หัวไผ่

โดย วรวรรณ ศรวฒน

ËÑÇä¼‹ªØÁª¹à¡ÉμÃ¡ÃÃÁ

Healthy Planet สขคดทองเทยวชมชนเพอการเรยนร

หวไผ ชมชนเกษตรกรรม

เรอง วรวรรณ ศรวฒน

ภาพ ครบน

ออกแบบปกและรปเลม นำฝน อดมเลศลกษณ

เลขมาตรฐานสากลประจำหนงสอ

978-616-7374-16-1

บรรณาธการอำนวยการ

ดวงพร เฮงบณยพนธ

กองบรรณาธการ

สำนกสนบสนนการสรางสขภาวะในพนทและชมชน

จดพมพและเผยแพรโดย

สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

979/116-120 ชน 34 อาคารเอส. เอม. ทาวเวอร

ถนนพหลโยธน แขวงสามเสนใน พญาไท กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0 2298 0500 ตอ 1707

โทรสาร 0 2298 0230

www.thaihealth.or.th

พมพครงท 1

ธนวาคม 2553

ดำเนนการผลตโดย

เปนไท พบลชชง

Penthai Publishing

โทรศพท 0 2736 9918

โทรสาร 0 2736 8891

[email protected]

6 ËÑÇä¼‹ ªØÁª¹à¡ÉμÃ¡ÃÃÁ

7ÇÕÃÇÃÃ³ ÈÔÃÔÇÑ²¹ �

¤Ó¹Óเมอ ไม นาน มา น เวลา ท เรา นก อยาก จะ ไป เทยว

ทไหน สก แหง เรา มก จะ ม จนตนาการ ดาน ด เกยว กบ สถานท ท เรา กำลง จะ ไป...ทะเล ส ฟา ใส หาด ทราย ทอดยาว ส ขาว จด ภเขา เขยว ครม หมอก โรย เรย ยอด ไม อาหาร ทองถน รสชาต แปลก ลน แต ถกปาก ชาว บาน จตใจ ด หาบ คอน ตะกรา ฉก ยม บรสทธ ตอนรบ นก ทอง เทยว ฯลฯ

เมอ เรวๆ น เวลา ท เรา นก อยาก จะ ไป เทยว ทไหน สก แหง เรา มก พก พา อารมณ โหย หา อดต กอน ลงมอ คนหา ขอมล พกด ตำบล เปา หมาย ท จะ พา เรา พบ...อาคาร บาน เรอน ยค คณ ป คณยา ตลาด เกา แก กาแฟ โบราณ ของเลน สงกะส ขนม กน เลน หนา ตา เชยๆ แต อรอย เพราะ ปรง แตง ดวย รสชาต อดต ฯลฯ

จนตนาการ และ ความ คาด หวง ทำนอง น บางท ก สม ดง ใจ แต หลาย ครง ก คลาด เคลอน ไป จาก ภาพ ท เคย คด เอา ไว

คลาด เคลอน เพราะ ขอ เทจ จรง หลาย ประการ เปลยน ไป

แลว ทก วน น เรา ยง ม จนตนาการ และ อารมณ ความ รสก ชนด ใด อก เมอ คดถง การ ทอง เทยว ศกษา บาน เมอง ของ เรา เอง


ความ จรง ม อย วา ปจจบน น ชมชน ทก ตำบล หยอมยาน ใน ประเทศไทย ลวน กำลง เปลยน ไป และ ก แนนอน วา ความ เปลยนแปลง ท วา น หา ได ม แต ความหมายเชง ลบ

หลาย ป ท ผาน มา ผคน ใน ชม ชน ระดบ ตำบล หลาย ตอ หลาย แหง ใน ประเทศ ของ เรา ได อาศย ตนทน ทรพยากร เดม เทา ท ชมชน ม ผนวก กบ ออกแรง ขบ เคลอน เปลยนแปลง สรางสรรค ชมชน ท พวก เขา เปน เจาของ ให เปน ชมชน ท สามารถ ผลต ความ สข และ คณภาพ ชวต ท ด ปอน กลบ คน ส วถ ชวต ของ สมาชก ใน ชมชน ดวย กนเอง

คน เลก คน นอย เหลา น ลงมอ ทำ มา นาน หลาย แหง ประสบ ความ สำเรจ ใน ระดบ นา อจฉา

แต เรา จะ อจฉา ได อยางไร ถา ไม ได ไป สมผส จบ ตอง และ มอง เหน ดวย ตา รอนๆ ของ เรา เอง

ชมชน เหลา น อาจ จะ ไมม หาด ส ขาว ทอด ยาว ทะเล ไม ใส จด แถม ยง ไมม ตลาด โบราณ รอย ป

แต นอก เหนอ จาก ความ สข ใน วน น แลว สง ท พวกเขา ม อก แนๆ คอ ‘อนาคต’

เรา อยาก ออกแบบ อนาคต ของ ชมชน เรา ให เปน ไป แบบ ไหน ลอง เดน ตาม เรา เขาไป ชม ตวอยาง สาธต ได จาก หนงสอ เลม น

คณะ ผ จด ทำ



01 ÃÐËÇ‹Ò§ ·Ò§

1.หลาย คน บอก วา ‘สงหบร’ เปน เพยง ทาง ผานคน เมอง สงห เอง ก บอก แกม บน “เรา มน ดอกไม

รมทาง ไมม ใคร ชายตา เดด ดม”หาก จะ เดน ทาง จาก กรงเทพฯ เมอง ฟา อมร ออก

มา ทาง ทศ อดร ไม วา เปา หมาย จะ อย ท ใด อาจ จะ เปน เชยงใหม เชยงราย หรอ แหลง ทอง เทยว ยอด นยม ของ คนเมอง สมย ใหม อยาง ปาย -แมฮองสอน สงหบร ก ยง เปน แค ทาง ผาน-ทำไม?

จะ วา ไกล . . .ก ไมใช จะ วา ใกล . . .ก ไม ได อย ใน ระยะ แล เหน ขนาด นน ขบ รถยนต ข รถ เครอง สบายๆ นงรถประจำทาง ก ยง ไมทน เมอย

ระยะ ทาง กำกง ไม ลำเอยง ไป ทาง ใกล หรอ ไกล อาจ เปน คำ ตอบ ของ คำถาม

ใน บรรดา จงหวด ภาค กลาง ทงหมด สงหบร หลด ออก มา จาก ขอบ ปรมณฑล ไม เทา ไหร ม แค อยธยา กน เปน พรมแดน กอน ถง เมอง หนา ดาน ปทมธาน

แมแต คน หนม สาว วย ทำงาน ยง ไม เสย เวลา คด ท จะ มง หนา เขา กรงเทพฯ เพราะ กลบ บาน ได ทก เสาร อาทตย

นน คอ หลาย เหตผล ท ทำให สงหบร อย ชายขอบ ความ สนใจ และ เปน เพยง ท จด บนทก ระหวาง ทาง


ของใครหลาย คนแต บาง ครง ใน การ เดน ทาง เรอง ราว ไม เคย กระจก

รวม อย ท จด เรม ตน หรอ จดจบ เพราะ น ไมใช การ วง ระยะ ไกล เสน ชย ไมใช สาระ สำคญ แต เปน เรอง เลา ระหวาง ทาง ตาง หาก ท เปน เนอหา เตม เตม ชวต บน เสน ทาง นน ให เกด เปน ประสบการณ ทรง คณคา

ทาง ผาน อยาง สงหบร ก ม เสนห และ ความ หมาย ใน ตว เอง

2.

พด ถง เมอง สงห ภาพ แรกๆ ท จนตนาการ แวะ พก เหนจะ เปน วรกรรม ชาว บาน บางระจน ท ตาม ตำรา เลาขาน วา เปน ผ สละ ชพ เพอ ชาต ถด ไป ไม ไกล คง เปน สมเศยร พานทอง หรอ ชาย เมอง สงห นก รอง ลก ทง


นาม กระเดอง ระดบ ศลปน แหง ชาต ผนำ ชอ บาน เกด ปะ ยหอ เปน นามสกล

เปลา...สงหบร ไม ได ม แค นนนา ขาว สวน ไร หลาย รอย พน ไร รม สอง ขาง ทาง

และ ความ เปน ชมชน ชนบท-บาน นอก อาจ เปน เสนห ดงดด ให หลาย คน ตอง ชายตา มอง บาง

อาจ เปน โชค ของ เมอง สงห ภมคมกน ทาง ดาน สงคม ยง ปองกน กระแส ทน เอา ไว ได ไม ปลอย ให ถา ถง มา เรว เกน ไป จน ผคน เสย ศนย ตอง หน หลง ให นา หน หนา เขา โรงงาน

ทำให สภาพ สงคม บานๆ ยง คง กรน กลน ชนบท อย เหมอน ท เคย เปน มา ใน วน วาน

อาจ เปน เพราะ ระยะ ทาง สภาพ สงคม หรอ ใจ คน...ไมม ใคร ตอบ ได

3.

นำ ทวม ไม ได ด ไป กวา ฝน แลง เหมอน ศร คร ศรประจวบ วา

สงหบร - พฤศจกายน นอก ฤด แต กลน ฝน ยง ไม จาง หาย ไป ยอด ขาว ยง คง ถก ผน นำ ทวม ทบ เสย จน คลอง กบ แปลง นา แนบ เปน แผน เดยวกน อยาง แยก ไม ออก สอง ขาง ทาง เจง นอง เปน บง นำ กวาง

โลก เพยน ฤด เปลยน ธรรมชาต พยศ เกน ควบคม


เรอง น จบ มอ ใคร ดม หา ตน เหต ไม ไดแต นำตา ชาวนา ไหล รวม กบ นำ ฝน ไป แลวเขา ถงวา กน วา ‘ชวต เกษตรกร ม พระ พรณ เปน ทง

ศตร อารมณ ราย และ สหาย ท เขาใจ ยาก’ ยาม แลง เมฆ ฝน มก ทง ทองฟา ไว วาง เปลา แดด สอง เผา ชาวนา ผ แหงน หนา ออนวอน ไหม เกรยม ยาม ฝน ฟา พโรธ นำ หลาก ไหล ก พด พา เอา ชวต ของ พวก เขา ไป ดวย

ระหวาง ทาง จาก บางกอก ถง สงหบร หาก เปน ฤด ขาว ออก รวง ลม จะ พด ละออง ไอ กรน หอม จาก ทง ขาว มา ปะทะ แต กบ ฤดกาล ท ผน เปลยน ธรรมชาต เรม ตตว ออกหาง ยาก คาด เดา ภาพ ท เหน ม เพยง เงา ของ ฟา ท ทอดตว ลง สะทอน นำ

แต เรา เชอ วา ท เปา หมาย การ เดน ทาง ของ เรา ชาวนา หว ไผ คง ไมม ใคร นง ดม กน นำตา เดยว ดาย ลำพง

4.‘หาก ไม กาง แผนท ด ม พาน พบ หว ไผ’ไม ได เปน คำ พด ท เกน ไป นก แม จะ อย ใน เขต

ปกครอง ของ อำเภอ เมอง แต ระยะ ทาง ก ไม ได ใกล กน ชนด ชะโงก หนา แล เหน ใคร ร คด เดน เทา จาก ตว เมอง ไป ตำบล หว ไผ ตอง ทบทวน

แลว ตำบล หว ไผ อย ตรง ไหน ของ เมอง สงห กนชมชน เกษตรกรรม ลม แมนำ น อย หาง ออก ไป จาก


ถนน ใหญ หลาย หลก กโลเมตร ตาม ทางหลวง หมายเลข 32 บางปะอน-พยหะคร เลย ทาง แยก เขา ตว อำเภอ เมอง ออก ไป สก อด ใจ ใหญๆ ก จะ พบ ปาย ทาง เขา หว ไผ อย ทาง ขวา มอ

ระยะ จาก ปาก ทาง เขา ไกล โข เรา ไม มอง ยอน ตาม ทาง ลาดยาง คด เคยว ท ผาน มา แต ทาง เบอง หนา ทอด ยาว จน ชวน สงสย วา ม อะไร รอ เรา อย ท ปลาย ทาง

สอง ขาง ถนน ไม ตาง จาก นา ผน อน ท ผาน มา เพราะ อทกภย ครง ใหญ ทำให นำ ยง คง ทวม จน ไม เหลอ ท ไว ให ยอด ขาว หายใจ

และ แลว เรา กตาม แผนท มา ถง หนา อบต.หว ไผ แปลก ใจ...ไมม ทว แถว ดง ไผ หรอ หนอ ไม เหมอน ท คด ไว


ตำบล หว ไผ ม พนท ทงหมด ประมาณ 17.31 ตาราง กโลเมตร หรอ ประมาณ 10,819 ไร เปน ทราบ ลม เรอก สวน ไร นา ค คลอง แหลง นำ เกอบ ทงหมด ทำให ท น ถก สราง ให เปน ชมชน เกษตรกรรม โดย ธรรมชาต

ตำบล หว ไผ ประกอบ ดวย 13 หมบานหม ท 1 คลอง บาง กระ เพยง หม ท 2 หว ไผ หม ท 3 คลอง ขดหม ท 4 อดหม ท 5 วด ขอย เหนอหม ท 6 วด ขอย ใต หม ท 7 บาง กระ เจด หม ท 8 ปากคลองหม ท 9 โพธชยหม ท 10 สาม เกลยวหม ท 11 วด สาม เกลยวหม ท 12 อาว ยาย เกดหม ท 13 วด ขอย ชอ ‘หว ไผ’ นน ม ทมา จาก สมย กอน เกอบ ทก บาน

ใน พนท ตำบล น จะ ม กอ ไผ คน อย รม ขอบ พนท เปน รว ตาม ธรรมชาต


เดมท หว ไผ เคย อย ใน เขต จงหวด ลพบร แต เนองจาก การ ตดตอ ราชการ ใน ระดบ จงหวด นน ประชาชน ตอง เดน ทาง ไกล มาก และ ยาก ลำบาก เกน ความ จำเปน จง ได ยาย มา อย ใน การ ปกครอง ของ จงหวด สงหบร


ºŒÒ¹»Ò¡¤ÅÍ§ºÒ§¡ÃÐà¾ÕÂ§

ºŒÒ¹Í‹ÒÇÂÒÂà¡Ô´

ºŒÒ¹â¾¸ÔìªÑÂ

ºŒÒ¹ËÑÇä¼‹ºŒÒ¹ÊÒÁà¡ÅÕÂÇ

ºŒÒ¹ÊÒÁà¡ÅÕÂÇ

ºŒÒ¹ÇÑ´¢‹ÍÂ ºŒÒ¹ÇÑ´¢‹ÍÂ

ºŒÒ¹ÇÑ´¢‹ÍÂ

ºŒÒ¹ºÒ§¡ÃÐà ç´

ºŒÒ¹¤ÅÍ§¢Ø´

ºŒÒ¹ÍØ´

อำเภออนทรบร

ตำบลโพกรวม

บงบางกระเจด

เขตจดรปทดนคลองลำโพธชย

คลองบางกระเพยง

จงหวดลพบร

จงหวดลพบร

07

13

05

06

04

10

12

11

02

01

09

03

03 0204

07

01

09

05

06

08

10

12

11


01 โรงสรฐภม02 อนามยหวไผ03 โรงเรยนวดสามเกลยว04วดสามเกลยว05 โรงเรยนโพธชย06 โรงเรยนหวไผ07 วดธรรมสงเวช08 โรงเรยนอนบาลเมองสงหบร09 วดตะโหนด10 โรงเรยนวดตะโหนด11 โรงเรยนวดขอย12 วดขอย

á¼¹·ÕèªØÁª¹ËÑÇä¼‹

ËÁÙ‹·Õè

01 โรงสรฐภม02 อนามยหวไผ03 โรงเรยนวดสามเกลยว04วดสามเกลยว05 โรงเรยนโพธชย06 โรงเรยนหวไผ07 วดธรรมสงเวช08 โรงเรยนอนบาลเมองสงหบร09 วดตะโหนด10 โรงเรยนวดตะโหนด11 โรงเรยนวดขอย12 วดขอย



02 ¶Ö§ μÓºÅ ËÑÇ ä¼‹


แผ นท นำเรา มา จนถง ททำการ อบต .หว ไผ ขางบงนำใหญ ท มชอ วา บงบาง กระ เจด

อบต. ท น ไม ได ม ขนาด ใหญ โต เหมอน กบ หลายท ทเรา เคย ไป แต วน น ม คน มากมาย มารวม ตว กน ทน ใน ศาลา ขาง ททำการ อบต. ดวย ความ สงสย จง ตอง เงยหฟง

เสยง ท แวว มา แต ไกล จาก หอง ประชม เรา จบใจความ ได วา น คอ การ อบรม วทยากร จาก ฐาน เรยนร ตางๆ พรอม ทง สมาชก อบต. และ คนใน ชมชน อก จำนวนหนง

เพราะ อะไร...เรา นก วา ม แต ใน บรษท หรอ องค กร ใหญๆ ท ตอง เรยก คน มากมาย มา นง ลอมวง คย งาน กน ใน หอง ประชม

มา ร เอา ทหลง วา หว ไผ แหง น เปน ถง ตำบล ตนแบบ ดาน กจกรรม ชมชน สข ภาวะ ตอง คอย เปน พ เลยง ให กบ ตำบล อนๆ ท เรยก วา ‘ตำบล นอง’ อก หลาย สบ แหง

แสดง วา ‘คน หว ไผ’ ตอง ม การ จดการ ภายใน ชมชน อยาง เปน ระบบ แนนอน

ËÑÇ ä¼‹ ã¹ ·ÕÇÕ

ใคร บาง คน ชวน เขาไป ด ดวด ของ ชมชน หว ไผ อ-ณพล สด วก ด คอ ใคร คน นน ไกด นำทาง ของเรา

ทง การ ลย พนท และ ให ขอมล


หนา จอ เปน บนทก รายการ ทว และ รายการ ขาว จาก หลาย สถาน เคย ได ลงพน ทมา ถาย ทำ รายการ ไว หลายครง แสดง วา หว ไผ เปน ชมชน ท ใครๆ ก ตอง เขา มา ศกษา ภม ร หลาย อยาง

เรา ก เชน กน ตอง อาศย การ เกรน นำ กอน ทำความ รจก กบ หว ไผ อยาง จรงจง

ขอมล ทง หลาย เคย ถก ถายทอด ไป ส สายตา หลายค หนา จอ แกว บาง คน ถง กบ ตอง ยด หว ไผ เปน โมเดล ตวอยาง ใน การ พฒนา ทง ท เปน ชมชน เกษตรกรรม แต ม ด ทำให หลาย ฝาย ให ความ สนใจ จนถง กบ ตอง เดน ทาง มา ด ดวยตา

เปน ความ ภาค ภมใจ ใน ระดบ ชมชน ใน ฐานะ ท เปน ‘ตนแบบ’ เรา ได รบ แผน บนทก ขอมล มา หลาย รายการ ผ หยบ ยน ให ยำ ชด วา ตอง ด

หลง เสรจ จาก โปรแกรม ปฐม น เทศน กบ ชมชน หว ไผ วน แรก เรา ได ม โอกาส อม มอ เทยง รวม กบ ชาว บาน ท ออก มา จาก หอง ประชม อบต. ขาว ราด ผด ผก กบ แกง รอนๆ ทำให ตอง ถอ ชอน สอม เปน อาวธ

ÈÙ¹Â� ÍÔ¹à·ÍÃ�à¹çμ

ใน กรงเทพฯ ม ราน อนเทอรเนต คาเฟ มากมาย ท หว ไผ ถง แม ราศ ความ เปน เมอง จะ ไม ได มา จบ ชมชน เกษตรกรรม แหง น แต ไมใช วา ชาว บาน จะ โบกมอ


ไมตอนรบ เทคโนโลย เพราะ ท น ม หอง คอมพวเตอร สำหรบ ทอง อนเทอรเนต หลาย สบ เครอง ไว ให ชาว บาน และ เดกๆ ได มา นง หาความ ร ใน โลก กวาง

ตก เยน เดกๆ ก จะ วง กร กน เขา มา ท หอง น แค ลงชอ ก สามารถ เขา ใช บรการ ได ทนท เดก บาง คน นง ด ตว การตน นา รก อย บน ตก คณ พอ หนา จอ คอมฯ โดยท เบอง หลง เปน ทง กวาง และ บง นำ ใหญ

ไดยน มา อก วา ใน อนาคต ททำการ อบต.น ม โครงการ จะ สราง ศนย บรการ ใน รป แบบ ท เรยก วา One Stop Sevice ‘บรการ จด เดยว จบ’ บรการ รบ ชำระ คาใชจาย ตางๆ ทง คานำ-ไฟ โทรศพท คา บตร เครดต คา บรการ สนคา ตางๆ รวม ทง จำหนาย สนคา ราคา ถก เพอ บรการ สมาชก ใน ตำบล

ไม ตอง สงสย วา ใน อนาคต อก ไม ไกล คน หว ไผ ก ไมตอง เดน ทาง ไกล เปน 10 กโล เพอ เขาไป ใน ตวเมองแลว

ใคร วา ชาว บาน ใน ทง กวาง จะ ม โลก ทศน แคบ...ไมจรง




03 »˜ÞËÒ¤×Í·ÕèÁÒ¢Í§á¼¹


ไม ตาง จาก หลาย ชมชน อน ใน ประเทศ การ ทำ นา ท เคย เปน ระบบ เลกๆ เมอ ถก ระบบ เศรษฐกจ ใหม ลาก จง ถ ล ถ กง ไป ตาม หว ขบวน ทน ความ เปน ธรกจ เขา ครอบงำ ตอง เนน ไป ท ปรมาณ การ ผลต ราคา ขาย มากกวา คณภาพ และ วถ เดมๆ ของ ชาวนา-ปลก ขาว ไว กน

คต ทำ มา หาเงน ถก นำ มา ใช แทนท การ ทำ มา หากน เมอ ธรรมชาต ไม สามารถ ตามใจ มนษย ได ทก อยาง ความ ผด เพยน ของ ฤดกาล ดน ฟา อากาศ ทำให เทคโนโลย เขา มา ม บทบาท ใน การเกษตร มาก ขน

ไมใช แค ควาย เหลก เครองจกร ท ทำให เจา ทย ตวจรง นอน เหงา จมปลก โคลน สาร เคม จำนวน มาก ยง ถก นำ มา ผสม ใน ดน เท ใน นำ จน บงการ ให ขาว ทง นา ออก รวง แบบ ‘สง ได’

ยง ไม นบ การ ทำ เกษตร แบบ ‘พนธ สญญา’ ท ผกขาด การ ใช เมลด พนธ ปย และ ยา ฆา แมลง ท คอย ปอน สาร พษ ลง ดน พราก ชวต ไป จาก ชาวนา ท ละ นอย แต สมำเสมอ

เทคโนโลย เปน ดาบส อง คม สาร เคม ทำให ผลผลต ม มาตรฐาน แต ทำลาย ดน นำ สง ม ช ว ตอนๆ ท เปน ประโยชน ตอ พช และ สง แวดลอม ยง ไม นบ สขภาพ ของ ชาวนา ซง เปน ผ บรโภค พษ จาก เคมภณฑ ลำดบ ท หนง

บาง มม มน กลบ เปน ดาบ คม เดยว ท คม กวา เคยว เกยว กอย ชาวนา

เกษตรกร หว ไผ ทำ เกษตร ดวย รป แบบ น มา ซำซาก


ชา นาน จน ‘นา เคม’ แทบ จะ กลาย เปน วถ ท ยด ปฏบต เปน ปกต ใคร ไม ใช ปย เคม เปน เรอง แปลก ประหลาด รบ ไม ได

และ แลว เมอ ถง เวลา วถ เกาๆ ออก ฤทธ ทำลาย ขาว ทำราย ชาวนา ให สญ เงน เสย ผลผลต ชาว บาน หว ไผ ก


เรม ม ปญหา หน เสอ ปะ จระเข เกด ศก 2 ดาน ทง ธรรมชาต และ สาร เคม

จาก คำ บอก เลา ของ พภญโญ บญ ญา คม ปลด อบต.หนม ผ อย ใน หว ไผ มากวา 10 ป ได ความ วา ชมชน เกษตรกรรม แหง น เคย ประสบ ปญหา มากมาย จน ชาว บาน แทบ จะ ม ชวต อย กน บน ความ ยาก ลำบาก ไม ได

เมอ ม ปญหา เกด ขน ก ตองหา ทาง แก อยาง เลยง ไม ได และ ดวย ความ ท เปน เกษตรกร ชวต คน ทง ตำบล ตางผก ไว ดวย กน อยาง เลยง ไม ได ทางออก จาก ปญหา นน ตอง อาศย การ จดการ ท ด เทานน แผนการ ตางๆ จง เรม ตน ขน

¡ÒÃ Ñ´¡ÒÃ ªØÁª¹

เรม แรก กอน ป 2540 ยง ไมม หนวย งาน ไหน แมแต อบต. ม แต สภา ตำบล ยง ไมม องคการ บรหาร ทองถน การรอง เรยน และ การ แก ปญหา จง เปน ระบบ บรหาร ราชการ แบบ เกา ทงหมด ใช ลำดบ ขน ตอน ยาวนาน การ เดน ทาง ของ ปญหา นน ใช ระยะ ทาง ไกล จาก ชมชน ไป ถง โตะ ผ บรหาร

เมอ ม อบต. หรอ องคการ บรหาร สวน ตำบล เกด ขน ม ฝาย บรหาร ทำงาน ม สภา ตรวจ สอบ โดย ชาว บาน ม สวน รวม เปน ฝาย ปกครอง ทอง ถน ท ม ความ ชดเจน การ บรหาร งาน จง งาย ขน


นายก อบต.หว ไผ คน ปจจบน ทวป จ มน ท หลายคน บอก เปน เสยง เดยวกน วา นา ยกฯ คอ มน สมอง และ นก พฒนา ของ คน หว ไผ

นา เสยดาย ท การ เดน ทาง ของ เรา สวน ทาง กบ นายกฯ ทวป เรา เขา มา ถง นา ยกฯ ออก ไป ตดตอ งาน ทอน จง ไม ได ม โอกาส สนทนา กบ ตนคด เรอง ‘แผน แมบท ชมชน’

แต นน ไม ได แปล วา เรา จะ รจก การ ทำงาน ของ หวไผ นอย ลง ใน สงคม ประ ชาธป ไตย เลกๆ แนวทาง การ พฒนา ไม ได ถก ผกขาด ยดถอ ไว กบ ใคร คน ใด คน หนง แต อย กบ คน หว ไผ ทก คน

“เวลา ชาว บาน ม ปญหา เรา จะ ลง ไป ใน พนท กอน เลย ไม ตอง รอ ให ชาว บาน มา หา เรา หา ขอมล จาก ราน กาแฟ บาง ราน กวยเตยว บาง” พ ภญโญ ขยาย ความ

ใน บาง ครง เรา อาจ พบ กลน ความ ขด แยง เลก นอย ของ ชาว บาน จาก วง สน ทนา เลกๆ ท จะ เรม โชย ‘ขาว’ ออก มา และ ทนใด ท อบต. ร ปญหา การ คลคลาย ก จะ ถก ดำเนน ตาม ขน ตอน

“สมย กอน บางท เขา มอง เรา เปน เจา นาย เปน ขาราชการ แต เดยว น ไมใช เรา ตอง ทำความ คน เคย กน” จาก คำ พด ของ พ ภญโญ เรา ยนยน ได มน เหมาะ วา การ ทำงาน ใน ระบบ เครอ ญาต ม ประสทธภาพ ท ด มาก ใน ชมชน เลกๆ


»˜ÞËÒ ã¹ ËÑÇ ä¼‹

เมอ ประชากร กวา 90 เปอรเซนต เปน เกษตรกร ปญหา ท เกด ขน ก หน ไม พน เรอง ดน นำ ซง ผนก กำลง เขา กบ ปญหา สาร พษ ใน การเกษตร ตอย อด กลาย เปน หน สน จน บาง ครง ลำพง ตว เกษตรกร เอง ไม สามารถ ควบคม การ เพาะ ปลก ให เปน ไป ตาม ท คด ได เลย

เมอ หนทาง ตบ ตน ปญหา ใน หว ไผ จง กลาย เปน ปญหา ใน หวใจ ของ ชาว บาน ทก คน ท ตอง ชวย กน ระดม ความ คด รวบรวม ปญหา เพอ หา ทาง แกไข

1. นำบาน ตาง จงหวด เหมอน ท

เรา เคย เหน กน จน ชน ตา ลกษณะ การ สราง บาน จะ เปน เหมอน กน หมด ทก ภาค มา ชา นาน คอ ยก ใตถน สง เพราะ นำ ทวม เปน วถ ปกต ของ ทราบ ลม

คน หว ไผ รน เกา ก สราง บาน แบบ น เหมอน กน แต เมอ ธรรมชาต เรม เพยน แม นำ ไม ทวม บาน ก โถม ทบ นา ขาว จน หมด ถา ถง ขน นำ สง จรงๆ ก จะ ลน คลอง ทวม ถง ใตถน


บาน อยดชวง เวลา ท เรา เดน ทาง ไป แม จะ ตาม หลง ฤด ฝน อย

หลาย สปดาห ภาพ ของ ยอด ขาว ท โผล พน นำ มา แค ไม ก นว ความ วปรต ของ ฤดกาล ยง ทง รอง รอย ไว เตม สอง ขาง ทาง

ไมใช แค นำ ฟา และ นำ ใน คลอง บาง ครง ท ตองการ นำ นำ มก ไมม ประเดน แยง กน สบ นำ เขา นา ก เปน ปญหา หนง ท เกด ขน ความ ยาก เขญ บบ ให คน เคน เอา ความ เหนแกตว ออก มา การ เอา เปรยบ กน แค โกง ระดบ ทอ


ในการ ปน นำ เขา นา ก ทำให ทะเลาะ กน ถง ขน ออก อาวธ หมด มวย ได

พนท เกอบ ทง ตำบล หว ไผ เคย ม แมนำ ลำ โพธชย หลอ เลยง มา เปน เวลา ยาวนาน แต หลง จาก ท ระบบ ชลประทาน เรม เขา มา ม บทบาท ใน การ จดสรร ปน นำ ให แปลงนา คลอง ก ถก ทำให แคบ ลง

อยาง ท ร กน วา ระบบ ชลประทาน ม ทง ดาน ด และ ดาน เสย ใคร วา ม พระ พรณ เทานน ท ไม เขาใจ ชาวนา แม ไมม ฝน นำ ก มก จะ มา ไม ตรง กบ เวลา ท ตองการ เมอ เกษตรกร ไม สามารถ ใช นำ ได อยาง เปน อสระ ปญหา เรอง นำ กตาม มา

2. ขาว

เหมอน กบ ใน พน ท อนๆ ท ม การเกษตร ท หวไผเอง ก นยม ใช ปย เคม มา กอน เหมอน กน ทง ท ร ถง ผล เสย อนตราย และ ราคา แต ทาง เลอก ท ม จำกด ก ตอน ให บรรดา ชาวนา เดน เขา มม อบ อยาง เลยง ไม ได

“เมอ กอน ขนาด ไป เหยยบ ตอ ซง ขาว เทา เปน แผล ยง หาย ชา” พ ภญโญ เลา ถง อดต เมอ ครง ท คน หว ไผ ยง ฝาก ชวต ไว กบ การ พงพา สาร เคม ใน กระบวนการ เพาะ ปลก ทำ กน จน พษ ของ มน ลาม ไป ทว ทง นา ไม เวน แมแต ตอ ซง ขาว ท กลาย เปน ดาบ อาบ ยา พษ

แต ใน ชวง 5 ป ท ผาน มา เมอ เกษตร อน ทรย เรม


เขามา ม บทบาท สาร เคม ตางๆ ก เรม หาย หนา หาย ตา ไป จาก ทอง ไร ทอง นา เหลอ เพยง บทบาท ตวประกอบ ใน พนท เลกๆ ของ หว ไผ เทานน

“ขาว ไร นง ได 70-80 ถง เทากบ ตอน ใช ปย เคม แต ตนทน จะ ลด ลง ไป มาก”

ไมใช แค ชวย ประหยด เงน ใน กระเปา เทานน ขน ชอ วา วถ อนทรย พง พง วสด ธรรมชาต เปน หลก ดน นำ และ สง แวดลอม ยอม ไม ถก ทำราย จน ชาว บาน รสก ได

3. หนใน ยค ทน เดน นำ ไม ได ม แต คน เมอง ท ตอง ตาม ใช หน

บตร เครดต เกษตรกร ก ม หน สน ตดตาม ตว ไม ตาง กน เปน เรอง ยาก ท เกษตรกร ตว เลก จะ แก ปม ชวต น

ได ดวยสองมอ และ ลำแขง เมอ เรอง เงน เปน เรอง ท ม ขนาดใหญ เกน ตว เรอง น จง วง ทาง ลด ไป เปน ปญหา ระดบ ตำบล ขน ส โตะ ผ บรหาร ทนท

การ ทำงาน ของ คน หว ไผ เรม จาก การ สำรวจ ขอมล คา ใช จาย ภายใน ครว เรอน ของ ประชาชน ตงแต กน ครว ยน หว นา เมอ ได ตวเลข ทงหมด มา ก ทำการ สรป กน ทง พนท

ตวเลข ท นา ตกใจ คอ แค ชาว บาน หว ไผ ตำบล เดยว ม หน สน มาก ถง 30-40 ลาน โดย ม ราย ได รวม กน ทงหมด แค 10 ลาน ทง ท ประชากร ม อาชพ เกษตรกร และ รบจาง

มนใจ ได วา หน กอน ใหญ นน ไม ได เกด จาก การ ผอน


รถ เกง ปาย แดง บาน หร หรอ โทรศพท มอ ถอ ราคา แพง วธ แก ปญหา แบบ ลก ทง ขน แรก ท ทำได คอ เมอ ม หน

ก ตอง ลด ตนทน ใน การ ใช ชวต ลง เหลา บหร หวย คอ ปจจย เบอง ตน ท ทำให ช ว ตบานๆ ตอง ม คา ใช จาย เพม ขน

เมอ ราย จาย ลด แลว แผน แมบท จะ เรม มง เนน ไป ท การ ออม เปน ทมา ของ สถาบน การ เงน เลกๆ ท ตง ขน


ภายใน ชมชน เมอ ทก ฝาย มอง เหน ปญหา เปน รป ธรรม การ

เอา ทฤษฎ นามธรรม จาก แผน กระดาษ ลง มา ปฏบต ใน สนามจรง เพอ แก ปญหา จง เรม ขน ใน ชอ ‘แผน แมบท ชมชน’ ซง ดำเนน การ ราง ใน ชวง ป 2545-2547 และ นำ มา ใช งานจรง ตงแต นน มา


á¼¹ áÁ‹º· ªØÁª¹

ขน ตอน ท 1 คนหา แกน นำ องคกร ทอง ถน สราง ทมงาน ท จะ รวม ทำ แผน แมบท ชมชน สราง ความ เขาใจ รวม กน ผ ท เขา รวม ก คอ ตวแทน หมบาน สมาชก อบต. และ เจา หนา ท อนๆ ท เกยวของ จน ได แกน นำ ระดบ หมบาน หมบาน ละ 5 คน

ขน ตอน ท 2 จด ประกาย ความ คด เพอ ชวย กระตน ให คน หน มา ใสใจ ชมชน ของ ตนเอง โดย จด เปน เวท พด คย ให ตระหนก ถง ปญหา และ ความ หวง ท จะ อย รอด รวม กน

ขน ตอน ท 3 ศกษา ประวตศาสตร ทมา ชมชน ให มอง เหน ตว ตน และ คณคา ทแท จรง ของ ตนเอง เกด เปน ความ ผกพน กบ ทอง ถน โดย เนน ไป ท คน 3 ชวง วย คอ เดก ผใหญ ผ สง อาย

ขน ตอน ท 4 สำรวจ รวบรวม ขอมล เพอ เกบ ขอมล ประเดน ปญหา และ ศกยภาพ ของ ชมชน

ขน ตอน ท 5 วเคราะห เพอ เขาใจ สถานการณ และ กำหนด อนาคต ของ ชมชน รวม กน

ขน ตอน ท 6 ยก ราง แผน ชมชน ม ทง สง ท ชมชน ทำไดเอง และ ตอง ประสาน กบ หนวย งาน ภายนอก

ขน ตอน ท 7 ทำ ประชา พจารณ ชมชน ให สมาชก ใน ชมชน รวม กน พจารณา ความ เปน ไป ได ใน การนำ แผน ไป ปฏบต

ขน ตอน ท 8 ทำ กจกรรม ตาม แผน โดย เนน ให


ประชาชน ลงมอ รวม คด รวม ทำขน ตอน ท 9 ทบทวน ปรบปรง เพราะ ใน ทฤษฎ กบ

การนำ ไป ปฏบต จรง อาจ ไม สอดคลอง กน ทงหมดขน ตอน ท 10 ประเมน ผล สรป บท เรยน เพอ นำ

มา ปรบปรง และ ถอด มา เปน องค ความ ร ถายทอด ให กบ ชมชน อน ตอ ไป

ตงแต ม แผน แมบท ออก มา ชาว บาน ทง หลาย รวม ถง พ ปลด ภญโญ ยนยน วา ปญหา กวา 70 เปอรเซนต ของ ชาวบาน ได รบ การ แกไข จน พวก เขา เหลา นน สามารถ ม ชวต ท ด ขน ได เปน เพราะ ความ รวม มอ ของ ทก คนในชมชน

บท เรยน หนง ท เตม คณคา นา ศกษา คอ ชวต ท ลำบาก แรนแคน ของ เกษตรกร ใน อดต วา เหต ปจจย ใด บาง เปน สวน ประกอบ สราง ปญหา ใน ชมชน ขน มา

แผน แมบท ท ใช การ ได ด น ยง แสดง ให เหน ถง ความ สมพนธ ระหวาง ชมชน และ ฝาย บรหาร วา การ บรหาร สงคม ท ด นน ตอง อาศย การ ทำงาน รวม กน


ÈÙ¹Â� à·¤â¹âÅÂÕ ¡ÒÃà¡ÉμÃ

อ พา เรา ขบ รถ ตะลย ถนน ดน ฝน คลง ขาม คลอง ไปยง ศนย เรยน ร ทางการ เกษตร หม ท 7

โชค ด ของ หว ไผ เกษตร ประจำ ตำบล ไม ได ม ท นง ทำงาน อย ท อาคาร อบต. เหมอน ท อน แต เขา อย ท น ขาง นา ขาว กอง ปย และ ศนย เรยน ร ทางการ เกษตร

นรน กาษร ยาย โตะ ทำงาน ออก จา หอง แอร ไม ได เปน เพราะ โผ โยก ยาย ไหน แต เปน ความ ตงใจ ท จะ ลง มา ทำงาน ใน พนท จรง ไมใช นง กระดก นว สง งาน อย บน โตะ

“จาก พนท ทำการ เกษตร ทงหมด ของ ตำบล ประมาณ 9,300 กวา ไร ทำ นา 8,966 ไร ทำ สวน 300 กวา ไร แต แจง เสย หาย เพราะ นำ ทวม 250 ไร” เปน ขอมล ตวเลข ทางการ เกษตร ท แมนยำ สม เปน เกษตร ประจำ ตำบล

ศนย เรยน ร น กอ ตง ข ตาม นโยบาย ของ กระทรวง เกษตร และ สหกรณ ใน ป 2546 ใน ระดบ แรก ให ผ แทน กลม ตางๆ ใน ชมชน เปน คณะ กรรมการ จาก ทก หมบาน และ เลอก ประธาน มา สวน พนรน ก เปน หนง ใน กรรมการ ของ ศนย น

เจา หนาท ประจำ ศนย ก คอ ลก หลาน ของ คน หว ไผ ท เขา มา ชวย ทำ หนาท ใน งาน ธรการ ดวย จต อาสา แต

04 à¡ÉμÃ¡Ã áË‹§ »ÃÐà·È ËÑÇ ä¼‹



ไมได กลบ บาน มอ เปลา เสมอ ไป เพราะ ม คา จาง บาง เปน ครง คราว จาก รายรบ ของ ของ โรง ปย ปน เมด และ เงน อดหนน กอ นอนๆ

หนาท ประจำ ของ ศนย น ถอ เปน พระเอก ของ ชมชน ชาวนา อยาง หว ไผ คอ ทก อยาง ท เกยว กบ การเกษตร ทง จด ทำ แผน พฒนา ตำบล กำหนด ทศทาง การ พฒนาการ เกษตร เปน แหลง ความ ร ทางการ เกษตร ประสาน งาน หนวย ราชการ ไป จนถง งาน ดาน แจง เตอน ภย พบต ท จะ เกยวของ กบ ชาวนา ชาวไร โดยตรง

‘ประเทศ หว ไผ’ คอ คำ ท พ นรน ใช เรยก ขาน นาม ชมชน เกษตร แหง น

ม การ จาง ‘หมอ ดน’ หรอ นก วชาการ ผ เชยวชาญ ดาน ดน มา สำรวจ ดน เพอ ตรวจ วด ความ อดม สมบรณ ดวย

“ประเทศ หว ไผ ของ ผม ใช หมอ ดน มาก ทสด” พนรน ยนยน

คน ปวย ก ตอง มา หา หมอ เมอ ขาว ปวย เกษตร ตำบล คอ แพทย ท ด

“สมย นง ทำงาน อย ท อบต . ถา ชาวนา มา หา ผม ผม เปรยบ เหมอน หมอ โดย หลก การ หมอ ตอง อย ท โรงพยาบาล แต พอ เขา ไป หา เจาของ นา คอ คน เฝา ไข ไป แต ตว ไม พา คน ปวย ไป ดวย เรา ก ตรวจ ไม ถก”

ร แลว วา ทำไม พ นรน ถง มา นง อย ท ศนย ขางๆ นา ขาว ใน ศนย เรยน ร น ยง ประกอบ ไป ดวย โรง ปย อด เมด


บอ ปลา โรง เหด โรง เพาะ เชอ รา เพอ ใช แทน ปย เคมสำหรบ โครงการ ใน อนาคต พนท โลง บาง สวน ของ

ศนย เทคโนโลย การเกษตร น จะ กลาย เปน โรง ส ชมชน ขนาด เลก เพอ รบ ขาว เปลอก จาก ชาวนา ประเทศ หว ไผ มาส โดย ไม ตอง รอ ให เถาแก จาก ภายนอก มา รบ ซอ

แวว ขาว มา วา ใน อนาคต สงหบร จะ ยด เอา ตรง น เปน ศนย การ เรยน ร ทาง ดาน เกษตร ใหญ โต ระดบ จงหวด เลย ท เดยว

จาก เดม ท ม แค โรง เรอน ปย แปลง นาท ดล อง กบ อาคาร ศนย เลกๆ อก ไม นาน ก จะ ม โรง ส ศนย เรยน ร เศรษฐกจ พอ เพยง ศนย ขาว ชมชน หว ไผ เพม เตม เปน ศนยกลาง ความ ร การเกษตร แบบ ครบ วงจร

กจกรรม ของ ศนย อก อยาง คอ ทก วน ศกร จะ ม การ รวม สมาชก ของ ศนย เรยน ร ทางการ เกษตร มา นง พด คย กน ถามไถ ความ เปน ไป รบ ขาว สาร ใหมๆ เปน โรงเรยน ชาวนา ขางๆ แปลง ขาว อยาง แทจรง

โชค ด ท เรา ได ม โอกาส เหน ตว เต อร นรน สอน วชา เกษตร ให กบ ชาวนา ประเทศ หว ไผ ใน หองเรยน กลาง แจง นกเรยน หรอ ชาวนา ทง หลาย ตาง นง ฟง หลาน ถก ปญหา วชาการ เกษตร ภาค ทฤษฎ อยาง ตงใจ


ËÑÇ ä¼‹ ÎÔÇÁÑÊ

เวลา ผาน ไป เกษตรกร ชาวนา หลาย คน เรม ตา สวาง จาก ลทธ ปย เคม เพราะ คด วา ผล กำไร ท ได มา นน ฉาบฉวย ดน ท ใช เพาะ ปลก ปวย จน ยาก เยยวยา

ราคา ของ ปย เคม ก ใช วา จะ ถกๆ เสย เมอ ไหร กวา จะ ซอ หา มา ได ก ทำให ตนทน การ ผลต เพม ขน ไมร ก เทา ตว

เดยว น ชม ชน ไหนๆ ก ทำ ปย อนทรย ใช กน เนองจาก ม แวว รง สดใส ยงยน กวา หลาย คน ก ยนยน แลว วา ด จรง แม ขน ตอน การ เปน ไป จะ เนบ ชา แต นน คอ วถ ธรรมชาต ท ไม จำเปน ตอง ฝาฝน เรงเรา แถม ไม ทำลาย ดน ทำราย ตว เอง อก ดวย

เกษตร นรน เลา เคลา เสยง หวเราะ วา “หลาย คน ชอบ บอก วา ทำไม หว ไผ เชดช โรง ปย จง”

ใช...เรา ก สงสย จง ตอง ให อ พา ไป หา คำ ตอบวเศษ สข เกษม เปน ผรบ ผด ชอบ โรง ผลต ปย อดเมด

หม 5 ใน วย ใกลๆ 30 ป เขา เปน หนง ใน คน หนม ไม กคน

ท ยง ยดหว ไผ เปน ท ทำ กน และ เรอน นอน ไม ได จาก จร ไป ทำงาน ใน มหานคร บางกอก อยาง คน รน ราว คราว เดยวกน ท ตาง พา กน ทง ผน นา ให ไว คน เฒา คน แก ปก ดำ กำ เคยว เกบ เกยว

ตงแต ป 2549 วเศษ เรม เปน คน ปน ปย แหง หว ไผ โดย อาศย ทน จดหา เครองจกร เบอง ตน จาก อบต.หว ไผ


หลง จาก เรม ตง ตว ได กำไร จาก การ ขาย ปย ก แปร เปลยน ไป เปน เครองจกร ชน ตอๆ มา จน ตอน น เขา ม ทง เครองบด เครอง ผสม เครองรอน และ จาน ปน เมด ปย

กาว แรก ของ โรง ปย ตอง ใช คน งาน 6-7 คน เพราะ ยง ไม เชยวชาญ ดาน การ บรหาร จดการ ระบบ และ ยง ไมม ก ร การ ปน ปย แต ตอน น แค 2 คน ก เอา อย

“มล สตว แร ธาต ข คางคาว ข วว บาง สวน ก ซอ เพราะ ของ เรา ไมม” วเศษ บอก สวน ผสม ของ ปย สตร หวไผ ให เรา ฟง คราวๆ

“อยาก ด ปน เมด ไหม”เหมอน ร ใจ เรา ยง ไมทน ตอบ วา แลว วเศษ ก โกย

สวน ผสม ท ออก มา จาก โม แลว ขน จาน ปน ซง ม ลกษณะ เหมอน ถาด แบนๆ 2 ชน ขนาด ใหญ กวา จาน ดาว เทยม นดๆ วาง เอยง เตรยม ทำงาน อย


เมอ เปด สวตช ฝน ก เรม ฟง ตาม แรง เหวยง เรา ตอง เบยง หนา หลบ ฝน ควน ปย ท เรม ผสม ตว กน คลก ไป มา วเศษ ตง หนา ตง ตา ตก วตถดบ ใส จน เตม ถาด วงใน

เคลด ลบ ของ ปย สตร หว ไผ อย ท หว พน นำ เลกๆ ท จะ ตด อย ทง วงใน และ วงนอก ละออง นำ ท ถก พน ออก มา ผสม กบ ปย ก คอ นำ ชวภาพ นนเอง

วเศษ เลา วา ท แรก ใช นำ เปลา ตอ มา เมอ เรม ม การ ทำ นำ หมก ชวภาพ ก เลย เปน สวน เสรม เพม ธาต อาหาร ดวย

เมอ ผง ปย ละเอยด ถก นำ ก เรม จบ ตว เปน กอน ภายใน ถาด ทง 2 ชน จะ ม ท เก ล ย เลกๆ สำหรบ ปน ให เปน เมด เทาๆ กน และ เมอ ถาด ชน ใน เตม ก จะ ลน กลง ออก มา ปน อก รอบ ท วงนอก โดย อตโนมต

จาน ปน ทง 2 ชน นน วงใน จะ ทำ หนาท ปน ปย ให เปน เมด ได ขนาด สวน วงนอก จะ ทำ หนา ท ปน ให เมด นน ม มวล เมด ท แนน ขน ไป อก

คน ปน ปย อยาง วเศษ ไม ได เปน กน งายๆ เพราะ


หาก กะ เวลา ขน ตอน ท ปย ปน ตว อย ใน จาน ผด พลาด ยง เมด ปย อย ใน จาน ปน นาน เทา ไหร เมด จะ ยง ใหญ ขน เอง โดย ไมม ใคร ตงใจ และ นน หมายความ วา ตอง เอา ไป บด เรม ขน ตอน ใหม อก ครง หนง

อ ไกด ของ เรา ทำ หนาท วทยากร อธบาย อย หางๆ เพราะ ถา เขา ใกล มาก นอกจาก จะ คย กน ไมร เรอง เพ ราะ เสยง คร อง ปน เมด แลว ฝน ยง อาจ จะ หม ตว เรา ให เปน สเทา ออน

หลง จาก ท ปย เมด ลน วงนอก ออก มา แลว ก ถง ขนตอน ท ตอง ใช แรง คนใน การ ตก ปย ท กลาย เปน เมด แลวออก จาก จาน ผสม ใส รถ เขน นำ ไป เขา เครองรอน เพอ กระเทาะ ให เปน เมด จน ได ขนาด เทาๆ กน

‘ขนาด’ ท วา น วเศษ อธบาย วา อางอง จาก การนำ ไป ใช กบ เครอง พน ยา ท จะ ละลาย พอ ดบ พอด ไม เหลอ ตะกอน นอนกน หรอ อด ตน หว พน

สวน เมด ท หยอน มาตรฐาน ไม ผาน เกณฑ เลก ไป หรอ ใหญ ไป ก จะ นำ ไป บด ผสม ใหม อก ครง หนง ไมม ทง ไว ให เสย ของ ไป เปลาๆ

“ทก อยาง ท ทำ ออก มา จะ ไมม การ ทง เลย” เสยง ใคร สก คน ดง แทรก เครองจกร

ทก วน วเศษ จะ ทำการ ปน ปย ตงแต 8 โมง เชา ถง 5 โมง เยน เบดเสรจ 1 วน กได ปย อนทรย อด เมด คณภาพ ด ออก มา 40 กระสอบ หรอ 2 ตน ม ขอแม วา ถา ฝน ไม ตก


แดด ด ตาก ปย แหง เรว ถง ฝน จะ ฟง จน คน กระเจง แต ความ ตงใจ ก รวม ตว

กน เปน เมด จน ไดปย เมด จะ เรยง ตว ทบ กน อย กลาง แจง แค 2-3 ชวโมง

ไม ตอง ให แหง มาก ให เหลอ ความชน 60 เปอรเซนต เพอ ให จลนทรย ม ชวต อย เสรจ แลว จะ ถก บรรจ ใส ถง เตรยม จำหนาย ทนท

ท กระสอบ มชอ ย หอ เก ไก ‘หว ไผ ฮวมส’ ราคา 290 บาท สำหรบ เกษตรกร ใน หว ไผ โดย เฉพาะ และ จะ ยง ไม สง ไป ขาย นอก พนท บาง ครง ก แจก ฟร กบ สมาชก 40 กวาราย เพราะ น คอ วธ การ เรยน ร ของ คน หว ไผ สอน ให


รจก ใช ของ ใน ทอง ถน ท ผลต โดย คน หว ไผ เอง กอน ท จะ คด เรอง คาขาย ใน อนาคต

ปย ของ คน หว ไผ ก จะ ถก โรย ใน นา ของ คน หวไผเอง

“ตอน น ปย ของ เรา ม คน ตองการ มาก บางท ผลต ไมทน”

ไมใช คน นอย หรอ ข เกยจ ทำงาน แต วสด บาง อยาง เชน ข คางคาว ท หว ไผ เอง ม ไม มาก พอ ตอง สง ซอ และ ขนสง มา จาก ชยนาท ทำให ระยะ เวลา ใน การ ทำ บาง ครง ก ตดขด ยด ยาว

สวน คณคา ทาง อาหาร ของ ปย ท พช จะ นำ ไป ใช นน รบรอง โดย นก วชาการ เกษตร และ หมอ ดน ซง ทำการ ตรวจ คณภาพ ของ ดน ท น และ ชวย พฒนา สตร ปย เพอ ความ เหมาะ สม กบ ดน ใน พนท หว ไผ

เรยก วา เปนการ ทำ ปย แบบ ‘วด ตว ตด’โรง ปน ปย แบบ น ม อย ใน หลาย ตำบล ท เปน ชมชน

เกษตรกร แต ปจจบน เหลอ เพยง ไม ก ราย ท ยง คง ตง หนา ตง ตา ทำ ปย เมด อนทรย เพราะ หาก รก จะ ทำ เกษตร แบบ เรวๆ จน แขง กบ ปย เคม ได วธ การ เชอง ชา ตาม ธรรมชาต คง ไม นา พสมย เมอ ไมม ใคร ใช พวก เขา ก จะ หน กลบ ไป ส วธ เดมๆ คอ พงพา สาร เคม วน ยน คำ

คน ท ชอบ พด วา ‘ใช ปย อนทรย เหมอน เอา ดน ไป ถม ดน’ ยอม ไม เขาใจ ศาสตร แหง ธรรมชาต


ถด จาก รว โรง ปย ม ถง พลาสตก วาง เรยง ราย อย หลาย ใบ นำ หมก ชวภาพ ทง จาก เศษ ซาก พช และ หอย เชอร วตถดบ สำคญ ใน การ ปน ปย เมด กำลง บม ตว ให กลาย เปน นำ หมก ชน ด สำหรบ พช ผล ทง หลาย

ใน ทอง นา หลง ฤดกาล เกบ เกยว จะ ม เศษ ฟาง ขาว กอง กาย กน เปน พะเนน ถา เปน ท อน วธ การ เผา ให สน ซาก


เปน วธ ท รวดเรว และ นยม ใช กน แพร หลาย แต วธ ท งาย บาง ครง ก มก งาย นำ หมก น นอกจาก จะ ใช เปน ปย นำ แลว ยง ใช เปน ตว ยอย สลาย ตอ ฟาง ขาว ตาม ธรรมชาต

“การ ท เรา จะ ไป บอก ให ชาว บาน เขา เปลยน ความ คด มา ใช วธ อน ทรยนะ มน ยาก เรา ตอง ทำให เขา ด กอน โกหก ไม ได ไม ตอง โฆษณา เขา เหน วา ด ก ใช ตามๆ กนเอง” วเศษ อธบาย ขน ตอน การ เรยน ร ตาม แบบ เกษตรกร

ÈÙ¹Â� ¢ŒÒÇ ªØÁª¹ ËÑÇ ä¼‹

ศนย ขาว ท น เรม ตนคด กน มา ตงแต ป 2550 แต เหมอน ขาว คอย ฝน งบ ประมาณ เพง จะ หลน ลง มา จาก ฟาก ฟา ให ศนย ขาว ได เรม ตง ไข

กองทน น อบต. เตรยม จด ไว ซอ พนธ ขาว แต แลว แผน ก สะดด เพราะ ‘นำ’ พนท นาก ลาย เปน บง ชวคราว โครงการ ก ตอง รอ ความ หวง หลง นำ ลด

“สญลกษณ ประจำ กระ ทร วง เกษตรฯ เลย -พระพรณ” คำ พด เจอ สำเนยง ตดพอ ของ พ นรน

สำหรบ ภาพ ท วาด ไว คอ การ ให ทดน กบ เกษตรกร 4 ไร ตอ ราย เพอ ตรวจ สอบ พนธ ขาว ท ได มา แลว ดง ศนย สง เสรม ผลตภณฑ ขาว จงหวด ชยนาท ซง ม ความ เชยวชาญ มากกวา ใน โซน ภาค กลาง เขา มา เพอ อบรม เกษตรกร ประเทศ หว ไผ ให สามารถ ตรวจ สอบ ความ แท ของ พนธ ขาว และ คด คณภาพ เอง ได



ศนย ขาว น ม สมาชก 40 กวา คน รวม เปน หน สวน ดวย ใน รป แบบ ของ สหกรณ หน ละ 100 บาท ทงหมด จำนวน 703 หน ซอ พนธ ขาว อปกรณ เครอง ใช เขา ศนย และ เครอง คด พนธ ขาว

พนธ ขาว ท ผาน การ เพาะ แลว นน อบต. ก จะ จด งบประมาณ มา ซอ เอา ไว เอง สวน หนง สวน ท เหลอ ก ยก ให เปน พนธ ของ ชาวนา

“ไฮไลท ของ ประเทศ หว ไผ ของ ผม เลก กน ท นาดำ ดำ คน ดำ หวาน” เสยง แขง ขน เมอ เรอง ราว เรม ลง ลก ไป ถง ระดบ ราก ขาว

ดำ คน คอ การ เพาะ กลา กอน แลว ลง ไป ดำ ในนา นาหวาน ก คอ หวาน เมลด ลง ใน นา เลย

พ นรน พยายาม จะ สราง วฒนธรรม ใน การ ปลก ขาว ใหม ของ คน หว ไผ ขน มา ซง วา กน วา เปน ความ ร ของ ปราชญ ชาว บาน ตงแต ใน อดต คอ ‘ระบบ นา โยน’

การ ทำ นา ปลก ขาว แบบ ดงเดม ม ขน ตอน มากมาย ทง ไถนา เตรยม ดน คราด กำจด วชพช ทำ เทอก ตก กลา ถอน กลา ชาวนา ตอง ตาก แดด กรำ ฝน หลง ขด หลง แขง

การ ทำ นา โยน ย ง ไม เปน ท แพร หลาย ใน วงกวาง เพราะ เกษตรกร สวน ใหญ ยง ตด กบ วธ การ เดมๆ เมอ ทำ ซำๆ มา เปน ระยะ เวลา นาน ถง ขน หลาย ชวคน กยาก ท จะ เปลยน จน ชาวนา สมย ใหม ไมร ขอด ของ การ ทำ นา โยน


¢ŒÒÇ ¹Ò âÂ¹

นา โยน เปนการ ผสม ผสาน ระหวาง การ ทำ นาดำ กบ นา หวาน นก ภาพ งายๆ ก คอ การ โยน ตน กลา ท เพาะ ไว แลว ลง ใน แปลงนา คลายๆ การ ปก ดำ ตน กลา แต ไม ตอง ใช เครองจกร หรอ ใช แรงงาน คน นบ สบ ลง ไป ยำ ดน ลย นำ และ วธ การ น ยง ชวย ลด ปรมาณ การ ใช เมลด พนธ ขาว คอ ใช เพยง 4-5 กโลกรม ตอ ไร ลด การ ใช สาร เคม กำจด วชพช เพราะ ตน กลา ขาว จะ เจรญ เตบโต ได เรว กวา วชพช

ขน ตอน การ ทำ นา โยน เรม จาก การ เพาะ กลา ดวยการนำ เมลด พนธ ขาว ประมาณ 4-5 กโลกรม แช นำ 1 คน นำ ไป หม เพอ ให เมลด งอก จาก นน เพาะ ลง ใน ถาด พลาสตก จำนวน 50-70 ถาด ตอ พนท 1 ไร หรอ คด เปน พนท เพาะ เมลด ประมาณ 10-15 ตาราง เมตร ตอ ไร

หลง จาก เพาะ ใน ถาด ประมาณ 3-4 วน ตน ขาว จะงอก ขน มา รดนำ ทก วน จนกวา ตน กลา พรอม ท จะ นำ ไป ปลก ตน กลา ท พรอม จะ ยาย ปลก ประมาณ 15-20 วน หรอ ม ความ สง ประมาณ 3-5 นว

จาก นน เมอ เรม โยน ระยะ หาง ของ การ โยน ประมาณ 20-25 เซนตเมตร การ จบ ตน กลา หรอ จบ โยน ตม ตน กลา นน อาจ ใช วธ ถอ ถาด เพาะ แลว ดง ตม ออก จาก ถาด เพาะ แลว โยน หรอ อา จจะ ใช วธ เคาะ ตม ตน กลา ออก จาก ถาด เพาะ กอน นำ ใส ถง พลาสตก แลว นำ ไป โยน ตม กลา ในแปลงนา ทำให ตน กลา ไม ชำ หรอ คอ หก ขาว แตก กอ


ไดด และ รวดเรวแตก ตาง จาก การ ปก ชำ ท ตอง เดน ลย ลงนา ไป ปก ชำ

กลา ท เพาะ ไว ท ละ ตน ขาว อาจ ชำ และ คอ หก หลง จาก การ โยน ตน กลา ประมาณ 1-3 วน นำ นำ

เขา แปลง นา ทนท และ เพม ระดบ นำ ขน เรอยๆ แต ตอง ไมทวม ตน ขาว จน ระดบ นำ ประมาณ 5-10 เซนตเมตร เพอ ให นำ เปน ตว ควบคม วชพช

ดแล แปลง นา จน ขาว โต คลม พนท หรอ รกษา ระดบนำ จนถง ระยะ กอน การ เกบ เกยว ประมาณ15-20 วน จาก นน การ ดแล รกษา เชน เดยวกน กบ การ ปลกขาว ทวไป แต ผลผลต จะ มากกวา 10-30 เปอรเซนต


05 ÇÔ¶Õ ä·Â


กลน อาย วถ คน ไทย แต เดม เปน อยางไร?คน กรงเทพฯ อาจ คด วา เปน หมอก ควน หรอ

นำหอม ราคา แพง ใน หาง ดงเปลา...วถ ชวต แบบ เดม ไม ได สด รส กน แค ทาง จมก

แต กลน อาย ท วา รบ ร สมผส กน ดวย วตร ปฏบต ความ สมพนธ ระหวาง มนษย กบ มนษย และ มนษย กบ ธรรมชาต ดำเนน รป แบบ ชวต ดงเดม พงพา ไม กดข เฆยน ต ฉกฉวย ผล ประโยชน กน ไม ลม ห ลมตา


นบ วน ผาน ไป ผคน ตาง ถาง ระยะ ความ สมพนธ ระหวาง กน ออก ไป เรอยๆ ทก นาท ท เขม นากา กระดก เดน หนา สงคม ท เหนยว แนน ก คอยๆ ยอย สลาย ตว กลาย เปน ปจเจก ท ไม เหน หนา เหน หลง อย แบบ ตว ใคร ตว มน

ความ หมาย ของ ความ สข ถก ผก ตด อย กบ ความ สะดวก สบาย แม ฉาบฉวย แต ก เคลอบ ทา จตใจ คน เสย จน หยาบ กราน โดย ไมร ตว

หาก ยอน เวลา กลบ ได ภาพ อดต คง ฉาย เปน วถ เนบ ชา ไม ตอง วง ร ตาม หลง ค แขง ท ชอ ‘เวลา’ ได ดมดำ รส ชวต อยาง อม เอม

ÇÑ²¹¸ÃÃÁ ËÑÇ ä¼‹

ชาว บาน หว ไผ ใน อดต ปลก บาน เรอน อย รม คลอง ตาม ธรรมชาต เปน ชมชน เกษตรกรรม มา แต ชา นาน ไม สวน ใหญ ใน ชมชน นอก เหนอ จาก ไม ผล ใน สวน ก คอ ไผ สสก ซง ขน มา เอง ตาม ธรรมชาต กบ ไมไผ ปา ท ขน อย มากมาย

นน คอ ทมา ของ ชอ ‘หว ไผ’ตาม วถ ชาวนา หา ขาว ใน นา หา ปลา ใน นำ ทกพนท

ท สามารถ ทำ ทาง นำ เขาไป ได ก จะ เปน พนท นา ขาว และ ท น เปน ทราบ ลม ม นำ ไหล ผาน เกอบ ทงหมด ของ หว ไผ จง เปน นา ขาว

และ แนนอน...ขาว นน ม ไว กน ใน ครอบครว


ใน นำ และ นา ตาง ม ปลา ชกชม วถ ชวต ท เรยบ งาย สมย กอน จะ ออก จบ ปลา ทอดแห ใน คลอง ดก สม ใน นา กน ตงแต เชา มด แค พอ กน ได ใน ครอบครว ไมม ใคร คด เรอง การ จบ ปลา มา ทำการ คาขาย แลก เงน

นอกจาก ใน นำ จะ ม ปลา แลว บรรดา ผก ลอย นำ ตางๆ ก ม ให เกบ กน ไมร หมด ทง ผก บง ผก กระเฉด สายบว

หลง จาก ครอบครว อม ทอง แลว หาก ม ขาว ปลา อาหาร เหลอ ก จะ ม การ เจอ จน บาน ใกล เรอน เคยง ประดจ ญาตมตร ตาม แบบ ชมชน แบบ เกา ท ตอง พงพา กน

§Ò¹ ºØÞ

ใน สงคม ชนบท ท ขาด ไม ได คอ การ ทำบญ ใส บาตร ซง ใน สงคม ชนบท วด กบ บาน เปน ของ ค กน และ อย อยาง พงพา ทง วนพระ ธรรมดา และ งาน บญ ใหญ ก จะ เปน งาน ชมนม กน ทำบญ ใน วด หลายๆ แหง ตาม แต บาน ใคร ใกล วด ไหน

งาน บญ ท ใหญ ทสด ของ คน หว ไผ คอ งาน สงกรานต ซง ไม ได ม แค การ สาด นำ หรอ ประเพณ รดนำ ดำหว ผใหญ เทานน โดย เปนการ ทำบญ ยาว ถง 4 วน

กจกรรม ใน งาน สงกรานต หรอ ป ใหม ไทย คอ ไป ทำบญ ตกบาตร ท วด ม ขนมจน นำยา เปน อาหาร ประจำ เทศกาล ออก เยยม ญาต ผใหญ กอ เจดย ทราย ท วด และ


สรง นำ พระพทธ รป อก งาน ท ม ความ สำคญ ไม แพ กน คอ งาน บญ

สารท เดอน 10 ชาว บาน จะ กวน ขนม กระยา สารท ขาวเหนยวแดง ทำ ขนมจน นำยา ไป ทำบญ และ แลก เปลยน แจก จาย กน รบ ประทาน ท วด

แต ไม วา จะ เปน งาน บญ ไหนๆ ก จะ เตม ไป ดวย ผ มา รวม งาน มากมาย แต การ ไป รวม นน ไม ได ม แค การ ไป รวม ดม กน แต เปนการ รวม ‘ชวย งาน’ อยาง แทจรง ไม ตอง ใส ซอง ทง วน กอน งาน ท เรยก ภาษา บานๆ วา วน สกดบ วนงาน และ วน หลง เลก งาน

à·È¡ÒÅ ¡Ô¹ ÍÂÙ‹ ÍÂ‹Ò§ ä·Â

ความ สมพนธ กน ใน ชมชน แบบ พ นอง เครอ ญาต เปน เอกลกษณ ของ สงคม ไทย แทๆ ท ฝรง อาจ ไมร ลก แต สำหรบ เรา คน ไทย การ เรยก ขาน คำ พ นอง ลง ปา เปน ความ สนท ชด เชอ ท อย ใน สาย เลอด

ท อน อาจ จะ ม งาน กาชาด เปน งาน ใหญ ประจำ ทก ป หว ไผ ก ม งาน เทศกาล ประจำ ป ชอ ‘กน อย อยาง ไทย’ เปน สง เชด หนา ช ตา เหมอน กน งาน น จด มา 9 ป แลว ตงแต ป 2545

เปา หมาย ของ งาน ใหญ น คอ ให คณคา กบ ภมปญญา ทอง ถน เพอ หวง ใช สง เหลา น ชวย เยยวยา ชวต เปน ภาพ สะทอน ให เหน ถง ความ เปน จรง ใน วถ ชวต แบบ ชาว บาน


ทดำรง อย บน พน ฐาน เรยบ งาย มา แต ไหน แต ไร ม ประเพณ วฒนธรรม ท เปน เอกลกษณ ของ ตว เอง

แนว ความ คด ของ นา ยกฯทวป จ มน เนน สราง การ เรยน ร พฒนา ท ตว คน ผาน กระบวนการ ทำงาน รวม กน สราง ความ เออ อาทร เพอ ยด เหนยว สงคม แบบ เดมๆ ไว ไม ให กระแส ธาร ทน มา พราก จาก ไป เรว นก

สงคม ท ด ตอง เขม แขง ตงแต ราก “ถา ทก วน น ยง อย ใน ภาวะ ท แขงขน กน อะไรๆ ก

มอง แต การ แขงขน ไม นา จะ ไป ส การ พฒนา ท ยงยน” นายก ทวป พด ไว


เมอ ครง ท เรม คด จะ จด งาน ทก คน หน มอง หนา กน แลว พบ วา หว ไผ ไม ได ม ใคร เปน ออร แก ไน เซอร จด งาน มอ อาชพ แต ก ตอง มา รบ หนา เสอ งาน ใหญ 7 วน 7 คน ไมใช เรอง งาย

งาน ใน ครง นน แม ไม สะดด แต แนนอน วา ได สอน บท เรยน อะไร หลายๆ อยาง ให กบ นก จด งาน แฟร มอสมครเลน บาง อยาง นอยๆ เรอง ระยะ เวลา 7 วน อาจ เปน อะไร ท เกน ขด ความ สามารถ ของ ชาว บาน ธรรมดา ท ไม ได เนน ทำการ คา เพม ยอด ขาย ใน งาน ใหญ

งาน กน อย อยาง ไทย จง ลด เวลา เหลอ 3 วน ในปถดๆ มา

เดมท งาน น จะ จด กน ใน เดอน กนยายน แต จาก ทผาน มา ฝน ก มา รวม งาน ดวย โดย ไม ได รบ เชญ จง ได ม การ ยาย ชวง เวลา การ จด งาน มา ใน เดอน พฤศจกายน ชวง ท อากาศ กำลง เรม เยน สบาย โดย จะ เรม ใน ป หนา 2554

กำหนดการ ใน งาน น ทก ป จะ ไม คอย ตาง กน อยาง ใน ป 2553 น จะ เรม วน ท 3-5 กนยายน โดย จะ วน แรก จะ ม การ ประกวด ผก ปลอด สาร พษ การ ประกวด อาหาร ไทย พน บาน การ แสดง ดนตร ไทย สวน ภาค กลาง คน จะ เปน พธ เปด งาน

วน ท 4 กนยายน ม ตลาด ขนม ไทย สวน ใน ภาค กลาง คน ชม การ แสดง ของ ชาย เมอง สงห และ คอนเสรต เพลง ลก ทง


วน ท 5 กนยายน กลาง วน ชม การ แขงขน เรอ 12 ฝพาย ชง ถวย พระราชทาน สมเดจ พระ เทพ รตน ราช สดาฯ สยาม บรม ราช กมาร กลาง คน ชม ดนตร ลก ทง หน ละครเชด โจ หลยส และ การ แสดง ลเก คณะ พร เทพ พร ทว

ทาทาง งาน ใหญ ของ ท น ป น นา จะ ไมใช มอ สมครเลน เสย แลว

áÁ‹ à¾Å§

หว ไผ เคย ม แม เพลง ชอ ดง อย คอ แม เสน ยม เทยนศร หรอ ชอ แม เพลง เกยว ขาว ม ประวต เลา กน วา คณ ยาย เสน ยม เคย ม โอกาส ไป วา เพลง เรอ ถวาย สมเดจพระนางเจา รำไพ พร รณณ ใน พระบาท สมเดจ พระ ปกเกลา เจา อย หว รชกาล ท 7 เปน ท ภาค ภมใจ ของ ชาว ตำบล หว ไผ

วา กน วา คณ ยาย รอง เพลง พน บาน และ เพลง กลอม เดก ไพเราะ มาก จน ได รบ เชญ เขา วง

สวน หนง ของ การ จด งาน ใน ครง น ก เพอ เปนการ อนรกษ ประเพณ วฒนธรรม ภมปญญา ทองถน ของ คนในตำบล หว ไผ และ เปนการ เชดช เกยรต คณยายเสนยม เทยน ศร

ใน พธ เปด งาน จะ ม การ แสดง แสง ส เสยง สบสาน ตำนาน คณ ยาย เสน ยม เทยน ศร โดย ขวญ จต ศร ประจน และ ไวพจน เพชร สพรรณ ศลปน ดง


11+1 ¡Ñº ªÒÇ ºŒÒ¹ ºÒ§ÃÐ¨Ñ¹

อ สง ซด แผน หนง มา ให เรา มชอ พาด ปก ตาม หวเรอง น...คอ อะไร

เรา เกบงำ ความ สงสย ไว กบ ตว เอง อย นาน ถา ไม เปด ฟง คง ไมร วา น คอ เพลง ท ใช ประกอบ ชด การ แสดง เรอง ‘ศก บางระจน’ ใน งาน เทศกาล กน อย อยาง ไทย เพอ รำลก เหตการณ ท วร ชนผ กลา แหง บาน บางระจน จำนวน


11 คน + ควาย ของ นาย ทอง เหมน ท ยน รวม อนสาวรย ใน ฐานะ ท เปน พาหนะ เขา รวม รบ ศก ซง เปรยบ เสมอน วร ชน ผ กลา เชน เดยวกน อก 1 ตว จง เปน ทมา ของ ชอ ‘บทเพลง 11+1’

เส รฐ ชาง ไทย คอ ศลปน ผ ประพนธ บทเพลง เชดช วรกรรม ครง น

คน เขาใจ ยาก อาจ คดมาก ตความ เปน เลข เดด



06 ÊÇÑÊ´Ô¡ÒÃ¢Í§ªØÁª¹


¡Í§·Ø¹ ÊÇÑÊ´Ô¡ÒÃ ËÑÇ ä¼‹

ประกน สขภาพ ชอ น ไม ได ม ความ หมาย อย แต ใน บตร ทอง หรอ ม ราคา แค 30 บาท

ใน ระดบ ชมชน หว ไผ ได เรม ม การ พฒนา ระบบ สวสดการ ชมชน จน ม ระบบ ประกน สภาพ เปน ของ ตวเองได

โครงการ ประกน สขภาพ ใน ชมชน น เปน เรอง ราว สบ เนอง มา จาก กองทน หลก ประกน สขภาพ ของ รฐ เรม ตงแต ป 2550 แต ท หว ไผ ม การ ผนวก กำลง ทรพย ของ ประชาชน เขาไป ดวย เพอ ให ชาว บาน ได ร วา การ ดแล สขภาพ ชมชน ตอง เปน เรอง รวม ดวย ชวย กน เพอ ให ประชาชน ได เขา มา มสวน รวม ใน การ วางแผน จดการ สขภาพ ของ ชมชน

การ ม สวน รวม ท วา จะ สมทบ เงน ขน ตำ 20 บาท หรอ เปน ขาว 1 ถง ตอ ป กได จน ใน ป แรก ม กองทน ทมา จาก ชาว บาน 4 หมน กวา บาท รวม กบ เงน สมทบ จาก กองทน ประกน สขภาพ ของ ภาค รฐ เปน 3 แสน กวา บาท

งาน หลก ของ โครงการ ดๆ น จะ เนน ความ ร ความ เขาใจ ดาน สขภาพ วาการ ตอส กบ โรค ภย ท ด ทสด คอ การ ปองกน ไมใช การ รกษา ตอง ม สขภาพ ด กอน

และ ม สวน กองทน สวสดการ ชมชน สำหรบ ใช ใน กรณ ฝาก ครรภ ทำฟน เคลอบ ฟลออ ไรด ไป จนถง ฟอกไต ท แตละ ครง ม ราคา แพง หลาย พน บาท แต กองทน น ก มสวน ชวย แบง เบา ภาระ คา ใช จาย ให รวม ไป ถง กรณ ไดรบ


อบตเหต บาด เจบ หรอ เสย ชวต

ÇÒÃÕ ºÓºÑ´

เปน ภม ร มา หลาย ชว อาย คน แลว วา นำ ชวย ใน การ รกษา โรค ได ท หว ไผ ม ‘บอ วาร บำบด’ เปน เหมอนสปาเลกๆ

แต เดม ท โรง พยาบาล หว ไผ จะ ม ชมรม ผ สง อาย ลง ปา ตา ยาย กวา 300 คนใน หว ไผ จะ มา ประชม กน ทำกจกรรม สวด มนต ไหว พระ รอง รำ ทำ เพลง ตาม ประสา ออก กำลง กาย รำ ไม พลอง เดอน ละ 1 ครง

สระ นำ เลกๆ น เปน สวน ขยาย ของ กจกรรม ท วา เพราะ บาง ครง การ ม กจกรรม ซำซาก อาจ จะ นา เบอ และ การ รำ ไม พลอง อาจ เปน งาน ชาง สำหรบ ผ เฒา บาง คน

ทำไม ถง เปน สระ วาย นำ คน เรา เมอเรม สมผส กบ คำ วา ‘แก’ สญญาณ หนง ทจะ เรม สงเกต ได คอ ขอ เขา และ

ทำไมถงเปนสระวายนำ คนเราเมอ สมผสกบคำวา ‘แก’ สญญาณหทจะเรมสงเกตได คอ ขอเขา แ


เมอ เขา ม ปญหา การ ออก กำลง กาย ดวย วธ อนๆ วง เตน ปน จกรยาน ก เรม ไม สนก อาจ ม ความ ทรมาน เจบ ปวด เรอรง เปน ของ แถม

ออก กำลง กาย ใน นำ คอ คำ ตอบ ทาย สด เพราะ ไมวา เรา จะ เคลอนไหว ใน อรยาบถ ใด นำ จะ ชวย รองรบ และ ลด แรง กระแทก กระเทอน ได มาก ทำให ไม เปนการ หกโหม ทรมาน สงขาร มาก เกน ไป

การ เคลอนไหว ใต นำ นน มนษย ทก คน ยอม ร ด วา จะ เชอง ชา ไม จำเปน ตอง ใช แรง มาก ให เปลอง ดวย เหตผล ดาน ความ หนา แนน บาง คน ก ลอยตว ได เบา สบาย

“เดมท มน ปวด ขา ปวด แขง พอ มา เลน นำ ก ด ขน แต ไมใช วน สอง วน นะ เลน เปน เดอน“ ลง ทว ลกคา บอ วาร ดอน แกว รน แรก เลา ถง สรรพคณ

ไม ใช แค ขา และ ลำแขง เทานน เม อ ม การ ออกกำลงกาย เคลอนไหว ม การ เผา ผลาญ สภาพ รางกาย โดย รวม ก จะ ถก จ น เครอง ใหม ให ปกต ตาม ไป ดวย ตอน น ลง ทว รสก สบาย มาก หลง จาก โบกมอ ลา ยา กน ไป หลาย ขนาน

รม สระ เรา คย กบ ผ ดแล ถง กจกรรม สอน คน แก ในสระ นำ อ บอก วา ตอง อาศย คร-เพง ร วา จต พล นครชย คน หนม ท เรา คย อย ดวย น เปน คร ของ ลงๆ ปาๆ

จต พล เลา วา กจกรรม ใน นำ ม ทง การ วง วายนำ กระโดด และ เดน ไป รอบ สระ เพอ ให กลาม เนอ ไดทำงาน


การ ลง สระ ไม ได จะ ลง ไป พรอม กน ท ละ หลาย สบคน เพราะ สระ ชมชน น ม ขนาด เลก 5-7 คน พรอมๆ กน คอ จำนวน ท พอ ดบ พอด

เหมอน การ ออก กำลง กาย รป แบ บอนๆ กอน ลง ไป ออกแรง ใน สระ ก ม การ วอรม ราง กาย พรอมๆ กน เปนการ ปลก เสน สาย ให รตว กอน ลง สระ โดย คร จต พล จะ เปน ผนำ อย ขาง สระ

เรา สงเกต วา ใน สระ ม หว พน อากาศ พน นำวน ปรบ แรง ดน ได เหมอน สระ ใน ส ปา หร

คร จต พล อธบาย วา เปนการ ใช กระแส นำวน ชวย ใน การ ออกแรง ของ กลาม เนอ ใน ขน เรม ตน ตอง เดน ตาม กระแส นำ อยาก ออกแรง มาก ก ตอง เดน ทวน กระแส นำ แต ทงน ตอง ด ความ เหมาะ สม ของ รางกาย แตละ คน เพราะ บาง คน อาจ ปลว ลอย ไป ตาม กระแส นำ จน ตง ตว ไม ตด

สำหรบ อาการ ท เปน กน ทวๆ ไป ใน หม คน แก ทมา เขา คอรส วาร บำบด ก คอ อาการ ปวด ตาม ขอ ตงแต หว ไหล ลง ไป ยน ปลาย เทา ซง หลาย คน ยนยน วา ยง ขยบ ให กระดก เขยอน อาการ ขดของ ใน ขอ ก กระเดน หาย ไป

“กอน นน ลง เดน โยเย นะ ตอน น ปรอ เลย” คร จต พล เปน คน หว ไผ จบ วทยาศาสตร การ กฬา

มา นเอง ถง ได มหนา ท กำกบ ฝกสอน กจกรรม วาร บำบด ได เปน อยาง ด เพราะ นอกจาก จะ ตอ งมค วาร ร ทาง ดาน กายภาพ มนษย แลว ก ตอง ม ความ ร เกยว กบ ขด จำกด ของ


รางกาย คน ดวย เพราะ ลกคา สวน ใหญ ของ ท น ไมใช คน หนม สาว กลาม เนอ แนน เหมอน ใน ฟตเนส

สระ วาร บำบด น เปด บรการ ทก วน ธรรมดา ปด วน เสาร-อาทตย ไม คด คา บรการ ลง สระ เลย แมแต บาท เดยว เพราะ เปน สวสดการ ของ ผ สง อาย ใคร วาง ก มา ได ใคร ปวย มาก ก มา บอย

ไมใช แค มา อาศย ท ของ โรง พยาบาล อย ท น ม หมอ และ พยาบาล คอย ตรวจ เชค สขภาพ ผ สง อาย ทมา ใช บรการ กอน เลน และ หลง เลน นำ จะ ม การ ตรวจ สขภาพ แสดงออก มา เปน กราฟ เปรยบ เทยบ กน ชง นำ หนก วด ความ ดน ตรวจ การ เตน ของ หวใจ

ใน อนาคต สระ น จะ ไม ได ม แต คน แก เทานน ทมา วาย นำ แต จะ ม นอง หน ละ ออน เขา มา รวม ดวย


“ชาว บาน เขา เหน ม สระ ก เลย ให ลก มา หด เรยน วายนำ ผม ก สอน”

ใคร บาง คน พด ไว ‘ลก แมนำ ตอง วาย นำ เปน ทกคน’

โครงการ ตอ ไป ก จะ ขยาย จาก งาน ท เคย รองรบ แต ผ สง อาย ไป หา ศนย เดก เลก ซง เดก ท จะ มา หด วาย นำ นน ตอง มอาย ตงแต อาย 3 ขวบ ขน ไป และ เพอ ความ ปลอดภย จะ ม อาสา สมคร ชมชน มา คอย เปน พ เลยง ให ดวย

ÈÙ¹Â� ¾Ñ²¹Ò à ç¡ àÅç¡ ËÑÇ ä¼‹

ใน กอ ไผ ม หนอ ไม ท หว ไผ ก ม เดก เดก นอยๆ ก เหมอน หนอ ไม เลกๆ ท แทง ยอด ออก

มา เตรยม ท จะ ยน ทอด สง เปน ลำตน ไผ ตอ ไป ใน อนาคตไม ตาง จาก เนอ รส เซอ ร หลาย แหง ใน เมอง กรง


ศนย เดก เลก ม ไว ก เพอ แบง เบา ภาระ ของ ผ ปกครอง ท สวน ใหญ เปน ชาวนา เมอ ตอง ไป ทำงาน กลางแจง ก ไมม ใคร ด แล เดกๆ

คร สงเวยน พนพว เลา เรอง ศนย เดก เลก ท เปน เสมอน แหลง เพาะ หนอ ไม ของ หว ไผ ให ฟง ทามกลาง กลม เดก ท ไม อย นง

ท น เดม มชอ วา ศนย พฒนา เดก เลก วด โพธชย ตงแต ป 2542 ตอ มา เพอ ให งาย ตอ การ บรหาร

งาน จง ตง มา เปน ศนย พฒนา เดก เลก ประจำ ตำบล หว ไผ เมอ ป 2549 อย ใน บรเวณ โรงเรยน วด โพธชย

ใน สถาน ท ไม ใหญ โต ขนาด 2 หองเรยน น ม เดก 60 คน คร 3 คน

รบ ตงแต 2 ขวบ ครง ถง 4 ขวบ หลง จาก นน เดก ก จะ


ถก สง ไป เรยน ใน ชน อนบาล ใน โรง เรยน อนๆ แต บาง ครง เดก จะ ผกพน กบ สถาน ท ก จะ เขา เรยน ท อนบาล โรงเรยน วด โพธชย ตอ เลย ก ม

พอ แม คน ไหน สนใจ แค มาส มค รก สามารถ สง ลก เขา มา ได เลย ม รถ รบ สง บรการ ไม เสย คา ใช จาย ทง คา เลยง ด คา อปกรณ หรอ แมแต คา อาหาร กลาง วน และ อาหาร วาง

ทก วน เดกๆ จะ เรม ทยอย กน มา ตงแต 7 โมง ครง ทำ กจกรรม ใน หองเรยน ทง เรยน ร และ เลน จน 11 โมงครง-บาย 2 ก จะ เปน ชวง ท วย ซน หมด แรง ตอง กน มอ เทยง และ เขา นอน ประมาณ บาย 3 เดกๆ ก กลบ บาน

เรา ไป ถง ใกล ตอน เทยง บาง สวน ของ หองเรยน เรม ม บรรยากาศ เงยบ งน เพราะ ความ งวง กำลง พา เดก นอย เขา นอน


เนองจาก เปน เดก เลก ไมม ความ จำเปน ท ตอง เรยน เนอหา วชาการ อะไร การ เรยน การ สอน จง แบง เปน 6 กจกรรม ตอ วน แบง ตาม พฒนาการ ของ เดก เลก และ เดกโต ทงหมด จะ เปน กจกรรม ท เนน เคลอนไหว เขา จงหวะ การ ม สวน รวม ความ คด สรางสรรค

แต ไม ตาง จาก ชน เรยน เดก เลก ท อน หว ไผ ก ม ปญหา เรอง ผ ปกครอง ไม เขาใจ โรงเรยน คำถาม ม เขา มา วา ทำไม ไม สอน วชาการ ซง เรอง น ตอง อธบาย กน ดวย เหต และ ผล ยาวนาน เพราะ การ ศกษา ของ เดก เลก นน ตอง เรม ท การ ทำความ รจก ตว เอง สงคม จตใจ สต ปญญา กอน จง จะ กาว ไป ใน ขน อาน ออก เขยน ได

ท หว ไผ คณะ คร ของ ศนย เดก เลก ตอง เปด ตว เอง ส ชมชน ตง เปน กจกรรม ‘โรงเรยน พอ แม’ เพอ อบรม สราง ความ เขาใจ และ สราง ทศนคต ใน การ ดแล เดก ให ตรง กน และ บาง ครง ก ตอง ให พอ แม เขา มา รวม ทำ กจกรรม ในหองเรยน ดวย เพอ ให ได เหน ภาพ การ พฒนาการ ของ ลก หลาน ตว เอง และ เดก คน อนๆ ไป พรอม กน

“พอ แม เรยก รอง หา การบาน แต เดก วย น ตองการ การ เลน” เรา ไม สงสย วา ทำไม ตอน นองๆ หนๆ ตน เสยง เจยวจาว ถง ดง อย รอบ หอง

บาง คาบ บาง เวลา เมอ ม โอกาส ทาง ศนย ก จะ จด ให วทยากร ทอง ถน ของ หว ไผ ดนตร ไทย จกสาน ซง เปน แหลง เรยน ร ใน ชมชน มา ทำ กจกรรม รวม กบ เดกๆ




07 ¨Ñ¡ μÍ¡ ÊÒ¹ àÊŒ¹

¹Ñ¡ ÊÒ¹ ÃØ‹¹ ãËÞ‹

จาก ชาง ปน รป บน หลงคา โบสถ มา เปน ชางจกสานฟง ด ท น จะ ม เรอง ไม นา เชอ เกด ขน ชาง ทง 2 แขนงน

ไม นา จะ เปน คน เดยวกน ไดลง จำนงค กลบ ทอง เปน ชาง ปน ลวดลาย บน

หลงคา โบสถ มา นาน กวา 30 ป โดย อาชพ ของ ลง จำนงค ตอง ปน ปาย ขน ท สง ทก วน จน มา วน หนง แม จะ ไม ได ตก จาก หลงคา โบสถ แต แค พลด ตก จาก ตนไม ก ทำให แก ไมสามารถ ขน ไป ทำงาน หลงคา โบสถ เหมอน เดม ได อก

หลง จาก ชวต ตอง พบ กบ จด หกเห ลง จำนงค ตอง อย กบ บาน แต ชะตา ชวต ไม ได ทำราย คณ ลง ศลปน คน น มาก เกน ไป นก เพราะ แม ของ ลง จำนงค แม ทเรยน หอมจนทร ซง เปน นก สาน รน เกา ทำงาน ฝมอ สาน เสน หวาย มา นาน กวา 40 ป อาสา เปน คร สอน อาชพ ใหม ให

เมอ ชวต คน พบ ทาง ใหม ลง จำนงค ได ใช ความ เปน ศลปน ท บม เพาะ อย ใน ตว ตงแต สมย เปน ชาง ปน มา ประยกต เขา กบ งาน รป แบบ ใหม จน ออก มา เปน งาน หตถกรรม แสน ประณต

ปจจบน ลง จำนงค เปน ผ ชวย คอย ควบคม งาน ผลต อย ใน กลม จกสาน หม ท 1 บาน คลอง บาง กระ เพรยง โดย ม ปา สำรวย กลบ ทอง ภรรยา ของ ลง เปน ประธาน


ศนย เรยน ร แหง น “เรา ยง ทำ ละเอยด ก ยง ขาย ได” ลง จำนงค หยบ

ตะกรา ใบ หนง ขน มา อธบาย ถง ความ ละเอยด ของ ลวดลาย วา หวาย ท จก เปน ตอก เสน เลกๆ เมอ นำ มา ทำ เปน ลวดลาย ยง ละเอยด ยง ทำ ยาก แต ขาย ได ราคา ด

งาน จกสาน จะ เรม ตน ขน จาก การนำ ตอก ไป สาน ขน รป ตาม หน ท ทำ ไว ท ละ เสน อธบาย ให เหน ภาพ งายๆ ก เหมอน การนำ เสน หวาย ไป เรยง หอ หม รปราง ท วาง ไว อยาง เปน ลวดลาย

คลาย การ วด ตว ตด เสอ ให หนดวย ความ ท เปน ชาง ปน เกา งาน สาน

ของ ลง จำนงค จะ ม การ ขน หน ไม ไว กอน ซง หนไม นเอง ท ลง จำนงค ตอง งด เอา ความ สามารถ กน หบ มา ใช เพราะ หาก ออกแบบ และ กลง หน ไม น ได รป ราง งดงาม เทา ไหร ทรง ของ งาน สาน ท นำ มา ทาบ ทบ กบ หน ก ยง งดงาม ตาม ไป ดวย

นอกจาก ลวดลาย ลง จำนงค ก ม การ เขยน แบบ ไว อยาง ละเอยด หลายๆ ครง ก เปนการ จำ แบบ ลาย ไทย มา ประยกต และ แบบ ท เขยน ไว บาง ชน ก จะ ถก นำ มา สอน สมาชก ในกลม ให ทำ ตาม

เรา สงสย วา ทำไม หวาย ของ ลง จำนงค


ถง ได เสน เลก ปาน นน เพราะ ใน ความ เขา ใจ ผดๆ ของ เรา เสน หวาย ม ไม เรยว เปน เครอง เทยบ เคยง แต สง ท เรา เหน อย น เลก เสย จน เหมอน เสน ดาย ท พน ซอน ทบ กน ไป มา จน เปน ลวดลาย

วธ การ ทำให หวาย เสน เลก คอ การ เอา หวาย มา ผา เปน เสน ถา เปน คน รน เกา อยาง แม ของ ลง จำนงค ก จะ ใช มด แค เลม เดยว ผา เหลา ตด ทำได สารพด นก

สวน สตร ของ ลง จำนงค เปน ชาง เกา ตอง ไวลาย แก


ใช วธ การ แปลง ราง กบ ไส ไม เอา มาก ลบ ดาน หงาย ทอง เพม เตม อปกรณ วด ขนาด เสน หวาย อก นด หนอย ก จะ ได เครอง จก ตอก แบ บรดปด...ไม ก ท หวาย ก จะ เหลอ เพยง เสน เลก จว

“วชา น ได มา จาก โทร ทศน แว บๆ ผม ก เลย คำนวณ แลว สราง กบ ตาม ไม ได เอา กบ ไป ไส แต เอา หวาย มา ไส บน กบ” น คอ ทมา จาก ความ ร หนา จอ แกว ของ ลง

สำหรบ งาน ท ขาย ด ทสด ของ กลม จกสาน หม 1 น ก คอ เชยน หมาก หรอ ชด สำรบ สำหรบ คน เคยว หมาก


นนเอง อน น ลง จำนงค บอก วา ขาย ดบ ขาย ด จน ตอง สง จอง กน ขาม ป

“ตอน น กำลง จะ สาน แจกน ให ใส นำ ได กำลง ขน รป อย” ใคร จะ คด วา งาน สาน ท ม ร รอง พรน ไป หมด จะ ถก ทำให ใส นำ ได

ทงหมด ม เปน รอย กวา แบบ แลว ทง กระเปา ตะกรา ผสม กระเปา หรอ แมแต ขน ใส ขาว ตกบาตร และ ไม วา งาน ชน เลก หรอ ใหญ ก ผาน การ โชว ตว หรอ ประกวด งาน ฝมอ ระดบ ชาต มาแลว ทง สน

ชน ท ทำ งาย ทสด คอ กระปก ทรง กระ บอก เลกๆ แต ท วา งาย น ก ตอง ใช เวลา สาน กน ถง 3 วน

ราคา อยาง ตำ สด 300 บาท อยาง สงสด 17,000 บาท คอ ชด หาบ สาแหรก คาน หาง หงส ถา ขาย ได จะ หก เงน เขา กลม รอย ละ 3 บาท

ถง จะ ด แพง แต ถา เทยบ กบ ราคา ฝมอ ตวเลข อาจ จะ ถก ไป

รายรบ ท ได มา ชวย ให ลง จำนงค และ ปา สำรวย ม


ชวต ท ด สวน ลก ก ไม ตอง หวง เพราะ ลกชาย เปน วศวกร สวน ลกสาว อก คน ก ทำงาน อย ใน สาย การ บน ใหญ

กลม นก สาน รน ใหญ น เรม ตงแต ป 2544 ปจจบน ศนย น ม สมาชก ทงหมด 27 คน สวน ใหญ เปน ชาวนา หลง จาก เสรจ งาน นา แลว ทก คน ก จะ มา นง สาน งาน ท


บาน ลงจำนงค ม การ จด บนทก ชวโมง การ ทำงาน ของ ทก คนในแตละ วน และ น คอ ทมา ของ ราคา ผลตภณฑ งานยาก ใช เวลา ทำ นาน ของ ก แพง ขน

แต งาน ละ เอยดๆ แบบ น ลง จำนงค บอก วา สมาชก ตอง รน ใหญ เทานน เพ ราะ เดกๆ มอ ใหม ใจ ไม นง ทำงาน หวาย ไม ได

ทก วน น ม กลม นก สาน จาก ชม ชน อนๆ ผลด กน เขามา แลก เปลยน ความ ร กน เปน ประจำ ตาง คน ก ตาง ไดความ ร กลบ บาน ไป พฒนา ฝมอ ของ ตน กน ถวน หนา

“ความ ร เรอง จกสาน น เรยน ร ได ตลอด ของ เรา เปน อยาง น ของ ทาน เปน อยาง น คย กน ร เรอง เลย”

¹Ñ¡ ÊÒ¹ ÃØ‹¹ ãËÁ‹

พน ประต สำนก จกสาน รน ใหญ มา เรา ก ตอง ไป เหยยบ เรอน นก สาน รน ใหม ตอ อก ท หนง

ใน วย ประมาณ 30 กวา นก สาน กลม น อาจ เรยก ได วา เปน รน ลก หลาน ของ ลง จำนงค และ แตละ กลม ก ม ของด กน ไป คนละ แบบ รป แบบ งาน อาจ จะ คลายคลง กน แต หาก คด จะ เปรยบ เทยบ กน คง ยาก

บาง ครง การ คนหา ผ เยยม ยทธ ไม จำเปน ตอง ตดสน ดวย การ ประลอง

จาก ลก หลาน ชาวนา ท ถก สง ไป รำเรยน หนงสอ ใน เมอง ประต ของ ความ เจรญ ตาม วถ สมย อย ตรง หนา


แต ทาย ทสด เสน ทาง ส บาน เกด ใน ชนบท ก เปน ทาง เลอก สดทาย

หลง จาก เรยน จบ พ พสฐ นนท วสาร เลอก ท จะ หน หลง ให กบ เมอง กลบ มา อยบาน แต ยง ไมม งานทำ วนหนง ม คน ชวน ทำงานจกสาน จง ลอง ทำ ด แลว พบ วา วชา แขนง น เหมาะ สม กบ เขา อยาง ทสด

“ เ ร า อยาก ทำ อะไร แปลกๆ ไม เหมอน คน อน” พ ประ ภทร ตน เจรญ หวหนา กลม จกสาน พพธ พฒนา แหง หม ท 13 ยำ ไมใช วา แค คด ได แลว จะ ออกมา เปน ลาย สวยงาม หาก คน คด ไม ฝกหด เทคนค การ สาน จน ชำชอง เสย กอน ลาย ท คด ไว ก จะ ม บทบาท แค ใน แผนกระดาษ ส เกตช

บาง ครง ลาย ก มา จาก ดอกไม ภาพ วาด ลาย ผา ไหม หรอ แมแต วอลเปเปอร ตด ผนง

แต ท น ม การ ใช คอมพวเตอร มา ชวย ใน การ ออกแบบ ดวย ไมใช โปรแกรม เลศ หร ชน สง ทไหน แต เปน โปรแกรม


ทำตา ราง บญช งายๆ เทานน ท พ พสฐ และ พ ประ ภทร นำ มา ประยกต ใช งาน ใส ลวดลาย แตม ส ลง ตาราง แทน ตวเลข

“บางท ก พมพ ตาราง เปลา ออก มาระ บาย ส ดวย มอ เพราะ พรนเตอร หมก หมด ไม ได ซอ” เรยก เสยง หวเราะ ได ครน ใหญ

ลกษณะ คลาย การ ออกแบบ ลาย เยบ ปก ถก รอย แขนง อน ตาราง ใน กระดาษ ชวย ใหการ คด ฝน ลาย กลาย


เปน จรง งาย ขน เรา ได กระดาษ ปก ใหญ มา ด เปน ตวอยาง ทก ลวดลาย ตาง มชอ เปน ของ ตว เอง

“จด ขาย ของ เรา เลย ก คอ ลาย ถง รป แบบ จะ คลายๆ เดม แต ลวดลาย ไมม ซำ”

ขน ตอน ไม จบ แค นน เพราะ การ ถอด แบบ ไป ทำ จรง ไมใช เรอง งาย ปาน ปอก กลวย

ยก-ขม เปน คำ ศพท จำเปน ใน แวดวง นก สาน สำคญ นกหนา ใน การ กำหนด ลวดลาย เพราะ การ ยก เสน ขม เสน นน ตอง สมพนธ กบ คม ภร ลวดลาย ใน กระดาษ ดวย

สมาชก หรอ ลก กลม จะ รบ งาน ไป ทำ ท บาน ใคร บาน มน ไม ได ม การ เคยวเขญ วา ตอง ยก กอง มา ทำ กน


ตอหนา เพราะ เวลา วาง ของ แตละ คน อาจ ไม ตรง กน ยกเวน ตอน ม ประชม ทำ กจกรรม รวม กน ด ลาย หรอ มา ใช เครอง มอ บาง อยาง ท ไม สามารถ ยก ยาย ไป จาก ท ศนย ได

“จก ตอก จก หวาย ทำ กน ท บาน วาง เชา ก ทำ เชา วาง บาย ก ทำ บาย”

สมาชก ใน กลม ม อสระ เตม ท ใน การ เลอก ลวดลาย ท แกน นำ ทง สอง คด ไว ให วา ชอบ ลาย ไหน ก เอา ลาย นน ไป ทำได เลย

ขน ชอ วา งาน ฝมอ เมอ ทำ เปนก ลม ตอง ม การ ขายเดมท กลม หม 13 จะ ฝาก ตำบล อน มา ขาย ใน งาน

แสดง สนคา ใน กรงเทพฯ เพราะ ม ปญหา เรอง จำนวน ของ สนคา เพราะ เปนก ลม นก สาน หว ใหม กลม เลกๆ ไมม เรยวแรง จะ ทำ ผลตภณฑ เรอน รอย ชน ไป จอง บธ ใน งาน ใหญ ได

แต ออกงาน แค ไม ก ครง ก ม ลกคา ประจำ จน ผลต ไมทน

สำหรบ ลก กลม ไมม พนธ สญญา ใดๆ ทก คน สามารถ ออก ไป หา ลกคา ขาย สนคา เอง ได ไม จำเปน ตอง ผก ชะตา ชวต นก สาน ไว กบ กลม

เรม แรก ของ การ ฝกหด ลก กลม จะ เรม ตน ดวย ลายไทย เปน บนได ขน แรก อาจ ใช เวลา นาน ถง 20 วน กอน จะ เลอน ชน ไป ส ลา ยอนๆ ท ยาก ขน ไป

ขน ตอน การ ทำ ท ยาก ทสด คอ การ ถาก ขอบ หรอ


ผก หว แมลงวน อธบาย กน งายๆ ดวย ภาษา คน ไม เปน งาน ก คลาย กบ การ เกบ ขอบ ชาย ผา ให เรยบรอย

พ พสฐ สง ตะกรา 2 ใบ มา ให ลอง เปรยบ เทยบ ความ เรยบรอย ของ การ ผก หว แมลงวน สารภาพ หมด ปาก เลย วา ด ไม ออก

“บาง ครง สห วาย ไม สมำเสมอ ก เปน ตว กำหนด ราคา ได”

เรา หยบ ตะ กรา เลกๆ ใบ หนง ขน มา ราคา ของ มน 4,000 บาท ตอง รบ วาง เพราะ กลว หก

ราคา ของ ผลตภณฑ ท น ขน อย กบ ความ เรยบรอย ของ งาน เปน หลก งาน เนยบ ม สทธ ขาย ได และ ราคา ด กวา งาน หยาบ ความ เรยบรอย ท วา ไม ตอง ม คณคร หรอ กรรมการ มา คอย กะ เกณฑ ให ตวผ ทำ เทานน จะ เปน ผสราง มาตรฐาน ของ ตว เอง ขน มา

เหลอบ ไป เหน แสงทอง แวบ เขา มา ใน ตา เพง สงเกต วา ท น ไม ได จกสาน กน แค หวาย เทานน แต ม เสน โลหะ สทอง ท เรา ไม เคย เหน ถก สาน อย ดวย

“น คอ เสน ลวด ใย บว ปกต ใช ทำงาน ฝมอ อน บงเอญ เดน เจอ เลย ซอ มา ลอง ด กลม เรา เรม เอา มา ใช จกสาน ยงไมม ทไหน ใช” คำ อธบาย จาก หวหนา กลม

แทนท จะ ใช ดน เงน ดน ทอง มา ชวย แต น คอ งาน สาน ไมใช งาน เยบ ปก เสน โลหะ ส ทอง จะ ถก สาน แทน หวาย ตาม ลวดลาย ท ออกแบบ มา ใหม เปน พเศษ สาน ยาก กวา


เพราะ บด งอ งาย ใจ และ สมาธ เปน อปกรณ เสรม สำคญเหมอน สนคา อน พอ ม ส ทองๆ มลคา ของ สนคา

กจะ เพม ขน





08 âÎÁ ÊàμÂ�


เรา ได นามบตร ระบ ชอ ‘บญ เสรม สงห พลบ’ รอง ผ อำนวย การ โรงเรยน อนบาล สงหบร มา จาก ชาย ใส แวน คน หนง ท หนาท ทำการ อบต. ตงแต หมด อาหาร เทยง มอ แรก

งนงง เลก นอย วา เขา คอ ใครคน ใกลๆ สง เสยง มาบ อก วา นน คอ เจาของ บาน

ทเรา จะ ไป พก คน น...ทาทาง แก เปน คน พด นอยใจ ดลง บญ เสรม ไม ได เปน ขาราชการ อยาง นามบตร

บอก มา สก พก แลว เนองจาก เลอก เสน ทาง ‘เอ อร ล รไทร’ กอน จะ ถง กำหนด เวลา เกษยณ จง ม เวลา ออก มา อย กบ บานนา นก วา ใคร

บาน หลง น อย หาง จาก ททำการ อบต. มา พอ สมควร แถม ยง แยก ไป จาก ถนน สาย หลก อก หลาย สบ เมตร คน แปลก ถน แปลก ท อยาง เรา ตอง อาศย คน ของ อบต. ข มอเตอรไซค นำทาง

เรา มา ถง บาน ของ ลง บญ เสรม ชวง เยน ยง ไมทน ท ตะวน จะ ยอย ลง หลง กอน เมฆ ทำให โชค ด ได ม โอกาส ไปนง ท ศาลา รม นำ หลง บาน ลง บญ เสรม

ปา อด ภรรยา ของ ลง บญ เสรม ท เพง กลบ มา จาก โรงเรยน เลา ให เรา ฟง ขณะ ชม แสง สดทาย ของ วน วา ขางหลง บาน น จรงๆ เปน คลอง เสน ไม ใหญ มาก แต ท เหน เปน บง นำ ใหญ ขนาด น เพราะ ฝน ท ตกหนก นำ ทวม ท นา ถด ออก ไป จน กลาย เปน บง ไป หมด


“ตอน ขาว ออก รวง ลม พด เขา มา กลน หอม มาก” ปา อด พด ให เรา จนตนาการ ถง ขาว ท ออก รวง ทอง เตม ทอง ทง แลว โชย กลน ละออง หอม เขา มา ถง ใน บาน

ใคร ไม เคย ดอมดม กลน ขาว กลาง นา คง นก ไม ออก วา มน ตาง จาก กลน ขาว ใน จาน อยางไร หาก ไม อยาก ดม กลน ใน ภาพ ฝน ท ถก สราง ขน มา ลอง สละ เวลา ไป เตม เตม ประสบการณ ขาง นา บาง ก ไมใช เรอง เสย หาย

นอง เดยว–อาจารย อก คนใน บาน ลกสาว ลง บญเสรม ยก นำ แดง กบ เคก มา ให ท ศาลา รม นำ...พระอาทตย สอง แสงทอง เคลา นำ แดง...เขา ทา

ลง บญ เสรม เลา วา แก ม ลกชาย อก หนง คน เปน ทหาร อย ท เชยงใหม ท บาน น ก เลย เหลอ 3 คน พอ แม ลก

แต คน นอย ไม ได แปล วา ความ อบอน จะ นอย ตาม


หลง แสง อาทตย หมด ลง ลม หนาว เรม มา เยอน แต ขาว กบ แกง รอนๆ กบ บรรยากาศ รวม โตะ ท แสน ด ก ชวย หม ใจ เรา ให อบอน เหมอน อย บาน

ท น รบ เรา เปน แขก กลม แรก เพราะ เพง เขาไป รวม กบ กลม โฮม สเตย ของ หว ไผ แค ไม ก วน กได แขก เขา มา พก ทนท

จะ เรยก แขก ก ไม ถก เพราะ ปา อด ยำ นก ยำ หนา วา “คด วา มา เยยม บาน ญาต ตาง จงหวด แลว กน นะ”

หมา 4-5 ตว กบ แมว อก 3 ตว ท บาน น เลยง ไว ก เปน อก กลม มตร สหาย ท เขา มา เปน สวน หนง ของ วงสนทนา หลง มอ เยน แบบ มนษย

รง ขน เรา พยายาม ตน เชา แลว แต ก ยง ชา กวา เจาบาน ท เตรยม อาหาร เชา ให เรา เสรจ ตงแต 6 โมง เชา

ชวต ท น ไมม ใคร รบ จน วง ชน กน ใน บาน ใช...ทก คน ออก ไป ทำงาน นอก บาน แต ไมม ความ จำเปน ใด ท ทำให ตอง รบ วถ รบ เรง มา เปน สมาชก คน หนง ใน ครอบครว ทกคน ยง ม เวลา จบ กาแฟ นง คย กน บน โตะ อาหาร

ปลา แมนำ ทอด กบขาว มอ เชา รสชาต เปน เลศ แนใจ ได วา การ เดน ทาง ของ อาหาร มอ น มา จาก แหลงนำ ใกลๆ นเอง

หลง มอ เชา ปา อด ตอง รบ ไป โรงเรยน แต ยง ไม ลม ท จะ จด ขนมเปยะ เจา อรอย ของ สงหบร ใส ถง ให เรา หว กลบ ไป ดวย


“มา อก นะ เรา เปน ญาต กน แลว”คำ เชอ เชญ ใน ถอย รำ ลา ของ ปา อด



9 ¼Ñ¡ ºØŒ§ ¤×Í ªÕÇÔμ

พด ไป ใคร จะ เชอ วา ผก บง จะ ทำให คน ไมม สมบต อะไร ตดตว เลย กลาย เปน เศรษฐ เงน ลาน ได

เรา ยอมรบ วาท น ม ผก บง เยอะ จรงๆ สม คำ รำ ลอ ท ไดยน มา กอน ลอย เกาะ กลม เปน แพ กวาง เตม คลอง แต จนตนาการ ท วา ม คน สราง บาน บาน ราคา เปน ลานได เพราะ เกบ ผก บง ขาย นน ยง ไม เชอ สนท ใจ

เรอง จรง ท ตอง วาน อ พา ไป พสจนเรา ขบ รถ ผาน ถนน เลยบคลอง ชลประทาน

สามซาย บาน หลง ใหญ ถด เขาไป จาก รม คลอง แค ถนน เสน เลกๆคน

ผก บง หรอ ชอ หรหรา วา ผก ทอดยอด วาง กอง ทบ กน อย หลาย เขง หลาย กะละมง

“อน น เพง เกบ มา เมอ เชา” คำ บอก เลา ของ พสภาพ ดรย หรญ หลง จาก เหน เรา เบง ตา ทำ หนา ประหลาด ใจ

ราว ป 2538 ใน คลอง ชลประทาน สาม ซาย ม ผก บง ขน เยอะ มาก จน รก บางท ชลประทาน ก ตอง ตด ทง หมด เพอ ลอก ทาง นำ พ สภาพ กบ สาม เหน วา ผก บง นอน เลน นำ เปน แพ พด ใหญ อย เฉยๆ ก เลย จดการ เดน ลง นำ ไป เกบ ผก บง มา ขาย

“คน บา เกบ ผก บง” บาง เสยง บน ดวย สำเนยง เหยยด เมอ เหน พ สภาพ ลง ไป เกบ ผก บง จาก ใน คลอง


“ท แรก ยง ไม ได ทำ นา แฟน ก ปก เบด หา ปลา” พอ เรม เขา ใกล นำ ก เรม เหน ผก บง...นา เกบ

เกบ กน สอง คน ผว เมย ทง คลอง เปน อาชพ เสรม จาก การ ทำ นา

พอ คน เรม ทำ ก ม คน ตาม จน ม ทงคน ปลก คน เกบ กน เปน ลำ เปน สน ทง คลอง สาม ซาย เมอ เนอท ผก บง ขยาย ตว ไป เรอย ใคร ตด เหลอ ซาก ก ทง ลง นำ ทาง นำ ก แคบ ลง บางท ถง กบ เอา สาร เคม ฆา หญา มา ละลาย ใน นำ หลาย คน เรม ม ปญหา กน บางท ถง กบ ตอง ลง ไม ลงมอ

กลม ผ เกบ ผก บง จง ตอง ถก จด ระเบยบ โดย ม อบต. เปน คนกลาง ไม เชน นน ชลประทาน อาจ โดด เขา มา

รวม วง ไพบลย ดวย และ นน หมาย ถง ผก บง อาจ กลาย เปน อดต ของ คลอง สาม ซาย

กฎ ระเบยบ ท ออก มา เพอ ควบคม ผก บง และ คน เกบ ก คอ หาม ฉดยา สาร เคม ถา ม การ ตด ทง ให เอา ขน บก และ เกบ ได เฉพาะ หนาบาน ใคร บาน มน

แต การ เกบ ผก บง


ใน ทาง นำ สาธารณะ คลอง สาม ซาย น ก ตอง ม การ พด คย กบ ชลประทาน เพราะ ตาม นโยบาย ของ ชลประทาน จะตอง ไมม การ ขวาง ทาง นำ ตอง ม การ ลอก คลอง ทก ป

นำ มา ซง ขอ ตกลง รวม กน ระหวาง ชลประทาน กบ กลม ผ ปลก ผก บง วา ตอง เวน ท ไว ให นำ ไหล ได อยาง สะดวก ดวย การ ตด ผก บง ออก บาง ให ไม เกะกะ ทาง นำ หาก ไม ชวย กน ทำ ชลประทาน จะ ตก ผก บง ออก จาก คลอง

“คน อน ตด ทง แต ของ เรา พลก แพลง เอา เรา เฉาะ แลว ก เอา ยด ใต เปน ปย”

เปน คณลกษณะ ตาม ธรรมชาต ของ ผก บง ไม ตด ยอด ไม แตก ยอด

เมอ ตด ผก บง สวน เกน ออก แทนท จะ ทง ให ลายนำ หรอ โยน ขน บก เหมอน กฎ วา ไว พ สภาพ จะ ทยอย นำ เศษ ผก เหลา นน ยด ไว ขาง ใต แพ ผก บง หนา บาน เพอ ให มน ยอย สลาย เปน ปย ให กบ ผก รน ตอ ไป ท ลอย กลบ หนา อย แพ ผก บง


หนา บาน น ถง ได งาม กวา ท อนๆ“คน อน เขา ไม ยอม ทำ วธ น กน เฉาะ ทง หมด เมอ ไม

ถาม เรา ก ไม บอก สตร (หวเราะ)”กวา จะ เรยน ร กน มา ไมใช เรอง งาย ลอง ผด ลอง ถก

เอา ซาก ผก บง ไป ถม ดน เสย ก เยอะกจวตร ประจำ วน ของ ครอบครว พ สภาพ เรม ตน แต

เชา ใน นา ขาว พอ ตก สาย ภารกจ ผก บง ก เรม ขน จน บาย คลอย ผก บง หลาย เขง ก จะ ถก นำ มา ตด และ แยก เปน มดๆ


ท บาน กอน จะ เอา ไป สง ขาย ตอน เยนรายรบ จาก ผก บง ก ไมใช ธรรมดา อาจ จะ ราคา ถก

เมอ มอง วา กำ ละ ไม ก บาท แต เปน หลาย รอย กำ เงน กวา พน บาท ตอ วน ก ไหล เขา กระเปา อยาง งายดาย

ทก วน น ม กลม ปลก ผก ลอย นำ กวา 40 หลงคา เรอน เปน ผก กระเฉด 12 บาน ท ตก สำรวจ ไม ได อย ใน ราย ชอ ของ กลม อก เพยบ เพราะ เปนการ ใช ประโยชน จาก ทาง นำ สาธารณะ ท ใคร ใคร ปลก...ปลก ใคร ใคร เกบ...ก เกบ ไป เถด

ใคร หลายๆ คน ชอบ ถาม กน นก วา ทำไม ผก บง หวไผ ถง งาม งด จน เปน เอกลกษณ ประจำ ตำบล...คำ ตอบ อย ใน กระแส นำ


“นำ เรา ไหล ตลอด เวลา ยง นำ ส นวล ผก ยง ยอด งาม นำ ใส ราก จะ ดำ”

ชวต คน ธรรมดา ท ไมม สมบต ตดตว เลย ทก วน น พ สภาพ และ ครอบครว เปน หน ผก บง มากมาย ทง บาน รถ นา เงน คา ใช จาย ตาง ก มา จาก ธนาคาร ธรรมชาต ในคลอง สาม ซาย ทง นน

“เรา ไม ตอง ลงทน เลย เปน หน ธรรมชาต มาก”วา กน วา บน ชน ของ หาง สรรพ สนคา ใหญ หลาย แหง

ม ผก บง จาก หว ไผ วาง นอน ใส แพ คอ ย หวง วา คง ม สก มอ ใน หว ไผ ท เรา จะ ได ผก บง ใส ทอง บำบด ความ หว




10 ÍÍÁ·ÃÑ¾Â�à§Ô¹ÅŒÒ¹


น ก เปน อก โครงการ ทมา จาก ปญหา สมย น ม กองทน หมบาน ท บาง แหง ตง ขอ ครหา กน

วา ให ชาว บาน ก ซอ รถ เครอง แต ท หว ไผ กองทน แบบ น มตงแต เมอ เกอบ 30 ป ท แลว ใน นาม ‘กองทน สจจะ’

เงน กองทน น เดน ทาง มา นาน กวา 28 ป นบ ตงแต เรม สะสม เงน บาท แรก เมอ ป 2525 จนถง วน น เงน หลกลาน ท ม อย ก มา จาก นำ พก นำ แรง และ การ พง บรรจบ สลง เปน เงน ลาน ของ ชาว บาน คลอง ขด หม ท 3 มา ตลอด โดย แทบ ไม ตอง พง งบ ประมาณ รฐ

แต เรม ได แค ไม ก ป ประมาณ ป 2529 ความ สามคค ใน ชมชน ท เคย เปน ปก แผน เกด รอย ราว ความ ไม ไว วางใจ เรอง ‘เงนๆ ทองๆ’ เรม ชอน ไช เขา มา หลาย คน หน หลง


ให กบ กองทน จน เหลอ สมาชก แค 29 คน

ถา เปรยบ เปน มนษย กองทน น ผาน ระยะ ตง ไข เดน ลม ไป ลกไป ตลอด 28 ป ท ผาน มา

ลง สงวน กน เผอก และพบญรอด เอยม วไล กรรมการ กองทน เปน ผ เลา เรองราว เงน ลาน ให ฟง

กองทน เงน ลาน น ปฏบต งาน ใน รป แบบ ของ ธรกจ คอ มหนา ท เหมอน ธนาคาร ทวๆ ไป ตาง กน ตรง ท กองทนน ตง อย ฝง ตรง ขาม ทง นา รบ ลม กลน ฟาง หอม

ธนาคาร กองทน เงน ลาน แหง หม 13 ม สมาชก ทงหมด 145 คน เปน เกษตรกร ลวนๆ

ใคร อยาก เปน สมาชก ก สามารถ เปน ได เลย ไม ตอง เสย อะไร สก อยาง แต ตอง ถอ สมาชก ภาพ ฝาก เงน ทก เดอน เปน เวลา 1 ป ถง จะ ม สทธ เลอน ขน ไป ทำ ธรกจ ประเภท อน ได

นน คอ ความ หมาย ของ คำ วา ‘กองทน สจจะ’ ทก คน ตอง เคารพ ตว เอง เรอง เงน ฝาก ประจำ หรอ ‘สจจะ สะสม’ ตดตอ กน ครบ 12 เดอน กอน จะ วา กน ร อง อน

ม มาก-ฝาก มาก ม นอย-ฝาก นอย ไมม การ จำกด จำนวน เงน สจจะ ตง ตน ท 50 บาท ก ตอง 50 บาท

มาชก

มา อก และ


ทกเดอน สมำเสมอ ไม มาก นอย กวา น ธนาคาร บานนา ก ม สมด เงน ฝาก เหมอน กน ใน นน

จะ ม บนทก ธรกรรม ทางการ เงน ไว หมด เปน ลาย ลกษณ อกษร

เมอ ถง เวลา ฝาก เงน ใน รอบ เดอน จะ ม จด บรการ ลง สงวน เรยก ‘คม’ อย 4 จด คอย รบ เงน ฝาก เปน ราย เดอน แลว มา สง ท กอง กลาง ซง ของ ป 2553 น จะ ม ตวเลข ตายตว ท เดอน ละ 17,700 บาท จาก สมาชก ทงหมด 145 คน

ตาง จาก ฝาก ประจำ กบ แบงก ใหญ ใน เมอง ท ตอง ม กำหนด ระยะ เวลา การ ถอน แต ของ ธนาคาร แหง หว ไผ ถา อยาก จะ ถอน เงน ก ถอน ได แต ม ขอแม วา หาม เกน 20 เปอรเซนต ของ ยอด เงน ท สมาชก ม ฝาก ไว เชน ฝาก เดอน ละ 100 บาท ก ถอน ได 20 บาท เพราะ ตอง เหลอ เงน กอน ใหญ ไว ให สวน กลาง

บรการ รบ ฝาก เงน สะสม จาก สมาชก นอกจาก จะ ม ยอด เงน สจจะ สะสม ตงแต กอ ตง 2 ลาน กวา บาท แลว ยง ม บรการ เงน ก เหมอน ธนาคาร ทวๆ ไป อยาง ป ลาสด ม ชาว บาน มา ก สามญ 1 ป ไป กวา 70 ราย เปน เงน ลาน กวา บาท

ธนาคาร ใหญ ยง ม เงน ก ให เลอก หลาย แพคเกจ ธนาคาร ออม ทรพย บานนา ม ก ประ เภท อนๆ อก เชน กซอ ปย ก ฉกเฉน ซง เงน หลาย ลาน ท ธนาคาร ม อย น ไม ได จะ


ปลอย ก กน ตาม สะดวก ตอง ผอน จาย กน ทง ชาต แต การ ก ทงหมด เปนการ ก ระยะ สน ทง สน 3 เดอน บาง 6 เดอน บาง นาน ทสด ก คอ ก สามญ 1 ป

“ชาว บาน ท น ทำ นา ระยะ สน กน ปหนงๆ ทำ ถง 3 ครง การ ก เงน ระ ยะ สนๆ จง ม บอย มาก เพราะ ทก 3-4 เดอน เกบ ผลผลต ครง หนง ก จาย เงน คน กองทน ท นง”

สวน ดอกเบย ก ตอง ม นด หนอย เพยง 10 เปอรเซนต ตอ ป ทก รป แบบ พอ ให กองทน ม รายรบ บาง ไม เหมอน นายทน มหา โหด นอก ระบบ ท คด 5–20 เปอรเซนต ตอเดอน

ไม ตาง กบ ธนาคาร เอกชน ทก ป ท ผาน มาธร กจ ของกอง ทน น ก ม กำไร เฉลย แลว ประมาณ แสน กวา บาท เงน สวน น 70 เปอรเซนต จะ ถก ปนผล เขา กระเปา สมาชก สวน อก 30 เปอรเซนต ท เหลอ หก เขา กองทน 10 เปอรเซนต เปน โบนส คณะ กรรมการ 10 เปอรเซนต และ กอน สดทาย เปน เงน สาธารณ ประโยชน 10 เปอรเซนต

สมาชก บาง คน ท ฝาก มาก ฝาก นาน กได ปนผล ปละ หลาย พน บาท...ธนาคาร จรงๆ ชด ซาย เลย

“เงน กอน น เรา ก จะ เกบ ไว ให สมาชก น แหละ เอามาก อง รวม กน ไว บรการ สมาชก” ลง สงวน บอก วา เงน ไมใช เรอง ท ควร ประมาท

ใน สวน กองทน น ยง ม สวสดการ สงเคราะห ครอบครว รวม อย ดวย ถา เปน สมาชก กลม ออม ทรพย


หรอ เปน สมาชก ใน หมบาน ถา เสย ชวต กได เงน ฌาปนกจ หมน กวา บาท และ หาก อย ในสถานะ สมาชก มา เปน เวลา นาน เงน ท ได ก จะ ม กองทน สงเคราะห อก ตว บวก เพม ตาม ระยะ เวลา


“การ เดน ทาง ของกอง ทน น ใกล เหน แสง สวาง ปลาย อโมงค แลว เรา หวง วา ชาว บาน จะ ไม ตอง ไป ก เงน นอกระบบ คน หมบาน น ตอง กน อม นอน อน ฝน ด”

ใช...ลง สงวน พด ไว ไม ผด แสง สวาง เรม มา แลว


11 ¨Ò¡ËÑÇä¼‹ä»

เมอ ลอ รถ ตอง หมน ทง ภาพ หว ไผ ไว เบอง หลง ไมม ยอด ขาว หรอ ใคร โบกมอ ไม รำ ลา

ใน หว ไผ ไมม ราน สะดวก ซอ แต ใน ความ เปน ชนบท ความ งาม อยาง งายๆ หา ได สะดวก รม ทง ใน นำ ม ปลา และ ผก บง ให เกบ กน ไม ตอง เสย เงน

ใคร บาง คน อาจม อง วา ชนบท คอ ท หาง ไกล ความ เจรญ วด กน ท ตก ราม บาน ชอง ถนน ตอง ปลอด ฝน ม ราน สะดวก ซอ หรอ หาง สรรพ สนคา ขนาด ยอม สง เหลา น กลาย เปน สญลกษณ แบง ความ เปน เมอง-บาน นอก

ใคร คน นน อาจม องค วาม หมาย ของ คำ วา ‘เจรญ’ ผด ไป

เปน สจ จ ธรรม ท ปฏเสธ ยาก วา ท ใด ม ความ เจรญ ภายนอก ทาง วตถ พง ขน สง ความ เจรญ ภายใน ใจ จะ วง สวน ทาง กน เปน เรอง แปร ผกผน กน อยาง ไม นา เชอ...แต ก คอ เรอง จรง ใน โลก ตอง ทำใจ กม หนา รบ

ใน เมอง ใหญ ชวต คน ถก บบ บงคบ ให แกงแยง ดนรน เอา เปรยบ กน โดยท บาง ครง ไมม ใคร อยาก ทำ แต เปน ทาง เดยว ท จะ ม ชวต รอด ได จน ใจ ภายใน นน ดาน ชา ไมสามารถ แยกแยะ ด ชว

บาง คน ขวนขวาย ไขว ควา ไป ไกล บน ทาง ออม คดเคยว กวา จะ พาน พบ และ ระหวาง ทาง นน


คาธรรมเนยม เศษ เหรยญ ตก เรย รายทาง เพอ เปน สง แลก เปลยน ความสข ฉาบฉวย จนถง ปลาย ทาง เขา คน นน ก ยง ไม แนใจ วา กำลง ม ความ สข อย หรอ เปลา

ถาม วา ความ สข อย ตรง ไหน . . .อาจ อย ท การ ม เงนเดอน เปน แสน ม คอน โดฯ ตด รถไฟฟา ม รถ ขบ...หรอ อาจ อย ท การ ลง ไป เกบ ผก บง อยาง พ สภาพ

ไมม ใคร ตอบ ได เพราะ เครอง ชง ตวง วด ความ สข นน อย ภายใน ใจ และ มาตรฐาน ของ มน ไมม กระทรวง ไหน เขามา ตง กฎ ควบคม

บาง คน อาจ พบ วา ความ สข งอกงาม ปะปน อย ในความ ‘ธรรมดา’…ไมใช เรอง นา ตน เตน

และ นน คอ ความ ‘เจรญ’ แบบ ลก ทง คอ ใจ ไม เลอก ท สข ลำบาก ก สข ได สบาย ก สข ได รอน ก สข ได เยน ก สขได อย หอง แอร ก สข ได เกยว ขาว ก สข ได

คน หว ไผ อาจ เปน สงคม ชนบท ท พบ วา ความ สข อยท หนา บาน หลง บาน ใน คลอง และ นา ขาว

เรา-ผ ไป เยอน อยาก เกบ เกยว ความ เจรญ แบบ นน มา บาง


àÅ‹Ò»ÃÐ¡ÍºÀÒ¾



àªÕèÂ¹ ËÁÒ¡เชยน หมาก เปน ภาชนะ ท ใช สำหรบ วาง ตลบ เครอง

หมาก ตลบ ยาเสน กระปก ปน และ ซอง ใส พล ซง เปน สวนประกอบ สำคญ ใน การ กน หมาก

แต เดม คน ไทย ม วฒนธรรม กน หมาก กน แทบ ทกคน ไม วา ผชาย หรอ ผ หญง ตาง เคยว หมาก กน จน ฟนดำ ปากแดง

เชยน หมาก นอกจาก จะ เปน เครอง ใช ท ม กน ทกครวเรอน แลว ยง เปน เสมอน ชด รบแขก ท ตอง ม ตด บาน ไว ตอนรบ ผ มา เยอน ดวย เชยน หมาก ท ม ลวดลาย งดงาม จง เปน ท ตองการ ของ คน สมย กอน ไม ตอง จาก อาภรณ สวยๆ

ตาม ปกต เชยน หมาก มก ทำ ขน จาก ไม ทอง ทองเหลอง เงน และ เครอง เขน เปน ทรง กลม หรอ หก เหลยม บาง ครง จะม การ ตกแตง ลวดลาย ตาม ความ นยม ทอง ถน


¨Ò¹ »˜œ¹ »Ø‰Âเปน จาน โลหะ ท ไว สำหรบ ปน ปย เมด ม ขาย ตาม

แหลง จำหนาย เครอง มอ เกษตร ขนาด ใหญ ชมชน เกษตร ใน ตาง จงหวด เกอบ ทก ท มก ม ไว ทำ ปย อนทรย ปน เมด

จาน เหลก เสน ผาน ศนยกลาง ประมาณ 1 เมตร กวา น หมน ดวย รอบ คงท ดวย พลงงาน ไฟฟา หลก การ ทำงาน ไม ตาง จาก เครองยนต ม มอ เต อร ทวๆ ไป โดย ม กำลง ประมาณ 2 แรง ไม ใช ไฟ 220 โวลต

หนา จาน สามารถ เอยง ทำ มม มาก นอย ตาม ตองการ ประมาณ 48 องศา โดย ถา เอยง มาก ปย จะ เมด เลก ได จำนวน มาก เอยง นอย ปย จะ เมด ใหญ ได จำนวน นอย

โดย ทวไป วสด ท ใช ทำ ปย จะ ตอง ถ บด เปน ผง ละเอยด และ แหง แต ถา รวน เกน ไป ตอง ม การ เตม ดนเหนยว ผง เพอ ยด ให เกาะ กน เปน เมด

สวน การ ฉด นำ จาก หว ฉด ให เรม ฉด นำ เปน ฝอย เลก ทวๆ ไม ควร ฉด ให เปยก จด เดยว เพราะ จะ ทำให ปย เกาะ เปน กอน


ËØ‹¹ Ñ¡ÊÒ¹ตาม วธ ของ ลง จำนงค กลบ ทอง แหง กลม จกสาน

บาน คลอง บาง กระ เพรยง จะ ตอง ม การ กลง หน ไม ขน มา ให ได รป ทรง ตาม ตองการ

หลง จาก นน จง เปน วธ การ เอา หวาย มา สาน โดย จะเรม จาก สวน ฐาน กอน คอยๆ ไล ขน ไป จนถง ดานบน ของ หน ซง หมายความ วา พมพ หน น จะ ถก หม ตด อย ภายใน งาน สาน ชน นน

กลวธ หนง ท ตอง ให ความ ปราณ ตมาก คอ การ เอา หน พมพ ไม น ออก จาก หวาย ท สาน จน ได รป แลว หน ท วาน จง ตอง ถก หน เปน ชนๆ เพอ ให งาย ตอ การ ดง ออก มา ท ละ ชน


¹éÓ ·‹ÇÁหลง บาน โฮม สเตย ของ ลง บญ เสรม สงห พลบ ซง

ตาม ธรรมดา จะ เปน คลอง เลกๆ อย ตด กบ ศาลา เทานน ตนไม ท เหน อย ไกลๆ นน เปนตน ไม ท อย ใน นาขาว

หลง จาก นำ ทวม ก กลาย เปนตน ไม บน เกาะ กลาง นำ ไป โดย ปรยาย เพราะ นำ ท ทวม สง ลน จาก คลอง ทำให เขตแดน ระหวาง คลอง กบ นา นน หาย ไป กลาย เปน บงใหญ อยางทเหน

ความ งาม ของ พระอาทตย ตกดน หลง แนว ตนไม สะทอน บง นำ ใหญ อาจ ไมใช ภาพ ท แฝง ความ งาม ไป เสย ทก มม มอง


¡ÅŒÒ ¢ŒÒÇกลา ขาว ท เตรยม ไว ใน การ ทำ นา โยน ใน ถาด

พลาสตก ท เพาะ เมลด ไว สดสวน การ ใช งาน คอ 50-70 ถาด ตอ พนท 1 ไร หรอ คด เปน พนท เพาะ เมลด ประมาณ 10-15 ตาราง เมตร ตอ ไร

ท แปลง ทดลอง ของ ศนย เทคโนโลย การเกษตร ม พนท เพาะ กลา ขาว ไว สำหรบ ให ชาว บาน ทำ นา โยน ได หลาย ไร


àËÂÕÂº ¡ÐÅÒกจกรรม หนง ของ กลม ผ สง อาย คอ การ ออก

กำลงกาย ซง เครอง ออก กำลง กาย ท เปน ภมปญญา แบบ ไทยๆ ก คอ การ เหยยบ กะลา

เทคนค เหยยบ เดน บน กะลา ใช ทฤษฎ กด จด นวด ฝาเทา จาก การ แพทย ทาง เลอก โดย ใช กะลา มะพราว เปน ตว ชวย ใน การ กด จด ตาม แนวคด แพทย ทาง เลอก เชอ กนวา สามารถ รกษา โรค อมพฤกษ ได เพราะ ทำให ขา ท ออน แรง กลบ เดน ได สะดวก ขน

การ เดน บน กะลา นน ยง เ ชอม ไป ถง จด ของ ฝาเทา ท เชอม ไป ถง หวใจ และ ระบบ อนๆ ของ รางกาย ไมตางจากการ นวด เทา สง ผล ให ผ ปวย ท เคย เหนอย งาย เปลยนเปน แขง แรง


¢ŒÍÁÙÅ ·ÑèÇä» μÓºÅ ËÑÇ ä¼‹

à¢μ ¡ÒÃ »¡¤ÃÍ§ :

อำเภอ เมอง จงหวด สงหบรเดม ขน อย กบ ตำบล สนาม แจง อำเภอ บานหม

จงหวด ลพบร ตอ มา ม การ จด ตง ตำบล ใหม โดย รวม บางสวน ของ ตำบล สนาม แจง บาง สวน ของ ตำบล โพก รวม อำเภอ เมอง จงหวด สงหบร และ ตำบล งว ราย อำเภอ อนทรบร จงหวด สงหบร เขา ดวย กน เปน ตำบล ใหม ใหชอวา ‘ตำบล หว ไผ’

¡ÒÃ Â¡ °Ò¹Ð :

ได รบ การ จด ตง เปน องคการ บรหาร สวน ตำบล ในป พ.ศ. 2540

ÅÑ¡É³Ð ÀÙÁÔ»ÃÐà·È áÅÐ ·Õè μÑé§ :

อย หาง จาก ตว เมอง สงหบร 15 กโลเมตร

ÍÒ³Òà¢μ μÔ´μ‹Í :

ทศ เหนอ ตด กบ ตำบล โพธชย อำเภอ อนทรบร จงหวด สงหบร

ทศ ใต ตด กบ ตำบล บาง ขาม อำเภอ บานหม จงหวด

ÀÒ¤ ¼¹Ç¡


ลพบร และ ตำบล บา งมญ อำเภอเมอง จงหวด สงหบรทศ ตะวน ออก ตด กบ ตำบล มหา สอน, ตำบล

บางขาม อำเภอ บานหม จงหวด ลพบรทศ ตะวน ตก ตด กบ ตำบล บา งมญ, ตำบล โพก รวม

อำเภอ เมอง และ ตำบล งว ราย อำเภอ อนทรบร จงหวด สงหบร

¾×é¹·Õè ·Ñé§ËÁ´ :

ประมาณ 17.38 ตร.กม. หรอ 10,819 ไรพนท เกอบ ทงหมด เปน พนท เกษตรกรรม และ ท อย

อาศย ทำให ไมม พนท ปา เหลอ อย

ÊÀÒ¾ Ô¹ :

ม การ ใช สาร เคม ใน การเกษตร กรรม ทง สวน นา ไร จำนวน มาก ทำให ดน ม การ ปน เปอน

áËÅ‹§ ¹éÓ :

ม แหลง นำ ธรรมชาต และ ระบบ ชลประทาน คลอง สาม ซาย ไหล มา จาก จงหวด ชยนาท อย ทาง ทศ ตะวน ตก ของ พนท

¨Ó¹Ç¹ »ÃÐªÒ¡Ã ¢Í§ μÓºÅ :

จำนวน ประชากร ใน เขต อบต. 5,130 คน


จำนวน หลงคา เรอน 1,056 หลงคา เรอน

¡ÒÃ »ÃÐ¡Íº ÍÒªÕ¾ :

อาชพ หลก ทำ นา ทำ สวน ทำ ไรอาชพ รอง รบจาง ทวไปอาชพ เสรม หตถกรรม ใน ครว เรอนม ราย ได เฉลย ตอ คน 48,576 บาท ตอ ป

ÈÒÊ¹Ò :

ประช าก ร ส ว น ใ หญ น บถ อ ศาสนา พ ท ธ มวด จำนวน 5 แหง

1. วด ธรรม สงเวช (วด ตาก แดด) หม ท 82. วด โพธชย หม ท 103. วด ตะ โหนด หม ท 44. วด ขอย หม ท 135. วด ธรรมจกร (วด สาม เกลยว) หม ท 11

¡ÒÃ ÈÖ¡ÉÒ :

ม โรงเรยน 5 แหง1. โรงเรยน วด ขอย หม ท 13 เปด สอน ตงแต

อนบาล-มธยมศกษา ตอน ตน 2. โรงเรยน วด ตะโหนด หม ท 4 เปด สอน ตงแต

อนบาล-ประถม ศกษา ป ท 63. โรงเรยน วด โพธชย หม ท 10 เปด สอน ตงแต


อนบาล-ประถม ศกษา ป ท 64. โรงเรยน อนบาล เมอง สงหบร หม ท 8 เปด สอน

ตงแต อนบาล-มธยมศกษา ตอน ตน5. โรงเรยน หว ไผ หม ท 10 เปด สอน มธยมศกษา

ตอน ปลาย6. สงกด กระทรวง สาธารณสข คอ วทยาลย

พยาบาล บรม ราช ชนน เชยงใหม

¡ÒÃ ÊÒ¸ÒÃ³ÊØ¢ :

สถาน อนามย ประจำ ตำบล 1 แหง

¡ÒÃ ÃÑ¡ÉÒ ¤ÇÒÁ »ÅÍ´ÀÑÂ :

สถาน ตำรวจ ชมชน 1 แหง

¡ÒÃ ÊÒ¸ÒÃ³Ù»âÀ¤ ¾×é¹ °Ò¹

1. เสน ทาง คมนาคม ถนน ลาดยาง สาย สงหบร-หวไผ ระยะ ทาง 15 กโลเมตร ถนน เลยบคลอง ชลประทาน ระยะ ทาง 7 กโลเมตร และ ถนน ลกรง เลยบคลอง ชลประทาน 4 กโลเมตร

2. ศนย โทรคมนาคม 2 แหง คอ ชมสาย องคการ โทรศพท และ สถาน โทรทศน 1 แหง

3. ม ไฟฟา ใช ทก หลงคา เรอน4. แหลง นำ ธรรมชาต 6 แหง


5. แหลง นำ ท สราง ขน เปน ฝาย 4 แหง บอนำ 169 แหง

@ ¨Ø´ ÁØ‹§ ËÁÒÂ ¡ÒÃ ¾Ñ²¹Ò μÓºÅ

1. พฒนาการ ศกษา ให เดก ได รบ การ ศกษา อยาง ทว ถง

2. อนรกษ ฟนฟ วฒนธรรม และ ภมปญญา ทองถน3. การ คมนาคม ทาง บก และ ทาง นำ ม ความ สะดวก

รวดเรว4. ประชาชน ม อาชพ และ ม ราย ได เพยง พอ5. สง แวดลอม ไม เปน มลพษ

@ 12 ¤ÇÒÁ ÀÒ¤ ÀÙÁÔã¨ ¢Í§ ¤¹ ËÑÇ ä¼‹

1. โบราณ สถาน ของ ตำบล คอ วด เตาดำ วดศรโสฬส และ วด นาค

2. ม วด ท ด3. ม ผนำ ท เขม แขง4. ม กองทน หมบาน และ กลม สจจะ ออมทรพย5. ม ปราชญ ชาว บาน6. ม ชาง ฝมอ ใน ดาน ตางๆ7. ม ประเพณ วฒนธรรม เปน ของ ตว เอง8. กลม พอ เพลง แม เพลง พน บาน9. ม เครอง ปนไฟ มาตรฐาน ระดบ ประเทศ


10. ม ศนย เดก เลก ท ม คณภาพ11. เปน ตำบล ตนแบบ12. ม บงบาง กระ เจด เปน สถาน ทพก ผอน

@ áËÅ‹§ ·‹Í§ à·ÕèÂÇ ã¹ ËÑÇ ä¼‹

1. วด ตะ โหนด เปน ท ประดษฐาน ของ หลวง พอ ขาว ซง เปน รป ปน ปรางค ประดษฐ สง 5 เมตร สราง เมอ ป 2418 เปน ท เคารพ ของ คน ทวไป

2. วด โพธชย ภายใน บรเวณ วด ม ลำนำ โพธชย ผาน กลาง วด ม ตนไม ใหญ เรยง ราย รอบ ลำนำ เปน ท รมรน ประชาชน นยม ใช เปน สถาน ทพก ผอน

3. บงบาง กระ เจด เปน แหลง นำ ขนาด เลก เนอท 50 ไร ราย ลอม ดวย ตนไม ขนาด ใหญ เปน แหลง อนรกษ พนธ ปลา หลาย ชนด

@ ¡ÒÃ ·Ó ¹Ò áºº Ñé§à ÔÁ ¢Í§ ÊÔ§Ë�ºØÃÕ

การ ทำ นา จะ เรม ตงแต เดน 6 หรอ เมอ เขา ฤด ฝน สวน ใหญ เปนการ ทำ นา หวาน โดย จะ ม การ ไถดะ กลบ หนา ดน ท ถก ตาก ทง ไว จาก การ ทำ หนา ป กอน เพอ ตากดน ไว อก ระยะ หนง เสรจ แลว ก จะ ม การ ไถ แป เพอ พรวน ดน ให รวนซย

กระบวนการ ตอ ไป คอ หวาน เมลด ขาว ลง ดน กอน จะ ไถกลบ อก ครง หนง ประมาณ เดอน 9 ขาว ก จะ เรม งอก


พน ดน ขน มาซง กจกรรม การ ทำ นา จะ มา ค กบ คำ วา ‘ลงแขก’ คอ

ชาว บาน จะ มา ชวย กนลง แรง ทำ กน ไม จำกด วา จะ ตอง เปน ท นา ของ ตว เอง เทานน

@ »Ø‰Â »˜œ¹ àÁç´ ‘ËÑÇ ä¼‹ ÎÔÇÁÑÊ’

วสด : แร โคโลไมท (NPK) ผสม ข คางคาว 60 กโลกรมข วว 50 กโลกรมนำ หมก ชวภาพ 5 กโลกรม

ขน ตอน การ ทำ :1. เตรยม วตถดบ ทงหมด2. ปน วตถดบ ให ละเอยด ใน เครอง บด3. ผสม วตถดบ ให เขา กน ใน โม4. ขน จาน ปน เมด โดย ม นำ ชวภาพ พน ผสม5. นำ ไป ตาก แดด6. บรรจ กระสอบ




Documents

หัวไผ่