สนทนา ภาษา ธรรม เลม ๑๓

จาก เวบ ไซด กลยาณ ธรรม

ตอบ ปญหา โดย

ทาน อาจารย ดร . สนอง ว รอ ไร

ชมรมกลยาณธรรม

ขอนอมถวายเปนพทธบชา

และ

กราบบชาอาจรยคณ

แด

ทานอาจารย ดร.สนอง วรอไร

ช ม ร ม ก ล ย า ณ ธ ร ร ม

หน ง ส อ ด อ น ด บ ท ๗๖

ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : จ า ก website kanlayanatam . com

ตอ บ ค ำ ถ า ม โ ด ย : ท า นอ า จ า ร ย ด ร . ส นอง ว ร อ ไ ร

จ ด พ ม พ ถ ว า ย เ ปนพ ท ธ บ ช า โ ด ย

ช ม ร ม ก ล ย า ณ ธ ร ร ม ๑ ๐ ๐ ถ . ป ร ะ โ ค น ช ย ต . ป า ก น ำ อ . เ ม อง

จ . ส ม ท ร ป ร า ก า ร โ ท ร . ๐ ๒ - ๗ ๐ ๒ ๙ ๖๒๔

ห ร อ ช ม ร ม ก ล ย า ณ ธ ร ร ม ๘ ๙ / ๖ - ๗ ซ อ ย ศ ก ษ า ว ท ย า ถ . ส า ธ ร เ หน อ

ส ล ม บ า ง ร ก ก ท ม . โ ท ร . ๐ ๒ - ๖๓๕๓ ๙ ๙ ๘

ภ า พป ก : ภาพประกอบ : วสตร หรรษภญโญ

ข อ ธ ร ร ม ป ร ะ ก อ บ เ ล ม : คตธรรมจาก หลวง ป ทอน ญาณ ธ โร

( พระ ราช ญาณ ว สทธ โสภณ )

ร ป เ ล ม - จ ด พ ม พ : ก อน เ ม ฆ แ อน ด ก น ย ก ร ป โ ท ร . ๐ ๘ ๙ ๑ ๐ ๓ - ๓๖๕๐

พ ม พ ค ร ง ท ๑ : ๕ , ๕ ๐ ๐ เ ล ม ( มกราคม ๒๕๕๒ )

สพพทานง ธมมทานง ชนาต

การใหธรรมะเปนทาน ยอมชนะการใหทงปวง

www.kanlayanatam.com

โออนนโโมมททนนาากกถถาาคำนำในการจดพมพถวายเปนพทธบชา

ดร.สนอง วรอไร

ชมรม กลยาณ ธรรม ขอ ตอนรบ ทก ทาน ส สาระ ธรรม

แหง ชวต “ สนทนา ภาษา ธรรม เลม ๑๓ ” หนงสอ ด ลำดบ ท ๗๖

ดวย ความ พากเพยร อตสาหะ อยาง ตอ เนอง ของ ทม งาน ท ม พอ

พมพ ท เปน ตวอยาง และ พอ แบบ แหง ความ มง มน ใน สง ด งาม เชน

ทาน อาจารย ดร . สนอง ว รอ ไร ผ ร ผ คควร แก การ เคารพ บชา

การ ทำความ ด อาจ ไม ได เหน ผล ใน วน น พรง น แต พวก เรา

ทก คน ภมใจ ท ได ทำ ใน สง ท พวก เรา รก และ เชอ มน ใน สง ท พวก เรา

ทำ ทกๆ จด ของ การก ระ ทำ ใน วน น คอ ความ สำเรจ อน ยง ใหญ

ท รอ อย เบอง หนา เหนอ อน ใด เรา ท ก คน ทำ เพอ พระ ศาสนา โดย

แทจรง

คณะ ผ จด ทำ

ชมรม กลยาณ ธรรม

จากคำถาม หลาก หลาย รป แบบ ท คร ผ อาร สง มา ให

ขาพเจา ได เฉลย ขาพเจา ขอบคณ และ ขออภย ใน คำ ตอบ ท ทำให

ผ อาน บาง ทาน ไม เขาใจ เหน ไม ถก ตรง ตา มรปแแบ บท ได เลา

เรยน มา อาน คำ ตอบ แลว เปน เหต ทำให ขดใจ ไม สบายใจ ตอง

ขออภย และ ยก โทษ ให ขาพเจา ดวย เพราะ มได ประสงค ให เปน

เชน นน แต ได เฉลย ปญหา ไป ตามภมธรรม ภมปญญาท ถก ตรง

ตาม ธรรม ท ขาพเจา ได เขา ถง

อนง ขอบคณ ทก ทาน ท ม สวน รวม อทศ แรง กาย แรง ใจ

ชวยให สนทนา ภาษา ธรรม เลม ๑๓ สำเรจ เปน รป เลม นา อาน

นา เผย แพร ส มวลชน ผ อาน หลาย ทาน ท ม ปญหา แต มได ถาม

มา เปนการ โดยตรง เมอ ได อาน สนทนา ภาษา ธรรม เลม กอนๆ

แลว ทำให ปญหา ของ เขา เหลา นน หมด ไป เกด เปน ความ โลง ใจ

สบายใจ ขน แทนท ขาพเจา อนโมทนา ใน กศล กรรม ท ผ ม สวน

รวม ทก ทาน ได กระทำ ให บญ น เกด ขน และ อธษฐาน เอา ซง บญ

ท เรา ทง หลาย ได รวม บำเพญ ดแลว ใน ครง น จง บนดาล ให มด วง

ตา เหน ธรรม ให ถง ซง พระ นพพาน ใน อนาคตกาล อน ใกล น จง

ทก ทาน ทก คน เทอญ.

: w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ :

หน า

๗ ๖

๑ . ทำ อยางไร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔ ๒ ทำ ดวง ให ด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔ ๓ . ความ หมาย เดยวกน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕ ๔ . ปฏบต ธรรม ท บาน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕ ๕ . ให ทาน ไม มาก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๖ ๖ . จดยน ของ ใคร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๗ ๗ . เปน คณ หรอ เปน โทษ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๘ ๘ . ฟง แต ไม ทำ ตาม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๙ ๙ . ผ ม พระคณ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๐ ๑๐ . สข สาม อยาง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๑ ๑๑ . รกษา ได ไม ครบ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๒ ๑๒ . ชอบ ดา วา ต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๒ ๑๓ . หา ซอ ไดท ไหน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๓ ๑๔ . ให บอก สอง วด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๓ ๑๕ . เพยง สาม คำ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๔ ๑๖ . ไม เหมาะ สม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๕ ๑๗ . อยาก เขา ถง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๕ ๑๘ . อา นา ปาน สต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๖ ๑๙ . ชนะ ใจ ตว เอง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๖ ๒๐ . เปน คน โกรธ งาย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๗ ๒๑ . ร ได จาก อะไร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๘ ๒๒ . จะ ได บญ ไหม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๘ ๒๓ . ไมม เงน ใช . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๙ ๒๔ . ศล ๕ ไม บรสทธ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๐ ๒๕ . ทาง รอด ของ ชวต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๑ ๒๖ . ใช ชวต อย กบ โลก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๒ ๒๗ . เปน กเลส หรอ ไม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๓

๒๘ . ความ รก ความ คดถง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๔ ๒๙ . มอง อยางไร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๔ ๓๐ . ความ อยาก ร ของ มนษย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๕ ๓๑ . เหลอ แต จต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๖ ๓๒ . เกด จาก จต หรอ คด เอง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๖ ๓๓ . ศล ราย วน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๗ ๓๔ . รกษา ได แต ไม ครบ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๘ ๓๕ . ขาย อาหาร เสรม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๘ ๓๖ . เกด จาก กรรม ตดรอน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๓๙ ๓๗ . จตใจ เศรา หมอง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๐ ๓๘ . มใช ทาง พน ทกข . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๑ ๓๙ . เงน รางวล . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๒ ๔๐ . ตามใจ ปรารถนา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๓ ๔๑ . คด ไม ด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๔ ๔๒ . เปน อวชชา หรอ ไม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๔ ๔๓ . ลด ยาก - เกด งาย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๕ ๔๔ . จรต แบบ ไหน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๖ ๔๕ . เขา ไม ศรทธา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๗ ๔๖ . แก ปญหา ท ตว เอง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๘ ๔๗ . เมอ เขา ศรทธา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๘ ๔๘ . ทำให แม รองไห . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๙ ๔๙ . สต ขนต เมตตา ชวย ได . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๔๙ ๕๐ . ขาย หม ปง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๕๐ ๕๑ . เหน จต ใน จต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๕๐ ๕๒ . ปรารถนา ให พอ ไป ด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๕๑ ๕๓ . บรหาร หน กรรม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๕๒ ๕๔ . ทาน บรสทธ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๕๓ ๕๕ . กงวลและสบสน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๕๔ ๕๖ . พา คน ไป ทำแทง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๕๕

: w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : ๘ ๙

๕๗ . ทำเหต ถก ตรง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๕๖ ๕๘ . มได พด ถง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๕๖ ๕๙ . กลว นรก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๕๗ ๖๐ . ปฏภาณปฏสมภ ทา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๐ ๖๑ . บญ อย ท ศรทธา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๑ ๖๒ . ไม ตองการ คำ ยนยน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๒ ๖๓ . ทำ ผด ทำ ใหม ให ถก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๓ ๖๔ . ศล ท ขาด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๓ ๖๕ . ความ สำเรจ ของ ชวต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๔ ๖๖ . พระ รอง เพลง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๕ ๖๗ . วสย ของ พทธ มารดา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๖ ๖๘ . ความ ไม สบายใจ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๖ ๖๙ . สามารถ เรยก ได . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๗ ๗๐ . ด จต - ดง จต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๘ ๗๑ . ตอ อาย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๖๙ ๗๒ . ไมร สก หว . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๐ ๗๓ . ไม ได ตาม ด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๑ ๗๔ . บญ จาก ศล . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๒ ๗๕ . ไม จำเปน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๓ ๗๖ . ถก ทง สอง อยาง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๓ ๗๗ . กฎ เกณฑ ของ ใคร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๔ ๗๘ . กำจด ลกนำ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๕ ๗๙ . แผ ออก - แผ ไม ออก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๖ ๘๐ . ตอบ ไม ตรง แต ถก ตาม ท ถาม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๗ ๘๑ . เชอ ถอ ได . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๘ ๘๒ . ความ นอยใจ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๙ ๘๓ . สมาทาน ศล . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๗๙ ๘๔ . ได รบ หรอ ไม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๐ ๘๕ . ผ ปฏเสธ การ เรยน ร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๐

๘๖ . บรรล ระดบ ไหน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๑ ๘๗ . เลอก ดวย ตว เอง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๒ ๘๘ . เลอก แบบ ไหน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๓ ๘๙ . ปฏบต ธรรม ม ขน ตอน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๔ ๙๐ . นพพาน ใน ชาต น . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๕ ๙๑ . ตรจฉาน วชา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๕ ๙๒ . คำถาม ท เปน อจนไตย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๖ ๙๓ . ถก โกง เงน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๖ ๙๔ . มได แตก ตาม โลก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๗ ๙๕ . นง สมาธ ไม ได . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๘ ๙๖ . คน ฉลาด แก ปญหา ดวย ปญญา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๘ ๙๗ . คด ชวย พอ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๘๙ ๙๘ . ผด วนย หรอ ไม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๐ ๙๙ . มอง จาก มม ไหน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๐ ๑๐๐ . ไป ตาม แรง ผลก ของ กรรม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๑ ๑๐๑ . นง แลว ให อภย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๒ ๑๐๒ . จำเปน ตอง ทจรต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๓ ๑๐๓ . จตไรสำนก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๔ ๑๐๔ . กอปป ซด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๕ ๑๐๕ . จรง - ไม จรง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๕ ๑๐๖ . ม ใช โอป ปา ต กะ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๖ ๑๐๗ . วธ ไหน ถก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๖ ๑๐๘ . แก ได สอง ทาง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๗ ๑๐๙ . ตง หนอ - ยบ ๆ หนอ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๘ ๑๑๐ . อทศ เมอ ฝน เหน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๘ ๑๑๑ . ใจ ถองแท ด กวา ใจ ร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๙๘ ๑๑๒ . ไม ฆา สตว แต ตด ตนไม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๐ ๑๑๓ . อทศ บญ ให ผ ลวง ลบ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๐ ๑๑๔ . แกไข ตว เอง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๑

10 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 11 ๑๐ ๑๑

๑๑๕ . ความ ผด ปกต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๑ ๑๑๖ . ผด หรอไม ผด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๒ ๑๑๗ . พระพทธเจา องค ไหน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๒ ๑๑๘ . นน นะ ซ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๓ ๑๑๙ . ไม กน เนอ สตว . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๔ ๑๒๐ . บญ ไม บรสทธ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๕ ๑๒๑ . ทำบญ โดย ไม บอก ชอ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๕ ๑๒๒ . ความ ตงใจ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๖ ๑๒๓ . เหน ผด - เหน ถก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๖ ๑๒๔ . ตาย แลวไป ไหน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๗ ๑๒๕ . ตาย เปลอย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๗ ๑๒๖ . ศล บรสทธ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๘ ๑๒๗ . ชวน ได เมอ เขา ศรทธา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๐๙ ๑๒๘ . คำ แนะนำ งาย ๆ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๐ ๑๒๙ . สวด มนต กอน นง สมาธ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๐ ๑๓๐ . มาก สด ใน ทาง ลบ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๑ ๑๓๑ . ใจ ไม นง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๒ ๑๓๒ . อรยบคคล ระดบ ไหน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๒ ๑๓๓ . คน ครอง เรอน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๓ ๑๓๔ . ไม สป ปา ยะ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๓ ๑๓๕ . ถาม ตว เอง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๔ ๑๓๖ . ศาล พระภม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๔ ๑๓๗ . สนก อยาง ม สต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๕ ๑๓๘ . จำเปน หรอ ไม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๖ ๑๓๙ . บาน ใน สวน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๖ ๑๔๐ . ทราบ ได อยางไร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๗ ๑๔๑ . คณธรรม เหมอน กน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๘ ๑๔๒ . ขยะ ใน ใจ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๘ ๑๔๓ . บวช พระ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๑๙

๑๔๔ . กเลส ท กำจด ได ยาก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๐ ๑๔๕ . สำเรจ ไม ได ดวย ฌาน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๐ ๑๔๖ . ม พฤตกรรม เปน มาตร วด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๑ ๑๔๗ . ยง ม ได . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๑ ๑๔๘ . แฟน ชาว ตาง ชาต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๒ ๑๔๙ . ไมม ลก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๒ ๑๕๐ . อรหนต อภญญา ๖ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๓ ๑๕๑ . การ นอมจต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๔ ๑๕๒ . ทำ อยางไร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๕ ๑๕๓ . อานสงส ตาง กน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๕ ๑๕๔ . ทำงาน กบ คอมพวเตอร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๖ ๑๕๕ . จต ทรง ฌาน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๖ ๑๕๖ . ภาวะ จต เครยด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๗ ๑๕๗ . จรง ตาม ปาก คน ท พด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๗ ๑๕๘ . ถง ยาง อนามย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๘ ๑๕๙ . ไม ได กรวด นำ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๘ ๑๖๐ . คน ซอ ตดใจ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๒๙ ๑๖๑ . แสดง ตาม บท ละคร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๐ ๑๖๒ . จต เกาะ พระพทธ รป . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๐ ๑๖๓ . ตาย ใน ชด อะไร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๑ ๑๖๔ . อารมณ หวน ไหว . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๒ ๑๖๕ . จต หลง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๒ ๑๖๖ . ไม กน เนอ สตว . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๓ ๑๖๗ . เปด ฝา บาตร รบ เงน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๔ ๑๖๘ . อทศ บญ ให ใคร กอน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๔ ๑๖๙ . ไป ตาม แรง กรรม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๕ ๑๗๐ . ขนม ๓๐ หอ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๕ ๑๗๑ . ขบ รถ ฝา ไฟ แดง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๖ ๑๗๒ . ดง จน ตว หาย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๖

12 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 13 ๑๒ ๑๓

๑๗๓ . ทอใจ ใน การ รกษา ศล . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๗ ๑๗๔ . ศล คม ใจ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๗ ๑๗๕ . สมาธ หว ตอ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๘ ๑๗๖ . สาม เณร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๓๙ ๑๗๗ . พระ เขา นโรธ สมาบต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๐ ๑๗๘ . อย ท เหต ปจจย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๑ ๑๗๙ . ลด ลง ตาม คณธรรม ท เขา ถง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๒ ๑๘๐ . ไม ผด ศล . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๒ ๑๘๑ . ไม แนะนำ ให ประพฤต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๓ ๑๘๒ . แจก ให เปน ทาน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๔ ๑๘๓ . อยาก คนละ อยาง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๔ ๑๘๔ . เรอง ของ เขา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๕ ๑๘๕ . ผด ศล แปด หรอ ไม . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๕ ๑๘๖ . สมภเว ส อบต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๖ ๑๘๗ . จต ฟงซาน และ หลด บอย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๖ ๑๘๘ . ขอ ไม เกด เปน ลก อก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๗ ๑๘๙ . ถอวา ให อภย หรอ ไม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๗ ๑๙๐ . ทำ ดวง ให ด . . . . . . . . . ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๘ ๑๙๑ . เหน ผด จาก ธรรม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๘ ๑๙๒ . อยาง ไหน ด กวา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๙ ๑๙๓ . ผทรง ความ บรสทธ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๔๙ ๑๙๔ . สมาธ ลอค . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................. . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๐ ๑๙๕ . ตกงาน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๐ ๑๙๖ . ม จรง หรอ ไม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๑ ๑๙๗ . จดหมาย ลก โซ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๑ ๑๙๘ . เหน แจง ใน ความ อยาก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๒ ๑๙๙ . โรค ประจำ ตว . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๒ ๒๐๐ . ปฏบต แม สาม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๓ ๒๐๑ . เจา กรรม นายเวร ของ พอ แม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๓

๒๐๒ . ความ ฝน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๔ ๒๐๓ . จตสำนก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๔ ๒๐๔ . ศลขอส . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๕ ๒๐๕ . อารมณ วาง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............... . ๑๕๕ ๒๐๖ . ลก ไมร อะไร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๖ ๒๐๗ . คำถาม ตอ เนอง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๕๙ ๒๐๘ . ไมม โชค เรอง งาน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๖๑ ๒๐๙ . อาหาร ด วย เดก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๖๓ ๒๑๐ . อจนไตย . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................... . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๖๕๒๑๑ . อรยาบถ ไม สป ปา ยะ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๖๖ ๒๑๒ . พอ ทวง หน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๖๘ ๒๑๓ . การ เกด ของ อรป ฌาน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๗๐ ๒๑๔ . ภมปญญา โบราณ . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๗๓ ๒๑๕ . มม กลยาณ ธรรม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๗๕ ๒๑๖ . บคคล ไม สป ปา ยะ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๗๗ ๒๑๗ . อน น ขอ ละไว . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๗๘ ๒๑๘ . เมอไร เรา จะ หยด . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๘๐ ๒๑๙ . หน ได เรว กวา . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๘๓ ๒๒๐ . ความ ยาก จน เปน เหต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๘๔ ๒๒๑ . ถก เลก จาง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๘๕ ๒๒๒ . อธษฐาน พบ และ บรรล ธรรม . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๘๗ ๒๒๓ . อาชพ เสยง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๘๙๒๒๔ . สวด มนต และ อธษฐาน จต . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๑๙๓ ๒๒๕ . คน สอน ยาก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............. . . . . . . . . . . . . . . . ๑๙๕๒๒๖ . ตน เตน จน ตว สน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... . . . . . ๑๙๗ ๒๒๗ . เลอก ดวย ตว เอง . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... . . . . . . . . . . . ๑๙๙ ๒๒๘ . หน หรอ ดฉน . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๐๐ ๒๒๙ . เปน ฆราวาส หรอ เปน นกบวช . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . ๒๐๒ ๒๓๐ . จตใตสำนก กบ จตสำนก . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๐๔ ๒๓๑ . ความ สงสย เปน น ว รณ ธรรม . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ๒๐๕

14 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 15 ๑๔ ๑๕

๑ . ท ำ อ ยางไ ร คำ ถาม ทำ อย างไร ให เก ด อปจ า ร สมาธ คร บ คำ ตอบ ตอง เอา ศล ๕ คม ใจ ให ได ทก ขณะ ตน หยด พด ตรจฉาน กถา และ เจรญ สมถ ภาวนา โดยเลอกกรรมฐานทเหมาะกบจรตมาเปนองคภาวนา และตองปฏบต ตอ เนอง ยาวนาน

๒ . ทำดวงใหด คำถาม การ ทำให ดวง ด สรป สนๆ วา อยางไร อาจารย กรณา แนะนำ แนว ปฏบต ดวย คำ ตอบ การ ทำ ดวง ให ด สรป ให สน ตอง ประพฤต ดงน คอ หยด การ ทำความ ชว คด พด ทำ ใดๆ ตอง ไม ผด กฎหมาย ไม ผด ศล ไม ผด ธรรม และ อยาง นอย ทำใจ ให ม บญ สงสม ดวย การ บำเพญ ทาน รกษา ศล เจรญ จต ภาวนา อย เนอง นตย เมอ ใด กรรม ด ให ผล ผ ทำกรรม ด ยอม มด วง ด แนนอน

๓ . ความ หมาย เดยวกน คำถาม บญ กบ กศล แตก ตาง กน อยางไร คำ ตอบ คำ วา “ บญ ” และ “ กศล ” ม ความ หมาย เปน อยาง เดยวกน หมาย ถง ความ ด ความ ฉลาด ความ สข ฯลฯ

๔ . ปฏบต ธรรม ท บาน คำถาม ถา ตองการ ปฏบต ธรรม สาย โลกตรธรรม โดย การ ปฏบต ท บาน ควร เรม อยางไร กอน คำ ตอบ ควร ทำใจ ให ม ศล อยาง นอย หา ขอ คม ใจ ให ได กอน และ ตอง เปน ศล ท พระ อรย เจา พอใจ ศล ไม ขาด ไม ทะล ไม ดาง ไม พรอย เปน ศล ท นำ ส ความ ตง มน เปน สมาธ ของ จต แลวนำ สมาธ จน แนว แน ( อปจาร สมาธ ) มา พจารณา กาย เวทนา จต ธรรม จน เหน วา ดำเนน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ แลว ปญญา เหน แจง จง จะ เกด ขน

16 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 17 ๑๖ ๑๗

๕ . ให ทาน ไม มาก

คำถาม

เคย ม ผ กลาว ไว วา การ ทำบญ ให ทาน ไม สามารถ ทำให

บคคล เขา ถง มรรคผล นพพาน ได การ จะ เขา ถง นพพาน จะ ตอง

ละ ดละ ชว ถาม วา ถา บคคลๆ หนง จะ เขา ถง มร รคผล นพพาน

โดย รกษา ศล สมาธ สต และ เขา ถง ปญญา โดย ให ทาน ไม มาก

จะ สามารถ เขา ถง นพพาน ได หรอ ไม

คำ ตอบ

ผ ใด พฒนา จต ให ม ศล สมาธ สต และ ปญญา เหน แจง ได

แลว นำ ปญญา เหน แจง ไป กำจด สงโยชน ทง สบ ตว ให หมด ไป จาก

ใจ ได แม จะ บำเพญ ภาวนา มา ไม มาก แต ม กำลง มาก พอท จะ ตด

ความ ตระหน ตด ความ โลภ ให หมด ไป จาก ใจ ได ทาน เชน น ม ผล

สง ให เขา ถง ความ สำเรจ ใน สาวก บารม ญาณ ชวย นำพา ชวต พน

ไป จาก วฏสงสาร คอ เขา นพพาน ได

๖ . จดยน ของ ใคร คำถาม การ ท เรา ปฏบต ธรรม นน นอกจาก การ แผ เมตตา ให มวลชน ใน ชาต เรา จะ ม สวน ชวย เหลอ สงคม ใน บาน เมอง ตอน น ได อยางไร เพราะ ตอน น สงคม โดย เฉพาะ การเมอง แตกแยก อยาง มาก จดยน ท ถก ตอง ตอน น พวก เรา ควร ทำ อยางไร บาง นอกจาก ปฏบต ธรรม คำ ตอบ การ ปฏบต ธรรม ม อา น สงค เปน บญ สงสด คอ สามารถ นำพา ชวต ให พน ไป จาก การ เวยน ตาย - เวยน เกด ได ผ ม บญ ใหญ ม บญ มาก สามารถ อทศ ให ผ ใด กได ตาม ท ตน ปรารถนา อทศ ให สวน คำ วา “ เมตตา ” เปน ความ รก ความ ปรารถนา ให คน อน สตว อน ได รบ ประโยชน และ ม ความ สข เมตตา เกด ได ดวย การ ให อภย เปน ทาน ผ ใด ม เมตตา ผ นน สงบ เยน ม จต ไม โกรธ ไม เรารอน ผ ม เมตตา สามารถ แผ เมตตา ให กบ ผ อน สตว อน ซง ม ผล ทำให ผ อน ม จต วญญาณ สงบ เยน และ ไมม พฤตกรรม กอ เวร กน และ กน ดง นน ผ ปฏบต ธรรม สามารถ ชวย เหลอ สงคม ได ดวย การ พฒนา ตนเอง ให เปน ผ ม บญ ม เมตตา แลว อทศ บญ และ แผ เมตตา ให กบ ผ ม ความ เหน ผด ท ทำให บคคล ใน สงคม เกด การ จอง เวร กน และ กน และ สดทาย ผ เหน ถก ไม เอา จต เขาไป รวม ใน กระบวน อกศล กรรม ของ เขา เหลา นน และ ตอง ศรทธา ใน พทธ

วจนะ วา “เวร ยอม ระงบ ดวย การ ไม จอง เวร”

แม ภเขา สง แสน สง หาก บคคล ผ ม ความ เพยร พยายาม ปน ปาย ขน ไป จนถง ยอด

ภเขา สง แสน สง ก ตอง อย ใต ฝา ตน ของ คน ผ นน

18 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 19 ๑๘ ๑๙

๗ . เปน คณ หรอ เปน โทษ

คำถาม

การ ทำบญ กบ บคคล ท เรยก วา ขอทาน นน เปน คณ หรอ

โทษ และ จะ ปฏบต อยางไร เนองจาก วา ถา ทำบญ ก เหมอน กบ สง

เสรม บคคล นน ให ทำ ไป เรอยๆ

คำ ตอบ

การก ระ ทำ ท เปน บอ เกด แหง บญ บคคล สามารถ กระทำ

ได หลาย วธ ( ด บญ กรยา วตถ ๑๐ *) การ ให ทาน เปน หนง ใน นน

กอน ให ทาน ม จต คด สงสาร คด ชวย เหลอ ให พน จาก ความ อดอยาก

ความ ขดสน ฯลฯ แลว จง ให ทาน การ ให ทาน ใน ลกษณะ น ถอวา

เปน คณ กบ ผ ให แต หาก กอน ให ทาน ม จต คด วา เปนการ สง เสรม

ให ผรบ ประพฤต ตน เปน ผ ขอ ไป เรอยๆ การ ให ทาน ใน ลกษณะ น

ถอวา เปน โทษ กบ ผ ให

๘ . ฟง แต ไม ทำ ตาม

คำถาม

ปจจบน เหตการณ บาน เมอง เกด การ แตกแยก ประกอบ

กบ ถา ญาต พ นอง เขา รวม ใน การ ชมนม และ เหนด กบ ฝาย ใด ฝาย

หนง เรา จะ ทำการ ปฏบต อยางไร เพอ ไม ให เขา รวม กบ ฝาย ใดๆ

เพราะ เคย พดจา แลว แต ไม ฟง

คำ ตอบ

พด กลาว ตก เตอน แลว เขา ฟง แต เขา ไม ยอมรบ เหต ท

ทำให เปน เชน นน ม อย สอง สาเหต คอ คำ พด ตก เตอน ไม ชด แจง

เขา จง ไม ยอมรบ หรอ กรรม ท ผก กน ไว แต อดต สง ผล ให เกด เปน

อกศล วบาก ท เขา ตอง รบ ผ ใด ม ความ เหน ถก วา “ กม ม นา วต ตะ

ต โล โก ” คอ สตว โลก ยอม เปน ไป ตาม กรรม เมอ ตก เตอน แลว เขา

ไม เชอ ก ตอง ปลอย วาง ให เปน ไป ตาม กรรม ดง ท พระ พทธะ ปลอย

วาง ญาต ฝาย สา วต ถ ยก ทพ ไป ราว ญาต ฝาย กบล พสด บญ กรยา วตถ ๑๐ * หมาย ถง การก ระ ทำ ท เปน บอ เกด แหง บญ ทำได ๑๐

อยาง คอ ทำบญ ดวย การ ให๑ ทำบญ ดวย การ รกษา ศล๒ ทำบญ ดวย การ ทำ

จตตภาวนา๓ ทำบญ ดวย การ ประพฤต ออนนอม๔ ทำบญ ดวย การ ขวนขวาย

รบ ใช๕ ทำบญ ดวย การ อทศ ความ ด ให ผ อน๖ ทำบญ ดวย การ ยนด ใน ความ ด

ของ ผ อน๗ ทำบญ ดวย การ ฟง ธรรม๘ ทำบญ ดวย การ สง สอน ธรรม๙ และ

ทำบญ ดวย การ ทำความ เหน ให ถก ตรง๑๐

หลวง ป มก เตอน วา คน ด ชอบ แกไข คน จญไร ชอบ แกตว คน ชว ชอบ ทำลาย คน มก งาย ชอบ ทง

คนจรง ชอบ ทำ คน ระยำ ชอบ ต

20 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 21 ๒๐ ๒๑

๙ . ผ ม พระคณ

คำถาม

ครอบครว อย อยาง ม ความ สข ทง สอง ฝาย คอ เปน ผ

ประพฤต และ ปฏบต ธรรม แต วน หนง สาม พด เลน กบ เพอน ทำให

เรา รบ ร วา เปน ภรรยา ผ ถวง ความ เจรญ ของ สาม ทนท ท ไดยน บอก

ไม ถก วา เสยใจ นอยใจ ผาน มา ๖ วน แลว ก ยง ไม คอย จะ สบายใจ

ทง ท ทำใจ จะ ไม โกรธ บอก ตว เอง เสมอ วา สข ทกข อย ท ใจ แต จต

หมนหมอง ไม อยาก พด กบ สาม ความ คด ขด แยง อยาง น จะ ทำ

อยางไร ด

คำ ตอบ

ผ ใด ใช ปญญา เหน ผด สอง นำทาง ชวต ม อปสรรค และ

ปญหา เปน เครอง ช วด คำ วา “ พด เลน ” คอ พด เพอ ให สนก พด ไม

เอา จรง ซง เปน เรอง ปกต ธรรมดา ของ มนษย ผ ม สภาวะ ของ จต

เปน ปถชน ผ ใด ม จต ยด มน ถอ มน ( อปาทาน ) เอา คำ พด เลน มา

เปน เรอง จรงจง ถอวา ผ นน ม ความ เหน ผด การ

เสยใจ นอยใจ จง เกด ขน เปน ธรรมดา หาก

ประสงค จะ แก ปญหา น ให หมด ไป สามารถ

ทำได สอง ทาง คอ ให อภย เปน ทาน ใน สง ท

ทำให ขดใจ หาก เมอ ใด เมตตา เกด ขน และถก

สงสม เปน เมตตา บารม อย ใน จต ของ ผ ให อภย ได แลว ความ โกรธ ก จะ ไม เกด ขน หรอ ใน อก แนวทาง หนง คอ พฒนา จต ให เกด ปญญา เหน แจง แลว นำ ไป ดบ อตตา ให หมด ไป ได เมอ ใด คำ พด เลน ของ สาม จะ ไม เขา มา ม อำนาจ เหนอ ใจ ให เกด ความ โกรธ ความ เสยใจ ขน ได อนง ควร มอง ให ออก วา สาม เปน ผ ม พระคณ เขา เปน เสมอน กระจก สอง ใจ ให เรา เหน กเลส ( ขยะ ) ทนอน เนอง อย ใน จต วญญาณ ของ เรา จะ ได หา ทาง กำจด ให หมด ไป นน ไง

๑๐ . สข สาม อยาง คำถาม บท สวด อทศ สวน กศล อ ม นา . . . . . ชวง ท บอก วา “ ส ขง จต ว ทง เทน ต ” ( ให สข สาม อยาง ) สาม อยาง น คอ อะไร บาง

คำ ตอบ ความ สข สาม อยาง คอ สข จาก การ เสพ กาม ( กาม สข ) สข จาก การ ม จต สงบ จาก อารมณ ( สงบ สข ) และ สข จาก การ ม จต เปน อสระ จาก อา สวก เลส ( วมตต สข )

อยา สง จต ออก นอก สง ออก มน เปน บวง แหง มาร

22 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 23 ๒๒ ๒๓

๑๑ . รกษา ได ไม ครบ คำถาม ตอง ทำงาน นอก บาน จะ ถอศล ขอ ๗ แตง หนา ทา ปาก ทา คว จะ ผด ศล หรอ ไม คะ เพราะ ไม แตง หนา จะ เปน ท ผด สงเกต คำ ตอบ ผด ครบ ถอวา รกษา ศล ๘ ได ไม ครบ

๑๒ . ชอบ ดา วา ต คำถาม ถา บพการ ยง ม มจฉาทฐ อย มาก เชอ โชคลาง หมอด งมงาย กบ สง ไร สาระ ตางๆ ถา นง กรรมฐาน แลว แผ เมตตา จะ ชวย ได หรอ ไม ครบ และ ถา ผม ชอบ ดา วา ต ทงๆ ท ร วา เปน บาป แต พฤตกรรม แย จรงๆ จะ หยด พฤตกรรม เหลา น ได อยางไร ครบ คำ ตอบ ด เรอง เมตตา ในขอ ๖ ผ ถาม ปญหา ประสงค จะ หยด ประพฤต อกศล วจ กรรม ให ได ตอง เจรญ สมถ ภาวนา จน จต ม กำลง ของ สต กลา แขง และ ประพฤต กศล กรรมบถ ๑๐ โดย ม สต เปน ฐาน กำกบ ใจ

๑๓ . หา ซอ ไดท ไหน

คำถาม

อยาก ทราบ วา หนงสอ ประวต เจา แม จาม เทว ท ดร .

สนอง เปน คน เขยน จะ หา ซอ ไดท ไหน ครบ

คำ ตอบ

หาก สนใจ โปรด สอบถาม ไป ท ชม รม กลยาณ ธรรม โทร.

๐๒ - ๗๐๒ - ๗๓๕๓

๑๔ . ให บอก สอง วด

คำถาม

อยาก ให อาจารย บอก วด ใน กรงเทพฯ ท สอน ปฏบต ดๆ

สก สอง แหง

คำ ตอบ

วด มหาธาต ฯ คณะ ๕ ทาพระ จนทร และ วด อนทรวหาร

บาง ขน พรหม

24 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 25 ๒๔ ๒๕

๑๕ . เพยง สาม คำ คำถาม กรณา อธบาย แต ละ คำดวย คะ - สกกาย ทฐ - วจกจฉา - ส ลพพต ปรามาส คำ ตอบ คำ วา “ สกกาย ทฐ ” หมาย ถง ความ เหน เปน เหต ถอตว ตน เชน เหน รางกาย เปน ของ ตนเอง เหน ความ เจด ปวด เปน ของตนเอง ฯลฯ คำ วา “ วจกจฉา” หมาย ถง ไม แนใจ , สงสย เชน สงสย วา ตาย แลว ยง ตอง ไป เกด อก หรอ เทวดา ม จรง หรอ ธรรมะ ศกดสทธ จรง หรอ ฯลฯ คำ วา “ ส ลพพต ปรามาส” หมาย ถง ยดถอ วา ประพฤต ให ม ศล เพยง อยาง เดยว สามารถ ทำให พน ทกข ได หรอ ยดถอ วา ประพฤต ศล อยาง เครงครด ทำให หลด พน ไป จาก วฏสงสาร ได

ฯลฯ

๑๖ . ไม เหมาะ สม คำถาม อทศ สวน กศล ให พระ อรหนต เหมาะ หรอ ไม คำ ตอบ อทศ สวน กศล ให พระ อรหนต เปนการ กระทำ ท ไม เหมาะ สม เหต เปน เพราะ จต ของ พระ อรหนต หลด พน ไป แลว จาก บญ และ บาป แต การ ประพฤต บชา คณ ของ พระ อรหนต เปน สง ท สมควร ทำ อยาง ยง

๑๗ . อยาก เขา ถง คำถาม ขอ ทราบ วธ เจรญ สต สมาธ เขา ถง วปสสนา ญาณ ๑๖ ควร เรม ตน อยางไร คำ ตอบ เรม ตน ดวย ม ศล ๕ บรสทธ คม ใจ ให ได ทก ขณะ ตน ปฏบต สมถ ภาวนา และ วปสสนา ภาวนา อยาง ตอ เนอง ยาวนาน หยด พด ตรจฉาน กถา เมอ ใด ท เหต ปจจย ลงตว วปสสนา ญาณ ๑ - ๑๖ จง ม โอกาส เกด ขน ได กบ จต

คำ พด ท ไม พจารณา ก ยอม กระทบ กระเทอน ผ อน ให พจารณา กลน กรอง ให ด เสย กอน จง คอย พด

26 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 27 ๒๖ ๒๗

๑๘ . อา นา ปาน สต คำถาม วธ อา นา ปาน สต ให ได ฌาน ม ขน ตอน อยางไร คำ ตอบ ทำใจ ให ม ศล ๕ คม อย ทก ขณะ ตน สวด มนต สรรเสรญ คณ พระ รตนตรย แลว ใช จต ตาม ด ลม หายใจ หายใจ เขา กำหนด วา “พท” หายใจ ออก กำหนด วา “ โธ” นาน เทา ท กำลง ของ ใจ จะ ทำได หลง จาก นน อทศ บญ กศล ให เจา กรรม นายเวร หลง ปฏบต เสรจแลว

๑๙ . ชนะ ใจ ตว เอง

คำถาม

ทำ อยางไร จง จะ เอาชนะ ตว เอง ได ม วธ ไหน ชวย ตอบ ดวย

นะ คะ

คำ ตอบ

คำ วา “ชนะ ใจ ตว เอง ” หมาย ถง ชนะ กเลส ไม ให ม อำนาจ

เหนอ ใจ จะ ชนะ ได ตอง ม กำลง ใจ กลา แขง ดวย การ พฒนา พละ ๕

( ศรทธา วรยา สต สมาธ ปญญา ) ให เกด ขน กบ ใจ และ รกษา ให

คง อย กบ ใจ ตลอด ไป แลว ใจ ของ ผ นน จะ ม กำลง ตาน ทาน กเลส ไม

ให เขา มา ม อำนาจ เหนอ ใจ ได นน คอ ผ ชนะ ใจ ตนเอง

๒๐. เปน คน โกรธ งาย

คำถาม

ทำ อยางไร จง จะ ละ ความ โกรธ ได อยาง ม ประสทธภาพ

เพราะ เปน คน โกรธ งาย

คำ ตอบ

สามารถ ทำได แต ตอง ใช เวลา เมอ ใด ม สง ขดใจ เกด ขน

ตอง ให อภย ให ไปเรอยๆ จน ความ โกรธ หมด ไป และ ไม หวน กลบ

มา เกด ขน ได อก หรอ เจรญ พรหม วหาร ๔ และ รกษา พรหม วหาร

๔ ให ม อย กบ ใจ ให ได ทก ขณะ ตน ความ โกรธ ก จะ ไม สามารถ เกด

ขน ได

เกด บง ดบ โลก บง ธรรม งาม บง ผ ด บง จรง สมมต บง วมตต หลก ธรรม บง พระ นพพาน

28 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 29 ๒๘ ๒๙

๒๑ . ร ได จาก อะไร คำถาม การ ท เรา จะ ร สภาวะ ของ การ บรรล นน จะ ร ได จาก อะไร คำ ตอบ ร ได ดวย ตว เอง ( สนทฐ โก ) ดวย การ ม จต ปลอย วาง สรรพ สง ท ม การ เกด - ดบ หรอ ม จต เปน อสระอยางนอย จาก สงโยชน ๓ (สกกาย ทฐ วจกจฉา สลพพต ปรามาส ) ได

๒๒ . จะ ได บญ ไหม คำถาม จะ ขอ สอบถาม เรอง การ อทศ บญ ให ญาต ท เสย ชวต วา ถา เรา ยม เงน ผ อน ไป ทำบญ เพอ อทศ บญ ให ญาต เรา แต สดทาย เรา ไมม เงน คน เจา หน ญาต เรา ท เสย ชวต แลว จะ ได บญ ไหม คะ คำ ตอบ หาก ผ เสย ชวต อย ใน สภาวะ ทมา รบ บญ ได และ เขา มา อนโมทนา บญ ญาต ท ตาย ไป กได รบ บญ ท ม ผ อทศ ให

๒๓ . ไมม เงน ใช

คำถาม

ดฉน เปน ผ ท ไม เชอ ใน เรอง การ เผา กระดาษ เงน - ทอง และ

กงเตก แต เชอ ใน การ ทำบญ กศล และ อทศ สวน กศล แต เมอ ๑ ป

ท ผาน มา คณ พอ เสย ดฉน ก อทศ สวน กศล ให ตาม ประเพณ ของ

ศาสนา พทธ หลง จาก คณ พอ เสย ไป ไม นาน ดฉน ก ฝน วา ทาน บอก

ไมม เงน ใช ทงๆ ท ขณะ นน ดฉน ได ปฏบต ธรรม และ อทศ บญ กศล

หลาย อยาง ถง ทาน ดฉน จง ได เผา กระดาษ เงน - ทอง ไป ให ตอ มา

ประมาณ ๑ ป ท เสย ชวต ทาน ยง มา เขา ฝน อก บอก ไมม

เงน ใช ดฉน ก เผา ไป อก จำนวน มาก พอ สมควร

ทาน ก เงยบ หาย ไป อก ดฉน ม ความ สงสย

วา ทำไม ถง เปน เชน นน การ เผา กระดาษ

เงน - ทอง เปน เรอง จรง หรอ คะ

คำ ตอบ ทาน เปนตน เหต แหง ความ สข ทง หลาย ทาน เปน ราก เหงา แหง สมบต ทง ปวง ทาน เปน ท ตง แหง โภคทรพย ทง ปวง ฯลฯ ผ มงม ใน ทรพย เหต เพราะ ให ทรพย เปน ทาน ผ ม มาก ใน เมตตา เหต เพราะ ให อภย เปน ทาน ผ ม มาก ใน ปญญา เหต เพราะ ให ปญญา เปน ทาน

ผ ม มาก ใน อาหาร บรโภค เหต เพราะ ให อาหาร เปน ทาน

30 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 31 ๓๐ ๓๑

ผ ม สขภาพ ไม อาพาธ เหต เพราะ ให ยา รกษา โรค เปน ทาน ฯลฯ ดง นน ผ ถาม ปญหา ประสงค อทศ บญ ประเภท ไหน ให กบ ผ ลวง ลบ พง กระทำ เหต ให ถก ตรง แลว จง อทศ บญ ท เกด ใน สวน นน อนง พทธ ศาสนา มได สอน ให ทำบญ ดวย การ เผา แต สอน ให ทำบญ ตาม แนวทาง ของ บญ กรยา วตถ ๑๐ (ดหนา ๑๘) ซง การ ให ทาน เปน หนง ใน บญ กรยา วตถ ๑๐ นน

๒๔ . ศล ๕ ไม บรสทธ

คำถาม

การ รกษา ศล หา ให บรสทธ แต ถา ใจ เผลอ คด ผด ศล ขอ

สาม นน ถอวา ศล หา ไม บรสทธ ใช ไหมคะ

คำ ตอบ

ผ ศกษา ธรรม วนย ใน ดาน ปรยต เชอ วา ศล เปน ขอ ปฏบต

สำหรบ คม กาย และ วาจา ให ตง อย ใน ความ ด งาม แต สำหรบ ผ

ปฏบต ธรรม ตอง เอา ศล ลง คม ให ถงใจ การ ปฏบต ธรรม จง จะ

เขา ถง มรรคผล แหง ธรรม ได ฉะนน ถา ใจ เผลอ ( ขาด สต ) คด ผด

ศล ขอ สาม นก ปฏบต ถอวา ม ศล หา ไม บรสทธ

๒๕ . ทาง รอด ของ ชวต คำถาม ยค ของ ศาสนา พทธ จะ เสอม ใน ระยะ อน ใกล น จะ ม ศาสดา องค ใหม มาโปรด ไม ทราบ วา จรง หรอ ไม แลว พวก เรา จะ รอด จาก ยค เสอม หรอ ไม จะ ไป ส ดน แดน เดม ท พวก เรา จาก มา (ไม ทราบ แดน นพพาน หรอ ไม ) คำ ตอบ ผ ร ใน พทธ ศาสนา เชอ วา ใน ภทร กป ม พระพทธเจา อบต ขน ๕ องค ทมา ตรสร เปน พระพทธเจา แลว ม ๔ องค คอ พระ กก สน ธะ พระ โก นา คมน พระ กสส ปะ และ พระ โคตมะ สวน องค สดทาย ท จะ มา อบต ขน ใน ภทร กป น คอ พระ ศร อารย เมต ไตรย สวน ท ถาม วา จะ รอด จาก ยค เสอม หรอ ไม ปจจบน พ.ศ. ๒๕๕๑ เรม เขา ส ยค เสอม ของ พระพทธ ศาสนา แลว จะ นำพา ชวต ให รอดพน จาก อนตราย ได หรอ ไม นน ขน อย กบ เหต ท ทำ ผ ใด ประพฤต ศล หา ให ม อย กบ ใจ ได เนอง นตย ผ ใด บำเพญ ทาน และ รกษา ศล ได เนอง นตย ผ ใด เจรญ สมถ ภาวนา จน จต เขา ถง ฌาน แลว ตาย ใน ฌาน บคคล ผ ประพฤต เหต เหลา น ตาย ไป แลว จต วญญาณ จะ โคจร ไป ส สคต ภพ และ สดทาย ผ ใด เจรญ วปสสนา กรรมฐาน แลว ใช ปญญา เหน แจง กำจด อวชชา ให หมด ไป จาก ใจ ได เมอ ใด พระ นพพาน ยอม เปน ท หวง ได และ จต วญญาณ จะ ไม หวน กลบ มา ส การ เกด เปน สตว ใน วฏสงสาร อก ตอ ไป ตาม ท ผ บรรล แลว กลาว ไว เชน น

32 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 33 ๓๒ ๓๓

๒๖. ใช ชวต อย กบ โลก

คำถาม

กรณา ขยาย ความ ของ การ “ ภาวนา ” ใน ขณะ ท เรา ใช

ชวต ทาง โลก เหมอน คน อนๆ

คำ ตอบ

คำ วา “ ภาวนา ” หมาย ถง การ ทำให ม ขน เปน ขน , การ

บำเพญ , การ เจรญ ฯลฯ ตวอยาง เชน ทำ สต ให ม มาก ขน ทำ

ปญญา เหน แจง ให เกด ขน ทำ สง เศรา หมอง ( กเลส ) ให หมด ไป

จาก ใจ ฯลฯ เหลา น เรยก วา ภาวนา

บคคล ผ ยง ตอง ใช ชวต อย กบ ทาง โลก ยง ตอง ทำงาน

ให กบ ครอบครว ให กบ หนวย งาน ให กบ บาน เมอง ฯลฯ เหลา

น เปน งาน ภายนอก ซง สามารถ ปฏบต จต ภาวนา ได ดวย การ

ประพฤต จรยธรรม ท เกยวของ อาท จรยธรรม ลก จรยธรรม พอ

แม จรยธรรม พลเมอง จรยธรรม เพอน ฯลฯ ตางๆ เหลา น ถอวา

เปนการ ภาวนา ใน ขณะ ยง ตอง ใช ชวต อย กบ ทาง โลก

๒๗ . เปน กเลส หรอ ไม

คำถาม

วรยะ ใน พละ หา เปน ความ อยาก (ตณหา) อยาง หนง

หรอ ไม

คำ ตอบ

คำ วา “ตณหา ” หมาย ถง ความ ทะยาน อยาก , ความ

ดนรน , ความ ปรารถนา ฯลฯ เชน อยาก ได อารมณ อน นา ใคร

อยาก เปน นน เปน น อยาก ไม เปน นน ไม เปน น ตางๆ เหลา น เปน

กเลส

คำ วา “วรยะ ” หมาย ถง ความ เพยร ความ บาก บน ซง

เปน คณธรรม ผ ใด ประพฤต แลว จต วญญาณ จะ เกบ สงสม เปน

วรยบารม ฉะนน วรยะ ใน พละ ๕ จง เปนการ ประพฤต คณธรรม

ท พระพทธเจา พระ ปจเจก พทธ เจา พระ อรหนต ฯลฯ จำเปน ตอง

บำเพญ เพอ ใช เปน พลง ผลก ดน ชวต ไป ส ความ สงสด ดง นน วรยะ

จง มได เปน ตณหา ( กเลส ) ดง ท ปถชน แสวงหา กน

นพพาน ใจ จะ ตอง เดด เดยว มาก นะ ตอง ไม หวง ใคร จะ ตอง ไป คน เดยว

จต หรด คอ จต ท เดด เดยว ตง มน ไม หวน ไหว ไป กบ อะไร เปน มงคล อยาง ยง

34 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 35 ๓๔ ๓๕

๒๘ . ความ รก ความ คดถง

คำถาม

คดถง คน เสย ชวต แลว จะ ทำ อยางไร คะ ชวย บอก วธ สง

ความ รก ความ คดถง ดวย

คำ ตอบ

ความ รก ท ม ตณหา สนบสนน ถอวา เปน กเลส ความ คดถง

แลว ทำให ใจ ผกพน ถอวา เปน กเลส หาก ผ ถาม ปญหา ม ความ รก

และ ความ คดถง เปน ไป ใน ลกษณะ น ถอวา เปนการ เอา กเลส เขา มา

ทบถม ใจ ให เศรา หมอง ผ ตอบ ขออภย ไม แนะนำ ให บคคล ม กเลส

เพม แต หาก เปน ไป ใน ทาง ตรง กน ขาม แนะนำ ให เพม คณธรรม ดวย

การ ทำบญ ( บญ กรยา วตถ ๑๐ หนา ๑๘) แลว อทศ ผล บญสง ไป

ให ผ ท ตาย จาก ไป แลว

๒๙ . มอง อยางไร

คำถาม

คน ศรทธา ใน พทธ ศาสนา ๒ ลกษณะ คอ ธรรมะ และ

ปาฏหารย ใน พระ เครอง อาจารย ม มม มอง อยางไร

คำ ตอบ

ผ ใด ศรทธา ใน ธรรม ของ พระ พทธะ แลว ประพฤต ให ม

ธรรม สงสม อย ใน จต วญญาณ ธรรม ยอม รกษา ผ ประพฤต ธรรม

ให ม ชวต เปน อยด อย สะดวก สบาย อย แลว ม ความ สข ตาย แลว

ผล ของ ธรรม ยง นำพา จต วญญาณ ไป ส สคต ภพ และ ส การ พน

ทกข ได

สวน ผ ใด ศรทธา ใน ปาฏหารย อาท ใน พระ เครอง ใน โชค

ลาภ ใน อทธฤทธ ฯลฯ ผ นน ได ชอ วา ม ความ หลง ( โมหะ ) สงสม

อย ใน จต วญญาณ ผ ม ความ หลง ยง ตอง นำพา ชวต ไป ส การ เวยน

ตาย - เวยน เกด ใน วฏสงสาร และ ม ทคต ภพ เปน ท เกด ยอม เกด ขน

ได งาย

๓๐ . ความ อยาก ร ของ มนษย

คำถาม

อยาก ทราบ วา เทวดา ม ลม หายใจ หรอ ไม

คำ ตอบ

น แหละ ความ อยาก ร ของ มนษย ตอบ แลว ใช วา จะ ทำให

ผ ถาม ปญหา พน ไป จาก ความ ทกข ตอง ขออภย ไม ตอบ

36 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 37 ๓๖ ๓๗

๓๑ . เหลอ แต จต

คำถาม

เมอ ฝก สมาธ แลว จต สงบ ไมม กาย ให เหน เหลอ แต จต

ตอง ทำ ตอ อยางไร

คำ ตอบ

ตอง เอา จต ตาม ด กาย ท หาย ไป วา ดำเนน ไป ตาม กฎ

ไตรลกษณ เมอ การ หาย ไป ทาง กาย ผน เขา ส ความ เปน อนตตา

กาย ท หาย ไป ไมม กาย จะ กลบ มา ปรากฏ ให จต สมผส ได อก แลว

ปญญา เหน แจง ใน การ เกด - ดบ ของ กาย ก จะ เกด ขน เชน เดยวกน

สง ใด ปรากฏ ให จต สมผส ได ตอง ใช จต ตาม ด สง ท ปรากฏ วา

ดำเนน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ เชน กน น คอ วธ การ พฒนา ปญญา

เหน แจง

๓๒ . เกด จาก จต หรอ คด เอง

คำถาม

ปญญา ท เกด ขน เวลา เรา ปฏบต เรา แยก ได อยางไร วา

เกด จาก จต หรอ คด เอง

คำ ตอบ ปญญา ท เกด การ ปฏบต จต ภาวนา หาก ดำเนน ไป ใน แนวทาง ท ถก ตอง วปสสนา ญาณ คอ ปญญา เหน แจง ยอม เกด ขน เมอ ปญญา เหน แจง เกด ขน แลว ยอม เหน สรรพ สง เกด - ดบ ตาม กฎ ไตรลกษณ จต เหน สรรพ สง ไมใช ตว ตน จต ปลอย วาง สรรพ สง จต เปน อสระ ตอ สรรพ สง จต วาง เปน อเบกขา จต มหนา ท ร คด นก หาก จต ดำเนน ไป ผด ทาง ยอม เกด ปจจย ปรง แตง จต ( จต สงขาร ) เชน เกด เปน เวทนา เกด เปน สญญา ให จต ได รบ ร

๓๓ . ศล ราย วน คำถาม ศล หา ทำ เปน ราย วน ได ไหม วน น ไม ครบ พรง น เรม ใหม ได ไหม คำ ตอบ บคคล พฒนา ศล ๕ ได ทก วน จะ ร วาการ พฒนา ได ผล กาวหนา ใน ทาง ปรยต ให ด ท การก ระ ทำ ของ กาย และ ด ท วาจา ท พด ออก ไป ตอง เปน ไป ตาม แนวทาง ของ ศล ๕ แต ใน ทาง ปฏบต แลว ศล ทง หา ขอ ตอง ลง คม ให ถงใจ การ พฒนา ตนเอง ให เปน ผ ม ศล จง จะ ประสบ ความ สำเรจ

38 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 39 ๓๘ ๓๙

๓๔ . รกษา ได แต ไม ครบ คำถาม รกษา ศล แปด แต ม อาชพ เปน นก ดนตร และ ทำ ดอกไม ขาย ตอง แตง หนา ทา ปาก อยาง น ถอวา รกษา ศล ได ไหม คำ ตอบ ถอวา รกษา ศล ได ไม ครบ บคคล ผ ม ศล ไม ครบ สามารถ ปฏบต ธรรม ได แต เขา ไม ถง มรรคผล แหง การ ปฏบต

๓๕ . ขาย อาหาร เสรม คำถาม ทำ อาชพ ขาย อาหาร เสรม ผด ธรรม หรอ ไม คำ ตอบ ขาย อาหาร เสรม ท ทำให รางกาย ม ความ สมบรณ ม ความ แขง แรง เพอ ให จต ได ใช เปน เครอง มอ ปฏบต ธรรม หาก ม เจตนา เปน ไป ใน แนวทาง เชน น ไม ถอวา ผด ธรรม แต หาก ขาย อาหาร เสรม โดย ม เจตนา เพม ความ ใคร ใน กามคณ ( กำหนด ) อยาง น ถอวา ผด ธรรม

๓๖ . เกด จาก กรรม ตดรอน

คำถาม

ทำไม คน ท ยง ไม หมด อายขย ถง ได เกด อบตเหต ทำให

ตาย ได

คำ ตอบ

ผ ท ตาย กอน ถง อายขย เหต เกด จาก กรรม ตดรอน ( อป

ฆาต กร รม ) สง ผล ได ทน จง ตด วบาก กรรม ปจจบน เชน กรรม

นำ เกด ( ชนก กรรม ) หรอ ตดรอน กรรม สนบสนน หรอ ซำ เตม

(อปตถมภ กร รม ) ให หมด ไป จง ตาย กอน ถง อายขย ไป เกด

เปน สมภเว ส ท ม รป นาม ละเอยด แต ม ลกษณะ เหมอน เดม ทก

ประการ

อยา กน ของ รอน ( ราคะ โทสะ โมหะ ) อยา นอน บน ไฟ ( โลภ โกรธ หลง ) ให ไป อยาง แรง ( ไม ตด ไม สะสม ) แสวงหา บรสทธ ( ของ ท ชอบ ธรรม )

40 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 41 ๔๐ ๔๑

๓๗ . จตใจ เศรา หมอง

คำถาม

จตใจ เศรา หมอง หอ เหยว มากกวา ท จะ สดชน แจมใส จะ

แกไข อยางไร คะ

คำ ตอบ

จตใจ เศรา หมอง หอ เหยว เกด จาก จต ม กำลง ของ สต

ออน จต จง รบ เอา สง กระทบ ไม ด เขา ปรง เปน อารมณ ไม ด แลว

จต ยด มน ถอ มน ( อปาทาน ) เอา อารมณ ไม ด มา เปน ของ ตน เรอง

ท บอก เลา ไป จง ได เกด ขน ใน ทาง โลก แก ปญหา น ดวย การนำ ตว

ออก จาก แหลง ท ม สง กระทบ ไม ด เชน ออก ไป ทอง เทยว ใน ท

ตางๆ หรอ บางคนเปลยน สง กระทบ ใหม ดวย การ ดม สรา เสพ

ของ มนเมา ซง เปนการ แก ปญหา ได เพยง ชวคราว ดวย เหต หน

ใจ ตว เอง ไม พน แต การ แก ปญหา ใน ทาง ธรรม ให อย กบ ปญหา

แลว พฒนา จต ให ม สต และ ปญญา เหน ถก ให เกด ขน แลว นำ สต

ปญญา เหน ถก มา จดการ แก ปญหา แลว

ปญหา ก จะ หมด ไป สน เชง ฉะนน จง แนะนำ

ให ผ ถาม ปญหา นำ ตว เอง เขา ปฏบต

ธรรม ใน วด หรอ ใน สำนก ท ม การ เปด สอน

กรรมฐาน

๓๘ . มใช ทาง พน ทกข

คำถาม

หาก ปฏบต ยง ไม คอย ได ฝก ดวย การ พยายาม รสก ตว ร

วา กำลง ทำ สง ใด และ จตใจ เปน อยางไร แต ปฏบต บาง วน ไม คอย

ได ผล มาก ดง นน จง ใช วธ การ สวด มนต อาน หนงสอ ธรรมะ ฟง

ธรรมะ จะ ชวย ใหการ ฝก สต ปฏ ฐาน กาวหนา ขน จน พอ จะ พน ทกข

ได หรอ ไม คะ

คำ ตอบ

การ พน ทกข มได เกด ขน ดวย การ อาน หนงสอ ธรรม หรอ

การ ฟง ธรรม แต การ อาน และ การ ฟง นำ ไป ส การ ปฏบต ธรรม หาก

ปฏบต ได ถก ตรง และ เขา ถง ธรรม ได แลว โอกาส พน ไป จาก ความ

ทกข ยอม เกด ขน ได

อยา ไป รบ ไป เรง อยา ไป เครง ไป เครยด ให ปฏบต ไป เรอยๆ เวลา จะ ได มนได เอง นน แหละ

อยา ไป ยด มน ใน สง ใดๆ แม การ ปฏบต

42 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 43 ๔๒ ๔๓

๓๙ . เงน รางวล

คำถาม ดฉน ได อธษฐาน ไว วา ถา ดฉน ซอ ลอตเตอร แลว ถก รางวล ม ขอ กำหนด ไว สอง อยาง คอ ๑ . ถา ออก ปฏบต ธรรม ก จะ นำ เงน ท ถก รางวล นน ไป ใชได ( เนองจาก ดฉน ไมม เงน เกบ ) แต ถา ดฉน ไม ได ซอ ลอตเตอร แต ซอ เปน สลาก ออมสน แลว ถก รางวล ถา ดฉน ยง ไม ออก ปฏบต ธรรม ดฉน สามารถ นำ เงน ท ถก รางวล มา ใชได ไหม คะ ๒ . คน ท ไมม ปจจย ไมม เงน เกบ สามารถ ออก ปฏบต ธรรม ได หรอ ไม คะ ( กรณ เปน ผ หญง ) จะ เปน อปสรรค ตอ การ ปฏบต ธรรม หรอ ไม คะ หรอ วา เปน เรอง ท ด เพราะ จะ ได อย แบบ ไมม อะไร จรง

คำ ตอบ ( ๑ ) บคคล สามารถ นำ เงน ท ถก รางวล มา ใชได ไม ถอวา ผด กฎหมาย แต รางวล ท ได รบ จาก การ ซอ สลาก ออมสน ถอวา เปน สง ท ได มา ดวย การ แขงขน ซง ไม ตาง ไป จาก รางวล ท ได รบ จากลอต เต อร ผ ใด นำ เงน รางวล ไป ใช เพอ การ อน มได นำ เงน รางวล ไป ใช เพอ การ ปฏบต ธรรม ตาม ท อธษฐาน ไว ถอวา ผด ธรรม ( ไมม สจจะ) ( ๒ ) เปน หญง ไมม เงน ก สามารถ ปฏบต ธรรม ได เพยง แต วา เมอ ใด ทำใจ ให ม ศล ได แลว ส เลน ะ โภค ะ สมปทา ยอม เกด ขน กบ ผ ม ศล แนนอน

๔๐ . ตามใจ ปรารถนา

คำถาม

ใน กรณ ท เรา ทำบญ อทศ ให ผ ท ลวง ลบ ไป แลว เปน ระยะ

เวลา หนง ถา หาก ผ นน ไป เกด แลว เขา จะ ยง ได รบ ผล บญ น หรอ

ไม แลว จะ ทราบ ได อยางไร วา ควร จะ หยด ทำบญ ให ผ นน

คำ ตอบ

หาก เขา ไป เกด ใหม แลว แลว อย ใน สภาพ ทมา รบ บญ ได

หาก เขา มา รบ บญ ท ม ผ สง ไป ให เขา กได รบ

ตราบ ใด ท ชวต ยง ตอง เวยน ตาย - เวยน เกด และ อย ใน

สถาน ท สามารถ ทำบญ ได ผ ไม ประมาท ไม เคย ละเวน ท จะ ทำบญ

เพราะ ใคร แยง ชง บญ ไม ได บญ ตดตาม ตน ไป ทก ฝ กาว บญ ให

สมบต ท ตองการ ได ทก อยาง ผ ม บญ ปรารถนา สง ใด ยอม ได สง

นน บญ พา ขาม วฏสงสาร ได ฯลฯ

สวน ความ ประสงค หยด ทำบญ ให กบ ผ ใด ยอม หยด ได

ตาม ท ใจ ปรารถนา หรอ ม จต ไม ระลก ถง ผ ตาย อก ตอ ไป ก หยด

ทำบญ ให ได

อยา ไป สนใจ จต ของ ผ อน จง สนใจ จต ของ ตน

44 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 45 ๔๔ ๔๕

๔๑. คด ไม ด คำถาม อาจารย คะ การ คด อกศล คด ไม ด เรา จะ หลก เลยง การ คด ไม ด ได อยางไร คะ คำ ตอบ ตอง พฒนา จต ให ม กำลง ของ สต กลา แขง ดวย การ ปฏบต สมถ ภาวนา แลว สต จะ เปน ตว ยบยง ความ คด อกศล ให หมด ไป ได

๔๒ . เปน อวชชา หรอ ไม คำถาม อารมณ ใด ท กำหนด ไตรลกษณ ได อารมณ นน เปน อวชชา ใช หรอ ไม คำ ตอบ อารมณ คอ สง ท จต ยด หนวง หรอ คอ สง ท ถก ร หรอ ถก รบ ร แต เปน ท เขาใจ ใน ทาง โลก วา เปน ความ คด เปน ความ รสก อา รมณ ใดๆ ปรากฏ ขน กบ จต แม จะ เปน อารมณ ของ ไตรลกษณ ยง ถอวา เกด ขน ดวย จต ม ความ ไมร จรง ( อวชชา )

๔๓ . ลด ยาก - เกด งาย

คำถาม

ความ อวดด ใน ใจ เมอ เขาไป กำหนด ไตรลกษณ แลว เหน ก

ยาก กำหนด ก ยาก ลด ลง ก ยาก ลด แลว ก ม มา ใหม ก งาย อาจารย

ม วธ กำจด ได งายๆ อยางไร ครบ

คำ ตอบ

ธรรมะ ของ โลก เปน ของ ค ม ยาก ยอม ม งาย เปน ของ

ค ปฏบต วปสสนา ภาวนา โดย ม ความ เพยร เปน เครอง สนบสนน

ยอม เขา ถง ไตรลกษณ ของ ความ อวดด ได ปฏบต บอยๆ ตอ เนอง

ยาวนาน ความ ยาก ใน การ เขา ถง ไตรลกษณ ของ ความ อวดด ก

จะ ลด ลง แลว ความ งาย ของ การ เขา ถง ไตรลกษณ ของ ความ

อวดด ก จะ เพม ขน ตอง ปฏบต จน กระทง ความ ยาก ลด ลง เปน

ศนย และ ความ งาย เพม ขน เตม รอย มรรคผล แหง การ ปฏบต

ธรรม จง จะ เกด ขน กบ ผ ม ความ เพยร เชน น

ผ ถาม ปญหา ประสงค จะ กาว ขาม ปญหา ความ อวดด ให ได

ทำไม ไม ลอง อาน หนงสอ ทาง สายเอก ท ผ ตอบ ปญหา ได เขยน

เลา ประสบการณ ปฏบต ธรรม ดวย ม ความ เพยร สนบสนน แลว

นำ เอา ธรรมะ ของ พระ พทธะ มา แก ปญหา ให กบ ตว เอง แลว ทำให

มวลชน ด เปน ตวอยาง วา ธรรมะ แก ปญหา ได จรง

46 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 47 ๔๖ ๔๗

๔๔ . จรต แบบ ไหน คำถาม อยาก กราบ เรยน ถาม ดร . สนอง วา เรา จะ ร ได อยางไร คะ วา เรา เปน ทฐ จรต หรอ ตณหา จรต เพอ ท จะ เลอก วธ ปฏบต ธรรม ให ตรง กบ จรต คะ คำ ตอบ ลกษณะ บง ช พน นสย ( จรต ) ของ มนษย ม ดงน ๑ . ราค จรต เปน ลกษณะ นสย หนก ไป ใน ทาง รก สวย รก งาม ๒ . โทส จรต เปน ลกษณะ นสย หนก ไป ใน ทาง ใจรอน , หงดหงด, รำคาญ ๓ . โมห จรต เปน ลกษณะ นสย หนก ไป ใน ทาง เขลา , งมงาย , เหงา, ซม ๔ . ศรทธา จรต เปน ลกษณะ นสย หนก ไป ใน ทาง ซาบซง , นอม ใจ เชอ , เลอมใส ๕ . พทธ จรต เปน ลกษณะ นสย หนก ไป ใน ทาง คด , พจารณา , แสวงหา ความ จรง ๖ . วตก จรต เปน ลกษณะ นสย หนก ไป ใน ทาง จบจด , ฟงซาน , ครนคด วก วน สวน คำ วา ทฐ หมาย ถง - ความ ยดถอ ตาม ความ เหน - ความ ถอ มน ท จะ ให เปน ไป ตาม ความ เชอ ของ ตน - ความ เหน ผด

ฯลฯ ดง นน คำ วา ทฐ จรต หรอ ตณหา จรต ไมม บนทก ไว ใน พทธ ศาสนา แต หาก อนโลม ก สามารถ จด อย ใน พวก โมหะ จรต ได ผ ถาม ปญหา ประสงค จะ ด จรต ของ ตน วา หนก ไป ใน ทาง ใด ให ด

จาก ลกษณะ ประจำ จรต ดง ท ได เขยน มา ให ด

๔๕ . เขา ไม ศรทธา

คำถาม

คด จะ ไป ปฏบต ธรรม ตาม สำนก ท สอน

แต ม ปญหา ตรง ท เรา จะ พด คย กบ ค ครอง อยางไร ด เขา ถง จะ

อนญาต ให เรา ไป ปฏบต แต โดย ด เพราะ เขา ไมม ศรทธา ทาง น

คำ ตอบ

ตอง พด ปรกษา กบ ค ครอง อยาง ตรง ไป ตรง มา โดย ม

เหตผล รองรบ หาก เขา ไม เหน ดวย แต อนญาต ให ไป พฒนา จต

ได ก สามารถ ไป ปฏบต ธรรม ท วด ได หาก เขา ไม อนญาต ผ ถาม

ปญหา ก สามารถ ปฏบต ธรรม อย ท บาน ได เชน สวด มนต กอน นอน

กำหนด ลม หายใจ ( พท - โธ ) หรอ นำ กรรมฐาน บท ท ถก กบ จรต มา

เปน องค ภาวนา กอน นอน ก สามารถ ทำได

48 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 49 ๔๘ ๔๙

๔๖ . แก ปญหา ท ตว เอง คำถาม ถา เขา กบ คนใน ครอบครว ไม ได จะ ตอง ทำ อยางไร คำ ตอบ ตอง พฒนา จต ตนเอง ให ม ธรรม คม ใจ อาท ขนต ธรรม เมตตา ธรรม ม การ ให ม การ สละ แบง ปน ม วาจา ไพเราะ ม ความ จรงใจ ( สจจะ ) ประพฤต ไม เสย หาย ( ศล ๕ ) ฯลฯ

๔๗ . เมอ เขา ศรทธา คำถาม ดฉน อยาก จะ หา ทาง ชวย เหลอ เธอ ผ นน ให กลบ มา ม สตสมปชญญะ เหมอน เดม เปน คน ด ใน สงคม มนษย ตอ ไป และ ไม ทำให บพการ ของ เธอ ตอง เสยใจ และ จต เศรา หมอง ม วธ ใด จะ ชวย เหลอ ได คำ ตอบ ประสงค จะ ชวย คน อน ให กลบ มา ม สตสมปชญญะ ได ตอง พฒนา ตนเอง ให เปน ผ ม คณธรรม และ ม สตสมปชญญะ นำพา ชวต ไป ส ความ สำเรจ ให ได กอน เมอ ใด เขา ศรทธา ยอมรบ ฟง คำ ชแนะ ผ ถาม ปญหา จง จะ ม สทธ ไป แนะนำ เขา ได

๔๘ . ทำให แม รองไห

คำถาม

ถา ทำให แม รองไห จะ สง ผลอ ยาง ไร กบ เรา

คำ ตอบ

จะ สง ผล ให ชวต และ งาน ของ ผ เปน ลก ตอง ประสบ กบ

ความ ขดของ และ วบต

๔๙ . สต ขนต เมตตา ชวย ได

คำถาม

พฒนา จตใจ ของ ตนเอง อยางไร

เมอ เจอ คน ท ม อตตา ถอตว ใช อารมณ

คำ ตอบ

ตอง พฒนา จต ตนเอง ให ม สต ขนต และ เมตตา ให ได

กอน จง จะ สามารถ อย รวม กบ คน ท ม มาก ดวย อตตา ถอตว และ

ใช อารมณ นำพา ชวต ได

50 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 51 ๕๐ ๕๑

๕๐ . ขาย หม ปง คำถาม อาชพ ขาย หม ปง สง หม ปง ท เขยง หม จะ บาป ไหม คะ (ตด กรรม) คำ ตอบ การ สง ซอ เนอ หม จาก เขยง หม เพอ นำ ไป ทำ หม ปง ขาย เจาของ เขยง หม ตอง ไป สง เนอ หม เพม จาก โรง ฆา สตว คน ฆา หม ตอง ฆา หม เพม เพอ ให ได เนอ หม เพยง พอ กบ ท สง ซอ ดวย เหต น คน สง ซอ เนอ หม เปน จำเลย บาป ท หนง เจาของ เขยง หม เปน จำเลย

บาป ท สอง และ คน ฆา หม เปน จำเลย บาป ท สาม

๕๑ . เหน จต ใน จต คำถาม กาย เปน อนตตา แลว จต (ดวง เดยว ทมา กบ เรา ไม วา จะ เกด ภพ ชาต ไหน ภม ไหน ) เปน อนตตา หรอ ไม คำ ตอบ เมอ ใด ท จต เหน กาย เปน อนตตา ยอม ม โอกาส เหน จต ดวง ท เวยน เขา - เวยน ออก จาก ราง ของ สตว ใน ภพ ตางๆ เปน อนตตา

ตาม ไป ดวย เพยง แต วา จต ดวง ท เหน ตอง อย ใน สภาวะ ท ม ความ ตง มน จวน แนว แน ( อปจาร สมาธ ) จง จะ ม โอกาส เขา ถง ปญญา เหน แจง เชน น ได ปญญา เหน แจง เหน จต ดวง ท เขาไป อาศย อย ใน รางกาย ของ สตว ( มนษย ) วา ไมใช ตว ใช ตน ( อนตตา )

๕๒ . ปรารถนา ให พอ ไป ด คำถาม ปรารถนา ให คณ พอ มา สนใจ ธรรม แต ทาน กลว เรอง กรรม ใน อดต ใน สวน นอย ท ทำให ไม สบายใจ เนองจาก ใน ปจจบน ทาน คด วา ม ความ สข อย แลว และ เปน คน ด มาก แต ลก ปรารถนา ให คณ พอ ไป ส ทาง ท ด ใน ชวง เปลยน ภพ จะ ทำ อยางไร ด คำ ตอบ เมอ ถง คราว จำเปน ตอง เปลยน ภพ ลก ม ความ ปรารถนา ให พอ ไป เกด อย ใน ภพ ท ด ( สคต ภพ ) จะ สมปรารถนา ได ตอง ให พอ บำเพญ ทาน รกษา ศล ๕ เนอง นตย กอน นอน ตอง สวด มนต แลว ตอ ดวย การ เจรญ จตตภาวนา “ พท - โธ” ตาม ด ลม หายใจ เขา - ออก ปฏบต เชน น ไป เรอยๆ จนกวา จะ ถง วน ท ตอง ทง ขนธ ลาโลก โอกาส ท จต วญญาณ โคจร ไป เกด เปน สตว อย ใน สคต ภพ ยอม เปน ได

52 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 53 ๕๒ ๕๓

๕๓ . บรหาร หน กรรม

คำถาม

ทำงาน เกยว กบ การ ปรบปรง โครงสราง หน สวน หนง

ของ งาน ตอง ฟอง ดำเนน คด ลก หน และ ยด ทรพยสน ของ ลก หน

ฟอง ลม ละลาย ลก หน จะ เปน กรรม ตอ ไป หรอ ไม แลว จะ แกไข

อยางไร

คำ ตอบ

กรรม คอ การก ระ ทำ มนษย ทำกรรม ได ๓ ทาง คอ

ทำกรรม ทาง กาย ( กายกรรม ) ทำกรรม ทาง วาจา ( วจ กรรม)

และ ทำกรรม ทาง ใจ ( มโนกรรม ) การ นำตว เอง เขาไป รวม

กระบวน กรรม เจา หน - ลก หน ผ เขา รวม ตอง รบ ทง บญ รบ ทง

บาป ไป พรอม กน

ผ ใด เขาไป รวม ใน กระบวน กรรม ประเภท น เมอ ใด ท เวร

กรรม จาก ลก หน ให ผล ตอง บรหาร จดการ หน เวร ดงน คอ

๑ . เมอ หน เวร ตาม ทน ตอง ยอมรบ

ความ จรง แลว ชดใช หน กรรม ไป เรอยๆ

จนกวา จะ หมด

๒ . ทำบญ ใหญ แลก หน คอ ปฏบต ธรรม

แลว อทศ บญ ท เกด ขน จาก การ ปฏบต ให กบ

เจา กรรม นายเวร

๓ . ทำ ด หน หน คอ คด พด ทำ ด อย ทก ขณะ ตน เพอ ให

หน เวร ตาม สง ผล ไมทน

๔ . หน เขา นพพาน ดวย การ พฒนา จต ให เปน สมาธ ( สมถ

ภาวนา ) และ พฒนา จต ให เกด ปญญา เหน แจง ( วปสสนา ภาวนา )

แลว ใช ปญญา เหน แจง กำจด สงโยชน ๑๐ ให หมด ไป จาก ใจ หน

เวร กรรม ท ยง ม อย อนนต เปน อน ยกเลก อโหส กน ไป

๕๔ . ทาน บรสทธ

คำถาม

ตอน ท ใส บาตร การ ทำ สงฆทาน หรอ ถวาย ผา ไตร แก พระ

ภกษ สงฆ สง เหลา น เปน สทธ ของ พระ ภกษ สงฆ แลว เมอ พระ ภกษ

สงฆ จะ ให แก บคคล ใด บคคล หนง แลว จะ เปน บาป แก บคคล เหลา

นน หรอ ไม และ เจา กรรม นายเวร ของ คน ท ถวาย จะ ตาม ตดตว

บคคล ท ได รบ ของ หรอ ไม

คำ ตอบ

ไม ถอวา เปน บาป เพราะ วตถ ใด ท ถวาย แลว แก สงฆ การ

เปน เจาของ วตถ โดย สมบรณ ตก อย กบ สงฆ ผรบ เมอ สงฆ เปน

เจาของ วตถ โดย ชอบ ธรรม สงฆ ได นำ วตถ นน แจก จาย ให กบ ใคร

ผ ใด ทาน ท สงฆ บำเพญ นน ถอวา เปน ทาน ท บรสทธ บรสทธ ทง ผ

54 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 55 ๕๔ ๕๕

ให บรสทธ ทง สงของ ท ให บรสทธ ทง ผ มา รบ ทาน จง ไม เปน บาป

แก ผรบ

จาก ประสบการณ ตรง ของ ผ ตอบ ปญหา ได เหน ศรทธา

ญาตโยม นำ สงของ มา ถวาย ครบา บญ ชม ผ ม ปฏปทา ตาม แนวทาง

ของ พระ โพธสตว หลง จาก คร บาฯ รบ ประเคน ของ แลว ทาน ได

นำ ของ นน แจก จาย ทนท แก ญาตโยม ทมา กราบ คารวะ ทาน โดยท

เจาของ ผ ถวาย ทาน ยง นง อย ณ ท นน นน เปน วธ ทำบญ ท ถก ตอง

ท คร บาฯ ได ทำให ฆราวาส ด เปน ตวอยาง

๕๕ . กงวลและสบสน

คำถาม

ดฉน ได รบ การ ทกทวง จาก ผใหญ ทาน หนง ท สามารถ อาน

ใจ คน ได คลาย ลกษณะ นง ทางใน หาม ไม ให ดฉน กราบ ไหว และ ไป

ปฏบต ธรรม กบ หลวง พอ ท ดฉน เคารพ นบถอ อก เพราะ ม จต ของ

บคคล ท ไม ด ใน วด นน คอย ครอบงำ จต ของ เรา อย ดฉน กงวล ใน

คำ ทกทวง และ สบสน วา ทำไม จง พด เชน นน จะ ทำ อยางไร กบ

ความ คด ท สบสน ท เปน อย ขอ คำ ชแนะ จาก ทาน อาจารย ดวย คะ

คำ ตอบ

หาก หลวง พอ เปน พระ ท ปฏบต ด ปฏบต ชอบ ปฏบต ถก

ตรง ตาม ธรรม บคคล ผ ใด ม จต วญญาณ ไม ด ใน วด นน ไม สามารถ

ครอบงำ จต วญญาณ ของ ผ อน ท เขาไป ส วด นน ได ผ ใด คดคาน ผ อน

ม ให ศรทธา ม ให ไป ปฏบต ธรรม กบ ทาน ผ คดคาน หรอ ทกทวง เปน

ผ ม ความ เหน ผด

หาก หลวง พอ ประพฤต ทศล ไร ธรรม จต วญญาณ ของ

บคคล ท ไม ด มากกวา ม โอกาส ครอบงำ จต วญญาณ ของ ผ อน ท

เขาไป ส วด นน ได ผ ทกทวง หรอ คดคาน ม ให ศรทธา หรอ ม ให ไป

ปฏบต ธรรม กบ หลวง พอ ผ คดคาน นน ม ความ เหน ถก

๕๖ . พา คน ไป ทำแทง คำถาม พา คน ไป ทำแทง โดย แพทย สง คน ท พา ไป จะ บาป หรอ ไม ขอ ให อาจารย ชวย แกไข ให ดวย คำ ตอบ คน ท พา ผ อน ไป ทำแทง เปน ผ รวม กระบวน อกศล กรรม กบ หมอ ท สง และ คนไข ท ทำแทง ผนำ พา ผ อน ไป ทำแทง ตอง ม สวน รบ ผล แหง บาป นน ดวย วธ แก ปญหา โปรด ด คำตอบในขอ ๕๓ หนา ๕๒

56 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 57 ๕๖ ๕๗

๕๗ . ทำเหต ถก ตรง คำถาม การ เปน ฆราวาส ตอง เจอ กเลส รอบ ดาน ตอง ทำงาน แขง กบ เวลา เพอ หาเงน เลยง ชพ ตนเอง และ ครอบครว จะ ปฏบต ตวอยาง ไร ให ถอศล หา แลว บรรล โสดาบน ได คำ ตอบ ผ ถาม ปญหา ประสงค จะ ถอศล ๕ และ บรรล โสดาบน ตอง สราง มหา ทาน แลว อธษฐาน “ ขอ ถอศล ๕ และ บรรล โสดาบน” แลว ทำเหต ให ถก ตรง คอ ปฏบต สมถ กรรมฐาน และ วปสสนา กรรมฐาน โดย ม ความ เพยร ศล และ สจจะ เปน เครอง สนบสนน เมอ ใด จต เขา ถง วปสสนา ญาณ ๑๖ ได แลว อรยบคคล ขน โสดาบน จง จะ เปน จรง ได

๕๘ . มได พด ถง

คำถาม

ถา บรรล ธรรม ใน เพศ ฆราวาส แลว ไม ได บวช ใน ๗ วน

จะ เสย ชวต จรง หรอ เปลา ครบ หรอ วา จะ เพยง แค สภาพ การ

เปน อรหนต จะ หาย ไป จาก บคคล นน เฉยๆ เพราะ เคย อาน เจอ ใน

หนงสอ วา ถา ไม บวช ก จะ ไม ตาย แต ไม นาน จะ กลาย เปน บคคล

ธรรมดา

คำ ตอบ

ผ ตอบ ปญหา ยง เขา ไม ถง ประสบการณ ตรง ใน เรอง ท

ถาม แต ทาน เจา คณ โชดก พด กบ ผ ตอบ ปญหา ( พ . ศ . ๒๕๑๘ ) วา

ฆราวาส ผ บรรล อรหต ผล หาก มได บวช เปน พระ สงฆ ภายใน ๗

วน จะ ตอง ตาย และ ทาน เจา คณ โชดก มได พด ถง กรณ ท ไม บวช

แลว จะ กลบ กลาย มา เปน บคคล ธรรมดา ตาม ท ผ ถาม ปญหา บอก

วา เคย อาน หนงสอ เขยน บอก ไว เชน นน

๕๙ . กลว นรก

คำถาม

ทาน อาจารย เคย พด ถง อาชพ ท

เสยง ตอ การ ลง นรก คอ ผพพากษา อยการ

ตำรวจ ทนายความ ขาพเจา ประกอบ อาชพ

เปน พนกงาน อยการ รสก กลว วา จะ ยก ขา ขาง หนง ออก

จาก ปากขอบน รก ไมทน และ ท นา กลว คอ พนกงาน อยการ ยง ไม

เคย ได ฟง ธรรม ของ ทาน อาจารย จะ ม วธ หน นรก อยางไร

58 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 59 ๕๘ ๕๙

คำ ตอบ

หลวง พอ ษ ลง ดำ เคย พด ไว วา “คน ท กลว นรก จะ ไม

ตก นรก ” คำ พด น จะ เปน จรง ได ตอง พฒนา ตนเอง จน ปด ประต

อบายภม ได ผ ใด พฒนา จต จน บรรล ความ เปน อรยบคคล ขน

โสดาบน เชน สร มา โสเภณ เหน ทกข โทษ ใน นรก จง เลก อาชพ

โสเภณ แลว หน มา บำเพญ ทาน รกษา ศล เจรญ จต ภาวนา จน

บรรล โสดาบน ตาย แลวไป เกด เปน สร มา เทพนาร โสดาบน อย

ใน สวรรค ปร นม มต วสว ต อก ตวอยาง หนง คอ นาย พราน หนม

ผ ประกอบ อาชพ เลยง ชวต ดวย การ เขา ปา ลา สตว กลว ภย ท จะ

ตอง ไป เกด ใน นรก จง ได บวช เปน เณร แลว ปฏบต ธรรม จน บรรล

ความ เปน อรยบคคล ขน อนาคาม ตาย แลวไป เกด เปน พรหม อย

ใน สทธาวาส

ใน สมย ท ผ ตอบ ปญหา ไป ปฏบต ธรรม อย กบ ทาน เจา คณ

โชดก ทาน เลา ให ฟง วา ม ผ พพากษา ทาน หนง ได มา ฝก ปฏบต

ธรรม อย กบ ทาน แลว สามารถ พฒนา จต จน เขา ส สภาวะ นโรธ

สมาบต ได นาน ถง ๒๔ ชวโมง ผ ใด เขา น โรธฯ ได ตอง ม สภาวะ ของ

จต เปน อนาคาม บคคล เปน อยาง นอย จง จะ เขา ถง สภาวะ เชน น

ได บคคล ตางๆ ท ยก มาบ อก เลา ให ฟง จะ ไมม โอกาส ไป เกด เปน

สตว อย ใน อบายภม จน กระทง เขา ถง พระ นพพาน

สวน ผ ท หน นรก พน ชวคราว ไดแก หญง ชรา ท เปน มะเรง

ระยะ สดทาย ได ไป กราบ หลวง ป ดวง ด ให ชวย สอน กรรมฐาน

ให หญง ชรา กลว ตาย เพราะ ตาย แลว ตอง ไป เกด เปน สตว อย

ใน นรก ดวย เหต ท เคย เปน ชาวไร ชาวนา ฆา ป ฆา ปลา ฆา กบ

ฆา หอย ฯลฯ มา มาก จง ได เจรญ อา นา ปาน สต อย ได ยาวนาน ถง

๕ ป ขณะ จต หลด ออก จาก ราง ( ตาย ) กำลง สวด มนต อย กบ หม

สงฆ ใน วด ลม หายใจ หยด เขา - หยด ออก ลม ลง สน ชวต แลวไป

อบต เปน นางฟา อย ใน สวรรค ชน ดาวดงส

ยง ม อก เรอง หนง ผ ตอบ ปญหา ขอ เลา ให ฟง วา ม อย ครง

หนง พระ พทธะ ได เสดจ ไป ยง หมบาน พราหมณ ชนบท ของ แควน

โกศล ทาน ได ตรส กบ หม พราหมณ วา “ กศล กรรมบถ ๑๐ (ดหนา

๑๘๘) เปน ทาง ดำเนน ส สวรรค ผ ใด ประพฤต แลว เมอ ตาย จะ ไป

เกด เปน เทวดา อย ใน สวรรค ”

สดทาย ม พราหมณ เฒา อาย ๑๒๐ ป มา ขอ คำ แนะนำ จาก

พระ พทธะ เพอ เตรยม ตว ไป เกด ใหม พระองค แนะนำ พราหมณ

เฒา ให บำเพญ ทาน และ รกษา ศล ๕ เนอง นตย หลง จาก พราหมณ

เฒา ตาย แลว ได ไป อบต เปน เทพ อย ใน สวรรค

ให ม สต ตาม ด จต เหมอน คน เดน บน ถนน ลนๆตอง ระวง ทก กาว ให ม สต จดจอ ไม วาง ด จต มน จะ ปรง ไป ไหน จะ คด ไป ไหน จดจอ ด มน กได แนๆ จะ ไป ไหน

ถา มน ดอ นก ถา ยง ไป เรา จะ ไม นอน ให นะ

60 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 61 ๖๐ ๖๑

๖๐ . ปฏภาณปฏสมภ ทา

คำถาม

ใน ศาสนา พทธ พระพทธเจา คน พบ นพพาน แลว คนใน

ศาสนา อน ม ทาง เขา พบ นพพาน ได หรอ ไม

คำ ตอบ

ตอง ขออภย ตอ ศาสน ก ของ ศาสนา อน คำ ตอบ ท บอก เลา

มา ให ฟง น มได ปรารถนา ทำให ใคร ไม สบายใจ เสยใจ หรอ เกด

เปน ความ ขน มว ขน ใน ใจ แต ตอบ ไป ตาม ครรลอง แหง ความ จรง

ท ผ เขา ถง ปญญา เหน แจง ( ภา วนา มย ปญญา ) ระดบ โลกตระ หรอ

เขา ถง ดวงตา เหน ธรรม วา “ ใคร ผ ใด สามารถ พฒนา จต ตนเอง จน

เกด ปญญา เหน แจง แลว กำจด อวชชา ( ความ ร ไม จรง ) ให หมด ไป

จาก ใจ ได แลว โอกาส เขา ถง นพพาน จง จะ ม ได ”

ขออภย สำหรบ ทาน ท อาน คำ ตอบ แลว ไม เขาใจ หรอ อาน

คำ ตอบ แลว คด วา ตอบ ไม ตรง กบ คำถาม ท ถาม เพราะ น คอ การ

ใช ปฏ ภาณ ปฏ สม ภท า ตอบ ปญหา ท ถาม ไป

๖๑ . บญ อย ท ศรทธา

คำถาม

การ ได ทำบญ กบ พระ ท ออก จาก นโรธ สมาบต ถอวา ได

บญ สงสด แต การ ท พระ เขา นโรธ สมาบต ออก มา แลว บอก วา

“เรา เพง ออก จาก นโรธ สมาบต ” ไม ถอวา ผด พระ วนย หรอ คะ

เหน วา ม ประกาศ กน หลาย ท เชน วด ศร ดอน มล จ . เชยงใหม แลว

เรา จะ ทำบญ กบ พระ ประเภท น ได บญ ไหม คะ

คำ ตอบ

กอน ตอบ ปญหา ท ถาม ไป ขอ เลา ให ฟง วา ครง หนง ผ ตอบ

ปญหา ได ไป สนทนา ธรรม กบ พระ ปา ผทรง อภญญา องค หนง แลว

ถาม ทาน วา “ ทาน เขา ฌาน แลว ถอด จต ไป เหน นน เหน น แลว เอา

มาบ อก เลา ให ผม ฟง ไม ถอวา ผด วนย ของ สงฆ หรอ ” ทาน ตอบ

วา “ อาตมา ม ทพยจกษ ได ไป เหน จรง แลว นำ มา เลา ให อาจารย

ฟง และ อาจารย ก เชอ วา ม จรง อยาง น ไม ผด วนย ”

ดง นน การ ท พระ สงฆ พด วา “ เรา เพง ออก จาก นโรธ

สมาบต จะ ผด วนย หรอ ไม ขน อย กบ สภาวะ จต ของ ผ บอก เลา วา

เปน สจจะ หรอ พด บอก ดวย ม อตตา สนบสนน และ ยง ขน อย กบ

ภมธรรม ภมปญญา ของ ผ ไดยน คำ กลาว เชน นน ”

สวน คำถาม ท วา ทำบญ กบ พระ ประเภท น ได บญ ไหม ?

พระ สงฆ ท วด ศร ดอน มล เขา น โรธฯ ครง แรก สาม วน ดวย ม จด

อาหาร บณฑบาต ประเสรฐ กวา รบ นมนต หรอ เขา มา สง ตาม วด

62 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 63 ๖๒ ๖๓

ประสงค ตองการ ชวย อาจารย ของ ทาน ให พน จาก อาพาธ หนก

ไม แสดง การ ตอบ สน อง ใดๆ ถง กบ ตอง ถก นำ สง โรง พยาบาล

ผล ปรากฏ วา ใน วน ท สาม ท ออก จาก น โรธฯ อาจารย ของ ทาน

หาย จาก อาพาธ โดย สน เชง แลว มา นำ พระ ลก ศษย ออก จาก ประ

รำ พธฯ น เปน อา น สงค ของ บญ ท เกด จาก นโรธ สมาบต

ใน ครง พทธกาล พระ มหา กสส ปะ เขา นโรธ สมาบต นาน

๗ วน จด ประสงค เพอ สงเคราะห หญง ชรา ยากจน แลว ออก

จาก น โรธฯ ใน วน ท เจด ทาน ได ไป บณฑบาต ท บาน ของ หญง ชรา

ยากจน ได เพยง นำ ผก ดอง มา ฉน เมอ หญง ชรา ตาย แลวไป อบต

เปน นางฟา อย ใน สวรรค ชน นมมานรด น คอ อา น สงค ของ บญ ท

เกด จาก การ เขา นโรธ สมาบต

๖๒ . ไม ตองการ คำ ยนยน

คำถาม

จะ ร ได อยางไร วา ปฏบต จน ร ขน โสดาบน

คำ ตอบ

ผ ใด ม สภาวะ ของ จต เขา ถง ความ เปน โสดาบน ได แลว คำ

วา “ สน ทฏฐ โก ” คอ ผ บรรล ธรรม ยอม เหน เอง ร เอง ประจกษ แจง

ดวย ตนเอง โดย ไม ตอง ให ใคร ผ ใด มาบ อก กลาว ยนยน

๖๓ . ทำ ผด ทำ ใหม ให ถก คำถาม เวลา สวด มนต แต จต ยง คด โนน คด น จะ ทำ อยางไร ด คะ คำ ตอบ ขณะ สวด มนต แลว จต ยง คด โนน คด น เปน เรอง ปกต ธรรมดา ของ ผ ม กำลง สต ออน อา น สงค ท ได จาก การ สวด มนต จง ม นอย ผ ถาม ปญหา ประสงค จะ แกไข สวด มนต แลว ขาด สต สามารถ แกไข ได ดวย การ เรม ตน สวด มนต ใหม ทก ครง ท จต แวบ ออก ไป คด เรอง อน ใน ขณะ ท กำลง สวด มนต โดย ม ความ เพยร และ สจจะ เปน เครอง สนบสนน

๖๔ . ศล ท ขาด คำถาม การ ใช ชวต ประจำ วน หาก ขาด ศล หา ขอ ใด ขอ หนง จะ ขาด ทงหมด ไหม หาก ศล ขาด ตอง ตอ โดย การ วรต ศล หรอ ไม หรอ หาก ขาด ศล แลว ไม ได ตอ ศล จะ ม ผล อยาง ไร ศล ท ขาด จะ ตอ เอง ได ไหม และ กอน สวด มนต อาร ธนา ศล หา ทก ครง ด หรอ ไม หรอ ไม ควร ถอ เปนการ ตอ ศล เอง หรอ ไม

64 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 65 ๖๔ ๖๕

คำ ตอบ ถอวา ศล ขาด ใน ขอ ท ประพฤต ไม ได ผ ใด ศล ขาด แลว ไม ได ตอ ศล ตาย แลว ม โอกาส ไป เกด ใน ภพ ท อย ตำ กวา มนษย ศล ท ขาด สามารถ ตอ เอง ได ดวย การ สราง มหา ทาน แลว อธษฐาน รกษา ศล ๕ ให ครบ แลว ทำเหต ให ถก ตรง ดวย เรง ความ เพยร ฝก จต ให ม สต โดย ม สจจะ เปน เครอง สนบสนน คำ วา “ อาราธนา ศล ” หมาย ถง กลาว เชญ หรอ ขอรอง พระ สงฆ ให บอก ศล ดง นน กอน สวด มนต ไม ควร อาราธนา ศล เพราะ เปนการ ประพฤต ท ไมม เหตผล รองรบ และ ไมใช วธ การ ตอ ศล ให ครบ

๖๕ . ความ สำเรจ ของ ชวต คำถาม ขณะ สวด มนต หรอ นง สมาธ จต คดถง การ ขอ ให ประสบ ความ สำเรจ ใน ชวต จะ เปน กเลส หรอ ไม การ อธษฐาน ควร ทำ กอน หรอ หลง สวด มนต คำ ตอบ ศาสนา พทธ มได สอน พทธ บรษท ให ม กเลส เพม ดวย การ ทำ ตน เปน “ ผ ขอ ” แต สอน ให ตง ปรารถนา เขา ถง สง ด งาม (อธษฐาน )

อนง ชวต ท ประสบ ความ สำเรจ ตอง พฒนา ตนเอง ให เปน

คน เกง คอ ม ความ ร ม ความ สามารถ และ พฒนา ตนเอง ให เปน คน

ด ม คณธรรม สงสม อย ใน จต วญญาณ และ หาก พฒนา ตนเอง ให

มด วง ด ดวย การ ปฏบต ตน ให เปน ผ บำเพญ ทาน เปน ผ ม ศล และ

เจรญ จตตภาวนา อย เนอง นตย ความ สำเรจ ท ยงยน ยาวนาน ขาม

ภพ ขาม ชาต ยอม เกด ขน ได

๖๖ . พระ รอง เพลง

คำถาม

การ สวด มนต เปน ทำนอง ของ พระ

เปนการ รอง เพลง หรอ เปลา

คำ ตอบ

คำ วา “ รอง เพลง ” หมาย ถง การ เปลง เสยง เปน ทำนอง

ตางๆ ปถชน นยม เอา กเลส มา ปรง แตง แลว ขบ รอง เปน ทำนอง

ตางๆ สง ผล ให จต เกด ความ เศรา หมอง พระ พทธะ จง บญญต ม

ให สงฆ ประพฤต “ ตรจฉาน กถา ” คอ เปลง ถอยคำ อน เปน สง ขด

ขวาง ตอ ทาง พระ นพพาน ดง นน การ สวด มนต เปน ทำนอง ของ

พระ ถอวา เปนการ รอง เพลง ได แต ม จด ประสงค เขา ถง สจธรรม

ท ทำให กเลส ลด พระ พทธะ จง มได บญญต ไว เปน วนย

66 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 67 ๖๖ ๖๗

๖๗ . วสย ของ พทธ มารดา คำถาม ทำไม พระมารดา ของ พระพทธเจา สวรรคต ชวง ๗ วน หลงค ลอด คำ ตอบ เปน วสย ของ พทธ มารดา ตอง ตาย ภายใน ๗ วน ทก คน หลงค ลอด บตร เหต เปน เพราะ หาก ม ชวต อย เกน นน โอกาส ท ไข ฟอง ใหม พฒนา แลว ตก เขา ส ปก มดลก จะ ถก สเปรม เขา ผสม แลว เจรญ เปน ตว ( รป ) ทำให ปฏสนธ จต ดวง ใหม เขา อย อาศย ใน รป นน ได ความ เปน พทธ มารดา ก จะ หมด ไป ดง เชน พระ โพธสตว ทมา ตรสร เปน พระ ปทม ต ตระ พทธ เจา หลง จาก พระ โพธสตว คลอด ออก มา จาก ครรภ ได ๗ วน พทธ มารดา ได สวรรคต

๖๘ . ความ ไม สบายใจ

คำถาม

การ ท ม ความ คด ขด แยง และ ไม เชอ ใน บาง คน ท อาง วา เหน

นมต สอ กบ เทพ พรหม ได แต ม การ ปฏบต ตน ไม นา ศรทธา นบถอ

ทำให เกด ความ แตกแยก กบ ครอบครว เพราะ ไม เชอ เหต น เปน บาป

หรอ ไม และ เปน อวชชา หรอ ไม

คำ ตอบ การ ท ครอบครว แตกแยก แลว ทำให เกด เปน ความ ไม สบายใจ ถอวา เปน บาป สวน คำ วา “ อวชชา ” หมาย ถง ความ หลง อน เปน เหต ไมร จรง การ เหน นมต การ สอสาร กบ เทพ หรอ พรหม ได เกด จาก ปญญา ขน สง ( ภา วนา มย ปญญา ) ท ถก สมมต เรยก วา โลกยอภญญา ซง เปน อวชชา เหต เพราะ ไมร จรง จง ทำให ชวต ตอง เวยน ตาย - เวยน เกด อย ใน วฏสงสาร ไม อาจ นำพา ชวต ไป ส ความ พน ทกข ได

๖๙ . สามารถ เรยก ได คำถาม การ ม สต ใน ปจจบน คอ การ ทำบญ ท สง ทสด ใช หรอ ไม การ ไม สนใจ สง รอบ ขาง ไม วา จะ เกด อะไร ขน เปน สง ถก ตอง หรอ ไม คำ ตอบ การ ไม สนใจ สง รอบ ขาง ท เกด ขน ถอวา เปน “ โมหะ” พระ พทธะ มได สอน ให พทธ บรษท ประพฤต เชน นน แต สอน สงฆ ผ เปน สาวก ให ใช สตสมปชญญะ พจารณา ทก สง ( สรรพ สง ) ท เขา กระทบ จต วา ดำเนน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ เมอ สง ท เขา กระทบ

68 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 69 ๖๘ ๖๙

เขา ส ความ เปน อนตตา คอ ไมใช ตว ตน จต จะ ปลอย วาง สง กระทบ แลว เกด เปน ความ อสระ จง วาง เปน อเบกขา พระ พทธะ ได สอน ฆราวาส ให อย กบ สง กระทบ และ นำ มาบ ร โภค ใชสอย อยาง ร เทา ทน ทงน เพอ ให อย กบ สงคม ได โดย ม ความ ทกข เทา ท จำเปน อนง การระลกทนสงกระทบ คอมสต เปนการทำบญ

สงสด (ภาวนา) กสามารถเรยกได

๗๐ . ด จต - ดง จต คำถาม อธบาย คำ วา การ ตาม ร จต กบ การ ดง จต เมอ จต ฟง เรา ควร ตาม ร จต ไป เรอยๆ หรอ วา พอ ร วา จต ไหล ไป ให รบ ดง กลบ มา ทนท จรงๆ แลว ท ถก ตอง ควร ทำ อยางไร คำ ตอบ คำ วา “ ตาม ร จต ” หมาย ถง เอา จต ดวง ท ตง มน จวน แนว แน ตาม ร หรอ ตาม ด จต ดวง ท กำลง ปรง อารมณ วา ดำเนน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ เมอ อารมณ ผน เขา ส ความ เปน อนตตา อารมณ ท เกด ขน จง ไมใช ตว ตน ปญญา เหน แจง จะ เกด ขน กบ จต แลว จต จะ ปลอย วาง สง ท ไมใช ตว ตน จง “ ดง จต ” ดวง ท ปลอย วาง อารมณ ได นน มา พฒนา ตอ ไป ปญญา เหน แจง ใน สง กระทบ ( ผสส ะ ) ท เกด ตาม มา ภาย หลง จะ เพม มาก ขน เรอยๆ ตอง ตาม ด จต จน เหน

วา สรรพ สง ม การ ดบ ไป เปน ธรรมดา เชน กน จต ท ม ลกษณะ น ถก สมมต เรยก วา “ ดวงตา เหน ธรรม ”

๗๑ . ตอ อาย คำถาม การ เปลยน ชอ สกล จะ ชวย พน เคราะห หรอ ทำให ชวต ด ขน จรง หรอ ไม และ การ ปลอย สตว เชน หอย เตา ปลา ไหล จะ ชวย ให ตอ อาย จรง หรอ ไม คำ ตอบ จรง สำหรบ คน ท ยง ม อวชชา ( ความ ไมร จรง ) แต ไม จรง สำหรบ คน ท เขา ถง ปญญา เหน แจง ได แลว การ ปลอย สตว ให เปน อสระ เชน ปลอย หอย ปลอย เตา ปลอย ปลา ไหล ถอวา เปนการ ให ชวต เปน ทาน อา น สงค ท เกด ขน จาก การ ให ชวต เปน ทาน คอ ผ ให ได บญ ท เปน ความ สข ท เปน กำลง ท ทำให เบาใจ ทำให ปลอดภย ฯลฯ เหลา น สง ผล ให มอาย ยด ยาว ออก ไป จะ เรยก วา “ ตอ อาย ” ก ยอม เรยก ได

สมาธ คอ สมาธ ยง เปน สมทย พอ ถอน ให พจารณา กาย เอา ให มน เบอ หนาย ไม งน จะ เกด ทฐ วา ตว ได ตว ถง เปน วปลาส

70 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 71 ๗๐ ๗๑

๗๒ . ไมร สก หว คำถาม ดฉน ปฏบต ใน การ ถอศล หา จน มา ถง ศล แปด แต พยายาม ปฏบต ธรรม ศล แปด แต ไม ครบ เนองจาก ดฉน ยง ตอง รบ ประทาน อาหาร ใน ยาม วกาล เพราะ รางกาย จะ หลง นำ ยอย ออก มา จน ปวด แสบก ระ เพาะ จง ตอง ละเมด ศล ขอ น ม วธ ใด จะ ทำให รางกาย ไมม อาการ หว อาหาร อก เพราะ อยาก ปฏบต ให ครบ โดย ศล ไม ขาด คำ ตอบ ผ ใด ประสงค สมาทาน ศล ๘ โดย ไม ทำให รางกาย เกด ความ พรอง ใน สมดล ของ ดน นำ ลม ไฟ อน นำ มา ซง ความ หว ตอง เจรญ สมถ ภาวนา จน จต ตง มน เปน สมาธ อยาง นอย ระดบ จวน แนว แน ( อปจาร สมาธ ) ได แลว นำ ยอย ท เปนก รด จะ ถก กระตน ให ขบ เขา ส กระเพาะ นอย ลง โรค กระเพาะ จะ ไม เกด ขน หรอ ผ ใด พฒนา จต จน ตง มน แนว แน ( อป ปนา สมาธ ) ได แลว รางกาย จะ หยด ขบ นำ ยอย ท เปนก รด เขา ส กระเพาะ บคคล ผ ม สภาวะ ของ

จต เชน น สามารถ อด อาหาร ได นาน เปน สปดาห เปน เดอน ดง ตวอยาง ของ สงฆ ผ ปฏบต ธรรม จน จต เขา ส ความ ตง มน ระดบ สง อย เสมอ สามารถ อด อาหาร ได ยาวนาน ถง ๒ สปดาห บาง สงฆ ไม ฉน อาหาร นาน ถง ๔๙ วน ( ฉน เพยง นำ ดม ) โดย ไมร สก หว

๗๓ . ไม ได ตาม ด คำถาม

การ ใช คำ บรกรรม พทโธ ยบ หนอ พอง หนอ ม มา ตงแต

ใน สมย ใด จรง หรอ ไม คำ บรกรรม ยบ หนอ พอง หนอ มา จาก การ

เผย แพร โดย พระ โสน ะ เถระ และ พระ อ ตระ เถระ เมอ ครง เดน ทาง

มา เผย แพร ยง ดน แดน สวรรณภม

คำ ตอบ

ตอง ขออภย มได ศกษา ประวตศาสตร ของ การ ใช คำ

บรกรรม “ พท - โธ ” หรอ “ ยบ หนอ - พอง หนอ ” แต ใน ครง พทธกาล

พระ พทธะ ได ตรส กบ พระ อานนท วา “ ตถาคต บรกรรม อย ทก

ลม หายใจ เขา - ออก ” นน คอ อา นา ปาน สต ไม ทราบ วา หายใจ เขา

กำหนด วา “ พท ” หายใจ ออก กำหนด วา “ โธ ” หรอ ไม

สวน การ บรกรรม “ ยบ หนอ - พอง หนอ ” ผ ตอบ ปญหา

ได รบ การ ถายทอด มา จาก ทาน เจา คณ โชดก ซง ทาน ไป นำ มา จาก

ประเทศ พมา

เวลา ไหน เรา ไม ปรง ไม แตง ไป ตาม สงขาร ราคะ โทสะ โมหะ สงขาร ปรง ไม ได เรยก นพพาน ชว ขณะ

72 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 73 ๗๒ ๗๓

๗๔ . บญ จาก ศล คำถาม

จำเปน หรอ ไม ท ตอง สมาทาน ศล ทก วน จง จะ ได บญ จาก

การ รกษา ศล

คำ ตอบ

ฆราวาส ผ ใด ประสงค ทำบญ ดวย การ รกษา ศล ตอง

ประพฤต ตน ให เปน ผ ม ศล อย ครบ ถวน และ เปน ศล บรสทธ ตาม

บญ กรยา วตถ ๑๐ ประ พฤต ศลฯ วน ละ หนง ชวโมง ได บญ นอย

กวา ประ พฤต ศลฯ วน ละ หา ชวโมง ผ ใด ประพฤต ตน ให เปน ผ ม ศลฯ

วน ละ แปด ชวโมง ได บญ มากกวา และ หาก ผ ใด ประพฤต ตน ให เปน

ผ ม ศลฯ อย ทก ขณะ ตน ได บญอนเนองมาจากศล มาก ทสด

ตรง กน ขาม ขณะ ใด ประพฤต ตน ทศล ขณะ นน ม บาป

เขา สงสม ใน จต วญญาณ วน ใด ประพฤต ตน ทศล วน นน ม บาป เขา

สงสม อย ใน จต วญญาณ ดง นน จำเปน ตอง สมาทาน ศล ทก วน หรอ

ไม ตอง ถาม ใจ ตนเอง วา ชอบ แบบ ไหน

๗๕ . ไม จำเปน คำถาม การ เจรญ วปสสนา จำเปน หรอ ไม ท จะ ตอง เจรญ สมถ ภาวนา จนถง ระดบ ฌาน กอน คำ ตอบ ไม จำเปน แต หาก ผ ปฏบต ธรรม ทาน ใด บำเพญ สมถ ภาวนา จน จต ตง มน ระดบ ฌาน ตอง ถอย สมาธ ให มา ตง มน อย ใน ระดบ จวน แนว แน ( อปจาร สมาธ ) แลว ตอ ดวย วปสสนา ภาวนา จะ ทำให ปญญา เหน แจง เกด ขน ได งาย

๗๖ . ถก ทง สอง อยาง คำถาม

ทำไม หง พระ ตาม บาน เรอน ราน คา จะ ตอง ม เครอง

อามส บชา เชน นำ อาหาร ท ถก ตอง ควร ม หรอ ไม

คำ ตอบ

การ บชา คณ ของ พระ พทธะ บคคล สามารถ บชา ได สอง ทาง

คอ อามส บชา ไดแก การ บชา ดวย ดอกไม ธป เทยน นำ อาหาร

ฯลฯ และ บชา ดวย การ ปฏบต ไดแก เคารพ กราบ ไหว บชา บร สทธ

เมอ เกด ความ ปรง แตง ก ให ร ร แลว พจารณา ตลอด สาย พจารณา ให เกด ปญญา ร แลว ดบ

74 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 75 ๗๔ ๗๕

คณ ปญญา คณ กรณา คณ ของ พระพทธเจา ประพฤต ตน ตาม หลก

ไตรสกขา ( ศล สมาธ ปญญา ) ปฏบต ธรรม ( สมถ กรรมฐาน และ

วปสสนา กรรมฐาน ) เพอ นำ ชวต ให พน ทกข ฯลฯ

ดวย เหต น การ บชา คณ ของ พระพทธเจา ดวย นำ และ

อาหาร จง สามารถ ทำได แต พระ พทธะ สรรเสรญ การ ปฏบต บชา

มากกวา

๗๗ . กฎ เกณฑ ของ ใคร คำถาม หาก ทก สง ท เรยน มา ใน โลก จด เปน อวชชา แลว ทำไม ทก คน ท เกด มา บน โลก ทำไม ตอง เรม ตน ดวย อวชชา ตง แต เดกๆ ทำไม ไมม คน ใด คน หนง ยอม ออก นอก กฎ เกณฑ อน น คำ ตอบ เหต ท เรม ตน ดวย การ เรยน ร ความ จรง ท เปน อวชชา ตงแต เดก เพราะ คน สวน ใหญ ท เกด มา บน โลก สามารถ เขา ถง ความ จรง ( เหตผล ) ท เปน สมมต สจจะ และ ความ จรง ท เปน สภาว สจจะ ได งาย จง ม การ สอน เดก ให พฒนา ปญญา ดวย การ ฟง การ อาน (สตมย ปญญา ) และ พฒนา ปญญา ดวย การ คด การ วเคราะห วจย (จนต ามย ปญญา ) ซง ปญญา ทง สอง น เปน ปญญา ทาง โลก ท นยม พฒนา กน เพราะ พฒนา ได งาย

สวน ปญญา สงสด ( ภา วนา มย ปญญา ) เกด จาก การ

พฒนา จต ให เกด ปญญา เหน แจง คอ เหน ถก ตรง ตาม ความ เปน

จรง แท ( ปรม ตถ สจจะ ) เปน สง ท ทำได ยาก แต ม คน จำนวน นอย

สามารถ พฒนา และ เขา ถง ปญญา สงสด น ได

ฉะนน จง ม คน จำนวน หนง ( มใช คน ใด คน หนง ) ยอม

ออก นอก กฎ เกณฑ ของ สงคม แต ไม ออก นอก กฎ เกณฑ ของ

ธรรมชาต ดวย การ พฒนา ปญญา สงสด ( ภา วนา มย ปญญา ) ดง

ท ผ ตอบ ปญหา ได พฒนา แลว นำ มา ปรบปรง ชวต ให มวลชน ด เปน

ตวอยาง

๗๘ . กำจด ลกนำ คำถาม

การ กำจด ลกนำ อยาก ทราบ วา

ลกนำ ม วญญาณ หรอ ยง ( จะ บาป ไหม )

คำ ตอบ

ลกนำ ยง เปน สตว ท ม รป นาม ฉะนน การ กำจด ลกนำ ย ง

เปนการ ประพฤต ปาณาตบาต ถอวา เปน บาป ขออภย ท ทำให ผ

อาน ไม สบายใจ แต ตอบ ปญหา ดวย เหตผล คอ ความ เปน จรง

76 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 77 ๗๖ ๗๗

๗๙ . แผ ออก - แผ ไม ออก

คำถาม

การ แผ เมตตา จะ ร ได อยางไร วา แผ ออก หรอ ไม ออก

คำ ตอบ

ผ ใด ม เมตตา สงสม อย ใน จต วญญาณ เมอ ใด ประสงค

แผ เมตตา ให กบ สตว ผ จอง เวร ยอม ม ผล ทำให ระงบ เวร ม ให เกด

ขน อยาง น จะ เรยก วา “ แผ เมตตา ออก ” ก สามารถ เรยก ได

สวน ผ ไมม เมตตา สงสม อย ใน จต วญญาณ เมอ พบ เจอ

สตว ผ จอง เวร แลว แผ เมตตา ให สตว สตว สามารถ เขา ทำราย

ให ได รบ อนตราย บาด เจบ หรอ เสย ชวต อยาง น จะ เรยก วา “ แผ

เมตตา ไม ออก ” ก สามารถ เรยก ได เพราะ ไมม เมตตา อย ใน ใจ

นนเอง

๘๐ . ตอบ ไม ตรง แต ถก ตาม ท ถาม คำถาม

ธรรมะ กบ ศาสนา ตาง กน อยางไร สวรรค ของ แตละ

ศาสนา อย ท เดยวกน หรอ ไม แลว นพพาน ม เฉพาะ ศาสนา พทธ ใช

หรอ ไม

คำ ตอบ

คำ วา “ ธรรมะ ” หมาย ถง ความ ด , ความ ประพฤต ชอบ,

ความ ถก ตอง , ความ ยตธรรม , คำ สง สอน ของ พระ พทธะ ฯลฯ

สวน คำ วา “ ศาสนา ” หมาย ถง ลทธ ความ เชอ ท ประกอบ

ขน ดวย องค สาม คอ ม ศาสดา ผ สง สอน ม คำ สอน และ ม ผ ศรทธา

เลอมใส

คำ วา “ สวรรค ” หมายความ ถง แดน อน เลศ ของ สตว ผ

ยง ของ อย กบ กามคณ เปน สมมต บญญต ท แตละ ศาสนา บญญต

ไว ไม เหมอน กน สวรรค ของ แตละ ศาสนา จง มได อย ใน สถาน ท

เดยวกน แต ม สภาวะ ความ เปน สากล เหมอน กน

ศาสนา ใด สอน ศาสน ก ให ม การ พฒนา ปญญา เหน แจง

แลว ใช ปญญา เหน แจง กำจด อา สวก เลส ให หมด ไป จาก ใจ ได เมอ

ใด นพพาน หาก หมาย ถง การ ดบ รป ดบ นาม ตาม แบบ อยาง ของ

พระ สมณ โค ดม แลว นพพาน ยอม ม อย ใน ศาสนา นน

( หลวง ป เมตตา เลา เรอง นาง ปฏา จา รา เถร ) ทกข ท เกด ขน กบ เธอ ใน ครง น ใคร ทำ ไมใช เธอ ทำ เอง หรอ

เพราะ ความ รก ความ ยด มน ใน สง รก จง ทำให ทกข ม รก ทไหน ม ทกข ท นน

78 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 79 ๗๘ ๗๙

๘๑ . เชอ ถอ ได

คำถาม

ทาง ลด ส นพพาน ม จรง หรอ ไม ( บาง ลทธ ของ จน ม กลาว

เอา ไว เชอ ได หรอ ไม )

คำ ตอบ

การ พฒนา จต ให เขา ส นพพาน โดย วธ ปกต ตอง พฒนา จต

ให ตง มน เปน สมาธ แลว จง พฒนา จต ให เกด ปญญา เหน แจง แลว ใช

ปญญา เหน แจง กำจด อา สวก เลส ให หมด ไป จาก ใจ แต ยง ม ทาง ลด

เขา ส นพพาน ดง ท พาห ยะ ได ทำให ด ดวย การ ใช จต พจารณา โดย

แยบคาย ( โยนโส มนสการ ) ถง คำ ท พระ พทธะ ได สอน วา “เมอ

เหน สก แต วา เหน เมอ ไดยน สก แต วา ไดยน เมอ ทราบ สก แต วา

ทราบ เมอ รสก สก แต วา รสก ” จง เกด ปญญา รทน วญญาณ ๖

จต บรรล อร หต ต ผล เปน พระ อรหนต หลงจาก ฟง คำ สอน แลว

เสรจ ตงแต ยง เปน ฆราวาส แลว ถก แม วว ขวด ตาย ดบ รป ดบ นาม

เขา ส นพพาน เชน เดยว กบ พระ จฬ ปน ถก เดน ทาง ลด เขา ส นพพาน

ดวย การ นง ดด วง อาทตย และ ใช มอ ลบ ผา ขาว ไป พลาง จน ผา ขาว

สกปรก จง เปรยบ เทยบ จต เหมอน ผา ขาว จน จต บรรล ฌาน นำ

จต ออก จาก ฌาน แลว เจรญ วปสสนา ญาณ และ เขา ถง อร หต ต ผล

ใน ทสด ดบ รป ดบ นาม เขา ส นพพาน ดวย เหต น บาง ลทธ ของ จน

ได กลาว เอา ไว วา ม ทาง ลด เขา ส นพพาน จง เปน เรอง ท เชอ ถอ ได

๘๒ . ความ นอยใจ คำถาม การ กำจด ความ นอยใจ จะ ทำ อยางไร คำ ตอบ ตอง พฒนา จต ให เขา ถง ปญญา เหน แจง แลว ใช ปญญา เหน แจง พจารณา ขนธ ๕ ( รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ ) วา ดำเนน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ เมอ ขนธ ๕ เขา ส ความ เปน อนตตา ขนธ ไมใช ตว ตน เรยก วา ขนธ ๕ ดบ อตตา ยอม ดบ ไป ดวย ความ นอยใจ จง ไมม กบ ผ ท ไมม อตตา หรอ ม อตตา ดบ

๘๓ . สมาทาน ศล คำถาม เรา ตง จต ไว วา เรา ไป ปฏบต ท วด ขอ ถอศล แปด ตลอด และ อย บาน ขอ ถอศล หา ตลอด ชวต ตอง สมาทาน ศล หา ทก วน หรอ ไม คำ ตอบ คำ วา “ สมาทาน ” หมาย ถง การ ปฏบต ดง นน สมาทาน ศล ๕ หมาย ถง เอา ศล ๕ คม ใจ ให ได มใช เพยง ทก วน แต ตอง ปฏบต ให ได ทก ขณะ ตน

80 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 81 ๘๐ ๘๑

๘๔ . ได รบ หรอ ไม

คำถาม

เรา ทำบญ แลว อทศ สวน บญ กศล ให แก เทวดา เจา กรรม

นายเวร ของ ผ ท ตองการ ให ( ม ทง ผ ท เรา รก เคารพ และ ผ ท ไม ชอบ

เรา) ให ดแล ปกปอง และ อโหสกรรม ให ผ ท เรา ตองการ ให คด วา

เทวดา และ เจา กรร มนายเวร ม สวน ได รบ บญ กศล นน หรอ ไม

คำ ตอบ

หาก เทวดา และ เจา กรรม นายเวร อย ใน สถานะ ทมา รบ บญ

ได และ เขา มา อนโมทนา บญ ท ผ ถาม ปญหา อทศ ให เทวดา และ

เจา กรรม นายเวร กได รบ บญ กศล นน

๘๕ . ผ ปฏเสธ การ เรยน ร คำถาม ทำกรรม ใด จง ตอง เปลยน งา นบอยๆ เปลยน จน อาย จะ หา สบ ป แลว คำ ตอบ พระ ธดงค ท ด ไม อย ณ ท แหง ใด นาน การ ธดงค ส สง แวด

ลอม ใหมๆ เปนการ เรยน ร สง ใหมๆ เปนการ เพม บญ เพม บารม ให เกด ขน กบ ชวต ดง นน ผ ใด เหน ถก การ เปลยน งา นบอยๆ ถอวา เปน สง ด เพราะ จะ ได ม โอกาส เรยน ร เรอง คน เรยน ร เรอง งาน ทำให ชวต ม ประสบการณ เพม มาก ขน การ ท ผ ถาม ปญหา ตอง เปลยน งา นบอยๆ เหต เกด มา จาก กรรม ท กอ ไว คอ ปฏเสธ การ เรยน ร คน ปฏเสธ การ เรยน ร งาน จง ทำให ความ ร ความ สามารถ ม พลง ไม กลา แขง ยง ม ศกยภาพ ดอย กวา คน อน นอกจาก น มได พฒนา จต ให มด วง ด คอ ไม ประพฤต ทาน ศล ภาวนา อย เสมอ จง ไมม บญ กลา แขง พอท จะ ทำให ไม ตอง เปลยน งาน ได

๘๖ . บรรล ระดบ ไหน คำถาม ปจเจก พระพทธเจา เปนการ บรรล ธรรม ถง ระดบ ไหน คำ ตอบ พระ ปจเจก พทธ เจา บรรล อรย ธรรม ได สงสดระดบ สพพญ

ใคร จะ เปน อยางไร ก ยม ยน ยม ด ไป เฉยๆ

82 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 83 ๘๒ ๘๓

๘๗ . เลอก ดวย ตว เอง คำถาม คน ท เรยน วชา ทาง พระพทธ ศาสนา แต ยง ปฏบต ไม พอ ถอวา ยง หลง อย ใช ไหม สมควร จะ นำ เวลา ไป เรยน ตอ ดาน พระพทธ ศาสนา หรอ ไม หรอ เรยน แต ปฏบต ธรรม คำ ตอบ ผ ใด เรยน ร ศาสตร ใน แข นง ใดๆ ดวย การ พฒนา เพยง ส ตมย ปญญา และ จนต ามย ปญญา ถอ ได วา ผ นน เปน ผ ร ความ ร แต ยง ไมม ความ ร ใน ศาสตร ท เรยน เรยก บคคล ผ พฒนา ปญญา ได เพยง สอง ระดบ น วา เปน ผ ม ความ ร ไม จรง ( อวชชา ) หรอ เปน ผ ม ความ หลง ( โมหะ ) นนเอง ดง ท ผ เปน ประธาน ปฐม สงคายนา พทธ ศาสนา ได กลาว ไว วา “ เพยง แค ทอง บน พทธ วจนะ และ จำ ได ยอม ทำให คน โง มอง ไม เหน ตว เอง ยอม เทยว ช คอ สำคญ ตน วา ประเสรฐ กวา ผ อน ” ผ ถาม ปญหา ถาม วา “สมควร นำ เวลา ไป เรยน ตอ ดาน พระพทธ ศาสนา หรอ ไม หรอ เรยน แต ปฏบต ธรรม” ผ ตอบ ปญหา ตอบ วา “ จะ เขา ถง ธรรม ท ร แจง แลว นำ ชวต ส การ พน ทกข ได ตอง ปฏบต ธรรม ( สมถ ภาวนา และ วปสสนา ภาวนา ) หรอ หาก ม บญ บารม สงสม มา มาก ตอง โยนโส มนสการ ดง ท อ ปต ส สะ โก ล ตะ พาห ยะ ฯลฯ ได ทำให ด ฉะนน ชวต เปน ของ ผ ถาม ปญหา จง ตอง เลอก ทาง เดน ของ ชวต ดวย ตนเอง ผ ตอบ ปญหา เปน ได เพยง ผ ช ทาง

๘๘ . เลอก แบบ ไหน คำถาม

การ รกษา ศล แปด ชวย ให เขา ถง ธรรมะ เรว กวา การ รกษา

ศล หา หรอ ไม

คำ ตอบ

ปจจย หลก ท ทำให บคคล บรรล ธรรม คอ

๑ . ม ศล ไม ขาด ไม ทะล ไม ดาง ไม พรอย

๒ . ปฏบต ธรรม สมควร แก ธรรม

๓ . ม ความ เพยร ใน การ ปฏบต ธรรม

๔ . ม บญ บารม เกา สง ผล

๕ . ม ครบา อาจารย ชนำ การ ปฏบต ธรรม

ฯลฯ

ดง นน ผ รกษา ศล ๕ บรรล ธรรม ได

เรว กวา ผ รกษา ศล ๘ ก ม ผ รกษา ศล ๘ บรรล

ธรรม เรว กวา ผ รกษา ศล ๕ ก ม ทงน เปน เพราะ

ม ปจจย อน เขา มาส นบ สน นกา รบรร ล ธรรม นน ดวย

อนง ผ รกษา ศล ๕ สามารถ บรรล ธรรม ท ทำให เปน

อรยบคคล ได ไม เกน สก ทา คาม แต ผ รกษา ศล ๘ สามารถ บรรล

อรย ธรรม ได สงสด

84 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 85 ๘๔ ๘๕

๘๙ . ปฏบต ธรรม ม ขน ตอน คำถาม

การ ภาวนา ม ขน ตอน การ ปฏบต พฒนา เปน ขนๆ

อยางไร

๑ . พทโธ ทก ลม หายใจ เขา ออก

๒ . เดน จงกรม นง สมาธ ใช หรอ ไม

คำ ตอบ

การ พฒนา จต ม ขน ตอน ท สำคญ ดงน

๑ . อยาง นอย ตอง ม ศล ๕ ครบ และ เปน ศล บรสทธ คม ใจ

๒ . ม คร สอน กรรมฐาน ท เปน กลยาณมตร ใน ทาง ธรรม

๓ . ปฏบต ได ถก ตรง ตาม คำ สอน ของ ครบา อาจารย

๔ . ม ความ เพยร ใน การ ปฏบต

๕ . ม สจจะ

ฯลฯ

สวน บท กรรมฐาน ท นำ มา ใช ปฏบต ปกต

เลอก อยาง ใด อยาง หนง จาก กรรมฐาน ๔๐ ท

เหมาะ กบ จรต ของ ตน การ ฝก กรรมฐาน มใช

แค นง สมาธ กบ เดน จงกรม แต ปฏบต ได ใน

ทก อรยาบถ เชน ยน เดน นง นอน กน ดม

พด ฟง ฯลฯ

๙๐ . นพพาน ใน ชาต น คำถาม

จะ นพพาน ใน ชาต น ตอง ปฏบต อยางไร บาง

คำ ตอบ

ใคร ผ ใด พฒนา จต ให เกด ปญญา เหน แจง แลว ใช ปญญา

เหน แจง กำจด อวชชา ให หมด ไป จาก ใจ ได ใน ชาต ปจจบน นพพาน

ใน ชาต น เปน ท หวง ได

๙๑ . ตรจฉาน วชา คำถาม

ป หนา ประเทศไทย สถานการณ บาน เมอง จะ เปน

อยางไร

คำ ตอบ

เปน ตรจฉาน วชา ผ ตอบ ปญหา ม บงอาจ ละเมด พทธ

บญญต ได จง ตอง ขออภย ไม ตอบ หาก นำ ปญหา น ไป ถาม คน ท

ประกอบ อาชพ เปน นก พยากรณ จะ ได คำ ตอบ มากกวา

86 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 87 ๘๖ ๘๗

๙๒ . คำถาม ท เปน อจนไตย คำถาม

เปน ไป ได ไหม ท อนาคต อน ไกล สรรพ สตว ทงหมด จะ เขา

นพพาน กน ทงหมด

คำ ตอบ

เรอง ท ไม ควร คด ( อจนไตย ) ม ดงน

๑ . วสย ของ พระพทธเจา ทง หลาย

๒ . วสย ของ ฌาน

๓ . กรรม วบาก วบาก แหง กรรม

๔ . ความ คด เรอง โลก

ดง นน ปญหา ท ถาม เปน เรอง ท อย ใน ขอ ๓ . จง ขออภย

ไม ตอบ

๙๓ . ถก โกง เงน คำถาม

ทำกรรม อะไร ไว จง ถก บคคล โกง เงน รำไป และ ม วธ แก

กรรม ได อยางไร

คำ ตอบ

อดต ประพฤต ทศล ขอ สอง ท เกยวกบ ทรพย อาท

ประพฤต คอรปชน อย เสมอ เกบ เงน ท ม ผ ทำ ตกหลน หรอ ลม ไว มา

ใช สวน ตว กอปป ซด ขาย โดย มได รบ อนญาต จาก เจาของ เปน

หน ผ อน แลว ไม ชดใช หรอ ยง ใช ไม หมด ฯลฯ

วธ บรหาร หน เวร กรรม โปรด ดคำตอบขอ ๕๓ หนา

๕๒

๙๔ . มได แตก ตาม โลก คำถาม

ถา โลก แตก หรอ จกรวาล ไมม ดวง จต นรก สวรรค จะ

ม หรอ ไม

คำ ตอบ

คำ วา “ จกรวาล” หมาย ถง บรเวณ โดย รอบ ของ โลก ,

ทว โลก เมอ โลก แตก หรอ จกรวาล ไมม มได หมายความ วา ภพ

อน เปน ท อย ของ สตว ใน บาง ภพ จะ ตอง แตก ตาม ไป ดวย อาท

ภพนรก ภพ เปรต ภพ สวรรค ฯลฯ มได แตก ตาม โลก เชน

เดยวกน ดวง จต ท ยง ม กเลส ครอบงำ ยง ตอง เวยน ตาย - เวยน

เกด อย ใน ภพ เหลา นน

88 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 89 ๘๘ ๘๙

๙๕ . นง สมาธ ไม ได คำถาม

นง สมาธ ไม ได เลย ทำให อดอด ปวด หว มาก เปน อยาง น

มา เปน เวลา นาน มาก ทำให ทกข กาย ทกข ใจ จะ แก อยางไร

คำ ตอบ

การ พฒนา จต ให ตง มน เปน สมาธ มใช ปฏบต เพยง แค นง

ภาวนา อยาง เดยว ยง สามารถ ภาวนา ได ใน ทก อรยาบถ เชน ยน

เดน นอน กน ดม ด ฟง ฯลฯ ใน เมอ นง สมาธ แลว ม ปญหา ทำไม

ไม ลอง เปลยน ไป ใช อรยาบถ อน ด บาง เลา

๙๖ . คน ฉลาด แก ปญหา ดวย ปญญา คำถาม

ชอบ นก รอง วง หนง ทำ อยางไร ความ ชอบ ถง หาย หรอ

รอ ให กาล เวลา ทำให หาย ไป

คำ ตอบ

คน ไม ฉลาด รอ เวลา ให ปญหา หมด ไป คน ฉลาด ไม ซก หรอ

หน ปญหา แต จะ อย กบ ปญหา ดวย การ พฒนา ปญญา เหน แจง ให

เกด ขน แลว ใช ปญญา เหน แจง ตาม ด “ ความ ชอบ ” ( ปญหา ) วา

ดำเนน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ เมอ ความ ชอบ หมน เขา ส อนตตา

ความ ชอบ จง ไมใช ตว ตน จต จะ ปลอย วาง สง ท ไมใช ตว ตน แลว จต

วาง เปน อเบกขา น เปน วธ แก ปญหา ตาม แนวทาง ของ พระ พทธะ

๙๗ . คด ชวย พอ คำถาม

พอ ไม สบาย เรา ปฏบต ธรรม ให พอ หาย จาก โรค น ได หรอ

ไม

คำ ตอบ

ผ ถาม ปญหา ปฏบต แลว เขา ถง ธรรม ได ระดบ ไหน หาก

เขา ถง ธรรม ระดบ ท ให พลง ความ ด ( บญ ) สง กวา พลง ของ ทาง

โรค ( บาป ) ท พอ กำลง เสวย วบาก อย พอ ยอม ม โอกาส หาย จาก

โรค ได ( โปรด อาน คำ ตอบ เพม เตม ใน ขอ ๖๑ )

วาจา ใด ท ทำให ตนเอง บาง ทำให ผ อน บาง ไม สบาย ห ไม สบายใจ

วาจา นน ถอวา เปน วาจา ท ไม ควร พด

90 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 91 ๙๐ ๙๑

๙๘ . ผด วนย หรอ ไม คำถาม การ ใส บาตร พระ ทก วน แต พระ มา ดวย รถ ตกๆ เปนการ ผด วนย สงฆ หรอ ไม คำ ตอบ หาก พระ ท ออก บณฑบาต เปน ผ ม อาพาธ การ บณฑบาต ตาม วธ ท บอก เลา ไป ไม ถอวา เปนการ ผด วนย สงฆ

๙๙ . มอง จาก มม ไหน คำถาม จต ม ก ดวง ( อภธรรม บง วา ม ๘๙ หรอ ๑๒๑ ดวง ) แต เคย ไดยน อาจารย เปรย วา จต ม เพยง หนง ดวง โปรด ให ความ ละเอยด ของ จต พอ สงเขป ดวย คำ ตอบ ธรรมชาต ของ จต ม เพยง ดวง เดยว ท ม การ เกด - ดบ เรว มาก ระบบ ประสาท ตาม ตรวจ วด ได ไมทน แตละ ขณะ จต ท ม การ เกด - ดบ จต สามารถ ทำงาน ได การ สมผส ของ ระบบ ประสาท ตาม สมผส ได ไมทน จง เหน วา จต ม อย หลาย ดวง จง ทำงาน ได หลาย

อยาง ซง ถก ตาม ความ ร ท ร ไม จรง แท ตาม ความ ร ท เกด ขน กบ ผ ท ศกษา มา ทาง ดาน ปรยต แต ไม ถก ตาม ความ ร สงสด ท ได จาก การ ปฏบต สมถ ภาวนา จน เขา ถง ปญญา ท เรยก วา โลกยอ ภญญา (ทพพ จกข ) หรอ ไม ถก ตาม ความ ร สงสด ท ได จาก การ ปฏบต วปสสนา ภาวนา จน เขา ถง ปญญา ท เรยก วา โลก ตตร ปญญา (ปญญา เหน แจง ) ซง เหน ปรากฏการณ ถก ตรง ตาม ความ เปน จรง แท จง เหน วา จต ของ แตละ บคคล ม เพยง ดวง เดยว

๑๐๐ . ไป ตาม แรง ผลก ของ กรรม คำถาม ถา เคย ทำ ชว และ ทำ ด นอย กวา ทำ ชว จะ ไป โลก ไหน ระหวาง นรก และ สวรรค แต เคย ปฏบต ธรรม มา แลว ฟง เทศน แลว จะ ไป ไหน คะ ( จาก ดญ . กำลง เรยน ป . ๔ ) คำ ตอบ เมอ ใด ท จต หลด ออก จาก รางกาย จต จะ โคจร ไป ตาม แรง ผลก ของ กรรม ท สงสม อย ภายใน คน สวน ใหญ ท ประพฤต อกศล กรรม ไว มาก แรง ของ บาปกรรม จะ ผลก ดน ให ไป เกด เปน สตว อย ใน อบายภม นบ แต ภพ เดรจฉาน ไป จนถง ภพ นรก ยกเวน ม คน จำนวน นอย ท ประพฤต อกศล กรรม ไว มาก แต แรง ของ กศล กรรม ท ทำ ไว ใกล ตาย ให

92 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 93 ๙๒ ๙๓

ผล ขณะ จต หลด ออก จาก รางกาย จต วญญาณ จะ โคจร ไป เกด เปน สตว อย ใน สคต ภพ นบ แต ภพ มนษย ไป จนถง ภพ พรหม ตรง กน ขาม ม คน จำนวน นอย ประพฤต กศล กรรม ไว มาก แต แรง ของ อกศล กรรม ท ทำ ไว ใกล ตาย ให ผล ขณะ จต หลด ออก จาก รางกาย จต วญญาณ จะ โคจร ไป เกด เปน สตว อย ใน อบายภม ได ผ ถาม ปญหา เคย ฟง เทศน และ เคย ปฏบต ธรรม มา แลว แต ยง ประพฤต ชว อย เมอ ตาย ไป จต วญญาณ ยง ม โอกาส โคจร ไป เกด เปน สตว อย ใน อบายภม ได แต หาก เคย ฟง เทศน และ เคย ปฏบต ธรรม มา แลว และ ประพฤต อย แต กศล กรรม เสมอ เมอ ตาย ไป จต วญญาณ ม โอกาส ไป เกด เปน สตว อย ใน สคต ภม ได หรอ หาก ปฏบต ธรรม แลว สามารถ บรรล โสดาบน คอ ปด ประต อบายภม ได อยาง ถาวร นน คอ ผ ท นก ปราชญ สรรเสรญ เรยก ได วา เกด มา ไม เสย ชาต เกด

๑๐๑ . นง แลว ให อภย คำถาม เมอ ผ อน กลาว วา ราย ใน เรอง เสย หาย แต มน ไมใช ความ จรง ควร ทำ อยางไร คำ ตอบ เจรญ ขนต ธรรม และ พรหม วหาร ๔ ให เกด ขน และ คง อย

กบ ใจ ใน ขณะ ถก วาจา กลาว ให ราย ใน เรอง เสย หาย

๑๐๒ . จำเปน ตอง ทจรต คำถาม

การ ทำงาน ท เกยวของ กบ ทจรต โดยท เรา ไม เตมใจ แต

ตอง ทำ เพอ ความ อย รอด ควร ทำ อยางไร

คำ ตอบ

ประสงค จะ อย รอด ดวย ยง ม ความ จำเปน ตอง ประพฤต

ทจรต ตอง พฒนา ตนเอง ให เปน ผ มด วง ด ให ผลอ ย เสมอ ดวย การ

บำเพญ ทา นบอยๆ ม ศล ๕ บรสทธ ครบ ถวน บรบรณ คม ใจ ให ได

เมอ มได ประพฤต ทจรต และ สดทาย ตอง ปฏบต จตตภาวนา เมอ

โอกาส เปด ให ทำได หาก ทำได ดงน แลว โอกาส หน หน เวร กรรม

ชวคราว ยอม เกด ขน ได และ หาก ประสงค หน หน เวร กรรม ให พน

อยาง ถาวร ตอง พฒนา จต จน เขา ถง ความ เปน อรยบคคล แลว

นำพา ชวต เขา นพพาน

พง ชนะ ความ โกรธ ดวย ความ ไม โกรธ พง เอาชนะ ความ เบยดเบยน ดวย ความ ไม เบยดเบยน

ชนะ คน ไม ด ดวย ความ ด พง ชนะ คน ตระหน ดวย การ ให

94 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 95 ๙๔ ๙๕

๑๐๓ . จตไรสำนก คำถาม

ม บาง สำนก พด ถง จตไรสำนก ของ คน เรา มน จะ รบ ทง

สง ด และ ไม ด เขาไป ส จตไรสำนก น เขาไป เปน อนสย กเลส สะสม

เขาไป ใน จต สวน ลก ชวย ขยาย ความ ดวย คะ

คำ ตอบ

ผ ใด ใช จตสำนก สง ให สมอง ชวย คด สง ปาก ให พด และ สง

อวยวะ ของ รางกาย ให ทำ ขอมล ของ กรรม จะ ถก เกบ สงสม ไว ใน

จตสำนก ของ ผ ทำกรรม ขอมล ของ กรรม ใด ถก เกบ ไว ลก ใน สวน

ท จตไรสำนก แลว สต ม กำลง ไม กลา แขง จะ ไม สามารถ ระลก ร ได

แต หาก ผ ใด พฒนา จต จน ตง มน แนว แน ท เรยก วา อป ปนา สมาธ

หรอ สมาธ ใน ฌาน ได แลว เมอ ถอน จต ออก มา จาก ฌาน โอกาส

ท จต ไป ระลก ร การก ระ ทำ ท ถก เกบ ฝง ไว ลก ฝง ไว แต อดต ยอม

เปน ได ดง ท นกพรต ผ ปถชน ท เขา ถง ฌาน สมาบต ๘ หรอ บคคล

อรหนต อภญญา ๖ ยอม ม ทกษะ ใน ดาน น

กเลส ( อกศล กรรม ) ท ถก เกบ ฝง ไว ใน จตไรสำนก ไดแก

ความ กำหนด ใน กาม ความ เหน ผด ความ ลงเล สงสย ความ ถอตว

ความ กำหนด ใน ภพ และ ความ ร ไม จรง เหลา น ถก สมมต เรยก วา

อนสย หาก กำจด ให หมด ไป จาก ใจ ได เมอ ใด การ ไม กลบ มา เวยน

เกด - เวยน ตาย ใน วฏสงสาร ยอม เกด ขน ได

๑๐๔ . กอปป ซด คำถาม ถา ตองการ เผย แพร ธรรม โดย ทำ ซด ท ได รบ แจก ใน งาน ให เพอน ไป อด และ แจก กน ฟง โดย ยง ไม ได รบ อนญาต ทาน ผ บรรยาย กอน จะ บาป หรอ ไม คำ ตอบ หาก พฤตกรรม ม เจตนา เผย แพร ธรรม ให กวาง ขวาง ไม ถอวา เปน บาป แต หาก ม เจตนา อด ขยาย ซด เพอ นำ ออก จำหนาย เพอ ให ได มา ซง ทรพย และ เจาของ มได อนญาต ถอวา ประพฤต ทศล ขอ สอง เปน บาป

๑๐๕ . จรง - ไม จรง คำถาม ได รบคำ แนะนำ วา ไม ควร ม พระพทธ รป ใน บาน เพราะ เมอ อทศ บญ ให วญญาณ หรอ เปรต ใน บาน แลว เปรต เหลา นน ไม สามารถ รบ บญ ได จรง หรอ ไม คำ ตอบ จรง ตาม ความ เหน ของ ผ ให คำ แนะนำ แต ไม จรง ตาม ความ ร ของ ผ ม จต เขา ถง ปญญา เหน ถก ตาม ธรรม

96 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 97 ๙๖ ๙๗

๑๐๖ . ม ใช โอป ปา ต กะ คำถาม โอป ปา ต กะ เกด ขน ผด ขน หมายความ วา อยางไร อฏฐารมณ และ อ นฏฐา รมณ จด เปน โอป ปา ต กะ ได หรอ ไม คำ ตอบ โอป ปา ต กะ เปน คำ ท ถก สมมต ขน เพอ ใช เรยก รป นาม ท ผด ขน มา และ โต เตม ตว ใน ทนท ทนใด เชน การ โอป ปา ต กะ เปน เทวดา พรหม เปรต อสรกาย สตว นรก อฏฐารมณ เปน อารมณ ท ปถชน พง พอใจ เชน ได ลาภ ได ยศ เปนสข ม คน สรรเสรญ สวน อ นฎฐา รมณ เปน อารมณ ท ปถชน ไม พง ปรารถนา เชน เสอม ลาภ เสอม ยศ ทกข นนทา ฉะนน อารมณ ทง สอง อยาง จง เปน เครอง ยด หนวง จต มใช เปน โอป ปา ต กะ

๑๐๗ . วธ ไหน ถก คำถาม แผ เมตตา ให บดา มารดา ซง ยง ม ชวต อย นน ทำ วธ ไหน ท ถก ตอง เพอ ให ทาน ได รบ บญ ( ทำกรรม ฐาน เชา เยน ทก วน ) ทราบ

จาก บาง แหง วา ถา เรา ทำบญ มา ใหทา นอ น โมทนา แต ปฏบต ทก วน ทง เชา เยน จะ ทำ อยางไร จง สะดวก คำ ตอบ หลง ปฏบต ธรรม แลว เสรจ ใน รอบ วน ตอง อทศ บญ กศล ให บดา มารดา แลว โทรศพท ไป บอก ใหทา นท ราบ และ อนโมทนา หรอ หาก ไม สะดวก เมอ พน หวง เวลา ท ปฏบต ธรรม ไป แลว อทศ บญ กศล เมอ โอกาส เปด ให ทำได และ บอก ให บดา มารดา อนโมทนา บญ ท สง ไป ให

๑๐๘ . แก ได สอง ทาง คำถาม จต ท ปรง คด อกศล จะ นำ ธรรม ขอ ใด มา ปฏบต ให จต หลด พน จาก ปรง แตง คำ ตอบ หาก สต ยง ม กำลง ไม กลา แขง ให กำหนด วา “ คด หนอๆ ๆๆ ” ไป เรอยๆ จนกวา ความ คด ท เปน อกศล หาย ไป เมอ ใด ท จต ม ความ ตง มน เปน สมาธ จวน แนว แน ตอง ใช จต ตาม ด ความ คด ท เปน อกศล วา ดำเนน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ เมอ ใด ความ คด อกศล เขา ส ความ เปน อนตตา และ ไม หวน กลบ มา ให คด ได อก ปญหา ความ คด อกศล ก จะ หมด ไป พรอม กบ ปญญา เหน แจง เกด ขน

98 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 99 ๙๘ ๙๙

๑๐๙ . ตง หนอ - ยบ ๆ หนอ คำถาม

เวลา นง สมาธ ห เรม ตง ทง สอง ขาง ท ศรษะ ม อะไร เดน

อย ยบๆ อยาก ทราบ วา จะ ทำ อยางไร ตอ ไป

คำ ตอบ

เมอ ปรากฏ อาการ ห เรม ตง ตอง กำหนด วา “ ตง หนอๆ

ๆๆ” ไป เรอยๆ จนกวา อาการ ตง ท ห หาย ไป แลว ดง จต กลบ มา ส

องค ภาวนา เดม เชน เดยว กน เมอ บน ศรษะ เรม ม

อาการ ยบๆ ตอง กำหนด วา “ ยบๆ หนอๆ

ๆๆ ” ไป เรอยๆ จนกวา อาการ ยบๆ หาย ไป

แลว ดง จต กลบ มา ส องค ภาวนา เดม

๑๑๐ . อทศ เมอ ฝน เหน คำถาม

เมอ เรา พยายาม ฝก จต นง สมาธ ดวย ตนเอง ท บาน แลว

ฝน ราย ถง เจา กรรม นายเวร หรอ พบ เจอ กบ วญญาณ เรา ควร ทำ

อยางไร

คำ ตอบ

เมอ รสก ตว ตน ขน มา แลว ตอง อทศ บญ กศล ท ตน ม หรอ

ไป ทำบญ แลว อทศ ให กบ เจา กรรม นายเวร หรอ จต วญญาณ ท ฝน

เหน อทศ ให ทก ครง ท ฝน เหน จนกวา ความ ฝน เชน นน ไม กลบ มา

ปรากฏ ขน อก

๑๑๑ . ใจ ถองแท ด กวา ใจ ร คำถาม

กรณา อธบาย สต ปฏ ฐาน ส การ ด กาย ใน กาย ด เวทนา

ใน เวทนา ด จต ใน จต ด ธรรม ใน ธรรม ยก ตวอยาง ดวย นะ คะ

คำ ตอบ

ตอง ขออภย ท ผ ตอบ ปญหา มได เรยน อภธรรม หาก ผ ถาม

ปญหา ประสงค จะ ร เรอง ของ สต ปฏ ฐาน ๔ อยาง ละเอยด ตอง

นำ ตว เอง เขาไป เรยน ร อภธรรม ใน สถาบน ท ม การ เปด สอน

แต หาก ประสงค เขา ถง ธรรม ท นำพา ชวต ให พน ไป จาก อา

สวก เลส ตอง นำ ตว เอง เขาไป ปฏบต ธรรม ตาม แนว ของ สต ปฏ ฐาน

๔ โดย ไม จำเปน ตอง ร มา กอน วา สต ปฏ ฐาน ๔ นน เปน อยางไร

เมอ เขา ถง ปญญา เหน แจง ได แลว ปญหา ท ถาม ไป จะ ถองแท ขน

กบ ใจ ของ ตว เอง

100 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 101 ๑๐๐ ๑๐๑

๑๑๒ . ไม ฆา สตว แต ตด ตนไม คำถาม

การ รกษา ศล หา หรอ ศล แปด ไม ฆา สตว แต ตด ตนไม หรอ

ถอน หญา ได หรอ ไม

คำ ตอบ

ตอบ วา ได หาก การ ตด ตนไม นน มได ทำให สตว ตอง

ตาย

๑๑๓ . อทศ บญ ให ผ ลวง ลบ คำถาม

การ อทศ กศล ให แก บรรพบรษ ทก ครง กศล น บรรพบรษ

ท ตาย ไป รอย กวา ป จะ ได รบ ไหม ( ตอน น อาย ๘๐ ป แลว )

คำ ตอบ

บรรพบรษ ท ตาย ไป เกด ใน ภพ ใหม หาก อย ใน สถานะ ท รบ

บญ กศล ได แลว เขา มา อนโมทนา บญ ท ม ผ อทศ สง ไป ให เขา กได รบ

บญ

๑๑๔ . แกไข ตว เอง คำถาม

ใน สถานการณ บาน เมอง ปจจบน จะ นำ ธรรมะ เขาไป

แกไข อยางไร บาน เมอง จง สงบ สข อยาง เดม

คำ ตอบ

พระ พทธะ มได สอน ให เอา ธรรมะ ไป แกไข บคคล อน แต

สอน ให บคคล อน เอา ธรรมะ มา แกไข ท ตว เอง หาก ตว เอง ม เมตตา

เกด ขน ได แลว ปญหา ท ยก ขน มา ถาม ยอม หมด ไป เปน ธรรมดา

๑๑๕ . ความ ผด ปกต คำถาม

เวลา ถาย รป ทำไม ม ลำแสง พาด ใน รป บางท ก เปน ดวง

ขาวๆ หลาย ขนาด หรอ ม รป กงจกร อย ภายใน

คำ ตอบ

เปน ความ ดอย คณภาพ ของ กลอง ถาย รป หรอ เปน ความ

ผด ปกต ของ ภาพ ท ถก ถาย

102 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 103 ๑๐๒ ๑๐๓

๑๑๖ . ผดหรอ ไม ผด คำถาม การ ท พระ ทำนาย ดวง ชะตา ให ฆราวาส เปนการ ผด ศล หรอ ไม ( โดย ฆราวาส ไม ได ขอ ให ทำนาย ) และ ถา ฆราวาส ขอ ให ทำนาย กรณ น ใคร ผด คำ ตอบ ผด วนย ท พระ พทธะ บญญต ไว ม ให สงฆ สาวก ประพฤต ตรจฉาน วชา แต สมมต สงฆ บาง ทาน ทำให ชวต ตกตำ ดวย การ ประพฤต ตรจฉาน วชา ตกตำ ทง ใน ชวต น และ ตกตำ ทง ใน ชวต หนา ซง เปน เรอง ของ เขา ท เขา ยนด พอใจ ท จะ ทำ ชวต ให เปน เชน นน อนง ฆราวาส ใด รองขอ ให ภกษ ประพฤต ตรจฉาน วชา แลว ภกษ ประพฤต ตาม ท ฆราวาส รองขอ ภกษ รป นน ละเมด พทธ บญญต แต หาก เปน ตรง ขาม พระ สงฆ รป นน มได ประพฤต ผด พทธ บญญต

๑๑๗ . พระพทธเจา องค ไหน คำถาม ท เนปาล ม คน นบถอ หนม คน หนง ท แตง ตน เปน ผ ถอศล

อาง ตน เปน พระพทธเจา ขอ ทาน ชวย ให ความ ร ความ กระจาง ใน เรอง น ดวย คำ ตอบ ผ ใด อาง ตว วา เปน พระพทธเจา เปน ความ เหน ถก ของ เขา แต หาก ผ ถาม ปญหา ประสงค จะ ร วา เขา เปน ดง ท อาง นน หรอ ไม ตอง อย ดวย กน กบ เขา และ ด ปฏปทา ของ เขา ไป นานๆ แลว ความ จรง จง จะ ปรากฏ ขน ได ผร รวาในโลกธาตเดยวกน มพระพทธเจาอบตไดเพยงองคเดยว

๑๑๘ . นน นะ ซ คำถาม การ ถอศล แปด ตอง งด การ ม เพศ สมพนธ กบ คน รก แลว จะ ม ลก หลาน สบ วงศ ตระกล ได อยางไร คำ ตอบ นน นะ ซ หาก ผ ถาม ปญหา ประสงค จะ ม ลก ม หลาน เอา ไว สบ วงศ ตระกล สมาทาน แค ศล ๕ ก เพยง พอท จะ พฒนา จต วญญาณ ของ ตว เอง ให เขา ถง ความ เปน อรยบคคล ขน ตน และ ขน กลาง ได แลว

104 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 105 ๑๐๔ ๑๐๕

๑๑๙ . ไม กน เนอ สตว คำถาม

การ ไม กน เนอ สตว จด ประสงค เพอ ไม อยาก เบยดเบยน

ชวต สตว และ เพอ สขภาพ จะ ม ผล ด ใน การ ปฏบต ธรรม อยางไร

ควร ปฏบต หรอ ไม

คำ ตอบ

ไม กน เนอ สตว ม ผล ด ตรง ท ระยะ เวลา การ ยอย อาหาร

จน หมด หด สน เขา แลว จะ ได ม โอกาส ปฏบต ธรรม เพม มาก ขน

ปฏบต ธรรม อย ใน ปา จะ ไมม กลน ตว ท ทำให สตว ระแวง ภย และ

ไม เขา ทำราย ไม กน เนอ สตว ยง ทำให อาพาธ ลด ลง ฯลฯ ตางๆ

เหลา น เปน ผล ด ตอ การ ปฏบต ธรรม หาก ผ ถาม ปญหา สะดวก ใน

การ บรโภค มงสวรต และ ไม ทำให ผ อย รอบ ขาง ตอง เดอด รอน ก

สามารถ ประพฤต ได อนง การ บรโภค เนอ สตว หรอ ไม บรโภค เนอ

สตว ทำให บรรล ความ เปน อรยบคคล ได เชน เดยวกน

๑๒๐ . บญ ไม บรสทธ คำถาม เงน จาก การ ลงทน หน นำ มาบ ร จา คม อา น สงค เพยง ไร คำ ตอบ การ บรจาค ทรพย ถอวา เปนการ ให ทรพย เปน ทาน ผ ให ได บญ การ เลน หน ใน ทาง ธรรม ถอวา เปน อบายมข ฉะนน เงน กำไร ท ได จาก การ เลน หน จง เปน เงน ท ไม บรสทธ เมอ เอา ไป บรจาค เปน ทาน ก เปน ทาน ท ไม บรสทธ บญ ท เกด ขน จาก การ ให ทรพย ไม บรสทธ เปน ทาน ก เปน บญ ท ไม บรสทธ ดวย

๑๒๑ . ทำบญ โดย ไม บอก ชอ คำถาม การ ทำบญ ไม ตอง บอก ชอ ม อา น สงค เพยง ไร คำ ตอบ ไม ระบ ชอ แลว ทำบญ ได อา น สงค มากกวา ทำบญ ดวย การ ระบ ชอ เชนซอเกาอถวายวด แลวเอาชอไปตดไวทเกาอ ไดบญนอยกวา ไมเอาชอตดไวทเกาอไดบญมากกวา ยกเวนระบชอเพอใหปฏคาหก อทศบญกศลให ไมอยในเงอนไขน

นำ ใน นำ นง จะ เหน ปลา เหน ทราย ชด ถา นำ กระเพอม ก ไม เหน

เปรยบ กบ จต ท เปน หนง หยด นง ยอม ร หมด ม อะไร ร หมด ร จต ผ อน ตอง ทำให เปน วส จง จะ ร ได ตลอด

106 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 107 ๑๐๖ ๑๐๗

๑๒๒ . ความ ตงใจ คำถาม

การ สวด มนต กอน นอน กบ การ สวด มนต หลง ตน นอน ม

ผล กบ ภาวะ จต หรอ ไม

คำ ตอบ

ความ ตงใจ ใน การ สวด มนต กอน นอน กบ ความ ตงใจ สวด

มนต หลง ตน นอน เวลา ใด สวด มนต ดวย ความ ตงใจ มากกวา เวลา

นน จต ม สต เกด ขน มากกวา ดง นน ตอง ถาม ตว เอง และ ตอบ ตว

เอง ให ได วา เวลา ไหน ท ตว เอง ตงใจ สวด มนต มากกวา กน

๑๒๓ . เหน ผด - เหน ถก คำถาม

จต ของ เรา ม ตว ตน หรอ ไม

คำ ตอบ

ผ ใด เหน ผด ผ นน เหน จต วา ม ตว ตน ตรง กน ขาม ผ เหน

ถก เหน วา จต ไมใช ตว ตน

๑๒๔ . ตาย แลวไป ไหน คำถาม คน ตาย แลวไป ไหน กลบ มา เกด อก หรอ ไม คำ ตอบ จต เมอ หลด ออก จาก รางกาย แลว จะ โคจร ไป ตาม แรง ผลก ดน ของ กรรม หาก จต ม อกศล กรรม เปน แรง ผลก ดน จต จะ โคจร ไป ได ราง อย อาศย ใน ทคต ภพ แต หาก จต ม กศล กรรม เปน แรง ผลก ดน จต จะ โคจร ไป ได ราง อย อาศย ใน สคต ภพ หาก จต ม ศล ๕ เปน แรง ผลก ดน จต จะ โคจร ไป ได ราง อย อาศย ใน ภพ มนษย

๑๒๕ . ตาย เปลอย คำถาม ขณะ ขาดใจ ตาย ไม ได ใส เสอผา ตอน จต ออก จาก ราง จะ ได ใส เสอผา ไหม แลว ตอง ทำบญ อยางไร คำ ตอบ คน ท ไม ได สวม เสอผา หาก ขาดใจ ตาย แลว ไป อบต เปน สมภเว ส จะ ไมม เสอผา สวม ใส

108 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 109 ๑๐๘ ๑๐๙

ผ ใด ม เสอผา สวม ใส หาก ขาดใจ ตาย แลว หวน กลบ มา เกด เปน มนษย แรก เกด จะ ไมม เสอผา สวม ใส ผ ใด ม เสอผา สวม ใส หาก ขาดใจ ตาย แลว ไป เกด เปน สตว ใน อบายภม นบ แต สตว เดรจฉาน จนถง สตว นรก จะ ไมม เสอผา สวม ใส ยกเวนสตวเดรจฉานจำนวนนอย มเสอผาสวมใสในบางเวลา ผ ใด ม เสอผา สวม ใส หรอ ไมม เสอผา สวม ใส หาก ขาดใจ ตาย แลว ไป เกด เปน เทวดา หรอ พรหม ม รป ยอม ม เสอผา อน เปน ทพย สวม ใส

๑๒๖ . ศล บรสทธ คำถาม ขยาย ความ ศล บรสทธ ทำ แค ไหน กอน เรม ปฏบต ธรรม คำ ตอบ ศล บรสทธ หมาย ถง ศล ท ปราศจาก มลทน ตวอยาง เชน กาย ไม ลก ขโมย ทรพย และ ใจ ไม คด อยาก ได ทรพย ของ เขา กาย เวน ลวง ประเวณ กบ ลก เมย ของ คน อน และ ใจ ไม คด ลวนลาม คน อน กาย เวน จาก การ ฆา สตว และ ใจ ไม เหนด ดวย กบ การ ฆา ฯลฯ เหลา น เปน ศล ท บรสทธ

๑๒๗ . ชวน ได เมอ เขา ศรทธา คำถาม

จะ ชกชวน คน ท ม มจฉาทฐ ให มา ม สมมา ทฐ ได อยางไร

คำ ตอบ

ผ ร จรง ไม กาว ลวง ใน ชวต ของ ผ อน ผ ร จรง ไม ชกชวน ผ

อน ให มา เปน เหมอน ตน แต ผ ร จรง พฒนา ตนเอง ให เปน คน เกง

ม ความ ร ม ความ สามารถ พฒนา ตนเอง ให เปน คน ด ม คณธรรม

พฒนา ตนเอง ให มด วง ด เมอ คณธรรม ตางๆ เหลา น ให ผล ยอม

สราง ความ ศรทธา ให เกด ขน กบ ใจ ของ ผ ท เขา มาม

ปฏสมพนธ และ หาก ผ ม มจฉาทฐ ศรทธา

ใน ตว เอง ได แลว ผ ม สมมา ทฐ จง จะ ม สทธ

พด ชกนำ เขา ให พฒนา ตว เอง ให เปน ผ ม

สมมา ทฐ ได ดง ตวอยาง ของ นาง สา ร ( แม

ขอ งอปตส สะ คอ พระ สา ร บตร ) ผ ม มจฉาทฐ

เคารพ กราบ ไหว บชา ทาว มหาพรหม มา ยาวนาน

ตอ มา ได เหน รป เนรมต ของ ทาว มหาพรหม มา เยยม ไข ของ พระ

สา ร บตร กอน ดบ ขนธ เขา ส นพพาน นาง สา ร เกด ศรทธา ใน ลกชาย

จง ขอ ให สอน ธรรม พระ สา ร บตร เทศน ธรรม ให นาง สา ร ฟง นาง

ได โยนโส มนสการ จน จต ปรวรรต กลบ มา เปน ฝาย สมมา ทฐ พรอม

กบ บรรล ความ เปน อรยบคคล โสดาบน

110 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 111 ๑๑๐ ๑๑๑

๑๒๘ . คำ แนะนำ งาย ๆ คำถาม

ขอ คำ แนะนำ งายๆ ใช ใน ชวต ประจำ วน เรอง ทาน ศล

ภาวนา

คำ ตอบ

ทก ครง ท ม โอกาส เปด ให ตอง บำเพญ ทาน อย เสมอ

บำเพญ ทาน ให หลาก หลาย พรอม กบ ดแล รกษา ใจ ให ม ศล ๕ คม

อย ทก ขณะ ตน กอน นอน ไหว พระ สวด มนต

เจรญ จตตภาวนา ดวย เอา ลม หายใจ มา กำหนด

โดย ม ความ เพยร และ สจจะ เปน เครอง

สนบสนน

๑๒๙ . สวด มนต กอน นง สมาธ คำถาม

กอน นง สมาธ ทก ครง ตอง สวด มนต กอน ไหม บท ไหน

หรอ ไม หลง นง สมาธ ตองการ แผ กศล ให บดา มารดา หรอ ผ ม

พระคณ ท ลวง ลบ ไป แลว ทำ อยางไร จง จะ ทำให กศล ถง ทาน

คำ ตอบ

การ สวด มนต ท ด ตอง สวด มนต ดวย ใจ เอาใจ จดจอ อย

กบ บท สวด มนต ท สวด การ สวด มนต เปนการ เตรยม จต ให พรอม

กอน พฒนา จต ให ตง มน เปน สมาธ ให สง ยง ขน ฉะนน สวด มนต

กอน ปฏบต ธรรม จง ด กวา ไม สวด มนต แลว ปฏบต ธรรม บท มนต

ท สวด ควร เปน บท มนต ท สรรเสรญ คณ ของ พระ รตนตรย ทงน

เพอ ให จต เกด ความ ศรทธา ใน คณ ของ พระพทธ พระ ธรรม พระ

สงฆ ขน ได กอน ควร อทศ บญ กศล ให บดา มารดา หรอ ผ ม พระคณ

ผ ลวง ลบ ดวย กลาว วาจา อทศ บญ ท เกด จาก การ ปฏบต ธรรม ให

กบ ผ ท กลาว ถง ขาง ตน

๑๓๐ . มาก สด ใน ทาง ลบ คำถาม

ทำ อยางไร จะ ทำให เรา อย กบ คน ท เรา เกลยด มาก ทสด

ได

คำ ตอบ

ตอง พฒนา จต ตนเอง ดวย การ ให อภย เปน ทาน ให อภย

ใน ทก เรอง ท ทำให ขดใจ จน ม เมตตา เกด ขน กบ ใจ ได เตม รอย แลว

ความ เกลยด จะ ไมม กบ ใจ ของ ผ ม คณธรรม เชน น

112 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 113 ๑๑๒ ๑๑๓

๑๓๑. ใจ ไม นง คำถาม

ถา ใจ ไม นง ไมม สมาธ ตอง ทำ อยางไร ถง จะ ม สมาธ

คำ ตอบ

ตอง เอา ศล ๕ มา คม ท ใจ ม ศล ๕ ให อย กบ ใจ ให ได ทก

ขณะ ตน แลว เรง ความ เพยร ปฏบต จตตภาวนา อยาง ตอ เนอง

ยาวนาน โดย ม สจจะ เปน เครอง สนบสนน

๑๓๒. อรยบคคล ระดบ ไหน คำถาม

แตละ ครง นง สมาธ ได ไม นาน แต เวลา ม ตว กระทบ หรอ ม

ปญหา จะ สงบ แก ปญหา ได โดย ระงบ โลภ โกรธ หลง ได ทน อยาก

ทราบ วา ปฏบต ถง อรยบคคล ระดบ ไหน

คำ ตอบ

จต ยง เขา ไม ถง ความ เปน อรยบคคล เหต เพราะ ยง ม

ความ ไม แนใจ ใน ปฏปทา ของ ตน เพยง แต จต ม สต ยบยง ม ให กเลส

ใหญ เขา มา ม อำนาจ เหนอ ใจ ได เทานน

๑๓๓. คน ครอง เรอน คำถาม คน ครอง เรอน สามารถ ปฏบต ธรรม ได ถง ระดบ ไหน คำ ตอบ คน ครอง เรอน สามารถ ปฏบต ธรรม จน เขา ถง ธรรม ท นำ จต เขา ส เปน ความ อรยบคคล ได ไม เกน ระดบ สก ทา คาม

๑๓๔. ไม สป ปา ยะ คำถาม ถา เกด อยาก ปฏบต แต สง แวดลอม ไม อำนวย จะ ทำ อยางไร คำ ตอบ หาก บญ บารม เกา สงสม มา ไม มาก ไมม กำลง มาก พอท จะ ตาน สง กระทบ ท ไม เหมาะ สม ได ตอง เปลยน ไป หาส ถาน ท ปฏบต ธรรม ท เหมาะ สม ( สป ปา ยะ ) ใน ครง ท ผ ตอบ ปญหา ไป ปฏบต ธรรม อย ท คณะ ๕ วด มหา ธาตฯ ใน ครง นน คณะ ๕ กำลง ม การ กอสราง ปรบปรง ม เสยง ดง จง ไม เหมาะ กบ การ ปฏบต ธรรม ผ ตอบ ปญหา จง ทำ สถาน ท ให สป ปา ยะ ดวย การ นง หน หนา เขา มม ของ หอง จง สามารถ พฒนา จต ให เขา ถง ความ ตง มน เปน สมาธ ได

114 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 115 ๑๑๔ ๑๑๕

๑๓๕. ถาม ตว เอง คำถาม

เหตการณ บาน เมอง ตอน น เรา ควร ปลอย ให เปน ไป ตาม

กฎ แหง กรรม ของ บาน เมอง หรอ ไม

คำ ตอบ

ผ ถาม ปญหา ตอง ถาม ตว เอง วา ตว เอง ม อำนาจ หนาท

รบ ผด ชอบ โดยตรง ตอ ความ สงบ เรยบรอย ของ บาน เมอง หรอ

ไม หาก ม อำนาจ หนาท โดยตรง ตอง นำ ตว เขาไป ทำ หนาท ให ถก

ตรง โดย ม กฎหมาย เปน เครอง มอ ทำให บาน เมอง สงบ เรยบรอย

ตรง กน ขาม หาก ไมม อำนาจ หนาท ตอง ทำตว เอง ให เปน พลเมอง

ด ไม กอ ปญหา ให เกด ขน กบ สงคม เหต เพราะ ปรากฏการณ ท เกด

ขน เปน ไป ตาม กฎ แหง กรรม ซง ไมม ใคร แม เพยง คน เดยว จะ หลก

พน ได อยาง แทจรง

๑๓๖. ศาล พระภม คำถาม

ตองการ ยกเลก ศาล พระภม ท ตง อย ใน บรเวณ บาน ตอง

ทำ อยางไร

คำ ตอบ หาก เปน ศาล พระภม ท ยง ไม ราง เจาของ ตองหา ทางออก ให กบ เจาของ ศาล เชน ไป สราง ศาล ใหม ท ด กวา ศาล เกา แลว เชญ พระภม เจา ท เขา อย อาศย แลว จง รอ ถอน ศาล หลง เกา ทง หรอ ใน อก ทาง เลอก หนง คอ มนษย ผ เปน เจาของ บาน ตอง พฒนา จต วญญาณ ตว เอง ให ม คณธรรม สง กวา พระภม เจา ท แลว รอ ถอน ศาล เกา ทง โดย ไม สราง ศาล หลง ใหม ให เขา อย ก ยอม ทำได แต เปนการ กระทำ ท เกด เปน เวร ผกพน กบ รป นาม ท สถต อย กบ ศาล ท รอ ทง

๑๓๗. สนก อยาง ม สต คำถาม สนก อยาง ม สต ใน การ สราง สมบญ บารม ได หรอ ไม คำ ตอบ กอน อน ตอง ถาม วา ตองการ สราง สมบญ บารม ระดบ ไหน หาก เปน บญ บารม ระดบ ท ทำให ม ความ เปน อย สวสด ก สามารถ หาความ สนก อยาง ม สต แบบ โลกๆ ได แต หาก ผ ใด ประสงค สราง บญ บารม ระดบ ท ม ผล นำพา ชวต ให พน ไป จาก โลก พน ไป จาก การ เวยน ตาย - เวยน เกด ใน วฏสงสาร ตอง บำเพญ บารม เนกขม มะ สจจะ อธษฐาน อเบกขา ฯลฯ และ ตอง สละ ทง ความ สนก แบบ โลก แลว พฒนา จต ให เขา ส ความ สงบ ส ปญญา เหน ถก ตาม ธรรม และ ส ความ เปน อสระ จาก กเลส ทง ปวง

116 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 117 ๑๑๖ ๑๑๗

๑๓๘. จำเปน หรอ ไม คำถาม สวด มนต ไหว พระ จำเปน ตอง จด ธป เทยน หรอ ไม คำ ตอบ ไม จำเปน การ บชา คณ พระ รตนตรย สามารถ ประพฤต อามส บชา ดวย การ จด ธป เทยน และ / หรอ ประพฤต ปฏบต บชา ดวย การ สวด มนต เจรญ จตตภาวนา โดย ไม ตอง จด ธป เทยน

๑๓๙. บาน ใน สวน คำถาม เปน แม บาน จะ ถอศล หา โดยท ไม เบยดเบยน ชวต มด ตว เลกๆ เพราะ บาน อย ใน สวน ทำ อยางไร ด คำ ตอบ ใน เมอ ม บาน ปลก อย ใน สวน คง ทำ ไม ไดท จะ ไม เบยดเบยน ชวต ของ มด ตว เลกๆ แต หาก ประสงค เบยดเบยน ให นอย เทา ท ทำได ตอง กวาด เชด ถ บาน ให สะอาด ทก วน ไม ให ม เศษ อาหาร ตกหลน หลง เหลอ อย และ ปองกน มด บาง สวน ไม ให เดน เขา มา ส บาน ดวย การ ทำ ราง ขง นำ ขง นำมน ขโล ไว รอบ บรเวณ ตว บาน หรอ ใช สาร เคม ไล มด โรย ไว รอบ บาน ฯลฯ

๑๔๐. ทราบ ได อยางไร คำถาม

ทราบ ได อยางไร ปฏบต อยางไร เขา ถง ฌาน ไหน และ

มด วง ตา เหน ธรรม

คำ ตอบ

ประสงค พฒนา จต ให เขา ถง ความ เปน ฌาน ได ตอง ปฏบต

สมถ ภาวนา จน จต เขา ถง ความ ตง มน แนว แน ( อป ปนา สมาธ )

จต ท ม สภาวะ เปน แบบ น เรยก วา จต ทรง ฌาน ซง บคคล ท เขา

ถง จะ พง ทราบ ได ดวย ตว เอง วา นวรณ ๕ ( กาม ฉนทะ พยาบาท

ถน มทธะ อทธจ จก กกจ จะ วจกจฉา ) หาย ไป จต ไม รบ สง กระทบ

จาก ภาย นอก ใดๆ มา ปรง อารมณ จต ม เพยง อารมณ ภายใน หรอ

ท เรยก วา อารมณ ฌาน เทานน ท เกด ขน

สวน การ มด วง ตา เหน ธรรม ตอง ปฏบต วปสสนา

กรรมฐาน ดวย การนำ จต ท ตง มน จวน แนว แน มา ตาม พจารณา

กาย เวทนา จต ธรรม วา ดำเนน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ แลว ปญญา

เหน แจง จง จะ เกด ขน เมอ ใด ท ปญญา เหน แจง เหน วา สรรพ สง ม

เกด ขน เปน ธรรมดา สรรพ สง ยอม ดบ ไป เปน ธรรมดา เชน กน แลว

ทำให จต เปน อสระ ตอ สรรพ สง จต ท ม สภาวะ เชน น เรยก วา มด วง

ตา เหน ธรรม

118 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 119 ๑๑๘ ๑๑๙

๑๔๑. คณธรรม เหมอน กน คำถาม ความ เมตตา ของ อรยบคคล กบ ปถชน เหมอน หรอ ตาง กน อยางไร คำ ตอบ เมตตา เปน คณธรรม ท ม ความ หมาย วา ความ รก ความ ปรารถนา ให ผ อน ม ความ สข ผ ใด พฒนา จต ตว เอง จน เขา ถง สภาวะ แบบ น ได เรยก คณธรรม นน วา “ เมตตา ” ซง จะ ถก เกบ สงสม อย ใน จต วญญาณ ของ มนษย ผ ปถชน หรอ มนษย ผ เปน อรยบคคล ได เหมอน กน

๑๔๒. ขยะ ใน ใจ คำถาม

สง ท ทำ ไม ด ท ผาน มา ควร ทำ อยางไร เพอ ให ชวต ใน

ปจจบน ด ขน

คำ ตอบ

สง ไม ด ท เคย ทำ มา กอน จต จะ เกบ สงสม อกศล กรรม นน

ไว ใน จต วญญาณ เมอ ใด ท จต ระลก ได ใน สง ท ไม ด นน ตอง พฒนา

จต ให ม สต แลว ใช สต ยบยง ไม ให จต ปรง แตง ( สงขาร ) สง ไม ด ให ม กำลง มาก ขน หาก สง ไม ด ไม ถก นำ มา ใช นานๆ เขา สง ไม ด ก จะ แคระ แก รน ไป ด ทสด คอ กำจด สง ไม ด ท ฝง อย ใน จต ให หมด ไป ดวย การ พฒนา จต ให เกด ปญญา เหน แจง แลว ใช ปญญา เหน แจง ตาม พจารณา สง ไม ด ท จต ระลก ได วา ดำเนน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ เมอ สง ไม ด เขา ส ความ เปน อนตตา คอ ไมใช ตว ตน จะ ไม หวน กลบ มา ให จต ระลก ร ได อก สง ไม ด ท ถก เกบ ฝง อย ใน จต วญญาณ ก จะ หมด ไป

๑๔๓. บวช พระ คำถาม

ระหวาง บวช พระ กบ เจรญ สต

วปสสนา กรรมฐาน ท บาน อยาง ไหน ได บญ มากกวา กน

คำ ตอบ

คำ วา “ พระ ” หมาย ถง คำนำ หนา ชอ ของ ผ บวช หรอ

ผ ถอ เพศ เปน บรรพชต การ เจรญ วปสสนา กรรมฐาน ท บาน แลว

ทำให พฤตกรรม ของ ตนเอง เปลยน มา เปน พฤตกรรม ด งาม หรอ

เขา ถง การ มด วง ตา เหน ธรรม ได ยอม ได บญ มากกวา การ บวช ผ

อน ให เปน พระ ทยงมสภาวะของจตเปนปถชน

120 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 121 ๑๒๐ ๑๒๑

๑๔๔. กเลส ท กำจด ได ยาก คำถาม ทำ อยางไร ให โมหะ หาย ไป จาก ตว เรา คำ ตอบ ใน บรรดา กเลส ใหญ สาม ตว คอ ราคะ โทสะ โมหะ กเลส ตว ท กำจด ได ยาก ทสด คอ โมหะ แต บคคล ผ ม บญ บารม สงสม มา มาก พอ บคคล ผ ปฏบต ธรรม สมควร แก ธรรม ยอม พฒนา จต ให เกด ปญญา เหน แจง ได แลว นำ ปญญา เหน แจง ไป กำจด กเลส ท แผง ตว นอน เนอง อย ใน สนดาน ( อนสย ๗ ) หรอ นำ ปญญา เหน แจง ไป กำจด กเลส ท ผกมด ใจ สตว ให ตอง เวยน ตาย - เวยน เกด อย ใน วฏสงสาร ( สงโยชน ๑๐ ) โดย เฉพาะ กเลส ตว สดทาย คอ กำจด อวชชา ให หมด ไป จาก ใจ ได เมอ ใด เมอ นน แหละ โมหะ จง จะ หมด ไป จาก ตว เรา ได

๑๔๕. สำเรจ ไม ได ดวย ฌาน คำถาม พระ อรหนต สำเรจ ได ดวย ฌาน อะไร วธ ไหน คำ ตอบ ไม วา ระดบ ไหน ของ ฌาน มได ทำให จต บรรล ความ เปน อรหนต ได

๑๔๖. ม พฤตกรรม เปน มาตร วด คำถาม

การ บวช ใจ อย ท บาน ม วธ การ สงเกต อยางไร วา กำลง เดน

ไป ถก ทาง

คำ ตอบ

สงเกต ได ดวย ม พฤตกรรม ( คด พด ทำ ) ถก ตรง ตาม

ธรรม และ วนย หรอ คอ เปน พฤตกรรม ของ ผ ม ศล เปน พฤตกรรม

ของ ผ ม ธรรม นนเอง

๑๔๗. ยง ม ได คำถาม

ขณะ น ยง ม พระ สงฆ เขา นโรธ สมาบต ได หรอ ไม

คำ ตอบ

เรอง ท ถาม ไป พอ จะ ยง แสวงหา ได อย ดวย การ สดบ ตรบ

ฟง จาก ผ ท อย ใน วงการ ปฏบต ธรรม

122 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 123 ๑๒๒ ๑๒๓

๑๔๘. แฟน ชาว ตาง ชาต คำถาม ม แฟน ชาว ตาง ชาต อยาก พา เขา ปฏบต ธรรม ฝก สมาธ ม วธ การ ชกจง ได อยางไร คำ ตอบ ผ ใด เขา ถง ความ จรง ( เหตผล ) ใน สง ใด ได เขา ยอม ศรทธา ใน สง นน การ ฝก จต ให ตง มน เปน สมาธ ปฏบต ได หลาย วธ ปญหา ม อย วา ผ ไม ศรทธา ใน สมาธ จะ ไม นำ ตว เขา ฝก สมาธ จง ไม สมควร ชกชวน ให ไป ฝก สมาธ ตรง กน ขาม หาก แฟน ชาวตางชาต ศรทธา ใน สมาธ ตอง ด วธ การ ฝก สมาธ ท เหมาะ กบ เขา วธ การ ฝก ท เขา ศรทธา แลว โอกาส ชกจง ยอม ทำได งาย

๑๔๙. ไมม ลก คำถาม

คน ท แตงงาน มา นาน สบ ป แต ไมม ลก เพราะ อะไร

ทำกรรม อะไร แก กรรม อยางไร

คำ ตอบ

แตงงาน มา นาน ถง สบ ป ยง ไมม ลก เนอง มา จาก ทำกรรม

ท เปน เหต ทำให ไมม ลก ไว แต อดต อาท คม กำเนด สตว ทำหมน สตว ประพฤต ทศล ขอ สาม ความเครยด ฯลฯ ถาม วา แก กรรม ได อยางไร ? ตอบ วา กรรม บาง อยาง แก ได กรรม บาง อยาง แก ไม ได กรรม ท เกด จาก การ ถก จอง เวร ไมม ใคร ผ ใด สามารถ แก กรรม ได ตอง รอ จนกวา จะ จบ สน การ จอง เวร หรอ อกศล วบาก ท กำลง เสวย อย หมด สน ไป หาก การ ไมม ลก มได ม ตน เหต มา จาก การ ถก จอง เวร สตร ท ม ความเครยด หาก ฝก จต ให หาย เครยด ได แลว สาร Gn Rh ( Gonadotrophic Releas-ing Hormone) จะ ถก หลง ออก มา มาก เปน ปกต ฮอรโมน ตว น ไป กระตน ให ไข ม การ พฒนา ปลอย เขา ส ปก มดลก ถก สเปรม เขา

ผสม ม จต วญญาณ เขา อย อาศย แลว โอกาส จง เปด ให ม ลก ได

๑๕๐. อรหนต อภญญา คำถาม

การ ไป ร เหน นรก สวรรค เทวดา ถอ

เปน จต สง ออก แลว จะ ใช ทาง แหง นพพาน หรอ คะ

คำ ตอบ

การ พฒนา จต จน เขา ถง ความ ทรง ฌาน เมอ นำ จต ออก

จาก ฌาน แลว เกด ทพพจกข ไป เหน นรก ไป เหน สวรรค ไป เหน

124 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 125 ๑๒๔ ๑๒๕

เทวดา ฯลฯ ไม สามารถ ทำให จต เขา ส นพพาน ได หาก ผ ใด พฒนา

จต จน เขา ถง ความ เปน ฌาน และ พฒนา จต จน บรรล อร หต ต ผล

ได ผ นน จง จะ เขา ส นพพาน ได ดง ตวอยาง ของ สงฆ จำนวน ๔๙๙

รป ท รวม กระทำ ปฐม สงคายนา พทธ ศาสนา ลวน เปน พระ สงฆ

อรหนต อภญญา ๖ ทก องค พระ อรหนต เหลา นน ทก องค ม ตา

ทพย สามารถ เหน นรก เหน สวรรค เหน เทวดา ฯลฯ ได

๑๕๑. การ นอมจต คำถาม

การ นอม จต ให เหน ใน กาย ( กรรมฐาน ๕ ) จะ เปน ทาง

ท ถก ตอง ไหม คะ

คำ ตอบ

การ นอม จต ท ตง มน เปน สมาธ จวน แนว แน ตาม พจารณา

กาย วา ดำเนน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ ( อนจจง ทก ขง อนตตา ) จรง

การ นอม จต แบบ น ถอวา เปน ปฏปทา ท ถก ตอง ตรง ตาม แนวทาง ท

พระ พทธะ สอน ไว

๑๕๒. ทำ อยางไร คำถาม ทำ อยางไร ให พระ เลก ปฏบต ตรจฉาน วชา และ หน มา ปฏบต พระ ธรรม วนย ตาม คำ สอน ของ พระพทธเจา คำ ตอบ เรอง น เปน ความ เหน ผด จง ประพฤต ผด ของ พระ ท ประพฤต ตรจฉาน วชา ผ มหนา ท อบรม ดแล โดยตรง ไดแก อปชฌาย ผ ไมม หนาท เพยง แต ด เพอ เอา เขา เปน คร สอน ใจ เรา วา จะ ไม ประพฤต ให ชวต ตอง ตกตำ เชน เขา

๑๕๓. อานสงส ตาง กน คำถาม ทำบญ ใน แตละ สถาน ท จะ ได อา น สงค ตาง กน จรง หรอ ไม คำ ตอบ สถาน ท ใด ม ผทรง คณธรรม สง สถต อย ใคร ผ ใด ได ทำบญ ณ สถาน ท นน ยอม ได อา น สงค ของ บญ มากกวา สถาน ท ท ผ ม คณธรรม ตำ กวา อย อาศย

เรา คน เดยว เทยว รก เทยว โกรธ หา โทษ ใส ตว

126 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 127 ๑๒๖ ๑๒๗

๑๕๔. ทำงาน กบ คอมพวเตอร คำถาม ตอง ทำงาน กบ คอมพวเตอร ผาน ทาง อน เต อรเนท จะ ถอศล แปด ได หรอ ไม คำ ตอบ หาก มนใจ วา ตนเอง ม กาย วาจา ใจ ไม ละเมด ขอ บญญต ใน ศล ๘ ขอก ยอม ทำงาน ท บอก มา ได

๑๕๕. จต ทรง ฌาน คำถาม เมอ ปฏบต เขา ถง อป ปนา สมาธ แลว ไม ถอย ลง มา ท อปจาร สมาธ จะ เกด อะไร ขน คำ ตอบ เกด ความ ตง มน ของ จต ระดบ แนว แน ( อป ปนา สมาธ) ท นยม เรยก กน วา จต ทรง ฌาน ขณะ นน นวรณ ๕ ( กาม ฉนทะ พยาบาท ถน มทธะ อทธจ จก กกจ จะ วจกจฉา ) และ สง กระทบ ภาย นอก ใดๆ ไม สามารถ เขา มาก วน ใจ ให ขน มว ได

๑๕๖. ภาวะ จต เครยด คำถาม ควร ปฏบต ธรรม อยางไร ไม ให เครยด คำ ตอบ เพยง แต ปฏบต สมถ ภาวนา จน จต ตง มน เปน สมาธ ได แลว ขณะ นน จต ไมม ความเครยด เกด ขน และ หาก ปฏบต วปสสนา ภาวนา จน เกด ปญญา เหน แจง แลว ใช ปญญา เหน แจง พจารณา สรรพ สง ท เขา กระทบ จต จน เหน วา สรรพ สง ดบ ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ จต จะ ปลอย วาง สรรพ สง แลว เขา ส ความ ม จต วาง ผ ทำได เชน น ภาวะ จต เครยด จะ หาย ไป อยาง ถาวร

๑๕๗. จรง ตาม ปาก คน ท พด คำถาม เคย ไดยน มา วา ทำแทง หนง ครง ยง ไม บาป เทา ชก วาว หนง ครง จรง หรอ ไม คำ ตอบ จรง ตาม ปาก ของ คน ท พด แต ไม จรง ตาม คำ พด ท ออก จาก ปาก ของ ผ ร

128 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 129 ๑๒๘ ๑๒๙

๑๕๘. ถง ยาง อนามย คำถาม สาม ภรรยา ท คม กำเนด โดย ใช ถง ยาง อนามย จะ บาป หรอ ไม คำ ตอบ เปน บาป ตาม คำ สอน ของ บาง ศาสนา แต ไม เปน บาป ตาม คำ สอน ใน พทธ ศาสนา เหตเพราะมไดประพฤตทศล ขอปาณาตบาต

๑๕๙. ไม ได กรวด นำ คำถาม ใส บาตร แลว ไม ได กรวด นำ บญ จะ ถง ผ ท ลวง ลบ ไป แลว ไหม คำ ตอบ ใส บาตร แลว ไม ได กรวด นำ แต หาก อทศ บญ กศล ให ผ ลวง ลบ หาก ผ ลวง ลบ มา อนโมทนา บญ เขา กได รบ บญ กศล ท ม ผ อทศ ให ตรง กน ขาม ใส บาตร แลว ไม ได อทศ บญ กศล จะ กรวด นำ หรอ ไม กตาม ผ ลวง ลบ ไมม สทธ มา อนโมทนา บญ เพราะ เขา มได อทศ บญ ให

๑๖๐. คน ซอ ตดใจ คำถาม

ถา ทำ อาชพ ขาย อาหาร แลว ทำ อาหาร อรอย คน ซอ ตดใจ

จะ เปน บาป หรอ ไม

คำ ตอบ

ไม เปน บาป ขอ ปาณาตบาต หาก อาหาร ท ทำ ขาย นน ไม

ประกอบ ขน ดวย เนอ สตว แต เปน บาป ท ประพฤต ละเมด ศล ขอ

อน เชน พด เทจ กบ ผ มา ซอ อาหาร ไป รบ ประทาน และ เปน บาป ขอ

ปาณาตบาต หาก อาหาร ท ทำ ขาย นน ประกอบ ขน ดวย เนอ สตว

ทมา จาก การ สง ซอ ลวง หนา หรอ ไม เปน บาป จาก ปาณาตบาต

แต เปน บาป ท ไป เอา เนอ ของ สตว ท จอง เวร ไว กบ ผ ท นำ เนอ ของ

เขา ไป บรโภค หรอเปนบาปททำใหคนซอไปรบประทานมจตเปน

ทาสของรสชาตอาหาร ฯลฯ

อรย ทรพย เปน ทรพย อน ประเสรฐ อย ภายใน จตใจ ด กวา ทรพย ภายนอก เพราะ ไมม ผ ใด แยง ชง ได

ไม สญหาย ไป ดวย ภย อนต ราย ใดๆ ทำให ใจ ไม อางวาง ยากจน

เปน ทน สราง ทรพย ภายนอก ได ดวย

130 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 131 ๑๓๐ ๑๓๑

๑๖๑. แสดง ตาม บท ละคร คำถาม

ดารา ท พด หรอ แสดง ตาม บท ละคร สง นน จะ เกบ สะสม

ไว ใน ดวง จต หรอ ไม

คำ ตอบ

พฤตกรรม ( คด พด ทำ ) ท บคคล ได ประพฤต แลว ยอม

เกบ เปน ขอมล กรรม ไว ใน จตสำนก ของ ผ กระทำ ดวย เหต น

การ ท พด และ ทำ ตาม บท ละคร ยอม เกบ บนทก ขอมล ไว ใน จต ของ

ตนเอง ดวย

๑๖๒. จต เกาะ พระพทธ รป คำถาม

ไดยน มา วา จต ใกล ตาย ถา ระลก ถง พระพทธ รป จต จะ

เกาะ พระพทธ รป ไม ได ไป เกด หรอ ไม และ ถา ระลก ถง พระ ท เคย

ใส บาตร จต จะ ไป เกาะ บาตร หรอ พระ ใช หรอ ไม

คำ ตอบ

จต ท สละ ทง รางกาย ( ตาย ) ตาม อายขย จะ ตอง ไป เกด

เปน รป นาม ขน ใหม สวน จะ ไป เกด ใน ภพ ใด ขน อย กบ แรง ผลก

ของ กรรม ท ผ นน ได กระทำ ไว

สวน ความ เหน ท วา จต ไป เกาะ พระพทธ รป แลว ไม ได

ไป เกด จต ไป เกาะ อย ท ตว บาตร หรอ ท พระ แลว ไม ได ไป เกด

เปนการ เหน ผด ไป จาก ธรรม ของ พระ สมณ โค ดม

๑๖๓. ตาย ใน ชด อะไร คำถาม เวลา คน ตาย ใน ชด อะไร ก ไป ใน ชด นน หรอ ครบ หรอ หนาตา อยางไร ก ไป อยาง นน หรอ คำ ตอบ หาก ตาย กอน ครบ อายขย ดวย เหต ใด กตาม จะ ไป อบต เปน สมภเว ส ท ม รป นาม เปน กาย ทพย แต ม ลกษณะ รป ราง หนาตา และ การ แตง กาย เหมอน เดม ทก ประการ กอน ท จต ของ ผ นน หลด ออก จาก ราง หากตายเมอครบอายขย

จะไดรปนามใหมทตางไปจากเดม

ให สำรวม อนทรย พจารณา วปสสนา ภม อรยสจ ๔ มรรค ๘ คอ ทาง เดน

132 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 133 ๑๓๓ ๑๓๒

๑๖๔. อารมณ หวน ไหว คำถาม

คน ท จะ นง ภาวนา ตอง ม ศล คม ใจ ถา ไม มศล นง ภาวนา

จะ บาป จรง หรอ เปลา ครบ

คำ ตอบ

บาป ตรง ท ไมม ศล คม ใจ แลวทำใหจตมอารมณหวนไหว

และ บาป มได เกด ขน จาก การ นง ภาวนา

๑๖๕. จต หลง คำถาม

เคย อาน หนงสอ อาจารย วา อาชพ เสรม สวย บาป บาป

อยางไร

คำ ตอบ

บาป ตรง ท ไป สง เสรม คน อน ให ม จต หลง ( โมหะ ) ตด อย

กบ ความ สวย ความ งาม ของ รางกาย ซง รกษา ไว ไม ได นาน และ ใน

ทสด ก ตอง ทง ให เนา สลาย

๑๖๖. ไม กน เนอ สตว คำถาม

ถา ไม กน เนอ สตว จะ ละ กเลส ได แต ผม ชอบ กน เนอ สตว

จะ บาป ไหม และ เคย ไดยน วา ทาน เจ มงส ง วรต ก บาป เพราะ ผก

ก ม แมลง หรอ สตว อาศย อย ใช หรอ ไม

คำ ตอบ

จะ บรโภค เนอ สตว หรอ เวน บรโภค เนอ สตว ก สามารถ

ทำ กเลส ให หมด ไป จาก ใจ ได เหมอน กน หาก ใจ ไม ละเมด ศล คอ

ตอง ไม ฆา สตว ไม สง ให ผ อน ฆา สตว ไมเหน เขา ฆา สตว เพอ นำ เอา

เนอ มา ปรง อาหาร ให เรา บรโภค และ ขณะ บรโภค อาหาร ตอง

ไม สงสย วา เปน เนอ สตว ท เขา ฆา เพอ เรา ฯลฯ

กรณ บรโภค อาหาร เจ หรอ อาหาร มงสวรต หาก สงสย

วา ม แมลง หรอ สตว ท อาศย อย บน ผก นน ตอง ถก เบยดเบยน หรอ

ถก ฆา การ บรโภค อาหาร เจ หรอ อาหาร มงสวรต ท ม จตสำนก เชน

น ถอวา เปน บาป ดวย

ความ สนโดษ มก นอย เปน ทรพย อน ประเสรฐ ของ ผ ตองการ ความ พน ทกข

134 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 135 ๑๓๕ ๑๓๔

๑๖๗. เปด ฝา บาตร รบ เงน คำถาม ทำไม พระ เดน บณฑบาต ตอน เชา แลว เปด บาตร รบ เงน ทำไม ไม ให ไวยาวจกร เดน ตาม แลว รบ แทน เพราะ เปน อาบต และ ถา ญาตโยม ใส เงน ลง ไป เพราะ ไมร จะ บาป หรอ ไม คำ ตอบ เปน ความ เหน ถก ของ ภกษ ท เปด ฝา บาตร รบ เงน ท ฆราวาส นำ ใส ลง ใน บาตร แต ประพฤต ไม ตรง ตาม วนย บญญต ของ พระ พทธะ สวน ญาตโยม ผนำ เงน ไป ใส บาตร โดย ไมร วา ผด วนย สงฆ ไม ถอวา เปน บาป

๑๖๘. อทศ บญ ให ใคร กอน คำถาม เมอ เรา ทำบญ เมอ ตองการ อทศ สวน บญ กศล จะ อทศ ให ผ ลวง ลบ หรอ เทวดา กอน คะ คำ ตอบ จะ อทศ บญ ให ใคร กอน หรอ อทศ บญ ให ใคร ทหลง ยอม ทำได ตามใจ ปรารถนา จะ อทศ บญ ให ผ ม อปการะ ใกล ตว กอน อทศ บญ ให เจา กรรม นายเวร กอน อทศ บญ ให ผ ท ถก ระลก ถง กอน ยอม ทำได

๑๖๙. ไป ตาม แรง กรรม คำถาม ตาย แลวไป เกด หรอ เปลา และ เกด เปน อะไร คำ ตอบ หาก กเลส ยง ไม หมด ไป จาก ใจ ตาย แลว จต วญญาณ ตอง ไป เกด ใหม แนนอน สวน จะ เกด เปน สตว อะไร อย ท แรง ผลก ของ กรรม อาท เกด เปน สตว นรก เพราะ ม โทสะ เปน แรง ผลก เกด เปน เปรต เพราะ ม โลภ ะ เปน แรง ผลก เกด เปน สตว เดรจฉาน เพราะ ม โมหะ เปน แรง ผลก ฯลฯ

๑๗๐. ขนม ๓๐ หอ คำถาม

เคย ไป ท วด นำ ขนมถวาย ไป ๓๐ หอ เทากบ พระ ท วด แต

วน นน มพระ อย แค ๗ รป จง นำ ขนม ท เหลอก ลบ อยาง น จะ เปน

เปรต เหมอน ญาต ของ พระ เจา พม พสาร ไหม คะ

คำ ตอบ

ไม เปน เปรต เพราะ มได ประพฤต เหมอน อดต ญาต ของ

พระ เจา พมพ สาร

136 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 137 ๑๓๗ ๑๓๖

๑๗๑. ขบ รถ ฝา ไฟ แดง คำถาม ชอบ ขบ รถ ฝา ไฟ แดง เส มอๆ เปน บาป หรอ ไม และ ผล เปน อยางไร คำ ตอบ ไม บาป เพราะ มได ประพฤต ผด ศล แต บาป เกด จาก การ ประพฤต ท ไมม สตสมปชญญะ คม ใจ ทำใหละเมดวนย ของการใชรถใชถนน

๑๗๒. ดง จน ตว หาย คำถาม

นง สมาธ แลว เกด อาการ ดง จน ตว หาย ม อารมณ ร อย

อยาง เดยว เกด อะไร ขน คะ

คำ ตอบ

เปน ปต ประเภท หนง ซง เกด ขน เมอ จต เรม ตง มน เปน

สมาธ

๑๗๓. ทอใจ ใน การ รกษา ศล คำถาม

ถา ทอใจ ใน การ รกษา ศล หา จะ ทำ อยางไร ให ม วธ รกษา

ศล หา ให ได

คำ ตอบ

ตอง พฒนา จต ให บญ ม กำลง มาก แลว ความ ทอใจ ใน การ

รกษา ศล ๕ จะ หมด ไป

๑๗๔. ศล คม ใจ คำถาม

พยายาม ม ศล หา ประจำ วน และ วนพระ ถอศล แปด แต

สวด มนต ทำ สมาธ แลว จต ไม นง ฟง โปรด ชแนะ ดวย

คำ ตอบ

สมาทาน ศล ๕ หรอ สมาทาน ศล ๘ ตอง เอา ศล มา คม ท

ใจ แลว การ ฝก จต ให เปน สมาธ จะ ทำให จต ไม ฟง

138 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 139 ๑๓๙ ๑๓๘

๑๗๕. สมาธ หว ตอ คำถาม

เมอ จต ตง มน เปน อปป นา สมาธ จะ พฒนา จต ตอ ไป

อยางไร เชน พจารณา ไตรลกษณ ของ รป นาม ใช หรอ ไม

คำ ตอบ

จต ท ตง มน เปน อป ปนา สมาธ ไม สามารถ นำ จต มา

พจารณา รป นาม ให เหน เปน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ ได ตอง ถอย จต

ให มา ตง มน อย ใน ระดบ อปจาร สมาธ แลว พจารณา รป นาม ตาม กฎ

ไตรลกษณ จง จะ เกด ปญญา เหน แจง ใน รป นาม ได

พระปาบางองค เรยกวา สมาธหวตอ

๑๗๖. สาม เณร คำถาม

สาม เณร คอ ผ ท บวช เปน แม ช ใช หรอ ไม และ ยง ม อย บาง

ไหม ถา ไมม สาม เณร หมายความ วา ผ หญง ไม สามารถ บรรล พระ

อรหนต ใช หรอ ไม

คำ ตอบ

คำ วา “ ช ” หมาย ถง อบาสกา ท นง หม ส ขาว โกน ผม

โกน คว สมาทาน ศล ๘ สวน คำ วา “ สาม เณร ” หมาย ถง หญง

ท บรรพชา ใน สำนก ของ ภกษณ และ สมาทาน สกขาบท ๑๐ ขอ

เหมอน สามเณร ฉะนน ช กบ สาม เณร จง เปนการ ถอบวช คนละ

อยาง กน ปจจบน การ บวช เปน สาม เณร ม ใน บาง ประเทศ เชน

ประเทศ ศร ลงกา

อนง การ บรรล อรหนต ตอง บรรล ดวย ใจ มได อย ใน เพศ

นกบวช ก สามารถ บรรล อรหนต ได เชน ฆราวาส หญง ท บรรล

อรหนต ไดแก พระนาง เข มามเห ส องค หนง ของ พระ เจา พมพสาร

อพ พร ลกสาว เศรษฐ ชาว เมอง สา วต ถ ฯลฯ บรรล อรหนต ใน ขณะ

ยง เปน ฆราวาส สวน ฆราวาส ชาย เชน ทพพะ ชาว แควน มลละ

พาห ยะ ลก พอคา ชาว แควน พาห ยะ โส ปา กะ ผ กำพรา บดา ชาว มคธ

ฯลฯ บรรล อรหนต ใน ขณะ ยง เปน ฆราวาส ได เชน กน

ผ ใด ได รบ ความ สงบ มากๆ คน นน คนรวย ผ ใด สะสม กอง กเลส มากๆ ม รป เสยง กลน รส

โผฏฐพพะ ธร รมา รมณ มากๆ ฟมเฟอย อย ใน กาม สข คน นน เปน คนจน

ม หนทาง ถง หายนะ แนนอน

140 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 141 ๑๔๑ ๑๔๐

๑๗๗. พระ เขา นโรธ สมาบต คำถาม

เมอไร พระ ถง จะ เขา นโรธ สมาบต และ เรา จะ ร ได อยางไร

วา ทาน ออก จาก นโรธ สมาบต จรง

คำ ตอบ

พระ สงฆ ท จะ เขา นโรธ สมาบต ได ประพฤต เหต ปจจย ให

ถง พรอม คอ พฒนา จต จน ม กำลง ของ สต กลา แขง และ อยาง นอย

ตอง เปน พระ อรยบคคล ขน อนาคาม และ ตอง ม จด ประสงค ใน

การ เขา นโรธ สมาบต อาท พระ สงฆ บาง รป เขา น โรธฯ เพอ แสดง

ความ กตญ ตอ ผ ม อปการ คณ เพอ ชวย เหลอ ผ อน ให ม บญ มาก

ขน เพอ ขจด อาพาธ ให หาย ไป ฯลฯ

สวน จะ ร วา เมอไร บคคล จะ ออก จาก นโรธ สมาบต จรง

ตอง ด ท พฤตกรรม ของ ทาน ผ นน จะ เปลยน กลบ มา เปน พฤตกรรม

แบบ คน ปกต

๑๗๘. อย ท เหต ปจจย คำถาม

การ ท จะ ทำได อยาง ท อาจารย แนะนำ ไว นน ตอง ใช ชวง

เวลา ยาวนาน เทาใด หาก เผลอ ทำ ผด พลาด จะ ตอง เรม ตน ใหม

หรอ เปลา ครบ

คำ ตอบ

ไม สามารถ กำหนด ได วา ตอง ใช เวลา ยาวนาน เทาใด ใน

การ พฒนา จต ให บรรล ธรรม ทงน ขน อย กบ ปจจย หลาย อยาง อาท

บญ บารม ท สงสม มา แต อดต ครบา อาจารย ผนำ ฝก กรรมฐาน

ความ ศรทธา ใน การ ฝก ความ เพยร ใน การ ฝก ฯลฯ

ผ ใด ปฏบต ธรรม ไม ถก ตรง ตาม ธรรม หาก ร ปฏบต ผด ทาง

ตอง เรม ตน ฝก ใหม ให ถก ตรง แนวทาง การ บรรล ธรรม จง จะ เกด

ขน ได

อยา เอาแต จะ ชนะ อยาง เดยว เสยง แขง ขน เพราะ จะ เอาชนะ กน ยง แขง ยง แตกหก งาย

ตอง รวม พลงจต ไป อย จด เดยว จง เกด พลง พเศษ จง เหน ธรรม

142 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 143 ๑๔๓ ๑๔๒

๑๗๙. ลด ลง ตาม คณธรรม ท เขา ถง คำถาม

ถา ปฏบต ธรรม เปน ประจำ แต ยง ม ความ ตองการ ทาง

เพศ อย หรอ ความ อยาก อาหาร ตองการ เกยรต ปฏบต มาก

เขาๆ จะ ทำให สง เหลา น จาง คลาย หรอ ไม อยางไร

คำ ตอบ

ผ ใด ปฏบต ธรรม แลว เขา ถง มรรคผล แหง ธรรม ท

ประพฤต ได กาม ราคะ ( ความ ตองการ ทาง เพศ ความ อยาก

บรโภค อยาก ม เกยรต ฯลฯ ) ยอม ลด นอย ลง ตาม คณธรรม ท เขา

ถง และ กาม ราคะ จะ หมด ไป เมอ จต บรรล ความ เปน อนาคาม

๑๘๐. ไม ผด ศล คำถาม

การ กน - ใช นำ ผง ท เรา ซอ มา เรา ผด ศล ขอ ไหน บาง หรอ

ไม

คำ ตอบ

ไม ผด ศล

๑๘๑. ไม แนะนำ ให ประพฤต คำถาม

อาจารย สามารถ เขา ฌาน ด สถานการณ บาน เมอง ใน

อนาคต ได หรอ ไม ถา ได จะ ให พวก เรา เตรยม ตวอยาง ไร ชวย บอก

ดวย

คำ ตอบ

การ เขา ฌาน เปน เรอง ของ ผ ม ความ ชำนาญ ใน สมาบต

๘ ผ ใด เอา จต ไป ของ อย กบ เรอง เหลา น ยอม นำพา ชวต ไป ส ความ

หลง ( โมหะ ) ดวย เหต น ทาน เจา คณ โชดก จง หาม ม ให ผ ตอบ ปญหา

สนใจ ใน เรอง เหลา น ฉะนน ผ ถาม ปญหา และ พรรค พวก ไม ควร

เพม ความ หลง ให ม กำลง มาก ยง ขน เพราะ นน เปน เหต นำ ชวต ไป

ส การ เกด เปน สตว เดรจฉาน ใน วน ท ตอง ทง ขนธ ลาโลก

ผ จะ ไป นพพาน ตอง ไมม อะไร ของ สก อยาง รป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ ก ไม ของ

ตอง เปน ผ เลยง งาย กน งาย อย งาย นอน งาย ม แต งายๆ มน ก ไม ของ

144 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 145 ๑๔๕ ๑๔๔

๑๘๒. แจก ให เปน ทาน คำถาม

เมอ ม การ แจก อาหาร และ นำ แต ม บาง คน เอา ขวด มา

กรอก นำ หรอ เอา อาหาร กลบ จะ บาป ไหม

คำ ตอบ

อาหาร และ นำ ท ผ ม จต ศรทธา แจก ให เปน ทาน แลว ผรบ

แจก ทาน ( ปฏ คา หก ) จะ นำ ไป บรโภค หรอ ใชสอย ณ ท ใดๆ ยอม

ไมม บาป เกด ขน

๑๘๓. อยาก คน ละอยาง คำถาม

เกด ปญหา ใน ชวต เนองจาก อยาก ปฏบต ธรรม แต ผ ม

พระคณ อยาก ให รบ ราชการ จะ ทำ อยางไร

คำ ตอบ

ผ ม พระคณ อยาก ( ตณหา ) ให ผ ถาม ปญหา รบ ราชการ

เปน ความ อยาก ของ ผ ไมร จรง ท ไป กาว ลวง ใน ชวต ของ ผ อน ผ ไม

สนอง ตณหา ของ ผ อน ไม ถอวา บาป

๑๘๔. เรอง ของ เขา คำถาม

การ แผ เมตตา หาก เจา กรรม นายเวร ไม อโหสกรรม ให จะ

เกด ภย แก ผ แผ เมตตา หรอ ไม

คำ ตอบ

หาก จต ม เมตตา อย จรง เมอ แผ เมตตา ให กบ เจา กรรม

นายเวร แลว เขา ไม อโหส ให ก เปน เรอง ของ เขา ไฟ ก ด ยา พษ ก ด

ศสตรา ก ด ไม สามารถ ทำ อนตราย กบ ผ ม เมตตา ได

๑๘๕. ผด ศล แปด หรอ ไม คำถาม

แตง ตว แตง หนา แต คด วา ไม เปนการ ยวยวน ใคร ถอวา

เลยง บาล ผด ศล แปด หรอ ไม

คำ ตอบ

การ แตง หนา แตง ตว แม มได ม เจตนา ยวยวน ให ใจ ของ ผ

พบเหน เกด ราคะ แต ผ แตง หนา แตง ตว ม จต เปน ทาส ของ ความ

สวย ความ งาม ยง ถอวา ผด ศล ๘ อย

146 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 147 ๑๔๗ ๑๔๖

๑๘๖. สมภเว ส อบต คำถาม

อายขย เฉลย มนษย ๗๕ ป ถา ตาย กอน จะ ไป อย ท ใด

คำ ตอบ

ผ ท ตาย ดวย เหต แหง อป ฆาตกรรม กอน ครบ อายขย ผ นน

ตอง อบต เปน สมภเว ส อย ณ ท ตาย แต รป นาม ท เปน ทพย นน อาจ

ถก นำพา ไป อย ณ ท แหง ใหม ได

๑๘๗. จต ฟงซาน และ หลด บอย คำถาม

ม อบาย ฝก จต อยางไร ถา ตอง ทำงาน ใน คน หม มาก ม เรอง

วนวาย ทำให จต ฟงซาน และ หลด บอย

คำ ตอบ

รกษา ศล ๕ ให ม อย กบ ใจ กอน นอน สวด มนต ตอ ดวย

การ เจรญ อา นา ปาน สต ( “ พธ โธ ” ) แลว อทศ บญ กศล ให เจา กรรม

นายเวร ผ ม อปการ คณ อมนษย ท ม ปฏสมพนธ ฯลฯ ไป เรอยๆ

แลว โอกาส ท จต จะ หยด ฟง ยอม เกด ขน ได

๑๘๘. ขอ ไม เกด เปน ลก อก คำถาม

บดา ของ หน ชอบ มก โกรธ บาง ครง หน คด วา ชาต หนา ขอ

ไม เกด มา เปน ลก ทาน อก จะ บาป มาก ไหม คะ

คำ ตอบ

ความ คด เชน น ไม เปน บาป แต จะเปน บาป หาก ม จต คด

อกศล และ ไม ประพฤต จรยธรรม ลก ท ด ตอ ทาน

๑๘๙. ถอวา ให อภย หรอ ไม คำถาม

การ ให อภย ม ขอบเขต แค ไหน เชน ยง ไม พอใจ แต ไม

ทำราย ถอวา ให อภย หรอ ไม

คำ ตอบ

ผ ใด ม จต ยง ไม พอใจ ตอ ผ ท ทำเหต ขดใจ ยง ไม ถอวา

เปนการ ให อภย

148 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 149 ๑๔๙ ๑๔๘

๑๙๐. ทำ ดวง ให ด คำถาม เรา จะ ทำ ดวง ของ เรา ให ด ได อยางไร คำ ตอบ ผ ใด บำเพญ ทาน อย เสมอ ม ศล บรสทธ และ ม อย ครบ กบ ใจ ทก ขณะ ตน และ ปฏบต จตตภาวนา เนอง นตย เมอ ใด กศล กรรม ให ผล แลว ผ นน ดวง ด แนนอน

๑๙๑. เหน ผด จาก ธรรม คำถาม เมอ เรา ตาย จต ทง ขนธ แลวไป ปฏสนธ ใน ราง ใหม เหน วา จต ม ตว ตน อยาง น เปน มจฉาทฐ หรอ ไม และ สมพนธ กบ การ ละ สกกาย ทฐ หรอ ไม อยางไร เพราะ ไดยน มา วา สรรพ สง ใดๆ ลวน ไมม ตว ตน คำ ตอบ วเคราะห จาก คำถาม คำ วา “ ปฏสนธ ใน ราง ใหม ” หมาย ถง ตาย จาก มนษย แลวก ลบ มา เกด เปน มนษย อก ครง แม ยง ไม ตาย หาก เหน วา จต ม ตว ตน ถอวา เหน ผด ใน ทาง ธรรม แลว ผ ใด ม จต เปน มจฉา ทฏฐ ผ นน ไม สามารถ ละ สกกาย ทฏฐ ให หมด ไป ได

๑๙๒. อยาง ไหน ด กวา คำถาม นง สมาธ กบ การ สวด มนต อยาง ไหน ด กวา กน เพราะ ถา สวด มนต มาก ก ม เวลา นง สมาธ หรอ ปฏบต ธรรม นอย ชวย แนะนำ ดวย คำ ตอบ การ สวด มนต เปนการ พฒนา จต ให ม สต เบอง ตน การ นง สมาธ เปนการ พฒนา จต ให ม กำลง สต เขม แขง ยง ขน ผ ใด ปฏบต เชน น ได ถอวา ปฏบต ด ทง สอง อยาง คอ ด ขน ตน กบ ด ขน กลาง และ หาก พฒนา จต ให เกด ปญญา เหน แจง ( วปสสนา ภาวนา ) ได แลว นน นบ วา ด ขน สงสด

๑๙๓. ผทรง ความ บรสทธ คำถาม คน ท ตาย แลว ไม ตอง มา เกด เรยก วา อะไร คำ ตอบ คน ท ตาย แลว ไม ตอง มา เกด หาก หมาย ถง จต ท ไมม อวชชา ครอบงำ เรยก บคคล เชน น วา “ ผทรง ความ บรสทธ ” ม จต หาง ไกล กเลส และ บาป ธรรม คอ พระ อรหนต ท ทง ขนธ แลว (อน ปาท เส สนพ พาน )

150 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 151 ๑๕๑ ๑๕๐

๑๙๔. สมาธ ลอค คำถาม ถา เกด อา กา รส มาธลอค จะ แกไข อยางไร คำ ตอบ แก ปญหา “ สมาธ ลอค ” ตอง เตม กเลส ให กบ จต หรอ หาก เกด สมาธ ลอค จน เปน เหต ทำให สขภาพ กาย เสอม จน จต ใช ทำงาน ไม ได ตอง นำ เขา โรง พยาบาล ให แพทย เยยวยา รกษา รางกาย ให

๑๙๕. ตกงาน คำถาม แม จะ ถอศล หา แต ก ตอง ตกงาน การ ตกงาน เกด จาก บคคล อน เรา จะ แกไข อยางไร ด คำ ตอบ ด คำ ตอบ ใน ขอ ๑๙๐ . และ ตอง พฒนา ตว เอง ให เปน คน เกง คอ ม ความ ร ม ความ สามารถ เหนอ ผ อน พรอม กบ พฒนา ตว เอง ให ม คณธรรม ดวย การ ประพฤต จรยธรรม ท เกยวของ อาท จรยธรรม ลก จรยธรรม พลเมอง จรยธรรม ผ ปฏบต งาน ฯลฯ

๑๙๖. ม จรง หรอ ไม คำถาม

เจา กรรม นายเวร ม จรง หรอ ไม

คำ ตอบ

ม จรง ครบ หาก ผ ถาม ปญหา ประสงค จะ พสจน ทำได ไม

ยาก เชน ประพฤต ละเมด วนย จราจร ดวย การ ขบ รถ สวน ทาง เอา

นำ สาด คน ท เดน ผาน เอา กอน ดน ขวาง ปา สนข ด ท เขา เลยง ไว เฝา

บาน ฯลฯ

๑๙๗. จดหมาย ลก โซ คำถาม

ได รบ จดหมาย ลกโซ ตอง ปฏบต ตาม นน หรอ ไม

คำ ตอบ

นอกจาก ไม ปฏบต ตาม แลว ยง สามารถ โยน ทง ลง ตะกรา

ได โดย ไม เกด ความ วบต ใดๆ ตาม ขอความ ท เขยน ไว ใน จดหมาย

อก ดวย

152 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 153 ๑๕๓ ๑๕๒

๑๙๘. เหน แจง ใน ความ อยาก คำถาม

ตว กเลส คอ “ อยาก ” ใช ไหม ถา เรา กำจด มน ได จะ เหน

แจง ใช หรอ ไม

คำ ตอบ

ใช ความ อยาก เปน เพยง กเลส ชนด หนง เทานน ผ ใด

กำจด ความ อยาก ให หมด ไป จาก ใจ ได แลว ถอวา ม ปญญา เหน แจง

ใน เรอง ของ ความ อยาก เทานน

๑๙๙. โรค ประจำ ตว คำถาม

ผ ท ม โรค ประจำ ตว เชน มะเรง ความ ดนโลหต สง เกยว

กบ กรรม ใน อดต หรอ ปจจบน อยางไร

คำ ตอบ

เปน ได ทง กรรม จาก อดต และ กรรม ท ทำ ใน ปจจบน

๒๐๐. ปฏบต แม สาม คำถาม จะ ทำใจ อยางไร เมอ ตอง มา ปฏบต แม สาม อาย ๘๑ ป ทำให เรา ไมม เวลา เปน ของ ตว เอง คำ ตอบ ตราบ ใด ท บคคล ยง ม ลม หายใจ เขา - ออก อย การ ชวย เหลอ ผ อน ใน ทาง ท ถก ตอง ชอบ ธรรม ถอวา เปน บญ เปน ความ ด ท สามารถ สง ผล ขาม ภพ ขาม ชาต ได ผ ร จง ไม ปฏเสธ ทำความ ด ใน ทก รป แบบ การก ระ ทำ ใด ไม ผด กฎหมาย ไม ผด ศล ไม ผด ธรรม ถอวา เปน ความ ด ทำ สงสม เปน ปจจย เดน ทาง ส สคต

๒๐๑. เจา กรรม นายเวร ของ พอ แม คำถาม ลก สามารถ แผ เมตตา ให เจา กรรม นายเวร ของ พอ แม ตนเอง ได หรอ ไม คำ ตอบ ผ ใด ม เมตตา ผ นน ไม โกรธ ไม อาฆาต ไม หงดหงด ไม เบอ หนาย ฯลฯ หาก ผ ถาม ปญหา มนใจ วา ตนเอง ม เมตตา อย กบ ใจ สามารถ แผ เมตตา ให กบเจากรรมนายเวรของ พอ แม ได สวนเขาจะรบหรอไมเปนอกเรองหนง

154 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 155 ๑๕๕ ๑๕๔

๒๐๒. ความ ฝน คำถาม

บาง ครง ม ความ รสก วา เหตการณ น เรา ได เคย เจอ มา แลว

จาก ความ ฝน เกด จาก อะไร คะ

คำ ตอบ

เกด จาก สญญา เกา ท จต เกบ บนทก ไว แต อดต เมอ ม เหต

ปจจย ลงตว สญญา เกา จง แสดงออก ใน รป ของ ความ ฝน ( นมต )

๒๐๓. จตสำนก คำถาม

ปถชน ใช พลงจต ๗ % จะ ทำ อยางไร เพอ จะ ใช ท เหลอ

๙๓%

คำ ตอบ

ปถชน สามารถ ใช พลงจต ได เทา ท ตน ม คอ ใช พลงจต ท ม

สต คม ได รอย ละ ๗ สวน ท เหลอ อก รอย ละ ๙๓ เปนการ ใช จต ท

ไมม สต คม ( ขาด สต ) ผ ใด ประสงค จะ ใช จต ท ม สต คม ให มากกวา

น ตอง พฒนา จต ให ม สต เพม ขน ดวย การ ปฏบต สมถ ภาวนา

๒๐๔. ศลขอส คำถาม จะ ทำ อยางไร ถง จะ รกษา ศล ขอ ส ได สมบรณ เพราะ ม ราย ละเอยด มาก คำ ตอบ ทำใจ ให ม สจจะ ได เมอ ใด ศล ขอ ส ยอม ประพฤต ได งาย

๒๐๕. อารมณ วาง คำถาม ทำ อยางไร อารมณ ท ไม ปรง แต งจะ เกด ขน ได และ ร ได อยางไร วา จต เขา ถง ธาต ร ถา อารมณ นอย ลง จน ไม เหลอ จะ ทำ อยางไร ตอ ไป คำ ตอบ ผ ถาม ปญหา ม ความ ประสงค ไม ให จต เกด อารมณ ปรง แตง สามารถ ทำได สอง วธ คอ พฒนา จต ( สมถ ภาวนา ) จน จต บรรล ฌาน ท ส ได แลว ความ ม จต เปนก ลาง ( อเบกขา ) ยอม เกด ขน หรอ อก วธ หนง ตอง พฒนา จต ให เกด ปญญา เหน แจง ( วปสสนา ภาวนา ) แลว ใช ปญญา เหน แจง พจารณา ทก สง ท เขา กระทบ จต จน เหน วา ทก สง เปน ไป ตาม กฎ ไตรลกษณ จต จง ปลอย วาง สง ท เขา กระทบ แลว วาง จาก การ ปรง อา รมณ ใดๆ ได

156 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 157 ๑๕๗ ๑๕๖

๒๐๖ . ลก ไมร อะไร

คำถาม เรยน ดร . สนอง ว รอ ไร ดฉน ม ความ กงวล คอ เมอ ประมาณ สอง สาม ป ท ผาน มา ดฉน ได ย ให แม เขา วด ถอศล ปฏบต ธรรม เพราะ วา แม เปน คน ทกข มาก เครยด และ พยาบาท รวม ทง เคย ได ทำกรรม ไม ด ไว มากมาย ( ตงแต เกด มา ดฉน เหน ทาน ทำบาป หลาย อยาง โดย ไมร ตว โดย เฉพาะ ผด ศล ขอ สาม และ เคย ทำแทง บตร ถง สอง ครง ) ดฉน เปน คน ชอบ ธรรมะ และ ศกษา มา ตงแต วย รน ก ไม ได ปฏบต อะไร มากมาย แต กได อาน หนงสอ ธรรมะ ตางๆ และ ม ความ เขาใจ ประมาณ หนง คอ สามารถ ประคอง ชวต ให ดำเนน ไป อยาง ราบ รน และ ประกอบ ดวย ศล ธรรม จน ม ความ สงบ รมเยน ด ก อยาก ให แม ได เปน อยาง น บาง ใน ทสด แม ของ ดฉน ก ได ไป ปฏบต ธรรม และ ถอ ศล คลายๆ ช พรหม ณ ดฉน ก ม ความ ยนด และ อนโมทนา ใน เบอง ตน ก คอย สง เสย คา ใช จาย ราย เดอน ให ตาม ปกต วสย ลก ท ควร ทำ และ คอย โทร ไป เชค อย เรอยๆ วา ปฏบต ถก ทาง กาวหนา ด หรอ ไม อยางไร เพราะ ตว เอง ก ทราบ อย วา ทาน ไม คอย ปกต ทาง ดาน จตใจ เทาไร ( คอ นา จะ เปน คลายๆ โรคประสาท แต ไม เคย ไป หา หมอ เพราะ ไม ได ม อา การ รายๆ แต คลายๆ หลง ผด ไม อย ใน โลก ความ เปน จรง แต โดย ทวไป ปกต คลาย คน ทวไป หาก ไม ทราบ มา กอน จะ ไมม ทาง ร ได เลย ตว ทาน เอง ก ไม ยอมรบ วา เปน อาการ อยาง น )

จน ได ฟง ทาน เลา เรอง อภ น หาร ย ตางๆ ทาน ชอบ วา พระ

หรอ ช ทาน อน วา เปน มาร รป ไหน ปฏบต เครง ทาน ก วา เปน เทพ ม

การ ระลก ชาต และ หมกมน ใน เรอง ตางๆ เหลา น รวม ถง เรอง ภย

พบต นำ ทวม โลก ตางๆ ( ซง เรอง เหลา น ดฉน ก ไม ได เถยง วา มน ไมม

จรง เพราะ ก เคย อาน มา เหมอน กน แต ม ความ สงสย อยาง มากวา

ทาน ปฏบต ไม ถก ทาง เพราะ มน ไม เปน ไป เพอ การ ปลอย วาง เลย

ยง ทำ ยง ยด มน อดต ชาต ) ลาสด ท ทำให ดฉน กงวล อยาง หนก คอ

ทาน บอก วา ทาน เปน เนอ ค กบ พระ อาจารย เจา สำนก ปฏบต ธรรม

ทำให ดฉน กลว เหลอ เกน วา มน จะ นอก รป นอก รอย ท ควร แม แค

เพยง คด หาก พระ ทาน เปน พระ ปฏบต ด จะ ยง บาป ไป กน ใหญ ใช

ไหม คะ ดฉน อยาก ถาม อาจารย วา

๑ . จะ ม หนทาง ชวย แม ได อยางไร บาง เพราะ พด ไป ปราม

ไป ทาน ก ไม เชอ ซก เทาไร ตอน แรก ก เชอ กน ด ตอน หลง ทาน คด วา

ตว เอง เกง มาก แลว ลก ไมร อะไร ก เลย ไม ฟง ( ซง จรงๆ ก สบสน วา

ตว เอง คง ไมร อะไร จรงๆ หรอ เปลา )

๒ . การ ท ดฉน ผลก ดน ให แม ไป ปฏบต ธรรม แต มน กลบ

กลาย เปน แบบ น ไป ดฉน บาป ไหม

๓ . แลว ตว แม เอง หาก กระทำ อกศล จต กบ พระ ผ ปฏบต

ด ( โดย สมมต วา ทาน ม อาการ ทาง จต และ ไมร วา ตว เอง กำลง ทำ

ผด ) แม จะ บาป ไหม คะ

ขอบพระคณ อาจารย ลวง หนาท ชวย ช ทาง สวาง ให

158 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 159 ๑๕๙ ๑๕๘

คำ ตอบ

( ๑ ) บคคล ม ชวต เปน ของ ตว เอง ไมม ใคร สามารถ แกไข

เสน ทาง เดน ของ ชวต ให กบ ใคร ได เวน ไว แต วา เจาของ ชวต ตอง

ปรบปรง แกไข ชวต ดวย ตว เอง ฉะนน สง ท ผ ถาม ปญหา ใน ฐานะ ลก

ได พยายาม ชวย เหลอ แม ดวย การ แนะนำ แม ให ไป ปฏบต ธรรม นน

ทำ ถก ตอง แลว แต วบาก กรรม ของ แม ยง จำเปน ตอง ชดใช ดวย

การ ม จต เปน ทาส ของ ความ เหน ผด ซง ลก ไม สามารถ ชวย เหลอ

ได ควร ตอง ปลอย วาง และ หาก ผ ใด ยง เอา เรอง ของ คน อน มา เปน

ภาระ ให กบ ใจ ของ ตว เอง ผ นน ยง ได ชอ วา เปน ผ ร ไม จรง

( ๒ ) บาป ใน ฐานะ เปน ผ รวม กระบวน กรรม จะ พน บาป เชน

น ได ตอง พฒนา จต วญญาณ ของ ตว เอง จน เปน อสระ จาก วบาก

กรรม ของ ผ เปน แม นน คอ จต ม กำลง สตสมปชญญะ กลา แขง จน

สามารถ ปลอย วาง ผล กรรม ของ คน อน ได แลว จต เขา ส ความ วาง

เปน อเบกขารมณ เปน เครอง วด

( ๓ ) เพยง แค ความ คด ท เปน อกศล ก บาป แลว และ หาก ไป

ประพฤต อกศล กรรม จน สำเรจ ดวย กาย เทากบ เปนการ ตอกยำ

บาป ให ม กำลง มาก ยง ขน

๒๐๗ . คำถาม ตอ เนอง

คำถาม

กราบ เรยน ทาน อาจารย สนอง ท เคารพ

ขอ อนญาต รบกวน สอบถาม อาจารย เพม เตม ( หลง จาก

ได รบ ความ เมตตา จาก อาจารย ชวย ชแนะ ใน ขอ ท ๑๑๔ และ ๑๒๒

ของ สนทนา ธรรม เลม ท ๑๒ ) ดงน ครบ

๑ . ตอน น ใน การ ปฏบต แตละ ครง ผม ม ความ รสก วา

ใช เวลา นอย ลง กวา เดม ใน การ ท จต จะ เรม นง พยายาม จะ ไม ไป

กำหนด วา จะ ตอง ไป ให ถง อารมณ ท เขา ถง ตาม ท อาจารย แนะนำ

( แรกๆ มน ก ยง อยาก ถง ตาม ท มน เคย ปรากฏ วา กลาย เปน เพง

เกน แลว เครยด ไป เลย ) พยายาม วางใจ ให สบาย เพราะ หลาย

ครง ท ปฏบต รสก วา ถา เรม แบบ น เดยว ก ไป ถง ตรง นน เอง ได ด ขน

ผม เขาใจ วา คลายๆ กบ เรา จะ กระโดด ไป เกาะ อะไร ท สง ขน ไป ถา

กำลง แขน ( สต ) ไมม ถง เกาะ ได ก อย แปบ เดยว เดยว ก ตกลง มา ท

เดม เปนการ เขาใจ ถก หรอ ไม ครบ

๒ . ลาสด ใน การ ปฏบต ขณะ ท นง ปฏบต อย สภาวะ ท

รสก วา คลายๆ ขนลก ก ไม เชง แต เยน วบวาบ ทว ตว ( กำหนด ร แต

ไม ตกใจ พยายาม ไม สนใจ ) หลง จาก นน เหมอน จต ม ท เกาะ อย

กบ อะไร สก อยาง หนง ตาม ท เรา กำหนด นง มากกวา เดม และ อย

ได นาน ขน ความ คด ม บาง แต เห มอ น จางๆ โผล มา แลว ก หาย ไป

เหมอน วา จะ สนใจ ท ความ นง มากกวา ( ความ คด ไม เขม ขน เหมอน

ถา ตง สต แลว ไม หวง ใคร ใคร จะ เปน ใคร จะ ตาย มน เรอง ของ เขา

เรอง ของ เรา มหนา ท ภาวนา

160 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 161 ๑๖๑ ๑๖๐

ตอน แรก ๆ ) แต ความ รสก เมอย ขา ยง รสก อย สภาวะ น กำลง เกด

อะไร ขน เรยก วา อะไร ครบ และ ตอง ปฏบต อยางไร ตอ ครบ

กราบ ขอบพระคณ ทาน อาจารย ครบ

คำ ตอบ

( ๑ ) ความ อยาก เปน ตณหา ถา ยง กำจด ความ อยาก ให พน

ไป จาก ใจ ไม ได การ พฒนา จต ให เกด สต และ ปญญา เหน แจง จะ ยง

ไม เกด ขน นน คอ จต ม กำลง สต ไม กลา แขง ดง ท เขาใจ นน

ถก ตอง แลว

( ๒ ) ใน ขณะ ปฏบต จตตภาวนา อารมณ ใด เกด

ขน แลว ไม สนใจ เรยก วา ความ หลง (โมหะ ) ได

เกด ขน แลว ถอ เปนการ ปฏบต ธรรม ผด ทาง

ทก อารมณ ท เกด ขน ตอง ม สต ระลก ได ทน แลว

ใช จต ตาม ด จน เหน วา อารมณ ท เกด ขน ดบ ไป ตาม กฎ

ไตรลกษณ อยาง น จง จะ เรยก วา ปฏบต ธรรม ถก ทาง

ความ รสก เมอย ท ขา ยง ปรากฏ ให สมผส ได แสดง วา

กำลง สต ไม กลา แขง จง ไป รบ เอา อารมณ เมอย เขา มา ม อำนาจ

เหนอ ใจ วธ แกไข ตอง กำหนด วา “ เมอย หนอ ๆๆๆ ” ไป เรอย ๆ จนกวา

ความ เมอย จะ หมด ไป แลว ดง จต กลบ มา ส องค บรกรรม เดม

๒๐๘ . ไมม โชค เรอง งาน

คำถาม

ดฉน ม คำถาม รบกวน ทาน ดร . สนอง ชวย ให ความ

กระจาง ดวย คะ

๑ . ม ความ จำเปน ท จะ ตอง ประกอบ อาชพ ท เสยง ตอ

กฏ หมาย และ หลก เลยง ได ยาก เพราะ สนคา นน ถก ผลต ตาม

ความ ตองการ ของ ลกคา ทราบ วา อยางไร กอ บาป และ ผด ศล

แนนอน เรา ไม อยาก ทำงาน น และ ไม เตมใจ รบ แต จำเปน ตอง ทำ

ไม ทราบ วา ควร อธษฐาน จต อยางไร เพอ จะ ได ไม ตอง ม อาชพ ท เปน

มจฉาทฏฐ คะ และ เรา ทำกรรม แบบ ไหน มา จง ตอง มา ประกอบ

อาชพ แบบ น

๒ . ดฉน เปน คน ท ไมม โชค เรอง งาน เลย คะ ตงแต เรยน

จบ หา งาน เกอบ ป งาน ท ได ก เปน ธรกจ ของ คน ใกล ชด ทำได แปด

เดอน เทานน จาก นน ก วาง ไป ส เดอน ได งาน ใหม เปน งาน ท เพอน

แนะนำ มา คะ ทำได สอง ปก วา ก เบอ สวน งาน ท สาม ก ทำได แค สอง

เดอน เทานน เปน งาน ท เพอน แนะนำ อก ก ออก มา อก ( ทง สาม ท น

เรา เปน คน ตดสน ใจ ลา ออก เอง ) และ สมคร งาน ไป ก มก จะ ไม ถก

เรยก , หรอ ถา ได งาน แลว ทำ ไป ได ไม นาน ก เบอ อยาก เปลยน งาน

เนองจาก ทาง บาน ม ธรกจ เลย ไม ลำบาก เรอง ปจจย แต เรา กอ

อยาก ม งาน ท เรา คด วา ทำ แลว ชอบ และ รก กบ งาน นนๆ แต ก ยง

หาไม เจอ ไม ทราบ วา เปน เพราะ อะไร และ ควร แกไข อยางไร คะ อวชชา คอ ความ ไมร ถา ร อย เปน วชชา

162 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 163 ๑๖๓ ๑๖๒

๓ . หน มา ปฏบต ธรรม มาก ขน รสก ด และ คด วา จะ ทำ ตอ

ไป เรอย ใช การ บรกรรม ยบ - พอง หนอ และ อา นา ปาณ สต แต

จต ยง ซด สา ยมากๆๆๆ ไม ทราบ วา ควร ทำ อยางไร ด คะ ( เคย อาน

พบ วา ให เอา อสภ กรรมฐาน มา เปน อารมณ แต กำหนด ไม เปน คะ )

รบกวน แนะนำ ดวย คะ

ขอ อำนาจ คณ พระ ศร รตนตรย จง ปก ปก คมครอง รกษา

ให ทาน ดร สนอง ม สขภาพ แขง แรง และ ม ความ สข นะ คะ

ขอบ คณ มากๆ คะ

คำ ตอบ

( ๑ ) คน ท ม อาชพ เปน มจฉา อาชวะ เมอ ร แลว ยง ประกอบ

อาชพ นน ตอ ไป เทากบ เปนการ สงสม บาป ให ม กำลง มาก ยง ขน

หาก เมอ ใด กำลง ของ บาป ให ผล ผ ทำบาป ตอง รบ ผล ของ อกศล

วบาก นน

อธษฐาน จะ ไม เขาไป ยง เกยว กบ มจฉา อาชวะ สามารถ

อธษฐาน ได แต คำ อธษฐาน จะ เปน จรง ได ตอ เมอ ตอง ประพฤต

เหต ให ถก ตรง คอ เลก ทำ อาชพ ปจจบน แลว หน ไป ทำ อาชพ ท ไม

ผด ศล ไม ผด ธรรม

สวน เหต ท ตอง มา ประกอบ มจฉา อาชวะ อย ใน ปจจบน

เปน เพราะ อดต เคย ทำ อาชพ ทศล มา กอน

( ๒ ) การ หา งาน ท ชอบ กบ ใจ ของ ตว เอง และ ได งาน

ชนด นน มา ทำ เปน อาชพ ตอง พฒนา ตว เอง ให เปน คน เกง คอ ม

ความ ร ม ความ สามารถ ใน งาน นน ตอง พฒนา ตว เอง ให เปน คน

ด ม คณธรรม ม ความ กตญฯ ตอ ผ ม พระคณ และ สดทาย

ตอง พฒนา ตว เอง ให มด วง ด ดวย การ ประพฤต บญ กรยา วตถ

๑๐ อย เนอง นตย จน อานสงส ของ บญสง ผล ได เมอไร แลว ความ

ปรารถนา ขาง ตน จะ สมฤทธ ผล ปญหา ม อย วา จะ ประพฤต ได ไหม

( ๓ ) ปฏบต ธรรม แลว จต ยง ซด สาย “ มาก ๆๆๆ ” นน ถก

ตอง แลว เหต เปน เพราะ ปฏบต ธรรม ไม สมควร แก ธรรม การ จะ

แก ปญหา จต ซด สาย ( ขาด สต ) ให ได ผ ปฏบต ธรรม ตอง ทำใจ ให ม

ศล ๕ สถต อย กบ ใจ ให ได ทก ขณะ ตน เลอก เอา บท กรรมฐาน เพยง

หนง อยาง มา เปน องค บรกรรม และ สดทาย เรง ความ เพยร ใน การ

ปฏบต ให ตอ เนอง ยาวนาน ผล สำเรจ ใน การ ปฏบต ธรรม จง จะ เกด

ขน ได

๒๐๙ . อาหาร ด วย เดก

คำถาม

กราบ เรยน ทาน อาจารย อยาก จะ ถาม เกยว กบ เรอง

การ ทำให เรยน หนงสอ ด นะ ครบ

๑ . ท อาจารย บอก วา ให กน โปรตน กบ ไข มน เยอะๆ

จะ ได ไป เลยง สมอง กน แบบ ฝรง จะ ได หว ด ขอ ถาม วา ผม กน

ไข มน เยอะๆ โดย กน อาหาร ฝรง คอ พวก mcdonald กน เฟ รน

164 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 165 ๑๖๕ ๑๖๔

ฟาย (มน ฝรง ทอด ) จะ ได มย ครบ และ พวก พซซา kfc ดวย ครบ เพราะ ผม เหน วา มน ม โปรตน กบ ไข มน เยอะ ด หรอ ถา ไม ควร กน อะไร ด ผม อาย ๒๔ ครบ และ นอง ๑๘ ป ครบ ๒ . โปรตน กบ ไข มน ควร กน เยอะๆ เพอ ไป บำรง สมอง ได ควร กน ถง อาย ประมาณ เทา ไหร ด ครบ แลว จง หน ไป กน ผก แทน ๓ . อาจารย บอก วา จะ เรยน ด ตอง ทำ จต ให วาง ๑๐ - ๑๕ นาท ขอ ถาม วา ทำ จต ให วาง คอ ไม คด อะไร เลย นง หลบตา เฉยๆ หรอ วา กำหนด พอง หนอ ยบ หนอ ด ครบ ถา อาจารย ม คำ แนะนำ เกยว กบ การ เรยน ชวย บอก เพม เตม หนอย นะ ครบ ขอบคณ อา จาร ย มากๆ ครบ ขอ ให อาจารย สขภาพ แขง แรง อย ชวย เพอนๆ มนษย ตอ ไป นานๆ ครบ คำ ตอบ ( ๑ ) ตวอยาง อาหาร ท บอก เลา ไป อดม ดวย โปรตน และ ไข มน บรโภค แลว ด กบ ผ มอาย อย ใน ชวง วย เดก ( ๒ ) อาหาร ท อดม ดวย ไข มน และ โปรตน ควร รบ ประทาน ใน ชวง วย เดก คอ มอาย แรก เกด จนถง อาย ๑๕ ป เมอ ยาง เขา ส วย รน ควร ลด บรโภค อาหาร ท เปน โปรตน และ ไข มน ลง โดย เพม พช ผก ผล ไม ให มาก ขน สวน อาหาร ท ให พลงงาน เชน ประเภท คารโบไฮเดรต บรโภค พอ ประมาณ นกกฬา ท ใช พละ กำลง มาก สามารถ บรโภค อาหาร คารโบไฮเดรต ได มาก ตาม ความ ตองการ ใช พลงงาน ของ รางกาย ได ( ๓ ) คำ วา จต วาง หมาย ถง จต ท วาง จาก การ รบ สง กระทบ ภายนอก เขา มา ปรง อารมณ เชน จต ท ตง มน เปน สมาธ ใน ฌาน

ท แนะนำ วา ผ ใด ประสงค จะ เรยน ได ด ตอง ทำ จต วาง นน หมาย ถง พฒนา จต ให ม สต จน จต ตง มน เปน สมาธ แลว คลน สมอง จะ เปลยน ความถ มา อย ใน ชวง ความถ คลนสน สง ผล ให ความ จำ เพม ขน เปน อตโนมต ทำให เรยน เกง

๒๑๐ . อจนไตย คำถาม กราบ เรยน อาจารย ผม ได ฟง ซด ของ อาจารย และ อาน สนทนา ภาษา ธรรม ขอ เรยน ถาม อาจารย เกยว กบ คน สตว สงของ ดน นำ ลม ไฟ เกด แก เจบ ตาย จต กบ กาย กฎ แหง กรรม กฎ เกณฑ ตางๆ ศล สมาธ ภาวนา การ ม โลก ม ระบบ สรยะ ม กา แลค ซ ม จกรวาล สง ท กลาว มา เกด ขน ได อยางไร ใคร เปน ผ ให กำเนด เปน ผ สราง และ เพอ อะไร กราบ ขอบคณ อาจารย มา ลวง หนา ครบ คำ ตอบ ทงหมด ท ถาม ไป วา สง ตาง ๆ เหลา นน เกด ขน ได อยางไร ใคร เปน ผ ให กำเนด ใคร เปน ผ สราง และ เพอ อะไร เปน สง ท ไม ควร คด ( อจนไตย ) และ มใช วถ แหง การ พน ทกข ตอง ขออภย ไม ตอบ

166 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 167 ๑๖๗ ๑๖๖

๒๑๑ . อรยาบถ ไม สป ปา ยะ

คำถาม กราบ เรยน อาจารย สนอง ว รอ ไร หน ได ไป ฝก วปสสนา กรรมฐาน ท คณะ ๕ ท อาจารย แนะนำ แลว คะ แต หน ประสบ ปญหา หลาย อยาง ขอ เรยน ถาม อาจารย ดงน คะ ๑ . หน ไม สามารถ นง สมาธ ได นาน อาจ เนองจาก สรระ ของ หน เอง คอ หน เปน คน ตว อวน เตย ขา จง สน และ ใหญ หน จะ ปวด ขา มาก เวลา นง จต จง ฟง มาก เพราะ ไมม สมาธ อย แลว ปวด ขา และ รสก เหมอน จะ หงาย ทอง ดวย แต หน รสก ด และ ม สมาธ กวา กบ การ เดน จงกรม หน จะ เดน จงกรม อยาง เดยว ได ไหม คะ ๒ . หน ม โอกาส ไป ฝก มา ๔ ครง แลว ครง แรก รสก ปวด หว เลก นอย ครง ท ๒ รสก โลง สบาย ครง ท ๓ รสก ปวด หว ครง ท ๔ รสก ปวด หว มากกวา ครง อนๆ เปน เพราะ อะไร หน ควร ปฏบต อยางไร ๓ . หน ยง ไม สามารถ สวด มนต ชวง ท กราบ แลว หมอบ ได คะ แลว หน จะ ได บญ ไหม คะ เมอ หน ไม สามารถ สวด มนต ได ครบ ทก ขน ตอน ( หน จะ พยายาม ฝก ทอง ให ได คะ ) ๔ . ตอน ทาย ท ม การ แผ เมตตา และ อทศ สวน กศล ให พอ แม และ ผ ม พระคณ ทาน จะ ได รบ บญ กศล อยางไร คะ มาก แค ไหน คะ พอ หน กำลง ปวย หนก จะ ม วธ ท จะ ทำให ทาน ได บญ มากๆ และ ม โอกาส ได ไป สวรรค ไหม คะ กราบ ขอบพระคณ อาจารย คะ ท กรณา สละ เวลา อน ม คา

ยง ตอบ คำถาม ดง กลาว หน ขอ อนญาต อวยพร ให อาจารย และ ครอบครว ม ความ สข สภาพ แขง แรง ตลอด ไป นะ คะ คำ ตอบ ( ๑ ) การ ฝก จต ให ม สต สามารถ ใชได กบ ทก อรยาบถ อรยาบถ ใด นำ มา ใช ฝก จต ให ม สต แลว ทำให จต ตง มน เปน สมาธ ได อรยาบถ นน เหมาะ กบ ผ ถาม ปญหา ( ๒ ) วธ การ ฝก จต แลว ม ปญหา ปวด ศรษะ เขา มาร บก วน ควร เลอก ฝก ใน อรยาบถ ท เหมาะ สม เขา ได กบ จรต ของ ผ ฝก เชน โภชน สปปายะ ไดแก การ บรโภค อาหาร ท ถก กบ รางกาย อตสป ปา ยะ เชน อากาศ ไม หนาว เกน ไป ไม รอน เกน ไป อรยาบถ สป ปายะ เชน ใช วธ เดน จงกรม แทน การ นง ภาวนา ฯลฯ รวม ถง การ ใช บท กรรมฐาน ท ถก กบ จรต ของ ตน ซง ตอง ทดลอง ปฏบต ด ดวย ตนเอง ( ๓ ) สวด มนต ใน ขณะ หมอบ กราบ หาก ไม เหมาะ กบ สรระ ของ ตน ให นง สวด มนต แลว จง กราบ ภาย หลง กได บญ เหมอน กน ( ๔ ) อทศ บญ กศล หลง ปฏบต ธรรม ให พอ แม กอน เขา ปฏบต ควร บอก ให พอ แม ทราบ กอน วา เมอ ปฏบต ธรรม แลว เสรจ ใน แตละ วน ลก จะ อทศ บญ กศล ให ทาน บอก ใหทา นก ลา ว วาจา ตาม เวลา ท กำหนด ให หาก พอ แม กลาว อนโมทนา บญ ท ลก อทศ ให เขา ก จะ ได รบ บญ สวน จะ ได บญ มาก หรอ นอย ขน อย กบ ความ ตงใจ กลาว คำ อนโมทนา วา ตงใจ มาก หรอ ตงใจ นอย พอ ม โอกาส ได ไป เกด อย ใน สวรรค หรอ ไม ขน อย กบ ขณะ จต หลด ออก จาก ราง หาก ม แรง กรรม ของ กศล กรรมบถ ๑๐ ผลก ดน โอกาส ไป เกด ใน สวรรค จะ ม ได

168 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 169 ๑๖๙ ๑๖๘

๒๑๒ . พอ ทวง หน คำถาม กราบ เรยน ถา มอ . ดร . สนอง ท เคารพ อยาง สง ขอ โอกาส ถาม เรอง ปญหา ชวต คะ หน รสก วา พอ เปน เจา กรรม นายเวร มาท วง หน เพราะ ตงแต อย กน มา ไมม ความ สข เลย พอ ชอบ กน เบยร จน เมา ชอบ จก ใช แม เหมอน ช ขา และ ถา ร วา หน และ แม ไม ชอบ อะไร ก จะ ยง ทำ สง นน ดวย ความ สะใจ และ ไม ยอม หยา กบ แม เพราะ ตองการ ผล ประโยชน คอ เงน หน ทกข และ โกรธ มาก เวลา พอ มา ตะคอก ขอ ตงค จาก แม โดย ให แม ไป ก สหกรณ มา ให ถา ไม ให จะ ไป ยน ดา

หนา สหกรณ แม ก กลว ตอง ยอม ไป ก มา ให ทก ครง เพราะ ร วา ส คน แบบ น ไม ไหว โดย เคา ไม เคย คนให เลย เอา ของ แม ไป หลาย แสน ถา ทวงถาม ก จะ พาล ตอบ วา ไม เคย ยม เลย ตอน น หน ม เรอง ทะเลาะ กบ พอ เคา โกรธ มาก อยาก ตดขาด จาก หน และ แม โดย ไล หน และ แม ออก จาก บาน ตอง ไป อาศย อย บาน ญาต และ ให โอน บาน ซง เปน ชอ หน

คนให กบ เคา พรอม เงน ท เคย ให ซง หน ก ไม ได วา อะไร ยนด คนให ทก อยาง เพราะ ถา ไมม เคา ใน ชวต แลว ชวต มนด ขน เยอะ หน รสก ทกข ใจ มาก ใน ตอน น เพราะ เคา ยง คง อยาก ตาม พ ยา บาท จอง เวร ตอ ไป โดย บอก วา ให ออก คานำ คา ไฟ คา โทรศพท และ คา เคเบล ให เคา ตอ ไป ( กอน หนา น หน ก เปน คน ออก ให มา ตลอด ) ตอน แรก นก วา เคา อยาก ตดขาด จาก เรา แลว จะ ไม ตอง

ยง เกยว กน อก แต เคา เหมอน อยาก แกลง อยาก พยาบาท จอง เวร ตอ ไป ทง ท เงน ท หน โอน คนให ก เปน หลก แสน แลว และ เคา ม เงน เกบ อก ประมาณ ๒ ลาน แต เคา ก ยง มา ขอ ให ออก คา ใน บาน ตอ ไป เคา ชอบ เปด แอร ทง วน เปลอง คา ไฟ มาก หน ก ม เงน เดอน ไม มาก ท ผาน มา ไม คอย ม เงน เกบ เพราะ เอา มา จาย คา ใน บาน และ ให เงน เดอน เคา หมด โดย เคา ม นสย พาล ถา สง อะไร แลว ไม ได อยาง ใจ หน กลว วา เคา จะ มา ทำราย รางกาย หรอ มา ยน ดา หนา บรษท (เคา เคย ข วา จะ มา ยน ดา หนา บรษท คะ ) หน และ แม จะ ทำ อยางไร ด คะ ท จะ ไม ตอง พบ เจอ และ เกยวของ กบ เคา อก ตอ ไป ตอง ทำบญ อะไร ถง จะ ไป พน เวร กรรม บวง พยาบาท ของ คน น คะ

กราบ ขอบพระคณ คะ ท เมตตา ตอบ คำถาม คำ ตอบ ใน ครง พทธกาล ท วด เช ตวน กรง สา วต ถ พระพทธ ตรส ความ เปน มงคล จำนวน ๓๘ ขอ ให กบ เทวดา ทมา ขอ ให พทธ องค บอก ซง ๑ ใน ๓๘ ขอ นน ม คำ วา “ อเส วนา จ พา ลาน ง . . . ” ซง ม ความ หมาย วา ความ ไม คบ ชน พาล เปน มงคล สงสด การ ไม คบ ชน พาล ตอง ไม เขา ใกล ไม เงยห ฟง ไม พบเหน คน พาล เวน ให หาง ไกล จาก คน พาล ดง คำ ของ คน โบราณ ได กลาว ไว วา “ เวน หมา ให หาง ศอก เวน วอก ให หาง วา เวน พา ลา ให ไกล ถง แสน โยชน ” ดง นน หาก ผ ถาม ปญหา เชอ พระ พทธะ และ เชอ คำ กลาว ของ คน โบราณ และ ปฏบต ตาม ปญหา ท ถาม ไป จะ หมด ไป ชวคราว และ จะ หมด ไป สน ตอ เมอ นำ ชวต เขา ส พระ นพพาน

170 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 171 ๑๗๑ ๑๗๐

๒๑๓ . การ เกด ของ อรป ฌาน

คำถาม

กราบ เรยน อาจารย สนอง ม คำถาม ท ตองการ ถาม

อาจารย ดงน ครบ

๑ . ได อาน คำ ตอบ ท อาจารย ให ไว วา ควร จด หง พระ ให หน

หนา ไป ทาง ดาน ทศ ตะวน ออก อยาก ทราบ เพราะ เหต ใด จง เปน ทศ

ท เหมาะ สม ครบ

๒ . การ เขา อรป ฌาน ได ไม จำเปน ตอง ฝก กสณ มา กอน ใช

หรอ ไม ครบ และ อยาก ให อาจารย อธบาย อรป ฌาน ทง ๔ อยาง

ยอๆ พอ ให เหน ภาพ ครบ เพราะ พยายาม อาน และ ใช ความ คด ตาม

แลว รสก เขาใจ สภาวะ อรป ฌาน เหลา นน ได ยาก เชน “กำหนด

วญญาณ เปน อารมณ ” และ อยาก ทราบ วา ผ ท ฝก เขา “ รป ฌาน”

ได สามารถ ร วธ การ เขา ส “ อรป ฌาน ” ตอ ไป เปน ลำดบ ได ดวย

ตนเอง ได หรอ ไม หรอ วา อาจ จะ ตอง ม คร อาจารย เปน ผ แนะนำ

การ พฒนา ลำดบ ฌาน ขน ไป ครบ

๓ . “ ฉนทะ ” คอ กเลส ตว หนง ใน “ สงโยชน ๑๐ ” คอ “ กาม

ฉนทะ ” แต “ ฉนทะ ” ก ปรากฏ อย ใน “ อทธ บาท ๔ ” ดวย เชน กน

การ ใช อทธ บาท ๔ ใน การ ทำการ งาน ภาระ หนาท ทาง โลก ยง คง

ตอง แฝง อย ดวย กเลส อย ใช หรอ ไม ครบ แลว จะ พฒนา จต อยางไร

ให ใช อทธ บาท ๔ เพอ ความ สำเรจ แต จต ไม ยด ตด กบ ความ เปน ตว

ตน สมมต ของ ภาระ หนาท เหลา นน ได ครบ และ การ ปฏบต ธรรม

ควร จะ ประกอบ ดวย ฉนทะ ดวย หรอ ไม ครบ เพราะ เคย ไดยน คำ

วา “ ฉนทะ ใน การ ปฏบต ธรรม ”

ขอ ขอบพระคณ อาจารย ท เมตตา ตอบ คำถาม เหลา น ครบ คำ ตอบ ( ๑ ) ตอน ท พระ มหา โพธสตว ประทบ นง ใต ตน พระ ศรมหาโพธ ใน คน ท ตรสร ทาน ได นง หน หนา ไป ทาง ทศ ตะวน ออก ใน ฐานะ พทธ บรษท ท เลอมใส ศรทธา ใน พระ ศาสดา ควร ด เปน แบบ อยาง แลว ประพฤต ตาม (๒) ตอบวาใช นอกจากกสน ๑๐ แลว การพฒนาจต ให เขา ถง อรป ฌาน ได ยง สามารถ ใช อเบกขา อป ปมญญา หรอ อาณา ปาน สต มา เปน องค บรกรรม ให จต เขา ถง รป ฌาน ทง ๔ ได ผ ใด ปฏบต ได แลว กำลง ของ รป ฌาน ๔ จะ สง ผล ให จต ของ ผ เขา ถง แลว สามารถ พฒนา อรป ฌาน ได เปน ผล สำเรจ การ อาน จาก ตำรา ไม สามารถ เขา ถง อรป ฌาน ได แต ผ ม ทกษะ มา แต อดต ชาต เมอ จต ตง มน ถง ระดบ รป ฌาน ๔ และออกจากรปฌาณ ๔ แลว สามารถ ใช พลงจต ตาม ด ( โยนโส มนสการ ) ความ เปน ไป ส อยาง ของ อารมณ ท เกด ขน ใน จต ได เอง โดย ไม ตอง ม ผ แนะนำ คอ ร เหน เขาใจ ดวย จต ของ ตนเอง ( สน ทฏฐ โก ) วา อากาศ ไมม ท สน สด ปรากฏ เปน อารมณ เกด ขน ใน จต โดยตอง บรกรรม คำ วา “ อา กาโส อนน โตๆๆๆ ” จต สามารถ บรรล ถง คว าม เปน อรป ฌาน ท เรยก วา อา กา สาน ญ จาย ตน ฌาน เมอ จต ออก จาก อา กา สานญ จาย ตน ฌาน แลว จะ ปรากฏ วา วญญาณ

172 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 173 ๑๗๓ ๑๗๒

( ความ ร แจง อารมณ ) ไมม ท สน สด เปน อารมณ เกด ขน ใน จต โดยตอง บรกรรม คำ วา “ วญญาณ อนนตๆ ๆๆ ” จต สามารถ บรรล ถง ความ เปน อรป ฌาน ท เรยก วา วญญาณ ญ จาย ตน ฌาน เมอ จต ออก จาก วญญาณ ญ จาย ตน ฌาน แลว จะ ปรากฏ ความ ไมม อะไร เปน อารมณ เกด ขน ใน จต โดยตอง บรกรรม คำ วา “ นตถ กญ จๆ ๆๆ” จต สา มาร ถบรร ล ถง ความ เปนอ รป ฌาน ท เรยก วา อากญจญญาย ตนฌาน และ สดทาย เมอ นำ จต ออก จาก อากญจญญาย ตน ฌาน แลว จะ ปรากฏ ความ ไมม สญญา อยาง หยาบ แต ม สญญา อยาง ละเอยด เปน อารมณ เกด ขน ใน จต โดย ตอง บรกรรม คำ วา “ เอต สนต เอต ปณตๆ ๆๆ ” จต สามารถ บรรล ถง ความ เปน อรป ฌาน ท เรยก วา เนว สญญา นา สญญา ย ตน ฌาน เปน อรป ฌาน สดทาย สวน ผ ฝก จต ท ม บญ บารม หรอ ม ทกษะ สงสม มา ไม มาก พอ แต ชาต ปาง กอน สามารถ พฒนา จต ให เขา ถง ความ เปน อรป ฌาน ได จำเปน ตอง พง ครบา อาจารย ผ ม ประสบการณ หรอ เคย เขา ถง ฌาน สมาบต ๘ มา กอน เปน ผ ชแนะ การ ฝก ให ดวย การนำ คำ บรกรรม ดง กลาว ขาง ตน มา เปน องค ภาวนา ( ๓ ) ใน สงโยชน ๑๐ ตว ทส คอ กาม ราคะ คำ วา ราคะ หมาย ถง ความ กำหนด ความ ยนด ใน กาม สวน คำ วา ฉนทะ ใน อทธ บาท ๔ เปน หนง ใน คณธรรม ท สง ผล ให เกด เปน ความ สำเรจ ใน ทาง โลก คอ ม ความ ยนด ใน กจ ท ทำ ผ ร ใช ฉนทะ ให เกด เปน ประโยชน ผ ร ได ประโยชน จาก ฉนทะ แต ผ ร ไม เอา จต ไป ผก ตด กบ ฉนทะ ดวย เหต น การ ปฏบต ธรรม หาก ประสงค จะ เขา ถง ธรรม ของ พระ พทธะ ตอง ใช ฉนทะ ให เปน โดย ม สตสมปชญญะ ระดบ โลกตระ เปน ตว ระลก ร เทา ทน ใน การ ใช ฉนทะ ให เกด ประโยชน แลว จต จง จะ เปน อสระ จาก ฉนทะ ได

๒๑๔ . ภมปญญา โบราณ คำถาม

กราบ เรยน อาจารย ดร . สนอง ท เคารพ

บาน พก ของ ผม ม แมลงสาบ ชนด หนง เปน แมลงสาบ

ขนาด เลก ตว เตม วย ขนาด กวาง x ยาว ประมาณ ๓ มม . x ๑ ซม .

( ชง ตาง กบ แมลงสาบ ทวไป ท ตว ม ขนาด ใหญ ) ลก ของ มน เลก มาก

( ประมาณ เทา มด คน ) แมลงสาบ ชนด น ขยาย พนธ ได เรว มาก เมอ

ประมาณ ๓ เดอน กอน ผม เคย คด จะ กำจด โดย ใช ยา เบอ แต กอน

ใช ผม ได ตง จต อธษฐาน บอก วา หลง จาก น อก ๓ วน ผม จะ ใช ยา เบอ

แลว นะ ขอ ให ยาย ไป อย ท อน กอน อยา มาร บก วน กน อก เลย เมอ

ครบ ๓ วน ผม ก ซอ เหยอ สำเรจรป มา วาง เชา มา ก พบ แมลงสาบ

ตาย ไป ๑๐ กวา ตว แต ดวย ความ ท ผม ได เคย ตงใจ ไว วา จะ รกษา

ศล ๕ ให บรสทธ ก รสก ไม ด ท เหน แมลงสาบ ตาย ก เลย เกบ ยา เบอ

ไว ไม นำ มา ใช อก

ผม ก พยายาม ทำความ สะอาด บาน ไม ให เหลอ เศษ อาหาร

ไว เปน เหยอ แมลงสาบ เพอ มน จะ ได ไม ตอง มา อย แต มา ถง ปจจบน

น แมลงสาบ เพม จำนวน ขน อยาง รวดเรว กลาง คน ผม ลก เขา

หองนำ ผาน หอง ครว เหน มน ออก มา เดน กน เปน พน ตว ( ไม นอย นะ

ครบ ) เพอ หา เศษ อาหาร เชา มา หมอ ขาว หมอ แกง ก พบ มน มด ฝา

ลง ไป กน ตาย อย ใน หมอ หลาย ตว โดย เฉพาะ กบขาว ท เปน นำ เชน

ตม จด มน จะ ลง ไป แลว ตก นำตาย เปน ประจำ ไป หา ซอ ต กบขาว ก

174 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 175 ๑๗๕ ๑๗๔

ไมม แบบ ท ปองกน แมลงสาบ ตว เลก ได ตอน กลาง วน ไป รอ ด พบ

มน แอบ อย ตาม ใต ภาชนะ ตางๆ มากมาย เชน ใต ขวด นำปลา ขวด

เดยว พบ ทง พอ แม ลก และ ไข เปน สบ ตว ผม ทน กบ เหตการณ แบบ น

มา นาน พอ สมควร จน ตอน น ผม ทน ไม ไหว แลว ก เลย ตอง เลก รกษา

ศล ๕ เอา ยา เบอ ท เคย เกบ ไว มา ใช อก ผม วาง มา ๓ คน แลว เชา

มา ก พบ มน นอน ตาย เกลอน พน วน ละ ๒๐๐ - ๓๐๐ ตว ร วา มน

บาปมาก แต หา ทางออก ไม ได

อยาก จะ ขอ คำ แนะนำ จาก อาจารย วา ม ทาง ออ กว ธ อน

บาง หรอ ไม ครบ

ขอ ขอบพระคณ อาจารย มาก ครบ

คำ ตอบ

การก ระ ทำ ท บอก เลา ไป เปนการ ประพฤต ผด ศล ขอ

ปาณาตบาต ผ ใด ประสงค จะ เลก ประพฤต ผด ศล ใน ขอ ท กลาว

ถง ทำไม ไม ทำ ตาม แบบ คน โบราณ เขา แก ปญหา เชน น ได เปน ผล

สำเรจ ดวย การ ใช พมเสน ๑ สวน ผสม กบ การบร ๓ สวน คลก

เคลา ให เขา กน ดแลว บรรจ ใส ถง ผาดบ เลก ๆ ( ๓ - ๕ ชอน โตะ )

รด ปาก ถง ให แนน แลว นำ ไป วาง ไว ใน ท ม แมลง สาบ รบกวน เชน

ใน ต เสอผา ใน ต เกบ เครอง ถวย ชาม ใน ต เกบ แกว เกบ ชอน ฯลฯ

ปราก ฎ วา ไมม แมลง สาบ ตาย และ ไมม แมลง สาบ ปรากฏ ให เหน อก

เลย ทำไม ไม ลอง ทำ ตาม ท คน โบราณ เขา ได ทำให ด เปน ตวอยาง ด

บาง ละ

๒๑๕ . มม กลยาณ ธรรม คำถาม

กราบ แทบ เทา อาจารย ดร . สนอง

ดฉน เคย ปรกษา อ . สนอง ใน คำถาม ขอ ๑๕๖ , ๑๗๑

(สนทนา ธรรม เลม ๑๒ ) ตาม ท ดฉน ได ศกษา ประวต แม นาง อส

ทาส ทำให อยาก ทราบ ประวต โดย ละเอยด ไม ทราบ วา ดฉน จะ

สามารถ สบคน หา ได จาก ทไหน คะ ทงน เพราะ ดฉน อยาก ทราบ

ขน ตอน และ แนวคด วธ ปฏบต เชน ไร เพอ หลด พน จาก อกศล กรรม

วบาก ดง กลาว ไป ให ได ทงน เพอ ยด เปน แบบ อยาง คะ ไม ทราบ

วา ดฉน จะ หา ขอมล ไดท ไหน คะ

ขณะ น ดฉน ได ยาย กลบ มา อย กบ พอ แม ท ตาง จงหวด แลว

คะ เรา ม ราน ขาย ยา เลก อย หนา ตลาด ดฉน สงเกต ถง พฤตกรรม

ของ พอคา แมคา ท ตลาด แลว รสก เปน หวง อยาง มาก คอ บาง ก ดม

เหลา เลน หวย นนทา วา ราย กน บาง กอ ขาย เตา ปลา ไหล ปลา

ดก ขง พวก มน ไว ใน ถง นา สงสาร ฆา ปลา ทบ หว กน สดๆ เหน แลว

รสก หดห มาก เลย คะ

ดฉน จง ตดสน ใจ ขอ อนญาต คณ พอ แม จด แบง พนท ใน

ราน ขาย ยา จด ทำ มม หนงสอ ธรรมะ ไว ท ราน โดย อนญาต ให เขา

มา นง อาน หรอ หยบ ยม หนงสอ ธรรมะ ท ดฉน ทำการ สง ซอ หนงสอ

และ ซด ทงหมด ท ม จำ หนาย ในเวป ไซน ของ กลยาณ ธรรม และ

หนงสอ ธร รมะ อนๆ อก มากมาย ทงน หวง เพยง แค ให พอคา แมคา

176 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 177 ๑๗๗ ๑๗๖

ได ม หนงสอ ดๆ อาน ได ซมซบ สง ดๆ บาง ท กลาว มา ยด ยาว น

เพยง แค จะ ขอ อนญาต อาจารย สนอง ขอ ใช มม หนงสอ ธรรมะ น

วา มม กลยาณ ธรรม จะ ได ไหม คะ หรอ หาก อาจารย เหน ชอ อน

เหมาะ สม กวา ดฉน ขอ อนญาต อาจารย ชวย แตง ชอ มม หนงสอ

ธรรมะ น ดวย คะ

ดฉน ขอก ราบ ขอบพระคณ อาจารย ดวย ความ เคารพ

อยาง สง และ ขอ ให อาจารย เชอ ได วา ดฉน จะ ใช ศล สมาธ และ

ปญญา ท อาจารย สนอง เคย แนะนำ มา น มา ชวย เหลอ คน ท อย

ใกล ดฉน ให ได มาก ทสด เทา ท จะ ทำได คะ

กราบ ขอบพระคณ คะ

คำ ตอบ

โปรด สอบถาม ดร . บรรจบ บรรณ รจ อาจารย คณะ อกษร

ศาสตร จฬา ลง กรณ มหาวทยาลย ทาน ม ความ ร เกยว กบ พทธ

ศาสนา อยาง ด คง ให ความ กระจาง ใน เรอง ท ถาม ไป ได

สวน เรอง พฤตกรรม ของ พอคา แมคา ท คณ ได เหน ดวย ตา

ไดยน ดวย ห มน เปน เรอง ของ เขา คณ ไมม สทธ ไป บอก เขา ให ปรบ

เปลยน พฤตกรรม เขา เปน คร ท ด สอน คณ ให ระมดระวง ห ท ไดยน

ระมดระวง ตา ท ได เหน มน จะ เปน สอ นำ บาปกรรม ของ คน อน มา

เปน บาปกรรม ของ ตว ฉะนน หาก คณ ปรารถนา จะ ไม ให บาป เขา

ส ใจ ตอง ปรบปรง ใจ ของ ตนเอง ให ม สตสมปชญญะ คม ห คม ตา

คม ใจ ของ ตนเอง ให ด ได เมอ ใด แลว การ เหน ดวย ตา การ ไดยน

ดวย ห ก จะ เปน ประโยชน กบ ตว คณ เอง

ดำร จะ ทำ มม ธรรมะ ไว ท ราน ให ผ อน ได มา หยบ ยม หนงสอ

หรอ ซด ไป อาน ไป ฟง เปน ความ คด ถก ( สมมา สงกปปะ ) อนโมทนา

ดวย และ ไม ขดของ ตาม ท ขอ ใช ชอ มม กลยาณ ธรรม เพยง แต แจง

ให ทาง ชมรม กลยาณ ธรรม ทราบ ดวย เขา จะ ได อนโมทนา แลว บญ

ก จะ เกด มาก ยง ขน

๒๑๖ . บคคล ไม สป ปา ยะ

คำถาม

กราบ เรยน อ . ดร . สนอง

ดฉน ม ความ พรอม ทก อยาง ใน การ

ปฏบต ธรรม ทาง บาน ไม ขดของ และ ม ราย ได

ทก เดอน โดย ไม ตอง เดอด รอน หา งาน ทำ แต ดฉน ยง ไม สามารถ

หาส ถาน ท อย ปฏบต ธรรม ได เปน เวลา นานๆ จน สามารถ เหน ธรรม

ได โดย ไม ตอง บวชช จง อยาก ให อาจารย ชวย แนะนำ สถาน ท ท

ดฉน สามารถ อย ปฏบต ธรรม ได ยาวนาน จน บรรล ธรรม ได ดวย คะ

ปจจบน ดฉน อาศย อย ท กรงเทพ เคย ปฏบต แนว พอง ยบ มา

กอน แต ทาง วด คน เยอะ มาก ไม สามารถ ให อย ปฏบต ได นาน ดฉน

จง ตอง ไปๆ กลบๆ ปฏบต ไม ตอ เนอง เพราะ ท บาน คน เยอะ จะ ชวน

178 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 179 ๑๗๙ ๑๗๘

คย มาก จน ฟง ตอ มา ดฉน รจก เพอน พา ไป ปฏบต แนว พทโธ ดฉน

ลอง ปฏบต ด รสก โปรง โลง เบา แต ก ยง ไมม สต เนองจาก วด ท

เพอน พา ไป ปฏบต จะ เปน แนว อสระ อยาก ปฏบต เมอไร ก ทำ เอง

ดฉน เพง จะ เรม ตน ปฏบต จง เควงควาง

รบกวน อาจารย ชวย แนะนำ สถาน ท ปฏบต ธรรม ท

ฆราวาส สามารถ อย ปฏบต ธรรม แบบ ม กฎ ระเบยบ ให ดวย คะ

ดวย ความ เคารพ อยาง สง

คำ ตอบ

สถาน ท ปฏบต ธรรม ม คน มาก ยง ไม สำคญ เทากบ ปรบ

ตว เอง ให เหมาะ สม ( สป ปา ยะ ) กบ สถาน ท นน เปน ท ถก ตอง และ

ควร ทำ ทสด ประสงค จะ แสวงหา ท สงบ ใน การ ปฏบต ธรรม ผ ตอบ

ปญหา แนะนำ ให ไป หา เจา อาวาส และ ขอ อนญาต ปฏบต ธรรม ท วด

ทบทม แดง ซง อย หลง ตลาด ไท จ . ปทมธาน

๒๑๗ . อน น ขอ ละไว คำถาม

อนโมทนา สาธ ทาน อาจารย สนอง คะ

ดฉน เพง เขา มา ศกษา การ ปฏบต ธรรม ไม นาน มา น ครง

แรก ท ปฏบต ธรรม คอ ท ยว พทธฯ ม เพอน แนะนำ หนงสอ ทาง

สายเอก ของ ทาน อาจารย สนอง ให อาน ดฉน ก ไป ดาวนโหลด จาก เวบไซต กลยาณ ธรรม น หลง จาก นน ก ตดตาม งาน หนงสอ ของ ทา อาจารย มา โดย ตลอด ถา ม เวลา วาง จะ เขา มา ดาวนโหลด ธรรม บรรยาย ของ ทาน อาจารย สนอง อยาง เปน ประจำ และ ทก วน เวลา นง ทำงาน จะ ฟง ธรรม บรรยาย ของ ทาน อาจารย ตลอด รสก วา ซง ถง รส พระ ธรรม ด มาก ม ธรรม บรรยาย ของ ทาน อาจารย ท เปนการ ตอบ คำถาม ธรรม ทาง รายการ วทย ฟง ๆ ไป เจอ คำถาม แตละ อน ตว ดฉน เอง ก คด วา ทำไม คำถาม แตละ อน ถง ได . . . . . . . . ( อน น ขอ ละไว นะ คะ ) ก ม ความ รสก วา ทาน อาจารย ม ความ เมตตา อยาง แรง กลา หาก เปน ตว ดฉน เอง คง ไม มา นง ฟง เรอง อะไร แบบ น เพราะ บาง เรอง รสก วา รบ ไม ได จรงๆ ( เพราะ ดฉน ไมม บารม พอ) ก อยาก จะ ขอ อนโมทนา สาธ ใน ความ เมตตา ของ ทาน อาจารย นะ คะ ทก วน น พยายาม รกษา ศล ๕ ให บร สทธ และ พยายาม หา เวลา วาง ไป นง ปฏบต ธรรม ตาม แตละ โอกาส จะ เออ อำนวย ม คำถาม เดยว ท สงสย คอ พ สาว ของ ดฉน เคย นง สมาธ ท บาน และ ทก ครง ท จะ ออก จาก สมาธ พ สาว จะ ตว สน ซง มน ไม ได สน เเอง นะ คะ พ สาว จะ ทำตว ให สน เพอ เรยก จต กลบ มา อน น มน คอ อะไร คะ เพราะ วาท พ สาว ดฉน ปฏบต น ก ทำ ตามพ ระ สงฆ ท ประจำ อย ท วด แหง หนง คะ วธ แบบ น ม ใน พระพทธ ศาสนา จรง หรอ ไม เพราะ เทา ท ทำการ search หา ขอมล ด ไม เคย เหน กลาว ไว เลย คะ ขอ ขอบพระคณ ใน ความ กรณา ของ อาจารย มา ณ โอกาส น ดวย คะ

180 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 181 ๑๘๑ ๑๘๐

คำ ตอบ

ผ ใด นำ ธรรมะ ของ พระ พทธะ มา สถต ไว ใน ใจ ได แลว

พฤตกรรม ตดลบ จะ ไม เกด ขน แต ถา ผ ใด ปฏบต ผด ไป จาก ธรรม

ของ พระ พทธะ พฤตกรรม ดง บอก เลา ไป ยอม เกด ขน ได นน คอ

ปฏบต ไม ถก ตรง ตาม ธรรม

ฉะนน หาก ประสงค จะ แก ปญหา น ตอง นำ ตว เอง เขาหา

และ ขอรบ คำ ชแนะ จาก ครบา อาจารย ผ ม ประสบการณ และ เขา

ถง ธรรม ของ พระ พทธะ ได นำ คำ ชแนะ มา ปฏบต ตาม ให ได ปญหา

ท บอก เลา ไป จง จะ แก ได เปน ผล สำเรจ

๒๑๘ . เมอไร เรา จะ หยด

คำถาม

กราบ เรยน ดร . สนอง ท เคารพ

หน ประสบ ปญหา ถก เพอน บาน กลน แกลง รงแก คะ ถง

ขน ปน เขา มา ใน บาน ทำลาย ทรพยสน ตางๆ ไม ได มากมาย อะไร นก

เหมอน กบ ตองการ กอกวน ให โมโห ไมม ความ สข หน เคย ตบะ แตก

ม เรอง ทะเลาะ เบาะ แวง แต หา ค กรณ ไม ได เพราะ ใคร จะ ยอมรบ

จรง ไหม คะ หน พยายาม ใช ธรรมะ ทก ขอ เขา แก ให อภย เมตตา

มน ก บรรเทา ได เปน บาง ครง แลว มน ก โกรธ เกลยด พยาบาท อก

แต พอ นก ได วา เรา เคย กอ กรรม น ไว ก ควร ชดใช ซะ เขา ยอม เคย

ทกขรอน ใจ ก เพราะ เรา มา กอน มน ก ทำให อารมณ เยน ลง และ

ทำให ปลง ได คะ คราว น อยาก ทำ อะไร ก ทำ ซะ ฉน ขอ ใช ให หมดๆ

ไป

แต หน ก ยง ม ความ คาด หวง วา เมอไร เขา จะ หยด ก ยง ไมม

ททา วา จะ หยด หรอ สำนก อะไร ก เลย เศรา เสยใจ เบอ หนาย อก

ม อย วน หนง หน มอง ด ตนไม ใน กระถาง เสยง แม บน วา ใคร หนอ

มา เดด หก ทำลาย ชอ กลวยไม ท เพง ออก ใหม หน ก ไมร หรอก คะ

วา ใคร ทำ อาจ เปน หลาน ท อย ใน บาน หรอ เปน เจา กรรม นายเวร

พวก นน แลว มน ก ม ความ คด แวบ เขา มา ใน หว “ เพราะ เรา ไป ถอ

เปน เจา เขา เจาของ สง เหลา นน การ ยดถอ เปน เจาของ นน แหละ

ทำให เปน ทกข ตนไม ขาว ของ ตางๆ มน อย ของ มน เฉยๆ คน เรา น

ละ ท ไป ทกทก กน วา เรา เปน เจาของ สง นน สง น สรรพ สง ตางๆ ไมม

ใคร เปน เจาของ ใคร เกด ขน ตง อย ดบ ไป เรา ม กรรมสทธ ใน โลก

น ก ดวย กตกา สมมต สมมต เงน ทอง เอา ไป แลก เปลยน เปน สงของ

ตางๆ ไมม ใคร เปน เจาของ อะไร ทแท จรง เลย ”

หน อยาก เรยน ถาม อาจารย วา ความ คด ท แวบ เขา มา น

เปน อยางไร คะ แลว มน เกด ขน ได อยางไร ทก วน น หน เหน สงของ

ตางๆ ท ไม เปน ระเบยบ อาจ จะ ดวย นำมอ คน หรอ เหต บงเอญ

กตาม หน ก คด ทำความ สะอาด หรอ จด เกบ ให เรยบรอย ไม ตอง

คด วา เกด จาก อะไร โทษ ใคร อก มน ก เหมอน จต เบาๆ ด คะ และ

ทำให หน ไม คดมาก เรอง หน ถก นนทา ให ราย ตางๆ ดวย คะ หน

182 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 183 ๑๘๓ ๑๘๒

สามารถ ยม ให คน พวก นน ได ดวย คะ หน ไม อยาก ปรง แตง แลว วา

เขา ยม ให เรา ทำ หนา อยาง นน อยาง น เพราะ นนทา เรา ดา เรา

กราบ ขอบพระคณ อาจารย ท สละ แรง กาย แรง ใจ ชวย

เหลอ เพอน รวม สงสาร วฎ และ ขอ อนโมทนา บญ กบ อาจารย ทก

ประการ คะ

ขอ แสดง ความ เคารพ อยาง สง

คำ ตอบ

ความ คด ท ไม ด แวบ เขา มา ให ระลก ร แสดง วา โปรแกรม

จต ท ตดลบ ยง หลง เหลอ อย ใน ใจ ผ ร ไม แก ปญหา ท คน อน แต ผ ร

ดใจ ของ ตนเอง แลว แก ปญหา ท ตนเอง เมอ ใด ท จต ระลก ถง ความ

คด ท เปน ลบ ตอง ทำ จต ให นง เปน สมาธ แลว

ใช จต ตาม ด วา ความ คด ตด ท เปน ของ ไม

เทยง ไม คงท ( อนจ จ ตา ) คงทน อย ไม

ได เพราะ ถก บบ ดวย ความ เกด ขน และ

ความ ดบ สลาย ( ทกข ตา ) และ เปน สง

ท มใช ตว มใช ตน ( อนตตตา ) ผ ใด เหน ชด

แจง ดงน แลว จะ ไม เอา ความ คด ตดลบ ท ไมม

ตว ตน แทจรง มา ไว กบ ตว จต จะ ปลอย วาง ความ คด ม ความ เปน

อสระ จาก ความ คด แลว ความ สข จะ เกด ขน แทนท

๒๑๙ . หน ได เรว กวา คำถาม กราบ เรยน ถาม ทาน ดร . สนอง ว รอ ไร ครบ ๑ . การ สราง ทานบารม กบ พระ อรยะ สงฆ แลว อธ ษฐาน ขอ พระ น พาน จะ ทำให เรา เตม เตม บารม ใน การเจรญ สต ได เรว กวา ใช ไหม ครบ และ รบกวน ทาน อา จาร ยสนอง แนะนำ คำ อธ ษฐาน เพ ราะๆ หนอย ครบ ๒ . ถา ทำบญ ทก วน กบ พระ อรย สงฆ หลายๆ รป จะ ม ผล ยง ไง และ จะ หน วบาก กรรม ได เรว กวา ใช ใหม ครบ คำ ตอบ ( ๑ ) การ อธษฐาน ขอ พระ นพพาน เปนการ ตง จต ปรารถนา นำ จต เขา ส ภาวะ นพพาน เมอ ตง เปา หมาย ไว แลว ตอง ทำเหต ให ถก ตรง คอ พฒนา จต ให ตง มน เปน สมาธ และ พฒนา จต ให เกด ปญญา เหน แจง แลว ใช สต กบ ปญญา เหน แจง สอง ดใจ ตนเอง แลว กำจด กเลส ท ผกมด ใจ ( สงโยชน ๑๐ ) ให หมด ไป ได เมอ ใด สภาวะ นพพาน ตาม ท อธษฐาน จง จะ ม จรง ได ( ๒ ) ทำบญ ทก วน กบ หม อรย สงฆ ไม สามารถ หนวบาก กรรม ได เรว เทากบ การ พฒนา จต ให เกด ปญญา เหน แจง แลว ใช ปญญา เหน แจง กำจด สงโยชน แตละ ตว ให หมด ไป จาก ใจ จน จต บรรล ความ เปน อรยบคคล ได แลว จะ หน วบาก ของ กรรม ได เรว กวา

184 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 185 ๑๘๕ ๑๘๔

๒๒๐ . ความ ยาก จน เปน เหต

คำถาม

กราบ เรยน ถาม อ . สนอง ว รอ ไร

เรยน ถาม ปญหา คอ ปจจบน ตวผ ถาม ไมม บาน ไมม ท อย

อาศย ไมม งาน ไมม เงน กลาย เปน คน เรรอน น เปน ปญหา ท เกด

ขน จรง ไม ได โกหก หรอ หลอก แต อยาง ใด ขอ เรยน ถาม ความ เหน

อ . สนอง วา ผ ถาม ควร ทำ อยางไร ด เพราะ รสก มดมน จรง ๆ

กราบ แสดง ความ นบถอ

คำ ตอบ ใน ความ มด ยง ม ความ สวาง เปน ของ ค ผ ตอบ ปญหา เคย ได สนทนา ธรรม กบ หลวง พอ ดาบส ( มรณภาพ แลว ) ม อย เรอง หนง ได เรยน ถาม ทาน วา “ อะไร เปน เหต ให ทาน ตอง มา บวช เปน พระ สงฆ ใน พทธ ศาสนา ” หลวง พอ ตอบ วา “ เพราะ ความ ยากจน เปน เหต จง ตอง มา บวช เปน พระ สงฆ ” ถา ม ชวต เปน อสระ จาก มนษย สมบต ดง ท บอก เลา ไป จรง นบ วา เปน ผ ม โชค ด และ จะ ด ยง ขน หาก ได ประพฤต ถก ตรง ตาม แบบ อยาง หลวง พอ ดาบส และ

ทำได อยาง หลวง พอ ดาบส ผ ตอบ ปญหา จะ ได อนโมทนา ดวย

๒๒๑ . ถก เลก จาง

คำถาม

กราบ เรยน อาจารย สนอง ท เคารพ

ดฉน ม ปญหา อยาง มาก เกยว กบ เรอง งาน คะ คอ ดฉน เพง

ถก เลก จาง คะ ตอน น ก เลย ตองหา งาน ใหม ทง ๆ ท ทำงาน เพยง

แค ๔ เดอน ( ให ออก เดอน มถนายน ) และ ก ไม ได ม ความ ผด อะไร

แต เคา บอก วา บรษท ม ปญหา เรอง การ เงน

อาจารย คะ กอน หนา น ดฉน ก ม ปญหา อยาง งาน กอน

หนา น ดฉน ก ถก นนทา โดยท ดฉน ไมม โอกาส ชแจง เลย วา อะไร เปน

อะไร นนทา จน ดฉน ไมร จะ เอา ตว ไป วาง ตรง ไหน จะ ทำ อะไร ก

ถก จบผด ไป หมด เหมอน เลน ซอนหา อย ตลอด เวลา เอา เรอง

ดฉน ไป เลา ให นายจาง ฟง จน มอง ดฉน ไม ด ทก อยาง เกด ขน ลบ

หลง ดฉน และ ก ม เหต ท ดฉน ตอง ออก ( ดฉน ไมม โอกาส ได รบ ร ดวย

ซำ วา ทำ ผด ตรง ไหน เขา ไม บอก ตอ หนา แต เอา ไป พด กบ คน อน )

ตอน น ดฉน หา งาน ใหม ยอมรบ วา ไม สบายใจ กบ สง ท เกด

ขน จรง ๆ ถา ยอน กลบ ไป ถา องคกร ท อย ไมม ปญหา เรอง การ เงน

จน ตอง บบ พนกงาน ออก ก เปน เรอง คน ท นนทา จน ดฉน ไม อยาก

จะ อย ทง ๆ ท พยายาม ทำ ด ดวย พด ดวย ซง ตอง ยอมรบ วา ฝน

ตว เอง อยาง มาก จรง ๆ คะ แต ก ตอง ทำ เรา ตอบโต เขา ไม ได

ดฉน จะ ทำ อยางไร ด คะ กบ สภาพ เหตการณ ท เปน แบบ น

ก ตองหา งาน ใหม ดฉน ยอมรบ วา รสก หวน ใจ และ กลว ไมร วา จะ

หลวง ป ไป เมตตา คน ปวย ดวย คำ เตอน ใจ สนๆ วา ร อย ท ใจ ได ไหม

186 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 187 ๑๘๗ ๑๘๖

เจอ กบ คน แบบ ไหน ยอมรบ วา กลว คนจรง ๆ คะ ดฉน ไม ทราบ วาท

ดฉน ตอง เจอ แบบ น ตด ๆ กน น เปน กรรม เกา ของ ดฉน หรอเป ลา

ดฉน จะ ทำ อยางไร ด คะ ขอ ความ กรณา อาจารย แนะนำ ดวย คะ

ดวย ความ เคารพ อยาง สง

คำ ตอบ ไมม ปรากฏการณ ใด สามารถ เกด ขน โดย ไมม เหต ท ทำให เกด ผ ใด ทำกรรม ไว กอน แลว เมอ กรรม ให ผล เปน อกศล วบาก ผ ทำกรรม ตอง เปน ผรบ และ ตอง ชดใช กรรม จนกวา หน ของ กรรม จะ หมด ไป ยอมรบ ความ จรง ของ บพกรรม และ ยอม ชดใช วบาก ของ กรรม ท ตาม มา ทน ใน ชาต ปจจบน ชดใช ไป เรอย ๆ จนกวา หน เวร กรรม จะ หมด สน ผ ท ประสบ ความ สำเรจ ใน ชวต และ งาน ม คณสมบต ประจำ ตว ดงน คอ ตอง เปน คน เกง ( ม ความ ร + ความ สามารถ) ตอง เปน คน ด ( ม คณธรรม ) ตอง มด วง ด ( ประพฤต บญ กรยา วตถ ๑๐ เนอง นตย ) และ ตอง หยด ประพฤต อกศล กรรม ทง ปวง ให ได เมอ ใด กศล ท ประพฤต สง ผล การ ถก ปฏเสธ การ ถก ไล ออก จาก งาน การ ถก นนทา ฯลฯ จะ ไม เกด กบ บคคล ท ม คณสมบต ดง ท กลาว มาน

๒๒๒ . อธษฐาน พบ และ บรรล ธรรม

คำถาม

กราบ สวสด ดร . สนอง ท เคารพ อยาง สง

เพอ ไม ให เปนการ รบกวน ทาน อาจารย ดฉน ขอ ถาม

คำถาม ทาน อาจารย ดงน คะ คอ เมอ หมด อายขย ความ เปน

มนษย ใน ชาต น ปรารถนา ไม อยาก กลบ มา เกด เปน มนษย อก โดย

ปรารถนา จะ กลบ มา เกด เปน มนษย อก ก ตอ เมอ พระ ศรอารย เมต

ไตรย บงเกด ใน โลก มนษย ( ปรารถนา พบพระ พทธ เจา ) โดย หลง

จาก ท หมด อายขย ความ เปน มนษย ใน ชาต น แลว ควร จต เกด เปน

อะไร เชน เทวดา พรหม ( เพอ รอ พบพระ พทธ เจา) และ ความ เปน

มนษย ท เหลอ อย ควร นำพา ชวต อยางไร เพอ ให ไป

จต ยง ท ๆ ปรารถนา ได

คำ ตอบ

ตอง สราง มหา ทาน เชน ทำ

อาหาร เลยง พระ ใน วด ท ม พระ ผ ปฏบต

ด ปฏบต ชอบ ปฏบต ถก ตรง ตาม ธรรม

วนย ตอ เนอง ๗ วน แลว อธษฐาน ขอ เกด

มา พบพระ ศร อารย เมต ไตรยใน กาล ขาง หนา แลว ตอง ทำเหต ให

ถก ตรง คอ ให นำพา ชวต ไป เกด ใน สวรรค ดวย การ ประพฤต กศล รกษา จต ให ด ม พระพทธ พระ ธรรม พระ สงฆ เปน ท อย ของ ใจ

188 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 189 ๑๘๙ ๑๘๘

กรรมบถ ๑๐* และ ใน หวง ชวต ท เหลอ อย

ตอง พฒนา ตน ให ม นสย ชอบ อย ใน สถานท

วเวก พฒนา ตน ให ไมม ความ โลภ ไม

ตระหน ยนด บรจาค ทาน อย เสมอ ม จต

เมตตา อย เสมอ ม ความ ยนด สมาคม

กบ ผ ม สต ปญญา อย เสมอ ฯลฯ ซง ม

คณสมบต ดงน แลว โอกาส เกด มา พบพระ

ศร อารย เมต ไตรยใน วน ขาง หนา จง ม ได และ ทำไม ไม อธษฐาน

ขอ บรรล ธรรม ของ พระองค ดวย ละ

๒๒๓ . อาชพ เสยง คำถาม

กราบ สวสด คะ . . ทาน ดร . สนอง

๑ ) ปจจบน ดฉน ได ทำงาน เปน พนกงาน นวด แผน ไทย ใน

ส ปา แหง หนง ม ปญหา ท มก จะ เกด ขน กบ พนกงาน นวด ทก แหง ก วา

ได คอ ผชาย ท เขา มา ใน ส ปา มก จะ ปฏบต ตว ไม เหมาะ สม ไม วาการ

กระทำ หรอ วาจา ( คอ วาการ ท ลกคา แตละ คน มา ใช บรการ นน

ตอน แรก เรา จะ ไม สามารถ ทราบ ได วา ลกคา จะ ม นสย อยางไร กวา

จะ ร ก ขณะ ตอน ท พนกงาน ทำการ นวด ให คะ คาด วา บคคล เหลา นน

บาง ก เคย ไป ท ส ปา แหง อน ท อาจ จะ พบ การ บรการ ท แอบแฝง ดวย

การ คา บรการ ดวย หรอ ไม ก เปน นสย สวน ตว ของ บคคล เหลา นน

ท หมก ห มน ใน เรอง กาม ราคะ ) ดง นน เมอ บคคล เหลา นน เขา มา

ใช บรการ ใน ส ปา ซง ทาง ส ปา จะ ไมม เรอง การ ให บรการ แอบแฝง

แต อยาง ใด สำหรบ ดฉน เอง ยง ไม เคย เจอ กบ ตว เอง เพราะ เพง

จะ เขาไป ทำงาน แต ทราบ จาก เพอน ๆ วา จะ เจอ บคคล เหลา น

ทก คน โดย ผชาย เหลา นน จะ แสดง กรยา ลวนลาม พนกงาน บาง

ใช วาจาล วน ลาม พนกงาน บาง พนกงาน นวด ก จะ บอก ให เขา เขา

ใจ วา ส ปา แหง น ไม ได ม การ คา บรการ ดฉน จง รสก กงวล และ ไม

อยาก ให ตว เอง ตอง พบ เจอ บคคล ท เปน ลกคา แบบ น เลย เพราะ

ถา พด แลว เขา ร เรอง แลว หยด พฤตกรรม ไม ด ก ไม เปนไร แต กลว

วา จะ เจอ พวก ท พด แลว ไม ฟง ไมร เรอง ก อาจ จะ นำ ภย มา ถง ตนเอง

กศล กรรมบถ ๑๐ * ประการ ความ ประพฤต เรยบรอย คอ ความ ประพฤต ธรรม ทาง กาย ม ๓ อยาง ทาง วาจา ม ๔ อยาง ทาง ใจ ม ๓ อยาง ๑ . เวน จาก การ ฆา สตว ๒ . เวน จาก การ ลก ทรพย ๓ . เวน จาก การ ประพฤต ผด ใน กาม ๔ . เวน จาก การ พด เทจ ๕ . เวน จาก การ พด สอ เสยด ๖ . เวน จาก การ พด คำ หยาบ ๗ . เวน จาก การ พด เพอ เจอ ๘ . ไม โลภ อยาก ได ของ เขา ๙ . ไม พยาบาท ปอง ราย เขา ๑๐. ไม เหน ผด จาก คลอง ธรรม คอ ไม คด แยง กบ หลก ธรรม

อกศล กรรมบถ ๑๐ ทาง แหง กรรม ท เปน อกศล คอ การก ระ ทำ อน เปน ทาง นำ ไป ส ทคต ม ๑๐ อยาง แยก ได เปน ๓ หมวด คอ การก ระ ทำ ตรง ขา นกบ กศล กรรมบถ ๑๐

เมอ นก จบ ตนไม ตน ใด มน ก ถอวา สก แต จบ อย เทานน เมอ บน ไป แลว ก หมด เรอง ไมม ความ อาลย กบ ตนไม นน

190 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 191 ๑๙๑ ๑๙๐

ได จง อยาก จะ ขอ คำ แนะนำ จาก ทาน วาการ ท ดฉน สวด มนต นง

สมาธ ท บาน ของ ดฉน แลว แผ เมตตา ให เจา ท เจา ทาง ท ราน ส ปา ท

ทำงาน อย และ แผ เมตตา ให เจา กรรม นายเวร และ แผ เมตตา ให

เทวดา ท คมครอง ตว เอง พรอม กบ การ อธษฐาน ไม ให เจอ ลกคา

แบบ น การ ปฏบต เชน น จะ ม ผล ชวย ให ดฉน ไม เจอ ลกคา แบบ ดง

กลาว และ อย รอด ปลอดภย ได หรอ ไม คะ หรอ จะ ตอง ปฏบต

ธรรม อยางไร ให ถก ทาง และ ปลอดภย ทสด

รบกวน ทาน ดร . สนอง โปรด ชวย แนะนำ

ดวย คะ (เพราะ กวา จะ ได งาน ก หา ยาก

แสน ยาก หาก จะ ไป ทำ ท อน ใน กจการ

สาย น ก ตอง หน ไม พน คะ )

๒ ) อยาก ทราบ วา การ ถวาย สงฆทาน

พรอม ผา ไตร จวร ทก ๆ เดอน นน จะ กอ เกด บญ

กศล ใน ลกษณะ ใด บาง คะ

๓) ดฉน เคย อาน หนงสอ ของ ทาน ดร . สนอง ก พอ จะ

ทราบ วา ทาน ไม เชอ เรอง การ ทำนาย เพราะ ทาน จะ บอก เสมอ วา

คน เรา สามารถ ทำให ชวต ตนเอง ให อย เหนอ ดวง ได แต ทงน ดฉน

ได ศกษา ศาสตร ของ การ ทำนาย ไพ ยบ ซ และ การ แปลง ชอ - สกล

เปน ตวเลข แลว ทำนาย มา บาง เมอ ลอง ทำนาย จาก ท สงเกต ก

จะ ม ความ แมนยำ แต คงจะ ไม กลา พด วา แมนยำ ๑๐๐ % เพราะ

มน เปน ไป ไม ได ดฉน เคย คด วา อยาก จะ หา ราย ได พเศษ จาก การ

ทำนาย บาง เมอ กอน ดฉน ก เคย ลอง ด ให คน อน ทก ครง ท ด ให ดฉน

ก จะ บอก กบ ทก คน เสมอ วา อยา เชอ ๑๐๐ % แต สง ท บอก เพอ เปน

แนวทาง เพราะ ทก สง ทก อยาง มน ก ขน อย กบ ผล ของ กรรม และ

การก ระ ทำ ของ เรา ใน ปจจบน ดวย จาก การ ท เคย ด บคคล อน ๆ

มา จะ ทำให ทราบ วา บคคล ทมา ด นน เขา ม พน ฐาน ชวต นสย หรอ

กำลง พบ เจอ ปญหา ใน ชวต เปน อยางไร ดฉน ก จะ แนะนำ เขา โดย

สอด แทรก ธรรมะ ใน การ แกไข ซง ตาม ความ เขาใจ ของ ดฉน ๆ คด

วาการ นำ ธรรมะ ท ครบา อาจารย และ ท ทาน สอน ไป สอด แทรก ก

เปน เหมอน วธ ท ทำให บคคล เหลา น นำ ไป ปฏบต แลว อย เหนอ ดวง

ของ ตนเอง ได ความ ทกข ท ประสบ จะ ได คลาย ลง ดฉน จง อยาก

จะ ทราบ วาการ ทำนาย ไพ ยบ ซ อยาง ท ดฉน ตงใจ จะ ทำ นน สมควร

ท จะ กระทำ หรอ ไม / แลว ถา บคคล นน เขา นำ คำ ท ดฉน แนะนำ ไป

ปฏบต แลว ชวต ด ขน จะ ทำให เจา กรรม นายเวร ของ คน ๆ นน มา

เลน งาน ดฉน หรอ ไม คะ / และ อยาก ให ทาน อธบาย เพม เตม อก นด

นง วา การ ท สมย กอน เวลา เขา จะ ออก ไป ทำ ศก สงคราม ก จะ ให

โหร หลวง ทำนาย ทก ครง แม ปจจบน โหร หลวง ก ยง คง ตอง ม การ

ทำนาย ด ฤกษ ยาม ใน การ ทำ พธ ใน วน สำคญ ตาง ๆ นน กบ การ ท

ไม ให เชอ เรอง การ ดด วง น มน ม ความ แตก ตาง กน ยง ไง คะ

กราบ ขอบพระคณ ทาน ดร . สนอง ลวง หนา คะ

คำ ตอบ

(๑ ) สง อน เปน อกศล ท ถก สงสม อย ใน จต วญญาณ แลว

มา ปฏสนธ เปน มน ส สต รจฉา โน เปน สง ท ปรบปรง แกไข ได ยาก

192 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 193 ๑๙๓ ๑๙๒

๒๒๔ . สวด มนต และ อธษฐาน จต คำถาม

กราบ เรยน อาจารย ดร . สนอง ว รอ ไร ดวย ความ

เคารพ

เมอ เชา วน จนทร ท ๑๙ พฤษภาคม ๒๕๕๑ ตรง กบ

วน วสาขบชา หน ได สวด มนต และ อธษฐาน จต ตอ พระบรม

สารรกธาต ท รบ ไป บชา จาก วดสงฆทาน วา ขอ พระ เมตตา และ

อานภาพ ของ พระ ศาสดา ได โปรด เมตตา ใหการ นง สมาธ ของ หน

เกด ผล และ เขา ถง สมาธ ดวย เถด . . . และ จาก นน ประมาณ ๓ - ๕

นาท จตใจ หน ก สงบ เยน และ มอง เหน กลม ควน ส ขาว คลาย หมอก

บรเวณ ปลาย จมก ขณะ หายใจ เขา - ออก กลม ควน นน คอยๆ ลอง

ลอย อยาง ชาๆ แลว คอยๆ เคลอน มา รวม เขา ส ศนยกลาง ท จดๆ

หนง . . . แต ยง ไมทน ไร . . . เสยง โทรศพท ก ดง ขน หน เลย ตอง ออก

จาก สมาธ

อยาก รบกวน เรยน ถาม อาจารย วา สง น คอ อะไร . . ถอ เปน

สมาธ หรอ ไม . . . และ ตอง ทำ อยางไร ตอ ไป คะ . . . เพราะ วา อาการ

แบบ น เพง เกด ขน ครง แรก คะ . . . ( อาการ ท เกด ขน สวน มาก ขณะ

นง สมาธ จะ ไม รบ ร ลม หายใจ . . . นง แช อย อยาง นน นานๆ คะ . . . )

ขอ ท สอง . . . ขณะ หลบ ไป ไดยน เสยง แผว เบา ลอย มา ไกลๆ

. . . แต ชด มาก มา เรยก ชอ หน ประมาณ ๕ ครง แต หน ไม ได ลมตา

มา อยาก ทราบ วา คอ อะไร และ ตอง ทำ อยางไร คะ . . . เพราะ ใน

ดวย เหต น ผ ใด เขา ใกล และ เขา ม ปฏสมพนธ กบ มนษย ประเภท น

ยอม เปด โอกาส ให อกศล กรรม เกด ขน ได งาย หาก ไม ประสงค

จะ พบ กบ เหตการณ น ตอง นำ ตว เอง ออก หาง จาก อาชพ ดง กลาว

แลวไป หา อาชพ อน ท เปน สมมา ทำ จะ ด กวา การ แผ เมตตา หรอ

อธษฐาน ดง ท บอก เลา ไป

(๒) อานสงส ท จะ เกด จาก การ ประพฤต ดง ท บอก เลา ไป

คอ ทำให เปน ผ เขา ถง ความ บรบรณ ใน เครอง นง หม เปน ทรก ของ

คน หม มาก เปน ท คบหา ของ คน ด เกด ใน สคต โลก สวรรค ฯลฯ

( ๓) หาก ผ ถาม ประสงค นำพา ชวต วน อย กบ การ เวยน

ตาย - เวยน เกด ใน วฏสงสาร การ ประกอบ อาชพ หมอด สามารถ

ทำได และ ผ ใด เขาไป ม สวน รวม ใน วงจร กรรม ของ ผ อน ผ นน ตอง

ม สวน รบ ผล ของ กรรม นน ดวย ใน สมย กอน ม การ ใช ประโยชน

จาก คำ พยากรณ ของ โหร หลวง กอน ออก สงคราม รวม ทง ม การ

ประกอบ พธกรรม ใน ปจจบน ยง ตอง พง ความ ร จาก โหร หลวง เหต

เพราะ บคคล ผ เขา รวม กระบวน กรรม มได ม เจตนา นำพา ชวต ให พน

ไป จาก วฏสงสาร จง สามารถ ทำได แต หาก ผ ใด ปรารถนา นำพา

ชวต ให พน ไป จาก ทกข ตอง เชอ และ ประพฤต ตาม คำ ชแนะ ของ ผ

ร โดย ไม เอา จต ไป ของ เกยว กบ คำ พยากรณ ใด ๆ ความ ปรารถนา

บรรล ธรรม สงสด คอ พระ นพพาน จง จะ ม โอกาส เกด ขน ได

ให พจารณา จน เหน ทกข ใน โลก เหน โทษ ของ กาม

194 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 195 ๑๙๕ ๑๙๔

ชวง ๑๐ ป ท ผาน มา เกด แบบ น ๓ ครง . . . ครง แรก ม คน เรยก ชอ หน จรง หลง จาก สอบถาม คน ท สงสย แลว . . . ครง ท ๒ เกด ขน เพราะ รง เชา หน จะ ตอง ไป ทำ ธระ ท สำคญ . . . แต ครง สดทาย น เกด ขน คน วน อาทตย กอน วน วสาข . . . ไม ทราบ วา เปน เพราะ สาเหต ใด คะ . . . และ ตอง แกไข อยางไร . . . ควร จะ ขานรบ หรอ ไม . . . หน ขอ รบกวน อาจารย ให ความ กระจาง และ ตอบ ขอ สงสย เหลา น ดวย นะ คะ . . . ขอก ราบ ขอบพระคณ ทาน อาจารย ดวย ความ เคารพ เปน อยาง สง คะ คำ ตอบ (๑ ) กลม ควน ส ขาว ท เหน เปน ผล เนอง มา จาก จต เรม ม ความ ตง มน เปน สมาธ ควร ใช จต ท เรม ตง มน น มา กำหนด ดวย การ บรกรรม คำ วา “ เหน หนอ ๆๆๆ ” ไป เรอย ๆ จน กระทง กลม ควน ส ขาว หาย ไป แลว ดง จต กลบ มา ส องค ภาวนา เดม ทงน เพอ ให จต ม กำลง สมาธ เพม มาก ยง ขน ( ๒ ) สง ท ปราก ฎ ให จต สมผส ได เหมอน กบ ขอ ( ๑) แต เปลยน จาก การ เหน เปนการ ไดยน ควร กำหนด วา “ ได ยน หนอๆ ๆๆ ” ไป เรอย ๆ จน กระทง เสยง ท ไดยน หาย ไป แลว ดง จต กลบ มา ส องค ภาวนา เดม ไม ควร เอา จต เขาไป ปรง แตง เสยง ท ไดยน ดวย การ ขานรบ เพราะ จะ ทำให กเลส ม กำลง มาก ขน นน คอ สต ท ใช ใน การ ภาวนา ม กำลง ออน ลง

๒๒๕ . คน สอน ยาก คำถาม

กราบ เรยน ดร . สนอง ท เคารพ

หน เรยน พง จบ และ ได ทำงาน ๒ เดอน แลว กำลง ศกษา

งาน แต ยง ไม บรรจ ใน ระหวาง อย ท ทำงาน รสก วา พ ๆ เขา จะ ไม

คอย ชอบ หนา หน มก จะ นนทา ลบ หลง พดจา ดถก และ พด เสยดส

แตง เรอง ขน มา โดย ไม เปน ความ จรง แต หน รสก เฉย ๆ คะ ไม คด

อะไร เลย จน พ เขา บอก วา เหมอน หน ไม เอา หวใจ มา ทำงาน เพราะ

หน คด วา คงจะ เปน กรรม ของ หน และ พ ท สอน งาน หน

เวลา หน ไม เขาใจ ถาม งาน เขา บอย ทง หน เปน คน

เขาใจ ยาก ดวย และ ทำงาน ผด พลาด พ เขา ก จะ

ด วา หน เสยง ดง จน คน อน กได ยน กน ทว ใน แผนก

แต หน ก รสก ผด นด หนอย คะ แต ไมร สก กลว

หรอ รองไห เหมอน คน อน เวลา โดน ด

ไม ทราบ วา หน ผด ปกต ทาง จต หรอ เปลา คะ และ พท ไม

ชอบ หน เขา ก แนะนำ ให หน ไป ทำงาน ท อน หน ควร จะ ไป ไหม คะ

เพราะ ถา อย ไป ก คงจะ ไม สบายใจ ท เปน อยาง น เปน เพราะ กรรม

ของ หน ใช ไหม คะ และ จะ ทำ อยางไร ปญหา น จะ ไม เกด ขน กบ หน

อก คะ

จง เรยน ให อาจารย ชวย แนะนำ ดวย นะ คะ

ขอก ราบ ขอบพระคณ อาจารย มาก คะ

196 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 197 ๑๙๗ ๑๙๖

คำ ตอบ

หาก ประสงค ลด การ ถก นนทา ลง ตอง พฒนา จต ให ม ศล ๕ คม ให ได ทก ขณะ ตน เมอ ศล คม ใจ ได แลว ให ประพฤต จตตภาวนา ตาม บท กรรมฐาน ท เหมาะ กบ จรต ของ ตน และ เมอ ใด จต ม กำลง ของ สต กลา แขง จต จะ ไม เคลอน ออก ไป นอก ตว ไม เอา จต ไป รบ เสยง นนทา ของ คน อน เขา มา ทาง ห และ ส ใจ ปรง แตง ให เกด เปน อารมณ ตดลบ ได คน ท ฉลาด ใน การ ใช ตา ด ใช ห ฟง เสยง เขา ทำ กน อยาง น เขา จง ไมม เรอง ไม ด เขา ส ใจ สวน เรอง ท เปน คน สอน ยาก และ ทำงาน ผด พลาด เปน

เรอง ปกต ธรรมดา ของ มนษย ผ อดม ดวย กเลส หาก ประสงค จะ ลด พฤตกรรม ตดลบ ของ ตนเอง ให นอย ลง ตอง พฒนา ตนเอง ให เปน คน เกง เปน คน ม ความ ร ม ความ สามารถ ใน งาน ท ทำ และ ตอง พฒนา ตนเอง ให เปน คน ด ม คณธรรม ดวย

การ ประพฤต จรยธรรม ตาง ๆ ท เกยวของ ม ความ กตญ กตเวท ตอ บพการ เปน คน ตรง ตอ เวลา เปน คน ม สจจะ ม ความ ขยน ใน งาน ท ได รบ มอบ หมาย และ สดทาย ม ความ อดทน ตอ ความ ยาก ลำบาก อดทน ตอ การ ทำงาน ท ตรากตรำ และ อดทน ตอ ความ เจบใจ ตอ คำ พด เสยดส ของ คน อน มนษย เปน สตว ท พฒนา ได ผ ท ประสบ ความ สำเรจ ใน การ ทำงาน สง ท พ แนะนำ นน เขา พด ถก กบ คน ท ไม ปรบปรง แกไข ตนเอง แต เปนการ พด ผด กบ ผ ท ยอมรบ ความ จรง และ พฒนา ตว เอง ให ได ตาม คำ ชแนะ ดง กลาว ขาง ตน

๒๒๖ . ตน เตน จน ตว สน คำถาม

ขอก ราบ สวสด คณคร สนอง ว รอ ไร คะ

ตอน น หน เรยน หนงสอ อย ชน ป ท ๕ คณะ ทนตแพทย ม

เรอง ท หนกใจ และ ทำให เกด วตก จรต อย บอย ครง อยาก ให คร ชวย

แนะ นำ ดวย ความ เมตตา กบ หน ดวย นะ คะ

คอ วา หน พยายาม สงเกต ตว เอง ตงแต อย ประถม มธยม

จน กระทง ตอน น เรยน อย มหาวทยาลย วา ตว หน เอง เปน คน ไม กลา

แสดงออก และ ขลาด กลว เวลา จะ ตอง นำ เสนอ งาน ให กบ กลม

คน ฟง การ ให ออก ความ คด เหน ใน ท ประชม หรอ กระทง ทำฟน ให

คนไข โดย เฉพาะ งาน ท ไม เคย ทำ มา กอน หน มก จะ ตน เตน จน ตว สน

มอ ทง เยน เกรง และ สน หวใจ เตน แรง เสยง ก สน ดวย คะ ตอน นน

มก จะ ทำ อะไร ไม ได เลย มน เปน อะไร ท เลว ราย มาก จน หน ไม อยาก

จะ คด แต มน ก มก จะ วน เวยน มา ให ได พบ เจอ อย เสมอ คะ เวลา เกด

ความ กลว แลว จะ ทำ อะไร ไม ถก สต สมาธ ปญญา หาย ไป หมด

เลย คะ และ หลง จาก ผาน เหตการณ แลวก ลบ มา คด วา ทำไม เรา ถง

ไม กลา มน ก ทำให เกด ความเครยด โกรธ ตว เอง เกด ความ กงวล

และ สบ สน ขน มา เส มอๆ ซง หน ก รตว วา สง เหลา น มน ไม ด แต หน

ก หาม ท จะ ไม ให เกด ความ กลว ขน มา ได คะ

หน เอง จง อยาก ทราบ วา ความ กลว เหลา น เกด จาก อะไร

และ หน จะ ม วธ การ ใด ใน การ จะ จดการ กบ ความ กลว เหลา น ได บาง

198 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 199 ๑๙๙ ๑๙๘

คะ หรอ ม วธ การ ใด ท ฝก ให ม ความ กลา ท จะ เผชญ หนา กบ สง แปลก

ใหม ดวย ความ มนใจ และ ครอง สต ให อย กบ ตว ตลอด เวลา ได บาง

คะ

ขอบพระคณ คณคร อยาง สง คะ

คำ ตอบ

การ ม พฤตกรรม ไม กลา แสดงออก ม ตน เหต มา จาก คน ท

อย แวดลอม เปน คน ม มจฉา ทฏฐ ชอบ ครอบงำ ความ คด เหน ของ

คน อน ให เหน ดวย ตาม ท ตว เอง ตองการ ให เปน ซง ตรง ขาม กบ

ผ ม ความ คด เหน ถก เปน ได เพยง ผ ชแนะ แนวทาง เทานน ผ เหน

ถก ไม บงคบ หรอ ครอบงำ ความ คด เหน ของ คน อน แต ให คน อน ม

อสรภาพ ใน ความ คด ความ เหน ดวย ตว เอง

หาก ผ ถาม ปญหา ประสงค จะ ปรบปรง แกไข พฤตกรรม

ไม ด ดง ท บอก เลา ไป ตอง นำ ตว เอง เขา พฒนา จต วญญาณ ดวย

การ ประพฤต ปฏบต ธรรม จน สามารถ เขา ถง ปญญา เหน แจง ถก

ตรง ตาม ความ เปน จรง แท ได แลว สตสมปชญญะ ระดบ โลกตระ

จะ เกด ขน ความ กลา รวม ถง พฤตกรรม ไม พง ปรารถนา ตาง ๆ

จะ หมด ไป น เปน วธ แก ปญหา ท ถก ตรง ท ผ ร ประพฤต ได แลว และ

แสดง ให ด แลว จง นำ มาบ อก กลาว

๒๒๗ . เลอก ดวย ตว เอง คำถาม กราบ เรยน อาจารย สนอง ท เคารพ ดฉน ขอ ถาม ตอ จาก ขอ ๒๒๑ นะ คะ วา ถา หาก เรา จะ ใช สทธ ใน การ เรยก รอง เงน ชดเชย ตาม กฎหมาย ไม ทราบ วา จะ เปนการ ถก ตอง หรอ ไม ( ใน แง กฎ แหง กรรม ) ท จรง ทำใจ ได แลว แต ทำ เพราะ เหน วา เปน สทธ ของ เรา ถา ได ก ด แต ถา ไม ได ก ไม เปนไร ขอ คำ แนะนำ วา มน จะ เปนการ สราง กรรม ใหม หรอ ไม หรอ ดฉน ควร จะ อย เฉยๆ รบ กรรม ไป เพราะ มน คอ กรรม เกา ของ ดฉน เอง ขอก ราบ ขอบพระคณ ใน ความ เมตตา ของ อาจารย มา ณ โอกาส น คะ คำ ตอบ การ เรยก รอง สทธ ตาม กฎหมาย เปนการ กระทำ ท ถก ตอง ใน ทาง โลก แต ใน ทาง ธรรม แลว ถอวา ผด เพราะ เวร คอ ความ แคน เคอง ความ แก เผด มได ถก ระงบ เมอ ใด ท ค เวร โคจร ไป พบ กน อก ใน กาล ขาง หนา การ ทวง หน และ การ ชดใช หน เวร กรรม ก จะ เกด ขน อก ไมม วน สน สด ดวย เหต น พระ พทธะ จง ตรส วา “ เวร ยอม ระงบ ดวย การ ไม จอง เวร ” ดง นน เรอง ท บอก เลา ไป ผ ถาม ปญหา ตอง เลอก ทาง ชวต ของ ตนเอง วา จะ บรหาร จดการ ปญหา ท เกด ขน วา ประสงค จะ จอง เวร กน ตอ ไป หรอ ชดใช หน เวร กรรม ให

หมดกน ไป จง เปน สทธ ของ ผ ถาม ปญหา ตาม ด อาการ หลบ ให ละเอยด มน คอยๆ หลบ ไป อยางไร

200 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 201 ๒๐๑ ๒๐๐

๒๒๘ . หน หรอ ดฉน

คำถาม

กราบ เรยน อาจารย ดร . สนอง ท เคารพ

หน ม เรอง จะ ให อาจารย แนะนำ คะ

๑ . ตอน น ดฉน เพง เรม ฝก นง สมาธ คะ เพง เรม ศกษา แลว

ลอง ทำ ทำ แบบ รวม จต ไป ท ใด ท หนง กอน เชน ท ปลาย จมก หรอ

กลาง อก เปนตน หลง จาก นน เพง ร วา ม อก แบบ คอ การ ด จต

ปญหา กอ คอ ดฉน สบสน ไมร จะ ลำดบ อยางไร กอน เพอ ให เกด

สมาธ เพราะ เพง ลอง นง เลย อยาก ให อาจารย แนะนำ เทคนค ให

หนอย คะ

๒ . ดฉน เคย ทำ ไม ด ตอน สมย มธยม เคย ม เงน ไม พอ ซอ

ของ กอ เลย หยบ เอา เงน ท พ วาง ไว ใน เก ะ ไป จะ ไถ โทษ ยง งย เพอ

ไม ให บาป น ตดตว เรา ไป ชาต หนา คะ

๓ . ดฉน เคย ชอบ ผชาย คน เดยว กบ เพอน สดทาย กอ เคย

กก กน นดๆ แต กอ เลก ไป เพราะ อย ไกล กน มาก และ เพอน ท ชอบ

ผชาย คน เดยวกน กอ ร แต เขา กอ ไม วา อะไร แลว กอ ยง สนท กบ

เรา เหมอน เดม แต เรา กอ รสก ผด ใน ใจ ตลอด เวลา เพราะ เรา เลอก

เพอน ไม เลอก คน นน อาจารย แนะนำ วา เรา จะ ไถ โทษ ยง งย เพอ

ไม ให เรา รสก แย ทก ครง ท นกถง เรอง น หรอ วา เรา เอา ดอกไม ไป

ขอ ขมา เพอน ด คะ คอ ไม อยาก รสก บาป ตอ เพอน คะ

กราบ ขอบคณ อาจารย มากมาย ลวง หนา นะ คะ

คำ ตอบ

( ๑ ) การ พฒนา จต ให เกด สมาธ ปญญา เหน แจง ควร นำ ตว

เอง เขา ฝากตว เปน ศษย และ ขอรบ กรรมฐาน จาก ครบา อาจารย ผ ม

ประสบการณ จะ ได ผล สมฤทธ มากกวา ขอ ให ผ ตอบ ปญหา แนะนำ

เทคนค การ ฝก จต ให

( ๒ ) ประสงค ไม ให บาป ตดตว ไป ถง ชาต หนา ตอง ไป บอก

ความ จรง และ ยอมรบ ผด กบ พ ผ เปน เจาของ ทรพย ดวย การ ขอ

ชดใช หน หรอ ขอ ให เขา ยก หน ให หาก เมอ ใด เจาของ ทรพย กลาว

วาจา ให คณ ชดใช หน ท เอา ไป เปน ตว เงน หรอ

กลาว วาจา ยก หน ให คณ ก พน ผด และ ตอง ไม

ประพฤต อทนนาทาน เชน น อก

(๓ ) ใน ฐานะ ท ผ ถาม ปญหา เปน

ฆราวาส และ มได ประพฤต ผด ศล ๕ ไม ถอวา

เปน บาป เหต ท เกด ความ รสก วา ผด ใน เรอง ท

บอก เลา ไป สาเหต เกด จาก ผ ถาม ปญหา ม ความ เหน ผด ( มจฉา

ทฏฐ ) นนเอง

ใจ ตอง ให ขาด จาก ความ เกยว ความ ของ ตด นำ ยง ตด ไม ขาด สาย สวาท ตดขาด อยางไร

ตด บว ก ยง ไว ใย ตด นำใจ ยง ม เมตตา ม เมตตา อย ก ของ อย ก ตด อย นน แหละ

202 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 203 ๒๐๓ ๒๐๒

๒๒๙ . เปน ฆราวาส หรอ เปน นกบวช คำถาม กราบ เรยน ทาน อาจารย สนอง ว รอ ไร ท เคารพ กระผม นาย ถาวร พระ สวาง ได ปฏบต กรรมฐาน มา ได สบ กวา ป ได ม คำถาม อยาก เรยน ถาม ทาน อาจารย ดงน ๑ . การ ปฏบต ใน ชวง ๓ ป แรก ขณะ ท เดน จงกร มอ ย ก เกด ความ อศจรรย ขน คอ ใน ขณะ นน ปรากฏ วา ได เหน ดวง แกว ไหล ออก มา ใส สวาง ซง ใน ปจจบน ก ยง ปรากฏ อย เชน เดม เหตการณ เชน น ถอวา ได ปฏบต ถง ลำดบ ใด แลว และ ควร จะ ปฏบต อยางไร ตอ ไป ๒ . ขณะ ท นง กรรมฐาน เวลา ประมาณ ต ๓ ได เกด เหตการณ อก เหตการณ หนง ขน คอ รสก เหมอน ม ความ เยน บรเวณ ศรษะ แลว คอยๆ ไหล ลง มา คลาย ของเหลว มา อด อย ท ลำ คอ กระผม กได กำหนด คำ บรกรรม ตอ ไป ความ เยน นน ก ไหล ลง มายง หนาอก แลว คอยๆ หาย ไป รสก ตว เบา แลว ก ผม ได เหน แสง สวาง พง ออก ครอบ ตว เรา ไว อยาก ทราบ อาการ เชน น อาการ ท เกด ขน กบ กระผม เชน น เรยก วา อะไร และ ควร ปฏบต ตอ ไป อยางไร

ขอก ราบ ขอบพระคณ ทาน อาจารย ไว ณ ท น คำ ตอบ (๑ ) ท เหน ดวง แกว ไหล ออก มา ใส สวาง นน เปน สง ท ทำให

วปสสนา เศรา หมอง ( ว ปส สน ปกเลส ) ซง มก จะ เกด กบ ผ ท เขา ถง วปสสนา ญาณ อยาง ออน หาก หวง ความ กาวหนา ใน การ พฒนา วปสสนา ญาณ ให แจมใส ตอง กำหนด สง ท ถก เหน ดวย จต นน วา “เหน หนอๆ ๆๆ ” จน กระทง ดวง แกว นน หาย ไป แลว ดง จต กลบ มา ส องค บรกรรม เดม (๒ ) เรยก วา เปน ว ปส สน ปกเลส เชน เดยวกน กบ ขอ (๑ ) เมอ ความ เยน เกด ขน ควร กำหนด วา “เยน หนอๆ ๆๆ ” ไป เรอย ๆ จน ความ เยน หาย ไป เมอ รสก ตว เบา ควร กำหนด วา “เบา หนอๆ ๆ ” ไป เรอย ๆ จน อาการ รสก วา ตว เบา หาย ไป และ เชน เดยวกน เมอ เหน แสง สวาง พง ออก มา ครอบ ตว ควร กำหนด วา “เหน หนอๆ ๆๆ” เรอย ไป จนกวา แสง สวาง ท พง ออก ครอบ ตว หาย ไป แลว ดง จต กลบ มา ส องค บรกรรม เดม ทก ครง เมอ เกด ว ปส สน ปกเลส (แสง สวาง ความ อมใจ ความ ร ความ สงบ กาย และ ใจ ความ สบาย กาย สบายใจ ความ นอม ใจ เชอ ความ เพยร ท พอด ความ ชด ของ สต ความ วางใจ เปนก ลาง และ ความ พอใจ ) ตอง บรกรรม หรอ กำหนด ตาม อาการ ท เกด ขน กบ จต จน สง เหลา น หาย ไป วปสสนา ญาณ จง จะ ม กำลง มาก ขน จต จง จะ เปน อสระ ตอ กเลส เหลา น ได

ใคร จะ วา ชว กตาม ท ใคร จะ วา ด กตาม ชง อย อยาง นน แหละ ไมม ด ไมม ชว ตาม ใคร ทง นน

โลกธรรม ถก ตอง ไม หวน ไหว สบาย ตว คน เดยว ก พอ

204 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 205 ๒๐๕๒๐๔

๒๓๐ . จตใตสำนก กบ จตสำนก คำถาม

กราบ เรยน ทาน อาจารย ดร . สนอง ท เคารพ

ดฉน ม คำถาม ท จะ ขอ รบกวน สอบถาม ทาน อาจารย ดงน

คะ

๑. การ ท บาง ครง เรา ทำ อะไร ไป ใน ชวต ประจำ วน เชน การ

ปด ไฟ ปด ประต แลว เรา ขาด สต คอ เรา จำ ไม ได วา เรา ได ทำ ไป แลว

อาจ จะ ตอง เดน ยอน กลบ ไป ด อก ครง ทำนอง น อยาก ทราบ วา กรณ

แบบ น ‘ รป ’ ของ เรา นน ขณะ นน ทำ กจ นน ไป ได อยางไร คะ โดยท

เหมอน จต ไม ได รบ ร การ ทำ นน แต รป ได ทำ ไป จรง ได อยางไร คะ

๒. การ ท คน เรา ทำ อะไร ตาม สญชาต ญาน จะ เรยก วา ทำ

ไป โดย เปน อวชชา ได ไหม คะ

๓. ระหวาง จตใตสำนก กบ จตสำนก ด เหมอน วา ม จต

อก ประเภท นง คอ จต ท ร เฉยๆ ท ไมใช ทง จตใตสำนก และ จตสำนก

ใช หรอ ไม คะ เพราะ ม ความ รสก วา จตใตสำนก เรา ควบคม ไม

ได แต จตสำนก ก เหมอน วา มน จะ ม การ คด ปรง แตง ปน อย ตาม

ประสบการณ แต บางท มน ก เหมอน วา ม แค การ ร อาการ เฉยๆ นน

เลย สงสย วา ใน ดาน จตวทยา เขา เรยก วาการ ร เฉยๆ นน วา อะไร

คะ

กราบ ขอบพระคณ ทาน อาจารย ท เมตตา ชวย ตอบ ปญหา

ให ผ ท ยง สงสย อย ได ผอน คลาย ความ สงสย และ ขอ อนโมทนา

กบ การ บำเพญ บารม ของ ทาน อาจารย ใน ทกๆ กจ ท กระทำ เพอ

พระพทธ ศาสนา คะ

คำ ตอบ

( ๑ ) เปน สญญา เกา ท จต เกบ บนทก ไว จต ได ใช สญญา เกา

สง รางกาย ให ปด ไฟ ปด ประต โดย ขาด สต กำกบ พฤตกรรม

( ๒ ) เรยก วา จต ม อวชชา ได

( ๓ ) ผ ตอบ ปญหา มได เรยน วชา จตวทยา ใด ๆ จง ไม ทราบ

สมมต บญญต ท เขา ใช เรยก กน ใน หม นก จตวทยา แต ผ ตอบ ปญหา

ขอ สมมต เรยก วา จตกงสำนก

๒๓๑ . ความ สงสย เปน น ว รณ ธรรม คำถาม

กราบ เรยน ดร . สนอง

ตอน กระผม นง สมาธ จต นง สงบ ม สต อย ตลอด ใน การ

นง สมาธ พอ นง ไป สก พก ม ความ รสก วา ม ความ เยน เขา มา ท ขา ทง

สอง ขาง ตว กอ รสก เบา เกด ความ สงสย ขน กบ จต พอ เกด ความ

สงสย ความ เบาตว กอ หาย ไป ความ รสก เยน ท กาย และ ขา ก หาย

ไป ความ ปวด ขา กตาม มา ผม พยายาม นง ตอส กบ ความ ปวด

เหมอน ท ดร . สนอง ได บอก ไว ใน หนงสอ สมาธ มา อย กบ ความ ปวด

206 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m ส น ท น า ภ า ษ า ธ ร ร ม เ ล ม ๑๓ : 207 ๒๐๗

กราบ เรยน สาธชน ทก ทาน ชม รมฯ มน โย บาย ท จะ เผยแผ ธรรมะ ส สงคม ดวย การ จด งาน บรรยาย ธรรม เปน ธรรม ทาน และ ผลต สอ ท สง เสรม การ พฒนา คณธรรม จรยธรรม เชน หนงสอ , เทป คลาส เสท , ซด, MP3 และ บรจาค เปน สาธารณ กศล ไป ยง สถาน ท ตาง ๆ เปน จำนวน มาก ทาน สามารถ ม สวน รวม เปน สมาชก ชมรม ได ไม วา จะ เปน เพศ ใด วย ใด ไม จำกด ความ ร เชอ ชาต และ ศาสนา ดวย การ สละ แรง กาย แรง ใจ และ รวม บรจาค เพอ เปน เจา ภาพ ใน การ จด งาน ธรรม บรรยาย เปน เจา ภาพ ใน การ บรจาค หนงสอ ไป ยง หอง สมด หรอ วด ตาง ๆ เปนตน ตาม กำลง ศรทธา ของ ทาน หรอ เขา รวม กจกรรม ตาง ๆ ของ ชมรม โดย ไม เสย คา ใช จาย ใด ๆ ทาน ผ ม จต ศรทธา ตองการ หนงสอ และ สอ ธรรม ทาน ของ ชมรม กลยาณ ธรรม กรณา ตดตอ

ชมรม กลยาณ ธรรม ๑๐๐ ถ . ประโคน ชย ต . ปากนำ อ . เมอง จ.สมทรปราการ ๑๐๒๗๐ โทร . ๐๒ - ๗๐๒ - ๗๓๕๓ และ ๐๒ - ๗๐๒ - ๙๖๒๔

โทรสาร . ๐๒ - ๗๐๒ - ๗๓๕๓ และ ๐๒ - ๗๐๒ - ๘๗๖๓ หรอ

ชมรม กลยาณ ธรรม ๘๙ / ๖ - ๗ ซอย ศกษาวทยา ถ . สาธร เหนอ แขวง สลม เขต บางรก กทม . ๑๐๕๐๐ โทร . ๐๒ - ๖๓๕ - ๓๙๙๘ โทรสาร . ๐๒ - ๒๖๖ - ๓๘๐๗

๒๐๖

ท ขา แลว ภาวนา ปวด หนอๆ ๆ ความ ปวด กอ หนก ขนๆ เรอยๆ ๆ

ลกษณะ เปน มา สาม วน แลว อาการ เจบ ปวด กอ ไม หาย ไป ม ความ

รสก กงวล หลง จาก นง สมาธ ทก ครง วา จะ เอา ความ เจบ ปวด ออก

ไป ได อยางไร

ขอ ความ กรณา แนะ นำ ใน ขอ สงสย และ ชแนะ ใน การ

ปฏบต ให กระผม ดวย

คำ ตอบ

เหต ท นง ภาวนา อาการ ปวด ท ขา ยง ไม หาย ไป นน เปน

เครอง บง ช วา กำลง ของ สมาธ ยง ไม กลา แขง จง ควร เพม กำลง

ของ สมาธ ดวย การ เปลยน อรยาบถ จาก การ นง ภาวนา ไป อย ใน

อรยาบถ เดน จงกรม สลบ กน ไป เรอย ๆ จน กระทง จต ม กำลง

ของ สมาธ กลา แขง จนถง ระดบ ท อย เหนอ ทกขเวทนา ( ปวด ขา )

ได แลว เมอ อาการ ปวด ท ขา เกด ขน ตอง กำหนด วา “ ปวด หนอๆ

ๆๆ ” ไป เรอย ๆ อาการ ปวด ดง กลาว จง จะ หาย ไป ได

ศล ม อย ๓ แบบ คอ สมปตต วรต คอ งด เวน เอา เอง ตงใจ งด โดย ไม ตอง ขอ ศล จาก พระ

สมาทาน วรต คอ สมาทาน ศล กบ พระ สมท เฉท วรต คอ ศล ของ เหลา พระ อรย เจา

ไม ตอง สมาทาน อก แลว

208 : w w w. k a n l a y a n a t a m. c o m

ผล งาน เลม อน ๆ ๆ

ของ ชมรม กลยาณ ธรรม . ทาง สายเอก ( ฉบบ ภาษา ไทย ปก แขง , เลม เลก , สอง ภาษา , และ ฉบบ ภาษา องกฤษ ) . บนทก สนทนา ธรรม ตาม รอย พอ , ศล และ ปญญา . การ ใช ชวต ท คม คา , ชวต ยนยาว อยาง ม คณคา . มาด สดใส ดวย หวใจ เกน รอย , ด ร หนง พรรษา . สนทนา ภาษา ธรรม เลม ๑ - ๑๒ . อญมณ แหง ชวต , ประวต ทาน พระ อาจารย มน . อรยมรรค และ การ ปฏบต คอ บท พสจน . ชวต หลงค วาม ตาย ชวต ใหม ท ตองเต ร ยม ตว . วธ อย เหนอ ดวง และ โอวาท ส ของ เหลยว ฝาน . อบาย ทำให จต สงบ และ กระจก สอง กรรมฐาน . ดวง ด วถ พทธ , มหศจรรย แหง จต , ธรรมะ ภาค ปฏบต . สน ตว รบท และ อรย ธรรม , คน ด ท โลก ตองการ . รวม รส บท ธรรม , การ พฒนา ศกยภาพ ใน วย ศกษา . ตาย แลวไป ไหน , บรหาร ใจ เพอ สราง จตสำนก . สต ๕ อยาง และ บท โศลก แหง พทธ อสระ . บารม ธรรม ส ความ สำเรจ , เดก หญง พมพ วด . ให ทาน เพอ อะไร , พระ คร มาน นท สตร . ปฏบต ใน ชวต ประจำ วน , เรม ตน ภาวนา ฯลฯ นอกจาก น ม เทป คำ บรรยาย , ซด และ MP3 อก จำนวน มาก

ตดตอ ไดท ชมรม กลยาณ ธรรม โทร . ๐๒ - ๖๓๕ - ๓๙๙๘ และ ๐๒ - ๗๐๒ - ๗๓๕๓

www . kanlayanatam . com

๒๐๘