64105309-oralnamedicina-skripta

ORALNA MEDICINA SKRIPTE

1

HEILITI

Cheilitis exfoliativa

Etiologija:

- Klimatsko-meteoroloki uslovi - Loe navike grickanje, vlaenje usana - Profesije: duvai stakla, muziari na duvakim instrumentima, radnici u

cementari, graevinski radnici, radnici u fabrici tekstila - Puenje - Nedostatak vitamina A, B - Hormonske disregulacije kod mlaih ena

Klinika slika:

- Donja usna - Poremeaj keratinizacije roasti sloj epitela zadebljao ljutenje erozije,

kruste - Subjektivne tegobe: smanjena pokretljivost usana, zategnutost, suvoa - Promene mogu trajati mesecima ili godinama, razliitim intenzitetom - Hronina forma: otok, erozije, fisure, ragade, kruste, podlonost sekundarnoj

infekciji (Candida, bakterije) Terapija:

- Kauzalna (otkloniti etioloke faktore), indiferentna mast (Borogal antiseptik) - Lokalno kortikosteroidi Chronica

Cheilitis sollaris actinica

Etiologija:

- Dugotrajna izloenost suncu (planinari, mornari, skijai, zemljoradnici) Klinika slika:

- Akutna forma: eritem, edem, bolna osetljivost, deskvamacija - Hronina forma: donja usna atrofija epitela (eventualno keratoza), erozije ili

induracije rani znak maligne alteracije (u preko 10% sluajeva) - Biopsija:

ulceracije ili erozije perzistirajue ljutenje i kruste crvene i bele mrlje u regionu na granici prema vermilionu u oralnu

sluzokou generalizovana atrofija (atrofija cele usne) sa fokalnim zonama

bele boje Terapija:


2

- Kremovi sa visokim zatitnim faktorom (kreme za sunanje) - Lokalno: 5-fluorouracil unguentum 2 x dnevno u toku 10-14 dana

Znaaj:

- Potencijalno maligno oboljenje

Cheilitis angularis Etiologija:

- Mehaniki faktori, stomatoloke intervencije - Gubitak vertikalne dimenzije (gubitak bonih zuba) - Gljivice (Candida), Staphylococcus - Nedostatak B2 vitamina, folata, gvoa, diabetes mellitus - Hipersalivacija stalno vlaenje usana - Hiposalivacija infekcija Candidom

Klinika slika:

- Eritem uglova usana koji se iri prema koi radijalno obostrano lokalizovan (uvek se javlja u oba ugla usana)

- U teim sluajevima javljaju se jo i fisure i ragade kruste - Subjektivno: peckanje, lepljenje

Terapija:

- Kauzalna (bris gljivice, bakterije; antibiogram)

Cheilitis glandularis

- Retko hronino zapaljenje mukoznih lezda u donjoj usni - ee se javlja kod mukaraca

Etiologija:

- Idiopatska (nepoznata) Klinika slika:

- Otok, takasti crveni otvori izvodnih kanala malih pljuvanih lezda, moe se iscediti razliiti eksudat (najee serozan)

- Kruste, erozije, apscesi - Sekundarna infekcija (Apostematozni heilit)

Cheilitis apostematosa

- Bakterijska infekcija - Na najmanji pritisak iz labijalnih lezda se cedi purulentni eksudat

Terapija:


3

- Kauzalna antibiotici

Cheilitis granulomatosa

- Ubraja se u duboke heilite - Hronino uveanje uzrokovano granulomatoznom inflamacijom nepoznatog

razloga - Mischerov cheilitis:

granulomatozne promene samo u usnama (jedna ili obe usna) bezbolno, difuzno uveanje usne nagli nastanak sa remisijama i egzacerbacijama to konano rezultira

trajnim uveanjem usne - Monosimptomatska forma MRS (Melkersson-Rosenthalov sindrom) - Melkersson Rosenthalov sindrom:

uveanje usana (obraz, lice, vrat, nepce, gingiva); otok (mekan, elastian, tvrd, asimetrian recidivira (posle nekoliko recidiva ostaje trajan))

pareza n. facialis izbrazdan jezik (lingua plicata)

- Asherov sindrom: recidivirajue trajno uveanje jedne ili obe usne, otok kapka i titne

lezde uzrok: naslee, reumatska oboljenja u mladosti otok gornje usne (mekan, traje kratko, recidivira trajan) uveana titna lezda sa funkcionalnim ispadima

RAZVOJNE ANOMALIJE JEZIKA

Microglossia

- Retka anomalija - Karakterie je izrazito smanjenje veliine jezika - Aglossia, adactylia syndroma, sclerodermia, posle hirurkih zahvata

Macroglossia

- Generalizovana (kongenitalna): Down sy. , angiom, inflamatorni edem,

angioedem, acromegalia, amyloidosis - Lokalizovana (kongenitalna): Lymphangioma, haemangioma, tireoidno tkivo u

jeziku - Lokalizovana (steena):

inflamacija: infekcija, apsces trauma: edem, hematom, strana tela ciste


4

neoplazme: papilom, fibrom, karcinom, Kapoi sarkom, mioblastom granuliranih elija

Aglossia

- Retka anomalija, uvek postoje rudimentirani delovi jezika

Lingua bifida (ravast jezik)

- Nepotpuno srastanje dve polovine jezika sa funkcionalnim smetnjama - Terapija: hirurka

Ankyloglossia (sapet jezik) - vrsto fiksiran jezini frenulum za pod usne duplje - Ogranieni pokreti, funkcionalne smetnje - Terapija: hirurka

Lingua plicata

- Dorzalna povrina izdeljena brazdama, koje sa godinama ivota postaju dublje kada se javljaju tegobe

- Najee i najvie je produbljena medijalna brazda - Terapija: simptomatska - Lingua plicata se javlja u sklopu MRS Sy. (Melkersson-Rosenthalov sindrom) - Mogua pojava sekundarne infekcije - Candida (pacijent osea peenje i arenje

jezika), svi ostali pripadnici bakterijske flore usne duplje

Glossitis rhombica mediana - Poremeaj u srastanju lateralnih polovina jezika - Danas smatra se da je ovo oboljenje posledica gljivine infekcije, i da nije re o

razvojnoj anomaliji jezika - Ispred opanenih papila u sredini promena romboidnog oblika, bez

papilarnog pokrivaa - Promena ponekad moe biti locirana levo ili desno - Promena moe biti glatke ili lobularne povrine

Lingua villosa (nigra) - Samostalno oboljenje jezika - Etiologija: dugotrajna upotreba antibiotika, chlorhexidin, puenje, loa oralna

higijena, Leptotrichia buccalis, Candida, stres, oboljenje digestivnog trakta, diabetes mellitus


5

- Braon ili crna promena u centralnom delu dorzuma, vie ka korenu jezika - Filiformne papile su uveane i prebojene - Subjektivno: nagon na gaenje i povraanje, oteano gutanje - Terapija: kauzalna

Lingua geographica

- Samostalno oboljenje jezika - esto oboljenje, javlja se u svim uzrastima, blaga prevalenca kod enskog pola

Etiologija: - Genetska predispozicija (nepoznate etiologije) - Nespecifina reakcija jezika kod: psorijaze, anemije, gastrointestinalnih

poremeaja, nutritivni deficit, hormonski disbalans, psihika trauma - Infekcija Candidom - Lokalne iritacije: destruirani zubi, neprikladne proteze

Klinika slika:

- Na dorzalnoj povrini jezika: crvena polja bez papilla, ograniena ukasto-belom granicom (normalan jezini pokriva)

- Crvena polja menjaju oblik, veliinu i migriraju po dorzumu jezika - Subjektivno: nema tegoba ili osetljivosti pri konzumiranju zainjene hrane

(kiselo, slano, gazirano pie), kada se nadovee infekcija Candidom nastaje peenje

Terapija:

- Nije potrebna; etioloka ili simptomatska

Papillitis

- Samostalno oboljenje jezika Etiologija:

- Lokalne iritacije: destruirani zubi, neprikladne proteze - Inflamacija u orofarinksu - Traumatizacija jezika kod psiholabilnih osoba

Klinika slika:

- Hronina inflamacija i uveanje listastih papilla - Lokalizacija: obostrano, ree jednostrano - Bradaviasti, glatki, tamnocrveni vorii - Erozije, ulceracije (bol iradira u uho, bazu jezika i grlo) - Ireverzibilno uveanje papilla - Dif. Dg. Carcinoma linguae

Terapija:


6

- Etioloka, hirurka

PROMENE U POKRIVAU JEZIKA

Atrofija jezinog pokrivaa

Etiologija:

- Nedostatak gvoa, folne kiseline, vitamina B12 - Infekcija Candidom - Lokalne iritacije: destruirani zubi, neadekvatne proteze - Alkoholizam - Diabetes mellitus - Poremeaji titne lezde, kore nadbubrega - Lekovi

Klinika slika:

- Atrofija papila cele dorzalne povrine ili samo dela dorzalne povrine Terapija:

- Kauzalna

Hipertrofija jezinog pokrivaa (obloen jezik)

Etiologija:

- Febrilna stanja - Oralne promene - Loa oralna higijena - Kserostomija - Disanje na usta - Oboljenja gastrointestinalnog trakta (hipoaciditet) - Trudnoa u prvim mesecima - Diabetes mellitus - Kandidijaza

Klinika slika:

- Lokalizacija: najdeblje i najhomogenije naslage su na srednjem delu zadnje treine jezika, dok vrh jezika nije obloen

- Naslage su najee uto-beliaste boje ili neke druge boje (hrana, voda, pia, kafa, lekovi, hromogene bakterije)

Terapija:

- Kauzalna


7

VIRUSNE ORALNE INFEKCIJE

Herpes simplex virus

- Tip I: usna duplja - Tip II: genitalije - Danas su prisutna oba tipa; 40% genitalnih lezija izaziva tip I, a 50% oralnih

lezija izaziva tip II Stomatitis herpetica

- Uzronik: herpes simplex virus (HSV) - Inkubacija: 4 7 dana - U 50% sluajeva primarna infekcija HSV tip I prolazi asimptomatski - Uzronik kod odraslih: HSV tip II - Prodromalni simptomi: guobolja, malaksalost, glavobolja, poviena temperatura - Kliniku sliku karakterie trijas simptoma: vezikule, inflamacija gingive,

obloen jezik - Vezikule :

Po oralnoj sluzokoi Erozije, ulceracije (sekundarne eflorescencije)

- Inflamacija gingive : Kataralni tip

- Obloen jezik : Candida Uveanje regionalnih limfnih lezda

- Dijagnoza: klinika - Terapija:

Simptomatska antipiretici, antiseptici-anestetici, antimikotici, vitamin C, kaasta hrana

Aciklovir kod imunokompromitovanih pacijenata

Herpes simplex recidivans

- Uzronik: HSV tip I (virus je u latentnom stanju u organizmu, reaktivacija) - Reaktivacija virusa: febrilna stanja, stres, sunanje, razne infekcije, preteran

fiziki napor, imunosupresija - Prodromalni simptomi: peenje, arenje, eritem, pojava vezikula (buket 50 100

vezikula razliite veliine) - Vezikule su ispunjene seroznom tenou, prskanjem posle par dana nastaje

ukasta krusta; laka hiperpigmentacija, koja se vremenom gubi - Oralna lokalizacija: tvrdo nepce; jezik (erozije) - Dijagnoza: klinika - Terapija:


8

Lokalno antiseptici Aciklovir krem

Herpes zoster

- Uzronik: Varicella zoster virus (VZV) (DNK virus, morfoloki slian HSV) - Virus: latentan u organizmu (ganglije dorzalnih korenova nerava, ganglije

ekstramedularnog kranijalnog nerva) - Lokalizacija: torakalna, cervikalna, trigeminalna, lumbosakralna - Klinika slika: poviena temperatura, slabost, lokalna neuralgija; posle 2 4 dana

nastaje eritem, vezikule, erozije, kruste (promene traju 10 14 dana); uveane limfne lezde

- Oralne promene: 2 i 3 grana n.trigeminusa; jak bol (pulpitian); na eritematoznoj osnovi nastaju vezikule unilateralno, erozije sa crvenim haloom okolo; promene zarastaju bez oiljka za 2 3 nedelje

- Dijagnoza: klinika, virusoloka - Terapija: analgetici, antiseptici, vitaminska ishrana, virostatik (aciklovir)

Herpangina - Uzronik: Coxackie virus grupe A (A6, A8, A10, A12, A16, A22) - Klinika slika: bolest poinje naglo temperaturom, bol u grlu, glavobolja, oteano

gutanje, povraanje, malaksalost - Oralne promene: difuzni enantem grla; kasnije nastaju vezikule, erozije - Lokalizacija: meko nepce, uvula, tonzile

Vezikule, erozije Uveanje regionalnih limfnih lezda

- Dijagnoza: klinika, virusoloka - Terapija: simptomatska; erozije zarastaju za 7 10 dana

Hand foot and mouth disease - Bolest nogu, ruku i usta; Stomatitis vesicularis cum exanthema - Uzronik: Coxackie virus grupe A (A16, A5, A7, A10) i grupe B (B9) - Inkubacija: 3 6 dana - Prodromalni simptomi: groznica, gubitak apetita, glavobolja - Oralne promene: ulceracije na jeziku, bukalnoj sluznici; ulceracije su plitke,

bolne, sitne, okruene zapaljenskim prstenom - Kone vezikule: male, bolne, okruene inflamatornim prstenom; lokalizovane na

dorzumu i lateralnim stranama prstiju, ruku i nogu - Dijagnoza: klinika - Terapija: nema specifine terapije; kone promene zarastaju za 7 dana; oralne

promene se lee simptomatski (ista terapija kao kod HSV)


9

Oralna leukoplakija

- Oralna leukoplakija smatra se potencijalno malignim oboljenjem - Potencijalno maligno oboljenje definicija (SZO) morfoloki izmenjeno tkivo u

kome je nastanak karcinoma mnogo verovatniji nego u okolnom zdravom tkivu - Leukoplakija dominantno bela lezija oralne sluzokoe koja se ne moe

okarakterisati kao bilo koja druga definisana bela lezija (linea alba, morsicatio, stomatitis nicotinica, candidiasis, oralni lichen planus); neke leukoplakije su prekancerozne

Epidemiologija:

- 40 50 godina ivota - Mukarci obolevaju posle 40-te godine ivota - ene obolevaju posle 50-te godine ivota - ee obolevaju mukarci

Etiologija:

- Puenje je najvaniji faktor rizika za nastanak oralne leukoplakije duina puakog staa broj popuenih cigareta vrsta cigara (sadraj katrana)

- Alkohol konzumiranje alkohola esto je udrueno sa puenjem prevalenca oralne leukoplakije je mnogo vea kod

alkoholiara koji konzumiraju duvan (33%), nego to je to sluaj samo kod puaa (18.2%)

- Galvanska struja dva razliita ili ista materijala razliitog potencijala hiperkeratoza nastaje na mestu kontakta sa metalom na metalu su prisutni znaci korozije galvanska struja vea od 50 mV moe biti u vezi sa

postojanjem promene maligna alteracija je prisutna kod 1/3 promena praenje promene je obavezno ak i nakon klinike

regresije promene - Lokalne mehanike i hemijske iritacije

neprikladni protetski i konzervativni radovi destruirani zubi kaustina hemijska sredstva (antiseptici) jako kisela i ljuta hrana

- Candida identifikacija morfoloki i patohistoloki

- Herpes simplex tip I - Ostali faktori

Glossitis syphilitica


10

Deficit vitamina B12, folne kiseline, sideropenijske anemije

Atrofine promene na jeziku Kserostomija

Klinika slika:

- Poinje crvenilom (opalescencija; beliasta, mleno bela ploa) - Kliniki se razlikuju dva oblika: homogena i nehomogena oralna leukoplakija - Homogena preteno bela lezija jednolike, tanke i ravne povrine na kojoj mogu

biti plitke pukotine, ili sa glatkom, naboranom ili valovitom povrinom preko cele promene

- Homogena se ne odnosi na beliastu boju lezije, nego na ravnu, tanku i ee glatku povrinu

- Nehomogena preteno bela ili bela i crvena lezija (naziva se i erythroleukoplakia) koja moe imati neravnu, nodularnu ili egzofitinu povrinu

- Nodularna lezija ima neznatno izdignute, zaobljene, crvene i/ili bele izrataje - Egzofitina lezija izrataji nepravilne tupe ili otre projekcije - Lokalizacija: jedna lokalizovana promena oralne sluzokoe; u vidu difuzne

promene; multiple lezije - Sistematska klasifikacija oralne leukoplakije:

L1 veliina pojedinane ili multiple leukoplakije < 2 cm. L2 veliina pojedinane ili multiple leukoplakije 2 4

cm. L3 veliina pojedinane ili multiple leukoplakije > 4 cm. Lx veliina pojedinane ili multiple leukoplakije nije

odreena - Sistematska klasifikacija kao kriterijum ne koristi kliniki pregled ve biopsiju

tkiva - Ako nije mogue uzeti biopsiju ili je u pitanju epidemioloko ispitivanje moe se

koristiti kliniki pregled leukoplakije kojim razlikujemo homogenu (C1) i nehomogenu (C2) leukoplakiju

- Prema sistematskoj klasifikaciji razlikuju se sledea etiri stadijuma: I stadijum L1C1 II stadijum L2C1 III stadijum L3C1 ili L1L2C2 IV stadijum L3C2

- Lokalizacija: U visoko rizinom delu usne duplje (pod usne duplje,

ventralna i bona strana jezika) U nisko rizinom delu usne duplje (ostali delovi usne

duplje) Najnoviji sistem klasifikacije ne koristi navedenu podelu

prema lokalizaciji (to se ranije koristilo), ve koristi patohistoloku dijagnozu

Dijagnostika leukoplakije:


11

- Provizorna i definitivna - Provizorna predstavlja kliniku dijagnozu i postavlja se kada se na osnovu

izgleda promene ne moe dijagnostikovati odreena definisana lezija - Definitivna identifikovanje i, ako je mogue, uklanjanje etiolokog faktora - Pre postavljanja definitivne dijagnoze leukoplakije obavezno je praenje

promene 2 4 nedelje (observacioni period u toku koga nastaje regresija kada se ukloni uzronik)

- Homogena leukoplakija: Biopsija treba da bude standardno pravilo Promena do 1 cm potpuno se odstrani, kod veih promena

indikovane su 2 3 incizione biopsije sa razliitih delova iste promene

- Nehomogena leukoplakija: Indikovano je nekoliko incizionih biopsija

- Patohistoloki nalaz: P0 nema epitelne displazije P1 jasno vidljiva epitelna displazija Px odsustvo ili prisustvo epitelne displazije nije navedeno

u patolokom nalazu - Ukljuujui patohistoloki nalaz razlikuju se etiri stadijuma:

I stadijum L1P0 II stadijum L2P0 III stadijum L3P0 ili L1L2P1 IV stadijum L3P1

- Rizik za malignu alteraciju: Idiopatska leukoplakija Nehomogena leukoplakija Leukoplakija lokalizovana u visoko rizinom predelu

Terapija: - Eksciziona biopsija + eliminacija uzroka - Recidiv

inciziona biopsija + praenje + biopsija - Retinoidi (vitamin A) - Preparati salicilne kiseline

MANIFESTACIJE KONIH OBOLJENJA U USNOJ DUPLJI

1. Erythema exsudativum multiforme Etiologija: ( najee nepoznate etiologije )


12

Alergijska reakcija ( analgetici, barbiturati, hidantoini, sedativi, kalijum blokatori, sulfonamidi )

Virus herpes simplex Endokrini poremeaji

Klinika slika: Mukarci ( 20 - 40 godina ) Samo usna duplja ili koa i / ili druge sluzokoe

a. MINOR FORMA F Dobro opte stanje F Koa: makula, papula, ire se centrifugalno, dijametra 12 cm za 24 h F Na makulopapuli: bule, vezikule, erozije, kruste F Lokalizacija: na dlanu, tabanu, podlaktici ( simetrino ) F Usna duplja: makula, vezikula, erozija F Usna: otok, erozije, krvarenje, kruste F Prednji delovi usne duplje

b. MAJOR FORMA ( Stevens Johnson sindrom ) F Loe opte stanje: malaksalost, temperatura, bol u grlu, kaalj, bol u

zglobovima i miiima F Bule, vezikule, ulceracije F Koa, usna duplja, oi, genitalije F Pneumonija, artritis, nefritis, miokarditis

Terapija: Iznalaenje uzroka Simptomatska th. 0,2 % hlor hexidin ( antiseptici ) lokalno: kortikosteroidi sistemski: aciklovir, kortikosteroidi, imunomodulatori Imunoglobulini 2. Lichen planus Etiologija:

- reakcija na amalgam, zlato, bakar -Hepatitis C virus ( Juna evropa, Japan ) - hronina oboljenja jetre - stres - autoimuna priroda oboljenja - virusi

Lekovi ( lihenoidne promene ) Nesteroidni antiinflamatorni lekovi Antihipertenzivi ( tijazid, metildopa ) Antimalarici


13

Oralni hipoglikemici ( sindrom Grinspan: eerna bolest, hipertenzija,oralni lichen planus )

Antibiotici ( tetraciklini ) Soli zlata Jodidi

Klinika slika: Oralne promene su obino: F Simetrine F U zadnjem delu usne duplje F Na obraznoj sluzokoi F Ne viaju se na nepcu

a. RETIKULARNA FORMA Bele papule linije ( Wickham-ove strije ), ipke, prsten Nema subjektivnih tegoba osim oseaja neravnina pod jezikom Sluajno se otkrivaju pri stomatolokom pregledu Lokalizacija: retromolarno, obrazna sluzokoa, ali moe biti i na

ostalim delovima usne duplje b. EROZIVNA FORMA Danas najea forma Erozije nepravilnog oblika i razliite veliine Erozije su na periferiji okruene papulama Promene su praene bolom

c. ATROFINA FORMA Rezultat erozivne forme Istanjena ( atrofina sluzokoa ) glatka, sjajno crvene boje,

ograniena belim papulama koje grade razliite formacije Crvena atrofina polja na gingivi daju sliku deskvamativnog gingivita

d. PLAKOZNA FORMA Beli palk lii veoma na leukoplakiju

e. PAPULARNA FORMA Papule su vee dimenzije

Dijagnoza: Klinika slika, patohistoloki nalaz, direktna imunoflorescencija Koa: male, ravne poligonalne papule, svetlo crvene boje, kasnije tamnije,

praene svrabom

Terapija: Lokalo kortikosteroidi Sistemski kortikosteroidi

PEMPHIGUS Etiologija:


14

Autoimuno IgG ( autoantitela IgG klase ) Aktivacija komplementa = akantoliza Autoantitela u serumu Klinika slika: I faza 50 70 % poinje oralnim promenama bula osnovna eflorescencija kod pemfigusa, intraepitelne lokalizacije pojava bula na neizmenjenoj koi i sluzokoi 1. Nikolsky test 2.Tzanczkov test 3.dokazivanje autoantitela u serumu Klinika slika: I faza prve promene na oralnoj sluzokoi bula Retromolarno ili bilo gde na oralnoj sluzokoi Bula brzo prska = erozije Erozije nemaju tendenciju zarastanja II faza Bule na koi posebno na glavi, periumbilikalna lokalizacija III faza Generalizacija promena po celoj koi * Nikolski fenomen pozitivan kod pemfigusa, ali negativan nalaz ne iskljuuje postojanje oboljenja.Mogu ga izazvati lokalni iritativni faktori ( koren zuba, proteze ) Dijagnoza: Tzanczkov test Patohistoloki nalaz Imunofluorescentno ispitivanje Terapija: Sistemski kortikosteroidi visoke doze Imunosupresivi Lokalno kortikosteroidi, blaga antiseptina sredstva ( 3% hydrogen ) Saniranje karijesa stalna lokalna iritacija ne dozvoljava epitelizaciju


15

PEMFIGOID Pojam stvaranje subepitelnih bula = oteenje bazalne membrane autoantitelima Obuhvata vie slinih stanja = rezultat autoantitela na razne proteine bazalne membrane Javlja se u srednjem i kasnijem ivotnom dobu kod ena

PEMFIGOID MUKOZNIH MEMBRANA PMM Etiologija: Autoimuno Lekovi ( penicilamin, furosemid ) Klinika slika: Tvrdo nepce, gingiva Bula, vezikula napete, ispunjene krvlju, intaktne nekoliko dana, pritisak na bulu = Nikolsky PMM ( Oiljni pemfigoid ) Perzistirajue ulceracije nepravilnog oblika, prekrivene ukastim fibrinskim naslagama i okruene su eritematoznom sluzokoom ( erozivni Lichen planus ), ali nema belih promena Deskvamativni gingivitis PMM je jedan od estih uzroka Oiljci se retko stvaraju PMM moe dovesti i do: Promena na konjuktivama ( entropion ) sa oteenjem vida Oiljci na larinksu Kone promene retko Terapija: Kortikosteroidi lokalno

OSTALA VEZIKULOZNA OBOLJENJA

DERMATITIS HERPETIFORMIS Retko kono oboljenje mukarci, svrab, osetljivost na gluten IgA autoantitela lokalno oteenje tkiva Oralne promene 5 10 % osoba


16

Linearno IgA oboljenje autoantitela linearno na BM ( linearne nakupine na bazalnoj membrani )

Lupus erythematosus

Etiologija: Autoimuno ( antitela protiv komponenti jedra ) Virusi, lekovi, spoljanji faktori ( suneva svetlost )

Klinika slika:

1. lupus erythematosus discoides (LED ) 2. lupus erythematosus systemicus ( LES ) F Oralne promene kod LED: ograniena, eritematozna, oiviena radijalno belim linijama Telangijektazijae i beli plakovi na eritematoznoj povrini U centru promene ulceracije znak prelaska u LES Lokalizacija: bukalna sluzokoa, donja usna,jezik, gingiva, nepce

F Klinika slika kod LES: Na koi: crvenilo, ljuspice na licu u vidu leptira Lezije jasno odvojene od zdrave koe i zrastaju oiljkom i atrofijom Oralne manifestacije: bolne, eritematozne promene, nespecifine

ulceracije, nekada keratotini plak na nepcu Sjogrenov sindrom je esta komplikacija

Dijagnoza: U serumu antinuklearna antitela LES Kod 50% pacijenata granularne nakupine IgM u zoni bazalne membrane

zdrave oralne sluzokoe LES Terapija: Lokalno kortikosteroidi LED Sistemski kortikosteroide oralne promene LES Sclerodermia

S. circumscripta samo na koi S. progressiva systemica:

Etiologija nepoznata autoimuno ( ANA antinuclear antibody ) Patogeneza promene na kapilarima

Klinika slika: Poremeaj opteg stanja


17

Akrocijanoza na prstima ruku = kruti u blagoj fleksiji Na kraju = skleroza, rigiditet, teka pokretljivost prstiju Mimika na licu slabi, oteano otvaranje usta mikrostoma oteana oralna

higijena, ishrana, oteano postavljanje proteze Oteana ishrana Nos zailjen, izraz lica podsea na pticu Oralne promene: Sluzokoa - atrofina sa telangijektazijama Jezik - u poetku edematozan, a kasnije atrofian, sjajan, suv, smanjen (

mikroglossia ) Nepani lukovi, resice se smanjuju otean govor U 20% sluajeva na RTG-u proirenje periodontalnog prostora

Terapija: Lokalno i sistemski kortikosteroidi Imunosupresivi Fizikalna terapija

Tuberculosis

Etiologija:

Mycobacterium tuberculosis Atipine mikobakterije ( M. aviumintracellulare, M. scrofulaceum, M.

kansasii ) naroito kod HIV infekcije 1/3 svetske populacije TBC plua, kosti

Klinika slika:

Tuberculosis ulcerosa Lupus vulgaris Lymphadenitis colli Osteomyelitis tuberculosa

Primarna: kod osoba koje nisu dole u kontakt sa bacilom Sekundarna: TBC plua

1. Tuberculosis ulcerosa


18

Ulkus nepravilnog oblika, nekoliko mm ( do 5 mm ), tanke podminirane ivice, granulacije na dnu, pokrivene sivo-ukastim eksudatom, okolina indurirana

Oko centralnog ulkusa manji ulkusi satelitskog rasporeda Lokalizacija: dorzum jezika, nepce, obrazna sluzokoa, usna Dijagnoza: patohistoloki nalaz, kultura, tuberkulin test, grafija plua

2. Lupus vulgaris

Rea forma, najei oblik na koi, te se prenosi u usnu duplju hematogeno, limfogeno

Skupina malih crvenih voria nekrotiu iroka lezija Lokalizacija: usne, bukalna sluznica, gingiva, nepce

3. Lymphadenitis colli tuberculosa

Nekad vrlo esta forma kod dece, danas izuzetno retko Submandibularne, submentalne limfne lezde, na vratu limfne lezde du

sternokleidomastoidnog miia lezde su uveane, tvrde, srastaju izmeu sebe, srastaju sa koom, koja

postaje tamnoljubiasta brojne fistule - uto-zelenkast eksudat ( hladan apsces )

4. Osteomyelitis tuberculosa

Hematogenom diseminacijom ee mandibula nego maxilla Ugao mandibule ( ima vie spongioze pa se zbog toga na angulusu ee javlja )

Terapija:

Pacijent se upuuje kod specijaliste Antituberkulotici

Syphilis

PRIMARNI SIFILIS U 10% slu;ajeva u usnoj duplji Inkubacija 10 90 dana ( 21 ) Na mestu inokulacije ( usna, jezik ) nastaje papula ulkus ( 5mm 3cm )

bezbolan, glatke, sjajne povrine, izdignutih ivica, induriran Neleen ulkus traje 3 8 nedelja i zarasta diskretnim oiljkom


19

Limfne lezde na vratu uveane, mobilne, tvrde, bezbolne Od 6. nedelje od pojave ulcusa generalizovani limfadenitis F PRIMARNI AFEKT = ULCUS DURUM F PRIMARNI KOMPLEX = ULCUS + OTOK REGIONALNIH LIMF. LEZDA

SEKUNDARNI SIFILIS

Posledica neleenog primarnog sifilisa Poinje 6 - 8 nedelja od pojave ulcus duruma Makule boni deo trupa simetrino, bezbolne, traju nekoliko nedelja pa

nestaju Papule na prelazu koe u sluzokou F erozije kruste F egofitine izrasline Condyloma lata Usna duplja:

Makule slivaju se u enantem ( meko nepce, uvula, nepani lukovi, tonzile ) jasno ogranien od tvrdog nepca sifilitina angina

Makule se mogu javiti i na jeziku i obraznoj sluzokoi Papule ravne, lako izdignute, bezbolne, ovalne okrugle, 310mm, brojne,

slivaju se u vee beliaste povrine mukozni plak (Plaque muques) Na jeziku, nepcu, tonzilama, komisuri usana, gingivi ( tee da budu simetrine ) Papule ulceriu i veoma su infektivne

TERCIJARNI SIFILIS

Posle 4 7 godina od infekcije , do kraja ivota Kod neleenih ili loe leenih Promene na koi i sluznicama Fatalne promene na aorti, kostima, mozgu i kimenoj modini

Usna duplja: Atrofini glosit atrofija papila jezika leukoplakija maligna alteracija Guma elastian vor, 1-2cm u preniku, ulcerie, gumasti eksudat ( nije

infektivan ) F na sredini nepca F na sredini jezika

Intersticijalni glosit guma ili tuber resorbovani ili ulcerisani u dubini jezika asimtrino brazdanje jezika ( linqua plicata ), brazde podseaju na kou krokodila

Teka pokretljivost jezika oteana funkcija govora i ishrane

KONGENITALNI SIFILIS Rani sekundarni sifilis Kasni trajne promene; gornji sekutii i molari F Sekutii kratki, bavasti, polumeseaste incizalne ivice ( na stalnim

sekutiima ) F Molari lie na plod duda F Visoko nepce, sedlast nos F Slepilo, gluvoa i promene na zubima = HUTCHINSONOV TRIJAS


20

OBOLJENJA KRVI I USNA DUPLJA

LEUKEMIJE Leukemije maligne promene bele krvne loze Leukemije: - Akutne - Hronine Promene na gingivi kod leukemijiskih stanja: gingiva je uveana, meka, suneraste konzistencije, crvena, sklona krvarenju Na gingivi ulceronekrozne promene Destrukcija alveolarne kosti esta petehijalna krvarenja este infekcije Terapija: Citostatska terapija mukoziti ( enantem, eritem,ulceracija, sklonost infekciji ) AGRANULOCITOZA Potpuni nedostatak granulocitnih elija iz periferne krvi Sklonost infekcijama Etiologija: Citostatici, antibiotici, preparati joda Oralne promene: bledilo sluzokoe, ulceracije, petehije gingive ANEMIJA Sideropenijska anemija nedostatak Fe Perniciozna anemija nedostatak vitamina B12 Uoavaju se promene na jeziku, usnama, gingivi, oralnoj sluzokoi Jezik gubitak jezinog pokrivaa, atrofija filiformnih papila (crvena mesta ), atrofija fungiformnih papila, jezik crven, gladak, poliran, osetljiv na mehanike iritacije Oralna sluzokoa bleda, atrofina Usne sive, ispucale Mogue pojave petehija, ulceracija, infekcija POLICITEMIJA Promene najizrazitije na mekom nepcu ( koje je crveno ) i tvrdom nepcu ( koje je bledo ); sklonost krvarenju, infekcijama TROMBOCITOPENIJA Pojava purpura


21

Pojava hemofilije ( smanjenje VIII faktora koagulacije ) Sklonost ka spontanom krvarenju

ENDOKRINI POREMEAJI I USNA DUPLJA HIPOFIZA hiperfunkcija Gigantizam Prekomeran rast skeleta i mekih tkiva Akromegalija Poveanje distalnih delova tela ( ruke, noge, nos, brada ) Povean rast zigomatine kosti, frontalnih sinusa, gornje vilice Povean rast donje vilice ( pojava dijastema i impakcija hrane ) Uveanje usana i jezika Smetnje govora i gutanja HIPOFIZA hipofunkcija Patuljast rast Smanjenje rasta svih tvrdih i mekih tkiva Rast zuba moe biti usporen Anodoncija Promene na parodoncijumu TITNA LEZDA hiperfunkcija Bazedovljeva bolest ( tireotoksikoza ) Oralne promene: Osteoporoza Tee forme parodontopatija Rano nicanje stalnih zuba Pojava funkcionalnog tireoidnog tkiva u zadnjim partijama dorzalne povrine jezika TITNA LEZDA hipofunkcija Kretenizam kod dece Oralne promene: Poremeaj u razvoju zuba i vilica malokluzije Uveana i inflamirana gingiva, uvean jezik Miksedem kod odraslih


22

Pseudoedematozni izgled tkiva PARATIREOIDNE LEZDE hiperfunkcija Ostitis fibrosa cystica Oralne promene: Demineralizacija i cistine tvorevine u vilinim kostima Istanjena Lamina dura Tumorozne, epulisu sline lezije na gingivi PARATIREOIDNE LEZDE hipofunkcija Tetanija Oralne promene: Ako se poremeaj javi pre nicanja zuba, zubi su kratki i zdepasti sa hipoplazijom i glei i dentina Usled nakupljanja plaka inflamacija gingive Lamina dura zadebljana NADBUBRENE LEZDE hiperfunkcija Kuingov sindrom Usporena epitelizacija i zarastanje rana Osteoporoza vilinih kostiju Promene na parodoncijumu Oportunistike infekcije NADBUBRENE LEZDE hipofunkcija Adisonova bolest Oralne promene: Mrke pigmentacije najee na gingivi, bukalnoj sluzokoi i nepcu POLNE LEZDE Pubertet Inflamacija gingive proporcionalno zubnim naslagama Menstruacija Inflamacija i sklonost ka krvarenju


23

Smanjeno ili poveano luenje pljuvake Odontalgije Herpes labialis, aftozne lezije Trudnoa Gingivitis gravidarum Tumori trudnoe Menopauza Atrofija jezinih papila Deskvamacija oralnog epitela i gingive arenje i peenje Poremeaj ula ukusa PANKREAS hipofunkcija Diabetes mellitus Oralne promene: Inflamacija gingive Izraena parodontopatija Atrofija jezinog pokrivaa Kandidijaza Subjektivne smetnje suvoa usta, oteano gutanje, poremeaj ukusa, arenje i peenje Promene na krvnim sudovima Vitaminski deficit Promene u koliini i sastavu pljuvake

VITAMINSKI DEFICIT I USNA DUPLJA VITAMIN A Oralne promene: Pad otpornosti oralnog epitela i sklonost ka infekciji Poremeaj keratinizacije hiperkeratoza Terapija: Riblje ulje Preparat vitamina A VITAMIN B1


24

Oralne promene: Oralna sluzokoa tamno crvena Jezik gladak, sjajan, kao da je poliran Ragade na rumenom delu usana Nervne smetnje stomatodinije Terapija: Tablete 50 mg 2-3 puta na dan VITAMIN B2 Oralne promene: Atrofija jezinog pokrivaa Angularni heilit Crvenilo oralne sluzokoe Sklonost gingive ka infekcijama Terapija: Lactoflavin drag. Beviplex drag. VITAMIN B6 Oralne promene: Deskvamativne promene na rumenom delu usana Angularni heilit Atrofija jezinog pokrivaa Crvenilo oralne sluzokoe Dinije i piroze Terapija: Bedoxin tbl. NIKOTINSKA KISELINA Oralne promene: Atrofija jezinog pokrivaa Deskvamacija na rumenom delu usana Angularni heilit Crvenilo oralne sluzokoe uz prisustvo ulceracija Terapija:


25

Tablete nikotinske kiseline FOLNA KISELINA Oralne promene: Atrofija jezinog pokrivaa Deskvamacija na rumenom delu usana Angularni heilit Crvenilo oralne sluzokoe uz prisustvo ulceracija Terapija: Ekstrakt svee jetre I.M. ( Hepatopron ) VITAMIN B12 Oralne promene. Dinije i piroze Atrofija jezinog pokrivaa Crvenilo oralne sluzokoe uz prisustvo sitnih ulceracija Terapija: Ekstrakt svee jetre I.M. ( Hepatopron ) VITAMIN C Oralne promene: Petehijalna krvarenja po oralnoj sluzokoi Desni crvene, oteene, osetljive na traume, sklone krvarenju Destrukcija periodontalnih vlakana, klaenja i ispadanja zuba Terapija: Vitamin C tbl. VITAMIN D Oralne promene: Kasno nicanje zuba Osteoporoza vilica Progenija usled zaostajanja u razvoju gornje vilice Otvoren zagriaj, visoko nepce Terapija:


26

Preparati vitamina D VITAMIN K Oralne promene: Krvarenje naroito na onim mestima koja su izloena traumatizmu ( vrh i ivice jezika, obrazna sluzokoa u visini okluzalne linije ) Terapija: Kavitamin drag. POVREDE ORALNE SLUZOKOE MEHANIKA OTEENJA Povrede zubnom etkicom Ogrebotine najee crvenilo sluzokoe, osetljivost na toplo, zaine, dodir zarastanje za nekoliko dana Plikovi gingive ako je gingiva ve prethodno inflamirana bula erozija prekrivena uto sivim fibrinskim eksudatom osetljivost pri jelu Pocepan epitel gingive nova otra etkica erozije krpice pocepanog epitela bol pri jelu brza epitelizacija Ubod i posekotine gingive takaste erozije, linearne erozije, - akutni apsces gingive Recesija gingive snana masaa etkicom malo krzna gingive, nema kosti ( dif.dijagnostiki dolazi u obzir gingivalni apsces kod koga za razliku od recesije nema parodontalnog depa, lokalizovan na pripojnoj gingivi, u sredini gnojne kolekcije esto postoji zaostala nit etkice, riblja kost ) Povreda valjcima od celuloze Nepaljivo uklanjanje vaterolni cepanje epitela veliine vaterolne osetljivost, brza epitelizacija zona dobre vaskularizacije Grickanje ( Morsicatio ) neravna, macerirana povrina, sa krpicama epitela beliaste boje, izmeu erozije Sluzokoa obraza, usana Ujed u toku epileptinog napada Ulkus na bonim stranama jezika razliite veliine, dubine, nepravilnog oblika, prekrivene fibrinoznim eksudatom zarastanje mogue (oiljak ) Dekubitalni ulkus


27

Destruirani zubi, zubi van niza, gornji umnjaci, nepravilno postavljene krunice, mostovi, krilo proteze Dno ravno, crveno ili ukasto bele boje, ravnih ivica, na periferiji ogranien eritematoznom zonom Promene ispod proteze Eritematozne mrlje razliite veliine nekoliko mm, jasne, multiple, esto spojene, ne blede na pritisak, ispod proteze Takaste erozije dan dva posle predaje nove proteze, na mestu veeg pritiska, veliine nekoliko mm jako bolne, okolna sluzokoa je crvena i edematozna Stomatitis protetica difuzna eritematozna sluzokoa ispod proteze, jasno ograniena od ostale sluzokoe, esto udruena sa Candidiasis oris Hronina iritacija produktivno oboljenje Nepce hiperplastino tkivo, irokom bazom fiksirano za podlogu, ili peteljkom Frontalna regija hiperplastini nabori Hronini ulkus u naborima podrivene ivice, dno granulaciono tkivo, bezbolan TERMIKA OTEENJA Niske temperature Akcidentalna u toku dg th metoda ( hloretil, krioterapija ) Hiperemija najea promena; retko vezikule erozije Visoke temperature Topla hrana (masna hrana, gusta hrana, varivo najtea oteenja), topli napitci Topli instrumenti, otisci vruim voskom Duina delovanja, intenzitet temperature ima znaaja na vrstu promene Opekotine I stepena: crvenilo, edem sluzokoe prednjeg dela nepca, pod jezikom se osea uzdignue glatke povrine, osetljivo na dodir Opekotine II stepena: eksudacija vezikula, bula erozije, ukaste kruste (kruste su prisutne samo na rumenom delu usana, nikada na sluzokoi) Opekotine III stepena: nekroza ulceracije oiljci OTEENJA ELEKTRINOM STRUJOM Elektrokauterizacija, ispitivsnje vitaliteta zuba, elektroforeza lekova Stepen oteenja intenzitet struje, trajanje dejstva Hiperemija, edem, vezikule, bule, erozije, nekroza ulceracije


28

Galvanska struja razliiti metali Jaina galvanske struje: potencijal metala, poloaj zuba, pH pljuvake Peenje, arenje, metalni ukus, znaci korozije na metalu Dugotrajno delovanje hiperkeratoze sluzokoa je bela, suva, tvrda (ova hiperkeratoza esto progredira u leukoplakiju, a dokazano je da leukoplakia ovog porekla ee maligno alterie u odnosu na leukoplakiju izazvanu nekim drugim uzrokom) OTEENJA HEMIJISKIM SREDSTVIMA Akcidentalna: profesionalna, medikamentozna Namerna Vrsta promene vrsta, koncentracija, koliina duina dejstva Najei hemijiski uzronici:

- Kiseline - Alkohol - Aspirin - Akrilat - Paraformaldehid (mortalna devitalizacija pulpe) - Natrijum hipohlorit (ispiranje kanala korena) - Pesticidi

Pesticidi Hemijiska sredstva vrsta, koncentracija, duina delovanja Promene na sluzokoi enantem, erozije, ulceracije (nekrotino tkivo)

PROMENE KOD PUAA Stomatitis nicotinica (specifina lezija na tvrdom nepcu) Crvenilo postepeno u sivo beliastu boju, zadebljala, tvrda, hrapava promena Beliasti nodusi sa crvenom takom u centru (uveane pljuvane lezde sa inflamiranim i obliteriranim izvodnim kanalom) Reverzibilna promena Biopsija na zahtev pacijenta Ali kod ERITEMA NA MEKOM NEPCU OBAVEZNA BIOPSIJA pogotovo ako se ne gubi posle prestanka puenja VERMILLION na mestu gde se dri cigareta, cigara, lula Lokalizovana, jasno ograniena, bela, neravna, suva promena hiperkeratoza VESTIBULUM SNUFF LESION Novi nain upotrebe duvana snus, toombak Lokalna aplikacija mlevenog duvana u vestibulum Sluzokoa naborana, beliasta ili ukasto braonkaste boje


29

Ako nastane leukoplakia retko maligno alterira PUAKA MELANOZA benigna pigmentacija gingive Frontalni zubi, obrazna sluzokoa, nepce OTEENJE IZAZVANO DROGOM Direktno toksino na oralnu sluzokou Indirektno odraz optih poremeaja Sluzokoa hiperemina, gubitak jezinog pokrivaa, suvoa usne duplje, inflamacija parodoncijuma, destruirani zubi, loa oralna higijena TOKSINE MATERIJE Akcidentalna i profesionalna Direkto, hematogeno, pljuvaka Teina promena:

- opti faktori: opte zdravlje, opte stanje, starost, ishrana, sanitarna kultura olakavaju prodor toksinih materija u organizam

- duina ekspozicije - oblik materije, veliina estice - lokalni faktori: stanje parodoncijuma, inflamacija

Olovo Slovoslagai, radnici u fabrici akumulatora, boja STOMATITIS SATURNINA sivo plaviasti rub na marginalnoj gingivi (olovo sulfid), gornji sekutii Zubi zelenkasti, kestenjasti Jezik crvenilo, edem Oralna sluzokoa inflamirana Otok parotidne pljuvane lezde Dijagnoza poveanje koproporfirina u mokrai, bazofilno punktirani eritrociti (vie od 1000 na 1 milion eritrocita) Terapija deponovanje olova u kosti, a zatim ga postepeno mobilisati iva amalgam Urastanje amalgama u meka tkiva Na sluzokoi makula plavo crne, braonkaste ili tamno sive boje, ograniene na gingivi u vidu linije ili ostrvca Mrka obojenost zuba, marginalne gingive, izrazita inflamacija gingive


30

Kussmaulovo drelo meko nepce i drelo crvenkasto bakarne boje Bizmut Nekada korien u terapiji sifilisa Marginalna gingiva crna linija sastavljena od takica OTEENJA ZRAENJEM Teina oteenja: vrsta zraeja, priroda zraenja, koliina, nain ekspozicije, povrina koja se zrai, osetljivost oralnih tkiva, opta individualna osetljivost Jonizujui zraci (direktno) na gene, enzimski sistem (indirektno), biohemijiski poremeaji slobodni radikali, toksini produkti koji produbljuju oteenja Oralne promene sekundarno zraenje MUCOSITIS:

1) Lokalizovani eritem bez bola 2) Generalizovani eritem bez bola ili lokalizovani eritem sa

ulceracijom i slabim bolom 3) Generalizovani eritem sa multiplim ulceracijama i

umerenim bolom pri uzimanju vrste hrane 4) Generalizovani eritem sa brojnim ulceracijama i jakim

bolom pri uzimanju tene hrane Poinje 3 dana, a maksimum dostie 12 14 dana zrane ili hemio terapije Radijaciona terapija orofacijalne regije Rane promene:

- krajem prve nedelje enantem i edem - u toku druge nedelje erozije i ulceracije pokrivene sivo

utim fibrinskim eksudatom - subjektivno: malaksalost, kserostomija, bolovi u toku

govora i ishrane - zarastanje posle zrane terapije

Pozne promene: - nekoliko meseci posle zavrene zrane terapije - suvoa, atrofija oralne sluzokoe, floridni karijes

OSTEORADIONEKROZA visoke doze zraenja na kost (mandibula), rizik je vei ako se vadi zub u polju zraenja CANDIDIASIS ORIS Terapija: analgetici, antibiotici, fungicidi, vitamin B, Pilocarpin hidrochloridi 2% 3X4 kapi, vetaka pljuvaka


31

GINGIVITI

Gingivitis catarrhalis Etiologija:

- Dentalni plak, zubni kamenac - Favorizujui faktori: jatrogeni, zubni karijes, anatomske anomalije, impakcija

hrane, loe navike (unilateralno vakanje, akanje zuba), lezije gingive - Gingivitis catarrhalis moe biti propratni simptom nekih drugih oboljenja i stanja:

Stomatitis herpetica, pubertet, graviditet, diabetes mellitus Klinika slika:

- Inflamacija marginalne i interdentalne papile - Morfoloke promene gingive: boja, veliina, oblik, povrinska struktura,

konzistencija - Subjektivno: trnjenje, arenje, provocirano krvarenje (pranjem zuba, uzimanjem

vrste hrane) Terapija:

- Kauzalna Znaaj:

- Gingivitis catarrhalis je oboljenje koje u najveem broju sluajeva prethodi parodontopatiji i smatra se uvodom u parodontopatiju

Karakteristike normalne sluzokoe usne duplje:

- Boja normalna sluzokoa je svetlo ruiaste boje (boja korala) - Povrinska struktura normalna sluzokoa je sitno zrnaste strukture (ima izgled

kore narande) - Konzistencija normalna sluzokoa je rezilijentna - Interdentalna papila u frontu ima izgled kupe, a bono dvogrbe kamile (dve

spojene kupe) - Histoloki vrh interdentalne papile obloen ploastoslojevitim epitelom bez

oroavanja, a ostatak sluznice ploastoslojevitim epitelom sa oroavanjem

Gingivitis hyperplastica

- Eksudativno i proliferativno zapaljenje - Retko oboljenje

Etiologija:

- Dentalni plak, zubni kamenac, jatrogeni faktori - Nasledna dispozicija - Lekovi: ciklosporin, hidantoinski lekovi, nifelat


32

Klinika slika:

- Inflamacija i uveanje gingive gornjih prednjih zuba labijalno - Interdentalna papila: loptasta, prominira van interdentalnog prostora, ili je

uveana 2 3 puta pa dosee grizne povrine zuba - Gingiva: crvena, meka, glatka baza papile, pripojna gingiva - Subjektivno: oseaj stranog tela, oteano vakanje, provocirano krvarenje, fetor

ex ore Terapija:

- Kauzalna - Antiseptici - Gingivoplastika

Gingivitis fibromatosa

Etiologija:

- Nepoznata ? (Naslee) - Lokalni faktori ne uestvuju u nastanku oboljenja

Klinika slika:

- Hiperplazija gingive - Gingiva: bleda, vrste konzistencije, uveana - Lokalizacija: boni zubi gornje vilice

Terapija:

- Hirurka

Gingivitis desqamativa

- ene - Hormonalna disregulacija - Simptom Lichen planus, Pemphigoid

Prva forma:

- Crvenilo cele gingive, smanjena keratinizacija, nema subjektivnih tegoba Druga forma:

- Deskvamacija i nekroza gingive - Gingiva: crvena, razmekana, sljuten epitel, test Nikolsky pozitivan - Bol spontan, provocira se pri jelu i govoru

Trea forma:


33

- Gingiva ima aren izgled (vide se bela i crvena polja na gingivi) brojna arena polja sa kojih je sljuten epitel

- Mestimino se mogu videti uzdignua slina vezikulama Terapija:

- Lokalno kortikosteroidi

Gingivitis ulceronecroticans

- esto oboljenje (najee se javlja u jesenjem i zimskom periodu) Etiologija:

- Bacillus fusiformis, Borrelia Vincenti - Loa oralna higijena - Toksine materije (olovo, iva) - Mehanika mikro i makro oteenja - Puenje - Stres - Alkoholizam - Opti faktori: Diabetes mellitus, krvne diskrazije (anemija, leukemija), deficit

vitamina - Higijenski, ekonomski, socijalni faktori

Klinika slika:

- Eksudativno i alterativno zapaljenje - Gingiva: crvena, oteena, ulceracije na vrhovima interdentalne papile (koje se ire

dalje) - Subjektivno: bol, hipersalivacija (pacijent gubi tenost), neprijatan zadah iz usta

(posledica nekroze), oseaj bljutavog i metalnog ukusa, pacijent esto dri otvorena usta, nesme da ih zatvori zbog toga to misli da e bol postati jo jai, intenzivniji

Terapija: 1) Delovanje na uzronike

antibiotik irokog spektra dejstva bakterije uzronici oboljenja najosetljivije na penicilin (najee amoksicilin 500 mg na 8 sati dnevno, a ne na 4 sata kao to je uobiajeno)

ukoliko postoji alergija na penicilin dati metronidazol Prva poseta:

- Ne sondirati (zbog unosa mikroorganizama) nita ne raditi osim pregleda (samo pregled ! )

- Antibiotici irokog spektra dejstva, metronidazol - Dati savet:

nadoknada tenosti


34

vitamini kaasta hrana aa 3% hidrogena isprati posle svakog jela (pranje zuba

je bolno ! ) 2) Delovanje na favorizujue faktore

- Obavezno, spreiti recidiv Druga poseta:

- Nakon etiri dana od prve posete - Dok je prisutan bol nita ne raditi u usnoj duplji - Motivacija pacijenta u pogledu odravanja oralne higijene (najei uzrok

nastanka oboljenja loa oralna higijena, zubni kamenac, loe plombe) 3) Delovanje na posledice bolesti

- Gingivoplastika

- Posledice bolesti: destrukcija interdentalne papile (papila je sada levkastog oblika), ogolienje korena zuba

Znaaj:

- Gingivitis ulceronecroticans spada u grupu oboljenja koja zahtevaju hitnu intervenciju (odmah zbrinuti takvog pacijenta)

Documents

64105309-oralnamedicina-skripta