4-нұсқа1. У дыбысы қай сөзде жіңішке айтылады.А) Шашу.В) Суретші.С) Қоңырау.Д) Жазу.2. Қатар жазылған үнді дауыссыз дыбыстары бар сөздерді тап.А) Ферма,қармақ.В) Дөңгелек,балық.С) Қурай,білек.Д) Шөбі,сап.3. Бірыңғай бітеу буынды сөзді тап.А) Қаршыға.В) Қасқыр.С) Қарға.Д) Құмырсқа.4. Дыбыс үндестігіне сай дұрыс жазылған сөзді белгіле.А) Басшы,Бозжан.В) Башшы,Божжан.С) Башсы,Божзан.Д) Базшы,Босжан.5. Қысқарған сөздерді анықта.А) АҚШ,кг,ҚР.В) КСРО,әуежай.С) ҚХР,турист.Д) Педкеңес,студент.6. Қате жазылған сөзді анықта.А) Килограмм.В) Облмаслихат.С) Түрксіб.Д) Ұжымшар.7. Антоним сөздерді көрсет.А) Көне-жаңа.В) Әскер-жау.С) Қым-қиғаш.Д) Еңбекақы,жалақы.8. Түбір сөзге жұрнақ қосылу арқылы жасалған сөзді ата.А) Туынды сөз.В) Түбір сөз.С) Қос сөз.Д) Қыстырма сөз.9. Бір түбірден бірнеше туынды сөз жасала береді.Сондай сөздерді ата.А) Түбірлес сөздер.В) Туынды сөздер.С) Түбір сөздер.Д) Қос сөздер.10. Жіктелген зат есімді тап.А) Көлмін.В) Ұсталар.С) Оқыдым.Д) Ойлады.11. «Әжесі» сөзі тәуелдеулі зат есімнің нешінші жағы.А) I жақ.В) III жақ.С) Сыпайы түрі.Д) II жақ.12. Туынды зат есімді тап.А) Күй,өрмек.В) Іскер,байлық.С) Әкем,түйе.Д) Қазандар,қозылар.13. Табыс септіктің сұрақтарын көрсет.А) Кімде?Неде?В) Кімнен?Неден?С) Кімді?Нені?Кімдерді?Нелерді?Д) Кімнің?Ненің?14. Туынды сын есімді тап.А) Өнерлі,күшті.В) Жұпар.С) Тәтті,қызыл.Д) Жалпақ.15. Реттік сан есім қатарын белгіле.А) Екі,үшеу.В) Үшінші, төртінші.С) Бесінші, алтау.Д) Жеті, үшінші.16. Туынды етістікті тап.А) Сәнден.В) Өс.С) Жию.Д) Кетті.17. Хабарлау мақсатымен айтылған сөйлемнің түрін ата.А) Сұраулы сөйлем.В) Хабарлы сөйлем.С) Жай сөйлем.Д) Лепті сөйлем.18. Құрмалас сөйлемді көрсет.А) Ұлдар еден жуды.В) Электр шамдары артта қалды.С) Көктем келді: күн жылынды,жер көгерді.Д) Күн батты.19. Бірыңғай мүшелер қандай шылаулар қайталанып келгенде,олардың арасынан үтір қойылады.А) да,де,та,те.В) қой,ғой,ақ.С) мен,бен,пен.Д) дейін,кейін.20. Қыстырма сөздердің құрамы жағынан жасалу жолын көрсет.А) Екі сөзден.В) Бір сөзден.С) Бір сөзден, бірнеше сөзден.Д) Бірнеше сөзден.

5-нұсқа1. Ашық дауыстыларды анықта.

А) О,Ө,М,У.В) Ы,І,О,Ө.С) А,Ә,О,Ө,Е.Д) Ә,Ө,О,І.2. «ң » әрпі жазылатын сөзді белгіле.А) Сана.В) Бұрынғы.С) Көніл.Д) Концерт.3. Тасымалдауға келмейтін сөздерді көрсет.А) Қала,қауын,орман.В) От,бұлт,ата,ою.С) Кеше,қиын,жуын.Д) Бөлтірік,ауыз,жауын.4. Дыбыс үндестігіне сай дұрыс жазылған сөзді көрсет.А) Досжан,сөзсіз.В) Дозжан,сөззіз.С) Дожжан,сөссіз.Д) Дошжан,сөсіз.5. Екі немесе одан да көп түбірден жасалған сөзді ата.А) Қысқарған сөз.В) Күрделі сөз.С) Біріккен сөз.Д) Қос сөз.6. Қысқарған сөздерге қосымшалардың жалғануын көрсет.А) Үтір қою арқылы.В) Бірге жазылады.С) Бөлек жазылады.Д) Сызықша қою арқылы.7. Синоним сөздерді белгіле.А) Кәрі,қарт,қария.В) Биік,аласа.С) Қате,дұрыс.Д) Ата,әже.8. Туынды сөзді анықта.А) Тәрбие,таулы.В) Құрылысшы,көңілді.С) Жыр,төрле.Д) Еңбек,тәрбиеші.9. Сөздерді құрамына қарай ата.Су,аң,шекара,кеш,ән.А) Түбір сөз.В) Туынды сөз.С) Дара сөз.Д) Күрделі сөз.10. Жіктік жалғауы жалғанған зат есімді тап.А) Бөлмелер.В) Дәрігермін.С) Ұшаққа.Д) Бейбітшілікті.11. I-II жақ тәуелдеулі зат есімдерге барыс септікте қандай жалғаулар жалғанатынын көрсет.А) -нда,-нде.В) -на,-не.С) -а,-е.Д) -ны,-ды.12. Туынды зат есімнің жасалуын анықта.А) Жалғау жалғану арқылы.В) Жұрнақ жалғану арқылы.С) Туынды зат есім болмайды.Д) Жалғау,жұрнақ жалғану арқылы.13. Шығыс септікте тұрған сөзді анықта.А) Терезені.В) Кітаптар.С) Киімін.Д) Шегірткеден.14. Бірінші сыңары сын есім,екінші сыңары зат есімнен болған сөз тіркесін көрсет. А) Екі бала.В) Тұнық су.С) Сегіз жыл.Д) Тез оқу.15. Есептік сан есімді реттік сан есімге дұрыс айналдыр.А) Төртеу сынып.В) Төртінші сынып.С) Төрт сынып.Д) Сынып төртеу.16. Күрделі етістікті белгіле.А) Айтып отыр.В) Сөйледі.С) Жауды.Д) Жап.17. Сөйлемге тиісті тыныс белгіні тап. Мұзайдында коньки тебу қандай тамаша А) Нүкте.В) Леп белгісі.С) Сұрақ белгісі.Д) Қос нүкте.18. Құрмалас сөйлемнің бірінші жай сөйлеміндегі баяндауышын тап.Қарлығаш төмен ұшса,күн жауады.А) Ұшса.В) Жауады.С) Төмен.Д) Күн.19. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін анықта.А) Анықтауыш.В) Толықтауыш.С) Бастауыш,баяндауыш.Д) Пысықтауыш.20. Қыстырма сөздерді белгіле.А) Амал қанша,бәсе.В) Қысқасы,кездестір.С) Кім біледі,кекшіл.Д) Жетпіс,кім білсін.

6-нұсқа1. Жуан дауысты дыбыстарды тап.А) А,Б,З,Ө.В) Ә,Е,О,Й,І.С) А,О,Ұ,Ы.Д) А,Б,И,Е.

2. Дауыссыз дыбыстардың түрлерін ата.А) Ашық,қысаң,қатаң.В) Үнді,ұяң,қатаң.С) Еріндік,езулік,жуан.Д) Жіңішке,ашық,ұяң.3. Буынға дұрыс бөлінген сөзді белгіле.А) Ша-пал-ақ-тап.В) Шапал-ақтап.С) Ша-па-лақ-тап.Д) Ша-палақ-тап.4. Дауыссыз дыбыстардың бір-біріне ықпал етіп,өзара үндесіп айтылуын ата.А) Буын үндестігі.В) Буын,дыбыс үндестігі.С) Дыбыс,буын үндестігі.Д) Дыбыс үндестігі.5. Күшейткіш буын арқылы жасалған қос сөзді белгіле.А) Ап-ашық.В) Күте-күте.С) Ата-баба.Д) Қырқа-қырқа.6. Екі түбірден жасалған сөзді ата.А) Қос сөз.В) Біріккен сөз.С) Қыстырма сөз.Д) Қаратпа сөз.7. Антоним сөздерді тап.А) Көк,көкшіл.В) Ақ,қара.С) Оқушы,шәкірт.Д)Ұғымтал,зерек.8. Туынды сөздердің жасалу жолдарын көрсет.А) Қос сөз арқылы.В) Жалғау арқылы.С) Жұрнақ арқылы.Д) Түбір арқылы.9. Сөздің одан әрі бөлінбейтін мағыналы бөлігін ата.А) Туынды сөз.В) Түбір сөз.С) Күрделі сөз.Д) Негізгі сөз.10. Көптік жалғаулы сөзді тап.А) Еңбектің,мектептер.В) Ұшқыштар,дәптерлер.С) Кітаптар,сызғыш.Д) Атанамыз,оқушылар.11. Тәуелдік жалғауының II жағында тұрған сөзді тап.А) Қалам.В) Басы.С) Арманың.Д) Балама.12. Жалпы есімді көрсет.А) Тайбурыл.В) Өскемен.С) Есіл.Д) Мал.13.Табыс септігінің жалғауын тап.А) -ны,-ні,-ды,-ді,-ты,-ті,-н.В) -да,-де,-та,-те,-нда,-нде.С) -ға,-ге,-қа,-ке,-а,-е,-на,-не. Д) -ым,-ім,-м.14. Заттың сынын білдіретін сөзді көрсет.А) Қаз.В) Сұлу.С) Ауа.Д) Жауын.15. Сан есімнің түрлерін көрсет.А) Есептік,туынды.В) Дара,негізгі.С) Жай,күрделі.Д) Дара,күрделі.16. Өсті,құйды деген сөздер қай сөз табына жататынын анықта.А) Етістік.В) Зат есім.С) Сан есім.Д) Сын есім.17. Адамның көңіл-күйін ,сезімін білдіретін сөйлемді ата.А) Сұраулы сөйлем.В) Лепті сөйлем.С) Хабарлы сөйлем.Д) Жай сөйлем.18. Екі немесе одан да көп жай сөйлемнен құралған сөйлемді ата.А) Жай сөйлем.В) Құрмалас сөйлем.С) Жалаң сөйлем.Д) Жайылма сөйлем.19. Сөйлемде бір сұраққа жауап беріп,бірдей тұлғада айтылған сөздер қалай аталатынын тап.А) Сөйлем мүшелері.В) Сөйлемнің күрделі мүшелері.С) Сөйлемнің дара мүшелері.Д) Сөйлемнің бірыңғай мүшелері.20. Қаратпа сөзі бар дұрыс құрылған сөйлемді көрсет.А) Етті нағашы турап беріңізші.В) Нағашы,етті турап беріңізші.С) Нағашым ет турады.Д) Турап беріңізші нағашы етті.

7 Нұсқа

1.«У» дыбысы даусты болып тұрған қатарды белгіле. А)Аққу. В)Ау. C)Әуе. D)Ауа.

2. «Фатима» сөзіндегі дауыссыз дыбыстар қатарын көрсет.А)4 В)3 C)5 D)23. Тасымалданбайтын сөзді белгіле.А)Балта. B)Адам. C)Құлын. D)Балалар.4. Дұрыс жазылған қатарды белгіле.А)Сар-Арқа. B)Сарыарқа. C)Сарарқа D)Сары-Арқа.5. Біріккен сөз жазылған қатарды белгіле.А)Әнші.B)Алатау.C)Ұзын-қысқа.D)Қария.6. Қос сөздер жазылған қатарды белгле.А)Бұзаубас. B)Қосаяқ. C)Түйе-түйе D)Балық.7. «Адал» сөзіне қарама-қарсы мағыналы сөз қатарын белгіле.А)Жомарт. В)Арам. C)Бейнет. D)Жамандық.8. Туынды сөз қатарын белгіле.А)Балапан. B)Өнер. C)Жарысқа. D)Кітап.9.«Өнер» сөзінен туынды сөз шығатындай етіп, тиісті қосымшаны тап.А)-лер. B)-ге. C)-лі.D)-ші.10 . «Қоян» сөзіне жалғанатын көптік жалғауын белгіле.А)-лар. B)-тар. C)-дар. D)-дер.11. Тәуелдік жалғауы жалғанған сөзді белгіле.А)Кітабы. B)Кітаптар. C)Кітапханада. D)Кітаптың.12.Жалқы есімді белгіле.А)Жетісу.B)Өзен.C)Қала.D)Адам.13. Көмектес септікте тұрған сөзді белгіле.А)Достық. B)Доспен. C)Досқа. D)Досты14.Сын есімнің сұрағын белгіле.А)Кім?не? B)Кімге?неге? C)Қанша?неше? D)Қандай?қай?15.Сан есімді белгіле.А)Аспан. B)Үшінші. C)Секірді. D)Жасыл.16.Негізгі етістікті белгіле.А)Тазала.B)Арқанда.C)Көр.D)Биле.17.Хабарлы сөйлемді белгіле.А)Малшы мал бақты B)Илеу деген не C)Ақ бота D)Әдепті бала18. Екі немесе одан да көп жай сөйлемнен құралған сөйлемді көрсет.А)Жайылма сөйлем.B)Құрмалас сөйлем.C)Жай сөйлем.D)Жалаң сайлем.19. Бастауыштың ісін, қимылын білдіретін сөздерді белгіле.А)Толықтауыш. B)Баяндауыш. C)Бастауыш.D)Тұрлаулы мүшелер.20. Қаратпа сөзі бар сөйлемді көрсет.А)Иә,балам сабақ қарадың ба?B)Ақыл озбайды,білім тозбайды.C)Түлкі ірімшікті жеп қойды.D)Сөйтіп,ауылға қайта қайттық.

8 Нұсқа1.« Бұйым» сөзіндегі дауысты дыбыстар қатарын белгіле. А)Б,Ұ. B)Ұ,Ы. C)Й,М. D)Б,М.2. Дауыссыз дыбыстардың түрлерін белгіле. А)Қысаң,ұяң.B)Жуан,ашық.C)Еріндік,жіңішке.D)Қатаң,ұяң,үнді.

3. Буынға дұрыс бөлінген қатарды белгіле.А)Тау-ық. B)Та-уық. C)Т-ау-ық. D)Та-у-ық.4.Дұрыс жазылған қатарды белгіле.А)Теңішші.B)Теңізші.C)Теңісші.D)Теңіссі.5.Күрделі сөз жазылған қатарды белгіле.А)Сарыағаш. B)Менің анам. C)Мектеп оқушылары. D)Біздің балалар.6.Бірікккен сөз қатарын белгіле.А)Он бес.B)Торғай.C)Кемпірқосақ.D)Қора-қора.7.«Момын» сөзіне мағыасы жуық, мәндес сөзді белгіле.А)Шпашаң.В)Әдепті.C)Жуас.D)Сыпайы.8.Туынды сөз қатарын белгіле.А)Досым.B)Талапкер.C)Балалар.D)Ұлттық.9.«Іс» түбір сөзінен туынды сөз шығатындай етіп, тиісті қосымшаны тап.А)-пен.B)-кер.C)-ті.D)-тен.10.Көптік жалғауы жалғанған сөз қатарын белгіле.А)Үзеңгі.B)Қояндар.C)Терезеге.D)Дәптермен.11.Тәуелденіп тұрған сөзді белгіле.А)Оқулыққа.B)Оқулығым.C)Оқулықтар.D)Оқушысың.12.Жалқы есімді белгіле.А)Дала.B)Тайбурыл..C)Ит.D)Көл.13.Ілік септікте жазылған сөзді белгіле.А)Олжаспен.B)Олжастың.C)Олжасты.D)Олжас.14.«Қандай?» сұрағына жауап беретін сөзді белгіле.А)Ағаш.B)Қызғылт.C)Бұталар.D)Ұшты.15.Сан есімнің сұрағын белгіле.А)Қандай?қай?.B)Қанша?неше?.C)Кім?не?D)Қайтті?.16.Туынды етістікті белгіле.А)Жаз. B)Ойлан.C)Оқы.D)Күт.17.Сұраулы сөйлемді көрсет.А)Айжан-тәртіпті оқушы B)Анаңа көмектестің беC)Асан жүздіD)Ауа райы қандай жақсы18.Бір ғана тиянақты ойды білдіретін дара сөйлемді көрсет.А)Құрмалас сөйлем.B)Жай сөйлем.C)Жайылма сөйлем.D)Жалаң сөйлем.19.Кім?не?кімдер?нелер? сұрақтарына жауа беретін сөйлемнің негізгі мүшесін тап.А)Баяндауыш B)Бастауыш C)анықтауыш D)Тұрлаусыз мүше.20.Қаратпа сөз бар сөйлемді көрсет.А)Алақай, ертең театрға барамыз. B)Қызым, су әкеп берші.C)Күн күркіреді де, жауын жауып кетті. D)Күлән су әкелді ме?

9 Нұсқа1.«Өзен» сөзінде неше дауыты дыбыс барын көрсет. А)4. В)3. C)2. D)1.2. «Шахталарға» сөзіндегі қатаң дауыссыздар қатарын белгіле.А)Р,Ғ. B)Ш,Х,Т. C)Л,Р. D)Ғ,Ш,Л.3. Буынға дұрыс бөлінген сөзді белгіле.А)Қыз-ыл. B)Көм-ір. C)Сыз-ғыш. D)Түй-е.

4. Қате жазылған қатарды белгіле.А)Дөңгелек.B)Клуб.C)Мектепі.D)Жаулық5. Қысқарған сөздер жазылған қатарды белгіле.А)АҚШ,ҚР. B)Бес-алты C)Көкқұтан D)Ойдым-ойдым.6. Күшейткіш буынды кос сөздер қатарын белгіле.А)Күні-түні. B)Үлкен-кіш. C)Қып-қызыл. D)Әке-шеше.7. «Әдепті» сөзіне мағынасы жуық, мәндес сөз қатарын белгіле.А)Инабатты В)Жақсы C)Көркем D)Ынтымақ8. Туынды сөзді тап.А)Шыршалар. B)Татулық. C)Диқан. D)Әкем.9. «Құрылыс» сөзінен туынды сөз шығатындай етіп,тиісті қосымшаны тауып белгіле.А)-тар. B)-шы. C)-қа.D)-пен.10. «Бишімін» сөзіндегі жіктік жалғауын көрсет.А)-мін. B)-шімін. C)-імін D)-шім11.Тәуелденіп тұрған сөзді белгіле.А)Әкелер. B)Әкеңіз. C)Әкеге. D)Әке.12. Жалпы есімді белгіле.А)Ертіс. B)Өзен. C)Алматы. D)Серік.13. Шығыс септкіте тұрған сөзді белгіле.А)Оқушыға.B)Оқушыдан. C)Оқушымен. D)Оқушы.14. Туынды сын есімді белгіле.А)Таза. B)Өнерлі. C)Әдемі. D)Сары.15. Есептік сан есімді белгіле.А)Алтыншы. B)Жеті. C)Отызыншы. D)Екінші16. Күрделі етістікті белгіле.А)Ойнады. B)Ойнап жүр. C)Оқыды. D)Көрді.17.Жауап алу мақсатында айтылған сөйлемді белгіле.А)Мен дүкенге бардым B)Нешінші сыныпта оқисың C)Сәуле-әдепті оқушыD)Өзеннің суы18.Жай сөйлемді белгіле.А)Әдепті бала -арлы бала,әдепсіз бала - сорлы бала.B)Ағам отын жарды.C)Ұлдар еден жуса,қыздар терезе сүртті. D)Суық су.19. «Досжан кеше Алматыға кетті.» Сөйлемдегі бастауышты белгіле.А)Алматыға.B)Досжан.C)Кеше.D)Кетті.20. Қыстырма сөзі бар сөйлемді белгіле.А)Әйтеуір,кешігіп қалмасаңдар болды.B)Шырағым,маған орын берші.C)Ол өжет адам еді. D)Жердің сәні-егін,елдің сәні-білім.

Қазақ тілінен 9 сыныптарға арналған тест сауалдары

І нұсқа

1. Әріп санынан дыбыс саны көп сөзді табыңызА) сендей В) айнадай С) аюдай Д) күлмей Е) жердей2. Үндестік заңына бағынбай тұрған сөзді көрсетіңізА) еңбекқор В) жалқау С) еріншек Д) ақылды Е) әдепті3. Тек ұяң дауыссыздары бар сөзді табыңызА) күзгі В) қысқы С) көктемгі Д) таңғы Е) жазғы4. Барыс септіктің шылауларын белгілеңіз А) туралы, үшін В) –ма/-ме С) ғой, -ақ Д) дейін, қарай Е) жайында5. Табыс септікте тұрған сөзді көрсетіңіз А) маған В) сенің С) үйінде Д) анама Е) мақсатын 6. Күрделі зат есімді көрсетіңіз А) қызыл ала В) Ертіс өзені С) он үш Д) бір-екі Е) Алматы – қала7. Қандай сын есім күшейтпелі түрде тұр?А) қып-қызыл В) үлкенірек С) әдепті Д) таза Е) сары ала8. 3, 5 сан есім қалай айтылады?А) үш бүтін В) үш жарты С) үш жарым Д) үш ширек Е) үштен бес9. Белгісіздік есімдікті табыңыз А) әлдекім В) ешкім С) кімнің Д) әркім Е) кімдер10. Етістік тудырушы жұрнақтарды көрсетіңізА) –лы/лі В) –шы/-ші С) –дық/-дік Д) –тар-тер Е) –ла/ле 11. Мезгіл үстеуді белгілеңізА) қысқы В) қысқа С) жоғары Д) төмен Е) сәл12. Адамға бағытталған одағайды табыңызА) моһ-моһ В) тәй-тәй С) шип-шип Д) шөк-шөк Е) түу13. Бейне еліктеу сөзді көрсетіңізА) тарс-тұрс В) гүрс-гүрс С) шапшаң Д) жалт Е) баяу14. Қарсылықты жалғаулықты табыңызА) өйткені В) дегенмен С) және Д) кейде Е) біресе15. Шектік демеулікті белгілеңізА) ғана В) ғой С) түгіл Д) ма, ме Е) бүкіл 16. Туралы қандай септіктің шылауы?А) Атау В) Ілік С) Барыс Д) Шығыс Е) Жатыс17. Жай сөйлемнің түрін анықтаңыз: Табиғатты қорғаңдар.А) хабарлы В) лепті С) бұйрықты Д) сұраулы Е) жалаң18. Атаулы сөйлемді көрсетіңіз

А) Күн ыстық. В) Ыстық күн. С) Сәлеметсіз бе! Д) Үйге барамын. Е) Алақай!

19. Ғылым таппай мақтаңба... қандай сөйлем? А) болымды В) жалаң С) белгісіз Д) болымсыз Е) сұраулы20. Сөйлемдегі қыстырма сөздің түрін анықтаңыз: Әлбетте, өнер сайысына қатысып тұру керек.А) ой тәртібі В) қуаныш С) растау Д) өкініш Е) аяушылық21. Бастауыш пен баяндауыш арасына нені қою керек: Қазақ халқы өнерсүйгіш халық А) тырнақша В) үтір С) қос нүкте Д) сызықша Е) дефис22. Сөйлемнің түрін анықтаңыз: Мұғалім маған «5» қойды, өйткені мен жақсы дайындалдым.А) ыңғайлас В) талғаулы С) кезектес Д) қарсылықты Е) себеп-салдар23. Қай мақалда антоним бар?А) Басқа пәле тілден. В) Тілде тиек жоқ. С) Жақсы сөз – жарым ырыс Д) Жаман айтпай, жақсы жоқ Е) Жақсы ісімен жақсы.24. Тұрақты сөз тіркестің маңызын табыңыз: қой аузынан шөп алмасА) білгір В) жуас С) әдемі Д) сәнқой Е) ерке25. Салалас сөйлемнің неше түрі бар?А) 2 В) 5 С) 6 Д) 3 Е) 426. Абай туралы кім роман жазды?А) М. Шаханов В) М. Әуезов С) М. Дулатов Д) Ә. Марғұлан Е) Қ. Сәтбаев27. «Қазақ» газетінің редакторы кім болды?А) М. Дулатов В) Ж. Аймауытов С) Б. Майлин Д) М. Жұмабаев Е) А. Байтұрсынов 28. Қазақтың тұңғыш ғалымы кім?А) Ш. Уәлиханов В) Ә. Марғұлан С) Қ. Сәтбаев Д) А. Байтұрсынов Е) Қ. Бекхожин29. «Азия дауысы» қандай фестиваль?А) қазақстандық В) азиялық С) халықаралық Д) еркіндік Е) дүниежүзілік30. Ең жасы үлкен батыр кім болды?А) Қабанбай В) Наурызбай С) Бөгенбай Д) Баян Е) Жасыбай

Қазақ тілінен 9 сыныптарға арналған тест сауалдары

ІІ нұсқа

1. Кірме сөзді көрсетіңізА) таң В) кітап С) ағайын Д) бала Е) ерте2. Қай сөзде тек тән дауысты дыбыстар бар?А) үміт В) кәде С) сәуле Д) ұлы Е) өзен3. Тұйық-бітеу-ашық буынды сөзді көрсетіңізА) аттарды В) арбалар С) ұнды Д) енді Е) төрт4. Қате тасымалданған сөзді табыңызА) ана-ға В) ұс-таз С) қа-те Д) а-на Е) қол-да5. Ілгерінді және кейінді ықпалдар бар сөзді көрсетіңізА) жұмыс В) үйде С) жүрегі Д) құлын Е) жаз6. Деректі зат есімді белгілеңізА) той В) достық С) сурет Д) сезім Е) білім7. Салыстырмалы шырайдағы сын есімді табыңызА) жақындау В) жақын С) жақын емесД) жақында Е) өте жақын8. Болжалды сан есімді көрсетіңізА) он бес В) бесінші С) бес Д) беске Е) бестей9. Қандай есімдіктер септелмейді?А) кім? не? В) әр, қайда С) бәрі Д) қандай Е) бұл10. Не істеп тұр? қандай етістіктің сұрағы? А) қалау рай В) өткен шақ С) келер шақ Д) ортақ етіс Е) нақ осы шақ11. Ырықсыз етісті көрсетіңіз А) ол барды В) диктант жазылды С) сен жуынД) өлең айтқыз Е) менімен сөйлесті 12. Мекен үстеуді табыңызА) ертең В) биыл С) баяу Д) мұнда Е) әзер-әзер13. Еліктеуіш сөзді көрсетіңізА) маң-маң В) құрау-құрау С) көс-көсД) асты-үсті Е) шөре-шөре14. Шығыс септік шылауын белгілеңізА) үшін, арқылы В) дейін, шейін С) қарай, даД) кейін, соң Е) таман, бірге15. Етістіктің ауыспалы түрін көрсетіңізА) көрдім В) көреді С) көрме Д) көру Е) көрген16. Оқшау сөздің түрін анықтаңыз: Әрине, жарнамада жұмыс істеу үшін талант керек. А) одағай В) қаратпа сөз С) қыстырма сөз Д) еліктеуіш сөз Е) демеулік шылау17. Сызықша не үшін қойылған: Тұмар – қағазға жазылған қоран аяты. А) қос сөз арасында В) реплика алдында С) бастауыш пен баяндауыш арасында Д) төл сөзден кейін Е) төлеу сөзден кейін18. Сөйлемнің түрін анықтаңыз: Сабаққа қалып келуге болмайды. А) жақсыз В) жақты С) жалаң Д) дара Е) күрделі

19. Фразеологизмнің баламасын табыңыз:Тілде тиек жоқ.

А) язык мой – враг мой В) договориться

С) язык проглотить Д) язык без костей Е) главное искусство - красноречие20. Бірыңғай толықтауышты көрсетіңізА) көз бен қас В) суық, аяз С) барды, келдіД) анама, әжеме Е) бүгін, ертең21. Күрделі бастауышы бар сөйлемді белгілеңіз А) Әкеммен бірге істеймін. В) Досым екеуміз қонаққа бардық.С) Келгендер үйге кірді.Д) Оқушы мен мұғалім сөйлесіп отыр. Е) Менің әкем – дәрігер. 22. Құрмалас сөйлемді көрсетіңізА) Құстар жылы жаққа ұшып кетті.В) Көктемде қар ериді, сайға ағады.С) Жаз келіп, жасыл шықты. Д) Күзде күн қысқарады, салқындайдыЕ) Шегіртке мен құмырсқа – дос емес.23. Қазақстанда мақта тек оңтүстікте ғана өседі. Пысықтауыштың түрі қандай?А) мезгіл В) мекен С) себеп-салдар Д) мақсат Е) мөлшер24. Сөйлемдегі сан есімнің рөлін анықтаңыз: Қазір екі мың тоғызыншы жыл.А) анықтауыш В) толықтауыш С) бастауышД) пысықтауыш Е) баяндауыш 25. Ш. Уәлихановтың еңбегін табыңызА) «Тіл құралы» В) «Абай жолы» С) «Ақиқат сыйы» Д) «Күлтегін» Е) «Киіз үй» 26. Себеп-салдар салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулығын көрсетіңізА) немесе В) яғни С) сондықтан Д) кейде Е) және27. Антонимдер бар мақалды көрсетіңізА) Күлме досқа – келер басқа.В) Жақсы дос ағадан да артық.С) Жаман сыйлағанды білмейді.Д) Жаман достан жақсы жау артық. Е) Ерте тұрсаң емерсің.28. Көне жазба түрік тілі қалай аталған? А) көне В) ежелгі С) руни Д) ескі Е) диалект29. Төле би қай жүздің биі?А) Кіші жүз В) Ұлы жүз С) Орта жүзД) Үлкен жүз Е) Кішкентай жүз30. «Ана туралы жыр» кімнің әні? А) Ш. Қалдаяқовтың В) Н. Тілендиевтің С) М. Төлебаевтың Д) М. Ілиясовтың Е) М. Омаровтың

Қазақ тілінен 9 сыныптарға арналған тест сауалдарыІІІ нұсқа

1. Зат есімді табыңыз А) ой В) ойла С) бар Д) басқар Е) бару2. Сын есімнің салыстырмалы шырайдағы формасын көрсетіңізА) әдемі В) әдемі ме? С) әдемілеу Д) ең әдемі Е) әдемі емес3. Етістіктің болымсыз түрін табыңызА) бар ма? В) барма С) бару керек Д) барған Е) барамын4. Сан есімнің неше түрі бар?А) 5 В) 6 С) 7 Д) 8 Е) 45. Жалқы зат есімді көрсетіңізА) мединститут В) табиғат С) ұл Д) бала Е) Екібастұз6. Жіктік есімдікті табыңызА) біз, біздің, өзі В) ешкім, ештеңе, дәнеңе С) қайда, қашан, кімД) бәрі, барлық, бүкіл Е) Сіз, ол, сен7. Өкініш одағайын белгілеңізА) алақай В) тәйт С) шіркін Д) қап Е) моһ-моһ8. Дыбыс еліктеуішті табыңыз А) сарт-сұрт В) былқ-былқ С) жарқ-жұрқ Д) салпаң-салпаң Е) әзер-әзер9. Септеулік шылауды белгілеңізА) бардым ғой В) алдың ба? С) сабақтан кейін Д) көңіл мен күй Е) бәрі де10. Зат есімнен жасалған сын есімді көрсетіңізА) қалаға В) қаламен С) қаламыз Д) қалалық Е) қалаларың11. Реттік сан есімді табыңызА) жиырмасыншы В) жиырма С) жиырмадан Д) жиырмадай Е) жиырма екі12. Тұйық етістікті көрсетіңізА) бағала В) бағалаймын С) бағалама Д) бағаламау Е) бағалаңыз13. Сөйлемдегі сын есімнің рөлін көрсетіңіз: Менің ұлым өте ақылды.А) бастауыш В) баяндауыш С) анықтауыш Д) толықтауыш Е) пысықтауыш14. Деректі зат есімді табыңызА) мінез В) арман С) орман Д) қайрат Е) қуат15. Мекен үстеуді белгілеңізА) кеше В) былтыр С) биыл Д) жылдам Е) осында 16. Жалғаулықты шылауды табыңызА) үйге қарай В) ащы мен тұщы С) доспен бірге Д) алмай-ақ қой Е) жай отырма17. Белгісіздік есімдікті көрсетіңіз А) біреу келді В) ешкім жоқ С) бәрі болды Д) сенімен бірге Е) қайдасың?18. Есімшенің жұрнақтарын белгілеңізА) –ды/-ді В) –лық/-лік С) –шы/-ші Д) –ған/-қан Е) –а/-е/-й19. Сөйлемдегі үстеудің рөлін көрсетіңіз: Оқушылар концертке ерте келіпті.А) толықтауыш В) пысықтауыш С) баяндауыш Д) бастауыш Е) анықтауыш20. Күшейтпелі сын есімді табыңызА) сары ала В) үлкенірек С) табыскер Д) белгілі Е) аса көрнекті21. Жалпы есімді белгілеңізА) Қаңтар В) Қостанай С) Қызылорда Д) Қарағанды Е) Қаратау

22. Сан есімнен жасалған зат есімді көрсетіңізА) бесеу В) мың-мыңнан С) екілік Д) отызыншы Е) жүз бүтін, оннан төрт23. Біріккен зат есімді табыңыз А) ата-ана В) төбе-төбе С) ақсақал Д) алақай Е) бес-алты24. Шақыру одағайды көрсетіңізА) паһ-паһ В) көс-көс С) тарс-тұрс Д) бәрекелді Е) апырмай25. Демеулік шылауды табыңызА) бар ма, жоқ па? В) айтқан жоқ С) келген емес Д) алаңға дейін Е) көмегімен26. Туынды сын есімді көрсетіңізА) сирек В) қиын С) көрікті Д) алыс Е) жарық 27. Күрделі етістікті табыңызА) жазған В) жазатын С) жазбайды Д) жазып отыр Е) жазбақпыз28. Жалғаудың неше түрі бар?А) 5 В) 3 С) 2 Д) 4 Е) 129. Өткен шақта тұрған етістікті табыңызА) әкелдім В) сұраймын С) жауап берші Д) ән шырқайды Е) ойнап жүр30. Есімдік қандай септікте тұр? сағанА) Атау В) Ілік С) Көмектес Д) Жатыс Е) Барыс

Вариант 01 1. Мағыналары бір-біріне қарама-қарсы

сөздердің атауын табыңыз.A) Омоним.B) Көп мағыналы.C) Антоним.D) Синоним.E) Фразеологизм.

Вариант 02 1. Мақалдардан антоним сөздерді табыңыз

A) Бірлік, ынтымақ – байлық, бақ. B) Ынтымақ болмай, іс оңбас.C) Көп сөз – көмір, аз сөз – алтын.D) Ел бірлігі – ел теңдігі.E) Әлін білмеген әлек.

2. Жуан дауысты дыбыстар қатарын көрсетіңіз.A) ң, и.B) а, ы.C) е, ң.D) у, ң.E) і, о.

2. Орыс тілінен енген сөздерде қолданылатын белгілерді көрсетіңіз.A) Ъ, Е.B) Ь, О.C) Ъ, Ь.D) Ъ, Е.E) А, Е.

3. Бірыңғай қатаң дауыссыз дыбыстар қатарын көрсетіңіз.A) Б, в, п, й.B) Р, т, к, қ.C) Р, н, л, м.D) Щ, ш, х, ц.E) У, т, з, ж.

3. Тек ұяң дауыссыздарды көрсетіңіз. A) Б, В, Р, Л…B) Д, Ж, С, В…C) Б, В, Ғ, З…D) П, У, Х, В…E) П, Ғ, В, К…

4. Тұйық буынды сөзді табыңыз.A) Тұз.B) Ана.C) Ақ.D) Көк.E) Нан.

4. Тек ашық буынды сөзді анықтаңыз. A) Кеше. B) Батыс. C) Тағам. D) Даңғыл.E) Ертең.

5. Сөйлемді аяқтаңыз:22 қыркүйек - Қазақстан халықтарының ...A) Білім күні.B) Жаңа жыл.

5. Толықтауыштың сұрағын белгілеңіз.A) Кім?B) Не істеді?C) Кімді?D) Қашан?

C) Жеңіс күні.D) Тілдері күні.E) Тәуелсіз күні.

E) Қалай?

6. «Екінші Аристотель» деп атанған ғалымды анықтаңыз.A) Платон.B) Анақарыс.C) Әли ибн Сина.D) Әл-Фараби.E) Қ.А.Иасауи.

6. Қазақстан Республикасының рәміздері қабылданған жылды белгілеңіз.A) 2007 ж.B) 1986 ж.C) 1992 ж.D) 1990 ж.E) 1991 ж.

7. Қазақтың тұңғыш кинорежиссерін белгілеңіз.A) А.Әшімов. B) Қ.Байсейітов.C) Ш.Айманов.D) Қ.Тастанбеков.E) Д.Жолжақсынов.

7. Түркістан қаласы Қазақстанның қай жерінде орналасқанын белгілеңіз.A) Солтүстік батыс.B) Оңтүстік. C) Батыс.D) Шығыс.E) Солтүстік.

8. Ғарышқа ұшқан тұңғыш қазақ азаматын белгілеңіз.A) Ю.Гагарин.B) Т.Мұсабаев.C) С. Королев.D) Т.Әубәкіров.E) В.Титов.

8. Қазақ бейнелеу өнерінің негізін қалаушы, адамды белгілеңіз.A) Шоқан Уәлиханов.B) Қаныш Сәтпаев.C) Әбілхан Қастеев.D) Гүлфайруз Ысмайылова.E) Дина Нұрпейісова.

9. Көп нүктенің орнына сәйкес келетін сын есімді қойыңыз. Айдынның көзі қара, бойы ұзын, мінезі ...A) Жұмсақ.B) Кіші.C) Көк.D) Ұзын.E) Қысқа.

9. Балаларға білім беретін адамды табыңыз.A) Мұғалім.B) Инженер.C) Дәрігер.D) Аспазшы.E) Архитектор.

10. Тек жіңішке дауысты дыбыстар қатарын анықтаңыз.A) Ә, ө, і.B) А, ә, е.C) Ы, і, и.D) Э, о, ү.E) О, ө, у.

10. Тек жуан дауысты дыбысты сөздер қатарын көрсетіңіз.A) Ұлытау, қуғыншы.B) Қыстыгүні, кітаптар.C) Емхана, арбакеш.D) Игілік, ержүрек.E) Кенесары, өнерпаз.

11. Түбір сөзді көрсетіңіз.A) Достық.B) Жазбалар.C) Кірме.D) Ой.E) Аумалы.

11. Негізгі түбірден тұратын сөзді анықтаңыз. A) Кезекші. B) Күзгі.C) Бас. D) Бұлтты. E) Суретші.

12. Жұрнағы бар сөзді анықтаңыз.A) Елім. B) Еліміздің.C) Елмен.D) Елдік.E) Елде.

12. Жұрнақ жалғанған сөзді табыңыз.A) Қыздарға.B) Көк шай.C) Әдемі-ақ.D) Бүгінгі.E) Жөнімен.

13. Жалпылау есімдігін табыңыз.A) Дәнеңе.B) Кейбір.C) Түгел.D) Өзіміз.E) Әрқалай.

13. Жіктік жалғауы бар сөздерді табыңыз.A) Суретті.B) Суретімен.C) Суреттер.D) Суретшімін.E) Суреті.

14. Күрделі сан есімді белгілеңіз.A) Алты.B) Үшінші.

14. Болжалды сан есімді табыңыз.A) Үш жарым.B) Төртеу.

C) Он үш.D) Бес.E) Жиырма.

C) Жиырмадай.D) Бесеуден.E) Алпыс.

15. Болымсыздық есімдіктерді аңықтаңыз.A) Олар, бұлар.B) Ешқашан, ешқайда.C) Кейбіреуге, біреудің.D) Мен, сен.E) Менен, одан.

15. Жалпылау есімдігін табыңыз.A) Кей шақта.B) Әрқашан.C) Бүкіл.D) Неге.E) Дәнеңе.

16. Ауыспалы келер шақта тұрған етістікті табыңыз.A) Келдім.B) Алдың.C) Отырмын.D) Келемін.E) Жүрді.

16. Ауыспалы келер шақ етістігін анықтаңыз.A) Мен ертең театрға барамын.B) Оқушылар ағаш отырғызды.C) Мен институтта оқып жүрмін.D) Оқушылар сыныпта отыр.E) Құстар ұшып келді.

17. Толымды сөйлемді табыңыз.A) Абай Тоғжанмен қимай қоштасты.B) – Қайда барасың?C) – Ертең барасыз ба?D) Ертең келеді.E) Өзеннен аулаймыз.

17. Жай сөйлемнің қай түріне жататынын көрсетіңіз. Балалар кітапханаға кірді.A) Жақты.B) Жақсыз.C) Атаулы.D) Толымсыз.E) Жалаң.

18. Жайылма сөйлемді көрсетіңіз.A) Оқу басталатын уақытта жетті.B) Күн шықты.C) Мұғалім көңілді.D) Мектеп тап – таза.E) Таң атты.

18. Тыныс белгісі дұрыс қойылған қаратпа сөзді сөйлемді табыңыз.A) Сірә, бүгін күн суытар?B) Асқар ауа райы қандай тамаша!C) Тыңда, дала, Жамбылды!D) Жолдастар тынышталыңдар!E) Домбыра даусы естілді.

19. “Түріктер мекені, елі” деген мағынаны білдіретін қаланы табыңыз.A) Отырар.B) Жамбыл.C) Алматы.D) Түркістан.E) Астана.

19. Қазақстанның ұлттық валютасы қай жылы айналымға енгізілгенін табыңыз.A) 1990 ж. B) 1991 ж. C) 1992 ж.D) 1993 ж.E) 1994 ж.

20. Ауыспалы мағынада жұмсалып тұрған сөзді табыңыз.A) Мамық төсек.B) Суық жел.C) Кеңпейіл адам.D) Суық қолды адам.E) Салқын ауа.

20. Мақалды аяқтаңыз.’’Жаңбыр жаумаса,Жер жетім,Басшы болмаса, … “A) Күн жетім.B) Ел жетім.C) Тау жетім.D) Сөз жетім.E) Жол жетім.

21. Синонимдер қатарын табыңыз.A) Бірінші-алғашқы.B) Белгілі-белгісіз.C) Пікір-саяхат.D) Баянды-сіңірген.E) Түбіне-басына.

21. Синонимдер қатарын табыңыз.A) Аймақ, қорық, белес.B) Күшті, ескі, қысқа.C) Көркем, әдемі, әсем.D) Ашық, кең, жаңа.E) Биік, аласа, ұзын.

22. Сын есімді табыңыз. A) Майлы.B) Турау.C) Оқу.D) Шырын.E) Кесу.

22. Туынды сын есімді табыңыз. A) Қызыл.B) Қарлы.C) Жаман.D) Үлкен.E) Кең.

23. Қажетті септеулікті анықтаңыз.«Мақал – мәтелдердің мазмұны ...

23. Сұраулық демеуліктерді анықтаңыз.A) пен, бен.

мұғалім әңгімелеп береді»A) Үшін.B) Дейін.C) Соң.D) Туралы.E) Кейін.

B) ма, ме.C) және, әрі.D) -міс, -мыс.E) әлде, немесе.

24. Салалас құрмалас сөйлемнің түрін аңықтаңыз.A) Ыңғайлас.B) Құрмалас.C) Бұйрықты.D) Хабарлы.E) Жай.

24. Сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.A) Бүгін күн бұлтты болады, оқтын-оқтын жаңбыр жауады.B) Бүкіл жайлау елінен, қырдан қонақтар келе бастады.C) Қаздар, үйректер жылы жаққа ұшып кетті.D) Көрші отырсақ та, кездесе беруге уақыт жетпейді.E) Оған аудармашы болу қиын, дегенмен қызмет атқарып жүр.

25. Біреудің сөзінің бұлжытпай, өзгеріссіз берілуі қалай деп аталатынын анықтаңыз.A) Қыстырма сөз.B) Төлеу сөз.C) Төл сөз.D) Қаратпа сөз.E) Автор сөзі.

25. Кіші планетаға аты берілген қазақтың ғалымын белгілеңіз.A) Шоқан Уәлиханов.B) Мұхтар Әуезов.C) Ахмет Байтұрсынов.D) Қаныш Сәтпаев.E) Тұрар Рысқұлов.

Есімдік1. Есімдік сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр.Батырлар есімі ешқашан ұмытылмайды.А) толықтауыш, В) баяндауыш, С) пысықтауыш, Д) бастауыш, Е) анықтауыш.2. Болымсыздық есімдігін табыңыз.А) дәнеме, В) бірдеме, С) кімде-кім, Д) әлде – кім, Е) біреу.3. Толықтауыш қызметін атқарып тұрған есімдікті көрсетіңіз.Ол бізбен үнемі ақылдасады, кеңеседі.А) ол, В) бізбен, С) үнемі, Д) ақылдасады, Е) кеңеседі.4. Қате тәуелденген есімдікті табыңыз,А) менің мынауым, В) сенің бұның, С) сіздің осыңыз, Д) оның мұнысы, Е) біздің олымыз.5. Дұрыс септелген есімдікті табыңыз.А( менге, В) сенмен, С) сода, Д) бұдан Е) сенің.6. Есімдіктің неше түрі бар?А) А) 7, В) 5, С) 8, Д) 4, Е) 3.7. Сілтеу есімдігін көрсетіңіз?А)анау, В) кім? С) сендер, Д) ешқашан, Е) өздері.8. Сөйлемде есімдіктің қай түрі кездеседі? Бүкіл сынып оқушылары кешкі сағат беске жиналды.А) жіктік, В) өздік, С) жалпылық, Д) болымсыздық, Е) белгісіздік.9. Септеліп тұрған есімдікті көрсетіңіз.А(осынау, В) әрине, С) маған, Д) кейбіреулер, Е) ештеңе.10. Төрт түрлі жалғау жалғанған өздік есімдігін табыңыз.А) өздері, В) өздеріңіздің, С) өзіңнен, Д) өзі, Е) өздерімізденсің.11.Шығыс септігінде тұрған есімдікті көрсет.А) менің, Б) оларға, с) сіздермен, Д) сендерден, Е) оған.12. Өздік есімдікті тіркесті көрсетіңіз.А) сенкімсің, В) өзің кел, С) оны көру, Д) кім келді, Е) олар барады.13. Көп мағыналы сөзді белгілеңіз.А) өзен, В) кәсіп, С) көл, Д) мұражай, Е) ер.14. Тура мағыналы тіркесті белгіле. А) ыстық сезім, В) суық мінез, С) ыстық сүт, Д) ауыр жол, Е) қара жел.15) сілтеу есімдігінің үшінші жағында тұрған сөзді көрсет. А) мынау, В) олардың, С) бұнымен, Д)олар Е) осылармен.16. Мына сөйлемде есімдіктің қай түрі кездеседі? Ол ешқашан жаман баға алған емес.А) болымсыздық, В) сілтеу, С) жіктеу өздік, Д)жалпылау, е( белгісіздік.

17. Есімдік сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр? «Сіз» деген - әдеп, «біз» деген – көмек.А) бастауыш, В( анықтауыш, С) пысықтауыш, Д) баяндауыш, Е) толықтауыш.18. Жазылуы дұрыс есімдіктер қатарын көрсетіңіз.А) еш уақытта, еш қашан, В) әлде кім, әр адам, С) әркім, ешқайда, Д) бір неше, бір ай, Е) бүтін, ештеңе.19. Есімдік сөйлемде қандай жағдайда анықтауыш болады?А) зат есім орнына қолданылса, В) сын есім, сан есім орнына қолданылса, с) мезгіл ,мекен мағынасын білдірсе, Д) сөйлемнің соңында келсе, Е) үстеу сөздің орнына қолданылса.20. «Бұлармен» қай есімдік түріне жатады?А) жіктік, В) сілтеу, С) тәуелдік формаға, Д) белгісіздік, Е) өздік. 21. Күрделі есімдіктер қатарын табыңыз.А) күллі, барша, В) өзім, өздеріңіз, С) қашаннан, қайсысы, Д) мынау, осыңыз, Е) әркім, қайсыбір.22. Жалпылау есімдігі қатысқан сөйлемді табыңыз.А) бүкіл, В) өздері, С) бұлармен, Д) оларша, Е) нешінші.23. Қандай есімдік қатысқан сөйлем? Олар сабаққа дайындалып отыр.А) өздік, В) Белгісіздік, С) жіктік, Д) жалпылау, Е) сұрау.24. Ілік септігі тұлғасындағы сұрау есімдігін табыңыз.А) кіміңіз? , В)ненңіз? С) кімсіздер? Д) нешеуінің? Е) қайсысын?25. Астысызылған есімдік сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр? Сендер нешеусіңдер?А) бастауыш, В) баяндауыш, С) толықтауыш, Д) анықтауыш, пысықтауыш.

Лексика1.Омоним бола алатын сөзді табыңыз.А) Бет; В) кітап; С) мұқаба; Д) оқулық; Е) қағаз; 2. Синоним емес қатарды көрсетіңіз.А) байсалды, байыпты; В) Көмескі, ескі; С) сәт, мезет; Д) ағайын, туыс; Е) шалғай қашық 3. Антонимдес сөз тіркесін табыңыз.А) асқар тау, телегей теңіз; В) кең дала, айдын көл; С) жақсы, әйбат; Д)тал түс, күз мезгілі; Е) ала жаздай, қысы бойы;4. Тура мағыналы сөзді табыңыз.А) тіс қайрау; В) тіс қаққан; С) тісі –тісіне тимеу; Д) тіс жұлу; Е) тісі батпау;5.Синонимдерді табыңыз.А) тілексет,төре; В) ызғарлы, сабырлы; С) суық, ашық; Д) долы, ашулы; Е ) ыстық, суық; ; 6. Қайсысы антоним.?А)оңай, қиын; В) жіңішке ұзын; С) түзу, тура; Д) Арамтамақ, жалұау; Е) аштық, аш;7) Лексика нені зерттейді?А) сөйлем мүшелерін; В) сөз құрамын; С) сөз тіркесін; Д) тіл дыбыстарын; Е) сөз мағынасын;8) Омоним дегеніміз не?А) жазылуы әртүрлі мағыналары бір; В) мағынасы қарама-қарсы; С) жазылуы бір мағынасы әртүрлі; Д) айтылуы әртүрлі мағынасы бір; мағынасы әртүрлі жазылуы әртүрлі; 9) Сөздің көп мағыналылығын лексиканың қай саласы зерттейді?А) Лексикология; В) семасиялогия; С) фразеология; ономосиология; Е) терминология;10) Мақалдан антонимді табыңыз.А) Мың досың болсада аз, бір қасың болсада көп; В) Оқу инемен құдық қазғандай; С) Ат баспаймын деген жерін үш басады; Д) Ағайын тату болса ат көп, абысын тату блса ас көп; Е) ЖЖақсы сөз, жарым ырыс;11) Мақалдардан антонимдік қолданыстағы сөздерді табыңыз.А) Қолы ашықтың -жолы ашық; В) Көппен көрген ұлы той. С) Алған жомарт емес, берген жомарт; Д) Сыйлап берсе суын іш; Е)Жері байдың – елі бай;12) Қай сөз омоним бола алады?А) қырық төрт; В) Сәл- пәл; С) нан; Д) үстел; Е) екінші;13. Тұрақты сөз тіркесін табыңыз.А) сырт киім; В) жылы киім; С) ала көзімен ату; Д) күн жылыды; Е) темір аяқ;14. Мына сөздің ішінен синонимді табыңыз.

А) еңбек,іскер, жалқау; В) қайрат, жігер, ел; С) бет, қол, ал; Д) табиғат, дүние, керемет; Е) жақсы,әдемі,тамаша;15. «Тұнжырау, жадырау» қайсысына жатады?А) қарама- қарсы мағынаға; В) тұрақты сөз тіркесіне; С) зат есімге; Д) мағынасы бірдей; Е) көнерген сөзге; 16. Омоним қатысқан сөздерді табыңыз.А) Жазда жазғы демалысқа шығамыз; В) Жанар түсте жарысқа түсті; С) Қысқа қыстық азықты жинап алды;Д) Ол таңертең ерте тұрды; Е) Мен сабақ оқып отырмын;17. «Ашық» сөзінің қарсы мәндес сөзін көрсет.А) тұр; В) жабық; С) төмен; Д) кезек; Е) орташа;18. «Архаизм» деп нені айтады?А) көнерген сөз; В) жаңа сөз; мағынасы бір; С) мағынасы әртүрлі; Д) көп мағыналы; термин сөз;19. «Қас пен көздің арасында» қандай мағына береді?А) ақырын; В) шамалап; С) ептеп; Д) жайлап; Е) лезде;20. «Қорқу » сөзінің тұрақты сөз тіркесін табыңыз.А) орнынан тұру; В) жүгіріп кету; С) кітап оқу; Д) төбе шашы тік тұру; секіріп жүру; 21. Тура мағыналы сөзді табыңыз.А) момын кісі; В) жуас адам; С)ақ ниетті; терең ойлы; Д) қолы ашық; Е) ашық әңгіме;22) Антонимдік жұпты табыңыз.А) көне - жаңа; В) лашық- пана; С) әскер- жау; Д) до жолдас; Е) үлкен- зор;23. Ауыспалы мағынада тұрған сөзді табыңыз.А) Қалада өзбек ұлтының мәдени орталығ ы бар; В) Олар ертелі-кеш еңбек етіп жүр; С) Адамның ниеті жақсы болсын; Д) Оны көрмегелі біраз жылдар өтті; Е) Көп жылдық қарт еменнің еш жапырағы қалмапты; 24.Көп мағыналы сөзді табыңыз.А) қарт; В) бас; С) жауыз; Д) мұқаба; Е) қалта25. Синонимдік қатарды табыңыз.А) алыс, ұзақ, биік; В) түзу, тура , ұзын; С) қиын, оңай, оңаша; Д) Үй, шаруа, мектеп; Е) дидар, ажар, келбет;

Толықтауыш1. Жанама толықтауыш қызыметіндегі зат есімді табыңыз.А) Олар найманды шүйелемей қоймас. В) Су ағуын, жел соғуын тоқтатып, даланың қайғылы мұңын талай тындағаны рас. С) Еліміздің егемендігі мен тәуелсіздігі бастауы- желтоқсан оқиғасы Д) Ол өзінің ағасына хат жазды. Е) Ана тілі ғасырлар бойында жасала да, жасара да береді.2. Толықтауыш қызыметіндегі зат есімді көрсетіңіз. А) Менің бақытым алда. В) Бүркіт биікте ұшады С) Қыс келер ұзамай. Д) Атамекен –қасиетті ұғым. Е) Білімді кітаптан аларсың. 3. Толықтауыш қызыметінде тұрған күрделі зат есімді табыңыз.А) Еңбегі аздың өнбегі аз. В) Мұз үстінде тайғанақ табаным. С) Тентек шоқпар жияр. Д) Отан- оттан да ыстық. Е) Кеншілер сарайы лық толы.4. Толықтауыш қызметіндегі есімдік қайсы. Ол бізбен үнемі ақылдасады, кеңеседі.А) Ол В) Бізбен С) Үнемі Д) Ақылдасады Е) Кеңеседі5. Толықтауыш қызыметін атқарып тұрған етістікті белгілеңіз.А) Көрмес-түйені көрмес. В) Жақын мен алысты жортқан білер. С) Сабыр түбі-сары алтын. Д) Дос жылатып айтар. Е) Айырылғанды аю асайды.6. Толықтауыш неден жасалған? Жолда қалғанға қол ұшын бер.А) Көсемше В) Есімше С) Тұйық етістік Д) Бұйрық рай Е) Сабақты етістік7. Сөйлемде толықтауыш қызыметін атқарып тұрған еліктеу сөзді табыңыз.А) Ескекті тарта-тарта екі қары салдырап, алақаны дуылдап жанып кетті. В) Сорпа-су ішіп, жас ет жесе, оңалып кетер еді. С) Ескіше-жаңаша шала-шарпы хат таниды. Д) Үй іші- апыр-топыр Е) Пыш-пыш, күбір-күбірлерінді тыйыңдар.8. Толықтауыштық қатынастағы сөз тіркесін анықтаңыз.А) Қаңтарда күн суытты. В) Қар қалың түсті. С) Қатты аяз болды. Д) Қалың қардан әрең келеді. Е) Боран да, жел де тоқтамады.9. Толықтауыштық қатынастағы сөз тркесін анықтаңыз.А) Пайда ойлама-ар ойла. В) Өзің үшін үйрен. С) Тағы да келді. Д) Түс ауы қозғалды. Е) Бәрі тыныш аяқталды.10. Толықтауыш қатысып тұрған сөйлемді табыңыз.А) Осы араға жиналғанымыз- жетеу. В) Жиналысқа келгендері-он –ақ адам. С) Жеті жердегі жеті-қырық тоғыз. Д) Оның жасы жиырмада. Е) Оның қасиетті саны бес.11. Біріңғай толықтауыш қатысқан сөйлемді табыңыз.

А) Абайдың жалтаң сөзді сүймейтін, жақтырмайтын мінезі бар. В) Шәкенді, Баймағамбетті, Ерболды бұл сөз күлдірді. С) Жиренше Абаймен көп сөйлесті, ұзақ ақылдасты. Д) Көп сөз-көмір, аз сөз-алтын. Е) Еріншектің ертеңі бітпес. 12. Қай сөйлемде толықтауыш бар?А) Аспан жүзі түнерген бұлт. В) Ортадағы қоңыр төбелі үйден төрт-бес жігіт шығып келеді. С) Бөжей –қалың жігітектің адамы. Д) Жайлаудағы қонақтар аттанып кетті. Е) Кешеден бері бірталай жұмыс тындырды.13. Біріңғай толықтауыш қатысып тұрған сөйлемді табыңыз.А) Мария Бәкенді де, оның ағасын да үйіне алып жүрді. В) Қызыл жүзді, жирен сақалды Байсалдың денесі ірі, қапсағай. С) Бұйралау, ұзың, сары сақалы бар, қызыл жүзді, кесек мұрынды, сұлу адам екен. Д) Жұрт үндемей шықты. Е) Құнанбай жататын үлкен бөлме.14. Тура толықтауышты табыңыз. А) Асқар сиыр айдап кетті. В) Басында құндыздаған қара пұшпақ бөрік. С) Балаша еңіреп жылады. Д) Базарлық ақ орамалға түйілген. Е) Баймағамбет келе жатқандарға маңқия қарады.15. Толықтауышқа тән байланысу түрін көрсетіңіз.А) Қабысу, матасу В) Жанасу, матасу С) Қиысу, қабысу Д) Меңгеру, қиысу Е) Меңгеру, жаңасу 16. Толықтауыш қатысқан қатарды табыңыз.А) мен жазда келдім. В) Алға қарай тез адымда. С) Ол да барар. Д) Асанда кітап бар. Е) Жуырда келмекші. 17. Екінші сөйлемдегі түсіп қалған сөйлем мүшесін табыңыз. - Не мәселе туралы шақыртқаныңызды біліп отырмын.- Сіздің ... білгеніңіз жақсы.А) баяндауыш В) анықтауыш С) толықтауыш Д) бастауыш Е) пысықтауыш18. Тек тұрлаусыз мүшелерді атаңыз.А) пысықтауыш, баяндауыш В) бастауыш, баяндауыш С) анықтауыш, толықтауыш Д) толықтауыш, бастауыш Е) баяндауыш, анықтауыш19.Іс – оқиғаны затттық мағына жағынан сипаттайтын сөйлем мүшесін атаңыз.А) толықтауыш В) Баяндауыш С) Бастауыш Д) анықтауыш Е)пысықтауыш20.Толықтауыштың сұрақтарын көрсетіңіз?А) Кімнің?Ненің? В) Кімнен?Неден? С) Кім?Не? Д) Қайда? Қайдан? Е) Қалай? Қалайша? 21) Сөйлемдегі толықтауыштың жасалу жолын көрсетіңіз. Бестен үшті алса, екі қалады.А)Есімше, тұйық етістік В) Есімдік С) зат есім Д) Сан есім Е) Сын есім22.Толықтауыш құрамына қарай болады :А) күрделі В) тура С) жанама Д) атаулы Е) құрмалас23.Толықтауыш мағынасына қарай :А) дара В) күрделі С) тура Д) жәй Е) толымды 24. Дара толықтауыш неше сөзден тұрады? А) 1 В) 2 С) 3 Д) 5 Е) 425.Сөйлемдегі толықтауыштың жасалу жолын көрсетіңіз.Жиналыста тәрбие туралы әңгімелестік.А) Есімдік В) Сан есім С) Есімше Д) Зат есім Е) Сын есім

Анықтауыш1. Анықтауыш қызметін атқарып тұрған зат есімді көрсетіңіз.А) Күш-білімде. В) Әйгерімнің білегінде күміс білезік жарқырайды. С) Бір досына шахмат сыйлады. Д) Аулада гүл жайқалып өсті. Е) Терлемеген- терең білмес.2. Анықтауыштық қызметте жұмсалған зат есімді табыңыз.А) Есімбектің үлкен үйі лық толған адам. В) Бекболат шаршап отыр. С) Қарашада аяз қаусыра қысып кетті. Д) Ботадай боздап көрісті. Е) Сен үшін ол жалпақ дүниеден де үлкен.3. Анықтауыш қызметін атқарып тұрған қатыстық сын есімді табыңыз.А) Сәтжанның қабағы қатулы. В) Омар сабақты жақсы оқиды. С) Сұйықтау, қоңыр шашының арасынан бас құйқасы қылаңдап көрінеді. Д) Бірі –сұлу, бірі-мықты, бірі-жүйрік. Е) Адам тастай берік, гүлдей нізік.4. Анықтауыш қызметіндегі есімдікті табыңыз.А) Жылы менен суықтың бәрін көрді. В) Кім қайратты?! С) Темір, сенбісің? Д) Өзге елде сұлтан болғанша, өз елінде ұлтан бол. Е) Маған ешқашан сенбе. 5. Анықтауыш қызметінде тұрған есімдіктің қай түрі. Өз елім - өлең төсегім.А) Жалпылау В) Сілтеу С) Сұрау Д) Белгісіздік Е) Өздік6.Анықтауыш қызыметін атқарып тұрған етістікті атаңыз.А) Көп сөйлеген көптен айырылады. В) Үстел үстінде тас шам жанып тұр. С) Жері байдың елі бай. Д) Жігіттің жұмсаған күшін сұрама, бітірген ісін сұра. Е) Ақылды айтқызбай біледі.7. Еліктеу сөз анықтауыш қызметін атқарып тұрған сөйлемді табыңыз.А) Үзеңгінің де сыңғыр-сыңғыр үні тыйылған. В) Жұмсақ қардың әр түрлі жұлдыздары жылт-жылт етеді. С) Гулеп ұшқан көбелектей көп бояулы, неше алуан. Д) Құлағына ат тұйяғының дүрсіле естілді. Е) Жайнаң қағып жайдары көктем келді.8. Анықтауыш қызметін атқарып тұрған сөзді табыңыз.Далада үп еткен жел жоқ.А) Далада В) Үп еткен С) Жел Д) еткен Е) Жоқ 9. Бірыңғай анықтауышты табыңыз.А) Далада қызыл-сары гүлдер жайқалып тұр. В) Шаршаған кішкентай боталар артта қалып қойды. С) Біз таудың ең биік шыңына шықтық. Д) Мырзабайдың баласы ақылды, бірақ еріншек. Е) Кең әрі ұзын көшелер қалаға көркін беріп тұр. 10. Күрделі анықтауышты табыңыз.А) Аласалау үйден түтін шығып жатыр. В) Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен. С) Біраздан кейін іштен қара торы жігіт шықты. Д) Далада кішкентай балалар ойнап жүр. Е) Шалғай ауылдарда жарық сөніп қалды.11. Анықтауыштың белгісін табыңыз.А) Анықтайтын сөзімен қабыса байланысады. В) Анықтайтын сөзінен кейін орналасады. С) Анықтайтын сөзімен бірдей сұраққа жауап береді. Д) Анықтайтын сөзімен бірдей сөйлем мүшесі қызметін атқарады. Е) Анықтайтын сөзінен үтір арқылы ажыратылады.12. Дара анықтауышты табыңыз.А) Қалың қардың үстінде іздер жатыр. В) Дала жып-жылы болып тұр. С) Ол тонынан мылтықты суырып алды. Д) Сыныбымыз кең. Е) Көк ала бұлт аспанды қаптады.13. Анықтауышты табыңыз.А) Мұнда, оңтүстік өңірде, қыс жылы болады. В) Қыста, яғни қаңтарда, демалысқа шығамыз. С) Асан ақын үндемеді. Д) Қыстың қақаған аязында аң аулауға кетті.Е) Асан биыл мектепке барды.14. Қашанғы?Қайдағы? – қай сөйлем мүшесінің сұрақтары?А) пысықтауыш В) анықтауыш С) бастауыш Д) толықтауыш Е) баяндауыш15.Анықтауышты табыңыз.Бүгін аспанда алақандай бұлт жоқ.

А) Бүгін В) Бұлт С) жоқ Д) аспанда Е) алақандай16. Матаса байланысқан анықтауыш түрін көрсетіңіз.А) жарқыраған күн В) самал жел С) жұқалаң көк бұлт Д) менің жеңгем Е) Мұрат мырза 17. Сөйлемдегі анықтауыштың жасалу жолын белгілеңіз. Мектепте алты жүз бала оқиды.А) зат есім В) Етістіктің есімше түрі С) Сан есім Д) Есімдік Е) Сын есім18. Тек тұрлаусыз мүшелерді атаңыз.А) пысықтауыш, баяндауыш В) бастауыш, баяндауыш С) анықтауыш, толықтауыш Д) толықтауыш, бастауыш Е) баяндауыш, анықтауыш19. Анықтауышы бар сөйлемді көрсетіңіз.А) Көлдер ластанып жатыр. В) Көлдің деңгейі төмендеген. С) Табиғатты қорғауды өзіннен баста. Д) Досым кітап сатып алды. Е) Ол бізбен кездесті.20. Зат есімнен болған мүшенің сын – сипатын анықтап тұратын сөйлем мүшесін анықтаңыз.А) Анықтауыш В)Пысықтауыш С) Баяндауыш Д) Бастауыш Е) Толықтауыш21. Анықтауыштың сұрақтарын көрсетіңіз.А) Кімі?Несі? В) Кімді?Нені? С)Кімге ?Неге? Д )Неше?Нешінші? Е) Қайда?Қайдан?22. Анықтауыш құрамына қарай нешеге бөлінеді? А) 3 В) 7 С) 5 Д) 6 Е) 223.Анықтауыш құрамына қарай болады :А) Тура В) Дара С) Жанама Д) Жәй Е) Жайылма24.Дара анықтауыш неше сөзден тұрады?А) 1 В) 5 С) 2 Д) 3 Е) 425. Күрделі анықтауыш кемінде неше сөзден тұрады?А) 1 В) 3 С) 4 Д) 2 Е) 5

Фонетика1. Қазақ тілінде қанша дыбыс бар?А) 36 В) 35 С) 37 Д) 38 Е) 422. Сөздің ең кішкене бөлшегі қалай аталады?А) сөз В) буын С) дыбыс Д) әліпби Е) дифтонг3. Бірыңғай бітеу буынды сөзді табыңызА) қаршыға В) кұмырсқа С) қарға Д) қасқыр Е) қарағай 4. Ілгерінді ықпалды табыңыз.А) басшы ) шекара С) бұрыңғы Д) саудагер Е) көзқарас

5. Буын үндестігі деген не?А) дауыссыздар үндестігі В) тоғыспалы ықпал С) дауыстылар үндестігі Д) ілгерінді ықпал Е) кейінді ықпал 6. Жіңішке буынды сөзді табыңыз.А) әлдеқашан В) жолдас С) ғарышкер Д) әріптес Е) әрқалай7. Буын тіл білімінің қай тарауында қарастырылады?А) Фонетика В) Лексика С) Морфология Д) Синтаксис Е) Пунктуация8. Дауысты дыбыстар ненің қатысына қарай жуан, жіңішке болып бөлінеді?А) еріннің В) жақтың С) үннің Д) салдырдың Е) тілдің9. Тұйық буынды сөзді табыңыз.А) ұлт В) дауа С) қайық Д) елім Е) оқу 10. Кейінді ықпалды табыңыз.А) ешкі В) жұмысшы С) өнерпаз Д) бір күні Е) баспасөз11. Дыбыс үндестігінің неше түрі бар?А) 2 В) 3 С) 4 Д) 6 Е) 512. Қазақ тілінде екпін қай буынға түседі?А) соңғы буынға В) ортаңғы буынға С) бірінші буынға Д) тұрақты емес Е) түспейді13. Бітеу буынды табыңыз.А) ал В) төрт С) ата Д) бала Е) алға14. «У» әрпі қай қатарда дауыссыз болып тұрғанын анықтаңыз.А) жабу, кебу В) туу, жуу С) дауыс, қауын Д) бу,қу Е) жазушы, шешуші15. Жуан-жіңішкелі дауыстылардан болған аралас буынды сөзді табыңыз.А) анда-санда В) Талдықорған С) ҚазМҰҰ Д) келешек Е) әнұран16. Қазақ тілінде неше дауысты дыбыс бар?А) 26 В)25 С) 9 Д)15 Е) 1217. Сөздің басында кездеспейтін дауыссыз дыбыстарды көрсетіңіз.А) ң, п В) Һ, ң С) ғ, ш Д) ч, щ Е) в, з18.Дауыссыздан басталып, дауыстыға бітетін буын түрін көрсетіңіз.А) ашық буын В) тұйық буын С) буын үндестігі Д) аралас буын Е) бітеу буын19. Буынға дүрыс бөлінген сөзді табыңыз.А) зау-ық-сыз В) и-на-бат С) әз-іл-кеш Д) ес-еп-теу-іш Е) қаж-ыр-лы-лық20. Буынның неше түрі бар?А) 1 В) 4 С) 3 Д) 2 Е) 521.Қай буын бір дыбыстан тұрады?А) тұйық В) бітеу С) ашық Д) аралас Е) ешқайсысы 22. Ашық- тұйық- бітеу буынды сөді табыңыз.А) қатысқан В) мұрагер С) туысқан Д) жиналыс Е) қиылыс23. Дауысты дыбыстар ерін қатысына қарай .... болып бөлінеді.А) жіңішке, жуан В) ашық, қысаң С) еріндік, ашык Д) езулік, жуан Е) езулік, еріндік 24. Дифтонг дыбыстарды көрсетіңіз.А) я, ю, ё В) ү, ұ, у С) ы, и, і Д) а, о, ы Е) ь, ъ,й 25. Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаларды көрсетіңіз.А)- мен,-бен,-пен В) –лар,-дар,-тар С) -қа, -ке, те Д) -мын, -бін, -пін Е) -дың,- дің, -тің

Музыка. Шешендік өнер.

1.Музыка зерттеушісі кім ?а)М.Қашқари ә)Ж.Баласағұн б)Әбу Насыр-Әл Фарабив)Д.Нұрпейісова г)Д. Шығайұлы2.Ресейде ән өнерін зерттеуі нешінші ғасырдан басталады?А)16 ә)17 б)18 в)19 г)203.Құрмалас сөйлем неше жай сөйлемнен құралады?А)1 ә)2 б)8 В)6 г)104.Үйлену тойы,бесікке салу,шілдехана –бұл нелерге жатады? А)мақалдар ә)дәстүрлер б)мәтелдер в)ертегілер г)өлеңдерге5.”Бұлбұл” күйінің авторы кім?А)Д.Нұрпейісова ә)Н.Тілендиев б)С.Илиұлы в)Д.Шығайұлы г)А.Құнанбаев.6.Күйші Сүгір Әлиұлы қашан дүниеге келді?А)1882 ә)1880 б)1820 в)1861 г)19557.Дәулеткерей Құрманғазымен нешінші жылы кездесті?А)1865 ә)1866 б)1869 в)1870 г)18898.С.Илиұлы неше жасынан бастап күй ойнай бастады№а)13 ә)12 б)10 в)15 г)149.Д.Нұрпейісова неше жасынан бастап домбыраны ұстай бастады? А)11 ә)7 б)12 в)13 г)1510.Шешендік сөздердің неше түрі бар?а)5 ә)7 б)9 В)3 г)611.Қазақ елінде неше би бар? а)3 ә)5 б)7 в)9 г)212.Кино өнері неше салаға бөлінеді?А)3 ә)5 б)7 в)4 г)613.”Наследие”сөзінің дұрыс тап.А)мұра ә)ғылыми б)мәдени в)мұражай г)көне14.Театр деген не?А)өнердің бір түрі ә)дәстүр б)бір сала в)оқиға г)мақал15.Сценарий авторы кім?А)режиссер ә)суреткер б)актер В)кинодраматург г)композитор16.Кадрға түсіруші кім?А)актер ә)оператор б) режиссер в) кинодрамотург г) суретші17) Қазақ драм театры нешінші жылы ашылды?А) 1940 ә)1939 б) 1926 в) 1924 г) 192918) “Келесім” сөзінің аудармасы тап А) духовный ә) соглошение б) возможность в)договор г) приказ19) Н.Тілендиев қай жерде дүниеге кемен? А) Қостанай облысы ә) Қызылорда облысы б) Семей облысы в) Алматы облысы г) Толдыкорған облысы20) Ресейдегі шешендік өнердін негізін салған атақты орыс ғалымы кім болады? а) Некрасов ә) Ломоносов б) Толстой в)Крылов в) Пушкин 21) Қазақ хандығында ең жоғарғы билеуші кім болған?А) султан ә) би б) батыр в) хан г) ақын 22) Шынғысханнан тараған ер адамдар кімдер? А) хандар ә)билер б) сұлтандар в) ақындар г) батырлар 23) Төле би нешінші жылы туған? а)1644 ә)1700 б)1756 в)1764 г) 166324) Орта жузден биі кім? А)Төле би ә)Әйтике би б)Казыбек би 25) Әйтике би қай жылы қайтыс болды? А)1644ә)1700 б)1702 в)1663 г)1756

Шылау 1. Шылаудың неше түрі бар? А. 1 Б. 2 С. 3 Д. 4 Е. 52. Септеулік шылауды тап А. Және,әрі Б. Дейін, шейін С. Алайда, болмаса Д. Себебі, өйткені Е. Бәрі, мен3. Шылау сөзді тап. «Асан мен Үсен далада отыр» А. Асан Б. Мен С. Үсен Д. Далада Е. Отыр4. Шылау сөйлемде қандай мүше болады? А. Бастауыш Б. Анықтауыш С. Толықтауыш Д. Баяндауыш Е. Болмайды5. Демеулік шылау қалай жазылады? А. Бас әріппен Б. Тырнақша арқылы С. Дефис арқылы Д. Үтір арқылы Е. Бөлек жазылады6. Шылау дегеніміз не? А. Толық мағынасы жоқ, сөйлем мүшесі бола алмайды Б. Сапаны білдіреді С. Заттың атын білдіреді Д. Санды білдіреді Е. Түр-түсті білдіреді7. Шылау қатысқан қатарды тап А. Бәрі келді Б. Көп адам С. Күн ашық Д. Үйге толы Е. Кітап пен қалам8. Демеулік шылау жалғанған қатарды тап А. Ақ маңдайлы Б. Ол ақ қағазды берді С. Мен-ақ айтайын Д. Ақ қар Е. Ақ киімді денелі9. Сөзбен сөзді, сөйлем мен сөйлемді байланыстыратын шылау түрі А. Қыстырма сөз Б. Қаратпа сөз С. Септеулік Д. Жалғаулық Е. Демеулік10. Септеулік шылауы бар қатарды тап А. Асан мен Үсен Б. Кешке таман С. Үйге барасың ба? Д. Келеді-міс Е. Болдым-ау11. Жалғаулық шылау неше түрге бөлінеді? А. 5 Б. 4 С. 3 Д. 2 Е. 112. Талғаулық жалғаулықты тап А. Өйткені Б. Туралы С. Мыс Д. Немесе Е. Сондықтан13. Демеулік шылыу қатысқан қатарды тап А. Оның әкесі бүгін келеді-міс Б. Үйден Асан мен Үсен шықты С. Далада күн жылы Д. Ақ қар жауды Е. Сен жөнінде оқыдым.14. Себеп-салдар жалғаулықты тап А. Тарта, әрі Б. Үшін, дейін, шейін С. Мыс, ақ, ау Д. Өйткені, немесе Е. Өйткені, себебі15. Жалғаулықты шылау қатысқан сөйлемді тап А. Далада қыс, бірақ далада күн жылы Б. Бүгін үш-ақ сабақ болады С. Үйге дейін автобуспен келдім Д. Балалар бәрін оқыды Е. Ол ойланып, жазды16. Қарсылықты жалғаулықтарды тап А. Бірақ,туралы Б. Мен,үшін С. Және, дегенмен Д. Алайда, әрі Е. Дегенмен, алайда17. Атау септіктен кейінгі шылаулар А. Әрі, бері, бұрын Б. Бірге, қатар С. Шейін, дейін Д. Арқылы, туралы Е. Тарта, таман18. Тежеу мағынасындағы демеулік шылауларды ата

А. Ақ, ау Б. Мыс, міс С. Ма,ме Д. Ғой, қой Е. Ғана, ды19. Көмектес септіктен кейінгі шылау А. Бірге, қатар Б. Туралы, үшін С. Арқылы, таман Д. Шейін, таман Е. Бұрын, туралы20. Ыңғайлас жалғаулықтарды тап А. Және, әрі, мен Б. Бірақ, алайда С. Сөйтсе, ал Д. Бұрын, асатам Е. Децін, кейін21. Шығыс септіктен кейінгі шылау А. Тарта, таман Б. Кейін, аса С.Жуық, арқылы Д, Жөнінде, мыс Е. Үшін, туралы22. Шылау сөз сұрақтары қандай А. Кім, не Б. Қандай,неше С. Қандай, нешеу Д. Қайда, қалай Е. Сұрақ қойылмайды23. Ыңғайлас жалғаулық қатысқан қатарды көрсет А. Айнала толған адам еді Б. Қыс болды, бірақ күн жылы С. Асан мен азаман дос, әрі жақсы оқиды Д. Үйге дейін бірге келдік Е. Сыныпта шамамен отыз оқушы24. Талғаулық жалғаулықты тап А. Сөйтсе де, дегенмен Б. Жөнінде, арқылы С. Мыс,міс Д. Ма, ме, па, пе Е. Біресе, кейде25. Демеулік шылыу қатысқан қатарды тап А. Оның әкесі бүгін келеді-міс Б. Үйден Асан мен Үсен шықты С. Далада күн жылы Д. Ақ қар жауды Е. Сен жөнінде оқыдым.

Фонетика1 нұсқа.

1.Фонетика нені зерттейді?А)Тіл дыбыстарының жүйесін. Д)Сөз құрамын.В)Сөз тіркесінің байланысу тәсілін. Е)Сөз құрамын. С)Тіл дыбыстарының айтылу нормасын 2.Қатаң дауыссыз дыбыс қайсы?

А)п,б. Д)з,и.В) р,л. Е)ф,ш. С) м,н.3. Бірде жуан бірде жіңішке болатын дыбыс.А)а. Д)у.В)і. Е)ы.С)о.4.Тек жіңішке буындардан тұратын сөзді табыңыз.А)Ауыл. Д)өндіріс.В)Жолаушы. Е)Жалқау. С)Қыздар. 5.Жуан буынды сөзді табыңыз.А)Шағала. Д)Өсімдік.В)Арбакеш. Е)Өндіріс.С)Еңбек.6.Ашық дауысты сөзді табыңыз.А)а,ә. Д)ү,й.В)ы,і. Е)ы,і.С)ұ,у.7. «У» әрпі қай сөзде дауысты дыбыс орнына қолданылып тұрғанын көрсетіңіз.А)Бауыр. Д)Дауыл.В)Аялдау. Е)Лайлау.С)Ақтару. 8.Бірыңғай жуан дауыстыдан тұрған сөзді табыңыз.А)Бірсыпыра. Д)Қазір.В)Кітап. Е)Кітапхана.С)Қалалық.9. Бірыңғай жіңішке дауыстыдан тұрған сөзді табыңыз.А)Тыныштық. Д)Ажуалау.В)Көзілдірік. Е)Болашақ.С)Басылым.10.Дауысты дыбыстарды табыңыз.А)б,ж,с,р,ғ. Д)а,ә,о,у,е.В)х,ч,к,г. Е)б,в,г,ғ.С)ц,ш,к,и,д.11.Еріндік дауыстыларды табыңыз.А)с,т,р,п,ж. Д)і,а,ы,ә,е.В)қ,ш,ғ,д,г. Е)а,б,в,г.С)о,ө,ұ,ү.12.Жақтың қатысына қарай дауысты дыбыстар қалай бөлінеді?А)Жуан дауысты. Д)Еріндік дауысты.В)Ашық дауысты. Е)Дауыссыз дыбыстар.С)Жіңішке дауысты.13.Тілімізде қанша дауыссыз дыбыстар бар?А)19. Д)26.В)12. Е)27.С)21.14. Қайсысы езулік дауыссыз дыбыстарға жатады?А)о,ө,ы....... Д)ү,і,и.........В)ә,е,э......... Е)а,о,ө..............С)и,у.........15.Қай дыбыс сөздің соңында келмейді?

А)ы. Д)е.В)о. Е)і. С)а.16.Дауысты қысаң дыбыстар қайсысы?А)ы,і,и. Д)ү,у,ә.В)а,е.е. Е)ұ,у,ә.С)ы,ө,ә.17.Қай дауысты дыбыс жіңішке езулікке жатады?А)ұ. Д)і.В)ә. Е)у.С)а. 18.Дауыссыз дыбыс қалай жасалады?А)Езудің қатысына қарай. Д)Ауа кедергіге ұшырауына қарай.В)Ауаның кедергіге ұшырап шығуынан. Е)Үн арқылы жасалады.С)Үн мен салдардың қатысынан жасалады.19.Қазақ тілінде қанша дыбыстар бар?А)38. Д)12.В)42. Е)26.С)36.20.Жуан дауысты дыбыс қалай жасалады?А)Жақтың қатысына қарай. Д)Езудің қатысына қарай.В)Тілдің қатысына қарай. Е)Үн мен салдардың қатысына қарай.С)Еріннің қатысына қарай.21. «Ә» дыбысы қай сөзге қойылады?А).........ңқау. Д)...........ңгіме.В)..........стық. Е)............рақ.С)........шбір.22. «О»дыбысы қай сөзге қойылады?А)......лең. Д)қ....змет.В)......йгілі. Е)б....йге.С)......ттық.23. «Ө» дыбысы қай сөзге қойылады?А)Г......лнәр. Д) Ж....қып.В)К....нетоз. Е)Д...укес.С)Нөс....р.24. «Ұ» дыбысы қай сөзге қойылады?А)Жұлд...з. Д)Бөлм.....В) Құр....л. Е)Түс.....С)Нақ....рыс.25. «І» дыбысы қай сөзге қойылады?А)Салқ.....н. Д)Үңг.....р.В)М...най. Е)Ұз....н.С)Б...лай.

Фонетика2 нұсқа

1. Әріп дегеніміз не? А) Сөздің дұрыс айтылуы. Д)Жазу таңбалары мен дыбысты айқындауыш.В) Сөздің дұрыс жазылуы. Е)Дыбыстардың белгілі тәртіпке салынған жинағы.С) Дыбысты жазудағы таңба. 2. Жіңішке буынды сөзді табыңыз.А)Сапар. Д)Өмір.В)Зағип. Е)Оқушы. С)Бисаят.3.Жуан буынды сөзді табыңыз.А)Әсемпаз. Д) жетерВ)Асау. Е) өмірС)Аман-есен.4. Ашық дауыстыларды табыңыз.А) ә, ү, ұ, і, уВ) о, ө а, әС) а, ә, о, е, эД) д, л, м, нЕ) ы, і, ө, ү5. Еріндік дауыстыларды табыңыз.А) с, т, п, р, жВ) қ, ш, ғ, д, гС) о, ө, ү, ұД) ы, а, і, ә, еЕ) а, б, в, г6. Жуан дауысты дыбыс қалай жасалады?А) жақтың қатысына қараайВ) тілдің қатысына қарайС) еріннің қатысына қарайД) өкпеден шыққан ауаның қатысына қарайЕ) үн мен салдардың қатысына қарай 7. Ашық дауысты дыбыстар қалай жасалады?А) тілдің қатысына қарайВ) еріннің қатысына қарайС) езудің қатысына қарайД) жақтың қатысына қарайЕ) үн мен салдыр қатысына қарай8. Тілімізде қанша дауыссыз дыбыс бар?А) 19В) 12С) 21Д) 26Е) 279. Қайсысы езулік дауыссыз дыбыстарға жатады?А) о, а, ы В) а, ә, э С) и, у, уД) ү, і, иЕ) а, о, ө10. Дауыссыз дыбыстар қалай жасалады?А) езудің қатысына қарайВ) ауаның кедергіге ұшырап шығуынанС) үн мен салдардың қатысына қарай жасаладыД) үн арқылы жасаладыЕ) ауа кедергіге ұшырауына қарай11. Бірыңғай еріндік дауысты қатысқан сөз қайсы?А) барымталасуВ) барбиынқы С) болжалдықД) бұқтырЕ) бұлбұл12. Қазақ тілінде қанша дыбыс бар?А) 38В) 42С) 36Д) 12Е) 2613. Езулік дыбыс қалай жасалады?А) тілдің қызметіне қарай

В) жақтың қызметіне қарайС) еріннің қызметіне қарайД) үн мен салдырдан жасаладыЕ) ауаның кедергіге ұшырауынан14. Қысаң езулік дыбысы қайсы?А) оВ) иС) аД) уЕ) ө15. «О» дыбысы қай сөзге қойылады?А) ...... лең В) .......йгілі С) ........ттық Д) қ.......змет Е) б.....йге16. Жуан дауысты дыбыстарды табыңыз.А) а, о, ұ, ү В) а, о, ұ, е С) а, о, ұ, ы Д) ә, е, ұ, ү Е) ұ, ы, е, і17. Жіңішке дауысты дыбыстарды көрсетіңіз.А) ы, і, ә, о В) о, ұ, ү, е С) ө, у, і, е Д) ұ, ү, ы, і Е) а, ә, ы, і18. Бірыңғай езулік дауыстыдан жасалған сөзді табыңыз.А) Мұқан, Ербол В) әдебиет, теңіз С) орден, нөсер Д) ине, бөденеЕ) адам, өнім19. Бірыңғай ашық дауысты дыбыстан тұрған сөзді табыңыз.А) Нілжан, Қанат В) Ләззат, Үміт С) Кәрім, Сәбира Д) Зәуре, Шолпан Е) Рәшит, Есет20. Қатаң дауыссыздан басталып тұрған жалғауды табыңыз.А) кілемдер В) киноданС) клубтанД) дүкенненЕ) пәтерге 21. Үнді дауыссыздарды табыңыз.А) з, к, қ, л, м,нВ) а, о, ұ, і, ә, уС) п, в, к, қ, т, с, шД) р, л, м, ң, и, уЕ) д, ғ, б, ж22. «І» дыбысы қай сөздерге қойылады?А) ...сырап, ....стық В) ....гіш, .....нта С) .....лесе, ....ргелесД) т..ккен, ....лғиЕ) қи....н, ер.....н23. «Ұ» дыбысы қай сөзде жазылады?А) с..мкеВ) ...стағанС) жая...лапД) т...сінЕ) т....скен24. «Ә» қандай дыбыс?А) ашық, еріндікВ) жуан, езулікС) жіңішке, ашықД) қысаң, езулікЕ) еріндік, жуан25. Қай топта тек дауыссыз дыбыстар белгіленген?А) б, в, д, еВ) к, л, м, н, еС) й, ж, з, еД) л, м, н, әЕ) һ, ц, ш, ң

Фонетика 3 нұсқа

1. Қазақ тілінде қанша дыбыс бар?А) 36 В) 37 С) 38 Д) 32 Е) 25 2. Қай сөзде қате бар? А) әріпі В) ойна С) халқы Д) оқу Е) алтау 3. Қазақ тіліне тән әріптер жазылған қатарды табыңыз. А) майлы В) оқушыға С) адам Д) арба Е) сурет 4. Дауыссыз дыбыстар неше топқа бөлінеді? А) 6 В) 12 С) 7 Д) 4 Е)3 5. Жуан дауысты дыбыстар тұрған қатарды көрсет. А) Кенесары, өнерпаз В) Ұлытау, қуғыншы С) емхана, арбакеш

Д) жүрек, ілгіш Е) қысқы, жаздыгүні 6. Сөздің ең кішкене бөлшегі қалай аталады? А) сөз В) дыбыс С) буын Д) әліпби Е) дифтонг 7. Дыбыстың таңбасы не? А) әріп В) сөз С) ағаш Д) буын Е) қосымша 8. Қазақтың төл сөздерінде сөз аяғында келмейтін дыбыс қайсы? А) д В) й С) ң Д) з Е) п 9. Қазақ тілінде неше дауысты дыбыс бар? А) 16 В) 12 С) 15 Д) 10 Е) 21 10. Фонетика нені зерттейді? А) сөйлем түрлерін В) сөз таптарын С) сөйлем мүшелерін Д) тіл дыбыстарын Е) қосымшаларды 11 . Әріптердің рет – ретімен тізілген жиыны қалай аталады? А) Әріп В) екпін С) дыбыс Д) буын Е) әліпби 12. Қай сөзге қосымша дұрыс жалғанған? А) жұмышшы В) киоскілер С) мекендер Д) кітаптар Е) біздікі 13. «У» әрпі қай қатарда дауыссыз дыбыс болып тұрғанын анықтаңыз. А) дауыс, қауын В) туу, жуу С) бу,қу Д) жазушы, шешуші Е) жабу, кебу 14. Дауысты дыбыстар неше топқа бөлінеді? А) 5 В) 2 С) 3 Д) 6 Е) 10 15. Қазақ тілінде қанша әріп бар? А) 42 В) 41 С) 37 Д) 40 Е) 36 16. Қазақ тіліне тән әріптер саны қанша? А) 7 В) 10 С) 9 Д) 11 Е) 12 17. Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай қандай түрлері бар? А) о,ө,ү,ұ,у В) еріндік, езулік С) ашық, қысаң Д) а,ә,о,ө,е,э Е) жуан, жіңішке 18. «У» әріпі қай қатарда жіңішке дауысты болып тұрғанын көрсетіңіз. А) тауық В) кіру С) зуылдау Д) қуыс Е) бу 19. Дұрыс сөзді табыңдар. А) ериді В) тоқыйды С) ысыйды Д) қийылыс Е) байыиды 20. Сөздің басында кездеспейтін дыбыстарды көрсет. А) ң, п В) п,ң С) ғ,ш Д) в,з Е) ч.щ 21. Қазақ тіліне тән әріптер жазылған қатарды табыңыз. А) ұ,ү,у В) ф,х,һ С) ғ,қ,щ Д) ы,і,и Е) ө,і,ү 22. Ұяң дауыссыздан басталған қосымшаны табыңыз. А) терезелер В) жастығымыз С) қызға Д) доптың Е) баласыңдар 23. Дифтонг дыбыстарды көрсет. А) а,о,ы В) ы,и,і С) ұ,ү,у Д) ъ,и,ь Е) я,ю,ё 24. «Ә» әрпінің емлесіне байланысты дұрысын көрсетіңіз. А) Жәйлап В) Күман С) Шәмәлі Д) Ләззат Е) сәби 25. Қазақ тілінде екпін қай буынға түседі? А) бірінш і буынға В) тұрақты емес С) соңғы буынға Д) ортаңғы буынға Е) түспейді

Фонетика4 нұсқа

1. Дыбыстың жазбаша таңбасы не?А) дыбыс В) буын С) әріп Д) сөз Е) сөйлем

2. Қазақ тіліне тән неше әріп бар? А) 7 В) 9 С) 5 Д) 6 Е) 10 3. Жақтың қатысына қарай дауысты дыбыстардың түрлерін ата. А) еріндік, езулік В) жуан, жіңішке С) ашық, қысаң Д) дауысты, дауыссыз Е) қатаң, ұяң 4. Қазақ тілінде қанша дыбыс бар? А) 30 В) 37 С) 31 Д) 36 Е) 32 5. Дыбыс бола алмайтын әріптерді көрсет. А) ә,і,у,ө,ү В) қ,ғ,ң,щ,һ С) я,ю,ь,ъ Д) о,а,ы,у,ұ Е) б,в,г,д,ж 6. Дауыссыз дыбыстар неше топқа бөлінеді? А) 3 В)7 С)5 Д)9 Е)10 7. Қазақ тілінде неше дауысты дыбыс бар? А) 24 В) 31 С) 25 Д) 42 Е) 12 8. Қай сөзге қосымшалар дұрыс жазылған? А) факттер В) ауылдан С) мектептар Д) басдар Е) киоскіге 9. Қатесі жоқ сөзді тап. А) ерийді В) ейрейді С) ерейді Д) ериді Е) еридіе 10. «У» әрпі қай қатарда жіңішке дауысты болып тұрғанын көрсет. А) туыс, уақ В) түзу, жүзу С) суық, жуық Д) тұру,құру Е) су,жу 11. Қазақтың төл сөздерінде сөз аяғында келмейтін дыбыс қайсы? А) д В) й С) ң Д) з Е) п 12. Сөздің кішкене бөлшегі қалай аталады? А) сөз В) дыбыс С) буын Д) әліпби Е) дифтонг 13. Ұ,ү,ә – әріптері көбінесе қай сөздерде екінші буында жазылады? А) терминдерде В) орыс тілінен енген сөздерде С) қазақ тіліне сіңіп кеткен араб-парсы сөздерінде Д) қазақтың байырғы сөздерінде Е) интернационалдық сөздерде 14. «У» дыбысы қай кезде дауысты дыбыс болады? А) дауыстыдан кейін В) үнді дыбыстан кейін С) ұяң дыбыстан кейін Д) қатаң дыбыстан кейін Е) дауыссыздан кейін 15. Қазақ тілінде қанша қатаң дыбыс бар? А) 4 В) 5 С) 11 Д) 9 Е) 7 16. «Щ» әрпі қандай сөздерде жазылады? А) байырғы сөздерде В) орыс тілінен енген сөздерде С) неологизмдерде Д) араб-парсы сөздерінде Е) қос сөздерде 17. Жұп болып келмейтін ұяң, қатаң дауыссыздарды тап. А) һ-х В) қ-ғ С) т-д Д)в-ф Е) п-б 18. Бірыңғай ұяң дауыссыз дыбыс қатысқан сөзді тап. А) майлы В) балдырған С) тұтқа Д) тасымал Е) жазғы 19. Дифтонг дыбыстарды көрсет. А) о,а,ы В) ы,и,і С) ү,у,ұ Д) ъ,ь,й Е) я,ю,ё 20.Дауысты дыбысқа не түседі? А) екпін В) әріп С) буын Д) дыбыс Е) сөз 21. Қай сөзде қате бар? А) халқы В) оқу С) әріпі Д) алтау Е) ойна 22. Буынға дұрыс бөлінген сөзді тап. А) мер-ек-е В) ме-ре-ке С) ме-рек-е Д) мер-е-ке Е) м-ер-е-ке 23. Қазақ тілінде қанша буын бар? А) 5 В) 6 С) 3 Д) 2 Е) 4 24. Тұйық буынды сөзді тап. А) ұлт В) қайық С) дауа Д) оқу Е) елім 25. Ашық буынды сөзді тап.

А) қалада В) бірінші С) отбасы Д) ықпал Е) қияр

Зат есім1 нұсқа

1.Закттың атын білдіретін сөзді табыңыз.А) Қызылкүрең В) Жиырма сегіз С) Отырып қалды Д) Қызметкер Е) Ілгері2. Зат есімнің жалқы есім түрін табыңыз.А) Әке – шеше В) Аспан әлемі С) Еңбекші халық Д) Қарағанды Е) Ата-ана3. Зат есім сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр. Кітап оқыдық.А) Бастауыш В) баяндауыш С) толықтауыш Д) пысықтауыш Е) анықтауыш4. Дара зат есімді көрсетіңіз.А) Тұрған В) оқу С) күшті Д) қиял Е) ата-ана5. Зат есімнің жалпы есім түрін табыңыз.А) Нұра өзені В) Қазақстан Республикасы С) Ердің сыншысы – елі Д) Тарбағатай өңірі Е) Ертіс маңы6. Күрделі зат есімді табыңыз.А) Зейін В) білгіш С) әдет-ғұрып Д) самғау Е) бос7. Жіктік жалғауы дұрыс жалғанған зат есімді табыңыз.А) Аспанбыз В) керегесіздер С) шәкіртпіз Д) оқулықтарымыз Е) тіліміз8. Зат есімнің пысықтауыш қызметіндегі сөзді табыңыз.А) Дала гүлін терді В) Еріншектің ертеңі бітпес С) Қарағым, кітабыңыз сөреде тұр Д) Гүл үйдің көркі Е) Перизат өлең айтты9. Зат есімнің баяндауыш қызметіндегі сөзін табыңыз.А) Асығыс кетіп қалды В) Ақылды бала – арлы бала С) Ақылды басшы болса, адаспассың Д) Бес жержегі бес – жиырма бесЕ) Жаз келді10. Негізгі зат есімді белгілеңіз.А) күнделік В) көркем С) ұлық Д) қол Е) ұғу11. Сөйлемдегі зат есім қай сөз табынан жасалып тұр? Мен кеше күрегімді жоғалтып алдым.А) сын есім В) зат есім С) үстеу Д) есімдік Е) еліктеу12. Етістік сөзден жасалған туынды зат есімді табыңыз.А) Қаламсыз В) басшы С) тарақ Д) еңбекші Е) жерлес13. Сөздердегі жалпы есімді табыңыз.А) «Береке» совхозы В) «Ақтөс» С) адам Д) Қапшағай Е) Балқаш14. Дерексіз зат есімді табыңыз.А) алтыбақан В) жер С) даңқ Д) дария Е) жусан15. Зат есімнің рең мәнін тудырып тұрған жұрнағын табыңыз. Абай өз әкесінің өзге болыссымақ атаулыдан мықты, қайратты екенін сезеді.А) Абай В) әкесінің С) болыссымақ Д) мықты Е) өз16. Жалқы есімді көрсетіңіз.А) сөйлем В) тәуелсіз С) Абай Д) ел Е) көкшіл17. Зат есімнен болған етістікті табыңыз.А) Ұрыс В) Суғар С) Ұшар Д) Ұзама Е) көр18. Туынды зат есімді анықтаңыз.А) он бес В) он С) алдың Д) жұт Е) бірлік19. Жалпы есімді белгілеңіз.А) «Абай жолы» В) Құлагер С) Балқаш Д) «Жас Алаш» Е) Тау20. Анықтауыш қызметін атқарып тұрған зат есімді табыңыз. А) Күш - білімде В) Әйгерімнің білегінде күміс білезік жарқырайды

С) Бір досына шахмат сыйлады Д) Аулада гүл жайқалып өстіЕ) Терлемеген терең білмес21. Зат есімнен болған етістікті табыңыз.А) ағар,көгер В) менменсі, жусын С) шегеле, тамақтан Д) келтір, ескір Е) апар, әкел22. Бастауыш қызметін атқарып тұрған зат есімді табыңыз.А) Жүзімді үзіп жейді В) Әркім өз ойын айтты С) Бұл сенің қолыңД) Ағай жақсы кеңес берді Е) Мерекеге кешікпей келді23. Деректі зат есімді анықтаңыз.А) азап В) шабуыл С) дәулет Д) тас Е) ар-ұят24. Заттың жалпы атауын білдіретін жалпы есімдерді белгілеңіз.А) «Ақ кеме», колхоз В) Қасым, трактор С) Адам, «Қан мен тер» Д) Орман,мал,балаЕ) Алматы, Алатау25. Мына есімдердің қайсысы зат есімдердің орнына жүреді? А) Әлдекім В) әрқашан С) қанша? Д) мына Е) қайда?

Зат есім 2 нұсқа1. Заттың жалпы атауын білдіретін жалпы есімдерді белгілеңіз.А) Қаратау В) Ақсүйек С) Жетісу Д) Қасым Е) Бала2. Есім сөздерден жасалған зат есімді көрсетіңіз.А) Етікші, кітапхана, балгер В) егін, егіншілік, тарсыл С) тершіл, қонақ, жиналыс, кемшілік Д) достық, жақсылық, жолдас Е) басқар, басшылық, басқарма3. Пысықтауыш қызметін атқарып тұрған зат есімді көрсетіңіз.А) Тұздың емдік қасиеті бар В) Аурудан аяған күштірек С) Шоқпардай кекілі бар қамыс құлқ Д) Бес жүздей жұмыскер қосылды Е) Анам қалаға кетті4.Біріккен зат есімді табыңыз.А) Бала-шаға В) Колхоз С) Сары май Д) Белбеу Е) Ата5. Етістіктен жасалған зат есімдерді көрсетіңіз.А) Тозық, жатақ, қуаныш В) Бұрғы, келісім, бұрыл С) Көрермен, тілек, зуылдақ

Д) Тербеліс, тарсыл, күңкіл Е) Қуан, қайғыр, ойла6. Есім сөздерден жасалған зат есімді көрсетіңіз.А) Етікші В) тершіл С) егін Д) достық Е) баста7. Толықтауыш қызметіндегі зат есімді көрсетіңіз.А) Менің бақытым алда В) Бүркіт биікте ұшады С) Қыс келер ұзамай Д) Атамекен- қасиетті ұғым Е) Білімді кітаптан аларсың8. Жалқы есім бар сөйлемді табыңыз.А) Көрісіп амандасқаннан көзімді ала алмадым.В) Мен сені Алатаудың аясында қарсы аламын.С) Адам ұлы адамша өмір сүрсін.Д) Үстінде жетін кестелеген ақ көйлек, қызыл пүліш қамзол.Е) Біреудің кісісі өлсе, қаралы ол.9. Берілген сөзден туынды зат есім жасайтын жұрнақты көрсетіңіз. Адам...А) – дар В) – ға С)- ша Д) – шылық Е) – дікі10. Тырнақшаға алынып жазылатын зат есімді табыңыз.А) Отырар В) О. Бөкей С) Зайсан Д) Қорқыт ата Е) Абай жолы романы11. Жіктік жалғауы жұрыс жалғанған зат есімді табыңыз.А) Аспанбыз В) керегесіздер С) шәкіртпіз Д) оқулықтармыз Е) тіліміз12. Туынды зат есімді тап.А) Көрікті В) көркем С) жұрнақ Д) жалғау Е) көрікші13.Жалқы есім қайсы?А) Мемлекет В) педогогикалық инситут С) орталық басылым Д) Үкілі Ыбырай Е) ауыл мектебі14. Зат есімнен болған қос сөзді көрсетіңіз.А) қадір-қасиет В) көре-көре С) қызыл-жасыл Д) сарт-сұрт Е) кіріп-шығу15. Зат есім дегеніміз не?А) Зат, құбылыстың сынын білдіредіВ) Заттың мөлшерін білдіредіС) Зат құбылыстың атын білдіредіД) Адамның әртүрлі көңіл-күйін білдіредіЕ) Қимыл, амал- әрекеттің түрлі белгілерін білдіреді16. Деректі зат есім дегеніміз не?А) Бір тектес заттардың ортақ атауыВ) Көзбен көріп, қолмен ұстауға болатын заттар С) Оймен танылатын зат атауыД) Кісі аттарына байланысты атауларЕ) Құбылыстың атын білдіретін атау17. Заттық ұғымның атауы болатын сөзді табыңыз.А) Бүрсігүні, орысша, бұрын В) әдемі, жақсы,таза С) мың,жиырма,жеті жүзД) ағаш,адам,уақыт Е) бойшан, ұйымшыл, ауылдық18. Зат есімнің орнына жүріп, бастауыш қызметін атқарып тұрған есімдікті көрсетіңіз.А) Бір-біріне сыбырлай сөйлеседі.В) Әрқашан өзіңді ойлағайсын.С) Бірде шал сол ұлдарын жинапты.Д) Сөйлеуші, айтушы адамдар- басқалар.Е) Бұның- саған көрсеткен назым.19. Бастауыш қай сөз табынан жасалған. Кішіпейілдік – кісінің көркі.А) күрделі зат есім В) дара сын есім С) деректі зат есім Д) туынды зат есім Е) жалқы есім20. Берілген сөйлемнің ішінен күрделі зат есімді табыңыз.

Ата – анамның Семейге көшіп келуіне байланысты мені лицейге қабылдауыңызды сұраймын.А) Семей В) байланысты С) ата- анамның Д) лицейге Е) мені21. Зат есімнің анықтауыш қызметіндегі сөзді табыңыз.А) Өлімнен ұят күшті В) Ақ басты Алатаудың Жамбылымын.С) Антонның ұмытпағандығына Асқар қайран қалдыД) Ақпанда боран соқты қар, шілдеде қайнап төнді күн.Е) Ол биыл бесінші сыныпқа көшеді.22. Берілген сөйлем ішінен тура толықтауыш болып тұрған зат есімді табыңыз. Оның асы мен көлігі, өң - шырайы адамды дос етеді, тарта біледі.А) Асы мен көлігі В) өң-шырайы С) адамды Д) дос Е) оның23. Баяндауыш қызметін атқарып тұрған зат есімді белгілеңіз.А) Ердің сыншысы – елі.В) Оқуың көп, тоқуың қалай.С) Досымда жақсы кітап бар.Д) Бала біліммен көркем.Е) Темірді қызғанда соқ.24. Анықтауыштық қызметте жұмсалған зат есімді табыңыз.А) Есімбектің үлкен үйі лық толған адам.В) Бекболат шаршап отыр.С) Қарашада аяз қаусыра қысып кетті.Д) Ботадай боздап көрістті.Е) Сен үшін ол жалпақ дүниеден де үлкен.25. Зат есім сөйлемнің қай мүшесі? Шетте жүргенмен, ол бұндағы хабарға қанықтұғын.А) толықтауыш В) баяндауыш С) пысықтауыш Д) бастауыш Е) анықтауыш

Омоним.Синоним. Антоним.1 нұсқа.

1. Омоним сөзді табыңыз.А) Ел үмітін ел ақтар. В) Алма, өзіңе керегі жоқ затты алма.С) Баусыз оймақ қолда тұрмас.Д) Қарақұс- жыртқыш құс.Е) Көңілі бұлақтай таза.2. Сөздің бірнеше мағынаға ие болуы.А) СинонимВ) Көп мағыналы сөз С) АнтонимД) ОмонимЕ) Варваризм3. Антонимдік жұпты көрсетіңіз.А) Егде-мосқалВ) Жіңішке- талдырмашС) Жуас-асауД) Межелеу-мөлшерлеуЕ) Көңіл – назар4.Синоним сөздерді көрсетіңіз.А) Менен, жетеуВ) Сөк, түс,сөзС) Әдемі,сұлу,көріктіД) Сырмақ, шекпен,алашаЕ) Қыс-жаз,күз-көктем5. Тура мағыналы сөзді табыңыз.А) ашық терезе В) ашық мінезС) ашық далаД) қолы ашықЕ) ашық әңгіме6. Сөздің көп мағыналығын лексиканың қай саласы зерттейді?А) лексикологияВ) семасиологияС) фразеологияД) ономологияЕ) терминология7. Синоним деген не?А) Мағынасы бір-біріне қарама –қарсы сөздерВ) Жазылуы, айтылуы бірдей, мағыналары басқа-басқа сөздерС) Жазылуы, айтылуы әр түрлі, мағыналары бір-біріне жақын сөздерД) Мағынасы мен жазылуы бөлек, айтылуы бірдей сөздер.Е) Белгілі бір мамандық, кәсіп аумағында қолданылатын сөздер8. Зат есімді синоним қатарын көрсетіңіз.А) Ардақты,қадірлі, құрметтіВ) Әжептәуір, бірталай, біразС) Құдірет, жасаған,жаратқанД) Аз,саяқЕ) Қысқа,шолақ,келте

9. «Жалығу» сөзінің синонимін табыңыз.А) Зерігу, құмар болуВ) Еріну,кешіруС) Зерігу, іш пысуД) Жалтару, қорғануЕ) Ығыр болу,көңіл қалу10. Көп мағынаға ие бола алмайтын сөзді табыңыз.А) бас В) көзС) аяқД) қолЕ) шаш11. Қосарлы антоним қайсы?А) Некен-саяқВ) Қараңғы – жарықС) ЖасылД) Тез-тезЕ) Қас пен көз12. «Зиялы» сөзінің антонимін тап.А) КөрегенВ) Көзі ашықС) МаңғазД) НаданЕ) Елгезек13. Антонимдік жұпты көрсетіңіз.А) Қынай бел – сұлуВ) Ұзын құлақ - өсекС) Көзі тірі – көзі жоқД) Ашығу- тоңуЕ) Ашулы- ашқарақ14. Сөйлемдерден омоним сөздерді табыңыз.А) Жазда Ыстықкөлге барамын. Маған жаз айы ұнайды.В) Жұмыс істейді. Мен жұмысымды бітірдім.С) Диктантты сауатты жаз. Дәрі жараны тез жазады.Д) Қаладағы тіршілік қызық екен.Е) Аш жүру-денсаулыққа зиян. Қарның ашты ма?15. Омоним болатын сөз қайсы?А) Жиырма бесВ) ӘлденеС) АлайдаД) ЖансызЕ) Өзіміз16.Омоним сөздер қатысқан сөйлемді табыңыз.А) Ел үмітін ел ақтар.В) Көк алманы алма.С) Қарақұс – жыртқыш құс.Д) Көңілі бұлақтай таза Е) Сулы жер – нулы жер.17. Антоним дегеніміз не?А) Айтылуы әр түрлі, бірақ мағыналары жақын сөздерВ) Мағыналары бір-біріне қарама-қарсы сөздерС) Сөздің бастапқы мағынасыД) Дыбысталуы бірдей, мағыналары әр түрлі сөздерЕ) Бір сөздің басқа сөздермен тіркескен кездегі әр түрлі мағынадағы сөздер 18.Мақалдардан антонимдік қолданыстағы сөздерді табыңыз.А) Айтылған сөз- атылған оқ.В) Кітап – білім бұлағы.С) Көз қорқақ, қол батыр.Д) Өлімнен ұят күшті.Е) Оқу-білім азығы.

19. Антонимді табыңыз.А) уақ-түйек, майда-шүйдеВ) құт – береке, мәз-мейрамС) бүге-шүге, егжей-тегжейД) азын-аулақ, қым –қиғашЕ) бұрын – соңды, ертелі –кеш20. Синоним сөздерді көрсетіңіз.А) Көз,қас,бақВ) Ол,соған,бізС) Алыс,қашық,шалғайД) Оннан бір, екі,біріншіЕ) Кеше,ертең21. Омоним бола алатын сөзді табыңыз.А) ҚағазВ) КітапС) бетД) мұқабаЕ) оқулық22.Омоним қатысқан сөйлемді табыңыз.А) Жазда жазғы демалысқа шығамыз.В) Түстегі оқиғаны еш түсіне алмадым.С) Нағыз толған айды айдың ортасында көруге болады.Д) Қыс бойы малшылар шөп болмай қысылып шықты.Е) Ол таңертең ерте тұрды.23. Асты сызылған сөздердің мағыналық түрін көрсетіңіз. Айналайын қарағым, Бетіне келмес қарағым.А) синоним В) антоним С) омоним Д) тура мағына Е) көп мағына24. «Ауру» сөзінің синонимдік қатарын табыңыз.

А) дауа,шипа,ем В) айна,әйнек,терезе С) мерез,сырқат,кесел Д) соқырішек, аққан,қышымаЕ) медбике,дәрігер, дәріхана25. Төмендегі тіркестер қай топқа жатады? Қырық пышақ, қырғи қабақ.А) Синоним В) омоним С) антоним Д) тура мағына Е) ешбіріне жатпайды

Омоним .Синоним. Антоним.2 нұсқа

1. Мына сөздердің ішінен синонимдерді табыңыз.А) Ойшыл, аруана, асқақВ) Алуан, асқар, айшықты С) Ақылды,ғұлама, кемеңгерД) Ғалым,ұстаз,алпауытЕ) Арман,Әсем,зерлі2. Омоним дегеніміз не?А) Дыбысталуы бірдей, бірақ мағыналары әр түрлі сөздерВ) Мағыналары бір-біріне қарама –қарсы сөздерС) Айтылуы әр түрлі, бірақ мағыналары жақын сөздерД) Сөздің бастапқы мағынасыЕ) Бір сөздің басқа сөздермен тіркескен кездегі әр түолі мағынадағы сөздер3. Синоним сөздерді көрсетіңіз.А) Қашық, алыс,шалғайВ) Үру,ұруС) Сатушы,оқушыД) Сауатты,сауатсызЕ) Мырза, қызметші4. Антоним сөздерді көрсетіңіз.А) көрші-көлем В) жұт-жұрт С) соғыс-бейбітшілік Д) арман-мұрат Е) салт-дәстүр5. Омоним бола алмайтын сөзді көрсетіңіз.А) бұрыш В) бас С) ез Д) оқтау Е) шопан6. Қарама-қарсы мағынада тұрған сөзді табыңыз.А) үлкен- үлкендеуВ) көктем-жазғытұрыС) қысқа-ұзынД) жедел-тезЕ) ыстық-жасыл7. Синоним дегеніміз не?А) Айтылуы әр түрлі, бірақ мағыналары жақын сөздерВ) Дыбысталуы бірдей, бірақ мағыналары әр түрлі сөздерС) Мағыналары бір-біріне қарама –қарсы сөздерД) Бір сөздің басқа сөздермен тіркескен кездегі әр түолі мағынадағы сөздерЕ) Сөздің бастапқы мағынасы

8. Мақалдардан антонимдік қолданыстағы сөздерді табыңыз.А) Аз сөйлесең де, саз сөйле.В) Ердің екі сөйлегені өлгені.С) Әркімнің өзі шығар биігі бар.Д) Асыл тастан, өнер жастан.Е) Адал еңбек ерге жеткізер, Арам қулық жерге қаратар.9. Синоним емес сөздерді көрсетіңіз. А)Барлық,барша В)Жұмбақ,жұпар С)Бейнет,михнат Д)Бейіш,жұмақ Е)Әмір,бұйрық10. «Ертең» сөзінің синонимін көрсетіңіз.А) Бір кездерден,бұрыннан В) Бұрын,сан жылдар С) Бұрыннан,ежелден Д) Ертеден,тақаудан Е)Жуықта,таяуда11.Омоним бола алмайтын сөзді көрсетіңіз.А)Қалыңдық В)қарт С)шабу Д)тарту Е)қасы12.Антонимдік жұпты көрсетіңіз. А)саси-көпшілік В)бүгін-биыл С)кемсіну-кемтар

Д)дамылсыз-тоқтаусыз Е)бақытсыз-бақытты13.Синоним сөзді көрсетіңіз.А)Сөндіру,өшу,жағу В)жирен,бозғұлт С)мылжын,үндемес Д)Сотқар,бұзақы,тәртіпті Е)Ақсандау,сылту,шойнандау14. «Бірге» сөзінің антонимін табыңыз.А)Бөлек В)әрқалай С)қоса Д)әрқашан Е)жылдам15.Синоним емес сөзді көрсетіңіз.А)Ашулану,шамдану В)нұсқа,нұсқау С)әдеп,иба,ізет Д) әдет, дағды Е) әдіс,тәсіл16. Антоним қатысқан сөйлем қайсы?А) Сөз сағасы – құлақ, Су ағасы – бұлақ.В) Нар-түйеден, Тұлпар – биеден.С) Жаманшылық пен жақсылық егіз.Д) Жаман өле жейді.Е) Ұрлық түбі – белгілі.17. Омонимді табыңыз.А) Жүйрік атымен шауып келеді.В) Бұлар менде атымен жоқ.С) Олар таң атқалы аттан түспеді.Д) Ол қас жауына атқалы тұрған оғын атпады.Е) Оның тұлпары атын атаса жетіп келеді.

18. Антоним сөздерді көрсетіңіз.А) жуан – семіз В) гүлдеу – шешек ату С) бірдей –бірлікД) аппақ-қап-қара Е) білімді-білікті19. «Ертеден» сөзінің синонимін көрсетіңіз.А) Бір кездерден, бұрыннан В) Бұрын, сан жылдар С) Бұрыннан, ежелденД) Ертеден, тақауда Е) Жуықта,таяуда20.Жазылуы бөлек, өзара мағыналас сөздерді табыңыз.А) Ешкім, дәнеңе В) Бөтен,жатС) Күрең,ала Д) Берік, қол доп Е) Барша,кейбір21.Қай топтағы синоним толық қатармен келген?А) Өлмес,өшпес,мәңгі В) Пысық,жылпос,ширақ С) Саңырау, тосаң, сараңД) Туыс, жақын, жанкүйерЕ) Тәкаппар, паң, менмен22. «Биік» сөзінің синонимін көрсетіңіз.А) Зәулім,асқар В) Ұзын, биіктеуС) Беталыс,мекенД) Бойшаң, өсімталЕ) Өткір,қырлы23. Антоним сөздерді көрсетіңіз.А) Қап,ойбайВ) АқшылғбозС) Арық,семізД) Дарбаза,сымЕ) Жылы,ыстық24. Синоним сөздерді табыңыз.А) Есті кісі,ақылды кісі В) Үлкен-кіші бас қостыС) Сүйкімді,болат қанжар тұрсын жайнапД) Биік әрі әдемі үй Е) Ұзын сөйлемнің қысқа мағынасы25.Қарама-қарсы мағынада тұрған жұпты табыңыз.А) Әдемі-әдемілеу В) Ұзын-биікС) Айдын-айқынД) Жоғары-төменЕ) Тамаша-әдемі

Сөйлем. Жай сөйлем.

1. Қыстырма сөз деген:а) көмекші сөз; в) оқшау сөз; с) еліктеуіш сөз; d) шылау сөз; е) көмекші етістік.2. Қаратпа сөзі бар сөйлемді көрсет:а) Ол арықша біткен, аппақ сұр, сүйкімді жас. в) Сірә, екеуі де себеп болған тәрізді. с) Балам, өзің біл. д) Оқу түбі – тоқу. е) Еңбек етсең, емерсің.3. Қыстырма сөзі бар сөйлемді көрсет:а) Шырағым, қайдан жүрген баласың? в) Дос, досқа жаныңды қос. с) Менің білуімше бұл аймақтың шөбі шүйгін, суы бал. д) Ол мемлекетке көп пайда келтіреді. е) Асан сабаққа кешігіп келді. 4. Сөйлемдер арасынан жай сөйлемді көрсет:а) Ананың сүті – бал, баланың тілі – бал. в) Бұлардың артында Ербол мен Самат бөлек келеді. с) Сөзде тұру – ерлік, сөзді жұту – қорлық. д) Ойын – ойран, ақылым – айран. е) Қар ерісе, күн жылынады.5. Одағайы бар сөйлемді көрсет:а) Пай, пай шіркін, қазақтың келіндері-ай! в) Әрине, бүгінгі жастарға білім керек-ақ! с) Әбілғазы, қайдан келдің? д) Білімді адамды алған жоқ. е) Мен кешігіп келдім.6. Мына сөйлем жай сөйлемнің қай түріне жатады? Түн. Тыныштық.а) атаулы; в) толымды; с) жақты; д) жақсыз; е) деректі.7. Ойға қатысты түгел айтылған сөйлемді не деп атайды?а) жақты; в) жақсыз; с) атаулы; д) толымды; е) толымсыз. 8. Бастауышы бар, кейде айтылмай тұрса да, баяндауыш арқылы табуға

болатын жай сөйлемнің түрі:а) толымды; в) жақты; с) жақсыз; д) жалаң; е) жайылма.9. Жалаң сөйлемді көрсет:а) Біз нарықтық экономикаға бет бұрдық. в) Өзгерістер көп. с) Бауырлар көріскенше қош болыңдар. д) Далада қар борап тұр. е) Ертең сабаққа барамын.10. Сөйлем нені білдіреді?а) интонацияны; в) тиянақты ойды; с) сұрау белгісін; д) екі сөзді; е) хабарламаны.11. Айтылу мақсаты мен интонациясына қарай жай сөйлем нешеге бөлінеді?а) 9 в) 5 с) 4 д) 3 е) 2 12. Сұраулы сөйлем неше түрлі тәсілмен жасалады?а) 1 в) 5 с) 3 д) 2 е) 6 13. Лепті сөйлемді тап:а) Тудың көгілдір түсі ненің белгісі в) Туға құрмет – елге құрмет с) Президент жолдауы - негізгі бағдарлама д) Жерде аппақ қалың қар е) Күн жылы ма 14. Сөйлемдердің арасынан жақсыз сөйлемді тап.а) Маған оларға қарсы тұруға тура келді. в) Күз. Күн әлі ерте. с) Абайдың да күлкісі келіп еді. д) Табиғатты қорғау талап етілген. е) Салауатты өмір салты.15. Сөйлемдердің арасынан атаулы сөйлемді тап.

а) Баланы жаман үйретпеу керек. в) Асқар ұзақ уақыт ұйықтай алмады. с) Қыс. Қараңғы. д) Ел ордасы – Астана. е) Намыс – азаматтың алтын туы.16. Жай сөйлем дегеніміз не?а) Бастауышы мүлде жоқ және баяндауышы арқылы табуға бола алмайтын жай сөйлемнің түрі. в) Ойға қатысты сөйлем мүшелері толық айтылған сөйлем. с) Бастауыш пен баяндауыштан ғана құрылған сөйлем. д) Бір ғана ойды білдіріп, бір ғана интонациямен айтылған сөйлем. е) Белгілі бір атау мағынасында ғана жұмсалатын сөз немесе сөз тіркесі түріндегі сөйлем.17. Тұрлаулы мүшелерімен бірге тұрлаусыз мүшелері де бар сөйлем қалай

аталады?а) жайылма; в) лепті; с) сұраулы; d) жалаң; е) толымсыз.18. Сөйлемдер арасынан жақты сөйлемді тап:а) Ауа райы салқындай бастады. в) Менің бұл сөзге қосылғым келмеді. с) Біздің ашық сөйлесуіміз керек. d) Олардың бұл араға қонғысы келмеді. е) Біздің көмектескіміз келді.19. Сұрау есімдігі арқылы жасалған сұраулы сөйлемді тап.а) Сен сабаққа барасың ба? в) Қазақстанның көлдерін ата? с) Төбемізде желбіреп тұр. d) Ауылыңа барған шығарсың? е) Анаңның аты кім? 20. Сөйлемде басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түспейтін, тек

айтылатын ойға қатысы бар сөз тобы қалай аталады?а) қыстырма; в) қаратпа; с) одағай; д) оқшау; е) атаулы. 21. Ой тәртібін білдіретін қыстырма сөздерді тап.а) Біріншіден, алдымен; в) бақытына қарай, өкінішке орай; с) сөз жоқ, әлбетте; д) меніңше, оның пікірінше; е) сірә, мүмкін.22. Таңдану одағай сөзін тап.а) қап; в) кә-кә; с) тәйт; д) масқара; е) әттеген-ай.23. Жай сөйлемнің түрі нешеге бөлінеді?а) 5 в) 6 с) 8 д) 3 е) 724. Тәуелдік жалғаулы қалау рай мен «кел» етістігі арқылы жасалған жақсыз

сөйлемді тап.а) Менің ұшқыш болғым келеді. в) Мен ұшсам деп ойлаймын. с) Мен ұшқым келеді. д) Жеке меншікке көшу. е) Айға ұшып келемін.25. Бастауыш пен баяндауыштан ғана құрылған сөйлем ... деп аталады.а) толымды в) жалаң с) қысаң д) жайылма е) жақты

Сөйлем мүшелері1. Сөйлем мүшелері мағынасына қарай нешеге бөлінеді?а) 3 в) 4 с) 5 д) 6 е) 72. Сөйлем мүшелері дегеніміз не?а) Сөйлем ішінде басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түсетін мағыналы сөздер және сөз тізбегі. в) Сөйлем ішінде тиянақты ойды білдіреді. с) Сөйлем құрауға негіз болатын бастауыш пен баяндауыш. д) Қимыл-әрекеттің жай-күйін білдіреді. е) Баяндауыштағы іс-әрекеттің иесін білдіреді.3. Күрделі бастауышы бар сөйлемді тап.а) Жалқаудың ертеңі бітпейді. в) Олар тыным таппайды. с) Ертең құрылыс жұмысы басталады. д) Менің ауылым алыста. е) Біздің ауылдың табиғаты жақсы.4. Толықтауыштың сұрақтарын көрсет.а) кім? не? в) қайда? қашан? с) қалай? қайдан? д) кімге? неге? е) не істеді? не істемек?5. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін көрсет.

а) бастауыш, толықтауыш; в) анықтауыш, баяндауыш; с) бастауыш, баяндауыш; д) анықтауыш, пысықтауыш; е) анықтаыш, баяндауыш.6. Анықтауышы бар сөйлемді тап.а) Бұл өңірде мұнайдың сарқылмас қоры бар. в) Сынып – тап-таза. с) Гүлнар кітапты ұқыпты ұстайды. д) Ол көңілді. е) Саша мектепке келді.7. Пысықтауыштың мағыналық түрлері нешеу?а) 7 в) 6 с) 5 д) 4 е) 38. Тура толықтауышы бар сөйлемді тап.а) Ол бізбен кездесті. в) Досым қызық кітап сатып алды. с) Мен гүлге су құйдым. д) Адал бала анасына көмектеседі. е) Сусыз өмір жоқ.9. Баяндауыш нені білдіреді?а) қимыл-әрекетті, оқиғаның болған шағын; в) қимыл-әрекеттің иесін; с) заттық мағынаны; д) заттың сынын, сапасын; е) қимыл-әрекеттің мезгілін, мекенін.10. Асты сызылған сөз қай сөйлем мүшесіне жатады? Олар 1991 жылы ғарышқа

ұшты.а) толықтауыш в) пысықтауыш с) бастауыш д) баяндауыш е) анықтауыш 11. Мына сөйлемнің баяндауышы қай сөз табына жатады? Оқушылардың саны - отыз бес. а) зат есім; в) етістік; с) сын есім; д) сан есім; е) үстеу.12. Тек тұрлаулы мүшелерден тұрған сөйлемді тап.а) Ата-аналардың жиналысы болды. в) Біз қызық кино көрдік. с) Жаңа жыл келді. д) Ертеңгі күнді ойла! е) Қар қалың түсті.13. Сөйлемнің бастауышы қай сөз табына жатады? Үлкен бастар, кіші қостар.а) есімдік в) зат есім с) сан есім д) сын есім е) етістік.14. Сөйлемдерден мекен пысықтауышты тап.а) Біз Астанаға бардық. в) Кітап оқуды жақсы көремін. с) Биыл қыс жылы болады. д) Қазақстан – егеменді мемлекет. е) Қараша айы өте суық.15. Қандай? Қанша? деген сұрақтар қай сөйлем мүшесіне жатады?а) бастауыш в) анықтауыш с) пысықтауыш д) толықтауыш

е) күрделі баяндауыш.16. Бір сұраққа жауап беріп, бір ғана қызмет атқарып, бір ғана мүшемен

байланысатын екі я одан да көп мүшелер... деп аталады.а) тұрлаулы мүшелері в) сөйлем мүшелері с) тұрлаусыз мүшелері д) сөйлемнің бірыңғай мүшелері е) сөйлемнің айқындауыш мүшелері.17. Мына сөйлемнің баяндауышы қай сұраққа жауап береді? Жақсы – ісімен

жақсы.а) не істеді? в) қандай? с) кім? д) нешеу? е) қалай?18. Анықтауыш дегеніміз не?а) Сөйлемде бір мүшені заттық мағына жағынан толықтырып тұратын мүше. в) Іс-әрекетін, қимылын, жай-күйін, оқиғаның болған шағын білдіретін мүше. с) Сөйлемде затты, нәрсені сын-сапалық, сан-мөлшерлік, меншіктілік жағынан анықтап тұратын тұрлаусыз мүше. д) Қимыл-әрекеттің иесін білдіретін мүше. е) Бір сұраққа жауап беріп, бір ғана қызмет атқарып, бір ғана мүшемен байланысатын екі я одан да көп мүше.19. Бірыңғай мүшелері бар сөйлемді тап.а) Оның суы тұщы. в) Мұнда қоңыр аю, елік, ақ қоян, борсық, арқар қорғауға алынған. с) Ұялмас бетке талмас жақ береді. д) Күлтай есіктен кіріп келгенде, қуанғаным сондай. е) Желтоқсан айы жақындады, бірақ әлі суық түспеді.20. Мына сөйлемдерден күрделі баяндауышы бар сөйлемді тап.

а) Мектепте ата-аналар болды. в) Ата-аналар жиналысқа кешігіп келді. с) Мектеп жиналысында күрделі мәселелер қозғалды. д) Бұл жиналысқа ата-аналардың көбі келмеді. е) Жиналыстың соңында ата-аналар мен меткеп әкімшілігі бір-бірімен келісті.21. Қытайдың жібегі жоғары бағаланады. Мына сөйлемде пысықтауыштың қай

мағыналық түрі берілген.а) мекен; в) мезгіл; с) қимыл-сын; д) мақсат; е) себеп.22. Сөйлемде бір мүшені заттық мағына жағынан толықтырып тұратын мүше не

деп аталады?а) анықтауыш в) пысықтауыш с) бастауыш д) баяндауыш е) толықтауыш 23. Айту – біздің парызымыз. Мына сөйлемде бастауыш пен баяндауыштың арасына қандай жағдайда сызықша қойылып тұр?а) зат есім мен жіктік жалғауынсыз зат есім; в) сан есім мен сан есім; с) сын есім мен сын есім; д) тұйық етістік пен зат есім; е) сілтеу есімдігі мен зат есім.24. Кімнің? Ненің? сұрақтары қай сөйлем мүшесіне жатады?а) пысықтауыш в) анықтауыш с) бастауыш д) баяндауыш е) толықтауыш 25. Сөйлем мүшелері қызметіне қарай нешеге бөлінеді?а) 5 в) 4 с) 3 д) 2 е) бөлінбейді.

Құрмалас сөйлем1. Құрмалас сөйлемді көрсет.а) Ақылды қарттан нақыл шығады. в) Ерлік көрсеткен ер болар. с) Бөгенбай 1680 жылы дүниеге келді. д) Күн батты да, тау бөктерін қара көлеңке басты. е) Сен, сірә, жексенбі күні келерсің.2. Жалғаулықсыз қарсылықты салалас құрмалас сөйлемнің түрін тап. а) Қорғанның қақпасы мықты болған, кейде шапқыншылар оларды бұза алмаған. в) Отырарда медресе, мешіт, базар болған. с) Қаланы айналдыра қорған салынған және оның ұзындығы үш шақырымдай болған. д) Бас болмақ оңай – бастамақ қиын. е) Оңтүстіктің ауа райы жылы, суы мол, сондықтан егіншілік кәсібі жақсы дамыған.

3. Өйткені, сондықтан, сол себепті, себебі, - деген жалғаулықтар салалас құрмаластың қай түріне жатады?

а) түсіндірмелі; в) қарсылықты; с) талғаулықты; д) ыңғайлас; е) себеп – салдар.4. Құрмалас сөйлем құрамына қарай нешеге бөлінеді?а) 5 в) 3 с) 4 д) 6 е) 75. Бартольд – ірі ғалым, ол шығыс халықтарының мәдениеті мен тарихын

зерттеген.Құрмалас сөйлемнің қай түріне жатады?а) аралас; в) сабақтас; с) салалас; д) бағыныңқы сабақтас; е) басыңқы салалас.6. Сабақтас құрмалас сөйлем дегеніміз не?а) Құрамындағы жай сөйлемнің баяндауыштары тиянақты болып, өзара тең дәрежеде байланысқан құрмалас сөйлемнің түрі. в) Екі немесе бірнеше жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіретін сөйлем. с) Сөйлемде затты, нәрсені сын-сапалық, сан-мөлшерлік, меншіктілік жағынан анықтап тұратын тұрлаусыз мүше. д) Бір ғана ойды білдіріп, бір ғана интонациямен айтылатын сөйлем. е) Құрамындағы жай сөйлемдердің алғашқысы тиянақсыз болып, соңғысына бағына байланысқан құрмалас сөйлемнің түрі.7. Мағыналық жағынан салалас құрмалас сөйлем неше түрге бөлінеді?а) 6 в) 3 с) 4 д) 5 е) 28. Кезектес салалас құрмалас сөйлемді тап.а) Жаңбыр жауып, күн суық болды. в) Дәулеткерей Шығайұлы – күйші, композитор. с) Ресейде ән өнерін зерттеу, ХҮІІ ғасырда басталып, ХҮІІІ-ХІХ ғ. кең өріс алды. д) Оны бірде мұз айдынында көрсек, бірде еңбек даласында көрдік. е) Домбыра - өзіндік сипаты бар аспап.9. Салалас құрмалас сөйлемнің қай түрі жалғаулықсыз жасалады? а) ыңғайлас; в) кезектес; с) түсіндірмелі; д) талғаулықты; е) қарсылықты.10. -са, -се жұрнақтары арқылы жасалатын сабақтас құрмаластың түрін

көрсет.а) қарсылықты бағыныңқы; в) мезгіл бағыныңқы; с) мақсат бағыныңқы; д) қимыл-сын бағыныңқы; е) шартты бағыныңқы.11. Сабақтас құрмалас мағынасына қарай нешеге бөлінеді?а) 2 в) 3 с) 6 д) 5 е) 412. Ыбырайдың әкесі ерте қайтыс болғандықтан, ол атасы Балқожа бидің

тәрбиесінде өсті. Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрін ажырат.а) мақсат бағыныңқы; в) мезгіл бағыныңқы; с) қарсылықты бағыныңқы; д) себеп бағыныңқы; е) шартты бағыныңқы.13. Салалас құрмалас сөйлемнің жасалу жолы:а) толымды, толымсыз; в) жалаң, жайылма; с) жалғаулықты жалғаулықсыз; д) дара, күрделі; е) жақты, жақсыз.14. Кісі елінде сұлтан болғанша, өз еліңде ұлтан бол. Құрмалас сөйлемнің қай

түрі?а) сабақтас; в) аралас; с) салалас; д) жай сөйлем; е) толымсыз сөйлем.15. Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын тап.а) біресе, кейде, бірде; в) бірақ, алайда, дегенмен; с) және, -да,-де; д) сондықтан, өйткені, себебі; е) не, немесе, әлде.16. –у үшін, -мақ, - мек жұрнақтары сабақтас құрмаластың қай түріне жатады?а) себеп бағыныңқы; в) мақсат бағыныңқы; с) қарсылықты бағыныңқы; д); қимыл-сын бағыныңқы; е) шартты бағыныңқы.

17. Құрмалас сөйлемнің құрамындағы жай сөйлемдері арқылы берілген істің, оқиғаның кезектесіп келуін білдіретін түрін ... дейді.

а) кезектес салалас; в) түсіндірмелі салалас; с) ыңғайлас салалас; д) талғаулықты салалас; е) қарсылықты салалас.18. Мағыналық жағынан сабақтас құрмалас сөйлем неше түрге бөлінеді?а) 6 в) 3 с) 4 д) 5 е) 219. Салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не?а) Қимыл, іс-әрекеттің иесін білдіреді. в) Екі немесе бірнеше жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіретін сөйлем. с) Құрамындағы жай сөйлемнің баяндауыштары тиянақты болып, өзара тең дәрежеде байланысқан құрмалас сөйлемнің түрі. д) Бір ғана ойды білдіріп, бір ғана интонациямен айтылатын сөйлем. е) Құрамындағы жай сөйлемдердің алғашқысы тиянақсыз болып, соңғысына бағына байланысқан құрмалас сөйлемнің түрі.20. Ыбырай Орынборда жетіжылдық мектепті бітіріп, атасы Балқожа бидің

хатшысы болды. Сабақтас құрмалас сөйлемнің қай түрі?а) шартты бағыныңқы; в) қарсылықты бағыныңқы; с) мақсат бағыныңқы; д) қимыл-сын бағыныңқы; е) мезгіл бағыныңқы.21. Сөйлемдер арасынан талғаулы салалас құрмаласты көрсет.а) Әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер. в) Бұл істің шындығын не көзімен көрген айтар, немесе құлағымен естігенін айтар. с) Қаз дауысты Қазыбек би – шешендік сөздің майталманы. д) Сақталған қалалар: Түркістан, Тараз. е) Бұл қала ерекше гүлденіп, Иасы деп аталады.22. Сабақтас құрмалас сөйлемді тап.а) Бұл мұражай үйінде жазушының өзінің даусы жазылған күйтабақтар мен таспалар бар. в) А.Байтұрсынов 1891 жылы мектепті бітіргендіктен, Орынборға оқуға келеді. с) Шоқанның зерттеушілік қабілеті оқып жүргенде оянған. д) Шешендік өнердің тілі ойлы, мағыналы, дәлелді болып келеді. е) «Бұған не болды екен?» деп таңданды.23. Ханмен бірлесе отырып, бүкіл хандықты сұлтандар басқарған. Сабақтас

құрмалас сөйлемнің бағыныңқы сыңарынан басыңқы сыңарына қойылатын сұрақты тап.

а) қайткенде? в) қашан? с) қайтсе де? д) қайтіп? е) неге?24. ..., себебі ... . Көп нүктенің орнына себеп-салдар жалғаулықты салалас

құрмалас сөйлемді тауып жаз.а) «Отан» деген сөзді күнде естиміз, Отан дегеніміз адамның туып-өскен жері. в) Сын түзелмей, мін түзелмейді. с) Сәуле де бір орнында қозғалмай тұр. д) Күн сәулесі кеткендіктен, үйдің іші күңгірт. е) Ынтымақ болса, береке болады.25. Қашан? Қашаннан бері? Қашанға шейін? деген сұрақтар сабақтас

құрмаластың қай түріне жатады?а) шартты бағыныңқы; в) мезгіл бағыныңқы; с) мақсат бағыныңқы; д) қимыл-сын бағыныңқы; е) қарсылықты бағыныңқы.

КілттерҚазақстан № Қазақстан 1нұсқа Қазақстан 2 нұсқа

1 С С2 В А3 В Д4 В А5 А Е6 С С7 В А8 А А9 С Д10 Д Д11 Д С12 В В13 С В14 Д Д15 С С16 А А17 Д В18 Д Е19 В В20 С Д21 А А22 В В23 А В24 В А25 Е С

Жауаптарыр Есімдік Лексика Толықтауыш анықтауыш фонетика Музыка.

Шешендік өнерішылау

1 С А Д В С Б C

2 А В Е А С Ә Б

3 В Е Д С Д Ә Б

4 Е Е В Д Е Ә Е

5 Д Д Е Е С А С

6 А А В Д Д А А

7 А Е Е А А Б Е

8 С С Д В Е В С

9 С В А Е Д Ә Д

10 Е А А С В В Д

11 Д С В А В А А

12 В С В А А В Д

13 Е С А Д Д А А

14 С е А В С А Е

15 Д А Е Е Е В А

16 А В Д Д Е Ә Е

17 А В С С В Б Д

18 С А С С В Ә А

19 В Е А В В В А

20 В Д В А С Ә А

21 Е А Д Д С В Б

22 А А А Е С Б Е

23 С Е С В Е Г Б

24 Д В А А А А Е

25 в е Д Д А Ә А

Фонетика Ф. 1 нұсқа Ф. 2 нұсқа Ф. 3 нұсқа Ф. 4 нұсқа

1 А С В С2 Е Д А В3 Д В В С4 Д С Е В5 А С В С6 А В В А7 С Д А Е8 С Д А В9 В В В Д10 Д А Д В11 С Е Е А12 В А С С13 Д С В С14 В В Д Е15 В С А С16 А С С А17 В С Е А18 В В В Е19 А В А Е20 В С Е А21 Д Д Е С22 С С С В23 В В Е С24 С С Д А25 Д Е В А

Зат есім № Зат есім 1 нұсқа Зат есім 2 нұсқа Омоним , синоним,

антоним1 нұсқа

Омоним, синоним, антоним2 нұсқа

1 Д Е В С2 Д А В А3 А Е С А4 Д Д С С5 С А Е Е6 С А В С7 С Е С А8 С В С Е9 В Д С В10 Д Е Е С11 Д С В С12 В Е В Е13 В Д С Е14 С А С А15 С С Д В16 С В В С17 В Д В С18 Е Е С Д19 Е Д Е С20 В С С В21 С С С Е22 Д С С А23 Д А С С24 Д А С А25 А А А Д

Синтаксис № Сөйлем. Жай

сөйлем.Сөйлем мүшелері

Құрмалас сөйлем.

1. В С Д2. С А Д3. А С Е4. В Д В5. А С С6. А А Е7. Д С А8. В В Д9. В А С10. В Е Е11. С Д С12. С С Д13. В Д С14. А А А15. С В С16. Д Д В17. А В А18. А С А19. Е В С20. Д В Д21. А С В22. Д Е В23. Е Д Д24. А В А25. В Д В

КАЗАХСКИЙ ЯЗЫК

1. «Кеңейту» сөзінің антонимін белгілеңіз.A) Дамыту.B) Таныту.C) Тарылту.D) Нығайту.E) Қолдау.

2. Жіңішке дауысты дыбысты көрсетіңіз.A) аB) уC) оD) әE) ы

3. Қатаң дауыссыз дыбыстар қатар келген сөзді көрсетіңіз.A) АлмаB) АлғашC) ҚасқаD) ҚаймақE) Арқан

4. Негізгі, туынды тұлғада болатын сөздің бөлшегін табыңыз.A) Сөз тудырушы жұрнақ.B) Жұрнақ.C) Түбір.D) Қосымша.E) Жалғау.

5. Сөйлемнің түрін анықтаңыз. Гүлдей бер, туған жерім…A) Сұраулы.B) Толымсыз.C) Құрмалас.D) Жалаң.E) Лепті.

6. Сөйлемнің түрін анықтаңыз.Қоңырау соғылды, оқушылар үзіліске шықты.A) Лепті сөйлем.B) Аралас құрмалас сөйлем.C) Жай сөйлем.D) Сабақтас құрмалас сөйлем.E) Салалас құрмалас сөйлем.

7. Одағай сөзді табыңыз.A) Талапты.B) Мырс.C) Жеңіс.D) Ұлдың.E) Паһ-паһ.

8. Қазақстан Республикасы Конституциясының күнін белгілеңіз.A) 25 қазан.B) 22 наурыз.C) 30 тамыз.D) 9 мамыр.E) 16 желтоксан.

9. ХХ ғасырда қазақ елінің астанасы атанған қалаларды белгілеңіз.A) Алматы, Астана, Түркістан, Тараз.B) Орынбор, Алматы, Шымкет, Отырар.C) Қызылорда, Шымкент, Ақмола, Астана.D) Орынбор, Қызылорда, Алматы, Астана.E) Отырар, Шымкент, Тараз, Алматы.

10. Жаз айын белгілеңіз. A) Мамыр.B) Сәуір.C) Қараша.D) Тамыз.E) Ақпан.

11. Алфавит дегеніміз не екенін көрсетіңіз.A) Қосарланған сөздер.B) Әріптер жиынтығы.C) Тыныс белгілері.D) Сөздер тіркесі.E) Дұрыс сөйлеу ережелері.

12. Бірыңғай үнді дауыссыз дыбыс қатысқан сөзді табыңыз.A) Ауызша.B) Маймыл.C) Ұстаз.D) Мақсат.E) Рухани.

13. Тек ашық буынды сөздерді көрсетіңіз.A) Дала, бала, сары.B) Ай, ән, сөз.C) Үлкен, ұл, қыз.D) Тау, жайлау, шөп.E) Орман, аң, күз.

14. Үндестік заңына бағынбайтын сөзді көрсетіңіз.A) Қуанышты.B) Қайраткер.C) Саяхат.D) Іскер.E) Қолғанат.

15. Түбірлес сөздерді табыңыз. A) Ғылым, ас. B) Төбе, есік. C) Өзен, көлдер. D) Қалам, қаламгер.E) Журнал, көз.

16. Жіктік жалғаулы сөзді табыңыз. A) Студентті. B) Студентке. C) Студентпін. D) Студенттің. E) Студенттен.

17. Сапалық сын есімді табыңыз.A) Желсіз.B) Өнерлі.C) Жазғы.D) Жақсы.E) Тапқыр.

18. Есептік сан есімді көрсетіңіз.A) Ондаған.B) Үшеу.C) Төртінші.D) Оннан бес.E) Сексен.

19. Көп нүктенің орнына керекті есімдікті қойыңыз. « ... сырын білгің келсе, баласынан сұра».A) Біреудің.B) Біз.C) Мынау.D) Өзіміз.E) Қайда.

20. Сөйлемнің аудармасын табыңыз.Мен хат жазбақшымын.A) Я намерена написать письмо.B) Я напишу письмо к другу.C) Я написала письмо.D) Я письмо давно написала.E) Я если напишу письмо.

21. Шылауы бар сөйлемді көрсетіңіз.A) Одан бері он жыл өтті.B) Бәрекелді, оныңыз жақсы ақыл.C) Әлия әжесінің алдынан шықты.D) Жарайды, айтам десең, айт.E) Абысын тату болса, ас көп.

22. Дұрыс құрастырылған сөйлемді көрсетіңіз.A) Бейбітшілік саясаты елі қазақ ұстанады. B) Ұстанады қазақ елі бейбітшілшік саясаты.C) Қазақ елі бейбітшілік саясатын ұстанады.D) Елі қазақ бейбітшілік ұстанады саясатын.E) Қазақ елі саясатын бейбітшілік ұстанады.

23. Төл сөзді табыңыз.A) Мұрат әннің өзінікі еместігін айтты.B) Жылқылар су ішуге тоқтады.C) Алмас менің атымды сұрады.D) Ол қашан келетінін айтты.E) Балам,-деді ол,-сенің атың кім?

24. Абайдың мұражай-үйі орналасқан жерді белгілеңіз.A) Атырау облысы, Доссор елі.B) Алматы қаласы, Есік қорғаны.C) Қарағанды облысы, Тельман ауданы.D) Қостанай облысы, Құсмұрын бекеті.E) Семей облысы, Жидебай.

25. Мектеп туралы мақалды табыңыз.A) Мектеп – кеме, білім - теңізB) Шындық жоқ жерде, сұмдық көпC) Елшіге өлім жоқD) Жер гүлсіз болмайды, ел ерсіз болмайдыE) Бірлік болмай, тірлік болмас

26. Сөздің тура мағынасын табыңыз.A) Суық жел.B) Суық хабар.C) Қара шаңырақ.D) Жеңіл мінез.E) Жел сөз.

27. «Мерзім», «кез» деген сөздер нені білдіретінін анықтаңыз.A) Заттың атын.B) Мекенді.C) Іс-әрекетті.D) Санды.E) Мезгілді.

28. Туынды зат есім жасап тұрған қосымшаны көрсетіңіз. A) Қора.B) Жылқышы.C) Ер-тұрман.D) Ауыл-аймақ.E) Халық.

29. Қаратпа сөзі бар сөйлемді табыңыз.A) Жазғы демалыста Раушан ауылда болды. B) Жазғы демалыста, Раушан, қайда барасың?C) Жазғы демалыста Раушан ауылға барады.D) Раушан жазғы демалыста ауылда болды.E) Жазғы демалыста Раушан ауылда өткізді.

30. Жасынан ұшқыш болуды армандаған екі мәрте Кеңес Одағының батырын белгілеңіз.A) М.Мәметова.B) Т.Бигелдинов.C) Ә.Молдағұлова.D) И.Панфилов.E) Н.Әбдіров.

ТЕСТ ПО ПРЕДМЕТУ КАЗАХСКИЙ ЯЗЫК ЗАВЕРШЕН

Қолданбалы курс бағдарламасы  

 

 

 

 

 

Қазақ тілі оқулығына

қосымша жұмыс дәптері 

 

СИНТАКСИС  

 

Тереңдетіліп оқытылатын

мектептердің 8 – сыныбына

арналған  

 

 

 

 

 

Пән мұғалімі: Шомаева Рысты 

2009 жыл

І ТАРАУ

1 – сабақ.  Сөйлем түрлері.

1. Синтаксис нені зерттейді?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________    Сөз тіркесі болудың шарттарын ата.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – сабақ.

1.     Сөз тіркесі мен сөйлемнің айырмашылығы неде?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2.     Сөйлем түрлерін ата.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

3 – сабақ. Берілген кестені толтыр.

 

Лексикалық сөз тіркесі Синтаксистік сөз тіркестері

Күрделі сөздер Тұрақты тіркестер        

 

 

Синтаксистік еркін сөз тіркесі

Күрделі сөздер Етістікті сөз тіркестері

                           сағат                                       

                                           сөйледі                                                                                                                                            

 

Осы кестеге қарап ереже құрастыр.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

 

4 – сабақ. Сөйлем.

1. Біз екеуміз көшенің сол жағында тұрмыз.

Ережесі: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2. Сөйлем айтылу мақсатына қарай

   

 

 

 

 

5- сабақ.

1. Хабарлы сөйлемнің тәсілдері мен формалары

 

                                                                                 

 

 

 

 

 

Сұраулы сөйлемнің жасалу жолдары

2.

 

Сұрау есімдігі арқылы-ау, - ше,

-ғой шылаулары арқылышығар, болар т.б. көмекші етістері арқылы

 Интонация арқылы

Сұрау шылаулары арқылы

 

 

 

 

 

 

Кесте түріне мысалдар ойлап жаз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

 

 

 

6 – сабақ.

Сұраулы сөйлемнің жасалу жолдары

 

 

1.

 

 

 

                                                                       

 

 

 

 

 

 

Ережеге сәйкес мысал келтір.   

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2. «Сөйлем ауылы» атты тақырыпта ертегі құрастыр. Сөз тіркесінің лексика – грамматикалық құрылысына талдау жаса.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

7 – сабақ. Сөйлем мүшелері.

1 – тапсырма. Сөйлем мүшелерінің емлесін есіңе түсір.

 

Сөйлем мүшелері

                                

 

Тұрлаулы

 

Тұрлаусыз

 

 

 

  

 

 

 

 

2 – тапсырма. Кестеге сәйкес сөйлем құра __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

8 – сабақ.

1 – тапсырма. Сөйлем мүшелерінің құрамдық түрлерін мысалмен көрсет.

Дара Күрделі Үйірлі1. Бастауыш    2. Баяндауыш    3. Анықтауыш    4. Толықтауыш    5. Пысықтауыш    

 

2 – тапсырма. Бастауыштан кейін қойылатын сызықша.

Кестеге қарап сөйлем құра.

р/с Бастауыш Баяндауыш Мысал1.        Зат есім Атау септігі, Зат есім  2.        Сын есім Заттанған сын есім  3.        Сан есім Сан есім  4.        Сілтеу есімдігі Есімдік пен етістік  5.        Тұйық етістік Есім сөздер  6.        Тәуелдік жалғаулы

сөзЗат есім  

7.        Есімше Есімше  

 

9 – сабақ. Анықтауыш.

1 – тапсырма. Кестені толтыр. 

Құрылысына қарай Мысалдар   

         

 

2 – тапсырма.

р/с Анықтауыш болатын сөз таптары

Мысалдар

       Сын есім         Зат есім         Сан есім         Есімдік         Есімше         Ілік септікте тұрған есім сөздер  

 

10 – сабақ.

1 – тапсырма. Толықтауыш

Кестені толтыр.

Тұлғасы Мысалдар СұрақтарыБарыс септігі    Табыс септігі    Жатыс септігі    Шығыс септігі    Көмектес септігі    Шылау    

 

 

2 – тапсырма. Пысықтауыш     

Кестені толтыр.

Мысалдар Сұрақтары Жасалу жолдары     Мезгіл үстеуі    Тәуелдік жалғауындағы сөз барыс

септігінде     Барыс септігі    Жатыс септігі    Шығыс септігі    Көмектес септігі

      

11 – сабақ. 

1 -  тапсырма. Сөйлемдерді сөйлем мүшесіне талды.

Көлшүмектің жағасындағы көк ала қамыс, судыр құрақтар айнаның жиегіне салынған әдемі өрнек сияқты. Белестер де, ойпаңдар да, далалар да, бұта, өсімдіктер де көкпеңбек, жасыл бояқтай. Бұл өңірде, әсіресе өзеннің бұл жағында, Абайды дос көрер жан жоқ.   

2 – тапсырма. Бір сөйлем ойлап,келтірілген сызба бойынша сөйлем мүшелеріне талда.

Әлияның ағасы өзіне тапсырған міндетті жұмысын мезгілінде орындады.

 

      Кім?                                                Не істеді?   

ағасы орындады

 

 

 

 

 

Әлияның

 

    Кімнің?                                                                                                                                                                      

 

 

мезгілінде

 

                                                Қашан?

 

 

 

                Қандай?                                          Несін?

өзіне

 

жұмысын

 

тапсырылған

 

        

 

 

 

 

міндетті

 

                Кімге?

 

 

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

Сызбасы:

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

Сызбасы:

 

12 – сабақ.

1 – тапсырма. «Сөйлем мүшелері» тақырыбына ертегі әңгіме құрастыр.

 

2 – тапсырма. Бірыңғай мүшелердің емлесін есіңе түсір.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

13 – сабақ

1 – тапсырма. Бірыңғай мүшелі сөйлемдер.

Кестеге сәйкес сөйлем құра.

Бірыңғай мүшелер МысалдарБастауыш  Баяндауыш  Анықтауыш  Толықтауыш  Пысықтауыш  

 

 

2 – тапсырма.

Ереже Айқындауыш мүшелері   

МысалОңашаланған айқындауыш Қосарлы айқындауыш

   Ереже Оқшау сөздер  

  

МысалҚарапта Қыстырма Одағай

     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14 – сабақ.

1 – тапсырма. Берілген одағайлар түріне мысалдар ойлап жаз.

Одағай түрлері Мысалдар Таңырқау  Қуану  Өкіну  Ұнату  Шаршау  Шошыну  Риза болу  Зекіру  Шақыру  Кектену  

 

2 – тапсырма. Кестені толтыр.

 

Р/с Сөйлемдер Бірыңғай мүше Одағай сөз Айқындауыш мүше       Озат оқушылардың бірі, мысалы

Оспан, үй ішіне үнемі көмектеседі.     

       Не Көкше не оның балапан таулары Асқарды қызықтырған жоқ.

     

       Ол, меніңше тапсырманы орындамай келді.

     

       Менің ойлаған ойымның үстінен түстің, Ботагөз.

     

       Қамар, Мәкен, Әлия – бәрі Шәкеннің сүйікті балалары. 

     

       Бұл істі істеген мен – Базаралымын!

     

       Жұмысты істеген соң осылай істеу керек, бәрекелді!

     

 

15 – сабақ.

1 - тапсырма. Тест сұрақтары

1. Көз жазбау қай сөз тіркесіне жатады?

А) еркін, жай сөз тіркесіне;

В) күрделі сөз тіркесіне;

С) тұрақты сөз тіркесіне;

Д) шылаулы сөз тіркесіне;

Е) есімді сөз тіркесіне.

2. Тұрақты сөз тіркесін табыңыз.

А) көгілдір аспан;

В) көктемгі кез;

С) көктей шабу;

Д) көк шөп ;

Е) көзі тас төбесіне шығу.

 

3. Қиысуды табыңыз.

А) үздік оқушы;

В) жиырма бес оқушы;

С) оқушы естіді;

Д) оқушыға айт;

Е) оқушының кітабы.

 

4.Есімді сөз тіркесін табыңыз.

А) оқыған жігіт;

В) қарқылдап күлу;

С) тез жүру;

Д) бидай өңді жігіт;

Е) жалт қарау.

1.     Етістікті сөз тіркесін табыңыз.

А) аспанға қарады;

В) жүйрік жорға;

С) жылы сөз;

Д) қаланың ортасы;

Е) жеті күн.

 

2 - тапсырма. Тест сұрақтары

1. «Оның сөзіне елең еткен адам болмады» сөйлеміндегі «елең еткен» тіркесі сөйлемнің қай мүшесі?

А) бастауыш;

В) баяндауыш;

С) анықтауыш;

Д) толықтауыш;

Е) пысықтауыш.

 

2. Жасырын тұрған табыс жалғаулы толықтауышты табыңыз.

А) Ана сүтін ардақта.

В) Қызмет ету.

С) Кітап алу.

Д) Кітаптан оқу.

Е) Кітаппен танысу.

 

3. Тұрлаулы мүшелердің екеуі де есімдерден (зат есім, сын есім, сан есім, есімдік) болып, сөйлемде атау тұлғада келгенде қойылатын тыныс белгісі.

А) қос нүкте;

В) үтір;

С) сызықша;

Д) дефис;

Е) көп нүкте.

 

4. Жалпылауыш сөз бен бірыңғай мүшелердің арасына қандай белгі қойылады?

А) нүкте;

В) үтір;

С) сызықша;

Д) қос нүкте;

Е) дефис.

5. Бастауыш пен баяндауыштың болу, болмауына қарай, не бастауышты баяндауышынан таба алатын жағдайына байланысты жай сөйлем нешеге бөлінеді?

А) бірге;

В) екіге;

С) үшке;

Д) төртке;

Е) беске.

 

16 – сабақ.

Қайталауға арналған сұрақтар

1.Синтаксис нені зерттейді?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Сөйлем дегеніміз не? Түрлері.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

3. Лепті сөйлемнің баяндауышы қалайжасалады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Тұрлаушы мүшелер дегеніміз не?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Тұрлаусыз мүшелер дегеніміз не?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

6. Күрделі толықтауыш қалай жасалады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

7. Пысықтауыш қандай сөз таптарынан жасалады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

8. Пысықтауыштың мағыналық түрлері қалай жасалады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

9. Қосарлы айқындауыш дегеніміз не?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

10. Сөйлегенде не жазғанда сөйлемнің бірыңғай мүшелері не үшін қолданылады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

 

ІІ ТАРАУ

17 – сабақ. Жай сөйлем түрлері.

1 – тапсырма.

 

                                  Жай сөйлем түрлері

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 – тапсырма. Берілген сөздерді бастауыш етіп, баяндауышын әр түрлі сөз табынан жасап, жақты сөйлем құрастыр.

Жазушы, аспаз, халық, сол келгендер, екеуміз, дәрігер.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

17 – сабақ.

1 – тапсырма. Беріген сөйлемді сөйлем мүшесіне талда.

         Жазғытұрымдай орман іші де, шалғынды далалар да, ауыл маңдары да у – шу болып жатқан жоқ.  _______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

 

2 – тапсырма.

Жақсыз сөйлемнің жасалу жолдарын көрсет.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

18 – сабақ. 

1 – тапсырма. Кестені толтыр.

Мысалдар Баяндауыш тұлғалары Жақсы үйге, жақсы орынға жатқым келер  Бұл жұмысты тезірек қолға алуымыз керек  Қол қусырып босқа отырмау керек  Тұқымды құрғатпай – ақ себе беруге болады  Қолым тимейді, ымырт жабылды  

 

2 – тапсырма. Берілген сөздерді баяндауыш етіп, жақсыз сөйлем құра.

         Айтқым келмеді, көруге болмайды, жақындауы мүмкін, келіп болмайды, тілі күрмеліп қалды.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

19 – сабақ.

1 – тапсырма. Берілген жалаң сөйлемдерді жайылма сөйлемге айналдыр. Кітап қызық. Бөлме жылы. Қарағың келеді. Кіруге бола ма?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – тапсырма. Көп нүктенің орнына бастауыш пен баяндауыш ойлап тауып, жайылма сөйлем құра.

1. ... бізге беймәлім беттері өте ...

2. Үйге бірнеше кітаптар ұстаған ... ...

3. Қанша асықса да, жиналысқа ... дәл уақытында ... .

4. Көшіп шаршап келіп, жаппалап қонған ... ұйқы тұтқынында ... ...

 

21 – сабақ.

1 – тапсырма. «Менің сыныбым» әңгіме жазу.

2 – тапсырма.

Жақсыз сөйлемнің жасалу жолдарын көрсет.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

22 – сабақ.

1 – тапсырма. Толымсыз сөйлемнің жасалуына қарай әңгіме жаз.

Ауа райы

         Кешкілік. Әли мен Сәрсен қозыларына шөп әкеле жатты.

-         Ертең күн ашық болады екен, - деді Әли.

-         Неге?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – тапсырма. Берілген тіркестерді қатыстырып, толымды сөйлем құра.

        Сөзі мірдің оғындай, нағыз азамат, таңдай қақтырар, жүзге жуық құлын

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

 

23 – сабақ.

1 – тапсырма. Берілген жай сөйлемдерді ережеге сәйкес сәйкестендір.

1.Басқаны ауызға да алдырмаймын. а)Атаулы сөйлем2.Қар жауып тұр ә)Жақсыз сөйлем3.Менің мектепке баруым керек б)Жақты сөйлем4.Ертеңінде Қырым ұлының қосыны бандыны іздеп шықты

в)Толымсыз сөйлем

5.Құстар тағы келді г)Толымды сөйлем6.Егін даласы рақат құшағында ғ)Жалаң сөйлем

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

 

2 – тапсырма. Тест сұрақтары

 

24 – сабақ.

1 – тапсырма. Берілген мәтінді жай сөйлем түріне талда.

         Сол айтылған, жазылған жырлар әлі күнге Абайдың өзінде, өз бойында.. Аталған,  арналған жеріне бірде – бірі жеткен жоқ. Үміт бар ма? О да жоқ.! Тек жалғыз шерленіп, тебіренеді. Тек жалғыз қиял медеуі құлаққа кеп, ап – айқын соғып бір жақындап, бір алыстап кететін шолпы сылдыры. Атқан таңның ақ – қызыл шапағындай үлбіреген ал қызыл шұғыласы. Көз алдынан сол жүз кетпейді. Ұмыттырмайды, тастамайды.

(М.Ә.)

Жақты сөйлем

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

Жақсыз сөйлем

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – тапсырма.  Жыр үзіндісінің мазмұнын жай сөйлем түрлерімен жазып шық.

Арқада жер жетпейді Бурабайға,

Бөленген бұйра сыпсың қарағайға.

Бұлт құшқан мәңгі мең – зең Көкшетауға,

Бөлектау «Ой бауырым!» дер анадайда.

Оқжетпес найза қия – қыранға ұя.

Қарасаң жанның шері тарамай ма?

Солардың ортасында Бурабай көл,

Мөп – мөлдір, дөп – дөңгелек, ұқсайды Айға

Бурабай – Арқа арасы, жер еркесі,

Ертеде қоныс болған Абылайға.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

 

25 – сабақ. Қайталауға арналған сұрақтар

1. Жай сөйлем құрылысына қарай нешеге бөлінеді?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

 

2. Жақты, жақсыз сөйлемдердің айырмашылығы неде?

______________________________________________________________________________________________

________________________________________________ 

 

3. Жалаң және жайылма сөйлемдердің айырмасы неден көрінеді?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

 

4. Толымды, толымсыз сөйлемдердің ерекшеліктерін білесіңдер ме?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

 

5.     Атаулы сөйлем дегеніміз не?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

 

ІІІ ТАРАУ

26 – сабақ. Құрмалас сөйлем

1 – тапсырма. Құрмалас сөйлем емлесін есіңе түсір.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

                      Құрмалас сөйлем түрлері

 

 

 

 

 

  

 

 

 

2 – тапсырма. Берілген жай сөйлемдерді құрмаласқа айналдыр.

Жаңбыр жауды. Жер көгерді. Күн шықты. Мал өріске кетті. Бет қаратпайтын боран болды. Қапан қалаға бармады.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

27 – сабақ.

1 – тапсырма. Көрсетілген кесте бойынша ыңғайлас салаласқа сөйлем құра.

 

1.                                                                               ,                                .   

 

 

2.                                                                               да                        ,                         .

 

3.                                                                               , де                              .   

 

4.                                                                               , әрі                                      .

 

5.                                                                               әрі                        , әрі                        .

 

 

2 – тапсырма. Құрмалас салаластың бірінші сыңарын тауып, қарсылықты салалас жаса.

 

1.     ... ... ... ... ,өлеңді қайтіп қоярсың

2.     ... ... ... ... ,сонда да шаршаған жоқ

3.     ... ... ... ... , дегенмен сөйлесе алмады

4.     ... ... ... ... ,әйткенмен сөйлесе алмады

5.     ... ... ... ... ,өзін-өзі зорға тоқтатты

6.     ... ... ... ... ,сонда да келмей қалды

 

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

28 – сабақ.

1 – тапсырма. Қос мақалды қарсы мағыналас мақалға мысал келтір.

Үлгі: Жақсыдан кес жоқ,

         Жаманда тек жоқ.

 

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – тапсырма. Берілген кесте бойынша себеп-салдар салаласқа сөйлем құра.

 

Түрлері Мысалдар Жалғаулықтар   

Жалғаулықты  

 сондықтан

өйткенісол себепті

   

Жалғаулықсыз    

   

 

29 – сабақ.

1 – тапсырма.  Берілген кесте бойынша түсіндірмелі салаласқа сөйлем құра.

 

Мазмұны Мысалдар Салаласу тәсілі  

Түсіндіру  

    

орын тәртібі

  

Ойды толықтыру 

    

интонация

  

Ойды анықтау   

    

интонация

 

2 – тапсырма. Ыңғайлас салаласқа көркем әдебиеттен мысалдар алып, талғаулы салаласқа айналдыр.

Үлгі: Күндіз олар өзіне жем іздейді және өзінің басқаға жем болмауын көздейді.

Күндіз олар не өзіне жем іздейді, не өзінің басқаға қосылмауын көздейді.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

30 – сабақ. 

1 – тапсырма. Берілген жай сөйлемдерді мағыналарына қарай топтастырып, талғаулы салалас етіп құра.

1. Қасқырлар шанадан жұлып алып қалды ма?

2. Шанадан өзі құлады ма?

3. Жасыл шөп ала алмадым.

4. Сұр шөп ала алмадым.

5. Кедергі болар тас жоқ. Жырақана жоқ

6. Қасқырлар оқ тиіп жараланған аңды алып жейді екен.

7. Адамнан қашқан аңның жолын тосады екен.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – тапсырма. Кезектес салаластың құрамындағы жай сөйлемдердің мағыналық қарым-қатынасы мен жасалу жолдарын сызба арқылы көрсет.

 

31 – сабақ.

1 – тапсырма. Берілген кесте бойынша кезектес салаласқа сөйлем құра

Кейде ____________ , кейде ___________ .

Біресе ____________ , ______________   .

Не _____________ , не _____________ .

 

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – тапсырма. Төмендегі жай сөйлемдерді қатыстыра отырып, әрі ыңғайлас, әрі қарсылықты салалас құрамалас сөйлем жаса.

1. Ол мана ойық оямын деп кетіп еді,

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2. Тазысының өзі де айтудай бар екен,

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

3. Өмірбек таң сәріден оянды,

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

4. Қар есіліп ерте кетті,

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

32 – сабақ.

1 – тапсырма. Төмендегі сызба бойынша өз беттеріңмен көп құрамды салалас сөйлем ойлап жазыңдар.

1. __________ , __________ , сондықтан ____________ .

2. Біресе ____________ , біресе ________ , бірақ _______.

3. ________ : _________ да ______ , _______ да ________ .

4. ________   ма, әлде ___________ ме, _____________ .

 

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – тапсырма. Берілген салалас құрмалас сөйлемдердің тыныс белгісін қой.

1. Бала жасында балықты өзі де аулапты әкесі де балықшы болыпты.

2. Ол үндемейін деген жоқ еді  осы кезде көз алдына әлденелер елестеді.

3. Ашуланғаны сонша өңінде ызаның ұшқындары шашырап тұрды.

4. Жаяуға үш торап жол кездесті бірі оң жаққа бұрылды екіншісі тұп-тура тауға терең шатты өрлей тартты үшіншісі тауды балақтай кетті.

5. Жойқын алыптарды үңгірде, көрде тұрғызу салт-сананың ең ескі түрінің бірі үңгір адам баласының ежелгі тұрағы.

 

33 – сабақ.

1 – тапсырма. Мына сөздерді бастауыш етіп, салалас құрмалас сөйлем құрап жаз.

Үлгі: Күн жаңбыр – Күн бұлттанды, бірақ жаңбыр жауған жоқ.

1. дала, егін; 2. өзен, балық; 3. көл, қайық; 4. қыс, мал;

5. бала, кітап;

 

2 – тапсырма. Сабақтас құрмаластың емлесін есіңе түсір:

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

                Сабақтас құрмалас сөйлем түрлері

 

 

 

 

    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

34 – сабақ.

1 – тапсырма. Кестені толтыр.

 

№ Бағыныңқының баяндауышы

Тұлғалық белгісі Сұрауы Схемасы

  1.

  Шартты рай

     

  

  2.  

  Көсемше

     

  3.  

  Есімше

     

 

2 – тапсырма.  Көп нүктенің орнына бағыныңқы сөйлем ойлап тауып, шартты бағыныңқы сабақтас жаса.

1. ... ... ..., қар жанар

2. ... ... ... , ісің ілгері баспайды.

3. ... ... ... , Ерлердің ісі бітер ме

4. ... ... ... , ішерсің тегін

5. ... ... ... , біз де үлгеретін едік

6. ... ... ... , көл болады.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

35 – сабақ.

1 – тапсырма. Қарсылықты салаластарды қарсылысты сабақтасқа айналдырып жаз.

1. Қазір көзі жазылып келеді, бірақ оқуға баруына дәрігер рұқсат етпейді.

2. Жел ауаны тазартсын, - дауыл болып құтырмасын.

3. Ол Қарағандының тек отын ғана көріп тұр, ал өзі оның ұғымында ғана.

4. Урядник бірдеме деп жатты, - оны Асқар тыңдаған жоқ

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – тапсырма. Көп нүктенің орнына басыңқы сөйлем ойлап тауып, мезгіл бағыныңқы сабақтасқа айналдыр.

1.Көрме ашылғанда, ______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2. Жолаушылар арбадан түсіп болғанша, ______________________________________________________________________________________________

________________________________________________

 

3. Жел саябырси  бере, ______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

4. Ойын тарқаған соң, ______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

5. Қонақтар үйге кіріп отырысымен,

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

36 – сабақ.

1 – тапсырма. Қимыл-сын бағыныңқы сабақтастың жасалу жолын сызба арқылы көрсет.

 

 

 

 

 

 

 

 

2 – тапсырма. Көп бағыныңқы сабақтас құрмалас емлесін сызба арқылы еске түсір

Көп бағыныңқы сабақтас

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

37 – сабақ. 

1 – тапсырма. Көп басыңқылы сабақтас құрмаласқа мысал келтір.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – тапсырма.  Берілген сызбаға сүйеніп, сөйлем құра.

                                         пақ болып                   

                                                                                                 аттанды

                                               у үшін  

 

Айт                                          айын деп

                                                                                               аттанысты

                                           сын деп                        

                                        са + м деп

 

38 – сабақ.

1 – тапсырма. Аралас құрмаластың жасалу жолдарын пайдаланып, мысал ойлап жаз.

 

1.  бағыныңқы     , басыңқы         ,      басыңқы

 

 

2. басыңқы           ,   бағыныңқы     ,      басыңқы

 

 

 

3. бағыныңқы, бағыныңқы,   басыңқы   ,        басыңқы

 

4. басыңқы,        бағыныңқы, бағыныңқы,     басыңқы

 

 

5. бағыныңқы, басыңқы,       бағыныңқы,         басыңқы

 

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – тапсырма. Аралас құрмалас сөйлемдерді көп бағыныңқыдан схема арқылы ажырат

 

 

 

 

39 – сабақ.

1 – тапсырма. Қайталауға арналған сұрақтар

1. Сабақтас құрмалас сөйлем дегеніміз не?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2. Сабақтас құрмалас қандай тәсілдер арқылы жасалады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

3. Сабақтастың құрамындағы жай сөйлемдерді неліктен бағыныңқы және басыңқы деп бөлеміз?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

4. Сабақтас құрмалас неше түрге бөлінеді? Етістіктің шартты райы қай бағыңқылардың баяндауышы болады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

5. Көсемше қай бағыныңқылардың баяндауышы болады?

______________________________________________________________________________________________

________________________________________________

 

6. Есімше негізді баяндауыштардың қайсысы әр түрлі бағыныңқылардың баяндауышы болады?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

7. Қандай сабақтасты көп бағыныңқылы сабақтас дейміз?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

8. Көп бағыныңқылы сабақтастар неше түрге бөлінеді?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

9. Жарыспалы көп бағыныңқылы мен сатылы көп бағыныңқылының арасында қандай айырма бар?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

10. Көп басыңқы сабақтас жөнінде не білесің?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

11. Сабақтаста бағыныңқы сөйлем қалай орналасады? Сабақтас құрмаласқа қандай тыныс белгісі қойылады?  

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

2 – тапсырма. Қорытынды тест

Синтаксис саласы бойынша тест дайында