“เงา” โลดแลน: เมอระบบตวเตอรในโรงเรยน “อม” ระบบการศกษาไทย

โดย

นายคมสน พรมรนทร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร สงคมวทยาและมานษยวทยามหาบณฑต

สาขาวชามานษยวทยา คณะสงคมวทยาและมานษยวทยา มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2560 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Ref. code: 25605708030589JHF

“เงา” โลดแลน: เมอระบบตวเตอรในโรงเรยน “อม” ระบบการศกษาไทย

โดย

นายคมสน พรมรนทร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร สงคมวทยาและมานษยวทยามหาบณฑต

สาขาวชามานษยวทยา คณะสงคมวทยาและมานษยวทยา มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2560 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Ref. code: 25605708030589JHF

SHADOW IN ACTION: WHEN SCHOOL TUTORAGE SUSTAINS THE THAI EDUCATION SYSTEM

BY

MR. KHOMSAN POMRIN

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILMENT OF THE REQUIREMENTS

FOR THE DEGREE OF MASTER OF ART IN ANTHROPOLOGY

FACULTY OF SOCIOLOGY AND ANTHROPOLOGY

THAMMASAT UNIVERSITY

ACADEMIC YEAR 2017

COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

Ref. code: 25605708030589JHF

(1)

หวขอวทยานพนธ “เงา” โลดแลน: เมอระบบตวเตอรในโรงเรยน

“อม” ระบบการศกษาไทย

ชอผเขยน นายคมสน พรมรนทร

ชอปรญญา สงคมวทยาและมานษยวทยามหาบณฑต

สาขาวชา/ คณะ/ มหาวทยาลย สาขาวชามานษยวทยา

คณะสงคมวทยาและมานษยวทยา

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ศาสตราจารย ดร.เสมอชย พลสวรรณ

ปการศกษา 2560

บทคดยอ

ระบบกวดวชาในประเทศไทยมพฒนาการทสมพนธอยางเปนคขนานกบระบบการศกษาแบบสมยใหมของไทยมากวาศตวรรษ การเกดขนของการเรยนกวดวชาสวนบคคลแสดงใหเหนถงความลมเหลวของรฐท ไมสามารถจดการศกษา ใหแกพลเมองทกคนไดอยางเท าเทยมและ มประสทธภาพ นบตงแตรฐเรมผกขาดระบบการศกษา การเกดขนของการศกษาอยางเปนทางการสงผลใหการศกษารปแบบอนๆ ทแพรหลายในสงคมประเพณหรอท สมพนธกบการด ารงชวต หมดความส าคญและคอยๆ สญหายไป โรงเรยนกลายเปนทางเลอกเดยวของผคนในรฐทจะน าพวกเขาไปสการเคลอนขยบฐานะทางสงคมจงการแขงขนทางการศกษาทสงมากเพราะการจดล าดบโครงสรางทางสงคมไดเกดขนผานระบบการศกษาอยางเปนทางการ ขณะทรฐมงรวมศนยอ านาจการบรหารจดการและการกระจายทรพยากรทางการศกษา รฐกลบไมไดมอบโอกาสดานการศกษาใหแกพลเมองของตนอยาเทาเทยมกน ดวยเงอนไขดงกลาวจงสงผลใหธรกจกวดวชาซงสวนใหญ มกด าเนนการโดยภาคเอกชนสามารถเตบโตไดมากยงขน เนองจากการเรยนกวดวชามคาใชจาย การเรยนกวดวชาจงชวยเฉพาะผทมฐานะทางเศรษฐกจประสบความส าเรจในการเขยบฐานะ ทางสงคม มนจงชวยสงเสรมชองวางทางสงคมและเศรษฐกจระหวางคนรวยกบคนจนใหกวางยงขน

Ref. code: 25605708030589JHF

(2)

ในชวงทศวรรษทผานมาไดเกดการกวดวชาลกษณะใหม การกวดวชาไดรวมเขาเปนสวนหนงของการศกษาในโรงเรยนเกดเปนระบบตวเตอรในโรงเรยน ปรากฏการณดงกลาวมกเกดขน ในโรงเรยนทคอนขางดอยคณภาพและพบอยางเดนชดในโรงเขตพนทนอกเมองมากกวาในเมอง โรงเรยนจางกลมตวเตอรเขาไปสอนกวดวชาเพอชวยวางแผนพฒนายกระดบคณภาพโรงเรยน ซงแสดงผานการจดล าดบผลคะแนนสอบวดความรขนพนฐานระดบชาตของนกเรยนโดยรวม ในโรงเรยนนนๆ งานวจยทางมานษยวทยานศกษาปฏบตการของกลมตวเตอรในโรงเรยน พยายามท าความเขาใจและใหค าอธบายเชงลกในเรองลกษณะกลมองคกรตวเตอรในโรงเรยน กลวธการสอน ปฏสมพนธของพวกเขากบโรงเรยน และความสมพนธทางสงคมระหวางพวกเขากบนกเรยน ผลการวจยพบวา แมวาการกวดวชาในโรงเรยนจะไมไดชวยยกระดบคณภาพของระบบการศกษาไทยในเชงปรชญาการศกษาโดยรวม และความรงเรองของระบบตวเตอรในโรงเรยนกแสดงใหเหนถงความลมเหลวของระบบการศกษาไทยไดโดยทวไป แตทวาระบบตวเตอรในโรงเรยน ชวยใหนกเรยนทเสยเปรยบโดยเฉพาะในชนบทสอบผานการสอบวดระดบความรพนฐานมากยงขน ยงไปกวานนยงชวยใหโรงเรยนมล าดบทดขนและชวยแบงเบาภาระงานของครทมากจนลนมอได

ค าส าคญ มานษยวทยาการศกษา ระบบการศกษาไทย ระบบตวเตอรในโรงเรยน ความเหลอมล าทางการศกษา

Ref. code: 25605708030589JHF

(3)

Thesis Title SHADOW IN ACTION: WHEN SCHOOL TUTORAGE

SUSTAINS THE THAI EDUCATON SYSTEM

Author Mr. Khomsan Pomrin

Degree Master of Arts

Major Field/Faculty/University Anthropology

Faculty of Sociology and Anthropology

Thammasat University

Thesis Advisor Professor Samerchai Poolsuwan, Ph.D.

Academic Years 2017

ABSTRACT

Shadowing the development of Thai modern education since its inception, more than a century ago, has been the gradual growth of private tutorage, a supplement to the formal school system. It reflects deficiency of the state to provide fair and efficient education to all its subjects. Monopolized by the state, formal education tends to abolish the other forms of education prevalent in the more traditional world and associated with various strategies of living adaptation. This has left participation in the school system to be the only main choice of state citizens to pursue their social mobility, highly competitive and hierarchically structured through the channel of formal education. Being too centralized in terms of administration and resource distribution, the state education has failed to provide equal opportunity of such to all its citizens. Encouraged under the circumstance has then been the growth of tutorial business, handled largely by the private sector; it allowed wealthy citizens to gain higher achievement in terms of social mobility, thus widening the social and economic gap between rich and poor.

Ref. code: 25605708030589JHF

(4)

Developed only during the last decade in the Thai education circle is another form of tutorial system which is integrated to be a part of the school education. Associated particularly with poor quality of schools, the phenomenon is more conspicuous in the provincial than the metropolitan areas. Integration of the tutorage, subcontracted by private business, into the school system is technically designed to be strategic to improvement of the school ranking, evaluated by the state on the basis of students’ performance in the standard examinations. Designed to investigate a group of school tutors while in action, this anthropological research attempts to provide insights on aspects of its organization, teaching tactics, interaction with the school system, and social relationship with students. Its findings suggest that, although the school tutorage does not upgrade Thai education in any of its philosophical essence and its flourishing even indicates failure of the education system in general, the tutorage certainly supplements disadvantaged students, particularly in the rural areas, with more opportunity to win in the competitive standard examinations. Moreover, the schools could also gain benefits from this type of business in terms of improving their capability ranking and the relief of work overload more and more put on school teachers.

Key Words Educational Anthropology, Thai Education System, School Tutorage, Educational Inequality

Ref. code: 25605708030589JHF

(5)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเลมนไมอาจส าเรจไดโดยปราศจากผมพระคณ

ความส าเรจของวทยานพนธเลมนจงไมไดเกดขนโดยผเขยนเพยงล าพง นบตงแตเรมตนจนจบ ผเขยนเปนหนสตปญญาอาจารยเสมอชย พลสวรรณ ทปรกษาวทยานพนธเลมนอยางมาก ความกรณาของอาจารยทคอยชแนะแนวทางอยางสม าเสมอและความเมตตาของอาจารยทเกอหนนการท าวทยานพนธของผเขยนถอเปนพระคณทผเขยนไมมวนลม ระหวางเขยนวทยานพนธอาจารยยกต มกดาวจตร เปนผแนะน าหนงสอแนวคดและใหความเหนอนเปนประโยชนตอการท าวทยานพนธเลมน อกทงอาจารยนลน ตนธวนตย และอาจารยอทย ดลยเกษม กรรมการวทยานพนธทงสองทานไดชวยกรณาชประเดนอยางแหลมคมน าไปสการพฒนาวทยานพนธใหสมบรณยงขน กลาวไดวาปราศจากพระคณของทกทานวทยานพนธเลมนไมอาจส าเรจได

ผเขยนขอบคณทกภาคสวนของคณะสงคมวทยาและมานษยวทยา

ขอบคณครบาอาจารยทกทานของคณะสงคมวทยาและมานษยวทยาทอบรมสงสอน สรางปญญาและวนยใหแกผเขยน นบตงแตเขาเรยนวนแรก รอยยมและความเมตตาของอาจารยรตนา โตสกล ยงคงตราตรงอยในใจของผเขยนอยเสมอ ขอบคณอาจารยพเชฐ สายพนธ ผเปนตนแบบของการคดวพากษและการถกเถยงอยางจรงจง ขอบคณอาจารยฉววรรณ ประจวบเหมาะ ผถายทอดประสบการณการท างานภาคสนามอนเปนประโยชนตอผเขยนอยางยง ขอบคณอาจารย สดแดน วสทธลกษณ การไดหลบสกงบในหองสมดสดแดนถอเปนความสขสงบอยางหนงโดยแท ขอบคณอาจารยสายพณ ศพทธมงคล ผมพระคณตอผเขยนอยางยง ทงโอกาสและปญญาทอาจารยมอบใหผเขยนไมอาจชดใชคนได หากปราศจากครบาอาจารยทกทานผเขยนไมอาจเขาใจความเขลาของตนและความส าคญของวนยได นอกจากนผเขยนขอขอบคณพวชย พนอย พหนง และพสน เจาหนาทคณะฯ ผคอยใหค าปรกษาและความชวยเหลอทงดานธรการและดานจตใจ คณภาพชวตทางการเรยนของผเขยนดขนอยางมากเมอมทกทาน

ครอบครวและกลยาณมตรมสวนเกอหนนผเขยนอยางมาก

ผเขยนขอบพระคณบดามารดาและสมาชกครอบครวทกทานทสนบสนนทกแนวทางทผเขยนตดสนใจเสมอมา ความรก ความเมตตา และความอดทนของทกทานไมอาจหาสงใดมาทดแทนได การไดรจก พบเจอ และรวมสงสรรคกบกลยาณมตรอยางพอสมย สมคร กอเซม พเคท ครงพบลย พปองขวญ สวสดภกด พโบ อรรคณฐ วนทนะสมบต พมง ปญหา และทานอนๆ ชวยเสรมสราง

Ref. code: 25605708030589JHF

(6)

สตปญญาและแรงใจใหการเรยนของผเขยนมชวตชวาอยางมาก ผเขยนซาบซงใจในมตรภาพของทกทานอยายง

เหนอสงอนใด ผเขยนขอขอบคณสมาชกของกลมเอทม ผอ านวยการโรงเรยน คร นกเรยน และผใหขอมลทกทาน ปราศจากพวกเขา/เธอ ผเขยนไมสามารถเขยนวทยานพนธเลมนได

คมสน พรมรนทร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

3 สงหาคม 2561

Ref. code: 25605708030589JHF

(7)

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3)

กตตกรรมประกาศ (5)

สารบญตาราง (10)

สารบญภาพ (11)

บทท 1 บทน า 1

1.1 ทมาและความส าคญ 3 1.2 วตถประสงค 1.3 ค าถามวจย 1.4 ขอบเขตและวธการศกษา 1.5 นยามศพท 1.6 ระเบยบวธวจย 1.7 ต าแหนงจดยนของผเขยน 1.8 กรอบการวเคราะห 1.9 โครงสรางวทยานพนธ

4 4 4 4 5 7 9 9

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรม 12

2.1 ระบบโรงเรยนและระบบกวดวชาในสงคมไทย 12 2.1.1 พฒนาการของระบบการศกษาไทย 12

Ref. code: 25605708030589JHF

(8)

2.1.1.1 ชวงเรมตนของระบบการศกษาแบบสมยใหมในประเทศไทย 2.1.1.2 ชวงเรมการบงคบศกษาและพฒนากรจนครบวงจรตามสากล 2.1.1.3 ชวงพฒนากลายเปนระบบการศกษาหลกของชาต

13 16 19

2.1.2 พฒนาการของระบบกวดวชาในประเทศไทย 2.1.3 ความสมพนธระหวางระบบกวดวชาและระบบการศกษาไทย 2.1.4 ระบบตวเตอรในโรงเรยนในฐานะตวแทนของความรวมมอ

20 28 33

2.2 แนวคดมานษยวทยาการศกษา 35 2.2.1 การรหนงสอในฐานะปฏบตการทางสงคม 35 2.2.2 ระบบกวดวชาในฐานะเงาของระบบการศกษา 38

2.3 จากกรอบคดสการสรางค าถามวจย 2.4 สรป

40 43

บทท 3 “เอทม” กลมตวเตอรในโรงเรยน 45

3.1 ประวตศาสตรของกลมเอทม 3.2 โครงสรางและวฒนธรรมของกลมเอทม

46 56

3.2.1 โครงสรางกลมเอทม 3.2.2 วฒนธรรมของกลมเอทม

56 61

3.2.2.1 การคดเลอกสมาชก 3.2.2.2 การอบรมสมาชก 3.2.2.3 การประเมนผล 3.2.2.4 กจกรรมสมพนธ

61 65 71 74

3.3 สรป 79 บทท 4 ระบบตวเตอรในโรงเรยนของกลมเอทม

81

4.1กระบวนการสรางระบบตวเตอรในโรงเรยน 4.2 ลกษณะของระบบตวเตอรในแตละโรงเรยนของกลมเอทม

81 87

4.2.1 โรงเรยน ก โรงเรยนรฐบาลในจงหวดลพบร 4.2.2 โรงเรยน ข โรงเรยนเอกชนในจงหวดประจวบครขนธ 4.2.3 โรงเรยน ค โรงเรยนเทศบาลในจงหวดสระแกว

87 92 97

Ref. code: 25605708030589JHF

(9)

4.3 ความเหมอนและความตางของการจดระบบตวเตอรในแตละโรงเรยน 4.4 วงจรและปฏบตการท างานของระบบตวเตอรในโรงเรยน 4.5 ปฏสมพนธทเกดขนภายในระบบตวเตอรในโรงเรยน

101 103 112

4.5.1 ปฏสมพนธระหวางตวเตอรในโรงเรยนกบครในโรงเรยน 4.5.2 ปฏสมพนธระหวางตวเตอรในโรงเรยนกบนกเรยนในโรงเรยน 4.5.3 ปฏสมพนธระหวางตวเตอรในโรงเรยนกบผบรหารโรงเรยน 4.5.4 ปฏสมพนธระหวางตวเตอรในโรงเรยนกบตวเตอรในโรงเรยน

4.6 สรป

113 115 118 120 121

บทท 5 ระบบตวเตอรในโรงเรยนอมระบบการศกษาไทย 124

5.1 จดก าเนด พลวตร และการด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยน 124

5.1.1 กอนก าเนดระบบตวเตอรในโรงเรยน 5.1.2 ก าเนดระบบตวเตอรในโรงเรยนมาจนถงปจจบน

125 128

5.2 ระบบตวเตอรในโรงเรยนน าเสนอปญหาของระบบการศกษาไทย 132 5.2.1 ขอจ ากดเชงโครงสรางของระบบการศกษาไทย 5.2.2 ขอจ ากดเชงกระบวนการและปฏบตการของระบบโรงเรยน 5.2.3 วธคดทผดพลาดของรฐในเรองระบบการศกษา

132 133 136

5.3 ระบบตวเตอรในโรงเรยนอมระบบการศกษาไทย 137 5.4 สรป 138

รายการอางอง 140 ประวตผเขยน 147

Ref. code: 25605708030589JHF

(10)

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 ระบบการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยในป พ.ศ. 2510-2548 25 2.2 ระบบการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยในป พ.ศ. 2542-2559 27 2.3 จ านวนโรงเรยนกวดวชาทจดทะเบยนกบกระทรวงศกษาธการป พ.ศ. 2549-2558 28 4.1 ตารางสอนกวดวชาของระบบตวเตอรในโรงเรยน ก 91 4.2 ตารางสอนกวดวชาของระบบตวเตอรในโรงเรยน ข 95 4.3 ตารางสอนกวดวชาของระบบตวเตอรในโรงเรยน ค วนศกร 99 4.4 ตารางสอนกวดวชาของระบบตวเตอรในโรงเรยน ค วนเสาร 100

Ref. code: 25605708030589JHF

(11)

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2.1 แผนภาพระบบการศกษาไทยในปจจบน 20 2.2 ชวงเวลาทางประวตศาสตรของระบบการศกษาของไทย ระบบกวดวชา 34 และระบบตวเตอรในโรงเรยน 3.1 โครงสรางการท างานของกลมตวเตอรเอทม 57 3.2 การสมภาษณคดเลอกสมาชกของกลมตวเตอรเอทม 64 4.1 ขนตอนการท างานในโรงเรยนของกลมตวเตอรเอทม 104 4.2 ตวเตอรสอนภาคค าใหนกเรยนโรงเรยน ข 117

Ref. code: 25605708030589JHF

1

บทท 1

1.1 ทมาและความส าคญ

“หลงเสยงสญญาณเลกเรยนของโรงเรยนดงขน การเรยนของเดกนกเรยนหลายคนยงคงไมสนสดลง บางคนตองรบเรงออกจากโรงเรยน เดนทางไปตามสถานทตางๆ เพอเรยนกวดวชา ขณะทบางคนยงคงอยตอในโรงเรยน นงคอยในหองเรยน รอเรยนกวดวชากบครในโรงเรยน ของพวกเขาเอง” (Mark Bray, 1991) ขอความดงกลาวท มารค เบรย (Mark Bray) เขยนไวในห น ง ส อ The Shadow Education System: Private Tutoring and Its Implications for Planners (1991) แสดงภาพชวตการเรยนอยางหนกของนกเรยนท “ไมแตกตาง” จากชวตการเรยน ของนกเรยนไทยในปจจบนเทาไหรนก ชวงพทธทศวรรษ 2550 ทผานมา โรงเรยนกวดวชา ทจดทะเบยนกบกระทรวงศกษาธการไดเพมจ านวนมากขนกวาสามเทาตว1 ถงแมจะไมทราบตวเลข ทแนชดของการกวดวชารปแบบอนซงมลกษณะไมเปนทางการ2 แตแนวโนมดงกลาวกเพยงพอทจะแสดงใหเหนแลววา ภายใตระบบการศกษาไทยในปจจบน ระบบกวดวชาก าลงขยายตวและเจรญเตบโตอยางตอเนอง

การเตบโตอยางตอเนองของระบบกวดวชาในประเทศไทยเกดขนเพราะระบบการศกษาไทยยงคงเตมไปดวย “ความเหลอมล า” แตละสถาบนการศกษามคณภาพทตางกน จงเกดคานยมเลอกเรยนในสถาบนทมชอเสยง เพราะเชอวามคณภาพการสอนทดกวา (ไพทรย สนลารตน, 2545) อกทง ดวยเงอนไขการรบเขาศกษาตอทงในระดบมธยมศกษาและอดมศกษามลกษณะเปนการสอบคดเลอกแบบ “จ ากดรบ” อตราการแขงขนทางการศกษาอยในระดบท จงสงมาก นกเรยนและผปกครองจงหวงพงการเรยนกวดวชาในฐานะ “ตวชวย” เพอใหชนะการแขงขนหรอผานการสอบคดเลอก (กระทรวงศกษาธการ , 2547) ตลอดผานมาพบวานกเรยนทไดเรยนกวดวชามกจะม “โอกาส” เขารบการศกษาตอทมากกวานกเรยนทไมไดเรยนกวดวชา (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2524; ชดชนก เชงเยาว และคณะ, 2544; กระทรวงศกษาธการ, 2547) ดงนน

1 โรงเรยนกวดวชาทจดทะเบยนกบกระทรวงศกษาธการในป พ.ศ. 2549 มจ านวน 964 แหง, ในป พ.ศ. 2550 มจ านวน 1,078 แหง, ในป พ.ศ. 2552 มจ านวน 1,423 แหง, ในป พ.ศ. 2553 มจ านวน 1,744 แหง, ในป พ.ศ. 2554 มจ านวน 2,005 แหง, ในป พ.ศ. 2556 มจ านวน 2,342 แหง, และในป พ.ศ. 2558 มจ านวน 2,626 แหง 2 ระบบกวดวชา สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทโดยกวาง คอการกวดวชาอยางเปนทางการและการกวดวชาอยางไมเปนทางการ โดยในทนถอวาโรงเรยนกวดวชาทจดทะเบยนถกตองตามกฎหมายกบกระทรวงศกษาธการเปนการกวดวชาอยางเปนทางการ สวนการกวดวชาในรปแบบอนๆ ทงการเรยนแบบตวตอตวหรอกลมขนาดเลก เรยนกบครในโรงเรยนหลงเวลาเลกเรยน เรยนผานการเขาคายกจกรรม เรยนในโรงมหรสพขนาดใหญ เรยนผานโปรแกรมในโทรศพทมอถอ เรยนผานอเมล หรอชองทางตางๆ ในอนเตอรเนต ถอวาเปนการเรยนกวดวชาอยางไมเปนทางการ

Ref. code: 25605708030589JHF

2

จงไมนาแปลกใจเลยทการเรยนกวดวชาจะกลายเปนสงส าคญในชวตการเรยน หรอกระทงไดกลายเปนปจจยทหาของนกเรยนไทยในปจจบนไปแลว (สวรรณา เปรมสโตร, 2551)

แมวาการเรยนการสอนกวดวชาในประเทศไทยจะเกดขน หลากหลายรปแบบ แตเมอพจารณาภาพรวมจะพบลกษณะทวไปทวา การเรยนกวดวชาสวนใหญมกจะเกดขนภายนอกโรงเรยน หรอหากเกดขนภายในโรงเรยนกมกจะเกดขนเฉพาะชวงเวลาหลงเลกเรยนหรอชวงปดภาคเรยนแลวเทานน ดงนนเมอค านงถงเรองพนทและเวลา การเรยนกวดวชาจงแบงออกไดเปนสองลกษณะคอ การกวดวชานอกสถานศกษา และการกวดวชาในสถานศกษานอกเวลาราชการ (นาว ชนศร, 2549) อยางไรกตาม ในชวงพทธทศวรรษ 2550 ทผานมาไดเกดปรากฏการณกวดวชาในลกษณะใหม ปรากฏกลมตวเตอรเขาไปสอนกวดวชา “ภายในพนทและเวลาท าการของโรงเรยน” การกวดวชารปแบบดงกลาวแตกตางจากการกวดวชารปแบบอนๆ ทผานมาอยางมาก เพราะ มลกษณะเปน “การกวดวชาในสถานศกษาในเวลาราชการ” ดงนน การเรยนกวดวชาของนกเรยนไทยบางคนจงเรมตางไปจากเดม พวกเขาไมไดจ าเปนตองเรงรบเดนทางไปตามสถานทตางๆ เพอเรยนกวดวชา หรอนงคอยเรยนกวดวชากบครในโรงเรยนชวงหลงโรงเรยนเลกอกตอไปแลว พวกเขามตวเตอรอยแลวในโรงเรยน การเรยนกวดวชาจะเรมขนทนททสญญาณเรมเรยนของโรงเรยนไดดงขนและเรมขนในหองเรยนของพวกเขา

“กลมเอทม” เปนหนงในกลมตวเตอรทสอนกวดวชาในโรงเรยนตามลกษณะขางตน ปจจบนพวกเขาสอนกวดวชา “ประจ า” อย ในโรงเรยน 3 แหงดวยกนคอ โรงเรยนรฐบาล ในจงหวดลพบร โรงเรยนเอกชนในจงหวดประจวบครขนธ และโรงเรยนเทศบาลในจงหวดสระแกว แตละโรงเรยนตางมลกษณะการจดการเรยนการทตางกน ประการแรกคอเรองระยะเวลา บางโรงเรยนจดใหมการเรยนกวดวชาภายในโรงเรยนทก 1-2 วนตอสปดาห ตลอดทงภาคเรยน บางโรงเรยนมการเรยนกวดวชาเฉพาะชวงสนๆ ทกวนท งสปดาหชวงกอนการสอบแขงขน หรอบางโรงเรยนจดทงสองรปแบบขางตนไปพรอมๆ กน ประการทสองคอเรองขนาดชนเรยน บางโรงเรยนตองการใหมการสอนแบบกลมขนาดเลก ตวเตอรจงสอนกวดวชาใหนกเรยนตามหองเรยนเปนรายหองไป หรอบางโรงเรยนตองการใหมการสอนแบบกลมขนาดใหญ สอนนกเรยนทงระดบชนพรอมกน การสอนจะเกดขนในหอประชมใหญของโรงเรยน ความแตกตางขางตนทงหมดนขนอยกบของตกลงของโรงเรยนผวาจางและกลมตวเตอรเอทม พวกเขารวมกนสราง “ระบบตวเตอรในโรงเรยน”

Ref. code: 25605708030589JHF

3

ปรากฏการณตวเตอรในโรงเรยนไมไดเกดขนเฉพาะสามโรงเรยนขางตนหรอมเฉพาะกลมเอทมเทานนทด าเนนการเรยนการสอนดงกลาว จากขอมลสนามเบองตนผ เขยนพบวา ระบบตวเตอรในโรงเรยนยงไดเกดขนในโรงเรยนหลายแหงกวา 33 จงหวดของประเทศไทยและมกลมตวเตอรด าเนนการกวา 15 กลม1 จนปจจบนเปนทรบรกนภายในแวดวงตวเตอรวา “เจาทเตม” กลาวคอ ทกวนนหลายโรงเรยนในประเทศไทยทตองการตวเตอร ตางมกลมตวเตอรเขาไปสอนกวดวชาประจ าอยแลวในโรงเรยน ธรกจกวดวชาในโรงเรยนเรมเขาสสภาวะตลาดอมตว เนองจากมเจาทหรอกลมตวเตอรเขาไปสอนอยภายในโรงเรยนตางๆ จนเตมไปหมดแลว2

แมวาปรากฏการณตวเตอรในโรงเรยนขางตนจะเปนพฒนาการรปแบบการสอนกวดวชาอยางหน งภายใตระบบกวดวชาในประเทศไทย แตน าสนใจท จะศกษาอยางย ง เน องจาก มความแตกตางจากการกวดวชารปแบบอนๆ ทงหมดทผานมาอยางมาก ประการแรกการกวดวชาในโรงเรยนมการจดการเรยนการสอนภายในเวลาและภายในพนทของโรงเรยน แสดงใหเหนถง “ความรวมมอ” ระหวางกลมตวเตอรผกวดวชาและโรงเรยนผวาจาง เกดเปน “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” ประการทสอง เนองจากโรงเรยนเปนผด าเนนการจดการกวดวชาเองโดยตรง การเรยนการสอนดงกลาวจงเปน “การบงคบกวดวชา” ทนกเรยนทกคนในโรงเรยนจะไดเรยนกวดวชาภายในโรงเรยนอยางเสมอภาคกน โดยไมเสยคาใชจายสวนบคคลเพมเตม โรงเรยนเปนผจดการใชจายทงหมด และประการสดทาย การเกดขนของระบบตวเตอรในโรงเรยนแสดงใหเหนถงการขยบขยายของคานยมในการเรยนกวดวชาของสงคมไทย จากเดมการเรยนกวดวชาเปนเพยงเรอง “สวนบคคล” ขณะนยงไดกลายมาเปนเรองของ “สถานบนทางการศกษา” อกดวย

วทยานพนธเลมนจงมงศกษา “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” โดยศกษาผานการทความเขาใจกลมเอทม มงสรางความเขาใจเกยวกบระบบตวเตอรในโรงเรยนทงในเรองของจดก าเนด พลวต และการด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยน อกทงยงมงสงเคราะหความเขาใจขางตนเพอแสดงใหเหนถงสภาพการณและปญหาของระบบการศกษาไทยทเปนปจจบนอกดวย

1 ขอมลสนามเบองตน ผเขยนสอบถามสมาชกกลมเอทมและใหพวกเขาชวยไลเรยงรายชอโรงเรยนและกลมตวเตอรทด าเนนการสอน ในโรงเรยนพบกวา เทาทพวกเขาทราบมมากกวา 15 กลมและสอนใน 33 จงหวดของประเทศไทย 2 จากการไลเรยงขอมลจ านวนและพนทการท างานของตวเตอรกลมอนๆ รวมกบสมาชกในกลมเอทม พบวา ปจจบนมการกวดวชาภายในโรงเรยนจากกลมตวเตอรกวา 15 กลม ในพนทกวา 33 จงหวดในประเทศไทย

Ref. code: 25605708030589JHF

4

1.2 วตถประสงคการศกษา 1 เพออธบายจดก าเนด พฒนาการ และการด ารอยของ “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” โดยสมพทธ กบเงอนตางๆ ของระบบการศกษาไทย 2 เพอแสดงใหเหนถงสภาพการณของระบบการศกษาไทยในปจจบนผานการท าความเขาใจ “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” 1.3 ค าถามวจย 1 จดก าเนด พฒนาการ และการด ารงอยของ “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” มลกษณะเปนอยางไร และสมพนธกบเงอนไขของระบบการศกษาไทยอยางไรบาง 2 “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” แสดงถงสภาพการณของระบบการศกษาไทยในปจจบนอยางไรบาง 1.4 ขอบเขตการศกษา 1 ขอบเขตสนาม: งานวจยนศกษา “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” ในโรงเรยน 3 แหงคอ โรงเรยนรฐบาลในจงหวดลพบร โรงเรยนเอกชนในจงหวดประจวบครขนธ และโรงเรยนเทศบาลในจงหวดสระแกว 2 ขอบเขตดานเวลา: งานวจยนเกบรวบรวมขอมลในชวงเดอน สงหาคม ป พ.ศ. 2559 – เดอนกมภาพนธ ป พ.ศ. 2561 3 ขอบเขตดานเนอหา: งานวจยนศกษาระบบตวเตอรในโรงเรยน กรณความรวมมอระหวางกลม เอทมและโรงเรยน มการเรยนการสอนกวดวชาเฉพาะวชาสามญเทานน 1.5 นยามศพท 1 ระบบตวเตอรในโรงเรยน หมายถง ระบบการสอนกวดวชาทเกดจากความรวมมอกนระหวางกลมตวเตอรและโรงเรยน โดยมการด าเนนการทงในเรองของการเรยนการสอนและกจกรรมตางๆ ทเกดขนภายในโรงเรยน 2 กลมตวเตอรในโรงเรยน หมายถง กลมคนหรอองคกรของตวเตอรทรวมงานกบโรงเรยน สรางระบบตวเตอรในโรงเรยน 3 ตวเตอรในโรงเรยน หมายถง ครตวเตอรหรอผสอนทท าการสอนกวดวชาสามญใหแกนกเรยน ภายใตระบบตวเตอรในโรงเรยน

Ref. code: 25605708030589JHF

5

1.6 ระเบยบวธวจย

งานศกษา “เงา” โลดแลน: เมอระบบตวเตอรในโรงเรยน “อม” ระบบการศกษาไทย เปนงานวจยแบบพรรณนา (Descriptive Research) ผเขยนมงศกษา “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” จากกรณศกษา “กลมเอทม” ผเขยนเรมตนจากการท าความเขาใจภาพรวมของความสมพนธระหวางระบบกวดวชาและระบบโรงเรยนในประเทศไทยผานการทบทวนงานเอกสาร ส ารวจขอมลทางประวตศาสตรในเรองพฒนาการของระบบการศกษาหลกและระบบกวดวชาในประเทศไทย จากนนจงทบทวนแนวคดดานมานษยวทยาการศกษาและการศกษาระบบกวดวชาโดยนกมานษยวทยา เพอใชเปนแนวทางการศกษา สรางค าถามวจยและกรอบการวเคราะห

เพอตอบค าถามวจย ผเขยนอาศยระเบยบวธวจยทางมานษยวทยาเกบรวบรวมขอมลจากการท างานภาคสนาม โดยเขารวมกลมเอทมอยางเปนทางการ นบแตตนเดอนสงหาคม ป พ.ศ. 2559 ผเขยนอยในฐานะ “ตวเตอรประจ าการ” มหนาทสอนวชาสงคมศกษาและวชาความถนดทวไป (General Aptitude Test, GAT) สอนกวดวชาประจ าในโรงเรยน 3 แหงดวยกน คอ โรงเรยนรฐบาลในจงหวดลพบร โรงเรยนเอกชนในจงหวดประจวบครขนธ และโรงเรยนเทศบาลในจงหวดสระแกว ระหวางท างานสอนผเขยนเกบรวบรวมขอมลสนามโดยใชทงวธการสงเกตการณอยางมสวนรวมและการสมภาษณเชงลก ซงมรายละเอยดดงตอไปน

1) วธการสงเกตการณอยางมสวนรวม

การเขารวมเปนสมาชกในฐานะตวเตอรประจ าการของกลมตวเตอรเอทมสงผลให ผเขยนคอยๆ กลายเปน “คนใน” อยางแทจรง ตลอดระยะเวลากวา 1 ปทผานมา ผเขยนรวบรวมและบนทกขอมลผานการสงเกต รวมถงการเขาไปมสวนรวมกบทกกจกรรมทเกดขนทงกจกรรมภายในกลมเอทมเพอม งท าความเขาใจกลมตวเตอรในเรองโครงสรางและวฒนธรรมองคกร และกจกรรมภายใตระบบตวเตอรในโรงเรยน ทงการสอนกวดวชาในแตละชนเรยน กจกรรมวนไหวคร ปฐมนเทศนกเรยน ประชมผปกครอง ปจฉมนเทศ แขงขนกฬาส และกจกรรมอนๆ ทตวเตอรกลม เอทมมสวนรวม เพอท าความเขาใจการรวมงานกนระหวางกลมเอทมกบทางโรงเรยน

2) การสมภาษณเชงลก เพอท าความเขาใจประเดนการศกษาโดยละเอยดผเขยนใชเทคนคการสมภาษณเชงลก

โดยสมภาษณสมาชกกลมเอทม ผบรหารโรงเรยน คร และนกเรยน ผานการพดคยทมบรรยากาศ “ไมเปนทางการ” ในทน ผเขยนไดแบงผใหสมภาษณออกเปน 5 กลมใหญ แตละกลมมงสมภาษณรวบรวมขอมลในประเดนทตางกน ดงน

Ref. code: 25605708030589JHF

6

1 คณะบรหารของกลมเอทม ผเขยนสมภาษณกลมผบรหารของกลมตวเตอรเอทม ทงสน 4 คน คอ พเอ พอวน พนท

และพวนชนะ พวกเขาถอเปนคณะบรหารของกลมเอทม มต าแหนงเปนหวหนาทม ฝายบคคล ฝายวชาการ และฝายวดผลตามล าดบ ผ เขยนมงสมภาษณพวกเขาเพอใหไดค าอธบายเรอง จดก าเนดและพฒนาการทางประวตศาสตรของกลมเอทม เพอท าความเขาใจเรองจดก าเนดและพฒนาการของระบบตวเตอรในโรงเรยนในแตละชวงเวลา รวมถงสอบถามความมงหมายในการจด ตงกลมเอทม ตลอดจนกลวธการสรางและด าเนนการระบบตวเตอรในโรงเรยนมาจนปจจบน

2 ครตวเตอรในกลมเอทม ผเขยนสมภาษณกลมครตวเตอรเอทม ซงม 2 กลมยอยดวยกน คอ1) ครตวเตอรมอหลก

และ2) ครตวเตอรมอรอง การแบงขางตนมวธเลอกจากลกษณะการท างานเปนหลก ผเขยนพบวา ครตวเตอรมอหลกของเอทมมกจะเปน “ตวเตอรประจ าการ” กลาวคอสวนใหญเปนตวเตอรทรบงานเปนประจ า มประสบการณสง เปนทนยมของโรงเรยน คาตวแพงและมอตราการจางงานจากทม ทกสปดาห สวนครตวเตอรมอรอง มกเปนกลมตวเตอรท “ชวคราว” พวกเขารบท างานสอนเปนบางครงบางคราว และมกสลบสบเปลยนกนเขามาสอน อาจจะเดอนละครง หรอสองเดอนครงตามแตเวลาและโอกาสเอออ านวย ผ เขยนม งถามกลมตวเตอรเหลานถงเรองทมาท ไปของพวกเขา ในการกลายมาเปนตวเตอรในโรงเรยน ประสบการณและวธการสอนในชนเรยน ตลอดจนความสมพนธ ของพวกเขาในฐานะตวเตอรในโรงเรยนทงกบกลมตวเตอร ผบรหารโรงเรยน ครในโรงเรยน และนกเรยนในโรงเรยน

3 ผบรหารโรงเรยน ผเขยนสมภาษณผบรหารโรงเรยนทรวมมอกบกลมเอทมสรางระบบตวเตอรในโรงเรยน

ทงสน 3 โรงเรยนดวยกน คอ ผอ านวยการโรงเรยนรฐบาลแหงหนงในจงหวดลพบร ผอ านวยการโรงเรยนเอกชนแหงหนงในจงหวดประจวบครขนธ และผอ านวยการโรงเรยนเทศบาลแหงหนง ในจงหวดสระแกว ผเขยนมงสอบถามถงเหตผลและความจ าเปนในการจดจางตวเตอรเขามาสอนในโรงเรยน วสยทศน แนวทางนโยบายของผบรหารโรงเรยน ตลอดจนมมมอง และผลกระทบตางๆ ทเกดขนจากการมระบบตวเตอรในโรงเรยน

4 ครในโรงเรยน ผเขยนสมภาษณครในโรงเรยน สวนใหญมกเปนครทถกแตงตงใหเปนผดแลโครงการ

หรอเปนผตดตอประสานงานกบกลมตวเตอรเอทม มบางทเปนครในโรงเรยนทวไปทกลมตวเตอร มกเขาไปสานสมพนธภายในหองพกคร ในชวงพกกลางวน ผเขยนมงถามครในโรงเรยนเหลาน ถงผลกระทบจากการเกดระบบตวเตอรในโรงเรยน ความสมพนธของพวกเขากบกลมตวเตอรในโรงเรยน และมมมองทครในโรงเรยนมตอตวเตอรในโรงเรยน

Ref. code: 25605708030589JHF

7

5 นกเรยนในโรงเรยน ผเขยนสมภาษณนกเรยนในโรงเรยนทอยภายใตระบบตวเตอรในโรงเรยน มงสอบถาม

ถง ผลกระทบทเกดจากเรยนในระบบตวเตอรในโรงเรยน ความสมพนธของพวกเขากบกลมครตวเตอรในโรงเรยน และมมมองทมตอระบบตวเตอรในโรงเรยน

หลงการเกบขอมลภาคสนาม ผเขยนคดแยกและเรยบเรยงขอมลทไดจากสนาม จากนน

จงน ามาสการวเคราะหขอมล เพอมงตอบค าถามงานวจย โดยพรรณนาใหเหนถงจดก าเนด พฒนาการ และการด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยนอยางสมพนธกบเงอนไขของระบบการศกษาไทย จากนนจงสงเคราะหขอมลเพอแสดงใหเหนถงสภาพการณและปญหาของระบบการศกษาไทย ในปจจบน 1.7 ต าแหนงและจดยนของผเขยนในเอทม เมอป พ.ศ. 2551 ผเขยนเรยนเรมเรยนระดบปรญญาตรพรอมกบเรมท างานไมประจ า ดวยการเปนตวเตอรสวนบคคล รบสอนการบานทวไป และตวขอสอบวชาสงคมศกษาใหนกเรยนระดบมธยมตนและมธยมปลายทงแบบตวตอตวและกลมขนาดเลก 3-5 คน ในตอนนน การกวดวชามกจะเรยนกนตามสถานททนดหมายไวระหวางผสอนกบผเรยน ทงตามรานกาแฟในหางสรรพสนคา โรงอาหารในมหาวทยาลย หรอกระทงใตหอพกนกศกษาของผสอน สถานทเหลานตางจะรกนดวา เปนเสมอนหองเรยนของบรรดาตวเตอรและนกเรยน เปนตลาดทนกเรยนจะมองหาตวเตอร และเปนสถานทท างานทตวเตอรแตละคนจะท าความรจก สรางเครอขายระหวางกนและกน ผานการแนะน าหรอสงมอบงานสอนใหแกกน ผเขยนเรมตนรวมงานกบกลมตวเตอรเอทมโดยบงเอญเปนครงแรกในป พ.ศ. 2552 ดวยการสงมอบงานสอนของ “พแทน” ตวเตอรรนพทมหาวทยาลยทบงเอญปวยไขอยางกะทนหน ผเขยนรจกพแทนเพราะเราสอนวชาเดยวกน มการสงมอบงานใหกนบอยครงจงมความสมพนธทดตอกนเรอยมา หลงตอบตกลงไปสอนใหพแทน ไมนานนก “พเอ” หวหนากลมเอทมไดโทรมายนยน เขาเนนย ารายละเอยดการสอนทวา ผเขยนตองเขาไปสอนกวดวชา “ภายในโรงเรยน” แหงหนง ในจงหวดประจวบครขนธ เปนเวลา 2 วน คอวนพฤหสบดและวนศกร ขอใหแตงกายสภาพและ มมารยาทใหมากทสด สวนเรองอนๆ สามารถขอค าแนะน าจากรนพตวเตอรระหวางนงบนรถทวร ชวงเดนทางไปสอนดวยกนได หากสอนไดด ไมมปญหา นกเรยนชอบ ครชม งานสอนเชนนจะมเขามาใหมากยงขนเรอยๆ

Ref. code: 25605708030589JHF

8

ผเขยนจ าการสอนในโรงเรยนครงแรกไดเปนอยางด ในชวงเยนวนพธตวเตอรทกคนนดหมายกนทสถานขนสงสายใตใหม เพอรอขนรถทวรไปสอนโรงเรยนเอกชนทตงอยสดขอบจงหวดประจวบครขนธ การเดนทางคงใชเวลาราว 3 - 4 ชวโมง ระหวางเดนทาง “พลกหม” ตวเตอรทรวมเดนทางไปสอนกบผเขยน ใหค าแนะน าผเขยน อยาสอนแบบคร อยาท าตวนาเบอ อยาเปนแบบตวเตอรขางนอกจนเคยตว การสอนนกเรยนทงหอง ตองสอนบาง เลนบาง มลกลอลกชน การสอบถามขอมลตางๆ จากรนพเปนประโยชนอยางยงในการเตรยมตว หลงจากไปถงโรงเรยนชวงค าภาพแรก ทผ เขยนแปลกใจคอหองพกรบรองภายในโรงเรยน หนาหองมปายระบวา “หองกจกรรม” โรงเรยนไดดดแปลงหองดงกลาวใหเปนหองพกถาวรของกลมตวเตอรโดยเฉพาะ ภายในมเตยงนอน มหองน า ทว ตเยน และสงอ านวยความสะดวกอนๆ ใหครบครนไมตางไปจากโรงแรมระดบสองดาว กอนการสอนจะเรมขนในวนเชาถดไป รนพตวเตอรมกจะจบกลมพดคยกนถงสภาพการณของเดก แตละหองทตองเผชญในวนรงขน บางเตรยมสอน บางเตรยมสอเพมเตม พวกเขาสอนเทคนคตางๆ ใหแกนองใหมของวงการตวเตอรในโรงเรยนอยางผเขยนดวยไปในตวดวย ดวยค าแนะน าของรนพทกทานในวนนน การสอนกวดวชาในโรงเรยนครงแรกของผเขยนทงสองวนผานพนไปดวยด และเหมอนวาจะประสบความส าเรจบางพอควร นบแตนนมา ตลอดชวตการเรยนระดบปรญญาตร ผเขยนยงคงไดรวมงานกบกลมเอทมอยบาง แตเนองจากงานของกลมเอทมมกจะมขนเปนระยะ 1-2 วน และมมากในชวงวนธรรมดา อกทงยงตองเดนทางไปโรงเรยนทตงอยตามตางจงหวดและในพนทหางไกลจากอ าเภอเมอง ผเขยนจงไมสะดวกรวมงานกบพวกเขาเปนประจ ามากนก แมวาผเขยนจะไมไดเปนสมาชกประจ าการของเอทม แตพวกเรากมกจะพบเจอกนในมหาวทยาลย ความสมพนธของพวกเราทมตอกนเปนไปดวยดเรอยมา หลงจากนนเมอป พ.ศ. 2559 ผเขยนเรมเรยนปรญญาโท พเอชกชวนใหผเขยนเขารวมงานกบกลมของเขาอกครงและใหท าเปนประจ า โดยรบผดชอบสอนวชาสงคมศกษาและวชาความถนดทวไป (ผเขยนไมรจกวชานและตองเรมตนศกษาการสอนวชานใหมดวยตนเอง) การกลบเขาไปรวมกลมอยางเปนทางการครงนสรางความประหลาดใจใหแกผเขยนอยางมาก กลมเอทมในความทรงจ าของผเขยนจากเดมทมสมาชกไมเกนสบคนกลบเพมขนจ านวนมากถง 45 คน โรงเรยนทพวกเขารวมงานสอนกเปลยนแปลงไปบาง บางโรงเรยนหายไป บางโรงเรยนยงคงอยแตจ านวนหองมมากขน บางโรงเรยนเปนโรงเรยนใหม นบแตเดอนสงหาคมปนนเรอยมาผเขยนจงไดไปสอนกวดวชาในโรงเรยนของตามทกลมเอทมมอบหมายใหทกสปดาห ตลอดทงป ในงานศกษาน ผเขยนศกษาระบบตวเตอรในโรงเรยนในฐานะ “ตวเตอรประจ าการ”ของกลมเอทม การเดนทางไปสอนตามตารางทกลมเอทมมอบหมายใหจงเปนทงการท างานและเปนการท างานภาคสนามเพอเกบขอมลวจยไปพรอมกน การศกษาระบบตวเตอรในโรงเรยนครงนผเขยนตระหนกถงโชคอยางหนงของตนเสมอมา แมตอนเรมตนผเขยนไมไดเปนคนใน แตผเขยนกไมใชคน

Ref. code: 25605708030589JHF

9

นอกเสยทเดยว ในชวงผเขยนเรมตนเปนสมาชกอยางเปนทางการของกลม ผเขยนกไดรจกมกคนกบกลมตวเตอรอาวโสของกลมอยกอนแลว 1.8 กรอบการวเคราะห ระบบกวดวชามพฒนาการคขนานกบระบบการศกษาแบบสมยใหมทพฒนากลายเปนระบบการศกษาหลกของรฐมาโดยตลอด เนองจากระบบการศกษาของรฐประสบความส าเรจใน การผกขาดเสนทางการศกษาของคนในประเทศ แตมการบรหารจดการทไมสมบรณ การเรยนกวดวชาจงเตบโตขนอยางตอเนอง เนองจากการเรยนกวดวชาแตเดมชวยเตมเตมสวนทขาดจากระบบการศกษาหลกของรฐไดในระดบบคคลมนจงชวยใหเกดชองวางทางสงคมมากยงขน ชวงทศวรรษทผานมาไดเกดการกวดวชาในลกษณะระบบตวเตอรในโรงเรยน การสงเคราะหเขาใจเรองจดก าเนด พฒนาการ และการด ารงอยของระบบดงกลาวจะแสดงใหเหนถงสภาพการณและปญหาของระบบการศกษาไทยทเปนปจจบนได 1.9 โครงสรางวทยานพนธ งานศกษาน มงท าความเขาใจเรอง จดก าเนด พลวต และการด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยน และสงเคราะหความเขาใจเพอแสดงใหเหนถงสภาพการณหรอปญหาของระบบการศกษาหลกของไทย โดยเรมตนจากการแสดงใหเหนถงความส าคญและความนาสนใจของปรากฏการณ “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” ทเพงเกดในสงคมไทยในชวงทศวรรษทผานมา จากนนผเขยนไดทบทวนวรรณกรรมทเกยวของเพอแสดงใหเหนถงความสมพนธทางประวตศาสตรของระบบกวดวชาและระบบการศกษาไทย รวมถงแสดงใหเหนถงปรากฏการณตวเตอรในโรงเรยนในฐานะตวละครใหม ของประวตศาสตรความสมพนธขางตน ถดมาจงเรมสรางความเขาใจตวเตอรกลมเอทม ผานขอมลทางประวตศาสตรของกลมเอทม อธบาย จดก าเนด และพฒนาการของกลมเอทมในแตละชวงเวลา จากนน เพอแสดงใหเหนถงลกษณะของกลมตวเตอรในโรงเรยนผเขยนจงสรางความเขาใจในเรองความเปนองคกรและวฒนธรรมองคกรของกลมเอทม และเพอสรางความเขาใจระบบตวเตอรในโรงเรยนนบแตกระบวนการสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนและกระบวนการท างานของระบบ ผเขยนอธบายการสรางรวมถงเงอนไขทเหมอนและตางของแตโรงเรยน จากนนจงอธบายการท างาน ของระบบตวเตอรในโรงเรยน ทงการเรยนการสอนในชนเรยน วธการวดผล รวมถงแสดงความสมพนธ ทเกดขนภายใตการท างานของระบบดงกลาว สดทายจงสงเคราะหความเขาใจระบบตวเตอรใน

Ref. code: 25605708030589JHF

10

โรงเรยน เพอแสดงใหเหนถงสภาพการณและปญหาของระบบการศกษาไทย โดยแบงออกเปนบท ดงรายละเอยดตอไปน บทท 1 แสดงถงทมาและความส าคญของปรากฏการณกวดวชาในสงคมไทยทมแนวโนมของจ านวนและความหลากหลายมากยงขน กระทงมพฒนาการเกดเปนระบบตวเตอรในโรงเรยน ทแสดงถงความรวมมอระหวางระบบโรงเรยนและระบบกวดวชา ดวยการสอนในเวลาและพนทของโรงเรยนสงผลใหระบบตวเตอรในโรงเรยนมความแตกตางจากกวดวชารปแบบอนทผานมาอยางมากและใหภาพความสมพนธระหวางระบบโรงเรยนและระบบกวดวชาทตางออกไปจากเดม นอกจากนยงกลาวถงวตถประสงคการศกษา ค าถามวจย ขอบเขตและวธการศกษา นยามศพท ระเบยบวธวจย รวมถงต าแหนงจดยนของผเขยน และกรอบการวเคราะหอกดวย บทท 2 น าเสนอการทบทวนวรรณกรรม ส ารวจพฒนาการของระบบการศกษาไทย นบแตแผนโบราณจนมาสการศกษาแบบสมยใหมหรอระบบโรงเรยนท คอยๆ กลายเปนระบบการศกษาหลกของชาตในปจจบน จากนนจงแสดงถงพฒนาการของระบบกวดวชาในประเทศไทย ทสมพนธกบระบบการศกษาหลกของไทย ถดไปจงวเคราะหคณลกษณะของระบบการศกษาไทย ทนอกจากจะสงผลใหเกดระบบกวดวชาแลว ยงเออใหระบบกวดวชาเตบโตขนอยางตอเนอง นอกจากน ในบทดงกลาวยงไดกลาวถงแนวคดมานษยวทยาการศกษาวาดวยการศกษาระบบการศกษาของนกมานษยวทยา และการศกษาระบบกวดวชาของนกมานษยวทยาเพอสงเคราะหเปนกรอบวเคราะหการศกษาระบบตวเตอรในโรงเรยนนดวย บทท 3 สรางความเขาใจพนฐานเกยวกบกลมเอทม กลมตวเตอรทท าการสอนในระบบตวเตอรในโรงเรยน ในเรองจดก าเนดและพฒนาการทางประวตศาสตรของกลมเอทม จากนนจงกลาวถงกลมตวเตอรเอทมในฐานะองคกร โดยอธบายถงโครงสรางหนาทการท างานภายในกลม กระบวนการรบและอบรมสมาชกเพอเปนตวเตอรในโรงเรยน การตดตามตรวจสอบประเมนผลการท างาน กจกรรมสมพนธภายในกลมเอทม และการเกดวฒนธรรมของกลมตวเตอรเอทม บทท 4 อธบายถงกระบวนการสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนจากความรวมมอกนระหวางกลมเอทมกบโรงเรยน แสดงใหเหนถงสาเหตการเกดระบบตวเตอรในแตละโรงเรยน และแสดงลกษณะของระบบตวเตอรในโรงเรยนในแตละโรงเรยน ทมทงความเหมอนและความแตกตาง รวมถงอธบายขอจ ากดของระบบตวเตอรในแตละโรงเรยน จากนนจงแสดงใหเหนถง วงจรการท างานของระบบตวเตอรในโรงเรยนแตละรอบป แตละภาคเรยน และกระบวนการท างาน

Ref. code: 25605708030589JHF

11

หรอการเรยนการสอนกวดวชาในโรงเรยนในแตละวน รวมถงแสดงความสมพนธทเกดขนระหวางผคนทอยภายใตระบบตวเตอรในโรงเรยน ทงตวเตอร ผบรหารโรงเรยน คร และนกเรยน บทท 5 สรปสาเหตของการเกดระบบตวเตอรในโรงเรยน แสดงถงพลวตของกลมตวเตอรในโรงเรยน อธบายสภาวะการด ารงอยของระบบดงกลาวทเกดขนโดยสมพทธกบเงอนไขของระบบการศกษาไทย จากนนจงสงเคราะหความเขาใจเพอแสดงใหเหนถงสภาพการณและปญหาของระบบการศกษาไทยในปจจบน

Ref. code: 25605708030589JHF

12

บทท 2

ทบทวนวรรณกรรม

การเกดขนของ “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” แสดงใหเหนถงความสมพนธของระบบกวดวชาและระบบโรงเรยนในลกษณะ “การรวมมอกนอยางตรงไปตรงมา” เพอท าความเขาใจปรากฏการณดงกลาว ผเขยนเหนวา เราควรเรมตนจากค าถามพนฐานทวา “กอนเกดความรวมมอ” ระบบกวดวชาและระบบโรงเรยนเกยวสมพนธกนในลกษณะใดบาง วทยานพนธบทนจงทบทวนวรรณกรรมส ารวจพฒนาการทางประวตศาสตรของระบบการศกษาและระบบกวดวชาในประเทศไทย จากนนจงวเคราะหแสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางระบบทงสองเพอเปนพนฐานการท าความเขาใจระบบตวเตอรในโรงเรยน และเพอสรางกรอบวเคราะหการศกษาระบบตวเตอรในโรงเรยน ผเขยนจงทบทวนวรรณกรรมมานษยวทยาการศกษาและแนวทางการศกษาระบบกวดวชาโดยนกมานษยวทยาในตอนทาย ดงรายละเอยดตอไปน

2.1 พฒนาการของระบบโรงเรยนและระบบกวดวชาในสงคมไทย

ปจจบนระบบโรงเรยนถอเปนระบบการศกษาทมพฒนาการเตบโตมาจากระบบการศกษาแบบสมยใหมซงสมพนธกบพฒนาการของระบบกวดวชาในประเทศไทยมาโดยตลอด เพอใหเหนภาพดงกลาวโดยละเอยด ผเขยนจะเรมตนอธบายพฒนาการของระบบโรงเรยนนบแตชวงเปลยนเขาส ระบบการศกษาแบบสมยใหมจนกลายเปนระบบการศกษาหลกของชาตกอน จากนนจงกลาวถงพฒนาการของระบบกวดวชาในประเทศไทย แลววเคราะหแสดงใหเหนถงเงอนไขความสมพนธระหวางระบบโรงเรยนและระบบกวดวชา จากนนจงจดวางปรากฏการณระบบตวเตอรในโรงเรยนในประวตศาสตรความสมพนธของระบบทงสอง โดยแสดงใหเหนวาปรากฏการณดงกลาวนนใหภาพความสมพนธทแตกตางออกไปจากเดม ดงน

2.1.1 พฒนาการของระบบการศกษาไทย

ระบบการศกษาหลกของประเทศไทย หรอ “ระบบโรงเรยน” ตามแบบทเขาใจกน ในปจจบน เปนการศกษาแบบสมยใหมทเพงเกดขนในรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2411-2453) ระบบดงกลาวมพฒนาการอยางคอยเปนคอยไป จนกระทงกลายมาเปน ระบบการศกษาหลกของไทยในปจจบน เพอใหงายตอการท าความเขาใจ และแสดงถงลกษณะเดนของระบบการศกษาแบบสมยใหมในแตละยคสมย ผเขยนจงไดแบงการน าเสนอพฒนาการของระบบการศกษาแบบสมยใหมในประเทศไทยออกเปน 3 ชวงเวลาดวยกนคอ 1) ชวงเรมตนของระบบ

Ref. code: 25605708030589JHF

13

การศกษาสมยใหมในประเทศไทย 2) ชวงการบงคบศกษาและมพฒนาการจนครบวงจรตามสากล และ 3) ชวงพฒนากลายเปนระบบการศกษาหลกของชาตจนถงปจจบน โดยมรายละเอยดดงน

2.1.1.1 ชวงเรมตนของระบบการศกษาสมยใหมในประเทศไทย

กอนการเกดการศกษาแบบสมยใหมในประเทศไทย การศกษากอนหนานนเปน “การศกษาแผนโบราณ” (กระทรวงศกษาธการ, 2507) มลกษณะเปนการจดการศกษาท “ไมมแบบแผนทแนชด” และ “ไมไดเปนหนาทโดยตรงของรฐ” (ระลก ธาน, 2522) ส าหรบบตรหลานเจานายเชอพระวงศจะเรยนตามต าหนกเจานายทมความร และส านกราชบณฑตในวง สวนบตรหลานขนนางและราษฎรทวไป (ยกเวนทาสและสตร) จะเรยนกนทวด มพระสงฆเปนคร สงสอนศษยตามความสามารถของตน (วฒชย มลศลป , 2516) การเรยนการสอนจะขนอยกบเวลาวางของคร ไมมการแบงชนเรยน และครจะเปนผประเมนวาใครมความสามารถเพยงใด และควรจะสอนเรองอะไรตอไป (นาว ชนศร, 2549) นอกจากวดจะเปนสถานทเรยนรวชาสามญพนฐานแลว วดในเมองหลวงหรอวดใหญตามหวเมองมกสอนศลปะและศาสตรเฉพาะทางจ าพวกโหราศาสตร หรอศาสตรการแพทย เพอผลตผเชยวชาญเฉพาะดาน และเพอคดเลอกนกเรยนบางสวนผมพรสวรรคเขาไปรบใชในราชส านกอกดวย อยางไรกตาม การศกษาแผนโบราณไมใชสงทผคนในสงคมไทยจะสนใจอยางจรงจง ทงน เปนเพราะธรรมเนยมการประกอบอาชพในสงคมขณะนนจะสงตอกนผานระบบ การฝกงาน และมกสบทอดกนภายในครอบครวของตนเองหรอเครอญาตเทานน เหตนเอง ตามทศนะของบรรดาชนชนสงและขนนางการศกษาจงเปนเรองของเสมยน ไมใชเรองทผมสถานะทางสงคมสงอยแลวจะตองใสใจอยางจรงจงมากนก (David Wyatt, 1994) สวนในทศนะของราษฎรการศกษากเปนไปเพอการเรยนเขยนอาน เรยนเลข และเรยนศลธรรมตามแนวศาสนาเทานน (กระทรวง ศกษาธการ, 2507)

กระทงเขาสรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2411-2453) “โรงเรยน” ตามแบบทเขาใจกนในปจจบนเรมกอตงขน1 (กระทรวงศกษาธการ , 2507) ดวยม พระราชประสงคจดตงโรงเรยนเพอตองการพฒนาและเตรยมคนเขาสระบบราชการใหมคณภาพ มากยงขน แตทวาการตอบสนองตอระบบการศกษาใหมในชวงเรมตนกลบไมไดเปนไปตามพระราชประสงคเทาใดนก บรรดาขนนางและขาราชการตางสงบตรชายและหลานชายของตนเขาเรยนเพยงเพอมงสรางสมพนธใหเปนทโปรดปรานของพระมหากษตรยมากกวามงศกษาหาความรอยางจรงจง โรงเรยนจงไมไดเปนแหลงศกษาหาความร หากแตเปนเครองมอหนงทสรางและแสดงความสมพนธ

1 โรงเรยนแหงแรกของสยามคอ โรงเรยนหลวงในพระบรมมหาราชวง กอตงขนในป พ.ศ. 2414

Ref. code: 25605708030589JHF

14

เชงอ านาจระหวางขนนางกบสถาบนกษตรยเสยมากกวา อยางไรกตามกลมพอคาชาวจนทมฐานะ ในประเทศไทยกลบเปนกลมแรกทตนตวและตอบสนองตอระบบการศกษาแบบสมยใหมในชวงเรมตนพวกเขาสงลกหลานเขาเรยนในระบบโรงเรยนมากขน และพบวามมากกวาจ านวนของลกหลานขนนางเสยอก (Wyatt, 1994, p. 231-239)

ในป พ .ศ . 2424 การกอต งโรงเรยนพระต าหนกสวนกหลาบ สงผลให โรงเรยน ทด าเนนการตามลกษณะโรงเรยนแบบตะวนตกอยางแทจรงเกดขนเปนครงแรก (Wyatt, 1994, p. 235) แมวาวตถประสงคในชวงแรกของการกอตงโรงเรยนจะยงคงเปนไปเพอใหเชอสายราชกล และบตรหลานขาราชการเขารบการฝกเปนนายรอย (วฒชย มลศลป , 2516, น.113) แตตอมา ในป พ.ศ. 2427 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยไดทรงโปรดฯ ใหมการขยายโรงเรยนกวางขนและเปลยนฐานะนกเรยนจากทหารเปนนกเรยนวชาส าหรบราชการพลเรอน (ดวงเดอน พศาลบตร, ม.ป .ป .) พรอมกนนยงไดเปลยนวธสอนตามเทคนคการสอนแบบใหม ทงการสอน ภาษาไทย คณตศาสตร ภมศาสตรเบองตน รวมถงวชาส าหรบขาราชการสมยใหม ทงการบญช โทรเลข การเขยนยอ ความ การเขยนจดหมาย และการเขยนรายงานขาว (Wyatt, 1994, p. 235) ในป พ .ศ. 2427 น เอง พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวยงทรงโปรดเกลาฯ ใหคด “แบบวธสอบไล” หนงสอไทยและต งคณะกรรมการส าหรบตดสนการสอบขนเปนครงแรก โดยการด าเนนการสอบมลกษณะคลายกบการสอบพระปรยตธรรมสงฆ ซงผทสอบไลผานจะไดรบ “หนงสอรบรอง” เพอเปนประโยชนตอการท างานหรอเรยนตอไปในระดบสง และพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวจะเปนผเสดจ ไปพระราชทานใหแกผทสอบไลไดหนงสอเปนครงแรก ณ โรงเรยนพระต าหนกสวนกหลาบดวยพระองค เอง (ดวงเดอน พศาลบตร , ม .ป .ป ., น . 80) ในทน โรงเรยนพระต าหนกสวนกหลาบจงถอเปนโรงเรยนแหงแรกทมคณลกษณะของโรงเรยนแบบสมยใหมคอ มทงวชา ต ารา หลกสตร วธการวดผล และใบรบรองทแนชด

ตอมาในป พ .ศ . 2428 การศกษาของราษฎรจงเรมปรากฏขนอยางเปนรปธรรม ภายหลงจากทพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงโปรดเกลาฯ แตงตงคณะกรรมการ การด าเนนงานเกยวกบการจดการศกษาเพอทวยราษฎร พรอมจดตงโรงเรยนส าหรบราษฎรเปนแหงแรกขนทวดมหรรณพาราม เหตผลส าคญทตงโรงเรยนราษฎรในวดกเนองดวยธรรมเนยมไทยโบราณนยมใชวดเปนศนยกลางของชมชน แตทวาในชวงเรมตนของการจดโรงเรยนราษฎรยงคงมอปสรรค อยมาก เพราะเกดขาวลอวารฐบาลตงโรงเรยนเพอทจะเกบเอานกเรยนไปเปนทหาร ความนยม ในโรงเรยนดงกลาวจงมไมมากนก (ระลก ธาน, 2527, น. 3) ในปเดยวกนนเอง พระบาทสมเดจ พระจลจอมเกลาเจาอยหวยงทรงโปรดฯ ใหมการจดสอบเปนสองชน โดยเพมการสอบไลประโยคสอง

Ref. code: 25605708030589JHF

15

มการสอบทงสนแปดอยาง1 ผทสอบไลผานจะไดรบผลดตอตวอยางมาก คอ “หากเปนไพรจะทรง พระกรณาโปรดเกลาใหขาดจากสงกดเดม และไดหนงสอพมพคมสกตลอดชวต ถาประสงค เขารบราชการจะทรงพระกรณาเกลาฯ ชบเลยงสมแกคณานรปถวนทกคน ถาไมสมครรบราชการ จะไปท างานในทใดๆ กจะทรงพระราชทานพระบรมราชานญาตใหไมขดขวาง” (วรวทย วศนสารการ, 2519)

แมวาการไดรบการศกษาและการสอบไลผานภายใตวธการวดผลของระบบการศกษาแบบสมยใหมจะใหผลตอบแทนคอ “หนงสอรบรอง” แสดงการมการศกษาส าหรบชนชนขนนางเจานายและหนงสอพมพคมสกส าหรบไพร แตผทสนใจในการเรยนรอยางจรงจงยงคงมไมมากนก โรงเรยนยงคงไมเปนทนยม ทงนเปนเพราะ “ระบบอาชพ” ทยงคงสบทอดกนเฉพาะในครอบครว การมใบรบรองการศกษาไมเกยวของกบการประกอบอาชพและฐานะทางสงคม จนกระทง ในป พ.ศ. 2433 หลงจากทพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงมพระราชด ารสใหบคคล ผมความรความสามารถมโอกาส “เขารบราชการไดโดยไมจ าเปนตองเปนลกหลานขนนางเหมอน แตกอน” นบแตนนมา ทศนะคตของผคนทมตอการศกษาแบบสมยใหมจงเรมเปลยนไปอยางมาก การไดรบการศกษาจากโรงเรยนเรม “สมพนธโดยตรง” กบการมอาชพ โดยเฉพาะการเขารบราชการ และอาจสงผลตอการเขยบฐานะทางสงคม โรงเรยนทมจดการศกษาตามแบบสมยใหมจงเรมได รบความนยมจากทงขนนาง ขาราชการ และชาวจนทมฐานะมากยงขน ไมเพยงเทานในปเดยวกน ยงเกดพระราชบญญตการสอบวชา พ.ศ.2433 ใหมการสอบไลไดปละสองครง และเพมการสอบไลภาษาองกฤษขน ถานกเรยนคนใดสอบภาษาองกฤษไดตงแตสชนขนไปกใหเปนอสระแกตว (วรวทย วศนสาร การ, 2519, น. 28) พรอมกนนยงไดทรงโปรดฯ ใหมการจดสอบไลเพอรบพระราชทาน ทนเลาเรยนหลวงเรยกวา “คงสกอลาชป” สงไปเรยนยโรปปละ 2 คนอกดวย (ดวงเดอน พศาลบตร, ม.ป.ป., น. 81)

ถดมาในป พ.ศ. 2435 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ไดมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ปฏรปการบรหารราชการแผนดน แบงการบรหารสวนกลางออกเปน 12 กระทรวง กรมธรรมการทท าหนาทดแลเรองการศกษาจงยกฐานะขนเปน “กระทรวงธรรมการ” อยางไรกตามในตอนนนแผนการศกษาส าหรบชาตยงคงไมมความแนชด (ระลก ธาน, 2527, น. 4) จนตอมาในป พ.ศ. 2441 เจาพระยาวสทธสรยศกด อครราชทตสยามประจ าประเทศองกฤษไดสง “ความเหนทจะจดการศกษาของนกเรยนสยามในประเทศองกฤษ” เขามาทลเกลาฯ ถวาย 1 ลายมอหวดและบรรจง 2 เขยนหนงสอใชวรรคตอนถกตามใจความไมตองดแบบอยาง 3 ทานหนงสอทคดผดจากลายมอหวด 4 คดส าเนาความและยอความ 5 แตงจดหมาย 6 แตงกระทความรอยแกว 7 วชาเลข 8 วชาบญช

Ref. code: 25605708030589JHF

16

เปนผลใหเกด “รางโครงการศกษาในกรงสยาม” ของกระทรวงธรรมการขนทลเกลาฯ ถวายตามมา พรอมกนนยงม “แบบการจดการศกษาหวเมอง” ของกรมหมนด ารงราชานภาพและกรมหมน วชรญาณวรโรรส เขามาทลเกลาฯ ถวายอกดวย (ระลก ธาน , 2527, น . 6-7) ทสดแลวแมวา โครงการศกษาในกรงสยาม พ.ศ. 2441 จะไมถกประกาศใชอยางเปนทางการ แตกทรงมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ แบงการศกษาออกเปนสองสวนคอ การศกษาในมณฑลกรงเทพและการศกษาในหวเมอง โดยการศกษามณฑลในกรงเทพใหกระทรวงธรรมการเปนผจด สวนการศกษาในหวเมองใหกรมหมนวช รญาณวรโรรสเปนผ อ านวยการจดและมกรมหมนด า รงราชานภาพเสนาบดกระทรวงมหาดไทยเปนฝายใหการอดหนน (จตรกร ตง เกษมสข, 2525, น. 140) ในทนการเกดขนของโครงการศกษาดงกลาวอาจนบวาเปนจดเรมตนส าคญทจะท าใหการศกษาของชาตเรมมแบบแผนและเปนไปในทางเดยวกน (สมศกด ศลยก าธร และคณะ, 2528)

รชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวจงเปนจดเรมตนของการเปลยนแปลงระบบการศกษาในสงคมไทย ผานการจดตงและด าเนนการโรงเรยนตามแบบตะวนตก ทมต าราเรยน หลกสตร วธการสอบไลทแนชด และหนงสอรบรองการสอบผาน แมวาในชวงแรกระบบการศกษาแบบสมยใหมจะไมคอยประสบความส าเรจมากนก แตหลงจากทระบบดงกลาว เรมสมพนธโดยตรงกบการประกอบอาชพจงเรมไดรบความนยมอยางยง อยางไรกตามผมศกยภาพ เขารบการศกษาในโรงเรยนยงคงจ ากดอยเพยงเหลาเชอพระวงศ ขนนาง และชาวจนทมฐานะเทานน ราษฎรสวนใหญยงคงเปนไพรทตองเขารบการเกณฑ แรงงาน และเปนทาสทตองรบใชในเรอนเจานาย(Wyatt, 1994, p. 237) แมวาภายหลง ในป พ.ศ. 2448 จะมพระราชบญญตเลก ทาส ร.ศ.124 และพระราชบญญตลกษณะเกณฑทหาร ร.ศ.124 ยกเลกการเปนทาสและไพร การศกษาสมยใหมยงคงไมเปนทนยมในหมราษฎรทวไป ทงนอาจเพราะมคาใชจายและความไมพรอมของรฐบาล ทงดานบคลากรและงบประมาณ (ดวงเดอน พศาลบตร, ม.ป.ป., น. 92)

2.1.1.2 ชวงเรมการบงคบศกษาและพฒนาการจนครบวงจรตามสากล

“การศกษาภาคบงคบ” เปนค าทเรมปรากฏในรางความเหนทจะจดการศกษา ร.ศ. 131 ทพระยาวสทธสรยศกดเสนบาดกระทรงธรรมการคนใหมน าขนทลเกลาถวาย ในชวงเรมตนรชสมยของพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว (ระลก ธาน, 2527, น. 10-11) ในรางดงกลาวมเนอหากลาวถงการจดการศกษาสามญควบคกบวสามญ และการแบงการศกษาออกเปนขนต าและขนสง โดยใหการศกษาขนต าเปนการศกษาภาคบงคบ ถงแมจะไมปรากฏวาพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวมความเหนอยางไรตอรางดงกลาว แตตอมาเมอวนท 18 ตลาคม พ.ศ.2456 พระยาวสทธ สรยศกด กไดน าโครงการศกษา ป พ.ศ.2456 ซงมเนอหาไมตางไปจากรางความเหนเดมขนทลเกลาฯ

Ref. code: 25605708030589JHF

17

“อกครง” และในปถดมา พระยาวสทธสรยศกดกยงไดรางพระราชบญญตลกษณะบงคบเดก ใหเลาเรยนพธศกราช 2457 ขนทลเกลาฯ เมอวนท 10 กนยายน พ.ศ. 2457 อกครงดวยเชนกน ในทสดแลว รางพระราชบญญตดงกลาวจงไดเขาสทประชมเสนาบดแตทวากรมหลวงจนทบรนฤนาท เสนาบดกระทรวงการคลงไดคดคานวาไมมงบประมาณเพยงพอทจะใชจายในการสรางโรงเรยน และใหเงนเดอนคร จงเปนผลท าใหโครงการศกษา พ.ศ. 2456 และโครงการศกษา พ.ศ. 2458 ไมบงเกดผลในทางปฏบต จากนนไมนานเนองดวยสขภาพไมแขงแรง พระยาวสทธสรยศกด จงไดกราบถวายบงคมลาออกจากต าแหนง และทรงโปรดเกลาฯ เจาพระยาธรรมศกดมนตร ด ารงต าแหนงเสนาบดกระทรวงธรรมการสบแทน (ระลก ธาน, 2527, น. 12-13)

แมวาความพยายามของพระยาวสทธสรยศกดทจะใหมการศกษาภาคบงคบยงคงไมเปนผลส าเรจ แตในระหวางนการจดการศกษาแบบสมยใหมกไดมพฒนาการขนอยาง “ครบวงจรตามสากล” โดยในป พ.ศ. 2459 พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวไดทรงสถาปนาจฬาลงกรณมหาวทยาลย ยกฐานะโรงเรยนขาราชการพลเรอนขนเปนมหาวทยาลยแหงแรกของประเทศ (นาว ชนศร, 2549, น. 10) และดวยความรวมมอจากมลนธรอกกเฟลเลอรทไดชวยปรบปรงมาตรฐานการศกษาจงสงผลใหมจดการศกษาถงระดบปรญญาขนเปนครงแรกในป พ.ศ. 2465 ดวยเหตนเองจงกลาวไดวา ระบบการศกษาแบบสมยใหมในประเทศไทยจงเรมมลกษณะครบวงจรตามสากลแลว คอมทง ระดบ ประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษา

ตลอดชวงระยะเวลาทเจาพระยาธรรมศกดมนตรด ารงต าแหนงเสนาบดกระทรวงธรรมการกไดพยายามผลกดนใหเกดการศกษาภาคบงคบมาโดยตลอด ดงเหนไดจาก การกลาวถงความจ าเปนในการประกาศใชพระราชบญญตประถมศกษา ในประชมอปราชและสมหเทศาภบาลในป พ.ศ. 2462 และการกลาวถงขอบกพรองของโครงการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2456 และ พ.ศ. 2458 ฉบบแกไขวาไมเปนการสงเสรมวชาชพหรอการประกอบอาชพของประชาชนเทาทควร (ระลก ธาน, 2527, น. 23) ไมนานหลงจากนน พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวจงไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเจาพระยาธรรมศกดมนตรรางพระราชบญญตประถมศกษาขน ภายหลงจากด าเนนการส าเรจ จงไดทลเกลาฯ ถวายเมอวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2463 แมวาตอมารางพระราชบญญตดงกลาวจะ ถกคดคานโดยเสนาบดกระทรวงการคลงและเสนาบดกระทรวงนครบาล แตเจาพระยาธรรมศกดมนตรกไดรวบรวมความเหนของกระทรวงตางๆ พรอมดวยรางพระราชบญญตประถมศกษาทไดแกไขเพมเตมขนทลเกลาฯ ถวายอกครง เมอวนท 19 สงหาคม พ.ศ. 2464 (ระลก ธาน, 2527, น. 14-15)

Ref. code: 25605708030589JHF

18

ในวนท 1 กนยายน พ .ศ . 2464 จงเกดประกาศพระราชบญญตประถมศกษา พทธศกราช 2464 มใจความส าคญใหเดก (ทงชายและหญง--ผเขยน) ทมอายระหวาง 7-15 ป ไดเขาเรยนระดบประถมศกษา โดยไมตองเสยเงนคาเลาเรยน เพอเปนการยกระดบความรและ เป น การศ กษ าส าห รบ ช าต ให ราษ ฎ รได เร ยน ก น ท วห น าต ามควรแก อ ตภ าพของตน (จารวรรณ ไวยเจตน , 2517) พระราชบญญตดงกลาวสงผลใหม “การเกณฑการศกษา” หรอ “การศกษาภาคบงคบ” เปนครงแรกในสยามประเทศ พรอมกนนยงไดเกดการเปลยนแปลงหลกสตรประถมศกษา โดยก าหนดใหนกเรยนชายเรยน ป.1-5 และนกเรยนหญงเรยน ป.1-3 รวมทงยงไดก าหนดวชาบงคบและวชาชพอกดวย1 (ระลก ธาน, 2527, น. 27) อยางไรตาม การศกษาภาคบงคบยงไมไดเกดขนอยางเทาเทยมกนทวประเทศในทนท เนองจากนโยบายการศกษาดงกลาว รฐบาลเรมตนทยอยประกาศบงคบใชใน “มณฑลทมปญหาเกยวกบการเมองการปกครอง” มากทสดกอน2 อกทงเมอพจารณาพระราชบญญตประถมศกษา พ.ศ. 2464 ทมใจความก าหนดให โรงเรยนราษฎร รวมทงโรงเรยนจนตองจดสอนวชาภาษาไทยสปดาหละหนงชวโมงเปนอยางต า และจะตองสอนวชาอนๆ เปนหลกสตรภาษาไทย หรอตามหลกสตรประถมศกษาของกระทรวงศกษาธการเทานน (ระลก ธาน, 2527, น. 33) จงแสดงใหเหนวา พระราชบญญตประถมศกษานอกจากจะสงผลใหเกดการศกษาภาคบงคบบนพนฐานความเสมอภาคทางดานการศกษาระหวางเดกชายและเดกหญงแลว พระราชบญ ญ ต ด งกล าวกมน ยยะท ส งผลให เกดการเรม รวมศนยอ านาจทางการศกษา โดยรฐเปนผก าหนดหลกสตรการศกษาแตเพยงผเดยวอกดวย

ในรชสมยของพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวจงเปนชวงเวลาทระบบการศกษาแบบสมยใหมมพฒนาการตอเนองจนมลกษณะครบวงจรตามสากล คอมทง ระดบประถม มธยม และอดมศกษา อกทงการเกดพระราชบญญตประถมศกษา พ .ศ. 2464 สงผลใหเรมมการศกษาภาคบงคบขนเปนครงแรก เกดความเสมอภาคระหวางเดกชายและเดกหญงทมาพรอมกบการรวมศนยอ านาจการศกษาผานการผกขาดการก าหนดหลกสตรการศกษาโดยรฐ ในทน ระบบการศกษาแบบสมยใหมจงไมไดเพยงมงหวงพฒนาคณภาพของคนเพยงอยางเดยว หากแตได เรมกลายเปนเครองมอหนงของรฐในการสรางส านกทางการเมอง บงคบการปลกฝงผ เรยน

1 นอกจากการก าหนดหลกสตรชนปแลวยงการก าหนดมวชาบงคบสอน คอ จรรยา ภาษาไทย เลข ความรเรอง เมองไทย การรกษาตว วาดเขยน ลกเสอ และตองเลอกเรยนวชาชพไดแก วชากสกรรม หตถกรรม หรอพาณชกรรม ตามความเหมาะสม สวนวชาทไมบงคบสอนคอ วทยาและขบรอง 2 ดงเหนไดจากการประกาศใชในมณฑลทางใต คอ มณฑลปตตาน มณฑลสราษฏรธาน มณฑลนครศรธรรมราช และมณฑลทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอซงอยตดกบดนแดนอาณานคมของฝรงเศสกอน คอ มณฑลรอยเอด มณฑลอดร และ มณฑลนครราชสมา

Ref. code: 25605708030589JHF

19

ใหมความรสกวาเปนคนไทย และรกชาตไทยผานการเรยนการสอนของระบบโรงเรยน อกดวย (ดนย ทองใหญ และสรพนธ ทบสวรรณ, 2528, น. 100-102)

2.1.1.3 การพฒนาเปนระบบการศกษาหลกของชาต

ในรชสมยของพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว (พ.ศ. 2468-2475) ปญหาดานการศกษาอยางหนงทเรมเกดขนในสงคมไทย คอ “ปรมาณของผเรยนหนงสอเรมมมากเกนกวา ทโรงเรยนจะรบไวได” (ดนย ทองใหญ และสรพนธ ทบสวรรณ, 2528, น. 105) สงนแสดงใหเหนชดวาระบบการศกษาดงกลาวเรมเปนทนยมยงขนจนเกดภาวะอปสงคสวนเกน อยางไรกตามแมวาความตองการของผคนในสงคมไทยจะมมากเพยงใดกตาม แตดวยภาวะเศรษฐกจตกต าทวไปโลกอนเปนผลกระทบจากสงครามโลกครงท 1 (พ.ศ. 2457-2461) ระบบการศกษาแบบสมยใหมในประเทศไทยจงไมคอยเตบโตมากนก จนกระท งหลงการเปลยนแปลงระบอบการปกครอง จากระบอบสมบรณาญาสทธราชยมาสระบอบประชาธปไตย ในป พ.ศ. 2475 การศกษาแบบสมยใหมจงเรมไดรบความสนใจอกครงในฐานะหนงในหลกด าเนนงาน 6 ประการของคณะราษฎร ในทางปฏบตแลวจะเหนไดวา การประกาศบงคบใชนโยบายศกษาภาคบงคบเรมเกดขนอยางตอเนองจนจดครบทวทกต าบลของประเทศในป พ.ศ. 2478 (ดวงเดอน พศาลบตร, ม.ป.ป., น. 105) อกทงงบประมาณของกระทรวงธรรมการทท าหนาทดแลการศกษากไดเพมขนเปนจ านวนมาก ทงหมดแสดงใหเหนวาการศกษาแบบสมยใหมไดถกคาดหวงใหเปนตวสรางพนฐานความรใหแกคนในชาต เพอใหเกดความพรอมตอการปกครองระบอบประชาธปไตย (ดนย ทองใหญ และสรพนธ ทบสวรรณ, 2528, น. 108-109) โรงเรยนจงเปนเครองมอของรฐบาลในการสรางพลเมองของรฐ นบแตนน เปนตนมา ระบบการศกษาแบบสมยใหมจงไดพฒนากลายเปน “ระบบการศกษาหลก” ของประเทศไทย มาจนปจจบน

ปจจบนน ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 แบงการจดการศกษาออกเปน 3 ระบบดวยกนคอ การศกษาในระบบโรงเรยน การศกษานอกระบบโรงเรยน และการศกษาตามอธยาศย โดยทกวนนเดกไทยทกคนเมออายยางเขา 7 ป จะตองเขารบ “การศกษาภาคบงคบ” คอเรยน ในระบบโรงเรยนจ านวน 9 ป โดยเขาเรยนระดบประถมศกษาจ านวน 6 ป และมธยมศกษาตอนตนจ านวน 3 ป และเมอพนจากการศกษาภาคบงคบแลว หากประสงคศกษาตอสามารถเลอกเรยนได 2 สายการเรยนหลกคอ สายสามญศกษาและสายอาชวศกษา การเรยนตอในสายสามญศกษาจะตองศกษาตอในระดบมธยมศกษาตอนปลาย 3 ป สวนสายอาชวศกษาจะศกษาตอระดบประกาศนยบตรวชาชพ 3 ป โดยการศกษาทง 12 ปขางตน (ตงแตประถมศกษาและมธยมศกษา) นบเปน “การศกษา

Ref. code: 25605708030589JHF

20

ขนพนฐาน” ทรฐระบวาเปนสทธของคนไทยทจะไดรบการศกษาโดยไมเสยคาใชจาย หลงจากจบการศกษาขนพนฐานจงจะสามารถเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาได โดยมทงระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง อนปรญญา ปรญญาตร และการศกษาระดบสงกวาปรญญาตร1

รปท 2.1 แผนภาพระบบการศกษาไทยในปจจบน ทมา: สถตการศกษาประจ าป 2559 ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารส านกงานปลดกระทรวง กระทรวงศกษาธการ

2.1.2 พฒนาการของระบบกวดวชาในประเทศไทย

หลงการเกดขนของการระบบการศกษาแบบสมยใหมในประเทศไทยเพยงไมนาน “ระบบกวดวชา” กไดเกดขนตามมาในเวลาไลเลยกน แมวาไมอาจทราบถงจดก าเนดทแนชดของการกวดวชาในประเทศไทย แตจากการเกดพระราชบญญตโรงเรยนราษฎร พ.ศ. 2479 ทไดระบใหโรงเรยนกวดวชาเปนโรงเรยนราษฎรประเภทการศกษาพเศษ ระบในมาตรา 20(5) ทวา “โรงเรยนกวดวชา ไดแกโรงเรยนทต งขนโดยมวตถประสงค เพอกวดวชาบางวชา ตามหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ” (พระราชบญญตโรงเรยนราษฎร พ.ศ. 2479, 2497) กแสดงใหเหนชดวา รฐไทยรบรถงการด ารงอยของระบบกวดวชา โดยไดเรมพยายามควบคมระบบดงกลาวผานการบงคบจดทะเบยนใหถกตองตามกฎหมาย กลาวไดวาหลงจากพระราชบญญตดงกลาวเกดขน ระบบกวดวชา

1 การศกษาระดบสงกวาปรญญาตร เปนการศกษาทมงสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาความรและทกษะในสาขา วชาการเฉพาะทาง ใหมความช านาญมากยงขน เชน การฝกหดคร การศกษาวชาชพ การศกษาวชาชพพเศษ การศกษาวชาชพเฉพาะกจหรอเฉพาะบคคลบางกลม การศกษาพเศษ การศกษาสงเคราะห และการศกษาเฉพาะทาง เปนตน

Ref. code: 25605708030589JHF

21

ในประเทศไทยจงมประวตศาสตรเปนทรบรอยางเปน “ทางการ” ในฐานะ “โรงเรยนกวดวชาตามหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ”

จากงานศกษา พฒนาการของโรงเรยนกวดวชาในกรงเทพมหานคร (พ.ศ. 2497-2549) ของนาว ชนศร พบวา กอนชวงเวลาทจะเกดพระราชบญญตโรงเรยนราษฎร พ.ศ. 2479 ในประเทศไทยมการกวดวชาเกดขนอยกอนแลวอยาง “ไมเปนทางการ” โดยมกพบในเขตเมองหลวงทระบบการศกษาแบบสมยใหมเรมเตบโตย นาวพบวาการกวดวชาในชวงแรกเรมนนมอยสองลกษณะคอ กวดวชานอกเวลาราชการในสถานศกษาและการกวดวชานอกสถานศกษา การกวดวชาในลกษณะแรกนนมกปรากฏใหเหนผานหลกฐานทางประวตศาสตร การขออนญาตใชสถานทเพอสอนและ การขออนญาตไปสอนอยางเปนทางการกบกระทรวงธรรมการ1 สวนการกวดวชาในลกษณะหลง มกปรากฏหลกฐานการลงประกาศรบสมครนกเรยนอยางโจงแจงตามหนาหนงสอพมพตางๆ เพอให ผทสนใจไปสมครเรยนตามสถานทตางๆ ไดตามสมครใจ (นาว ชนศร, 2549, น. 23-31)

การเรยนการสอนกวดวชาในชวงแรกสวนใหญมกนยมเรยนวชาภาษาองกฤษกน เปนหลก เพราะวตถประสงคของการเรยนสวนใหญมกเปนไปเพอ “การเตรยมตวสอบ” ทงการเตรยมสอบเขาประโยคมธยมสมบรณ สอบเทยบชน ม. 7 - 8 และโดยเฉพาะอยางยงการสอบชงทนเลาเรยนหลวง (King’s scholarship) ซงมเพยง 2-3 ทน ทจะเปดโอกาสใหนกเรยนทจบชนมธยมศกษาปท 8 สอบแขงขนไปเรยนตอระดบอดมศกษาในตางประเทศ ดวยการเนนสอบวชาภาษาองกฤษ ในขณะทการเรยนการสอนภาษาองกฤษในแตละโรงเรยนไมเหมอนกน โดยเฉพาะนกเรยนโรงเรยนรฐบาลมกไดเรยนนอยกวาโรงเรยนเชลยศกดหรอโรงเรยนฝรง ผทประสงคจะสมครแขงขน จงจ าเปนตองเรยนองกฤษเพมเตมโดยอาศย “โรงเรยนกวดวชาในเวลากลางคน” (นงเยาว กาญจนจารย, 2520) โดยมครชาวตางชาต หรอมบางทเปนครคนไทยทสอนอยในโรงเรยนทมชอเสยงเปนผสอนหลก อยางไรกตามทนาสนใจคอ กลมผ เรยนกวดวชาในชวงแรกไมไดจ ากดอย เฉพาะ เดกนกเรยนเทานน แตยงมทงชนชนเจานายและชนชนขนนางอกเปนจ านวนมากทเขาเรยนดวย เพราะการเรยนภาษาองกฤษจะเปนการเพมพนความร สงผลตอความกาวหนาในหนาทการงาน

1 ดงเชน มสเตอรยสตขออนญาตสอนนกเรยนนอกเวลา (พ.ศ.2448) ครใหญ โรงเรยนสตรวดระฆงขออนญาตใชสถานทเลาเรยนภาษาองกฤษตงแตบายโมงถงบายสโมง (พ.ศ.2459) นาย อ ย ซ คลาก อาจารยโรงเรยนวดปทมคงคา ขออนญาตไปท าการสอนภาษาองกฤษนอกเวลา ทโรงเรยนอ านวยศลป แผนกเวลาค า (พ.ศ.2476) นายแผว ทองด อาจารยโรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย ขออนญาตไปท าการสอนโรงเรยนทว ศาสตร เวลา 16-20 นาฬกา (พ.ศ.2476) นายเมงซ า พนสวสด และนายชวน ฉววงศ ครประจ าชนโรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย ยนหนงสอหนงสอขออนญาตสอนวชาภาษาจนและภาษาองกฤษทโรงเรยนราตรอ านวยศลป ตงแตเวลา 20.00 น. - 21.00 น. (2476) เปนตน

Ref. code: 25605708030589JHF

22

ของตน ตลอดจนเปนไปเพอใหเปนทยอมรบในสงคมจากคานยมนบถอคนรภาษาองกฤษอกดวย (นาว ชนศร, 2549, น. 27)

การกวดวชาชวงหลงพระราชบญญตโรงเรยนราษฎร พ.ศ. 2479 ประวตศาสตรอยางเปนทางการของระบบกวดวชามกปรากฏตวเฉพาะในรปแบบของโรงเรยนกวดวชาตามหลกสตรของกระทรวงศกษาธการเทานน ในชวงกอนทศวรรษ 2500 ดวยภาวะสงครามโลกครงท 2 (พ.ศ. 2482-2488) สงผลใหงานดานการศกษาแบบสมยใหมไมกาวหนามากนก แตหลงจากทสงครามยต กระทรวงธรรมการกไดมนโยบายประกาศรบ “สอบเทยบ” ใหบคคลภายนอกสามารถเรยนตอในระดบชนประถมศกษาปท 4 และมธยมศกษาปท 3 6 และ 8 ได สงท เกดขนคอ ในระหวาง ป พ.ศ. 2490-2505 มเอกชนเปดโรงเรยนกวดวชากนเปนจ านวนมาก โดยเฉพาะทวดสทศน ทงหมดเปนไปเพอใหผเรยนมความรเอาไปใชส าหรบสอบเทยบเรยนตอหรอสอบเขารบราชการ โดยครผสอนสวนใหญเปนครจากโรงเรยนทมชอเสยง เชน โรงเรยนเตรยมอดม และเตรยมทหาร การเรยนการสอนจะเกดขนในรปแบบการเรยนรวมหลายวชา และเรยนในชวงเวลาหลงเลกเรยนของโรงเรยนปกต (เกษม ตงทรงศกด, 2529)

ตอมาในชวงทศวรรษ 2500 โรงเรยนกวดวชาเตบโตมากยงขน จากเดมทกระจกตว อยเฉพาะในเขตเมองไดเรมกระจายไปตามแหลงชมชนตางๆ ทงในยานสะพานควาย ยานประตน า และสลม (นาว ชนศร, 2549, น. 27) วตถประสงคของการกวดวชาระยะนยงคงเปนไปเพอการสอบเขาเรยนในสถานททมชอเสยง เพอท าสถตในการสอบและการสอบชงทน (ทนโคลมเบยทนก.พ.ทนญปน) ไมเพยงเทานการเกดแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2503 ยงสงผลใหเกดลกษณะการเรยนแบบแยกสายในโรงเรยน คอแบงแยกนกเรยนตามความถนดออกเปน 2 สาย คอ สายวทยาศาสตรและ สายศลป (ประยร ศรประสาธน, 2530) จงยงสงผลใหผทประสงคจะเรยนตอระดบอดมศกษา รสกวาตนมมจดออน ความรไมพอ จงตองเตรยมตวเพอเขาสอบแขงขนมากยงขนและมงสการเรยนกวดวชา กลาวไดวาแผนการศกษาแหงชาตดงกลาวมบทบาทใหการเรยนกวดวชามความส าคญมาย งขน (อภชย พนธเสน, 2530) ในทศวรรษนเอง ความนยมในการเรยนกวดวชาจงเรมมแนวโนมเปลยนไป จากเดม ทนยมเรยนเฉพาะวชาภาษาองกฤษเปนหลก ไดเพมขนเปนความนยมเรยนวชาหลก ทงวชาองกฤษ คณ ตศาสตร และ วทยาศาสตร เพราะลวน เปนวชาท จ า เปนตอการสอบเขาในระดบอดมศกษา ครผสอนกวดวชาในชวงนนอกจากจะมชาวตางชาตเพอสอนภาษาองกฤษ หรอครในโรงเรยนมธยมทมชอเสยงแลว ยงม “อาจารยมหาวทยาลย” รวมเปดกวดวชาอกดวย (นาว ชนศร, 2549)

Ref. code: 25605708030589JHF

23

แมวากระทรวงศกษาธการจะมทศนะ “ไมเหนดวย” กบการเรยนกวดวชา ดวยเหตผลทวา “กอใหเกดปญหาดานเศรษฐกจคอ ท าใหประเทศเสอมเสยเศรษฐกจชาตปละหลายลานบาท และท าใหเสอมเสยศลธรรม เพราะผสอนมกเปนอาจารยจากสถาบนตางๆ หรอกระทงเปนผออกขอสอบ เอง”แตท ามกลางการขยายตวของโรงเรยนกวดวชาท ม แนวโน ม เพ มมากย งข นกระทรวงศกษาธการกไมไดเขามาจดการกบปรากฏการณขยายตวของระบบกวดวชาแตอยางใด ทงนอาจเปนเพราะกระทรวงศกษาธการเหนวา “เหนวาเปนเรองสทธมนษยชน การเรยนกวดวชา เปนสทธสวนบคคล ไมสามารถหามกนได” (นาว ชนศร, 2549, น. 46-62)

ในชวงทศวรรษ 2510 หลงจากทสภาการศกษาแหงชาต ไดแตงตงคณะกรรมการกลางการด าเนนการ สอบคดเลอกบคคลเขาศกษาในสถาบนอดมศกษาในป พ .ศ . 2510 การสอบ เขามหาวทยาลยเรมเขาส “ระบบกลาง” อยางสมบรณ1 ดวยเงอนไขการสอบเปลยนเปนรปแบบ ทชดเจนขน มผลใหโรงเรยนกวดวชากยงมจ านวนเพมมากยงขนและในขณะเดยวกนโรงเรยนกวดวชากเรม “ปรบปรงโรงเรยน” ทงมการตดตงเครองปรบอากาศ และน านวตกรรมททนสมยมาใช ในการเรยนการสอนดวย (เปรมฤด มหาภาสกร, 2523) ทามกลางบทบาทของการกวดวชาทเรมมความส าคญมากยงขน ในทสด ในป พ.ศ. 2512 กระทรวงศกษาธการจงไดออกประกาศใชนโยบาย “ไมอนญาต” ใหมการจดตงโรงเรยนราษฎรประเภทกวดวชาเพมขนในจงหวดพระนครและธนบร และในสวนภมภาคกมนโยบายไม สนบสนนดวยเชนกน (นาว ชนศร, 2549, น. 63) ทงนเพราะเหนวาการเรยนกวดวชาไมมความจ าเปน ท าใหผปกครอง สนเปลอง (กานทพย ชาตวงศ, 2539; พอด สวรรณทต, 2530)

หลงจากนนในชวงทศวรรษ 2520 รฐบาลไดประกาศแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2520 สงผลใหเกดการเปลยนแปลงหลกสตรอกครง คอจดใหมการเรยนทงวชาสามญและวชาชพควบคกนไปในโรงเรยน ดวยการเปลยนแปลงการเรยนการสอนในลกษณะดงกลาว สงผลนกเรยนทประสงคจะศกษาตอระดบมหาวทยาลย คดวาตนเองมความรพนฐานออนลง จงนยมไปเรยนโรงเรยนกวดวชากนมากยงขน แนนอนวาปรากฏการณดงกลาวสงผลใหเกดการขยายตวของโรงเรยนกวดวชาเพมมากยงขน จนในปเดยวกนนเอง กระทรวงศกษาธการไดออกประกาศไมอนญาตใหมการจดทะเบยนโรงเรยนกวดวชาเพมเตม(พอด สวรรณทต, 2530, น. 54) โดยผลจากประกาศดงกลาวท าใหจ านวนโรงเรยนกวดวชาทวประเทศลดลง จากเดมในป พ.ศ. 2521 ทมอยจ านวน 260 แหง เหลอเพยง 177

1 จะมการสอบปละ 1 ครง ในชวงเดอนเมษายน ไมใชผลการศกษาระดบมธยมปลาย และมวชาทสอบ แยกเฉพาะสาย ผสมครสอบจะสอบทงวชาหลกและวชาเฉพาะ ตามเงอนไขของคณะหรอมหาวทยาลยทตนไดเลอกไว เปนผก าหนด โดยผลคะแนนไมสามารถเกบไวได และการสอบจะไมสามารถทราบผลคะแนนกอนการเลอกคณะ

Ref. code: 25605708030589JHF

24

แหงในป พ.ศ. 2529 (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน , 2521, 2529) แมวานโยบายของกระทรวงศกษาธการจะมงจ ากดจ านวนโรงเรยนกวดวชาใหลดลงได แตในความจรงแลว สงทอาจเกดขนไดคอ การเลยงกฎหมาย เชน การสบทอดกจการสามารถท าไดโดยการซอขายภายใน หรอ การโฆษณาโรงเรยนอยางไมตรงตามทโรงเรยนไดรบอนญาตไวจากส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (นาว ชนศร, 2549, น. 65) ไมเพยงเทาน กฎหมายดงกลาวยงมผลเฉพาะการกวดวชาในรปแบบโรงเรยนกวดวชาทอยภายใตสงกดกระทรวงศกษาธการเทานน ไมไดครอบคลมถงการกวดวชาใน รป แบบ อนๆ ท ม ล กษ ณ ะไม เป นท างการ ด งน น ความพยายาม ในการควบ ค ม ของกระทรวงศกษาธการขางตน จงไมมผลตอการเตบโตของระบบกวดวชาในประเทศไทยมากเทาไหรนก ยงตอมาภายหลงในป พ.ศ. 2534 กระทรวงศกษาธการไดอนมตหลกการใหมการเปดโรงเรยนกวดวชาขนไดอกครง (แตตองอยภายใตกฎระเบยบทรดกมยงขน ทงเรองสถานท ผบรหาร อาคาร และอปกรณ) นบแตนนมา อตราการเตบโตโรงเรยนกวดวชาภายใตการรบรองของกระทรวงศกษาธการจงเกดขนอยางตอเนอง ยคทองของโรงเรยนกวดวชาเรมตนขนอกครงในชวงทศวรรษ 2530

ตอมาในทศวรรษ พ.ศ. 2540 ระบบการสอบเขามหาวทยาลยไดมการเปลยนแปลง โดยปรบปรงเขาสระบบเอนทรานซ (Entrance Examination) ในป พ.ศ. 2542 การเปลยนแปลงดงกลาวสงผลใหเกดการเปลยนเงอนไขการสอบ1 โดยผลทไดคอการเพมจ านวนครงในการสอบและการพจารณาผลคะแนนเฉลยสะสมระดบมธยมศกษาตอนปลาย ผเรยนทประสงคจะสอบเขามหาวทยาลยจงจ าเปนตองเรยนใหไดเกรดเฉลยทสงและมผลการสอบแขงขนทสง แนนอนวาทงหมดนน าไปสการเพมขนของโรงเรยนกวดวชาเพอสอบเขามหาวทยาลย และนอกจากนเรมยงสงผลใหเกดความนยมในการกวดวชาแบบสวนตวเพอเพมผลการเรยนในหองเรยน เพอน าไปสคะแนนเฉลยสะสมทเพมขนอกดวย

1 การสอบจะเกดปละ 2 ครง ครงแรกในเดอนตลาคม และครงทสองในเดอนมนาคมของปถดไปตามล าดบ ผสมครสอบจะสามารถสมครไดครงละหลายวชา มการสอบทงวชาหลกและวชาเฉพาะ ทงนในสวนของเกณฑการสอบ นอกจากจะผลคะแนนจากการสอบแลวยงใชผลคะแนนเฉลยสะสมจากการศกษาระดบมธยมปลาย (GPAX) พจารณารวมกบคาเปอรเซนไทล (Percentile, PR) ของผสมครสอบเปนสดสวนในการพจารณาผลการสอบคดเลอก ทงนผสมครสอบสามารถรผลคะแนนการสอบกอนการเลอกคณะ โดยสามารถใชคะแนนครงทดทสดสมครเขาศกษาตอ และสามารถเกบผลคะแนน ไวไดถง 3 ป

Ref. code: 25605708030589JHF

25

ตารางท 2.1 ระบบการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยในป พ.ศ. 2510-2548

ชวงเวลา ป พ.ศ. 2510-2541 ป พ.ศ. 2542-2548

ระบบการสอบ ระบบกลาง ระบบ Entrance หรอ รบตรง(โควตา)

ประเภทขอสอบ วชาหลก และ วชาเฉพาะ วชาหลก และ วชาเฉพาะ

ระยะเวลา สอบ 1 ครง/ป สอบ 2 ครง/ป

ผลการเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

ไมใช คะแนนเฉลยสะสม GPAX

ผลคะแนน เลอกคณะกอนรผลคะแนนการสอบ รผลคะแนนการสอบกอนเลอกคณะ

อายคะแนน - 3 ป

แมวาตอมา กระทรวงศกษาธการจะพยายามท าใหโรงเรยนกวดวชามจ านวนลดลง ดวยการปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอน ตามหลกสตรปรบปรง พ.ศ. 2544 ก าหนดใหโรงเรยนตางๆ ทสงกดกระทรวงศกษาธการดแลหลกสตรการเรยนการสอน “ไมจ าเปนตองเรยนเนอหาเดยวกนในแตละเทอม” เพอหวงให เกดความแตกตางกบสตรส าเรจของโรงเรยนกวดวชา และขณะเดยวกนส านกงานงานคณะกรรมการการศกษาเอกชนกไดออกระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการก าหนดมาตรฐานโรงเรยนเอกชนประเภทโรงเรยนกวดวชาฉบบใหม ทมความเขมงวดโดยการก าหนดมาตรการในเชงความปลอดภยและคณภาพสมบรณยงขน (ไพฑรย สนลารตน, 2545) แตทวาทงหมดกไมมผลตอระบบกวดวชาเทาไหรนก โรงเรยนกวดวชายงคงขยายตวขนอยางตอเนอง และการเรยนกวดวชาอยางไมเปนทางการ โดยเฉพาะการเรยนแบบสวนตวเรมไดรบความนยมยงขน

ในชวงปลายทศวรรษ 2540 ระบบการสอบเขามหาวทยาลยเกดการเปลยนแปลงอกครงการสอบคดเลอกจากระบบเอนทรานซ (Entrance) ไดเปลยนเปนระบบแอดมดชน (Admission) โดยเรมตนครงแรกในป พ.ศ. 2549 การสอบรปแบบใหมเปลยนเกณฑการประเมนผลน าหนกคะแนน

Ref. code: 25605708030589JHF

26

หลายสวน ใชทงคะแนนเฉลยสะสมการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย (GPAX) คะแนนสะสมรายวชา (GPA) รวมกบคะแนนจากการสอบแขงขนวชา O-NET A-NET วชาเฉพาะ และ B-NET1 ผสนใจสมครคณะหรอสาขานนๆ ตองสอบใหครบตามเงอนไขทคณะและมหาวทยาลยก าหนด หลงจากทดสอบแลวจะทราบผลคะแนนทงหมดกอน จากนนจงน าไปสมครเขามหาวทยาลย โดยเลอกได 4 อนดบ (คะแนนดงกลาวสามารถ ได 2 ป ) ทน าสนใจคอในป เดยวกนน เอง มหาวทยาลยตางๆ เรมเปด “รบตรง” ผานการจดสอบโดยมหาวทยาลยเปนผก าหนดดวยตนเอง ควบคไปกบระบบแอดมดชน การเปลยนแปลงครงนสงผลใหการกวดวชาทวความส าคญยงขนมาก

ตลอดทผานมาเกณฑการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยภายใตระบบแอดมดชนยงคง มการเปลยนแปลงอยางสม าเสมอ ทงในป พ.ศ. 2553 ไดมการยกเลกการสอบ วชา A-NET และวชาเฉพาะ แลวเปลยนเกณฑการสอบเปนการสอบวชา ONET GAT และ PAT2 สวนในป พ.ศ. 2557 เปนตนมายงไดมการเพมวชาสอบ 7 วชาสามญ 3 เพอใชเปนขอสอบกลางในการรบตรงบางมหาวทยาลยดวย ไมเพยงเทาน ในป พ.ศ. 2558 การสอบ7 วชา สามญยงไดมการเปลยนแปลง เปนการสอบ 9 วชาสามญ4 อกดวย

1 ขอสอบหรอโอเนต (Ordinary National Educational Test, O-NET) ถอเปนการทดสอบทางการศกษาระดบชาตในระดบขนพนฐาน มทงสน 8 วชา (แตเกณฑเขามหาวทยาลยใชเพยง 5 วชา คอ ภาษาไทย สงคมศกษา ภาษาองกฤษ คณตศาสตร และวทยาศาสตร) โดยมสถาบนการทดสอบการศกษาแหงชาตเปนผจดสอบ สวนขอสอบเอเนต (Advanced National Educational Test, A – NET ) เปนการทดสอบทางการศกษาระดบชาตในระดบขนสง มท งสน 11 วชา โดยมส านกงานคณะกรรมการ การอดมศกษาเปนผจดสอบ และการสอบบเนต (Basic National Educational Testing, B-NET) คอ การสอบความรขนสงของวชา ตาง ๆ 5 ภาคเรยน เฉพาะนกเรยน ม.6 ทจะเขามหาวทยาลยในระบบรบตรง โควตาพเศษเฉพาะบางโครงการ บางมหาวทยาลยเทานน โดยมสถาบนการทดสอบการศกษาแหงชาตเปนผจดสอบ 2 ขอสอบ GAT (General Aptitude Test) เปนการทดสอบวชาความถนดทวไป วดศกยภาพในการเรยนในมหาวทยาลยใหประสบความส าเรจ ม 2 สวน คอ 1) ความสามารถในการอาน/การเขยน/การคดเชงวเคราะห/และการแกโจทยปญหา และ 2) ความสามารถในการสอสารดวยภาษาองกฤษ สวนขอสอบ PAT (Professional and Academic Aptitude Test) เปนการทดสอบวชาความถนดทางวชาการและวชาชพ การวดความรทเปนพนฐาน กบศกยภาพทจะเรยนในวชาชพนนๆ โดยแบงออกเปน 7 วชาคอ 7 วชา คอ PAT 1 ความถนดทางคณตศาสตร PAT 2 ความถนดทางวทยาศาสตร PAT 3 ความถนดทางวศวกรรมศาสตร PAT 4 ความถนดทางสถาปตยกรรมศาสตร PAT ความถนดทางวชาชพคร PAT 6 ความถนดทางศลปกรรมศาสตร และ PAT 7 ความถนดทางภาษาตางประเทศ (ซงแบงเปนความถนดทางภาษาฝรง ความถนดทางภาษาเยอรมน ความถนดทางภาษาญปน ความถนดทางภาษาจน ความถนดทางภาษาอาหรบ ความถนดทางภาษาบาล) 3 ขอสอบ 7 วชาสามญเปนขอสอบทจดท าขนมาเพอเปนขอสอบกลางส าหรบการรบตรงของมหาวทยาลย มการสอบทงสน 7 วชา คอ ภาษาองกฤษ ภาษาไทย สงคมศกษา คณตศาสตร ฟสกส เคม และชววทยา โดยมสถาบนการทดสอบการศกษาแหงชาตเปนผจดสอบขนเพอแกปญหาการสอบรบตรงหลายครง แตทวาไมใชทกมหาวทยาลยทจะยอมรบเงอนไขของการสอบดงกลาว 4 แตเดมการสบวชาสามญจะสอบเพยง 7 วชา แต เพอใหครอบคลมกบเนอหาของสายศลป จงเพมอก 2 วชาเขาไป คอ คณตศาสตร 2 และวทยาศาสตร 2 กลายเปนขอสอบ 9 วชาสามญ

Ref. code: 25605708030589JHF

27

ตารางท 2.2 ระบบการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยในป 2542-2559

ป พ.ศ. 2542-2548 2549 -2552 2553 –2557 2558-ปจจบน

ระบบการสอบ Entrance หรอ รบตรง Admission หรอ สอบตรง

ประเภทขอสอบ วชาหลก วชาเฉพาะ O-NET / A-NET / วชาเฉพาะ/ B-NET

O-NET / GAT / PAT/ 7 วชาสามญ

O-NET / GAT / PAT/ 9 วชาสามญ

ระยะเวลา สอบ 2 ครง สอบหลายครง

ผลการเรยน คะแนนเฉลยสะสม GPAX

ผลคะแนน รผลคะแนนการสอบกอน เลอกคณะ

อายคะแนน 3 ป 2 ป

กลาวไดวานบตงแตปลายทศวรรษ 2540 เปนตนมา ระบบการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยของประเทศไทยม “พลวตสงมาก” แตทวาผลจากการเปลยนแปลงดงกลาวกลบมแนวโนมไปใน “ทศทางเดยวกน” คอ การเพมขนของรปแบบการสอบ จ านวนวชาทตองสอบ และจ านวนครงในการสอบ ดงนนจงไมนาแปลกใจ ทอตราการเตบโตของโรงเรยนกวดวชาในชวงทศวรรษทผานมาจะเพ มขน อย างตอ เน อง ทศวรรษท ผ านมาจ านวนของ โรงเรยนกวดวชาท จดทะเบ ยนกบกระทรวงศกษาธการเพมขนกวาสามเทาตว (ดตารางท 2.3) แมจะไมมขอมลตวเลขแนชดของการกวดวชารปแบบอนทไมเปนทาง แตกเพยงพอทจะแสดงใหเหนวา ภายใตการจดระบบการศกษาหลกของไทยในปจจบน การเรยนกวดวชามอทธพลมากเพยงใด

Ref. code: 25605708030589JHF

28

ตารางท 2.3 จ านวนโรงเรยนกวดวชาทจดทะเบยนกบกระทรวงศกษาธการ ป พ.ศ. 2549-2558

ป พ.ศ. 2549 2550 2552 2553 2554 2555 2556 2558

จ านวน 964 1,078 1,423 1,744 1,964 2,005 2,342 2,626

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน

2.1.3 ความสมพนธระหวางระบบกวดวชาและระบบการศกษาไทย

เมอพจารณาความสมพนธระหวางระบบการศกษาไทยและระบบกวดวชาใน ประเทศไทยจากประวตศาสตรของระบบทงสองจะพบวา ระบบกวดวชาเกดขน “ตามมาภายหลง”จากทระบบการศกษาแบบสมยใหมเรมเกดขนในสยามประเทศ ในชวงเวลาดงกลาวความรแบบใหม โดยเฉพาะภาษาองกฤษเรมกลายเปนทนยมของชนชนสง ขนนาง และขาราชการทงหลาย การรภาษาองกฤษน าไปสความกาวหนาในหนาทการงานและกลายเปนทยอมรบในสงคมขณะนน การเรยนกวดวชาในระยะแรกเรมจงมงเนนภาษาองกฤษเปนส าคญ การเรยนกวดวชาทสอดคลองกบหลกสตรของระบบโรงเรยนเรมปรากฏเปนรปธรรมมากยงขนภายหลงจากทระบบโรงเรยนไดรบ ความนยมเนองจากเรมสมพนธโดยตรงกบการประกอบอาชพ การกวดวชาตามหลกสตรจะชวย เพมโอกาสใหผเรยนในโรงเรยนผานการสอบวดผล โดยอาจชวยใหเลอนระดบชนศกษาตอในระดบสง ยงขน หรอไดรบทนการศกษาตอตางประเทศ หรอไดรบประกาศนยบตรรบรองการศกษาอนจะเปนประโยชนตอตนเองในการประกอบวชาชพ ทายทสดการไดรบการศกษาจากระบบการศกษา แบบสมยใหมจะเปนบนไดทอาจน าไปสการเขยบฐานะทางสงคมได ภายหลงระบบการศกษาแบบสมยใหมพฒนาเปนระบบการศกษาหลกของชาต เมอรฐไดเรมจดระบบการศกษาแบบสมยใหมครอบคลมทวถงทกพนทของประเทศ การศกษาของรฐกลายเปนเรองบงคบ และรฐเปนผผกขาดการก าหนดหลกสตรการศกษาและวธการวดผล นบแตนนมา ระบบกวดวชากยงเตบโตมากยงขนเปนเงาตามตว โดยเฉพาะอยางยงโรงเรยนกวดวชาทสอนตามหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ สอนมงเนนใหผานการสอบเลอนชนหรอสอบผานการคดเลอกเพอเขาเรยนตอในระดบชนทสงขน ค าถามทนาสนใจคอ ตลอดทผานมา เหตใดการสอบแขงขนทางการศกษาจงกลายเปนเรองใหญและจ าเปนอยางยงส าหรบชวตนกเรยนไทย เหตใดระบบกวดวชาถงจ าเปนส าหรบการสอบแขงขนดงกลาว เพราะเหตใดระบบกวดวชาถงไดเตบโตมากยงขนจนกระทงถงในทกวนน

Ref. code: 25605708030589JHF

29

เมอมองยอนกลบไปนบตงแตชวงเรมตนทระบบการศกษาแบบสมยใหมเรมพฒนาเปนระบบการศกษาหลกของชาต การศกษาระบบโรงเรยนเรมกระจายไปสภมภาคและทองถนอยางทวถง ในบทความ The Proposed world of the school ของ Charles F. Keyes แสดงใหเหนภาพทวา การตงโรงเรยนในทองถนสวนใหญไมขดแยงกบสถาบนศาสนา ซงเดมเคยเปนศนยกลางอ านาจดานการศกษาในทองถนเทาไหรนก ทงนเปนเพราะโรงเรยนแบบสมยใหมเรมจากการมลกษณะเปนลกผสม (the hybrid school) คอ โรงเรยนและวดอยรวมกน พระยงคงมหนาทเปนผสอนหนงสอ แมวาตอมาหลงทศวรรษ 1930 (พ.ศ. 2470-79) รฐบาลเรมแยกโรงเรยนออกจากวด โดยการสรางอาคารเรยน และเรมมครอาชพทไดรบเงนเดอนจากรฐบาลโดยตรงเขามาสอนแทนทพระสงฆ ทวาหวหนาสงฆยงคงใหการสนบสนนการสรางโรงเรยนทงทแยกออกจากวด สวนหนงอาจเปนเพราะวารฐบาลไดเพมการเรยนการสอนพทธศาสนาในหลกสตรการศกษาของรฐ และในทกวนนศาสนาเองกยงมบทบาทส าคญอยางมากในโรงเรยน อยางไรกตาม ในชวงแรกของการเกดโรงเรยนในชน แมวาจะไมมการตอตานจากผคนในชมชน แตโรงเรยนเองกไมถกมองในแงดโดยสมบรณ ผคนในชมชนตางมองวาความรทไดจากโรงเรยนไมไดชวยอะไรในชวตประจ าวนมากนก (Keyes, 1991)

อยางไรกตามการตงโรงเรยนของรฐในบางพนท ไมส าเรจโดยงาย จากบทความEducation and Ethnic Nationalism ของ Uthai Dulyakasame พบวา ขณะทชาวมสลมในอ าเภอละง จงหวดสตล สนบสนนระบบการศกษาแบบสมยใหมไมตางไปจากชาวพทธ การตงโรงเรยนในอ าเภอสายบร จงหวดปตตาน กลบไมพบปฏกรยาเชนนน เนองจากผคนสวนใหญมประวตศาสตรพนทผกโยงผคนเขากบรฐปตตานอยางเหนยวแนน โรงเรยนของรฐจงถกมองวาจะเปนตวท าลายระบบการศกษาดงเดมของพวกเขาและจะกอใหเกดผลลบตอเศรษฐกจสงคมและการเมองของพนท ในทน พนททมประวตศาสตรและผคนทผกโยงตนเองเขากบประวตศาสตรทองถนอยางเหนยวแนน จงมองระบบการศกษาของรฐในแงรายและคอนขางตอตานเสมอมา อยางไรกตาม ดวยรฐไทยมงใชระบบการศกษาในฐานะเครองมอรวมชาต การตงโรงเรยนจงด าเนนไปดวยการบงคบใชอ านาจกฎหมาย โดยไมตระหนกถงประวตศาสตรของพนท หรอความเตมใจทจะรวมมอของผคนในพนทเทาไหรนก (Uthai Dulyakasame, 1991)

ทามกลายการจดการศกษาของรฐ นอกจากกฎหมายการศกษาภาคบงคบมผลใหเดกทกคนเขาเรยนในระบบโรงเรยนซงรฐผกขาดอ านาจการก าหนดหลกสตรอยางไมอาจหลกเลยงไดแลว สงทเกดขนภายใตกระบวนการจดการศกษาแบบสมยใหมคอ กระบวนการเรยนการสอนทรฐเชอวาจะเปนความรทน าไปสการพฒนาเศรษฐกจของชาต ในโรงเรยนซงเตมไปดวยวฒนธรรมแวดลอมของรฐ นกเรยนจะถกสอนดวยภาษาและระบบการเขยนทเปนทางการหรอเปนของชาต สอนใหกลายเปน

Ref. code: 25605708030589JHF

30

ผใหญทมตวตนเชอมตอประวตศาสตรชาตและเปนสมาชกของชาตเดยวกน ผานต ารา กจกรรม และพธกรรมตางๆ ในโรงเรยน ยงภายหลงในชวงแยกโรงเรยนออกจากวดสงทเปลยนอยางเหนไดชด คอ การมแผนภาพ ตารางและรปพระมาหากษตรยทเพมมากยงขน พนทโรงเรยนไดกลายเปนพนทของรฐโดยสมบรณ เปนพนทแหงนสรางความแปลกแยกกบวถชวตแบบเดม ภายในโรงเรยนครคอผมอ านาจ ค าพดของครถกทสด และทกครงทครแสดงอ านาจนนหมายถงการแสดงอ านาจจากรฐ โรงเรยนจงมบทบาททงการใหความรและยงเปนแหลงปฏบตการทางวฒนธรรมของรฐ ทงหมดเพอเตรยมคนไปสการเปนผอยภายใตอ านาจของรฐราชการกลาง โรงเรยนเปนพนทจะท าใหเดกเรยนรความสมพนธของตนกบรฐบาล กลายเปนพลเมองภายใตอ านาจรฐ (Keyes, 1991)

ลกษณะส าคญของระบบการศกษาแบบสมยใหม อยางหน งคอ “ระบบใบรบรอง (credentials)” โดยใบรบรองการเรยนนจะบงชวาผเรยนมระบบดบการศกษามากน อยเพยงใด และมคณสมบตเหมาะกบงานหรอไม ดงนน การมใบรบรองการศกษาจากโรงเรยนจงเปนสงจ าเปนทจะน าไปสการมอาชพ (Keyes, 1991) หลงจากท การศกษาศกษาของรฐเรม “ผกขาดอ านาจทางการศกษา” และกลายเปนผก าหนดความหมายของการรหนงสอและผขาดความรซงสมพนธอยกบอ านาจของรฐ การสญสลายของความรและวธการเรยนรแบบเดมทมอยกอนจงเกดขนตามมา จากบทความ Literacy in a Buddhist Village in North-East Thailand ข อ ง S. J. Tambiah เข าพ บ ว า ภายหลงการเกดการศกษาภาคบงคบ ใหเดกเขาเรยนในโรงเรยนสมยใหม อาชพจ าพวกอาจารยวด หมอขวญ หมอยาในชมชนเรมลดลงอยางเหนไดชด การเขาเรยนในโรงเรยนสงผลใหชวงเวลาในการบวชเณรของเดกเพอเรยนรหนงสอธรรม สวดบาล และการเทศนสนลง อกทงนโยบายการสอนภาษาไทยของรฐบาล ยงสงผลใหผเชยวชาญและความรแบบประเพณเดมทเคยมอยลดลงไปมากเนองจากรฐเขามามบทบาทและอ านาจในการก าหนดสถานะของผรหนงสอ สงผลใหผรหนงสอในระบบประเพณไดกลายเปนผไมรหนงสอภายใตการศกษาระบบใหม ในระยะยาวจ านวนของกลมผเชยวชาญจงลดจ านวนลงและองคความรทเกดขนภายใตระบบการรหนงสอแบบประเพณจงเรมสญหายไป (Tambiah, 1968)

ดวยการสญสลายของการรหนงสอแบบเดมทมอย พรอมกบความส าเรจในการเชอมโยงระบบการศกษาแบบสมยใหมเขากบหนทางในการประกอบอาชพ รฐเรมเปนผประสบความส าเรจในการผกขาดแนวทางการศกษาของผคนในสงคมไทย เพอใหไดมาซงอาชพและฐานะทางสงคม ผคนจ าเปนเดนตามเสนแนวทางการศกษาตามขนตอนทรฐก าหนดไว แตทวาเมอพจารณาทการบรหารจดการระบบการศกษาของรฐกลบพบวา การบรหารจดการดงกลาวกลบไรประสทธภาพและเปนไปอยางไมเทาเทยม โดยเฉพาะในเรองการกระจายทรพยากรทเกดขนอยางไมเปนธรรม จากบทความ

Ref. code: 25605708030589JHF

31

Social and Ideology Reproduction in a Rural Northern Thai School ข อ ง Chayan Vaddhanaphuti พบวา โรงเรยนตามชนบทไมสามารถท าตามหนาทใหความรแกนกเรยนไดอยางมประสทธผลมากนก ทงนเปนเพราะความแตกตางของการบรหารจดการโรงเรยนในเชงพนทของรฐมอยมาก ทงในเรองของทรพยากรทไมเปนธรรม และวตถประสงคการใหการศกษาทแตกตางกนอยางเหนไดชด ขณะทโรงเรยนในเมองสรางคนใหมความรไปสระบบเศรษฐกจและรบราชการ โรงเรยนในชนบทกลบมลกษณะเปนไปเพยงเพอสรางพลเมองและยนหยดทจะควบคมความคดมากกวาทจะมอบทกษะและความรใหแกนกเรยนอยางจรงจง โรงเรยนในชนบทจงมบทบาทเพยงเปนแหลงผลตและผลตซ าชดความคดเรองชาตนยม เปนเพยงสถานทแสดงอ านาจของรฐผานครทถกจางโดยรฐ และยงผลตซ าความสมพนธเชงอ านาจทไมเทาเทยมกนระหวางเดกและผใหญในระดบชวตประจ าวนอกดวย (Chayan Vaddhanaphuti, 1991)

จากขางตน แสดงใหเหนวาทามกลางความส าเรจในการการผกขาดแนวทางการศกษาของรฐ แตทวากลบบรหารจดการศกษาอยางไรประสทธภาพ ไม เทาเทยมและไม เปนธรรม สงผลใหระบบการศกษาไทยนบแตเรมตนมคณลกษณะส าคญคอเตมไปดวย “ความเหลอมล า” แมวาทกวนน รฐจะใหเดกทกคนมสทธในการเขารบการศกษาขนพนฐานอยางเสมอภาคโดยไมเสยคาใชจาย (พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542, 2542) แตเมอพจารณาถง “โอกาสทางการศกษา” ของคนในสงคมไทยแลว จะพบวายงมความแตกตางระหวางคนจนและคนรวยอยมาก โดยโอกาสการศกษาของคนจนจะลดลงอยางรวดเรวในระดบการศกษาทสงยงขน (ดเรก ปทมสรวฒน และคณะฯ, 2555) ผทมาจากครอบครวทมความเสยเปรยบทางดานเศรษฐกจและสงคม เชน มรายไดต า พอแมมการศกษานอย ยงคงมโอกาสในการศกษานอยกวาผทมาจากครอบครวทไดเปรยบกวา (ดลกะ ลทธพพฒน, 2553) อกทงการจดสรรทรพยากรทางดานงบประมาณและบคคลากรทางการศกษายงคงเปนไปอยางเหลอมล าและไมเปนธรรม สถานศกษาขนาดเลกในเขตยากจนโดยเฉพาะในชนบทจะไดรบงบประมาณนอยกวาและมครอาจารยตามวฒนอยกวา ท าใหมผลสมฤทธทางการเรยนต ากวา สถานศกษาขนาดกลางและขนาดใหญในเขตเมองใหญ โดยเฉพาะเขตกรงเทพมหานครฯ ดงนนแมเดกไทยจะเขาถงการศกษาไดมากขนแตผลการเรยนทเปนตวชวดกลบต าลง(เปรอง กจรตนภร, 2555) และยงคงมความแตกตางกนอยมากในเรองของคณภาพสถานศกษา ทงหมดขางตนแสดงใหเหนวา การศกษาไทยในปจจบนยงคงมความเหลอมล าอยสงมาก

จากรายงานสภาวะการศกษาไทย ป 2558/2559 ของส านกงานเลขาธการสภาการศกษาทไดระบวา “ผทมการศกษาสงกวาหรอมจ านวนปการศกษามากกวาจะมรายไดเฉลยทสงกวาชดเจน อกทงผทจบการศกษาระดบปรญญาตรจะไดรบคาจางโดยเฉลยมากกวาและมอตราการ

Ref. code: 25605708030589JHF

32

เตบโตของคาจางตลอดอายงานทสงกวาผทจบอาชวศกษาอยางชดเจน” (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2559) แสดงใหเหนไดชดวา ปจจบนรฐประสบความส าเรจอยางยงในการเชอมโยงระบบการศกษากบการประกอบอาชพ เมอรายไดแปรผนตรงกบระดบการศกษา ผคนในสงคมไทยตางจงแขงขนกนเพอใหตนหรอบตรหลานมระดบการศกษาทสงขน จนเกดสภาวะการแขงขนทสงมาก แมวาทกวนนเดกทกคนจะไดรบการศกษาขนพนฐานอยางเสมอภาคกน แตกลบไมเสมอคณภาพ ดวยการบรหารจดการทไรประสทธภาพของรฐสงผลใหแตละโรงเรยนมคณภาพทแตกตางกนมาก ยงไปกวานนระบบการสอบคดเลอกเขาศกษาตอระดบมธยมศกษาและระดบอดมศกษายงมลกษณะจ ากดรบ นกเรยนและผปกครองจงหวงใหการเรยนกวดวชาเปน “ตวชวย” ใหผานการสอบคดเลอกเขาศกษาในสถานศกษาทมชอเสยงเพราะเชอวามระบบการเรยนการสอนทดกวา ในทนการเรยนกวดวชาจงเปนตวชวยหรอเปนสงจ าเปนเพอใหผานการสอบแขงขน อยางไรกตาม แมวาการเรยนกวดวชาจะเขามาเตมเตมสวนทขาดหายไปจากการเรยนในระบบโรงเรยน สงผลใหผเรยนสามารถมความรและเทคนคเพอพรอมสอบแขงขนยงขน แตการเรยนกวดวชามคาใชจายและโรงเรยนกวดวชาสวนใหญมกตงอยในเขตเมอง ดงนนในการลงทนเพอการศกษาหรอการลงทนการศกษาเพออนาคตจงมเฉพาะผทมฐานะทางเศรษฐกจ หรอผทอาศยอยในเขตเมองเทานนทจะสามารถมโอกาสลงทนหรอเขาถงการกวดวชา ในทนการกวดวชาจงถอไดวาเปน “ตวผลตซ าความไมเทาเทยม” ของระบบการศกษาไทย ระบบกวดวชาจงเปนตวชวย “ถาง” ชองวางใหความเหลอมล าทางการศกษาระหวางบคคลใหกวางมากขน โดยสรปแลว จะเหนไดวาตลอดทผานมาดวยคณลกษณะของระบบการศกษาหลกของไทยทผกขาดเสนทางการศกษา โดยการยดโยงสมพนธกบการประกอบอาชพ รายได รวมถงการเขยบฐานะทางสงคม สงผลใหผคนตางตองการมการศกษาในระดบทสง แตทวาการจดการศกษาของรฐกลบเปนไปอยางไรประสทธภาพ เหลอล า และไมเปนธรรม จงสงผลใหเกดสภาวะการแขงขนทางการศกษาในระดบทสงมาก ดวยการแขงขนดงกลาวไมเปนธรรมตงแตแรกเรม การหาตวชวยจงเปนส งจ าเปน ระบบกวดวชาโดยเฉพาะระบบทสอดคลองไปกบระบบการศกษาหลกของไทย จ งทวความส าคญมากย งขน ระบบด งกล าวเตบ โตขน เปน เงาตามตวของระบบโรงเรยน การเปลยนแปลงนโยบาย หลกสตร และวธการวดผลของระบบการศกษาหลก ตางเออใหระบบกวดวชาเตบโตขนทงสน โดยเฉพาะชวงทศวรรษทผานมา การวดผลของระบบการศกษาไทยเปลยนแปลงอยบอยครง แตกลบเปนไปในทศทางเดยวกนคอ มการเพมของจ านวนวชาและจ านวนครงในการสอบ การกวดวชาจงมบทบาทตอผคนในสงคมไทยทอยภายใตระบบการศกษาไทยมากยงขนเรอยๆ ถงแมวาการกวดวชาจะมาชวยเตมเตมในสวนทระบบการศกษาหลกมอบใหไมได แตการเตมเตมดงกลาวเปนเรองสวนบคคล การเรยนกวดวชามคาใชจาย อกทงดวยต าแหนงทตงของสถาบนกวดวชาทมชอเสยงสวนใหญยงพบมากในเขตเมอง นกเรยนทมฐานะหรออยในเขตเมองจงมโอกาสและ

Ref. code: 25605708030589JHF

33

ตวเลอกในการเรยนกวดวชามากกวา ในทนระบบกวดวชาจงเปนสวนหนงทท าใหเกดความเหลอมล าทางการศกษามากขน ระบบทงสองจงมสวนสมพนธทเกอหนนกนและกน แมจะไมตรงไปตรงมา แตทงคตางชวยกนผลตซ าความเหลอมล าทางการศกษา 2.1.4 ระบบตวเตอรในโรงเรยนในฐานะตวแทนความรวมมอ

จากประวตศาสตรพฒนาการของระบบการศกษาไทยและระบบกวดวชาจะเหนไดวาตลอดทผานมาระบบการศกษาและระบบกวดวชาตางสมพนธกนมาโดยตลอด แตทวาความสมพนธดงกลาวไมไดเกดขนอยางตรงไปตรงมา การเรยนกวดวชาสวนใหญมกเรมขนภายนอกโรงเรยน หรอไมกเกดในโรงเรยนชวงเวลาหลงเลกเรยนแลวเทานน ระบบโรงเรยนและระบบกวดวชาจง ไมไดรวมมอกนอยางตรงไปตรงมาเทาไหรนก

กระทงพทธทศวรรษ 2550 ทผานมา เกดปรากฏการณ “ตวเตอรในโรงเรยน” โดยปรากฏกลมตวเตอรเขาไปสอนกวดวชาภายในโรงเรยนทงในโรงเรยนรฐบาล โรงเรยนเอกชน และโรงเรยนเทศบาล การเรยนการสอนกวดวชาดงกลาวจะมขนภายในโรงเรยน ในหองเรยน และในชวโมงเรยนตามเวลาท าการปกตของโรงเรยน อาจเกดทงในวนท าการทวไป(วนจนทร-วนศกร) หรอวนหยดสดสปดาห (เสาร-อาทตย) รปแบบการสอนมทงแบบโครงการระยะสน คอกวดวชาเพยงไมกวนกอนการสอบแขงขน หรอโครงการสอนระยะยาว คอสอนกวดวชา 1-2 วนทกสปดาห ตลอดทงภาคเรยน หรอบางโรงเรยนอาจจดใหมทงสองแบบควบคกน โดยเงอนไขทงหมดนจะมโรงเรยนเปนผก าหนด การเกดขนของปรากฏการณดงกลาวแสดงใหเหนถงลกษณะการกวดวชาทตางออกไป กลาวคอ เปนการเรยนการสอนกวดวชาทเกดขนจาก “ความรวมมอ” ของระบบโรงเรยนและระบบกวดวชาจนเกดเปนระบบตวเตอรในโรงเรยน

ทกวนน ปรากฏการณตวเตอรในโรงเรยนยงคงไมเปนทรจกรบรอยางแพรหลายมากนก ปรากฏการณดงกลาวมกเกดขนในโรงเรยนทตงอยในพนท “เขตนอกเมอง” อกทงดวยการมสถานะเปนการกวดวชาอยางไมเปนทางการจงไมอาจทราบจ านวนหรอขนาดทแนชด อยางไรกตามจากขอมลภาคสนามเบองตน ผเขยนไดพดคยกบตวเตอรของกลมเอทมทท างานสอนในลกษณะดงกลาว ท าใหพอทราบวา ปจจบนนมกลมตวเตอรทด าเนนการสอนในโรงเรยนกวา 15 กลม สอนในโรงเรยนตางๆ ทตงอยในพนทนอกเมองกวา 33 จงหวดในประเทศไทย สงทนาสนใจคอ พวกเขาพดตรงกนวา ปจจบนนสถานการณของธรกจการกวดวชาในโรงเรยนเรยกไดวา “เจาทเตมแลว” ซงหมายความวา หลายโรงเรยนในประเทศไทยทกวนนรวมมอกบกลมตวเตอรจดระบบตวเตอรในโรงเรยนจ านวนมาก จนตวเตอรแตละกลมไมอาจขยบขยายความรวมมอกบโรงเรยนอนๆ ไดโดยงาย เนองจากตลาดอมตว

Ref. code: 25605708030589JHF

34

การขยายตวของปรากฏการณในเชงพนทจงเรมเปนไปโดยชา แมกระทงตวเตอรทอยมานานอยางกลมเอทมเองกท าไดเพยงรกษาฐานทมน และไมอาจขยบขยายตลาดไดโดยงาย

ภาพท 2.2 ชวงเวลาประวตศาสตรของระบบการศกษาของไทย ระบบกวดวชา และระบบตวเตอรในโรงเรยน

แมวาระบบตวเตอรในโรงเรยนจะเปนพฒนาการของการกวดวชารปแบบหน ง แตทวาเมอพจารณาโดยละเอยดจะพบวา ปรากฏการณดงกลาวมลกษณะโดดเดนและแตกตางจากการกวดวชารปแบบอนๆ ทผานมาอยางมาก ในประการแรกคอ ระบบตวเตอรในโรงเรยนเกดขนจาก “ความรวมมอ” ระหวางระบบโรงเรยนและระบบกวดวชาอยางตรงไปตรงมา สงผลใหเกดการกวดวชาภายในพนทและเวลาท าการของโรงเรยน ประการทสองคอ ขณะทการกวดวชาสวนใหญมกเกดขนและเตบโตขนในเขตพนทเมอง ระบบตวเตอรในโรงเรยนเตบโตในโรงเรยนทตงในเขตพนท “นอกเมอง” ประการตอมา ดวยทางโรงเรยนเปนผวาจางโดยตรงระบบตวเตอรในโรงเรยนจงมลกษณะเปนการ “บงคบกวดวชา” สงผลใหตวเตอรเขาไปสอนภายในโรงเรยน นกเรยนทกคนจะ ไดเรยนกวดวชาภายในโรงเรยนอยางเสมอภาคกน โดยทางโรงเรยนเปนผวาจางและจดการคาใชจายดงนนฐานะทางเศรษฐกจหรอก าลงทรพยสวนบคคลของนกเรยนแตละคนจงไมมผลตอความไดเปรยบเสยเปรยบการเรยนกวดวชาภายในโรงเรยน และประการสดทาย การเกดขนของระบบตวเตอร ในแสดงใหเหนถงการขยบขยายของคานยมการเรยนกวดวชาในสงคมไทย ทจากเดมการเรยนกวดวชาจะเปนเพยงเรอง “สวนบคคล” เปนเรองทนกเรยนหรอผปกครองตองเลอกสรรรสถาบนหรอครเพอมาสอนกวดวชาใหแกบตรหลานของตน ปจจบนไดกลายเปนเรองของ “สถานบนทางการศกษา” แลวดวยเชนกน โรงเรยนไดกลายมาเปนผเลอกสรรและคนหาตวเตอรเพอเขามาสอนกวดวชาภายในโรงเรยน กวดวชาใหแกนกเรยนในโรงเรยนทกคนทตองสอบแขงขน

Ref. code: 25605708030589JHF

35

ทงหมดขางตนจะเหนไดวา ระบบตวเตอรในโรงเรยนเปนตวแทนของความรวมมออยางตรงไปตรงมาระหวางระบบโรงเรยนและระบบกวดวชา การเกดขนของระบบตวเตอรในโรงเรยนในทกวนนแสดงใหเหนแลววา ระบบทงสองทสมพนธกนมาโดยตลอด ปจจบนไดสมพทธกนเรยบรอยแลว ดงนนการศกษาระบบตวเตอรในโรงเรยนจงนาสนใจเปนอยางยง ทงในแงของการท าความเขาใจตวปรากฏการณระบบตวเตอรในโรงเรยน และในแงของการแสดงถงสภาพการณของระบบการศกษาไทยทเปนปจจบน

2.2 แนวคดทางดานมานษยวทยาการศกษา ดวยงานศกษา “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” นเปนงานทมงศกษาในประเดนเรอง ระบบการศกษาและด าเนนการศกษาโดยใชวธวทยาทางดานมานษยวทยา ผเขยนไดทบทวนแนวคดสองสวนดวยกนคอ 1) การรหนงสอในฐานะปฏบตการทางสงคม (literacy as social practice) ของไบรอน สตรท (Brian Street) ซงถอเปนแนวคดทางดานมานษยวทยาการศกษา และ 2) การศกษาระบบกวดวชาในฐานะเงาของระบบการศกษา(shadow education) ของมารค เบรย (Mark Bray) ซงถอเปนแนวทางการศกษาระบบกวดวชาของนกมานษยวทยา โดยในทน ผเขยนจะเรมตนจากการทบทวนแนวคดทงสองกอน หลงจากนน จงแสดงใหเหนถงการน าแนวคดไปใชสรางเปนกรอบงานวจย 2.2.1 การรหนงสอในฐานะปฏบตการทางสงคม ในชวงปลายทศวรรษ 1960s แจค กดด (Jack Goody) นกมานษยวทยาชาวองกฤษ เรมสรางขอถกเถยงอยางจรงจงในการศกษาเรอง “การรหนงสอ (literacy)” ในตอนนนเขาเขยนห น งส อ Literacy in Traditional Societies (1968) เส น อ ให เก ด ก ารท ล ายว ธ ค ด ขอ งน กมานษยวทยาและนกสงคมวทยาในบางกลม1 ทมกใชการรหนงสอเปน “เกณฑ” ในการจดจ าแนกประเภทสงคมอยางหยาบ โดยแบงออกเปนสงคมประเพณ (traditional society) และสงคมสมยใหม (modern society) กดด ได เสนอวา การใชเกณฑดงกลาวมกจะสรางความเขาใจสภาพสงคม ทผดพลาด คอสงคมประเพณมกปรากฏภาพเปนสงคมเรยบงาย ลาหลง และเตมไปดวยกลมคน ทไมรหนงสอ สวนสงคมสมยใหมเปนสงคมซบซอน กาวหนา เตมไปดวยกลมคนทรและมหนงสอใช

1 ขอเสนอกดดพยายามโตตอบนกมานษยวทยาในส านกชคาโกสกล แตทวาการใชการรหนงสอเปนเกณฑแบงประเภทสงคมดงกลาวไมไดถกยอมรบหรอถกน าไปใชโดยนกมานษยวทยาและนกสงคมวทยาทกคนในยคสมยนน

Ref. code: 25605708030589JHF

36

ในตอนนน กดดไดเสนอใหนกมานษยวทยาลองหนมาสนใจศกษาเรองการเขยน (writing) อยางจรงจง เพราะเขาเหนวาการเขยนเปนสงทมมาอยางยาวนานและมอยในสงคมประเพณ แตทวางานชาตพนธนพนธของนกมานษยวทยารนกอนหนานน โดยเฉพาะกลมงานทอางวาศกษาสงคมทไมรหนงสอ (illiterate society) กลบพยายามเขยนอธบายสงคมศกษาตามตวแบบของ “สงคมประเพณในอดมคต” คอมลกษณะเปนสงคมทอยหางไกลจากเมองมการสอสารและมถายทอดวฒนธรรมแบบมขปาฐะ เปนสงคมทมความเปนอนหนงอนเดยวกน เปลยนแปลงชา และมความเปนอยอยางพอเพยง แตในความเปนจรงแลวแมวาจะพยายามเขยนอธบายใหเปนไปตามกรอบหรอตวแบบในอดมคตอยางไร งานชาตพนธนพนธทอางวาศกษาสงคมไมรหนงสอกมกจะมรองรอยของการเขยนปรากฏขนอยเสมอ ทงทปรากฏใหเหนจากวธการตดตอสอสารระหวางผคน การตดตอระหวางสงคม และโดยเฉพาะพวกต าราทางศาสนาทมกจะถกมองขามและไมถกกลาวถงมากนก เหตนเองกดดจงเสนอวา หากเราใหความสนใจกบการเขยนจะพบวา สงคมประเพณเองกเปนสงคมทรและมหนงสอใช เพยงแตวาสวนใหญมกมลกษณะจ ากด (restricted literacy) หรอเปนความลบ และ การเขาถง เรยนร รวมถงการปฏบต มกถกจ ากดส าหรบคนในสงคมเฉพาะบางกลมเทานน ตวอยางเชน คมภรผวายชนมของชาวอยปตและเมโสโปเตเมย คมภรองกรอานของศาสนาอสลาม คมภรพระเวทของพวกพราหมณ เปนตน ดงนนสงคมประเพณทนกมานษยวทยาบางกลมเคยเขาใจและมสวนสรางความเขาใจวาเปนสงคมไมรหนงสอ แทจรงแลวเปนสงคมทรและมหนงสอ เพยงแตเปนการรและใชหนงสอคนละประเภทตามแบบทเขาใจกนในปจจบน คณปการส าคญจากขอเสนอของกดดสงผลใหเกดการทลายเสนแบงขวตรงขามระหวางการรและไมรหนงสอโดยสมบรณ กลาวคอการรหนงสอไมสามารถน ามาใชในการแบงประเภทสงคมไดอกตอไป ไมเพยงเทานยงสงผลใหนกมานษยวทยาทสนใจศกษาเรองการรหนงสอรนหลงไดใชแนวทางของเขาสนใจศกษาเรองววฒนาการเขยนอยางจรงจงมากยงขน ตอมาในชวงทศวรรษ 1980s ไบรอน สตรท (Brian Street) นกมานษยวทยาชาวองกฤษทสนใจศกษาในเรองการรหนงสอ ไดทบทวนวธการศกษาการรหนงสอขนและสรางขอเสนอการศกษาอกแนวทางหนงขนมา ในหน งส อ Literacy in Theory and Practice (1984) ของสตรท ได เสนอว า ในการศกษาการรหนงสอสามารถจ าแนกออกไดเปน 2 แนวทางดวยกนคอ 1) autonomous model และ 2) ideological model โดยเขาอธบายวา การศกษาการรหนงสอแบบ autonomous model นนถอเปนการศกษาทท าเสมอนวา กระบวนการทท าใหคนรหนงสอ หรอการอานออกเขยนได มลกษณะทมความเปนกลางและมความเปนสากล วธคดดงกลาวมกมองวาการรหนงสอเปนเทคโนโลยหรอทกษะอยางของจตใจ (literacy as a technology of mind) ทสงผลตอการเปลยนแปลงระบบคด พฒนาทกษะทางเศรษฐกจ ชวยสรางพลเมองทเปนอนหนงอนเดยวกนของรฐ ในทนการศกษาการรหนงสอตามแนวทางของกดดถอวาเปน autonomous model เพราะมงสนใจเพยงเรองศกยภาพ

Ref. code: 25605708030589JHF

37

ของการเขยนและผลกระทบทตามมาจากการรหนงสอเทานน แตทวาเมอลองพจารณาการรหนงสอในแตละสงคมจะพบวาในแตละวฒนธรรมตางมเงอนไขทจะสงผลตอการรหนงสอของผคนทตางกน ดงนนความเปนกลางและความเปนสากลจงไมไดมอยจรง อกทงยงเปนการมองการรหนงสออยางไรเดยงสาจนเกนไปทอาจกอใหเกดปญหาส าคญทตามมา เพราะมองวาการรหนงสอเปนไปโดยธรรมชาตและน าพาสงคมไปสการพฒนา การศกษาภายใตแนวทางดงกลาวจงมสวนกอใหเกดขอผดพลาดในการอธบายเรองการเปลยนแปลงทางสงคม รวมถงการเปลยนระบบความคดของคนในสงคมอนเนองมาจากการรหนงสออกดวย ดวยปญหาของแนวทางแรกดงขางตน สตรทจงไดเสนอใหผสนใจศกษาการรหนงสอศกษาตามแนวทางอกแบบหนง นนคอ ideological model โดยเขาเสนอวา ตองเรมตนศกษาการรหนงสอจากการมองวามนเปนระบบปฏบตการทางสงคม (literacy as social practice) รปแบบหนง ไมไดเปนเพยงเทคโนโลยหรอทกษะทมความเปนกลาง หากแตหลอมรวมและถกสรางขนผานปฏบตการทางสงคมอยเสมอ การศกษาภายใตกรอบคดน ไมเพยงแตจะชวยใหตระหนกถงการมอยของการรหนงสอทความจรงแลวมอยหลายหลายประเภทในแตละชวงเวลาและพนทแลว ยงชวยเปดมมมองใหเหนถงการแขงขนกนระหวางอ านาจของแตละระบบผานการศกษาท าความเขาใจตวระบบและปฏบตการของระบบทสงผลตอการรหนงสอของผคนในแตละสงคมอกดวย สตรทยงไดเสนอตอไปวา การศกษาการรหนงสอหรอการศกษาระบบการศกษา ควรมองใหเหนถง ความหลากหลายและปฏบตการตางๆ ทเกดขน ทงในเรองการแขงขนเชงอ านาจของแตละระบบการศกษาเพอน าไปสการรหนงสอ ทงหมดเพอน าไปสการท าความเขาใจวา อะไรบางถกนบวาเปนการรหนงสอและเปนการรหนงสอของใคร ใครบางคอกลมชายขอบทไมรหนงสอ และใครบางท เปนผตอตานระบบการรหนงสอดงกลาว ไม เพยงเทาน ตามแนวทางการศกษาแบบ ideological model นอกจากตองมองเหนถงการแขงขนเชงอ านาจของแตละระบบในสงคมโดยรวมแลว ยงควรตองมองระบบลกลงไปใหเหนถงอดมการณและปฏบตการของระบบดวย กลาวคอควรมองใหเหนถง กระบวนการด าเนนการภายใน ของแตละระบบ ทงในเรองของการถายทอด ตลอดจนต าแหนงแหงทของครผสอน การตอบสนองของผเรยน รวมถงความสมพนธของหนวยตางๆ ทเกดขนภายใตระบบนนๆ อกดวย (Street, 2003)

Ref. code: 25605708030589JHF

38

2.2.2 ระบบกวดวชาในฐานะเงาของระบบการศกษาหลก

ชวงปลายทศวรรษ 1990s มารค เบรย (Mark Bray) นกมานษยวทยาแหงมหาวทยาลยฮ อ ง ก ง ได เข ย น ห น ง ส อ The Shadow Education System: Private Tutoring and Its Implications for Planners (1991) เรยกรองใหนกวจยตางๆ หนมาสนใจและใสใจศกษาระบบกวดวชาอยางจรงจง ดวยเหนวา หลายทศวรรษทผานมาการกวดวชาก าลงเตบโตเปนธรกจทแพรหลายและกอใหเกดทงการจางงานและการไหลเวยนของเมดเงนจ านวนมหาศาล แตทวานกวางแผนงานและนโยบายการศกษาสวนใหญกลบมขอมลเกยวกบเรองระบบกวดวชา ทงในเรองความเขาใจ ผลกระทบ ตลอดจนการเปลยนแปลงทางสงคมทเกดขนจากระบบกวดวชานอยมาก เขาจงไดพยายามเสนอใหมการศกษาระบบกวดวชาเพอน าไปสภาพสะทอนสงทเกดขนภายในระบบการศกษาหลก ตลอดจนการเปลยนแปลงของสงคมได ดวยเหตดงกลาว เบรยจงไดเสนอแนวทางการศกษาระบบกวดวชาโดยเปรยบเทยบเสมอน “เงาของระบบการศกษาหลก (shadow education system)” เขาอธบายวา การอปมาดงกลาวจะชวยกอใหเกดมมมองและความเขาใจตอระบบกวดวชาควบคไปกบระบบการศกษาหลกมากยงขนเพราะทงสองระบบมความเกยวของกน คอ 1) การกวดวชาปรากฏขนเพราะการศกษากระแสหลก 2) การเปลยนแปลงขนาดและรปลกษณของระบบการศกษากระแสหลกมผลตอ การเปลยนแปลงของระบบกวดวชา 3) สงคมสวนใหญมกใหความสนใจไปทระบบการศกษาหลกมากกวาเงาของมนเอง และ 4) รปรางหนาตาระบบของเงาแทบจะไมตางจากการศกษาระบบหลกเลยแมแตนอย ดงนน การศกษาระบบกวดวชาในฐานะเงาของระบบการศกษาหลกจงสามารถ บงบอกการเปลยนแปลงหรอปญหาทเกดขนภายในระบบการศกษาหลก ตลอดจนการเปลยนไปของสงคมได จากการศกษาระบบกวดวชาดวย “วธการศกษาเชงส ารวจ” เปรยบเทยบขอมลการกวดวชาทเกดขนในหลายประเทศ เบรยพบวา การกวดวชาสวนใหญมกพบไดทวไปในเขตพนทเอเชย แอฟรกา ยโรปตะวนออกและละตนอเมรกา โดยการเตบโตของระบบดงกลาวมนยส าคญอยางยงในกลมประเทศสงคมอตสาหกรรมและประเทศก าลงพฒนา ซงสาเหตของการเกดระบบกวดวชาในแตละสงคมมกมปจจยรวมอยางนอย 3 ปจจยดวยกน คอ 1) วฒนธรรม 2) ธรรมชาตของระบบการศกษากระแสหลก และ3) โครงสรางทางเศรษฐกจ เขาไดอธบายเพมเตมวา ภายใตวฒนธรรมความกดดนสงจากระบบการสอบแขงขนจะยงสงผลตอการเพมขนาดและจ านวนการกวดวชาใน

Ref. code: 25605708030589JHF

39

ประเทศ อกทงระบบกวดวชายงเตบโตไดดในประเทศทระบบการศกษากระแสหลกมวฒนธรรมการสอนแบบครเปนศนยกลาง และในประเทศทโครงสรางทางเศรษฐกจของประเทศทมความเหลอมล าสงและการศกษาเปนเพยงไมกชองทางทชวยใหเกดการเขยบฐานะทางสงคม การกวดวชาจะยงกลายเปนทนยมอยางมากในฐานะการลงทนเพออนาคต ภายใตประเทศทมลกษณะเชนน เดกทมสถานภาพทางเศรษฐกจสงยอมไดรบการเรยนกวดวชามากกวาเดกกลมอนๆ และอกทงการกวดวชาในพนทเมองมกมความเขมขนสงกวาในเขตชนบทมาก ไมเพยงเทาน ทางดานผสอนและผเรยน เบรยไดเปรยบตวเตอรหรอผสอนกวดวชาในฐานะ “ผผลต” ซงโดยทวไปแลวสามารถแบงออกไดเปนสองประเภทหลกดวยกนคอ 1) ครตวเตอรทมาจากระบบการศกษากระแสหลกหรอครในโรงเรยน และ2) ครตวทมาจากอาชพอน เขาอธบายลกษณะโดยกวางวาครประเภทแรกมกเกดขนจากการประสบปญหาเรองเงนเดอนนอย สวนครประเภทหลงสวนใหญเปนตวเตอรมออาชพทตองพยายามท าตามความตองการของตลาด พวกเขาจงจ าเปนตองพยายามท าตวใหแตกตางและโดดเดนตางไปจากครในโรงเรยนอยเสมอ สวนผเรยนกวดวชามกอยในฐานะ “ผบรโภค” ซงนกเรยนทเรยนกวดวชาสวนใหญมกมผลการเรยนอยในระดบทสงกวาเดกทไมไดเรยน อกทงแนวโนมการเรยนกวดวชาของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาจะมสงมากกวาประถมศกษา เพราะการเรยนกวดวชาระดบมธยมศกษาจะเปนไปเพอการสอบเขามหาวทยาลย สวนประถมศกษาจะเปนไปเพอการทบทวนบทเรยนและชวยท าการบาน ทางดานผลกระทบทเกดขนจากระบบกวดวชา เบรยไดเสนอวา ระบบกวดวชาจะสงผลกระทบอยางนอย 3 สวนดวยกนคอ 1) ผลกระทบตอระบบการศกษากระแสหลก โดยการเรยนกวดวชาจะสงผลใหระดบการเรยนรของนกเรยนในหองไมเทากน รบกวนตอการเรยนการสอนและแผนการสอนทครวางไว นกเรยนบางคนไมสนใจการเรยนเนองจากการเรยนลวงหนามากอนแลว และหากครในชนเรยนเองเปดสอนกวดวชา ความเหนอยลาจากการสอนจ านวนมากอาจสงผลใหครมแนวโนมทไมสนใจการสอนในชนเรยน สรางวฒนธรรมการสอนทเหลอมล า โดยใหความสนใจเฉพาะนกเรยนท เรยนกวดวชากบตนเองหรอกระทงบอกแนวขอสอบในชนเรยนกวดวชาของตน 2) ผลกระทบตอสงคม โดยสงทเหนไดชดคอความตงเครยดของเดกทเพมขน ในขณะทความสมพนธทางสงคมระหวางครอบครวกลบลดลง เวลาทเดกตองใชกบครอบครว กลบตองเอาเวลาไปเรยนกวดวชาเปนสวนใหญ และสงส าคญคอการกวดวชาเปนกลไกในการรกษาความไมเทาเทยมทางสงคม เนองจากการลงทนดานการศกษาจ าเปนตองมตนทน ดงนนจงมเพยงคนรวยและกลมชนชนกลางเทานนทสามารถสงลกเรยนกวดวชา เพอชวยในการรกษาหรอขยบฐานะทางสงคมของพวกเขาไวได และ 3) ผลกระทบทางดานเศรษฐกจ โดยการกวดวชาจะมผลอยางยง ในประเทศทระบบเศรษฐกจมความเหลอมล าสง ภายใตระบบการสอบแขงขนการกวดวชาจะยงมผลตอการเขาไปสต าแหนงทสงในตลาดแรงงาน เนองจากเปนการลงทนทใหผลอยางเหนไดชด

Ref. code: 25605708030589JHF

40

ขณะทปรากฏการณกวดวชาก าลงเกดขนในหลายประเทศจนกลายเปนเรองปกตในสงคม เบรยพบวาภาครฐของแตละประเทศใหความสนใจและมการตอบสนองตอประเดนกวดวชาทตางกนออกไป ดงเชนในเกาหลใตแมรฐจะพยายามหามการกวดวชาแตกมกจะไรผล สวนในไตหวนรฐจะท าเปนมองไมเหนและไมสนใจ ขณะทในฮองกงรฐมความพยายามในการแทรกแซงอยบางแตกไมจรงจงมากนก และในสงคโปรรฐถงกบออกนโยบายหามไมใหครในโรงเรยนเปดสอนกวดวชา ถงแมวาแตละรฐจะมการตอบสนองผานรปแบบและระดบทตางกนออกไป แตทายทสดการตอบสนองทผานมาจะสามารถแบงออกไดเปน 4 ลกษณะกวางๆ คอ 1) การปฏเสธถงการมอย 2) การหามไมใหมการกวดวชา 3) การควบคมจ านวน และ4) การสนบสนน (Bray, 2003) จากขอเสนอและขอคนพบทงหมดขางตนของเบรย เขาตระหนกดวาทงหมดยงเปนเพยงความพยายามในการสรางความเขาใจพนฐานและความรทวไปเกยวกบเรองระบบการกวดวชาเพอชใหเหนถงความส าคญในการศกษาเทานน แทจรงแลวระบบกวดวชาในแตละประเทศจะมลกษณะและบรบททตางกนออกไป และการกวดวชาแตละประเภทกใหภาพสะทอนในแงมมทแตกตางกนออกไปอกดวย อยางไรกตามทายทสดเบรยยงคงเหนวาสงหนงทผศกษาระบบกวดวชาตองเผชญเหมอนกนอยเสมอกคอ “ผคนยงไมตระหนกถงความส าคญของการศกษากวดวชา และการศกษาดงกลาวมความยากในการเขาถงขอมลอยางมาก เพราะโดยทวไปและโรงเรยนกวดวชามกเปดเผยขอมลไดเพยงแคการรบสมครนกเรยน ขนาดหองเรยน หลกสตร และผลลพธทส าเรจเทานน อยางไรกตามกระบวนการเรยนการสอนยงคงถกปดซอนไว การเขาถงขอมลเหลานนเสมอนการกาวเขาไปขางในประตทถกปดตาย หากมขอมลเหลานมากพอจะสามารถน ามาวเคราะหใหเหนถงสภาพการณของระบบการศกษา ตลอดจนการเปลยนแปลงทางสงคมได” (Bray, 1991) 2.3 จากกรอบคดสการสรางค าถามวจย เมอพจารณาแนวคดการรหนงสอในฐานะปฏบตการทางสงคมของสตรทท วา ในแตละสงคมตางมระบบการรหนงสอทหลากหลาย โดยแตละระบบตางมปฏบตการทางสงคมและแขงขนระหวางกนจะเหนไดวา นบตงแตการเกดระบบโรงเรยนหรอระบบการศกษาแบบสมยใหม ในสงคมไทย ระบบการศกษาแผนโบราณและการรหนงสอแบบอนๆ ทเคยมอยอยางหลากหลาย ตางเรมหมดความส าคญและเลอนหายไป เหตท เปนเชนน เนองจากรฐไทยจงใจเลอกใหระบบการศกษาแบบสมยใหมเปนระบบการศกษาหลกของชาต โดยมมวตถประสงคเปนไปเพอใหการศกษาภายใตระบบโรงเรยน “สรางพลเมองทมความรและมจตส านกทางการเมองท ถกตองใหแกรฐ” (พระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542, 2542) ในทน โรงเรยนจงมฐานะเปน “เครองมอ” หรอ “กลไก” ของรฐทนอกจากจะผลตสรางพลเมองทมความรแลวยงมงปลกฝงอดมการณของชาตผานทง

Ref. code: 25605708030589JHF

41

แบบเรยน การเรยนการสอน กจกรรม และสภาพแวดลอมภายในโรงเรยน (อลธแซร, 1976/2529 นธ เอยวศรวงศ, 2538) ปฏบตการทางสงคมทส าคญอยางหนงของระบบการศกษาแบบสมยใหม คอ “กฎหมาย” รฐออกกฎหมายบงคบการศกษาทสงผลให “เดกทกคน” ตองไดรบการศกษาจากโรงเรยนทรฐเปนผผกขาดอ านาจในการก าหนดหลกสตร โดยภายในโรงเรยนนกเรยนถกสอนดวยภาษาและระบบการเขยนทเปนทางการหรอเปนของชาตใหเปนผใหญทมตวตนเชอมตอประวตศาสตรชาตและเปนสมาชกของชาตเดยวกน ผานต ารา กจกรรม และพธกรรมตางๆ และไมเพยงเทาน ลกษณะส าคญอยางหนงของระบบการศกษาแบบสมยใหมคอ “ระบบใบรบรองวฒการศกษา (credentials)” ทกลายเปนตวก าหนดระดบการมการศกษาของผคนในสงคมไทย และสมพนธอยางยงกบการประกอบอาชพรวมถงการเขยบฐานะของผคนสวนใหญในปจจบน (Keyes, 1991) ความส าเรจในการเชอมโยงระบบอาชพเขากบการศกษาของระบบการศกษาแบบสมยใหม สงผลใหเกดการสญสลายของความรและวธการเรยนรแบบอนหรอแบบเดมทมอยกอนหนานนอยางมาก รฐนยามการรหนงสอผานการมการศกษาในระบบโรงเรยนทรฐเปนผทรงอ านาจ รฐกลายไดเปนผก าหนดความหมายของการรหนงสอและผกขาดความรซงสมพนธอยกบอ านาจของรฐ ไมเพยงเทาน ดวยความส าเรจอยางยงในการเชอมโยงระบบการศกษาเขากบการประกอบอาชพของผคนสวนใหญ การมการศกษาจงกลายเปนชองทางน าไปสการประกอบอาชพและเพยงไมกชองทางในการเขยบฐานะทางสงคม การศกษาของรฐจงกลายเปนสงจ าเปนของคนไทย อยางไรกตามการจดการศกษาของรฐไมไดมประสทธภาพและเปนไปอยางเทาเทยมมากนก จงสงผลใหเกดความแตกตางดานคณภาพของแตละโรงเรยน และทเหนไดชดคอความตางระหวางโรงเรยนในเขตเมองและเขตนอกเมอง สงผลใหเกดสภาวะการแขงขนทางการศกษาทสงมาก ดงนน เพอใหไดเขารบการศกษาในโรงเรยนหรอมาวทยาลยทมชอเสยง โดยคาดหวงผลไปสการมอาชพและฐานะทางสงคมทดกวา นกเรยนและผปกครองสวนใหญจงพงพาการกวดวชา โดยถอวาเปนสงจ าเปน เปนการลงทนเพออนาคต เมอพจารณาไปทการเรยนในระบบโรงเรยนและการเรยนในระบบกวดวชาตางกเปน การเรยนเพอเปนไปใหผเรยนรหนงสอภายใตการสราง “ความรชดเดยวกน” แมวาวตถประสงค ของการใหการศกษาของทงสองระบบจะไมเหมอนกนโดยสมบรณ แตทวาไมขดแยงหรอแตกตางกน ขณะทระบบโรงเรยนเปนไปเพอสรางคนทมความรและสรางพลเมองทมส านกทางการเมองทถกตองใหแกรฐ ผานแบบเรยน การเรยนการสอน และกจกรรมตางๆ ภายในโรงเรยน ระบบกวดวชาเองกมงสอนเทคนคความรดานวชาการเพยงเพอใหนกเรยนสอบผานการวดผลตามเกณฑทรฐก าหนดเทานน ในทนระบบกวดวชาจงเปน “ตวเสรม” หรอเปน “สวนเตมเตม” ใหแกการศกษาในระบบโรงเรยน (สรภทร ชนคา, 2553) โดยเขาไปเตมเตมในสวนทระบบโรงเรยนท าไดไมดพอ ดงนนระบบกวดวชา

Ref. code: 25605708030589JHF

42

เองกเกอหนนระบบโรงเรยนซงเปนแหลงปลกฝงอดมการณรฐ ในแงนตวมนเองจงเปนเครองมออยางหนงของอ านาจรฐโดยออมดวยเชนกน แมวาดวยคณลกษณะของระบบการศกษาไทยทประสบความส าเรจในการผกขาดเสนทางการศกษาผานเชอมโยงระบบการศกษากบการประกอบอาชพ แตเหลอมล าจะสงผลใหระบบกวดวชาโดยทวๆ ไปเตบโตมากยงขน แตทวา “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” ไมไดเกดขนโดยทวไปในทกโรงเรยน หากแตเกดขนในเฉพาะโรงเรยนบางแหงของประเทศไทยเทานน การเกดขนและขยายตวอยางเงยบๆ ของปรากฏการณดงกลาวในชวงทศวรรษทผานมา ก าลงแสดงใหเหนวามเงอนไข ความจ าเปน หรอคณลกษณะบางประการทเออใหเกดความรวมมอกนระหวางระบบโรงเรยนและระบบกวดวชา จนเกดการเรยนการสอนกวดวชาในเวลาและพนทของโรงเรยนขน ดงนนการท าความเขาใจระบบตวเตอรในโรงเรยนทงสาเหตของการเกดระบบตวเตอรในโรงเรยน พฒนาการของระบบดงกลาวในแตละชวงเวลา รวมถงการด ารงอยของระบบดงกลาวภายในโรงเรยนจะชวยแสดงใหเหนถงสภาพการณของระบบการศกษาไทยทเปนปจจบนได ผวจยจงตองการสรางโจทยเพอหาค าตอบ ขอแรกทวา ระบบตวเตอรในโรงเรยนมจดก าเนด พลวต และการด ารงอยโดยสมพนธกบเงอนไขของระบบการศกษาไทยอยางไรบาง ตลอดท ผ านมา แมวาจะมการศกษาระบบกวดวชาในส งคมไทยแลวพอควร ทงจากงานศกษาทศนคตหรอส ารวจความคดเหนทตางแสดงใหเหนวา การเรยนกวดวชามประโยชนส าหรบการสอบแขงขนและถอเปนการลงทนอยางหนงทคมคา (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2524: ชดชนก เชงเยาว และคณะ, 2544) งานศกษาลกษณะความสมพนธระบบกวดวชากบสอบคดเลอกทพบวาการกวดวชามสวนท าใหโอกาสในสอบคดเลอกเพมขน (กระทรวงศกษาธการ, 2547) และงานศกษาทแสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางระบบกวดวชากบระบบการศกษาหลกทพบวา ภาพรวมของการศกษายงตอกย าและยนยนปญหาเรองมความเหลอมล าและไมเทาเทยม การเรยนการสอนทยงเนนการสอบ ตลอดจนคานยมของการเลอกสถาบนมชอเสยงทงหมดตางมสวนหนงทท าใหการเรยนกวดวชาเตบโตขน (ไพฑรย สนลารตน, 2545) งานศกษาทงหมดขางตนยงคงใหเพยงภาพโดยกวางของระบบกวดวชาในประเทศไทยโดยทวไปเทานน อกทงดวยวธการศกษาสวนใหญ เกดขนภายใตวธการวจยเชงส ารวจ งานศกษาระบบกวดวชาขางตนจงยงคงขาดรายละเอยดขอมลเชงลกทงในเรองรปแบบลกษณะเฉพาะตวของการกวดวชารวมถงปฏบตการหรอกระบวนการภายใน ของการกวดวชาดวยเชนกน ตามแนวทางการศกษาระบบกวดวชาของเบรย ทเรยกรองใหมการศกษากวดวชาในฐานะเงาของระบบการศกษาหลกผานวธการเกบขอมลเชงลก และนอกจากจะมงท าความเขาใจตวระบบกวดวชาเองแลวยงควรตองสงเคราะหความเขาใจเพอน าไปสการสะทอนใหเหนถงสภาพการณ ปญหา หรอการเปลยนแปลงทางสงคมทเกดขนในจากการศกษาดงกลาวอกดวย ในทนผเขยนจงมง

Ref. code: 25605708030589JHF

43

พจารณาระบบตวเตอรในโรงเรยนตามแนวคดของเบรย ดงนนในทนผเขยนจงตองการท าความเขาใจระบบตวเตอรในโรงเรยนในฐานะเงาของระบบการศกษาหลก โดยนอกจากมงท าความเขาใจระบบดงกลาวแลวยงมงสงเคราะหความเขาใจเพอสะทอนใหเหนถงสภาพการณและปญหาของระบบการศกษาไทยดวย ดงนนผเขยนจงสรางค าถามวจยในขอสองทวา การท าความเขาใจระบบตวเตอรในโรงเรยนจะสะทอนใหเหนถงสภาพการณของระบบการศกษาไทยไดอยางไรบาง จากทงหมดขางตน ผเขยนเสนอกรอบการวเคราะหงานศกษาทวา ตอค าถามแรกวา อดมการณของระบบตวเตอรในโรงเรยนสามารถแสดงใหเหนไดจากวตถประสงคของการสร างและจดมงหมายในการด าเนนการของระบบตวเตอรในโรงเรยน โดยปฏบตการของระบบดงกลาวจะสามารถแสดงใหเหนไดจากกระบวนการท างานหรอกลไกภายในของระบบ ทงในเรองการเรยนการสอน ทเกยวเนองกบเนอหา วธการถายทอด ต าแหนงของผเรยนและผสอน ตลอดจนปฏสมพนธของผคนทเกดขนภายใตการท างานของระบบตวเตอรในโรงเรยน และกรอบการวเคราะหค าถามทสอง ผเขยนเหนวาการสงเคราะหความเขาใจจากค าตอบในค าถามแรก ทงในเรอง จดก าเนด พลวต และการด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยน จะสามารถสะทอนใหเหนประเดนปญหาทเกดขนในระบบการศกษาหลกของไทยทเปนปจจบนได 2.4 สรป วทยานพนธบทนส ารวจพฒนาการทางประวตศาสตรความสมพนธระหวางระบบการศกษาไทยกบระบบกวดวชา อกทงยงไดทบทวนแนวคดทางดานมานษยวทยาการศกษาและการศกษาระบบกวดวชาของนกมานษยวทยาเพอสรางกรอบคดการศกษาระบบตวเตอรในโรงเรยน พบวาดวยคณลกษณะของระบบการศกษาหลกของรฐทผกขาดเสนทางการศกษา จากการบงคบศกษา การผกขาดอ านาจในการก าหนดหลกสตรทางการศกษา และการเชอมโยงวฒการศกษาทรบรองโดยรฐกบหนทางในการประกอบอาชพและรายได สงผลใหผคนในสงคมไทยตองการการศกษาในระดบทสงยงขน อยางไรกตามการจดการศกษาโดยรฐเปนไปอยางไรประสทธภาพและเหลอล า แมวารฐจะใหการศกษาขนพนฐานทเสมอภาคแตไมเสมอคณภาพ จงเกดคานยมศกษาตอในสถาบนการศกษาทมชอเสยง จงเกดภาวการณแขงขนทางการศกษาทสงมาก โดยการแขงขนดงกลาวด าเนนไปอยางไมเปนธรรม เหตนระบบกวดวชาจงมความส าคญในฐานะตวชวยเพอใหชนะการแขงขน เมอใดทระบบการศกษาหลกของรฐเตบโตหรอเปลยนแปลง ระบบกวดวชากจะขยบตาม เปนเสมอนเงาตามตว ในทนระบบกวดวชาเองมคาใชจายและถอเปนเรองสวนบคคล ระบบดงกลาวจงเปนตวสรางความเหลอมล าทางการศกษาใหเพมมากยงขน แตทวาการเกดขนของระบบตวเตอรในโรงเรยนแตกตางจากการเรยนกวดวชารปแบบอนทผานมา เพราะเกดขนจากความรวมมอกนระหวาง

Ref. code: 25605708030589JHF

44

โรงเรยนและระบบกวดวชา เกดสอนกวดวชาในเวลาและพนทของโรงเรยน อกทงยงเปนการบงคบกวดวชาทนกเรยนจะไดเรยนอยางเสมอภาคกน โดยระบบดงกลาวถอเปนคานยมการเรยนกวดวชาในระดบสถานศกษา ดงนนการศกษาระบบตวเตอรในโรงเรยนจงนาสนใจ โดยผเขยนมงศกษาผานค าถามวจยสองขอดวยกนคอ 1) ระบบตวเตอรในโรงเรยนมจดก าเนด พลวต และการด ารงอยโดยสมพนธกบเงอนไขของระบบการศกษาไทยอยางไรบาง และ 2) ระบบตวเตอรในโรงเรยนก าลงแสดงใหเหนถงสภาพการณของระบบการศกษาไทยไดอยางไรบาง

Ref. code: 25605708030589JHF

45

บทท 3 เอทม (A-TEAM); กลมตวเตอรในโรงเรยน

แตละวนของทกสปดาห ครตวเตอรของกลม “เอทม (A-TEAM)” จะทยอยเดนทางออกจากกรงเทพฯ เพอไปสอนกวดวชา “ภายในโรงเรยน” บางไปโดยรถสวนบคคล บางไปโดยรถโดยสารสาธารณะจ าพวกรถตหรอรถทวร โดยมจดหมายปลายทางรวมกนคอ โรงเรยนตางๆ ซงตงอยในเขตพนทนอกเมองของจงหวดลพบร ประจวบครขนธ และสระแกว แมวาพวกเขาจะไมใชครประจ าโรงเรยนแตพวกเขาจะไดเขาไปสอนกวดวชาใหแกนกเรยนภายในโรงเรยน ในชนเรยนและสอนตามเวลาท าการปกตของโรงเรยน กลมของพวกเขาท าธรกจการศกษาโดยรวมมอกบโรงเรยนเหลานนสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนขนมา การเรยนกวดวชาของนกเรยนจงไมจ าเปนตองรอใหถงเวลาเลกเรยน แตจะเรมขนตงแตสญญาณเรมเรยนดงขน ปจจบนระบบตวเตอรในโรงเรยนไมไดด าเนนการโดยกลมเอทมเพยงกลมเดยวเทานน หากแตพบวามกลมตวเตอรทรวมมอกบโรงเรยนสรางระบบการเรยนการสอนในลกษณะดงกลาวอกจ านวนมาก จากการสอบถามไลเรยงจากสมาชกกลมเอทม พวกเขาทราบวาปจจบนมกลมตวเตอร กวา 15 กลมทสอนในโรงเรยนตางๆ กวา 33 จงหวดของประเทศไทยและอาจมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง อยางไรกตาม กลมเอทมถอไดวาเปนตวเตอรในโรงเรยนกลมแรกๆ ทเกดขนนบตงแตในชวงเรมตนของการเกดระบบตวเตอรในโรงเรยนและยงคงด ารงอยเรอยมา ดงนนการท าความเขาใจ กลมเอทมทงในเชงประวตศาสตรพฒนาการ โครงสราง และวฒนธรรม จงมสวนชวยในการสรางความเขาใจระบบตวเตอรในโรงเรยนไดเปนอยางด วทยานพนธบทน ผเขยนมงสรางความเขาใจกลมตวเตอรเอทม น าเสนอพฒนาการทางประวตศาสตรของกลมเอทม นบตงแตชวงเรมกอตง ชวงเรมเขาไปสอนกวดวชาภายในโรงเรยน มาจนถงสถานการณในปจจบน เพอแสดงใหเหนถงจดก าเนดและพฒนาการของระบบตวเตอรในโรงเรยน อกทงเพอท าความเขาใจกลมเอทมยงขน ผเขยนน าเสนอโครงสรางและการสรางวฒนธรรมของกลมเอทม โดยกลาวโครงสรางองคกร ต าแหนงและบทบาท กระบวนการรบ อบรม และประเมนผลสมาชกในกลมเอทม ตลอดจนกจกรรมสมพนธทเกดขนภายในกลมเอทมดวย เพอสรางความเขาใจคณลกษณะของกลมตวเตอรเอทมกอนน าไปสการน าเสนอระบบตวเตอรในโรงเรยนของกลมเอทมในบทถดไป โดยมรายละเอยดดงตอไปน

Ref. code: 25605708030589JHF

46

3.1 ประวตศาสตรของกลมเอทม การเกดขนของกลมเอทมไมไดเรมตนจากการเขาไปสอนภายในเวลาและพนทของโรงเรยนตามทเปนอยในปจจบน พวกเขาไมไดเรมตนจากระบบตวเตอรในโรงเรยน ในป พ.ศ. 2543กล ม เอท ม เก ด ข น จากการรวมกล ม ของน ส ต จ ฬ าล งกรณ มห าวท ยาล ย และน กศ กษ ามหาวทยาลยธรรมศาสตร พวกเขาเรมเขาสธรกจการกวดวชาในฐานะตวเตอร หลงประสบความส าเรจจงเรมเปลยนสถานะของตนเองจากลกจางไปเปนผประกอบการ โดยด าเนนการเลยนแบบธรกจกวดวชาตามทมอยกอนแลวกอนหนา ดงท “พเอ”หวหนากลมตวเตอรเอทมเลาใหผเขยนฟงถง “จดเรมตนของการเขาสระบบตวเตอร” วา

ตอนป พ.ศ.2543 พเรมเขาเรยน ปรญญาตรทคณะนตศาสตร มหาลยธรรมศาสตร สวนพเปและโอมเพยงเพอนสนทของพเรยนคณะอกษรจฬาฯ พอเขามาเรยนสกพก พวกรนพทมหาวทยาลยของเปกชวนไปสอนตวเดกสอบเขามหาลย สอนพวกเดก ม. 6 กอนสอบ เปกมาชวนพอกทหนง พอดวาตอน ม.ปลาย พกบเปเปนนกพด ชอบท ากจกรรม แขงขนโตวาทดวยกนระดบชาตมากอน คงไมมปญหาเรองการพดการสอนเลยตกลงลองรบท างานด พจ าไดวาตอนแรกเราไปสอนใหโครงการของ อบจ. จงหวดหนงทอสาน ชวงนนปดเทอม นงรถตทอนสาวรยกนไป ตอนนนสอนในหอประชมจงหวด เขาเอาเดก ม. 6 ทกโรงเรยนในสงกดมาเลย เวทใหญ 300-400 คน ตวสนๆ 5 วน วนละวชา เรยนกนทงวน ตงแต 9 โมงเชา ถง 4 โมงเยน (พเอ, 12 กนยายน 2559)

แมวาพเอและเพอนจะเปนนกพด นกกจกรรม หรอนกโตวาทระดบชาตมากอน

แตการเรมตนรบงานเปนตวเตอรสอนกวดวชาใหแกนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายเพอเตรยมสอบเขามหาวทยาลยในชวงปดภาคเรยนเปนงานใหญ พวกเขาตองสอนบนเวทใหผฟงหลายรอยคนในหอประชมของจงหวด อยางไรกตาม การเรมตนในฐานะลกจางของกลมตวเตอรของรนพมขอดตอการกาวเขาสวงการกวดวชา ค าแนะน าจากนายจางและตวเตอรรนพมสวนชวยอยางมากในการจบทางการเปนตวเตอรทประสบความส าเรจ ดงทพเอไดเลาถง “เทคนคการสอน” ทรนพแนะน าเพอเปนตวเตอรทดในตอนนนวา

รนพทไปรบงานมาเขากบอกวา ตองตวใหสนก เนนใหเดกมความสข มรอยยม ตอนขนสอนพกลองสอนภาษาไทยแบบแนวทอลกโชว สอนดวย แซวดวย เลาเรองดวย สรางแรงบนดาลใจดวย พวาเดกกชอบนะ แถมพอสอนเสรจครผใหญทพาเดกมาทานกชนชม

Ref. code: 25605708030589JHF

47

มแตคนมาขอถายรป มาขอลายเซน ตอนนนพตกใจมนชนใจ คดวาเปนตวเตอรมนเปนงานทสนก รายไดกดเรามโอกาสการสรางแรงบนดาลใจใหเดก พอเขามก าลงใจ พอเราเหนเขาตงใจขน มเปาหมายมากขน มนรสกดมาก (พเอ, 12 กนยายน 2559)

ดวยศกยภาพเฉพาะตวและค าแนะน าจากรนพ การประสบความส าเรจในเสนทางการเปนตวเตอรของพเอและกลมเพอนเปนไปไดโดยไมยากมากมายนก หลงจากรบสอนเปนตวเตอรไมนานนก พวกเขาจงเรมตน “รวมกลม” เกดเปนกลมตวเตอรเอทม โดยมพเอเปนผน ากลม จากประสบการณ การเรยนรระบบการกวดวชาขณะทอยในฐานะลกจาง กลมเอทมจงมตนแบบและแนวทางในการเรมตนธรกจดานการศกษาของตน พวกเขาเรมน าเสนอโครงการกบทางโรงเรยน โดยอาศยความสมพนธเทาทพวกเขาม ดงทพเอไดเลาถงชวงแรกของการ “สรางทม” และหางานใหแกทมทวา

หลงจากสอนโครงการนนสกพก พวกพเลยมานงคดวาเรานาจะท ากนเองไดดวย เลยรวบรวมพรรคพวกเปนทมกน 5 คน ตอนนนกเรมรบงานตวจากทมอนบาง ระหวางนนเรากเรมเขาไปเสนอโครงการกบทางโรงเรยน หางานเองนจะยากสดนะ อยดๆ เราจะเดนไปถามโรงเรยนเขาวาตองการตวเตอรไหมไมได เราตองอาศยเรมจากโรงเรยนตวเอง หรอไมกโรงเรยนเพอนฝงใกลตว จากพวกศษยเกาหรอไมกพวกทมพอแมเปนครจะเปนใบเบกทางใหเราได พอแยบๆ เขาไป แลวผหลกผใหญทานเหนฝมอเราด ทนงานจะเรมมาเอง (พเอ, 12 กนยายน 2559)

จะเหนไดวา จดเรมตนของเอทมจงเกดขนในป พ.ศ. 2543 พวกเขาไมใชตวเตอรกลมแรกทเรมท างานกวดวชาใหแกทางโรงเรยน อยางไรกตาม การกวดวชาในชวงแรกของพวกเขาเกดในรปแบบโครงการระยะสน สอนตวกอนสอบเขามหาวทยาลยทนยมจดขนโดยองคกรบรหารสวนจงหวด (อบจ.) และมกสอนในชวงเวลาปดภาคเรยนแลวเทานน ระบบตวเตอรในโรงเรยนทมกสอนในเวลาท าการโดยปกตของโรงเรยนตลอดทงภาคเรยนยงไมไดเกดขน ภายหลงจากทพเอและเพอนๆ ประสบความส าเรจในการเปนตวเตอร พวกเขาจงเรมสรางกลมเปนของตนเองและเรมหางาน โดยสรางเปนแบบโครงการกวดวชาเพอน าไปเสนอขายตอโรงเรยนตางๆ โดยอาศยสถานะศษยเกา หรอใชความสมพนธระหวางพวกเขาทมอยกบผคนหรอโรงเรยนตางๆ เปนใบเบกทาง ทงหมดเพอไปสการน าเสนอโครงการและการรวมธรกจการศกษากบทางโรงเรยน โดยโรงเรยนแรกทงายทสดส าหรบพวกเขาคอโรงเรยนระดบมธยมศกษาของพวกเขาเอง

Ref. code: 25605708030589JHF

48

การเรมตนท างานกวดวชาในฐานะกลมตวเตอรเอทมเรมตนจากการใชสถานะศษยเกาของโรงเรยน ตดตอขอท ากจกรรม “คายแนะแนวการศกษา” ใหแกนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายโดยนอกจากจะมการแนะแนวแลว พวกเขายงไดเรมสอนกวดวชาใหนกเรยนทมาเขารวมกจกรรมดวย ผลลพธทไดหลงจากสนสดคายกจกรรมคองานกวดวชาทตามมา โรงเรยนเรมจางพวกเขาใหสอนกวดวชาชวงกอนสอบเขามหาวทยาลยใหแกนกเรยนอยางจรงจง

หลงพรบงานสอนเองแลว พอยากท าใหโรงเรยนตวเองบาง เพราะพคดวามนดตอเดก เลยเรมจากท าคายแนะแนวทโรงเรยนตวเองกอนในชวงปดเทอม เปนคายแนะแนวทางศกษาตอมหาวทยาลย พวามนส าคญ ตอนนนมหาวทยาลยกบโรงเรยนปดเทอมตรงกนเลยรวบรวมเพอนๆ พวกจฬาฯ ธรรมศาสตรไปท าคาย ทนกอนปดเทอมเรากตดตอไปทโรงเรยนกอนวาเราอยากจะจดคายแนะแนวใหนองๆ เปนการแนะแนวศกษาตอ โรงเรยนกใหความรวมมอนะพเปนศษยเกาเลยคยงาย ใหยมสถานท แถวยงชวยประชาสมพนธให ตอนนนเราจดคายกน 3 วน มกจกรรมทงแนะแนว สนทนาการ การแสดง และสอนสอนตวขอสอบเขามหาลยดวยแตเปนแบบคอรสเลกๆ ทรคเลกนอย ทกกจกรรมครโรงเรยนกจะมาคอยด พอจบคาย เราถอประสบความส าเรจผลเกนคาด ทกฝายมความสข นองคายประทบใจ ครและผบรหารทมาคอยสงเกตการณกชอบใจมาก ตอนหลงทานตดตอมาอยากใหมการตวสอบใหนกเรยน ม.6 ของโรงเรยนอกรอบ ท าเปนโครงการระยะสนตวกอนสอบเขามหาวทยาลย (พเอ, 12 กนยายน 2559)

คายกจกรรมแนะแนวขางตนจงเปนเสมอนเวทในการแสดงหนงเพอเบกทางไปสการ

รวมงานระหวางกลมตวเตอรเอทมและโรงเรยน อยางไรกตามรปแบบของโครงการกวดวชายงคงเรมตนจากการกวดวชาแบบระยะสน ในชวงเวลากอนสอบเขามหาวทยาลยเทานน พวกเขาจะตวขอสอบใหแกนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปทหกเฉพาะในชวงปดภาคเรยน หรอเพยงไมกวนกอนสอบโดยมสถานทในการเรยนคอหอประชมใหญของโรงเรยน ดงทพเอไดเลาวา

ตอนนนโรงเรยนจดโครงการใหเราสอนตวกนตอนปดเทอมชวงกอนสอบทในหอประชมใหญของโรงเรยนเลย สอนพวก ม.6 ทงหมด 5 วน วนละวชา พอผลสอบออกมานองโรงเรยนทเราสอนสอบตดมหาวทยาลยดงกนเยอะมาก ความตางจาดรนกอนเหนไดชดมาก ครฝายวชาการและผบรหารทานกพงพอใจมาก กลมของเราเลยเรมจางตวเปนแบบเจาประจ าราย ตวกนทกปทโรงเรยน ตอนนนทมของพกมกนแคตวหลกเพยง 5 คน เอ เป โอม โนต หอย สอนกนคนละวชา ตามท เดกตองสอบท งหมด 5 วชาหลก พวก

Ref. code: 25605708030589JHF

49

วทยาศาสตร คณต ภาษาองกฤษ ภาษาไทย และสงคม พอเรมมงานเรากเรมสอนกนจรงจงนะ เรยนดวยสอนดวย ปดเทอมเรากรวมกนไปท าคายแนะแนว ยายโรงเรยนไปเรอยๆ และกไดโครงการมาขยายกจการกนไปเรอยๆ (พเอ, 12 กนยายน 2559)

ความส าเรจในการใชแบบแผนคายกจกรรมแนะแนวพรอมสอนกวดวชาจงเสมอนเปน

ทงใบเบกทางและเวทแสดงการทดลองสอนใหผบรหารโรงเรยนเหนลลาการสอนตวของกลมเอทม ผลพลอยไดสวนหนงคอการตดตอจากทางโรงเรยนใหพวกเขาเปนตวเตอร สอนตวขอสอบใหนกเรยนเฉพาะในชวงปดภาคเรยนหรอเพยงไมกวนกอนสอบเทานน ในทนแมวากลมเอทมจะเรมไดเขาไปสอนในพนทของโรงเรยน แตทวายงคงตองสอนในชวงเวลาทโรงเรยน “หยดท าการ” และยงไมถอวาเปนระบบตวเตอรในโรงเรยนดงทเปนอยในปจจบน อยางไรกตามผลลพธทไดจากการสอนในแตละโครงการไดกลายเปนทงตวแบบใหพวกเขาลบฝมอในการสอน และยงถอเปนแฟมผลงานเพอน าไปเสนอโครงการใหแกโรงเรยนอนๆ อกมาก แนนอนวาทายทสดงานของพวกเขาในฐานะกลมตวเตอร เอทมจงเรมมมากยงขน กระทงในป พ.ศ. 2548 ระบบการสอบเขามหาวทยาลยของไทยไดเปลยนแปลงครงใหญ คอเปลยนจากระบบเอนทรานซ (Entrance) เปนระบบแอดมดชน (Admission) การสอบเขามหาวทยาลยมการเปลยนแปลงไปในลกษณะ “สอบบอยครง” และม “จ านวนวชาสอบมาก” พรอมกนน กระทรวงศกษาการยงไดกอตงสถาบนการทดสอบทางการศกษาแหงชาต (สทศ .) โดยมหนาทใหจด “การสอบระดบชาตขนพนฐาน” หรอทเรยกกนวาการสอบโอเนต (Ordinary National Educational Test, O-NET) เพอทดสอบความรและความคดรวบยอดของนกเรยนทงในระดบประถมศกษาชนปท 6 และระดบมธยมศกษาชนปท 3 และ 6 พรอมกนท วประเทศ การเปลยนแปลงระบบการสอบเขามหาวทยาลยและการเรมตนทดสอบโอเนตนเอง สงผลกระทบตอกลมเอทมอยางมาก พวกเขาตองปรบตวครงใหญจากความตองการการกวดวชาของโรงเรยนทมากยงขนดงทพเอ ไดเลาวา

พอหลงป 48 การสอบเขามหาลยเปลยนเปนแอดมชชน เรมสอบกนสกป 49 วชาสอบเพมมากขน สอบกนบอยขนหลายรอบ โรงเรยนทเคยรวมงานกบเรากเรมกงวล โทรมาปรกษาพในท านองวาจะรบมอกบการเปลยนแปลงนยงไงด แตทจรงมนไมมอะไรมาก เพราะการสอบเขามหาวทยาลยมนยงคงวชาหลก แตแยกออกเปนสองระดบ โอเนตกบเอเนต พอระบบมาแบบน โรงเรยนเลยอยากเพมการตวมทงตวโอเนต ตวเอเนต ตววชาเฉพาะ (พเอ, 12 กนยายน 2559)

Ref. code: 25605708030589JHF

50

ดวยการเปลยนแปลงเขาสระบบระบบแอดมดชนทสงผลใหเกดการสอบทหลากหลายประเภทและบอยครงมากยงขน กลมเอทมจงเรมมงานสอนกวดวชามากย งขนตามไปดวย ไมเพยงเทาน การเกดขนของการสอบระดบชาตขนพนฐาน หรอการสอบโอเนต เปนตวการส าคญอยางยงทสงผลใหธรกจการศกษาของกลมเอทมขยายตวมากยงขน หนวยงานทตดตอใหกลมเอทมสอนกวดวชาไมไดมเพยงแคโรงเรยนทกลมเอทมเคยไปท าคายและรบงานสอนอกตอไป หากแตยงมทงหนวยงานเทศบาล และองคการบรหารสวนจงหวด ซงไดตดตอใหกลมเอทมเขาไปสอนกวดวชาโดยเฉพาะการสอบโอเนตใหแกโรงเรยนภายใตสงกดของหนวยงานเหลานนอกดวย เหตทเปนเชนนเปนเพราะคะแนนโอเนตไดกลายเปนมาตรวดหนงทกระทรวงศกษาธการก าหนดใหเปนตวแสดง “คณภาพสถานศกษา” จงเกดการเปรยบเทยบและการแขงขนคะแนนโอเนตของแตละโรงเรยนขน ดงทพเอไดเลาวา

การสอบโอเนต นเปนตวส าคญมาก ในปทเรมครงแรกกลมของเราเรมไดรบการตดตอใหไปตวหลายทมาก หนวยงานทตดตอมามทงระดบโรงเรยน เทศบาล อบจ. ศกษาธการเขตกมนะ พเลยตองรบสมาชกเพมมากขนเรอยๆ เพราะตารางเวลาแตละโครงการจะชนกน โรงเรยนทเราไปสอนสวนใหญจะอยไกลอ าเภอเมองทงนน เหมอนตนกลวกนมาก พอหลงผลสอบโอเนตประกาศ ครกจะตดตอมาแจงผลกบเรา เขาวานกเรยนทตวกบเราคะแนนด บางคนคะแนนพงขนสงกวานกเรยนในเมองเสยอก พวาเหมอนแตละโรงเรยนเขาเรมแขงกนดวยคะแนนโอเนต มนมผลตอการประเมนคณภาพโรงเรยนดวย (พเอ, 12 กนยายน 2559)

การสอบโอเนตทชใหเหนถง “คณภาพสถานศกษา" จงสงผลอยางยงตอการตนตวของ

ผบรหารโรงเรยนและหนวยงานตนสงกดของโรงเรยนดงกลาวในฐานะผรบผดชอบจดการศกษา ความตนตวดงกลาวไดสงผลดตอกลมเอทมอยางมาก พวกเขามงานเพมขน ตองการคนมากขน และทส าคญคอโรงเรยนเรมจางพวกเขา “สอนภายในโรงเรยนในแบบระยะยาว” โดยจดใหมการเรยนการสอนในวนทโรงเรยนเปดท าการปกต และเนนการตวส าหรบการเพมคะแนนสอบโอเนตเปนหลก เมอผลลพธทออกมาปรากฏชดวาพวกเขาสามารถท าไดตามวตถประสงคของโรงเรยน คอเพมคะแนนโอเนตไดจรง นกเรยนยงสามารถสอบตดมหาวทยาลยทมชอเสยงไดในอตราสง งานของพวกเขาจงมมากยงขนดวยเชนกน ดงทพเอเลาถงการเรมเขาไปสอนในโรงเรยนระยะยาววา

พอมสอบโอเนต บางโรงเรยนเรมชวนใหเราสอนแบบยาวๆ ใหสอนตวในโรงเรยนทงเทอมไปเลย 1-2 วนตอสปดาห นนเปนครงแรกเลยนะทเราเรมงานกบโรงเรยนแบบยาวๆ สอน

Ref. code: 25605708030589JHF

51

ในวนธรรมดานะ พอแบบนเรากตองท าเปนระบบระเบยบมากขน มการประชมรวมกบโรงเรยน มเคาโครงการสอน เพราะเราตองสอนนกเรยน ม.ปลาย ทงโรงเรยน เพอเตรยมการสอบโอเนตเปนหลกและตองสอนใหสอบตดมหาวทยาลยไปในตว ผานไปปเดยวผลงานเรากเปนทประจกษ พอเอาไปเสนอโรงเรยนอนเขากเรมอยากท าตามดวย ป 50 พกมงานเยอะขนสอนประจ า 4 โรงเรยน ไมนบกลมโรงเรยนขาจรอกนะ เกอบ 10 โรงเรยนได (พเอ, 12 กนยายน 2559)

ตอมาในป พ.ศ. 2552 ระบบแอดมชชนไดเปลยนเกณฑการสอบมหาวทยาลยอกครง คอเปลยนการสอบจากวชา วชาโอเนต วชาเอเนต และวชาเฉพาะ เปนการสอบ วชาโอเนต วชาGAT และวชาPAT (โดยยกเลกวชาโอเนตและวชาเฉพาะ) ผลลพธทเกดขนจากการเปลยนแปลงดงกลาวยงคงเปนไปในทศทางเดมคอ จ านวนวชาและจ านวนครงในการสอบทเพมมากขน อกทงยงปรากฏขอสอบเกนหลกสตร และขอสอบทไมมการเรยนการสอนในหลกสตรระดบมธยมปลาย (การสอบวชา GAT ภาคสวนความคดเชอมโยงไมมอยในหลกสตรการเรยนและไมมสอนในโรงเรยน) ทงหมดนสงผลกระทบตอกลมเอทมอกครง พวกเขาตองปรบจ านวนสมาชกกลมตวเตอรใหมเพราะ มวชาทตองสอนเพมมากยงขน การขยายตวของงานตามการเปลยนแปลงของระบบการสอบสงผลใหกลมเอทมเรมเปนบรษท ดงทพเอไดเลาวา

พจ าไดวา เมอป 52 การสอบเขามหาลยเปลยนอกรอบ พอเปลยนทความกงวลของทางโรงเรยนกจะตามมาเหมอนเดม คนทนาสงสารกวาคอเดก โดยเฉพาะพวกทตองสอบปแรก เปนเหมอนหนทดลองทไมรวาจะลองแลวไดผลแบบไหน ป 52 เดกตองสอบหลายวชาเพมมากขน แถมยงมวชาประหลาด อยางพวก GAT ความคดเชอมโยง มนไมมสอนในโรงเรยนนะ โรงเรยนกอยากใหมการตววชาใหม เพราะครทโรงเรยนกไมรเรอง ไมเคยสอน แตเดกตองสอบ พอโรงเรยนอยากไดมากขน ตอใหเราไมรวาขอสอบเปนแบบไหน กตองจดใหมการตวแบบน ารองไปกอน ตอนนนงานของเราแนนไปหมดแลว ทงงานตวโอเนตตามในโรงเรยนแบบระยะยาว งานตวสอบเขามหาวทยาลยระยะสนดวย เราตองการคนเยอะขน ตารางท างานเรมจะเรมชนกน ประจวบวาตอนปลายป 52 พเปเพอนสนทพเสยพอด (เงยบสกพก) ตอนนนพกเรยนจบปรญญาโทแลว พเลยถอยออกมาท างานเบองหลงดกวาปรบเปนบรษทสกหนอยจะไดงาย แตในใจยงอยากใหเปนแบบระบบพนองเชนเดมมากกวา มนคยกนงายด (พเอ, 16 กมภาพนธ 2560)

Ref. code: 25605708030589JHF

52

งานทเพมมากยงขนกวากอนทงในเชงพนทและขนาด จากทงจ านวนโรงเรยนทตดตอเขามาและจ านวนวชาทตองสอน สงผลใหกลมของพวกเขาเรมขยายและรบสมาชกเพมขน ทายทสดแลวอปสงคของโรงเรยนทเพมขนมสวนส าคญอยางยงในการน าไปสวกฤตการณของกลม เอทมในป พ.ศ. 2554 เมอตวเตอรรนแรกๆ ทท างานสอนกวดวชาในโรงเรยนใหแกกลมเอทมมานานจนเขาใจระบบและระเบยบการรวมงานกบทางโรงเรยนไดเปนอยางดแลว บางสวนเรม “แยกตว” ออกไปสรางกลมของตนเอง พวกเขาผนตวเองจากครตวเตอรไปเปนหวหนาทม เปลยนสถานะจากลกจางกลายเปนผประกอบการอยางเตมตว และเรมขยบขยายไปครอบครองโรงเรยนในเขตพนทอนๆ มากขนเรอยๆ ในปเดยวกนนเอง สถาบนกวดวชาตางๆ ในเมองกไดเรมเขามาแขงขนในตลาดเดยวกบกลมตวเตอรเหลานดวย กลมเอทมเองจงเผชญกบความเปลยนแปลงจากทงภายในและภายนอก “คแขงทางธรกจ” ของพวกเขาเรมมากยงขน ดงทพเอเลาวา

ชวงป 54 งานตวในโรงเรยนมมากซะจนเรารบไมไหว พวกตวเตอรในทมเกาๆ ของเราเรมอยากท าเองบาง แตทจรงพวกทแยกจะไปท าเองพไมวาหรอก ขอแคไมหากนในโรงเรยนเดยวกน มาขายงานแขงกนกพอ นองๆ หลายคนโตจากทน ตงแตเรมฝกสอนจนเกง จนช านาญ รวธพด เขาหาผหลกผใหญ กเรมจากทนทงนน จะวาไปปนนทมเราเกอบแยเหมอนกนนะ คนหายไปเกอบครง สวนทยงอยกนกพยายามเตมทเทาทจะท าได เราตองรบเรงรบคน รบฝกคน เราเลยตองท าเปนแบบกงบรษท เปนแบบองคกร เราตองเปลยนยทธศาสตรวธการกนใหมหมดดวย มนตองปรบตวแลว เพราะคแขงเรมมหลายทมมมากขนจากทงคนของเราทแยกตวไปบาง แถมยงมพวกสถาบนตวทเรมเขามาหากนในตลาดแบบนแลวบาง (พเอ, 16 กมภาพนธ 2560)

หล งจากน น ในตนป พ .ศ . 2555 เอทมกลายเปนกล มองคกรท มลกษณะเปน “กงบรษท” นโยบายการบรหารจากเดมทเนนระบบความเปนพเปนนอง เนนการพดคยกนใกลชด ถกเปลยนเปนนโยบายบรษททมขนมตอนและเปนทางการมากยงขน พวกเขาเรมรบสมาชกใหมจ านวนมากเพอทดแทนสมาชกเกาหายไปเกนกวาครง พวกเขาเรมรบตวเตอรทมาจากสถาบนอนๆ นอกเหนอไปจากตวเตอรจากจฬาลงกรณมหาวทยาลยและมหาวทยาลยธรรมศาสตรตาแบบเดม ชวงกลางป พ.ศ. 2555 กลมตวเตอรเอทมจงมสมาชกตวเตอรทหลากหลายยงขน ทงทมาจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาคณทหารลาดกระบง ซงตางถอวาเปนมหาวทยาลยทมชอเสยงทงสน แมวากลมเอทมจะเปดรบตวเตอรและเปดกวางมากเพยงใด แตตามความเปนจรงแลวสมาชกของกลมทพวกเขารบเจามายงคงไดมาจากการแนะน าของสมาชกใน การเปดรบสมครสมาชกอยางกวางขวางจงยงคงเปน “ระบบปด” ในปเดยวกน

Ref. code: 25605708030589JHF

53

นเองยงเกดการพฒนาระบบบรหารจดการรปแบบใหม พวกเขาเรมมการก าหนดต าแหนงแบงหนาทแบงงานกนอยางชดเจน มกฎมระเบยบทชดเจนยงขน เรมมการประชมกอนเรมตนและสรปผลการท างานในแตละภาคเรยน มระบบอตราคาตอบแทนทเปดเผยชดเจนยงขน และภายในป พ.ศ. 2555 นเอง เกณฑการสอบเขามหาวทยาลยภายใตระบบแอดมดชนยงไดเกดเปลยนแปลงอกครงโดยมการสอบ 7 วชาสามญเพมเขามา การเพมขนของวชาสอบยงสงผลตอการเพมขนของความตองการในกวดวชาของโรงเรยนดวย ดงทพเอไดเลาถงการปรบเปลยนของกลมเอทมวา

ตอนป 55 พเรมรบคนจากมหาวทยาลยอนๆ เมอกอนเราจะรบแตพนองกนเอง จฬา-ธรรมศาสตรเทานน รบคนทเราสนทไวใจ แตพอเราท าใหมนชดขนมระบบ มการคดคน อบรมคน ชแจงนโยบาย แบงงานกนเปนฝายๆ ไป ทกอยางเรากเปดเผยกนตรงๆ จะไดไมมปญหาภายหลงอก พอปรบใหมแลวเรากกลาจะรบคนจากมหาลยอนเขามา กมทง ลาดกระบง เกษตรศาสตร เอแบค มหดล แตละคนกแนะน ากนมาจากคนรจกกนทงนน สวนพกเรมมทมงานของตวเอง มทมชวยบรหาร จดตาราง ประสานงานโรงเรยน วดผล แถมเรากเรมจดประเภทสมาชกวา นตวหลกนะ นตวรองนะ มนกงายขนเยอะเลย ปนกมสอบ 7 สามญเขามาอก โรงเรยนกอยากใหตวอก คอถาวชามนเพมขนทโรงเรยนกจะอยากใหตว เขากงวลวานกเรยนจะสอบไมตดกน (พเอ, 16 กมภาพนธ 2560)

หลงป พ.ศ. 2555 ดวยจ านวนสมาชกของกลมทเพมขน ระบบระเบยบและความเปนทางการทมากยงขน ความสมพนธของสมาชกเกาและใหมเปนไปอยางไมราบรนมากนก แมจะไมมความขดแยงอยางชดเจน แตบรรยากาศของสมาชกกไมไดสนทสนมกนมากดงเชนทกลมเอทมเคยอยกนมาแตกอน ในป พ.ศ. 2556 พเอจงเรมนโยบายใหกลมเอทมมการจดงานสมมนาประจ าปขนจ านวน 2 ครงตอป ในชวงปดภาคเรยนชวงทพวกเขาตางเวนวางจากภาระงานสอนชวคราว โดยมวตถประสงคเปนไปเพอสรางความสมพนธและความสมครสมานสามคคระหวางสมาชกในกลม อกทงยงถอเปนการสรปผลการท างาน รวบรวมปญหา และแลกเปลยนความคดเพอวางแผนการสอนเตรยมความพรอมในภาคเรยนตอไปทจะมาถงอกดวย

พเรมจดสมมนาป 56 เพราะคนมนเยอะเราจะไดรจกไดเจอกนพรอมหนามาสนกสนานกน ทจรงการสมมนามนเหมอนกบการผอนคลาย เปนโบนสใหนองในทมพคดวาถาคนในทมเราสนทกนจะเปนผลดตองานดวย เพราะเราสอนกนเปนกลม หมนเวยนกนไป เรากตองอยดวยกน ถาพวกเราสนทกนไวหนอย บรรยากาศเอย อารมณเอย ทกๆ อยางมนจะพาใหงานออกมาด พอจดงานสมมนาพจะใชโอกาสนคยกบนองหลายคนดวย เราจะได

Ref. code: 25605708030589JHF

54

ชวยกนคดวาทมควรพฒนาอะไรตอไป แตละโรงเรยนมนมปญหาตรงไหน เราจะจดการมนยงไงครเกาครใหมเราจะไดแลกเปลยนกน เพราะตอนนคแขงเราเรมเยอะ เอาเขาจรงพอคยกนเรารวาปนตลาดเรมเตมแลว เราขยายตลาดออกไปยากมาก ท าไดแครกษาคณภาพ และยดพนทเดมไว สวนใหญมเจาทกนหมดแลว (พเอ, 28 เมษายน 2560)

ปรากฏการณ “เจาทเตม” แสดงใหเหนอยางชดเจนวาในป พ.ศ. 2556 เปนตนมา

ธรกจการสอนกวดวชาภายในโรงเรยนเรมมลกษณะอมตว ตลาดของการสอนกวดวชาในโรงเรยนเรมขยบขยายไดยาก ทกโรงเรยนทตองการใหมระบบตวเตอรในโรงเรยนตางมกลมตวเตอรผกสมพนธอยจนเตมหมดแลว จนในป พ.ศ. 2557 พเอเรม “ขยบขยายธรกจ” ของตนในลกษณะใหม “บรษทอบรมบคลกภาพ” ส าหรบอบรมบคคลทวไปใหมศกยภาพในดานตางๆ เรมเกดขน โดยกลมลกคาสวนใหญคอหนวยงานหรอองคกรตางๆ ทเขามเครอขายความสมพนธดวย หนงในนนคอองคกรการศกษา โครงการจด “อบรมคร” เรมเกดขนเปนระยะโดยมกลมเอทมเปนกระบวนกรด าเนนกจกรรมสนทนาการควบคกบอบรมเทคนคการสอน ปญหาในการสอนนกเรยนของครและกลมสาระวชา

พเรมท างานอบรมเพราะถนดทางน บรษทเปดอบรมใหแกพนกงานหรอบคคลกรทวไป แตผใหญของทางโรงเรยนเหนวาเราเองกเชยวชาญการสอน กเลยลองใหจดอบรมครของเขาดวยไปเลย งานศกษาธการเขตนะ เขาท าโครงการ เอาครจากหลายโรงเรยนมาอบรม พกใหกลมตวเตอรของเราสอนโชว แชรเทคนค พดคยปญหา เลาถงลกษณะเดกสมยใหมแตอบรมวนสองวนมนไมไดอะไรหรอก เหมอนมาพดคยกน แบงปนความรสก รบรปญหากนมากกวา งานแบบนจดไมไดบอย สวนใหญพท ากบบรษทเอกชนมากกวา นองตวเตอรมาชวยบาง พวกนพดเกง ท างานเขาขากนด (พเอ, 2 กรกฎาคม 2560)

กลาวไดวานบตงแตป พ.ศ. 2557 เปนตนมา งานของกลมตวเตอรเอทมจงมทงในสวน

ของการสอนกวดวชาในโรงเรยนและงานฝกอบรม แมวาสถานการณตลาดการกวดวชาในโรงเรยนทวประเทศขยบขยายในเชงพนทไดยาก แตทวาในป พ.ศ. 2559 เกณฑการสอบเขามหาวทยาลยภายใตระบบแอดมดชนกยงคงเปลยนแปลงอกครง ดวยการเพมสดสวนประเภทขอสอบทมากยงขน มรปแบบการสอบทง O-NET GAT PAT และ 9 วชาสามญ อกทงมหาวทยาลยตางๆ กเรมจดตรงกนมากขนและบอยครงขน การเปลยนแปลงดงกลาวยงคงสรางความตนตระหนกใหแกโรงเรยน นกเรยนและผปกครอง ความตองการกวดวชาของโรงเรยนในเชงปรมาณจงเพมมากยงขน ทกวนนพวกเขายงสอนอยในโรงเรยน รวมเผชญหนาและคอยเปนทปรกษาใหโรงเรยน พรอมกนนกปรบตวเองรวมไปกบสถานการณทเกดขนพรอมกบโรงเรยนดวยเชนกน

Ref. code: 25605708030589JHF

55

โดยสรปแลว จากเรองเลาประวตศาสตรขางตนจะเหนไดวา กลมตวเตอรเอทมเกดขนเมอป พ.ศ. 2543 จากการรวมกลมของนสตนกศกษามหาวทยาลย หลงจากทพวกเขาเรมเขาสวงการกวดวชาในฐานะตวเตอรของกลมอน พวกเขาเรมสงสมเทคนคและประสบการณ จนในทสดกไดผนตวเองจากการเปนลกจางมาเปนผประกอบการ กลมเอทมมกลยทธในการหาลกคาโดยการใชความสมพนธระหวางตนหรอเพอนกบทางโรงเรยนเสนอจดท าคายแนะแนวการศกษาควบคไปกบการสอนกวดวชาแบบงายๆ ผลลพธของกจกรรมตางน ามาสการเกดงานของกลมพวกเขาในรปแบบของโครงการกวดวชาระยะสน ในหอประชมของโรงเรยนชวงปดเทอม จนกระทงแรก หลงป พ.ศ. 2549 เกดการเปลยนแปลงระบบการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยจากเอนทรานซมาสแอดมดชน พรอมกบการเกดการทดสอบขนพนฐานแหงชาต (O-NET) ซงมบทบาทส าคญในฐานะหนงในตวชวดคณภาพสถานศกษา กลมเอทมจงไดรบการตดตอเพอจางวานไปสอนกวดวชาเพมคะแนนโอเนตใหแกนกเรยนในโรงเรยนตางๆ จากทงหนวยงานตนสงกดหรอจากโรงเรยนเองโดยตรง ไมเพยงเทานโรงเรยนทคนเคยกนอยแลวกเรมจดจางพวกเขาในรปแบบโครงการระยะยาว คอจดใหมการสอนกวดวชาภายในโรงเรยนและภายในเวลาท าการของโรงเรยน กลาวไดวาในปนเองทเปนจดเรมตนของระบบตวเตอรในโรงเรยน ตลอดทศวรรษทผานมา เกณฑการทดสอบของระบบแอดมดชนยงไดเปลยนอยบอยครง ทกครงตางเปนไปในทศทางเดยวกนคอ มวชาทตองสอบและจ านวนครงในการสอบเพมยงขน สงผลใหเกดความตองการตวเตอรเพมมากขนเปนเงาตามตว ดวยงานจ านวนมากขนกลมเอทมจงตองรบสมาชกเพมขนจนเกดวกฤตการณแยกทมในป พ.ศ. 2554 ตวเตอรรนเกาหลายคนเรมผนตวเปนผประกอบการเองและด าเนนธรกจกวดวชาในโรงเรยน หลงจากนนกลมเอทมเองจงเรมปรบตว เปลยนแปลงกลมใหมระบบแบบแผนมากยงขน หลงจากนนเพยงสองปสถานการณกวดวชาในโรงเรยนเกดภาวะตลาดอมตว การขยบขยายธรกจการกวดวชาในเชงพนเรมเปนไปไดยากมากขน กลมเอทมเรมขยายธรกจจดอบรม กระนนกดธรกจดงกลาวมกตอบโจทยบรษทเอกชนทวไปเสยมากกวาหนวยงานทางการศกษา แมวาทกวนนการจดระบบตวเตอรในโรงเรยนจะเรมขยบขยาย ไดยากเปนอยางยง แตในชวงทศวรรษทผานมาการเปลยนแปลงเกณฑการสอบของระบบแอดมดชนยงคงเปนไปอยางสม าเสมอ การขยบขยายตวในเชงปรมาณงานของพนทเดมจงยงคงเกดขนอยางตอเนอง หากยดตามประวตศาสตรของกลมเอทมทแสดงใหเหนถงจดก าเนดของระบบตวเตอรในโรงเรยนแลว คงไมเกนเลยทจะกลาวไดวาระบบตวเตอรในโรงเรยนไดด ารงอยคกบระบบการศกษาของไทยมาแลวกวาทศวรรษ

Ref. code: 25605708030589JHF

56

3.2 โครงสรางและวฒนธรรมของเอทม นอกจากประวตศาสตรการก าเนดและพฒนาการของกลมเอทมจะแสดงใหเหนถงจดก าเนดระบบตวเตอรในโรงเรยนรวมถงการเปลยนแปลงของระบบทสมพนธกบระบบการศกษาหลกไดบางแลว ผเขยนเหนวาการท าความเขาใจกลมเอทมโดยภาพรวมในปจจบนมสวนส าคญการท าความเขาใจระบบตวเตอรในโรงเรยนของกลมเอทม ดงนนในสวนนผเขยนจะน าเสนอโครงสรางและวฒนธรรมของกลมเอทม โดยจะกลาวถงโครงต าแหนงบทบาทหนาทภายในกลมเอทมกอน จากนนจงกลาวถงการสรางวฒนธรรมองคกรของพวกเขาตามล าดบ 3.2.1 โครงสรางของกลมเอทม จากประวตศาสตรของกลมเอทมจะเหนไดวา นบตงแตป พ.ศ. 2543 กลมของพวกเขาเรมตนจากการรวมตวกนอยางไม เปนทางการและท างานรวมกนภายใต “ระบบพนอง” ไมมกฎ ไมมระเบยบทแนชด จนกระทงป พ .ศ. 2555 หลงเกดวกฤตแยกทม กลมเอทมจงเรมเปลยนแปลงจนมโครงสรางของกลมทแนชดและมการบรหารจดการรปแบบบรษทมากยงขน อยางไรกตาม พวกเขายงคงผสมผสานรปแบบการบรหารงานในลกษณะพนองแตเดมไว โดยพวกเขาเรยกการบรหารจดการกลมของตนเองในปจจบนนวา “กงบรษท” ทงหมดนเปนเพราะพเอเชอวาการบรหารกลมดวยลกษณะกงบรษทจะน ามาซงผลลพธทดกวา ดงทเขาไดเลาถงการออกแบบองคกรเอทมไววา

พท าทมเปนกงบรษท ไมอยากใหมนดเปนทางการมาก เพราะวางานของพวกเรามนไมไดประจ าแบบจางกนเปนรายเดอน มนวากนเปนวนๆ ไป การสอนตวของเรามนควรจะเปนแบบพนอง ชวยกนท างานมากกวา มนคยงายกวา แตพอมนมปญหา พกรวามนตองแกทเรองความชดเจนวา ใครท าหนาทอะไร มเรองไมสบายใจแลวควรตดตอใคร พเลยพยายามท าใหมนเปนกงบรษทมากยงขน อกอยางกเรมท าสวสดการดวย เราท าประกนกลมพท าใหนองๆ จะไดอนใจขนอก เวลาเดนทางไปสอนตางจงหวด จะไดสบายใจกน อะไรทเราชวยกนไดกชวยกนไป ถาถามวาทกวนนเราอยกนแบบไหน เราอยกนแบบบรษท แตถาถามวาเราบรหารกนแบบบรษทเลยไหม เราบรหารกนแบบพนองครบ (พเอ, 16 กมภาพนธ 2560)

Ref. code: 25605708030589JHF

57

ปจจบนโครงสรางขององคกรเอทม สามารถแบงออกไดเปน 3 ต าแหนง คอ 1) หวหนากลม 2) ทมบรหาร ซงยงคงแบงออกเปน 3 ฝายดวยกนคอ ฝายวชาการ ฝายบคคล และฝายประเมนผล และ3) สมาชกทวไปซงเปนตวเตอรในโรงเรยนนนเอง

ภาพท 3.1 โครงสรางการท างานของกลมตวเตอรเอทม

ปจจบนน “พเอ” อยในฐานะหวหนากลม ถอเปนผบรหารสงสดขององคกร มหนาทหลกคอการหางานและตดตอสมพนธกบลกคาระดบผบรหารของโรงเรยนหรอผบรหารขององคกรตางๆ เขามอ านาจในการก าหนดหรอเปลยนแปลงนโยบายตางๆ ของกลมโดยทนทและมอ านาจสงสดในการตดสนใจทกเรองเฉพาะทเกยวเนองกบการท างาน สวนดานกลมบรหารเกดขนเพอมาแบงเบาภาระหนาทของพเอหวหนาทหลบฉลากไปท างานเบองหลงและจะออกโรงเฉพาะชวงส าคญเทานน กลมบรหารแบงออกไดเปน 3 ฝายยอย คอ ฝายวชาการ ซงดแลโดย “พนท” นกศกษาแพทยมหาวทยาลยแหงหนงในกรงเทพฯ ฝายบคคล ซงดแลโดย “พอวน” อดตพนกงานฝายบคคลบรษทเอกชนแหงหนงทผนตวมาท างานใหแกเอทมเตมตว และฝายประเมนผล ซงดแลโดย “พวนชนะ” พนกงานฝายบคคลของบรษทเอกชนแหงหนง โดยแตละฝายมหนาทตางกน ดงตอไปน

ฝายวชาการ จะมหนาทในการตดตอประสานงานกบทางโรงเรยน โดยเนนเฉพาะในเรองวตถประสงคในการจดตวและขอบเขตเนอหาทโรงเรยนตองการ ตลอดจนเสนอรปแบบการจดตวเพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของทางโรงเรยน ขอตกลงทงหมดตองแลวเสรจกอนเรมโครงการในแตละภาคเรยน และหลงจากนนในแตละสปดาหทมการเรยนการสอน ฝายวชาการจะคอยประสานงาน ในเรองขอบเขตเนอหาของแตละวชาทตวเตอรทตองสอน เพอจดเตรยมเอกสารและเตรยมการสอน เกด “ความตอเนองของเนอหา” และปรบเปลยนไดตามสถานการณทโรงเรยนรองขอ ดงท พนทไดเลาวา

กลมบรหาร

หวหนากลม

สมาชกกลม

ฝายวชาการ

ฝายบคคล

ฝายประเมนผล

Ref. code: 25605708030589JHF

58

หนาทของวชาการคอการเสนอรปแบบการตวใหตอบโจทยกบเงอนไขของโรงเรยน แตละเทอม แตละโรงเรยนกจะตางกนไป พอลงตวแลวเรากท าโครงการกนแลวกเรมตว แตมนไมจบแคนน ทกสปดาห พตองคอยใหเนอหาแตละวชามนตอเนองกนกบการสอนคราวกอน เพราะครแตละวชากไมไดไปสอนเปนประจ าทกสปดาหนะครบ แถมตวเตอรเราตองหมนเวยนเปลยนกนไปตามตามราง ความตอเนองของเนอหาเลยส าคญมากเพราะถาเรยนซ าหรอเรยนไมตอเนอง นกเรยนของเราจะไมสนใจหรอเรยนไมรเรองเลยก ทจรงถาท าตามทแบงชวโมงไวและก าหนดแตแรกมนจะไมยากมาก แตบางทโรงเรยนอยากจะเปลยน บางทเขามสอบแขงขนกะทนหน หรอบางทครโรงเรยนอยากใหเดกเรยนเรองนกอนกตองตามใจโรงเรยนนะ ฝายวชาการเลยตองท างานในสวนนอยตลอดทกสปดาหเหมอนกน (พนท, 1 ตลาคม 2559)

ฝายบคคลเปนอกต าแหนงหนงทตองท างานเปนประจ าทกสปดาห มหนาทส าคญมากคอ “การจดตารางสอน” ส าหรบมอบงานใหตวเตอรแตละคนหมนเวยนไปแตละโรงเรยน คอยปรบปรงแกไขตารางสอนแบบรายสปดาห แมคนในกลมสวนใหญจะเรยกเขาวา “คนจดตาราง” แตทกคนจะรดวา เขาไมเพยงแคจดตารางเทานน แตยงมอ านาจใจการสลบสบเปลยนและโยกยายคนตามเหมาะสม ในกรณมคนปวย คนลา หรอโรงเรยนเปลยนแปลงกะทนหน เพอใหมนใจวาในแตละสปดาหจะมตวเตอรไปสอนตามทตกลงไวกบทางโรงเรยน นอกจากการท าใหตารางสอนด าเนนเปนไปโดยราบรนแลว ฝายบคคลยงมหนาทใหขอมลแกตวเตอรใหม ทงเรองการเดนทาง เวลาการสอน การเบกจาย เขาจะเปนคนคอยตดตอประสานงานเพออ านวยความสะดวกสบาย และคอยแกปญหาเบองตนในทกกรณ งานของเขาเปรยบเสมอนเปนพอบานของกลม ดงทพอวนไดพดถงการท างานของฝายบรหารวา

พเหมอนเปนพอบานของกลมครบ เหมอนเปนเลขาของพเอดวย ท าทกอยาง ตงแตจดวชาลงตารางแตละโรงเรยน คอยดคนใหเหมาะสมกบงาน บางทงานหองใหญ นองบางคนสอนไมได หองเลกบางคนเหมาะกวา พอจดเสรจกสงใหนองยนยนทางเมล บางคนไมวาง กตองแกกนใหม เทอมหนงอาจมตารางสอนออกสบยสบครงกม พอตารางลงตวพกตอง โทรยนยนนองทกคนทมสอนแตละสปดาห และอ านวยความสะดวก จองโรงแรม ประสานงานกบโรงเรยนกรณไมมรถ คอยตดตอแกปญหาเบองตนใหนองๆ เวลาเกดเรอง ตนสาย รถตด ไมสบายใจ นนน กโทรมาหาพกอน พจะคอยใหค าแนะน า คอยชวย เทาทชวยไดนะ ถาไมไหวจรงพกจะใหหวหนาตดสนใจอกท ความยากของฝายบคคลคอ

Ref. code: 25605708030589JHF

59

ท ายงไงใหตารางมนมคนไปทกสปดาห และพยายามท าใหความขดแยงทเกดไมแรงเกนไปจนงานเสย อนนมนเรองทเราตองจดการทกวน (พอวน, 10 สงหาคม, 2559)

ฝายสดทายในกลมบรหารคอ ฝายประเมนผล ฝายประเมนผลจะท าหนาทเฉพาะ ชวงทายของภาคเรยนเทานน หนาทหลกของฝายประเมนผลคอการสรางแบบสอบถามและสงแบบสอบถามใหนกเรยนแตละโรงเรยนประเมนผล แตละภาคเรยนจะมการประเมนสองลกษณะคอ การประเมนการสอนของตวเตอรรายบคคล และประเมนความพงพอใจทมตอโครงการกวดวชา ผลการประเมนสวนแรกจะถกสงใหตวเตอรแตละคนเปนการสวนตว สวนผลการประเมนสวนหลง ฝายประเมนผลจะจดท าเปนรปเลมสงใหแกทางโรงเรยน ไมเพยงเทาน ฝายประเมนผลยงมหนาทส าคญคอการตดตามผลลพธการสอบเขามหาวทยาลย ผลคะแนนการสอบโอเนต และจดเตรยมขอมล เพอน าเสนอตอโรงเรยน ส าหรบตดสนใจจดโครงการในภาคเรยนถดไปอกดวย ดงทพวนชนะไดพดถงขอบเขตงานของเขาวา

งานของเราคอท าประเมนและแจงผล ถาประเมนกนภายในเรากจะสงขอดขอเสยของตวเตอรแตละคนใหทางเมล เขาจะไดรตววานกเรยนคดวาเขาตองปรบปรงอะไร มนจะเปนผลดตอเขาและทมเราดวย สวนถาประเมนกลมอนนเราจะน าผลท าเปนรปเลม เหมอนเปนขอสรปโครงการดวยสงใหกบทางโรงเรยนเปนหลกฐาน โรงเรยนจะไดรวาเดกของเขาชอบหรอไมชอบ หรออยากไดอะไรเพมเตมไหม เราเปนกระบอกเสยงใหไดตรงน พอท าประเมนเสรจแตละเทอมเราตองท าสรปผลการสอบของนกเรยนอกรอบ วานกเรยนทเราสอนกนสอบตดทไหนบาง มคะแนนโอเนตสงหรอต าตา เกนก าหนดทโรงเรยนคาดหวงไวไหม ทงหมดนมผลพอสมควรกบการจดโครงการครงตอไป (พวนชนะ, 21 มนาคม 2560)

แมวาพนท พอวน และพวนชนะ ทงสามคนจะไดชอวาเปนกลมบรหาร แตอยางไรกตามพวกเขากไมไดมอ านาจสงกวาสมาชกคนอน หรอมอ านาจตดสนใจขนเดดขาดตอนโยบายของกลมในทนทเทาพเอซงเปนหวหนากลม พวกเขาตางยงคงเปนตวเตอรและยงคงสอนในโรงเรยนเชนกน ต าแหนงของพวกเขาเกดขนเพยงเพอรองรบระเบยบในการบรหารจดการเทานน อกทงแตละต าแหนงตางไดรบคาตอบแทนเพมเตมเพราะพเอถอวาพวกเขาเปนผชวยงานบรหาร ดงทพเอเลาถงวา

พสรางทมบรหารขนมาชวยพ เพราะพถอยมาขางหลงแลว พท าหลายอยางไมไหว อวน นท วชนะ กเปนนองทพไวใจใหมาเปนผชวยพ พจายคาจางเพมตามความเหนอยและความเหมาะสม ทมบรหารชอมนฟงดนากลวเฉยๆ นะ ทนไมไดเหมอนบรษททพวก

Ref. code: 25605708030589JHF

60

ผบรหารสงไดทกอยาง ไมใชแบบนน เราอยกนแบบพนอง ทกคนกรวาเราเนนคยกน เวลามปญหาผดถกกวากนไปตามจรง ใครท างานดโรงเรยนกชอม งานกมาก ใครท างานไมดกตองมาคยกน (พเอ, 28 เมษยาน 2560)

นอกจากหวหนาทม กลมทมบรหาร ทมต าแหนงหนาทอยางชดเจนในองคกรเอทมแลว สมาชกตวเตอรทเหลออยถอเปน “สมาชกทวไป” ของกลมเอทม แมวาทกคนจะมสถานะเหมอนกน แตในความเปนจรงแลว สมาชกเอทมกวา 45 คนในกลมเอทม ยงคงถกแบงอยางลบๆ ออกเปนสองประเภทดวยกนคอตวเตอร “ตวหลกและตวรอง” โดยมเกณฑในการพจารณาตามคณสมบตสวนบคคล อายการท างานรวมกบทม และความถในการรวมงานกบกลมเอทม ตามทพอวนฝายบคคลไดเลาใหผเขยนฟงถงการแบงประเภทตวเตอรในกลมอยางลบๆ นวา

ทมเราทกคนเทากน แตทจรงแลวพกแอบแบงตวเตอรตวหลกกบตวเตอรตวรอง ทงสองจะไมเหมอนกนเทาไหรนะครบ ตวเตอรตวหลกสวนใหญจะเปนตวเตอรมออาชพกอนเลย พวกทมประสบการณการสอนมานานแลว สอนด เดกตด โรงเรยนคนหนา เชอมนในฝมอ ตวหลกแตละวชาตองมเปนตวยนไว พวกนสอนไดทกเวททงเวทใหญ เวทเลก แตคาตวจะสงหนอย พอมงานพจะลงตารางใหตวหลกกอนเพราะพวกนเปนจดขายของทม สวนตวรองสวนใหญจะเปนนองๆ ทหารายไดเสรมจากงานประจ า หรอไมกนองๆ นกศกษาทก าลงฝกเปนตวเตอร เราจางเขาไมแพงมาก เขากรนะ แตถาพฒนาฝมอดขน เขาท างานกบเรานานขน เรากเพมให แลวคอยพจารณาใหเปนตวหลก แตบางคนกตดเรองเวลา เขาไมไดวางใหเราตลอดทกสปดาห บางคนชอบเปนรายไดเสรมเลกๆ นอยๆ สอนเดอนละครงสองครงมากกวา ตอนนในทมเรามตวหลก 18 คน ทเหลอกเสรมๆ กน (พอวน, 16 กรกฎาคม 2560)

โดยสรปแลว จากขางตนทงหมดจะเหนไดวา กลมเอทมเรมตนจากการท างานในรปแบบระบบพนอง จากนนจงคอยๆ เกดโครงสรางทชดเจนมากยงขนดวยการท างานในรปแบบของบรษทมากยงขน กลมของพวกเขาไดเกดต าแหนงทชดเจน โดยแบงออกเปน หวหนากลม กลมบรหาร และสมาชกทวไป แตละต าแหนงมหนาทแตกตางกนไป หวหนาทมมอ านาจสงสดในการตดสนใจนโยบาย สวนทมบรหารเปนลกมอชวยดแลในดานวชาการ ดานบคคล และการตดตามประเมนผลเพอใหกจการเปนไปโดยเรยบรอย สวนสมาชกทวไปภายในกลมเอทมแมจะมสถานะทเทากนแต ยงไดมการแบงประเภทตวเตอรออกเปนตวหลกและตวรองเพอประโยชนในการบรหารจดการอกดวย แมวากลมตวเตอรเอทมจะมการด าเนนกจการในรปแบบของบรษทเพอความเปน “มออาชพ” แตพวกยงคง

Ref. code: 25605708030589JHF

61

พยายามบรหารงานโดยยดแนวทางความเปนพนองเอาไว โดยพวกเขาเรยกองคกรของตนเองวา “ทม” และด าเนนการในลกษณะ “กงบรษท” โดยเนนทการพดคย สอสารระหวางกนภายในกลมอยางไมเปนทางการมากนก

3.2.2 วฒนธรรมของกลมเอทม สมาชกตวเตอรในเอทมปจจบนนกวา 45 คน สวนใหญไมไดประกอบอาชพคร (มเพยงสองคนเทานนทเรยนจบมาทางดานครศาสตร โดยหนงคนประกอบอาชพครประจ าโรงเรยนมธยม อกคนเปนตวเตอรอสระ, เธอเรยกตนเองวาครนอกระบบ- ผเขยน) ตวเตอรของกลมเอทมมความหลากหลายมากพอควร ภายในกลมของพวกเขามทงวศวกร นกการตลาด แพทย นกบญช กลมนกเคลอนไหวเอนจโอ นกวทยาศาสตร อาจารยมหาวทยาลย ตวเตอรมออาชพ นสตนกศกษาทงในระดบปรญญาตร ปรญญาโท และปรญญาเอกในสาขาวชาตางๆ ดวยความทพวกเขาไมไดถกฝกมาใหเปนคร แตละคนจงมวธการสอนตวทแตกตางตามลกษณะเฉพาะของตวเอง อยางไรกตามเมอพวกเขาตองเขามาเปนตวเตอรในโรงเรยนเหมอนกน พวกเขาตองเรยนรวฒนธรรมของกลมเพอกลายเปนสมาชกของกลมเอทมโดยสมบรณ ในทนผเขยนจะกลาวถง “กระบวนการสรางวฒนธรรมของกลม เอทม” ตงแตการคดเลอก การอบรมสมาชก การตดตามประเมนผล รวมถงกจกรรมสมพนธของกลมเอทม ทงหมดตางเปนกระบวนการทางวฒนธรรมทงเพอสรางสมาชกทดของกลมและเพอใหสมาชกของกลมเปนตวเตอรในโรงเรยนทด โดยมรายละเอยดดงตอไปน 3.2.2.1 การคดเลอกสมาชก แมวาการกาวเขาสวงการกลายเปนตวเตอรโดยทวไปจะสามารถมไดหลายรปแบบเสนทาง แตทวาการเขาสวงการเปนตวเตอรในโรงเรยนนนไมงาย เนองจากม “พนทท างาน” ทแตกตางออกไปจากตวเตอรทสอนกวดวชาในรปแบบอน พวกเขาตองสอนในโรงเรยน ตองสอนตามเวลาท าการของโรงเรยนตลอดทงวน ตองเผชญหนากบนกเรยนทงหองเรยนหรออาจจะทงระดบชนเรยน โดยอาจมครในโรงเรยนหรอผอ านวยการโรงเรยนเขามานงฟงหรอสงเกตการณดวย การเปนตวเตอรในโรงเรยนจงไมไดงายสกเทาไหรนก ดงท “พเอกซ” พนกงานบญชของธนาคารแหงหนง ทท าหนาทเปน “ตวเตอรตวหลกวชาคณตศาสตร” เลาใหผเขยนฟงถงความแตกตางระหวางการเปนตวเตอรทวไปกบตวเตอรในโรงเรยนของเขาวา

Ref. code: 25605708030589JHF

62

กอนสอนใหทม พเคยตวเตอรแบบทวไปมากอน กลมเลกกลมใหญรบมอมาหมด แคโปรไฟลด มความนาเชอถอ สอนไปสกพกผลลพธจะด จะมชอขนมา เดกกพดกนปากตอปาก ประสบความส าเรจแลว แตพอเรมมาสอนในรงเรยน ท างานในโรงเรยนมนตางออกไปเลยนะ คอเดกเขาไมไดเปลยนสภาพแวดลอม เรยนหองเดม เพอนคนเดม ทกคนโดนบงคบมาเรยนหมด ไมไดสมครใจกนมาทกคน แคเปลยนครเปนตวเตอร เราตองมาคดวาจะเอาเดกใหอยยงไง แถมในโรงเรยนเรามาท างานแขงกบคร ตอใหไมไดแขงโดยตรง เราพดเสมอวาเรามาชวย มาเพอเดก แตครทกคนกไมไดเปนมตรหรอก ยงถาเราเปนหนาใหม ยงไมมฝมอเปนทประจกษ เดกยงไมรก เรากถกจบจองตลอดเวลา (เอกซ, 8 กมภาพนธ 2560)

การเปนตวเตอรในโรงเรยนจงตางจากการเปนตวเตอรโดยทวไปพอสมควร พนทท างานของพวกเขาไมไดเปน “พนทสวนบคคล” หากแตเกดขนภายในเวลาและพนทของโรงเรยน ดงนนค าถามในเบองตนคอ พวกเขารไดอยางไรวาตวเตอรในโรงเรยนทดเปนอยางไร พวกเขาถายทอดความรนนผานกระบวนการใดบาง ผเขยนพบวาชวงภายหลงในป พ.ศ. 2555 กลมเอทมไดจดระบบระเบยบองคกรแบบมออาชพในลกษณะกงบรษทมากยงขน โดยการเปลยนแปลงของกลมในชวงเวลานนไดเกดการสรางกระบวนคดเลอกและกระบวนอบรมสมาชกใหมของเอทม “อยางเปนทางการ” ขนมา อยางไรกตามกอนหนานน การเปนตวเตอรในโรงเรยน “ไมมตนแบบ” พวกตวเตอรรนแรกตองคอยๆ ท าความเขาใจตงแตการสรางความพงพอใจใหแกโรงเรยนและนกเรยน พวกเขาทดลอง เรยนรและคอยตกเตอนแนะน ากนและกน พวกเขาพบวานอกเหนอไปจากการสอนสนกและมเทคนคแลวการท างานในโรงเรยนมจดเนนส าคญคอ มารยาทและการแตงกาย ดงท “พ ดร.โนต” อาจารยมหาวทยาลยแหงหนงในภาคเหนอ ตวเตอรหลกวชาวทยาศาสตรรนแรก ไดเลาใหผเขยนฟงวา

ตวเตอรทสอนในโรงเรยนยคแรกนะแก เราตองสรางบคลก มเทคนคการสอน มนคอเวทระยะสน เราจะรกอนวามนมเวลาวนละ 6 ชวโมง มเดกกคน มครมาฟงนะ นนนนน เราตองเตรยมตวได วางแผนการสอนในหวเองได ตอนพเรมท างานไมตองมใครสอน มนยงไมมตนแบบ เราแครวาตองท ายงไงใหเดกสนก สอนดเทคนคมความร และผลลพธออกมาดกพอ ตอนแรกพกประหมานะ เพราะเราเขาไปตวในโรงเรยน นกออกไหมวาเดกมาเรยนกนทงหอประชมเลย เจอกนแค 1 ครง ทงวน 6 ชวโมง เชาสาม พกกลางวนแลวบายอกสาม เราเตรยมขอสอบ เตรยมมกตลกไป ควบคมหองใหอยเปนพอ ทส าคญเราตองเจยมตว แตงตวใหดด ไปลา มาไหว เรารวาเราไมไดท างานแคกบเดก แตยงมคร มผใหญอยดวย เราตองระมดระวง ถาโรงเรยนนมอะไรประหลาด พวกครทชอบจบผดเรองแตงกาย

Ref. code: 25605708030589JHF

63

หรอค าหยาบ เรากเตอนเพอน เตอนคนตอไปทจะมาสอน เพอใหภาพรวมแลวทงโครงการมนออกมาโอเคส าหรบทกฝาย พอมารนพวกแกเขามสอน มอบรม มประเมนเตอน มนกเลยงายหนอย สะดวกด (ดร. โนต, 8 กมภาพนธ 2560)

ปจจบนนการเขารวมเปนสมาชกกลมเอทมจะมการคดเลอกและการอบรมอยาง “เปนทางการ” มขนมตอน เพอใหสมาชกใหมในทมแตละคนเขาใจลกษณะการท างานและกฎระเบยบเบ องตนในการท างานรวมกน กระบวนการดงกลาวจะเรมตนขนนบต งแตวน สอบสมภาษณเพอรบสมาชกใหมเขากลม ผเขยนไดมโอกาสรวมสงเกตการสมภาษณรบสมาชกใหมอยหนงครง ในชวงเดอนมนาคม ป พ.ศ. 2560 การสมภาษณงานจดขนทรานกาแฟแหงหนง ใจกลางกรงเทพฯ ในตอนนนม พอวน พวนชนะ เปนตวแทนฝายทมบรหาร และพโนต พปอ ตวแทนสมาชกตวเตอรหลกประจ าวชาทเปดรบเปนกรรมในการสอบสมภาษณสมาชกใหม พวกเขาเชาพนทหองเลกๆ ของรานกาแฟ ภายในหองมโตะกลม เกาอ 8 ตว กรรมการสอบสมภาษณ 4 คนรวมถงผเขยนนงรอบโตะเปนครงวงกลม รอผสอบสมภาษณมาถงตามเวลานดหมายในชวงตนบาย แมวาการสมภาษณในวนนนจะเกดขนอยางเปนทางการคลายการสมภาษณเพอรบเขาท างานบรษท แตทวาความเปนจรงแลวการสมภาษณดงกลาวถอเปนโอกาสในการท าความรจกพบเจอกบสมาชกใหมเทานน ทงนเนองจากผเขาสมภาษณทกคนตางมาจาก “การแนะน า” ของรนพตวเตอรซงท างานรวมกบเอทมาอยกอนแลว กรรมการเพยงตองการพบเจอและพดคยถงเงอนไขการท างานของกลมใหสมาชกใหมเขาใจ ดงทพอวน ฝายบคคลของทมไดพดกบผเขยนในชวงขณะรอผสอบสมภาษณกอนการสมภาษณจะเรมเรมไววา

ทจรงเราจดสมภาษณใหมนดเปนการเปนงานไปเทานนหละครบ เพราะวาทจรงเราไมมเวลามาเจอกนนอกจากในไลน อยางนอยไดมาเหนหนาเหนตากน ไดแจงขอมลเบองตน ท าขอตกลงกนกอนจะดทสด ใหนองเขาพอรวาท างานกบใคร งานสมภาษณแตละทมหนาทแคน เพราะวาเราไมไดเปดรบคนนอก คนทมาสมภาษณเขากมคนแนะน ามา กพวกรนพตวเตอรในทมเรานแหละ ตอใหนองมนเคยสอน หรอไมเคยสอนเรากถอวาเรารบหมด เราใหสอนใหดกนกอนจะไดรวาพอไหวไหม จะใหงานเวทไหนไดบาง พวกนเอามาเปนตวรองกอน สอนไปสกพกจะเกงจะรเอง รนพทแนะน ามาจะชวยสอนดวยอกแรง (พอวน, 8 มนาคม 2560)

Ref. code: 25605708030589JHF

64

เวลากอนบาย นองตองเรด นองนก และนองโอค ผสอบสมภาษณทงสามคนมาถงหนาหองสมภาษณ พวกพๆ เรยกพวกเขาเขามาในหองพรอมกน โดยมพวกเรานงเผชญหนา ผมาใหมเรมแนะน าตวเองทละคน “ตองเรด” เปนนสตจากจฬาลงกรณมหาวทยาลยทเพงจบมา เคยรบงานตววชาชววทยาและสามารถสอนคณตศาสตรได มพบตวเตอรคณตศาสตรในเอทมเปนคนชกชวนใหมาสมภาษณวนน สวน “นก” เปนนกโภชนาการของกระทรวงสาธารณสขเคยท างานอบรมดานสขภาพให แก สสส . ม พ ดร . โน ต เป นคนชวนให มาลองสมภาษณ และ “โอค” น กศกษาคณ ะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเจาคณทหารลาดกระบงชนปท 3 พไผรนพคณะทท างานเปนตวเตอรในทมแนะน ามา หลงจากททงสามคนแนะน าตวเสรจ คณะกรรมการตางแนะน าตวเองดวยรอยยม จากนนจงขอใหผสอบสมภาษณแตละคนทดลองสอนในสงทตนเองถนดสกใหดเพยง 5-10 นาท โดยพวกเขาจะท าตวเสมอนเปนนกเรยน บางจะฉลาดสดๆ บางจะขเกยจ บางถามนอกเรอง ไมเขาทา หรอคอยกอกวนการสอนอยบางทงหมดเเพอดการใชเทคนคการสอนและความสามารถในการควบคมชนเรยนของผสมภาษณ

ภาพท 3.2 การสมภาษณคดเลอกสมาชกของกลมตวเตอรเอทม

ภายหลงจากจบการทดสอบการสอน กรรมการสมภาษณจะแจงผลทนท ไมเคยมผใดตกสมภาษณมากอน ทกคนจะผาน แตจะถกจดไวอยางลบๆ วาเปนตวเตอรมอรองกอนในเบองตน พวกเขาจะไดรบงานเพอทดลองแบบเลกๆ กอน หลงจากนนหากพบวามพฒนาฝมอการสอน งานจะเพมมากขนและจะกลายเปนตวเตอรหลกในทสด จากขางตนทงหมดจะเหนไดวา กระบวนการรบตวเตอรของเอทมยงคงเปน “ระบบปด” พวกเขารบสมาชกและสมภาษณเฉพาะตวเตอรนองใหมทมรนพแนะน ามาเทานน ไมวาจะสอนไดหรอสอนไดไมดเทาทควรนกไมถอวาเปนปญหามาก พวกเขา

Ref. code: 25605708030589JHF

65

เชอในกระบวนการอบรวมและการฝกฝน หลงมสถานะเปนสมาชกใหมทกคนจะเรมเรยนรกฎกตกาการเปนตวเตอรทดของกลมเอทมและการเปนตวเตอรในโรงเรยนผานกระบวนการอบรมสมาชกใหมซงมทงในสวนทเปนการอบรมอยางเปนทางการและไมเปนทางการ ดงทผเขยนจะน าเสนอในสวนถดไป

3.2.2.2 การอบรมสมาชก การอบรมสมาชกของกลมเอทมสามารถแบงออกไดเปนสองลกษณะคอการอบรมอยางเปนทางการและไมเปนทางการ โดยการอบรมในสวนแรกจะเกดขนเพยงครงเดยวและเกดขนทนทหลงการสอบสมภาษณผานเปนสมาชกของกลมเอทม สวนการอบรมอยางไมเปนทางการถอเปนธรรมเนยมของกลมทรนพตวเตอรจ าเปนตองสอนรนนองหรอตวเตอรมอใหมในเรองตางๆ ในชวงระหวางการเดนทางไปสอนในโรงเรยนเดยวกน ทงหมดนเพอใหเกดสมาชกของกลมทดและครตวเตอรในโรงเรยนทดมคณภาพ โดยแตละการอบรมมรายละเอยดดงน การอบรมสมาชกอยางเปนทางการจะเกดขนหลงสอบสมภาษณสมาชกใหมเขาสทม หลงแจงผลการสมภาษณ พอวนฝายบคคลจะเปนผกลาวถงรายละเอยด 2 ประเดนหลกคอ 1) การท างานรวมกบเอทม และ 2) การท างานสอนภายในโรงเรยน ทางดานประเดนแรก การอบรมจะเรมตงแตการบรรยากาศของกลมท “อยกนแบบพนองแตท างานแบบมออาชพ” มขนมตอนในการรบงาน การยนยนตารางสอน ระยะเวลาในการจดเตรยมและการสงเอกสาร การเดนทางเพอไปสอนตามโรงเรยน และการเบกจายคาตอบแทน รวมถงสวสดการตางๆ ทผสอนมสทธไดรบ ดงทพอวน ไดพดกบสมาชกใหมทเพงผานการสมภาษณวา

ทมเราอยกนแบบพนองนะครบ งายๆ เหมอนอยกบพวกรนพนองแนะน ามานนแหละ ทนงานของทมเรามทงวนธรรมดาและวนหยดวนเสาร ไมมวนอาทตย พจะออกตารางสอนมอบงานใหเปนรายเทอม กอนออกตารางสอนใหแจงพวาสะดวกวนไหนบาง พอพออกตารางจะสงเขาเมลของทกคนในทม ใหดวาเราวางไปสอนไดไหมแลวตอบยนยนกลบ กอนสปดาหทนองจะสอนพจะโทรยนยนอกครง แลวสรางกลมไลนขนมา ในกลมจะมพฝายวชาการคอยบอกวา นองตองท าเอกสารวชาตวเองเนอหาอะไรบาง โรงเรยนทเราไปสอนจะแบงเวลาแบบไหน ตอนนมทงแบบสอนทงวน 6 ชวโมง สอนสลบเชาบายหองละ 3 ชวโมง และสอนสลบ 3 คนแบบคนละ 2 ชวโมง หรออยากถามอะไรเพมใหถามในกลมไลนนนไดเลย ทน เรองคาใชจายและ การเดนทาง เราสอนกนตางจงหวด อาจตองเดนทางไปชวงเยนกอนสอน ไปนอนคางคนทโรงแรมในจงหวดนน บางโรงเรยนกเตรยมท

Ref. code: 25605708030589JHF

66

พกใหคางขางในเลย ทมเราไมไดไปคนเดยวอยแลว จะมพวกรนพหลายคนรวมกลมกนไป ถาวนนน มคนมรถยนตขบไปกจะแจงเวลาตดสอยหอยตามกนไปได ใครมรถกเบกคาน ามนได เกบใบเสรจไว หรอถานองไปรถตกเบกจายคาเดนทางตามจรงมาได คาสอนของทมเราแตละคนจะไมเทากนนะครบ ขนกบฝมออายงานกอน พมการพจารณาเพมให หลงประเมนรายเทอม เราจะจายคาตอบแทนเปนรายสปดาหนะครบ หลงจากทนองสอนเสรจ ภายในวนอาทตยของสปดาหใหสงใบตงเบกมาทางเมล เรามแบบฟอรมให วาไดสอนทไหนมาบาง ภายในวนจนทรพจะโอนเงนใหตามจ านวนวนทนองไปสอนมา (พอวน, 8 มนาคม 2560)

สวนประเดนการท างานสอนภายในโรงเรยน สวนมากมกจะเปนเรองกฎระเบยบ ของแตละโรงเรยนทตวเตอรตองปฏบตตาม ซงในขนตอนน คณะกรรมการสมภาษณแตละคน จะชวยกนพดแสดงความเหน เนองจากพวกเขาเองกถอเปนตวเตอรรนพทมประสบการณการสอนในทกโรงเรยนทกลมเอทมรวมงานดวย พอวน ฝายบคคลจะเรมพดถงเรองพนฐานทวไปกอน นนคอ “การแตงกาย” ทตองมความสภาพ ถกกาลเทศะอยางมากเนองจากท างานในสถานทราชการ สามารถแตงกายตามเพศภาพของตนเองได

เราสอนในโรงเรยนวนเปดเรยนปกตนะครบ ในโรงเรยนไมไดมแตเรากบนกเรยน ยงมคร ม ผอ. มผปกครอง พวกเสอผาหนาผมพวกเราเลยส าคญมาก ขอใหแตงกายสภาพ เหมอนวาเราก าลงไปท างาน ตอใหนองยงเรยนไมจบกตองท าเหมอนวาอยในวยท างาน ไมใชวยรน ไมนาเชอถอ ผชายกแตงงายๆ เสอเชต กางเกงขายาว รองเทาหมสน เสออยในกางเกงตลอดเวลาและใสเขมขดดวยนะครบ สวนผหญงจะยงเขมงวดกวาหนอย นกภาพครทโรงเรยนออกใชไหม ถานองใสกระโปรงกตองยาวถงนองเลย เสอกมคอปกหนอย แตจะดทสดถานองผหญงใสกางเกงขายาว ตอนทเราเดนเรา เรานง มนดปลอดภยในทกทาทาง โดยนโยบายของทมเราแลวนองจะแตงเปนผชายหรอแตงเปนผหญงกไดตามใจตวเอง ตามเพศภาวะทตวเองอยากจะเปนเลยนะครบ แตตองอยในกรอบสภาพเทานนเอง (พอวน, 8 มนาคม 2560)

Ref. code: 25605708030589JHF

67

นอกจากความสภาพตามขางตนแลว “กรยามารยาท” กส าคญไมแพกน เพราะพนทการท างานคอภายในพนทเปดท าการปกตของโรงเรยน การมมารยาทเปนสงส าคญอยางยง ดงทพอวนกลาวถงมารยาททควรจะมใหแกผสมาชกใหมไดฟงไววา

มารยาท มนคอธรรมเนยมทวไปของโรงเรยน เราตองม เราเขาไปท างาน ไมรจกใครกขอใหยมแยมทกทาย ไปลามาไหว ไหวตงแตยามหนาประต แมบาน คร ทกทายไปเถอะ เดกไหวกใหรบไหวดวย (หวเราะ) ใหมนดนอบนอม นารกนะครบ ตอใหเขาไมทกไมทาย เรากอยาไปชกสหนา (พอวน, 8 มนาคม 2560)

หลงจากพอวนพดเรองการแตงการจบ “พโนต” นกศกษาปรญญาเอก ตวเตอรหลกวชาวทยาศาสตรไดพดเสรมตอถงความส าคญของ “เวลา” ไววาแตละโรงเรยนใหความส าคญและใหความหมายตอการตรงเวลาทตางกน การเขาใจโรงเรยนและเวลาเปนสงส าคญอยางยงในการเปนตวเตอรในโรงเรยน ดงทเขากลาววา

แตละโรงเรยนเวลาสอนจะไมเหมอนกนนะครบ กอนสอนจะมพเขาคอยบอกอยแลววาโรงเรยนทเราจะไปสอนกชวโมง เวลาไหนสอน เวลาไหนพก เวลาไหนสลบ นองกบรหารเวลาเอาเอง ทนทพอยากแนะน าคอ แตละโรงเรยนเขาเขมงวดเรองเวลาไมเหมอนกนนะครบ ทกโรงเรยนชอบใหเราเขาสอนตรงเวลา กอนไดยงด แตตอนปลอยจะเปนปญหากนมาก เพราะบางโรงเรยนชอบใหปลอยนกเรยนตรงเวลา หรอกอนเวลาเลกนอย เพราะชวงกลางวนเดกมเวลากนขาวจ ากด สวนชวงเยนเดกบางคนบานไกลตองรบไปขนรถ แตบางโรงเรยนกจะชอบใหเราสอนจนจบ เลทไดไมเปนไร แถมยงคดวาเราเปนพวกเตมทกบการสอนอกดวย เรองเวลาเลยเปนสงส าคญพอสมควรนะครบ เวลาทเราไปสอนลองถามรนพทไปดวยกนนะครบวาโรงเรยนนเปนแบบไหน จะดทสด (พโนต, 8 มนาคม 2560)

หลงจากนน “พปอ” นกศกษาปรญญาคณะเศรษฐศาสตร ตวเตอรหลกวชาคณตศาสตร ยงไดพดเสรมตอถงเรองการรกษา “ภาพลกษณของหองเรยน” ทถอเปนเสมอนภาพถายทตวเตอรในโรงเรยนตองพยายามคงไวใหสวยงามอยเสมอ เนองจากการสอนในโรงเรยนมกมการจบจองจากบคคลหลายฝายทงจากผบรหารโรงเรยน คร หรอกระทงนกเรยนและผปกครอง แมวาพวกเขาไมรกล าเขามาภายในหองเรยน แตการมองเหนสภาพหองเรยนกอาจจะมสวนทกอใหเกดความไมเขาใจหรอตดสนการเรยนการสอนของตวเตอรจากความเขาใจผดนนๆ ได ดงทเขาไดกลาววา

Ref. code: 25605708030589JHF

68

อกเรองหนงกคอ ความตงใจเรยนของเดก เราสอนในโรงเรยนจะมผอ. มครคอยเดนดหรอบางทมผปกครองนกเรยนเดนผาน เรองเดกตงใจเรยนหรอไมเรยนนเลยส าคญพอสมควรเลย ครเขาอาจจะมาในจงหวะทเดกก าลงงวงพอด หรออาจจะผานมาในชวงทเราแอบพก มนเปนจงหวะเวลาทไมมใครร ดงนนสงแรกทพจะแนะน าคอ อยานงสอน เพราะมนมผลตอการสอน เดกจะไมสนใจ ครเองกจะมองวาเราไมเตมท อยางทสองคอ ใหท าขอตกลงกบเดก แบบนเดกจะชอบ คดเหมอนเราเปนเดก ไมใชทกวชาทเราจะชอบ มนมบางทไมเขาหว มนมหลดมคยบาง เราตองตกลงกบเขาวาจะใหเขาคยหรอใหเขาหลบไหม หรอจะเรยนกนยงไง ทนอาจตองคอยดครดวย ถามครเดนผานหรอครเขามาคมกขอใหเลนใหญไวกอนเลย พดงายๆ ภาพลกษณการสอนส าคญมากนะครบ บางทคนดไมไดยนไมไดฟง ดผานๆ ละจ าละตดสนเลย อนนตองระวง (พปอ, 8 มนาคม 2560)

หลงพปอพดจบ พวนชนะ ฝายประเมนผลพดเปนคนสดทาย เขากลาวถงเรองบรรยากาศการสอนและการสงตอบรรยากาศ เพอใหการท างานสอนของตวเตอรประสบความส าเรจในระดบกลม ดงทเขาไดกลาววา

สวนส าคญพคนอนพดไปหมดแลว ทนพอยากจะพดคอเรองบรรยากาศการสอน คอเราเปนทมเดยวกน เวลาไปสอนแตละครงจะมตวเตอรไปกนหลายคน ทนทกคนไมไดรกกนหมดนะครบพพดตามตรง เพราะเราอาจสนทกบแตละคนไมเทากน หรออยไปนานๆ อาจทะเลาะกบบางคนดวยซ า แตเบองตนงายๆ เลย ตอใหเราไมรกกนเราจะสงเสรมกนและไมท าลายกน ตอนนองไปสอนเวลาหองสลบกน จะเหนวาพตวเตอรจะสงตอมกกนบาง หรอเลาเรองถงตวเตอรคนตอไปใหเดกฟงบาง แตเปนไปในทางทด ท าใหเดกตนเตนทจะไดเจอไดเรยน เราสรางบรรยากาศสงตอกนแบบนนะครบ มนจะดตอเดก ตอการสอน ตอทกคน และตอทม ทนถามปญหาเรองสอนไมตรงกนอยาแหกกนวาพคนนนสอนผด ใหคอยๆ อธบายเดกไปกอนแลวแจงเจาตว เขาจะไดรตว และจะไดเตรยมรบมอเมอเจอเดกไดถก ครตวเราผดพลาดได ไมใชเรองคอขาดบาดตายนะครบ สอนผดสอนพลาดไปบางกขอโทษเดกไป แตถาเราไมเตรยมสอน สอนผดพลาดบอยๆ เดกมนจะร มนจะประเมนเราไมดนะ สวนขอขดแยงภายในใดใด เอาไวหลงงาน ถาไมสบายใจโทรหาพวกพแลวเราคอยมาคยกน เราอยกนแบบพนองคยกนไดทกเรอง ยกเวนเรองเงนนะ(หวเราะ) (พวนชนะ, 8 มนาคม 2560)

Ref. code: 25605708030589JHF

69

จะเหนไดวาการอบรมสมาชกอยางเปนทางการภายหลงการสอบสมภาษณเปนการอธบายถง “กฎกตกาเบองตน” ทงในสวนของการท างานรวมกบกลมเอทมและการเปนตวเตอรในโรงเรยน สมาชกของเอทมทดจะตองพงใจในบรรยากาศการอยแบบพนองและสามารถท างานแบบมออาชพตามขนตอนทกลมไดวางไว อกทงยงตองเปนตวเตอรในโรงเรยนทด โดยการตระหนกถงพนทการท างานของตนอยเสมอวา เราสอนภายในโรงเรยน ดงนนในเรองการแตงกายและมารยาทจงเปนสงส าคญอยางมาก ไมเพยงเทานกลายเปนตวเตอรในโรงเรยนทดส าหรบเอทมตองรกฎกตกาของโรงเรยน นอกจากตวเตอรมกคนตองพฒนาเทคนคการสอนแลว ยงจ าเปนตองสนใจ เรองของการควบคมเวลา ควบคมหองเรยน ภาพลกษณหองเรยน รวมถงการสรางบรรยากาศของการเรยนการสอนดวย

การอบรมอยางเปนทางการไมสามารถท าใหตวเตอรเกงขนมาไดโดยทนท การฝกฝนของพวกเขาจะเกดขนจากการสงสมประสบการณในการสอน สมาชกใหมจะไดรบตารางเพอทดลองสอนแตละโรงเรยน โดยมกจะเปนโรงเรยนท “งาย” ไมเขมงวดมากนก การเปนตวเตอรในโรงเรยน จะคอยๆ พฒนาขนระหวางการเดนทางเพอไปสอนในโรงเรยน การพดคยกบสมาชกตวเตอรคนอนๆ โดยเฉพาะตวเตอรรนพหรอตวหลกทมประสบการณสงจะมประโยชนอยางยง แมวาสมาชกใหมจะมความเขนอายอยในเบองตน แตภารกจของสมาชกอาวโสทกคนคอการใหค าแนะน าสมาชกใหมระหวางการเดนทาง กระบวนการดงกลาวอาจเรยกไดวาเปน “การอบรมไม เปนทางการ” ตวเตอรมอใหมจงจ าเปนตองสรางความสมพนธกบตวเตอรรนเกาหรอตวหลกซงมกจะเปนไปดวยด สวนหน งเปนเพราะวาสมาชกแตละคนมาจากการแนะน า พวกเขาจงรจกกนดอยบ างแลว สภาพการณในเอทมจงไมมการแขงขนมากเทาไหรนก อกทงการแบงปนประสบการณกนจะกอใหเกดผลดตอประสทธภาพในการสอนของกลมโดยรวมอกดวย ดงทพเอกซเลาถงการแนะน านองใหมวา

นองทมาใหมจะประสบการณนอย ตอใหเคยสอนมากอนกตาม แตเหมอนมวยบกชกมวยทะเล คนละเวท เรากตองสอนนองในทมเราสวนใหญจะพากนด ไมชงดชงเดน ทกคนรจกกนอยแลว คนนนองคนนน คนนเพอนคนนน ไปๆ มาๆ มนกพนองกนหมด เราเลยไมกลววาใครเกงใครไดงานเยอะ ทกคนเตมใจบอก เตมใจเลาใหกนฟง วาหองน เปนยงไง โรงเรยนนเปนยงไง คนนควรหน คนนควรเขาไปคยไปไหว ทงหมดส าคญนะ ลองคดดเพราะถามคนสอนไมด หรอไมรบทในทม นานวนโรงเรยนกจะไมอยากใหเราสอน งานทกคนกจะลดลง (พเอกซ, 4 มนาคม 2560)

Ref. code: 25605708030589JHF

70

การเรยนรการเปนตวเตอรในโรงเรยนอยางไมเปนทางการอาจเกดขนไดทงในชวงเวลา ทตวเตอรแตละคนรวมเดนทางไปสอนในโรงเรยนดวยกนเปนกลม ชวงระหวางพกกลางวน หรอชวงหลงโรงเรยนเลก นอกจากทตวเตอรใหมจะคอยๆ เรยนรกฎกตกาของแตละโรงเรยนแลว “เทคนค” การสอนแบบตวเตอรในโรงเรยนทประสบความส าเรจ ยงสามารถหาไดจากการพดคยกบพวกตวเตอรรนพทงจากวชาเดยวกน ซงมกเปนเรองเทคนคการจ า และรนพตางวชาซงมกสอนเทคนคการควบคมชนเรยน ดงท “จ” ตวเตอรนองใหมวชาวทยาศาสตร ไดเลาใหผเขยนฟงขอดของการแนะน าของรนพทวา

ตอนเราเขามาใหมๆ เรางงมาก และกกลวมากดวย เลยถามคนนนคนนกอนนงรถไปสอน พๆ เขากแนะน าด ทนเขาแนะน ากน เราเลยเรมเรยนรเทคนคเลกๆ นอยๆ แตพอท าตามแลวมนไดผลมากขน อยางเรองการแตงตว โจทยคอความสภาพ เราจะท ายงไงใหโรงเรยนพอใจ แตพเขากจะเตอนวา ตองท ายงไงใหเดกจ าไดและมแรงจงใจดวย เราเลยจะตองแตงตวแรงบาง มสสนบาง แตอยในกรอบความสภาพ คอมนตองมชนเชง ไมอยางงนเราจะไมดงดดเดกเลย พอเราเรมมเอกลกษณของตวเอง เดกกจะจ าได มนเขาทามากขนนะ พอไปสอนจรงคาบแรก เดกมนตงใจบาง ไมตงใจบาง เรากโมโห แตพเขากเตอนไววาถาจะดา ตองดาแบบจรงใจ อยาพยายามดากราด ไมดาไดยงด แตใหใชวธเรยกตอบ ท าใหคนไมตงใจมความส าคญในชนเรยนขนมา เขาตอบไดกปรบมอให มนเปนพลงบวก แลวมนกไดผล คอพอมาสอนจรงๆ เรากเรมเขาใจวาทจรงแลวมนมเทคนคเยอะมาก ทจะท าใหเดกสนใจและไมเปนศตรกบเรา เวลาเจอพๆ คนอนเราเลยถามไปเรอยๆ แลกเปลยนกนสนกด (จ, 20 มกราคม 2560)

นอกจากเทคนคการสอนเลกๆ นอยๆ ทจะไดจากการเรยนรจากรนพตวเตอรแลว บางครงพวกรนพยงคอยสอนเรอง “การดแลรางกาย” ดวยเชนกน เพราะการสอนแบบตวเตอรในโรงเรยนจะตองสอนทงวนกวา 6 ชวโมง แมจะมชวงพกบางแตกหนกหนาเอาการส าหรบการสอนทตองใชการดงดดความสนใจของนกเรยนอยตลอดเวลา ดงนนการใชเสยง รวมไปถงยารกษาบรรเทาอาการเจบคอจงมสวนส าคญมากทรนพจะพยายามแนะน ารนนองทนททเหนวานองใชเสยงผดและมอาการเสยงแหบ ดงท “ดน” ตวเตอรวชาภาษาองกฤษ ไดเลาใหผเขยนฟงวา

ผมเปนคนชอบใชเสยงดง บางทเวลาไปสอนทโรงเรยน บางหองไมมไมโครโฟนใหใชนะครบ ตอนสอนใหมๆ ผมกจะกลววาเดกไมไดยน เลยสอนแบบตะโกนๆ ไป ทนพอถงพกกลางวน ไมมเสยงเลย เจบคอไปหมด ดตอนนนพโนต แกเหนเลยสอนวาถาหองไหนไมม

Ref. code: 25605708030589JHF

71

ไมคตองอยาใสเสยงเตม ใหใชลกเลนเขาชวยบาง แบบเอาแปรงเคาะๆ กระดาน เคาะเปนจงหวะ ใหเดกพดตามบาง จะชวยได ใหพกกระบอกน าอนตดตวตลอด เพราะตองจบน าบอยๆ เวลาพดกพยายามใหมเสยงหนกเบา เดกจะไดรวาเราเนนตรงไหน แกสอนเยอะเลย ผมจ ามาจนทกวนน กสอนนองใหมทกคนตอครบ พวกยาแกเจบคอยหอ กมกกเผยง หรอยาอะไรกจะพกตดตวตลอด สอนแบบนมนตองเตรยมตวจรงๆ (ดน, 24 มกราคม 2560)

ทงหมดนจะเหนไดวา การอบรมอยางเปนทางการจะเกดขนเพยงครงเดยวในวนสอบสมภาษณ หลงจากวนนนกระบวนการอบรมสมาชกอยางไมเปนทางการของกลมเอทมจะด าเนนการเรอยๆ การอบรมทงหมดมกจะเปนการสรางความเขาใจกฎกตกาในการท างานรวมกบกลมและการท างานในฐานะตวเตอรในโรงเรยน สมาชกตองใสใจเรองการแตงกาย มารยาท การควบคมเวลา ภาพลกษณของชนเรยน และสรางบรรยากาศการเรยนการสอนทดอยเสมอ ในชวงการเรมงานของ ตวเตอรนองใหม ตวเตอรทมประสบการณมากกวาจะคอยสอนเทคนคตางๆ ในการเปนตวเตอรในโรงเรยนใหพวกเขาอยเสมอ การเรยนรอยางไมเปนทางการจะเกดขนตลอดชวงเวลาระหวางทพวกเขาไปสอนในโรงเรยนดวยกน ทงเทคนคการสอนการจ า เทคนคการควบคมชนเรยน การใชเสยงและการดและสขภาพรางกาน ทงหมดนเปนกระบวนการอบรมเพอใหสมาชกของกลมเปนสมาชกทดและเปนตวเตอรในโรงเรยนทดควบคกนไป

3.2.2.3 การประเมนผล กจกรรมส าคญอยางหนงทสมาชกของกลมเอทมทกคนตางเฝารอคอ การตดตามประเมนผล กจกรรมดงกลาวเรมตนขนเปนครงแรกในป พ.ศ. 2556 หลงจากการปรบเปลยนนโยบายใหมลกษณะเปนกงบรษท พเอ หวหนากลมเอทมไดจดตงฝายประเมนผลขน โดยมวตถประสงคตดตามผลลพธการท างานของกลมและตองการใหสมาชกตวเตอรภายในกลมพฒนาตนเองมายงขน จากการไดรบการประเมนโดยนกเรยน ดงทเขาไดเลาวา

ตอนนนพอเรมท าเปนบรษท พกมานงคด อยากใหตวเตอรเราพฒนาตวเองกนดวย เลยใหเกดการประเมนขน ทนจะประเมนมนกมหลายแบบ อยางแรกในใจพกคอใหประเมนครของเราแบบเปนรายคนกอน ใหเดกเปนคนประเมน จะไดสะทอนวาเราตองปรบปรงตรงไหนกนบาง แตละคนกจะตางกนไป ทนไหนๆ กท าประเมนแลว พกเลยอยากใหมประเมนโครงการดวย เปนประเมนความพงพอใจของเดกทมตอการจดตวใน

Ref. code: 25605708030589JHF

72

โรงเรยนดวยเลย เวลาคยกบผใหญทานจะไดรวาเราสนใจตดตามผลดวยเหมอนกน (พเอ, 12 ธนวาคม 2559)

ปจจบนน การประเมนผลของกลมเอทม มการด าเนนการ 2 รปแบบ คอ 1) การตดตามประเมนผลรายวน และ2) การตดตามประเมนผลรายภาคเรยน โดยรปแบบแรก หวหนาทมจะมอบหมายงานให พอวน ฝายบคคล ประสานงานใหตวเตอรทไปสอนในแตละโรงเรยนถายรปรวมกลมการสอนสงใหแกทมผานแอพพลเคชนไลน (Line) ในโทรศพทมอถอ เพอท าการตรวจสอบเรองการแตงกาย วามความเหมาะสมหรอไม ดงทพอวนไดเลาวา

ทกวนทมงานสอน ไมวานองจะไปกนกคน ไปโรงเรยนไหนบาง พกจะขอใหชวยกนถายรปเซลฟ หรอรปรวมกลมทกคนแบบเตมตว มาสงใหในไลน มนเปนการเชคเบองตนไดงายๆ วา นองแตละคนไปถงโรงเรยนตรงเวลาไหม หนาตาสดชนพรอมสอนรเปลา และแตละคนแตงกายสภาพไหม พจะคอยเกบรปไว เอาไวเปนหลกฐาน แยกเปนไฟลไว เวลานกเรยนประเมนวาแตงกายไมโอเค หรอคร หรอทางโรงเรยนต าหนมาวาใครแตงกายไมเรยบรอย เราจะไดมหลกฐานยนยนไดวาตองแบบไหนทโรงเรยนจะโอเค (พอวน, 8 มกราคม 2560)

อกรปแบบหนงคอการตดตามประเมนผล “รายภาคเรยน” ทด าเนนการโดยพวนชนะ ฝ ายประเมนผล การจดท าประเมนด งกล าวจะเกด ในลกษณ ะท เป นทางการมากย งข น โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอหลกในการประเมน โดยมงวดผล 2 ประเดนดวยกนคอ 1) ความพงพอใจของผ เรยนทมตอโครงการฯ 1 (แตละโรงเรยนจะใชชอโครงการตางกน ) และ 2) วดความพงพอใจทมตอตวเตอรเปนรายบคคล2 ภายหลงการประเมนความพงพอใจนกเรยนทมตอโครงการฯ ฝายประมวลผลจะจดท าเอกสารสรปออกมาเปนรปเลมรายงานแลวสงใหกบทางโรงเรยนเพอใหทราบถงความพงพอใจของนกเรยนท มตอโครงการและความเหนของนกเรยนเพมเตมของนกเรยนท มตอโครงการ

1 การวดผลความพงพอใจทมตอโครงการจะประกอบไปดวยสามสวนหลกดวยกนคอ 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม 2 ความพงพอใจทมตอคณาจารยผสอน วธการสอน สภาพแวดลอมและอปกรณการเรยนการสอน 3 ความพงพอใจตอกลมสาระวชาโดยภาพรวม และมใหแสดงความคดเหนเพมเตมในตอนทาย 2 ผลการประเมนจะแบงออกเปน 6 ประเดนดวยกนคอ 1 การแตงกาย 2 เอกสารประกอบการสอน 3 ความตรงตอเวลา 4 ทกษะการสอน 5 การควบคมนกเรยนในหอง และ 6 การใชภาษาทเหมาะสมในการสอน

Ref. code: 25605708030589JHF

73

สวนผลการประเมนตวเตอรรายบคคลท าเปนแผนภาพ (Info graphic) จะถกสงใหผถกประเมนแตละคนทางอเมลและเปนความลบสวนบคคลเพอใหตวเตอรแตละคนพฒนาตนเองดงทพวนชนะเลาวา

เราออกแบบการประเมน กเอาเทมเพลทมาจากทท างานในบรษทนนแหละ เพราะวาเราอยฝายบคคลของปนซเมนตอยแลว เลยลองหยบยมเทคโนโลยมาลอง เอามาดดแปลงละท าเปนแบบประเมนของทมด ทนตอนทพเออยากไดประเมนสองแบบ ใหเดกประเมน ทงความพอใจโครงการกบประเมนคนสอนแตละคน เราเลยเสนอวาตองท าแบบสอบถามละคอยเอามาวเคราะหผล แตผลทออกมาตองตางกน ความพงพอใจตอโครงการเราสงใหโรงเรยน ตองท าเปนรปเลมรายงานทเปนทางการ มความนาเชอถก เหมอนงานวจยเลยไดยงด สวนผลประเมนบคคล เราแคอยากใหสมาชกพฒนาตวเอง แลวกท าเปนอนโฟกราฟฟกอยางงาย เขาใจไมยาก ดไมจรงจงหรอคกคามครตวเตอรแตละคนเกนไป เราสงใหแตละคนแบบลบๆ ในเมล แบบนเขาจะไดกลบไปคดไปทบทวน และพฒนาตนเอง (วนชนะ, 8 มกราคม 2560)

แมวาความพงพอใจตวเตอรรายบคคลจะถกสงใหตวเตอรแตละคนปรบปรงตว และเปนความลบส าหรบแตละคน แตทจรงแลวขอมลดงกลาวเปนทรบรในกลมบรหาร และถกน ามาใชเพอเปนประโยชนในการจดตารางานเพอใหทางโรงเรยนพงพอใจมากทสด โดยการจดคนสอนใหเหมาะกบนกเรยนแตละโรงเรยน ดงทพอวน ฝายบคคลผท าหนาทจดตารางเลาวา

แบบประเมนผลแตละคนไมรกนกจรงวาใครไดอะไรแบบไหน สวนใหญกไมนาจะบอกจะเลากน กรไวพฒนาตนเองกนไป แตยงไงกตามในทกเทอมพอแบบประเมนผลออก พกจะไดรวาตวเตอรคนไหนเหมาะกบโรงเรยนไหน บางทมนเปนเรองของจรตดวยนะ บางคนถกกบเดกสายวทยเทานน บางคนถกกบเดกสายศลปโรงเรยนน บางคนโรงเรยนชอบเดกไมชอบ บางคนเดกชอบแตโรงเรยนไมเอา พอเรามขอมลพวกนเรากจะไดจดตารางแบบใหมนเกดผลเปนความพงพอใจตอทกฝาย โดยเฉพาะนกเรยนและโรงเรยน (พอวน, 8 มกราคม 2560)

ดานแบบประเมนผลความพงพอใจทมตอโครงการฯ นอกจากจะถกจดท าเปนรปเลมสงใหแกทางโรงเรยนชวงปดภาคเรยนแลว ในทกภาคเรยนทสองฝายประเมนผลจะแนบรายงานสถต ผลคะแนนการสอบของนกเรยนและผลการสอบผานเขามหาวทยาลยของนกเรยนสงใหกบ ทางโรงเรยนไปดวย รายงานดงกลาวถอเปนตวส าคญทจะสงผลตอสญญาการจดจางกลมเอทม

Ref. code: 25605708030589JHF

74

หรออาจเปนแนวทางในการพจารณาวางแผน สรางขอตกลงรวมในการจดโครงการตวในโรงเรยน ในปการศกษาถดไป ดงทพวนชนะเลาวา

ทจรงแลวหลงประเมน สงทเราจะใหโรงเรยนมทงหมดสองเลมครบ หนงคอความพงพอใจของเดกและขอเรยกรองเพมเตม ปรบปรงโครงการ อยากไดอะไรบาง สวนใหญกอยากเรยนเพม อยากไดแอร ท านองน สวนอกเลมเราท ารายงานสถตผลคะแนนโอเนตกบผลการสอบเขามหาลย สองเลมนเราสงไปใหผบรหารโรงเรยนกอน แลวในวนประชมเรากเตรยมไสลดไปพดอกรอบ จะวาไปแลวมนหนนกน เลมแรกจะมผลในบางโรงเรยนเทานนนะครบ ถาครหรอผบรหารเขาใสใจนกเรยนนะ แตในบางโรเรยนเขากไมสนใจหรอก เขาคดวาเราสามารถปลอมขอมลขนมาได เราเลยตองมเลมหลง แสดงใหเหนชดเลยวามนส าเรจมากนอยแคไหน ตอนประชมในแตละเทอม สงส าคญคอขอมล การทเราท าโครงการมขอมลการด าเนนการชดเจน และมผลทเปนลายลกษณอกษร เปนตวเลข เปนกราฟ เปรยบเทยใหเหนเลยวาบรรลตามวตถประสงคหรอเปลา มนชวยใหเกดความนาเชอถอ และงายตอการพดคยกน หาแนวทางในการพฒนาหรอจดโครงการเทอมตอไป (วนชนะ, 8 มกราคม 2560)

โดยสรปแลว การตดตามประเมนผลของกลมเอทมจะมขนทงแบบรายวนและรายภาคเรยน โดยมหนาทสองสวนคอการก ากบและตรวจสอบคณภาพของตวเตอรแตละบคคล ตงแตเรองการแตงกาย การเรยนการสอน โดยมงใหตวเตอรแตละคนรปญหาและขอบกพรองของตนเองจนน าไปสการพฒนาตนเองยงขน นอกจากนฝายบคคลยงอาศยผลการประเมนดงกลาวเพอจดคนใหเหมาะสมกบชนเรยนอกดวย ไมเพยงเทาน การประเมนความพงของใจของนกเรยนทมตอโครงการ รวมถงกบผลคะแนนสอบหรอผลการสอบผานเขาศกษาตอระดบมหาวทยาลยของนกเรยนทเขารวมโครงการ ยงถอเปนหลกฐานส าคญทจะเปนตวชวยในการตดสนใจจดจางหรอด าเนนโครงการตวในโรงเรยนของแตละโรงเรยนอกดวย

3.2.2.4 กจกรรมสมพนธ ดวยกลมเอทมอกไมไดมอาคารสถานทท างานประจ าและการสอนกวดวชาในโรงเรยนกไมไดมขนเปนประจ าทกวน สมาชกแตละคนของกลมเอทมจะไดพบปะหนากนโดยหมนเวยนกนไปตามตารางทไดรบมอบหมายเทานน แมวาการรบสมครสมาชกแบบระบบปดจะชวยเออตอการสรางความสมพนธอนดระหวางตวเตอรแตละรนไดโดยงาย แตพวกเขากมโอกาสเจอกนนอยเกนไป

Ref. code: 25605708030589JHF

75

พเอ หวหนากลมเอทม จงไดพยายามสรางกจกรรมสมพนธขนเพอใหตวเตอรในกลมแตละคนหาโอกาสมาพบเจอกนและสรางสมพนธท าความรจกกน ดงทเขาไดเลาวา

ตองเขาใจกอนวางานพวกเราไมประจ า คนกเยอะ จะเจอกนทมนตองการนดหมาย ทนตอนไปสอนแตละโรงเรยน ครตวของเราไปกนโรงเรยนละ 5-6 คนบาง กจรง แตกจะตองหมนเวยนกนตลอด ยงสอนหมวดวชาเดยวกนยงไมมโอกาสเจอกน เพราะแตละโรงเรยน แตละวนกจะวชาเดยวคนเดยว ตอนแรกทพรบแคจฬาธรรมศาสตร รบเฉพาะคนรรกและรฝมอกน มนกคยกนไมยาก แตพอเรมรบมหาลยอน มนกตองมกระบวนการ เหมอนบรษททวไปแหละ พยายามใหมการสมมนาบาง การประชมหมวดบาง กจกรรมเลกๆ นอยๆ อยางนอยจะไดมาเจอหนาคาตากน (พเอ, 2 สงหาคม 2560)

ทกวนนแตละป กจกรรมสมพนธของสมาชกกลมเอทม จะมสองรปแบบดวยกนคอ 1) การประชมหมวดยอย และ2) การสมมนาประจ าภาคเรยน โดยกจกรรมสมพนธรปแบบแรกนน จะสามารถจดขนไดทกเดอนเพอใหสมาชกในหมวดวชาเดยวกนมาพบปะกนบาง เพราะในแตละภาคเรยนตวเตอรทสอนในหมวดเดยวกนหรอสาระวชาเดยวกนตองหมนเวยนกนไปคนละโรงเรยนจงไมพบกนตามตาราง กจกรรมน เกดขนเพอใหสมาชกวชาเดยวกนสามารถนดพบปะพดคยกน เพอหารอเรองทเกยวกบการสอน ตามรานกาแฟทวไป โดยในการประชมแตละครง กลมเอทมจะมงบประมานใหแตละหมวด 1,000 บาทตอเดอน ทกครงหลงการพดคย ใหสงรปถายยนยนจ านวนสมาชก ใบเสรจคาอาหาร ขนมหวาน หรอเครองดม และสรปการพดคยเปนลายลกษณ อกษรไมเกน 1 หนากระดาษ เขาทางอเมลของพเอ หวหนาเอทม และพอวน ฝายบคคล เพอการอนมตเบกจายเงนตามจรง กจกรรมดงกลาวนอกจากจะสรางสมพนธอนดแลวจะชวยสรางความตอเนองของการสอนและการแบงปนประสบการณของผทสอนในวชาเดยวกน ทงหมดเพอใหกลมมศกยภาพทเพมยงขน ดงทพเอ ไดพดไววา

พอมกจกรรมใหแตละหมวดประชมกนได แตละเดอนพจะมงบใหหนงพนบาทใหนองๆ มาเจอหนาเจอตากน เวลาท าเอกสารหรอ สอนตอๆ กนมนจะไดมความตอเนอง ไมเกทบกน ทจรงแตละคนทชวนกนมาสอนกรจกกนดอยบางแลว แตพกอยากจะใหมการพดคยกน ถาถามวาทกเดอนทกหมวดประชดกนหมดไหม กไมนะ จะมแคสองสามเดอนทตามโอกาสทพวกเคาวางตรงกน เหมอนมากนกาแฟมาคยกนมากกวา จะคยกนกคนพกอนมตใหเบกหมดแหละ แคสงรปใบเสรจ สงสรปการคยนดๆ หนอยๆ ใหพกดใจแลว (พเอ, 2 สงหาคม 2560)

Ref. code: 25605708030589JHF

76

นอกจากการประชมหมวดยอยแลว งานสมมนาประจ าภาคเรยนจะเปนงานทตวเตอรทกคนไดมาพบเจอกนอยางพรอมหนา ในรอบหนงปพวกเขาจะมงานสมมนากนทงสน 2 ครง ในชวงหลงปดภาคเรยนท 1 และหลงปดภาคเรยนท 2 โดยการสมมนาหลงภาคเรยน 1 จะถกเรยกวา “สมมนาเลก” ซงจะจดขนทกรงเทพฯ สวนชวงหลงภาคเรยนทสองจะมงาน “สมมนาใหญ” ซงมกจดขนทตางจงหวดและตองคางคน งานสมมนาเลกจะมลกษณะเปนการรวมตวเพอรบประทานอาหารเยนรวมกน โดยหวหนาทมและฝายทมบรหารจะเปนเจาภาพจดงาน เชอเชญใหสมาชกตวเตอรของกลมทกรน มารวมงานเลยงกน ผเขยนเคยเขารวมงานสมมนาเลกครงแรกในเดอนตลาคม ป พ.ศ. 2559 ซงเปนชวงเวลาทโรงเรยนปดภาคเรยนท 1 แลว ในตอนนนงานสมมนาของเอทม จดขนทรานอาหาร แหงหนง ยานพญาไท กรงเทพมหานคร ดวยเหตผลทวา “อาหารใชได สถานทมหองสวนตว การเดนทางสะดวก ตดรถไฟฟาบทเอส” (พอวน, 6 ตลาคม 2559) งานดงกลาวเรมขนในตงแต 6 โมงเยน ฝายบรหารของกลมเอทมไดตดตอรานอาหาร เชาหองรบรองสวนตวส าหรบสมาชก 45 คนไว ภายในงานวนนน หลงจากทสมาชกแตละคนทยอยมาเกนครง อาหารจ านวนมากทถกจดเตรยมไวแลวจงเรมทยอยถกจดวางบนโตะอาหาร และทกคนกรวมรบประทานอาหาร หากอาหารจานไหนอรอยหรอใครอยากทานอะไรเพมสามารถสงไดตามสะดวก ระหวางทานสมาชกจะพดคยกนเรอยเปอย จนกระทงราว 2 ทม หลงจากสมาชกมากนจนครบ (ยกเวนคนทยนวาไมสะดวกเขารวม ) พเอจะเรมพดสรปเรองผลการสอน และชแจงแนวทางการท างานรวมกบแตละโรงเรยนในภาคเรยนขางหนา

พดใจททกคนมากนพรอมหนาในวนน การสอนในเทอมทผานมาเรากจะมปญหาบาง แตพกพยายามแกใหเปนผลดตอทกฝายเรยบรอยแลว ทนวนนไมมอะไรมาก อยากใหทกคนสนกและพดคยกน ทนกอนพวกเราจะดม จะรองเพลงกน พกอยากจะขอสรปแนวทางการท างานเทอมหนาใหอกสกรอบ พวกหนาเกาคงฟงจนเบอแลว แตยงไงกใหถอวาเปนการสอนน าใหมดวยเลยละกนนะคบ สอนกบทมเราใหนกไวงายๆ วา (หยบกระดาษขนมาอาน) 1. สอนแตละโรงเรยนใหตรงตามเวลาทโรงเรยนก าหนด ไมพกเองนะครบ 2. อยาพดวาโรงเรยน ไมวาจะประเดนอะไรกตาม ใหชมไปเรอยๆ 3. เจอใครไหวใหหมด 4. อยาสาย: รอเดกเสมอ 5. สภาพ: ชด กาย วาจา ใจ 6. ครในโรงเรยนทมาดแลเปนผมพระคณไมใชคนใช ตองเกรงใจใหมาก 7. รวมกจกรรมบางหากไมเหนอยไปนก 8. เตรยมตวสอน เอาเดกใหอย 9. หากมครเดนตรวจ ตองแสดงใหญ หามนง ถาเลาเรองให

Ref. code: 25605708030589JHF

77

รบโยงกลบเขาบทเรยน 10. ตสนทกบเดกแบบพ-นอง อยาใกลเกนงาม อยาหางเกนควร แคนครบ (ทกคนปรบมอ) (พเอ, 13 ตลาคม 2559)

หลงจากพเอ พดแลว กจกรรมทด าเนนการตอคอการดมสงสรรคและการพบปะพดคยกนระหวางคนในหมวดเดยวกนและตางหมวด อยางไรกตามเรองทพดคยกนสวนใหญไมไดเกยวกบการเรยนการสอนนก หากแตเปนการถามไถสารทกขสขดบ และหนาทการงานทวไป งานสมมนาเลกทเกดขนชวงหลงภาคเรยนท 1 จงเปนเพยงงานสงสรรคเพอสรางความสมพนธ มากกวาเปนงานสมมนาการก าหนดนโยบายหรอวางแผนการจรงจงอะไรมากนก สวนงานสมมนาใหญจะจดขนหลงปดภาคเรยนท 2 โดยมกจดทตางจงหวดเปนเวลา 3 วน 2 คน สมาชกทกคนสามารถเขารวมไดโดยไมมคาใชจาย แมกระทงการเดนทางใหนบจากหนาประตบานและสามารถเบกคนไดทงหมด หวหนาและกลมบรหารเปนเจาภาพในการจดงานเชนเดม ผเขยนไดเขารวมงานสมมนาดงกลาวในชวงเดอนเมษายน ป พ.ศ. 2560 ในตอนนนงานสมมนาจดขนท รสอรทแห งหน ง ในจ งหวดระยอง บรรยากาศของงานทกวน เป น เสมอนการพกผอน ไมมก าหนดการทแนนอนตายตว แตมบางททมบรหารจะพยายามชวนท ากจกรรมแตละวน เชน การเลนฟตบอล เลนน าทะเล แบงกลมชวยกนท าอาหาร ฯลฯ ในระหวางมอชวงค าจะเนนทการพดคย สรปผลการสอน ปญหาทแตละคนเจอในการสอนบาง จนกระทงในวนสดทายของการสมมนา พเอ จะพดถงสถานการณของกลมเอทมและสภาพการณของแตละโรงเรยนทสอน ตลอดจนแนวทางการท างานตอในปการศกษาหนา

พอยากจะแจงทกคนถงสถานการณโรงเรยนกบทมเรากอนนะครบ ตอนนโรงเรยนทลพบร เรองไมเยอะ ไมมปญหาอะไร โรงเรยนทประจวบ จายเงนเรว รวมมอกนมานานไมมปญหาอะไรมาก แตอกไมกวนเขาจะเปลยนผบรหาร พยงตองดเชงไปกอน สวนโรงเรยนใหมทสระแกว พวกเราเพงสอนไปครบป คอนขางจะนาหวงในตอนแรก เพราะตอนทพไปประชม เราถกโจมตทง สอนไมตอเนอง สอนผด มาสาย แตงกายไมเรยนรอย ไมมรถแลวไมโทรบอกกอน กแบกรบแบกสกนไป พอผลสอบออกกโลงใจขนแลวนะครบ เพราะเดกเขาตดธรรมศาสตรได เลยสถานการณดขน แตใหระมดระวงและใสใจใหมากขนนะครบ เขายงใหมไมชนกบการสอนของเรา (พเอ, 28 เมษายน 2560)

นอกจากพเอแลว ในวนสดทายของการสมมนา ตวเตอรรนใหญยงใชโอกาสน ใหค าแนะน าแกตวเตอรทเพงเขามาในทมใหมอกดวย ดงเชน พรนา ตวเตอรตวหลกวชาภาษาองกฤษ ทมประสบการณการสอนกบกลมมากวา 8 ป ซงเธอไดรบรางวลเพอนนกสอนดเดนประจ าป

Ref. code: 25605708030589JHF

78

(ต าแหนงนเกดจากการโหวตของสมาชกและเปนกจกรรมทสรางขนอยางไมจรงจงเฉพาะชวงสมมนาใหญ และชอรางวลจะเปลยนไปทกป) ไดใหค าแนะปราศรยในทประชมเพอเปนการสอนตวเตอรในโรงเรยนรนหลงถงการท างานเปนตวเตอรในโรงเรยนทดและการเปนสมาชกองคกรทดวา

พอยากจะแนะน านดหนอยเรอง การวางตวในโรงเรยน อยาลมวาเราไมไดอยในอาคารของเรานะคะ เราอยรวมกบคร ท าตวใหเลกเขาไวจะดทสดคะ อยางเดนผานครทหนาหองกาแฟ พคอมตวทกครงเลย ถาสวสดไดใหเดนไปสวสดเลยคะ กอนกลบกสวสดยมแยม ไปมาลาไหวซะหนอยใหมนนารก หามตะโกน หรอพดค าหยาบเวลาอยตอสาธารณะ เพราะครแถวนนเยอะ บางทผปกครองไดยนดวย แ จะดไมด อกอยางการพดจาการจาของเรา อยาไปดาไปดถกเดกนะคะ ควรเลกคะ เปลยนความคดคะ เรองคณภาพการสอนบางทเราโดนคอมเมนตกนไดเนอะ นานาจตตง เราอาจจะปรบไปตามเดกบาง ครบาง ชวยกนคะ ตรวจตราความพรอมของแตละคนกอนสอนทกครง ชทเหลออนนกแจกเดกไปคะ พยายามสอนในหนงสอ แตอยาใหมนนาเบอ วชาไหนเหลอกรบผดชอบคนกลบมา มาฝากโรงแรมทนอนกยงด ถาไมมรถ อยาเหลอทโรงเรยนเดดขาด มนดไมด พกไมไดสมบรณแบบอะไรมากหรอกคะ แตเราชวยกนอดรอยรวของทมคะ หากโครงการไมมหรอยบ เรากไมไดไปสอน ไมมเงนเลยงตวเอง อยากใหเขาใจมมมองพเอ เคาท าธรกจคะ ยอมตองตอบสนองความตองการของลกคา เราเปนพนกงาน ตองปฏบตตาม แตเปนการท างานแบบกลยาณมตร สอสารเชงบวกกน (รนา, 28 เมษายน 2560)

ทงหมดขางตนจะเหนไดวาในรอบหนงป กลมเอทมจงมกจกรรมสมพนธกนอยางตอเนองทงการประชมหมวดยอยในแตละเดอนและการจดงานสมมนาหลงปดภาคเรยนท 1 และภาคเรยนท 2 กจกรรมสมพนธทงหมดทจดขนตางเปนไปเพอสรางความสมพนธอนดระหวางสมาชกในกลม อกทงยงเปนโอกาสทหวหนาทมหรอตวเตอรรนพซงสวนใหญเปนตวเตอรหลกของกลม ถายทอดประสบการณและใหค าแนะน าในการท างานเปนตวเตอรในโรงเรยนใหแกตวเตอรนองใหมของทม ทงหมดเปนไปเพอการอยรวมกนแบบพนองแตท างานแบบมออาชพ ทงหมดเพอคงประสทธภาพของการท างานรวมกนภายในกลมเอทม การสรางวฒนธรรมของกลมตวเตอรเอทมจงเกดขนอยางเปนกระบวนการและเกดอยางคอยเปนคอยไป พวกเขาเรมตนจากการคดเลอกสมาชกภายใตระบบปด จากนนจะมการสมภาษณและอบรมสมาชกอยางเปนทางการในเรองการท างานรวมกบกลมเอทมและการท างานเปนตวเตอรในโรงเรยน ระหวางนนตวเตอรใหมจะคอยๆ เรยนรจากประสบการณการสอนและไดรบการอบรมอยางไมเปนทางการจากตวเตอรรนพทมประสบการณ อกทงดวยระบบประเมนผล พวกเขาตางพฒนา

Ref. code: 25605708030589JHF

79

ตนเองทงในระดบบคคลและในระดบกลมกนอยเสมอ แมวาดวยลกษณะงานจะไมเอออ านวยใหพวกเขาสามารถพบเจอสรางสมพนธกนอยางคนเคยได แตการเกดขนของกจกรรมสมพนธทงการประชมหมวดยอยในแตละเดอนรวมถงการจดงานสมมนาหลงปดภาคเรยนไดเขามาท าหนาทใหสมาชกมความสนทสนมกน พวกเขาสามารถอยรวมกนแบบพนองท างานแบบมออาชพ สรางวฒนธรรมแบบผสมผสานกงบรษท

3.3 สรป วทยานพนธบทนสรางความเขาใจสองสวน สวนแรกคอประวตศาสตรของกลมเอทมและสวนทสองคอโครงสรางและวฒนธรรมของกลมเอทม ในสวนแรกแสดงใหเหนวาเอทมเปนกลมตวเตอรทปรบตวตามการเปลยนแปลงของระบบการศกษา พวกเขาเรมรวมกลมกนเมอ ป พ.ศ. 2543 รบสอนกวดวชาทวไปเหมอนกบตวเตอรกลมอนๆ ทมอยกอนหนา กระทงใน ป พ .ศ . 2549 จงเรมพฒนาเปนตวเตอรในโรงเรยน ในชวงเวลาดงกลาวระบบการศกษาไทยเกดการเปลยนแปลง ทงเปลยนระบบการสอบเขามหาวทยาลยจากเอนทรานซไปสแอดมดชน และปรากฏการทดสอบวดระดบความรขนพนฐานแหงชาตหรอการสอบ โอเนตขนเปนครงแรก หลายโรงเรยนเรมจางกลมเอทมเขาไปสอนกวดวชาในโรงเรยน โดยมเปาหมายเพอเพมคะแนนโอเนตใหนกเรยนเปนหลก บางโรงเรยนเรมจางประจ า สรางระบบตวเตอรในโรงเรยนเพอมงหวงทงเพมคะแนนโอเนตและ อตราการสอบตดมหาวทยาลยทมชอเสยง หลงจากเกดระบบตวเตอรในโรงเรยน ระบบการศกษาไทยยงคงมการเปลยนแปลงอยบอยครง โดยเฉพาะเกณฑการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลย แตทวาการเปลยนแปลงครงกลบน าไปสผลลพธเดมๆ คอ การเพมขนของจ านวนวชาและจ านวนครงในการสอบ ดงนนนกเรยนจงยงตองการการเรยนกวดวชา และโรงเรยนตางๆ จงยงตองการกวดวชาในโรงเรยนในมากยงขน จนกระทง ทกวนนเกดปรากฏการณเจาทเตม แตละกลมตวเตอรจะขยายฐานลกคาไดยากล าบากมากขนเพราะตลาดอมตว แตละโรงเรยนทตองการตวเตอรมกมตวเตอรเขาไปสอนประจ าอยกอนแลว แมจะขยายตวในเชงพนทไดยากล าบาก แตดวยการเปลยนแปลงเกณฑการสอบเขามหาวทยาลย ยงคงเกดอยางตอเนอง กลมตวเตอรในโรงเรยนยงสามารถเพมปรมาณหองเรยนและหลกสตรตามวชาสอบทเพมมากขนได พวกเขาและโรงเรยนยงคงปรบตวตามการเปลยนแปลงของระบบการศกษา ทพวกเขาไมอ านาจในการก าหนดเรอยมา ทางดานโครงสรางและวฒนธรรมของกลมตวเตอรเอทม ในสวนทสองจะพบวา กลมเอทมมพลวต ปรบโครงสรางของกลมใหสอดรบกบสถานการณของระบบการศกษาและคแขงทาง

Ref. code: 25605708030589JHF

80

ธรกจ เมอความตองการกวดวชาของโรงเรยนทมแนวโนมมากยงขน พวกเขารบสมาชกเพมขน และเมอสมาชกมากยงขน กลมตวเตอรเอทมจงเปลยนจากระบบพนองทเนนการพดคย ไปสการมโครงสรางทชดเจนยงขน โดยแบง 3 ต าแหนงหลกคอ หวหนา กลมบรหาร ซงแบงยอยเปนฝายวชาการ ฝายบคคล ฝายประเมนผล และสมาชกทวไป โดยทงหมดตางเปนไปเพอใหการบรหารจดการเปนไปอยางเรยบรอยและมประสทธภาพ อยางไรกตามพวกเขายงคงยนยนวาองคกรเอทมมลกษณะเปนกงบรษท กลาวคอยงคงเนนลกษณะการบรหารงานเปนแบบพนองไวอยดวย พวกเขานยมอยกนแบบพนองแตท างานแบบมออาชพ ดานการสรางวฒนธรรมองคกรของกลมเอทม พวกเขาพยายามสรางสมาชกขององคกรและตวเตอรในโรงเรยนทดไปพรอมกน กระบวนการคดเลอกสมาชกยงคงเปนระบบปด คอรบเฉพาะคนรจกหรอทสมาชกในกลมแนะน ากนเขามาเทานน พวกเขาจะมวธการอบรมสมาชกทงในลกษณะทเปนทางการเพออธบายกฎกตกาท างานรวมกนภายในกลมและการท างานรวมกบโรงเรยน นอกจากนยงมการอบรมอยางไมเปนทางการ รนพตวเตอรทมประสบการณมากกวาจะคอยใหค าแนะน าแก ตวเตอรรน ใหม ท งใน เรองเทคนคการสอน การควบคมชน เรยน รวมถงการดแลสขภาพ นอกจากนกลมเอทมยงมระบบการตรวจสอบประเมนผลทงในระดบบคคลและในระดบกลม เพอกระตนใหสมาชกแตละคนพฒนาตนเองและถอเปนรายงานประเมนการจดกวดวชาในรายภาคเรยนทจะเปนประโยชนในการประชมสรปผลงานรวมกนโรงเรยนในชวงปดภาค ไมเพยงเทานกจกรรมสมพนธของกลมเอทมทงการประชมหมวดยอยในแตละเดอน รวมถงการจดงานสมมนาหลงปดภาคเรยนยงมสวนชวยใหสมาชกแตละคนมความสนทสนมกนมากยงขนพวกเขาสามารถอยรวมกนแบบพนองท างานแบบมออาชพเปนวฒนธรรมองคกรแบบผสมผสานกงบรษทกงครอบครว

Ref. code: 25605708030589JHF

81

บทท 4 ระบบตวเตอรในโรงเรยนของกลมเอทม

“เอทม” เปนกลมตวเตอรในโรงเรยนทรวมมอกบโรงเรยนสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนขน ปจจบนน (พ.ศ. 2559-2561) พวกเขาสอนกวดวชาในโรงเรยน 3 แหงดวยกน คอโรงเรยนรฐบาลในจงหวดลพบร โรงเรยนเอกชนในจงหวดประจวบครขนธ และโรงเรยนเทศบาลในจงหวดสระแกว เพอท าความเขาใจจดก าเนด พลวตร และการด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยน แตละแหงขางตน วทยานพนธบทนจงเรมจากการน าเสนอกระบวนการสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนของกลมเอทมโดยภาพรวม จากนนจงแสดงใหเหนถงจดก าเนดและลกษณะระบบตวเตอรในโรงเรยนของโรงเรยนแตละแหงโดยละเอยด แลวจงวเคราะหแสดงใหเหนถงความเหมอนและความแตกตางของระบบตวเตอรทด ารงอยในโรงเรยนแตละแหง ถดไปจงอธบายวงจรและปฏบตการท างานของระบบตวเตอรในโรงเรยน จากนนจงแสดงปฏสมพนธระหวางหนวยตางๆ ทเกดขนภายใตระบบตวเตอรในโรงเรยนใน ดงรายละเอยดตอไปน 4.1 กระบวนการสรางระบบตวเตอรในโรงเรยน ชวง 2-3 สปดาหกอนถงวนเปดเรยนวนแรกของภาคเรยน ไมวาจะภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 หรอกระทงกอนเปดเรยนภาคฤดรอน กลมตวเตอรเอทม โดยมพเอหวหนากลมตวเตอร พรอมทงสมาชกกลมทมบรหาร และสมาชกตวเตอรประจ าการบางคน จะเดนทางไป “ประชม”รวมกบ คณะผบรหารและครในโรงเรยนตางๆ ทงเพอ “เสนอขาย” หรอ “ตอสญญา” โครงการกวดวชาในโรงเรยน หากการเจรจาธรกจส าเรจไปไดดวยด พวกเขาจะรวมมอกนสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนขนมา ขอตกลงทงในเรองรปแบบการเรยนการสอนและเงอนไขตางๆ ในการจดการเรยนการสอนกวดวชาภายในโรงเรยนตลอดทงภาคเรยนจะแลวเสรจในวนนน ทงหมดเพอใหมตวเตอรปรากฏอยในโรงเรยนในวนเปดเทอมทก าลงจะมาถง การเสนอขายในพนทใหม การเดนทางไปรวมประชมกบทางโรงเรยนของกลมเอทมเพอเสนอขายโครงการกวดวชาในโรงเรยนไมไดเกดขนเหมอนพอคาแมคาหาบเรเดมสมเขาไปขายของตามหมบานตางๆ ตามความเปนจรงแลวผบรหารของกลมเอทมและผบรหารโรงเรยนไดตดตอหรอกระทงตกลงกน “ลวงหนา” ผานการคยโทรศพท กอนแลว ผบรหารทงสองตางรจกกนและกนพอควรผานเครอขายของตน

Ref. code: 25605708030589JHF

82

หากการตดตอในเบองตนเปนไปดวยด ทายทสดฉากการประชมรวมกนเพอสรางระบบตวเตอรในโรงเรยน “อยางเปนทางการ” จะถกจดขน ณ หองประชมของโรงเรยนนนๆ ดงทพเอไดเลาวา

พอาจจะตดตอโรงเรยนไปกอน หรอบางทโรงเรยนกตดตอพมากอน ถาพพอจะรจก ผหลกผใหญหรอผใหญกจะเปนแบบแรก แตถาผใหญทานแนะน ากนมาอกทหรอพวกศษยเกาแนะน ามาใหกจะเปนแบบหลง พอคยโทรศพทกนถกคอถกชะตา ถาผใหญทานสนใจกจะเรยกเราไปพดไปคยดวย อาจคยนอกรอบกอน พอทานเหนวาเขาทาแลว กจะตองไปประชมกนเปนเรองเปนราวตามระเบยบของโรงเรยนเขา (พเอ, 4 ตลาคม 2560)

การประชมแตละครงกลมเอทมจะเปนผเสนอขาย พวกเขาจะน าเสนอทงประวตผสอน ตวอยางของรปแบบการเรยนการสอน และสถตผลงานของการสอนทผานมา ใหแกผบรหารและกลมครของโรงเรยนซงเปนผตดสนใจซอไดรบฟงในทประชม ดงท “พอวน" ฝายบคคลของเอทม ผทมกจะไปรวมการประชมอยเสมอเลาใหผเขยนถงสงทเขาตองเตรยมในการประชมฟงวา

ตอนจดประชม สงทพตองเตรยมคอแฟมเอกสาร พวกขอมลรปแบบการตว ประวต โปรไฟลของครตว สมาชกในทมเรา ทส าคญเลยคอพวกสถต กราฟ ตวเลขคะแนน ผลงานทงหมดทผานมา ตองท าใหเขาเหนวา ทมเราตวแลวไดผล ขอมลอางองพวกนโรงเรยนสามารถตรวจสอบได ทนเรองแบบโครงการเราตองท าไปหลายๆ โปรแกรม เหมอนเมนอาหาร ตองใหลกคาดๆ เลอกๆ แตพอเอาเขาจรงรปแบบการตว วนและเวลาทเหมาะสม ผบรหารโรงเรยนจะเปนคนตดสนใจเองอกท สวนเรองคาตอบแทนและกเงอนไขตางๆ กตอรองกนกนไปทละเลกทละนอย (พอวน, 4 ตลาคม 2560)

กระบวนการสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนในกรณการน าเสนอโครงการแกโรงเรยนใหมขางตนจงเปนเหมอนกระบวนการจดซอจดจางทวไปไมซบซอนมากนก ขอตกลงทกอยางไดเกดขนกอนแลว และเพยงท าใหเปนทางการยงขนโดยการประชม การรวมมอกนระหวางโรงเรยนและกลมเอทมในชวงเรมตนมกเปนการสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนในรปแบบของ “โครงการระยะสน” เกดการกวดวชาในโรงเรยนเพยงชวงระยะเวลาสนๆ กอนสอบ โรงเรยนมกมงเนนการสอบโอเนต สวนใหญถอเปนโครงการน ารองทโรงเรยนใชทดลองประสทธภาพของกลมเอทม หลงจากการประกาศผลคะแนนสอบ หากไดผลลพธดเปนคะแนนทคมคาและนาพอใจ ทางโรงเรยนจะพจารณาจดจางกลมเอทมสรางโครงการระยะยาวเพมขน ดงทพอวนไดเลาวา

Ref. code: 25605708030589JHF

83

ตอนแรกไมมใครเขากลาลงทนมากหรอกครบ กลวๆ กลาๆ กนทงนน โรงเรยนทเราไปขายงานสวนใหญเราจะเสนอแพคเกจแบบงายๆ กอน คอ ลองตวโอเนตแบบ 5 วน 7 วนกอน ทดลองดกอน ถาผลดคอยมาคยกนตอ เราบอกเขาไปแบบนนตรงๆ แตกแนนอนหละครบวา โรงเรยนทเราไปตวไปขายสวนใหญกคอโรงเรยนทไมพรอม ขาดคร ขาดหลายอยาง อยนอกเมองทงนน เดกกใชวาจะมเงนไปเรยนพเศษในเมอง การทมตวเตอรอยางเราเขาไปสอน อยางนอยมนกผานหผานตาเดกๆ แทบทกคน พอไดตวคะแนนมนกขนครบ พอแบบนนโรงเรยนกจะสนใจใหเราตวแบบยาวๆ เลย เพราะวาจะไปชวยพวกเดกทจะเขามหาลยไดดวย (พอวน, 16 ตลาคม 2560)

ผลทเกดจากการกวดวชาในโรงเรยน แมจะเปนโครงการระยะสนแตกมกประสบความส าเรจอยเสมอ เนองจากโรงเรยนทตดสนใจจดโครงการขนมา สวนใหญมกเปนโรงเรยนทขาดความพรอมทงดานบคคลกรและทรพยากรตางๆ คะแนนโอเนตทเพมขนจงน ามาสความเชอมนในการเรยนการสอนกวดวชาของกลมเอทม ทายทสดจงน าไปสการตดสนใจจดจางพวกเขาเขาไปสอนในรปแบบของโครงการระยะยาวซงจะมการตอสญญาในทกภาคเรยน การตอสญญาในพนทเดม การเสนอตออายโครงการในพนทเดมมความยงยากกวาการเสนอขายอยมากพอควร เนองจากในการประชมกอนตอสญญาโครงการจะตองมการประชมในหวขอสรปประเมนผลโครงการทเพงจบไปเสยกอน ทางโรงเรยนเรมตองการผลสรปของโครงการและชแจงปญหาทเกดขนจากการสอนกวดวชาของกลมเอทมในภาคเรยนกอนหนา ในทประชมซงมทงกลมตวเตอรเอทม คร ผอ านวยการโรงเรยน (แตไมมนกเรยน) “คร” มกจะเรมตนกลาวถงปญหาทเกดขนจากการ “สงเกต” การเรยนการสอนของระบบตวเตอรในโรงเรยน มกกลาวถงปญหาเรองการแตงกายของตวเตอรทขาดความสภาพ สฉดฉาด การไมควบคมชนเรยน ดวนวายไมเปนระเบยบ การใชภาษาทใชในการสอนไมเหมาะสม ความไมตอเนองของเนอหาเอกสารการสอนไมล าดบตามหลกสตร และการไมมมารยาทตอพวกครในโรงเรยนเทาทควร สงเหลานมกเกดขนเปนประจ าในชวงการจดกวดวชาในปแรกๆ ซงสาเหตหลกมกเกดขนจากการเมองภายในแตละโรงเรยน และความไมเขาใจวฒนธรรมการสอนแบบกวดวชา ดงท“พนท” ทมบรหารฝายวชาการของกลมเอทมไดเลาวา

เวลาตอสญญามกจะมการโจมตกนบาง เรากเขาใจกนไดวาในโรงเรยนนาจะยงคงมการเมอง มทงกลมทชอบและกลมทไมเหนดวยทจะใหมตวเตอรในโรงเรยน ครบางคนเสยผลประโยชนไปบาง พวกความนยม แตหลกๆ นาจะเปนเรองเดกเปรยบเทยบการ

Ref. code: 25605708030589JHF

84

สอนมากกวา พวกครทไมเหนดวยจะใชโอกาสประชมนแหละ พดต าหนเรองตางๆ เทาทพอจะพดได สวนใหญจะวนอยไมกเรอง พวกการแตงกาย การใชค าพดไมเหมาะสม ความไมตอเนองของเนอหาของเอกสาร และการเปลยนหมนเวยนตวเตอร มารยาททมตอครในโรงเรยนบาง ตวเตอรหนาใหมควบคมชนเรยนไมไดบาง ใสมากนเปนชด เหนไดชดวาครบางคนไมเขาใจวาเราไมไดไปสอนเหมอนพวกเขา เราไปสอนกวดวชา เรองพวกนเราเจอประจ าครบ (พนท, 4 ตลาคม 2560)

กลมเอทมมกจะใชโอกาสดงกลาวชแจงไลเรยงประเดนปญหาไปเพอสรางความเขาใจ

ระหวางกนและกน โดยเฉพาะกลมครทไมชอบใหมการจดตวในโรงเรยน กระบวนการดงกลาวคลายเปนการปรบความเขาใจระหวางกน พวกเขาจะคอยรบฟง ยอมรบผด กลาวขอโทษ และจะชแจงถงเหตผลในประเดนตางๆ เพออธบายวฒนธรรมการสอนกวดวชาอยางมวาทศลป ดงทพนทเลาใหฟงวา

ตอนประชมอยางแรกเลยเวลาคนดา เราตองฟง หนาทเราคอรบผด ชแจง ไมใชแกตว เรานอมรบในบางเรองและเอามาปรบ แตกตองโตแยงบางในบางเรองเหมอนกนเพราะถาปรบมนจะเสยหาย อยางเรองการควบคมชนเรยน บางครงตวเตอรจดกจกรรม สอนแบบใชการเคลอน เลยดเหมอนวาในหองก าลงเกดความวนวาย ถาครอยากรวาวนจรงตองเขาไปดขางใน สวนเรองการใชค าพด บางครงเราสอนแบบใชภาษาใหเกดความสนทสนมกบนกเรยน อาจมค าหยาบคายบางหละ พวกแมง เหย อกดอกมง ก แตมนกไมไดพดกนตลอดทกค า เรากจะพยายามควบคมไมใหเกนงาม แตกไมใชทกคนทพดหยาบ บางทมนเปนสไตลการสอน เพอใหเดกสนใจ เขาใจ รสกเปนกนเอง อนนครกตองเขาใจเราดวย (พนท, 4 ตลาคม 2560)

แมวาการปรบความเขาใจจะเปนสวนส าคญอยางหนงในการรวมมอกนในระยะยาว แตสงส าคญทสด ซงจะเปนตวตดสนในการเรมความรวมมอครงใหมคอผลงานจากการเรยนการสอนในภาคเรยนทผานมา รายงานผลคะแนนโอเนตและผลการสอบเขามหาวทยาลยคอพระเอกของการประชม กลมเอทมมกจะท ารปเลมสรปผลงาน แสดงขอมลเปรยบเทยบคะแนนโอเนตของโรงเรยนในแตละวชา โดยเปรยบเทยบคะแนนของโรงเรยนกบโรงเรยนอนๆ ในจงหวด เปรยบเทยบกบแตละโรงเรยนในเขตพนทการศกษา เปรยบเทยบคามาตรฐานของประเทศ และเปรยบเทยบกบคะแนนเดมของโรงเรยนกอนจดโครงการ อกทงยงพวกเขายงท ารายงานความพงพอใจของนกเรยนทมตอโครงการ โดยการท าแบบสอบถามวดความพงพอใจของนกเรยนและความเหนในการจดการเรยนการ

Ref. code: 25605708030589JHF

85

สอนทผานมาเพอใหผอ านวยการโรงเรยนและครฝายตางๆ ไดเขาใจความเหนของเดกนกเรยนผรวมโครงการดวย การไดกวดวชาในโรงเรยนของนกเรยนทกคนสงผลใหคะแนนโดยรวมออกมาด และนกเรยนบางคนท เรยนดอยแลวยงสามารถไดคะแนนสงเปนอนดบตนๆ ในระดบจงหวด หรอกระทงตดอนดบระดบประเทศได รายงานผลงานถอเปนพระเอกของการประชมก าหนดการตดสนใจจดจางโครงการ ขณะเดยวกนการประชมเพอชแจงปญหามสวนชวยในการลดความขดแยงหรอความไมเขาใจกนลงไปไดบาง การประชมมกจบลงดวยด กลมเอทมมกเนนย าอยเสมอวาพวกเขาเปนเพยงแคตวชวย ไมใชคแขง ผสอนหลกอยางคร คอหวใจส าคญอยางแทจรง

พอผลสอบมนชดโรงเรยนกจะยอมรบ พวกปญหากอนหนากเหมอนปรบทขกนมากกวา แตเราจะเนนย าอยเสมอวา เราไมใชคแขงของคร เราเขามาชวยเดก เดกอยกบครมากกวาอยกบเรา ครเปนตวหลกเราเสรม ถาครในโรงเรยนรวมมอกบเรา มองขามบางเรองบาง อนไหนเราท าไมไดพวกสอนเรองกฎเรองระเบยบ ครกตองสอน ชวยกน เดกนกเรยนของพวกเราจะยงประสบผลส าเรจ (พนท, 4 ตลาคม 2560)

หลงการตดสนใจตอสญญาจดจางในรปแบบของ “โครงการระยะยาว” กลมเอทมตอง

สอนในโรงเรยนเปนประจ าทกสปดาห พวกเขาจ าเปนตองคยรายละเอยดทมาก ประการแรกคอ เรองการแบงหองเรยน ขณะทโครงการระยะสนมกจะเรยนรวมทงระดบชนเพอเพมคะแนนโอเนต แตการจดโครงการระยะยาวจะมงหวงประสทธผลทมากกวาคอ ทงคะแนนโอนตและอตราการสอบตดมาหวทยาลยทมชอเสย ยงโรงเรยนตองการประสทธผลในการกวดวชามากเทาไหร หองเรยนกยงควรจะมขนาดเลกลงมากเทานน อยางไรกตามคาใชจายในการจดจางตวเตอรเพอเขามาสอนนกเรยนเปนรายหองกจะยงเพมมากขนเปนเงาตามตว ทายทสดขอจ ากดทางดานงบประมานจะสงผลตอการแบงหองเรยนของการเรยนกวดวชาในโรงเรยน และแมวาทายทสดโรงเรยนไมอาจแบงหองเรยนเปนรายหองได แตอยางนอยการกวดวชาระดบมธยมศกษาตอนปลายจ าเปนจะตองแยกหองเรยนระหวางเดกสายวทยและสายศลป เพราะทงสองสายการเรยนมขอบเขตเนอหาเนนหนกไมเทากน ดงทพนทไดเลาถงความจ าเปนในการแบงขางตนเอาไววา

พอโรงเรยนตดสนใจจดตวระยะยาว เรองกจะยงยากนดหนอยครบ เพราะวาตองประสานกนใหไดขอสรปวาโรงเรยนตองการใหตวกหอง วชาอะไรบาง ทางเรากจะเรยนเสนอไปตรงๆ วายงคนนอยกจะยงไดผล ไมใชวาอยากไดเงนนะครบ แตมนเปนธรรมชาตของการตว คอ ถาเอานกเรยนมารวมๆ กนหลายหองสอนทเดยวพรอมกน

Ref. code: 25605708030589JHF

86

การสอนแบบโครงการสนๆ เดกมนจะยงตงใจและไดผล แตการตวระยะยาวจะถาเราสอนหองใหญ ตอใหครเกงแคไหนกจะเอาเดกไมอย เพราะนานเขาเดกเจอครตวบอย จะชนและเสยสมาธงาย บางทนกเรยนทตงใจพอไปอยรวมกบกลมทเกเรหนอยกจะหลดไปเลย คอตอใหโรงเรยนไมมงบมาก เรากจะขอแควาอยาใหเดกสายวทยกบสายศลปมาปนหองกน เพราะวาทงสองสายเนนหนกกนคนละแบบ วชาทเรยนจะลกไปคนละทาง ถาเอามาปน เราสอนแบบวทย เดกศลปกจะไมเรยนเลย แตถาเราสอนแบบศลป พวกเดกวทยกจะไดไมเตมเมดเตมหนวย (พนท, 4 ตลาคม 2560)

นอกจากเรองขนาดหองเรยนแลว “วนและเวลา” เปนสงส าคญในประการพจารณา

ขณะทโครงการระยะสนจะมขนเพยงไมกวนในชวงกอนสอบ การกวดวชาในโรงเรยนแบบระยะยาว จะเกดขนเปนประจ าทกสปดาห ตลอดทงภาคเรยน แตละโรงเรยนอาจจด 1 - 2 วน ตอสปดาห โดยขนอยกบทางโรงเรยนผวาจางเปนผก าหนด นอกจากน “วตถประสงค” หรอ “เปาหมาย” ของการจดโครงการกเปนสงจ าเปน กลมเอทมตองปรบลกษณะการเรยนการสอนใหสอดคลองกบเปาหมายหรอโจทยทโรงเรยนตงไว การสอนตวในโครงการระยะยาวมทงสอนปพนฐานลวงหนา สรปความเขาใจในเนอหาวชาเดมทนกเรยนไดเรยนไปแลวในหองเรยน หรอกระทงตวขอสอบโอเนตและขอสอบเขามหาวทยาลย ภายใตรปแบบโครงการระยะยาวกลมตวเตอรมกจะใหโรงเรยนเปนผก าหนดขอบเขตเนอหาในแตละภาคเรยนเพอใหพวกเขารบมาสอนพนฐานและสรปเนอหาใหม จากนนชวงใกลสอบพวกเขาจะมงเนนสอนท าขอสอบเปนหลก และบอครงทบางโรงเรยนจดโครงการเสรมขนมาตามความตองการของนกเรยนทตองท าขอสอบเฉพาะทาง ดงทพนท ฝายวชาการเลาถงการโครงการรปแบบโครงการระยะยาววา

พอเราไดขอตกลงเรองหองแลว เรากตองตกลงกนเรองวนและเวลา โรงเรยนสวนใหญกจะอยากใหจดในวนธรรมดาสกหนงวน ทนถาทกโรงเรยนเอาวนเดยวกน ครตวเรากจะไมพอ เรากตองพยายามเกลยวนใหมนสลบกนไดบาง บางโรงเรยนตววนเดยว บางโรงเรยนควบสองวนเลยกมนะครบ ทนพอทกอยางลงตวแลวเรากจะขอเนอหาแตละวชาในเทอมของโรงเรยนมา เพอใหตวเตอรเราท าการบาน เตรยมเอกสาร เตรยมการสอน ใหมนครอบคลมทงการปพนฐาน ใสเทคนค แลวกท าขอสอบไปดวย มนจะเปนแบบนไปตลอดทงเทอม ยกเวนชวงเทอมสอง พวก ม.6 จะสอบแอดมดชนกน มนจะมการสอบหลายแบบมาก เดกกจะขอรองใหโรงเรยนจดตวพเศษขนมา พวกความถนดแพทย ความถนดวศวกรรม วชาเฉพาะตางๆ โรงเรยนกจะจดเปนโครงการเสรมขนมาเลย เรยนกนจนมดค าบาง หรอเรยนวนเสารวนอาทตยกม (พนท, 4 ตลาคม 2560)

Ref. code: 25605708030589JHF

87

โดยสรปแลวเหนไดวา “กระบวนการสรางระบบตวเตอรในโรงเรยน” จะตองเกดขนและแลวเสรจกอนการเปดเรยน ระบบตวเตอรในโรงเรยนมกเรมตนขนดวยการตกลงระอยางไมเปนทางการระหวางผบรหารโรงเรยนและผบรหารของกลมเอทมกอน จากนนจงเกดการประชมอยางเปนทางการขน โดยกลมเอทมจะเปนผน าเสนอตวแบบหรอโครงการตางๆ กอนแลวจงเรมปรบใหเขากบเงอนไขและความตองการของทางโรงเรยนและเรมด าเนนการในภาคเรยนถดไป การเกดขนของระบบตวเตอรในโรงเรยนมกเปนไปในรปแบบของโครงการระยะสน จนกระทงผลลพธทไดจากโครงการดงกลาวปรากฏ โรงเรยนจงเรมตอสญญาจดจางตวเตอรในรปแบบของโครงการระยะยาว โดยมการประชมชแจงปญหาทเกดขนกอนหนา เพอปรบความเขาใจของครในเรองวฒนธรรมการสอนกวดวชาของตวเตอรและรายงานสรปผลคะแนนสอบของนกเรยนจะเปนพระเอกของการประชม สรางระบบตวเตอรในโรงเรยนซงภายใตรปแบบโครงการระยะยาวแมจะมตวอยางแบบแผนทงเรองการแบงหองเรยน ขนาดหองเรยน วนและเวลาอยบาง แตทวาในแตละโรงเรยนมกมเงอนไขและขอจ ากดทแตกตางกน ระบบตวเตอรในโรงเรยนของแตละโรงเรยนจงถกสรางใหมไปตามเงอนไขของแตละโรงเรยน

4.2 ลกษณะของระบบตวเตอรในแตละโรงเรยนของกลมเอทม ปจจบนกลมเอทมท างานรวมกบโรงเรยน 3 แหงดวยกน คอโรงเรยนรฐบาลในจงหวดลพบร โรงเรยนเทศบาลในจงหวดสระแกว และโรงเรยนเอกชนในจงหวดประจวบครขนธ แตละโรงเรยนขางตนตางสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนภายใตเงอนไขทแตกตางกน ลกษณะของการกวดวชาในโรงเรยนของแตละโรงเรยนจงแตกตางกนพอควร ในทน เพอสรางความเขาใจถงลกษณะของของระบบตวเตอรในแตละโรงเรยนโดยละเอยดและลกษณะรวมบางประการทสงผลใหโรงเรยนเหลานตดสนใจรวมสรางระบบตวเตอรในโรงเรยน ผเขยนจะกลาวถงระบบตวเตอรในแตละโรงเรยนกอนของกลมเอทมกอน จากนนจงแสดงความเหมอนและความตางของระบบตวเตอรในแตละโรงเรยนทสรางโดยกลมเอทมในตอนทาย

4.2.1 ระบบตวเตอรในโรงเรยน ก โรงเรยนรฐบาลในจงหวดลพบร โรงเรยน ก เปนโรงเรยนรฐบาลแหงหนง ซงตงในเขตอ าเภอเมองของจงหวดลพบร แมจะอยในเขตอ าเภอเมอง แตความเปนจรงแลวทตงของโรงเรยนอยขอบเมองหรอชานเมอง

Ref. code: 25605708030589JHF

88

โรงเรยนดงกลาวจดอยในประเภทโรงเรยนมธยมศกษาขนาดใหญใหญพเศษ1 มการเปดสอนทง ระดบมธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลาย ระบบตวเตอรในโรงเรยนเพงเกดขนในโรงเรยนแหงน ในป พ.ศ. 2559 เปนตนมา การจดจางตวเตอรครงแรกของโรงเรยนเกดขนจากความสมพนธระหวางพเอ หวหนากลมเอทมและ “ผอ านวยการสมชาย” ผอ านวยการคนใหมของโรงเรยน ก ซงยายมาจากโรงเรยนแหงหนงในกรงเทพมหานครฯ พวกเขา “เคยรวมงานกนมากอน” กลมเอทมเคยสอนกวดวชาระยะสน ใหกบโรงเรยนทผอ านวยการสมชายบรหารกอนหนามากอนแลว หลงจากยายมาประจ าการทโรงเรยน ก ผอ านวยการสมชายไดตดตอพเอใหมาสอนกวดวชาในโรงเรยนแหงใหมทเขายายมาประจ าการอย ดงทเอไดเลาวา

ทาน ผอ ตดตอพมา พไมเคยเปลยนเบอรเลย เรารจกกนตงแตป 52 ตอนนนทานเปน ผอ.โรงเรยนในกรงเทพฯ พเคยไปขายงาน ตอนนนเราไดงานระยะสน ท ากนไดสกพกทานยาย ไมไดมโอกาสตดตอกนอกเลย จนมาเมอตนป 59 ทานกตดตอมาท านองวาอยากใหมตวทโรงเรยนททานประจ าการอย เราเลยไดสอนโรงเรยนน (พเอ, 26 เมษายน, 2560 )

ผอ านวยการสมชายการตดสนใจจางตวเตอรเขามาสอนในโรงเรยนหลงจากทเขายายมาประจ าการอยทโรงเรยน ก โรงเรยนไมนานนก ดวยเหนวา แมวาโรงเรยนดงกลาวจะเปนโรงเรยนขนาดใหญพเศษ แตดวยสภาพการณของโรงเรยนเปน “โรงเรยนชนสอง” (ตามทผอ านวยการเรยก) นกเรยนไมใสใจการเรยน ภาระงานเอกสารทลนมอของครจนไมมเวลาสอนเตมท และผลคะแนนโอเนตของโรงเรยนทต ากวามาตรฐานและมแนวโนมตกต าลง เขาจงตดสนใจตดตอกลมเอทมทรจกมกคนกนอยพอควรใหเขามาสอนกวดวชาในโรงเรยนแหงน ดงทไดเลาใหผเขยนฟงวา

โรงเรยนทผมยายมาประจ าการเปนโรงเรยนใหญกจรง แตเปนโรงเรยนชนสองนะครบ คอยเกบตกเดกทสอบไมตดโรงเรยนดงประจ าจงหวด เดกกจะมสองกลมคอถาไมเรยนเพราะใกลบาน กเรยนเพราะจ าใจเรยนสอบทอนไมตด เหมอนแขงแลวแพเลยตองมาอยไปกอน พวกเขาเลยไมคอยสนใจเรยนกนเทาไหร นานวนกกลายเปนเรยนออน แตกลม

1 ขนาดโรงเรยนมธยมศกษาแบงออกตามจ านวนนกเรยน โดยหากมจ านวนนกเรยน 0-500 คน ถอวาเปน โรงเรยนมธยมศกษาขนาดเลก หากม 500-1,500 คน ถอวาเปน โรงเรยนมธยมศกษาขนาดกลาง หากม 1,501-2,500 คน ถอวาเปน โรงเรยนมธยมศกษาขนาดใหญ และหากม 2,500คนขนไป ถอวาเปน โรงเรยนมธยมศกษาขนาดใหญพเศษ

Ref. code: 25605708030589JHF

89

รกดกมครบแตไมมาก ทนครกบนกนทงเดก ทงงานเอกสาร ผลคะแนนโอเนตเรากต าลง ผมเลยตดสนใจจางกลมวทยากรมาสอน เพราะผมเคยจางมากอนตอนทประจ าอยในกรงเทพ อยางแรกผมอยากให เดกอยากเรยนขนมากอน เราตองเรมจากตรงน เราเคยรวมงานกนกเหนฝมอกนมาแลว วาพวกตวเตอรท าไดดตรงน ตอใหไมส าเรจรอยเปอรเซนต แตวามนจะดขนเพราะเราตองท าคะแนนโอเนตใหผานเกณฑ และทส าคญกจะดตอเดกของเราโดยรวมดวย (ผอ านวยการสมชาย, 10 มถนายน, 2560)

นบตงแตป 2559 เปนตนมา กลมเอทมและโรงเรยน ก จงไดรวมมอกนสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนในรปแบบของโครงการระยะยาว คอมการเรยนการสอนตลอดทงภาคเรยน อยางไรกตาม ระบบตวเตอรในโรงเรยน ก ซงเปนรฐบาลมกมขอจ ากดเรอง “งบประมาณนอย” ดงนนเพอใหการเรยนการสอนไดผลดทสด การโครงการกวดวชาดงกลาวจงเกดขนเฉพาะในภาคเรยนท 2 เทานน เนองจากเปนชวงเวลาทมการสอบแขงขนหลากหลายประเภท โดยเฉพาะการสอบโอเนต การกวดวชาสอนขอสอบในระยะสนจะท าใหนกเรยนจ าไดด ดงทพนทฝายวชาการของกลมไดเลาวา

ทกวนนท โรงเรยน ก เราจะมตวเฉพาะเทอม 2 นะ ตอนท พ ไปคยกบโรงเรยน มนมเงอนไขทท าใหโครงการเราตองจดแบบน เพราะวาโรงเรยนรฐบาลจะมขอจ ากดเยอะมาก ทส าคญเลยคอเรองงบประมาณ เราเลยเสนอวาใหจดในเทอม 2 เพอใหไดผลทคมทสด อยางนอยใกลชวงสอบโอเนต เดกกจะยงจ าและนาจะท าขอสอบได (พนท, 10 มถนายน, 2560 )

ทกวนนเมอถงภาคเรยนท 2 นกเรยนของโรงเรยน ก ทกคนและทกระดบชนจะตองมาโรงเรยนตามเวลาท าการของโรงเรยนสปดาหละ 6 วน วนจนทรถงวนศกรจะมการเรยนการสอนโดยโรงเรยนตามปกต สวนวนเสารและวนอาทตยจะมการเรยนการสอนกวดวชาโดยกลมตวเตอรเอทม ดวยจ านวนนกเรยนทสวนทางกบงบประมานทมอยจ ากด การกวดวชาจงจดการเรยนการสอนในลกษณะ “กลมใหญ” โดยแบงนกเรยนแตละระดบชนออกเปนชนละ 2 กลม เกณฑการแยกนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนคอแยกเดกเกงและเดกออนออกจากกน สวนเดกมธยมศกษาตอนปลายจะแยกตามสายการเรยนสายวทยและสายศลป ทงหมดจงม 12 หองเรยนใหญ

เพราะงบมนจ ากด เราเลยตกลงจดเทอม 2 แตวาทนนกเรยนเยอะ จะจางครตวแบงออกเปนหองยอยๆ หลายหองอกกไมได เราเลยใหแบงเดกเปน 2 หองยอย เพราะวาอยางนอยจะไดผลดขนกวารวมมาทเดยว และไมเหนอยกบครตวเราดวย หลกการแบง

Ref. code: 25605708030589JHF

90

หองกงายๆ เลย ม.ตน เอาเดกเกงรวมมาหองนง ไมเกงรวมมาหองนง ทจรงโรงเรยนคดเดกพอสมควรแลว แตพขอใหเขาคดอกรอบ เพราะวาเดกเกงกบไมเกงมนจะตองใชวธสอนตางกน เนอหาไปเรวไดไมเทากนนะ ทนสวน ม.ปลาย โดยธรรมชาตแลวกจะแบงวทยแบงศลป เพราะพวกวทยจะเนนไปทางวทย พวกศลปกจะเลยงวทยไปเจอวชาศลปใหแตละสายเจอทจ าเปนตองใชสอบ (พนท, 10 มถนายน, 2560 )

แมวา 12 หองเรยนตอสปดาหจะเปนเงอนไขทดทสด แตดวยหองเรยนมขาดใหญจงสงผลใหเกดขอจ ากดเรอง “สถานท” เชนกน การสอนนกเรยนครงระดบชนตองใชหอประชมหรอหองเรยนขนาดใหญ ระบบตวเตอรในโรงเรยน ก จงเกดขนสปดาหละ 2 วน โดยระดบชน ม. ตน จ านวน 6 หองเรยนจะเกดขนในวนเสาร และระดบชน ม.ปลาย จ านวน 6หองเรยนจะเกดขนในวนอาทตย การแบงตารางออกเปนสองวนตดกนเพอใหกบการบรหารจดการเรองสถานท เปนไปโดยงายและถอเปนประโยชนตอกลมเอทมเรองการบรหารจดการจดสงตวเตอรดวย ดงทพนทเลาวา

พอเราพยายามดลงานกบโรงเรยนใหมนไดประสทธภาพมากทสด เลยแบงเดก 12 หอง ทนหองใหญ 200 กวาคนตอหอง แบบนยงยากเรองสถานท เลยตองสบหวางกน ม.ตนวนเสาร ม.ปลายวนอาทตย ครเราจะไดสงเซทเดมไปไมเสยเทยว สอนแบบรบสองวนเลย (พนท, 10 มถนายน, 2560 )

กวดวชาในในโรงเรยน ก จะเกดตลอดทงวน ตามเวลาโรงเรยนท าการปกตของโรงเรยน ตงแตเชาตวเตอรเอทม 6 คนไปรบเอกสารการสอนทรานถายเอกสารหนาโรงเรยนทพวกเขาสงมาไวแลวลวงหนา จากนนจงเขาในโรงเรยนกอนเวลาสอนเลกนอยเพอลงชอทหองวชาการของโรงเรยน พวกเขาจะเขาสอนในแตละหองตามตารางงานของตน โดยเรมในเวลา 9.00 น. จากนนการสอนคาบเชาจะสนสดลง ในเวลา 12.00 น. ตวเตอรและนกเรยนจะพกรบประทานอาหารกลางวนทโรงอาหาร ของโรงเรยน ตวเตอรจะทานในหองอาหารของครตามทโรงเรยนจดไวให จากนนจงเรมสอนอกครงเวลา 13.00 น. และจบลงทเวลา 16.00 น. ทงน เนองจากการเรยนถกแบงออกเปนคาบเชาและบาย รวมทงสน 6 ชวโมงตอวน ระยะเวลาทยาวนานจะท าใหเกดความเบอหนายทงผเรยนและผสอน ตวเตอรของเอทมจงสลบหองเรยนกน แบบ 3 - 3 ชวโมง ดงนนในหนงวนนกเรยนแตละระดบชนจงไดเรยน 2 วชาทแตกตางกน ดงตารางตอไปน

Ref. code: 25605708030589JHF

91

วน/เวลา ครคนท 1 ครคนท 2 ครคนท 3 ครคนท 4 ครคนท 5 ครคนท 6

เสาร เชา

(9.00-12.00)

ม.1 กลม 1 ม.1 กลม 2 ม.2 กลม 1 ม. 2 กลม 2 ม.3 กลม 1 ม.3 กลม 2

เสาร บาย

(13.00-16.00)

ม.1 กลม 2 ม.1 กลม 1 ม. 2 กลม 2 ม. 2กลม 1 ม.3 กลม 2 ม.3 กลม 1

อาทตย เชา

(9.00-12.00)

ม.4 (วทย) ม.4 (ศลป) ม.5 (วทย) ม.5 (ศลป) ม.6 (วทย) ม.6 (ศลป)

อาทตย บาย

(13.00-16.00)

ม.4 (ศลป) ม.4 (วทย) ม.5 (ศลป) ม.5 (วทย) ม.6 (ศลป) ม.6 (วทย)

ตารางท 4.1 ตารางสอนกวดวชาของระบบตวเตอรในโรงเรยน ก แมวาระบบตวเตอรในโรงเรยน ก จะเกดขนในวนเสารและวนอาทตย แตดวยการกวดวชาเกดจากความรวมมอของโรงเรยนและเกดในพนทของโรงเรยน ดงนน “คร” ของโรงเรยน จะตองผลดเปลยนกนมาดแลนกเรยนดวยเชนกน พวกเขาหรอเธอจะไดรบหนาทเปน “ครเวร” โดยในสวนของวนเสารซงจะมการเรยนการสอนระดบมธยมศกษาตอนตน ครเวรสวนใหญเปนครประจ าชนของนกเรยนแตละหอง พวกเขาจะมาคอยควบคมเดกนกเรยนของตน เพราะการรวมเดกจ านวนมากเปนกลมใหญมกเกดความวนวายอยเสมอ ครเวรจะคอยสลบกนเขามาดเขามาฟง เมอใดกตามทเดกคยกนเสยงดง หรอซกซนจนรบกวนการเรยนเพอนคนอนๆ ครจะเดนไปกลาวเตอนอยางเงยบๆ หรอถลงตาใสบาง เพอใหเกดความสงบเรยบรอยในหองเรยน สวนการสอนในวนอาทตยซงเปนการสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย จะมเพยงครแนะแนวเขามาเชคชอนกเรยนบางเทานน ไมไดเขมงวดเทาไหรนก อยางไรกตาม การควบคมของครหรอการปรากฏตวของคร ในระดบมธยมศกษาตอนตนไมไดสงผลกระทบรบกวนการเรยนการสอนของตวเตอร หากแตเปนการชวยสงเสรมการควบคมชนเรยน ซงทงหมดเกดขนจากขอตกลงระหวางกลมเอทมและโรงเรยน เพอใหการกวดวชาไดประสทธผลมากทสด ดงทพนทเลาวา

เราตกลงกบโรงเรยนไววา ขอใหมครมานงดบาง เพราะเราสอนระยะยาว สกสองสามสปดาหไปเดกจะเรมชนแลวจะเรมซน พวกเดก ม.ตน คอปญหาเลย อาจจะตองเขมกวา ม.ปลายหนอย เพราะเดกไมไดใชคะแนนสอบอะไรเลย พวกคะแนนโอเนต ม. ตน มนไมมผลอะไรกบเดก พวกเขาอาจไมสนใจเรยนมาก ครในโรงเรยนตองชวยควบคมหองเรยนบางจะโอเคกวา แตไมไดจ าเปนตองอยตลอด เพราะถาครตวคนไหนเอาเดกอย ควบคม

Ref. code: 25605708030589JHF

92

หองเรยนได ครเขากออกไปท าธระอยางอนได แตพวกเดก ม. ปลาย จะไมชอบการมาควบคม ยงคมยงดอ ตามวยเลย พวกมนตองไปสอบ เอาคะแนนเขามหาลยอยแลว วชาไหนมนใชมนจะตงใจเอง ไมตองคมมาก ดทสดคอโรงเรยนแคใหมครแนะแนวใจดๆ มาดแลพวกมนบาง มาใหก าลงใจแคนนพอ (พนท, 10 มถนายน, 2560 )

ตลอดสองปทผานมา การเกดระบบตวเตอรในโรงเรยน ก ใหผลทเหนไดชดคอ คะแนนสอบโอเนตโดยเฉลยเพมขน และในบางวชาเรมเกนคามาตรฐานแลวบาง ผอ านวยสมชายเหนวาสงนชวยยนยนความคดของเขาทวา การจดกวดวชาในโรงเรยนมสวนท าใหโรงเรยนดขน ผลตางของคะแนนโอเนตกอนและหลงการจดโครงการแตกตางกนอยางชดเจนมาก อกทงเขายงเหนวา ดวยโรงเรยนมนกเรยนหลายประเภท หากนกเรยนทกคนในโรงเรยนไดมโอกาสเรยนเทากน ไดเจอกบครตวเตอรเหมอนกน เขาเชอวาสงทนกเรยนจะไดมากกวาเทคนคการท าขอสอบ แรงบนดาลใจในการเรยนและสภาพการเรยนการสอนของโรงเรยนชนสองทเขาบรหารอยจะดขนในเรววน ดงทเขาไดพดใหผเขยนวา

ตอใหเดกของผมไมสนใจเตมรอยเทาไหร ผมกจะจดตวตอไปนะครบ เพราะวาผลมนชดวา คะแนนเดกเราดขน ททานมาสอนกจะเหนนะครบวา เดกของเรามฐานะตางกนมตงแตตงใจเรยนแตจนมาก จนถงรวยมากแตไมตงใจเลย ทนพวกแรกเขาไมมโอกาสจะไปหาทเรยนดๆ โรงเรยนตวแพงๆ นะครบ ผมจดแบบนอยางนอยพวกเดกกไดเรยนเทากน สวนพวกมสตางคไปเรยนในกรงเทพเพมกใหเขาไปเรยน ถาคะแนนมนเพมมนกจะยงดตอตวเดกเอง และกดตอเราดวยนะครบ สงทผมเหนมาตลอดคอ พอมตวเตอรมาสอนในโรงเรยน บรรยากาศของเดกเรามนจากเนอยๆ เออยๆ เหมอนผตายซาก เหนโรงเรยนเปนคกเปนตาราง มนดขน ครหลายคนเขากชมมาบางวาเดกมนดพยายามขน ไหม เหมอนวามนมชวตมากขน เพราะฉะนนผมวาผมตดสนใจไมผด (ผอ านวยการสมชาย, 10 มถนายน, 2560)

4.2.2 ระบบตวเตอรในโรงเรยน ข โรงเรยนเอกชนในจงหวดประจวบครขนธ โรงเรยน ข เปนโรงเรยนเอกชนขนาดใหญ ตงอยเขตอ าเภอทบสะแก อ าเภอสดทายของของจงหวดประจวบครขนธ โรงเรยนดงกลาวเปดสอนทงระดบอนบาล ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตนและมธยมศกษาตอนปลาย การเรมตนระบบตวเตอรในโรงเรยน ข เกดขนในป พ.ศ. 2545 ในชวงทโรงเรยนเพมเรมตนเปดหลกสตรมธยมศกษาตอนปลายเปนครงแรก เนองจากโรงเรยนขาด

Ref. code: 25605708030589JHF

93

แคลนบคคลากรและตองเรงสรางความเชอมนใหแกเดกและผปกครองโดยเรว โรงเรยนจงจางกลมเอทมใหสอนกวดวชาในโรงเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายขน ดงทพเอเลาถงจดเรมตนไววา

โรงเรยน ข เรมตวตงแต ป 45 ตอนนนเขาเพมม ม.ปลาย ครยงไมพอ นกเรยนกมไมเยอะมากหรอก แตผอ านวยการโรงเรยนทานกอยากใหไดผลด เพราะโรงเรยนกอยนอกเมองตดถนนใหญ ไมมสถาบนกวดวชาอะไรใหเดกไดเรยน ตอนทพไปเสนอขายงานกไดตกลงกนตงแตตอนนนวาลองกนดกอน พอรนแรกเดกพอใจ เขาพอใจ แลวกชวยกนเรอยมา จนทกวนนเรากยงท างานดวยกน (พเอ, 9 สงหาคม, 2560)

แมวาปจจบน โรงเรยน ข ไดเปลยนแปลงผอ านวยการโรงเรยนคนใหม “ผอ านวยการวาร” ไดเรมตนเขามารบต าแหนงนเมอตนป พ.ศ. 2559 เขาไมเคยรมากอนวาโรงเรยนมโครงการตวในโรงเรยนลกษณะเชนนอย หลงจากรบต าแหนง ผอ านวยการวารไดรวมประชมกบคร ผปกครอง นกเรยน และไดพดคยกบกลมเอทม จนไดขอสรปทวา เขาจะยงคงด าเนนโครงการนตอไป เพราะถอเปนการชวยโรงเรยน ชวยครทตองท างานเอกสาร ชวยนกเรยนสามารถสอบตดมหาวทยาลยทพวกเขาคาดหวง อกทงยงคงตองสรางความเชอมนใหแกผปกครองวาโรงเรยนสามารถท าไดจรง ทงหมดเพอทโรงเรยนจะไดรบความนยมมากยงขน และมนกเรยนสมครเรยนเพมมากขน ดงทเขาไดเลาใหผเขยนฟงวา

ผมเพงรวาโรงเรยนมตว แถมมมานาน กอนผมมารบต าแหนงอก พอผมเขามากเขาใจสภาพโรงเรยน จากทประชมคร ภาระงานครกมาก แถมเราตองแขงกบโรงเรยนอน ถาระดบประถม หรอ ม.ตน เขากมกจะเทยบคะแนนโอเนตกน เพราะมนเปนคากลาง ทกโรงเรยนสอบหมด แตถาเปน ม.ปลาย กวดกนทเดกสอบตดมหาวทยาลยดวย โรงเรยนตองการสรางความเชอมนใหผปกครอง สรางความส าเรจใหกบเดก ยงโรงเรยนเราไมไดอยในเมอง โอกาสทจะไดครเกงกมนอยนะครบ ตอใหเพมเงน ครทมาสอนกมกจะเปนแบบขาจร พอสอบบรรจตดเขากไป พองานเอกสารมากขน ผมเลยเนนใหโรงเรยนผานเกณฑกอน สวนผลคะแนนผลสอบกฝากตวเตอร ใหตวยาวไปเลยทงเทอม จะไดไมทงเดกดวย ผปกครองเองกเขาใจและพรอมทจะสนบสนนนะครบ เขาวาดกวาใหลกนงรถเขาไปเรยนไปอยกนเองในกรงเทพฯ พอเดกสอบตด สอบคะแนนโอเนตไดคะแนนด โรงเรยนกยนดไปดวยครบ (ผอ านวยการวาร, 7 กรกฎาคม 2560)

Ref. code: 25605708030589JHF

94

ทกวนน การสอนกวดวชาในโรงเรยน ข จะมขนในวนพฤหสบดและวนศกร ทกสปดาหตวเตอรกลมเอทมจะสอนเฉพาะนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายเทานน ในแตละสปดาหตวเตอรจ านวน 4 คนจะตองเดนทางไปถงโรงเรยนในวนพธตอนเยน พวกเขาจะเขาพกภายในโรงเรยน ซงทางโรงเรยนไดปรบปรงหองกจกรรมเปนหองพกสวนตวของตวเตอร หองดงกลาวเสมอนโรงแรมขนาดยอมภายในหองมเตยง 8 เตยง พรอมเครองนอน ทว ตเยน เครองปรบอากาศ ตเสอผา และหองน า 2 หองในตว การสอนจะเรมในเชาวนพฤหสบด ตวเตอรแตละคนจะตองอาบน าแตงตวใหแลวเสรจกอน 8.00 น. จากนนจงไปรบเอกสารการสอนทหองถายเอกสารของโรงเรยน แลวรอรบนกเรยนเลกจากการเขาแถวเคารพธงชาตในตอนเชา(ตวเตอรอาจเขารวมหรอไมกได) เพอขนหองพรอมกน พวกเขาจะสอนตามตารางเวลาเรยน และเลกตามเวลาพกของโรงเรยนคอตงแต 8.30-15.50 น. พวกเขาจะอยทโรงเรยนตงแตวนพธตอนเยนจนถงวนศกรตอนเยน จากนนจงเดนทางกลบกรงเทพดงทเค ตวเตอรวชาเคมไดเลาวา

เวลาไปสอนทโรงเรยน ข จะมสอนกนทงวนเลยครบ ออกกรงเทพฯ ตงแตพธบายๆ ไปถงกจะค าพอด ถาไปกนเองกออกตามใจได ถาไมมรถกตองไปขนทสายใตใหม แตตองกะเวลาดๆ เพราะวามนไกลมาก 4-5 ชวโมงได พอไปถงทโรงเรยนจะอยตดถนนใหญเลย รอบๆ ขางไมมอะไรเลยครบ มแตปา(หวเราะ) แตวาดหนอยทโรงเรยนเขาจดหองนอนไวให เปนทพกแบบนอนรวมๆ กน เอาหองแนะแนวมาดดแปลง แตกมอปกรณครบแหละ เหมอนโรงแรมในโรงเรยน ไมไดแยกชายหญง ดทคนในทมเราสนทกนอยแลว เลยไมมปญหาเรองมากเทาไหร พอตอนเชาอกวนเรากลงไปเอาชททหองถายเอกสาร สงเมลมากอนโรงเรยนกเตรยมไวให พอสกแปดโมง กไปรอรบเดกเลกแถวเคารพธงชาต แลวพาขนหองเรยนพรอมกน เรากสอนตามรางทเขาจดใหมา พอสโมงเยนกเลก เดกกลบบานแตเรากอยกนในโรงเรยน ถาเอารถมาเองกขบออกไป เทยวตามรมทะเลไดนะ พกผอนไปในตว กลบนอนโรงเรยน แลวศกรกสอนอกวน (เค, 21 ตลาคม 2559)

ระบบตวเตอรในโรงเรยน ข จะมการเรยนการสอนแบบ “กลมเลก” นกเรยนจะไดเรยนกวดวชากลบตวเตอรเอทมในหองเรยนของตนตามปกต ทกสปดาหนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6 จะไดเรยนในวนพฤหสบด ทงหมด 4 หอง แบงตามจ านวนหองเรยนสายวทย 2 หอง และหองเรยนสายศลป 2 หอง ตวเตอรจะสอนตงแต 8.30-15.50 น. ตามเวลาโรงเรยนท าการ มการสลบหองสอนเชาและบายตามสายการเรยนทพวกเขาสอน สวนในวนศกรตวเตอรจะสอน ม.4 และ ม.5 ตามตารางทตนไดรบมอบหมาย และชวโมงสดทายของวนศกรจะเปนชวโมงกจกรรม ตวเตอรจะตองไปสอน

Ref. code: 25605708030589JHF

95

นกเรยนหวกะทของระดบชนมธยมศกษาตอนตน คอ หอง ม.1/1 ม.2/1 และ ม. 3/1 สวนตวเตอรอกคนทเหลอ ตองสอน ม.ปลาย ดงตาราง

วนเวลา ครคนท 1 ครคนท 2 ครคนท 3 ครคนท 4

วนพฤหสบด เชา (8.30 น.- 10.00 น.

- พก 30 นาท- 10.30 น.-12.00 น.)

6/1 (วทย)

6/2 (วทย)

6/3 (ศลป)

6/4 (ศลป)

วนพฤหสบด บาย (12.00-15.50 น.)

6/2 (วทย) 6/1 (วทย) 6/4 (ศลป) 6/3 (ศลป)

วนศกร เชา (8.30 น.- 10.00 น.

- พก 30 นาท- 10.30 น.-12.00 น.)

5/1 (วทย)

4/1 (วทย)

5/3 (ศลป)

4/3 (ศลป)

วนศกร บาย (12.00-15.00 น.)

5/2 (วทย) 4/2 (วทย) 5/4 (ศลป) 4/4 (ศลป)

วนศกรคาบสดทาย (15.00 – 15.50 น.)

1/1 2/1 3/1 รวม ม.ปลาย

ตารางท 4.2 ตารางสอนของระบบตวเตอรในโรงเรยน ข

ชวโมงกจกรรมในวนศกรคาบสดทายหรอทนกเรยนเรยกกนวา “โฮมรม” โรงเรยน จะไมเนนใหตวเตอรสอนเนอหาวชาการ แตจะเนนใหท ากจกรรมสนกสนานพวกเลนเกม ทายปญหา รองเพลง หรอกจกรรมตางๆ ทตวเตอรเตรยมมา เพอใหตวเตอรสนทสนมกบนกเรยนหวกะทระดบมธยมศกษาตอนตน สวนระดบมธยมศกษาตอนปลายจะเนนไปท การแนะแนวเพอเรยนตอมหาวทยาลย เพอใหนกเรยนสามารถคนหาตวเอง ทราบขอมลขาวสารในการสอบตางๆ หรอกจกรรมสรางแรงบนดาลใจในการเรยนตามแตทตวเตอรจะรงสรรคขนมา บางครงอาจเปนการเพมเทคนคการท าขอสอบแบบงายๆ บางครงเปนเกมกจกรรมเนนผอนคลาย ดงทพนทเลาวา

Ref. code: 25605708030589JHF

96

คาบเรยนสดทายของวนศกรจะเปนโฮมรม โรงเรยนเขาอยากใหเราลงไปเจอ ม. ตนบาง จะไดคนเคยกบเดกเกงๆ ไว 3 หอง สวน จะไดดงเดกพวกนใหเรยนตอ ม .ปลายทน ทนสวน ม.6 เราจะเนนแนะแนวเขามหาวทยาลย แตจรงๆ โรงเรยนไมไดสนใจวาจะสอนอะไรมาก เพราะมนเหมอนเปนกจกรรมผอนคลาย แตเรากตองท าการบานไป เพราะเราสอนเรากจะรวาโรงเรยนไมแนะแนวเดกเลย เราเลยตองอาศยชวงนท าเอง พวาโรงเรยนใชเราคมเลยหละ (พนท, 14 มกราคม, 2560)

เนองจากโรงเรยน ข เปนโรงเรยนเอกชน จงไมมปญหาดานงบประมาณ ระบบตวเตอรในโรงเรยน ข จงเกดขนตลอดทงในภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 รวมถงการเรยนปรบพนฐานในภาคเรยนฤดรอน ทกวนน ตวเตอรในโรงเรยนกลายเปน “จดขาย” ของโรงเรยน ข โดยทางโรงเรยน จะพยายามใหตวเตอรเขารวมกจกรรมแทบทกอยางของโรงเรยน ทงกจกรรมวนเดก วนไหวคร วนครสตมาส วนปฐมนเทศ วนประชมผปกครอง วนปจฉมนเทศ ทงหมดเพอทวาจะไดชวยสรางแรงดงดดใหเดกยงคงเรยนตอไปในโรงเรยน ดงทพอวนวา

คอทโรงเรยน ข เขาจะใหเราเจอกบเดกบอยๆ เหมอนวา เราเปนจดขายของโรงเรยนไปแลวนะครบ ทกกจกรรมพวก งานกฬาส ไหวคร วนประชมผปกครอง ปฐมนเทศ ปจฉมนเทศ โรงเรยนจะขอใหเราสงครไปรวมดวยตลอดเลย เพราะวาแตกอนโรงเรยน ข เขาถอวาเปนโรงเรยนสงออก เดก ม.ตน นมชอเสยงมากนะครบ เกงเลยละ แตพอ ม.ปลาย ไมคอยมคนเรยน หนไปตอทอนกนหมด ผปกครองไมเชอมนเทาไหร เพราะเพงเปดไมนานมาก มาตอนน พอเขาเรมเอาเราไปเจอนกเรยนทกระดบ เรมเจอผปกครองบาง มประชาสมพนธผลการสอบนกเรยน โรงเรยนกดงดดนกเรยนมามากขนนะครบ เดกเกง ม.ตน กยงเรยนตอ ม. ปลาย ทเดมไมไปไหน กถอวาประสบความส าเรจนะ (พอวน, 16 กมภาพนธ, 2560)

ระบบตวเตอรในโรงเรยน ข ในการเรยนภาคฤดรอน จะเกดขนในลกษณะการบงคบโดยออม นกเรยนทกคนจะเรยนในภาคฤดรอนกบครในโรงเรยนและตวเตอรเอทมสลบกน ในภาคฤดรอนจะมการเกบคะแนนเรยนทกวชาถง 20 เปอรเซนต โรงเรยนใชคะแนนดงกลาวเปนขอบงคบใหนกเรยนตงใจและสนใจทจะตงใจเรยนภาคฤดรอน (ส าหรบคนไมเรยนตองท างานเพมเพอเตมคะแนนสวนทขาดหลงเปดเทอม) แมวาจะมการเกบคะแนน แตการเรยนการสอนในกมกจะเปนไปดวยบรรยากาศทผอนคลาย นกเรยนไมจ าเปนตองแตงเครองแบบมาเรยน การสอนของตวเตอรกมกเนนไปทกจกรรมประกอบการสอน มากกวาการบรรยายเนอหา และคะแนนทเกดจากการสอบหลง

Ref. code: 25605708030589JHF

97

กมกจะถกปรบเปลยนโดยโรงเรยนอกครง คนทมาเรยนไดคะแนนเกอบเตมกนทกคน ดงทพดน ตวเตอร หลกภาษาองกฤษไดเลาวา

ทโรงเรยน ข พจะชอบสอนตอนซมเมอรมาก เพราะมนสบายๆ ไมเครยดอะไรกนเลย พอเดกมนไมตองใสชดนกเรยนมาเรยน มนกดมชวตชวาขน ครกไมไดเครงเหมอนตอนเปดเทอมปกต เวลาสอนซมเมอร โรงเรยนจะอยากใหเราเนนท ากจกรรม ท าใหเดกสนก รสกวามนนาเรยน ไมเบอ เขาใหพเกบคะแนนดวย 20 เปอรเซนต ตอนแรกพกจะเกบไปตามจรงนะ ตามขอสอบทพเตรยมไปวด แตพอสงคะแนนไป ครเขากบอกวาใหบวกคะแนนใหเดกอกนด สก 18-20 ก าลงด เพราะเดกทมาเรยนซมเมอรถอวามาตง เปนไปไดใหเตมเลยกได ทนพเลยทงดง 20 เลย (หวเราะ) (ดน, 27 เมษายน 2560)

ส าหรบผอ านวยการวารแลว การจดการกวดวชาในโรงเรยนทงภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 และภาคฤดรอน ใหผลลพธทนาพงพอใจ อตราการเรยนตอระดบมธยมศกษาตอนปลายของนกเรยนหวกะทมเกอบรอยเปอรเซนตเตม ผลคะแนนโอเนตโดยเฉลยของโรงเรยนมสงเกนคาเฉลยมาตรฐานระดบประเทศ ทส าคญคอ นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายยงสามารถสอบตดมหาวทยาลยทมชอเสยงไดเปนจ านวนมากยงขนอกดวย การเกดระบบตวเตอรในโรงเรยนจงเปนสงทคมคามาก ดงทเขาไดกลาววา

ผมดใจนะครบ มากดวย เพราะชวงหลงมานเดกเกงของเราเรยนตอทเดม เราไมสงออกเดกอกตอไปแลว ทนคะแนนโอเนตเรากเกนคาเฉลย พวก ม.6 กสอบตดกนเยอะ ตดทดๆ ดวย พอแมเขากภมใจ ครกภมใจ พอเหนเดกไดดโรงเรยนเรากภมใจนะครบ ถอวาการตวในโรงเรยนคมคาทเดยว (ผอ านวยการวาร, 7 กรกฎาคม 2560)

4.2.3 ระบบตวเตอรในโรงเรยน ค โรงเรยนเทศบาลในจงหวดสระแกว โรงเรยน ค เปนโรงเรยนเทศบาลขนาดกลางภายใตสงกดของเทศบาล ค ตงอยนอกอ าเภอเมองของจงหวดสระแกว โรงเรยนดงกลาวเรมมระบบตวเตอรในโรงเรยนเมอป พ. ศ. 2556 เรมจากความตองการของ “นายกเทศบาล ค” ทตองการพฒนาคนในพนทและโรงเรยนในสงกดของตนใหมคณภาพทดเทยมกบโรงเรยนในพนทอน พเอ หวหนากลมเอทมจงไดรบการตดตอใหไปเสนอโครงการพฒนาศกยภาพนกเรยน หลงทดลองสอนไดหนงป ผลงานของพวกเขาเปนทประจกษมากยงขน นบแตนนมาพวกจงรวมงานกบโรงเรยนเทศบาล ค มาตราบจนปจจบน ดงทพเอไดเลาวา

Ref. code: 25605708030589JHF

98

ชวงป 56 ทานนายกเทศบาล ค ไดตดตอพมา แกเอาเบอรพมาจากทานปลดเทศบาล ญาตหางๆ ของพ ตอนคยกนทานอยากใหเราเขาไปชวยสอนตวเดก ม.ปลาย รนแรกของโรงเรยนใหสอบตดมหาวทยาลยดๆ หนอย เราเลยจดโครงการตวขนมาให ม.ปลายกอน ถอเปนการทดลอง พอผานไปได 1 ป ปรากฏวาเราสอนเดกของเราตดธรรมศาสตรได ผลคะแนนโอเนตกดมาก ทนเลยมโครงการขยายไป ม.ตน ดวยเลย ท าเปนหองพเศษขนมา เรากตวกนดวยดมาตลอด (พเอ, 16 ธนวาคม 2559)

แมวาโครงการกวดวชาในโรงเรยนเทศบาล ค จะเกดขนจากการตดสนใจของนายกเทศบาล ค แตการด าเนนโครงการจ าเปนตองไดรบความเหนชอบจากผอ านวยการโรงเรยน ค เสยกอน การตดสนใจยอมรบโครงการของ “ผอ านวยการทพยสมย” จงมสวนส าคญอยางมากพอสมควร โดยทานไดเลาถงสาเหตของการยอมรบเงอนไขใหมโครงการกวดวชาในโรงเรยนใหผเขยนฟงวา

โรงเรยนพไมพรอม ทงคร ทงนกเรยน โรงเรยนอยไกลเมอง ไมมสถาบนตวมาเปดหรอก เดกกไมเกง บานกไมคอยจะมสตางคกน พนฐานไมแนน จะมานงปรบใหมกนเยอะๆ กไมเอาดวย จะใหสอนกนเขมขนกไมไหว ครกมงานเอกสารกองกนเยอะมาก เดยวกมมาประเมนโรงเรยนอก ครไมไดวางกนเลย พคดในใจมานานวาคงไมไหวแลว พอดทานนายกเสนอมาวา เทศบาลจะเอาตวเตอรเขามาตวในโรงเรยนให พกเอาส ทน พอมครตวมาชวยสอน มนกดขน เดกกอยากมาโรงเรยน พอแมเขากดใจ สบายใจ แตกอนเดกบางคนทมสตางคหนอยตองนงรถไปเรยนพเศษในเมอง ไหนจะคาเดนทาง คาเรยน พอแมเขาหวงอก แบบนสบายใจกนทกฝาย (ผอ านวยการทพยสมย, 16 มถนายน 2560)

ทกวนน การสอนกวดวชาในโรงเรยน ค จะมขนทกวนศกรและวนเสาร โดยในวนศกรจะเรยนกนเฉพาะนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 6 จ านวน 2 หองเทานน (แบงออกเปนนกเรยนหองวทยและหองศลป) สวนวนเสารจะมการเรยนการสอนทงระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ม.4 - ม.6) จ านวน 6 หองแบงเปนวทยและศลปอยางละหอง และดวยผลงานจาการกวดวชาท าใหเดก ม.6 สอบตดมหาวทยาลยทมชอเสยงไดมาก เทศบาลและโรงเรยนจงเหนชอบใหจดตงโครงการกวดวชาเดกเกง ม.ตน นบตงแต ป พ.ศ. 2557 เปนตนมาอกดวย ดงทพนท ฝายวชาการเลาวา

Ref. code: 25605708030589JHF

99

พอหลงจดโครงการแลวหนงป เดกสอบตดกนเยอะมาก มทเรยนทกคน ถอวาประสบความส าเรจ โรงเรยนและเทศบาลพอใจมาก ขนปายไวนลใหญโตหนาโรงเรยนเลยวาใครสอบตดไหนบาง เพราะผลคะแนนตางๆ ไมแย ทนเราเลยตกลงกนวาจะปนเดกเกงตงแต ม.ตน เลย เลยเกดโครงการหองเรยนอจฉรยะขน ใหเดกสอบคดกนเขามาเรยน ชนละ 1 หอง ลองด จนทกวนนเรากมสอนทง ม.ปลาย และ ม.ตน ทงหมด 9 หองนะครบ (พนท, 16 มถนายน 2560)

ชวงเปดภาคเรยน ทงภาคเรยนท 1 และภาคเรยนท 2 ในทกสปดาห ตวเตอรของกลม เอทมจ านวน 2 คนจะเดนทางไปพกยงโรงแรมทอ าเภอ ค ตงแตเยนวนพฤหสบด เนองจากวนศกรพวกเขาตองสอนนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 6 จ านวน 2 หอง ตวเตอรตองสงเอกสารการสอนใหทางโรงเรยนกอน 3-4 วน เพอทวาโรงเรยนจะไดจดท าส าเนาไวให หากไมมรถโดยสวนบคคลมาเองตองแจงทางโรงเรยนกอนลวงหนา โรงเรยนจะเตรยมรถรบระหวางโรงแรมกบโรงเรยนให สวนในเยนวนศกรจะมตวเตอรอก 7 คนตามมา เพอสอนนกเรยนทง ม .1- ม .6 ในวนเสาร รวมทงสน 9 หองเรยน การสอนกวดวชาในโรงเรยนในวนศกรและวนเสารจะมลกษณะแตกตางกนในเรองของ “เวลา” บางเลกนอย โดยในวนศกรจะมการเรยนการสอนตามเวลาท าการของโรงเรยน คอคาบเชาเรมในเวลา 8.30 น. จนถงเวลาพกกลางวนในเวลา 12.00 น. จากนนจงเขาเรยนในบายเวลา 13.00 น. จนถงเวลาโรงเรยน 15.50 น. โดยตวเตอรจะสลบกนสอนหองละ 3 ชวโมง สวนวนเสารจะเรมเรยนกนในเวลา 9.00-12.00 น. จานนพกกลางวน และเรมเขาเรยนในบายเวลา 13.00 น. จนถงเวลาโรงเรยน 16.00 น. การสลบในวนเสารตวเตอรจะสลบกนแบบหองละ 2 ชวโมง โดยครสายวทยสลบสายวทย สายศลปสลบสายศลป สวน ม. ตน สลบกนเอง ดงตารางตอไปน

วน/เวลา ครคนท 1 ครคนท 2

วนศกร เชา 8.30-12.00 ม.6 หองวทย ม.6 หองศลป

วนศกร บาย 13.00-15.50 ม.6 หองศลป ม.6 หองวทย

ตารางท 4.3 ตารางสอนของระบบตวเตอรในโรงเรยน ค ในวนศกร

Ref. code: 25605708030589JHF

100

วน /ครคนท คร 1 คร 2 คร 3 คร 4 คร 5 คร 6 คร 7 คร 8 คร 9

9.00-11.00 ม.4 วทย

ม.5 วทย

ม.6 วทย

ม.4 ศลป

ม.5 ศลป

ม.6 ศลป

ม.1 ม.2 ม.3

11.00-12.00

13.00-14.00

ม.5 วทย

ม.6 วทย

ม.4 วทย

ม.5 ศลป

ม.6 ศลป

ม.4 ศลป

ม.2 ม.3 ม.1

14.00-16.00 ม.6 วทย ม.4 วทย

ม.5 วทย

ม.6 ศลป

ม.4 ศลป

ม.5 ศลป

ม.3 ม.1 ม.3

ตารางท 4.4 ตารางสอนของระบบตวเตอรในโรงเรยน ค วนเสาร

นอกจากการเรยนการสอนเพอเนนการท าคะแนนสอบโอเนตและการสอบเขามหาวทยาลยแลว โรงเรยน ค มกใหกลมเอทมเขารวมกจกรรมกบทางโรงเรยนใน “วนประชมผปกครอง” ทางโรงเรยน ค จะตดตอใหหวหนากลมเอทมเตรยมความพรอมลวงหนา เนองจากในวนประชมผปกครอง จะมทงผอ านวยการโรงเรยน ครในโรงเรยน นายกเทศบาล และกลมตวเตอร เขารวมประชมพรอมกนทหองประชมใหญของโรงเรยน เนอหาการประชมสวนใหญ นอกจากจะเปนเรองก าหนดการทวไปททางโรงเรยนแจงใหแกผปกครองรบทราบแลว นายกเทศบาล ค จะกลาวแนะน ากลมตวเตอรเอทมทเขาน ามาชวยจดโครงการสอนเสรมในโรงเรยน เทศบาลอยากมอบโอกาสใหนกเรยนในพนท นโยบายดงกลาวเปนไปเพอการศกษาของลกหลานชาวเทศบาล ค การกลาวถงเอทมตอผปกครองไมไดเปนไปเพอใหผปกครองตดสนใจใหเดกเรยนตอทเดม หากแตเปนไปเพอชใหเหนวา เทศบาลก าลงมนโยบายทดตอบตรหลานของพวกเขา และเหตใดผปกครองจงควรสนบสนนเทศบาลตอไป พอวนทมกเขารวมการประชมอยเสมอไดเลาใหผเขยนฟงถงรายละเอยดในการประชมผปกครองในโรงเรยนเทศบาล ค วา

ตอนประชมผปกครองทกป พตองขบรถพาทมเราไปทโรงเรยน ค นะครบ ไปเจอผปกครอง พรอมทานนายกเทศบาล และกผอ านวยการโรงเรยน เราจะเอาครตวทโปรไฟลดๆ หนอยไป พวกหมอ พวกปลดอ าเภอ พวกนกบญช พวกนสรางความเชอมนใหผปกครองได ทนตอนประชม สวนใหญโรงเรยนกจะแจงเรองตางๆ สวนนายกทานกจะถอโอกาสพดถงสถานการณในพนท เหมอนคยกบคนในชมชนของเขา แลวทานกจะพดถงนโยบายของเทศบาลเรองการศกษา ท าความเขาใจผปกครองฟงวา เทศบาลจางตว

Ref. code: 25605708030589JHF

101

เตอรมาท าไม ท าไมผปกครองตองพาลกหลานมาสงในวนเสาร ท าไมเดกตองเรยนหนก ผลลพธทไดคออะไรบาง แลวกใหตวเตอรขนไปพดบาง เอานกเรยนทไดตวมาพดบาง แลวจะจบแคนน (พอวน, 5 มถนายน 2560)

ในทกวนน การมระบบตวเตอรในโรงเรยน ค นอกจากจะใหผลลพธทดคอ คะแนนโอเนตของโรงเรยนทเกดคามาตรฐานและนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท ม.6 ทสามารถสอบเขามหาวทยาลยทมชอเสยงไดมากยงขน อตราการสมครเขาเรยนทโรงเรยนเทศบาล ค กมมากขน จนถงกบตองเรมมการสอบคดเลอกเขาเรยนในโรงเรยน ทเหนไดชดคอบรรยากาศของโรงเรยน มการแขงขนทางการศกษามากยงขน นกเรยนดมความหวงและตงใจเรยนกนมากขน ผอ านวยการทพยสมยในฐานะผอ านวยการโรงเรยนพงพอใจตอความเปลยนแปลงทเกดขนอยางมาก ดงทเธอไดเลาใหผเขยนฟงวา

พอจดโครงการมากนสกหาหกป ตอนนนกเรยนของเราเรมเยอะขน ผปกครองกเอามาฝากมาเรยนกนตงแต ม.ตน ตอใหเราแขงกบโรงเรยนประจ าอ าเภอไมไดซะทเดยว แตกถอวาดกวาแตกอนมากนะคะ เดกเกงของเรากเรมเรยนตอ ม.ปลาย เพราะอยากเรยนตว ชวงหลงๆพวก ม. 6 กเรมสอบตด มทเรยนดๆ กนทกคน ตอนนมทงพยาบาล คร วศวกร ตดมหาลยดงๆ ทงธรรมศาสตร มศว. ม.บ แตกอนอยาวาแตจะสอบอะไรเลย จางสอบยงไมไปกนเลย ทกวนนเคากระตอรอรนขน สวนคะแนนโอเนตของเรากเรมอยในขนพอใจ รบได ทง ม.ปลาย ม.ตน เกนคาเฉลยของประเทศ แถมนานๆ กมชางเผอกสกคนโผลมา คะแนนพงเกนชนะระดบจงหวดกม (ผอ านวยการทพยสมย, 16 มถนายน 2560)

4.3 ความเหมอนและความแตกตางของการจดระบบตวเตอรในแตละโรงเรยน ระบบตวเตอรในโรงเรยน ก โรงเรยน ข และโรงเรยน ค มลกษณะการจดการเรยนการสอนทแตกตางกนไปตามเงอนไขของแตละโรงเรยน โรงเรยน ก ซงเปนโรงเรยนของรฐจดโครงการกวดวชาในโรงเรยนจงเกดขนเฉพาะในภาคเรยนท 2 เทานน วตถประสงคของการจดการเรยนการสอนมงใหนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนและตอนปลายเพมคะแนนโอเนตเปนหลก อกทงยงตองการกระตนใหเกดบรรยากาศสนใจในการเรยนของนกเรยนใหเพมมากยงขน สวนดานโรงเรยน ข ซงเปนโรงเรยนเอกชน จดใหมการเรยนการสอนกวดวชาภายในโรงเรยนทงภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 และภาคฤดรอน มวตถประสงคหลกคอสรางความเชอมนใหแกผปกครอง จากอตราการสอบเขา

Ref. code: 25605708030589JHF

102

มหาวทยาลยและผลคะแนนโอเนตทมากขน ทงหมดเพอทจะคงจ านวนนกเรยนไวใหไดมากทสด และทางดานโรงเรยน ค ซงเปนโรงเรยนเทศบาล จดใหมการสอนกวดวชาสปดาหละ 2 วน ทงในภาคเรยนท 1 และภาคเรยนท 2 โดยมวตถประสงคเพอเพมอตราการสอบเขามหาวทยาลยทมชอเสยง และคะแนนโอเนตทเพมมากยงขน นอกจากนการจดโครงการดงกลาวยงถกน าเสนอในฐานะนโยบายดานการศกษาของเทศบาลทมอบใหแกผคนในชมชนอกดวย ลกษณะการจดการเรยนการสอนของระบบตวเตอรในโรงเรยนทงสามขางตนแตกตางกนดวยขอจ ากดประการแรกคอ งบประมาณ ขณะทงบประมาณของโรงเรยนรฐมอยอยางจ ากด โรงเรยนเอกชนและโรงเรยนเทศบาลไมประสบปญหาดงกลาว จงสามารถจดโครงการกวดวชาระยะยาวไดตลอดทงป ขอจ ากดดงกลาวสงผลตอลกษณะการเรยนการสอนกวดวชาขอกลมเอทมพอควรขณะทโรงเรยน ก มเวลาการสอนนอย ตวเตอรจงตองสอนแบบตวขอสอบเทานน ในขณะทโรงเขยน ข และโรงเรยน ค มระยะเวลาการสอนทนานกวา การสอนจงมการสอนทครบวงจรกวาทงการปพนฐาน สรป และสอนท าขอสอบ นอกจากนวตถประสงคในการจดโครงการยงมอทธพลตอการท างานของกลมตวเตอรในโรงเรยนอกดวย ดงจะเหนไดวา ในโรงเรยน ข และโรงเรยน ค ตวเตอรตองเขารวมกจกรรมททางโรงเรยนจดขน โดยในโรงเรยน ข เปนไปเพอใชตวเตอรเปนจดขายเรยกลกคาใหแกโรงเรยน สวนโรงเรยน ค เปนไปเพอใชตวเตอรในฐานะตวแสดงผลงานดานนโยบายการศกษา ทามกลางความแตกตางของระบบตวเตอรในโรงเรยนทงสามขางตนเมอพจารณา โดยภาพรวมแลวจะพบวา ปรากฏการณตวเตอรในโรงเรยนจะเกดขนในโรงเรยนทตงอยในพนทนอกเมอง โรงเรยนเหลานมลกษณะหรอปญหารวมกนคอ การขาดแคลนทรพยากรการศกษา ไมวาจะเปนดานงบประมาณหรอบคคลการ แตเมอตองเผชญหนากบ “ระบบประกนคณภาพสถานศกษา” เพอใหเกดมาตรฐานเดยวกนทงประเทศขน สงทเกดขนในโรงเรยนเหลานคอ ภาระงานเอกสารของครทเพมขนเปนจ านวนมาก ขณะเดยวกนโรงเรยนตองเรงท าผลงาน เพราะจะถกประเมนจากหนวยงานภายนอก และนกเรยนตองเผชญกบสภาพการเรยนการสอนทครไมวางสอนหรออาจสอนไดอยางไมเตมท ทายทสดการสอบโอเนตหรอ การทดสอบความรขนพนฐานแหงชาตกลายเปนตวชวดส าคญถงระดบคณภาพของสถานศกษาดวย จงเกดการเปรยบเทยบคะแนนสอบของแตละโรงเรยนกบคาเฉลยมาตรฐานระดบชาต ระบบตวเตอรในโรงเรยนจงไดเกดขน โดยท าหนาทในการใหความชวยเหลอแกโรงเรยนกลมดงกลาวเพอเพมคะแนนสอบ เพมอตราการสอบเขามหาวทยาลย เพมชอเสยงใหแกทางโรงเรยน และเพมความเชอมนใหแกผปกครอง จากตลอดทผานมาพบวาระบบตวเตอรในโรงเรยนสามารถท างานดงกลาวไดจรง กลมตวเตอรเอทมจงยงคงสามารถด ารงอยในโรงเรยนไดมาจนถงทกวนน

Ref. code: 25605708030589JHF

103

4.4 วงจรและปฏบตการท างานของระบบตวเตอรในโรงเรยน ระบบตวเตอรในโรงเรยนมกเกดขนในลกษณะของโครงการพฒนาผเรยน แมจะใชชอตางกนออกไปบางแตทกโครงการตางมอายขย เพอท าความเขาใจระบบตวเตอรในโรงเรยนในเรองวงจรและปฏบตการภายในของระบบดงกลาว ผเขยนจงเรมจากการอธบายถงวงจรระบบตวเตอรในโรงเรยนในรอบป เพอชใหเหนถงลกษณะแตกตางเฉพาะบางอยางของโครงการในแตละภาคเรยน จากนนจงกลาวถงปฏบตการของระบบตวเตอรในโรงเรยนในหนงวน เพอแสดงใหเหนถงกระบวนการท างานทเกดขนภายในระบบ โดยมรายละเอยดดงตอไปน

วงจรการท างานของระบบตวเตอรในโรงเรยนในรอบป แมวาการจดจางตวเตอรเขาไปสอนในโรงเรยนจะมลกษณะเปนการสอนประจ าตลอดทงปการศกษา แตการสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนจะตองสรางขนใหมในทกภาคเรยน วงจรการท างานของระบบตวเตอรในโรงเรยนจะมอายขยเพยง 1 ภาคเรยนเทานน กอนเปดภาคเรยนระบบตวเตอรจะถกออกแบบและสรางขนจากการประชมรวมกนระหวางตวเตอรและโรงเรยนเพอก าหนดวตถประสงคของการเรยนการสอนและแนวทางการสอน หลงจากไดขอสรป กลมตวเตอรจะเปนผด าเนนการเรยนการสอน โดยมทางโรงเรยนเปนผสนบสนน ตวเตอรเตรยมเอกสาร และด าเนนการสอนตามตารางทไดรบมอบหมายไปเรอยๆ จนครบตามก าหนด จากนนในชวงทายกอนปดภาคเรยน กลมเอทมจะท าการประเมนการเรยนการสอนทผานมา โดยมวธการวดผลความพงพอใจของนกเรยนทมตอโครงการ และตวเตอรทสอนเปนรายบคคลในรปแบบของแบบสอบถาม แลวจดท าเปนรปเลมรายงานเพอเปนประโยชนตอการตดสนใจจดจางกลมเอทมในภาคเรยนถดไป การเรยนการสอนของระบบตวเตอรในโรงเรยนทงในภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 และภาคฤดรอน จะมลกษณะแตกตางกนอยบาง การเรยนการสอนในภาคเรยนท 1 สวนใหญจะเนนไปทการปพนฐานหรอสรปความรทวไปของแตละรายวชา ขณะทการเรยนในภาคเรยนท 2 จะเนนไปทการตะลยโจทยขอสอบเปนหลก เนองจากในภาคเรยนนเปนชวงเวลาทนกเรยนจะตองเขาสสนามสอบวดผลประเภทตางๆ โดยเฉพาะการสอบโอเนต และการสอบเขามหาวทยาลย สวนการเรยนในภาคฤดรอนจะเนนไปทความสนกสนาน แปลกใหม เพอใหนกเรยนไดสรางความสมพนธ ทศนคตทดตอโรงเรยนและตวเตอร และเพอเปนการสรางแรงจงในใหนกเรยนตงใจเรยนในภาคเรยนท 1 จะเหนไดวาระบบตวเตอรในโรงเรยนแตละภาคเรยนจะมลกษณะหนนเสรมกน ขณะทการเรยนในภาคฤดรอนสรางบรรยากาศการเรยน การเรยนในภาคเรยนท 1 จะเปนการท าความเขาใจเนอหาและสรปรวบยอด และทายทสดการเรยนในภาคเรยนท 2 จะเปนการเรยนเพอการ

Ref. code: 25605708030589JHF

104

สอบแขงขน ทงหมดนจงเปนวงจรการท างานของระบบตวเตอรในโรงเรยนในรอบป ทใหผลลพธทดตอโรงเรยนทจดใหมการเรยนการสอนในรปแบบดงกลาวอยางมาก

ปฏบตการของระบบตวเตอรในโรงเรยน ถงแมวาการเกดขนของระบบตวเตอรในโรงเรยนจะม เงอนไขตางกน อกท งวตถประสงคของโครงการท เกดขนในแตละภาคเรยนจะมวตถประสงคทแตกตางกน แตทวาปฏบตการหลกของระบบตวเตอรในโรงเรยนไมแตกตางเทาไหรนก “การเรยนการสอน” ในแตละวนคอหวใจส าคญของปฏบตการ ตวเตอรจะเปนครผสอนในหองเรยน นกเรยนในโรงเรยนจะเปนผเรยน การเรยนการสอนจะเกดขนภายในโรงเรยนและเรยนตามเวลาท าการของโรงเรยน การเรยนการสอนแตละครงในจะมกระบวนการด าเนนการดงภาพตอไปน

ภาพท 4.1 ขนตอนการท างานของกลมตวเตอรในโรงเรยน

กระบวนการท างานของตวเตอรในกลมเอทมจะเรมราวหนงสปดาหกอนทจะเรมการสอนจรงตามตารางรายเทอมทไดรบมอบหมาย พอวนฝายบคคลจะสรางกลมชวคราวในแอพพลเคชนไลน (Line) ของแตละโรงเรยนขนพวกเขาประสานงานกนโดยใชโทรศพ ทมอถอเปนหลก

Ref. code: 25605708030589JHF

105

ในกลมไลนจะประกอบไปดวย พเอหวหนากลมเอทม พอวนฝายบคคล พนทฝายวชาการ และบรรดาครตวเตอรแตละวชาทตองไปสอนในวนนนๆ เบองตน พนทฝายวชาการจะแจงขอบเขตเนอหาของแตละวชาตามททางโรงเรยนก าหนดมาใหแกตวเตอร หลงจากนนตวเตอรแตละคนตองท าเอกสารประกอบการสอน สงกลบไปยงพนท ภายใน 2-3 วน เพอใหเขาประสานกลบไปทางโรงเรยน (กรณโรงเรยนเทศบาลทสระแกวและโรงเรยนเอกชนทประจวบครขนธ) หรอรานถายเอกสาร (กรณทโรงเรยนรฐบาลในจงหวดลพบร) เพอจดท าส าเนาเอกสารประกอบการสอนตามจ านวนนกเรยนแตละหอง จากนนตวเตอรแตละคนจะนดหมายเวลาและวธในการเดนทางรวมกน หากใครมรถโดยสารสวนบคคล กรวมกลมกนไป แตในกรณทไมมเลย ทกคนจะนดหมายกนไปขนรถโดยสารสาธารณะ ทงรถทวรหรอรถตตามแตทสะดวก โดยมพอวนเปนผคอยใหค าแนะน าและตดตามการเดนทาง เนองจากโรงเรยนทกลมเอทมสอนสวนใหญจะอยตางจงหวด ซงตองใชเวลาในการเดนทางพอสมควร (ในกรณลพบรใชเวลา 1.30 ชวโมง สวนสระแกวและประจวบครขนธตองใชเวลา 3 - 4 ชวโมงเปนอยางต า ) ดงนน พวกเขาตองเดนทางไปกอนอยางนอย 1 วน โดยเขาพกคางคน ในสถานททกลมไดก าหนดไว ซงอาจจะเปนโรงแรมใกลโรงเรยน หรอพกในหองรบรองททางโรงเรยนจดเตรยมไวใหโดยเฉพาะ ในระหวางการเดนทางนเองพวกเขาจะพดคยกนในเรองทวไป มบางทจะพดถงลกษณะโรงเรยน หรอลกษณะนกเรยนแตละหองทจะตองสอนในวนรงน โดยทวไปแลวชวงระหวางเดนทางตวเตอรหลกผมากประสบการณ จะใชโอกาสนอธบายเรองตางๆ ใหตวเตอรหนาใหม ทงในเรองขอควรระวงและสงจ าเปนในการเรยนการสอนในโรงเรยนทจะเกดขนในวนรงขน ดงทนองตองเรดสมาชกใหมไดเลาถงประสบการณการเดนทางไปสอนครงแรกใหผเขยนฟงวา

ตอนทนองเขามาใหมๆ กไดพวกพๆ ชวยแนะน าตอนนงรถมาดวยกนนหละคะ ตอนนนพๆ เขากจะบอกวาโรงเรยนไหนท าอะไรไดท าอะไรไมได ครคนไหนเหนแลวไมทกไมไดเลย ตองเขาไปคยค าสองค ากยงด บางทเรองเลกๆ นอยๆ ทเราคดวาไมเปนปญหา อยางเดกอมลกอมในหองเรยน บางโรงเรยนเขาฟกซเรองนมาก เรากจะตองตามเขาไป หรอบางทมนกมวธหลบวธเลยงบาง อยางถาเดกกนขนม เรากใหเวลา 5 นาท ชวยกนดตนทางกอน พอกนเสรจกเรยนกนตอ เดกกจะใหความรวมมอดนะคะ เพราะเขารสกวาเราเปนพวกเดยวกน(หวเราะ) ทรคเลกๆ นอยๆ พวกน นองไดจากพๆ ทอาวโสปท างานนะคะ เวลาไปท างานกบพวกพๆ เรากจะไดทรคตอนเมาทกนบนรถนหละคะ (ตองเรด, 20 สงหาคม 2560 )

Ref. code: 25605708030589JHF

106

รงเชาของวนถดมา ซงเปนวนทตวเตอรจะตองสอนกวดวชาในโรงเรยน พวกเขาจะตนกนแตเชา อาบน าแตงตว ทานขาว แลวเดนทางไปถงทโรงเรยนกอนเวลาเรมเรยนจรงราว 30-40 นาท เพอตรวจสอบความพรอมของเอกสารการสอน จากนนจงใชเวลาทเหลอพดคยกบครในโรงเรยน ทงครฝายวชาการทมทรบผดชอบดแลโครงการบาง หรอครประจ าแตละวชาคนอนๆ บาง โดยสวนใหญแลวตวเตอรหลกของทมซงเปนกลมตวเตอรทไปสอนเปนประจ าจะรจกมกคนกบครในโรงเรยนเปนอยางด พวกเขาสานสมพนธกบครในโรงเรยนอยางสม าเสมอ ดวยการเขาไปไหว พดคยทกทาย บางครงมของฝากตดไมตดมอไปใหบาง กลมตวเตอรหลกจะเปนตวการส าคญในการแนะน าตวเตอรนองใหมของกลมใหครในโรงเรยนรจกไว

การสรางความสมพนธกบครในโรงเรยนเปนเรองส าคญมาก สวนใหญเราจะอาศยพวกตวเตอรหลกทมประสบการณสง ไปโรงเรยนนนบอยๆ เขาหาพวกคร ผหลกผใหญเกง ใหพวกเขาเขาไปทกทายคร กอนเรยนบาง พกกลางวนบาง หลงเลกเรยนบาง บางทแคไปพดไปคย ไปรายงานเรองการเรยนของเดก ไปสอบถามเรองนนนทวไป พวกรานอาหาร ผลตภณฑขนชอในละแวกน แตอยาเขาไปยงกบความขดแยงในโรงเรยนกพอ เราอยในฐานะเพอนรวมงานทนารก มของฝากตดไมตดมอไปบาง พาพวกเดกใหมไปแนะน าบางใหครเขาคนหนา แคนกจะชวยทมไดมากแลว (พเอ, 25 พฤษภาคม 2560)

สงส าคญอยางหนงกอนการเรมสอนในตอนเชาคอ “การตรวจสอบการแตงกาย”

นโยบายส าคญอยางหนงของกลมเอทมคอใหสมาชกทไปสอนแตละโรงเรยนในวนนนๆ ถายรปรวมเพอแสดงการแตงกายเขาไปในกลมแอพลเคชนไลนหลกของกลมเอทม ทงหมดเพอเปนการตรวจสอบการแตงกายเบองตนวาอยในกรอบสภาพถกระเบยบหรอไม อกทงยงถอเปนการแสดงตวแบบใหแกสมาชกใหมใหเหนวาแมการแตงกายจะถกควบคมอยกรอบความสภาพ แตกยงสามารถสรางสรรค ไดบาง ดงทยย ตวเตอรวชาภาษาไทยไดเลาใหผเขยนฟงถงความส าคญของการตรวจสอบดงกลาววา

ตอนแรกเราไมเหนดวยเลยวาจะตองมาตรวจสอบการแตงชดอะไรกนอก ทกคนทมาท างานกตองรบทปะวามนคอการท างาน ชดกตองพรอม แตพอมาคดไปคดมามนมพวกนองนกศกษาดวย บางทเขามาท าเสรมไมประจ า พอมนโยบายนมนกจะไดชวยควบคมบาง ลดปญหากบโรงเรยน กนไวดกวาแก แตหลงๆ มามนกเรมสนก ทกคนเรมแตงตวแขงกน เหมอนวาโอเคมนสภาพ แตเรากเลนกบสสน ดไซนอะไรไดเยอะ บางคนเอาเครองประดบมาส (หวเราะ) คอพอเราแตงอวดกน มนกมผลตอในชนเรยนนะ เราวามน

Ref. code: 25605708030589JHF

107

ดงดดเดกไดเยอะพอสมควรเลย เหนครแตงตวเรด มความเปรยวบาง แปลกบาง (หวเราะ) มนกนาคยนาเรยนดวย (ยย, 2 มถนายน 2560)

สงทตวเตอรแตละคนจะตองตระหนกอยเสมอในการเรยนการสอนกวดวชาในโรงเรยน คอเรองของ “เวลา” การสอนของตวเตอรในโรงเรยนสวนใหญจะสอนตามเวลาท าการของโรงเรยน 8.30-16.00 น. พวกเขาตองสอนวนละ 6 ชวโมง โดยอาจแบงออกเปนการสอนหองละ 3 ชวโมง 2 หอง หรอหองละ 2 ชวโมง 3 หองตามแตทตารางก าหนดมาให โดยทวไปแลวตวเตอรของกลมเอทมทกคน จะมสตรการแบงเวลาอย คอ ทกทาย 10 เปอรเซนต สอน 40 เปอรเซนต เลนหรอเลา 20 เปอรเซนต สรปเนอหา 10 เปอรเซนต และท าแบบฝกหด 20 เปอรเซนต แมวาสตรดงกลาวจะชวยใหการเรยนการสอนมล าดบ ครบขนตอน และชวยใหการสอนลนไหลมากยงขน แตทวาทายทสดแลวสงส าคญเปนอนดบแรกทตวเตอรทกคนตองท าคอ “สรางบรรยากาศการเรยน” การพบกนระหวางนกเรยนและตวเตอรครงแรก ตวเตอรตองแนะน าตวเองกอนใหนาประทบใจ อาจแนะน าทงประวตการศกษา หนาทการงาน หรอความเชยวชาญเพอสรางความเชอมนและดงดดความนาสนใจในการเรยนของนกเรยน หากในกรณทสอนเดกกลมทคนเคยกนแลว ตวเตอรมกจะถามถงสารทกขสขดบ เลาเรองตลกเลกๆ นอยๆ หรอไมกทบทวนสรปสงทสอนไปแลวอกครง เพอเปนการตรวจสอบวาเดกนกเรยนจ าไดบางหรอไม ทงหมดเพอสรางบรรยากาศการเรยนทเออตอการเรยนร ส าหรบการเรยนเนอหาถดไปทก าลงจะเกดขน ดงทมะมวไดเลาวา

ตอนเราสอนเราตองส ารวจกอนวา อารมณของเดกทก าลงจะเรยนกบเราเปนแบบไหน บรรยากาศมนจะฟอง แตละหองแตละรอบมนจะตางกน พอเขาไปสกสองสามนาทเราจะรเลย ตองดนกเรยนแตละหองดวย บางหองเดกตงใจเรยนมาเลย จะพามนเลน มนกจะเบอ บางหองเดกหนาหงก เขาแถวเมอเชาโดนดามา เราตองท าใหบรรยากาศมนสนกกอน อารมณของหองเรยนเปนสงส าคญมากนะ เทาทเราสอนมาถาเรมตนใหมนอยากเรยนได ชวงกลาง อาจมบางทหลดๆ หลบๆ กระตนไมใหมนเบอ ใหลกมายดเสนยดสายบาง เราจะสอนไมเหนอยเลย คนเรยนกไมเหนอย บรรยากาศในการเรยนแบบเปนมตรจะชวยใหเดกไมปดกนเรากบเขา ทส าคญอกอยางเราตองตกลงกบเดกดวยพวกเรองการกนขนม การคย การหลบ และพวกเลนโทรศพทมอถอ คยกนดๆ เหมอวาเดกกตองเขาใจเราดวยวาเราใหทกอยางมาได ถาเราตกลงกนแลวพอใจกนทงสองฝายบรรยากาศการเรยนมนกจะพากนไปใหเรยนรเรอง (มะมว, 9 มนาคม 2560)

Ref. code: 25605708030589JHF

108

อยางไรกตาม ในบางครงแมวาบรรยากาศในหองเรยนจะด ไมมความตงเครยดและเตมไปดวยสนกสนาน แตทวา นกเรยนแตละคนในหองเรยนตางมความชอบและไมชอบในแตละวชาทแตกตางกน นกเรยนบางคนเชอวาตนเองโงและไมสามารถเขาใจเนอหาได หรอเหนวาเนอหาบางวชาไมจ าเปนส าหรบพวกเขา อยางเชน เดกสายศลปจะกลวเลข สวนเดกสายวทยกจะไมชอบเรยนภาษาไทยและสงคมศกษา สงส าคญอยางหนงทตวเตอรในโรงเรยนตองท า คอการแสดงใหเหนวาเนอหาทพวกเขาก าลงจะสอน เปนสงทไมยากเกนไป มทมาทไป และสามารถเอามาใชไดจรงในชวต วธการเหลาน คอ “การเลาเรอง” หรอใชสอการสอนทมภาพประกอบ เรองเลาสามารถเกดขนหลายลกษณะทงจากการสรางตวละครสมมตหรอเกดจากประสบการณจรงขนของผเลาเอง โดยสวนใหญแลวในเนอหาวชาทมความยงยากซบซอน โดยเฉพาะวชาค านวณ เรองเลามกจะถกใชในลกษณะการสรางตวละครสมมต เพอใหผเรยนเรมสนใจบทเรยนดงเชนทไผ ตวเตอรวชาฟสกสไดเลาวา

ผมสอนฟสกส แทบจะไมมคนชอบเรยนเลยครบ ผมยงไมชอบเลย(หวเราะ) เวลาเราพดถงเรองแรง เรองโปรเจคไทล เดกวทยกจะพอเขาใจ เดกศลปกคอนงมน นงอง ผมกเรมใชเรองเลาแบบโงๆ นหละครบ ตงตวละครสมมตขนมา ชอปาแตว ละกเลาใหปาแตวมชวตเปนปาขางบานแกๆ ทชอบท านนท าน ไปเจอปญหาแลวคดไมออก ตองใชสตรฟสกสชวย ค านวณเปนเรองๆ ไป เอาเรองชวตประจ าวนงายๆ มาท าใหเปนเรองเปนราวขนมา เดกมนกสนใจสครบ ทนพอเราคอยๆ สอน เหมอนวาปาแตวไปเจอปญหาอะไรบางอยาง แลวตองหาทางแก เดกมนกจะชวยกนหาค าตอบใหปาแตว มนกสนกด ไปๆมาๆ มนกจะเรยน จะท าไดเองเฉยเลย (ไผ, 6 กมภาพนธ 2560)

หลงจากเรองเลาสรางความสนกสนานในเนอหาบทเรยนไดแกนกเรยนไดแลว สงทตวเตอรมกจะท าตอคอการแสดงใหเหนวาเนอหาทพวกเขาเพงเรยนรไปสามารถน าไปใชท าอะไรในชวตประจ าวนไดบาง หรอขอสอบเนนตรงไหนบาง สวนนมกจะเปนสงทเกยวของกบประสบการณของผสอน ดงเชนทไผไดเลาวา

พอเดกท าไดแลวผมกจะเลาตอ ผมเปนวศวกร กจะบอกเดกไดบางวา เรองแบบนพอเขามหาวทยาลยมนเจอไหม อนไหนเคาเลกใชกนไปนานแลว หรอสาขาไหนจะตองไปเจอ แลวพวกวศวกรมนเอาอะไรไปใชไดบาง อะไรมในโปรแกรมคอม เรยนไวใหรเฉยๆ จะไดไมโงไปกวาคอม เดกมนกจะถามตอไปเรอยๆ พอทายคาบผมเอาขอสอบใหท า มนกจะ

Ref. code: 25605708030589JHF

109

ตงใจท ามากขน ถกบางผดบาง แตมนไมกลวกนเหมอนเมอกอนแลว บางคนรองดใจออกมาเลยกมนะครบ อารมณวาเออกไมไดโงสกหนอย (ไผ, 6 กมภาพนธ 2560)

นอกจากเรองเลาจะถกใชเพยงเพอใหนกเรยนสนใจเนอหาและเชอมโยงใหเกดความเขาใจเนอหาการเรยนแลว ตวเตอรเอทมยงใชเรองเลาเพอสรางแรงบนดาลใจใหแกนกเรยน สรางเปาหมายในชวต รจกตนเอง ทงการเลาเกรดเลกเกรดนอยในมหาวทยาลย สรางแรงจงใจในการเรยนใหแกนกเรยนไดเปนอยางด และบางครงพวกเขาใชการเลาเรองเปนขอตอรองกบนกเรยนใหตงใจเรยนมากขน หรอบางครงกใชมนเพอใหเกดบรรยากาศการเรยนทผอนคลาย ดงเชนท “พหาว” ตวเตอรวชาชววทยาไดเลาวา

พกไมใชเทพเนอะ สอนท 2-3 ชวโมง เดกมนกจะหลดบางอยแลว ทน เราเหมอนวาทยากรตอง กระดกไมคมตรงนนทตรงนท ดสภาพหอง ถาโดยรวมเวลาเดกไหวแลว ตาลอยแลว พกจะเรมเลาเรอง หรอไมกใชเรองเลาท าเปนขอตกลงวา ถาเรยนอกสกหนอย ตอบค าถามพได พจะเลาเรองนใหฟง พอเราเกรนกอนสกหนอย พวกเดกกจะสนใจขน เวลาเราเลาเรองมนตองมจงหวะจะโคน บางทเราเลาเรองทสอดคลองกบเนอหาทเราคนเราความา บางทเดกอยากรเรองอน อนนกตองสอนเรองนนใหจบกอน เราจะ เอาม าแท รก ไปมาไม ได ม น จะป นก น เร อ งยอด ฮตท เด กชอบ ฟ งค อ ชวตมหาวทยาลย การเตรยมตวสอบ เรองผสางนางไม โลกปจจบน เรองวรกรรมของตวเตอร เรองพอแมเรา เรากเลาเรองจรงบางแตงใสสใสไขไปบาง เพราะวามนจะชวยใหเรองสนกขน แตเอาพอหอมปากหอมคอ เอาใหเดกมแรงฮด ผอนคลาย สนก ไมเครยด พอท าใหหายเบอหายงวง แลวเรยนตอ (หาว, 30 พฤษภาคม 2560)

นอกจากการสอนทใชวธการเลาเรองทเชอมโยงกบเนอหาแลว การท า “กจกรรม” ถอเปนอกเทคนคการสอนอยางหนงทตวเตอรกลมเอทมน ามาใชประกอบการสอน กจกรรมดงกลาวจะถกออกแบบโดยผสอน และลงมอปฏบตโดยผเรยน แตละวชาจะมรปแบบกจกรรมทแตกตางกน บางครงกจกรรมเกยวของกบเนอหา บางครงกจกรรมชวยเรยกสมาธเดก บางครงกจกรรมสรางบรรยากาศในการเรยนรเนอหา โดยการท ากจกรรมแตละครงจ าเปนตองดจ านวนนกเรยน พนท และอปกรณทจ าเปนตองใชดวย ดงเชนท “สอ” ตวเตอรภาษาองกฤษไดเลาวา

ผมเปนคนเลาเรองไมเกง คอพอเลาแลวจะรเลยวาผมแตงเรอง(หวเราะ) แตผมชอบใหเดกท ากจกรรมมากกวา อนนเปนเทคนคของผม ผมกจะชอบเอาเพลงทก าลงฮตไปเปด

Ref. code: 25605708030589JHF

110

ตอนแรกกใหเดกฟงแลวเตมศพทกอน พอเสรจกแหกปากรองเพลงกนทงหอง แลวเลนแปงกน เหมอนเกาอดนตร ใหสงแปงไปเรอยๆ ผมกเปดเพลงไป พอเพลงปด คนทถอกระปองแปง ตองตอบค าถามผม ถาตอบไดกจะไดสทธเอาไปทาหนาใครกได ย าวาใครในหองกไดนะครบ สวนใหญมนจะมาทาหนาตวเตอรครบ (หวเราะ) ถาตอบไมไดกตองโดนทาหนาตวเอง แคนมนกเรยนสนกแลวนะผมวา (สอ, 18 พฤษภาคม 2560)

การท ากจกรรมเปนเทคนคทมขอจ ากดคอดขนาดของชนเรยนและจ านวนผเขารวม

กจกรรมทดตองสอดคลองไปกบจดประสงค ซงอาจเกยวของกบเนอหาการสอนหรอไมเกยวกไดสงส าคญคอนกเรยนทกคนจะตองมสวนรวม กจกรรมตองมงใหทกคนเขาถงได ดงนน ตวเตอรแตละคนตองคดกจกรรมและปรบใชใหเหมาะสมไปตามสถานการณ ดงท สอ ไดเลาถงการใชเทคนคนตอไปวา

บางโรงเรยนหองใหญ ผมเลนแบบกจกรรมหองเลกไมได นกเรยนทผมสอนลนหอง 100-200 คน ผมอยบนเวทหอประชม ผมจะใหเดกเลนกจกรรมเลกนอยๆ ผอนคลาย ใหลกขนมาเตนตามคลปบาง ใหหลบตาแลวจนตนาการวาตวเองเปนสตวแลวสงเสยงออกมาบาง ใหลองจนตนาการวาเปนสงไมมชวตแลวท าทาทางตามมนบาง แคนมนกผอนคลาย เอาหองใหญอยเลยละครบ กจกรรมพวกนสวนใหญเรากคดกนเอง เอามาจากเพอน จากรนพตวเตอรบาง สอนกนบาง ตามโอกาส แตใครจะเอาไปใชไปอะแดพยงไงกขนกบแตละคนครบ (สอ, 18 พฤษภาคม 2560)

นอกจากการสอนดวยวธการสรางบรรยากาศ การเลาเรอง หรอการท ากจกรรม จะถกน ามาใชไดโดยอสระแลว สงส าคญอยางหนงทตวเตอรจะตองพงระวงอยเสมอคอ “สายตาจากภายนอกหองเรยน” บางครง บางวน หรอในบางโรงเรยนจะมครเขามานงฟงการสอนของตวเตอรดวย พวกเขาตองสอนเนอหาอยางแมนย าและตองสรางบรรยากาศความรวมมอระหวางนกเรยนและตวเตอร เพอแสดงใหครเหนวาตวเตอรสามารถความคมหองเรยนและถายทอดเนอหาไดเปนอยางด ในบางโรงเรยนแมวาไมไดสงครมาฟงการสอน แตจะมบางทครเดนผานหรอผอ านวยการโรงเรยนเดนตรวจดความเรยบรอยของแตละหองเรยน ตวเตอรจงจะตองพยามแสดงใหโรงเรยนเหนวาพวกเขาก าลงสอนเนอหาและนกเรยนก าลงตงใจฟงอยางตงใจ ดงทพอวนไดเลาวา

เวลาเราสอนสงส าคญเลยนะครบคอทศทางลม บางโรงเรยนมครมาฟง เรากตองเลนใหญ คอสอนจดเตม สนก มเทคนค มเรองเลาทโยงเนอหา มขอสอบ ใสไปทงหมด ทนพอครเหนวาเราคมหองได สอนโอเค วนตอๆ มาครเขากจะไมเขามายงกบหองเราแลวครบ

Ref. code: 25605708030589JHF

111

พวกตวเตอรนองใหมอาจจะโดนเพงเลงนดหนอย แตถาสอนดกจะรอดตว ถาสอนไมคอยโอเคนก เคากอาจจะรายงานไปทหวหนาทมบางนะครบ เรากจะเลยงๆ ไมสงไปโรงเรยนน ถอวาครเขาชวยรเชคไปในตว ทนบางโรงเรยนจะมการเดนตรวจบาง ดทสดคอกตกลงกบเดกทนงใกลประตไว พอเหนครเหน ผอ. มา กบอกกน บอกเพอน บอกครตวดวย เพราะบางทเราเลาเรองอนอย มนไมเกยวเนอหาหรอก หรอบางทเราท ากจกรรมกนวนไปหมด แลวพอครผานมา บางทเขาไมไดหยดด แคเหนแวบๆ เขากจะไปรายงานวาเราไมสอนหนงสอไดนะครบ (พอวน, 6 มถนายน 2560)

นอกจากการสรางบรรยากาศการเรยนและการสอนเนอหาโดยใชเทคนคการเลาเรอง หรอกจกรรมประกอบการสอนแลว ขนตอนสดทายทส าคญอยางหนงคอ การสรปเนอหาและการท าแบบทดสอบ สงทตวเตอรมกจะท าเปนประจ าคอ การเอาขอสอบเปนเกณฑ พวกเขาจะท าการบานโดยการตรวจสอบขอสอบเขามหาวทยาลยยอนหลงและดแนวโนมเรองทชอบออกสอบ จากนนในชวงทายคาบเรยนพวกเขาจะท ายอนกลบ กลาวคอ เขาจะสอนสรปและเนนย าขอความหรอค าทชอบออกสอบกอน แลวจงน าขอสอบจรงมาใหนกเรยนท า สงทเกดขนคอ นอกจากผเรยนจะท าขอสอบได พวกเขาจะมก าลงใจในการเรยน และจ าเนอหาหรอสรปเรองทเรยนไปได

กอนหมดคาบสกครงชวโมง ถาเรามวแตเลาเรอง เดกกจะไมจ าเรองเนอหาทตองเอาไปสอบ ทมเราสวนใหญมกจะใหเดกท าขอสอบดวยเลย เปนเรองๆ ไป คอเอาทงขอสอบทเราแตงแบบตลกๆ กบขอสอบจรง พวกโอเนต แพท ขอสอบเอนทเกาเขามหาวทยาลย คดแยกมาเฉพาะเรองทเราสอน ใหเดกลยไปเลย แตกอนจะใหพวกเขาฝกท าขอสอบ เราตองสรปเนอหากอน เวลาสรปเนอหาเรากท าเปนแผนผง เนนค าๆ ไป ใหเดกเหนวธจดโนต ทนถาเราอยากใหมนไดผลกวาเดมอก เราตองท าขอสอบเองกอน ท ายอนหลายๆ ป แลวเราจะเหนแนวโนมขอสอบวาชอบออกอะไร เรองไหนมนเนนมาก เรองไหนไมเทาไหร อนนออกทกป เราจะไดบอกเดดไฮไลทไว ทนพอเราฝกเยอะ เรากจะสอนเดกท าไดเยอะ มทรคมเทคนคจ าสรป กวากนไป พอเราสอนสนก เดกท าขอสอบได ยงไงพวกเขากพฒนาขน (คาวา, 16 สงหาคม 2560)

การสอนในหองเรยนมกจบลงท เวลา 16.00 น . นกเรยนตางกแยกยายกลบบาน สงทตวเตอรจะท าคอการลงไปทหองพกครอกครง เพอไหวลาครในโรงเรยนและผอ านวยการโรงเรยน บางครงพวกเขาไมอยคยนาน แตบางครงพวกเขากจะอยพดคยกบครหรอผอ านวยการโรงเรยน คอยรายงานเกยวกบพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน เชน เดกหองนบางคนเรยนไมทน เดกหองน

Ref. code: 25605708030589JHF

112

วนนไมตงใจเรยน เดกคนนเกงโดดเดนมากควรสนบสนน บางครงพวกเขากลาวถงปญหาของการเรยนวชาของตน ซงสวนมากคอวชาภาษาองกฤษ และวชาค านวณ จ าพวกคณตศาสตร ฟสกส เคม ทงหมดนจะชวยสรางความเขาใจและความเชอใจระหวางโรงเรยนและกลมตวเตอรไดเปนอยางด หลงการสอนในหองเรยนจนจบ ตวเตอรยงไมหมดหนาทพวกเขาแตละคนยงตองสง “ใบตงเบก” กลาวคอเปนเอกสารรายละเอยดการสอนประจ าสปดาห ทชแจงวาตนเองไปสอนโรงเรยนอะไรมาบาง กวน กชวโมง มคาใชจายอะไรเพมเตมหรอไม แบบฟอรมดงกลาวถกคดคนขนมาโดยฝายทมบรหารเพอทจะกลายเปนหลกฐานใหทมบรหารจายคาตอบแทนใหแกตวเตอรแตละคนไดอยางถกตอง(พวกเขาจายคาตอบแทนเปนรายสปดาห) และทส าคญคอในใบตงเบกพวกเขาจะตองเขยนเลาบรรยากาศหรอขอควรระวงหรอขอสงเกตบางประการในการสอนของตนเองดวย เพอใหเกดประโยชนตอผสอนคนถดไปดวย จากทงหมดขางตน จะเหนไดวาปฏบตการท างานของระบบตวเตอรในโรงเรยนในรายวน สวนใหญคอการเรยนการสอนกวดวชาในโรงเรยน ตวเตอรในโรงเรยนจะมกระบวนการท างานอยางเปนขนเปนตอน นบตงแตกอนเรมการสอนพวกเขาตดตอประสานงานกบทางโรงเรยนเพอจดเตรยมเนอหาและเอกสารประกอบการสอนลวงหนา หลงเดนทางไปถงโรงเรยนพวกเขาตองสรางสมพนธกบคร รวมถงถายรปการแตงกายสงใหแกหวหนากลมตรวจสอบ ในระหวางด าเนนการสอนพวกเขาตองค านงถงเวลา และเลอกใชเทคนคการสอนใหเขากบสถานการณชนเรยน ทงการสรางบรรยากาศการสอนทผอนคลาย สนกสนาน นาตดตาม การเลาเรองเพอสรางแรงจงใจในการเรยน การท ากจกรรมทพอเหมาะพอดกบการเรยนร รวมถงการสรปยอกเนอหา การท าขอสอบและเทคนคการท าขอสอบ หลงการสอนพวกเขายงตองรายงานผลใหแกผอ านวยการหรอครในโรงเรยนทราบ และเขยนรายละเอยดการสอนสนๆ เลาถงสถานการณโดยรวมของชนเรยนและโรงเรยนสงใหแกองคกรเพอเปนประโยชนตอองคกรในการเตรยมการรบมอและเปนประโยชนตอผสอนรายถดไป 4.5 ปฏสมพนธทเกดขนระหวางผคนในระบบตวเตอรในโรงเรยน ท ามกลางปฏบตการหรอกระบวนการท างานของระบบต วเตอรใน โรงเรยน ภายในโรงเรยนจะมทงผบรหารโรงเรยน ครในโรงเรยน นกเรยน และตวเตอรในโรงเรยนหลายคนอยรวมกน พวกเขาเหลานมปฏสมพนธกนอยางไร และปฏสมพนธทงหมดน าไปสผลลพธอะไรบาง ในทนผเขยนจะเสนอถงปฏสมพนธระหวางตวเตอรกบครในโรงเรยน ปฏสมพนธระหวางตวเตอรกบผบรหารโรงเรยน ปฏสมพนธระหวางตวเตอรกบนกเรยน และปฏสมพนธระหวางตวเตอรดวยกนเอง ทงหมดนเพอน าไปสการสรางค าอธบายทวา ทกวนน ระบบตวเตอรในโรงเรยนด ารงอยในโรงเรยนในลกษณะใด ดงรายละเอยดตอไปน

Ref. code: 25605708030589JHF

113

4.5.1 ปฏสมพนธระหวางตวเตอรกบครในโรงเรยน การท างานของระบบตวเตอรในโรงเรยนในแตละวน ตวเตอรจะเขาไปสอนแทนครประจ าวชาในวนนนๆ เปนประจ าทกสปดาห ตลอดภาคเรยน นนหมายความวานกเรยนแตละระดบชนจะไดเรยนทกวชากบครในโรงเรยนและตวเตอรไปพรอมๆ กน สงทอาจจะเกดขนและเปนไปไดคอ “การเปรยบเทยบ” เรองการสอนระหวางครและตวเตอร แนนอนวาแมวาฝายหลงจะไดรบความนยมมากกวาครในโรงเรยนอยเสมอ แตครประจ าโรงเรยนในแตละวชาสวนใหญ “ไมไดขดแยง” กบตวเตอรในโรงเรยน เหตท เปนเชนน เพราะการสอนแทนครของตวเตอรสงผลให เกดการ “แบงเบาภาระ” ของครในโรงเรยน ครมเวลาวางในการท างานตางๆ เพมมากยงขน แนนอนวาหนงในนนคองานเอกสารทตองเตรยมประเมนคณภาพของโรงเรยน การเกดระบบตวเตอรในโรงเรยนท าใหครงานเบาลง ดงเชนท “ครจอย” ครประจ าโรงเรยน ค ไดเลาใหผเขยนฟงวา

เดกอยากมาโรงเรยนอยากเรยนเพราะพตวเตอรเลยนะ แตกอนเคาไมอยากเรยนวนธรรมดาหรอก ครกเบอ นกเรยนกเบอ อาจเพราะตดอยในระเบยบในกรอบ พเปนครแตตองทงท าการเงน แถมงานเอกสารเยอะไปหมด พวกประเมน จะไปสอนกสอนไมเตมท เทอมทผานมาตองสอน ม. ปลาย 6 รหส หนกมาก ตองท าการเงนดวยจะไหวทไหน วนกอนลกสาวคนเลกมาเลาใหพฟงแบบหนาตายมแยมมาก เคาวาไดเรยนกบพตวเตอร เคาบอกวามความสขมาก เรยนรเรอง อยากใหโรงเรยนมบอยๆ ทกวน บางทเราคนเปนแมท างานไมมเวลามาดลก นขนาดวาพเปนครนะคะ แตรเรองทลกๆ เลานอยมาก พเลยวา พตวเตอรเนยชวยเดกๆ นะ แถมชวยพทเปนครประจ าดวย ชวยไดเยอะจรงๆ อยางนองกลกพ นกเรยนพ ท เราอยไกลจากในเมอง โอกาสมนตางจากคนอนเขา (ครจอย, 21 กมภาพนธ 2560)

บอยครง ในชวงแรกของการเรมระบบตวเตอรในโรงเรยน ครบางคนโรงเรยนอาจจะไมชอบใจใหมการกวดวชาในโรงเรยนเทาไหรนก ทวาพวกเขาไมอาจขดอ านาจการตดสนใจของผอ านวยการโรงเรยนได จงท าไดเพยงคอยตรวจสอบ สอดสองเรองการสอน การแตงกายของกลม ตวเตอรเปนระยะ และมกจะคอยรายงานเรองเลกๆ นอยๆ ตางๆ ไปยงผอ านวยการโรงเรยน หรอเกบไวพดในทประชม อยางไรกตามเมอผลลพธทไดจากระบบตวเตอรในโรงเรยนเปนประจกษวาตวเตอรสามารถชวยใหนกเรยนม ผลคะแนนสอบทดขน และมอตราการสอบเขามหาวทยาลยทมชอเสยงไดมากขน ครในโรงเรยนกมแนวโนมทจะพงพอใจและเหนถงประโยชนของการมอยของตว

Ref. code: 25605708030589JHF

114

เตอรในโรงเรยน ผลการเรยนของนกเรยนยอมถอเปนผลงานของครดวยเชนกน ดงทครอด ครโรงเรยน ก เลาวา

พยอมรบเลยวาตอนแรกพไมชอบ พคดวาการเรยนพเศษในโรงเรยนมนเกนไปครเรากมแตกไปจางพวกเดกๆ มาสอน ใบครมหรอเปลากไมร แตกขดทานผอ านวยการไมไดหรอก ทนพอผานไปสกเทอมสองเทอมพกเรมเหนวามนใชได เดกสอบตดกนเยอะ คะแนนโรงเรยนกพงขน วชาพเมอกอนมนตกมนตอนนพอผานมนหมวดพกโลงใจกน พเปนครพอเหนเดกประสบความส าเรจท าไมจะไมดใจละ (ครอด, 20 กรกฎาคม 2560)

การมตวเตอรเขามาสอนในโรงเรยนอาจสงผลใหความนยมในตวครโรงเรยนลดลงไปบาง แตดวยกลมตวเตอรมกเนนย าอยเสมอทวา “พวกเรามาชวย เราตองชวยกน” กสงผลใหครพยายามปรบตวมากขน ครบางคนอาศยชวงเวลาทวางขอเขามาฟงการสอนของตวเตอร จ าเทคนคไปใชบาง บางคนเรมปรบตวโดยเรมเตรยมสอการสอนใหดขนบาง บางคนมาขอขอสอบยอนหลงบาง หรอกระทงครบางคนขอใหตวเตอรชวยเกบคะแนนและชวยออกขอสอบใหบางกม พวกเขาเหมอนรวมกนสอนเพอใหเกดผลดตอนกเรยน ดงทพนทเลาใหฟงวา

พอเอาเขาจรงแลวเดกอยกบโรงเรยนมากกวาอยกบเรา เราสอนกนแควนสองวน มนไมไดอะไรมาก เราชวยกระตนเดกใหมนรกเรยนขนมาได แตบางทพวาตวส าคญคอครโรงเรยนทเราไปสอนพอเราสนทกบครแลว เรายงควรตองสนทกบครประจ าวชาทสอนเหมอนเราดวย ถาอยากใหมนเกดผลลพธทด เราตองชวยตองคยกบคร บางทเขาแคไมมทรพยากรพวกขอสอบเกา พวกแนวขอสอบใหมๆ เรากชวยเขาไป บางทครไมมเทคนคหรอแนวทางใหมๆ เรากชวนเขาเขามานงดนงฟง ครบางตนทไมมอโกเขาจะชอบนะพวาจะเปนผลดตอนกเรยนดวย คอเราชวยๆ กน เพอใหนกเรยนเราสอบตด (พนท, 16 มถนายน 2560)

ทางดานครในโรงเรยนทเปดสอนกวดวชาของตนเองอยแลว พวกเขาเองกไมถอวาตวเตอรเปนคแขง เนองจากเวลาทตวเตอรสอนคอเวลาเรยนตามปกต สวนพวกเขาสอนหลงเลกเรยน จงไมซอนเวลากน นอกจากนแมวาจะมตวเตอรเขามาสอนกวดวชาในโรงเรยน นกเรยนสวนใหญกยงคงเรยนกวดวชากบครประจ าวชาดวย เนองจากครประจ าวชาเปนผกมอ านาจเดดขาดในการใหเกรดนกเรยนในวชาท เขาสอน และเกรดเฉลยของนกเรยนมผลตอการสอบเขามหาวทยาลย

Ref. code: 25605708030589JHF

115

นกเรยนจงยงคงเรยนกบครประจ าวชาดวยเชนกน ดงเชนท บม นกเรยนโรงเรยน ค ไดเลาใหผเขยนฟงวา

เรยนในโรงเรยนไมสนกหรอกคะ แบบทวๆ ไป เรยนกบพตวสนกกวา รหลายเรองกวา เนอหามนกระชบ ตรงด มความรรอบตวมาเลาให ฟง ทชอบคอพวกพไมถอตว พอเรยนแลวหนยงกลาปรกษาหลายเรองเลย แตยงไงพวกหนกลงเรยนพเศษกบครในโรงเรยน แตเฉพาะครทสอนประจ าวชา เพอนบอกวากนไวกอน ใครเรยนจะไดเกรดด เกรดเฉลยตอนยนแอดมดชนจะไดไมมปญหาคะ (บม, 16 มนาคม 2560)

จากขางตนกลาวไดวา เมอตวเตอรเขาไปสอนกวดวชาในโรงเรยน พวกเขาชวยแบงเบาภาระ

ดานการสอนใหแกคร อกทงยงใหผลลพธทางการสอนในรปแบบของคะแนนสอบทดขนดวย ทายทสดผลลพธดงกลาวยงนบเปนผลงานของครอกดวย การด ารงอยของตวเตอรในโรงเรยนจงไมไดสรางผลรายใหแกคร การสอนกวดวชาของครหลงเลกเรยนกยงคงด าเนนอยได เนองจากเวลาในการสอนไมซอนทบกน อกทงครยงคงเปนผตดสนเกรดของนกเรยน ในทน ปฏสมพนธระหวางตวเตอรในโรงเรยนและครในโรงเรยนจงเปนไปไดดวยดเสมอมา แมจะมบางทกระทบกระทงกนบางในชวงแรกแตในระยะยาวพวกเขาจะเปนพนธมตรทดตอกน 4.5.2 ปฏสมพนธระหวางตวเตอรกบนกเรยน ทกครงทตวเตอรเขามาสอนในโรงเรยน นอกจากตวเตอรจะอยในฐานะครทเขามาสอนกวดวชาใหแกนกเรยนแลว นกเรยนจะเรยนตวเตอรวา “พ” เสมอ สาเหตหนงเปนเพราะวยของพวกเขาไมไดตางกนมาก อายตวเตอรสวนใหญมกอยในชวง 21-30 ป อกสาเหตหนงเพราะวฒนธรรมการสอนของพวกตวเตอรทสรางบรรยากาศการสอนในหองเรยนใหเปนแบบสนทสนม การสอนแบบพนอง ดวยการแทนผสอนวาพ และเรยกผเรยนวานอง สงผลใหตวเตอรและนกเรยนมความใกลชดสนทสนมกนอยางมาก นอกจากตวเตอรจะเปนครตวทเปนพแลว ตวเตอรยงเปนเหมอนเพอน และทปรกษาเรองราวตางๆ ในชวต บอยครงทนกเรยนมปญหาทง เรองความรก เรองครอบครว เรองเพอน พวกเขาเลอกทจะปรกษาตวเตอรมากกวาครในโรงเรยนหรอพอแมของพวกเขาเองดวยซ า ดงทมะมวไดเลาวา

Ref. code: 25605708030589JHF

116

เวลาเราสอนเดกแลว เราเรยกตวเองวาพ เรยกนกเรยนวานอง ตงแตชวโมงแรกเลยเดกจะเรมกลาคยกลาถาม ยงถาเราสอนไปเรอยๆ นะกจะยงกลายเปนเหมอนพนองกนจรงๆ มนผกพน เราอยากใหพวกมนไดด บางทพวกเคาอาจรบรความรสกตรงนได เดกหลายคนจะมาปรกษาเราเรองอนดวยนะ พวกความรก การแตงตว บางคนทะเลาะกบพแมกยงไลน แชทมาถาม คอเราเปนทกอยางจรงๆ บางคนจบแลวสอบไดแลวเรยนมหาลยแลวยงตดตอมาพดมาคยกยงมเลย มนกลายเปนวาเราเองกชอบอาชพนเพราะแบบนแหละ (มะมว, 21 มนาคม 2560)

นอกจากการกลายเปนพ เพอน ทปรกษาใหเดก ตวเตอรแตละคนจะคอยสงเกตเดกนกเรยน และพยายามปรบตวใหเขากบเดกในแตละหอง พวกเขาพยายามเขาใจ “โลกของเดก” พวกเขาพยายามตดตามวงนกรองเกาหลทเดกก าลงนยมบาง สมครเลนเกมสมยใหมทนกเรยนชอบเลนบาง อานการตนหรอนยายทเดกนยมอานบาง หรอดละครซรยตางๆ ทเดกดบาง ทงหมดนท าใหนกเรยนและตวเตอรรสกวาเปน “พวกเดยวกน” ความสนทสนมและความไววางใจจงเพมมากยงขน ดงทวนชนะไดเลาวา

พอเราสอน เราเรมรตววาคยกบเดกไมรเรอง ขนาดอายเราหางกบเขาไมมากเทาครในโรงเรยนนะ บางทเวลาเรายกตวอยางหรอเปรยบเทยบใหเดกเขาใจเนอหาทเราสอน ถาเราใชภาษาของพวกเขา ตดตามเรองทวยของพวกเขาสนใจหรอก าลงนยมกนอย เราพบวามนงายมากทจะดงดดความสนใจและเดกจะตงใจฟงเรามากขนอยางเหนไดชด เพราะฉะนนกอนไปสอนทไหน เราจะดกอนเลยวาเราสอนเดกวยไหน แลวมอะไรทก าลงนยมบาง คอเราพยายามเอาเนอหาของเราไปปรบไปพดกบพวกเขา ใหมนออกมารเรอง แคท าใหเกดความรสกวาเปนพวกเดยวกน มนชวยไดเยอะมากนะครบ (วนชนะ, 8 มนาคม 2560)

สงส าคญอยางหนงคอ ตวเตอรมกจะคอยกระตน สรางแรงบนดาลใจใหแกเดกนกเรยน ดวยเรองเลาในรปแบบตางๆ บางครงพวกเขาตอวานกเรยนทไมสนใจการเรยนโดยตรง บางครงพวกเขาเรยกนกเรยนทไมเขาใจเนอหามาอธบายเพมเตมในชวงเยนหลงเลกเรยน หรอบางครงพวกเขาสอนนกเรยนอกรอบเปนพเศษในเวลาค าโดยไมไดรบคาตอบแทนใดใดเพมเตมเลย ดงทเคเลาวา

Ref. code: 25605708030589JHF

117

ทกวนนทโรงเรยน ข นะครบ เราไปกนสอนวน วนพฤหสกบวนศกรแลวนอนทโรงเรยน ทนวชาเคมทผมสอนบางทมนตองใชเวลาหนอย เดกบางคนกอยากใหสอนเพม ผมเลยเปดสอนหลงเลกเรยนเลย เพราะยงไงเรากนอนกนในโรงเรยนอยแลว พวกเดกหอหรอเดกทบานใกลกจะมารอเรยน เรยนในหองเรยนตกทเรานอนนนแหละครบ ตอนสกหกโมงเยนถงสกทมครงสองทมกเลก ถามวาผมไดเงนเพมมยจากการสอน ไมไดนะครบ แตวาเดกทมาเรยนมนกจะสนทกน ผมอยากใหมนสอบไดเพมคะแนนสกหนอยกยงด แคเหนเดกเขาใจวชาทเราสอนมากขน และถาผมสะดวกผมกยนดสอนให (เค, 19 สงหาคม 2560)

ภาพท 4.2 ตวเตอรสอนภาคค าใหนกเรยนในโรงเรยน ข

ทางดานนกเรยนเอง พวกเขามกมองวาตวเตอรเหลานเปนมากกวาคร บางคนเปนเสมอนแสงสวางในชวตของพวกเขาดวยซ า ดงเชนท “เอม” นกเรยนโรงเรยน ข พดกบผเขยนดวยความดใจหลงจากทเขาทสอบตดคณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรวา

มาถงตอนนผมไดขอคดหลายอยางเลย ผมเคยเกเร แตพอเจอพมว พอวน พนท เรยกไปคยวนนน ผมกเขาใจหลายอยางขน พเขาทาใหผมตงใจ ตอนเรยนในหองพเขาไมเคยดาไมวาเวลาผมตอบไมได ผมไมไดยนค าวาโง เพอนไมโห บางทผมกอกวน แตพกตงใจตอบ ผมเหมอนมตวตนในหอง มนท าใหผมเรมอยากจะเรยนกบพๆ พอผมเรมเรยนไดดขน ผมก

Ref. code: 25605708030589JHF

118

มานกวา เออกเองกท าไดนหวา แคตงใจ แตกวาจะมาถงตรงนไดมนกตองแลกหลายอยาง ถาไมมวนนนผมไมมวนน พวกพเขาชวยไวจรงๆ ครบ (เอม, 21 เมษายน 2560)

นอกจากตวเตอรจะคอยชวยเหลอดวยการสรางแรงบนดาลใจใหนกเรยนสามารถบรรลวตถประสงคของตนเองได นกเรยนเองกมองเหนวาตวเตอรเปนเหมอน ตวแบบบางอยางของพวกเขา ขณะเดยวกนการแบงปนความรสกระหวางกน กมผลใหตวเตอรรกในอาชพของพวกเขาและมพลงใจในการสอน มองเหนคณคาของอาชพของพวกเขามากกวาทจะเปนเพยงแคธรกจการศกษา ดงเชนทพปลาหมก ตวเตอรของเอทม เลาใหผเขยนฟงวา

พเปนกะเทยแตงหญง กอยางทรกนวาภาพของกะเทยมนจะตองสอนตลก ทนพไมไดตลกแบบนนนะ ตงใจท างานไป แตมวนนง ตอนทพไปสอนทโรงเรยน ค คอมนอยนอกเมองเลย แลวพอจบวนมนองกะเทยสองสามคนวงมาคยดวย เคาตงใจคยดวยมาก รองไหเลย เหมอนวาทโรงเรยนเคายงโดนเหยยด โดนแกลง ทงจากเพอนผชายและพวกครบางคน เคาวาพอเหนพมาสอนท าใหเคารวาการเปนกะเทย การแตงหญง ท าอะไรได มนมทยนนะ แคตงใจ พเลยมาคดวาเรองเพศยงเปนเรองทยงไมคอยถกพดถงกนในโรงเรยน การเปนตวเตอรเนยกมสวนชวย อยางนอยแมเราไมไดสอนพวกเขาโดยตรง แตคลายกบวาพวกเขากยงเหนบางอยางทไมไดเปนไปตามค าดถกดแคลนของคนทวไป ไมรส แคนพกมก าลงใจในการสอนตามตางจงหวดอกเยอะเลย (ปลาหมก, 9 สงหาคม 2560)

จากขางตนทงหมดจะเหนไดวาปฏสมพนธระหวางครตวเตอรกบนกเรยนไมไดเกดขนเฉพาะแคเรองการถายทอดเนอหาวชาเทานน นอกจากตวเตอรจะสอน ชน า และจดหาทรพยากรทจ าเปนเพอใหนกเรยนบรรลวตถประสงคการเพมคะแนนสอบ ตวเตอรยงเปนทง พ เพอน ทปรกษาใหแกนกเรยนอกดวย ความสมพนธอนดตอกนระหวางตวเตอรกบนกเรยนเปนสงยนยนวาตวเตอรเปนมากกวาคมอสอบ พวกเขาคอยแนะน าและเปนตนแบบใหแกนกเรยน ขณะเดยวกนความส าเรจของนกเรยนกเปนสงยนยนใหพวกเขารกและมงมนในอาชพนเชนกน 4.5.3 ปฏสมพนธระหวางตวเตอรกบผบรหาร ในทกวนทตวเตอรเขาไปสอนในโรงเรยน บอยครงทผอ านวยการโรงเรยนมกจะแวะเวยนเขามาพบปะพดคยกบกลมตวเตอร พวกเขาอาจพดคยกนในชวงเชากอน เรมการสอน ชวงพกรบประทานกลางวน หรอชวงเยนหลงเลกเรยน ตวเตอรจะเคารพนบนอบตอผบรหารโรงเรยน

Ref. code: 25605708030589JHF

119

ไปลามาไหวเปนสงทตองกระท าอยางตอเนอง สงส าคญอยางหนงคอการรายงานสภาพทางการเรยนของนกเรยนแตละหอง รวมถงแจงปญหาเกยวเนองกบการเรยนการสอนทตวเตอรพบเพอใหทางโรงเรยนชวยแกไข ดงทมะมวเลาวา

ผอ. แตละโรงเรยนจะชอบมาถามเราวาวนนเดกเปนยงไงบาง หองไหนเรยบรอยด หองไหนไมเรยบรอย ซนหรอคยกนบาง เราตองรายงานตามจรงนะ เพราะวาทจรงแลว ผอ. เคาทราบนสยของเดกแตละหองดอยแลว โกหกไมไดเลย แตยงถาเราจ าชอเดกไดบอกวาคนนเปนยงไง คนนตองดเขมหนอย ทานกจะยงชอบ เหมอวาเราใสใจเดก อกอยางหากมปญหาอยางอนเรากสามารถแจง ผอ. ไดนะถามนจะเปนผลดตอการเรยนการสอน พวกเครองเสยงไมดง กระดานเลอะหมกจนใชไมไดแลว หลอดไฟขาด หองเรยนมด มเสยงการซอมตกรบกวนการเรยน อนไหนทโรงเรยนแกไขใหไดทานกจะรบแกไขให (มะมว, 15 กนยายน 2560)

นอกจากการสอน รายงานสภาพการเรยนการสอนรวมถงแจงปญหาตางๆ ทเกยวเนองกบการเรยนการสอนใหผ อ านวยการโรงเรยนรบ ฟงแล ว ต ว เตอร ใน โรงเรยนมกจะคอย “เปนหเปนตา” ใหแกผอ านวยการโรงเรยนดวย เนองจากพวกเขาสนทสนมกบเดกนกเรยนอยางมาก หลายคนกลายเปนทปรกษาปญหาตางๆ ใหแกเดกนกเรยน พวกเขารบรปญหาเชงลกและเขาถงนกเรยนได ไมวาจะเปนการทะเลาะเบาะแวงในหองเรยน ระหวางหองเรยน หรอกระทงปญหาสวนตวของนกเรยนทงปญหาทางบาน ปญหาครอบครว ปญหาความรก หรอกระทงการทองในวยเรยน ตวเตอรในโรงเรยนกลายเปนทพงของนกเรยนในการแบงเบาเรองเหลานแนนอนวาทสดแลว พวกเขาสามารถ “เลอก” ทจะเลาบางปญหาของนกเรยนในบางเรอง ใหผอ านวยการโรงเรยนฟงไดบาง ทงหมดเพอสามารถหาทางชวยเหลอไดทนเวลา ดงเชนทพรนา ตวเตอรวชาภาษาองกฤษไดเลาใหผเขยนฟงวา

เราเปนทไวใจของเดก พวกเคาเลาเรองใหเราฟงหมด อนไหนเราใหค าปรกษาไดเรากจะสอนเคา แนะน าเคา แตเรองไหนทมนใหญเกนตวอยางเดกนดตกน หองนนหองนจะตกนทนนทน เรากตองแอบไปแจงใหโรงเรยนทราบ เพราะมนตองใหโรงเรยนจดการ บางครงมนกมพวกปญหาเดกทอง เรากตองหารอกบทางโรงเรยนใหชวยกนแกไข แตทงหมดนเราตองท าลบๆ ไมงนเดกจะไมไวใจพวกเรา ทาน ผอ. กทราบดวาเรารเรองเยอะเพราะใกลชดกบเดก ทานกจะเทยวมาถามบอยๆ เหมอนกน (รนา, 18 สงหาคม, 2560)

Ref. code: 25605708030589JHF

120

ในทนปฏสมพนธระหวางผอ านวยการโรงเรยนกบตวเตอรในโรงเรยนจงมลกษณะถอยทถอยอาศยกน ในขณะทตวเตอรรายงานสภาพการเรยนของนกเรยนแตละหองเรยนหรอแตละบคคลใหผอ านวยการโรงเรยนฟง ผอ านวยการโรงเรยนจะคอยชวยเหลอและชวยแกไขปญหาในบางเรองได นอกจากเรองการเรยนการสอนแลว ความสนทสนมระหวางตวเตอรกบนกเรยนยงท าใหพวกเขาทราบปญหาเชงลกในบางเรองของนกเรยน แนนอนวาใบบางเรองพวกเขาจะคอยรายงานผอ านวยการโรงเรยนเพอรวมกนหาทางแกปญหา หรอปองกนผลรายทจะเกดขนแกนกเรยนในภายหลง 4.5.4 ปฏสมพนธระหวางตวเตอรกบตวเตอร การสอนกวดวชาในโรงเรยนแตละครง ตวเตอรทสอนวชาเดยวกนมกจะไมไดไปสอนพรอมกน พวกเขาตองสลบกบไปหลายโรงเรยน ดวยนโยบายการสอนของกลม เอทมคอ “การเกอหนนระหวางกน” ตวเตอรแตละคนจะตองใชวธสอนในลกษณะของการ “โยนไมตอ” ซงในทนไมไดหมายถงความตอเนองของเนอหาเทานน หากแตเปนการสรางบรรยากาศใหนกเรยนสนใจทจะเรยนวชาหวขอถดไปกบตวเตอรของกลมอกคนหนงทก าลงจะเขามาสอน พวกเขาอาจเลาเรองบางอยางเพอใหเกดความตนเตนทจะไดเรยนกบตวเตอรคนถดไป คลายกบเปนการสงมอบเวทใหแกกน เทคนคดงกลาวส าคญอยางมากเพราะจะน าไปสการบรรยากาศการเรยนการสอนทนาสนกตงแตยงไมเรมเรยน ดงทตนกลวย ตวเตอรวชาภาษาไทยไดเลาวา

มนเหมอนเปนธรรมเนยมไปแลวทเราตองโยนไมตอ มสนกดวยหละ เพราะวามนจะท าใหเดกสนใจอยากเรยน ตงหนาตงตารอเรยน เราจะรตารางกนดอยแลววาใครสอนตอใคร หรอใครสอนตอเรา ทนเรากแคเลาเปรยๆ ถงคนนน ใสสใสไขหนอย แตตองเปนในทางทดนะ ใหมนดวาเออเรยนอนนกบพคนนจะไดอะไรเยอะมาก หรอบางทเราอาจหลอกนกเรยน อยางบอกวาพคนนกลวผกกาดนะ ทนพอบอกคนสอนวาวางระเบดอะไรไว เคากตองแกลงกลวผกกาด(หวเราะ) เดกมนกจะเอามาแกลงไง แกลงไปแกลงมามนกจะสนทกน สดทายเดกกไมสนใจหรอกวากลวจรงไหม แตมนเรมแบบบรรยากาศกนเอง มนเลยเกดผลดตอการเรยนนะ (ตนกลวย, 10 กรกฎาคม 2560)

นอกจากการสอนทเกอหนนกนแลว ตลอดชวงการเดนทางไปสอน ระหวางพกจากการสอน หรอหลงการสอน ตวเตอรรนพผมประสบการณจะคอยสอบถามปญหาและแนะน าเทคนคการสอน การควบคมชนเรยน และการสานสมพนธกบนกเรยนใหแกตวเตอรรนนอง พวกเขากระทง

Ref. code: 25605708030589JHF

121

คอยเตอนเรองตางๆ ทควรระวงใหตวเตอรนองใหมอยเสมอ ดวยความสนทสนมพวกเขาสามารถแบงปนประสบการณและเทคนคใหแกกน ทงหมดนเพอใหเกดประสทธภาพการสอนในระดบกลมขน ดงเชนพ ดร. โนต ไดเลาใหผเขยนฟงวา

คอเราเปนทมเดยวกนนะแก ดหนอยทพวกทมาสอนทงหมดเนยมกลากกนมา พวกพนองกนทงนน แนะน ากนมา เราเลยไมไดแขงขนอะไรกน เราสอนกน เตอนกน พากนพฒนา พวกรนพเมอพานองมาท างาน มนกตองชวยพฒนานอง พวกรนนองมนกฟงรนพตองชวยเหลอกน ไมงนอายเขาแย (พดร. โนต, 16 กนยายน 2560)

โดยสรปแลว ปฏสมพนธระหวางผคนหนวยตางๆ ทเกดขนภายในระบบตวเตอรในโรงเรยน

ทงจากตวเตอรกบครในโรงเรยน ตวเตอรกบนกเรยน ตวเตอรกบผบรหารโรงเรยน และตวเตอรกบตวเตอรดวยกนเอง ตางเปนไปอยางไมขดแยงกน พวกเขาตางไดรบผลประโยชนจากการมระบบตวเตอรในโรงเรยน ผลลพธทงหมดสงผลใหตวเตอรมงานท า มรายได และภาคภมใจในอาชพ ครในโรงเรยนเองกไดรบการแบงเบาภาระดานการสอน โดยมเวลาในการท าเอกสารตางๆ อกทงผลคะแนนสอบของเดกยงถอเปนผลงานหนงของครดวย เดกนกเรยนเองกไดเรยนรเนอหา เทคนควธจ า มตวแบบใหมๆ ใหเหน มทปรกษา มคนเขาใจ ไดประสบการณเรยนการสอนแบบใหมทจะสงผลใหคะแนนสอบของพวกเขาเพมขนและมโอกาสสอบเขามหาวทยาลยไดตามทตนเองหรอครอบครวคาดหวงไดมากขน ผอ านวยการโรงเรยนนอกจากจะไดชอเสยงจากการบรหารโรงเรยนอยางมวสยทศนและมคณภาพ การมตวเตอรในโรงเรยนยงชวยเปนหเปนตา ท าใหสามารถเตรยมปองกนปญหาหรอแกไขปญหาบางเรองทเกดขนในโรงเรยนไดอยางทนทวงท ทายทสดโรงเรยนกจะไดรบประโยชนจากคะแนนสอบของนกเรยน โรงเรยนผานการประเมนจากระบบประกนคณภาพสถานศกษา มชอเสยงและไดรบความเชอมนจากผปกครองมากยงขน ทงหมดนเรยกไดวาเปนความสมพนธในลกษณะ “สมประโยชนกนทกฝาย” 4.6 สรป วทยานพนธบทนแสดงใหวาระบบตวเตอรในโรงเรยนของกลมเอทม มกระบวนการสรางอยางเปนขนเปนตอน ระบบดงกลาวมกเกดขนในรปแบบโครงการระยะสน กอนจะน าไปสการเกดโครงการระยะยาว ทกโรงเรยนทเกดระบบตวเตอรในโรงเรยนตางมจดรวมในการตดสนใจในการจดจางตวเตอรเขามาสอนโรงเรยนนนคอ การขาดแคลนทรพยากรและบคคลากรทางดานการศกษา เนองจากความเหลอมล าของระบบการศกษา โรงเรยนแตละแหงตงอยหางไกลจากเมองและมสถานะ

Ref. code: 25605708030589JHF

122

เปนโรงเรยนชนสอง ตางประสบพบเจอกบปญหา เมอตองเผชญหนากบระบบประกนคณภาพสถานศกษาของรฐ พวกเขาตองผานเกณฑมาตรฐานตามทรฐก าหนด โดยยดคะแนนสอบโอเนตเปนส าคญ ดวยความไมพรอม โรงเรยนเหลานจงตดสนใจจดจางตวเตอรเขามาสอนในโรงเรยน ในทนระบบตวเตอรในโรงเรยนจงเขามาชวยเหลอ เกดการเรยนการสอนนกเรยนในโรงเรยนทงระดบชน เพอใหบรรลวตถประสงคคอการเพมคะแนนสอบโอเนต แตละโรงเรยนมเงอนไขและขอจ ากดทแตกตางกน โดยเฉพาะเรองงบประมาณ ซงสงผลใหโครงการสอนกวดวชาในโรงเรยนปรากฏในรปแบบทตางกน อยางไรกตามผลลพธทไดระบบตวเตอรในโรงเรยนยงเปนมากกวาคมอสอบ ในโรงเรยนเอกชนยงใชตวเตอรเปนจดขายเพอเพมจ านวนนกเรยนใหแกโรงเรยน สวนโรงเรยนเทศบาลยงใชตวเตอรในฐานะนโยบายทางการศกษาทเทศบาลมอบใหแกคนในพนทอกดวย จากปฏบตการการท างานของระบบตวเตอรในโรงเรยนพบวา กลมตวเตอรในโรงเรยนไดมการจดการการสอนอยางเปนระบบ พวกเขามวธการเรยนการสอนทแตกตางไปจากครในโรงเรยน ดวยการสรางบรรยากาศการเรยนทสนกสนาน การถายทอดเนอหาดวยการเลาเรอง กจกรรมการสอนและการมเทคนคในการจดจ า ทงหมดนสงผลใหการเรยนการสอนของตวเตอรในโรงเรยน โดยปรากฏออกมาเปนผลลพธหรอคะแนนสอบทสงมาก อกทงปฏสมพนธทเกดขนระหวางผคนภายใตระบบตวเตอรในโรงเรยนยงด าเนนไปโดยสมประโยชนกนทกฝาย กลาวคอ ตวเตอรมรายได โรงเรยนผานการประเมน ครมเวลาท างานเอกสาร และนกเรยนสามารถสอบตดมหาวทยาลยตามทตนคาดหวง ดงนน การด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยนทใหประโยชนแกทกฝายจงกลมโรงเรยนทประสบปญหาการขาดแคลนทรพยากรทางการศกษาไดจรง

เมอพจารณาระบบตวเตอรในโรงเรยนโดยรวมแลวจะพบวา ระบบดงกลาวมกเกดขน ในโรงเรยนทตงอยในเขตนอกเมอง ทามกลางสภาพระบบการศกษาทมรฐบรหารจดการระบบศกษาอยางเหลอมล าแตกลบเรยกรองมาตรฐานการศกษากน โรงเรยนตางๆ จงจ าเปนตองพยายามใหตนเองผานมาตรฐานทรฐก าหนด กลมโรงเรยนนอกเมองทมกประสบปญหาขาดแคลนทรพยากรการศกษาจงตดสนใจจดจางตวเตอรเขาไปสอนภายในโรงเรยนเพอหวงใหชวยเพมคะแนนสอบโอเนตทงหมดเพอใหตนผานการประเมนคณภาพสถานศกษา ผลของการเกดขนของระบบตวเตอรในสามารถใหผลลพธทนาพงพอใจตอทกฝายไดจรง อกทงยงมผลพลอยไดมากกวาการเปนเพยงคมอสอบใหแกนกเรยน อยางไรกตามระบบตวเตอรในโรงเรยนไมไดหยดนง ระบบดงกลาวยงปรบเปลยนไปตามการเปลยนแปลงของระบบการศกษาหลกทมการเปลยนแปลงตลอดเวลาเชนกน ระบบตวเตอรในโรงเรยนตองเผชญหนากบการเปลยนแปลงเกณฑการสอบของมหาวทยาลยทเกดขนอยบอยครง พวกเขาตองปรบเปลยนเพมจ านวนสมาชก สรางองคกรท าใหเกดระบบระบบระเบยบมากยงขน อกทงยงตองปรบเปลยนวธการเรยนการสอนเพอใหเกดการตอบสนองของนกเรยน อนจะน าไปสการเพมขนของคะแนนสอบหรอผลลพธตามทโรงเรยนคาดหวง พวกเขาตองบรหารจดการธรกจการศกษา

Ref. code: 25605708030589JHF

123

เพอใหไดผลลพธดเกดประโยชนตอทกฝาย พวกเขาพยายามด าเนนธรกจซงสามารถชวยบรรเทาปญญาเฉพาะหนาของโรงเรยนไดเปนอยางด

Ref. code: 25605708030589JHF

124

บทท 5 ระบบตวเตอรในโรงเรยนอมระบบการศกษาไทย

วทยานพนธบทนมงสงเคราะหขอมลภาคสนามเพอตอบโจทยของการศกษาสองขอทวา 1) ระบบตวเตอรในโรงเรยนมจดก าเนด พลวต และการด ารงอยอยางไร และ2) ระบบตวเตอรในโรงเรยนก าลงแสดงให เหนถงสภาพการณหรอปญหาของระบบการศกษาไทยอยางไรบาง การน าเสนอในทน ผเขยนจะวเคราะหขอมลภาคสนามเพอแสดงใหเหนถงจดก าเนดและสาเหตของการเกดระบบตวเตอรในโรงเรยนภายใตระบบการศกษาไทย จากนนจงแสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงของระบบดงกลาวทสมพนธกบการเปลยนแปลงของระบบการศกษาไทย ถดไปจงแสดงใหเหนถงสภาวะการด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยนในปจจบน หลงจากนนจงสงเคราะหความเขาใจอกครงเพอแสดงใหเหนถงสภาพการณสภาพการณและปญหาทเกดขนจากระบบการศกษาไทย ดงรายละเอยดตอไปน 5.1 จดก าเนด พลวต และการด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยนในปจจบน จากการศกษาประวตศาสตรและการสรางระบบตวเตอรในโรงเรยนของกลมตวเตอรเอทม จะเหนไดวาปรากฏการณ “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” ซงเกดการกวดวชาในพนทและเวลาท าการของโรงเรยนเปนสงทเพงเกดขนชวงปลายพทธทศวรรษท 2540 เปนตนมา แมกอนหนานนรปแบบการกวดวชาในสงคมไทยจะมอยอยางหลากหลายแตกมกจะมลกษณะคลายกน แบงออกไดเปนการกวดวชานอกสถานศกษาและการกวดวชาในสถานศกษานอกเวลาราชการเทานน กลมเอทมเองกเปนกลมตวเตอรทเรมตนด าเนนธรกจการศกษาจากการกวดวชาในสถานศกษานอกเวลาราชการ หลงจากนนพวกเขาจงไดรวมมอกบโรงเรยนพฒนาเปนระบบตวเตอรในโรงเรยน เกดเปนรปแบบการกวดวชาในสถานศกษาในเวลาราชการ ในทนเพอท าความเขาใจจดก าเนด พลวตร และการด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยนโดยละเอยด ผเขยนจงสงเคราะหขอมลการศกษาจากวทยานพนธในบทท 2 3 และ 4 เพอแสดงใหเหนถงความสมพนธของระบบการศกษาไทย ระบบกวดวชา และระบบตวเตอรในโรงเรยน โดยแบงการน าเสนอออกเปนสองชวงเวลาคอ กอนการเกดระบบตวเตอรในโรงเรยน และชวงก าเนดระบบตวเตอรในโรงเรยน ดงรายละเอยดตอไปน

Ref. code: 25605708030589JHF

125

5.1.1 กอนการเกดระบบตวเตอรในโรงเรยน จากประวตศาสตรพฒนาการของระบบการศกษาไทยจะเหนไดวา ภายหลงจาก ทระบบการศกษาแบบสมยใหมในสงคมไทยเรมสมพนธโดยตรงกบหนทางในการประกอบอาชพ ของผคนในสงคมไทย การเขาเรยนในระบบโรงเรยนจงเรมไดรบความนยมมากยงขน “วฒการศกษา” กลายเปนสงจ าเปนในฐานะใบเบกทางเพอน าไปสการมอาชพ รายได และอาจน าไปสการเขยบฐานะทางสงคม นบตงแตนนมาการรหนงสอแบบอนๆ ทมอยกอนหนาในจงเรมหมดความส าคญและสญสลายไป ไมนานนกระบบโรงเรยนไดเตบโตขนอยางครบวงจรตามสากล จนพฒนากลายเปนระบบการศกษาหลกของชาต ถกคาดหวงใหเปนเครองมอของรฐในการรวมชาต รฐมงผลตสรางพลเมองทมทงความรและมอดมการณทางการเมองทถกตองตามแบบของรฐผานการเรยนการสอนในโรงเรยน ดวยการเกดกฎหมายการศกษาภาคบงคบ เดกนกเรยนไทยทกคนจงตองเขาเรยนในระบบโรงเรยนทรฐเปนผผกขาดอ านาจก าหนดหลกสตรการศกษา รฐกลายไดเปนผก าหนดความหมายของการรหนงสอ กลายเปนผนยามวาใครคอผร หรอไมรหนงสอ (หรออาจเรยกวา มหรอไมมการศกษา) และ รฐยงกลายเปนผก าหนดวาสงใดคอความร ซงการก าหนดทงหมดตางสมพนธอยกบอ านาจของรฐ จากบทความ The Effects of Education as an Institution (2015) ของ John W. Meyer เสนอใหเขาใจระบบการศกษาโดยทวไปทวา ระบบการศกษาตางท างานในลกษณะเดยวกน ประการแรกคอ ท าหนาทในการขดเกลาสมาชกในสงคม (socialization) ผานการถายทอดความรตามหลกสตรอยางเปนขนเปนตอน เพอใหเกดสมาชกทดและมความรของสงคม ไมวาโรงเรยน จะสอนทกษะทมประโยชนหรอมอบคานยมทถกตองใหแกผเรยนไดส าเรจมากนอยเพยงใด แตผลทจะเกดขนจากการเขาสระบบการศกษาคอการมสถานะทางสงคม ในทนหนาทของระบบการศกษาในประการทสองคอ การจดจ าแนกผคน (allocation) และจดวางผทอยในระบบการศกษาใหมสถานะทางสงคมทสงขน การขดเกลาทมาพรอมกบสถานะกลายเปนสงทผคนตางคาดหวงทจะไดรบ และทงหมดนจะไมสามารถอยคงทนถาวรไดหากปราศหนาทประการทสามคอ การรบรองอยางถกตองตามกฎหมาย (legitimization) ซงมกปรากฏในรปแบบของใบรบรองวฒการศกษา ส าหรบเมเยอรแลว การศกษาจงเปนเรองทไกลเกนกวาการขดเกลาในโรงเรยนหรอการไดรบความรในชนเรยน การศกษามอ านาจในการจดวางต าแหนงแหงทของผคนในสงคมอยมาก แมวาในปจจบนเราอาจมองวา ความรในการศกษานนไมไดเชอมตอหรอสามารถน ามาใชประโยชนในชวตจรงไดทงหมด แตทวาการไดรบการศกษาและการมใบรบรองการศกษายงคงจ าเปนอยางมากส าหรบการจางงานและการเลอนต าแหนงงาน เราไมอาจหลกหนความเปนจรงทวาการมการศกษาคออ านาจอยางหนงได

Ref. code: 25605708030589JHF

126

เมอพจารณาทระบบการศกษาของไทยจะเหนไดวา ระบบโรงเรยนท าหนาทเหมอนระบบการศกษาโดยทวไปตามทเมเยอรไดเสนอไวครบทกประการ การศกษาของรฐยงคงเปนสงจ าเปนส าหรบผคนในสงคมไทย การมระดบการศกษาทสงและมใบรบรองวฒการศกษาทถกตองตามกฎหมายยงคงเปนใบเบกทางในการน าไปสการมอาชพและสถานะทางสงคมทสงขน จากรายงาน สภาวะการศกษาไทย ป 2558/2559 ทระบวา “ในประเทศไทยปจจบนผทการศกษาสงกวาหรอมจ านวนปการศกษามากกวาจะมรายไดเฉลยทสงกวาอยางเหนไดชด อกทงผทจบการศกษาระดบปรญญาตรจะไดรบคาจางโดยเฉลยมากกวาและมอตราการเตบโตของคาจางตลอดอายงานทสงกวาผทจบอาชวศกษาอยางชดเจน” (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2559) แสดงใหเหนวาปจจบนรฐไทยประสบความส าเรจอยางยงในการเชอมโยงระบบการศกษาของตนเขากบหนทางในการประกอบอาชพอนจะน าไปสรายไดและการเขยบฐานะทางสงคม ผคนในปจจบนสวนใหญจงยงคงใฝฝนทจะใหตนหรอบตรหลานมระดบการศกษาทสงยงขน

ขณะทผคนสวนใหญในสงคมไทยไรทางเลอกทางดานการศกษา แทบทกคนจ าเปนตองเดนตามแนวเสนทางการศกษาทรฐไดขดก ากบเอาไว โดยเชอวาการเขาสระบบการศกษาของรฐและการมระดบการศกษาทสงยงขนจะน าไปสการมอาชพ มรายไดทสงยงขน หรอสามารถท าใหประสบความส าเรจในชวตได ตามความเปนจรงแลว ผคนทอยภายใตระบบการศกษาดงกลาวกลบไมอาจบรรลเปาหมายตามทปรารถนาไดอยางเทาเทยมกนทกคน สาเหตทเปนเชนนเพราะระบบการศกษาทบรหารจดการโดยรฐไมไดเปนไปอยางมประสทธภาพและเทาเทยมกนจงสงผลใหเกดความแตกตางดานคณภาพของสถานศกษาซงความแตกตางท เหนไดชดคอความตางทางดานทรพยากรทางการศกษาระหวางโรงเรยนในเขตเมองและเขตนอกเมอง การเขารบการศกษาในระบบโรงเรยนจงไมไดเปนบนไดทชวยในการไตเตาฐานะทางสงคมส าหรบทกคนไดจรง ในขณะทรฐท าใหผคนไรทางเลอกอนๆ ในดานการศกษา รฐกลบไมไดมอบบนไดไตเตาท เสมอคณภาพกนใหแกทกคน การศกษาทบรหารจดการโดยรฐจงไมไดเตรยมโอกาสใหทกคนอยางเทาเทยมกน สงนถอเปนความลมเหลวของการจดระบบการศกษาของรฐทชดเจน

ดวยปจจบนสงคมไทยยงคงมความเหลอมล าทางเศรษฐกจทสงมาก ดงเหนไดจากรายงานของ UNDP ทระบวา ประเทศไทยมอตราสวนระหวางรายไดเฉลยของครวเรอนทมรายไดมากทสดกบนอยทสดตางกนสงถง 12-15 เทา (สมเกยรต ตงกจวานชย , ออนไลน, 2553) และจากรายงานความมงคงของโลก (Global Wealth Report 2016) ระบวาไทยเปนประเทศทมความเหลอมล าทางเศรษฐกจเปนอนดบ 3 ของโลก (พงศพพฒน บญชานนท, ออนไลน, 2559) สถานะของประเทศไทยจงยงคงม “ความเหลอมล าทางเศรษฐกจสง” ผคนในประเทศตางตองดนรนพยายามใหตนเองและครอบครวมฐานะความเปนอยทดขน แนนอนวาชองทางหนงในนนทรฐเสนอไวคอใช “การศกษา” เพราะระบบวฒการศกษาสมพนธกบการประกอบอาชพและน ามาสการมรายได

Ref. code: 25605708030589JHF

127

ผคนจงใฝหาการศกษาระดบการศกษาทสงขนโดยคาดหวงใหชวยเขยบฐานะทางสงคม แมวารทงรวาการจดการศกษาของรฐลมเหลวเพยงใดกตาม การจะมอาชพและรายไดทสงขนเพอความเปนอยทดขนเปนสงทผคนตองการ การมใบรบรองวฒการศกษาทถกตองตามกฎหมายยงคงเปนสงจ าเปน ทามกลางระบบการศกษาไทยท เตมไปดวยความเหลอมล าและไมเทาเทยมกน สงคมไทยจงม การแขงขนทางการศกษาในระดบทสงมาก เนองจากเกดคานยมแขงกนสอบเขาศกษาในโรงเรยนหรอมหาวทยาลยทมชอเสยง โดยเชอวาจะใหคณภาพการเรยนการสอนและใหสถานะภาพทางสงคมทดกวา “การเรยนกวดวชา” จงเปนสงส าคญในฐานะตวชวยในการแขงขน ดงนนการเรยนกวดวชาในสงคมไทยจงไดกลายเปนสงจ าเปนอยางยงในฐานะการลงทนเพออนาคต

เมอพจารณาประวตศาสตรของระบบกวดวชาในประเทศไทยจะพบวา ตลอดทผานมาไมวาจะเปนการกวดวชาในสถานศกษานอกเวลาราชการหรอการกวดวชานอกสถานศกษา การกวดวชาอยางเปนทางการหรอไมเปนทางการ ทงหมดตางกมสวนสมพนธกบพฒนาการทางประวตศาสตรของระบบการศกษาหลกของไทยมาโดยตลอด ดวยคณลกษณะของระบบการศกษาไทยทผกขาดเสนทางการศกษาแตเตมไปดวยความเหลอมล า จง “เออ” ใหระบบกวดวชาเตบโตขนทงในเชงรปแบบและจ านวน และทกครงทเกดการเปลยนแปลงนโยบาย หลกสตร หรอวธการสอบวดผลของระบบการศกษาหลก ระบบกวดวชาในประเทศไทยกมกจะเปลยนแปลงตาม ยงเกดการเปลยนแปลงของระบบมากเทาไหร ผเขาแขงขนในระบบการศกษากยงขาดความมนใจในการแขงขนมากเทานน ดงนนสงทเกดขนคอ การใฝหาการกวดวชาทเพมมากยงขน ดงนนอาจกลาวไดวาการเปลยนแปลงของระบบการศกษาหลกมสวนใหเกดการเตบโตขนอยางตอเนองของระบบกวดวชา

ถงแมวาการเรยนกวดวชาจะเปน “ตวเสรม” หรอเปน “สวนเตมเตม” ใหแกการศกษาในระบบโรงเรยน (สรภทร ชนคา , 2553) แตดวยการเรยนกวดวชาเปน “เรองสวนบคคล” การเตมเตมดงกลาวจงมผลเฉพาะในระดบบคคลเทานน การเรยนกวดวชามคาใชจายสงพอสมควรดวยเหตนจงมเพยงเดกนกเรยนบางคนเทานนทมโอกาสไดเรยนกวดวชา ไมเพยงเทานสถาบนกวดวชาทมชอเสยงสวนใหญกมกจะเปดในเขตเมองมากกวาในเขตชนบท (Bray, 1991) ดงนนระบบกวดวชาโดยทวไปจงเปนสงท เกดขนมาเพอเตมเตมเฉพาะเดกนกเรยนทมฐานะทางเศรษฐกจสงเทานน ระบบกวดวชาจงเปนสวนหนงทชวยผลตซ าความไมเทาเทยม และเปนตวถางชองวางของความไมเทาเทยมทางการศกษาของสงคมไทยเรอยมา อกทงหากพจารณาเรองการเรยนการสอนของระบบโรงเรยนและการเรยนของระบบกวดวชาจะพบวา การเรยนทงสองตางเปนการเรยนเพอเปนไปใหเกดการรหนงสอภายใตการสรางความร “ชดเดยวกน” แมวาวตถประสงคของการใหการศกษาของทงสองระบบจะไมเหมอนกนโดยสมบรณแตทวาไมขดแยงหรอแตกตางกน ในทนจงกลาวไดวา ระบบกวดวชามสวนในการเกอหนนระบบโรงเรยนซงเปนแหลงปลกฝงอดมการณรฐ ดงนนระบบกวดวชาเองจงเปนเครองมออยางหนงของรฐโดยออมดวยเชนกน

Ref. code: 25605708030589JHF

128

ทามกลางสภาวะของระบบการศกษาทเตมไปดวยความเหลอมล าทเออใหระบบกวดวชาเตบโตเรอยมา ระบบการศกษาของไทยเกดการเปลยนแปลงครงใหญ ในพทธทศวรรษ 2540 การเกดขนของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดก าหนดทงความหมายการศกษา เปาหมายการศกษา การด าเนนการจดการศกษา และการตรวจสอบระบบการศกษา สวนทายสดนเองทเปนสงใหมและสงผลตอระบบการศกษาไทยอยางมาก แนนอนวาการเกดขนของการตรวจสอบมงหวงเปนไปเพอใหเกดความเทาเทยมทางดานคณภาพของสถานศกษา จงเกดระบบประกนคณภาพสถานศกษาขน โรงเรยนตองเผชญหนากบการประเมนคณภาพ ทงในรปแบบของการประเมนภายใน และไดรบการประเมนจากหนวยงานภายนอก ทงหมดนเพอใหโรงเรยนแตละแหงมคณภาพตามเกณฑมาตรฐานทรฐก าหนด โดยมส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา(สมศ) ทกอตงขนชวงปลายป พ.ศ. 2543 เปนผดแลรบผดชอบระบบประกนคณภาพทกๆ 5 ป โดยเรมตงแตป พ.ศ. 2544 เปนตนมา

อกทงในป พ.ศ. 2549 ระบบการศกษาไทยไดเปลยนแปลงระบบการสอบคดเลอก เขามหาวทยาลยจากเอนทรานซเปนแอดมดชน อกทงยงไดเกดการทดสอบทางการศกษาขนพนฐานระดบชาต (Ordinary National Educational Test, O-NET) หรอท เร ยกว าการสอบ โอ เน ต โดยมสถาบนการทดสอบขนพนฐานแหงชาต (สทศ) รบผดชอบจดสอบวดระดบความรขนพนฐานของนกเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 6 มธยมศกษาปท 3 และ 6 ของทกโรงเรยนในทกป โดยนอกจากผลคะแนนสอบโอเนตจะมผลตอการสอบเขามหาวทยาลยของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6 แลว ยงไดถกก าหนดใหเปนหนงในตวชวดแสดงถงคณภาพสถานศกษาอกดวย ในชวงเวลาดงกลาวนเองทระบบกวดวชาเรมพฒนาการเกดเปน “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” โดยพบมากในกลมโรงเรยนทตงอยในเขตพนทนอกเมองเปนส าคญ

5.1.2 ก าเนดระบบตวเตอรในโรงเรยน

เมอพจารณาจากประวตศาสตรของกลมเอทมจะเหนไดวา พวกเขาเรมตนรวมกลมกน

ในป พ.ศ. 2543 โดยเรมจากการเปนตวเตอรทสอนกวดวชาทวไปในลกษณะของการกวดวชาในสถานศกษานอกเวลาราชการ จนกระทงป พ.ศ. 2549 พวกเขาไดพฒนาความรวมมอกบโรงเรยนตางๆ สราง “ระบบตวเตอรในโรงเรยน” ขน เมอพจารณาตามความเปนจรงทวาระบบตวเตอรในโรงเรยน ไมไดเกดกบทกโรงเรยนโดยทนท อกทงยงเกดขนในแตละโรงเรยนในรปแบบทแตกตางกน ดงเชน ระบบตวเตอรในโรงเรยนของกลมเอทมทแสดงใหเหนวา ดวยขอจ ากดทางดานงบประมาณ จงสงผลใหโรงเรยนรฐในจงหวดลพบรจดใหมการกวดวชาทกวนเสารเฉพาะภาคเรยนทสองเทานนหรออาจสบเปลยนมาวนธรรมดาบางในชวงใกลปดภาคเรยนเพอใหนกเรยนบางสวนมเวลาเรยนกวด

Ref. code: 25605708030589JHF

129

วชาสวนบคคลควบคกบเรยนกวดวชาทโรงเรยนจดให สวนทางดานโรงเรยนเอกชนในจงหวดประจวบครขนธ การขาดแคลนทรพยากรบคคลสงผลใหมการจดใหมการกวดวชาในโรงเรยนทกวนพฤหสบดและวนศกรทกสปดาหตลอดทงสองภาคเรยน อกทงยงจดใหมกวดวชาในชวงภาคฤดรอนดวย และทางดานโรงเรยนเทศบาลในจงหวดสระแกวจดใหมการกวดวชาทกวนศกรและวนเสาร ดวยเหตผลของการขาดแคลนทรพยากรบคคลเชนกน กรณตวอยางของระบบตวเตอรในโรงเรยนของกลมเอทมทงหมดขางตนแสดงใหเหนวา แมวาแตละโรงเรยนจะมเงอนไขหรอขอจ ากดทสงผลตอรปแบบของการเรยนกวดวชาในโรงเรยนทแตกตางกน แตจากสงหนงททกโรงเรยนมรวมกน คอ วตถประสงคหลกเพอใหนกเรยนสามารถท า “คะแนนโอเนต” และ “สอบตดมหาวทยาลย” ไดมากยงขน เมอพจารณาตอถงลกษณะรวมดานพนทของโรงเรยนทมระบบตวเตอรในในโรงเรยน จะพบวา สวนใหญมกเกดขนในโรงเรยนทตงอยในเขตพนทนอกเมองและทกโรงเรยนประสบปญหาความขาดแคลนทรพยากรทางการศกษา โดยอาจจะเฉพาะขาดแคลนบคลากรคร ในแงหนง การเกดขนของระบบประกนคณภาพสถานศกษาแสดงใหเหนถงวธคดทเตมไปดวยความหวงดของรฐ ผานการพยายามใหทกโรงเรยนมคณภาพเสมอกนโดยรฐเปนผก าหนดมาตรฐาน แตดวยระบบประกนคณภาพเรยกรองผลงานตางๆ ของครและโรงเรยนในรปแบบเอกสาร ผลทเกดขนคอ ภาระงานเอกสารจ านวนมากตองถกเตรยมขนเพอใหโรงเรยนผานการประเมน แนนอนวาผทตองเตรยมเอกสารจ านวนมากคอครในโรงเรยน ทงหมดนมสวนท าใหคร ไมเวลาในการเตรยมสอน เหนอยลา หรอกระทงมประสทธภาพในการสอนลดลง ขณะเดยวกนระบบประกนคณภาพยงเรยกรองผลลพธทางการศกษาของนกเรยนในรปแบบของคะแนนสอบโอเนต อกทงคะแนนดงกลาวกลายเปนตวบงชถงคณภาพการเรยนการสอนและคณภาพโรงเรยน ความหวงดของรฐโดยไมค านงถงปญหาความเหลอมล าทยงคงอยจงสรางปญหาใหแกหลายโรงเรยนอยางมาก โดยเฉพาะกลมโรงเรยนทขาดความพรอมเนองจากการขาดแคลนทรพยากรทางการศกษาซงสวนใหญเปนโรงเรยนทตงอยในเขตพนทนอกเมอง ดงนนการจางกลมตวเตอรจากภายนอกเขามาสอนภายในโรงเรยนจงเปน “ทางออก” หรออาจเรยกไดวาเปน “ทางรอด” ของโรงเรยนเหลานนจากการระบบประเมนคณภาพของรฐ ดงนนเมอพจารณาถงสาเหตของการเกดระบบตวเตอรในโรงเรยนโดยภาพรวมแลวจะพบวา การเกดขนของระบบประกนคณภาพสถานศกษามสวนส าคญในการสรางเงอนไขใหเกดระบบตวเตอรในโรงเรยนขน พจารณาตามประวตศาสตรของกลมเอทมจะพบวา นบตงแตป พ.ศ. 2549 เปนตนมา การเกดขนของระบบตวเตอรในโรงเรยนสามารถชวยใหโรงเรยนตางๆ มคะแนนโอเนตเพมขนไดจรง อกทงยงชวยเพมอตราการสอบตดมหาวทยาลยทมชอเสยงอยางมาก อตราการจดจางตวเตอรเขาไปสอนในโรงเรยนตางๆ จงเรมมมากยงขน กลมตวเตอรในโรงเรยนไดกลายเปนทพงของโรงเรยนทขาดแคลนทรพยากรทางการศกษา และตลอดชวงทศวรรษทผานมาระบบตวเตอรในโรงเรยนยงไดเตบโต

Ref. code: 25605708030589JHF

130

และขยายตวอยางสอดคลองไปกบการเปลยนแปลงของระบบการศกษาหลกซงมการเปลยนแปลงเกณฑการสอบคดเลอกเขามหาวทยาลยอยบอยครงและสม าเสมอ อยางไรกตามการเปลยนทกครงกลบน าไปสผลลพธเดยวกน นนคอการเพมขนของประเภทขอสอบ จ านวนวชาสอบ และจ านวนครงในการสอบ ทงหมดตางสงผลใหโรงเรยนจ าเปนตองพงพาการสอนกวดวชาจากตวเตอรมากยงขน การจดจางตวเตอรเขาไปสอนในโรงเรยนจงเรมกลายเปนคานยมของสถาบนทางการศกษา แตละโรงเรยนตดตอ จบจองกลมตวเตอรมออาชพใหเขาไปสอนในโรงเรยนโดยหวงผลทงเพมคะแนนโอเนตและอตราการสอบเขามหาวทยาลยทมชอเสยงของนกเรยนทมากยงขน ความตองการระบบตวเตอรในโรงเรยนดงเกดขนอยางแพรหลายในกลมโรงเรยนทตงอยในเขตนอกเมอง จนกระทงในป พ .ศ. 2556 เกดปรากฏการณทรจกกนดในแวดวงกวดวชาวา “เจาทเตม” โรงเรยนทตองการตวเตอรสวนใหญถกจบจองมตวเตอรกลมอนๆ เปนเจาทอยแลว การขยบขยายธรกจในเชงพนทคอนขางเปนไปไดยากมากขน เพราะเกดสภาวะตลาดอมตว อยางไรกตามเนองจากเกณฑการสอบคดเลอกเขาศกษาตอในระดบมหาวทยาลยของไทยยงคงม การเปลยนแปลงอยางตอเนองและการเปลยนแปลงทกครงยงคงน าไปสการเพมขนของประเภทขอสอบ วชาสอบ และจ านวนครงในการสอบ โรงเรยนจงยงคงเรยกรองใหเพมหองเรยนและวชาเรยนตามจ านวนและประเภทของการสอบ งานของตวเตอรจงเพมขนเปนเงาตามตว กลาวไดวาทศทางของการพฒนาระบบการศกษาหลกของไทย “เออ” ใหเกดการขยายตวของระบบตวเตอรในโรงเรยนทงในเชงขนาดและในพนท แมวาการเกดขนของระบบตวเตอรในโรงเรยนในชวงแรกจะมวตถประสงคเปนไปเพอการเพมคะแนนสอบโอเนตเปนหลก แตผลลพธจากการด ารงอยของระบบดงกลาวกลบมากกวานน อตราการสอบตดมหาวทยาลยทมากขนสงผลอยางมากตอ “ความเชอมน” ของผปกครองทม ตอโรงเรยน และน ามาสการมชอเสยงเปนทยอมรบของโรงเรยน ดงนนระบบตวเตอรในโรงเรยน มฐานะเปนเครองมอหรอคมอทท าใหนกเรยนสามารถสอบตดมหาวทยาลยทมชอเสยงได ขณะเดยวกนกกลายเปนสนคาทลอตาลอใจผปกครองใหสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนทมตวเตอรอกทง ดวยการจดการการสอนอยางเปนระบบ วธการเรยนการสอนทคอนขางแตกตางจากครในโรงเรยน การสรางบรรยากาศการเรยนทสนกสนาน การถายทอดเนอหาดวยการเลาเรอง และการมเทคนคในการจดจ าทด สงผลใหการเรยนการสอนของตวเตอรในโรงเรยนปรากฏออกมาเปนผลลพธหรอคะแนนสอบทสงมาก แมตวเตอรจะเขามาสอนแทนครในโรงเรยนและอาจเกดการเปรยบเทยบระหวางกน แตปฏสมพนธระหวางพวกเขาไมไดขดแยงกน การเขามาของตวเตอรใหผลดแกคร พวกเขามเวลาวางสะสางงานเอกสารมากขนและยงชวยใหคะแนนสอบในวชาทพวกเขาเพมขน

Ref. code: 25605708030589JHF

131

ทามกลางโจทยมากมายทโรงเรยนจ าเปนตองบรรล จากทงการรบใชอดมการณของรฐดวยการปรบเพมลดหลกสตรวชาตามสถานการณทางการเมอง พยายามท าใหคะแนนเฉลยโอเนตของนกเรยนเกนมาตรฐานของส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน(สพฐ.) และพยายามชวยนกเรยนสอบผานเขามหาวทยาลยตามความคาดหวงของผปกครอง ภายใตเกณฑทก าหนดโดยทประชมอธการบดแหงประเทศไทย (ทปอ.) สงทเกดขนคอ กลมโรงเรยนทขาดแคลนทรพยากรจงไมอาจตอบโจทยทบงคบตอบจ านวนมากไดอยางครบครน ดงนนระบบตวเตอรในโรงเรยนจงเขามาเพอชวยตอบโจทยในบางสวนทโรงเรยนไมอาจท าไดหรอท าไดไมดพอโดยเฉพาะการเพมคะแนนสอบ เมอพจารณาถงผลลพธทเกดประโยชนตอผคนภายใตระบบตวเตอรในโรงเรยนจะพบวา ตวเตอรมงานมรายได โรงเรยนผานการประเมนและไดรบความเชอมนจากผปกครองและอาจรวมไปถงการมลกคาทเพมขน ครมเวลาท างานเอกสารและไดรบผลงานจากคะแนนสอบทเพมขน รวมทงนกเรยนสามารถสอบตดมหาวทยาลยตามทตนคาดหวงได การด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยนจงวางอยบนพนฐานของความสมพนธแบบ “สมประโยชนกนทกฝาย” โดยสรปแล ว ด วยการบรหารจดการระบบการศกษาของรฐท เก ดข นอย าง ไรประสทธภาพ ไมเทาเทยม และไมเปนธรรม จงสงผลใหเกดสภาวะความเหลอมล าทางการศกษา ทงในระดบบคคลและระดบสถานศกษาในสงคมไทยเรอยมา กระทงเกดระบบประกนคณภาพสถานศกษาทคาดหวงผลใหทกโรงเรยนผานเกณฑมาตรฐานทรฐก าหนด แตทวากลบใหผลคอ การเพมภาระงานดานเอกสารและรบกวนประสทธภาพการสอนของครในโรงเรยน อกทงในป พ.ศ. 2549 ยงเกดการทดสอบวดความรพนฐานในระดบชาตหรอการสอบโอเนตขน โดยถอเปนตวชวดคณภาพสถานศกษาอยางหนง โรงเรยนทกแหงจงตองเผชญหนากบระบบประกนคณภาพสถานศกษาทเรยกรองงานเอกสาร ลดประสทธภาพการสอนของคร และคาดหวงตอผลสมฤทธการสอบ ดงนนกลมโรงเรยนทขาดแคลนทรพยากรทางการศกษาจงตดสนใจรวมมอกบกลมตวเตอรสราง ระบบตวเตอรในโรงเรยนขนมาชวยแบงเบาภาระการสอน เมอของระบบดงกลาวสามารถชวย เพมคะแนนโอเนตและยงเพมอตราการสอบเขามหาวทยาลยทมชอเสยงไดจร ง อกท งยงใหผลประโยชนตอทกฝาย คานยมระบบตวเตอรในโรงเรยนของสถาบนการศกษาจงเรมมมากยงขน จนครงหลงทศวรรษทผานมานระบบดงกลาวเรมเขาสสภาวะตลาดอมตว อยางไรกตาม ดวยระบบการศกษาหลกของไทยยงคงเปลยนแปลงอยอยางสม าเสมอ การเพมขนของประเภทขอสอบ วชาสอบ และจ านวนครงในการสอบ ตางยงคงเออตอการเตบโตของระบบตวเตอรในโรงเรยนทยงคงปรบเปลยนหลกสตรใหสอดคลองไปเกณฑการสอบเรอยมาตราบจนปจจบน

Ref. code: 25605708030589JHF

132

5.2 ระบบตวเตอรในโรงเรยนน าเสนอสภาพการณปญหาของระบบการศกษาไทย

หากพจารณาการเปรยบเทยบระบบกวดวชาเปนเงาของระบบการศกษาตามทเบรยไดเสนอไว คงจะเหนไดชดวา “เงา” ทเบรยวานนมไดหลายแบบ และแตละแบบคอนขางจะแตกตางกนระบบตวเตอรในโรงเรยนเปนเพยงเงาประเภทหนงซงไมไดเกดอยางทวถงในทกโรงเรยนทอยภายใตระบบการศกษาไทย มนเกดขนและโลดแลนเฉพาะในบางพนทเทานน เมอพจารณาจากทงสาเหต การเกด การเตบโต รวมถงความสมพนธทท าใหระบบระบบตวเตอรในโรงเรยนยงคงด ารงอยมาจนถงทกวนน ผเขยนเสนอวา ระบบตวเตอรในโรงเรยนก าลงน าเสนอสภาพการณหรอปญหาของระบบการศกษาไทยอยางนอย 3 ประเดนดวยกนคอ 1) ขอจ ากดเชงโครงสรางของระบบการศกษาไทย 2) ขอจ ากดเชงกระบวนการและการปฏบตการของระบบโรงเรยน และ 3) วธคดทผดพลาดของรฐตอระบบการศกษาไทย ดงรายละเอยดตอไปน

5.2.1 ขอจ ากดเชงโครงสรางของระบบการศกษาไทย

เมอลองจดวางปรากฏการณระบบตวเตอรในโรงเรยนจะพบวา การบรหารจดการระบบการศกษาของรฐทไมเปนธรรมสงผลใหเกดความเหลอมล าทางการศกษา และทศทางการพฒนาระบบการศกษาของไทยทเนนเฉพาะการสอบตางเออใหเกดระบบตวเตอรในโรงเรยนและมสวนชวยใหระบบดงกลาวเตบโตขนอยางตอเนองเรอยมาจนถงปจจบน แมวารฐมความมงหมายใหมการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 6 เพอพฒนาคนไทยเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร คณธรรม จรยธรรมและมวฒนธรรมในการด ารงชวต และมาตรา 7 เพอเปนไปเพอปลกฝงจตส านกทางการเมองทถกตองเกยวกบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542, 2542) นโยบายการศกษาทรฐก าหนดกลบไมสงผลในทางปฏบต เปาหมายเหลาไมเคยบรรลอยางครบถวนสมบรณ การเกดขนของระบบประกนคณภาพสถานศกษาทามกลางระบบการศกษาทเตมไปดวยความเหลอมล า แทนทจะกอใหความเทาเทยมดานคณภาพของสถานศกษา กลบใหผลในทางตรงกนขาม ถงแมวาโดยหลกการแลว การวดคณภาพสถานศกษาจะมตวบงชคณภาพหลากหลาย แตในทางปฏบตทงผประเมนและสถานศกษาทถกประเมนกลบใหน าหนกความส าคญของตวชวดเหลานนอยาง

Ref. code: 25605708030589JHF

133

ไมเทากน1 โดยเนนเฉพาะทผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนเปนหลก อยางไรกตามผลการเรยนจะอยในระดบดได ยงมเงอนไขวาผเรยนตองมคะแนนโอเนตเฉลยมากกวาของคาเฉลยคะแนนโอเนตของนกเรยนทงประเทศ ดวยเหตนเองคะแนนโอเนตจงกลายเปนสงส าคญทแตละโรงเรยนตองท าใหสงกวาคาเฉลยของประเทศสงนเองแสดงใหเหนชดวา “การประเมนผลไมไดสะทอนใหเหนถงเปาหมายอยางจรงจง” การจดระบบศกษาจงเปลยนมาเนนทการสอบเปนหลก และคะแนนกลายเปนตวชวดหลกในการวดผลคณภาพของสถานศกษา ในทนกลาวไดวา ดวยขอจ ากดเชงโครงสรางไทยทมเปาหมาย วธการด าเนนการและวธการประเมนวดผล “ไมสอดคลองกน” สงผลใหกลมโรงเรยนทขาดแคลนทรพยากรเนองจากการบรหารจดการทไรประสทธภาพและไมเปนธรรมของรฐตองพยายามเอาตวรอดจากระบบการประกนคณภาพทรฐก าหนดขนมา ระบบตวเตอรในโรงเรยนจงไดเกดขนมาเพอบรรเทาปญหาเฉพาะหนาทเกดขนจากความไมสอดคลองดงกลาว โดยชวยแบงเบาภาระดานการสอนใหแกคร ชวยเพมคะแนนโอเนตและชวยเพมอตราการสอบเขามหาวทยาลยทมชอเสยง ดวยการด ารงอยอยางเปนมตร ทกอใหเกดผลดตอทกฝาย ทงตวเตอรทมงานท า ครทมเวลาท าเอกสาร นกเรยนทสอบไดตามคาดหวง และโรงเรยนทจะผานการประเมนคณภาพ ระบบตวเตอรในโรงเรยนจงด าเนนอยเรอยมาจนถงปจจบน 5.2.2 ขอจ ากดเชงกระบวนการและการปฏบตการของระบบโรงเรยน ดวยขอจ ากดเชงโครงสรางของระบบการศกษาของรฐทเปาหมาย วธด าเนนการ และวธการวดผลเปนไปอยางไมสอดคลองกน การด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยนน าเสนอใหเหนถงขอจ ากดเชงกระบวนและปฏบตการของระบบโรงเรยน ไมวาระบบประกนคณภาพจะสงผลตอการเพมขนของภาระงานเอกสารของครในโรงเรยนจนสงผลใหครไมสามารถสอนไดอยางมประสทธภาพ หรอครไมมเวลาสอน หรอไมมเทคนคการสอน หรอไมมกระบวนการทด ความส าเรจจาก “การเรยนการสอน” ภายใตระบบตวเตอรในโรงเรยนทสามารถเพมคะแนนสอบและอตราการสอบเขามหาวทยาลยของนกเรยนไดจรง แสดงใหเหนวาการเรยนสอนในโรงเรยนไมตอบโจทยวธการวดผลภายใตระบบการศกษาไทยอกตอไป ความส าเรจในเรองการเรยนการสอนภายใตระบบตวเตอรแสดง

1 ดงเชน ตวบงชพนฐานทโรงเรยนตองถกประเมนภายนอกรอบท 3 ในป พ.ศ. 2554 มทงหมด 5 ตวบงชพนฐาน คอ 1) ผเรยนมสขภาพกายและสขภาพจตทด 2) ผเรยนมคณธรรมจรยธรรม และคานยมทพงประสงค 3) ผเรยนมความใฝรและเรยนรอยางตอเนอง 4) ผเรยนคดเปน ท าเปน และ 5) ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ทงหนวยงานประเมนภายนอกและโรงเรยนตางๆ สนใจเพยงตวชวดท 5 เทานน

Ref. code: 25605708030589JHF

134

ใหเหนถงสงทขาดหายไปในระบบการเรยนการสอนของโรงเรยน ผเขยนพบวาการเรยนการสอนของตวเตอรในโรงเรยนแตกตางจากครทงในเรอง เนอหาและวธการการถายทอด การจดวางต าแหนงแหงทของผสอนและการตอบสนองของผเรยน ซงทงหมดขางตนมลกษณะดงตอไปน การถายทอด จาการศกษาระบบตวเตอรในโรงเรยนของกลมเอทมจะพบวา “การถายทอด” ทเกดขนภายใตการด าเนนการของระบบตวเตอรในโรงเรยนจะมความแตกตางจากการศกษาภายใตระบบโรงเรยนอยางนอย 2 ประเดนคอ 1) สงทถายทอด และ 2) วธการถายทอด จากขอมลภาคสนามจะเหนไดวา สงทตวเตอรกลมเอทมถายทอดใหแกนกเรยนในโรงเรยน นอกจากจะเปนในสวนของเนอหาวชาตามทโรงเรยนก าหนดใหสอนและตามขอบเขตทนกเรยนตองน าไปใชในการสอบแลว กลมตวเตอรเอทมยงถายทอดเนอหานอกบทเรยน โดยนอกเหนอไปจากการสอนเนอหาวชาสามญลกเกนกวาหลกสตรแลว ตวเตอรการใช “เรองเลา” เพอถายทอดประสบการณหรอวธใชความรในเนอหาทเพงจะไดเรยนไปอกดวย ส าหรบโรงเรยนแลวการเลาเรองอาจเปนสงไรสาระ เพราะเปนการสอนนอกเรองไมเปนไปตามเนอหาวชาการและไมเปนไปตามหลกสตรหรอตวชวดทครควรสอน แตส าหรบตวเตอรแลว การเลาเรองไมไรสาระ หากพจารณาจากเนอหาของเรองเลาสวนใหญของกลมตวเตอรในโรงเรยน จะพบวา เรองเลาของพวกเขาจะกวางและหลากหลายประเภทมาก โดยมากมกจะเกยวของกบเรองประสบการณการใชชวตในมหาวทยาลย การเตรยมตวสอบ การสอบสมภาษณเขามหาวทยาลย เรองผสางนางไม เรองการเดนทางทองเท ยว ความรรอบตวในโลกปจจบน หรอกระทงการวพากษวจารณเนอหาวชาการลาสมยทพวกเขาเพงถายทอดใหแกนกเรยนไป เรองเลาเหลานมกถกใชในฐานะเทคนคการสอนทพวกเขาใชเพอตอรอง กระตน และเชอมโยงใหนกเรยนสนใจในการเรยนเนอหาวชาสามญ อกทงยงชวยสรางบรรยากาศการเรยนทผอนคลาย และสนกสนานไดเปนอยางด ไมเพยงเทาน ผลของเรองเลายงชวยสรางแรงบนดาลใจใหแกนกเรยน รวมถงการน าไปสความเขาใจเนอหาในบางแงมมทตางไปจากเดมอกดวย ในทนเมอพจารณาขอบเขตเนอหาของสงทตวเตอรในโรงเรยนถายทอดภายในหองเรยน หากเรานบรวมเรองเลาเขาไปดวยจะพบวา พวกเขาถายทอดเนอหาทกวางกวาสงทครในโรงเรยนถายทอดใหแกนกเรยนเปนอยางมาก นอกจากความแตกตางในเนอหาหรอสงทถายทอดแลว “วธการถายทอด” ของกลมตวเตอรในโรงเรยนกแตกตางจากการถายทอดของครในโรงเรยนดวยเชนกน การเปนตวเตอรในโรงเรยนจ าเปนตองสอนแตกตางไปจากครในโรงเรยนพอสมควร ดงนนสงทตวเตอรในโรงเรยนแทบทกคนจ าตองมคอ วธการสอนทแปลกใหม มากเกนไปกวาการเขยนกระดาน จดตามค าบอก หรอทองจ าตามหนงสอแบบเรยน จากขอมลภาคสนามจะเหนไดวาตวเตอรกลมเอทมนนมเทคนควธการถายทอด โดยเรมตนค านงถงตงแต “บรรยากาศการถายทอด” พวกเขาจะถายทอดเนอหาทตองสอน ภายใต

Ref. code: 25605708030589JHF

135

บรรยากาศทเตมไปดวยความสนกสนาน ไมตงเครยด หรอเครงครดตามกฎระเบยบในชนเรยนปกต แมวาสาเหตหนงทตวเตอรกลมเอทมสามารถท าเชนนได เปนเพราะพวกเขาอยในบทบาทของตวเตอรและไมมภาระทตองควบคมนกเรยนใหอยในระเบยบวนยของโรงเรยนเหมอนดงเชนครในโรงเรยน แตจากขอมลภาคสนาม กปฏเสธไมไดวาบรรยากาศการเรยนการสอนทไมกดดนหรอตงเครยดเปนสวนหนงทน ามาสผลลพธของการเรยนทดกวาเดม

นอกจากบรรยากาศแลว กลมตวเตอรเอทมยงมสอการสอนและเทคนคการสอนทแปลกใหม พวกเขามวธการสอนโดยการแบงชวงเวลาในเปนสวนๆ ตงแตการท าใหใหผเรยนเกดความสนใจดวยการเกรนน า การถายทอดผานสอประกอบการสอนและผสมการเลาเรอง หรอการท ากจกรรมประกอบการเรยนร จากนนจงมการสรปผลและเทคนคในการจดจ าเนอหาเทาทจ าเปน โดยชใหเหนวาสวนไหนคอสงทขอสอบมกถาม รวมถงการท าขอสอบวดผลจรงเพอใหผเรยนเหนประโยชนของสงทสอนและสงทตองจ าในตอนทาย วธการเหลานชวยใหการสอนของพวกเขาประสบความส าเรจมาก ต าแหนงแหงทของผสอนและการตอบสนองของผเรยน การด าเนนการสอนของระบบตวเตอรในโรงเรยนของกลมเอทม ในทนผสอนคอ ตวเตอรในกลมเอทม และผเรยนคอนกเรยนในโรงเรยนตางๆ การเรยนการสอนดงกลาวจะเกดขนภายในพนทของโรงเรยนและในเวลาท าการของโรงเรยน บางโรงเรยนเกดขนในหอประชมขนาดใหญของโรงเรยน บางโรงเรยนเกดขนในหองเรยนของนกเรยนเอง แมวาตวเตอรจะอยในฐานะครของชนเรยน และบางครงจะมครประจ าชนหรอครประจ าวชาของโรงเรยนเขามานนดนงฟงบาง พวกเขากลบวางตวในฐานะ “พ” มากกวาการเปนคร การจดวางตวดงกลาวสงผลใหผสอนอยางพวกเขามความใกลชดและสนทสนมกบนกเรยนมากยงขน สถานะของพวกเขาในชนเรยนจงเปนมากกวาคร ทท าหนาทตองสอนหนงสอเพยงอยางเดยว นานวนเขาตวเตอรแตละคนจงกลายเปนท งคร ทงพ ทงเพอน หรอกระทงเปนทปรกษาดานตางๆ ใหแกนกเรยน พวกเขาตางวางใจจะเลาหรอปรกษาปญหาตางๆ ทงดานการเรยน ชวตในโรงเรยน เปาหมายการใชชวตของพวกเขาใหเหลาตวเตอรฟง ดวยการจดวางต าแหนงแหงทความสมพนธระหวางผเรยนและผสอนใน “แนวราบ”มากกวาในแนวดงขางตน สงผลใหนกเรยนซงเปนผ เรยนตอบสนองตอตวเตอรตางไปจากการตอบสนองกบครในโรงเรยนอยางมาก พวกเขากลาพดในสงทตนเองคดในหองเรยน กลาถาม การตอบเพราะแมค าถามจะแปลกประหลาดเพยงใด ตวเตอรจะเตมใจชวยหาค าตอบ บางครงหากตวเตอรไมร พวกเขาจะบอกนกเรยนตามตรงวาไมร และจะกลบมาตอบในภายหลง นกเรยนจะกลาทกทวงในสงทตวเตอรเขยนผดหรอสอนพลาดเพราะพวกเขารวาตวเตอรสามารถกลาวค าวาขอโทษได ผลของการจดวางตวดงกลาว ยงสงเสรมบรรยากาศตอบสนองของนกเรยนในหองเรยนภายในหองเรยนขณะทตวเตอรสอนจงเตมไปดวยความกระตอรอรนของนกเรยนทจะถามเรองราวตางๆ ทงในเรอง (เนอหาวชาการ) และนอกเรอง (เรองเลา) โดยถงแมวานกเรยนบางคนจะไมชอบ

Ref. code: 25605708030589JHF

136

หรอเกลยดบางวชาโดยธรรมชาตมากเพยงใด อยางนอยพวกเขาจะไมเมนเฉย แสดงทาทหรอสหนาเบอหนาย งวงนอน หรอจงใจกอกวนบรรยากาศในชนเรยน จากขางตนทงหมดจะเหนไดวา ปฏบตการดานการเรยนการสอนทเกดขนภายในระบบตวเตอรในโรงเรยน ใหภาพของรปแบบการเรยนรบางอยางทเรมตางไปจากการด าเนนการเรยน การสอนตามปกตของโรงเรยน ในทนการเรยนการสอนทเกดขนภายในระบบตวเตอรในโรงเรยน ตวเตอรมการถายทอดเนอหาทกวางกวาและน าไปสการเรยนรหลากหลายแงมมมากกวา อกทงยงมวธการถายทอดทกอใหเกดความส าเรจมากกวา แมวาความส าเรจดงกลาวถกก าหนดดวยวธการวดผลหรอการสอบของรฐเองกตาม และนอกจากน ตวเตอรยงไดจดวางต าแหนงแหงทของตนเองกบผเรยนในมลกษณะของความสมพนธเชงอ านาจแนวราบ มากกวาในแนวดงจากบนลงลาง จงสงผลใหการตอบสนองของผเรยนทเออใหเกดการเรยนรอยางมาก สงผลใหนกเรยนกลาแสดงออกกลาถาม กลาตอบมากยงขน ดวยการเรยนการสอนของตวเตอรในโรงเรยนในลกษณะดงกลาวน าไปสผลลพธทดกวาจงแสดงใหเหนวา ระบบการศกษาไทยนนมขอจ ากดในเชงกระบวนและปฏบตการอยมาก ทงหมดนตวเตอรสามารเขาไปชวยปลดขอจ ากดไดบาง

5.2.3 วธคดทผดพลาดของรฐในเรองระบบการศกษา

ระบบการศกษาไทยภายใตการบรหารจดการโดยรฐนน เนน “การสอบวดผล” เปนส าคญ ไมวาจะเปนการเลอนชนหรอการเขารบการศกษาในระดบทสงขนตางเนนตดสนจากผลคะแนนสอบเปนหลก ทามกลางระบบการศกษาทมการบรหารจดการอยางไมเปนธรรมสงผลใหแตละโรงเรยนมคณภาพแตกตางกนจนเกดเปนคานยมเลอกเรยนสถานศกษาทมชอเสยง การแขงทนทางการศกษาในสงคมไทยจงปรากฏอยในรปแบบของการสอบแขงขน ระบบกวดวชาซงมงเนนการสอนท าขอสอบจงไดรบความนยมอยางมากจากผคนและเตบโตไดดเรอยมาภายใตระบบการศกษาไทย

แมวารฐจะพยายามแกปญหาเรองความไมเทาเทยมดานคณภาพของแตสถานศกษา โดยการสรางระบบประกนคณภาพสถานศกษาขนมา แตทวาแมจะม เกณฑตวชวดคณภาพ ทหลากหลาย แตสดทายตวส าคญทสดททางโรงเรยนและผประเมนใหคณคาคอ ผลคะแนนสอบ ซงปรากฏอย ในรปแบบของผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนและผลคะแนนสอบโอเนต การเกดขนและการด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยนทมงเนนการเพมคะแนนสอบดงกลาวในโรงเรยนทขาดความพรอมทางดานทรพยากรดานการศกษา จงแสดงใหเหนถงวธคดทผดพลาดของรฐทเนนวดผลทกอยางแมกระทงการประเมนคณภาพสถานศกษาจากคะแนนสอบไดเปนอยางด

Ref. code: 25605708030589JHF

137

5.3 ระบบตวเตอรในโรงเรยนอมระบบการศกษาไทย เมอพจารณาปฏสมพนธระหวางระบบตวเตอรในโรงเรยนกบระบบการศกษาไทย ในปจจบน ผเขยนเสนอวา ระบบตวเตอรในโรงเรยนก าลง “อม” ระบบการศกษาไทยอย โดยจะเหนไดวา ระบบตวเตอรในโรงเรยนเกดขนทามกลางระบบการศกษาทมเปาหมายเปนไปเพอสรางพลเมองทมทงความรและจตส านกทางการเมองทถกตองตามนยามของรฐ แตทวาตลอดทผานมาการบรการจดการระบบการศกษาของรฐยงคงเกดขนไรประสทธภาพและไมเปนธรรม จนกอใหเกดโครงสรางทเตมไปดวยความเหลอมล าในระดบบคคลและสถานศกษา แมวาในทศวรรษทผานมารฐจะพยายามแกปญหาดงกลาวผานกลไกของระบบประกนคณภาพสถานศกษา หวงสรางสถานศกษาทเสมอคณภาพตามมาตรฐานของรฐ แตทวากลไกดงกลาวไมไดลดความเหลอมล าทมอยแตเดม อกทงยงเพมภาระงานทางดานเอกสารใหแกคร และมสวนรบกวนการเรยนการสอนและลดประสทธภาพการสอนของครอกมาก นอกจากนระบบดงกลาวยงมวธการวดผลคณภาพโดยมงเนนผลคะแนนสอบเปนส าคญ ยดคะแนนดงกลาวเปนตวชวดแสดงคณภาพของการเรยนการสอนและคณภาพของสถานศกษา ดงนน กลมโรงเรยนทตงอยในเขตนอกเมอง ซงประสบปญหาขาดแคลนทรพยากรทางดานการศกษา ทงดานงบประมาณและบคลากรอยแตเดม จงไมอาจตอบสนองตอเปาหมายและวธการวดผลทไมคอยจะสอดคลองกนของรฐไดอยางเตมท ระบบตวเตอรในโรงเรยนจงเปนทางออกของโรงเรยนเหลานน

การเกดขนของระบบตวเตอรในโรงเรยน กอใหเกดการเรยนการสอนในลกษณะใหม ดวยการถายทอดความรทมเนอหากวางไปกวาชนเรยนทวไปผานวธการสอนแบบเลาเรองภายใตบรรยากาศการเรยนทสนกสนาน มเทคนคการสอน รวมถงเทคนคการท าขอสอบของตวเตอร สามารถชวยใหโรงเรยนมคาเฉลยของผลคะแนนสอบโอเนตทดขน อกทงยงชวยเพมอตราการสอบเขามหาวทยาลยของนกเรยนมากขน นอกจากเปนคมอสอบในชนเรยนแลว ความสมพนธระหวางตวเตอรกบนกเรยนในรปแบบของพนอง ยงสงผลใหพวกเขากลายเปนทปรกษาปญหาดานตางๆ การเขาถงปญหาเชงลกบางเรอง ตวเตอรสามารถแจงใหโรงเรยนทราบเพอชวยกนหามาตรการปองกนหรอหาทางแกไขปญหาทจะเกดขนได ในทนตวเตอรจงด ารงอยอยางเปนประโยชนอยางมากในโรงเรยนระบบตวเตอรในโรงเรยนจงใหประโยชนแกทกฝาย ตวเตอรมงานท ามรายได ครมเวลาท างานเอกสาร นกเรยนมคะแนนสอบทมากขนและมโอกาสสอบเขามหาวทยาลยทมชอเสยงมากยงขน อกทงยงมทปรกษาทตนไวใจไดในโรงเรยน ทส าคญคอทายทสดโรงเรยนยอมผานการประเมนคณภาพสถานศกษา

จากผลประโยชนท ระบบตวเตอรใน โรงเรยนมอบใหแกผคนทกฝายภายขางตน แสดงใหเหนวา การเกดขนของระบบตวเตอรในโรงเรยนสามารถ “ชวยบรรเทา” ปญหาทเกดขน จากขอจ ากดในเชงโครงสรางของระบบการศกษาไทยทมเปาหมาย วธการด าเนนการ และการวดผลไมสอดคลองกน อกทงระบบดงกลาวยงชวยบรรเทาขอจ ากดเชงกระบวนการและปฏบตการของ

Ref. code: 25605708030589JHF

138

โรงเรยนทไมสามารถตอบสนองตอโครงสรางของระบบการศกษาหลกได อยางไรกตามหนาทส าคญของระบบตวเตอรในโรงเรยนคอ การเพมคะแนนสอบ ในทนระบบตวเตอรในโรงเรยนจงเปนตวเกอหนนวธคดทผดพลาดเกยวกบการศกษาของรฐทเนนการสอบเปนส าคญ

การเรยนการสอนกวดวชาในโรงเรยนกอให เกดความเทาเทยมกนในระดบโรงเรยน นกเรยนทกคนทงระบบชนจะไดเรยนกวดวชาในโรงเรยนอยางเสมอภาคกน ในทนกลาวไดวาระบบตวเตอรในโรงเรยนชวยลดความเหลอมล าในระดบบคคลไดระดบหนง อกทงยงชวยใหโรงเรยนผานการประเมนคณภาพสถานศกษาอกดวย อยางไรกตาม ระบบตวเตอรในโรงเรยนไมไดชวยแกปญหาในเชงโครงสราง เพยงแตชวยบรรเทาปญหาเฉพาะหนาเทานน ความเหลอมล าของระบบการศกษาไทยยงคงอย ในแงหนง การด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยนไดชวยปดบง ซอนเรน ปญหาความเหลอมล าดงกลาว นยยะหนงระบบตวเตอรในโรงเรยนจงชวยใหความเหลอมล าเชงโครงสรางของระบบการศกษาไทยใหด ารงอย ระบบตวเตอรในโรงเรยนยงคงอมระบบการศกษาไทยตอไปตราบทความเหลอมล าของระบบการศกษาไทยยงไมไดรบการแกไขอยางถกทถกทาง 5.4 สรป วทยานพนธบทนสงเคราะหขอมลเพอตอบค าถามวจย พบวาในขณะทรฐผกขาดการศกษา แตกลบบรหารจดการไดไมดจนเกดโครงสรางทเตมไปดวยความเหลอมล า ปรากฏโรงเรยนชายขอบทขาดแคลนทรพยากรขน ไมเพยงเทานดวยวธแกปญหาของรฐจากการสรางระบบประกนคณภาพสถานศกษา ยงไดสงผลใหการเรยนการสอนของระบบการศกษาหลกย าแยซ าซอนมากยงขน ครมภาระงานทเพมมากยงขนและผลสอบคะแนนโอเนตไดกลายเปนตวส าคญในการชวดคณภาพสถานศกษา การเกดขนระบบตวเตอรในโรงเรยนจงเปนทางออกของกลมโรงเรยนทขาดแคลนทรพยากรอนเกดขนจากโครงสรางทเหลอมล ามารวมทศวรรษ การเกดขนและด ารงอยของระบบตวเตอรในโรงเรยนไดน าเสนอสภาพการณปญหาของระบบการศกษาไทยอยางนอยสามประการดวยกนคอ1) แสดงใหเหนถงขอจ ากดเชงโครงสรางของระบบการศกษาไทยทมเปาหมายและนโยบายไมสอดคลองกน 2) แสดงใหเหนถงขอจ ากดเชงกระบวนการและปฏบตการของโรงเรยนทไมสามารถตอบโจทยวธการวดผลของระบบการศกษาได และ3) แสดงใหเหนถงความคดของรฐทผดพลาดจากการเนนวธการวดผลโดยการเนนคะแนนสอบเปนเกณฑจนน ามาสปญหาทงหมด จรงอยทวา การเกดระบบตวเตอรในโรงเรยนชวยใหเกดความเทาเทยมภายในระดบสถานศกษาขน แตกระนนกเปนความเทาเทยมเพอหวงผลใหผานการประเมนการประกนคณภาพสถานศกษา ไมไดแกปญหาความไมเทาเทยมเชงโครงสรางอยางแทจรง โดยนอกจากนแมวาตวเตอร

Ref. code: 25605708030589JHF

139

ในโรงเรยนจะเขาไปเตมเตมใหแกโรงเรยนชายขอบและด ารงอยดวยภาวะ สมประโยชนกนทกฝาย แตระบบตวเตอรในโรงเรยนเองกเปนตวชวยทอมระบบการศกษาไทยใหยงคงด าเนนอยเชนนตอไป

Ref. code: 25605708030589JHF

140

รายการอางอง หนงสอและบทความในหนงสอ กระทรวงศกษาธการ. (2507). ประวตกระทรวงศกษาธการ พ.ศ.2435-2507. กรงเทพฯ: ครสภา. เกษม ตงทรงศกด. (2529). ธรกจกวดวชาสรางปญญาหรอสรางปญหา. สารคดธรกจ, 2 กนยายน 2529. คณะกรรมการด าเนนการวจย กระทรวงศกษาะการ. (2547). ผลการกวดวชาของนกเรยนระดบ มธยมศกษาตอนปลายทมผลตอการสอบคดเลอกเขาศกษาตอในสถานศกษาระดบอดมศกษา. กรงเทพฯ: ส านกงานนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวง กระทรวงศกษาธการ. จารวรรณ ไวยเจตน. (2517). การศกษาภาคบงคบของไทย พ.ศ. 2464-2474. กรงเทพฯ: ครสภา. จตรกร ตงเกษมสข. (2525). ความเปนมาของการศกษาไทย. กรงเทพฯ: เคลดไทย. ดวงเดอน พศาลบตร. (ม.ป.ป.). ประวตศาสตรการศกษาไทย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. นธ เอยวศรวงศ. (2538). ชาตไทยและเมองไทยในแบบเรยนประถมศกษา. ในชาตไทย, เมองไทย, แบบเรยนและอนสาวรย: วาดวยวฒนธรรม รฐธรรมนญ และรปการจตส านก. กรงเทพฯ: ส านกพมพมตชน. พระราชบญญตโรงเรยนราษฎร พ.ศ. 2479. (2479). วนท 23 กมภาพนธ 2479. ราชกจจานเบกษา เลม 71 ตอนท 14 หนา 310. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. (2542). วนท 19 สงหาคม 2542. ราชกจจานเบกษา เลม 74 ตอนท 1 หนา 3-4. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. (2545). วนท 19 ธนวาคม 2545. ราชกจจานเบกษา เลม 119 ก ตอนท 123 หนา 16-19. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท 3) พ.ศ. ๒๕๕๓. (2553). วนท 22 กรกฎาคม 2553.

ราชกจจานเบกษา เลม 127 ก ตอนท 45 หนา 1-22. ไพฑรย สนลารตน. (2545). การกวดวชาระดบมธยมศกษาตอนปลายในประเทศไทย. กรงเทพฯ: องคกรการคาของครสภา. ระลก ธาน. (2522). นโยบายและการจดการศกษาภาคบงคบของไทยภายหลงการเปลยนแปลงการ ปกครอง พ.ศ.2475-2503. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช วรวทย วศนสารการ. (2519). การศกษาของไทย. กรงเทพฯ: ศกษตสยาม.

Ref. code: 25605708030589JHF

141

วฒชย มลศลป. (2516). การปฏรปการศกษาในรชกาลท 5. กรงเทพฯ: สมาคมสงคมศาสตรแหง ประเทศไทย. ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารส านกงานปลดกระทรวง กระทรวงศกษาธการ. (2554). สถตการศกษาฉบบยอ 2554. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทยจ ากด. ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารส านกงานปลดกระทรวง กระทรวงศกษาธการ. (2559). สถตการศกษาประจ าป 2559. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทยจ ากด. สมศกด ศลยก าธร และคณะ. (2528). บทเรยนจากการจดการศกษาไทยในอดต. กรงเทพฯ: ชมรม การศกษาเพอการพฒนา. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. (2521). สถตการศกษาเอกชนฉบบยอ ปการศกษา 2521. กรงเทพฯ: แผนกสถตฝายแผนงาน. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน. (2529). สถตการศกษาเอกชนฉบบยอ ปการศกษา 2528. กรงเทพฯ: แผนกสถต ฝายแผนงาน. ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน. (2549). สถตการศกษาเอกชนฉบบยอ ปการศกษา 2549. กรงเทพฯ: แผนกสถตฝายแผนงาน. ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน. (2550). สถตการศกษาเอกชนฉบบยอ ปการศกษา 2550. กรงเทพฯ: แผนกสถตฝายแผนงาน. ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน. (2552). สถตการศกษาเอกชนฉบบยอ ปการศกษา 2552. กรงเทพฯ: แผนกสถตฝายแผนงาน. ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน. (2553). สถตการศกษาเอกชนฉบบยอ ปการศกษา 2553. กรงเทพฯ: แผนกสถตฝายแผนงาน. ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน. (2556). สถตการศกษาเอกชนฉบบยอ ปการศกษา 2556. กรงเทพฯ: แผนกสถตฝายแผนงาน. ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน. (2558). สถตการศกษาเอกชนฉบบยอ ปการศกษา 2558. กรงเทพฯ: แผนกสถตฝายแผนงาน. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2524). ความคดเหนของนกเรยนและผปกครองนกเรยน เกยวกบการเรยนพเศษ. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2559). สถตการศกษาของประเทศไทย ปการศกษา 2557- 2558. กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา

Ref. code: 25605708030589JHF

142

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2559). สภาวะการศกษาไทย ป 2558/2559 ความจ าเปนของ การแขงขนและการกระจายอ านาจในระบบการศกษาไทย. กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการ สภาการศกษา

อลธแซร, หลยส. (2529). อดมการณและกลไกทางอดมการณของรฐ. (กาญจนา แกวเทพ, แปล). กรงเทพฯ: โครงการหนงสอเลม สถาบนวจยสงคม จฬาลงกรณมหาวทยาลย บทความวารสาร กานทพย ชาตวงศ. (2539). โรงเรยนกวดวชา. วารสารกองทนสงเคราะหการศกษาเอกชน, ปท 7 ฉบบท 64, สงหาคม น.13-16. เกษม ตงทรงศกด. (2529). ธรกจกวดวชาสรางปญญาหรอสรางปญหา. สารคดธรกจ, 2 กนยายน 2529. ชดชนก เชงเยาว และคณะ. (2544). คานยมทมผลตอการเรยนกวดวชา. สงขลานครนทร ฉบบ สงคมศาสตรและมนษยศาสตร, 7 (กนยายน- ธนวาคม) 275-299. นงเยาว กาญจนจารย. (2520). ทนเลาเรยนหลวง. วารสารการศกษาแหงชาตป 21, 11 ธนวาคม – มกราคม 2520. ประยร ศรประสาธน. (2530). องคประกอบทกอใหเกดการกวดวชา. วารสารการศกษาแหงชาต, ปท 21 ฉบบท 2, ธนวาคม 2529 - มกราคม 2530. พอด สวรรณทต. (2530). โรงเรยนเอกชนประเภทกวดวชา. วารสารการศกษาแหงชาต, 21 ธนวาคม 2529 -มกราคม 2530. สวรรณา เปรมโสตร. (2551). กวดวชาปจจยทหาของครอบครวยคใหม. สารคด, 284 (ตลาคม). อภชย พนธเสน. (2530). การกวดวชา: เหตและผลทจะเกดขน. วารสารการศกษาแหงชาต, 21 ธนวาคม 2529 - มกราคม 2530. วทยานพนธ เปรมฤด มหาภาสกร. (2523). การศกษาการสอนพเศษส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ใน กรงเทพมหานคร. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต) จฬาลงกรณมหาวทยาลย, คณะครศาตร ภาควชาประถมศกษา.

Ref. code: 25605708030589JHF

143

นาว ชนศร. (2549). พฒนาการของโรงเรยนกวดวชาในกรงเทพมหานคร (พ.ศ. 2497-2549). (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต) มหาวทยาลยศรนครทรวโรฒ, คณะศลปศาสตร สาขาวชาประวตศาสตร.

สรภทร ชนคา. (2553). ปจจยทสงผลตอการเรยนการสอนในสงคมไทย: ศกษากรณมมมองทางดานมานษยวทยาการศกษาตอการเรยนกวดวชา. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, คณะรฐศาสตร สาขาวชาสงคมวทยาและมานษยวทยา. สออเลกทรอนกส พงศพพฒน บญชานนท. (2559). ยงนานยงถาง ชองวางทางรายได ปญหาใหญทรอ คสช. แก, เขาถงไดจาก https://www.bbc.com/thai/thailand-40317663. เขาถง 15 มกราคม 2561 สมเกยรต ตงกจวานชย. (2561). ความเหลอมลาทางเศรษฐกจกบประชาธปไตย, เขาถงไดจาก https://tdri.or.th/wp-content/uploads/2013/05/d2010014.pdf. เขาถง 15 มกราคม 2561 Book Bray, M. (1991). The Shadow Education System: Private Tutoring and Its Implications for Planners. Paris, France: the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. Bray, M. (2003). Adverse Effects of Private Supplementary Tutoring: Dimensions, Implications and Government Responses. Paris, France: International Institute

for Educational Planning/UNESCO. Chayan Vaddhanaphuti. (1991). Social and Ideological Reproduction in Rural Northern Thai Schools. In C. F. Keyes, E. J. Keyes & N. Donnelly (Eds.), Reshaping Local Worlds: Formal Education and Cultural Change in Rural Southeast Asia. New Haven, Connecticut: Yale University Southeast Asia Studies. Goody, J. (1968). Literacy in Traditional Societies. New York: Cambridge University Press.

Ref. code: 25605708030589JHF

144

Keyes, C. F. (1991). State Schools in Rural Communities: Reflections on Rural Education and Cultural Change in Southeast Asia. Reshaping Local Worlds: Formal Education and Cultural Change in Rural Southeast Asia (pp. 1-18). New Haven, Connecticut: Yale University Southeast Asia. Keyes, C. F. (1991). The Proposed world of the School: Thai Villagers' Entry into a Bureaucratic State System. In C. F. Keyes, E. J. Keyes & N. Donnelly (Eds.), Reshaping Local Worlds: Formal Education and Cultural Change in Rural

Southeast Asia (pp. 89-130). New Haven, Connecticut: Yale University Southeast Asia Studies.

Street, B. V. (1984). Literacy in Theory and Practice. New York: Cambridge University Press. Uthai Dulyakasem. (1991). Education and Ethnic Nationalism: The Case of the Muslim- Malays in Southern Thailand. In C. F. Keyes, E. J. Keyes & N. Donnelly

(Eds.), Reshaping Local Worlds: Formal Education and Cultural Change in Rural Southeast Asia. New Haven, Connecticut: Yale University Southeast Asia Studies.

Wyatt, D. K. (1994). Education and the Modernization of Thai Society. Studies in Thai History. Chiang Mai, Thailand: Silkworm Books. Article Meyer, John. (1977). The Effects of Education as an Institution. The American Journal of Sociology. Vol. 83, No.1 (Jul, 1977), The University of Chicago Press. Street, B. V. (2003). What's "new" in New Literacy Studies? Critical approaches to literacy in theory and practice. Comparative Education, 5 (Comparative Education, Teachers college, Columbia University). สมภาษณ พเอ หวหนากลมตวเตอรเอทม (12 กนยายน 2559, 13 ตลาคม 2559, 12 ธนวาคม 2559,

16 ธนวาคม 2559, 16 กมภาพนธ 2560, 26 เมษายน 2560, 28 เมษายน 2560,

Ref. code: 25605708030589JHF

145

25 พฤษภาคม 2560, 2 กรกฎาคม 2560, 2 สงหาคม 2560, 9 สงหาคม 2560, 4 ตลาคม 2560). สมภาษณ

พอวน ฝายบรหารบคคลของกลมตวเตอรเอทม (10 สงหาคม 2559, 6 ตลาคม 2559, 8 มกราคม 2560, 8 มนาคม 2560, 16 กมภาพนธ 2560, 5 มถนายน 2560, 6 มถนายน 2560, 16 กรกฎาคม 2560, 4 ตลาคม 2560, 16 ตลาคม 2560). สมภาษณ

พนท ฝายวชาการของกลมตวเตอรเอทม (1 ตลาคม 2559, 14 มกราคม2560, 10 มถนายน 2560, 14 มถนายน 2560, 4 ตลาคม 2560). สมภาษณ.

พวนชนะ ฝายประเมนผลของกลมตวเตอรเอทม (8 มกราคม 2560, 8 มนาคม 2560, 21 มนาคม 2560). สมภาษณ.

พเอกซ ตวเตอรกลมเอทม (8 กมภาพนธ 2560, 4 มนาคม 2560). สมภาษณ. พดร.โนต ตวเตอรกลมเอทม (8 กมภาพนธ 2560, 16 กนยายน 2560). สมภาษณ. พโนต ตวเตอรกลมเอทม (8 มนาคม 2560). สมภาษณ. พปอ ตวเตอรกลมเอทม (8 มนาคม 2560). สมภาษณ. จ ตวเตอรกลมเอทม (20 มกราคม 2560). สมภาษณ. ดน ตวเตอรกลมเอทม (24 มกราคม 2560,27 เมษายน 2560). สมภาษณ. พรนา ตวเตอรกลมเอทม (28 เมษายน 2560, 18 สงหาคม 2560). สมภาษณ. เค ตวเตอรกลมเอทม (21 ตลาคม 2559, 19 สงหาคม 2560). สมภาษณ. ตองเรด ตวเตอรกลมเอทม (20 สงหาคม 2560). สมภาษณ. มะมว ตวเตอรกลมเอทม (9 มนาคม 2560, 21 มนาคม 2560, 15 กนยายน 2560). สมภาษณ. สอ ตวเตอรกลมเอทม (18 พฤษภาคม 2560). สมภาษณ. หาว ตวเตอรกลมเอทม (30 พฤษภาคม 2560). สมภาษณ. คาวา ตวเตอรกลมเอทม (16 สงหาคม 2560). สมภาษณ. ตนกลวย ตวเตอรกลมเอทม (10 กรกฏาคม 2560). สมภาษณ. ยย ตวเตอรกลมเอทม (2 มถนายน 2560). สมภาษณ. ไผ ตวเตอรกลมเอทม (6 กมภาพนธ 2560). สมภาษณ. ปลาหมก ตวเตอรกลมเอทม (9 สงหาคม 2560) . สมภาษณ. ผอ านวยการสมชาย ผอ านวยการโรงเรยน ก (10 มถนายน 2560). สมภาษณ. ผอ านวยการวาร ผอ านวยการโรงเรยน ข (7 กรกฎาคม 2560). สมภาษณ. ผอ านวยการทพยสมย ผอ านวยการโรงเรยน ค (16 มถนายน 2560). สมภาษณ. ครอด ครโรงเรยน ก (20 กรกฎาคม 2560). สมภาษณ. ครจอย ครโรงเรยน ค (21 กมภาพนธ 2560). สมภาษณ.

Ref. code: 25605708030589JHF

146

บม นกเรยนโรงเรยน ค (16 มนาคม 2560). สมภาษณ. เอม นกเรยนโรงเรยน ข (21 เมษายน 2560). สมภาษณ.

Ref. code: 25605708030589JHF

147

ประวตผเขยน ชอ นายคมสน พรมรนทร วนเดอนปเกด 4 ตลาคม พ.ศ. 2532 วฒการศกษา ปการศกษา2554: สงคมวทยาและมานษยวทยาบณฑต

(เกยรตนยมอนดบสอง) มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ผลงานทางวชาการ

คมสน พรมรนทร. (2561). “เมอเงาสงเสยง”: ระบบตวเตอรในโรงเรยนสะทอนปญหาระบบ การศกษาไทย. การสมมนาเครอขายนกศกษาระดบบณฑตศกษา สาขาสงคมวทยาและ มานษยวทยาครงท 17 ประจ าปการศกษา 2560. น. 238-255. คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน, จงหวดขอนแกน.

Ref. code: 25605708030589JHF