1 | P a g e

โดย ศาสตราจารย.ดร.ชาญณรงค พรรงโรจน

ผอ านวยการ สมศ.

วสยทศนการบรหาร

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพ

การศกษา (องคการมหาชน)

ส ำนกงำนรบรอง

2 | P a g e

ค าน า

พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ก าหนดใหส านกงานรบรองมาตรฐาน

และประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) หรอ สมศ. ท าหนาทพฒนาระบบ

เกณฑ และวธการประเมนคณภาพภายนอกและประเมนผลการจดการศกษา เพอใหม

การตรวจสอบคณภาพของสถานศกษา โดยค านงถงความมงหมาย หลกการ และ

แนวทางการจดการศกษาแตละระดบ

เวลาเกอบทศวรรษท สมศ. ด าเนนการภายใตวสยทศน “สมศ. จะเปน

องคการทางวชาการและแหลงอางองระดบชาตและนานาชาตทเชยวชาญดานการ

ประเมนคณภาพการศกษา เพอพฒนาระบบการจดการศกษาของไทยใหมคณภาพ

และใหผเรยนไดรบการศกษาในสถานศกษาทมการบรหารและการจดการศกษาทม

คณภาพ เพอใหผเรยนเปนคนด มความสามารถ และมความสข สนกกบการเรยนร

ตลอดชวต” ซงถอไดวา สมศ. ประสบความส าเรจ ในการสรางระบบการประเมน การ

ด าเนนการประเมนและรบรองมาตรฐาน รวมถง การสรางวฒนธรรมการประเมนฯ

ภายใตนโยบายการปฏรปการศกษาทศวรรษทสอง และการกาวสทศวรรษท

สองของ สมศ. การพฒนาสเปาหมาย“คณภาพ” ดวยการใหความส าคญกบการ

พฒนาระบบการประเมน การพฒนาวธการประเมนและการรบรองมาตรฐาน รวมถง

การพฒนาวฒนธรรมการประเมนสวถชวต เพอผลกดนใหการศกษาทงระบบม

คณภาพอยางแทจรง ถอเปนเปาหมายส าคญท สมศ.จะตองใหความส าคญและเรง

ด าเนนการเพอใหบรรลตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.

๒๕๔๒ มงหวงใหเกดการพฒนาคณภาพการจดการศกษาของประเทศตอไป

ศาสตราจารย ดร.ชาญณรงค พรรงโรจน

ผอ านวยการส านกงานรบรองมาตรฐาน

และประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน)

3 | P a g e

ความเปนมา

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช ๒๕๔๒ และแกไข

เพมเตม พทธศกราช ๒๕๔๕ มาตรา ๔๙ ระบวา

“ใหมส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา

มฐานะเปนองคการมหาชน ท าหนาทพฒนาเกณฑ วธการประเมนคณภาพ

ภายนอกและท าการประเมนผลการจดการศกษาเพอใหมการตรวจสอบคณภาพ

ของสถานศกษา โดยค านงถงความมงหมายและหลกการ และแนวการจด

การศกษาในแตละระดบตามทก าหนดไวในพระราชบญญตนใหมการประเมนผล

คณภาพภายนอกของสถานศกษาทกแหงอยางนอยหนงครงในทกหาปนบตงแต

การประเมนครงสดทายและเสนอผลการประเมนตอหนวยงานทเกยวของและ

สาธารณชน”

ดงนนจงไดมการจดตง ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพ

การศกษา (องคการมหาชน) หรอ สมศ. ทมฐานะเปนองคการมหาชนขน โดยม

ผลบงคบใชตงแตวนท ๔ พฤศจกายน ๒๕๔๓ “เพอท าหนาทพฒนาเกณฑ

วธการประเมนคณภาพภายนอก และท าการประเมนผลการจดการศกษาเพอให

มการตรวจสอบคณภาพของสถานศกษา โดยค านง ถงความมงหมายและ

หลกการ และแนวการจดการศกษาในแตละระดบตามทก าหนดไว ใน

พระราชบญญต

ในสวนของการปฏรปการศกษาทศวรรษทสอง ซงก าหนดวาเปนการ

ปฏรประบบการศกษาและการเรยนรอยางเรงดวน ๔ ประการคอ การพฒนา

คณภาพคนไทยยคใหม การพฒนาครยคใหม การพฒนาคณภาพสถานศกษา

และแหลงเรยนรยคใหม และการพฒนาคณภาพ การบรหารจดการ จะเหนไดวา

การปฏรปการศกษารอบสองนน มเปาหมายทจะพฒนาคณภาพและมาตรฐาน

การศกษา ซงสอดคลองและตอเนองกบบทบาทหนาทของ สมศ.

4 | P a g e

หลกการ : Quality Culture

Cultivate Citizens& Nurture Nation วฒนธรรมคณภาพ สรางคน สรางชาต

Q Quality in action U Unity in Diversity A Accountability L Learner-centered approach I Involvement of peers T Truthful evidence Y Yearning for excellence

C Continuous improvement U Understanding L Learning community T Togetherness U Unbiased attitude R Resourcefulness E Enhancing quality

5 | P a g e

สมศ.

สรางสงคมแหงวฒนธรรมคณภาพ

ยดหลก “คด ท า ตรวจสอบ น าผลไปใชพฒนา”

วสยทศน มง คณภาพอยางมคณธรรม

น า ดวยความคดสรางสรรค

ส คณคา คณลกษณและคณปการ

“คณภาพ คณธรรม คณลกษณ”

คณภาพ สงเสรมใหสถานศกษามการพฒนาคณภาพ

อยางสม าเสมอ

คณธรรม ด าเนนการอยางเปนธรรมและเทยงตรง

ความคดสรางสรรค รเรมในการก าหนดตวบงช เกณฑและ

กระบวนการประเมนอยางสรางสรรค

คณคา ผประเมนและผรบการประเมนตระหนกถง

คณคาของวฒนธรรมการประเมน

หนวยงานตนสงกดเหนคณคาของการน าผล

ประเมนไปใช

คณลกษณ ความมคณคาตอสงคม

คณปการ สรางหลกประกนใหผเรยน ผปกครอง และสงคม

มนใจในมาตรฐานคณภาพของสถานศกษา

6 | P a g e

ทศวรรษท ๒

ปรชญา : กาวขามขดจ ากด

เปาหมาย : พฒนาคณภาพ

การด าเนนงาน : คณภาพ คณธรรม

การขบเคลอน : คณลกษณ

ลกษณะงาน : รเรม เสรมสราง พฒนา

คนมคณภาพ คอ คนเกง

คนมคณธรรม คอ คนด

คนมคณลกษณ คอ คนงาม

สมศ. เปนหนวยงานทก าหนดรปแบบและวธการ

ในการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ซงถอเปนเครองมอ

ส าคญ ในการยกระดบคณภาพการศกษาของสถานศกษาสความ

มมาตรฐานและเปนทยอมรบในระดบสากลตอไป

7 | P a g e

ยทธศาสตร

“สงเสรม กอราง สรางวฒนธรรมคณภาพ”

นโยบาย “หมนมตร”

สรางมตร สรางหนทาง สเปาหมายรวมกน

- สพฐ.-สอศ.-สกอ.

- สกอ.-สมศ.-กพร.

- ส านกงบประมาณ และกระทรวง ทบวง กรมอน

- ผปกครอง/นกเรยน นสต นกศกษา/คร อาจารย/

บคลากร

- ฯลฯ

กลยทธ “Empowerment”

เสรมแรงมตร สงพลงสการพฒนา

- โครงการศนยเครอขายภมภาค

- โครงการ 1 ชวย 9

- โครงการประเมนภายนอกเชงพนท

- โครงการพฒนากลยาณมตร

- โครงการงานสรางมตร

- ฯลฯ

8 | P a g e

นโยบาย “หวงโซคณภาพ”

เชอมโยงสมพนธ ตอยอดสอดรบ ทกระดบการศกษา

- KPI ชดเจน จ านวนนอยแตมอ านาจจ าแนก

- ระดบ การสะทอนคณภาพมาตรฐานของการศกษา

ทกระดบอยางตอเนอง

- เกณฑ แมนย า เทยงตรง เปนธรรม

- วธการ เปดเผย โปรงใส เปนกลาง เชอถอได

กลยทธ “สานสายใยมาตรฐานคณภาพ”

- โครงการ Partnership

- โครงการสงเสรมนวตกรรม

- โครงการชดวจยคณภาพ

- โครงการต ารา

- ฯลฯ

นโยบาย “เชอมโยงประสาน”

การประกนคณภาพการศกษาใหเปนหนง

- IQA-EQA การประกนคณภาพภายในและ การ

ประเมนคณภาพภายนอก

- QE - QA – QI :

Quality Enhancement

Quality Assessment

9 | P a g e

Quality Improvement

กลยทธ “รวมคด รวมท า”

- โครงการ Automated QA

- โครงการสหกจศกษา

- ฯลฯ

นโยบาย “วถชวต”

น าคณภาพสตน สรางคนคณภาพ

- คณภาพปจเจกชน สชมชนคณภาพ

กลยทธ “ปลกจตส านก สรางวฒนธรรมคณภาพ”

- โครงการเครอขายพฒนาคณภาพ

- โครงการสอสงเสรมสถานศกษาคณภาพ

- โครงการปรบทศนคต - โครงการคนไทยรกกน

- โครงการดวยใจชวยไทยพฒนา

10 | P a g e

QI

Quality Improvement

Insure

Inspire

Individual

Improvement

Incentive

Initiation

Incubation

Investigate

Invitation

Impact

Idea

Idol

QE

Quality Enhancement

Ensure

Encouragement

Each

Extreme

Expression

Excellence

Empowerment

Evidence/Explicit

Enrollment

Equity / Ethics

Eye / Ear

Expert

QA

Quality Assessment

Assure

Audit

All

Average

Answer

Achievement

Advice (Approve)

Archives

Unavoidable

Arithmetic

Arm

Amicability

11 | P a g e

การขบเคลอน...สคณภาพ

ทศทางการขบเคลอน

สคณภาพการประเมนคณภาพภายนอกรอบส

มแนวทางการด าเนนงานดงน

หลกการ : เพอการตรวจสอบคณภาพ

เกณฑ : ทาทาย..ยกระดบ

ระดบ มาตรฐานขนต า (MINIMUM STANDARD)

๑. การประเมนเชงบวก หรอ การประเมนเชงสรางสรรค

๒. การประเมนเพอสรางความแตกตาง

๓. การก าหนดตวบงช ค านงถง

การลดปรมาณตวบงช ใหเหลอเทาทจ าเปน แตยงคงมอ านาจ

จ าแนก (โดยวดสงทม สงทเปนไปได และสงทเปนหวใจ)

พจารณาจากผลผลต ผลลพธและผลกระทบ มากกวา

กระบวนการ (ซงเปนภารกจของการประเมนคณภาพภายใน)

เปนตวบงชคณภาพมากกวาปรมาณ (มทงเชงบวกและเชงลบ

เพอการบรหารความเสยง)

เนนดลยภาพของศาสตร ทงวทยาศาสตร สงคมศาสตร และ

มนษยศาสตร

ค านงถงวฒนธรรม เงอนไขและขอจ ากดของประเทศโดยให

ความส าคญกบความเปนไทยกาวไกลสสากล

12 | P a g e

การพฒนา

พฒนาวธด าเนนการ

ประเภทของตวบงช แบงเปน ๓ ประเภท คอ

ตวบงชพนฐาน หรอตวบงชบงคบทไมเปลยนแปลง เปนเกณฑ

มาตรฐานทจ าเปนของทกสถาบน

ตวบงชอตลกษณ โดยใหแตละสถาบนน าเสนอเอกลกษณ ตาม

ปรชญา ปณธาน พนธกจ และจดเดนซงเปนความตางของแตละ

สถาบน

ตวบงชมาตรการสงเสรม เปนตวบงชทปรบเปลยนไปตามสภาพ

สงคม กาลเวลา ตามยคสมยหรอตามนโยบายภาครฐ เพอให

สามารถตอบสนองนโยบายการขบเคลอนคณภาพโดยรวม

สรางความเทยงตรง โดยการพฒนาสงตอไปน

พฒนาตวบงช

พฒนาเกณฑใหเหมาะสมสอดคลองกบธรรมชาตของ

สาขาวชาดวยระบบเทยบเคยง

พฒนาระบบการประเมน

พฒนาวธการด าเนนการประเมน

13 | P a g e

พฒนาผประเมนทงดานคณภาพและความมมาตรฐาน

เดยวกนของผประเมน รวมทงจรรยาบรรณในการ

ประเมน

สรางความเชอมน

การสรางความเชอมนในขอมล

การสรางความเชอมนในมาตรฐานการด าเนนงาน

การสรางความเชอมนในผลการประเมน

สรางทศนคต

“คณภาพ........เรมทปจเจก

เฉกเชนภารกจ........ทกคน

บรรลผล........ตองเทใจ

กาวไกลส........วถชวตคณภาพ”

14 | P a g e

เชงปรมาณ

เชงคณภาพ

การด าเนนงาน

พ.ศ.๒๕๔๔-๒๕๔๘ – พ.ศ.๒๕๔๙-๒๕๕๓ ๓๙,๗๑๒ สถาบน

พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๘ ๖๑,๕๑๐ สถาบน

พนธกจ

สงคม

ปฏรปการศกษา๑

ปฏรปการศกษา ๒

ประโยชนสถาบน

ประโยชนชาต

พ.ศ.๒๕๕๙-๒๕๖๓ ๖๑,๒๖๖ สถาบน

15 | P a g e

มาตรการ

มาตรการเทยบเคยง

มาตรการหวงโซคณภาพ

มาตรการพงพาตนเอง

มาตรการปรบทศนคต

16 | P a g e

มาตรฐานปญญา ...

... หลอมดวยความคด

มาตรฐานชวต ...

... หลอมดวยการศกษา

การศกษาสรางคน

คนสรางชาต

การเปนคนทสมบรณ

ตอง “เกง ด งาม”

อยางมคณคา

17 | P a g e

รวมพฒนา

มาผองไทย มารวมกน ทกชวา

เหลาประชาทงถน

การศกษาทกแดนดนวฒนา

เตมปญญาใหเตมทวไทย

คอผลงานทขบเคลอนสงคม

พรอมดวยพรหมวหาร

เพอมาตรฐานของการศกษา

รวมพลงชวยกนฟนฝา

ศาสตราจารย ดร.ชาญณรงค พรรงโรจน

ผอ านวยการส านกงานรบรองมาตรฐานและ

ประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน)

๑๖ มนาคม ๒๕๕๓

18 | P a g e

Quality Culture

Cultivate Citizens& Nurture Nation

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน)

ชน ๒๔ อาคารพญาไทพลาซา ๑๒๘ ถนนพญาไท

เขตราชเทว กรงเทพมหานคร ๑๐๔๐๐ โทร.(๖๖๒) ๒๑๖๓๙๕๕ E-mail info@onesqa.or.th