13
สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้ สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อังกฤษ: Association of South East Asian Nations) หรือ อาเซียน เป็นองค์กรทางภูมิรัฐศาสตร์และองค์การความร่วมมือทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเซียตะวันออกเฉียง ใต้ มีประเทศสมาชิก ทั้งหมด 10 ประเทศ ได้แก่ ไทย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย สิงคโปร์ บรูไน ลาว กัมพูชา เวียดนาม และพม่า อาเซียนมี พื้นที่ราว 4,435,570 ตารางกิโลเมตร มีประชากรราว 590 ล้านคน[3] ในปี พ.ศ. 2553 จีดีพีของประเทศสมาชิกรวมกัน คิด เป็นมูลค่าราว 1.8 ล้านล้านดอลล่าร์สหรัฐ[4] คิดเป็นลาดับที9 ของโลกเรียงตามจีดีพี มีภาษาอังกฤษเป็นภาษา ทางการ[1] อาเซียนมีจุดเริ่มต้นจากสมาคมอาสา ซึ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2504 โดยไทย มาเลเซีย และฟิลิปปินส์ แต่ได้ ถูกยกเลิกไป ต่อมาในปี พ.ศ. 2510 ได้มีการลงนามใน "ปฏิญญากรุงเทพ" อาเซียนได้ถือกาเนิดขึ้นโดยมีรัฐสมาชิกเริ่มต้น 5 ประเทศ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อความร่วมมือในการเพิ่มอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ การพัฒนาสังคม วัฒนธรรมใน กลุ่มประเทศสมาชิก และการธารงรักษาสันติภาพและความมั่นคงในภูมิภาค และเปิดโอกาสให้คลายข้อพิพาทระหว่าง ประเทศสมาชิกอย่างสันติ[5] หลังจาก พ.ศ. 2527 เป็นต้นมา อาเซียนมีรัฐสมาชิกเพิ่มขึ้นจนมี 10 ประเทศในปัจจุบัน กฎ บัตรอาเซียนได้มีการลงนามเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2551 ซึ่งทาให้อาเซียนมีสถานะคล้ายกับสหภาพยุโรปมากยิ่งขึ้น[6] เขตการค้าเสรีอาเซียนได้เริ่มประกาศใช้ ตั้งแต่ต้นปี พ.ศ. 2553 และกาลังก้าวสู่ความเป็นประชาคมอาเซียน ซึ่งจะ ประกอบด้วยสามด้าน คือ ประชาคมอาเซียนด้านการเมืองและความมั่นคง ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคม สังคมและวัฒนธรรมอาเซียน ในปี พ.ศ. 2558[7] ประวัติ สมาคม อาสาและปฏิญญากรุงเทพ สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีจุดเริ่มต้นนับตั้งแต่เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 2504 โดยประเทศไทย มาเลเซีย และฟิลิปปินส์ได้ร่วมกันจัดตั้ง สมาคมอาสา (ASA, Association of South East Asia) ขึ้นเพื่อการร่วมมือกัน ทาง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม แต่ดาเนินการได้เพียง 2 ปี ก็ต้องหยุดชะงักลง เนื่องจากความผกผันทางการเมือง ระหว่างอินโดนีเซียและมาเลเซีย จนเมื่อทั้งสองฟื้นฟูสัมพันธภาพระหว่างกัน จึงได้มีการแสวงหาลู่ทางจัดตั้งองค์การความ ร่วมมือทางเศรษฐกิจขึ้นในภูมิภาค "สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้" และถนัด คอมันตร์ รัฐมนตรีว่าการ กระทรวงการต่างประเทศของไทยสมัยรัฐบาลจอมพลถนอม กิตติขจร โดยมีการลงนาม "ปฏิญญากรุงเทพ" ที่พระราชวัง สราญรมย์ เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2510 ซึ่งลงนามโดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของประเทศสมาชิก ก่อตั้ง 5 ประเทศ ได้แก่ อาดัม มาลิกแห่งอินโดนีเซีย, นาร์ซิโซ รามอสแห่งฟิลิปปินส์ , อับดุล ราซัคแห่งมาเลเซีย, เอส. ราชา รัตนัมแห่งสิงคโปร์ และถนัด คอมันตร์แห่งไทย ซึ่งถูกพิจารณาว่าเป็นบิดาผู้ก่อตั้งองค์กร[8]

สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้ 405

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวน ออกเฉยงใต

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (องกฤษ: Association of South East Asian Nations) หรอ อาเซยน

เปนองคกรทางภมรฐศาสตรและองคการความรวมมอทางเศรษฐกจในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยง ใต มประเทศสมาชก

ทงหมด 10 ประเทศ ไดแก ไทย มาเลเซย ฟลปปนส อนโดนเซย สงคโปร บรไน ลาว กมพชา เวยดนาม และพมา อาเซยนม

พนทราว 4,435,570 ตารางกโลเมตร มประชากรราว 590 ลานคน[3] ในป พ.ศ. 2553 จดพของประเทศสมาชกรวมกน

คด เปนมลคาราว 1.8 ลานลานดอลลารสหรฐ[4] คดเปนล าดบท 9 ของโลกเรยงตามจดพ มภาษาองกฤษเปนภาษา

ทางการ[1]

อาเซยนมจดเรมตนจากสมาคมอาสา ซงกอตงขนเมอเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2504 โดยไทย มาเลเซย และฟลปปนส แตได

ถกยกเลกไป ตอมาในป พ.ศ. 2510 ไดมการลงนามใน "ปฏญญากรงเทพ" อาเซยนไดถอก าเนดขนโดยมรฐสมาชกเรมตน

5 ประเทศ โดยมวตถประสงคเพอความรวมมอในการเพมอตราการเตบโตทางเศรษฐกจ การพฒนาสงคม วฒนธรรมใน

กลมประเทศสมาชก และการธ ารงรกษาสนตภาพและความมนคงในภมภาค และเปดโอกาสใหคลายขอพพาทระหวาง

ประเทศสมาชกอยางสนต[5] หลงจาก พ.ศ. 2527 เปนตนมา อาเซยนมรฐสมาชกเพมขนจนม 10 ประเทศในปจจบน กฎ

บตรอาเซยนไดมการลงนามเมอเดอนธนวาคม พ.ศ. 2551 ซงท าใหอาเซยนมสถานะคลายกบสหภาพยโรปมากยงขน[6]

เขตการคาเสรอาเซยนไดเรมประกาศใช ตงแตตนป พ.ศ. 2553 และก าลงกาวสความเปนประชาคมอาเซยน ซงจะ

ประกอบดวยสามดาน คอ ประชาคมอาเซยนดานการเมองและความมนคง ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประชาคม

สงคมและวฒนธรรมอาเซยน ในป พ.ศ. 2558[7]

ประวต

สมาคม อาสาและปฏญญากรงเทพ

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตมจดเรมตนนบตงแตเดอน กรกฎาคม พ.ศ. 2504 โดยประเทศไทย

มาเลเซย และฟลปปนสไดรวมกนจดตง สมาคมอาสา (ASA, Association of South East Asia) ขนเพอการรวมมอกน

ทาง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม แตด าเนนการไดเพยง 2 ป กตองหยดชะงกลง เนองจากความผกผนทางการเมอง

ระหวางอนโดนเซยและมาเลเซย จนเมอทงสองฟนฟสมพนธภาพระหวางกน จงไดมการแสวงหาลทางจดตงองคการความ

รวมมอทางเศรษฐกจขนในภมภาค "สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต" และถนด คอมนตร รฐมนตรวาการ

กระทรวงการตางประเทศของไทยสมยรฐบาลจอมพลถนอม กตตขจร โดยมการลงนาม "ปฏญญากรงเทพ" ทพระราชวง

สราญรมย เมอวนท 8 สงหาคม พ.ศ. 2510 ซงลงนามโดยรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศของประเทศสมาชก

กอตง 5 ประเทศ ไดแก อาดม มาลกแหงอนโดนเซย, นารซโซ รามอสแหงฟลปปนส, อบดล ราซคแหงมาเลเซย, เอส. ราชา

รตนมแหงสงคโปร และถนด คอมนตรแหงไทย ซงถกพจารณาวาเปนบดาผกอตงองคกร[8]

Page 2: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

ความประสงคของการจดตงกลมอาเซยนขนมาเกดจากความตองการสภาพแวด ลอมภายนอกเพอทผปกครองของ

ประเทศสมาชกจะสามารถมงความสนใจไปทการ สรางประเทศ ความกงวลตอการแพรขยายของลทธคอมมวนสตรวม กน

ความศรทธาหรอความเชอถอตอมหาอ านาจภายนอกทเสอมถอยลงในชวงพทธ ทศวรรษ 2500 รวมไปถงความตองการ

การพฒนาเศรษฐกจของประเทศ การจดตงกลมอาเซยนมวตถประสงคแตกตางจากสหภาพยโรป เพราะกลมอาเซยนถก

สรางขนเพอสนบสนนความเปนชาตนยม[9]

การ ขยายตว

ดบทความหลกท การขยาย ตวของสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ในป พ.ศ. 2519 ปาปวนวกนไดรบสถานะผ สงเกตการณ[10] และตลอดชวงพทธทศวรรษ 2510 กลมประเทศสมาชกได

มการจดตงโครงการความรวมมอทางเศรษฐกจอยางจรง จง หลงจากผลของการประชมทจงหวดบาหล ในป พ.ศ. 2519

แตวาความรวมมอดงกลาวไดรบผลกระทบกระเทอนอยางหนกในชวงพทธทศวรรษ 2520 กอนจะไดรบการฟนฟเมอป

พ.ศ. 2534 เนองจากไทยเสนอใหมการจดตงเขตการคาเสรขน ตอมา ประเทศบรไนดารสซาลาม ไดเขารวมเปนสมาชก

เปนประเทศทหก เมอวนท 8 มกราคม พ.ศ. 2527 ซงหางจากวนทบรไนประกาศเอกราชเมอวนท 1 มกราคม เพยงสปดาห

เดยว[11]

ตอมา เวยดนามเขารวมเปนสมาชก ประเทศทเจด ในวนท 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2538[12] ไมนานหลงจากนน ลาวและ

พมาไดเขารวมเปนสมาชกประเทศท แปดและเกาตามล าดบ ในวนท 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2540[13] สวนกมพชามความ

ประสงคทจะเขา รวมเปนสมาชก แตถกเลอนออกไปจากปญหาความขดแยงทางการเมองภายในประเทศ จนกระทงใน

วนท 30 เมษายน พ.ศ. 2542 กมพชาไดเขารวมเปนสมาชกประเทศทสบ หลงจากรฐบาลกมพชามความมนคงแลว

[13][14]

ในชวงพทธทศวรรษ 2530 สมาชกอาเซยนไดมประสบการณทงในดานการมประเทศสมาชกเพมมากขน รวมไปถงความ

พยายามในการรวบรวมกลมประเทศใหเปนหนงเดยวไปอกขนหนง ในป พ.ศ. 2533 มาเลเซยไดเสนอใหมความรวมมอ

ทางเขต เศรษฐกจเอเชยตะวนออก ซงประกอบดวยประเทศกลมสมาชกอาเซยน สาธารณรฐประชาชนจน ญปนและ

เกาหลใต[15] โดยมเจตนาเพอถวงดลอทธพลของสหรฐอเมรกาซงเพมพนมากขนในความรวมมอทางเศรษฐกจ เอเชย-

แปซฟก (APEC) และภมภาคเอเชยโดยรวม[16][17] แตวาขอเสนอดงกลาวถกยกเลกไป เพราะไดรบการคดคานอยาง

Page 3: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

หนกจากญปนและสหรฐอเมรกา[16][18] แมวาจะประสบความลมเหลวในดานดงกลาว แตกลมสมาชกกยงสามารถ

ด าเนนการในการรวมกลมประเทศใหเปนหนงเดยว กนตอไปได

ใน พ.ศ. 2535 มการลงนามใชแผนอตราภาษศลกากรพเศษทเทากน (Common Effective Preferential Tariff) โดยม

วตถประสงคเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของอาเซยนในฐานะท เปนฐานการผลตทส าคญเพอปอนสนคาส

ตลาดโลก โดยอาศยการเปดเสรดานการคาและการลดภาษและอปสรรคขอกดขวางทางการคา ทมใชภาษ รวมทงการ

ปรบเปลยนโครงสรางภาษศลกากรเพอเอออ านวยตอการคาเสร โดยกฎหมายดงกลาวเปนโครงรางส าหรบเขตการคาเสร

อาเซยน หลงจากวกฤตการณทางการเงนใน เอเชย ในป พ.ศ. 2540 ขอเสนอของมาเลเซยถกหยบยกขนมาอกครงใน

จงหวดเชยงใหม หรอทรจกกนวา การรเรม เชยงใหม ซงเปนการรวมกลมระหวางกลมสมาคมอาเซยนและประเทศในเอเชย

อกสามประเทศ คอ จน ญปนและเกาหลใต[19]

นอกเหนอจากความรวมมอชวยเหลอพฒนาเศรษฐกจของประเทศสมาชกแลว อาเซยนยงมวตถประสงคในการธ ารงรกษา

สนตภาพและความมนคงในภมภาค ในวนท 15 ธนวาคม พ.ศ. 2538 มการลงนามสนธสญญา เขตปลอดอาวธนวเคลยร

เอเชยตะวนออกเฉยงใต เพอใหภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนเขตปลอดอาวธ นวเคลยร สนธสญญาฉบบดงกลาว

เรมมผลใชบงคบเมอวนท 28 มนาคม พ.ศ. 2540 ซงเปนการหามอาวธนวเคลยรทกประเภทในภมภาค[20]

หลงจากปฏญญาวาดวยความรวมมอในอาเซยน ฉบบทสอง (องกฤษ: Bali Concord II) ในป พ.ศ. 2546 กลมประเทศ

อาเซยนไดลงนามในความตกลงวาดวยทฤษฎ สนตภาพประชาธปไตย ซงหมายความวา ประเทศสมาชกทกประเทศม

ความเชอวากระบวนการตามหลกการประชาธปไตยจะท าใหเกดสนตภาพและเสถยรภาพใน ภมภาค นอกจากนน

ประเทศอนทมไดปกครองในระบอบประชาธปไตยในปจจบนตางกเหนวาระบอบ ประชาธปไตยเปนระบอบการปกครองท

ประเทศสมาชกอน ๆ ควรใฝหา[21]

ผน าของประเทศสมาชก โดยเฉพาะอยางยง มหาเธร โมฮมหมดแหงมาเลเซย ตระหนกถงความจ าเปนในการรวมกลม

ประเทศกนอยางจรงจง โดยเรมตงแต พ.ศ. 2540 อาเซยนไดเรมตงกอตงองคการหลายแหงในความพยายามทจะบรรล

เปาหมาย ดงกลาว อาเซยนบวกสามเปน องคการแรกทถกกอตงขน โดยมวตถประสงคเพอกระชบความสมพนธกบจน

ญปนและเกาหลใต ตามดวยการประชม เอเชยตะวนออก ซงมอกสามประเทศทเขารวมดวย คอ อนเดย ออสเตรเลยและ

นวซแลนด กลมดงกลาวมแผนการทเปนรากฐานของประชาคมเอเชย ตะวนออกในอนาคต ซงรางขนตามอยางของ

ประชาคมยโรปซงปจจบนสนสภาพไปแลว หลงจากนน ไดมการจดตงกลม ผทรงคณวฒอาเซยนขน เพอศกษาผลกระทบ

ทงในดานบวกและดานลบของนโยบายดงกลาว รวมไปถงความเปนไปไดในการรางกฎบตรอาเซยนในอนาคต

Page 4: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

ในป พ.ศ. 2549 กลมอาเซยนไดรบสถานภาพผสงเกตการณสมชชาใหญแหงสหประชาชาต[22] ซงกลมอาเซยนไดมอบ

สถานภาพ "หนสวนการอภปราย" ใหแกสหประชาชาตเปนการตอบแทน[23] นอกเหนอจากนน ในวนท 23 กรกฎาคมป

นนเอง โจเซ รามส-ออรตา นายกรฐมนตรแหงตมอรตะวนออก ไดลงนามในความตองการในการเขารวมเปนสมาชกของ

กลมอาเซยนอยางเปนทาง การ และคาดหวงวาการไดรบสถานภาพผสงเกตการณเปนเวลาหาปกอนทจะไดรบ สถานภาพ

เปนประเทศสมาชกอยางสมบรณ[24][25]

ในป พ.ศ. 2550 กลมอาเซยนไดเฉลมฉลองในวาระครบรอบ 40 ปการกอตงกลมอาเซยน และครบรอบ 30 ป

ความสมพนธทางการทตกบสหรฐอเมรกา[26] ในวนท 26 สงหาคม พ.ศ. 2550 กลมอาเซยนตงเปาทจะบรรลขอตกลง

การคาเสรทกฉบบกบจน ญปน เกาหลใต อนเดย ออสเตรเลยและนวซแลนดภายในป พ.ศ. 2556 ไปพรอมกบการกอตง

ประชาคม เศรษฐกจอาเซยน ภายในป พ.ศ. 2558[27][28] ในเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2550 กลมประเทศสมาชก

อาเซยนไดลงนามในกฎบตรอาเซยน ซงเปนกฎขอบงคบในการดแลความสมพนธระหวางประเทศสมาชกกลมอาเซยน

และยกระดบกลมอาเซยนใหเปนองคการระหวางประเทศอยางถกตองตามกฎหมาย เขตการคาเสรจน-อาเซยนมผลบงคบ

ใชเมอวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2553[29][30] นบเปนเขตการคาเสรทมประชากรมากทสดในโลกและมมลคาจ ดพคดเปน

อนดบท 3 ของโลก[31][32]

วนท 27 กมภาพนธ พ.ศ. 2552 มการลงนามความตกลงการคาเสรระหวางภมภาคอาเซยน 10 ประเทศ กบนวซแลนด

และออสเตรเลย มการประเมนวาความตกลงการคาเสรนจะเพมจดพใน 12 ประเทศขนมากกวา 48 ลานดอลลารสหรฐ

ระหวาง พ.ศ. 2543-2563[33][34] ตนป พ.ศ. 2554 ตมอรตะวนออกวางแผนจะ ยนจดหมายขอสมครเขาเปนสมาชก

แกส านกเลขาธการอาเซยนในอนโดนเซย เปนประเทศสมาชกล าดบทสบเอดของอาเซยนระหวางการประชมสดยอดผน า

ใน กรงจาการตา อนโดนเซยแสดงทาทตอนรบตมอรตะวนออกอยางอบอน[35][36][37]

ภมศาสตร

ในปจจบน สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตประกอบดวยประเทศสมาชกจ านวน 10 ประเทศ คดเปนพนท

ประมาณ 4.5 ลานตารางกโลเมตร และมประชากรประมาณ 560 ลานคน (ขอมลในป พ.ศ. 2549) [38] ยอดเขาทสงสด

ในภมภาค คอ ยอดเขาขากาโบราซในประเทศพมา ซงมความสง 5,881 เมตร และมอาณาเขตตดตอกบจน อนเดย บง

คลาเทศและปาปวนวกน

Page 5: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมสภาพภมอากาศแบบรอนชน อณหภมอยระหวาง 27-36 °C[39] พชพรรณธรรมชาต

เปนปาฝนเขตรอน ซงมขนาดใหญเปนอนดบทสองของโลก ปาดงดบ ปาเบญจพรรณ ปาสน ปาหาดทรายชายทะเล ปาไม

ปลก มพชเศรษฐกจทส าคญ คอ ขาว ขาวโพด มนส าปะหลง สบปะรด ยางพารา ปาลมน ามนและพรกไทย[40]

จากสนธสญญาไมตรและความรวมมอในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ไดมการสรปแนวทางของสมาคมประชาชาตแหงเอเชย

ตะวนออกเฉยงใตไวจ านวนหก ขอ ดงน[41]

วตถประสงค

1. ใหความเคารพแกเอกราช อ านาจอธปไตย ความเทาเทยม บรณภาพแหงดนแดนและเอกลกษณของชาตสมาชก

ทงหมด

2. รฐสมาชกแตละรฐมสทธทจะปลอดจากการแทรกแซงจากภายนอก การรกรานดนแดนและการบงคบขเขญ

3. จะไมเขาไปยงเกยวกบกจการภายในของรฐสมาชกอน ๆ

4. ยอมรบในความแตกตางระหวางกน หรอแกปญหาระหวางกนอยางสนต

5. ประณามหรอไมยอมรบการคกคามหรอการใชก าลง

6. ใหความรวมมอระหวางกนอยางมประสทธภาพ

การ ประชม

การ ประชมสดยอดผน าอาเซยน

ประเทศสมาชกกลมอาเซยนไดจดการประชมขน เรยกวา การ ประชมสดยอดผน าอาเซยน ซงประมขของรฐบาลของแตละ

ประเทศสมาชกจะมาอภปรายและแกไขประเดนปญหา ทเกดขนในพนท รวมไปถงการจดการประชมรวมกบประเทศนอก

กลมสมาชกเพอเชอมความ สมพนธระหวางประเทศ

การประชมสดยอดผน าอาเซยนครงแรกจดขนทจงหวดบาหล ประเทศอนโดนเซย ในป พ.ศ. 2519 จากผลของการประชม

สดยอดผน าอาเซยนครงทสาม ณ กรงมะนลา ในป พ.ศ. 2530 สรปวาผน าประเทศสมาชกกลมอาเซยนควรจะจดการ

ประชมขนทกหาป[42] อยางไรกตาม ผลของการประชมสดยอดผน าอาเซยนครงตอมาทประเทศสงคโปร ในป พ.ศ. 2535

ไดเสนอใหจดการประชมใหบอยขน และไดขอสรปวาจะมการจดการประชมสดยอดขนทกสามปแทน[42] ตอมา ในป

พ.ศ. 2544 ผน าสมาชกประเทศกลมอาเซยนไดเสนอใหจดการประชมขนทกปเพอแกไข ประเดนปญหาดวนทสงผล

Page 6: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

กระทบในพนท ประเทศสมาชกจะไดรบเลอกใหเปนเจาภาพจดการประชมสดยอดขนเรยงตามตว อกษร ยกเวนประเทศ

พมา ซงถกยกเลกการเปนเจาภาพการประชมในป พ.ศ. 2549 เนองจากปญหาทางดานสทธมนษยชน ซงมแรงกดดนจาก

สหรฐอเมรกาและสหภาพยโรปมาตงแตป พ.ศ. 2547[43]

การประชมอาเซยนอยางเปนทางการมก าหนดการสามวน ดงน

* ประมขของรฐสมาชกจะจดการประชมภายใน

* ประมขของรฐสมาชกจะหารอรวมกนกบรฐมนตรวาการกระทรวงการตาง ประเทศในทประชมกลมอาเซยน

* การประชมทเรยกวา "อาเซยนบวกสาม" ประมขของรฐสมาชกจะประชมรวมกบประมขของสาธารณรฐประชาชนจน

ญปนและเกาหลใต โดยจดขนพรอมกบการประชมสดยอดผน าอาเซยน

* การประชมทเรยกวา "อาเซยน-เซอร" ประมขของรฐสมาชกจะประชมรวมกบประมขของออสเตรเลยและนวซแลนด

การ ประชมสดยอดผน าเอเชยตะวนออก

การประชมสดยอดผน าเอเชยตะวนออกเปนการจดการประชมทวเอเชยซง จดขนทกปโดยผน าเอเชยตะวนออก 16

ประเทศ โดยหวขอการประชมนนเกยวของกบการคา พลงงานและความมนคง จากการประชมดงกลาวถอไดวามบทบาท

ส าคญในการสรางประชาคมเอเชย ตะวนออก จดขนครงแรกในป พ.ศ. 2548 และจดขนเปนประจ าทกปหลงจากนน

ประเทศผเขารวมประชมประกอบดวย ผน าชาตอาเซยน 10 ประเทศรวมกบจน ญปน เกาหลใต อนเดย ออสเตรเลยและ

นวซแลนด ซงมประชากรรวมกนเกอบครงหนงของโลก รสเซยไดขอเสนอเขาเปนสมาชก เขารวมการประชมสดยอดผน า

เอเชยตะวนออกดวยเชนกน ในป พ.ศ. 2548 ไดรบเชญใหเปนแขกในการประชมสดยอดผน าเอเชยตะวนออกในครงทหนง

ดวย[44]

การ ประชมเชอมสมพนธไมตร

การประชมเชอมสมพนธไมตรเปนการประชมระหวางประเทศเพอเชอม สมพนธไมตรระหวางชาตอาเซยน ถกจดตงขน

เนองในวาระครบรอบการกอตงความสมพนธทางการทต ประเทศนอกกลมอาเซยนจะเปนผเชญชวนผน าชาตอาเซยนเพอ

ประชมเชอม สมพนธไมตรและความรวมมอในอนาคต

Page 7: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

[แก] ท ประชมกลมอาเซยน

ทประชมกลมอาเซยนเปนการประชมหลายฝายอยางเปนทางการในภาคพน แปซฟก ในเดอนกรกฎาคม 2550 ทประชม

ดงกลาวประกอบดวย ประเทศสมาชก 27 ประเทศ; ออสเตรเลย บงคลาเทศ แคนาดา สาธารณรฐประชาชนจน สหภาพ

ยโรป อนเดย ญปน เกาหลเหนอ เกาหลใต มองโกเลย นวซแลนด ปากสถาน ปาปวนวกน รสเซย ตมอรตะวนออก

สหรฐอเมรกาและศรลงกา จดประสงคของทประชมเพอการปรกษาหารอ น าเสนอความไววางใจและธ ารงความสมพนธ

ทางการทตในกลมสมาชก ทประชมกลมอาเซยนจดการประชมครงแรกในป 2537[46][47]

[แก] การ ประชมอน

นอกเหนอจากการประชมทกลาวมาขางตน อาเซยนยงไดมการจดการประชมอนขนอก[48] ประกอบดวย การประชม

รฐมนตรอาเซยนประจ าป[49] รวมไปถงคณะกรรมการยอย อยางเชน ศนยพฒนาการประมง แหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต

[50] การประชมดงกลาวมกจะมหวขอการประชมทเฉพาะเจาะจง อยางเชน ความมนคง ระหวางประเทศ[48] สงแวดลอม

[48][51] ซงผทเขารวมประชมจะเปนรฐมนตรแทนทจะเปนหวหนาคณะรฐบาลทง หมด

[แก] การ ประชมอาเซยนบวกสาม

ในขณะทสาธารณรฐประชาชนจน ผลกดนใหจดตงเขตการคาเสรจน-อาเซยน เกาหลใตกไดผลกดนใหมการจดตงเขต

การคาเสรเอเชยตะวนออก ดวยการผนกสาธารณรฐประชาชนจน ญปนและเกาหลใตเขากบกลมประเทศอาเซยนท

เรยกชอวา "อาเซยนบวกสาม" (APT) แตสาธารณรฐประชาชนจน เดนหนาจดตงเขตการคาเสรจน-อาเซยน โดยกดกน

ญปนและเกาหลใตดวยความจงใจ แมวาตามขอตกลงในการจดซอเขตการคาเสรจน-อาเซยน จะมแผนทจะผนวกเกาหล

ใตและญปนเขามาในภายหลงเพอเปนอาเซยนบวกสาม แตมไดก าหนดเงอนเวลาอนแนนอน อนท าใหเขตการคาเสร

อาเซยนบวกสามเปนเรองคอนขางเลอนลอย

[แก] การ ประชมผน าเอเชย-ยโรป

การประชมผน าเอเชย-ยโรปเปนกระบวนการประชมอยางไมเปนทางการ มขนครงแรกในป 2538 เพอเปนการเชอม

ความสมพนธระหวางประเทศในยโรปและเอเชย โดยเฉพาะอยางยง สมาชกของสหภาพยโรปและอาเซยน[52] โดยกลม

อาเซยนจะสงเลขาธการอาเซยนเปนผแทนเขารวมประชมรวมกบผ แทนอก 45 คน และไดรบแตงตงใหเปนคณะผบรหาร

ของมลนธเอเชย -ยโรป ซงเปนองคการความรวมมอกนทางดานสงคมและวฒนธรรมระหวางเอเชยกบ ยโรป

Page 8: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

[แก] การ ประชมอาเซยน-รสเซย

เปนการประชมประจ าประหวางผน าของประเทศกลมอาเซยนรวมกบ ประธานาธบดของสหพนธรฐรสเซย

ประชาคม เศรษฐกจ

กลมอาเซยนไดใหความส าคญกบความรวมมอในภมภาค อนประกอบดวย "หลกสามประการ" ของความมนคง สงคม

วฒนธรรมและการรวมตวทางเศรษฐกจ[53] การรวมกลมกนในภมภาคไดท าใหการรวมตวทางเศรษฐกจด าเนนไปอยาง

รวดเรว ซงคาดวาจะประสบความส าเรจในการกอตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนภายในป พ.ศ. 2558[54] ประชาคม

เศรษฐกจดงกลาวจะมประชากรรวมกน 560 ลานคน และมลคาการคากวา 1.4 ลานลานดอลลารสหรฐ[53]

[แก] เขต การคาเสร

รากฐานของการกอตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนเรมตนมาจากเขตการคาเสรอาเซยน[54] ซงเปนการลดอตราภาษ

ศลกากรเพอใหสนคาภายในอาเซยนเกดการหมนเวยน เขตการคาเสรอาเซยนเปนขอตกลงโดยสมาชกกลมอาเซยนซง

กงวลตอ ผลตภณฑหตถกรรมทองถนของตน ไดรบการลงนามในสงคโปรเมอวนท 28 มกราคม 2535 ประกอบไปดวย

ประเทศสมาชก 10 ประเทศ คอ บรไน อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปรและไทย เวยดนาม (เขารวมในป 2538)

ลาว พมา (เขารวมในป 2540) และกมพชา (เขารวมในป 2542) [55][56]

[แก] เขต การลงทนรวม

เขตการลงทนรวมมวตถประสงคเพอสงเสรมการลงทนหมนเวยนภายในอา เซยน ซงประกอบดวยหลกการดงตอไปน:[57]

* เปดใหอตสาหกรรมทกรปแบบเกดการลงทนและลดขนตอนตามก าหนดการ

* ท าสญญากบผลงทนในกลมอาเซยนทเขามาลงทนในทนท

* ก าจดการกดขวางทางการลงทน

* ปรบปรงกระบวนการและระเบยบการลงทนใหเกดความคลองตว

* สรางความโปรงใส

Page 9: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

* ด าเนนการตามมาตรการอ านวยความสะดวกในการลงทน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากเขตการลงทนรวมจะเปนการก าจดการกดกนใน กจการเกษตรกรรม การประมง การปาไม

และการท าเหมองแร ซงคาดวาจะส าเรจภายในป พ.ศ. 2553 ส าหรบประเทศสมาชกกลมอาเซยนเปนสวนใหญ และคาด

วาจะส าเรจในป พ.ศ. 2558 ส าหรบประเทศกมพชา ลาว พมาและเวยดนาม[57]

[แก] การ แลกเปลยนบรการ

ขอตกลงการวางกรอบเรองการแลกเปลยนบรการเรมตนขนในการประชมสด ยอดผน าอาเซยนทกรงเทพมหานครในเดอน

ธนวาคม พ.ศ. 2548[58] ภายใตกรอบขอตกลงดงกลาว รฐสมาชกของกลมอาเซยนจะสามารถประสบความส าเรจในการ

เจรจาอยางเสรในดาน การแลกเปลยนบรการ โดยมเปาหมายเพอทจะสนบสนนใหมการแลกเปลยนระหวางกนมากขน ผล

ของการเจรจาการแลกเปลยนบรการซงไดเรมด าเนนการตามหมายก าหนดการเปน รายเฉพาะจะถกรวมเขากบกรอบ

ขอตกลง ซงหมายก าหนดการดงกลาวมกจะเกยวของกบกลมการแลกเปลยนบรการ ในปจจบน พบวามกลมการ

แลกเปลยนบรการจ านวนเจดกลมภายใตกรอบขอตกลงดงกลาว[59]

[แก] ตลาด การบนเดยว

แนวคดเรองตลาดการบนเดยวเปนความคดเหนทเสนอโดยกลมงานขนสงทาง อากาศอาเซยน ไดรบการสนบสนนในการ

ประชมการขนสงอยางเปนทางการของอาเซยน และไดรบการอนมตโดยรฐมนตรวาการกระทรวงการคมนาคมของรฐ

สมาชก ซงจะน าไปสการจดระเบยบนานฟาเปดในภมภาคภายในป พ.ศ. 2558[60] โดยตลาดการบนเดยวมวตถประสงค

เพอเปดการคมนาคมทางอากาศระหวางรฐ สมาชกเปนไปอยางเสร ซงสรางประโยชนใหกบกลมอาเซยนจากการเตบโต

ของการเดนทางทางอากาศใน ปจจบน และยงเปนการเพมการทองเทยว การคา การลงทนและการบรการใหกบรฐสมาชก

ทงหมด[60][61] เรมตงแตวนท 1 ธนวาคม พ.ศ. 2551 ขอจ ากดเสรภาพทางอากาศท สามและทสระหวางเมองหลวงของ

รฐสมาชกส าหรบบรการสายการบนจะถกยกเลก[62] ในขณะทหลงจากวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2552 จะมเสรภาพบรการ

การบนในภมภาค[60][61] และภายในวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2554 จะมการเปดเสรเสรภาพทางอากาศขอทหาระหวาง

เมองหลวงทงหมด[63]

[แก] ขอ ตกลงการคาเสรกบประเทศนอกกลมอาเซยน

Page 10: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

อาเซยนไดเปดการคาเสรกบประเทศภายนอกหลายประเทศ ทงจน เกาหล ญปน ออสเตรเลย นวซแลนด และลาสด

อนเดย[64] ขอตกลงการคาเสรกบประเทศจนไดสรางเขตการคาเสรจน-อาเซยน ในปจจบน อาเซยนนนก าลงเจรจากบ

สหภาพยโรปในการทจะท าการคาเสรดวยกน[65] ผลดของขอตกลงนน คอการเปดโอกาสการคาของอาเซยน ใหม

ศกยภาพและขยายตวมากขน รวมไปถงการลงทนจากตางชาตดวย[66] ไตหวนยงแสดงความสนใจท จะท าขอตกลงกบ

อาเซยน แตไดรบการคดคานทางการทตจากประเทศจน[67]

กฎ บตรอาเซยน

ความ รวมมอดานสงแวดลอม

เมอกาวเขาสครสตศตวรรษท 21 ประเดนปญหาเรมมความเกยวของกบปญหาทางดานสงแวดลอมมากขน โดยกลม

ประเทศสมาชกไดเรมเจรจากนถงขอตกลงดานสงแวดลอม รวมไปถง การลงนามในขอตกลงมลภาวะฟาหลวระหวาง

ประเทศสมาคม ประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต ในป พ.ศ. 2545 ในความพยายามทจะจ ากดขอบเขตของ

มลภาวะฟาหลวในเขตพนทเอเชยตะวน ออกเฉยงใต[68] แตทวาในพนทกยงเกดปญหา ฟาหลวในประเทศมาเลเซย ในป

พ.ศ. 2548 และปญหาฟาหลวในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ในป พ.ศ. 2549 สวนสนธสญญาฉบบอนทไดรบการลงนาม

โดยสมาชกอาเซยนไดแก ปฏญญาเซบวาดวยความมนคงทางพลงงานเอเชยตะวนออก[69] เครอขายก ากบดแลสตวปา

อาเซยนในป พ.ศ. 2549[70] และ หนสวนเอเชย-แปซฟกวาดวยการพฒนาความสะอาดและสภาพ อากาศ ซงเปนการ

ตอบสนองตอปรากฏการณโลกรอน และผลกระทบทางดานลบตอการเปลยน แปลงสภาพอากาศ ใน พ.ศ. 2550

ปฏญญาเซบวาดวยความมนคงทางพลงงานเอเชยตะวนออก ซงลงนามในกลมอาเซยน รวมกบจน ญปน เกาหลใต

อนเดย ออสเตรเลยและนวซแลนด ซงเปนการสรางความมนคงทาง พลงงานดวยการหาพลงงานทางเลอกเพอใชทดแทน

เชอเพลงซากดกด าบรรพ

[แก] ความ รวมมอทางวฒนธรรม

ความรวมมอทางวฒนธรรมนน มจดประสงคเพอทจะชวยสรางภาพรวมในดานตางๆใหดขน โดยการใหการสนบสนน ทง

การกฬา การศกษา และกจกรรมอนๆ ซงไดแกความรวมมอตางๆดงน

[แก] รางวล ซไรต

ไดจดตงขนตงแต พ.ศ. 2522 เพอมอบรางวลแกนกประพนธหรอนกเขยนในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ทไดสรางผลงานทดม

ชอเสยง ทประสบความส าเรจในชวงชวตของนกเขยนนนๆ ผลงานนนเปนผลงานเขยนทกประเภท ทงวรรณกรรมตางๆ

เรองสน กลอน รวมไปถงผลงานทางศาสนา ซงจะมการจดงานทกรงเทพมหานคร โดยมเชอพระวงศของราชวงศไทยเปนผ

พระราชทานรางวล

Page 11: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

[แก] สถาบน เพอการศกษาขนสงแหงอาเซยน

เปนองคการเอกชนทจดตงขน ในป พ.ศ. 2499 เพอทจะพฒนาระดบการศกษาในระดบทสงขน ทงสถาบนการศกษา

ระดบสง การสอน การบรการสาธารณะทดไดมาตรฐานทสงขน โดยสอดคลองไปกบวฒนธรรมและพนทนนๆ

[แก] อทยาน มรดก

ไดจดตงขนในป พ.ศ. 2527และเรมใหมอกรอบในป พ.ศ. 2547 เปนการรวมรายชอของอทยานแหงชาตทงหมดในเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต โดยมจดประสงคทจะท าการอนรกษทรพยากรทางธรรมชาตและสงแวดลอมปาไม ปจจบนมรวม

ทงหมด 35 แหง

[แก] การ จดการแขงขนกฬา

[แก] ซเกมส

ซเกมส

[แก] ฟต บอลแชมเปยนชพ

อาเซยนฟตซอลแชมเปยนชพ

[แก] พารา เกม

อาเซยนพาราเกมส

[แก] ขอ วพากษวจารณ

อาเซยนนนถกวพากยวจารณในหลายๆเรอง ทงเรองเดนๆดงเชน เหตการณในพมาและนางอองซาน ซจจากสหภาพยโรป

หรอปญหาความวนวายในอาเซยน ทยาวนานและท าใหถกมองในแงลบเปนอยางมาก

[แก] สญลกษณ

Page 12: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

สญลกษณอาเซยน คอ ตนขาวสเหลอง 10 ตนมดรวมกนไว หมายถงประเทศสมาชกรวมกนเพอมตรภาพและความเปนน า

หนงใจเดยวกน สน าเงน หมายถง สนตภาพและความมนคง สแดง หมายถง ความกลาหาญและความกาวหนา สขาว

หมายถง ความบรสทธ และ สเหลอง หมายถง ความเจรญรงเรอง

ขตการคาเสรอาเซยน (องกฤษ: ASEAN Free Trade Area) หรอ อาฟตา (AFTA) เปนขอตกลงทางการคา ส าหรบสนคา

ทผลตภายในประเทศสมาชกอาเซยนทงหมด

[แก] หลก การ

1. เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของอาเซยนในฐานะทเปนฐานการผลต ทส าคญเพอปอนสนคาสตลาดโลก

โดยอาศยการเปดเสรดานการคาและการลดภาษและอปสรรคขอกดขวางทางการคา ทมใชภาษ รวมทงการปรบเปลยน

โครงสรางภาษศลกากรเพอเอออ านวยตอการคาเสร

2. กลไกการลดภาษทส าคญของ AFTA คอระบบ CEPT (Common Effective Preferential Tariff Scheme) ซง

ก าหนดใหประเทศสมาชกใหสทธประโยชนทางภาษศลกากรแกกนแบบตางตอบ แทน กลาวคอ การทจะไดสทธประโยชน

จากการลดภาษของประเทศอนส าหรบสนคาชนดใด ประเทศสมาชกนนจะตองประกาศลดภาษส าหรบสนคาชนดเดยวกน

ดวย ทง น CEPT ไดก าหนดใหสนคาทไดรบประโยชนจากการลดภาษจะตองม สดสวนมลคาทเกดขนในอาเซยน (ASEAN

Local Content) อยางนอย 40% และสามารถค านวณวตถดบในอาเซยนแบบสะสม (Cumulative Rules of Origin)

โดยก าหนดอตราขนต าของวตถดบเทากบ 20%

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวน ออกเฉยงใต

มาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (องกฤษ: Association of South East Asian Nations) หรอ อาเซยน

เปนองคกรทางภมรฐศาสตรและองคการความรวมมอทางเศรษฐกจในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยง ใต มประเทศสมาชก

ทงหมด 10 ประเทศ ไดแก ไทย มาเลเซย ฟลปปนส อนโดนเซย สงคโปร บรไน ลาว กมพชา เวยดนาม และพมา อาเซยนม

พนทราว 4,435,570 ตารางกโลเมตร มประชากรราว 590 ลานคน[3] ในป พ.ศ. 2553 จดพของประเทศสมาชกรวมกน

คด เปนมลคาราว 1.8 ลานลานดอลลารสหรฐ[4] คดเปนล าดบท 9 ของโลกเรยงตามจดพ มภาษาองกฤษเปนภาษา

ทางการ[1]

อาเซยนมจดเรมตนจากสมาคมอาสา ซงกอตงขนเมอเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2504 โดยไทย มาเลเซย และฟลปปนส แตได

ถกยกเลกไป ตอมาในป พ.ศ. 2510 ไดมการลงนามใน "ปฏญญากรงเทพ" อาเซยนไดถอก าเนดขนโดยมรฐสมาชกเรมตน

Page 13: สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวัน ออกเฉียงใต้  405

5 ประเทศ โดยมวตถประสงคเพอความรวมมอในการเพมอตราการเตบโตทางเศรษฐกจ การพฒนาสงคม วฒนธรรมใน

กลมประเทศสมาชก และการธ ารงรกษาสนตภาพและความมนคงในภมภาค และเปดโอกาสใหคลายขอพพาทระหวาง

ประเทศสมาชกอยางสนต[5] หลงจาก พ.ศ. 2527 เปนตนมา อาเซยนมรฐสมาชกเพมขนจนม 10 ประเทศในปจจบน กฎ

บตรอาเซยนไดมการลงนามเมอเดอนธนวาคม พ.ศ. 2551 ซงท าใหอาเซยนมสถานะคลายกบสหภาพยโรปมากยงขน[6]

เขตการคาเสรอาเซยนไดเรมประกาศใช ตงแตตนป พ.ศ. 2553 และก าลงกาวสความเปนประชาคมอาเซยน ซงจะ

ประกอบดวยสามดาน คอ ประชาคมอาเซยนดานการเมองและความมนคง ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และประชาคม

สงคมและวฒนธรรมอาเซยน ในป พ.ศ. 2558[7]