ซอฟต์แวร์ที่สนใจ

B0นางสาวชุ�ติมา นยมดี 1

1

ซอฟติ�แวร์�ที่ �สนใจ


2

ลิ�นุ�กซ์� (Linux) คื�อร์ะบบปฏิบ�ติการ์ที่ �นยมติ�วหน"�งในฐานะซอฟติ�แวร์�เสร์ และซอฟติ�แวร์�โอเพนเซอร์� ลน�กซ�ม ล�กษณะคืล*ายร์ะบบปฏิบ�ติการ์ย+นกซ� โดียม ลน�กซ� เคือร์�เนล เป,นศู+นย�กลางที่.างานร์/วมก�บไลบร์าร์ และเคืร์��องม�ออ��น ลน�กซ�นยมจ.าหน/ายหร์�อแจกฟร์ ในล�กษณะเป,นแพคืเกจ โดียผู้+*จ�ดีที่.าจะร์วมซอฟติ�แวร์�ส.าหร์�บใชุ*งานในดี*านอ��นเป,นชุ�ดีเข้*าดี*วยก�น

เร์�มแร์กข้องข้องลน�กซ�พ�ฒนาและใชุ*งานในเฉพาะกล�/มผู้+*ที่ �สนใจ ซ"�งในป5จจ�บ�นลน�กซ�ไดี*ร์�บคืวามนยมเน��องมาจากร์ะบบการ์ที่.างานที่ �เป,นอสร์ะ ปลอดีภั�ย และร์าคืาติ.�า ป5จจ�บ�น ลน�กซ�ไดี*พ�ฒนาร์�บร์องการ์ใชุ*งานข้องร์ะบบสถาป5ติยกร์ร์มคือมพวเติอร์�ในร์ะบบติ/างๆ ร์วมถ"งในโที่ร์ศู�พที่�ม�อถ�อ และกล*องว ดี โอ

ลน�กซ�ม ส�ญญาอน�ญาติแบบ GPL ซ"�งเป,นส�ญญาอน�ญาติที่ �ก.าหนดีให*ผู้+*ที่ �น.าโคื*ดีไปใชุ*ติ*องใชุ*ส�ญญาอน�ญาติแบบเดีมติ/อคื�อใชุ*ส�ญญาอน�ญาติ GPL เชุ/นเดี ยวก�น ซ"�งล�กษณะส�ญญาอน�ญาติแบบน :เร์ ยกว/า copyleft


3

ประวั�ติ�ของลิ�นุ�กซ์� ผู้+*เร์�มพ�ฒนาลน�กซ�เป,นคืนแร์ก คื�อ ล น�ส ที่อร์�ว�ลดี�ส

(Linus Torvalds) ชุาวฟ;นแลนดี� เม��อสม�ยที่ �เข้าย�งเป,นน�กศู"กษาคือมพวเติอร์� ที่ �มหาวที่ยาล�ยเฮลซงก ป= พ.ศู . 2526 ร์ชุาร์�ดี สติอลแมน (Richard Stallman) ไดี*ก/อติ�:งโคืร์งการ์กน+ (GNU)ข้":น จ�ดีม�/งหมายโคืร์งการ์ คื�อ ติ*องการ์พ�ฒนาร์ะบบปฏิบ�ติการ์คืล*ายย+นกซ�ที่ �เป,นซอฟติ�แวร์�เสร์ ที่�:งร์ะบบ ร์าวชุ/วงพ.ศู . 2533 โคืร์งการ์กน+ม ส/วนโปร์แกร์มที่ �จ.าเป,นส.าหร์�บร์ะบบปฏิบ�ติการ์เก�อบคืร์บที่�:งหมดี ไดี*แก/ คืล�งโปร์แกร์ม คือมไพเลอร์� โปร์แกร์มแก*ไข้ข้*อคืวาม และเปล�อกร์ะบบย+นกซ� ซ"�งข้าดีแติ/เพ ยงเคือร์�เนลเที่/าน�:น ในพ.ศู . 2533 โคืร์งการ์กน+ไดี*พ�ฒนาเคือร์�เนลชุ��อ Hurd เพ��อใชุ*ในร์ะบบกน+ซ"�งในข้ณะน�:นม ป5ญหาเก �ยวก�บคืวามเร์>วในการ์ปร์ะมวลผู้ล

ล น�ส ที่อร์�ว�สดี�ส


4

ประวั�ติ�ของลิ�นุ�กซ์� (ติ�อ) ในพ.ศู. 2534 Torvalds เร์�มโคืร์งการ์พ�ฒนาเคือร์�เนล ข้ณะ

ศู"กษาในมหาวที่ยาล�ยแล*ว โดียอาศู�ย Minix ซ"�งเป,นร์ะบบที่ �คืล*ายก�บ Unix ซ"�งมาก�บหน�งส�อเร์��องการ์ออกแบบร์ะบบปฏิบ�ติการ์ มาเป,นเป,นติ*นแบบในการ์เข้ ยนข้":นมาใหม/โดีย Torvalds เข้าพ�ฒนาโดียใชุ* IA-32 assembler และภัาษาซ คือมไพล�เป,นไฟล�ไบนาร์ �และบ+ที่จากแผู้/นฟลอปป=: ดีสก� เข้าไดี*พ�ฒนามาเร์��อยๆจนกร์ะที่��งสามาร์ถบ+ที่ติ�วเองไดี* (กล/าวคื�อสามาร์ถคือมไพล�ภัายในลน�กซ�ไดี*เลย ) และในป5จจ�บ�นม น�กพ�ฒนาจากพ�นกว/าคืนที่��วโลกไดี*เข้*ามาม ส/วนร์วมในการ์พ�ฒนาโคืร์งการ์ Eric S . Raymond ไดี*ศู กษากร์ะบวนการ์พ�ฒนาดี�งกล/าวและเข้ ยนบที่คืวามเร์��อง The Cathedral and the Bazaar

ในร์� /น 0.01 น :ถ�อว/าม เคืร์��องม�อที่ �เพ ยงพอส.าหร์�บร์ะบบ POSIX ที่ �ใชุ*เร์ ยก ลน�กซ� ที่ �ร์ �นก�บ กน+ Bash Shell และม การ์พ�ฒนาอย/างติ/อเน��องและอย/างร์วดีเร์>ว

Torvalds ย�งคืงม�/งม��นพ�ฒนาร์ะบบติ/อไป ซ"�งติ/อมาก>สามาร์ถร์�นบน X Window System และม การ์เล�อกนกเพนกวนที่ �ชุ��อ Tux ให*เป,นติ�วน.าโชุคืหร์�อ Mascot ข้องร์ะบบลน�กซ�

Tux ส�ญล�กษณ�ข้องลน�กซ�


5

ควัามเป�นุมาของ "ลิ�นุ�กซ์�ทะเลิ" หลายคืนที่ �ไดี*ม โอกาสใชุ*คือมพวเติอร์�ในอดี ติจะติ*อง

เคืยคืดีที่ �อยากจะไดี*คือมพวเติอร์�ที่ �สามาร์ถใชุ*ก�บภัาษาไที่ย แที่นที่ �ติ*องอ/านเข้ ยนเป,นภัาษาอ�งกฤษ หร์�อไม/ก>ติ*องที่นใชุ*อ�กษร์โร์ม�นเข้ ยนเป,นคื.าอ/านส.าหร์�บคื.าไที่ย .ย�งคืนที่ �ม โอกาสเร์ ยนร์+ *วธี เข้ ยนโปร์แกร์มแล*วก>ย�งอยากจะที่*าที่ายติ�วเองโดียการ์เข้ ยนโปร์แกร์มให*สามาร์ถพมพ�และแสดีงผู้ลภัาษาไที่ย . "ดีวงจ�นที่ร์�", "ข้ว�ญใจน�กพมพ�ดี ดี", "เวร์�ดีสติาร์�ภัาษาไที่ย", "เวร์�ดีจ�ฬา", "เวร์�ดีร์ามา", "เวร์�ดีร์าชุวถ " จ"งไดี*ปร์ากฏิให*เห>นติ/อๆ ก�นมา . ร์ห�สส.าหร์�บอ�กษร์ไที่ยก>ไดี*ม คืวามพยายามเสนอก�นข้":นมามากมายจนในที่ �ส�ดีก>ไดี* tis-620,

iso-8859-11 เป,นมาติร์ฐาน, โดียม Windows-874 เป,น defacto

standard ที่ �แพร์/หลายมากแม*ในข้ณะน : .


6

ควัามเป�นุมาของ "ลิ�นุ�กซ์�ทะเลิ " (ติ�อ)

เม��อจ.าเป,นติ*องใชุ* UNIX เพ��องานวจ�ยการ์แก*ป5ญหาจ"งติ/างออกไป เน��องจาก ติ�:งแติ/คืวามเป,นร์ะบบที่ �ใหญ/ข้":นม คืวามซ�บซ*อนมากจ"งไดี*ม การ์แยกการ์ปร์ะมวลผู้ลเป,นส/วนๆ อย/างชุ�ดีเจน . ม UNIX เป,นแกน (kernel) แล*วม โปร์แกร์มปร์ะย�กติ�ปร์ะกอบอย+/ร์อบๆ เป,น shell . X Window ก>ไดี*พ�ฒนาข้":นเพ��อร์องร์�บการ์พ�ฒนาโปร์แกร์มปร์ะย�กติ�ที่ �ม วธี การ์ (method) ที่ �เป,นไปในที่.านองเดี ยวก�น . X Window จ"งไดี*พ�ฒนาข้":นเป,นล.าดี�บโดียม Graphical User Interface (GUI) ที่ �ไดี*ร์�บการ์พ�ฒนาให*เป,น object-oriented class หร์�อที่ �เร์ ยกว/า widget ใน X Toolkit (Xt และ Xaw --Athena Widget--) หร์�อ XFree86 ที่ �ม การ์ใชุ*ก�นอย/างแพร์/หลายบนลน�กซ�ใน ป5จจ�บ�นน : . จาก tterm ส+/ txedit จนในที่ �ส�ดีเป,น widget ใน X Toolkit ที่ �สน�บสน�นการ์ พ�ฒนาโปร์แกร์มปร์ะย�กติ�ส.าหร์�บใชุ*งานภัายใติ* X

Window จ"งเป,นอ กคืวามพยายามหน"�งที่ �ม�/งส+/การ์ เป;ดีโลกส.าหร์�บการ์ใชุ*งานภัาษาไที่ยภัายใติ*ร์ะบบปฏิบ�ติการ์ UNIX .


7


เม��อก�นยายน 2535 ห*องปฏิบ�ติการ์วจ�ยและพ�ฒนาภัาษาและวที่ยาการ์คืวามร์+ * (Linguistics and Knowledge Science Laboratory) หร์�อที่ �ร์+ *จ�กก�นในนามข้อง LINKS ไดี*ติ� :งข้":นเพ��อบ�กเบกงานวจ�ยดี*านการ์ปร์ะมวลภัาษาธีร์ร์มชุาติ (Natural Language

Processing). คืวามติ�:งใจแร์กส�ดีคื�อการ์พ�ฒนาร์ะบบแปลภัาษาดี*วยเคืร์��องคือมพวเติอร์�และพจนาน�กร์ม อเล>กที่ร์อนกส�ข้นาดีใหญ/ที่ �ไดี*เร์�มไปบ*างแล*วในคืร์�:งเม��อเนคืเที่คืไดี*ม โอกาสเข้*าร์/วมใน โคืร์งการ์วจ�ยร์ะบบแปลภัาษาแบบหลากภัาษาก�บปร์ะเที่ศูติ/างๆ ในเอเชุ ย . ผู้ลพลอยไดี*จากงาน วจ�ยน :เองที่.าให*เร์าไดี*ฟอนติ�บที่แม>ป, ร์ะบบปCอนอ�กข้ร์ะไที่ย, ร์ะบบแสดีงผู้ล, โปร์แกร์มติ�ดีคื.าโดียใชุ*พจนาน�กร์ม, ร์ะบบพจนาน�กร์มแบบ btree และ trie, ติลอดีจนโปร์แกร์มเคืร์��องม�อติ/างๆ ในการ์แปลงร์ห�สที่ �ม อย+/มากชุนดีในข้ณะน�:น . ดี*วยงานส/วนใหญ/ไดี*พ�ฒนาภัายใติ*ร์ะบบปฏิบ�ติการ์ย+นกส�และ X Window กอปร์ก�บคืวามติ*องการ์ที่ �จะเผู้ยแพร์/และเสนอเป,นมาติร์ฐานติ/อไปในอนาคืติจ"งไดี*ม การ์ ร์วบร์วมผู้ลงานเพ��อปร์ะกอบให*ก�บลน�กซ�และ Emacs เป,นการ์ปร์ะเมนงานวจ�ยในการ์ใชุ*งานจร์ง .


8


มหกร์ร์มโอเพนซอร์�ส/ลน�กซ� คืร์�:งที่ � 1 จ"งไดี*จ�ดีข้":นเม��อ 15 ก.คื .2542. งานคืร์�:งน :ถ�อเป,นก.าเนดีข้อง "ลน�กซ�ที่ะเล (LinuxTLE)" ("ลน�กซ�ที่ะเล (LinuxTLE) " เป,นชุ��อเร์ ยกอย/างเป,นที่างการ์พร์*อมโลโก*ปลาโลมาติ�:งแติ/เวอร์�ชุ�น 3.0 เป,นติ*นมา ) โดียเกดีจากคืวามม�/งม��นจากหลายฝ่Eายที่ เดี ยว : ไม/ว/าจะเป,น ผู้+*คืนในห*องแล>ป LINKS, เนคืเที่คืที่ �ชุ/วยพ�ฒนาและปร์ะสานงาน; Dr Satoru

Tomura, Dr Mikiko Nishikimi, Dr Ken-ichi Handa, Dr Naoto Takahashi จากกล�/ม Free Software ใน ETL (Electro-Technical Laboratory, Japan) ที่ �เป,นแหล/งพ�กพงและให*คืวามชุ/วยเหล�อมากมายเม��อยามเร์�มหาที่างให*ก�บลน�กซ�ฉบ�บภัาษาไที่ย และ Emacs ส.าหร์�บภัาษาไที่ย;

Mr Steve Baur, Mr Martin Buchholz และ Dr Tomohiko Morioka จากกล�/ม Free Software ใน ETL ที่ �ชุ/วยให* Thai-XTIS ไดี*ที่ดีลองใชุ*ใน XEmacs; Dr

Yannis Haralambous และ Ms Tereza Tranaka ภัร์ร์ยา ที่ �ชุ/วยพ�ฒนาให*ฟอนติ�ติ*นฉบ�บส.าหร์�บสร์*างเป,นฟอนติ�นร์ส ห�เป,นจร์งข้":นมาไดี*; กล�/ม TLWG (Thai Linux Working Group) ที่ �ชุ/วยที่.า package และที่ดีสอบให*ก�บลน�กซ�ที่ะเล; และที่ �ข้าดีเส ยมไดี*คื�อ Mr Masaki

Komurasaki จาก CICC ญ �ป�Eนปร์ะจ.าสงคืโปร์�ที่ �เห>นคืวามส.าคื�ญให*เงนที่�นอ�ดีหน�นที่�:งการ์จ�ดีงานและผู้ลติซ ดี ร์อมที่�:งหมดี .


9


จ"งกล/าวไดี*ว/า "ลน�กซ�ที่ะเล " ก.าหนดีข้":นไดี*จากคืวามเหมาะเจาะและลงติ�วข้องหลายๆ ส�งซ"�งเร์าอาจไม/ม ติ�วเล�อกมากน�กในงานสร์*างสร์ร์คื�เชุ/นน : . บ�คืคืลดี�งกล/าวข้*างติ*นเป,นเพ ยงส/วนหน"�งข้องคืนที่ �อย+/เบ�:องหล�งคืวามพยายามที่�:งหมดี . ย�งม ผู้+*คืนอ กมากมายที่ �ไม/ไดี*กล/าวถ"งในที่ �น :ร์วมที่�:ง Richard Stallman ที่ �จ�ดีปร์ะกายและ Linus

Torvalds ที่ �สร์*าง GNU/Linux ข้":นมาเป,นติ*น . "ลน�กซ�ที่ะเล "จ"งเป,นข้องที่�กคืนม คื�ณคื/าแก/การ์ร์�กษาและให*คืงอย+/ส�บไปติามเจตินาร์มณ�แห/งโอเพน ซอร์�ส


10

การใช้�งานุ

การ์ใชุ*งานดี�:งเดีมข้องลน�กซ� คื�อ ใชุ*เป,นร์ะบบปฏิบ�ติการ์ส.าหร์�บเคืร์��องเซร์�ฟเวอร์� แติ/จากร์าคืาที่ �ติ.�า คืวามย�ดีหย�/น พ�:นฐานจากย+นกซ� ที่.าให*ลน�กซ�เหมาะก�บงานหลาย ๆ ปร์ะเภัที่

ลน�กซ� ถ�อเป,นส/วนส.าคื�ญข้องซอฟติ�แวร์�เซร์�ฟเวอร์�ที่ �เร์ ยกว/า LAMP ย/อมาจาก Linux, Apache, MySQL,

Perl/PHP/Python ซ"�งเป,นที่ �นยมใชุ*เป,นเว>บเซร์�ฟเวอร์� และพบมากส�ดีร์ะบบหน"�ง

เน��องจากร์าคืาที่ �ติ.�าและการ์ปร์�บแติ/งไดี*หลากหลาย ลน�กซ�ถ+กน.ามาใชุ*ในร์ะบบฝ่5งติ�ว

ร์ะยะหล�งม การ์ใชุ*ลน�กซ�เป,นร์ะบบปฏิบ�ติการ์ข้องซ+เปอร์�คือมพวเติอร์�มากข้":น


11

การติ�ดติ��ง

การ์ติดีติ�:งโดียที่��วไป จะติดีติ�:งผู้/านซ ดี ที่ �ม โปร์แกร์มบร์ร์จ�อย+/ในแผู้/นซ"�งแผู้/นซ ดี น�:นสามาร์ถหามาไดี*หลายวธี เชุ/น สามาร์ถเบร์�นไดี*จาก ISO imageที่ �ดีาวน�โหลดีจากอนเที่อร์�เน>ติ หร์�อ สามาร์ถหาซ�:อซ ดี ไดี*ในร์าคืาถ+กโดียอาจจะซ�:อร์วมหร์�อแยกพร์*อมก�บคื+/ม�อ เน��องจากลข้สที่ธีFข้องโปร์แกร์มเป,นแบบGPL

ลน�กซ�จากผู้+*จ�ดีที่.าบางติ�วเชุ/น เดีเบ ยน สามาร์ถติดีติ�:งไดี*จากโปร์แกร์มข้นาดีเล>กผู้/านฟลอปป=ดีสก� ซ"�งเม��อติดีติ�:งส/วนหน"�งส.าเร์>จ ติ�วโปร์แกร์มข้องม�นเองจะดีาวน�โหลดีส/วนอ��นเพ�มข้":นมาผู้/านที่างอนเที่อร์�เน>ติ หร์�อส.าหร์�บบางติ�วเชุ/นอ+บ�นติ� สามาร์ถที่.างานไดี*ผู้/านซ ดี โดียติดีติ�:งในแร์มในชุ/วงที่ �เป;ดีเคืร์��อง


12

การติ�ดติ��ง(ติ�อ)

การ์ที่.างานข้องลน�กซ�สามาร์ถติดีติ�:งไดี*ในเคืร์��องเซร์�ฟเวอร์�หร์�อเคืร์��องคือมพวเติอร์�ที่ �ม สมร์ร์ถนะส+ง จนถ"งเคืร์��องที่ �สมร์ร์ถนะติ.�า ที่ �ไม/ม ฮาร์�ดีไดีร์ฟGหร์�อม แร์มน*อยโดียที่.างานเป,นเคืร์��องไคืลเอนติ�โดียที่ �เคืร์��องไคืลเอนติ� สามาร์ถบ+ติและเร์ ยกใชุ*งานโปร์แกร์มติ/างๆผู้/านที่างเน>ติเวร์�กจากเคืร์��องเที่อร์�มนอลเซร์�ฟเวอร์� ซ"�งวธี การ์น :ย�งคืงชุ/วยให*ปร์ะหย�ดีเวลาในการ์ติดีติ�:งโปร์แกร์ม เพร์าะติดีติ�:งเพ ยงเคืร์��องเดี ยวที่ �เที่อร์�มนอลเซร์�ฟเวอร์� ร์วมถ"งร์าคืาข้องเคืร์��องไคืลเอนติ�ที่ �ไม/จ.าเป,นติ*องม สมร์ร์ถภัาพส+งที่ �ร์าคืาถ+กกว/าเคืร์��องที่��วไป


13

เหติ�ผลิท !สนุใจ

ลน�กซ�เป,นซอฟติ�แวร์�ที่ �ไดี*ยนชุ��อมานานแล*วแติ/ย�งเคืยร์+ *จ�กโปร์แกร์มน :อย/างละเอ ยดีจ"งที่.าให*เกดีคืวามสนใจว/าม ที่ �มาอย/างไร์ม คืวามสามาร์ถอะไร์บ*างและใชุ*งานไดี*อย/างไร์


14

การเลิ$อกซ์$�อซ์อฟติ�แวัร�

1. คืวามติ*องการ์ ติ*องก.าหนดีงานที่ �เร์าจะน.ามาใชุ*ก�บ คือมพวเติอร์� เข้ ยนเหติ�ผู้ลคืร์/าวๆ และก>เร์�มศู"กษาร์าย

ละเอ ยดี 2. ผู้+*จ.าหน/าย ม คืวามเติ>มใจที่ �จะให*คืวามชุ/วยเหล�อ หร์�อ

ให*คืวามร์+ *หร์�อ พวกเข้าสามาร์ถติอบคื.าถามไดี*ที่�กคื.าถามหร์�อไม/

3. การ์สาธีติ เข้าสาธีติ หร์�อแสดีงวธี การ์ติ/าง ๆ ที่ �เร์าอยากร์+ *อยากเข้*าใจให*เร์าไดี*ดี+หร์�อไม/

4. คืวามร์+ *คืวามเข้*าใจ พน�กงานม คืวามร์+ *คืวามเข้*าใจในเร์��องที่ �เข้าก.าล�งอธีบายอย+/จร์งหร์�อไม/

5. การ์แข้/งข้�น ผู้+*จ.าหน/ายแติ/ละแห/ง ก.าหนดีร์าคืาสนคื*า อย/างไร์ ในสนคื*าที่ �ม คื�ณภัาพและล�กษณะใกล*เคื ยง


15

การเลิ$อกซ์$�อซ์อฟติ�แวัร�(ติ�อ)

6. การ์สน�บสน�นและการ์ชุ/วยเหล�อหล�งการ์ข้าย เปร์ ยบเที่ ยบบร์การ์หล�งการ์ข้ายอย/างละเอ ยดีไม/ว/าร์*านน�:นเป,น

ปร์ะเภัที่บร์การ์เติ>มร์+ปแบบ บร์การ์อย/างจ.าก�ดี 7. การ์ฝ่Hกอบร์ม ผู้+*ข้ายแติ/ละแห/ง แห/งใดีบ*าง ที่ �ม การ์

ฝ่Hกอบร์มก/อนใชุ*หร์�อในร์ะหว/างการ์ใชุ*การ์ฝ่Hกอบร์มม ร์ายละเอ ยดีแติกติ/างก�นอย/างไร์

8. การ์บร์การ์ การ์บร์การ์ที่ �ที่างร์*านให*ผู้+*ซ�:อน�:น ม อะไร์ บ*าง ให*บร์การ์อย/างไร์

9. ข้*อติกลงในการ์บร์การ์ ข้*อติกลงหร์�อส�ญญาที่ �ที่.าข้":น ร์ะหว/างผู้+*ข้ายก�บผู้+*ซ�:อน�:น ม ร์ายละเอ ยดี อย/างไร์ม วธี การ์

อย/างไร์


16

ข�อปฏิ�บั�ติ�หลิ�งจากการซ์$�อ

1. ติร์วจสอบร์าคืาและคื/าบร์การ์ติ/าง ๆ โดียดี+ในร์ายการ์ข้อง ใบส/งข้อง และใบเสร์>จร์�บเงน อย/างถ+กติ*อง ที่างร์*านคืวร์แยกร์ายละเอ ยดีลงใน ใบส/งข้อง หร์�อใบเสร์>จร์�บเงน

2 . ร์+ *ไดี*อย/างแน/นอนว/า เม��อซ�:อแล*ว บร์การ์ที่ �ไดี*ร์�บหล�งจากการ์ซ�:อไดี*แก/อะไร์บ*าง เชุ/น บร์การ์หล�งการ์ข้ายชุนดีเติ>มร์+ปแบบ หร์�อชุนดีจ.าก�ดี

3. ในร์ะยะปร์ะก�น (Warranty Period) น�:น เม��อเกดีป5ญหาข้":น ผู้+*ซ�:อไดี*ร์+ *อย/างแน/นอนว/าติ*องแจ*งป5ญหาไปที่ �แผู้นกใดี หร์�อผู้+*ใดีและจะสามาร์ถร์�บการ์บร์การ์ชุ/วยเหล�ออย/างร์วดีเร์>วเพ ยงใดี


17

ลิ�งค�ดาวันุ�โหลิดแลิะแหลิ�งข�อม*ลิอ$!นุๆ

ลิ�งค�ดาวันุ�โหลิด http://www.linux.org/dist/download_info.html

http://www.pandasoftware.com/download/linux/linux.asp

http://www.linux.org/dist/ftp.html

แหลิ�งข�อม*ลิอ$!นุๆ ชุ�นชุนผู้+*ใชุ*และผู้+*พ�ฒนาลน�กซ�ข้องไที่ย ไที่ยล

น�กซ�เวร์ �กก:งกร์� Iป Linux International


18

ผลิงานุ


19

ผลิงานุ

Documents

ซอฟต์แวร์ที่สนใจ