คดหมายเลขด าท อ.๓๕๐/๒๕๔๘ คดหมายเลขแดงท อ.๑๕๘/๒๕๕๐

ในพระปรมาภไธยพระมหากษตรย

ศาลปกครองสงสด

วนท ๒๔ เดอน พฤษภาคม พทธศกราช ๒๕๕๐

เรอง คดพพาทเกยวกบการท เจาหนาทของรฐออกกฎโดยไมชอบดวยกฎหมาย (อทธรณค าพพากษา)

ผถกฟองคดทงสองยนอทธรณค าพพากษา ในคดหมายเลขด าท ๒๐๕๑/๒๕๔๕ หมายเลขแดงท ๓๙๐/๒๕๔๘ ของศาลปกครองชนตน (ศาลปกครองกลาง) คดนผฟองคดฟองและเพมเตมค าฟองวา สบเนองจากผถกฟองคดท ๒ ไดมหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ แจงเวยนใหกระทรวง ทบวง กรม จงหวด ทราบวา ผถกฟองคดท ๑ ไดมมตก าหนดกรณทมเหตพเศษซงอาจคดเลอกบคคลเขารบราชการไดตามมาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ รวม ๖ กรณ โดยหนงในหกกรณมกรณการบรรจและแตงตงผส าเรจการศกษาในวฒทผถกฟองคดท ๑ จะก าหนดเปนกรณทมเหตพเศษดวย

ค าพพากษา (อทธรณ)

(ต. ๒๒)

ระหวาง

/ซงตอมา...

นายโลมรนดร บตรจนทร ผฟองคด

คณะกรรมการขาราชการพลเรอน ท ๑ เลขาธการคณะกรรมการขาราชการพลเรอน ท ๒ ผถกฟองคด

๒

ซงตอมาผถกฟองคดท ๒ ไดมหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ แจงเวยนใหกระทรวง ทบวง กรม จงหวด ทราบวา วฒทผถกฟองคดท ๑ ก าหนดใหมการคดเลอกเพอบรรจบคคลเขารบราชการเปนขาราชการพลเรอนสามญกรณ ทมเหตพเศษในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๖ ถง พ.ศ. ๒๕๔๗ มอย ๓ กรณ ไดแก ขอ ๑.๑ กรณการบรรจผส าเรจการศกษาตามรายชอวฒตางๆ ทผถกฟองคดท ๑ ก าหนด ขอ ๑.๒ กรณการบรรจผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชาจากสถาบนการศกษา ทผถกฟองคดท ๑ รบรองทงในประเทศและตางประเทศ และขอ ๑.๓ กรณการบรรจผส าเรจการศกษาปรญญาทางบญช คอมพวเตอร เศรษฐศาสตร บรหารธรกจ การจดการและบรหารรฐกจ จากสถาบนการศกษาทผถกฟองคดท ๑ ก าหนดจากประเทศสหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร ออสเตรเลย แคนาดา ญปน และสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ตอมากรมบญชกลางไดน ามตของผถกฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ทงสองฉบบขางตนมาอางในประกาศรบสมครคดเลอกเพอบรรจและแตงตงบคคลเขารบราชการ ในต าแหนงนตกร ๓ จงท าใหประกาศรบสมครของกรมบญชกลาง ลงวนท ๑๕ ตลาคม ๒๕๔๕ ไดระบคณสมบตเฉพาะส าหรบต าแหนงไววาผสมครสอบคดเลอกจะตองไดรบปรญญาตรเกยรตนยมทางดานกฎหมาย ผฟองคดซงส าเรจการศกษานตศาสตรบณฑต แตไมไดร บเกยรตนยมไปยนใบสมครสอบคดเลอกตอเจาหนาทของกรมบญชกลาง เมอวนท ๒๓ ตลาคม ๒๕๔๕ เจาหนาทของกรมบญชกลางจงไมรบใบสมครของผฟองคดโดยใหเหตผลวา ผฟองคดไมไดจบปรญญาตรเกยรตนยมทางดานกฎหมาย ผฟองคดอางวา ประกาศรบสมครของกรมบญชกลางเปนค าสงทางปกครอง ซงมผลกระทบตอสถานภาพ ขนพนฐานของผฟองคดและเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมเพราะเหตความแตกตาง ในเรองการศกษาอบรมตามมาตรา ๓๐ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคด จงเปนอนใชบงคบไมไดตามมาตรา ๖ ของรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคด สวนมตของ ผถกฟองคดท ๑ ทก าหนดใหมการสรรหาบคคลเขารบราชการจากผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยม ถอเปนค าสงทใหอ านาจแกกรมบญชกลางในการประกาศรบสมครสอบคดเลอก โดยมตของผถกฟองคดท ๑ เปนการเลอกปฏบตโดยไมเ ปนธรรม แกบคคลทส าเรจการศกษาปรญญาตร แตไมไดรบเกยรตนยมทางดานกฎหมาย มตของ

/ผถกฟองคด...

๓

ผถกฟองคดท ๑ จงเปนการขดหรอแยงตอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ มาตรา ๓๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคด เชนเดยวกน จงไดยนฟองคดตอศาลปกครอง ขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสง ดงน ๑. เพกถอนมตของผถก ฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ ๒. เพกถอนมตของผถก ฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ ผถกฟองคดทงสองใหการวา ค าสงทางปกครองทไมไดออกโดยรฐมนตร และไมมกฎหมายก าหนดขนตอนอทธรณภายในฝายปกครองไวเปนการเฉพาะ ผไดรบค าสงทางปกครองจะตองอทธรณค าสงตอผท าค าสงทางปกครองภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบแจงค าสงตามมาตรา ๔๔ ประกอบมาตรา ๔๘ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการ ทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ ซงคดนผฟองคดอางวาประกาศรบสมครของกรมบญชกลาง ลงวนท ๑๕ ตลาคม ๒๕๔๕ หนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ และหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ เปนค าสงทางปกครอง แตผฟองคดยงไมไดอทธรณค าสงของกรมบญชกลาง และค าสงของผถกฟองคดท ๑ เพอแกไขความเดอดรอนหรอความเสยหายกอนฟองคด ผฟองคดจงไมมสทธยนฟองคดตอศาลตามมาตรา ๔๒ วรรคสอง แหงพระราชบญญต จดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ สวนกรณทกรมบญชกลางไดอาศยหนงสอส านกงาน ก.พ. จ านวนสองฉบบขางตนไปออกประกาศรบสมครสอบคดเลอกบคคลผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมทางดานกฎหมายเพอบรรจและแตงตงบคคล เขารบราชการใหด ารงต าแหนงนตกร ๓ นน ผถกฟองคดทงสองใหการวา การสรรหา เพอบรรจบคคลเขารบราชการเปนขาราชการพลเรอนมอย ๒ วธ คอ การสอบแขงขน และการคดเลอก โดยในสวนของการคดเลอกไดมการบญญตไวในมาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ วา ในกรณทมเหตพเศษท ผถกฟองคดท ๑ เหนวาไมจ าเปนตองด าเนนการสอบแขงขน ผมอ านาจตามมาตรา ๕๒ อาจคดเลอกบรรจบคคลเขารบราชการและแตงตงใหด ารงต าแหนงไดตามหลกเกณฑ และวธการทผถกฟองคดท ๑ ก าหนด จากหลกกฎหมายดงกลาวผถกฟองคดท ๑ จงได

/ก าหนด...

๔

ก าหนดหลกเกณฑใหสวนราชการสรรหาบคคลทส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยม เขารบราชการโดยวธการคดเลอกโดยไมตองสอบแขงขน ทงนเพอจงใจคนเกงใหมารบราชการและสอดคลองกบระบบบรหารงานบคคลตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ ทยดหลกระบบคณธรรมหรอหลกความรความสามารถ ตลอดจน หากจะพจารณาถงเงอนไขการใหเกยรตนยมของสถาบนการศกษา จะเหนไดวาคอนขาง จะเขมงวด กลาวคอ จะตองไดรบคะแนนเฉลยสะสม ๓.๒๕ หรอ ๓.๕ ขนไป ตองไมสอบตกในวชาใดวชาหนง และตองเรยนภายในระยะเวลาทก าหนด ส าหรบการสรรหาบคคล เขารบราชการของสวนราชการตางๆ โดยวธการคดเลอกตงแตเดอนมกราคม ๒๕๔๔ ถงพฤศจกายน ๒๕๔๔ จากผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมไดมการด าเนนการรวม ๓๔ ครง มผผานการคดเลอก ๓๙๒ ราย และไดร บการบรรจเขารบราชการ ๖๒ ราย สวนการสรรหาบคคลเขารบราชการโดยวธสอบแขงขน ปรากฏวาไดมการด าเนนการรวม ๔๑ ครง แยกเปนระดบ ๑, ๒ ไดด าเนนการ ๑๘ ครง มผไดรบการบรรจเขารบราชการ ๑,๗๒๑ ราย ระดบ ๓,๔ ไดด าเนนการ ๒๗ ครง มผไดรบบรรจเขารบราชการ ๔,๔๑๐ ราย ดงนน ผทไดร บวฒปรญญาตรแตไมไดร บเกยรตนยมมโอกาสสมครเขารบราชการ โดยวธสอบแขงขน การทผถกฟองคดท ๑ ไดก าหนดหลกเกณฑตามขอ ๑.๒ ของหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ จงมใชเปนการจ ากด สทธและเปนการเลอกปฏบตตามขออางของผฟองคด ผฟองคดคดคานค าใหการวา หนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ และหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ จะมผลกระทบกตอเมอกรมบญชกลางไดน าอางในประกาศรบสมคร และหนงสอส านกงาน ก.พ. ในเรองดงกลาวมผลบงคบเปนการทวไปกลาวคอกระทบ ตอบคคลทไมไดรบเกยรตนยม จงมลกษณะเปนกฎ ผฟองคดจงเปนผไดรบผลกระทบโดยตรงจากหนงสอส านกงาน ก.พ. รวมทงบคคลอนๆ ทไมไดร บเกยรตนยมกไดร บผลกระทบเชนเดยวกน ซงถอวามผลกระทบตอประโยชนสาธารณะ ตามมาตรา ๓๐ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ ผฟองคดจงมสทธยนฟองคด ตอศาลปกครอง ขอใหเพกถอนหนงสอส านกงาน ก.พ. โดยไมตองอทธรณ นอกจากน หากจะพจารณาถงมาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕

/ทผถกฟองคด...

๕

ทผถกฟองคดทงสองใชอางในการออกมตปรากฏตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ทงสองฉบบ จะ เหน ไดว า พระราชบญญตดงกล าวมศกด ของกฎหมายต ากว ารฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคด เมอมาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตดงกลาวไดใหอ านาจเกนขอบเขตซ งไมตรงกบเจตนารมณ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคด ผถกฟองคดทงสองควรทจะมการแกไขเพมเตม เปลยนแปลง ปรบปรง ยกเลกกฎ ค าสง ประกาศทขดหรอแยงตอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคด การทผถกฟองคดทงสองอางวาหนงสอส านกงาน ก.พ. ทงสองสอดคลองกบหลกบรหารงานดานบคคลตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ จงไมมเหตผลทร บฟงได ประกอบกบผไดร บเกยรตนยมไมไดหมายความวาจะมความรความสามารถมากกวาผทไมไดรบเกยรตนยม การทผถกฟองคดทงสองอางวาผไดรบเกยรตนยมเปนผมความรความสามารถจงเปนขอสนนษฐานทไมเดดขาด เพราะศาลยงไมไดชขาด ผถกฟองคดทงสองใหการเพมเตมวา เดมผฟองคดไดยนฟองวาหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ และหนงสอ ส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ และประกาศรบสมครของกรมบญชกลาง ลงวนท ๑๕ ตลาคม ๒๕๔๕ เปนค าสงทางปกครอง ผถกฟองคดทงสอง จงยนค าใหการวา ผฟองคดจะตองอทธรณโตแยงค าสงทางปกครองภายในสบหาวน นบแตวนทเจาหนาทปฏเสธไมรบใบสมครของผฟองคด แตผฟองคดไมไดอทธรณค าสง ทางปกครองดงกลาว การยนฟองคดของผฟองคดจงไมชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๔๒ วรรคสอง แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ประกอบกบมาตรา ๔๔ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ และตอมาการทผฟองคดไดยนค าคดคานค าใหการวา หนงสอส านกงาน ก.พ.ทงสองเปนกฎ จงเปนการตงประเดนหรอค าขอใหมซงตองหามตามขอ ๔๘ แหงระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓ ซงผถกฟองคด ท งสองยนยนว าหน งสอส า นกงาน ก .พ.ท งสองฉบบไม ใชกฎตามทบญญตไ ว ในพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ สวนการก าหนดหลกเกณฑ

/ใหสวน...

๖

ใหสวนราชการคดเลอกบคคลผมความรความสามารถทส าเรจการศกษาปรญญาตร เกยรตนยมโดยอาศยอ านาจตามมาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ เนองจากเหนวางานราชการเปนการด าเนนกจการเพอประโยชนของสาธารณะหรอสวนรวม จงมความจ าเปนทจะตองไดบคลากรทมความร ความสามารถ และคณภาพเทยบเคยงไดหรอสงกวาภาคเอกชนเพอเปนกลไกทส าคญในการพฒนาประเทศใหม ความมนคงทงทางเศรษฐกจ สงคม และการเมอง ดงนน การสรรหาบคคลเขารบราชการจากผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ทงสองฉบบ จงเปนเพยงวธการหนงของกระบวนการสรรหาบคคลเขารบราชการเทานน ดงนน การก าหนดหลกเกณฑดงกลาวจงมใชเปนการจ ากดสทธเสรภาพในการประกอบอาชพ หรอเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมแตอยางใด ศาลปกครองชนตนพจารณาแลวเหนวา การทผถกฟองคดท ๑ ไดใชอ านาจตามมาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ . ๒๕๓๕ มมตก าหนดใหผมอ านาจสงบรรจตามมาตรา ๕๒ แหงพระราชบญญตฉบบเดยวกน สามารถคดเลอกเพอบรรจบคคลซงส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชา จากสถาบนการศกษาทผถกฟองคดท ๑ รบรองทงในประเทศและตางประเทศเขารบราชการ เปนขาราชการพลเรอนสามญ และแตงตงใหด ารงต าแหนงท ไดรบคดเลอกตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ มผลบงคบ เปนการทวไปตอสถานภาพของสทธทงของผทไดรบปรญญาตรเกยรตนยม หรอไมไดรบเกยรตนยมทกสาขาวชา โดยมไดมงหมายใหใชบงคบแกกรณใดหรอบคคลใดเปนการเฉพาะ มตของผถกฟองคดท ๑ ดงกลาวจงมลกษณะเปนกฎตามความในมาตรา ๕ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ และมาตรา ๓ แหงพระราชบญญตจดตง ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ผฟองคดจงมสทธยนฟองคดน ตอศาลขอใหเพกถอนมตของผถกฟองคดท ๑ ไดโดยมตองโตแยงหรออทธรณมตของ ผถกฟองคดท ๑ กอนทจะยนฟองคดตอศาล สวนค าขอของผฟองคดทผฟองคดขอให เพกถอนหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ นน เหนวา หนงสอส านกงาน ก.พ. ดงกลาวเปนหนงสอแจงมตของผถกฟองคดท ๑ ทก าหนดกรณหลกเกณฑและวธการคดเลอกบคคลเขารบราชการ เพอใหสวนราชการไดถอปฏบต

/และได...

๗

และไดมการวางแนวปฏบตไวอยางกวางๆ มไดมการระบเกยวกบการคดเลอกผไดรบปรญญาตรเกยรตนยมไวแตประการใด มตของผถกฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ดงกลาว จงยงไมมผลกระทบตอสทธของผฟองคด ส าหรบกรณทผถกฟองคดทงสอง โตแยงวา ผฟองคดไดตงประเดนในค าคดคานค าใหการวา มตของผถกฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ. เปนกฎ ถอวาเปนการตงประเดนหรอค าขอเพมขนใหม นน เหนวาเปนประเดนทไดวากลาวกนมาแลวในค าฟองและค าใหการ ขอโตแยงของ ผถกฟองคดทงสองจงฟงไมขน สวนการทผถกฟองคดท ๑ มมตก าหนดใหผมอ านาจ สงบรรจตามมาตรา ๕๒ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ สามารถคดเลอกบรรจผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชาจาก สถาบนศกษาทผถกฟองคดท ๑ รบรองทงในประเทศและตางประเทศเขารบราชการ เปนขาราชการพลเรอนสามญและแตงตงใหด ารงต าแหนงทไดรบคดเลอกตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ นน เหนวา การท ผถกฟองคดท ๑ ก าหนดใหผไดรบปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชาเขารบการคดเลอกเพอบรรจเขารบราชการและแตงตงใหด ารงต าแหนงไดเปนการตดโอกาสผทส าเรจ การศกษาปรญญาตรในสาขาวชาตางๆ ซงมเปนจ านวนมากทไมไดรบปรญญาเกยรตนยม ทงๆ ทคณสมบตเฉพาะส าหรบต าแหนงระบไวแตวฒปรญญาตรเทานน มไดก าหนดใหตองมวฒเกยรตนยมแตประการใด การทก าหนดใหผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยม ทกสาขาวชาสามารถคดเลอกเขารบราชการไดโดยไมตองสอบแขงขนเพอจะคดเลอกเฉพาะ ผทไดรบปรญญาตรเกยรตนยมเขารบราชการ จงเปนกรณทเกนความจ าเปน อกทงปรญญาเกยรตนยมกเปนเพยงการสะทอนถงผลการศกษาตามหลกสตรของสถาบนศกษาตางๆ ซงมการจดเนอหา หลกสตร กระบวนการเรยนการสอน และการวดและประเมนผล ไมเหมอนกนจงไมอาจยนยนไดอยางชดเจนวาผทไดร บปรญญาเกยรตนยมจะมความสามารถหรอศกยภาพในการปฏบตงานในต าแหนงทไดร บแตงตงดกวาผท ไมไดรบปรญญาเกยรตนยม ตลอดจนการคดเลอกผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมเพอบรรจเขารบราชการมสวนราชการเปนจ านวนมากก าหนดใหคดเลอกเพอบรรจและแตงตงในต าแหนงตางๆ อยางกวางขวางเกอบทกสายงานเชนเดยวกบการด าเนนการสอบแขงขน จงเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอผทส าเรจการศกษาปรญญาตร

/ทไมได...

๘

ทไมไดเกยรตนยมซงรวมถงตวผฟองคดดวย เพราะเหตแหงความแตกตางในเรองการศกษาอบรมอนขดกบบทบญญตตามมาตรา ๓๐ วรรคสาม ของรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคด ดงนน มตของผถกฟองคดท ๑ ตามขอ ๑.๒ ของหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ จงไมชอบดวยกฎหมาย แตโดยทมตของผถกฟองคดท ๑ ดงกลาว ไดก าหนดใหสวนราชการถอปฏบต ในระหวางปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๖ ถง พ.ศ. ๒๕๔๗ ซงในขณะนไมมผลบงคบใชแลว ศาลจงไมจ าตองก าหนดค าบงคบ ใหเพกถอนมตของผถกฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ ศาลปกครองชนตนพพากษาวา มตของผถกฟองคดท ๑ ทก าหนดให ผมอ านาจสงบรรจตามมาตรา ๕๒ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ สามารถคดเลอกผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมอนดบหนง หรออนดบสองทกสาขาวชาจากสถาบนการศกษาทผถกฟองคดท ๑ รบรองทงในประเทศและตางประเทศเขารบราชการเปนขาราชการพลเรอนและแตงตงใหด ารงต าแหนงทไดรบคดเลอกตามขอ ๑.๒ ของหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ ไมชอบดวยกฎหมาย และหากผถกฟองคดท ๑ มมตในท านองนอกในครงตอๆไป กยอมไมชอบดวยกฎหมายเชนกน สวนค าขออนใหยก ผถกฟองคดทงสองอทธรณวา กรณทศาลปกครองชนตนพพากษาวา มตของผถกฟองคดท ๑ ปรากฏตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ มลกษณะเปนกฎ ผถกฟองคดทงสองไมเหนดวย เนองจากหลกเกณฑและวธการตามหนงสอส านกงาน ก.พ.ดงกลาวเปนหลกเกณฑทก าหนดขนเพอเปนการรองรบสทธเฉพาะของบคคลผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมและเปนเรองท มงหมายใชบงคบกบกรณการคดเลอก แตไมรวมถงการใชบงคบกบกรณการสอบแขงขนและการคดเลอกอนท ไมอยภายใตหลกเกณฑน อกทงผฟองคดมใช เ ปนผไดร บ ความเดอดรอนหรอเสยหายจากมตของผถกฟองคดท ๑ เนองจากมตดงกลาวมไดกระทบกบความเปนอย ฐานะ และสทธข นพนฐานตามทร ฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคดบญญตรองรบไว และการทบคคลใด

/ประสงค...

๙

ประสงคจะเขารบราชการหรอไม กมใช เปนสทธข นพนฐานตามรฐธรรมนญแ หงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคดเชนเดยวกน สวนการสรรหาบคคลเขารบราชการจะด าเนนการโดยวธใด และมคณสมบตอยางไร ยอมเปนไปตามกระบวนการ ขนตอน ตลอดจนหลกเกณฑและวธการทหนวยงาน ทางปกครองก าหนด ประกอบกบในการสรรหาบคคลเขารบราชการนนตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ ไดบญญตใหสรรหาบคคลเขารบราชการได ทงวธการสอบแขงขน และท าการคดเลอกกรณมเหตพเศษ จงมใชเปนการจ ากดสทธ ขนพนฐานตามขออางของผฟองคด หากการคดเลอกโดยอาศยเหตพเศษตามมาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตเดยวกนเปนการจ ากดสทธข นพนฐานจะท าใหบทบญญตของมาตรา ๕๐ ดงกลาวขดหรอแยงตอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคด ซงจะท าใหคดนอยในเขตอ านาจของศาลรฐธรรมนญ มใชอยในอ านาจของศาลปกครอง นอกจากนผถกฟองคดทงสองยงไดอทธรณวา มลเหตแหงการฟองคดนเกดขนจากผฟองคดไดไปยนสมครสอบเขารบราชการทกรมบญชกลาง แตเจาหนาทปฏเสธไมรบใบสมครของผฟองคด ค าสงปฏเสธไมรบใบสมครของผฟองคด รวมทงประกาศ รบสมครของกรมบญชกลางถอเปนค าสงทางปกครอง แตผฟองคดไมไดโตแยง ผฟองคด จงไมมสทธยนฟองคดตอศาลปกครอง ตลอดจนการยนค าคดคานค าใหการของผฟองคด ทระบวามตของผถกฟองดท ๑ เปนกฎ ถอวาเปนการตงประเดนขนใหมจากค าฟอง และค าใหการ การทศาลปกครองชนตนพพากษาวาค าคดคานค าใหการของผฟองคด มใชเปนการตงประเดนขนใหม ผถกฟองคดทงสองไมเหนดวย สวนกรณทศาลปกครองชนตนพพากษาวามตของผถกฟองคดท ๑ ทก าหนดใหผทส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชาสามารถคดเลอกบรรจเขารบราชการไดโดยไมตองสอบแขงขนไมชอบดวยกฎหมายนน ผถกฟองคดทงสองไมเหนดวยเชนเดยวกน เนองจากพระราชบญญต ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๕๐ ไดบญญตวาในกรณทมเหตพเศษ และผถกฟองคดท ๑ เหนวาไมจ าเปนตองด าเนนการสอบแขงขน ผมอ านาจตามมาตรา ๕๒ อาจคดเลอกบรรจบคคลเขารบราชการและแตงตงใหด ารงต าแหนงไดตามหลกเกณฑ และวธการทผถกฟองคดท ๑ ก าหนด ผถกฟองคดท ๑ จงมอ านาจทจะใชดลพนจก าหนดหลกเกณฑกรณเหตพเศษได สวนกรณใดและเรองใดจะเปนกรณเหตพเศษผถกฟองคดท ๑

/จะก าหนด...

๑๐

จะก าหนดจากสถานการณหรอขอเทจจรงเปนเรองๆ ไป ส าหรบกรณทผถกฟองคดท ๑ ไดก าหนดใหผไดรบวฒปรญญาตรเกยรตนยมเปนกรณทมเหตพเศษกเนองจากบคคลดงกลาวเปนผทมความรความสามารถ จงจงใจใหคนเกงใหเขามารบราชการเพอรวมจดท าบรการสาธารณะ การทศาลปกครองชนตนไปวนจฉยการใชดลพนจของผถกฟองคดท ๑ ซงเปนองคกรผเชยวชาญดานบรหารงานบคคล จงไมนาจะชอบดวยกฎหมายปกครอง ประกอบกบในตางประเทศ เชน ประเทศองกฤษและประเทศสงคโปรกมการคดเลอกผไดรบปรญญาตรเกยรตนยมเขารบราชการเชนเดยวกน สวนผลการวจยประเมนการปฏบตงานของผทไดรบเกยรตนยมนน ปรากฏวา ดร.รชนวรรณ วณชยถนอม นกวชาการสอบ ๖ ว ส านกงาน ก.พ. ไดท าการวจยไววาผทไดรบเกยรตนยมจะมคาเฉลยของการประเมนผลการปฏบตงานดานตางๆ ไดแก การสอสาร ความละเอยดรอบคอบ การประสานสมพนธ การแกปญหา ความรบผดชอบ การมงผลส าเรจ การบรการทด และความคดสรางสรรค สงกวากลมทไมไดร บเกยรตนยม ตลอดจนผถกฟองคดทงสองยงอางอกวามตของ ผถกฟองคดท ๑ ทก าหนดใหผทส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชา สามารถคดเลอกบรรจเขารบราชการไดโดยไมตองสอบแขงขนเปนการเลอกปฏบตทเปนธรรม มตของผถกฟองคดท ๑ จงไมข ดหรอแยงตอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคด ผฟองคดแกอทธรณของผถกฟองคดทงสองวา ผฟองคดเหนดวยกบ ค าพพากษาของศาลปกครองชนตนทวนจฉยวา มตของผถกฟองคดท ๑ เปนการใชดลพนจไมชอบและเกนขอบเขตของกฎหมาย โดยมตของผถกฟองคดท ๑ จะเรยกขานชออยางไร กตาม หากน ามตนนมาใชบงคบแลวมผลกระทบตอสาธารณะถอวาเปนกฎ แตผฟองคด ไมเหนดวยกบค าพพากษาของศาลปกครองชนตนทวนจฉยวา หนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ ยงไมมผลกระทบตอสทธของผฟองคด เนองจากผฟองคดเหนวาหนงสอฉบบดงกลาวเปนเหมอนราก สวนหนงสอส านกงาน ก.พ. ท ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ เปนเหมอนดอก เมอรากเปนพษ ตนและดอกกตองเปนพษเชนเดยวกน นอกจากนผฟองคดยงไดแกอทธรณวา การอทธรณค าพพากษาศาลปกครองชนตนจะตองยนอทธรณภายในสามสบวนนบแตวนทศาลไดม ค าพพากษา โดยผถกฟองคดท ๑ ไมไดอทธรณค าพพากษาศาลปกครองชนตนแตอยางใด

/หากถอวา...

๑๑

หากถอวาผถกฟองคดท ๒ อทธรณค าพพากษาแทนผถกฟองคดท ๑ กไมมระเบยบใด ทระบวาผถกฟองคดท ๒ ท าหนาทแทนผถกฟองคดท ๑ ได เมอผถกฟองคดท ๑ ไมไดอทธรณค าพพากษาจงถอวาผถกฟองคดท ๑ เปนฝายแพคด สวนผถกฟองคดท ๒ เปนผปฏบตงานตามนโยบายของผถกฟองคดท ๑ เมอผถกฟองคดท ๑ เปนฝายแพคด ผถกฟองคดท ๒ จงเปนฝายแพคดเชนเดยวกน ผฟองคดยนยนวามตของผถกฟองคดท ๑ ก าหนดใหบคคลไมมความเสมอภาคหรอเทาเทยมกน มตของผถกฟองคดท ๑ จงขด หรอแยงตอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ มาตรา ๓๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคด สวนกรณทผถกฟองคดทงสองไดกลาวอางวาในตางประเทศไดแก ประเทศองกฤษและประเทศสงคโปรกมหลกเกณฑการสรรหาบคคลเขารบราชการ จากผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมเชนเดยวกน ซงผฟองคดเหนวาเปนการ กลาวอางลอยๆ ไมมหลกฐานของทางราชการและตราประทบเปนส าคญของประเทศนนๆ มาประกอบยนยน จงไมอาจรบฟงหลกฐานดงกลาวได ตลอดจนผลการประเมน การปฏบตงานของบณฑตเกยรตนยมทไดศกษาโดย ดร.รชนวรรณ วณชยถนอม กรบฟงไมไดเชนเดยวกน เนองจากเปนเอกสารทมไดเคยกลาวอางในศาลปกครองชนตน จงขอใหศาลปกครองสงสดมค าพพากษาหรอค าสงเพกถอนหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ และหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ ผถกฟองคดทงสองชแจงขอเทจจรงเพมเตมวา ในการด าเนนคดปกครอง ผถกฟองคดท ๑ ไดมมตมอบอ านาจใหผถกฟองคดท ๒ เปนผด าเนนคดปกครองแทน ซงไดมการมอบอ านาจใหด าเนนคดปกครองแทนมาตงแตเรมแรกคด รวมทงผถกฟองคดท ๒ เหนวา คดนผฟองคดไดยนฟองตอศาลขอใหเพกถอนมตของผถกฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ และหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ สวนผถกฟองคดท ๒ หรอส านกงาน ก.พ. มไดเปนผมอ านาจตามกฎหมายในการออกมตดงกลาวแตอยางใด ผฟองคด จงไมมสทธฟองผถกฟองคดท ๒ ตอศาล และประเดนนเปนประเดนปญหาขอกฎหมาย จงขอใหศาลปกครองสงสดพจารณาในประเดนนดวย

/ศาลปกครอง...

๑๒

ศาลปกครองสงสดออกน งพจารณาคด โดยไดร บฟงสรปขอเทจจรง ของตลาการเจาของส านวน ค าแถลงการณดวยวาจาของผฟองคด และค าชแจงดวยวาจาประกอบค าแถลงการณของตลาการผแถลงคด ศาลปกครองสงสดไดตรวจพจารณาเอกสารทงหมดในส านวนคด กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ฯลฯ ทเกยวของประกอบแลว ขอเทจจรงรบฟงไดวา สบเนองจากผถกฟองคดท ๒ ไดมหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ แจงเวยนใหกระทรวง ทบวง กรม จงหวด ทราบวา ผถกฟองคดท ๑ ไดมมตก าหนดกรณทมเหตพเศษซงอาจคดเลอกบคคลเขารบราชการไดตามมาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ รวม ๖ กรณ คอ (๑) กรณการบรรจและแตงตงผไดร บทนรฐบาลหรอ ทนเลาเรยนหลวงเพอศกษาวชาในประเทศหรอตางประเทศ (๒) กรณการบรรจและแตงตง ผส าเรจการศกษาตามหลกสตรทผถกฟองคดท ๑ อนมตใหสวนราชการไดจดใหมการศกษาขนเพอรบราชการในสวนราชการนนโดยเฉพาะ (๓) กรณการบรรจและแตงตงผส าเรจการศกษาในวฒทผถกฟองคดท ๑ จะก าหนด (๔) กรณการบรรจและแตงตงผสอบแขงขนได ซงไมสามารถมารบการบรรจไดเมอถงล าดบทสอบได เนองจากอยในระหวางการรบ ราชการทหารตามกฎหมายวาดวยการรบราชการทหารและไดมารายงานตวขอรบการบรรจ เมอบญชผสอบแขงขนไดทผนนสอบไดถกยกเลกไปแลว (๕) กรณการบรรจและแตงตงผสอบแขงขนไดซงถกยกเลกการขนบญชผสอบแขงขนได เนองจากไดมารายงานตว เพอขอรบการบรรจแลว แตมเหตทไมอาจเขาปฏบตหนาทราชการในต าแหนงทสอบแขงขนไดตามก าหนดเวลาททางราชการจะบรรจและแตงตง และ (๖) กรณอนๆ ทผถกฟองคดท ๑ อนมต ตอมาผถกฟองคดท ๑ ไดมมตก าหนดวฒตาม (๓) ปรากฏตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ ซงมตของผถกฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ.ดงกลาวไดก าหนดวฒใหผมอ านาจสงบรรจตามมาตรา ๕๒ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ ใชในการคดเลอกบคคล เขารบราชการเฉพาะในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๖ ถง พ.ศ. ๒๕๔๗ รวม ๓ กรณดงน ขอ ๑.๑ กรณการบรรจผส าเรจการศกษาตามรายชอวฒตางๆ ทผถกฟองคดท ๑ ก าหนด ขอ ๑ .๒ กรณการบรรจผส า เรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชา

/จากสถาบน...

๑๓

จากสถาบนการศกษาทผถกฟองคดท ๑ รบรองทงในประเทศและตางประเทศ และขอ ๑.๓ กรณการบรรจผส าเรจการศกษาปรญญาทางบญช คอมพวเตอร เศรษฐศาสตร บรหารธรกจ การจดการและบรหารรฐกจจากสถาบนการศกษาทผถกฟองคดท ๑ ก าหนดจากประเทศสหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร ออสเตรเลย แคนาดา ญปน และสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ส าหรบกรณท เปนปญหาในการฟองคดนคอ กรณตามขอ ๑.๒ กลาวคอ กรมบญชกลางไดมประกาศลงวนท ๑๕ ตลาคม ๒๕๔๕ รบสมครคดเลอกเพอบรรจ และแตงตงบคคลเขารบราชการในต าแหนงนตกร ๓ ซงประกาศรบสมครของกรมบญชกลางไดอางมตของผถกฟองคดท ๑ ตามขอ ๑.๒ ของหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ ประกอบกบหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ จงท าใหประกาศรบสมครของกรมบญชกลางไดระบคณสมบตเฉพาะส าหรบต าแหนงของผมสทธสมครเขารบการคดเลอกไววาจะตองไดรบปรญญาตรเกยรตนยมทางดานกฎหมายจากสถาบนการศกษาทผถกฟองคดท ๑ รบรองทงในประเทศและตางประเทศ ผฟองคดซงส าเรจการศกษานตศาสตรบณฑตแตไมไดรบเกยรตนยมไดไปยนใบสมครสอบตอเจาหนาทของกรมบญชกลาง เจาหนาทจงไมรบใบสมครของผฟองคดเนองจากไมไดรบปรญญาตรเกยรตนยมทางดานกฎหมาย ผฟองคดอางวาการทเจาหนาทของกรมบญชกลางไมรบใบสมครนนเปนเพราะกรมบญชกลางไดอางมตของผถกฟองคดท ๑ มาก าหนดคณสมบตเฉพาะส าหรบต าแหนงในการรบสมครคดเลอก และมตของผถกฟองคดท ๑ ดงกลาวกระทบตอสทธบคคลของผทไมไดรบเกยรตนยม เปนการจ ากดสทธข นพนฐาน ในการประกอบอาชพและเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตแหง ความแตกตางทางดานการศกษาอบรม มตของผถกฟองคดท ๑ จงขดหรอแยงตอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ มาตรา ๓๐ ซงใชบงคบอยใน ขณะยนฟองคด มผลท าใหใชบงคบไมไดตามมาตรา ๖ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ซงใชบงคบอยในขณะยนฟองคด ผฟองคดจงไดยนฟองคดตอ ศาลปกครอง ขอใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงเพกถอนมตของผถกฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ และหนงสอ ส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕

/ศาลปกครอง...

๑๔

ศาลปกครองสงสดพจารณาแลวเหนวา ในการด าเนนคดปกครองของ ผถกฟองคดท ๑ ปรากฏวาผถกฟองคดท ๑ ไดมหนงสอมอบอ านาจใหผถกฟองคดท ๒ เปนผด าเนนคดปกครองแทนผถกฟองคดท ๑ ในศาลปกครองชนตนและศาลปกครองสงสด การทผถกฟองคดท ๒ ไดยนค าอทธรณค าพพากษาของศาลปกครองชนตนถงแม ค าลงทายในค าอทธรณจะไมไดระบวาไดอทธรณในนามผถกฟองคดท ๑ มาในคราวเดยวกบ ผถกฟองคดท ๒ กตาม แตในค าอทธรณหนาท ๑ ไดระบวาผถกฟองคดทงสองขอยนอทธรณค าพพากษาของศาลปกครองชนตน จงเหนไดวาค าอทธรณดงกลาว ผถกฟองคดท ๒ ไดยนค าอทธรณในนามของผถกฟองคดท ๑ ดวย ศาลปกครองสงสดจงมอ านาจรบค าอทธรณของผถกฟองคดทงสองไวพจารณาได สวนค าอทธรณของผถกฟองคดทงสอง คงมประเดน ทจะตองพจารณาดงน

ประเดนทหนง หนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ ทผถกฟองคดท ๒ ไดลงนามแจงเวยนมตของผถกฟองคดท ๑ ใหกระทรวง ทบวง กรม จงหวด เพอถอปฏบตมลกษณะเปนกฎหรอไม

พเคราะหแลวเหนวา โดยทมาตรา ๕ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ และมาตรา ๓ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครอง และวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดบญญตนยามค าวา กฎ หมายความวา พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศกระทรวง ขอบญญตทองถน ระเบยบ ขอบงคบ หรอบทบญญตอนทมผลบงคบเปนการทวไป โดยไมมงหมายใหใชบงคบแกกรณใด หรอบคคลใดเปนการเฉพาะ คดนปรากฏขอเทจจรงวา ผถกฟองคดท ๑ ซงเปน เจาหนาทของรฐตามค านยามในมาตรา ๓ แหงพระราชบญญตเดยวกน ไดใชอ านาจตาม มาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ มมตก าหนดให ผมอ านาจสงบรรจตามมาตรา ๕๒ แหงพระราชบญญตเดยวกน สามารถคดเลอกเพอบรรจบคคลซงส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชาจากสถาบนการศกษา ทผถกฟองคดท ๑ รบรองทงในประเทศและตางประเทศเขารบราชการเปนขาราชการพลเรอนสามญและแตงตงใหด ารงต าแหนงทไดร บคดเลอกตามขอ ๑.๒ ของหนงสอ ส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ ซงมตของผถกฟองคดท ๑ ตามขอ ๑.๒ ของหนงสอส านกงาน ก.พ. ดงกลาว จะเหนไดวามผลบงคบเปนการทวไป

/แกผส าเรจ...

๑๕

แกผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมและผทไมไดร บเกยรตนยม กลาวคอ ผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมมสทธไดร บการคดเลอกเขารบราชการตามมตของ ผถกฟองคดท ๑ สวนผไมไดรบเกยรตนยมจะไมมสทธไดรบการคดเลอกเขารบราชการ ตามมตของผถกฟองคดท ๑ มตของผถกฟองคดท ๑ ตามขอ ๑.๒ ของหนงสอส านกงาน ก.พ. ฉบบดงกลาวจงมผลบงคบทกๆ คน เปนการทวไป ไมมงหมายใหใชบงคบแกกรณใดหรอบคคลใดเปนการเฉพาะ มตของผถกฟองคดท ๑ ดงกลาว จงมลกษณะเปนกฎ ตามมาตรา ๕ แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ และ มาตรา ๓ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ การทผถกฟองคดทงสองอทธรณวามตของผถกฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ. เปนหลกเกณฑทก าหนดขนเพอรองรบสทธเฉพาะของบคคลผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมและเปนเรองทมงหมายใชบงคบกบกรณการคดเลอก แตไมรวมถงการใชบงคบกบกรณการสอบแขงขนและการคดเลอกอนทไมอยภายใตหลกเกณฑน จงไมอาจรบฟงได ซงคดนผฟองคดเปนผส าเรจการศกษาปรญญาตรทางดานกฎหมายแตไมไดรบเกยรตนยม ผฟองคดจงเปนผทไดรบความเดอดรอนหรอเสยหายหรออาจจะเดอดรอนหรอเสยหาย โดยมอาจหลกเลยงไดเนองจากการออกกฎของผถกฟองคดท ๑ ผฟองคดจงมสทธยนฟองคดตอศาลตามมาตรา ๔๒ วรรคหนง แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและ วธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ประกอบกบค าฟองของผฟองคดทขอใหเพกถอนมตของผถกฟองคดท ๑ ซงมลกษณะเปนกฎไมมกฎหมายก าหนดขนตอนหรอวธการส าหรบการแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายไวโดยเฉพาะ ผฟองคดจงหาตองยนอทธรณมตของ ผถกฟองคดท ๑ กอนยนฟองคดตอศาลตามมาตรา ๔๒ วรรคสอง แหงพระราชบญญตเดยวกนแตอยางใดไม ทผถกฟองคดทงสองอทธรณวา มตของผถกฟองคดท ๑ ไมไดกระทบตอผฟองคด จงไมอาจรบฟงไดเชนเดยวกน

ประเดนทสอง การทผฟองคดระบในค าฟองวามตของผถกฟองคดท ๑ เปนค าสงทางปกครอง แตในค าคดคานค าใหการกลบระบวามตของผถกฟองคดเปนกฎ ถอวาเปนการตงประเดนขนใหมนน เหนวา เหตทผฟองคดน าคดมายนฟองตอศาล กเนองจากผฟองคดไดรบความเดอดรอนเสยหายจากมตของผถกฟองคดท ๑ และตองการใหศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหเพกถอนมตของผถกฟองคดท ๑ ซงเปนหนาทของศาล

/ทจะตอง...

๑๖

ทจะตองพจารณาเงอนไขในการฟองคดของผฟองคดวาครบถวนหรอไม รวมทงเปนหนาทของศาลทจะพจารณาวามตของผถกฟองคดท ๑ ดงกลาว มลกษณะเปนกฎหรอค าสง ทางปกครอง ดวยเหตนถงแมผฟองคดจะเรยกกฎเปนค าสงทางปกครองหรอเรยกค าสง ทางปกครองเปนกฎกหาใชสาระส าคญไม เพราะศาลจะเปนผวนจฉยและตรวจดเงอนไข ในการฟองคดตามทกฎหมายก าหนด ดงนน การทศาลปกครองชนตนพพากษาวา ค าคดคานค าใหการของผฟองคดมใชเปนการตงประเดนขนใหมตามขอ ๔๘ แหงระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓ จงชอบแลว ประเดนทสาม การทผถกฟองคดท ๑ มมตก าหนดใหผมอ านาจสงบรรจตามมาตรา ๕๒ แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ สามารถคดเลอกเพอบรรจบคคลซงส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชาจากสถาบน การศกษาทผถกฟองคดท ๑ รบรองทงในประเทศและตางประเทศเขารบราชการ เปนขาราชการพลเรอนสามญและแตงตงใหด ารงต าแหนงทไดรบคดเลอกตามขอ ๑.๒ ของหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ ชอบดวยกฎหมายหรอไม พเคราะหแลวเหนวา โดยทมาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตระเบยบ ขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๓๕ บญญตให ในกรณทมเหตพเศษทผถกฟองคดท ๑ เหนวา ไมจ าเปนตองด าเนนการสอบแขงขน ผมอ านาจตามมาตรา ๕๒ อาจคดเลอกบรรจบคคล เขารบราชการและแตงตงใหด ารงต าแหนงได ทง น ตามหลกเกณฑและวธการท ผถกฟองคดท ๑ ก าหนด จากหลกกฎหมายดงกลาวจะเหนไดวาในกรณทมเหตพเศษ ผถกฟองคดท ๑ มอ านาจทจะอนญาตใหผมอ านาจสงบรรจและแตงตงตามมาตรา ๕๒ แหงพระราชบญญตเดยวกน สามารถใชวธการคดเลอกแทนการสอบแขงขนได ซงเปนทเขาใจไดวาการคดเลอกสามารถด าเนนการเลอกบคคลเขารบราชการในระยะเวลาทส นกวาและประหยดกวาการสอบแขงขน เพราะผเขาแขงขนมจ านวนนอยกวา ทางราชการสามารถบรรจแตงตงบคคลททางราชการมขอผกพนไวแลว และสามารถคดเลอกบคคลเขารบราชการตรงกบความประสงคของทางราชการ อกทงยงเปนการชกจงใจใหผทมคณสมบตพเศษหนมาสนใจทจะเขารบราชการ ดวยเหตนผถกฟองคดท ๑ จงไดมมตโดยอาศยอ านาจ

/ตามมาตรา ๕๐...

๑๗

ตามมาตรา ๕๐ แหงพระราชบญญตดงกลาวปรากฏตามความในหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ โดยผถกฟองคดท ๑ ก าหนดกรณทมเหตพเศษซงอาจคดเลอกบคคลเขารบราชการไดรวม ๖ กรณ ดงน (๑) กรณการบรรจ และแตงตงผไดรบทนรฐบาลหรอทนเลาเรยนหลวงเพอศกษาวชาในประเทศหรอตางประเทศ (๒) กรณการบรรจและแตงต งผส าเรจการศกษาตามหลกสตรทผถกฟองคดท ๑ อนมตใหสวนราชการไดจดใหมการศกษาขนเพอเขารบราชการในสวนราชการน นโดยเฉพาะ (๓) กรณการบรรจและแตงตงผส าเรจการศกษาในวฒทผถกฟองคดท ๑ จะก าหนด (๔) กรณการบรรจและแตงตงผสอบแขงขนได ซงไมสามารถมารบการบรรจไดเมอถงล าดบทสอบได เนองจากอยในระหวางการรบราชการทหารตามกฎหมายวาดวย การรบราชการทหารและไดมารายงานตวขอรบการบรรจเมอบญชผสอบแขงขนไดทผนนสอบไดถกยกเลกไปแลว (๕) กรณการบรรจและแตงตงผสอบแขงขนไดซงถกยกเลก การขนบญชผสอบแขงขนไดเนองจากไดมารายงานตวเพอขอรบการบรรจแลว แตมเหตทไมอาจเขาปฏบตหนาทราชการในต าแหนงทสอบแขงขนไดตามก าหนดเวลาททางราชการ จะบรรจและแตงตง และ (๖) กรณอนๆ ทผถกฟองคดท ๑ อนมต ซงค าวา “เหตพเศษ” ตามทก าหนดไวในตาม (๓) กรณการบรรจและแตงตงผส าเรจการศกษาในวฒทผถกฟองคดท ๑ จะก าหนดน น ผถกฟองคดท ๑ ไดก าหนดปรากฏตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ ไว ๓ ประการดวยกน คอ ขอ ๑.๑ กรณการบรรจผส าเรจการศกษาตามรายชอวฒตางๆ ทผถกฟองคดท ๑ ก าหนดตามสงทสงมาดวยพรอมกบหนงสอดงกลาวซงมวฒตางๆ ประกอบดวยปรญญาเอก ปรญญาวศวกรรมศาสตร ปรญญาแพทยศาสตร ปรญญาวทยาศาสตรทางรงสเทคนค เปนตน นอกจากน ยงก าหนดปรญญาหรอประกาศนยบตรทก าหนดใหคดเลอกเฉพาะต าแหนง เชน ปรญญาทางสงคมสงเคราะหศาสตรเพอเขารบราชการในต าแหนงนกสงคมสงเคราะห ปรญญาโททางกฎหมายเพอเขารบราชการในต าแหนงนตกร ขอ ๑.๒ กรณการบรรจผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชาจากสถาบนการศกษาทผถกฟองคดท ๑ รบรองทงในประเทศและตางประเทศเขารบราชการเปนขาราชการพลเรอนสามญและ แตงตงใหด ารงต าแหนงทไดรบคดเลอก และขอ ๑.๓ กรณการบรรจผส าเรจการศกษาปรญญาทางบญช คอมพวเตอร เศรษฐศาสตร บรหารธรกจ การจดการและบรหารรฐกจ

/จากสถาบน...

๑๘

จากสถาบนการศกษาทผถกฟองคดท ๑ ก าหนดจากประเทศสหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร ออสเตรเลย แคนาดา ญปน และสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ซงเปนทเขาใจไดวา ผส าเรจการศกษาในระดบปรญญาหรอประกาศนยบตรตามขอ ๑.๑ และขอ ๑.๓ มจ านวนไมมากหรอไมสนใจทจะเขารบราชการ ผถกฟองคดท ๑ จงไดอนญาตใหใชวธการคดเลอกเขารบราชการแทนการสอบแขงขน ซงเปนการด าเนนการเพอประโยชนสาธารณะและไมอาจ ถอไดวาเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม เพราะใครกตามทมวฒในสาขาเปนทตองการของสวนราชการสามารถสมครเขารบราชการโดยวธคดเลอกไดทกคน สวนกรณทเปนขอพพาทในคดนคอ ขอ ๑.๒ กรณการบรรจผส าเรจการศกษา ปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชาจากสถาบนการศกษาทผถกฟองคดท ๑ รบรอง ทงในประเทศและตางประเทศเขารบราชการเปนขาราชการพลเรอนสามญและแตงตงให ด ารงต าแหนงทไดรบคดเลอก มประเดนทตองพจารณาวา การทผถกฟองคดท ๑ มมตก าหนดใหบรรจผส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมทกสาขาวชาจากสถาบนการศกษา ทผถกฟองคดท ๑ รบรองเปนขาราชการพลเรอนสามญโดยการคดเลอกเปนกรณทบคคลดงกลาวมวฒแตกตางจากผส าเรจการศกษาปรญญาตรแตไมไดรบเกยรตนยม โดยถอวา เปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมหรอไมนน เหนวา ค าวา “วฒ” หมายถงความร เชน วฒปรญญาตรสาขารฐศาสตร หรอวฒปรญญาตรสาขานตศาสตร เปนตน โดยผทจะมวฒดงกลาวไดจะตองส าเรจการศกษาจนไดร บปรญญาดงกลาว ซงระบบการศกษาของสถาบนการศกษาของรฐหรอเอกชนในประเทศไทยไมไดมการจดแยกหลกสตรระหวางหลกสตรปรญญาตรเกยรตนยมกบหลกสตรปรญญาตรธรรมดา กลาวคอ ผทส าเรจการศกษาปรญญาตรเกยรตนยมหรอส าเรจปรญญาตรแตไมไดรบเกยรตนยมจะตองผานการศกษาในวชาการตางๆ ทสถาบนการศกษาก าหนดและผานการทดสอบและรบรองวา ไดส าเรจการศกษาเลาเรยนมาครบถวนตามหลกสตรทก าหนดไว และจะตองไดรบคะแนน ไมต ากวามาตรฐานทสถาบนการศกษานนๆ ก าหนดเหมอนกน เพยงแตผทมคะแนนสง ในระดบหนงและผานเงอนไขทสถาบนการศกษาแตละแหงก าหนด เชน ไมเคยสอบตก ในวชาใดวชาหนง เปนตน กจะไดรบการยกยองดวยการใหเกยรตนยม แตยงคงถอวาบคคลดงกลาวมความรหรอมวฒในสาขาวชาการทส าเรจมาเชนเดยวกบบคคลทไมไดรบเกยรตนยม จงถอวาผทส าเรจการศกษาในระดบปรญญาตรสาขาใดกยอมมศกดและสทธเสมอกน

/ไมวา...

๑๙

ไมวาจะไดรบปรญญาเกยรตนยมหรอไมไดรบเกยรตนยมกตาม อกทงมตของผถกฟองคดท ๑ ดงกลาวไดก าหนดไวโดยไมไดค านงถงต าแหนงทจะใชในการสรรหาบคคลเขารบราชการเพราะบางต าแหนงไมมความจ าเปนทจะตองก าหนดวฒเฉพาะปรญญาเกยรตนยม เนองจากบคคลทไมไดรบเกยรตนยมกสามารถปฏบตหนาทราชการไดเชนเดยวกบผไดรบเกยรตนยม โดยต าแหนงนตกรซงเปนต าแหนงทกรมบญชกลางเปดรบสมครคดเลอกและเปนมลเหตในการยนฟองคดในครงนเปนต าแหนงหนงทไมมความจ าเปนจะตองคดเลอกจากผไดรบเกยรตนยมทางดานกฎหมาย เพราะผส าเรจการศกษาปรญญาตรทางดานกฎหมาย แตไมไดร บเกยรตนยมสามารถปฏบตหนาทในต าแหนงนตกรไดหากไดร บ การคดเลอก ดงนน การก าหนดใหผไดรบปรญญาตรเกยรตนยมโดยถอวาเปนวฒท ผถกฟองคดท ๑ ก าหนดใหใชวธการคดเลอกแทนการสอบแขงขน จงเปนการใหสทธเหนอกวาหรอดกวาผทไดรบปรญญาตรในสาขาเดยวกนแตไมไดรบเกยรตนยม ทงๆ ท ไดรบวฒอยางเดยวกน ซงมศกดและสทธทสถาบนการศกษารบรองเชนเดยวกน มตของ ผถกฟองคดท ๑ จงเปนการปฏบตตอบคคลทมสถานะทางกฎหมายทเหมอนกนใหแตกตางกน ยอมถอไดวาเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมเปนการกระท าทไมชอบ มตของ ผถกฟองคดท ๑ ตามขอ ๑.๒ ของหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ จงเปนมตทไมชอบดวยกฎหมาย การทผถกฟองคดทงสองอางวามตของผถกฟองคดท ๑ เปนการเลอกปฏบตทเปนธรรม จงไมอาจรบฟงได สวนกรณทผถกฟองคดทงสองไดอางวจยของ ดร.รชนวรรณ วณชยถนอม นกวชาการสอบ ๖ ว ส านกงาน ก.พ. ซงไดวจยไววาผทไดรบเกยรตนยมจะมคาเฉลยของการประเมนผลการปฏบตงานดานตางๆ ดกวากลมบคคลทไมไดรบเกยรตนยมนน เหนวา ในประ เดน นแมผถ ก ฟองคดท งสองจะ เคยกล าวอา ง ในศาลปกครองช นตนว า ผไดร บ เกยรตนยมมความรความสามารถมากกวาผไม ไดร บ เกยรตนยมกตาม แตผถกฟองคดทงสองไมเคยอางผลการวจยของ ดร.รชนวรรณเพอประกอบการพจารณาของศาลปกครองชนตน การทผถกฟองคดทงสองเพงอางผลการวจยของ ดร.รชนวรรณ ในชนศาลปกครองสงสด จงเปนขอเทจจร งทไมไดยกขนวากลาวมาแลวโดยชอบ ในศาลปกครองชนตนตามขอ ๑๐๑ วรรคสอง แหงระเบยบของทประชมใหญตลาการ ในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๓ รวมทงกรณท

/ผถกฟองคด...

๒๐

ผถกฟองคดท ๒ ไดชแจงขอเทจจรงเพมเตมในชนศาลปกครองสงสดวา ผฟองคดไมมสทธยนฟองผถกฟองคดท ๒ เนองจากผถกฟองคดท ๒ ไมไดเปนผออกมต เปนขอเทจจรง ทไมไดยกขนวากลาวมาแลวโดยชอบในศาลปกครองชนตนเชนเดยวกน ศาลปกครองสงสดจงไมอาจรบขอเทจจรงในเรองนไวพจารณาได ส าหรบกรณทผฟองคดไดแกอทธรณของผถกฟองคดทงสองวามตของ ผถกฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ มผลกระทบตอผฟองคดเชนเดยวกบหนงสอส านกงาน ก.พ.ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ จงขอใหศาลปกครองสงสดเพกถอนมตของผถกฟองคดท ๑ ตามหนงสอส านกงาน ก.พ.ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑ ลงวนท ๑๒ มนาคม ๒๕๓๖ นน เหนวา ศาลปกครองชนตนไดมค าพพากษาวามตของผถกฟองคดท ๑ ตามหนงสอฉบบดงกลาวไมไดมผลกระทบตอผฟองคดจงไมมเหตทศาลจะตองเพกถอนมตของผถกฟองคดท ๑ ซงผฟองคดไมไดอทธรณโตแยงค าพพากษาของศาลปกครองชนตนในประเดนนตอ ศาลปกครองสงสดแตอยางใด จงถอวาประเดนนถงทสดตามมาตรา ๗๓ แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ ศาลปกครองสงสดจงไมอาจพจารณาค าขอของผฟองคดในประเดนนได

ดงนน เมอมตของผถกฟองคดท ๑ ไมชอบดวยกฎหมาย ศาลปกครองสงสด จงมอ านาจทจะเพกถอนมตของผถกฟองคดท ๑ ตามขอ ๑.๒ ของหนงสอส านกงาน ก.พ. ท นร ๐๗๐๘.๔/ว ๑๑ ลงวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๕ โดยใหมผลยอนหลงหรอไมยอนหลงหรอ มผลไปในอนาคตไดตามมาตรา ๗๒ วรรคสอง แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและ วธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒ แตหากศาลปกครองสงสดเพกถอนมตของ ผถกฟองคดท ๑ โดยใหมผลยอนหลงกจะกระทบตอบคคลผทไดร บการคดเลอก เขารบราชการตามมตของผถกฟองคดท ๑ ตลอดจนกระทบตอการบรหารงานบคคล ของภาครฐ ศาลปกครองสงสดควรทจะเพกถอนมตของผถกฟองคดท ๑ นบตงแตวนทม ค าพพากษาถงทสดเปนตนไป แตเ นองจากมตของผถกฟองคดท ๑ ไดก าหนดให สวนราชการถอปฏบตในระหวางปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๖ ถง พ.ศ. ๒๕๔๗ ซงขณะน ไมมผลบงคบใชแลว ศาลปกครองสงสดจงไมจ าตองก าหนดค าบงคบใหเพกถอนมตของ ผถกฟองคดท ๑ ทศาลปกครองชนตนมค าพพากษาวามตของผถกฟองคดท ๑ ดงกลาว

/ไมชอบ...

๒๑

ไมชอบดวยกฎหมาย แตโดยทมตของผถกฟองคดท ๑ ตามขอ ๑.๒ ของหนงสอ ส านกงาน ก.พ. ขางตนไมมผลใชบงคบแลวในขณะน จงไมจ าตองก าหนดค าบงคบให เพกถอนนน ศาลปกครองสงสดเหนพองดวย

พพากษายน นายอ าพล สงหโกวนท ตลาการเจาของส านวน ตลาการหวหนาคณะศาลปกครองสงสด นายเกษม คมสตยธรรม ตลาการศาลปกครองสงสด นายวชย ชนชมพนท ตลาการศาลปกครองสงสด นายไพบลย เสยงกอง ตลาการศาลปกครองสงสด นายวรพจน วศรตพชญ ตลาการศาลปกครองสงสด

ตลาการผแถลงคด : นายไชยเดช ตนตเวสส

วนทอาน ๒๙ มถนายน ๒๕๕๐ สพชฌาย : ผพมพ ภคพล : ผตรวจ