Embed Size (px)
DESCRIPTION
استاندارد شماره 21 حسابداریحسابداري اجاره ها
Citation preview
21 شماره حسابداري استاندارداجارهها حسابداري
مندرجات فهرست
بند شماره1ـ2مقدمه.3ـ4كاربرد دامنه.5تعاريف.6ـ10اجارهها طبقهبندي.11ـ24اجارهكننده توسط اجارهها حسابداري.
11ـ21سرمايهاي اجارههاي ـ22ـ24عملياتي اجارههاي ـ
25ـ44اجارهدهنده توسط اجارهها حسابداري.25ـ36سرمايهاي اجارههاي ـ37-44عملياتي اجارههاي ـ
45ـ51مجدد اجاره و فروش معامالت.
52اجرا تاريخ.
53حسابداري بينالمللي استانداردهاي با مطابقت.
21 شماره حسابداري استاندارداجارهها حسابداري
و حســابداري"مطــالعه اســتانداردهاي بــر "مقــدمهاي به تــوجه بــا بايــد اســتاندارد اين شود. بكارگرفته
مقــدمــهــاي تجــويز اســتاندارد، اين .هــدف1 ــراي مناســب افشــاي و حســابداري رويهه ــاي ب اجارهه
است. اجارهكننده و اجارهدهنده توسط عملياتي و سرمايهاي
2. دســت به را داراييها از استفاده يا حقخريد آن طريق از تجاري واحد كه است ابزاري اجارهبه عمل صــورت در اســت مــوظف اجارهدهنــده تمليك، شــرط به اجاره قراردادهاي ميآورد.در
به اجاره مدت پايان در را اجاره مورد دارايي قانوني مالكيت اجارهكننده، توسط قرارداد شرايطشــرط به اجــاره قراردادهاي حسابداري مورد در استاندارد اين الزامات دهد.بنابراين انتقال وي
دارد. كاربرد نيز تمليك
كاربرد دامنه3 . گــرفته بكار زير موارد استثناي به اجارهها كليه حسابداري براي بايد استاندارد اين الزامات
: شود، جنگل ، گاز ، نفت مانند طبيعي منابع از بهرهبرداري يا اكتشاف براي اجاره الف.قراردادهاي
و ، معادن به مربوط حقوق ساير و فلزاتو ســينمايي فيلمهــاي نظــير مــواردي از اســتفاده درخصــوص مجــوز اعطــاي .قراردادهــاي ب
. رايانهاي نرمافزارهاي و تأليف حق ، اختراع حق ، نمايشنامه ويديويي،ميدهــد، انتقــال را دارايي از استفاده حق كه دارد كاربرد قراردادهايي براي استاندارد، .اين4
شــود. ارائه اجارهدهنــده توســط دارايي نگهــداري و تعمــير خــدمات از عمــدهاي بخش اگــر حتيطــرف يك از را دارايي از استفاده حق كه خدماتي قراردادهاي براي استاندارد اين ديگر، ازسويندارد. كاربرد نميكند، منتقل ديگر طرف به قرارداد
تعاريف: است رفته بكار زير مشخص معاني با استاندارد اين در ذيل اصطالحات.5 مبــالغ يــا مبلغ دريــافت قبــال در اجارهدهنــده آن، مــوجب به كه اسـت موافقتنامهاي اجاره.
. ميكند واگذار اجارهكننده به توافق مورد مدت براي را دارايي از استفاده حق مشخصياجاره. سرمايهاي e آن موجب به كه اجارهاي از است عبارت مزاياي و مخاطرات تمام تقريبا
e اســت ممكن دارايي .مــالكيت ميشــود منتقل اجارهكننــده به دارايي مــالكيت از ناشــي نهايتــا. نيابد انتقال يا يابد انتقال
اجاره. عملياتي . ميشود اطالق سرمايهاي اجاره از غير اجارهاي به اجاره. غير قابل فسخ : است فسخ قابل زير موارد در تنها كه است اجاره نوعي ، بعيد احتمالي پيشامدهاي برخي الف.وقوع ، اجارهدهنده مجوز .با ب و اجارهكننــده همــان بين ، مشــابه دارايي يــا دارايي همان براي اجاره جديد قرارداد .انعقاد ج
يا ، اجارهدهندهاستمرار با رابطه در اجاره آغاز در كه گونهاي به ، اجارهكننده توسط اضافي مبلغ .پرداخت د
. باشد داشته وجود معقول اطميناني اجاره
آغاز. اجاره هــر اجارهبهــا، گرفتن تعلق آغاز يا دارايي گرفتن اختيار در تاريخ از است عبارت . است مقدم كدام
دوره. اجاره براي را نظر مورد دارايي ، اجارهكننده كه است فسخي غيرقابل دوره از عبارت آن اجــاره دارد اختيــار اجارهكننــده كه ديگري زمان مدت هر اضافه به است كرده اجاره دوره آن
معقــولي اطمينــان اجاره آغاز در و دهد ادامه اضافـي مبلغ پرداخت بـدون يا پرداخت با را دارايي. كرد خواهد استفاده اختيار اين از اجارهكننده كه باشد داشته وجود
حداقل. مبالغ اجاره يا بپردازد اجاره دوره طول در بايد اجارهكننده كه مبالغي از است عبارت كه خدمات و دارايي نگهداري ، ماليات مخارج استثناي )به كند پرداخت كه ميرود انتظار وي از: اضافه است(به اجارهدهنده عهده به
تضــمين وي به وابســته شـخص هــر يــا وي توسط كه مبلغي هر ، اجارهكننده با ارتباط الف.در يا ، است شده
يــا اجارهكننــده توســط آن پرداخت كه باقيمانده ارزش گونه هر ، اجارهدهنده با ارتباط .در ب . باشد شده تضمين اجارهدهنده به ثالثي شخص
كند خريداري قيمتي به را اجاره مورد دارايي باشد داشته اختيار اجارهكننده چنانچه حال، اين با خريــد اختيــار بــودن اســتفاده قــابل زمان در آن منصفانه ارزش از كمتر مراتب به رود انتظار كه
، باشــد داشــته وجــود اختيــار اين از استفاده درباره معقولي اطمينان نيز قرارداد آغاز در و باشدمبلغ اضافه به اجاره دوره طول در پرداخت قابل بهاي اجاره حداقل از عبارت اجاره مبلغ حداقل. است مزبور خريد اختيار از استفاده براي نياز مورد
ارزش. منصــفانه ــداري كه اســت مبلغي ــايل و مطلع خري ــايل و مطلع فروشــندهاي و م ميكــديگر بــا مزبــور مبلغ ازاي در را دارايي يك عــادي، شرايط در و حقيقي معاملهاي در ميتوانند
. كنند مبادلهعمر. اقتصادي : از است عبارت ــابل بر كار چند يا يك توسط اقتصادي لحاظ از دارايي يك ميرود انتظار كه زماني الف.مدت ق
يا ، باشد استفادهيا يك توسط دارايي از استفاده فرايند در ميرود انتظار كه مشابهي واحدهاي يا توليد .تعداد ب
. شود كسب استفادهكننده چندعمر. مفيد اجاره مورد دارايي اقتصادي منافع ميرود انتظار كه زماني مدت از است عبارت
از متــأثر و ميشـود شـروع اجــاره دوره ابتــداي از دوره .اين شـود مصرف تجاري واحد توسط. نيست اجاره قرارداد در مندرج زماني محدوديتهاي
ارزش. باقيمانده تضمين شده : از است عبارت شخص يا اجارهكننده توسط كه دارايي باقيمانده ارزش از بخش آن ، اجارهكننده مورد الف.در
هر تحت ميتواند كه است مبلغي حداكثر شده تضمين )مبلغ است گرديده تضمين وي به وابستهو باشد(، پرداخت قابل شرايطي
شخص يا اجارهكننده توسط كه دارايي باقيمانده ارزش از بخش آن ، اجارهدهنده مورد .در ب . است شده تضمين ثالثي
ارزش. باقيمانــده تضــمين نشــده كه دارايي باقيمانــده ارزش از بخش آن از اســت عبــارت ــده به وابسته شخص توسط تنها يا ندارد كافي اطمينان آن تحقق به نسبت اجارهدهنده اجارهدهن
. است شده تضمينسرمايهگذاري. ناخالص در اجاره اجاره به مربوط اجاره مبالغ حداقل مجموع از است عبارت
ــد از ســرمايهاي ــده دي ــده ارزش گــونه هــر و اجارهدهن تعلق وي به كه نشــدهاي تضــمين باقيمان. ميگيرد
درآمد. مالي كسبنشده : بين تفاوت از است عبارت هــر و اجارهدهنــده ديــد از سرمايهاي اجاره قرارداد به مربوط اجاره مبالغ حداقل الف.مجموع
و ، ميگيرد تعلق وي به كه نشدهاي تضمين باقيمانده ارزش گونه. اجاره تضمينشده سود ضمني نرخ "الف"با بند در يادشده مبلغ فعلي .ارزش ب سرمايهگذاري. خالص در اجاره كسر از پس اجاره در ناخالص سرمايهگذاري از است عبارت
. كسبنشده مالي درآمد نرخ. ضمني سود تضمينشده اجاره ســبب ، اجــاره آغــاز در كه تنزيلي نرخ از است عبارت
ارزش بــا دارايي نشــده تضــمين باقيمانده ارزش و اجاره مبالغ حداقل فعلي ارزش مجموع شود. شود برابر اجاره مورد دارايي منصفانه
نرخ. فرضي استقراض براي اجارهكننده نــا اجارهكننــده كه اســت شدهاي تضمين سود نرخ كه نــرخي ، آن تعــيين امكــان عــدم صورت در يا كند پرداخت مشابه اجاره يك براي ميبود گزير
تضــمين و بــازپرداخت شــرايط بــا وامي دريافت براي اجاره آغاز در ميبود گزير نا اجارهكننده. شود متحمل نظر مورد دارايي خريد براي نياز مورد استقراض جهت مشابه
اجارهها طبقهبنديمــالكيت از ناشــي مزايــاي و مخاطرات ميزان بر مبتني اجارهها طبقهبندي استاندارد اين .در6
زيــان وقوع امكان شامل ميگيرد.مخاطرات تعلق اجارهكننده يا اجارهدهنده به كه است داراييتغيــير دليل به دارايي بــازده در كــاهش و فنــاوري شــدن منســوخ يــا بالاستفاده ظرفيت از ناشي
اقتصادي عمر طول در سودآور عمليات انتظار قبيل از مواردي است.همچنين اقتصادي شرايطمعرف ميتواند باقيمانده ارزش تحقق يا دارايي ارزش افزايش از حاصل سود گونه هر و داراييباشد. مزايا
e آن مــوجب به كه ميشــود طبقهبنــدي ســرمايهاي اجــاره عنــوان به .اجــارهاي7 تمــامي تقريبــاe كه شود.اجارهاي منتقل دارايي مالكيت از ناشي مزاياي و مخاطرات و مخــاطرات تمــام تقريبــا
ميشود. طبقهبندي عملياتي اجاره عنوان به نكند منتقل را دارايي مالكيت از ناشي مزاياي
دارد. بسـتگي قـرارداد شكل نه و معامله محتواي عملياتي(به يا سرمايهاي )يعني اجاره .نوع8e اجــاره يك آن، در كه شــرايطي از نمونههــايي ــوان به معمــوًال ــدي ســرمايهاي اجــاره عن طبقهبن
است: زير شرح به ميشود،)اجاره شود منتقل اجارهكننده به اجاره دوره پايان در دارايي مالكيت اجاره، قرارداد الف.طبق
تمليك(، شرط بهبه خريــد اختيــار اعمــال تــاريخ در را اجــاره مــورد دارايي كه باشد داشته اختيار .اجارهكننده ب
خريــداري باشــد تــاريخ آن در دارايي منصــفانه ارزش از كمتر مراتب به ميرود انتظار كه قيمتياســتفاده اختيــار اين از اجارهكننــده كه باشــد داشــته وجــود معقــولي انتظار اجاره، آغاز در و كند
كرد، خواهددارايي مــالكيت اگــر حتي گيرد، دربر را دارايي اقتصادي عمر درصد75 حداقل اجاره .دوره ج
e نشود. منتقل نهايتامنصــفانه ارزش درصــد90 بــا برابــر حــداقل اجاره آغاز در اجاره مبالغ حداقل فعلي .ارزش د
و باشد، اجاره مورد داراييبــدون بتوانــد اجارهكننــده تنهــا كه گــونهاي به باشد خاصي ماهيت داراي اجاره مورد .دارايي ه
كند. استفاده آن از مالحظه، قابل تغييرات انجام
ــدي9 ــا .طبقهبن ــاز در اجارهه ــاره آغ ــر صــورت اج ــيرد.اگ ــر در ميگ ــاني ه ــده زم و اجارهدهنبا كه دهند تغيير گونهاي به را آن شرايط اجاره، قرارداد تجديد جاي به كه كنند توافق اجارهكننده
شــود، قبلي اجــاره به نســبت متفــاوتي طبقهبنــدي به منجــر8 تــا6 بنــدهاي معيارهــاي به تــوجهتغيــير )نظير براوردها در ميشود.تغيير تلقي جديد قرارداد يك عنوان به شده تجديدنظر قرارداد
مثــال، طــور )به شرايط تغيير اجاره(يا مورد دارايي باقيمانده ارزش يا اقتصادي عمر براورد دراجــاره طبقهبنــدي تجديد جهت دليلي عنوان به اجارهكننده(نميتواند توسط اجاره پرداخت عدمرود. بكار حسابداري مقاصد براي
ــد ســاختمان و زمين .اجــاره10 ــا ســاير اجــاره همانن ــاتي و ســرمايهاي اجــاره به داراييه عمليe كه است اين زمين ويژگيهاي از يكي ميشود.اما طبقهبندي دارد نامحدود اقتصادي عمر معموًال
e شــود، منتقل اجارهكننــده به اجاره دوره پايان در آن مالكيت نرود انتظار چنانچه و تمــامي تقريبــازمينهـاي اجـاره )ماننـد نميشـود منتقل اجارهكننـده به مـالكيت از ناشـي مزايـاي و مخــاطراتعنوان به آنها با رابطه در اوليه پرداخت گونه هر و تلقي عملياتي اجاره اجارهها، نوع وقفي(.اينانتظــار مــورد منــافع كســب الگــوي برمبناي اجاره دوره طول در و محسوب اجاره پيشپرداخت
ــابت داراييهــاي سرفصــل در يادشــده ميشــود.پيشپــرداخت مســتهلك عنــوان تحت مشــهود ثميشود. استيجاري"منعكس زمينهاي "پيشپرداخت
اجارهكننده توسط اجارهها حسابداري سرمايهاي اجارههاي
11 . منصــفانه ارزش معــادل مبلغي به و بدهي و دارايي عنوان تحت بايد سرمايهاي اجارههاي، اســت كمــتر كــدام هر ، اجاره مبالغ حداقل فعلي ارزش به يا اجاره آغاز در اجاره مورد دارايي
نــرخ از ، اجاره مبالغ حداقل فعلي ارزش محاسبه .براي شود منعكس اجارهكننده ترازنامه دراجـاره تضمينشـده سـود ضـمني نـرخ تعـيين كه صـورتي در و اجـاره تضمينشـده سـود ضمني
. ميشود استفاده اجارهكننده براي استقراض فرضي نرخ از نباشد امكانپذير
e نه و اقتصادي واقعيتهاي و محتوا طبق رويدادها ساير و .معامالت12 آنهـا قـانوني شـكل صـرفاگــونهاي به اجــاره قــانوني شــكل است ممكن سرمايهاي اجارههاي مورد ميشود.در شناسايي
واقعيتهـاي و محتـوا امـا نيـاورد، دسـت به را اجـاره مـورد دارايي مـالكيت اجارهكننـده كه باشـدe مبلغي پــرداخت تعهــد بــا اجارهكننــده كه اســت آن مــبين اجاره به مربوط اقتصادي برابــر تقريبــا
دارايي بكــارگيري از حاصل اقتصادي منافع مربوط، مالي هزينه اضافه به دارايي منصفانه ارزشميكند. تحصيل آن اقتصادي عمر عمده بخش براي را اجاره مورد
واحــد تعهــدات و اقتصادي منابع نشود، منعكس اجارهكننده ترازنامه در اجارهها اين .چنانچه13ميشــود.بنــابراين مخــدوش نــيز آن مــالي نســبتهاي تــرتيب بــدين و ارائه واقع از كمــتر تجــاري
تعهــد عنــوان به ديگــر ســوي از و دارايي عنــوان به ســو يك از ســرمايهاي، اجارههــاي انعكــاساست. مناسب ترازنامه در آينده، در اجارهبها مبالغ پرداخت
در مربوط داراييهاي كاهنده مبلغ شكل به سرمايهاي اجارههاي به مربوط بدهيهاي .انعكاس14ــا شود، تفكيك غيرجاري و جاري به بدهيها ترازنامه، متن در نيست.اگر مجاز ترازنامه بــدهيهاي بشد. خواهد برخورد شكل همين به نيز اجاره به مربوط
و ثبــتي هزينههــاي قــبيل از ســرمايهاي اجارههــاي از يك هر با مرتبط اوليه مستقيم .مخارج15مييابد. انعكاس شناساييشده دارايي مبلغ از بخشي عنوان به مربوط تضمينهاي تأمين
16 . بايــد مالي .هزينه شود تسهيم بدهي مانده كاهش و مالي هزينههاي بين بايد اجاره مبالغشـده تضــمين سـود نــرخ يك كه شـود تســهيم اجــاره دوره طول در مالي دورههاي به گونهاي به
محاســبه ســهولت بــراي عمل .در كنــد ايجــاد دوره هر براي بدهي مانده به نسبت ثابت ادواري. كرد استفاده منظور اين براي تقريبي نرخ از ميتوان
17 . مــالي هزينههــاي و دارايي استهالك هزينه ايجاد سبب سرمايهاي، اجاره مالي دوره هر درــورد دارايي اســتهالك .رويه ميشــود ــاره م ــد اج ــا باي ــورد رويه ب ــتفاده م ــراي اس ــاي ب داراييه
ــد اســتهالك .هــزينه باشــد يكســان تجــاري واحــد تملك تحت اســتهالكپذير اســتاندارد طبق بايشناسـايي و "محاسـبه مشــهود ثــابت داراييهــاي "حســابداري عنوان با11 شماره حسابداري
معقــولي اطمينــان ، اجارهكننــده توســط اجاره دوره پايان در دارايي تملك به نسبت .اگر شوداست، كوتاهتر كدام هر آن مفيد عمر يا اجاره دوره طول در بايد اجارهشده دارايي ، ندارد وجود
. شود مستهلك
اجــاره مــورد از اســتفاده براي اجارهكننده حق معرف كه سرمايهاي اجاره از ناشي .دارايي18e است، واحد عايد آن منافع كه گردد مستهلك دورههايي در بايد بنابراين و دارد محدودي عمر غالبارويه با يكنواخت و منظم روشي براساس شده، اجاره دارايي استهالكپذير ميشود.مبلغ تجاري
از انتظـار مـورد اسـتفاده دوره طـول در اجارهكننده، تملك تحت مشابه داراييهاي ساير استهالكپايــان در كه باشــد داشــته وجــود معقول اطميناني ميشود.چنانچه مستهلك اجارهشده، داراييمعــادل انتظــار مــورد اســتفاده دوره ميشــود، منتقل اجارهكننده به دارايي مالكيت اجاره، دورهكــدام هــر آن، مفيــد عمــر يــا اجــاره دوره طي دارايي اينصورت، غير است.در دارايي مفيد عمر
ميشود. مستهلك است، كوتاهتر
دوره آن بــراي اجــاره مبــالغ بــا نــدرت به دوره مالي هزينه و دارايي استهالك هزينه .مجموع19پس رو، اين نيســت.از صحيح دوره هزينه عنوان به اجاره مبالغ شناسايي بنابراين، و است برابر
است. بعيد امري اجاره به مربوط بدهي و دارايي مبلغ بودن برابر اجاره، آغاز از
به نسبت دفتري مبلغ فزوني ديگر عبارت به و اجاره مورد دارايي ارزش كاهش تعيين .براي20حس��ابداري عنوان با11 شماره حسابداري استاندارد از دارايي، انتظار مورد آتي اقتصادي منافع
ميشود. استفاده مشهود ثابت داراييهاي
: كند افشا را زير موارد سرمايهاي اجارههاي با رابطه در بايد اجارهكننده.21، سرمايهاي اجارههاي شناسايي جهت استفاده مورد حسابداري الف.رويه مورد استهالك نرخهاي يا مفيد عمر و استهالك محاسبه جهت استفاده مورد .روشهاي ب
، استفادهاسـتهالك و دارايي ارزش در دائمي كـاهش ذخـيره ، دفـتري مبلغ ناخـالص تطـبيق .صورت ج
ــدا در انباشــته ــاي و ابت گــردش اقالم ســاير و دوره اســتهالك ، كــاهش ، اضــافات كه دوره انته، دهد نشان را اجاره مورد داراييهاي
يافته تخصيص جاري دوره به سرمايهاي اجاره قراردادهاي بابت كه مالي هزينههاي .مجموع د ، است
تخصــيص مالي هزينههاي كسر از پس سرمايهاي اجاره قراردادهاي از ناشي تعهدات .مبالغ ه . غيرجاري و جاري طبقه دو به مربوط بدهيهاي خالص تفكيك و آتي دورههاي به يافته
ساًالنه، اجاره مبلغ مدت، جمله از اجارهكننده براي اجاره قرارداد شرايط اهم از كلي .شرح و شــامل اجــاره قــرارداد در شــده پيشبيــني محــدوديتهاي و خريــد اختيار ، قرارداد تجديد شرايط
. جديد اجاره قراردادهاي يا جديد استقراضهاي ، سود تقسيم در محدوديت
عملياتي اجارههاي22 . عنــوان به اجاره دوره طي مستقيم خط برمبناي بايد اجاره مبالغ ، عملياتي اجارههاي در
منافع كسب زماني الگوي بيانگر ديگري سيستماتيك مبناي اينكه مگر شود شناسايي دوره هزينه. باشد استفادهكننده توسط اقتصادي
نگهـداري( و بيمه نظـير خـدماتي مخـارج استثناي )به اجاره مبالغ عملياتي، اجارههاي .براي23سيســتماتيك مبنــاي اينكه مگــر ميشــود، شناســايي دوره هــزينه عنوان به مستقيم خط برمبناياگـر حـتي باشـد، استفادهكننده توسط دارايي اقتصادي منافع كسب زماني الگوي معرف ديگري
نباشد. مبنا برآن اجاره به مربوط پرداختهاي
: كند افشا را زير موارد عملياتي اجارههاي با رابطه در بايد اجارهكننده.24مربوط اطالعات با همراه فسخ غيرقابل عملياتي اجارههاي براي آتي اجاره مبالغ الف.حداقل
، ساليانه اجاره مبلغ و مدت بهو ، است شده شناسايي دوره هزينه عنوان به كه اجاره .مبالغ ب در شده پيشبيني محدوديتهاي جمله از اجارهكننده مورد در اجاره شرايط اهم از كلي .شرح ج
قراردادهاي انعقاد و جديد استقراضهاي ، سود تقسيم در محدوديت شامل ، اجاره قرارداد. جديد اجاره
اجارهدهنده توسط اجارهها حسابداري سرمايهاي اجارههاي
25 . رقم يك عنــوان به ترازنــامه در را ســرمايهاي اجــاره بــا مــرتبط دارايي بايــد اجارهدهنــده. كند منعكس اجاره در خالص سرمايهگذاري معادل مبلغي به و دريافتني
e اجارهدهنده سرمايهاي، اجارههاي .در26 مـالكيت از ناشـي مزايـاي و مخــاطرات تمـام تقريبـابازيــافت صــورت به دريــافتني اجــاره مبــالغ بــا بنابراين و ميكند منتقل اجارهكننده، به را داراييميشود. برخورد سرمايهگذاري مالي درآمد و اصل
خالص سرمايهگذاري مانده به نسبت كه شود شناسايي الگويي براساس بايد مالي درآمد.27. كند ايجاد ثابتي ادواري بازده نرخ ، سرمايهاي اجاره با رابطه در اجارهدهنده
e مالي درآمد سرمايهاي، اجارههاي .در28 از يك هــر به سيستماتيك و منطقي گونهاي به معموًالاجارهدهنــده خــالص ســرمايهگذاري مانده به نسبت كه نحوي به مييابد تخصيص مالي دورههاي
اجــاره شــود.مبــالغ حاصــل ثابتي ادواري بازده نرخ مالي، دوره هر سرمايهاي اجاره با رابطه دراجــاره در ناخــالص ســرمايهگذاري خــدمات(از مخــارج اســتثناي )به مــالي دوره هــر به مربــوطيابد. كاهش نشده كسب مالي درآمد و سرمايهگذاري اصل تا ميشود داده برگشت
اجارهدهنــده ناخــالص سرمايهگذاري محاسبه در كه برآوردي تضميننشده باقيمانده .ارزش29تضميننشــده باقيمانــده ارزش ميشـود.چنــانچه بررسـي دوره هــر پايــان در ميشـود ملحــوظدر كاهش هرگونه و ميشود تجديدنظر اجاره دوره طول در درآمد تخصيص يابد، كاهش برآورديe كه مبالغي منظــور نشــده كسب مالي درآمد و نشده تضمين باقيمانده ارزش سرفصلهاي به قبالميشود. شناسايي بيدرنگ است، شده
انجام مراحل در معمول طور به حقالعمل و حقوقي مخارج قبيل از اوليه، مستقيم .مخارج30به اوليه مســتقيم مخــارج اين سـرمايهاي، اجارههــاي ميشـود.در واقع قرارداد انعقاد و مذاكرهآن، معادل و ميشود شناسايي هزينه عنوان به وقوع دوره در و تحمل مالي درآمد كسب منظورميگردد. منتقل دوره درآمد به نشده كسب مالي درآمد از بخشي
31 . رويه هماننــد را فــروش زيان يا سود بايد است، فروشنده يا توليدكننده كه دهندهاي اجارهe .چنـانچه كنـد شناسـايي زيـان و سود صورت در قطعي فروشهاي براي استفاده مورد از عمـداســود نــرخ اعمــال بــا بايــد فــروش از حاصــل سود ، شود استفاده كمتري تضمينشده سود نرخ
شــروع در بايــد اوليه مســتقيم مخــارج ، براين .افزون شود شناسايي رايج تجاري تضمينشده. شود شناسايي زيان و سود صورت در هزينه عنوان به اجاره دوره
ميدهـد. انتخــاب حق اجـاره يـا خريـد بـراي خود مشتريان به اغلب فروشنده يا .توليدكننده32زير شرح به درآمد نوع دو ايجاد سبب فروشنده يا توليدكننده توسط دارايي يك سرمايهاي اجاره
ميشود:قيمتهـاي به اجـاره مـورد دارايي قطعي فروش از ناشي زيان و سود معادل زياني يا الف.سود
و است، فروشي عمده يا تجاري تخفيفات گونه هر منعكسكننده كه فروش معمولاجاره. دوره طول در مالي .درآمد ب
ســرمايهاي اجــاره دوره شــروع در را فــروش درآمــد اجارهدهنــده، فروشــنده يا .توليدكننده33ســود نــرخ اعمــال بــا كه اجاره مبالغ حداقل فعلي ارزش يا دارايي منصفانه ارزش اقل براساس
شــروع در كه فــروش تمامشــده ميكند.بهاي ثبت است، شده محاسبه رايج تجاري تضمينشدهدفتري مبلغ بودن، متفاوت صورت در يا تمامشده، بهاي از عبارت ميشود شناسايي اجاره دوره
بين اســت.تفــاوت نشــده تضــمين باقيمانده ارزش فعلي ارزش كسر از پس اجاره مورد داراييتجاري واحد معمول رويه براساس كه است فروش سود فروش، تمامشده بهاي و فروش درآمدميشود. شناسايي قطعي فروشهاي براي
طــور به مشــتري جــذب منظــور به مــوارد بعضــي در اجارهدهنــده فروشــنده يــا .توليدكننده34ميشــود ســبب نــرخي چنين از ميكند.استفاده اعالم را پايينتري تضمينشده سود نرخ صورينرخ صوري طور به شود.چنانچه شناسايي فروش زمان در معامله، درآمد كل از عمدهاي بخشدر كه ميشــود محــدود مبلغي به فــروش از حاصل سود شود، اعالم پايينتري تضمينشده سود
ميشد. محاسبه رايج تجاري تضمينشده سود نرخ اعمال صورت
e اوليه مستقيم .مخارج35 ميشــود، شناســايي هــزينه عنــوان به اجــاره، دوره شروع در معموًالe مخارج گونه اين زيرا، است. فروش از حاصل سود كسب با مرتبط اساسا
: كند افشا را زير موارد سرمايهاي اجارههاي با رابطه در بايد اجارهدهنده.36
در خــالص سرمايهگذاري و نشده كسب مالي درآمد ، اجارهها در ناخالص الف.سرمايهگذاري در خــالص )ســرمايهگذاري مربــوط مطالبــات خالص تفكيك همچنين و ترازنامه تاريخ در اجارهها
، غيرجاري و جاري طبقه دو اجاره(بهو ، وصول غيرقابل اجاره مبالغ حداقل براي انباشته .ذخيره ب . اجارهدهنده مورد در بلندمدت اجاره قرارداد شرايط اهم از كلي .شرح ج
عملياتي اجارههاي37 . سرفصــل تحت مــاهيت براسـاس را عمليــاتي اجــاره موضـوع داراييهــاي بايد اجارهدهنده
. كند ارائه ترازنامه در نامشهود داراييهاي يا مشهود ثابت داراييهاي
اجارهكننــده به دارايي مــالكيت از ناشــي عمده مزاياي و مخاطرات عملياتي، اجارههاي .در38ــا و منعكس ترازنامه در اجارهدهنده توسط اجاره مورد دارايي نميشود.بنابراين منتقل اجارهبه
ميشود. شناسايي درآمد عنوان به اجاره دوره طول در
39 . اجــاره دوره طــول در مســتقيم خط روش به بايــد عمليــاتي اجــاره از ناشــي اجاره درآمدبه را دارايي از ناشي منافع كسب زماني الگوي ، ديگري منظم مبناي اينكه مگر شود، شناسايي
. دهد نشان مناسبتري گونههــزينه عنــوان به ميشــود تحمل اجــاره درآمــد كســب بــراي كه استهالك قبيل از .مخارجي40
ــداري( و بيمه مانند خدماتي بابت دريافتي مبالغ استثناي )به اجاره ميگردد.درآمد شناسايي نگهe منظم مبنــاي اينكه مگــر ميشــود، شناســايي اجاره دوره طول در مستقيم خط روش به معموًالحــالت دو هــر باشــد.در اجــاره مــورد دارايي منــافع كسب زماني الگوي از بهتري معرف ديگري. باشد متفاوت اجاره دريافت مبناي با درآمد شناسايي الگوي است ممكن
e كه اوليهاي مستقيم .مخارج41 ــاتي اجاره محل از درآمد كسب با ارتباط در مشخصا واقع عمليــا ميشود منظور زيان و سود به اجاره درآمد با متناسب اجاره دوره طول در ميشود، دوره در ي
ميگردد. شناسايي دوره هزينه عنوان به وقوع
داراييهاي براي اجارهدهنده معمول رويه با منطبق بايد شده داده اجاره داراييهاي استهالك.42"حســابداري عنوان با11 شماره حسابداري استاندارد طبق بايد استهالك هزينه و باشد مشابه
. شود شناسايي و "محاسبه مشهود ثابت داراييهاي
فــروش بــابت ســودي عمليــاتي اجــاره بــا رابطه در اجارهدهنــده فروشــنده يــا .توليدكننــده43نيست. فروش معادل عملياتي اجاره زيرا نميكند، شناسايي
: كند افشا را زير موارد عملياتي اجارههاي با رابطه در بايد اجارهدهنده.44ارزش در دائمي كــاهش ذخــيره و انباشــته استهالك ، دفتري مبلغ ناخالص تطبيق الف.صورت
ــاندهنده مورد حسب كه دوره انتهاي و ابتدا در اجاره مورد داراييهاي از اصلي گروه هر براي نش: باشد زير موارد
، دوره استهالك هزينه ـ و ، زيان و سود صورت در شده شناسايي ارزش در دائمي كاهش زيان ـ ، دوره طي داراييها ارزش در دائمي كاهش زيانهاي برگشت ـ اطالعــات بــا همــراه فســخ غيرقابل عملياتي اجارههاي به مربوط آتي اجاره مبالغ .حداقل ب
و ، ساليانه اجاره مبلغ و مدت به مربوط. اجارهدهنده مورد در اجارهها شرايط اهم از كلي .شرح ج
مجدد اجاره و فروش معامالتفروشــنده همــان توسط آن اجاره و دارايي فروش متضمن مجدد اجاره و فروش .معامالت45
e دارايي فروش قيمت و اجاره است.مبالغ يكجــا طور به دو هر زيرا دارند وابستگي هم به معموًالاجــاره نــوع به مجــدد اجــاره و فــروش معـامالت حســابداري ميگيرند.نحــوه قرار مذاكره مورد
دارد. بستگي
46 . فــروش عوايــد مــازاد باشــد سرمايهاي اجاره نوع از مجدد اجاره و فروش معامله چنانچهــتري مبلغ به نســبت ــد دارايي دف ــوان به بيدرنگ نباي ــد عن ــالي صــورتهاي در درآم ــنده م فروش
شــود شناسايي درآمد عنوان به اجاره دوره طول در بايد مازاد .اين شود )اجارهكننده(منعكس.
كه اســت وسيلهاي مجدد اجاره معامله باشد، سرمايهاي اجاره نوع از مجدد، اجاره .چنانچه47همين ميكنــد.به تــأمين را اجارهكننــده نياز مورد مالي منابع دارايي، گرفتن وثيقه با اجارهدهنده
نيســت مناســب درآمد، عنوان به دارايي دفتري مبلغ به نسبت فروش از حاصل مازاد تلقي دليلميشود. شناسايي درآمد عنوان به اجاره دوره طول در بلكه
48 . كه گــردد مشــخص و باشــد عمليــاتي اجــاره نــوع از مجــدد اجاره و فروش معامله چنانچهــد زيان يا سود ، است شده انجام منصفانه ارزش برمبناي معامله . شــود شناســايي بيدرنگ باي
شناســايي بيدرنگ بايد زيان ، باشد دارايي منصفانه ارزش از كمتر فروش قيمت كه صورتي در.در شــود جــبران آينده در ، بازار نرخ از كمتر اجارهاي مبالغ با ، حاصل زيان اينكه مگر ، شوددارايي از ميرود انتظــار كه دورهاي طي اجــاره مبــالغ بــا متناسب بايد يادشده زيان ، حالت اين
، باشد منصفانه ارزش از بيش فروش قيمت .چنانچه گردد مستهلك ، شود استفاده نظر موردمســتهلك ، شـود اسـتفاده اجــاره مــورد دارايي از ميرود انتظار كه دورهاي طي بايد مازاد مبلغ. گردد
بــر مبتــني فــروش قيمت و اجــاره مبــالغ و باشد عملياتي اجاره نوع از مجدد، اجاره .چنانچه49زيــان و ســود گــونه هــر و اســت گــرفته صــورت عادي فروش يك عمل در باشد، منصفانه ارزشميگردد. شناسايي بيدرنگ آن از ناشي
50 . مجــدد اجـاره و فـروش زمـان در دارايي منصـفانه ارزش چنانچه ، عملياتي اجارههاي درمنصفانه ارزش و دفتري مبلغ تفاوت معادل زياني بيدرنگ بايد باشد دارايي دفتري مبلغ از كمتر
. شود شناسايي
مبلغ از كمـتر مجـدد اجـاره و فـروش تـاريخ در منصـفانه ارزش اگر عملياتي، اجارههاي .در51نيــاز مــورد تعــديلي چــنين ســرمايهاي اجارههــاي مورد ميشود.در شناسايي زيان باشد، دفتري
ــاهش اينكه مگــر نيســت، اســتاندارد براســاس صــورت اين در كه باشــد دائمي دارايي ارزش كمبلغ به دارايي دفــتري مبلغ ، مشــهود ثابت داراييهاي حسابداري عنوان با11 شماره حسابداري
ميشود. داده كاهش بازيافت قابل
اجرا تاريخو1/1/1380 تاريخ از آنها مالي دوره كه مالي صورتهاي كليه براي استاندارد اين الزامات.52. ًالزماًالجراست ميشود، شروع آن از بعد
حسابداري بينالمللي استانداردهاي با مطابقتبــا17 شــماره حســابداري بينالمللي اســتاندارد مفــاد اســتاندارد، اين الزامــات اجــراي .با53
ميشود. رعايت نيز اجارهها حسابداري عنوان
