11
การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ปนเปื้อน จากกิจกรรมการคัดแยกขยะอิเล็กทรอนิกส์ เข้าสู่ระบบระบายนำ้า ดร.ศีลาวุธ ดำารงศิริ 1 1 สถาบันวิจัยสภาวะแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

  • Upload
    others

  • View
    9

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

5

ป ท 2 1 ฉ บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0

การแพรกระจายของโลหะหนกทปนเปอน

จากกจกรรมการคดแยกขยะอเลกทรอนกส

เขาสระบบระบายนำา

ดร.ศลาวธ ดำารงศร1

1 สถาบนวจยสภาวะแวดลอม จฬาลงกรณมหาวทยาลย

Page 2: 5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

ว า ร ส า ร ส ง แ ว ด ล อ ม E N V I R O N M E N T A L J O U R N A L

6

บทนำา

ในปจจบนของเสยในกลมอปกรณเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสตางๆมปรมาณเพมมาก

ขนเรอยๆ เนองจากการอปโภคทเพมขนตามจำานวนประชากรและอายการใชงานของอปกรณทสน

(เชนคอมพวเตอรโทรศพทมอถอ)ของเสยอเลกทรอนกสเหลานนมโลหะทสามารถนำามารไซเคล

ไดหลายชนดรวมทงโลหะทมคาอยางทองแดงและโลหะกลมแพลทนมแตกมโลหะบางชนดทเปน

อนตรายตอสงแวดลอมหลายชนดปะปนอยดวยหลายประเทศมกมการสงของเสยเหลานออกส

ประเทศอนทมผรบซอ เพอคดแยกนำาชนสวนและโลหะออกมาขายโดยมประเทศจนเปนผรบท

ใหญทสด(Robinson,2009)ทงนประเทศไทยกมกจกรรมการคดแยกของเสยกลมนอยดวยเชนกน

จากการทบทวนเอกสารพบวาในประเทศจนการคดแยกขยะอเลกทรอนกสสวนมาก

กระทำาโดยผประกอบการรายยอย (เพญโฉมและคณะ,2552;สจตราและคณะ,2558)ทนำา

มาแยกชนสวนโดยการแกะตดบดทบเผา เพอนำาเอาชนสวนและโลหะมคาออกมาขายใหกบ

ผรบซอและทงเศษซากอนๆ ไวแบบกองทงกจกรรมตางๆนเองทำาใหเกดการปนเปอนจาก

สารเคมตางๆและโลหะหนกทมอยในขยะเหลานน เขาสดนในพนททประกอบกจกรรมการคด

แยกขยะและเกดการแพรกระจายออกไปสพนทใกลเคยงโดยรอบหรออยทายนำาของการพด

พาอาทนาขาวและแปลงผกทำาใหเกดการสะสมผานหวงโซอาหารและผลผลตทางการเกษตร

รวมถงผอยอาศยในพนทเหลานน (Leungetal,2006;HuiandHang,2009;Tangetal,

2010;Luoetal,2011;SongandLi,2014;Zhengetal,2013)สำาหรบในประเทศไทย

นนการคดแยกขยะอเลกทรอนกสสวนมากเปนการคดแยกชนสวนทใชงานไดกลบออกมาขาย

และคดแยกชนสวนทนำามาขายเปนวสดรไซเคลได ซงนอกจากการคดแยกดวยอปกรณทางกล

เพอนำาชนสวนโลหะตางๆออกมาโดยตรงแลวยงมการคดแยกเศษโลหะอยางนอตหรอตะปออก

มาจากวสดอนๆอยางพลาสตกหรอสายไฟดวยการนำามาเผาในทโลงอกดวยจากการสำารวจใน

โครงการการสำารวจและสงเสรมคณภาพชวตและสงแวดลอมของชมชนคดแยกขยะอเลกทรอนกส

ในซอยเสอใหญอทศ กรงเทพมหานคร ซงดำาเนนการโดยสถาบนวจยสภาวะแวดลอมนน

ในเบองตนพบการปนเปอนของโลหะหนกหลายชนด(ศลาวธดำารงศร,2558) โดยพบทองแดง

ตะกวสงกะสและนกเกลเกนคาInterventionValueของประเทศเนเธอรแลนด(SoilReme-

diationCircular2009,Netherlands)บงชถงระดบการปนเปอนทสงและพบวาการปนเปอน

คอนขางจำากดอยในพนททมกจกรรมการคดแยกขยะอเลกทรอนกสไมไดแพรกระจายออกเปนวง

กวาง โดยคาดวาเปนผลจากความแตกตางทางลกษณะพนทจากงานศกษาอนทพบการปนเปอน

ออกสพนทโดยรอบซงนาจะเปนจากการทพนทซอยเสอใหญอทศเปนพนททเกดการพฒนาไปเปน

เมองทำาใหมสงปลกสรางทบดบงกระแสลมแรงการพดพาออกสภายนอกโดยนำาทาเกดขนไดยาก

Page 3: 5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

7

ป ท 2 1 ฉ บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0

เนองจากนำาทาจะถกพดพาลงสระบบรวบรวมนำาฝนทำาใหตะกอนดนซงปนเปอนไปดวยโลหะหนก

สวนใหญไมเกดการแพรกระจายไปสพนทอนๆ

จากการทบทวนผลการศกษา(HuiandHang,2009;Luoetal,2011)พบวาการศกษา

รปแบบของโลหะหนกทปนเปอนนนพบวาสวนมากอยในรปทชะละลายออกมาไดยากโดยเปนท

นาสงเกตวาสดสวนของโลหะหนกในดนนาขาวอยในรปแบบทชะลายออกมาไดงายมากกวาพนท

อนๆ(HuiandHang,2009)ซงอาจเกดจากการทโลหะหนกดงกลาวเกดการสะสมและเปลยน

รปไปตามสภาพแวดลอม(Damrongsirietal,2016)เชนสภาพทนำาทวมขงสารอนทรยละลายนำา สภาวะไรอากาศในดนทนำาทวมขงหรอผลขางเคยงจากปฏกรยาการยอยสลายสารอนทรยตามธรรมชาต เปนตนซงชกนำาใหเกดปฏกรยาเคมตางๆจนเกดการเปลยนแปลงรปแบบของโลหะหนก ทงนรปแบบของโลหะหนกในดนตวอยางในพนทศกษาน (เสอใหญอทศ)ไดศกษาและเผยแพรไปแลวใน“ลกษณะการปนเปอนของโลหะหนกในพนทชมชนคดแยกขยะอเลกทรอนกสกรงเทพมหานคร” (ศลาวธดำารงศร,2559)ซงตพมพไวในวารสารสงแวดลอมปท 20ฉบบท2เมษายน-มถนายน2559

อยางไรกตามหากดนปนเปอนถกพดพาไปสะสมอยในทอระบายนำาดนทปนเปอนโลหะหนกเหลานนกจะสะสมอยในสภาพทแวดลอมไปดวยนำาสารอนทรยทมตนกำาเนดมาจากนำาเสยชมชนและอบอากาศซงจะชกนำาไปสสภาพไรอากาศ(reductiveenvironment)ทมสภาพแวดลอมทางเคมทแตกตางกบบนพนดนทมอากาศ(oxidativeenvironment)เปนอยางมากกลาวคอในoxidativeenvironmentแบคทเรยจะใชออกซเจนเปนตวรบอเลคตรอนแตในระบบทเปน reductive environmentเมอออกซเจนทเคยมอยถกใชจนหมดไปแบคทเรยจะใชสารประกอบอนๆ เปนตวรบอเลคตรอนอาทไนเตรทเหลก(Fe3+)แมงกานส(Mn4+)ซลเฟต(SO

42-)และคารบอนไดออกไซด

ทำาใหสารประกอบเหลานเกดการเปลยนรปซงสงผลกระทบตอรปแบบของโลหะหนกในตะกอนดน โดยเฉพาะเหลกออกไซด (Fe3+)และแมงกานสออกไซด (Mn4+)ซงเปนแหลงสะสมหลกของโลหะหนก(WuanaandOkieimen,2011)มกจะเปลยนไปอยในรปของเหลกซลไฟดและแมงกานสซล-ไฟดและจะทำาใหเกดการปลดปลอยโลหะหนกทสะสมอยในขณะทซลเฟตจะถกรดวซไปเปนซลไฟด(S2-)ซงมกจบตวกบโลหะหนกและทำาใหเกดการตกตะกอนดงนนการเปลยนแปลงทางเคมตางๆ ในดนในสภาพไรอากาศทเกดขนจงนาจะทำาใหรปแบบของโลหะหนกทปนเปอนในดนบนพนดนท

ถกพดพาลงไปเกดการเปลยนแปลง

การศกษานมวตถประสงคเพอสำารวจการปนเปอนของโลหะหนกในทอระบายนำาและ

ศกษารปแบบของโละหนกทปนเปอนจากกจกรรมคดแยกขยะอเลกทรอนกสจากตวอยางตะกอน

ทสะสมอยในทอระบายนำาในพนทชมชนซอยเสอใหญอทศ ซงเปนการสำารวจเบองตนทจะนำาไปส

การศกษาการเปลยนแปลงรปแบบและการปลดปลอยโลหะหนกจากดนเมอเกดการเปลยนแปลง

สภาพแวดลอมในอนาคต

Page 4: 5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

ว า ร ส า ร ส ง แ ว ด ล อ ม E N V I R O N M E N T A L J O U R N A L

8

วธการศกษา

ตวอยางตะกอนดนถกเกบรวมรวมจาก6จด(ดงรปท1)โดยเปนบอพกทางเหนอนำาจาก

ชมชนคดแยกชยะอเลกทรอนกส(จดท1และ2)บอพกในชมชนคดแยกขยะอเลกทรอนกส(จดท

3และ4)และคนำา(จดท5)และบอพก(จดท6)ซงอยทางทายทรวบรวมนำาจากชมชนทงหมด

กอนไหลลงสคลองลาดพราวโดยเกบตวอยางตะกอนดนลกอยางนอย10ซม.ตะกอนดนจะถกรวบ

รวมใสภาชนะพลาสตกทปดฝาสนทและแชเยนเพอนำามาจดเตรยมทหองปฏบตการตวอยางดน

จากแตละจดจะถกรอนดวยวธรอนแบบเปยกโดยใชนำาปราศจากไอออน(DI18MΩ)ทเปาดวย

ไนโตรเจนเพอไลอากาศออกและนำาไปปนเหวยงเพอแยกตะกอนดนออกจากนำา ขนตอนทงหมด

ทำาใหไดตวอยางเปน2ชนดคอตวอยางตะกอนดนละเอยด(0.063-2มม.)และตวอยางตะกอน

ดนหยาบ(>2มม.)

จากนนจงนำาตวอยางทไดไปยอยดวยกรด(US-EPA3050B) เพอหาปรมาณโลหะหนก

ทงหมด(totalconcentration)และนำาตวอยางจากจดท13และ5ไปสกดดรปแบบของตะกว

ทองแดงและสงกะสดวยวธการสกดลำาดบสวนแบบEuropeanCommunityBureauofReference

(BCR)การสกดแบบBCRจะใชสารละลายตางๆในการสกดแตละขนตอนเพอละลายโลหะใน

รปตางๆออกมาไดแก1)โลหะหนกในรปทชะละลายออกมาไดงายเชนละลายออกมาเมอสมดลย

ไอออนในนำาเปลยนแปลงไปหรอละลายออกเมอนำาเปนกรดออนๆ2) โลหะหนกในรปทจบ

อยกบออกไซดของเหลกและแมงกานส ซงโลหะหนกกลมนจะละลายออกมาเมออยภายใตภาวะไร

อากาศ3)โลหะหนกในรปทจบอยกบวตถอนทรยและซลไฟตซงจะละลายออกมาเมอวตถอนทรย

ถกยอยสลายหรอซลไฟตเกดเปลยนรปเปนซลเฟตเมอสมผสกบอากาศเปนตนและ4)โลหะหนก

ในรปคงตวซงเหลอจากการสกดทง 3ลำาดบกอนหนา โลหะหนกในสวนนจะสกดออกมาโดย

การยอยดวยกรดเขมขนและความรอนดวยวธมาตรฐานUSEPA3050Bโลหะในรปคงตวจดไดวา

เปนโลหะหนกทไมสามารถถกชะละลายออกมาภายใตสภาพแวดลอมทวไป

รปท 1 จดเกบตวอยางตะกอนดนทอระบายนาในชมชนเสอใหญอทศ

Page 5: 5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

9

ป ท 2 1 ฉ บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0

ผลการศกษา

ลกษณะของตวอยางตะกอนดน

ตวอยางตะกอนดนจากจดท125และ6มสดำามกลนโคลนแบบปกตมเศษผงปะปน

สวนบอพกในจดท3และ4ซงอยในชมชนคดแยกขยะอเลกทรอนกสนนพบวาอยในสภาพอดตน

เนองจากไมไดรบการลอกทอเหมอนบรเวณอนๆ มตะกอนดนสะสมอยจนลนแนวทอตะกอนในทอ

ประกอบไปดวยดนเศษใบไมและเศษวสดตางๆ อยางพลาสตกทองแดงลวดและเศษวสดอนๆ

มสดำามกลนเหมนของสารระเหยรนแรงตวอยางสภาพของจดเกบตวอยางแสดงไดดงรปท2

ปรมาณโลหะหนกในตะกอนดน

ข)จดท3

ค)จดท4

ง)จดท5

ก)จดท1

รปท 2 ภาพแสดงบอพกทเปนจดเกบตวอยางตะกอนดน

Page 6: 5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

ว า ร ส า ร ส ง แ ว ด ล อ ม E N V I R O N M E N T A L J O U R N A L

10

ตารางท 1ความเขมขนของโลหะหนกในตะกอนดน(mg/kg)

จดเกบตวอยาง ทองแดง ตะกว สงกะส

1 234 74 814

2 26 21 156

3 3,641 34,976 3,230

4 2,030 506 3,471

5 236 224 1,053

6 146 93 440

คาพนฐานของดน* 5.1–283 12–269 3–814

*ชวงคาพนฐานของดนประมาณจากDamrongsirietal.(2016)และWilckeetal.(1998)

ผลการตรวจสอบพบความเขมขนทงหมดของโลหะหนก(totalconcentration)พบความเขมขนของโลหะหนกดงตารางท1ซงหากพจารณาโดยใชผลการตรวจสอบดนจากการศกษาในพนท(Damrongsirietal,2016)และดนในกรงเทพฯ(Wilckeetal.,1998)เปนชวงคาพนฐานพบวาคาโลหะหนกทงสามในจดท1และ2ทอยเหนอนำาซงกลาวไดวาเปนตะกอนดนทไมถกปนเปอนจากกจกรรมการคดแยกขยะอเลกทรอนกสมคาอยในชวงเดยวกบคาพนฐานซงเปนการศกษาในดน

สวนคาโลหะหนกทงสามในตะกอนดนจากจดท3และ4มคาสงกวาคาในจดอนๆอยางเหนไดชดและสงกวาคาพนฐานมากแสดงใหเหนวาตะกอนดนในทอระบายนำาในบรเวณทมการคดแยกขยะอเลกทรอนกสอยางไมเหมาะสมถกปนเปอนไปดวยโลหะหนกตามทไดตงขอสงเกตไวโดยนาจะเกดจากการสะสมของเศษดนทปนเปอนมาแลวและเศษวสดตางๆ จากขยะอเลกทรอนกสทถกพดพามากบนำาฝนซงเกดการผพงปนเปอนสะสมอยในดนโดยในระหวางการรอนแยกขนาดดนพบเศษวสดจำานวนมากเชนเศษลวดสายไฟเสนลวดทองแดงแผงวงจรเปนตนและยงสงกลนเหมนของนำามนตางๆอยางรนแรง

สวนจดท5และ6ซงอยทายนำาพบวามคาใกลเคยงกบดนทไมปนเปอนเชนกนยกเวนสงกะสในตวอยางตะกอนจากจดท5ซงมคาคอนขางสงกวาดนทไมปนเปอนซงในทนอาจพจารณาไดวามการปนเปอนเลกนอยทงนการทไมพบการปนเปอนอยางเดนชดในตะกอนดนทอยทายนำาอาจเปนผลจากการททอระบายนำาในชมชนคดแยกขยะอเลกทรอนกสอยในสภาพอดตนมานาน ไมไดรบการขดลอกในขณะทบอพกในจดท6และคคลองในจดท5 นนไดรบการขดลอกเปนระยะเนองจากเปนทางหลกทนำาจะระบายลงสคลองทำาใหไมเกดการสะสมของการปนเปอนและยงไมมดนปนเปอนไหลไปเตมมากนกเนองจากการอดตนของทอสอดคลองกบการบอกกลาวของผอยอาศยในบรเวณทมการคดแยกวาเกดนำาทวมทกครงทฝนตกเนองจากทอระบายนำาอดตนซงมปญหา มานานแลว

Page 7: 5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

11

ป ท 2 1 ฉ บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0

รปแบบของโลหะหนกในตะกอนดน

การสกดลำาดบสวนดวยวธแบบBCRกบตวอยางท1(เหนอนำา)และ5(ทายนำา)ซงในทน

จะเรยกวา“ตะกอนดนไมปนเปอน”และตวอยางท3(ตวอยางปนเปอนจากพนทคดแยกขยะ

อเลกทรอนกส)ซงในทนจะเรยกวา“ตะกอนดนปนเปอน”โดยทดลองกบดนในสวนทหยาบและ

สวนทละเอยดไดผลการทดลองดงรปท3ซงแสดงไวในหนวยรอยละ

รปท 3 รปแบบของโลหะหนกทพบในตะกอนดนสวนละเอยด และสวนหยาบ

ตะกว ในตะกอนดนละเอยดสวนมากอยในรปทจบกบวตถอนทรยและซลไฟต และรป

คงตวโดยตะกวในตะกอนดนปนเปอนอยในรปทจบกบวตถอนทรยและซลไฟตเกอบทงหมดสวน

ในตะกอนดนหยาบตะกวในดนไมปนเปอนสวนมากอยในรปคงตวและจบกบออกไซดของเหลก

และแมงกานสสวนในดนปนเปอนอยในรปทจบกบวตถอนทรยและซลไฟตเปนสวนมากโดยรวม

แลวมสดสวนของรปทจบกบออกไซดของเหลกและแมงกานสมากกวาดนละเอยด

ทองแดงในตะกอนดนปนเปอนและตะกอนดนไมปนเปอนทงในตะกอนดนละเอยดและ

หยาบทงหมดมรปแบบคลายกนโดยอยในรปทจบกบวตถอนทรยและซลไฟตเปนหลกและอยใน

รปคงตวเลกนอย

สงกะส ทงในตะกอนดนปนเปอนและตะกอนดนไมปนเปอนมรปแบบไมตางกนนกโดย

ในตะกอนดนละเอยดสวนมากอยในรปทจบกบวตถอนทรยและซลไฟตและรปทจบกบออกไซด

ของเหลกและแมงกานสสวนในตะกอนดนหยาบมรปแบบคลายกบในดนละเอยดแตอยในรปทจบ

กบออกไซดของเหลกและแมงกานสมากกวาและเปนทนาสงเกตวามสดสวนของรปทชะละลาย

ไดงายปะปนอยมากกวา

Page 8: 5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

ว า ร ส า ร ส ง แ ว ด ล อ ม E N V I R O N M E N T A L J O U R N A L

12

ทงนการวเคราะหหาปรมาณสดสวนโลหะหนกในรปแบบตางๆ โดยวธการสกดลำาดบสวน

นนจะใหคาสดสวนของโลหะหนกในรปทจบกบวตถอนทรยและซลไฟตนอยกวาความเปนจรง

ในขณะทจะใหคาโลหะหนกในรปทจบกบออกไซดของเหลกและแมงกานสมากกวาความเปนจรง ซง

เปนขอจำากดทเกดขนจากลกษณะสมบตของสารสกดเองเนองจากสารสกดทใชในการสกดโลหะ

หนกในรปทจบกบออกไซดของเหลกและแมงกานสจะไปสกดโลหะหนกในรปทจบกบซลไฟตบาง

สวนออกมาดวย(Ngiametal,2001;Peltieretal.,2005;Yuetal.,2001)โดยเฉพาะสงกะส

ซงหมายความวาในความเปนจรงตวอยางจากทอระบายนำาเหลานจะมสดสวนของโลหะหนกในรป

ทจบกบวตถอนทรยและซลไฟตมากกวาทแสดงไวในการศกษาน

เมอเปรยบกบผลการศกษาดนปนเปอน (ศลาวธดำารงศร,2559;Damrongsirietal,

2016)พบวารปแบบของตะกวทองแดงและสงกะสทพบในตะกอนดนจากทอเหลานมความ

แตกตางกบรปแบบทพบในดนจากพนดนมากโดยสามารถแสดงการเปรยบเทยบรปแบบของตะกว

ทองแดงและสงกะสในตวอยางดนทปนเปอนและในตวอยางดนทสะสมในทอระบายนำา(การศกษา

น) ไดดงรปท4ซงโดยรวมแลวจะเหนไดวา โลหะหนกในดนทเคยอยบนพนดน เมอถกพดพาลง

ไปยงทอระบายนำาแลวจะมรปแบบทเปลยนไปโดยมแนวโนมทจะเปลยนไปอยในรปทจบกบวตถ

อนทรยและซลไฟตเพมมากขนซงเปนไปในลกษณะเดยวกนกบทพบในตะกอนดนทอยในสภาพไร

อากาศในการวจยในพนทตางๆซงไมไดปนเปอนจากการคดแยกขยะอเลกทรอนกส(Peltieret

al.,2005;Clarketal.,2000;Yuetal.,2001)ชใหเหนวาการกระจายตวของโลหะหนกเปน

ไปในลกษณะเดยวกนหากอยในสภาพแวดลอมคลายกนโดยการทพบโลหะหนกในรปทจบกบวตถ

อนทรยและซลไฟดมากกวาตวอยางจากบนพนดน

จากการตรวจวดOxidationreductionpotential(ORP)พบวาดนตวอยางหมายเลข

3มคาORP-172mVซงสามารถเกดปฏกรยาการสลายตวของเหลกออกไซดและเกดซลไฟดได

(ORPนอยกวา-100)และพบซลไฟดมากกวา10,000mg/kgดงนนโดยกลไกตางๆทเกดขน

นาจะเกดจากการทเมอดนปนเปอนสะสมอยในสภาพไรอากาศอยางในทอระบายนำาปฏกรยาทาง

ชวเคมจะทำาใหออกไซดของเหลกเปลยนรปไป(เฟอรรก(Fe3+)ถกรดวซเปนเฟอรรส(Fe2+))ทำาให

โลหะหนกทสะสมอยบนออกไซดของเหลกหลดออกมาและเมอสภาพไรอากาศดงกลาวยงคงดำาเนน

ตอไปซลเฟต(SO42-)จะถกรดวซไปเปนซลไฟด (S2-) โลหะหนกทมหลดออกมาจงเกดการจบตว

กบซลไฟดและตกตะกอนเปนของแขงอยางรวดเรว โดยคาคงทการเกดปฏกรยา (logKsp)ของ

ซลไฟดกบทองแดงจะมคาตำาทสดและคาคงทการเกดปฏกรยาของซลไฟดกบตะกวและสงกะส

จะสงกวาตามลำาดบ(logKspCuS=-35.96,logK

spPbS=-28.05,logK

spZnS=-21.97,

logKspFeS=-16.84)โดยคาlogK

spทตดลบมากกวาบงชถงการเกดปฏกรยาและตกตะกอน

ไดงายกวาซงสอดคลองกบผลการทดลองทพบ

Page 9: 5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

13

ป ท 2 1 ฉ บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0

สรป

การศกษาเบองตนนทำาใหทราบวา ตะกอนดนในทอระบายนำาในพนทคดแยกขยะ

อเลกทรอนกสมการปนเปอนโลหะหนกอยจรงตามทไดคาดการณเอาไวซงเกดจากการพดพา

เอาเศษขยะอเลกทรอนกสและดนปนเปอนลงไปสะสมในทอระบายนำาและพบวาโลหะหนกท

ปนเปอนจะอยในรปทจบกบวตถอนทรยและซลไฟตมากกวาทพบในดนปนเปอนทอยบนพนดน

และเมอพจารณารวมกบการศกษาอน(ศลาวธดำารงศร,2559;Damrongsirietal,2016)ทำาให

สามารถเหนถงรปแบบการแพรกระจายได โดยโลหะหนกทปนเปอนจากกจกรรมการคดแยกขยะ

อเลกทรอนกสทเรมตนจากเศษวสดตางๆจะถกกดกรอนชะลางและไปจบกบวสดเนอดนตาม

ธรรมชาต ไดแกคารบอเนตออกไซดของเหลกและแมงกานสและวตถอนทรยตางๆซงเมอถก

ชะลางลงไปสะสมอยในทอระบายนำาจะเกดการเปลยนรปแบบไปตามสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง

ไปโดยจะพบวาโลหะหนกในรปทจบกบซลไฟดจะเดนชดขน ซงเปนไปในทำานองเดยวกบผลการ

ศกษาในตะกอนดนในสภาวพไรอากาศในพนทตางๆ

กตตกรรมประกาศ

งานวจยนดำาเนนการภายใตการสนบสนนงบประมาณจากโครงการแผนพฒนาวชาการจฬาฯสรางเสรมพลงจฬาฯกาวสศตวรรษท2

รปท 4 สดสวนของโลหะหนกในรปตาง ๆ ในดนบนพนดน และตะกอนดนจากทอระบายนา

Page 10: 5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

ว า ร ส า ร ส ง แ ว ด ล อ ม E N V I R O N M E N T A L J O U R N A L

14

เอกสารอางอง

เพญโฉมแซตง,สกรานตโรจนไพรวงศ,วลยพรมขสวรรณ,สภาวดประทมชาต.การศกษาเชง

ปฏบตการเบองตนเพอศกษาผลกระทบและแสวงหาแนวทางการจดการขยะอยางมสวน

รวมกรณตำาบลโคกสะอาดอำาเภอฆองชยจงหวดกาฬสนธ.2552.

สจตราวาสนาดำารงด,วรรณพฤฒถาวร,ปณฑตาตนวฒนะ,อจฉรยาสรยะวงค,ศลาวธดำารงศร.

รายงานฉบบสมบรณโครงการสำารวจและสงเสรมคณภาพชวตและสงแวดลอมของชมชน

คดแยกขยะอเลกทรอนกสในซอยเสอใหญอทศกรงเทพมหานคร.2558.

ศลาวธ ดำารงศร. การปนเปอนโลหะหนกในดนในพนทชมชนคดแยกขยะอเลกทรอนกส

กรงเทพมหานคร.วารสารสงแวดลอม.ปท19ฉบบท3กรกฏาคม-กนยายน2558:27-39.

ศลาวธดำารงศร.ลกษณะการปนเปอนของโลหะหนกในพนทชมชนคดแยกขยะอเลกทรอนกส

กรงเทพมหานคร.วารสารสงแวดลอม.ปท20ฉบบท2เมษายน-มถนายน2559:1-10.

Clark,M.W.,Davies-McConchie,F.,McConchiw,D.,Birch,G.F.Selectivechemical

extractionandgrainsizenormalizationforenvironmentalassessmentof

anoxicsediments:validationofanintegratedprocedure.TheScienceofthe

TotalEnvironment.258(2000):149–170.

Robinson,B.H.E-waste:Anassessmentofglobalproductionandenvironmental

impact.TheScienceoftheTotalEnvironment.408(2009):183–191.

Leung,A.,Cai,Z.W.,Wong,M.H. Environmentalcontamination fromelectronic

wasterecyclingatGuiyu,SoutheastChina.JournalofMaterialCyclesandWaste

Management.(2006)8:21–33.

Hui,Z.J.,Hang,M.Eco-toxicityandmetalcontaminationofpaddysoilinane-wastes

recyclingarea.JournalofHazardousMaterials.165(2009):744–750.

Tang,X.,Shen,C.,Shi,D.,andCheema,S.A.Heavymetalandpersistentorganic

compoundcontaminationinsoilfromWenling:Anemerginge-wasterecycling

city inTaizhouarea,China. JournalofHazardousMaterials.173 (2010)

653–660.

Luo,C.,Liu,C.,Wang,Y.,Liu,X.,Li,F.,Zhang,G.,andLi,X.Heavymetalcontamination

insoilsandvegetablesnearane-wasteprocessingsite,southChina.Journal

ofHazardousMaterials.186(2011)481–490.

Page 11: 5 การแพร่กระจายของโลหะหนักที่ ...5 ป ท 2 1 บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0 การแพร

15

ป ท 2 1 ฉ บ บ ท 4 ต ล า ค ม - ธ น ว า ค ม 2 5 6 0

Song,Q.,andLi,J.Environmentaleffectsofheavymetalsderivedfromthee-waste

recyclingactivities inChina:Asystematic review.WasteManagement.34

(2014):2587–2594.

Zheng,J.,Chen,K.H.,Yan,X.,Chen,S.J.,Hu,G.C.,Peng,X.W.,Yuan,J.G.Mai,B.X.,and

Yang,Z.Y.Heavymetalsinfood,housedust,andwaterfromane-waste

recyclingarea inSouthChinaand thepotential risk tohumanhealth.

Ecotox-icologyandEnvironmentalSafety.96(2013):205–212.

Damrongsiri,S.,Vassanadumrongdee,S.,Tanwattana,P.Heavymetalcontamination

characteristicofsoilinWEEE(wasteelectricalandelectronicequipment)

dismantlingcommunity:acasestudyofBangkok,Thailand.Environmental

ScienceandPollutionResearch.23(2016):17026–17034.

Wilcke,W.,Müller,S.,Kanchanakool,N.,Zech,W.Urbansoilcontamination in

Bangkok:heavymetalandaluminiumpartitioningintopsoils.Geoderma.86

(1998):211–228.

Wuana,R.A.,Okieimen,F.E.HeavyMetalsinContaminatedSoils:AReviewofSources,

Chemistry,RisksandBestAvailableStrategiesforRemediation.ISRNEcology.

ArticleID402647(2011):1-20.

Yu,K.C.,Tsai,L.J.,Chen,S.H.,Ho,S.T.Chemicalbindingofheavymetalsinanoxicriver

sediments.WaterResearch.3517(2001):4086-4094.

Peltier,E.,Dahl,A.L.,andGaillard,J.F.Metalspeciationinanoxicsediments:when

sulfidescanbeconstruedasoxides.EnvironmentalScience&Technology.

39(2005):311-316.

Ngiam,L.S.,andLim,P.E.Speciationpatternsofheavymetalsintropicalestuarine

anoxicandoxidizedsedimentsbydifferentsequentialextractionschemes.

TheScienceoftheTotalEnvironment.275(2001):53-61.

Yekta,S.S.,Gustavsson,J.,Svensson,B.H.,Skyllberg,U.SulfurK-edgeXANESand

acidvolatilesulfideanalysesofchanges inchemicalspeciationofSand

Feduringsequentialextractionoftracemetalsinanoxicsludgefrombiogas

reactors.Talanta.89(2012):470–477.