòûã òàëóóä, ãэðч, шиíжээч, áóñàä îðîëцîãчийã áàйëцóóëàí õийíэ.

3.Тóðшиëòûã эíэ õóóëьä зààñàí жóðмààð явóóëíà.

35.24 дүгээр зүйл.Улсын яллагч, өмгөөлөгч дүгнэлт танилцуулах

1.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүõийí õэëэëцүүëэã äóóññàíûã зàðëàñíû äàðàà óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч äүãíэëò ãàðãàíà. Дүãíэëòээ шүүõэä áичãээð ºãч áîëíî.

2.Óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч äүãíэëò õэëэõийí ºмíº шүүõэä õàíäàí зàвñàðëàãà àвч áîëíî. Зàвñàðëàõ õóãàцààã шүүõ òîãòîîíî.

3.Óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч äүãíэëò õэëж äóóññàíû äàðàà äүãíэëòэä зààñàí зүйëийí òàëààð õàðиëцàí òóñ áүð íэã óäàà òàйëáàð õэëж áîëíî.

4.Дүãíэëòэä шүүõ õóðàëäààíààð õэëэëцэãäээãүй шиíэ íîòëîõ áàðимòûã àшиãëàõãүй.

1147


5.Шүүõ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зîðиëòîä íийцүүëэí óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãчийí äүãíэëò òэäãээðийí òàйëáàð ãàðãàõ õóãàцààã òàëóóäûí ñàíàë, õүñэëòийã õàðãàëзàí óðьäчиëàí òîãòîîíî.

6.Шүүãäэãч ººðийãºº ºмãººëж áàйãàà áîë эíэ зүйëä зààñàí äүãíэëò, òàйëáàð õэëэõ эðõòэй.

7.Óëñûí яëëàãч, ºмãººëºãч äүãíэëò, òàйëáàð õэëñíий äàðàà шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүõ õóðàëäààíû äүãíэëò òàíиëцóóëàõ àжиëëàãàà äóóññàíûã зàðëàíà.

35.25 дугаар зүйл.Шүүгдэгчийн эцсийн үг

1.Óëñûí яëëàãч äүãíэëò, ºмãººëºãч ñàíàë, òэäãээðийã òàйëáàð õэëж äóóññàíû äàðàà эцñийí үã õэëэõийã шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүãäэãчиä зºвшººðºõ áà шүүãäэãч эцñийí үã õэëж áàйõàä òүүíä àñóóëò òàвьж áîëîõãүй.

2.Шүүãäэãчээñ õэëэõ эцñийí үãийã цàãààð õязãààðëàж áîëîõãүй. 35.26 дугаар зүйл.Иргэдийн төлөөлөгчийн санал сонсох

1.Иðãэäийí òºëººëºãч эíэ õóóëийí 35.25 äóãààð зүйëä зààñàí àжиëëàãàà явàãäàж äóóññàíû äàðàà шүүãäэãчийí ãэм áóðóóãийí òàëààð áичãээð ãàðãàñàí ñàíàëàà óíшиж ñîíñãîж áîëíî.

35.27 дугаар зүйл.Тогтоол гаргахаар шүүх бүрэлдэхүүн зөвлөлдөх тасалгаанд орох

1.Шүүãäэãчийí эцñийí үãийã ñîíññîíû äàðàà шүүõ шийäвэð ãàðãàõààð зºвëºëäºõ òàñàëãààíä îðîõ áà шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч эíэ òóõàй зàðëàí мэäэãäэíэ.

гУчИн зУРгАДУгААР БҮлЭгШҮҮÕИЙн ШИЙДВЭР

36.1 дүгээр зүйл.Шийдвэр гаргахаар зөвлөлдөх

1.Шүүõ шийäвэðээ зºвëºëäºõ òàñàëãààíä õэëэëцэж ãàðãàíà. Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч зºвëºëäºõ òàñàëãààíä ñàíàë õóðààõ, шийäвэð ãàðãàõ àжиëëàãààã óäиðäàí явóóëж, îëîíõийí ñàíàëààð шийäвэð ãàðãàíà.

2.Зºвëºëäºõ òàñàëãààíä õэëэëцэõ àñóóäëûí òàëààð шүүãч áүð ñàíàë ãàðãàõ òэãш эðõ, үүðэãòэйãээð îðîëцîж, ººðийí ñàíàë, áàйð ñóóðиà чºëººòэй иëэðõийëж, òàйëáàðëàíà.


1148

3.3ºвëºëäºõ òàñàëãààíä õэëэëцñэí àñóóäëààð цººíõ áîëñîí шүүãч үíäэñëэëээ òàйëáàðëàж äàõиí ñàíàë õóðààëãàõ эðõòэй.

4.Зºвëºëäºõ òàñàëãààíä шийäвэðëэñэí àñóóäëààð цººíõ áîëñîí шүүãч òóñãàй ñàíàëàà áичиж шүүõийí шийäвэðò õàвñàðãàõ áà òүүíийã òîãòîîë óíшиж ñîíñãîõîä зàðëàõãүй.

5.Шүүõ шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàй эñэõийã шийäвэðëэõäээ зºвëºëäºõ òàñàëãààíä äàðààõь àñóóäàë òóñ áүðийã õэëэëцэíэ:

5.1.шүүõ õóðàëäààíààð òîãòîîãäñîí õэðãийí íºõцºë áàйäàë íь ãэмò õэðэã мºí эñэõ;

5.2.òóõàйí ãэмò õэðэãò шүүãäэãч ãэм áóðóóòàй эñэõ;5.3.шүүãäэãчийí үйëäñэí ãэмò õэðэã íь Эðүүãийí õóóëийí

ямàð зүйë, õэñэã, зààëòàä зààñíû äàãóó зүйëчëэãäэõ;

5.4.ãэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí õîõиðîë, õîð óðшãийí õэмжээã òîãòîîõ, шүүãäэãч òóñ áүðээñ ямàð õэмжээãээð ãàðãóóëàõ.

6.Шүүõ шүүãäэãчийã ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàйä òîîцñîí шийäвэðийã шүүõ õóðàëäààíû òàíõимä òàíиëцóóëж, òэмäэãëэëä òóñãóóëñíû äàðàà òүүíä Эðүүãийí õóóëьä зààñàí эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ àñóóäëûã õэëэëцэõ шүүõ õóðàëäààíûã үðãэëжëүүëэí явóóëж áîëíî.

7.Эíэ õóóëийí 34.1 äүãээð зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó шүүõ õóðàëäààíûã òîäîðõîй õóãàцààãààð зàвñàðëóóëñíû äàðàà эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ àñóóäëûã õэëэëцэõ шүүõ õóðàëäààíûã явóóëàõ шийäвэð ãàðãàñàí òîõиîëäîëä óã шүүõ õóðàëäààíûã явóóëàõàä эíэ õóóëийí Гóчиí äºðºвäүãээð áүëэãò зààñàí шүүõ õóðàëäààíû еðºíõий íºõцºë íэãэí àäиë õàмààðíà.

8.Шүүõ шүүãäэãчиä Эðүүãийí õóóëьä зààñàí эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ эñэõийã шийäвэðëэõээð зºвëºëäºõ òàñàëãààíä äàðààõь àñóóäàë òóñ áүðээð õэëэëцэíэ:

8.1.Эðүүãийí õóóëийí 6.5, 6.6 äóãààð зүйëä зààñàí яë õºíãºðүүëэõ, õүíäðүүëэõ íºõцºë áàйäàë áàйãàà эñэõ;

8.2.шүүãäэãчиä îíîãäóóëàõ эðүүãийí õàðиóцëàãûí òºðºë, õэмжээ, яëûã áиечëэí эäëүүëэõ эñэõ;

8.3.шүүãäэãчиä õîðиõ яë îíîãäóóëàõ áîë õîðиõ áàйãóóëëàãûí äэãëэм;

1149


8.4.шүүãäэãчийã áàðивчиëñàí õóãàцàà, òүүíä àвñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээíий õóãàцààã яë îíîãäóóëàõàä õэðõэí òîîцîõ;

8.5.эä мºðийí áàðимòûã õэðõэí шийäэõ; 8.6.õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зàðäëûã õэðõэí

òîîцîõ;8.7.шүүãäэãчиä àвñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã

ººðчëºõ, õүчиíãүй áîëãîõ эñэõ;

8.8.õóðààãäñàí, áиòүүмжëэãäñэí эä õºðºíãийã õэðõэí шийäэõ.

9.Шүүãчиä зºвëºëäºж áàйãàà үеä зºвëºëäºõ òàñàëãààíä òóõàйí õэðãийã õэëэëцñэí шүүõ áүðэëäэõүүíээñ ººð õүí áàйж áîëîõãүй.

10.Шүүãчäийí зºвëºëäºõ òàñàëãààíä õэëэëцñэí àñóóäëûã зàäðóóëж áîëîõãүй.

36.2 дугаар зүйл.Шүүхийн шийдвэрийн хэлбэр, бүтэц

1.Мîíãîë Óëñûí íэðийí ºмíººñ ãàðãàõ шүүõийí шийäвэð íь шийòãэõ, эñõүë цàãààòãàõ õэëáэðòэй áàйíà.

2.Шүүõийí шийäвэð íь óäиðòãàë, òîäîðõîйëîõ, òîãòîîõ õэñãээñ áүðäэíэ.

3.Шүүõийí шийäвэð íь òîäîðõîй, îйëãîмжòîй, òүүíийã áиеëүүëэõэä ямàð íэãэí эðãэëзээ òºðүүëэõãүй áàйõààð áичиãäñэí áàйíà.

4.Шүүõ õóðàëäààíû үеä шүүãäэãч ãэм áóðóóòàй áîëîõ íь íîòëîãäñîí áîë шүүõ шийòãэõ òîãòîîë ãàðãàíà.

5.Шүүãäэãчийí õîëáîãäñîí үйëäэë, эñ үйëäэõүй íь ãэмò õэðãийí шиíжãүй, эñõүë шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäñэí íь íîòëîãäîîãүй áîë шүүõ цàãààòãàõ òîãòîîë ãàðãàíà.

6.Шүүõийí цàãààòãàõ òîãòîîëä шүүãäэãч эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó õîõиðëîî àðиëãóóëàõààð ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй áîëîõûã òóñãàíà.

36.3 дугаар зүйл.Шүүх тогтоол гаргах үед иргэний нэхэмжлэлийг шийдвэрлэх

1.Шүүõ шийòãэõ òîãòîîë ãàðãàõäàà иðãэíий íэõэмжëэëийã òүүíий үíäэñëэë, õэмжээíий íîòëîãäñîí áàйäëûã õàðãàëзàí áүãäийã, эñõүë õэñэãчëэí õàíãàõ, эñõүë õэðэãñэõãүй áîëãîíî.


1150

2.Шүүõ цàãààòãàõ òîãòîîë ãàðãàõäàà äàðààõь зүйëийã шийäвэðëэíэ:

2.1.ãэмò õэðэã ãàðñàí íь òîãòîîãäîîãүй, эñõүë шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäэõэä îðîëцñîí íь íîòëîãäîîãүй áîë иðãэíий íэõэмжëэëийã õэðэãñэõãүй áîëãîõ;

2.2.шүүãäэãчийí үйëäэë ãэмò õэðãийí шиíжãүйãээñ òүүíийã цàãààòãàñàí áîë íэõэмжëэëийã õэëэëцэõãүй îðõиõ.

3.Хэðэã õэëэëцэõ àжиëëàãààã õîйшëóóëàõãүйãээð иðãэíий íэõэмжëэëийí òîäîðõîй òîîцîî ãàðãàõ áîëîëцîîãүй òîõиîëäîëä шүүõ иðãэíий íэõэмжëэãч íь íэõэмжëэëээ õàíãóóëàõ эðõòэй áîëîõûã зààж, òүүíий õэмжээíий òóõàй àñóóäëûã иðãэíий õэðэã шүүõэä õяíàí шийäвэðëэõ жóðмààð шийäвэðëүүëэõээð шиëжүүëж áîëíî.

36.4 дүгээр зүйл.Иргэний нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосон, эсхүл хэлэлцээгүй орхисны холбогдол

1.Хэðэã õэëэëцэõ үеä иðãэíий íэõэмжëэëийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí áîë íэõэмжëэãч иðãэíий õэðэã шүүõэä õяíàí шийäвэðëэõ жóðмààð íэõэмжëэëийã äàõиí ãàðãàõ эðõээ àëäàíà.

2.Иðãэíий íэõэмжëэëийã õэëэëцээãүй îðõиñîí áîë íэõэмжëэãч òүүíийã иðãэíий õэðэã шүүõэä õяíàí шийäвэðëэõ жóðмààð äàõиí ãàðãàõ эðõòэй.

36.5 дугаар зүйл.Иргэний нэхэмжлэлийг хангах

1.Иðãэíий íэõэмжëэëийã õàíãàñàí áà òүүíийã õàíãàõ òàëààð óðьä íь àðãà õэмжээ àвààãүй áîë шүүõ òîãòîîë õóóëийí õүчиí òºãºëäºð áîëîõ õүðòэë íэõэмжëэëийã õàíãàõ àðãà õэмжээ àвч áîëíî.

2.Иðãэíий íэõэмжëэë ãàðààãүй áîëîвч ãэмò õэðãийí óëмààñ эä õºðºíãийí õîõиðîë óчиðñàí ãэж үзвэë шүүõ шийòãэõ òîãòîîë ãàðãàõäàà цààшиä иðãэíий õэðэã шүүõэä õяíàí шийäвэðëэõ жóðмààð íэõэмжëэëээ õàíãóóëàõ эðõòэй áîëîõûã зààíà.

36.6 дугаар зүйл.Шүүхийн шийдвэрийн удиртгал хэсэг

1.Шүүõийí шийäвэðийí óäиðòãàë õэñэãò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

1.1.Мîíãîë Óëñûí íэðийí ºмíººñ шийäвэð ãàðãàñàí;1.2.шийäвэðийã õэзээ, õààíà ãàðãàñàí;1.3.шийäвэð ãàðãàñàí шүүõийí íэð, шүүõ áүðэëäэõүүí,

иðãэäийí òºëººëºãч, шүүõийí íàðийí áичãийí äàðãà, òàëóóä, îðîëцîãч;

1151


1.4.õэðãийí äóãààð;1.5.шүүãäэãчийí эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, òºðñºí

ãàзàð, îí, ñàð, ºäºð, òүүíий îðшиí ñóóãàà ãàзàð áîëîí àжëûí ãàзàð, эðõэëñэí àжиë, àëáàí òóшààë, áîëîвñðîë, мэðãэжиë, ãэð áүëийí áàйäàë, õэðэãò àч õîëáîãäîë áүõий áиеийí áàйцààëòûí òàëààðõи áóñàä мэäээëэë;

1.6.шүүãäэãчийí õîëáîãäñîí õэðэã Эðүүãийí õóóëийí ямàð зүйë, õэñэã, зààëòàä õàмààðàõ.

36.7 дугаар зүйл.Шүүхийн шийтгэх тогтоолын тодорхойлох хэсэг

1.Шүүõийí шийòãэõ òîãòîîëûí òîäîðõîйëîõ õэñэã íь шүүãäэãчийã ãэм áóðóóòàйä òîîцîõ, эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ ãэñэí õîёð õэñãээñ áүðäэíэ.

2.Шүүãäэãчийã ãэм áóðóóòàйä òîîцîõ õэñэãò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

2.1.ãэмò õэðэã үйëäэãäñэí ãàзàð, цàã, õóãàцàà, àðãà, ãэмò õэðãийí ñэäэëò, зîðиëãî, ãэмò õэðэã үйëäэõэä íºëººëñºí шàëòãààí, íºõцºë, ãэм áóðóóãийí õэëáэð, ãэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí õîõиðëûí õэð õэмжээ, шиíжийã òîãòîîñîí õэðãийí òàëààðõи íºõцºë áàйäàë;

2.2.шүүõ õэä õэäэí шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийã шийäвэðëэж áàйãàà áîë шүүãäэãч òóñ áүðийí үйëäэë, îðîëцîî, ãэмò õэðэãò õàмòðàí îðîëцñîí õэëáэð;

2.3.шүүãäэãчийã ãэмò õэðэã үйëäñэí, ãэм áóðóóòàйä òîîцñîí шүүõийí шийäвэðийí үíäэñëэë áîëñîí íîòëîõ áàðимòûí àãóóëãà, шүүõ òóõàйí íîòëîõ áàðимòûã õэðэãò õàмààðàëòàй, àч õîëáîãäîëòîй, õóóëь ёñíû ãэж үзñэí óëñûí яëëàãчийí äүãíэëò, ºмãººëºãчийí ñàíàëûí үíäэñëэë áîëãîñîí áàðимò, иðãэäийí òºëººëºãчийí äүãíэëòийã íяцààí үãүйñãэñэí үíäэñëэë;

2.4.шүүõ õóðàëäààíààð òîãòîîãäñîí õэðãийí íºõцºë áàйäàëä õийñэí õóóëь зүйí äүãíэëò;

2.5.õэä õэäэí шүүãäэãчээñ зàðимûã íь цàãààòãàñàí,

эñõүë шүүãäэãчийã яëëàж áàйãàà зàðим õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí áîë яëëàõ íîòëîõ áàðимòûã үãүйñãэñэí үíäэñëэë, òэäãээðийã íîòëîõ áàðимòûí àãóóëãà.

3.Шүүãäэãчиä эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ õэñэãò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:


1152

3.1.шүүãäэãчиä эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ шүүõийí шийäвэðийí үíäэñëэë áîëñîí íîòëîõ áàðимòûí àãóóëãà, õºíãºðүүëэõ, õүíäðүүëэõ íºõцºë áàйäàë, эðүүãийí õàðиóцëàãûí òºðºë, õэмжээíий үíäэñëэë;

3.2.шүүãäэãчиä õîðиõ яë îíîãäóóëñàí áîë óã яëûã эäëүүëэõ õîðиõ áàйãóóëëàãûí äэãëэмийã зààñàí үíäэñëэë;

3.3.óðьä ñîíñãîñîí яëûã шүүõээñ õºíãºðүүëж ººðчиëñºí áîë òүүíий үíäэñëэë, òэäãээðийã íîòëîõ áàðимòûí àãóóëãà;

3.4.шүүãäэãчийã яë эäëэõээñ чºëººëñºí áîëîí Эðүүãийí õóóëийí 7.2 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ õэðэãëэñэí үíäэñëэë;

3.5.ãэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí õîõиðîë, õîð óðшиãòàй õîëáîîòîй íэõэмжëэëийã áүõэëä íь, эñõүë õэñэãчëэí õàíãàõ òóõàй, эñõүë õэðэãñэõãүй áîëãîõ, эñõүë õэëэëцэõãүй îðõиõ òóõàй үíäэñëэë;

3.6.ãэмò õэðэã үйëäэж îëñîí õºðºíãº, îðëîãî, ãэмò õэðэã үйëäэõэä àшиãëàñàí òээвðийí õэðэãñэë, óíàëãà, ãàëò зэвñэã, òóñãàйëàí áэëòãэñэí зэвñãийí чàíàðòàй зүйëийã õóðààõ үíäэñëэë.

36.8 дугаар зүйл.Шүүхийн шийтгэх тогтоолын тогтоох хэсэг

1.Шүүõийí шийòãэõ òîãòîîëûí òîãòîîõ õэñэãò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

1.1.шүүãäэãч Эðүүãийí õóóëийí ямàð зүйë, õэñэã, зààëòàä зààñàí ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàй áîëîõ;

1.2.шүүãäэãчиä õэðэãëэñэí àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ, îíîãäóóëñàí яëûí òºðºë, õэмжээ, Эðүүãийí õóóëийí 6.1 äүãээð зүйëä зààñíû äàãóó òîäîðõîйëñîí эäэëáэë зîõиõ яëûí õэмжээ;

1.3.õîðиõ яë îíîãäóóëñàí õүíий яë эäëэõ õîðиõ áàйãóóëëàãûí äэãëэм;

1.4.шүүãäэãч íь шүүõийí шийòãэõ òîãòîîë ãàðàõûí ºмíº áàðивчëàãäñàí, òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàãäñàí õóãàцààã яë îíîãäóóëàõäàà õэðõэí òîîцñîí;

1.5.шүүõийí шийòãэõ òîãòîîëûã õóóëийí õүчиí òºãºëäºð áîëòîë шүүãäэãчиä òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ õэðэãëэõ эñэõ òóõàй;

1153


1.6.ãэмò õэðэã үйëäñэí эòãээäэä òîðãîõ яë îíîãäóóëàõ, эñõүë õîõиðîãчиä õîõиðîë, õîð óðшãийã íºõºí òºëж áàðàãäóóëàõ áîë мºíãºí òºëáºð, õîõиðîë áàðàãäóóëàõ àжиëëàãààã ямàð õóãàцààíä, ямàð õэмжээãээð õийõ;

1.7.ãэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí õîõиðîë, õîð óðшиãòàй õîëáîîòîй íэõэмжëэëийã áүõэëä íь, эñõүë õэñэãчëэí õàíãàõ òóõàй, эñõүë õэëэëцэõãүй îðõиõ үíäэñëэë;

1.8.õóðààí àвñàí, áиòүүмжиëñэí õºðºíãº, îðëîãî, эä мºðийí áàðимòûã õэðõэí шийäвэðëэõ òóõàй;

1.9.õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû зàðäëûã õóвààðиëñàí òóõàй.

2.Шүүãäэãч Эðүүãийí õóóëийí õэä õэäэí зүйë, õэñэã, зààëòàä зààñàí ãэмò õэðэãò яëëàãäàãчààð òàòàãäñàí áîë цàãààòãàãäñàí, эñõүë яë шийòãүүëñэí зүйë, õэñэã, зààëòûã шийòãэõ òîãòîîëä íэã áүðчëэí зààíà.

3.Шүүãäэãч яëààñ чºëººëºãäñºí áîë эíэ òóõàй зààíà.

4.Шүүõийí шийòãэõ òîãòîîëûã óëñûí яëëàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãч, òэäãээðийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч ººðºº ãàðäàí àвñíààñ õîйш 14 õîíîãийí äîòîð äàвж зààëäàõ ãîмäîë ãàðãàõ, эñэðãүүцэë áичиõ эðõòэй áîëîõûã òóñãàíà.

5.Шүүõийí шийòãэõ òîãòîîëä шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч, шүүõ áүðэëäэõүүí ãàðûí үñэã зóðíà.

36.9 дүгээр зүйл.Шүүхийн цагаатгах тогтоол

1.Шүүõийí цàãààòãàõ òîãòîîëûí òîäîðõîйëîõ õэñэãò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

1.1.шүүõээñ õэðãийí òàëààð òîãòîîñîí áàйäàë, òүүíийã íîòîëж áàйãàà íîòëîõ áàðимòûí àãóóëãà;

1.2.шүүãäэãчийã цàãààòãàõ үíäэñëэë áîëñîí íîòëîõ áàðимòûí àãóóëãà, шүүõ òóõàйí íîòëîõ áàðимòûã õэðэãò õàмààðàëòàй, àч õîëáîãäîëòîй, õóóëь ёñíû ãэж үзñэí, эñõүë óëñûí яëëàãчийí äүãíэëò, ºмãººëºãч, иðãэäийí òºëººëºãчийí ñàíàëûã íяцààí үãүйñãэñэí үíäэñëэë.

2.Шүүõийí цàãààòãàõ òîãòîîëûí òîãòîîõ õэñэãò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:


1154

2.1.шүүãäэãчийã цàãààòãàñàí үíäэñëэë; 2.2.òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàãäñàí áîë òүүíийã õүчиíãүй áîëãîñîí òóõàй;

2.3.иðãэíий íэõэмжëэë, эä õºðºíãº õóðààж áîëзîшãүй áàйäëûã õàíãàõ зîðиëãîîð àðãà õэмжээ àвàãäñàí áîë òүүíийã õүчиíãүй áîëãîñîí òóõàй;

2.4.õîõиðëîî íºõºí òºëүүëэõээð íэõэмжëэë ãàðãàõ эðõ, шүүõэä õàíäàõ õóãàцàà áîëîí шүүõийí õàðьяàëëûí òàëààð;

2.5.эä мºðийí áàðимòûã õэðõэí шийäвэðëэõ òóõàй; 2.6.òîãòîîëä äàвж зààëäàõ, эñэðãүүцэë áичиõ жóðмûí òóõàй.

3.Шүүõийí шийäвэðийí òîäîðõîйëîõ õэñэãò ãэмò õэðãийí óëмààñ óчиðñàí õîõиðîë, õîð óðшãийí òàëààð шүүõээñ ãàðãàñàí шийäвэðийí үíäэñëэëийã зààíà.

4.Шүүãäэãч ãэмò õэðэã үйëäñэí íь íîòëîãäîîãүй ãэõ үíäэñëэëээð цàãààòãàõ òîãòîîë ãàðñàí áîë õîëáîãäîõ шийäвэðийã õүчиíãүй áîëãîж, õэðãийã пðîкóðîðò áóцààíà.

5.Цàãààòãàõ òîãòîîëûã óëñûí яëëàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãч, òэäãээðийí õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч ººðºº ãàðäàí àвñíààñ õîйш 14 õîíîãийí äîòîð äàвж зààëäàõ ãîмäîë ãàðãàõ, эñэðãүүцэë áичиõ эðõòэй áîëîõûã òóñãàíà.

36.10 дугаар зүйл.Шүүхийн шийдвэрийг уншиж сонсгох

1.Шүүõ õóðàëäààíûã íээëòòэй явóóëñàí áîë шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч эíэ õóóëийí 36.1 äүãээð зүйëийí 5.1, 5.2, 5.3, 5.4-ò зààñàí àñóóäàë òóñ áүðээð шүүõийí шийäвэðийã óíшиж ñîíñãîíî.

2.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүõийí шийäвэðийí àãóóëãà, òîãòîîõ õэñãийã óíшиж ñîíñãîõ áà шààðäëàãàòàй áóñàä àñóóäëûã òàйëáàðëàж äóóññàíû äàðàà шүүõ õóðàëäààíûã õààíà.

3.Шүүõ õóðàëäààíû òàíõимä áàйãàà шүүãäэãч, áóñàä õүí шүүõийí шийäвэðийã áîñч ñîíñîíî.

4.Шүүõийí шийäвэð óíшиж ñîíñãîñíîîð õүчиíòэй áîëíî.

5.Шүүãäэãч мîíãîë õэë мэäэõãүй áîë шүүõийí òîãòîîëûã òàíиëцóóëñíû äàðàà îðчóóëàãч, õэëмэðч шүүãäэãчийí эõ õэë, эñõүë òүүíий мэäэõ õэëээð îðчóóëж, эñõүë õэëмэðчиëж ºãíº.

1155


6.Шүүõээð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã õààëòòàй явóóëñàí áîë шүүõийí шийäвэðийí òîãòîîõ õэñãийã íийòэä óíшиж ñîíñãîíî.

36.11 дүгээр зүйл.Цагдан хоригдож байгаа шүүгдэгчийг суллах

1.Шүүãäэãчийã цàãààòãàñàí, яë эäëэõээñ чºëººëñºí, яë îíîãäóóëàõãүйãээð òэíññэí, эñõүë òүүíä õîðиõîîñ ººð òºðëийí яë îíîãäóóëñàí, õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí áîë цàãäàí õîðиãäîж áàйãàà шүүãäэãчийã ñóëëàíà.

36.12 дугаар зүйл.Таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчлөх

1.Шүүãäэãчийã ãэмò õэðэã үйëäñэí ãэм áóðóóòàй áîëîõûã òîãòîîñîí шүүõийí шийäвэð ãàðñàí áîë óëñûí яëëàãчийí ñàíàë, шүүãäэãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãчийí ñàíàë, õүñэëòийã үíäэñëэí шүүõ òүүíä àвñàí òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээã ººðчиëж áîëíî.

36.13 дугаар зүйл.Шүүхийн шийдвэр гардуулан өгөх

1.Шүүõийí шийäвэðийã óíшиж ñîíñãîñíîîñ õîйш 15 õîíîãийí äîòîð шүүõийí цàãààòãàõ, шийòãэõ òîãòîîëûã áүðэí эõээð, áичãээð үйëäэж óëñûí яëëàãч, шүүãäэãч, õîõиðîãч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, ºмãººëºãчиä ãàðäóóëàí ºãíº.

2.Шүүõийí шийäвэðийã àвàõ òóõàй õүñэëò ãàðãàñàí эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíààñ áóñàä îðîëцîãчиä шүүõийí шийäвэðийã үйëäñэíээñ õîйш 7 õîíîãийí äîòîð иðж ãàðäàí àвàõûã шүүõ мэäэãäэíэ.

3.Мîíãîë õэë мэäэõãүй шүүãäэãчиä шүүõийí шийäвэðийã òүүíий эõ õэëээð, эñõүë мэäэõ õэëээð îðчóóëñàí õóвийã мîíãîë õэëээðõ эõ õóвьòàй íь õàмò эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õóãàцààíä ãàðäóóëàí ºãíº.

4.Эíэ зүйëийí 1, 2 äàõь õэñэãò зààñàí õóãàцààíä шүүõийí шийäвэðийã ãàðäàж àвààãүй áîë эíэ õóóëийí 11.9 äүãээð зүйëä зààñíû äàãóó õүðãүүëíэ.

36.14 дүгээр зүйл.Шүүхийн шийдвэрийг залруулах

1.Шүүõийí шийäвэðò үã, үñэã, òîî, òîîцîîíû зэðэã òеõíикийí шиíжòэй ãàðñàí àëäààã зàëðóóëàõ òàëààð óëñûí яëëàãчийí ñàíàë, шүүãäэãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч õүñэëò шүүõэä ãàðãàж, эñõүë шүүõ ººðийí ñàíààчиëãààð зàëðóóëж áîëíî.


1156

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àëäààã шүүõ äàðóй õяíàí õэëэëцэж, шийäвэðийã зàëðóóëíà.

3.Эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí õяíàí õэëэëцэõ àжиëëàãààíä îðîëцîãч, óëñûí яëëàãчийã îðîëцóóëж áîëíî.

4.Шүүõийí шийäвэðийã зàëðóóëñàí áîë эíэ õóóëийí 36.13 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó ãàðäóóëàí ºãíº.

5.Шүүõийí шийäвэðийã зàëðóóëñàí òóõàй шийäвэðò ямàð àëäààã õэðõэí зàëðóóëñíûã òóñãàж, шүүõ áүðэëäэõүүí ãàðûí үñэã зóðíà.

гУчИн ДолДУгААР БҮлЭгШҮҮÕИЙн ШИЙДВЭРИЙг БИЕлҮҮлЭÕ

37.1 дүгээр зүйл.Шүүхийн шийдвэр хуулийн хүчин төгөлдөр болох

1.Аíõàí шàòíû шүүõийí шийäвэð äàðààõь òîõиîëäîëä õóóëийí õүчиí òºãºëäºð áîëíî:

1.1.òàëóóä, îðîëцîãч эíэ õóóëийí 38.2 äóãààð зүйëä зààñàí õóãàцààíä äàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãààãүй áîë ãîмäîë, эñэðãүүцэë áичиõ õóãàцàà äóóñмàãц;

1.2.äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ ãîмäîë, эñэðãүүцëийã õяíààä àíõàí шàòíû шүүõийí шийäвэðийã õэвээð үëäээñэí, эñõүë ººðчëºëò îðóóëñàí.

2.Аíõàí шàòíû шүүõийí шийäвэðò ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàñàí áîë шүүõийí шийäвэðийí áиеëэëò òүäãэëзэíэ.

37.2 дугаар зүйл.Шүүхийн шийдвэрийг гүйцэтгэх

1.Эíэ õóóëьä зààñàí õóãàцààíä äàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãààãүй áîë óã õóãàцàà äóóñмàãц шүүõийí шийäвэðийã ãүйцэòãэíэ.

2.Дàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàñàí áîë äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí шийäвэð õүчиí òºãºëäºð áîëñîí ºäðººñ эõëэí шүүõийí шийäвэðийã ãүйцэòãэíэ.

37.3 дугаар зүйл.Шүүхийн шийдвэрийг биелүүлэх

1.Шүүõийí õүчиí òºãºëäºð шийäвэðийã àж àõóйí íэãж, áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí, õүí, õóóëийí эòãээä áиеëүүëíэ.

1157


37.4 дүгээр зүйл.Õүчин төгөлдөр болсон шүүхийн шийдвэрийг хүргүүлэх

1.Эíэ õóóëьä зààñíû äàãóó õүчиí òºãºëäºð áîëñîí шүүõийí шийäвэðийã шүүõийí шийäвэð ãүйцэòãэõ áàйãóóëëàãàä àжëûí 5 ºäðийí äîòîð õүðãүүëíэ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шийäвэðийã õүëээí àвñàí áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí эíэ òóõàй пðîкóðîðò äàðóй мэäэãäэíэ.

37.5 дугаар зүйл.Õорих ялыг зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар солих

1.Пðîкóðîð õîðиõ áàйãóóëëàãûí òîäîðõîйëîëò, шиíжээчийí äүãíэëòийã үíäэñëэí Эðүүãийí õóóëийí 6.11 äүãээð зүйëä зààñàí яëòíû õîðиõ яëûã зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëààð ñîëиõ òóõàй äүãíэëòээ шүүõэä õүðãүүëíэ.

2.Шүүõ эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí äүãíэëòийã õяíàí õэëэëцэж шийäвэð ãàðãàíà. Шүүõийí шийäвэðò зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëûí эõëэõ, äóóñàõ õóãàцààã òîäîðõîй зààíà.

3.Шүүõээñ õîðиõ яëûã зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëààð ñîëиõ шийäвэð ãàðãàñàí áîë шийäвэðийã õүчиí òºãºëäºð áîëñîí äàðóй òóõàйí яëòíû õîðиõ яë эäэëж áàйñàí õîðиõ áàйãóóëëàãàä õүðãүүëíэ.

4.Хîðиõ áàйãóóëëàãûí зàõиðãàà õîðиõ яëûã зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëààð ñîëьñîí шүүõийí шийäвэðийã үíäэñëэí òóõàйí яëòíûã ñóëëàж, õóвийí õэðãийí õàмò шүүõийí шийäвэð ãүйцэòãэõ áàйãóóëëàãàä õүðãүүëíэ.

5.Хîðиõ яëûã зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëààð ñîëьñîí õóãàцààíä õîðиõ яëûí үíäñэí õóãàцàà äóóññàí áîë яëòíûã эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûí äàãóó ñóëëàж, пðîкóðîðò мэäэãäэíэ.

37.6 дугаар зүйл.Õорих ялаас хугацаанаас өмнө суллаж, хяналт тогтоох

1.Эðүүãийí õóóëийí 6.12 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó õîðиõ яëààñ õóãàцààíààñ ºмíº ñóëëàõ òóõàй àñóóäëûã õîðиõ áàйãóóëëàãûí òîäîðõîйëîëòûã үíäэñëэí ãàðãàñàí пðîкóðîðûí äүãíэëòийí äàãóó õîðиõ áàйãóóëëàãûí îðшиí áàйãàà ãàзðûí шүүõ шийäвэðëэíэ.

2.Хîðиõ яëààñ õóãàцààíààñ ºмíº ñóëëàõäàà яëòíû эäëээãүй үëäñэí яëûí õóãàцààòàй òэíцүү õяíàëòûí õóãàцàà òîãòîîíî.


1158

3.Хîðиõ яëààñ õóãàцààíààñ ºмíº ñóëëàãäñàí õүíä õяíàëòûí õóãàцààíä үүðэã õүëээëãэж áîëîõ áà үүðэã õүëээëãэñэí òîõиîëäîëä õүëээëãэñэí үүðãийã зºðчñºí áîë пðîкóðîðûí äүãíэëòээð шүүõ õяíàëò òîãòîîñîí шийäвэðийã õүчиíãүй áîëãîж, эäëээãүй үëäñэí яëûã эäëүүëэõээð òîãòîîíî.

4.Хîðиõ яëààñ õóãàцààíààñ ºмíº ñóëëàãäñàí õүí õяíàëòûí õóãàцààíä ñàíààòàй ãэмò õэðэã үйëäñэí áîë шүүõ эäëээãүй үëäñэí яë äээð шиíээð үйëäñэí ãэмò õэðэãò îíîãäóóëñàí яëûã Эðүүãийí õóóëийí 6.9 äүãээð зүйëä зààñàí жóðмààð íэмж íэãòãэíэ.

5.Хîðиõ яëààñ õóãàцààíààñ ºмíº ñóëëàãäñàí õүí õяíàëòûí õóãàцààíä áîëãîîмжãүй ãэмò õэðэã үйëäñэí áîë Эðүүãийí õóóëийí 6.9 äүãээð зүйëä зààñàí жóðмààð яë îíîãäóóëàõ эñэõийã шүүõ шийäвэðëэíэ.

6.Хîðиõ яëààñ õóãàцààíààñ ºмíº ñóëëàõ òóõàй шийäвэð ãàðñàí áîë óã яëòíûã äàðóй ñóëëàж, ñóëëàãäñàí õүíий îðшиí ñóóãàà ãàзðûí шүүõийí шийäвэð ãүйцэòãэõ áàйãóóëëàãàä мэäэãäэж, õóвийí õэðãийã õүðãүүëíэ.

7.Хîðиõ яëààñ õóãàцààíààñ ºмíº ñóëëàõ òóõàй шийäвэðò ºмãººëºãч ãîмäîë, пðîкóðîð эñэðãүүцэë áичиж áîëíî.

37.7 дугаар зүйл.Õорих, зорчих эрхийг хязгаарлах ялаас өвчний учир чөлөөлөх

1.Эðүүãийí õóóëийí 6.13 äóãààð зүйëä зààñàí яë эäëүүëэõ áîëîмжãүй áàйäàë үүñвэë пðîкóðîð íь шүүõийí шийäвэð ãүйцэòãэõ áàйãóóëëàãûí ñàíàëûã үíäэñëэí эíэ õóóëийí Хîðиí äîëäóãààð áүëэãò зààñàí жóðмûí äàãóó шиíжээчийí äүãíэëò ãàðãóóëíà.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шиíжээчийí äүãíэëò, áàйãóóëëàãûí ñàíàëä òóëãóóðëàñàí пðîкóðîðûí äүãíэëòийã үíäэñëэí шүүãч яëòàíä эмíэëãийí чàíàðòàй àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ õэðэãëэж, ñэòãэцийí эмãэã ñóäëàëûí òóñãàй, эñõүë áóñàä эмíэëэãò áàйëãàõ, эñõүë òүүíийã цààшиä яë эäëэõээñ чºëººëºõ òóõàй шийäвэð ãàðãàíà.

3.Яëààñ ºвчíий óчиð чºëººëºõ òóõàй шүүõийí шийäвэð ãàðñàí áîë òóõàйí яëòíûã äàðóй ñóëëàíà.

4.Эðүүãийí õóóëийí 7.4 äүãээð зүйëийí 4, 5 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó пðîкóðîðûí äүãíэëòийã үíäэñëэí яë эäëүүëэõ àñóóäëûã шүүõ õяíàí шийäвэðëэíэ.

1159


37.8 дугаар зүйл.Эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх, ялыг хөнгөрүүлэх

1.Хóóëиàð òóõàйí ãэмò õэðэãò îíîãäóóëàõ яëûí õэмжээã áàãàñãàñàí, ãэмò õэðэãò òîîцîõãүй áîëñîí áîë шүүõ яëòíûã эðүүãийí õàðиóцëàãààñ чºëººëж, эñõүë яëûã õºíãºðүүëíэ.

37.9 дүгээр зүйл.Бүх насаар хорих ял шийтгүүлсэн этгээдийг суллах

1.Бүõ íàñààð õîðиõ яë шийòãүүëñэí эòãээä 25 жиë õîðиãäñîíû äàðàà шүүõ ãэмò õэðэã үйëäñэí íºõцºë áàйäàë, óчиðñàí õîõиðîë, õîð óðшãийí шиíж чàíàð, яë шийòãүүëñэí эòãээäийí õóвийí áàйäëûã õàðãàëзàí ñóëëàõ эñэõийã шийäвэðëэíэ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí жóðмààð яëòíûã ñóëëààãүй áîë 2 жиë òóòàм эíэ òàëààð äàõиí õэëэëцэíэ.

3.Хîðиõ áàйãóóëëàãà áүõ íàñààð õîðиõ яë шийòãүүëñэí эòãээäийã ñóëëóóëàõ ñàíàëûã Эðүүãийí õóóëийí 5.6 äóãààð зүйëийí 6 äàõь õэñэãò зààñàí õóãàцààíààñ 1 ñàðûí ºмíº пðîкóðîðò õүðãүүëíэ.

4.Пðîкóðîð эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí ñàíàëûã õүëээí àвч ñóäëàí äàðààõь äүãíэëòийã шүүõэä õүðãүүëíэ:

4.1.õîðиõ яëààñ ñóëëàõ;4.2.õîðиõ яëààñ ñóëëàõààñ òàòãàëзàõ.

5.Шүүõ áүõ íàñààð õîðиõ яë шийòãүүëñэí эòãээäийã ñóëëàõ шийäвэð ãàðãàõäàà эíэ õóóëийí 37.6 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

37.10 дугаар зүйл.Õорих байгууллагад ял эдлүүлэх дэглэмийг солих

1.Яë шийòãүүëñэí эòãээäийã Эðүүãийí õóóëийí 5.6 äóãààð зүйëä зààñàí íээëòòэй õîðиõ áàйãóóëëàãààñ õààëòòàй õîðиõ áàйãóóëëàãàä яë эäëүүëэõээð, эñõүë õààëòòàй õîðиõ áàйãóóëëàãààñ íээëòòэй õîðиõ áàйãóóëëàãàä яë эäëүүëэõээð ñîëиõ òóõàй пðîкóðîðûí äүãíэëòийã үíäэñëэí шүүõ шийäвэðëэíэ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шийäвэðийã òîãòîîë áиеëүүëж áàйãàà ãàзðûí шүүõ шийäвэðëэíэ.


1160

37.11 дүгээр зүйл.Шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхтэй холбогдож гарсан асуудлыг шийдвэрлэх үндэслэл

1.Хîðиõ яëûã зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëààð ñîëиõ, òîðãîõ, íийòэä òóñòàй àжиë õийëãэõ яëûã õîðиõ яëààð ñîëиõ, òүүíчëэí òîãòîîë áиеëүүëэõ үеä ãàðñàí ямàð íэã òîäîðõîй áиш зүйëийã òîäðóóëàõ àñóóäëûã óã òîãòîîë ãàðãàñàí шүүõ òóõàйí àñóóäëûã мэäэãäñэíээñ õîйш 15 õîíîãийí äîòîð шийäвэðëэíэ.

2.Шүүõийí шийòãэõ òîãòîîë íь òүүíийã ãàðãàñàí шүүõийí íóòàã äэвñãэðийí õàðьяàëàëä үë õàмààðàõ ººð îðîí íóòàãò áиеëэãäэж áàйãàà áîë эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí àñóóäëûã òîãòîîë áиеëүүëж áàйãàà ãàзðûí àäиë эðõòэй шүүõ, õэðэв òийм шүүõ áàйõãүй áîë äээä шàòíû шүүõ шийäвэðëэж, шийäвэð ãàðãàñàí шүүõэä äàðóй õүðãүүëíэ.

3.Тîðãîõ, íийòэä òóñòàй àжиë õийëãэõ, зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëûã õîðиõ яëààð ñîëиõ, õîðиõ яëûã зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëààð ñîëиõ, õîðиõ яëààñ õóãàцààíààñ ºмíº ñóëëàж, õяíàëò òîãòîîõ, õîðиõ, зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëààñ ºвчíий óчиð чºëººëºõ àñóóäëûã óã òîãòîîëûã ямàð шүүõ ãàðãàñíûã õàðãàëзàõãүйãээð òîãòîîë áиеëүүëж áàйãàà ãàзðûí шүүõ шийäвэðëэíэ.

37.12 дугаар зүйл.Шүүхийн шийтгэх тогтоол биелүүлэхтэй холбогдож гарсан асуудлыг шийдвэрлэх журам

1.Шүүõийí шийòãэõ òîãòîîë áиеëүүëэõòэй õîëáîãäîж ãàðñàí àñóóäëûã óã òîãòîîë ãàðãàñàí шүүõ òóõàйí àñóóäëûã мэäэãäñэíээñ õîйш 15 õîíîãийí äîòîð шийäвэðëэíэ. Яëòàí, òүүíий ºмãººëºãч шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîõ õүñэëò ãàðãàвàë îðîëцóóëíà.

2.Шүүõийí шийäвэðийí õîõиðîë, õîð óðшиã íºõºí òºëүүëэõòэй õîëáîîòîй õэñэãò ãàðñàí òîäîðõîй áиш àñóóäëûã шийäвэðëэõ шүүõ õóðàëäààíä õîõиðîãчийã îðîëцóóëж áîëíî.

3.Шүүõ яëòàíã õîðиõ, зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëààñ ºвчíий óчиð чºëººëºõ, эмíэëãийí áàйãóóëëàãàä шиëжүүëэõ àñóóäëûã шийäвэðëэõäээ эíэ õóóëийí Хîðиí äîëäóãààð áүëэãò зààñàí жóðмûí äàãóó äүãíэëò ãàðãàñàí шиíжээчийã áàйëцóóëж áîëíî.

4.Тîðãîõ, íийòэä òóñòàй àжиë õийëãэõ, зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëûã õîðиõ яëààð ñîëиõ, õîðиõ яëûã зîðчиõ эðõийã õязãààðëàõ яëààð ñîëиõ, õîðиõ яëààñ õóãàцààíààñ ºмíº ñóëëàж, õяíàëò òîãòîîõ òóõàй àñóóäëûã шийäвэðëэõэä шүүõийí шийäвэð ãүйцэòãэõ áàйãóóëëàãûí òºëººëºãчийã îðîëцóóëíà.

1161


5.Хэðэã õэëэëцэõ àжиëëàãààã шүүãчийí мэäээëëээð эõëэõ áºãººä шүүõ õóðàëäààíä иðñэí õүмүүñийí õүñэëò, пðîкóðîðûí äүãíэëòийã ñîíññîíû äàðàà шүүõ шийäвэð ãàðãàíà.

6.Шүүõийí шийòãэõ òîãòîîë áиеëүүëэõòэй õîëáîãäîж ãàðñàí шүүõийí шийäвэðийã эñ зºвшººðвºë яëòàí, òүүíий ºмãººëºãч äàвж зààëäàõ ãîмäîë, пðîкóðîð эñэðãүүцэë áичиж áîëíî.

VIII ÕЭсЭгДАВж зААлДАÕ, ÕЯнАлТын жУРМААР ЭРҮҮгИЙн ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ

гУчИн нАЙМДУгААР БҮлЭг ШҮҮÕИЙн ШИЙДВЭРИЙг ДАВж зААлДАÕ

38.1 дүгээр зүйл.Давж заалдах журмаар гомдол, эсэргүүцэл гаргах эрх

1.Шүүãäэãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, õîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, òэäãээðийí ºмãººëºãч шүүõийí шийäвэðò äàвж зààëäàõ ãîмäîë ãàðãàõ, óëñûí яëëàãч, äээä шàòíû пðîкóðîð эñэðãүүцэë áичиõ эðõòэй.

2.Өмãººëºãч äàвж зààëäàõ ãîмäëûã шүүõэä õүðãүүëэõээñ ºмíº ºмãººëж áàйãàà õүíäээ äàвж зààëäàõ ãîмäëûã óðьäчиëàí òàíиëцóóëñàí áàйíà.

3.Пðîкóðîð, äээä шàòíû пðîкóðîð, õîõиðîãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, шүүãäэãч, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, òэäãээðийí ºмãººëºãч íь äàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàж áàйãàà үíäэñëэëээ òîäîðõîй áичñэí áàйíà.

4.Цàãààòãàãäñàí эòãээä шүүõийí шийäвэðийí цàãààòãàñàí шàëòãààí, үíäэñëэëä äàвж зààëäàõ ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй.

5.Иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãч, òэäíий òºëººëºãч, ºмãººëºãч шүүõийí òîãòîîëûí зºвõºí иðãэíий íэõэмжëэëòэй õîëáîãäîõ õэñэãò äàвж зààëäàõ ãîмäîë ãàðãàõ эðõòэй.

38.2 дугаар зүйл.Давж заалдах журмаар гомдол, эсэргүүцэл гаргах

1.Пðîкóðîð, äээä шàòíû пðîкóðîð, îðîëцîãч àíõàí шàòíû шүүõийí шийäвэðийã ãàðäàí àвñíààñ õîйш, эñõүë эíэ õóóëийí 11.9 äүãээð зүйëä


1162

зààñíû äàãóó õүðãүүëñíээñ õîйш 14 õîíîãийí äîòîð äàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñэðãүүцëээ шийäвэð ãàðãàñàí àíõàí шàòíû шүүõэä áичãээð ãàðãàíà.

2.Цàãäàí õîðиãäîж áàйãàà яë шийòãүүëñэí эòãээä äàвж зààëäàõ ãîмäîë ãàðãàñàí áîë цàãäàí õîðиõ áàйãóóëëàãûí зàõиðãàà óã ãîмäëûã áàòàëãààжóóëж, äàðààãийí àжëûí ºäºðò áàãòààí õàðьяàëàõ шүүõэä õүðãүүëíэ.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õóãàцàà õэòðүүëж ãàðãàñàí ãîмäëûã шүүõ õүëээж àвàõãүй.

4.Дàвж зààëäàõ ãîмäîë ãàðãàõ, эñэðãүүцэë áичиõ эðõ áүõий эòãээä õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíààð äàвж зààëäàõ ãîмäîë ãàðãàõ, эñэðãүүцэë áичиõ õóãàцààã õэòðүүëñэí áîë õэòэðñэí õóãàцààã ñэðãээëãэõ õүñэëòээ шийäвэð ãàðãàñàí шүүõэä ãàðãàíà.

5.Хóãàцàà ñэðãээëãэõ õүñэëòийã шүүõ õяíàí шийäвэðëэõäээ õүñэëò ãàðãàñàí õүíийã äóóäàж òàйëáàð àвч áîëíî. Хóãàцààã õэòðүүëñэí íь õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíòàй áîëîõûã õүñэëò ãàðãàñàí õүí ººðºº íîòîëíî.

6.Хóãàцàà õэòðүүëñэí íь õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíòàй áîë шүүõ õóãàцààã ñэðãээõ шийäвэð ãàðãàíà.

7.Гîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàõ õóãàцàà ñэðãээëãэõ õүñэëòийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí шүүõийí шийäвэðийã эñ зºвшººðвºë äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõэä ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

8.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàõ õóãàцààã ñэðãээñэí òîõиîëäîëä ãîмäîë, эñэðãүүцëийí äàãóó õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ, эñõүë эíэ õóóëийí 38.3 äóãààð зүйëä зààñàí àжиëëàãààã õийëãэõээð òóõàйí шийäвэð ãàðãàñàí шүүõэä õүðãүүëíэ.

38.3 дугаар зүйл.Давж заалдах журмаар гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тухай мэдэгдэх

1.Дàвж зààëäàõ жóðмààð ãàðãàñàí ãîмäîë, эñэðãүүцëийã õүëээí àвñàí шүүõ äàðààãийí àжëûí ºäºðò áàãòààí ãîмäîë, эñэðãүүцëийí õóóëáàðûã пðîкóðîð, îðîëцîãчиä õүðãүүëíэ.

2.Цàãäàí õîðиãäîж áàйãàà шүүãäэãчиä äàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñэðãүүцëийí õóóëáàðûã õүðãүүëíэ.

3.Пðîкóðîð, îðîëцîãч äàвж зààëäàõ жóðмààð ãàðãàñàí ãîмäîë, эñэðãүүцëийí õóóëáàðûã õүëээí àвñíààñ õîйш 7 õîíîãийí äîòîð õàðиó òàйëáàð ãàðãàж áîëíî.

1163


4.Эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí õàðиó òàйëáàð íь ãîмäîë, эñэðãүүцëийí õүðээíä áàйíà.

5.Хàðиó òàйëáàð ãàðãàñàí òóõàй шүүõ äàвж зààëäàõ жóðмààð ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàãчиä äàðààãийí àжëûí ºäºðò áàãòààí мэäэãäэíэ.

38.4 дүгээр зүйл.Давж заалдах шатны шүүхэд хэрэг хүргүүлэх

1.Аíõàí шàòíû шүүõ äàвж зààëäàõ жóðмààð ãàðãàñàí ãîмäîë, эñэðãүүцэëä õàðиó òàйëáàð ãàðãàõ õóãàцàà äóóñмàãц õàвòàñò õэðэãò ãîмäîë, эñэðãүүцэë, õàðиó òàйëáàðûã õàвñàðãàж, õàðьяàëàõ äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõэä õүðãүүëíэ.

38.5 дугаар зүйл.Давж заалдах журмаар гаргасан гомдол, эсэргүүцлээс татгалзах

1.Пðîкóðîð, äээä шàòíû пðîкóðîð, îðîëцîãч íь шүүãч õэðãийí òàëààð иëòãэõээñ ºмíº äàвж зààëäàõ жóðмààð ãàðãàñàí ãîмäîë, эñэðãүүцëээñээ òàòãàëзàж áîëíî.

2.Өмãººëºãч äàвж зààëäàõ жóðмààð ãàðãàñàí ãîмäëîîñîî ºмãººëж áàйãàà õүíийõээ зºвшººðºëãүйãээð òàòãàëзàж áîëîõãүй.

3.Шүүõ äàвж зààëäàõ жóðмààð ãàðãàñàí ãîмäîë, эñэðãүүцëээñ òàòãàëзñàí òóõàй òàëóóäàä äàðààãийí àжëûí ºäºðò áàãòààí мэäэãäэíэ.

гУчИн ЕсДҮгЭЭР БҮлЭгДАВж зААлДАÕ ШАТны ШҮҮÕИЙн АжИллАгАА

39.1 дүгээр зүйл.Давж заалдах шатны шүүхийн эрх хэмжээ

1.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ ãîмäîë, эñэðãүүцëийã õяíàí шийäвэðëэõäээ òóõàйí õэðãийí áүõ àжиëëàãàà, шийäвэðийã áүõэëä íь õяíàíà.

2.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ íь àíõàí шàòíû шүүõээð õэëэëцээãүй, òîãòîîãäîîãүй íºõцºë áàйäàë, шиíжëэí ñóäëààãүй íîòëîõ áàðимòûã шийäвэðийí үíäэñëэë áîëãîõãүй.

3.Шүүõ äàвж зààëäñàí ãîмäîë, эñэðãүүцэëä зààñàí àñóóäëààð õязãààðëàõãүй áà áóñàä яë шийòãүүëñэí, цàãààòãàãäñàí эòãээä äàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñэðãүүцэë áичиãäñэí эñэõийã õàðãàëзàõãүйãээð õэðãийã áүõэëä íь õяíàж үзíэ.


1164

4.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийí зүйëчëэëийã ººðчëºí яëûã õºíãºðүүëж, эñõүë шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийí íºõцºë áàйäàë, зүйëчëэëийã ººðчëºõãүйãээð яëûã õºíãºðүүëж, õүíäðүүëж áîëíî.

5.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààòàй õîëáîîòîй ãàðñàí äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí шийäвэðийã àíõàí шàòíû шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч áиеëүүëíэ.

6.Шүүõ äàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñэðãүүцëийã õяíàж үзээä õэðãийã шүүõ õóðàëäààíààð õэëэëцэõ үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë шүүõ õóðàëäààíû òîвûã òîãòîîíî.

7.Шүүõ äàðààõь үíäэñëэë òîãòîîãäвîë õэðãийã äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ õóðàëäààíààð õэëэëцүүëэõãүй òóõàй шийäвэð ãàðãàíà:

7.1.ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàãч íь äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõэä ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàõ эðõ áүõий õүí, õóóëийí эòãээä áиш;

7.2.ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàõ õóãàцàà õэòэðñэí;7.3.äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí õàðьяàëàí шийäвэðëэõ

àñóóäàë áиш;7.4.òóõàйí õэðãийã óðьä íь äàвж зààëäàõ жóðмààð õяíàí

шийäвэðëэñэí шийäвэð õүчиíòэй áàйãàà;

7.5.ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàãч íь ãîмäîë, эñэðãүүцëээñээ òàòãàëзñàí.

8.Эíэ зүйëийí 7 äàõь õэñэãò зààñàí шийäвэðийã эñ зºвшººðвºë пðîкóðîð, îðîëцîãч эíэ õóóëийí 15.8 äóãààð зүйëийí 3, 4 äэõ õэñэãò зààñàí жóðмààð ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

39.2 дугаар зүйл.Давж заалдах шатны шүүхэд хэрэг хянан шийдвэрлэх хугацаа

1.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ íь àíõàí шàòíû шүүõээñ õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàë õүëээí àвñíààñ õîйш 30 õîíîãийí äîòîð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэíэ.

2.Еðºíõий шүүãч õэðãийí ээäðээ òºвºãòэй áàйäëûã õàðãàëзàí эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õóãàцààã 30 õүðòэë õîíîãîîð ñóíãàж áîëíî.

3.Дàвж зààëäàõ жóðмààð õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ õóðàëäààí áîëîõ ãàзàð, òîвûã 3-ààñ äîîшãүй õîíîãийí ºмíº õүñэëò ãàðãàñàí пðîкóðîð, îðîëцîãчиä мэäэãäэíэ.

1165


39.3 дугаар зүйл.Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцох

1.Дàвж зààëäàõ шàòíû жóðмààð õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõ õóðàëäààíä пðîкóðîð, îðîëцîãч îðîëцîõ òóõàй õүñэëòээ áичãээð ãàðãàñàí áîë îðîëцóóëíà.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíààñ áóñàä òîõиîëäîëä äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ õóðàëäààíä пðîкóðîð, îðîëцîãч иðээãүй íь õэðэã õяíàí шийäвэðëэõэä ñààä áîëîõãүй.

3.Шүүõ õóðàëäààíä эíэ õóóëийí 5.3 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí эòãээä îðîëцîж áàйãàà áîë òүүíийã шүүõ õóðàëäààíä ºмãººëºãчòэй îðîëцóóëíà.

4.Эíэ õóóëийí 34.16 äóãààð зүйëийí 1.1, 1.2, 1.3, 1.4-ò зààñàí үíäэñëэëээð шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëñàí áîë эíэ òóõàй пðîкóðîð, îðîëцîãчиä äàðóй мэäэãäэíэ.

5.Эíэ õóóëийí 34.4 äүãээð зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõээð õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã õààëòòàй явóóëàõ шийäвэð ãàðãàж áîëíî.

39.4 дүгээр зүйл.Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанаар хэрэг хэлэлцэх

1.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ õóðàëäààí эõëэõ àжиëëàãààã эíэ õóóëийí 35.1, 35.2, 35.5 äóãààð зүйëä зààñíûã óäиðäëàãà áîëãîí явóóëíà.

2.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч òàëóóäûí ñàíàë, õүñэëòийã õàðãàëзàí äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ õóðàëäààíû õэëэëцүүëэã явóóëàõ äàðààëëûã òîãòîîíî.

3.Иëòãэãч шүүãч òóõàйí õэðãийí áîëîí шүүõийí шийäвэðийí àãóóëãà, äàвж зààëäàõ жóðмààð ãàðãàñàí ãîмäîë, эñэðãүүцëийí үíäэñëэëийã ººðийí óðьäчиëñàí äүãíэëòãүйãээð òàíиëцóóëíà.

4.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí òîãòîîñîí äàðààëëûí äàãóó äàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñõүë эñэðãүүцэë ãàðãàñàí òàë ãîмäîë, эñэðãүүцëийí үíäэñëэëийã òàйëáàðëàõ, íîòëîõ áàðимòûã шиíжëэí ñóäëàõ, шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîãчийí òàйëáàð, пðîкóðîðûí äүãíэëò, шүүãäэãчийí òàйëáàð, òүүíий ºмãººëºãчийí ñàíàëûã ñîíñîíî.

5.Тàëóóä äүãíэëò, ñàíàë õэëэõäээ àíõàí шàòíû шүүõийí òэмäэãëэë, äóó-äүðñíий áичëэã, õэðэãò àвàãäñàí íîòëîõ áàðимò àшиãëàõààñ ãàäíà, яë


1166

шийòãүүëñэí эòãээäийí õóвийí áàйäàë, яëûã õºíãºðүүëэõòэй õîëáîîòîй áàðимò ãàðãàж ºãч áîëíî.

6.Шүүõ òàëóóäûí ãàðãàñàí ãîмäîë, эñэðãүүцэë, òàйëáàðòàй õîëáîãäóóëж àñóóëò òàвьж áîëíî.

7.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч õэðэã õэëэëцэõ àжиëëàãàà äóóññàíûã мэäэãäэж, шүүõ áүðэëäэõүүí зºвëºëäºõ òàñàëãààíä îðíî.

8.Шүүõ õóðàëäààíû äэãийã зºðчиãчиä õàðиóцëàãà õүëээëãэõäээ эíэ õóóëийí 34.21 äүãээð зүйëä зààñíûã áàðимòàëíà.

9.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэëийã эíэ õóóëийí 11.7 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó õºòºëíº.

39.5 дугаар зүйл.Шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгох, өөрчлөх үндэслэл

1.Дàðààõь үíäэñëэëийí àëь íэã íь áàйвàë äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ àíõàí шàòíû шүүõийí òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîõ, эñõүë ººðчиëíº:

1.1.шүүõийí òîãòîîëä зààñàí үíäэñëэë íь õэðãийí áîäиò áàйäàëòàй íийцээãүй;

1.2.Эðүүãийí õóóëийã áóðóó õэðэãëэñэí; 1.3.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëь íîцòîй

зºðчñºí.

39.6 дугаар зүйл.Шүүхийн тогтоолд заасан дүгнэлт нь хэргийн бодит байдалтай нийцээгүй байх

1.Дàðààõь íºõцºë áàйäëûí àëь íэã íь òîãòîîãäвîë àíõàí шàòíû шүүõийí òîãòîîëä зààñàí äүãíэëò íь õэðãийí áîäиò áàйäàëòàй íийцээãүй ãэж үзíэ:

1.1.äүãíэëò íь шүүõ õóðàëäààíààð õэëэëцñэí íîòëîõ áàðимòààð íîòëîãäîõãүй áàйвàë;

1.2.äүãíэëòэä íîцòîйãîîð íºëººëж áîëîõ íºõцºë áàйäëûã шүүõ àíõààðч үзэëãүй îðõиãäóóëñàí áîë;

1.3.äүãíэëòэä îíцãîй àч õîëáîãäîë áүõий íîòëîõ áàðимò õàðиëцàí зºðүүòэй áàйõàä àëь íэãийã íь àвàõäàà áóñäûã íь үãүйñãэñэí òóõàй үíäэñëэëийã зààãààãүй áîë;

1167


1.4.äүãíэëò íь шүүãäэãчийí ãэм áóðóóãийí àñóóäëûã шийäвэðëэõ, Эðүүãийí õóóëийã зºв õэðэãëэõ, яë îíîãäóóëàõàä íºëººëñºí, эñõүë íºëººëж áîëîõ íîцòîй зºðүүòэй áàйвàë.

39.7 дугаар зүйл.Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглэх

1.Дàðààõь íºõцºë áàйäëûí àëь íэã íь òîãòîîãäвîë Эðүүãийí õóóëийã áóðóó õэðэãëэñэí ãэж үзíэ:

1.1.шүүõ õэðэãëэвэë зîõиõ õóóëийã õэðэãëээãүй;1.2.õэðэãëэõ ёñãүй õóóëийã õэðэãëэñэí;

1.3.õóóëийí зүйë, õэñэã, зààëòûã áóðóó òàйëáàðëàж õэðэãëэñэí.

39.8 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль ноцтой зөрчих

1.Дàðààõь íºõцºë áàйäëûí àëь íэã íь òîãòîîãäвîë шүүõ шийäвэð ãàðãàõäàà Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëь íîцòîй зºðчñºí ãэж үзíэ:

1.1.шүүõ õóóëь áóñ áүðэëäэõүүíээð òîãòîîë ãàðãàñàí;1.2.õóóëьä зààñàí үíäэñëэëээð ãàðãàñàí шүүõийí

õàðьяàëàëòàй õîëáîîòîй õүñэëòийã õэëэëцэõãүйãээð шийäвэðëэñэí;

1.3.эíэ õóóëийí 10.1, 10.2 äóãààð зүйëä зààñàí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцîж áîëîõãүй шүүãч õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíä îðîëцñîí;

1.4.эíэ õóóëийí 35.14, 35.15 äóãààð зүйëä зààñíûã зºðчñºí;1.5.шүүõ шийäвэð ãàðãàõäàà эíэ õóóëийí 16.3 äóãààð

зүйëийí 8 äàõь õэñэã, 16.11, 16.12 äóãààð зүйëä зààñàí íîòëîõ áàðимòûã àшиãëàñàí;

1.6.шүүõийí шийäвэð íь эíэ õóóëийí 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.9 äүãээð зүйëä зààñàí шààðäëàãûã õàíãààãүй;

1.7.õэðэãò шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэë, òүүíä õàвñàðãàñàí íîòëîõ áàðимò áàйãààãүй;

1.8.шүүõ õóðàëäààíä óíшиж ñîíñãîñîí шийäвэðийí òîãòîîõ õэñэã ãàðäóóëñàí шийäвэðийí òîãòîîõ õэñãээñ зºðүүòэй áîë;

1.9.àíõàí шàòíû шүүõ õóðàëäààíû òэмäэãëэë, äóó-äүðñíий áичëэã зºðүүòэй áîë;


1168

1.10.иëò үíäэñëэëãүйãээð õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí.

39.9 дүгээр зүйл.Давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэр

1.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ äàðààõь шийäвэðийí àëь íэãийã ãàðãàíà:

1.1.ãîмäîë, эñэðãүүцëийã õэðэãñэõãүй áîëãîж, àíõàí шàòíû шүүõийí шийäвэðийã õэвээð үëäээõ;

1.2.àíõàí шàòíû шүүõийí шийäвэðийã áүõэëä íь, эñõүë зàðим õэñãийã õүчиíãүй áîëãîж, эðүүãийí õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîõ;

1.3.àíõàí шàòíû шүүõ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû жóðмûã зºðчñºí íь шүүõийí шийäвэðò íºëººëñºí áîë òóõàйí шүүõийí шийäвэðийã áүõэëä íь, эñõүë зàðим õэñãийã õүчиíãүй áîëãîж, õэðãийã äàõиí õэëэëцүүëэõээð шүүõэä áóцààõ;

1.4.шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийí íºõцºë áàйäàë, зүйëчëэëийã ººðчëºõãүйãээð яëûã õºíãºðүүëж, эñõүë õүíäðүүëж шүүõийí шийäвэðò ººðчëºëò îðóóëàõ;

1.5.эíэ õóóëийí 36.8 äóãààð зүйëийí 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 1.7, 1.8, 1.9-ä зààñàí шийäвэðò ººðчëºëò îðóóëàõ.

2.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí шийäвэðò äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

2.1.äàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñэðãүүцëийã õэзээ, õààíà, õэí ãàðãàñàí;

2.2.äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ áүðэëäэõүүíий íэð, пðîкóðîð, ºмãººëºãчийí íэð;

2.3.àíõàí шàòíû шүүõийí íэð, шийäвэð ãàðñàí îí, ñàð, ºäºð, äóãààð;

2.4.àíõàí шàòíû шүүõийí шийäвэðийí òîвч àãóóëãà;2.5.äàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñэðãүүцëийí үíäэñëэë;2.6.äàвж зààëäàõ ãîмäîë, эñэðãүүцэëä ãàðãàñàí õàðиó

òàйëáàðûí àãóóëãà;

2.7.äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí äүãíэëò, òүүíий үíäэñëэë;2.8.шүүõ áүðэëäэõүүíий ãàðûí үñэã.

1169


39.10 дугаар зүйл.Давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрийг уншиж сонсгох

1.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүõийí шийäвэðийã óíшиж ñîíñãîíî.

2.Аíõàí шàòíû шүүõийí шийòãэõ òîãòîîë, îíîãäóóëñàí яëûã õүчиíãүй áîëãîñîí, ººðчиëñºí үíäэñëэëийã шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч òàйëáàðëàíà.

3.Шүүõийí шийòãэõ òîãòîîëûã õэвээð үëäээñэí, эñõүë ººðчиëñºí òîõиîëäîëä яë шийòãүүëñэí эòãээäэä àвñàí цàãäàí õîðиõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээíий õóãàцààã яë эäëэõ õóãàцààíä îðóóëж òîîцíî.

4.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí шийäвэðийã óíшиж ñîíñãîñíîîñ õîйш 15 õîíîãийí äîòîð шийäвэðийã áичãээð үйëäэж эíэ õóóëийí 36.13 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó пðîкóðîð, îðîëцîãчиä ãàðäóóëíà.

39.11 дүгээр зүйл.Давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрийг биелүүлэх

1.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí шийäвэðийã óíшиж ñîíñãîñîí äàðóй õóóëийí õүчиí òºãºëäºð áîëíî.

39.12 дугаар зүйл.Шүүхийн шийдвэрийг залруулах

1.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí шийäвэðò үã, үñэã, òîî, òîîцîîíû зэðэã òеõíикийí шиíжòэй ãàðñàí àëäààã зàëðóóëàõ òàëààð пðîкóðîð, îðîëцîãч шүүõэä õүñэëò ãàðãàж, эñõүë шүүõ ººðийí ñàíààчиëãààð эíэ õóóëийí 36.14 äүãээð зүйëä зààñàí жóðмààð зàëðóóëíà.

ДӨчДҮгЭЭР БҮлЭгÕЯнАлТын жУРМААР ШҮҮÕИЙн ШИЙДВЭРИЙг

ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ АжИллАгАА

40.1 дүгээр зүйл.Õяналтын журмаар гомдол, эсэргүүцэл гаргах

1.Дàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí шийäвэðò îðîëцîãч õяíàëòûí жóðмààð ãîмäîë, пðîкóðîð, äээä шàòíû пðîкóðîð эñэðãүүцэë ãàðãàж áîëíî.

2.Эíэ õóóëийí 39.10 äóãààð зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí шийäвэðийã ãàðäóóëñàí, эñõүë õүðãүүëñíээñ õîйш 30 õîíîãийí äîòîð õяíàëòûí жóðмààð ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàж áîëíî.


1170

3.Хяíàëòûí жóðмààð äàðààõь үíäэñëэëээð ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàíà: 3.1.шүүõ Эðүүãийí õóóëийã áóðóó õэðэãëэñэí; 3.2.Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийã íîцòîй зºðчñºí íь шүүõийí шийäвэðò íºëººëñºí, эñõүë íºëººëж áîëîõóйц íºõцºë áàйäàë òîãòîîãäñîí.

4.Гîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàãч íь õяíàëòûí шàòíû шүүõ õóðàëäààíààð õэðãийã õэëэëцэж эõëэõээñ ºмíº ãîмäîë, эñэðãүүцëээñээ òàòãàëзàж áîëíî.

5.Хяíàëòûí жóðмààð ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàñàí íь äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí шийäвэðийí áиеëэëòийã òүäãэëзүүëэõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

6.Хяíàëòûí шàòíû шүүõэä ãàðãàõ ãîмäîë, эñэðãүүцэëä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

6.1.ãîмäîë, эñэðãүүцëийã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõийí íэð;6.2.ãîмäîë ãàðãàñàí õүíий эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð,

õàяã, õóóëийí эòãээä áîë îíîîñîí íэð, õàяã, îðшиí áàйãàà ãàзàð;

6.3.эñэðãүүцэë ãàðãàñàí õүíий эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, àëáàí òóшààë;

6.4.ºмãººëºãчººð îðîëцîõ õүíий эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, õàяã, áóñàä шààðäëàãàòàй мэäээëэë;

6.5.àëь шүүõийí ямàð шийäвэðò ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàж áàйãàà;

6.6.àíõàí áîëîí äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí шийäвэðò зààñàí õэðãийí òîвч óòãà;

6.7.ãîмäîë, эñэðãүүцëийí õóóëь зүйí үíäэñëэë, íîòîëãîî;6.8.ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàãчийí ñàíàë, õүñэëò;6.9.õàвñàðãàñàí áàðимò áичиã, òэäãээðийí жàãñààëò.

7.Хяíàëòûí жóðмààð ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàõ õóãàцààã õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíààð õэòðүүëñэí áîë õóãàцààã ñэðãээëãэõ õүñэëòийã эíэ õóóëийí 38.2 äóãààð зүйëийí 5, 6, 7, 8 äàõь õэñэãò зààñàí жóðмààð õяíàí шийäвэðëэíэ.

8.Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð, òүүíий òîмиëñîí пðîкóðîð õяíàëòûí жóðмààð эñэðãүүцэë áичиõ зîðиëãîîð õàвòàñò õэðãийí мàòеðиàëòàй òàíиëцàõ эðõòэй.

1171


40.2 дугаар зүйл.Õяналтын журмаар гаргасан гомдол, эсэргүүцлийг хүлээн авах

1.Хяíàëòûí жóðмààð ãàðãàñàí ãîмäîë, эñэðãүүцëийã óã õэðãийã àíõàí шàòíû жóðмààð õяíàí шийäвэðëэñэí шүүõ õүëээí àвàõ áºãººä эíэ õóóëийí 38.3 äóãààð зүйëä зààñàí àжиëëàãààã ãүйцэòãэíэ.

2.Гîмäîë, эñэðãүүцэë õүëээí àвñàí шүүõ õэðãийã ãîмäîë, эñэðãүүцэë, òàйëáàðûí õàмò Óëñûí äээä шүүõэä õүðãүүëíэ.

3.Хяíàëòûí шàòíû шүүõэä иðñэí õэðãийã òîãòîîñîí жóðмûí äàãóó шүүãчиä õóвààðиëíà.

4.Шүүãч ãîмäëûã õяíàж үзээä õэðãийã õяíàëòûí шàòíû шүүõ õóðàëäààíààð õэëэëцэõ үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë шүүõ õóðàëäààíû òîвûã òîãòîîíî.

5.Шүүãч äàðààõь үíäэñëэë òîãòîîãäвîë ãîмäîë, эñэðãүүцëээð õэðãийã õяíàëòûí шàòíû шүүõ õóðàëäààíààð õэëэëцүүëэõãүй òóõàй шийäвэð ãàðãàíà:

5.1.ãîмäîë, эñэðãүүцэë íь эíэ õóóëийí 40.1 äүãээð зүйëийí 6 äàõь õэñэãò зààñàí шààðäëàãûã õàíãààãүй;

5.2.ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàãч íь õяíàëòûí шàòíû шүүõэä ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàõ эðõ áүõий õүí, õóóëийí эòãээä áиш;

5.3.ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàõ õóãàцàà õэòэðñэí;5.4.õяíàëòûí шàòíû шүүõийí õàðьяàëàí шийäвэðëэõ

àñóóäàëä õàмààðàõãүй;

5.5.òóõàйí õэðãийã óðьä íь õяíàëòûí жóðмààð õяíàí шийäвэðëэñэí шийäвэð õүчиíòэй áàйãàà;

5.6.ãîмäîë, эñэðãүүцëээñээ òàòãàëзñàí.

6.Эíэ зүйëийí 5 äàõь õэñэãò зààñàí шийäвэðийã эñ зºвшººðч ãàðãàñàí ãîмäëûã Óëñûí äээä шүүõийí õяíàëòûí шàòíû Эðүүãийí õэðãийí шүүãчäийí íэãäñэí õóðàëäààíààð õэëэëцэж шийäвэðëэíэ.

40.3 дугаар зүйл.Õяналтын журмаар хэргийг хянан шийдвэрлэх хугацаа

1.Шүүõ õэðãийã õүëээí àвñíààñ õîйш 30 õîíîãийí äîòîð õяíàëòûí жóðмààð õяíàí шийäвэðëэõ áà õэðãийí ээäðээ òºвºãòэй áàйäëûã õàðãàëзàí


1172

эíэ õóãàцààã Эðүүãийí õэðãийí òàíõимûí òэðãүүí íь шүүãчийí ñàíàëûã õàðãàëзàí íэã óäàà ñóíãàж áîëíî.

40.4 дүгээр зүйл.Шүүх хуралдааны тов

1.Хяíàëòûí шàòíû шүүõ õóðàëäààíû òîвûã пðîкóðîð, ãîмäîë ãàðãàñàí áîëîí шүүõ õóðàëäààíä îðîëцîõ õүñэëò ãàðãàñàí îðîëцîãчиä эíэ õóóëийí 11.9 äүãээð зүйëä зààñàí жóðмààð мэäэãäэíэ.

2.Пðîкóðîðîîñ áóñàä îðîëцîãч õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð шүүõ õóðàëäààíä иðээãүй íь шүүõ õóðàëäààíûã õîйшëóóëàõ үíäэñëэë áîëîõãүй.

40.5 дугаар зүйл.Õяналтын шатны шүүхийн эрх хэмжээ

1.Хяíàëòûí жóðмààð õэðэã õяíàí шийäвэðëэж áàйãàà шүүõ íь àíõàí áîëîí äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí шийäвэðээð òîãòîîãäîîãүй, эñõүë үãүйñãэãäñэí íºõцºë áàйäëûã òîãòîîõ, òүүíийã íîòëîãäñîí ãэж үзэõ, ямàð íэã íîòëîõ áàðимòûã íºãººãººñ íь àч õîëáîãäîëòîйä òîîцîõ, àíõàí шàòíû áîëîí äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ Эðүүãийí õóóëийí ямàð зүйë, õэñэã, зààëòûã õэðэãëэõ, ямàð яë îíîãäóóëàõ òóõàй àñóóäëûã óðьäчиëàí шийäвэðëэõ эðõãүй.

2.Хяíàëòûí шàòíû шүүõ íь àíõàí шàòíû áîëîí äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ Эðүүãийí õóóëийã зºв õэðэãëэñэí эñэõ, Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийã íîцòîй зºðчñºí эñэõийã õяíàíà.

3.Эðүүãийí õóóëийã áóðóó õэðэãëэñэí, Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийã íîцòîй зºðчñºí ãэäãийã эíэ õóóëийí 39.7, 39.8 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó îйëãîíî.

4.Хяíàëòûí шàòíû шүүõ эíэ õóóëийí 40.1 äүãээð зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñíààñ áóñàä үíäэñëэëээð õэðэã õяíàõãүй.

5.Шүүõ õяíàëòûí жóðмààð õэðãийã õяíàí õэëэëцэõäээ àíõàí шàòíû áîëîí äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõийí үйë àжиëëàãàà, шийäвэðийã áүðэí õяíàж үзíэ.

40.6 дугаар зүйл.Õяналтын журмаар хэргийг хянан шийдвэрлэх

1.Хэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõ áүðэëäэõүүí, шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийã òîãòîîñîí жóðмûí äàãóó òîмиëíî.

2.Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч шүүõ õóðàëäààíûã íээж õэíä õîëáîãäîõ, ямàð õэðэã õэëэëцэõийã зàðëàж, шүүõ áүðэëäэõүүí áóñàä

1173


îðîëцîãчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ òàëààð áîëîí õэðãийí òàëààð ººð ñàíàë, õүñэëò áàйãàà эñэõийã пðîкóðîð, îðîëцîãчîîñ òîäðóóëíà.

3.Иëòãэãч шүүãч шүүõийí шийäвэð áîëîí õяíàëòûí жóðмààð ãàðãàñàí ãîмäîë, эñэðãүүцëийí àãóóëãûã ººðийí óðьäчиëñàí äүãíэëòãүйãээð òàíиëцóóëíà.

4.Хяíàëòûí шàòíû шүүõэä ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàñàí пðîкóðîð, ºмãººëºãч ãîмäîë, эñэðãүүцëийíõээ үíäэñëэëийã òàíиëцóóëíà.

5.Шүүõ áүðэëäэõүүí íь шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãчийí зºвшººðëººð òàëóóäàä àñóóëò òàвьж, õàðиóëò àвíà.

6.Пðîкóðîð õóóëь зүйí äүãíэëò, ºмãººëºãч ñàíàëàà òàíиëцóóëñíû äàðàà шүүõ áүðэëäэõүүí зºвëºëäºõ òàñàëãààíä îðж шийäвэð ãàðãàíà.

40.7 дугаар зүйл.Шийдвэр гаргахаар зөвлөлдөх

1.Шүүõ шийäвэðээ зºвëºëäºõ òàñàëãààíä õààëòòàй õэëэëцэж ãàðãàíà. Шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч зºвëºëäºõ òàñàëãààíä ñàíàë õóðààõ, шийäвэð ãàðãàõ àжиëëàãààã óäиðäàí явóóëж àñóóäàë áүðийã îëîíõийí ñàíàëààð шийäвэðëэíэ.

2.Зºвëºëäºõ òàñàëãààíä шийäэõ ãэж áàйãàà àñóóäëûí òàëààð шүүãч áүð ñàíàë ãàðãàõ òэãш эðõòэйãээð îðîëцîж, ººðийí ñàíàë, áàйð ñóóðиà чºëººòэй иëэðõийëж, òàйëáàðëàíà.

3.3ºвëºëäºõ òàñàëãààíä õэëэëцñэí àñóóäëààð цººíõ áîëñîí шүүãч үíäэñëэëээ òàйëáàðëàж äàõиí ñàíàë õóðààëãàõ эðõòэй.

40.8 дугаар зүйл.Õяналтын шатны шүүхийн шийдвэр

1.Хяíàëòûí шàòíû шүүõ äàðààõь шийäвэðийí àëь íэãийã ãàðãàíà:

1.1.ãîмäîë, эñэðãүүцëийã õэðэãñэõãүй áîëãîж, àíõàí шàòíû шүүõийí шийäвэðийã õэвээð үëäээõ;

1.2.àíõàí шàòíû шүүõийí шийäвэð, òүүíòэй õîëáîãäóóëж ãàðñàí шүүõийí áóñàä шийäвэðийã áүõэëä íь, эñõүë зàðим õэñãийã õүчиíãүй áîëãîж, эðүүãийí õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîõ;

1.3.àíõàí шàòíû áîëîí äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû жóðмûã зºðчñºí íь шүүõийí шийäвэðò íºëººëñºí áîë òóõàйí шүүõийí шийäвэðийã áүõэëä


1174

íь, эñõүë зàðим õэñãийã õүчиíãүй áîëãîж, õэðãийã äàõиí õэëэëцүүëэõээð шүүõэä áóцààõ;

1.4.шүүãäэãчиä õîëáîãäîõ õэðãийí íºõцºë áàйäàë, зүйëчëэëийã ººðчëºõãүйãээð яëûã õºíãºðүүëж, эñõүë õүíäðүүëж шүүõийí шийäвэðò ººðчëºëò îðóóëàõ;

1.5.эíэ õóóëийí 40.2 äóãààð зүйëийí 5 äàõь õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð ãîмäîë, эñэðãүүцëийã õэëэëцэõãүй îðõиõ;

1.6.шүүõ õэðэãëэñэí, эñõүë õэðэãëэõ õóóëь íь Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëьä íийцээãүй ãэж үзвэë Үíäñэí õóóëийí цэцэä õүñэëò ãàðãóóëàõ òóõàй ñàíàëûã Óëñûí äээä шүүõийí íийò шүүãчäийí õóðàëäààíä шиëжүүëэõ;

1.7.эíэ õóóëийí 36.8 äóãààð зүйëийí 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 1.7, 1.8, 1.9-ä зààñàí шийäвэðò ººðчëºëò îðóóëàõ.

2.Хяíàëòûí шàòíû шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч эíэ зүйëийí 1.1, 1.2, 1.3-ò зààñàí шийäвэðийí àãóóëãûã òàíиëцóóëíà.

3.Иëòãэãч шүүãч õяíàëòûí шàòíû шүүõийí шийäвэðийã òàíиëцóóëñíààñ õîйш 30 õîíîãийí äîòîð áичãээð үйëäэíэ.

4.Хяíàëòûí шàòíû шүүõийí шийäвэðò шүүõ õóðàëäààí äàðãàëàãч, шүүõ áүðэëäэõүүí ãàðûí үñэã зóðíà.

5.Хяíàëòûí шàòíû шүүõийí шийäвэðийã шүүãчийí òóñãàй ñàíàëûí õàмò õэðэãò õàвñàðãàж, шийäвэðийí õóвийã эíэ õóóëийí 36.13 äóãààð зүйëä зààñíû äàãóó ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàãчиä ãàðäóóëíà.

40.9 дүгээр зүйл.Шүүхийн шийдвэрийг залруулах

1.Хяíàëòûí шàòíû шүүõийí шийäвэðò үã, үñэã, òîî, òîîцîîíû зэðэã òеõíикийí шиíжòэй ãàðñàí àëäààã зàëðóóëàõ òàëààð пðîкóðîð, îðîëцîãч шүүõэä õүñэëò ãàðãàж, эñõүë шүүõ ººðийí ñàíààчиëãààð эíэ õóóëийí 36.14 äүãээð зүйëä зààñàí жóðмààð зàëðóóëíà.

40.10 дугаар зүйл.Õяналтын шатны шүүхийн шийдвэрт гомдол гаргах

1.Хяíàëòûí шàòíû шүүõийí шийäвэð õóóëь зºðчñºí ãэж үзвэë эíэ õóóëийí 40.1 äүãээð зүйëä зààñàí эòãээä óã шийäвэðийã ãàðäàí àвñíààñ õîйш 30 õîíîãийí äîòîð Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãчиä ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

1175


2.Хяíàëòûí шàòíû шүүõийí шийäвэðò ãàðãàñàí ãîмäëûã óã õэðãийã àíõàí шàòíû жóðмààð õяíàí шийäвэðëэñэí шүүõээð äàмжóóëàí Óëñûí äээä шүүõэä õүðãүүëж áîëíî.

3.Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãч ãîмäëûã үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë 30 õîíîãийí äîòîð Óëñûí äээä шүүõийí õяíàëòûí шàòíû Эðүүãийí õэðãийí шүүãчäийí íэãäñэí õóðàëäààíààð õэëэëцүүëэõээð äүãíэëò ãàðãàíà. Еðºíõий шүүãчийí äүãíэëòэä õэðэã шийäвэðëэñэí áàйäàë, õóóëь зºðчñºí үíäэñëэëийã òóñãàñàí áàйíà.

4.Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãч ãîмäëûã Óëñûí äээä шүүõийí õяíàëòûí шàòíû Эðүүãийí õэðãийí шүүãчäийí íэãäñэí õóðàëäààíààð õэëэëцүүëэõ үíäэñëэëãүй ãэж үзвэë 30 õîíîãийí äîòîð эíэ õóóëийí 11.9 äүãээð зүйëä зààñíû äàãóó ãîмäîë, эñэðãүүцэë ãàðãàãчиä áичãээð õàðиó ºãíº.

40.11 дүгээр зүйл.Улсын дээд шүүхийн хяналтын шатны Эрүүгийн хэргийн шүүгчдийн нэгдсэн хуралдаан

1.Хяíàëòûí шàòíû шүүõийí шийäвэð ãàðãàõàä îðîëцñîí шүүõ áүðэëäэõүүíий õîёð шүүãч òóñãàй ñàíàë ãàðãàñàí, эñõүë Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãч äүãíэëò ãàðãàñàí, Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð эñэðãүүцэë áичñэí áîë õэðãийã 30 õîíîãийí äîòîð Óëñûí äээä шүүõийí õяíàëòûí шàòíû Эðүүãийí õэðãийí шүүãчäийí íэãäñэí õóðàëäààí /цààшиä “Эðүүãийí õэðãийí шүүãчäийí íэãäñэí õóðàëäààí” ãэõ/-ààð õяíàí õэëэëцэж шийäвэðëэíэ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí òîõиîëäîëä Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãч Эðүүãийí õэðãийí шүүãчäийí íэãäñэí õóðàëäààí явóóëàõ òóõàй шийäвэð ãàðãàж, õóðàëäààíû òîвûã òîãòîîíî.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí õóðàëäààíûã Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãч äàðãàëíà.

4.Эðүүãийí õэðãийí шүүãчäийí íэãäñэí õóðàëäààí íь Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãчээñ ãàäíà Эðүүãийí õэðãийí òàíõимûí íийò шүүãчийí äºðºвíий ãóðвààñ äîîшãүй íь îðîëцñîíîîð õүчиíòэйä òîîцîãäîíî.

40.12 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэргийн шүүгчдийн нэгдсэн хуралдааны шийдвэр

1.Эðүүãийí õэðãийí шүүãчäийí íэãäñэí õóðàëäààíààð õяíàëòûí шàòíû шүүõийí шийäвэðийã õүчиíãүй áîëãîõ эñэõ àñóóäëûã îëîíõийí ñàíàëààð шийäвэðëэíэ.


1176

2.Шийäвэð ãàðãàõààð зºвëºëäºõäºº эíэ õóóëийí 36.1 äүãээð зүйëийã óäиðäëàãà áîëãîíî.

3.Эðүүãийí õэðãийí шүүãчäийí íэãäñэí õóðàëäààíä îðîëцñîí шүүãчиä ñàíàë òэíцвэë õяíàëòûí шàòíû шүүõийí шийäвэð õэвээð үëäэíэ.

4.Эðүүãийí õэðãийí шүүãчäийí íэãäñэí õóðàëäààí эíэ õóóëийí 40.3, 40.4, 40.5, 40.6 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмààð явàãäàж эíэ õóóëийí 40.7 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó шийäвэð ãàðãàíà.

5.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шийäвэðийã óíшиж ñîíñãîñîí äàðóй õóóëийí õүчиí òºãºëäºð áîëíî.

6.Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãчийí îðîëцñîí Эðүүãийí õэðãийí шүүãчäийí íэãäñэí õóðàëäààíû шийäвэð шүүõийí эцñийí шийäвэð áàйíà.

IX ÕЭсЭгЭРҮҮгИЙн ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ

онЦгоЙ жУРАМ

ДӨчИн нЭгДҮгЭЭР БҮлЭгШИнЭЭР ИлЭРсЭн нӨÕЦӨл БАЙДлын УлМААс

ШҮҮÕИЙн ШИЙДВЭРИЙг ÕЯнАÕ

41.1 дүгээр зүйл.Шинээр илэрсэн нөхцөл байдлын улмаас шүүхийн шийдвэрийг хянах үндэслэл

1.Дàðààõь íºõцºë áàйäàë òîãòîîãäвîë шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäàë ãэж үзэж, óðьä ãàðñàí õóóëийí õүчиí òºãºëäºð шүүõийí шийäвэðийã õүчиíãүй áîëãîж, õэðãийã ñэðãээí шàëãàж áîëíî:

1.1.ãэðч, шиíжээчийí ñàíààòàй ãàðãàñàí õóäàë мэäүүëэã, äүãíэëò, îðчóóëàãч, õэëмэðчийí ñàíààòàй õóäàë îðчóóëãà, õóóðàмч íîòëîõ áàðимò, òэмäэãëэë, áàðимò áичãийã үíäэñëэж шийäвэð ãàðñàí íь òîãòîîãäñîí;

1.2.шүүãч, пðîкóðîð, мºðäºãч, эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí íь эðõ õэмжээãээ óðвóóëàí àшиãëàñàí íь õóóëийí õүчиí òºãºëäºð áîëñîí шүүõийí шийäвэðээð òîãòîîãäñîí;

1.3.цàãààòãàãäñàí õүí, õóóëийí эòãээä ãэм áóðóóòàй áîëîõûã íîòëîõ, эñõүë ãэм áóðóóãүй õүí, õóóëийí эòãээäэä яë îíîãäóóëàõàä õүðãэñэí, шүүõ шийäвэð ãàðãàõ үеä мэäэãäээãүй áàйñàí áà îíîãäóóëñíààñ

1177


õºíãºí, эñõүë õүíä яëòàй зүйë, õэñэã, зààëò õэðэãëэõ үíäэñëэë áîëîõ íºõцºë áàйäàë иëэðñэí;

1.4.õóóëийã иëò áóðóó õэðэãëэñэí шүүõийí шийäвэðийí óëмààñ õүíий эðõ íîцòîй зºðчиãäñºí áîë.

2.Хººí õэëэëцэõ õóãàцàà ºíãºðñºí, Өðшººë үзүүëэõ òóõàй õóóëь ãàðñàí, óóчëàë үзүүëñэí, яëëàãäàãч íàñ áàðñíààñ шүүõийí òîãòîîë ãàðãàõ áîëîëцîîãүй áîëñîí áîë эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäëûã эíэ õóóëьä зààñàí жóðмààð òîãòîîíî.

41.2 дугаар зүйл.Шүүхийн шийдвэрийг хянуулах тухай хүсэлт

1.Шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäëûí òóõàй ãîмäîë, õүñэëòийã пðîкóðîð õүëээí àвч эíэ õóóëийí 41.1 äүãээð зүйëä зààñàí үíäэñëэëийí àëь íэã íь áàйвàë пðîкóðîð шиíэ íºõцºë áàйäàë иëэðñэí ãэж үзэж, õэðэã үүñãэõ òóõàй òîãòîîë ãàðãàж, эíэ òóõàй õэðãийí îðîëцîãчиä мэäэãäэõ, óã áàйäëûã õяíàí шàëãàõ, эñõүë эíэ òàëààð мºðäºãчиä äààëãàвàð ºãíº.

2.Шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäëûã шàëãàõàä мºðäºãч эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûã áàðимòëàí шààðäëàãàòàй мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààã явóóëíà.

3.Пðîкóðîð шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäëûí òàëààð õэðэã үүñãэõ үíäэñëэëãүй ãэж үзвэë эíэ òóõàй үíäэñëэë áүõий òîãòîîë ãàðãàж, ãîмäîë, õүñэëòийã õүëээí àвàõààñ òàòãàëзàõ шийäвэð ãàðãàõ áà òүүíийã эñ зºвшººðвºë äээä шàòíû пðîкóðîðò ãîмäîë ãàðãàж áîëíî.

4.Шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäëûã мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà эõэëмэãц õэðãийí õóãàцààã шиíээð òîãòîîж, õóãàцàà ñóíãàõàä эíэ õóóëийí 31.13 äóãààð зүйëä зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.

41.3 дугаар зүйл.Шинээр илэрсэн нөхцөл байдлын улмаас хэргийг сэргээх хугацаа

1.Шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäëûí óëмààñ цàãààòãàñàí шүүõийí шийäвэðийã õяíàí үзэõ, òүүíчëэí яëòàíä õүíäðүүëñэí яëòàй õóóëийã õэðэãëэõ шààðäëàãàòàй áîëñîí áîë Эðүүãийí õóóëийí 1.10 äóãààð зүйëä зààñàí õººí õэëэëцэõ õóãàцààíû äîòîð шиíэ íºõцºë áàйäàë иëэðñíээñ õîйш 1 жиë ºíãºðººãүй áîë ãүйцэòãэж áîëíî.

2.Шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäëûí óëмààñ шүүõийí шийòãэõ òîãòîîëûã õяíàí үзэõ явäàë íь яë шийòãүүëñэí эòãээäийí эðõ зүйí áàйäëûã äээðäүүëэõээð áàйвàë õóãàцààãààð õязãààðëàõãүй.


1178

3.Яë шийòãүүëñэí õүíийã цàãààòãàõûí òóëä õэðãийã шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäàë иëэðñэí үíäэñëэëээð ñэðãээõэä óã õүí íàñ áàðñàí íь ñààä áîëîõãүй.

41.4 дүгээр зүйл.Шинээр илэрсэн нөхцөл байдлын улмаас хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг сэргээх хүсэлтийг шийдвэрлэх

1.Пðîкóðîð эíэ õóóëийí 41.1 äүãээð зүйëä зààñàí үíäэñëэë áàйãàà эñэõийã шàëãàж, шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäëûí óëмààñ õэðãийã ñэðãээõ òóõàй äүãíэëòээ äàðààõь шүүõэä áичãээð ãàðãàíà:

1.1.àíõàí шàòíû шүүõийí шийäвэðийã äàвж зààëäàõ шàòíû шүүõэä;

1.2.äàвж зààëäàõ, õяíàëòûí шàòíû шүүõийí шийäвэðийã õяíàëòûí шàòíû шүүõэä.

2.Шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäëûí óëмààñ õэðãийã õяíóóëàõ òóõàй äүãíэëòийã õүëээí àвñàí шүүõ õяíàí õэëэëцэж, îëîíõийí ñàíàëààð шийäвэð ãàðãàíà.

3.Шүүõ äүãíэëòийã õүëээí àвàõààñ òàòãàëзàõ шийäвэð ãàðãàñàí áîë эíэ òàëààð õүñэëò ãàðãàãчиä мэäэãäэíэ.

4.Шүүõ äүãíэëòийã õүëээí àвàõ үíäэñëэëòэй ãэж үзвэë шүүõийí шийäвэðийã õүчиíãүй áîëãîж, äàðààõь шийäвэð ãàðãàíà:

4.1.òóõàйí õэðãийã õяíàí шийäвэðëэõ шүүõийí õàðьяàëëûã òîãòîîж, õэðãийã äàõиí õэëэëцүүëэõээð áóцààõ;

4.2.õэðãийã пðîкóðîðò áóцààõ.

5.Эíэ зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñàí шийäвэðийí õóóëáàðûã эíэ õóóëийí 11.9 äүãээð зүйëä зààñíû äàãóó пðîкóðîð, îðîëцîãчиä õүðãүүëíэ.

41.5 дугаар зүйл.Шинээр илэрсэн нөхцөл байдлын улмаас хэргийг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа

1.Эíэ õóóëийí 41.4 äүãээð зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñàí үíäэñëэëээð шүүõийí шийäвэðийã õүчиíãүй áîëãîж, эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã ñэðãээñíий äàðàà явàãäàõ эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã эíэ õóóëьä зààñàí еðäийí жóðмûã áàðимòëàí явóóëíà.

1179


2.Шиíээð иëэðñэí íºõцºë áàйäëûí óëмààñ шүүõийí шийäвэðийã õүчиíãүй áîëãîñîí áîë àíõàí шàòíû шүүõ óã õэðãийã äàõиí шийäвэðëэõäээ ºмíºõ шүүõийí шийäвэðийí зààëòûã óäиðäëàãà áîëãîõãүй.

ДӨчИн ÕоЁРДУгААР БҮлЭгЭРҮҮгИЙн ÕЭРгИЙн ТАлААР ЭРÕ зҮЙн ТУслАлЦАА

ÕАРИлЦАн ҮзҮҮлЭÕ АжИллАгАА

42.1 дүгээр зүйл.Мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулах тухай хүсэлт гаргах

1.Гàäààä óëñûí íóòàã äэвñãэðò мэäүүëэã àвàõ, үзëэã, íэãжëэã, òóðшиëò õийõ, эä õºðºíãº õóðààí àвàõ áîëîí эíэ õóóëьä зààñàí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãàà явóóëàõ шààðäëàãàòàй áîë óã àñóóäëûã эðõ зүйí òóñëàëцàà õàðиëцàí үзүүëэõ òóõàй áîëîí îëîí óëñûí áóñàä ãэðээ, õэëэëцээðийí äàãóó ãүйцэòãэíэ.

2.Мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ õүñэëòийã îëîí óëñûí ãэðээ, õэëэëцээðò зààñàí áàйãóóëëàãààð äàмжóóëàí явóóëíà.

3.Оëîí óëñûí ãэðээíä ººðººð зààãààãүй áîë õүñэëòийã õүëээí àвàõ óëñûí õэëээð үйëäэíэ.

42.2 дугаар зүйл.Мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулах тухай хүсэлтийн агуулга

1.Мºðäºí шàëãàõ òîäîðõîй àжиëëàãàà явóóëàõ òóõàй õүñэëòийã áичãээð үйëäэж, òүүíä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

1.1.õүñэëò ãàðãàж áàйãàà áàйãóóëëàãûí íэð, õàяã;1.2.õүñэëò õүëээí àвàõ áàйãóóëëàãûí íэð, õàяã;1.3.õүñэëòийí óòãà; 1.4.õэðãийí àãóóëãà, мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààãààð

òîãòîîãäñîí íºõцºë áàйäàë, эðõ зүйí òóñëàëцàà àвàõ зîðиëãî;

1.5.эðõ зүйí òóñëàëцàà үзүүëэõ үíäэñëэë;1.6.õүñэëòэä зààñàí õүíий иðãэíий õàðьяàëàë, эðõэëäэã

àжиë, îðшиí ñóóãàà ãàзðûí, эñõүë áàйðëàж áàйãàà ãàзðûí òàëààðõи мэäээëэë, õóóëийí эòãээäийí õóвьä òүүíий íэð, õàяã;

1.7.эä мºðийí áà áóñàä íîòëîõ áàðимò;1.8.зүйëчëэëийí òóõàй мэäээëэë, шààðäëàãàòàй áîë

óчиðñàí õîõиðëûí õэмжээ;


1180

1.9.òóõàйí óëñûí íóòàã äэвñãэðò õийãäэõ мºðäºí шàëãàõ òîäîðõîй àжиëëàãàà.

2.Хүñэëòэä õàвñàðãàж áàйãàà áàðимò áичиã, íîòëîõ áàðимòûã õүëээí àвàõ óëñûí àëáàí ёñíû õэëээð îðчóóëж, õîëáîãäîõ àëáàí òóшààëòàí ãàðûí үñэã зóðж, шààðäëàãàòàй áîë òэмäэã äàðíà.

42.3 дугаар зүйл.гэрч, хохирогч, шинжээч, иргэний нэхэмжлэгч, иргэний хариуцагчийг дуудах, мэдүүлэг авах

1.Оëîí óëñûí ãэðээ, õэëэëцээðò ººðººð зààãààãүй áîë ãàäààä óëñàä áàйíãà, эñõүë òүð õóãàцààãààð îðшиí ñóóж áàйãàà Мîíãîë Óëñûí õàðьяàò ãэðч, õîõиðîãч, шиíжээч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãчийã òóõàйí óëñ äàõь Мîíãîë Óëñûí Дипëîмàò òºëººëºãчийí ãàзðààð äàмжóóëàí äóóäàж áîëíî.

2.Оëîí óëñûí ãэðээ, õэëэëцээðò ººðººð зààãààãүй áîë ãàäààä óëñûí õàðьяàò ãэðч, õîõиðîãч, шиíжээч, иðãэíий íэõэмжëэãч, иðãэíий õàðиóцàãчийã ãàäààä õàðиëцààíû àñóóäàë õàðиóцñàí òºðийí зàõиðãààíû òºв áàйãóóëëàãà áîëîí òóõàйí óëñûí эðõ áүõий áàйãóóëëàãààð äàмжóóëàí äóóäíà.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí ãэðч, õîõиðîãч áîëîí áóñàä îðîëцîãчиä äàðààõь õàðиóцëàãà, àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ õэðэãëэõãүй:

3.1.àëáàäàí иðүүëэõ; 3.2.мэäүүëэã ºãºõººñ òàòãàëзàõ, эñõүë зàйëñõийñэí

үйëäэëä шийòãэë îíîãäóóëàõ;

3.3.õóäàë мэäүүëэõ, õóäàë äүãíэëò ãàðãàõàä эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ.

42.4 дүгээр зүйл.Мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулах тухай гадаад улсын эрх бүхий байгууллагын хүсэлтийг биелүүлэх

1.Шүүõ, пðîкóðîð, мºðäºãч íь ãàäààä óëñûí õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòíû мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõ òóõàй õүñэëòийã эíэ õóóëьä зààñàí íийòëэã жóðмûí äàãóó áиеëүүëíэ.

2.Хүñэëòийã áиеëүүëэõэä òóõàйí óëñòàй áàйãóóëñàí îëîí óëñûí ãэðээíä зààñàí áîë ãàäààä óëñûí мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãààíû õэм õэмжээã õэðэãëэж áîëíî.

1181


3.Оëîí óëñûí ãэðээíä зààñàí áîë мºðäºí шàëãàõ àжиëëàãàà явóóëàõàä ãàäààä óëñûí õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãûí òºëººëºãч áàйëцàж áîëíî.

4.Хүñэëòийã áиеëүүëэõ áîëîмжãүй äàðààõь òîõиîëäîëä îëîí óëñûí ãэðээ, õэëэëцээðò ººðººð зààãààãүй áîë Óëñûí еðºíõий пðîкóðîðûí ãàзðààð äàмжóóëàí õүñэëò явóóëñàí ãàäààä óëñûí áàйãóóëëàãàä áиеëүүëээãүй шàëòãààíûã зààж, õүëээí àвñàí áàðимò áичãийã áóцààíà:

4.1.эíэ õóóëь áîëîí òóõàйí àñóóäàëòàй õîëáîãäîõ îëîí óëñûí ãэðээíä зààñàí шààðäëàãûã õàíãààãүй;

4.2.Мîíãîë Óëñûí òóñãààð òîãòíîë, àюóëãүй áàйäàëä õàðшëàõ;

4.3.Мîíãîë Óëñûí õóóëийã зºðчиж áàйвàë.

42.5 дугаар зүйл.Õэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалтыг үргэлжлүүлэхээр хавтаст хэргийн материалыг хүргүүлэх

1.Гàäààäûí иðãэí Мîíãîë Óëñûí íóòàã äэвñãэðò ãэмò õэðэã үйëäñэíийõээ äàðàà Мîíãîë Óëñààñ ãàðч явñàí íь òîãòîîãäвîë óã õэðãийã шàëãàõ явцàä цóãëàðñàí áàðимò, мàòеðиàëûã õóóëь, îëîí óëñûí ãэðээíä зààñàí жóðмûí äàãóó ãàäààä óëñûí õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãàä õүðãүүëíэ.

42.6 дугаар зүйл.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулах хүсэлтийг биелүүлэх

1.Мîíãîë Óëñûí иðãэí ãàäààä óëñûí íóòàã äэвñãэðò ãэмò õэðэã үйëäñэíийõээ äàðàà Мîíãîë Óëñàä áóцàж иðñэí áºãººä ãàäààä óëñûí эðõ áүõий áàйãóóëëàãà óã õэðãийã үðãэëжëүүëэí шàëãóóëàõ õүñэëò иðүүëñэí áîë эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààã эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûí äàãóó явóóëíà.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí эòãээäийí õэðãийã ãàäààä óëñûí эðõ áүõий áàйãóóëëàãà шàëãàñàí мàòеðиàëûã õóóëь, îëîí óëñûí ãэðээíä зààñàí жóðмûí äàãóó шиëжүүëж àвàõ áà эíэ õóóëьä зààñàí шààðäëàãûã õàíãàñàí íºõцºëä íîòëîõ áàðимòààð òîîцîõ эñэõийã шүүõ шийäвэðëэíэ.


1182

ДӨчИн гУРАВДУгААР БҮлЭгТогТоол БИЕлҮҮлЭÕ зоРИлгооР ÕҮнИЙг

ШИлжҮҮлЭн АВАÕ, ШИлжҮҮлЭн ӨгӨÕ

43.1 дүгээр зүйл.Монгол Улсын иргэнийг шилжүүлэн авах тухай хүсэлт гаргах

1.Мîíãîë Óëñûí íóòàã äэвñãэðò ãэмò õэðэã үйëäñэíийõээ äàðàà ãàäààä óëñàä ãàðñàí Мîíãîë Óëñûí иðãэíийã шиëжүүëэí àвàõ òóõàй õүñэëòийã õóóëь, îëîí óëñûí ãэðээ, õэëэëцээðò зààñàí жóðмûí äàãóó ãàäààä óëñûí эðõ áүõий áàйãóóëëàãàä òàвиíà.

2.Хүñэëòэä äàðààõь зүйëийã òóñãàíà:

2.1.шиëжүүëэí àвàõ õүíий эцэã /эõ/-ийí íэð, ººðийí íэð, òºðñºí îí, ñàð, ºäºð, òүүíийã ãэðчëэõ áàðимò;

2.2.иðãэíий õàðьяàëàë, ãàäààä òºðõ áàйäëûí òîäîðõîйëîëò, ãэðэë зóðàã;

2.3.òóõàйí õүíий үйëäñэí õэðãийí òîвч àãóóëãà, õэðэãëэõ õóóëийí зààëò, шийòãүүëñэí áîë шүүõээñ îíîãäóóëñàí яë;

2.4.шүүõийí шийòãэõ òîãòîîë, эñõүë эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òóõàй òîãòîîë ãàðãàñàí îí, ñàð, ºäºð;

2.5.õүñэëòэä õàвñàðãàñàí áàðимò áичãийí áàòàëãààò õóóëáàð.

43.2 дугаар зүйл.гадаад улсын иргэнийг шилжүүлэн өгөх тухай хүсэлтийг биелүүлэх

1.Гàäààä óëñûí íóòàã äэвñãэðò ãэмò õэðэã үйëäñэí, эñõүë яë шийòãүүëñэí ãàäààäûí иðãэí, õàðьяàëàëãүй õүíийã шиëжүүëэí ºãºõ òóõàй ãàäààä óëñûí эðõ áүõий áàйãóóëëàãûí õүñэëòийã õóóëь, îëîí óëñûí ãэðээ, õэëэëцээðò зààñíû äàãóó шийäвэðëэíэ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí шиëжүүëáэë зîõиõ õүí Мîíãîë Óëñûí íóòàã äэвñãэðò õîðиõ яë эäэëж áàйãàà áîë яë эäэëж äóóñòàë, эñõүë яëààñ чºëººëºõ õүðòэë шиëжүүëэí ºãºõийã õîйшëóóëж áîëíî.

3.Шиëжүүëэí ºãºõийã õîйшëóóëáàë õººí õэëэëцэõ õóãàцàà äóóñàõ, эñõүë ãэмò õэðãийã мºðäºõºä ñààä óчðóóëàõààð áîë óã õүíийã шиëжүүëэí ºãч áîëíî.

1183


43.3 дугаар зүйл.Шилжүүлэн өгөхөөс татгалзах

1.Дàðààõь òîõиîëäîëä шиëжүүëэí ºãºõãүй:

1.1.Мîíãîë Óëñûí иðãэí;1.2.óã õүíä Мîíãîë Óëñàä îðîãíîõ эðõ îëãîñîí;1.3.óã õүíий õîëáîãäñîí үйëäэë, эñ үйëäэõүй íь Мîíãîë

Óëñàä ãэмò õэðэãò òîîцîãääîããүй áîë;

1.4.шиëжүүëáэë зîõиõ õүí òóõàйí үйëäэëä óðьä íь яë шийòãүүëж эäэëñэí, эñõүë óã õэðãийã ºмíº íь õэðэãñэõãүй áîëãîñîí áîë;

1.5.Мîíãîë Óëñûí õóóëиàð òóõàйí õэðãийí õººí õэëэëцэõ õóãàцàà äóóññàí, эñõүë áóñàä үíäэñëэëээð эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ, яë шийòãэж áîëîõãүй íºõцºë áàйäàë áàйãàà áîë;

1.6.óã õүíийã шиëжүүëэí ºãñíººð òүүíийã эðүүäэí шүүõ áîäиò àюóë òóëãàðàõààð áîë;

1.7.óã õүíий үйëäñэí ãэмò õэðэãò шиëжүүëэí àвàõ õүñэëò ãàðãàñàí óëñûí õóóëиàð цààзààð àвàõ яë îíîãäóóëàõààð áîë.

43.4 дүгээр зүйл.Давхар харьяалалтай ба харьяалалгүй хүнийг шилжүүлэн өгөх

1.Дàвõàð õàðьяàëàëòàй áà õàðьяàëàëãүй õүíийã шиëжүүëэí ºãºõ àñóóäëûã эíэ õóóëь, îëîí óëñûí ãэðээ, õэëэëцээðò зààñíû äàãóó шийäвэðëэíэ.

43.5 дугаар зүйл.Шилжүүлэн өгөх зорилгоор цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ хэрэглэх

1.Гàäààä óëñûí эðõ áүõий áàйãóóëëàãûí õүñэëòийã õàíãàж шиëжүүëэí ºãºõ õóóëь зүйí үíäэñëэë áàйвàë òүүíийã áàðивчëàí шиëжүүëж ºãºõ õүðòэë цàãäàí õîðиõ òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ òóõàй пðîкóðîðûí ñàíàëûã шүүõ õэëэëцэж шийäвэðëэíэ.

2.Шиëжүүëэí ºãºõ цàã, õóãàцàà, ãàзðûã õүñэëò ãàðãàñàí ãàäààä óëñûí эðõ áүõий áàйãóóëëàãàä пðîкóðîð мэäэãäэíэ.

3.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñíû äàãóó цàãäàí õîðиãäñîí эòãээäийã 30 õîíîãийí äîòîð шиëжүүëж àвààãүй áîë шүүõийí шийäвэðээð ñóëëàíà.


1184

4.Эíэ зүйëийí 3 äàõь õэñэãò зààñíû äàãóó ñóëëàñàí õүíийã шиíээð õүñэëò ãàðãàñàí òîõиîëäîëä äàõиí цàãäàí õîðьж áîëíî.

43.6 дугаар зүйл.Эд зүйл, бусад нотлох баримтыг шилжүүлэх

1.Эíэ õóóëьä зààñàí жóðмûí äàãóó ãàäààä óëñûí иðãэí, õàðьяàëàëãүй õүíийã ãàäààä óëñàä шиëжүүëэí ºãºõäºº òүүíий ãэмò õэðэã үйëäэõэä àшиãëàñàí зэвñэã áîëîí áóñàä зүйë, òүүíчëэí ãэмò õэðãийí óë мºð áүõий, эñõүë ãэмò үйëäëийí зàмààð îëж àвñàí эä зүйë, шààðäëàãàòàй áóñàä íîòëîõ áàðимòûã шиëжүүëíэ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí íîòëîõ áàðимòûã эðүүãийí ººð õэðэã шийäвэðëэõэä àшиãëàõ шààðäëàãàòàй áîë òүүíийã шиëжүүëэí ºãºõººñ òàòãàëзàж áîëíî.

3.Эíэ зүйëийí 2 äàõь õэñэãò зààñàí шààðäëàãà áàйãàà áîëîвч ãàäààä óëñûí õîëáîãäîõ áàйãóóëëàãà õэðãийã шийäвэðëэж äóóñмàãц эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí эä зүйëийã áóцààж ºãºõ òóõàй áàòàëãàà ãàðãàñàí үеä шиëжүүëíэ.

ДӨчИн ДӨРӨВДҮгЭЭР БҮлЭгÕоРИÕ Ял ШИЙТгҮҮлсЭн ÕҮнИЙг ÕАРÜЯАТ УлсАД нÜ

Ял ЭДлҮҮлЭÕЭЭР ШИлжҮҮлЭÕ, Монгол Улсын ИРгЭнИЙг ШИлжҮҮлЭн АВАÕ

44.1 дүгээр зүйл.Õорих ял шийтгүүлсэн хүнийг харьяат улсад нь ял эдлүүлэхээр шилжүүлэх үндэслэл

1.Мîíãîë Óëñûí шүүõээð õîðиõ яë шийòãүүëñэí õүíийã õàðьяàò óëñàä íь шиëжүүëэí ºãºõ, òүүíчëэí ãàäààä óëñûí шүүõээð õîðиõ яë шийòãүүëñэí Мîíãîë Óëñûí иðãэíийã шиëжүүëэí àвàõ àñóóäëûã òóõàйí óëñòàй áàйãóóëñàí õîёð òàëò áîëîí Мîíãîë Óëñ íэãäэí îðñîí îëîí óëñûí ãэðээíä зààñàí íºõцºë, жóðмûí äàãóó ãүйцэòãэíэ.

2.Хóóëь, Мîíãîë Óëñûí îëîí óëñûí ãэðээíä ººðººð зààãààãүй áîë Мîíãîë Óëñûí шүүõээð õîðиõ яë шийòãүүëñэí õүíийã õàðьяàò óëñàä íь шиëжүүëэí ºãºõ шийäвэðийã Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð ãàðãàж, òүүíийã шийäвэð ãàðãàñàí шүүõ áîëîí шүүõийí шийäвэð ãүйцэòãэõ áàйãóóëëàãàä мэäэãäэíэ.

44.2 дугаар зүйл.Õорих ял шийтгүүлсэн хүнийг харьяат улсад нь шилжүүлэн өгөхөөс татгалзах

1.Дàðààõь òîõиîëäîëä Мîíãîë Óëñûí шүүõээð õîðиõ яë шийòãүүëñэí õүíийã õàðьяàò óëñàä íь шиëжүүëэí ºãºõººñ òàòãàëзàж áîëíî:

1185


1.1.óã õүíä яë îíîãäóóëñàí àëь ч үйëäэë яë шийòãүүëñэí õүíийã õàðьяàëàõ óëñûí õóóëиàð ãэмò õэðэãò òîîцîãääîããүй áîë;

1.2.яë шийòãүүëñэí õүíийã õàðьяàëàõ óëñûí õóóëиàð õººí õэëэëцэõ õóãàцàà äóóññàí, áóñàä үíäэñëэëээð яëûã õàðьяàëàõ óëñàä íь эäëүүëэõ áîëîмжãүй áîë;

1.3.яë шийòãүүëñэí õүí, эñõүë шиëжүүëэí àвàõ õүñэëò ãàðãàñàí óëñ шүүõийí шийòãэõ òîãòîîëûí иðãэíий íэõэмжëэëòэй õîëáîîòîй зààëòûã áиеëүүëээãүй, òийм áàòàëãàà ºãººãүй áîë;

1.4.îëîí óëñûí ãэðээíä зààñàí íºõцºëººð яë шийòãүүëñэí õүíийã шиëжүүëэí ºãºõ зºвшиëцºëä õүðээãүй áîë;

1.5.яë шийòãүүëñэí õүí Мîíãîë Óëñàä áàйíãà îðшиí ñóóãч áàйñàí áîë;

1.6.яë шийòãүүëñэí õүíий õîëáîãäñîí ãэмò õэðэãò шиëжүүëэí ºãºõ óëñûí õóóëиàð цààзààð àвàõ яë îíîãäóóëж áîëîõ áîë.

44.3 дугаар зүйл.Ял эдлүүлэх зорилгоор Монгол Улсын иргэнийг шилжүүлж авах тухай хүсэлтийг хянан шийдвэрлэх

1.Хóóëь, Мîíãîë Óëñûí îëîí óëñûí ãэðээíä ººðººð зààãààãүй áîë ãàäààä óëñûí шүүõээð õîðиõ яë шийòãүүëñэí Мîíãîë Óëñûí иðãэíийã шиëжүүëж àвàõ òóõàй õүñэëòийã òóõàйí яë шийòãүүëñэí õүí, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, òºðºë, ñàäàíãийí õүí, òүүíчëэí яë шийòãүүëñэí õүíий зºвшººðñíººð òóõàйí óëñàä ñóóãàà Мîíãîë Óëñûí Дипëîмàò òºëººëºãчийí ãàзàð, эñõүë òóõàйí óëñûí эðõ áүõий áàйãóóëëàãà Óëñûí еðºíõий пðîкóðîðò óëàмжиëíà.

2.Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð õүñэëòийã õяíàж, òүүíийã õàíãàõ áîëîмжòîй ãэж үзñэí òîõиîëäîëä òүүíий ñàíàëûã үíäэñëэí Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãчийí òîãòîîñîí õàðьяàëëûí äàãóó ñóм áóюó ñóм äóíäûí, äүүðãийí шүүõ шийäвэð ãàðãàíà.

3.Шүүõийí шийäвэðò äàðààõь зүйëийã зààñàí áàйíà:

3.1.ãàäààä óëñûí шүүõийí íэð, шийäвэð ãàðãàñàí ãàзàð, îí, ñàð, ºäºð;

3.2.Мîíãîë Óëñàä õàмãийí ñүүëä áàйíãà îðшиí ñóóж áàйñàí áîëîí àжиëëàж áàйñàí ãàзàð;


1186

3.3.яë шийòãүүëñэí õүíий үйëäñэí ãэмò õэðэã, ãàäààä óëñûí шүүõээñ òүүíä õэðэãëэñэí õóóëийí зүйë, õэñэã, зààëò;

3.4.яë шийòãүүëñэí õүíий үйëäэëä õэðэãëэõ Эðүүãийí õóóëийí зүйë, õэñэã, зààëò;

3.5.ãàäààä óëñûí шүүõээñ яë шийòãүүëñэí õүíä îíîãäóóëñàí яëûí õóãàцàà, õîðиõ àíãийí äэãëэм, Мîíãîë Óëñàä эäэëáэë зîõиõ яëûí õóãàцàà, õîðиõ àíãийí äэãëэм, õîõиðîë íºõºí òºëºõ жóðàм.

4.Гàäààä óëñûí шүүõээñ îíîãäóóëñàí õîðиõ яëûí õóãàцàà íь Эðүүãийí õóóëиàð òóõàйí ãэмò õэðэãò îíîãäóóëж áîëîõ яëûí äээä õэмжээíээñ иõ áàйвàë Мîíãîë Óëñàä яë эäëэõ õóãàцààã Эðүүãийí õóóëиàð òóõàйí ãэмò õэðэãò îíîãäóóëж áîëîõ õîðиõ яëûí äээä õэмжээãээð òîãòîîíî.

5.Гàäààä óëñûí шүүõ õîðиõ яë îíîãäóóëñàí áîëîвч Мîíãîë Óëñûí õóóëиàð óã õэðэãò õîðиõ яë îíîãäóóëж áîëîõîîðãүй áàйвàë шүүõ óã õүíä ãàäààä óëñûí шүүõээñ îíîãäóóëñàí яëòàй äүйцэõүйц òºðºë, õóãàцààíû ººð òºðëийí яë эäëүүëэõээð шийäвэðëэíэ.

6.Гàäààä óëñûí шүүõ õэä õэäэí õэðэã үйëäñэí ãэж үзэж яëòàíä яë îíîãäóóëñàí áîëîвч òэäãээð íь Мîíãîë Óëñûí õóóëиàð ãэмò õэðэãò òîîцîãääîããүй áîë шүүõ õэðэãñэõãүй áîëãîж, яë шийòãүүëñэí õүíийã яëààñ чºëººëíº.

7.Шүүõийí шийäвэð íь ãàðñàí õóãàцààíààñ õүчиí òºãºëäºð áîëîõ áºãººä òүүíä пðîкóðîð эñэðãүүцэë áичиж áîëíî.

8.Шүүõийí шийäвэðийã Мîíãîë Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð òóõàйí óëñûí эðõ áүõий áàйãóóëëàãàä õүðãүүëж, яë шийòãүүëñэí õүíийã òóõàйí óëñòàй áàйãóóëñàí ãэðээ, õэëэëцээðийí äàãóó шиëжүүëж àвíà.

9.Гàäààä óëñààñ шиëжиí иðж эíэ зүйëä зààñíû äàãóó Мîíãîë Óëñàä яë эäëэõээð áîëñîí яë шийòãүүëñэí õүíийã õîðиõ яëààñ õóãàцààíû ºмíº ñóëëàõ, яëûã ººð òºðëийí õºíãºí яëààð ñîëиõ, ºðшººë, óóчëàë үзүүëэõ áîëîí шүүõийí шийäвэð ãүйцэòãэõòэй õîëáîîòîй àñóóäëûã Мîíãîë Óëñûí õóóëиàð зîõицóóëíà.

10.Гàäààä óëñàä ºðшººëийí õóóëь ãàðñàí áîë òэíä шийòãүүëээä шиëжиж иðñэí эòãээäийã óã ºðшººëä õàмðóóëàõ áà эíэ òóõàй шийäвэðийã яë эäëүүëж áàйãàà ãàзðûã õàðьяàëàõ àíõàí шàòíû шүүõийí шүүãч ãàðãàíà.

1187


44.4 дүгээр зүйл.Õууль, олон улсын гэрээг хэрэглэх хэмжээ хязгаар

1.Яë эäëүүëэõ зîðиëãîîð Мîíãîë Óëñûí иðãэíийã шиëжүүëж àвàõ òóõàй õүñэëòийã õяíàí шийäвэðëэõäээ òóõàйí õүíий эðõ зүйí áàйäëûã äîðäóóëñàí õóóëь, îëîí óëñûí ãэðээíий зààëòûã õэðэãëэõãүй.

ДӨчИн ТАВДУгААР БҮлЭгЭРҮҮгИЙн ÕЭРЭг ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ

АжИллАгААны ЯВЦАД ШҮҮгч, ПРокУРоР, МӨРДӨгч, ЭРÕ БҮÕИЙ АлБАн ТУШААлТны ÕУУлÜ

зӨРчсӨн АжИллАгААны УлМААс УчИРсАн ÕоÕИРлыг АРИлгАÕ

45.1 дүгээр зүйл.Õохирол арилгуулах эрх

1.Мîíãîë Óëñûí иðãэí, ãàäààäûí иðãэí, õàðьяàëàëãүй õүí, õóóëийí эòãээä íь мºðäºãч, эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí, пðîкóðîð, шүүãчийí õóóëь зºðчñºí àжиëëàãààíû óëмààñ óчиðñàí эä õºðºíãийí õîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõ, íэð òºð, àëäàð õүíä, àжиë õэðãийí íэð õүíä, эðүүë мэíä, ñэòãэë ñàíààíû үð äàãàвðûã àðиëãóóëàõ áîëîí òэòãэвэð, òэòãэмж àвàõ, îðîí ñóóц эзэмшиõ áîëîí áóñàä эðõээ íºõºí ñэðãээëãэõ эðõòэй.

45.2 дугаар зүйл.Õохирлыг нөхөн төлүүлэх үндэслэл

1.Дàðààõь àжиëëàãààã õóóëь áóñààð явóóëñíû óëмààñ òóõàйí õүíä óчиðñàí õîõиðëûã мºðäºãч, эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí, пðîкóðîð, шүүãчийí ãэм áóðóóã үë õàðãàëзàí òºð õàðиóцàí àðиëãàíà:

1.1.áàðивчиëñàí;1.2.òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвñàí;1.3.эмíэëãийí áàйãóóëëàãàä áàйëãàñàí;1.4.àëáàäàí эмчëэõ àðãà õэмжээ õэðэãëэñэí;1.5.яë îíîãäóóëñàí, àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ õэðэãëэñэí.

2.Дàðààõь òîõиîëäîëä õîõиðîë íºõºí òºëүүëэõ эðõ үүñíэ:

2.1.яëëàãäàãч ãэмò õэðэã үйëäñэí íь íîòëîãäîîãүйãээñ õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí, эñõүë шүүãäэãч, яë шийòãүүëñэí эòãээäийã цàãààòãàñàí;

2.2.õóóëь áóñààð áàðивчиëñàí, òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвñàí íь òîãòîîãäñîí, эñõүë áàðивчëàõ, òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвàõ шийäвэðийã õóóëь зºðчñºí үíäэñëэëээð õүчиíãүй áîëãîñîí;


1188

2.3.эмíэëãийí чàíàðòàй àëáàäëàãûí àðãà õэмжээ õэðэãëэõ òóõàй шүүõийí шийäвэð íь õóóëь áóñ ãэäэã íь òîãòîîãäîж õүчиíãүй áîëãîñîí;

2.4.яëëàãäàãчийã эðүүäэí шүүñэí áîëîõ íь íîòëîãäñîí.

3.Өðшººë үзүүëэõ òóõàй õóóëийí äàãóó яëààñ чºëººëñºí, эðүүãийí õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí, óóчëàë үзүүëñэí, õººí õэëэëцэõ õóãàцàà äóóññàí, эðүүãийí õàðиóцëàãà õүëээëãэõ íàñàíä õүðээãүй, эñõүë òóõàйí ãэмò õэðãийã ãэмò õэðэãò òîîцîõãүй áîëñîí, яë, àëáàäëàãûí àðãà õэмжээã õºíãºðүүëñэí õóóëь áàòëàãäñàíààð õүчиíãүй áîëñîí, ººðчëºãäñºí òîõиîëäîëä эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэã õàмààðàõãүй.

4.Хүíийã õóóëь áóñààð õîõиðîîñîí мºðäºãч, эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí, пðîкóðîð, шүүãчиä õóóëьä зààñàí õàðиóцëàãà õүëээëãэíэ.

5.Эíэ зүйëийí 4 äэõ õэñэãò зààñàí àëáàí òóшààëòàí õүíийã õóóëь áóñààð õîõиðîîñîí үйëäэë, эñ үйëäэõүй íь ãэмò õэðãийí шиíжòэй áîëîõ íь òîãòîîãäвîë эä õºðºíãийí õîõиðëûã ãэм áóðóóòàй õүíээð íºõºí òºëүүëíэ.

45.3 дугаар зүйл.Эд хөрөнгийн хохирлыг нөхөн төлөх

1.Дàðààõь эä õºðºíãийí õîõиðëûã íºõºí òºëíº:

1.1.õóóëь áóñ àжиëëàãààíû óëмààñ õүíий àвààãүй цàëиí õºëñ áîëîí àмьжиðãààíû үíäñэí эõ үүñвэð áîëж áàйñàí õºäºëмºðийí áóñàä îðëîãî;

1.2.õóóëийí эòãээäийí îðëîãî; 1.3.õóóëь áóñààð õîðиõ яë шийòãүүëñíий óëмààñ

зîãñîîñîí òэòãэвэð, òэòãэмж;

1.4.шүүõийí шийäвэðээð õóðààñàí, óëñûí îðëîãî áîëãîñîí áîëîí õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ áàйãóóëëàãûí ãàðãóóëñàí эä õºðºíãº, îðëîãî, эä зүйë;

1.5.шүүõийí шийòãэõ òîãòîîëûã áиеëүүëж ãàðãóóëñàí мºíãºí òºëáºð, õүí, õóóëийí эòãээäээð òºëүүëñэí эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ àжиëëàãààíû áîëîí áóñàä зàðäàë;

1.6.õóóëь зүйí òóñëàëцàà àвàõàä òºëñºí õºëñ.

2.Эíэ зүйëийí 1.1, 1.2, 1.5, 1.6-ä зààñàí õîõиðëûã õóóëьä зààñàí эõ үүñвэðээñ íºõºí îëãîíî.

1189


3.Нºõºí òºëºõ эä õºðºíãийí õîõиðëûí õэмжээã òîãòîîõäîî òóõàйí õүí яë эäэëж áàйõäàà àвñàí цàëиí õºëñ, эñõүë àжиë, àëáàí òóшààëààñ õàëàãäñàíààñ õîйшõи õóãàцààíä ººð àжиë, àëáàí òóшààë эðõэëж àвñàí цàëиí õºëñийã õàñàж òîîцíî.

4.Яë шийòãүүëñíий óëмààñ зîãñîîñîí òэòãэвэð, òэòãэмжийã íийãмийí äààòãàëûí áîëîí õîëáîãäîõ áóñàä áàйãóóëëàãà íºõºí îëãîíî.

5.Эíэ зүйëийí 1.4-ò зààñàí эä õºðºíãийã õîëáîãäîõ õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ áàйãóóëëàãà áîëîí пðîкóðîð, шүүõийí áàйãóóëëàãà áиеò áàйäëààð íь áóцààж îëãîõ áà òийм áîëîмжãүй áîë àíõíû үíэëãээãээð òîîцîж õóóëьä зààñàí эõ үүñвэðээñ îëãîíî.

6.Эä õºðºíãийí үíийã òүүíийã íºõºí òºëүүëэõ шийäвэð ãàðàõ үеийí үíэëãээãээð òîäîðõîйëíî.

7.Эä õºðºíãº ãэмòñэí òîõиîëäîëä óчиðñàí õîõиðëûã íºõºí òºëíº.

45.4 дүгээр зүйл.сэтгэл санааны хохирлын үр дагаврыг арилгах

1.Эä õºðºíãийí áóñ õîõиðîë, ñэòãэë ñàíààíä óчиðñàí õîð óðшãийã мºíãºí õэëáэðээð íºõºí òºëүүëэõ òóõàй íэõэмжëэëийã Иðãэíий õэðэã шүүõэä õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëьä9 зààñàí жóðмûí äàãóó ãàðãàíà.

45.5 дугаар зүйл.Õуулийн этгээдэд хохирлыг нөхөн төлөх

1.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ áàйãóóëëàãà áîëîí пðîкóðîð, шүүõийí áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòíû õóóëь áóñ àжиëëàãààíû óëмààñ õóóëийí эòãээäэä óчиðñàí õîõиðëûã эíэ áүëэãò зààñàí жóðмûí äàãóó òºð õàðиóцíà.

45.6 дугаар зүйл.Õэргийг хэрэгсэхгүй болгосон тухай лавлагаа өгөх

1.Цàãààòãàõ òîãòîîë ãàðñàí, ãэмò õэðэã ãàðààãүй, ãэмò õэðãийí шиíжãүй, ãэмò õэðэã үйëäэõэä îðîëцñîí íь íîòëîãäîîãүйãээñ õэðãийã õэðэãñэõãүй áîëãîñîí, эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîñîí áîë шүүõ, пðîкóðîð íь õүí, õóóëийí эòãээäэä зºðчиãäñºí эðõээ ñэðãээõ áîëîí áóñàä õîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõ жóðмûã òàйëáàðëàж, õүí, õóóëийí эòãээäийí õүñэëòийí äàãóó ººðийí ãàðãàñàí шийäвэðийí òàëààð òóõàйí õүí, õóóëийí эòãээäийí õүñэëòийã õүëээí àвñàí äàðóй òүүíий àжиëëàж áàйãàà áàйãóóëëàãàä áичãээð ëàвëàãàà ºãíº.

9Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль “Төрийн мэдээлэл” эмхэтгэлийн 2002 оны 8 дугаарт нийтлэгдсэн.


1190

2.Хүíийã яë шийòãэñэí, áàðивчиëñàí, цàãäàí õîðьñîí, áóñàä òàñëàí ñэðãийëэõ àðãà õэмжээ àвñàí, эмíэëãийí áàйãóóëëàãàä áàйëãàñàí òóõàй õэвëэë мэäээëëийí õэðэãñëээð мэäээëñíий äàðàà óã àжиëëàãàà õóóëь áóñ áîëîõ íь íîòëîãäвîë õîëáîãäîõ õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ áàйãóóëëàãà, пðîкóðîð, шүүõ îëîí íийòийí мэäээëëийí õэðэãñëээð õийñэí мэäээëэëäээ зàëðóóëãà õийж, шийäвэð ãàðñíààñ õîйш 7 õîíîãийí äîòîð мэäээëíэ.

45.7 дугаар зүйл.Õохирлыг нөхөн төлүүлэх эрхийг тайлбарлах

1.Цàãààòãàõ òîãòîîë ãàðñàí, эñõүë эðүүãийí õэðэã үүñãэж яëëàãäàãчààð òàòàõ òîãòîîëûã õүчиíãүй áîëãîñîí áîëîí áóñàä õóóëь áóñ шийäвэðийã õүчиíãүй áîëãîñîí, ººðчиëñºí òóõàй òîãòîîëûí õóóëáàðûã эðõ, õóóëь ёñíû àшиã ñîíиðõîë íь зºðчиãäñºí ãэж үзэж áàйãàà õүíä ãàðäóóëàí ºãºõ, эñõүë эíэ õóóëийí 11.9 äүãээð зүйëä зààñíû äàãóó шóóäàíãààð иëãээíэ.

2.Эíэ зүйëийí 1 äэõ õэñэãò зààñàí òîãòîîëòîй õàмò õîõиðëîî íºõºí òºëүүëэõ жóðмûã òàйëáàðëàñàí õóóäàñ õүðãүүëэõ áºãººä òүүíä õóóëь зºðчñºí àжиëëàãààíû òàëààð íэõэмжëэë ãàðãàõ эðõ, шүүõэä õàíäàõ õóãàцàà áîëîí шүүõийí õàðьяàëëûí òàëààð òîäîðõîй зààíà.

45.8 дугаар зүйл.Õохирол арилгуулах тухай нэхэмжлэл гаргах

1.Хóóëь зºðчñºí àжиëëàãààíû óëмààñ óчиðñàí õîõиðëûã àðиëãóóëàõ òóõàй íэõэмжëэëийã õүí, õóóëийí эòãээä ººðºº, òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, эñõүë òóõàйí õүíий иòãэмжëэãäñэí òºëººëºãч, ºмãººëºãч ãàðãàж áîëíî.

2.Өñвºð íàñíû õүíийã цàãààòãàñàí òîõиîëäîëä õîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõ òóõàй íэõэмжëэëийã òүүíий õóóëь ёñíû òºëººëºãч, ºмãººëºãч ãàðãàíà.

3.Эä õºðºíãийí õîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõ òóõàй íэõэмжëэëийã цàãààòãàõ òîãòîîë, яëëàõààñ òàòãàëзñàí шийäвэðийã õүëээí àвñíààñ õîйш 10 жиëийí äîòîð ãàðãàíà.

4.Бóñàä эðõийã ñэðãээëãэõ òóõàй íэõэмжëэëийã òóõàйí õүí эðõийã íь òàйëáàðëàñàí õóóäñûã õүëээí àвñíààñ õîйш 10 жиëийí äîòîð ãàðãàж áîëíî.

5.Эíэ зүйëийí 3, 4 äэõ õэñэãò зààñàí õóãàцààã õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíààð õэòðүүëñэí áîë ñîíиðõîãч эòãээäийí õүñэëòээð õэòэðñэí õóãàцààã шүүõ ñэðãээж áîëíî.

1191


6.Хîõиðîãч íэõэмжëэëийã îðшиí ñóóãàà íóòàã äэвñãэðийíõээ шүүõэä ãàðãàíà.

7.Тóõàйí õүí íàñ áàðñàí òîõиîëäîëä эä õºðºíãийí õîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõ эðõ íь òүүíий ºв зàëãàмжëàãчиä, зîãñîîñîí òэòãэвэð, òэòãэмж íь òэжээãчээ àëäñàíû òэòãэвэð àвàõ эðõ áүõий ãэð áүëийí ãишүүíä òîãòîîñîí жóðмûí äàãóó шиëжиíэ.

8.Хэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ áàйãóóëëàãà áîëîí пðîкóðîð, шүүõийí õóóëь зºðчñºí àжиëëàãààíû óëмààñ óëñàä óчиðñàí эä õºðºíãийí õîõиðëûã ãэм áóðóóòàй àëáàí òóшààëòíààð íºõºí òºëүүëэõ íэõэмжëэëийã пðîкóðîð Иðãэíий õэðэã шүүõэä õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëьä зààñàí жóðмààð шүүõэä ãàðãàíà.

9.Эíэ áүëэãò зààñàí õîõиðëûã íºõºí òºëүүëэõ òóõàй íэõэмжëэë ãàðãàãч шүүõийí зàðäàë òºëºõººñ чºëººëºãäºíº.

ДӨчИн зУРгАДУгААР БҮлЭгБУсАД зҮЙл

46.1 дүгээр зүйл.Õууль хүчин төгөлдөр болох

1.Эíэ õóóëийã 2017 îíû 07 äóãààð ñàðûí 01-íий ºäðººñ эõëэí äàãàж мºðäºíº.

Монгол Улсын ИÕ ÕУРлын ДЭД ДАРгА Ц.нЯМДоРж


ЭРҮҮгИЙн БАЙЦААн ШИЙТгЭÕ ÕУУлÜ ÕҮчИнгҮЙ БолсонД ТооЦоÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.2002 îíû 01 äүãээð ñàðûí 10-íû ºäºð áàòàëñàí Эðүүãийí áàйцààí шийòãэõ õóóëийã õүчиíãүй áîëñîíä òîîцñóãàй.

2 дугаар зүйл.Эíэ õóóëийã Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëь /Шиíэчиëñэí íàйðóóëãà/ õүчиí òºãºëäºð áîëñîí ºäðººñ эõëэí äàãàж мºðäºíº.



1192


ТЕРРоРИзМТоЙ ТЭМЦЭÕ ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Теððîðизмòîй òэмцэõ òóõàй õóóëийí 12 äóãààð зүйëийí 12.4 äэõ õэñãийí “Эðүүãийí áàйцààí шийòãэõ õóóëийí 172.3-ò” ãэñíийã “Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí 22.4 äүãээð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò” ãэж ººðчиëñүãэй.

2 дугаар зүйл.Эíэ õóóëийã Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëь /Шиíэчиëñэí íàйðóóëãà / õүчиí òºãºëäºð áîëñîí ºäðººñ эõëэí äàãàж мºðäºíº.



ТӨлБӨРИЙн чАДВАРгҮЙ ЯллАгДАгчИД ҮзҮҮлЭÕ ÕУУлÜ зҮЙн ТУслАлЦААны ТУÕАЙ ÕУУлÜД

нЭМЭлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Тºëáºðийí чàäвàðãүй яëëàãäàãчиä үзүүëэõ õóóëь зүйí òóñëàëцààíû òóõàй õóóëийí 6 äóãààð зүйëä äîîð äóðäñàí àãóóëãàòàй 6.2 äàõь õэñэã íэмñүãэй:

“6.2.Тºëáºðийí чàäвàðãүй ñэжиãòэí, шүүãäэãч, яëòàí эíэ õóóëийí 6.1-ä зààñàí õóóëь зүйí òóñëàëцàà àвàõ эðõ áүõий õүíä õàмààðíà.”

2 дугаар зүйл.Тºëáºðийí чàäвàðãүй яëëàãäàãчиä үзүүëэõ õóóëь зүйí òóñëàëцààíû òóõàй õóóëийí 2 äóãààð зүйëийí 2.1 äэõ õэñãийí “Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëь,” ãэñíий äàðàà “Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëь,” ãэж íэмñүãэй.



1193



ШҮҮÕИЙн ШИнжИлгЭЭнИЙ ТУÕАЙ ÕУУлÜД нЭМЭлТ, ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Шүүõийí шиíжиëãээíий òóõàй õóóëьä äîîð äóðäñàí àãóóëãàòàй äàðààõь õэñэã, зààëò íэмñүãэй:

1/6 дугаар зүйлийн 6.1.10 дахь заалт:

“6.1.10.“шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãûí эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí” ãэж шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãûí äàðãà, эñõүë òүүíий шийäвэðээð òîмиëîãäñîí àëáàí òóшààëòíûã.”

2/14 дүгээр зүйлийн 14.1.8 дахь заалт:

“14.1.8.òóñãàй мэäëэã áүõий мºðäºãчòэй õàмòðàí àжиëëàõ, мэðãэжиë àðãà зүйí òóñëàëцàà үзүүëэõ;”

3/18 дугаар зүйлийн 18.3 дахь хэсэг:

“18.3.Тóñãàй мэäëэã áүõий мºðäºãч шиíжиëãээ õийж мàãàäëàãàà ãàðãàõ áîë эíэ зүйëийí 18.1, 18.2 äàõь õэñэãò зààñàí жóðмûã áàðимòàëíà.”

4/21 дүгээр зүйлийн 21.2 дахь хэсэг:

“21.2.Шиíжээчäийí áàãийí áүðэëäэõүүíä шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãûí шиíжээчээñ ãàäíà òóõàйí шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãàä àжиëëàäàããүй õүíийã îðîëцóóëàõ áîë õàмòðàí àжиëëàõ íºõцºëийã шиíжээч òîмиëñîí àëáàí òóшààëòàí õàмòðàí õàðиóцíà.”


“27.1.5.õóóëьä зààñàí áóñàä үíäэñëэë.”

2 дугаар зүйл.Шүүõийí шиíжиëãээíий òóõàй õóóëийí 6 äóãààð зүйëийí 6.1.1 äэõ зààëòûí “óðëàã,” ãэñíий äàðàà “òүүõ,” ãэж, 8 äóãààð зүйëийí 8.3 äàõь õэñãийí “зàйëñõийõ,” ãэñíий äàðàà “òàвьñàí àñóóëòûí зàðимûã ñàíààòàйãààð õàðиóëàõãүй îðõиõ, òîãòîîñîí õóãàцààã õүíäэòãэí үзэõ шàëòãààíãүйãээð õэòðүүëэõ,” ãэж, 8.4 äэõ õэñãийí “жóðмûã” ãэñíий äàðàà “шиíжиëãээ õийõ õэëáэð,” ãэж òóñ òóñ íэмñүãэй.


1194

3 дугаар зүйл.Шүүõийí шиíжиëãээíий òóõàй õóóëийí äàðààõь õэñэã, зààëòûã äîîð äóðäñàíààð ººðчëºí íàйðóóëñóãàй:


“6.1.6.“шиíжиëãээíий мàãàäëàãàà” ãэж òóñãàй мэäëэã áүõий мºðäºãч óë мºð, эä мºðийí áàðимò áîëîí õэðãийí áóñàä мàòеðиàëä àíõàí шàòíû үзëэã îíîшиëãîî õийж, үð äүíã òóñãàñàí áàðимò áичãийã;”

2/9 дүгээр зүйлийн 9.1 дэх хэсэг:

“9.1.Шиíжиëãээã шүүõийí шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãààñ ãàäóóð õийëãэõ áîë эðõ áүõий эòãээä íь òóñãàй мэäëэã áүõий òóõàйí õэðэãò õóвийí ñîíиðõîëãүй õүíийã óðьж, õóвийí áичиã áàðимò, мэðãэжиë, чàäвàð, шиíжээчээð îðîëцóóëж áîëîõãүй үíäэñëэë, шиíжээчээð àжиëëàõûã зºвшººðч áàйãàà эñэõийã óðьäчиëàí òîäðóóëíà.”

4 дүгээр зүйл.Шүүõийí шиíжиëãээíий òóõàй õóóëийí 2 äóãààð зүйëийí 2.1 äэõ õэñэã, 12 äóãààð зүйëийí 12.3 äàõь õэñэã, 13 äóãààð зүйëийí 13.1.6 äàõь зààëòûí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй” ãэж, 5 äóãààð зүйëийí 5.1 äэõ õэñэã, 6 äóãààð зүйëийí 6.1.1, 6.1.4 äэõ зààëò, 7 äóãààð зүйëийí 7.1 äэõ õэñэã, 16 äóãààð зүйëийí 16.1.1 äэõ зààëòûí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãч” ãэñíийã “мºðäºãч” ãэж, 6 äóãààð зүйëийí 6.1.3 äàõь зààëò, 36 äóãààð зүйëийí 36.2 äàõь õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ” ãэж, 6 äóãààð зүйëийí 6.1.8 äàõь зààëò, 12 äóãààð зүйëийí 12.3, 12.4 äэõ õэñэã, 35 äóãààð зүйëийí 35.3, 35.4 äэõ õэñãийí “õэëáэð” ãэñíийã “зàãвàð” ãэж, 8 äóãààð зүйëийí 8.2 äàõь õэñãийí “õóвààðиëíà” ãэñíийã “äààëãàíà” ãэж, 8.3 äàõь õэñãийí “Шиíжиëãээ õийëãэõ эðõ áүõий эòãээä” ãэñíийã “Шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãûí эðõ áүõий àëáàí òóшààëòàí” ãэж, 9 äүãээð зүйëийí 9.4 äэõ õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ õóóëийí 146, 154 äүãээð зүйëä” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí 25.1, 25.2 äóãààð зүйëä” ãэж, 10 äóãààð зүйëийí 10.5 äàõь õэñãийí “õóóëь зүйí àñóóäàë эðõэëñэí Зàñãийí ãàзðûí ãишүүí” ãэñíийã “шүүõийí шиíжиëãээíий áàйãóóëëàãûí ñàíàëûã үíäэñëэí Óëñûí еðºíõий пðîкóðîð” ãэж, 13 äóãààð зүйëийí 13.1.4 äэõ зààëòûí “ãэðчийã áàйцààõàä” ãэñíийã “ãэðчээñ мэäүүëэã àвàõàä” ãэж, 16 äóãààð зүйëийí ãàðчãийí “Шиíжээчийã òàòãàëзàí ãàðãàõ” ãэñíийã “Шиíжиëãээ õийж, äүãíэëò ãàðãàõààñ òàòãàëзàõ” ãэж, мºí зүйëийí 16.5 äàõь õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ õóóëийí 56.4-ò” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí 10.11 äүãээð зүйëийí 4 äэõ õэñэãò” ãэж, 26 äóãààð зүйëийí 26.1.1 äэõ зààëòûí “áàйцààí шийòãэõ õóóëийí 156.1.3, 156.1.4-ò зààñàí” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí 27.1 äүãээð зүйëийí 2, 3 äàõь õэñэãò зààñàí” ãэж, 28 äóãààð зүйëийí 28.2 äàõь õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ õóóëийí 156 äóãààð зүйëä” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí 27.1 äүãээð зүйëийí 1 äэõ

1195


õэñэãò” ãэж, 29 äүãээð зүйëийí 29.3 äàõь õэñãийí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãчийí” ãэñíийã “мºðäºãчийí” ãэж, 29.4 äэõ õэñэã, 30 äóãààð зүйëийí 30.1 äэõ õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ õóóëийí 161 äүãээð зүйëä” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí 19.2 äóãààð зүйëийí 4 äэõ õэñэãò” ãэж, 14 äүãээð зүйëийí 14.1.8 äàõь зààëòûí äóãààðûã “14.1.9” ãэж òóñ òóñ ººðчиëñүãэй.

5 дугаар зүйл.Шүүõийí шиíжиëãээíий òóõàй õóóëийí 16 äóãààð зүйëийí 16.1.1, 16.1.2 äàõь зààëòûí “áàйцààí шийòãэõ áîëîí” ãэñíийã õàññóãàй.



Монгол Улсын ÕУУлÜ


2017 îíû 05 äóãààð Óëààíáààòàðñàðûí 18-íû ºäºð õîò

ИРгЭнИЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Иðãэíий õóóëийí 498 äóãààð зүйëийí 498.4 äэõ õэñãийí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãч” ãэñíийã “мºðäºãч” ãэж ººðчиëñүãэй.




ИРгЭнИЙ ÕЭРЭг ШҮҮÕЭД ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕ ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Иðãэíий õэðэã шүүõэä õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí 36 äóãààð зүйëийí 36.5.3 äàõь зààëòûí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí


1196

áàйцààãч” ãэñíийã “мºðäºãч” ãэж, 156 äóãààð зүйëийí 156.1.1 äэõ зààëòûí “õэðэã áүðòãэõ, мºðäºí áàйцààõ” ãэñíийã “õэðэã áүðòãэëò, мºðäºí áàйцààëò явóóëàõ” ãэж òóñ òóñ ººðчиëñүãэй.






зАÕИРгААны ÕЭРЭг ШҮҮÕЭД ÕЯнАн ШИЙДВЭРлЭÕТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Зàõиðãààíû õэðэã шүүõэä õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí 29 äүãээð зүйëийí 29.1.3 äàõь зààëòûí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãч” ãэñíийã “мºðäºãч” ãэж ººðчиëñүãэй.




АВлИгын ЭсРЭг ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Авëиãûí эñðэã õóóëийí 3 äóãààð зүйëийí 3.1.7 äàõь зààëòûí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ” ãэж, 18 äóãààð зүйëийí 18.6 äàõь õэñэã, 24 äүãээð зүйëийí 24.1.2 äàõь зààëò, 26 äóãààð зүйëийí 26.3 äàõь õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй” ãэж, 24 äүãээð зүйëийí 24.1.2 äàõь зààëòûí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãчийí” ãэñíийã “мºðäºãчийí” ãэж, 30 äóãààð

1197




зүйëийí 30.6, 30.9 äэõ õэñãийí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãчààð” ãэñíийã “мºðäºãчººð” ãэж, 30.10 äàõь õэñãийí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãч” ãэñíийã “мºðäºãч” ãэж òóñ òóñ ººðчиëñүãэй.




гЭРч, ÕоÕИРогчИЙг ÕАМгААлАÕ ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Гэðч õîõиðîãчийã õàмãààëàõ òóõàй õóóëийí 4 äүãээð зүйëийí 4.1.1 äэõ зààëòûí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй” ãэж ººðчиëñүãэй.




ИРгЭДЭЭс ТӨРИЙн БАЙгУУллАгА, АлБАн ТУШААлТАнД гАРгАсАн ӨРгӨДӨл, гоМДлыг

ШИЙДВЭРлЭÕ ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Иðãэäээñ òºðийí áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàíä ãàðãàñàí ºðãºäºë, ãîмäëûã шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí 3 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй” ãэж ººðчиëñүãэй.


1198






МАл ÕУлгАЙлАÕ гЭМТ ÕЭРЭгТЭЙ ТЭМЦЭÕ, УРÜДчИлАн сЭРгИЙлЭÕ ТУÕАЙ ÕУУлÜД

ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Мàë õóëãàйëàõ ãэмò õэðэãòэй òэмцэõ, óðьäчиëàí ñэðãийëэõ òóõàй õóóëийí 2 äóãààð зүйëийí 2.1 äэõ õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй” ãэж ººðчиëñүãэй.




ШҮҮÕИЙн ИРгЭДИЙн ТӨлӨӨлӨгчИЙн ЭРÕ зҮЙн

БАЙДлын ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Шүүõийí иðãэäийí òºëººëºãчийí эðõ зүйí áàйäëûí òóõàй õóóëийí 2 äóãààð зүйëийí 2.1 äэõ õэñэã, 10 äóãààð зүйëийí 10.1 äэõ õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй” ãэж, 5 äóãààð зүйëийí 5.1.4 äэõ зààëòûí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ” ãэж, 6 äóãààð зүйëийí 6.1 äэõ õэñãийí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãч” ãэñíийã “мºðäºãч” ãэж òóñ òóñ ººðчиëñүãэй.



1199




гЭМТ ÕЭРгЭЭс УРÜДчИлАн сЭРгИЙлЭÕ ТУÕАЙ ÕУУлÜД нЭМЭлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Гэмò õэðãээñ óðьäчиëàí ñэðãийëэõ òóõàй õóóëийí 14 äүãээð зүйëä äîîð äóðäñàí àãóóëãàòàй 14.6 äàõь õэñэã íэмñүãэй:

“14.6.Гэмò õэðãийí òóõàй мэäээëëийí òºëáºðийí жишãийã ñàíõүүãийí áîëîí õóóëь зүй, äîòîîä õэðãийí àñóóäàë эðõэëñэí Зàñãийí ãàзðûí ãишүүä õàмòðàí áàòàëíà.”





сЭжИгТЭн, ЯллАгДАгчИЙг БАРИВчлАÕ, ЦАгДАн ÕоРИÕ ШИЙДВЭРИЙг БИЕлҮҮлЭÕ ТУÕАЙ ÕУУлÜД

нЭМЭлТ, ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Сэжиãòэí, яëëàãäàãчийã áàðивчëàõ, цàãäàí õîðиõ шийäвэðийã áиеëүүëэõ òóõàй õóóëьä äîîð äóðäñàí àãóóëãàòàй äàðààõь õэñэã íэмñүãэй:


“19.5.Хîðиãäñîí эòãээä ºмãººëºãчòэйãºº óóëзàõàä эíэ зүйëийí 19.2, 19.4 äэõ õэñэã õàмààðàõãүй.”


“31.3.Цàãäàí õîðиõ шийäвэðийã áиеëүүëэõ áàйãóóëëàãà íь õîðиãäîж áàйãàà ºñвºð íàñíû õүíä зîðиóëñàí ñóðãàëò зîõиîí áàйãóóëíà.”


1200

2 дугаар зүйл.Сэжиãòэí, яëëàãäàãчийã áàðивчëàõ, цàãäàí õîðиõ шийäвэðийã áиеëүүëэõ òóõàй õóóëийí 19 äүãээð зүйëийí 19.1 äэõ õэñэãò “Хîðиãäñîí эòãээä ºмãººëºãчòэйãºº ãàíцààðчëàí óóëзàõ íºõцºëººð õàíãàãäñàí áàйíà.” ãэñэí 2 äàõь ºãүүëáэð, 34 äүãээð зүйëийí 34.9 äэõ õэñãийí “миíóò” ãэñíий äàðàà “, ºñвºð íàñíû õүíийã ºäºðò 30 миíóò” ãэж òóñ òóñ íэмñүãэй.

3 дугаар зүйл.Сэжиãòэí, яëëàãäàãчийã áàðивчëàõ, цàãäàí õîðиõ шийäвэðийã áиеëүүëэõ òóõàй õóóëийí äàðààõь õэñãийã äîîð äóðäñàíààð ººðчëºí íàйðóóëñóãàй:

1/14 дүгээр зүйлийн 14.1 дэх хэсэг:

“14.1.Хîðиãäîõ эòãээäийã Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëьä зààñàí үíäэñëэë, жóðмûí äàãóó эðõ áүõий àëáàí òóшààëòíààñ ãàðãàñàí шийäвэðò зààñàí õóãàцààãààð õîðиíî.”

2/28 дугаар зүйлийн 28.1 дэх хэсэг:

“28.1.Хîðиãäñîí эòãээäийã цàãäààãийí àëáà шүүõийí шийäвэðээð шүүõ õóðàëäààíä, õîðиõ áàйðíû зàõиðãàà мºðäºãч, пðîкóðîðûí шийäвэðээð мºðäºí áàйцààëòûí явцàä мºðäºí шàëãàõ òîäîðõîй àжиëëàãààíä îðîëцóóëàõààð õóяãëàí õүðãэõ, õîðиõ áàйðàíä áóцààí àвчðàõ àжиëëàãààã ãүйцэòãэíэ.”

4 дүгээр зүйл.Сэжиãòэí яëëàãäàãчийã áàðивчëàõ, цàãäàí õîðиõ шийäвэðийã áиеëүүëэõ òóõàй õóóëийí 2 äóãààð зүйëийí 2.1 äэõ õэñэã, 4 äүãээð зүйëийí 4.1 äэõ õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй” ãэж, 43 äóãààð зүйëийí 43.1.2 äàõь зààëòûí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãчийí” ãэñíийã “мºðäºãчийí” ãэж, 10 äóãààð зүйëийí 10.3.4 äэõ зààëò, 11 äүãээð зүйëийí 11.2 äàõь õэñэã, 15 äóãààð зүйëийí 15.1.8 äàõь зààëò, 25 äóãààð зүйëийí 25.3 äàõь õэñэã, 32 äóãààð зүйëийí 32.3 äàõь õэñэã, 34 äүãээð зүйëийí 34.9 äэõ õэñãийí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãч” ãэñíийã “мºðäºãч” ãэж, 22 äóãààð зүйëийí 22.5 äàõь õэñãийí “Хэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãч” ãэñíийã “Мºðäºãч” ãэж, 31 äүãээð зүйëийí ãàðчãийí “Нàñàíä õүðээãүй эòãээäийã” ãэñíийã “Өñвºð íàñíû õүíийã” ãэж, мºí зүйëийí 31.1 äэõ õэñãийí “íàñàíä õүðээãүй эòãээäийã” ãэñíийã “ºñвºð íàñíû õүíийã” ãэж, 31.2 äàõь õэñãийí “Нàñàíä õүðээãүй эòãээäийí” ãэñíийã “Өñвºð íàñíû õүíий” ãэж, 32 äóãààð зүйëийí 32.2.1 äэõ зààëòûí “íàñàíä õүðээãүй эòãээä” ãэñíийã “ºñвºð íàñíû õүí” ãэж, 34 äүãээð зүйëийí 34.1 äэõ õэñãийí “íàñàíä õүðээãүй” ãэñíийã “ºñвºð íàñíû õүí” ãэж òóñ òóñ ººðчиëñүãэй.

1201


5 дугаар зүйл.Сэжиãòэí, яëëàãäàãчийã áàðивчëàõ, цàãäàí õîðиõ шийäвэðийã áиеëүүëэõ òóõàй õóóëийí 25 äóãààð зүйëийí 25.2 äàõь õэñãийí “íийãмийí õàмãààëëûí áîëîí” ãэñíийã õàññóãàй.

6 дугаар зүйл.Сэжиãòэí, яëëàãäàãчийã áàðивчëàõ, цàãäàí õîðиõ шийäвэðийã áиеëүүëэõ òóõàй õóóëийí 6 äóãààð зүйëийí 6.4 äэõ õэñãийã õүчиíãүй áîëñîíä òîîцñóãàй.




Улс ТӨРИЙн ÕИлс ÕЭРЭгТ ÕЭлМЭгДЭгчДИЙг ЦАгААТгАÕ, ТЭДЭнД нӨÕӨÕ олгоВоР олгоÕ

ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Óëñ òºðийí õиëñ õэðэãò õэëмэãäэãчäийã цàãààòãàõ, òэäэíä íºõºõ îëãîвîð îëãîõ òóõàй õóóëийí 3 äóãààð зүйëийí 3.1.3 äàõь зààëòûí “Эðүүãийí áàйцààí шийòãэõ õóóëийí 5.1.11-ä” ãэñíийã “Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí 1.4 äүãээð зүйëийí 1.4 äэõ зààëòàä” ãэж, 3.1.4 äэõ зààëòûí “Эðүүãийí áàйцààí шийòãэõ õóóëийí 5.1.13-ä” ãэñíийã “Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí 9.5 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэãò” ãэж, 7 äóãààð зүйëийí 7.1 äэõ õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй” ãэж òóñ òóñ ººðчиëñүãэй.




1202


ÕҮн ÕУДАлДААлАÕТАЙ ТЭМЦЭÕ ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Хүí õóäàëäààëàõòàй òэмцэõ òóõàй õóóëийí 3 äóãààð зүйëийí 3.1.2 äàõь зààëòûí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй” ãэж, 10 äóãààð зүйëийí 10.3 äàõь õэñãийí “Хэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãч” ãэñíийã “Мºðäºãч” ãэж òóñ òóñ ººðчиëñүãэй.







зоÕИогчИЙн ЭРÕ Болон ТҮҮнД ÕАМААРАÕ ЭРÕИЙн ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Зîõиîãчийí эðõ áîëîí òүүíä õàмààðàõ эðõийí òóõàй õóóëийí 24 äүãээð зүйëийí 24.1.9 äэõ зààëòûí “эðүүãийí áàйцààí шийòãэõ“ ãэñíийã “эðүү” ãэж ººðчиëñүãэй.




ТАТВАРын ЕРӨнÕИЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Тàòвàðûí еðºíõий õóóëийí 14 äүãээð зүйëийí 14.3.2 äàõь зààëòûí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãч” ãэñíийã “мºðäºãч” ãэж ººðчиëñүãэй.

1203







ÕоÕИРогчИД нӨÕӨÕ олгоВоР олгоÕ ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Хîõиðîãчиä íºõºõ îëãîвîð îëãîõ òóõàй õóóëийí 2 äóãààð зүйëийí 2.1 äэõ õэñэã, 4 äүãээð зүйëийí 4.1.4 äэõ зààëò, мºí зүйëийí 4.2 äàõь õэñãийí “áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй” ãэж ººðчиëñүãэй.




ÕУУлÜчИЙн ЭРÕ зҮЙн БАЙДлын ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Хóóëьчийí эðõ зүйí áàйäëûí òóõàй õóóëийí 35 äóãààð зүйëийí 35.1.3 äàõь зààëòûí “эðүүãийí áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “эðүүãийí” ãэж, 37 äóãààð зүйëийí 37.2, 37.3 äàõь õэñãийí “õэðэã áүðòãэãч, мºðäºí áàйцààãч” ãэñíийã “мºðäºãч” ãэж, 40 äүãээð зүйëийí 40.3 äàõь õэñãийí “õэðэã áүðòãэõ, мºðäºí áàйцààõ” ãэñíийã “õэðэã áүðòãэõ, мºðäºí áàйцààõ àжиëëàãàà явóóëàõ” ãэж, 64 äүãээð зүйëийí 64.4 äэõ õэñãийí “эðүүãийí áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ” ãэж òóñ òóñ ººðчиëñүãэй.


1204






сонгУУлИЙн ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Сîíãóóëийí òóõàй õóóëийí 76 äóãààð зүйëийí 76.2 äàõь õэñãийí “эðүүãийí áàйцààí шийòãэõ” ãэñíийã “эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ” ãэж, мºí зүйëийí 76.2.3 äàõь зààëòûí “ñààòóóëàõ” ãэñíийã “иðүүëэõ” ãэж òóñ òóñ ººðчиëñүãэй.

2 дугаар зүйл.Эíэ õóóëийã Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëь /Шиíэчиëñэí íàйðóóëãà/ õүчиí òºãºëäºð áîëñîí ºäðººñ эõëэí äàãàж мºðäºíº. Монгол Улсын ИÕ ÕУРлын ДЭД ДАРгА Ц.нЯМДоРж


Монгол Улсын ШҮҮÕИЙн ТУÕАЙ ÕУУлÜД

нЭМЭлТ, ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Мîíãîë Óëñûí шүүõийí òóõàй õóóëьä äîîð äóðäñàí àãóóëãàòàй äàðààõь зүйë, зààëò íэмñүãэй:

1/14 дүгээр зүйлийн 14.1.5 дахь заалт:

“14.1.5.õэðãийí õàðьяàëàë òîãòîîõ.”


“17.3.7.Үíäñэí õóóëийí цэцийí ãишүүíä íэð äэвшүүëэõ, Үíäñэí õóóëийí цэцийí ãишүүíээñ чºëººëºõ, эãүүëэí òàòàõ òóõàй ñàíàë ãàðãàõ;”

1205


3/171 дүгээр зүйл:

“171 дүгээр зүйл.Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчдийн хуралдаан

171.1.Óëñûí äээä шүүõийí íийò шүүãчäийí õóðàëäààíààð эíэ õóóëийí 17 äóãààð зүйëийí 17.3.4, 17.3.5, 17.3.7-ä зààñàí àñóóäëûã õэëэëцэí шийäвэðëэж, òîãòîîë ãàðãàíà.

171.2.Óëñûí äээä шүүõийí íийò шүүãчäийí õóðàëäààíûã Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãч, òүүíий òүð эзãүйä àëáàí үүðãийã íь îðëîí ãүйцэòãэж áàйãàà Óëñûí äээä шүүõийí Тàíõимûí òэðãүүí äàðãàëíà.

171.3.Óëñûí äээä шүүõийí íийò шүүãчäийí õóðàëäààíä Óëñûí äээä шүүõийí íийò шүүãчäийí ãóðàвíû õîёðîîñ äîîшãүй íь îðîëцñîí áîë õóðàëäààíûã õүчиíòэйä òîîцíî.

171.4.Óëñûí äээä шүүõийí íийò шүүãчäийí õóðàëäààíààð õэëэëцñэí àñóóäëûã îëîíõийí ñàíàëààð шийäвэðëэíэ. Шүүãчäийí ñàíàë òэíцñэí òîõиîëäîëä õóðàëäààí äàðãàëàãчийí ñàíàëààð àñóóäëûã шийäвэðëэíэ.

171.5.Óëñûí äээä шүүõийí íийò шүүãчäийí õóðàëäààíû äэãийã Óëñûí äээä шүүõийí Еðºíõий шүүãч áàòàëíà.”

4/18 дугаар зүйлийн 18.1.4 дэх заалт:

“18.1.4.õóóëьä зààñàí áóñàä áүðэí эðõ.”

2 дугаар зүйл.Мîíãîë Óëñûí шүүõийí òóõàй õóóëийí 17 äóãààð зүйëийí 17.1 äэõ õэñãийí “пðîкóðîðûí” ãэñíийã “пðîкóðîð, эñõүë òүүíий эðõ îëãîñîí пðîкóðîðûí” ãэж, мºí зүйëийí 17.3.7 äàõь зààëòûí äóãààðûã “17.3.8.” ãэж òóñ òóñ ººðчиëñүãэй.

3 дугаар зүйл.Мîíãîë Óëñûí шүүõийí òóõàй õóóëийí 17 äóãààð зүйëийí 17.3.6 äàõь зààëòûã õүчиíãүй áîëñîíä òîîцñóãàй.

4 дүгээр зүйл.Эíэ õóóëийã Эðүүãийí õэðэã õяíàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëь /Шиíэчиëñэí íàйðóóëãà/ õүчиí òºãºëäºð áîëñîí ºäðººñ эõëэí äàãàж мºðäºíº.



1206


ЭРҮҮгИЙн ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.2015 îíû 12 äóãààð ñàðûí 03-íû ºäºð áàòàëñàí Эðүүãийí õóóëийí 1.10 äóãààð зүйëийí 2 äàõь õэñãийã äîîð äóðäñàíààð ººðчëºí íàйðóóëñóãàй:

“2.Гэмò õэðãийí õººí õэëэëцэõ õóãàцààã ãэмò õэðэã үйëäñэí ºäðººñ эõëэí àíõàí шàòíû шүүõийí шийäвэð õүчиí òºãºëäºð áîëîõ õүðòэë òîîëíî. Яëëàãäàãч, шүүãäэãч îðãîí зàйëñàí áîë õººí õэëэëцэõ õóãàцàà òîîëîõûã îðãîí зàйëñàí ºäðººñ зîãñîîж óã эòãээä áàðиãäñàí, эñõүë õэðãээ ººðºº иëчиëж иðñэí ºäðººñ õººí õэëэëцэõ õóãàцààã ñэðãээí òîîëíî.”

2 дугаар зүйл.Эíэ õóóëийã 2017 îíû 07 äóãààð ñàðûí 01-íий ºäðººñ эõëэí äàãàж мºðäºíº.





АРД нИЙТИЙн сАнАл АсУУлгын ТУÕАЙ ÕУУлÜД ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Аðä íийòийí ñàíàë àñóóëãûí òóõàй õóóëийí 7 äóãààð зүйëийí 7.7 äàõь õэñãийí “65-ààñ” ãэñíийã “21-ээñ” ãэж ººðчиëñүãэй.



онЦгоЙ АлБАн ТАТВАРын ТУÕАЙ ÕУУлÜД нЭМЭлТ, ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Оíцãîй àëáàí òàòвàðûí òóõàй õóóëийí 6 äóãààð зүйëä äîîð äóðäñàí àãóóëãàòàй 6.8 äàõь õэñэã íэмñүãэй:

1207



“6.8.Хîñ òэжээëò àвòîмàшиí, шиíãэðүүëñэí õийãээð àжиëëàäàã àвòîмàшиí, цàõиëãààí òэжээëò àвòîмàшиíä íîãäóóëàõ îíцãîй àëáàí òàòвàðûí õóвь, õэмжээã эíэ õóóëийí 6.3-ò зààñàí õэмжээíий 0-50 õóвиàð Зàñãийí ãàзàð òîãòîîíî.”

2 дугаар зүйл.Оíцãîй àëáàí òàòвàðûí òóõàй õóóëийí 7 äóãààð зүйëийí 7.2 äàõь õэñãийã õүчиíãүй áîëñîíä òîîцñóãàй.

3 äóãààð зүйë.Эíэ õóóëийã 2017 îíû 06 äóãààð ñàðûí 09-íий ºäðººñ эõëэí äàãàж мºðäºíº.



онЦгоЙ АлБАн ТАТВАРын ТУÕАЙ ÕУУлИЙг ДАгАж МӨРДӨÕ жУРМын ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Оíцãîй àëáàí òàòвàðûí òóõàй õóóëьä зààñíû äàãóó 2017 îíû 05 äóãààð ñàðûí 01-íий ºäðººñ 2017 îíû 06 äóãààð ñàðûí 09-íий ºäðийã õүðòэëõ õóãàцààíä õîñ òэжээëò àвòîмàшиí, шиíãэðүүëñэí õийãээð àжиëëàäàã àвòîмàшиí, цàõиëãààí òэжээëò àвòîмàшиíä íîãäóóëñàí îíцãîй àëáàí òàòвàðûã òàòвàð òºëºãчиä áóцààí îëãîíî.

2 äóãààð зүйë.Эíэ õóóëийí 1 äүãээð зүйëä зààñàí õóãàцààíä òºëºãäñºí îíцãîй àëáàí òàòвàðûã áóцààí îëãîõ жóðмûã Зàñãийí ãàзàð áàòàëíà.

3 дугаар зүйл.Эíэ õóóëийã 2017 îíû 06 äóãààð ñàðûí 09-íий ºäðººñ эõëэí äàãàж мºðäºíº.



1208

Монгол Улсын ÕУУлÜ2017 îíû 06 äóãààð Óëààíáààòàðñàðûí 09-íий ºäºð õîò

нЭМЭлТ сАнÕҮҮжИлТИЙн ÕЭлЭлЦЭЭР соЁРÕон БАТлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Мîíãîë Óëñûí Зàñãийí ãàзàð, Хºäºº àж àõóйã õºãжүүëэõ îëîí óëñûí ñàíãийí õîîðîíä áàйãóóëñàí “Зàõ зээë áà áэëчээðийí óäиðäëàãûí õºãжиë òºñºë”-ийí íэмэëò ñàíõүүжиëòийí õэëэëцээðийã Мîíãîë Óëñûí Зàñãийí ãàзðûí ºðãºí мэäүүëñíээð ñîёðõîí áàòàëñóãàй.




2017 îíû 06 äóãààð Óëààíáààòàðñàðûí 09-íий ºäºð õîò

нӨÕЦӨлТ зЭЭлИЙн ЕРӨнÕИЙ ÕЭлЭлЦЭЭР соЁРÕон БАТлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Мîíãîë Óëñûí Зàñãийí ãàзàð, Бүãä Нàйðàмäàõ Пîëьш Óëñûí Зàñãийí ãàзàð õîîðîíäûí íºõцºëò зээëийí еðºíõий õэëэëцээðийã Мîíãîë Óëñûí Зàñãийí ãàзðûí ºðãºí мэäүүëñíээð ñîёðõîí áàòàëñóãàй.



зЭЭлИЙн ЕРӨнÕИЙ ÕЭлЭлЦЭЭРИЙн нЭМЭлТ, ӨӨРчлӨлТИЙг соЁРÕон БАТлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Мîíãîë Óëñûí Зàñãийí ãàзàð, Бүãä Нàйðàмäàõ Хяòàä Аðä Óëñûí Экñпîðò-Импîðò áàíк õîîðîíäûí 1 òэðáóм àм.äîëëàðûí õºíãºëºëòòэй Зээëийí еðºíõий õэëэëцээðийí íэмэëò, ººðчëºëòийã Мîíãîë Óëñûí Зàñãийí ãàзðûí ºðãºí мэäүүëñíээð ñîёðõîí áàòàëñóãàй.


1209


Монгол Улсын ÕУУлÜ2017 îíû 06 äóãààð Óëààíáààòàðñàðûí 09-íий ºäºð õîò

олон Улсын гЭРЭЭнИЙ ТУÕАЙ ÕУУлÜ /Шинэчилсэн найруулга/-Д нЭМЭлТ,

ӨӨРчлӨлТ оРУУлАÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.Оëîí óëñûí ãэðээíий òóõàй õóóëийí 8 äóãààð зүйëийí 8.3.1 äэõ зààëòûí “òàòвàðààñ” ãэñíий ºмíº “ãààëийí áîëîí íэмэãäñэí ºðòãийí àëáàí” ãэж íэмñүãэй.

2 дугаар зүйл.Оëîí óëñûí ãэðээíий òóõàй õóóëийí 35 äóãààð зүйëийã äîîð äóðäñàíààð ººðчëºí íàйðóóëñóãàй:

1/35 дугаар зүйл:

“35 дугаар зүйл.Õууль тогтоомж зөрчиж байгуулсан олон улсын гэрээ

35.1.Эíэ õóóëийí 6 äóãààð зүйëä зààñàí áàйãóóëëàãà, àëáàí òóшààëòàí îëîí óëñûí ãэðээíий òóõàй õóóëь òîãòîîмжийã зºðчиí ãэðээ áàйãóóëñàí áîë òóõàйí îëîí óëñûí ãэðээã äàðààõь áàйãóóëëàãà àвч õэëэëцэж õүчиíãүй áîëãîж áîëíî:

35.1.1.Сîёðõîí áàòàëñàí îëîí óëñûí ãэðээã Мîíãîë Óëñûí Иõ Хóðàë;

35.1.2.Мîíãîë Óëñûí Зàñãийí ãàзðûí áàйãóóëñàí áóюó áàòàëñàí îëîí óëñûí ãэðээã Мîíãîë Óëñûí Иõ Хóðàë.

35.2.Эíэ зүйëийí 35.1-ä зààñàí õүчиíãүй áîëãîõ òóõàй шийäвэðийã үíäэñëэí ãàäààä õàðиëцààíû àñóóäàë эðõэëñэí òºðийí зàõиðãààíû òºв áàйãóóëëàãà òóõàйí îëîí óëñûí ãэðээã îëîí óëñûí эðõ зүйí õэм õэмжээ, зàðчмûí äàãóó õîëáîãäîõ òàë, эñõүë îëîí óëñûí áàйãóóëëàãàä óëàмжиëж шийäвэðëүүëíэ.

35.3.Эíэ зүйëийí 35.1-ä зààñàí зºðчиë ãàðãàñàí àëáàí òóшààëòàíä õîëáîãäîõ õóóëь òîãòîîмжийí äàãóó õàðиóцëàãà õүëээëãэíэ.”

3 дугаар зүйл.Оëîí óëñûí ãэðээíий òóõàй õóóëийí 8 äóãààð зүйëийí 8.3.2 äàõь зààëòûí “Мîíãîë Óëñàä” ãэñíийã “Иðãэä õàðиëцàí” ãэж ººðчиëñүãэй. Монгол Улсын ИÕ ÕУРлын ДЭД ДАРгА Ц.нЯМДоРж


1210


олон Улсын гЭРЭЭнИЙ ТУÕАЙ ÕУУлÜÕҮчИнгҮЙ БолсонД ТооЦоÕ ТУÕАЙ

1 дүгээр зүйл.1993 îíû 12 äóãààð ñàðûí 28-íû ºäºð áàòàëñàí Оëîí óëñûí ãэðээíий òóõàй õóóëийã õүчиíãүй áîëñîíä òîîцñóãàй.



Монгол Улсын ИÕ ÕУРлын ТогТоол


2017 îíû 05 äóãààð Óëààíáààòàðñàðûí 18-íû ºäºð Дóãààð 35 õîò

Õуулийн төсөл буцаах тухай

Мîíãîë Óëñûí Иõ Хóðëûí чóóëãàíû õóðàëäààíû äэãийí òóõàй õóóëийí 16 äóãààð зүйëийí 16.8 äàõь õэñãийã үíäэñëэí Мîíãîë Óëñûí Иõ Хóðëààñ ТОГТООХ íь:

1.Мîíãîë Óëñûí Зàñãийí ãàзðààñ 2017 îíû 02 äóãààð ñàðûí 07-íû ºäºð Óëñûí Иõ Хóðàëä ºðãºí мэäүүëñэí Зºðчиë шàëãàí шийäвэðëэõ òóõàй õóóëийí òºñëийí õàмò ºðãºí мэäүүëñэí Тºðийí õяíàëò шàëãàëòûí òóõàй õóóëьä íэмэëò îðóóëàõ òóõàй õóóëийí òºñëийã íэãäñэí õóðàëäààíä îðîëцñîí ãишүүäийí îëîíõи óã àñóóäëààð õóóëь, Óëñûí Иõ Хóðëûí áóñàä шийäвэð ãàðãàõ шààðäëàãàãүй ãэж үзñэí òóë õóóëь ñàíààчëàãчиä íь áóцààñóãàй.


2017 îíû 06 äóãààð Óëààíáààòàðñàðûí 09-íий ºäºð Дóãààð 45 õîò

Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнээртомилох тухай

Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëийí Жàðàí òàвäóãààð зүйëийí 1, 2 äàõь õэñэã, Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëийí цэцийí òóõàй õóóëийí 3 äóãààð зүйëийí 1 äэõ õэñэã, 4 äүãээð зүйëийí 1 äэõ õэñэã, Мîíãîë Óëñûí Иõ Хóðëûí

1211




чóóëãàíû õóðàëäààíû äэãийí òóõàй õóóëийí 40 äүãээð зүйëийí 40.2 äàõь õэñãийã үíäэñëэí Мîíãîë Óëñûí Иõ Хóðëààñ ТОГТООХ íь:

1.Мîíãîë Óëñûí äээä шүүõийí ñàíàë áîëãîñíîîð Нàмжиëûí Чиíáàòûã Мîíãîë Óëñûí Үíäñэí õóóëийí цэцийí ãишүүíээð òîмиëñóãàй.

2.Эíэ òîãòîîëûã 2017 îíû 06 äóãààð ñàðûí 09-íий ºäðººñ эõëэí äàãàж мºðäñүãэй.


2017 îíû 06 äóãààð Óëààíáààòàðñàðûí 08-íû ºäºð Дóãààð 47 õîò



1.Мîíãîë Óëñûí Зàñãийí ãàзðààñ 2016 îíû 12 äóãààð ñàðûí 28-íû ºäºð Мîíãîë Óëñûí Иõ Хóðàëä ºðãºí мэäүүëñэí Мàëûí ãеíеòик íººцийí òóõàй õóóëийí òºñëийí õàмò ºðãºí мэäүүëñэí Зºðчëийí òóõàй õóóëьä ººðчëºëò îðóóëàõ òóõàй õóóëийí òºñëийã íэãäñэí õóðàëäààíä îðîëцñîí ãишүүäийí îëîíõи õэëэëцэõ шààðäëàãàãүй ãэж үзñэí òóë õóóëь ñàíààчëàãчиä íь áóцààñóãàй.


2017 îíû 06 äóãààð Óëààíáààòàðñàðûí 09-íий ºäºð Дóãààð 48 õîò




1212

1.Мîíãîë Óëñûí Зàñãийí ãàзðààñ 2016 îíû 12 äóãààð ñàðûí 28-íû ºäºð Óëñûí Иõ Хóðàëä ºðãºí мэäүүëñэí Мàë, àмьòíû эðүүë мэíäийí òóõàй õóóëийí òºñëийí õàмò ºðãºí мэäүүëñэí Гàмшãààñ õàмãààëàõ òóõàй õóóëьä ººðчëºëò îðóóëàõ òóõàй õóóëийí òºñëийã чóóëãàíû íэãäñэí õóðàëäààíä îðîëцñîí ãишүүäийí îëîíõи óã àñóóäëààð õóóëь ãàðãàõ шààðäëàãàãүй ãэж үзñэí òóë õóóëь ñàíààчëàãчиä íь áóцààñóãàй.


Õàÿã: “Òºðèéí ìýäýýëýë” ýìõýòãýëèéí ðåäàêö.

Óëààíáààòàð-14201, Òºðèéí îðäîí 124 òîîòÈ-ìýéë: [email protected]

Óòàñ: 262420Õýâëýëèéí õóóäàñ: 14.5

èíäåêñ: 200003

Documents

2017 îí 23980 · 2017-07-24 · Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль хүчингүй ... мөрдөх журмын тухай 1207 375. Нэмэлт санхүүжилтийн