5. SINIF SOSYAL BİLGİLER (YENİ) 1 - 2 - elfiyayinlari.comelfiyayinlari.com/upload/files/pdf/5_sinif/5_sinif_sosyal_bilgiler.pdf · Kısmi de olsa alıntı yapılamaz, metin ve

YAYIN KURULU

Hazırlayanlarİsa ALGÜL, Sevda GÜL, Sevda YAVUZYİĞİT

YAYINA HAZIRLAYANLAR KURULUKurumsal Yayınlar YönetmeniSaime YILDIRIM

Kurumsal Yayınlar Birimi - Dizgi & GrafikMustafa Burak SANK & Ezgi GÜLER & Meltem TEMEL Sumru ALMAcAK & Gamze KAYA & Pınar KORKMAZ Yasin ÇELEBİ & Reyhan KARAHASANOĞLU

Baskı - CiltNeşe Matbaacılık Yayıncılık Sanayi ve Tic. A.Ş.Adres: Akçaburgaz Mh. Mehmet Deniz Kopuz Sk. No:173.Bodrum Esenyurt/İSTANBUL

Yayıncı Sertifika No: 32077

Matbaa Sertifika No: 22861

ISBN: 978–605–84226–9–8

İstanbul – 2015

Bu eserin her hakkı saklı olup tüm hakları Elfi Yayıncılık’a aittir. Kısmi de olsa alıntı yapılamaz, metin ve soruları aynen değiştirile-rek elektronik, mekanik, fotokopi ya da başka bir sistemle çoğal-tılamaz, depolanamaz.

Copyright © Tüm Hakları Saklıdır.

ADI SOYADISINIFINO

SOSYAL BİLGİLER

Defterlerimizi Tanıyalım

Ünite kazanımlarının öğrencilerin ilgisini çekecek şekilde belirtildiği bölümdür.

Derste verilen konu ile ilgili sorunun çözü-münün verildiği bölümdür.

Derste işlenen konular ile ilgili oyun, bul-maca, zeka soruları, vb. içeriklerin yer aldığı hareketli kutudur.

Derste işlenen konuların öğrenilip pekiş-tirilmesi için öğrencilerin çözeceği açık uçlu veya çoktan seçmeli sorulardır.

Derste işlenen konu ile ilgili dikkat edilme-si gereken uyarılar,istisnalar,notlar,vb. içeriklerin yer aldığı hareketli kutudur.

Derste işlenen konu ile ilişkili gerçek ha-yattan merak uyandıracak ilginç bilgilerin yer aldığı hareketli kutudur.

Derste işlenen konular ile ilgili öğrenci-lerin bireysel,arkadaşlarıyla veya aile-siyle birlikte gerçekleştirebileceği ders dışı müze önerisi,roman tavsiyesi,atölye çalışması,bilimsel çalışmalar,vb. içerikle-rin yer aldığı hareketli kutudur.

Derste işlenen konu ile ilgili öğrencilere verilen ödevlerin yazıldığı hareketli kutu-dur.

Defterlerimizi Tanıyalım

Öğrencilerin yıl içinde girdikleri sınavla-rın ve hazırladıkları projelerin notlarını yazdıkları bölümdür.

Gelişim Raporum

İlgili ünitedeki tüm işlenen konuları içeren,öğrencilerin ne kadar öğrendikle-rini test eden, açık uçlu ve çoktan seçmeli sorulardan oluşan bölümdür.

Ünite sonlarında rehberlik çalışmalarının yer aldığı bölümdür.

Ünite sonlarında öğrencilerin ünite kaza-nımları ile ilgili kendilerini duyuşsal olarak değerlendirebilecekleri formdur.

Ders esnasında öğrencilerin bireysel veya grupla çalışacağı konu ile ilgili üst düzey düşünme becerileri kazandıran çalışma sayfasıdır.

Ünitelerin sonunda yer alan ünite konula-rını özetleyen kavram ağlarıdır.

Ünitelerin sonlarında ve sayfa altlarında not almak için bırakılmış alanlardır.

1.ÜNİTE: HAKLARIMI ÖĞRENİYORUM

Biz Bu Toplumun Bir Üyesiyiz 10Etkinlik Sayfam 13Rollerimiz 14 Haklarımız ve Sorumluluklarımız Var 15Etkinlik Sayfam 18Çocuk Haklarına Yolculuk 19Etkinlik Sayfam 21

Ünite Özetim 22Ne Kadar Öğrendim 23Öz Değerlendirme Formum 25Rehberlik Köşem 26

2.ÜNİTE: ADIM ADIM TÜRKİYE

Güzel Ülkem 30 Etkinlik Sayfam 39Zengin Kültürümüz 40 Etkinlik Sayfam 51Atatürk’ü Anlamak 52 Etkinlik Sayfam 62 Ünite Özetim 63Ne Kadar Öğrendim 65Öz Değerlendirme Formum 67Rehberlik Köşem 68

3. ÜNİTE: BÖLGEMİZİ TANIYALIM

Haritanın Dili 72 Etkinlik Sayfam 78İklim ve İnsan Faaliyetleri 79 Etkinlik Sayfam 83Yaşanacak Yerler 84 Doğa ve İnsan 86 Ülkemizde Afetler 89Etkinlik Sayfam 93Doğal Afetler ve İnsan 94 Nerede Yanlış Yaptık 94Etkinlik Sayfam 97 Ünite Özetim 98Ne Kadar Öğrendim 99Öz Değerlendirme Formum 103Rehberlik Köşem 104

4. ÜNİTE: ÜRETTİKLERİMİZ

Bölgelerimizde Ekonomik Faaliyetler 108Etkinlik Sayfam 131İnsan ve Ekonomi 132 Üretime Katılalım Geleceğimizi Kurtaralım 134Etkinlik Sayfam 136 Ünite Özetim 138Ne Kadar Öğrendim 139Öz Değerlendirme Formum 141Rehberlik Köşem 142

5.ÜNİTE: GERÇEKLEŞEN DÜŞLER

Hayatımız Nasıl Kolaylaştı 146 Etkinlik Sayfam 149Teknoloji ile Gelen Değişim 150Etkinlik Sayfam 154Hayatımızı Kolaylaştıranlar 155Etkinlik Sayfam 161Alıyorum Okuyorum Öğreniyorum 162 Atatürk’ün Gösterdiği Yol 162 Bilgi Kaynaklarımız 165Etkinlik Sayfam 167 Ünite Özetim 168Ne Kadar Öğrendim 169 Öz Değerlendirme Formum 171Rehberlik Köşem 172

6.ÜNİTE: TOPLUM İÇİN ÇALIŞANLAR

Bize Hizmet Edenler 176Etkinlik Sayfam 178Elimizden Tutanlar 179Etkinlik Sayfam 184 Gönüllüyüz 185 Etkinlik Sayfam 187 Ünite Özetim 188Ne Kadar Öğrendim 189Öz Değerlendirme Formum 191Rehberlik Köşem 192

7. ÜNİTE: BİR ÜLKE BİR BAYRAK

Yasalar Bizim İçin Var 196 Etkinlik Sayfam 205Ülkemizin Yönetim Yapısı 206 Etkinlik Sayfam 212İl ve İlçelerimizin Yönetimi 213 Etkinlik Sayfam 214Ortak Değerlerimiz 215 Etkinlik Sayfam 220 Ünite Özetim 221Ne Kadar Öğrendim 222Öz Değerlendirme Formum 225Rehberlik Köşem 226

8. ÜNİTE: HEPİMİZİN DÜNYASI

Dünya Çocukları 230 Ülkeler Arası Alışveriş 231 Teknoloji ve Ticaret 235 Dünyanın Hazineleri 236 Turizm Hangi Katkıları Sağlar 244Etkinlik Sayfam 245 Ünite Özetim 246Ne Kadar Öğrendim 247Öz Değerlendirme Formum 249Rehberlik Köşem 250

Ürün Dosyası Kullanma Yönergem 253Kavram Sözlüğüm 254Kaynakçam 258Haftalık Sosyal Bilgiler Ders Programı 259Gelişim Raporum 260

1. Bulunduğu çeşitli grup ve kurumlar içindeki yerini nasıl belirler?2. İçinde bulunduğu gruplar ile gruplara ait roller nasıl ilişkilendirir?3. Katıldığı gruplarda aldığı roller ile rollerin gerektirdiği hak ve sorumlu-lukları nasıl ilişkilendirir?4. Çocuk olarak hakları nelerdir?

Ünite 1

HAKLARIMI ÖĞRENİYORUM

10

ÜNİTE 1 HAKLARIMI ÖĞRENİYORUM

Biz Bu Toplumun Bir Üyesiyiz

Her canlı gibi insanlar da doğarlar, büyürler ve ölürler. İnsanlar yaşamları boyunca pek çok grubun içinde yer alırlar. İçinde yer aldıkları gruplarda çeşitli roller ve sorumluluklar üstlenirler.

Grup:

Futbol takımı bir gruptur. Sınıf arkadaşları bir gruptur.

Grupların Özellikleri:œœœœ

œœ

11

ÜNİTE 1HAKLARIMI ÖĞRENİYORUM

Bir araya gelen insanlar her zaman grup oluşturmaz. Kalabalık, grup ve kurum kavramları birbirinden farklı özelliklere sahiptir.

Kalabalık:

Kalabalığın Özellikleri:œœœœ

œœ

Kurum

Belirli düşüncelerin, bireyler arasındaki ilişkilerin ve karşılıklı görevlerin oluşturduğu; genellikle devletle ilişkisi olan toplumsal örgütlenmelere denir.

Hastane bir kurumdur. Okul bir kurumdur.

12


Kurumun Özellikleri:œœœœ

œœ

Bir çatı altında beraber yaşayan ve aralarında kan bağı bulunan insanlar da bir grup oluştururlar. Buna “aile” diyoruz.

Grup Kalabalık

13


Verilen kutucuklara 5’er tane grup, kurum ve kalabalık örneği yazınız ve en çok hangi örneğin içinde yer aldığınızı belirtiniz.

Grup

Kalabalık

Kurum

14


Rollerimiz

Grup ve kurumların üyesi olduğumuz için bazı rollere sahibiz.

Rol

Rolleriniz nelerdir?

Ailedeki rolüm:

Okuldaki rolüm:

Kulüpteki rolüm:

Toplumdaki rolüm:

15


Haklarımız ve Sorumluluklarımız Var

Ailede, okulda, arkadaş grubunda sorumluluklarımız vardır.

Sorumluluk

Sorumluluklarım:

Evdeki Sorumluluklarım Okuldaki Sorumluluklarım

Okul kurallarına uymak.

Arkadaşlarımızla iyi geçinmek.

Okul görevlilerinin sözünü dinlemek.

Okulu temiz tutmak.

Okul araç gereçlerini dikkatli kullanmak.

Okula zamanında gidip okuldan zamanında ayrılmak.

16


Hak

Haklarım;

Bakalım Sibel ve Metin aile içindeki hak ve sorumluluklarımız konusunda neler söylüyor?

Haklarım• Sağlıklı bir birey olarak ge-lişmeme uygun bir ortamın sağlanması• Eğitimim için gerekli ihti-yaçlarımın karşılanması• Oyun oynamam için gerekli araç gereçlerin sağlanması

Sorumluluklarım• Huzurlu bir aile ortamına uygun davranışlar sergile-mek,• Derslerimde başarılı olabil-mek için gerekli çalışmaları yapmak,• Odamı düzenli tutmak.

Rollerimizin gerektirdiği sorumlulukları yerine getirmezsek;

Murat, ailesinde bazı rollere sahiptir. Örneğin; ailenin bireyi, ailenin çocuğu, okulda öğrenci olması rollerden bazılarıdır. Aile bireylerini üzmemek, okula gitmek, aile büt-çesine uygun harcamalar yapmak Murat’ın ailesindeki sorumluluklarındandır.

Murat, aynı zamanda okulda basketbol takımının oyuncusudur. Takımında oyuncu ol-mak Murat’ın rolü; antremanlara katılmak, derslerini aksatmamak ise sorumluluğudur.

Murat, 5–A sınıfı öğrencisi ve sınıf başkanı olması rollerindedir. Okul kurallarına uygun davranmak, uygun kıyafetler giymek, okulda doğru davranışlar sergilemek, ödevlerini yapmak, okul ve sınıf araç gereçleri özenli kullanmak Murat’ın sorumluluklarındadır.

Murat, arkadaş grubunun bir üyesidir. Arkadaşları ile oyun oynar, ders çalışır, hoşca vakit geçirir. Murat’ın verdiği sözleri yerine getirmesi, arkadaşlarını kırma-maya özen göstermesi sorumluluklarındandır.

17


Murat’ın Rolleri

Ailede Çocuk olmak

Okulda Öğrenci olmak

Basket Takımında Oyuncu olmak

Arkadaş grubunda Arkadaş olmak

Aşağıdaki sorumlulukları evde, okulda ve toplumda yerine getirilmesi gerekenler olarak belirleyin. İfadele-rin yanına baş harflerini (E,O,T) yazınız.

1. Odanı temiz tutmak.

7. Öğretmenin sözünü kesmemek.

2. Yemeklere zamanında gelmek.

8. Eve zamanında gelmek.

3. Ağaç dikmek.

9. Otobüse sırayla binmek.

4. Ödevleri zamanında yapmak.

10. Çöpleri çöp kutusuna atmak.

13. Okul araç ve gereçlerini dikkatli kullanmak.

5. Aile fertlerine karşı saygılı olmak.

11. Yeşil alanları korumak.

14. Yaya kaldırımlarını kullanmak.

6. canlılara zarar vermemek.

12. Kardeşleriyle iyi geçinmek.

18


Kavram İlişkilendirme

Aşağıda çocuk hakları ile ilgili kavram haritasındaki boşlukları, verilen kavram ve ilişkilendirme sözcüklerini kullanarak tamamlayınız.

düşünerek hareket etme / beslenme / yaşama / oyun ve dinlenme / vatandaşlık / kurallara uyma / ders çalışma / toplumun / engelli / aile / devlet

Sağlıklı Çocukolabilir

olabilirgeleceğidir.

Hakları Sorumluluklarıörnektir.

Eğitim Hoşgörülü olma

zorunludur.

görevidir

Korunmak

19


Çocuk Haklarına Yolculuk

Dünya üzerinde birçok çocuk ya savaş ya da açlık ortamında yaşamını sürdürmektedir. Bu koşulları or-tadan kaldırmak ve çocuklara daha iyi bir yaşam sağlamak amacıyla Çocuk Hakları Sözleşmesi hazırlan-mıştır. Bu sözleşme 191 ülke tarafından kabul edilmiştir. Türkiye bu sözleşmeyi 1990 yılında imzalamıştır.

Bugünün küçükleri, yarının büyükleridir. Çocuklarını sağlıklı ve bilgili yetiştirmeyen uluslar, temeli çürük binalar gibi çabuk yıkılırlar.Türk milletinin geleceği, bugünkü çocuklarının doğru görüşü ve yorulmak bilmeyen çalışma azmi ile büyük ve parlak olacaktır. M. Kemal ATATÜRK

Çocuk Hakları Sözleşmesinden Bazı Önemli Maddeler

18 yaşına kadar her insan çocuk sayılır.

Her çocuk ana babasını bilme ve onlar tarafından bakılma hakkına sahiptir.

Çocukların kendi haklarını öğ-renme hakları vardır.

Her çocuk temel yaşama hakkı-na sahiptir.

Çocuk sağlığı, eğitimi ve ge-lişmesi açısından tehlike teşkil eden işlere karşı korunma hak-kına sahiptir.

Çocuğun her türlü cinsel sömü-rüye ve cinsel suistimale karşı korunma hakkı vardır.

Çocuk düşüncesini özgürce ifa-de etme hakkına sahiptir.

Çocukları ilgilendiren bütün ko-nularda çocuğun yüksek yararı temel düşüncedir.

Ülkeler bu sözleşmeyi hazırlarken çocuğun kişiliğinin tam ve uyumlu olarak gelişebilmesi için mutluluk, sev-gi ve anlayış havası içinde olan bir aile ortamında yetişmesinin gerekliliğini kabul etmişlerdir.

20


Çocukların en önemli hakkı ya-şama hakkıdır.

Doğdukları za-man bir isim ve-rilmesi diğer bir hakkıdır.

Düşüncelerini özgürce açıkla-ma hakkına sa-hiplerdir. Bu hak-larını konuşarak kullanabilirler.

Çocukların be-lirli bir yaşa ka-dar eğitim hak-ları vardır.

Arkadaşları ile bir araya gele-rek toplantı ya-pabilirler vedernek de kura-bilirler.

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Ülkemizdeki yoksul ve korunmaya muhtaç olan çocukların bakımından sağlığına her ihtiyacını karşılamak için hizmet vermektedir. Bakıma muhtaç ve yoksul çocuklara eğitim, sağlık, kültür, sosyal, bakım gibi hiz-metler sunan Çocuk Esirgeme Kurumu, çocuklara olduğu kadar bu çocukların ailelerine de aynı desteği vermektedir.

21


Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun başkanı olduğunuzu düşününüz. Çocuk Hakları Sözleşmesi’ni yeni-leyecek olursanız hangi maddeleri eklerdiniz? Dünya çocuklarına hangi hakları neden verirdiniz? Kısaca açıklayınız.

22


Haklarım

Hak

Rol

Sorumluluk

SorumluluklarımGrup: Sınıf arkadaşları, Spor takımı, Komşular

œ Sağlıklı bir çevrede yaşa-ma hakkımœ Eğitim hakkımœ Oyun oynamam için gerekli araç gereçlerin sağlanmasıœ Beslenme hakkımœ Barınma hakkım

œ Aile ortamına uygun davra-nışlar sergilemekœ Derslerimde başarılı olmak için gerekli çalışmalar yap-makœ Odamı düzenli tutmak

Kurum: Aile, Okul, Kütüphane

Bir kişiye kanunlarca tanınmış ayrıcalıklardır.

Üyesi olduğumuz grupta üstlenmemiz gereken görevlerdir.

Bir gruba üye olan bireylerin üstlendiği rollerin gereklerini yerine getirmesi.

Kalabalık: Otobüs bek-leyenler, Sinemadakiler, Güneşlenenler

Grup Kurum Kalabalık

Görüşleri, amaçları çı-karları bir olan kişiler bü-tününe denir.

Belirli düşüncelerin, bireyler arasında-ki ilişkilerin ve karşılıklı görevlerin oluş-turduğu genellikle devletle ilişkisi olan toplumsal örgütlenmelere denir.

Bir yerde bulunan birbi-rini tanımayan insan top-luluğuna kalabalık denir.

23


1. Aşağıda verilen yargılardan doğru olanlara (D), yanlış olanlara (Y) yazınız.

( ) İnsanlar grup içinde yer almadan yaşayabilirler.

( ) Toplumun en küçük birimi ailedir.

( ) Gruptaki her birey üstüne düşen görevi yerine getirmelidir.

( ) Kurumların kanunlarla belirlenmiş nitelikleri vardır.

( ) Bir kişi aynı anda birden fazla gruba üye olabilir.

2. Aşağıda verilen kelimeleri uygun olan cümlelerle eşleştiriniz.

Eğitim öğretim gördüğümüz kurumdur.

Bulunduğumuz grupta yaptığımız görevdir.

Aynı amaç için çalışan insanlardır.

Toplumsal görevle kurulan gruplardır.

ROL

KURUM

OKUL

GRUP

3. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşluklara uygun kelimeleri yerleştiriniz.

devlet / amaç / grup / kurum

İnsanların aynı ............................... için birlikte çalışması grupları ortaya çıkarmıştır.

Çeşitli kuruluşları tanımlamak için ............................... kavramını kullanırız.

Ülkemizde vatandaşların her türlü hak ve özgürlükleri ........................................... tarafından güvence altına alınmıştır.

Günlük hayatımızda birçok ............................... içinde yer alırız.

24


4. Dünyaya geldiğimiz andan itibaren kendimizi bir grubun içinde buluruz. İçinde bulunduğu-muz gruplarda belli rollerimiz vardır.

Aşağıdakilerden hangisi ilk rol aldığımız yer-dir?

A) Okul B) Oyun parkı c) Aile D) İş yeri

5. Aşağıdakilerden hangisi Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunun hizmetlerini ger-çekleştiren merkezlerden biri değildir?

A) Hapishaneler B) Sığınma evleric) Huzurevleri D) Çocuk yuvaları

6. I. Çocuk hakları bütün çocuklar içindir. II. Yaşama hakkı en temel haktır. III. Herkes 18 yaşına kadar çocuk haklarından

yararlanır. Yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da han-

gileri doğrudur ?

A) Yalnız I B) II ve III c) Yalnız II D) I, II ve III

7. Birey olarak sahip olduğumuz bazı haklarımız vardır.

Okula gelerek aşağıdaki haklarımızdan hangisi-ni kullanmış oluruz ?

A) Eğitim öğretim hakkı B) Tüketici hakkı c) Çalışma hakkı D) Yaşama hakkı

8. Kararları tek başına alır. Alınan kararlara uyar. Kendi görüşlerine uygun olmayan kurallara

uymaz. Uyumlu bir grubun üyelerinin yukarıdaki davra-

nışlarından hangisi ya da hangileri yapmaları beklenmez?

A) Yalnız B) ve c) Yalnız D) , ,

9. Bireyin çevresine karşı olduğu gibi kendisine karşı da sorumlulukları vardır.

Aşağıdakilerden hangisi bireyin kendisine karşı sorumluluklarından biri olamaz?

A) Meslek sahibi olmakB) Temizliğe dikkat etmekc) Kendisini geliştirmekD) Arkadaşlarına yardım etmek

25


Adı ve Soyadı: ............................... No: ............................... Tarih: ...............................

Sevgili Öğrenciler, bu form “Haklarımı Öğreniyorum” ünitesinde öğrendiklerinizle ilgili kendinizi değerlendirmeniz için hazırlanmıştır. Aşağıdaki her bir cümleyi okuyunuz, çalışmalarınızı en iyi yansıtan “Evet, Emin değilim, Hayır” ifadelerinin altına (X) işareti koyunuz. Her sütunun altına bu işaretlerinin sayısını yazınız. cümleleri “Emin değilim, Hayır” ifadeleriyle cevaplandırdıysanız, öğretmenlerinizden yardım alınız.

Haklarımı Öğreniyorum

Bulunduğum çeşitli grup ve kurumlar içindeki yerimi belirlerim.

İçinde bulunduğum gruplar ile gruplara ait rolleri ilişki-lendiririm.

Katıldığım gruplarda aldığım roller ile rollerin gerektirdi-ği hak ve sorumlulukları ilişkilendiririm.

Çocuk olarak haklarımı fark ederim.

Evet

Emin Değilim Hayır

Bu konuda kendimi pekiştirmek için planım:

Öğretmenin yorumu:

26


Öğrencilerin en büyük belası unutma sorunudur. Çünkü dersten itibaren %80’lik bir kısım 1 hafta içerisinde unutulur ve sınav anında da bir şeye yaramaz. Bu sebeple unutmanın önüne geçmek için belirli altın kurallar sunacağız. Uyguladığınız taktirde artık derslerde kazandıklarınızı unutmayacak

ve sınav anında direk kullanabileceksiniz. Lafı daha fazla uzatmadan şimdi kurallara geçelim.

1. Ders başında dinç olduğunuz için öğ-rendikleriniz daha akılda kalır. Bu dinç-liği tüm derse yaymalı ve pür dikkat öğ-retmeni dinlemelisiniz. İşin garip tarafı zil çalmasına yakın öğrenciler direnç kazandığı için son anlatılanlarda zihin-de yer edinmektedir.

2. Derslerde belirli kısımlara dikkatinizi çeken resimleri, sembolleri verebilir-siniz. Bu sayede sembol ve resimden direk konuya ulaşabilirsiniz. Zihin daha fazla görsel çalışmaktadır.

3. Öğrendiğiniz bilgileri garip tanımlama ve tasvirlerle aklınıza tutmanız daha kolay olacaktır. Bu sebeple bir edebi-

yat şairinin yazmış olduğu şiire “geyik” rol modelini koyabilir ve geyikten bu şiire ulaşabileceğinizi zihninize aktarabilirsiniz. Böylece sınav anında geyiği düşündüğünüz müddetçe o şiir aklınıza mutlaka gelecektir.

4. Uzun bir paragrafı veya öğretmen tarafından verilen listeyi anında öğrenemezsiniz. Bu sebeple küçük parçalar halinde ezberlemeye çalışmalısınız. Böylece daha kolay öğrenebilirsiniz.

5. 2 saat boyunca ders çalışmanız bir şey ifade etmeyecektir. Bu sebeple yaptığınız çalışmalarınızı okulda yapılan gibi 30–40–45 dakikalık periyotlara ayırmalı ve zihninize dinleme vakti ayırmalısınız.

6. Notlarınızı tekrar temize çekmek hafıza kazınmasın-da yardımcı bir etkendir.

Hayatta yolunuzu bulmaya çalışırken karşınıza çıkabilecek gizli teh– likelerin en önemlisi sabırsızlıktır. Unutmayın ki, sabırsızlık yalnızca bir çeşit kendinizi cezalandırma biçimidir; stres, tatminsizlik ve korku yaratır. İçinizdeki geveze sizi sabırsızlığa yönelttiğinde, ona

“Acelemiz ne? Herşey yolunda gidiyor. Merak etme. Kendimi hazır hissettiğimde gerekli adımı atacağım. Şimdilik bilgi topluyorum ve

öğreniyorum,” deyin…

Susan Jeffers

27


28


ÜR

ÜN

DO

SYAS

I KU

LLAN

MA

YÖN

ERG

EN

VELİ

NİN

YAP

ACAĞ

I İŞL

ER

Ürü

n do

syas

ıyla

ilgi

li bi

lgi e

dini

r.Ö

ğren

cile

rin ç

alış

ma

hede

flerin

i bel

irlem

e-si

nde

katk

ıda

bulu

nur.

Öğr

enci

lerin

ürü

n el

eme,

gel

iştir

me

aşam

a-la

rında

n ha

berd

ar o

lur.

Öğr

enci

lerin

sür

eçte

ki ih

tiyaç

ların

ı kar

şıla

r. Ü

rünl

erle

ilgi

li öğ

renc

iye

görü

ş bi

ldiri

r.

Öğr

enci

lerin

ürü

nler

üze

rinde

yap

acağ

ı son

el

emey

e ya

rdım

ede

r.

Öğr

enci

lerin

yap

acağ

ı işl

er iç

in u

ygun

or

tam

haz

ırlay

arak

öğr

enci

ye ih

tiyaç

duy

-du

ğu d

este

ği s

ağla

r.

Sunu

ma

katıl

ır. Ü

rün

dosy

asıy

la il

gili

görü

şler

ini s

özlü

ve

yazı

lı ol

arak

bel

irler

. G

eri b

ildiri

m fo

rmun

u do

ldur

ur.

Çoc

uğun

en

çok

hang

i ürü

nü b

eğen

diği

ni,

çocu

ğun

kend

ini h

angi

ala

nlar

da g

eliş

-tir

mes

i ger

ektiğ

ini v

e on

a na

sıl y

ardı

mcı

ol

abile

ceği

ni b

elirt

en b

ir m

ektu

p ya

zar.

ÖĞ

RET

MEN

İN Y

APAC

AĞI İ

ŞLER

Ürü

n do

syas

ını v

e ça

lışm

a ta

kvim

ini

tanı

tır. Ö

ğren

ciye

hed

efl e

rini b

elirl

eme-

de y

ardı

mcı

olu

r. En

iyi ü

rünl

eri s

eçm

ek

için

kul

lanı

labi

lece

k öl

çüt ö

neril

eri g

etiri

r. Ö

ğren

cile

re ü

rün

dosy

asın

ı değ

erle

ndirm

e öl

çütle

rini d

uyur

ur.

Ürü

n bi

riktir

me

süre

cini

izle

r.Ö

ğren

cini

n ür

ün e

lem

e, g

eliş

tirm

e ça

lışm

a-la

rını k

oord

ine

eder

.Ü

rünl

erin

bel

irlen

en ö

lçüt

lere

uyg

un o

lara

k se

çilm

esin

e ya

rdım

cı o

lur.

Dön

em ü

rünl

eri i

çin

öğre

ncin

in g

eliş

im s

ü-re

cini

yan

sıta

cak

en iy

i ürü

nler

i seç

mes

in-

de y

önle

ndiri

ci ro

l oyn

ar.

Dos

ya ta

mam

lam

a sü

resi

nde

öğre

ncin

in

yapa

cağı

işle

ri ha

tırla

tır v

e bu

nlar

la il

gili

gere

kli a

çıkl

amal

arı y

apar

. Yap

ılmas

ı ger

e-ke

nler

hak

kınd

a ör

nek

bir d

osya

tanı

tır.

Ürü

n D

osya

sı S

unum

Yön

erge

si’n

i haz

ırlar

ve

öğr

enci

lere

hat

ırlat

ır. S

unum

için

uyg

un

yeri

ve z

aman

ı bel

irler

. Sun

uma

velin

in d

e ka

tılm

asın

ı sağ

lam

ak iç

in m

ektu

p ya

zar.

Öğr

enci

nin

dosy

asın

ı sun

uma

hazı

rlam

a-sı

na y

ardı

m e

der.

Velin

in s

unum

a ka

tılm

a-m

ası d

urum

unda

yaz

ılı g

örüş

ünü

alm

ak iç

in

dosy

ayı v

eliy

e bi

r üst

yaz

ıyla

gön

derir

.

Ürü

n do

syas

ını b

ir de

ğerle

ndirm

e öl

çeği

yle

değe

rlend

irir.

Çal

ışm

alar

la il

gili

güçl

ü ve

za

yıf y

anla

rını b

elirt

en b

ir m

ektu

pla

geri

bild

irim

de b

ulun

ur. B

u m

ektu

p ür

ün d

osya

-sı

na e

klen

ir. H

er ö

ğren

ciyl

e ge

lişm

e sü

re-

cini

n ta

rtışı

ldığ

ı ve

gele

cek

için

hed

efl e

rin

sapt

andı

ğı y

üz y

üze

görü

şmel

er y

apar

. Bu

görü

şmel

erde

ürü

n do

syas

ının

der

eces

ine

öğre

nciy

le b

irlik

te k

arar

ver

ir.

ÖĞ

REN

CİN

İN Y

APAC

AĞI İ

ŞLER

Velis

i ve

öğre

tmen

iyle

ürü

n do

syas

ının

amaç

ların

ı ve

en iy

i ürü

nler

i seç

mek

için

ölçü

tler b

elirl

er. B

u öl

çütle

ri ya

zılı

olar

akdo

syay

a ko

yar.

Haf

ta h

afta

ürü

nler

i seç

er. S

eçile

n ür

ünle

rüz

erin

de e

lem

e ve

gel

iştir

me

çalış

mal

arı

yapa

r.

Dön

em b

oyun

ca s

eçile

n ür

ünle

r içi

nden

son

elem

eyi y

apar

ak ik

i, üç

ürü

n be

lirle

r.Bu

ürü

nler

için

seç

me

gere

kçel

erin

i yaz

ar.

Seçi

len

ürün

ler i

çin

ürün

kon

trol l

iste

sini

dold

urur

.

Ürü

n do

syas

ının

kap

ağın

ı ve

için

deki

ler

kısm

ını h

azırl

ar. M

atem

atik

der

siyl

eilg

ili ke

ndis

ini y

ansı

taca

ğı b

ir öz

geç

miş

yaza

r. Ç

alış

ma

süre

cini

yan

sıta

n bi

r öze

tya

zar.

Sunu

m y

öner

gesi

doğ

rultu

sund

a do

syas

ını

sunu

ma

hazı

rlar.

Öğr

etm

en v

e ve

linin

katıl

ımıy

la s

unum

u ya

par.

Öğr

etm

eni i

le a

ldığ

ı ger

i bild

irim

lerle

ilgili

görü

şme

yapa

r. Ü

rün

dosy

asın

ınde

rece

sine

öğr

etm

eniy

le b

irlik

te k

arar

verir

.

YAPI

LAC

AK İŞ

LER

Ürü

n D

osya

sını

Tan

ıma

Dön

eme

Ait ü

rünl

erin

Bi

riktir

ilmes

i

Ürü

n D

osya

sına

Kon

acak

Ürü

nler

in S

eçilm

esi

Ürü

n D

osya

sını

n Ta

mam

lanm

ası

Ürü

n D

osya

sını

n Su

num

u

Değ

erle

ndirm

e ve

Ger

iBi

ldiri

mle

rin Y

apılm

ası

SÜR

E

......

......

......

......

......

......

.....

......

......

......

......

......

....

......

......

......

......

......

......

.....

......

......

......

......

......

....

......

......

......

......

......

......

.....

......

......

......

......

......

....

......

......

......

......

......

......

.....

......

......

......

......

......

....

......

......

......

......

......

......

.....

......

......

......

......

......

....

......

......

......

......

......

......

.....

......

......

......

......

......

....

Kavram Sözlüğüm

Aktivite : Etkinlik. Anız : 1. Ekin biçildikten sonra tarlada kalan kök-

lü sap. 2. Ekin biçildikten sonra sürülmemiş tarla. Atık su : Evlerde, iş yerilerinde kullanımından

dolayı kirlenen ve bina dışına sevk edilen pis su. Atlas : Dünyanın, bir ülkenin, bir bölgenin fizik-

sel ve siyasal coğrafyası ile ekonomi, tarih vb. konularda toplu bilgi vermek için bir araya geti-rilmiş coğrafya haritaları derlemesi.

Bakraç : Çoğunlukla bakırdan yapılan küçük kova.

Balbal : Eski Türklerde kişinin anılması için me-zarının veya bazı kurganların etrafına dikilen taş.

Beceri : Elinden iş gelme durumu, ustalık, ma-haret.

Belge : Bir gerçeğe tanıklık eden yazı, fotoğraf, resim, film vb. vesika, doküman.

Bölgesel : Bölge ile ilgili olan veya bir bölgeye özgü olan.

Broşür : Sayfa sayısı az, küçük kitap. Bütçe : Devletin, bir kuruluşun, bir aile veya bir

kimsenin gelecekteki belirli bir süre için tasar-ladığı gelir ve giderlerini tür ve ayrıntılarıyla gösteren çizelge.

Cephe : Üzerinde savaşın sürdüğü bölge. Cumba : Yapıların üst katlarında, ana duvarla-

rın dışına, sokağa doğru çıkıntı yapmış balkon.

Çadır : Keçe, deri, kıl dokuma, sık dokunmuş kalın bez veya plastik maddelerden yapılarak direklerle tutturulan, taşınabilir barınak, çerge, oba, otağ.

Çadır kent : Olağaüstü durumlarda afet böl-gelerinde kurulan çadırlardan oluşan geçici yerleşim yeri.

Çeyiz : Gelin için hazırlanan her türlü eşya.

Dikit : Mağaraların tabanında, yukarıdan damlayan kireçli suların katılaşmasıyla oluşan kolonlardan her biri.

Dilekçe : Bir dileği bildirmek için resmî makam-lara sunulan imzalı ve adresli, pullu veya pulsuz yazı istida, arzuhâl.

Dispanser : Sağlık ocağı. Diyalog : 1. Karşılıklı konuşma. 2. Oyun, roman,

hikâye vb. eserlerde iki veya daha çok kimse-nin konuşması.

Engebe : İç ve dış kuvvetlerin etkisiyle oluşan, yayla, ova, çukur, gibi biçimlerin bütünü, yer biçimleri.

Engizisyon : Orta Çağda, Katoliklerde katı din inançlarına karşı gelenleri cezalandırmak için kurulan kilise mahkemelerinin adı.

Erozyon : Yer kabuğunu oluşturan kayaçların, başta akarsular olmak üzere türlü dış element-lerle yıpratılıp yerinden koparılarak eritilmeleri veya bir yere taşınması olayı, aşınma, aşınım, itikal.

Etkileşim : Birbirini karşılıklı olarak etkileme işi. Etkinlik : Etkin olma durumu, çalışma, iş yapma

gücü, faaliyet, atkivite. Evre : Bir olayda birbiri ardınca görülen, bir işte

birbiri ardınca beliren, gelişen değişik durumla-rın her biri, aşama, safha.

Festival : Dönemi, yapıldığı çevre, katılanların sayısı veya niteliği programla belirtilen ve özel önemi olan sanat gösterisi.

Gelenek : Bir toplumda, bir toplulukta eski-den kalmış olmaları dolayısıyla saygın tutulup kuşaktan kuşağa iletilen, yaptırım gücü olan kültürel kalıntılar, alışkanlıklar, bilgi, töre ve davranışlar, anane.

Gravür : Ağaç, metal veya tay bir yüzeye ayı katlar hâlinde değişik renkli boyalar sürdükten sonra üstteki katları yer yer kazıyarak alttaki renklerden yararlanma tekniği.

Güvenoyu : Göreve yeni başlamış veya göre-vini sürdüren hükûmetin tutumunu değerlendir-mek için meclisin verdiği oy.

Hâkimiyet : Egemenlik. Harita : Coğrafya, tarih, dil, nüfus ve benzeri

olgularla ilgili yeryüzünün veya bir parçasının belli bir orana göre küçültürek düzlem üzerine çizilmiş taslağı.

Helenistik Dönem : Büyük İskender’in istila-larıyla başlayan Antik Dünya’da Antik Yunan etkisinin doruğa ulaştığı dönem.

Höyük : Tarih boyunca değişik sebeplerle yıkılan yerleşim bölgelerinde, yıkıntıların üst üste birikmesiyle oluşan, çoğu kez içinde yapı kalıntılarının gömülü bulunduğu yayvan tepe.

İletişim : Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarıl-ması, haberleşme.

İnşa : Yapı kurma, yapı yapma, kurma. İnşaat : Yapı, yapı işleri. İmece : Kırsal topluluklarda köyün zorunlu ve

isteğe bağlı işlerin köylülerce eşit şartlarda emek birliğiyle gerçekleştirilmesi.

İsraf : Gereksiz yere mal, para, zaman, emek vb. harcama; savurganlık, tutumsuzluk.

İstiklal : Bağımsızlık. İvedilikle : Çabuk, hemen yapılma gerekliği.

Kampanya : Tüketiciyi özendirmek için belli sü-relerde düzenlenen indirimli veya taksitli satış.

Kanyon : Bir akarsuyun kalkerli bir alanda oya-rak oluşturduğu, bir kıvrımı keserek iki yandaki çukurlukları birleştiren, dar ve boğaz biçimin-deki kayalar, dar boğaz, kalpuz, kısık, klüz.

Karargâh : Ordunun uzun bir süre veya geçici olarak konakladığı yer.

Katedral : Baş kilise. Kaynak : 1. Araştırma ve incelemede yararla-

nılan belge veya kimse. 2. Bir şeyin çıkığı yer, menşe.

Kılavuz : Yol gösteren kimse, rehber. Kilise : Hristiyanların ibadet etmek için toplan-

dıkları yer. Krater : Yanardağ ağzı. Krater gölü : Kraterde oluşmuş göl. Kriter : Ölçüt, kıstas. Koro : Tek veya çok sesli olarak yazılmış bir

müzik eserini uygulamak için bir araya gelen topluluk.

Koza : İçinde tohum bulunan korunak. Kümbet : Koni, piramit biçiminde damı olan,

yuvarlak veya köşeli yapı. Kütüphane : Kuruluş amaç ve görevine uygun

kitap, film, plak gibi her türlü düşünce ve sanat ürünlerini toplayan, düzenleyen ve genel olarak ilgilenen okurlara sunan kuruluş.

Laik : Din işlerini devlet işlerine karıştırmayan, devlet işlerini dinden ayrı tutan.

Lisans : Bir sporcunun resmî yarışmalara ka-tılabilmesi için spor federasyonunun kendisine verdiği kayıt fişi veya kimlik kartı.

Logo : Bir resim, kelime, hece veya birkaç harf-ten oluşan işaret.

Lösemi : Kan kanseri.

Mağara : Bir yamaca veya kaya içine doğru uzanan, barınak olarak kullanılabilen yer kovu-ğu, in.

Manastır : Bazı kesin kurallara bağlı rahip veya rahiplerin dünya ile ilgilerini keserek yaşadıkları yapı, keşişhane.

Mandıra : Koyun, keçi, inek vb. süt veren hay-vanların barındırıldığı, süt ve süt ürünlerinin elde edildiği yer.

Maruz kalmak : Bir olay veya durumla karşı karşıya olmak.

Miladi takvim : İsa’nın doğumunu başlangıç olarak kabul eden takvim.

Miras : Birine, ölen bir yakınından kalan mal, mülk, para veya servet.

Muahede : Antlaşma. Mucit : Yeni bir buluş ortaya koyan, icat eden

kimse. Müreffeh : Refah ve varlık içinde yaşayan,

gönençli. Müşteri : Alıcı, bir şeyi satın alan kimse, satın

alıcı.

Nizamname : Tüzük.

Otlak : Hayvan otlatılan yer. Ölçek : Bir harita veya resimde görülen uzak-

lıklarla bunların işaret ettiği, karşılandığı gerçek uzunluklar arasındaki oran.

Performans : Başarım, verim gücü. Peri bacası : Kolayca aşınabilen, taş ve kaya-

lardan oluşmuş, sivri kule veya piramit görü-nüşlü yer biçimi.

Poliklinik : Çeşitli hastalıkların bakıldığı klinik.

Rapor : Herhangi bir işte, bir konuda yapılan inceleme ve araştırma sonucunu, düşünceleri veya gözlemleri bildiren yazı.

Resif : Su düzeyindeki sıra kayalar. Restore : Eski durumuna veya ilk biçimine ge-

tirme.

Saban : Tarlayı ekilir duruma getirmek için çift süren hayvanların koşulduğu demir uçlu tarım aracı.

Sarkıt : Mağaraların tavanında oluşan, genellik-le koni biçiminde kalker birikintisi, damla taş.

Sembol : Duyularla ifade edilemeyen bir şeyi belirten somut nesne veya işaret.

Sis : Atmosferin alt tabakalarındaki küçük su veya buhar tanelerinden oluşan bulutların çok alçalarak yeryüzüne kadar inmesiyle oluşan duman.

Sosyal örgüt : Toplum yararına olan örgüt. Sosyoloji : Toplum bilimi. Standart : 1. Belli bir tipe göre yapılmış veya

ayılmış. 2. Belirli ölçülere, yasaya, kullanıma uygun olan.

Stilist : Giyim eşyası alanında uzmanlaşmış moda desinatörü.

Süreç : Aralarında birlik olan veya belli bir dü-zen veya zaman içinde tekrarlanan, ilerleyen, gelişen olay veya hareketler dizisi.

Şalvar : Genellikle ağı çok bol olan beli bir uç-kurla bağlanan geniş üst donu.

Şelale : Büyük çağlayan, çavlan. Şema : Bir aletin bir aracın veya bir biçimin ana

çizgilerini gösteren çizim. Şifahane : Hastaların yatırılarak tedavi edildik-

leri sağlık kurumu. Hastane.

Tablo : Bez, tahta, kâğıt gibi maddeler üzerine yapılmış yağlı boya, sulu boya, pastel veya kara kalem resim.

Taşlık : Taşla döşenmiş avlu, sofa, merdiven altı vb.

Tebligat : Bildirim. Tebliğ : Bildirme, haber verme. Teyel : Seyrek ve eğreti dikiş. Teknoloji : Bir sanayi dalı ile ilgili yapım yön-

temlerini, kullanılan araç, gereç ve aletleri kapsayan bilgi.

Telgraf : İki merkez, arasında, kararlaştırılmış işaretlerin yardımıyla yazılı haberlerin veya belgelerin iletimini sağlayan bir iletişim düzeni.

Tesis : 1. Yapma, kurma, temelini, atma. 2. Kurum, kuruluş, tesis.

Tesisat : Belli bir işin sağlanmasına yardım eden araçların uygun yerlere döşenmesi veya döşenen bu araçların tümü, döşem.

Tüccar : Ticaret yapan kişi.

Ürün : 1. Doğadan elde edilen, üretilen yararlı şey, mahsul. 2. Türlü endüstri alanlarında ham maddelerin işlenmesiyle elde edilen şey.

Vesile : Sebep, bahane.

Yasa : Olguların gidişinde, olağan dışına yer vermeyen, değişmezlik ve mecburiyet gösteren kural.

Yazma : Bohça, yemeni, başörtü, yorgan vb. şeyler yapmakta kullanılan, üstüne boya ve fır-ça ile veya tahta kalıplarla desen yapılmış bez.

Yerel : Belirli bir yerle ilgili olan.

Yönerge : Herhangi bir konuda tutulacak yol için verilen buyruk, talimat.

Yöntem : 1. Bir amaca erişmek için izlenen yol, usul, sistem. 2. Bilimde belli bir sonuca erişmek için bir plana göre izlenen yol, metot.

Zabıta : Yurt içinde genel düzen ve güveni ko-rumakla görevli, iç işlerine bağlı kolluk gücü.

Ziraat : Tarım.

Kaynakçam

œ 5. Sınıf Tüm Dersler Konu Anlatan, Okyanus Yayıncılık, İstanbul, 2013.

œ YGS-LYS Tarih Konu Anlatım, Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2013

œ YGS-LYS Coğrafya Konu Anlatım, Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2013

œ https://tr.fotolia.com

œ Muzaffer ERENDİL, İlginç Olaylar ve Anektotlarla Atatürk, s. 62

Haftalık Sosyal Bilgiler Ders ProgramımD

ersl

erPa

zarte

siSa

lıÇ

arşa

mba

Perş

embe

Cum

a

1. D

ers

2. D

ers

3. D

ers

4. D

ers

5. D

ers

6. D

ers

7. D

ers

8. D

ers

Gelişim Raporum

Sosyal Bilgiler Yazılı Yoklama Notlarım

1. DÖNEM 2. DÖNEM

1. Yazılı 2. Yazılı 3. Yazılı Ortalama 1. Yazılı 2. Yazılı 3. Yazılı Ortalama

Sosyal Bilgiler Çoktan Seçmeli Sınav Doğru Sayılarım

1. DÖNEM 2. DÖNEM

Sosyal Bilgiler Proje Notlarım

1. DÖNEM 2. DÖNEM

1. Projem 2. Projem 1. Projem 2. Projem

Documents

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER (YENİ) 1 - 2 - elfiyayinlari.comelfiyayinlari.com/upload/files/pdf/5_sinif/5_sinif_sosyal_bilgiler.pdf · Kısmi de olsa alıntı yapılamaz, metin ve