281SSC : Economics ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 1

ทฤษฎี�การผลิ�ตทฤษฎี�การผลิ�ตSSC 281 : Economics

1/2552

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 2

การผลิ�ต (Production)• กิ�จกิรรมใดกิ�ตามท��เป็�นกิารเป็ลี่��ยนหร�อแป็รร ป็

ป็!จจ"ยกิารผลี่�ตให$เป็�นสุ�นค้$าแลี่ะบร�กิาร• กิารผลี่�ตถื�อเป็�นกิารสุร$างอรรถืป็ระโยชน,ให$แกิ-

ป็!จจ"ยกิารผลี่�ต• สุ�นค้$าแลี่ะบร�กิารท��ผลี่�ตได$ถื�อเป็�นเศรษฐทร"พย,• เป็1าหมายของผ $ผลี่�ตค้�อ กิ3าไรสุ งสุ�ด

(maximize profit)

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 3

ประสิ�ทธิ�ภาพในการผลิ�ต• ป็ระสุ�ทธ�ภาพทางเทค้น�ค้ (Technical

Efficiency): ว�ธ�กิารผลี่�ตท��ใช$ป็!จจ"ยกิารผลี่� ตน$อยท��สุ�ด โดยให$ผลี่ผลี่�ต

เท-ากิ"บว�ธ�อ��น• ป็ระสุ�ทธ�ภาพทางเศรษฐกิ�จ (Economic

Efficiency): ว�ธ�กิารผลี่�ตท�เสุ�ยต$นท�น(ค้�ดเป็�นเง�น)ต3�าสุ�ด โดยให$

ผลี่ผลี่�ตเท-ากิ"นเป็�นกิารน3าราค้าป็!จจ"ยกิารผลี่�ตมาพ�จารณาด$วย

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 4

การผลิ�ตแบ่�งออกเป�น 2 ระยะ

• ระยะสุ"5น (short Run): ช-วงระยะเวลี่าท��จะต$องม�ป็!จจ"ยค้งท��อย-างน$อยหน6�งป็!จจ"ย ด"งน"5นกิารท��จะผลี่�ตสุ�นค้$าเพ��มข65นในระยะสุ"5นท3าได$โดยกิารเพ��มป็!จจ"ยแป็รผ"น

• ระยะยาว (Long Run): ช-วงระยะเวลี่าท��ไม-ม�ป็!จจ"ยใดค้งท�� ป็!จจ"ยกิารผลี่�ตท�กิชน�ดสุามารถืเป็ลี่��ยนแป็ลี่งได$ ป็!จจ"ยกิารผลี่�ตจะเป็�นป็!จจ"ยแป็รผ"นท"5งหมด

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 5

การวิ�เคราะห์ การผลิ�ตในระยะสิ!"น

• ป#จจ!ยการผลิ�ตในระยะสิ!"น (Short Run Productive Factors)•ป#จจ!ยคงท�& (Fixed Factors): ป#จจ!ยการผลิ�ต

ท�&ไม่�เปลิ�&ยนแปลิงตาม่ปร�ม่าณการผลิ�ตท�&เพ�&ม่ขึ้+"น• ป#จจ!ยแปรผ!น (Variable Factors): ป#จจ!ย

การผลิ�ตท�&เปลิ�&ยนแปลิงไปตาม่การผลิ�ตท�&เพ�&ม่ขึ้+"น ถ้-าผ.-ผลิ�ตต-องการผลิ�ตเพ�&ม่ขึ้+"น ผ.-ผลิ�ตต-องใช้-ป#จจ!ยแปรผ!นเพ�&ม่ขึ้+"น

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 6

การวิ�เคราะห์ การผลิ�ตในระยะสิ!"น• ฟั#งก ช้!&นการผลิ�ต (Production

Function) กิารแสุดงค้วามสุ"มพ"นธ,ระหว-างป็!จจ"ยกิารผลี่�ต

ต-างๆ แลี่ะจ3านวนผลี่ผลี่�ต เม��อกิ3าหนดเทค้น�ค้กิารผลี่�ตให$

Q = f (Factors…) ป#จจ!ยคงท�& ป#จจ!ย

แปรผ!น

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 7

ค้วามหมายแลี่ะค้วามสุ"มพ"นธ,ระหว-าง

ผลี่ผลี่�ตแบบต-างๆ• ผลี่ผลี่�ตรวม (Total Product : TP) ; ผลี่ผลี่�ตท"5งหมดท��ผ $ผลี่�ตได$ร"บจากิกิารใช$ป็!จจ"ยกิารผลี่�ตแบบแป็รผ"นร-วมกิ"บป็!จจ"ยค้งท��

• ผลี่ผลี่�ตเพ��ม (Marginal Product : MP) ; จ3านวนผลี่ผลี่�ตท��เพ��มข65นเม��อใช$ป็!จจ"ยแป็รผ"นกิารผลี่�ตเพ��มข65น 1หน-วยMP = TP/ l ( l = ป็!จจ"ยกิาร

แป็รผ"น)

MPn = TPn-TPn-1• ผลี่ผลี่�ตเฉลี่��ย (Average Product : AP) ; ผลี่ผลี่�ต

ท"5งหมดท��ค้�ดเฉลี่��ยต-อหน-วยป็!จจ"ยแป็รผ"นAP = TP / l ; ป#จจ!ยแปรผ!น (l) TP/l

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 8

ค้วามสุ"มพ"นธ,ระหว-าง TP, MP แลี่ะ AP

TP, MP,AP

l: ป็!จจ"ยแป็รผ"น

TP

AP

MP

Max TP

MP = 0

Max AP = MP

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 9

สุร�ป็ค้วามสุ"มพ"นธ,ระหว-าง TP, MP, AP

1. เม��อ TP สุ งสุ�ด , MP = 02. ในช-วงท�� AP เพ��มข65น , MP ของป็!จจ"ยแป็รผ"นจะ

มากิกิว-า AP ของป็!จจ"ยแป็รผ"นเสุมอ(MPL > APL)

3. ในช-วงท�� AP ลี่ดลี่ง , MPL < APL เสุมอ 4. เม��อ AP สุ งสุ�ด จะม�ค้-าเท-ากิ"บ MP เสุมอ

MAX AP = MP

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 10

กิารแบ-งช-วงของกิารผลี่�ต(Stages of Production)

TP, MP,AP

l: ป็!จจ"ยแป็รผ"น

TP

AP

MP

Max TP

MP = 0

Max AP = MP

Stage 1 Stage 2Stage 3

Max MP ช-วงกิารผลี่�ตท��เหมาะสุมค้�อต$องเลี่�อกิใช$ป็!จจ"ยกิารผลี่�ต

แป็รผ"นให$อย -ในช-วงท�� 2 ของกิารผลี่�ต

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 11

กิฎกิารลี่ดน$อยถือยลี่งของผลี่ผลี่�ตเพ��ม

(Law of Diminishing Marginal Physical

Products)• ถื$าม�ป็!จจ"ยใดป็!จจ"ยหน6�งค้งท��แลี่$ว กิารเพ��มป็!จจ"ยแป็รผ"น (l) ข65นเร��อยๆ จะกิ-อให$เกิ�ดกิารลี่ดน$อย

ถือยลี่งของผลี่ผลี่�ตหน-วยสุ�ดท$ายในท��สุ�ด แลี่ะผลี่ผลี่�ตหน-วยสุ�ดท$ายอาจจะลี่ดลี่งเท-ากิ"บศ นย,หร�อต3�ากิว-าศ นย,กิ�ได$

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 12

ทฤษฎ�กิารผลี่�ตระยะยาว

• กิารว�เค้ราะห,กิารผลี่�ตระยะยาวท3าได$โดยใช$เค้ร��องม�อ - เสุ$นผลี่ผลี่�ตเท-ากิ"น (Isoquant Line) :

IQ- เสุ$นต$นท�นเท-ากิ"น (Isocost Line) : IS

• กิฎผลี่ได$ต-อขนาด• กิารป็ระหย"ดแลี่ะไม-ป็ระหย"ดเน��องจากิขนาด

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 13

เสุ$นผลี่ผลี่�ตเท-ากิ"น (Isoquant Line) : IQ

• เสุ$นท��แสุดงกิารใช$ป็!จจ"ยกิารผลี่�ต 2 ชน�ดใน สุ"ดสุ-วนท��แตกิต-างกิ"น ซึ่6�งให$ผลี่ผลี่�ตท-ากิ"น

ป็!จจ"ย K

ปัปัปัปัปัปัL

IQ = 100

A

BC

15

108

0 1 2 3

สุมมต�ให$ม�ป็!จจ"ยกิารผลี่�ต 2 ชน�ดค้�อป็!จจ"ย K แลี่ะป็!จจ"ย LปัK

ปัL

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 14

อ"ตรากิารใช$ป็!จจ"ยกิารผลี่�ตทดแทนกิ"น

(Marginal Rate of Technical Substitution :

MRST)• จ3านวนป็!จจ"ยกิารผลี่�ตชน�ดหน6�งท��ลี่ดลี่งโดยท��ป็!จจ"ยกิารผลี่�ตอ�กิชน�ดหน6�งเพ��มข65นหน6�งหน-วย เพ��อให$ได$ผลี่ผลี่�ตเท-าจ3านวนเด�ม

MRTSlk = - K / L (A B)กิารใช$ป็!จจ"ยกิารผลี่�ต L เพ��มข65นโดยลี่ดป็!จจ"ยกิารผลี่�ต K ลี่งMRTSkl = - L / K (B A) (C B)

กิารใช$ป็!จจ"ยกิารผลี่�ต K เพ��มข65นโดยลี่ดป็!จจ"ยกิารผลี่�ต L ลี่งMRTS จะม�ค้-าลี่ดลี่งโดยตลี่อด

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 15

กิารลี่ดน$อยถือยลี่งของอ"ตรากิารใช$ป็!จจ"ยกิารผลี่�ตทดแทนกิ"น

• ค้-า MRTS ของป็!จจ"ยกิารผลี่�ต 2 ชน�ดจะลี่ดลี่งเร��อยๆ เม��อใช$ป็!จจ"ยกิารผลี่�ตอ�กิชน�ดหน6�งเพ��มข65น แลี่ะป็!จจ"ยกิารผลี่�ตอ�กิชน�ดหน6�งลี่ดลี่ง

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 16

เสุ$นต$นท�นเท-ากิ"น (Isocost Line) : IS

• เสุ$นท��แสุดงสุ-วนผสุมของป็!จจ"ยกิารผลี่�ต 2 ชน�ดท��แตกิต-างกิ"นท��สุามารถืซึ่�5อได$ด$วยเง�นท�นจ3านวนเด�ยวปัปัปัปัปัปั

ปัปัปัปัปัปัL

C/Pk

CPl

สุมมต�ให$ C แทนเง�นท�นของผ $ผลี่�ต

Slope ของเสุ$น IS ค้�อ Pl/Pk

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 17

กิารเป็ลี่��ยนแป็ลี่งของเสุ$นต$นท�นเท-ากิ"น

• เสุ$นต$นท�นเท-ากิ"นจะเป็ลี่��ยนแป็ลี่งได$ 2 กิรณ�ค้�อ- ราค้าป็!จจ"ยกิารผลี่�ตเป็ลี่��ยน เง�นท�นค้งท�� ร ป็ กิ- งบป็ระมาณกิารผลี่�ตเป็ลี่��ยน (เง�นท�นของผ $ผลี่�ต) ราค้าป็!จจ"ยค้งท�� ร ป็ ข

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 18

ปัปัปัปัปัปั

ปัปัปัปัปัปัL

C/Pk

ปัปัปัปัปัปั

ปัปัปัปัปัปัL

C/Pk

CPl CPl

ปัปัปัปั ปัปัปัปั

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 19

กิารใช$สุ-วนผสุมของป็!จจ"ยกิารผลี่�ต ท��เหมาะสุม หร�อ ด�ลี่ยภาพผ $ผลี่�ต

• เง��อนไขกิารผลี่�ตท��เหมาะสุมกิ3าหนดจากิจ�ดท��เสุ$นผลี่ผลี่�ตเท-ากิ"นสุ"มผ"สุกิ"บเสุ$นท��ต$นท�นเท-ากิ"น โดย ณ จ�ดสุ"มผ"สุ จะม�ค้-าค้วามช"นของเสุ$น Isoquant แลี่ะเสุ$น Isocost จะม�ค้-าเท-ากิ"น

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 20

ด�ลี่ยภาพของกิารผลี่�ต

ปัปัปัปัปัปั

ปัปัปัปัปัปัL

C/Pk

CPl

IQ1 = 120

ปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัปัIS = IQปัK /ปั L = Pl / PkMRTS LK = Pl / Pk

K = 10

L = 50IQ0

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 21

เสุ$นแนวทางกิารขยายผลี่ผลี่�ต(The Expansion Path)

• เสุ$นท��แสุดงสุ-วนผสุมของป็!จจ"ยกิารผลี่�ตท��เสุ�ยต$นท�นต3�าท��สุ�ดปัปัปัปัปัปั

ปัปัปัปัปัปัL

C/Pk

CPl

IQ1 = 120

10

50IQ0

IQ2

E1

40

8

15

60

Expansion Path

281SSC : Economics

ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 22

กิฎว-าด$วยผลี่ได$ต-อขนาด(Law of Return to Scale)

เม��อป็!จจ"ยกิารผลี่�ตท�กิชน�ดเพ��มข65น ในระยะยาวจะท3าให$ผลี่ผลี่�ตเพ��มข65น 3 แบบ• 10Increasing Return to Scale (Output > %):

ผลี่ท��ได$ต-อขนาดเพ��มข65นเน��องจากิกิารป็ระหย"ดเน��องจากิขนาด (Economics of scale)

• Constant Return to Scale (Output = 10%): ผลี่ท��ได$ต-อขนาดค้งท��

• Decreasing Return to Scale (Output < 10%): ผลี่ท��ได$ต-อขนาดลี่ดลี่ง เน��องจากิกิารไม-ป็ระหย"ด (diseconomies of scale)

281SSC : Economics ศศ�ธร สุ�วรรณเทพ 23

The End