ลี�นุ�กซ์� เป็�นุชื่ �อของระบบป็ฏิ�บ�ติ�การ (Operating System) ติ�วหนุ��ง เชื่�นุเดี�ยวก�บ ดีอส (Dos), Windows95/98, WindowsNT, OS/2 หร อ Unix โดียที่��ลี�นุ�กซ์�ถู$กออกแบบ มาให(ใชื่(ก�บเคร �องคอมพิ�วเติอร� pc (personel computer) ที่��วไป็ ที่��ใชื่(ติ�วป็ระมวลีผลี (CPU) ติระก$ลี X86 ของ Intel (อ�นุเที่ลี) เชื่�นุ 80386, 486, Pentium เป็�นุติ(นุ แติ�ในุป็-จจ�บ�นุลี�นุ�กซ์�ย�งไดี(ที่/าการพิ�ฒนุา เพิ �อให(สามารถูใชื่(งานุไดี(บนุติ�วป็ระมวลีผลีอ �นุๆ ดี(วย เชื่�นุ DEC Alpha , Motorolla Power-PC , MIPS เป็�นุติ(นุ

ลี�นุ�กซ์�เป็�นุระบบป็ฏิ�บ�ติ�การแบบ 32 บ�ติ ที่��ม�ความเข(าก�นุไดี( แลีะม�ค�ณลี�กษณะของระบบ UNIX (ย$นุ�กซ์�) ลี�นุ�กซ์�เป็�นุระบบหลีายผ$(ใชื่( (Multiuser), หลีายงานุ (Multitasking)

อย�างแที่(จร�ง โดียความหมาย ที่างเที่คนุ�คแลี(ว ลี�นุ�กซ์� เป็�นุเพิ�ยงเคอร�เนุลี (kernel) หร อ แกนุกลีางของระบบป็ฏิ�บ�ติ�การ ซ์��งลี�นุ�กซ์�ถู$กเข�ยนุข�4นุใหม�โดียไม�ไดี(ดี�ดีแป็ลีงโค(ดี (โป็รแกรม)

มาจากย$นุ�กซ์�ติ�วอ �นุ ๆ

ลี�นุ�กซ์�ถู อก/าเนุ�ดีข�4นุในุฟิ6นุแลีนุดี� ป็7 คศ. 1980 โดียลี�นุ�ส โที่รว�ลีดี�ส (Linus Trovalds)

นุ�กศ�กษาภาคว�ชื่า ว�ที่ยาการคอมพิ�วเติอร� (Computer Science) ในุมหาว�ที่ยาลี�ยเฮลีซ์�งก� ซ์��งระบบย$นุ�กซ์�บนุพิ�ซ์�ในุขณะนุ�4นุ ค อ Minix (ม�นุ�กซ์�) ย�งม�ความสามารถูนุ(อย โที่รว�ลีดี�สจ�งไดี(ที่/าการพิ�ฒนุา ระบบป็ฎิ�บ�ติ�การ ของตินุเองข�4นุมาชื่ �อว�า "ลี�นุ�กซ์�" โดียร�วมก�นุพิ�ฒนุาก�บเพิ �อนุ ๆ แลีะที่/าการแจกซ์อร�สโค(ดี ให(สามารถูนุ/าไป็พิ�ฒนุาติ�อไดี(บนุอ�นุเติอร�เนุ<ติ ในุป็-จจ�บ�นุลี�นุ�กซ์�หาไดี(ในุอ�นุเติอร�เนุ<ติ แลีะก/าลี�งเป็�นุที่��นุ�ยม จ�งม�เหลี�า โป็รแกรมเมอร�มากมาย ชื่�วยก�นุพิ�ฒนุาโป็รแกรมติ�างๆ โดียที่��เก อบจะที่�กโป็รแกรม ที่��ร �นุบนุลี�นุ�กซ์� แลีะแม(แติ�ติ�วเคอร�เนุลีเอง ย�งถู$กแจกจ�ายไป็พิร(อมก�บซ์อร�สโค(ดี ดี�งนุ�4นุค�ณก<สามารถูที่��จะ ป็ร�บป็ร�งโป็รแกรมติ�างๆ ไดี(ดี(วยตินุเองแลีะย�งม�ที่�� ๆค�ณ จะสามารถูขอความชื่�วยเหลี อติ�างๆ ไดี(ติลีอดีบนุอ�นุเติอร�เนุ<ติ ข(อส/าค�ญ "ฟิร�" คร�บ

เนุ �องจากลี�นุ�กซ์�เป็�นุของฟิร� เป็�นุระบบป็ฏิ�บ�ติ�การแบบเป็6ดี(แจกซ์อร�สโค(ดี) ม�ความสามารถูแบบย$นุ�กซ์� สนุ�บสนุ�นุโป็รโติคอลีแบบ TCP/IP ,SLIP, PPP, UUCP แลีะอ �นุๆ ม�ค�ณสมบ�ติ�ที่างเนุ<ติเวอร� แบบย$นุ�กซ์�อ�กมากมาย สนุ�บสนุ�นุระบบไฟิลี �ของระบบป็ฏิ�บ�ติ�การ หลีายชื่นุ�ดีไม�ว�าจะเป็�นุ DOS (FAT), Windows95 (VFAT หร อ FAT32), WindowsNT (NTFS)

แลีะย�งสามารถูใชื่(งานุร�วมก�บ DOS แลีะ Windows ไดี( โดียที่��ค�ณสามารถู ติ�ดีติ�4งลี�นุ�กซ์�ลีงบนุพิาร�ติ�ชื่�นุของ DOS / Windows แลีะย�งจะเข�ยนุ/อ�านุ แผ�นุดี�สก� หร อฮาร�ดีดี�สค�ที่��ถู$กฟิอร�แมติโดีย DOS/Windows ไดี( โดียติรงคร�บ ที่/าให(มหาว�ที่ยาลี�ยติ�างๆ แม(แติ�บร�ษ�ที่รายใหญ�(เชื่�นุบร�ษ�ที่ที่/าภาพิยนุติ�เอนุ�เมชื่��นุติ�าง ๆ) หลีายแห�งก<ไดี(เลี อกใชื่(ลี�นุ�กซ์� (ม�ข�าวลี อว�า แม(แติ�พินุ�กงานุของ IBM แลีะ Microsoft ก<ย�งม�ลี�นุ�กซ์�ไว(ใชื่(งานุซ์ะเลีย ^_^ )

ลี�นุ�กซ์�สามารถูร�นุไดี( บนุเคร �องที่��ม�หนุ�วยป็ระมวลีผลีกลีาง (CPU) ติ�4งแติ� 80386 / SX ข�4นุไป็ หนุ�วยความจ/า 2 เมกะไบติ� ฟิลีอบป็74 ดี�สค�ขนุาดี 1.44 หร อ 1.2 เมกะไบติ� การ�ดีแสดีงผลี แลีะจอภาพิแบบโมโนุโครม (ซ์��งนุ(อยไป็ส/าหร�บ Windows ) สามารถูใชื่( อ�ป็กรณ�ติ�างๆ เชื่�นุ

519

ฮาร�ดีดี�สค�, ซ์�ดี�รอม, การ�ดีเส�ยง, เคร �องพิ�มพิ� ไดี(เหม อนุก�บ windows (สร�ป็ว�าก�นุที่ร�พิยากรนุ(อยกว�าว�าง� 4นุเถูอะ..)

โดียรวมนุ�4นุลี�นุ�กซ์�ย�งคงเหมาะ ก�บการใชื่(งานุที่างดี(านุเนุ<ติเว�ร �ก ( เพิราะค�ณสมบ�ติ�ที่างเนุ<ติเว�กร�ดี�มาก ๆ ) หร อผ$(ที่��สนุใจจะศ�กษา ไม�ว�าจะเป็�นุ ติ�วระบบป็ฏิ�บ�ติ�การหร อ พิ�ฒนุาโป็รแกรม จะย�งไม�เหมาะสมเที่�าใหร� ก�บการใชื่(งานุโดียที่��วๆไป็ หร ออย�างนุ(อยในุติอนุนุ�4 ก<ย�งไม�สามารถูจะใชื่(แที่นุ Windows ไดี(อย�างสบายๆ เพิราะลี�นุ�กซ์�เอง เป็�นุเร �องที่��ค�อนุข(างซ์�บซ์(อนุ แลีะใชื่(งานุไดี(ยากกว�า ( ดี�กว�าแติ�ใชื่(ยากกว�าคร�บ ) แติ�ในุอนุาคติ ย�งคงม�โป็รแกรมเมอร�อ�กมายมาย ที่��ก/าลี�งพิ�ฒนุาลี�นุ�กซ์� แลีะโป็รแกรมบนุลี�นุ�กซ์� ให(ใชื่(งานุไดี(ง�ายย��งข�4นุ ( อย�างเชื่�นุ KDE เป็�นุติ(นุ ) โดียเฉพิาะภาษาไที่ยโป็รแกรมเมอร�คนุไที่ย ก<ไดี(ชื่�วยก�นุพิ�ฒนุาให(ลี�นุ�กซ์�ใชื่(ภาษาไที่ยก�นุไดี(แลี(วคร�บ..

* แลี(วผมก<ลี มที่��จะบอกถู�ง ข้�อเสี�ยที่�สี�คั ญข้องลี�นุ�กซ์� ส/าหร�บที่�านุที่��เพิ��งเร��มร$ (จ�ก แลีะค�ดีว�าลี�นุ�กซ์�เป็�นุเร �องนุ�าสนุใจ ที่��ค�ดีจะลีองเลี�นุโดียค�ดีว�า จะเหม อนุก�บแค�ลีงโป็รแกรม ส�กโป็รแกรมหนุ��งบนุว�นุโดีว�ลีะก< เส�ยใจคร�บ ส�นุ�กซ์�นุ� 4นุดี�จร�งแติ�ไม�ใชื่�ง�าย ๆ คร�บ ^_^

- เป็�นุ os (operarting system) 32 บ�ที่.

- multitasking : ที่/างานุหลีายงานุไดี(ในุเวลีาเดี�ยวก�นุ

- multiuser : ผ$(ใชื่(หลีายคนุใชื่(งานุภายในุเคร �องเดี�ยวก�นุ ในุเวลีาเดี�ยวก�นุ

- ถู(าเอา multitasking,multiuser มารวมก�นุ ก<หมายความว�า เคร �องใดี ๆที่��ใชื่(ลี�นุ�กซ์� สามารถูใชื่(ไดี(หลีาย ๆ คนุ แติ�ลีะคนุใชื่(หลีาย ๆ โป็รแกรม ที่�4งหมดีนุ��ในุเวลีาเดี�ยวก�นุคร�บ

- multiplatform : สามารถูที่/าไดี(ในุซ์�พิ�ย$หลีายติระก$ลีไม�เฉพิาะแติ� Intel เที่�านุ�4นุ

- multiprocessor : SMP รองร�บการที่/างานุแบบหลีายซ์�พิ�ย$ ในุขณะนุ�4ที่/างานุไดี(บนุชื่�พิ Intel แลีะ SPARC ส�วนุเพิลีติฟิอร�มอ �นุ ๆก/าลี�งพิ�ฒนุา

- ม�การป็?องก�นุหนุ�วยความจ/า ค อเป็�นุการป็?องก�นุ การรบกวนุระหว�างโป็รเซ์ส เพิราะม�นุค อที่��มาที่��จะที่/าให(ระบบลี�ม

- demand loads executables : หมายถู�งเฉพิาะส�วนุของโป็รแกรมที่��ถู$กเร�ยกที่/างานุเที่�านุ�4นุ ที่��จะถู$กอ�านุจากดี�สค�เข(าหนุ�วยความจ/า ชื่�วยให(การใชื่(งานุหนุ�วยความจ/าม�ป็ระส�ที่ธิ�ภาพิ

- copy-on-write : ค อการที่��หลีาย ๆโป็รเซ์สสามารถูใชื่(งานุในุหนุ�วยความจ/าส�วนุเดี�ยวก�นุไดี( (ค อติ(องการข(อม$ลีที่��เหม อนุก�นุเชื่�นุโป็รแกรมเดี�ยวก�นุ) แลีะถู(าม�โป็รเซ์สใดีติ(องการจะเข�ยนุก<จะถู$กย(าย ให(ไป็เข�ยนุที่��อ �นุโดียไม�ไป็รบกวนุ โป็รเซ์สอ �นุ ๆ ชื่�วยให(เพิ��มความเร<ว แลีะป็ระหย�ดีหนุ�วยความจ/า

520

- การใชื่(หนุ�วยความจ/าเสม อนุ ใชื่(ว�ธิ� paging ค อที่/าแบบแยกส�วนุก�นุแลีะป็ร�บขนุาดีไดี( ที่/าให(ม�ป็ระส�ที่ธิ�ภาพิในุการที่/างานุ แลีะสามารถูรองร�บไดี(ถู�ง 2 GB

- unified memory pool : ส/าหร�บใชื่(หนุ�วยความจ/าเป็�นุดี�สค�แคชื่ ค อหนุ�วยความจ/าที่��ว�างที่�4งหมดี จะถู$กใชื่(งานุเป็�นุดี�สค�แคชื่ แลีะจะลีดีขนุาดีของดี�สค�แคชื่ลีง เม �อม�ความติ(องการใชื่(งานุหนุ�วยความจ/าหร อโหลีดีโป็รแกรมเพิ��มข�4นุ

- dynamically linked shared libraries (DLL's) : เหม อนุก�บ DLL ของ Windows ค อเป็�นุไลีบราลี��ไฟิลี� ที่��ใชื่(งานุร�วมก�นุ ( เชื่�นุ วาดีกรอบ ของว�นุโดีว� ) การเข�ยนุเป็�นุไลีบราลี��ไว(เร�ยกใชื่( ชื่�วยให(โป็รแกรมม�ขนุาดีเลี<กลีงมาก

- core dumps : ใชื่(ในุการที่ดีสอบโป็รแกรม(ดี�บ�ก) เพิ �อหาหร อแก(ไขข(อผ�ดีพิลีาดีของโป็รแกรม

- ม�ค�ณสมบ�ติ� เข(าก�นุไดี(ก�บมาติรฐานุ POSIX System V แลีะ BSD ในุระดี�บซ์อร�สโค(ดี ค อเข(าก�นุไดี( ก�บย$นุ�กซ์�ที่��ว ๆไป็เชื่�นุ นุ/าซ์อร�สโค(ดีของย$นุ�กซ์�มาคอมไพิลี�ไดี(โดียไม�ติ(องแก(ไขเลีย

- 387-emulation : ที่/าให(เคร �องคอมพิ�วเติอร�ที่�กเคร �องที่��ใชื่(ลี�นุ�กซ์�เสม อนุก�บว�าม� math

co-processor (ติ�วค/านุวนุที่างที่ศนุ�ยม ) หร อที่��เร �ยกว�า FPU แลีะถู(าเคร �องของค�ณม� math co-processor อย$�แลี(วก<สามารถูที่��จะถูอดีออกจากเคอร�เนุลี เพิ �อเป็�นุการป็ระหย�ดีหนุ�วยความจ/าไดี(ดี(วย

- สามารถูเข(าถู�งแลีะใชื่(งานุพิาติ�ชื่�นุของ DOS, OS/2 FAT, MS-DOS6

compressed(ที่��บ�บอ�ดีข(อม$ลี), VFAT(Win95-NT),FAT32(Win98)

- อ�านุอย�างเดี�ยว ก�บ HPFS-2 พิาติ�ชื่�นุของ OS/2 version 2.1

- HPFS ระบบ ไฟิลี�ของ Macintosh (ม�โมดี$ลีเสร�มติ�างหาก)

- CD-ROM แบบฟิอร�มของ cd-rom

- TCP/IP รองร�บเติ<มร$ป็แบบ ที่�4ง ftp, telnet, NFS หร อจะเป็�นุโป็รโติคอลีติ�าง ๆ เชื่�นุ TCP, IPv4, IPv6, AX.25, X.25, IPX, DDP เป็�นุติ(นุ

- Appletalk server : Server ของแมคอ�นุที่อชื่

- ข(อส/าค�ญ Linux เป็�นุของฟิร� ซ์อร�สโค(ดี,เคอร�เนุลี,ไดีร�เวอร�ก<ฟิร� เพิราะว�าลี�ขส�ที่ธิ�Bของ General Public License (GPL.) โดียการควบค�มของ Free Software

Foundation จ�งสามารถูแจกจ�ายก�นุไดี( ไดี(โดียไม�ติ(องจ�ายเง�นุค�าลี�ขส�ที่ธิ�B แม(แติ�บาที่เดี�ยว

521

คราวนุ�4เราจะมาพิ$ดีถู�ง เรื่�องก�รื่ติ�ดติ �งลี�นุ�กซ์�ก�นุนุะคร�บ การติ�ดีติ�4งนุ�4นุ จะแบ�งออกเป็�นุติอนุ ๆ จะเร��มติ�4งแติ�พิ 4นุฐานุ เพิราะเราจะเนุ(นุส/าหร�บผ$(เร ��มติ(นุ คร�บส/าหร�บติอนุนุ�4จะเป็�นุการติ�ดีติ�4ง slackware 3.4 จร�ง ๆแลี(วในุการติ�ดีติ�4งลี�นุ�กซ์�ในุติระก$ลีของ slackware ไม�ว�าจะเป็�นุเวอร�ชื่� �นุใดีๆก<ติาม การติ�ดีติ�4งก<จะคลี(าย ๆ ก�นุ แติ�ก�อนุจะติ�ดีติ�4ง เรามาร$ (จ�กพิ 4นุฐานุก�นุส�กเลี<กนุ(อย แลีะจะง�ายข�4นุถู(าเคยผ�านุการใชื่(ดีอสมาก�อนุ

พ�ติ�ชั่ นุ แป็ลีเป็�นุไที่ยติรง ๆก<แป็ลีว�าเคร �องก�4นุ ก<ค อแบ�งพิ 4นุที่��ในุฮาร�ที่ดี�สก<ออกเป็�นุส�วนุ ๆ ใชื่�แลี(วคร�บ ที่�านุสามารถูแบ�งใชื่(งานุไดี(หลีายระบบป็ฏิ�บ�ติ�การ ในุฮาร�ที่ดี�สก�ติ�วเดี�ยวเชื่�นุม�ที่�4ง ลี�นุ�กซ์�, ว�นุโดีว�98 ,ดีอส เหมาะส/าหร�บที่�านุที่��ชื่อบหลีายแบบ เดี�Cยว ๆอย�าเพิ��งว�า แลี(วจะไป็ใชื่(หลีายอย�างที่/าไม ? ในุความเป็�นุจร�งก<ค อที่�กระบบ ม�นุม�ข(อดี�ของม�นุที่��ระบบอ �นุไม�ม� ยกติ�วอย�างเชื่�นุว�นุโดีว� ติ(องยกให(เร �องเกมส� ค�ณคงไม�เถู�ยงผมนุะ ส�วนุลี�นุ�กซ์�ก<พิอที่��จะใชื่(งานุที่��ว ๆ ไป็ไดี( ถู(าค�ณไม�เก��ยงก�บภาษาไที่ยที่��ไม�ค�อยจะไดี(เร �องนุ�ก แติ�แลีกก�บความเสถู�ยร ที่��ค�ณจะไม�เส�ยป็ระสาที่อย�างในุว�นุโดีว� การที่��จะฟิ-งเพิลีง (MP3) แลี(วแที่บจะที่/าอย�างอ �นุไม�ไดี(อ�กเลีย ถู(าไดี(ก<ชื่(า หร อไม�ก<แฮงก�ซ์ะเลียจร�งม�Dย แติ�บนุลี�นุ�กซ์� ซ์/าบายมากคร�บ อ(าว. . นุอกเร �องก�นุใหญ� เราก/าลี�งพิ$ดีเร �อง ของการแบ�งฮาร�ที่ดี�สก�ออกเป็�นุส�วนุ ๆ โดียแติ�ลีะส�วนุสามารถูเป็�นุอ�สระติ�อก�นุ (เชื่�นุ Format ไดี(โดียไม�รบกวนุ ส�วนุอ �นุๆ ) เราเร�ยกก�นุโดียที่��ว ๆ ไป็ว�า การแบ�งพิาติ�ชื่� �นุ (partition)คร�บ

โดียที่��เจ(าพิาติ�ชื่� �นุนุ�4แบ�งไดี( 2 ชื่นุ�ดีคร�บ ค อในุฮาร�ที่ดี�สก�หนุ��งติ�วจะแบ�งเป็�นุแบบ primary ไดี( 4 ติ(ว ในุแติ�ลีะ primary แบ�งเป็�นุ extend ไดี(อ�กโขเลียคร�บ แติ�ว�าจะบ$ที่ไดี(เฉพิาะแบบ primary เที่�านุ�4นุคร�บ สร�ป็ว�าค�ณ ติ�ดีติ�4งระบบป็ฏิ�บ�ติ�การไดี( 4 แบบ ในุฮาร�ที่ดี�สก�หนุ��งติ�ว (จร�ง ๆไดี(มากกว�านุ�4 ) ถู(าให(ลี�นุ�กซ์�ก<เอาไป็ 2 ส�วนุคร�บ ส�วนุแรกเป็�นุของการ ใชื่(งานุจร�ง ควรจะม�ขนุาดีติ�4งแติ� 500 เมกะไบติ�ข�4นุไป็คร�บ ส/าหร�บอ�กส�วนุนุ�4นุเจ(าลี�นุ�กซ์� จะเอาไป็ที่/า swap

file คร�บ เขาแนุะนุ/าว�า ให(ม� ขนุาดีเป็�นุ 10% ของพิาติ�ชื่� �นุ แรกแติ�ผมขอแนุะนุ/าไว(ส/าหร�บเลี�นุคนุเดี�ยวไม�ไดี(เป็�นุ server ก<แบ�งไว(ส�ก 50 เมกะไบติ�ก<พิอคร�บ

ในุเม �อติ(องแบ�งพิาติ�ชื่� �นุให(แติ�ลีะระบบ ก<แป็ลีว�าม�นุใชื่(งานุ ฮาร�ที่ดี�สก�ไม�เหม อนุก�นุ ? ใชื่�แลี(ว เราเร�ยกว�า ระบบไฟิลี�ไม�เหม อนุก�นุคร�บ ค อการเก<บข(อม$ลีลีงบนุฮาร�ที่ดี�สก� ของแติ�ลีะระบบป็ฏิ�บ�ติ�การ ( Operating System ติ�อไป็นุ�4จะเร�ยกว�า os นุะคร�บ) จะม�ว�ธิ�การเก<บข(อม$ลีในุแบบของติ�วเอง ยกติ�วอย�างเชื่�นุ ดีอสจะม�ระบบไฟิลี�ที่��เราเร�ยกก�นุว�า FAT หร อพิ$ดีง�าย ๆว�าอย$�บที่พิาติ�ชื่� �นุที่��เป็�นุ FAT แลีะว�นุโดีว� 98 ก<อย$�บนุ พิาติ�ชื่� �นุที่��พิ�ฒนุา มาจากดีอสม�นุก<ค อ VFAT หร อ FAT32 นุ��นุเอง

เข(าใจพิาติ�ชื่� �นุก�บระบบไฟิลี�แลี(ว ก<มาพิ$ดีถู�งการแบ�งชื่�ดีโป็รแกรม (Diskset) ของ slackware ก�นุ โดียเขาจะแบ�งชื่�ดีโป็รแกรมส/าหร�บติ�ดีติ�4งออกเป็�นุชื่�ดี ๆ แยกออกติามห�วข(อ ติ(องการชื่�ดีใดีก< ดีาวโหลีดีมาเฉพิาะชื่�ดีที่��ติ(องการก<ไดี( แติ�ชื่�ดี A เป็�นุชื่�ดีพิ 4นุฐานุที่��ติ(องม� ค อเป็�นุติ�วระบบของลี�นุ�กซ์�เองคร�บ ชื่�ดี A จะเก<บระบบพิ 4นุฐานุที่��จ/าเป็�นุในุการใชื่(งานุ ถู(าติ�ดีติ�4งเพิ�ยงชื่�ดีเดี�ยว ก<เพิ�ยงพิอที่��จะที่/าให(ระบบที่/างานุไดี(

522

ชื่�ดี AP แอพิพิลี�เคชื่��นุหลีายชื่นุ�ดี เชื่�นุ manual pages, term, joe, gosh-script

ชื่�ดี D เก<บเคร �องม อที่��ใชื่(ในุการพิ�ฒนุาโป็รแกรม เชื่�นุ GCC, C++ ,make, C libraries

แลีะเคร �องม ออ �นุๆ ชื่�ดี E เก<บโป็รแกรม GNU emacs (เอดี�เติอร�ชื่นุ�ดีหนุ��ง)

ชื่�ดี F เก<บ FAQ (Frequently Asking Question) แลีะเอกสารที่��นุ�าสนุใจอ �นุๆ ชื่�ดี K Source code of Linux kernel

ชื่�ดี N เก<บโป็รแกรมที่��ใชื่(งานุเก��ยวก�บระบบเคร �อข�าย เชื่�นุ TCP/IP, UUCP, mailx, dip

แลีะอ �นุๆ ชื่�ดี T โป็รแกรม Tex แลีะ LaTex2e

ชื่�ดี TCL เก<บ Tcl, Tk, TclX

ชื่�ดี X เก<บโป็รแกรมระบบ XFree86 (X window) แลีะแอพิพิลี�เคชื่��นุที่��อย$�บนุระบบ X window ชื่�ดี XAP เก<บแอพิพิลี�เคชื่��นุที่��นุ�าสนุใจที่��อย$�บนุระบบ X window เชื่�นุ Xfilemanager

ชื่�ดี XV โป็รแกรมกราฟิฟิ6กบนุระบบ Xwindow

ชื่�ดี Y เกมส�ติ�างๆ ซ์��งรวมที่�4ง BSD game, Tretis, Doom

* ที่�4งหมดีนุ�4เป็�นุค/าแนุะนุ/าส/าหร�บผ$(เร ��มติ(นุ อย�างง�าย ๆ ซ์��งในุส�วนุของการป็ฏิ�บ�ติ�จร�ง ๆ อาจม�ความแติกติ�างก�นุ เพิราะลี$กเลี�นุ (tactic) อ �นุ ๆ ซ์��งจะที่/าให(ม�ว�ธิ�การ ที่��แติกติ�างก�นุออกไป็อ�กก<ไดี(

ข�4นุติอนุติ�อไป็เป็�นุก�รื่ที่�แผ่ นุบู"ติด�สีก�แลีะรื่"ที่ด�สีก� สร(างโดียการค�ดีลีอก image file ที่��เราค�ดีเลี อกแลี(วว�า ติรงก�บอ�ป็กรณ�ที่��เคร �องม� ลีงไป็บนุแผ�นุ disk การค�ดีลีอก image file

ส/าหร�บสร(าง boot disk ให(เลี อกจากป็ระเภที่ของ Harddisk ที่��จะติ�ดีติ�4งลีงไป็ ว�าเป็�นุชื่นุ�ดี IDE หร อ SCSI ถู(าเป็�นุ IDE ให(เลี อก กลี��มไฟิลี�นุามสก�ลี ที่��เป็�นุ i เชื่�นุ bare.i ถู(าเป็�นุ SCSI

ให(เลี อกกลี��มไฟิลี�นุามสก�ลี ที่��เป็�นุ s เชื่�นุ SCSI.S จากนุ�4นุให(เลี อกว�า ติ(นุฉบ�บของลี�นุ�กซ์�เป็�นุชื่นุ�ดีอะไร เชื่�นุ จาก cdrom ย��ห(อ goldstar ก<ให(เลี อก goldstar.i ถู(า source อย$�ในุ harddisk ชื่นุ�ดี IDE หร อ cdrom IDE ที่��วไป็ แนุะนุ/าให(เลี อก bare.i ส/าหร�บการสร(าง root disk ม� image ให(เลี อก 4 ชื่นุ�ดี ค อ color.gz, umsdos.gz, text.gz,

pcmcia.gz โดียส�วนุใหญ�แนุะนุ/าให(เลี อก color.gz

IDE แลีะ SCSI เป็�นุชื่นุ�ดีของอ�นุเที่อเฟิส (interface) ค อร$ป็แบบการติ�ดีติ�อระหว�างฮาร�ที่ดี�สก�ก�บเคร �อง โดีย ide จะเป็�นุแบบที่��ใชื่(ก�นุอย$�ที่��ว ๆ ไป็ ส/าหร�บ scsi จะม�ความเร<วส$งมากกว�า ide แติ�ราคาก<ส$งกว�ามากเป็�นุเที่�าติ�วเลียที่�เดี�ยว

ก�อนุที่/าการติ�ดีติ�4ง ผมขอแนุะนุ/าให(ใชื่(โป็รแกรม จ/าพิวกพิาติ�ชื่� �นุเมจ�กแบ�งพิาติ�ชื่� �นุเก�า ที่��ม�อย$�พิาติ�ชื่� �นุเดี�ยวที่�4งฮาร�ที่ดี�สก� ออกเป็�นุหลีายๆ พิาติ�ชื่� �นุ โดียที่��ข(อม$ลีไม�หาย (แติ�อย�าไว(ใจนุะคร�บ ส/ารองไว(แนุ�นุอนุกว�า ) แลีะสามารถูจะเซ์<ที่ให(กลีายเป็�นุพิาติ�ชื่� �นุของ ลี�นุ�กซ์�ไดี(เลียโดียไม�ติ(องใชื่( fdisk ของลี�นุ�กซ์� ซ์��งจะสามารถูข(ามข�4นุติอนุการใชื่(งานุ fdisk ไป็ไดี(เลีย

523

ส/าหร�บหลี�ง จากที่/าแผ�นุบ$ที่แลีะร$ที่เสร<จแลี(ว ก<ให(บ$ที่เคร �องดี(วยแผ�นุบ$ที่ จะป็รากฏิข(อความติ(อนุร�บของ slackWare 3.4.0 ในุติอนุที่(ายจะป็รากฏิ Boot: ให(กดีป็�Eม Enter ข(อม$ลีติ�างๆเก��ยวก�บ driver จะถู$ก Load ข�4นุมา แลีะที่(ายที่��ส�ดีจะป็รากฏิข(อความว�า VFS : insert ROOT floppy disk to be loaded in to ramdisk and press Enter ให(ใส�แผ�นุ ROOT disk แลี(วกดีป็�Eม Enter

จะม�ข(อความ Slackware Login: ให(พิ�มพิ� root แลี(วกดีป็�Eม Enter

จากนุ�4นุจะไดี( # (linux prompt) ติ�อไป็การแบ�งพิาติ�ชื่� �นุของฮาร�ที่ดี�สก�

การสร(าง root partition

ที่�� Linux prompt (#) ให(พิ�มพิ� fdisk แลี(วกดีป็�Eม Enter จะป็รากฏิข(อความ Using /dev/hda as default device Command (m for help) : กดีป็�Eม p แลี(ว Enter เพิ �อแสดีง partition ที่��ม�อย$�เดี�ม กดีป็�Eม n แลี(ว Enter เพิ �อสร(าง partition ใหม� จะป็รากฏิข(อความ Command action e extended p primary partition (1-4) กดีป็�Eม p แลี(ว Enter จะม�ข(อความ partition number (1-4): ให(กดีป็�Eมเลีข 2 (หร อเลีขที่��ติ�อจากที่��ม�อย$�เดี�ม) แลี(ว Enter จะม�ข(อความ first cylinder (123-999): จ/านุวนุในุวงเลี<บจะม�ค�าติ�างก�นุในุ harddisk แติ�ลีะติ�ว ให(ใส�หมายเลีขชื่�ดีแรก ในุที่��นุ�4ค อ 123 แลี(วกดีป็�Eม Enter จะม�ข(อความว�า last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK ([123]-999): ให(ใส�จ/านุวนุ(ขนุาดี) Mb ที่��จะเป็�นุ root partition (ม�นุค อขนุาดีของพิาติ�ชื่� �นุลี�นุ�กซ์�นุ� �นุเอง)

แลี(วกดีป็�Eม Enter

จากนุ�4นุจะกลี�บไป็ที่�� command(m for help): อ�กคร�4ง กดีป็�Eม p แลี(ว Enter จะเห<นุว�าม� partition เพิ��มข�4นุมา

การสร(าง swap partiton

การสร(าง swap partition ก<ค อการสร(าง พิาติ�ชื่� �นุเหม อนุข�4นุติอนุข(างบนุ แติ�หลี�งจากสร(างแลี(ว จะม�การเป็ลี��ยนุ ID ให(เป็�นุ linux swap นุ��นุเองคร�บ ที่�� command (m for help): กดีป็�Eม n แลี(ว Enter

จะม�ข(อความ Command action e extended p primary partition (1-4) กดีป็�Eม p แลี(ว Enter จะม�ข(อความ partition number (1-4): กดีป็�Eม 3 แลี(ว Enter (เลีขที่��ติ�อจากเม �อก�4ไง ในุที่��นุ�4เป็�นุ 3 ) จะม�ข(อความ first cylinder (606-999):

524

ให(ใส�หมายเลีขชื่�ดีแรก ในุที่��นุ�4ค อ 606 แลี(ว Enter จะม�ข(อความ last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK ([606]-999): ให(ใส�ขนุาดีที่��ติ(องการหร อหมายเลีขติ�วหลี�ง หมายถู�งใชื่(เนุ 4อที่��ที่��เหลี ออย$�ที่�4งหมดี ในุที่��นุ�4ค อ 999 แลี(วกดีป็�Eม Enter

* อธิ�บายติรงนุ�4นุ�ดีหนุ��งคร�บ ว�าถู(าเราค/านุวณขนุาดีที่��เหลี อจากการสร(าง partition เอาไว(แลี(ว (ขนุาดีฮาร�ดีดี�สก� - (ขนุาดีพิาติ�ชื่� �นุเดี�ม + root partition) = จ/านุวนุฮาร�ดีดี�สก�ที่��เหลี อ)

ก<จะเป็�นุการง�ายแลีะไม�เหลี อฮาร�ดีดี�สก�ที่/า swap มากเก�นุไป็

การเป็ลี��ยนุ ID ให(เป็�นุ swap partition

ถู(าใชื่(ค/าส��ง p จะป็รากฏิ partition ข�4นุมาใหม�อ�ก 2 partition (ที่��สร(างเอาไว(เม �อส�กคร$ �) ซ์��งจะเป็�นุ ชื่นุ�ดี linux native อย��ที่�4งค$� ในุที่��นุ�4จะติ(องเป็ลี��ยนุให(เป็�นุ linux swap เส�ย 1

พิาติ�ชื่� �นุ (ติามที่��เราติ�4งใจไว() ที่�� command (m for help): ให(กดีป็�Eม t แลี(ว Enter จะม�ข(อความ partition number (1-4): ให(กดีเลีข 3 แลี(ว Enter (หร อหมายเลีข partition ที่��ติ(องการให(เป็�นุ swap)

จะม�ข(อความ Hex code (type l to list code):

ให(พิ�มพิ�หมายเลีข 82 แลี(วกดีป็�Eม Enter จะม�ข(อความ Changed system type of partition 3 to 82 (linux swap) ใชื่(ค/าส��ง w เพิ �อเข�ยนุ partition ลีงบนุ harddisk (save & exit)

จากนุ�4นุจะกลี�บไป็ที่�� linux prompt (#)

ที่�� root prompt (#) พิ�มพิ� setup

จะม�กรอบ Slackware Linux Setup (Version 3.4.0) ข�4นุมา

SLACKWARE LINUX SETUP (VERSION 3.4.0) HELP Read The slackware setup help file KEYMAP Remap your keyboard if you're not using a US one MAKE TAGS Experts may customize tag files to preselect packages ADDSWAP Setup your swap partion(s) TARGET Setup your target partitions SOURCE Select source media DISK SET Decide wich desk sets you wish to install INSTALL Install selected disk set CONFIGURE Reconfigure you linux system EXIT Exit slackware linux setup

1.Setup swap ให(เลี อกที่�� Add Swap แลี(ว Enter

จะแสดีงกรอบ Swap space detected

ให(เลี อกที่�� /dev/hda3 หร อที่�� swap ที่��ติ(องการแลี(ว Enter

525

จะม�กรอบ MKswap Warning ให(กดี Enter

จะม�กรอบ Use Mkswap ให(เลี อก Yes แลี(ว Enter

จะม�กรอบ Active swap space ให(เลี อก Yes แลี(ว Enter

จะม�กรอบ Swap space configured ให(กดี Enter

จะม�กรอบ continue with installation ให(เลี อก NO แลีะจะกลี�บไป็ รายการหลี�ก

2.ก/าหนุดี partition ที่��จะติ�ดีติ�4ง ให(เลี อกที่�� Target แลี(ว enter

จะม�กรอบ Select Linux Installation Partition

ให(เลี อก Partition ที่��จะให(ติ�ดีติ�4งหร อที่��สร(างไว(นุ� �นุเอง แลี(ว enter

จะม�กรอบ Format Partition

ให(เลี อกที่�� Format Quick format with no bad block checking แลี(ว enter

จะม�กรอบ Select Inode density

ให(เลี อก 4096 1 inode per 4096 bytes (default) แลี(ว enter

จะที่/าการ Format Partition

จะม�กรอบ Dos and OS/2 Partition setup ให(เลี อก No แลี(ว enter

จะม�กรอบ continue with installation ให(เลี อก NO แลีะจะกลี�บไป็ รายการหลี�ก

3.ก/าหนุดี Source

ให(เลี อกที่�� Source แลี(ว enter

จะม�กรอบ Source media selection ให( enter

ให(เลี อก 5 install from CD-ROM แลี(ว enter

จะม�กรอบ Install from the slackware CD-ROM

ให(เลี อกชื่นุ�ดีของ CD-ROM ให(เลี อกที่�� Scan try to scan for your cd-drive

จะม�กรอบ CD-ROM drive detected successfully ให( enter

จะม�กรอบ Pick your installation method

ให(เลี อก slackware Normal installation to hard drive แลี(ว enter

จะม�กรอบ Continue ให(เลี อก Yes แลี(ว enter

4.เลี อกชื่�ดีโป็รแกรมที่��จะติ�ดีติ�4ง จะม�กรอบ Disk set ข�4นุมา ในุเบ�4องติ(นุนุ�4 ให(เลี อก Disk set A,AP,D,N,X,XP,XV โดียการกดีป็�Eม Spacebar เลี อกแลี(ว enter

จะม�กรอบ Continue ให(เลี อก Yes แลี(ว enter

จะม�กรอบ Select promping mode

ให(เลี อกที่�� Menu Choose package subsystems from interactive menus

แลี(ว enter

จะม�กรอบ selecting software from series A

ให(เลี อก ibcs2,pnp,getty เพิ��มเติ�ม แลี(ว enter จะที่/าการติ�ดีติ�4งโป็รแกรมติามที่��ไดี(เลี อก

526

ไว( จะม�กรอบ selecting software from series AP

ให(เลี อก workbone,mc,mt_st เพิ��มเติ�ม จะม�กรอบ selecting software from series D

ไม�ติ(องเลี อกเพิ��มเติ�ม จะม�กรอบ selecting software from series N

ให(เลี อก dip,ppp,pine,lynx เพิ��มเติ�ม จะม�กรอบ selecting software from series X

จะม�กรอบให(เลี อก การ�ดีแสดีงผลี ให(เลี อกให(ใกลี(เค�ยงก�บการ�ดีที่��ม�อย$�ในุเคร �อง ถู(าไม�ที่ราบ ให(เลี อก X331 svga

จะม�กรอบ selecting software from series X ไม�ติ(องเลี อกเพิ��มเติ�ม จะม�กรอบ selecting software from series XAP

ให(เลี อก arena,xfm,xfileman,xgrame เพิ��มเติ�ม จะม�กรอบ selecting software from series XV ไม�ติ(องเลี อกเพิ��มเติ�ม จะม�กรอบ install linux kernel ให(เลี อกที่�� bootdisk แลี(ว enter

ให(ใส�แผ�นุ bootdisk ที่��เคยจ�ดีที่/าไว(แลี(ว ในุ drive A: แลี(ว enter

5.การ configure modem,mouse

จะม�กรอบ configure your system ให(เลี อกที่�� Yes แลี(ว enter

จะม�กรอบ Make bootdisk ให(เลี อกที่�� continue แลี(ว enter

จะม�กรอบ Modem configuration ถู(าม� modem ให(เลี อก Yes

จะม�กรอบ Select callout device ให(เลี อก port ติามติ(องการ โดียมากจะเป็�นุ com2

จะม�กรอบ Mouse configuration ให(เลี อก Yes แลี(ว enter

จะม�กรอบ select mouse type

ถู(าใชื่( mouse PS/2 ให(เลี อกข(อ 2 ถู(าใชื่( serial mouse ให(เลี อกข(อ 1

จะม�กรอบ screen font configuration ให(เลี อก NO

6.การติ�ดีติ�4ง Lilo

จะม�กรอบ Lilo installation ให(เลี อกที่�� begin

จะม�กรอบ Optional append=line ให(กดี enter

จะม�กรอบ Select Lilo target location

ให(เลี อก MBR แลี(ว enter

จะม�กรอบ Choose Lilo delay ให(เลี อก 5 seconds

จะกลี�บมาที่�� กรอบ Lilo installation

ให(เลี อกที่�� Dos add a Dos partition to the Lilo config file แลี(ว enter

ให(พิ�มพิ� partition ที่��เป็�นุ dos ในุที่��นุ�4ค อ /dev/hda1 ลีงไป็ในุชื่�องว�างแลี(ว enter

จะม�กรอบ Select partition name ให(พิ�มพิ�ค/าว�า dos ลีงไป็ แลี(ว enter

จะม�กรอบ Lilo installation ข�4นุมาอ�กคร�4ง

527

ให(เลี อก Linux add a linux partition to the Lilo config file แลี(ว enter

จะม�กรอบ Select linux partition

ให(ดี$ดี(านุบนุ จะม� Partition ของ Linux ข�4นุมา ให(เลี อกอ�นุที่��เป็�นุ root partition เชื่�นุ /dev/hda2 ให(พิ�มพิ� /dev/hda2

ลีงไป็ในุชื่�องว�าง แลี(ว enter

จะม�กรอบ Select partition name ให(พิ�มพิ�ค/าว�า linux ลีงไป็ แลี(ว enter

จะม�กรอบ Lilo installation ข�4นุมาอ�ก ให(เลี อก install install lilo แลี(ว enter

7.ข�4นุติอนุส�ดีที่(าย จะ ม�กรอบ configure network ให(เลี อก no ถู(าไม�ม� network

จะม�กรอบ GPM configuration ให(เลี อก No

จะม�กรอบ sendmail configuration

ให(เลี อก smtp+bind แลี(ว enter

จะม�กรอบ Time Zone configuration

ให(เลี อก Asia/bangkok แลี(ว enter

จะม�กรอบ setup complete แลี(ว enter

จะกลี�บมาที่�� MENU หลี�ก ให(เลี อก Exit

จะกลี�บมาที่�� Linux prompt (#) ให(ถูอดี แผ�นุดี�กส�ออก พิ�มพิ�ค/าว�า reboot เพิ �อที่/าการ boot เคร �องใหม� จะม�ค/าว�า LILO ข�4นุมา ให(รอป็ระมาณ 5 ว�นุาที่� Dos หร อ Windows จะเร��มที่/างานุ หากไม�ติ(องการ boot Dos ให(กดีป็�Eม Shift ค(างไว( จะม�ค/าว�า boot: ข�4นุมา ให(พิ�มพิ�ค/าว�า linux ถู(าติ(องการ boot Linux

ถู(ากดีป็�Eม tab จะม�ติ�วเลี อกให(เลี อก

ชื่นุ�ดีของไฟิลี� 3 ชื่นุ�ดี -- User data.ข(อม$ลีติ�าง ๆของค�ณเอง (user) เป็�นุข(อม$ลีแบบง�าย ๆ ที่��อย$�ในุร$ป็ติ�วหนุ�งส อแลีะติ�วเลีข.

-- System data. ข(อม�ลีติ�าง ๆ บ�อยคร�4งที่��ข(อม$ลีเหลี�านุ�4อย$�ในุร$ป็ของ text file ข(อม$ลีเหลี�านุ�4ถู$กใชื่(งานุโดียติ�ว linux เอง -- Executable files. เป็�นุ file บรรจ�ค/าส��งที่��เคร �องคอมพิ�วเติอร�สามารถูที่/างานุไดี( หร อที่��หร อที่��เร �ยกก�นุว�า program นุ��นุแหลีะคร�บ ชื่ �อไฟิลี� Linux สามารถูติ�4งชื่ �อไฟิลี�ไดี(ยาวถู�ง 256 ติ�วอ�กษร (ไม�ใชื่(win95 ที่/าไดี(คนุเดี�ยวนุะ) ซ์��งแติกติ�างก�นุ ระหว�างติ�วเลี<กแลีะติ�วใหญ� ใชื่(เคร �องหมาย dash(-) underscore(_) แลีะ dot(.) ไดี(แติ�ไม�สามารถูใชื่( ! ? \ แลีะชื่�องว�าง (space) เพิราะเคร �องหมายเหลี�านุ�4หมายถู�งติ�ว shell คร�บ ..

Home Directory ค อไดีเรกที่อร��ส�วนุติ�ว ไว(ส/าหร�บย�สเซ์อร�ติ�าง ๆ ที่�� linux ไดี(จ�ดีเติร�ยมไว(ให( แลี(วที่/าไมติ(องม�

528

home ก�นุไว(ดี(วยหลี�ะ ก<ค อไดีเรกที่อร��ที่��ค�ณม�ส�ที่ธิ�เติ<มที่�� ซ์��งจะกลี�าว เร �องส�ที่ธิ� (Permissions) ติ�อไป็คร�บ

File and Directory Ownership หลี�งจากค�ณสร(างไฟิลี�หร อไดีเรกที่อร�� ม�นุก<จะระบ�ว�าม�นุเป็�นุของค�ณ (เพิ �ออ(างส�ที่ธิ�) แลีะค�ณสามารถูโอนุให(กลีายเป็�นุของคนุอ �นุๆ ไดี(อ�กดี(วย : chown ระว�ง! โอนุไป็แลี(วจะโอนุกลี�บไม�ไดี(นุะ....

File Permissions linux จะระบ�ส�ที่ธิ�ในุการ อ�านุ เข�ยนุแลีะที่/างานุ ของไฟิลี� เร�ยกว�าค�า Permission สามารถูก/าหนุดีให(ม�ค�า 3 ค�าดี�งนุ�4 ค�า (R) read ส/าหร�บส�ที่ธิ�ในุการมองเห<นุ ค�า (W) write ส/าหร�บส�ที่ธิ�ในุการเป็ลี��ยนุแป็ลีงหร อลีบไฟิลี� (แลีะถู(าเป็�นุไดีเรกที่อร�� จะเป็�นุส�ที่ธิ�ส/าหร�บสร(าง,ย(ายแลีะลีบ ) ค�า (X) exeute ส/าหร�บส�ที่ธิ�ในุการเร�ยกใชื่( (แลีะถู(าเป็�นุไดีเรกที่อร�� จะเป็�นุส�ที่ธิ�ส/าหร�บ การเข(าส$� directory )

ซ์��ง(r,w,x )3 ค�านุ�4ก/าหนุดีไว(ส/าหร�บ 3 กลี��มผ$(ใชื่( ค อส/าหร�บ owner(เจ(าของ) group(กลี��มเดี�ยวก�บเจ(าของ) orther(ที่�กคนุ) ซ์��งจะวางค�า Permission สามค�าติ�ดีก�นุ ส/าหร�บหนุ��งกลี��มผ$(ใชื่(ค อ rwx แลีะจะว�างติ�ดีไป็สามชื่�ดีส/าหร�บสามกลี��มผ$(ใชื่( (rwxrwxrwx) ชื่�ดีแรกของ owner ชื่�ดีที่��สองของ group แลีะชื่�ดีที่��สามส/าหร�บ orther ดี$ไดี(จาก ls -l -rw-r--r-- 1 ar users 163 Dec 7 14:30 ar_file ติ�วแรกเป็�นุเคร �องหมายส/าหร�บบอกลี�กษณะของไฟิลี� ติ�วแรกเคร �องหมาย '-' หมายถู�งเป็�นุไฟิลี�ธิรรมดีา ถู(าเป็�นุไดีเรกที่อร��ก<จะเป็�นุเคร �องหมาย 'd' แที่นุ r = อ�านุ (ม�ค�าเป็�นุ 4)

w = เข�ยนุ (ม�ค�าเป็�นุ 2)

x = ที่/างานุ (ม�ค�าเป็�นุ 1)

'-' = ไม�ม�ส�ที่ธิ�นุ� 4นุ ๆ (ม�ค�าเป็�นุ 0) สร�ป็ไดี(ว�า : -rw-r--r-- 1 ar users 163 Dec 7 14:30 ar_file owner ม�ส�ที่ธิ�อ�านุแลีะเข�ยนุ(หร อลีบ) ค อ r + w

group ม�ส�ที่ธิ�อ�านุอย�างเดี�ยว ค อ r orther ม�ส�ที่ธิ�อ�านุอย�างเดี�ยว ค อ r แลีะเราย�งสามารถูเข�ยนุเป็�นุติ�วเลีขไดี( (r = 4),(w=2),(x=1) ค อ rw-r--r-- (แบ�ง 3 ชื่�ดีเหม อนุเดี�ม) 'rw-' = 4 + 2 + 0 'r--' = 4 + 0 + 0 'r--' = 4 + 0 + 0 นุ/ามาติ�อก�นุเป็�นุ 644 (ง�ายดี�ม� Dย)

ส/าหร�บการระบ�ค�าเป็�นุติ�วเลีขนุ�4จะใชื่(ป็ระโยชื่นุ�ติ�อการเป็ลี��ยนุ Permissions ของไฟิลี�คร�บ การเป็ลี��ยนุ Permissions ของ ไฟิลี� ใชื่(ค/าส��ง chmod <ส�ที่ธิ�เป็�นุติ�วเลีข> <ชื่ �อไฟิลี�>

529

การเป็ลี��ยนุ Permissions ของ ไดีเรกที่อร�� ก<เหม อนุก�บของ file นุ��นุแหลีะติ�างก�นุติรงค�าของ x จะหมายถู�งส�ที่ธิ�ที่��จะเข(าไป็ในุไดีเรกที่อร��นุ� 4นุๆคร�บ

Directory ที่��ส/าค�ญติ�าง ๆ / ก< root หร อห(องชื่�4นุนุอกส�ดีค�ณจะออกไป็ไม�ไดี(อ�กแลี(วคร�บ /home home directory ของผ$(ใชื่(ติ�าง ๆ /dev Linux ที่/าที่�กอย�างเป็�นุไฟิลี� เจ(าห(องนุ�4เก<บเป็�นุ device ของที่�กอย�างไว(คร�บ ไม�ว�าจะเป็�นุ diskdrive,harddisk เป็�นุติ(นุ /bin เก<บค/าส��งพิ 4นุฐานุของ Linux

/usr/bin Linux โป็รแกรม /usr/sbin เก<บไฟิลี�ของ ผ$(ดี$แลีระบบ (system administration) /var/spool mail,print file etc. /sbin ไฟิลี�ระบบ(system) ของ Linux

/etc เก<บ configuration ไฟิลี� (ค�าติ�าง ๆของระบบ)

คั�สี งเบู��องติ�นุเก�ยวก บูบูที่นุ��คัรื่ บู -- ls ดี$รายชื่ �อไฟิลี� (เหม อนุ dir ของ dos)

-- pwd เอาไว(ดี$ว�าติอนุนุ�4ค�ณอย$�ที่��ไดีเรกที่อร��ใหนุ.

-- cd (chang directory) ใชื่(คลี(าย ๆ cd ของ dos นุ��นุแหลีะคร�บ -- cp ส/าเนุาไฟิลี� (copy ของ dos)

-- mv ย(ายไฟิลี�-ไดีเรกที่อร�� (move ของ dos)

-- mkdir สร(าง ไดีเรกที่อร�� (mk ของ dos)

-- rmdir ลีบ ไดีเรกที่อร�� (rm ของ dos)

-- . แลีะ .. ค อ เจ(า . ใชื่(อ(างถู�ง directory ที่��ค�ณอย$�ในุขณะนุ�4นุ ส�วนุเจ(า .. ใชื่(อ(างถู�ง ไดีเรกที่อร��ก�อนุหนุ(าที่��ค�ณอย$� 1 ชื่�4นุคร�บ ว�ธิ�ใชื่( cd ก�บ . แลีะ ..ก<ติ�างจาก dos เลี<กนุ(อยค อ ค�ณจะพิ�มพิ� cd.. ไม�ไดี(คร�บ ติ(องเว(นุก�อนุ เป็�นุย�งง�4คร�บ cd ..

-- cat เป็�นุค/าส��งพิ 4นุฐานุส/าร�บ input,output (ใชื่(สร(างไฟิลี�ไดี()โดียป็กติ� จะใชื่( keyboard เป็�นุ input แลีะจอภาพิแป็�นุ output แลีะใชื่( ^d (Ctrl + d) เป็�นุการจบการที่/างานุ -- chmod <ส�ที่ธิ�เป็�นุติ�วเลีข> <ชื่ �อไฟิลี�> เป็ลี��ยนุ Permissions ของไฟิลี�,ไดีเรกที่อร�� .

530