1

»ÃШíÒà´×͹ Á¡ÃÒ¤Á- ÁÕ¹Ò¤Á 2554

»ÃѪ­Ò : àÊÃÔÁÊÃ�Ò§¹Ñ¡ÇÔ¨ÑÂáÅЧҹÇԨѷÕèÁդسÀÒ¾ ÇÔÊÑ·Ñȹ� : ͧ¤�¡ÃËÅÑ¡·ÕèÁØ�§àÊÃÔÁÊÃ�Ò§§Ò¹ÇԨѷÕèÊÍ´¤Å�ͧ¡Ñº¡ÒôíÒçªÕÇÔµ¢Í§ÀÙÁÔÀÒ¤µÐÇѹÍÍ¡

สถาบนวจยและพฒนา เปนหนวยงานทมงพฒนา งานวจยและบรการวชาการดานการวจย แกบคลากรทงภายในและภายนอกสถาบน รวมทงเผยแพรผลงานสทองถน ประเทศ และนานาชาต

2

´�ÇÂʶҺѹÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹ÒÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂ

à·¤â¹âÅÂÕÃÒªÁ§¤ÅµÐÇѹÍÍ¡ ¡íÒ˹´¨Ñ´â¤Ã§¡ÒÃ

¡ÒûÃЪØÁÊÑÁÁ¹Ò·Ò§ÇÔªÒ¡Òà ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂ

à·¤â¹âÅÂÕÃÒªÁ§¤ÅµÐÇѹÍÍ¡ ¤ÃÑ駷Õè 4 ÃÐËÇ�Ò§

Çѹ·Õè 26 - 27 ¾ÄÉÀÒ¤Á 2554 ³ âçáÃÁ

ªÅ¨Ñ¹·Ã� ÃÕÊÍÃ�· ¾Ñ·ÂÒ ¨Ñ§ËÇÑ´ªÅºØÃÕ â´ÂÁÕ

Çѵ¶Ø»ÃÐʧ¤�à¾×èÍ à¼Âá¾Ã�¼Å§Ò¹áÅж�Ò·ʹ

à·¤â¹âÅÂÕ¨Ò¡¡ÒÃÇÔ¨ÑÂÊÙ�Êѧ¤Á áÅ¡à»ÅÕè¹á¹Ç¤Ô´

»ÃÐʺ¡Òó�㹡ÒÃÇԨѠáÅÐà¾×èÍàÊÃÔÁÊÃ�Ò§ÈÑ¡ÂÀÒ¾

áÅФسÀÒ¾¢Í§§Ò¹ÇÔ¨ÑÂáÅмÙ�ÇÔ¨ÑÂ

·Ò§Ê¶ÒºÑ¹ÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹Ò ¢ÍàÃÕ¹àªÔ­

ºØ ¤ Å Ò ¡ Ã à ¢� Ò Ã� Ç Á à Ê ¹ Í ¼ Å § Ò ¹ ÇÔ ¨Ñ  㠹 ¡ Ò Ã

»ÃЪØÁÊÑÁÁ¹Ò·Ò§ÇÔªÒ¡ÒÃÏ ´Ñ§¡Å�ÒÇ â´ÂÊÒÁÒö

Ê�§¼Å§Ò¹ÇԨѷÕè¨Ð¹íÒàʹÍä´� µÑé§áµ�ºÑ´¹Õ騹¶Ö§Çѹ·Õè

4 àÁÉÒ¹ 2554 µÒÁẺ¿ÍÃ�ÁÁÒÂѧʶҺѹÇÔ¨ÑÂ

áÅоѲ¹Ò ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂà·¤â¹âÅÂÕÃÒªÁ§¤Å

µÐÇѹÍÍ¡ àÅ¢·Õè 43 ËÁÙ� 6 µ.ºÒ§¾ÃÐ Í.ÈÃÕÃÒªÒ

¨.ªÅºØÃÕ 20110 â·ÃÈѾ·� 0-3835-8201 µ�Í 8508

- 10 â·ÃÊÒÃ 0-3835-8142

E-mail:svptawan@hotmail.com,

ird2mutto@gmail.com

´�ÇÂÊíҹѡ§Ò¹¤³Ð¡ÃÃÁ¡ÒÃÇÔ¨ÑÂáË�§ªÒµÔ (Ǫ.)

ä´�ÁÕ¹âºÒ·Õè¨ ÐÊ�§ àÊÃÔÁáÅÐʹѺʹع¤¹ä·Â·ÕèÁÕ

¤ÇÒÁÊÒÁÒö㹡ÒûÃдÔÉ°�¤Ô´¤�¹·Õèà»�¹»ÃÐ⪹�á¡�

»ÃÐà·ÈªÒµÔ áÅÐà¾×èÍãË�¹âºÒ¹ÕéºÃÃÅØÊíÒàÃ稴�ÇÂ´Õ Çª.

¨Ö§ä´�¨Ñ´ãË�ÁÕÃÒ§ÇÑżŧҹ»ÃдÔÉ°�¤Ô´¤�¹¢Öé¹à»�¹»ÃШíÒ·Ø¡»�

â´Âã¹»� 2554 ¹Õé Ǫ. ä´�¡íÒ˹´ÃÐÂÐàÇÅÒãË�¼Ù�

»ÃÐʧ¤�àʹͼŧҹ»ÃдÔÉ°�¤Ô´¤�¹ à¾×èÍ¢ÍÃѺÃÒ§ÇÑÅÊÀÒ

ÇÔ¨ÑÂáË�§ªÒµÔ : ÃÒ§ÇÑżŧҹ »ÃдÔÉ°�¤Ô´¤�¹ »ÃШíÒ»�

2555 Ê�§áºº¿ÍÃ�Á¡ÒÃàʹͼŧҹ»ÃдÔÉ°� ¤Ô´¤�¹

µÑé§áµ�ºÑ´¹Õ騹¶Ö§Çѹ·Õè 29 àÁÉÒ¹ 2554

´Òǹ�âËŴẺ¿ÍÃ�Á ä´�·Õè www.nrct.go.th ËÃ×Í

Êͺ¶ÒÁÃÒÂÅÐàÍÕ´à¾ÔèÁàµÔÁä´�·Õè ÀÒáԨºÃÔËÒèѴ¡ÒÃ

¼Å§Ò¹ÇÔ¨ÑÂâ·Ã .02-5792288, 02-5612445 µ�Í 530,539,516 Fax.02-5792288,02-5790455

3

ʶҺѹÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹ÒÃ�ÇÁ»ÃЪØÁÇÔªÒ¡ÒÃÃдѺªÒµÔ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÃÒªÀѯ¤ÃÑ駷Õè 2

àÁ×èÍÇѹ·Õè 14-17 Á¡ÃÒ¤Á 2554 ʶҺѹÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹Ò ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÃÒªÀѯÃíÒä¾¾ÃÃ³Õ Ã�ÇÁ¡ÒèѴ¹Ô·ÃÃÈ¡ÒÃáÅйíÒàʹÍ

¼Å§Ò¹ÇԨѠ㹧ҹ¡ÒûÃЪØÁÇÔªÒ¡ÒÃÃдѺªÒµÔ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÃÒªÀѯ¤ÃÑ駷Õè 2 àÃ×èͧ �¡ÒÃÇԨѷ�ͧ¶Ôè¹à¾×èÍá¼�¹´Ô¹ä·Â: ¾Ñ²¹Ò¤Ø³ÀÒ¾ªÕÇÔµ¢Í§

¤¹ã¹·�ͧ¶Ôè¹�³ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÃÒªÀѯ¾ÔºÙÅʧ¤ÃÒÁ (Ê�ǹ·ÐàÅá¡�Ç) ¨Ñ§ËÇÑ´¾ÔɳØâÅ¡

â´Â¹Ñ¡ÇԨѷÕèÃ�ÇÁ¹íÒàʹÍã¹ÀÒ¤ºÃÃÂÒ áÅÐÁÕÀÒ¤â»ÊàµÍÃ� ä´�á¡� ÍÒ¨ÒÃÂ�¤Ô´ªÒ ÍسËÈÔÃÔ¡ØÅ, ÍÒ¨ÒÃÂ�ÇÃÇÃó Êѧá¡�Ç, ÍÒ¨ÒÃÂ�

·Ã§¸ÃÃÁ äªÂ¾§É� áÅÐÍÒ¨ÒÃÂ�Á ØÃÒ ÍسËÈÔÃÔ¡ØÅ áÅмŧҹÇÔ¨ÑÂÃ�ÇÁ¹íÒàʹͷÑé§ÊÔé¹ 4 àÃ×èͧ

ʶҺѹÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹ÒÃ�ÇÁ¡Ñº¡Í§ºÑ­ªÒ¡ÒõíÒÃǨÊѹµÔºÒŨѴâ¤Ã§¡Òà �ÊÃ�Ò§¨ÔµÊíÒ¹Ö¡µ�ÍʶҺѹ¾ÃÐÁËÒ¡ÉѵÃÔÂ��

àÁ×èÍÇѹ·Õè 17 ¡ØÁÀҾѹ � 2554 ʶҺѹÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹ÒÃ�ÇÁ¡Ñº ¡Í§ºÑ­ªÒ¡ÒõíÒÃǨÊѹµÔºÒÅ ¨Ñ§ËÇÑ´¨Ñ¹·ºØÃÕ ¨Ñ´â¤Ã§¡Òà �ÊÃ�Ò§

¨ÔµÊíÒ¹Ö¡µ�ÍʶҺѹ¾ÃÐÁËÒ¡ÉѵÃÔÂ�� ³ âçàÃÕ¹¢ÅاÃѪ´ÒÀÔàÉ¡ á¡�¹Ñ¡àÃÕ¹ÃдѺÁѸÂÁÈÖ¡ÉÒ»�·Õè 4 à¾×è͵ÃÐ˹ѡ¶Ö§¡ÒÃÊíÒ¹Ö¡ã¹Ê¶ÒºÑ¹

¾ÃÐÁËÒ¡ÉѵÃÔÂ� ÇÔ·ÂÒ¡Ãâ´Â Ç�Ò·ÕèÃ�͵ÃÕ ¼È.´Ã.¤Á¾Å ÊØÇÃó¡Ù¯ ¼Í.ʶҺѹÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹Ò áÅÐ ÃÈ.¾Ã·Ô¾Ò ¹Ôâè¹� ·Õè»ÃÖ¡ÉÒ

¼Ù�ÍíҹǡÒÃʶҺѹÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹Ò à»�¹ÇÔ·ÂÒ¡Ã ÁչѡàÃÕ¹·Õèʹã¨à¢�ÒÃ�ÇÁ¡Ô¨¡ÃÃÁÁÒ¡¡Ç�Ò 80 ¤¹

4

ʶҺѹÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹ÒÃ�ÇÁ¡ÑºâçàÃÕ¹ÈÃÕÂÒ¹ØÊó� ¨Ñ´ â¤Ã§¡ÒäÅÔ¹Ô¡ÇԨѠ(¡Ô¨¡ÃÃÁ¾ÕèàÅÕé§ãË�¤íÒ»ÃÖ¡ÉÒ´�Ò¹¡ÒÃÇÔ¨ÑÂ)

àÁ×èÍÇѹ·Õè 24-25 ¡ØÁÀҾѹ � 2554 ʶҺѹÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹ÒÃ�ÇÁ¡Ñº âçàÃÕ¹ÈÃÕÂÒ¹ØÊó� ¨Ñ§ËÇÑ´¨Ñ¹·ºØÃÕ ¨Ñ´â¤Ã§¡Òà ¤ÅÔ¹Ô¡ÇÔ¨ÑÂ

àÃ×èͧ �¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙ�áÅоѲ¹ÒËÑÇ¢�Íâ¤Ã§§Ò¹ÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�: àÃÕ¹ÃÙ�¡ÒÃÇÔ¨ÑÂÊÙ�¡ÒþѲ¹Òâ¤Ã§§Ò¹� ÊíÒËÃѺ¹Ñ¡àÃÕ¹ÁѸÂÁÈÖ¡Éҵ͹µ�¹ âçàÃÕ¹

ÈÃÕÂÒ¹ØÊó� ¨Ñ§ËÇÑ´¨Ñ¹·ºØÃÕ ÇÔ·ÂÒ¡Ãâ´Â Ç�Ò·ÕèÃ�͵ÃÕ ¼È.´Ã.¤Á¾Å ÊØÇÃó¡Ù¯ ¼Í.ʶҺѹÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹Ò, ¼È.´Ã.ÇÃÇÃó Êѧá¡�Ç,

¼È.Êؾà Êѧ¢�ÊØÇÃó ¤³Ðà·¤â¹âÅÂÕ¡ÒÃà¡ÉµÃ áÅÐ ÍÒ¨ÒÃÂ�ʧ�Ò Ê׺à¾ç§ ¤³ÐÇÔ·ÂÒÈÒʵÃ�áÅÐà·¤â¹âÅÂÕ ãË�à¡ÕÂõÔà»�¹ÇÔ·ÂÒ¡Ã

㹡ÒùÕé ʶҺѹÇÔ¨ÑÂä´�¨Ñ´áÊ´§¼Å§Ò¹ÇÔ¨ÑÂà¾×èͶ�Ò·ʹ෤â¹âÅÂÕáÅСÒùíÒä»ãª�»ÃÐ⪹�㹡ÒèѴͺÃÁ¤ÃÑ駹Õé´�Ç ÁչѡàÃÕ¹¼Ù�ʹã¨à¢�ÒÃ�ÇÁ

¡Ô¨¡ÃÃÁ¡Ç�Ò 50 ¤¹ ¼Å¡ÒûÃÐàÁÔ¹¤ÇÒÁ¾Ö§¾Íã¨ã¹ÀÒ¾ÃÇÁÃ�ÍÂÅÐ 81.40 ÍÂÙ�ã¹ÃдѺÁÒ¡

ʶҺѹÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹ÒÃ�ÇÁ»�¨©ÔÁ¹Ôà·È¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ »�2553

àÁ×èÍÇѹ·Õè 4 ¡ØÁÀҾѹ � 2554 ·Õè¼�Ò¹ÁÒ Ê¶ÒºÑ¹ÇÔ¨ÑÂáÅоѲ¹Ò â´Â ¹Ò§ÊÒǺØÈÃÒ ÊÒÃÐà¡É ªÕéᨧà¡ÕèÂǡѺ ¡ÒáÃÍ¡Ãкº

ÀÒÇСÒÃÁÕ§Ò¹·íҢͧºÑ³±Ôµã¹ÃкºÍÔ¹àµÍÃ�à¹çµã¹¡Òû�¨©ÔÁ¹Ôà·È¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ¤³ÐÇÔ·ÂÒ¡ÒèѴ¡Òà áÅÐÇѹ·Õè 7 ÁÕ¹Ò¤Á 2554 ªÕéᨧà¡ÕèÂǡѺ

¡ÒáÃÍ¡ÃкºÀÒÇСÒÃÁÕ§Ò¹·íҢͧºÑ³±Ôµã¹ÃкºÍÔ¹àµÍÃ�à¹çµã¹¡Òû�¨©ÔÁ¹Ôà·È¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÃÒªÀѯÃíÒä¾¾ÃÃ³Õ â´ÂªÕéᨧ

ÃÒÂÅÐàÍÕ´áÅФÇÒÁ¨íÒà»�¹ã¹¡ÒáÃÍ¡¢�ÍÁÙÅÃкº´Ñ§¡Å�ÒÇà¾×èÍà»�¹¡Åä¡ÊíҤѭ㹡ÒûÃСѹ¤Ø³ÀÒ¾¡ÒÃÈÖ¡ÉҢͧÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂ

5

จรยธรรมการวจยจรยธรรมการวจย......ขอควรรและพงปฏบตขอควรรและพงปฏบต

จรยธรรม คอ ความเชอและความศรทธาในระบบคานยมทเกยวกบความถกตองและ ความดงามทคนในสงคมเดยวกนมรวมกน แตละคนมบรรทดฐานไมเทากน (ความร ความเขาใจ การขดเกลา...) สวนจรรยาบรรณ เปนบรรทดฐานของพฤตกรรมทเปนลายลกษณอกษรทสมาชกขององคกรหรอวงการวชาชพเดยวกนพงปฏบตตาม....ทงสองมความเหมอนกนตามการประกอบวชาชพ (วศวกรรมศาสตร แพทยศาสตร...) (อางในสชาต ประสทธรฐสนธ, 2542)

จรรยาบรรณนกวจย หมายถง หลกเกณฑควรประพฤตปฏบตของนกวจยทวไป เพอใหการดาเนนงานวจยตงอยบนพนฐานของจรยธรรมและหลกวชาการทเหมาะสมตลอดจนประกนมาตรฐานของการศกษาคนควาใหเปนไปอยางสมศกดศรและเกยรตภมของนกวจย

จรรยาบรรณทเกยวกบงานวจยเกดขนในขนตอนตางๆ ของการทาวจยทงหมดตงแตการตงคาถาม วธการไดมาซงคาตอบ ขนตอนทใชในการคดเลอกตวอยาง วธเกบรวบรวมขอมล ชนดของขอมลทเกบ วธการวเคราะห รวมไปถงการตความจากขอมลตางๆ นกวจยตองทาอยางไมลาเอยง และอยางเปนวทยาศาสตรใหมากทสด งานวจยแตละประเภท เชน การทดลอง การสารวจ การวจยเอกสาร ตางกมรายละเอยดทพงระวงแตกตางกนไป

ประเดนจรยธรรมการวจยในประเทศไทย มหลายหนวยงานทไดกาหนดหลกเกณฑและขอปฏบตแกผทาวจย หรอผทาการทดลอง เชน สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต หรอ แพทยสภา ฯลฯ โดยสามารถจดประเดนได 5 ประเดน เพอใหนกวจยถอเปนแนวปฏบต ดงน

การสรางงานวจยใหมคณภาพ ผวจยตองมความสามารถในการทาหนาทนกวจยทมคณภาพ และมความรบผดชอบทจะทาหนาท

วจยอยางเปนวทยาศาสตร ไมลาเอยง จรยธรรมการทาวจยกคอ ผวจยตองมความรในการทาวจย ผวจยไมควรนาเสนอขอมลทมความคลาดเคลอนสง ตองนาเสนอผล

ตามขอเทจจรง ไมสรางขอมลขนเอง คณสมบตทดของผวจยคอ มความซอสตย มความรอบร ไมนาความคดสวนตวมาเปนเครองตดสนใจผลงานวจย ยอมรบฟงความคดเหนของผอนเปนคนชางสงเกต ละเอยด รอบคอบ อดทน ตรงตอเวลา มมนษยสมพนธทด และรจกประหยดใชทรพยากรในการวจย

สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (2541) ไดใหแนวทางแกนกวจยไว คอ “นกวจยตองมพนฐานความรในสาขาวชาททาการวจยอยางเพยงพอ เพอนาไปสงานวจยทมคณภาพและเพอปองกนปญหาการวเคราะห การตความหรอการสรปทผดพลาดอนอาจกอใหเกดความเสยหาย

ความลาเอยงทางวชาการสวนตนอาจสงผลใหมการบดเบอนขอมลและขอคนพบทางวชาการอนจะเปนเหตใหเกดผลเสยหายตองานวจยได และนกวจยตองตระหนกถงพนธกรณทมขอตกลงในการวจยตอหนวยงานทสนบสนนการวจยและตอหนวยงานทสงกด อทศเวลาทางานวจยใหไดผลดทสดและเปนไปตามกาหนดเวลา มความรบผดชอบไมละทงงานระหวางดาเนนการ”

จรยธรรมการวจยในประเดนทเกยวของกบการทาวจยในมนษยหรอแมวาผวจยจะไมไดเขาไปเกยวของกบมนษย โดยตรง ยกตวอยางเชน ผปวย หรอแมแตสงสงตรวจ เชน นาเลอดในคลงเลอดมาตรวจ หรอตรวจโดยไมได ตรวจจากผปวยโดยตรงอยางธนาคารจดเกบเนอเยอ (Tissue Bank) หรอเกยวกบระบาดวทยา สงคม จตวทยา การวนจฉยโรค การรกษาพยาบาล การปองกนโรค การสงเสรมสขภาพ ผวจยพงระวงตอการศกษาในสงทถกศกษา

ในระดบสากล สถาบนสขภาพแหงชาตสหรฐอเมรกาไดกาหนดแนวทางกฎระเบยบ และจรยธรรมการวจยทเรยกวา“Nuremberg code” ออกมา กลาวคอ ป ค.ศ.1947 หลงสงครามโลกครงท 2 มการสอบสวนอาชญากรสงครามทเมอง Nuremberg ประเทศเยอรมน พบวาระหวางสงครามมการทดลองโดยใชนกโทษสงครามเปนผถกวจยอยางทารณ โดยไมไดรบความยนยอมและชแจงวธการทดลองกอนทง

1. ประเดนจรยธรรมตอการสรางงานวจย

2. ประเดนจรยธรรมตอสงทถกศกษา

6

ยงไมสามารถรองขอใหหยดทดลองได จากเหตการณดงกลาวจงมการกาหนดขอบเขตของการวจยในมนษยเปนครงแรก ประกอบดวยสาระ 10ประการ แตทสาคญทพอจะยกมาเปนตวอยาง ไดแก

“ขอ 1. การยนยอมของอาสาสมครเปนสงจาเปนในการวจยคน” และ “ขอ 6. ผลการวจยใดๆ ตองใหผลประโยชนมากกวาความเสยง”ในป ค.ศ.1974 มการตงคณะกรรมาธการระดบชาตเพอดแล

ปกปองการวจยในคน ในสวนของการวจยดานชวการแพทย และพฤตกรรมศาสตร (National Commission for the Human Subjects of Biomedical and Behavioral Research) เพอสรางความเชอมนวา การทาวจยใหเปนไปตามหลกจรยธรรม

พนฐาน คณะกรรมาธการจงไดเสนอหลกการพนฐานทาง จรยธรรมในรายงาน Belmont report 3 ขอ พอสรปไดดงน

1. การมกระบวนการขอความยนยอมจากอาสาสมคร (Informed consent process) เปนหลกการเคารพการตดสนใจของผเปนอาสาสมคร ซงเปนผยนยอมโดยสมครใจผทไมอาจตดสนใจไดโดยอสระ ตองไดรบการดแลคมครองเปนพเศษ

2. การประเมนความเสยงและผลประโยชน (Risk & benefit assessment) หลกผลประโยชนสงสด ตองคานงใหมความเสยงนอยทสดและใหเกดผลประโยชนสงสด รวมทง ระมดระวงปองกนอนตรายหรอความผดพลาดอยางเตมท

3. การเลอกผเขารวมวจยอยางยตธรรม ไมแบงแยก (Selection of subjects) มการปฏบตตอบคคลแตละคนอยางถกตองเหมาะสมตามหลกศลธรรม ใหแตละคนไดรบในสงทพงไดรบใหผลประโยชนอยางยตธรรมและความเสยงกระจายไปยงบคคลตางๆ อยางเหมาะสม เนองดวยในกระบวนการคนควาวจยน นกวจยจะตองเขาไปเกยวของใกลชดกบสงทศกษาการวจยจงอาจสงผลกระทบในทางลบตอสงทศกษาได หากผวจยขาดความรอบคอบระมดระวงในแนวทางปฏบตทเหมาะสม ซงอาจกอความเสยหายใหกบสงทนกวจยไดวจยไป

ในปจจบนการทาวจยไมวาจะเปนการวจยสาขาใด หากการวจยนนตองเกยวของกบมนษยตองขอใบรบรองจรยธรรมการวจย เชน การทาการทดลองโดยใชมนษยเปนผถกศกษา การสอบถามทศนคต ความคดเหน การรบรของบคคล ฯลฯ ในชวงทผานมาเปนทยอมรบกนวา นกวจยทตองการตพมพเผยแพรงานวจยกด หรอตองการเผยแพรผลงานวจยกด หรอตองการใหผลงานวจยไดรบการยอมรบจากสาธารณะกด การวจยนนตองผานการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย ทงน งานวจยทจะไดรบการรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยโดยทวไป ตองมรายละเอยดทสาคญ ดงน 1. งานวจยนนตองแสดงถงคณคาและมความเทยงตรงทงการออกแบบการวจย วธการวจยอยางเปนระบบ ขนาดตวอยางทเหมาะสม การวางแผนการวเคราะห และการใชสถต รวมทงมแผนงานการควบคมงานวจยใหสาเรจตามวตถประสงคการวจยทตงไว 2. การเลอกผเขารวมการวจยอยางเหมาะสม ผขอเขารวมโครงการวจยมโอกาสจะไดรบประโยชนจากการวจย งานวจยมหลกเกณฑการคดเลอกผเขารวมโครงการ (Inclusion criteria) เกณฑการคดเลอกผเขารวมออกจากโครงการ (Exclusion criteria) กรณทไมใชกลมเปาหมายและผไมสมครใจเขารวมโครงการวจยในเวลาตอมา 3. สดสวนของความเสยงอนตรายและประโยชนทยอมรบได ความเสยงอนตราย หมายถง ผลทอาจเกดขนแกกาย จต เศรษฐกจและสงคมของคน จต ไดแก ความเศรา ความเครยด ตราบาป ฯลฯ เปนตน ทางเศรษฐกจ ไดแก ตองเสยเวลา หรอหยดงาน หรอทางศกดศร เชน รสกเปนคนกลมนอยทถกกระทาโดยไมไดรบความยตธรรม รวมถงผถกพาดพง (Secondary subject) 4. กลมบคคลออนแอหรอเปราะบาง ควรไดรบการปกปองเพมเตม กลมบคคลออนแอหรอเปราะบาง หมายถง บคคลทไมสามารถแสดงเจตนาอยางอสระของตนเอง (เชน เดก นกเรยน ผปวย) จากโรคทเปน (เชน เอดส มะเรงระยะสดทาย ฯลฯ) จากสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมทดอยกวา (เชน คนจน ผตองหา ผถกจาคก ผอยสถานกกกน พลทหาร เปนตน) กลมเปราะบางเหลานอาจไมเขาใจเรองการทาวจย หรอไมอาจตดสนใจไดเพราะภาวะจาเปน ถกขมบงคบ หรอถกครอบงา ดงนน การปกปองกลมเปราะบางเพมเตมจงมความจาเปน ซงอาจอยในรปของการใหมพยาน ผอนบาล ผพทกษ หรอผแทนโดยชอบธรรมไดแสดงความยนยอมการเขารวมวจยดวย ผวจยตองแสดงถงการประเมนความสามารถในการตดสนใจกอนผรวมวจยจะเขารวมโครงการฯ หรอแสดงถงความระมดระวงเรองความปลอดภยมากขนดวยมาตรการตางๆ

การขอรบใบรบรองจรยธรรมการวจยในมนษยสาหรบนกวจย

7

5. นกวจยตองใหผเขารวมโครงการวจยไดเขาใจ และตดสนใจอยางอสระ ในการเขารวมโครงการฯ โดยผวจยตองเปดเผยขอมลอยางจรงใจใหผเขารวมโครงการฯ ทราบและสามารถเขาใจถงตวโครงการฯ ได และไดลงชอในหนงสอยนยอมตามทไดบอกกลาว (Informed consent) อยางไรกตาม รายละเอยดของหนงสอยนยอมตามทไดบอกกลาวน ความยดหยนไดตามลกษณะของการออกแบบการวจย

การยนยอมตามทไดบอกกลาวสามารถยกเวนไดในกรณทการวจยนนม ดงน ก) มความเสยงเพยงเลกนอย เชน กจกรรมในเวชปฏบตทวไป เชน การเจาะเลอด

ข) การยกเวนนนไมไดสงผลรายในเรองสทธและสวสดภาพของผเขารวมโครงการ ค) โครงการวจยนนจะทาไมไดในทางปฏบต หากไมไดรบการยกเวนการขอความยนยอม

ง) ผเขารวมโครงการฯ จะไดรบขอมลเมอใดกตามทมโอกาสและเปนไปได 6. นกวจยควรตองมคณวฒหรอความเชยวชาญในดานทตนเองจะทาการวจย

และไมมสวนไดสวนเสยกบงานวจยนนจนถงขนละเมดจรยธรรม

นกวจยทางสงคมสวนใหญ นอกจากจะมอคตทางดานความเชอ อดมการณสวนตวแลว ยงมความแตกตางในมาตรฐานทาง

จรยธรรม ความประพฤตหรอจรรยาบรรณอนเกดจากการฝกฝนอบรมทางวชาชพ ซงประกอบดวยจดเนนและอดมการณในแตละสาขาอาชพตางกนไป เมอบคคลเขามาเปนสมาชกสงกดองคกรตางๆ เขาเหลานนยงตองมมาตรฐานของการปฏบตงานอกชดหนงเปนกรอบทตองปฏบตเชนกน เมอนกวจยตองเขาไปทาวจยหรอประเมนงานใหแกองคกรอน เชน โรงเรยน โรงพยาบาล กรม กอง หนวยงานราชการหรอเอกชนตางๆ เชน ธนาคาร ซงมมาตรฐานหรอวฒนธรรมของการปฏบตงานทแตกตางกน หากมาตรฐานนนเปนไปในทศทางเดยวกนหรอสามารถประนประนอมไดกไมเปนปญหา แตหากมาตรฐานเกดความขดแยง นกวจยตองหาทางออกอยางไร การวจยระดบองคกร สถาบนหรอสงคม วตถประสงคทสาคญ กคอ การปกปองสาธารณชนเปนสวนใหญ

สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ไดใหแนวทางแกนกวจยใหใชความรอบคอบ มจตสานกดาเนนการอยางระมดระวงและเทยงตรงในการทาวจยทเกยวของกบคน สตว พช ศลปวฒนธรรม ทรพยากรและสงแวดลอมและมความรบผดชอบตอสงคมทกระดบ มจตสานกทจะอทศกาลงสตปญญาในการทาวจยเพอความกาวหนาทางวชาการ และคานงถงผลกระทบซงอาจเกดขนตอสงคมดวย

หนาทของผวจยคอ เปนผศกษา เปนผสงเกต และรายงานผลการสงเกตอยางถกตองครบถวน ปญหาจรยธรรมทเกยวของกบการวจยทางสงคมคอ การเสนอผลงานวจยอยางตรงไปตรงมา โดยไมคานงถงผลตอบแทนทางสงคมทตามมาเพราะทกสงทกอยางทเกยวของกบผลการวจยอาจเกดปญหาขนไดเสมอ

ดงนน ในการรายงานการวจยจะตองระลกถงสงเหลาน เชน อาจมการนาเสนอผลวจยไปใชนอกเหนอจากการควบคมของผวจย ฉะนน การเกบขอมล การวเคราะหขอมลและสรปผลงานจะตองทาอยางถกตอง มหลกฐานและระมดระวงในเรองนยยะและขอจากดตางๆ เพอปองกนมใหเกดความเขาใจผดและเสยหาย เพราะการวจยทางสงคมมกจะมเรองอารมณ ซงเกยวของกบอานาจ การเสยผลประโยชน และมปญหาศลธรรมรวมกน เชน ปญหาธรรมาภบาล ปญหาคอรปชน ปญหาทาแทง ปญหาการคา ยาเสพตด เปนตน

รายงานวจยเปนหลกฐานทถกบนทกไวโดยผวจย เพอทจะบอกไววาเขาทาวจยเรองอะไร มวตถประสงค ความสาคญและประโยชนอยางไร เขาไดใชวธอะไรในการวจย โดยใชวธอะไร ในการวเคราะห และรายงานผลการศกษาเผยแพรสสาธารณะ การเขยนรายงานเหลานมกเปนทมาของปญหาจรยธรรมทางวชาการกบการอางองทางวชาการไดทงนน

หลกการอางองทางวชาการเพอปองกนการละเมดผลงานวชาการของผอน ผเขยนควรวางแผนการเขยนรายงานและจดสดสวนความสมดลระหวางการเขยนรายงานจากความคดของตนเองและการทบทวนวรรณกรรม เพอไมใหเกดการทบทวนวรรณกรรมในสดสวนทคดลอกมากเกนไป ทงน การคดลอกถอยคาจากเอกสารโดยเปลยนแปลงเพยงบางถอยคา ถอวายงไมเพยงพอ ผเขยนควร

3. ประเดนจรยธรรมตอผลกระทบตอองคกรและสงคม

4. ประเดนจรยธรรมตอการขยายองคความร

5. ประเดนจรยธรรมตอการอางองทางวชาการ

8

เปลยนแปลงโครงสรางประโยคทคดลอกมา โดยใหเนอหาสาระไมเปลยน ยงกวานน ผเขยนรายงานตองตรวจสอบประเมนแหลงขอมลทอางองมาวานาเชอถอไดหรอไม และอางองใหชดเจนขณะทบทวนวรรณกรรมวาใครศกษาอะไร เสนออะไร คนพบอะไร

การละเมดจรยธรรมทางวชาการ ในภาษาองกฤษใชคาวา “Plagiarism” ตามทดกชนนาร Merriam-Webster Online ไดให

ความหมายวาเปน “การขโมยความคด” ไดแก ขโมยความคด คาพด ใชผลผลตของผอนโดยไมไดรบอนญาตหรอไมไดอางอง รวมถงการทาโจรกรรมทางวรรณกรรม (Plagiarism.org, nd) ซงเปนสงทมควรทา

อยางไรกตาม มการใหความคมครองผลงานสงประดษฐทางกฎหมายทรจกกนด คอ พระราชบญญตลขสทธและสทธบตร (Patent) กรณผลงานวจย ไมใชทกกรณทจะสามารถจดสทธบตรได เชน วธการผาตดวธใหม สวนลขสทธนน แมวากฎหมายใหเกดผลคมครองทนททเกดผลงานและเผยแพร แตมขอสงเกตวากฎหมายไดใหความคมครองเฉพาะในสวนของ “ลลาของตวหนงสอและกระบวนการสอความคด” ซงการเขยนรายงานทางวชาการนนกคอรปแบบลลาการสอถงความคดโดยใชตวหนงสอเปนสอ แตไมใชการคมครอง “ความคด” (Idea) ดงนน แมวาการคดลอกผลงานของผอนหรอการยมแนวคดเดมมาเขยน เปนสงทกฎหมา ยมาสามารถเอาผดไดบางกรณ แตถอไดวาผดจรยธรรม

การละเมดจรยธรรมเกดจากกระบวนการทาผลงานวชาการ การใชประโยชนจากผลงานทางวชาการ อาจเจตนาหรอไมไดเจตนาทจะระบวาสวนใดเปนของตน สวนใดเปนของผอน ศาสตราจารย นายแพทยยง ภวรวรรณ นกวทยาศาสตรดเดนไดอธบายวา “การคดลอกหรอขโมยผลงานคนอนมาเปนของตวเองเปนการผดจรยธรรม การลอกทงหมดหรอบางสวนกผดทงนน การคดลอกตวเองกไมสมควร การคดลอกตนเอง คอ นาผลงานทตพมพแลว สงตพมพในอกวารสาร หรอสงตพมพพรอมๆ กนหลายวารสาร ดวยผลงานเดยวกน ซงแมจะเปนวารสารตางภาษากทาไมได ผดจรยธรรมทงนน แตถาสงผลแลวถกปฏเสธสามารถแกไขตามคาแนะนา แลวคอยสงไปอกฉบบหนง สามารถทาได ตวอยางผลงานทอยในขายละเมดจรยธรรม เชน การนาภาพถายของผอนมาใสในผลงานของตนเอง หรอการนาผลงานผอนมาเปลยนเพยงใสตวเลขใหม” (ยง ภวรวรรณ, 2552)

ในเวบไซตเกยวกบการคดลอกขอมล (Plagiarism.org) ไดนาเสนอรปแบบของการคดลอกงานทางวชาการและการขโมยผลงานของผอน (Plagiarism) ในหลานรปแบบไดแก

“The Ghost Writer” หมายถง ผเขยนใชงานของผอน แบบคาตอคา เสมอนวาตนเปนเจาของในงานวชาการนน

“The Photocopy” หมายถง ผเขยนลอกบางสวนทสาคญของเอกสารหรอหนงสอโดยไมมการเปลยนแปลง

“The Potluck Paper” หมายถง ผเขยนพยายามแฝงคดลอกผลงาน โดยคดลอกจากแหลงทแตกตางกนหลายประโยคเพอใหเหมาะสมกน ขณะเดยวกนกยงคงรกษาความเปนตนฉบบเดมไว

“The Poor Disguise” หมายถง ผเขยนไดเกบเนอหาสาคญของแหลงขอมลเดมไว แตกจะมการเปลยนแปลงหรอสลบไปมาเลกนอย เชน คาสาคญ และวลตางๆ (Keyword, phrases)

“The Labor of Laziness” หมายถง ผเขยนใชเวลาในการปรบวล (paraphrase) จากแหลงตางๆเพอใหเหมาะสม เพอแทนทในงานตนฉบบของตน

“The Forgotten Footnote” หมายถง ผเขยนไดกลาวถงแหลงทมาและชอผเขยนแตละเลยทจะแจงขอมลเฉพาะทตงของเนอหาทอางอง โดยการปดบงสถานทแหลง

“The Misinformer” หมายถง ผเขยนใหขอมลทไมถกตองเกยวกบแหลงทมาทาใหไมสามารถทจะพบขอมลเหลานน

“The Too-Perfect Paraphrase” หมายถง ผเขยนอางองทมา แตละเลยทจะใสเครองหมายคาพดทตนไดลอกคาตอคา แมวาผอางวาตนเองไดเสนอแหลงขอมลและเปนการตความในขอมลนน

รปแบบทถอวาเปนการคดลอกงานทางวชาการ

9

“The Perfect Crime” หมายถง ในกรณนผเขยนทราบวางานนไมมอย ผเขยนจะอางแหลงทมาในบางสถานท และไปเทยบเคยงวล Paraphrase กบขอความอนจากแหลงโดยมามการอางอง วธนผเขยนพยายามทจะใชสานวนราวกบวาตนเองเปนผวเคราะหงานวชาการชนนน

ปจจบนไดมเครองมอทใชตรวจสอบการละเมดทางวชาการ (Plagiarism Detection Tools) ซอฟแวรทสามารถตรวจสอบ

การขโมยความคดน เชน Safe Assign,Docoloc, Urkund, Ephours, CopyScape, Turnitin ฯลฯ และสถาบนการศกษาชนนาไดนา

เครองมอเหลานมาตรวจสอบรายงานบทนพนธ บทประพนธตางๆ และสามารถพสจนวาผลงานนนๆ ไดมการคดลอกทางวชาการ และขโมยความคดจากฐานขอมลตางๆ อยจานวนมากนอยเทาไรในบทความรายงานการวจยหรอสงตพมพ ทงน พบวา แหลงทมาของการคดลอกทางวชาการมกมาจากเพอนรวมงาน จากเวบทวโลก (World Wide Web หรอ Internet) และจากฐานขอมล ทเปน Online Databases

สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตไดใหแนวทางการเขยนผลงานทางวชาการไววา “นกวจยตองซอสตยและมคณธรรมในทางวชาการและการจดการ ไมอางหรอนาผลงานของผอนมาเปนงานของตนมาลอกเลยนงานของผอน ตองใหเกยรตและอางถงบคคล หรอแหลงทมาของขอมลทนามาใชในงานวจยของตนเอง ตองซอตรงตอการแสวงหาทนวจย และมความเปนธรรมเกยวกบผลประโยชนทไดจากการวจย”

นอกจากน “นกวจยตองนาผลงานวจยไปใชประโยชนในทางทชอบ เผยแพรผลงานวจยเพอประโยชนทางวชาการและสงคม ไมขยายผลขอคนพบจนเกนความเปนจรง และไมใชผลงานวจยเพอทาลายผอนโดยมชอบ และนกวจยตองเคารพความคดเหนทางวชาการของผอน มใจกวาง พรอมทจะเปดเผยขอมลและขนตอนการวจย ยอมรบฟงความคดเหนและเหตผลทางวชาการของผอน และยนดทจะปรบปรงแกไขงานวจยของตนใหถกตอง”

ฝายวจยและประเมนผล สถาบนวจยและพฒนา

แหลงขอมลอางอง ฉตรสมน พฤฒภญโญ.(2553). “จรยธรรมการวจย”. หลกการวจยทางสงคม. พมพครงท 1.กรงเทพฯ: เจรญดมนคงการพมพ. ยง ภวรวรรณ. (20-21 มนาคม 2552). “โจรกรรมทางวชาการ” การบรรยายในการประชมวชาการวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอเยาวชน

ครงท 4. สภาวจยแหงชาต. (2541). แนวทางปฏบตจรรยาบรรณนกวจย. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต,

กระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม. สชาต ประสทธรฐสนธ. (2540). จรยธรรมทางวชาการ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพ เฟองฟา.

บทสรป

ประเดนจรยธรรมในปจจบนเปนเรองใหญและละเอยดออน ดงนน ผวจยตองตระหนกอยางมาก แมวาผลการวจยจะออกมาดเลศ หากแตผวจยไดละเลยประเดนจรยธรรมมาวาจะเปนกรณตอผถกศกษา สงคม สงแวดลอม หรอแมกระทงการเขยนผลงานวจยอยางเปนทางการ ผลงานวจยนนอาจถกประเมนวาขาดคณคาทจะไดรบการยอมรบจากสาธารณะได

10

ºÃóҸԡÒÃ

Ç�Ò·ÕèÃ�͵ÃÕ ¼È.´Ã.¤Á¾Å ÊØÇÃó¡Ù

Ç�Ò·ÕèàÃ×͵ÃÕ ´Ã.àÍ¡ªÑ ¡Ô¨à¡ÉÒà¨ÃÔ­

¹Òªǹ¾º àÍÕèÂÇÊÒ¹ØÃÑ¡É�

¡Í§ºÃóҸԡÒÃ

¹Ò§ÊÒǺØÈÃÒ ÊÒÃÐà¡É

¹Ò§ÊÒÇ¡ÃÃ³Ô¡Ò ÊØ¢ÊÁÑÂ

¹Ò§ÊÒǹԵÂÒ µ�¹ÊÒÂ

¹Ò§ÊÒÇ»�ÂÒÀó� ¡ÃÐ �Ò§ÈÃÕ

¹Ò§ÊÒǪصÔÁÒ ¾ÔÁÅÀÒ¾

¹Ò§ÊÒÇÍØäÃÇÃó áʹà¢ÕÂÇǧÈ�

¹Ò§ÊÒǪØÅÕÃѵ¹� ¼ اÊÔ¹

Í͡ẺáÅÐ Ñ´¾ÔÁ¾�

¹Ò§ÊÒǹԵÂÒ µ�¹ÊÒÂ

¹Ò§ÊÒÇÍØäÃÇÃó áʹà¢ÕÂÇǧÈ�

ʶҺѹÇÔ ÑÂáÅоѲ¹Ò ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÃÒªÀѯÃíÒä¾¾ÃóÕ

41 Á.5 µ.·�Òª�Ò§ Í.àÁ×ͧ ¨. ѹ·ºØÃÕ 22000

â·ÃÈѾ·� 039-319111 µ�Í 3505,3515

â·ÃÊÒÃ 039-471056

http:// research.rbru.ac.th

E-mail:research@rbru.ac.th