128

เขมราฐ

Embed Size (px)

DESCRIPTION

สุขคดีท่องเที่ยวชุมชนเพื่อการเรียนรู้

Citation preview

Page 1: เขมราฐ
Page 2: เขมราฐ
Page 3: เขมราฐ

à¢ÁÃÒ°เรอง : ศรศกด พกลแกวภาพ : ศรศกด พกลแกว พชญวชช ยทธชนะ

Page 4: เขมราฐ

Healthy Planet สขคดทองเทยวชมชนเพอการเรยนร

เขมราฐ

เรอง ศรศกด พกลแกว

ภาพ ศรศกด พกลแกว / พชญวชช ยทธชนะ

ออกแบบปกและรปเลม ณขวญ ศรอรโณทย

เลขมาตรฐานสากลประจำหนงสอ

978-616-7374-91-8

บรรณาธการอำนวยการ

ดวงพร เฮงบณยพนธ

กองบรรณาธการ

สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

โดย สำนกสนบสนนสขภาวะชมชน (สน.3)

จดพมพและเผยแพรโดย

อาคารศนยเรยนรสขภาวะ

เลขท 99 ซอยงามดพล แขวงทงมหาเมฆ เขตสาทร

กรงเทพฯ 10120

โทรศพท 0 2343 1500

โทรสาร 0 2343 1501

www.thaihealth.or.th และ www.punsook.org

พมพครงท 1

กมภาพนธ 2556

Page 5: เขมราฐ

ดำเนนการผลตโดย

เปนไท พบลชชง

Penthai Publishing

โทรศพท 0 2736 9918

โทรสาร 0 2736 8891

[email protected]

Page 6: เขมราฐ

ทามกลาง กระแส วกฤต เศรษฐกจ โลก ครง ใหญ เปน ประวตการณ ใน รอบ หลาย สบ ปทำให เกด การ ตง คำถาม วา วกฤต น จะ ใหญ ขน อก เพยง ใด จะ ยด เยอ ขนาด ไหน และ วกฤต น จะ สง ผลก ระ ทบ ตอ สงคม ไทย ชมชน หมบาน ไทย มาก นอย เพยง ใด ความ วตก ดง กลาว อาจ จะ ไม เกด ขน เลย หาก ปจจบน ชมชน หมบาน ไทย ไม ถก ลาก เขา ส ระบบ การ ผลต เพอ ขาย

นก วชา การ หลายๆ ทานได วเคราะห ถง ระบบ เศรษฐกจ ของ ประเทศไทย วา ใน ระบบ ทนนยม ยง คง ม อก ระบบ ดำรง อย ใน ลกษณะ ค ขนาน นน คอ ระบบ เศรษฐกจ ชมชน หรอ อาจ จะ กลาว เปน ศพท สมย ใหม ได วา ระบบ เศรษฐกจ แบบ พอ เพยง

ใน อดต ชมชน หมบาน จะ ม วถ ชวต ท เรยบ งาย เนน ความ พอ เพยง ม ครอบครว เปน หนวย การ ผลต การ ชวย เหลอ ซง กน และ กน ม นำใจ เปน พน ฐาน ของ ชวต ม พธกรรม ตางๆ เปน ระบบ การ จดการ ใน ชมชน และ ให ความ สำคญ ตอ บรรพบรษ ผ เฒา ผ แก ครอบครว

ตอ มา หลง จาก รฐ และ ระบบ ทนนยม ได เขาไป ม อทธพล ตอ ชมชน การ ผลต เชงเดยว และ ลทธ บรโภค นยม ทำให ชาว บาน ม ราย จาย ท เปน ตว เงน มาก ขน เพยง เทานน

¤Ó¹Ó

Page 7: เขมราฐ

ยง ไม พอ สง ท ทำลาย ความ เขม แขง ของ ชมชน ท มาก ทสด คอ รฐ และ ทน เขาไป ถาย โอน ทรพยากร จาก ระบบ ชมชน หมบาน

ยง รฐ และ ทน เขาไป กอบโกย มาก เทาไร ชมชน หมบาน ไทย ยง ประสบ ความ ออนแอ คำ พด ดง กลาว ไมใช คำ พด ลอยๆ ท ไมม หลก ฐาน รองรบ หาก แต เมอ กวาดตา ไป ทว แผน ดน ไทยหลง การ ประกาศ แผน พฒนา เศรษฐกจ และ สงคม มากวา 40 ป จะ ม สก ก ชมชน ท คนใน ชมชน ไม ประสบ ปญหา ความ ยากจน ไม ประสบ ปญหา สง แวดลอม หรอ ไม ประสบ ปญหา สขภาพ

จาก สถานการณ ดง กลาว ถง เวลา แลว หรอ ยง ท สงคม ไทย ควร กลบ มา เนน การ พฒนา ท ไม มอง แต มต ประสทธภาพ การ สราง มลคา และ กำไร หรอ การ ตลาด ดาน เดยว แต ควร จะ เปน เพอ ประโยชน ของ ชมชน และ สงคม

เรา ไม ควร ลด ทอน ผคน ลง ไป เปน เพยง ตวเลข หาก ควร เปน เพอ สง เสรม ศกยภาพ และ ศกดศร ความ เปน มนษย คำ ตอบ สำหรบ คำถาม ขาง ตน นคงจะ ตอง ชวย กน คนหา ไม วา จะ ใช ระยะ เวลา นาน เทาไร

คณะ ผ จด ทำ

Page 8: เขมราฐ
Page 9: เขมราฐ
Page 10: เขมราฐ

01ºÃÃÅØà¢ÁÃÒ°

ยาม เชา รม นำ โขง ขณะ แสง แรก แหง ดวงตะวน กำลง ผล แยม คน หนง คน กบ กลอง หนง ตว กำลง ซมซบ ความ งาม รวม กน ยอมรบ แต โดย ด วา ทก ครง ท ได มา เยอน นำ โขง ไม วา จะ บาน ไหน เมอง ไหน ลำนำ แหง น ก มก ม แรงดงดด เฉพาะ ตวอยาง ท ไม อาจ หา คำ มา อธบาย ได

ทง ใน แง ความ เปน สายนำ แหง เผา พนธ คน วฒนธรรม ไท-ลาว ความ เปน สายนำ ท ยง ใหญ ระดบ โลก หรอ ดวย ความ หลาก หลาย ทาง ชวภาพ ไม วา อะไร กตาม ลวน แลว แต เปน องค ประกอบ สำคญ ท ผลก ดน ให นำ โขง สาย น กลาย เปน ลำนำ ทมา เปน อนดบ หนง ใน ใจ ผม ตลอด มา

จาก หมอชต ใหม ผม ใช เวลา อย บน รถ ทวร สาย กรงเทพฯ-ยโสธร-เขมราฐ กวา 8 ชวโมง ตลอด เสน ทาง ถา ไมม แต ความ มด ก จะ เจอ แต ดาน ตรวจ ของ เหลา

Page 11: เขมราฐ

เจา หนาท ผ พทกษ สนตราษฎร ออก มา เรยง แถว ตอนรบ จะ วา เสยดาย ก เสยดาย ท อด เหน วว ทวทศน ขาง ทาง ทวา ดวย เวลา อน นอย นด ของ ผม คง ทำได เพยง เทา น ไป กอน หาก ม โอกาส เหมาะ คราว ใดคง ได กลบ มา ซำ รอย เสน ทาง แหง น อยาง แนนอน

จรงๆ แลว กอน เดน ทาง ผม เกด เอะใจ อะไร ขน มา บาง อยาง ‘เขมราฐ’ แหง น ใช ‘เขม ราช’ เดยว กบ ท ปรากฏ อย ใน หนงสอ ความ เปน มา ของ คำ สยาม ไทย ลาว และ ขอม และ ลกษณะ ทาง สงคม ของ ชอ ชนชาต ของ จตร ภม ศกด หรอ เปลา

เพราะ ทง สอง เมอง ตาง ก ตง อย รม นำ โขง เหมอน กน ทวา เมอ พจารณา ทง จาก ชวง เวลา และ สถาน ท ตง รวม ถง เรอง ราว ทาง ประวตศาสตร อะไร หลายๆ อยาง สะระตะ ด แลว เมอง ทง สอง น คง พอง กน เพยง เสยง เรยก อยาง เดยว อก อยาง เมอง ‘เขม ราช’ ของ จตร นน เปน เมอง ท มอาย ยอน หลง ไป กวา พนป ทง ยง ตง อย ใน บรเวณ เขต ทาง ตอน เหนอ ของ คาบสมทร อน โด จน หาก ‘เขมราฐ’ ซง เปน จด หมาย ปลาย ทาง ของ ผม มอาย เ พยง สมย ตน รตนโกสนทร เทานน

พด แลว อด ท จะ เลา ประวต ของ เขมราฐ แหง เมอง อบลราชธาน น ไม ได วา แลว ลอง ไป ฟง ทมา พอ เปน สงเขป กน ด

11ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 12: เขมราฐ

Œ͹ àÇÅÒ ËÒ ÃÒ¡ à˧ŒÒ

แรก ท เดยว ตงใจ วา ทร ปน จะ ลอง สบ สาว แกะรอย ทมา ประวตศาสตร ทอง ถน จาก กลม ยว วจย ของ ตำบล เขมราฐ เสย หนอย หาก คด ไป คด มา แลว คง ตอง พยายาม คนควา หา ขอมล ดวย ตว เอง กอน ท จะ ออก เดน ทาง ด กวา

วา แลว ก เรม สบคน ทง ใน เวบไซต ก เกล และ หนงสอ ประวตศาสตร เอเชย ตะวน ออก เฉยง ใต ท ผม ม อย เชอ ไหม ครบ วา ใน สมย หนง ผม เคย คด วา ตว เอง หมด เงน ไป กบ หนงสอ พวก น โดย เปลา ประโยชน หรอ เปลา ยง ใน ประเทศ ท ผคน ไม ใคร จะ สนใจ ประวตศาสตร ดวย แลว หนงสอ ประเภท น จะ ม ประโยชน ใน การ ดำรง ชวต ประจำ วน สก เทา ไหร เชยว

กระทง เมอ ชวต ตอง มา คลกคล อย กบ การ ทำงาน สารคด ชมชน บรรดา หนงสอ เหลา น จง ถก หยบ จบ ขน มา

͹àÇÅÒËÒÃÒ¡à˧ŒÒ

12 à¢ÁÃÒ°

Page 13: เขมราฐ

ปด ฝน อก ครง เปรยบ ได ดง ขมทรพย ทาง ปญญา ท นำ ไป ส การ คน พบ รอง รอย ประวตศาสตร ชมชน ได เปน อยาง ด

ผม น ง ค นคว า หา ข อม ล และ กล น กรอ ง ประวตศาสตร ออก มา บาง สวน ยำ นะ ครบ วา บาง สวน จรงๆ เพราะ ถา ขน มากกวา น สงสย ทาน ผ อาน คง ได นง สปหงก กน เปน แถว แนๆ

จะ วา ไป แลว เรอง ราว ของ เมอง เขมราฐ แหง น ก ม เสนห ไม นอย คด ด นะ ครบ หว เมอง ชายแดน ขนาด กลาง ซง โดย ปกต จะ ขน ตรง กบ หว เมอง ใหญ ใน ระดบ ภมภาค อยาง ใน กรณ เขมราฐ ก ควร ขน อย กบ เมอง อบล ทวา กลบ ไม เปน เชน นน เพราะ เมอง น ไป ขน ตรง กบ กรงเทพมหานคร แบบ ไม ตอง รบคำ สง ผาน เมอง ใดๆ ฟง ด แค น ก นา สนใจ ไม นอย ท เดยว และ ยง พอ มา ร วา ศกดศร ของ เมอง เขมราฐ น นบ เปน หว เมอง เอก รวม กบ เมอง อำนาจเจรญ และ เมอง คำเขอนแกว ดวย แลว ผม ยง กระสน ใคร ร ประวต ของ เมอง น เขาไป ใหญ

ตาม พงศาวดาร กลาว วา ผ ตง เมอง เขมราฐ นน สบ เชอ สาย จาก เจา นคร เชยง รง แสน หว ฟา ของ เจา ปาง คำ พระ บดา ของ เจา พระ ตา เจา พระ วอ ผ ท เปน ท รจก กน ด ใน ประวตศาสตร อสาน สมย ใหม เพราะ ทาน ทง สอง น เอง คอ ผ ท พา ชน ชาว ลาว อพยพ ขาม ฝง แมนำ โขง มาส ราง เมอง หลาย ตอ หลาย เมอง ใน สมย กรงธนบร ตอ กรง รตนโกสนทร

13ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 14: เขมราฐ

ตอน ตนถาม วา ทำไม อย ดๆ ชาว ลาว ถง ขาม นำ โขง มาส ราง

เมอง ใน เขต ภาค อสาน นน ไมใช วา อย ดๆ นก จะ มา ก มา หรอ อย ดๆ ไมม อะไร ทำ เลย นก ขยาย เมอง เลน นะ ครบ ทก อยาง ยอม ม สาเหต และ การ อพยพ ผคน ทง ใน สมย โบราณ และ ใน สมย ปจจบน ก ม เพยง ไม ก สาเหต หรอก ครบ ไม วา จะ หน ภย สงคราม หน ภย การเมอง หน ภย พบต หน ความ อดอยาก สา เห ต หลกๆ ก นา จะ ม อย เพยง เทา น

สำหรบ เจาพระ วอ เจาพระตา สาเหต ท ตอง อพยพ มาส ราง เมอง ใหม นน ไมม อะไร ซบ ซอน แต เพยง เพราะ ทาน ทง สอง ไป ขด แยง กบ พระเจา ศร บญ สาร เจา อาณาจกร ลาน ชาง รม ขาว เวยงจนทน เรอง จง ตอง ลงเอย ดวย การ อพยพ ระ หก ระ เหน

Ã͹áÃÁ ¢ŒÒÁ ½˜›§ ⢧

เมอ เลา มา ถง ตรง น แลว ก อยาก จะ เลา ตอ พอ เปน เครอง เคยง เสรม ไป อก หนอย สมย พระเจา กรงธนบร นน เมอง ลาว ไม ได รวม เปน อาณาจกร ใหญ อาณาจกร เดยว เหมอน อยาง อาณาจกร ศร สต นาค นหต อก ตอ ไป แลว เพราะ ม การ แกงแยง ราช สมบต กน จน เปนตน เหต ให ตอง แตก ออก เปน 3 อาณาจกร คอ อาณาจกร ลาน ชาง รม ขาว หลวง พระ บาง อาณาจกรลานชางรมขาวเวยงจนทน และ

14 à¢ÁÃÒ°

Page 15: เขมราฐ

อาณาจกร นคร จำปา ศกด เมอ แยก ออก เปน 3 อาณาจกร แลว จะ ม ผล ตอ การ อพยพ ของ คน ลาว หรอ การ สราง เมอง หลายๆ เมอง ใน ภาค อสาน ของ ไทย หรอ ไม นน คาด วา นา จะ ม ผล ไม มาก ก นอย

อยาง กรณ ของ เจาพระ วอ เจา พระตา นน เมอ ทาน ทง สอง ขด แยง กบ เจา อาณาจกร ลาน ชาง รม ขาว เวยงจนทน ทาน ก พา กน อพยพ ขาม นำ โขง มา ตง เมอง ท เมอง หนอง บว ลม ภ ซง อย ไม หาง จาก นครเว ยง จนทน มาก นก สวน ตว ผม สนนษฐาน วา พระเจา ศร บญ สาร กลว วา ทาน ทง สอง จะ ไป เขา กบ อาณาจกร ลาน ชาง รม ขาว หลวง พระ บาง หรอ อาณาจกร นคร จำปา ศกด ทาน จง ตอง ยก ทพ มา จดการ กบฏ เพอ เปนการ ตด ไฟ แต ตน ลม

ผลลพธ เปน อยางไร คง ไม ตอง บอก เมอ ทพ หลวง กบ ทพ ชาว บาน ปะทะ กน อะไร จะ ไป เหลอ เจา พระตา ถงแก ความ ตายในส นาม รบ สวน เจา พระวอ เจา คำ ผง และ เจา นอง อก 2 องค ซง ไม ปรากฏ ชอ ตาง แตกทพ หน กระจาย กน ไป คนละ ทศ ละ ทาง โดย ขบวน ทพ ของ เจา พระวอ ได เดน ทาง ตาม ลม นำ ช มา พก กบ เจา คำ ส ผ ปกครอง บาน สงห ทา (ปจจบน คอ จงหวด ยโสธร) เรอย มา จนถง ลม นำ มล และ สราง เมอง ใหม ท ดอน วง กอง เขต นคร จำปา ศกด ตาม รบสง ของ พระเจา องค หลวง เจา นคร จำปา ศกด โดย เจา พระวอ ให ขด ค สราง คาย ขน

15ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 16: เขมราฐ

เรยก วา คาย บาน ด บาน แกตลอดทาง นน ผคน ท อพยพ มา ดวย บาง สวน ก

แยก ตว ไป สราง ชมชน ใหม บาง ไป รวม กบ ชมชน ท ม อย แลว จน กลาย เปน เมอง ใหม บาง จะ วา ไป สมย กรงธนบร ตอ รตน โกสนทร ตอน ตน นนนบ วา เปน ยค ทอง แหง การ กอ ราง สราง หว เมอง ของ ภาค ตะวน ออก เฉยง เหนอ เลย ก วา ได

สวน เจา พระ วอ นน ชวต เหมอน ตอง คำ สาป แทนท จะ ได ม ชวต ท สข สงบ มาตร วา หน มา ไกล จาก นคร เวยงจนทน พอควร แลว หาก พระเจา ศร บญ สาร ยง ตาม จอง เวร ไม เลก ราว ป พ.ศ. 2321 พระเจา ศร บญ สารท รง ยก ทพ มา ปราบ อก ครง หมาย จะ ให ชมชน น ดบ สญ กน เลย ท เดยว

ครา น เจาพระวอ ถง คราว สน อายขย เหลอ แต เพยง เจา คำ ผง และ บรวาร บาง สวน ซง ทงหมด เหน แลว วา คง อย ท น ตอ ไป ไม ได แน จง ได พา กน อพยพ ตอ ไป ถง หวย แจ ระแม แลว มาส ราง เมอง ใหม ท ดง อ ผง ตอ มา ป พ.ศ. 2322 จง ม หนงสอ กราบ บงคม ทล ขอ ขน อย ใน ขอบ ขณฑสมา ของ สมเดจ พระเจาตากสน มหาราช พระองค จง โปรด เกลาฯ พระราชทาน นาม เมอง ท ตง วา ‘เมอง อบล’ จาก นน เจา คำ ผง ได รบ โปรด เกลาฯ ให เปน เจา เมอง คน แรก และ ได รบ พระ ราชทนนาม วา ‘ พระ ปทม สร ราช’

เลน เอา เหนอย ไม นอย กวา คน กลม น จะ ม ตว ตน ได

16 à¢ÁÃÒ°

Page 17: เขมราฐ

น ถา ไม ตดสน ใจ เขา มา พง ใบบญ พระเจาตาก ไมร วา คน ชมชน น จะ อย อยางไร จง หวด อบล ราชธาน อน แสน ใหญ โต อยาง ใน ปจจบน จะ ยง คง ม ตว ตน หรอ ไม อน น เดา ไม ออก จรงๆ

ŧ ËÅÑ¡ »˜¡ °Ò¹

ทงหมด ทง หลาย ท ราย ยาว อาจ ฟง ด นา เบอ หาก ประวตศาสตร สวน ดง กลาว เปน สง จำเปน ตอง นำ เสนอ เพราะ ถา เสนอ เรอง ราว แบบ ตดตอน เกรง วา จะ ตอ ภาพ เจาพระตา เจาพระ วอ กบ เมอง เขมราฐ ไม ตด มาตร วา ไหนๆ ทาน เปน บรรพบรษ ของ ชาว เมอง น แลว เรา ก ควร นำ เสนอ เรอง ราว ของ ทาน ให ครบ ถวน

ยอน กลบ มา ท เมอง อบล สก นด หนง หลง จาก ท เจา คำ ผง เขา มา พง พระ บญ ญาธ การ กษตรย ไทย แลว ตอ มา ใน สมย พระพทธ ยอด ฟา จฬา โลก ทาน ม ความ ชอบ จาก การ ทำ ราชการ สงคราม ปราบ ขบถ เมอง นคร จำปา ศกด พระพทธ ยอด ฟา จง ทรง โปรด เกลาฯ ให สถาปนา เมอง อบล ขน เปน เมอง ประเทศราช แตง ตง ให พระ ประทม ราช วงศา เปน พระ ประ ทม วร ราช สรย วงศ (คำ ผง) เจา ครอง เมอง ‘อบลราชธาน ศร วนา ไล ประเทศราช’ เปน อน จบ เร อง ราว ของ เมอง อบล ใน หนา ประวตศาสตร

ถง ตรง น หลาย ทาน อาจ กำลง นก สงสย อย ไม มาก ก

17ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 18: เขมราฐ

นอย เรอง ราว ผาน มา ตง หลาย ยอหนา ยง ไม เหน บทบาท ของ เขมราฐ แต อยาง ใด เลย อยา เพง ใจรอน ไป ครบ ความ ขาง ตน ท เลา มา เปน เพยง การ ป ฐาน ความ ร ให แก ทาน ผ อาน แต หลง จาก บรรทด น จะ เปนการ เดน ทาง เขา ส สง ท ทาน รอ คอย

เรอง ราว ของ เมอง เขมราฐ จะ วา ไป ก เหมอน วฏจกร ท หมน วน กลบ มา ใน เมอ เจาพระวอ เจาพระตา บรรพบรษ ของ คน เมอง อบล เคย ไม พอใจ เจา เมอง ลาน ชาง รม ขาว เวยงจนทน อยางไร ผ ท กอ ตง เมอง น ก คด ไม แตก ตาง กน ไป เชน กน เร อง ของ เรอง ม อย วา สมย พระบาท สมเดจ พระพทธ เลศ หลา นภาลย อปฮาด (กำ) รอง เจา เมอง อบลราชธาน ไม พอใจ ท ทำ ราชการ กบ พระ พรหม ราช วงศา (ทาว ทศ พรหม) เจา เมอง อบลราชธาน คน ท 2 ทาน จง อพยพ ไพรพล ไป หา ทำเล ท เหมาะ สม ตง เมอง ขน ใหม มาตร วา เปนการ สนอง พระบรม ราโชบาย ใน การ ตง เมอง ขน ใหม ดวย ใน คราว เดยวกน

ประมาณ ป พ.ศ. 2357 พระบาท สมเดจ พระพทธ เลศ หลา นภาลย ทรง พระ กรณา โปรด เกลาฯ ให ตง บาน โศก กง พะเนยง ขน เปน เมอง เขมราษฎร ธาน ขน ตรง ตอ กรงเทพมหานครเมอ ป พ.ศ. 2357 พรอม ทง โปรด เกลาฯ แตง ตง ให อปฮาด (กำ) เปน พระเจา เทพ วงศา เมอง

18 à¢ÁÃÒ°

Page 19: เขมราฐ

´Ô¹ á´¹ áË‹§ ¤ÇÒÁ à¡ÉÁ ÊØ¢

เลา มา ตง นาน ยง ไม ได พด ถง เลย วา เขมราฐ แปล วา อะไร อยาง เมอง เขม ราช ของ จตร ภม ศกด นนแปล วา เมอง ของ ชาว เขมร สวน สำหรบ เขมราฐ แหง น ผม ไป พลก หนงสอ พงศาวดาร อสาน ด ได ความ วา ‘ดน แดน แหง ความ เกษม สข’ ฟง แลว ชาง นา อย เสย น กระไร

สวน หาก จะ แปล ความ หมาย โดย ละเอยด หนอย ก พอ จะ แบง ได ดงน คำ วา ‘ราษฎร’ เปน คำ ทมา จาก ภาษา สนสกฤต ม ความ หมาย ตรง กบ ‘รฐ’ หรอ ‘รฏฐ’ หมาย ถง แวน แควน หรอ ดน แดน สวน ‘เขม’ เปน คำ ภาษา บาล หมาย ถง ความ เกษม สข (ทมา: นามานกรม ภมศาสตร จงหวด อบลราชธาน สำนก ศลป วฒนธรรม มหาวทยาลย ราชภฏ อบลราชธาน)

พด ถง ความ หมาย ของ ชอ ไป แลว หาก จะ ไม กลาว ถง ความ สำคญ ของ เมอง น ตอ ระบบ การ ปกครอง ของ ไทย คงจะ ไม ครบ ถวน นบ จาก ท เมอง น แยก ตว เปน เอกเทศ จาก อบลราชธาน เมอง เขมราฐ เปรยบ เสมอน ศนยกลาง ของ ดน แดน รม นำ โขง ท เคย ขน ตอ เมอง จำปาศกด อยาง เหน ได ชด

ตวอยาง เชน สมย พระบาท สมเดจ พระ นง เกลา เจา อย หว โปรด เกลาฯ ให เมอง โขงเจยม มา ขน ตรง ตอ เมอง เขมราฐ หรอ อยาง ครง เมอ โปรด เกลาฯ ให ตง เมอง คำเขอนแกว ใน ป พ.ศ. 2388 และ เมอง อำนาจเจรญ

19ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 20: เขมราฐ

20 à¢ÁÃÒ°

Page 21: เขมราฐ

21ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 22: เขมราฐ

ระบบการดแลสขภาพชมชน

ระบบเศรษฐกจชมชน

ระบบความปลอดภยชมชน

ระบบเรยนรเพอเดกและเยาวชน

ระบบภมปญญาชมชน

ระบบกองทนและสวสดการ

ระบบการทองเทยวเชงวฒนธรรม

ระบบบรหารจดการตำบล

bk

bm

bl

ck

co

cn

¶¹¹¾

¹Ò¹ØÊ

ó�

«ÍÂÍ

Ãس»Ã

ÐàÊÃÔ°

3

¶¹¹Í

Ãس»Ã

ÐàÊÃÔ°

¶¹¹»

ÅÙ¡à¨ÃÔÞ

¶¹¹¸ÃÃÁÀÒ³

วดเหนอ

วดกลาง

วดโพธ

ประปา

ร.ร.ขพ.

สภ.เขมราฐ

ร.ร.บานเหนอ

รพ.เขมราฐ

ดอนปตา

«ÍÂÍ

Ãس»Ã

ÐàÊÃÔ°

1

á Á‹ ¹Œ Ó â ¢ §

3

4

5

bq

br¶¹¹¡§¾Ðà¹Õ§

¶¹¹È

ÃÕÁѧ¤

ÅÒ

¶¹¹ÇÔÈÔÉ° �ÈÃÕ

¶¹¹¤ÕÃÕÃÑ°

¶¹¹»Ù†à¨ŒÒʶÔμÂ�

«ÍÂÇ

ÔÈÔÉ°�È

ÃÕ 12

«ÍÂÇ

ÔÈÔÉ°�È

ÃÕ 10

á¼¹·Õè áËÅ‹§»¯ÔºÑμÔ ¡Òà ¡Òà àÃÕ¹ ÃÙŒ

à¢ÁÃÒ°

Page 23: เขมราฐ

1 โรง พยาบาล 1,500 เตยง

2 กลม อาสา สมคร ดแล ผ สง อาย ท บาน (อผส.)

3 กลม อาสา สมคร สาธารณสข ประจำ หมบาน (อสม.)

4 องคการ แชร ประเทศไทย (มตรภาพ รม โขง)

5 ชมรม ผ สง อาย ออก กำลง กาย เพอ สขภาพ

6 กลม แม บาน เกษตรกร หนอง วไล

7 กลม เลยง ปลา ใน กระชง

8 กลม ทำ ขนม ทอง พบ-ทอง มวน

9 กลม เศรษฐกจ พอ เพยง

10 กลม ทำ แหนม ใบ มะยม

11 กลม ทำไส กรอก

12 กลม ผลตภณฑ ไมไผ

13 อาสา สมคร ก ชพ กภย (1669)

14 อาสา สมคร ปองกน ภย ฝาย

พลเรอน (อป พร.)

15 การ จดการ สาร เสพ ตด ของ ชมชน

(หมบาน ส ขาว)

16 สโมสร ป.ซต

17 ศนย พฒนา เดก เลก เทศบาล

ตำบล เขมราฐ

18 ยว วจย

19 กลม กลอง ยาว

20 รำวง ชาว บาน

21 ศนย ศลป วฒนธรรม

22 Bamboo Bank (ธนาคาร

กระบอก ไมไผ)

23 การ แขง เรอ ยาว นานาชาต ชง ถวย

พระราชทาน

24 ไหว พระ 3 พ นอง

25 การ บรหาร จดการ ตำบล

26 การ จดการ ขอมล ตำบล (TCNAP)

6

6

8

bt

cl

cm

«ÍÂÇ

ÔÈÔÉ°�È

ÃÕ 4

«ÍÂÇ

ÔÈÔÉ°�È

ÃÕ 2

¶¹¹»

ÃЪÒ

à¡ÉÁ

¶¹¹ÇÔÈÔÉ° �ÈÃÕ

¶¹¹¸ÃÃÁÀÒ³

วดประชาเกษม

ทต.เขมราฐ

Ê»».ÅÒÇ

á Á‹ ¹Œ Ó â ¢ §

1

2

bn

bo

bpbs

cp cq«Í

ÂÇÔÈÔÉ

° �ÈÃÕ

5

«ÍÂÇ

ÔÈÔÉ° �È

ÃÕ 3

«ÍÂÇ

ÔÈÔÉ°�È

ÃÕ 1

สำนกสงฆหนองวไล

Page 24: เขมราฐ

ใน ป พ.ศ. 2401 พระองค ก โปรด เกลาฯ ให ขน ตรง ตอ เมอง เขมราฐ เชน กน

ผม วา ตรง น นา จะ ม เหต ผล หลายๆ ประการ รวม กน อยาง แรก นา จะ มา จาก การ ถวง ดลอำนาจ ของ เมอง อบลราชธาน ศร วนา ไล ไม ให ม อทธพล ใน เขต พนท น มาก เกน ไป หรอ อาจ เปน หลก การ แบง แยก แลว ปกครอง อน น ผม เอง ยง ไม สามารถ สรป ได คง ตอง ศกษา ขอมล เพม เตม กน ใน ภาย หลง

ตอ มา ใน รชกาล พระบาท สมเดจ พระจอมเกลา เจา อย หว พระองค ทรง ปรบปรง การ ปกครอง สวน ภมภาค ครง ใหญ ทรง ม ‘พระ ราช บญญต ลกษณะ ปกครอง ทอง ท

24 à¢ÁÃÒ°

Page 25: เขมราฐ

ร.ศ. 116’ โดย มณฑล อสาน ถก แบง ออก เปน 8 บรเวณ สำหรบ อบลราชธาน ท ม อย 3 เมอง คอ เมอง อบลราชธาน เมอง เขมราฐ และ เมอง ยโสธร แตละ เมอง ม พนท ขน ตรง หลาย อำเภอ ดง ท ปรากฏ วา ใน ป พ.ศ. 2445 เมอง เขมราฐ ม พระ เขม รฐ เดช ธน รกษ (คำ บ) เปน ผ วา ราชการ เมอง และ ม อำนาจ ปกครอง 6 อำเภอ คอ อำเภอ อทย เขมราฐ ประจม เขมราฐ อำนาจเจรญ คำเขอนแกว โขงเจยม และ วารนชำราบ อน แสดง ให เหน วา เมอง เขมราฐ ยง เปน เมอง ท ม ความ สำคญ มาก

ป พ.ศ. 2452 ได ม การ ปรบปรง การ ปกครอง ภายใน บรเวณ เมอง อบลราชธาน อก ครง หนง เมอง เขมราฐ ถก ลด ฐานะ เปน อำเภอ โดย รวม อำเภอ อทย เขมราฐ และ อำเภอ ประจม เขมราฐ เขา ดวย กนเปน อำเภอ อทย เขมราฐ ขน กบ เมอง ยโสธร แต ก ยง อย บรเวณ อบลราชธาน เหมอน เดม

กระทง ใน รชกาล พระบาท สมเดจ พระมงกฎเกลา เจา อย หวได ม การ แยก มณฑล อสาน ออก เปน 2 มณฑล คอ มณฑล อบลราชธาน กบ มณฑล รอยเอด เมอ วน ท 9 เมษายน 2455 และ ม การ ปรบปรง ให เหมาะ สม โดย เมอง ยโสธร ถก ยกเลก ไป สวน

25ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 26: เขมราฐ

อำเภอ อทย เขมราฐ ก ให ขน กบ จงหวด อบลราชธาน ตลอด มา จนถง ปจจบน

26 à¢ÁÃÒ°

Page 27: เขมราฐ

02àʹ ‹Ë � àÁ×ͧ ÃÔÁ ⢧

“เมอง น ไม ได ม ด แต เรอง ประวตศาสตร ไม เชอ ตอง ลงพน ท เอง ด” เสยง รำ ลอ จาก เฟ ซบก ของ เครอ ขาย นก พฒนา กลาว ไว อยาง นน

27ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 28: เขมราฐ

ผม เอง ยง ไม ปกใจ เชอ เทาไร นก จนกวา จะ ได เหน กบ ตา วา ชมชน ท เปน สงคม เมอง แหง น จะ ม งาน พฒนา ดาน ใด บาง ท โดด เดน จน เปน ท รำ ลอ ใน หม คน ทำงาน ดาน การ พฒนา ชมชน

จาก ทพก รม นำ โขง ผม ลด เลาะ ไป ตาม ทาง เดน รม นำ ทาง เดน ดง กลาว แม จะ ม บาง จด ท ม หญา ขน รก ครม แล ด ไม เปน ระเบยบ อย บาง หาก ดวย ความ งาม ของ ธรรมชาต และ บรรยากาศ รม นำ โขง สาย น กลบ ชดเชย สง ดง กลาว ไป ได อยาง หมดจด

ผม เดน จาก ทศ เหนอ ส ทศ ใต โดย ม ลำนำ โขง ขนาบ อย ดาน ซาย มอ ใช เวลา ประมาณ 15 นาท ไม ขาด ไม เกน ไป จาก น ก จะ พบ ททำการ ทาเรอ จด ผอน ปรน การ คา ไทย-ลาว บรเวณ ตลง ดาน ลาง จะ เปน ทาเรอ คอย รบ สง ผ โดยสาร ท เดน ทาง ขาม ไป มาระ หวาง ดน แดน สอง ฝง โขง

ถด จาก ททำการ ทาเรอ จด ผอน ปรน การ คา ไทย-ลาว จะ ม แผน หน ขนาด ไม เลก ไม ใหญ เขยน ไว วา ‘ตะวน ออก สด เขตแดน สยาม อำเภอ เขมราฐ จงหวด อบลราชธาน’ เมอ ขาม ถนน สาย เลกๆ ก จะ พบ ลาน อเนกประสงค สำหรบ จด งาน กจกรรม ตางๆ ของ คน เขมราฐ

ออ ผม ลม บอก ไป อยาง หนง บรเวณ เดยวกน นน จะ ม รถ สกา ย แลบ (มอเตอรไซค สามลอ เครอง) ไว คอย บรการ ชาว ลาว ท ขาม ฝง มา ทำ มา หากน หรอ ขาม มา ซอ ขาย

28 à¢ÁÃÒ°

Page 29: เขมราฐ

สนคา จอด กน ละลาน ตา จน กลาย เปน อก หนง สญลกษณ ของ เมอง รม โขง แหง น ก วา ได

หลง เดน ชนชม บรรยากาศ เขมราฐ อย พก ใหญ มา รสก ตว อก ท เมอ กม มอง ด นากา ก พบ วา ลวง เลย เวลา นด กบ ผ บรหาร เทศบาล ตำบล เขมราฐ มา เกอบ 10 นาท เหน ท คง ตองหา โอกาส มา ใช บรการ เจา รถ สกา ย แลบ ใน ชวง เยน เสย แลว

¤ÇÒÁ ÁÑ蹤§ àÁ×ͧ ªÒÂá´¹

จาก ดาน ตรวจ คน เขา เมอง เดน ตด ลาน อเนกประสงค ไป ราว 50 เมตร จะ ม ถนน สาย เลกๆ คน กลาง จาก นน จะ พบ อาคาร ททำการ เทศบาล ตำบล เขมราฐ อาคาร หลง น ม ลกษณะ เฉพาะ ของ ตว เอง จะ วา เกา ก ไมใช จะ วา ใหม ก ไม เชง เหมอน ม กลน อาย สถาปตยกรรม แบบ โค โล เนย ลอย ไมนอย

ผม เดน ขน ชน 2 ยน หน ร หน ขวาง อย พก หนง นอง เจา หนาท คน สวย สไตล คน อบลฯ เดน เขา มา โอภา ปราศรย จง ทราบ วา ตอน น คณะ ผ บรหาร กำลง ประชม อย คง ตอง รอ อก สก พก ใหญ หาก ผม ดน เปน คน ประเภท อย เฉย ไม ได จง ขอ ลง ไป เดน สำรวจ บรเวณ รอบๆ เทศบาล เสย หนอย

นอกจาก หนวย งาน ตางๆ ของ เทศบาล แลว ผม พบ วา บรเวณ ชน 1 ดาน ซาย สด เปน ททำการ ดาน ตรวจ

29ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 30: เขมราฐ

คน เขา เมอง (ตม.) เขมราฐ ผม สงเกต เหน เจา หนาท ตม. ทำงาน อยาง ขะมกเขมน ก อด ดใจ แทน คน เขมราฐ ไม ไดท ม ขาราชการ ทำงาน ขยน ขน แขง แต เชอ หรอ ไม ทามกลาง ความ ขยน ขน แขง อยาง น กลบ ยง ม ขบวนการ ลกลอบ ขน ยา เสพ ตด ท ดำเนน การ กน อยาง ไม เกรง กลว กฎหมาย อย หลาย กลม เลย ท เดยว

ชวง ท กำลง เดน สำรวจ บรรยากาศ อย หนา ดาน ตม. นาย ตำรวจ ทาน หนง ก เดน เขา มา ทกทาย ถามไถ วา เปน ใคร มา จาก ไหน คย กน สก พก จง ได ทราบ วา ตำรวจ นาย น คอ หวหนา ดาน เลย ขอ รบกวน ให เลา สภาพ ปญหา เกยว กบ ยา เสพ ตด และ สนคา เถอน ให ฟง พอ เปน ความ ร

ร.ต.ต.สวรรค บญ วงศ หวหนา ดาน ตม.เขมราฐ เจาของ ใบหนา คมคาย จมก เปน สน โดง แวว ตา จรงจง เลา ให ฟง วา

“เหน สงบๆ อยาง น แต ท น ก ยง ม ปญหา ท ยง จดการ ไม หมด ทง ยา เสพ ตด ทง สนคา เถอน เชอ หรอ ไม วาท เขมราฐ ม การ ลกลอบ ขน ยา เสพ ตด จาก ประเทศ เพอน บาน ตด อนดบ 1 ใน 3 ของ ประเทศ เลย นะ ผม ก พยายาม กำชบ ลก นอง วา ให กวดขน อยาง เตม ท โดย เฉพาะ ใน ชวง หนา แลง ท นำ ลด จน เกด เปน สนดอน ชวง น พวก ขบวนการ ขน ยา เสพ ตด จะ ลกลอบ ขาม ฝง ชกชม กวา ปกต

30 à¢ÁÃÒ°

Page 31: เขมราฐ

“เรอง ของ เถอน ก ม บาง แต ไม มาก สวน ใหญ จะ เปน เหลา ตม เหลา นอก หรอ บหร หน ภาษ สาเหต ท ของ พวก น ทะลก เขา มา มาก นา จะ เกด จาก ปญหา เศรษฐกจ ชายแดน ซบเซา ทง พช ผล ทางการ เกษตร ก ยง ราคา ตกตำ อก ผม เอง ก ไมร จะ ชวย อยางไร เพราะ ไมม อำนาจ หนาท ท จะ ไป ทำ ตรง นน ได บาง ครง ถามไถ พนเพ ของ คน ท ถก จบ แลว ก นก สงสาร แต เรา ก ตอง ทำ ตาม หนาท โชค ด ท วา ตงแต ม นายก เทศมนตร ทาน น ตำบล เขมราฐ ของ เรา ก เรม ม การ พฒนา ท ด ขน มา บาง”

ระดบ หวหนา ดาน ตม. พด เอง ขนาด น สงสย นายก เทศมนตร ของ ท น คง ม ด อย ไม หยอก

ºÃÔ¡Òà àºç´àÊÃç¨ ¤Ãº ǧ¨Ã

ผม ปลอย ให พ หมวด สวรรค กลบ ไป ประจำ หนาท ตอ สวน ตว เอง สวม วญญาณ นก สำรวจ เดน ชม รอบๆ ททำการ เทศบาล ตอ จาก ซาย สด ของ อาคาร เทศบาล ซง เปน ททำการ ตม.เขมราฐ อา คา รถด ไป ดาน ขางๆ นน จะ เปน อาคาร อเนกประสงค ไว ใช จดการ ประชม สมมนา ตางๆ พอ ชะโงก หนา เขาไป ด ก พบ วา ม กลม ผ สง อาย กำลง ซอม เตน แอโรบก มวยไทย กน อย ด แลว ก รสก สนก คกคก ไป ดวย เสยดาย ท ยง ไมม โอกาส ได นง พด คย กน เปน เรอง เปน ราว มาก นก

31ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 32: เขมราฐ

จาก อาคาร อเนกประสงค วก ไป ดาน หลง ของ เทศบาล จะ เปน ท ตง ของ ฝาย ปองกน และ บรรเทา สาธารณภย ฝาย สาธารณสข รวม ถง สถาน ท จด เกบ อปกรณ ซอม บำรง อะไร ตางๆ เมอ เดน ตอ ไป เรอยๆ จะ พบ อาคาร สำนกงาน ปฏรป ทดน ถด ไป อก ไม ไกล เปน สำนกงาน ประปา และ หนวย งาน ราชการ ตางๆ

สวน ตว คด วาการ รวม สถาน ท ราชการ ตางๆ มา ไว ใน ท เดยวกน นน เปน แนวทาง ท เหมาะ สม ด เพราะ เปนการ ชวย อำนวย ความ สะดวก แก ประชาชน ทมา ตดตอ ราชการ ทำให ไม ตอง เสย เวลา เดน ทาง เรยก ได วา มา ท น ท เดยว กได รบ บรการ อยาง เบดเสรจ ครบ วงจร

32 à¢ÁÃÒ°

Page 33: เขมราฐ

ระหวาง ท เดน ชม นก ชม ไม อย นน ‘นอง ส’

ส นนทา เครอ ส ดา เจา หนาท ประสาน งาน ของ เทศบาล โทร มา ตาม พอด ถง เวลา ท จะ ได พบปะ กบ เจา บาน ตว จรง เสยง จรง

‘4 »‚ 3 ÊÌҧ’

á¹Ç¤ Ô´ ãËÁ‹ Ò¡ ¹Ò Â¡Ï Ë¹Ø‹Á

“ครอบครว อบอน ชมชน เขม แขง รวม แรง ประสาน ความ คด เศรษฐกจ รด หนา ชาว ประชา ม คณภาพ ชวต ท ด ม การ ศกษา ทว ถง กาว ไกล ม จตใจ เมตตาเออ อาทร”

ฟง ประโยค ขาง ตน น แลว นา จะ เปน คำ ประกาศ นโยบาย ของ นกการ เมอง ระดบ ชาต

33ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 34: เขมราฐ

ใช ไหม ครบ ทวา แนว ความ คด ดง กลาว น เปน ของ ผ บรหาร องคกร ปกครอง ทอง ถน เลกๆ องคกร หนง เทานน หาก แฝง ไว ดวย วสย ทศน อน กวาง ไกล ใน การ พฒนา คณภาพ ชวต ของ ประชาชน ท ตนเอง รบ ผด ชอบ

วชระ วเศษ ชาต นายก เทศมนตร ตำบล เขมราฐ เจาของ แนวคด ดง กลาว และ ทม งาน บรหาร มา กน พรอม หนา ดวย ความ กระตอรอรน ท จะ บอก เลา เรอง ราว การ พฒนา ตำบล เขมราฐ ให แขก ผ มา เยอน ได รบ ทราบ พรอม พด คย กน อยาง เปด ใจ และ ตอบ ทก คำถาม ท สงสย ใคร ร

“เมอ สก คร ได คย กบ หวหนา ดาน ตม.เขมราฐ ไดยน วาท น ม ปญหา เรอง การ ลกลอบ ขน ยา เสพ ตด และ สนคา เถอน อย มาก อยาก ทราบ วา ทาน นา ยกฯ และ คณะ ผ บรหาร ม วธ แกไข อยางไร หรอ ม แนวทาง พฒนา ตรง จด ไหน เพม เตม เพอ ท จะ ลด ปญหา เหลา น” ผม ยง คำถาม ชด ใหญ โดย ไม พด พลาม ทำ เพลง

นา ยกฯ รป หลอ วย กลาง คน ขยบ แวน ครง หนง กอน ตอบ ดวย นำ เสยง นม เรยบ ทวา แฝง ไว ดวย ความ ตงใจ จรง

“เทศบาล ตำบล เขมราฐ มน โย บาย เพอ การ พฒนา ท เปน รป ธรรม คอ นโยบาย 4 ป 3 สราง ประกอบ ดวย การ สราง คน สราง งาน และ สราง เมอง น โบาย ทงหมด จะ ทำ ใน ลกษณะ บรณ า การ โดย ให ทก หนวย งาน ม การ

34 à¢ÁÃÒ°

Page 35: เขมราฐ

ทำงาน ท ประสาน สอดคลอง ใน ทศทาง เดยวกน เชน การ สราง คน จะ ม การ สง เสรม และ สนบสนน การ ศกษา ทง ใน และ นอก ระบบ รวม ทง ม การ ให ทน การ ศกษา แก ลก หลาน ของ คน พนท โดย เมอ พวก เขา เหลา นน จบ การ ศกษา กลบ มา เรา จะ ม การ สราง งาน ไว รองรบ ไมใช เพยง เทา น เรา ยง สนบสนน ให ม การ พฒนา ฝมอ แรงงาน เพอ เปนการ สง เสรม ให ประชาชน ม ราย ได และ สามารถ สราง มลคา เพม จาก อาชพ ของ ตน

“สวน นโยบาย การ สราง เมอง นน เรา จะ เนน การ พฒนา ทาง ดาน สาธารณปโภค พน ฐาน เพอ ให สามารถ รองรบ ความ เจรญ เตบโต ของ เมอง ใน อนาคต โดย จะ เนน แรงงาน และ ผ ประกอบ การ ใน พนท เปน คน รบ ผด ชอบ เ พ อ ใ ห ง บ ป ร ะ ม า ณหมนเวยน อย ใน ตำบล”

นา ยกฯ วชระ แสดง วสย ทศน ให เหน นโยบาย การ ทำงาน ใน ภาพ กวาง กอน จะ ลง ลก ใน ราย ละเอยด ของ แผน ยทธศาสตร การ พฒนา ตำบล ใน บรรทด ถด ไป

วชระ วเศษ ชาต

35ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 36: เขมราฐ

ºÑÞÞÑμÔ à»š¹ ÅÒ Åѡɳ� ÍÑ¡Éà μÍ¡ÂéÓ ¤ÇÒÁ àª×èÍ ÁÑè¹

พด แลว ไม พด เปลา เพราะ เรอง อยาง น เวลา หา เสยง ใครๆ ก อาจ พด ได คณะ ผ บรหาร จง บรรจ นโยบาย ‘4 ป 3 สราง’ ลง ใน แผน ยทธศาสตร การ พฒนา เทศบาล ตำบล ไว เปน ลาย ลกษณ อกษร เพอ สราง ความ เชอ มน ให แก ประชาชน

จาก ประสบการณ การ ลงพน ท ท ผาน มาทำให ผม ร วา ถา ผ บรหาร ใน ระดบ ทอง ถน ไม รกษา คำ พด สมย หนา อยา ได คด หวง วา จะ ได รบ เลอก เขา มา ทำงาน อก ครง เลย ท เดยว ฉะนน การ บรรจ ลง ใน แผน ยทธศาสตร ตำบล

36 à¢ÁÃÒ°

Page 37: เขมราฐ

จง เปน เสมอน คำมน สญญา ท ผ บรหาร ไม อาจ หน ความ รบ ผด ชอบ ได

“เทศบาล เรา จะ ทำ แผน กำหนด ยทธศาสตร การ พฒนา ใน เดอน สงหาคม ของ ทกๆ ป โดย กำหนด เปน เทศบญญต ของ เทศบาล เสรจ แลว จง ทำ หนงสอ แจง ผใหญ บาน เพอ ประชาสมพนธ ให ประชาชน ได รบ ทราบ หลง จาก นน จะ ม การ จด ทำ ประชาคม และ นำ ขอมล ของ แตละ ชมชน มา รวม กน จด ทำ แผน พฒนา ตำบล 3 ป

“แมวา แผนการ พฒนา ของ เรา นน ไม อาจ แก ปญหา เรอง ยา เสพ ตด และ สนคา เถอน ได 100 เปอรเซนต แต นบ จาก วน ท ผม เขา มา ทำงาน และ ประกาศ ใช นโยบาย น ปญหา ดง กลาว ก ลด ลง ไป มาก คน ท ถก จบกม ได เดยว น ก มก เปน คนนอก พนท เสย เปน สวน มาก เพราะ คนใน พนท ตอน น เขา ร วา ม ท พง ม งาน ให ทำ โดย ไม ตอง ไป เสยง ทำงาน ผด กฎหมาย อก”

ตอง ปรบ มอ ให ดงๆ กบ ความ เปน นกปกครอง ของ นา ยกฯ วชระ ท พยายาม หา ทาง แกไข ปญหา ทก อยาง ไม วา จะ ใน ทาง ตรง หรอ ทาง ออม ทก บาน ทก เมอง ตาง ลวน แต ม ปญหา สวน จะ มาก จะ นอย ก ขน อย กบ ความ เขม แขง ของ คนใน พนท เอง การ รอ ให ม พระเอก ข มา ขาว มา เสก ให ปญหา ทก อยาง หมด ไป นน เปน อน เลก คด ไป ได

37ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 38: เขมราฐ

นา ยกฯ วชระ พด ทง ทาย ไว นา ฟง ท เดยว วา“ผม อยาก ให ผ บรหาร สวน ทอง ถน ทก ทาน รวม ถง

นกการ เมอง ทก ทาน เลย ก วา ได อยาก ให ทก คน พง สงวร วา ตนเอง รบ อาสา เขา มา ทำงาน เพอ สวน รวม ก ตอง คด เพอ สวน รวม เปน อนดบ แรก บาน เรา เปน ประเทศ กำลง พฒนา ยง ม ความ เหลอม ลำ อย อก มาก เรา ใน ฐานะ ผรบ อาสา เขา มาบ ร หาร บาน เมอง จง ตอง ทำ หนาท ให ด ทสด ตอง ทำให ประชาชน ม ชวต ท ม คณภาพ ให มาก ทสด เทา ท จะ ทำได”

38 à¢ÁÃÒ°

Page 39: เขมราฐ

03¢ŒÍÁÙÅ ªØÁª¹ ¨ Ø´ àÃÔèÁ μ Œ¹ §Ò¹ ¾Ñ²¹Ò

หลง นา ยกฯ เขมราฐ ตอง เดน ทาง ไป ปฏบต ภารกจ ตางๆ ใน พนท คง เหลอ คณะ ผ บรหาร รบ หนาท พด คย ตอ ซง แตละ ทาน น เอง คอ มด งาน ตว จรง ของ งาน พฒนา ตำบล เขมราฐ จะ จรง แท แค ไหน คง ตอง ลอง สนทนา ด

แรง บนดาล ใจ ใน การ พฒนา ตำบล เกด ขน จาก อะไร นน ผ ท เหมาะ สม จะ เลา เร อง ราว ได ด ทสด เหนจะ เปน พ.ต.ท.สร ชย เทศ วงศ วทยากร ประจำ แหลง เรยน ร ของ ตำบล ศร ฐาน นก พฒนา คน สำคญ ทาน น แม จะ มอาย อา นาม พอ สมควร หาก ทง สหนา และ แวว ตา ไร ซง ความ ออน ลา

พ.ต.ท.สร ชย เลา ให ฟง วา เมอ กอน น

พ.ต.ท.สร ชย เทศ วงศ

Page 40: เขมราฐ

ทง เจา หนาท ภาค รฐ และ คน เขมราฐ ไม ใคร จะ ร ปญหา และ ความ ตองการ ทแท จรง ของ ชมชน เทาไร นก ยง เรอง จด ออน จด แขง ของ ชมชน ดวย แลว ยง ไมม ใคร ร เลย วา ชมชน ตนเอง ม สง ใด บาง ท ตอง พฒนา ปรบปรง การ บรหาร งาน ของ เทศบาล ใน ยค กอน หนา น จง เปน ไป ใน ลกษณะ ไมม ทศทาง ไร หาง เสอ เมอ ทำ โครงการ พฒนา ใดๆ ขน มา ก มก จะ ไม ตรง ตาม ความ ตองการ ของ ชมชน

คด ตาม แลว เหนอย นะ ครบ หาก เปน ผ บรหาร ทอง ถน แลว ไมม ขอมล ท จะ นำ มา ใช งาน เพยง พอ จน มา ถง ยค นา ยกฯ วชระ จง ม การนำ แนวคด การ จด เกบ ขอมล ชมชน มา ใช ให เกด ประโยชน ทำให งาน พฒนา ของ ตำบล เขมราฐ โดด เดน ตด อนดบ ประเทศ เลย ท เดยว

“เรา เรม โครงการ พฒนา ระบบ จด เกบ ขอมล ชมชน เทศบาล ตำบล เขมราฐ ใน ป 2552 ชวง เดยว กบ ท เทศบาล สมคร เขา โครงการ ชมชน สข ภาวะ กบ ศนยวจย และ พฒนา ระบบ สขภาพ ชมชน คณะ พยาบาล ศาสตร มหาวทยาลย ขอนแกน สาเหต ท เรา ตอง พฒนา ระบบ น ก เนอง มา จาก ตอน นน เกอบ ทง ชมชน ไมม ใคร ท ม ขอมล พน ฐาน ท ถก ตอง อยาง แทจรง แมแต หนวย งาน เดยว

“นา ยกฯ ทาน เหน วา หาก ปลอย ไว อยาง น ไม ได แลว เพราะ ทาย ทสด หาก การ พฒนา ไม เปน ไป ตาม ความ ตองการ ของ ชมชน คน ท เดอด รอน ทสด ก คอ ประชาชน

40 à¢ÁÃÒ°

Page 41: เขมราฐ

ท อย ใน เทศบาล น เอง ไมใช ใคร อน เรา จง จำเปน ตองหา กระบวนการ ตางๆ ใน การ จด เกบ ขอมล ชมชน ให ม ความ ถก ตอง และ ทน สมย อย ตลอด เวลา” พ.ต.ท.สร ชย เลา ยอน ถงท มา ของ โครงการ ให ฟง

สง ท นา สนใจ ก คอ โปรแกรม จดการ ขอมล ชมชน นน

41ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 42: เขมราฐ

เปน มา อยางไร และ นำ มา ใช ใน ตำบล เขมราฐ ได อยางไร“ใน ชวง ท ชมชน เรม หน มา ทำงาน ดาน น สสส. ก เขา

มาส นบ สน นพ อด ประกอบ กบ ได ไป ด งาน ท ตำบล ปาก มล จงหวด อบลราชธาน จง ได รจก โปรแกรม Thailand Com-munity Network Appraisal Program หรอ ท เรยก สนๆ วา TCNAP เทศบาล เรา ก คด วา โปรแกรม น แหละ ท ใช และ นา จะ เปน คำ ตอบ ท เหมาะ สม ทสด ท จะ นำ มา ใช งาน”

ระหวาง ท พ.ต.ท.สร ชย กำลง เลา อยาง ออกรส ก หยบ จบ เอกสาร มากมาย มา ประกอบ คำ อธบาย แต สบ ปาก วา ไม เทา ตา เหน พ.ต.ท.สร ชย จง ช ชวน ไป ด ททำการ แหลง เรยน ร ชมชน ซง ตง อย บรเวณ ดาน หลง ททำการ เทศบาล และ เปน อาคาร หลง เดยว กบ ท ผม เพง เดน ไป สำรวจ เมอ ชวง เชา ท ผาน มา

เมอ ไป ถง หอง ท ใช เปน แหลง เรยน ร ยง รสก วา ใช เลย แม ด ภายนอก อาจ จะ เหมอน หอง ประชม ธรรมดา ทวไป แต เมอ หน ไป ด แผนท ท ตด อย ขาง ฝา แลว จะ พบ วา หอง ประชม แหง น ม ทง แผนท มนษย และ แผนท ชมชน อยาง ละเอยด ล ออ สม กบ เปน ชมชน ตนแบบ ใน ดาน น จรงๆ อก ทง เอกสาร ขอมล ตางๆ ยง ถก จด ท เกบ เปน แฟม อยาง เปน ระบบ ระเบยบ สามารถ หยบ จบ ขน มา ใช งาน ได โดย สะดวก

พ.ต.ท.สร ชย พด ถง ขอด ของ โปรแกรม TCNAP วา “จด เดน ของ โปรแกรม น คอ เมอ โปรแกรม วเคราะห และ

42 à¢ÁÃÒ°

Page 43: เขมราฐ

ประมวล ผล จด ออน จด แขง ของ ตำบล เสรจ แลว ขอมล ทงหมด จะ ถก นำ เขา ส ระบบ ออนไลน ผาน อนเทอรเนต เพอ ให คนใน พนท สามารถ เชอม ตอ ขอมล และ นำ ไป ตอย อด ได รวม ถง คน ตาง พนท ก สามารถ เขา มา แลก เปลยนเรยน ร ได เชน กน”

ใคร กน นะ ท เปน คน คน คด โปรแกรม น ใน ใจ ผม นก อยาก จะ ขอ คารวะ แทน คน ทำงาน ดาน ชมชน สก 10 ครง ของ ดๆ อยาง น มา ถก ท ถก เวลา โดย เฉพาะ ใน ยค ท การ จดการ ตนเอง โดย ชมชน กำลง เฟอง ฟ เชน น

43ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 44: เขมราฐ

·Ó àͧ 㪌 àͧ ໚¹ ਌Ңͧàͧ

ฟง ขอด ของ โปรแกรม น ไป เรยบรอย แลว แต ก ยง นก ภาพ ไม ออก วา กระบวนการ ท จะ นำ มา ประยกต ใช กบ งาน พฒนา ชมชน เปน อยางไร ผม เอง เคย ทำงาน เกยว กบ ชมชน มา หลาย ป ดดก ลงพน ท ก หลาย หน แต กลบ ไม เคย ไดยน ชอ โปรแกรม TCNAP น แมแต ครง เดยว ถอวา มา คราว น ได ทำความ รจก ไป กบ ทาน ผ อาน ไป พรอมๆ กน

กอน อน เรา ไป ทำความ รจก เจา ตว โปรแกรม TC-NAP ท วา น เปน อนดบ แรก

“ตว โปรแกรม น จะ ม การ จด เกบ ขอมล แบง ออก เปน 2 ขน ตอน ขน ตอน แรก จะ ให นก วชาการ เจา หนาท และ ชาว บาน ตำบล โดย เฉพาะ อาสา สมคร สาธารณสข ประจำ หมบาน (อสม.) และ อาสา สมคร ดแล ผ สง อาย ท บาน (อผส.) รวม กนลง พนท ซง จะ ม แบบสอบถาม 2 ชด คอ แบบสอบถาม ใน ระดบ บคคล และ ครอบครว กบ แบบสอบถาม ระดบ กลม และ ชมชน โดย เรา จะ ใช ทง วธ กรอก แบบสอบถาม และ สมภาษณ เปน ราย บคคล

“จาก นน จะ เปน ขน ตอน ท 2 คอ การนำ ขอมล ท ได มา บนทก ลง ใน โปรแกรม TCNAP เพอ เขา ส กระบวนการ จด เกบ ขอมล ตรวจ สอบ ขอมล จาก นน โปรแกรม จะ ทำการ วเคราะห และ ประมวล ผล ศกยภาพ ใน ดาน ตางๆ ของ ชมชน เพอ เกบ เปน ฐาน ขอมล ท พรอม สำหรบ การนำ

44 à¢ÁÃÒ°

Page 45: เขมราฐ

ไป ใช ประ โย ชน ตอ ไป”ฟง พ.ต.ท.สร ชย เลา เหมอน งาย แต ใน ทาง ปฏบต

อาจ ไม งาย เหมอน ปอก กลวย เขา ปาก เพราะ ตอง เรม ตงแต การ ตง ทม จด เกบ ขอมล ทม จดการ ฐาน ขอมล ทม ตรวจ สอบ ทม วเคราะห อก ทง ยง ทม บนทก ขอมล อก ซง ทม หลง น ฟง ด เหมอน จะ ไม สำคญ แต พ.ต.ท.สร ชย ยำ วา ทม น ตอง ม ความ ละเอยด รอบคอบ มาก

“กอน การ ทำงาน จรง ใน ทก ขน ตอน เรา ตอง อบรม ทม งาน ให เขาใจ เนอ งาน อยาง ถองแท เสย กอนวา เรา ทำ เพอ สวน รวม ไม ได ทำ เพอ ใคร ขอมล ท ได ก นำ มา ใช พฒนา ชมชน ทง สน ท สำคญ เจาของ ขอมล เหลา น ก คอ พวก เรา ประชาชน ชาว เขมราฐ นเอง ดง นน ใน การ ทำงาน จง หาม มว ขอมล เดด ขาด”

ขณะ ท ผม เอง ยง นก สงสย อย วา “เรา จะ แนใจ ได อยางไร ครบ วา ขอมล ท ชาว บาน หรอ ทม งาน เกบ ขอมล มา นน ม ความ ถก ตอง ครบ ถวน”

พ.ต.ท.สร ชย ตอบ กลบ อยาง คลองแคลว “อยาง ท บอก ไป วา เรา ม ทม ตรวจ สอบ ขอมล สวน น จะ ประกอบ ไป ดวย ผใหญ บาน ประธาน อสม. ประธาน อผส. ประธาน กรรมการ ชมชน และ สมาชก สภา เทศบาล ซง ผม เชอ วา ทาน เหลา น อย ใกล ชด กบ ขอมล มาก ทสด ยง ใน สวน ของ ทม วเคราะห ดวย แลว แตละ ทาน ลวน ม ความ ร ฉะนน

45ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 46: เขมราฐ

โอกาส ท จะ มว ขอมล หรอ ทำ ขอมล ผด พลาด จง เกด ขน ได นอย มาก”

¨Ñ´ ÃÐàºÕº ¢ŒÍÁÙÅ ªØÁª¹

ทน เรา ก มา ทำความ รจก กบ ขอมล ตางๆ ท ชมชน ไป เกบ รวบรวม มา ด กวา นะ ครบ ตอน ท ผม หยบ เอกสาร ขอมล ขน มา ด นน ยอมรบ วา ถง กบ ตอง ตก ตะลง เพราะ แตละ ชมชน ลวน ม ขอมล แยก ยอย เปน แฟม ตางๆ จำนวน มหาศาล ชนด ท ตอง คด หนก เลย วา ตอง ใช เวลา นาน เทาใด กวา จะ จดการ ขอมล เหลา น ได หมด

พลก แฟม ไป มา อย หลาย ตลบ พ.ต.ท.สร ชย จง สรป แนวทาง ใน การ จด เกบ ขอมล ชมชน ให ได ครบ ถวน วา จะ ตอง เกบ ขอมล ให ได ครบ 7 มต ไดแก 1.ขอมล ดาน ทน ท แสดง ถง ศกยภาพ ของ พนท อาท แกน นำ คน เกง คน สำคญ องคกร เงน และ ทรพยากร 2.ขอมล ดาน การ สอสาร หรอ ชอง ทางการ สอสาร 3.ขอมล ดาน การ ดแล สขภาพ อาท พฤตกรรม เสยง ปญหา การ เจบ ปวย 4.ขอมล ดาน ประชากร อาท จำนวน ประชากร การ เกด การ ตาย และ การ ศกษา 5.ขอมล ดาน สง แวดลอม อาท การ จดการ ขยะ การ ใช พลงงาน ทดแทน 6.ขอมล ดาน เศรษฐกจ ชมชน อาท อาชพ หลก อาชพ เสรม หน สน และ 7.ขอมล ดาน การเมอง การ ปกครอง อาท การ ม สวน รวม ใน กจกรรม

46 à¢ÁÃÒ°

Page 47: เขมราฐ

ชมชน เปนตนไม ยาก ไม งาย ผม วา นะ ทก องคการ บรหาร สวน ทอง ถน

ทำได อย แลว อน น ขน อย กบ ความ ตงใจ อยาง ท เขมราฐ น พอ เกบ ขอ มล ได ครบ ถวน ผ บรหาร ก เอา ขอมล ดง กลาว น ไป ใช ประกอบ การ ทำ แผนน โย บาย และ ยทธศาสตร การ พฒนา ทนท

ไหนๆ เจาของ พนท อตสาห นำ เสนอ นวตกรรม การนำ ขอมล TCNAP ไป ใช ใน การ ทำ แผนน โย บาย และ ยทธศาสตร แลว จง ขอ ให พ.ต.ท.สร ชย เลา ตอ ไป วา ม โครงการ ใด บาง ท นำ ขอมล ดง กลาว ไป ใช ให เกด ประโยชน เปน รป ธรรม มาก ทสด

“ชดเจน ทสด ก นา จะ เปน เรอง การ จดการ ดาน สข ภาวะ โดย เฉพาะ เรอง การ ดแล ผ สง อาย ผ ปวย เรอรง

47ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 48: เขมราฐ

และ ผ ปวย ตด เตยง ซง กอน ท จะ ม การ จด เกบ ขอมล เรา ไมร เลย วา ม จำนวน เทาใด ใคร อย ตรง ไหน อยางไร บาง ทำให การ ดแล ไม ทว ถง พอ เรา ทำ โครงการ น เรา จง ร วา ใคร อย ทไหน ใน ชมชน ม คน ท ตองการ ให เขาไป ดแล จำนวน เทา ไหร แลว เรา ก เซต ทม ออก ไป ดแล ได ถก ตอง ครบ ถวน”

ไม เพยง เทา น ใน บรรดา เหลา ทม งาน ท ลง ไป ดแล ผ ปวย ผ สง อาย นน มได ม เฉพาะ เจา หนาท จาก เทศบาล เพยง อยาง เดยว หาก ยง ประกอบ ไป ดวย อาสา สมคร อก จำนวน หนง ซง แตละ ชมชน จะ ม อาสา สมคร ลง ไป ดแล

48 à¢ÁÃÒ°

Page 49: เขมราฐ

ชมชน ละ 5 คน พวก เขา เหลา นน ทำงาน โดย อาศย ขอมล TCNAP นนเอง

เลา มา ถง ตรง น ถา ยง นก ภาพ ตาม ไม ออก คง ตอง แวะ ไป ด ของ จรง ท แหลง เรยน ร แหลง ตอ ไป ซง ม การนำ ขอมล TCNAP ไป ใช ใน การ จดการ ดาน สาธารณสข อยาง เปน รป ธรรม วา แลว จง ขอ อำลา พ.ต.ท.สร ชย นก พฒนา คน เกง ของ เรา กอน ออก เดน ทาง ตอ ไป

49ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 50: เขมราฐ
Page 51: เขมราฐ
Page 52: เขมราฐ

04þ. 1,500 àμ Õ§

á¹Ç¤ Ô´ ãËÁ‹ à¾×èÍ ªØÁª¹

เมอ สก คร พด คาง ไว ถง เรอง การนำ ขอมล TCNAP มา ใช ใน การ จดการ ดาน สาธารณสข เลย พาน นก ไป ถง เรอง ราว ของ โรง พยาบาล สง เสรมสข ภาพ ตำบล (รพ.สต.) หลาย ตอ หลาย แหง ท ผม ม โอกาส ได ไป สมผส และ แลก เปลยน ความ ร กบ ผ อำนวย การ โรง พยาบาล หลาย ทาน

52 à¢ÁÃÒ°

Page 53: เขมราฐ

เชอ หรอ ไม ครบ จนถง ทก วน น ผม ก ยง ไม คอย เขาใจ นโยบาย เกยว กบ การ ให บรการ ดาน สาธารณสข ของ บาน เรา อยด อยา หา วา บน เลย นะ ครบ แต อด ไม ได จรงๆ ยง มอง ไป ถง ความ ไม เทา เทยม ท คนใน ภาค การ เกษตร หรอ ภาค ชนบท ได รบ แลว ยง ชวน ให รสก คบ ของใจ

คด ด นะ ครบ ตาม หว เมอง ใหญๆ หรอ อยาง ใน เมอง หลวง นน ทง แพทย และ พยาบาล แทบ จะ เดน ชน กน ขวกไขว ไป หมด หาก แต ใน ชนบท บคลากร ดาน น แทบ จะ นบ หว ได เลย แมวา สมย น อาจ จะ ด ขน กวา แต กอน บาง เลก นอย จาก การ ขยาย สถาน บรการ ดาน สาธารณสข ให กระจาย ตว ใน ชนบท มาก ขน กระนน กตาม บน ขอ เทจ จรง วน น ก ยง พบ วา ความ ไม เปน ธรรม ใน การ เขา ถง บรการ สาธารณสข ยง คง ดำรง อย ทง เรอง การก ระ จาย บคลากร ไม เปน ธรรม ศกยภาพ ของ บคลากร ท ม ขอ จำกด อปกรณ และ เครอง มอ ทางการ แพทย ไม เพยง พอ ปญหา เหลา น ยง รอ การ แกไข ผม กได แต หวง วา ใน อนาคต อน ใกล น ปญหา ตางๆ จะ ทเลา เบาบาง ลง บางตางๆ จ ทเลาเบาบางลงบา

53ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 54: เขมราฐ

จาก ปญหา การ ให บรการ ดาน สาธารณสข โดย ภาค รฐ ท ยง ไม สามารถ ตอบ สนอง ความ ตองการ ของ ประชาชน ให ครอบคลม ทก กลม จง เปน ทมา ของ การ ให บรการ ดาน สาธารณสข โดย ชมชน สวน จะ ม ลกษณะ การ จดการ อยางไร ใคร เปน คน รบ ผด ชอบ และ ม ความ นา เชอ ถอ ขนาด ไหน นน เรา ลอง มา เปด มม มอง ใน เรอง น กน ด

54 à¢ÁÃÒ°

Page 55: เขมราฐ

ºÃÔ¡Òà ÊØ¢ÀÒ¾ ¶Ö§ ºŒÒ¹

จาก แหลง เรยน ร การ ใช โปรแกรม TCNAP ผม ใช เวลา เพยง พรบ ตา เดยว ก มา ถง แหลง เรยน ร โรง พยาบาล

55ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 56: เขมราฐ

1,500 เตยง เพราะ อย ตด กน นเอง เดน แค ไม ก กาว ก ถง แต ไหน ละ เตยง พยาบาล 1,500 เตยง ท วา นน

และ ผ ท ไขขอ สงสย เรอง น ให กระจาง ก ไมใช ใคร อน หาก แต เปน ‘นอง ส’ ส นนทา เครอ ส ดา นกเรยน ทน ภาย ใต โครงการ 4 ป 3 สราง ของ ทาน นา ยกฯ วชระ นเอง เธอ เลา ให ฟง วา

“แนวคด เรอง โรง พยาบาล 1,500 เตยง เปน แนวคด ท เกด จาก ความ ตองการ ท จะ แกไข ปญหา คนไข ลน สถาน พยาบาล และ ปญหา การ ขาดแคลน บคลากร ดาน สาธารณสข จาก เดม แทนท ผ ปวย จะ ตอง เดน ทาง ไป หา แพทย ท โรง พยาบาล ซง บาง ครง ก ตอง ใช เวลา รอ คว พบ หมอ ทง วน และ ยง ตอง เสย คา ใช จาย ใน การ เดน ทาง อก ไม นอย ทาง เทศบาล จง ม แนวคด วา ใน เมอ ม ขอมล TCNAP อย ใน มอ แลว ร วา ผ ปวย คน ไหน อย ทไหน จง เรม ทำ เปน โครงการ สราง ระบบ บรการ สาธารณสข โดย ภาค ประชาชน ท สำคญ คน ปวย ก ไม ตอง เดน ทาง ไป ถง สถาน พยาบาล ดวย เพยง แค รอ อย ท บาน เดยว ก ม คน ไป รกษา ถงท”

ฟง ด ด แถม เปน แนวคด ท สรางสรรค หาก คน ข สงสย อยาง ผม กลบ ม คำถาม ใน ใจ

“เรา จะ เชอ มน ใน คณภาพ ของ อาสา สมคร ได มาก นอย แค ไหน บรการ ท ได รบ จะ เทยบ เทากบ โรง พยาบาล หรอ เปลา แลว ถา เกด อะไร ผด พลาด ขน มา ใคร จะ รบ ผด

56 à¢ÁÃÒ°

Page 57: เขมราฐ

ชอบ”เหมอน นอง สจะ เดา ใจ ออก เธอ อธบาย ตอ ไป วา“ขอ สงสย เรอง คณภาพ นน ตอง เขาใจ ใน เบอง ตน

กอน อยาง แรก คอ คน ทมา ทำงาน น ได ตอง ผาน การ อบรม ดาน สาธารณสข อยาง เขม งวด ซง อสม. ท ทำงาน รวม กน เขา ก ม ความ ร ดาน น ด พอ อยาง ท สอง คอ เรา เนน การ ทำงาน ใน เชง รก โดย การ เขาไป ตรวจ สขภาพ ของ ประชาชน กอน ท จะ เกด โรค ภย เชน ตรวจ โรค เบา หวาน โรค ความ ดน โลหต สง สวน คน ท ปวย หนก จน เกน ความ สา มา รถ จรงๆ เรา ก จะ ประสาน สง ตอ ไป ยง โรง พยาบาล ประจำ อำเภอ”

μ‹Í ʹ ¢ŒÍÁÙÅ TCNAP ÊÙ‹ ¡Òà ÙáÅ ¼ÙŒ ÊÙ§ ÇÑÂ

นอกจาก การ ทำงาน เชง รก ท เนน การ ปองกน แทน การ รกษา อก สวน หนง ท นา สนใจ ของ โครงการ น คอ การ เขาไป ดแล ผ สง อาย และ ผ ปวย เรอรง ถง ภายใน บาน ซง นอง ส เลา แนวคด ให ฟง วา

“อก หนง ปญหา ใหญ ทาง ดาน สาธารณสข ท พบ คอ ปญหา ผ สง อาย ท ปวย เรอรง และ ไมม คน ดแล ซง กลม ของ เรา เลง เหน แลว วา เรอง น เปน เรอง ใหญ ประมาณ ป 2553 จง ม การ จด ตง กลม ดแล ผ สง อาย ขน มา ทง 8 ชมชน ม ตวแทน จาก ชมชน 5 คน ประกอบ ดวย อสม. 3 คน คณะ กรรมการ หมบาน 1 คน และ อป พร. 1 คน โดย คด เลอก

57ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 58: เขมราฐ

จาก ผ ท ม จต อาสา เปน หลก ไมม การ บงคบ กน”นอกจาก บรการ ดาน สาธารณสข ท ผ สง อาย จะ ได

รบ แลว ผลพลอยได อก อยาง คอ ผ สง อาย จะ ได รบ ขอมล ขาวสาร ของ ชมชน อยาง ตอ เนอง โดย ทก ครง ท อสม. เขาไป บรการ ท บาน นน จะ นำ ขอมล ขาวสาร หรอ สวสดการ ตางๆ ไป แจง แก ผ สง อาย และ ผ ท ดแล ให ได รบ ทราบ ดวย

ท สำคญ นอง ส ยง ยำ ดวย วา ใน เรอง คณภาพ การ ดแล ผ สง อาย นน ไม ตอง เปน หวง จต อาสา ทก คน ลวน ผาน การ อบรม เฉพาะ ดาน การ ดแล ผ สง อาย มา เปน อยาง ด

“ขอมล ผ สง อาย ท เรา ใช จะ ม อย 2 สวน ทง ขอมล ทะเบยน ราย ชอ เอกสาร บนทก ตางๆ ของ อสม. อผส. และ ขอมล TCNAP ซง สวน น จะ ม ความ สำคญ มาก เพราะ เปน ขอมล ท จะ ทำให ทราบ สภาพ ปญหา ดาน สขภาพ ของ ผ สง อาย ใน ชมชน”

ประโยชน ของ ขอมล TCNAP นบ วา ครอบคลม และ ใช ประโยชน ได ด ท เดยว หาก ชมชน ใด จะ นำ แนวคด น ไป ใช บาง ก ไม ถอวา ผดก ต กา อะไร

สวน ปญหา การ ทำงาน เทา ท คย กน ตอน น พบ วา ยง คง เปน เรอง ของ จำ นว นบคลา กร ท ม จำนวน จำกด โดย เฉพาะ ใน สวน ของ พยาบาล วชาชพ ประจำ เทศบาล ซง ขณะ น ม เพยง นอง ส คน เดยว เทานน ทำให บาง ครง ผ ปวย ตอง รอ รบ บรการ นาน พอ สมควร ปจจบน ทาง เทศบาล จง

58 à¢ÁÃÒ°

Page 59: เขมราฐ

ได หา แนวทาง สง เสรม ดวย การ สง นกเรยน ทน ไป เรยน ตอ คณะ พยาบาล ศาสตร มหาวทยาลย ขอนแกน เพอ เพม ศกยภาพ มาก ขน

ขณะ เดยวกน ใน ดาน อปกรณ การ แพทย ตางๆ นน นอง ส เลา วา ไมม ปญหา อะไร เพราะ เทศบาล สนบสนน เตม ท อก ทง โรง พยาบาล เขมราฐ ก ไม ปลอย ปละ ละเลย โดย ได เขา มา ชวย เหลอ ทง กำลง คน และ อปกรณ ดาน การ แพทย อย เสมอ

เหน ความ เขม แขง ใน การ ทำงาน ของ ทอง ถน เชน น แลว นบ วา เปนการ ทมเท เพอ สวน รวม อยาง แทจรง เหมอน กบ คำ พด ท วา สามคค คอ พลง เพราะ หาก แตละ หนวย งาน องคกร ทำงาน แบบ ตาง คน ตาง ทำ คนละ ทศ ละ ทาง แลว ชาว บาน ตา ดำๆ จะ หน หนา ไป พง ใคร

ÍÊÁ.¹ŒÍ ¡ÅØ‹Á Ôμ ÍÒÊÒ μÑÇ ŒÍÂ

ขณะ กำลง จะ กลาว คำ อำลา นอง ส กลาว เสรม มา อก คำรบ

“โครงการ เรา ไม ได ม แต ผใหญ เทานน ท เขา รวม แต ยง ม กลม เดก และ เยาวชน มา เปน อสม.นอย อก ดวย ตรง น ทาน นา ยกฯ ตงใจ เลย วา จะ ปลก ฝง จตสำนก ความ เปน เจาของ ชมชน และ ความ กตญ ตอ ผ หลก ผใหญ ให แก คน รน ใหม”

59ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 60: เขมราฐ

และ เชน เดยวกน นอง ส ยง คง เนน ยำ ดวย วา อสม.นอย เหลา น ลวน ผาน การ อบรม ความ ร มา แลว ใน ระดบ หนง ทำให มนใจ ได วา ม ทกษะ ใน การ ดแล ผ ปวย และ ผ สง อาย เพยง พอ

“เรอง น เปน อก เรอง ท อยาก ยำ เลย วา ไม ตอง หวง ทง อสม.เดก และ อสม.ผใหญ ทก คน ม ความ ร ความ สามารถ ใน การ ดแล ผ ปวย และ ผ สง อาย ทก ครง ท อสม.นอย ลงพน ท เรา ก ไม ได ปลอย ให ไป โดย ลำพง แต จะ ม อสม. และ อผส. คอย เปน พ เลยง ไป ดวย เสมอ

“โครงการ ท เกด ขน เปน ผล งาน ท สราง ความ ภมใจ แก เรา มาก เพราะ ผ สง อาย ได รบ การ ดแล และ รสก ม กำลง ใจ ท เหน ลก หลาน เปน หวง เปน ใย มา เยยมเยยน เกด ความ สน พนธ อน ด ใน ชมชน สวน เยาวชน เอง ม ความ สข ท ได ชวย เหลอ ผ อน เกด ความ ร และ ทกษะ ใน การ ดแล สขภาพ ผ อน และ ตนเอง”

ไดยน ได ฟง เชน น แลว ก อด รสก ชน ใจ แทน ผ เฒา ผ แก บาน น เมอง น ไม ได จรงๆ ท ไมม ใคร

60 à¢ÁÃÒ°

Page 61: เขมราฐ

ลม ความ สำคญ ของ พวก เขา และ ท สำคญ ยง ม เดก และ เยาวชน รน ใหม เขา มา สาน ตอ การ ทำงาน สม กบ เปน ความ หวง และ อนาคต ของ ตำบล เขมราฐ ตว จรง

61ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 62: เขมราฐ

05»ÅØ¡ »˜œ¹ Èٹ � ¾Ñ²¹Ò à´ç¡ àÅç¡

ÁÒμðҹ ¡Ò Ãѹ μ Õ

เสรจ จาก ภาค เชา ผม ขอตว ไป เดน เลน ใน ตว เมอง พก ใหญ เพราะ เกด อาการ ตด อก ตดใจ เสนห ของ เมอง เลกๆ รม นำ โขง เมอง น

บรรยากาศ ภายใน เมอง เทา ท เหน นบ วา เปน เมอง ท ม ความ สงบ รมเยน นา อย อาศย ไม นอย ทง ตก ราม บาน ชอง

62 à¢ÁÃÒ°

Page 63: เขมราฐ

ท ยง ไมม อา คา รสงๆ มา บดบง ทศนยภาพ สก เทาไร โดย เฉพาะ ตว บาน สวน ใหญ ท ยง คง ม ลกษณะ เปน บาน ไม สไตล โบราณ สวน ตกแถว หรอ อาคาร สมย ใหม ท ไม เขา พวก ก พอ ม ให เหน บาง ประปราย ไม ได ผด ขน เปน ดอก เหด เหมอน อยาง หว เมอง ใหญๆ ท ผม ตดใจ ทสด ก นา จะ เปน เรอง ของ ผงเมอง ท ม การ วาง โครง ขาย ถนน เชอม กน อยาง ทว ถง ท สำคญ ยง พบ อก ดวย วา ผงเมอง ของ ท น ไม ได ยงเหยง เสย จน ไร ระเบยบ

ผม เดน ชม นก ชม ไม ไป เรอยๆ จน ไป เจอ วด โบราณ แหง หนง เมอ เงย หนา ขน อาน ปาย ถง ได ทราบ วา ท น คอ วด โพธ ซง ถอวา เปน อาราม ประจำ เมอง เขมราฐ ก วา ได

63ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 64: เขมราฐ

ตาม ประวต เลา กน วา แม ช ขาว ผ สราง วด น ขน มา ทาน หน ภย สงคราม มา จาก เมอง เวยงจนทน สมย ประมาณ พระเจาตากสน หรอ อาจ กลาว ได วา รวม ยค สมย เดยว กบ เจาพระวอ เจาพระตา ก ไม ผด ประการ ใด

ไหนๆ กได มา เยอน ถง วด สำคญ ขนาด น จง ถอ โอกาส เขาไป กราบ สก กา ระ พระพทธ รป ประจำ เมอง สก หนอย ตาม ธรรมเนยม ปฏบต

สถาปตยกรรม ภายใน วด ม กลน อาย วฒนธรรม ลาน ชาง รวม สมย กบ ยค อาณาจกร ลาน ชาง รม ขาว เวยงจนทน ภายใน อโบสถ เปน ท ประดษฐาน ของ พระเจา ใหญ องค แสน ซง เปน พระพทธ รป ปาง มาร วชย ขนาด หนา ตก กวาง 1.09 เมตร สง 1.59 เมตร สราง ดวย อฐ โบราณ ตาม

64 à¢ÁÃÒ°

Page 65: เขมราฐ

ประวต เลา กน วา พระพทธ รป องค น นบ เปน พระพทธ รป เกา แก ทสด องค หนง ของ จงหวด อบลราชธาน

ขณะ กำลง เพลดเพลน อย นน พลน นก ขน มา ได วา ม นด สำคญ กบ วทยากร ประจำ แหลง เรยน ร ศนย พฒนา เดก เลก จง เปน อน ตอง กราบ ลา พระเจา ใหญ องค แสน อก ครง กอน จะ

ออก เดน ทาง ตอ ไปผม ไป ถง ศนย เดก เลก ราว บาย โมง เศษ อน เปน

เวลา ท เหลา หน นอย วย นา รก เขา นอน กลาง วน กน เปน ท เรยบรอย เสยดาย ท ไม ได เหน บรรยากาศ ขณะ เดกๆ วง เลน สง เสยง เจยวจาว คง นา สนก เหมอน จบ ป ใส กระดง

ภายใน ศนย เดก เลก เทศบาล เขมราฐ มอง คราวๆ จะ พบ อาคาร ทง สน 3 หลง ประกอบ ดวย อาคาร อำนวย การ ซง เปน อาคาร อเนกประสงค ไป ใน ตว อาคาร หองเรยน เดก เลก 3-4 ขวบ ถด ไป ทาง ดาน หลง จะ เปน โรง ครว

สภาพ โดย รวม บอก ได เลย วา เปน ศนย เดก เลก ของ ภาค รฐ ท ใคร มา เหน เปน ตอง อจฉา อยาง แนนอน ทง อาคาร หลง ใหม ท สสน สดใส สะอาด ตา บรเวณ โดย รอบ ม พนท

65ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 66: เขมราฐ

กวาง ขวาง เขยว ขจ และ สง ท เยา ยวน ใจ เดกๆ มาก ทสด คอ สนาม เดก เลน ขนาด ใหญ เทยบ เทา โรงเรยน อนบาล ชอ ดง ใน กรงเทพฯ เลย ท เดยว

คณคร สาว ทาน หนง เดน มา ทก ดวย รอย ยม สดใส แนะนำ ตว กน เสรจ สรรพ จง ทราบ วา เธอ เปน ชาว เขมราฐ โดย กำเนด และ ดวย สำนก รก บาน เกด จง กลบ มา ทำงาน ท น เพอ ดแล ศนย เดก เลก แหง น ‘คร จง’ เจยระไน สต เศวต คร สาว ชาว เขมราฐ เลา ทมา ของ ศนย เดก เลก ให ฟง วา

“กอน ท จะ ม ศนย แหง น เดมท เขมราฐ ม ศนย รบ เลยง เดก เลก อย แลว แต จะ ไป ตง อย ตาม วด ตางๆ ตอน นน ม ทงหมด 3 แหง ปญหา คอ แตละ แหง ม คณภาพ ท ไม ได มาตรฐาน เดก ท จบ ไป ก ไม ได รบ การ ยอมรบ จาก โรงเรยน ใน ระดบ ชน อนบาล

“ตอน นน ทก คน ร ปญหา แต ก ยง ไมม คน เขา มา แก จน มา ถง สมย นา ยกฯ วชระ ทาน เลง เหน ความ สำคญ ของ ปญหา ดาน น ประกอบ กบ เทศบาล มน โย บาย 4 ป 3 สราง จง ได ม การ ทำ ประชาคม สอบถาม ความ ตองการ ของ คนใน พนท จน ได ขอ สรป วา ชมชน ตองการ ศนย เดก เลก ท ได มาตรฐาน และ ให โอน งาน ทงหมด มา อย ใน ความ รบ ผด ชอบ ของ เทศบาล ศนย เดก เลก แหง น จง ได ถอ กำเนด ขน ใน เดอน พฤษภาคม 2552” คร สาว อธบาย ฉะฉาน

คร จ งบ อก อก วา หลง จาก ถาย โอน ศนย รบ เลยง

66 à¢ÁÃÒ°

Page 67: เขมราฐ

67ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 68: เขมราฐ

เดก เลก ท ม อย เดม ให ขน ตรง ตอ เทศบาล แลว ยง ทำให คร พ เลยง ใน แตละ พนท เกด ความ พง พอใจ ท ทอง ถน เหน ความ สำคญ และ เอาใจ ใส

“สำหรบ คร พ เลยง ยง รสก ดใจ มาก ท ผใหญ ใน เทศบาล ให ความ สนใจ ใน เรอง น และ เมอ ได ทำงาน รวม กน ก จะ ชวย ให เกด การ แลก เปลยน ความ ร ทำให การ ดแล เดก ม คณภาพ มาก ขน เพราะ ท ผาน มา คร สวน ใหญ ม แต ความ ร ความ เชยวชาญ ใน การ เลยง ด เดก แต ใน ดาน วชาการ อาจ ยง ไม เขม แขง มาก นก ดง นน เมอ เปด ศนย เดก เลก เทศบาล เขมราฐ ขน มา ทำให ทาง สำนกงาน เขต การ ศกษา ได เขา ชวย เสรม ดาน วชาการ ดวย” คร จง เลา ดวย สหนา ยม แยม สม กบ เปน คร พ เลยง เดก

à ç¡ 2 ÀÒÉÒ ¤ÇÒÁ ÀÙÁÔ㨠ÇѲ¹¸ÃÃÁ ·ŒÍ§ ¶Ôè¹

คร จง ยอมรบ วา ท ผาน มา ศนย เดก เลก อาจ ยง ประสบ ปญหา เรอง ความ เขม ขน ทาง วชาการ ทำให เทศบาล เลง เหน วา ควร ม การ พฒนา ให ได มาตรฐาน โดย อาศย ความ รวม มอ จาก หนวย งาน ดาน การ ศกษา ให เขา มา ชวย หนน เสรม ใน จด ออน เพอ ให เดกๆ ชาว เขมราฐ ได เตบโต อยาง ม คณภาพ ไม นอยห นา ตำบล อน

“การ พฒนา ศนย เดก เลก จำเปน ตอง ทำให ได ตาม เกณฑ มาตรฐาน ของ กรม อนามย และ กรม สง เสรม การ

68 à¢ÁÃÒ°

Page 69: เขมราฐ

ปกครอง สวน ทอง ถน อยางไร กตาม ทก ครง ท เรา ม ปญหา ก จะ ได รบ ความ ชวย เหลอ จาก ผ หลก ผใหญ ใน ตำบล โดย เฉพาะ ผทรง คณวฒ ทางการ ศกษา ท พรอม จะ เขา มา ชวย เสมอ”

คร จ งบ อก อก วา โดย ทวไป ศนย เดก เลก ใน ระดบ ทอง ถน จะ ตอง ม หนวย งาน ภาค รฐ เขา มา รวม ตรวจ สอบ มาตรฐาน ทง ทาง ดาน วชาการ และ คณภาพ ใน การ ดแล เดก ขณะ เดยวกน ตว คร พ เลยง เอง ก ตอง ม การ พฒนา ความ ร ความ สามารถ รวม ถง เขยน หลกสตร ให เหมาะ สม และ ตรง ตาม ความ ตองการ ของ ทอง ถน

“จรงๆ แลว คร ท น ม ความ สามารถ ทก อยาง โดย เฉพาะ ใน เรอง การ พฒนา เดก แต ปญหา ท ผาน มา คอ เมอ เรา จด กจกรรม การ เรยน การ สอน ขน มา แลว ไมม การ บนทก ให เปน ระบบ เมอ หนวย งาน ภายนอก เขา มา ตรวจ ด รายงาน ทำให เรา ไมม หลก ฐาน ยนยน วา ได สอน อะไร ไป บาง”

ปญหา น อาจ ไมใช เรอง ใหญ หาก แต ตอง ใช ระยะ เวลา ใน การ ปรบปรง กระบวนการ เรยน การ สอน ให เปน ไป ตาม เงอนไข และ กตกา ของ การ ประเมน คณภาพ การ ศกษา ซง คร ประจำ ศนย เดก เลก ไม ได นง นอนใจ

“ท ศนย เดก เลก เรา จะ ใช หลกสตร ท อง กบ หลกสตร ของกรมการปกครองสวนทองถน เนน ไป ท การ พฒนาการ ของ เดก ทง 4 ดาน ไดแก รางกาย อารมณ สงคม และ

69ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 70: เขมราฐ

สต ปญญา ภาย ใต หลกสตร การ สราง เสรม ประสบการณ เพอ เปนการ เตรยม ความ พรอม กอน เขา ส ระดบ อนบาล”

สำหรบ ผม แลว สง ท โดด เดน ใน ศนย เดก เลก เทศบาลตำบลเขมราฐ ก คอ การ เรยน การ สอน แบบ 2 ภาษา คอ ภาษา กลาง และ ภาษา ถน บง บอก ถง ความ ภมใจ ใน เอกลกษณ และ วฒนธรรม ทอง ถน ของ ตนเอง

“ใน ดาน การ สอน จะ ม การ ใช ทง ภาษา กลาง และ ภาษา อสาน ควบค กน โดย ใน สวน ของ วชาการ จะ ใช ภาษา กลาง เปน หลก เพอ เปนการ เตรยม ความ พรอม ให เดก เลก กอน เขา อนบาล สวน ภาษา อสาน นน จะ ใช สอสาร ใน ชวต ประจำ วน ปกต”

เรา คย กน ตอ ถง เรอง เกณฑ การ วด และ ประเมน ผล วา เดก ตอง ม ความ พรอม ขนาด ไหน หรอ ตอง ม ทกษะ ดาน ใด บาง จง จะ ผาน การ ประเมน และ ได เขา เรยน ตอ ใน ระดบ อนบาล

คร จง ให คำ ตอบ วา หลก สำคญ จะ เนน ให เดก เลก ม ความ พรอม ทง 4 ดาน ดง ท กลาว ไป แลว โดย จะ ม คณะ กรรมการ เปน ผ ประเมน จาก นน จง จะ ออก ใบรบ รอง วา เดก ม พฒนาการ ใน แตละ ดาน อยางไร บาง เพอ เปน หลก ฐาน ยนยน กอน สง ตอ ไป ยง โรงเรยน อนบาล

อยางไร ก ด สำหรบ เดก ท อาย เกน 5 ขวบ อน เปน เกณฑ สงสด ท จะ อย ใน ศนย เดก เลก หาก ไม ผาน การ

70 à¢ÁÃÒ°

Page 71: เขมราฐ

ประเมน ทาง ศนย เดก เลก ก พรอม จะ ดแล ตอ ไป โดย ไม ปลอย ลอยแพ

·Ø¡ ½†Ò ÁÕ Ê‹Ç¹ ËÇÁ áËÅ‹§ ÃÇÁ Ôμ ÍÒÊÒ

คย ออกรส กน มา พก ใหญ จน กระทง ได ทราบ วา วตถประสงค ของ การ เปด ศนย เดก เลก อก ประการ หนง ท สำคญ ไม นอย ไป กวา เรอง ของ มาตรฐาน หลกสตร ก คอ การ ม สวน รวม ของ คนใน ชมชน เพราะ หาก กจ กร รม ใดๆ กตาม ไม ได รบ การ ยอมรบ หรอ ไม ได รบ ความ รวม มอ จาก ชมชน ผลลพธ ใน ระยะ ยาว ท ได ก ไม นา จะ พน ไป จาก ความ ฉาบฉวย ท ไม ยงยน คงทน

“วตถประสงค อก ดาน หนง ของ การ ตง ศนย เดก เลก แหง น ก เพอ ตองการ แบง เบา ภาระ ผ ปกครอง ชวย ให ผ ปกครอง ม เวลา ไป ประกอบ อาชพ และ เพอ ให ทก คนใน ชมชน ได เขา มา ม สวน รวม ใน การ สง เสรม พฒนาการ แก เดก โดย เฉพาะ อยาง ยง เรอง ของ การ ม สวน รวม ของ ชมชน นน เปน สง ท เทศบาล เนน มาก เนองจาก คณะ ผ บรหาร อยาก ให เกด ความ ตระหนก วา ชมชน น เปน ของ เรา ทก คน เรา ทก คน มหนา ท ตอง ใสใจ ดแล รกษา เพอ ท จะ สราง ความ เปน ชมชน นา อย ประชาชน ม คณภาพ ชวต ด ไร ความ ทกข ยาก” คร จ งก ลา ว ดวย นำ เสยง จรงจง และ หนก แนน

ขณะ เดยวกน คร จง เลา ตอ ถง กระบวนการ สราง

71ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 72: เขมราฐ

การ ม สวน รวม ของ คนใน ชมชน ดวย วา เรม จาก การ ตง คณะ กรรมการ ศนย เดก เลก ซง ประกอบ ดวย คน จาก หลาย ภาค สวน อาท เจา อาวาส วด ท เคย อปถมภ ศนย เดก เลก มา กอน ผทรง คณวฒ ทางการ ศกษา ใน พนท ตวแทน ผ ปกครอง ตวแทน กรรมการ ชมชน เจา หนาท จาก เทศบาล และ ตวแทน คร พ เลยง โดย ทก ครง ท จะ ตอง ม การ ตดสน ใจ ใน เรอง ใด เรอง หนง ไม วา จะ เปนการ จด กจกรรม การ เขยน หลกสตร การ ประเมน ผล การ ศกษา ทก ฝาย จะ ตอง ตดสน ใจ รวม กน เสมอ ไมม การ ตดสน ใจ ใดๆ โดย พลการ เพอ ใหการ ทำงาน เกด ความ โปรงใส ทก ขน ตอน

อก เรอง หนง ท ชมชน เขา มา ม บทบาท อยาง เหน ได ชด คอ การ เขา รวม ทำ กจกรรม ตางๆ ของ กลม จต อาสา โดย เฉพาะ กลม ผ สง อาย ท จะ เขา มา สง เสรม การ ออก กำลง กาย ให กบ เดก การ สอน ภาษา ถน รวม ทง การ อบรม วฒนธรรม ทอง ถน เปนตน

Page 73: เขมราฐ
Page 74: เขมราฐ

ได ฟง คร จง ยนยน เชน น แลว ทำให ผม รสก ได ดวย หวใจ เลย วา คน เขมราฐ ให ความ สำคญ กบ ศนย เดก เลก แหง น มาก ขนาด ไหน

กอน จาก กน ผม ถาม คร จง วา แผน งาน ใน อนาคต ของ ศนย เดก เลก คนใน ชมชน วาด หวง ไว อยางไร คร จง สรป สนๆ ทง ทาย วา วน ขาง หนา จะ เปน อยางไร อาจ ไม สำคญ เทากบ ทำ วน น ให เตม กำลง ทสด โดย เฉพาะ การ สราง ความ ร ความ เขาใจ ให กบ พอ แม และ ผ ปกครอง ใน การ ดแล บตร หลาน หรอ สาน ตอ กจกรรม จาก ทาง โรงเรยน เพราะ การ เรยน ร จาก คนใน ครอบครว คอ พน ฐาน ท ด ทสด สำหรบ เดก

74 à¢ÁÃÒ°

Page 75: เขมราฐ

06 ‘».«Ôμ Õ é’

»˜œ¹ àÂÒǪ¹ ÒÇ ÃØ‹§ à¢ÁÃÒ°

ทก ครง ท ได ลงพน ท ไป เยยม เยอน ชมชน สข ภาวะ หลาย ท หลาย แหง ผม รสก เหมอน ตว เอง ได เปด โลก ทศน ใหม ทก ครง อยาง เชน ครง น ท ได มา เยอน เขมราฐ ม แหลง เรยน รมาก มาย ซง ผม เอง ไม เคย ได เหน ทไหน มา กอน และ ม เสนห ท ไม ธรรมดา

หลง รำ ลา คร จง ท ศนย เดก เลก ผม เดน ยอน กลบ ไป ท เทศบาล ตำบลเขมราฐ ทวา ทองฟา ท สดใส เมอ ชวง เชา กลบ ถก แทนท ดวย หยาด พระ พรณ เลก นอย ถง ปาน กลาง แต ก ไม เปน อปสรรค ใน การ เดน ทาง อะไร นก สวน ตว ผม กลบ รสก วา ด เสย อก วว ทวทศน ตางๆ จะ ได ด เขยว สดชน ขน มา บาง

ผม เดน ลด เลาะ ไป ถงท ทำการ เทศบาล ราว 4 โมง เยน เมอ เดน ขน ไป ถง หอง ประชม ชน 2 ก พบ หนม ใหญ ชาว ปกษ ใต นง รอ ผม อย กอน แลว

อาจารย สร วฒ ยทธ ชนะ ผ ประสาน งาน โครงการ ชมชน สข ภาวะ แนะนำ ตว ดวย ทาท เปน กนเอง กอน จะ เอย เชอ เชญ ให ผม แวะ ไป เยยม ชม แหลง เรยน ร ท สำคญ แหง หนง ของ เขมราฐ โดย รบ ประกน วา จะ ตอง ทำให ผม ตน ตา

75ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 76: เขมราฐ

ตน ใจ อยาง แนนอน“เดยว พ จะ พา ไป ด แหลง เรยน ร พเศษ สำหรบ วน น

นะ เปน แหลง เรยน ร ท ถอวา สราง ชอ เสยง ให คน ทง ประเทศ

76 à¢ÁÃÒ°

Page 77: เขมราฐ

รจก เขมราฐ เลย ละ ยง ไง ก เตรยม ตว ให พรอม นะ 6 โมง เยน เจอ กน”

ผม นก สงสย พ เขา จะ พา ผม ไป แหลง เรยน ร แบบ

77ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 78: เขมราฐ

ไหน นะ ใน ใจ ก ยง รสก ตน เตน ตาม ไป ดวย

Ç‹Ò·Õè »ÅÑ´ ËÑÇ㨠äÁ‹ ÂÍÁ ᾌ

18.00 น. ตาม เวลา นด คน หนง คน กลอง หนง ตว ยน กลาง สนาม ฟตบอล พรอม ความ ลน ระทก สวน เรอง ราว จะ เปน อยางไร นน ลอง มา ตดตาม ด

ผม ออก จาก ตว เขต เทศบาล ตำบลเขมราฐ ไป ตาม เสน ทาง ท นง รถ บส มา เมอ เชา น ผาน ทา รถ ผาน โรงเรยน เขมราฐ พทยาคม ประมาณ 2-3 กโลเมตร ซาย มอ เปน โรง พยาบาล ขวา มอ เปน โรงเรยน บาน เหนอ หนา โรงเรยน ม ปาย ขอความ ‘สโมสร ป.ซต’ ตง เดน ตระหงาน

สภาพ ภายนอก เทา ท สงเกต ด ก เปน โรงเรยน ประถม ประจำ ตำบล ธรรมดา ไม นา จะ ม อะไร พเศษ พสดาร แต พอก วาด สายตา ให ถวน ถ ก พบ วา สนาม ฟตบอล โรงเรยน แหง น เทยบ ชน มาตรฐาน เดยว กบ สนาม ฟตบอล ของ สถา บน การ ศกษา ดงๆ เลย ท เดยว

หลง ลง จาก รถ ผม เรม สอบถาม นองๆ นกกฬา ท ยน อย ขาง สนาม ทนท วา ใคร เปน เจา ภาพ สโมสร ป.ซต แหลง เรยน ร ระดบ ยกษ ใหญ แหง น

มอง ไป ตาม นว ของ นอง นกกฬา ผม แทบ ไม เชอ สายตา ตว เอง โคช คน เกง ประจำ สโมสร ป.ซต ไมใช ผชาย รางกาย แขง แรง กำยำ อยาง ท คด แต เปน ชาย ผ นง เกาอ

78 à¢ÁÃÒ°

Page 79: เขมราฐ

รถ เขน คน นน“พ จำ ได รางๆ วา วน นน เกด อบตเหต รถ แหก โคง

พอ ตน มา อก ท พบ ตว เอง นอน อย บน เตยง โรง พยาบาล ขยบ ตว ก ไม ได ท สำคญ รางกาย ทอน ลาง ไมม ความ รสก อะไร เลย พอ ถาม หมอ ถง ได ร วา กระดก สน หลง หก” ‘โคช แหง น’ ปรญญา เหลก ด เลา เรอง ราว แต หน หลง ให ฟง

ซำ ราย ทสด คราว เคราะห ครง นน ดน มา เกด ขน ใน วน ท โคช แหง นกำ ลง จะ เดน ทาง ไป รบ ตำแหนง ปลด อำเภอ ท แก อตสาห มมานะ เพยร พยายาม สอบ เขา ให ได

“แรกๆ ก ทำใจ ยอมรบ สภาพ ตว เอง ไม ไดท ตอง เปน คน พการ เดน เหน ก ไม ได ทไหน ท คน บอก วา ม หมอ ด ทง หมอผ หมอ บาน พ ไป หมด หมด เงน ไป เปน แสนๆ แต ก ไมม อะไร ด ขน เสย ทง เวลา เสย ทง เงน ใน ทสด ก ตอง ยอมรบ ชะตา กรรม” โคช แหง น เลา

แต แลว จๆ โชค ชะตา ก เลน ตลก ชวต ของ วาท ปลด อำเภอ พลก ผน มา เปน โคช ให กบ นกกฬา เยาวชน ของ เขมราฐ ตรง น ตาง หาก ท นา ตดตาม

“ก ไมม อะไร มาก เมอ เลอก ท จะ ม ชวต อย ก ตอง ส ตอ ไป จาก นน พ ก หน มา ประกอบ ธรกจ สวน ตว พอ เรม ยงชพ อย ได เรา ก คด แลว วา ตอง ทำ ใน สง ทรก นน คอ ฟตบอล”

79ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 80: เขมราฐ

โคช แหง นบ อก ถง จด เปลยน ครง สำคญ ใน ชวต

áç ºÑ¹´ÒŠ㨠¢Í§ ÂÍ´ ⤌ª

กฬา ฟตบอล นน สำคญ ตอ ชวต ของ เขา อยางไร และ เหต ใด คน เขมราฐ จง มอบ ความ ไว วางใจ ให โคช แหง น น คอ คำถาม ท ผม พรง พร ออก มา

“พ ชอบ ฟตบอล มา ตงแต เดก เลน จน ตด ทม เยาวชน ระดบ จงหวด มา หลาย สมย ผาน ศก มา แลว หลาย สนาม หลง จบ ม.6 จาก โรงเรยน เขมราฐ พทยาคม เลย ลอง ไป สมคร คด ตว นก ฟตบอล ท โรงเรยน จา อากาศ โรงเรยน ท นก เตะ ไทย ใฝฝน ใน อดต

“แต ผล ท ออก มา ไม ได เปน อยาง หวง พ ไม ผาน การ คด ตว จาก จด นน มน เหมอน ปม ท คาง คา ใจมา ตลอด วา

ตว เรา ไมม โอกาส ได เปน นกกฬา ก ไม เปนไร แต สก วน ตอง ปน เดก รน ลก รน หลาน ใน เขมราฐ ให ขน ไป ตด ทม ชน นำ ใน กรงเทพฯ ให ได”

ผม ลอง เลยบๆ เคยงๆ ถาม โคช แหง นวา ถา ไม ประสบ อบตเหต เสย กอน แก ยง จะ ม ความ มง มน ปน ลก หลาน ชาว เขมราฐ ให เปน นก

ตวนกตอในชน

ถามประแกยหลา

80 à¢ÁÃÒ°

Page 81: เขมราฐ

ฟตบอล ชน นำ อย หรอ ไมโคช แหง น ตอบ ดวย ความ จรงใจ วา ไม วา จะ เจบ ปวย

พการ หรอ รางกาย ไม ครบ 32 ถง อยางไร ก จะ ไม ละทง ความ ตงใจ น เปน แน

“สง เดยว ท พ คด อย เสมอ คอ จะ ตอง ผลก ดน ให เดก ทรก ฟตบอล กาว ไป ส ระดบ ทม ชาต และ มชอ เสยง ใน วงการ น ให ได”

จาก จด เรม ตน ใน ป 2543 โคช แหง น ตอง ใช ความ พยายาม อยาง แรง กลา กวา จะ ปลก ปน สโมสร ป.ซต ขน มา เรม จาก การ คด เลอก เดก 10 กวา คน ซง ม ทง หลาน ชาย ของ ตว เอง และ เพอนๆ ของ หลาน ท ม ใจ รก ใน กฬา ฟตบอล

“นก กฬา รน แรก ของ เรา ตอง ฝก ซอม กน อยาง หนก ถา ม โปรแกรม แขงขน ทไหน พ สง เขา สมคร หมด ทง ระดบ อำเภอ ระดบ จงหวด จน ใน ทสด ทม ของ เรา ก สามารถ ควา แชมป ประจำ อำเภอ เขมราฐ ใน ระดบ อาย 10 ขวบ ตอน นน คนใน เขมราฐ ตน ตา ตน ใจ กน มาก เขา ไม คด มา กอน วา โคช พการ ขา ลบ อยาง พ จะ ทำได”

ความ สำเรจ ท เกด ขน นตอง ยอมรบ วา มา จาก ความ ตงใจ ของ เหลา นองๆ เยาวชน และ ความ เชอ มน ศรทธา ใน ตวผ นำ ทำให โคช แหง น สามารถ พา ทม ป.ซต ไป ควา แชมป ระดบ อำเภอ มา ได และ จาก จด นน เอง ได ทำให

81ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 82: เขมราฐ

82 à¢ÁÃÒ°

Page 83: เขมราฐ
Page 84: เขมราฐ

บรรดา ผ ปกครอง ชาว เขมราฐ แหแหน กน พา ลก หลาน มา ฝากตว เปน ศษย โคช แหง น

เมอ ได รบ ความ ไว วางใจ จาก คนใน ชมชน อยาง ลนหลาม เชน น ยง ทำให โคช แหง น เกด กำลง ใจ ใน การ สราง ทม ให เขม แขง ยง ขน นำ มา ซง การ จด โครงการ ‘ป.ซต สญจร’ ออก ตระเวน ไป ตาม ตำบล ตางๆ เพอ มอง หา นก เตะ ฝเทา ดๆ ท ม แวว เปน ดาว รง สราง ชอ เสยง ให กบ สโมสร

ÍÑμ ¤Ñ´à§Ô¹ äÁ‹ ÍÑμ ¤Ñ´ ã¨

อปสรรค สำคญ อยาง หนง ใน การ จด กจ กร รม ใดๆ กตาม ทก อยาง ลวน ตอง ม ทอ นำ เลยง จง จะ สามารถ เดน หนา ตอ ไป ได โคช แหง น ตอง ใช ทง เงน ทน ของ ตว เอง และ เงน ท ผ ม จต ศรทธา บรจาค มา

“พอ แม เดก เอง ก ไม คอย ม เงน สง ท พอ แม เดก เหลา น พอ จะ สนบสนน นำใจ ให กบ สโมสร ได ก เปน พวก ขาว ปลา อาหาร ซง ถอวา แค น ก มาก พอแลว คน ท พา ลก มา ฝาก กบ พ ก เพราะ อยาก ให เดก ม อนาคต อยาก ให ได ด เมอ เรา รบ ลก เขา มา แลว ก ตอง สง เสรม ให ถงท สด

“เชอม ย วา พ เคย พา เดก ไป แขง ท กรงเทพฯ เงน จะ ซอ ขาว กน ยง ไมม สโมสร เรา อต คดกน มาก ไก ยาง ตว หนง ตอง ฉก แบง กน กน ทง ทม ใน ขณะ ท ทม อน เขา ม เงน ทน

84 à¢ÁÃÒ°

Page 85: เขมราฐ

สนบสนน อยาก กน อะไร กได อยาก ซอ เสอผา รองเทา ฟตบอล ดๆ เขา ก ซอ ได หมด แต เรา ก สอน เดก วา อยา หมกมน ใน เรอง สงของ นอก กาย จน เกน ไป ทก อยาง ตอง ใช ความ พยายาม ถา เรา ม ความ พยายาม แลว สก วน หนง เรา จะ ประสบ ความ สำเรจ ได ถา เรา ตงใจ เลน ฟตบอล ให ด ผลลพธ ท ตาม มา ยอม ด เอง สำคญ ทสด หาม หวง รวย ทาง ลด หาม ลม บอล และ หาม เลน พนน บอล เดด ขาด”

ผม ฟง โคช แหง น เลา แลว ยง ทำให รสก ฮกเหม ตาม ไป ดวย แม สถานะ ของ สโมสร ป.ซต จะ คอน ขาง ขดสน เงน ทน แต สำคญ อย ท หวใจ ท กลา แกรง เกน รอย

ทก วน น โคช แหง น ยง คง ทำ หนาท ฝก ซอม นกกฬา เยาวชน ดวย ตนเอง ทกๆ เชา เขา จะ หอบ ลก ฟตบอล ขน รถ ตก ตก ไป ยง สนาม ฝก ซอม อยาง ไมร จก เหนดเหนอย เมอ ซอม เสรจ ก กลบ ไป ทำงาน ของ ตว เอง ตก เยน ก นง รถ ออก ไป ซอม อก รอบ เปน อยาง น เสมอ ตน เสมอ ปลาย ตงแต เรม ตน ฟอรม ทม ป.ซต

“พ ทำ ทก อยาง เพราะ ใจ รก ลำบาก นด หนอย ไม เปนไร ทก วน น ม เดก หลาย คน ท ไป ได ด ใน วงการ ฟตบอล เรา ก พลอย ชน ใจ ไป ดวย ความ ฝน ท จะ ปน เดก เขมราฐ ให ม ตว ตน ใน วงการ ฟตบอล ระดบ ชาต ตอน น ถอวา สำเรจ ใน ระดบ หนง ตอน น นก บอล ท ผาน การ บม เพาะ จาก สโมสร ป.ซต ม ไม ตำ กวา 40 คน กระจาย ตว อย ตาม สถาบน การ

85ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 86: เขมราฐ

ศกษา ชน นำ ใน กรงเทพฯ บาง คน โดด เดน จนถง ขน ตด ทม ชาต ก ม” โคช แหง น เลา ดวย ความ ตน ตน ใจ

ทวา ใน ความ รงโรจน ก ยอม ม ความ รวง โรย เสมอ ใน ขณะ ท ลก ศษย ของ โคช แหง นกำ ลง กาว ส รงอรณ ของ ชวต นก ฟตบอล สขภาพ ของ โคช แหง นก ลบ คอยๆ ทรด โทรม ลง โดย เฉพาะ ระบบ การ ขบ ถาย ท เรม ม ปญหา ไม สามารถ ควบคม ได ซง โคช แหง น ยอมรบ ความ จรง ขอ นด แต ก ไม เคย คด ทอแท ตอ โชค ชะตา หาก วน น ยง พอ ม เรยว แรง ก พรอม จะ ฝก ซอม เยาวชน นก ฟตบอล ตอ ไป

“ทก วน น เหนอย นะ แต ถา พ ไม ทำ ก ไมม ใคร ทำ ไมใช วา เขา ปลอย ปละ ละเลย เพยง แต ไม มใคร อดทน ได เหมอน อยาง พ และ สง ท ชน ใจ ทสด ใน ตอน น ก คอ ทก ครง ท ม เดก โทร มาบ อก วา ตว เอง ทำได แลว พ น นำตา ไหล เลย กได แต หวง วา พระเจา จะ ให เวลา เรา ได สราง คน รน ใหม ตอ ไป อก เรอยๆ”

สน สด การ สนทนา ดวงตะวน กำลง อสดง ดวงดาว เรม เปลง แสง ระยบ ระยบ ขน มา แทนท คง ไม ตาง อะไร กบ เดก และ เยาวชน ท โคช แหง น ปลก ปน ขน มา สก วน หนง พวก เขา เหลา นน คง ได เปลง แสง สกาว เปน ดาว ดวง ใหม ประดบ วงการ ฟตบอล ไทย สม ดง ความ ฝน อน สงสด ของ โคช แหง น

86 à¢ÁÃÒ°

Page 87: เขมราฐ

87ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 88: เขมราฐ

07 ÊÙ§ ÇÑ Í‹ҧ ÁÕ ¤ س¤ ‹Ò

เรอง ราว ของ โคช แหง นทำ ให คำคน แรก ใน เขมราฐ ของ ผม เปยม ไป ดวย ความ อม เอม ใจ คน นน ผม นอน ฟง เสยง ลำนำ โขง ท ไหล รน เปน เพลง กลอม นอน อยาง ม ความ สข

ผม ชน ชอบ เสน ห ของ เมอง รม โขง ก เพราะ เหต น ไม วา จะ เปน คน เดอน หงาย หรอ คน เดอน มด ก ลวน ม ความ งดงาม ใน แบบ ท ตาง กน ทง แสง ดาว และ เงา จนทร ตาง ก ชวย กน ขบ ความ งาม ของ ลำนำ แหง น ให ผคน ได รวม ดมดำ ขอ เพยง แค เปด ตา เปด ใจ ก จะ พบ วา ความ งาม ของ โลก เรา น อย ใกล แค เออม

ไมร วา บรรยากาศ พา ไป หรอ เปน เพราะ ความ เหนดเหนอย มา ตลอด ทง วน คน นน ผม นอน หลบ ฝน ด อยาง ม ความ สข มา รสก ตว อก ท ก เมอ เสยง โทรศพท ดง ขน แต เชา มด

“นอง ตน หรอ ยง เดยว พ จะ ให คน ไป รบ นะ เชา น เรา จะ ไป ด แหลง เรยน ร ของ ชมรม ผ สง อาย กน”

หลง วาง ห โทรศพท แลว กม มอง ด เวลา ตาย ละ ส

Page 89: เขมราฐ

พ สร วฒ นด ไว ต 5 ครง น แลว ตอน น ก โมง แลว ละ วา แลว ก รบ กระวกระวาด อาบ นำ แตง ตว เพอ จะ ไป ให ทน กจกรรม ออก กำลง กาย ของ ผ สง อาย ท วา กน วา นา ด ชม

จะ โทษ ใคร ด ละ เอา เปน วา โทษ ความ สวยงาม

ของ ชมชน แหง น ก แลว กน ท ทำให ผม นอน ฝน หวาน ไม ยอม ตน ลก ขน จาก เตยง

¤Ø³ ÂÒ àÍ×éÍà¿„œÍ ¤Ø³ μÒ à¼×èÍ á¼‹

หยาด นำคาง ยง ไมทน ระเหย หาย แสง ดาว ยง ไมทน สน นก นอย เพง จะ ออก หากน เปน เวลา เดยว กบ บรรดา ผ สง วย ของ เมอง รม นำ โขง เตรยม ตว ออก ไป ยด เสน ยด สาย ตอนรบ เชา วน ใหม กน อยาง พรอม เพรยง

เหน เหลา คณ ตา คณ ยาย เตน กาย บรหาร กน แต เชา มด แลว อด ละอาย ตว เอง ไม ได ยง กม ลง

89ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 90: เขมราฐ

90 à¢ÁÃÒ°

Page 91: เขมราฐ

91ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 92: เขมราฐ

มอง รอบ เอว ตว เอง แลว ยง สะทอน ใจ ขน ปลอย ไว อยาง น ม หวง หวง ยาง ถาม หา แนๆ

รอบๆ บรเวณ ลาน ออก กำลง กาย ของ ผ สง อาย นน เปน ท ตง ของ สถาน ท สำคญ หลาย แหง ของ เขมราฐ ไม วา จะ เปน อนสาวรย พระเจา เทพ วงศา เมอง หรอ อปฮาด (กำ) เจา เมอง คน แรก ถด ไป เปน ศาลหลกเมอง สวน บรเวณ ดาน หลง สด เปน ท ตง ของ ศาล ดอน ป ตา และ ใกลๆ กน นน เปน ตก ชมรม ผ สง อาย

ผม เดน ถาย ภาพ บรรยากาศ โดย รอบ ได สก พก แสง ตะวน เรม ออก มา ทกทาย สวน ทาง กบ แสง ดาว ท คอยๆ โบกมอ ลา จาก นน นก กาย บรหาร สง วย ของ เรา ก พรอม จะ นง พด คย ถง กจกรรม ท จด ขน ใน ทกๆ เชา ดวย สหนา ชนมน

ยาย บญ ยอ สม สน ประธาน ชมรม ผ สง อาย ออก กำลง กาย เพอ สขภาพ ตำบล เขมราฐ เรม ตน เลา ทมา ของ ชมรม ให ฟง วา

“ชมรม ของ เรา เดมท ม สมาชก เพยง แค 3 คน เรา ตงใจ แค วา อยาก จะ มา ออก กำลง เพอ ให รางกาย เขง แรง และ จะ ได ปราศจาก โรค ภย ท แรก ก ไม ได คด หรอก วา จะ ม คน มา รวม ดวย มาก ขนาด น ทำ ไป ทำ มา ก ม การ ชกชวน ผ สง อาย ท รจก กน และ อย บาน ใกล กน เขา มา รวม กจกรรม จน ตอน น ม สมาชก อย ราว 30 คน”

92 à¢ÁÃÒ°

Page 93: เขมราฐ

เฉพาะ กจกรรม การ ออก กำล ง กาย ของ คน แก คน เฒา อาจ ถอ ได วา เปน เรอง ปกต ธรรมดา แต ท ไม ธรรมดา ยง ไป กวา นน ก คอ ชมรม ผ สง อาย กลม น เอง ยง ม การ ประยกต พลก แพลง เปน กจกรรม เตน แอโร บ กมวย ไทย

“กจกรรม เตน แอโรบก มวยไทย ท หลาน เหน นะ คอ การ ซอม เพอ เปน ตวแทน ไป แขงขน กบ ตำบล อนๆ” คณ ยาย เลา ไป ยม ไป

นอกจาก จะ เนน หนก ใน เรอง การ ออก กำลง กาย และ สง เสรมสข ภาพ แลว ทาง ชมรม ผ สง อาย ยง เขาไป หนน เสรม ใน กจกรรม ของ ศนย เดก เลก เทศบาล ตำบล เขมราฐ อก ดวย รวม ทง ยง ม กจ กร รม อนๆ ใน การ ชวย เหลอ สงคม อก มากมาย เชน การ ทอด ผาปา หาเงน เขา วด การ เขา วด ฟง ธรรม มหกรรม กฬา เครอ ขาย สมพนธ การ ตรวจ สขภาพ ผ สง อาย ฟร รวม ทง กจกรรม การ กศล ทวไป

“เรา ไมใช กลม ทมา รวม ตว กน เพอ ออก กำลง กาย

ตามมลงบก

รบกคอนไป

ไป ไป

93ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 94: เขมราฐ

94 à¢ÁÃÒ°

Page 95: เขมราฐ

95ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 96: เขมราฐ

อยาง เดยว หาก ม งาน อะไร ท เรา พอ จะ ชวย เหลอ ได ก พรอม จะ เขา รวม ดวย อยาง เชน โครงการ คณ ยาย เออเฟอ คณ ตา เผอ แผ ซง เรา ภมใจ มาก เพราะ สามารถ ทำให สงคม เหน วา คน แก อยาง เรา ก ม คณคา ไมใช แก แลว แก เลย

“สวน กจกรรม ท เขาไป ทำ นน เรา จะ เนน ไป ท การ ปลกจต สำนก ให แก เดกๆ ทง การ สอน ศลป วฒนธรรม ประจำ ถน การพา เขา วด เพอ ฟง เทศน ฟง ธรรม ทำ สมาธ เปนการ ปลก ฝง คา นยม คณ งาม ความ ด บาง ครง ก เลา นทาน พน บาน การ ละ เลน พน บาน และ เพลง กลอม เดก”

ยาย บญ ยอ เลา เสย จน เหน ภาพ เลย วา ชมรม ผ สง อาย นน ทำงาน แบบ บรณ า การ แค ไหน เชอ แลว วา ผ เฒา ผ แก เมอง เขมราฐ น ทาน ม พลงงาน เหลอ เฟอ จรงๆ

à¤Òþ ¡μÔ¡Ò ¡Òà ÍÂÙ‹ ËÇÁ ¡Ñ¹

แม ชมรม ผ สง อาย จะ ม สมาชก มากมาย และ ม กจกรรม ชวย เหลอ สงคม อยาง ตอ เนอง แต สง หนง ทไม อาจ หลก เลยง ได ก คอ การ เผชญ กบ ปญหา และ อปสรรค ตางๆ ลอง มา ฟง กน วา กลม ผ สง อาย ม ทางออก อยางไร เมอ ตอง เผชญ หนา กบ ปญหา

“ตอง ยอมรบ วา ธรรมชาต อยาง หนง ของ ผ สง อาย ก คอ มก จะ คด วา ตว เอง ถก ทก อยาง เถยง กน ไม จบ เมอ

96 à¢ÁÃÒ°

Page 97: เขมราฐ

ถงท สด แลว หาก ม ความ คด เหน ขด แยง กน เรา ก จะ ตดสน ดวย การ โหวต เสยง ขาง มาก ซง ทก คน ก ตอง ยอมรบ ใน กฎ กตกา เรา ถอวา กจกรรม ทก อยาง ทำ ดวย ความ เตมใจ และ ทำ ดวย จต อาสา ก เลย ไมร วา จะ ทะเลาะ กน ไป ทำไม

“อก เรอง ท บอก ไป แลว ก อาจ จะ ขำ กได นะ คอ พวก เรา คน แก ทำ เอกสาร ราชการ กน ไม คอย เปน ตอง ให ลก หลาน ทำให หรอ ถา จำ เปน จรงๆ ก ตอง ไป ขอ ให เจา หนาท เทศบาล มา ชวย จด ทำ เอกสาร เพราะ เวลา เรา จะ เสนอ โครงการ อะไร นน จะ พด แค ปาก เปลา ไม ได ตรง น เปน สง ท เรา กำลง หา ทาง แกไข อย”

สดทาย แลว ชมรม ผ สง อาย ก สามารถ ดำเนน กจกรรม มา ได อยาง คอย เปน คอย ไป โดย กญแจ สำคญ ท ทำให การ ทำงาน สามารถ ขบ เคลอน ตอ ไป ได ก คอ ความ เขม แขง ของ เหลา สมาชก ทก คน ท ม จด มง หมาย เดยวกน ใน การ ทำ ประโยชน เพอ ชมชน

“ชมรม ของ เรา ประสบ ความ สำเรจ ได เพราะ สมาชก และ คณะ กรรมการ เขม แขง ขณะ เดยวกน ก ตอง จด กจกรรม ให ตอ เนอง ไม เชน นน ก ไม ยงยน เคลด ลบ ของ เรา ก ม เพยง เทา น แหละ หลาน” ยาย บญ ยอ เลา ไป ยม ไป

ขณะ กำลง นง คย กน ออกรส ตาม ประสา ยาย กบ หลาน เวลา ก ลวง เลย ไป โดย ไมร ตว เหลอบ ด หนา ปด นากา ก พบ วา เปน เวลา 7 โมง เชา แลว กลม ผ สง อาย จง

97ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 98: เขมราฐ

คอยๆ ทยอย แยก ยาย กน กลบ ไป พก ผอน ตาม อธยาศย ผม ถอ โอกาส รำ ลา คณ ยาย พรอม เกบ เอา ความ ร

ท คณ ยาย ถายทอด เปน วทยาทาน บรรจ ไว ใน กระเปา แหง ความ ทรง จำ

98 à¢ÁÃÒ°

Page 99: เขมราฐ

99ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 100: เขมราฐ

100 à¢ÁÃÒ°

Page 101: เขมราฐ

08 ÂØÇ ÇԨѠ· ŒÍ§ ¶Ôè¹

Ê׺ÊÒ¹ ¤ÇÒÁ ÀÒ¤ ÀÙÁÔã¨

การ เดน ทาง เยอน เขมราฐ ใน ครง น ม หลาย ปจจย ท ผม เอง ควบคม ไม ได โดย เฉพาะ อยาง ยง สภาพ ดน ฟา อากาศ ท ไม คอย จะ เปนใจ นก ทำให ผม ไม สามารถ เขาไป เยยม ชม กจกรรม ของ ชมชน ได อยาง ทว ถง ทก แหลง เรยน ร อก ทง ยง คลาด กบ วทยากร หลาย ทาน ท ตด ภารกจ ตอง เดน ทาง ไป ตาง พนท หาก ทก แหลง เรยน ร ท ผม ได พบพาน และ ได เจอะ เจอ ผคน นน ผม จะ พยายาม เกบ เกยว ราย ละเอยด กระบวนการ จดการ แหลง เรยน ร ให มาก ทสด เทา ท จะ ทำได

แหลง เรยน ร แหลง สดทาย ท ผม กำลง จะ ไป เยอน นน กลาว ได วา เปน แหลง เรยน ร ท ถก จรต ผม มาก ทสด เพราะ เกยวของ กบ เรอง ราว ทาง ประวตศาสตร ท ผม คอน ขาง จะ ชน ชอบ เปน พเศษ

ท โรงเรยน เขมราฐ พทยาคม สถาน ท หยง ราก ของ อาจารย สร วฒ ยทธ ชนะ ชาว ปกษ ใต โดย กำเนด แต ผน ชวต มา ปก หลก อย ท เขมราฐ และ เรม ตน ลงมอ ทำ โครงการ วจย ทอง ถน ภาค อสาน เพอ ศกษา ชวต ของ คน ถน น อยาง จรงจง พรอม กบ ปน เหลา ยว วจย ทอง ถน ขน มา เปน

101ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 102: เขมราฐ

ทม งาน สำคญ“ผม เปน คน นครศรธรรมราช ไมม พน ฐาน ขอมล

ของ พนท มา กอน แมแต นอย แต เมอ ผม ได ฝาก ชวต ไว ท น ก ตอง พยายาม หา ทาง ท จะ พฒนา เขมราฐ ให สด ความ สามารถ อก อยาง เรอง ประวตศาสตร เรา เรยน ร กน ได โดย เฉพาะ กระบวนการ วจย สวน ใคร จะ ยอมรบ งาน ของ เดกๆ หรอ เปลา นน ผม คด วา ถา เรา มว แต กลว ก คง ไม ตอง ทำ อะไร กน พอด”

งาน ประวตศาสตร เปน งาน ท ตอง ใช ความ สามารถ

สรวฒ ยทธชนะ

102 à¢ÁÃÒ°

Page 103: เขมราฐ

เฉพาะ ทาง และ ตอง อาศย ความ สนใจ เปนการ สวน ตว จง จะ เกด แรง ผลก ดน ใน การ ทำงาน ทำให ผม นก สงสย วา หวขอ วจย เกยว กบ ประวตศาสตร จะ ไม ทำ ให เดกๆ รสก เบอ หนาย บาง หรอ

“ท แรก ก กลว เหมอน กน วา เดก อาจ จะ เบอ กได เพราะ ตอน ท ผม บอก กบ เดกๆ วา จะ ตง กลม ยว วจย เพอ ศกษา วจย ประวตศาสตร ทอง ถน เดกๆ ก ทำ หนา เบ เลย แต พอ ทำ ไป ทำ มา ปรากฏ วา เดกๆ กลบ ชอบ อยาง ไม นา เชอ อาจ เปน เพราะ ทำให พวก เขา ได รจก ตว เอง มาก ขน

103ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 104: เขมราฐ

104 à¢ÁÃÒ°

Page 105: เขมราฐ

รจก วา บรรพบรษ ของ ตว เอง คอ ใคร ร วา เขมราฐ เคย ม เหตการณ อะไร เกด ขน บาง ท สำคญ นะ เดก พวก น ยง ร ประวตศาสตร ยง ภมใจ ใน ความ เปน คน เขมราฐ”

คด ตาม ท อาจารย สร วฒ เลา แลว ก นา จะ จรง ผม ใน ฐานะ คน อยธยา พอได มา ศกษา ประวตศาสตร ของ อยธยา ดวย ตนเอง ก ม ความ รสก ภาค ภมใจ ไม ตาง ไป จาก นองๆ เชน กน และ นน ก คอ เสนห ของ วชา ประวตศาสตร ท ทำให หลาย คน หลงใหล

àÃÕ¹ ÃÙŒ »ÃÐÇÑμÔÈÒÊμÃ� àÊÃÔÁ ¤Ø³¤‹Ò ªØÁª¹

หลง ทราบ แนวคด และ ทมา ของ โครงการ ยว วจย พอ สมควร แลว ผม ถอ โอกาส หน ไป คย กบ เดกๆ คน เกง ของ เรา กน บาง

“มา ทำงาน วจย ประวตศาสตร ทอง ถน น นอง คด วา ตว เอง ได อะไร มากท สด”

ยง ไมทน สน คำถาม เดกๆ ตาง พา กน ตอบ เสยง เจอย แจว

“หน ว า อย า ง แรก เลย ก คอ ทำให เ รา ได รจก ประวตศาสตร ทอง ถน ของ ตนเอง โดย เฉพาะ ประวตศาสตร ใน เรอง ท ไมม คนนอก เขา มา ทำ อยาง เรอง สนาม บน ลบ เรา เคย ไดยน มา ตงแต เดก แต ก ไม เคย ม ใคร เขา มา ทำ วจย จะ หา หนงสอ อาน ก ไมม

105ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 106: เขมราฐ

เกศน หมะคณ

ถรชาพร เถาวโมลา

พลดนย โพธยากวนทพย จงสหา

106 à¢ÁÃÒ°

Page 107: เขมราฐ

พชญวชช ยทธชนะ ณชาบล ทองบอ

107ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 108: เขมราฐ

“พอ เรา มา ทำ เรอง น เอง ก ทำให เรา ได ประสบการณ และ คอยๆ เรยน ร ดวย ตว เอง ถง แม อาจ จะ ยง ไม ถก ตอง ตาม หลก วชาการ ทงหมด ก ตาม แต สำหรบ พวก หน ถอวา ตรง น เปน กาว แรก ท จะ ไป ทำงาน วจย ดๆ ท เรา สนใจ ใน อนาคต”

นอง ครบ ตอน พ อย ม.4-5 น พ ยง เทยว เลน ไป วนๆ เลย แต นอง เลน ไป ถง ทำ วจย ทอง ถน แลว พ ขอศ โร ราบ ดวย ใจ จรงๆ

เมอ ผม ถาม ถง เรอง หวขอ ท นองๆ ทำ วจย กน นน แทบ ไม นา เชอ เลย วาจะ เปน หวขอ ท เดก ระดบ มธยม ปลาย

108 à¢ÁÃÒ°

Page 109: เขมราฐ

คด กน ขน มา เพราะ ฟง ด แลว เทยบ ได กบ หวขอ วจย ของ นกศกษา ปรญญา โท เลย ท เดยว

หวขอ วจย ท วา นน ก คอ เรอง ‘สนาม บน ลบ เขมราฐ กบ การ ก ชาต รวม กบ เสร ไทย’ สวน เรอง ของ คณภาพ นน ไม ตอง สงสย เพราะ ได รางวล ยว วจย ด เดน ของ จงหวด อบลราชธาน มา เปน เครอง กา รน ต

109ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 110: เขมราฐ

09 ÍÓÅÒ à¢ÁÃÒ°

ยาม เยน รม นำ โขง ขณะ สาย ธาร แหง ดวงตะวน กำลง อสดง คน หนง คน กบ กลอง หนง ตว กำลง ซมซบ บรรยากาศ ความ งาม เหมอน ตอง มนตร สะกด แหง ลม นำ โขง จะ วา ไป ก แปลก อย ไม นอย ไมร เพราะ เหต ใด หนม ลม เจาพระยา อยาง ผม จง ยอม ศโรราบ ฝาก หวใจ ไว กบ สายนำ สาย น

เขมราฐ เปน หนง ใน เมอง รม นำ โขง ท ม เสนห เฉพาะ ตวอยาง เหลอ หลาย ผม ได พบ ความ งาม ใน หลายๆ มต ทง ความ งาม ของ อาคาร บาน เรอน วดวา อาราม ธรรมชาต สง แวดลอม ศลปะ วฒนธรรม

หาก สง ท เปน ความ งดงาม ทสด ท ผม สมผส ได จาก ชมชน แหง น นน คอ ความ งาม ของ ผคน ท ม ปณธาน รวม กน วา จะ ทำให เมอง รม โขง เลกๆ แหง น เปน ชมชน นา อย

บอก ตาม ตรง เทา ท ได มา สมผส ครง แรก ผม ไม แนใจ เลย วา ชมชน เมอง เชน น จะ ม ศกยภาพ ดาน ใด บาง ท จะ ดงดด ผคน ให รวม ประสาน ใจ เปน หนง เดยวกน ได เพราะ ตอง ยอมรบ วา บน เสน ทาง แหง การ พฒนา ประเทศไทย ใน หลาย ทศวรรษ ท ผาน มา เหน ได ชด วา ชมชน เมอง หลาย แหง ตาง ก ประสบ ปญหา ใน การ จดการ มาก ทสด

แต สำหรบ เขมราฐ อาจ เปน ขอ ยกเวน เพราะ เรอง

110 à¢ÁÃÒ°

Page 111: เขมราฐ

บาง เรอง ท ไม นา เปน ไป ได กลบ เปน ไป ได อยาง เชน เรอง ราว ของ โคช แหง นท สามารถ พลก ชะตา กรรม ท แสน วกฤต ให กลบ มา เปน โอกาส จาก คน ท ควร จะ ตอง ได รบ การ ชวย เหลอ จาก คน อน กลบ กลาย เปน ผ ให ผ สราง ผ บนดาล ชวต ใหม ให แก เดกๆ ใน ชมชน

หรอ แมแต ผ สง อาย ท มก ถก มอง วา เปน ไม ใกล ฝง แต สำหรบ ผ สงอาย ท เขมราฐ กลบ เปน ผ ท ม บทบาท สำคญ ใน การ รวมพฒนา ชมชน ให ด ขน กวา เดม

ทงหมด ยง ไม เทากบ ท คนใน ชมชน ทก คน ตาง ร หนาท ร บทบาท ของ ตน ทกคนลวนมสวนรวมดแลเมองเขมราฐอนเปนทรก

มอง ยอน กลบ มา ด สงคม ไทย ณ ปจจบน ท เตม ไป ดวย ความ ขด แยง ผม ไม ใคร แนใจ นก วา จะ ม สก ก คน ท ม จตสำนก รก บาน เกด อยาง แทจรง และ เมอ หน กลบ ไป มอง ชมชน เลกๆ แหง นน อก ครง แม ผคน ใน ชมชน จะ ม ความ แตก ตาง หลาก หลาย แต นน ก มได กอ ให เกด ความ แตกแยก หรอ ฉด รง ความ เจรญ กาวหนา ทก ความ ขด แยง ทก ความ ไม เขาใจ พวก เขา จะ แกไข ดวย การ หน หนา เขาหา กน พด คย ดวย หลก เหต และ ผล ภาย ใต กตกา ใน ระบอบ ประชาธปไตย เสยง ขาง มาก

ทวา การ ยด หลก เสยง ขาง มาก ของ คน เขมราฐก ยง เคารพ และ รบ ฟง เสยง ขาง นอย เปด โอกาส ให คน ท คด ตาง

111ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 112: เขมราฐ

ได รวม แสดง ความ คด เหน และ ท สำคญ เสยง ขาง นอย ก ไม ทำตว เปน อนธพาล ไป หก ลาง เสยง ขาง มาก เพราะ คน เขมราฐ ร วา การ แกไข ปญหา ความ ขด แยง ดวย ความ รนแรง ไมใช ทางออก ท ถก ตอง

คน เขมราฐ คน หนง เคย บอก กบ ผม วา ถา เรา คด ไม เหมอน คน อน แลว จอง แต จะ ทำ ทก อยาง ตามใจ ตนเอง โดย ไม ฟง เสยง คน รอบ ขาง สงคม สวน รวม ก ยอม เกด ความ เสย หาย

ผม ไม อยาก ให เสยง เลกๆ ของ คน เขมราฐ ลอย หาย ไป กบ สายลม

ถง เวลา หรอ ยง ท คน ไทย ทก คน ควร จะ รวม กน หา ทางออก เพอ สรางสรรค สงคม น ให นา อย ยง ขน เหมอน อยาง ท คน เขมราฐ กำลง คด และ ลงมอ ทำ

Page 113: เขมราฐ

113ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 114: เขมราฐ

ÀÒ¤¼¹Ç¡

114 à¢ÁÃÒ°

Page 115: เขมราฐ

ขอมล พน ฐาน ตำบล เขมราฐ

เทศบาล ตำบล เขมราฐตง อย หาง จาก ท วาการ อำเภอ เมอง อบลราชธาน ตาม ทางหลวง แผน ดน หมายเลข 2050 (อบลราชธาน-เขมราฐ) ระยะ ทาง ประมาณ 102 กโลเมตร ได รบ การ จด ตง ตามพ ระ ราช บญญต สขาภบาล เมอ วน ท 8 พฤศจกายน 2499 และ เปลยน ฐานะ จาก สขาภบาล เปน เทศบาล ตำบลเมอ วน ท 25 พฤษภาคม 2542 ม พนท ประมาณ 7.7 ตาราง กโลเมตร หรอ 4,248 ไร ครอบคลม พนท 5 หมบาน ไดแก

หม ท 1 บาน เหนอ เขมราฐหม ท 7 บาน เขมราฐ หม ท 8 บาน โนน นาร หม ท 11 บาน หนอง วไลหม ท 22 บาน แสนสขพรอม ทง ม การ แบง พนท ใน การ ดแล ออก เปน 8

ชมชน ไดแก ชมชน บาน เหนอ เขมราฐ ชมชน กง พะเนยง ชมชน โนน นาร ชมชน โนน สงข พฒนา ชมชน หนอง วไล ชมชน หลง หมวด การ ทาง ชมชน แสนสข และ ชมชน เทพ นมต

Page 116: เขมราฐ

อาณาเขต

ทศ เหนอ ตด กบ แมนำ โขงทศ ตะวน ออก ตด กบ แมนำ โขงทศ ใต ตด กบ ตำบล นา แวง อำเภอ เขมราฐ และ

อำเภอ นา ตาลทศ ตะวน ตก ตด กบ ตำบล ขาม ปอม ตำบล หนอง นก ทา

ตำบล หน อง สม อำเภอ เขมราฐ

ประชากร

เทศบาล ตำบล เขมราฐ ม ประชากร จำนวน 6,118 คน ความ หนา แนน ของ ประชากร เฉลย 949 คน ตอตา ราง กโลเมตร ม จำนวน ครว เรอน ทง สน 1,759 หลงคา เรอน

ลกษณะ ภมประเทศ

สภาพ พนท โดย ทวไป เปน ทราบสง และ ทราบ ตำ สลบ กบ พนท ลก คลน ลอน ลาด ดาน เหนอ เปน แมนำ โขง ลาด เอยง ไป ทาง ดาน ทศ ตะวน ออก ม พนท ตด เขต ชายแดน กบ ประเทศ สาธารณรฐ ประชาธปไตย ประชาชน ลาว โดย ม

116 à¢ÁÃÒ°

Page 117: เขมราฐ

117ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 118: เขมราฐ

แมนำ โขง กน กลาง นอกจาก แมนำ โขง ซง เปน แหลง นำ ธรรมชาต แลว

ยง ม ลำหวย บง โกย อย ทาง ทศ ใต ใช เปน เสน แบง เขต การ ปกครอง ระหวาง เทศบาล ตำบล เขมราฐ กบ องคการ บรหาร สวน ตำบล เขมราฐ ใน ชมชน ม โครงการ ชลประทาน อย ดวย สวน ทศ ตะวน ออก เฉยง เหนอ เปน อาง เกบ นำ ขนาด กลาง สามารถ สง ไป ตาม คลอง สง นำ ตางๆ เพอ ให เกษตรกร เพาะ ปลก ตลอด ป พนท โดย รอบ ชมชน จะ เปน ทง นา ซง ม การ ปลก มะขาม หวาน กลวย การ ประมง และ เลยง สตว เปนตน

ลกษณะ ภม อากาศ

โดย ทวไป สภาพ อากาศ มก จะ ไม รอน หรอ หนาว จด เนองจาก ใกล แหลง นำ และ ปา ไม ชวย ปรบ สภาพ อากาศ ไม ให เปลยนแปลง รวดเรว จน เกน ไป นก ใน รอบ ป จะ ม อณหภม โดย เฉลย 28-32 องศา เซลเซยส

ฤด ฝน เรม ตงแต เดอน พฤษภาคม ถง เดอน ตลาคม และ มก ปรากฏ เสมอ วา ฝน จะ ทง ชวง ใน เดอน มถนายน ถง เดอน กรกฎาคม แต ระยะ เวลา การ ทง ชวง มก จะ ไม ตรง กน ใน แตละ ป และ ใน ชวง ปลาย ฤด ฝน ฝน จะ ตก ชก บาง ป อาจ ม ภาวะ นำ ทวม แต สถานการณ ไม รนแรง นก ปรมาณ

118 à¢ÁÃÒ°

Page 119: เขมราฐ

นำ ฝน ทง ป อย ท ระดบ 1,250 ลก บาศก เมตรฤด หนาว เนองจาก เทศบาล ตำบล เขมราฐ ตง อย

ทาง ทศ ตะวน ออก สด เขต ของ ประเทศไทย ทำให ได รบ อทธพล จาก ลม มรสม ตะวน ออก เฉยง เหนอ กอน ภมภาค อน อณหภม จะ เรม ลด ตำ ตงแต เดอน ตลาคม ถง เดอน กมภาพนธ และ จะ หนาว จด ประมาณ เดอน มกราคม อณหภม เฉลย ประมาณ 18 องศา เซลเซยส

ฤด รอน เรม ตงแต เดอน กมภาพนธ ถง เดอน พฤษภาคม อากาศ จะ เรม รอน ขน ตาม ลำดบ และ อาจ ม ฝน ตก สลบ บาง แต ปรมาณ ไม มาก นก และ ไม เพยง พอ ตอ การ เพาะ ปลก ใน ฤด น มก จะ ม พาย ฤด รอน เกด ขน ทำให เกด พาย ฝน ฟา คะนอง และ ลม กระโชก แรง อณหภม สงสด เฉลย ประมาณ 35 องศา เซลเซยส

การ คมนาคม

เสน ทาง เขา ถง เทศบาล ตำบล เขมราฐ ม เสน ทาง คมนาคม สำคญ ท สามารถ เชอม โยง กบ เทศบาล นคร อบลราชธาน และ ชมชน เทศบาล อน ได สะดวก โดย สามารถ เชอม ตอ กบ อำเภอ เมอง อบล อำเภอ กดขาวปน และ อำเภอ ตระการพชผล ตาม ทางหลวง แผน ดน หมายเลข 2050 (อบลราชธาน-เขมราฐ) อำเภอ นา ตาล

119ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 120: เขมราฐ

อำเภอ โพธ ไทร อำเภอ ศร เมอง ใหม และ อำเภอ โขงเจยม ตาม ทางหลวง แผน ดน หมายเลข 2112 (เขมราฐ-อำนาจเจรญ) สำหรบ ใน บรเวณ ชมชน ม ถนน ตรอก ซอย ตางๆ และ สามารถ เชอม ตอ กบ ชมชน อน ได โดย สะดวก

สภาพ สงคม

สภาพ สงคม เปน สงคม กง เมอง ฐานะ ทาง เศรษฐกจ อย ใน เกณฑ ปาน กลาง ถง ตำ ประชากร สวน ใหญ ม เชอ สาย ไทย นบถอ ศาสนา พทธ และ ม ประเพณ วฒนธรรม พน บาน ซง ยง คง ปฏบต สบทอด ตอ กน มา ไดแก ประเพณ การ ทำบญ ใน วน สำคญ ทาง ศาสนา ประเพณ แห เทยน เขา พรรษา ประเพณ สงกรานต รวม ทง เทศกาล แขง เรอ ประจำ ป

สภาพ เศรษฐกจ

ประชากร สวน ใหญ ประกอบ อาชพ เกษตรกรรม คอ การ เพาะ ปลก การ ประมง และ การ เลยง สตว พช เศรษฐกจ ท สำคญ ไดแก ขาว มะขาม หวาน และ กลวย สำหรบ สตว ทาง เศรษฐกจ ไดแก โค กระบอ สกร เปด และ ไก

นอกจาก น ประชากร ท อย ใน เขต ชมชน จะ ประกอบ

120 à¢ÁÃÒ°

Page 121: เขมราฐ

อาชพ คาขาย สวน อาชพ ดาน อตสาหกรรม บรการ ประเภท เครองยนต เลก จะ กระจาย อย ทว ชมชน ม โรงงาน อตสาหกรรม ขนาด กลาง ไดแก โรง ส ขาว จำนวน 2 แหง โรงงาน ผลต คอนกรต/ทอ จำนวน 1 แหง โรงงาน กลง โลหะ จำนวน 2 แหง ฯลฯ สำหรบ สถาบน การ เงน ม อย

121ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 122: เขมราฐ

122 à¢ÁÃÒ°

Page 123: เขมราฐ

123ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 124: เขมราฐ

3 แหง คอ ธนาคาร ออมสน ธนาคาร เพอ การเกษตร และ สหกรณ การเกษตร และ ธนาคาร กรงเทพ

แหลง เรยน ร ใน ชมชน

1.ระบบ บรหาร จดการ ตำบล ประกอบ ดวย 2 แหลง เรยน ร คอ การ บรหาร จดการ ตำบล และ การ จดการ ขอมล ตำบล

2.ระบบ การ ดแล สขภาพ ชมชน ประกอบ ดวย 7 แหลง เรยน ร คอ โรง พยาบาล 1,500 เตยง กลม อสม.นอย กลม อาสา สมคร ดแล ผ สง อาย ท บาน (อผส.) กลม อสม. กลม มตรภาพ รม โขง (องคการ แชร ประเทศไทย) ชมรม ผ สง อาย ออก กำลง กาย เพอ สขภาพ และ ชมรม แอโรบก

3.ระบบ เศรษฐกจ ชมชน ประกอบ ดวย 1) เศรษฐกจ ชมชน ม 2 แหลง เรยน ร คอ กลม แม บาน เกษตรกร หนอง วไล และ กลม เลยง ปลา ใน กระชง 2) เศรษฐกจ พอ เพยง ประกอบ ดวย 8 แหลง เรยน ร คอ กลม ทำ ขนม ทอง พบ-ทอง มวน กลม เลยง ไก พน บาน กลม เลยง กบ กลม เศรษฐกจ พอ เพยง กลม ทำ แหนม ใบ มะยม กลม ทำ ไสกรอก กลม อตสาหกรรม ครว เรอน (ทำ หมอน) และ กลม ทำ เปล ไมไผ

124 à¢ÁÃÒ°

Page 125: เขมราฐ

4.ระบบ ความ ปลอดภย ชมชน ประกอบ ดวย 4 แหลง เรยน ร คอ อาสา สมคร ก ชพ กภย (1669) อาสา สมคร ปองกน ภย ฝาย พลเรอน (อป พร.) ชด รกษา ความ ปลอดภย ประจำ หมบาน (ชรบ.) และ การ จดการ สาร เสพ ตด ของ ชมชน

5.ระบบ การ เรยน ร เพอ เดก และ เยาวชน ประกอบ ดวย 3 แหลง เรยน ร คอ สโมสร ป.ซต ศนย พฒนา เดก เลก เทศบาล ตำบล เขมราฐ และ ยว วจย

6.ระบบ ภมปญญา ชมชน ประกอบ ดวย 5 แหลง เรยน ร คอ กลม กลอง ยาว วง โปงลาง โรงเรยน เขมราฐ พทยาคม รำวง ชาว บาน คร ภมปญญา และ ศนย ศลป วฒนธรรม

7.ระบบ กองทน และ สวสดการ ประกอบ ดวย 3 แหลง เรยน ร คอ กองทน หมบาน และ ชมชน เมอง แหง ชาต กองทน ฌาปนกจ ขาราชการ บำนาญ และ Bamboo Bank (ธนาคาร กระบอก ไมไผ)

8.ระบบ การ ทอง เทยว เชง วฒนธรรม ประกอบ ดวย 2 แหลง เรยน ร คอ การ แขง เรอ ยาว นานาชาต ชง ถวย พระราชทาน และ ไหว พระ 3 พ นอง

125ÈÃÕÈÑ¡´Ôì ¾Ô¡ØÅá¡ŒÇ

Page 126: เขมราฐ

หนง สมอง สอง มอ ท ม รวม เปน หลาย ความ คด ดๆ ออก มา ยน ตรง น ทำ เพอ เมอง ไทย ดวย กน

ไม วา จะ อย ทไหน เรา เปน คน ไทย เปยม ความ สามารถ เปน กำลง ของ ประเทศ ชาต พฒนา บาน เมอง กาว ไกล เปน คน เหนอ อสาน กลาง ใต ก รก เมอง ไทย ดวย กน ทง นน

(สรอย) หาก เรา รวม มอ รวมใจ ทำ สง ไหน ก ไม เกน แรง โครงสราง ชมชน แขงแกรง เพราะ เรา รวม แรง รวม มอ สรางสรรค จดการ ทรพยากร ชวย กน ดวย มม มอง ท เรา แบง ปน ใช ความ คด สรางสรรค ให เตม ศกยภาพ

อย ชนบท หาง ไกล ทำ นา ทำ ไร พอ เพยง เลยง ตว ใช ชมชน ดแล ครอบครว ใช ครอบครว ดแล ชมชน ป พน ฐาน จาก หมบาน ตำบล สราง แปลง เมอง ไทย ให นา อย ดง ฝน

à¾Å§ ÈÑ¡ÂÀÒ¾ ªØÁª¹

คำรอง-ทำนอง วส หาวหาญเรยบ เรยง ดนตร ศราวธ ทง ข เหลกขบ รอง โดย ฟาง แกว พชญา ภา, ศราวธ ทง ข เหลก, สมชาย ตร พมาย

Page 127: เขมราฐ

เขาไปฟงและดาวนโหลดเพลงศกยภาพชมชนไดท www.punsook.org

ชมชน ทอง ถน บาน เรา เรยน ร รวม กน เพอ การ พฒนา ชมชน ทอง ถน บาน เรา เรยน ร รวม กน ชวย กน พฒนา

อย ตาม เมอง ใหญ เมอง หลวง หวใจ ทก ดวง ซอน ไฟ มง มน กาว ออก มา จาก รว ท กน จบ มอ กน ทำ เพอ เมอง ไทย คนละ มอ สอง มอ คอ นำใจ โอบ กอด ชมชน ไว ดวย ความ สข ยนนาน

หนง สมอง สอง มอ ท ม รวม เปน หลาย ความ คด ดๆ ออก มา ยน ตรง น ทำ เพอ เมอง ไทย ดวย กน

หาก เรา รวม มอ รวมใจ ทำ สง ไหน ก ไม เกน แรง โครงสราง ชมชน แขงแกรง เพราะ เรา รวม แรง รวม มอ สรางสรรค จดการ ทรพยากร ชวย กน ดวย มม มอง ท เรา แบง ปน ใช ความ คด สรางสรรค ให เตม ศกยภาพ ดวย มม มอง ท เรา แบง ปน ใช ความ คด สรางสรรค ให เตม ศกยภาพ...

Page 128: เขมราฐ