Upload
porco-rosso
View
213
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
97
Citation preview
1
Sanayi ve Ticaret Bakanlndan:
Basnl Ekipmanlar Ynetmelii (97/23/AT)
BRNC BLM
Ama, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanmlar
Ama ve Kapsam Madde 1 Bu Ynetmelik; maksimum izin verilebilen PS basnc 0,5 bardan daha byk olan basnl ekipmanlarn ve donanmlarn tasarm, retim ve uygunluk deerlendirmesi usul ve esaslarn kapsamaktadr. Aadaki hususlar bu Ynetmelik kapsam dndadr:
a) Herhangi bir akkan veya maddeyi, bir tesise veya tesisten, ky veya ak denizde tesisin iinde bulunan son izolasyon cihaz da kapsayan ve zellikle boru hatt iin tasarlanm olan mtemilat malzemelerinin hepsini kapsayarak, montajdan, borulardan veya boru sistemlerinden oluan boru hatt. Ancak, basn drme istasyonlar veya kompresyon istasyonlarnda bulunabilen standard basn ekipmanlar Ynetmelik kapsamndadr.
b) Suyun tedariki, datm ve boaltlmas iin ebekeler ve ilgili ekipmanlar ve basnl su tama borular, basn tnelleri, hidroelektrik tesisler iin basn aft ve ilgili zel aksesuarlar,
c) Basit Basnl Kaplar Ynetmeliinin (87/404/AT) kapsad ekipmanlar,
d) Aerosol Kaplar Ynetmeliinin (75/324/AT) kapsad ekipmanlar,
e) Aadaki Avrupa Birlii direktifleri veya edeer Trk Mevzuat ve onlarn ekleri tarafndan aralarn fonksiyonlar iin belirlenmi olan ekipmanlar:
1) Motorlu Aralar ve Rmorklar Tip Onay Ynetmelii (70/156/AT), 2) Tekerlekli Tarm veya Orman Traktrleri Tip Onay Ynetmelii (74/150/AT), 3) ki veya Tekerlekli Motorlu Aralarn Tip Onay Ynetmelii (92/61/AT),
f) Bu Ynetmelik, 9 uncu madde de bulunan ve Kategori Iden yksek olmayacak
ekilde snflandrlm ve aadaki Avrupa Birlii Direktifleri veya Edeer Trk Mevzuat tarafndan kapsanan malzemeler:
1) Makine Emniyeti Ynetmelii (89/392/AT), 2) Asansr Ynetmelii (95/16/AT), 3) Belirli Gerilim Snrlar Dahilinde Kullanlmak zere Tasarlanm Elektrikli
Tehizat le lgili Ynetmelik (73/23/AT), 4) Tbb Cihaz Ynetmelii (93/42/AT), 5) Gaz Yakan Cihazlara Dair Ynetmelik (90/396/AT), 6) Muhtemel Patlayc Ortamlarda Kullanlacak Tehizat ve Koruyucu Sistemler ile
lgili Ynetmelik (94/9/AT),
2
g) Avrupa Birliini oluturan Roma Antlamann 223 (1) (b) maddesi tarafndan kapsanan askeri ekipmanlar,
h) Yanl kullanm sonucunda radyoaktif emisyona sebep olabilecek zellikle nkleer amal kullanm iin tasarlanan unsurlar,
i) Petrol gaz veya jeotermal keif ve sondaj endstrisinde, kuyu basncn iermek ve kontrol etmek iin amalanan yeralt depolamasnda kullanlan kuyu kontrol ekipman kuyu ba, patlama nleyiciler, boru manifoldlar ve bunlarn tm ekipmanlar,
j) Basncn belirgin bir tasarm faktr olmad statik ve dinamik ilevsel etkileri veya dier ilevsel etkileri karlayabilecek yeterli dayankllk, rijitlik veya stabiliteye sahip olan buna uygun olarak malzemesi seilmi, boyutlar belirlenmi ve retilmi mahfazalar ve makinalar kapsayan ekipman,
1) Trbin ve iten yanmal motorlar dahil olmak zere motorlar, 2) Buharl motorlar, gaz/buhar trbinleri, turbo jeneratrler, kompresrler, pompalar ve
iletici cihazlar,
k) Frn soutma sistemleri dahil scak hava geri kazanclar, toz emiciler ve scak frn egzoz gaz temizleyicileri dahil olmak zere scak frnlar ve frn soutma gaz deitiriciler, eritme, yeniden eritme ve gazn alma, elik ve demirsiz maden dkm tepsileri dahil olmak zere dorudan tasviye dkm ocaklar,
l) artel kontrol nitesi, transformatr gibi yksek gerilim ekipmanlar ve dnen makinalar iin mahfazalar,
m) Aktarma sistemleri (rnein: elektrik ve telefon kablolar) muhafazas iin basnl
borular,
n) Gemiler, roketler, uaklar ve hareket edebilir deniz birimleri, ayrca tekne zerinde kullanlmak veya bunlarn hareketini salamak zere tasarlanm ekipmanlar,
o) Esnek muhafazadan oluan basnl ekipman. rnein; tat lastikleri, hava yastklar, oynamak iin kullanlan toplar, ime bot ve dier benzeri basnl ekipmanlar,
p) Egzoz ve emme susturucular,
r) Son tketim iin karbonatl iecekler ie veya teneke kutular,
s) PS.V deeri 500 bar.l'den fazla olmayan ve izin verilen maksimum basnc 7 bar' gemeyen, ieceklerin datm ve nakliyesi iin tasarlanm kaplar,
t) ADR, RID, IMDG ve ICAO anlamalar tarafndan kapsanan ekipmanlar,
u) Scak su stma sistemindeki radyatr ve borular,
v) Svnn zerindeki gaz basnc 0.5 bar dan fazla olmayan svlar depolamak iin tasarlanm kaplar.
3
Hukuki Dayanak Madde 2 Bu Ynetmelik; 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayl rnlere likin Teknik Mevzuatn Hazrlanmas ve Uygulanmasna Dair Kanun uyarnca hazrlanmtr. Tanmlar Madde 3 Bu Ynetmelikte geen tanmlardan; Bakanlk : Sanayi ve Ticaret Bakanln, Mstearlk : Babakanlk D Ticaret Mstearln, Komisyon : Avrupa Birlii Komisyonunu,
retici : Bir basnl kap ve kap grubunu imal eden, slah eden veya basnl kaba adn, ticari markasn veya ayrt edici iaretini koyarak kendini imalat olarak tantan gerek veya tzel kiiyi; reticinin Trkiye dnda olmas halinde retici tarafndan yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalaty; ayrca, basnl kabn tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri basnl kabn gvenliine ilikin zelliklerini etkileyen gerek veya tzel kiiyi,
Uygunluk Deerlendirmesi : Basnl kap veya basnl kap grubunun bu
Ynetmelik hkmlerine uygunluunun test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya belgelendirilmesine ilikin her trl faaliyeti,
Standard : zerinde mutabakat salanm olan, kabul edilmi bir kurulu
tarafndan onaylanan, mevcut artlar altnda en uygun seviyede bir dzen kurulmasn amalayan, ortak ve tekrar eden kullanmlar iin rnn zellikleri, ileme ve retim yntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, iaretleme, etiketleme ve uygunluk deerlendirmesi ilemlerini,
Uyumlatrlm Avrupa Standard : Komisyonun talimat zerine bir Avrupa
Standardizasyon Kuruluu tarafndan hazrlanan ve Avrupa Birlii Resmi Gazetesinde yaymlanan standard,
Uyumlatrlm Ulusal Standard : Bir uyumlatrlm Avrupa Standardn
uyumlatran ve Trk Standardlar Enstits tarafndan Trk Standard olarak kabul edilip yaymlanan standard,
CE Uygunluk areti : reticinin bu Ynetmelik ile 2001/3530 sayl CE
Uygunluk aretinin rne litirilmesine ve Kullanlmasna Dair Ynetmelikten kaynaklanan btn ykmllklerini yerine getirdiini ve rnn ilgili tm uygunluk deerlendirme ilemlerine tabi tutulduunu gsteren iareti,
Modl : Ynetmelik gereince, rnn tad rikslere gre hangi uygunluk
deerlendirmesi ilemine tabi tutulacan gsteren yollardan her birini, Tip : retilmesi planlanan rn temsil eden basnl ekipman,
4
Teknik Dosya : Basnl ekipmann ilgili teknik dzenlemenin gereklerine uygun olarak retildiini gsteren rapor ve belgelerin bulunduu ve basnl ekipmann tasarm, retim ve/veya almas ile ilgili bilgileri ieren dosyay,
Bitmi rn : Kullanlabilmesi iin baka bir ilemden gemesi gerekmeyen ve
kullanma hazr olan basnl ekipman, Son rn : lgili teknik dzenlemeye uygunluu gsteren ayn belgeler
kapsamndaki basnl ekipmanlardan piyasaya en son arz edileni, Uygunluk Deerlendirme Kuruluu : Basnl ekipman ve donanmn, bu
Ynetmelik ile ilgili teknik dzenlemeye uygunluunun test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya belgelendirilmesine ilikin faaliyette bulunan; bu Ynetmelik ile 2001/3531 sayl Uygunluk Deerlendirme Kurulular ile Onaylanm Kurululara Dair Ynetmelik erevesinde yetkilendirilen ve Bakanla kar sorumlu olan zel veya kamu kuruluunu,
Onaylanm Kurulu : Test, muayene ve/veya belgelendirme kurulular
arasndan, 2001/3531 sayl Uygunluk Deerlendirme Kurulular ile Onaylanm Kurululara Dair Ynetmelik ve bu Ynetmelikte belirtilen esaslar erevesinde, uygunluk deerlendirme faaliyetinde bulunmak zere Bakanlk tarafndan belirlenerek yetkilendirilen ve Bakanla kar sorumlu olan zel veya kamu kuruluunu,
Basnl Ekipman : Kaplar, boru donanmn, emniyet ve basnl aksesuarlar,
uygulamas varsa basnl ekipman; flan, nozul, kaplin, destekler, kaldrma mapas vb. basnl ksmlara bal elemanlar,
Kap :Dier ekipmana birletirilen balant noktasna kadar olan dorudan ekleride dahil olmak zere basn altnda akkanlar iermek iin tasarlanm ve imal edilmi hazne veya hazneleri,
Boru Donanm : Basn sistemi ierisinde entegrasyon iin birbirine baland zaman, akkanlarn tanmas iin tasarlanm olan borular, (Borular; zellikle bir boru veya boru sistemini, balantlar, geniletme eklerini, hortumlar veya baka uygun olan basn altnda bulunan paralar iermektedir. Havay soutmak veya stmak amacyla borulardan oluan s deitiricileri de boru donanm olarak dnlecektir.)
Emniyet Aksesuarlar : Basnl ekipmanlar, izin verilen limitlerin almasna kar korumak iin tasarmlanm cihazlar, bu tr cihazlar aadaki hususlar kapsamaktadr:
1) Dorudan basn snrlandrma aletleri. (rnek: emniyet vanas, patlama diskli emniyet aletleri, bel verme ubuklar, kontroll basn drme emniyet sistemleri),
2) Ya basn dzenleme imkanlarn altran ya da kapama veya kapama ve tamamen durma salayan snrlayc cihazlar.(rnek: basn ve scaklk artelleri, akkanlar seviyesi svileri ve emniyetle ilgili her trl lme kontrol ve dzenleme cihazlar.)
Basnl Aksesuarlar : levsel fonksiyona ve basn tayc hazneye sahip cihazlar,
Donanmlar : Bir retici tarafndan, entegre ve fonksiyonel bir btn oluturmas iin birletirilen basnl ekipmann eitli paralarn,
5
Basn : Atmosfer basncna gre basn leine bal basnc, (Vakum bir negatif deer olarak belirtilir.) zin Verilen Maksimum Basn (PS) : retici tarafndan belirlenen ve basnl ekipmann maruz kalaca tasarmlanan maksimum basnc,
(Bu husus, retici tarafndan belirlenmi olan bir yerde tanmlanr. Bu yer koruyucu ve/veya snrlama cihaznn balants, ekipmann en stnde veya uygun deilse belirlenen herhangi bir noktada olmaldr.) zin Verilen Maksimum/Minimum TS Scaklk Derecesi : retici tarafndan belirlenen ekipmann tasarlanm olduu maksimum/minimum scaklk derecesi TS yi, Hacim (V) : Bir haznenin i hacmini, ilk balant veya kaynak noktasna kadar olan nozullarn hacmi dahil olup, daimi i paralarn hacmi hari tutulur. Nominal l (DN) : D aplar veya belirtilen paralarn dnda, boru sisteminde bulunan btn paralara ortak olarak verilen saysal bykl, (Bu, referans amal uygun yuvarlatlm deer olup retim boyutlaryla ilgisi azdr. Nominal l; DN ve bunu takip eden bir say ile gsterilir.)
Akkanlar : Hem saf halde gazlar, svlar ve buharlar, hem de bunlarn karmlarn, (Bu akkan, sspansiyon halinde kat ihtiva edebilir.) Sabit Balantlar : Tahribatl metodlar haricinde ayrlmayan balantlar, Malzemeler in Avrupa Onay: Basnl ekipmanlarn imalatnda srekli kullanm amalanan, uyumlatrlm standardlar tarafndan kapsanmayan malzemelerin zelliklerini tanmlayan teknik belgeyi, ifade eder.
KNC BLM Piyasaya Arz, Teknik Gerekler, Serbest Dolam, Uygunluk Kabl, Koruma Tedbirleri, Basnl Ekipmanlarn Snflandrmas, Uygunluk
Deerlendirmesi
Piyasaya Arz
Madde 4- Bakanlk, 3 nc maddede bahsedilen basnl ekipman ve donanmlar; dzgn olarak kurulmu, bakm yaplm ve tasarmlanan ama iin kullanlm ise, kiilerin ve gerektiinde evcil hayvanlarn ve mal emniyetini ve gvenliini tehlikeye atmyorsa, piyasaya srlmesini, hizmete sunulmasn temin etmek iin uygun tedbirleri almaldr.
3 nc madde de tanmlanan basnl ekipman veya donanmlarn, bu Ynetmelik hkmlerine uygunluk salamayanlar; retici tarafndan uygunsuz olduunu ve sata sunulamayacan belirtir bir ekilde iaretlemek kayd ile fuar veya sergilerde gsterilebilir. Gsteriler srasnda kiilerin gvenliini temin etmek iin, her trl artlarda, retici tarafndan uygun emniyet tedbirleri alnr.
6
Teknik Gerekler
Madde 5- Aada (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde ifade edilen basnl ekipmanlar EK-I deki temel gerekleri yerine getirmelidir.
a) Bu maddenin (b) bendi haricindeki aadaki ekipmanlar.
(1) Gaz, svlatrlm gaz, basn altnda znm gazlar, buharlar ve maksimum izin
verilen scaklkta buhar basnc normal atmosfer basncnn (1013 mbar) 0,5 bar dan daha fazla zerinde olan aadaki snrlamalar dahilindeki svlar.
- 1 litreden daha byk hacim ve PS ile V arpm 25 bar.l'den daha byk, veya 200
bar dan daha byk PS basnc olan Grup 1 deki akkanlar iin (EK-II, tablo 1); - 1 litreden daha byk hacim ve PS ile V arpm 50 bar.l'den daha byk veya
1000 bar dan daha byk PS basnc olan Grup 2deki akkanlar iin ve tm tanabilir yangn sndrcler ve solunun tpleri. (EK-II, tablo 2)
(2) Maksimum izin verilen scaklkta buhar basnc normal atmosfer basncndan (1013 m bar) 0,5 bar dan fazla olmayan aadaki snrlamalar dahilindeki svlar.
- 1 litreden daha byk hacim ve PS ile V arpm 200 bar.l'den daha byk, veya 500 bar dan daha byk PS basnc olan Grup 1deki akkanlar iin (EK-II, tablo 3);
- 10 bar dan daha byk PS basnc ve PS ile V arpm 10 000 bar.l den byk,
veya 1000 bar dan daha byk PS basnc olan Grup 2deki akkanlar iin (EK-II,tablo 4). b) 2 litreden daha byk bir hacmi olan, 100 C dan daha fazla scaklkta kzgn su
veya buhar retimi amalanan ar scaklk riski olan, atele veya baka trl stlm basn ekipmanlar ve btn basnl piiriciler (EK-II, tablo 5).
c) Aadaki hususlar iin tasarmlanm borular:
(1) Gaz, svlatrlm gaz, basn altnda znm gazlar, buharlar ve maksimum izin verilen scaklkta buhar basnc, normal atmosfer basncndan (1013 mbar) 0,5 bar dan daha fazla olan aadaki snrlamalar dahilindeki svlar.
- 25 DN den daha byk, Grup 1deki akkanlar (EK-II, tablo 6),
- 32 DN den daha byk ve PS ile DN arpm 1000 bar dan byk olan Grup 2deki akkanlar. (EK-II, tablo 7);
(2) Maksimum izin verilen scaklkta buhar basnc normal atmosfer basncndan (1013 m bar) 0,5 bar dan fazla olmayan aadaki snrlamalar dahilindeki svlar.
- 25 DN den daha byk ve PS ile DN arpm 2000 bar dan byk olan Grup 1deki akkanlar (EK-II, tablo 8);
- PS si 10 bar dan byk ,200 DN den byk ve PS ile DN arpm 5000 bar dan byk olan Grup 2deki akkanlar (EK-II, tablo 9);
d) Bu maddenin birinci fkrasnn (a), (b), (c) bentleri tarafndan kapsanan ekipmanlar iin amalanm, byle bir ekipmann bir donanma dahil edilmesi de dahil, emniyet ve basn aksesuarlar.
7
Bu Ynetmeliin 3 nc maddesinde donanmlar olarak tanmlanan, her biri bu Ynetmelik tarafndan kapsanan en az bir basn ekipman ieren ve aada listelenmi olan donanmlar, EK-Ide bildirilen temel gereklere uygun olmaldr.
a) Ar snma riski arz eden, atelenerek veya baka bir ekilde stlan en az bir basnl ekipmandan oluan 100C zerinde bir scaklkta buhar veya kzgn su retmesi amalanan donanmlar.
b) Bu fkrann (a) bendinde anlatlan dan daha baka donanmlar, eer retici bunlar donanmlar olarak pazara ve hizmete sunmay amalyorsa,
c) Bu blmn giri paragrafndan ayrlarak el ile kat yaktla beslenen ve 50 bar.l den daha byk PS.V deeri olan, 110 C dan daha fazla olmayan scaklkta scak su retmesi planlanan donanmlar, EK-I madde 2.10, madde 2.11, madde 3.4, madde 5 (a) ve madde 5 (d) nin temel gereklerine uymaldr.
Bu maddenin ikinci fkrasnn (a), (b), (c) bentlerinde belirtilen limitlerin altnda veya eit olan basn ekipmanlar ve/veya donanmlar emniyetli kullanm salamak iin Geerli Mhendislik uygulamasna uygun olarak tasarmlanmal ve imal edilmelidir. Basnl ekipmanlarn ve/veya donanmlarn beraberinde yeterli kullanm talimatlar olmal ve reticiyi veya yetkili temsilcisini tanmlayacak bir etiketi bulunmaldr. Bu tr ekipmanlar ve/veya donanmlar 15 inci madde de belirtilen CE uygunluk iaretini tamamaldr.
Serbest Dolam Madde 6- Bakanlk, basncn oluturduu tehlikeleri neden gstererek, bu Ynetmelie uygunluk salayan ve 10 uncu madde uyarnca uygunluk deerlendirmesine tabi tutulduklarn belirleyen CE uygunluk iareti tayan, 3 nc madde de adgeen basnl ekipman veya donanmlarn imalat tarafndan belirlenen artlarda pazara srlmesini veya hizmete sokulmasn yasaklayamaz, snrlayamaz veya mani olamaz.
Bakanlk, 5 inci maddenin nc fkrasna uygun olan basnl ekipman veya
donanmlarn pazara srlmesini veya hizmete sunulmasn, basn nedenli tehlikeler sebebiyle, yasaklayamaz, kstlayamaz veya engelleyemez.
Bakanlk, basnl ekipman ve donanmlarn doru ve gvenli kullanlmas iin gerektii kadar, EK-I madde 3.3 ve madde 3.4 deki bilgileri ister.
Uygunluk Kabul
Madde 7- Bakanlk 10 uncu maddedeki uygunluk deerlendirmesine tabi tutularak 15 inci madde gerei CE uygunluk iaretini ve EK-VIIde belirtilen Uygunluk Beyannamesini tayan basnl ekipman ve donanmlar, bu Ynetmeliin tm hkmlerine uygun telakki eder.
Uyumlatrlm ulusal standardlara uygunluk salayan ve referans numaralar Avrupa Topluluu Resmi Gazetesinde yaymlanan standardlara uygun retilen basnl ekipman ve donanmlarn 5 inci maddede ad geen temel gereklere uygunluk gsterdii kabul edilir.
Bakanlk ok ciddi gvenlik gerekeleri ile; a) 5 inci maddenin son fkrasnda adgeen bir para veya bir grup basnl
ekipmann 5 inci maddenin birinci fkras artlarna tabi olmas,
8
b) 5 inci maddenin son fkrasnda adgeen bir donanm veya donanm grubunun 5 inci maddenin ikinci fkras artlarna tabi olmas,
c) Bir para veya ekipman veya grubun EK-IInin artlarndan ayrlarak baka bir kategoride snflandrlmas, ynnde deerlendirmede bulunduu takdirde gerekeleriyle birlikte bu durumu Mstearlk araclyla Komisyona bildirerek gerekli tedbirlerin alnmasn ister.
Koruma Tedbirleri
Madde 8- CE uygunluk iaretini tayan ve amacna uygun olarak kullanlan, 3 nc maddede adgeen basnl ekipman, kiilerin ve uygun olduu hallerde ev hayvanlarnn veya mlkn emniyetini tehdit ettii zaman, Bakanlk, bu tr ekipman ve donanmlarn pazardan geri ekilmesini salar, pazara srlmesini servise konulmasn ve kullanmn yasaklar. Hizmete sunulmasnn ve serbest dolamnn kstlanmasn salayacak tm nlemleri alr. Bakanlk, bu tr nlemler hakknda derhal Mstearlk araclyla Komisyonu haberdar etmeli, bu kararn nedenlerini bildirmeli ve uygunsuzluun nedeninin aadakilerden hangisi yznden meydana geldiini belirtmelidir.
a) 5 inci madde de bildirilen temel gereklerin yerine getirilmesindeki eksiklik,
b) 7 nci maddesinin ikinci fkrasnda bildirilen standardlarn yanl uygulanmas,
c) 7 nci maddesinin ikinci fkrasnda bildirilen standardlardaki eksiklik,
d) 11 inci maddeye gre, basnl ekipman malzemelerinin Avrupa onayndaki eksiklikler.
Uygun olmayan bir basnl ekipman veya donanm CE uygunluk iareti tarsa, Bakanlk CE uygunluk iaretini uygulayan kiiler hakknda gerekli ilemleri balatmal, bu husus komisyon ve dier ye lkelere iletilmek zere Mstearla bildirilmelidir.
Basnl Ekipmanlarn Snflandrlmas
Madde 9- 5 inci maddenin birinci fkrasnda bahsedilen basnl ekipmanlar, EK-II
ye uygun olarak, artan tehlike seviyesine gre snflandrlmaldr. Bu tr snflandrmann amalar nedeniyle, akkanlar, aadaki ekilde iki gruba ayrlmaldr.
a) Birinci Grubu tehlikeli akkanlar oluturan, tehlikeli akkan; tehlikeli madde/mstahzarlarn snflandrlmas, paketlenmesi ve etiketlenmesi ile ilgili olarak 20/4/2001 tarihli ve 24379 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Tehlikeli Kimyasallar Ynetmelii tarafndan kapsanan madde/mstahzarlardr.
Grup 1 aadaki ekilde tanmlanan madde/mstahzarlar kapsar.
- Patlayc, - Kolay alevlenir, - ok kolay alevlenir, - Alevlenir (Maksimum izin verilen scaklk deeri parlama noktasnn stnde), - ok toksik, - Toksik, - Oksitleyici.
9
b) kinci Grup ise bu maddenin birinci fkrasnn a bendinin sz etmedii btn
dier akkanlar kapsar.
Bir kabn birden ok haznesi varsa, her bir hazne iin uygulanabilir kategorilerden en yksek olan ile snflandrlr. Bir haznede birden ok akkan varsa en yksek kategorideki akkan esas alnarak snflandrma yaplr.
Uygunluk Deerlendirmesi
Madde 10- retici, basnl ekipman piyasaya srmeden nce, ekipmann her bir elemann, bu maddede belirtilen artlara gre EK-III de tanmlanan uygunluk deerlendirmesi ilemlerinden birine tabi tutar.
Basnl ekipmann herhangi bir elemanna, CE uygunluk iareti ilitirilmek amacyla, uygulanacak uygunluk deerlendirme ilemleri, ekipmann snflandrld 9 uncu maddede tanmlanan kategori ile belirlenir.
eitli kategoriler iin uygulanacak, uygunluk deerlendirme ilemleri aadaki gibidir:
Kategori I Kategori II Kategori III Kategori IV Modl A Modl A1 Modl B1 + D Modl B + D
Modl D1 Modl B1 + F Modl B + F Modl E1 Modl B + E Modl G Modl B + C1 Modl H1 Modl H
Basnl ekipman, snflandrldklar kategori iin listelenen uygunluk
deerlendirme ilemleri arasndan, retici tarafndan seilen birisine tabi tutulur. retici eer mmknse bir st seviyedeki kategoriye uygulanan ilemlerden birini seebilir.
Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinin birinci fkras a bendinde ifade edilen, kategori
III ve kategori IV te yer alan ekipman iin olan uygunluk deerlendirme ilemleri erevesinde, onaylanm kurulu beklenmedik ziyaretleri srasnda EK-I madde 3.2.2.de bahsedilen son deerlendirmeleri yapmak veya yaptrmak amacyla retim veya depolama yerlerinden ekipman numunesi alr. Bu balamda retici onaylanm kurulua tahmini retim plan hakknda bilgi vermelidir. Onaylanm kurulu retimin ilk ylnda en az iki ziyaret gerekletirmelidir. Sonraki ziyaretlerin skl ilgili modllerin madde 4.4.lerinde belirlenen kriterler esas alnarak onaylanm kurulu tarafndan tayin edilir.
Modl H ilemi altnda 5 inci maddenin b bendinde bahsi geen, Kategori IIIteki ekipman ve kaplarn tek seferde retimi halinde, onaylanm kurulu her bir birim iin EK-I madde 3.2.2. de bahsi geen son deerlendirmeleri yapar veya yaptrr. Bu balamda retici tahmini retim plan hakknda onaylanm kurulua bilgi verir.
Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinin ikinci fkrasnda bahsedilen donanmlar, aadaki hususlar kapsayan bir global uygunluk deerlendirmesine tabi tutulacaktr:
a) Donanm oluturan 5 inci maddenin birinci fkrasnn a bendinde bahsedilen ve daha nce uygunluk deerlendirme ilemine ve CE uygunluk iaretine tabi olmam basnl ekipmanlarn uygunluk deerlendirme ilemi, her bir ekipmann kategorisine gre belirlenir.
b) EK-I madde 2.3, madde 2.8 ve madde 2.9' da belirtilen donanmn, eitli elemanlarn birleiminin uygunluk deerlendirmesi; emniyet aksesuarlarna uygulanabilen hari, ilgili ekipmana uygulanabilir en yksek kategoriye gre deerlendirilir.
10
c) EK-I madde 2.10 ve madde 3.2.3. de belirtilen izin verilen alma snrlarn
amaya kar, bir donanmn korunmasnn salanmas, korunacak ekipmana uygulanabilir en yksek kategorinin nda yrtlr.
Bu maddenin yukardaki fkralarndan ayr olarak bu fkralarda bahsi geen ilemler uygulanmad ve kullanm deneysel amalarla olduu takdirde; Bakanlk uygun grrse, 3 nc maddede tanmlanan her bir basnl ekipmann ve donanmn piyasaya arzna ve hizmete sunulmasna msaade edebilir.
Uygunluk deerlendirmesi ile ilgili kaytlar ve yazmalar Trke olarak yaplr.
NC BLM Malzemeler in Avrupa Onay, Onaylanm Kurulular,
Onaylanm nc Taraf Uygunluk Deerlendirme Kuruluu, Kullanc Denetmenleri, CE Uygunluk areti, birlii mkanlar,
Reddetme ve Kstlama le lgili Kararlar
Malzemeler in Avrupa Onay
Madde 11- Malzemeler iin Avrupa Onay, 3 nc madde de tanmland zere malzeme veya ekipmann bir veya daha fazla reticisinin talebi zerine bu i iin tayin edilen onaylanm veya bildirilmi kurululardan biri tarafndan yaynlanmaldr. Onaylanm veya bildirilmi kurulu malzeme tiplerinin bu Ynetmeliin gereklerine uygunluunu belgelendirmek iin gerekli olan test ve muayeneleri belirlemeli ve gerekletirmelidir.
Malzemeler iin Avrupa Onay yaynlanmadan nce onaylanm veya bildirilmi kurulu gerekli belgeleri gndererek Mstearlk aracl ile ye lkeleri ve Komisyonu bilgilendirmelidir. Onaylanm veya Bildirilmi Kurulu malzemeler iin Avrupa Onayn gerekli olduunda Komitenin grn ve sunulan yorumlar da dikkate alarak yaynlamaldr.
Basnl ekipman malzemeleri iin Avrupa onaynn birer kopyas Mstearlk araclyla ye lkelere, Onaylanm veya Bildirilmi Kurululara ve Komisyona gnderilir. Komisyon, Malzemeler iin Avrupa Onaylarnn listesini Avrupa Birlii Resmi Gazetesinde yaymlar ve gncelletirir.
Referanslar Avrupa Birlii Resmi Gazetesinde yaymlanm Avrupa onayna uygun olan basnl ekipmann imalinde kullanlan malzemelerin EK-Iin ilgili temel gereklerine uygun olduu kabul edilir.
Basnl ekipman malzemelerinin Avrupa onayn gerekletiren Onaylanm kurulu, malzeme trnn uyumlatrlm standard tarafndan kapsandn tespit ederse, bunun iin daha nce yaymlam olduu onay geri eker ve bu onayn geri ekilmesinden, Mstearlk araclyla ye lkeleri, Onaylanm Kurulular ve Komisyonu derhal haberdar edecektir.
Onaylanm Kurulular
Madde 12- Bakanlk, 10 uncu ve 11 inci maddelerde bahsi geen ilemleri gerekletirmek zere tayin edilen onaylanm kurulular, gerekletirecekleri grevler ve Komisyonca onlara nceden verilmi olan kimlik kayt numaralar ile birlikte Mstearlk aracl ile Komisyona ve dier ye lkelere bildirir.
11
Bakanlk, Onaylanm Kurulularn tayini iin EK-IV te bildirilen kriterleri uygulayacaktr. lgili uyumlatrlm standardlarda bildirilen kriterlere uyan Onaylanm Kurulular, EK-IV te bildirilen ayn kriterleri yerine getirmi farz edilir.
Bir kuruluu onaylam olan Bakanlk, bu Onaylanm Kuruluun ikinci fkrada bildirilen kriterlere uymadn tespit ederse, onay geri ekecektir. Bu tr bir onayn geri ekilmesi halinde, Bakanlk Mstearlk aracl ile dier ye lkeleri ve Komisyonu bilgilendirir.
Bildirilmi nc Taraf Uygunluk Deerlendirme Kuruluu
Madde 13- EK-I, madde 3.1.2 ve madde 3.1.3. de bildirilen grevleri yerine getirmek amac ile Bildirilmi nc Taraf Uygunluk Deerlendirme Kuruluu ve tannm olduklar grevleri konusunda Mstearlk araclyla Komisyona ve dier ye lkelere bildirir. Komisyon, Avrupa Birlii Resmi Gazetesinde, Bildirilmi nc Taraf Uygunluk Deerlendirme Kurulularnn bir listesini yaymlar. Komisyon bu listenin gncel olmasn temin eder.
Bakanlk, bu kurulularn bildirimi iin, EK-IVde belirtilen kriterleri uygular. Konu ile ilgili uyumlatrlm standardlarda bildirilen kriterlere uyan bu kurulular, EK- IVde bildirilen ayn kriterlere uymu farz edilir.
Bir kuruluu bildirmi olan Bakanlk ayet bu kuruluun bu maddenin ikinci fkrasnda belirtilen kriterlere uymadn tespit ederse, bu bildirimi geri eker. Bu tr bir bildirimin geri ekilmesi halinde, Bakanlk Mstearlk araclyla derhal ye lkeleri ve Komisyonu haberdar eder.
Kullanc Denetmenleri
Madde 14- Kullanc denetmenleri ile ilgili hususlar aada belirtilmitir.
a) Onaylanm kurulular tarafndan gerekletirilecek olan grevlerle ilgili artlardan ayr olarak Bakanlk kendi snrlar iinde, temel gereklere uygunluu bu maddenin (h) bendinde belirtilen kriterlere uygun olarak belirlenen kullanc tarafndan basnl ekipmann veya donanmlarn, piyasaya srlmesine, ve kullanclar tarafndan hizmete sunulmasna izin verebilirler.
b) Eer Bakanlk bu maddede belirtilen kriterlere uygun olarak bir kullanc denetmeni belirlemi ise Bakanlk uygunluu bu maddelerde belirtilen kriterlere uygun olarak dier ye devlet tarafndan belirlenen bir kullanc denetmeni tarafndan deerlendirilen basnl ekipman ve/veya donanmlarn bu maddede belirtilen artlar altnda pazara srlmesini veya hizmete konulmasn basn nedenli tehlikeler sebebiyle yasaklayamaz, snrlayamaz veya engelleyemez.
c) Bir kullanc denetmeni tarafndan uygunluu deerlendirilmi olan basnl ekipman veya donanmlar CE etiketi tayamazlar.
d) Sz konusu basnl ekipman ve donanmlar, sadece kullanc denetmeninin ait olduu grup tarafndan altrlan tesislerde kullanlabilir. Bu grup basnl ekipmann ve donanmlarn tasarm, retimi, denetimi, bakm ve kullanmnn teknik zellikleri konusunda ortak gvenlik politikas uygulayacaktr.
e) Kullanc denetmenleri zellikle ait olduklar gruba gre hareket edeceklerdir. f) Kullanc denetmenleri tarafndan uygulanabilir uygunluk deerlendirmesi
prosedrleri EK-III de tanmlanan A1, C1, F ve G modlleri olacaktr. g) Bakanlk, hangi kullanc denetmenlerine yetki verdiini, hangi grevler iin
tayin ettiini ve her denetmen iin bu maddenin d bendinin artlarn salayan tesislerin listesini, Mstearlk araclyla dier ye lkelere ve Komisyona bildirir.
12
h) Kullanc denetmenlerinin tayin edilmesinde, Bakanlk EK-V te listelenmi olan kriterleri uygular ve denetmenin bal olduu grubun bu maddenin d bendinde belirtilen kriterleri uygulamasn temin eder.
i) Bakanlk, tayin ettii kullanc denetmenlerinin bu maddenin (h) bendinde bildirilen kriterlere uymadn tespit ederse, verdii yetkiyi geri eker. Bu durumu da Mstearlk araclyla dier ye lkelere ve Komisyona bildirir.
j) Bu maddenin etkileri Komisyon tarafndan izlenecektir ve 19 uncu maddenin (c) bendinde belirlenen tarihten yl sonra deerlendirilecektir. Bu neticeye gre, Bakanlk bu maddenin uygulanmas ile ilgili her trl faydal bilgiyi Mstearlk araclyla Komisyona iletir. Eer gerekirse, Ynetmeliin dzeltme nerisi bu deerlendirmeye elik eder.
CE Uygunluk areti
Madde 15- CE uygunluk iareti, EK-IV deki modele gre CE harflerinden olumaktadr. CE uygunluk iareti retim kontrol aamasnda devreye giren Onaylanm Kuruluun 12 nci maddenin birinci fkrasnda bahsi geen kimlik kayt numaras ile birlikte verilir.
CE uygunluk iareti, EK I madde 3.2 de tanmlanan son deerlendirmeye olanak salayan veya bitmi durumda olan ve 5 inci madde de belirtilen her bir basnl ekipmana veya donanmna grlebilir, kolay okunur ve silinmez bir ekilde ilitirilir.
Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinin (b) bendinde belirtilen donanm oluturan her bir basnl ekipmana CE uygunluk iaretinin ilitirilmesi gerekmez. Basn ekipmann paralarndan halihazrda CE uygunluk iareti tayanlar, donanma dahil edilirken iareti tamaya devam eder.
Basn ekipmann veya donanmnn, CE uygunluk iaretinin ilitirilmesini gerektiren, dier Ynetmeliklere de tabi olmas halinde, sz konusu basn ekipmann veya donanmnn ayn zamanda bu dier Ynetmeliin koullarna da uygun olduunu gsterir. Bununla birlikte, bir veya daha fazla Ynetmeliin reticiye, gei dnemi srecinde, istedii dzenlemeyi semesine izin vermesi halinde, CE uygunluk iareti sadece retici tarafndan uygulanan Ynetmelie uygunluk gsterir. Bu durumda, bahsedilen Ynetmeliklerin ayrntlar, Avrupa Birlii Resmi Gazetesinde yaymland gibi, Ynetmeliin gerektirdii basn ekipmannn veya donanmnn beraberinde belge, not veya talimatlar verilir.
CE uygunluk iaretinin formu veya anlam ile ilgili nc taraflarn yanl anlamasna yol aabilecek ekilde basnl ekipman veya donanmna, iaretlerin ilitirilmesi yasaklanmaldr. CE uygunluk iaretinin grnrln ve okunurluunu azaltmayacaksa dier herhangi iaretlemeler basnl ekipman veya donanmna ilitirilebilir.
CE Uygunluk aretinin Uygunsuz litirilmesi
Madde 16- Bu Ynetmeliin 8 inci maddesine sadk kalarak CE uygunluk iaretinin uygunsuz kullanmnda aadaki hususlar uygulanr.
a) ayet Bakanlk, CE uygunluk iaretinin uygunsuz ilitirildiini tespit ederse, retici, veya yetkili temsilcisi, rn, CE uygunluk iareti ile ilgili koullara uygun hale getirmeye ve ye lkelerin uygulad artlarn ihlalini ortadan kaldrmaya ykml olacaktr.
b) Uygunsuzluk devam edecek olursa, Bakanlk, sz konusu rnn piyasaya arznn yasaklanmas veya kstlanmas iin her trl tedbiri alr veya 8 inci maddede bildirilen prosedrlere uygun olarak piyasadan toplatlmasn temin iin btn tedbirleri alr.
c) CE areti uygunsuz kullanld takdirde 4703 sayl Kanunda belirtilen idari para cezalar uygulanr.
13
birlii mkanlar Madde 17- Bakanlk, bu Ynetmeliin uygulanmasndan sorumlu otoriteleri,
birbirleri ile ibirlii yapmalar, birbirlerine ve Mstearlk araclyla Komisyona bilgi vermelerini tevik etmek iin gerekli nlemleri alr.
Reddetme ve Kstlama le lgili Kararlar
Madde 18- Bu Ynetmelik gerei, basnl ekipman veya donanmlarn piyasaya arzn ve hizmete sunulmasn yasaklayan veya piyasadan toplatlmasn gerektiren tm kararlarn geerli gerekesi olmaldr. Bu kararlar, ilgili tarafa sahip olunan yasal haklar ile bu haklarn tabi olduu sre kstlamasn ierecek ekilde bildirilir.
Uyumlatrma ve Geici Hkmler
Madde 19- Gei koullar aadaki gibi olacaktr. a) Bakanlk, bu Ynetmelie uygun olmas gereken mevzuat ve idari
dzenlemeleri yaymlarken Ynetmelie atf yapar ve bu hususu Mstearlk aracl ile ye lkelere ve Komisyona bildirir.
b) Bakanlk, bu Ynetmeliin uygulamaya konduu tarihte, kendi snrlar dahilinde yrrlkte olan mevzuata uygun olan basnl ekipman ve donanmlarn piyasaya arzna izin verir ve bu tarihten sonra da bu tehizat ve donanmlarn hizmete konmasna izin verir.
DRDNC BLM Aykr Davranlara Uygulanacak Hkmler
Son Hkmler, Yrrlk ve Yrtme
Aykr Davranlara Uygulanacak Hkmler
Madde 20- Bu Ynetmelik hkmlerine aykr davranan ve faaliyet gsterenler hakknda 2001/3529 sayl rnlerin Piyasa Gzetimi ve Denetimine Dair Ynetmelik hkmleri uygulanr.
Son Hkmler
Madde 21 Bakanlk, bu Ynetmelikte yapaca deiiklikler ile yaymlandktan sonra, bu Ynetmelik metnini Komisyona bildirmek zere Mstearla iletir.
Madde 22- Bu Ynetmelik, Avrupa Birliinin 97/23/EC sayl Basnl Ekipmanlara likin Direktifine uygun olarak hazrlanmtr.
Yrrlk
Madde 23 Bu Ynetmelik 1/7/2003 tarihinde yrrle girer.
Yrtme
Madde 24 Bu Ynetmelik hkmlerini Sanayi ve Ticaret Bakan yrtr.
14
EK-I TEMEL EMNYET GEREKLER
N NCELEMELER 1. Basnl ekipman hakknda bu EK te listelenmi olan temel gereklerden ortaya kan
ykmllkler ayn zamanda, ayn tehlikenin bulunduu donanmlar da iermektedir. 2. Ynetmelikte bildirilen temel gerekler zorunludur. Bu temel gereklerde ortaya konulan
zorunluluklar, sadece, sz konusu olan basnl ekipman reticisi tarafndan belirlenen makul iletme artlarna ve ngrlen risklere uygun olarak kullanlmas halinde geerlidir.
3. retici, kendi ekipmanndaki basntan dolay, ortaya kabilecek tehlikeleri saptamak iin, analiz etme ykmll altndadr. Sonra imalat analiz sonularn dikkate alarak tasarmlamak ve imal etmek zorundadr.
4. Temel gerekler, yksek seviyede salk ve emniyetle ilgili teknik ve ekonomik nedenleri olduu kadar tasarm ve retim aamasndaki uygulamalar ve teknolojinin son halini dikkate alacak ekilde yorumlanmal ve uygulanmaldr.
1. GENEL 1.1. Basnl ekipman, mantkl ngrlebilir artlarda veya reticinin kullanm talimatlarna uygun
bir ekilde hizmete sokulduunda emniyetini salayacak ekilde tasarmlanmal, imal edilmeli, kontrol edilmeli ve uygun olduu yerlerde kurulmaldr.
1.2. retici,en uygun zm seerken, aada bildirilen prensipleri u ekilde uygulamal;
- Uygulanabildii oranda tehlikeleri yok etmeli veya azaltmaldr. - Giderilemeyen tehlikelere kar uygun koruma nlemleri alnmaldr. - Gerektiinde, kullanclar tehlikelere kar bilgilendirilmeli ve kurma ve/veya kullanm
srasnda bu riskleri azaltmak iin zel nlemleri alnmas konusunu bildirmelidir.
1.3 Yanl kullanm potansiyeli olasl varsa veya aka bu durum ngrlebiliyorsa, basnl ekipman bu yanl kullanmdan doacak tehlikeyi nleyecek ekilde tasarmlanmak zorundadr veya bu mmkn olamyorsa, basnl ekipmann bu ekilde kullanlamayacana ilikin uygun uyarlar verilmelidir.
2. TASARIM 2.1 Genel
Basnl ekipmann amalanan mr sresince emniyetli olmasnn garantilenmesi iin, btn faktrleri gz nnde bulundurularak, basnl ekipman uygun bir ekilde tasarmlanmaldr. Tasarm kapsaml metotlar kullanlarak, btn ilgili hatalara kar tutarl bir ekilde yeterli emniyet pay ierdii bilinen, uygun emniyet katsays iermelidir.
2.2 Yeterli Dayanm in Tasarm 2.2.1 Basnl ekipman amalanan kullanmna ve dier ngrlebilen alma koullarna ve
yklemelere uygun olarak tasarmlanmal. zellikle,aadaki etkenler hesaba katlmaldr. - /d basn - evre ve iletme scakl - letme ve test koullarnda statik basn ve ieriin ktlesi,
15
- Trafik,rzgar ve deprem yk, - Tama ,balantlar, boru donanm vs gibi durumlardan kaynaklanabilen kar kuvvetler
ve momentleri, - Korozyon ve anma, yorulma vs. - Kararsz olan akkanlarn terkibinin bozulmas,
Ayn zamanda oluabilecek eitli ykler, e zamanl oluma ihtimalleri gz nnde bulundurularak,dikkate alnmaldr.
2.2.2 Yeterli dayanm iin tasarm unlara dayanmaldr:
- Genel bir kural olarak, hesaplama modeli, madde 2.2.3 de tanmland gibi ve gerektiinde madde 2.2.4 de tanmland gibi deneysel tasarm metodu ilavesiyle veya
- Hesaplama olmadan deneysel tasarm metodu, aynen madde 2.2.4 de tanmland gibi rnn izin verilebilir maksimum basnc PS ve hacminin V arpm, 6000 bar. den daha az veya rn PS. 7DN arpm 3000 bar dan daha az ise.
2.2.3 Hesaplama metodu
a) rn ierii ve dier ykleme durumlar Basnl ekipman iin izin verilebilen gerilim, alma koullarnda ngrlebilen makul arza ekli dikkate alnarak, snrlandrlmaldr. Bu noktada, emniyet katsays retimde gerek iletme artlar, gerilmeler, hesaplama modelleri ve malzemenin zellikleri ile ortaya kan her belirsizlii tamamen yok etmek iin uygulanmal.
Bu hesaplama metotlar, madde 7 deki gerekleri ile birlikte, gereken her yerde, yeterli emniyet pay temin etmelidir.
Yukarda belirtilen gerekler, uygun olan yerlerde, dierlerine ek olarak yada dier metodlarla birlikte, aadaki metodlardan biri uygulanarak salanabilir.
- Formle gre tasarm, - Analize gre tasarm, - Krlma mekaniklerine gre tasarm,
b) Dayanm
lgili basnl ekipmann dayanm gcn oluturmak iin uygun tasarm hesaplar kullanlmaldr. zellikle :
- Hesaplama basnlar izin verilebilen maksimum alma basncndan daha az olmamal ve statik buhar basnc ile dinamik sv basnc ve kararsz akkanlarn bozulmalar hesaba katlmal, bir kabn ayr basnl haznelere ayrld durumlarda paralarn ayrma duvarlar, bitiik parann mmkn olan en dk basncna bal olarak azami mmkn olan para basncna gre tasarlanmaldr.
- Hesaplanan scaklklar uygun emniyet payn iermelidir. - Tasarm, ekipmann ngrlen iletme koullar altnda meydana gelebilecek olan btn
muhtemel s ve basn birleimlerini gz nnde bulundurmaldr. - Maksimum gerilmeler ve en yksek gerilme ylmas emniyet snrlar ierisinde
kalmaldr. - Basnl ksmn hesaplamasnda, madde 4 de belirtilen uygun emniyet faktrleri ile
birlikte verilen koullar dikkate alnarak, dokmante edilmi bilgilere dayanlarak, malzemenin zelliklerine uygun deerlerden faydalanlmaldr. Gz nne alnacak malzeme karakteristikleri aadakileri iermelidir: - Akma mukavemeti, % 0,2 veya hesaplanan scaklkta ki yaklak % 1,0 uzama snr
gerilmesi, - ekme mukavemeti,
16
- Zamana bal mukavemet , rnein; srnme mukavemeti, - Yorulma, - Elastiklik modl, (Young modl) - Uygun miktarda plastik gerilme zellii, - entik darbe mukavemeti, - Kopma dayankll,
- Malzeme zelliine bal olarak uygun kaynak faktr seilmeli. rnein: tahribatsz test tr, malzemenin kayna ve alma artlar gz nnde bulundurulmaldr.
- Tasarmda ekipmann ngrlen kullanmnda tm ilgili zayflatc etkiler (rnein: korozyon, esneme, yorulma) ve madde 3.4 te anlatlan malzemenin mr ile ilgili tasarmn belirli dzenlemeler alnmaldr. Ekipmann tasarlanan kullanm ile orantl olarak, uygun kaytlarn tutmal. madde 3.4te anlatlan malzemenin mr ile ilgili tasarmn belirli dzenlemeleri dikkate alnmaldr. rnein: - Srnme iin : belirli scaklkta iletme sresi tasarlanmal, - Yorulma iin:belirli gerilme seviyesinde yk tekrar says tasarlanmal, - Korozyon iin: korozyon ilavesi tasarlanmal,
c) Kararllk durumu
Hesaplanan kalnln uygun yapsal kararlla izin vermedii durumlarda, nakliye ve ileme tarz riskleri dikkate alnarak durum dzeltmesi iin gerekli nlemler alnmaldr.
2.2.4 Deneysel tasarm metodu
Ekipmann tasarm, btn olarak veya ksmi olarak bir rnei veya bir kategorisi zerinde yaplan, uygun bir test program ile geerlilii onaylanabilir. Testten nce test program aka tanmlanmal ve eer varsa uygunluk deerlendirmesi modlnden sorumlu Onaylanm Kurulua kabul edilmelidir. Bu program test artlarn ve kabul edilme veya red kriterlerini tanmlamaldr. Testten nce, test edilmesi gereken ekipman oluturan malzemelerin temel zellikleri ve boyutlarnn gerek deerleri llmelidir. Test srasnda, gerektii yerde, basnl ekipmann kritik blgelerinin, uzama ve gerilimlerinin yeterli hassaslkta llp kaydedebilen aletler ile gzlenebilmesi mmkn olmaldr.
Test program aadakileri iermelidir.
a) Basn dayanm testinin amac, belirlenen bir emniyet pay ile izin verilebilir maksimum basnta, malzemenin kayda deer bir szdrma veya belirlenen bir aral aan deformasyon olmadn tespit etmektir. Test basnc, tasarm amal kullanlan deerlerle, test koullar altnda llen malzeme karekteristii deerleri ile geometrik deerler arasndaki farkllklar esasna gre belirlenecektir; test ve tasarm scakl arasndaki farkllklar hesaba katlmaldr.
b) Srnme veya yorulma riskinin olduu yerde, ekipman iin alma koullar esasna gre belirlenmi uygun testler tanmlanacaktr. rnein, belirtilen scaklklarda tutmak, belirlenen gerilme seviyesindeki yk tekrar v.s;
c) Gerektiinde, madde 2.2.1 de bildirilen, rnein, korozyon, d hasar vs. gibi dier faktrlerle ilgili testler.
2.3 Emniyetli kullanm ve alma salamak iin artlar; Basn ekipman iin belirlenmi olan alma metodu, ekipmann almasnda ngrlebilen makul riskleri engellemeye uygun olmaldr. Aadakiler zel olarak dikkate alnmaldr.
17
- Kapaklar ve delikler, - Basn emniyet valfinin tehlikeli basnc boaltm, - Bir basn veya vakum mevcutken fiziksel girileri nleme cihazlar, - Tasarlanan kullanm gz nnde bulunduran yzey scakl, - Kararsz akkanlarn ayrmas. zellikle, bir giri kapa yerletirilmi basnl ekipmanda, kapak alrken herhangi bir tehlike arz etmemesini kolayca temin etmek iin otomatik veya el ile alan bir alet ile donatlmal. Ayrca, kapan abuk ald durumlarda, basnl ekipman akkan basncnn veya scaklnn tehlike arz ettiinde hemen almay nleyecek bir cihaz ile donatlmaldr.
2.4 Muayene aralar
a) Basnl ekipmanlar, emniyeti salayan btn gerekli incelemelerin tatbik edilebilecei gibi tasarlanmal ve yaplmaldr.
b) Basnl ekipmann gvenliini ve bu gvenliin srekli olduunu inceleyebilmek iin fiziksel olarak iine giri yaplabilmeli ve bu giri gvenli ve ergonomik olmaldr.
c) Basnl ekipmann emniyet koullarn temin etmek iin aadaki durumlarda baka aralar da uygulanabilir.
- Fiziksel olarak ieri girileri engelleyecek kadar kk olma durumlar, veya - Basnl ekipmann almasnn i ksm kt etkilediinde, veya - erik maddesinin, basnl ekipmann yapld malzemeye ve basn drc
mekanizmaya zararl olmad belirlendiinde ve herhangi bir zayflatc i etkinin sz konusu olmadnda,
2.5 Boaltma ve hava /gaz alma aralar yollar
Gerektiinde, basnl ekipmann havasnn alnmas ve boaltlmas iin aadaki ekilde yeterli dzenle donatlmaldr:
- Su vuruntusu, vakum kmesi, korozyon ve kontrolsz kimyasal reaksiyonlar gibi zararl
etkilerden kanmal etkileri nlemek iin btn iletme ve test kademeleri, zellikle basn testi, dikkate alnmal,
- Temizlik, muayene ve bakmn gvenli bir ekilde yaplmasna izin verilmelidir. 2.6 Korozyon ve dier kimyasal zararlar;
Gerektiinde, tasarlanan ve nceden grlebilen makul llerde, korozyon veya dier kimyasal zararlara kar yeterli dikkat veya koruma temin edilmeli.
2.7 Anma
Korozyon veya andrmann fazla olduu durumlarda aadaki hususlar dikkate alan yeterli nlemler alnmaldr.
- Uygun tasarmla o etkiyi mmkn olduu kadar azaltn, rnein; ilave malzeme kalnl yada kaplama maddesi veya astar kullanmak,
- En ok etkilenmi olan paralarn deitirilmesine izin verilmesi, - Srekli emniyetli kullanm iin gerekli lmlere, madde 3.4 de belirtilen nlemlere
dikkat ekilmeli,
18
2.8 Donanmlar; Donanmlar, aadaki artlar tayacak ekilde tasarlanmaldr:
- Donanm oluturan paralar ilevlerini emniyetli olarak yapacak tarzda uygun ekilde bir araya getirecek ekilde olmaldr.
- Btn paralar uygun bir ekilde birletirilmi ve uygun tarzda monte edilmi olmaldr.
2.9 Doldurma ve boaltmaya ilikin hkmler ; Uygun olduu yerlerde, basnl ekipman aada belirtilenler gibi tehlikeleri dikkate alarak gvenli bir ekilde doldurma ve boaltma yapabilecek aksesuarlarla veya sz konusu balantlarn yaplabilecei ekilde donatlm olarak tasarmlanmaldr.
a) Doldururken: - Ar doldurma veya ar basn iin, zellikle doldurma oran ve referans scaklndaki
buhar basnc dikkate alnacaktr. - Basnl ekipmann kararszl; b) Boaltrken: basn altnda tutulan akkann kontrolsz boaltlmas; c) Doldururken veya boaltrken: emniyetsiz balant ve balantnn kesilmesi.
2.10 Basnl ekipmann msaade edilebilen deerleri gemesine kar korunmas; ngrlebilen makul koullar altnda, izin verilen deerlerin almas durumunda, basnl ekipmann montajl ayr bir koruyucu cihazla korunmas tasarlanmamsa uygun korunma donanmlar ile korunma salanmaldr veya buna msaade edilmelidir.
Uygun ekipman veya donanm tehizatn veya montajn bilinen karakteristikleri gznne alnarak kararlatrlmaldr.
Uygun koruyucu ekipman veya donanm aadakileri kapsamaktadr:
a) Ynetmeliin 3 nc maddesinde tanmland gibi emniyet aksesuarlar, b) Uygun olan yere, gsterge ve/veya basn aletini izin verilebilen limitte tutmak iin elle
veya otomatik olarak gerekli nlemin alnmasn salayacak alarm gibi izleme veya gzlem sisteminin yerletirilmesi.
2.11 Emniyet Cihazlar
2.11.1. Emniyet cihazlar yle olmal:
- Gerektii yerde cihazlarn bakm ve test gereklerini dikkate alarak, amalanan grevlerine uygun ve salam tasarlanm ve yaplm olmaldr.
- ayet emniyet fonksiyonu bir baka fonksiyondan etkilenmiyorsa, dier fonksiyonlardan bamsz olmaldr.
- Uygun ve salam bir koruma elde etmek iin uygun tasarm prensiplerine uymal. Bu ilkeler, zellikle, tedbirli tarz yntemi, arlk, farkllk ve otomatik tany kapsamaldr.
2.11.2. Basnc snrlandran Cihazlar Bu cihazlar, basncn srekli olarak izin verilebilen basnc (PS) amayacak ekilde tasarmlanmal; ancak, gerektiinde madde 7.3 de belirtilen zelliklere uygun olarak ksa sreli basn dalgalanmasna izin verilebilir olmaldr.
2.11.3. Scaklk izleme Cihazlar
Bu cihazlar, emniyet asndan lme fonksiyonlar ile uyumlu ve yeterli srede cevap alnabilecek zellikte olmaldr.
19
2.12 Harici yangn
Gerekli yerlerde basnl ekipman yle tasarmlanmal ve uygun olduu yerlerde uygun aksesuarlar ile donatlmal veya ona uygun balantlar ile donatlmaldr ki; bir d yangn durumunda zarar snrlama gereklerini, zellikle amalanan kullanm sresi de gznne alarak karlamaldr.
3. retim 3.1. retim prosedrleri
retici, tasarm aamasndaki hkmlerin yeterli uygulamasn salamak iin zellikle aada belirtilen uygun teknik ve ilgili prosedrleri uygulamaldr.
3.1.1. Bileim paralarnn hazrlanmas
Bileim paralarnn hazrlanmas (rnein: ekil verme ve pah krma), basnl ekipmann emniyetinde noksanlklara veya atlaklara veya muhtemel zararl mekanik zellik deiimlerine yol amamaldr.)
3.1.2. Sabit balant Sabit balantlar ve bitiik blgeler, ekipmann gvenlii iin her trl yzey ve i hatalardan arndrlm olmaldr.
Sabit birleimlerin zellikleri, tasarm hesaplamasnda ilgili baka zel deerler zellikle dikkate alnmamsa, birletirilecek malzemeler iin belirlenmi olan minimum zellikleri karlamaldr.
Basnl ekipman iin, ekipmann basn direncine yardmc olan paralarn sabit balantlar ve onlara dorudan taklm olan paralarn birletirilmeleri, uygun ilem prosedrlerine gre vasfl bir personel tarafndan yaplmaldr.
II.III. ve IV. Kategorideki basnl ekipman iin ilem prosedrleri ve personel, reticilerin seecei, yetkili onaylanm nc taraf kuruluu tarafndan onaylanmal, bu:
- Bir Onaylanm Kurulu veya, - 13 nc madde de bildirildii gibi, bildirilmi nc taraf uygunluk deerlendirme
kuruluu olabilir.
Bu onaylarn gerekletirilebilmesi iin nc taraf, uygun harmonize standardta belirtilen incelemeler ve testler veya benzer edeer incelemeler ve testler uygulamal ya da uygulatmaldr.
3.1.3. Tahribatsz testler Basnl ekipman ve donanmlar iin sabit birletirmelerin tahribatsz testleri uygun nitelikteki personel tarafndan yaplmaldr. Kategori III ve IV snf basnl ekipman iin personel 13 nc madde de belirtildii gibi bildirilmi nc taraf uygunluk deerlendirme kuruluunca onaylanmaldr.
3.1.4. Isl ilem Malzeme zelliinin, retim ilemleri srasnda, basnl ekipmann emniyetini zayflatacak bir lde, deime riski varsa, retimin uygun aamasnda uygun bir sl ilem uygulanmaldr.
20
3.1.5. zlenebilirlik Ekipmann basnca maruz kalan paralarnn retildii malzemeyi tanmlamak iin, uygun usullerle, satn alnan malzemenin geliinden balayarak, retim esnasnda ve son deneye kadar izlemeyi salayacak uygun prosedrler kurulmal ve devam ettirilmelidir.
3.2. Nihai deerlendirme; Basnl ekipman aada tanmland gibi bir nihai deerlendirmeye tabi tutulmaldr.
3.2.1. Nihai muayene;
Basnl ekipman grsel olarak ve Ynetmelikteki gereklere uygunluunun incelenmesi yoluyla bir nihai muayeneye tabi tutulur. malat srasnda uygulanan testler dikkate alnr. Emniyet anlamnda gerekli olduu srece nihai muayene imalat srasnda uygun olan yerde (nihai muayene srasnda uzun inceleme mmkn olmad yerlerde) ekipmann her paras iin ieriden ve dardan yaplmaldr.
3.2.2. Dayankllk testi Basn ekipmann nihai deerlendirmesi, basn ynnden de bir test iermelidir. Bu uygun olduu yerde hidrolik basn testi eklinde olur, gerektiinde madde 7.4 de bildirilen deerde veya en azndan eit deerde olmaldr.
I. kategori seri retimi basnl ekipman iin bu test istatistiksel olarak yaplabilir. Hidrostatik basn testinin zararl veya elverisiz olduu durumlarda, belirlenen deerlerde baka testler uygulanabilir. Hidrostatik testten baka testler iin, ilave nlemler, rnein; Tahribatsz muayene veya edeer baka geerli yntemler, bu testler yaplmadan nce uygulanmal.
3.2.3. Emniyet cihazlarnn muayenesi Montajlar iin son deerlendirme, madde 2.10 belirtilen gereklere tam uyumlu olarak kontrol edilmesi tasarlanan emniyet cihazlarnn kontroln de kapsamal.
3.3. aretleme ve etiketleme 15 inci madde de bildirilen CE uygunluk iaretine ilaveten, aadaki bilgilerde verilmelidir.
a) Tm basnl ekipmanlar iin: - reticinin veya topluluk ierisindeki yetkili temsilcinin ad, adresi ve dier kimlik
bilgileri, - retim yl, - Basn ekipmannn tipi, seri veya parti tanmlamas ve seri numaras gibi, - Gerekli, izin verilebilen maksimum/minimum snrlar;
b) Basnl ekipmann trne bal olarak, emniyetli kurulum, iletme veya kullanm,
bakm ve periyodik muayenesi iin gerekli bilgiler aadaki gibidir. - Basnl ekipmann Litre cinsinden hacmi V, - Boru donanm iin normal byklkler, DN, - Bar cinsinden uygulanan test basnc PT ve tarihi, - Emniyet aletinin ayar basnc, bar olarak, - Basnl ekipmann k gc kW, - Verecei gerilim V (volt), - Amalanan kullanm,
21
- Dolum oran kg/, - Kg olarak maksimum doldurma ktlesi , - Dara arl kg, - rn grubu,
c) Gerektii yerlerde tecrbelere gre oluabilecek yanl kullanma dikkat ekmek iin
basnl ekipmana ilitirilmi uyarlar.
CE uygunluk iaretlemesi ve gerekli bilgiler basnl ekipmann zerinde aadaki istisnalarla birlikte sk bir ekilde tutturulan bir bilgi plakas ile verilmelidir.
- Gerektiinde, ayn montaj iin tasarmlanm olan, boru paralar gibi ayr paralara tekrar iaretleme yaplmasn nlemek iin, uygulanabilen yere, uygun belgelendirme sistemi kullanlabilir. Bu CE uygunluk iaretlemesi ve bu Ek de bildirilen dier iaretleme ve etiketleri de kapsamaktadr.
- Basnl ekipmann ok kk olmas halinde, rnein; Aksesuarlar, madde 3.3 (b) de bahsedilen bilgiler, basnl ekipmana bir etiket ile tutturulabilir;
- Doldurulacak miktar ve c bendinde bahsedilen uyarlar iin uygun sre, okunabilir kalmalar salamak kaydyla etiketleme veya dier yeterli aralar kullanlabilir.
3.4. letme talimatlar
a) Basnl ekipman kullanc iin, mmkn olduu kadar, aadakilerle ilgili, btn gerekli gvenlik bilgilerinin bulunduu talimatlar ile birlikte piyasaya sunulmaldr.
- eitli paralarnn montajn ieren basnl ekipmann kurulmas, - Hizmete sunulmas, - Kullanm, - Kullanc kontrollerini ieren bakm;
b) Basnl ekipmana madde 3.3. gerei tesbit edilen kullanm talimatlar; seri no
yazlmadan, uygun teknik dokmanlar izimleri ve diyagramlar ve bu talimatlar anlalr klacak tm esaslar kapsamaldr.
c) Uygun olursa, bu talimatlar, madde 1.3.e gre yanl kullanm nedeniyle olabilecek riskleri belirtmeli ve tasarmn madde 2.2.3. e uygun olarak belirli zellikleri hakknda bilgi vermelidir.
4. Malzemeler Basnl ekipmann retimi iin kullanlacak malzemeler deitirilmesi ngrlmedike programlanan mr sresince bu tr uygulama iin uygun olmaldr. Kaynak malzemeleri ve dier balant malzemeleri yalnzca madde 4.1, madde 4.2(a) ve madde 4.3 (ilk praraf) teki ilgili gerekleri ve birbirinden farkl iki yapy birletirmeye uygun olmaldr.
4.1. Basnl paralarn malzemeleri: a) ngrlen, btn iletme koullarna ve test artlarna uygun zellikte olmal, ve
zellikle yeterli dayanm ve ekil vermeye uygun olmaldr. Gerektii yerde, malzemenin karakteristii madde 7.5 in gerekleriyle uyumlu olmaldr. Ayrca, gereken yerde gevrek tip krlmalar nlemek iin zellikle malzeme seiminde gerekli zen gsterilmeli; zel nedenlerden dolay krlgan malzeme kullanlmas gerekiyorsa uygun nlemler alnmal,
22
b) Basnl ekipmann ierdii svya kar yeterli kimyasal direnci olmal; iletme emniyeti iin gerekli kimyasal ve fiziksel zellikler, ekipmann programlanan mrnden dolay nemli bir ekilde etkilenmemeli,
c) Yalanmadan kayda deer lde etkilenmemeli, d) Tasarlanan ilem prosedrleri iin uygun olmal, e) Bir araya getirilen,eitli malzemelerin seiminde kayda deer istenilmeyen
etkilerden kanlmaldr. 4.2.
a) Basnl ekipmann imalats madde 2.2.3. teki tasarm hesaplar iin gereken deerleri ve madde 4.1. de geen malzemelerin temel zellikleri ve ilemlerini uygun bir ekilde tanmlamaldr.
b) retici uygunlua ilikin dier teknik belgelendirme sisteminde aadaki ekillerden birinde Ynetmeliin malzemelere ilikin spesifekasyonlarn salamaldr.
- Harmonize standardlara uygun malzemelerin kullanmyla, - 11 inci madde ye gre Avrupa Onayl basnl ekipman malzemelerinin kullanmyla, - zel malzeme deerlendirmesiyle,
c) Kategori III. ve IV deki basnl ekipman iin (b) nin nc alt giriinde belirtilen
zel deerlendirme basnl ekipmann uygunluk deerlendirme prosedrleri ile grevlendirilmi bir onaylanm kurulua yaplmaldr.
4.3. Ekipman reticileri, kullanlan malzemenin istenen zelliklere uymasn temin etmek iin uygun tedbirleri almallar. zellikle, ekipman reticisi tm malzemeler iin malzeme zelliklerine uygun olarak malzeme reticisi tarafndan hazrlanan belgeleri temin edecektir.
II. III. Ve IV kategorideki ekipmann basn etkisi altndaki ana blmleri iin, zel rn kontrol sertifikas olmaldr.
Bir malzeme reticisinin, Topluluk iindeki bir yetkin kurulua belgeli ve malzemelerin zel bir deerlendirmeden getii kalite gvenlii sisteminin olduu yerlerde, retici tarafndan yaynlanan belgelerde bu blmn ilgili gereklerine uygunluu salad varsaylr.
zel Basnl Ekipman Gerekleri
Madde 1 den Madde 4 e kadar uygulanabilir gereklere ilaveten aadaki Madde 5 ve Madde 6 tarafndan kapsanan basnl ekipman gerekleri de uygulanr.
5. Bu Ynetmeliin 5 inci Maddesinin Birinci Fkrasnda Belirtildii Gibi Fazla
Isnma Riski Olan, Alev Veya Baka Trl Istlm Basn Ekipman
Bu basnl ekipman aadakileri ierir:
- Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinin birinci fkrasnn b bendinde bildirildii gibi buhar ve scak su jeneratrleri, buhar ve scak su kazanlar,kzdrclar ve tekrar kzdrclar, atk s kazanlar, atk yakma kazanlar, elektrot veya daldrma tr elektrikle stlan kazanlar, basnl piiriciler, rnein: Aksesuarlar ile birlikte ve uygulanabildii yere besleme suyu hazrlama ve yakt temin sistemleri gibi.
23
- Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinin birinci fkrasnn (a) bendinde buhar ve scak su reticilerden baka bir sistem stma ekipman, rnein: Kimyasal veya baka benzer ilemler ve basnl gda ileme ekipman gibi stclar.
Bu basnl ekipman, ar snma sonucu nemli bir ierik kaybetme riskini en dk seviyede tutacak ekilde hesaplamal, tasarlamal ve yaplmaldr. zellikle uygun olduu yerlerde aadakiler gvenceye alnmaldr.
a) Is giri,k, stma ve uygulanabilir olduu yerlerde akkan seviyesinin ksmi ve genel snma riskinden korunmas iin kullanm parametrelerini kesin belirleyecek uygun koruma aralar temin edilmelidir.
b) Tortu ve/veya anma ile ilgili riskleri nlemek iin svnn zelliklerinin deerlendirilmesine izin vermek iin, gerekli yerlere, numune noktalar temin edilmelidir.
c) Tortulardan dolay olan riskleri gidermek iin yeterli nlemler alnmaldr.
d) Kapattktan sonra artakalan snn gvenli bir ekilde giderilmesi iin aralar temin
edilmelidir.
e) Yanc maddelerin hava, veya alev geri tepmesi gibi, tutuabilen karmlarn tehlikeli birikimini nlemek iin nlemler alnmaldr.
6. Bu Ynetmeliin 5 inci Maddesinin Birinci Fkrasnn (c ) Bendinde Belirtilen
Borulama
Tasarm ve yapm aadakileri salamaldr.
a) Kabul edilemeyen serbest hareketlerden veya ar glerin retilmesinin, rnein; Flanlarda, balantlarda, krk veya hortumlar zerindeki gerilim riskinin, destekleme, snrlama, skca tutturma, sraya koyma ve n gerilim alma araclyla, yeterli olarak kontrol altna alnmaldr.
b) Gazl akkanlar iin borular iinde younlama olumas olaslnn olduu yerlerde su vuruntusu veya korozyondan dolay oluacak zarardan kanmak iin en alak seviyedeki alanlardan tortularn ekilmesi salanmaldr.
c) Trblans ve girdabn verecei potansiyel hasara kar dikkat edilmeli, madde 2.7
nin ilgili blmleri uygulanabilir. d) Borulardaki titreim nedeniyle ar metal yorgunluk riskine yeterli nem
verilmelidir. e) Boru sisteminde Grup 1 akkanlar varsa; yeterince ara, bykl nemli bir risk
gsteren doldurma-boaltma borularn izole etmek iin salanmaldr. f) Elde olmayan boaltma riski en aza indirilmelidir. Sabit tarafna, ierideki svnn
miktarn gsteren dolu-bo noktalar bir ekilde iaretlenmi olmaldr. g) Yer alt borularnn pozisyonu ve rotasnn, gvenli bakmn, incelemesini veya
tamirini kolaylatrmak iin, en azndan teknik belgelerde kaytl olmas gerekir.
24
7. Belirli Basnl Ekipmanlar in zel Nicel Gerekler Aadaki koullar genel kural olarak uygulanmaktadr. Bununla birlikte, malzemelerin zelliklerin kesin olmad durumlar dahil ve uyumlu standard uygulanmayan durumlarda, retici batan baa genel emniyet seviyesinin elde edilmesi iin uygun tedbirlerin alndn kantlamak zorundadr. Bu blm EK-I in nemli bir parasdr. Bu blmde belirtilen hkmler basnl ekipman iin uygulanan ve madde 1 den madde 6 ya kadar olan yerlerdeki temel gereklere ek niteliindedir.
7.1. zin verilebilir gerilimler
7.1.1. Semboller
Re/t, Akma snr, aadakilerin (t) hesaplama scaklndaki deeri gstermektedir:
- Malzemenin st ve alt akma snrn temsil eden st akma snr, - stenit eliin ve alamsz alminyumun %1,0 uzama snr, - Dier durumlardaki %0,2 uzama snr.
Rm/20, 20C deki minimum ekme mukavemeti deerini gstermektedir. Rm/t, hesaplama scaklktaki ekme mukavemetini belirtmektedir.
7.1.2. zin verilen genel statik gerilme ve scakla bal srnmede, kullanlan malzemeye gre aadaki deerlerden en k alnacaktr.
- Ferritik elik halinde normalize dahil (normalize haddelenmesi) ince taneli elik hari ve zellikle sl ilemi yaplm elik halinde Re/tnin 2/3 ve R m/20nin 5/12si.
- Paslanmaz elik durumunda: - Kopma sonras uzama %30 geerse, Re/t nin 2/3 - Veya alternatif olarak, ve kopma sonras uzama %35 geerse, Re/t nin 5/6 s ve
Rm/t nin 1/3 ; - Alamsz veya dk alaml dkme elik durumunda, Re/t nin 10/19 u ve
Rm/20 nin 1/3 ; - Alminyum durumunda, Re/t nin 2/3 ; - ktrlerek yaplm sertletirilmiler hari alminyum alamlar durumunda
Re/t nin 2/3 ve Rm/20 nin 5/12 si.
7.2. Kaynak Faktr (Balant katsaylar)
Kaynakl balantlarda, balant katsaylar aadaki deerleri amamaldr.
- Btn diki yerlerinin zel bir hasar gstermediini teyit eden, tahribatl ve tahribatsz muayeneye tabi tutulan ekipman iin: 1,
- Geliigzel tahribatsz muayeneye tabi tutulan ekipman iin: 0,85, - Grsel muayene dnda tahribatsz muayeneye tabi tutulmam ekipman iin: 0,7.
Gerektiinde, gerilme tipleri ve balantnn mekanik ve teknolojik zellikleri de hesaba katlmaldr.
25
7.3. zellikle basnl kaplar iin basn snrlayan aletler madde 2.11.2 de anlatlan anlk basn dalgalanmas, maksimum izin verilebilir basncn %10 unda tutulmaldr.
7.4. Hidrostatik test basnc Basnl kaplar iin, madde 3.2.2. da bildirilen hidrostatik test basnc, aadakilerden daha az olmamaldr.
- Azami izin verilebilen basn ve azami izin verilebilen scakl dikkate alnarak hizmetteki basnl ekipmann maruz kald azami basncn 1.25 katsays ile arplmasna denk gelen deer, veya
- Daha yksek deerler iin azami izin verilebilir basncn 1,43 ile arplmasna denk gelen deer.
7.5. Malzeme zellikleri
Dikkat edilecek dier kriterlere uygunluk iin baka deerler istenmedii srece bir elik, madde 4.1.(a) y karlayan bir elik ise yeterli olarak deerlendirilir. ayet standard bir ilemde gerekletirilen ekme deneyinde kopma sonras uzama % 14 den az deil ise ve 1S0 V para testinde llen darbe enerjisi 20 C da veya belirlenen iletme scaklnn en dnden yksek olmayan scaklkta 27 J den az deildir.
26
EK-II UYGUNLUK DEERLENDRME TABLOLARI 1. Modl kategorilerinin tablodaki referanslar unlardr:
I = Modl A II = Modl A1, D1, E1 III = Modl B1 + D, B1, + F, B + E, B + C1, H IV = Modl B + D, B + F, G, H1
2. Bu Ynetmeliin 3 nc maddesinde ve 5 inci maddenin birinci fkrasnn (d) bendinde tanmlanan emniyet aksesuarlar, Kategori IV de snflandrlmlardr. Fakat, istisna olarak zel tehizat iin retilmi olan emniyet aksesuarlar koruduklar tehizat ile ayn kategoride snflandrlabilirler.
3. Bu Ynetmeliin 3 nc maddesinde ve 5 inci maddenin birinci fkrasnn (d)
bendinde tanmlanan basn aksesuarlar, aadaki esaslar dahilinde snflandrlrlar.
- zin verilen maksimum basn PS, ve - Hacimleri V veya nominal l DN, (Hangisi kullanlyorsa) ve - Kullanm iin amalanan akkan grubu,
Uygunluk deerlendirme kategorilerini saptamak iin kaplar ve boru sistemleri iin uygun tablolar kullanlmaldr.
Yukarda ikinci alt giriteki hacim ve nominal lden her ikisi de dnld takdirde basn aksesuvar azami kategoride snflandrlmaldr.
4. Aadaki uygunluk deerlendirme tablolarndaki snr izgileri, her bir kategori
iin en st snr gstermektedir.
27
0,1 1 10 100 1.000 10.000 V (litre)
1
10
100
1.000
10.000
0,5
Tablo 1
200
PS (bar)
PS = 1.000
PS = 200
IV
PS V = 1.000
PS V = 200
PS V = 50
PS V = 25
PS = 0,5
III
IIIIII IV
V = 1
Ynetmeliin 5 inci maddesi a(1) birinci alt izgide geen ekipmanlar
Kararsz bir gaz ieren ve Tablo Ie gre Kategori I veya Kategori IIde yer alan ekipmanlar,Kategori IIIde snflandrlmaldr.
28
0,1 1 10 100 1.000 10.000 V (litre)
1
10
100
1.000
10.000
0,5
Tablo 2
3.000
PS (bar)
PS = 1.000
PS = 3.000
IV
PS V = 1.000
PS = 0,5
III
IIIIII
IV
PS = 4
PS V = 3.000
PS V = 200
PS V = 50
V = 1
Ynetmeliin 5 inci maddesi a(1) ikinci alt izgide geen ekipmanlar
Tehizatn havas iin olan Tanabilir yangn sndrcler ve ieler en az Kategori IIIdesnflandrlmaldr.
29
0,1 1 10 100 1.000 10.000 V (litre)
1
10
100
1.000
10.000
0,5
Tablo 3
500
PS (bar)
PS = 500
PS = 0,5
II
III
II
I
PS V = 200
V = 1
PS = 10
Ynetmeliin 5 inci maddesi a(2) birinci alt izgide geen ekipmanlar
30
0,1 1 10 100 1.000 10.000 V (litre)
1
10
100
1.000
10.000
0,5
Tablo 4
500
PS (bar)
PS = 500
PS = 0,5
II
IPS V = 10.000
V = 10
PS = 10
PS = 1.000
I
Ynetmeliin 5 inci maddesi a(2) ikinci alt izgide geen ekipmanlar
Ynetmeliin 5 inci maddesinin ikinci fkrasnn c bendinde belirtilen scaksu reten donanmlar;Avrupa Birlii tasarm deerlerine uygun olacak (Modl B1) ve uygunluk EK-I in madde 2.10,madde 2.11, madde 3.4, madde 5(a) ve madde 5(d) belirtilen Kalite Gvence deerlerineuyacaktr.(Modl H)
31
0,1 1 10 100 1.000 10.000 V (litre)
1
10
100
1.000
10.000
0,5
Tablo 5
PS (bar)
PS = 0,5
PS V = 3.000
V = 2
I
PS V = 200
PS V = 50
V = 1000
PS = 3232
II III
IV
2
Ynetmeliin 5 inci mMaddesi bde geen ekipmanlar
Basnl frnlarn tasarm en az Kategori III modllerinden birine e uygunluk deerlendirmeprosedrlerine tabi tutulmaldr.
32
0,1 1 10 100 1.000 10.000 DN
1
10
100
1.000
10.000
0,5
Tablo 6
PS (bar)
PS = 0,5
PS DN = 3.500
DN = 25
I
II III
25 350
DN = 100
PS DN = 1.000
Ynetmeliin 5 inci maddesi c(1) birinci alt ilk izgide geen boru sistemi
Kararsz gaz iin olan ve Tablo 6ya gre Kategori I ve Kategori IIye giren boru sistemleriKategori III iinde snflandrlmaldr.
33
0,1 1 10 100 1.000 10.000 DN
1
10
100
1.000
10.000
0,5
Tablo 7
PS (bar)
PS = 0,5
PS DN = 3.500
DN = 32
I II
III
32 250
DN = 100
PS DN = 1.000
DN = 250
PS DN = 5.000
Ynetmeliin 5 inci maddesi c(1) ikinci alt izgide geen boru sistemleri
350Cden yksek scaklkta akkan ieren ve Tablo 7ye gre Kategori IIye giren tm borusistemleri Kategori III iinde snflandrlmaldr.
34
0,1 1 10 100 1.000 10.000 DN
1
10
100
1.000
10.000
0,5
Tablo 8
PS (bar)
PS = 0,5
DN = 25
I
II
III
25
PS DN = 2.000 PS = 10
500PS = 500
Ynetmeliin 5 inci maddesi c(2) birinci alt izgide geen boru sistemleri
35
0,1 1 10 100 1.000 10.000 DN
1
10
100
1.000
10.000
0,5
Tablo 9
PS (bar)
PS = 0,5
DN = 200
I
II
PS DN = 5.000
PS = 10
500PS = 500
Ynetmeliin 5 inci maddesi c(2) ikinci alt izgide geen boru sistemi
36
EK-III UYGUNLUK DEERLENDRME USULLER
Bu Ekdeki basnl ekipmanlar ile ilgili hkmlerden kaynaklanan ykmllkler ayn ekilde donanmlara da uygulanr.
Modl A: RETM KONTROL
1. Bu modl, aadaki madde 2de bildirilen ykmllkleri yerine getiren Topluluk
iindeki reticiler veya onlarn yetkili temsilcilerinin, basnl ekipmann ilgili Ynetmeliin gereklerini yerine getirdiini temin eden ve bildiren prosedr tanmlamaktadr. Topluluk iinde yerleik olan retici veya yetkili temsilcisi, basnl ekipmann her birine CE uygunluk iaretini ilitirmek ve yazl bir uygunluk beyan dzenlemek zorundadr.
2. retici, aadaki madde 3de tanmlanan teknik dosyay hazrlamak zorundadr ve retici veya onun Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili temsilcisi bunlar Bakanln incelemelesi amac ile basnl ekipmann retildii son tarihten itibaren on yl sre ile kontrole hazr tutmaldr.
reticinin veya temsilcisinin Topluluk iinde bulunmad durumlarda, teknik dosyay hazr tutma zorunluluu, basnl ekipmann Topluluk piyasasnda pazarlayan kiinin sorumluluundadr.
3. Teknik dosya, basnl ekipmann ilgili Ynetmeliin gereklerine uygunluun deerlendirmesi yaplacak ekilde hazrlanr. Teknik dosya, bu tr deerlendirme iin ilgili olduu mddete, basnl ekipmann tasarmn, retimini ve iletimini kapsamal ve aadakileri iermelidir:
- Basnl ekipmann genel bir tanm,
- Kavramsal tasarm ve imalat izimleri, paralarn, alt paralarn,devrelerin vb.
emalar
- Belirtilen izimlerin, emalarn ve basnl ekipmann almasnn anlalmas iin gerekli tanmlamalar ve aklamalar,
- Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde belirtilen ve tamamen veya ksmen
uygulanm standardlarn listesi ve bu standardlarn uygulanmad durumlarda Ynetmeliin temel gereklerini karlamas iin benimsenen zmlerin aklamalar.
- Yaplan tasarm hesaplarnn ve muayenelerin sonular,
- Deney raporlar.
4. retici veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili temsilcisi, teknik dosya ile
birlikte uygunluk beyannn bir kopyasn muhafaza etmelidir.
37
5. retici, retilen basnl ekipman iin gereken retim ileminin yukarda madde 2 de bahsedilen teknik dosya ve ilgili Ynetmelik ile uyumlu olmas iin gereken btn nlemleri almaldr.
Modl A1: SON DEERLENDRME ZLENEREK RETM KONTROLLER
Modl A nn gereklerine ilaveten, aadakiler uygun olur.
Son deerlendirme retici tarafndan yaplmal ve retici tarafndan seilmi olan bir onaylanm kuruluun beklenmedik ziyaretleri ile izlenmelidir.
Bu ziyaretler srasnda onaylanm kuruluun yapmas gerekenler aada belirtilmitir:
- reticinin, son deerlendirmeyi EK-I madde 3.2.ye uygun olarak gerekletirdiini saptamak,
- Kontroller yapmak zere retim veya depo binasndan basnl ekipmann
numunesini almak. Onaylanm kurulu, numunelerinin ksmen veya tamamen incelenmesinin yaplmas veya yaptrlmasna karar verir.
Onaylanm kurulu, numunelere gre birka basnl ekipman deerlendirerek, basnl ekipman numunelerinin ksmen veya tamamen incelenmesinin yaplmas veya yaptrlmasna karar verir. Basnl ekipmann bir veya daha fazla paras uygun olmazsa, onaylanm kurulu uygun tedbirler almaldr.
retici, onaylanm kuruluun sorumluluunda basnl ekipmann her birine onaylanm kuruluun belirleyici numarasn ilitirmelidir.
Modl B: AT TP NCELEMES
1. Bu modl, uygunluk deerlendirme prosedrnn, onaylanm kurulu tarafndan,
retimi planlanan rn temsil eden numunenin, Ynetmeliin hkmlerine uygunluunun aratrld ve tasdik edildii blmn tanmlamaktadr.
2. AT Tip ncelemesi bavurusu, retici veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili
temsilcisi tarafndan kendi setii bir onaylanm kurulua yaplr.
Bavuru aadaki bilgileri ierir:
- reticinin ad ve adresi ve ayet bavuru yetkili temsilci tarafndan yaplmsa onun da ad ve adresi,
- Ayn bavurunun baka bir onaylanm kurulua yaplmadn belirten yazl bir beyanname,
- Aadaki madde 3de tanmlanan teknik dosya.
Bavuru sahibi, bundan byle tip olarak adlandrlacak olan ve ngrlen retimi temsil eden numuneyi onaylanm kurulua teslim eder. Onaylanm kurulu test programn gerekletirmek iin ihtiya duyduu baka numuneler isteyebilir.
38
Bir tip, eitler arasndaki farklln emniyet seviyesini etkilememesi kouluyla, basnl ekipmann birok eidini kapsayabilir.
3. Teknik dosya, basnl ekipmann Ynetmelik gereklerine uygunluunu ortaya koyacak ekilde hazrlanr. Teknik dosya, bu tr deerlendirme iin mmkn olduunca, basnl ekipmann tasarmn, retimini ve ileyiini kapsamal ve aadakileri iermelidir:
- Tipin genel bir tanm,
- Kavramsal tasarm ve imalat izimleri, paralarn alt paralarn, devrelerin vb. emalar
- Bahsedilen izimlerin, emalarn ve basnl ekipmann almasnn anlalmas
iin gerekli tanmlamalar ve aklamalar,
- Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde belirtilen ve tamamen veya ksmen uygulanm standardlarn listesi ve bu standardlarn uygulanmad durumlarda, Ynetmeliin temel gereklerini karlamas iin benimsenen zmlerin aklamalar.
- Yaplan tasarm hesaplarnn ve muayenelerin sonular.
- Deney raporlar.
- retimde yaplan testler hakknda bilgi,
- EK-Iin madde 3.1.2. ve madde 3.1.3.e gre istenilen zellikler veya onaylama
hakknda bilgi. 4. Onaylanm kuruluun grevleri: 4.1. Teknik dosyay incelemek, tipin teknik dosyaya uygun retildiini dorulamak bu
Ynetmeliin 5 inci maddesinde bildirilen standardlarn ilgili hkmlerine uygun olarak tasarlanm paralar ile bu standardlarn ilgili maddeleri uygulanmakszn tasarlanm paralar belirlemek. Onaylanm kuruluun zellikle yerine getirecei grevler :
- Teknik dosyay, tasarm ve retim ilemlerine gre incelemek,
- Basnl ekipmann malzemesinin ilgili uyum standardlarna veya Avrupa onayna uygun olmamas halinde, malzemelerin denetlenmesi ve EK-I madde 4.3. e gre malzeme reticisi tarafndan dzenlenen sertifikann kontrol,
- Basnl ekipmann sabit balanan paralarnn ilemini onaylamak veya daha nce
EK-I madde 3.1.2. e uygun olarak onaylanm olduunu kontrol etmek,
- Basnl ekipmann sabit balanan paralarnn ilemini gerekletiren ve tahribatsz testleri yapan personelin EK-I, madde 3.1.2 veya madde 3.1.3. e uygun veya onayl olduunu dorulamak.
39
4.2. Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde bildirilen standardlarn uygulanmad durumlarda, retici tarafndan benimsenmi olan zmlerin, Ynetmeliin temel gereklerini karlayp karlamadn tespit etmek iin, uygun muayeneleri ve gerekli testleri yapmak veya yaptrmak.
4.3. reticinin ilgili standardlar uygulamay tercih etmesi halinde, bunlarn gerekten
uygulanp uygulanmam olduunu tespit etmek iin uygun muayeneleri ve gerekli testleri yapmak veya yaptrmak.
4.4. Bavuru sahibi ile birlikte muayenelerin ve gerekli testlerin yaplaca yeri tespit
etmek. 5. Onaylanm kurulu, tipin Ynetmeliin ilgili hkmlerine uygun olduunu
belirlemesi halinde bavuru sahibine AT tip incelemesi sertifikas dzenler. On yl geerli olacak olan ve yenilenebilen sertifika, reticinin adn ve adresini, muayene sonularn ve onayl tipin belirlenmesi iin gerekli verileri iermelidir. Teknik dosyann ilgili blmlerinin bir listesi sertifikaya eklenmeli ve bir kopyas onaylanm kurulu tarafndan muhafaza edilmelidir. ayet onaylanm kurulu, reticiye veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili temsilcisine, AT tip incelemesi sertifikasn hazrlamay reddederse, onaylanm kurulu red nedenlerini detayl olarak belirtmelidir. tiraz bavurusu iin gerekli hazrlklar yaplmaldr.
6. Bavuru sahibi, basnl ekipmanda temel gereklere veya rnn kullanm iin
belirlenmi artlara uygunluu etkileyebilecek deiikliklerin olmas halinde, ek onay alnmas gerektiinden onaylanm basnl ekipmandaki her deiiklik hakknda AT tip incelemesi sertifikas ile ilgili teknik dosyay muhafaza eden onaylanm kuruluu bilgilendirir. Bu ek onay, orijinal AT tip-incelemesi sertifikasna ilave olarak verilmelidir.
7. Her onaylanm kurulu verdii AT tip incelemesi sertifikalar ve bunlarn iptali ile
ilgili yapt ilemler hakknda dier onaylanm kurulular bilgilendirir.
8. Dier onaylanm kurulular AT tip incelemesi sertifikasnn ve/veya ilavelerinin bir kopyasn alabilirler. Sertifika ilaveleri dier onaylanm kurulularn grlerine hazr tutulmaldr.
9. retici veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili temsilcisi, AT tip incelemesi
sertifikasnn ve eklerinin kopyasn teknik dosya ile birlikte basnl ekipmann son retildiinden sonra on yl sre ile muhafaza etmelidir.
Ne reticinin ne de Yetkili temsilcisinin Topluluk iinde faaliyet gstermedii durumda, teknik dosyay muhafaza etme zorunluluu, rn Topluluk piyasasna sunan kiinin sorumluluundadr. Modl B1: AT TASARIM NCELEMES
1. Bu modl, uygunluk deerlendirme prosedrnn, onaylanm kurulu tarafndan
basnl ekipmann paralarnn tasarmnn, Ynetmeliin hkmlerine uygunluunun aratrld ve tasdik edildii blmn tanmlamaktadr.
40
EK-I madde 2.2.4. de verilen deneysel tasarm metodu, bu modl balamnda kullanlamaz.
2. AT tasarm incelemesi bavurusu retici veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili temsilcisi tarafndan kendi setii bir onaylanm kurulua yaplr.
Bavuru aadaki bilgileri ierir:
- reticinin ad ve adresi ve ayet bavuru yetkili temsilci tarafndan yaplmsa onun da ad ve adresi,
- Ayn bavurunun baka bir onaylanm kurulua yaplmadn belirten yazl bir beyanname.
- Aada madde 3 de tanmlanan teknik dosya.
Bavuru, eitler arasndaki farklln emniyet seviyesini etkilememesi kouluyla, basnl ekipmann birok eidini kapsayabilir.
3. Teknik dosya, basnl ekipmann Ynetmelik gereklerine uygunluunu ortaya
koyacak ekilde hazrlanr. Teknik dosya bu tr deerlendirme iin mmkn olduunca, basnl ekipmann tasarmn, retimini ve ileyiini kapsamal ve aadakileri iermelidir:
- Basnl ekipmann genel bir tanm,
- Kavramsal tasarm ve imalat izimleri, paralarn, alt paralarn, devrelerin vb
emalar
- Bahsedilen izimlerin, emalarn ve basnl ekipmann almasnn anlalmas iin gerekli tanmlamalar ve aklamalar.
- Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde belirtilen ve tamamen veya ksmen
uygulanm standardlarn listesi ve bu standardlarn uygulanmad durumlarda, Ynetmeliin temel gereklerini karlamas iin benimsenen zmlerin aklamalar.
- zellikle bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde belirtilen standardlarn tam olarak
uygulanmad hallerde olmak zere, tasarm zmlerinin uygunluu ile ilgili gerekli destekleyici kantlar. Bu destekleyici kantlar, retici tarafndan veya onun adna uygun laboratuarlarda yaplan test sonularn da iermelidir.
- Yaplan tasarm hesaplarnn ve muayenelerin sonular,
- EK-I madde 3.1.2. ve madde 3.1.3. e gre istenilen zellikler veya onaylama hakknda bilgi.
4. Onaylanm kuruluun grevleri: 4.1. Teknik belgeleri incelemek, ve bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde bildirilen
standardlarn ilgili hkmlerine uygun olarak tasarlanm paralar ile bu standardlarn ilgili maddeleri uygulanmakszn tasarlanm paralar belirlemek.
41
Onaylanm kuruluun zellikle yerine getirecei grevler:
- Basnl ekipmann malzemesinin ilgili uyum standardlarna veya Avrupa onayna
uygun olmamas halinde malzemeleri denetlemek,
- Basnl ekipmann sabit balanan paralarnn ilemini onaylamak, veya daha nce EK-I madde 3.1.2. e uygun olarak onaylanm olduunu kontrol etmek,
- Basnl ekipmann sabit balanan paralarnn ilemini gerekletiren ve tahribatsz testlerini yapan personelin EK-I madde 3.1.2 veya madde 3.1.3. e uygun veya onayl olduunu dorulamak,
4.2 Bu Ynetmeliin 5 inci maddesinde bildirilen standardlarn uygulanmad
durumlarda, retici tarafndan benimsenmi olan zmlerin, Ynetmeliin temel gereklerini karlayp karlamadn tespit etmek iin gerekli muayeneleri yapmak,
4.3. reticinin ilgili standardlar uygulamay tercih ettii hallerde, bunlarn gerekten
uygulanp uygulanmam olduunu tespit etmek iin gerekli muayeneleri yapmak. 5. Onaylanm kurulu, tasarmn, Ynetmeliin ilgili hkmlerine uygun olduunu
belirlemesi halinde bavuru sahibine AT tasarm incelemesi sertifikas dzenler. Sertifika, reticinin adn ve adresini, muayene sonularn, geerlilik koullarn ve onayl tasarmn belirlenmesi iin gerekli bilgileri iermelidir. Teknik dosyann ilgili blmlerinin bir listesi sertifikaya eklenmeli ve bir kopyas onaylanm kurulu tarafndan muhafaza edilmelidir. ayet onaylanm kurulu reticiye veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili temsilcisine, AT tasarm incelemesi sertifikasn hazrlamay reddederse, bu durumda onaylanm kurulu red nedenlerini detayl olarak belirtmelidir. tiraz bavurusu iin gerekli hazrlklar yaplmaldr.
6. Bavuru sahibi, basnl ekipmanda temel gereklere veya rnn kullanm iin
belirlenmi artlara uygunluu etkileyebilecek deiikliklerin olmas halinde, ek onay alnmas gerektiinden onaylanm tasarmdaki her deiiklik hakknda AT tasarm incelemesi sertifikas ile ilgili teknik dosyay muhafaza eden onaylanm kuruluu bilgilendirir. Bu ek onay, orijinal AT tasarm incelemesi sertifikasna ilave olarak verilmelidir.
7. Her onaylanm kurulu verdii AT tasarm incelemesi sertifikalar ve bunlarn
iptali ile ilgili yapt ilemler hakknda dier onaylanm kurulular bilgilendirir.
8. Dier onaylanm kurulular, talep zerine aadakilerle ilgili bilgileri edinebilirler:
- Dzenlenen AT tasarm incelemesi sertifikalar ve ekleri,
- ptal edilen AT tasarm incelemesi sertifkalar ve ekleri.
42
9. retici veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili temsilcisi, Yukarda madde 3. de bildirilen AT tasarm incelemesi sertifikasnn ve eklerinin kopyasn teknik dosya ile birlikte basnl ekipmann son retildiinden sonra on yl sre ile muhafaza etmelidir.
Ne reticinin ne de yetkili temsilcisinin Topluluk iinde faaliyet gstermedii durumda, teknik dosyay hazr bulundurma zorunluluu, rn Topluluk piyasasna sunan kiinin sorumluluundadr. Modl C1: TPE UYGUNLUK
1. Bu modl, uygunluk deerlendirme prosedrnn retici veya Topluluk iinde
faaliyet gsteren yetkili temsilcileri tarafndan basnl ekipmann AT tip inceleme sertifikasnda tanmlanan tipe uygunluunu ve Ynetmeliin isteklerini karladn temin ve beyan ettii blmn tanmlamaktadr.
retici veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili temsilcisi, basnl ekipmann her birine CE uygunluk iaretini ilitirmeli ve yazl bir uygunluk beyan dzenlemelidir.
2. retici, basnl ekipmann AT tip incelemesi sertifikasnda tanmlanan tipe ve
Ynetmelik gereklerine uygun ekilde retilmesi iin gereken btn nlemleri almaldr.
3. Topluluk iinden oluturulan retici veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili
temsilcisi, uygunluk beyannn bir kopyasn basnl ekipmann son retiminden sonra on yl sreyle muhafaza etmeliler.
Ne reticinin ne de yetkili temsilcisinin Topluluk iinde faaliyet gstermedii durumlarda, mevcut teknik dosyay muhafaza etme zorunluluu basnl ekipman Topluluk piyasasna sunan kiiye aittir.
4. Son deerlendirme retici tarafndan seilmi olan onaylanm kuruluun beklenmedik ziyaretleri ile izlenmelidir.
Bu ziyaretler srasnda onaylanm kuruluun yapmas gerekenler aada belirtilmitir:
- reticinin, son deerlendirmeyi EK-I madde 3.2. ye uygun olarak
gerekletirdiini saptamak,
- Kontroller yapmak zere retim veya depo binasndan basnl ekipmann numunesini almak. Onaylanm kurulu, numunelere gre birka basnl ekipman deerlendirerek, basnl ekipman numunelerinin ksmen veya tamamen incelenmesinin, yaplmasnn veya yaplmamasnn gerekli olup olmadn deerlendirmek.
Basnl ekipmann bir veya daha fazla paras uygun olmazsa, onaylanm kurulu uygun tedbirler almaldr.
retici, onaylanm kuruluun sorumluunda basnl ekipmann her birine onaylanm kuruluun tantm numarasn ilitirmelidir.
43
Modl D: RETM KALTE GVENCES
1. Bu modl, aada madde 2 de bildirilen ykmllkleri yerine getiren reticinin
basnl ekipmann AT tip inceleme sertifikasnda veya AT tasarm inceleme sertifikasnda tanmlanan tipe uygunluunu ve Ynetmeliin gereklerini yerine getirdiini beyan ve garanti ettii prosedr tanmlamaktadr. retici veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili temsilcisi, basnl ekipmann her birine CE uygunluk iaretini ilitirir ve yazl bir uygunluk beyannamesi dzenler. CE uygunluk iaretine, aada madde 4 de aklanan gzetimden sorumlu onaylanm kuruluun tantc numaras elik eder.
2. retici, aada madde 3 de tanmland gibi, retim, nihai rn denetimi ve
testler iin onayl bir kalite sistemi uygulamal ve aada madde 4 de aklanan gzetime tabi olmaldr.
3. Kalite sistemi 3.1 retici, kalite sisteminin deerlendirilmesi iin kendi setii bir onaylanm
kurulua bavuruda bulunur. Bavuruda aadaki bilgiler bulunmaldr:
- Basnl ekipman ile ilgili gerekli btn bilgiler, - Kalite sistemi ile ilgili dokmanlar, - Onaylanm tip ile ilgili teknik dosya ve AT tip inceleme sertifikasnn veya AT
tasarm inceleme sertifikasnn bir kopyas.
3.2 Kalite sistemi, basnl ekipmann, AT tip inceleme sertifikasnda veya AT tasarm inceleme sertifikasnda tanmlanan tipe uygun olmasn ve Ynetmelik gereklerini yerine getirmesini temin etmelidir.
retici tarafndan benimsenen btn unsurlar, gereksinimler ve hkmler sistematik ve dzenli bir biimde yazl politikalar, prosedrler ve talimatlar eklinde dokmante edilmelidir. Bu kalite sistemi dokmanlar, kalite programlar, planlar, elkitab ve kaytlarn doru anlalmasn salayacak ve zellikle aada belirtilenlerin yeterli tanmn ierecek ekilde dzenlenir:
- Basnl ekipmann kalitesi bakmndan, ynetimin sorumluluklar ve gc, organizasyon yaps ve kalite hedefleri,
- Uygulanacak olan retim, kalite kontrol ve kalite gvencesi teknikleri zellikle EK-I madde 3.1.2 ye gre onaylanan sabit balant paralar iin kullanlan prosedrler olmak zere, kullanlacak yntem ve sistematik faaliyetler,
- retim ncesi, retim esnasnda ve retimden sonra uygulanacak olan testler ve
muayeneler ve bunlarn hangi sklkla uygulanaca,
- Muayene raporlar, test verileri gibi kalite kaytlar, kalibrasyon verileri, zellikle EK-I madde 3.1.2. ve madde 3.1.3. e gre paralarn birletirilmesi ve tahribatsz muayeneleri yapanlar olmak zere ilgili personelin nitelikleri veya onaylar.
- stenilen kalitenin salanmas ve kalite sisteminin verimli ilemesi iin kullanlan
izleme aralar.
44
3.3 Onaylanm kurulu, madde 3.2 de bildirilen gerekleri yerine getirip getirmediini
belirlemek zere kalite sistemini deerlendirir. Deerlendirmede, ilgili uyumlatrlm standardlar esas alan kalite sistemi unsurlarnn madde 3.2 deki gereklere uygun olduu varsaylr. Denetilerin en az bir yesi, ilgili basnl ekipman teknolojisinin deerlendirilmesi konusunda tecrbeli olmaldr. Deerlendirme prosedr retim yerine denetim ziyareti iermelidir. Karar reticiye bildirilmelidir. Bu bildirme, deerlendirme sonularn ve kararla ilgili nedenleri iermelidir. tiraz bavurusu iin gerekli hazrlklar yaplmaldr.
3.4 retici, onayland ekliyle kalite sisteminden doan ykmllklerini yerine getirmeli etkinliini ve devamlln salamaldr. retici veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili temsilcisi, kalite sistemini onaylam olan onaylanm kuruluu, kalite sistemi ile ilgili olarak yapmay ngrdkleri gncelletirmeler hakknda bilgilendirmelidir. Onaylanm kurulu yaplmas dnlen deiiklikleri deerlendirmeli ve deitirilmi kalite sisteminin madde 3.2. de bildirilen gerekleri hala yerine getirip getirmediine ve yeniden bir deerlendirmenin gerekli olup olmadna karar vermelidir. Karar, reticiye bildirilmelidir. Bildirim, inceleme sonularn ve gerekeli deerlendirme kararlarn iermelidir.
4. Onaylanm kuruluun gzetim sorumluluu 4.1 Gzetimin amac, reticinin onayl kalite sistemi ile ilgili ykmllklerini
hakkyla yerine getirdiinden emin olmaktr. 4.2 retici, onaylanm kuruluun kontrol amacyla retim, kontrol, test ve depolama
mahallerine giri izni vermeli ve zellikle aada belirtilenler olmak zere btn gerekli bilgileri temin etmelidir:
- Kalite sistem dokmanlar, - Muayene raporlar ve test verileri, kalibrasyon verileri, ilgili personelin nitelik
raporlar v.b. gibi kalite kaytlar.
4.3 Onaylanm kurulu, reticinin kalite sistemini srdrdn ve uyguladn belirlemek amacyla periyodik olarak denetlemeli ve reticiye denetleme raporlarn sunmaldr. Periyodik denetlemelerin skl, her ylda bir yeniden deerlendirme yaplacak ekilde olmaldr.
4.4 Ayrca, onaylanm kurulu reticiye beklenmedik ziyaretlerde bulunacaktr. Bu
ilave ziyaretin gereklilii ve skl onaylanm kurulu tarafndan uygulanan kontrol sistemi temelinde belirlenecektir. zellikle, aadaki faktrler ziyaret kontrol sisteminde dikkate alnmaldr:
45
- Ekipmann kategorisi,
- Daha nceki denetim ziyaretlerinin sonular,
- Dzeltici faaliyetini srdrme ihtiyac,
- Uygulanabilir olduunda sistemin onayyla balantl zel koullar, - retim organizasyonunda, politikada veya tekniinde nemli deiiklikler.
Bu tr ziyaretler srasnda onaylanm kurulu, gerektiinde, kalite sisteminin doru ilediini teyit etmek iin testler yapabilir veya yaptrabilir. Onaylanm kurulu reticiye bir denetim raporu, ayet bir test yaplmsa bir de test raporu sunmaldr.
5. retici, aadaki bilgileri basnl ekipmann son retildii tarihten itibaren on yl
sre ile muhafaza eder ve istenildiinde yetkili kamu kuruluuna sunar:
- Madde 3.1 in ikinci paragrafnda belirtilen dokmanlar;
- Madde 3.4 n ikinci paragrafnda belirtilen gncellemeler;
- Madde 3.3 n son paragrafnda, madde 3.4 n son paragrafnda ve madde 4.3 ve madde 4.4 de belirtilen onaylanm kuruluun karar ve raporlar.
6. Her onaylanm kurulu, verilen ve geri ekilen kalite sistem onaylar hakknda
dier onaylanm kurululara bilgi verir. Modl D1: RETM KALTE GVENCES
1. Bu modl, aadaki madde 3 de bildirilen ykmllkleri yerine getiren reticinin
basnl ekipmann Ynetmeliin gereklerini yerine getirdiini beyan ve garanti ettii prosedr tanmlamaktadr. retici veya Topluluk iinde faaliyet gsteren yetkili temsilcisi, basnl ekipmann her birine CE uygunluk iaretini ilitirir ve yazl bir uygunluk beyannamesi dzenl