C a p i t a l i s m8

คำ�นำ�ผแปล

,

คำ�ว� “ทนนยม” เปน “คำ�แสลงห” สำ�หรบผมม�น�นแลว

ดวยเหตสองประการ

ประการแรก คำาคำานถกใชโดยมนษยจำาพวกนอบนอม

ยอมรบ ซงมกเชอวาโลกดำาเนนไปโดยไมตองมแรงใจฝกใฝ

อดมคตใดๆ ทงสน เราไมมทางเลอกอนใด ทนนยมนแหละดทสด

โดยไมตองตงคำาถามใดแลว นเปนจดสนสดของประวตศาสตร

(อยางทเราเขาใจกน)

ประการทสอง คำาคำานยงถกใชโดยมนษยอกจำาพวก

หนง คอพวกนกศลธรรม ซงมกกลาวใหรายอยางรนแรงวา

ทนนยมคอแหลง(ประจ)รวมของความโลภโมโทสน และเปน

เครองทำาลายหวจตหวใจความเปนมนษยตอกน ทายทสด กลม

คนพวกนกโผหายโทเปยฉาบฉวยวา “คนสตใหกบทนนยม” โดย

9A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

มไดมใจใฝรในเชงวพากษแตอยางใด

หนงสอ ทนนยม: ความรฉบบพกพา ทเขยนโดย เจมส

ฟลเชอร เลมน ทำาใหเรารบฟงคำาวา “ทนนยม” ไดรนหขน ดวย

ลกษณะสำาคญของหนงสอเลมนคอ “การบบอดสถานทและเวลา”

ซงหาไมไดงายๆ ทจะมหนงสอทเปรยบเทยบความแตกตางของ

ทนนยมในแตละประเทศใหเหนภาพไดชดเจน ตวอยางในหนงสอ

เลมนคอการเปรยบเทยบระหวางสวเดน สหรฐอเมรกา และญปน

โดยแสดงลกษณะเฉพาะถนของทนนยมผานการเชอมรอยกบ

มตทางสงคมและการเมองไดในบทเดยว และยงแสดงใหเหน

“การผละออกจากสงคมนยมภายใตรฐ” ในแนวทางทตางออกไป

ระหวางจนกบรสเซยอกดวย นอกจากน หนงสอเลมนยงทำาใหเรา

ไดเหนวาทนนยมกำาเนดขนมาไดอยางไรในองกฤษและในยโรป

และทนนยมเปลยนแปลงตนเองตลอดมา จนกลายมาเปนทนนยม

อยางทเรารจกพบเจอกนเปนประจำาไดอยางไร

ความรเหลานปลดปลอยเราจากฐานคตคบแคบท

เปรยบเปรยทนนยมวา “ถาไมเปนนางเอก กเปนนางราย”

ในนยายนำาเนาเรองหนง เนองจากในความเปนจรง “ทนนยม”

เปนตวละครทมทมา ทไป และมบคลกซบซอนมากกวาทเราคด

เอาเองมากนก

แมหนงสอฉบบพกพาเลมนจะกลาวถงตางประเทศเสย

มาก แตนกเปนบทสนทนาตอความเปนไปในสงคมเราไดเปน

อยางด กลาวคอ

สำาหรบ “นกปฏรปสงคม” (หรอนกปฏวตสงคม) สงท

ฟลเชอรบอกเลามาทงหมดเชอชวนใหอดคดไมไดวา ความ

C a p i t a l i s m1 0

ไมมนคงของมนษยและความไมเทาเทยมกนในสงคมอนเกดจาก

ทนนยม ไมไดเปนแคปรากฏการณระดบสงคมหรอระดบประเทศ

แตเปนปรากฏการณระดบโลก และเกยวของกบการดนรนในเชง

อดมการณและในเชงความร การประทวงเชงสญลกษณหรอ

การผวาไปกอดกระแสทองถนนยมมอาจแกไขสถานการณแทจรง

ไดมากนก

สำาหรบนกสงคมศาสตรและนกเศรษฐศาสตร เรองราว

ทฟลเชอรบอกเลาจะผลกเราใหหลดจากกรอบการชวดเศรษฐกจ

สงคมในเชงตวเลข และเปดชองนำาพาเราไปสการพเคราะห

เหตปจจยและการหมนเวยนเปลยนผนทเกดขนในทนนยม

สำาหรบนกธรกจ นจะเปนอนสตใหเหนอนจลกษณะของ

ระบบเศรษฐกจ ไมมการเฟองฟใดถาวร ไมมการฟบแฟบใดทจะ

ดำารงอยตลอดไป วกฤตคอความเปนปกตของทนนยม

สำาหรบนกอานทวไป หนงสอเลมนจะชวยเปดโลกทศน

ใหม และคงจะทำาใหเราพอเหนไดวา หากเรากนดอยด เราเอา

เปรยบใครบาง หากเรากำาลงกอหน (และบาทำางานเอาเงนไป

ใชหน) เรากำาลงขบเคลอนระบบแบบใด เราเปนสวนหนงของ

แรงผลกแรงเหวยงทยงใหญกวาตวเรามากนก แตกมกไมเปน

ทรบรกน

สดทายน ผมตองขอขอบคณคณสฤณ อาชวานนทกล

ผเปนบรรณาธการเลมอยางแขงขน คณณฐเมธ สยเวช ทตรวจ

พสจนอกษรดวยความรอบคอบยง คณวรพจน วงศกจรงเรอง

ผประสานงานดวยความทมเท อกทงกองบรรณาธการทปวารณา

ตวเปดโลกใหนกอาน โดยตองฝาฟนกบโลกแหงความเปนจรง

1 1A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

ของทนนยม หากขาดพวกเขาเหลานไป หนงสอเลมนอยในมอ

ทานคงไมถอกำาเนดขน

ภายใตความเรงรดหลายประการ คำาแสลงหปดทาย

ซงเปนความจรงมอยวา หากหนงสอเลมนมความดความงาม

อยางไร ขอผอานยกใหเปนกศลของสำานกพมพ แตหากมความ

ผดพลาดประการใด ผแปลตองกราบขออภยและนอมรบดวย

ความเตมใจ

ปกรณ เลศเสถยรชย

ตลาคม 2553

บทนำ�

,

1 3A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

วกฤตคอองคประกอบปกตของเศรษฐกจทนนยม ดงทผม

ไดอธบายไวในบททหก ทวาวกฤตทเรากำาลงเผชญอยในเวลา

น (2008) นบวาเลวรายทสดนบแตทศวรรษ 1930 เปนตนมา

ผมขอใชบทนำากลาวถงวกฤตในครงน

วกฤตรอบนมจดกำาเนดจากภาวะฟองสบในตลาด

อสงหารมทรพยในสหรฐอเมรกา ฟองสบเกดขนในหลาย

ประเทศ รวมถงสหราชอาณาจกร ราคาอสงหารมทรพยเพมขน

จนดเหมอนไรทสนสด ทำาใหการกอซอและการปลอยกเกยวกบ

อสงหารมทรพยดจะเปนการลงทนทปลอดภยไรความเสยง

ธนาคารแขงขนกนอยางหนกหนวงในการปลอยกซอบาน โดย

การกระตนพนกงานขายดวยการจายคานายหนาและเงนโบนส

การแขงขนดำาเนนไปอยางเขมขนจนธนาคารปลอยกสงกวามลคา

ของอสงหารมทรพย เชน ธนาคารนอรธเทรน รอก (Northern

Rock) ในสหราชอาณาจกร ปลอยกถงรอยละ 125 ของมลคา

บาน สวนการลอใจลกหนในสหรฐอเมรกาใชวธปลอยกในอตรา

ดอกเบยทตำามาก ธนาคารตองการปลอยกไมใชแคเพราะอยาก

C a p i t a l i s m1 4

ทำารายไดจากดอกเบย แตทสำาคญกคอ ธนาคารเหลานสามารถ

“แปลงหนเปนหลกทรพย” (securitize) ได คอรวมหนเหลานเปน

กอนเดยวกน จากนนกขายตอใหกบสถาบนการเงนอน ซงตางก

แสวงหาการลงทนทดจะปลอดภยและไดกำาไรเชนกน

กระนน ราคาอสงหารมทรพยกไมสามารถสงขน

ไดตลอดไป จงอยาไดแปลกใจทสดทายฟองสบ ในตลาด

อสงหารมทรพยกแตก อยางไรกด ไมมใครคดวาสถานการณน

จะขยายตวเปนวกฤตรายแรงตอระบบทนนยม

ผกทเรยกวา “ซบไพรม” (sub-prime) หรอกลมผม

รายไดนอย ถกชกจงใหกเงนเกนศกยภาพในการจายคนของ

พวกเขา เมอราคาอสงหารมทรพยเรมลดลง สถาบนการเงน

ทปลอยกหรอซอหนในฐานะการลงทนกประสบปญหาในการ

ไดเงนคน แมจะในภายหลงการยดคนอสงหารมทรพยกตาม

สงททำาใหสถานการณนกลายเปนวกฤตคอสถาบนการเงน

เหลานเปนหนมหาศาล พวกเขาลวนกเงน โดยเฉพาะจากตาง

ประเทศ มาปลอยกหรอซอหนของธนาคารอนเปนของตนเอง

สถาบนวาณชธนกจชนนำาของสหรฐอเมรกากเงนมากถงสามสบ

เทาของเงนทนทพวกเขามอย

ธนาคารตางๆ ทำากำาไรไดดมากจากการวธการดงกลาว

และราคาหนของพวกเขากสงขน แตพวกเขาดจะมไดตระหนก

วาสถานการณนอนตรายเพยงใด พวกเขาคดวาตวเองปลอดภย

เพราะไดใชเทคนคทางการเงนแบบใหมทซบซอนเพอกำาจดความ

เสยง แตทวาเทคนคเหลานนตงอยบนฐานความเขาใจอนนอยนด

และอวดอางสรรพคณเกนจรง ฉะนน สงทเกดขนกคอ สถาบน

1 5A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

ทางการเงนทดแขงแกรงราวปอมปราการของสหรฐอเมรกา อาท

สถาบนวาณชธนกจแบร สเตรนส (Bear Stearns) เมอรรลล ลนช

(Merrill Lynch) และเลหแมน บราเธอรส (Lehmann Brothers)

สถาบนปลอยสนเชอทอยอาศยอยางแฟนน เม (Fanny Mae)

และเฟรดด แมก (Freddie Mac) ตลอดจนบรษทประกนภยระดบ

โลกอยางเอไอจ (AIG) กลวนแตขยายขนาดเกนจรง และสดทาย

กตองลมละลาย

วกฤตจงเกดขนอยางรวดเรวและลกลามไปทวโลก

สถาบนการเงนอนเลองชอแหงแลวแหงเลาตองเขารบการ

ชวยเหลอจากรฐบาล และเมอเลหแมน บราเธอรส ถกปลอยให

ลมละลาย ภาคการเงนโลกกอยในภาวะตนตระหนก ดเหมอน

วาจะไมมธนาคารใดปลอดภยอกตอไป ธนาคารกลววาเงนก

จะไมไดรบการชำาระหนคน จงลงเลใจทจะปลอยกใหกนและกน

เกดแรงกดดนใหดอกเบยกยมระหวางธนาคารถบตวสงขน

สถาบนการเงนทมหนจำานวนมากตองพยายามระดมทนอยาง

เตมท แตทนทไหลเวยนในระบบตางแนนงไมไหวตง

นไม ใชแควกฤตเฉพาะภาคธนาคารเทานน แต

สถานการณไดลกลามไปทงระบบเศรษฐกจ เพราะการททนอย

นงทำาใหระบบการเงนไรพลวต ปกตกจกรรมทางการเงนถก

หลอลนดวยการเคลอนไหวของเงนระหวางผใหกกบผตองการก

แตการ “ลมสลายของเครดต” (credit crunch) ทำาใหการเคลอน

ยายเงนหยดชะงก บรษททวไปหาเงนกมาหลอเลยงกจการยาก

มาก โครงการทนาจะเดนไดอยางสะดวกงายดายกลายเปนถกแช

เอาไว ในสหราชอาณาจกร โรงเรยนและโรงพยาบาลทตองการ

C a p i t a l i s m1 6

เงนทนจากเอกชนดำาเนนกจการตอไมได แตเมอตองเดนหนาตอ

เพอเตรยมการสำาหรบโอลมปกป 2012 ซงจะจดขนทลอนดอน

รฐบาลกจำาตองลงทนใหแทน และพยายามอยางสดกำาลงเพอฉด

อตราดอกเบยใหตำาลงและทำาใหธนาคารปลอยกไดตอไป

แตวกฤตจะจบลงหากรฐบาลสามารถทำาใหธนาคาร

กลบมาปลอยกไดดงเดมหรอไม ปญหาคอวกฤตทำาใหเกดกลไก

เงนฝดสะสม การลมละลายเพมอตราการตกงานและทำาให

คาจางลดลง ทำาใหยอดขายและราคาลดลง กจกรรมทางเศรษฐกจ

หดตว ผคนใชจายนอยลงและออมเงนมากขนเพราะกลวอนาคต

การทวนกระแสวงวนของเงนฝดเปนเรองยากเยน ดงกรณ

ของญปนในบททหก สถานการณตอนนหนกหนาสาหสกวาใน

ทศวรรษ 1990 เนองจากตอนนน นอกจากญปนแลว ประเทศ

อนยงไมเผชญกบวงวนของเงนฝด และยงเปนตลาดทดสำาหรบ

สนคาญปน แตวงวนของเงนฝดในปจจบนเกดขนทวโลก และ

การสงออกของญปนกดงลง

วกฤตการเงนยงสงผลใหฟองสบทมขนาดใหญกวาน

มากแตกตว นนคอฟองสบหนสนทพอกพนขนตงแตทศวรรษ

1980 การบรโภคและกจกรรมทางเศรษฐกจทเพมขนมหาศาล

เกดขนไดดวยการกอหน เมอเกดวกฤต หนรวมของสหรฐอเมรกา

ทงประเทศสงเปนสามเทาของรายไดประชาชาต เนองจากผ

บรโภค (รวมทงบรษทและธนาคาร) มตนทนในการกอหนไมมาก

เพราะอตราดอกเบยอยในระดบตำา อกทงมทนจากตะวนออกไกล

และตะวนออกกลางไหลเขาสกลมประเทศอตสาหกรรมดงเดม

ประเทศตะวนออกเหลานมอตราการออมและรายไดจากการ

1 7A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

สงออกสงมาก จนตองนำาทนสะสมไปลงทนทไหนสกแหง การไหล

ของเงนเขาสกลมประเทศอตสาหกรรมดงเดมมความสำาคญมาก

ตอประเทศผผลตสนคา เพราะมนชวยสรางสถานะทางการเงน

ทกระตนการบรโภคสนคาสงออกจากประเทศผผลต

เรามกใสใจกบประเดนความลมเหลวของนโยบายและ

กลไกควบคมทางการเงนทกอใหเกดการเตบโตอยางไมยงยน

แตหากปราศจากการบรโภคบนฐานของการกอหน วกฤตการ

ผลตลนเกนกอาจจะเกดขนกอนหนาน ทงจากการแขงขนอยาง

ดเดอดของทนนยม ความกาวหนาทางเทคโนโลยทเกดจากการ

แขงขน และการขยายตวของการผลตแบบทนนยมสประเทศใหม

เหลานลวนเปนปจจยผลกดนใหปรมาณการผลตทะยานสระดบ

ทสงขน วธเดยวทการบรโภคจะดดซบการผลตทลนเกนทงหมด

ได คอการบรโภคอนเกดจากการเปนหนของปจเจก แตการกอ

หนกแคชวยชะลอวกฤตการผลตลนเกนออกไปเทานน และการ

ปลอยใหการผลตขยายตวตอไปอกกรงแตทำาใหวกฤตเลวราย

ลงในทสด การหดตวของหนสนในชวงหลงวกฤตกเผยใหเหน

วกฤตทซอนอยอยางชดเจน หลกฐานฟองเรองการผลตลนเกน

ทเดนชดทสดคอปรมาณรถยนตทขายไมได กลาวไดวา ปญหา

พนฐานประการสำาคญกคอแนวโนมทจะเกดการผลตลนเกน

ในระบบทนนยม ซง คารล มารกซ (Karl Marx) ชใหเหนเมอนาน

มาแลวนนเอง (ดบททหก)

ในขณะทหนสนสวนบคคลและธรกจหดตวลง แตหน

สาธารณะกลบเพมขนโดยตลอด รฐบาลพยายามทวนกระแส

วงวนของเงนฝดและเพมการบรโภคดวยการลดภาษและเพมการ

C a p i t a l i s m1 8

ใชจายภาครฐ แตมนกทำาใหรฐบาลตองเผชญปญหาหนสาธารณะ

สงขน แนวความคดแบบเคนส (Keynesian) สนบสนนนโยบาย

นอยางชดเจน โดยเชอวาการรกษาระดบกจกรรมทางเศรษฐกจ

ทสงกวาเดมจะทำาใหรฐเกบภาษไดมากขน และลดคาใชจาย

ในการบรการสงคม อยางไรกตาม หนสาธารณะเกดจากการกยม

มาจากแหลงใดแหลงหนง ถารฐบาลกเงนมากเกนไปกอาจทำาให

แหลงเงนกหมดเงนได ไมวาจะอยางไร หนสาธารณะมดอกเบย

ทตองจาย และถงทสดกตองลดหนดวยการขนภาษและลดการ

ใชจายภาครฐ เมอถงจดนน อปสงคจะชะลอตว ปญหาพนฐาน

กคอ ไมวารฐบาลจะดำาเนนนโยบายใด การลดลงของหน การ

บรโภค และการผลต เปนสงทมอาจหลกเลยงได

การแทรกแซงของรฐทเพมขนมาก หมายความวาเรา

กำาลงอยในขนตอนใหมของพฒนาการของระบบทนนยมหรอ

ไม ในบททสาม ผมอภปรายวา “ทนนยมทกลบมาขบเคลอน

โดยตลาด” (remarketized capitalism) ซงเปนขนทสามของ

พฒนาการของระบบทนนยม เรมตนในทศวรรษ 1980 ขอ

อภปรายกคอ ขนใหมของทนนยมดำาเนนมาถงแลว เพราะ

ทนนยมทกลบมาขบเคลอนโดยตลาดไดสรางวกฤตดวยการ

ปลอยใหพลงของตลาดเปนหวขบวน สถาบนทางการเงนปลอย

ใหการปลอยกและการลงทนเปนไปอยางอสระบนความเพอฝน

ถงความรงโรจน การแขงขนอยางรนแรงสงผลใหเกดการแยง

กนปลอยกจนทำาใหฟองสบอสงหารมทรพยพองโต การเกง

กำาไรในตลาดอนพนธราวกบการเลนพนน (ดการกระทำาของ นก

ลสน ในบททหนง) โหมเชอไฟใสวกฤตดวยการกดใหราคาหน

1 9A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

ของธนาคารทมปญหาลดฮวบ แลวทนใดการพดคยทงหมด

กมงไปสยคใหมของการกำากบดแลทเขมงวดกวาเดม ใหรฐ

สอดสองกจกรรมทางการเงน ซอกจการธนาคารมาเปนของรฐ

พยงอตสาหกรรมทประสบปญหา และเพมการจางงานโดยรฐ

คงจะไมถกตองนกหากจะดวนสรปและเขาใจผดวาการ

แทรกแซงสถานการณฉกเฉนคอทศทางใหมของทนนยม รฐ

อาจเปนเจาของธนาคารเพยงชวคราว รฐบาลพรรคแรงงานใน

สหราชอาณาจกรกไมไดมการเปลยนแปลงทางอดมการณใดๆ

ดงทเหนกนวาการเขาควบคมกจการธนาคารโดยรฐเปนไปอยาง

เชองชาและลงเลใจ ดวยยงคดวามความจำาเปนทจะตองใหระบบ

การเงนดำาเนนไปดวยตวเองมากกวาจะเชอมนในคณประโยชน

ของการถอครองโดยสาธารณะ การปรบเปลยนกระบวนการ

แปรรปรฐวสาหกจใหกลบไปเปนของรฐทเรมมาตงแตทศวรรษ

1980 ดจะยงไมเกดขน ทนนยมยงคง (กลบมา) ขบเคลอนโดย

ตลาดอยด

ประเดนสำาคญทตองเนนตรงนกคอ การกำากบดแลโดย

รฐไมใชสงแปลกแยกจากทนนยมท (กลบมา) ขบเคลอนโดยตลาด

ดงทไดอภปรายในบททสาม แมวกฤตการเงนในขณะนจะเกดจาก

การกำากบดแลทไมเพยงพอ แตการสรางองคกรกำากบดแลใหม

เพอปองกนการบดเบอนตลาดและรกษาความเทาเทยมในสนาม

แขงขน กเปนลกษณะทสำาคญประการหนงของทนนยมท (กลบ

มา) ขบเคลอนโดยตลาด การกำาหนดทศทางและการครอบครอง

โดยรฐเขากนไมไดกบระบบทนนยมแบบน แตการกำากบดแลโดย

รฐเปนปจจยทขาดไมไดในการขบเคลอนระบบทนนยม

C a p i t a l i s m2 0

สวนการกำากบดแลจะมากเพยงใดนนขนอยกบขนาด

และระยะเวลาของวกฤต วกฤตครงนหยงลกและลกลามไป

ทวโลก ขณะทการผลตหดตวลงแทบทกท พยากรณไดวาขนาด

ของเศรษฐกจในสหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร ยโรป และญปน

จะหดตวลงในชวงป 2009 และกระแสชาตนยมกนาจะทำาให

วกฤตยำาแยลงไปอก ไมตางจากวกฤตในทศวรรษ 1930 แมวา

ทกประเทศจะแสดงตนวาไมนยมการปกปองระบบเศรษฐกจ

จากการคกคามภายนอก แตกมหลกฐานชชดวาหลายประเทศ

กำาลงพยายามปกปองอตสาหกรรมของตนเองและเนนการลงทน

ในเศรษฐกจภายในประเทศ การคาระหวางประเทศลดลง และ

บางคนกกลววาจะเกดการคลายโลกาภวตน (deglobalization)

ซงจะทำาใหทกประเทศเสยหาย และประเทศกำาลงพฒนาจะ

ไดรบผลกระทบมากทสด

อยางไรกด ความมดมนระดบโลกอาจเปนเรองทพด

กนเกนจรง อยางนอยกมคำาพยากรณวาบางประเทศในโลกจะ

ยงคงเตบโตในชวงป 2009 ทเดนชดคอจน ซงเศรษฐกจเตบโต

รอยละแปด และอนเดย ซงเศรษฐกจเตบโตรอยละหก แมวา

จะเปนอตราการเตบโตทลดลง แตกนบวาสงมากอยด มลคา

การสงออกของจนไปยงตะวนตกทลดลงสงผลกระทบตอจน

อยางหนก อตราการวางงานเพมขน และหลายคนพยากรณวา

ชาวจนจะทวความไมพอใจ และเศรษฐกจแบบจนจะลมสลาย

กระนน เนองจากประชากรโลกหนงในหาอาศยอยในจน แคคนจน

ลดการออมลงและบรโภคใหมากขน ตลาดในประเทศกสราง

ศกยภาพการเตบโตดวยตนเองไดแลว ประเดนสำาคญในการหา

2 1A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

ทางออกจากวกฤตโลกในครงนกคอ ประเทศทางฝงตะวนออก

จะสรางการเตบโตดวยตนเองไดหรอไม หรอวาประเทศเหลานน

ไดผกโยงการคาของตนเขากบประเทศอตสาหกรรมดงเดมจน

จะดงลงเหวไปดวยกน ดงทเกดขนในทศวรรษ 1930

เจมส ฟลเชอร

เมษายน 2009

CAPITALISM•

A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

b y

J a m e s F u l c h e r

ทนนยม•

ความรฉบบพกพา

แปลโดย

ปกรณ เลศเสถยรชย

บทท 1

,ทนนยมคออะไร

2 5A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

ทนนยมพอค� (Merchant Capitalism)

ในเดอนเมษายน 1601 บรษทองลชอสตอนเดย

(English East India Company) สงกองเรอพาณชยไปยงอนเดย

ตะวนออกเปนครงแรก หลงจากนนประมาณ 18 เดอน เรอทง

สลำา คอ แอสเซนชน (Ascension) ดรากอน (Dragon) เฮกเตอร

(Hector) และ ซซาน (Susan) กกลบมาจากเกาะสมาตราและชวา

พรอมกบสนคาจำานวนหนง ซงสวนใหญคอพรกไทย ความสำาเรจ

ของการผจญภยครงนนำามาสการสงกองเรอพาณชยเปนครงท

สองโดยใชเรอชดเดม ทงสลำาแลนออกจากลอนดอนในเดอน

มนาคม 1604 ในเทยวกลบ เฮกเตอร กบ ซซาน กลบมากอน

แต ซซาน สญหายไปในทะเล และ เฮกเตอร ไดรบการชวยเหลอ

จาก แอสเซนชน และ ดรากอน ขณะทกำาลงลอยลำาอยบรเวณ

แอฟรกาใต และลกเรอเกอบทงหมดเสยชวต สดทาย แอสเซนชน

ดรากอน และ เฮกเตอร กลบถงองกฤษในเดอนพฤษภาคม

1606 พรอมกบสนคาซงประกอบดวยพรกไทย กานพล และ

C a p i t a l i s m2 6

ลกจนทนเทศ โดยผท รวมลงทนในการเดนทางทงสองครง

ทำากำาไรไดถงรอยละ 95 ของเงนลงทน

การสงกองเรอพาณชยครงทสามในป 1607 ประสบ

ผลสำาเรจ ทวาครงทสในป 1608 ซงใชเรอสองลำาคอ แอสเซนชน

และ ยเนยน (Union) ประสบหายนะ แอสเซนชน ไปถงฝง

ตะวนตกของอนเดย แตกอบปางลงดวยนำามอของกปตนท

“ยโสและหวรน” ซงละเลยคำาเตอนเรองหนโสโครก สวน ยเนยน

แวะพกททาเรอของเกาะมาดากสการ กอนทลกเรอจะถกซมโจมต

และกปตนถกฆา อยางไรกด เรอลำานกไปถงสมาตราและบรรทก

สนคากลบมาได แตในระหวางการเดนทางกลบ ยเนยน กจมลง

ทบรเวณชายฝงบรตทาน ผออกทนสำาหรบการเดนทางครงน

สญเสยทนไปทงหมด

ทนนยมในสาระสำาคญคอการลงทนโดยหวงผลกำาไร

และคนกทำากำาไรไดมหาศาลดวยการรบความเสยงคอนขางสง

จากการคาขายทางไกลทำานองน คดงายๆ วากำาไรคอผลลพธ

จากความหายากของสนคาและระยะทางทหางไกล เปนตนวา

ไดมาจากผลตางของราคาซอพรกไทยทหมเกาะตะวนออกกบ

ราคาขายทยโรป ซงเปนสวนตางทสงลวเมอเทยบกบตนทน

ประเดนทสำาคญกคอสนคาจะสามารถเดนทางมาถงยโรปได

หรอไม ภาวะตลาดกสำาคญเชนกน เพราะการกลบมาของกอง

เรอขนาดใหญในทนทอาจทำาใหราคาตก และตลาดจะเกดการ

อมตวหากความสามารถในการทำากำาไรทสงดงดดผคนเขามา

ในตลาดมากเกนไป ทายทสด ปรมาณพรกไทยททวมตลาด

กทำาใหบรษทอสตอนเดยตองคาขายเครองเทศและสนคาท

2 7A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

หลากหลายมากขน เชน ครามยอมผา

ทนปรมาณมหาศาลจำาเปนตอการคาแบบน เรอทใช

ในการคาซงเรยกวา อสตอนเดยแมน (East Indiaman) ถก

สราง ปรบสภาพ และตดปนใหญ เพอตอสกบคแขงชาวฮอลนดา

และโปรตเกส เมอกลบมาถงทากตองซอม อตอเรอทเมอง

แบลกวอลล (Blackwall) และเดปตฟอรด (Deptford) ซงจาง

คนงานทองถนจำานวนมาก กตองใชทน นอกจากนน ทนยงจำาเปน

สำาหรบการตระเตรยมเสบยง ทรพยสนเงนทอง สนคาทจะนำา

ไปแลกกบเครองเทศ ทองคำาแทง พรอมอาหารและเครองดมท

เพยงพอสำาหรบลกเรอจำานวนมาก เชน ในการผจญภยครงทสาม

ของบรษทองลชอสตอนเดย ดรากอน มลกเรอ 150 คน เฮกเตอร

ม 100 คน และ คอนเซนต (Consent) ม 30 คน รวมปากทอง

ทตองเลยงด 280 คน เหตผลสำาคญทตองมลกเรอจำานวนมาก

คอเพอจะไดมลกเรอจำานวนมากพอทจะนำาเรอเดนทางกลบ

หลงจากทตองฝาฟนภยนตรายสารพดทคราชวตลกเรอจำานวน

หนง

ทนของบรษทอสตอนเดยสวนใหญมาจากพอคาท

รำารวยชาวลอนดอนซงทงควบคมและดแลการเดนทาง แหลงทน

อกแหลงคออภสทธชนและผตดสอยหอยตาม รวมถงกลมคนทม

อทธพลตอราชสำานก อภสทธของบรษทขนอยกบวาจะสามารถ

สรางความพอใจใหกบราชสำานกไดมากเพยงใด เงนจากตางชาต

กเกยวของเชนกน โดยมาจากพอคาชาวฮอลนดากลมหนงทถก

เขยออกมาจากบรษทดตชอสตอนเดย (Dutch East India Com-

pany) ซงเปนบรษทคแขง นอกจากจะลงทนแลว ชาวตางชาต

C a p i t a l i s m2 8

ภ�พประกอบ 1 เรออสตอนเดยแมน ป 1829

2 9A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

เหลานยงเปนแหลงขอมลทดเกยวกบความเคลอนไหวของคแขง

ทนทสนบสนนการเดนทาง 12 ครงแรกแยกเปนอสระ

จากกน โดยจะลงทนกบการเดนทางไดเพยงครงเดยว และแบง

กำาไรจากการผจญภยตามสดสวนการถอหน ตามธรรมเนยม

ปฏบตของพอคาในยคนน อยางไรกด มนกเปนการลงทนท

เสยงมาก เพราะเปนการลงทนในชวงเวลาอนยาวนานของความ

ไมแนนอนในดนแดนไกลโพนและลลบ ผลงทนอาจกระจาย

ความเสยงโดยการสงเรอหลายลำาไปในการเดนทางครงเดยว

แตเรอทกลำากอาจจะจมลงเชนทเกดขนในป 1608 ตอมาบรษท

ไดปรบเปลยนการจดการทางการเงนเพอกระจายความเสยง

ไปในการเดนทางหลายครง และจากนนบรษทกกลายเปน

บรษทรวมทนเตมรปแบบ กลาวคอ หลงจากป 1657 ผลงทน

สามารถลงทนไดโดยไมตองผกมดกบการเดนทางครงใดเปนการ

เฉพาะ และในป 1688 กสามารถซอขายหนของบรษทไดใน

ตลาดหลกทรพยกรงลอนดอน

ผลงทนสามารถลดความเสยงไดโดยการผกขาด บรษท

องลชอสตอนเดยใชวธการไมตางจากคแขงในตางประเทศ คอ

สรางความสมพนธแนนแฟนกบรฐ โดยทรฐจะมอบสมปทาน

ผกขาดการนำาเขาสนคาจากบรพทศ และใหเอกสทธในการนำา

ทองคำาแทงไปแลกกบสนคา ขณะทรฐซงทองพระคลงมกจะ

เหอดแหง กเกบภาษศลกากรขาเขาจากสนคาลำำาคาทบรษท

ขนกลบมาเปนการแลกเปลยน การแขงขนนนมแน แตเปนการ

แขงขนทเกดขนระหวางประเทศ อนไดแก องกฤษ ฮอลนดา

และโปรตเกส ซงจองจะทำาลายลางกนอยางราบคาบในดนแดน

C a p i t a l i s m3 0

หางไกลในหมเกาะตะวนออก ขณะทบรรดาคนนอกตางกจอง

จะเขามามสวนในการคา ซงหนงในอภสทธทรฐมอบใหกบบรษท

อสตอนเดยกคอสทธทจะลงมอกบ “ผบกรก”

ตลาดถกบดเบอนดวยการทมเงนซอหนและการชะลอ

การซอขาย ในศตวรรษท 17 พอคาชาวอมสเตอรดมชำาชอง

วธการเหลาน พวกเขาไมเพยงแตยงอยกบการผกขาด

เครองเทศเทานน แตยงผกขาดทองแดงจากสวเดน ผลตภณฑ

จากวาฬ ไหมอตาเลยน นำาตาล สวนผสมในนำาหอม และดน

ประสว (สวนผสมของดนปน) ซงโกดงขนาดใหญมความจำาเปน

อยางมากสำาหรบการผกขาดสนคาเหลาน แฟรนองด โบรเดล

(Fernand Braudel) ชวา โกดงของพอคาชาวฮอลนดาทงใหญ

และแพงกวาเรอขนาดใหญเสยอก โดยสามารถกกตนธญญาหาร

สำาหรบประชาชนทงประเทศไดถง 10-12 ป นไมใชเพยงแคเรอง

ของการกกตนสนคาเพอโกงราคาเทานน แตการกกตนยงทำาให

ชาวฮอลนดาทำาลายคแขงดวยการปลอยสนคาใหทวมตลาดยโรป

ไดในทนทอกดวย

ทกลาวมานนเปนทนนยมอยางแนนอน เพราะการคา

ทางไกลตองใชเงนลงทนสงมาก โดยหวงวาจะไดกำาไรมหาศาล

แตกชดเจนวาทนนยมแบบตลาดเสรยงไมเกดขน กลเมดของ

การสรางกำาไรมหาศาลอยทการรกษาอำานาจผกขาด ไมวาจะดวย

วธการใด ทงการกำาจดคแขงและการควบคมตลาดในทกวถทาง

ททำาได ทงนเนองจากกำาไรมาจากการขายสนคาทหายาก มใช

มาจากการผลตทวางแผนอยางเปนระบบ ผลของทนนยมแบบ

พอคาวาณชตอสงคมจงมจำากด กลาวคอ ประชากรจำานวนมาก

3 1A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

ของยโรปยงดำารงชพโดยไมไดรบผลจากการดำาเนนกจการของ

เจาของทนเหลานเลย

ก�รผลตแบบทนนยม

ในทศวรรษ 1780 ชาวสกอตสองคนคอ เจมส แมก-

คอนเนล (James M‘Connel) และ จอหน เคนเนด (John Ken-

nedy) เดนทางลงใตไปเปนชางฝกหดในอตสาหกรรมฝายท

แลงคาเชยร (Lancashire) หลงจากเกบเกยวประสบการณและ

สะสมเงนไดจำานวนหนงจากการประกอบเครองจกรทอฝาย

พวกเขากตงบรษทของตวเองในป 1795 ดวยเงนทนตงตน

1,770 ปอนด หลงจากนนไมนาน ทงคกไดกำาไรงดงามจากการ

ปนฝาย โดยไดกำาไรมากกวารอยละ 30 ของเงนทนในป 1799

และ 1800 พวกเขาสงสมทนอยางรวดเรว เมอถงป 1800

เงนทนกเพมขนเปน 22,000 ปอนด และเพมขนเปน 88,000

ปอนดเมอถงป 1810 และเมอถงป 1820 บรษทของพวกเขากม

โรงงานปนฝายสามแหง และไดลงหลกปกฐานเปนบรษทปนฝาย

ชนนำาในเมองแมนเชสเตอร (Manchester) ซงเปนเมองหลวงของ

การปนฝายของโลก

ไมนานนก อตสาหกรรมนกมการแขงขนกนอยาง

รนแรง บรษทไมอาจรกษากำาไรในระดบสงเทากบในชวงตน

ทศวรรษ 1800 ไดอกตอไป สาเหตใหญคอกำาไรมหาศาลทำาให

อตสาหกรรมนขยายตว และดงดดผประกอบการรายใหมเขามา

ในอตสาหกรรม ในป 1819 มโรงงานปนฝายอย 344 แหง แต

C a p i t a l i s m3 2

ภ�พประกอบ 2 เครองจกรปนดายยดพนทโรงงานฝายในศตวรรษท 19

3 3A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

เมอถงป 1839 จำานวนไดเพมขนเปน 1,815 แหง ความกาวหนา

ทางเทคนคทำาใหผลตภาพเพมขนอยางมากในชวงทศวรรษ 1830

และการแขงขนไดผลกดนใหบรษทตางๆ ลงทนซอเครองจกรใหม

จำานวนมาก โรงงานขนาดใหญในชวงนมเครองปนฝายถง 40,000

ตว เทยบกบ 4,500 ตวหรอมากกวาเลกนอยในยคกอนหนาน

ตนทนทสงของการลงทนกอสรางโรงงานและเครองจกรจำานวน

มาก รวมถงกำาลงการผลตทเพมขนมากทำาใหราคาดายลดตำาลง

ความสามารถในการทำากำาไรของอตสาหกรรมจงถกกดใหอยใน

ระดบตำาในทศวรรษ 1830

ทสดแลว กำาไรในธรกจนขนอยกบคนงานทแปลงฝายดบ

ใหเปนเสนดาย คนงานของแมกคอนเนลและเคนเนดเพมขนจาก

312 คนในป 1802 เปนประมาณ 1,500 คนในทศวรรษ 1830

คนงานเหลานสวนมากเปนแรงงานเดกคาแรงตำา และบางครง

เกอบครงของแรงงานเหลานมอายตำากวา 16 ป ในป 1819 บรษท

แหงนมแรงงานเดก 100 คนทมอายตำากวา 10 ป บางคนอาย

แค 7 ป พวกเขาตองทำางานตงแต 6.00 น. ไปจนถง 19.30 น.

นอกเหนอจากตนทนกอนใหญทตองใชสำาหรบโรงงาน

ใหมและเครองจกรใหมเปนครงคราว คาจางกเปนตนทนหลกของ

บรษท คาจางรายปนนมากกวา 35,000 ปอนดเมอถงป 1811

และมากกวา 48,000 ปอนดเมอถงชวงกลางทศวรรษ 1830

การลดตนทนไมไดทำาโดยการลดคาแรงเทานน แตยงทำาโดย

การแทนทคนงานมทกษะดวยคนงานไรทกษะทมคาแรงถกกวา

ซงการประดษฐเครองจกรอตโนมตทำาใหเรองนเปนไปได ความ

ไมมนคงของอตสาหกรรมนเกดขนเปนวฏจกร โดยสงผลให

C a p i t a l i s m3 4

อปสงคลดตำาลงเปนชวงๆ ซงบบบงคบใหนายจางตองลดคาแรง

และเวลาทำางานเพอความอยรอดของธรกจ

ขณะทอตสาหกรรมนพฒนาขน การจดการความขดแยง

เรองคาแรงกเปนระบบขนเรอยๆ คนงานปนฝายตานทานการ

ลดคาแรงดวยการกอตงสหภาพ เรมแรกในระดบทองถน แลว

ขยายไปเปนระดบภมภาคและระดบชาต ในป 1810 ป 1818

และป 1830 คนงานนดหยดงานอยางเปนระบบมากขน แตกถก

นายจางปราบปรามดวยความชวยเหลอจากรฐ โดยมการจบกม

ผประทวงหยดงานและคมขงผนำาสหภาพ บรรดานายจางยงได

ตงสมาคมของพวกเขาเอง ซงทำาใหพวกเขาสามารถ “ขนบญช

ดำา” สมาชกสหภาพทกระดางกระเดอง และตอบโตการนด

หยดงานดวยการ “ปดโรงงานโดยนายจาง” นอกจากนยงมการ

ใหการสนบสนนทางการเงนระหวางนายจางดวยกน อยางไรกด

การดำาเนนการอยางแขงขนของสหภาพแรงงานปนฝายกดจะ

ประสบความสำาเรจเปนอยางด เพราะคาจางอยในระดบคอนขาง

คงท ถงแมวาความสามารถในการทำากำาไรของอตสาหกรรมจะ

ลดลง และนายจางกจองจะลดคาจาง

การขดรดแรงงานไมใชแคเรองของการกดคาแรงเพยง

อยางเดยว แตยงรวมถงการบงคบใหคนงานมวนยดวย ทนนยม

แบบอตสาหกรรมตองใหคนทำางานแบบจำาเจและตอเนองเพอกด

ตนทนใหตำาทสด เครองจกรราคาแพงตองถกใชงานตลอดเวลา

ความเกยจคราน อาการมนเมา กระทงการเดนลอยชายและ

การพดคย เปนสงทไมสามารถเกดขนได โรงงานปนฝายประสบ

ปญหาในการจางงานอยางมาก เนองจากคนทวไปไมชอบการ

3 5A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

ทำางานทยาวนานและตอเนอง รวมทงการถกควบคมอยางใกลชด

นายจางตองหาวธบงคบใชระเบยบวนยซงคอนขางจะแปลกแยก

กบคนงานในโรงงานอตสาหกรรมรนแรก นายจางโดยทวไปใชวธ

ลงโทษทดบเถอนและการลงโทษทางกาย (กบเดก) การปรบ หรอ

การขเลกจาง แตกมนายจางบางรายทพฒนาวธทซบซอนและ

มคณธรรมกวาเดมในการควบคมคนงาน

โรเบรต โอเวน (Robert Owen) เปนคนแรกทเรม

ใช “ระบบควบคมแบบเงยบ” ทโรงงานของเขาในนว ลานารก

(New Lanark) โดยคนงานแตละคนจะมปายไมแทนตว ปาย

สดำาคอทำางานแย สฟาคอปานกลาง สเหลองคอด และสขาวคอ

ยอดเยยม โดยปายสนจะถกตดไวใหทกคนมองเหนได เปนเครอง

เตอนความจำาถงคณภาพการทำางานในวนกอนหนาน และแตละ

ฝายจะม “สมดพก” เพอจดบนทกสในแตละวนของคนงานแตละ

คน ระเบยบวนยไมใชแคเรองของโรงงานเทานน เพราะโอเวนได

นำาไปใชควบคมชมชนดวย โดยเขาสงสายตรวจออกลาดตระเวน

เพอรายงานเรองการเมาสรา และปรบผทเมามายในเชาวนรงขน

เขายดมนในความสะอาด และสรางกฎระเบยบยบยอยเรองการ

ทำาความสะอาดบานและถนน มแมแตคำาสงหามทกคนออกนอก

เคหสถานหลงจากเวลา 22.30 น. ในฤดหนาว

อ. พ. ธอมปสน (E. P. Thompson) ยำาวา งานทใช

วนยนนเปนงานทตองทำาประจำาและมการกำาหนดเวลา นน

หมายความวาตองมารายงานตวทกวน เรมงานตรงเวลา พกได

ตามกำาหนดเวลาและภายในระยะเวลาทกำาหนด นายจางจงตอง

ตอสกบประเพณทฝงรากลกอยางการลาตอเนอง เชน ลาใน “วน

C a p i t a l i s m3 6

นกบญจนทร” และอาจลาตอใน “วนนกบญองคาร” เพอพกฟน

จากการดมหนกในชวงสดสปดาห เวลาจงกลายเปนสมรภมท

นายจางไรยางอายบางคนอาจตงนาฬกาใหเรวขนในตอนเชาและ

ใหชาลงในตอนคำา บางเรองเลาบอกวามการเกบนาฬกาขอมอ

ของคนงานดวย การควบคมเวลาของนายจางจะไดไมถกทาทาย

ประเดนทสำาคญกคอ ความตองการอปกรณบอกเวลาแพรหลาย

ในชวงเดยวกบการปฏวตอตสาหกรรม และพอถงปลายศตวรรษ

ท 18 รฐบาลกพยายามเกบภาษจากผครอบครองนาฬกาและ

นาฬกาขอมอ

ทนนยมแบบอตสาหกรรมไมเพยงประดษฐสรางงาน

แตยงประดษฐสราง “เวลาวาง” ในความหมายสมยใหมทเราเขาใจ

สงนอาจจะดนาแปลกใจ เพราะผควบคมการผลตฝายในยคแรก

ตองการใหเครองจกรทำางานตอเนองนานทสดเทาทจะทำาได

และบงคบใหลกจางทำางานตดตอกนนานมาก อยางไรกด นายจาง

แยกเวลาวางออกจากเวลางานดวยการบงคบใหคนงานทำางาน

อยางตอเนองในเวลางาน และหามไมใหทำากจกรรมทไมใชงาน

นายจางบางรายแยกสองเรองนอยางชดเจนดวยการประกาศ

ชวงวนหยดยาวทโรงงานจะหยดการผลต เพราะดกวาปลอยให

งานสะดดจากการลาหยดตามอำาเภอใจของคนงาน ดวยเหตน

“เวลาวาง” ซงหมายถงเวลาทปลอดงาน ไมวาจะอยในรปของ

วนหยด วนสดสปดาห หรอชวงเยน จงเปนผลผลตของเวลางาน

ทมระเบยบวนยและกำาหนดกรอบชดเจน ซงการผลตแบบ

ทนนยมประดษฐสราง หลงจากนนคนงานกตองการเวลา

วางมากขน และเวลาวางกถกขยบขยายโดยการรณรงคของ

3 7A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

สหภาพแรงงาน ซงเรมตนในอตสาหกรรมฝาย กระทงในทสด

รฐกออกกฎหมายจำากดชวโมงการทำางาน และรบรองสทธการม

วนหยดของคนงาน

เวลาวางยงเปนประดษฐกรรมของทนนยมในอกแงหนง

ผานทางกระบวนการทำาใหเวลาวางเปนสนคา เวลาวางไมได

หมายถงการมสวนรวมกบกฬาหรอสนทนาการแบบดงเดมอก

ตอไป คนงานเรมจายเงนสำาหรบกจกรรมยามวางซงดำาเนนการ

โดยกจการทนนยม บรษทรถไฟทตงขนใหมขายตวทองเทยว

ระยะสนในราคาถก ทำาใหคนงานจากโรงงานฝายในแลงคาเชยร

สามารถไปพกผอนทแบลกพล (Blackpool) ได ในป 1841 โธมส

คก (Thomas Cook) เรมจดการทศนาจรครงแรกของเขา โดย

เปนการเดนทางระยะสนดวยรถไฟจากเลสเตอร (Leicester) ส

ลาฟเบรอะ (Loughborough) เพอไปรวมงานสงสรรคผอนคลาย

การเดนทางของมวลชนเพอไปชมกฬาอยางเชนฟตบอลหรอ

การแขงมาซงตองเสยคาเขาชม กเกดขนในชวงน จะวาไป การ

ใสใจกบประเดนนมใชการทำาเรองเลกใหเปนเรองใหญแตอยาง

ใด เพราะอตสาหกรรมใหมไดถอกำาเนดขนเพอใชประโยชนและ

พฒนาตลาดการใชเวลาวาง ซงกลายเปนแหลงของอปสงค การ

จางงาน และกำาไร ขนาดมหมา

การผลตแบบทนนยมไดเปลยนหนาตาของงานและ

เวลาวางของผคน การลงทนโดยหวงกำาไรผลกดนใหเกดการ

ปฏวตอตสาหกรรม และความกาวหนาทางเทคนคกเพมผลตภาพ

อยางกาวกระโดด แตเครองจกรไมอาจเดนเครองไดดวยตนเอง

ตองอาศยแรงงานทเปนศนยกลางของการทำากำาไร คาแรงเปน

C a p i t a l i s m3 8

ตนทนหลกของนายจาง และเปนจดปะทะระหวางเจาของทนกบ

ผทเปนไดแค “เจาของแรงงาน” ซงหมายถงความสามารถทจะ

หาเงนจากหยาดเหงอของตวเอง ไมตางจากทมารกซกลาวไว

คนงานทำางานกนอยางแออดในโรงงาน โดยตองทำางานอยาง

ตอเนองและมระเบยบวนยภายใตการจบจองของผควบคม แต

ในตอนนคนงานกมโอกาสรวมกนกอตงสหภาพ กจกรรมทไมใช

งานถกกำาจดออกจากเวลางาน กลายเปนเวลาวาง และชวต

ประจำาวนกแบงระหวางเวลางานกบเวลาวางอยางชดเจน กระนน

คนงานทไดรบคาแรงกหมายความวาคนงานมเงนใชจายสำาหรบ

ยามวาง การทำาใหเวลาวางเปนสนคาจงสรางอตสาหกรรมใหมๆ

ทชวยรองรบการขยายตวของการผลตแบบทนนยม

ทนนยมท�งก�รเงน

ในวนพฤหสบดท 23 กมภาพนธ 1995 นก ลสน (Nick

Leeson) ผจดการบรษทหลกทรพยแบรง (Baring) ในสงคโปร

จองมองดชนตลาดหลกทรพยนกเคอรวงลงมา 330 จด ในวนนน

วนเดยว แบรงขาดทน 143 ลานปอนดจากธรกรรมทลสนทำาไว

ซงเขาเปนผเดยวทรวาเกดอะไรขน ผลขาดทนครงนเปนสวน

เพมจากผลขาดทนจำานวน 470 ลานปอนดทเขาปกปดเจานาย

ไวกอนหนาน เมอลสนรวาเกมจบลงแลว เขากบภรรยากหน

ไปอยทชายฝงทางตอนเหนอของเกาะบอรเนยว ขณะเดยวกน

ผจดการบรษทแบรงกฉงนฉงายกบเงนมหาศาลทสญเสยไปท

สงคโปร และออกตามลาหาตวลสนอยางไมลดละ พอถงวนรงขน

3 9A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

กแนชดวาแบรง บราเธอรส ธนาคารพาณชยทเกาแกทสด

ในลอนดอน ไดขาดทนจนเทากบลมละลายแลว ลสนพยายาม

หาทางกลบไปองกฤษ แตกถกจบกมทแฟรงกเฟรต (Frankfurt)

เขาถกทางการสงคโปรเนรเทศในขอหาฝาฝนกฎระเบยบทาง

การเงน และถกจำาคกหกปครง

สงทลสนทำาคอซอขาย “อนพนธ” (derivative) อนพนธ

คอเครองมอทางการเงนทซบซอน ซง ผกโยง (derive) คาของ

มนจากคาของสงอน เชน หน พนธบตร อตราแลกเปลยน หรอ

สนคาโภคภณฑ เชน นำามนหรอกาแฟ ตวอยางของอนพนธไดแก

สญญาซอขายลวงหนา หรอ ฟวเจอรส (futures) ซงเปนสญญา

ซอหน พนธบตร อตราแลกเปลยน หรอสนคา ทจะสงมอบกน

ณ เวลาใดเวลาหนงในอนาคตดวยราคา ปจจบน (current)

ยกตวอยางเชน ถาคณคะเนวาราคาหนจะขน คณกอาจซอ

ฟวเจอรสหนของสามเดอนขางหนา เมอครบสามเดอนแลว คณ

กจะไดรบมอบหนในราคาเดมตอนทซอฟวเจอรส และทำากำาไร

ดวยการขายในราคาปจจบนทสงกวาเดมหากคาดการณถกตอง

นอกจากน คณยงสามารถซอ ออปชนส (options) ซงไมผกมดวา

คณตองซอหรอขายในอนาคต เพยงแตมอบสทธใหคณตดสนใจ

ในภายหลง

การซอฟวเจอรสเปนการทำาหนาททสำาคญมาก

เนองจากมนชวยลดความไมแนนอนและความเสยงทจะตามมา

ถาหากขาวโพดมราคาสง แตยงไมถงเวลาเกบเกยว เกษตรกร

สามารถคงราคาในปจจบนดวยการทำาขอตกลงกบพอคาวาจะ

สงมอบขาวโพดในราคานในอกสามเดอนขางหนา อยางไรกด

C a p i t a l i s m4 0

ภ�พประกอบ 3 โฉมหนาเกาและโฉมหนาใหมของทนนยมทางการเงนในองกฤษ(1) ภาพซาย: นก ลสน “ดารานกคาหน” ของธนาคารแบรง หลงจากถกปลอยตวจากคกในป 1999(2) ภาพขวา: บารอนแอชเบอรตนทเจด ประธานของธนาคารแบรงในชวงเวลาท นก ลสน ทำางานใหกบธนาคาร

4 1A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

การซอฟวเจอรสยงอาจเปนไปดวยเหตผลทางดานการเกงราคา

เพอทำากำาไรจากการเคลอนไหวของราคาเทานน ฟวเจอรสแบบท

ลสนซอขายกไมตางจากการพนนดวยขอมลตวเลข เพอเสยงโชค

จากการเคลอนไหวของราคาในอนาคต นคอสงท ซซาน สเตรนจ

(Susan Strange) เรยกวา “ทนนยมบอนการพนน”

การทำาเงนยงอาจมาจาก “การทำากำาไรไรความเสยง”

(arbitrage) ซงฉวยโอกาสจากราคาทแตกตางกนเพยงเลกนอย

ในตลาดตางๆ อนเกดจากปจจยทางเทคนค ถาคณสามารถ

มองเหนชวงตางของราคาเหลาน คำานวณไดเรววามนมมลคา

เทาใด และเคลอนไหวเงนไดอยางรวดเรว คณกสามารถทำากำาไร

ไดมากจากวธน ลสนพบวาเขาสามารถฉวยโอกาสจากชวงตาง

เพยงเลกนอยระหวางราคาอนาคตในตลาดหนโอซากากบตลาด

หนสงคโปร ซงดำารงอยในชวงเวลาไมถงหนงนาท ปฏบตการ

แบบนอาจทำาไดดวยความเสยงเพยงเลกนอย เนองจากกำาไร

ทคำานวณไดและเกดขนทนท มาจากความแตกตางของราคา

ทดำารงอยเพยงเสยวนาทเทานน

แตในกรณของลสนมอะไรทผดพลาด เขาเรมเดนไปส

ความเสอมเมอสรางบญชความผดพลาดพเศษเลขท 88888 โดย

อางวาเอาไวจดการกบธรกรรมททำาไปดวยความพลงเผลอหรอ

ความผดพลาดทางบญช ลสนใชบญชพเศษนปดบงผลขาดทน

และยงคนพบวธซกซอนผลขาดทนสะสมปลายเดอน โดยการให

“ฝายสนบสนน” ทสงคโปรโอนเงนแบบชวคราวแตผดกฎหมาย

ระหวางบญชตางๆ การบดเบอนดวยวธนและวธอนๆ ไดตบตา

บรรดาผสอบบญชทควรจะคนพบวากำาลงเกดอะไรขน

C a p i t a l i s m4 2

การดำารงอยของ 88888 ทำาใหลสนสามารถนำาเงนของ

แบรงไปเลนพนนได เขาสรางชอเสยงดวยการลงทนทมความ

เสยงสงและซอขายในตลาดฟวเจอรสอยางดเดอด เนองจาก

สามารถซกซอนผลขาดทนทกรอบในบญช 88888 เขาสามารถ

นำากำาไรทไดจากการซอขายครงหลงมาโปะผลขาดทนเหลาน

และครงหนงเขากเกอบจะเทาทน แตถาเขาปดบญช 88888

มนกยอมจะเปนจดจบของปฏบตการททำาใหเขาเปนนกซอขาย

ดาวรงของแบรง แตทายทสด ผลขาดทนกสะสมจนถงจดท

ลสนไมอาจปดบงดวยการโยกเงนไปมาระหวางบญชไดอกตอไป

ณ จดน เขากระโจนเขาไปสการขายออปชนส ซง

แตกตางจากฟวเจอรสตรงทสามารถไดเงนมาโปะผลขาดดล

รายเดอนใน 88888 ไดทนท ลสนเลนพนนกบการเคลอนไหวของ

ราคาในอนาคตอยางหนกหนวง ทวาตลาดหนโตเกยวไมไดเดน

ไปในทศทางทเขาคาดหวง ขณะทขาดทนมากขน เขากเพมเงน

เดมพนดวยการขายออปชนสทมความเสยงสงกวาเดมในปรมาณ

ทมากขน โดยแสรงทำาในนามลกคาลกลบทชอฟลปเป (Philippe)

ทวาเมอดชนนกเคอรวงเพราะแผนดนไหวทโกเบ (Kobe) ผล

ขาดทนของลสนกหนกมากจนเขาพยายามตบมอขางเดยวดวย

การซอฟวเจอรสจำานวนมากเพอผลกใหตลาดหนพงขน แตแรง

กดดนขาลงกยงมากจนดชนรวงลงอยด ถงตอนน ทงผลขาดทน

และหนทเขากอขนกมมากกวาเงนทนทงหมดของแบรงแลว

ทำาไมแบรงจงปลอยใหเรองเหลานเกดขน แบรงซงเปน

ธนาคารเพอธรกจขนาดใหญมากอน เขาสวงการการซอขาย

หลกทรพยดวยการตงบรษทหลกทรพยแบรงในป 1984 กลยทธ

4 3A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

นประสบผลสำาเรจ และเมอถงป 1989 ธรกรรมซอขายของ

แบรงในตลาดหนญปนกทำากำาไรใหธนาคารถงครงหนงของกำาไร

ทงหมด หลงจากนน บรษทหลกทรพยแบรงกทำาตามกระแส

นยมดวยการเขาสวงการคาอนพนธ ในป 1933 ธนาคารแบรง

ไดควบรวมทนของตนเขากบทนของบรษทหลกทรพยแบรง ซง

เปนการรอถอน “ปราการ” ทเคยปองกนธนาคารจากผลขาดทน

ตางๆ ทอาจเกดขนจากฝายหลกทรพย เรองนอนตรายเปนพเศษ

เนองจากผบรหารระดบสงของแบรงไมคอยเขาใจเกมใหมทตน

เขาไปเลน ขณะเดยวกนกไมมโครงสรางการจดการทเหมาะสม

และการควบคมทางการเงนกออนยวบยาบ ธรกรรมฉอฉลเปน

สงอนตรายทมมาตลอดในโลกทางการเงนอนแสนจะซบซอน

แบรงแหกกฎพนฐานดวยการยอมใหลสนเปนท งนกคา

หลกทรพยและเปนผจดการของ “ฝายสนบสนน” ในสงคโปร

ซงมหนาททงการตรวจสอบการซอขายและการทำาบญชใหสมดล

แนชดวาลสนเปนนกคาหลกทรพยทประสบความ

สำาเรจอยางมาก เขาสรางกำาไรมหาศาลใหกบแบรง และแบรงก

สนบสนนเขาจนตวตาย แตตลกรายกคอ เมอแบรงลมละลาย

เจานายของลสนเพงจะตดสนใจใหโบนสกบเขา 450,000 ปอนด

ระหวางทปฏบตการของลสนทำาใหเงนคอยๆ ไหลออกจาก

ลอนดอน และทำาใหแบรงตองวงหาเงนกจากทวโลกมาโปะ

เจานายของลสนกยงเชออยางหวปกหวปำาวาพวกเขากำาลงระดม

ทนใหกบปฏบตการกำาไรงามของนกคาดาวรง ปจจยททำาใหลสน

รอดพนจากการถกจบไดอยางยาวนานไมไดมเพยงแคความ

ซบซอนของตลาดการเงนและความหละหลวมอยางไมนาเชอ

C a p i t a l i s m4 4

ของกลไกควบคมทางการเงนในแบรงเองเทานน แตความ

กระหายทจะไดกำาไรอยางไมสนสดของบรษทกมสวนดวยเชนกน

แลวอะไรคอทนนยม

เราไดสำารวจกรณตวอยางของทนนยมสามกรณท

แตกตางกนอยางมากไปแลว แมวากจกรรมทางธรกจทหลาก

หลายจะแตกตางกนมากเทาทจะมากได แตมนกมจดรวมประการ

หนง นนคอ การลงทนเพอทำากำาไร นคอแกนสารของทนนยม

ประเดนไมไดอยทลกษณะของกจกรรม แตอยทความเปนไปได

ทจะสรางผลกำาไรจากกจกรรมนนๆ วากนตามจรง สงคมทนนยม

ปกตคอสงคมทกจกรรมทางเศรษฐกจแทบทกชนดขบเคลอน

ดวยโอกาสทจะทำากำาไรจากเงนทลงทนไป

ทนคอเงนทลงทนไปเพอจะไดเงนเพม หากกลาวให

กวางขน คำาวาทนมกจะอางถงเงนท มใช เพอการลงทน หรอไม

กหมายถงสนทรพยทพรอมแปลงเปนเงนเพอการน ดงนนกอาจ

อธบายไดวา บานเปนทนของเจาของบาน เพราะเขาสามารถ

เปลยนบานเปนทนดวยการขายหรอนำาไปจำานอง ธรกจขนาดเลก

จำานวนมากกเรมตนแบบน อยางไรกด จะเปลยนสมบตใหเปน

ทนไดกตอเมอความเปนเจาของนนชดเจน สามารถตมลคาได

สามารถโอนยายกรรมสทธได และมตลาดรองรบ ลกษณาการ

ของพฒนาการของสงคมทนนยมคอกำาเนดของสถาบนททำาให

การเปลยนทรพยสนใหเปนทนเกดขนได เฮอรนานโด เดอ โซโต

(Hernando de Soto) นำาเสนออยางนาเชอถอวา การขาดสถาบน

4 5A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

เหลาน โดยเฉพาะอยางยงระบบกฎหมายกรรมสทธทมผล

บงคบใชจรง คอสงทกดขวางกำาเนดของทนนยมทองถนใน

ประเทศโลกทสาม เขากลาวอางวา มลคาจำานวนมหาศาลยงคง

ฝงอยกบทรพยสนทไมสามารถแปลงเปนทนใหผประกอบการ

นำาไปใชในทางทมผลตภาพ

นายทนอยมากอนทระบบทนนยมจะเกดขน ตงแตใน

สมยโบราณทพอคาหาเงนดวยการลงทนในสนคาทขายในราคา

ทไดกำาไร และดงทเราไดเหนแลวในกรณของบรษทอสตอนเดย

วาทนนยมแบบพอคาวาณชสามารถมระเบยบแบบแผนอยาง

เขมขนและทำากำาไรไดสงมาก แตนนกเปนกจกรรมทเกยวของ

กบเพยงแคสวนเลกๆ ของเศรษฐกจ ชวตความเปนอยของผคน

สวนใหญไมไดมาจากกจกรรมทางเศรษฐกจทขบเคลอนดวยการ

ลงทน แตในทนนยมทแทจรง เศรษฐกจทงระบบตองพงพาอาศย

การลงทน ซงไมใชแคการคาเทานน แตรวมถงการผลตดวย

รากฐานของการผลตแบบทนนยมคอแรงงานรบจาง

การแบงแยกทชดเจนและความขดแยงเกดขนระหวางฝาย

เจาของทน ผทมารกซเรยกวาเจาของ “ปจจยการผลต” กบฝาย

ผขายแรงงานเพอแลกกบคาจาง ปจจยการผลตประกอบดวย

สถานททำางาน เครองจกร และวตถดบ ซงในสงคมกอนทนนยม

ลวนไมไดถอครองโดยเจาของทน แตถอครองโดยนายชางผผลต

สนคา สวนคาจาง (หรอเงนเดอน) คอราคาทนายจางตองจายเพอ

ใหไดแรงงานซงขายโดยคนงาน นายทนจะลงทนในกจกรรมอะไร

กตามททำากำาไรไดฉนใด คนงานกสามารถหางานทำาในกจกรรม

อะไรกตามทจายคาจางฉนนน

C a p i t a l i s m4 6

ในสงคมทนนยม ทงทนและแรงงานมลกษณะทม

ความหมายในตวมนเองและไมยดตดถนท เนองจากทงสอง

อยางนไมไดผกตดกบกจกรรมทางเศรษฐกจอยางใดอยางหนง

เปนการเฉพาะ ดงนน โดยหลกการแลวจงสามารถเคลอนยาย

ไปสกจกรรมใดกไดทใหผลตอบแทนทเหมาะสม ในชวตจรง

ความสามารถในการเคลอนยายถกจำากดดวยทกษะและ

ประสบการณทงของเจาของทนและคนงาน และถกจำากดดวย

ความสมพนธและพนธะททงสองฝายสรางขน อยางไรกด การ

เคลอนยายทมศกยภาพของทนและแรงงานเปนลกษณะหนง

ของสงคมทนนยม ซงไดสรางพลวตอนโดดเดนใหกบตวมนเอง

แรงงานรบจางมทงทเปนอสระและไมเปนอสระ พวกเขา

แตกตางจากทาสทถกบงคบใหทำางานกบนายทาสตรงทสามารถ

เลอกไดเองวาจะทำางานหรอไม และจะทำาใหใคร และตางจาก

ไพรในสงคมศกดนาทยดโยงอยกบทดนของนายเหนอหว ผขาย

แรงงานสามารถเคลอนยายและหางานไดตามใจ แตในอกดาน

หนง อสรภาพนกคอนขางจะเปนเพยงภาพลวงตา เนองจาก

ในสงคมทนนยมนนยากทจะมชวตรอดหากไมทำางานรบคาจาง

และทางเลอกทวาจะทำางานใดกบนายจางคนใดกอาจมนอย

แรงงานรบจางยงถกควบคมอยางเขมงวดจากนายจาง และ

ดงทเราเหนในโรงงานฝาย การผลตแบบทนนยมหมายถงงาน

ทมระเบยบวนยและตอเนองรปแบบใหม คนงานกลายเปน “ทาส

ทไดคาจาง” ดงทมารกซกลาวไว

ความสำาคญของแรงงานรบจางไมไดมเพยงแคบทบาท

ในการผลตเทานน แตยงมบทบาทในการบรโภคดวย ผขาย

4 7A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

แรงงานไมสามารถผลตสงทตนจำาเปนตองใชหรอปรารถนาจะ

บรโภคได พวกเขาตองซอหามา ดงนนจงเกดอปสงคทกระตน

ใหเกดกจการทนนยมใหมๆ ขนมากมาย ไมใชแคอาหาร เครอง

นงหม และของใชสวนตว แตยงรวมถงกจกรรมยามวางอกดวย

ด งท เ ราได เหนแลวว าการผลตแบบทนนยมเร ง ให เกด

อตสาหกรรมใหมบนฐานของการแปลงเวลาวางใหเปนสนคา

บทบาทสองดานของแรงงานรบจาง ซงทำาใหปฏสมพนธเปยม

พลวตระหวางการผลตกบการบรโภคดำาเนนไปได เปนคำาอธบาย

วาเหตใดการผลตแบบทนนยมจงขยายตวอยางรวดเรวตงแตมน

ถอกำาเนด

ตลาดกเชนเดยวกบพอคาทไมใชสงใหม แตตลาดเปน

แกนกลางของสงคมทนนยมในรปแบบใหมและเปนนามธรรม

กวาเดม เนองจากการผลตและการบรโภคไดแยกขาดจากกน

คนไมไดบรโภคสงทพวกเขาผลตเอง หรอไมไดผลตสงทตวเอง

บรโภค การผลตและการบรโภคเชอมโยงกนผานตลาดเทานน

ซงเปนสถานททสนคาและบรการถกซอขายเปลยนมอ แทนท

ตลาดจะเปนแคสถานททคณสามารถซอหาสงของทคณไมได

ผลตเอง ตลาดไดกลายเปนวธเดยวทคณจะสามารถซอหาอะไร

กได และตลาดไมจำาเปนตองตงอยในสถานทเฉพาะเทานน แตมน

เกดขนทกครงทผซอและผขายทำาการแลกเปลยนกน ในปจจบน

ตลาดในความหมายทวไปยงหมายถงพนทอเลกทรอนกสท

ประกาศราคาขายและจดทะเบยนธรกรรม ตลาดแบบนไมได

เกดขนกบสนคาและบรการเทานน แตเกดขนกบแรงงาน เงน

และทนเชนกน คาจางแรงงานซงกเปนราคาแบบหนง ถก

C a p i t a l i s m4 8

กำาหนดมลคาในตลาดแรงงาน ในตลาดน นายจางจะแขงกนจาง

แรงงาน และคนงานกแยงกนหางาน เงนเองกซอขายในตลาด

เงนตราตางประเทศ ความเปนเจาของบรษทกซอขายกนได

ในตลาดหลกทรพย

อยางทไดเหนไปแลวในกรณโรงงานปนฝาย ตลาด

สรางการแขงขนทรนแรงระหวางกจการแบบทนนยม พวกเขา

แขงขนกนในหลากหลายวธ เชน ใชประโยชนจากแรงงานอยางม

ประสทธภาพมากขน หรอใชนวตกรรมทางเทคนคเพอลดตนทน

หรอวางขายสนคาอยางมประสทธผลกวาเดม การแขงขนกดดน

ใหบรษทตองเปลยนแปลงอยางสมำาเสมอ ตามความตองการทจะ

เอาชนะคแขง หรออยางนอยกตองตามคแขงใหทน แนนอนวา

กจการบางแหงจะลมเหลวและลมสลาย ทำาใหลกจางตองตกงาน

ความสามารถในการแขงขนซงอยตรงขามกบพฤตกรรมผกขาด

ในทนนยมแบบพอคาวาณช ทำาใหการผลตแบบทนนยมมพลวต

มหาศาล

อยางไรกด กจการในระบบทนนยมกคนพบหลากหลาย

วธในการลดระดบการแขงขน พวกทมความไดเปรยบคแขง

อาจลงโลดใจกบการเชอดเฉอนเหลยมคมในสนามแขงขน แต

การแขงขนกสรางความไมแนนอน ทำาใหกำาไรลดลง และทำาให

ลมละลายได ดงนน บรษทตางๆ จงตงสมาคมการคาเพอควบคม

การแขงขน พวกเขาสามารถฮวกนไดดวยการตกลงกนวาจะ

ไมแขงขนกนดานราคา หรอตกลงกนวาจะจายคาจางในอตรา

เดยวกน การแขงขนสามารถลดระดบลงไดโดยการควบรวม

และการซอกจการ ซงทำาใหการผลตกระจกตวอยกบผผลตเพยง

4 9A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

ไมกราย ในระบบทนนยมมความตงเครยดเสมอระหวางการ

แขงขนกบการกระจกตว ซงตางกเปนลกษณะทสำาคญของระบบ

เนองจากราคามการเปลยนแปลง ทกตลาดจงยอมม

โอกาสทจะหาเงนไดจากการเกงกำาไร สงนเกดขนเมอซออะไร

มากตามดวยความคาดหวงวาจะขายไดในราคาทสงกวาเดม

ในอนาคต โดยไมมการเพมมลคาของมนดวยกระบวนการอะไร

บางอยาง การเกงกำาไรเกดขนไดกบสนคาเกอบทกประเภท

อาจจะเปนขาวเปลอก อตราแลกเปลยน อนพนธ หรอทาส การ

เกงกำาไรแบบนมกจะถอวาไมไดสรางผลตภาพ และเปนกจกรรม

กาฝากทแปลกแยกอยางสนเชงกบเศรษฐกจจรงทมการผลต

สนคาและบรการ ถงแมวาการเกงกำาไรจะไมสรางผลตภาพ แต

มนกไมไดเปนเพยงแควธหาเงนจากการเกงกำาไร หากยงเปนวธ

หลกเลยงความเสยงไดอกดวย เนองจากความสมพนธระหวาง

อปทานกบอปสงคเปลยนแปลงอยเสมอ ตลาดจงไมเสถยร การ

สะสมและกกตนสนคาคอวธประกนความเสยงจากการเคลอนไหว

ของราคา ซงอาจทำาลายกำาไรและถลมธรกจจนราบคาบ การ

ซอขายฟวเจอรสอยางทลสนทำาเพอเกงกำาไร คอวธลดความ

ไมแนนอนอกวธหนงซงถอกำาเนดมานานแลว ในฐานะทเปน

วธซบซอนเพอคมกนผผลตและผคาขายจากการเคลอนไหวท

ไมอาจคาดเดาไดของราคาในอนาคต

การคาเงนตราตางประเทศในชวงทศวรรษ 1980 และ

1990 เตบโตขนอยางมหาศาล หลงจากทหลายประเทศทยอย

เปลยนระบบอตราแลกเปลยนแบบคงทไปเปนระบบอตรา

แลกเปลยนแบบลอยตวในทศวรรษ 1970 ซงทำาใหเกดความ

C a p i t a l i s m5 0

ไมแนนอนอยางมากในมลคาของเงนในอนาคต วธหนงของการ

ลดความไมแนนอนกคอ “การปองกนความเสยง” ดวยการลงทน

ในฟวเจอรสอตราแลกเปลยน ดงนน แมวาการซอขายในตลาด

ฟวเจอรสอตราแลกเปลยนสวนใหญจะเปนการเกงกำาไรอยาง

ไมตองสงสย ทวาการขยายตวของตลาดนและนวตกรรมทาง

การเงนทเกยวของ กตงอยบนความจำาเปนทางเศรษฐกจจรงๆ

ขออภปรายเดยวกนอาจใชไดกบการเกงกำาไรหนของ

บรษท การดำารงอยของตลาดทนนนเปนหวใจของทนนยม และ

มบทบาททขาดไมไดในการทำางานของระบบ เนองจากตลาด

ทนชกนำาใหเกดการพบปะกนระหวางคนทตองการหาทนมาทำา

กจกรรมทางเศรษฐกจกบคนทมเงนจะลงทน การทราคาหนใน

ตลาดเปลยนแปลงไปตามสถานการณทางเศรษฐกจและความ

สามารถในการทำากำาไร จงหลกเลยงไมไดทตลาดทนจะเปด

โอกาสใหเกงกำาไรการเคลอนไหวของราคาในอนาคต การเกง

กำาไรไมใชสงทแยกขาดจากทนนยม แตเปนสวนทงอกเงยออก

มาอยางไมอาจหลกเลยงไดจากกลไกหลกของมน

ดงนน คำาตอบของคำาถามคอ ทนนยมเกยวของกบการ

ลงทนเพอใหไดเงนเพม พอคาวาณชทำาแบบนมานานแลว แต

เมอการผลตใชวธนดวย ทนนยมทเปลยนสงคมกถอกำาเนดขน

การผลตแบบทนนยมตงอยบนการใชประโยชนจากแรงงาน

รบจาง ซงหลอเลยงการบรโภคสนคาและบรการทผลตโดยกจการ

ทนนยม การผลตและการบรโภคเชอมโยงเขาหากนโดยตลาด

ซงกลายเปนสอกลางของกจกรรมทางเศรษฐกจทกรปแบบ

ตลาดทำาใหมการแขงขนระหวางผประกอบกจการ แตกสราง

5 1A V e r y S h o r t I n t r o d u c t i o n

แนวโนมของการกระจกตวเพอลดความไมแนนอน นอกจากนน

ความผนผวนของตลาดยงเปนพนฐานของทนนยมแบบเกงกำาไร

ซงอาจไมมผลตภาพ แตกตงอยบนกลไกทขาดไมไดสำาหรบการ

ขบเคลอนระบบเศรษฐกจแบบทนนยม

,