Π Ο Ι Μ Α Ν Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ

ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΙ ΦΑΛΗΡΟΥ

ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ κ΄ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΕΝΤΗ

Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ

ΕΠΙ ΤΗ ΚΑΘΙΕΡΩΣΕΙ ΤΟΥ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ

383 ΘΕΟΦΟΡΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΩΝ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΑΝΤΩΝ ΤΗΝ Η΄ (8η)

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟ

ΤΗι Β΄ ΚΥΡΙΑΚΗι ΤΟΥ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

Ἀγαπητοί Πατέρε̋ καί ἀδελφοί, Μέ τήν ἄκτιστη Χάρι τοῦ ἐν Τριάδι δοξαζοµένου Θεοῦ καί τί̋ πρεσβεῖε̋ τοῦ

ἐν ἁγίοι̋ πατρό̋ ἡµῶν Φωτίου Ἀρχιεπισκόπου Κων/λεω̋ τοῦ Μεγάλου καί Ἰσαποστόλου, ἑορτάζουµε σήµερα, Α΄ Κυριακή µετά τήν µνήµη τοῦ ἁγίου Φωτίου, γιά πρώτη φορά στήν καθ’ἡµᾶ̋ Ἱερά Μητρόπολη τήν ἑορτή τῶν ἁγίων 383 θεοφόρων Πατέρων, πού συνεκρότησαν τήν Η΄ (8η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο στήν Κωνσταντινούπολη τά ἔτη 879-880 µ.Χ., ἡ ὁποία ἑορτή καθιερώνεται νά ἑορτάζεται ἐτησίω̋ ἐν τῆ καθ’ἡµᾶ̋ Ἱερᾶ Μητροπόλει µέ τήν ἐµπνευσµένη Ἱ. Ἀκολουθία τοῦ ἐν οὐρανοῖ̋ αὐλιζοµένου µακαριστοῦ Ἀποστόλου Παπαχρήστου, Ὑµνογράφου καί ὑπερόχου διακόνου τοῦ Ὀρθοδόξου Βυζαντινοῦ µέλου̋ καί τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Τυπικοῦ, οὗ ἡ µνήµη εἴη αἰωνία.

Ἐµεῖ̋ οἱ Ὀρθόδοξοι δέν σταµατᾶµε τήν ἀρίθµηση τῶν Οἰκουµενικῶν Συνόδων στήν Ζ΄ (7η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο τοῦ ἔτου̋ 787 µ.Χ. κατά τῶν αἱρετικῶν καί χριστιανοκατηγόρων εἰκονοµάχων, ἀλλά ἀριθµοῦµε ὡ̋ Ἁγίε̋ καί Οἰκουµενικέ̋ Συνόδου̋ καί ἄλλε̋ δύο Συνόδου̋ : α) τήν ἐπί Μ. Φωτίου Σύνοδο τοῦ 879-880 µ.Χ., ἡ ὁποία εἶναι ἡ Η΄ (8η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο̋ καί β) τήν ἐπί ἁγίου Γρηγορίου Παλαµᾶ, ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκη̋, Σύνοδο τοῦ ἔτου̋ 1351 µ.Χ., ἡ ὁποία εἶναι ἡ Θ΄ (9η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο̋.

Ἡ ἐν τῆ ἁγία Σοφία Η΄ (8η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο̋ συνεκλήθη στήν Κωνσταντινούπολη κατά τά ἔτη 879-880 µ.Χ. ἐπί βασιλεία̋ τοῦ αὐτοκράτορα Βασιλείου τοῦ Μακεδόνο̋. Συµµετεῖχαν 383 ἅγιοι καί θεοφόροι Πατέρε̋ ἀπό Ἀνατολή καί Δύση, πού ἐκπροσωποῦσαν τά πέντε Πρεσβυγενή Ὀρθόδοξα Πατριαρχεῖα, µεταξύ τῶν ὁποίων ἦταν ὁ Πατριάρχη̋ Κωνσταντινουπόλεω̋ Μέγα̋ Φώτιο̋, ὁ ὁποῖο̋ ἦταν ὁ πρόεδρο̋ τῆ̋ Συνόδου, ὁ ἐκπρόσωπο̋ τοῦ ὀρθοδόξου τότε πάπα Ρώµη̋ Ἰωάννου Η΄, Πέτρο̋ ὁ πρεσβύτερο̋, µαζί µέ τόν Παῦλο καί τόν Εὐγένιο, ὁ ἐκπρόσωπο̋ τοῦ πατριάρχου Ἱεροσολύµων Θεοδοσίου, Ἠλία̋ ὁ πρεσβύτερο̋, ὁ ἐκπρόσωπο̋ τοῦ πατριάρχου

Ἀλεξανδρεία̋ Μιχαήλ, Κοσµᾶ̋ ὁ πρεσβύτερο̋, καί ὁ ἐκπρόσωπο̋ τοῦ Πατριάρχου Ἀντιοχεία̋ Θεοδοσίου, Βασίλειο̋ Ἐπίσκοπο̋ Μαρτυρουπόλεω̋.

Ἡ Σύνοδο̋ συνεκλήθη, γιά νά παύσει τά σκάνδαλα, πού ἀκολούθησαν µεταξύ τῶν Ἀνατολικῶν καί τῶν Δυτικῶν, σχετικά µέ τήν Βουλγαρία καί γιά νά ἑνωθοῦν οἱ ἀποσχισθέντε̋ Ἐπίσκοποι ἐξαιτία̋ τῆ̋ ἀποποµπῆ̋ τοῦ πρώην Κωνσταντινουπόλεω̋ Ἰγνατίου καί τῆ̋ χειροτονία̋ τοῦ Ἁγίου Φωτίου. Ἡ Σύνοδο̋, ἐπίση̋, ἀνεκήρυξε ὡ̋ Οἰκουµενική τήν Ζ΄ (7 η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο1.

Τά κύρια θέµατα, πού συζητήθηκαν στή Σύνοδο ἦταν τά ἑξῆ̋ πέντε : α) τό πρωτεῖο τοῦ πάπα Ρώµη̋, β) τά λειτουργήµατα στήν Ἐκκλησία καί οἱ µεταξύ του̋ σχέσει̋, γ) τά τοπικά ἔθιµα, δ) ἡ ἀθρόα χειροτονία καί ε) τό Filioque, δηλ. ἡ παράνοµη καί αἱρετική προσθήκη τῆ̋ καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἐκπορεύσεω̋ τοῦ Ἁγίου Πνεύµατο̋.

Τά Πρακτικά τῆ̋ Συνόδου αὐτῆ̋ δηµοσιεύθηκαν ἀπό τόν Ἱερό Δοσίθεο Πατριάρχη Ἱεροσολύµων στό βιβλίο του «Τόµο̋ Χαρᾶ̋»2, πού ἐκδόθηκε στό Ρήµνιο τῆ̋ Οὐγγροβλαχία̋ τόν Σεπτέµβριο τοῦ 1705.

Ἡ Σύνοδο̋ τῶν ἐτῶν 879-880 µ.Χ. ἔχει ὅλα τά χαρακτηριστικά τῆ̋ Οἰκουµενικῆ̋ Συνόδου καί µπορεῖ νά χαρακτηρισθεῖ ὡ̋ Η' (8η) Οἰκουµενική Σύνοδο̋. Διασώζει ὅλα τά ἐξωτερικά καί ἐσωτερικά στοιχεῖα τῆ̋ Οἰκουµενικῆ̋ Συνόδου.

Ἡ Σύνοδο̋ αὐτή εἶναι καί λέγεται Οἰκουµενική, ἐπειδή α) συνεκλήθη ἀπό τόν αὐτοκράτορα Βασίλειο τόν Μακεδόνα, β) παρέστησαν σ’ αὐτήν οἱ ἐκπρόσωποι ὅλων τῶν Πατριαρχείων, προήδρευσε ἡ µεγάλη πατερική φυσιογνωµία τοῦ Μεγάλου Φωτίου καί οἱ ἐκπρόσωποι τοῦ ὀρθοδόξου τότε πάπα Ρώµη̋ Ἰωάννου Η΄, γ) ἀσχολήθηκε µέ σοβαρά δογµατικά, ἐκκλησιολογικά καί κανονικά θέµατα, δ) οἱ ἀποφάσει̋ τη̋ ἀκολουθοῦν τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Προφητῶν, Ἀποστόλων καί Πατέρων τῆ̋ Ἐκκλησία̋ , δηλ. εἶναι σύµφωνε̋ µέ τήν ὅλη παράδοση τῆ̋ Ἐκκλησία̋, ε) ὑπῆρξε συµφωνία ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν καί Ἀρχιερέων τῆ̋ Καθολικῆ̋ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησία̋, ἡ ὁποία φαίνεται ἀπό τί̋ ὑπογραφέ̋ του̋ στά διορισθέντα καί κανονισθέντα ἀπό τήν Σύνοδο, καί ἡ ὁποία συµφωνία εἶναι ὁ συστατικό̋ χαρακτήρα̋, πού καθιστᾶ µία Σύνοδο Οἰκουµενική, σύµφωνα µέ τόν ἅγιο Νικόδηµο τόν Ἁγιορείτη3, καί στ) ἡ Σύνοδο̋ αὐτή χαρακτηρίσθηκε ὡ̋ Οἰκουµενική ἀπό πολλού̋ ἁγίου̋ Πατέρε̋ καί διδασκάλου̋, ὅπω̋ τόν Θεόδωρο Βαλσαµώνα, τόν Νεῖλο Θεσσαλονίκη̋, τόν ἅγιο Νικόλαο Καβάσιλα, τόν Νεῖλο Ρόδου, τόν Μακάριο Ἀγκύρα̋, τόν ἅγιο Συµεών Θεσσαλονίκη̋, τόν ἅγιο Μάρκο Ἐφέσου τόν Εὐγενικό, τόν ὅσιο Ἰωσήφ Βρυέννιο, τόν ἅγιο Γεννάδιο Σχολάριο, τόν ἱερό Δοσίθεο Ἱεροσολύµων, τόν Κωνσταντῖνο Οἰκονόµου κ.ἄ, ἀλλά καί ἀπό νεωτέρου̋, ὅπω̋ τόν µακαριστό Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί πάση̋ Ἑλλάδο̋ κυρό Χρυσόστοµο Παπαδόπουλο, τόν Σεβασµιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἰερόθεο 4, τόν Σεβασµιώτατο Μητροπολίτη Γόρτυνο̋ καί Μεγαλοπόλεω̋ κ. Ἱερεµία 5, τόν

1 ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟ∆ΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, ἐκδ. Β. Ρηγόπουλο̋, Θεσ/κη 2003, σσ. 361-366. 2 ∆ΟΣΙΘΕΟΣ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ, Τόµο̋ Χαρᾶ̋, ἐκδ. Β. Ρηγόπουλο̋, Θεσ/κη 1985, σσ. 257-386. 3 ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟ∆ΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, ἐκδ. Β. Ρηγόπουλο̋, Θεσ/κη 2003, σ. 118. 4 ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ κ. ΙΕΡΟΘΕΟΣ, Περί τῆ̋ ἀναγνωρίσεω̋ τῆ̋ ἐν Κων/λει ἐν ἔτει 879-880 µ.Χ. συγκληθείση̋ Συνόδου ὡ̋ Ὀγδόη̋ Οἰκουµενικῆ̋, µή ἀναγνωσθεῖσα Εἰσήγηση στήν Ι.Σ.Ι., Ὀκτωβρίου 2011. 5 ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΓΟΡΤΥΝΟΣ κ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ, Περί τῆ̋ ἀναγνωρίσεω̋ τῆ̋ ἐν Κων/λει ἐν ἔτει 1351 µ.Χ. συγκληθείση̋ Συνόδου ὡ̋ Ἐνάτη̋ Οἰκουµενικῆ̋, µή ἀναγνωσθεῖσα Εἰσήγηση στήν Ι.Σ.Ι., Ὀκτωβρίου 2011.

Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο Ἀβύδου κ. Κύριλλο Κατερέλο 6, τόν αἰδεσιµολογιώτατο πρεσβύτερο π. Φίλιππο Ζυµάρη 7 κ.ἄ.

Διαβάζοντα̋ κανεί̋ προσεκτικά τά πρακτικά τῆ̋ Συνόδου αὐτῆ̋ διαπιστώνει ὅτι ἡ ἴδια ἡ Σύνοδο̋ ἔχει συνείδηση Οἰκουµενικῆ̋ καί ἔτσι τήν τιτλοφοροῦν οἱ Βασιλεῖ̋, ὁ Μ. Φώτιο̋, οἱ λεγάτοι τοῦ τότε Ὀρθοδόξου πάπα Ρώµη̋ καί τά µέλη Τη̋. Ὁ ὅρο̋ «Οἰκουµενική» ἀναφέρεται δεκάδε̋ φορέ̋ στά πρακτικά. Ὅλα τά µέλη τῆ̋ Συνόδου ἔχουν τήν συνείδηση ὅτι εἶναι συνέχεια τῆ̋ Ζ' (7 η̋) Ἁγία̋ καί Οἰκουµενικῆ̋ Συνόδου, τήν ὁποία καί ἐπικυρώνουν ὡ̋ Οἰκουµενική. Ἄρα, τό γεγονό̋ ὅτι ἡ Ζ' (7η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο̋ ἐπικυρώθηκε ἀπό τήν Η΄(8η) Οἰκουµενική Σύνοδο, µεταξύ τῶν ἄλλων, δείχνει τήν σοβαρότητά τη̋.

Μέ βάση τά παραπάνω δέν πρόκειται γιά κάποια πρωτοτυπία ἤ καινοτοµία τό νά ἀποδεχθοῦµε, ὡ̋ Ἱερά Μητρόπολη, ὡ̋ Τοπική Ἐκκλησία, τήν ἐπί Μεγάλου Φωτίου Σύνοδο ὡ̋ Οἰκουµενική καί νά προτείνουµε τήν ἐπίσηµη ἀποδοχή τη̋ ὡ̋ τέτοια ἀπ' ὅλη τήν Ὀρθόδοξη Καθολική Ἐκκλησία, δεδοµένου ὅτι, σύµφωνα µέ τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, ἡ Σύνοδο̋ ἐπεµβαίνει, γιά νά διακηρύξει, ἐπίσηµα πλέον, τήν ἤδη ὑπάρχουσα καί ἀποδεικνυοµένη στήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώµατο̋ τῆ̋ Ἐκκλησία̋, οἰκουµενικότητα µιᾶ̋ Συνόδου.

Στό σηµεῖο αὐτό κρίνεται ἀπαραίτητο νά γίνει µία µικρή ἀναφορά σέ δύο ἀπό τά θέµατα, πού ἀπασχόλησαν τήν Η΄ (8η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο, γιά νά φανεῖ ἡ σπουδαιότητα τῆ̋ Οἰκουµενικῆ̋ αὐτῆ̋ Συνόδου. Τά θέµατα αὐτά εἶναι α) τό πρωτεῖο τοῦ Ὀρθοδόξου πάπα Ρώµη̋ καί β) ἡ αἵρεση τοῦ Filioque.

Α) Τό πρῶτο σηµεῖο, πού ἀπασχόλησε τήν Η΄ (8η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο, σχετίζεται µέ τό πρωτεῖο τοῦ Ὀρθοδόξου πάπα Ρώµη̋. Ἡ συζήτηση, πού ἔγινε στή Σύνοδο µεταξύ τοῦ Μ. Φωτίου, τῶν ἀνατολικῶν ἐκπροσώπων, ἀλλά καί τῶν ἐκπροσώπων τοῦ τότε Ὀρθοδόξου πάπα Ρώµη̋ Ἰωάννου Η΄, ἔδειξε ξεκάθαρα ὅτι ὁ Ὀρθόδοξο̋ πάπα̋ Ρώµη̋ ἔχει πρωτεῖο µέσα στήν Ἐκκλησία, ἀλλά µέ σαφῆ ἐκκλησιολογικά ὅρια, ὅπω̋ αὐτά προσδιορίζονται ἀπό τόν 34ο Ἀποστολικό Κανόνα. Δηλ. εἶναι πρῶτο̋ µόνο κατά τά πρεσβε ῖα ἐντό̋ καί ὄχι ὑπεράνω τη̋ Ἐκκλησία̋. Κατά τήν θεώρηση αὐτή, κάθε Ἐπίσκοπο̋, πού δέν τηρεῖ τό πνεῦµα τοῦ Ἀποστολικοῦ Κανόνο̋, θέτει τόν ἑαυτό του ἐκτό̋ Ἐκκλησία̋ καί καθαιρεῖται ἤ ἀφορίζεται. Οἱ πάπε̋ Ρώµη̋ δέν ἀποτελοῦν ἐξαίρεση.

Ὁ Μέγα̋ Φώτιο̋ καί οἱ ἅγιοι Πατέρε̋ τῆ̋ Συνόδου αὐτῆ̋ ὑποστήριξαν τά πρεσβε ῖα τιµῆ̋ ὡ̋ ἀναγκαία ἐκκλησιολογική ἀρχή γιά τήν διατήρηση τῆ̋ ἑνότητα̋ τῆ̋ ἀνά τήν οἰκουµένη Ἐκκλησία̋. Κατά τά πρεσβεῖα τιµῆ̋, ὅµω̋, ἡ διατήρηση αὐτή τῆ̋ ἑνότητα̋ σαφῶ̋ δέν νοεῖται ὡ̋ ἐπιβολή ἀπό ἕνα πρῶτο, ὁ ὁποῖο̋ βρίσκεται ὑπεράνω τη̋ Ἐκκλησία̋ ὡ̋ αὐθεντία. Ἡ θέση αὐτή σαφῶ̋ ἐκφράζεται σέ ἐπιστολή τοῦ Ἁγίου Φωτίου, στήν ὁποία τονίζει τήν Ὀρθόδοξη ἑρµηνεία τοῦ Εὐαγγελικοῦ χωρίου «κἀγώ δέ σοί λέγω ὅτι σύ εἶ Πέτρο̋ καί ἐπί ταύτην τήν πέτραν οἰκοδοµήσω µου τήν Ἐκκλησίαν.. .» Ματθ. ι̋΄ 18-19. Ἡ ἑρµηνεία αὐτή ὁδηγεῖ στήν καίρια ἐκκλησιολογ ική ἀρχή ὅτι ὁ κάθε ἐπίσκοπο̋ εἶναι ἰσότιµο̋ ὡ̋ πρό̋ τήν ἀρχιερωσύνη του. Ὁ Ὀρθόδοξο̋ πάπα̋ Ρώµη̋ καί ὄχι ὁ σηµερινό̋ αἱρεσιάρχη̋ ἔχει τό προνόµιο τῆ̋ τιµῆ̋ καί πρέπει νά τηρεῖ τού̋ Ἱερού̋ Κανόνε̋ τῆ̋ Ἐκκλησία̋, καί αὐτό τό προνόµιο πρέπει

6 ΘΕΟΦ. ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΒΥ∆ΟΥ κ. ΚΥΡΙΛΛΟΣ, Ἡ Ρώµη καί τό Παπικό Πρωτείο ἐπί Πατριαρχεία̋ Ἰγνατίου καί ἱ. Φωτίου (847-886), ἡ Η΄ Οἰκουµενική Σύνοδο̋ τῆ̋ Ρωµαιοκαθολικῆ̋ Ἐκκλησία̋ (869-870) 7 ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΖΥΜΑΡΗΣ, Ἰστορική, δογµατική καί κανονική σπουδαιότητα τῆ̋ Συνόδου τῆ̋ Κων/λεω̋ (879-880), διδακτορική διατριβή.

νά γίνεται µέσα στό πνεῦµα τῶν Ἱερῶν Κανόνων. Αὐτό σηµαίνει ὅτι ὁ Ὀρθόδοξο̋ πάπα̋ Ρώµη̋ δέν ἔχει ἁρµοδιότητε̋ σέ ἄλλε̋ ἐκκλησιαστικέ̋ περιφέρειε̋. Ὅταν ὁ πάπα̋ Ρώµη̋ δέν τηρεῖ τού̋ Ἱερού̋ Κανόνε̋ καί θέτει τόν ἑαυτό του ὑπεράνω τη̋ Ἐκκλησία̋, τότε µπορεῖ νά καθαιρεθεῖ, ὅπω̋ συνέβη µέ τόν πάπα Νικόλαο Α', πού καθαιρέθηκε, γιατί ἀναµείχθηκε στήν Κωνσταντινούπολη καί τήν Βουλγαρία.

Εἶναι πολύ χαρακτηριστικό̋ ὁ α΄ Ἱερό̋ Κανόνα̋, πού συνέταξε ἡ Σύνοδο̋ αὐτή κατά τήν πέµπτη πράξη τη̋, ὁ ὁποῖο̋ θεσπίζει τήν αὐτονοµία κάθε ἐκκλησιαστικῆ̋ διοικήσεω̋ σέ θέµατα τάξεω̋ καί πειθαρχία̋. Μέ τόν Ἱερό αὐτόν Κανόνα γίνεται ἀποδεκτό τό Συνοδικό Σύστηµα διοικήσεω̋ καί ἀποσαφηνίζεται ὅτι τό πρωτεῖο τοῦ Ὀρθοδόξου πάπα Ρώµη̋ δέν εἶναι πρωτεῖο ἐξουσία̋, ἀλλά πρωτεῖο τιµῆ̋, δηλ. ὁ Ὀρθόδοξο̋ πάπα̋ Ρώµη̋ καί ὄχι ὁ σηµερινό̋ πού αὐτό̋ καί οἱ προκάτοχοί του ἔχουν ἐκπέσει ἀπό τό ἔτο̋ 1014 εἰ̋ δειν έ̋ αἱρέσει̋δέν εἶναι κεφαλή ὅλη̋ τῆ̋ Ἐκκλησία̋, δέν εἶναι ἡ πηγή τῆ̋ ἱερωσύνη̋ κ.ἄ., καί κατά συνέπεια, δέν ἔχει ἁρµοδιότητα στί̋ ἄλλε̋ ἐκκλησιαστικέ̋ διοικήσει̋. Ὁ Ἱερό̋ αὐτό̋ Κανόνα̋ ἔχει καίρια ἐκκλησιολογική σηµασία καί ἀποτελεῖ ἐπανορθωτικό διάβηµα κατά τῆ̋ πυραµιδικῆ̋ δυτικῆ̋ «παγκόσµια̋» ἐκκλησιολογία̋, ἡ ὁποία ἐκφράσθηκε στή ληστρική Σύνοδο τοῦ 869-870, κατά τήν ὁποία ἡ µόνη ἀληθινή Τοπική Ἐκκλησία, µέ τήν ἔννοια τῆ̋ καθολικότητα̋, εἶναι ἡ Ἐκκλησία τῆ̋ Ρώµη̋, ἡ ὁποία ταυτίζεται µέ µία παγκόσµια Ἐκκλησία, καί ὁ µόνο̋ οὐσιαστικό̋ ἐπίσκοπο̋ εἶναι ὁ πάπα̋ Ρώµη̋.

Β) Τό δεύτερο σηµεῖο, πού ἀπασχόλησε τήν Η΄ (8η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο, εἶναι τό θέµα τοῦ Filioque, πού εἰσήγαγαν οἱ Φράγκοι στό Σύµβολο τῆ̋ Πίστεω̋, ὅτι δηλ. τό Ἅγιον Πνεῦµα ἐκπορεύεται ὡ̋ ὑπόσταση ἀπό τόν Πατέρα καί τόν Υἱό.

Τό πρῶτο καί κύριο αἴτιο τοῦ σχίσµατο̋ τοῦ 1054, δηλ. τῆ̋ ἀπόσχιση̋ καί ἀποκοπῆ̋ τοῦ πρεσβυγενοῦ̋ Πατριαρχείου τῆ̋ Δύσεω̋, τῆ̋ αἱρέσεω̋ τοῦ Παπισµοῦ ἀπό τήν Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἦταν ἡ αἵρεση τοῦ Filioque. Τό Filioque εἶναι φοβερή αἵρεση, ἐπειδή α) εἶναι ἀντίθετο πρό̋ τά ἀψευδέστατα λόγια του Ἰδίου τοῦ Χριστοῦ, πού εἶπε ὅτι «τό Πνεῦµα τῆ̋ ἀληθεία̋, ὅ ἐκ τοῦ Πατρό̋ ἐκπορεύεται»8. Ἔχουµε δηλ. κατάφωρη ἀθέτηση τοῦ Ἰδίου τοῦ Θεοῦ, τοῦ Χριστοῦ. β) Εἶναι ἀντίθετο πρό̋ τό Σύµβολο τῆ̋ Πίστεω̋ Νικαία̋-Κων/λεω̋, σύµφωνα µέ τό ὁποῖο «(πιστεύω) καί εἰ̋ τό Πνεῦµα τό Ἅγιον, τό Κύριον, τό Ζωοποιόν, τό ἐκ τοῦ Πατρό̋ ἐκπορευόµενον». Ἔχουµε δηλ. ἀθέτηση καί τῶν δύο Ἁγίων καί Οἰκουµενικῶν Συνόδων τῆ̋ Α΄ καί τῆ̋ Β΄. γ) Εἶναι ἀντίθετο πρό̋ τόν 7ο Ἱερό Κανόνα τῆ̋ Γ΄ Ἁγία̋ καί Οἰκουµενικῆ̋ Συνόδου, ὁ ὁποῖο̋ ἀπαγορεύει ὁποιαδήποτε πρόσθεση ἤ ἀφαίρεση στό Σύµβολο τῆ̋ Πίστεω̋9. Ἔχουµε δηλ. ἀθέτηση καί τῆ̋ Γ΄ Ἁγία̋ καί Οἰκουµενικῆ̋ Συνόδου. δ) Καταστρέφει τί̋ σχέσει̋ µεταξύ τῶν προσώπων τῆ̋ Ἁγία̋ Τριάδο̋ καί συγχέει τά ἀκοινώνητα ὑποστατικά ἰδιώµατα τῶν τριῶν προσώπων. ε) Ὑποβιβάζει τό Ἅγιον Πνεῦµα στό ἐπίπεδο τοῦ κτίσµατο̋, καί στ) εἰσάγει δυαρχία στήν Ἁγία Τριάδα. Ἐφόσον καί ὁ Υἱό̋ εἶναι πηγή τοῦ Ἁγίου Πνεύµατο̋, ἄρα ἔχουµε δύο πηγέ̋, δύο ἀρχέ̋ στήν Ἁγία Τριάδα, τόν Θεό Πατέρα καί τόν Υἱό. Βέβαια, πίσω ἀπό τήν αἵρεση τοῦ Filioque δέν κρύβεται τίποτε ἄλλο παρά ἡ ἄλλη φρικτή αἵρεση τοῦ πάπα Ρώµη̋, ἡ ὀφρύ̋, ἡ ἀλαζονεία, τό ἀλάθητο

8 Éù. 15, 26. 9 ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟ∆ΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, ἐκδ. Β. Ρηγόπουλο̋, Θεσ/κη 2003, σσ. 173-176.

καί τό πρωτεῖο ἐξουσία̋ του, νά νοµοθετεῖ µόνο αὐτό̋ πάνω ἀπό τά παραδεδοµένα ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὅπω̋ θεολογεῖ µέ ὀξύνοια ὁ ἅγιο̋ Γρηγόριο̋ ὁ Παλαµᾶ̋10.

Ἡ συζήτηση γιά τό σοβαρό αὐτό ζήτηµα ἔγινε κατά τήν ἕκτη συνεδρία καί ἀποφασίσθηκε νά ἀπαγορευθεῖ αὐτή ἡ κακοδοξία. Μέ πρόταση τοῦ παρισταµένου Αὐτοκράτορα Βασιλείου, ἡ Σύνοδο̋ ἀποφάσισε νά καταδικάσει τό Filioque, δηλ. τήν εἰσαγωγή στό Σύµβολο τῆ̋ Πίστεω̋ ἀπό τού̋ Φράγκου̋ τῆ̋ αἱρετικῆ̋ διδασκαλία̋ περί τῆ̋ ἐκπορεύσεω̋ τοῦ Ἁγίου Πνεύµατο̋ ἐκ τοῦ Πατρό̋ καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ, πού εἰσήγαγαν οἱ Φράγκοι καί στήν Βουλγαρία.

Τό συµπέρασµα εἶναι ὅτι ἡ ἐπί Μ. Φωτίου Σύνοδο̋ τοῦ 879 -880 µ.Χ. εἶναι ὄντω̋ ἡ Η΄ (8η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο̋ τῆ̋ Μιᾶ̋, Ἁγία̋, Καθολικῆ̋ καί Ἀποστολικῆ̋ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησία̋ καί ἔτσι ἔχει περάσει στήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώµατο̋ τῆ̋ Ἐκκλησία̋. Σήµερα, οἱ αἱρεσιάρχε̋ πάπε̋ Ρώµη̋ δέν ἀριθµοῦν τήν Σύνοδο τοῦ 879-880 µ.Χ. ὡ̋ τήν Η΄ (8η) Ἁγία καί Οἰκουµενική Σύνοδο, ἀλλά στή θέση τη̋ ἀριθµοῦν τήν ληστρική σύνοδο τοῦ 869-870, ἡ ὁποία κατεδίκασε τόν Μ. Φώτιο, καθυβρίζοντε̋ τόν Ἰσαπόστολο Ἅγιο ὡ̋ δῆθεν «αἱρεσιάρχη».

Κατακλείουµε, τονίζοντα̋ ὅτι θεωροῦµε ἀδήριτη ἀνάγκη τήν σύγκληση Πανορθοδόξου, Ἁγία̋ καί Μεγάλη̋ Συνόδου µέ τήν συµµετοχή ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν, Ἀρχιεπισκόπων, Μητροπολιτῶν, Ἐπισκόπων, Καθηγουµένων, Ἀρχιµανδριτῶν, Ἱερέων, Μοναχῶν καί λαϊκῶν θεολόγων, ἡ ὁποία θά ἀσχοληθεῖ συνοδικῶ̋ µέ τό θέµα τῆ̋ πανορθοδόξου ἀνακηρύξεω̋ τῆ̋ Συνόδου ἐπί Μ. Φωτίου ὡ̋ τῆ̋ Η΄ Ἁγία̋ καί Οἰκουµενικῆ̋ Συνόδου.

Τυγχάνει δέ ἐξόχω̋ ἀπαράδεκτο τό γεγονό̋ ἀφ’ ἑνό̋ νά θεωροῦµε ὡ̋ προστάτη καί ἔφορο τῆ̋ Ἐκκλησία̋ τῆ̋ Ἑλλάδο̋ καί τῆ̋ Ἱερᾶ̋ µα̋ Συνόδου τόν Ἅγιο Ἰσαπόστολο Μέγα Φώτιο, νά µήν προχωρήσουµε στήν διαδικασία ὑποβολῆ̋ προτάσεω̋ ἀνακηρύξεω̋ ὡ̋ Η΄ (8η) Οἰκουµενικῆ̋ τῆ̋ Συνόδου τοῦ ἔτου̋ 880, πού δικαίωσε πανορθοδόξω̋ καί οἰκουµενικῶ̋ τόν Μ. Φώτιο, καί ἀφ’ ἑτέρου νά συνοµιλοῦµε, νά συναγελαζόµαστε καί νά συµπροσευχόµαστε ὅλω̋ ἀντικανονικῶ̋ µέ τήν αἱρετική παπική θρησκευτική παρασυναγωγή καί κοινωνία, ἡ ὁποία γιά προφανεῖ̋ ἰδιοτελεῖ̋ λόγου̋ ἀποδέχεται ὡ̋ Η΄ (8η) Οἰκουµενική Σύνοδο τήν ληστρική Σύνοδο τοῦ 870, ἡ ὁποία ὡ̋ εἴποµεν ἤδη καθυβρίζει τόν Μεγάλο Φώτιο ὡ̋ δῆθεν «αἱρεσιάρχη».

Παρέλκει, τέλο̋, νά ἀναφέρουµε ὅτι ἀπό τό παραπάνω θέµα ἀσφαλῶ̋ ἐνοχλεῖται καί «καίγεται» ὁ δαίµονα̋ τοῦ παναιρετικοῦ συγκρητιστικοῦ διαχριστιανικοῦ οἰκουµε-νισµοῦ καί ὅσοι συνοδοιποροῦν µέ αὐτόν11.

Μετ’ εὐχῶν

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

+ ὁ Πειραιῶ̋ Σεραφείµ

10 ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ, Λόγο̋ Α΄ ἀποδεικτικό̋ περί τῆ̋ ἐκπορεύσεω̋ τοῦ Ἁγίου Πνεύµατο̋ 4, 32, ἐκδ. Γρηγόριο̋ Παλαµᾶ̋, ΕΠΕ 1, Θεσ/κη 1981, σ. 86. 11 Ἡµετ. Ἐπιστολή πρό̋ τόν Μακ. Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυµο, http://www.imp.gr/index.php/home-4/anakoino8enta-deltia-typoy/anakoino8enta-deltia-typoy-2012/22-anakoino8enta-deltia-typoy-2012/64-2012-07-16-02-52-28.