24 7 twentyfour / seven Ausgabe 1 | 2014 KTN

twentyfour / seven

1 / 2014

Zugestellt durch POST.at

Betreuung rund um die Uhr

http://wko.at/ktn/gewerbe

Was Personenbetreuer beachten sollten 4

Rechte und Pflichten 8

Alles rund um Kärnten 10

O czym powinni pamiętać opiekunowie 4

Prawa i obowiązki 8

Wszystkie informacje o Karyntii 10

Ce ar trebui să ia în considerare îngrijitorii de persoane 4

Drepturi şi obligaţii 8

Totul despre Kärnten 10

Na čo musia dbať opatrovatelia osôb 4

Práva a povinnosti 8

Všetko o Korutánsku 10

Glücklichzu Hause

Magazin der Gewerblichen Dienstleister Kärnten

Unsere alternde Gesellschaft birgt viele neue Herausforderungen. Derzeit leben in Österreich rund 450.000 hilfs- und pflegebedürftige Menschen in privaten Haushalten. In Kärnten sind aktuell über 3.653 selbstständige Personenbetreue-rinnen und Personenbetreuer im Einsatz. Die Pflege und Betreuung älterer und hilfsbedürftiger Menschen ist daher keine Ausnahmeerscheinung, sondern stellt ein zentrales Thema unserer Gesellschaft dar. Diese sich immer mehr auftuende Lücke muss daher durch professionelle und den vielfachen Anforderungen gewachsene Pflegekräfte geschlossen werden. Als neues Informationsmedium bieten wir nun eine eigene Zeitschrift an. 24 7 (twen-tyfour/seven) wird Ihnen vier Mal im Jahr nützliche Tipps, die wichtigsten Kontakt- daten und vieles mehr liefern. Das Bemerkenswerteste an 24 7 ist aber, dass unser Magazin in vier Sprachen erscheint. Unser Ziel ist klar: Wir wollen auch unseren fremdsprachigen Kollegen Informationen aus erster Hand bieten und mithelfen, dass sie auch in Österreich ein wenig heimisch werden. Eine Bitte zum Schluss: Wenn Ihnen etwas auffällt, oder Sie etwas vermissen, lassen Sie es uns wissen. Wir sind für Kritik und Anregungen immer empfänglich, übrigens auch für Lob.

Nasze starzejące się społeczeństwo stawia przed nami wiele nowych wyzwań. W Austrii w prywatnych gospodarstwach domowych żyje obecnie aż 450.000 ludzi potrzebujących pomocy i opieki. Obecnie w Karyntii pracuje ponad 3.653 samodziel-nych opiekunek i opiekunów zajmujących się osobami wymagającymi pomocy. Opie-ka nad starszymi osobami potrzebującymi pomocy nie stanowi zatem wyjątku, lecz jest jednym z centralnych tematów w naszym społeczeństwie. Te coraz większe braki trzeba więc uzupełnić profesjonal-nymi opiekunami, którzy stawiliby czoła licznym wyzwaniom. W charakterze nowego medium infor-macyjnego wydajemy teraz własne czaso-pismo. 24 7 (twentyfour/seven) cztery raz do roku dostarczy Państwu przydatnych wskazówek, najważniejszych danych kon-taktowych i wiele ciekawych informacji. Najbardziej godne uwagi jest jednak, że 24 7 będzie wydawane w czterech językach. Mamy sprecyzowany cel: Także naszym obcojęzycznym kolegom chcemy dostarczyć informacji z pierwszej ręki i pomóc im w tym, aby trochę zadomowili się w Austrii. Na koniec prośba: Jeśli zauważą Państwo coś, czego według Państwa tutaj brakuje, proszę nam o tym powiedzieć. Zawsze jesteśmy otwarci na krytykę, pomysły, no i pochwały.

Societatea noastră îmbătrâneşte şi prezintă numeroase noi provocări. La ora actuală trăiesc în Austria aproximativ 450.000 de persoane ce necesită asis-tenţă sau îngrijire în gospodării particulare. La ora actuală, în Carinthia activează independent peste 3.653 de îngrijitoare şi îngrijitori independenţi de persoane.Astfel, îngrijirea şi asistarea persoanelor vârstnice şi care au nevoie de ajutor nu este un element de excepţie, ci reprezintă un subiect central al societăţii noastre. Iar această diferenţă din ce în ce mai mare trebuie compensată prin personal de îngrijire profesionist şi care să facă faţă numeroaselor cerinţe din domeniu. Ca nou mediu de informare oferim acum o revistă proprie. 24 7 (twentyfour/seven) vă va oferi de patru ori pe an sfaturi utile, cele mai importante date de contact şi

multe altele. Cel mai interesant la 24 7 este însă faptul că revista noastră este publicată în patru limbi. Obiectivul nostru este clar: dorim să oferim şi colegilor noştri din alte medii lingvistice informaţii direct de la sursă şi să îi ajutăm să se simtă şi în Austria puţin ca acasă. O rugăminte la final: dacă aveţi observaţii sau dacă doriţi informaţii suplimentare, vă rugăm să ne comunicaţi. Luăm întotde-auna în considerare o observaţie sau o critică - precum şi o laudă.

Naša starnúca spoločnosť ukrýva mnohé nové výzvy. Momentálne žije v súkrom-ných domácnostiach v Rakúsku okolo 450.000 ľudí, ktorí potrebujú pomoc alebo opatrovanie. V Korutánsku pracuje aktuálne vyše 3.653 samostatne zárobko-vo činných opatrovateliek a opatrovateľov osôb. Starostlivosť a opatrovanie o staršie osoby, ktoré potrebujú pomoc preto nie je žiadnym výnimočným javom, ale pred-stavuje ústrednú tému našej spoločnosti. Táto neustále sa zväčšujúca medzera sa preto musí uzavrieť prostredníctvom profesionálnych ošetrovateľov, ktorí dokážu zvládnuť mnohé požiadavky. Ako nové informačné centrum teraz ponúkame vlastný časopis. 24 7 (twentyfour/seven) vám štyri krát ročne poskytne užitočné tipy, najdôležitejšie kontaktné údaje a omnoho viac. Najpozoruhodnejším na 24 7 je však to, že náš magazín bude vychádzať v štyroch jazykoch. Náš cieľ je jasný: chceme ponúknuť informácie z prvej ruky aj našim cudzojazyčným kolegom a pomôcť, aby sa aj v Rakúsku trochu udomácnili. Prosba na záver: ak vás niečo napadne, alebo vám niečo chýba, dajte nám vedieť.Pre kritiku a podnety sme vždy prístupní, mimochodom aj pre pochvalu. ■

Viel Spaß beim Lesen wünscht/ Przyjemnej lektury życzy / Distracţie plăcută la lectură vă urează / Mnoho zábavy pri čítaní želá

Irene Mitterbacher,Fachgruppenobfrau

2 3

Rejestracji działalności gospodarczej, zmiany sied-ziby, zmiany nazwy, zamyka-nia działalności gospodarc-zej dokonuje się w

Înregistrări în scopul desfăşurării de activităţi economice în scop lucrativ pe cont propriu, relocări, redenumiri, lichidări se efectuează la

Ohlásenie živnosti, zmena sídla, zmena mena alebo zrušenie je možné na

Magistrat Klagenfurt – GewerbeamtBahnhofstraße 35/III9010 Klagenfurt Tel.: +43 (0)463 537-4809Fax: +43 (0)463 537-6263Mail: [email protected]

Magistrat Villach – GewerbeamtRathausplatz 19500 VillachTel.: +43 (0)4242 205-2200Fax: +43 (0)4242 205-2299Mail: [email protected]

BH Feldkirchen – GewerbereferatMilesistraße 109560 FeldkirchenTel.: +43 (0)50536-67000Fax: +43 (0)50536-67200Mail: [email protected]

BH Hermagor – GewerbereferatHauptstraße 449620 HermagorTel.: +43 (0)50536-63000Fax: +43 (0)50536-63810Mail: [email protected]

BH Klagenfurt Land – GewerbereferatVölkermart Ring 19-219010 Klagenfurt Tel.: +43 (0)50536-64000Fax: +43 (0)50536-64001Mail: [email protected]

BH Spittal – GewerbereferatTiroler Straße 169800 Spittal an der DrauTel.: +43 (0)50536-62000Fax: +43 (0)50536-62333Mail: [email protected]

BH St. Veit an der Glan – GewerbereferatHauptplatz 289300 St. Veit an der GlanTel.: +43 (0)50536-68000Fax: +43 (0)50536-68200Mail: [email protected]

BH Villach Land – GewerbereferatMeister-Friedrich-Straße 49500 VillachTel.: +43 (0)50536-61000Fax: +43 (0)50536-61341Mail: [email protected]

BH Völkermarkt – GewerbereferatSpanheimergasse 29100 VölkermarktTel.: +43 (0)50536-65000Fax: +43 (0)50536-65511Mail: [email protected]

BH Wolfsberg – GewerbereferatAm Weiher 5/69400 Wolfsberg Tel.: +43 (0)50536-66000Fax: +43 (0)50536-66200Mail: [email protected]

Service Kärnten

FACTBOX

twentyfour / seven Betreuung rund um die Uhr

Serwis – KARYNTIAService – KÄRNTENServis – KORUTÁNSKO

Fachgruppe der gewerblichen DienstleisterEuropaplatz 19021 Klagenfurt Tel.: +43 (0)590 904-140/145/146Fax: +43 (0)590 904-144Mail: [email protected]

Gründer-ServiceEuropaplatz 19021 Klagenfurt Tel.: +43 (0)590 904-745Fax: +43 (0)590 904-744Mail: [email protected]

Sozialversicherung der gewerblichen Wirtschaft (SVA)Landesstelle KärntenBahnhofstraße 67, 9020 Klagenfurt Tel.: +43 (0)50808-2026Fax: +43 (0)50808-9629Mail: [email protected]

Gewerbeanmeldungen, Standortverlegungen, Namensänderungen, Löschungen

!Sie können der Wirtschaftskammer auch Ihre gewünschte Zusendeadresse, Heimatadresse bekannt geben. So erhalten Sie alle Wirt-schaftskammerzusendungen an Ihre Heimatanschrift. ■ Do Izby Gospodarczej mogą Państwo przesłać swój adres domowy lub ad-res, pod który mają być wysyłane przesyłki. Na otrzymany od Państwa adres będą wysyłane wszystkie przesyłki z Izby Gospodarczej. ■ Puteţi comunica oficiului Camerei comerţului şi adresa poştală dorită, respectiv adresa din ţara de origine. În acest fel, puteţi obţine la adresa de acasă toate informările transmise de către Camera comerţului. ■ Hospodárskej komore môžete pre doručovanie pošty uviesť aj vašu želanú domácu adresu. Všetky zásielky od hospodárskej komory vám tak budú doručované na vašu domácu adresu.

Wirtschaftskammer Kärnten

Was Personenbetreuer beachten sollten:

Vor Beginn der Tätigkeit

Erste Anlaufstelle für Informationen sind die Regionalstellen sowie das Gründer-service der Wirtschaftskammer (WKO). Dort bekommt man alle nötigen Infor-mationen. In der Wirtschaftskammer ist die „Fachgruppe der gewerblichen Dienstleister“ die Interessenvertretung aller Personenbetreuer. Hier bekommen Personenbetreuer Detailinfos rund um ihren Beruf: was darf man, was ist wie und wo geregelt etc.

Die Gewerbeanmeldung selbst erfolgt nicht bei der WKO, sondern bei der zuständigen Bezirksverwaltungsbehörde, also auf der Bezirkshauptmannschaft oder dem Magistrat. Sie wird jedoch als Service online bei der WKO angeboten.

Achtung: Ruhendmeldungen oder Wiederaufnahmen müssen innerhalb von drei Wochen bekannt gegeben werden. Standortverlegungen und Löschungen müssen hingegen sofort gemeldet wer-den. Wer das nicht beachtet, muss mit Folgekosten (Sozialversicherungsbeiträ-ge, Grundumlage etc.) rechnen, die auch im Heimatstaat eingetrieben werden.Eine Gewerbetätigkeit führt zu einer Pflichtversicherung in der Kranken-, Pensions- und Unfallversicherung. Die Anmeldung muss innerhalb eines Monats bei der Sozialversicherungsanstalt erfol-gen und geschieht automatisch bei der Gewerbeanmeldung oder Aktivierung des Gewerbes.Mit der Gewerbeanmeldung ist man automatisch Mitglied der WKO und damit auch Unternehmer! Für die WKO-Mit-gliedschaft muss ein „Mitgliedsbeitrag“, die sogenannte Grundumlage, bezahlt werden. Deren Höhe ist von Bundesland zu Bundesland und von Berufsgruppe zu Berufsgruppe unterschiedlich. In Kärnten beträgt sie für Personenbetreuer ab 2014 € 72 Euro pro Jahr.

Przed rozpoczęciem pracy

Pierwszym miejscem, do którego moż-na się udać, to punkty regionalne oraz serwis dla założycieli firm Austriackiej Izby Gospodarczej (Gründerservice der Wirt-schaftskammer WKO). Można tam otrzy-mać wszystkie potrzebne informacje. W Izbie Gospodarczej „Grupa specjalistów usługodawców w ramach działalności gospodarczej “ reprezentuje interesy wszystkich opiekunów. Tutaj opiekunowie otrzymają szczegółowe informacje doty-czące ich zawodu: co im wolno, co, w jaki sposób i gdzie jest regulowane itd. Rejestracji działalności gospodarczej nie dokonuje się w Izbie Gospodarczej WKO, lecz we właściwym urzędzie administracji w powiecie, a więc w starostwie powia-towym albo w Magistracie. W tym zakre-sie można skorzystać również z serwisu online Izby Gospodarczej WKO.

Uwaga: Zawieszenie oraz wznowienie działalności gospodarczej należy zgłaszać w terminie trzech tygodni. Natomiast zmi-anę siedziby oraz zamknięcie działalności gospodarczej należy zgłaszać natychmi-ast. Osoby, które tego nie przestrzegają, muszą się liczyć z dodatkowymi kosztami (składki na ubezpieczenie społeczne, składka na Izbę Pracowniczą itd.), które pobierane są także w kraju pochodzenia.Działalność gospodarcza wiąże się z obowiązkowym ubezpieczeniem zdro-wotnym, emerytalnym i od następstw nieszczęśliwych wypadków. Zgłoszenie musi nastąpić w ciągu jednego miesiąca w zakładzie ubezpieczeń społecznych i przebiega automatycznie podczas reje-stracji działalności gospodarczej lub jej aktywacji.Wraz z zarejestrowaniem działalności gospodarczej automatycznie przystępuje się do Izby Gospodarczej WKO w charak-terze jej członka i tym samym zostaje się przedsiębiorcą! Za członkowstwo w Izbie Gospodarczej WKO płaci się składkę

członkowską, tzw. składkę podstawową. Wysokość składek różni się w zależności od kraju związkowego i grupy zawodo-wej. W Karyntii od roku 2014 składka za opiekuna wynosi 72 € rocznie.

Înainte de începerea activităţii

Primul contact pentru informaţii sunt bi-rourile regionale, precum şi biroul de asis-tenţă la înfiinţare al Camerei de comerţ (WKO). Aici puteţi obţine toate informaţiile necesare. În cadrul Camerei de comerţ, „Fachgrup-pe der gewerblichen Dienstleister“ este reprezentantul intereselor tuturor îngrijito-rilor de persoane. Aici, îngrijitorii primesc

4 5 twentyfour / seven Betreuung rund um die Uhr

toate informaţiile de detaliu referitoare la profesia lor: ce au voie să facă, ce şi unde este reglementat etc. Înregistrarea în scopul prestării de acti-vităţi economice în scop lucrativ pe cont propriu nu se efectuează la WKO, ci la autoritatea administrativă responsabilă, respectiv Bezirksverwaltungsbehörde sau Magistrat. Totodată înregistrarea este oferită şi de WKO, ca serviciu online.

Atenţie: suspendarea sau reluarea activităţii trebuie notificată în termen de trei săptămâni. Pe de altă parte, relocările şi lichidările trebuie notificate neîntârziat. Nerespectarea acestor termene atrage costuri ulterioare (contribuţii la asigurările sociale, contribuţii la asociaţii profesionale etc.), ce pot fi colectate şi în ţara de origi-

ne. O activitate economică în scop lucrativ implică o asigurare obligatorie de sănăta-te, de pensie şi de accident. Înregistrarea trebuie efectuată în termen de o lună la casa de asigurări sociale, respectiv are loc în mod automat la înregistrarea sau respectiv la reluarea activităţii economice în scop lucrativ pe cont propriu.La înregistrarea în scopul prestării de activităţi economice lucrative pe cont propriu deveniţi automat membru al WKO şi, astfel, antreprenor! Aderarea la WKO implică achitarea unei „taxe de membru“, aşa-numita contribuţie de bază. Valoa-rea acesteia diferă de la land la land şi de la categorie profesională la categorie profesională.În Carintia, pentru îngrijitori de persoane, aceasta se ridică la 72 Euro pe an, începând cu 2014.

Pred začiatkom činnosti

Prvé kontaktné informačné miesta sú krajinské úrady ako aj zakladateľské ser-visy hospodárskej komory (WKO). Tam získate všetky potrebné informácie. V hospodárskej komore zastupuje „Od-borná skupina živnostenských poskytova-teľov služieb“ záujmy všetkých opatrova-teľov osôb. Tu získajú opatrovatelia osôb detailné informácie o svojom povolaní: čo sa smie, čo je ako a kde regulované a pod. Samotné ohlásenie živnosti sa nevykoná-va v hospodárskej komore, ale na prís-lušnom okresnom úrade správy, čiže na okresnom riaditeľstve alebo na magistrá-te. Hospodárska komora to však ponúka aj ako online servis.

Pozor: Oznámenia o pozastavení alebo obnovení činnosti sa musia nahlásiť do troch týždňov. Zmeny a zrušenie sídla sa však musia oznámiť ihneď. Kto to zane-dbá, musí počítať s následnými nákladmi (príspevky do sociálnej poisťovne, poplat-ky do komory a pod.), ktoré sú vymáhané aj v domovskej krajine. Pri živnostenskej činnosti je potrebné uhrádzať povinné zdravotné, dôchodkové a úrazové pois-tenie. Prihlásenie do sociálnej poisťovne je nutné vykonať do jedného mesiaca a uskutoční sa automaticky pri prihlásení alebo aktivovaní živnosti. S prihlásením živnosti sa živnostník au-tomaticky stáva členom hospodárskej ko-mory a tým aj podnikateľom! Pre členstvo v hospodárskej komore sa musí uhradiť „členský príspevok“, takzvaný základný poplatok. Jeho výška je medzi spolkovými krajinami a profesnými skupinami odlišná. Od roku 2014 to pre opatrovateľov osôb v Korutánsku činí € 72 za rok. ■

O czym powinni pamiętaę opiekunowie:Ce ar trebui sę ia în considerare îngrijitorii de persoane:Na ęo musia dbaę opatrovatelia osôb:


Während der Tätigkeit

Personenbetreuer unterstützen beein-trächtigte Personen und helfen den Betroffenen und auch den Angehörigen ihren gewohnten Alltag zu meistern.

Die 24-Stunden-Betreuung hat sich in der Praxis bewährt. Es gibt drei Arten der Or-ganisation: das Unselbständigenmodell, das Trägermodell (über Trägerorganisati-onen z.B.: Rotes Kreuz, Caritas, Volkshil-fe) und das Selbständigenmodell.Das Selbständigenmodell ist das häufigs-te und hat etliche Vorteile: So sind Selbst-ständige nicht an Arbeitszeitbeschrän-kungen gebunden und zahlen geringere Sozialversicherungsbeiträge.

Personenbetreuer haben drei Aufgaben-gebiete. Zu den Betreuungstätigkeiten zählen die Hilfe bei der Haushaltsführung und der Kontakt mit dem Kunden. Der Personenbetreuer führt ein Haushalts-buch über die Ausgaben für den Kunden. Zu den pflegerischen Tätigkeiten gehören das Unterstützen bei der Nahrungs- und Arzneimittelaufnahme, die Körperpfle-ge, die Toilettenbenutzung, das An- und Auskleiden sowie die Fortbewegung. Der dritte Bereich betrifft das Verabreichen von Arzneimitteln, das Anlegen von Ver-bänden, Insulininjektionen und Blutent-nahme aus der Kapillare, sowie Wärme- und Lichtanwendungen. Sie dürfen nur nach schriftlicher ärztlicher Anordnung durchgeführt werden.

Betreuung in vertrauter Umgebung

W trakcie działalności

Opiekunowie udzielają wsparcia osobom potrzebującym pomocy oraz pomagają im i ich rodzinom sprostać wyzwaniom dnia codziennego.W praktyce sprawdziła się opieka całodo-bowa. Istnieją trzy rodzaje zorganizowa-nej opieki: model opieki niesamodzielnej, model opieki za pośrednictwem podmiotu (np. organizacji takiej jak Czerwony Kr-zyż, Caritas, Volkshilfe) oraz model opieki w ramach samozatrudnienia.Model opieki w ramach samozatrudni-enia występuje najczęściej i ma wiele zalet: Osoby samozatrudnione nie mają ograniczonego czasu pracy i płacą niższe składki na ubezpieczenie społeczne.Opiekunowie mają trzy zakresy obowiąz-ków.Do obowiązków opiekunów zalicza się pomoc w prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz kontakt z klientem. Opie-kun prowadzi dla klienta zeszyt wydatków gospodarstwa domowego.Do prac opiekuńczych zalicza się pomoc przy spożywaniu posiłków i przyjmowaniu leków, w utrzymaniu higieny ciała, przy korzystaniu z toalety, ubieraniu i rozbie-raniu oraz poruszaniu się. Trzeci zakres obowiązków obejmuje podawanie leków, zakładanie opatrunków, wstrzykiwanie insuliny oraz pobieranie krwi z naczyń włosowatych, jak również wykonywanie zabiegów cieplnych i świetlnych. Wolno je wykonywać wyłącznie na pisemne zalecenie lekarza.

W trakcie działalności

Îngrijitorii asistă persoane cu dizabilităţi şi le ajută pe acestea, precum şi membri familiilor acestora în abordarea cu succes a vieţii cotidiene.Îngrijirea timp de 24 de ore din 24 s-a dovedit a fi eficientă în practică. Exis-

tă trei modele de organizare: modelul dependent, modelul răspunzător (prin organizaţii răspunzătoare, cum ar fi Cru-cea Roşie, Caritas, Volkshilfe) şi modelul independent.Modelul independent este cel mai des întâlnit şi prezintă numeroase avantaje: în acest fel, îngrijitorii de persoane inde-pendenţi nu sunt legaţi de limitările unui orar de muncă şi plătesc contribuţii de asigurări sociale mai reduse.

Îngrijitorii au trei sarcini principale. Printre activităţile de îngrijire se numără acordar-ea de ajutor la administrarea gospodăriei şi contactul cu clientul. Îngrijitorul de persoane menţine un registru de casă privind cheltuielile efectuate pentru client.Printre activităţile de îngrijire se numără ajutorul la administrarea hranei şi a medi-camentelor, la îngrijire personală, utiliza-rea toaletei, îmbrăcarea şi dezbrăcarea, precum şi la deplasare. A treia sarcină se referă la administrarea de medicamente, aplicarea de bandaje, injecţii cu insulină şi prelevare de sânge din vasele capilare, precum şi aplicaţii de fototerapie şi termoterapie. Acestea pot fi efectuate numai pe baza unei reţete medicale scrise.

Počas činnosti

Opatrovatelia osôb podporujú obme-dzené osoby a pomáhajú im a aj ich príbuzným zvládať bežný deň. V praxi sa uplatnilo 24-hodinové opatro-vanie. Existujú tri druhy organizácie: mo-del opatrovateľa, ktorý nie je samostatne zárobkovo činný, model zamestnanca (cez organizácie ako napr.: červený kríž, Caritas, Volkshilfe) a model samostatne zárobkovo činných opatrovateľov.Najčastejší je model samostatne zárob-kovo činných opatrovateľov a má mnohé výhody: živnostníci nie sú viazaní obme-

dzeniami pracovnej doby a platia nižšie odvody do sociálnej poisťovne. Opatrova-telia osôb majú tri oblasti úloh.K opatrovateľským činnostiam patrí po-moc pri vedení domácnosti a kontakt so zákazníkom. Opatrovateľ osôb vedie kni-hu domácnosti o úlohách pre zákazníka. K ošetrujúcim činnostiam patrí podpora pri stravovaní a užívaní liekov, telesná hygiena, pomoc pri použití toalety, pri ob-liekaní ako aj pri pohybe. Tretia oblasť sa týka podávania liekov, založenie obväzov, inzulínové injekcie a odber krvi z kapiláry, ako aj aplikácie tepla a svetla. Môžu sa vykonávať len na základe písomného lekárskeho nariadenia. ■



Prawa i obowiązki

Ważnym krokiem w kierunku legal-nej opieki całodobowej we własnym domu jest austriacka Ustawa o opiece domowej (Hausbetreuungsge-setz), która weszła w życie z dniem 1 lipca 2007 r. Opiekunowie działający w ramach sa-mozatrudnienia są najczęściej nieza-leżni od poleceń służbowych. Oznacza to, że mogą oni odmówić wykonywania pewnych usług. Ponadto istnieje prawo do zastępstwa. Wskazówka: Zaleca się, aby opiekun zawarł umowę z osobą, która go zastę-puje. W umowie uzgodnione są usługi oraz określona wysokość wynagrodze-nia za zastępstwo. Oczywiście opiekunowie mają także prawo do wypłaty uzgodnionego wynagrodzenia. Musi ono być jed-nak określone umownie. Jeśli usługa nie zostanie wykonana (np. podczas choroby opiekuna), nie otrzymuje on wynagrodzenia.Do najważniejszych obowiązków za-licza się współpraca z osobami zain-teresowanymi, zachowanie dyskrecji wobec osób postronnych, unikanie zagrożeń dla klienta oraz przestrze-ganie wytycznych postępowania na co dzień oraz w nagłym wypadku. Usługi wykonywane przez opiekunów należy w dostatecznym stopniu i regu-larnie dokumentować oraz udostępnić tę dokumentację obu stronom umowy.

Drepturi şi obligaţii

Un pas important în sensul legalităţii unei îngrijiri timp de 24 de ore din 24 în propria casă a fost realizat prin promulgarea Legii austriece cu privire la îngrijirea casnică, intrată în vigoare la 01.07.2007. Îngrijitorii de persoane care prestează activităţi economice în scop lucrativ pe

cont propriu sunt, în principiu, autono-mi. Acest lucru înseamnă că pot refuza prestarea anumitor activităţi. Totodată au dreptul la reprezentare. Su-gestie: Se recomandă încheierea unui contract între îngrijitor şi reprezentantul său, care să stipuleze volumul de ser-vicii prestate şi valoarea remuneraţiei reprezentantului.

Bineînţeles că îngrijitorii de persoane au dreptul la plata remuneraţiei agreate. Acest lucru trebuie stabilit însă contrac-tual. În cazul neprestării serviciilor (de ex. în caz de boală a îngrijitorului de persoane) nu se acordă remuneraţie.Printre cele mai importante obligaţii se numără colaborarea cu toţi cei implicaţi, discreţia faţă de terţi, evitarea perico-lelor la care s-ar putea expune clientul şi respectarea unor linii de conduită în viaţa cotidiană şi în situaţii de urgenţă. Serviciile prestate de îngrijitorii de persoane trebuie documentate în mod suficient şi regulat şi trebuie puse la dispoziţia ambelor părţi contractuale.

Práva a povinnosti Dôležitým krokom zlegalizovania 24-hodiného opatrovania vo vlastnej domácnosti bol zákon o domácom opatrovaní, ktorý vstúpil do platnosti 1. júla 2007. Samostatne zárobkovo činní opatrova-telia sú zásadne bez nariadení. To zna-mená, že určité služby môžu odmietnuť. Okrem toho existuje právo na zas-tupovanie. Tip: odporúča sa, aby opatrovateľ uzavrel zmluvu so svojim zástupcom, v ktorej sa dohodnú výkony a stanoví výška odmeny za zastupova-nie. Opatrovatelia osôb majú samozre-jme nárok aj na vyplatenie dohodnutej odmeny. Ten sa však musí upraviť zm-luvne. V prípade neposkytnutia služieb (napr. v prípade ochorenia opatrovateľa osôb) sa odmena nevyplatí.

K najdôležitejším povinnostiam patrí spolupráca so všetkými zúčastnenými, diskrétnosť voči nestranným osobám, zabránenie ohrození zákazníka a dodržanie smerníc konania počas bežného dňa a v prípade núdze. Služby poskytované opatrovateľmi osôb sa musia dostatočne a pravidel-ne zdokumentovať a sprístupniť obom zmluvným stranám. ■


Ein wichtiger Schritt in Richtung einer legalen 24-Stunden Betreuung im eigenen Heim wurde durch das am 1. Juli 2007 in Kraft getretene Hausbetreuungsgesetz geschaffen.

Selbständige Personenbetreuer sind grundsätzlich weisungsfrei. Das heißt, sie können bestimmte Dienstleistun-gen verweigern. Außerdem besteht ein Recht auf Ver-tretung. Tipp: Es empfiehlt sich, dass der Betreuer einen Vertrag mit seiner Vertretung abschließt, in dem Leistun-gen vereinbart werden und in dem die Höhe des Entgelts für die Vertretung festgelegt wird.Selbstverständlich haben Personen-betreuer auch ein Recht auf Aus-zahlung des vereinbarten Entgelts. Dieses muss allerdings vertraglich geregelt sein. Bleibt die Leistung aus (z.B. bei Krankheit des Personenbe-treuers) gibt es auch kein Entgelt.

Zu den wichtigsten Pflichten zählen die Zusammenarbeit mit allen Be-teiligten, die Diskretion gegenüber Außenstehenden, das Vermeiden von Gefahren für den Kunden und das Einhalten von Handlungsleitlinien im Alltag und im Notfall. Die von den Personenbetreuern erbrachten Dienstleistungen sind ausreichend und regelmäßig zu doku-mentieren und beiden Vertragsteilen zugänglich zu machen.

Rechte & Pflichten

!


KÄRNTEN: Fläche: 9.535,97 km²Einwohner: 555.637 (1. Jänner 2014)Landeshauptstadt: KlagenfurtHöchster Punkt: 3.798 m (Großglockner)Gliederung:2 Statutarstädte (Klagenfurt und Villach)8 Bezirke132 Gemeinden

KARYNTIA: Powierzchnia: 9.535,97 km²Liczba mieszkańców: 555.637 (1 stycznia 2014 r.)Stolica: KlagenfurtNajwyższy szczyt: 3.798 m (Großglockner)Podział administracyjny:2 miasta statutarne (Klagenfurt i Villach)8 powiatów132 gminy

CARINTIA:Suprafaţă: 9.535,97 km²Populaţie: 555.637 (1 ianuarie 2014)Capitala landului: KlagenfurtVârful cel mai înalt:3.798 m (Großglockner)Subdiviziune:2 oraşe statutare (Klagenfurt şi Villach)8 districte132 comune

KORUTÁNSKO: Rozloha: 9.535,97 km²Obyvatelia: 555.637 (1. január 2014)Hlavné mesto kraja: KlagenfurtNajvyšší bod: 3.798 m (Großglockner)Členenie:2 štatutárne mestá (Klagenfurt a Villach)8 okresov 132 obcí

Carinthia se învecinează printre altele cu Slovenia şi Italia, considerându-se astfel a fi o intersecţie a trei culturi. Pe lângă ger-mană, în zonele sudice ale landul Carinthia se vorbeşte pe alocuri slovenă. În aceste regiuni există şi plăcuţe bilingve la intrarea în localităţi. Locuitorii landului Carinthia sunt cunoscuţi a fi foarte prietenoşi. Cântatul este foarte important pentru ei, numeroşi locuitori fiind membrii ai diferitor coruri. Landul fe-deral Carinthia este una dintre cele mai mari zone turistice din Austria. În special vara, un număr mare de turişti îşi petrec vacanţa la lacurile din Carinthia. Cel mai cunoscut dint-re ele este Wörthersee, aflat între Klagenfurt şi Velden.

Korutánsko je najjužnejšou spolkovou krajinou Rakúska. Podľa rozlohy je piatou najväčšou, podľa obyvateľov šiestou najväčšou krajinou z deviatich rakúskych spolkových krajín. Krajina sa v podstate člení na dve časti. Západne od Veldenu pri Wörthersee leží Horné Korutánsko,

východne od toho Dolné Korutánsko. V Hornom Korutánsku dominujú vysoké vrchy. Najvyšší vrch Korutánska, Groß-glockner, je zároveň najvyšším vrchom Rakúska. V Dolnom Korutánsku sa nachádza prevažná časť Klagenfurtskej kotliny s mnohými známymi jazerami. Ko-rutánsko hraničí okrem iného so Slovins-kom a Talianskom a považuje sa preto za križovatku troch kultúr. V samotnom Korutánsku sa v južných častiach krajiny okrem nemeckého jazyka hovorí aj po slovinsky. V týchto regiónoch sa používajú aj dvojjazyčné miestne tabule na označe-nie obcí.Korutánci sú známi tým, že sú veľmi spoločenskí. Vysoký rád predstavuje spev. Preto sa aj mnoho Korutáncov angažuje v chóroch. Spolková krajina je jednou z veľkých regiónov cestovného ruchu Rakúska. Hlavne v lete prichádza veľa hostí, aby si užili dovolenku pri Korutáns-kych jazerách. Najznámejším z nich je Wörthersee medzi mestami Klagenfurt a Velden. ■

Kärnten ist das südlichste Bundesland Österreichs. Nach der Fläche ist es das fünftgrößte, nach den Einwohnern das sechstgrößte der neun Österreichischen Bundesländer. Das Land teilt sich im Wesentlichen in zwei Teile. Westlich von Velden am Wörthersee liegt Oberkärnten, östlich davon Unterkärnten. In Oberkärnten dominieren hohe Berge. Der höchste Berg Kärntens, der Großglockner, ist gleichzei-tig auch der höchste Berg Österreichs. In Unterkärnten liegt der größte Teil des Klagenfurter Beckens, mit vielen bekannten Badeseen.Kärnten grenzt unter anderem an Slowenien und Italien und sieht sich daher als Schnittpunkt dreier Kulturen. In Kärnten selbst wird in den südlichen Landesteilen neben Deutsch auch vereinzelt Slowenisch gesprochen. In diesen Gegenden gibt es auch zweisprachige Ortstafeln.Die Kärntner sind als sehr gesellig bekannt. Einen hohen Stellenwert hat der Gesang. Viele Kärntner sind daher in Chören enga-giert. Das Bundesland ist eine der großen Fremdenverkehrsregionen Österreichs. Vor allem im Sommer kommen viele Gäste, um an den Kärntner Seen ihren Urlaub

zu verbringen. Der bekannteste davon ist der Wörthersee zwischen Klagenfurt und Velden.

Karyntia to kraj związkowy leżący cał-kowicie na południu Austrii. Jest to piąty co do wielkości, a szósty co do liczby miesz-kańców kraj spośród dziewięciu austriackich krajów związkowych. Kraj dzieli się głównie na dwie części. Na zachód od miejscowości Velden am Wörthersee leży Górna Karyntia, na wschód Dolna Karyntia. W Górnej Karyn-tii dominują wysokie góry. Najwyższa góra w Karyntii, Großglockner, jest jednocześnie najwyższą górą w Austrii. W Dolnej Karyn-tii znajduje się największa część Kotliny Klagenfurckiej ze swoimi licznymi znanymi jeziorami.Karyntia graniczy między innymi ze Słowenią i Włochami, postrzega się ją więc jako punkt przecięcia trzech kultur. W samej Karyntii oprócz języka niemieckiego w południowych częściach kraju używa się też niekiedy języka słoweńskiego. W tych okolicach występują też dwujęzyczne

oznaczenia miejscowości. Karyntianie znani są ze swojego towarzyskiego usposobienia. Wysoko ceniony jest śpiew, dlatego wielu Karyntian działa w chórach. Kraj ten jest jed-nym z największych regionów turystycznych w Austrii. Zwłaszcza latem przybywa tu wielu gości, aby spędzić urlop nad karynckimi jeziorami. Najbardziej znanym jeziorem jest Wörthersee między Klagenfurtem a Velden.

Carinthia (Kärnten) este un land federal localizat în sudul Austriei. În ceea ce priveşte suprafaţa, este al cincilea ca mărime şi al şaselea ca populaţie dintre cele nouă landuri federale ale Austriei. Landul se împarte, în principiu, în două părţi. La vest de Velden am Wörthersee se află Carinthia superioară (Oberkärnten), iar la est este Carinthia inferioară (Unterkärnten). În Oberkärnten predomină munţii înalţi. Cel mai mare dintre aceştia, Großglockner, este totodată şi cel mai înalt munte din Austria. În Carinthia inferioară se află cea mai mare parte a bazinului Klagenfurt, cu numeroase lacuri de agrement.

Impressum:

Medieninhaber, Herausgeber und Eigentümer:Wirtschaftskammer Kärnten, Fachgruppe der gewerblichen Dienstleister, Europaplatz 19021 Klagenfurt am WörtherseeÖsterreichTelefon: +43 (0)5 90 904 140;145;146

Geschäftsführer:Mag. Stefan Dareb

Konzeption und Design:TRICOM OGKörösistraße 9, 8010 Graz, www.tricom.at

Fotos © fotolia (7), WK Kärnten (1)

Redaktion: Mag. Markus SimmerstatterKristina Kurzweil, MA

Übersetzungen:ALLESPRACHEN.AT GmbH+43 316 291629

Druck:Druckhaus Scharmer Europastraße 428330 FeldbachSteiermark, ÖsterreichTel. 03152-2318

FACTBOX

Mein Bundesland Kärnten

Mój kraj zwięzkowyLandul meu federalMoja spolková krajina

Im Sinne einer guten Lesbarkeit wird zum größten Teil von einer geschlechtsspezifischen Formulierung abgesehen.

12 twentyfour / seven

Wer an Österreich denkt, dem kommt als Erstes das berühmte Wienerschnitzel in den Sinn. Hier ein traditionelles Rezept:

Zutaten für 4 Personen600g Kalbsschnitzel2 Eier100g Mehl, glatt150g SemmelbröselÖl oder ButterschmalzSalz & ZitroneZuerst die Eier mit einer Gabel verquirlen. Dann das Schnitzel zart klopfen und gleichmäßig salzen. Das Schnitzel beidseitig in Mehl einlegen und anschlie-ßend durch das verquirlte Ei ziehen. Danach das Schnitzel in den Semmelbrösel wenden, in heißes Fett einlegen und drei bis fünf Minuten backen, bis es eine goldbraune Farbe angenommen hat. Tipp: Wenn die Panierpfan-ne leicht gerüttelt wird, wird die Panier sehr luftig und besonders schön. Abtropfen lassen und mit Zitrone servieren. Mahlzeit!

Kartoffelsalat – die bewährte BeilageZutaten für 4 Personen500 g Kartoffel0,5 l Rinderbrühe, heiß3 EL Essig, neutralSalzPfeffer, frisch gemahlen1 größere Zwiebel, fein gehackt3 EL Öl, neutralKartoffel kochen, noch heiß schälen und in Scheiben schnei-den. Mit der heißen Rindsuppe übergießen. Essig, Salz, Pfeffer und die feingeschnittene Zwie-bel zugeben und abschließend das Öl untermengen. Alles gut durchziehen lassen – fertig! Tipp: Wer zusätzlich Mayonnai-se (25 Prozent reichen!) unter-rührt, bekommt den berühmten Wiener Kartoffel-Mayonnaise- Salat. Köstlich!

Jeżeli mówimy o Austrii, to na myśl przychodzi nam słynny sznycel wiedeński. A A oto tradycyjny przepis na niego:

Składniki dla 4 osób600g sznycla cielęcego2 jajka100g mąki, gładkiej150g bułki tartej Olej albo masło klarowaneSólCytrynaRoztrzepać najpierw widelcem jajka. Następnie delikatnie ubić sznycel i równomiernie posolić. Obustronnie panierować szny-cel mąką, a następnie jajkiem. Na koniec panierować bułką tartą, przez trzy do pięciu minut smażyć na gorącym tłuszczu, aż sznycle nabiorą złotobrązowego koloru. Wskazówka: Jeśli lekko potrząśniemy patelnią, panierka zrobi się lekka i wyjątkowo ład-na. Pozwolić, aby olej odciekł i podawać z cytryną. Smacznego!

Sałatka ziemniaczana – spra-wdzona przystawkaSkładniki dla 4 osób500 g ziemniaków0,5 l bulionu wołowego, gorącego3 łyżki octu, neutralnegoSólPieprz, świeżo zmielony 1 większa cebula, drob-no posiekana 3 łyżki oleju, neutralnegoZiemniaki ugotować, obrać, gdy jeszcze są gorące i pokroić w plastry. Zalać gorącym rosołem wołowym. Dodać ocet, sól, pie-prz i drobno posiekaną cebulę, a następnie zmieszać z olejem. Pozostawić, aby wszystko się dobrze przegryzło – gotowe! Wskazówka: Jeśli dodamy majonezu (25% wystarczy!), otrzymamy słynną wiedeńską sałatkę ziemniaczaną z majone-zem. Pyszne!

Când ne gândim la Austria ne gândim în primul rând la renu-mitul şniţel vienez. Iată o reţetă tradiţională:

Ingrediente pentru 4 persoane600g carne de vită2 ouă100g făină, fină150g pesmetulei sau unt clarificatsarelămâieAmestecaţi mai întâi ouăle cu o furculiţă. Bateţi apoi şniţelul uşor şi săraţi-l uniform. Treceţi carnea pe ambele părţi prin făină, iar apoi prin oul bătut. Treceţi car-nea prin pesmet, prăjiţi-o apoi între trei şi cinci minute în ulei fierbinte şi rumeniţi-o până devi-ne aurie. Sugestie: Dacă agitaţi uşor tigaia, şniţelul va căpăta un aspect crocant şi delicios. Permiteţi scurgerea excesului de ulei şi serviţi cu lămâie. Poftă bună!

Salată de cartofi – faimoasa garniturăIngrediente pentru 4 persoane500 g cartofi0,5 l supă de vită, fierbinte3 linguri oţet, neutrusarepiper, proaspăt măcinat1 ceapă mare, tocată fin3 linguri ulei, neutruFierbeţi cartofii, cojiţi-i cât sunt calzi şi tăiaţi-i felii. Adăugaţi supa de vită fierbinte. Adăugaţi oţet, sare, piper şi ceapă fină şi amestecaţi apoi uleiul. Aşteptaţi să tragă bine şi - gata! Sugestie: Dacă adăugaţi suplimentar maioneză (ajung 25 de procen-te!), veţi obţine faimoasa salată vieneză de cartofi cu maioneză. Delicios!

Kto myslí na Rakúsko, ako prvé ho napadnú známe viedenské šnicle. Tu je tradičný recept:

pre 4 osoby potrebujete600g teľacie rezne 2 vajcia 100g hladká múka150g strúhanka olej alebo maslo soľ citrón Vajíčka najskôr rozhabarkujte vidličkou. Potom rezne jemne naklepte a rovnomerne osoľte. Rezne obaľte z oboch strán v múke a následne vo vajíčkach. Potom rezne obaľte v strúhanke, položte do rozpáleného oleja a pečte od troch do piatich minút, kým nedosiahnu zlatohnedú farbu. Tip: Ak panvicou zľahka zatrasiete, obaľované cesto bude obzvlášť pekné a vzdušné. Nechajte odkvapkať a servírujte s citrónom. Dobrú chuť!

Zemiakový šalát – osvedčená prílohaPre 4 osoby potrebujete 500 g zemiaky 0,5 l hovädzí vývar, horúci3 PL ocot, neutrálnysoľčierne korenie, čerstvo mleté1 väčšia cibuľa, jemne krájaná3 PL olej, neutrálnyUvarte zemiaky, ešte horúce ich ošúpte a nakrájajte na plátky. Zalejte horúcim hovädzím vý-varom. Pridajte ocot, soľ, čierne korenie a jemne nakrájanú cibuľu a nakoniec olej. Všetko dobre premiešajte - hotovo! Tip: kto pridá majonézu (postačí 25 percentná!), získa známy vie-denský zemiakový majonézový šalát. Vynikajúce!

Typisch Österreichisch!Typowo austriacki przepis!Reęetę - tipic austriacę!Recept - typický rakúsky!

Rezept

Documents

24 7 twentyfour / seven Ausgabe 1 | 2014 KTN