องค์�กรและกระบวนการบร�หารเศรษฐก�จไทย

โดยนางอภิ�รด� ตั�นตัราภิรณ์�

อธิ�บด�กรมเจรจาการค์"าระหว#างประเทศ

ว�นศ%กร�ท�& 7 มกราค์ม 2548

ณ์ สถาบ�นพระปกเกล"า

กระทรวงพาณ์�ชย�ก�บกระบวนการเจรจาการค์"าระหว#างประเทศ

•การเจรจาการค์"าเป+นนโยบายส,าค์�ญในการขั�บเค์ล0&อนเศรษฐก�จด"านการค์"าระหว#างประเทศ

•การจ�ดท,าเขัตัการค์"าเสร�(FTA) เป+นย%ทธิศาสตัร�เช�งร%กทางการค์"าระหว#างประเทศ

•การจ�ดท,าเขัตัการค์"าเสร�(FTA) ม�เป1าหมายด"านเศรษฐก�จ

FTA ค์0ออะไร• เขัตัการค์"าเสร� (Free Trade Area -FTA)

ประกอบด"วย•สองประเทศขั23นไป•ตักลงจะขัยายการค์"าและการลงท%นระหว#างก�น•พยายามจะลดอ%ปสรรค์ท�3งด"านภิาษ�และไม#ใช#

ภิาษ�ให"เหล0อน"อยท�&ส%ด•ค์รอบค์ล%มท�3งส�นค์"า บร�การและการลงท%น

• การเจรจาการค์"ารอบใหม#ขัอง WTO ชะง�ก• “ม�งกรตั0&นจากหล�บไหล ”

• จ�นเขั"าเป+นสมาช�กขัอง WTO ท,าให"ประเทศตั#างๆ เก�ดค์วามหว�&นเกรงตั#อศ�กยภิาพด"านการแขั#งขั�นขัองจ�น

• ขัยายอ,านาจทางเศรษฐก�จในอนาค์ตั• ค์วามได"เปร�ยบจาก

•ตัลาดบร�โภิค์ขันาดใหญ# •แรงงานราค์าถ5ก รองร�บการผล�ตั •ม�ศ�กยภิาพในการส#งออกส5ง

ท,าไมประเทศตั#างๆ จ2งสนใจท,า FTA ก�นมากขั23น

• การให"ส�ทธิ�ประโยชน�ระหว#างค์5#ภิาค์�ส#งผลกระทบตั#อประเทศนอกกล%#ม เก�ดแรงกระตั%"นท�3งระบบ

• ใช" FTA เป+นว�ธิ�ในการ• หาเพ0&อน - สร"างพ�นธิม�ตัรด"านเศรษฐก�จและการเม0อง • หาตัลาด - ขัยายการค์"าและการลงท%นก�บภิ5ม�ภิาค์อ0&นๆ

ท�&อย5#ห#างไกล• ประเทศท�&ม�พ03นท�&ขันาดเล8กแตั#ม�ระบบเศรษฐก�จท�&

เป9ดเสร�เตั8มท�&อย5#แล"ว เช#น ส�งค์โปร� และช�ล� ได"ใช"ย%ทธิว�ธิ�น�3อย#างแขั8งขั�น

ท,าไมประเทศตั#างๆ จ2งสนใจท,า FTA ก�นมากขั23น

050

100150200

250300

196019651970197519801985199019952000

แนวโน�มการทำ�าเขตการค้�าเสร�

โลกม�แนวโน�มทำ�าเขตการค้�าเสร�มากข��นโลกม�แนวโน�มทำ�าเขตการค้�าเสร�มากข��น70% 70% เป็�น เป็�น Bilateral FTAsBilateral FTAs

Source : WTOSource : WTO

เป็�าหมายด้�านเศรษฐก�จของไทำย

Top 5 Top 5 Investment Investment Destination in Destination in AsiaAsia

Top 20 Top 20 World ExporterWorld Exporter

สร�างฐานเศรษฐก�จทำ�$เข�มแข%งโด้ย Dual track policies

Trade and Investment Hub in Asia

ท,าไมไทยตั"องท,า FTA• อย5#น�&ง เท#าก�บ ถดถอย

• ประเทศค์5#ค์"าท�&ส,าค์�ญ เช#น สหร�ฐ ญ�&ป%:น สหภิาพย%โรป ตั#างท,าFTA

• การค์"าระหว#างประเทศ ม�ผลมากตั#อระบบเศรษฐก�จไทย• ค์�ดเป+นร"อยละ 56.4 ขัองผล�ตัภิ�ณ์ฑ์�มวลรวมภิายในประเทศ

(2546)• สถานการณ์�แขั#งขั�นการค์"าโลกร%นแรงและรวดเร8วมากขั23น

• ไทยเส�ยส�ทธิ�ทางภิาษ�ท�&เค์ยได" เช#น GSP ในขัณ์ะท�&แอฟร�กา และอเมร�กาใตั"ย�งได"อย5# ไทยเส�ยเปร�ยบ และเส�ยส#วนแบ#งตัลาด

• “ร%ก ในส#วนท�&ท,าได" ด�กว#ารอร�บอย#างเด�ยว”

การเล0อกค์5#เจรจา• การเล0อกประเทศ เป+นตัลาดด�3งเด�ม/ค์5#ค์"าหล�กขัองไทย

ประเทศท�&เป+น Gateway เป+นตัลาดใหม#ท�&ม�ศ�กยภิาพ ม�กฎระเบ�ยบทางการค์"าระหว#างประเทศท�&ม�&นค์ง กล%#มประเทศ ท�&ม�การรวมตั�วอย#างเป+นร5ปธิรรม เพ0&อประหย�ดเวลา ทร�พยากร และได"ผลจากการเจรจา

การเตัร�ยมพร"อมในการเจรจา •ก#อนการเจรจา ได"ม�การศ2กษาว�เค์ราะห�ในภิาพรวม ใน

การจ�ดท,า FTA ไทยจะได"ประโยชน�หร0อเส�ยประโยชน� เตัร�ยมพร"อมในบร�หารการเจรจา อย#างเป+นระบบ

การเตัร�ยมพร"อมในการเจรจา ประเด8นท�&ม�การเจรจา FTA และหน#วยงานหล�กท�&ร�บผ�ดชอบ - การเป9ดตัลาด : กระทรวงพาณ์�ชย�- แหล#งก,าเน�ดส�นค์"า : กระทรวงการค์ล�ง - การลดเล�กอ%ปสรรค์ทางการค์"า - : มาตัรการส%ขัอนาม�ย : กระทรวงเกษตัรฯ - : มาตัรฐานส�นค์"า : กระทรวงอ%ตัสาหกรรม- การค์"าบร�การ : กระทรวงพาณ์�ชย�และหน#วยงานท�&

เก�&ยวขั"อง- การลงท%น : ส,าน�กงานค์ณ์ะกรรมการส#งเสร�มการลงท%

น (BOI) - ทร�พย�ส�นทางป?ญญา : กรมทร�พย�ส�นทางป?ญญา- E- Commerce : กระทรวงเทค์โนโลย�สารสนเทศและการ

ส0&อสาร (ICT)

การเตัร�ยมพร"อมในการเจรจา •ระหว#างการเจรจา

ได"ม�การจ"างสถาบ�นศ2กษาตั#างๆศ2กษาผลด�/ผลเส�ยเป+นรายส�นค์"า พร"อมท�3งให"ขั"อเสนอแนะ และมาตัรการรองร�บผลท�&จะเก�ดขั23น ได"ม�การประช%มหาร0อก�บหน#วยงานท�&เก�&ยวขั"องอย#างใกล"ช�ดท�3งภิาค์ร�ฐและเอกชน เป9ดร�บฟ?งขั"อค์�ดเห8น/เผยแพร#ขั"อม5ลจากภิาค์เอกชน ประชาชนท�&วไป และช�3แจงขั"อม5ลและค์วามค์0บหน"า FTA เช#น ร�ฐสภิา กรรมาธิ�การฯ ม� website: www.dtn.moc.go.th หร0อ thaifta.com และ Call Center โทร 025077444. และ 025077555

จ�ดหน#วยปฏิ�บ�ตั�การพ�เศษเค์ล0&อนท�&เร8ว (Special Task Forces : STF) การเตัร�ยมพร"อมปร�บมาตัรการขัองไทยเพ0&อให"เหมาะสม

กระบวนการเจรจา FTAค์ณ์ะกรรมการก,าหนดย%ทธิศาสตัร�และแนวทางการเจรจา

จ�ดท,าเขัตัการค์"าเสร� (รมว.ค์ล�ง : นายสมค์�ด จาตั%ศร�พ�ท�กษ�)

ค์ณ์ะเจรจาAustralia&NZการ%ณ์ ก�ตัตั�สถาพรBahrain อภิ�รด� ตั�นตัราภิรณ์�China สมพล เก�ยรตั�ไพบ5ลย�India & BIMSTECปานปร�ย� พห�ทธิาน%กรJapan พ�ศาล มาณ์วพ�ฒน�Peru ก�นตัธิ�ร� ศ%ภิมงค์ลUS น�ตัย� พ�บ5ลสงค์ราม

ค์ณ์ะอน%กรรมการประเม�นผลและก,าหนดแนวทาง

การเจรจาเอฟ ท� เอ

ทำ�$ป็ร�กษา รมว.ค้ล&ง สมพล เก�ยรต�ไพบู)ลย*

EFTA เกร�กไกร จ�ระแพทย�

ไทยได"อะไรจาก FTA• ยกระด�บค์วามสามารถการแขั#งขั�นทางการผล�ตั

ขัองไทย•ว�ตัถ%ด�บถ5กลง• เพ�&มขั�ดค์วามสามารถในการแขั#งขั�น•ภิาษ�ตั,&ากว#าค์5#แขั#งขั�น•ค์วามร#วมม0อด"านเทค์โนโลย�ใหม#ๆ พ�ฒนาส�นค์"า

• น�กลงท%นม�ค์วามเช0&อม�&นมากขั23น•การลงท%นจากตั#างประเทศไหลเขั"าส5#ไทย/มองเห8น

ตัลาดท�&กว"างขั23น• สร"างพ�นธิม�ตัรท�&จะเก03อก5ลก�นทางเศรษฐก�จ

• เพ�&มอ,านาจตั#อรองขัองไทยในเวท�โลก

ไทยได"ม�การจ�ดท,า FTA ก�บประเทศใดบ"าง ค์0บหน"าอย#างไร• ค์5#เจรจาขัองไทย

6 ประเทศ 2+ กล%#มเศรษฐก�จ โดยอย5#ระหว#างการเจรจา

•สหร�ฐฯ•ญ�&ป%:น•จ�น•บาห�เรน•อ�นเด�ย• เปร5•BIMST-EC (บ�งค์ลาเทศ อ�นเด�ย พม#า ศร�

ล�งกา ไทย เนปาล และ ภิ5ฎาน)•EFTA (สว�ตัเซอร�แลนด� นอร�เวย� ไอซ�แลนด�)

• เจรจาเสร8จแล"ว 2 ประเทศ : ออสเตัรเล�ย น�วซ�แลนด�

ส�นค์"า

เป1าหมายการเจรจาผล�ตัภิ�ณ์ฑ์�เกษตัรแฟชั่&$นยานยนต*และชั่��นส.วนอ�เล%กทำรอน�กส*และอ/ป็โภค้บูร�โภค้เฟอร*น�เจอร*

บร�การ

การลงท%น

Electronic Commerce

NTBs• SPS• AD / CVD• RO• TBT• Environment• Others

ทำ.องเทำ�$ยวและภ&ตตาค้ารส/ขภาพค้วามงามบูร�การธุ/รก�จขนส.ง / Logistics

ก.อสร�างและออกแบูบูการศ�กษาอ/ตสาหกรรมเกษตรอ/ตสาหกรรมแฟชั่&$นอ/ตสาหกรรมยานยนต*ICTบูร�การ

ใค์รเป+นผ5"ท�&จะได"ร�บประโยชน�• ผ5"ผล�ตั

•น,าเขั"าว�ตัถ%ด�บราค์าถ5ก •ตั"นท%นการผล�ตัลดลง• เพ�&มขั�ดค์วามสามารถในการแขั#งขั�น

• ผ5"ส#งออก •การขัยายตัลาดและเพ�&มศ�กยภิาพในการส#งออก

ส�นค์"าและบร�การ• ผ5"บร�โภิค์

•ซ03อส�นค์"าได"ในราค์าท�&ถ5กลง • เล0อกซ03อส�นค์"าได"หลากหลายมากขั23น

ส�นค์"าส,าค์�ญท�&จะได"ร�บประโยชน�

•อ�ญมณ์�และเค์ร0&องประด�บ ได"ร�บประโยชน�ภิายใตั"กรอบ อ�นเด�ย ออสเตัรเล�ย และจ�น ในฐานะเป+นแหล#งว�ตัถ%ด�บ โดยม� สหร�ฐฯ ญ�&ป%:น EFTA และออสเตัรเล�ย เป+นตัลาดส#งออกส,าค์�ญ

ส�นค์"าส,าค์�ญท�&จะได"ร�บประโยชน� •ส�&งทอและเค์ร0&องน%#งห#ม ได"ร�บประโยชน�

ภิายใตั"กรอบค์วามตักลงเขัตัการค์"าเสร�ระหว#างไทยก�บออสเตัรเล�ย น�วซ�แลนด� สหร�ฐฯ และจ�น โดยม� จ�นเป+นแหล#งว�ตัถ%ด�บ

ส�นค์"าส,าค์�ญท�&จะได"ร�บประโยชน� •รองเท"าและเค์ร0&องหน�ง ได้�ร&บู

ป็ระโยชั่น*ภายใต�กรอบู ออสเตรเล�ย จ�น สหร&ฐฯ และญี่�$ป็/5น ในฐานะทำ�$เป็�นตลาด้ส.งออกส�าค้&ญี่ โด้ยม� ออสเตรเล�ย และสหร&ฐฯ เป็�นแหล.งว&ตถุ/ด้�บู

ส�นค์"าส,าค์�ญท�&จะได"ร�บประโยชน�•ยานยนตั�และช�3นส#วน ได้�ร&บู

ป็ระโยชั่น*ภายใต�กรอบู น�วซี�แลนด้* ออสเตรเล�ย สหร&ฐฯ และอ�นเด้�ย ในขณะทำ�$ จ�น เป็�นทำ&�งผู้)�น�าเข�าและส.งออกทำ�$ส�าค้&ญี่รวมทำ&�งเป็�นค้).แข.งของไทำย

ส�นค์"าส,าค์�ญท�&จะได"ร�บประโยชน�•ไฟฟ1า อ�เล8กทรอน�กส� และเค์ร0&อง

ปร�บอากาศ จะได้�ร&บูป็ระโยชั่น*ภายใต�กรอบูอ�นเด้�ย น�วซี�แลนด้* ออสเตรเล�ย ในขณะทำ�$ จ�นเป็�นทำ&�งผู้)�น�าเข�าและส.งออกทำ�$ส�าค้&ญี่รวมทำ&�งเป็�นค้).แข.งของไทำย

ผลกระทบ•ใค์รเป+นผ5"ท�&จะเส�ยประโยชน�

•ผ5"ผล�ตัในอ%ตัสาหกรรมเก�ดใหม#ท�&ตั"องการการปกป1องจากร�ฐบาล

•ผ5"ผล�ตัท�&ม�ประส�ทธิ�ภิาพการผล�ตัตั,&า ไม#สามารถแขั#งขั�นก�บตั#างประเทศได" •ให"เวลาปร�บตั�ว เช#น เร0&องหางนมก�บ

ออสเตัรเล�ย ใช"เวลา 20 ปC ในการลดภิาษ�เป+น 0

•ค์วามช#วยเหล0อเพ0&อพ�ฒนาประส�ทธิ�ภิาพ

ค์วามค์าดหว�ง : ภิาค์ร�ฐม�การเตัร�ยมค์วามพร"อมเพ0&อรองร�บ FTA

• เร#งด,าเน�นมาตัรการด"านการเง�นและการค์ล�ง • ปร�บปร%งระบบและลดขั�3นตัอนการให"บร�การขัองภิาค์

ร�ฐ • ม�ระบบค์วบค์%ม• ม�ระบบเตั0อนภิ�ย• เร#งพ�ฒนาโค์รงสร"างพ03นฐาน • ม�มาตัรการส#งเสร�มการลงท%นขัองไทยในตั#าง

ประเทศ• ปฏิ�ร5ปการศ2กษาและพ�ฒนาทร�พยากรมน%ษย�• สน�บสน%นการพ�ฒนาว�สาหก�จขันาดกลางและขันาด

ย#อม (SMEs) ให"เขั"มแขั8ง • สร"างกลไกประสานค์วามร#วมม0อก�บภิาค์เอกชน

ภิาค์เอกชนตั"องม�การเตัร�ยมพร"อมเพ0&อรองร�บ FTA อย#างไรบ"าง• พ�ฒนาบ%ค์ลากร • พ�ฒนาและขัยายตัลาดเช�งร%ก • พ�ฒนาค์วามส�มพ�นธิ�ระหว#างภิาค์เอกชนไทย

ก�บภิาค์เอกชนขัองประเทศท�&ร#วมท,าเขัตัการค์"าเสร�