بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

حدیث از حضرت امام کاظم علیه السالم305مشخصات کتاب

1393ه ای قائمی ه اص فهان،سرشناسه:مرک ز تحقیق ات رایان حدیث از حضرت ام ام ک اظم علی ه305عنوان و نام پدیدآور:

الس الم/ واح د تحقیق ات مرک ز تحقیق ات رایان ه ای قائمی هاص فهان. مشخصات نشر دیجیت الی:اص فهان:مرک ز تحقیق ات رایان ه ای

.۱۳93قائمی ه اص فهان، مشخص ات ظ اهری:ن رم اف زار تلفن هم راه ، رایان ه و کت اب

ق. ، خاندان نبوت -- احادیث۱۳موضوع: احادیث شیعه -- قرن ، خاندان نبوت -- فضایل

200تا1از1حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ع للح ق تکن أعق ل ه : تواض إن لقمان علی ه الس الم ق ال البنس ل دی الح ق یس یر . الن اس ، وإن الکی امام کاظم :لقمان ب ه پس رش گفت: »در براب ر ح ق، ف روتن باش تا عاقل ترین مردم باشی . زیرک و ب ا ه وش ، در براب رح ق ، آرام اس ت« .

ح299 ص 78 ، بح ار األن وار : ج 12 ح 16 ص 1الکافی : ج 1.

2حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : کان لقمان علیه السالم یقول البنه : ... یا بنی ، خ ذ من ال دنیا ک ، وال ترفض ها فتک ون ر بآخرت بلغة ، وال تدخل فیها دخوال یض اس . عی اال علی الن امام کاظم علیه السالم :لقمان همواره ب ه پس رش می گفت: » . . . پسرم! از دنیا به اندازه کفایت )نیاز( برگ یر و آن چن ان در دنیا فرو نرو که به آخرتت زیان رساند، و چن ان هم ره ایش

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

نکن ک ه س ربار م ردم گ ردی«. ص13 ، بح ار األن وار : ج 238 ح 190قص ص األنبی اء : ص

.10 ح 4163حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إن لقمان قال البنه : ... یا بنی ، إن الدنیا بحر عمیق ، قد غرقفینتک فیه ا تق وی الل ه ، وحش وها فیها ع الم کث یر ، فلتکن س مه ا العق ل ، ودلیله ا العلم ، ل ، وقی راعها التوک اإلیم ان ، وش بر . کانها الص وس امام کاظم علیه الس الم :لقم ان ب ه پس رش گفت: » . . . ای پسرم! دنیا دریای عمیقی است که بس یاری در آن غ رق ش ده اند ؛ پس باید کشتی ]نج ات[ ت و در آن ، پروامن دی از خداون د ل ت و ایم ان ب ه خ دا ، و بادب ان کش تی ات متع ال باش د ، و پ توکل ، و متولی آن، خ رد ، و راه نم ای آن، دانش ، و مس افرآن ، ش کیبایی« .

.12 ح 16 ص 1الکافی : ج 4حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : کان لقمان علیه السالم یقول البنه : یا بنی ، إن الدنیا بحر وقد غرق فیها جیل کثیر ، فلتکن سفینتک فیها تق وی الل ه تع الی ،ک ی ا ل ، لعل وک ولیکن جسرک إیمانا بالله ، ولیکن شراعها التک ناجی ا ! بنی تنج و وم ا أظن امام کاظم علیه السالم :لقمان همواره ب ه پس رش می گفت: »ای پسرم! دنیا دریایی است که گ روه ه ای بس یاری در آن ، غرق شده اند. پس باید کشتی ت و در آن ، پروامن دی از خ دای ل ، متعال باشد و پل تو ایمان به خدا، و بادبان کش تی ات توک تا شاید ای پسرم! نجات یابی ، هر چند من گمان ندارم ک هنج ات ی ابی!« .

ص13 ، بح ار األن وار : ج 238 ح 190قص ص األنبی اء : ص .10 ح 416

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

5حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه : ی ا بنی ، إن ال دنیا بح ر ، کان لقمان علیه السالم یقول البنفینتک فیه ا تق وی الل ه وقد غ رق فیه ا جی ل کث یر ، فلتکن س ل ، وک راعها الت تعالی ، ولیکن جس رک إیمان ا بالل ه ، ولیکن ش ک ناجی ا! ی ا بنی ، کی ف ال یخ اف ک یا بنی تنجو وم ا أظن لعل وم ، وکی ف ال یع د الناس ما یوعدون ، وهم ینتقصون فی کل ی لما یوعد من کان له أجل ینفد . ی ا بنی ، خ ذ من ال دنیا بلغ ة ، ک ، وال ترفض ها فتک ون ر فیه ا بآخرت وال تدخل فیها دخ وال یض یاما عیاال علی الناس ، وصم صیاما یقطع شهوتک ، وال تصم ص وم . یمنعک من الصالة ؛ فإن الصالة أعظم عند الل ه من الص امام کاظم علیه السالم :لقمان پیوسته به پس رش می گفت : »پسرم ! دنیا دریاست و در آن ، گروه های بسیاری غرق شده اند . پس باید کشتی تو در آن ، پروا کردن از خ دای تع الی ، و ل باش د ، ت ا پل تو ایم ان ب ه خ دا ، و بادب ان کش تی ات توک پسرم! شاید نجات پیدا کنی ؛ ه ر چن د من گم ان ن دارم ک ه نجات یابنده باشی . پسرم ! چگونه م ردم از آنچ ه وع ده داده شده اند ، نمی ترسند ، در حالی که ه ر روز ، از ]عم ر[ آن ان کاسته می شود ؟! و چگونه کسی که اجل پایان پ ذیری دارد ، برای آنچه وعده داده شده ، مهیا نمی گردد ؟! پسرم ! از دنی ا به اندازه نیاز ، بر گیر و چنان در آن وارد نش و ک ه ب ه آخ رتت زیان رساند ، و آن را چنان رها نکن که سربار مردم ش وی ، و چنان روزه بگیر که شهوتت را قطع کند و روزه ای نگیر ک ه از نماز ، بازت دارد ؛ چرا که نماز ، نزد خ دا ، از روزه ب زرگ ت راس ت« .

ص13 ، بح ار األن وار : ج 238 ح 190قص ص األنبی اء : ص .10 ح 4166حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ظ ر إلی الم اء ظ ر إلی الخض رة و الن ر : الن ة یجلین البص ثالثن ؛ ظ ر إلی الوج ه الحس الج اری و الن

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام کاظم علیه السالم :سه چیز دیده را روشنی می بخش د :نگاه ب ه س بزه ، نگ اه ب ه آب ج اری و نگ اه ب ه ص ورت زیب ا .

.92همان ، ص 7حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : یئا ؛ دخلوه حتی تطعم وا ش ی ق والت دخلوا الحم ام علی الر الت امام کاظم علیه السالم : ناشتا وارد حمام نشوید . وارد حم امنش وید مگ ر آن ک ه چ یزی خ ورده باش ید .

.116 ، ص 1کتاب من الیحضره الفقیه ، ج 8حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ذیب وم ی الحمام یوم و یوم ال یکثر اللحم و إدمانه فی کل یحم الکلیتین ؛ ش امام ک اظم علی ه الس الم :ی ک روز در می ان حم ام رفتن ، ب ر گوشت بدن می افزاید ، و هر روز به حم ام رفتن چ ربی کلی هه ا را آب می کن د ]س بب الغ ری می ش ود[ .

.496 ، ص 6الکافی ، ج 9حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : من استشار لم یعدم عند الصواب مادحا و عند الخطإ ع اذرا ؛ امام کاظم علیه السالم :کسی که مشورت کند ، اگر کارش را درست انجام دهد ، م ردم او را بس تایند و اگ ر ب ه خط ا رود ،مع ذورش دارن د .

.9847میزان الحکمه ، ح 10حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إنی ألعمل فی بعض ضیاعی حتی أعرق و إن لی من یکفینیزق الحالل ؛ ه أنی أطلب ال ر لیعلم الل

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام کاظم علیه السالم :من در برخی از زمین های کشاورزی ام کار می کنم تا آن که ع رق از ب دنم س رازیر می ش ود ، در حالی که هستند کسانی که به جای من کار کنن د و م را از ک ار کردن بی نیاز کنند ، ولی من کار می کنم تا خداوند ببیند که درجس ت و ج وی روزی حاللم .

.77 ، ص 5الکافی ، ج 11حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : الیدخل الفقر بیتا فیه اسم محمد أو أحمد أو علی أو الحسن أوس اء ؛ الحسین أو جعفر أو طالب أو عبدالله أو فاطم ة من الن امام کاظم علیه السالم :فقر وارد خانه ای نمی شود که در آن خان ه ن ام محم د ، احم د ، علی ، حس ن ، حس ین ، جعف ر،ط الب ، عبدالل ه ی ا فاطم ه ، از ن ام ه ای زن ان ، باش د .

.396 ، ص 21وسائل الشیعه ، ج 12حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ره ؛ غره لیک ون حلیم ا فی کب تس تحب عرام ة الغالم فی ص امام کاظم علیه السالم :پسندیده است ک ه فرزن د در ک ودکی به بازی و جس ت و خ یز ب پردازد ت ا در ب زرگ س الی بردب ار وباوق ار باش د .

.362 ، ص 60. بحار األنوار ، ج 13حدیث

امام کاظم علیه السالم : 14حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إذا قام قائمنا قال: یا معشرالفرسان سیروا فی وسط الطریقیروا علی جنبی الطری ق ؛ ج ال س ر الر ، ی ا معش امام کاظم علیه السالم :هنگامی ک ه ق ائم م ا قی ام کن د ، می

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

گوی د : »ای س وارگان! از وس ط راه و ای پیادگ ان از دو س وح رکت کنی د .«

.314 ، ص 10تهذیب األحکام ، ج 15حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ر رجل من أهل قم یدعو الناس إلی الحق یجتمع معه قوم کزبالحدی د ؛ امام کاظم علیه السالم :مردی از قم مردم را به حق ف را می خواند و گروهی استوار ، چون پاره های آهن ، پیرامون او گردمی آین د .

.216 ، ص 60بحار األنوار ، ج 16حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اس هم اآلمن ون إن لله عبادا فی األرض یسعون فی حوائج الن وم القیام ة ؛ ی ام ام ک اظم علی ه الس الم :خداون د در زمین بن دگانی دارد ک ه برای برآوردن نیازهای مردم می کوشند ؛ اینان ایمنی یافتگ انروز قی امت ان د .

.197 ،ص 2. الکافی ، ج 17حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : بحة من طین ق بر أبی ع : . . . و س یعتنا عن أرب التس تغنی ش عبدالل ه علی ه الس الم ؛ ام ام ک اظم علی ه الس الم :پ یروان م ا ب ه چه ار چ یز نیازمندند : . . . . و تسبیحی از تربت م زار ام ام حس ین علی هالس الم .

.75 ، ص 6. تهذیب األحکام ، ج 18حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : المغب ون من غبن عم ره س اعة ؛ امام کاظم علیه السالم :زیان کار کسی اس ت ک ه س اعتی ازعم رش را زی ان ک رده باش د .

.123نزهة الناظر و تنبیه الخاطر ، ص 19حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : من وله ه الفق ر أبط ره الغ نی ؛ امام کاظم علیه السالم :آن که ناداری حیرانش کند ، ت وانگریسرمس تش س ازد .

.198 ، ص 74بحار األنوار ، ج 20حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة األس فل ؛ م ا تس اب اثن ان إال انح ط األعلی إلی مرتب امام کاظم علیه السالم :هیچ گ اه دو تن ب ه هم دش نام ندادن دج ز آن ک ه ب االتر ب ه مرتب ه فروت ر س قوط ک رد .

.333، ص 78همان ، ج 21حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : بعل ؛ جه اد الم رأة حس ن الت امام کاظم علیه الس الم :جه اد زن خ وب ش وهر داری ک ردناس ت .

.507 ، ص 5. الکافی ، ج 22حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ک ؛ ک ، ف إن فی ه نجات ق ل الح ق و إن ک ان فی ه هالک امام کاظم علیه السالم :حق را بگو ، اگرچه ن ابودی ت و در آن

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

باش د ؛ زی را نج ات ت و در هم ان اس ت . .408. تحف العقول ، ص

23حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إن العاق ل الیک ذب و إن ک ان فی ه ه واه ؛ امام کاظم علیه السالم :خردمند دروغ نمی گوید ، اگرچه میلاو در آن باش د .

.391. همان ، ص 24حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اس نص ف العق ل ؛ ودد إلی الن الت ام ام ک اظم علی ه الس الم :مه رورزی ب ا م ردم نیمی از عق لاس ت .

.403. همان ، ص 25حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : هما فهو من استوی یوماه فهو مغبون و من کان آخر یومیه شریادة فی نفسه فهو فی نقصان و من ملعون و من لم یعرف الزقص ان ف الموت خ یر ل ه من الحی اة ؛ ک ان إلی الن امام کاظم علیه السالم :کسی که دو روزش با هم برابر باشد، زیان کار است. کسی که امروزش بدتر از دیروزش باش د ، از رحمت خدا به دور است . کس ی ک ه رش د و بالن دگی در خ ود نیابد ، به سوی کاس تی ه ا می رود و آن ک ه در راه کاس تی ونقصان گام بر می دارد م رگ ب رایش به تر از زن دگی اس ت .

.327 ، ص 78بحار األنوار ، ج 26حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إن الح رام الینمی و إن نمی الیب ارک فی ه ؛

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام کاظم علیه السالم :مال حرام افزون نمی گردد و اگر هماف زون گ ردد ب رکت نمی یاب د .

.125 ، ص 5الکافی ، ج 27حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة و الحور لتشتاق إلی من یکسح المساجد و یأخ ذ من ه إن الجنالق ذی ؛ امام ک اظم علی ه الس الم :بهش ت و ح ورالعین مش تاق دی دار کس ی هس تند ک ه مس جد را ج اروب ، و آن را گردگ یری میکن د .

.282 ، ص 83بحار األنوار ، ج 28حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : نات و یمح و فی ه هر عظیم یض اعف الل ه فی ه الحس رجب ش ئات ؛ ی الس امام کاظم علیه السالم :رجب م اه ب زرگی اس ت ک ه خداون د]پاداش[ نیکی ها را در آن دو چندان و گناهان را پاک می کند .

.92 ، ص 2کتاب من الیحضره الفقیه ، ج 29حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة و فراق الجماع ة ؛ ن ثالث موبقات : نکث الصفقة و ترک الس ام ام ک اظم علی ه الس الم :س ه چ یز تب اهی می آورد : پیم انش کنی ، ره ا ک ردن س نت و ج دا ش دن از جم اعت .

.21250. میزان الحکمه ، ح 30حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : دقة ؛ ل الص عیف أفض ک للض عون امام کاظم علیه السالم :کم ک ک ردن ت و ب ه ن اتوان ، به ترین

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ص دقه اس ت . .414تحف العقول ، ص

31حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : در لق ام قائمن ا ؛ ل و ک ان فیکم ع دة أه ل ب امام کاظم علیه السالم : اگر به تعداد اهل بدر ]م ؤمن کام ل[در می ان ش ما ب ود ، ق ائم م ا قی ام می ک رد .

.128مشکاة األنوار ، ص 32حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وم ؛ ل ی ه فی ک ب نفس ا من لم یحاس لیس من امام کاظم علیه السالم :کسی که هر روز خود را ارزیابی نکند، از م ا نیس ت .

.26. االختصاص ، ص 33حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : راه عین اک إال و فی ه موعظ ة ؛ ی ء ت م ا من ش امام کاظم علیه السالم :در هر چیزی که چش مانت می بین د ،موعظ ه ای اس ت .

.319 ، ص 78بحار األنوار ، ج 34حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وم القیام ة ؛ من کف غضبه عن الناس کف الله عنه عذاب ی امام کاظم علیه السالم :ه ر کس خش م خ ود را از م ردم ب ازدارد ، خداوند عذاب خود را در روز قیامت از او ب از می دارد .

.305 ، ص 2الکافی ، ج 35حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إذا کان ثالثة فی بیت فال یتناجی إثنان دون صاحبهما ف إن ذل ک

؛ ممایغمه امام کاظم علیه السالم :هر گاه سه نفر در خانه ای بودند ، دو نفرشان ب ا هم نج وا نکنن د ؛ زی را نج وا ک ردن ، نف ر س وم ران اراحت می کن د .

.660همان ، ص 36حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : یة الل ه ؛ إیاک أن تمنع فی طاعة الله فتنفق مثلی ه فی معص امام کاظم علیه الس الم :مب ادا از خ رج ک ردن در راه ط اعت خدا خودداری کنی ، و آن گ اه دو براب رش را در معص یت خ داخ رج ک نی .

.408تحف العقول ، ص 37حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : التذهب الحشمة بینک و بین أخیک وأبق منها فإن ذهابها ذه ابالحی اء ؛ امام کاظم علیه السالم :مب ادا ح ریم می ان خ ود و ب رادرت را ]یکس ره[ از می ان ب بری ؛ چ یزی از آن ب اقی بگ ذار ؛ زی را ازمی ان رفتن آن ، از می ان رفتن ش رم و حی ا اس ت .

.307همان ، ص 38حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : أبل غ خ یرا و ق ل خ یرا وال تکن أمع ة ؛ ام ام ک اظم علی ه الس الم :خ یر برس ان و س خن نی ک بگ و وسس ت رأی و فرم ان ب ر ه ر کس مب اش .

.343االختصاص ، ص 39حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ابر واح دة و للج ازع اثنت ان ؛ المص یبة للص امام کاظم علی ه الس الم :مص یبت ب رای ش کیبا یکی اس ت وب رای ناش کیبا دوت ا .

.414تحف العقول ، ص 40حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : بر علی البالء ؛ ة أعظم من الص بر علی العافی الص امام کاظم علیه السالم :شکیبایی در عافیت بزرگ تر است ازش کیبایی در بال .

.261 ص 11مستدرک الوسائل ، ج 41حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : در لق ام قائمن ا ؛ ل و ک ان فیکم ع دة أه ل ب امام کاظم علیه السالم :اگر به تعداد اهل ب در ]م ؤمن کام ل[در می ان ش ما ب ود ، ق ائم م ا قی ام می ک رد .

.128مشکاة األنوار ، ص 42حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : جود أبی عبدالل ه بطیب ریح ه ؛ ع س ک ان یع رف موض امام کاظم علیه السالم :سجده گاه امام ص ادق علی ه الس الماز ب وی خ وش آن ش ناخته می ش د .

.511 ، ص 6. الکافی ، ج 43حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ل یف اک ان رسول الله صلی الله علیه و آله کان اذا ات اه الض ده؛ یف ی الخوان حتی یرف ع الض ده من مع ه و لم یرف ع ی رسول خدا صلی الله علیه و آله هرگاه میهم ان داش تند، ب ا او

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

غذا می خوردند و دست از سفره و غذانمی کشیدند، تا آن ک همیهم ان دس ت از غ ذا خ وردن بکش د.

286، ص 6کافی، ج 44حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ح علی رؤوس بح مس بی صلی الل ه علی ه و آل ه اذا اص کان الن ده؛ د ول ده و ول ول هرگاه صبح می شد پیامبر صلی الله علیه و آله دست ن وازشب ر س ر فرزن دان و ن وه ه ای خ ود می کش یدند .

79عدة الداعی، ص 45حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة أعظم فی کت اب الل ه ؟ سئل الکاظم علی ه الس الم: و أی آیحیم؛ حمن ال ر فق ال: بس م الله الر از امام کاظم علیه السالم پرسیدند: کدامیک از آیات کتاب خدابرتر و بزرگ تر است؟ فرمودن د:بس م الل ه ال رحمن ال رحیم.

238 ، ص 89بحاراألنوار، ج 46حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه إلی ة فرف ع رأس ه کرب م ا من أح د دهم ه أم ر یغمه أو کربتج حیم إال ف ر حمن ال ر ماء ثمقال ثالث مرات: بسم الله ال ر الس ه و أذهب غمه؛ الل ه کربت ه ر کس گرفت ار چ یزی اس ت ک ه غمگینش می س ازد ی ا ناخوشایندی که ناراحتشمی کند، اگر سر به آسمان بلند کن د و سه بار بسم الله الرحمن الرحیم بگوید، بی تردید،خداوند، گرهاز ک ارش خواه د گش ود و غمش را برط رف خواه د ک رد.

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

347مکارم األخالق، ص 47حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : بون یوم القیامة؛ طوبی للمصلحین بین الناس، اولئک هم المقر خوشا به حال اصالح کنندگان بین مردم، که آنان همان مقربانروز قی امت ان د.

393تحف العقول، ص 48حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : زق، والخیانة والکذبیجلبان الفقر اداء االمانة والصدق یجلبان الرف اق؛ و الن ادای ام انت و راس تگویی روزی را زی اد می کن د و خی انت ودروغگ ویی ب اعث فق ر و نف اقمی ش ود.

327، ص 78بحاراألنوار، ج 49حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : واک فی الخالء ی ورث البخ ر؛ الس مس واک زدن در ت والت، ده ان را ب دبو می کن د.

110، ح 52، ص 1من ال یحضره الفقیه، ج 50حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وجل حاجة فق ل : اللهم انی اذا کان لک یا سماعة الی الله عزان و انا من الش دک ش اسا لکبحق محمد و علی ف ان لهم ا عنی ل انو بحق ذال ک الق در ان تص قدرا من القدر فبحق ذالک الش

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ه اذاک ان علی محمد و آل محمد ، و ان تفعل بی کذا و کذا. فانل و ال م ؤمن بی مرس ب و ال ن ق مل ک مق ر یوم القیامة لم یب وم ؛ ممتحن اال و ه و یحتاجالیهم ا فی ذال ک الی ای سماعه! هر گاه به درگاه خداوند عزوجل ح اجتی داش تی ، بگ و : ب ار خ دایا! ب ه حقمحم د و علی ، از ت و درخواس ت می کنم ، زیرا آن دو را نزد تو مقام و منزلتی بزرگ است .پس به حق آن مقام و آن م نزلت ، از ت و درخواس ت می کنم ک ه ب ر محمد و خاندان محمد ،درود فرستی و فالن و بهمان حاجتم را ب رآوری، زی را در روز قی امت ، هیچ فرش ته مق رب وپی امبر مرسل و مؤمن مخلصی نباشد ، مگر این که به آن دو نیازمن دباش د.

21، ح 562، ص 2کافی ، ج 51حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة البن اء ه بمنزل دفع ال داء عنکم فان ادفعوا معالجة االطباء ما انقلیلهیج ر الی کث یره؛ تا زمانی که بیماری، به جد با شما درگیر نش ده اس ت، درگ یر معالجه طبیبان نشوید،که درمان به مانند س اختمان اس ت ک هان دک آن، ش خص را ب ه مق دار ف راوانش می کش اند.

17، ح 465علل الشرایع، ص، 52حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ان لقمان قال البنه: یا بنی ان الدنیا بحر عمیق ق د غ رق فیه اوها االیم ان و عالم کثیر فلتکن سفینتک فیها تقوی الل ه و حش بر؛ کانها الص مه ا العقل و دلیله ا العلم و س ل و قی وک شراعها الت لقمان به فرزندش فرمود: »فرزندم! دنیا دریایی عمی ق اس ت که بسیاری در آن غرقشدند. پس باید در این دری ا، کش تی ات تقوای الهی، ب ار آن ایم ان، بادب انش توک ل ب ر خ دا،ناخ دایش

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

عق ل، راهنم ایش علم و س کانش )فرم انش( ص بر باش د«.

12، ح 16، ص 1کافی، ج 53حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ذلک ال یق وم ال دین اال ة فک فس الحی کما ال یقوم الجسد اال بالنادقه اال بالعق ل؛ ة الص ی ادقة و ال تثبت الن ةالص ی بالن همان گونه ک ه ق وام جس م، تنه ا ب ه ج ان زن ده اس ت، ق وام دینداری هم تنها به نیت پاکاست و نیت پاک، جز با عقل حاصلنمی ش ود.

396تحف العقول، ص 54حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : را وم ف ان عم ل خی ل ی ه فی ک لیس منا من لم یحاسب نفس استزاد الله منه و حمد الله علیه و ان عمل شیئا شرا استغفر ه؛ الل ه و ت اب الی از ما نیست کسی که هر روز اعمال خ ود را محاس به نکن د ت ا اگر نیکی کرده از خدابخواهد بیشتر نیکی کن د و خ دا را ب ر آن سپاس گوی د و اگ ر ب دی ک رده از خ دا آمرزش بخواهد و توب هنمای د.

26االختصاص، ص 55حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : قال بعضهم : شکوت الی ابی الحسن موسی علیه السالم ابن اربه، واهج ره و ال تط ل ؛ لی ، فق ال : التض کسی گفت : از فرزن دم ب ه ام ام ک اظم علی ه السالمش کایت کردم . ایشان فرمودند : »او را نزن بلکهبا او قهر کن ولی ن ه

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ب ه م دت ط والنی .

79عدة الداعی ، ص 56حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : تستحب عرامة الصبی فی صغره لیکون حلیم ا فی ک بره، م اینبغی ان یک ون اال هک ذا ؛ خوب است بچه در کودکی بازی گوش باشد تا در بزرگ سالیبردب ار گ ردد و شایستهنیس ت ک ه ج ز این باش د .

2، ح 51، ص 6کافی ، ج 57حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه والله ما اعطی مومن قط خیر الدنیا واآلخرة، اال بحسن ظ ن ف عن اغتی اب ن خلق ه والک ه و حس وج ل و رجائه ل بالل ه عزالمؤم نین؛ به خدا قسم خ یر دنی ا و آخ رت را ب ه مؤم نی ندهن د مگ ر ب ه سبب حسن ظن وامیدواری او به خ دا و خ وش اخالقی اش وخ ودداری از غیبت مؤمن ان.

29، ح28، ص 6بحاراألنوار، ج 58حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اس هم اآلمن ون ان لله عبادا فی االرض یسعون فی حوائج النیومالقیام ة؛ خدا را در زمین بندگانی است که برای رفع نیازهای م ردم میکوش ند. این ان در روزقی امت در ام ان هس تند.

2، ح 197، ص2کافی، ج

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

59حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : د ردی مع انق له واه و عاب الناس علی اربعة اصناف: جاهل متما ازداد عبادة ازداد کبرا و عالم یرید ان یوطا عقب اه و متقویکل ه یحب محمدة الناس وعارف علی طریق الح ق یحب القی ام ب ک وارجحهم عقال؛ ل اه ل زمان فهو ع اجز او مغل وب فه ذا امث م ردم چه ار گروهن د: ج اهلی ک ه غ رق در ه وا و ه وس و در معرض هالکت است، عابدیکه تظاهر به تقوا می کند و هر چ ه بیشتر عبادت می نماید، تک برش بیش تر می ش ود،ع المی ک ه می خواه د پش ت س رش ح رکت کنن د و دوس ت دارد از او تعریف نمایند، وحق شناس حق پویی ک ه دوس ت دارد ح ق را به پادارد، ام ا ی ا ن اتوان اس ت و ی ا زی ر س لطه.چ نین ف ردیبه ترین نمون ه روزگ ار و عاق ل ت رین م ردم دوران اس ت.

262خصال، ص 60حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ی بن جعف ر علی ه الس الم عن علی بن جعف ر عن اخی ه موس ه التهعن رج ل اعطی رجال م اة درهم علی ان یعطی قال: و س با المحض؛ ر ق ال: ه ذاالر ة دراهم او اق ل او اکث خمس علی بن جعفر می گوید: از برادرم امام کاظم علیه الس الم در مورد مردی که صد درهم قرض بهدیگری داد به این شرط ک ه پنج درهم ی ا کم تر ی ا بیش تر ب ه او بده د پرس یدم؟ فرمودن د:اینعم ل رب ای محض اس ت.

7، ح 108، ص 13وسائل الشیعه، ج 61حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ا لمؤمن قلیل الکالم کثیر العمل، و المن افق کث یر الکالم قلی لالعم ل؛

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

مؤمن کم حرف و پر کار است و من افق پ ر ح رف و کم ک ار.

397تحف العقول، ص62حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : مشاورة العاقل الناصح یمن و برکة و رشد و توفیق من الل ه ؛ مشورت با عاقل خیرخواه، خجستگی، برکت، رش د و ت وفیقیاز س وی خداس ت.

398تحف العقول، ص 63حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه لیس من احد اال و له لجم فان فت فکله یعنی الس علیک بالل ه؛ فت یذیب ع رقمن الج ذام، و الل ش لغم بخ ور، زی را هیچ کس نیس ت ک ه در او رگی از ج ذامنباش د، و ش لغم این رگ را می س وزاند.

1، ح 372 ، ص 6کافی، ج 64حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ق الل ه و ک... ات قل الحق و ان کان فیه هالکک ف ان فی ه نجات ک؛ ک ف ان فی ه هالک دع الب اطلو ان ک ان فی ه نجات حق را بگو اگر چه نابودی تو در آن باشد، زیرا که نجات ت و در آن است... تقوای الهیپیشه کن و باطل را ف رو گ ذار ه ر چن د ]ب ه ظ اهر[ نج ات ت و در آن باش د، زی را ک ه ن ابودی ت و درآناس ت.

408تحف العقول، ص 65حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ی ا هش ام! إن العاق ل الیک ذب وإن ک ان فی ه ه واه؛

ای هشام! خردمند دروغ نگوید ، هر چند دلخواهش باشد.66حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه وال یس أل من یا هشام! إن العاقل الیح دث من یخ اف تکذیبیخ اف منع ه؛ ای هشام! خردمند با آن کس که از تک ذیبش بیم دارد ، س خن نمی گوی د ، و ازه ر کس ک ه از دری غ ورزی اش بیم دارد ،

درخواست نمی کند.67حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اس فی استحیوا من الله فی سرائرکم کم ا تس تحیون من الن

عالنیتکم؛ از خدا در نهان های خویش شرم دارید ، همچنان ک ه در عی ان

از مردم ، شرم می کنید.68حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : مت؛ م الجاه ل مم ا عل یا هشام! تعلم من العلم م ا جهلت وعل

ای هشام! آنچ ه از دانش ]ت اکنون[ نیاموخت ه ای ، بی اموز و ازآنچه آموخته ای ، به نادان بیاموز.

69حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : نهم خلق ا؛ أکم ل المؤم نین إیمان ا أحس

کامل ترین مؤمنان در ایمان ، نیک خوترین آنهاست.70حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ما شرب من ه العطش ان یا هشام! مثل الدنیا مثل ماء البحر کل ه؛ ازداد عطش احتی یقتل ای هشام! داستان دنیا به آب دریا ماند که تشنه ه ر چ ه از آن

بنوشد ، تشنگی اش فزونی یابد تا او را بکشد.71حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه ه حب ة من کان فی قلب ه الیدخل الجن یا هشام! إیاک والکبر فإنمن الک بر؛ ای هشام! از بزرگنمایی بپرهیز ؛ زی را ه ر کس در او هم وزن

دانه ای بزرگنمایی باشد ، به بهشت درنیاید.72حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وم ف إن ل ی ه فی ک ب نفس ا من لم یحاس یا هش ام! لیس منئا استغفر الله منه وت اب عمل حسنا استزاد منه وإن عمل سیإلی ه؛ ای هشام! از ما نیست آن که ه ر روز ب ه حس اب خ ود نرس د ]تا[ اگر کار نیک کرده ، بر آن بیفزاید و اگر ب د ک رده ، از خ دا

آمرزش خواهد و به درگاهش توبه آرد.73حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اس؛ أس مم ا فی أی دی الن یا هشام! إیاک والطمع وعلی ک بالی ای هش ام! از طم ع بپره یز و ت و را از آنچ ه در دس ت م ردم

است ، نومیدی باید.74حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة؛ من أیقن ب الخلف ج اد بالعطی هرک ه ب ه ع وض )و پ اداش( گ رفتن یقین داش ته باش د ، در

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

بخش ندگی ،

گشاده دستی می کند.75حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : عمة ومن بذر وأسرف زالت عن ه من اقتصد وقنع بقیت علیه النعم ة؛ الن هرکه میانه روی کند و قن اعت ورزد ، نعمت ب ر او بپای د و ه ر

که بی جا مصرف نماید و زیاده روی کند ، نعمتش زوال یابد.76حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ک؛ ق الل ه وق ل الح ق وإن ک ان فی ه هالک ک ف إن فی ه نجات إت از خدا پروا دار و حق را بگو ، اگر چه هالکت ت و در آن باش د ،

که نجاتت درهمان حقگویی است.77حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : یة الل ه ؛ إیاک أن تمنع فی طاعة الل ه فتنف ق مثلی ه فی معص بپرهیز که ]از صرف مالی[ در راه طاعت خدا دریغ ورزی ، آن

گاه ، دوچندانش را در راه معصیت خرج کنی.78حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ظ ر إلی الم اء ظ ر إلی الخض رة والن ر : الن ثالث یجلین البص ن؛ ظ ر إلی الوج ه الحس الج اری والن سه چیز دیده را روشن کند : به سبزه نگریستن ، ب ه آب روان

نگریستن و به روی زیبا نگریستن.79حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : بر علی لیس حسن الجوار کف األذی ولکن حس ن الج وار الص

األذی؛ خ وش همس ایگی ]تنه ا[ خ ودداری از آزار دادن ]همس ایه[

نیست ، بلکه شکیبایی بر آزار ]دیدن از همسایه[ است.80حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : هما یمنعان حظک من الدنیا واآلخ رة؛ إیاک والضجر والکسل فإن از تن گ دلی و تن آس ایی بپره یز ؛ زی را این ه ر دو ، ت و را از

بهره های دنیا وآخرتت باز می دارد.81حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اجعلوا ألنفسکم حظا من الدنیا بإعطائها ما تش تهی من الحاللوم ا ال یثلم الم روة

ذلک علی ام ور ال دین ؛ رف فی ه واس تعینوا ب وم ا ال س برای نفس خود از دنیا بهره ای قرار دهی د . ب ه آن ان دازه ک ه آنچه خواهش حالل کن د و ب ه م ردانگی خللی نرس اند و زی اده روی در آن نباش د ، ب ه او بدهی د ، و از این روش ، در انج ام

دادن امور دین یاری جویید )و نیرو یابید(.82حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : رض الل ه ل ه عمال؛ من لم یتفقه فی ال دین لم ی

هر که فهم دین نیابد ، خداوند ، هیچ کرداری را از او نپسندد.83حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : القلب وإق رار باللس ان وعم ل باألرک ان؛ اإلیمان ه و معرف ة ب

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ایم ان ، ش ناخت ب ه دل ، اق رار ب ه زب ان و ک ردار ب ه ان دامهاست.

84حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : الح ال دنیا وع ز إن اإلم ام زم ام ال دین ونظ ام المس لمین وص المؤم نین؛ امام ، زمام دین و ]مایه[ نظام یافتن مسلمانان و صالح جه ان

و عزت مؤمنان است.85حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة ، وحوسب بما عم ل من مات ال یعرف إمامه مات میتة جاهلیفی اإلس الم امام کاظم علیه السالم : هر ک ه بم یرد و ام امش را نشناس د مرده است چون ان در ج اهلیت و عملک ردش در دوران اس المم ورد بازپرس ی ق رار می گ یرد.

عن أبی خالد . 295 / 4المناقب البن شهرآشوب : 86حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : فی جواب خلف بن حمادالکوفی لما سأله عن مسألة مشکلة : والله ، إنی ما اخبرک إال عن رسول الله صلی الله علی ه ووج ل آل ه عن جبرئی ل عن الل ه عز امام کاظم علیه السالم در پاس خ خل ف بن حم اد ک وفی ک ه پرسش دشواری را از امام پرسید : به خدا سوگند، من تو را آگاه نمی کنم مگر به نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله ،ب ه نق ل از جبرئی ل ب ه نق ل از خداون د ع ز و ج ل.

. 1 / 94 / 3الکافی : 87حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وراة واإلنجیل وکتب األنبیاء ؟ : هی لمن سأله : أنی لکم الت عندنا وراثة من عندهم ، نقرؤها کما قرؤوها ، ونقولها کما قالوایء فیق ول : ال ، إن الله ال یجعل حجة فی أرضه یسأل عن ش

أدری امام کاظم علیه السالم در حدیث بریه )بریهة( ک ه از ایش ان پرسید: تورات، انجیل و کتب پیامبران از کجا ب ه ش ما رس یده است ؟ فرمود : این کتابها از ایش ان ب ه م ا ب ه ارث رس یده است. ما هم آنها را چنانکه ایشان می خوانده ان د می خ وانیم و به آنها اعتقاد داریم چنان که آنها اعتقاد داش ته ان د. خداون د در زمین حج تی ق رار نمی ده د ک ه پ یرامون مس أله ای از اوپرس ش کنن د و او بگوی د: نمی دانم.

عن هشام بن الحکم . 1 / 227 / 1الکافی : 88حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة وج وه : م اض وغ ابر وح ادث ، فأما مبل غ علمن ا علی ثالثر ، وأما الغابر فمزبور ، وأما الحادث فقذف فی الماضی فمفسل علمن ا ، وال نبی بع د القلوب ، ونقر فی األسماع ، وه و أفض ن ا نبی امام کاظم علیه السالم : دانش ما به سه گونه : گذشته، آینده و پدید شونده، گذشته، که تفسیر ش ده اس ت و آین ده، ک ه در جامعه و مصحف نوشته شده و پدید ش ونده، ک ه از راه اله ام به دل و تأثیر در گوش باشد و این بهترین دانش ماست و پساز پی امبر م ا دیگ ر پی امبری نیس ت.

/ 1الکافی : 264 / ا فی :1 عن علی السائی ، وذکره أیض 3 / 319 عن علی بن سوید ، بصائر الدرجات : 95 / 125 / 8

ا فی : / 318عن علی الس ائی ، وذک ره أیض عن علی1 الس ائی عن اإلم ام الص ادق علی ه الس الم ، دالئ ل اإلمام ة :

524 / عن علی بن محمد السمری عن اإلم ام المه دی495 علیه السالم .

89حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : واء ، وفی العطای ا علی ق در م ا جاعة س نحن فی العلم والش ن ؤمر امام کاظم علیه السالم: ما همه در علم و ش جاعت، یکس انیمولی در بخش ش، ب ه ان دازه ای هس تیم ک ه م أموریم.

کالهما عن3 / 480 ، بصائر الدرجات : 2 / 275 / 1الکافی : علی بن جعفر .

90حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ا أه ل بیت ه : إن ندی بن ش اهک أن یکفن لما طلب منه السرورتنا ومه ور نس ائنا وأکفانن ا من طه ور أموالن ا حج ص امام کاظم علیه السالم به سندی بن شاهک که خواس تار ب ه عهده گرفتن تکفین ایشان بود ، فرم ود : م ا خان دانی هس تیم که ]هزینه [نخستین حج و کابین زنان و ]هزینه [کفنمان از پاکت رین ام وال ماس ت.

، تحف العقول :243 / 2 ، اإلرشاد : 577 / 189 / 1الفقیه : ، الغیب ة72 ، فالح الس ائل : 243 ، روض ة ال واعظین : 412

. 6 / 30للطوسی : 91حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ا تق دم إلی أخر عن قر ، ومن ت من تقدم إلی والیتنا اخر عن س قر س امام کاظم علیه السالم: هرکه به س وی والیت م ا پیش رود از دوزخ واپس ماند و هرکه از والیت ما عقب ماند به سوی دوزخ

پیش رود. عن محم دبن الفض یل ، مجم ع البی ان :1/434/91الک افی: عن محمدبن الفضیل عن أبی الفضل . 10/591

92حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اس ة لهم دون مس اکین الن ما جعل الله ه ذا الخمس خاص وإن وأبناء سبیلهم ، عوضا لهم من صدقات الناس ، تنزیها من الله لهم لقرابتهم برسول الله صلی الله علیه و آل ه ، وکرام ة منة من عن ده م ا اس ، فجع ل لهم خاص الله لهم عن أوساخ النع ال ذل والمس کنة رهم فی موض ی ه عن أن یص یغ نیهم ب ام ام ک اظم علی ه الس الم: خداون د در حقیقت این خمس را مختص آن ان ق رار داد و ن ه ب رای بینوای ان و در راه مان دگان سایر مردم و این برای آنها به جای صدقات مردم است ]که بر سادات حرام گردی ده[ و ب رای آن اس ت ک ه خداون د خواس ته است ایشان را به سبب خویشاوندیشان ب ا رس ول خ دا ص لی الله علیه و آل ه از چرکه ای ]ام وال [م ردم ]یع نی ص دقات و زکات [پاک گرداند و بدین وسیله کرامتش ان بخش د؛ ل ذا م ال مخصوص ی را از ج انب خ ود ب رای آن ان مق رر داش ت ت ا ب هواس طه آن بی نی از ش وند و در مع رض خ واری و درویش ی ق رار نگیرن د.

عن حماد بن عیسی عن بعض أصحابنا .4 / 540 / 1الکافی : 93حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : نا فق د أبغض محمدا ، ومن أبغض محمدا فق د أبغض من أبغض وجل ک ان حقا علی الل ه أن یص لیه الله ، ومن أبغض الله عز ار وم ا ل ه من نص یر الن امام کاظم علیه السالم: هر کس ما را دشمن بدارد، محم د را دشمن داشته است و هرکس محم د را دش من ب دارد، خ دا را دشمن داشته است و هرکه خدای عز و جلرا دشمن بدارد، ب ر خداوند حق است ک ه او را در آتش افکن د و وی را هیچ ی اورینباش د.

عن عبد الرحمن بن مسلم . 336کامل الزیارات : 94حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ل ی علی محمد عب دک ورس ولک . . . اللهم ص أسألک أن تصل ه أئمة اله دی ، ومص ابیح ال دجی ، وامنائک فی علی أه ل بیتک، ومن ارک خلق ک ، وأص فیائک من عب ادک، وحجج ک فیأرض ابرین علی بالئک ، الط البین رض اک ، الم وفین فیبالدک، الص ک، وأولیائک ، بوع دک ، غ یر ش اکین فی ک وال جاح دین عبادتذین جعلتهم مفاتیح الهدی ، وسالئل أولیائک ، وخزان علمک ، ال ک ورض وانک . لواتک علیهم ورحمت ونور مص ابیح ال دجی ، ص اللهم صل علی محمد وآل محمد ، وعلی من ارک فی عب ادک ، الداعی إلیک بإذنک ، القائم بأمرک ، المؤدی عن رسولک علی هالم . وآل ه الس ق إلی ه أص حابه ه ، وس ه م ا وعدت ه ف أنجز ل اللهم إذا أظهرتؤله ، ل أمل ه ، وأعط ه س غ ه أفض ریه ، وبل وانصره ، وقو ناص زل بهم بع د وجدد به عن محمد وأهل بیته بعد الذل الذی ق د ندین خائفین غ یر آم نین . ک فصاروا مقتولین مطرودین مشر نبیک ذیب ، ک األذی والت لقوا فی جنبک ابتغاء مرض اتک وطاعت فصبروا علی ما أصابهم فیک ، راضین بذلک ، مسلمین لک فی

رد إلیهم . جمی ع م ا ورد علیهم وم ا ی ک الذی اللهم عجل فرج قائمهم بأمرک ، وانصره وانصر به دینک ص لی الل ه دل بع د نبی ر وبدل ، وجدد به ما امتحی منه وب غیعلی ه و آل ه امام کاظم علیه السالم: بارخدایا، بر اهل بیت او )محمد ص لی الله علیه و آله ( صلوات فرست، همانان که پیشوایان هدایتن د وچراغه ای ف روزان در تاریکیه ا و امن ای ت و در می ان خلقت وبن دگان برگزی ده ات وحجت ه ای ت و در روی زمینت ومن اره ه ای ت و در ش هرهایت، ش کیبایان ب ر بالیت، جوین دگان خشنودیت، وفاکنندگان به وعده ات، آنان که در تو شک ندارند و منکر عبادت تو نیستند، دوستان تواند و از نسل دوس تان ت و و خزانه داران دانش تو، همانان که کلیدهای ه دایت قرارش ان دادی و پرتو چراغهای تاریکیها، درود و رحمت و رضوان ت و ب رآن ان ب اد.

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

بارخدایا! بر محم د و آل محم د درود فرس ت و ن یز ب ر او ک ه چراغ راهنمای تو در میان بندگان توست، همو که به اذن تو به سوی تو دعوت می کند و فرم ان ت و را ب ر پ ا می دارد و پی امرس ول ت و را، ک ه ب ر او و خان دانش س الم ب اد، می رس اند.

بارخدایا، آن گاه که او را آشکار ساختی، وعده ای را که ب ه او داده ای به کار بند و یارانش را به سوی او روان کن و ی اریش رسان و یارانش را نیرو ده و او را به به ترین آرزویش برس ان و خواسته اش را برآور و به واسطه او، محمد و اه ل بیتش را که بعد از پیامبرت آن بالها و ستمها ب ر سرش ان آم د، ق درتی تازه بخش، همان ان ک ه دس تخوش کش تار و ط رد و آوارگی و رعب و وحش ت و ن اامنی ش دند و ب ه خ اطر آن ک ه جوی ای خشنودی و طاعت تو بودند، آزارها دیدند و تکذیب ش دند، ولیب ر آن چ ه ]از رنج و س ختی و محنت ک ه [در راه تو به آنان رسید، شکیبایی کردند و آنها را به جان خریدن د و در تمام آن چه که بر سرشان آمد و می آید، تسلیم )خواست( ت وش دند.

بار خدایا! در فرج ق ائم آن ان ک ه فرم ان ت و را برپ ا می دارد، تعجیل فرما و او را ی اری رس ان و ب ه واس طه او دینت را ک ه دستخوش تغییر و تبدیل شده اس ت، نص رت عط ا فرم ا و ب ه وسیله او آن چه را از دینت که بعد از پیامبر تو نابود و تحری فگش ته، تجدی د فرم ا.

. 186جمال االسبوع : 95حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اس إلی الح ق ، یجتم ع مع ه ق وم دعو الن رجل من أه ل قم ییاح العواصف ، وال یملون من الحرب هم الر کزبر الحدید ، ال تزلقین ة للمت ل ون ، والعاقب وال یجبن ون ، وعلی الل ه یتوک امام کاظم علیه السالم: مردی از اهالی قم، مردم را به سوی حق ف را می خوان د و ع ده ای برگ ردش جم ع می ش وند ک ه چونان قطعات آهن، سخت و استوارند، بادهای توفنده، آنان را

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

از جای نمی جنباند و از جنگ، خس ته نمی ش وند و از آن، نمی هراسند، به خدا توکل دارند و عاقبت، از آن پرهیزگاران است.

نقال عن کتاب تاریخ قم عن أیوب بن37 / 216 / 60البحار : یحیی الجندل .

96حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : دک بإیوائک کر : اللهم إنی أنش جدة الش فی بیان ذک ر س امام کاظم علیه الس الم در بی ان ذک ر س جده ش کر : ب ار خدایا، تو را به حق وعده ای که به دوس تانت داده ای و متعه د شده ای آنان را بر دشمن خودت و دشمن آنان پیروز گ ردانی، قسم می دهم که ب ر محم د و آل محم د ک ه حافظ ان )دین و شریعت تو و امانت دارانت( هستند، درود فرستی؛ ب ار خ دایا، آسانی پس از دشواری )و فرج بعد از شدت( را از تو مس ألت

می کنم. قوله علیه السالم : »بإیوائک« الوأی بمعنی الوعد ، واإلیواء لم یأت فی اللغة بهذا المعنی ، وعدم ذک رهم الی دل علی الع دم ، ه یمکن أن یک ون من ق ولهم : آوی فالن ا : أی أج اره م ع أن وأسکنه ، فکان الواعد یؤدی الوعد إلی نفسه لکنه بعی د . ق ال فی النهای ة فی ح دیث وهب : إن الل ه تع الی ق ال : إنی أویت علی نفسی أن أذکر من ذکرنی . قال القتیبی : ه ذا غل ط ، إال أن یک ون من المقل وب . والص حیح : وأیت من ال وأی وه والوع د ، یق ول : جعلت ه وع دا علی نفس ی ، انتهی .

والوعد هو الذی قال الله تعالی : 97حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : نا وم ، ف إن عم ل حس ل ی ه ک ب نفس ا من لم یحاس لیس منئا اس تغفر الل ه من ه وت اب إلی ه ی استزاد الله ، وإن عم ل س امام کاظم علیه السالم: از م ا نیس ت کس ی ک ه ه ر روز، ب ه حساب اعمال خود رسیدگی نکن د ت ا اگ ر دی د ک ار نی ک ک رده

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

است، از خداوند بیشتر بخواهد و اگر کار بد کرده، ب رای آن ازخداون د آم رزش بخواه د و ب ه درگ اه او توب ه کن د.

: / 2الکافی 453 / ، وراجع2 الیمانی إبراهیم بن عمر عن ، مشکاة األنوار243 و 26 ، االختصاص : 396تحف العقول :

. 203 / 76 ، الزهد للحسین بن سعید : 247 و 70: 98حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه : . . . ی ابنی ، إن ال دنیا بح ر عمی ق ، ق د إن لقمان قال البنفینتک فیه ا تق وی الل ه ، غ رق فیه ا ع الم کث یر ، فلتکن س مه ا ل ، وقی وک راعها الت وحش وها اإلیم ان ، وش ام ام ک اظم علی ه الس الم : لقم ان ب ه فرزن دش گفت: »... فرزندم! دنیا ، دریای ژرفی است ک ه مردم ان بس یاری در آن غ رق ش دند . پس کش تی ت و در آن بای د تق وای الهی باش د و اندرون آن کشتی ، ایمان و بادبانش ، توکل و ناخدایش ، خ ردکانش ، ش کیبایی«. و راهنم ایش ، دانش و س

م : السید وس ائس األم ر )لس ان الع رب : ج 502 ص 12القی»قیم«( .

99حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : حی ل . م ا ینتظ ر الر ه ، إن ت ل کن فی ال دنیا کس اکن دار لیس امام کاظم علیه الس الم : در دنی ا ، مانن د کس ی ب اش ک ه درخانه ای ساکن است که مال او نیست و منتظ ر رفتن اس ت.

. 1 ح 313 ص 78 ، بحار األنوار : ج 398تحف العقول : ص 100حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : کم حظ ا من ال دنیا بإعطائه ا م ا تش تهی من اجعل وا الءنفس ذلک الحالل وما ال یثلم المروءة وما ال سرف فیه ، واس تعینوا ب ه ، رک دنی اه لدین ه روی : لیس منا من ت علی امور الدین ، فإنأو ت رک دین ه ل دنیاه .

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام کاظم علیه السالم : با برآوردن خواست ه ای روای خ ود تا آن جا ک ه ب ه م روت ]و شخص یت[ ص دمه نزن د و اس راف نباشد، خویشتن را از دنیا بهره مند سازید و از دنیا در کاره ای دینتان کمک بگیرید؛ زیرا روایت شده اس ت ک ه: از م ا نیس ت آن که دنیایش را برای دینش یا دینش را ب ه خ اطر دنی ایش واگ ذارد.

، الفق ه المنس وب إلی اإلم ام الرض ا410تحف العقول : ص عن العالم علیه السالم وفیه »لم ینل«337علیه السالم : ص

. 18 ح 321 ص 78بدل »ال یثلم« ، بحار األنوار : ج 101حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : الدنیا دار من ال دار له ، ومال من ال مال له ، ولها یجم ع من ال عقل له ، وشهواتها یطلب من ال فهم له ، وعلیه ا یع ادی من ال علم له ، وعلیها یحسد من ال فقه له ، وله ا یس عی من ال یقینل ه . . پیامبر خدا صلی الله علیه و آله : دنیا، سرای کسی است ک ه سرایی ندارد و دارایی کسی است که م الی ن دارد و کس ی از بهر آن گرد می آورد که خرد ندارد و کسی در پی خواسته های دنیوی می رود که فهم ندارد، و کسی بر سر دنی ا دش منی می ورزد که شناخت ندارد و کسی به خاطر آن حس ادت می ورزد که دانایی ندارد و کسی برای آن تالش می کند که ]به آخ رت[یقین ن دارد.

ص1 ، تنبی ه الخ واطر : ج 1560 ح 467مشکاة األنوار : ص 186 ، إرش اد القل وب : ص 491 ، روضة ال واعظین : ص 70

ص73ولیس فی ه »وم ال من ال م ال ل ه« ، بح ار األن وار : ج ولیس فی ه300 ص 3 ؛ إحی اء عل وم ال دین : ج 111 ح 123

»وشهواتها یطلب من ال فهم له« . 102حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : أوحی الله تعالی إلی داوود علیه السالم : یا داوود ، حذر وأنذر

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

هوات ق ة قل وبهم بش هوات ، ف إن المعل أصحابک عن حب الش ة عنی . ال دنیا قل وبهم محجوب امام کاظم علیه السالم : خداوند متعال به داوود علی ه الس الم وحی کرد: »ای داوود! یارانت را از دوستی هوس ه ا ب ر ح ذر بدار و به آنان هشدار بده؛ زیرا آنان که به خواست های دنیویدل بس ته ان د ، دل هایش ان از من در حج اب اس ت«.

نحوه3 ح 6 ، التحصین البن فهد : ص 397تحف العقول : ص . 1 ح 313 ص 78، بحار األنوار : ج

103حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : : یا هشام ، إن المسیح علیه السالم ق ال للح واریین : . . . إن ا لل دنیا ، وإن أص برکم علی دکم حب أج زعکم عن د البالء الءش البالء الءزه دکم فی ال دنیا . امام کاظم علیه السالم در سفارش به هشام : ای هش ام! مسیح علیه السالم به حواریان فرمود: »... بی تاب ترین ش ما در هنگام بال ، عالقه مندترین شما به دنیاست، و ش کیباترینتاندر بال ، زاه دترین ش ما در دنیاس ت«.

من دون إس ناد إلی509 وص393 392تح ف العق ول:ص ؛30 ح146 ص1اإلمام الکاظم علیه السالم ، بح ار األن وار : ج

205 ص 2 ، ال در المنث ور : ج 300 ص 9البدایة والنهای ة : ج نقال عن أحمد وکالهما عن وهب بن منبه نحوه.

104حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : : اح ذر ه ذه ال دنیا واح ذر أهله ا . امام کاظم علیه السالم در توصیه ه ایش ب ه هش ام بن حکم : از این دنی ا ب ر ح ذر ب اش و از اه ل آن ح ذر کن.

30 ، ر 157 ، ص 1 ، بحار األنوار : ج 400تحف العقول : ص .

105حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه خط را . ری ال دنیا لنفس اس ق درا الذی ال ی إن أعظم الن امام کاظم علیه السالم : با ارزش ترین م ردم ، کس ی اس تک ه ب رای دنی ا ارزش ی قائ ل نباش د.

عن هش ام بن الحکم ، تح ف12 ح 19 ص 1الک افی : ج عن اإلم ام الب اقر28 ، الدرة الب اهرة : ص 389العقول : ص

1علیه السالم وفیه »قدرا« ب دل »خط را« ، بح ار األن وار : ج . 30 ح 141ص

106حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إن أص برکم علی البالء الءزه دکم فی ال دنیا . ام ام ک اظم علی ه الس الم : ص بورترین ش ما در براب ر بال ،زاه دترین ش ما در دنیاس ت.

عن509 عن هش ام بن الحکم وص 393تح ف العق ول : ص . 146 ص 1عیسی علیه السالم ، بحار األنوار : ج

107حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه ا ال : یا هشام ، إن العاقل نظر إلی ال دنیا وإلی أهله ا فعلم أن ه ا ال تن ال إال قة ، ونظ ر إلی اآلخ رة فعلم أن تن ال إال بالمش قة أبقاهم ا . قة ، فطلب بالمش بالمش ی ا هش ام ، إن العقالء زه دوا فی ال دنیا ورغب وا فی اآلخ رة ؛هم علموا أن الدنیا طالبة مطلوبة ، واآلخرة طالبة ومطلوبة الءن ، فمن طلب اآلخ رة طلبت ه ال دنیا حتی یس توفی منه ا رزق ه ، ومن طلب الدنیا طلبته اآلخرة فیأتیه الموت فیفسد علیه دنی اه ه . وآخرت امام کاظم علی ه الس الم ب ه هش ام بن حکم : ای هش ام! خردمند ، درباره دنیا و اهل آن اندیشید و دریافت که دنیا جز با رنج به دست نمی آید، و در باره آخرت نیز اندیش ید و دری افت که به آن نیز جز با رنج نمی توان رسید. پس با قب ول رنج ، درطلب پاین ده ت ر از آن دو ب ر آم د.

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ای هشام! خردمندان ، از دنی ا دل ب ر کندن د و ب ه آخ رت ، دل بستند؛ زیرا دریافتند که دنیا خواه ان اس ت و خواس ته ش ده و آخرت نیز خواهان است و خواسته شده ، و کسی که آخرت را بطلبد ، دنیا در طلب او بر می آید ت ا او روزی اش را ب ه ط ور کامل از دنیا بر گیرد، و کسی که دنیا را طلب کن د ، آخ رت در طلب او بر می آید. و مرگش در می رسد و دنی ا و آخ رتش راب ر او تب اه می گردان د.

عن هشام بن الحکم وراج ع تح ف12 ح 18 ص 1الکافی : ج . 1 ح 301 ص 78 وبحار األنوار : ج 387العقول : ص

108حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : یئا ه ذا آخ ره لحقی ق : إن ش امام کاظم علیه السالم ب ر س ر گ وری : چ یزی )دنی ا( ک ه انجامش این است ، به راس تی ، س زاوار اس ت ک ه از هم ان آغاز ، بدان زهد ورزیده شود، و چیزی )آخرت( که آغ ازش ایناست ، هر آینه سزاوار است که از انجام آن ، ترس یده ش ود.

144فالن حقی ق بک ذا : أی خلی ق )المص باح المن یر : ص »حقق«( .

109حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : أهم الل ه ه ا م ا أهانه ا ق وم إال هن أهینوا الدنیا وتهاونوا بها ؛ فإنه ا ق وم إال تعب وا وذل وا . العیش ، وم ا أعز امام کاظم علیه السالم : دنیا را سبک بدارید و آن را دست کم گیرید؛ چرا که هیچ مردمی دنیا را سبک نداشتند ، مگ ر آن ک ه خداوند زندگی را برایشان گوارا ساخت؛ و هیچ مردمی دنی ا راارج ننهادن د ، مگ ر این ک ه ب ه زحمت و خ واری افتادن د.

ص19 وراج ع ش رح نهج البالغ ة : ج 280أعالم ال دین : ص . 579 ص 4 وسیر أعالم النبالء : ج 327110حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : أهم الل ه إیاه ا وب ارک لهم فیه ا ، ما أهان الدنیا قوم قط إال هنهم الل ه إیاه ا . ه ا ق وم ق ط إال نغص وم ا أعز ام ام ک اظم علی ه الس الم : هرگ ز هیچ م ردمی دنی ا را س بک نداشتند ، مگر این که خداوندآن را برایشان گوارا ساخت و در آن برکتشان داد؛ و هرگ ز هیچ ق ومی دنی ا را عزی ز نداش تند ،مگ ر این ک ه خداون د آن را ب ه کامش ان تلخ س اخت.

عن الحسن بن أسد . 414 ص 2تاریخ الیعقوبی : ج 111حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه ما أهان قوم ال دنیا ه أهنأ ما یکون علیکم ؛ فإن أهینوا الدنیا فإن وا وتعب وا وک انت ها ق وم إال ذل أهم الله العیش ، وما أعز إال هندام ة . ع اقبتهم الن امام کاظم علیه السالم : دنیا را کم اهمیت شمارید؛ زیرا این ، گواراترین چیز بر شماست؛ چرا که هیچ م ردمی دنی ا را س بک نشمردند مگر این که خداوند زندگی را برایشان گوارا گردانید، و هیچ م ردمی دنی ا را عزی ز نداش تند ، مگ ر این ک ه خ وار وخس ته ش دند و عاقبتش ان پش یمانی ب ود.

. 18إرشاد القلوب : ص 112حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : قال أبو ذر رحمه الله : جزی الله الدنیا عنی مذمة بعد رغیفینملتی اآلخر ، وبع د ش ی ب عیر ؛ أتغ دی بأح دهما وأتعش من الشزر وف ؛ أت الص

االخری . ردی ب بإح داهما وأت امام کاظم علیه السالم : ابو ذر ک ه رحمت خ دا ب ر او ب اد گفت: از سوی من ، پس از آن دو قرص نان جوین ک ه یکیرا چاش ت می خ ورم و دیگ ری را ش ام و پس از آن دو جام ه پش مین ک ه یکی را ش لوار خ ویش می

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

سازم و دیگری را ردای خویش ، نکوهش خدا ب ر دنی ا ب اد!. ح702 ، األمالی للطوس ی : ص 17 ح 134 ص 2الکافی : ج

نح وه وکله ا54 ال رقم 120 ص 1 ، رجال الکشی : ج 1502 . 10 ح 401 ص 22عن موسی بن بکر ، بحار األنوار : ج

113حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : یئا ه ذا : إن شیئا هذا آخره لحقی ق أن یزه د فی أول ه، وإن ش أول ه لحقی ق أن یخ اف آخ ره . امام کاظم علیه السالم در سخنانی بر س ر ق بری ک ه ب ر آن حاض ر ش ده ب ود : چ یزی )دنی ا و زن دگی( ک ه پای انش این است ، سزاوار اس ت ک ه ب ه ابت دای آن ، دل بس ته نش ود ، و چیزی )آخرت( که ابتدایش این جاست ، س زاوار اس ت ک ه ازپای ان آن ، ترس یده ش ود.

کالهم ا عن408 ، تحف العقول : ص 343معانی األخبار : ص . 91 ح 103 ص 73حفص بن غیاث النخعی ، بحار األنوار: ج

114حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : : یا هشام ، إن المس یح علی ه الس الم ق ال للح واریین : ... ی ا عبید الدنیا ، بحق أقول لکم : ال تدرکون شرف اآلخرة إال بترکوبة غدا ؛ فإن دون غ د یوم ا ولیل ة و ما تحبون ، فال تنظروا بالت روح. قض اء الل ه فیهم ا یغ دو و ی امام کاظم علی ه الس الم خط اب ب ه هش ام بن حکم : ای هش ام! مس یح علی ه الس الم ب ه حواری ان فرم ود : » ... ای بندگان دنیا! حقیقتی را به شما بگویم : به شرافت آخرت نمی رسید ، مگر با وا نهادن آنچه دوست می دارید . پس ، کار توبه را به فردا میفکنید ؛ زیرا ک ه قب ل از ف ردا]ی قی امت[ ، روز و شبی است و قضای )حکم( خداوند در آن روز و ش ب ، آم د وش د می کن د« .

عن عیسی علی ه الس الم ،508 و ص 392تحف العقول : ص . 30 ح 145 ص 1بحار األنوار : ج

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

115حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ک القدیم ... أنت الله الذی ال إله إال أنت ، لقد ف از : اللهم ببرعد من ناج اک ، وع ز من ن اداک ، وظف ر من من واالک ، وس دک ، وربح من ت اجرک. رج اک ، وغنم من قص امام کاظم علیه السالم از دعای ایشان در تعقیبات نم از : بارخدایا! به حق احسان دیرین و ازلی ات ... ؛ تویی آن خدایی که معبودی جز تو نیست . هر آینه رستگار شد آن که پیروی تو کرد ، و نیک بخت شد آن که ب ا ت و ب ه راز و نی از پ رداخت ، و عزتمند شد آن که تو را صدا زد ، و کامیاب ش د آن ک ه ب ه ت و امید بست ، و غنیمت برد آن که آهنگ ]کوی[ تو ک رد ، و س ودب رد آن ک ه ب ا ت و س ودا ک رد.

،13 ، البل د األمین : ص 92 ح 59مص باح المتهج د : ص وفی ه »ورحم« ب دل »وربح« من35المص باح للکفعمی : ص

58 ح 53 ص 86دون إسناد إلی المعص وم ، بح ار األن وار : ج نقال عن الکتاب العتیق الغروی .

116حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه . ال ربح إال لمن ب اع الل ه نفس امام کاظم علیه السالم : سود نبرد ، مگر آن کس که خویشتنرا ب ه خ دا ف روخت.

. 120أعالم الدین : ص 117حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ی بالخس یس. ی من الل ه بال دنیا فق د رض من رض امام کاظم علیه السالم : کسی که از خداوند ب ه دنی ا رض ایتده د ، ب ه پس ت ، رض ایت داده اس ت.

. 1 ح 306 ص 78 ، بحار األنوار : ج 391تحف العقول : ص 118حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ک وبین أخی ک ، أب ق منه ا ؛ ف إن ذهابه ا ال تذهب الحش مة بینذه اب الحی اء ، وبق اء الحش مة بق اء الم ودة . امام کاظم علیه السالم : احترام میان خود و برادرت را از بین ر و چ یزی از آن بگ ذار ؛ زی را از می ان رفتن آن ، از می ان مب رفتن شرم است و بر ج ای ب ودن اح ترام ، ]عام ل [ب ر ج ایب ودن دوس تی اس ت .

عن5 / 672 / 2 ، الکافی : 370 و ص 409تحف العقول : اإلم ام الک اظم علی ه الس المولیس فی ه »وبق اء الحش مة« ،

عن خالد بن نجیح عن اإلم ام105 و ص 220مشکاة األنوار : . 14 / 320 / 78الصادق علیه السالم ، بحار األنوار :

119حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ن األول علی ه الس الم فق ال لی: ی ا دخلت علی أبی الحس یئا واح دا . ن جمی ل م اخال ش یءمنک حس ل ش فوان، ک ص یء؟ قلت : جعلت ف داک ، أی ش ج ل ؛ یع نی ه ارون . ق ال : إک راؤک جمال ک من ه ذا الرید ، وال لله و ، قلت : والله ما أکریته أشرا ، وال بطرا ، وال لص ة، وال أتواله بنفس ی ولکنی اکریه لهذا الطریق؛ یعنی طریق مکب غلم انی. ولکن أنص فوان ، أیق ع ک راؤک علیهم؟ فق ال لی : ی ا ص قلت : نعم جعلت ف داک . ق ال : فق ال لی : أتحب بق اءهم حتی یخ رج ک راؤک؟

قلت : نعم . قال : فمن أحب بقاءهم فه و منهم ، ومن ک ان منهم ک ان وردالن ار . فوان : ف ذهبت وبعت جم الی عن آخره ا . ق ال ص فبلغ ذلک إلی هارون ، فدعانی ، فقال لی : یا صفوان ، بلغ نیک بعت جمال ک؟ أن

قلت : نعم . فق ال : لم؟ یخ کب یر ، وإن الغلم ان ال یف ون باألعم ال . ا ش قلت : أن

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ی فقال : هیهات أیهات ، إنی ألعلم من أشار علیک بهذا ؛ موس بن جعف ر . ی بن جعف ر! قلت : م ا لی ولموس ک . حبتک لقتلت فقال : دع ه ذا عن ک ، فوالل ه ل وال حس ن ص فوان رجال الکشی به نقل از حسن بن علی بن فضال، از ص بن مهران جمال : نزد امام موسی کاظم علی ه الس المرفتم. ایشان به من فرمود: »ای صفوان! همه رفتارت خوب اس ت ،ج ز ی ک چ یز«. گفتم : ف دایت ش وم ! چ ه چ یز ؟ فرمود : »کرایه دادن شترهایت به این مرد ، یع نی ه ارون« . گفتم : به خدا سوگند ، شترهایم را برای سرمستی و بدمستی ی ا ش کار و له و ، ب ه او کرای ه نمی دهم ؛ بلک ه آنه ا را ب رای پیمودن این راه )راه مکه( کرایه می دهم و خ ودم ن یز هم راهاو نمی روم و غالم انم را ب رای این ک ار، راهی می کنم. حض رت ب ه من فرم ود : »ای ص فوان! آی ا کرای ه ت و را بای دبپردازن د ؟« . گفتم : ف دایت ش وم ، آری! فرمود : »آیا دوست داری تا زم انی ک ه کرای ه ات را دری افتمی ک نی ، زن ده بمانن د ؟« .

گفتم : آری . فرمود : »هرکس خواستار بقای آن ان باش د ، از آن ان اس ت وه رکس از آن ان باش د ، ب ه دوزخ می رود« . ]ص فوان می گوی د : [من ن یز رفتم و هم ه ش ترهایم راف روختم . خبر این ماجرا به هارون رسید و او مرا خواند و ب ه من گفت :ای ص فوان! ش نیده ام ک ه ش ترهایت را فروخت ه ای ؟

گفتم : آری . گفت : چ را ؟ گفتم : من پ یرمردی فرت وت هس تم و غالم انم ن یز کاره ا رادرس ت انج ام نمی دهن د . ه ارون گفت : هیه ات ! این ط ور نیس ت . من می دانم چ هکسی تو را به این ک ار وا داش ته اس ت ؛ موس ی بن جعف ر . گفتم : م را چ ه ب ه موس ی بن جعف ر!

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

گفت : دس ت ب ردار! ب ه خ دا س وگند ، اگ ر ب ه جهت خ وشمعاش رتی ات نب ود ، ت و را می کش تم .

. 828 / 740 / 2رجال الکشی : 120حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ل : وق د علمت أن أفض الزاد للراحل إلی ک ع زم إرادة یخت ارک به ا وق د ناج اک بع زم

اإلرادة قلبی . امام کاظم علیه السالم در دعایش ، زمانی که او را به سویبغ داد می بردن د : می دانم که برترین توشه رهرو به سوی تو ، اراده استواری است که با آن ، تو را برمی گزیند ، و اینک ، قلبم با اراده ای استوار با ت ورازگ ویی می کن د .

/ 3اقبال األعم ال : ، مص باح814 ، مص باح المتهج د: 276 . 187الزائر :

121حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة ه توب وا إلی الل وا توب ذین ءامن ه ا ال فی قوله تع الی : »ی أیصوحا« : یتوب العبد ثم ال یرج ع فی ه ، وإن أحب عب اد الل ه نقی الت ائب . إلی الل ه المت امام کاظم علیه السالم در تفسیر آیه »ای کسانی ک ه ایم ان آورده اید ! به سوی خدا ، خالصانه توبه کنی د« : مقص ود آن است که بنده توبه کند و دیگر به گناه بازنگردد . محبوب ت رینبن دگان در ن زد خداون د ، پرهیزگ ار توب ه ک ار اس ت .

عن محمد بن الفضیل ، بحار األنوار :377 / 2تفسیر القمی : 6 / 20 / . راج ع : إن الل ه س بحانه یحب ه ؤالء / المفتن8

التواب . 122حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وام الف ارغ . إن الل ه ج ل وع ز یبغض العب د الن امام کاظم علیه السالم : خداوند عز و جل بنده پر خواب بیکاررا دش من می دارد .

عن بشیر الدهان ، کتاب من ال یحضره2 / 84 / 5الکافی : /201 / 3 نحوه ، عوالی الآللی : 3635 / 169 / 3الفقیه :

ولیس فیه »النوام« . 26123حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : شید،لما طلب من ه الموعظ ة : م ا فی کتابه إلی هارون الر ک إال وفی ه موعظ ة . راه عین یء ت من ش امام کاظم علیه السالم در نامه خود به ه ارون الرش یدکه از آن حضرت پند و موعظ ه خواس ته ب ود نوش ت: هیچ چ یزی نیست که چشم تو آن را ببیند مگر اینکه در آن پند و موعظ تیاس ت.

. 71/324/14بحار األنوار : 124حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : رون أنکم أنتم ال ذین هم ی غار ف أوفوالهم ؛ ف إن إذا وع دتم الص ساء والصبیان . ترزقونهم ، وإن الله الیغضب بشیء کغضبه للن

امام کاظم علیه السالم : هرگاه به کودک ان وع ده ای دادیدب ه آن عمل کنید؛ زیرا آنها فکر می کنن د این ش ما هس تید ک ه ب ه آنها روزی می دهید و خداون د ب ه ان دازه ای ک ه ب رای زن ان وکودکان خش م می گ یرد، ب رای هیچ چ یز ب ه خش م نمی آی د.

. 104/73/23بحار األنوار : 125حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إن العاق ل ... ال یع د م ا ال یقدرعلی ه .

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : خردمن د ، ... ب ه چ یزی ک ه نمیتوان د ، وع ده نمی ده د .

. 12 / 20 / 1الکافی : 126حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : عهم،ولکن رفعهم بق در عینبقدر تواض إن الله لم یرفع المتواض عظمت ه ومج ده. امام کاظم علیه السالم : خداوند فروتنان را به اندازه فروت نی شان باال نمی برد، بلکه آنان را به اندازه عظمت و بزرگی خودرفعت می بخش د.

. 399تحف العقول : 127حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : هل وال ینبت فی الصفا ؛ فکذلک الحکمة رع ینبت فی الس إن الز ار ؛ ر الجب ع ، وال تعم ر فی قلب المتکب تعمر فی قلب المتواض ر من آل ة کب ع آل ة العق ل ، وجع ل الت واض ألن الل ه جع ل التالجه ل . امام کاظم علی ه الس الم : همان ا زراعت در دش ت می روی دو روی تخته سنگ برآمده نمی روید. حکمت نیز چ نین اس ت، در ر و دل ش خص ف روتن آب اد می ش ود و در دل انس ان متکب گردنفراز آب اد نمی ش ود؛ زی را خداون د فروت نی را اب زار خ رد ر را اب زار ن ابخردی. ق رار داده اس ت و تکب

. 78/312/1بحار األنوار : 128حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : م، کی ف أنتم فی می : ی ا عاص لجعف ر بن محم د العاص ل م ا ک ان علی ه واسی؟ ]ق ال: [قلت : علی أفض واصل والت التائقة أحد . قال : أیأتی أحدکم إلی دکان أخیه أو منزله عند الض فیستخرج کیسه ویأخذ مایحتاج إلیه فال ینکر علیه ؟! ق ال : ال ،

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ل . واص ق ال : فلس تم علی م ا احب فی الت امام کاظم علیه السالم خ طاب به ج عفر ب ن محمدع اصمی : ای عاصم ، در زمین ه م راوده ب اهم و هم دردی ب ا یک دیگر چگونه هستید ؟ عرض کردم : در به ترین وض عی ک ه ی ک نف ر می تواند داشته باشد . فرمود : آیا چ نین هس ت ک ه ف ردی از شما در هنگام تنگدستی به دکان یا منزل برادرش برود و دخل او را بیرون کشد و آنچه احتی اج دارد ب ردارد و ب رادرش ب ه او اعتراض نکند ؟ عاصم عرض کرد : نه . حضرت فرمود : پس ،در م راوده ب اهم آن ط ور ک ه من دوس ت دارم نیس تید .

. 28 / 231 / 74بحار األنوار : 129حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إذا م ر ب ک امام کاظم علی ه الس الم : هرگ اه دو ک ار ب رایت پیش آمدک ه ندانستی کدام یک بهتر و درست تر است، بنگر که کدام یک از آنها به هوس ت و نزدیک تر اس ت، ب ا هم ان مخ الفت کن؛ زی را درست های بسیاری در مخالفت کردن با ه وای نفس ت نهفت هاس ت. فی بعض النسخ »وإذا خربک أمران« وخربه أمر : أی ن زل ب ه

وأهمه . )کما فی هامش المصدر(. 130حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : کرا . وم ؛فإنها أقل شیء فی الجسد ش ال تعود عینیک کثرة الن امام کاظم علیه السالم : چشمانت را به پرخوابی عادت م ده؛زی را چش م ه ا ناس پاس ت رین عض و ب دن هس تند.

. 149 / 115 / 2تفسیر العیاشی : 131حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وام الف ارغ . إن الل ه ج ل وع ز یبغض العب د الن

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام کاظم علیه السالم : خداوند عز و ج ل ، از بن ده پرخ واببیک ار نف رت دارد.

. 2 / 84 / 5الکافی : 132حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إیاک أن تمنع فی طاعه الله ، فتنفق مثلیه فی معصیة الل ه . امام کاظم علیه الس الم : از خ رج ک ردن در راه ط اعت خ دا دری غ مکن ک ه ]الج رم[ دو چن دان آن را در راه معص یت خ داخ رج خ واهی ک رد.

. 408تحف العقول : 133حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ذر وأس رف زالت عم ة، ومن ب ع بقیت علی ه الن د وقن من اقتص عم ة . عن ه الن ام ام ک اظم علی ه الس الم : کس ی ک ه ص رفه ج و و ق انع باش د،نعمت ب رایش می مان د و کس ی ک ه ریخت و پ اش واس راف کن د نعمت از او زوال می یای د.

. 4 / 327 / 78بحار األنوار : 134حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ا علیهماالس المیبکی وال یض حک ، وک ان ک ان یحیی بن زکری عیسی بن مریم علیهماالسالمیضحک ویبکی ، وکان الذی یص نعل من ال ذی ک ان یص نع یح یی علی ه عیسی علیه الس الم أفض الس الم . ا ام ام ک اظم علی ه الس الم : روش یح یی بن زکری علیهماالس الماین بودک ه می گریس ت و هیچ گ اه نمی خندی د؛ عیسی بن مریم هم می خندید و هم می گریس ت و ک اری ک ه عیسی علیه السالم می کرد، برتر از کاری بود که یح یی علی ه

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

الس الم می ک رد. . 2/665/20الکافی :

135حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : خیا . یا إال س ا وال وص وج ل نبی م ا بعث الل ه عز امام کاظم علیه السالم : خداوند عز و جل هیچ نبی ی ا وص یینفرس تاد مگ ر اینک ه س خاوتمند ب ود.

. 4/39/4الکافی : 136حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : لما دخل علی رجل قد غرقفی سکرات الموت : الموت ه و المصفاة یصفی المؤمنین من ذنوبهم فیک ون آخ ر ألم یص یبهمناتهم فی الک افرین من حس کفارة آخ ر وزر بقی علیهم ، ویص نة تک ون واب حس فیکون آخر لذة أو راحة تلحقهم ، وهو آخر ث

لهم ... . امام کاظم علیه السالم وقتی نزد مردی رفت که در سکرات مرگ فرو رفته بود فرمود: مرگ صافی ای است که مؤمن ان را از گناهانشان ص اف می کن د و آخ رین دردی اس ت ک ه ب ه عنوان کفاره آخرین گناهی که در وجودشان می باش د ب ه آنه ا می رس د و ک افران را ن یز از حسناتش ان ص اف می س ازد و آخرین خوشی یا آسایشی است ک ه ب ه عن وان آخ رین پ اداشحس نه ای ک ه دارن د، ب ه ایش ان می رس د... .

289/6معانی األخبار : 137حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : مال : ال وجل إلی صاحب الش إذا مرض المؤمن أوحی الله عز وحی إلی تکتب علی عبدی مادام فی حبس ی ووث اقی ذنب ا. ویته من ح ه فی ص ص احب الیمین أن اکتب لعب دی م ا کنت تکتبنات . الحس

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام کاظم علیه السالم : هرگاه مؤمن بیمار شود، خداوند ع ز و جل به فرشته دست چپ او وحی فرماید ک ه ب رای بن ده ام، تا زمانی که در زندان و بند من اس ت، گن اهی من ویس . و ب ه فرشته دست راست او وحی می فرماید که همان حس ناتی راک ه در زم ان س المتی بن ده ام می نوش تی، ب رایش بن ویس.

3/114/7الکافی : 138حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : کر . ه إالمکاف أة أو ش المع روف غ ل ال یفک امام کاظم علیه السالم : نیکی واحسان قالده ای است که جزج بران ک ردن ی ا تش کر آن را ب از نمی کن د.

. 34الدرة الباهرة : 139حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : فی قوله تعالی : »هل جزاء اإلحسان إال اإلحسان« : ج رتنع إلی ه مع روف ر والف اجر ، من ص فی الم ؤمن والک افر والبنع حتی فعلیه أن یکافئ به ، ولیست المکافأة أن تصنع کم ا ص داء . نع فل ه الفض ل باالبت نعت کم ا ص تری فض لک ، ف إن ص امام کاظم علیه السالم درباره آیه »آیا سزای نیکی ج زنیکی است؟« فرمود : این آیه درب اره م ؤمن و ک افر و نی ک و ب د جاری است. به ه رکس خ وبی ش ود، بای د آن را پ اداش ده د. پاداش دادن، این نیست که همان احسانی را کنی که او ک رده است، مگر این که برتری خود را نشان دهی؛ زی را اگ ر هم ان را کنی که او کرده است، به سبب این که آغ ازگر احس ان میباش د، برت ری از آن اوس ت.

78/311/1بحار األنوار : 140حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : مت اب نی ه ذا الکت اب ففی أی ش یء ی ا رس ول الل ه ق د عل

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

مه فی خمس : ال ل مه لله أبوک ، وال تس مه ؟ فقال : سل اسلمه سیاء ، وال صایغا ، وال قصابا ، وال حناط ا ، وال نخاس ا . تسلیاء ؟ ق ال فقال : یا رسول الله صلی الله علیه و آله ، وما الس بیع األکف ان ویتمنی م وت امتی ، وللمول ود من امتی : ال ذی ی ه یع الج مس ، وأم ا الص ائغ فإن أحب إلی مما طلعت علیه الشحم ة من ذهب الر ذبح حتی ت ه ی اب فإن غبن امتی ، فأما القص ر الطع ام علی امتی ، وألن یلقی اط فإنه یحتک قلبه ، وأما الحنمن أن یلقاه قد احتکر طعام ا أربعین الله العبد سارقا أحب إلیخاس فإنه أتانی جبرئیل علی ه الس الم فق ال : ی ا یوما . وأما الن اس . بیعون الن ک ال ذین ی رار امت محم د ، إن ش امام کاظم علیه السالم : مردی خدمت پیامبر خ دا ص لی الل ه علیه و آله آمدو به ایشان عرض کرد: من این فرزندم را سواد آموخته ام؛ حاال او را به چه شغلی بگم ارم؟ حض رت فرم ود : خ دا پ درت را بی امرزد، او را در ه ر ش غلی بگ ذار ام ا ب ه پنجاب، گن دم ف روش و ب رده گروه مسپارش: س یاء، زرگ ر، قص ف روش. مرد عرض کرد: ای رسول خدا! سیاء کیس ت؟ فرم ود: کس ی ک ه کفن می فروش د و آرزوی م رگ اف راد امت م را دارد، در حالی که یک نوزاد امت خود را، از هر آنچ ه آفت اب ب ر آن می تابد بیشتر دوست دارم. اما زرگر؛ زیرا به فکر مغبون س اختن افراد امت من است. اما قصاب؛ زیرا آنق در حی وان می کش د ک ه رحم از دلش رخت ب ر می بن دد. ام ا گن دم ف روش؛ زی را ارزاق امت مرا احتکار می کند. اگر کسی ب ا عن وان دزد، خ دا را دیدار کند بهتر است از این که او را دیدار کند، در ح الی ک ه چهل روز خوراک مردم را احتکار کرده باشد. اما برده فروش؛ زی را جبرئی ل علی ه الس الم ن زد من آم د و گفت: ای محم د! بدترین افراد امت تو، کسانی هستند که انسان خرید و فروشمی کنن د.

. 103/77/1بحار األنوار : 141حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : لهشام وهو یعظه : إن العاقل ال یکذب وإن کان فیه هواه .

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام کاظم علیه السالم در اندرز به هشام فرمود : خردمنددروغ نمی گوی د، اگ ر چ ه من افع اودر آن باش د.

. 78/305/1بحار األنوار : 142حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : هل وال ینبت فی الصفا ، فکذلک الحکمة رع ینبت فی الس إن الزر الجبار ؛ ألن تعمر فی قلب المتواضع وال تعمر فی قلب المتکبر من آل ة الجه ل ، کب واضع آلة العق ل ، وجع ل الت الله جعل الته ، ومن خفض ج ه ش ألم تعلم أن من شمخ إلی السقف برأس ه ه ؟! وکذلک من لم یتواضع لله خفض رأسه استظل تحته وأکنع لل ه رفع ه . الل ه ، ومن تواض امام کاظم علیه الس الم : همان ا زراعت، در دش ت پس ت می روید و روی تخته سنگ نمی روید. حکمت نیز چ نین اس ت: در ر گردنف راز آب اد دل شخص فروتن آباد می شود و در دل متکب نمی شود؛ زیرا که خداوند فروتنی را ابزار خرد و دان ایی ق رار ر را از اب زار ن ادانی. مگ ر نمی دانی ک ه ه ر کس داده و تکب سرش را به س قف س اید، س رش می ش کافد و ه ر ک ه س ر پایین گیرد در زیرسقف سایه و پناه می گیرد. ب دین س ان ن یز هر که برای خدا فروتنی نکند، خداوند او را پست گرداند و ه رک ه ب رای خ دا فروت نی کن د، خداون د او را ب اال ب رد.

. 396تحف العقول : 143حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : أوحی الله تعالی إلی داود علیه الس الم :ی ا داود ، ح ذر وأن ذرق ة قل وبهم هوات ، ف إن المعل ذر( أص حابک عن حب الش )ونی . ة عن هوات ال دنیا قل وبهم محجوب بش امام کاظم علیه السالم : خداوند متعال به داوود علی ه الس الم وحی فرمود که: ای داوود! یاران خود را از شهوت پرس تی ب ر حذر دار و بیم ده؛ زیرا کسانی که دلهایشان آویخته به ش هوت

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

دنیاس ت، دلهایش ان از من در پ رده اس ت. . 397تحف العقول :

144حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : عند قبر : إن شیئا هذاآخره لحقیق أن یزه د فی أول ه ، وإنش یئاهذا أول ه لحقی ق أن یخ اف آخ ره . امام کاظم علیه السالم در کنار یک گور فرمود : چ یزی ک ه پایانش این است، سزاست که از همان آغ از دل از آن برکنن دو چیزی که آغازش این است ، بجاست که از پایانش بترس ند.

. 343/1معانی األخبار : 145حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : تفقه وا فی دین الل ه ، ف إن الفق ه مفت اح البص یرة ، وتم امتب الجلیل ة فی فیع ة وال ر بب إلی المن ازل الر العب ادة ، والس مس علی الدین والدنیا ، وفضل الفقیه علی العابد کفض ل الش رض الل ه ل ه عمال . ه لم ی الک واکب ، ومن لم یتفقه فی دین امام کاظم علیه السالم : در دین خدا فقیه و دان ا ش وید؛ زی را فقه کلید بصیرت است و مایه کمال عب ادت و وس یله رس یدنب ه مقام ات بلن د و م راتب ع الی دی نی و دنی ایی.

. 78/321/19بحار األنوار : 146حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وام ، إن الله تعالی لیبغض العب د إن الله تعالی لیبغض العبدالنالف ارغ . امام کاظم علیه السالم : همانا خداوند متعال از بنده پر خوابنفرت دارد؛ به تحقیق خداوند متعال از بنده بیکار نف رت دارد.

. 3/169/3635کتاب من ال یحضره الفقیه : 147حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه ، من ذکر رجال من خلفه بما هوفیه مما عرفه الن اس لم یغتب ه . ومن ذکره من خلفه بما هو فیه مم ا الیعرف ه الن اس اغتاب امام کاظم علیه الس الم : ه ر کس پش ت س ر دیگ ری چ یزی بگوی د ک ه در او هس ت و م ردم هم آن را می دانن د غیبتش نکرده است، اما اگرکسی پشت سرش چیزی را بگوی د ک ه دراو هس ت ولی م ردم نمی دانن د، غیبتش ک رده اس ت.

. 2/358/6الکافی : 148حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : لما سأله رجل من أهل فارس : أتعلمون الغیب؟ : ق ال أب و ا فال ط لن ا العلم فنعلم ، ویقبض عن جعفر علی ه الس الم : یبس ه إلی جبرئیل علیه السالم وجل أسر نعلم . وقال : سر الله عزه ر ه جبرئی ل إلی محم د ص لی الل ه علی ه و آل ه ، وأس ، وأسرمحم د إلی من ش اء الل ه . امام کاظم علیه السالم در پاس خ ب ه م ردی از ایرانی ان ک ه پرسید : آیا ش ما غیب می دانی د؟ فرم ود : ام ام ب اقر علی ه السالم فرمود : چون علم ]الهی[ برای م ا گش وده ش ود، می دانیم و هرگاه بر م ا بس ته ش ود، نمی دانیم. و فرم ود : علم، راز خدای عز و جالست ک ه آن را ب ا جبرئی ل علی ه الس الم در میان گذاشت و جبرئیل با محمد صلی الله علیه و آله در می انگذاش ت و محم د ب ا ه ر ک ه خواس ت آن را در می ان نه اد.

. 1/256/1الکافی : 149حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ابری فی الظالل : ی ا لما مر بهشام بن الحکم وهو یبیع السهش ام ، إن البی ع فی الظ ل غش ، وإن الغش ال یح ل . امام کاظم علیه السالم چون بر هش ام بن حکم ک ه درس ایه )تاریکی( مشغول فروختن پارچه شاپوری بود، گذشت فرمود : ای هشام! ف روختن ک اال در س ایه، دغلی اس ت، و دغلی ]در

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

معامل ه[ روا نیس ت. . 5/160/6الکافی :

150حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : دخل رسول الله صلی الله علیه و آله المسجدفإذا جماعة ق د أطافوا برجل ، فق ال : م ا ه ذا ؟ فقی ل : عالم ة ، ق ال : وم ا ام العالمة ؟ قالوا : أعلم الناس بأنس اب الع رب ووقائعه ا ،وأیبی ص لی الل ه علی ه و ة ، فق ال الن ة ، وباألشعار والعربی الجاهلی ه ، وال ینف ع من علم ه . ر من جهل آل ه : ذاک علم ال یض امام کاظم علیه السالم : رس ول خ دا ص لی الل ه علی ه و آل ه وارد مس جد ش د، دی د ع ده ای گ رد م ردی جم ع ش ده ان د، فرمود: چه خبر است؟ عرض شد: عالمه است. فرمود: عالمه یعنی چه؟ عرض کردن د: او دان اترین م ردم اس ت ب ه انس اب عرب وجنگهای ایشان و ب ه روزگ ار ج اهلیت و اش عار ع ربی. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: اینها دانشی است ک ه اگ ر کسی نداند، به او زیانی نرساند و اگر کسی بداند، او را سودینبخش د.

. 340/403األمالی للصدوق : 151حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : انی ، ومعرف ة الع الم بالعق ل . ال علم إال من ع الم رب امام کاظم علیه السالم : علم جز از عالم ربانی به دست نیاید انی نبای د ف را گ رفت( و ش ناخت چ نین )آن را جز از ع الم ربع المی ب ه خ رد اس ت.

. 387تحف العقول : 152حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : رض إن العاق ل رض ی بال دون من ال دنیامع الحکم ة ، ولم ی ذلک ربحت تج ارتهم . بال دون من الحکم ة م ع ال دنیا ؛ فل

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : خردمن د ب ه کم و کاس ت دنی ا درصورتی که با حکمت توأم باشد خرسند است، ولی اگر دنی ا را داشته باش د و از حکمت کم به ره باش د خرس ند نیس ت؛ازاین رو تجارتش ان س ودمند گش ت.

. 1/17/12الکافی : 153حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه ، وال یس أل من یخ اف إن العاق ل ال یح دث من یخ اف تکذیبف برجائ ه ، وال منعه ،وال یعد ما ال یقدر علیه ، وال یرج و م ا یعنیتق دم علی م ا یخ اف العج ز عن ه . ام ام ک اظم علی ه الس الم : خردمن د ب ه کس ی ک ه می ترسدتکذیبش کند، سخنی نمی گوید و از کسی ک ه می ترس د مض ایقه کن د، چ یزی نمی خواه د و وع ده ای را ک ه از عه ده انجامش ب رنمی آی د، نمی ده د و ب ه آنچ ه ک ه در امی دواریش سرزنش شود، امید نمی بندد و به ک اری ک ه می ترس د در آندرمان د اق دام نمی ورزد.

. 390تحف العقول : 154حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : له ته لهشام بن الحکم : ما بعث الل ه أنبی اءه ورس فی وصینهم نهم اس تجابة أحس إلی عباده إال لیعقل وا عن الل ه ، فأحس نهم عقال ، وأکملهم عقال أمر الل ه أحس معرف ة ، وأعلمهم بأرفعهم درج ة فی ال دنیا واآلخ رة . امام ک اظم علی ه الس الم در س فارش ب ه هش ام بن حکم فرمود: خداوند پیامبران و رسوالن خود را ب ه س وی بن دگانش نفرستاد مگر برای این که درباره خ دا اندیش ه کنن د. پس، ه ر کس از آنان که شناختش بهتر باشد، دعوت را پذیراتر باش د و داناترینشان به کار خدا، کسی است که خردش نیکوتر باش د و کسی که خردش کاملتر باش د، در دنی ا و آخ رت بلن د پای ه ت ر

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

باش د. . 1/16/12الکافی :

155حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة ، فأم ا ة باطن تین :حجة ظاهرة ، وحج إن لله علی الناس حج ة سل واألنبیاء واألئمة علیهم السالم ، وأما الباطن الظاهرة فالرف العقول . ام ام ک اظم علی ه الس الم : خداون د را ب ر مردم ان دو حجت اس ت: حج تی ب یرونی و حج تی درونی. حجت ب یرونی هم ان فرستادگان و پیامبران و امامان علیهم السالم هس تند و حجتدرونی هم ان خرده ا.

1/16/12الکافی : 156حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : المة د ، والس من أراد الغ نی بال م ال ،وراح ة القلب من الحس أن یکم ل وجل فی مسألته ب ع إلی الله عز فی الدین ، فلیتضرعقل ه . امام کاظم علیه السالم : هر که خواهان ت وانگری بدونداش تن مال و ثروت و آسودگی دل از حسدورزی و داشتن دین س الم است، باید با تضرع از خداوند عزوج ل بخواه د ک ه خ ردش راکام ل گردان د.

1/18/12الکافی : 157حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : م بین ته لهش ام ابن الحکم : ی ا هش ام ، م ا قس ی فی وص العباد أفضل من العقل ؛ نوم العاقل أفضل من سهر الجاه ل ،ل من جمی ع وما بعث الله نبیا إال عاقال حتی یک ون عقل ه أفض جهد المجتهدین ، وما أدی العبد فریضة من ف رائض الل ه حتیعق ل عن ه .

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام ک اظم علی ه الس الم در س فارش ب ه هش ام بن حکم فرمود : ای هشام! می ان بن دگان چ یزی برت ر از خ رد تقس یم نشده اس ت. خ واب خردمن د برت ر از ش ب زن ده داری ن ادان است. خداوند هیچ پیامبری را جز خردمند برنینگیخت ت ا آن ج ا که خردش برتر از همه کوشش کوشندگان باش د. و بن ده هیچ فریضه ای از فرایض خدا را نگزارد مگر آن گاه ک ه مع رفت وآگ اهی خ ود را از خ دا ف را گ رفت .

. 397تحف العقول : 158حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة ، وأس ألک ة ،وأس ألک جمی ل العافی اللهم إنی أس ألک العافی ة . کر العافی کر ش ة ، وأس ألک ش کر العافی ش امام کاظم علیه السالم : بار خدایا! من از تو ع افیت مس ألت دارم، عافیت نیک و عط ایم کن و ش کر ب ر ع افیت و ش کر ب رش کر ع افیت ارزانیم فرم ا.

. 211 / 84الدعوات : 159حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : غر الجاه ل لجهل ه وال ه ، وص عظم الع الم لعلم ه ودع منازعتم ه . ب ه وعل تط رده ، ولکن قر امام کاظم علیه السالم : دانشمند را به خاطر دانشش احترام بنه و ب ا او س تیزه مکن و ن ادان را ب ه س بب ن ادانیش کوچ ک شمار، اما او را از خود مران بلکه به خ ود نزدی ک گ ردان و اورا علم بی اموز.

. 394تحف العقول : 160حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اس نص ف العق ل. ودد إلی الن الت امام کاظم علیه السالم : دوس تی ورزی دن ب ا م ردم، نیمی از

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

خ رد اس ت. . 403تحف العقول :

161حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة أش یاء : نیعة عن دالمؤمن لص احبها إال بثالث نیعة ال تتم ص الص تصغیرها، وسترها، وتعجیلها ، فمن صغر الصنیعة عن د الم ؤمنغر أخ اه ، نیعة عن ده فق د ص فقد عظم أخاه ، ومن عظم الص ه ، ومن عجل م ا م فعال ر ومن کتم ما أواله من صنیعه فق د کة . وع د فق د هنئ العطی امام کاظم علیه السالم : کسی ک ه ب ه م ؤمن احس انی کن د ، جزبا سه چیز آن را به کمال نرسانده باش د : کوچ ک ش مردن آن ، پوشاندن آن و شتاب ورزیدن در انج ام آن ، پوش اندن آن و شتاب ورزیدن در انجام آن ؛ زیرا کسی که احس ان خ ود ب ه مؤمن را کوچک شمارد ، برادر خویش را بزرگ داشته اس ت و کسی که احسان خود به مؤمن را بزرگ شمارد ، برادر خود را کوچک کرده است و کسی که خوبی خود به مؤمن را پوش یده دارد ، کاری بزرگوارانه کرده اس ت و ه ر ک ه در انج ام وع دهخ ود ش تاب ورزد ، دهش را گ وارا س اخته اس ت .

. 403تحف العقول : 162حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ردد ه ومش یئته ؛ من غ یر کالم ، وال ت ما تکون األش یاء بإرادت إنفی نفس ، وال نط ق بلس ان . امام کاظم علیه السالم : اشیاء با اراده و خواست او پدید می آیند، بی آن که سخنی گفت ه ش ود و ی ا اندیش ه ای از خ اطریبگ ذرد و ی ا زب انی ب ه س خن گوی ا ش ود.

. 100/8التوحید : 163حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : علم الله ال یوصف منه بأین ،وال یوصف العلم من الله بکیف ، وال یفرد العلم من الله ، وال یبان الل ه من ه ، ولیس بین الل ه وبین علم ه ح د . امام کاظم علیه السالم : علم خدا، ب ا ص فت »از کجاس ت؟« وصف نمی شود. علم خ دا ب ا ص فت »چگون ه« توص یف نمی گردد؛ نه علم از خدا ج دا می ش ود و ن ه خ دا از علم؛ و می انخ دا و علم او ح دی نیس ت.

. 138/16التوحید : 164حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه . ل حی لنفس ة ...ب ا بال حی اة حادث ک ان الل ه حی امام کاظم علیه السالم : خداوند زن ده ای نیس ت ک ه حی اتشح ادث باش د... بلک ه او ب ه ذات خ ود زن ده اس ت.

. 142/6التوحید : 165حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : فوه فته ، فص إن الله أعلی وأجل وأعظم من أن یبل غ کن ه ص وی ذل ک . ه ، وکف وا عم ا س ه نفس ف ب بم ا وص امام ک اظم علی ه الس الم : خ دا برت ر و واالت ر و بزرگ تراز آن است که به حقیقت ص فتش رس یده ش ود؛ بن ابراین، او را ب ه همان گونه که خودش خود را وصف کرده است، وصف کنید واز ج ز آن خ ودداری ورزی د.

. 1/102/6الکافی : 166حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه ال إل ه غ یره ، وال لما سئل عن أدنی المعرفة : اإلقرار ب أ نه ه قدیم ، مثبت ، موجود ، غیر فقید ، وأ ن شبه له وال نظیر وأ نیء . لیس کمثل ه ش

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام کاظم علیه السالم در پاسخ به سؤال از کم ترین مرتب ه شناخت فرمود : اقرار به این که خدایی جز او نیست و مانند و همتا ندارد و قدیم است ، ] وجودش [ ثابت و قطعی است ، موجود )معلوم( اس ت و مفق ود نیس ت و هیچ چ یزی مانن د اونباش د .

1/86/1الکافی : 167حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إذا کان الجور أغلب من الحق لم یحل ألحد أن یظن بأحد خ یراحتی یع رف ذل ک من ه . امام کاظم علیه الس الم : هرگ اه س تم و ناراس تی ، از ح ق و راستکاری بیش تر ب ود، ب ر هیچ کس روا نیس ت ک ه ب ه کس ی گمان خوب برد ، مگر آن گاه که خوبی او بر وی معلوم شود .

. 5/298/2الکافی : 168حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : لعلی بن یقطین : إن لل ه تع الی أولی اء م ع أولی اء الظلم ة دفع بهم عن أولیائ ه، وأنت منهم ی ا علی . لی امام کاظم علیه السالم به علی بن یقطین : خداوند متع ال در کن ار اولی ای س تمگر، دوس تانی دارد ت ا ب ه وس یله آن ان ازدوستان خود حمایت کند و تو ای علی ، یکی از آنان هس تی .

. 75/349/56بحار األنوار: 169حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : جل أن یدع الطیب فی کل یوم، فإن لم یقدر علی ه ال ینبغی للر دع . ل جمع ة و ال ی وم ال، ف إن لم یق در ففی ک وم وی فی امام کاظم علیه السالم : شایسته است که مرد هر روزاز بوی خوش استفاده کند ؛ اگر هر روز نتوانس ت ، ی ک روز در می ان

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

عطر زند و چنانچ ه این هم مق دورش نب ود جمع ه ه ا را ت رکنکن د .

. 6/510/4الکافی : 170حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ئل عن الجص یوقدعلی ه بالع ذرة وعظ ام الم وتی ثم لم ا س ار ق د یجصص به المس جد ، أیس جد علی ه ؟ : إن الم اء والن

. طهراه امام کاظم علیه السالم در پاسخ به این س ؤال ک ه : چنانچ ه گچ را با نجاست )مدفوع خشکیده( و اس تخوان م رده بپزن د و سپس با آن )کف( مسجد را گچکاری کنند ، آیا می توان بر آنس جده ک رد ؟ : آب و آتش آن را پ اک ک رده ان د .

. 3 / 330 / 3الکافی : 171حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : أس مم ا فی لهشام وهو یعظه : إیاک والطم ع، وعلی ک بالی أیدی الناس، وأمت الطمع من المخلوقین؛ ف إن الطم ع مفت اح دنیس الع رض، ، واختالس العق ل، واختالق الم روات، وت لل ذل العلم . وال ذهاب ب امام کاظم علیه السالم در اندرز به هشام فرمود : از طمع بپرهیز و ب ه آنچ ه م ردم دارن د ، چشمداش تی نداش ته ب اش ، چشمداش ت ب ه مخل وق را در خ ود بم یران ؛ زی را طم ع و چشمداش ت، کلی د ه ر خ واری اس ت و عق ل را می دزدد و انسانیتها را می ب رد و آب رو را می آالی د و دانش را از بین میب رد .

. 78/315/1بحار األنوار: 172حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : عیف من لم یرف ع إلی ه حج ة، ولم یع رف االختالف، ف إذا الض

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

عیف . ع رف االختالف فلیس بض امام ک اظم علی ه الس الم : ن اتوان )مع ذور( کس ی اس ت ک ه حجت ب ه او نرس یده و اختالف را نمی شناس د . پس ، اگ راختالف را بدان د مستض عف نیس ت .

. 8/125/95الکافی : 173حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ره . ون حلیم ا فی کب غره لیک تس تحب عرام ة الغالم فیص امام کاظم علیه السالم : بازیگوشی )شیطنت( پس ر دردوران ک ودکی پس ندیده اس ت ، ب رای این ک ه در بزرگس الی بردب ارش ود .

. 4748/ 3/493کتاب من ال یحضره الفقیه : 174حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه علیک أکثر من منفعته لهم ال تبذل إلخوانک من نفسک ما ضر

. امام کاظم علیه السالم : به ب رادرانت از خ ود، چ یزی مبخشک ه زی ان آن ب رای ت و بیش تر از س ودش ب رای آن ان اس ت .

. 10 باب 11/543 وانظر وسائل الشیعة : 33/2/ 4الکافی : 175حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : دقة . ل الص عیف من أفض عون ک للض امام کاظم علیه السالم : کمک تو به ناتوان ، از بهترین ص دقههاس ت .

. 414تحف العقول : 176حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه . رع قلب لیس من ش یعتنا من خال ثم لم ی

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام کاظم علیه السالم : شیعه ما نیست کسی ک ه در تنه اییو خل وت ، دلش ترس ان ]از خ دا [نباش د .

. 247/10بصائر الدرجات : 177حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : لما سئل عن أوجب األعداء مجاهدة : أقربهم إلیک وأعداهمض أع داءک علی ک ، وه و إبلیس . ل ک... ومن یح ر امام کاظم علیه السالم در پاسخ به این پرسش ک ه جه اد ب ا کدام دشمن واجب تر است فرم ود : آن ک ه از هم ه ب ه ت و نزدیکتر و دشمنیش با تو بیشتر است . . . و کسی که دشمنانت و را ب ر ض دت تحری ک می کن د و آن ش یطان اس ت .

. 399تحف العقول : 178حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ن ن، فلیحس میه باس م حس ده أن یس ج ل ول ر الر أول م ا یب ده . أح دکم اس م ول امام کاظم علیه السالم : نخستین احسانی که م رد ب ه فرزن د خود می کند ، این است که نام نیک ویی ب رایش انتخ اب کن د .بن ابر این ، هری ک از ش ما ن امی نیک و ب ر فرزن دش نه د .

. 6/18/3الکافی : 179حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : رف : ال ، ه ه ل ذل ک من الس رة أقمص وقد سئل عن عش ونک وب ص رف أن تلبس ث ه ، ولکن الس ولکن ذلک أبقی لثیابفی المک ان الق ذر . امام کاظم علی ه الس الم وق تی از ایش ان س ؤال ش د : آی ا داشتن ده پیراهن اسراف است؟ فرمود : خیر . بلکه داش تن پیراهن زیاد باعث می شود که پیراهنهایش بیش تر عم ر کن د .

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

اسراف آن است که لباس بیرونت را در جای کثیف بپوش ی . . 79/317/1بحار األنوار :

180حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : م ا تس اب اثن ان إال انح ط األعلی إلی مرتب ة األس فل . امام کاظم علیه الس الم : هیچ گ اه دو نف ر ب ه یک دیگر ناس زا نگویند مگر این که آن یک که برتر است به مرتبه آن که فروتراس ت س قوط کن د .

. 305أعالم الدین : 181حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : لما رأی رجلین یتسابان : البادی أظلم ، ووزره ووزر صاحبه د المظل وم . علی ه م ا لم یعت امام کاظم علیه الس الم آن گ اه ک ه دو م رد را دی د ک ه ب ه یکدیگر ناسزا می گویند فرمود : آغاز کننده س تمکارتر اس ت و گناه او و گناه طرف مقابلش به گردن اوست ، تا زمانی ک هس تمدیده زی اده روی نکن د .

. 412تحف العقول : 182حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : لیس شیء أنکی الءبلیس وجنوده من زیارة اإلخ وان فی الل ه هم لبعض . بعض امام کاظم علیه السالم : هیچ چیز به اندازه دی دار ب رادران ازیکدیگر به خاطر خدا ، ابلیس و سپاه او را در هم نمی کوب د .

. 2/188/7الکافی : 183حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : بعل . جه اد الم رأة حس ن الت

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام کاظم علیه السالم : جهاد زن ، خ وب ش وهرداری ک ردناس ت .

. 5/507/4الکافی : 184حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه : رج ل وم ال ظ ل إال ظل ون بظ ل ع رش الل ه ی ثالثة یستظلزوج أخ اه المس لم ، أو را . أخدم ه ، أو کتم ل ه س امام کاظم علیه السالم : سه نفرند که در روزی ک ه س ایه ایج ز س ایه ع رش خ دا نیس ت در س ایه ع رش اوین د : مردی که برادر مسلمان خود را زن دهد ، یا به او خادمی هدیهکن د ، ی ا راز او را بپوش اند .

. 141/162الخصال : 185حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إن أص برکم علی البالءألزه دکم فی ال دنیا . امام کاظم علیه السالم : همانا صبورترین شما در برابر بالها ،زاه دترین ش ما ب ه دنیاس ت .

. 78/308/1بحار األنوار : 186حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : عند قبر حضره : إن شیئاهذا آخره لحقیق أن یزهد فی أوله، وإن ش یئا ه ذا أول ه لحقی ق أن یخ اف آخ ره . امام کاظم علیه السالم به گاه حضور بر سر گوری فرم ود: چیزی که آخرش این است، سزاوار است که از همان آغاز ب ه آن دل بسته نشود و چیزی که آغازش این اس ت ، ب ه جاس تک ه از فرج ام آن ترس یده ش ود .

78/320/9بحار األنوار : 187حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : کاه قوتا للفقراء وتوف یرا ألم والکم . إن الله عزوجل وضع الز امام کاظم علیه السالم : خداوند عز و جل زکات را به منظ ور تأمین قوت تهیدس تان و اف زایش داراییه ای ش ما وض ع ک ردهاس ت .

. 3/498/6الکافی : 188حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : دن ، وال ذی ة فی الب وان باقی إن المرء إذا ن ام ف إن روح الحییخ رج من ه روح العق ل. امام کاظم علیه السالم : انسان هرگاه می خوابد روح حیوانی در بدن می ماند و آنچه از او خارج می شود روح عقل اس ت .

. 61/43/19بحار األنوار : 189حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : نا لیس منا من لم یحاسب نفسه فی کل یوم ، فإن عم ل حس ئا اس تغفر الل ه من ه وت اب إلی ه . استزاد الله ، وإن عمل سی امام کاظم علیه السالم : از م ا نیس ت کس ی ک ه ه ر روز ب ه حساب نفس خود رسیدگی نکند . اگر کار خوبی کرده باشد از خداوند فزونتر بخواهد و اگر ک ار ب دی ک رده باش د از خداون دآم رزش بخواه د و ب ه درگ اه او توب ه کن د .

. 2/453/2الکافی : 190حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ف ق نص ف العیش . الر امام کاظم علیه السالم : مالیمت ومهرب انی ، نیمی از زن دگیاس ت .

2/120/11الکافی :

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

191حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : التستقلوا قلیل الذنوب، فإن قلی ل ال ذنوب یجتم ع حتی یک ونکث یرا . امام کاظم علیه السالم : گناهان اندک را کم مش مارید ؛ زی را همین گناهان اندک روی هم جمع می گردند و زیاد می ش وند .

. 157/8األمالی للمفید : 192حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : رک ال دنیا إن العقالء ترکوا فضول ال دنیا فکی ف ال ذنوب ؟! وت رک ال ذنوب من الف رض . من الفض ل ، وت امام کاظم علیه السالم : خردمندان، زیادی دنیا را ره ا کردن د چه رسد به گناه ان! در ح الی ک ه ت رک دنی ا فض یلت )ارزش(اس ت و ت رک گناه ان واجب .

78/301/1بحار األنوار : 193حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : زق من حله لیعود به علی نفسه وعیال ه ک ان من طلب هذا الر کالمجاهد فی سبیل الله عز وجل ، ف إن غلب علی ه فلیس تدن علی الله وعلی رسوله صلی الله علیه و آله ما یقوت به عیاله

. امام کاظم علیه السالم : هرکه برای تأمین خود و خانواده اش در پی کسب این روزی از راه حالل بر آید مانند مجاه د در راه خداس ت . ام ا اگ ر نتوانس ت ب ه دس ت آورد، ب ه امی د خ دا ورس ول او ب ه ان دازه ق وت خ انواده اش وام بگ یرد .

. 5/93/3الکافی : 194حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ال دین لمن الم روة ل ه . امام کاظم علیه السالم : کسی که مردانگی و انس انیت ن دارددین ن دارد .

. 389تحف العقول : 195حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : دنا م ا تع ود . الحمیة رأس الدواء ، والمعدة بیت الداء ، عود ب امام کاظم علیه السالم : پرهیز بهترین داروست و معده خان هامراض است ، بدن را مادامی که عادت می کند عادت ب ده .

. 2/180/2468مکارم األخالق : 196حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ل لیس الحمیة أن تدع الشیء أصال التأکله،ولکن الحمیة أن تأکمن الش یء وتخفف . امام کاظم علیه السالم : پرهیز این نیست ک ه چ یزی را اص النخوری، بلکه پرهیز آن است که از هر چ یزی س بک بخ وری .

. 8/291/443الکافی : 197حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : دن أنف ع ج داء ، ولیس ش یء فی الب لیس من دواء إال وه و یهیمن إمس اک الی دإال عم ا یحت اج إلی ه . امام کاظم علیه السالم : هیچ دارویی نیست ، مگ ر آنک ه خ ودبیم اری ت ازه ای را دامن می زن د . و ب رای بدن چیزی سودمندتر از پرهیز و خوردن غ ذا در ح د نی از ب دننیس ت .

. 8/273/409الکافی : 198حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه: ... إن ال دنیا بحرعمی ق ، ق د غ رق فیه ا إن لقمان ق ال البن عالم کثیر ، فلتکن سفینتک فیها تقوی الله ، وحش وها اإلیم انکانها مه ا العق ل ، ودلیله ا العلم ، وس ل ، وقی راعها التوک وش بر . الص امام کاظم علیه السالم : لقمان به فرزندش فرمود : ... همانا دنیا دریایی ژرف است . خلقی بسیار در آن غرقه گش ته ان د ؛ پس باید که کشتی تو در این دریا، تقوای خدا باشد و بار و بن ه اش ایمان و بادبانش توکل و ناخدایش خرد وراهنم ایش دانشوس کانش ش کیبایی.

. 1/16/12الکافی : 199حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : رب من ه العطش ان ازداد م ا ش مثل الدنیا مثل م اء البح ر ؛ کلعطش ا حتی یقتل ه . امام کاظم علیه السالم : دنیا به آب دریا می ماند ک ه ه ر چ ه تشنه از آن بنوشد ، تشنه ت ر می ش ود ت ا س رانجام او را میکش د .

. 396تحف العقول : 200حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وره ام رأة زرق اء ، لت الدنیا للمس یح علی ه الس الم فی ص تمثق ک؟ ل طل فقال لها : کم تزوجت؟ فقالت : کث یرا ، ق ال : فک ل کال قتلت ، ق ال المس یح علی ه الس الم : ف ویح قالت : ال ، ب رون بالماض ین ؟ ! ألزواج ک الب اقین ، کی ف ال یعتب امام کاظم علی ه الس الم : دنی ا ب ه ص ورت زنی چش م آبی درم ش د . ب ه او فرم ود : چن د برابر مس یح علی ه الس الم مجس شوهر کرده ای؟ گفت : زیاد . مسیح علیه السالم فرمود: همه آنها تو را طالق دادند؟ دنی ا گفت : ن ه ، بلک ه هم ه را کش تم . مسیح علیه السالم فرمود : پس ، وای ب ر ش وهران باقیمان ده

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ت و ؛ چگون ه از گذش تگان ع برت نمی گیرن د؟ . 78/311/1بحاراألنوار:

305تا201از201حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ل ، م القات ن وفی جوفه ا الس هالی ة ؛ مس مثل الدنیا مثل الحیبیان بأی دیهم . جال ذوو العقول ، ویه وی إلیه ا الص یحذرها الر امام کاظم علیه السالم : دنیا به مار می ماند که پوس تی ن رم دارد اما درونش زهری کشنده است . مردم ان خردمن د از آن حذر می کنند و کودکان دستهای خود را ب ه س وی آن دراز میکنن د .

. 78/311/1بحار األنوار : 202حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إجعلوا ألنفسکم حظا من الدنیا بإعطائها ما تش تهی من الحاللرف فی ه ، واس تعینوا ب ذلک علی وما ال یثلم الم روة وم ا ال س امور الدین ، فإنه روی : لیس منا من ترک دنیاه لدینه ، أو ترکدین ه ل دنیاه . امام کاظم علیه السالم : با برآوردن خواهشهای نفسانی خ ود از حالل ، تا آن جا که به م روت لطم ه ای نزن د و ب ه اس راف نینجامد ، ب ه نفس های خ ویش از دنی ا به ره ای دهی د و از این طریق برای انجام ام ور دین خ ود کم ک بگیری د ؛ زی را روایت شده است که : از ما نیس ت کس ی ک ه دنی ایش را ب ه خ اطردینش ره ا کن د ی ا دینش را ب رای دنی ایش ف رو گ ذارد .

. 78/321/18بحار األنوار : 203حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إذا ک انت ل ک حاج ة إلی الل ه فق ل : اللهم إنی أس ألک بح قأن . أنا من الش محمد وعلی ، ف إن لهم ا عن دک ش

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام ک اظم علی ه الس الم : هرگ اه خواس تی از خداون دحاجتی طلب کنی ، بگو : خدایا! به ح ق محم د و علی از ت و مس ئلتمی کنم ؛ زی را آن دو را ن زد ت و منزل تی ب زرگ اس ت .

. 51/127الدعوات : 204حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : رد البالء علیکم بالدعاء ، فإن الدعاء لله ، والطلب إلی الل ه ی وقد قدر وقضی ولم یبق إال إمضاؤه ، فإذا دعی الل ه عزوج لرفه . رف البالء ص ئل ص وس امام کاظم علیه السالم : بر شما ب اد دع اکردن؛ زی را دع ا ب ه درگاه خدا و مسئلت کردن از او، بالیی را که قضا و ق در الهی به آن تعلق گرفته و فقط مانده که قطعی شود، دفع می کند . پس ، چ ون خداون د ع ز و ج ل خوان ده ش ود و از او دف ع بالمس ئلت گ ردد، آن را ب ر می گردان د .

. 2/470/8الکافی : 205حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : طها . خ یر االمورأوس امام کاظم علی ه الس الم : به ترین کاره ا، میان ه و معت دلترینآنهاس ت .

. 76/292/16بحار األنوار : 206حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه حرمه ا مها، ولکن م الخم ر الس إن الل ه عزوج ل لم یح ر ة الخم ر فه و خم ر . ه عاقب لعاقبته ا ؛ فم ا ک ان عاقبت امام کاظم علیه السالم : خداوند عز و جل شراب را به خ اطر نامش حرام نکرده بلکه به سبب پیام دهای آن ح رامش ک رده است . پس ، هر چیزی که پیامدهای شراب را داشته باش د آن

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ن یز ش راب اس ت . . 6/412/2الکافی :

207حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اس فی تحیون من الن استحیوا من الله فی سرائرکم کم ا تس

عالنیتکم . امام کاظم علیه السالم : در نهان از خ دا ش رم کنی د همچن انک ه در آش کار از م ردم ش رم می کنی د .

. 394تحف العقول : 208حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ال تمنح وا الجه ال الحکم ة فتظلموه ا ، وال تمنعوه ا أهله افتظلم وهم . امام کاظم علیه السالم : حکمت را در اختیار نادان ان مگذاری د که در غیر این صورت به آن ستم کرده ای د ، و آن را از اهلشدریغ نکنید که در غیر این صورت به آنان ستم روا داشته اید .

. 78/303/1بحار األنوار : 209حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : هل وال ینبت فی الصفا ، فکذلک الحکمة رع ینبت فی الس إن الز ار ؛ ر الجب ع، وال تعم ر فی قلب المتکب تعم ر فی قلب المتواض ع آل ة العق ل . واض ألن الل ه جع ل الت امام کاظم علیه السالم : همانا زراعت در دشت می روید و بر روی ک وه نمی روی د. حکمت ن یز چ نین اس ت، در دل افت اده آب ادان می ش ود و در دل خودس تای گردنف راز پ رورش نمییابد ؛ زیرا که خداوند افتادگی را ابزار خرد ق رار داده اس ت .

78/312/1بحار األنوار : 210حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : قیل للقمان : ما یجمع من حکمتک؟ قال : ال أسأل عما کفیته ،وال أتکل ف م ا ال یعنی نی . امام کاظم علیه السالم : به لقمان گفته ش د : چکی ده حکمت تو چیست ؟ گفت : از آنچه می دانم نمی پرسم و ب رای آنچ هب ه من مرب وط نمی ش ود خ ود را ب ه زحمت نمی ان دازم .

. 13/417/10بحار األنوار : 211حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : قل الحق وإن کان فیه هالکک ، فإن فیه نجاتک ... ودع الباط ل ک . ک ف إن فی ه هالک وإن ک ان فی ه نجات امام کاظم علیه السالم : حق را بگو اگر چه ن ابودی ت و در آن باشد ؛ زیرا که نجات تو در آن است... و باطل را فروگذار ه ر چند نجات تو در آن باشد ؛ زیرا که ]در واقع [ن ابودی ت و در آناس ت .

. 408تحف العقول : 212حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وم ، ف إن عم ل خ یرا لیس منا من لم یحاسب نفسه فی کل یرا یئا ش تزاد الل ه من ه وحم د الل ه علی ه ، وإن عم ل ش اس تغفر الل ه وت اب إلی ه . اس امام کاظم علیه السالم : از م ا نیس ت کس ی ک ه ه ر روز ب ه حساب خود رسیدگی نکند و ببیند که اگر کار نیکی انج ام داده است از خداوند توفیق انجام بیشتر آن را بخواهد و خ دا را ب ر آن س پاس گوی د و اگ ر ک ار ب دی انج ام داده اس ت از خ داآم رزش بخواه د و توب ه کن د .

. 26االختصاص : 213حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : إن رسول الله صلی الله علیه و آله کان یأتیأهل الصفة وک انوا ضیفان رسول الله صلی الل ه علی ه و آل ه ، ک انوا ه اجروا من أهالیهم وأموالهم إلی المدینة فأسکنهم رسول الله صلی الل هم ل علیه و آله صفة المس جد، وهم أربعمائ ة رج ل ] ک ان[، یس ف ی، فأت اهم ذات ی وم فمنهم من یخص علیهم بالغدوة والعش ه ، ومنهم من یتفلی ، وک ان رس ول نعله ، ومنهم من یرقع ثوب الله صلی الله علیه و آله یرزقهم مدا مدا من تمر فی کل یوم

.مر الذی ترزقن ا ق د فقام رجل منهم فقال : یا رسول الله ، التأح رق بطونن ا !

تطعت فقال رسول الله صلی الله علیه و آله : أما إنی ل و اس أن اطعمکم الدنیا ألطعمتکم ، ولکن من عاش منکم من بع دی فسیغدی علیه بالجفان ویراح علیه بالجفان ، ویغدو أح دکم فی ة . قمیصة ویروح فی اخری ، وتنجدون بیوتکم کم ا تنجد الکعبم ان ا علی ذل ک الز فق ام رج ل فق ال : ی ا رس ول الل ه ، إنواق ! فم تی ه و ؟! باألش قال صلی الله علیه و آله : زمانکم هذا خیر من ذل ک الزم ان ،کون أن تملؤوه ا من کم إن مألتم بط ونکم من الحالل توش إنالح رام . امام کاظم علیه السالم : اهل صفه میهمان رسول خ دا ص لی الله علیه و آله بودند. آنها خان ومان خود را رها کرده به مدینه هجرت کرده بودند . پیامبر خدا صلی الله علیه و آله آنان را که چهل مرد بودند در ص فه مس جد اس کان داد . آن حض رت ه ر صبح و ش ام ن زد ایش ان می رفت و ب ر آن ان س الم می داد . روزی بر صفه نش ینان وارد ش د، دی د یکی کفش خ ود را پین ه می کند ، دیگری لباسش را وصله می زند و عده ای هم جام ه های خودرا از شپش پاک می کنند . پیامبر خدا صلی الله علی ه و آله هر روز یک مد )تقریبا یک چارک( خرما ب ه آنه ا می داد . مردی از میان آنها برخاست و ع رض ک رد : ای رس ول خ دا ! خرمایی که به م ا می دهی مع ده ه ای م ا را س وزاند! پی امبر صلی الله علیه و آله فرمود : بدانید که اگر می توانستم دنیا را

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

خوراک شما کنم این کار را می کردم اما کس انی از ش ما ک هپس از من

زنده بمانند صبح و ش ام غ ذای س یر خواهن د خ ورد ، هرک دام صبح یک پیراهن خواهید پوش ید و ش ب پیراه نی دیگ ر و خان ههایتان را ، همانند کعبه ، بر افراش ته و آراس ته خواهی د ک رد. مردی برخاس ت و گفت : ای رس ول خ دا ! م ا مش تاق چن انروزی هس تیم ! کی ف را خواه د رس ید؟! فرم ود : این زم ان ش ما به تر از آن زم ان اس ت . ش ما اگ ر شکمهای خود را از حالل پر کنید، هیچ بعید نیست ک ه آن را ازح رام ن یز پ ر نمایی د .

. 152/223النوادر للراوندی : 214حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : بر علی لیس حسن الجوار کف األذی ، ولکن حسن الجوار الص

األذی . امام کاظم علی ه الس الم : حس ن همس ایگی ، این نیس ت ک ه آزار نرسانی بلک ه حس ن همس ایگی ، این اس ت ک ه در براب رآزار و اذیت همس ایه ش کیبا باش ی.

وفیه »صبرک« ب دل2/667/9 ، الکافی : 409تحف العقول : »الصبر«.

215حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : الل ار إالأه ل الکف ر والجح ود وأه ل الض د الل ه فی الن ال یخلرک ، ومن اجتنب الکب ائر من المؤم نین لم یس أل عن والش غائر . الص ام ام ک اظم علی ه الس الم : خداون د ج ز ک افران ومنک ران و گمراهان و مشرکان را در آتش ،جاودان نکند. مؤمن انی ک ه از گناهان کبیره اجتناب کنن د درب اره گناه ان ص غیره بازخواس تنش وند.

. 407/6التوحید :

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

216حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه واجب علیک کجهاد عدوک جاهد نفسک لتردها عن هواها ، فإن

. ام ام ک اظم علی ه الس الم : ب رای بازداش تن نفس خ ود ازخواهشهایش با آن مبارزه کن ک ه مب ارزه ب ا نفس، همچ ونمب ارزه ب ا دش منت، ب ر ت و واجب اس ت.

. 399تحف العقول : 217حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ابرواحدة ، وللج ازع اثنت ان . المص یبة للص امام کاظم علیه الس الم : مص یبت ب رای ش کیبا یکی اس ت وب رای ناش کیبا دو ت ا.

. 414تحف العقول : 218حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : یئات ال تخلو من إحدی ثالث : إم ا أن تک ون من الل ه إن السب أن یعذب العبد علی ما ال یرتکب ولیست منه فال ینبغی للر، وإما أن تک ون من ه ومن العب د ریک ریک الق وی أن یظلم الش ولیست کذلک فال ینبغی للش عیف ، وإم ا أن تک ون من العب د وهی من ه ف إن عف ا الض ه . ذنب العب د وجریرت فبکرم ه وج وده ، وإن ع اقب فب امام کاظم علیه السالم : گناهان از سه حال خارج نیس تند: ی ا از ج انب خداین د ک ه البت ه چ نین نیس ت در این ص ورتپروردگ ار را نش اید ک ه بن ده را ب رای آنچه مرتکب نشده عذاب کند. یا از جانب خدا و بن ده، ه ر دو، است ک ه البت ه چ نین هم نیس ت در این ص ورت س زاوار نیست که شریک نیرومند ب ه ش ریک ن اتوان س تم روا دارد. ی ا این که از جانب بنده است که همین طور هم هست در این صورت اگر خداوند او را ببخشد از روی بزرگواری و بخشندگی

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

چنین کرده است و اگر کیفرش دهد به سبب گن اه و بزهک اریخ ود او کیف ر داده اس ت.

. 78/323/23بحار األنوار : 219حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اس إلی الح ق ، یجتم ع مع ه ق وم رجل من أه ل قم ی دعو النیاح العواصف ، وال یملون من الحرب هم الر کزبر الحدید ، ال تزل ة للمتقین . ، وال یجبن ون ، وعلی الل ه یتوکل ون ، والعاقب امام کاظم علیه السالم : مردی از قم مردم را به حق ف رامی خواند و بر گرد او مردمانی فراهم می آیند که چونان پاره های آهن استوارند، طوفان ها آنها را به لرزه نمی اندازد و از جن گ خسته نمی شوند و بزدلی نشان نمی دهند، به خدا توکل دارندو فرج ام از آن پرهیزگ اران اس ت.

. 60/216/37بحار األنوار : 220حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه زی د فی مثل المؤمن مثل کفتی المیزان : کلما زید فی إیمانبالئه ، لیلقی الل ه ع ز وج ل وال خطیئ ة ل ه . امام کاظم علیه السالم : مؤمن به دو کف ه ت رازو می ماندک ه هر چه ب ر ایم ان او اف زوده ش ود بالیش ف زونی می گ یرد ت اخداون د ع ز و ج ل را ب دون گن اه، دی دار کن د.

67/243/82بحار األنوار: 221حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : خ اء مص یبة ، لن تکون وا مؤم نین حتی تع دوا البالء نعم ة والرخ اء . برعند البالء أعظم من الغفل ة عن د الر وذل ک أن الص امام کاظم علیه السالم : شما هرگز مؤمن نیستید مگر آن ک ه بال و گرفتاری را نعمت شمارید و آس ایش و رف اه را مص یبت؛ زیرا صبر بر بال و گرفتاری ارزشمندتر است از غفلت به هنگام

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

آس ایش و خوش ی. . 313/870جامع األخبار :

222حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وقد سئل عن الکبائر : هل تخرج من اإلیمان ؟ : نعم ، وم ا دون الکبائر ، قال رسول الله صلی الله علیه و آله : »ال یزنیارق وه و م ؤمن« . رق الس ال زانی وه و م ؤمن وال یس امام کاظم علیه السالم در پاسخ به این سؤال که آیا گناه ان کب یره ایم ان را س لب می کن د؟ فرم ود : آری و گناه ان کوچکتر نیز. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: زناکار، در حالی که مؤمن است زنا نمی کن د و س ارق ، در ح ال ایم ان،دزدی نمی کن د.

. 7 / 63 / 69بحار األنوار : 223حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه ، اإلیم ان عم ل کل امام کاظم علیه السالم : ایمان سراسر عمل اس ت؛ و گفت ار، ]نیز [برخی از آن عمل است که خداوند در کتاب خود ، وجوبآن را بی ان فرم وده اس ت.

، باب فی أن االیمان مبثوث لجوارح33 / 2)انظر( الکافی : من46البدن کلها ، وقد اش یر هن اک إلی بعض اآلی ات؛ کاآلی ة

31 و 30 من سورة النساء واآلی ة 139سورة العنکبوت واآلیة من سورة النور .

224حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : در لق ام قائمن ا . ل و ک ان فیکم ع دة أه ل ب امام کاظم علیه السالم : اگر در میان شما به تع داد اه ل ب دروج ود داش ت، ق ائم م ا قی ام می ک رد.

. 300 / 128مشکاة األنوار :

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

225حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : انتظ ار الف رج من الف رج . ام ام ک اظم علی ه الس الم : انتظ ار ف رج، ج زء ف رج اس ت.

. 471 / 459الغیبة للطوسی : 226حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وله ور ، وذلک قوله عزوجل: »آمنوا بالل ه ورس اإلمامة هی النور ال ذی أنزلن ا« والن امام کاظم علیه السالم : امامت، نور و روشنایی است؛ هم ان که خداوند عز و جل فرموده: »به خدا و پی امبر او و ن وری ک هف رو فرس تادیم ایم ان آوری د« . ن ور هم ان ام ام اس ت.

. 8التغابن : 227حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : حت اآلم ال . ل و ظه رت اآلج ال افتض امام کاظم علیه السالم : اگر اجلها )مدت عمرها( معلوم شودآرزوه ا رس وا می ش وند.

. 305أعالم الدین : 228حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : فی معنی »الل ه « : اس تولی علی م ا دق وج ل . امام کاظم علیه السالم در معن ای »الل ه « : ب ر ه ر چ یزکوچ ک و ب زرگ ، چ یره اس ت .

. 1/115/3الکافی : 229حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : واق . ل فی األس فلة : ال ذی یأک ئل عن الس لم ا س

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

امام کاظم علیه السالم در پاس خ ب ه س ؤال درب اره انس ان فرومایه فرمود : کسی است ک ه در کوچ ه و ب ازار چ یز میخ ورد.

. 16/513/1وسائل الشیعة : 230حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : عند ما شکی له بعضهم إبناله : ال تضربه ، واهجره وال تط ل

. امام کاظم علیه السالم به شخصی ک ه از فرزن دش ش کایت داشت فرمود : او را نزن، بلکه برای مدتی کوت اه ب ا او قه ر

کن. 104/99/74بحار األنوار :

231حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : زدادوا یقین ا ، کم ت تعاه دوا عب اد الل ه نعم ه بإص الحکم أنفس وتربح وا نفیس ا ثمین ا . امام کاظم علیه السالم : ای بندگان خدا! با اصالح خ ود،نعمت های خداون د را پ اس داری د، ت ا ب ر یقین ش ما اف زوده ش ود وس ودی ب اارزش و گرانبه ا ب ه دس ت آوری د.

. 2/268/1الکافی : 232حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : سال رجل رسول الله صلی الله علیه و آله: ما حق الوالد علی ه، و ال یجلس ولده؟ قال: ال یسمیه باسمه، و ال یمشی بین یدیب ل ه؛ قبل ه، و ال یستس مردی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله پرسید: حق پدر ب ر فرزند چیست؟ فرمودند: پدر را به نامش صدا نزند و جلوتر از او راه نرود و قبل از او ننشیند و باعث ناسزاگویی دیگ ران ب ه

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

او نش ود..5، ح 158، ص 2کافی، ج

233حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : را وم ف ان عم ل خی ل ی ه فی ک لیس منا من لم یحاسب نفس را یئا ش ه و ان عم ل ش ه و حم د الل ه علی تزاد الل ه من اس تغفر الل ه و ت اب الی ه؛ اس از ما نیست کسی که هر روز اعمال خ ود را محاس به نکن د ت ا اگر نیکی کرده از خدا بخواهد بیشتر نیکی کند و خ دا را ب ر آن سپاس گوید و اگر بدی ک رده از خ دا آم رزش بخواه د و توب هنمای د.

.26االختصاص، ص 234حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ذلک ال یق وم ال دین اال ة فک فس الحی کما ال یقوم الجسد اال بالنادقة اال بالعق ل؛ ة الص ی ادقة و ال تثبت الن ة الص ی بالن همان گونه ک ه ق وام جس م، تنه ا ب ه ج ان زن ده اس ت، ق وام دینداری هم تنها ب ه نیت پ اک اس ت و نیت پ اک، ج ز ب ا عق لحاص ل نمی ش ود.

.396تحف العقول، ص 235حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : قلیل العمل من العاقل مقبول مضاعف، و کثیر العمل من اهلاله وی و الجه ل م ردود؛ ان دکی عم ل ]ص الح[ از ش خص عاق ل، ]در پیش گاه الهی[ پذیرفته و چن د براب ر می ش ود، در ح الی ک ه اعم ال ]ص الح[بس یار، از مردم ان هوس ران ی ا ن ادان، پذیرفت ه نمی گ ردد.

.387تحف العقول، ص 236حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : نا وم ف إن عم ل حس ل ی لیس منا من لم یحاسب نفسه فی ک ه؛ ه و ت اب إلی تغفر الل ه من ئا اس ی استزاد الله و ان عم ل س از ما نیست کسی که هر روز اعمال خ ود را محاس به نکن د ت ا اگر نیکی کرده از خدا بخواهد که بیشتر نیکی کن د و اگ ر ب دیک رده از خ دا طلب آم رزش نم وده و توب ه کن د.

.2، ح 453، ص 2کافی، ج 237حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه خالف ه عاهة ال یکون فی حر و ال م ؤمن، ان ایاکم و البخل فاناالیم ان؛ از بخل، دوری کنید. بخل، آفتی است ک ه در هیچ انس ان آزادهیا مؤم نی ی افت نمی ش ود. بخ ل، ب ا ایم ان، س ازگار نیس ت.

.338فقه الرضا علیه السالم، ص 238حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : رک ال دنیا ف ال ذنوب؟! و ت ان العقالء ترکوا فضول ال دنیا فکی رک ال ذنوب من الف رض؛ من الفض ل، و ت عاقالن، زیادی دنیا را هم رها کردند، چه رسد به گناهان! ت رک دنیا، فضیلت ]و ارزش[ است، در حالی که ترک گناهان، واجباس ت.

.1، ح 301، ص 78بحار األنوار، ج 239حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه لم یخف الل ه من لم یعق ل عن الل ه ، و من لم یعق ل عن ان الله لم یعقد قلبه علی معرفة ثابتة یبصرها و یجد حقیق تها فیدقا، و قلبه، و ال ی کون احد کذالک اال من کان قوله ل فعله مص ه لعالنیت ه موافق ا؛ ر س هر کس در باره خدا نیندیشد، از ]مجازات[ او ترس ی ب ه خ ود

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

راه نخواهد داد و آن که به خدا نمی اندیش د، دلش ب ا مع رفت خدا چنان پیوند نخواهد خورد که با آن، بص یرت یاب د و حقیقت معرفت را در دلش دریابد و کسی چنین نخواهد ش د، مگ ر آن که رفت ار وی همانن د گفت ارش و ب اطن وی مط ابق ظ اهرشباش د.

.388تحف العقول، ص 240حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : رام و ق درتک التی ال تی ال ت ک ال ت اع وذ بوجه ک ال کریم و عزر األوج اع ر ال دنیا و اآلخ رة و من ش یمتنع منها شی ء، من ش ه ا؛ کل خدایا! از همه بدی های دنیا و آخرت و از شر هم ه درده ا، ب ه بزرگواری و ع زت زوال ناپ ذیر و ق درت بی م انعت، پن اه میب رم.

.28، ح 346، ص 3فروع کافی، ج 241حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : زداد ان رجال سال اباعبد الله علیه السالم: ما ب ال الق رآن الیة؟ فق ال: الن الل ه تب ارک و ة اال غضاض شر و الدراس علی الن تعالی لم ینزله لزم ان دون زم ان، و ال لن اس دون ن اس، فه و وم القیام ة؛ ل ق وم غض الی ی د ک فی کل زم ان جدی د، و عن شخصی از امام صادق علیه السالم پرسید: چه دلیلی دارد ک ه قرآن، با وج ود نش ر و بحث و بررس ی، م دام ب ر ت ازگی اش اف زوده می ش ود؟ فرمودن د: ب رای این ک ه خداون د تب ارک و تعالی، آن را ب رای ی ک زم ان خ اص و مردم انی خ اص، ن ازل نکرده است. از این رو، در هر زمانی تازه اس ت و ت ا قی امت،ب رای هم ه ملت ه ا ت ازگی دارد.

.32، ح 87، ص 2، ج 7عیون أخبار الرضا242حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ل علی الله فهو حسبه« لما سئل عن قوله تعالی: »و من یتوکل علی الل ه فی ل علی الل ه درج ات، منه ا ان تتوک وک : الت الوک ه الی ه راض یا، تعلم ا ن ها، فما فعل بک، کنت عن امورک کلل علی الل ه ه، فتوک ال و تعلم ان الحکم فی ذل ک ل خیرا و فض ه فیه ا و فی غیره ا؛ ق ب ه، وث ک الی بتف ویض ذل در پاسخ به سؤال از آیه »و هر کس به خدا توکل کند، کف ایت امرش را می کند«: توکل کردن بر خدا، درج اتی دارد: یکی از آنها این است که در تمام کارهایت به خدا توکل کنی و هر چ ه با تو کرد، از او خشنود باشی و بدانی ک ه او نس بت ب ه ت و، از هیچ خیر و تفضلی کوتاهی نمی کن د و ب دانی ک ه در این ب اره، حکم، حکم اوس ت، پس ب ا واگ ذاری کاره ایت ب ه خ دا، ب ر او ل کن و در آن کاره ا، و دیگ ر کاره ا ب ه او اعتم اد داش ته توکب اش.

.5، ح 65، ص 2کافی، ج 243حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة و ی دق الن اللهم ارزقن ا توفی ق الطاع ة و بع د المعص یة و ص تقامة؛ عرف ان الحرم ة و اکرمن ا باله دی و االس خدایا! روزی کن م ا را توفی ق اط اعت و دوری از گن اه و نیتپاک و شناختن احکام، و اکرام نما ما را به هدایت و استقامت.

.80مصباح کفعمی، ص 244حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ق الل ه و ک... ات قل الحق و ان کان فیه هالکک، فان فی ه نجات ک؛ ک ف ان فی ه هالک دع الباط ل و ان ک ان فی ه نجات حق را بگو، اگر چه نابودی تو در آن باشد؛ زیرا که نجات تو در آن است... تقوای الهی، پیش ه کن و باط ل را ف رو گ ذار، ه ر چند ]به ظاهر[ نجات تو در آن باشد؛ زیرا که ن ابودی ت و در آن

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

اس ت..408تحف العقول، ص

245حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : عن سماعة، قال: سا لت ابا الحسن علی ه الس المعن الخمس، اس، من قلی ل او کث یر؛ ل م ا اف اد الن فق ال: فی ک سماعه گفت: از امام کاظم علیه السالم درباره خمس س ؤال کردم. امام فرمودن د: در ه ر چ یزی ک ه م ردم به ره من د میش وند، خ واه کم و خ واه زی اد، خمس اس ت.

.11، ح 545، ص 1کافی، ج 246حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : قل الحق و ان کان فیه هالک ک فان فیه نجات ک، و دع الباط لو ان ک ان فی ه نجات ک ف ان فی ه هالک ک؛ حق را بگو اگر چه نابودی تو در آن باشد؛ چ را ک ه ]در واق ع،[ نجات تو در آن است و باطل را رها کن، هر چن د نج ات ت و درآن باش د؛ چ را ک ه ]در واق ع،[ ن ابودی ت و در آن اس ت.

.32االختصاص، ص 247حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : هل و الینبت فی الصفا، فکذلک الحکم ة رع ینبت فی الس ان الز ار، ر الجب ع و التعم ر فی قلب المت ک ب تعمر فی قلب المتواض ر من آل ة ک ب ع آل ة العق ل و جع ل الت واض الن الل ه جع ل التالجه ل؛ زراعت، در زمین هموار می روید، نه بر سنگ س خت. و چ نین است که حکمت، در دل های متواضع جای می گ یرد ن ه در دل ر را های متکبر. خداوند متع ال، تواض ع را وس یله عق ل، و تکبوس یله جه ل ق رار داده اس ت.

.396تحف العقول، ص

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

248حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : رف زالت ذر و اس عمة، و من ب من اقتصد و قنع بقیت علیه النعم ة؛ عن ه الن کسی که میانه رو و قانع باشد، نعمتش باقی می ماند و کسیکه ریخت و پاش و اس راف کن د، نعمت را از دس ت می ده د.

.403تحف العقول، ص 249حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : بون یوم القیامة؛ طوبی للمصلحین بین الناس، اولئک هم المقر خوشا ب ه س عادت اص الح کنن دگان بین م ردم ک ه آن ان هم انمقرب ان روز قی امت ان د.

.393تحف العقول، ص 250حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : خ اء مص یبة، و لن ت کونوا مؤمنین حتی تع دوا البالء نعم ة و الرخ اء؛ د الر د البالء اعظم من الغفل ة عن بر عن ذل ک ان الص هرگ ز م ؤمن نخواهی د ب ود ت ا این ک ه گرفت اری را نعمت و آسودگی و راحت را مصیبت بشمرید. و این ب دان جهت اس تک ه ص بر در گرفت اری، به تر از غفلت در آس ایش اس ت.

.870، ح 313جامع األخبار، ص 251حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : له إلی عب اده إال لیعقل وا : یا هشام ، ما بعث الله أنبیاءه ورس نهم معرف ة . نهم اس تجابة أحس عن الل ه ، فأحس امام کاظم علی ه الس الم ب ه هش ام بن حکم : ای هش ام! خداون د ، پی امبران و رس والنش را ب ه س وی بن دگان خ ود نفرستاده ، مگر بدان جهت که بصیرت الهی پیدا کنن د . از این رو ، بهترین کسانی که دعوت آنان را اجابت می کنند ، کسانی

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

هس تند ک ه ش ناخت به تری دارن د . . 12 ح 16 ص 1الکافی : ج

252حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ل زاد الراح ل إلی ک ع زم إرادة یخت ارک : وق د علمت أن أفض به ا . امام کاظم علیه السالم از دعاهای ایشان در ماه رجب : به راستی دانستم که بهترین توش ه مس افر ک وی ت و ، تص میمیاس ت ک ه ب ا آن ، ت و را انتخ اب کن د .

. 277 ص 3اإلقبال : ج 253حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اجتهدوا فی أن یکون زمانکم أربع ساعات : ساعة لمناجاة اللهق ات رة اإلخ وان والث ، وساعة ألمر المع اش ، وس اعة لمعاش فونکم عیوبکم ، ویخلصون لکم فی الباطن ، وس اعة ذین یعر الم. تخل ون فیه ا لل ذاتکم فی غ یر مح ر ام ام ک اظم علی ه الس الم : تالش کنی د زمانت ان چه ار بخش باشد : زمانی برای راز و نی از ب ا خداون د؛ زم انی ب رای ت أمین معاش؛ و زمانی برای معاشرت ب ا ب رادران م ورد اعتم اد ، ت ا عیب هایتان را به شما بشناسانند و برای شما در امور پنه ان ،خ یرخواهی کنن د؛ و زم انی ب رای خوش ی ه ای حالل .

. 409تحف العقول : ص 254حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ا ؤذی أب ةن ی إن رجال من ول د عم ر بن الخط اب ک ان بالمدین ا ، فق ال ه إذا رآه ویش تم علی الحسن موسی علیه السالمویسب ل ه ذا یته یوم ا : دعن ا نقت ل ه بعض حاش أل عن هی وزج رهم ، وس د الن الف اجر ، فنه اهم عن ذل ک أش ه یزرع بناحیة من نواحی المدینةن ف رکب إلی ه العمری فذکر أن

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

فوجده فی مزرعة له فدخل المزرعة بحماره فصاح به العمری زل وجلس أه بالحمار حتی وصل إلی ه ، ون ال توطئ زرعنا فتوط عنده وباسطه وضاحکه وقال له : کم غرمت علی زرعک هذا ؟

ق ال : مئة دین ار . ق ال: فکم ترج و أن تص یب؟ ق ال : لس ت أعلم الغیب . ق ال ل ه : إنم ا قلت : کم ترج و أن یجیئک فی ه؟ ق ال : أرج و أن یجیء مئت ا دین ار . ة فیها ثالثمئة دینار ، قال : فأخرج له أبوالحسن علیه السالمصروقال : هذا زرع ک علی حال ه والل ه یرزق ک فی ه م ا ترج و . ل رأسه وسأله أن یص فح عن فارط ه ، قال : فقام العمری فقبرف . ن وانص م إلی ه أبوالحس فتبس قال : وراح إلی المسجد فوجد العمری جالسا ، فلما نظ ر إلی هق ال : الل ه أعلم حیث یجع ل رس االته . ق ال : ف وثب أص حابه إلی ه . تک؟ ق د کنت تق ول غ یر ه ذا ی فق الوا ل ه : م ا قض دعو ألبی قال : فقال لهم : قد سمعتم م ا قلت اآلن ، وجع ل یمهم . موه وخاص ن علی ه السالمفخاص الحس ألوه فی فلما رجع أبوالحسن إلی داره ، قال لجلسائه الذین س قت ل العم ری نی أص لحت أم ره به ذا ما کان خ یرا م ا أردتم أم م ا أردت إن أیه. ر المق دار الذی ع رفتم وکفیت ب ه ش بحار األنوار به نق ل از حس ن بن محم د ، از ج دش ، و او از چند تن از یاران امام کاظم علیه السالم : م ردی از نوادگ ان عمر بن خطاب ، در مدینه ، ام ام ک اظم علی ه الس الم را آزار می داد و ه ر گ اه ایش ان را می دی د ، ب ه علی علی ه الس الم دشنام می داد . برخی از اطرافیان امام کاظم علیه السالم بهایشان گفتند : اجازه بفرمایید این بدکار را به قت ل برس انیم . ام ام ک اظم علی ه الس الم آن ان را از این ک ار ، ب ه ش دت ب از داشت و منع کرد و سراغ ]نشانی [مرد دشنام گ و را گ رفت .گفت ه ش د در فالن منطق ه از مدین ه کش اورزی می کن د . امام علیه السالم ، سوار بر م رکب ، ب ه س ویش رفت و او را

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

در مزرع ه اش دی د . ب ا االغش داخ ل مزرع ه ش د . آن م ردفری اد زد : زراعت م ا را لگ دمال مکن! امام علیه السالم ، با االغ از داخل زراعت به س وی م رد رفت تا نزدی ک وی رس ید . پی اده ش د و در کن ارش نشس ت . ب ا او خ وش و بش ک رد و ب ه وی فرم ود : »چ ه ق در خس ارت ب رزراعت ت و وارد ک ردم؟« . م رد گفت : ص د دین ار . فرمود : »امید داری چه قدر محص ول ب ه دس ت بی اوری؟« .

گفت : غیب نمی دانم . فرم ود : »گفتم چ ه ق در امی د داری؟« . گفت : امی د دارم دویس ت دین ار محص ول ب ه دس ت آورم . امام کاظم علیه السالم کیسه ای به وی داد که در آن ، سیصد دینار بود و فرمود : »زراعت تو بر جایش باقی است و خداوند، آنچ ه امی د داری ، ب ه ت و روزی می کن د« . مرد ، به پ ا خاس ت و س ر ایش ان را بوس ید و خواس ت ت ا ازتقصیرش درگذرد . امام علیه السالمتبسمی کرد و بازگشت . امام کاظم علیه السالم ب ه مس جد رفت و م رد دش نام گ و را دید که در مسجد ، نشسته است . وقتی نگاهش به امام علی ه السالم افتاد ، گفت : خداون د ، می دان د رس الت خ ود را کج اق رار ده د! یاران امام کاظم علیه السالم به س وی آن م رد ش تافتند و ب ه وی گفتند : داستان چیست؟ تو ت ا ب ه ح ال ب ه گون ه ای دیگ رس خن می گف تی؟! مرد گفت : »ش نیدید اآلن چ ه گفتم« و ش روع ب ه دع ا ک ردن برای امام کاظم علیه السالم کرد . گفتگوها میان مرد و ی اران امام علیه السالم ادامه یافت . وقتی امام کاظم علی ه الس المبه خانه اش بازمی گشت ، به اطرافی انش ک ه ]پیش از آن ،[ می خواس تند م رد را بکش ند ، فرم ود : »ک اری ک ه ش ما می خواستید انجام دهید ، بهتر بود یا آنچه من انج ام دادم؟ من ب ا این مقدار پول ، کارش را اص الح ک ردم و از ش رش در ام انگش تم« .

. 102 ص 48بحار األنوار : ج

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

255حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : من استشار لم یعدم عند الصواب مادحا ، وعند الخطأ عاذرا . امام ک اظم علی ه الس الم : آن ک ه مش ورت کن د ، در ص ورت درس تی ]تص میمش[ ستایش گر را از دس ت نمی ده د و درص ورت خط ا ، عذرپ ذیر را .

. 34الدرة الباهرة : ص 256حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : أخذ أبی بیدی ، ثم ق ال : ی ا بنی ، إن أبی محمد بن علی علی ه دک ، وق ال : إن أبی علی بن السالمأخذ بیدی ، کم ا أخ ذت بی الحسین علیهماالسالمأخذ بیدی ، وقال : یا بنی افعل الخیر إلیعه ، بت موض کل من طلبه منک ، فإن ک ان من أهل ه فق د أص تمک رج ل وإن لم یکن من أهل ه کنت أنت من أهل ه ، وإن ش ل ع ذره . عن یمینک ، ثم تحول إلی یسارک فاعتذر إلیک فاقب امام ک اظم علی ه الس الم : پ درم دس تم را گ رفت و فرم ود : پس رم! پ درم محم د بن علی علی ه الس الم )ام ام ب اقر علی ه السالم( ، دستم را گرفت ، چنان که من ، دست تو را گرفتم و فرمود : »پدرم علی بن حسین علیه السالم )امام سجاد علی ه السالم( دستم را گرفت و فرمود : "فرزندم! کار نیک را ب رای ه ر ک ه از ت و درخواس ت ک رد ، انج ام ب ده . اگ ر س زاوار آن باشد ، به جایش انجام داده ای و اگ ر س زاوار آن نباش د ، ت و شایسته آنی . اگر مردی تو را از سمت راست دشنام داد و بهمت چپ ت و رفت و ع ذر خواس ت ، ع ذرش را بپ ذیر"« . س

. 141 ح 152 ص 8الکافی : ج 257حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وام الف ارغ . إن الل ه ج ل و ع ز یبغض العب د الن امام کاظم علیه الس الم : خداون د ع ز و ج ل بن ده پرخ واب و

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

بیک ار را دش من می دارد . . 2 ح 84 ص 5الکافی : ج

258حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : مه ا ه حر م الخم ر الس مها ، ولکن إن الل ه ع ز و ج ل لم یح ر ة الخم ر فه و خم ر . ه عاقب لعاقبته ا ؛ فم ا ک ان عاقبت امام کاظم علیه الس الم : خداون د ع ز و ج ل ش راب را ب رای نامش حرام نکرد؛ بلکه به جهت آثار و پیامدهایش حرام کرد وهرچ ه پیام دش مانن د ش راب باش د، آن هم ش راب اس ت.

. 2 ح 412 ص 6الکافی : ج 259حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ر من فی ق ول الل ه ع ز و ج ل »ی أبت است ئجره إن خیة هذا ق وی است ئجرت القوی األمین« : قال لها شعیبع : یا بنی ه؟ خرة ، األمین من أین عرفت دفع الص ه ب ق د عرفت قالت : یا أبت ، إنی مشیت قدامه ، فق ال : امش ی من خلفی فإن ضللت فأرشدینی إلی الطریق ، فإنا قوم ال ننظر فی أدبارس اء. الن امام کاظم علیه السالم : درباره این سخن خداوند عز و ج ل ب ه نق ل از دخ تر ش عیب ، خط اب ب ه پ در ک ه : »ای پ در! او )موس ی( را اس تخدام کن؛ چ را ک ه به ترین کس ی اس ت ک ه اس تخدام می ک نی : هم نیرومن د ]و هم[ امانت دار اس ت« : شعیب علیه السالم به دخترش گفت : »دخترم! نیرومندی این مرد را با برداشتن سنگ ، دانس تی ، امانت داری اش را از کج ادانس تی؟« . دخ تر گفت : پ درم! من ، پیش اپیش او راه می رفتم . ب ه من گفت : پشت سرم ح رکت کن و اگ ر اش تباه رفتم ، راه را ب ه من نشان بده . زی را م ا مردم انی هس تیم ک ه ب ه پش ت س رزن ان ، نگ اه نمی ک نیم .

. 4974 ح 19 ص 4کتاب من ال یحضره الفقیه : ج

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

260حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه . ری خلف ا من نفس ی ی عد ام رؤ لم یمت حت س امام کاظم علیه السالم : کسی خوش بخت است که نمیرد ت اجانش ینی از ]نس ل [خ ود را ببین د .

ح30 ص 1 ، عیون أخب ار الرض ا : ج 3 ح 4 ص 6الکافی : ج عن جعفر بن خلف . 22

261حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ل یت زاد فی جماع ه، ومن أک ل و ال ز ل البیض و البص من أک ده. ر عظم ول البیض کب اللحم ب امام ک اظم علی ه الس الم : ه ر کس تخم م رغ ، پی از و روغن زیتون بخورد ، بر توان آمیزش او افزوده می ش ود و ه ر کس گوش ت را ب ا تخم م رغ بخ ورد ، اس تخوان فرزن دش درش تخواه د ش د .

104 ، بحار األنوار : ج 1451 ح 425 ص 1مکارم األخالق : ج . 41 ح 84ص

262حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : بی صلی الله علیه و آله، فقال : یا رسول الله جاء رجل إلی الن ، م ا ح ق ابنی ه ذا؟ نا. عا حس عه موض ه ، وض ن اس مه و أدب ق ال : تحس امام کاظم علیه السالم : کسی خدمت پیامبر صلی الل ه علی ه و آل ه رس ید و گفت : ای پی امبر خ دا! ح ق این فرزن د ب ر منچیس ت ؟ فرمود : »نام او و تربیت او را نیکو گ ردانی و او را در جایگ اه]تربی تی [نیک ویی ق رار دهی« .

ح111 ص 8 ، ته ذیب األحک ام : ج 1 ح 48 ص 6الکافی : ج کالهما عن درست. 384

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

263حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ن ن، فلیحس میه باس م حس ده أن یس ج ل ول ر الر أول م ا یبأح دکم اس م ول ده. امام کاظم علیه السالم : نخستین نیکی انسان ب ه فرزن دش ، این است که نام نیک بر او نهد . پس هر کدام از شما باید ن امنی ک ب ر فرزن دش بگ ذارد .

ح437 ص 7، ته ذیب األحک ام : ج 3 ح 18 ص 6الک افی : ج کالهما عن موسی ابن بکر . 1745

264حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : دخل الفق ر بیت ا فی ه اس م محمد أو أحم د أو علی أو ال ی الحسن أو الحسین أو جعفرأو طالب أو عبدالله ، أو فاطمة منس اء. الن امام کاظم علیه السالم : به خان ه ای ک ه در آن ن ام محم د ی ااحم د ی ا علی ی ا حس ن و یا حسین یا جعفر یا طالب یا عبد الله و یا فاطمه ، از زنان ،باش د ، فق ر وارد نمی ش ود .

ح438 ص 7 ، ته ذیب األحک ام : ج 8 ح 19 ص 6الکافی : ج کالهما عن سلیمان الجعفری . 1748

265حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : کم ال ذین رون أن هم ی بیان فف وا لهم ؛ ف إن إذا وع دتم الص به یء کغض ب لش ترزق ونهم ، إن الل ه ع ز و ج ل لیس یغض بیان . س اء والص للن امام کاظم علیه السالم : هرگاه به کودکان وعده دادید ، ب دان وفا کنید ؛ چرا که آنان ب ر این باورن د ک ه ش ما روزی ش ان را می دهید . بی گمان ، خداوند عز و جل آن گونه ک ه ب ه خ اطر زنان و کودکان خشمگین می شود ، ب رای چ یز دیگ ری خش منمی گ یرد .

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

عن کلیب الصیداوی ، عدة الداعی :8 ح 50 ص 6الکافی : ج . 75ص

266حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة، الجن دانکم لیس له ا ثمن اال ان ابف التبیع وها بغی رها.ام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:همان ا ب دنهای ش ما را به ایی ج ز بهش ت نیس ت.پس آن را ب ه غ یر بهش ت نف روش ید.

.389تحف العقول، ص 267حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ون من غبن من عم ره س اعة. المغبام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:زی ان کار، کس ی اس ت ک هس اعتی از عم ر خ ویش را باخت ه اس ت.

.280 ص 1حیاة االمام موسی بن جعفر علیه السالم ، ج 268حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : تف ق هوا فی دی ن الل ه ،ف إن الفق ه مفت اح البص یرة وتم ام العب ادة.ام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:در دین خ دا دان ا ش وید،ه مانا دین ش ناسی و ف قه،کلی د بص یرت و کم ال عب ادت اس ت.

.249 ص 3مسند االمام الکاظم علیه السالم، ج 269حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : واسـرف بـذر من عمة. زال ت عن ه الن از ام ام ک اظم علی ه الس الم روایت اس ت:ه رکس ولخ رجی و اس راف کن د،نع مت از دس تش م ی رود.

.327 ص 75بحاراالنوار، ج 270حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ده الفـقر م ن ول الغـنی. ابطـره ام ام موس ی بن جعف ر علی ه الس الم فرم ود:کس ی ک ه زاده ف قر ب اش د،ثروتمن دی او را ب ه طغی ان و سرمس تی می کش د.

.357 ص 2مسنداالمام الکاظم علیه السالم ، 271حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : وج دت علم الن اس فی ارب ع:ک، اول ها ان تع رف ربنع ب ک، ة ان تع رف م ا ص والثانی ک، والث الثة ان تع رف م ا اراد من ک. والرابع ة ان تع رف م ا یخرج ک من دینام ام کاظ م علی ه الس الم فرم ود:دانش م ردم را در چه ار چ یز ی افتم:اول: آنک ه پروردگ ارت را بشناس ی،دوم: آنک ه ب دانی ب ا ت و و ب رای ت و چ ه ک رده اس ت،س وم: آنک ه ب دانی از ت و چ ه خواس ته اس ت،چه ارم: آنک ه ب دانی چ ه چ یز ت و را از دینت ب یرون می کن د.

.45 ص 3کشف الغمه، ج 272حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ة فی بیت اذا ک ان ثالثفالیتن اجی اثن ان دون ص احبهما،ه. ف إن ذال ک مم ا یغـم ام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود: ه ر گاه سه نفر در خانه ای هستند، دو نفرشان ج دا از رفی ق خود، نجوا و ص حبت درگوش ی نکنن د، چ را ک ه این ک ار، او راان دوهگین می س ازد.

.497 ص 1مسنداالمام الکاظم علیه السالم، ج 273حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ل م اء البح ر ل ال دنیا مث مثرب من ه العطش ان م ا ش کلازداد عطش ا حتی یقتـله.از وص ایای ام ام ک اظم علی ه الس الم ب ه هش ام: ل دنی ا، همچ ون آب دریاس ت )ک ه ش ور اس ت(. مثتش نه ه ر چ ه از آن بنوش د،تش نه ت ر می ش ود، ت ا آنک ه او را می کش د.

.311 ص 75بحاراالنوار، ج 274حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : عبـد العبـد بئس یک ون ذا وجهین وذا لس انینیـطری اخ اه اذا شاهـده ویـأکله اذا غ اب ع نه.از س خنان ام ام ک اظم علی ه الس الم:ب د بن ده ای اس ت، بن ده ای ک ه دورو و دوزب ان اس ت،هرگ اه ب رادر دی نی اش را می بین د،او را می س تاید و تمل ق می گوید

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

و پش ت س رش )باب دگویی( او را می خ ورد!.310 ، ص 75بحاراالنوار، ج

275حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ابر واح دة المص یبة للص وللج ازع اثنـت ان.ام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:مص یبت، ب رای انس ان ش کیبا یکی استو ب رای بی ت ابی کنن ده دو ت ا می ش ود!

.326 ، ص 75بحاراالنوار، ج 276حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : د الی الل ه ه العب ب ب ل م ا یتق ر افض بع د المع رفة ب ه ر الوال دین الص الة و بد والعجب والفخ ر. رک الحس و تام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود: پس ازخداشناس ی، برت رین ک اری ک ه بن ده ب ه وس یله آن ب هخداون د نزدی ک می ش ود عب ارت اس ت از:نم از، نی کی ب ه پ در و م ادر،و ت رک حس د و خودپس ندی و فخرفروش ی.

.391تحف العقول، ص 277حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : استحیـوا من الل ه فی سـرائ رکم اس فی عالنیتکم. تحیون من الن کم ا تس ام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:در پنه ان هایت ان از خداون د ش رم کنی د،هم چ نان ک ه در آش کار خ ود

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

از م ردم خ جالت می کش ید.394تحف العقول، ص

278حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : تین ان لل ه علی الن اس حجة باطنـة، ة ظاه رة وحج حج ل واألنبی اء واألئمة، س فاما الظ اهرة فالرا الب اطنـة فالعـقـول. وام ام ام ک اظم علی ه الس الم درس خنان خ ود ب ه هش ام بن حکمفرم ود:خ داوند را ب ر م ردم دو حج ت اس ت:حج تی آش کار و حج تی پنه ان و درونی.ام ا »حجت آش کار«، رس والن و پی امبران و امامانن د.امـا »حجت ب اطنی«، عق لهاس ت.

16 ص 1اصول کافی ج 279حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : زق، دق یجلب ان ال ر ة والص اداء األمانف اق. ذب یجلب ان الفق ر والن ة والک والخیانام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:ام انت داری و راس تی، روزی آور اس ت،و خی انت و دروغ، فق ر و نف اق می آورد.

.403تحف العقول، ص 280حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ظ ر رة والن ظ ر الی الخض ر: الن ة یجلین البص ثالثن. نظ ر الی الوج ه الحس الی الم اء الج اری والاز س خنان ام ام ک اظم علی ه الس الم اس ت:س ه چ یز اس ت ک ه چش م را روش ن و پرن ور می کن د:

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

نگ اه ب ه س بزه،نگ اه ب ه آب ج اری،و نگ اه ب ه چه ره زیب ا.

.92خصال، شیخ صدوق، ص 281حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : لیس القـ بلة علی الفـمغیر. وج ة والول د الص اال للزام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:بوس ه زدن ب ر ده ان،ج ز نس بت ب ه همس ر و فرزن د خردس ال، روا نیس ت.

.321 ص 75بحاراالنوار، ج 282حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ون بظ ل ع رش الل ه تظل ة یس ثالث ه: یـوم الظـل اال ظـللم، رج ل زوج اخ اه المس اخ دمـه، او را. اوکتم ل ه س ام ام هفتم فرم ود: سه کس ان د ک ه در روز قی امت، ک ه هیچ س ایه ای ج ز س ایهع رش الهی نیس ت، در پن اه س ایه ع رش خداوندن د:م ردی ک ه ب رای ب رادر دی نی اش زن بگ یرد،ی ا ب ه او خ دمت کن د،ی ا راز او را نگه دارد.

.70 ص 72بحاراالنوار، ج 283حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه فه و فیالنقص ان من لم یع رف الزی ادة علی نفس

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

قصان اکثـر ومن ک ان الی الن ف الموت خیـر ل ه من الحـیاة.ام ام موس ی بن جعف ر علی ه الس الم فرم ود:ه رکس ک ه در خ ود، اف زایش و رش د نبین د،پی وس ته در ح ال کاه ش اس تو ه رکس ک ه بیش تر رو ب ه نقص ان و ک اهش رود،م رگ ب رای او به تر از زن دگی اس ت.

.42 ص 3کشف الغمه، ج 284حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ر مؤمن ا فبالل ه ب دء من س ث. بی ص لی الل ه علی ه و آل ه ثنی وبن ا ثل الن وبام ام ک اظم علی ه الس الم ب ه علی بن یقطین فرم ود:ه ر کس مؤم نی را ش اد س ازد،اول خ دا را ش اد ک رده اس ت،دوم پی امبر خ دا ص لی الل ه علی ه و آل ه را،و در مرحل ه س وم، م ا را.

.314 ص 71بحاراالنوار، ج 285حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اس عون فیح وائج الن ه عب ادا فی األرض یس ان للهـم االمن ون یـوم القی امة. معمر بن خالد گوی د ش نیدم ک ه ام ام ک اظم علی ه الس الممیفرم ود:خ داوند را در روی زمین بن دگانی استک ه در ت أمین نیازه ای م ردم می کوش ند.آن ان در روز قی امت، ایم ن ان د.

.582 ص 11وسائل الشیعه، ج 286حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه ک ل ی وم ب نفس لیس من ا من لم یحاس نا است زاد الل ه ف ان عم ل حس ه. ه وت اب الی تغفرالله من ئا اس ی وان عم ل س ام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:کس ی ک ه ه ر روز ب ه حس اب خ ود نرس د، از م ا نیس ت. پس اگر کار نیک ک رده اس ت، از خداون د توفی ق بیش تر آن رابخواه د، و اگر کار ب د کرده است، از آن کار استغ فار کن د و ب ه س ویخ دا توب ه نمای د.

.377 ص 11وسائل الشیعه، ج 287حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : تکثروا کث یر الخی ر ال تس وا قلی ل ال ذنوب، تقل وال تس ون کث یرا. ف إن قلی ل ال ذنوب یجتم ع حتی یکام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:ک ار نی ک بس یار را، زی اد نش مارید،و گناه ان کم را هم کم ب ه حس اب نیاوری د،چ را ک ه گناه ان ان دک، جم ع می ش وند،ت ا آنک ه گن اه ب زرگ و بس یار می گردن د.

157امالی، شیخ مفید، ص 288حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ج ارب تأدیبا کفی بالتوبمم ر األی ام ع ظة.ام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:تج ربه ه ا ب رای ادب ک ردن،و گذش ت روزه ا ب رای موعظ ه و پن د، ک افی اس ت.

.256 ص 1حیاة االمام موسی بن جعفر علیه السالم، ج

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

289حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : یة نه اک عنها راک الل ه فی معص اک ان ی ای د طاع ة ام رک به ا. اک ان یفق دک الل ه عن وایاز ام ام ک اظم علی ه الس الم: بپرهیز که خداوند، تو را در معصیتی ببیند ک ه از آن نهی ک ردهاس ت، و بپرهیز که خداوند تو را در طاعتی نیابد که به آن فرمان دادهاس ت.

.248 و 246 ص 3مسند االمام الکاظم علیه السالم، ج 290حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ل، الم ؤمن اع ز من الجبتفل بالمع اول الجب ل یس ئ. تفل دین ه بش والم ؤمن الیس ام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:م ؤمن سرس خت ت ر از ک وه اس ت.ک وه ب ا کلن گ کن ده می ش ود،ام ا از دین م ؤمن هیچ چ یز کاس ته و کم نمی گ ردد.

.275 ص 1حیاه االمام موسی بن جعفر، ج 291حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : اک ان تمن ع فی طاع ة الل ه اییة الل ه . ه فی معص فتنف ق مثلیام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:مب ادا ک ه از خ رج ک ردن در راه اط اعت خ دا دری غ ک نی،ک ه درنتیج ه دوبراب ر آن را در نافرم انی خ دا خ رج ک نی!

.247 ص 3مسنداالمام الکاظم علیهاالسالم ج 292حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ان الح رام الینمی وان نمی الیب ارک ل ه فی ه، ار. ف ه ک ان زاده الی الن ه وم ا خل وجر علی وم ا انفق ه لم یام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:م ال ح رام رش د نمی کن د،و اگ ر هم اف زایش یاب د ب رکت ن دارد،و آنچ ه را هم ک ه از ح رام، انف اق کن د، پ اداش ن دارد، و آنچه راهم که باقی گ ذارد، رهتوش ه او ب ه س وی آتش جهنماس ت.

.379 ص 2مسنداالمام الکاظم علیه السالم ج 293حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه علی ه لیع ود ب زق من حل من طلب ه ذا ال ربیل الل ه . ه ک ان کالمجاه د فی س عیال ه ونفس از ام ام ک اظم علی ه الس الم روایت اس ت:ه ر کس این روزی را از راه حالل بجوی د،ت ا ب ه خ انواده و ب ه خ ودش برگرداند) و خ رج خ ود و خ انواده کن د (همچ ون جه ادگر در راه خداس ت.

.184، ص 6تهذیب، ج 294حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : رک ذل ک کف ر، کر وت ح دث بنعم الل ه ش الت کم بالش کر فارب طوا نع م ربک اة. نوا ام والکم بالز وحص ام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:ی اد ک ردن نعمته ای الهی »ش کر« اس ت،و ت رک آن ناسپاس ی اس ت.پس نعمته ای پروردگ ار را ب ه ش کر پیون د دهی د،

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

وداراییه ای خ ود را ب ا پ رداخت زک ات، حف ظ کنی د..248 ص 1حیاة االمام موسی بن جعفر علیه السالم، ج

295حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه، ک وبین ک اال علی مابین ع ح ق اخی ک إت ی التض عت حقه. ی ه لیس ب أخ من ض فانام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود: حق برادر دینی خود را، به اتکای دوستی و رفاقت میان خود و او، ض ایع مکن، زی را کس ی ک ه حقش را تب اه ک نی، دیگ ر»ب رادر« نیس ت!

.280 ص 1حیاة االمام موسی بن جعفر علیه السالم، ج 296حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : دق، انم ا یحت اج من اإلم ام اذا ق ال ص عـدل. حـکم واذا انـجز، وعـد واذا از س خنان ام ام ک اظم علی ه الس الم:از ام ام و پیش وا، این م ورد نی از اس ت ک ه:هرگ اه س خن می گوی د، راس ت بگوی د،و چ ون وع ده می ده د، وف ا کن د،و چ ون حکم می کن د، ب ه ع دالت رفت ار کن د.

.280 ص 1حیاة االمام موسی بن جعفر علیه السالم، ج 297حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ه انف ع فی األرض الءقام ة الح د للصـباحا. اربـعین القـطر من ام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:ب ر پاداش تن و اج رای ح د ب رای خ دا، در روی زمینسودمن دتر از ب اران چه ل روز اس ت.

.573، ح 146، ص 10تهذیب، ج

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

298حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : ج داء لیس من دواء اال و هـو یهی د، دن انف ع من امس اک الی ی ء فی الب ولیس ش ه. اال عمـا یحت اج الیام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:هیچ دارویی نیس ت؛ مگرآنک ه دردی را تحری ک می کن د.ب رای ب دن، چ یزی س ودمندتر از امس اک ونخ وردن نیس ت،مگ ر آنچ ه ک ه م ورد نی از ب دن باش د.

.256 ص 3مسنداالمام الکاظم علیه السالم، ج 299حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : دوا فی الطع ام اس قص و ان الن لالستـق امت ابـدانـهم. عمرو بن ابراهیم گوید: شنیدم که امام کاظم علی ه الس الممیفرم ود:اگ ر م ردم در خ وراک، میان ه روی داش ته باش ند،بدنه ایشان اس توار و س المت می ش ود.

.439محاسن برقی، ص 300حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : حم، من ادخ ل جوف ه حم ینبت الل اللداء. مثلـها اخـرجت شـحم لـقمة موسی بن بکر گوید ش نیدم ک ه ام ام ک اظم علی ه الس الممیفرم ود: »گوشت«، گوشت را می رویاند، هر کس یک لقم ه »چ ربی«وارد ب دن خ ود کن د، ب ه هم ان ان دازه »درد« پدی د می آورد.

.465محاسن برقی، ص 301حدیث

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

ام ام ک اظم علی ه الس الم : کثـرة الهـم تـورث اله رم.ام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:ان دوه بس یار، پ یری می آورد.

.265 ص 3مسنداالمام الکاظم، ج 302حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : من ذک ر رجال من خلف ه، ه، اس لم یغتب بم ا هوفی ه مم ا عرف ه الن ره من خلف ه، ومن ذک ه، اس اغتاب بم ا ه و فی ه مم ا ال یعرف ه الن ره بم ا لیس فی ه فق د بـهـته. ومن ذکام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود: هر کس پشت س ر دیگ ری، چ یزی بگوی د ک ه در او هس ت وم ردم ه م آن را می دانن د، او را غیبت نک رده اس ت. هر کس پشت سر او چیزی بگوید که در او هس ت ولی م ردمآن را نمی دانن د، غیبتش را ک رده اس ت. و هر کس چیزی درب اره کس ی بگوی د ک ه در او نیس ت، ب ه اوبهت ان زده اس ت.

.358 ص 2اصول کافی، ج 303حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : العج ب ک ل العج براب للمحتمین من الطع ام والش مخاف ة ال داء ان ین زل بهم،کی ف الیحتم ون من ال ذنوب دانهم. تعلت فی اب ار اذا اش مخاف ة النام ام ک اظم علی ه الس الم فرم ود:شگفت ا! شگفت ا!از آن ان ک ه از خ وردنی و آش امیدنی پره یز می کنن د،

بنیاد فرهنگی تربیتی ضیاءالصالحینwww.ziaossalehin.ir

از بی م آن که درد، ب ر آن ان ف رود آی د،چ گونه از گن اهان پره یز نمی کنن د،از بیم آتش، آنگ اه ک ه در بدنهایش ان ش عله افکن د!

.251 ص 3مسند االمام الکاظم علیه السالم، ج 304حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : التمنح وا الجه ال الحکم ة فتظلموه ا،والتمنـعـوها اه لها فت ظلموهم.از وص ایای ام ام ک اظم علی ه الس الم ب ه هش ام:»حکمت« را ب ه نادان ان ندهی د،ک ه ب ه حکمت ظلم ک رده ایدو آن را از اهلش دری غ نکنی د، ک ه ب ه آن ان س تم ک رده ای د.

.303، ص 75بحاراالنوار، ج 305حدیث

ام ام ک اظم علی ه الس الم : فا، هل والینبت فی الص رع ینبت فی الس ان ال زع ذلک الحکم ة تعم ر فی القلب المتواض فکر الجب ار. والتعم ر فی القلب المتکبام ام موس ی بن جعف ر علی ه الس الم فرم ود:زراعت، در زمین هم وار می روی د، ن ه در س نگالخ.حکمت هم در دل متواض ع، آب اد می ش ود،ن ه در دل متکب ر و گ ردنکش.

.312 ص 75بحاراالنوار، ج