ดนตรแจส

ชาวโลกตางพากนตกตลงกนพอสมควรหลง จากท โชนเบรก (Arnold Schoenberg ค.ศ 1874- 1951) สตราวนสก (Igor Stravinsky ค.ศ. 1882- 1971) และจอรจ เกอรซวน (George Gershwin ค.ศ.1898-1937)ไดนำารปแบบใหมของดนตร คลาสสกใหกบผฟงรจกในยโรปโดยเฉพาะเพลง Rhapsody in Blue ในป ค.ศ. 1924 โดยการนำาเอา วลของแจสมาผสมกบลลาของดนตรคลาสสก 

เปนเวลาเดยวกนกบดนตรรปแบบใหมพฒนาขนใน สหรฐอเมรกาคอ ดนตรแจส ผรเรมรปแบบดนตรแจส 

     ไดแกชนผวดำาทอาศยอยทางตอนใตของสหรฐอเมรกนซงเปนชนเชอชาตอฟรกนลกษณะโดยทวไป ของแจสคอดนตรทใชการสรางสรรคแบบอมโพรไวเซชน(Improvisation) การใชจงหวะขด จงหวะ ตบทสมำาเสมอ และสสนทโดดเดนรวมทงลกษณะเฉพาะของการบรรเลงดนตรแมวา แจสเปนคำาท เรมใชกนประมาณป ค.ศ. 1917 แตดนตรแจสเรมไดยนกนมาแลวเมอประมาณ ค.ศ. 1900 ดวยเหตทดนตรแจสเปนดนตรทแสดงกนสด ๆ ไมมโนตจงไมมหลกฐานใด ๆ เหลออยใหทราบวา ดนตรแจสมกำาเนดมาเมอใดอยางแนชดและมลกษณะอยางไร 

      นอกจากนกอน ค.ศ. 1923 มการบนทกเสยงดนตรแจสไวนอยมาก และไมมการบนทก เสยงไวเลยกอน ค.ศ. 1917 นอกจากดนตรแจสของวง The Original Dixieland Band 

        ตงแตยคเรมแรกของแจสเปนตนมาดนตรแจสมการพฒนารปแบบแตกตางกนออกไป 

หลายประเภทเชนแบบนวออรลน

(New Orleans)หรอดกซแลนด (Dixieland)สวง (Swing) บบอป(Be-bop) คล (Cool) ฟรแจส (Free jazz) และ แจสรอค (Jazz rock) เปนตน 

นกดนตรแจสทเดนเชนหลยส อารมสตรอง(Louis Armstrong) ดยค แอลลงตน (Duke Ellington) เบนน กดแมน (Benny Goodman) ชารล ปารเกอร (Charlie Parker)

และ จอหน โคลเทรน (John Coltrane) ดนตรแจสมผลตอดนตรแบบอน ๆ ทวโลก ไมวาจะ

เปนดนตร ปอป หรอดนตรคลาสสก ซงผประพนธเพลงหลายคน นำาเอาลกษณะของดนตรแจสไป

ใชในการ ประพนธเพลงเชน ราเวล สตราวนสก และคอปแลนด เปนตน

 

ประวตความเปนมาของแจส

     ดนตรแจส เปนดนตรรปแบบหนงทเกดขนในประเทศสหรฐอเมรกา โดยกลมอเมรกน ผวดำาเปนผสรางสรรคขน อเมรกนผวดำากลมนเชอวาเปนกลมทมชาตพนธอาฟรกนจงเรยกขานวา Afro - American หมายถง

อเมรกนทมป ยา ตา ทวดมาจากทวปอฟรกา             อฟรกาเปนทวปทมความเกาแกมากมวฒนธรรมทเขมแขงและหลากหลายโดยเฉพาะ วฒนธรรมดานดนตรมขอมลสนบสนนมากมายทสามารถอนมานไดวาดนตรเปนชวตจตใจของชาว อฟรกนทงปวง เชน การใชดนตรเปนเครองมอสอสารถงพระเจา ใชดนตรประกอบการทำางานท เรยกขานกนวา Work Song อนจะทำาใหบรรยากาศในการทำางานดขน ลดความตงเครยด เพมความพรอมเพรยง ตลอดจนการใชดนตรในงานเทศกาลประเพณ งานรนเรงทงหลายทพเศษกวาแหลงอน ๆ กคอ การใชดนตรเปนภาษาทสอสารกนไดในชวตประจำาวน วฒนธรรมดนตร

จงฝงตรงอยในจตวญญาณของชาวอฟรกาอยางแนบแนน ( ณรทธ สทธจตต ,2535 : 187) 

      ดนตรของอฟรกาแถบตะวนตกทเปนตนกำาเนดของดนตรแจสมลกษณะการสรางสรรค แบบการดนสดหรอการอมโพรไวเซชน (Improvisation) การเนนทจงหวะกลองและจงหวะทซบ ซอน นอกจากนลกษณะทเรยกวา การโตตอบหรอ Call and respond เปนลกษณะของเพลงแถม อฟรกาตะวนตก ซงพบไดในเพลงแจสคอการ

รองโตตอบของนกรองเดยวกบกลมนกรอง ประสานเสยง ดนตรแจสเกดจากพวกทาสนโกร ทนวออรลน หลงจากทนโปเลยนขายนวออรลนให อเมรกา กมการอพยพเขาเมองจงทำาใหเมองนประกอบดวยคนหลายเชอชาต รวมถงสเปน ฝรงเศส และองกฤษดวย พวกนโกรดงกลาวพอวางจากงานกมาชมนมรองรำาทำาเพลงกนโดยใชเครองดนตรททำาเปนกลองต พวกทคดแจสขนสนนษฐานวา เปนพวกกองโก (Gongoes) พวกนบชางใหญ เปนพวกทมจตใจเมตตากรณาและสภาพทสดโดยไดรากฐานจากเพลง

สวดของพวก นโกร (Negrospiritual) ซงแตงขนกอนพวกทาสไดรบการปลดปลอยเปนอสระ 

      เพลงพนเมองของคนผวดำาเปนเพลงทแสดงอารมณลกซงไดอยางชดเจน ลลาทพฒนามาจากเพลงประกอบพธทางศาสนาของคนผวดำาและเพลงลกทงตะวนตก เพลงพนเมองของคนผวดำานเรยกวา " เพลงบลส " (Blues) เพลงบลสเปนสวนสำาคญสวนหนงในการพฒนาเพลงแจส 

      ดนตรอกรปแบบหนงทมอทธพลและมความสมพนธกบดนตรแจสอยางมากคอ วงดนตรแบบอเมรกน (American band tradition) และแรกไทม (Ragtime) ซงไดรบความนยมในชวงปลายศตวรรษท 19 และตนศตวรรษท 20 มอทธพลตอรปแบบและจงหวะของดนตรแจสใน ยคแรก ซงในชวงนแจสเรมพฒนารปแบบขนมาจากวงดนตรแบบอเมรกน แรกไทม และบลส ศนยกลางดนตรแจสในชวงแรกนอย ณ เมองนวออรลน ( ประสทธ เลยวสรพงศ , 2533 :30)

Back to the top

พฒนาการของดนตรแจส

     นกดนตรแจสในยคแรก ๆ มกเลนโดยอาศยหและสญชาตญาณเพราะนอยคนทจะอาน โนตได แตพวกเขามความสามารถในการเลนแบบดนสด (Improvisation) โดยมทำานองหลกของ เพลงเปนหลกอยในใจ การเลนดนสดนนบเปนหวใจของดนตรแจสทเดยว เปนองคประกอบใหดนตรเกดความสดมชวตชวาและทำาใหบรรเลงเพลงเดยวกนแตกตางกนไปทกครงทบรรเลง 

      ระหวาง ป 1930 ถง 1940 นบไดวาเปนชวงเวลาทดนตรแจส เกดการเปลยนแปลงอยาง เหนไดชด กลมศลปนตางพยายามทจะผลกดนแนวดนตรในรปแบบใหม ๆ เขามาผสมผสานกบ ดนตรแจส

Back to the top

แรกไทม (Ragtime)

     เปนดนตรทนยมกนในชวงระหวาง 1890-1915 ลกษณะของแรกไทมคอดนตรสำาหรบเปยโนทใชจงหวะขดเปนหลก เปนเพลงในอตราจงหวะ 2/4 หรอจงหวะมารช ในขณะทการบรรเลงเปยโนโดยมอขวาเปนแนวทำานองทใชจงหวะขดมอซายจะรกษาจงหวะตบในลกษณะของเพลงมารชผทจดเปนราชาเพลงแรกไทม คอ สกอต จอปลน (Scott Joplin) เพลงเดน ๆ เชน เพลง Maple Leaf Rag

เพลง Maple Leaf Rag ของ สกอต จอปลน (Scott Joplin)

Back to the top

บลส (Blues)

     คำาวา " บลส " มหลายความหมาย ดงน 1. ความเศรา ความเหงา หรอเพลงทมจดประสงคเพอใหฟงแลวมความรสกเศรา 2. เปนลำาเนาแหงบทกว 3. เปนเพลงทมจงหวะชา ฟงแลวหดห เพลงแบบหยาบ ๆ 4. มรปแบบเฉพาะของทางคอรดมกดำาเนนไปรวม 12 หอง ซงเดาทางคอรดลวงหนาได ทหองทหา หองทเจด หองทเกา และหองทสบเอด ( ประทกษ ใฝศภการ , 2537 : 56) บลสเปนดนตรทเรมรจกกนในราว 1890 ลกษณะสำาคญคอการใชเสยงรองหรอเสยงของ เครองดนตรทเพยนจากเสยงในบนไดเสยงซงเรยกวา เบนท หรอ บลโนต และการสไลดเสยง ปกตเพลงบลสเปนเพลงในอตราจงหวะ 4/4 ใน 1 วรรคจะม 12 หองเพลง การรองแตละวรรคจะมการ อมโพรไวเซชนไปจากทำานองเดม เชนเดยวกบการบรรเลงโดยเครองดนตร แบสซ สมธ (Bessie Smith) เปนนกรองทมชอเสยงเปนทรจกจากการรองเพลงบลส โดยเฉพาะเพลง Lost Your Head Blues และ Put it Right There

 

Back to the top

รปลกษณของบลส

     บทรองเพลงบลสมลกษณะเหมอนกบบทกวของอเมรกนโบราณ โดยแบงออกเปน 3 บรรทด แตละบรรทดประกอบดวย 5 พยางค 2 ชด บรรทดทสองคำามกซำากบบรรทดแรก บรรทด ท สาม เปนขอความทเปรยบเสมอนตอบรบบรรทดทหนงและสองซงอาจสมมตรปแบบเปน A AB I'm going'to the river, take my rocker chair, I'm going'to the river, take my rocker chair, If the Blues overtake me, gonna rock away.

เพลงบลสมโครงสรางของคอรด (Chord Progression) ดงน

 

     จากตวอยางขางตนเปนทางคอรดของเพลงบลสดงเดมแบบพนเมอง หองท 1 - 4 เปน คอรดหนง (Tonic chord) หองท 5-6 เปนคอรดทส (Subdominant chord) หองท 7 - 8 เปนคอรดหนง หองท 9 - 1 0 เปนคอรดหา (Dominant chord) หอง 11 - 12 เปนคอรดหนง 

Back to the top

นวออรลนหรอดกซแลนด (NewOrleans-Dixieland)

     ในชวงเวลาปลายศตวรรษท 19 และตนศตวรรษท 20 ดนตรแจสเรมพฒนารปแบบขนมาจากดนตรของอฟรกา วงดนตรแบบอเมรกนแรกไทม และบลสดงกลาวแลว ศนยกลางดนตรแจสในชวงแรกนอย ณ เมอง นวออรลน ซงเปนเวลาประมาณ 1900 ถง 1917 ดนตรแจสทเมอง นวออรลนทรจกในนามของ ดกซแลนด ลกษณะดนตรแจสแบบดกซแลนดประกอบดวยผเลนประมาณ 5-8 คน เครองดนตรทเลนทำานอง ไดแก คอรเนต หรอทรมเปต โดยมคลารเนทและทรอมโบนเลนประกอบในลกษณะของการสอดประสานทำานอง ในระยะตอมามการเพมแซกโซโฟนเขาไปในวงดวย สวนเครองประกอบทำานองใหนาสนใจไดแก กลองชด เปยโน แบนโจ กตาร หรอทบา การบรรเลงใชการอมโพรไวเซชนโดยตลอด โดยทำาแนวทำานองมาจากเพลงมารช เพลงสวด แรกไทม หรอเพลงปอป นกดนตรเดน ๆ ของดนตรแจสแบบน ไดแก "Jelly Roll" Morton, Joseph "King" Oliver และ Louis Armstrong เพลงเดนเชน Dippermouth Blues When the Saint Go Marching In เปนตน

 

ทมา : Microsoft Encarta'95,1995

 

 

การจดวงแจสแบบดกซแลนด ทมา : Microsoft Music Instrument,1994

Back to the top

สวง (Swing)

     สวงเปนแจสทพฒนาในชวงระหวางทศวรรษท 30 หรอประมาณ ค . ศ . 1920 เปนทนยมอยางมากในชวง

1935-1945 ซงรจกกนดวาเปนยคสวง คำาวาสวงในทนเปนประเภทของดนตรแจสเปนดนตรประเภททงฟงกไดใชประกอบการเตนกได ผสมผสานกนระหวางความรอนแรงกบความนมนวลออนหวานเปนการนำาเอาดนตรทมพนฐานจากแจสมาบวกเขากบดนตรประเภท " ปอป "       สวงบรรเลงโดยวงขนาดใหญกวาดกซแลนด เรยกวา " บกแบนด " (Big Band) กลาวคอใชผบรรเลงประมาณ 14-20 คน แบงผบรรเลงออกเปน 3 สวนคอ แซกโซโฟน และคลารเนท ปกตแซกโซโฟนจะมจำานวนมากกวาคลารเนท กลมนมผบรรเลงประมาณ 3-5 คน กลมเครองลมทองเหลอง ประกอบดวยผบรรเลงทรมเปตและทรอมโบนกลมละ 3-4 คน และกลมเครองประกอบจงหวะ ไดแก เปยโน กตาร เบส และกลองชด เนองจากมผบรรเลงหลายคน การอมโพรไวเซชนบางครงกระทำาไดยาก จงมวงดนตรบางวงเขยนโนตใหนกดนตรบรรเลงโดยตลอด ในขณะทบางวงเวนบางชวงใหนกดนตรอมโพรไวเซชนไดบางมากนอยตามความตองการของผประพนธ

เพลง หรอหวหนาวงดนตร ซงมกเปนนกดนตรชนเยยม       การบรรเลงดนตรสวง มกเนนทแนวทำานองโดยใสเสยงประสานใหทำานองเดนขนมา ซง ผบรรเลงเปนกลมเครองดนตรทงกลม สวนเครองดนตรเดยวจะบรรเลงเปนชวง ๆ โดยบรรเลงตาม โนตหรอการอมโพรไวเซชนลกษณะการบรรเลงประกอบทำานอง โดยเปนแนวประสานซำา ๆ กน เปนชวง ๆ เปนลกษณะเดนของสวงซงเรยกวา รฟฟส (Riffs) การประสานเสยงของสวงมกฎเกณฑ และหลากหลายมากกวาแจสในยคแรก ( ณรทธ สทธจตต ,2535 :190) นกดนตรทมชอเสยงมกเปนเจาของวงดนตรดวย ไดแก Duke Ellington, Count Basic, Glenn Miller, Jimmy Dorsey และ Benny Goodman ซงไดรบสมญาวา " ราชาเพลงสวง " นกรองทมชอเสยงเชน Doris Day, Frank Sinata, Billy Holiday ,Ella Fitzgerald

 

ทมา : Microsoft Encarta'95,1995

 

ทมา : Microsoft Encarta'95,1995

Back to the top

บบอบ (Be - bop)

     ในตนทศวรรษ 1940 ดนตรแจส ประเภทใหมพฒนาขนมา คอ บบอบ (Bebop) เปน ดนตรทตอตานดนตรประเภทสวงซงเปนดนตรสำาหรบการเตนรำา เนนไปทางดานการโฆษณาหรอ การคาจนเกนไป และเปนดนตรทมการ

เรยบเรยงเสยงประสานไว ไมคอยใชการอมโพรไวเซชน    

      บบอบจงเปนดนตรทมลกษณะของโครงสรางซบซอนทงทางดานทำานองการประสานเสยง จงหวะ ทแปลก ๆ

ไมเปนไปตามปกต สงเหลานทำาใหผฟงเพลงอยางจรงจงมากกวาการใชเพลงเปนการ ประกอบการเตนรำา บบอบ อาจเปนชอทไดมาจาก การรองโนตสองตวเรว ๆ ซงมกอยชวงจบของวรรค วา บบอบ ผเดยวดนตรมกจะเปนผเปาแซกโซโฟนหรอทรมเปต โดยมกลมใหจงหวะ คอเปยโน เบส กลองและ เครองตอน ๆ ซงเปนวงไมใหญโตนก ไมวาจะเปนเครองดนตรเดยวทบรรเลงทำานอง หรอกลมเครองทำาจงหวะ จะเนนจงหวะในทตาง ๆ ไมเปนไปตาม

กฎเกณฑใด ๆ ทงสน เรยกวา " บอมบ " ทำาใหกลมเครองทำาจงหวะมบทบาทมากขนกวาดนตรแจสประเภทแรก ๆ ททำาหนาทเปน เพยงการบรรเลงจงหวะทเปนรปแบบตามอตราจงหวะเทานน การประสานเสยงเพลงประเภท บบอบมกเรมตนและจบดวยทำานองหลกซงบรรเลงโดยเครองดนตรเดยวหนงหรอสองชน สวนท เหลอในชวงกลางทงหมด จะเปนการบรรเลงของเครองดนตรเดยวชนดตาง ๆ โดยการอมโพรไวเซ ชนจากโครงสรางของทำานองหรอการประสานเสยง บทเพลงทบรรเลงมทงการนำาทำานองจากเพลง ทมอยแลวมาบรรเลง และการประพนธขนมาใหม นกดนตรทมชอเสยงและมฝมอ ไดแก Charlie "Bird" Parker (Saxophone), Dizzy Gillespie (Trumpet), และ Thelonious Monk (piano)

 

 

 

การจดวงดนตรแจสขนาดเลก ทมา : Microsoft The Attica Guide To Classical Music,1996

Back to the top

คลแจส (Cool Jazz)

     ในชวงปลายของทศวรรษ 1940 และตนทศวรรษ 1950 แจสอกประเภทหนงพฒนาตาม บบอบขนมา แตแจสประเภทนมความนมนวล ชา ๆ กวาบบอบ คอ คลแจส (Cool jazz) ทวงทำานองจงหวะตลอดจนการบรรเลงของคลแจสฟงดสบายเรยบ ๆ และเปนเพลงทมความยาวกวาบบอบ เปนเพลงทมการเรยบเรยงเสยงประสานไวกอนการบรรเลง และมกใชเครองดนตรทแตกตางไปจากแจสยคกอน ๆ เชน ใชฮอรน ฟลท และเชลโล นกดนตรทมชอเสยงไดแก ซอนน โรลลนส (Sonny Rollins), จอหน โคลเทรน (John Coltrane), ไมลส เดวส (Miles Davis), บบ คงส (B.B.King), เลสเตอร ยง (lesterYoung), สแตน เกตซ (Stan Getz

 

 

 

ทมา : Microsoft Encarta'95,1995

Back to the top

ฟรแจส (Free Jazz)

     ในราวทศวรรษ 1960 รปแบบใหมเกดขน คอ ฟรแจส โดยออรเนตต โคลแมน (Ornett Coleman) นกเปาอลโตแซกโซโฟนผไมเคยเรยนทฤษฎดนตรมากอน ซงมความคดทไมตองการยดรปแบบแจสดงเดมคอการมทำานองหลกและบรรเลงโดยการอมโพรไวเซชนจากทำานองหลก จงรวบรวมวงซงม 8 คน บรรเลงเพลงโดยอสระทงในดานทำานอง รปแบบ และการประสานเสยง ซงมโครงสรางของเพลงเพยงคราว ๆ เทานน โคลแมน ยงคงใชการอมโพรไวเซชนของทำานอง และจงหวะ และมกเนนจงหวะตบหรอการรกษาความเรวจงหวะนอยกวาแจสยคกอน ๆ สวนเครองดำาเนนจงหวะ และแนวเบสไดรบการเนนใหมอสระในการบรรเลงมากขน นอกจากโคลแมนแลวยงม John Cottrane ทยดรปแบบฟรแจส

Back to the top

แจสรอคหรอฟวชน (Jazz Rock & Fusion)

     ในชวงปลายทศวรรษ 1960 เพลงรอคมอทธพลมากขน ทำาใหเกดแจสรปแบบใหมขน คอแจสรอค หรอฟวชน ลกษณะของฟวชน คอ การผนวกการอมโพรไวเซชนในการบรรเลงดนตร โดยการใชรปแบบจงหวะ และสสนของเพลงรอค รวมถงการใชเทคนคการบนทกเสยงดวยสสนของเสยงดนตรตาง ๆ ทแปลกออกไปทเราเรยกวา " เอฟเฟค " (effect) เครองดนตรในวงฟวชน จงมกประกอบดวยเครองดนตรดงเดม และเครองดนตรไฟฟา หรออเลคโทรนค ซงใชระบบ มด (MIDI = Musical Instrument Digital Interface) โดยเฉพาะคยบอรดททำางานรวมกบคอมพวเตอร กลมเครองประกอบจงหวะมกจะใหญกวาแจสยคกอน ๆ และบางครงมกมเครองดนตรตางชาตรวมบรรเลงดวย เชน เครองดนตรจากอฟรกา ละตนอเมรกา อนเดย หรอ ในประเทศไทยเองกยงมการนำาเครองดนตรไทยเขาบรรเลงรวมดวย เชน วงบอยไทย มการนำาระนาดเอกผสมในวง , อาจารยธนสร ศรกลนด กไดมการนำาขลยไทยบรรเลงดนตรลกษณะนเชนกน ลกษณะเฉพาะอกสองประการของฟวชน คอ แนวทำานองขอ

งอเลคโทรนคเบส และการซำาทวนของจงหวะ นกดนตรทควรรจกเชน เฮอรบ แฮนนคอก (HerBie Hancock), ชค โคเรย (Chick Corea) เคนน จ (Kenny G.), เดฟ โคซ (Dave Koz) , เดวด แซนบอรน (David Sanborn) โกรเวอร วอชงตน จเนยร (Grover Washington,Jr) บอบ เจมส (Bob James)

 

 

 

การจดวงดนตรฟวชนแจส

     โดยสรปแจสเปนดนตรทพฒนาขนในชวงตนศตวรรษท 20 ในประเทศสหรฐอเมรกา โดยชนผวดำา ตนกำาเนดของดนตรแจสมาจากดนตรพนเมองของชาวอฟรกนตะวนตก ดนตรของ อเมรกนเองและดนตรจากยโรป จากแรกไทม และบลส ในชวงปลายศตวรรษท 19 ตอชวงตนของ ศตวรรษท 20 แจสเรมมววฒนาการขน โดยมกำาเนดทเมองนวออรลน แจสยคนเรยกวาดกซแลนด ลกษณะของแจส คอ การบรรเลงแบบอมโพรไวเซชน จากทำานองหลกทมอยและใชจงหวะขด การ ประสานเสยง แปลก ๆ ทำาใหดนตรแจสมเอกลกษณเดนชด แจสมการ

พฒนาเรอยมาจากยคแรกทำา ใหเกดแจสในรปแบบตาง ๆ ดงรป

Back to the top

องคประกอบของดนตรแจส (Elements of Jazz)

          วงแบนดเปนลกษณะของการผสมวงดนตรอกประเภทหนงของตะวนตกทมเครองดนตรในกลมเครองเปาเปนหลกและมเครองดนตรในกลมเครองประกอบจงหวะผสมวงบรรเลงรวมกน การผสมวงแบนดแบงตามประเภทไดดงน

องคประกอบของดนตรแจสทจะกลาวถงตอจากนไปเปนองคประกอบของดนตรแจส ในชวง 1900 ถง 1950 เนองจากดนตรแจสมลกษณะแตกตางกนออกไปหลายประเภท 

สสน (Tone color)

      ลกษณะโดยทวไปดนตรแจสเปนวงดนตรขนาดเลกประกอบดวยผเลนประมาณ 3-8 คน ทเรามกเรยกวา " วงคอมโป " (Combo) หรอเรยกวา " บกแบนด " (Big Band) ซงประกอบนกดนตรประมาณ 10-15 คน โครงสรางสำาคญของการบรรเลงคอกลมเครองดำาเนนจงหวะ (Rhythm section) ซงเลนจงหวะในลกษณะเดยวกบเบสโซ คอนตนวโอ (Basso continuo) ในดนตรยค บาโรค ในสวนนมกบรรเลงดวย เปยโน เบส และเครองต บางครงอาจม แบนโจ หรอกตารดวย เครองดำาเนนจงหวะเหลานชวยทำาใหการประสานเสยงนาสนใจขนดวย ดนตรแจสยคใหมผบรรเลงเครองทำาจงหวะมกใชเครองมอทชวยใหเกดเสยงเปนลกษณะอน ๆ เชน การเคาะไมกลอง , การตฉาบ , การใชแสในการตกลอง และการใชมอทำาใหเกดเสยง       เครองดำาเนนทำานองหรอเครองดนตรทใชเลนเดยวทแสดงความสามารถของผบรรเลง มกประกอบดวยเครองดนตรประเภทเครองลมไม (Wood winds) และเครองลมทองเหลอง (Brass) เชน คอรเนต , ทรมเปต , แซกโซโฟนทง 4 ชนด คอ โซปราโน อลโต เทเนอร และบารโทนแซกโซโฟน , คลารเนท , ไวบราโฟน , ทรอมโบน และเปยโน นอกจากนเครองดนตรประเภทเครองลมทองเหลองยงสามารถใชมว (Mute) ทำาใหเกดเสยงอกประเภทหนงซงเปนสสนของเสยงตาง ๆ ออกไปอก แนวการบรรเลงเครองดนตรเหลานของผบรรเลงแตละคนมกมสสนเฉพาะตว ทำาใหผฟงเพลงประเภทแจสทราบวาเพลงทฟงนนใครเปนผบรรเลง ซงตางไปจากดนตรคลาสสกทผบรรเลง พยายามบรรเลงใหตรงตามความตองการของผประพนธหรอตรงตามโนตทปรากฏอย ดงนนการ แยกเสยงทรมเปตของผบรรเลงเพลงเดยวกนสองคนในการบรรเลงเพลงแจส จะงายกวา การบอก ความแตกตางวาใครบรรเลงทรมเปตเพลงเดยวกนระหวางผบรรเลงสองคนทบรรเลงเพลงคลาสสก

อมโพรไวเซชน (Improvisation)

     ลกษณะสำาคญประการหนงของดนตรแจสคอการสรางสรรคแบบอมโพรไวเซชน หรอ เรยกแบบไทย ๆ วา " การดนสด " หมายถงการคดทวงทำานอง จงหวะ หรอการประสานเสยงใน ขณะบรรเลงอยางไรกตามดนตรแจสมไดเกดขนโดยการสรางสรรคแบบอมโพไวเซชนทงหมด แต ดนตรมกประกอบดวยการบรรเลงจากการประพนธกบการอมโพรไวเซชนหรอดนสด อยางไรก ตามการอมโพรไวเซชนจดเปนเอกลกษณและหวใจสำาคญของการบรรเลง

ดนตรแจส       ปกตการอมโพรไวเซชนเกดขนโดยผบรรเลงดนตรแปรเปลยนทำานองหลกไป ฉะนนรปแบบของการบรรเลงจงเปนธม (Theme) หรอทำานองหลกและการแวรเอชน (Variation) หรอการแปรทำานอง บางครงการแปรเปลยนทำานองอาจเปนการบรรเลงรวมกนของเครองดนตรเดยวสองหรอสามชน แตละตอนของการแปรเปลยนทำานองและทำานองหลกมชอเรยกวา " คอรส " (chorus) ดงนนเพลงนนอาจม 4-6 ตอน หรอ 4-6 คอรส เปนตน โดยตอนแรกเปนการเสนอทำานองหลก ดงตวอยาง .. Chorus 1 (32 bars) Theme 

Chorus 2 (32 bars) Variation 1 Chorus 3 (32 bars) Variation 2 Chorus 4 (32 bars) Variation 3

 

จงหวะ ทำานอง และเสยงประสาน (Rhythm, Melody, and Harmony)

     ลกษณะเดนของจงหวะในดนตรแจส คอ จงหวะขด (Syncopation) และจงหวะสวง สวงเกดจากการบรรเลงจงหวะตบผนวกกบความรสกเบาหรอลอยความมพลงแตผอนคลายในท และการรกษาจงหวะสมำาเสมอ โดยปกตเครองต เชน กลอง ฉาบ และเบส บรรเลงจงหวะตบ อตราจงหวะของเพลงแจสมกเปนกลม 4 จงหวะ คอ 4/4 แตจงหวะเนนแทนทจะลงทจงหวะ 1 และ 3 กลบลงทจงหวะท 2 และ 4 สวนจงหวะขดลงหนกระหวางจงหวะตบทงสนอกจากนการบรรเลง จรง ๆ มกมการยดคาตวโนต ไมไดลงจงหวะตามทเขยนเปนโนตดนตรเสยทเดยว เชน โนต

ทบนทกเปน 

     การบนทกโนตดนตรแจสใหถกตองจรง ๆ เปนสงทกระทำาไดยาก เนองจากการบรรเลงแตละครงตองใชความรสก ดวยเหตนจงทำาใหผฟงดนตรแจสไดรบความรสกนนไปดวยและอยากทจะเคลอนไหวรางกายไปตามจงหวะของดนตร ทำานองเพลงกเชนเดยวกนกบจงหวะ มกมการรองใหเพยนไปจากเสยงทควรจะเปนตามบนไดเสยงเมเจอรหรอไมเนอรทแจสใชอย เสยงเพยนมกตำากวาเสยงทควรจะเปน ปกตมกเกดขนในเสยงตำาแหนงท 3 ,5 และ 7 ของบนไดเสยง ลกษณะเชนนเรยกวา " เบนทหรอบลสโนต " (bent or blue note) สำาหรบเรองเสยงประสานแมจะใชหลกการตามดนตรคลาสสก แตไดมการพฒนาการสรางคอรดแปลก ๆ การจดเรยงของคอรดตามแนวทางของ

ดนตรแจส ทำาใหการประสานเสยงของดนตรแจสมเอกลกษณเฉพาะตว       ลกษณะของดนตรแจสหลง 1950 มการเปลยนแปลงเกดขนอยางมากเนองจากการพฒนาไปของเครองดนตรตาง ๆ และแนวคดของผสรางสรรคดนตรแจส ไมวาจะเปนเรองของจงหวะ การประสานเสยง รปแบบและสสน เชน มการนำาเครองดนตรบางชนดเขามาผสมวง เชน ฟลท ฮอรน เชลโล การใชเสยงอเลคโทรนค เปยโนไฟฟา

เกดรปแบบดนตรแจสใหมขน เชน ฟรแจส แจสรอค หรอฟวชนและคลแจส อยางไรกตามไมวารปแบบแจสใหม ๆ เกดขน ดนตรแจสในรปแบบดงเดม เชน ดกซแลนด บบอบ บลส กยงอยและเปนทนยมของผฟงไมเสอมคลายเชนกน