13
ปปปปปปปปปปปป 1 วววววววววววววววววววววววววววววว วววว วววว ววววววว วววววว วววววววววว ววว ววววววววววว วววววววววว ววววววววววววววววววววววว วววววว วววววววว (ววววววว) ววววววว วววววว (วววววววว) วววววววววว วววววว วววววววว ววววววววววววววววววววววววววว ววววววววววววววววววว ววววววววววว ววววววววววววววว วววว ววววววววววววววว

ปรัชญาพุทธศาสนา

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 1

วิ�ชาปรั�ชญาศึกษาเก��ยวิก�บเรั��อง ควิามจรั�ง ควิามรั�� ควิามดี� และควิามงาม ของโลกและช�วิ�ต

พุ#ทธปรั�ชญา ก&ม�เนื้�(อหาท��เก��ยวิก�บเรั��อง ควิามจรั�ง (สั�จธรัรัม) ควิามรั�� ควิามดี� (จรั�ยธรัรัม) และควิามงาม ของโลกและช�วิ�ต ดี�งนื้�(นื้เรัาจะเรั�ยนื้พุ#ทธปรั�ชญา หรั�อปรั�ชญาพุ#ทธศึาสันื้า ผ่,านื้กรัอบของเนื้�(อหาเหล,านื้�(

วิ�ชา ปรั�ชญาพุ#ทธศึาสันื้า

Page 2: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 2

พุ#ทธปรั�ชญา ค�อ หล�กค-าสัอนื้เก��ยวิก�บควิามจรั�ง (สั�จธรัรัม) และหล�กปฏิ�บ�ต� (จรั�ยธรัรัม) บางปรัะการัของพุรัะพุ#ทธศึาสันื้าท��นื้-ามาศึกษาวิ�เครัาะห/ดี�วิยการัใช�เหต#ผ่ลตามวิ�ธ�การัของปรั�ชญา” ตามค-านื้�ยามนื้�(หมายควิามวิ,า พุ#ทธปรั�ชญาจะจ-าก�ดีวิงอย�,ในื้สั,วินื้ท��เป1นื้ศึาสันื้ธรัรัมของพุรัะพุ#ทธศึาสันื้าเท,านื้�(นื้

Page 3: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 3

ค�มภี�รั/ของพุ#ทธปรั�ชญาค�มภี�รั/ท��สั-าค�ญของพุ#ทธปรั�ชญาเรั�ยกวิ,า “พุรัะไตรัป4ฎก” ซึ่�งเป1นื้ค�มภี�รั/ท��รัวิมเอาหล�กธรัรัมของพุ#ทธปรั�ชญามารัวิมไวิ�เป1นื้หมวิดีหม�, หล�กธรัรัมเหล,านื้�(นื้ม�ท�(งหมดี 84,000 พุรัะธรัรัมข�นื้ธ/ และมี� อรัรัถกถา ฎี�กา อนุ�ฎี�กา โยชนุา เป�นุต้�นุ

Page 4: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 4

หล�กธรัรัมในื้พุ#ทธปรั�ชญาท�(ง 84,000 พุรัะธรัรัมข�นื้ธ/ นื้�( แบ,งออกไดี�เป1นื้ 3 หมวิดีใหญ, ๆ ตามล�กษณะของค-าสัอนื้ พุรัะไตรัป4ฎก แปลวิ,า ตะกรั�า 3 หมายถึงการัจ�ดีหมวิดีหม�,ของหล�กธรัรัมไวิ�เป1นื้ 3 หมวิดีแล�วิเรั�ยกช��อตามหมวิดีของหล�กธรัรัมนื้�(นื้ ๆ ไดี�แก, พุรัะวิ�นื้�ยป4ฎก พุรัะสั#ตต�นื้ตป4ฎก และพุรัะอภี�ธรัรัมป4ฎก และแต,ละหมวิดีก&การัแบ,งย,อยออกไปอ�ก

Page 5: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 5

ก . พุรัะวิ�นื้�ยป4ฎก ม�ต�วิข�อธรัรัมท��เรั�ยกวิ,า “พุรัะธรัรัมข�นื้ธ/” ท�(งหมดีม� 21,000 พุรัะธรัรัมข�นื้ธ/ แบ,งออกเป1นื้ 5 ห�วิข�อใหญ, ๆ ค�อ(1) อาท�กรัรัม (สั#ตตวิ�ภี�งค/)(2) ปาจ�ตต�ย/ (ภี�กข#ณ�วิ�ภี�งค/)(3) มหาวิรัรัค(4) จ#ลวิรัรัค(5) ปรั�วิารั

Page 6: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 6

ข . พุรัะสั#ตต�นื้ป4ฎก ม�ห�วิธรัรัมท�(งหมดี 21,000 พุรัะธรัรัมข�นื้ธ/ เป1นื้ค-าสัอนื้ท��ไดี�มาจากการับ�นื้ทกการัเทศึนื้าของพุรัะพุ#ทธเจ�า รัายละเอ�ยดีในื้แต,ละเรั��องจะบอกวิ,าพุรัะพุ#ทธเจ�าปรัะท�บอย�, ณ ท��ใดี ม�ใครัเป1นื้ผ่��สัดี�บธรัรัม ทรังแสัดีงธรัรัมเรั��องอะไรั และเม�อจบพุรัะธรัรัมเทศึนื้าแล�วิ ปรัากฏิผ่ลอย,างไรับ�าง พุรัะสั#ตต�นื้ตป4ฎกแบ,งออกเป1นื้ 5 ค�มภี�รั/ใหญ, ๆ ค�อ(1) ท�ฆนื้�กาย(2) ม�ชฌิ�มนื้�กาย(3) สั�งย#ตตนื้�กาย(4) อ�งค#ตตนื้�กาย(5) ข#ททกนื้�กาย

Page 7: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 7

ค . พุรัะอภี�ธรัรัมป4ฎก ม�ห�วิข�อธรัรัมท�(งหมดี 42,000 พุรัะธรัรัมข�นื้ธ/ เป1นื้ค-าสัอนื้เก��ยวิก�บปรัม�ตถึธรัรัมล�วินื้ ๆ เป1นื้ช�(นื้สั�ง ละเอ�ยดีลกซึ่(ง การัพุรัรัณนื้าหรั�อการัอธ�บายไม,รัะบ#บ#คคล สัถึานื้ท�� และกาลเวิลา แบ,งออกเป1นื้ 7 ค�มภี�รั/ ค�อ(1) สั�งคณ�(2) วิ�ภี�งค/(3) ธาต#กถึา(4) ป#คคลบ�ญญ�ต�(5) กถึาวิ�ตถึ#(6) ยมก(7) ป<ฏิฐานื้

Page 8: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 8

ทั่�าทั่�ของพุ�ทั่ธศาสนุาก�บอภิ&ปรั�ชญาแนุวต้ะว�นุต้ก -การัศ'กษาค้�นุหาโลกภิายนุอกจากต้�วมีนุ�ษย, เช�นุ

ค้�นุหาเบ-.องต้�นุและทั่��ส�ดของโลกและจ�กวาล ไมี�ส0าค้�ญรั�บด�วนุต้�อช�ว&ต้มีนุ�ษย,

ด1กรัณี� ทั่�าทั่�ต้�ออภิ&ปรั�ชญา เรั-�อง อพุยากต้ป3ญหา ค้-อ ป3ญหาทั่างอภิ&ปรั�ชญาทั่��พุรัะพุ�ทั่ธเจ�าไมี�ทั่รังต้อบ เช�นุในุจ1ฬมีาล�งโกยวาทั่ส1ต้รั ปรัะเด6นุเหล�านุ�. ค้-อ

Page 9: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 9

ป3ญหาอภิ&ปรั�ญาทั่��พุรัะพุ�ทั่ธเจ�าไมี�ให�ค้วามีส0าค้�ญทั่��จะต้อบ เพุรัาะเก&ดปรัะโยชนุ,นุ�อย

๑. เรั��องโลก ไดี�แก,ค-าถึามข�อท�� ๑-๔ ค�อ๑.๑ โลกเทั่��ยง (ค้งอย1�อย�างนุ�.ต้ลอดกาล)๑.๒. โลกไมี�เทั่��ยง (ค้งอย1�อย�างนุ�.ช� �วค้รัาว)๑.๓. โลกมี�ทั่��ส�ด (จ�กรัวาลมี�ขอบเขต้จ0าก�ด)๑.๔. โลกไมี�มี�ทั่��ส�ด (จ�กรัวาลไมี�มี�ขอบเขต้)

Page 10: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 10

๒. เรั��องจ�ตก�บกายหรั�อเรั��องช�วิะก�บสัรั�รัะ ไดี�แก,ค-าถึามข�อท�� ๕-๖ ค�อ๒.๑. ช�พุอ�นุนุ�.นุ สรั�รัะก6อ�นุนุ�.นุ (กายก�บจ&ต้เป�นุอ�นุเด�ยวก�นุ)๒.๒. ช�พุอย�างหนุ'�ง สรั�รัะอย�างหนุ'�ง (กายก�บจ&ต้เป�นุค้นุละอย�างก�นุ)๓. เรั��องตายเก�ดี-ตายสั�ญหรั�อเรั��องภีาวิะหล�งควิามตายของมนื้#ษย/ ไดี�แก,ค-าถึามข�อท�� ๗-๑๐ ค�อ๓.๑ ส�ต้ว,เบ-.องหนุ�าแต้�ต้ายไปมี�อย1� (ต้ายแล�วไมี�ส1ญ)๓.๒ ส�ต้ว,เบ-.องหนุ�าแต้�ต้ายไปไมี�มี�อย1� (ต้ายแล�วส1ญ)๓.๓ ส�ต้ว,เบ-.องหนุ�าแต้�ต้ายไปมี�อย1�ก6มี�ไมี�มี�อย1�ก6มี� (ต้ายแล�วส1ญก6มี� ไมี�ส1ญก6มี�)๓.๔ ส�ต้ว,เบ-.องหนุ�าแต้�ต้ายไปมี�อย1�ก6หามี&ได� ไมี�มี�อย1�ก6หามี&ได� (ต้ายแล�วส1ญก6ไมี�ใช�

Page 11: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 11

พุรัะพุ#ทธวิจนื้ะ แสัดีงเหต#ผ่ลท��ไม,ตอบป<ญหาอภี�ปรั�ชญา

ดี�กรัมาล#งกยบ#ตรั ก&เพุรัาะเหต#ไรั ข�อนื้�(นื้เรัาจงไม,พุยากรัณ/ เพุรัาะข�อนื้�(นื้ไม,ปรัะกอบดี�วิยปรัะโยชนื้/ ไม,เป1นื้เบ�(องต�นื้แห,งพุรัหมจรัรัย/ ไม,เป1นื้ไปเพุ��อควิามหนื้,าย เพุ��อควิามคลายก-าหนื้�ดี เพุ��อควิามดี�บ เพุ��อควิามสังบ เพุ��อควิามรั��ย��ง เพุ��อควิามตรั�สัรั�� เพุ��อนื้�พุพุานื้ เหต#นื้�(นื้เรัาจงไม,พุยากรัณ/ข�อนื้�(นื้.ดี�กรัมาล#งกยบ#ตรั อะไรัเล,า ท��เรัาพุยากรัณ/ ดี�กรัมาล#งกยบ#ตรั ควิามเห&นื้วิ,า นื้�(ท#กข/ นื้�(เหต#ให�เก�ดีท#กข/ นื้�(ควิามดี�บท#กข/ นื้�(ข�อปฏิ�บ�ต�ให�ถึงควิามดี�บท#กข/ ดี�งนื้�( เรัาพุยากรัณ/. ก&เพุรัาะเหต#ไรั เรัาจงพุยากรัณ/ข�อนื้�(นื้ เพุรัาะข�อนื้�(นื้ ปรัะกอบดี�วิยปรัะโยชนื้/ เป1นื้เบ�(องต�นื้แห,งพุรัหมจรัรัย/ เป1นื้ไปเพุ��อควิามหนื้,าย เพุ��อควิามคลายก-าหนื้�ดี เพุ��อควิามดี�บ เพุ��อควิามสังบ เพุ��อควิามรั��ย��ง เพุ��อควิามตรั�สัรั�� เพุ��อนื้�พุพุานื้ เหต#นื้�(นื้เรัาจงพุยากรัณ/ ข�อนื้�(นื้.

Page 12: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 12

เหต้�ผลทั่��ไมี�ทั่รังให�ค้วามีส0าค้�ญทั่��จะต้อบป3ญหาทั่างอภิ&ปรั�ชญา๑. ไมี�ปรัะกอบด�วยปรัะโยชนุ,

๒. ไมี�เป�นุเบ-.องต้�นุแห�งพุรัหมีจรัรัย,๓. ไมี�เป�นุไปเพุ-�อค้วามีหนุ�าย ๔. ไมี�เป�นุไปเพุ-�อค้วามีค้ลายก0าหนุ�ด๕. ไมี�เป�นุไปเพุ-�อค้วามีด�บ๖. ไมี�เป�นุไปเพุ-�อค้วามีสงบ๗. ไมี�เป�นุไปเพุ-�อค้วามีรั1 �ย&�ง๘. ไมี�เป�นุไปเพุ-�อค้วามีต้รั�สรั1 �๙. ไมี�เป�นุไปเพุ-�อนุ&พุพุานุ

Page 13: ปรัชญาพุทธศาสนา

ปรั�ชญาทั่��วไป 13

พุรัะ ดรั.ด�บบล&ว รัาห�ล (W.Rahula) ได�อธ&บายว�า พุรัะพุ�ทั่ธเจ�าไมี�ต้อบค้0าถามีเหล�านุ�. เพุรัาะค้0าสอนุของพุรัะพุ�ทั่ธเจ�านุ�.นุมี��งหมีายจะนุ0ามีนุ�ษย,ไปส1�ค้วามีปลอดภิ�ย ค้วามีสงบ ค้วามีส�ข ค้วามีเย-อกเย6นุ และการับรัรัล�ซึ่'�งพุรัะนุ&พุพุานุ พุรัะพุ�ทั่ธองค้,มี&ได�ต้รั�สส&�งทั่�.งหลายเพุ�ยงเพุ-�อสนุองค้วามีอยากรั1 �อยากเห6นุต้ามีสต้&ป3ญญาของมีนุ�ษย,เลย พุรัะพุ�ทั่ธเจ�าทั่รังเป�นุศาสดาทั่��เป�นุนุ�กปฏิ&บ�ต้& และทั่รังส��งสอนุเฉพุาะแต้�ส&�งทั่�.งหลายทั่��จะนุ0ามีาเฉพุาะซึ่'�งค้วามีสงบ (ส�นุต้&) และค้วามีส�ขแก�มีนุ�ษย,ทั่�.งหลาย