V iðtökur við Meniga hafa farið fram úr björtustu vonum, segir Helgi Bjarnason, framkvæmdastjóri viðskipta-bankasviðs Arion banka, en Meniga-heimilisbókhaldið er einn af fjöl-mörgum liðum í fræðsluátaki Arion banka. Markmið fræðsluátaksins er að stuðla að auknu fjármálalæsi, en með auknu fjár-málalæsi nær fólk betri tökum á eigin fjár-málum og tekur betri fjárhagslegar ákvarð-anir fyrir sig og fjölskyldu sína. Meniga-heimilisbókhaldið hefur nú staðið viðskiptavinum Arion banka til boða síðan í byrjun hausts og hafa viðtökurnar verið hreint út sagt frábærar. Hátt í átta þúsund viðskiptavinir Arion banka eru farnir að nýta sér Meniga til að fá betri yfirsýn yfir útgjöld heimilisins.

Óþarfa útgjaldaliðir upp á yfirborðiðMeð Meniga-heimilisbókhaldinu er hægt að fylgjast vel með því í hvað peningarnir eru að fara þar sem kerfið sækir sjálfvirkt færslur af reikningum og greiðslukortum og flokkar þær saman. Þannig er auðveld-lega hægt að sjá hversu mikið fjölskyldan er að eyða í bensín, mat, læknisþjónustu og fatainnkaup svo fátt eitt sé nefnt. Meniga er mjög þægilegt og einfalt í notkun þar sem búið er að útbúa flesta flokkana sem færslurnar tilheyra auk þess sem hægt er að tengja maka við heimilisbókhaldið svo heildaryfirsýn náist. Kostir Meniga eru margir en það sem kemur mörgum notendum á óvart er að neyslumynstur þeirra er annað en þeir hafa talið það vera og oftar en ekki rekur fólk augun í útgjaldaliði sem auðvelt er að lækka til muna. Það er svo auðvitað misjafnt hvað fólk hefur mestan áhuga á varðandi heim-ilisbókhaldið; sumir vilja fá góða yfirsýn yfir sín eigin fjármál og hvernig þau eru að þróast, aðrir hafa áhuga á að bera útgjöldin

saman við útgjöld annarra, t.d. fjölskyldu af sömu stærð, en það er eiginleiki sem kerfið býður upp á. Fyrir aðra skiptir svo mestu máli að geta gert góða áætlun fram í tímann.

Mikil aðsókn á Meniga-námskeið Nú í haust hefur Arion banki boðið við-skiptavinum sínum á námskeið í Meniga

og eru þau ætluð þeim sem vilja fá aðstoð við fyrstu skrefin. Námskeiðin hafa verið haldin í Háskólanum í Reykjavík sem og á landsbyggðinni til að mæta eftirspurn þar, en heildarfjöldi námskeiða er í kringum 20 talsins sem er virkilega ánægjulegt. Breki Karlsson, forstöðumaður Stofn-unar um fjármálalæsi, hefur umsjón með námskeiðunum en Arion banki hefur

undanfarin ár verið aðal bakhjarl stofnun-arinnar. Það er mikið ánægjuefni hversu góðar viðtökur Meniga-heimilisbókhald hefur fengið og Arion banki hefur brugðist við mikilli aðsókn á námskeiðin með því að bæta við fleiri námskeiðum. Skráning og nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu bankans arionbanki.is eða í síma 4447000.

Meniga-heimilisbókhald slær í gegn

Kynning

HeimilisbókHald

Hátt í átta þúsund skráðir notendur í Meniga-heimilisbókhaldi Arion banka

Fjármál heimilanna

Helgin 28.-30. október 2011

Breki Karlsson

a rion banki býður viðskipta-vinum sínum nú þá nýjung að taka óverðtryggð íbúðal-án til 25 eða 40 ára þar sem vextirnir eru fastir í fimm ár. Að þeim tíma liðnum eru vextirnir endur-skoðaðir og ef lántaka líst ekki á þá vexti sem honum standa þá til boða, getur hann valið á milli annarra kosta ef honum sýnist svo. Hann getur þá breytt láninu í verð-tryggt lán, annað óverðtryggt lánsform ef það er hagstæðara eða greitt lánið upp án sérstaks uppgreiðslugjalds. Áður en lán er tekið er ýmislegt sem þarf að huga að, s.s. hver er greiðslugetan og hvaða áhrif hefur lántakan á fjárhag heim-ilisins. Gott er að verða sér úti um allar upplýsingar um lánið, vexti, greiðslubyrði, uppgreiðslugjald, lántökukostnað og svo framvegis. Eins þarf lántaki að skilja hver áhættan og ávinningurinn er við lánið. Vert að hafa í huga hvernig talið er að

verðbólga muni þróast yfir lánstímann. Afar erfitt er að spá fyrir um verðbólgu en best er að leggja saman áætlaða verðbólgu og vexti verðtryggðs láns. Sé útkoman lægri en vextir óverðtryggðs láns er að öðru óbreyttu skynsamlegt að velja verðtryggt lán. Sé út-koman hærri gæti verið skynsamlegt að velja óverðtryggt lán. Eins er möguleiki á að blanda saman óverðtryggðu og verðtryggðu láni og dreifa þannig áhættunni.Það getur skipt sköpum að taka upp-lýsta ákvörðun þegar kemur að því að taka íbúðalán enda er oft um að ræða stærstu fjárfestingu einstaklinga. Mikilvægt er að ákvörðunin sé byggð á réttum forsendum og taki mið af persónulegum þörfum hvers og eins. Greiðslubyrði óverðtryggðra lána er að öðru jöfnu þyngri en verðtryggðra lána en á móti kemur að höfuðstóll óverðtryggðu lán-anna lækkar hraðar en verðtryggðu lánanna og eignamyndunin er því örari.

Arion banki býður hagstæð óverðtryggð íbúðalán

óVerðtryggð íbúðalán arion banka

Landsbankinn hefur nú kynnt ný óverðtryggð íbúðalán og bætt kjör á verðtryggðum íbúðalánum sem eru þau hagstæðustu sem bjóðast í dag. Það er markmið bankans að viðskiptavinir hafi raunhæft val í mikilvægum ákvörðunum sem snúa að fjármálum heimilanna og að bjóða upp á lausnir sem taka mið af aðstæðum þeirra.Eftirspurn eftir óverðtryggðum lánum hefur aukist en greiðslubyrði þeirra er hærri á sama tíma og eignamyndun er hraðari. Landsbankinn býður nú óverðtryggð íbúðalán með föstum vöxtum til 3 eða 5 ára og að bindingu lok-inni geta viðskiptavinir fest vexti aftur, greitt upp lánið án uppgreiðslugjalds eða endurmetið stöðuna án mikillar fyrirhafnar. Ekkert lántökugjald er tekið við endurfjármögnun hjá Landsbankanum og er þá hægt að velja aðrar fjármögnunarleiðir sem í boði verða. Gott er fyrir viðskiptavini að hafa í huga að ríkissjóður innheimtir ekki stimpilgjöld við kaup á fyrstu fasteign né af þeim hluta nýja lánsins sem samsvarar uppreiknuðu virði eldra lánsins en það síðarnefnda gildir fram til áramóta.Íbúðalán Landsbankans eru til allt að 40 ára og með því hafa viðskiptavinir mikinn sveigjanleika

í vali á lengd lánstíma. Hámarks-lánshlutfall er 70% af markaðs-virði eða verðmati eignar en ekki fasteignamati líkt og tíðkast hefur. Viðbótarlán er í boði fyrir allt að 85% þar sem lánað er til allt að 15 ára með jöfnum afborgunum, sem hraðar eignamyndun. Þessi íbúðarlán og viðbótarlán eru í boði óverðtryggð með föstum eða breytilegum vöxtum og verðtryggð með breytilegum vöxtum.Landsbankinn býður ný óverðtryggð íbúðalán með föstum vöxtum:

Lánshlutfall Binding vaxta 36 mánuðir 60 mánuðir Allt að 70% 6,40% 6,60% Frá 70 til 85% 7,40% 7,60%

Þeir viðskiptavinir Landsbankans sem kaupa sína fyrstu fasteign og standa í skilum með lánið sitt fá árlega endurgreiðslu frá bankanum sem nemur 0,25 prósentustigum af greiddum vöxtum. Til að koma til móts við núverandi viðskiptavini býður Landsbankinn helmingsafslátt af lántöku-gjöldum til þeirra fjölmörgu viðskiptavina sem eru í vildarkerfum Landsbankans.

Óverðtryggð íbúðalán Landsbankans

Kynning

HeimilisbókHald

Viðskiptavinir eiga að hafa val og kostirnir þurfa að vera góðir.

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

2. tölublað 1. árgangur

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

Ó K E Y P I S

28.-30. október 201143. tölublað 2. árgangur

28

Fann hjálp við síþreytu eftir áralanga baráttu

Viðtal

Gísli Þráinsson

2

Ekki fyrir viðkvæmaArnbjörg Hlíf

leikur í Hreinsun

Fréttaskýring Máttur hugarfarsins

síða 14

tíska

24

bækur

Viðtal

54

stíllinn hennar

JónuFær inn-

blástur frá Skandinavíu

Ljós

myn

d/H

ari

rottueitur flæðir um

FossvogsdalMistök hjá borgar-

starfsmönnum

Hjarta mannsins

fær

aukablað um FJármál HEimil-anna FylGir Fréttatímanum

40

Fréttir

Er þjóðin hlekkjuð í ímyndaðri kreppu?

Fjórðungur þess vanda sem Íslendingar eiga við að etja er í raun efnahagslegur. Þrír fjórðu snúast um póli-tík og sálfræði.

Þegar Samtök atvinnulífsins segja raunveru-lega hættu á því að kreppan vari út áratuginn er ástæða fyrir alla til að staldra við.

TAL TROMP FRíTT í háLFT áR

OrkuhúsinuSuðurlandsbraut 34S. 517 3900www.flexor.is

Opið virka daga kl. 9.00–17.30Frábært verð á vönduðum ítölskum gönguskómMulaz Vibram-sóliStærðir 41–46kr. 19.990

Premium Ventra Vibram-sóliStærðir 37–47kr. 19.990

Rocker Stærðir 37–45kr. 9.990

Ronny Lady Stærðir 36–42kr. 13.990

Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir

gag@ frettatiminn.is

Turninum | Smáratorgi 3 | 201 KópavogiSími 575 7500 | www.veisluturninn.is

500 aðkomubörn á Selfossi

Snorrabrautin tekur stakkaskiptum í framtíðinni. Hún þykir hættuleg.

Umferðaröryggi Lög brotin á SnorrabraUt og hún hættULeg gangandi vegfarendUm

Ætla að fækka akreinum um tvær á SnorrabrautStefnt er að því að fækka ak-reinum á Snorrabraut um eina í hvora átt og setja upp hjólreiða-stíga. Tvö banaslys gangandi vegfarenda hafa orðið á Snorra-braut á síðustu árum. Fimm-tugur karlmaður lést í desember 2009 og eldri kona í mars 2005. Íbúar eru uggandi og halda úti Facebook-síðunni Dauðagildran Snorrabraut.

Stefán Agnar Finnsson, yfir-verkfræðingur á umhverfis- og samgöngusvið borgarinnar, segir breytingarnar á undir-

búningsstigi og til umræðu í kerfinu. Enn eigi eftir að bera hugmyndina undir íbúa Snorra-brautar og óljóst hvenær göt-unni verði breytt. Framkvæmdir séu hluti af þriggja ára hjólreiða-áætlun borgarinnar sem hún stefnir „á að komast af stað með.“

„Við höfum hvorki gert ráð fyrir að bílastæðum fækki eða fjölgi,“ segir Stefán. „En það kostar talsvert að umbylta göt-unni svona.“

Í skýrslu Rannsóknarnefnd-

ar umferðarslysa (RNU) fyrir árið 2010, sem kom út í sept-ember, stendur að umferðarlög séu brotin á Snorrabraut, því bílastæði séu of nálægt gang-brautum. Einnig er bent á að rannsóknir erlendis sýni að mörg slys verði á gangandi veg-farendum þar sem þeir þurfi að þvera fjórar akreinar til að kom-ast leiðar sinnar. „Að mati RNU þarf Reykjavíkurborg að skoða heildstætt hvernig hægt er að bæta öryggi gangandi vegfar-enda við Snorrabraut.“

Myn

d/H

ari

Skólpmengun í Fossvogsdal

mengUnarSLyS rottUeitUr í foSSvoginUm

Eitrað var í ofanvatns-lagnir og voru eiturkubbar sem fyrir voru í lögnunum klipptir niður og látnir í frá-rennsli í stað þess að safna þeim saman og farga á við-eigandi hátt eins og gera skal en bæði þessi atriði eru brot á verklags-reglum.

Úr bréfi Heilbrigðis-eftirlits Reykjavíkur.

Blóðið storknar ekki, dýrum blæðir út og þau drepast Meindýraeyðar Reykjavíkurborgar brutu verklagsreglur með þeim afleiðingum að rottueitur barst í Fossvogsdalinn. Starfsmenn Kópavogsbæjar hafa vaktað Fossvogslæk síðan um miðjan septem-ber og tínt upp eitrið. Rottueitur drepur bæði menn og dýr sé þess neytt í miklum mæli.

S tarfsmenn Kópavogsbæjar hafa tínt upp rottueitur í kubbum á stærð við tennisbolta úr Fossvogslæk

frá því um miðjan september. Starfs-menn Meindýravarna Reykjavíkur brutu verklagsreglur þegar þeir áttu að skipta um eitur í skólplögnum borgarinnar, hentu gamla eitrinu niður í brunnana og settu einnig rottueitur í ofanvatnsbrunna – sem á ekki að gera.

Guðborg Guðjónsdóttir, sérfræðingur í klínískri eiturefnafræði við Eitrunarmið-stöð Landspítalans, segir rottueitrið auka blæðingarhættu hjá mönnum og öðrum spendýrum sem þess neyta. „Fólk fær fyrst húðblæðingar og svo storknar ekki blóðið í því,“ segir hún en að það eigi við borði fólk eitrið til langs tíma. Hægt sé að gefa börnum og öðrum mótefni borði fólk eitrið einu sinni. „Innbyrði fólk mjög mikið eitur getur það haft alvarlegar afleiðingar,“ segir hún. „Þetta er ekki skemmtilegur dauðdagi - dýrum blæðir út.“

Kópavogsmenn vakta lækinnArna Schram, upplýsingafulltrúi Kópa-vogsbæjar, segir að það hafi verið fyrir árvekni starfsmanna Kópavogsbæjar sem upp komst um mistökin hjá starfs-mönnum Reykjavíkurborgar, en Foss-vogslækur er á sveitarfélagsmörkum Reykjavíkur og Kópavogs. Starfsmenn Kópavogsbæjar hafi vaktað svæðið dag-lega frá því um miðjan september.

„Þá girtu þeir svæðið af og tíndu upp

alla rottueiturskubbana sem fundust. Síð-an þá hafa af og til fundist kubbar í tjörn í læknum, sem er við útrásina í Reykjavík, nú síðast 25. október.“ Arna segir málið litið alvarlegum augum.

Á síðasta bæjarráðsfundi Kópavogs óskaði Gunnar I. Birgisson, Sjálfstæðis-flokki, eftir því að upplýst yrði hve margir eiturkubbar hefðu fundist í Fossvogsdal og hverjar afleiðingarnar væru. Sam-kvæmt heimildum Fréttatímans var það látið í hendurnar á sumarstarfsmönnum Reykjavíkurborgar að koma rottueitrinu fyrir í skólpveitukerfi borgarinnar. Talið er að þeir hafi fyrir mistök sett rottueitr-ið í ofanvatnsbrunna við Fossvogsdalinn.

Brutu verklagsreglurÍ bréfi Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur til Heilbrigðiseftirlits Kópavogs- og Hafnarfjarðar kemur fram að verklags-reglur sem meindýraeyðar eigi að fara eftir þegar eitrað sé í frárennsli hafi verið brotnar. Heilbrigðiseftirlitið hafi því farið fram á að eiturkubbarnir yrðu fjarlægðir úr ofanvatnsbrunnum og að framvegis verði ekki sett eitur í þá.

„Þetta er allt afstaðið,“ segir Ómar F. Dabney, meindýraeyðir hjá borginni. „Það er alvarlegt þegar svona kemst eitur í frárennslið en sem betur fer upp-götvaðist það tímanlega og ekkert tjón hlaust af.“

Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir

gag@frettatiminn.is

Ekki aðeins rottueitur fannst í Fossvogs-læknum við eftirlit heldur fannst einnig skólp í settjörnum. Saurkólígerlamengun fannst í þeim við mælingar sem og önnur

merki um skólpmengun. Í bréfi Heilbrigðiseftirlits Reykja-

víkur til Heilbrigðiseftirlits Kópavogs og Hafnarfjarðar segir að unnið sé með

Orkuveitu Reykjavíkur, við að finna rangar tengingar skólpröra í Fossvogi. Haldið verði áfram þar til húsaskólp finn-ist ekki í settjörnum Fossvogsdals.

Dauður mávur og rottueitur. Tvær vankaðar dúfur sáust einnig við lækinn. Talið er að fuglarnir hafi nartað í rottueitrið.

Blása haustrallið af um helginaHaustrall Hafrannsóknarstofnunar verður blásið af um helgina ef undirmenn áhafna hafrannsóknarskipanna verða enn í verkfalli. Haustrallið er annað tveggja mikilvægustu rannsóknarleiðangra stofnunarinnar. „Afleiðingarnar eru þær að við fáum ekki mat á stærð margra þeirra nytjastofna sem við veitum veiðiráðgjöf fyrir,“ segir Þorsteinn Sigurðsson hjá Hafró. „Meginreglan er sú að eftir því sem við vitum minna eigum við að fara með varkárari hætti í nýtinguna,“ svarar hann því hvort kvótinn verði skorinn niður. Rannsóknir á ungloðnu séu í uppnámi. Ekki verði hægt að gefa upp upphafskvóta fyrir 2012-2013. Verkfallið hefur staðið yfir í mánuð. Jónas Garðarsson hjá Sjómannafélagi Reykjavíkur segir engan fund í sjónmáli. „Þeir verða að ganga að verðlistanum og þá er hægt að fara á sjó.“- gag

Fimm hundruð ungmenni og leiðtogar frá öllu landinu verða um helgina á Selfossi á árlegu Landsmóti æskulýðsfélaga kirkjunnar. Hipp hopp, sushi- og kökugerð og skemmtanir bíða ungmennanna. Ingó veðurguð syngur í sundlaugarpartíi og Ari Eldjárn skemmtir á kvöldvöku. „Þema mótsins er samt kærleikur og Japan,“ segir Sigríður Rún Tryggvadóttir, framkvæmdastjóri Æskulýðssambands þjóðkirkjunnar. Safnað verði fé í samstarfi í samstarfi við japönsku góðgerðarsamtökin Hearts of Gold. Ungliðahreyfinging Hjálparstarfs kirkjunnar verður hjá Krónunni að safnar fé. „Þau ætla að skrifa nöfn fólks á japönsku og búa til origami-hluti, sem er japönsk pappírslist,“ segir hún. „Hjálpa á börnum sem misstu foreldra sína í jarðskjálftunum í Japan fyrr á árinu og í flóðunum sem fylgdu á eftir.“ - gag

Gjaldþrotahrina fyrirtækjaAlls voru 172 fyrirtæki tekin til gjaldþrotaskipta í septem-ber sem er þrisvar sinnum fleiri en í sama mánuði í fyrra þegar þau voru 57. Jafnframt hefur fjöldi gjald-þrota fyrirtækja í einum mánuði aðeins tvívegis áður verið meiri, en það var í mars síðastliðnum þegar 214 fyrirtæki lögðu upp laupana og í maí þegar þau voru 175, að því er Hagstofa Íslands greinir frá. Alls hafa 1.122 fyrirtæki orðið gjaldþrota á fyrstu níu mánuðum ársins samanborið við 680 á sama tímabili í fyrra. Jafngildir það 65% aukningu milli ára. Um metár er að ræða en í fyrra urðu alls 982 fyrirtæki gjaldþrota. Líkt og verið hefur á síðustu misserum urðu gjaldþrotin í september flest í byggingarstarfsemi og mannvirkjagerð, alls 43. - jh

Landsmótsbörn safna fé á Glerártorgi á Akur-eyri í fyrra.

2 fréttir Helgin 28.-30. október 2011

Nuddinudd!

Þín ánægja er okkar markmið

vodafone.is

1414APP

Notaðu nýja 1414 Appið í snjallsímanum eða spjald-tölvunni

1414 App fyrir iPhone og Android

ViVag Sápa kemur jafnVægi á

SýruStig á kynfæra-SVæðinu, minnkar

útferð dregur úr lykt

ekki nota

hVað Sem er...

Fæst í apótekum, Fjarðarkaup og Hagkaup

Aukning í sölu atvinnuhúsnæðis

40%auknig þinglýstra

kaupsamninga um

atvinnuhúsnæði

Milli septembermánða 2010 og. 2011

Þjóðskrá Íslands

aukin velta er í sölu atvinnuhúsnæðis á höfuðborgar-svæðinu, að því er fram kemur í tölum þjóðskrár Íslands. Í september var þinglýst 66 kaupsamningum og afsölum atvinnuhúsnæðis á höfuðborgarsvæðinu en 47 samning-um í sama mánuði í fyrra. Jafngildir þetta 40% aukningu á milli ára. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur verið þinglýst 491 kaupsamningi og afsölum atvinnuhúsnæðis en 373 á sama tímabili í fyrra. Jafngildir það 32% aukningu á milli ára. þrátt fyrir vöxtinn er markaðurinn ekki hálfdrætt-ingur á við það sem hann var áður en hrunið varð 2008. samdráttur er hins vegar á þessum markaði utan höfuð-borgarsvæðisins, um 4% fyrstu níu mánuði ársins miðað við saman tímabil í fyrra. - jh

Líka hjá BaðhúsinuÍ Fréttatímanum 14. október var sagt í kynningu á vegum World Class laugar að líkamsræktarstöðin sé sú eina sem bjóðin hot jógatíma án þess að viðskiptavinirnir þurfi að borga fyrir það aukalega. Linda Pétursdóttir hjá Baðhúsinu vill benda á að það sama gildi hjá Baðhúsinu.

R eykjavíkurborg keypti fimmtán iPad-spjaldtölvur fyrir tónleikaröð Bjarkar Guðmundsdóttur í Hörp-unni. iPad-tölvurrnar kostuðu tæpa eina milljón

króna á „sérstöku tilboði“ frá Apple-umboðinu og fékkst milljónin úr tækniþróunarsjóði Upplýsingatæknimið-stöðvar Reykjavíkur.

Sigrún Björnsdóttir, upplýs-ingafulltrúi hjá Reykjavíkur-borg, segir í skriflegu svari við fyrirspurn Fréttatímans að spjaldtölvurnar hafi verið keyptar til að kynna fyrir 48 tíu til tólf ára grunnskóla-börnum úr þremur skólum – til að byrja með – tengsl tónlistar, vísinda og tækni í svokölluðum tónvísinda-smiðjum í tengslum við tón-leika Bjarkar, Biophiliu.

Úreltur búnaður í skólum„Spjaldtölvurnar eru hugs-aðar sem framtíðarfjárfest-ing og verða þær samnýttar af öllum grunnskólum borgarinnar í fjölbreyttum verkefnum á næstu árum, meðal annars í listasmiðj-um á barnamenningarhátíð næsta vor,“ segir í skriflega svarinu. Verkefnið sé unn-ið í samstarfi Reykjavíkur-borgar, Háskóla Íslands, Smekkleysu og Iceland Airways.

Svanhildur María Ólafsdóttir, formaður Skólastjór-afélags Íslands, fagnar kaupunum og samstarfinu við Björk og vonar að fleiri grunnskólabörn eigi eftir að njóta þess. „Það hefur verið niðurskurður á tölvum og tölvubúnaður, til bæði starfsmanna og skóla og allur tölvubúnaður í grunnskólum Reykjavíkur, er gamall og úr sér genginn. Það er því jákvætt ef að á að fara að bæta tölvubúnað í grunnskólunum,“ segir hún: „En þetta skýtur svolítið skökku við á sama tíma og við fáum ekki fjármagn til tölvukaupa eða búnaðar.“

Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir

gag@frettatiminn.is

Tónvísindasmiðja samsTaRfsveRkefni boRgaRinnaR og bjaRkaR

Fimmtán iPad fyrir Björk frá borginniReykjavíkurborg keypti fimmtán iPad-tölvur fyrir tæpa eina milljón króna sem nota á í tónvísinda-smiðju Bjarkar og 48 grunnskólabarna í tengslum við tónleikaröð hennar í Hörpunni. Tölvurnar á svo að samnýta í grunnskólum borgarinnar. Formaður skólastjórafélagsins fagnar því þar sem tölvur og búnaður í grunnskólum borgarinnar sé allur úr sér genginn.

Biophilia Bjarkar Guðmundsdóttur. spjaldtölvurnar eru notaðar sem hluti af tónlistarupplifun barna á tónlist Bjarkar.

„Spjaldtölvurnar eru hugsaðar sem framtíðar-fjárfesting og verða þær sam-nýttar af öllum grunnskólum borgarinnar í fjölbreyttum verkefnum á næstu árum.“

ipad-spjaldtölva á óskalista margra og nú á reykja-víkurborg fimmtán fyrir grunnskóla-börn.

Dregur úr trausti til stjórnarand-stöðunnartraust eykst til allra þeirra stofnana sem mmr mældi í nýrri könnun nema stjórnar-andstöðunnar. af þeim sem tóku afstöðu til spurninganna sögðust 13,6% bera traust til stjórnarandstöðunnar en 17,8% í október í fyrra. heldur fjölgaði í hópi þeirra sem sögðust treysta ríkisstjórninni, eða 14,1% samanborið við 10,9% í

fyrra. sem fyrr trónir lögreglan í efsta sæti, 81,3% þeirra sem tóku afstöðu kváðust bera mikið traust til hennar. þeim fjölgar sem bera mikið traust til lands-virkjunar, 34,2% nú en 24,7% í fyrra. þeim fjölgar sem bera mikið traust til ríkisútvarpsins úr 52,1% í 59,7%. þá fjölgar þeim sem bera mikið traust til háskólans í reykjavík. það var 48,9% fyrir ári en er 52,9% nú. Bankakerfið situr sem fyrr á botninum en 5,9% þeirra sem tóku afstöðu sögðust bera mikið traust til þess. - jh

landsdómur nýtur lítils traustslandhelgisgæslan nýtur afgerandi trausts meðal landsmanna en landsdómur lítils, að því er fram kemur í könnun mmr á trausti fólks til helstu stofnana á sviði réttar-fars og dómstóla hér á landi, annarra en lögreglunnar. sérstakur saksóknari nýtur 47,4% trausts, ríkislögreglu-stjóri 44,8%, hæstiréttur

38,7%, Fangelsismála-stofnun 36,5%, héraðsdóm-stólar 34,4%, ríkissaksóknari 32,9%, dómskerfið í heild 30,4%, útlendingastofnun 19,8% og landsdómur 16,4%. helstu breytingar frá mælingu mmr í febrúar á þessu ári voru að þeim fækkar sem sögðust treysta héraðsdómstólunum og ríkis-saksóknara. Ekki var spurt um traust til landsdóms í fyrri mælingum. - jh

hægur hag-vöxtur í spá asÍný hagspá hagdeildar asÍ gerir ráð fyrir hægum hagvexti á næsta ári en að meðaltali 1,7% hagvexti á ári á árabilinu 2012 til 2014. hin lága hag-vaxtarspá helgast af því að hagdeildin reiknar með því að fjárfesting verði lítil, gerir meðal annars ekki ráð fyrir fjárfestingu vegna álvers í helgvík á tímabilinu. því er spáð að verðbólga hjaðni og að jafnvægi skapast í utanríkis-viðskiptum. þá er gert ráð fyrir að atvinnuleysi minnki á næstu árum en að það gerist hægt. asÍ reiknar með lítilsháttar hækkun á gengi krónunnar á spátímabilinu en að gengi hennar haldist engu að síður áfram lágt sögulega séð. auka má hagvöxtinn veru-lega, segir hagdeildin, með auknum fjárfestingum. - jh

Nýtt flugfélag í burðarliðnumtítan, fjárfestingarfélag sem er að fullu í eigu skúla mogensen fjárfestis, hefur um hríð skoðað kosti þess að hefja flugrekstur til og frá Íslandi. Verið er að klára samninga við stóran kanadískan flugrekenda um lang-tímaleigu á Boeing-þotum. Félagið hyggst hefja flug til Evrópu í vor. það mun hafa höfuðstöðvar á Íslandi og verður að fullu í íslenskri eigu, að því er fram kemur í tilkynningu þess. Félag utan um flugreksturinn verður í meirihlutaeigu Títan, en aðrir hluthafar eru Baldur

Baldursson og Matthías Imsland, fyrrverandi framkvæmdastjóri Iceland Express. Baldur er framkvæmdastjóri og hefur unnið að verkefninu. Flugfélagið hefur

fengið nafnið WOW air. auk skúla stjórnarformanns

og Baldurs skipa stjórn félagsins Davíð másson, forstjóri avian aircraft Trading, og Björn Ingi knútsson, fyrrverandi forstjóri Keflavíkurflug-

vallar og fulltrúi norður-landa í iata – alþjóðasam-tökum flugrekenda. - jh

veðuR fösTudaguR laugaRdaguR sunnudaguR

MeinLítið veður oG nánAst ÚrkoMuLAust. Hiti uM eðA yfir

frostMArki.

HöfuðBorGArsvæðið: lÍkast til alvEg þurrt Og skýJað mEð

köFlum.

sLyddA norðAn oG norðvestAn-LAnds, en snjókoMA á fjALLveGuM

oG þAr nokuð HvAsst.

HöfuðBorGArsvæðið: þurrt Og skaplEgt vEður. FrOstlaust.

sMáéL eðA sLydduéL norðAn- oG AustAntiL, en Hvessir sunnAnLAnds.

HöfuðBorGArsvæðið: ÁFram þurrt, En FEr að rigna unDir kvölD.

fínasta veður suðvestan- lands um helginaEkki er að sjá annað en ágætasta veður verði suðvestanlands um helgina. Frostlaust og hæglátt veður. það sem meira er nánast úrkomulaust þar til á sunnudagskvöld að það fer að rigna. Engu að síður er ýmislegt að gerast í veðrinu hér við land. Á morgun laugardag

er þannig spáð slydduhraglanda á vest-fjörðum og norðurlandi og snjókom-komu á fjallvegum með tilheyrandi

vetrarfærð ferðalanga. nokkuð djúp lægð nálgast síðan á sunnudag með vaxandi a-átt og þá styttist

í rigningu.

4

2 34

55

2 35

64

1 22

4

einar sveinbjörnsson

vedurvaktin@vedurvaktin.is

veðurvaktin ehf ráðgjafafyrirtæki í eigu

Einars sveinbjörnssonar

veðurfræðings. veður-

vaktin býður upp á veður-

þjónustu fyrir einstaklinga,

fyrirtæki og opinbera

aðila í ráðgjöf og úrvinnslu

flestu því sem viðkemur

veðri og veðurfari.

Veðurvaktin ehf Eikarási 8, 210 Garðabæ

Sími: 857 1799www.vedurvaktin.is

4 fréttir helgin 28.-30. október 2011

KJARADAGARNotaðir bílar á góðu verði. Sérstök kjör á völdum bílum og frábærir lánamöguleikar.

Komdu í dag – opið til kl. 20.

ASKJA · Krókhálsi 11 · 110 Reykjavík · Sími 590 2100 · askja.isViðurkenndur sölu- og þjónustuaðili Mercedes-Benz og KIA á Íslandi.

HV

ÍTA

HÚ

SIÐ

/SÍA

– 1

0-0

86

5

Kia cee’d 2008Verð 1.790.000 kr.Útborgun 537.000 kr.

25.990 kr.m.v. 60 mán.

6 ára ábyrgð eftir frá framleiðanda

Dæmi um kjarabíla

Tegund Gerð Árgerð Mán. Tilboðsverð Afborgun pr. mánuð*

Ford Escape 12/05 48 1.090.000 19.390 kr. Toyota Corolla 05/08 60 1.790.000 25.990 kr. Hyundai Getz 06/08 60 1.090.000 15.890 kr. Kia cee´d 06/08 60 1.790.000 25.990 kr. Toyota RAV4 07/06 60 2.190.000 31.890 kr. Audi A3 08/07 72 2.190.000 27.490 kr. Volkswagen Polo 06/08 60 1.290.000 18.990 kr. Citroen Picasso 07/06 48 1.090.000 19.290 kr. Mitsubishi Lancer 06/09 72 2.290.000 28.790 kr. Peugeot 307 07/06 48 1.190.000 21.090 kr. Volkswagen Golf 07/08 60 1.990.000 28.990 kr. Hyundai Sonata 04/08 60 1.790.000 25.990 kr. Kia Sorento 12/10 72 4.890.000 61.290 kr. Toyota Corolla 06/05 48 1.390.000 24.590 kr.

Bíla- og tækjafjármögnun Landsbankans býður einnig verðtryggða eða óverðtryggða bílasamninga með breytilegum vöxtum. Kynntu þér fjármögnunarleiðirnar á www.landsbankinn.is eða í síma 569 2000.

*Afborgun miðast við 30% útborgun og óverðtryggðan bílasamning á 8,95% föstum vöxtum fyrstu 36 mánuðina. Nánari upplýsingar á www.landsbankinn.is.

Dæmi um frábær kaup

PIPAR\TBW

A • SÍA

• 112841

SUCCESS AND FAILURE IN ENGINEERING:A Paradoxical Relationship

Dr. Henry Petroski, öndvegisfyrirlesari Verkfræði- og náttúruvísindasviðs, flytur erindið:

Dr. Henry Petroski er verkfræðingur og prófessor í byggingarverkfræði og sagnfræði við Duke-háskólann í Suður-Karólínufylki í Bandaríkjunum. Hann hefur ritað fjölda bóka um verkfræði, nýsköpun og hlutverk mistaka í verkfræðilegri hönnun.

Fyrirlesturinn er í röð öndvegisfyrirlestra á aldarafmæli Háskóla Íslands

og fer fram í Hátíðasal skólans, Aðalbyggingu, laugardaginn 29. október nk.

kl. 14.00.

Allir velkomnir meðan húsrúm leyfir.

Borga frekar en að færa tunnurnar

Bankar Hrundraugur ríður Húsum

Verri staða dansks banka getur haft áhrif á veð SeðlabankansMat greiningar f yr ir tækisins Moody’s á danska bankanum FIH Erhvervsbank lækkaði fyrr í þess-um mánuði og ljóst er að staða hans hefur versnað, að því er fram kemur í danska blaðinu Jótlandspóstinum. Verri staða hans getur haft áhrif á veð sem Seðlabanki Íslands á í bank-anum eftir að hann var í íslenskri eigu um hríð.

Lánshæfismat FIH færist neðar í ruslflokki, úr Ba2 í B1 á langtíma-

skuldbindingum og úr B1 í B3 í hvað aðrar skuldbindingar varðar. Þá fær-ist bankinn úr D-styrkleikaflokki í E+ sem er lægsti flokkur. Niður-færsla Moody’s helgast einkum af tapi bankans á hlutabréfaeign í dönsku skartgripakeðjunni Pandora. Keðjan var skráð á markað fyrir ári. Bréf hennar hækkuðu mjög fyrst á eftir en hafa hrunið á þessu ári. Að auki veldur hátt hlutfall vandræða-lána bankans áhyggjum.

Seðlabanki Íslands átti veð í 99,89% hlut í FIH-bankanum til tryggingar þrautavaraláni sem Kaupþing fékk hjá Seðlabankanum í október 2008 að fjárhæð 500 millj-ónir evra. Seðlabankinn seldi hópi fjárfesta bankann í fyrra. Söluverðið nam 670 milljónum evra. Fjárfesta-hópurinn staðgreiddi 255 milljónir evra. Greiðsla þess sem eftir stend-ur, um 415 milljónir evra eða sem svarar um 66 milljörðum íslenskra

króna, ræðst af gengi bankans fram til ársloka 2015.

Þegar gengið var frá sölu danska bankans sagði Már Guðmunds-son seðlabankastjóri niðurstöðuna ágæta miðað við aðstæður. Talsverð fjárhæð fengist strax í erlendum

gjaldeyri, auk möguleika Seðlabank-ans að endurheimta veð sitt að fullu.

Stefán Jóhann Stefánsson, upplýs-ingafulltrúi Seðlabankans, segir að lítið sé hægt að segja um það fyrr en 2014 og 2015 hvað endanlega fæst út úr danska bankanum. Það taki mið af þróun fram að því og stöðu á þeim tíma.

Jónas Haraldsson

jonas@ frettatiminn.is

Aðalstöðvar FIH-Erhvervsbank í Kaupmannahöfn. Ljósmynd/FIH

Flestir þeirra sem hafa ruslatunnur sínar lengra en fimmtán metra frá götu hér í borginni hafa kosið að greiða gjald í stað þess að færa tunnurnar nær. Þetta segir Guðmundur B. Friðriksson, skrifstofustjóri á umhverfis- og samgöngusviði borgar-innar. Alls voru 30% heimila með tunnurnar utan fimmtán metra línunnar og nú eru þau tæp 27%.

„Já, langflestir kjósa að greiða gjaldið sem er 4.000 krónur á tunnu sé ruslið sótt á 10 daga fresti. Þessi nýja regla hefur skilað þeirri hagræðingu sem við vildum.“ Hefðu fleiri flutt tunnurnar nær götu hefði komið til uppsagna því sorphirðan væri þá hagkvæmari. - gag

FjárHagsaðstoð ungt Fólk í vanda

Dettur úr skóla og lendir á bótum frá bænum

a lls 75% þeirra sem þiggja fjárhagsaðstoð af Hafnar-fjarðarbæ eru undir þrítugu.

Flestir þeirra eru á aldrinum 18 til 24 ára eða tveir af hverjum þremur.

„Ungu fólki sem fær fjárhags-aðstoð hefur fjölgað eftir hrun,“ segir Ingibjörg Jónsdóttir, félags-fræðingur hjá Félagsþjónustunni í Hafnarfirði. „Hér áður gátu krakkar fengið vinnu með tiltölulega auðveld-um hætti dyttu þeir úr skóla en nú er það erfiðara sem er alveg nýtt fyrir-bæri fyrir okkur sem þjóð,“ segir Ingibjörg. Margt þeirra hafi enga reynslu af vinnumarkaði og engan rétt til atvinnuleysisbóta. Þeir sæki til bæjarins.

„Við erum með átak í gangi að koma ungu fólki á skólastyrk, þann-ig að það fari frekar í skóla en sitji heima, en auðvitað eru alltaf ein-hverjir sem komast ekki inn í skóla eða geta ekki ákveðið hvað þeir ætla að verða.“

Í yfirliti Ingibjargar kemur fram að 105 konur og 92 karlar fengu

fjárhagsaðstoð hjá bænum í ágúst. 126 þeirra eru einhleypir án barna og meirihluti þeirra karlar eða 84. Sjötíu eru einstæðir foreldrar en ein-ungis ein kjarnafjölskylda þáði fjár-hagsaðstoð.

Ingibjörg segir ekki fleiri unga karla en konur þiggja aðstoð. „Hlut-

fallið er alveg jafnt.“ Hins vegar séu fleiri einstæðir karlar en konur sem þurfi fjárhagshjálp. „Karlmenn ein-ir eru hópur sem verður útundan ef þeir missa fótana.“

Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir

gag@frettatiminn.is

Fólk undir 24 ára aldri er meira en helmingur allra sem fær fjárhagsaðstoð í Hafnarfirði. Það flosnar úr námi, hefur enga reynslu af atvinnulífinu og á engan rétt á atvinnuleysisbótum.

Ungt fólk sem dettur úr skóla og einhleypir karlar eru stærstu hópar þeirra sem fá fjárhagsaðstoð í Hafnarfirði. Myndin er sviðsett. Mynd/Hari

Viðtakendur fjárhagsaðstoðar 2000-2010

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

7000

6000

5000

4000

3000

2000

1000

0

Heimild: Hagstofan

4.6

53

4.9

39

5.9

71

6.3

12

5.61

3

4.8

25

4.5

79

4.2

80

5.0

29

5.9

94

6.9

10

Alls fengu rétt rúmlega 900 fleiri fjárhagsaðstoð hjá sveitarfélögum í fyrra miðað við árið á undan. Frá því árið 2000 hafa á bilinu 4.280 til 6.910 sótt um fjárhagsaðstoð. Flestir í fyrra en fæstir árið 2007.

Fjöldi fjölskyldna sem leita til sveitar-félaga hefur þó ekki stökkbreyst síðustu ár því árið 2003 sóttu 6.312 fjölskyldur fjárhagsstyrk til sveitarfélaga, samkvæmt tölum Hagstofunnar. Hins vegar má sjá að fjárhæðirnar hafa ríflega þrefaldast. Fóru úr 845 milljónum króna árið 2000 í rétt tæplega þrjá milljarða króna í fyrra. Meðalaðstoð hverrar fjölskyldu fór úr 44 þúsundum árið 2000 í rúm 100 þúsund krónur í fyrra. - gag

Hjálpuðu 900 fleiri fjölskyldum milli ára

Auk sveitarfélaga aðstoða hjálparsamtök þurfandi fjöl-skyldur. Hér útbúa sjálfboðaliðar Fjölskyldurhjálparinnar matarpakka. Ljósmynd/Hari

Viltu læra að búa til ís?Endurmenntun Landbúnaðarháskóla Íslands stendur fyrir þremur námskeiðum í ísgerð næstu vikur. Námskeiðin eru öllum opin og henta jafnt fólki sem starfar við ísgerð sem og einstaklingum sem vilja prófa sig áfram með jólaísinn og gera hann enn ljúffengari og meira spennandi en áður, að því er fram kemur í tilkynningu skólans. Á námskeið-unum verður farið í val hráefna og þróun uppskrifta, auk þess sem þátttakendur fá að kynnast ísgerð og smakka jafnframt á afurðunum. Ísbókin, glæný bók um ís, fylgir með í þátttökugjaldi á námskeiðinu. Fyrsta námskeiðið verður haldið í Keldnaholti í Reykjavík 31. október og þau næstu verða í Sveinbjarnargerði í Eyjafirði 7. nóvember og á Húsavík 8. nóvember. Leiðbeinandi er Jón Brynjar Birgisson mjólkurfræðingur. -jh

Þjóð í svartsýniskastiSvartsýni hefur aukist hjá lands-mönnum nú í október en það er svipað og gerðist á sama tíma í fyrra, að því er Væntingavísitala Gallup sýnir. Vísitalan hrapaði um 16,5 stig milli mánaða en gildi hennar stendur nú í 52,9 stigum en fór í 69,4 stig í september. Á sama tíma í fyrra féll vísitalan um nær 36 stig á milli þessara tveggja mánaða, þ.e. úr tæplega 68 stigum í 32 stig. Líklegast er, segir Greining Íslandsbanka, að þessi lækkun tengist setningu Alþingis og mótmælum þá. Síðasta árið hefur vísitalan að meðaltali mælst rúm 58 stig. Hún mælir væntingar neytenda til efnahags- og atvinnulífsins. Þegar vísitalan er undir 100 stigum eru fleiri neytendur svartsýnir en bjartsýnir. - jh

6 fréttir Helgin 28.-30. október 2011

Lóð undir álkapla - verksmiðju á ReyðarfirðiFélagið ALUCAB hefur fengið lóð undir álkaplaverk-smiðju á Reyðarfirði. Til stendur að kaupa verksmiðju til landsins í heilu lagi, að því er fram kom í fréttum Ríkisútvarpsins. Í héraðsblaðinu Austurglugganum segir að Seyðfirðingar óttist að verksmiðjan sem flytja á til Reyðarfjarðar sé sú sama og þeir hafa lengi reynt að flytja til Seyðisfjarðar. Þar sagði að undirbúningur að álkaplaverksmiðju hefði staðið á Seyðisfirði í fjögur ár en þar bundu menn vonir við að slík verksmiðja skapaði allt að 50 ný störf, spornaði gegn fólksflótta og bætti stöðu bæjarsjóðs. Til stóð að kaupa verksmiðjuna frá Noregi og nýta að hluta húsnæði Síldarvinnslunnar. Sumir fjárfestar töldu hins vegar vænlegra, að því er fram kemur í fréttinni, að verksmiðjan risi við álverið á Reyðarfirði. Þaðan koma álvírarnir sem stendur til að fullvinna. - jh

Jazzmessa Söngsveitarinnar FílharmóníuFyrstu tónleikar starfsárs Söngsveitarinnar Fílharmóníu verða í Norður-ljósasal Hörpu næstkomandi sunnudag, 30. október kl. 20. Fyrir hlé verður flutt Jazzmessa fyrir kór og jazzkvartett eftir litháíska tónskáldið Vytautas Miškinis. Eftir hlé verður flutt tónlist eftir bandaríska tónskáldið George Gers-hwin. Hann er ekki síst þekktur fyrir að hafa blandað saman klassískri tónlist og jazz á áhrifaríkan hátt. Einsöngvarar eru Valdís G. Gregory og Einar Clau-sen. Þrír píanistar koma fram á tónleikunum, Guðríður St. Sigurðardóttir, Árni Heiðar Karlsson og Daði Sverrisson. Þorgrímur Jónsson spilar á kontrabassa og Matthías Hemstock á slagverk. Stjórnandi er Magnús Ragnarsson. - jh

M örg samtök og stofnanir fylgjast með því sem kirkjan er að gera. Því að kirkjan er þó lengra komin

í meðferð sinni á verklagsreglum og siðum gegn kynferðisbrotum en margir aðrir, seg-ir Magnús E. Kristjánsson sóknarprestur. „Stofnanir, almenningur, fjölmiðlar og aðrir þurfa að varpa ljósi á málaflokkinn. Ekki með látum eða tilfinningasemi, heldur verð-ur að tryggja að allir séu öruggir og að ekki sé rými fyrir svona siðleysingja til að at-hafna sig [innan veggja þeirra],“ segir hann.

„Ef við eigum börn viljum við að þau séu alls staðar örugg. Við viljum að konur séu alls staðar öruggar og við viljum að ungir drengir og hver sem er séu alls staðar öruggir. Við viljum á vettvangi kirkjunnar vinna að því að fólki líði vel.“

Magnús er formaður nefndar sem kirkjuþing skipaði í sumar eftir birt-ingu rannsóknarskýslunnar um kyn-ferðisbrot Ólafs Skúlasonar biskups

og viðbragða kirkjunnar manna við þeim. Hann mun kynna starf nefndarinnar á kirkjuþingi í nóvember; hvaða atriðum sé hægt að bregðast við strax með reglum og gjörðum gegn kynferðisbrotum og hvaða atriði þurfi góða umræðu. „Þess vegna mun-um við leggja til að nefndin starfi í eitt ár til viðbótar.“

Ræðir við Guðrúnu EbbuNefndinni er ekki aðeins ætlað að móta við-brögð þjóðkirkjunnar við kynferðisbrotum heldur á hún einnig í viðræðum við Guðrúnu Ebbu Ólafsdóttur um umgjörðina í þessum málum og fébætur. En fagráð kirkjunnar brást þegar hún leitaði til þess og sagði frá því að hún hefði sem barn verið nídd kyn-ferðislega af föður sínum, Ólafi Skúlasyni. Viðræðurnar áttu að halda áfram í þessari viku. „Þessu samtali er ekki lokið,“ segir Magnús.

Hann segir nefndina hafa gefið sér góð-an tíma til að ræða við starfsfólk sem vinni að kynferðisbrotamálum. „Kirkjan er hluti af þessu samfélagi og við teljum því mjög gott að eiga gott samstarf við allt það frá-bæra fólk sem hefur verið brautryðjendur í að bæta úr ýmsu hvað varðar þessi mál.“ Guðrún Ebba, sem hafi tekið þátt í að stofna Drekaslóð og sitji í stjórn samtakanna Blátt áfram, sé því ein þeirra.

Hann óttast ekki um framtíð kirkjunnar, hún standi sterkari eftir það lærdómsferli sem hún sé í. „Já, maður stendur alltaf sterk-ari á eftir þegar maður er búinn að takast á við vandamál, þótt þau séu erfið, og koma þeim í góðan og eðlilega farveg. Ég er ekki hræddur um að sannleikurinn skemmi fyrir einum eða neinum.“

Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir

gag@frettatiminn.is

Þjóðkirkjan Magnús E. kristinsson prEstur

Siðleysingjar fái ekki rými til athafna innan kirkjunnarFormaður nefndar sem vinnur úr rannsóknarskýrslu kirkjunnar vegna kynferðisbrota Ólafs Skúlasonar biskups vill að nefndin starfi í ár í viðbót. Hann kynnir á Kirkjuþingi hvaða úrbætur kirkjan getur gert strax. Aðrar þurfi frekari skoðun.

Rúmlega 4.200 úr kirkjunni á einu áriAlls sögðu 4.242 sig úr þjóðkirkjunni milli áranna 2010 og 2011 og hafa aldrei jafn margir sagt sig úr henni milli ára. Þjóðskrá ætlar ekki að gefa upp fjölda þeirra, sem sagt hafa sig úr kirkjunni frá því að Guðrún Ebba Ólafsdóttir veitti Sjónvarpinu viðtal um reynslu sína af kynferðisofbeldi föður síns, fyrr en um mánaðamótin.

Hagstofan birtir tölur um úrsagnir úr þjóðkirkjunni frá árinu 1998 og hefur fólki fækkað hlutfallslega ár frá ári. Árið 1998 voru rétt tæp 90 prósent í þjóð-kirkjunni. Í ár er hlutfallið tæp 78 prósent. - gag

Guðrún Ebba Ólafs-dóttir hefur með Elínu Hirst ritað bók um reynslu sína en hún var beitt kyn-ferðisofbeldi af föður sínum. Hún aðstoðar kirkjuna sem er að búa til verklags-reglur og leiðir svo siðleysingjar og barnaníðingar fái ekki þrifist þar.

Karl Sigur-björnsson biskup sat í rúmt ár á bréfi Guð-rúnar Ebbu til kirkjuráðs. Hann harmar mistökin.

TILBOÐ ELDSNEYTI STAÐIRMITT N1LÍFIÐDEKK

NÁÐU ÞÉR Í NÝJA N1 APPIÐMeð nýja N1 appinu geturðu keypt eldsneyti með símanum þínum, skoðað færslur og punktastöðu, kynnt þér N1 tilboðin, fundið næstu N1 stöð á korti og jafnvel réttu dekkin eftir bílnúmerinu þínu. Vertu með á nótunum og appaðu þig í gang með N1!

DEKK

Með nýja Nímanum þynnt þér Ng jafnvel r

með á nótu

HELGARBLAÐ

Fékkstu ekki Fréttatímann heim?Fréttatímanum er dreift á öll heimili á höfuðborgar-svæðinu. Ef þú fékkst ekki blaðið heim, láttu okkur þá vita með tölvupósti á dreifing@frettatiminn.is

Sjáðu blaðið líka á frettatiminn.is

8 fréttir Helgin 28.-30. október 2011

TAX FREE

HELGIÍ ÖLLUM VERSLUNUM

RÚMFATALAGERSINS!

AFNEMUM VIRÐISAUKASKATT

AF ÖLLUM VÖRUM

FÖSTUDAG TIL SUNNUDAGS

Rúmfatalagerinn er á 4 stöðum : Korputorgi - Smáratorgi - Skeifunni - Akureyri

Afs

láttu

rinn

er

á ko

stna

ð Rú

mfa

tala

gers

ins.

Vir

ðisa

uka

er a

ð sj

álfs

ögðu

ski

lað

til r

íkis

sjóð

s.KOMDU OG

GERÐU FRÁBÆR

KAUP FYRIR

JÓLIN!

MATSEÐILLLEIKHÚS-

Aðalstræti 2 / 101 Reykjavík / Sími: 517 4300 / www.geysirbistro.is

Fo r r é t t u r

Aða l r é t t i r

Laxatvenna – reyktur og grafinn lax

Bleikja & humar með hollandaise sósu

E f t i r r é t t u r

Þriggja rétta máltíð á 4.900 kr.

Jack Daniel’s súkkulaðikakaDjúpsteiktur ís og súkkulaði-hjúpuð jarðarber

Brasserað fennell, kartöflu-stappa og ostrusveppir

eða...

Grillað LambafilleMeð rófutvennu, sveppakartöflum og bláberja anís kjötsósu

SíðaSta vörnin Fræðimenn og lögmenn Sagðir haFa brugðiSt

„Dýrkeyptir dómar héraðs- dóms og hæstaréttar“

Óli Björn Kárason heldur því fram í nýrri bók sinni að dómstólar hafi gefið við-skiptalífinu til kynna að annars konar

reglur giltu um það en aðra. Dómstólar og einstakir dómarar verði að gera upp

við fortíðina líkt og aðrir.

D ómar héraðsdóms og hæstaréttar í Baugsmálum hafa reynst Íslend-ingum dýrkeyptir og haft alvar-

legar afleiðingar. Skiptir þá engu sekt eða sakleysi þeirra sem voru ákærðir. Þetta er niðurstaða nýrrar bókar – Síðasta vörn-in – sem Óli Björn Kárason blaðamaður hefur skrifað. Þar heldur hann því fram að dómstólar hafi komið sér hjá því að taka efnislega afstöðu til ákæruliða og gefið viðskiptalífinu til kynna að annars konar reglur væru í gildi gagnvart því en öðrum.

Þegar dómstólar voru búnir að skera úr um að viðskiptin með verslanir 10-11 væru aðeins lýsing á „eðlilegum“ viðskiptum og að ekki þyrfti að gera sérstaka grein við skuldum forráðamanna hlutafélaga eða skuldum félaga á þeirra vegum, við við-komandi hlutafélag, var eins og flóðgáttir hefðu opnast, að mati bókarhöfundar. Búið var að ryðja nýjar leiðir í viðskiptaháttum og staðfesta að vinnubrögð sem margir af framámönnum í viðskiptalífinu beittu væru lögleg og eðlileg. Árin frá 2005 og fram að hruni fjármálakerfisins einkenndust af flóknum eignatilfærslum á fyrirtækjum og þá ekki síst á milli skyldra aðila. Sum fyrirtækin gengu kaupum og sölum á milli sömu aðila, að því er virðist, að mati höfundar, fyrst og fremst til að mynda reikningslegan hagnað fyrir þátttakendur.

Í bókinni eru rakin dæmi um viðskiptahætti sem náðu fram að ganga í skjóli niðurstöðu dómstóla í Baugsmálinu, annað hvort vegna þess að það sem áður var talið ólöglegt var nú sagt löglegt eða að svo ríkar kröfur voru gerðar til hins opinbera að nær óhugsandi var að lagt væri í umfangsmikla rann-sókn, hvað þá ákæru, til að koma böndum á athafnir öflugra aðila í viðskiptalífinu. Þeir sem voru í for-svari fyrir opinberar eftirlitsstofnanir og löggæslu hafi vitað eitt: Ef lagt er til atlögu við öfluga aðila í viðskiptalífinu verður gripið til varna með öllum til-tækum ráðum.

Rannsóknarnefndin lagði ekki mat á dóm-stólaRannsóknarnefnd Alþingis er gagnrýnd fyrir að hafa í engu horft á dómaframkvæmd. Nefndin hafi ekki reynt að leggja mat á störf dómstóla síðustu ár og þá hvort og með hvaða hætti. Niðurstaða hinnar viðamiklu skýrslu sé eintóna og gagnrýninni beint að umsvifamiklum viðskiptajöfrum og fyrirtækjum þeirra, auk stjórnmálaflokka og stjórnmálamanna. Engu sé líkara en að dómstólar njóti friðhelgi í því þjóðfélagsuppgjöri sem talið er nauðsynlegt.

Í Síðustu vörninni er því haldið fram að fræðimenn og starfandi lögmenn hafi brugðist skyldu sinni. Lögmenn hafi haft áhyggjur af því að hörð gagn-rýni þeirra á úrskurði dómstóla gæti komið niður á umbjóðendum þeirra í framtíðinni. Og hins vegar hafi fræðimenn og starfandi lögmenn, sem hafa hug á því að sækjast eftir sæti við hæstarétt, það í huga að sitjandi hæstaréttardómarar eiga að leggja mat á hæfni umsækjenda. Óli Björn heldur því fram að

dómstólar og einstakir dómarar verði að gera upp við fortíðina líkt og aðrir.

Skipulag hæstaréttar gagnrýntÞegar héraðsdómur ákvað að vísa öllum upphaf-legu ákærunum frá dómi, ekki síst á þeim grunni að ákæruliðir væru óskýrir, fögnuðu margir, að því er fram kemur hjá bókarhöfundi. Sú gleði var byggð á misskilningi, að hans mati. Með frávísun gafst ákæruvaldinu tækifæri til að gefa út nýjar ákærur. Á meðan urðu þeir sem sættu ákæru að bíða í eins konar lögfræðilegu tómarúmi. Minnt er á það að ekki þurfi að hafa mörg orð um það hversu erfitt það hljóti að vera fyrir þann sem telur sig saklausan að bíða eftir því að nafn hans sé hreinsað. Óli Björn Kárason heldur því fram að hagur þeirra sem sættu ákæru hefði verið betur tryggður ef dómstólar hefðu tekið upphaflegu ákæruliðina fjörutíu til efnislegrar meðferðar og látið hina ákærðu njóta vafans sem fólginn var í óljósum málatilbúnaði ákæruvaldsins.

Í bókinni er skipulag hæstaréttar gagnrýnt og þó sérstaklega hvernig staðið er að skipun dómara. Þá hefur höfundur áhyggjur af því að dómstólar láti undan almenningsálitinu. Sú hætta virðist vera raun-veruleg, að hans mati, að hagsmunir sakborninga verði fyrir borð bornir. Hætta sé á að dómstólar hafi ekki siðferðilegt bolmagn til að standa gegn háværri kröfu um að ákveðnir einstaklingar verði dregnir til ábyrgðar og dæmdir. Þegar og ef dómstólar láta undan þrýstingi almenningsálitsins sé réttarríkinu fórnað.

Jónas Haraldsson

jonas@frettatiminn.is

Síðasta vörnin: Dómstólar verða að gera upp fortíðina.

Tölvugerð mynd af hinum nýju „stíl-iseruðu“ pakkhúsum sem rísa eiga gegnt íslenska sendiráðinu í Kaup-mannahöfn.

KaupmannahöFn nútímaleg paKKhúS í Stað háhýSaKriStalla

Íslenska sendiráðið í fær nýja nágrannaMótmæli borgarbúa komu í veg fyrir byggingu háhýsanna á hinni eftirsóttu lóð. Nýju húsin taka mið af sögulegu pakkhús-unum sem fyrir eru og prýða Kristjánshöfn.

í kjölfar mikilla mótmæla Kaup-mannahafnarbúa árið 2005 var hætt við háhýsabyggingar

á lóð á móti Nordatlantens Brygge þar sem íslenska sendiráðið í Kaup-mannahöfn er. Nú hafa borgaryf-irvöld hins vegar samþykkt nýjar byggingar á lóðinni, lægri nútímaleg hús í stíl hinna sögulegu pakkhúsa sem hafa verið endurbyggð á þessu

gamla hafnarsvæði borgarinnar, að því er fram kemur í Politiken.

Borgaryfirvöld höfðu samþykkt byggingu háhýsanna árið 2009, sex 55 metra háa turna á Krøyerstorgi, sem líkjast áttu kristöllum eftir teikningu hollenska arkitektsins Eric van Egeraats. Yfir 14 þúsund manns mótmæltu hinum fyrirhug-uðu byggingum með undirskriftum

sem varð til þess að hætt var við þær. Hermt var að Svavar Gestsson, þáverandi sendiherra, hefði ekki verið sérstaklega kátur með þau áform sem voru í gangi og allt það rask sem fylgt hefði. Sturla Sigur-jónsson, núverandi sendiherra, má hins vegar búa við raskið, fari allt sem ætlað er en það verður vænt-anlega minna þar sem fyrirhuguðu húsin verða meira í takt við umhverf-ið en háhýsin sem hafnað var.

Í millitíðinni skipulögðu danskir arkitektar ný hús á svæðið en því skipulagi var einnig hafnað.

Byggingarfyrirtækið NCC á þessa eftirsóttu lóð og ráðgerir að byggja þrjú „stíliseruð“ pakkhús með skírskotun til þeirra húsa sem fyrir eru og prýða Kristjánshöfn og svæðið kringum Krøyerstorg. Um er að ræða skrifstofuhúsnæði að mestu en íbúðir verða líka í húsun-um, væntanlega í dýrari kantinum ef miðað er við staðsetninguna.

Hönnuðir húsanna eru dönsku arkitektastofurnar Vilhelm Laurit-zen og COBE auk GHB-landslags-arkitekta. Við hönnun og byggingu þeirra á að taka tilliti til óska borgar-

búa og umhverfisins. Politiken segir að síðar muni koma í ljós hvort það dugi til að koma í veg fyrir mótmæli.

Jónas Haraldsson

jonas@frettatiminn.is

Getur þú styrkt barn?www.soleyogfelagar.is

10 fréttir Helgin 28.-30. október 2011

SíðaSta vörnin Fræðimenn og lögmenn Sagðir haFa brugðiSt

Allar upplýsingar birtar með fyrirvara um prentvillur, myndabrengl og ófyrirsjáanlegar breytingar.

Grensásvegi 10108 Reykjavík

Tryggvabraut 10600 Akureyri

440 9000sala@ejs.is

Vefþjónn fyrirtækisinsá okkar ábyrgð

Okkar ábyrgð er meiri en lögleg lágmarksábyrgð. Okkar ábyrgð nær líka yfir þjónustuverið sem er alltaf opið og yfir vöruúrvalið sem samanstendur af vörum sem þú getur treyst.

Þessi öflugi og áreiðanlegi Dell netþjónn er á okkar ábyrgð.

www.ejs.is/abyrgd

Hvað er okkar ábyrgð?

5 ára varahlutaábyrgð

fyrstu 3 árin er vinna á

verkstæði EJS innifalin

í útskiptingu á varahlut

G l æ s i b æ | Á l f h e i m u m 7 4 | 1 0 4 R e y k j a v í k | Þ j ó n u s t a á l a n d s b y g g ð i n n i | S í m i 5 6 8 6 8 8 0 | w w w. h e y r n a r t æ k n i . i s *Í flokki bak við eyra heyrnartækja sem búa yfir þráðlausri tækni og hljóðstreymingui n n iG l æ s i b æ | Á l f h e i m u m 7 4 | 1 0 4 R e y k j a v í k | Þ j ó n u s t a á l a n d s b y g g ð

Minnstu heyrnartæki í heimi*

Opið hús

Á morgun kynnum við ...

Laugardaginn 29. október verður opið hús hjá Heyrnartækni frá 12 - 16.Komdu og kynntu þér Intiga - minnstu heyrnartæki í heimi!Fríar heyrnarmælingar. Kaffi og ljúffengar kökur.

Gott veður skiptir minna máli fyrir frístundaheimili Voga-skóla nú en áður eftir að það fékk meira pláss innan veggja skólans. Börn á neðri mynd tengjast ekki fréttinni. Mynd/Hari

Milljónum getur munað á afskriftum fasteignaskulda samkvæmt svokallaðri 110%-niðurfellingarleið eftir því hvort bankar styðjast við verðmat samkvæmt fasteignamati eða á mati á markaðsvirði eigna. Fasteignasali telur að Landsbank-inn og Íslandsbanki styðjist oftast við fasteignamat en aðrir noti nær eingöngu verðmat. Hann bendir einnig á að staða lána sé fest við áramót en ekki sé skil-greint hvenær miða eigi við virði fast-eignarinnar.

„Verðmæti fasteigna á höfuðborgar-svæðinu hefur nú þegar hækkað um tæp 7 prósent að meðaltali frá áramótum

fram í september. Það veldur því að eign sem metin var á tuttugu milljónir í janúar 2011 er nú metin á 21,4 milljónir eða 1,4 milljónum meira. Þetta þýðir að lánadrottinn þarf að afskrifa minna en hann hefði þurft að gera um áramótin eða ef hann hefði miðað við fasteignamat sem gildir allt árið,“ segir Sigurbjörn Skarphéðinsson, löggiltur fasteignasali. Hann hefur ritað grein sem lesa má á vefsíðu Fréttatímans. Þar tekur hann dæmi: Sé íbúð metin á tuttugu millj-ónir en skuldir á henni séu 25 milljónir fengjust þrjár milljónir niðurfelldar sé stuðst við fasteignamat en 1,46 milljónir

sé stuðst við markaðsvirðið: „Það er aug-ljóst að ekki er um að ræða neina sann-girni í þessu.“

Sigurbjörn bendir einnig á að verðmat íbúðar geti verið misjafnt. „Ég hef séð dæmi þar sem eign var metin af tveimur aðilum og munaði 4,3 milljónum króna á hærra og lægra verðmati eignarinnar.“

Á heimasíðu Hagsmunasamtaka heimilanna benda samtökin fólki á að láta reyna á að stuðst verði við mat hjá Fasteignamati ríkisins (FMR).

Skuldir heimila 110%-leiðin miSárangurSrík eftir reikningSleiðum

Milljóna mismunun við niðurfellingu skuldaGunnhildur Arna

Gunnarsdóttir

gag@ frettatiminn.is

Hvað kostar íbúðin? Fasteignaverð hefur hækkað um að jafnaði um sjö prósent á árinu.

Börnin fimmtíu of mörg á frístundaheimilinuBráðabirgðaniðurstaða er fengin vegna frístundaheimilisins við Vogaskóla og nefnd verið skipuð til að leysa málið til framtíðar. Þetta er ekki eina frístundaheimili borgarinnar sem börnunum starfar hætta af, kvikni í. Borgin ætlar ekki að auka eftirlit frá því sem nú er.

fríStundaheimili BráðaBirgðaniðurStaða fram að áramótum

e inungis þrjátíu börn að hámarki mega nú vera í kjallara frístundaheimilis

Vogaskóla, þar sem áður voru áttatíu börn. Þau mega ekki koma inn á skrifstofur starfs-manna, þar sem engar löglegar útgönguleiðir eru komi upp eldur. Frístundaheimilið fær afnot af skólastofum eftir að almennri kennslu lýkur. Þetta er bráðabirgðaniðurstaða til ára-móta þar sem Slökkvilið höfuð-borgarinnar setti skólanum stólinn fyrir dyrnar og ætlaði að loka heimilinu yrði ekki bætt úr eldvörnum.

Áttatíu og eitt barn, þar af átta fötluð, var skráð í vistun á frístundaheimilinu, þar sem lofthæð er einungis 2,17 metrar og ólögleg. Löglegar útgöngu-leiðir vantaði og einungis 75 fermetrar voru ætlaðir til megin-hluta starfseminnar. Börnin voru oftast í leik úti við en upp kom sú staða að þau þurftu öll að hafast við í kjallaranum, til dæmis væri veður vont. „Það er búið að fækka börnum á þessu heimili um helming og þau hafa verið flutt í kennslustofur upp á efri hæðir. Búið er að tryggja flóttaleiðir og öll rými sem ekki hafa verið talin með nógu góðum flóttaleiðum hafa verið tekin úr notkun,“ segir Sigrún Björns-

dóttir, upplýsingafulltrúi hjá Reykavíkurborg. Nefnd vinni að framtíðarlausn sem eigi að liggja fyrir um áramót.

Annað vanbúið heimiliSlökkvilið höfuðborgarsvæðisins fékk ábendingu um tvö önnur frístundaheimili sem grunur lék á að væru vanbúin eldvörnum. Bjarni Kjartansson, sviðsstjóri forvarnarsviðs slökkviliðsins, segir ekki endanlega búið að vinna úr gögnum eftir heim-sóknir þangað. Forstöðumönn-um heimilanna hafi ekki verið greint frá niðurstöðunum og því geti hann aðeins sagt að annað heimilanna, sem er í Hvassaleit-isskóla, virðist í lagi en á hinu, í Laugarnesskóla, sé lofthæð að hluta of lág eða rétt um tveir metrar.

Sigrún segir árlegt eftir-lit standa yfir þessa dagana og þannig brugðist við þessum tíð-indum. „Eldvarnareftirlitið met-ur tíðni og þörf slíkra skoðana.“ Reykjavíkurborg sé ekki kunn-ugt um frístundaheimili sem séu vanbúin varðandi eldvarnir nema í Vogaskóla. „Ef það koma fram athugasemdir þá eru þær lagfærðar í samráði við forvarna-deild slökkviliðsins.“ Skólahús-næði borgarinnar er tekið út áður en það er tekið í notkun af

Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur sem og Eldvarnareftirliti.

Bjarni segir oft misbrest á því að lokaúttekt fari fram á hús-næði og oft séu úttektirnar gerð-ar eftir teikningu. Í tilfelli Voga-skóla hafi það verið gert og ekki tilgreint í þeim hve lofthæðin var lág. Þá taki slökkviliðið skólana út um haust og þá jafnvel áður en starfsemi frístundaheimila sé hafin og því ekki alltaf skriðið um hvern krók og kima þeirra. Þeim hafi því yfirsést ástandið í Voga- og Laugarnesskóla. Borg-aryfirvöldum beri þó að haga starfi sínu eftir reglum.

Áttatíu og eitt barn, þar af átta fötluð, var skráð í vistun á frístunda-heimilinu, þar sem lofthæð er einungis 2,17 metrar og ólögleg.

Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir

gag@frettatiminn.is

12 fréttir Helgin 28.-30. október 2011

www.hek l a . i s

Das Auto. AtvinnubílarSIMPLY CLEVER

Ástandsskoðun*Komdu með bílinn þinn í ástandsskoðun og fagmenn okkar sjá til þess að helstu öryggisþættir bílsins séu í lagi. Pantaðu tíma hjá þjónustuveri HEKLU strax í dag í síma 590 5030 - alltaf heitt á könnunni!*Athugið að ástandsskoðun er ekki ígildi þjónustuskoðunar.

Kælikerfi - Frostþol mælt

Smurolía – Mæld

Rafgeymir – Prófaður

Hurðalamir – Smurðar og yfirfarnar

Öryggisbelti – Farið yfir virkni

Ljósabúnaður – Farið yfir virkni

Rúðuþurrkur – Yfirfarnar

Hjólbarðar – Yfirfarnir

Hemlabúnaður – Yfirifarinn og prófaður

Rúðusprautur – Virkni athuguð

Læsingar og skrár – Smurðar og yfirfarnar

Laugavegi 170-174 ‧ 590 5000 ‧ hekla.is ‧ thjonusta@hekla.is ‧ Þjónustuverkstæði um land allt

Gerðu bíllinn kláran fyrir veturinn – öryggisins vegna!

Frí ástandsskoðun fyrir veturinn

Nóatúni 4 • Sími 520 3000www.sminor.is

Sama á hverju gengur– þú getur alltaf reitt þig á Siemens.

AT

AR

NA

Þvottavél og þurrkarifrá Siemens.

Einstök gæði. Góð þjónusta.

Láttu sjá þig oggerðu góð kaup.

Hér varð hrun! Þjóð-in er gjaldþrota! Guð blessi Ísland! Áfall? Getur verið að kreppa þjóðarinnar sé 75 pró-sent hugarfarsleg? Getur verið

að hér sé allt í lukkunnar standi, en þjóðin taki bara ekki eftir því, upplifi það ekki. Já eða hún upplifi það en stjórnmálamenn al-mennt viti ekki af því? Tja, 25 prósent efna-hagslegt og 75 prósent hugarfarslegt, sagði Steingrímur J. Sigfússon, fjármálaráðherra, í viðtali í þættinum Hardtalk á BBC um miðjan

mánuðinn. Þórhallur Örn Guðlaugsson, markaðs-

fræðingur og dósent við Háskóla Íslands, segir ekki hægt að neita því, að sumt fólk sé í miklum vanda. „Fyrir suma er vandinn alveg örugglega algjör og fólk berst við að eiga í sig og á. Þar er ekkert um það að ræða að raunvandinn sé 25 prósent. Hann er 100 prósent. Svo er fólk á hinum endanum, sem er í raun ekki í neinu klandri en talar þannig. Svo þegar fólk er spurt hvort það hafi lent í

slíku neitar það en segir að það þekki fólk sem hafi

lent í vanda,“ segir hann. „Það er því hægt að blása erfiðleikana upp með afstöðu sinni. Það er engin spurning. En [kröggurnar sem fólk upplifir] er ekki ímyndun heldur ímynd. Ef fólk upplifir tóma erfiðleika í kringum sig verður það ímynd þess á stöðu samfélagsins. Þótt það sjálft eigi hugsanlega ekki í miklum vanda.“

Þórkatla Aðalsteinsdóttir er sálfræðing-ur hjá sálfræðistofunni Lífi og sál: „Það er kannski ekkert sérlega jákvætt að segja um heila þjóð að hún sé í hugarfarslegri kreppu,“ segir hún: „En áföll sem dynja á einni þjóð,

eins og efnahagshrunið gerði, hafa auðvitað áhrif á hugarfar mjög margra. Þetta er svona sameiginleg reynsla sem við eigum. Hún var mjög erfið þegar framtíðin var óviss og við vissum ekki hvað yrði um okkar sjálfstæði, afkomu okkar og hvað yrði um börnin okkar. Það mótar fólk og tekur tíma að jafna sig á því. Svo er sagt, og búið að athuga, að áföll draga bæði fram það versta og besta í fólki. Það ber í brestina en við finnum líka styrk-leika sem við vissum ekki að við hefðum. Og við skiptum um skoðun og mat á ýmsu; sýn-um æðruleysi. Það var mikið talað um það eftir hrun að gildin hefðu breyst. Fólk pældi meira í því um hvað lífið snýst.“

Vandi þjóðarinnar ekki ímyndun heldur ímynd Reiður, syrgjandi, óhamingjusamur, neikvæður, súr, sáttur, glaður, jákvæður, hamingju-

samur. Getur verið að kreppan sem landinn berst nú við sé í hausnum á honum. Ætli efnahagsvandinn sé 75 prósent hugarfarslegur, eins og fjármálaráðherra sagði. Svartsýni og bjartsýni eru ákvarðanir, segir Þórkatla Aðalsteinsdóttir sálfræðingur. Þórhallur

Örn Guðlaugsson markaðsfræðingur segir mikilvægt að lifa í lausninni ekki vandamálinu. Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir tók púlsinn á efnahagshugarfarskreppu þjóðarinnar.

Hvernig hefur þú það? Ertu reiður þegar þú ættir að vera hamingju-samur? Dapur þegar þú ættir að vera hress? Súr þegar þú ættir að vera sáttur? Íslenska þjóðin hefur ekki eitt sálar-tetur heldur 318 þúsund. Ljósmynd/Hari

Framhald á næstu opnu

14 fréttaskýring Helgin 28.-30. október 2011

„ÓÞREYTT“ HÚÐ ALLA DAGA.SLÉTT, FYLLTARI OG ÚTHVÍLD HÚÐ MEÐ FALLEGA MÓTAÐA ÚTLÍNUR.

VÍTAMÍNFYLLT OG FERSK HÚÐ.

5 virkir efnaþættir úr ávöxtum og grænmetisem eyða þreytu áður en þau

breytast í öldrunarmerki

SKIN•ERGETICKrem með viðgerðareiginleikum sem afmá þreytumerki1

97.5% NÁTTÚRULEG INNIHALDSEFNIÁN PARABENS

5 virkir efnaþættir úr ávöxtum og grænmeti2

5 virkir efnaþættir úr teiog fræjum3

Dagkrem ANTI-OX

NæturkremD-TOX

1 frá

Bio

ther

m. 2

tóm

atar

(lyc

open

e), e

pli (

gras

frum

ur),

beis

k ap

pels

ína

(neo

hesp

erdi

n),

grap

e &

gra

nate

pli (

poly

phen

ol)

3 te

(cat

echi

n), r

usku

s (s

apón

ín),

soja

prót

ein,

bók

hvei

ti &

trön

uber

(líp

íð)

BEURRE CORPOREL

BIOTHERM BOMBA

Ómótstæðilegt líkamskrem sem er mjög rakagefandi, nærandi og gefur raka í 24 klst. 20% Shea butter.Enn meiri þægindi og vernd.

NÝTT

Í LYFJUM & HEILSU KRINGLUNNI28. - 30. OKTÓBER

Kringlunni

20%kynningarafslátturaf öllum BIOTHERMvörum.

um

Kr. 7.650

á kynningu

650

á kynning

Kr. 6.120

200 ml krukka Kr. 3.321 en kr. 2.656 á kynningunni.

Vertu velkomin.

Þórkatla segir að reynsla Íslendinga af hruninu geti haft margra ára áhrif. „Sérstaklega vegna þess að í kjölfar

þessa stóra áfalls hafa komið fleiri áföll. Nefna má uppsagnir. Fólk

sér að það eru ennþá erfiðleik-ar og þrengingar. Þetta er

þunnur ís strax eftir stórt áfall. Þegar eitthvað bjátar á er hætta á að maður stígi í gegn. Upplifunin verður sú að allt sé á niðurleið og okkur takist þetta aldrei. Svartsýnisraddirnar ná sér á strik.“

Meiri áhyggjur, minni hamingja

Nú er það svart. Hamingjan er á niðurleið og áhyggjurnar á uppleið. Fyrir mánuði fundu tæplega sjö prósent þjóðarinn-ar fyrir miklum áhyggjum og/eða lítilli hamingju. Í vikunni voru það tæp tíu prósent. Það er líka sveif lukennt hverjir finna fyrir litlum áhyggjum og mikilli hamingju. Síðustu tvær vikur hafa fjörutíu af hundrað ekki fundið fyrir áhyggjum og verið hamingju-samir en nú fækkar þeim um

tæp tvö prósentustig. Það er samkvæmt mælingum Capacent á andlegri líðan þar sem úrtakið er 400 manns og spurt er í hverri viku. Bent

hefur verið á að þetta sé sama þróun og í fyrra. En obb, bobb, bobb, þegar horft er til lengri tíma er ástandið bara bjart, því í byrjun apríl fundu aðeins 28 prósent fyrir litlum áhyggjum og ham-ingju og því finna tíu prósentustig fyrir meiri hamingju og minni áhyggjum en þá. Svona er hægt að snúa hlutunum á hvolf.

Nú þegar rétt er búið að segja þjóð-inni frá því að hún sé að koðna niður undan skammdeginu fáum við fréttir um að Íslendingar séu í öðru sæti þeirra þjóða sem búa við hvað mesta velmeg-un og hamingju. Það sýnir rannsókn Efnahags- og framfarastofnunar Evr-ópu, OECD, sem er stofnun fjörutíu þjóða.

„Hvernig hefur þú það? “ er nafn skýrslunnar sem sýnir að þrátt fyrir kreppu, skuldir, lánaleysi og hreðjatak banka á fyrirtækjum kemur landinn vel út. Til dæmis telja 98 af 100 að þeir þekki einhvern sem þeir geti treyst á í neyð. Það hlutfall er hvergi hærra inn-an OECD-ríkja. 81 af 100 Íslendingum segist vera heilsuhraustur og 83 af 100 segja að þeir eigi ánægjulegar upplifan-ir dagsdaglega, sem er ellefu prósentu-stigum yfir meðaltali í OECD-ríkjum. Þá mælist samkennd mikil í íslensku samfélagi.

Ósanngjörn og kröfuhörðTekur bara enginn eftir því góða? Erum við bara ósanngjörn í garð ráðamanna.

„Ég hef kannski ekkert voða mikið vit á því,“ svarar Þórkatla þegar stórt er spurt. „En ég hef fundið til með ráða-mönnum að vera með þetta risastóra verkefni. Ég er þeirrar skoðunar að fólk sé alltaf að reyna að gera sitt besta þeg-ar það fæst við stór verkefni. Kannski erum við ósanngjörn í kröfum okkar á hvað þetta á að ganga allt hratt og vel og svo framvegis. Ég held að það sé mjög vandlifað að vera við stjórnvölinn núna af því að það er svo margt nýtt og við höfum ekki reynslu af því hvað þarf að gera til að fá hlutina til að virka. Þann-ig að já – ég heyri að við séum svolítið ósanngjörn í garð stjórnenda, þó að ég ætli ekki að mæla gegn því að auðvitað þurfa allir stjórnendur aðhald og í öllum hópum þarf að vera stjórnarandstaða. Mér hefur stundum fundist á Alþingi að fólk sé uppteknara af því að berja í brestina. Ég hef saknað þess að sjá ekki fólk snúa bökum saman í að hjálpa þjóðinni út úr þessu.“

Þórhallur tekur við: „Auðvitað bland-ast inn í þetta pólitík. Til er fyrirbæri sem kallast pólitísk hegðun, sem er skilgreind sem viðleitni einstaklings til að vinna eigin hugmyndum brautar-gengi og koma í veg fyrir að andstæð sjónarmið nái fram að ganga. Í stjórn-málum er það þannig að meirihluti á hverjum tíma hefur hag af því að tala þannig að allt sé í góðu lagi og allir ánægðir á meðan minnihlutinn hefur hag af því að tala sem allt sé í kalda koli og allir óánægðir. Öll umræða er svo undir þessu. Það sést því að menn haga seglum eftir vindi þegar þeir tala um efnahagsmál,“ segir hann.

„Auðvitað er ekki allt gott sem stjórn-in gerir. Margt er umdeilt og hægt að fara aðrar leiðir. Auðvitað er verið að nýta aðstæður til að koma pólitískum hugðarefnum til leiðar sem eru ekki endilega nauðsynlegar – eins og at-vinnulífið gagnrýnir,“ segir hann. „Sem dæmi þá er allt fullt af peningum hérna.

HugarfarskreppaHættum að tönglast á hruninu

En, hér varð hrun! Þrátt fyrir það eru meðaltekjur Íslendinga yfir meðallagi meðal OECD-ríkja. Mun fleiri hafa vinnu en í öðrum löndum OECD og Íslendingar vinna styttri daga en meðalmaðurinn í OECD (sem er hópur 40 ríkja, allt frá Suður-Afríku til flestra Vesturlanda). Við landsmenn getum líka búist við að lifa tveimur árum lengur en meðaltal OECD og við öndum að okkur betra lofti. Þetta er glæný skýrsla! En gögnin sum gömul. Þau eru að hluta til frá árinu 2008 og ekki getið hvort þau séu fyrir eða eftir hrun. Við því fengust ekki svör en ætli lífslíkurnar hafi styst mikið á þessum þremur árum?

Þórkatla segir að það geti haft áhrif á bata þjóðarinnar eftir efnahagshrunið að tönglast sífellt á því að hér hafi orðið hrun. „Já, það hefur áhrif á batann. Nú mæli ég ekki með því að við förum í afneitun á því sem gerðist en ef við tölum endalaust um hrunið verður það svo nálægt okkur í tíma. Þá fáum við svo lítið tækifæri til þess að búa til nýja sögu – með því að rifja upp hvað við höfum gert síðan, á hverju við höfum sigrast og hvað við séum að gera núna; Búa til nýja sögu, svo okkur geti farið að líða betur og við getum aftur orðið bjartsýn og fengið kjark til að halda áfram,“ segir hún. „Já, já, við erum enn að borga fyrir þetta hrun. En mér finnst það ekki hjálpa að vera alltaf að tala um það. Ég held að það hjálpi bara ekki neitt að vera alltaf að tala um að við lentum í hruni og að hér varð hrun. Ég held að það sé mikið betra að tala um verkefnin og hvernig við ætlum að leysa þau.“

„Svartsýni og bjartsýni eru ákvarðanir. Þær byggja ekki á neinum staðreyndum. Það er aðeins spurning hvort við ákveðum að trúa því að allt fari á besta veg eða hvort við ákveðum að trúa því að allt sé á leiðinni til andskotans.“ Þórkatla Aðalsteinsdóttir.

16 fréttaskýring Helgin 28.-30. október 2011

Ármúla 30 | 108 Reyk jav í k | S ími 560 1600 | w w w.borgun . i s

Það er alltaf nóg að gera!Borgun gerir það eins auðvelt og hægt er.

Jó

ns

so

n &

Le

’ma

ck

s

•

jl.i

s

•

sÍa

Bankar eru allir fullir af peningum. Það veit bara enginn hvað á að gera við þá.“

Hann bendir á að stjórnvöldum hafi mistekist að ná fólki á sitt band þar sem vel gengur. „Fjölmiðlar gegna lykilhlutverki og eru í eðli sínu þannig að þeir miðla fréttum til almennings sem eru oft mjög neikvæðar,“ segir hann. „En ef Ís­land er borið saman við land eins og Grikkland eru engin vandamál hér. Það eru þrengingar. Þær má all­ar meira og minna rekja til neyslu. Auðvitað eru einhverjir atvinnu­lausir eða tæp sjö prósent sem þýð­ir að 93 prósent eru í vinnu,“ segir hann og bendir á andstæðuna.

„Mér finnst þó ein vísbending standa upp úr um að hér sé jákvæð þróun. Hún er ekki vísindaleg en byggir á því að Bauhaus auglýsti eftir fólki um helgina. Ég held að þeir hafi stúderað efnahagsástandið hér mjög vel. Svo þetta veiti á gott,“ segir hann.

Gott í kortunumSamkvæmt nýjum tölum Capacent búast tæplega 30 prósent við að tekjur heimilisins lækki en sextán prósent að þær hækki. Þetta er stökkbreyting frá því við hrunið en strax eftir það bjuggust tæplega 60 prósent við því að tekjurnar lækk­uðu. Og dagleg neysla eykst, því nú eyðir fólk um fimm þúsund krón­um hvern dag í stað fjögur þúsunda um miðjan maímánuð. Munar um minna!

Merkilegast er þó að sjá tölur Capacent um mat landans á því hvort hann dafnar, er í þrenging­um eða basli. Fjögur hundruð eru spurð í hverri viku og nú telja 37 af hundraði sig basla, fjórir af hverjum hundrað að þeir séu í þrengingum en sextíu af hundraði að þeir dafni vel. Það eru sautján fleiri af hverjum hundrað sem dafna en í júníbyrjun í fyrra. Þá bösluðu líka 52 af hundr­aði, eða fimmtán fleiri af hverjum hundrað.

Traust til stofnana og ríkis­stjórnarinnar eykst milli ára en ekki til stjórnarandstöðunnar. Það minnkar. Það er niðurstaða nýrr­ar könnunar MMR þar sem 921 úr tólf þúsund manna úrtaki svaraði spurningunum. Í fyrra treystu 18 prósent stjórnarandstöðunni en nú tæp fjórtán. Rúm fjórtán prósent treysta ríkisstjórninni en í fyrra aðeins ellefu prósent. Bankakerfið slær þó öll met, því 75 prósent bera lítið traust til þess en einungis sex prósent bera mikið traust til þess. Enda varð hér hrun.

Já, gamla stjórnmálakarpið dreg­ur okkur niður. „Ég hef stundum hugsað að ef þingmenn vissu hvern­ig þetta karp virkaði á okkur hin þá myndu þeir ekki tala svona,“ segir Þórkatla. „Það er stuðandi þegar fólk er stóryrt í garð hvers annars þegar raunverulegur vandi er á höndum. Það er eins og að standa á árbakka og byrja að rífast með rosalegum látum um það hvaða vað á að nota til að fara yfir, í stað þess að skipuleggja sig bara; hver er með langa stöng og getur byrjað að vaða og feta sig áfram.“ Hún saknar sam­vinnunnar.

Glasið hálffullt eða hálftómt?„Og ég er alveg viss um að það eru fleiri sem sakna þess að sjá meiri samvinnu og þar með meiri ábyrgð­arkennd gagnvart því sem við erum að gera og þarf að gera.“ Þórkatla segir ábyrgðarkennd nauðsynlega í bata. „Algjörlega. Það er nauð­synlegt að axla sínar skyldur mjög vandlega og vanda sig. En það er líka nauðsynlegt að tala jákvætt. Svartsýni og bjartsýni eru ákvarð­anir. Þær byggja ekki á neinum staðreyndum. Það er aðeins spurn­ing hvort við ákveðum að trúa því að allt fari á besta veg eða hvort við ákveðum að trúa því að allt sé á leiðinni til andskotans. Báðir hafa jafn rétt fyrir sér – eru með sömu

„Þetta er ekki ímyndun heldur ímynd. Ef fólk upplif-ir tóma erfiðleika í kringum sig verður það ímynd þess á stöðu samfélagsins. Þótt það sjálft eigi hugsanlega ekki í miklum vanda.“ Þórhallur Örn Guðlaugsson.

staðreyndirnar fyrir framan sig, en lesa mismunandi í þær,“ segir hún. „Ameríkanar tala um hálffullt glas og hálftómt glas. Mér finnst það góð lýsing.“

Þórhallur tekur undir þetta og segir. „Ágætur maður sagði að þeg­ar leysa á vanda þurfi að lifa í lausn­inni, því þá birtist hún manni. Sé lifað í vandanum vex hann. Ég tel að það sé svolítið til í þessu. Hér er ekki allt að fara til fjandans. Margir eiga eftir að ganga í gegnum sína erfiðleika en hér varð engin kata­strófa.“

En efnahagslegar hamfarir eða ekki; Þórkatla hamrar á að þjóðin upplifi ástandið einfaldlega mis­munandi. „Sumir eru enn í afneitun

á meðan aðrir eru fastir í reiðinni og enn aðrir eru komnir það langt að þeir eru farnir að trúa því að Ís­lendingar og íslensk þjóð eigi von í framtíðinni. Ég er í þeim hópi. Mér finnst ég sjá merki um það þótt ég viti að ástandið er miserfitt á heim­ilum og í fyrirtækjum, vinnuhópum og svo framvegis. Ég hef heyrt og lesið að kreppur fyrri tíma hafi haft svo slæm áhrif á einhverja að fólk var alltaf svartsýnt, hrætt, kjar­klaust og fljótt að fyllast ragnarak­atilfinningu og telja að allt sé búið. Það er hættan við áföll. Við verðum að gæta okkur á því.“

Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir

gag@frettatiminn.is

fréttaskýring 17 Helgin 28.-30. október 2011

HV

ÍTA

HÚ

SIÐ

/ S

ÍA 1

1-23

71

Íslandsbanki er aðalstyrktaraðili Hvað ef? skemmtifræðslu og býður grunnskólanemum á sýningar í vetur.

Um er að ræða uppistand og skemmtifræðslu fyrir unglinga, foreldra og kennara um málefni sem ungt fólk stendur frammi fyrir þegar það er að vaxa úr grasi. Með húmorinn og einlægnina að vopni er opnuð umræða um raunveruleika ungmenna á Íslandi og fjallað um mál eins og vímuefni, áfengi, kynferðisofbeldi, ölvunarakstur, einelti og foreldravandamál.

Hvað ef? hefur hlotið fádæma góðar viðtökur og lof áhorfenda og þeirra sem vinna við forvarnir og fræðslu. Nú þegar hafa á þriðja þúsund nemendur og foreldrar séð þetta frábæra verk í boði Íslandsbanka. Verkið er sýnt í Kassanum í Þjóðleikhúsinu.

„Ein áhrifamesta forvarnarfræðsla sem ég hef upplifað. Frábær rússíbani og nemendur tala um atriðin lengi á eftir.“ Stefán Helgi

„Þetta var geðveikt leikrit ...(:“Guðrún

„Þetta var mjög skemmtilegt og held að allavegana ég hafi lært eithvað á þessu :)“Magdalena

Myndskreyting: Kristján Þór / FÍT / dagsverk.is

„Ein áhrifamesta forvarnarfræðsla sem ég hef upplifað“

Jól 2011

Jól 2011

Við gerum meira fyrir þig

BBESTIRÍ KJÖTI

ÚR KJÖTBORÐIÚR KJÖTBORÐI

MAARUD SpRÖMIxpApRIKU EÐA SALT,200 G

KR./pK.

399

pEpSI4x2 LÍTRAR

KR./pK.

898

FREyJULoTTóKúLUR,EÐA BoBBAR

KR./pK.

229

Don EnRIGUE JAMon SERRAnoHRÁSKInKA

KR./pK.

398

MALT oG AppELSÍnÍ DóS

KR./STK.

178

KR./STK.

229HAppy DAy100% SAFAR,3 TEGUnDIR

SUREE AUSTURLEnSKARvÖRUR Í úRvALI

KR./STK.

426DALAFETAoSTUR Í KRyDDoLÍU

GRÍSASTEIK AÐ HÆTTI DAnA

KR./KG1399

ÍsleNsKTKJÖT

ÍsleNsKTKJÖT

KR./KG

LAMBApRIME

2998

KR./KG

FRAnSKARAnDARBRInGUR

3998

ÍsleNsKTKJÖT

ÍsleNsKTKJÖT

BBESTIRÍ KJÖTI

ÚR KJÖTBORÐIÚR KJÖTBORÐI

BBESTIRÍ KJÖTI

ÚR KJÖTBORÐIÚR KJÖTBORÐI

KR./KG

FoLALDA InnRALÆRI

2597

SKóLA-AGúRKUR, 350 G

KR./pK.

265

ÍSLEnSKT GRÆnMETIKÍnAKÁL,ÍSLEnSKT

KR./KG

259

LAMBALÆRI

KR./KG

1598BBESTIR

Í KJÖTI

ÚR KJÖTBORÐIÚR KJÖTBORÐI

KRYDDAÐ AÐ EIGIN VALI!

KR./KG

HúSAvÍKUR HAnGIKJÖT M/ BEInI

2248BBESTIR

Í KJÖTI

ÚR KJÖTBORÐIÚR KJÖTBORÐI

30%afsláttur

1998

ÍSLEnSK MATvÆLIKJúKLInGUR, HEILL

KR./KG758

20%afsláttur

948

NÝBAKAÐ!ALLTAFBAKAÐ Á STAÐNUM!

KR./STK.

STEInBAKAÐKoRnBRAUÐ

389KR./STK.

SÉRBAKAÐvÍnARBRAUÐ

129

15%afslátturJólaveislur

2011 1 LÍTRI

SVALANDIOG GOTT! 0,5 LÍTRI

LJÚFFENGSTEIK!

FYRIRSÆLKERANN!

GlæsileG Jólahlaðborð

Kalt jólahlaðborð með heitu meðlæti

Hátíðarkvöldverður

Jólahlaðborð

Kalkúnaveisla

Hangikjötsveisla

n o a t u n . i s

Öll

verð

eru

birt

með

fyrir

vara

um

pre

ntvi

llu o

g/eð

a m

ynda

bren

gl

ÍsleNsKTKJÖT

Úrval, gæðiog þjónustaí Nóatúni

Jól 2011

Jól 2011

Við gerum meira fyrir þig

BBESTIRÍ KJÖTI

ÚR KJÖTBORÐIÚR KJÖTBORÐI

MAARUD SpRÖMIxpApRIKU EÐA SALT,200 G

KR./pK.

399

pEpSI4x2 LÍTRAR

KR./pK.

898

FREyJULoTTóKúLUR,EÐA BoBBAR

KR./pK.

229

Don EnRIGUE JAMon SERRAnoHRÁSKInKA

KR./pK.

398

MALT oG AppELSÍnÍ DóS

KR./STK.

178

KR./STK.

229HAppy DAy100% SAFAR,3 TEGUnDIR

SUREE AUSTURLEnSKARvÖRUR Í úRvALI

KR./STK.

426DALAFETAoSTUR Í KRyDDoLÍU

GRÍSASTEIK AÐ HÆTTI DAnA

KR./KG1399

ÍsleNsKTKJÖT

ÍsleNsKTKJÖT

KR./KG

LAMBApRIME

2998

KR./KG

FRAnSKARAnDARBRInGUR

3998

ÍsleNsKTKJÖT

ÍsleNsKTKJÖT

BBESTIRÍ KJÖTI

ÚR KJÖTBORÐIÚR KJÖTBORÐI

BBESTIRÍ KJÖTI

ÚR KJÖTBORÐIÚR KJÖTBORÐI

KR./KG

FoLALDA InnRALÆRI

2597

SKóLA-AGúRKUR, 350 G

KR./pK.

265

ÍSLEnSKT GRÆnMETIKÍnAKÁL,ÍSLEnSKT

KR./KG

259

LAMBALÆRI

KR./KG

1598BBESTIR

Í KJÖTI

ÚR KJÖTBORÐIÚR KJÖTBORÐI

KRYDDAÐ AÐ EIGIN VALI!

KR./KG

HúSAvÍKUR HAnGIKJÖT M/ BEInI

2248BBESTIR

Í KJÖTI

ÚR KJÖTBORÐIÚR KJÖTBORÐI

30%afsláttur

1998

ÍSLEnSK MATvÆLIKJúKLInGUR, HEILL

KR./KG758

20%afsláttur

948

NÝBAKAÐ!ALLTAFBAKAÐ Á STAÐNUM!

KR./STK.

STEInBAKAÐKoRnBRAUÐ

389KR./STK.

SÉRBAKAÐvÍnARBRAUÐ

129

15%afslátturJólaveislur

2011 1 LÍTRI

SVALANDIOG GOTT! 0,5 LÍTRI

LJÚFFENGSTEIK!

FYRIRSÆLKERANN!

GlæsileG Jólahlaðborð

Kalt jólahlaðborð með heitu meðlæti

Hátíðarkvöldverður

Jólahlaðborð

Kalkúnaveisla

Hangikjötsveisla

n o a t u n . i s

Öll

verð

eru

birt

með

fyrir

vara

um

pre

ntvi

llu o

g/eð

a m

ynda

bren

gl

ÍsleNsKTKJÖT

Úrval, gæðiog þjónustaí Nóatúni

Ármúla 13a | Borgartúni 26 | 540 3200 | www.mp.is

Senaer í viðskiptum hjá okkurBjörn Sigurðsson og félagar hjá Senu sjá

Íslendingum fyrir nýrri tónlist, kvikmyndum,

tölvuleikjum og fjölbreyttri skemmtun árið

um kring. Síminn stoppar ekki, hjólin snúast,

ný tækifæri bjóðast og nýtt samstarf verður

til. Þannig gerast hlutirnir.

Þess vegna er Sena í viðskiptum hjá okkur.

Fí

to

n/

SÍ

A

B ónus býður enn upp á ódýrustu matar-körfuna. Þá niðurstöðu sýna fjölmarg-ar kannanir á síðustu árum. Í vikunni

athugaði ég verð á sömu 19 vöruflokkum og DV athugaði árið 2001. Reyndar athugaði DV líka verðið á Frigg Maraþon þvottaefni, en ég fann það ekki í Bónus núna. Þá var hálfs lítra Appelsínið í dós árið 2001 en í plastflösku árið 2011. Að öðru leyti var allt eins.

Allt hefur hækkaðEins og við var að búast hefur allt hækkað á þessum tíu árum. Um er að ræða 68.7 pró-sent hækkun á heildar körfunni. Mest hefur hveiti hækkað, um heil 285,7 prósent. Púðursykur, lyftiduft og Toro sósa hefur hækkað mikið og kaffið líka, um 88,5 prósent.

Eitthvað má skýra hækk-unina með genginu – og þó. Í nóvember 2001 var

gengi erlendra gjaldmiðla nefnilega frekar hátt: Einn dollari var á 110 krónur (er 114 krónur í dag) og eitt pund á 156 krónur (er á 183 krónur í dag). Evran var reyndar lág, ein evra var á 97 krónur, en er á 159 krónur í dag. Á næstu tíu árum fóru allir þessir gjaldmiðl-ar í hressilega rússibanaferð upp og niður. Lægst fór dollarinn í 58.5 krónur, en hæst í 148 krónur – þökk sé hinni ofursveigjanlegu íslensku krónu.

Heimsmarkaðsverð á flestum hrávöruteg-undum – þá sérstaklega hveiti – hefur

einnig hækkað ofboðslega á þessum tíu árum.

Við höfum það betra – ef við höfum vinnuÞessi hækkun á matarkörfunni

upp á 68,7 prósent er þó ekki eins hræðileg og halda mætti, því á móti kemur að laun hafa hækkað mikið á

þessum tíu árum – hvort sem þú trúir því eða ekki. Hagstofan heldur utan um

launaþróunina. Miðað við þeirra út-reikninga hefur launavísitalan hækk-að um heil 109,1 prósent frá nóvem-ber 2001 til september 2011.

Árið 2001 voru meðallaun lands-manna 202.000 krónur, en árið 2010 (sem er nýjasta árið sem Hagstof-an gefur upp tölur um meðallaun fyrir) voru meðallaunin 381.000 krónur. Þetta er hækkun upp á 88,6 prósent, en eins og áður segir hækkaði matarkarfan um 68,7 prósent. Hér munar 20 prósent.

Niðurstaðan er því þessi: Við höfum það aðeins betra. Að minnsta kosti er aðeins ódýrara að kaupa í matinn hlutfallslega miðað við laun nú, en árið 2001.

Eitt má þó ekki gleymast. Atvinnuleysi var að jafnaði var 1,4 prósent á mánuði árið 2001, en var 6,6 prósent núna í september.

Talsmaður neytenda slær varnaglaÉg bar niðurstöður könn-unarinnar undir Gísla

Tryggvason, talsmann neyt-enda. „Þetta er athyglisverður samanburður,“ segir hann. „Ef útreikningarnir eru réttir hef-ur hlutfall svona matarkörfu af útgjöldum neytenda vissulega lækkað, en á sama tíma hefur kostnaður við umfangsmikla liði á borð við húsnæði og bifreið stóraukist eins og fleiri stórir lið-ir, meðal annars símakostnaður.

Gísli efast um að lífskjör séu betri nú en þau voru fyrir tíu árum.

„Hvað sem matarkörfunni líður þá held ég að sú ályktun sé ekki rétt almennt,“ segir hann. „Við þurfum að lifa sjálfbært í þeim skilningi að væntanlegar lífskjarabæt-ur eigi innistæðu en séu ekki teknar að láni, hvað þá okurláni. Fyrri hluta tíu ára tímabils-ins varð mikil – fölsk – lífskjaraaukning, sem svo hrundi. Nú er greiðslubyrði þeirra sem skulda, til dæmis húsnæðis- og bifreiðalán, mun hærri að jafnaði. Fjármagnskostnaður er sennilega sá kostnaðarliður sem gefur mest sóknarfæri fyrir íslenska neytendur, ef svo má segja.“

Dr. Gunni

ritstjorn@frettatiminn.is

Matarkarfan - 10 árum síðar

Bónus 19. nóvember 2001

Bónus 25. október 2011

Hækkun í prósentum

Myllu heimilisbrauð 169 295 74,5%

Pringles Original 169 215 27,2%

Cocoa Puffs 369 471 27,6%

Toro villt sósa 59 165 179,6%

Egils appelsín 1/2 l dós 83 115 38,5%

Maxwell House kaffi 339 639 88,5%

DDS púðursykur 75 196 161,3%

Kotasæla, stór dós 205 347 69,3%

Kornax hveiti, 2 kg 77 297 285,7%

Fjörmjólk 1 l 88 129 46,6%

Súrmjólk 95 167 75,8%

Royal lyftiduft 239 549 129,7%

1 peli rjómi 151 204 35,1%

Tómatar í lausu, 1 kg 159 295 85,5%

Camenbert 215 354 64,5%

Paprika, græn 1 kg 259 285 10,0%

Agúrkur, 1 kg 249 382 53,4%

Kiwi 1 kg 239 359 50,2%

SAMTALS: 3239 5464 68,7%

Þá nagandi tilfinningu kannast eflaust flestir við að allt hafi hækkað mikið á síðustu misserum og þá ekki síst matvörur. Þann 20. nóvember árið 2001 birti DV verðkönnun á hinni týpísku matarkörfu. Að vanda var karfan ódýrust í Bónus. Dr. Gunni tók sig til og gerði samskonar verðkönnun 10 árum síðar og rýndi í niðurstöðurnar.

Matarkarfan hefur hækkað um 68,7 prósent frá 2001 en launavísitalan hefur á sama tíma hækkað um 109,1 prósent.

20 úttekt Helgin 28.-30. október 2011

Illa útleikið lík við eyðibýli í Skagafirði, nýgræðingur í lögreglunni á

Siglufirði reynir að koma reiðu á eigið líf, ung reykvísk sjónvarpskona í

upplýsingaleit og nepölsk stúlka sem bíður dauða síns á myrkum stað.

Saman fléttast þessir þræðir í spennuþrungna frásögn þar sem ekkert er

sem sýnist. Ragnar Jónasson sýnir og sannar að velgengni Snjóblindu

heima og erlendis er engin tilviljun.

„Vel heppnuð flétta, sígild morðgáta þar sem heill leikflokkur liggur undir

grun. Og þegar upp er staðið var það ekki neinn sem maður var með á

listanum. Hvað vill maður meira?“ SPIEGEL ONLINE UM SNJÓBLINDU

MYRKNÆTTI AÐ SUMRI

DY

NA

MO

RE

YK

JAV

ÍK

Ragnar Jónasson

„Ein af fjórum bestuskáldsögum haustsins.“ÞÝSKA TÍMARITIÐ GALAUM SNJÓBLINDU

2. SÆTIÁ LISTA FÉLAGS ÍSLENSKRA BÓKAÚTGEFENDA

YFIR MEST SELDU ÍSLENSKU SKÁLDVERKIN

9.-22. OKTÓBER

„Hrífur mann strax.“

DIE ORELL FÜSSLI UM SNJÓBLINDU

Hvað gerir 74 ára fjárbóndi í Skagafirði sem fer til útlanda í fyrsta sinn á ævinni, og ekki til minni borgar en sjálfrar New

York? Jú, hann pakkar sparifötunum í tösku og setur rakáhöldin í handtösku. Hann á ekki von á því að borðalagðir embættismenn á flugvelli fari að hnýsast í handtöskuna – og enn síður að þeir hirði af honum sjálfa raksápuna. Hann er því vanur að vera sæmilega rakaður þegar hann á erindi í kaupstaðinn, þ.e. Sauðárkrók, hvað þá heldur til þeirrar stóru bogar, New York.

Agnar Búi Agnarsson er bóndi á Heiði í Gönguskörðum í vestanverðum Skaga-firði. Þar eru enn nokkrir bæir í byggð en margir komnir í eyði. Sveitin er í grennd við Tindastól, skíðaland Sauðár-króksbúa, en er komin í alfaraleið eftir að vegurinn yfir Þverárfjall var lagður. Agnar bóndi hefur því sótt sína þjónustu á Sauðárkrók en sjaldan til Reykjavíkur. Þangað hefur hann ekki átt sérstakt erindi. „Ég sæki ekki mikið í borgarys-inn,“ segir hann.

Búskapurinn er bindandi og gefur ekkert sérstaklega af sér. Utanlands-ferðir hafa því ekki verið á dagskrá – þar til núna í október þegar bóndinn er á 75. aldursári. Þá var heldur ekki í kot vísað. Leiðin lá til þeirrar borgar þar sem hús-in eru hæst og flest, göturnar breiðastar og mannmergðin mest. Fólkið er jafnvel öðruvísi á litinn en í Skagafirðinum.

Agnar Búi missti konu sína, Kristínu Reginbaldursdóttur, í sumar en þeirra búskapur var alla tíð á Heiði. Börnin eru löngu farin að heiman, sonurinn og alnafninn Agnar Búi, dæturnar Regína Bjarnveig, Eygló og Heba sem búið hefur lengi í New York og New Jersey. Þangað var förinni heitið, loksins þegar skagfirski bóndinn hleypti heimdrag-anum í boði barna sinna sem voru með í för, þ.e. Eyglóar, tengdadótturinnar Val-dísar og sonarins, Agnars Búa.

Skildi vasahnífinn eftir„Mér leist vel á þetta,“ segir Agnar Búi um fyrstu utanlandsferðina, „það var bæði nýnæmi og tilbreyting.“ Heldur þóttu honum móttökurnar þó undar-legar í flugstöðinni á Keflavíkurflugvelli þar sem verðir hins opinbera kröfðust þess að fá að skoða handfarangur bónd-ans. „Þeir skoðuðu litla tösku sem ég var með; ég var með rakáhöldin þar. Það var heldur skrýtin hnýsni og sérkennilegt að mega ekki hafa með sér raksápuna.“

Agnar Búi hafði ekki sett sig sér-staklega inn í hertar öryggisregl-ur eftir árásirnar á Bandaríkin í

septem-ber fyrir

áratug, sem banna meðal annars vökva í handfarangri flugfarþega.

Ekki tók betra við þegar á Kennedy-flugvöll kom. Öryggisráðstafanir eru jafnvel meiri þar en í Keflavík. Þar verður hver maður að standa fyrir máli sínu, einn og óstuddur. Vandinn er hins vegar sá að Agnar Búi er ekki mæltur á amríska tungu og þarlendur tollvörður hafði takmarkaðan skilning á táknmáli skagfirsks bónda. Hann lyfti þó höndum í vopnaleitinni, fylgdi þar handahreyf-ingum hins borðalagða þjóns en skildi síður þegar sá bað hann að horfa beint fram. Bóndi skimaði fremur í aðrar áttir, til dóttur sinnar og sonar sem loks fengu að koma honum til aðstoðar.

„Hann vildi sjá að ég væri ekki með neinn vopnaburð,“ sagði Agnar Búi eftir fyrstu reynslu sína af vörðum annarrar þjóðar. „Ég geng nú alltaf með vasa-hníf en skildi hann eftir þegar ég fór að heiman. Það var búið að tala um það við mig að taka hann ekki með mér. Sonur minn og dóttir björguðu mér alveg út úr þessu. Ég lenti í erfiðleikum með að skilja hvað vörðurinn vildi þar til þau komu. Ég gerði samt ekkert rangt.“

Dollaragrín og dökkir mennLeigubíll flutti Agnar Búa og samferða-menn í gegnum New York og á áfanga-stað hjá dóttur hans í New Jersey. Þar var hvorki boðið upp á Landróver né Willys-jeppa held-ur drossíu af lengri gerðinni, sannkallað dollaragrín. „Þetta var limmósína,“ sagði Agnar Búi, „og ökumaðurinn heldur dekkri á hörund en venjulegur Skagfirðingur. Maður sá þó nokkra svona dökka menn þarna. Ég hef nú séð slíka hér

á landi en ekki marga

enda fer ég ekki víða um land.Mér leist sæmilega á stórborgina en

það er voðaleg umferð. Það voru einhver mótmæli þegar við komum og óskapleg læti. Þetta eru miklar byggingar en að mínu mati voru háhýsin ekki glæsileg. Það er alltof þröngt og erfitt að komast um. Svo þegar maður kom út úr borg-inni tóku við miklir skógar. Það var ekið í gegnum trjágöng þannig að maður sá eiginlega ekki til lofts langtímum saman. Ég hef ekki séð svona áður.“

Sló jafnvel út verkfæralagerinn hjá KSFerðataska Agnars bónda komst á leiðarenda án þeirrar hnýsni sem hand-taskan mátti sæta. „Ég tók sparifötin með,“ segir hann, „en tók þau þó aldrei upp. Þær fóru með mig í búðir, dæturn-ar, vildu gera mig sumarlegan, keyptu á mig buxur, skyrtur og sandala. Það var enda heitt, yfir 25 stig. Það hef ég ekki upplifað áður á þessum árstíma.“

Aðrar búðir vöktu þó meiri athygli hins skagfirska bónda en fatabúðirnar. Það voru verkfærabúðir. „Þar var ýmis-legt að sjá og feiknin öll af verkfærum,“ segir Agnar Búi og bætir við aðspurður að úrvalið hafi jafnvel slegið út verkfæra-lagerinn hjá Kaupfélagi Skagfirðinga. „Mig langaði að fara heim með eitthvað af þessum verkfærum. Best leist mér á borvél, heilmikið verkfæri. Ég keypti hana handa syni mínum. Það er ólíkt að versla hér eða þar. Það er allt miklu billegra þarna úti.“

Gott að heimsækja dótturina en kann betur við mig í SkagafirðinumAgnar Búi átti góðar stundir með sínu fólki hjá Hebu dóttur sinni í New Jersey. „Það var gott að koma þarna.

Það var vel tekið á

móti manni alls staðar, svo ég tali nú ekki um fólkið hennar dóttur minnar. Það tók sérstaklega vel á móti okkur. Mér hefur ekki fundist það nógu gott hvað hún hefur verið langt í burtu en ég læt vel af því hve hún virðist ánægð. Ég sé ekki neitt fararsnið á henni heim aftur. Ég held hins vegar að ég vildi ekki eiga heima þarna. Ég kann betur við mig í Skagafirðinum á meðan ég get hreyft mig og borið mig yfir. Ég sækist ekki eftir stórborgarlífinu.“

Umhverfið, mannmergðin og umferðin var ekki það eina sem var framandlegt í hinni stóru borg. Það var einnig maturinn. „Þau hugsuðu nú vel um mig, börnin, hvað það varðaði, enda þoli ég ekki hvað sem er. Ég borðaði þó ýmislegt sem ég hef ekki borðað áður en mest af því var alls konar grænmeti. Heima þykir mér best það íslenska sem maður ræktar sjálfur.“ Það gladdi því fjárbóndann þegar hann komst í verslun þar sem kindakjöt og fleira gómsætt og kunnuglegt var á boðstólum: „læri, smjör og ostur.“

Agnar Búi segir fé orðið fátt hjá sér núna á Heiði, þótt enn stundi hann bú-skapinn. Afraksturinn leyfi því ekki lúx-usferðir á við Vesturheimsferðina, „enda buðu þeir mér út, krakkarnir,“ segir hann. „Ég hefði sjálfsagt ekki farið ef ég hefði þurft að kosta þetta sjálfur. En það var gott að hitta dóttur mína og hennar fólk. Ég gæti hugsað mér að fara þangað aftur einhvern tímann síðar. En nú hef ég tíma til að vinna úr þessari ferð.“

Ég geng nú alltaf með vasahníf en skildi hann eftir þegar ég fór að heiman. Það var búið að tala um það við mig að taka hann ekki með mér.

Skrýtin hnýsni og sérkennilegt að mega ekki hafa með sér raksápunaMannmergðin, umferðin, háu húsin og þrengslin komu skagfirska bóndanum Agnari Búa Agnars-syni á óvart þegar hann steig í fyrsta sinn fæti á erlenda grund, 74 ára að aldri, í þeirri stóru New York. Það sem vakti þó mesta athygli fjár-bóndans var skógurinn þegar út fyrir borgina kom, trjávöxtur svo mikill að vart sást til himins. Og fleira var undarlegt, til dæmis hnýsni tollvarðar í handtösku og öryggiseftirlit á alþjóðlegum flug-velli þar sem ekki dugði að tjá sig á íslensku. Jónas Haraldsson kynnti sér ævintýri fyrstu utanlands-ferðar hins hálfáttræða bónda.

Agnar Búi Agnarsson, fjárbóndi á Heiði í Gönguskörðum í Skagafirði, fór í sína fyrstu utanlandsferð fyrr í mánuðinum, 74 ára gamall. Ferðinni var heitið til New York og New Jersey þar sem dóttir hans býr. Þetta var nýnæmi og tilbreyting, segir bóndinn en vill þó heldur búa í Skagafirð-inum en stórborginni. Ljósmynd/Eygló

Jónas Haraldsson

jonas@frettatiminn.is

22 viðtal Helgin 28.-30. október 2011

Ekki eyða tíma í áhuggjur af rispum og skemmdum í parketi. Við bjóðum uppá rúmlega 15 tegundir á lager af harðparket frá Balterio sem endist um ókomna tíð.

HARÐPARKET

Út nóvember verður Balterio harðparketið á sérstöku kynningarverði með allt að 25% afslætti!!

FÖÐ

UR

LAN

DIÐ

AU

GLÝ

SIN

GA

STO

FA

Egill Ármason - Suðurlandsbraut 20 - 108 Reykjavík - Sími: 595 0500 - www.egillarnason.isOpnunartímar: Mánudaga - föstudaga kl. 9 - 18 og laugardaga kl. 11 - 15

Mundu! ...við erum flutt á Suðurlandsbraut 20

Vissulega hefur þetta áhrif á mann. Ég held að það sé óhjá-kvæmilegt vegna þess að verkið fjallar

um hrikalega hluti sem eru í gangi út um allan heim og í allt í kringum okkur,“ segir Arnbjörg. „Eftir að ég byrjaði að vinna við Hreinsun gerði ég mér enn betur grein fyrir því hversu mikil og djúpstæð áhrif allur þessi hryllingur, bæði það sem teng-ist verkinu, mansal og kynferðisof-beldi, og svo stríð og aðrar hörm-ungar, hefur á manneskjuna. Og í raun finnst mér ég næstum hroka-full að vera að tala um þetta svona - maður finnur svo sterkt hvað maður er eitthvað vanmáttugur þegar mað-ur hugsar út í hvað stór hluti mann-kyns býr við og þarf að þola miklar hörmungar.“

Vinir mínir hafa bent mér á að það sé svolítið sérstakt að fara í vinn-una til þess að láta lumbra á sér og grenja úr sér augun allan daginn og fara síðan brosandi að sækja barnið á leikskólann og elda kvöldmatinn.

Auðvitað tekur maður þetta að ein-hverju leyti inn á sig enda er þetta ekkert grín en ég er ekkert að vor-kenna mér yfir þessu starfi. Þetta er svona með svo margt þar sem fólk fæst við hræðilega hluti, lækna og lögreglumenn til dæmis, að fólk verður að geta aðgreint sig frá starf-inu og lifa sínu lífi áfram.“

Verkið fjallar líka um leið mann-eskjunnar til þess að komast í gegn-um svona hrikalegar hörmungar og finna sjálfa sig aftur, sættast við sjálfa sig og verða betri manneskja. Sú barátta einstaklingsins getur orð-ið erfið þegar hann lifir í samfélagi þar sem óttinn hefur tekið öll völd með tilheyrandi þöggun og kúgun. Þetta er svo fjarri manni en samt ekki og við vitum að þetta er í gangi á Íslandi. Þetta er rosalegur hryll-ingur hjá þeim stúlkum, börnum og körlum líka sem lenda í þessu harð-asta kynlífsofbeldi og er kannski haldið í gíslingu og kynlífsþrældómi árum saman.

Arnbjörg segir hópinn sem stend-ur að Hreinsun hafa kafað ofan í

heim mansals og kynnt sér skugga-hliðar Eystrasaltslandanna í mikill forvinnu þar sem þau skoðuðu heim-ildarmyndir og lásu sér til um við-fangsefnið. „Við veltum þessu mikið fyrir okkur og þá ekki síst því hvern-ig kynferðislegt ofbeldi hefur verið fylgifiskur stríða í gegnum aldrirnar. Í nútímanum er svo hreinlega verið að selja ungar stúlkur í vændi. Þeg-ar maður las sér til um þetta fylltist maður svo miklum hryllingi að ég á erfitt með að tala um þetta,“ segir Arnbjörg og bætir við að Sofi Oks-anen gangi mjög nærri áhorfendum í verki sínu og nái örugglega að hreyfa betur við þeim með því að hlífa þeim ekki við óhugnaðinum. „Þetta er of-boðslega sjokkerandi verk og bókin er rosalega vel skrifuð. Hún skrifaði leikritið líka á undan skáldsögunni sem er sérstakt. “

Hreinsun er þó ekki aðeins verk um ofbeldi og þann hrylling sem fórnarlömb mansals og kynferðis-ofbeldi upplifa. „Manneskjan er svo margbrotin og lífið líka og við bregðumst við sömu aðstæðum og

mismunandi aðstæðum á svo ólíkan hátt. Hvort sem það er gleði eða sorg og þessi þáttur í eðli fólks er meðal þess sem Oksanen er að fjalla um í Hreinsun. Fólk er svo óútreiknan-legt og verkið fjallar líka um ástina og leiðina til þess að lifa af og komast nær sjálfum sér.

Þetta var ofsalega djúp vinna og hópurinn er frábær enda verður það að vera þegar fengist er við svona krefjandi verk. Það hefur ýmislegt gengið á á æfingum eins og við er

að búast þegar svona brjálaðar til-finningabombur vinna saman í svona verki. Að leika í verki eins og Hreins-un er gerólíkt því að leika í farsa eða hressilegum söngleik og það er skrítið að fara í vinnuna og rífa úr sér hjartað í dramanu allan daginn. En vonandi skilar þetta sér einhvers staðar í einhverju en það er hvers og eins að dæma um það.“

Þórarinn Þórarinsson

toti@frettatiminn.is

Það er skrít-ið að fara í vinnuna og rífa úr sér hjartað í dramanu allan daginn.

Margrét Helga Jóhannsdóttir leikur hina rosknu Aliide, sem hefur mátt þola ýmis-legt í gegnum tíðina, en hún skýtur skjólshúsi yfir Zöru, sem Arnbjörg Hlíf Valsdóttir leikur.

Gæti vakið óhug hjá viðkvæmum Leikritið Hreinsun, eftir Sofi Oksanen í leikstjórn Stefáns Jónssonar, var frumsýnt í Þjóðleikhúsinu á fimmtudagskvöld. Sagan er nærgöngul og í verkinu eru atriði sem geta vakið óhug- og eiga að gera það – þar sem Oksanen opnar áhorfendum sýn inn í viðbjóðslegan heim mansals og kynlífs-þrælkunar. Arnbjörg Hlíf Valsdóttir leikur annað aðalhlutverkið í Hreinsun, stúlkuna Zöru sem er á flótta undan mansalsmafíósum sem hafa haldið henni í ánauð.

Arnbjörg Hlíf segist eiga erfitt með að

tala um þann hrylling sem fórnarlömb

mansals upplifi og hefur upplifað miklar

tilfinningasveiflur á æfingum með hópnum

sem frumsýndi Hreinsun á fimmtu-

daginn. Ljósmynd/Hari

Sofi Oksanen hlaut bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs fyrir skáldsöguna Hreins-un í fyrra. Hreinsun var upphaflega leikrit sem sýnt var við miklar vinsældir í Finnlandi árið 2007. Oskanen ákvað síðan í framhald-inu að skrifa skáldsögu upp úr verkinu, með-al annars til þess að leyfa fleiri röddum að fá að heyrast í þessari átakanlegu örlagasögu tveggja kvenna og heillar þjóðar.

Faðir Oksanen er Finni en móðir hennar er eistnesk og með verkinu vildi Oksanen vekja athygli á sögu þjóðar móður sinnar á meðan Eistar voru undir ægivaldi Sovét-ríkjanna.

Sagan gerist í Eistlandi og hefst árið 1992, ári eftir að þjóðin lýsti yfir sjálfstæði. Aliide er tæplega sjötug kona sem skýtur skjóls-húsi yfir Zöru, unga stúlku sem hún finnur illa á sig komna við lítinn bóndabæ. Þrátt

fyrir aldursmuninn sem á konunum er og þá breyttu heimsmynd sem blasir við þjóð þeirra kemur á daginn að margt er líkt með sögum þeirra.

Saga Zöru kallast því á við samtímaum-ræðuna um mansal en þegar hrikti í stoð-um samfélagsins urðu Eystrasaltslöndin að gróðrarstíu mannsals og hvítrar þrælasölu. Zara er á flótta undan hættulegum glæpa-mönnum sem hafa haldið henni í hlekkjum mansals og vændis.

Aliide gekk í gegnum hörmungar á sínum yngri árum þegar landið var í járngreipum Sovétsins. Með sjálfstæðinu vaknaði von um betri heim en Zara er lifandi sönnun þess að þegar einn kúgari hverfur á brott tekur annar við og rússneska mafían var fljótt að fylla skarðið sem kremlarkúgararnir skildu eftir sig.

Hreinsun kom út hjá Forlaginu í fyrra og vakti bæði mikla athygli og umtal. Páll Bald-vin Baldvinsson, bókmenntagagnrýnandi Fréttatímans, sagði þá að Hreinsum væri „líklega merkilegasta skáldverkið sem kem-ur á markað í ár,“ og að bókin væri „hvalreki öllum sem vilja næra sig með mikilvægri og brýnni sögusmíð. Hreinsun verða allir að lesa sér til gagns.“

Fyrsta bók Oksanen, Kýr Stalíns sem kom út árið 2003, er nýútkomin hjá Forlaginu en þar eru söguhetjurnar mæðgur og sú yngri er einmitt jafngömul Oksanen sjálfri, dóttir finnsk föður og eistneskrar móður þannig að líklegt má telja að sagan sé að einhverju leyti sjálfsævisöguleg. Oksanen hlaut Finlandia verðlaunin, yngst allra höfunda, fyrir Kýr Stalíns og skipaði sér með bókinni í fremstu röð finnskra rithöfunda af yngri kynslóðinni.

Leikritið sem varð metsölubók

Sofi Oksanen skrifaði Hreinsun fyrst sem leikrit og í kjölfar mikilla vinsælda verskins á sviði í Finnlandi vann hún upp úr því skáldsögu sem hefur farið sigurför um Evrópu og þar er Ísland engin undantekning.

24 viðtal Helgin 28.-30. október 2011

Eymundsson.is

Ævintýri tinnaVið bjóðum ViðskiptaVinum bíómiða með keyptum tinnabókum*

kVikmyndin umtinna er Frumsýndum land allt í dag!

í tileFni þess Fá allir tinnaaðdáendur sem koma

og kaupa tinnabók um helgina Frían bíómiða

á myndina!*

100 miðarí boði - gildir aðeins

í eymundsson smáralindog kringlunni!

* gildir meðan birgðir endast

Tinna-bækurnarkosta 2.299 krónur stykkið!

hjálpi mér allir gulir golþorskar!Þessi kaupauki er eins einstakur og tjúlluð tindaskata.

ein-stök verslun

úr kjötborði

Opið mánudaga - miðvikudaga frá 09:00 - 18:00, fimmtudaga 09:00 - 18:30, föstudaga 09:00 - 19:00 og laugardaga 10:00 - 16:00, lokað sunnudag - www.fjardarkaup.is

Tilboð gilda til laugardagsins 29. októberwww.FJARDARKAUP.is

298,kr.Nesbú 10 meðalstór egg

úr kjötborði

198,kr.Floridana appelsínusafi 1L

698,kr.Pepsí 4x2L

998,kr.Ariel Regular 2,24kg

998,kr./kg

Skagfirskursveitabiti 17%

298,kr.FK súkkulaðiís 2L

verð áður 488,-

998,kr.Andrex WC 9 rúllur

198,kr.KitKat XS 5x45g

298,kr.FK vanilluís 2L

verð áður 488,-

1.698,kr./pk.

Pampers 4 stærðir

798,kr.Cheerios 992g

1.398,kr./pk.

Lambalæri (frosið)

verð áður 1.498,-/kg

198,kr.Síríus Konsum 200g

98,kr.Fjörmjólk 1L

78,kr.Undanrenna

78,kr.Léttmjólk

78,kr.Nýmjólk 1L

Kjúklingaleggir

248,kr./kg

Lambasvið (frosin)

verð áður 449,-/kg

1.698,kr./kg

Lambahryggur (frosinn)

verð áður 1.798,-/kg

2.598,kr./kg

Lambaprime

verð áður 3.198,-/kg

2.798,kr./kg

Nauta T bone

verð áður 3.498,-/kg

598,kr./kg

Súpukjöt (frosið)

verð áður 698,-/kg

598,kr./kg

Lifrarpylsa (frosin)

verð áður 729,-/kg

558,kr./kg

Blóðmör (frosinn)

verð áður 698,-/kg

Superfries rifflaðar

- Tilvalið gjafakort

98,kr.Malt&appelsín 0,5L

98,kr.Jólaöl 0,5L

198,kr.FK brauð

198,kr.Freyju Hrís 200g

198,kr.Ljóma smjörlíki 500g

98,kr.Hveiti 2kg

128,kr.Sykur 1kg

Fjarðarkaup 28. - 29. október

ein-stök verslun

úr kjötborði

Opið mánudaga - miðvikudaga frá 09:00 - 18:00, fimmtudaga 09:00 - 18:30, föstudaga 09:00 - 19:00 og laugardaga 10:00 - 16:00, lokað sunnudag - www.fjardarkaup.is

Tilboð gilda til laugardagsins 29. októberwww.FJARDARKAUP.is

298,kr.Nesbú 10 meðalstór egg

úr kjötborði

198,kr.Floridana appelsínusafi 1L

698,kr.Pepsí 4x2L

998,kr.Ariel Regular 2,24kg

998,kr./kg

Skagfirskursveitabiti 17%

298,kr.FK súkkulaðiís 2L

verð áður 488,-

998,kr.Andrex WC 9 rúllur

198,kr.KitKat XS 5x45g

298,kr.FK vanilluís 2L

verð áður 488,-

1.698,kr./pk.

Pampers 4 stærðir

798,kr.Cheerios 992g

1.398,kr./pk.

Lambalæri (frosið)

verð áður 1.498,-/kg

198,kr.Síríus Konsum 200g

98,kr.Fjörmjólk 1L

78,kr.Undanrenna

78,kr.Léttmjólk

78,kr.Nýmjólk 1L

Kjúklingaleggir

248,kr./kg

Lambasvið (frosin)

verð áður 449,-/kg

1.698,kr./kg

Lambahryggur (frosinn)

verð áður 1.798,-/kg

2.598,kr./kg

Lambaprime

verð áður 3.198,-/kg

2.798,kr./kg

Nauta T bone

verð áður 3.498,-/kg

598,kr./kg

Súpukjöt (frosið)

verð áður 698,-/kg

598,kr./kg

Lifrarpylsa (frosin)

verð áður 729,-/kg

558,kr./kg

Blóðmör (frosinn)

verð áður 698,-/kg

Superfries rifflaðar

- Tilvalið gjafakort

98,kr.Malt&appelsín 0,5L

98,kr.Jólaöl 0,5L

198,kr.FK brauð

198,kr.Freyju Hrís 200g

198,kr.Ljóma smjörlíki 500g

98,kr.Hveiti 2kg

128,kr.Sykur 1kg

Fjarðarkaup 28. - 29. október

Ég gat hvergi kallað á hjálp. Það vildi enginn hlusta. Fólk hélt að það væri ekkert mikið að, á meðan ég var að berjast fyrir lífi mínu. Það

hélt að ég væri bara þreyttur!“ segir Gísli Þráinsson. Gísli er með svokall-aðan ME-sjúkdóm (Myalgic Enceap-halomyelitis), öðru nafni CFS (Chronic Fatigue Syndrome), sem á íslensku hefur verið kallaður síþreyta. Gísli er þó ekki hrifinn af sjúkdómsheitinu síþreyta og segir það engan veginn lýsa afleið-ingum ME.

Þeir sem eru með ME eru með veikt ónæmiskerfi og þjást meðal annars af svefntruflunum, verkjum, orku- og ein-beitingarskorti. Aðaleinkennið er þó hin yfirþyrmandi þreyta sem hverfur ekki við hvíld en versnar við líkamlega og andlega áreynslu. Gísli byrjaði að finna fyrir einkennum um tíu ára aldur, varð fyrst rúmliggjandi í kringum tuttugu og fimm ára aldur en náði sér alltaf aftur á nokkrum mánuðum. En fyrir þremur árum versnuðu veikindin mikið, eftir venjulega flensusýkingu, og hann varð fárveikur. Þegar ástandið var sem verst var dæmigerður dagur í lífi hans ein-hvern veginn svona:

„Ég komst ekki fram úr rúminu á morgnana fyrir þreytu og vanlíðan. Ég fór á fætur um eittleytið, náði þá að borða smávegis en fór svo aftur upp í rúm. Þar náði ég kannski að vinna í tölv-unni í klukkutíma en lá svo bara í rúm-inu fram til sjö, þegar fréttirnar byrjuðu. Þá fór ég í bað eða sturtu. Horfði á sjón-varpið í einn til tvo tíma, gætti þess að lækka í því svo að hljóðið væri ekki of mikið álag á mig og fór að sofa aftur. Með smá heppni náði ég líka að borða heita máltíð. Yfirleitt þurfti ég að velja á milli þess að fá mér heita máltíð eða að fara í bað. Ég náði ekki að gera hvort tveggja. Ef ég fór niður í bæ til að reyna að kaupa í matinn þurfti ég að leggja mig úti á túnum á leiðinni, bara til að komast áfram. Eftir innkaupaferðina var ég svo gjörsamlega uppgefinn að ég gat ekki haldið uppi samræðum í síma. Einbeitingin var alveg farin og vanlíð-anin var svakaleg.“

Alþjóðaheilbrigðisstofnunin skilgrein-ir ME sem líkamlegan sjúkdóm. Reynsla Gísla og fleiri í hans sporum er hins vegar sú að margir læknar viðurkenna ekki sjúkdóminn sem slíkan. Þekkingu og skilningi á honum er ábótavant, jafnt í heilbrigðiskerfinu sem annars staðar. ME-sjúklingar fá jafnvel þau skilaboð að þeir séu ímyndunarveikir eða latir þegar staðreyndin er sú að þeir eru fárveikir.

„Þessum sjúkdómi er ýtt út af borð-inu. Læknar vita ekki í hvorn fótinn þeir eiga að stíga gagnvart honum. Staðan er ekki svarthvít og ég hef líka heyrt af góðum læknum, þótt það sé sjaldgæft að sjúklingar mæti skilningi. Almennt vita læknar lítið um þennan sjúkdóm. Einu sinni fékk ég flog og sjóntruflanir og fór í þessu ástandi inn á bráðamót-töku Borgarspítalans. Á spítalanum kom læknir að máli við mig þar sem ég lá í sjúkrarúminu. Hann sagði mér að slappa af og hann ætlaði að fara vel yfir sjúkrasöguna mína til að finna út hvað væri að mér. Svo fór hann fram til að fletta upp í sjúkraskýrslunum mínum. Þegar hann sá að ég væri greindur með síþreytu kom hann aftur inn til mín og sagði mér að fara heim. Þarna var ég í skelfilegu ástandi, var að fá útbrot í and-

litið, átti erfitt með sjón, skalf allur og tár runnu úr augunum á mér. Læknirinn sagði að við skyldum ekki hafa miklar áhyggjur af þessu og ég mætti bara fara. Hann sagði að það færi tvennum sögum af því hvort þessi sjúkdómur væri raun-verulegur eða ekki, þ.e. hvort fólk gerði sér þetta upp eða ekki.“

Á þessum tímapunkti segist Gísli hafa áttað sig á því að hann fengi hvergi hjálp. „Heimilislæknirinn minn hafði sótt um að ég fengi að fara í almennilega greiningu á Landspítalanum en ég fékk bara bréf til baka um að þessi sjúkdóm-ur væri ekkert meðhöndlaður þar.“

Undralyfið LDNHingað til hefur engin lækning fundist við ME en lyfið LDN (Low Dose Nalt-rexone) hefur þó breytt lífi Gísla og fleiri sjúklinga til hins betra. Lyfið, sem upp-haflega var framleitt til að hjálpa fólki í áfengis- og eiturlyfjameðferð, eykur framleiðslu endorfíns í líkamanum eftir ákveðinn tíma. Lyfið hefur ekki bara gefið góða raun fyrir sjúklinga með ME, heldur líka MS og ýmsa gigtarsjúk-dóma, svo dæmi séu tekin.

Gísli hefur tekið LDN í rúmlega eitt og hálft ár með góðum árangri. Hann rak augun fyrst í umfjöllun um lyfið á netinu, ákvað að panta það frá Skotlandi og sér svo sannarlega ekki á eftir því. „Margar rannsóknir, meðal annars við Stanford og Pensylvaníu- há-skólana í Bandaríkjunum, hafa staðfest virkni LDN á ónæmiskerfið og að það sé einstaklega öruggt og aukaverkanalítið. Lyfjafyrirtæki eru hins vegar ekki að kynna þetta lyf fyrir læknum, þar sem einkaleyfi eru runnin út á því og engin ágóðavon er fyrir hendi. Á fjórða degi, eftir að ég byrjaði að taka lyfið, fann ég dramatíska breytingu. Ég hafði verið í mjög krítísku ástandi en þarna skynjaði ég að ég átti séns. Ég fór að skýrast í höfðinu aftur, fór að geta myndað setn-ingar og hugsað upp á nýtt. Svefninn hafði allur verið í molum og kirtlastarf-

semin líka en þarna fór ég að geta sofið aftur.

Eftir um tveggja vikna aðlögunar-tímabil gat ég haldið betur utan um líf mitt. Mér fór að líða betur og ég gat gert meira. Mig langaði til að fleiri gætu fengið þessa hjálp og fór að skrifa um lyfið á netinu. Smám saman kveiktu ME-sjúklingar á því að það væri eitt-hvað að gerast hjá mér og fóru að biðja læknana sína um þetta líka. ME-sjúk-lingar á Íslandi ruddu þannig brautina fyrir þetta lyf. Tveir af hverjum þremur sjúklingum fengu hins vegar neitun hjá læknum. Ég hef eiginlega ekki gert annað síðastliðin tvö ár en að hjálpa sjúklingum með því að taka saman margvísleg gögn fyrir þá til að prenta út og sýna læknum. Fyrir hálfu ári byrjaði ég svo að hjálpa sjúklingum með aðra sjúkdóma, eins og MS o.fl., til að átta sig á lyfinu. Þess ber að geta að ég geri þetta allt í sjálfboðaliðavinnu. Ég er ekki að selja þetta lyf eða neitt slíkt.“

Hvernig hefur líf þitt breyst með til-komu LDN?

„Ég hef þrisvar sinnum meiri orku eftir að ég byrjaði að taka LDN. En þótt hún sé svona miklu meiri þá get ég voðalega lítið samt sem áður. Ég hafði til dæmis ekki orku til að koma hingað í strætó, mér var ekið frá Akranesi til Reykjavíkur, liggjandi út af í sætinu til að ég næði sem mestri hvíld. Ef ég geng í meira en klukkutíma á dag fæ ég eft-irálagsþreytu og ligg fyrir allan næsta dag. En hvað huglæga getu, almenna líðan og tilfinningalíf varðar er þetta allt annað líf.“

Greindi sig sjálfurLDN er ekki niðurgreitt hér á landi og margir læknar hafa ekki viljað skrifa upp á það þar sem lokarannsóknir á því hafa ekki farið fram. Þeir sjúklingar sem hafa fengið lyfinu ávísað hafa keypt það sjálfir erlendis frá, aðallega frá Skot-landi.

„Þetta er skelfilegur sjúkdómur og

Ég gat hvergi hrópað á hjálpGísli Þráinsson segir ME-sjúklinga

vanrækta í heilbrigðiskerfinu og að þeir séu jafnvel stimplaðir ímyndunarveikir. Hann sagði

Heiðdísi Lilju Magnúsdóttur frá því af hverju ME-sjúklingar á Íslandi þrá viðurkenningu frá íslenskum

heilbrigðisyfirvöldum – og frá undralyfinu LDN sem hefur breytt

lífi hans til batnaðar. Mynd/ Hari.

Heiðdís LiljaMagnúsdóttir

hlm@frettatiminn.is

ME-sjúklingar eiga dapra og erfiða sögu að baki í heilbrigðiskerfinu. Flestir þeirra hafa verið greindir þunglyndir, þótt þeir séu fárveikir líkamlega. Ein ástæðan er sú að sjúkdómurinn veldur truflun á inn-kirtlastarfsemi, streituviðbrögð verða ýkt, tilfinningaviðbrögð úr langi gengin og því er ME oft rugl-að saman við geðsjúkdóma. Maður verður helfrosinn af því að ganga í gegnum þetta. Fólk fær svokallaða heilaþoku, sem rænir það einbeit-ingu. Það týnir orðum og á erfitt með að forma setningar,“ útskýrir Gísli sem sjálfur var greindur með þunglyndi til að byrja með.

„Ég fór á þunglyndislyf og prófaði allt þunglyndislyfjagall-eríið en var mjög ósáttur við þessa greiningu. Svo tók ég eftir því að ég versnaði alltaf eftir að hafa fengið flensur. Flensur sem annað fólk hristi af sér á einni til tveimur vikum tóku mig úr leik í hálft ár. Fyrir rúmlega þremur árum fékk ég eina umgangspestina enn og þá fór sjúkdómurinn á alveg nýtt stig. Ég komst ekki upp úr rúminu. Ég var rúmliggjandi, með hræðilegar kvalir, í eitt og hálft ár. Ég gekk í gegnum algert neyðarástand. Ónæmiskerfið hrundi. Þá áttaði ég mig endanlega á því að þetta væri eitthvað annað en haldið hafði verið fram. Veikindin færðust í aukana og ný einkenni komu fram, eins og sjálfsofnæmiseinkenni á húð í andliti. Ég fór að leita skýringa og smám saman áttaði ég mig á því að það kæmi bara tvennt til greina: Annað hvort væri þetta ME eða Lupus. Ég er með einkenni beggja

Fólk skilur þetta ekki því þetta er svo ósýni-legt. Það er eins og maður sé í ósýnilegum hjólastól.

28 viðtal Helgin 28.-30. október 2011

KRÓKHÁLSI 5 - 110 REYKJAVÍK - SÍMI 517 8050

MÁN. TIL FÖS.- 9 TIL 18 /// LAU. - 10 TIL 16

Í leiðinni úr bænum

BYSSUDAGARÍ SPORTBÚÐINNI

ALLT AÐ 30% AFSLÁTTUR Á VÖLDUM HAGLABYSSUM Í FÁEINA DAGA

LANGÓDÝRUSTU RJÚPNASKOTIN?Rio 36 gr. aðeins 1.595,-pakkinn (25 skot)

Sellier & Bellot 36 gr. aðeins 1.695,-pakkinn (25 skot)

RJÚPNAVESTI aðeins 8.995,-

GJAFABRÉFIN OKKARMUNIÐ VINSÆLU

NýsköpuNarþiNg 2011ÁskoranirNýsköpunarþing Rannís, Nýsköpunarmiðstöðvar Íslands, Íslandsstofu og Nýsköpunarsjóðs verður haldið þriðjudaginn 1. nóvember nk. kl. 8:30–10:30 á Grand hótel Reykjavík. Á þinginu verða flutt erindi undir yfirskriftinni ÁSKORANIR. Nýsköpunarverðlaun Íslands 2011 verða afhent. Húsið opnar kl. 8:15 með léttum morgunverði.

DAGSKRÁ 8:30–10:30

Ávarp Katrín Júlíusdóttir, iðnaðarráðherra

Áskoranir sem leiða til hagvaxtarHelga Valfells, framkvæmdastjóri Nýsköpunarsjóðs atvinnulífsins

Hvað getur Ísland lagt af mörkum til fæðuframleiðslu framtíðar? Stefanía Katrín Karlsdóttir, framkvæmdastjóri Íslenskrar matorku

Ný tækifæri á Norðurslóðum Guðmundur Nikulásson, framkvæmdastjóri innanlandssviðs Eimskipa

Endurnýjanleg orka - helstu áskoranir Davíð Stefánsson, framkvæmdastjóri ráðgjafar hjá Reykjavík Geothermal

Fæðuöryggi og sjálfbærni til framtíðarKristinn Andersen, rannsóknastjóri hjá Marel

öldrun; sjúkdómur eða lífstíll?Magnús Oddsson, nýtæknihönnuður hjá Össuri

TónlistaratriðiVíkingur Heiðar Ólafsson, píanóleikari

Nýsköpunarverðlaun Íslands 2011 afhent

Fundarstjóri er Helga Valfells, framkvæmdastjóri Nýsköpunarsjóðs atvinnulífsins.

skráning fer fram á heimasíðu Nýsköpunarmiðstöðvar Íslandswww.nmi.is eða í síma 522 9000.

þessara sjúkdóma.“ Lastu þér til sjálfur á netinu?„Já. Ég fékk aldrei hjálp frá lækn-

um við að greina þetta. Engar leið-beiningar um hvað þetta gæti verið. Ég þurfti alltaf að vera að koma með hugmyndir sjálfur. Heimilis-læknirinn minn var samt hjálpleg-astur. Þegar ég bar þá hugmynd undir lækni að þetta gæti verið ME þá tók hann undir það og að það gæti verið ástæða til að vinna út frá því. Síðan fékkst það staðfest. Síð-ast fyrir hálfu ári fór ég í svokallað ANA-próf og þá greindist mikið magn ANA-mótefnis í blóðinu, sem bendir til að það sé hættulegt sjálfsofnæmisferli í gangi í líkam-anum. Það fylgir þessum sjúkdómi. Helmingur ME-sjúklinga greinist með hækkað magn ANA í blóði. Þetta einkenni fylgir líka Lupus og

svo virðist sem þessir sjúkdómar skarist hjá sumum sjúklingum.“

Vinirnir hurfuViðbrögð margra ættingja og vina hafa verið á sömu lund og læknis-ins á Landspítalanum. „Ég vildi að þetta væri bara viðhorf lækna. En fólk lokar smám saman á þá sem eru með ME. Fötlunin sem fylgir þessum sjúkdómi er mjög erfið. Fólk skilur þetta ekki því þetta er svo ósýnilegt. Það er eins og maður sé í ósýnilegum hjólastól. Fólk sér bara heilbrigðu hliðina, þessi augnablik þegar maður nær að standa í lappirnar. En ég er kominn á miklu betra ról núna en ég var. Áður hafði ég varla næga orku til að fara til læknis. Ef ég náði því þá

Hvað er ME?Sjúkdómurinn ME er mjög alvarlegur og misskilinn. Hann er talinn hafa sjálfsofnæmisþátt og trufla efnaskipti sjúklinga. Þetta ástand var lengi kallað síþreyta en sú nafngift er engan veginn lýsandi. Metsöluhöfund-urinn Laura Hillenbrand þjáist af ME og hefur varla komist út úr húsi í áratug vegna veikinda sinna. Að hennar mati er það fáránleg misbeiting hugtaka að líkja ME við síþreytu og rétt eins og að líkja kjarnorkusprengju við eldspýtu. Sjúkdómur-inn stafar af breyt-ingum á orkukornum (mitochondria) í frumum sjúklinga. Hver einasta

fruma í líkama sjúkling-anna missir getu til að vinna eðlilega að þeim efnaskiptum sem mynda orku. Þetta segir fyrst til sín í þeim líffærum sem þurfa mesta orku eins og hjarta og undirstúku heilans, sem stýrir inn-kirtlakerfi. ME-sjúklingar þurfa því stanslaust að passa álagsþröskuld sinn til að verða ekki fárveikir. Þeir sem eru veikir af ME geta misst af þeim tækifærum sem flestum finnast sjálfsögð í lífinu; vinnu, menntun og fram-förum, einfaldlega vegna þess að þeir verða fljótt orkulausir og veikjast. Skólaganga getur orðið óyfirstíganleg vegna þess

að sjúklingurinn hefur ekki orku til að komast í skólann. Ónæmiskerfi sjúklinga gefur sig og flensur og pestir verða þeim hættulegar. Þeir upplifa breytingar á taugakerfi og innkirtla-kerfi. Ljós- og hitabreyt-ingaóþol er algengt og sjúklingar fá oft alls konar efnaóþol. Svefnrútína fer úr skorðum vegna breytinga á innkirtlakerfi og sjúklingar missa því djúpsvefn og hvíld. Heimildir: ME-félag Ís-lands/ Útgefin kanadísk greiningaraðferð ME-sjúklinga frá 2003 http://fm-cfs.ca/CFS-Protocol.pdf og fleira.

Framhald á næstu opnu

Helgin 28.-30. október 2011

Borgartún 26 » 105 Reykjavík Hafnarstræ 102 » 600 Akureyri

Sími: 545 3200 » Fax: 545 3201sala@maritech.is » www.maritech.is Gold Enterprise Resource Planning

Silver Independent Software Vendor (ISV)

TM

- tryggir þér samkeppnisforskot

í áskrift

Microsoft Dynamics NAV í áskrift er hagkvæm og þægileg nýjung sem gefur kost á viðskiptalausnum í

mánaðarlegri áskrift. Greitt er mánaðarlegt gjald fyrir hugbúnað, uppfærslu- og þjónustugjöld. Innifalið er vistun á gögnum, afritun,

öryggisvarnir og SQL gagnagrunnur.Síminn sér um vistun og afritun á gögnum

í fullkomnu tækniumhver�.

Viðskiptalausnirí mánaðarlegri áskrift

hrundi ég kannski í tvær vikur á eftir. Svona gekk þetta dag eftir dag, viku eftir viku, ár eftir ár. Á meðan var fólk að láta sig hverfa úr lífi mínu.

Sjúkdómagreiningar staðfesta ekki þessi veikindi. Fólk fer smám saman að túlka þetta þannig að maður sé að gera sér þessa hluti upp. Maður reynir að útskýra þetta en það hugsar með sér „það hlýtur að vera hægt að þjálfa manninn upp, af hverju fer hann ekki og skokkar úr sér þessa þreytu?“ Engin greining fór fram. Enginn læknir staðfesti neitt. Eng-inn hjálpaði fjölskyldu og ættingjum að átta sig. Í þessu er fólk með ME meira og minna að lenda. Flestir mínir nánustu vinir og ættingjar hafa látið sig hverfa,“ segir Gísli.

Það hlýtur að vera sárt.„Já, það er rosalega sárt. Það eru

bara gömlu hjónin, pabbi og mamma, sem hafa alltaf staðið við bakið á mér. Systir mín hefur líka keyrt mig í búðir og aðstoðað mig við innkaup,“ segir Gísli og þagnar um stund á meðan hann fæst við tilfinningar sínar.

„Þessi viðbrögð í heilbrigðisstétt hérlendis eru ekkert einsdæmi,“ segir hann svo. „Þótt þessi sjúk-dómur sé viðurkenndur af Alþjóða-heilbrigðisstofnuninni þá láta margir læknar þetta fólk afskiptalaust. Eftir að hafa verið hafnað af heilbrigðis-kerfinu missir fólk virðingu og vel-vild úti í þjóðfélaginu. Það er alltaf verið að þrýsta á sjúklinga að rífa sig af sjálfsdáðum upp úr veikindunum. Feður með ME eru að missa forræði yfir börnum sínum, vegna þess að þeir eru álitnir letihaugar og slæmar fyrirmyndir. Margar konur fá þann stimpil að þetta sé bara kerlingavæl og ME-sjúklingar eru almennt litnir hornauga í afkastaþjóðfélaginu. ME-sjúklingar um allan heim eru að berjast fyrir breyttum viðhorfum

í sinn garð. Við viljum að horfst sé í augu við að þetta er líkamlegur sjúkdómur með raunverulegt fötl-

unarstig. Við höfum áhuga á þátttöku í þjóðfélaginu og menntun, þótt hún þurfi að fara fram úr rúminu okkar

eða í gegnum félagslega útfærðar nálganir.“

Norsk heilbrigðisyfirvöld biðja ME sjúklinga afsökunarÍ síðustu viku báðu norsk heilbrigð-isyfirvöld ME-sjúklinga formlega afsökunar á því hvernig meðhöndlun þeir hefðu fengið í heilbrigðiskerfinu fram til þessa. Afsökunarbeiðnin kom í kjölfar rannsókna við Hau-keland-háskólann í Bergen, sem staðfestu að sjúkdómurinn væri líkamlegur en ekki andlegur og að krabbameinslyfið Rituximab gæfi góða raun við meðhöndlun hans. Þá hafði farið fram umfangsmikil fjölmiðlaumfjöllun um málið sem án nokkurs vafa stuðlaði að þessari viðurkenningu stjórnvalda en sjón-varpsstöðin TV2 tók málið upp á arma sína.

„Sjúklingar hafa barist mjög fyrir viðurkenningu í Noregi. Sjúklingur-inn Anette Gilje gerði heimildamynd sem heitir Få meg frisk! og hafði mikil áhrif í Noregi. Myndin sýnir líðan konu sem er með ME, hvernig hún reynir að fá hjálp og hvernig læknar bregðast við því. Eftir sýn-ingu myndarinnar og rannsóknir þessara lækna í Haukeland í Noregi varð mikil vakning þar í landi. Frétta-menn á TV2-sjónvarpsstöðinni tóku sig til, fóru ofan í saumana á þessu og spurðu heilbrigðisyfirvöld ítrekað að því hvað þau ætluðu að gera fyrir ME-sjúklinga. Fimmtán þúsund manns væru veikir af þessum sjúk-dómi í Noregi og þeir væru ekki að fá neina hjálp. Þetta endaði með því að norsk heilbrigðisyfirvöld ákváðu að horfast ákveðið í augu við hlutina. Fyrir nokkrum dögum gáfu þau út þá yfirlýsingu sem ME-sjúklingar um allan heim þrá að heyra. Norska heilbrigðisráðuneytið viðurkenndi að ekki hefði verið þróuð nægilega góð

ME-félag Íslands á facebookHálfu ári eftir að Gísli greindist með ME stofn-aði hann facebook-hóp á netinu fyrir aðra í sömu sporum. „Ég gerði það til að hjálpa fleirum. Í stað þess að vera fastur einn heima með allt fór ég að tengja mig við aðra ME-sjúklinga. Það eru komnir um 1500 manns í þennan hóp núna. Inni á facebook fór ég að skrifa fréttir af rannsóknum og telja kjark í fólk. Ég fékk pósta frá sjúklingum sem leið mjög illa, stundum fólki í sjálfsmorðshug-leiðingum. Ég reyndi að hjálpa þessu fólki og gefa því einhverja von. Þótt þetta væri mikil vinna þá bjargaði það mér alveg að kynnast fleira fólki með þennan sjúkdóm. Fólki sem ýtti mér ekki til hliðar eins og ímyndunarveikum unglingi. Í framhaldi af þessari vakningu, og álíka skrifum Dagfríðar Óskar Gunnarsdóttur um ME, tóku sjúklingar sig til og stofnuðu ME-félagið. Dagfríður Ósk Gunn-arsdóttir er formaður félagsins og Jóhanna Sól Haraldsdóttir varafor-maður. ME-félagið er nú með síðu á facebook.“

Gísli komst ekki fram úr rúminu á morgnana fyrir þreytu og vanlíðan og gat ekki hrópað á hjálp.

30 viðtal Helgin 28.-30. október 2011

heilbrigðisþjónusta fyrir þennan hóp og baðst afsökunar á því.“

Vill fá afsökunarbeiðni og úrbæturGísli vill að heilbrigðisyfirvöld hér á landi gefi einnig út viður-kenningu sem þessa. Viðurkenni að ME-sjúklingar hafi ekki fengið þá hjálp sem þeir þurfi og eigi skilið. Ef viðmiðunarhlutföll er-lendis frá eiga við hér á landi má ætla að ME-sjúklingar á Íslandi séu um 1200. „Heilbrigðisyfirvöld þurfa að biðjast afsökunar og gefa út afgerandi yfirlýsingu til að læknar og almenningur geti farið að losa sig við fordómana gagn-vart þessum sjúklingum,“ segir hann ákveðinn.

Hann hefur skýrar hugmyndir um hvernig hægt er að bæta úr áralangri vanrækslu heilbrigðis-kerfisins á ME-sjúklingum. „Ís-lensk heilbrigðisyfirvöld þurfa að kynna sér aðferðir heilbrigðis-kerfisins í Kanada til þess að greina ME-sjúklinga. Vinna þarf að því að ME-sjúklingar fái rétta greiningu og meðferð núna strax og á næstu árum, sérstaklega með tilliti til þess að ný lyf eru væntanleg og framfarir eru að eiga sér stað sem gætu orðið til þess að stórbæta möguleika ME-sjúklinga og hjálpa þeim til meiri þátttöku og verðmætasköpunar í þjóðfélaginu. Það þarf að hjálpa fólki, sem hefur fengið ranga geð-greiningu, til að fá rétta grein-ingu.“

Þá nefnir Gísli að koma þurfi á fót fagnefnd til þess að vinna að endurmenntun lækna og menntun sérfræðinga sem geti meðhöndlað ME. Í framhaldi af því þurfi að setja strangar starfs-reglur sem komi í veg fyrir að sjúkrahús og læknar ýti þessum sjúklingum frá sér.

„Þetta er mannréttindamál,“ segir hann. „Félagsmálastofnun mætti sjá til þess að aðstoðar-teymi grípi strax inn í félagslegan veruleika sjúklinga og hjálpi að-standendum að átta sig á þessum sjúkdómi og hvað fötlun sjúklinga er illa sýnileg öðrum, enda er ME mjög sérstakt að því leyti. Það þarf að sjá til þess að sjúklingar, sem hafa orðið fyrir höfnun heil-brigðiskerfis og félagsumhverfis, fái áfallahjálp. Ástand margra er mjög slæmt og erlendis hefur komið í ljós að sjálfsmorðstíðni ME-sjúklinga er há vegna þeirra erfiðu félagsaðstæðna sem þeir glíma við. Loks þarf að hjálpa sjúklingum sem eru á lokastigum ME til þess að fá örorkubætur, eins og aðrir sjúklingar. Líta má til reynslu margra þeirra hæfu lækna sem hafa verið að með-höndla ME-sjúklinga erlendis, svo sem læknanna dr. Kenny Meirleir í Belgíu og dr. Jakop Teitelbaum og dr. Daniel Peter-son í Bandaríkjunum.

Hvernig sérðu framtíðina fyrir þér?

„Ég er bjartsýnn núna. Ég hef náð að eignast þannig líðan að líf mitt er ekki stanslaust helvíti. Ég á auðveldara með að tengjast fólki en áður og mér líður betur. Ég næ að halda uppi einhverjum tölvulærdómi og gefandi sjálf-boðastarfi í gegnum tölvu á sér-hönnuðu borði við rúmið mitt. Ég á von um gott líf því fréttir eru að berast erlendis frá af nýjum lyfj-um sem lofa góðu. Nýjar kynslóð-ir öruggra og hjálplegra lyfja eru í þróun. En ég á ekki mikla von um framfarir ef heilbrigðisyfirvöld gjörbreyta ekki áherslum sínum. Ég vona að saga mín verði til þess að aðrir með þennan sjúkdóm og aðstandendur haldi kjarki sínum, hafi trú á framtíðinni og taki þátt í réttindabaráttu. Ég vona að heil-brigðisyfirvöld átti sig á alvarleik-anum í stöðunni.“

LDN (Low Dose Naltrex-one) hefur verið þekkt í marga áratugi og var upphaflega notað í stórum skömmtum (50-100 mgr.) til að verja fólk gegn áfengis- og lyfjafíkn, að sögn Sverris Bergmanns læknis og sérfræðings í heila- og taugasjúk-dómum. Þegar lyfið er notað í litlum skömmtum (3 mgr.) hefur það allt önnur áhrif. Í fyrstu kemur það í veg fyrir að heiladingullinn framleiði

endorfín í um þrjá klukku-tíma. Eftir þessa þrjá tíma bregst heiladingullinn við með því að framleiða mikið magn endorfíns sem endist allan sólarhringinn. Þetta gefur mikla vellíðan og mildar ýmis einkenni sjúkdóma, eins og MS.

Sverrir hefur annast fólk með MS í meira en 40 ár og hefur ávísað lyfinu til skjólstæðinga sinna á síðustu mánuðum. Að hans mati gerir lyfið í versta falli ekkert illt.

Hins vegar getur það gert mikið gagn og hefur gert það í mörgum tilfellum. „Þessi aukna framleiðsla endorfíns hefur í för með sér vellíðan sem minnkar þreytu og verki en það eru algengir fylgifiskar MS. Einkenni eins og spasmi og stífni mildast mjög mikið þannig að fólki líður miklu betur. Lyfið mildar líka einkennin hjá gigtar-sjúklingum. Geti maður mildað einkenni MS er eins og maður mildi líka

framgang sjúkdómsins. Samt má ekki tala um þetta sem raunverulega fyrirbyggjandi lyf því svo er ekki,“ segir Sverrir.

Erlendis er LDN nú m.a. notað við eftirfarandi sjúkdómum: ME, MS, Par-konson, Alzheimer, Lupus, Scieroderma (sarkklíki), liðagigt, vefjagigt, alls kyns sjálfsofnæmissjúk-dómum, taugahrörnunar-sjúkdómum og gigtar-sjúkdómum. Meirihluti sjúklinga finnur breytingu

til batnaðar. Unnið er að því að fá lyfið flutt inn hingað til lands og að það fáist afgreitt hér í apó-tekum gegn lyfseðli. Þá yrði leitað með formlegum hætti eftir greiðsluþáttöku í lyfinu.

Fyrir ári stofnaði Gísli Þráinsson facebook-hóp í þeim tilgangi að hjálpa sjúklingum að nálgast LDN, í samstarfi við lækna. Sjúklingar með MS og fleiri sjúkdóma panta nú lyfið frá Skotlandi og

bera saman bækur sínar á netinu. Auðvelt er að finna hópinn með því að slá nafni hans upp á netinu: Undralyfið LDN (Low Dose Naltrexone) á Íslandi.

Sjúklingar hafa mikla trú á þessu lyfi og hafa nú skorað á lækna landsins að kynna sér LDN betur. Eitt prósent landsmanna hefur tekið þátt í því fram-taki. Undirskriftasöfn-unina má finna á facebook og heitir hún Áskorun á lækna á Íslandi.

Um LDN

viðtal 31 Helgin 28.-30. október 2011

Fúlakvísl rennur í Hvítárvatn. Ljósmynd/Sigurgeir Sigurjónsson

Ég er þrællofthræddur en það er svo skrítið þegar maður horfir í gegnum vélina, jafnvel þó mað-ur sitji fyrir utan þyrluna eða þegar búið er að taka hurðina

af flugvélinni, þá hverfur hræðslan,“ segir Sigurgeir Sigurjónsson ljósmyndari sem hefur undanfarin fimm ára verið á flugi yfir Íslandi og myndað landið frá sjónarhorni fuglsins. Afrakstur flugferða Sigurgeirs er kominn út á 192 blaðsíðum og er ævintýra-legur.

„Ég datt inn í þetta verkefni fyrir hálf-gerða tilviljun. Ég hafði aldrei haft neinn áhuga á loftljósmyndun en tók að mér eitt slíkt auglýsingaverkefni fyrir bandarískan viðskiptavin árið 2006. Og þá kviknaði áhuginn, eiginlega alveg óvart en vatt svo bara upp á sig og nú er þessi bók komin út.“

Sigurgeir hefur verið stórtækur í bókaút-gáfu undanfarin ár. Í fyrra kom frá honum bókin Poppkorn með frábærum myndum úr tónlistar- og menningarlífinu á sjötta og sjöunda áratugnum. En þekktastur er þó Sigurgeir fyrir ljósmyndabækur með mynd-

um af íslenskri náttúru. Þar á meðal eru mest seldu bækur af þeirri gerð: Amazing Iceland og Lost in Iceland.

En hvað segir Sigurgeir, er önnur kúnst að mynda úr lofti en af jörðu? „Ekki svo, þetta snýst um tilfinninguna fyrir formi. Og úr lofti að ramma inn þessi málverk sem liggja á jörðinni.“

Sigurgeir er fljótur til svars þegar hann er spurður um hvort hann eigi sér uppá-halds svæði til að mynda.

„Ég hef farið út um allan heim að taka ljósmyndir en svæðið í kringum Torfajökul, Tungnaá, Landmannalaugar og nágrenni er fallegasti bletturinn í veröldinni. Engin spurning.“

Málverkin sem liggja á jörðinni

Bók Sigurgeirs heitir Yfirsýn. Hún er í stóru og voldugu broti (35 cm x 35 cm)

og kemur í sérstæðum umbúðum.

32 ljósmyndun Helgin 28.-30. október 2011

989KRM Á L T Í Ð I N

Úraránið upplýstLögreglan í Reykjavík fann úrin sem rænt var úr verslun Michelsen á Laugavegi í síðustu viku og handtók einn mann vegna ránsins. Þrír aðrir sem grunaðir eru um aðild að því komust úr landi en eru eftirlýstir. Borin hafa verið kennsl á þá alla. Þrír vopnaðir menn ruddust inn í verslunina og létu greipar sópa. Þeir komust undan með þýfið, Rolex-, Tudor- og Michelsen-úr að andvirði 50-70 milljóna króna, en þau hafa nú verið endurheimt. Talið er að mennirnir, Pólverjar, hafi komið hingað gagngert til að fremja ránið. Ekki er vitað til þess að þeir hafi komið hingað áður.

Páll áfram bæjarritariPáll Magnússon ákvað að taka ekki við starfi forstjóra Bankasýslu ríkisins. Ákvörðun hans kom í kjölfar þess að stjórn stofnunarinnar baðst lausnar. Páll dró uppsögn sína á starfi bæjar-ritara í Kópavogi til baka. Bæjarstjórn Kópavogs harmaði þá umræðu sem hófst eftir ráðningu Páls í forstjórastarfið og samþykkti einróma traustsyfirlýsingu þar sem sagði m.a.: „Bæjarstjórn ber traust til starfsmanns síns og veit að hann mun starfa fyrir bæjarfélagið af heilindum hér eftir sem hingað til.“

Deilur vegna PennansVerslunareigendur og húsgagnaframleið-endur, sem eiga í samkeppni við Pennann, segja leikreglur á samkeppnismarkaði þverbrotnar. Það sé ómögulegt að keppa við fyrirtæki sem bankinn dæli peningum í. Hópurinn birti blaðaauglýsingu í vikunni þar sem þess var krafist að leikreglur á samkeppnismarkaði væru virtar. Bent var á að skilanefnd Kaupþings hefði tapað um átta milljörðum króna á gjaldþroti gamla Pennans og að félag í eigu Arion banka hefði á tveimur árum tapað ríflega einum milljarði króna á rekstrinum. Samt hefði Arion banki aukið hlutafé Pennans um 200 milljónir króna um síðustu mánaðamót. Forstjóri Pennans svaraði því til að engir peningar frá Arion banka hefðu farið í rekstur félagsins.

Ísland brjálæðislegastÍsland var brjálæðislegast af öllu brjáluðu, þegar kom að bankamálum, sagði hinn heimsþekkti hagfræðingur og nóbels-verðlaunahafi, Paul Krugman, á ráðstefnu í Hörpu í gær. Erindi Krugmans nefndist A Song of Ice and Ire: Iceland in context. Krugman sagði, að því er fram kom á Vísi, að skuldir væru vandamál á Íslandi. Einkum hjá heimilum og fyrirtækjum. Erfitt væri að leysa málin öðruvísi en að borga þær til baka. Krugman sagði jafnframt að Ísland væri ekki í eins slæmri stöðu og margir héldu. Atvinnuleysi væri góður samanburðarmælikvarði milli landa. Þar stæði Ísland vel að vígi.

Slæm vika

fyrir Pál Magnússon, bæjarritara Kópavogs

Góð vika

fyrir Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur, starfsmann Sameinuðu þjóðanna

12.052Kílómetrar er fjarlægðin milli Reykjavíkur og Talcahuano í Chile þar sem Þór, nýjasta varðskip Landhelgisgæsl-unnar, var smíðað. Siglingin til Íslands tók tæpan mánuð.

31.000Fuglar er rjúpnaveiðikvóti ársins sem er ríflega helmingi færri fuglar en í fyrra. Veiðitímabililið er alls fjórar helgar, fyrsta helgin er fram undan.

1.650Krónur fær sá til baka frá veðmálafyrirtækinu Betsson þegar lagðar eru undir 1.000 krónur að Hanna Birna Kristjánsdóttir bjóði sig fram til formanns Sjálfstæðis-flokksins. Krónurnar verða hins vegar 2.650 ef veðmálið er á hinn veginn, að hún bjóði sig ekki fram.

2Mörk sem landsliðsmaður-

inn Alfreð Finn-bogason skoraði í

3-1 sigri Lokeren í belgísku

bikarkeppn-inni eftir að hann kom af vara-manna-bekknum á 58. mínútu.

Komin til KabúlGamla formannatrygging stjórnmálaflokkanna hljóðaði upp á feitt starf hjá hinu íslenska ríki þegar stjórnmálaferli fyrrum formanna lauk. Þessi óskrifaða samtryggingarregla stjórnmálaflokkanna ríghélt í mörg ár. Nokkur dæmi: Svavar Gestsson varð sendiherra, Þorsteinn Pálsson og Jón Baldvin Hannibalsson líka, Steingrímur Hermannsson og Davíð Oddsson tylltu sér í Seðlabankann og svo fengu fyrrum varafor-menn í náðinni líka fín störf. Friðrik Sophusson varð forstjóri Landsvirkjunar og Guðmundur Árni Stefánsson varð sendiherra. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir gaf þessari leiðu hefð langt nef í vikunni þegar hún kom sér fyrir í Kabúl þar sem sinnir hún stjórnand-astarfi fyrir UN Women, undirstofnun Sam-einuðu þjóðanna. Er það vel af sér vikið.

Vondur mánuður, verri vikaÞetta var vond vika fyrir Pál Magnússon sem stjórn Bankasýslu ríkisins var búin að velja sem forstjóra stofnunarinnar. Jafn-vel enn verri en sú síðasta sem var þó afleit fyrir hans eins og reyndar vikurnar tvær þar á undan líka. Í tæplega einn mánuð hefur Páll mátt þola látlausar glósur um að vera spillingarpési og einn af arkitektum helmingaskipta-einka-vina-væðingar gömlu ríkisbankanna, sem allt upplýst fólk veit þó að Davíð og Halldór teiknuðu upp eftir sínum smekk. Sjálfur

var Páll bara starfsmaður á plani og var flestum gleymdur áður en hann var svo óheppinn að sækja um hjá Bankasýslunni. Það sem gerir þessa viku hins vegar þá verstu er að Páll

ákvað að þiggja ekki forstjórastarfið en situr eftir með ómaklega

flekkað mannorð.

67,5vikan í tölum

Hrunið í HörpuÁ fimmtudag fór fram einhvers konar útskriftarveisla íslenskra rík-isins úr fjármálanámi Alþjóða gjald-eyrissjóðsins í fundarsal Hörpu. Þar komu saman spekingar úr ýmsum áttum og ræddu efnahagshrunið og eftirleikinn á ráðstefnu ríksins og AGS. Willem Buiter, Paul Krugman, Martin Wolf voru á meðal þeirra sem tóku til máls og náðu eyrum Facebook-notenda.

Brynjólfur Þór GuðmundssonTek til og hlusta á ráðstefnu í Hörpu. Jebb svona fagnar maður frívöktum.

Einar KárasonÞessi Martin Wolf, sem lofar okkur gullöld með krónu og utan ESB – var hann ekki hér líka 2007? Eða var það einhver annar sem bara sagði það sama?

Erla Hlynsdóttir„Leita að sofandi gestum. Ég sé þrjá. Af hverju eru þeir sofandi? Er-indi Franeks, um smáatriðin í vinnu AGS, kemur til greina.“ VísisTwittið frá AGS-fundinum. Horfið á þetta, þið þarna fólk!

Birgitta JónsdottirBuiter sagði m.a. að 110% leiðin væri geðveiki og að við ættum að

losa okkur við verðtrygginguna... fannst eins og aðstoðarmaður Jóhönnu hefði ekki heyrt þann hluta ræðunnar.

Ómar R. ValdimarssonKrugman virðist vera að íhuga sjálfsmorð á meðan hann hlustar á ræða Gylfa Arnbjörnssonar frá ASÍ...

Flugorrusta í fjölmiðlumLitlir kærleikar eru með þeim fyrrverandi vopnabræðrum hjá Iceland Express, Pálma Haraldssyni og Matthíasi Imsland, eftir að sá síðarnefndi gekk til liðs við Skúla Mogensen og nýja flugfélagið WOW Air. Skeytin ganga á milli manna í fjölmiðlum og fólkið á Facebook hristir hausinn.

Illugi JökulssonRosalega hef ég mikinn áhuga á deilum Pálma Haraldssonar og Matthíasar Imsland.

Magnús E. FinnssonEinhver erlendur auðkýfingur lét hafa það eftir sér ekki alls fyrir löngu að hann fjárfesti aldrei í

flugfélögum því það væri eitt það vitlausasta sem menn gera við peninga sína. Gildir líklega ekki á Íslandi!

Heiðar Ingi SvanssonSkáld dagsins er......Pálmi Haralds-son.

Aðalsteinn KjartanssonSkúli er með forgangsröðunina á hreinu. Alltaf, alltaf, alltaf að byrja á flugfreyjubúningunum…!

Útlegðin góða í kabúlIngibjörg Sólrún Gísladóttir, fyrr-verandi utanríkisráðherra, hefur verið ráðin yfirmaður UN Women í Kabúl í Afganistan. Laun hennar komust í umræðuna í vikunni og sem fyrr sýnist hverjum sitt á Facebook.

Heiða B. HeiðarsMér finnst ágætis skipti að hafa Ingibjörgu Sólrúnu í Afganistan fyrst hún þurfti ekki að mæta fyrir Landsdómi. Skítt með það þó hún fái nokkrar milljónir á mánuði.... hún kaupir aldrei mannorð sitt og trúverðugleika fyrir það drasl.

Þráinn BertelssonHún ætti að mínu mati að vera fyrir Landsdómi!

Íris Björg KristjánsdóttirFólk fær ekki svona stöðu í gegnum íslenska spillingarpólitík. Svo valdamikil erum við ekki. Ráðningarferlin hjá UN eru ekkert í líkingu við ráðningarferlin á Íslandi. Þau eru löng og erfið. Kannski í leiðinni að benda á að þetta er ekki þægindastarf og skrifstofurnar í Kabúl eru á hættusvæði. Hvernig væri að dást að henni að treysta sér í þessar aðstæður, og hætta á þessu launa/spillingarplani?

í landi óttans og efansSamkvæmt könnun sem birt var í vikunni er traust almennings á ýmsum stoðum samfélagsins síst að aukast frá hruni. Færri treysta stjórnarandstöðunni en ríkisstjórn-inni sem hlýtur að teljast fáheyrt og ESB kemur nokkuð sterkt inn.

Sveinn Andri SveinssonESB nýtur einnig meira trausts meðal almennings en íslenskir fjölmiðlar, Seðlabankinn og lífeyris-sjóðirnir!!

Jónas KristjanssonMinna traust er á stjórnarandstöð-unni en ríkisstjórninni, en meira traust á Evrópusambandinu.

HeituStu kolin á

Tekið var á móti Þór, nýju og glæsilegu varðskipi Íslendinga, með viðhöfn á Miðbakka Reykjavíkurhafnar í gær. Skipið var smíðað í Chile og tók heimsiglingin um mánuð. Í fyrradag kom skipið við í Vestmannaeyjahöfn. Með komu þess verða kaflaskipti í öryggis-málum sjómanna og vöktun íslenska hafsvæðisins, hvort sem er á sviði auðlindagæslu, fiskveiðieftirlits, löggæslu, leitar eða björgunar. Varðskipið Þór er 93,80 metrar að lengd, 16 metra breitt og með 120 tonna dráttargetu. Sigurður Steinar Ketilsson skipherra og áhöfn hans sigldu skipinu heim. Ljósmynd Hari

IÐAN - fræðslusetur,Skúlatúni 2, 105 Reykjavík,

sími: 590 6400, bréfsími: 590 6401,netfang: idan@idan.is

Auglýsing um sveinspróf Sveinspróf í eftirtöldum iðngreinum verða haldin í desember, janúar og febrúar

ef næg þátttaka fæst:

Í matreiðslu, framreiðslu, bakaraiðn, og kjötiðn í desember. Umsóknarfrestur er til 1. nóvember.

Í húsasmíði og pípulögnum í desember. Sveinspróf í málaraiðn í janúar.Umsóknarfrestur er til 1. nóvember.

Í málmiðngreinum í janúar. Umsóknarfrestur til 1. desember.

Í snyrtigreinum í janúar. Umsóknarfrestur er til 1. desember.

Í bílgreinum í janúar/febrúar. Umsóknarfrestur er til 1. desember.

Í hönnunar- og handverksgreinum í janúar/febrúar. Umsóknarfrestur er til 1. desember..

Með umsókn skal leggja fram afrit af námssamningi, lífeyrissjóðsyfirlit og burtfararskírteini með einkunnum eða staðfestingu skóla á því að nemi muni útskrifast í desember 2011.

Kostnaður próftaka s.s. efniskostnaður er mismunandi eftir iðngreinum.

Umsóknareyðublöð má nálgast á heimasíðu okkar, veffang: www.idan.is og á skrifstofunni.

Dagsetningar og nánari upplýsingar um prófin er að finna á www.idan.is.

Mælist stuðningurinn við Steingrím J. Sigfússon meðal stuðningsmanna VG, samkvæmt skoð-anakönnun sem MMR gerði fyrir Viðskiptablaðið. Enginn annar íslenskur stjórnmálaforingi nýtur viðlíka hylli innan eigin flokks.

34 fréttir vikunnar Helgin 21.-23. október 2011

Viðtökur við Meniga hafa farið fram úr björtustu vonum, segir Helgi Bjarnason, framkvæmdastjóri viðskipta-bankasviðs Arion banka, en

Meniga-heimilisbókhaldið er einn af fjöl-mörgum liðum í fræðsluátaki Arion banka. Markmið fræðsluátaksins er að stuðla að auknu fjármálalæsi, en með auknu fjár-málalæsi nær fólk betri tökum á eigin fjár-málum og tekur betri fjárhagslegar ákvarð-anir fyrir sig og fjölskyldu sína.

Meniga-heimilisbókhaldið hefur nú staðið viðskiptavinum Arion banka til boða síðan í byrjun hausts og hafa viðtökurnar verið hreint út sagt frábærar. Hátt í átta þúsund viðskiptavinir Arion banka eru farnir að nýta sér Meniga til að fá betri yfirsýn yfir útgjöld heimilisins.

Óþarfa útgjaldaliðir upp á yfirborðiðMeð Meniga-heimilisbókhaldinu er hægt að fylgjast vel með því í hvað peningarnir eru að fara þar sem kerfið sækir sjálfvirkt færslur af reikningum og greiðslukortum og flokkar þær saman. Þannig er auðveld-lega hægt að sjá hversu mikið fjölskyldan er að eyða í bensín, mat, læknisþjónustu og fatainnkaup svo fátt eitt sé nefnt. Meniga er mjög þægilegt og einfalt í notkun þar sem búið er að útbúa flesta flokkana sem færslurnar tilheyra auk þess sem hægt er að tengja maka við heimilisbókhaldið svo heildaryfirsýn náist.

Kostir Meniga eru margir en það sem kemur mörgum notendum á óvart er að neyslumynstur þeirra er annað en þeir hafa talið það vera og oftar en ekki rekur fólk augun í útgjaldaliði sem auðvelt er að lækka til muna. Það er svo auðvitað misjafnt hvað fólk hefur mestan áhuga á varðandi heim-ilisbókhaldið; sumir vilja fá góða yfirsýn yfir sín eigin fjármál og hvernig þau eru að þróast, aðrir hafa áhuga á að bera útgjöldin

saman við útgjöld annarra, t.d. fjölskyldu af sömu stærð, en það er eiginleiki sem kerfið býður upp á. Fyrir aðra skiptir svo mestu máli að geta gert góða áætlun fram í tímann.

Mikil aðsókn á Meniga-námskeið Nú í haust hefur Arion banki boðið við-skiptavinum sínum á námskeið í Meniga

og eru þau ætluð þeim sem vilja fá aðstoð við fyrstu skrefin. Námskeiðin hafa verið haldin í Háskólanum í Reykjavík sem og á landsbyggðinni til að mæta eftirspurn þar, en heildarfjöldi námskeiða er í kringum 20 talsins sem er virkilega ánægjulegt.

Breki Karlsson, forstöðumaður Stofn-unar um fjármálalæsi, hefur umsjón með námskeiðunum en Arion banki hefur

undanfarin ár verið aðal bakhjarl stofnun-arinnar.

Það er mikið ánægjuefni hversu góðar viðtökur Meniga-heimilisbókhald hefur fengið og Arion banki hefur brugðist við mikilli aðsókn á námskeiðin með því að bæta við fleiri námskeiðum. Skráning og nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu bankans arionbanki.is eða í síma 4447000.

Meniga-heimilisbókhald slær í gegnKynning

HeimilisbókHald

Hátt í átta þúsund skráðir notendur í Meniga-heimilisbókhaldi Arion banka

Fjármál heimilanna Helgin 28.-30. október 2011

Breki Karlsson

arion banki býður viðskipta-vinum sínum nú þá nýjung að taka óverðtryggð íbúðal-án til 25 eða 40 ára þar sem vextirnir eru fastir í fimm ár.

Að þeim tíma liðnum eru vextirnir endur-skoðaðir og ef lántaka líst ekki á þá vexti sem honum standa þá til boða, getur hann valið á milli annarra kosta ef honum sýnist svo. Hann getur þá breytt láninu í verð-tryggt lán, annað óverðtryggt lánsform ef það er hagstæðara eða greitt lánið upp án sérstaks uppgreiðslugjalds.

Áður en lán er tekið er ýmislegt sem þarf að huga að, s.s. hver er greiðslugetan og hvaða áhrif hefur lántakan á fjárhag heim-ilisins. Gott er að verða sér úti um allar upplýsingar um lánið, vexti, greiðslubyrði, uppgreiðslugjald, lántökukostnað og svo framvegis. Eins þarf lántaki að skilja hver áhættan og ávinningurinn er við lánið.

Vert að hafa í huga hvernig talið er að

verðbólga muni þróast yfir lánstímann. Afar erfitt er að spá fyrir um verðbólgu en best er að leggja saman áætlaða verðbólgu og vexti verðtryggðs láns. Sé útkoman lægri en vextir óverðtryggðs láns er að öðru óbreyttu skynsamlegt að velja verðtryggt lán. Sé út-koman hærri gæti verið skynsamlegt að velja óverðtryggt lán. Eins er möguleiki á að blanda saman óverðtryggðu og verðtryggðu láni og dreifa þannig áhættunni.

Það getur skipt sköpum að taka upp-lýsta ákvörðun þegar kemur að því að taka íbúðalán enda er oft um að ræða stærstu fjárfestingu einstaklinga. Mikilvægt er að ákvörðunin sé byggð á réttum forsendum og taki mið af persónulegum þörfum hvers og eins.

Greiðslubyrði óverðtryggðra lána er að öðru jöfnu þyngri en verðtryggðra lána en á móti kemur að höfuðstóll óverðtryggðu lán-anna lækkar hraðar en verðtryggðu lánanna og eignamyndunin er því örari.

Arion banki býður hagstæð óverðtryggð íbúðalán

óVerðtryggð íbúðalán arion banka

Landsbankinn hefur nú kynnt ný óverðtryggð íbúðalán og bætt kjör á verðtryggðum íbúðalánum sem eru þau hagstæðustu sem bjóðast í dag. Það er markmið bankans að viðskiptavinir hafi raunhæft val í mikilvægum ákvörðunum sem snúa að fjármálum heimilanna og að bjóða upp á lausnir sem taka mið af aðstæðum þeirra.Eftirspurn eftir óverðtryggðum lánum hefur aukist en greiðslubyrði þeirra er hærri á sama tíma og eignamyndun er hraðari. Landsbankinn býður nú óverðtryggð íbúðalán með föstum vöxtum til 3 eða 5 ára og að bindingu lok-inni geta viðskiptavinir fest vexti aftur, greitt upp lánið án uppgreiðslugjalds eða endurmetið stöðuna án mikillar fyrirhafnar. Ekkert lántökugjald er tekið við endurfjármögnun hjá Landsbankanum og er þá hægt að velja aðrar fjármögnunarleiðir sem í boði verða. Gott er fyrir viðskiptavini að hafa í huga að ríkissjóður innheimtir ekki stimpilgjöld við kaup á fyrstu fasteign né af þeim hluta nýja lánsins sem samsvarar uppreiknuðu virði eldra lánsins en það síðarnefnda gildir fram til áramóta.Íbúðalán Landsbankans eru til allt að 40 ára og með því hafa viðskiptavinir mikinn sveigjanleika

í vali á lengd lánstíma. Hámarks-lánshlutfall er 70% af markaðs-virði eða verðmati eignar en ekki fasteignamati líkt og tíðkast hefur. Viðbótarlán er í boði fyrir allt að 85% þar sem lánað er til allt að 15 ára með jöfnum afborgunum, sem hraðar eignamyndun. Þessi íbúðarlán og viðbótarlán eru í boði óverðtryggð með föstum eða breytilegum vöxtum og verðtryggð

með breytilegum vöxtum.Landsbankinn býður ný óverðtryggð íbúðalán með föstum vöxtum: Lánshlutfall Binding vaxta 36 mánuðir 60 mánuðir Allt að 70% 6,40% 6,60% Frá 70 til 85% 7,40% 7,60% Þeir viðskiptavinir Landsbankans sem kaupa sína fyrstu fasteign og standa í skilum með lánið sitt fá árlega endurgreiðslu frá bankanum sem nemur 0,25 prósentustigum af greiddum vöxtum. Til að koma til móts við núverandi viðskiptavini býður Landsbankinn helmingsafslátt af lántöku-gjöldum til þeirra fjölmörgu viðskiptavina sem eru í vildarkerfum Landsbankans.

Óverðtryggð íbúðalán Landsbankans

Kynning HeimilisbókHald

Viðskiptavinir eiga að hafa val og kostirnir þurfa að vera góðir.

Viðskipti Það er stutt yfir í Mp banka

Það er einfaldara en margir halda að flytja viðskipti sín til okkar því við sjáum um það fyrir fólk ef það vill,“

segir Svanhvít Sverrisdóttir við-skiptastjóri hjá MP banka. „Á heimasíðu okkar er m.a. hægt að senda inn beiðni um tilboð í viðskipti. Þegar umsóknin hefur verið send fer viðskiptastjóri yfir hana og sendir tilboð til baka án allra skuldbindinga. Ef viðkom-andi er ánægður með þau kjör sem honum bjóðast og samþykkir, þá sjáum við um að flytja við-skiptin frá öðrum banka. Í fram-haldinu fyllir nýr viðskiptavinur út eyðublað með því að haka við þá þjónustu sem hann er með hjá hinum bankanum og við setjum í farveg yfirfærsluna sem tekur oftast örfáa daga.

Svanhvít segir enn fremur að fólk geti að sjálfsögðu komið í heim-sókn í útibú MP banka sem eru í Ármúla 13a og Borgartúni 26. „Þar er hægt að setjast niður með við-skiptastjóra og fara yfir þarfir við-

komandi einstaklings í sameiningu og finna út hvaða leiðir í þjónustu henta best. Eftir að tilboð í viðskipti hefur verið samþykkt látum við við-skiptavin vita þegar greiðslukort eru tilbúin til afhendingar og sjáum

um stofnun á reikningum og flutn-ing á öðrum viðskiptum.“

Hagstæðir innlánsvextir Vextir á innlánum hafa verið í um-ræðunni undanfarið, hvaða mögu-

leika og kjör býður MP banki upp á fyrir innlánseigendur? „Við bjóðum fjölbreytta möguleika til ávöxtunar sparnaðar, bæði hvað varðar óverð-tryggða og verðtryggða innláns-reikninga. Fólk er í auknum mæli að

nýta sér bundna óverðtryggða inn-lánsreikninga en við bjóðum upp á slíka reikninga með bindingu frá einum mánuði upp í 18 mánuði þar sem vextir eru á bilinu 2,95% - 3,70%. Fyrir þá sem vilja frekar vera með sparnað á verðtryggðum reikningum bjóðum við upp á hagstæð vaxtakjör á reikningum bundnum í 36 mán-uði, en vextir á slíkum reikningi eru 2,20%. Við bjóðum einnig upp á verð-tryggðan reikning sem bundinn er í 60 mánuði og eru vextir á slíkum reikning 2,40%.“

Svanhvít segir einnig að það sé mjög vinsælt hjá foreldrum að stofna svokallaða framtíðarreikninga fyrir börnin sín. „MP Framtíð er verð-tryggður reikningur sem bundinn er til 18 ára aldurs. Það er algengt að foreldrar eða ömmur og afar stofni slíkan reikning við fæðingu barns og séu svo með reglulega millifærslu í hverjum mánuði á reikninginn. Margt smátt gerir eitt stórt í sparn-aði og ekki þarf að leggja mikið fyrir í hverjum mánuði til að barnið eigi góðan sjóð í lok binditíma. Öll börn sem eiga reikning hjá MP banka geta fengið bauk frá okkur sem kallast Mosi og var hannaður af íslenska hönnunarfyrirtækinu Tulipop. Hann hefur vakið mikla lukku hjá yngstu kynslóðinni.“

Boðið upp á fjölbreytta möguleika til ávöxtunar sparnaðar á verðtryggðum og óverðtryggðum reikningum.

Einfaldara en margir halda að flytja viðskiptin

HV

ÍTA

HÚ

SIÐ

/ S

ÍA 1

1- 2

300

Óverðtryggð húsnæðislán

Breytilegir vextir*

Fastir vextir fyrstu 3 árin*

Greiðslubyrði tekur mið af gildandi vöxtum á hverjum tíma.

Stöðug greiðslubyrði fyrstu þrjú ár lánstímans. Að þeim tíma liðnum gilda breytilegir vextir húsnæðislána samkvæmt vaxtatöflu á hverjum tíma.

Óverðtryggð húsnæðislán Íslandsbanka geta numið allt að 80% af markaðsverðmæti og eru ýmist með breytilegum vöxtum eða föstum vöxtum fyrstu þrjú árin. Hvort hentar þér betur?

Fáðu allar nánari uppýsingar um húsnæðislán Íslandsbanka hjá þjónustufulltrúa í næsta útibúi eða á islandsbanki.is. ,20

* Vextir skv. vaxtatöflu Íslandsbanka 21.10.2011 og miðast við lánsfjárhæð sem rúmast innan 70% af fasteignamati ríkisins. Íslandsbanki býður upp á viðbótarlán upp að 80% af markaðsverðmæti.

Kynning

Svanhvít Sverrisdóttir viðskiptastjóri hjá MP banka.

2 fjármál heimilanna Helgin 28.-30. október 2011

ÍSLE

NSK

A S

IA.IS

AR

I 569

22 1

1/11

Þökkum frábærar viðtökur.

Heimilisbókhald Arion banka

Þúsundir viðskiptavina hafa nú skráð sig í Meniga heimilisbókhald í gegnum Netbanka Arion banka og mörg hundruð manns sótt Meniga námskeið sem haldin hafa verið um land allt. Kynntu þér Meniga og þú kemst að því hvað það getur verið létt og skemmtilegt að sinna heimilisbókhaldinu.

Reykjavík:Fimmtudag 3. nóv., miðvikudag 9. nóv. og fimmtudag 10. nóv., kl. 17:30 í Háskólanum í Reykjavík.

Borgarnes: Miðvikudag 2. nóv., kl. 17:30.

Hvað skiptir þig máli?

Við bætum við fleiri námskeiðum þar sem farið er yfir grunnatriði Meniga heimilisbókhaldsins.Nánari upplýsingar og skráning á arionbanki.is

arionbanki.is – 444 7000

Þú velur það íbúðalán sem hentar þér

landsbankinn.is 410 4000Landsbankinn

JÓ

NS

SO

N &

LE

’MA

CK

S

•

jl.i

s

•

SÍA

Skilmála og nánari upplýsingar má fi nna á vefsíðu okkar, landsbankinn.is, eða í næsta útibúi Landsbankans.

3,90%6,40%

Viðskiptavinir eiga að hafa val. Við bjóðum nú óverðtryggð íbúðalán með föstum vöxtum og lækkum breytilega vexti á verðtryggðum íbúðalánum verulega.

Verðtryggð íbúðalánBreytilegir vextir

Ný óverðtryggð íbúðalánFastir vextir

MP banki býður viðskiptavinum sínum bæði upp á verðtryggð og óverðtryggð

íbúðalán. Óverðtryggðu lánin eru með breytilegum vöxtum og lánað er fyrir allt að 80% af markaðsvirði íbúðar/eignar/fasteignar. Lánað er annars vegar fyrir allt að 60% af kaupsamningi eða viðurkenndu verðmati og bera þau lán 5,40% vexti. Hins vegar er lánað fyrir allt að 80% af kaupsamningi eða viðurkenndu verðmati á 6,75% vöxtum. Lánstími á fyrra láni getur verið 15, 25 eða 40 ár en á seinna láni getur lánstími verið allt að 10 ár. Ekkert uppgreiðslugjald er á lánunum og getur lántaki því

greitt upp lánin hvenær sem er án gjalds. Hægt er að velja á milli þess að vera með jafnar afborganir eða jafnar greiðslur.

Hægt blanda saman verð-tryggðu og óverðtryggðu lániLántakendur geta enn fremur valið um að blanda saman verðtryggðu og óverðtryggðu láni. Sem dæmi getur lán upp að 60% veðhlutfalli verið verðtryggt og viðbótarlánið upp að 80% þá óverðtryggt. Þetta getur verið góður kostur fyrir lán-taka til að dreifa áhættu og jafna sveiflur vegna verðbólgu.

Þess má geta að MP banki býður einnig verðtryggð og óverðtryggð íbúðalán á síðari veðréttum. Veð-hlutföll geta verið allt að 75% ef lán

eru á eftir lánum Íbúðalánasjóðs og lífeyrissjóða.

Engin viðskiptaskilyrðiMP banki er ekki með nein við-skiptaskilyrði tengd íbúðalánum frekar en á öðrum lánum eins og sumir aðrir bankar eru með. Það er mat bankans að það sé óeðlilegt að þvinga fólk í viðskipti og hefur MP banki sent inn kvörtun til Sam-keppniseftirlitsins vegna þessa.

Bæði verðtryggð og óverðtryggð íbúðalán

Engin skilyrði uM viðskipti tEngd íbúðalánuM hjá Mp banka

íslandsbanki kynnti ný-lega breytt fyrirkomulag á húsnæðislánum bankans. Bankinn hækkaði hámarks lánshlutfall úr 70% í 80% af

markaðsvirði eigna og lækkaði um leið vexti á óverðtryggðum hús-næðislánum. Unnið hefur verið að breytingunni í nokkurn tíma og er hún meðal annars gerð í kjölfar þess að Íslandsbanki fékk nýverið leyfi frá Fjármálaeftirlitinu til að gefa út sérvarið skuldabréf.

Una Steinsdóttir, framkvæmda-stjóri viðskiptabankasviðs, segir að viðskiptavinir geti nú fengið að allt að 70% af fasteignamati hús-næðis á hagstæðari kjörum en áður hafa boðist. „Í boði eru óverð-tryggð lán á föstum 6,2% vöxtum fyrstu þrjú ár lánstímans. Einnig bjóðast viðskiptavinum nú hag-stæðari kjör á breytilegum óverð-tryggðum vöxtum en vextir þeirra lána hafa verið lækkaðir og eru nú 5,25%.“

Hægt að endurfjármagna með óverðtryggðum lánumUna segir að ef viðskiptavinur þurfi hærra lán þá sé í boði viðbótarlán upp að allt að 80% af markaðsverði húsnæðis. „Kjörin á þessum við-bótarlánum eru 7,1%, óverðtryggðir fastir vextir til þriggja ára og 5,75% óverðtryggðir breytilegir vextir.“ Hún segir lánin vera veitt til hús-næðiskaupa en einnig vegna endur-

fjármögnunar á eldri lánum hjá Ís-landsbanka.

Vandað til verka„Við höfum unnið að undirbúningi þessara nýju húsnæðislána síðustu vikur og lagt áherslu á að vinna að fjármögnun þeirra áður en þau yrðu sett á markað, og við sjáum nú til lands í þeim efnum,“ segir Una. Enn fremur hafi starfsmenn í útibúum og í þjónustuveri farið á námskeið í húsnæðislánum bankans síðustu vikurnar og séu því vel í stakk búnir til að þjónusta viðskiptavini og veita nánari upplýsingar um lánin.

Nánari upplýsingar er hægt að nálgast á heimasíðu Íslandsbanka, www.islandsbanki.is <http://www.islandsbanki.is>.

Lægri vextir á óverðtryggðum húsnæðislánum Íslandsbanka

húsnæðislán íslandsbanka

Viðskiptavinir eiga að hafa val og kostirnir þurfa að vera góðir.

VirðingRéttlæti

VR býður atvinnuleitandi félagsmönnum upp á fjölda áhugaverðra námskeiða, þeim að kostnaðarlausu. Um er að ræða ýmiss konar námskeið sem auka þekkingu, hæfni og reynslu.

Veist þú hvað VR gerir fyrir þig?

Nánar á www.vr.is

Una Steinsdóttir, framkvæmdastjóri viðskiptabankasviðs.

4 fjármál heimilanna Helgin 28.-30. október 2011

Af opinberri umræðu mætti einmitt halda að þessi ímynd um vonda stöðu sam-félagsins sé ráðandi. Sú er þó alls ekki raunin.

H run krónunnar hefur leikið al-menning miklu

verr en hrun bankanna. Erlendir kröfuhafar og ríkissjóður tóku á sig stærsta hlut bankahruns-ins en hrun krónunnar hafði meiri áhrif á hag heimila og fyrirtækja. Erlend lán heimila tvö-földuðust og fjölskyldur með verðtryggð lán sáu þau vaxa um 20 til 30 pró-sent. Þannig þurrkaðist út eignarhluti fjölmargra húsnæðiseigenda. Þá höfðu mörg fyrirtækin flúið krón-una og tekið lán í erlendri mynt. Við hrunið tvöfölduðust því skuldir velflestra fyrirtækja sem leiddi af sér „tæknilegt“ gjaldþrot um 70 til 80 prósent þeirra og hægagang í at-vinnulífinu í kjölfarið.

Hálfnuð með verkefniðSumir stjórnmálamenn hafa sagt að vegna vandamála dagsins í dag, höfum við ekki tíma til að ræða stefnumótun til lengri tíma. Ekkert er fjær sanni. Stóru vandamál dags-ins í dag tengjast beint þáverandi og að einhverju leyti núverandi skipan efnahags- og atvinnumála. Það er því hluti af lausn viðfangsefnanna að marka stefnu til framtíðar. Þór-anna Jónsdóttir doktorsnemi ramm-aði þetta vel inn í aðsendri grein í Fréttatímanum í október í fyrra þegar hún hvatti til þess að lausnir á aðsteðjandi vanda yrðu settar fram í samhengi við langtímastefnu og

markmið, því annars væri ljóst að önnur og stærri vanda-mál myndu fylgja í kjölfarið: „Stærsta vandamálið er þó að skammtímahugsun er innbyggð í þankagang Alþingis- og stjórn-málamanna. Þar snú-ast leikreglurnar um að ná skjótfengnum árangri, hvort sem er sem einstaklingur eða flokkur, og færast þannig ofar í gogg-unarröðina hjá koll-

egum eða kjósendum …. Þannig eru skammtímalausnir og hags-munagæsla verðlaunuð en lang-tímalausnum ýtt til hliðar. Því miður er niðurstaðan sú að þar sem lang-tímasjónarmið skortir eru líkurnar á raunverulegum árangri og umbót-um litlar,“ skrifaði Þóranna.

Tölur um hagvöxt, minnkandi atvinnuleysi og betri stöðu ríkis-sjóðs sýna að við erum á réttri leið að loknu hruni. Þá hefur ríkisstjórn-in farið með skipulegum hætti yfir aðdraganda hrunsins og lagt til breytingar. Þar má til dæmis nefna endurskoðun á löggjöf um fjár-málafyrirtæki, breytingar á lögum um stjórnarráðið, nýja starfshætti Alþingis og nú stendur yfir endur-skoðun á stjórnarskránni. Þannig hefur verið reynt að tryggja að kerfið geti ekki hrunið með sama hætti og það gerði haustið 2008. Hins vegar er stór hluti endurmatsins eftir, eink-um sá hluti sem snýr að umhverfi

efnahagsmála og hvernig við tryggj-um farsæld heimila og fyrirtækja til lengri tíma litið.

Sjálfstraust eða óttiNú er brýnt að ræða af alvöru hvern-ig samfélag við viljum byggja á Ís-landi. Þar virðast stjórnmálamenn skiptast í tvo hópa. Sumir telja að nánara samstarf við alþjóðasamfé-lagið skapi forsendur til að skapa stöðugleika í fjármálum heimila og fyrirtækja. Þannig verði hægt að byggja upp samkeppnishæft þjóð-félag sem laðar að sér fólk og fyr-irtæki. Aðrir vilja leggja áherslu á þjóðernishyggju og vilja hverfa aft-ur til þjóðfélagseinangrunar með skertu frelsi einstaklinga og und-irtökum þröngra hagsmunaafla. Þannig hafa íhaldsöflin daðrað við einangrunarhyggju.

Svo virðist sem rökræðan um lang-tímastefnu snúist um opið eða lokað samfélag, samstarf eða einangrun, sjálfstraust eða ótta. Jafnaðarmenn telja að velferð þjóðarinnar felist í opnu samfélagi þar sem hver ein-staklingur búi við öryggi og velferð, en hafi greiða möguleika til vaxtar. Þannig leggjum við áherslu á jöfnuð en um leið að hverskyns hindrunum og pólitískum takmörkunum verði vikið úr vegi. Þessum markmiðum verði náð í samstarfi við alþjóðasam-félagið. Við viljum breytingar, ekki stöðnun. Svo virðist sem jafnaðar-menn séu í raun eini valkostur þeirra sem vilja uppbyggingu fjölbreytts at-vinnulífs í alþjóðlegum tengslum og vilja losa heimili og fyrirtæki undan oki verðtryggingar og hárra vaxta.

Hvoru á að trúa, þeim sem segja að hér sé allt meira eða minna í klessu eða grjóthörðum staðreyndum um umsvif landsmanna sem benda til annars? Lítum á nokkrar tölur. Inn-lend kreditkortavelta hefur vaxið um tæplega fimm prósent á þessu ári. Aukningin á kort-anotkun í útlöndum er enn meiri. Skíða- og golfferðir seljast jafnt og þétt. Í vikunni voru svo fluttar af því fréttir að þegar er búið að selja miða á jólatónleika fyrir 350 milljónir

króna. Þannig er töluverður kraftur í einkaneyslu lands-manna, enda hefur hún hefur ekki aukist hraðar frá skell-inum haustið 2008 en á þessu ári.

Þessari ljómandi traustu vísbendingar benda sem sagt eindregið til þess að ástandið sé í raun töluvert langt frá því að vera jafn afspyrnu slæmt eins og maður gæti slysast til að halda þegar hlustað er full-

trúa svo ólíkra hópa sem Hagsmunasamtaka heimilanna og Samtaka atvinnulífsins.

Hvað er sagt og hversu oft hefur áhrif. Hollt er að hafa í huga, þegar málflutningur þessara tveggja samtaka er meltur, að þó nöfnin séu stór þá eru þau fyrst og fremst lobbíistafélög tiltölulega þröngra hagsmuna.

Samtök atvinnulífsins eru að minnsta kosti ekki í neinum feluleik með þá stöðu, ólíkt Hagsmunasamtökum heimilanna, sem láta í sífellu eins og þau tali fyrir gjörvalla þjóðina. Hafa reyndar margir talsmenn furðu ólíkra sjónarmiða tekið að sér það umboð að þjóð-inni forspurðri undanfarin þrjú ár.

Í Fréttatímanum í dag er athyglisverð fréttaskýring Gunnhildar Örnu Gunnars-dóttur þar sem skoðað hvort hugarfarið sé farið að þvælast meira fyrir þorra landsmanna fremur en raunverulegur efnahagsvandi, sem vissulega hrjáir afmarkaða hópa. „... hægt er að blása erfiðleikana upp með afstöðu sinni. Það er engin spurning. En [kröggurnar sem fólk upplifir] eru ekki ímyndun heldur ímynd. Ef fólk upplifir tóma erfiðleika í kringum sig verður það ímynd þess á stöðu samfélagsins. Þótt það sjálft eigi hugsanlega ekki í miklum vanda,“ segir Þórhallur Örn Guðlaugsson, markaðsfræðingur og dósent við Háskóla Ís-lands, í greininni.

Af opinberri umræðu mætti einmitt halda að þessi ímynd um vonda stöðu samfélagsins sé ráðandi. Sú er þó alls ekki raunin. Allar kannanir, byggðar á samtölum við venjulegt við fólk, sýna okkur þveröfuga mynd.

Börn og unglingar eru til dæmis ánægð-ari nú en fyrir þremur árum og í skýrslunni „Hvernig hefur þú það?“, sem er sagt frá í fréttaskýringunni, kemur fram að 98 pró-sent Íslendinga segjast þekkja einhvern sem þeir geti treyst á í neyð. Það hlutfall er hvergi hærra innan OECD-ríkja og 83 prósent segja að þeir eigi ánægjulegar upplifanir dagsdag-lega, sem er ellefu prósentustigum yfir meðal-tali í OECD-ríkjum.

Það er umhugsunarefni að svona mikill munur skuli vera á þeirri afstöðu fólks og tón-inum í hinni opinberu umræðu. Það bendir til þess að margir af þeim sem þar tala mest og skrifa séu ekki í góðum tengslum við raun-veruleikann.

Bölsýnissíbyljan Spurning um val

Veruleikinn og opinber umræða

Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is

H

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsinga-stjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.

Stefnumótun til langs tíma er hluti af lausn stóru vanamála dagsins.

Opið eða lokað?

Magnús Orri Schramþingmaður Samfylkingar-innar

viðhorf 35Helgin 28.-30. október 2011

Veitingahús

SuZushii Stjörnutorgi

Sjávargrillið ehf

Íslenska Hamborgarafabrikkan

Italiano ehf - pizzastaður

Karma Keflavík ehfGrófinni 8

Kringlunni 4-12

Skólavörðustíg 14

Hlíðasmára 15 7 ummæli

17 ummæli

4 ummæli

5 ummæli

7 ummæli1

2

3

4

5

Efstu 5 - Vika 43

Topplistinn

Fékkstu ekkiFréttatímann

heim?

Fréttatímanum er dreift á öll heimili á höfuðborgarsvæðinu. Ef þú fékkst ekki blaðið heim, láttu okkur þá vita með tölvupósti á dreifing@frettatiminn.is

Sjáðu blaðið líka á frettatiminn.is

Fært til bókar

Allar frúr sig illa beraÁður fyrr urðu vísur landfleygar og þurfti ekki nútímafjölmiðlun til. Fræg-ust er eflaust vísa Páls J. Árdal er hann kvað niður allar hugmyndir á Alþingi um þegnskylduvinnu með fjórum línum ferskeytlunnar. Vísuna orti Páll árið 1903 en hún birtist í ljóðmælum hans tveimur árum síðar:

Ó, hve margur yrði sællog elska mundi landið heitt, mætti hann vera í mánuð þrællog moka skít fyrir ekki neitt.

Þótt fátíðara sé að vísur fljúgi svo ört

sem fyrrum kemur það þó fyrir. Þannig er með vísu Jónasar Friðriks Guðna-sonar, skálds á Raufarhöfn og fyrrum hirðskálds Ríó-tríósins, sem hlýtur að nálgast þann sess að kallast landfleyg. Leiða setti að Húsvíkingum er þau tíð-indi bárust að Reðasafnið, hið frægasta í plássinu, yrði flutt til Reykjavíkur. Þá orti Jónas Friðrik – og þarf ekki að hafa um frekari orð:

Allar frúr sig illa beraótíðindi að heyra slík:Frá tólfta okt. er talið veratittlingslaust á Húsavík.

Krabbameinsfélagið nýtur velvildar og trausts landsmanna og það er fjöreggið okkar. Við höfum unnið fyrir því trausti og munum standa undir því áfram.

Ágæta Erna.Í annars góðu viðtali við þig í Fréttatímanum 21. október síðastliðinn komu fram staðhæfing-ar sem valdið hafa mis-skilningi. Þarft er að leiðrétta þær ekki síst til að tryggja gott sam-starf þeirra sem sinna margvíslegum þörf-um þeirra sem greinst hafa með krabbamein og aðstandenda þeirra. Þú nefnir að Kræftens bekæmpelse (Danska krabbameinsfélagið, systurfélag K rabbameinsfélags Íslands) styðji f járhagslega við rekstur endurhæf ingarstöðvar f yr ir krabbameinssjúklinga í Árósum. Þú berð þetta saman við Ljósið og bendir á að þið fáið ekki slíkan styrk frá Krabbameinsfélagi Ís-lands.

Kræftens bekæmpelse á og rekur ráðgjafarstöðina Heimdal í Árósum, og er því þarna ein-faldlega að greiða fyrir eigin starfsemi. Þetta má skýrt sjá á heimasíðu ráðgjafarstöðvar-innar (sérstakt félag er um fast-eignina), og var staðfest við mig í símtali við forsvarsmenn Kræftens bekæmpelse að þessu væri svona háttað. Kræftens be-kæmpelse á því og rekur endur-hæfingarstöðina í Árósum alveg eins og Krabbameinsfélag Íslands á og rekur Ráðgjafarþjónustu Krabbameinsfélagsins í Skógar-hlíð. Danska krabbameinsfélagið er því ekki að styðja fjárhagslega starfsemi annarra samtaka með þessu. Sjö þjónustustöðvar aðild-arfélaga Krabbameinsfélagsins á landsbyggðinni njóta líka fjár-hagslegs stuðnings okkar, enda félögin innan vébanda okkar. Við vildum gera miklu betur og efla bæði þjónustustöðvarnar og Ráðgjafarþjónustuna. Allur hinn fjölbreytti rekstur okkar er hins vegar í járnum, og erfitt að sjá að fjárhagsleg staða félagsins leyfi verulegan fjárstuðning við önnur verkefni en okkar, eins og sakir standa.

Í öðru lagi er rétt að halda því til haga að Ljósið hefur fengið styrki frá Krabbameinsfélaginu. Árið 2006, á fyrsta starfsári

Ljóssins, lagði KÍ 2,5 milljónir króna til starfseminnar og 2 milljónir árið eft-ir. Þetta var gert til þess að aðstoða við að hleypa starfsem-inni af stokkunum. Enginn annar rekst-ur hefur fengið svo háar f járhæðir frá Krabbameinsfélaginu frá þessum tíma. Við auglýsum starfsemi ykkar dyggilega og hvetjum þá sem koma

til okkar og við teljum að geti haft gagn af því að fara í Ljósið ein-dregið til að nýta sér þá þjónustu. Við erum viss um að samlegðar-áhrifin eru góð.

Þú bendir á að þeir sem styðja Krabbameinsfélagið fjárhagslega telji sig vera að styrkja Ljósið, og kann svo að vera í einhverjum til-vikum. Þetta gildir að sjálfsögðu líka um þá sem greiða til Ljóssins, en sumir þeirra segja þegar við leitum eftir fjárstuðningi að þeir séu búnir að styðja okkur því þeir hafi greitt til Ljóssins. Þetta rek-um við okkur því líka á. Krafa þín um að söfnunarfé gefið í fjáröflun til eins aðila renni síðan beint til rekstur hjá öðrum myndi augljós-lega gera þetta mun flóknara og ógagnsærra. Við leggjum að sjálf-sögðu megináherslu á að fé sem okkur er trúað fyrir sé nýtt í sam-ræmi við markmið með söfnun þess. Þannig er safnað í átakinu karlmenn og krabbamein (sem þú virðist telja að eigi að renna til ykkar að einhverju leyti) fyrir fræðslu og forvörnum, ráðgjöf og rannsóknum. Það er grundvall-araðtriði að standa við þau áform um nýtingu fjár sem við kynnum, og það gerum við.

Krabbameinsfélagið nýtur vel-vildar og trausts landsmanna og það er fjöreggið okkar. Við höfum unnið fyrir því trausti og munum standa undir því áfram. Við vilj-um því gæta þess í hvívetna að upplýsingar um starfsemi okkar í fjölmiðlum sem byggðar eru á misskilningi eins og hér er raun-in séu leiðréttar. Við munum að sjálfsögðu leggja áfram áherslu á gott samstarf við Ljósið og óskum því starfi alls hins besta.

Krabbameinsfélagið

Opið bréf til forstöðu- manns Ljóssins

Ragnheiður Haraldsdóttirforstjóri Krabbameins-félags Íslands

Rekstrarleiga

Opið alla virka daga frá 10 - 18

www.benni.is

Tækifæri til að hagræða í rekstri fyrirtækisins !

Hafðu samband við ráðgjafa okkar í síma 590 2000

Bílabúð Benna - Tangarhöfða 8-12 Reykjavík - sími 590 2000

Sérfræðingar í bílum

Fyrir tækifæri!

Bílabúð Benna býður fyrirtækjum sem hafa hug á að yngja upp og hagræða í bílaflota sínum, breiða línu af Chevrolet, til rekstrarleigu.Um er að ræða rekstrarleigu á Chevrolet bílum í 12-24 eða 36 mánuði.

•Minnifjármagnsbindingfyrirfyrirtæki •Enginendursöluáhætta •Þjónustueftirlitogsmurþjónustainnifalin •Leigugreiðsluraðfullugjaldfærðaríbókhaldi •Bifreiðarhvorkieignfærðarnéafskrifaðar •Bifreiðarfáanlegarvsk.breyttar

Bensín

Metan

Dísel

Fáanlegir:

Helgin 28.-30. október 2011

RevestimientoAce Negro 33,3x100 cmAce Blanco 33,3x100 cmPavimentoCrystal Floor White 33,3x33,3 cmCrystal Floor Dark 33,3x33,3 cm

25 ára25 ára

Skútuvogi 6 - Sími 568 6755

25 % afmælisafsláttur

21/10 - 5/1125 % afmælisafsláttur

21/10 - 5/11

J ón Sigurðsson, maðurinn sem hjálpaði okkur að

losna við danska kóng-inn,” þannig talaði fóst-urdóttir mín, Jóhanna Rannveig, 5 ára um Jón Sigurðsson forseta, eft-ir umræðu á heimilinu um þennan merka mann sem á merkisafmæli í ár. Hann var stór. Hann var sterkur og hann gerði þjóð sinni gott. Hann á afmæli og við fögnum því.

Hann var hugaður maður. Hann hafði sýn, kjark og þor til að tala fyrir okkar málstað. Hann hafði áhyggjur af íslenskri þjóð; taldi hana ekki nægilega hugaða né stað-fasta. Hann vildi meira þor, meiri baráttu fyrir trú og eigin gildum. Sanna baráttu, ekki lýðskrum. Höf-um það í huga þegar við flöggum næst á afmælisdaginn, grillum vegalambið eða skálum út í loftið á 17. júní.

Hvernig skyldi honum síðan líða árið 2011, þessum frænda íslensku þjóðarinnar, sem barðist eins og hann gat með öllum þeim ráðum sem hann hafði, ef hann settist um stund á bekk við Arnarhól og horfði yfir sviðið. Ætli hann yrði ekki hæstánægður að sjá eftirmenn sína, alþingismennina okkar, heyja málefnalega baráttu fyrir fólkið í landinu, baráttu sem einkenndist af framsýni, trúverðugleika og sterkri samkennd?

Skyldi hann taka eftir því hversu agað samfélagið er orðið eftir hans dag; þar sem siðleysi, sóðaskapur, einelti og græðgi eru aðeins orð í

gamalli bók? Skyldi hann ekki dást að kaupsýslu-mönnum sem glaðbeitt-ir og fullir samkenndar axla hverja þá ábyrgð sem þeim ber og jafnvel líka fyrir náungann, sem ekki hefur alveg eins breitt bak.

Eða skyldi hann ekki fyllast stolti yfir vel-gengni bankanna síð-ustu vikur og mánuði, ósérhlífni skilanefndar-manna, sem vinna dag

og nótt, fyrir launum sínum, sem varla teljast há miðað við þjóðhags-legt mikilvægi starfsins?

Já, það er án efa margt sem gæti glatt hjarta frænda okkar Sigurðs-sonar og þó er það svo, að hér hef ég ekkert skrifað um daglegt líf og stöðu hins almenna Íslendings, launamál kennara og heilbrigðis-stétta, starfsskilyrði lögreglunnar, stöðu sjúkra, fatlaðra, geðfatlaðra og þeirra sem standa höllum fæti í samfélaginu, enda er svo sem lít-ið um þessi mál að segja. Það eru stóru málin sem mestu skipta.

Já, hvernig myndi Jóni líða? Við vitum ekki svörin. Sagnfræðingar okkar tíma hafa ekki samið þau. Bókin er ekki tilbúin. Enginn veit neitt, en við höldum samt upp á af-mælið. Og það er í sjálfu sér ærin ástæða til, því þarna fór maður með hugsjón, stíl, þor og getu til að tala og framkvæma.

Ég vildi að ,,maðurinn sem hjálp-aði okkur að losna við danska kóng-inn” væri kominn aftur. Ég myndi bara vilja ræða aðeins við hann … og bjóða honum svo í bíó; ,,ameríska bíómynd, popp og kók og alles”.

Jón Sigurðsson

,,Hjálpaði okkur að losna við danska kónginn”

Þorgeir Pálssonprofessor við tækni- og verkfræðideild

Skyldi hann ekki dást að kaupsýslumönnum sem glaðbeittir og fullir samkenndar axla hverja þá ábyrgð sem þeim ber og jafnvel líka fyrir náungann, sem ekki hefur alveg eins breitt bak.

HELGARBLAÐ

auglysingar@frettatiminn.is

Auglýsingasími Fréttatímans

531 3300

Helgin 28.-30. október 2011

Barnabörn draga afa og ömmur á ýmsa viðburði líkt og börnin gerðu áður. Þess vegna vorum við hjónin í Blómavali um síðustu helgi og skoðuðum jólaland þótt enn sé október. Hafa má ýmsar skoð-anir á stefnumóti við jólasveina meðan laufblöð eru enn á trjánum en viðstödd börn voru flest kát – og það eitt skiptir máli.

Á sama stað skemmtu einnig vinsælar fígúrur, Solla stirða og Íþróttaálfurinn. Börnin kættust líka við þá heimsókn þótt barnadrengurinn okkar væri raunar hálf smeykur þegar álfurinn hamaðist hvað ákafast. Þar skipti kannski meira máli að hljóðkerfi hússins var hátt stillt og drengurinn aðeins tveggja ára.

Amman sá að mestu um drenginn og áhugi afans á jólasveinum og öðrum álfum var takmarkaður. Því kíkti hann í kringum sig, ekki síst á fólkið sem samankomið var á þessa snemmbornu jólaskemmt-un. Þar var ungt fólk og gamalt, af öllum stærðum og gerðum. Einkum voru það stærðirnar sem at-hygli vöktu, ekki síst meðal kvenna. Þótt meirihlut-inn væri að sönnu tiltölulega venjulegur í laginu var þarna samankominn ótrúlegur fjöldi feitra kvenna og sumra spikfeitra. Það verður bara að segja það eins og er. Það er auðvitað til fullt af spikfeitum körlum en á þessum stað og þessari stund voru feitu konurnar meira áberandi.

Fráleitt hefur pistilskrifarinn dálæti á vannærð-um horrenglum, eins og birtast í tískublöðum, en margar þessara kvenna voru svo miklar um sig að það var nánast eins og þær væru af annarri dýrateg-und, tví- eða þríbreiðar. Orðið fitubolla nær ekki að lýsa þessum vexti – eða ofvexti öllu heldur.

Þróunin hefur greinilega orðið sú sama hér og í Bandaríkjunum. Afinn, sem stóð opinmynntur í jólalandinu, minntist þess er hann heimsótti í fyrsta sinn sólarríkið Flórída í Bandaríkjunum fyrir margt löngu. Þar var svona fólk á ferli, ofturfeitt. Karlar voru með brjóst sem hvaða kynbomba hefði verið stolt af og sæist kona af þessari gerð í prófíl var útilokað að segja til um hvort hún sneri aftur eða fram. Brjóstin voru á sínum stað en svipaðar felling-ar voru á bakinu. Rassinn var einnig þar sem ráð er

fyrir gert en maginn var svo síður að hann myndaði eins konar mótvægi við rassinn að framanverðu. Hvernig þetta fólk fann á sér pissutauið var og er hinum saklausa Frónbúa ráðgáta.

Því kom ekki alveg á óvart er sagt var frá því í vikubyrjun að Íslendingar væru orðnir næst feitasta þjóð á Vesturlöndum og fylgdu þar í kjölfar Banda-ríkjamanna. Þetta var sagt birtast meðal annars í ofþyngd óléttra kvenna en dæmi væru um að konur í því ástandi væru allt að 180 kílóum að þyngd. Fram kom að fæðandi kon-ur verða sífellt þyngri. Haft var eftir sérfræðingi að viðburður hefði þótt, áður fyrr, að konur væru yfir 100 kíló þegar þær kæmu að fæða börn sín en nú væri það daglegur við-burður, og jafnvel konur sem komnar eru yfir 120 til 130 kíló.

Þessu fylgja hrein praktísk mál, m.a. þau að rúm á sjúkra- og fæðingardeildum þola ekki þessa nýju tegund. Lengi var miðað við að þau þyldu 120 kílóa þunga en eftir að fitan hlóðst á mannfólkið kom að því að panta þurfti rúm sem þoldu 150 kíló. Nú er svo komið að ekki eru pöntuð rúm sem þola minna en 190 kíló.

Þessi þróun hefur orðið á furðu stuttum tíma. Svona var þetta ekki í mínu ungdæmi. Þá heyrði til undantekninga ef svo fyrirferðarmiklir einstaklingar sáust á ferli. Þróun er þetta samt og því virðist sem ákveðinn hluti manna sé hreinlega að stækka það mikið á þverveginn að hann sé að verða sér-stök deilitegund, eins og þekkist í dýraríkinu. Taka má sem dæmi hlé-

barða sem vegna mikillar útbreiðslu hafa greinst í margar deilitegundir í tímans rás. Dýr sem tilheyra mismunandi deilitegundum geta verið mjög ólík að þyngd, allt frá stórvöxnum dýrum, um 80-100 kílóum að stærð til smávaxnari einstaklinga sem vega um 20-30 kíló.

Hugsanlega er nærtækara fyrir okkur að skoða dýr sem við þekkjum betur á norðurslóðum, en það eru selir. Þeir breyttust úr landdýrum í sjávardýr

og eru því með þykkt fitulag undir húðinni til að verjast sjávarkuldanum. Erfitt er hins vegar

að bera þessa þróun saman við fitusöfnun nútímamannsins á örfáum áratugum. Ís-

lendingar búa til dæmis í miklu hlýrri húsum en áður svo ekki þurfa þeir

aukið spiklag til að halda á sér hita. Okkur þykja full-orðnir selir vænir að stærð, að minnsta kosti brim illinn. Meðalþyngd full-orðins brimils er

þó ekki nema um 115 kíló, eða eins og sæmi-

lega vaxinn Íslendingur. Urturnar eru léttari, að

meðaltali rúmlega 90 kíló.Sé litið til þyngdar annarra

stórra norrænna dýra þá vegur fullvaxinn hreindýrstarfur 160

til 240 kíló. Það eru því ekki nema vænstu landar sem ná þeim, enn sem komið er. Það á hins vegar ekki við þegar kemur að hreindýrskúnum. Þyngd þeirra er á bilinu 80-100 kíló.

Hvert þróunin leiðir þessa nýju deiliteg-und mannskepnunnar skal ósagt látið en við ýmsu er að búast miðað við þyngdar- og um-málsaukningu undangenginna ára.

Í því sambandi er rétt að hafa í huga, ef fram heldur sem hingað til, að meðalþyngd íslenskra mjólkurkúa er 429 kíló.

Ný deilitegund

JónasHaraldssonjonas@

frettatiminn.is

HELGARPISTILL

STe

ikni

ng/H

ari

www.spain.info

*L oksins tynd,

Litlar eyjur

38 viðhorf Helgin 28.-30. október 2011

T raust á stjórnmálamönn-um er rýrt bæði hérlend-is og í löndum í kringum

okkur. Sama gildir um lýðræðið sjálft og stofnanir þess, ekki síst Alþingi. Sagt er að allt sé þetta blekking. Að vísu kjósi þjóðin menn á þing á fjögurra ára fresti en eingöngu pakkalausnir séu í boði; flokkslistar sem kjósendur fái ekki hnikað. Myndun ríkis-stjórna sé einatt lítt í samræmi

við kosn-ingaúr-slit; jafnvel flokkur sem galt afhroð veiti rík-isstjórn forystu. Ríkis-stjórn valti síð-an yfir þingið

en láti sjálf leiðast af „sérfræð-ingastóði“. Yfir öllu tróni svo hagsmunasamtök og ekki síst peningaveldið.

Þjóðin, kjósendur, finna til vanmáttar og gefa lýðræðinu langt nef. Undirritaður ræddi við fólk í stórmörkuðum í að-draganda kosningarinnar til stjórnlagaþings fyrir ári um þetta lykilmál; benti á mikilvægi bættrar stjórnarskrár sem lið í því að efla vald fólksins, að bæta stjórnarfarið og svo framvegis. Margir, of margir, brugðust þannig við að allt væri rotið, að þeir sem fást við að stjórna séu allt sama hyskið - þar með talin við sem buðum okkur fram.

Þessu verður að snúa við eigi ekki illa að fara.

Hvað er til ráða?Hvarvetna er rætt um þessa stjórnmálaþreytu en lausnir liggja ekki á lausu. Í margra augum, ekki síst ungs fólks, skiptir gagnsæi miklu, að allt liggi upp á borðinu, að hætt verði öllu laumuspili. Beint lýðræði, þar sem kjósendur geta hafnað lögum og jafnvel sett lög, er líka til þess ætlað að auka tiltrú al-mennings á mátt lýðræðisins. En það sem oftast er nefnt, bæði heima og erlendis, er að styrkja þurfi þingræðið, efla vald þjóð-þingana.

Um þessar mundir takast þing og ríkisstjórnir víða í Evrópu á um stuðning við fjárhagslega fallvölt ríki, eins og Grikkland. Þýski stjórnlagadómstóllinn tók af skarið í þessum efnum þegar hann kvað upp úr með það að ríkisstjórn Þýskalands yrði að spyrja þingið áður en hún tæki skuldbindandi ákvarðanir sem þessar. Að margra dómi er þetta dæmi um að nú sé pendúllinn að snúast við þjóðþingunum í vil eftir síminnkandi völd þeirra undanfarna áratugi.

Ný stjórnarskrá

Blásum lífi í lýðræðið!

Þorkell Helgason sat í stjórnlagaráði

viðhorf 39Helgin 28.-30. október 2011

Hvað leggur stjórnlagaráð til?Fulltrúar í stjórnlagaráði voru mjög meðvitaðir um þennan vanda og taka á honum í tillögum sínum með margvíslegum hætti. Helstu atriðin í því sambandi eru:• Kjósendurfánærölluráðiðumþaðhverjir

veljist á þing af framboðslistum.• Alþingikýsforsætisráðherrameðbeinum

hætti og ræður þar með í raun alla ríkis-stjórnina. Ríkisstjórn getur þá vart starfað í blóra við vilja þingsins.

• Þingmálhefjagöngusínaíþingnefndum.Með þessu er ýtt undir það að þingið taki ekki við stjórnarfrumvörpum sem gerðum

hlut, heldur taki þátt í mótun mála.• Kjósendurgetihaftfrumkvæðibæðiaðþví

að fella lög úr gildi eða skapa nýja löggjöf.• Stjórnmálaflokkumverðasettlagafyrirmæli

um starfshætti, fjármál o.fl.• Ráðherrarsitjaekkiáþingioggangaþar

ekki um gólf sem ráðamenn. Þeir koma fyrir þingið eins og hverjir aðrir embættismenn.

• Ráðherrarberasameiginlegaábyrgðáhelstu ákvörðunum sínum.

• Upplýsingarétturalmenningsumopinbergögn er tryggður um leið og frelsi fjölmiðla er elft verulega.

• Fjölmiðlumertryggtritstjórnarlegtfrelsiog

þeir sem upplýsa njóta verndar.• ForsetaÍslandserætlaðverulegtaðhalds-

hlutverk m.a. til að koma í veg fyrir gerræð-islega skipun dómara.

• UmboðsmaðurAlþingiserfesturísessi,en hlutverk hans er að veita stjórnvöldum aðhald.

• RannsóknarnefndirAlþingisfástöðuístjórnarskránni.

• Fjármálalegtaðhaldaðstjórnvöldumeraukið með ýmsum hætti.

Komumgóðristjórnarskráágrunniþessaratil-lagna í höfn!

Undirritaður ræddi við fólk í stórmörkuðum í aðdraganda kosningarinnar til stjórnlaga-þings fyrir ári ... Margir, of margir, brugðust þannig við að allt væri rotið, að þeir sem fást við að stjórna séu allt sama hyskið - þar með talin við sem buðum okkur fram.

Annað hefti Ritsins 2011 er komið út. Í því eru ljóð í forgrunni og lesendur þeirra – greining og miðlun ljóða. Ástráður Eysteinsson og Eysteinn Þorvaldsson fjalla um þýðingu Helga Hálfdanarsonar og sex annarra á „Hrafninum“ eftir Edgar Allan Poe en þýðing Helga er frumbirt í heftinu. Greinin er einkum samanburður á frumtexta „Hrafnsins“ og íslenskum gerðum hans í þýðingarfræðilegu, brag-fræði- og bókmenntasögulegu ljósi. Bergljót Kristjánsdóttir les í nýja ljóðabók Antons Helga Jónssonar út frá kenningum hugrænnar bókmenntafræði. Guðni Elísson greinir orðalista í skáldskap Sjón sem sundra hefðbundnum skilningi og væntingum. Helga Kress leggst í handrita- og samanburðarrannsóknir í bragfræði- og bókmenntasögulegri greiningu á sonnettu Jónasar Hallgríms-sonar „Ég bið að heilsa“. Niðurstöður Helgu eru líklegar til að vekja umræður. Sveinn Yngvi Egilsson les í ljóð Huldu með aðferðum vistrýninnar sem fær sérstaka kynningu í þýddri grein eftir enska fræði-manninn Jonathan Bate aftast í heftinu.Síðasta þemagreinin eftir Dagnýju Kristjánsdóttur er svo bókmenntasöguleg, hugmyndafræðileg og öðrum þræði feminísk samanburðarrannsókn á útgáfu skóla-ljóða hérlendis og erlendis. Þýðing á grein þýska heimspekingsins Theodors W. Adornos, „Ræða um ljóð og samfélag“, tengist einnig ljóðaþemanu. Í henni má sjá skýrt dæmi um heimspekilega ígrundaða ljóðgreiningu höfundarins. Og síðast en ekki síst er að þessu sinni ein aðsend grein í heftinu en það er ítarleg úttekt Hjalta Hugasonar á inntaki og merkingu trúmálabálks stjórnarskrárinnar ásamt breytingar-tillögum. Ritstjórar þessa heftis eru þau Ásdís R. Magnúsdóttir og Þröstur Helgason. -pbb

Ritið komið á góðum tíma ljóðsins

40 bækur Helgin 28.-30. október 2011

Bókadómur meistaraverkið og fleiri sögur

Í vikunni komu út austan hafs og vestan enskar þýðingar á þriggja binda bálki Murakami, IQ84. Bindin þrjú komu út í Japan í vor sem leið og sættu mikilli forvitni enda er sagan fyrsta verk hans um fimm ára skeið. Stutt brot birtist vestan hafs nokkru áður og þar sagði frá borg kattanna sem ýmsir töldu að væri Reykjavík.

Murakami var talinn líklegur til að fá Nóbels-verðlaunin í haust en af því varð ekki. Nýja sagan rekur sérstæðan þráð og virðist vera blandað form. Vænta má eintaka af henni hingað til lands fljótlega því Murakami á sér stóran aðdáendahóp hér á landi. Bjartsmenn verjast aftur allra frétta hvort farið verður að þýða bókina enda þýðendur hér á landi úr japönsku vandfundnir. -pbb

Þriggja binda bálkur Murakami

Hollráð Hugos eftir Hugo Þórisson sálfræðing sest í efsta sæti fræðibókalista

Eymundssonar og í þriðja sætið á aðallistanum. Í

bókinni deilir Hugo yfir 30 ára reynslu sinni af vinnu

með börnum og foreldrum.

Þörf Hollráð

meistaraverkið og fleiri sögur Ólafur Gunnarsson Sendir

frá sér kjarnyrtar og hugs-

aðar smásögur.

JPV 186 bls. 2011.

Ólafur Gunnarsson gaf út sína fyrstu texta 1970 en í hartnær tvo áratugi komu síðan frá honum styttri og meðallangar skáldsög-ur, það var ekki fyrr en 1992 að hann fór að senda frá sér stórar skáldsögur sem allar áttu það sameiginlegt að hann lýsti fjölskyld-um á tímum erfiðleika. Ef frá er talin Öxin og jörðin, gerðust þær á þeim tíma í sögu lýð-veldisins sem gjarna er kallaður eftirstríðs-árin. Svo komu Dimmar rósir sem gerðist á sjöunda áratugnum og Höfuðlausn sem hann sviðsetti á öðrum áratug síðustu aldar.

Óli er sér á parti í höfundahópnum ís-lenska, hann tilheyrir raunar aldurslega

þeim Óla Hauk og kó, listaskáldahópnum frekar en hinum yngri sem á eftir komu, hann var lengi að finna fjölina sína en þegar hann var kominn á skrið með bálknum sem hófst á Tröllakirkju var ljóst að hann væri framtíðarhöfundur. Viðfangsefni hans eru stór, trúin gnæfir að baki stórum siðferðileg-um efnum, sviðsetningin er þaulhugsuð í heim sem hann þekkir flestum öðrum höfundum betur nú um stundir: miðborg Reykjavíkur á tíma skömmtunar og viðreisnar.

Nú sendir hann frá sér smásagnasafn, dægilega lesningu með skýrum persónulýsingum, víða kát-legum atburðum fólks af öllum stéttum og standi, tíminn er frá stríðslokunum, sumar sögurnar lýsa beinlínis aðgerðum ameríska hersins við að losa sig við góss sem hann kærði sig ekki um að lenti í höndum gráðugrar þjóðar sem hafði aldrei fyrr lifað ólguár stríðs með her í landinu. Ólafur notar þannig atvik tengd brottför hersins í minnst tveimur sögum, önnur kímileg saga af nábúakryti og hinu forníslenska sporti, deilum um umgang-srétt, en í hinu tilvikinu verður förgun í vatn bak-grunnur heiftarlegra deilna milli bræðra. Það er engu líkara en Ólafur eigi auðveldara með að finna kímileg atvik til að slá um stuttri sögu en lesandi minnist úr stærri bókum hans. Frásögnin er að vanda hefðbundin, streymið jafnt og þétt, orðtakið þroskamikið og nákvæmt í lýsingum á persónum og aðstæðum þeirra. Átakasvæðin eru oftar en ekki í kringum kvennamál, samtölin sannverðug og laus við hástemmt blaður sem svo margir leið-ast út í : hér eru kjarnyrtar og hugsaðar smásögur á ferð. -pbb

Sögur eftir stríð og af okkar dögum

Bókadómur Hjarta mannsins eftir jón kalman stefánsson

H ið íslenska umhverfi sveitar-ómagans er aðeins afsökun, til-efni til að lýsa aðstöðu skáldsins

í baráttu nútímans ( ...) Það mannlega er alþjóðlegt,“ sagði HKL í viðtali við Þjóðviljann haustið 1937. Í þriðja, síðasta og stærsta bindi bálks Jóns Kalman um Djúpið og byggðirnar þar í kring við alda-mót heldur hann áfram sögu stráksins þar sem hann er kominn til byggða eftir háskaför í síðustu veðrum vetrarins. Á tæplega 400 síðum lokar hann sögu-hringnum með dramatískum hætti. Fjögur ár eru liðin frá því fyrsti parturinn birtist, róðurinn og förin yfir fjöllin og fyrsta kynning á þorpinu. Í þessum síð-asta hluta verður vettvangur þorpsins aft-ur þungamiðja í frásögninni þótt náttúran umkringi söguhetjuna, vitund hennar og verund sem fyrr. Fyrsta athugasemd þessa lesanda er sú að mikið vanti á upp-rifjun á því persónugalleríi sem fyllir sög-una á ný. Lesanda er ekki lengur í minni hvaða fólk fer um síður sögunnar, hann verður áttavilltur, tapar sjónum á megin-efni textans á mörgum stöðum í þrálátri upprifjun á fyrri frásögnum af sambönd-um og stöðu nær allra sem koma á ný við sögu. Það er bagalegur galli. Við honum er aðeins eitt ráð: hefja lestur bálksins alls á ný og lesa hann í striklotu.

Þessi ágalli smitar út frá sér: hér er spunninn þéttur og marglitur vefur af beinum lýsingum á aðstæðum sálar sem þráir annað líf í sögum og ljóðum, er ofur-

seld stéttskiptu samfélagi sem er grimmt og harðneskjulegt. Fátæktin skapar öllum þröngan kost, lítið val. Þetta eru öreigabókmenntir og því er vitnað til upp-hafsorðanna að hér takast á fegurðarþrá skáldskaparins og örreytislíf á opnum bátum og strits á fiskreitunum. Hvata-lífið tekur svo að ólga er líður á sumarið sem sagan lýsir, lokaþáttur bálksins fellur í nokkra parta sem virðast eftir á að hyggja vera nokkuð ósamstæðir sem ekki verður metið til fulls fyrr en allur textinn á nærri þúsund síðum verður lesinn aftur og aftur. Því þess þarf: sagan er flókin og Jón dregur saman svo margt í samslungn-um og fallegum stílbrigðum sínum. Hann beitir ljóðrænum stemmningum óspart og leggst í tilvistarlegar pælingar svo víða að lesandi hneigist til að spyrja hvort eng-inn hafi fengist til að stytta textann og klippa úr honum málalengingar. Svo má á móti bera að í munni er frásögnin hátt-bundin og öðlast við það tregafullan blæ.

Aftur af upphafinu: fegurðarþráin (sem leiðir um síðir til þess að strákurinn tekur að pára) versus harðræði hins líkamlega erfiðis er gamalt þema: þú verður blindur ef þú lest svona mikið sagði ömmusystir mín. Er það raunin? Er flóttinn í huliðs-heima bókmenntanna ekki einhverskon-ar blinda. Þegar kvikmyndasöguneminn hafði heilan vetur setið í myrkum sal si-nemateksins og gleypt í sig allt sem hann hafði ekki séð í henni Reykjavík af bestu ræmum heimsins, þá staulaðist hann út í vorið og birtan gerði hann blindan og þegar hann loks sá, blasti við honum að heil árstíð hafði þotið hjá án þess hann vissi af því, kona, börn, vinir, lífið.

Í vikunni áður en Hjarta mannsins kom út hófst mikil pressa: þráin eftir hinum mikilfenglega höfundi var svo sterk í vinahópnum (hann fær íslensku bókmenntaverðlaunin, sagði einn) og er bókin var komin út vitnaði útgefand-inn til orða útlendings sem spáði Jóni Nóbelnum. Í svoleiðis selskap passar illa sá sem skipar sér ekki í lofkórinn athugasemdalaust. Hjarta mannsins er mikilfenglegt verk en verður ekki skilið nema í samhengi fyrri bókanna. Það er erfitt lesanda, kröfuhart á nákvæman hægan lestur en eykur vel á frægð Jóns Kalman og virðingu. Undrar okkur ekki sem höfum lengi talið hann styrka stoð í íslenskum sagnaskáldskap.

Bækur

Páll Baldvin Baldvinsson

pbb@frettatiminn.is

Eftir harðan vetur kemur sumar

Jón Kalman Hjarta mannsins er verk sem er erfitt lesanda, kröfuhart á nákvæman hægan lestur en eykur vel á frægð höfundar og virðingu.

Hjarta mannsinsJón Kalman Stefánsson

Bjartur, 394 bls. 2011.

Jón Kalman Stefánsson lokar þríleiknum með dramatískum hætti. Þetta er mikilfenglegt verk en verður ekki skilið nema í samhengi fyrri bókanna.

Ólafur Gunnarsson.

Sársaukafullt ferðalag sonar um ævi móður sinnar

en um leið er hér sögð saga heillar kynslóðar

íslensks alþýðufólks – farandskuggum fyrri tíðar

– í bók sem er í senn raunsæ og þrungin fegurð.

„Kom skemmtilegaá óvart, frábær bók.“ÁRNI MATTHÍASSON,MORGUNBLAÐINU

„Ég er mjög

hrifin af þessari bók ...

Skrifað af gríðarlegri

einlægni.“

KOLBRÚN BERGÞÓRSDÓTTIR,

KILJUNNI

„FRÁBÆR“ „FALLEG“ „DÁSAMLEG“

„Mjög fallega skrifuð ...Prik fyrir Úlfar að ná tökumá svona erfiðu formi.“PÁLL BALDVIN BALDVINSSON,KILJUNNI

Þó svo að aðstæður séu æði ólíkar hafa mótmælendur í Mið-Austurlöndum beitt áþekkum aðferðum. Skipulagt vinnu-stöðvun, mótmælagöngur og aðgerðafundi. Gjarnan í gegnum félagsmiðla. Jafnan hafa mótmælin orðið áköfust að aflokinni hádegisbænastund á föstudögum – á svokölluðum degi reiðinnar. Mótmælendur hafa víða þurft að takast á við stjórnarheri, lögreglu og marg-víslegar gagnbyltingarhreyfingar. Áætlað er að vel ríflega 30 þúsund manns hafi nú þegar látið lífið í uppreisninni sem stendur enn yfir. Sam-eiginlegt slagorð arabíska vorsins er: Ash-shab yurid isqat an-nizam. Útleggst á íslensku sem: Fólkið sem vill rífa niður valdakerfið. -eb

„Fólkið sem vill rífa niður valdakerfið“

42 heimurinn Helgin 28.-30. október 2011

Túnis sTjórnlagaþingskosningar

Fyrstur harðstjóra til að flýja mótmælendur var Zine El Abidine Ben Ali, forseti Túnis, sem eftir 23 ára valdatíð hvarf til Sádi-Arabíu um miðan janúar. Tæpum mánuði síðar höfðu fjölmennir mótmælendur á Tahrir-torgi í Kaíró stökkt Hosni Mubarak Egyptalandsforseta á flótta eftir þrjátíu ár á valdastóli. Muammar Gaddafí Líbíuleiðtogi, sem ríkti samfleytt í 42 ár, gaf sig hins vegar ekki fyrr en í fulla hnefana. Var felldur með kúlu í höfuðið af uppreisnarmönnum í heimbæ sínum Sirte – eftir að hafa verið með stuðningi herja Atlantshafsbanda-lagsins hrakinn frá völdum í júlí í sumar. Leiðtogar margra nágrannaríkja hafa beðist griða og lofað að láta af völdum áður en langt um líður, til að mynda í Súdan, Jórdaníu, Írak og í Jemen. -eb

Fall þriggja harðstjóra

Í blábyrjun vikunnar gengu íbúar Túnis til atkvæða um kjör fulltrúa á fyrsta stjórnlagaþing landsins. Umfangið er öllu meira en í stjórnlagaráðinu okkar hér á Íslandi. Ellefu þúsund fram-bjóðendur, sem skiptust á hátt á annað þúsund framboðslista ríflega hundrað flokka, buðu sig fram í þau 217 sæti sem voru í boði. Auk þess að skrifa nýja stjórnarskrá fyrir Túnis er stjórn lagaþinginu ætlað að skipa nýja bráðarbirgðaríkisstjórn og undirbúa þingkosningar eins fljótt og auðið er. Liðsmönnum úr stjórnmálaafli einvaldsins Ben

Alis er bannað að bjóða sig fram. Efnahagsmál og álitaefni um stjórnskipan voru

vissulega fyrirferðamest á yfirborðinu í kosningabarátt-unni en megin baráttan var þó á milli þeirra sem vilja að hið nýja ríki fylgi íslam og Sharía-lögum og þeirra sem berjast fyrir afhelgun ríkisvalds – með líku lagi og til að mynda varð í Tyrklandi allt frá dögum Mutafa Kemal Atatürk sem snéri í sundur ríki og trú þar í landi á fyrri hluta tuttugustu aldar. Ben Ali hélt íslömskum öflum raunar mjög í skefjum á valdatíma sínum í Túnis.

Sigurvegari kosninganna var hófsami íslamski hægri flokkurinn Ennahda – Endurreisnarflokkurinn – sem er tiltölulega íhaldssamur í trúmálum en frjálslyndur í af-stöðunni til viðskipta. Flokkurinn boðar þingræðisfyrir-komulag með sterkum forsætisráðherra á borð við það sem þekkist í Þýskalandi og í Tyrklandi.

Framfarasinnaði lýðræðisflokkurinn og Sósíal-demókrataflokkurinn Ettakatol boðuðu báðir blandað hagkerfi og afhelgun ríkisins. Þeir vildu taka upp forsetaþingræði með líku sniði og þekkist í Frakklandi. Leiðtogar Ennahda hafa lofað að koma á borgaralegri og afhelgaðri samsteypustjórn en ekki íslömsku ríki, þó svo að margir fylgismenn flokksins krefjist þess.

Spennandi verður að sjá hvort viðkvæmt frækorn lýð-ræðis nái að blómstra í Túnis í kjölfar byltingar og kosn-inga. Eða hvort afturhvarf verði til alræðis á forsendum íslamstrúar. En það að eykur vissulega á vandræðin að samhliða uppreisninni fór efnahagurinn á hliðina því ferðamenn hafa haldið sig frá landinu. -eb

Ávöxtur byltingarinnar – vonandi ekki beiskur

lýðræðisbylTingin TímamóT í mið-ausTurlöndum

heimurinn

dr. Eiríkur Bergmann dósent og forstöðu­

maður Evrópufræðaseturs Háskólans á Bifröst

eirikur@bifrost.is

Sumrar loks af arabísku vori?Óvíst er hvort fjórða lýðræðisbylgjan, sem reis í Túnis í desember og feykt hefur þremur einræðisherrum frá völdum, leiði fremur til raunverulegs lýðræðis eða íslamsks trúarræðis.

Ugg vekur

að margir

nýju leið-

toganna

sem sprott-

ið hafa upp

úr jarðvegi

uppreisnar-

innar eru

sannfærðir

íslamistar

F all Muammar Gaddafís Líbíuleiðtoga og kjör til stjórnlagaþings í Túnis í byrjun vikunnar marka merkilegan

áfanga í uppreisninni sem kölluð er arabíska vorið. Uppreisnaraldan reis fyrst í Túnis laugardaginn 18. desember síðastliðinn eftir að ungur götusali að nafni Mohamed Bouaizi kveikti í sér í mótmælaskyni við illri meðferð lögreglu. Og landlægri spill-ingu. Alda mótmæla skall snögglega á harð-stjórum víða í Mið-Austurlöndum. Flæddi fyrst yfir til Alsír, Jórdaníu, Egyptalands og Jemens áður en hún æddi út til landa á borð við Bahrain, Sýrland, Líbanon, Líbíu, Súdan, Márítaníu og að litlu leyti alla leið inn í sjálfa Sádi-Arabíu. Nú þegar hefur þremur einræðisherrum verið feykt frá völdum í allsherjarbyltingu; í Túnis, Egyptalandi og í Líbíu.

ÆskuskjálftiVitaskuld var það ekki voðaverkið sem götusalinn í Túnis vann á sjálfum sér sem olli uppreisninni. Þótt það hafi vissulega hrundið henni af stað. Ýmsir samverkandi þættir hafa magnað upp andúð fólksins á kerfinu og leiðtogunum; svo sem harð-stjórn ættarvelda og einræðisstjórna, agaleg misskipting auðs, viðtekið skeytingarleysi um mannréttindi, vaxandi atvinnuleysi, sár fátækt, svæðisbundinn fæðuskortur og ýmsir efnahagslegir erfiðleikar. En svo sér-kennilega sem það hljómar er það ekki síður síaukin menntun æskufólks – margt hvert menntað á Vesturlöndum – sem hefur magn-að upp lýðræðiskröfuna. Og átökin. Eftir því sem fólk er meðvitaðara um réttindi sín er nefnilega erfiðara að halda því niðri. Pró-fessor Al-Najama Zidjaly frá Óman lýsti upp-reisninni sem æskuskjálfta. Skjálftahrinan gengur enn yfir. Fjöldi óánægðra hópa bættist fljótt í raðir vel menntaðs nettengds æskufólks; svo sem atvinnulausir, verka-lýðsforkólfar, fólk úr ýmsum grasrótarhreyf-ingum, háskólum, aðgerðarsinnar, læknar og lögfræðingar.

LýðræðisbylgjurEf mið er tekið af kenningu Samuel P. Hunt-ingtons má líta svo á að með arabíska vorinu

sé fjórða lýðræðisbylgja síðari tíma loksins risin. Grundvöll þeirrar fyrstu má rekja aftur til þingræðishugmynda í Englandi og lýðræðistilrauna í Sviss á sautjándu öldinni. En fyrsta bylgjan reis ekki fyrr en í stjórnarbyltingunum í Frakklandi og Bandaríkjunum sem urðu í kjölfar upplýs-ingastefnunnar á átjándu og nítjándu öld. Lýðræðið breiddist síðan út um Evrópu, svo sem til Ítalíu og landa hins fallna Habsborg-arveldisins. Fyrsta bylgjan varði allt fram að aðdraganda fyrri heimstyrjaldar þegar gagnbylgjan hófst með útbreiðslu alræðis-hugmynda sem gagntóku Evrópu í hroða-legum hörmungum. En lýðræðisbylgjum fylgja gjarnan gagnbylgjur einræðis og harðræðis.

Í kjölfar seinni heimstyrjaldar reis önnur lýðræðisbylgjan. Fyrst á áhrifasvæði Bandamanna, svo sem í Vestur-Þýskalandi, Ítalíu, Austurríki, Grikklandi og Tyrklandi. Náði um skeið alla leið austur til Japans og Kóreu áður en hún hélt niður til Suður-Am-eríku. Þaðan vatt hún sér yfir til Indlands, Indónesíu, Sri Lanka og Filippseyja áður en hún hélt áfram alla leið til Nígeríu í Afríku. Gagnbylgja alræðis reið svo yfir á sjöunda og áttunda áratugnum þegar fjölmörg ríki í Suður-Ameríku og í Asíu urðu harðræði að bráð. Í Evrópu féll Grikkland undir herfor-ingjastjórn árið 1965. Önnur lýðræðisbylgj-an varði mun skemur en sú fyrsta en náði hins vegar langt út fyrir Vesturlönd.

Samkvæmt Huntington reis þriðja bylgj-an þegar Portúgalir og Spánverjar hristu einræðisstjórnir af sér um miðjan áttunda áratunginn. Sú bylgja hlykkjaðist svo áfram til þrjátíu ríkja í Evrópu, Asíu og Suður-Ameríku áður en hún skall af fullum þunga á kommúnistaríkjum Austur-Evrópu undir lok níunda áratugarins.

Hvert stefnir?Enn er með öllu óljóst hvert fjórða lýðræðis-bylgjan, sem nú gengur um Mið-Austur-lönd, stefnir. Ugg vekur að margir nýju leið-toganna sem sprottið hafa upp úr jarðvegi uppreisnarinnar eru sannfærðir íslamistar og vilja byggja stjórnkerfið á Sharia-lögum – sem í eðli sínu og inntaki stangast á við hefðbundnar lýðræðis- og mannréttinda-hugmyndir Vesturlanda. Samt hefur umsát-urshreyfingin sem hófst á Wall Street í New York og breiddist þaðan út um heiminn sagst sækja innblástur í mótmælin á Tarhir-torgi í Kaíró. Svo nú er þetta kannski allt saman farið að snúast í hringi. En hvað sem öðru líður hljóta sjónir mótmælenda að fara að beinast að ógnarstjórn ættarveldis Sádi-fjölskyldunnar. Þá getur allt gerst.

Hér í Heiminum fyrir viku mátti skilja að þingmenn sætu á samningafundum við ESB.

Það er vitanlega ekki svo. Haft var eftir heimildarmanni innan úr stofnunum ESB að

„getustig íslensku sendi-nefndarinnar falli um meira en helming þegar embættis-

mennirnir yfirgefi herbergið og þingmennirnir sitji einir eftir.“

Svo óheppilega vildi til að ummælin fylgdu beint á eftir

umfjöllun um samninganefnd-ina. Mér láðist að geta þess

að hér var vitaskuld verið að vísa í annars konar og óform-

legri samræðufundi. -eb

ÁréTTing

Sirte Heimabær Gaddafis, hins fallna forseta Líbíu, er í rúst eftir bardaga milli stuðnings-manna hans og uppreisnar-manna. Ljósmyndir/Nordicphotos Getty­Images

Mubarak Hinn 83 ára gamli fyrrum forseti Egyptalands er í haldi við slæma heilsu á her-

sjúkrahúsi í Kaíró en þessi mynd var tekin af honum fyrir þrettán mánuðum.

Ellefu þúsund frambjóðendur, sem skiptust á hátt á annað þúsund fram-boðslista ríflega hundrað flokka, buðu sig fram í þau 217 sæti sem voru í boði í kosningnum til stjórnlaga-þings í Túnis.

HÁSKÓLINN Á BIFRÖST

Velkomin á Bifröst

www.bifrost.isNýir tímar í fallegu umhverfi

www.obi.is

Ekkert um okkur án okkar!

Fundir á höfuðborgarsvæðinu

Hvetjum fatlað fólk, aðstandendur, alla sem starfa að málefnum fatlaðs fólks og aðra áhugasama til að mæta.

Réttindagæslumaður fatlaðs fólks mætir á fundinn.

Fatlað fólk á tímamótumEru mannréttindi virt?

Fundaröð Öryrkjabandalags Íslands 2011

• Laugardalur og Háaleiti 2. nóvember kl. 17.00-18.30, Grand Hótel Reykjavík

• Breiðholt, Árbær, Grafarholt, Grafarvogur, Kjalarnes 3. nóvember kl. 17.00-18.30, Gerðuberg, A sal, Gerðubergi 3-5

• Vesturbær, Seltjarnarnes, Miðborg og Hlíðar 9. nóvember kl. 17.00-18.30, Ráðhúsi Reykjavíkur, vestursalur

• Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks

• Er breytinga að vænta?

• Krafa Öryrkjabandalags Íslands: Mannréttindi fyrir alla

• Umræður og fyrirspurnir

Fundarstjóri: Steinunn Þóra Árnadóttir

Dagskrá

Þeir sem þurfa á táknmálstúlkun eða tónmöskva að halda tilkynnið það til Önnu Guðrúnar Sigurðardóttur á netfangið anna@obi.is

eða í síma 530 6700 í síðasta lagi viku fyrir fundinn.

Teitur Jónasson og Kristinn Grétarsson

matur@frettatiminn.is

44 kræsingar Helgin 28.-30. janúar 2011

Franck Millet Sancerre Sau-vignon BlancLoire, Frakkland, 200912,5 %2.999 kr.Lýsing á vinbud.is: Ljóssítrónugult. Létt fylling, þurrt, sýruríkt. Ljós ávöxtur, grænjaxlar. Ferskt.Elfa: mmmm... mér finnst þetta gott. Ólína: Já mér finnst þetta flott. Það er greip í þessu og ávaxta-keimur. Ég gæti trúað að þetta sé dýrt vín, það er massíft.

Laufey: Ég finn eikarkeim og pínu súran keim. Þetta er örugglega gott með mat, sushi og fiski.

Moselland Ars Vitis RieslingÞýskaland8,5%1.549 kr.Lýsing á vinbud.is: Ljóssítrónugult. Létt fylling, hálf­sætt, fersk sýra. Epli, pera, læm.Ólína: Þetta er mjög sætt vín, nánast eins og desertvín. Hlýtur að vera Riesling.Laufey: Þetta finnst mér mjög gott.Elfa: Mér finnst þetta ekki gott, bara vont.

Alamos ChardonnayArgentína, 201013,5%1.899 kr.Lýsing á vinbud.is: Ljóssítrónugult, meðalfylling, þurrt, fersk sýra. Melóna, sítrus, pera, eik.Elfa: Nú finn ég miklu betri lykt, eikarkeimur. Þetta er örugglega chardonnay. Gott vín en ég myndi ekki borða sushi með þessu.Laufey: Þetta er eitt-hvað fullorðins, svona

fágað og þykkt einhvern vegin. Aðeins of þungt fyrir mig.Ólína: Mér finnst þetta líka þungt og lyktin betri en sjálft vínið. Of mikil eik fyrir mig.

Bouchard Pere & Fils MeursaultBúrgúndí, Frakkland, 200713%5.530 kr.Lýsing á vinbud.is: Sítrónu­gult, mjúk meðalfylling, þurrt, ferskt. Epli, sítrus, eik, ljós ávöxtur, mandla.Laufey: Ég get varla lýst þessu, einhver hnetu-keimur í lyktinni. Þetta er of þungt fyrir mig.Ólína: Það er rosa smjör-keimur, þetta er einhver bomba. Þetta er lykt eins og mann langar að finna af víni. Það minnir á silki,

rosa fylling í því. Bragðast eins og hunang, mjög gott.Elfa: Já mjög flott vín, greinilega chardonnay, smá ostalykt af því.

HvítvínSSMökkun

Hvítvín og kvennahittingur

Bolli er ekki bara bolli og rétta útlitið getur

breytt öllu. Smekkur manna er mismunandi

og bollarnir frá Kahla eru misstórir, mislitir

og fjölbreyttir í laginu svo flestir geta fundið

þann rétta fyrir sig. Spáðu í bollana hjá Kokku,

í verslun okkar eða á kokka.is

JÓN

SS

ON

& L

E’M

AC

KS

•

jl.

is

• S

ÍA

Bollaleggingar

Raimat Abadia Blanc de BlancsSpánn, 201013%1.999 kr.Lýsing á vinbud.is: Ljós­sítrónugult. Létt meðal­fylling, þurrt, fersk sýra. Melóna, sítrus, pera.Laufey: Þetta er ekki svona þungt. Þetta er bragðmikið, ferskt og mjög gott. Eina fullorðinsvínið sem ég fíla.Ólína: Þetta er ferskt og gott og þurrara megin við strikið.Elfa: Þetta minnir á Chablis. Þetta er svona vín eins og ég drekk. Mjög gott vín.

El Coto Rioja Spánn, 201012%1.499 krLýsing á vinbud.is: Fölgult, lítil fylling, þurrt, fersk sýra. Léttur ljós ávöxtur, möndlur, jörðElfa: Svolítið súrt, fengi hausverk af þessu. Þetta er ekki svona vín sem maður myndi segja mmmm... eftir sopannÓlína: Myndi drekka þetta í miklum hitaLaufey: Mér finnst þetta ekki gott en jú kannski ískalt í hita

H vítvín fá ekki alltaf þá athygli sem þau eiga skilið. Þau eru yfirleitt léttari og ferskari valkostur en rauðvín og henta því vel sem söturdrykkur í kvennahittingi því

líkt og bjórinn hefur verið kallaður kalladrykkur þá er hvítvínið sannkallaður skvísudrykkur. Fréttatíminn hefur áður fengið karlmenn til að hjálpa við bjórsmökkun og því var upplagt að fá 3 glæsilegar konur til að hjálpa okkur við að smakka hvítvín. Smökkunin var blind og gerð eftir kúnstarinnar reglum með hjálp vínsérfræðingsins Gunna Palla á Vínbarnum við Kirkju-hvol sem hjálpaði einnig við að velja vínin sem voru allt frá vinsælum og ódýrum upp í fáguð og rándýr. Þær Elfa, Laufey og Ólína smökkuðu hvert vín og lýstu sinni upplifun.

Leitið upplýsinga á auglýsingadeild Fréttatímans í síma 531 3310 eða á

valdimar@frettatiminn.is

Fréttatímanum er dreift á heimili á höfuðborgar-svæðinu og Akureyri og í lausadreifingu um allt land.

Dreifing á bæklingum og fylgiblöðum með Fréttatímanum er hagkvæmur kostur.

Hver: Elfa Sif Logadóttir, 36 ára, rannsóknastjóri og MA nemi.

Hvenær: Hvítvín er ómissandi með sushi og í vinkonuhittingum.

Hvernig: Pinot grigio vín eru í uppáhaldi

Uppáhalds: Villa Lucia, Pinot Grigio

Vínþekking: Ágætis amatör

Hver: Laufey Karítas Einarsdóttir, innkaupa- og gæðastjóri Myllunnar

Hvenær: Þegar ég fer út með stelpunum og frískandi á sumrin.

Hvernig: Sæt vín eru í uppáhaldi, Ries-ling er mín tegund

Uppáhalds: Moselland Ars Vitis Ries-ling... á það alltaf til:)

Vínþekking: Mjög lítil

Hver: Ólína Jóhanna Gísladóttir. 30 ára, eigandi verslunarinnar Kastaníu í Höfðatorgi

Hvenær: Gott á heitum sumardegi, þegar ég hitti vinkonurnar og með sushi og fiski á veitingastöðum.

Hvernig: Því þurrara sem hvítvínið er því betra að mínu mati.

Uppáhalds: Concha Y Toro Trio, Char-donnay verður oft fyrir valinu.

Vínþekking: Er engin vínsérfræðingur

Matreiðslumeistarar Perlunnar velja hráefni víðsvegar að

til að útbúa bestu villibráð sem hægt er að bjóða upp á.

Nú getur þú notið þess besta í villibráðarhlaðborði Perlunnar.

Jólahlaðborð17. nóvember - 30. desember

Eigðu einstaka og hátíðlega kvöldstund á hinu óviðjafnalega

jólahlaðborði Perlunnar. Það borgar sig að panta borðið þitt

strax – enda eitt vinsælasta jólahlaðborð á landinu!

Villibrád20. október - 16. nóvember

Hlaðborðsveislan er hafin

Veitingahúsið Perlan Sími: 562 0200 · Fax: 562 0207

Netfang: perlan@perlan.is Vefur: www.perlan.is

Gjafabréf PerlunnarGóð gjöf við öll tækifæri!

Matargestir fá að bragða eðalvín frá Mekka Wines&Spirits.Vínsmökkun fyrir mat

Hreinlegafrábær kaup í BYKO!

990 kr.

Skúringarfata

Vnr. 58026069/99/129

10 l skúringarfata, 3 teg.

Gerum fíntfyrir jólin!

Vnr. 41120068

Klútur3 stk. microfiber klútar, 30 x 30 cm.

390 kr.Vnr. 40041650

Sturtuskafa24 cm, breið.

1.490 kr.Vnr. 58006542

MoppusettBluesprinkler moppusett.

4.990 kr.Vnr. 41326700

TeppabankariÓmissandi í hreingerninguna.

990 kr.

Öll

verð

eru

bir

t með

fyrir

vara

um

pre

ntvi

llu o

g/ e

ða m

ynda

bren

gl.

ww

w.e

xpo.

is

Vnr. 84175700

PenslasettÞrír penslar, 20, 38 og 63 mm.

990 kr.

Vnr. 43381700

LyktareyðirAIR SPONGE lyktareyðir, 227 g.

790 kr.

Vnr. 84100160

MálningarsettFIA málningarrúlla og bakki, 25 cm.

990 kr.

Vnr. 41302360

GljásápaGólfhreinsir á flest gólf, sérstaklega plastparket.

690 kr.

Vnr. 22900123

LyktareyðirPISS OFF lyktareyðir fyrir gæludýraeigendur.

1.490 kr.

Vnr. 49917733

SalernishreinsirACE salernishreinsir.

590 kr.

Vnr. 41132600

OfnahreinsirÞRIF umhverfisvænn ofna- og grillhreinsir, 550 ml.

790 kr.

Vnr. 43381701

LyktareyðirAIR SPONGE lyktareyðir, 300 ml.

1.190 kr.

1.290 kr. 1.490 kr.

Vnr. 41173001

GlerhreinsirÞRIF umhverfisvænn gler- og speglahreinsir,550 ml.

490 kr.

Vnr. 41307351

GólfbónBUZIL fjölnota gólfbón fyrir flest bónanleg gólfefni, 1 l.

Vnr. 84210135

Málningarpappi135 g pappi, 1 x 30 m.

1.290 kr.

Vnr. 41301477

TeppahreinsirTeppahreinsir fyrir flest teppi og áklæði,fyrir teppahreinsivélar, 1 l.

Vnr. 41304480

FjölhreinsirMilt alhliða hreinsiefni með sítrónuilmi, 1 l.

590 kr.

Vnr. 41310397

Cyber cleanHreinsigelpúði fyrir t.d. lyklaborð eða síma.

Vnr. 41310396

Cyber cleanHreinsigelpúði fyrir t.d. lyklaborð eða síma.

1.190 kr. 1.690 kr.Vnr. 59633101

KÄRCHER gluggaþvottasett, glerskafa vatns suga, sápuskammtari og sápudreifari.

11.900 kr.

Gluggaþvottasett

Þú getur fengið nákvæmlega þá málningu sem þig vantar til þess að mála 12-14 m2

herbergi á frábæru verði.

Við erum með málninguna tilbúna fyrir þig.Pakkinn inniheldur bæði vegg- og loftmálningu.

Vnr. 85540083/1083

MálningBYKO innimálning, gljástig 10, ljósir litir, 10 l.

10 lítrar

7.990 kr.Innimálning

Vnr. 89000150

SADOLIN loft- og veggmálning, hvít, 5 l.

8.990 kr.

Málningarpakki

5 lítrar

Vnr. 89071170/2

SADOLIN innimálning, gljástig 10, ljósir litir, 7 l.

7 lítrar

Málningar-pakki!Fyrir 12 - 14 m2 herbergi

Fullt verð: 14.900 kr.

Hreinlegafrábær kaup í BYKO!

990 kr.

Skúringarfata

Vnr. 58026069/99/129

10 l skúringarfata, 3 teg.

Gerum fíntfyrir jólin!

Vnr. 41120068

Klútur3 stk. microfiber klútar, 30 x 30 cm.

390 kr.Vnr. 40041650

Sturtuskafa24 cm, breið.

1.490 kr.Vnr. 58006542

MoppusettBluesprinkler moppusett.

4.990 kr.Vnr. 41326700

TeppabankariÓmissandi í hreingerninguna.

990 kr.

Öll

verð

eru

bir

t með

fyrir

vara

um

pre

ntvi

llu o

g/ e

ða m

ynda

bren

gl.

ww

w.e

xpo.

is

Vnr. 84175700

PenslasettÞrír penslar, 20, 38 og 63 mm.

990 kr.

Vnr. 43381700

LyktareyðirAIR SPONGE lyktareyðir, 227 g.

790 kr.

Vnr. 84100160

MálningarsettFIA málningarrúlla og bakki, 25 cm.

990 kr.

Vnr. 41302360

GljásápaGólfhreinsir á flest gólf, sérstaklega plastparket.

690 kr.

Vnr. 22900123

LyktareyðirPISS OFF lyktareyðir fyrir gæludýraeigendur.

1.490 kr.

Vnr. 49917733

SalernishreinsirACE salernishreinsir.

590 kr.

Vnr. 41132600

OfnahreinsirÞRIF umhverfisvænn ofna- og grillhreinsir, 550 ml.

790 kr.

Vnr. 43381701

LyktareyðirAIR SPONGE lyktareyðir, 300 ml.

1.190 kr.

1.290 kr. 1.490 kr.

Vnr. 41173001

GlerhreinsirÞRIF umhverfisvænn gler- og speglahreinsir,550 ml.

490 kr.

Vnr. 41307351

GólfbónBUZIL fjölnota gólfbón fyrir flest bónanleg gólfefni, 1 l.

Vnr. 84210135

Málningarpappi135 g pappi, 1 x 30 m.

1.290 kr.

Vnr. 41301477

TeppahreinsirTeppahreinsir fyrir flest teppi og áklæði,fyrir teppahreinsivélar, 1 l.

Vnr. 41304480

FjölhreinsirMilt alhliða hreinsiefni með sítrónuilmi, 1 l.

590 kr.

Vnr. 41310397

Cyber cleanHreinsigelpúði fyrir t.d. lyklaborð eða síma.

Vnr. 41310396

Cyber cleanHreinsigelpúði fyrir t.d. lyklaborð eða síma.

1.190 kr. 1.690 kr.Vnr. 59633101

KÄRCHER gluggaþvottasett, glerskafa vatns suga, sápuskammtari og sápudreifari.

11.900 kr.

Gluggaþvottasett

Þú getur fengið nákvæmlega þá málningu sem þig vantar til þess að mála 12-14 m2

herbergi á frábæru verði.

Við erum með málninguna tilbúna fyrir þig.Pakkinn inniheldur bæði vegg- og loftmálningu.

Vnr. 85540083/1083

MálningBYKO innimálning, gljástig 10, ljósir litir, 10 l.

10 lítrar

7.990 kr.Innimálning

Vnr. 89000150

SADOLIN loft- og veggmálning, hvít, 5 l.

8.990 kr.

Málningarpakki

5 lítrar

Vnr. 89071170/2

SADOLIN innimálning, gljástig 10, ljósir litir, 7 l.

7 lítrar

Málningar-pakki!Fyrir 12 - 14 m2 herbergi

Fullt verð: 14.900 kr.

Svör: 1. David Cameron, 2. Heiðar Helguson, 3. 375, 4. Nicholas Sarkozy Frakklandsforseti og David Cameron, forsætisráðherra Bretlands, 5. 7,2 stig, 6. Arnarfjörð, 7. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, 8. Harper Seven Beckham, 9. Til Vestmannaeyja, 10. Seltjarnarnesbæ, 11. Sofi Oksanen, 12. Til Suður-Kóreu, 13. Arnar Gunnlaugsson, 14. Hilmir Snær Guðnason, 15. Kevin Bacon og Lori Singer.

Spurningakeppni fólksins

Breki Logasonfréttamaður á Stöð 2.1. David Cameron. 2. Heiðar Helguson. 3. 1100.

4. Nicholas Sarkozy Frakklandsforseti og David

Cameron, forsætisráðherra Bretlands. 5. 7,2 stig. 6. Arnarfjörð. 7. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir. 8. Harper Seven Beckham París.

9. Út í Viðey.

10. Seltjarnarnesbæ. 11. Veit það ekki.

12. London.

13. Arnar Gunnlaugsson. 14. Veit það ekki.

15. Kevin Bacon og einhver sem ég man ekki hvað

heitir.

8 rétt

Svanborg Sigmarsdóttirsviðsstjóri kynningasviðs umboðsmanns skuldara.1. David Cameron. 2. Heiðar Helguson. 3. 800.

4. Nicholas Sarkozy Frakklandsforseti og David Cameron,

forsætisráðherra Bretlands. 5. 7,2 stig. 6. Arnarfjörð. 7. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir. 8. Harper Seven Beckham Paris.

9. Til Vestmannaeyja. 10. Húsavík?

11. Sofi Oksanen. 12. Til Suður-Kóreu. 13. Heiðar Helguson?

14. Veit það ekki.

15. Kevin Bacon lék aðalhlutverkið, maður gleymir honum

ekki en ég man ekki hvað stúlkan heitir.

9 rétt

MY

ND

: IW

ON

A E

RS

KIN

E-K

ELLIE (

CC

BY

2.0

)M

YN

D:

IW

ON

A E

RS

KIN

E-K

ELLIE (

CC

BY

2.0

)

7 8 5 6

4 1 8

5 9 1

9 2 4

7 6

3 1

9 5 4

2 8 7

8

9 3 4

6

5 6

4 9 3

7 8 1

1 4

9 7 3

9 2 8

3 1 8 2

48 heilabrot Helgin 28.-30. október 2011

Sudoku

Sudoku fyrir lengra komna

kroSSgátan ATH Nýr vefur með krossgátulausnunum: krossgatur.gatur.net, lausnin er birt að viku liðinni.

Spurningar1. Hver er forsætisráðherra Bretlands?

2. Hvaða íslenski knattspyrnumaður skoraði á Eng-

landi gegn Chelsea um helgina?

3. Hvað búa margir á Hólmavík?

4. Hvaða Evrópuleiðtogar rifust um helgina í

Brussel?

5. Hversu stór var jarðskjálftinn austast í Tyrk-

landi?

6. Við hvaða fjörð stendur Hrafnseyri Jóns Sigurðs-

sonar?

7. Hver hefur verið ráðinn yfirmaður UN Women í

Kabúl í Afganistan?

8. Hvað heitir dóttir Beckham-hjónanna?

9. Hvert kemstu frá fastalandinu með skipi fyrir

1.150 krónur?

10. Hvaða sveitarfélagi stýrir Ásgerður Halldórs-

dóttir?

11. Eftir hvern er leikritið Hreinsun sem Þjóðleik-

húsið frumsýndi í vikunni?

12. Vesturport og Borgarleikhúsið hafa gert hóp

út af örkinni til þess að sýna Faust á erlendri

grundu. Hvert var förinni heitið að þessu sinni?

13. Hvaða þekkti knattspyrnumaður kom að fjár-

mögnun spennumyndarinnar Borgríki?

14. Hver leikstýrir Kirsuberjagarðinum sem Borgar-

leikhúsið frumsýnir um helgina?

15. Endurgerð dans- og söngvamyndarinnar

Footloose er komin í bíó. Hvaða leikarar léku

kærustuparið í frummyndinni frá árinu 1984?

Breki skorar á Jóhann alfreð kristinsson, uppistandara í Mið-Íslandi.

Spurning síðustu viku: Fyrsta flugfreyjan hóf störf árið 1912. Í fyrstu voru ströng skilyrði um menntun flugfreyja en frá þeim var horfið á árum seinni heimsstyrjaldarinnar með þeim afleiðingum að flugfreyjum fjölgaði mjög. Hver voru þessi ströngu skilyrði?Svar: Upphaflega var gerð krafa til þess að f lugfreyjur væru menntaðar hjúkrunar-konur.

www.noatun.isPantaðu veisluna þína á

Tækifærisveislur

Sushi

MexíkósktÍtalskt

SmurbrauðGala

Austurlenskt

SpænsktBrauðtertur

Föstudagur 28. október Laugardagur 29. október Sunnudagur

50 sjónvarp Helgin 28.-30. október 2011

Föstudagur

Laugardagur

Sunnudagur

21:15 HA? (6:12) Það eru Gillz, Hjörvar Hafliða og Sveppi sem ætla að spreyta sig á spurningum Stefáns Pálssonar.

20:45 The X Factor (10/26) Skemmtiþáttur með Simon Cowell í farar-broddi. Auk þess Paula Abdul, L.A. Reid og Nicole Scherzinger.

Sjónvarpið16.00 Leiðarljós e16.40 Leiðarljós e17.25 Otrabörnin (30:41)17.50 Galdrakrakkar (42:47)18.15 Táknmálsfréttir18.25 Andri á flandri (6:6) e.19.00 Fréttir19.30 Veðurfréttir19.35 Kastljós20.10 Útsvar Akureyri - Kópavogur21.20 Ástir og dans22.55 Undirheimar: Þróunin Ævintýramynd um vampírur og varúlfa, stríð á milli þeirra og ástir vampírudísar og varúlfs. Leikstjóri er Len Wiseman og meðal leikenda eru Kate Beckinsale og Scott Speedman. Bandarísk bíómynd frá 2006. Atriði í myndinni eru ekki við hæfi barna.00.40 Undir hamrinum Þýsk sjón-varpsmynd frá 2007 e.02.10 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

SkjárEinn 06:00 Pepsi MAX tónlist07:30 Game Tíví (7:14) e08:00 Dr. Phil e08:45 Rachael Ray e09:30 Pepsi MAX tónlist12:00 Game Tíví (7:14) e12:30 Pepsi MAX tónlist16:05 Being Erica (10:12) e16:50 Rachael Ray17:35 Dr. Phil18:20 Parenthood (10:22) e19:10 America's Funniest ... OPIÐ e19:35 America's Funniest ... OPIÐ20:00 Will & Grace - OPIÐ (7:22) e20:25 According to Jim (11:18)20:50 Mr. Sunshine (11:13)21:15 HA? (6:12)22:05 The Bachelorette (11:12)23:35 Hæ Gosi (5:8) e00:05 Tobba (6:12) e00:35 30 Rock (9:23) e01:00 Got To Dance (9:21) e01:50 Got To Dance (10:21) e02:15 Smash Cuts (43:52)02:35 Judging Amy (19:23) e03:20 Jimmy Kimmel e04:50 Pepsi MAX tónlist

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

08:00 A Night at the Roxbury 10:00 Her Best Move 12:00 Gosi 14:00 A Night at the Roxbury 16:00 Her Best Move 18:00 Gosi 20:00 A Dog Year22:00 Loverboy00:00 Old School02:00 Daddy’s Little Girls04:00 Loverboy06:00 Twister

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

STÖÐ 207:00 Barnatími Stöðvar 208:15 Í fínu formi 08:30 Bold and the Beautiful 08:50 Oprah09:30 Doctors (8/175) 10:15 Ramsay’s Kitchen Nightmares 11:05 Fairly Legal (2/10) 11:50 The Amazing Race (10/12) 12:35 Nágrannar 13:00 Ghost Town 15:00 Sorry I’ve Got No Head 15:30 Barnatími Stöðvar 2 17:05 Bold and the Beautiful17:30 Nágrannar 17:55 The Simpsons (19/21) 18:23 Veður 18:30 Fréttir Stöðvar 218:47 Íþróttir 18:54 Ísland í dag19:11 Veður 19:20 Týnda kynslóðin (11/40) 19:50 Spurningabomban (5/9) 20:45 The X Factor (10/26) 22:40 Observe and Report 00:05 Hannibal02:15 The Wild Bunch Þessi kúrekamynd er af mörgum talin sú besta sem leikstjórinn Sam Peckinpah gerði. Hún fjallar um fimm útlaga í villta vestrinu sem hafa í hyggju að taka smábæ í Texas með trompi.04:35 Me, Myself and Irene

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

16:30 Wolves - Man. City18:15 Granada - Barcelona20:00 Fréttaþáttur Meistaradeildar20:30 La Liga Report21:00 F1: Föstudagur21:30 UFC Live Events 12405:25 Formúla 1 - Æfingar

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

15:35 Sunnudagsmessan16:50 Aston Villa - WBA 18:40 Newcastle - Wigan20:30 Football League Show21:00 Premier League Preview 21:30 Premier League World22:00 Newcastle - Liverpool, 1998 22:30 Premier League Preview 23:00 Bolton - Sunderland

SkjárGolf 06:00 CIMB Asia (1:4)09:00 CIMB Asia (2:4)12:00 PGA Tour - Highlights (38:45)12:55 CIMB Asia (2:4)15:55 Champions Tour - Highlights16:50 The Future is Now (1:1)17:45 Ryder Cup Official Film 201019:00 CIMB Asia (2:4)22:00 Golfing World22:50 THE PLAYERS Official Film 201123:40 ESPN America

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

STÖÐ 2 07:00 Brunabílarnir 07:25 Strumparnir07:50 Latibær08:00 Algjör Sveppi09:55 Grallararnir 10:20 Bardagauppgjörið10:45 iCarly (37/45) 11:10 Glee (1/22) 12:00 Bold and the Beautiful13:45 The X Factor (10/26) 15:45 Sjálfstætt fólk (5/38) 16:25 Týnda kynslóðin (11/40) 17:05 ET Weekend17:55 Sjáðu18:30 Fréttir Stöðvar 218:49 Íþróttir 18:56 Lottó 19:04 Ísland í dag - helgarúrval19:29 Veður 19:35 Spaugstofan20:00 Crazy on the Outside21:35 Premonition23:10 Ferris Bueller’s Day Off00:50 Silverado03:00 Miss Congeniality 204:50 Colour Me Kubrick: A True...ish Story

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

07:45 F1: Föstudagur 08:15 Formúla 1 2011 - Tímataka Beint09:50 Aldershot Town - Man. Utd. 11:35 Fréttaþáttur Meistaradeildar12:00 Formúla 1 2011 - Tímataka13:35 Spænsku mörkin14:35 EAS þrekmótaröðin 15:10 N1 mótið 16:05 Reggie Miller vs NY Knicks17:20 La Liga Report17:50 Barcelona - Mallorca19:50 Real Sociedad - Real Madrid22:00 Bernard Hopkins - Chad Daw23:30 Barcelona - Mallorca

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

09:35 Premier League Review10:30 Premier League World11:00 Premier League Preview 11:30 Chelsea - Arsenal Beint13:45 Man. City - Wolves Beint16:15 WBA - Liverpool Beint18:45 Sunderland - Aston Villa20:35 Swansea - Bolton 22:25 Norwich - Blackburn00:15 Wigan - Fulham

SkjárGolf 06:00 CIMB Asia (2:4)09:00 CIMB Asia (3:4)12:00 Inside the PGA Tour (43:45)12:25 Opna breska meistaramótið19:25 CIMB Asia (3:4)22:25 LPGA Highlights (18:20)23:40 ESPN America

Sjónvarpið08.00 Morgunstundin okkar / Poppý kisukló /Teitur / Herramenn / Skellibær / Töfrahnötturinn / Disney-stundin /Finnbogi og Felix / Sígildar teiknimyndir / Gló magnaða / Grettir10.05 Dans dans dans e.11.20 Landinn e.11.50 Djöflaeyjan (6:27) e.12.30 Silfur Egils13.50 Maður og jörð – Eyðimerkur - Lífið í ofninum (2:8) e.14.40 Maður og jörð - Á tökustað e.14.50 Ár skóga15.00 Hljómskálinn (1:5) e.15.30 HK - Akureyri Beint17.20 Táknmálsfréttir17.41 Hrúturinn Hreinn (30:40)17.48 Skúli Skelfir (47:52)18.00 Stundin okkar18.25 Kexvexmiðjan (6:6)19.00 Fréttir19.30 Veðurfréttir19.40 Landinn20.10 Gyrðir21.00 Lífverðirnir22.00 Leiðtogaskólinn23.55 Silfur Egils e01.15 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

SkjárEinn 06:00 Pepsi MAX tónlist11:05 Rachael Ray e12:30 Dr. Phil e14:45 Being Erica (10:12) e15:30 Kitchen Nightmares (4:13) 16:20 Nýtt útlit (7:12) e16:50 HA? (6:12) e17:40 Outsourced (7:22) e18:05 According to Jim (11:18) e18:30 Mr. Sunshine (11:13) e18:55 The Office (2:27) e19:20 30 Rock (9:23) e19:45 America's Funniest ... e20:10 Top Gear USA (5:10)21:00 L&O: Special Victims Unit (7:24)21:50 Dexter NÝTT (1:12)22:40 Hæ Gosi (5:8) e23:10 House (8:23) e00:00 Nurse Jackie (4:12) e00:30 United States of Tara e01:00 Top Gear USA (5:10) e01:50 Pepsi MAX tónlist

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

06:00 Changeling 08:20 Uptown Girl 10:00 Ocean’s Twelve 12:05 Night at the Museum14:00 Uptown Girl16:00 Ocean’s Twelve 18:05 Night at the Museum20:00 Changeling22:20 Seven Pounds 00:20 Ghost Image 02:00 Little Children04:15 Seven Pounds

21:50 Dexter NÝTT (1:12) Sjötta þáttaröðin um dagfarsprúða morðingj-ann Dexter Morgan.

20:00 Crazy on the Outside Gamanmynd með Tim Al-len og Sigourney Weaver.

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

Sjónvarpið08.00 Morgunstundin okkar08.02 Lítil prinsessa / Sæfarar / Otrabörnin / Múmínálfarnir09.06 Veröld dýranna (35:52)09.13 Engilbert ræður (33:78)09.21 Teiknum dýrin (4:52)09.26 Lóa (36:52)09.41 Skrekkur íkorni (15:26)10.05 Skúli skelfir (4:52)10.16 Geimverurnar (2:52)10.25 Hljómskálinn (1:5) e.10.55 360 gráður (4:20) e.11.25 Leiðarljós e.12.05 Leiðarljós e.12.50 Kastljós e.13.20 Kiljan e.14.15 Bakgarðurinn e.15.30 Smáþjóðaleikar (2:2) e.16.00 Útsvar Akureyri - Kópavogur17.05 Ástin grípur unglinginn (23:23)17.50 Táknmálsfréttir17.58 Bombubyrgið (6:26) e.18.25 Úrval úr Kastljósi18.54 Lottó19.00 Fréttir19.30 Veðurfréttir19.40 Dans dans dans Prufurnar21.05 Dans dans dans Hverjir komust áfram?21.35 En sú mæða23.10 W. BB01.15 Niður til heljar BB02.50 Útvarpsfréttir í dagskrárlok

SkjárEinn 06:00 Pepsi MAX tónlist11:15 Rachael Ray e13:20 Dr. Phil e14:50 Real Housewives of ... (17:17) e15:35 Friday Night Lights (10:13) e16:25 Top Gear USA (4:10) e17:15 Game Tíví (7:14) e17:45 The Bachelorette (11:12) e19:15 The Marriage Ref (9:10) e20:00 Got To Dance (11:21)21:00 Beauty Shop22:45 The Hurt Locker e01:00 HA? (6:12) e01:50 Smash Cuts (44:52)02:10 Judging Amy (20:23) e02:55 Jimmy Kimmel e03:40 Jimmy Kimmel e04:25 Got To Dance (11:21) e05:25 Pepsi MAX tónlist

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

08:00 Yes Man10:00 It’s Complicated12:00 Prince and Me II14:00 Yes Man 16:00 It’s Complicated18:00 Prince and Me II20:00 Twister22:00 Saw III00:00 Gettin’ It 02:00 The Astronaut Farmer04:00 Saw III

19.40 Dans dans dans Danskeppni. Kynnir er Ragnhildur Steinunn Jónsdóttir og dómarar Katrín Hall, Karen Björk Björgvinsdóttir og Gunnar Helgason.

20.10 Gyrðir Mynd um Gyrði Elíasson. Umsjón: Egill Helgason. Dagskrárgerð: Ragnheiður Thorsteinsson.

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

Opið virka daga 10-18, laugardaga 10-17 og sunnudaga 13-17Kauptúni og Kringlunni | Sími 564 4400 | tekk@tekk.is | www.tekk.is

F A

B R

I K

A N

20%afsláttur

Upplifðu nýjan jólailm frá

í Tekk-Companyí Kauptúni og Kringlunni

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

STÖÐ 207:00 Lalli 07:10 Dóra könnuður 07:35 Stubbarnir 08:00 Algjör Sveppi 09:00 Madagascar: Escape 2 Africa10:30 Kalli kanína og félagar10:45 Daffi önd og félagar 11:10 Histeria! 11:35 Tricky TV (11/23) 12:00 Spaugstofan12:30 Nágrannar14:15 American Dad (16/20) 14:45 Friends (24/24) 15:15 Spurningabomban (5/9) 16:15 Heimsendir (3/9) 16:55 Oprah 17:40 60 mínútur18:30 Fréttir Stöðvar 2 19:20 Ljósvakavíkingar - Stöð 2 (1/5) 19:55 Sjálfstætt fólk (6/38) 20:35 Heimsendir (4/9) 21:20 The Killing (6/13) 22:05 Mad Men (1/13) 22:55 60 mínútur23:40 Daily Show: Global Edition00:10 Covert Affairs (3/11) 00:55 Big Love (8/9) 01:55 The Godfather 304:40 Heimsendir (4/9)

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

09:00 Formúla 1 Beint11:30 F1: Við endamarkið12:00 Golfskóli Birgis Leifs (11/12) 12:25 Stoke - Liverpool14:10 Barcelona - Mallorca15:55 EAS þrekmótaröðin 16:25 Fuchse Berlin - Kiel Beint18:10 Real Sociedad - Real Madrid20:00 Formúla 1 22:00 F1: Við endamarkið22:30 Fuchse Berlin - Kiel

4 5 6

allt fyrir áskrifendur

fréttir, fræðsla, sport og skemmtun

09:50 Sunderland - Aston Villa11:40 Man. City - Wolves 13:30 Premier League World14:00 Everton - Man. Utd. 15:50 Tottenham - QPR Beint18:00 Sunnudagsmessan19:15 Chelsea - Arsenal21:05 Sunnudagsmessan 22:20 Tottenham - QPR 00:10 Sunnudagsmessan01:25 WBA - Liverpool 03:15 Sunnudagsmessan

SkjárGolf 06:00 CIMB Asia (3:4)09:00 CIMB Asia (4:4)12:00 Andalucia Valderrama Masters16:00 CIMB Asia (4:4)19:00 Andalucia Valderrama Masters23:00 US Open 2009 - Official Film00:00 ESPN America

30. október

sjónvarp 51Helgin 28.-30. október 2011

Bestu sjónvarpsþættir seinni tíma, Breaking Bad, eru loksins byrjaðir að rúlla aftur á skjánum. Þessi magn-aða saga af efnafræðikennaranum Walt White sló öllum að óvörum í gegn í Bandaríkjunum í ársbyrj-un 2008. Þættirnir eru hins vegar örugglega ekki allra. Efnisþráður-inn, á köflum hrottalegt ofbeldið en líka allt að því leikhúslegar langar samtalssenur, sýna að það var heldur aldrei hugmyndin hjá framleiðend-unum að stinga sér í miðjan straum-inn.

Handritið og sagan eru vissulega frábær en það sem virkilega skýt-

ur Breaking Bad í hæstu hæðir er stórbrotinn leikarahópurinn. Bryan Cranston leikur Walter White, rúðu-strikaðan og löghlýðin efnafræði-kennara sem fer að sjóða metamfe-tamín eftir að hann greinist með banvænt krabbamein. Tilgangurinn er að safna fé í sjóð til að skilja eftir fyrir konu og börn þegar krabbinn hefur klárað hann.

Cranston hefur áður farið á kost-um í hlutverki pabbans í Malcom in the Middle, en hér sýnir hann slík-an stjörnuleik að hann fékk Emmy-verðlaunin þrjú ár í röð. Og aðrir leikarar eru ekki síðri. Aaron Paul

er frábær í hinu aðalhlutverkinu: Jessie Pinkman, fyrrum nemandi Whites, dópisti og lúser, sem er þó langt í frá alls varnað. Aukapers-ónurnar eru líka glæsilega dregnar og mannaðar. Ein sú eftirminnileg-asta er kynnt til sögunnar í þessari þátta-röð: lögfræðingurinn

og drullusokkurinn með gull-hjartað, Saul Goodman.

Það er óskiljanlegt að Stöð 2 sé núna fyrst að drattast til að sýna

þáttaröð númer tvö. Kafla fjögur var að ljúka í Bandaríkjunum á dögunum og eru þáttaraðir núm-er tvö og þrjú löngu komnar út á dvd. Þeir sem kveiktu á Break-ing Bad þegar Stöð 2 sýndi fyrstu seríuna eru örugg-lega búnir að verða sér út um framhaldið fyrir all nokkru. Fyrir hina er ekki seinna að vænna að setja sig inn í þessa frábæru þætti. Jón Kaldal

Gerist ekki betra Í sjónvarpinu Breaking Bad

NÀTTÚRULEG VELLÍÐAN

ÞURRKUR KLÁÐI SVEPPASÝKINGAR?Veltir þú fyrir þér hvað þú ert að nota á þitt viðkvæmasta svæði

LÍFRÆN dömubindi og tíðatappar

án klórs

án ilmefna

án plastefna

1. LIMITLESS2. SOMETHING BORROWED3. RANGO4. LOVE & OTHER DRUGS5. BIG MOMAS HOUSE 36.6. SOURCE CODE7. FAST FIVE8. DREKABANAR9. HOW DO YOU KNOW10. Á ANNAN VEG

Steven Spielberg er alltaf bestur þegar hann fylgir barnshjarta sínu og það gerir hann svo sannarlega í þessari sprellfjörugu ævintýramynd um Tinna, Tobba og Kolbein kaftein. Með tölvu-tækniliði sínu og góðum leikurum tekst honum að blása ótrúlegu lífi í vel þekktar persónur Tinnabóka Hergés og með göldrum sínum fangar Spielberg anda bókanna þannig að unun er á að horfa, bæði fyrir grjótharða Tinna-aðdáendur til áratuga sem og nýja og yngri áhorfendur.Kjarni sögunnar er sóttur í bókina um Tinna og leyndardóma Einhyrningsins þar sem Tinni reynir að leysa ráðgátuna um hvar kafteinn Kjálkabítur, forfaðir Kolbeins, faldi fjársjóð sem kenndur er

við sjóræningjann Rögnvald rauða. Sagan er hins vegar þétt og gerð enn skemmtilegri með því að flétta vænan hluta úr Krabbanum með gylltu klærnar saman við hana. Ákaflega sniðugt og vel til fundið. Maður sogast einhvern veginn strax inn í heim bókanna á fyrstu mínútunum og síðan tekur við hörkuskemmtileg rússíbanareið þar sem hvergi er slegið af og hver uppákoman rekur aðra þannig að áhorfandinn gleymir alveg stund og stað. Rétt eins og í bókunum er ógnin aldrei mjög þrúgandi en myndin er engu að síður hörku-spennandi.Persónurnar eru sjálfum sér samkvæmar.

Hundurinn Tobbi er eldklár og þrautgóður á raunastund, Skapti og Skafti skila sínu gríni og Tinni er jafn flöt persóna og venjulega þannig að hver sem er getur speglað sig í honum. Það er svo vitaskuld kjaftfori og hjartahreini alkóhólist-inn Kolbeinn kafteinn sem auðgar myndina bæði með fyndnustu atriðunum og grátbroslegum mannlegum harmi sem gefur myndinni ákveðna dýpt.Og þegar þetta smellur allt saman í höndunum á Spielberg stendur eftir frábær skemmtun og áferðarfögur lifandi myndasaga sem sýnir Tinna og skapara hans fullan sóma.

52 bíó Helgin 28.-30. október 2011

M yndasögur Hergés um Tinna hafa notið mikilla vinsælda áratugum saman og Tinni heldur

alltaf sínu þótt heimurinn breytist og hann á bæði tryggja fylgendur og stöðugt bætast nýir í hópinn, ekki síst í Evrópu sem hefur alla tíð verið helsta vígi Tinna enda á hann sitt varnarþing í Brussel. Þessi hjartahreini og hugaði blaðamaður er minna þekktur í Bandaríkjunum þar sem kynslóðirnar hafa haft Batman, Superman, Spiderman og alla þá halarófu af ofurhetjum sem þar starfa til þess að halla sér að. Ekkert bendir þó til annars að stórmyndin um Tinna muni leggjast vel í Kanann og vegur Tinna eigi eftir að fara vaxandi handan Atlantshafsins.

Tinni hefur einstakt lag á að róta sér í vandræði og sérstaklega fundvís á illmenni og skúrka sem hafa jafnan eitthvað veru­lega skuggalegt fyrir stafni. Fæstir mega þeir sín þó mikils andspænis hinum eld­klára Tinna sem er svo sannarlega Þrándur í götu, ekki síst þegar hann er með kjaftfora og alkóhólíseraða sjóarann Kolbein kaftein sér við hlið. Að ógleymdum hinum trygga hundi Tobba.

Ævintýraþrá Tinna veldur því að hann af­kastar ekki miklu sem blaðamaður og lítið fer fyrir fréttaskrifum hjá kappanum enda er hann á stöðugum þeytingi. Bregður sér meðal annars til tunglsins og lendir í hremmingum í flestum heimshornum. Hann er ekki ólíkur Indiana Jones að þessu leyti og hermt er að Spielberg hafi fyrst fengið áhuga á að kvikmynda Tinna upp úr 1980 enda meðvitaður um að heimshorna­flakk blaðamannsins með barnsandlitið bauð upp á hressileg ævintýri í anda gömlu

þrjú bíómyndanna sem eru honum svo hug­leiknar.

Söguþráður Leyndardóms Einhyrnings­ins er flestum Íslendingum vel kunnur en Hergé sagði söguna af fjársjóði Rögnvaldar rauða í tveimur bókum, Leyndardómi Ein­hyrningsins og svo Fjársjóði Rögnvaldar rauða. Þegar Tinni fer að kynna sér sögu hins goðsagnakennda skips Einhyrnings­ins kynnist hann Kolbeini kafteini en sá er afkomandi skipstjóra Einhyrningsins, Rögnvaldar rauða. Þeir ákveða í framhald­inu að leggjast í leit að skipinu, sem hvílir á hafsbotni, þar sem sagan segir að mikill fjársjóður hafi sokkið með því. Þeir eru þó ekki einir um að vilja komast í gullkistur Rögnvaldar þar sem annar og fremur illúð­legur afkomandi Rögnvaldar er í svipuðum hugleiðingum.

Myndin er í þrívídd og tölvuteiknuð sem gefur Spielberg og Jackson gott færi á að fanga anda bókanna og persónanna og rétt eins og í sögum Hergés þykir Tinni áberandi litlausastur í persónugalleríinu. Kolbeinn kafteinn sér um að lyfta upp fjör­inu og húmornum og seinheppnustu leyni­lögreglumenn sem sögur fara af, Skapti og Skafti, standa fyrir sínu. Og Tinni er bara Tinni. Ákafur og úrræðagóður og kemst alla leið með dyggum stuðningi vina sinna og góðkunningja.

Kamelljónið Andy Serkis blæs lífi í Kol­bein en hann hefur áður sýnt mikil tilþrif í túlkun sinni á Gollum í Hringadróttinsþrí­leik Peters Jacksons. Jamie Bell, sem gerði fyrst garðinn frægan í Billy Elliot árið 2000 leikur Tinna.

Ævintýri tinna Leitin að einhyrningnuM

Biðin eftir fyrstu myndinni í fyrirhuguðum þríleik þeirra miklu kappa Stevens Spielberg og Peters

Jackson um ævintýri hins dáða Tinna er loks á enda. Þeir ríða á vaðið með Leyndardómi Einhyrn-ingsins en Jackson snýr sér líklega að Föngunum í

sólhofinu þegar hann hefur klárað The Hobbit.

Þórarinn Þórarinsson

toti@frettatiminn.is

bíó

Evrópskur Indiana Jones með barnsandlit

Tinni ásamt seinheppnustu og lélegustu rannsóknarlögreglumönnum sem sögur fara af, Skapta og Skafta.

gaMLingjar í hoLLywood

Rúnar Rúnarsson hefur farið sigurför um kvik-myndahátíðir víða um lönd með Eldfjalli sem gagnrýnendur hafa ausið lofi, bæði hér heima og annars staðar. Myndin er framlag Íslands til keppninnar um Óskarsverðlaunin sem best erlenda myndin og gæti átt ágætis möguleika á því að komast í fimm mynda úrslit en fari svo þarf Rúnar að setja smókinginn í hreinsun og vera við öllu búinn þegar verðlaunin verða afhent í Los Angeles.

Eldri borgarar í akademíunni gæti reynst Rúnari haukur í horni þegar kemur að vali á bestu erlendu myndinni en þeir sem helst hafa tíma til þess að kynna sér allar myndir eru þeir sem sestir eru í helgan stein í Hollywood. Þá ætti heldur ekki að spilla fyrir að Eldfjall fjallar um innri glímu manns sem þarf að takast á við breytt líf þegar hann kemst á eftirlauna aldur.

Íslensk mynd hefur einu sinni komist í lokaslaginn um Óskarinn sem besta erlenda myndin en það var þegar Friðrik Þór Friðiriksson mætti með Börn náttúrunnar til Los Angeles. Á þeim tíma spratt upp sú kenning að það hefði talist Börnum náttúrunnar til tekna að hún fjallaði einmitt um eldri borgara.

Aðrir miðlarImdb: 7.7

Rotten Tomatoes: 90%

Gætu hjálpað Eldfjalli

BíódóMur tinni og LeyndardóMur einhyrningsins

Fjörug eins og trilljón trylltir túnfiskar í Trékyllisvík

The Inbetweeners Jay, Simon, Neil og Will eru utan-garðs í skólanum, frekar óvinsælir og klaufskir í samskiptum. Þeir ganga að því sem gefnu að líf þeirra muni taka breytingum til hins betra að skólagöngu lokinni en vandræðin halda áfram eftir útskrift þannig að félagarnir ákveða að skella sér í frí á gríska sólarströnd, njóta lífsins og kynnast því hvernig það er að vera alvöru karlmenn. Þeir eru þó því miður sjálfum sér sam-kvæmir og eru ekki lengi að róta sér í botnlaus vandræði sem vandséð er að þeir nái að losa sig út úr.Aðrir miðlar: Imdb: 7.9, Rotten Tomatoes: 79%

FruMsýndar

The HelpMyndin er gerð eftir metsölubók Kathryn Stockett og fjallar um líf auðugra hvítra kvenna í Mississippi og þeldökka þjóna þeirra. Emem Stone (Zombieland) leikur hina forvitnu og rétt-nefni Skeeter sem snýr aftur til heimabæjarins eftir háskólanám. Hún setur allt í bál og brand í bænum þegar hún reynir að taka viðtöl við hörundsdökar stúlkur sem þjóna ríkum, hvítum fjölskyldum í bænum. Meðal annarra leikara í myndinni eru Allison Janney, Sissy Spacek og Bryce Dallas Howard.Aðrir miðlar: Imdb: 8.1, Rotten Tomatoes: 74%, Metacritic: 62.

Theodór Júlíusson gæti átt greiða leið að hjörtum fullorðna fólksins í akademíunni sem velur þær fimm myndir sem keppa um Óskarinn sem besta erlenda myndin.

Þórarinn Þórarinsson

toti@frettatiminn.is

Söguþráður Leyndardóms Einhyrningsins er flestum Íslendingum vel kunnur en Hergé sagði söguna af fjár-sjóði Rögn-valdar rauða í tveimur bókum, Leyndardómi Einhyrningsins og svo Fjársjóði Rögnvaldar rauða.

Eldgos í ParadísSýningar eru hafnar í Bíó Paradís á tveimur heimildarmyndum um gosið í Eyjafjallajökli, Iceland Volcano Eruption og In to Iceland́ s Volcano. Profilm gerði myndirnar í fyrra í samráði við National Geographic Channel í Banda-ríkjunum. Þær hafa verið sýndar um allan heim og vakið athygli fyrir bæði efnistök og myndatöku. Myndirnar hafa meðal annars verið tilnefndar til Emmy-verðlauna og hafa verið sýndar á yfir 300 sjónvarpsstöðvum. Myndirnar verða sýndar í Bíó Paradís til 4. nóvember.

Smáralind 201 KópavogurHverafold 1-3 112 Reykjavík 511 1710

svanhvit@svanhvit.is www.svanhvit.is

OpnunartímiHverafold:

Virka daga 8:00–18:00 ogföstudaga 8:00–18:30

Opnunartímií Smáralind:

Virka daga 11:00–19:00 oglaugardaga 11:00–18:00

SKYRTUTILBOÐ!300 kr. skyrtan

– ef komið er með þrjár eða fleiri í einu.

★★★★Þ.Þ. - FRÉTTATÍMINN

★★★★M.M. - Bíófilman.is

★★★★A.K. - DV

„ÍSLENDINGAR EIGA EKKI LÁTA ÞESSA MYND FRAMHJÁ SÉR FARA“

„FRÁBÆR MYND Á ALLAN HÁTT“

A.S. - FILMOPHILIA.COMT.V. - KVIKMYNDIR.IS/SÉÐ OG HEYRT

„KUNNUGLEGT VIÐFANGSEFNI, FERSK AFGREIÐSLA“

„Gott flæði, grípandi saga og skotheldur leikur úr öllum áttum“

„MÖGNUÐ MYND“

Leitið upplýsinga á auglýsingadeild Fréttatímans í síma 531 3310 eða á

valdimar@frettatiminn.is

Fréttatímanum er dreift á heimili á höfuðborgar-svæðinu og Akureyri og í lausadreifingu um allt land.

Dreifing á bæklingum og fylgiblöðum með Fréttatímanum er hagkvæmur kostur.

Scorsese spáir í NesbøNorski glæpa-sagnahöfundur-inn Jo Nesbø er funheitur um þessar mundir. Hann hefur slegið í gegn víða með bókum sínum um sjúskaða rannsóknarlög-reglumanninn Harry Hole sem fæst við raðmorðingja og alls konar annað glæpahyski í Osló. Spennumyndin Hausaveiðararnir, sem gerð er eftir einni bóka hans, er að gera það gott þessa dagana og nú hefur sjálfur Martin Scorsese lýst áhuga á að kvikmynda Snjómanninn, eina bóka Nesbø um Harry Hole.

Áhugi Scorsese þarf ef til vill ekki að koma á óvart þegar haft er í huga að norrænir krimmar eru funheitir þessi misserin og nægir í því sambandi að nefna endurgerð Davids Fincher á Körlum sem hata konur en sú

mynd dettur í bíó í kringum áramótin. Handritshöfundurinn Matthew Michael Carnahan (State Of Play, World War Z) hefur verið fenginn til þess að vinna handrit upp úr bók Nesbø en alls óvíst er hvort eða hvenær Scorsese getur byrjað á myndinni enda verkefnalistinn langur hjá þeim gamla.

Harry og Lloyd saman á ný?

Bræðurnir Peter og Bobby Farrelly slógu í gegn og stimpluðu sig inn í bíóbransann árið 1994 með hinni drepfyndnu gamanmynd Dumb & Dumber þar sem Jim Carrey og Jeff Daniels fóru á kostum í hlut-verkum einlægu einfeldinganna

Lloyd Christmas og Harry Dunne. Síðan þá hafa gengið sögur um hugsanlegt framhald og í því sambandi kjósa flestir að horfa fram hjá Dumb & Dumberer: When Harry Met Lloyd þar sem Carrey og Daniels voru fjarri góðu gamni. Farrelly-bræður eru lok sagðir vera byrjaðir að pæla í framhaldsmynd þar sem frumforsendan er að þeir Daniels og Carry mæti til leiks á ný. Carrey sjálfur sem er lítið fyrir framhalds-myndir hefur látið að því liggja í viðtölum að þessi hugmynd gæti orðið að veruleika.

Harry Hole? Leon-ardo DiCaprio hefur leyst Robert De Niro af hólmi sem eftir-lætisleikari Scorsese og gæti því endað sem Harry Hole.

Hinir einu og sönnu Harry og Lloyd gætu mögulega látið til sín taka á ný.

Helgin 28.-30. október 201154 tíska

Á bökkum NílarSíðustu daga hef ég dvalið við upptök Nílarfljóts í Austur-Úganda þar sem rafmagnið liggur niðri, eins og í meirihluta landsins. Ég hef ferðast víða en ég hef aldrei áður komið til lands þar sem tíminn virðist hafa stöðvast og engar framfarir orðið. Stéttskiptig er lítil, eða að minnsta kosti sér maður lítinn mun á ríkum og fátækum. Fatnaður er greinilega ekki í forgangi hjá innfædd-um. Það er margt annað sem er ofar á óskalistanum og menn, konur og börn klæðast því sem er í boði. Föt eru föt. Notuð í þeim tilgangi að hylja hold og halda á líkamanum hita. Ekkert annað. Ætli tíska sé ekki fjarrænt fyrirbæri hérna í Úganda. Bómull-arfötin er vinsælust og strákarnir hallast meira að 80’s tískunni í útvíðu bux-unum sínum. Konurnar eru hinsvegar eins og maður ímyndaði sér Afríku; litríkur fatnaður og höfuðklútar í stíl. Konurnar gegna ekki jafn áberandi hlutverki í samfélaginu eins og karlarnir, en þær sjá um heimilið og börnin. Á sunnudögum þegar karlinn er heima fara þær niður að Níl og berja og slá fatnað heimilisins. Þessu varð ég vitni að þegar ég baðaði mig í Níl með tveggja ára innfæddri vinkonu minni á sunnudaginn.

tíska

Kolbrún Pálsdóttir skrifar

5dagardress

Skandinavísk tíska í uppáhaldi

FöstudagurSkór: Gs skórSamfestingur: TopshopPeysa: Topshop

Jóna Vestfjörð Hannesdóttir er tutt-ugu ára og stundar nám í lögfræði við Háskóla Íslands. Samhliða náminu vinnur hún í skóbúðinni Gs Skór.„Ég myndi segja að stíllinn minn væri mjög einfaldur og í samræmi við skandi-navíska tísku. Fötin mín koma helst þaðan og eru verslanirnar Gina Tricot og H&M í miklu uppáhaldi. Hérna heima versla ég mikið í Topshop, Zöru og Gs Skóm,

þar sem ég er að vinna, og nýti einnig mikið tæknina og versla á netinu eins og á Nasy Gal og Asos.Innblástur tískunnar kemur allstaðar frá en er ég þó einstaklega dugleg að skoða blogg. Og þá sérstaklega skandinavísk blogg þar sem Elin Kling og Kenza eru í fararbroddi. Mary-Kate Olsen veitir mér líka mikinn innblástur, hún er alltaf töff og skapar sér sinn eigin stíl.“

MiðvikudagurSkór: AldoBuxur: SautjánBolur: Urban OutfittersPeysa: Topshop

FimmtudagurSkór: Gs SkórPils: H&MSkyrta: TopshopHálsmen: Spúútnik

Hönnuðir gefa út bækurHelsta tískutrendið hjá frægum hönnuðum og tískuhúsum um þessar mundir er að gefa út tískubók um vörumerkið í tilefni afmælis þess. Ítalski tískurisinn Gucci tilkynnti í vikunni að bók væri væntanleg í tilefni 90 ára afmæli fyrirtækisins og verður þetta vígaleg bók, skrifuð af Frida Giannini. Bókin fjallar helst um starfsævi fyrirtækisins og einnig um helstu og langlífustu vörurnar. Aðrir hönnuðir sem gefa út bækur á þessu ári eru Christian Loubo-utin sem fagnar fimmtán ára afmæli sínu og Karl Lagerfeld, helsti hönnuðurinn hjá Chanel. -kp

Nicki Minaj hannar naglalökkHin flippaða og litglaða söng-kona, Nicki Minaj, gerði samning við naglalakka-fyrirtækið OPI á dögunum og mun hún hanna sína eigin línu. Línan mun saman-standa af sex ólíkum nagla-lökkum og fjórum litlum naglalakkavökvum. Margir hafa spáð þessu samstarfi enda er hún mikill aðdáandi naglalakka. Samkvæmt tals-manni hennar verður línan væntanleg Vestanhafs í lok janúar á næsta ári. -kp

Bar Rafaeli hannar nýja fatalínuOfurfyrirsætan Bar Rafaeli fetar nú í fótspor þeirra stjarna sem gera fatahönnun að aukastarfi. Hún vinnur nú hún hörðum höndum að nýju fata-línunni Undeez þar sem undirföt, sokkar og stuttermabolir eru fáanleg fyrir bæði kynin. Fatnaðurinn mun fyrst um sinn vera seldur á vefsíðunni undeez.com og segir hún í viðtali við tímaritið Elle að hún hafi fengið frábært fólk í lið með sér sem gerði draum sinn að veruleika. Síðan verður frábruðgin öðrum vefverslunum en neytendur munu ekki borga í hvert sinn sem verlsað er, heldur fá þeir sendan reikning heim fyrsta hvers mánðars. -kp

MánudagurSkór: Gs SkórSokkabuxur: Mark s & spencerPils: H&MPeysa: American Apperal

ÞriðjudagurSkór: Urban OutfittersStuttbuxur: Nasty GalPeysa: KarakterHálsmen: For-ever21

NÝ SENDING FRÁ

fyrstu hæð

HERRADAGAR Í BATA 20% AFSLÁTTUR FÖSTUDAG TIL SUNNUDAGS

MESTA ÚRVAL LANDSINS AF HERRASKÓM, VERTU VELKOMINN TIL OKKAR!

Sími 511 2020

Erum á

16.990,-13.592,-

19.890,-15.912,-

18.990,-15.192,-

21.690,-17.352,-

23.990,-19.192,-

13.490,-10.792,-

18.690,-14.952,-

11.990,-9.592,-

19.990,-15.992,-

18.690,-14.952,-

15.990,-12.792,-

18.990,-15.192,-

www.snakk.is Fitness popp er á

HEILBRIGÐI ER LÍFSTÍLL

Létt og trefjaríktLétt og trefjaríkt

Hreyfing - Næring - Jákvæðni

Helgin 28.-30. október 201156 tíska

20%Kynningarafsláttur

út nóvember

Sante snyrtivörurnar eru framleiddar úr lífrænt ræktuðum jurtum og eru laus við öll skaðleg kemísk efni. Þær eru margprófaðar af húðsjúkdómafræðingum og hafa staðist strangar gæðakannanir.

Sýndu fyrirhyggju og veldu náttúrulegar snyrtivörur fyrir fjölskylduna þína

Náttúrulegar snyrtivörur fyrir alla fjölskylduna

www.lifandimarkadur.is Borgartúni 24 | Hæðasmára 6 | Hafnarborg

„Ég nota snyrtivörur sem raska ekki hormónastarfssemi, framkalla ekki ofnæmi né þurrk á húð og eru í senn lausar við paraben-efni. Ég mæli með Sante.”

Þorbjörg Hafsteinsdóttir, Næringarþerapisti og höfundur bókarinnar „10 árum yngri á 10 vikum”

Hagkvæmt fyrir fjöl-skylduna

Biotherm Beurre Corporel body-krem í krukkuNærandi húðmjólk í krukku fyrir líkamann. Hentar fyrir allar með þurra húð og vilja góða næringu fyrir líkamann.Ca. krónur: 3.400.-

N ý og endurbætt snyrtivöru-lína frá Sante er sérhönnuð með það í huga að allir í fjöl-

skyldunni geti nú notað lífrænar snyrtivörur án óæskilegra aukefna og parabena. Það sem gerir þessar vörur líka sérstakar er að þær eru m.a vottaðar glútenlausar. Vörulínan er í hagkvæmum og umhverfisvænum umbúðum og kemur í bæði 500 og 900 ml. stærðum. Lifandi markaður býður 20% kynningarafslátt af allri Sante-lín-unni út nóvember.

Biotherm Beurre De Lévres varakrem

Varakrem sem hentar öllum með þurrar og sprungnar varir. Fyrir alla sem leita að þægilegu og áhrifaríku

varakremi. „Must have“ vara sem hentar fyrir alla við-

skiptavini Biotherm.Ca. krónur: 1.885.-

Skin Ergetic dagkemAndoxandi dagkrem.Veitir stöðuga rakagjöf og vinnur gegn þreytumerkjum.- Virk andoxandi áhrif sem vernda húðina gegn sindurefnum. - Fyllir húðina af raka og orku. 97.5% náttúruleg innihaldsefni.Ca. krónur: 7.555.-

Skin Ergetic serumOrkugefandi serum.Lagfærir þreytumerki í húðinni. - Mjög áhrifaríkt serum fyrir daglega notkun. - Lagfærir 5 þreytumerki húðarinnar; skort á ljóma, ójafnan húðlit, opnar húðholur, ójafna og hrjúfa áferð húðarinnar.99% náttúruleg innihaldsefni.Ca. krónur: 9.050.-

Diesel Loverdoze dömuilmurLoverdose er svo sannarlega ofskömmtun af ást. Frísklegur, djarfur og ávanabindandi ilmur.Toppnótan sameinar frísklega tindrandi mandarínu og kryddað stjörnuanís.Hjarta ilmnótan sameinar nautnafulla þrennu frá Gardena krónu-blöðum, lakkrísjurt og Sambac-jasmínu. Grunnnótan sameinar tælingu frá lakkrís, vanillu og ambrox.Hjartalaga lúxus ilmvatnsglas sem er dýrmætt eins og demantur. Glasið endurspeglar fallegan ástríðufullan fjólubláan lit.Ca. krónur 30 ml. glas: 5.835.- og 50 ml. glas: 8.900.-

Trésor Midnight Rose ilmurDularfullur, heillandi og sætur ilmur frá Lancôme, hentar fyrir allar konur á öllum aldri. Trésor Midnight Rose undirstrikar leik ástarinnar, þegar ástin er dularfull og heillandi. Sætur ilmur frá rós ástarinnar sem inniheldur: Hindber, sólber, jas-mínu, Rós Absolute, Musk og vanillu.Ca. krónur 30 ml. glas: 6990.- og 50 ml. glas: 10.655.-

FA S H I O N A C A D E MYR E Y K J A V Í K

T Í S K A - H E I L S A - F E G U R Ð

Elite á Íslandi opnar innan skamms nýjan skóla sem verður miðstöð náms í greinum tengdum tísku, heilsu og fegurð. Skólinn mun bjóða upp á frábæra aðstöðu og fyrsta flokks nám undir leiðsögn færustu sérfræðinga í sínu fagi. Rík áhersla verður lögð á samvinnu á milli deilda og að nemendur vinni að raunverulegum og lifandi verkefnum.

SNYRTIFRÆÐINÁM HJÁ ELITE FASHION ACADEMYSnyrtifræðinámið er með viðurkenningu frá Menntamálaráðuneytinu og er því lánshæft hjá LÍN. Námið tekur eitt ár og skiptist í þrjár annir. Fyrsta önn snyrtiskólans hefst í lok nóvember 2011. Áhugasamir um nám í snyrtifræði sendi umsóknir sínar til marta@elitemodel.is. Nánari upplýsingar eru veittar í síma 571 5151.

NÁMSLEIÐIR Í BOÐI:• Módelnámskeið• Förðunarnámskeið• Stílistanámskeið • Tískuljósmyndun• Naglaskóli• Heilsa og næring• Snyrtifræði

Við erum á facebookelitefashionacademy

Helgin 28.-30. október 201158 tíska

Gallery Restaurant – Hótel HoltBergstaðastræti 37 · 101 Reykjavík · 552 5700 · gallery@holt.is · w w w.holt.is

Gallery Bar – Hótel Holt

Drykkir á hálfvirðiAlla daga frá 16-19Stella Artois á kranaLéttvínsglasBombay sapphireKokteill dagsins

Mjög mikið úrval

Bæjarlind 4, 201 KópavogurSími: 544-2222www.feminin.is

feminin@feminin.is

af fallegum peysum

30Ê-Ê50%ÊAfsl‡ttur

afÊšllumpeysumÊ

dagana28.-29.Okt.

Grensásvegur 8 & Nýbýlavegur 12Sími 517 2040

Opið mánud-föstud. 11-18laugard. 11-16

St. 40-47 Verð 18.995

St. 41-46 Verð 15.295

St. 40-46 Verð 16.395

St. 40-47 Verð 13.595

Full bœd af fallegum n‡ttfatnadi ur satin, b—mull og alsilki.

Laugavegi 82

www.lifstykkjabudin.is S: 551-4473

Vetrarskór

Hendur og neglurTil að halda höndum og nöglum heil-brigðum þarf að sinna þeim. Mikilvægt er að drekka nóg af vatni, taka inn vítamín svo sem A vítamín, C vítamín, kalsíum, fólinsýru, B12 vítamín og sink. Allt þetta hjálpar við að halda nöglum sem heil-brigðustum en það þarf líka að hugsa um að nota hanska við uppþvott og þrif því sterkar sápur þurrka upp húðina á höndum og veikja neglurnar. Gott er að bera á sig handáburð daglega og nota naglalakk því hendur verða svo miklu fallegar ef þær eru rétt snyrtar og hirtar. Gott er að bera eitt lag af glæru naglalakki yfir í lokin sem herðir og gefur gljáa. Naglalakkið á síðan að geyma í ísskáp til að það endist betur. Hendur og umhirða handa segir mikið um manninn.

Kjólarnir frá Stellu í uppáhaldiÞ að er alltaf ánægjulegt þeg­

ar vetrartískan tekur á sig praktískan blæ. Hlýir skór

sem henta íslensku veðurfari virð­ast vera mjög vinsælir núna. Þessir skór halda veðri og vindum og duga í allskonar slarki. Nokkrar verslanir eru farnar að selja svokallaða Sorel skó sem eru skemmtileg nýjung við vetrarskóbúnað landsmanna. Þess­ir skór fást bæði litríkir og í jarð­litum, loðfóðraðir og vatnsþéttir. Ekki skemmir að þeir eru uppháir svo hægt verður að busla í pollum og ganga í skafla án þess að mikið tjón hljótist af.

S vo virðist sem doppukjól­arnir frá hönnuðinum Stellu McCartney séu í miklu upp­

áhaldi hjá stjörnunum í Hollywood. Þetta eru allt mjög líkir kjólar, byggðir út frá sömu hugmyndinni;

gegnsætt efni, með svörtum dopp­um og fjölbreyttu sniði. Lítið ætlar Stella þó að skilja eftir handa ímynd­unaraflinu þar sem kjóllinn límist upp við kevnnlíkamann.

Kardashian mamman Kris Jenner.

Fyrirsætan Doutzen Kroes.

Leikkonan Kate Winslet. Sjónvarpsstjarnan Rocsi Diaz.

BESTA TÓNLISTIN, FRÉTTIR OG SKEMMTILEGASTA FÓLKIÐ

Þ að er spurning,“ segir Gói þegar hann er spurður hvern-ig standi á þessu endalausa

ástarbrölti á honum og Birgittu á fjölunum. „Þetta hefur einhvern veginn æxlast svona á síðustu miss-erum og við náum vel saman enda er ekki annað hægt. Við leikum elskhuga núna í Kirsuberjagarð-inum og hún var að stökkva inn í hlutverk eiginkonu minnar í Nei, ráðherra! og svo var hún sjúk í mig í Gauragangi.“

„Hann er náttúrlega óþolandi. Hvernig væri að fara að fá einhvern nýjan?“ spyr Birgitta og hlær. „Nei, djók. Þetta er fínt og hann er frábær mótleikari og svo mikill atvinnu-maður. Svo var ég rosa mikið að reyna við hann í Fólkinu í kjallar-anum. Það er að segja persónan mín var að reyna við persónuna hans. Höfum það alveg á hreinu,“ segir Birgitta áfram á léttu nótunum.

Kirsuberjagarðurinn er síðasta og mest leikna verk Antons Tsjek-hovs og er í hugum margra eitt besta leikverk allra tíma. „Ég held að maður væri ruglaður ef maður myndi neita því að það væri draum-ur hvers leikara að fá að kljást við Tsjekhov yfir höfuð,“ segir Gói. „Þetta er alveg ótrúlega vel skrifað leikrit og alveg magnað að vera bú-inn að fást við að síðustu vikurnar og sjá hvað það á mikið erindi við tíðarandann á Íslandi í dag. Ég held að íslenskir áhorfendur skilja það betur nú en nokkru sinni fyrr.“

Kirsuberjagarðurinn var frum-sýndur árið 1904 í Moskvu í leik-stjórn Constantins Stanislavskí. „Tsjekhov var einmitt mjög ósáttur þegar Stanislavskí setti það upp fyrst að þá var ekkert nema drama. Það er mjög auðvelt að gera sýn-inguna þannig en þegar maður fer að kafa ofan í verkið skilur maður hvað Tsjekhov er að meina með því að segja að þetta sé gamanverk. Vegna þess að hann er kannski svo-lítið að gera grín eða benda okkur á hvernig manneskjan virkar. Það er aldrei bara drama í okkar lífi og þótt það komi upp einhver hræðileg-

ur atburður þá finnur maður alltaf grínið, einhvern veginn til að gera hlutina bærilegri,“ segir Birgitta.

„Þessi leið Hilmis Snæs og þessi uppfærsla núna er rosalegan stór og mikið líf í henni,“ segir Gói. „Við erum með tónlistarmenn á svið-inu þannig að það er mikil tónlist og mikið stuð og fjör í Kirsuberja-

garðinum. Það er stanslaust partí hjá hefðarkonunni sem á garðinn, en harmurinn er náttúrlega alltaf skammt undan. Eins og við þekkj-um bara. Það var stuð 2007 og svo var ekkert meira stuð. Það er dálítið eins í þessu leikriti.“

toti@frettatiminn.is

Birgitta og gói Kærustupar eina ferðina enn

Ástin blómstrar í Kirsuberjagarðinum

Guðjón Davíð og Birgitta njóta þess að fást við Tsjekhov í Kirsuberjagarðinum. „Ég hugsa að þetta leikrit hafi aldrei verið sett upp á Íslandi á tímum þar sem það talar svona beint til okkar,“ segir Gói. „Mér finnst líka að Tsjekhov sé að reyna að fá áhorfendur til að sjá hvað við erum hlægileg í rauninni, mannskepnan, án þess að það fari út í einhvern farsa.“

Guðjón Davíð Karlsson, Gói, og Birgitta Birgisdóttir leika elskendur í Kirsuberjagarðinum sem Þjóðleikhúsið frumsýnir á föstudagskvöld í leikstjórn Hilmis Snæs Guðnasonar. Gói og Birgitta eru alvön því að leika kærustupar en á síðustu misserum hafa þau haft ríka tilhneigingu til þess að fella saman hugi á sviðinu. Þau voru par í Gauragangi, eru hjón í Nei, ráðherra! og straumar voru á milli þeirra í Fólkinu í kjallaranum.

plötuhorn Dr. gunna

locust sounds

Reykjavík!

VIP!Þriðja plata Reykja-víkur! er 14 laga bland í svörtum ruslapoka, dæmalaust vel útilátinn skammtur af hráslaga-legu en ýkt hressandi gítarrokki. Hljómsveitin hefur pússast saman eftir áralangt hark og kemur hér ægiþétt með slípuðustu og bestu plötuna sína. Hún er mun poppaðri en hinar tvær og lögin melódísk undir glitrandi gítarhaugum. Þegar svona vel er skammtað vill lakara efni sullast með. Sem betur fer eru þó b-hliðar lög í algjörum minnihluta og Hellbound Heart, Black Out, Cats og mörg fleiri urrandi flott rokklög tryggja sveitinni leður-legubekki í vip-setustofu íslenska rokksins. Ass-goti gott!

svefn og vöku skil

Árstíðir

SætsúpaÞetta er önnur plata Árs-tíða. Aftur er boðið upp á róleg og dramatísk lög – eins konar þjóðlaga-barokk-popp – bæði á íslensku og ensku. Kallað hefur verið í Ólaf Arn-alds, sem spinnur utan um lögin mikinn silkiþráð strokhljóðfæra. Sveitin minnir á ýmislegt, bæði Simon & Garfunkel og Savanna tríóið, og er orðin mjög góð í því sem hún gerir. Samhljómur söngvaranna er fallegur og hljóðfærasláttur hák-lassa, en því miður eru mörg lög bara ekki nógu eftirminnileg. Það vantar ágengari lög og platan rennur því niður sem litrík sætsúpa, fín sem slík, en það vantar meira sem grípur og heldur.

trash Can honey

Elephant Poetry

Alt-rokkaðAlnafni stórpopparans, Björgvin Halldórsson, fer fyrir Fílaljóði með dönskum vinum sínum og (á þessari plötu) íslenska trommaranum Janusi Braga. Bandið hefur verið starfandi í Kaupmannahöfn frá árinu 2003 og sett ýmis verk á netið og á plötur. Þessa nýjustu átta laga plötu má fá hér: elep-hantpoetry.bandcamp.com. Bandið spilar „alt-rokk“ með rifnum gíturum og dínamískri uppbyggingu laga – poppaður afleggjari frá Sonic Youth og Smashing Pumpkins. Platan er ágæt, vel spiluð og sungin, en lagasmíðarn-ar mættu vera sterkari. Ekki er þetta tíðindamikil músík 20 árum á eftir gullöld hennar, en rokk-áhugamenn ættu að tékka á þessu.

Kirsuberjagarðurinn – frumsýning í kvöldGaldrakarlinn í Oz (Stóra sviðið)Lau 29/10 kl. 14:00 13.k Sun 20/11 kl. 14:00 20.k Sun 18/12 kl. 14:00 27.k

Sun 30/10 kl. 14:00 14.k Sun 20/11 kl. 17:00 aukas Mán 26/12 kl. 14:00 28.k

Mið 2/11 kl. 19:00 aukas Lau 26/11 kl. 14:00 21.k Mán 26/12 kl. 17:00 29.k

Lau 5/11 kl. 14:00 15.k Sun 27/11 kl. 14:00 22.k Lau 7/1 kl. 14:00 30.k

Sun 6/11 kl. 14:00 16.k Lau 3/12 kl. 14:00 23.k Sun 8/1 kl. 14:00 31.k

Lau 12/11 kl. 14:00 17.k Lau 3/12 kl. 17:00 aukas Lau 14/1 kl. 14:00Sun 13/11 kl. 14:00 18.k Sun 4/12 kl. 14:00 24.k Sun 15/1 kl. 14:00Sun 13/11 kl. 17:00 aukas Lau 10/12 kl. 14:00 25.k

Lau 19/11 kl. 14:00 19.k Sun 11/12 kl. 14:00 26.k

Einn vinsælasti fjölskyldusöngleikur allra tíma

NEI, RÁÐHERRA! (Stóra sviðið)Lau 29/10 kl. 19:00 12.k Lau 12/11 kl. 19:00 14.k Fös 2/12 kl. 20:00Lau 5/11 kl. 19:00 13.k Fös 25/11 kl. 19:00 15.k Fös 9/12 kl. 19:00Gríman: Áhorfendasýning ársins 2011

Kirsuberjagarðurinn (Stóra sviðið)Fös 28/10 kl. 20:00 frums Mið 16/11 kl. 20:00 6.k Fim 1/12 kl. 20:00 aukas

Fim 3/11 kl. 20:00 2.k Fös 18/11 kl. 20:00 aukas Sun 4/12 kl. 20:00 10.k

Fös 4/11 kl. 20:00 3.k Lau 19/11 kl. 20:00 7.k Fim 8/12 kl. 20:00 11.k

Mið 9/11 kl. 20:00 4.k Mið 23/11 kl. 20:00 8.k Sun 11/12 kl. 20:00 12.k

Fim 10/11 kl. 20:00 aukas Lau 26/11 kl. 20:00 aukas Fös 16/12 kl. 20:00 13.k

Fös 11/11 kl. 20:00 5.k Sun 27/11 kl. 20:00 9.k

Sannkölluð leikhúsperla um ástir, drauma og vonir

Klúbburinn (Litla sviðið)Lau 29/10 kl. 22:30 2.k Lau 12/11 kl. 17:00 3.k

Dansleikhús um karlmenn. Snýr aftur frá fyrra leikári. Aðeins þessar sýningar

Afinn (Litla sviðið)Fös 28/10 kl. 20:00 9.k Fös 11/11 kl. 20:00 11.k Lau 19/11 kl. 20:00 13.k

Fös 4/11 kl. 20:00 10.k Fös 18/11 kl. 20:00 12.k

Hlýlegt gamanverk með stórt hjarta. Síðustu sýningar

Eldfærin (Litla sviðið)Sun 30/10 kl. 13:00 8.k Sun 6/11 kl. 13:00 9.k Sun 13/11 kl. 13:00 10.k

Leikhústöfrar fyrir börn á öllum aldri. Sýningum lýkur í nóvember.

Fullkominn dagur til drauma (Stóra sviðið)Sun 30/10 kl. 20:00 5.k Sun 6/11 kl. 20:00 6.k

Íslenski Dansflokkurinn. Verk eftir Anton Lackhy úr Les Slovaks

Lau 29.10. Kl. 16:00 15. sýn. Lau 29.10. Kl. 19:30 16. sýn.

Sun 30.10. Kl. 19:30 17. sýn. Mið 2.11. Kl. 19:30 4. au.

Fim 3.11. Kl. 19:30 5. au.

Listaverkið (Stóra sviðið)

Svartur hundur prestsins (Kassinn) Fös 28.10. Kl. 19:30 16. sýn.

Lau 29.10. Kl. 19:30 17. sýn.

Mið 2.11. Kl. 19:30 1. sér.

Fim 3.11. Kl. 19:30 18. sýn.

Fös 4.11. Kl. 19:30 5. au.

Lau 5.11. Kl. 19:30 6. au.

Mið 9.11. Kl. 19:30 19. sýn.

Lau 12.11. Kl. 19:30 20. sýn.

Sun 13.11. Kl. 19:30 21. sýn.

Lau 19.11. Kl. 19:30 22. sýn.

Sun 20.11. Kl. 19:30 23. sýn.

Fim 24.11. Kl. 19:30 24. sýn.

Fös 25.11. Kl. 19:30 25. sýn.

Sun 27.11. Kl. 19:30 26. sýn.

Fim 1.12. Kl. 19:30 27. sýn.

Fös 2.12. Kl. 19:30 28. sýn.

Hlini kóngsson (Kúlan )Sun 30.10. Kl. 15:00

Hreinsun (Stóra sviðið)

Uppnám (Þjóðleikhúskjallarinn)Lau 29.10. Kl. 22:00 Fös 25.11. Kl. 22:00

Fös 2.12. Kl. 22:00 Lau 10.12. Kl. 22:00

Fös 28.10. Kl. 19:30 2. sýn.

Fös 4.11. Kl. 19:30 3. sýn.

Lau 5.11. Kl. 19:30 4. sýn.

Lau 12.11. Kl. 19:30 5. sýn.

Sun 13.11. Kl. 19:30 6. sýn.

Lau 19.11. Kl. 19:30 7. sýn.

Sun 20.11. Kl. 19:30 8. sýn.

Fim 24.11. Kl. 19:30 9. sýn.

Fös 25.11. Kl. 19:30 10. sýn. Fös 2.12. Kl. 19:30 11. sýn.

Lau 3.12. Kl. 19:30 12. sýn. Lau 10.12. Kl. 19:30 13. sýn.

Ö

Ö Ö

Ö

Hvílíkt snilldarverk er maðurinn (Þjóðleikhúskjallarinn)Lau 29.10. Kl. 16:00 Aukas.

Judy Garland (Þjóðleikhúskjallarinn)Sun 30.10. Kl. 22:00 4. sýn. Lau 5.11. Kl. 22:00 5. sýn.

Sun 6.11. Kl. 22:00 6. sýn. Lau 12.11. Kl. 22:00 7. sýn.

Sun 20.11. Kl. 22:00 8. sýn.

Ö

U U

Ö

Ö

Ö Ö

Ö

Ö

U

Ö

U

Ö

Ö

Allir synir mínir (Stóra sviðið)Fim 10.11. Kl. 19:30 Fös 11.11. Kl. 19:30

Fim 17.11. Kl. 19:30 Fös 18.11. Kl. 19:30

Kjartan eða Bolli? (Kúlan)Lau 29.10. Kl. 17:00 Frums. Lau 5.11. Kl. 17:00

Uppistand - Mið-Ísland (Þjóðleikhúskjallarinn)Mið 2.11. Kl. 20:00 Fim 3.11. Kl. 20:00

SÍÐASTA SÝNING!

21. sýn.

22. sýn.

23. sýn.

24. sýn.

25. sýn.Lau 26.11. Kl. 19:30

Nánari upplýsingar og skráning: sími 525 4444 endurmenntun.is

FRÓÐLEIKUR OG SKEMMTUN Eystrasalt – ferð um fögur lönd með Jóni Björnssynihefst 31. október

Súkkulaði … himneskt um jólinskráningarfrestur til 31. október

Kínversk heimspeki skráningarfrestur til 2. nóvember

Barokk list: málverk, höggmyndir og arkitektúrskráningarfrestur til 1. nóvember

Draumar – auður svefnsinsskráningarfrestur til 7. nóvember

Jólahald fyrir tíma Jesúbarnsinsskráningarfrestur til 9. nóvember

Námskeið Endurmenntunar eru öllum opin

60 menning Helgin 28.-30. október 2011

videyjarstofa@holt.is sími 533 5055 www.videyjarstofa.is

Jólahlaðborð 2011Jólaveisla fyrir einstaklinga og hópa

allar helgar á aðventunni

Lifandi

píanótónlist

með með ljúfum

jólalögum

Gallery Restaurant – Hótel Holt sér um allar veitingar í Viðeyjarstofu.

ForréttirGrafinn lax ásamt sinnepssósu og ristuðu brauði

Klausturbleikja „frönsk hræra“ og snittubrauð

Krydduð dönsk jólasíld

Hreindýrapaté

Rauðvínsleginn kalkúnn, melónur og salat

Ferskt salat

Hangikjöt með grænertumús og rauðbeðum

Nýbakað brauð, rúgbrauð og laufabrauð

AðalréttirPurusteik á danska mátann

Nauta rib-eye með gljáðu estragonsinnepi og rósapipar

Kalkúnabringur „orange“

Rauðvínsgljáður Ali hamborgarhryggur

MeðlætiKartöflu- og villisveppagratín

Sykurbrúnaðar kartöflur

Negulkryddað rauðkál

Eplasalat „Grand Marnier“

Hunangsgljáð grænmeti

Rauðvínssósa, piparsósa & appelsínusósa

EftirréttirFerskir ávextir í Amaretto líkjör og vanilluhræra

Súkkulaði- og marensterta í gleri

8.900.- með ferju frá Skarfabakka tilboðsverð fyrir hópa

Markaðsverðlaun ÍMARK verða afhent á Hilton Reykjavík Nordica fimmtudaginn 3. nóvember kl. 12–13.30Allir velkomnir Nánar á imark.is

Frá afhendingu Markaðsverðlauna 2010, Borgarleikhúsið kjörið markaðsfyrirtæki ársins

Þ etta er mjög spennandi,“ segir Andrea og viðurkennir fúslega að það sé gaman

að sigra í samkeppni sem þessari. „Það er rosalega gaman að vinna og við erum mjög ánægðar með þetta,“ bætir hún bið og er vongóð um að árangur þeirra í samkeppninni muni vekja frekari athygli á þeim.

Eftir niðurstaðan í samkeppninni lá fyrir var hafist handa við að afla fjár til byggingarinnar en frumfor-senda þess var að teikningar lægu fyrir. „Rekstrargrundvöllur salarins liggur ljós fyrir og það gerir fjáröfl-unina til byggingarinnar auðveldari þannig að það eru töluvert miklar líkur á að þetta verði að veruleika,“ segir Andrea en hún og Agnes

eru aðstandendum hússins innan handar í umsóknarferlinu.

Vestervig er lítill bær í Thy og íbúarnir eru ekki nema rétt um 660 manns en kirkjutónlistarskólinn er vel þekktur og vinsæll áfangastað-ur. „Skólinn er í þremur gömlum byggingum og umhverfis þær er stór garður. Þetta eru gömul múr-steinshús sem voru reist í kringum aldamótin 1900 og við reyndum að fella salinn vel að umhverfinu. Við vorum beðnar um að teikna stóran, 200 manna sal og studdumst við þau form sem fyrir eru á lóðinni.“

Þær urðu að sjálfsögðu að taka sérstakt tillit til þess við hönnunina hvernig tónlist kemur til með að hljóma í salnum. „Salurinn er alveg

formaður eftir því,“ segir Andrea en hún hefur nokkra reynslu af hönnun tónlistarhúsa þar sem hún vann við hönnun Hörpu hjá Henn-ing Larsen og hafði þar áður verið með í að teikna tónlistarhús í Upp-sölum.

Andrea segir að gangurinn sé misjafn í arkitektabransanum í Danmörku og þar er meira líf í tuskunum en hér heima um þessar mundir. „Þetta er alveg ágætt. Við höfum líka verið að teikna hús-gögn og erum búnar að vera meira í minni verkefnum og erum til dæmis að teikna einbýlishús.“

Hægt er að skoða hönnun And-reu og Agnesar á http://aantdesign.com/

Arkitektinn Andrea Tryggva­dóttir hefur starfað í Dan­mörku í ellefu ár og rekur nú a.a.n.t design ásamt stöllu sinni Agnes Nilsson. Fyrir­tæki þeirra var eitt af þremur sem leitað var til með hönn­un á kammermúsíksal við marg rómaða kirkjutónlist­arskólabyggingu í Vestervig í Danmörku og í september var tilkynnt að hönnun þeirra hefði þótt sú besta í keppn­

Hannar hús og húsbúnað Andrea og Agnes hanna húsbúnað og hús undir þeim formerkjum að hönnun þeirra eigi að bæta heiminn.

LISTMUNAUPPBOÐ

Ármúli 38 | 568 5150 | gasar.is

10% + virðisaukaskattur

Söluþóknun

Getum enn tekið við verkum fyrir næsta listmunauppboð okkar.

Áhugasamir hafi samband við Ólaf í síma 893 9663 eða oli@gasar.is.

Valtýr Pétursson

Kammersalurinn sem Andrea og Agnes hönnuðu og felldu inn í gamalgróið um­hverfið í Thy.

!

MUNUM EFTIRMÁLLEYSINGJUNUM

STYRKTARTÓNLEIKAR FYRIR KATTHOLT

FRÁ KL

20:00TIL KL

22:00

VERÐA HALDNIR FIMMTUDAGINN 3. NÓVEMBER Í

FRÍKIRKJUNNI-REYKJAVÍKFram koma: Björgvin Halldórs-bubbi morthens-Bjartmar Guðlaugs

Daníel Ágúst- Krummi-Jóhanna Guðrún-Magnús og jóhannRagga gröndal-Guðmundur péturs-Guðrún gunnars-Pétur tyrfings

og skuggamyndir frá býsans.

Miðaverð kr. 2.500.- Miðasala í Fríkirkjunni frá kl. 19 á tónleikakvöldi

62 dægurmál Helgin 28.­30. október 2011

5ÁRAÁBYRGÐ

5ÁRAÁBYRGÐ

5ÁRAÁBYRGÐ

5ÁRAÁBYRGÐ

Sony Center Kringlunni588 7669www.sonycenter.is

GlæSileGt 40” leD SjónvARp Á GóÐu veRÐi KDl-40eX520

40” SOnY GæÐi Á GóÐu veRÐiKDL-40EX720

Sony myndgæði í þrívíddarsjónvarpi með innbyggðum sendi. Hér getur þú notað netið án þess að ræsa tölvuna!

FlOtt 46” SjónvARp Á FRÁBæRu veRÐi KDl-46CX520

GlæSileGt 46” leD SjónvARp KDl-46nX720

• Full HD 1920x1080 punktar • EDGE LED baklýsing • X-Reality myndvinnslukerfi, tryggir skerpu og mýkt • Bravia Internet sjónvarp • Opera netvafri innbyggður • USB tengi fyrir video, tónlist og ljósmyndir

tilboð 179.990.- Verð áður 209.990.-

• Full HD 1920x1080 punktar • EDGE LED baklýsing • Motionflow 200 Hz X-Reality myndvinnsla• X-Reality myndvinnslukerfi• Bravia Internet sjónvarp • Opera netvafri innbyggður • USB tengi fyrir video, tónlist og ljósmyndir• WI-FI innbyggt

tilboð 199.990.- Verð áður 249.990.-

• Full HD 1920x1080 punktar • X-Reality myndvinnslukerfi, tryggir skerpu og mýkt • Bravia Internet sjónvarp • Opera netvafri innbyggður• USB tengi fyrir video, tónlist og ljósmyndir• Hægt að nota Smart síma sem fjarstýringu

tilboð 199.990.- Verð áður 239.990.-

• Full HD 1920x1080 punktar • Dynamic EDGE LED baklýsing • Motionflow 400 Hz X-Reality myndvinnsla• Bravia Internet sjónvarp • Opera netvafri innbyggður, WI-FI innbyggt• USB tengi fyrir video, tónlist og ljósmyndir

tilboð 359.990.- Verð áður 419.990.-

199.990,-tilboð

Sparaðu 50.000.-

Álstandur er aukabúnaður

Áhyggjulaus sjónvarpskaupNýja EX7200 línan frá Sony er þunn, 200 riða, með upptöku og Opera internetvafra

Sony Center býður 5 ára ábyrgð á sjónvörpum án aukakostnaðar

É g var orðinn leiður á að hanga og bíða eftir góðu hlut-verki, löngu hættur í prent-

verkinu og ákvað því að söðla um,“ segir Magnús Ólafsson, leikari og skemmtikraftur með meiru, en nú selur hann bændum búvélar, hvort heldur eru dráttarvélar eða heybind-itæki, auk bíla og tækja fyrir verk-taka. „Ég sá starfið auglýst og sótti um, vildi vita hvort svona gamall jaxl fengi vinnu. Mér var boðið að prófa og líst bara vel á,“ segir Magnús en hann starfar nú á Bifreiða- & vélasöl-unni, fyrirtæki sem tengist Höfða-bílum.

Þegar nær dregur aðventunni býr Magnús sig, ásamt félaga sínum Þorgeiri Ástvaldssyni, undir komu jólasveinanna Hurðaskellis og Stúfs.

Þeir hafa það fram yfir aðra jólasveina að hafa verið handteknir þegar þeir dreifðu eplum meðal alþingismanna. Sumargleðimenn, Magnús og félagar, fara síðan í alla fjórðunga næsta sum-ar með viðeigandi húllumhæi – og hafa auk þess neglt niður goslokahá-tíðina í Eyjum næsta sumar.

Magnús hefur leikið lögreglumenn í þremur síðustu kvikmyndum eða sjónvarpsseríum, nú síðast í Heims-endi Ragnars Bragasonar sem sýnd-ur er á Stöð 2. Þar eru flestir galnir en Magnús segir lögreglumann sinn heilan á geði en af gamla skólanum. „Hann kemur að þessu geðveika fólki þegar allt er komið í hund og kött, eins og allt stefnir í. Ragnar leikstjóri segir að ég hljóti að hafa verið lög-reglumaður í fyrra lífi því þetta sé svo

létt fyrir mig. Það er spurning hvort ég ætti að fara í Lögregluskólann, ég gæti tekið við af Geir Jóni, er hann ekki að hætta? Ég er hávaxinn eins og hann en ekki eins svakalegur og ég var, sjötíu kílóum léttari, orðinn svo mjór að ég er eiginlega hvorki heill né hálfur maður.“

Magnús tekur þó niður lögreglu-húfuna í næsta hluverki sínu, bíó-mynd sem gerð verður á komandi ári. „Þar á ég að leika gamlan alkóhólista. Ég veit nú hvernig á að lyfta glasi, en er ekki alveg orðinn handlama af því enda skilur það lítið eftir, en það er gaman að leika svona karaktera.“

Jónas Haraldsson

jonas@frettatiminn.is

Spurning hvort ég ætti að fara í LögregluskólannGæti tekið við af Geir Jóni enda þrjú síðustu hlutverkin lögregluþjónar. Leikarinn selur nú búvélar – en tekur góðum hlutverkum þegar þau bjóðast.

Vertu hress í veturAngelica er íslensk náttúruafurð úr ætihvönn sem gefur þér aukna orkuog veitir mótstöðu gegn alls konar vetrarpestum. SæktustyrkínáttúruÍslands!

www.sagamedica.is

Fæstíapótekum,heilsuvöruverslunumogstórmörkuðum.

DráttarvÉlasali Magnús Ólafsson söðlar uM

Magnús Ólafsson, leikari og skemmtikraftur, hefur söðlað um og selur nú búvélar, meðal annars. Ljósmynd Hari

Miðasala sími: 571 5900

ALVÖRU MENN

“Hér er valinn maður í hverju rúmi... Leikurinn er upp á fimm stjörnur.” -Elísabet Brekkan, Fréttablaðið.

- harpa alþýðunnar

FÖS 28/10L AU 29/10 FÖS 04/11 L AU 05/11 FÖS 1 1 / 1 1L AU 12 /11FÖS 18/11FIM 24/11FÖS 25/11L AU 26/11FÖS 02 /12FÖS 09/12L AU 10/12

KL . 20:00KL . 20:00KL . 20:00KL . 20:00KL . 20:00KL . 20:00KL . 20:00KL . 20:00KL . 20:00KL . 20:00KL . 20:00KL . 20:00KL . 20:00

Ö

Ö

Ö

U

f atahönnun, tískuteikning og ljósmyndun renna saman í eitt í sýningu sem opnar í

Hafnarborg í Hafnarfirði á laug-ardag. Það er ekki oft sem stóru virðulegu listasöfnin hýsa sýningar tengda tísku svo það eitt er vísbend-ing um að hér er eitthvað spennandi á ferðinni.

Það eru þær Saga Sigurðardóttir ljósmyndari og Hildur Yeoman fata-hönnuður og tískuteiknari sem eru á bakvið sýninguna.

Hildur hef-ur meðal ann-ars hannað fylgihlutalínu þar sem var að finna hand-töskur í formi púðluhunda og hún frum-sý ndi aðra fatalínu sína Cherry Bomb á Reykjav ík Fashion Festi-val fyrr á árinu.

Saga býr og starfar í Lond-on þar sem hún lauk nýverið BA prófi í tískuljós- myndun í London College of Fashion. Hún

hefur unnið með fjölda ólíkra hönnuða á stuttum ferli og ljósmyndir eftir hana hafa birst í stórum tískutímaritum á borð við Dazed and Confused, Dazed Digital og Tops-hop 214

Sýnininguna kal la þær Hamskipti en hún var hluti af norræna tískutvíæringnum sem var haldinn í Seattle í Bandaríkjunum nú í

september. Sýningarstjóri er Klara Þórhallsdóttir.

Hafnarborg HaMskipti Hefjast á laugarDag

Sambræðsla hönnunar og ljósmyndunar

64 dægurmál Helgin 28.-30. október 2011

Grænt og blátt Epli í fallegri skál og púði í stíl.

’Undirtónn-inn í þessu

er að koma við-skiptavinum áóvart meðskemmtilegumhugmyndumsem gefa hvers-dagsleikanumgildi og gleði.

Svart, grátt, vínrautt, með orange,grænum og bláum tónum eru ráð-andi litir hjá Village í haust ogvetur. Ég tel þessa liti falla vel að

þeim smekk sem Íslendingar hafa, sér-staklega hvað textílvörur varðar, en þæreru stór þáttur sem stjórnar samsetningulitavals í búðinni,“ segir HallgunnurSkaptason verslunarstjóri Village á Ís-landi.

Taki fyrsta skrefið

„Eins og Íslendingar eru áhugasamirum nýstárlega hönnun þarf alltaf svolítiðtil þess að brjóta ísinn. Frá því við opn-uðum í maí nú í vor hafa erlendir ferða-menn verið allstór hluti viðskiptavina okk-ar og eru þeir óhræddir við að velja séreitthvað nýtt sem óvíða sést. Íslendingarvilja hins vegar að einhver sé búinn aðtaka fyrsta skrefið,“ segir Hallgunnur.

Í Village er fjölbreytt heimilis- oggjafavöruúrval. Í búðinni á Laugavegi 70 íReykjavík er byggt á rými og einfaldleikaog hver vara fær sitt svæði. Undirtónninní þessu er að koma viðskiptavinum á óvartmeð skemmtilegum hugmyndum sem gefahversdagsleikanum gildi og gleði.

Miklar hreyfingar

Vörunum er stillt upp til þess að auð-velda viðskiptavininum að velja sér vör-una. Þar má nefna textílvörur, glervörur,trévörur og fleira. „Litir, áferð, textíll;vöruúrvalið allt er sett saman eftirákveðnu fyrirkomulagi. Miklar hreyfingareru í Village búðunum árið um kring oghafa þær allar sem eru um það bil fjörutíuí ýmsum borgum Svíþjóðar, sama útlitþrátt fyrir mismunandi umhverfi,“ segirHallgunnur. www.village.se

sbs@mbl.is

Hugmyndirmeð gildi og gleðiSænsk hönnun í skemmtilegum litatónum allsráðandihjá Village, sem er ný búð við Laugaveginn í Reykjavík.

Morgunblaðið/Golli

Ný búð „Svart, grátt, vínrautt, með orange, grænum og bláum tónum eru ráðandi litir hjá Village í haust ogvetur,“ segir Hallgunnur Skaptason verslunarstjóri í búðinni.

Fjólublátt Dúkur, bakki og kertastjaki í stíl.

14 | MORGUNBLAÐIÐ

HÚÐVÆNTán ertandi ilm- og litarefna

uppþvottalögur

glerhreinsirbaðherbergishreinsir yfirborðshreinsir sturtuhreinsirblettahreinsir

uppþvottaefni þvottaefnimýkingarefni þvottaefni og mýkingarefni

Allt sem þú þarft er smá umhverfisvæn og húðvæn hreinsiefni sem virka

UMHVERFISVÆNTframleitt samkvæmt

ströngustu umhverfisstöðlum

án kemískra efnaÖFLUG VIRKNI

NÁTTÚRULEGAR ILMOLÍUR

ferskur ilmur

Hagkaup Víðir Þín Verslun Seljabraut Fjarðarkaup

Halle á föstu með frönskum leikaraStrákar, hættið að láta ykkur dreyma um Halle Berry. Hún er komin á fast – aftur. Sá heppni er franski leikarinn Olivier Martinez. Halle skildi við barnsföður sinn, Gabriel Aubry, í byrjun árs. „Nei, ertu ekki að grínast,“ sagði Þórarinn Þórarinsson, blaðamaður og kvikmynda-gagnrýnandi Fréttatímans, þegar hann heyrði fréttina. „Hún sem var svo ást-fangin þegar ég hitti hana á kvikmyndahá-tíðinni á Cannes 2006 í tengslum við þriðju X-Man myndina.“Halle Berry, óskarðsverðlaunahafi frá árinu 2002 og kyntáknið sem hélt sig við Five Factor Diet-megrunarkúrinn, samkvæmt vefnum skinnycelebrities og Fat Flush Plan fyrir sex árum, samkvæmt Womensday, er orðin 45 ára. Kærastinn Olivier, sem reyndar er búin að vera með Halle frá því í mars, var í mörg ár með hina áströlsku Kylie Minogue upp á arminn - gag

Fúlskeggjaður BondDaniel Craig mun skarta alskeggi sem James Bond í Skyfall, næstu mynd um þennan fremsta njósnara í þjónustu hennar hátignar. Bond hefur ekki látið sjá sig áður skeggj-

aðan ef undan er skilin óhjákvæmilegur skeggvöxtur hjá Pierce Brosnan í Die Another Day en þar var Bond í fangelsi í Kóreu í 14 mánuði en var fljótur að raka sig þegar hann losnaði. Bond hefur því ekki áður látið sér vaxa skegg af sjálfsdáðum. Tökur á myndinni hefjast í London og Skot-landi í næsta mánuði en hún verður gerð fyrir miklu minna fé en síðustu myndir þannig að sjálfur Bond þarf að beygja sig undir kreppuna og spara.

Ör á höfði prinsessuKate Middleton, hertogaynja af Cam-bridge, mætti glæsileg til samkvæmis í vikunni. Hárgreiðsla hennar afhjúpaði áður óþekkt ör við vinstra gagnauga hennar og eins og geta má nærri hafa fjölmiðlar í Bretlandi sýnt örinu umtalsverðan áhuga. Talsmaður Kate hefur staðfest að hún sé vissulega með ör á höfðinu og að það sé eftir aðgerð sem hún undirgekkst sem lítið barn. Hann vildi ekki fara nánar út í aðgerðina, sagði hana einkamál og að hún hefði verið alvarleg. Sérfræðinga greinir á um það og haft er eftir lækni að sennilega hafi örið komið eftir að fæðingarblettur var fjar-lægður eða eitthvað álíka meinlaust.

Það kom okkur mjög skemmti-lega á óvart hversu margir góðir dansarar mættu.

IngImar H. IngImarsson sagan sem varð að segja

Dans mIkIll fjölDI HæfIleIkafólks kallaðI á aukaþátt

Guðrún Ebba eftirsóttBókin Ekki líta undan rokselst þessa dagana en í henni segir Guðrún Ebba Ólafsdóttir frá því kynferðisofbeldi sem faðir hennar, Ólafur Skúlason biskup, beitti hana árum saman. Á sunnudaginn kom Guðrún Ebba fram á sögufundi Vonar hjá SÁÁ. 210 manns mættu á fundinn sem er metaðsókn á slíkum fundum. Fleiri hafa áhuga á að fá Guðrúnu Ebbu til að flytja erindi og hún hefur til dæmis verið beðin um að flytja hátíðarræðu á aðventuhátíð Íslenska safnaðarins í Noregi, fyrsta sunnudag í aðventu. Fyrir utan formleg erindi hafa fjölmargir sett sig í samband við Guðrúnu Ebbu, til dæmis í gegnum Facebook-síðu hennar og þakkað henni fyrir að segja sögu sína.

Sá vaski viðskiptafrétta-maður Magnús Hall-dórsson sem söðlaði nýlega um og færði sig af Viðskiptablaðinu yfir á Vísi.is er þegar farinn að láta til sín taka á Vísi svo eftir er tekið. Þannig gernýtti Magnús mögu-leikan vefmiðlunar á fimmtudag þegar hann lýsti ráðstefnunni um efnahagshrunið beint frá Hörpu í gegnum samskiptavefinn Twitter. Stutt og snörp frétta-skeyti Magnúsar voru

býsna fjörug og gáfu skemmtilega og óhefð-bundna mynd af alvöru-þrunginni ráðstefnunni. Á köflum minntu lýsingar Magnúsar einna helst á útsendingu frá íþróttakappleik með innskotum á borð við: „Gylfi Magnússon er nú stiginn í pontu. Hann talar ensku eins og innfæddur Banda-ríkjamaður. Gylfi er með doktorspróf frá Yale háskóla.“

Tekinn til við að twitta

Leðurblökumaður vildi BorgríkiGlæpamyndin Borgríki eftir Ólaf Jó-hannesson hefur lagst vel í landann og hefur að auki vakið athygli og áhuga stór-laxa í Hollywood. Greint hefur verið frá því að leikstjórinn James Mangold hyggist endurgera Borgríki Vestanhafs. Mangold var þó síður en svo eini þungavigtar-maðurinn sem sýndi mynd Ólafs áhuga og nokkuð margir munu hafa verið um hituna. Fréttatíminn hefur þannig heimildir fyrir því að einn heitasti leikstjórinn í Banda-ríkjunum um þessar mundir, sjálfur Chri-stopher Nolan, hafi sýnt Borgríki áhuga en lögmaður hans mun hafa falast eftir því að fá að skoða myndina. Nolan hefur undanfarin ár gert það gott með nýju myndunum um Batman og sló hressilega í gegn með Inception í fyrra.

Bjórfélagi Björgólfanna leysir frá skjóðunni

f jölmiðlamaðurinn Þorfinnur Ómarsson er þessa dagana að leggja lokahönd á ævi-

sögu Ingimars H. Ingimarssonar arkitekts. Blaða- og fréttamenn hafa mikið reynt að fá Ingimar til þess að tjá sig um viðskipti sín og þá ekki síst í St. Pétursborg en þar komust Björgólfsfeðgar yfir drykkjaverksmiðju hans og lögðu með henni grunninn að veldi sínu á Íslandi. Meðal þeirra spurninga sem Ingimar svarar í bókinni, Sag-an sem varð að segja, er hvað ís-

lenskur eigandi drykkjaverksmiðju í Rússlandi gerir þegar hann fréttir að landar hans og samstarfsmenn hafi yfirtekið verksmiðjuna og læst hann úti.

Ingimar hefur lítið viljað tjá sig um viðskipti sín við Björgólfsfeðg-ana hingað til en hann sendi Fjár-málaeftirlitinu greinargerð þegar feðgarnir voru að falast eftir kaup-um á Landsbankanum. Þar sagði Ingimar þá hafa stolið af sér verk-smiðjunni með skjalafalsi og að veldi þeirra virtist að einhverju leyti

byggt á þaulhugsuðu svindli.Saga Ingimars er býsna reyfara-

kennd á köflum og næsta víst er að bókin verði ein óvæntasta bomb-an í jólabókaflóðinu enda Ingimar manna líklegastur til þess að geta varpað frekara ljósi á viðskiptaveldi Björgólfs Guðmundssonar og Björg-ólfs Thors.

Ingimar segir einnig frá því hvernig hann, íslenskur arkitekt, komst inn á gafl hjá æðstu ráða-mönnum í St. Pétursborg skömmu eftir fall kommúnismans en í ævin-

týri hans koma ekki ómerkari menn en Vladimír Pútín og Anatolí Sobc-hak, borgarstjóri í St. Pétursborgar, við sögu. Þá skjóta einnig upp koll-inum dularfullir náungar í austur-þýska kommúnistaflokknum sem gátu opnað ýmsar óþekktar dyr auk þess sem kunnir íslenskir útrásar-víkingar gegna veigamiklum hlut-verkum. -þþ

Miðað við þá vitneskju sem Ingimar býr yfir má reikna með safaríkri frásögn í

bókinni sem Þorfinnur skráir.

æ tlunin var að nota fyrsta þáttinn til þess að sýna frá prufunum en það kom okkur mjög skemmtilega á

óvart hversu margir góðir dansarar mættu. Þau voru miklu fleiri en við bjuggumst við þannig að þetta kom svolítið aftan að okk-ur og okkur fannst ómögulegt að skera þetta góða efni niður í einn þátt þannig að

það varð úr að við hefjum leikinn með tveimur þáttum á laugardaginn,“ segir Ragnhildur Steinunn sem er himinlif-

andi, bæði yfir áhuga dans-ara á þættinum sem og

þeirri góðu stemningu sem myndaðist í pruf-unum.

Danskeppnin sjálf hefst síðan fyrir alvöru í bein-um útsendingum á laugardaginn eftir

viku en

þar sýna dansarar listir sínar, einstaklingar, pör og hópar. Tvö atriði úr hverjum þætti halda síðan áfram í úrslitakeppnina.

„Þetta er búið að vera ofboðslega gaman og það voru sterkar tilfinningar í gangi í prufunum, bæði grátur og gleði, og greini-legt að allir eru að gefa sig í þetta af lífi og sál. Og ég segi það í fullri alvöru að þarna eru samankomnir bestu dansarar landsins. Ég meina það. Það er frábært hvað allt þetta hæfileikafólk sýnir þessu mikinn áhuga. Ég heyrði það á dönsurunum að þeim leið eins og þeir væru í útlöndum vegna þess hversu mikil stemning var í prufunum.“

Dómnefnd þáttarins skipa, auk Katrínar Hall, listræns stjórnanda Íslenska dans-flokksins, þau Karen Björk Björgvinsdótt-ir, fyrrverandi Íslands- og heimsmeistari í samkvæmisdönsum, og Gunnar Helgason leikari.

Ragnhildur Steinunn veit fátt skemmtilegra en að horfa á dans þannig að hún verður í bana-

stuði þegar hún leiðir áhorfendur í gegnum hádramatíska danskeppnina í vetur.

Mikið drama, grátur og gleði

Þátturinn Dans, dans, dans, sem Ragnhildur Steinunn Jónsdóttir stjórnar, hefur göngu sína í Sjónvarpinu á laugardaginn. Slíkur fjöldi hæfileikaríkra dansara mætti í prufur þannig að Ragnhildur og félagar sátu uppi með svo mikið efni að ekki þótti annað fært en að gera prufunum skil í tveimur þáttum sem verða sendir út á laugardagskvöld sitt hvoru megin við Kexvexmiðjuna.

Dómararnir Gunnar Helgason, Katrín Hall og Karen Björk tóku þátt í dramanu í Laugardalshöllinni þar sem stutt var á milli hláturs og gráts þegar tilfinningarnar tóku völdin hjá áköfum og einbeittunum dönsurunum.

66 dægurmál Helgin 28.-30. október 2011

Sími í miðasölu

551 1200

PIPA

R\TB

WA

• S

ÍA

HREINSUNEFTIR SoFI okSanEn

Áleitið og óvægið verk sem lætur engan ósnortinnMargrét Helga Jóhannsdóttir · Arnbjörg Hlíf Valsdóttir Vigdís Hrefna Pálsdóttir · Stefán Hallur Stefánsson Þorsteinn Bachmann · Pálmi Gestsson · Ólafur Egill Egilsson Leikstjóri: Stefán Jónsson

Næstu sýningar:

28. 4. 5. 12. 13. 19. 20. 24. 25. 2. 3. 10. 11. okt. nóv. nóv. nóv. nóv. nóv. nóv. nóv. nóv. des. des. des. des.

HELGARBLAÐ

Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300 ritstjorn@frettatiminn.is www.frettatiminn.is

Hrósið …... fær Stefán Eiríksson lögreglu-stjóri höfuðborgarsvæðisins ásamt liðsmönnum sínum fyrir að upplýsa Rolexránið og ná ránsfengnum öllum til baka.

Hefndarþorsta svalað á bankamönnumSpennusagan Hefndarþorsti, eftir Michael Ridpath, er komin í verslanir en þetta er önnur glæpasaga höf-undarins sem gerist á Íslandi og að þessu sinni spinnur Ridpath sögu um blóðug eftirköst banka-hrunsins. Í kjölfar búsáhalda-byltingarinnar finnst ungur íslenskur bankastjórnandi látinn og nokkrum mánuðum síðar er íslenskur bankastjóri myrtur í London. Lögreglumaðurinn Magnús Jonsson, sem hefur búið í Bandarikjunum mestan hluta ævi sinnar, rannsakar málin og þarf meðal annars að komast til botns í því hvort morðin séu hefndaraðgerð fórnarlamba hrunsins. Þá leita gamlir glæpir á lögreglumanninn og erfiðar minningar frá harðneskjulegum æskuárum á Íslandi lifna við.

Uppvakningar á hrekkjavökutónleikumÁ mánudaginn rennur upp hinn skuggalegi dagur hrekkjavöku eða Halloween eins og dagurinn kallast Vestanhafs. Af þessu tilefni blása Bíó Paradís og kammerpönksveitin Malneirop-hrenia til Uppvakningahátíðar á laugardags- og sunnudagskvöld. Hljómsveitin sér alfarið um dagskrá hátíðarinnar og hefur valið fimm sígildar uppvakn-ingamyndir sem sýndar verða frá klukkan 18 til miðnættis kvöldin tvö. Í myndavali var áhersla lögð á lítt þekktar perlur geirans og fyrst og fremst eldri myndir, sjaldséð eða gleymd meistarastykki en riðið verður á vaðið á laugardaginn með hinni sígildu og stefnumótandi Night of the Living Dead eftir George A. Romero.

30 TIL 60%AFSLÁTTURÍ ÖRFÁA DAGA!

H E I L S U R Ú MRekkjan ehf ≤≥ Suðurlandsbraut 48 (Bláu húsin í Faxafeni) ≥≥ 108 Reykjavík ≥≥ 588 1955 ≥≥ www.rekkjan.iS ≥≥ Opið virka d. 10–18 og lau 11–16

AR

GH

! 2

811

11

Queen Size rúm (153x203cm)

VERÐ FRÁ 99.000 kr.

FYRSTIR KOMA

- FYRSTIR FÁ!

SELJUM SÝNINGARRÚM

fyrstu hæð

Sími 511 2020

Erum á

WhoooWhooo

Mikið úrval af ítölskum

leðurstígvélum!