ปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง: ศกษากรณธรกจการเงนการธนาคาร 

นพวรรณ  เจรญทรพย 

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (การพฒนาทรพยากรมนษยและองคการ) 

คณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร 

2552

บทคดยอ 

ชอวทยานพนธ  ปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง: ศกษากรณธรกจ การเงนการธนาคาร 

ชอผเขยน  นางนพวรรณ เจรญทรพย ชอปรญญา  วทยาศาสตรมหาบณฑต (การพฒนาทรพยากรมนษยและองคการ) ปการศกษา  2552 

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง ในธรกจการเงนการธนาคาร และศกษาแนวคดทางจตวทยา อนไดแก แนวคดบคลกภาพ แนวคด คานยมในการทางาน และแนวคดแรงจงใจในการทางานตอการเปนปจจยสนบสนนการเปน ผบรหารสตรระดบสง โดยทาการศกษาจากผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคารทจด ทะเบยนกบตลาดหลกทรพย จานวน 45 บรษท จานวน 104 ทาน และตวแทนจากธนาคารแหง ประเทศไทย การศกษาครงนเปนการวจยเชงสารวจ โดยการเกบขอมลจากแบบสอบถาม ทงนม แบบสอบถามตอบกลบจานวน 75 ชด คดเปนรอยละ 72.12  และทาการสมภาษณเชงลกผบรหาร สตรระดบสงจานวน 3 ทาน เพอนาขอมลจากการสมภาษณไปเตมเตมขอมลจากแบบสอบถาม 

ผลการศกษาพบวา ปจจยสวนบคคล ไดแก  อายงาน สถานภาพสมรส พนฐานการศกษา และพนฐานครอบครวมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง นอกจากนพบวาผบรหาร สตรระดบสงในธรกจดงกลาวมองคประกอบบคลกภาพเรยงจากมากไปนอย ไดดงน บคลกภาพ แบบมจตสานก บคลกภาพแบบประนประนอม บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบเปดรบ ประสบการณและบคลกภาพแบบหวนไหว 

ผบรหารสตรระดบสงมคานยมในการทางานดานการใหความสาคญกบการพฒนาผอน คานยมดานความซอสตยและจรงใจ คานยมดานการมวสยทศนผนาและคานยมในการทางานเปน ทม สวนแรงจงใจในการทางานของผบรหารสตรระดบสง พบวา ผบรหารสตรระดบสงมแรงจงใจ ในการทางานดานความตองการอานาจในระดบมากทสด รองลงมาคอแรงจงใจในการทางานดาน ความตองการความสาเรจและแรงจงใจในการทางานดานความตองการความผกพนในระดบตา ทสด

ABSTRACT 

Title of Thesis  Factors Supporting to Be Women Executives: Case Studies of Bank and Finance Business. 

Author  Mrs. Nophawan Chareonsub Degree  Master of Science (Human Resource and Organization 

Development) Year  2009 

The  purpose  of  this  study  is  to  investigate  factors  supporting  to  be  women executives  in bank and finance business and to study concepts of psychology: Big Five Personality,  Work  Values  and  Work  Motivation  that  support  to  be  women  executives. Since  this  study  is  the  survey  research,  the data were  collected by  two methods. One from  questionnaires  mailed  to  women  executives  of  45  companies  listed  on  Stock Exchange of Thailand (SET), which has population in this survey is totally 104 persons, and  sample  from  Bank  of  Thailand.  Another  from  in  depth  interview  3  persons  by purposive random sampling. The response rates of questionnaire were 72.12%. 

The core findings indicate that personal factor that is work period, marital status, educational  background  and  family  background  have  also  supported  to  be  women executives.  Moreover,  in  concept  of  personality  test  by  Big  Five  (Costa  and  McCrea, 1992)  can  be  arranged  from  high  to  low  level  as  follows:  Conscientiousness, Agreeableness, Extraversion, Openness to the experience and Neuroticism. 

In part  of work  values of women executives  found  that women executives give precedence to work values in developing other, integrity and honesty , visionary of leader and  value  in  team  work.  And  finally  issue  is  work  motivation,  found  that  women executives  emphasis  on  need  for  power  in  the  highest  rate,  moderate  in  need  for achievement and low in need for affiliation.

กตตกรรมประกาศ 

วทยานพนธเรอง ปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง:  ศกษากรณธรกจ การเงนการธนาคารสาเรจลลวงไปไดดวยดจากความอนเคราะหและการสนบสนนจากหลายฝาย เรมจากสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาตรทอนมตทนสนบสนนการทาวทยานพนธ ซงเปนเงนจาก งบประมาณของแผนดนทเกบมาจากภาษของราษฎร สงนทาใหผศกษาตระหนกอยเสมอวา ความสาเรจสวนหนงในการทาวทยานพนธเลมนอาจไดมาจากความลาบากของคนอกหลายๆ คน ซงทาใหผศกษาตองใสความตงใจมากขนตอการทางาน 

ขอกราบขอบพระคณ รศ.ดร.โกวทย กงสนนท ประธานกรรมการสอบ ในฐานะททานเปน ผประสทธประสาทองคความรทางดานการวจยและการพฒนาทรพยากรมนษย ตลอดจน คาแนะนาทเปนประโยชนอยางมอาจจะกลาวไดหมด ณ ทน 

ขอกราบขอบพระคณ ผศ.ดร.สมบต กสมาวล อาจารยทปรกษา ททานสละเวลาอนมคา มาใหคาแนะนาแกศษยเมอการทาวทยานพนธมปญหา และทกครงทขอคาแนะนาจากทาน จะพบ ทางออกของปญหาอยเสมอๆ เสมอนทานเปนผสองทางเมอเจอทางตนในการวจย 

ขอกราบขอบพระคณ ผศ.ดร.รตตกรณ จงวศาล  จากคณะจตวทยาอตสาหกรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในฐานะกรรมการสอบ ทานมทงความเมตตาและกรณาตอผศกษา ถงแมวาทานจะมโอกาสมาสอนผศกษาในวชาการพฒนาภาวะผนาเพยงวชาเดยว แตทานกไดทา ใหผศกษามความปรารถนาทจะศกษาองคความรเกยวกบภาวะผนามากขน ตลอดจนคาแนะนาท เปนประโยชนอยางยงตอการศกษา 

ขอกราบขอบพระคณทานผบรหารสตรระดบสงทกทานทสละเวลาอนมคาใหความรวมมอ กบการเกบขอมล ขอกราบขอบพระคณเจาหนาทคณะพฒนาทรพยากรมนษยทกทาน ทคอยถาม ไถเรองการทาวทยานพนธและคอยเปนธระในการตดตอทางราชการ ขอขอบคณความเปนหวง เปนใยและกาลงอนงดงามจากเพอนรวมรน HROD 14 ทกทาน 

สดทาย ผศกษาขอกราบขอบพระคณกาลงใจดๆ จากสมาชกทกคนในครอบครว โดยเฉพาะคณแมทใหการสนบสนนทางการศกษาแกผศกษาตงแตวยเยาวและคอยเปนทปรกษา ในปญหาทางการศกษามาโดยตลอด  และขอขอบคณเสยงหวเราะและรอยยมจาก ด.ช.นวต เจรญ ทรพย ประหนงเปนนาหลอเลยงใหผศกษามแรงสกบอปสรรคนานาประการ ถงแมวาบางเวลาผ ศกษากมไดดแลเขาอยางเตมท 

นพวรรณ เจรญทรพย ตลาคม 2552

สารบญ 

หนา บทคดยอ  (3) ABSTRACT  (4) กตตกรรมประกาศ  (5) สารบญ  (6) สารบญตาราง  (8) สารบญภาพ  (9) 

บทท 1  บทนา  1 1.1  ทมาและความสาคญของปญหา  1 1.2  วตถประสงคการวจย  7 1.3  คาถามในการวจย  7 1.4  ขอบเขตในการศกษา  7 1.5  ประโยชนทคาดวาจะไดรบ  7 

บทท 2  ทบทวนวรรณกรรม  8 2.1  แนวคดผบรหารสตร  8 2.2  แนวคดบคลกภาพ  12 2.3  แนวคดเกยวกบคานยมในการทางาน  30 2.4  แนวคดเกยวกบแรงจงใจในการทางาน  37 2.5  งานวจยทเกยวของ  41 

บทท 3  ระเบยบวธการศกษา  50 3.1  วธการศกษา  50 3.2  กรอบแนวคดในการศกษา  51 3.3  สมมตฐานในการศกษา  54 3.4  ประชากรทใชในการศกษา  55 3.5  นยามศพท  55 3.6  เครองมอทใชในการศกษา  56 3.7  การวเคราะหขอมล  60

บทท 4  ผลการศกษาและวเคราะหผล  61 4.1 ผลการศกษาและการวเคราะหผลขอมลสวนบคคล  61 4.2 ผลการศกษาและการวเคราะหผลเกยวกบพนฐานครอบครว  64 4.3 ผลการศกษาและการวเคราะหผลเกยวกบการศกษา  67 4.4 ผลการศกษาและการวเคราะหผลเกยวกบปจจยทางดานการสมรส  70 4.5 ผลการศกษาและการวเคราะหผลเกยวกบลกษณะบคลกภาพ  73 4.6 ผลการศกษาและการวเคราะหผลเกยวกบคานยมในการทางาน  77 4.7 ผลการศกษาและการวเคราะหผลเกยวกบแรงจงใจในการทางาน  84 4.8 ผลการทดสอบสมมตฐานในการศกษา  87 

บทท 5  สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ  91 5.1 สรปผลการศกษา  92 5.2 อภปรายผลการศกษา  93 5.3 ขอเสนอแนะจากการศกษา  98 

บรรณานกรม  99 ภาคผนวก  106 

ภาคผนวก ก  แบบสอบถามในการศกษา  107 

ประวตผเขยน  118

สารบญตาราง 

ตารางท  หนา 

1.1  การสรปรายงานเกยวกบเพศภาวะ  3 1.2  สดสวนของลกจางเอกชนหญงชายจาแนกตามขนาด  4 

ของสถานประกอบการและตาแหนงงาน 1.3  แสดงขอมลดานการบรหารและการเมองระดบชาต ป 2551  5 2.1  แสดงลกษณะองคประกอบบคลกภาพแบบหวนไหว  21 2.2  แสดงลกษณะองคประกอบบคลกภาพแบบแสดงตว  23 2.3  แสดงลกษณะองคประกอบบคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ  25 2.4  แสดงลกษณะองคประกอบบคลกภาพแบบประนประนอม  26 2.5  แสดงลกษณะองคประกอบบคลกภาพแบบมจตสานก  28 2.6  แสดงการสรปลกษณะนสยและนยามองคประกอบบคลกภาพหา องคประกอบ  29 2.7  แสดงประเภทคานยมในการทางานของ George และ Jones  34 4.1  แสดงอายตวและอายงานของผตอบแบบสอบถาม  62 4.2  แสดงขอมลสวนบคคลของผใหสมภาษณ  63 4.3  แสดงขอมลเกยวกบอาชพของบดาและมารดา  64 

และการอบรมขดเกลาจากครอบครวในวยเยาวของผตอบแบบสอบถาม 4.4  แสดงประเดนเกยวกบการศกษาของผตอบแบบสอบถาม  67 4.5  แสดงประเดนเกยวกบปจจยดานการสมรสของผตอบแบบสอบถาม  70 4.6  แสดงการแจกแจงคะแนนบคลกภาพของผตอบแบบสอบถาม  73 4.7  การแจกแจงคานยมในการทางานตามระดบความคดเหน  77 4.8  แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบคานยมในการทางาน  79 4.9  การแจกแจงแรงจงใจในการทางานตามระดบความคดเหน  84 4.10 แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบแรงจงใจในการทางาน  85

สารบญภาพ 

ภาพท  หนา 

3.1  กรอบแนวคดในการศกษา  53 4.1  แสดงคาเฉลยของบคลกภาพหาองคประกอบของผตอบแบบสอบถาม  75

บทท 1 

บทนา 

1.1  ทมาและความสาคญของปญหา 

ในชวงป 1970 เปนตนมา เปนชวงเวลาทมการเคลอนไหวทางสงคมในการเรยกรอง สทธและความเสมอภาคของสตร มการศกษาพบวา อตราสวนจานวนสตรทอยในงานดานการ จดการ (Managerial  works)  และงานวชาชพ (Professional  work)  นนเพมมากขน ซงสตร เหลานไดผานการวางแผนอาชพมาอยางดโดยระบบการศกษาในมหาวทยาลย และมากกวา ครงหนงจบการศกษาทางวชาชพ เชน การบญช การธรกจและกฎหมาย นอกจากนงานวจยยง ชใหเหนวา ผหญงและผชายเขาสการทางานดวยตาแหนงทคลายกน แตในการทางานระยะยาว กลบพบวาผชายมความกาวหนาในอาชพสงกวาผหญง (Davidson  and  Burke,  1994:  1) กลาวคอ ถงแมวางานการจดการและงานวชาชพนน ผหญงจะไดรบการศกษาและผานการ ฝกฝนมาเปนอยางด และองคการมการจางงานในสดสวนทเทากนกบผชาย แตผหญงกไม สามารถกาวขนสตาแหนงผบรหารไดทงในองคกรภาครฐและเอกชน ซงสงทมาปดกนโอกาส ดงกลาวถกเรยกวา เพดานแกว หรอ “Glass ceiling” 

องคการแรงงานระหวางประเทศ (International  Labor  Organization)  แหงองคการ สหประชาชาต (ILO, 1993) รายงานสดสวนของผหญงในสายการจดการ (Managerial Work) วามมากกวารอยละ 40 ซงสวนใหญอยในประเทศออสเตรเลย สหรฐอเมรกา และแคนาดา แตใน ประเทศบงคลาเทศมสดสวนผหญงอยในตาแหนงการจดการเพยงรอยละ 1.4 เทานน แต อยางไรกตามเมอพจารณาไปทตาแหนงผบรหารระดบสง (Top  Executive  Position)  จาก รายงานของ UCLA (University of California, Los Angeles) ในป 1991 พบวา มผหญงเปน ผบรหารระดบสงเพยงรอยละ 5 จาก 1,000 องคการขนาดใหญของสหรฐอเมรกา  (US Department of Labor, 1991) ทาใหเหนไดวาความไมเทาเทยมกนในองคการระหวางหญงชาย นนเปนประเดนทมมานานแมแตประเทศทพฒนาแลวบางประเทศยงคงพบปญหาดงกลาว 

ประเดนเรองความเทาเทยมระหวางชายและหญง (Gender  Equality)  ในบรบทของ สงคมไทย เปนผลสบเนองมาจากประเทศไทยไดเขารวมเปนประเทศภาคสมาชกขององคการ

2 

สหประชาชาต ซงความรวมมอดงกลาวแบงออกเปนระดบตางๆ (โชตกา แกวกอง, 2550: 2-6) ดงน 

1. ระดบความรวมมอระหวางประเทศ รฐบาลไทยไดดาเนนการในสวนทเปนนโยบาย ความรวมมอระหวางประเทศโดยเขาเปนภาคในอนสญญาตางๆ อนนามาสการกาหนดนโยบาย ในระดบประเทศ การดาเนนการระดบความรวมมอระหวางประเทศของรฐบาลไทยทสาคญ เชน อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ 

2.  ระดบประเทศ รฐบาลไทยไดดาเนนการเชงนโยบายระดบประเทศ ไดแก แนวนโยบายแหงรฐทใหความคมครองแกแรงงานหญง ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ทระบไววา บคคลยอมเสมอกนในกฎหมายและไดรบความคมครองตามกฎหมาย เทาเทยมกน ชายและหญงมสทธเทาเทยมกน การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะ เหตแหงความแตกตาง อาท ในเรองถนกาเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สถานภาพทางกาย ฐานะทางเศรษฐกจ สงคม ฯลฯ จะกระทาเสยมได 

นอกจากนยงมการกาหนดนโยบายเกยวกบแรงงานหญงในแผนพฒนาระดบประเทศ เพอใหเกดการดาเนนการอยางเปนรปธรรม อาทเชน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 และแผนพฒนาสตร ทไดมการกาหนดเกยวกบการพฒนาสตรในกลมเปาหมายตางๆ รวมทงนโยบายของกระทรวงแรงงานเกยวกบมาตรการดานแรงงานหญง ทมงเนนในมาตรการ สรางโอกาสและการปฏบตทเทาเทยมในเรองคาตอบแทนและความกาวหนาในการทางาน 

3. ระดบองคการ  ในสวนขององคการทดาเนนการโดยรฐบาลไดมการกาหนดแนวทาง ในการสงเสรมความเสมอภาคระหวางหญงและชายในภาคราชการดวยการจดทาเปนคมอและ แผนแมบทอยางชดเจน โดยสานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอนไดจดทาแนวทางการ สงเสรมและสรางความเสมอภาคระหวางหญงและชายในการบรหารงานบคคลในราชการพล เรอน ขณะทภาคเอกชนมการตอบสนองโดยการทามาตรฐานแรงงานไทย (มรท.8001-2546) ม สาระสาคญวาดวยการจดทามาตรฐานแรงงานไทยทแสดงถงความรบผดชอบทางสงคมของ ธรกจไทยอนนาไปสการสงเสรมโอกาสทางการคาของธรกจไทย ยกระดบคณภาพชวตแรงงาน และใหสถานประกอบกจการนาไปปฏบตและขอการรบรอง ทงนองคการภาคเอกชนทปฏบต ตามมาตรฐานจะไดรบการรบรองจากกรมสวสดการและคมครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน โดย มาตรฐานแรงงานไทยดงกลาวมเนอหาสาระเกยวกบเรองความเทาเทยมไวดวย

3 

ตารางท 1.1 การสรปรายงานเกยวกบเพศสภาวะ 

Summary Gender Profile 

Thailand 1980  1990  1995  2004 

GNP per capita (US$)  730  1,540  1,990  2,490 Population Total (millions)  46.3  54.6  61.4  63.7 Female (% of total)  50.1  50.2  50.7  50.8 

Life expectancy at birth (years) Male  62  65  66  67 Female  67  71  73  74 

Adult literacy rate (% of people aged 15+) Male  ..  ..  ..  95 Female  ..  ..  ..  91 

LABOR FORCE PARTICIPATION Total labor force (millions)  23  30  34  35 Labor force, female (% of total labor force)  47  47  45  46 Unemployment Total (% of total labor force)  0.8  2.2  2.4  1.5 Female (% of female labor 

force)  0.7  2.4  2.3  1.4 EDUCATION ACCESS AND ATTAINMENT Net primary school enrollment rate Male  ..  77  86  88 Female  ..  75  82  86 

Primary completion rates (% of relevant age group) Male  ..  ..  88  .. Female  ..  ..  85  .. 

Youth literacy Rate (% of people aged 15­24) Male  ..  ..  ..  98 Female  ..  ..  ..  98 

แหลงทมา: World Bank, 2004.

4 

จากตารางท 1.1 เปนรายงานของธนาคารโลก ป ค.ศ. 2004  พบวาอตราสวนของสตร ไทยทอยในวยกาลงแรงงาน ในป ค.ศ.1995 เทากบรอยละ 45 และป ค.ศ.2004 เทากบรอยละ 46  ตามลาดบ ถงแมวาสดสวนทเพมขนของสตรไทยในการมสวนรวมเชงเศรษฐกจมอตราท เกอบเทาเทยมกบบรษแตเมอพจารณาประกอบกบตารางท 1.2  จะพบวาสดสวนของพนกงาน ประจาของสถานประกอบการในตาแหนงเจาหนาทระดบปฏบตการทเปนหญงมสดสวนสงกวาท เปนชาย แตหากเปนตาแหนงหวหนางานระดบตน ผจดการแผนก ตลอดจนกระทงถงตาแหนง ผอานวยการฝาย ไมวาจะเปนสถานประกอบการขนาดใหญหรอเลก ผชายมสดสวนสงกวา ผหญง 

ตารางท 1.2 สดสวนของลกจางเอกชนหญงชายจาแนกตามขนาดของสถานประกอบการและ ตาแหนงงาน 

ขนาดของ สถาน 

ประกอบการ จานวน พนกงาน 

รวม ทกตาแหนง 

ระดบตาแหนง ผอานวยการ 

ฝาย ผจดการ แผนก 

หวหนางาน ระดบตน 

เจาหนาท ผปฏบตงาน 

หญง (%) 

ชาย (%) 

หญง (%) 

ชาย (%) 

หญง (%) 

ชาย (%) 

หญง (%) 

ชาย (%) 

หญง (%) 

ชาย (%) 

100-200 คน  44.1  55.9  23.8  76.2  33.1  66.9  38.1  61.9  53.9  46.1 300-499 คน  43.2  56.8  24.3  75.7  33.2  66.8  37.9  62.1  52.2  47.8 500-999 คน  44.4  55.6  18.4  81.6  32.8  67.2  37.6  62.4  56.2  43.8 1,000 คนขน ไป 

46.8  53.2  23.5  76.5  34.7  65.3  44.2  55.8  56.7  43.3 

ยอดรวม  44.4  55.6  22.8  77.2  33.3  66.7  39.0  61.0  54.4  45.6 

แหลงทมา: สานกงานสถตแหงชาต, 2543. 

นอกจากน ขอมลดานการบรหารและการเมองระดบชาตป 2551 (ตามตารางท 1.3) ท ทาการสารวจโดยสถาบนวจยบทบาทหญงชายและการพฒนา แสดงใหเหนสดสวนผหญงทดารง ตาแหนงทมอานาจในการตดสนใจในการบรหารและการเมองระดบชาต พบวามจานวนนอยกวา

5 

รอยละ 20 ยกเวนตาแหนงผพพากษา ขอมลดงกลาวเปนการสะทอนใหเหนถงปญหาบาง ประการในความไมเทาเทยมกนระหวางเพศในการกาวขนเปนผบรหารระดบสง 

ตารางท 1.3 แสดงขอมลดานการบรหารและการเมองระดบชาต ป 2551 

ตาแหนง จานวน รวม 

รอยละ หญง  ชาย 

ระดบประเทศ ส.ส.แบบแบงเขตเลอกตง ส.ส.แบบบญชรายชอ วฒสมาชก คณะรฐมนตร ผพพากษา อยการ ขาราชการ ระดบ 11 ระดบ 10 ระดบ 9 

400 80 150 36 

7,010 2,981 

34 335446 

12.08.816.0 11.1 38.4 17.9 

11.76 18.80 14.80 

88.0 91.2 84.0 88.9 61.6 82.1 

88.24 21.20 85.20 

แหลงทมา: สถาบนวจยบทบาทหญงชายและการพฒนา, 2551. 

จากขอมลในตารางท 1.3 สะทอนใหเหนวา สดสวนผหญงและผชายในดานการบรหาร และการเมองระดบชาต ป 2551 นน สดสวนของผหญงตากวาผชาย ซงขอมลดงกลาวสอดคลอง กบ จรรยา เศรษฐบตร และ อมาภรณ ภทรวาณชย (2541) ทกลาววา การกาวขนสตาแหนง ผบรหารระดบสงของผหญงมความเปนไปไดนอยกวาผชาย เพราะสภาพสงคมไทยยงยดตด คานยมตางๆ เกยวกบระบบอาวโส และความเปนหญงชาย ในดานบทบาทของสตรไทย พบวา สตรยงคงมความผกพนอยกบครอบครวมากกวาดานธรกจ จงเปนสวนหนงในการจากดโอกาส ของสตรตอการเขาไปมบทบาทในสงคมดานตางๆ ทงนทศนคตของสงคมทมตอสตรเปนสาเหต หนงทยบยงความกาวหนาดานการบรหารของสตร ซงสาเหตในการไมอาจดารงตาแหนง

6 

ผบรหารสตรระดบสงนนอาจเกดขนมาจากความรและความสามารถไมเพยงพอ ภาระหนาท ภายในครอบครวทาใหไมสามารถทางานไดอยางเตมท บคลกภาพและคณลกษณะในการเปน ผนาของผหญงตางจากผชาย ความพรอมทางดานรางกายและสขภาพทเหมาะสมกบหนาทการ งาน เปนตน (กลยา ธรรมจนดา, 2537) 

แตอยางไรกตามมการศกษาทพบวา ผบรหารสตรนนสวนใหญถกจากดอยในภาคธรกจ หรอบางอตสาหกรรมเทานน ไดแก ธรกจเกยวกบสขภาพและความงาม มสดสวนผบรหารสตร ระดบสง 32% ในธรกจสนคาอปโภคบรโภคมสดสวนผบรหารสตร 25% และในธรกจการเงนม ผบรหารสตร 17% (Cappelli and Hamori, 2005) 

สาหรบประเทศไทยแมวาจะไมมขอมลทเกยวกบสดสวนผบรหารสตรแยกตามประเภท อตสาหกรรม แตกพบวาผบรหารสตรระดบสงทมชอเสยงนนมหลายทานดวยกน เชน 

คณหญงชฎา วฒนศรธรรม อดตกรรมการผจดการใหญ ธนาคารไทยพานชยจากด (มหาชน) ทานเคยไดรบรางวล BEST CEO ป ค.ศ.2006 จากตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย 

คณกรรณการ ชลตอาภรณ ปจจบนดารงตาแหนงกรรมการผจดการใหญ ธนาคารไทย พานชยจากด (มหาชน) ไดรบรางวลนกการเงนแหงป 2550 (Financier of the Year 2007) โดย วารสารการเงนธนาคารและเปนผบรหารสตรระดบสงทานเดยวทไดรบการเสนอชอใหเขารบการ คดเลอกรางวล Top 10 Role Model ป พ.ศ. 2551 โดยนตยสาร “ผจดการ” 

จะเหนไดวา ผบรหารสตรทงสองทานเปนผบรหารในธรกจการเงนการธนาคาร ซงผ ศกษาไดทาการคนควาเพมเตมในตาแหนงผบรหารระดบสงพบวา ในธรกจการเงนการธนาคาร ทเปรยบเสมอนฟนเฟองตวเอกในกลไกการขบเคลอนทางเศรษฐกจนนมสตรทดารงตาแหนง ผบรหารสตรระดบสงในจานวนมากพอสมควร เมอเปรยบเทยบกบกลมอตสาหกรรมอน เชน การกอสรางหรอธรกจโตรเคม ดงนนผศกษาจงเลอกทาการศกษาผบรหารสตรระดบสงในธรกจ การเงนการธนาคารทจดทะเบยนกบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย โดยมงศกษาไปทปจจย สนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสงในธรกจดงกลาว เพอทจะไดทราบวาอะไรคอปจจย สนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคารและในอนาคตอาจมการ ตอยอดผลการศกษาเพอวางแผนการพฒนาสตรไทยในองคการเพอเตรยมตวสการเปนผบรหาร สตรระดบสงตอไป

7 

1.2  วตถประสงคการวจย 

1. เพอศกษาปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงน การธนาคาร

2. เพอศกษาแนวคดทางจตวทยา อนไดแก แนวคดบคลกภาพหาองคประกอบ แนวคด คานยมในการทางาน และแนวคดแรงจงใจในการทางานตอการเปนปจจยสนบสนนการเปน ผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคาร 

1.3  คาถามในการวจย 

1. อะไรคอปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงน การธนาคาร

2. ผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคารมลกษณะบคลกภาพแบบใด 3. ผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคารใหความสาคญกบคานยมแบบ 

ใด 4. ผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคารมแรงจงใจในการทางานแบบใด 

1.4  ขอบเขตในการศกษา 

1. ดานเนอหา ประเดนททาการศกษา คอ ปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตร ระดบสงในองคกรธรกจการเงนการธนาคาร 

2. ดานบคคล โดยทาการศกษาผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคาร จานวน 104 คน โดยการสารวจ และ 3 คน โดยการสมภาษณเชงลก 

3. ดานเวลาในการศกษาระหวางเดอนพฤศจกายน 2551 – กนยายน 2552 

1.5  ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 

1. ทราบปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคาร 2. ผลจากการศกษานาไปสการวางแผนพฒนาความเปนผบรหารสตรระดบสงตอไป

บทท 2 

ทบทวนวรรณกรรม 

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตร ระดบสงในธรกจการเงนการธนาคาร โดยเนนการศกษาไปทกลมผบรหารสตรระดบสง จากการ ประมวลเอกสารและงานวจยทเกยวของสามารถจาแนกวรรณกรรมทเกยวของไดดงตอไปน 

1. แนวคดผบรหารสตร 2. แนวคดเกยวกบบคลกภาพ 3. แนวคดเกยวกบคานยมในการทางาน 4. แนวคดเกยวกบแรงจงใจในการทางาน 5. ผลงานวจยทเกยวของ 

2.1 แนวคดผบรหารสตร 

ถงแมวาปจจบนสตรจะออกมาเรยกรองสทธในความเสมอภาคกบบรษทงในดาน กฎหมาย และทางสงคม สงเหลานสงผลใหสงคมตนตวและมการยอมรบบทบาทของสตรในท ทางานมากขน แตกระนนกตามจากสถตทไดแสดงไวในบทนา ทาใหเหนไดวาตาแหนงผบรหาร ระดบสงนนยงคงเปนตาแหนงทมสดสวนของบรษมากกวา 

การศกษาในชวงตนของการเคลอนไหวสทธสตรเปดเผยวาผหญงนนขาดความสามารถ และคณลกษณะสวนบคคลทจาเปนในการดารงตาแหนงผบรหาร มากไปกวานนสตรในอดตยง ถกมองวาเปนบคคลทตอตานความสาเรจ (Anti-success syndrome) มความชานาญในงานท ถกจดวาเปนงานของสตรเทานน (Feminine mystique) ผหญงเปนเพศทกลวความสาเรจ และ กลวความลมเหลว (Horner, 1972: 466-474) ดวยเหตนในหลายๆ องคการจงไดจดหลกสตร ฝกอบรมและการพฒนาทเฉพาะเจาะจงใหแกผหญงเพอเปนการเตรยมตวในการกาวขนส ตาแหนงผบรหารตอไป (Hoffman, 1974: 353-358) 

นอกจากน ผหญงในองคการถกปฏบตอยางแตกตางจากผชายในเรองการสรรหา คดเลอก การพจาณาเงนเดอน การเลอนขนเลอนตาแหนง การมผใตบงคบบญชา และการ พฒนาพนกงาน (Napasri Kraisonswasdi,  1989:  6)  ทงนเหตผลหนงทสามารถอธบายการ

9 

เลอกปฏบตดงกลาวกคอ การกลาวหาวาผหญงนนขาดความกระตอรอรน (Aggressiveness) ขาดความสามารถในการเปนผนา เปนตน (Maier,  1970:  455-461)  ซงเหตผลดงกลาว สอดคลองกบMcClelland  (1967: 37)  ทวา ผหญงนนเปนบคคลทตองมการพงพาผอน สนใจ ผคนมากกวาสงอนๆ มการวเคราะหและจดการควบคมสงตางๆ นอยกวาผชาย ซงสงเหลาน เปนการสนบสนนภาพมายาคตทวาผหญงไมเหมาะสมกบตาแหนงผบรหาร 

Schein  (1973)  ไดทาการสอบถามผบรหารระดบกลางของบรษท Metropolitan  Life Insurance จานวน 300 คน โดยใหอธบายความเปน “สตรโดยทวไป” “ผชายโดยทวไป” และ “ผจดการ/ผบรหารทประสบความสาเรจ” ผลการศกษาพบวา ผจดการ/ผบรหารทประสบ ความสาเรจมลกษณะของความกาวราว (Aggressive)  มความมนคงทางอารมณ (Emotional stability)  มความกระฉบกระเฉง (Vigor)  และมความเชอมนในตนเอง (Self-reliance)  สวน ลกษณะของผชายโดยทวไปนนกลมตวอยางอธบายวามคณลกษณะเชนเดยวกบผบรหารท ประสบความสาเรจ  ในขณะทลกษณะของผหญงโดยทวไปนนแทบจะไมปรากฏในลกษณะของ ผจดการ/ผบรหารทประสบความสาเรจ 

และการสารวจททาโดย Harvard Business Review พบวา ผชายสวนใหญมความเชอ วาผหญงนนไมเหมาะทจะเปนผบรหารเนองจากผหญงนนไมมความเสถยรทางอารมณ (Unstable temperament) (Bowman , 1965: 14-16) และงานวจยอกชนเปดเผยวาผหญงนนไม เหมาะทจะเปนผบรหารเนองจากขาดความสามารถในการพงตนเอง ซงผลการวจยดงกลาว ยนยนงานวจยของ Douglas McGeorge’s วารปแบบของผจดการนนเปนรปแบบของวฒนธรรม ผชายเปนใหญ ดงนนจงสรปวาผจดการทดนนตองเปนบคคลทมความกาวราว ชอบแขงขน ม ความมนคง และมเหตผล (Stead, 1978: 166) 

สวน Wood (1976: 96-99) ไดทาการสมภาษณผหญงจานวน 100 คนทดารงตาแหนง Management Trainees จนถงประธานบรษททอยในเมองลอสแองเจลลส ในเรองคณลกษณะท สาคญและจาเปนของผบรหารหญงในการประสบความสาเรจ  พบวาม 10 คณลกษณะ ไดแก สมรรถนะความสามารถ (Competence), การศกษา (Education), การมองโลกดวยความเปน จรง (Realism), ความกาวราว (Aggressiveness), มความมนใจในตนเอง (Self-confidence), ม ความใสใจในการทางาน (Career Mindedness), มความเปนสตรนยม (Femininity), มกลยทธ (Strategy),  ไดรบการสนบสนนจากเพศชายทมอทธพลในองคการ (Support  of  influential male) และมเอกลกษณเฉพาะตว (Uniqueness) 

สวนในบรบทของสงคมไทย จนตนา บญบงการ (2532: 121-129) เสนอวาจากผลของ การวจยเกยวกบสตรในระดบบรหารในประเทศไทย ซงทาโดยกลมผทางานโครงการ Women Managers in Business Organization ของเอเชยตะวนออกเฉยงใต ไดผลทนาสนใจบางสวนวา

10 

เปนทนาสงเกตวาสตรในระดบบรหารตองการการยอมรบนบถอมากขน ซงสงทสงผลใหสตร ไทยขนมาถงระดบบรหารเกดมาจากการทางานดวยความอดทน ความตงใจจรง ความซอสตย ความเฉลยวฉลาด ความเกง และความจงรกภกดตอกจการ แตมสวนนอยทตอบวาตนประสบ ความสาเรจไดเพราะเจานายสงเสรม นอกจากนสงทขดขวางความเจรญกาวหนาในงานคอการท จะกาวขนไปสผบรหารระดบสงนนสงทถกพจารณามากกวาการขนเปนผบรหารในระดบอนๆ คอ ความเปนเพศหญงหรอชาย กลาวคอ ถาเพอนรวมงานเปนบรษ สตรตองทางานหนกกวา และมความสามารถมากกวาบรษจงจะมโอกาสกาวหนา 

แตอยางไรกตามในปจจบนมสตรไทยเรมกาวขนสตาแหนงสาคญๆ ในองคการมากขน เกอบทกสาขาวชาชพ (ชนาภา สรโย, 2545:  33)  เมอกลาวถงผบรหารสตร ความคาดหวงท องคการมตอผบรหารสตรมกจะเปนเรองบคลกลกษณะเปนสาคญประการแรก จตรการ หลอ- สวรรณรตน (2530) ไดทาการศกษาเรองปจจยเกอหนนความกาวหนาของขาราชการพลเรอน สตรไทยในปจจบน วาควรมลกษณะดงตอไปน คอ มทาทางแสดงความเชอมนในตนเอง แตมใช การกาวราว มใจคอหนกแนน รจกควบคมอารมณไมฉนเฉยวโกรธงาย มความกลาหาญ กลาทา กลาตดสนใจ ไมหลกเลยงปญหา เปนผทมรสนยมดในการแตงกาย มอธยาศยทดตอบคคลอน ใหความสาคญตอผรวมงานและผใตบงคบบญชา รจกพดใหสามารถสอความไดดและมสาระ ม ใจกวางยอมรบฟงความคดเหนของผ อน และเปนผทมความเทยงธรรม นอกจากน ยงได ทาการศกษาถงลกษณะความคดและอปนสยในการทางานทสงเสรมโอกาสกาวหนาทสาคญ ไดแก การเปนผทรกความกาวหนา รจกขวนขวายในการหาความรเพมเตมทเปนประโยชนตอ งาน มความสามารถในการแกปญหาตางๆ ไดด รจกแบงเวลาระหวางเรองงานและเรองสวนตว มความรบผดชอบสง มความคดรเรมสรางสรรค มใจรกในงาน สามารถตดสนใจตอปญหาหรอ สถานการณเฉพาะหนา เปนผมมนษยสมพนธด มปฏภาณไหวพรบด มความเปนผนา รจก ตงเปาหมายและวางแผน ขยนหมนเพยร รจกแสดงออกซงความคดเหนและความสามารถทเปน ประโยชนตองาน 

Herman (1974 อางถงใน ชนาภา สรโย, 2545: 33) พบวา ในดานการทางาน ผหญง ตองเผชญหนากบดาบสองคม คอ การบรหารตองการใหผหญงลดลกษณะความเปนผหญงลง และใหมอานาจ มความกราวแกรง ซงถาผหญงแสดงคณสมบตนออกมาไมได กจะไมไดรบการ พจารณาตาแหนงอยางเปนธรรม ซงจะทาใหผหญงถกกดกนไมไดเขาสระดบบรหาร 

นอกจากนน ชตมา เหตานรกษ (2534) ไดทาการศกษาเรองปญหาและอปสรรคในการ ทางานของสตรระดบบรหาร โดยทาการศกษาประชากรกลมตวอยางทงหญงและชาย พบวา ปญหาอปสรรคในการทางานของผบรหารสตรและผบรหารบรษนน มความคลายคลงกน

11 

แตกตางกนเฉพาะลาดบความสาคญของปญหาเทานน โดยผบรหารสตรมปญหาอปสรรค (เรยง ตามลาดบคะแนน) ดงน 

1. ขาดความรและประสบการณทางดานบรหาร 2. รสกไมแนใจในสถานภาพปจจบนของตนเอง 3. ผบงคบบญชาไมยอมรบฟงความคดเหน 4. ขาดความมนใจในการตดสนใจในการตดสนปญหาทเกดขน 5. สภาพทางรางกายไมเอออานวยตอการปฏบตงาน 6. ผใตบงคบบญชาไมยอมรบในความสามารถการเปนผนา 7. ภาระครอบครวทาใหปฏบตงานไดไมเตมท 8. ผใตบงบญชาไมยอมปฏบตตามคาสง 9. ความเชอเกยวกบบทบาททางเพศทาใหไมไดรบความเชอถอในการบรหารงาน 10. เกดความขดแยงกบผใตบงคบบญชา กลาวโดยสรป แนวคดผบรหารสตรทผศกษาไดทาการทบทวนมาขางตน ทาใหเหนถง 

หวงเวลาของการมองผหญงในองคการ กลาวคอ ในหวงแรกของการเรยกรองสทธ ผหญงถก มองเรองคณลกษณะของความเปนผบรหารสตรทเนนทางเรองเพศสภาพ (Gender) มากกวา ความสามารถ  เชน การระบวาสตรในอดตนนเปนบคคลทตอตานความสาเรจ (Anti-success Syndrome) การมความชานาญในงานทถกจดวาเปนงานของสตรเทานน (Feminine Mystique) ตลอดจนการมองวาผหญงนนเปนเพศทกลวทงความสาเรจและความลมเหลว เปนตน ดงนนผล ของการมกระบวนทศนดงกลาวสงผลใหสตรในหวงเวลาดงกลาวถกปฏบตอยางแตกตางจาก ผชายในเรองการสรรหาคดเลอก การพจารณาเงนเดอน การเลอนขนเลอนตาแหนง การม ผใตบงคบบญชา และการพฒนาพนกงาน และถงแมวาจะมการทาการสารวจผหญงในเรอง คณลกษณะทสาคญและจาเปนของผบรหารหญงทประสบความสาเรจ กพบวาบางคณลกษณะ นนเปนคณลกษณะทมอยในผชายมากกวา เชน ความกาวราว (Aggressive) มใจคอหนกแนน กลาหาญ กลาตดสนใจ เปนตน (Wood, 1975) 

สวนหวงเวลาตอมาเปนชวงทผหญงเรมไดสทธตางๆ อนเนองมาจากการเรยกรองสทธ แตกพบวาปญหาหรออปสรรคของผหญงในการเลอนขนเลอนตาแหนงนนเกดจากความร ความสามารถในทางการบรหาร การขาดผสนบสนน ภาระครอบครวและความรสกขดแยงใน บทบาทของตวเอง เปนตน 

ดงนนจ งสรปไดว า  การเปนผบรหารสตร ไดนนจะตอง เปนบคคลทมความร ความสามารถ และมความสามารถในการบรหารจดการ มความกลาคด กลาตดสนใจ และ รบผดชอบผลการปฏบตงาน ตลอดจนมความหนกแนนในตนเอง มความเชอมนในตนเอง ม

12 

ความสามารถในการควบคมอารมณ มความยตธรรมตอผใตบงคบบญชา ยอมรบฟงความ คดเหนของผอน มความเปนผนา และสามารถจดการชวตสวนตวและชวตครอบครวไดอยาง ราบรน 

2.2 แนวคดบคลกภาพ 

การศกษาปจจยทสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง ผศกษาไดทาการทบทวน วรรณกรรมแนวคดเกยวกบบคลกภาพ ซงสามารถอธบายเปนหวขอโดยเรมจากความหมายของ บคลกภาพ  แนวทางการศกษาบคลกภาพ ความเปนมาของแนวคดบคลกภาพหาองคประกอบ และลกษณะของบคลกภาพหาองคประกอบของ Costa และ McCrae ซงใชเปนแบบสอบวดใน การศกษาครงน 

2.2.1 ความหมายของบคลกภาพ บคลกภาพ (Personality)  มรากศพทมาจากคาวา Persona  ในภาษาลาตน แปลวา 

หนากากทนกแสดงละครกรกโบราณใชสวมในการแสดง ซงหนากากของตวละครแตละตวจะ แสดงทาทางและลกษณะนสยของตวละครนนๆ ดงนนแนวคดเรมแรกของบคลกภาพจงหมายถง ภาพพจนทางสงคม (Superficial Social Image) ทบคคลใชแสดงบทบาทในชวตจรง บคลกภาพ ตามแนวความคดดงเดมนจะมงไปทลกษณะของบคคลทแสดงออกมาใหเหน เชน ความมเสนห ความสงางาม หรอรปรางหนาตาทดงดดใจ เปนตน (Hjelle and Ziegler, 1992: 4) 

นกจตวทยามความสนใจศกษาบคลกภาพในแงมมของความตองการทจะเขาใจความ สลบซบซอนของพฤตกรรมของมนษยทแสดงออก และมงทจะศกษาถงลกษณะความเหมอนกน ซงเปนลกษณะรวมของมนษยกบลกษณะความแตกตางทเปนแบบฉบบเฉพาะบคคล แต เนองจากบคลกภาพมความหลากหลายสลบซบซอนอกทงยงมความแตกตางออกไปตาม ความหมายบนพนฐานความเชอของตน อาท Carl Rogers ใหความหมายของบคลกภาพในแง ของตวตน (Self) การจดระเบยบ ความคงทนถาวร และการรบรดวยอตตวสย (Subjective) แต Gordon Allport ใหความหมายของบคลกภาพวาเปนตวตนจรงๆ รวมถงจตภายในตวบคคลซง เปนตวกาหนดลกษณะการแสดงออกทเปนแบบฉบบของบคคลตอสงแวดลอมของเขา ในขณะท Erik Erikson ใหความหมายของบคลกภาพในแงของการดาเนนชวตวาบคลกภาพเปนผลของ ความสามารถในการแกวกฤตการณของบคคล ประกอบดวย 16 ลกษณะ และ Albert Bandura อธบายบคลกภาพของบคคลวามรปแบบทสลบซบซอนโดยททงตวบคคล พฤตกรรม และ สถานการณตางมอทธพลซงกนและกน (สมฤด เธยรฉาย, 2544: 9)

13 

ศรเรอน แกวกงวาล (2539:  5-6)  ใหความหมายของบคลกภาพวา บคลกภาพ คอ ลกษณะเฉพาะตวของบคคลในดานตางๆ ทงสวนภายนอกและสวนภายใน สวนภายนอก คอ สวนทมองเหนชดเจน เชน รปราง หนาตา กรยา มารยาท การแตงตว วธการพดจา การนง การ ยน ฯลฯ และสวนภายใน คอ สวนทมองเหนไดยาก แตอาจทราบไดจากการอนมาน เชน สตปญญา ความถนด ลกษณะอารมณประจาตว ความใฝฝนปรารถนา ปรชญาชวต คานยม ความสนใจ โดยลกษณะตางๆ ของบคลกภาพไมสามารถแยกเปนสวนๆ ออกจากกนโดย เดดขาด ทกๆ ลกษณะของบคลกภาพตางมความสมพนธตอกนและกน และมผลตอกนและกน เปนประดจลกโซ บคลกภาพของมนษยถกหลอหลอม และประสมประสานดวยพนธกรรม วฒนธรรม การเรยนร วธการปรบตวของบคคลและสงแวดลอมทเปนนามธรรม และวตถธรรม บคลกภาพของมนษยไมวาดานใดๆ เปนสงทไมตายตว เปลยนแปลงไปตามกาละ การเรยนร และสงแวดลอมทงทางสงคม และทางวตถธรรม บคลกภาพของแตละบคคลมทงสวนทเปน ลกษณะผวเผน และสวนทเปนนสยทแทจรง บางสวนของบคลกภาพถกซอนเรน หรอถกปดบง อาพรางโดยจงใจและไมจงใจ บคลกภาพของบคคลมทงสวนรวมซงเปนลกษณะสากลของมนษย ทกชาต ทกภาษา และมสวนซงเปนลกษณะทเรยกกนวา “เฉพาะตว” 

Eysenck และ Eysenck (1985) ใหความหมายของบคลกภาพวา หมายถง การกระทา ทงหมดของอนทรยทไดรบจากพนธกรรมและสงแวดลอม 

Hjelle และ Ziegler  (1992: 5) ไดใหนยามบคลกภาพวาสวนมากจะมลกษณะรวมกน ดงน 

1. เนนความสาคญของความเปนปจเจกบคคล (Individuality) 2. อธบายบคลกภาพในรปแบบของโครงสราง และการจดองคประกอบ 3. ใหความสนใจบคลกภาพในแงของชวประวตหรอพฒนาการ โดยบคลกภาพจะแสดง 

ใหเหนถงกระบวนการทพฒนาขนมาจากผลกระทบทงภายในและภายนอก รวมทงลกษณะ ชวภาพทางพนธกรรม ประสบการณทางสงคม และการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม 

Hodgetts (1999: 81) ใหความหมายของบคลกภาพวา หมายถง รปแบบของพฤตกรรม ทคอนขางมนคง และมแนวโนมทจะตดสนไดวา บคคลมความเหมอนหรอความตางจากบคคล อนอยางไร ซงบคลกภาพจะประกอบดวยปจจยหลายอยาง ทาใหยากตอการใหคาจากดความ อยางไรกตาม นกจตวทยามแนวโนมทจะยอมรบแนวคดหลกเกยวกบบคลกภาพ ดงน 

1. บคลกภาพเปนองคประกอบแบบองครวม การวดแยกเปนสวนๆ จะไมมความหมาย 2. บคลกภาพจะปรากฏออกมาในรปแบบของพฤตกรรม มบางระดบทสามารถสงเกต 

และวดได

14 

3. แมวาบคลกภาพจะมาจากพนฐานทางกายภาพ แตการพฒนาบคลกภาพเฉพาะดาน จะเปนผลมาจากสภาพแวดลอมทางสงคมและวฒนธรรม 

4. บคลกภาพมทงสวนทเปนลกษณะแบบพนผว และสวนทเปนลกษณะเนอแท 5.  บคลกภาพเกยวของกบลกษณะโดยทวไปและลกษณะเฉพาะแตละบคคลมความ 

แตกตางจากบคคลอนๆ ในบางมมมอง ในขณะเดยวกนกมความเหมอนกนในมมมองอนๆ ดวย เชนกน 

Hillgard (1979: 19-20) ไดแบงทฤษฎบคลกภาพออกเปน 4 กลม คอ 1. ทฤษฎแบงประเภท (Type Theory) ทฤษฎกลมนแบงประเภทของบคลกภาพออกเปนรปแบบตางๆ ตามเงอนไขทกาหนด 

เชน ตามลกษณะรปรางทางกาย (Body  Types)  ตามชนดสารเคมและตอมไรทอในรางกาย (Chemistry  and  Endocrine  Balance)  หรอตามลกษณะพฤตกรรมทแสดงออก (Behavior Psychology Types) 

2. ทฤษฎคณลกษณะประจาตว (Trait Theories) ทฤษฎกลมนมรากฐานความเชอวา เมอบคคลเรยนรวาหากตนประพฤตเชนนนแลว 

ตนเองพอใจกจะทาซาๆ จนเกดความเคยชนเปนลกษณะประจาตว บคคลแตละคนจะม คณสมบตพเศษเปนของตนเองซงไมเหมอนกบคณลกษณะของผอน 

3. ทฤษฎพฒนาการแหงบคลกภาพ (Developmental Personality Theories) ทฤษฎกลมนมความเชอวาบคลกภาพของคนพฒนาไดตามวฒภาวะ และศกยภาพ 

(Maturity and Potentialities) จงเนนความสาคญของพฒนาการในวยตางๆ ซงไดรบอทธพลมา จากทงพนธกรรม และสงแวดลอม พจารณาจากอดตแลวจะเหนอนาคต 

4. ทฤษฎการเปลยนแปลง (Dynamic Theories) ทฤษฎในกลมนเชอกนวาพฤตกรรมของบคคลในปจจบนเปนผลมาจากองคประกอบ 

หลายอยาง ทขดแยงกนอยเสมอเปนความขดแยงภายในซงเปนพลงผลกดนทมอยในตวบคคล แตละบคคล จงทาใหแตละบคคลมบคลกภาพทแตกตางกนตามพลงผลกดนในทแตกตางกน 

สวนในมมมองของนกวชาการของประเทศไทยไดแบงแนวคดการศกษาบคลกภาพไว ดงตอไปน 

ทฤษฎบคลกภาพ คอ คาอธบายความคด ความรสก และการกระทาของบคคลเพอเนน ใหทราบถงลกษณะพฤตกรรมของมนษย แตทฤษฎจะมหลกการเฉพาะเจาะจง แนวคดเกยวกบ ทฤษฎบคลกภาพทสาคญในศตวรรษท 19-20 มดงน (ศรเรอน แกวกงวาล, 2539: 99-100)

15 

1. แนวคดกลมจตวเคราะห (Psychoanalysis) แนวคดนมทศนะในการมองมนษยวาเปนสงมชวต ประกอบดวยสญชาตญาณ และขอ 

ขดแยง ผนากลมน ไดแก Sigmund Freud ขอมลทเปนมาของแนวคดนไดมาจากคนไขโรคจต โรคประสาท นกคดกลมนเชอวา จตใตสานกและพลงจงใจทไรเหตผลเปนตวกระตนใหคนทา พฤตกรรมนานาประการ รวมทงเปนตวกาหนดบคลกภาพของบคคล แนวคดนเปนอนดบแรกใน ประวตการศกษาบคลกภาพอยางเปนวทยาศาสตร 

2. แนวคดกลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism) แนวคดนมทศนคตวาบคลกภาพของมนษยยดหยนอยภายใตอทธพลของสงแวดลอม 

ทางชวภาพ และทางสงคม มนษยจะมบคลกภาพลกษณะอยางไร จะประสบโชคด โชครายเชน ไรขนอยกบรปแบบของสงแวดลอมรอบตวเขาทงสน นกคดกลมนเชอวาพฤตกรรมของมนษย โดยอยภายใตกฎเกณฑแหงการเรยนร (Learning)  ผนาแนวคดนมหลายทานทสาคญ ไดแก John B. Watson และ B.F. Skinner 

3. แนวคดกลมนกมนษยนยม (Humanism) แนวคดนมทศนคตในการมองธรรมชาตดานดงาม โดยอธบายวามนษยมธรรมชาตใฝด 

สรางสรรค ความดปรารถนาความเจรญวฒนะแหงตน และบคลกภาพของตน รคณคาในตวเอง รจกผดชอบชวด มความรบผดชอบในชวต และการกระทาของตน สข ทกข ชว ด เกดจากการ เลอกของตน (I am my choice) และทสาคญคอ มนษยทกคนมความปรารถนาจะประจกษ รจก ตน และความสามารถเฉพาะของตน เพอใชพลงความร ความสามารถของตนอยางเตมทดทสด ถามนษยอยในสงแวดลอมทเออตอความเจรญวฒนะแลว เขาจะพฒนาไปสความด ความเจรญ ของบคลกภาพและวฒภาวะเสมอ ผนาแนวคดน ไดแก Abraham Maslow 

สวนพฒนาการของบคลกภาพนน ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2543: 238-239) ไดกลาวถงพฒนาการของบคลกภาพวามาจาก 3 แหลงใหญ คอ 

1. พนธกรรม (Heredity) หมายถง องคประกอบทงหลายทตดตวมาแตกาเนด สงทมผล อยางมากกคอ ลกษณะทางกายภาพ เชน รางกาย หนาตา เพศ สผว อารมณ การทางานของ กลามเนอ ระดบพลงงาน และกระแสคลนแหงชวต สงสาคญในการนาลกษณะโครงสรางของ ชวตเหลานสบตอกนมากคอ ยนส (Genes) กลาวกนวา ยนสควบคมฮอรโมน ฮอรโมนควบคม ลกษณะการทางานของรางกาย และการทางานภายในโครงสรางของรางกายควบคมการเกด บคลกภาพ 

2. สงแวดลอม (Environment) หมายถง สงทอยภายนอก สงเหลานจะมปฏสมพนธกบ ตวเราตลอดชวต จงสงผลตอบคลกลกษณะของเราอยางมาก สงทอยรอบๆ ตวเรา การเรยนร คานยมตางๆ เจตคตหรอทศนคต การยดถอปฏบต จะทาใหเกดเปนบคลกภาพ สวนใหญเปน

16 

กระบวนการทางสมองและจตใจ สงทสาคญทสรางบคลกภาพ เชน วฒนธรรม คณธรรม จรยธรรม บรรทดฐาน ครอบครว เพอนและกลมสงคม คนเราเมออยในสงแวดลอมแบบใดมกจะ มบคลกภาพตามแบบสงคมนนๆ 

3.  สถานการณ (Situation)  ในทนหมายถง สภาพการณเฉพาะอยาง เมอเกดขนกบ บคคลใด สามารถเปลยนแปลงบคลกเดมได สถานการณทวานจะตองแปลกหรอมลกษณะเดน เชน การเสยของรก การไดของรก การเปลยนแปลงกะทนหน การตกใจอยางแรง ความกลว อาการชอก เหตการณเหลานจะทาใหแตละบคคลเกดบคลกภาพเปลยนแปลงไปได 

กลาวโดยสรป บคลกภาพ หมายถง ลกษณะเฉพาะของบคคลทแสดงออกทงภายนอก ไดแก รปรางหนาตา กรยามารยาท การแตงตว การพดจา การเคลอนไหว และภายใน ไดแก สตปญญา ความถนด ทศนคต คานยม ทาใหสามารถแยกไดวาบคคลแตละบคคลแตกตางกน อยางไร ซงลกษณะเหลานเกดจากการหลอหลอมทางวฒนธรรม สงแวดลอม พนธกรรมทตดตว มาแตกาเนด และสถานการณเฉพาะอยางทมอทธพลตอการเปลยนแปลงบคลกภาพของบคคล นนๆ 

2.2.2 แนวทางการศกษาบคลกภาพ ทฤษฎบคลกภาพไดมการพฒนามาเปนระยะเวลายาวนาน เพอใชอธบายโครงสราง 

ขบวนการและการพฒนาในพฤตกรรมมนษย ทฤษฎบคลกภาพทสาคญมหลายทฤษฎ ซงจะ แตกตางกนในดานโครงสรางของบคลกภาพและการสรางพฤตกรรมตามความสนใจของนก ทฤษฎ ทงนขนอยกบภมหลงทางดานความรและวชาชพ บคคลตนแบบททาการศกษา เรอง บคลกภาพจงเปนเรองทซบซอน ทฤษฎใดทฤษฎหนงไมสามารถอธบายบคลกภาพไดทกดาน แตละทฤษฎยอมมขดจากดของคาอธบาย จดเดนจดดอยตางกน แตทฤษฎมคณคาในตวเอง เมอเลอกนาไปใชอยางเหมาะสมและใหประโยชน เสมอนเปนขอมลทชวยเพมพนความรความ เขาใจบคลกภาพของบคคลใหลกซงมากยงขน (ศรเรอน แกวกงวาล, 2539: 8)  เชน ทฤษฎจต วเคราะห (Psychoanalytic  Theory) ทฤษฎตามลกษณะปรากฏการณ (Phenomenological Theory) ทฤษฎทเกยวกบความคดความเขาใจ (Cognitive Theory) ทฤษฎคณลกษณะ (Trait Theory) ทฤษฎการเรยนร (Learning Theory) ทฤษฎความเขาใจทางสงคม (Social Cognitive Theory)  ซงผวจยไดนาเอาทฤษฎบคลกภาพในกลมของคณลกษณะ (Trait Theory) โดยนาเอา บคลกภาพตามแนวคดหาองคประกอบ (The  Big  Five  or  Five-Factor  Model)  มาใชใน การศกษาครงน 

ทฤษฎคณลกษณะ (Trait Theory) เปนทฤษฎทจาแนกบคคลตามแนวโนมลกษณะนสย (Traits)  และวธการแสดงออกในสถานการณตางๆ นกจตวทยากลมนไดพยายามคนหาและ

17 

อธบายลกษณะนสยพนฐานของบคคล เพออธบายบคลกภาพของบคคลนน ซงลกษณะเดนของ ทฤษฎคณลกษณะมสองประการ ประการแรก คอ ความคงท (Consistency) บคคลจะมลกษณะ โดดเดนหลากหลายในตวและแสดงคณลกษณะเหลานนออกมาในสถานการณทตางกน จง สามารถทานายพฤตกรรมของบคคลในสถานการณตางๆ ได ประการทสอง คอ ความแตกตาง ระหวางบคคล (Individual  Difference)  ทฤษฎนมแนวคดวาแตละบคคลประกอบดวยกลม ลกษณะนสยหลายอยางทเปนลกษณะเฉพาะตวและแตกตางกนในแตละบคคล 

Allport ถอเปนคนแรกทนาเสนอทฤษฎคณลกษณะ โดยใหความสนใจกบการทดลอง และวเคราะหขอมลดวยกระบวนการทางสถต เนนกระบวนการจตสานกและประสบการณ ปจจบน Allport เชอวาบคลกภาพของบคคลถกกาหนดจากคณลกษณะ (Trait) ซงเปนลกษณะ นสยหรอความเคยชน เปนโครงสรางของระบบจตประสาทเฉพาะของแตละบคคลทจะทาใหการ รบรตอสงเราตางๆ มความสมดล โดยจะเปนตวเรมทาใหเกดการปรบตว และการแสดงออกของ พฤตกรรม คณลกษณะนนมมากมาย ไมมคณลกษณะใดตายตวในแตละบคคล บคคลจะแสดง คณลกษณะใดๆทโดดเดนออกมานนขนกบสภาพแวดลอมทางกายภาพ และพลงกดดนทาง สงคมในขณะนน ทง Allport ไดอธบายคณลกษณะของบคคลไว 3 ประเภท คอ 

1.  Cardinal  Trait  คอ คณลกษณะ (Trait)  ทโดดเดนในตวบคคลในแงใดแงหนง ม อทธพลอยางยงตอพฤตกรรมของบคคลเกอบทกดาน เปนลกษณะเดนของบคคลทแสดงออกมา ใหเหนอยางเดนชด ไมสามารถซอนเรนได มลกษณะเหนอลกษณะอนทงหมด เปนลกษณะทใช เปนบคลกภาพอางอง (Reference Personality) 

2. Central Trait เปนกลมลกษณะนสยของบคคลใดบคคลหนงทมอยภายในตว บคคล มากบางนอยบาง เปนลกษณะทบคคลมรวมกบผอน ซงสามารถสงเกตเหนไดในชวตประจาวน เชน ความรกพวกพอง ความทะเยอทะยาน ความเชอมนในตนเอง เปนตน 

3. Secondary Trait เปนลกษณะนสยทไมโดดเดนมากนกภายในตวบคคล เปนทศนคต ของบคคลในการตอบโตสถานการณตางๆ แมบคคลจะมคณลกษณะเหมอนกนแตการแสดงออก ในสถานการณตางๆ ระดบความรนแรงจะแตกตางกน ทาใหบคคลมบคลกภาพทแตกตางกน 

นกทฤษฎคณลกษณะอกคนหนง คอ Cattell ซงเขามองบคลกภาพวาเปนผลพวงของ ตวแปรดานความรสกและสตปญญา และมองวาพฤตกรรมของบคคลเปนผลกระทบรวมกน ระหวางตวแปรทางดานคณลกษณะกบดานสภาวะแวดลอม เขาใหความหมายของคณลกษณะ วา คอ โครงสรางทางจต (Mental Structure) ทสรปไดจากลกษณะของพฤตกรรมทมลกษณะท มนคงและใชทานายบคลกภาพได เขาจาแนกคณลกษณะจากการวเคราะหองคประกอบ 2 กลม คอ กลมคณลกษณะพนผว (Surface Traits) ซงสามารถสงเกตเหนไดงายจากพฤตกรรม โดยใช วธการวเคราะหกลม (Cluster Analysis) อกลกษณะคอ คณลกษณะมลฐาน (Source Traits) ซง

18 

เปนองคประกอบหลกของบคลกภาพ เปนสงทอยลกภายในตวบคคล เปนตวกาหนดการแสดง พฤตกรรมและเปนองคประกอบทควบคมลกษณะนสยพนผว (Engler,  1999:  284-285)  จาก การวเคราะหองคประกอบ เขาไดเลอกคณลกษณะมลฐานทสาคญได 16  องคประกอบ ซง ประกอบดวย 2 ขว จากองคประกอบน Cattell  ไดสรางแบบทดสอบวดบคลกภาพชอ 16 PF (Sixteen Personality Factor Test) 

2.2.3 ความเปนมาของแนวคดบคลกภาพหาองคประกอบ Howard  และ Howard  (2004:  2-4)  ไดเรยบเรยงความเปนมาของแนวคดทเกยวกบ 

บคลกภาพหาองคประกอบ ตามรายละเอยดดงน (สภาวด นวลเนตร, 2549: 12-14) Allport  และ Odbert  เปนนกวจยคนแรกทไดศกษาบคลกภาพตามแนวทฤษฎ 

คณลกษณะ (Trait  Theory)  โดยไดทาการวเคราะหคาศพทในภาษาองกฤษและสรปคาทใช อธบายถงลกษณะนสยประมาณ 4,500 คา ซงผลงานดงกลาวเปนจดเรมตนในการคนควาศกษา บคลกภาพตามแนวคดคณลกษณะ 

ในป 1940 Cattel ไดนาผลงานของ Allport และ Odbert มาศกษาตอ โดยวธทางสถตท เรยกวา การวเคราะหองคประกอบ (Factor  analysis)  ประมวลดวยคอมพวเตอรทาใหเหลอ ลกษณะบคลกภาพพนฐาน 16  องคประกอบ ซง  Cattel  ไดนาผลการศกษานไปสราง แบบทดสอบบคลกภาพ 16 องคประกอบ ทเรยกวา แบบทดสอบ 16PF 

ตอมาในป 1949 Fiske ไดนาผลงานของ Cattel มาวเคราะหพบวาบคลกภาพไมไดม องคประกอบ 16 องคประกอบ แตมเพยง 5 องคประกอบเทานน เปนทนาเสยดาย Fiske ได หยดการศกษาของเขา และไมไดแจกแจงวาบคลกภาพทง 5 องคประกอบ มลกษณะอยางไร 

ในชวงป 1954-1961  Tupes  และ Chridtal  นกวจยประจากองทพอากาศไดนาเอา ผลงานของ Allport และ Odbert รวมทงงานของ Cattel และ Fiske มาวเคราะหใหมได พบวา บคลกภาพของบคคลประกอบดวย 5  องคประกอบ ไดแก การแสดงออก (Surgency)  การ ประนประนอม (Agreeableness)  การพงพาได (Dependability)  ความมงคงทางอารมณ (Emotional Stability) และวฒนธรรม (Culture) ซงถอไดวา Tupes และ Chridtal เปนนกวจย คนแรกทคนพบแนวคดบคลกภาพหาองคประกอบทรจกกนในปจจบนน แตผลงานของพวกเขา ไดรบการตพมพเฉพาะในวารสารของกองทพอากาศเทานน ทาใหผลงานดงกลาวไมเปนท แพรหลายในวงการศกษาและจตวทยา 

ป 1963  Norman  ไดนาผลงานของ Tupes  และ Chridtal  มาศกษาซา ผลการศกษา พบวาบคลกภาพหาองคประกอบเปนโครงสรางหลกของลกษณะบคลกภาพทวไป ไดแก การ แสดงออก  (Surgency)  การประนประนอม  (Agreeableness)  การม จ ตส าน ก

19 

(Conscientiousness) การแปรปรวนทางอารมณ (Emotional instability) วฒนธรรม (Culture) ซงทาใหบคลกภาพหาองคประกอบเปนทรจกในหมนกวจยบคลกภาพมากขน 

ในเวลาเดยวกน มนกจตวทยาอกกลมคอ Eysenck  และ Eysenck ป 1964  ไดศกษา บคลกภาพโดยใชเครองมอวดทสรางขนภายใตทฤษฎทางบคลกภาพแบบ Trait  พบวา องคประกอบของบคลกภาพม 2  องคประกอบ คอ บคลกภาพแบบเกบตว (Introverted)  - บคลกภาพแบบแสดงตว (Extroverted) และหวนไหว (Neuroticism) – มนคง (Stability) หรอ เรยกวา Big Two หรอทฤษฎสองมต ในป 1970 พวกเขาไดเสนอลกษณะบคลกภาพเพมอก หนงมตเรยกวา อาการทางจต (Psychoticism)  บคคลทมลกษณะนจะมแนวโนมเหนแกตว กาวราว เยนชา และไมคอยคดถงคนอน 

ในป 1976 Costa and McCrea ไดนาแนวคดบคลกภาพ 3 องคประกอบของ Eysenck กบแนวคดบคลกภาพ 5 องคประกอบของ Norman มาศกษารวมกน ไดผลสรปวาบคลกภาพม 3 องคประกอบ คอ บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Openess to experience) ตอมาในป 1985 ไดเพมองคประกอบของบคลกภาพอก 2 องคประกอบ คอ บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness)  และบคลกภาพแบบมจตสานก (Conscientiousness)  จงกลายเปนทฤษฎ บคลกภาพ 5  องคประกอบ (Five-Factor  Model-FFM)  หรอ The  Big  Five  เปนหนวยวด พนฐานของบคลกภาพ 

Goldberg  (1981)  เรยกองคประกอบทงหาดานทคนพบโดย Tupes และ Chridtal วา The Big Five และ Goldberg ไดนาคาคณศพททอธบายบคลกภาพจากงานของ Allport and Odbert  มาปรบใหทนสมยดวยวธการวเคราะหแบบ Lexical  Approach  ซงบคลกภาพหา องคประกอบทไดจากการศกษาน ไดแก การแสดงออก (Surgency)  การประนประนอม (Agreeableness)  การมจตสานก (Conscientiousness)  ความมนคงทางอารมณ (Emotional stability) และเชาวปญญา (Intellectual) 

สรปไดวาตงแตป 1980 บคลกภาพหาองคประกอบ ไดมการศกษาคนควากนอยางมาก และมนกวจยทมชอเสยง ไดแก Goldberg , Gigman  , Jone, Angleitner & Ostendorf  และ McCrea  แตแนวความคดบคลกภาพหาองคประกอบของ Costa และMcCrea ไดมผนาไปใช อยางแพรหลายและเปนทยอมรบกนวาสามารถใชแบงบคลกภาพออกเปนหมวดหมได ซง Costa  และ McCrea  ไดแบงบคลกภาพหาองคประกอบ ไดแก บคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion)  บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Openness to experience) บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness) และบคลกภาพ แบบมจตสานก (Conscientiousness) หรอเรยกวา “OCEAN”

20 

2.2.4 บคลกภาพหาองคประกอบของ Costa และ McCrae Costa และ McCrea ไดแบงบคลกภาพออกเปน 5 องคประกอบ โดยแตละองคประกอบ 

มลกษณะสาคญดงน (Costa and McCrae, 1992 อางถงใน วลภา สบายยง, 2542) 2.2.4.1 บคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) หมายถง ลกษณะการตอบสนองตอสงเราของบคคล โดยทสงเรานนจะตองม 

ปรมาณและความเขม ทสามารถดงเอาอารมณดานลบในตวบคคลออกมา โดยแบงเปน 6 ลกษณะยอย คอ 

1) มความวตกกงวล  (Anxiety)  หมายถง บคคลทมความวาวน หวาดกลว มแนวโนมทจะวตกตนกลว ตงเครยด กระสบกระสาย 

2) ความรสกเปนศตรอยางโกรธเคอง (Anger Hostility) เปนลกษณะท บงชแนวโนมของความโกรธและภาวะทเกยวของ เชน ความหงดหงด ความขนเคอง 

3) ความรสกซมเศรา (Depression) เปนผทมความรสกผด เศรา สน หวงและวาเหว เปนผทมความทอแทงาย 

4) การคานงถงแตตนเอง (Self-Consciousness) เปนลกษณะของผท มอารมณความรสกเตมไปดวยความละอาย รสกไมสบายใจทจะมผอนอยแวดลอม ไวตอการ แสดงออกทผอนมตอตนเอง และมแนวโนมทจะรสกอาย หรอรสกกงวลกบการเขาสงคม 

5) การมแรงกระตนรนแรงในตนเองสง (Impulsiveness) หมายถง การ ไมสามารถทจะควบคมแรงกระตน และความตองการของตนเอง 

6)  มอารมณเปราะบาง (Vulnerability)  หมายถง ผมความออนแอตอ ความเครยด ไมสามารถเผชญกบความเครยดได เปนผทตองพงพาผอน เปนคนสนหวง ตน ตระหนกเมอประสบกบสถานการณฉกเฉน 

ลกษณะสดขวของผทไดคะแนนตาในบคลกภาพแบบน คอ เปนผทมลกษณะ ยดหยน (Resilient) หมายถง ผทมแนวโนมมประสบการณชวตในระดบทมเหตผลมากกวาและด เหมอนวาในบางครงจะไมถกกระทบกระเทอนจากสงรอบตวทเกดขน ผทมความยดหยน มากกวาจะรสกกงวลใจตอสงเราเพยงเลกนอยจากสภาพแวดลอมรอบกาย แตสงเราจะตองม ปรมาณทมากพอใหเขารสกกงวลใจ ลกษณะสดขวเชนน มคณคาสาคญในบางบทบาทของ สงคม เชน ผควบคมการจราจรทางอากาศ นกบนสอดแนมของกองทพ ผจดการทางการเงน และวศวกร เปนตน 

ลกษณะสดขวของผทไดคะแนนสง คอ เปนผทมปฏกรยาโตตอบทนท (Reactive)  ตอสงเรา หมายถง เปนผทมประสบการณหวนไหวมากกวาคนสวนใหญ และ รายงานวามความพงพอใจในชวตนอยกวา โดยจะมปฏกรยาตอบโตตอสงเรามากกวา และจะ

21 

รสกกงวลใจมากจากสงเราทหลากหลาย แมสงเราเพยงเลกนอยเขากจะรสกกงวลใจ อาชพทม ลกษณะพนฐานดงกลาว เชน นกสงคมสงเคราะห ผททาหนาทบรการลกคา สมาชกสภา เปน ตน 

Howard และ Howard ไดแสดงลกษณะสดขวของผทไดคะแนนตาและคะแนน สงในแตละลกษณะยอยของบคลกภาพแบบหวนไหว ดงแสดงในตารางท 2.1 

ตารางท 2.1 แสดงลกษณะของผทไดคะแนนตาและคะแนนสงของบคลกภาพแบบหวนไหว 

6 ดานยอยของบคลกภาพ แบบหวนไหว 

ลกษณะของผทได คะแนนตา 

ลกษณะของผทได คะแนนสง 

ความวตกกงวล (Anxiety)  ผอนคลาย สงบ  วตกกงวล ความโกรธ (Anger Hostility)  สขม โกรธชา  โกรธเรว ความทอแท (Discouragement)  ทอแทยาก  ทอแทงาย การคานงถงแตตนเอง (Self- consciousness) 

รสกอดอดยาก  รสกอดอดงาย 

การมความกระตนรนแรง (Impulsiveness) 

ทนตอสงทมากระตน  ถกยวยไดงาย 

อารมณเปราะบาง (Vulnerability) 

เผชญความเครยดไดด  รบมอกบความเครยดไดยาก 

แหลงทมา: Costa and McCrea, 1992 อางถงใน Howard and Howard, 2004. 

2.2.4.2 บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion) เกยวของกบกลมของสมพนธภาพทมตอคนอนๆ ผทมบคลกภาพแบบแสดงตว 

สงกวา หมายถง ผทมความสมพนธกบคนจานวนมาก และมสดสวนการใชเวลาในการสงสรรค กบพวกพองมากกวา โดยแบงเปน 6 ลกษณะยอย คอ 

1) การเปนผมความอบอน (Warmth) หมายถง การเปนผทมความรก และเปนมตรตอผอน เปนผทมความรกผอนอยางแทจรง 

2) การชอบอยรวมกบผอน (Gregariousness) หมายถง ความชอบท จะอยรวมกบผอนเปนหมคณะ

22 

3) การแสดงออกแบบตรงไปตรงมา (Assertiveness) หมายถง ผทกลา ทจะแสดงความเปนผนา หรอเปนผทมอทธพลในสงคม 

4)  การชอบกจกรรม (Activity)  หมายถง ผทมความวองไว ตนตว ม ความตองการทากจกรรมอยเสมอ 

5) การชอบแสวงหาความตนเตน (Excitement Seeking) หมายถง ผท ชอบสงแวดลอมทมสสนสดใส 

6)  และการมอารมณดานบวก (Positive-Emotions)  หมายถง ผทม ความสนกสนาน มความสข มความหวง และมองโลกในแงด 

ลกษณะสดขวของผทไดคะแนนตาในบคลกภาพแบบน หมายถง ผทมลกษณะ เกบตว (Introvert) หมายถง ผทมแนวโนมทจะชอบความเปนอสระ สงบเสงยม มนคง และชอบ ทจะทาอะไรคนเดยวมากกวา อาชพทมลกษณะพนฐานดงกลาว เชน ผจดการฝายผลต นก ฟสกส นกวทยาศาสตร เปนตน 

ลกษณะสดขวของผทไดคะแนนสง คอ ผทมลกษณะแสดงตว หมายถง ผทม แนวโนมทจะเปนผนามากกวา มความเปนมตร และชอบการแสดงออกตอหนาคนอนๆ ม กจกรรมทางกายภาพและการพดมากกวาคนสวนใหญ อาชพททลกษณะพนฐานดงกลาว เชน นกแสดง พนกงานขาย นกการเมอง นกสงคมศาสตร 

Howard และ Howard ไดแสดงลกษณะสดขวของผทไดคะแนนตาและคะแนน สงในแตละลกษณะยอยของบคลกภาพแบบแสดงตว ดงแสดงในตารางท 2.2

23 

ตารางท 2.2  แสดงลกษณะองคประกอบบคลกภาพแบบแสดงตว 

6 ดานยอยของบคลกภาพ แบบแสดงตว 

ลกษณะของผทได คะแนนตา 

ลกษณะของผทได คะแนนสง 

ความอบอน (Warmth)  สงบเสงยม เปนพธการ  ออนโยน เปนมตร การชอบอยรวมกบผอน (Gregariousness) 

ไมชอบเขาสงคม  ชอบเขาสงคม 

การแสดงออกแบบ ตรงไปตรงมา (Assertiveness) 

ชอบอยเบองหลง  ชอบแสดงออก เปนผนา ชาง พด มนใจ 

การชอบกจกรรม (Activity)  ทากจกรรมอยางไมเรงรบ สบายๆ 

ทากจกรรมอยาง กระฉบกระเฉง มชวตชวา 

การชอบแสวงหาความตนเตน (Excitement Seeking) 

ไมคอยตองการความตนเตน  กระหายความตนเตน 

การมอารมณดานบวก (Positive-Emotions) 

ไมคอยราเรง  ราเรง มองโลกในแงด 

แหลงทมา: Costa and McCrea, 1992 อางถงใน Howard and Howard, 2004. 

2.2.4.3 บคลกภาพแบบเปดกวางรบประสบการณ (Openness to Experience) เกยวของกบกลมของความสนใจในสงทดงดดใจและตดตามสงทสนใจนน ผทม 

บคลกภาพแบบเปดกวางสงกวา หมายถง ผทคอนขางจะใหความสนใจกบสงตางๆ รอบตว มากกวาแตไมละเอยด (รกวาง) สวนผทมบคลกภาพแบบเปดกวางนอยกวา จะคอนขางใหความ สนใจในสงตางๆ รอบตวนอย แตใหความสนใจอยางมากกบสงทตนสนใจ (รลก) โดยแบงเปน 6 ลกษณะยอย คอ 

1)  การเปนคนชางฝน (Fantasy)  หมายถง ผทมชวตเตมไปดวย จนตนาการ และความฝน มความคดสรางสรรคภายในตนเอง 

2)  ความสนทรยะ (Aesthetics)  หมายถง ผทหวนไหวกบงาน และ ความงดงามในงานศลปะ บทกว 

3) การเปดเผยความรสก (Feelings) หมายถง การเปนผทรบรอารมณ และความรสกภายในตนเอง

24 

4)  การปฏบต (Actions)  หมายถง ผทพรอมทจะทดลองทากจกรรม ใหมๆ เชน การรบประทานอาหารใหม ชอบความแปลกใหมหลากหลายมากกวาเคยชนทปฏบต อย 

5)  การมความคด  (Ideas)  หมายถง การมความคดทจะเปดรบ เหตการณหรอเรองใหม 

6) การยอมรบคานยม  (Values)  หมายถง การมความพรอมทจะ ตรวจสอบคานยมตางๆ เชน คานยมทางสงคม การเมอง และศาสนา 

ลกษณะสดขวของผทไดคะแนนตาในบคลกภาพแบบน คอ การเปนนกอนรกษ (Preserver)  หมายถง ผทมความสนใจแคบ เปนนกอนรกษนยม ไมชอบการเปลยนแปลง รสก สะดวกใจเมออยรวมกบครอบครวคนรจก อาชพทมลกษณะพนฐานดงกลาว เชน ผจดการทาง การเงน ผปฏบตการประจา ผจดการโครงการ นกวทยาศาสตรประยกต 

ลกษณะสดขวของผทไดคะแนนสง คอ การเปนนกสารวจ (Explorer) หมายถง ผทมความสนใจกวาง หลงใหลไปกบประสบการณแปลกใหม หรอนวตกรรมใหมๆ หรอม ลกษณะเสรนยม อาชพทมลกษณะพนฐานดงกลาว เชน สถาปนก ศลปน นกบรหาร ตวแทน แลกเปลยนและนกวทยาศาสตร 

Howard และ Howard ไดแสดงลกษณะสดขวของผทไดคะแนนตาและคะแนน สงในแตละลกษณะยอยของบคลกภาพแบบเปดกวางรบประสบการณ ดงแสดงในตารางท 2.3

25 

ตารางท 2.3  แสดงลกษณะของผทไดคะแนนตาและคะแนนสงของบคลกภาพ แบบเปดรบประสบการณ 

6 ดานยอยของบคลกภาพ แบบเปดกวางรบ ประสบการณ 

ลกษณะของผทได คะแนนตา 

ลกษณะของผทได คะแนนสง 

การเปนคนชางฝน (Fantasy)  ใหความสาคญกบปจจบน  มจนตนาการ ชางฝน ความสนทรยะ (Aesthetics)  ไมสนใจในศลปะ  ชนชมศลปะและความงาม การเปดเผยความรสก (Feelings) 

เพกเฉย ไมสนใจในความรสก ตางๆ 

เหนคณคาของอารมณดานตางๆ 

การปฏบต (Actions)  ทาในสงทคนเคย  ชอบความหลากหลาย ลองสง ใหมๆ  

การมความคด (Ideas)  เนนความเขาใจเหตผลใน มมมองแคบ 

ใหความสาคญกบการใชเหตผล ในมมมองกวาง 

การยอมรบคานยม (Values)  ยดตดกฎเกณฑความคดตน  พรอมทจะพจารณาคานยม ใหมๆ  

แหลงทมา: Costa and McCrea, 1992 อางถงใน Howard and Howard, 2004. 

2.2.4.4  บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness) สาหรบพฤตกรรมทถกตองเหมาะสม ผทมบคลกภาพแบบประนประนอมสง 

หมายถง ผทมบรรทดฐานหลายอยางทสาคญ เชน เพอน คสมรส ผนาศาสนา สวนผทม บคลกภาพแบบประนประนอมตา จะเปนผททาตามเสยงภายในตนเองมากกวาทจะทาตาม บรรทดฐานของผอน บคลกภาพแบบประนประนอมแบงเปน 6 ลกษณะยอย คอ 

1) การเปนผไววางใจผอน (Trust) หมายถง การทเชอวาผอนมความ ซอสตย และมเจตนาด 

2) ความตรงไปตรงมา (Straight Forwardness) หมายถง การมความ จรงใจทจะปฏบตตอผอนอยางตรงไปตรงมา 

3) ความรสกเออเฟอ (Altruism) หมายถง ผทมความหวงใยในสวสด ภาพของผอน เปนผทชอบชวยเหลอผอน

26 

4) การยอมตามผอน (Compliance)  หมายถง ผทมลกษณะออนโยน ตอบสนองการกระทาของผอนอยางสขม 

5)  ความสภาพ (Modesty)  หมายถง ผทถอมตน ไมขมวาตนเอง เหนอกวาผอน 

6)  การมจตใจออนโยน (Tender-Mindedness)  หมายถง ผทให ความสาคญตอความเปนมนษยของผอน มความหวนไหวตอความตองการของผอน 

ลกษณะสดขวของผทไดคะแนนตาในบคลกภาพแบบน คอ การเปนนกทาทาย (Challenger) หมายถง ผทมงไปยงความตองการและบรรทดฐานสวนตวของตนเองมากกวาของ กลม มความเกยวของกบอานาจทไดมา อาชพทมลกษณะพนฐานดงกลาว เชน ผนาทางทหาร ผจดการ นกโฆษณา 

ลกษณะสดขวของผทไดคะแนนสง คอ การปรบตว (Adapter) หมายถง ผทม แนวโนมทาตามความตองการของกลม ยอมรบตามบรรทดฐานของกลม มากกวายนกรานตาม บรรทดฐานของตนเอง มความกลมกลนในการปรบตว อาชพทมลกษณะพนฐานดงกลาว เชน งานดานสงคมสงเคราะห นกจตวทยา 

Howard และ Howard ไดแสดงลกษณะสดขวของผทไดคะแนนตาและคะแนน สงในแตละลกษณะยอยของบคลกภาพแบบประนประนอม ดงแสดงในตารางท 2.4 

ตารางท 2.4  แสดงลกษณะของผทไดคะแนนตาและคะแนนสงของบคลกภาพ แบบประนประนอม 

6 ดานยอยของบคลกภาพแบบ ประนประนอม 

ลกษณะของผทได คะแนนตา 

ลกษณะของผทได คะแนนสง 

ความไววางใจผอน (Trust)  ชอบเยาะเยยถากถาง ชางระแวง  เหนวาผอนซอสตย เจตนาด 

ความตรงไปตรงมา (Straightforwardness) 

ระแวดระวง พดเกนความจรง  ตรงไปตรงมา จรงใจ 

ความรสกเออเฟอ (Altruism)  ไมเตมใจทจะชวยเหลอผอน  เตมใจทจะชวยเหลอผอน การยอมตามผอน(Compliance)  กาวราว ชอบแขงขน  ประนประนอม คลอยตาม ความสภาพ (Modesty)  รสกวาตนเองเหนอผอน  สภาพ การมจตใจออนโยน (Tender- Mindedness) 

ตดยดอยกบเหตผล  จตใจออนโยน พรอมทจะ เปลยนแปลง 

แหลงทมา: Costa and McCrea, 1992 อางถงใน Howard and Howard, 2004.

27 

2.2.4.5 บคลกภาพแบบมจตสานก (Conscientiousness) บคลกภาพแบบมจตสานกเกยวของกบกลมของเปาหมายทบคคลไดตงไว ผทม 

บคลกภาพแบบมจตสานกสงหมายถง ผทมงไปยงเปาหมาย (ทมจานวนนอย) และมการ แสดงออกทเกยวของกบความมวนยในตนเองเพอทจะมงไปยงเปาหมายนน สวนผทมจตสานก ตากวา หมายถง ผทปฏบตตามเปาหมาย (ทมจานวนมากกวา) และมการแสดงออกทวาวน ไขวเขวในเปาหมายทหลากหลาย บคลกภาพแบบมจตสานกแบงเปน 6 ลกษณะยอย คอ 

1) การมความสามารถ (Competence) หมายถง ผทสามารถจดการกบ ชวตตนเองได มความเปนเหตเปนผล และมประสทธภาพในตนเอง 

2)  ความเปนระเบยบ (Order)  หมายถง ผทมความเปนระเบยบ เรยบรอย 

3) การมความรบผดชอบตอหนาท (Dutifulness) หมายถง ผทยดมน ในหลกการทางจรยธรรม และปฏบตตามคามนสญญาทใหไว 

4) การมความตองการสมฤทธ (Achievement Striving) หมายถง การ ทางานหนกเพอประสบความสาเรจในงานตามเปาหมาย 

5) ความมวนยในตนเอง (Self-Discipline) หมายถง ความสามารถทจะ เรมงานและปฏบตงานใหสาเรจ แมวาจะเตมไปดวยความเบอหนายและอปสรรค 

6) ความคดทใชปฏบตงาน (Deliberation) หมายถง การมความคดท สามารถปฏบตได มความระมดระวงในการปฏบตการใหบรรลเปาหมาย 

ลกษณะสดขวของผทไดคะแนนตาของผทมบคลกภาพแบบน คอ ผสามารถปรบตว ยดหยนได (Flexible)  เปนผทงายตอการวอกแวกออกจากเปาหมาย และใหความสนใจท เปาหมายนอยกวา นยมหาความสข โดยทวไปมกปลอยปละละเลยทจะใสใจในเปาหมาย อาชพ ทมลกษณะพนฐานดงกลาว เชน นกวจย ทปรกษา นกสอบสวน 

ลกษณะสดขวของผทไดคะแนนสง คอ การเปนผทมงเปาหมาย (Focused)  จะม การแสดงออกถงผลของการควบคมตนเองสง ทงเปาหมายสวนตวแลอาชพ ลกษณะทวไปจะ เปนผทประสบความสาเรจในอาชพ มลกษณะบางาน มงมนยากตอการทาใหไขวเขว อาชพทม ลกษณะพนฐานดงกลาว เชน ผบรหารระดบสง ผนา และผทประสบความสาเรจ 

Howard และ Howard ไดแสดงลกษณะสดขวของผทไดคะแนนตาและคะแนนสงใน แตละลกษณะยอยของบคลกภาพแบบมจตสานก แสดงในตารางท 2.5

28 

ตารางท 2.5  แสดงลกษณะของผทไดคะแนนตาและคะแนนสงของบคลกภาพแบบมจตสานก 

6 ดานยอยของบคลกภาพ แบบมจตสานก 

ลกษณะของผทได คะแนนตา 

ลกษณะของผทได คะแนนสง 

การมความสามารถ (Competence) 

รสกวาไมไดเตรยมพรอม บอยครง 

รสกวามความสามารถและม ประสทธภาพ 

ความเปนระเบยบ (Order)  ไมเปนระเบยบ ไมมระบบ  มจตสานกรบผดชอบในหนาท การมความรบผดชอบตอ หนาท (Dutifulness) 

ไมเอาใจใสหนาท  มจตสานกรบผดชอบตอ หนาท 

ความตองการสมฤทธผล (Achievement Striving) 

มความตองการสมฤทธผลตา  มความพยายามเพอใหสาเรจ ตามเปาหมาย 

ความมวนยในตนเอง (Self-Discipline) 

ผดวนประกนพรง วอกแวก  มงเนนการปฏบตภารกจให เสรจ 

ความคดทใชปฏบตงาน (Deliberation) 

ปฏบตงานโดยปราศจากการ ไตรตรอง รบเรง 

คดอยางรอบคอบกอน ปฏบตงาน 

แหลงทมา: Costa and McCrea, 1992 อางถงใน Howard and Howard, 2004. 

จากลกษณะดงกลาว สามารถสรปลกษณะนสยและนยามองคประกอบบคลกภาพหา ดาน ตามแนวคดของ Costa และ McCrae (1992) ไดดงตารางท 2.6

29 

ตารางท 2.6 แสดงการสรปลกษณะนสยและนยามองคประกอบบคลกภาพหาองคประกอบ 

องคประกอบ  คะแนนตา  คะแนนปานกลาง  คะแนนสง บคลกภาพดาน หวนไหว (Neuroticism) 

หนกแนน มนคง ผอน คลายทามกลาง สถานการณตงเครยด 

สงบ สามารถรบมอ กบความเครยด อาจม ความรสกผด โกรธ หรอเสยใจ 

ออนไหว มแนวโนมท จะผดหวงเสยใจ 

บคลกภาพดานการ แสดงตว (Extraversion) 

เกบตว เครงเครยด ตองการอยกบบคคล ทใกลชดมากกวา 

มกจกรรม กระตอรอรนปาน กลาง ชอบอยกบคน หมมาก และตองการ 

ชอบสงคม สงสรรค เปดเผย กระตอรอรน ตองการพบปะผคน ตลอดเวลา 

บคลกภาพดานการ เปดกวางรบ ประสบการณ (Openness to Experience) 

เนนการปฏบตททาได จรง มแนวทางเปน ของตนเอง 

ความเปนสวนตวใน บางครง เนนการปฏบต พจารณาความคด ใหมๆ  ในการทางาน แสวงหาความสมดล ระหวางสงเกาและสง ใหม 

เปดกวางตอ ประสบการณ มความ สนใจทหลากหลายม จนตนาการกวางไกล 

บคลกภาพดาน ประนประนอม (Agreeableness) 

หวแขง ชางสงสย ชอบแขงขน ม แนวโนมแสดงความ โกรธออกมาโดยตรง 

ไวใจผอน เปนมตรกบ คนอนบางครงอาจดอ รน 

จตใจด หลกเลยงขอ ขดแยง 

บคลกภาพดานความ มจตสานก (Conscientiousness) 

ไมคอยมการวางแผน งายๆ ไมเรยบรอย 

เชอถอได พงพาได ม เปาหมายของตนเอง ทชดเจน จดแจง สง ตางๆ ไดปานกลาง 

มจตสานก จดแจงสง ตางๆ ไดด ม มาตรฐานสง มงมน ไปสเปาหมาย 

แหลงทมา: Costa and McCrae, 1992.

30 

ซงในการศกษาครงน ผศกษาไดใชแบบสอบวดตามแนวคดของ Costa และ McCrea (1992) เปนเครองมอหลก เนองจากแบบสอบวดดงกลาวมการใชกนอยางแพรหลายทวไปและ สามารถวดลกษณะบคลกภาพทมคาอธบายทเจาะจงและครอบคลมถงอาชพของผตอบแบบสอบ วด 

2.3 แนวคดเกยวกบคานยมในการทางาน 

2.3.1  ความหมายของคานยมในการทางาน คานยมในการทางานถอเปนสวนหนงของคานยมทางสงคมทถกแยกออกมาเพอใชใน 

การศกษารปแบบของการทางานของบคคลแตละบคคล จดประสงคของการศกษาคานยมในการ ทางานสวนใหญกจะเปนการพยายามของการคนหาพฤตกรรมทอยภายใตคานยมการทางาน นนๆ และการหาปจจยทสงผลกระทบตอคานยมในการทางานทบคคลนนม รวมไปถงการ พยายามสรางคานยมการทางานทเหมาะสมสาหรบบคคลในองคการหรอสงคมนนๆ เปนหลก คานยมในการทางานสวนใหญมกจะมความสอดคลองกบคานยมทางสงคมเสมอ (Super, 1970: 6-10 อางถงใน วชรพล ศภจกรพฒนา, 2550: 16) ทงนมการศกษาและงานวจยจานวนหนงทได อธบายความหมายและแนวคดของคานยมในการทางานไวดงน 

Super (1970: 9) กลาววา คานยมในการทางาน หมายถง ความเชอทบคคลเชอวา มคา และมความสาคญตอการทางานของเขา ความเชอตางๆ เหลานเปนความรสกพงพอใจทคนเรา มกจะแสวงหาจากงานทเขาทาหรอเปนความรสกพอใจอนเปนผลลพธทไดจากงานของเขา ความเชอทคนเรายดถอแตละอยางนมความสาคญไมเทาเทยมกนเสมอไป บางอยางอาจจะม ความสาคญอยางใหญหลวงตอบางคน แตบางอยางกอาจจะมความสาคญนอยมากตอคนอนๆ ก ได 

Wollack  และคณะ (1971:  332) อธบายวา คานยมในการทางาน คอ เจตคตตอการ ทางานทอางองมาจากเจตคตทวไปทมความหมายตอบคคล เปนเจตคตทแตละบคคลถอวาเปน สงทสาคญและมสวนเกยวของกบการทางาน ดงนน คานยมในการทางานของแตละบคคลจะ แตกตางกนไปและมผลตอความพงพอใจในการทางานของเขา 

James และ James (1989: 739) อธบายคานยมในการทางานวา คานยมในการทางาน หมายถง ศนยรวมของลกษณะตางๆ เกยวกบประสบการณในการทางาน เพราะลกษณะตางๆ เหลานจะเปนตวกาหนดความหมายของงาน การทางานและประสบการณในการทางานของ บคคล

31 

George และ Jones (1997: 397) ใหความหมายของคานยมในการทางานวา หมายถง คานยมในการประเมนทบคคลใชในการตความหมายประสบการณในการทางาน 

ในความหมายของผนยามคนไทย พบวา ผองพรรณ เกดพทกษ (2531: 11) ใหความหมายของคานยมในการทางานไววา เปนสง 

ทบคคลเชอวามความสาคญในการทางานของเขา สงตางๆ นเปนความรสกพอใจอนเปนผลลพธ ทไดจากงานของเขา สงทคนเรายดถอแตละอยางนมความสาคญไมเทาเทยมกนเสมอไป บางอยางอาจมความสาคญอยางใหญหลวงตอคนบางคน แตบางอยางอาจมความสาคญมากตอ คนอนๆ 

วไล จระพาณชย (2541: 15) สรปความหมายของคานยมในการทางานวาเปนความเชอ พนฐานทมอทธพลตอการทางานของบคคลทงนเพราะคานยมในการทางานมบทบาทสาคญทใช เปนเกณฑหรอสงทบคคลใชพจารณาสงตางๆ ทเกยวของกบการทางานมนยตงแตการเลอกงาน หรอเลอกและเมอเขาทางานนนๆ แลวคานยมในการทางานยงมอทธพลตอการแสดงออกของ พฤตกรรมการทางานของบคคล ทงนเพราะบคคลจะแสดงออกถงพฤตกรรมการทางานตาม ความเชอทบคคลถอวามคาและมความสาคญตอเขา 

จากความหมายของคานยมในการทางาน สามารถแบงคานยมในการทางานออกเปน สองกลม คอ กลมแรก จะใหคานยามคาวาคานยมในการทางานวาเปนลกษณะของความคด ความเชอ ทศนคต ทแสดงออกในการทางาน การปฏบตงาน หรอในอาชพนนๆ เปนสงท กาหนดวาบคคลจะเลอกปฏบตงานนนในทศทางใด ซงสวนมากแลวจะเลอกปฏบตงานหรอเลอก แสดงพฤตกรรมใหสอดคลองกบคานยมในการทางานของตน (Super,  1970:  9;  Wollack, 1971:332; George and Jones, 1999: 71, ผองพรรณ เกดพทกษ, 2531: 11) สวนกลมทสอง จะเนนการใหคานยามคาวาคานยมในการทางานในลกษณะทเปนความปรารถนา จดมงหมาย ปลายทางของบคคลทมตอการทางาน การตระหนกถงแนวทางในการเลอกปฏบตงาน ซง แตกตางจากนยามแรกทมงเนนเรองพฤตกรรมในการทางาน (Knoop,  1994:  683  อางถงใน วชรพล ศภจกรพฒนา, 2550: 16) 

ดงนนจงสรปไดวา คานยมในการทางานเปนความเชอพนฐานทมอทธพลตอการทางาน ของบคคล เนองจากคานยมในการทางานมบทบาทสาคญในฐานะทเปนเกณฑหรอเปนสงท บคคลใชพจารณาสงตางๆ ทเกยวของกบการทางาน โดยเรมตงแตการเลอกงาน เลอกอาชพ และการแสดงพฤตกรรมการทางานเมอเขาสองคการ ทงนบคคลจะแสดงพฤตกรรมการทางาน ตามความเชอทบคคลถอวามคาและมความสาคญตอเขา

32 

2.3.2  องคประกอบของคานยมในการทางาน ในเรององคประกอบของคานยมนนมผศกษาและแบงคานยมในการทางานทเกยวของ 

กบการเลอกอาชพและการทางานออกเปนหลายๆ ดาน ดงตอไปน Gribbons และ Lohnes  (1965: 250)  ไดแบงคานยมในอาชพทวไปออกเปน 12 ดาน 

ไดแก 1. ดานความกาวหนา (Advancement) หมายถง โอกาสทจะรงเรองและกาวหนาในการ 

งาน มอนาคตด สามารถทจะเปนผจดการในองคการและสามารถทจะทางานไดโดยไตระดบตา ขนไปถงงานระดบสง 

2. ดานความตองการ (Demand) หมายถง งานททานนเปนทตองการของสงคม 3.  สภาพทางภมศาสตรและการทองเทยว (Geographic  Location  and  Travel) 

หมายถง งานทไดทองเทยวไปในทตางๆ และดรบการเรยนรจากการทองเทยว 4. ดานความสนใจ (Interest) หมายถง งานทตนสนใจกระทาอยางแทจรง 5.  การแตงงานและครอบครว (Marriage  and  Family)  หมายถง งานทพอจะมเวลา 

ใหแกครอบครว 6. การบรการสงคม (Social Service) คอ การมโอกาสไดชวยเหลอผอน สามารถทาให 

ผอนไดรบความพอใจ 7. การเกยวของกบบคคล (Personnel Contact) คอการมโอกาสไดพบเพอนใหม ชอบ 

พบปะกบบคคลและการไดทางานรวมกบผอน 8. ดานความสามารถ (Ability) หมายถง การทางานทตองใชความสามารถของตนอยาง 

เตมท 9. ดานเกยรตยศ (Prestige) หมายถง งานททาใหบคคลอนมความชนชมในตนในการ 

ยอมรบและยกยอง 10. ดานเงนเดอน (Salary) หมายถง งานทมรายไดพอทจะคาจนครอบครว และเหลอ 

เกบสะสมไว11.  ดานความพอใจ (Satisfaction)  หมายถง งานททาแลวทาใหเกดความสขความ 

พอใจทไดทาใหสงทไดผลคมคา 12. จดมงหมายสวนตว (Personal Goals) หมายถง งานทสามารถพฒนาตนเองและทา 

ใหรจกตนเองดขน

33 

Perrone (1965: 254) ไดแบงคานยมทเกยวของกบการเลอกงานหรออาชพออกเปน 16 ดาน คอ

1. ดานรายไดด (Good Income) 2. ดานงานทนาสนใจอยางแทจรง (Really interesting work) 3. ดานการใชความสามารถพเศษ (Use special talent) 4. ดานการเดนทาง (Travel) 5. ดานการชวยเหลอผอนในสงคม (Be helpful to others in society) 6.  ดานการมหนาททมความสามารถในการเปนผใหคาแนะนา (Function  in  a 

supervisory capacity) 7. ดานความกาวหนาในอาชพอยางรวดเรว (Get ahead rapidly) 8. ดานการทางานกบคน (Work with people) 9. ดานการทางานกบสงของวตถ (Work with things or materials) 10. ดานความมนคงปลอดภยในอนาคต (Security future) 11. ดานการใชความคดรเรมสรางสรรค (Do original, creative work) 12. ความเปนอสระจากการถกควบคมในงาน (Free from supervision in one’s family) 13. การมเวลาพอทจะใหกบครอบครว (Have enough time for one’s family) 14. การมเวลาพอทจะอทศใหแกสงทสนใจและงานอดเรก (Have time to pursue one’s 

interests and hobbies) 15. การมโอกาสทจะศกษาตอ (Have opportunity to pursue further studies) 16. การมโอกาสทจะพฒนาทกษะในการทางาน (Have opportunity to improve work 

skills) George และ Jones (1997: 397) ไดแบงคานยมในการทางานออกเปน 2 ประเภทใหญ 

คอ 1. คานยมในการทางานทมาจากภายใน (Intrinsic Values) เปนคานยมในการทางานท 

เกยวของกบธรรมชาตในการทางาน 2.  คานยมในการทางานทมาจากภายนอก (Extrinsic  Values)  เปนคานยมในการ 

ทางานทเกยวของกบผลของการทางาน ซงสามารถแบงเปนประเภทยอยๆ ไดดงตาราง

34 

ตารางท 2.7 แสดงประเภทคานยมในการทางานของ George และ Jones 

คานยมในการทางานทมาจากภายใน (Intrinsic Work Values) 

คานยมในการทางานทมาจากภายนอก (Extrinsic Work Values) 

งานนาสนใจ (Interesting Work) งานทาทาย (Challenging Work) ไดเรยนรสงใหม (Learning new things) ใหความสาคญกบการชวยเหลอ (Making important Contribution) ใชศกยภาพเตมท (Reaching full potential at work) มความรบผดชอบและอสระ (Responsibility and autonomy) ไดสรางสรรคงานใหม (Being Creative) 

รายไดสง (High pay) มความมนคงในการทางาน (Job Security) ไดผลประโยชนจากการทางาน (Job benefits) สถานภาพสงขน (Status in wider community) ไดตดตอ พบปะผคน (Social contact) 

มเวลาไดอยกบครอบครว (Time with family) 

มเวลาทางานอดเรก (Time for hobbies) 

แหลงทมา: George and Jones, 1997. 

กรองแกว อยสข (2533:  53)  อธบายรปแบบคานยมในการทางานของคนไทยวา คานยมในการทางานดงเดมนนมลกษณะดงน 

1. ผหญงอยกบเยาเฝากบเรอน ดแลบานชอง ทาอาหาร ปรนนบตลกและสามมใชการ ออกมาทางานนอกบาน การทางานประกอบอบาชพเปนเรองของผชายซงเปนหวหนาครอบครว 

2. ในการทางานนน บคคลจะใหความสาคญกบความมนคงทางเศรษฐกจเปนอนดบแรก ดงนนถางานทเขาทามฐานะทางเศรษฐกจดเขากคงจะทางานตอไปเรอยๆ ถงแมวาไมมความสข หรอไมพอใจในการทางานและในตวผนวมงาน 

3. แรงจงใจทสาคญ คอ เงน และตาแหนงหนาทการงานทเขาคดวาเหมาะสมกบตวเขา สวนคานยมการทางานในปจจบนไดมการเปลยนแปลงไปโดยใหความสาคญตอสง 

เหลานมากขนตามลาดบ (วไล จระพรพาณชย, 2541: 18) ดงน 1. การมงานทนาสนใจและทาทายความสามารถ เงนเดอนทไมตากวางานทมลกษณะ 

และระดบใกลเคยงกนในองคการอน 2. การมโอกาสควบคมหรอบงคบบญชาผอนบาง ซงสญชาตญาณของมนษยเมอเขามา 

รวมกลมกนยอมมความตองการเปนผนาบางในโอกาสมใชเปนผตามตลอดเวลา

35 

3.  การมเวลาวางจากการทางานเพอหาความสนกสนาน เพลดเพลน อนเปนความ ตองการโดยธรรมชาตของบคคลทตองการการพกผอนทงรางกายและจตใจ 

2.3.3  งานวจยเกยวกบคานยมในการทางาน Russell  (2006: 76-83)  ไดศกษาบทบาทของคานยมในตวผนาแบบผรบใช (Servant 

leadership) พบวา คานยมสงผลตอพฤตกรรมผนา และผลการปฏบตงานขององคการ เขายงได สรปมมมองของคานยมของผนาแบบดงกลาววาม 3  องคประกอบคอ ความไววางใจ (Trust) การรจกชนชมผอน (Appreciation of others) และการเสรมพลง (Empowerment) 

ในขณะท Kouzes  และ Posner  (1995)  อางวาผนานนมทงทมจรยธรรมและไมม จรยธรรม ดงนนเขาจงมองคานยมของผนาออกมาในรปของการใหเหตผลทางจรยธรรม (Moral reasoning) และพฤตกรรม ซง England  และ Lee  (1974)  ไดระบแนวทางทคานยมสงผลตอ พฤตกรรมผนาไวดงน 

1. คานยมมผลตอการรบรตอสถานการณของตวผนา 2. คานยมของผนาสงผลตอวธการแกปญหา 3. คานยมจะแสดงบทบาทในความสมพนธระหวางบคคล 4. คานยมมอทธพลตอการรบรของบคคลและความสาเรจขององคการ 5. คานยมเปนพนฐานในการแยกใหเหนความแตกตางระหวางพฤตกรรมทมจรยธรรม 

และพฤตกรรมทไมมจรยธรรม 6. คานยมสงผลตอการยอมรบหรอปฏเสธความกดดนในองคการและเปาหมายองคการ 7. คานยมสวนบคคลสงผลตอผลการปฏบตการขององคการ ทงน England และ Lee  (1974)  ไดทาการศกษาความสมพนธระหวางคานยมในการ 

จดการ และความสาเรจในการจดการ ในบทความทชอวา  “The  Relationship  between Managerial  Values  and  Managerial  Success  in  the  United  States,  Japan,  India,  and Australia” โดยทาการเปรยบเทยบกลมผจดการทประสบความสาเรจอยางมาก (The  Most successful  managers)  และผจดการทประสบความสาเรจนอยทสด (The  least  successful managers) โดยเขาไดทาแบบสอบวดคานยมสวนบคคล (Personal values test) ซงประกอบไป ดวย 66  แนวคด ทผานการแตกกลมมาจาก 9  แนวคดหลก ผลการศกษาพบวาผจดการท ประสบความสาเรจมคานยมในเรองผลประกอบการทสง (High in productivity), การมงทากาไร สงสด  (Profit  maximization),  การแสดงบทบาทผจดการ  (Manager),  การคานงถง ผใตบงคบบญชา (My subordinates), ดานสหภาพแรงงาน (Labor unions), ดานความสามารถ (Ability),  ดานการกระตอรอรน (Aggressiveness),  ดานอคต (Prejudice),  ดานสมฤทธผล

36 

(Achievement), ดานความคดสรางสรรค (Creativity), ดานความสาเรจ (Success), ดานการ เปลยนแปลง (Change), ดานการแขงขน (Competition), และความมอสรเสร (Liberalism) 

สวนผจดการทประสบความสาเรจนอยจะมคานยมทเนนเรองสวสดการสงคม (Social Welfare),  การเคารพเชอฟง  (Obedience),  ความไวใจ  (Trust),  ความคลอยตามกน (Conformity), ดานความบนเทง (Leisure), ดานศกดศร (Dignity), ดานความมนคงปลอดภย (Security),  ดานอนรกษนยม (Conservative),  ความเทาเทยม (Equality),  และความเชอใน ศาสนา (Religion) 

England และ Lee สรปวา ผจดการทประสบความสาเรจมแนวโนมทจะเนนคานยมท ปฏบตได (Pragmatic),  มความเปนพลวต (Dynamic),  และคานยมทมงความสาเรจของงาน (Achievement-oriented) ในขณะทผจดการทประสบความสาเรจนอยนนจะมคานยมทเนนความ คงท (Static),  เปนผถกกระทา (Passive  values)  และอยในสภาพแวดลอมทไมเปลยนแปลง มากนก ทงนงานวจยของเขาพบความแตกตางอยางมนยสาคญในเรองความจงรกภกดตอ องคการ (Loyalty) ซงโดดเดนมากในองคการในประเทศญปน 

ในเวลาตอมา Clawson  (1999)  สนบสนนวาผนาหรอผบรหารตองมคานยมเชง จรยธรรม ดงนนงานวจยของเขาจงสรปคานยมหลกของผนาหรอผบรหาร ดงน 

1. การพดความจรง (Truth Telling) 2. การรกษาคามนสญญา (Promise keeping) 3. มความยตธรรม (Fairness) 4. เคารพตอผอน (Respect for the individual) นอกจากน Snyder,  Dord  และ Houghton  (1994)  เสนอ 5  องคประกอบหลกของ 

คานยมของผนา คอ 1. การบรการผอน (Service to others) 2. ความสภาพออนนอมถอมตน (Humility) 3. ความซอสตย (Integrity) 4. ความจรงใจ (Honesty) 5. การทางานหนก (Work hard) จะเหนไดวาคานยมทไดนาเสนอนนจะมแนวโนมไปในทางจรยธรรมผนาซงถอเปนสง 

สาคญ เนองจากความสาเรจขององคการนนสวนหนงกมาจากตวผนาหรอผบรหาร หากผนา หรอผบรหารไรซงจรยธรรมอาจสงผลรายตอองคการได ซงผลการศกษาของ Cox และ Cooper (1989 cited in Yulk, 2006: 195) ททาการศกษาผบรหารระดบสงในประเทศองกฤษจานวน

37 

45 คน พบวา ผบรหารระดบสงดงกลาวใหความสาคญกบความซอสตยของผนามากทสด  และ เนนวาหากคานยมในเรองดงกลาวอาจสงผลใหเปนผนาทไมประสบความสาเรจ 

Kouzes  และ  Posner  (1995) ไดเสนอคานยมผนาไววาผนาจะตองมการกาหนด ขอบเขตวสยทศนทชดเจน (Limit  their  field  of  vision)  และเลอกการรบร  (Selective perception)  ตลอดจนมความสามารถในการแปลความขอมลขาวสาร (Interpretation  of information) และสามารถสะทอนสงทพบออกมาเชงรปธรรมได เมอพจารณาแลวจะเหนไดวา ในมมมองของ Kouzes  และ Posner  นนแสดงคานยมทมความสมพนธกบเรองการตดสนใจ (Decision-making) ของตวผนา 

ท งน ในงานวจยคร งน  จะมงศกษาไปทคานยมในการทางานของผบรหารทม ลกษณะเฉพาะเมอเปรยบเทยบกบคานยมในการทางานโดยทวไปทไดเสนอไวในขางตน โดยใน การศกษาครงนไดอางองแนวคดคานยมในการทางานของ England และ Lee (1974) ในเรอง การมเปาหมายความสาเรจในตนเอง Snyder,  Dord  และ Houghton  (1994)  ในเรอง ความ ซอสตยและจรงใจ การบรการผอน การทางานหนก แนวคดของ Clawson (1999) ในเรอง การ ใหความสาคญกบการพฒนาผอน  และแนวคดของ Kouzes และ Posner (1995) ในเรอง การ แกไขปญหาอยางสรางสรรค 

2.4  แนวคดเกยวกบแรงจงใจในการทางาน 

กลาวกนวา แรงจงใจคอแรงผลกดนซงอยภายในปจเจกบคคลในการพยายามทจะบรรล ถงเปาหมายบางอยางเพอตอบสนองความตองการหรอความคาดหวงของตน พฤตกรรมของ มนษยเกดจากการมสงผลกดนใหเกดขน ผลการปฏบตงานเปนสงทเกดขนทงจากระดบ ความสามารถ และแรงผลกดน 

Schultz  และ Schultz  (1994)  กลาวถง ทฤษฎความตองการตามลาดบขนของ Abraham Maslow (Needs Hierarchy Theory) ซงเปนทฤษฎทแบงความตองการของมนษย ออกเปนระดบขนตามความสาคญ และตามแนวคดของ Maslow มนษยมกจะตองการในสงท ตนเองไมม ดงนนเมอความตองการใดๆ ไดรบการตอบสนองแลว ความตองการนนจะไมสราง ความจงใจอกตอไป ทาใหเกดความตองการใหมขนอก และเมอมนษยไดรบการตอบสนองตอ ความตองการขนพนฐานกจะใหความสนใจตอความตองการในขนทสงขนไปอก ซงความ ตองการตามลาดบของ Maslow แบงออกเปน

38 

1.  ความตองการทางกายภาพ (Physiological Needs) ทกอใหเกดแรงขบพนฐาน ตางๆ เชน ความตองการนา อาหาร อากาศ การพกผอน 

2.  ความตองการดานความปลอดภยและมนคงทางสงแวดลอม (Safety and Security) 3.  ความตองการดานความรกและความเปนเจาของ (Love and Belongingness 

Needs) 4.  ความตองการเกยรตยศ (Self Esteem) 5.  ความตองการทจะใชศกยภาพสงสดของตน (Self Actualization) ทฤษฎทเกยวกบแรงจงใจในการทางานทนาสนใจอกทฤษฎ คอ ทฤษฎคณลกษณะของ 

งาน (Job Characteristics Theory)  ซงพฒนาขนมาโดย Hackman และ Oldham  (อางถงใน Schultz and Schultz, 1994) ทฤษฎดงกลาวมสาระสาคญ คอ คณลกษณะบางอยางของงานม ผลตอพฤตกรรมและทศนคตในการทางาน แตคณลกษณะดงกลาวจะไมมผลกระทบตอพนกงาน ในแบบเดยวกน บคคลแตละบคคลจะมความตองการทจะเตบโตและกาวหนาอยางแตกตางกน ซงบคคลทมความตองการทจะเตบโตและกาวหนาอยางมากจะไดรบผลกระทบจากการ เปลยนแปลงทางคณลกษณะของงานมากกวาบคคลทมความตองการทจะเตบโตและกาวหนา นอย และการเปลยนแปลงทางคณลกษณะของงานดงกลาวจะไมมผลตอพฤตกรรมและทศนคต ของบคคลโดยตรงแตจะแสดงออกผานกระบวนการรบรของบคคล และคณลกษณะของงานทด จะทาใหพนกงานเกดสภาวะทางอารมณเชงบวก เมอพนกงานมผลการปฏบตงานทด สรปไดวา คณลกษณะเฉพาะของงานกอใหเกดสถานะทางจตใจบางประการซงนาไปสแรงจงใจทสงขน ผล การปฏบตงานกจะดขน และความพงพอใจตองานจะมมากขนเชนกน 

Kreither  (1983) เสนอวา ถงแมวาแรงจงใจจะเปนปจจยสาคญตอผลการปฏบตงาน แต พนกงานกตองมความสามารถดวย ความตองการและแรงจงใจในการทางานจาแนกเปน หมวดหมไดหลายแบบ ทงน Luthans, Cherrington และ Steers (นงนช โรจนเลศ และ วรรณ ต.ตระกล, 2542) ไดสรปไววาทฤษฎเกยวกบแรงจงใจแบงไดเปน 2 กลม คอ 

กลมทฤษฎเนอหา (Content Theories) หรอ ทฤษฎความตองการ (Needs Theories) ซงใหความสาคญกบปจจยภายในตวบคคลทเปนแรงขบ ผลกดนใหแสดงพฤตกรรม 

กลมทฤษฎกระบวนการ (Process Theories) ซงใหความสาคญกบการศกษาวาบคคล ถกจงใจไดอยางไร 

เนองจากทฤษฎทงสองกลมมความแตกตางกนในจดทเนน จงขอกลาวถงทฤษฎสอง ทฤษฎซงอยคนละกลมดงตอไปน 

1. ทฤษฎสองปจจยของ Herzberg  (Herzberg’s two factors theory) ซงทฤษฎนกลาว วาปจจยททาใหเกดความพงพอใจในงานม 2 ประเภท ดงตอไปน

39 

1.1 ปจจยกระตน (Motivator factors) หรอปจจยททาใหเกดความพงพอใจในงาน หมายถง องคประกอบทเกยวของกบเรองงานโดยตรง องคประกอบนจะตอบสนองความ ตองการทางจตใจเปนสวนใหญ และมสวนทาใหผปฏบตงานเกดความพงพอใจในงาน ไดแก ความสาเรจในหนาทการงาน การไดรบการยอมรบนบถอ และความกาวหนา เปนตน 

1.2  ปจจยคาจน (Hygiene factors) หมายถง องคประกอบทเปนสงแวดลอมหรอ บรบทของงาน องคประกอบนจะตอบสนองความตองการทางรางกายเปนสวนใหญ และมสวน ทาใหผปฏบตงานไมพงพอใจในงาน ไดแก นโยบายและการบรหารงาน การควบคมบงคบ บญชา ความสมพนธระหวางผรวมงาน และสภาพแวดลอมการทางาน เปนตน 

2. ทฤษฎความคาดหวง ของ Vroom (Vroom’s expectancy theory) เปนทฤษฎในกลม ทฤษฎกระบวนการ เปนการอธบายพฤตกรรมในความหมายของเปาหมายของบคคล การเลอก และความคาดหวงเกยวกบการประสบผลสาเรจตามเปาหมายทตงไว แตตองอยภายใตเงอนไข ทวาบคคลตองรวาตวเองตองการไดรบสงใดจากการปฏบตงาน ทฤษฎนใหความสาคญกบปจจย ทสงผลรวมกนตอแรงจงใจในการทางานของบคคล 3 ปจจย คอ การรบรคณคาความสมพนธ ระหวางการกระทากบผลลพธและความคาดหวง ซงมรายละเอยดดงน 

2.1 การรบรคณคา (Valence:  V)  หมายถง ความเขาใจหรอการรบรของบคคล เกยวกบคณคาของผลตอบแทนทคาดวาจะไดรบตามปรมาณความชอบ ไมชอบ และปรมาณ ความตองการ การไมตองการทมตอผลตอบแทนนนๆ หรอตามภาวะทเปนจรง ดงนนการรบร คณคาจงเปนสงทเกดจากการพจารณาผลตอบแทนของบคคล และผลตอบแทนจะมคณคาใน ทางบวกสาหรบบคคลหากเขาตองการมน 

2.2 ความสมพนธระหวางการกระทากบผลลพธ (Instrumentally: I) หมายถง ความ เชอหรอความเขาใจของบคคลเกยวกบโอกาสความเปนไปไดทผลตอบแทนอนแรกหรอผลสาเรจ ของงานจะทาใหไดรบผลตอบแทนอนดบตอไป 

2.3 ความคาดหวง (Expectancy: E) หมายถง ความเชอหรอความเขาใจของบคคล เกยวกบโอกาสของความเปนไปไดทความพยายามในการปฏบตงานจะสงผลตอระดบ ความสาเรจของงาน 

Vroom  เสนอวา ปฏสมพนธระหวางความดาดหวง (E)  กบความสมพนธระหวางการ กระทากบผลลพธ (I) และการรบรคณคา (V) จะทาใหเกดแรงจงใจทแสองการกระทาหรอปฏบต ซงสามารถเขยนปฏสมพนธดงกลาวใหเปนสมการไดคอ 

M = V x I x E (M แทนแรงจงใจ, V แทนการรบรคณคา, I แทนความสมพนธระหวางการกระทากบ 

ผลลพธ และ E แทนความคาดหวง)

40 

นอกจากน ยงพบวา ทฤษฎการจงใจดวยความสาเรจ  (Achievement  Motivation Theory)  ของ McClelland  (1953  อางถงใน Robbins,  1983)  ยงมความสอดคลองกบทฤษฎ กลมเนอหา เชนเดยวกบการแบงความตองการเปนขนของMaslow ซง McClelland  เชอวา ความตองการเกดขนเพราะไดผานการเรยนรมากอน คนเราจะจดลาดบขนความตองการของ ตนเองแตกตางไปจากคนอน ซงจะเปนตวกระตนไปสเปาหมายทเจาะจง เปนความปรารถนาท จะประสบความสาเรจดวยความพยายามของตนเองเพอแสดงถงความรบผดชอบและไดรบความ เชอ เขาไดแบงความตองการเปน 3 กลม คอ 

1. ความตองการความสาเรจ (Need for achievement) เปนความตองการทจะแขงขน เปรยบเทยบกบมาตรฐานเพอใหไดผลงานทยอดเยยมและบรรลเปาหมายทพงปรารถนา เขา พบวาเงนไมมผลตอแรงจงใจของผทตองการความสาเรจสงมากนก เงนเปนสงทแสดงใหเหนถง คณคาเปนหลกฐานทแสดงถงความสาเรจเทานน เขาสรปวาความตองการความสาเรจเกดขน จากการเรยนรในวยเดกและอทธพลตางๆ จากพอแม เชน การกระตนใหตงเปาหมายของตนเอง การใหผลตอบแทนกลบทชดเจนหรอการใหลกยอมรบในผลการกระทา 

2. ความตองการความผกพน (Need  for  affiliation)  เปนการตองการสรางและรกษา สมพนธภาพกบบคคลอน ตองการทจะไดรบการยอมรบและความไววางใจจากผอน สนใจใน ความรสกของผอนดวยความจรงใจ มแนวโนมทจะปรบตวใหเขากบความตองการและมาตรฐาน ของผอน 

3. ความตองการอานาจ (Need  for  power)  เปนความตองการทจะควบคมคนอน ม อทธพลและชนาผอนและไดรบผดชอบคนอน ซงม 2 แบบ คอ อานาจสวนตว (personal power) เปนการดนรนตอสเพอใหไดครอบงาผอนและอานาจทางสงคม (social  power)  เปนการ ตอบสนองความตองการโดยการทางานรวมกบกลมเพอคดและสรางผลสาเรจรวมกน 

นอกจากน จากการศกษาของ Boyatzis, 1982; McClelland, 1975; McClelland และ Boyatzis, 1982; McClelland และ Burnham, 1976; Varga, 1975; Winter, 1973  (อางถงใน Yulk, 2006: 186) พบวา ผจดการในองคการขนาดใหญ ควรมแรงจงใจในการทางานดานความ ตองการอานาจในระดบสง มแรงจงใจในการทางานดานความตองการความสาเรจในระดบปาน กลาง และมแรงจงใจในการทางานดานความตองการความผกพนในระดบตา 

กลาวโดยสรป แรงจงใจในการทางานหมายถงแรงผลกดนซงอยภายในปจเจกบคคลใน การพยายามทจะบรรลถงเปาหมายบางอยางเพอตอบสนองความตองการหรอความคาดหวง ของตน พฤตกรรมของมนษยเกดจากการมสงผลกดนใหเกดขน ผลการปฏบตงานเปนสงท เกดขนทงจากระดบความสามารถ และแรงผลกดนดงกลาว ซงแนวคด ทฤษฎเรองแรงจงใจนนม หลายแนวคด ทงนในการศกษาครงน ผศกษานาแนวคดเรองแรงจงใจในการทางานของ

41 

McClelland เปนตวทดสอบผลการศกษาของ Boyatzis, 1982; McClelland, 1975; McClelland และ Boyatzis, 1982; McClelland และ Burnham, 1976; Varga, 1975; Winter, 1973 ในเรอง ระดบแรงจงใจในการทางานของผบรหาร 

2.5  งานวจยทเกยวของ 

บวร ประพฤตด ทพาพร พมพสทธ และ เฉลมพล ศรหงษ (2520) ไดทาการศกษาวจย เรอง สตรไทย:  บทบาทในการเปนผนาทางการบรหาร ศกษาจากกลมตวอยางทเปนสตรซง ดารงตาแหนงทางการบรหารทงภาครฐและเอกชน จานวน 100  คน ผลการวจยพบวา ผม การศกษายงสงยงมโอกาสเปนผนาทางการบรหารมากกวาผมการศกษาในระดบตา ในเรองอาย นนผวจยกลาววาไมสามารถสรปไดแนนอนวาชวงอายมความสมพนธกบความสาเรจในการเปน ผนาทางการบรหารเนองจากมปจจยแทรกซอน คอ คารอยละของสตรจากชวงอายนอย-มาก ม นกบรหารนอย และมากตามลาดบ แตพอมาถงระดบอาย 50-54 และ 55 ปขนไป กลบมจานวน รอยละของนกบรหารลดลง ในดานภมหลงทางครอบครว นนปรากฏวาอาชพของบดาทรบ ราชการกบการทาธรกจเอกชนมผลตอการเปนผนาทางการบรหารเทาๆ กน สาหรบอาชพของ มารดาทรบราชการไมมผลตอการเปนผนาทางการบรหารของสตรไทย เพราะสวนใหญมารดา จะประกอบอาชพแมบานมากกวารอยละ 71  สวนในเรองความสมพนธระหวางผนาสตรกบ คานยมของสงคมไทยนน ปรากฏวาสตรไทยในระดบผนาทางการบรหารสวนใหญ ประมาณรอย ละ 62.6 เปนบคคลทมความเชอมนในตนเองคอนขางสง รอยละ 26.7 มระดบความเชอมนใน ตนเองปานกลาง และรอยละ 10.7 มระดบความเชอมนในตนเองคอนขางตา ในเรองการไมนยม ความมอานาจนนสรปวา สตรจากการศกษาครงนชอบอานาจนยม แตไมจาเปนตองสอดคลอง กบพฤตกรรมการทางานจรงๆ ของนกบรหาร เพราะมอทธพลจากสงแวดลอมตวแปรตางๆ ท ควบคมไมไดมผลทาใหพฤตกรรมจรง สตรจะยดมนในอาชพทตนทาอยตลอดไปไมเปลยนแปลง สงทสดคอรอยละ 54 แตทงนระยะเวลาในการทางานไมมอทธพลมากนกตอการกาวไปเปนผนา ทางการบรหารของสตร สตรมความกระตอรอรนในการทางานสงถงรอยละ 80 แสดงใหเหนวา นกบรหารสตรเหลานมความสามารถและความตงใจในการปฏบตงานสง สาหรบเรองการยกยอง ผหญงใหเปนผนาในระดบบรหารในสงคมไทยนนปจจบนมแนวโนมทดขน และยอมรบในความร ความสามารถทางการบรหารงานของสตรไทยวามความเสมอภาคเทาเทยมกบบรษและมการ เปดโอกาสใหสตรเขาดารงตาแหนงระดบผบรหารในองคการตางๆ มากขน 

ปยะนตย โอนพรตนวบล (2537)  ไดทาการวจยเรอง ขาราชการพลเรอนสตรไทยกบ อปสรรคในการกาวไปสตาแหนงทางการบรหารระดบสง:  กรณศกษาสานกงาน ก.พ. ม

42 

วตถประสงคในการวจยเพอศกษาถงความกาวหนาในหนาทการงานและอปสรรคในการกาวไปส ตาแหนงทางการบรหารระดบสงของขาราชการพลเรอนสามญสตรในสงกดของสานกงาน ก.พ. โดยมกลมประชากรในการศกษา คอ ขาราชการชายและหญง ทดารงตาแหนงระดบ 5 และ 8 ซงกาลงปฏบตงานอยในหนวยงานของสานกงาน ก.พ. 

ผลการศกษา พบวา ขาราชการสตรททางานอยสานกงาน ก.พ. ไมไดมความกาวหนา ในหนาทการงานนอยกวาขาราชการชาย ซงอาจเปนผลเนองมาจากเกอบทกหนวยงานใน สานกงาน ก.พ. ขาราชการสตรมจานวนมากกวาขาราชการชายกเปนได นอกจากนยงพบวา ขาราชการสตรและขาราชการชายททางานอยในสานกงาน ก.พ. มอปสรรคในการกาวหนาไปส ตาแหนงทางการบรหารระดบสงไมแตกตางกน กลาวคอ ขาราชการ ทงสองเพศมความคดเหน วาอปสรรคทสาคญทสดในการกาวไปสตาแหนงทางการบรหารระดบสงของตนเอง คอ อปสรรค เกยวกบผบงคบบญชา สวนอปสรรคเกยวกบปจจยสวนตวของตนเองมความสาคญรองลงมา และอปสรรคทสาคญนอยทสด คอ อปสรรคเกยวกบเพอนรวมงาน 

วภาดา ฤทธโรจน และ ธารตะวน ธรรมาชวะ (2547)  ทาการศกษาเรอง การศกษา ปจจยนาความสาเรจของผบรหารสตรในภาครฐ: กรณศกษา คณหญงทพาวด เมฆสวรรค และ คณหญง จารวรรณ เมณฑกา ผลการวจยในครงนแสดงใหเหนความสาคญของปจจยนา ความสาเรจของผบรหารสตรในภาครฐ คอ คณลกษณะ 5  C  ซงเปนคณลกษณะหลกๆ ของ ผบรหาร ไดแก  Courage (กลาหาญ) Confidence (ความเชอมนในตนเอง) Compassionate (มความเหนอกเหนใจ) Competent (มความสามารถ ความชานาญประสบการณและคณสมบต ทเหมาะสมอนๆ) และ Clean (ความสะอาด) นอกจากนผวจยยงเหนวา ปจจยนาความสาเรจ ของผบรหารสตรทจะประสบความสาเรจนนประกอบดวยหลายปจจยตงแตการเลยงด การศกษา ครอบครวและประสบการณ การทางานในอดตทสงสมมาจนถงปจจบน ตลอดจนบคลกภาพท โดดเดน การแตงกายทมความเปนเอกลกษณ รวมถงการมจตใจทพรอมทางานและพรอมรบ การเปลยนแปลงเปนปจจยสาคญทจะนาใหสามารถกาวขามผานอปสรรคตางๆ มาสความสาเรจ ในชวตการทางานได 

ศรธนา สวรรณสมฤทธ (2537) ไดทาการศกษา รปแบบภาวะผนาของขาราชการสตร ระดบบรหารของไทย โดยศกษาสภาวะปจจบนของการดารงตาแหนงการบรหารงานในระบบ ราชการไทย ปจจยทเออตอภาวะผนาของขาราชการสตรระดบบรหารทดารงตาแหนงตงแต หวหนากองขนไปและศกษารปแบบภาวะผนาของขาราชการสตรระดบบรหารวามลกษณะโนม เอยงไปทางใดระหวางแบบประชาธปไตยและแบบอตตาธปไตย 

ผลการศกษาพบวา ตาแหนง กระทรวงทสงกด อาย การศกษา ประสบการณการ ทางานและสถานภาพครอบครว ไมมความสมพนธโดยตรงตอรปแบบภาวะผนา โดยพบวา

43 

โอกาสเจรญกาวหนาในหนาทการงานมความสมพนธอยางมนยสาคญกบภาวะผนาบางประการ คอ การวางนโยบาย การตดสนใจ ความรบผดชอบ การใชวถแหงปญญา และการใชความคด รเรมสรางสรรค 

โดยภาพรวมขาราชการสตรระดบบรหารมภาวะผนาแบบประชาธปไตย ซงผวจยได เสนอแนะใหเปดโอกาสใหสตรไดกาวขนสตาแหนงผบรหารระดบสงใหมากยงขนโดยพจารณา ตามความรความสามารถ โดยรฐบาลตองกาหนดนโยบาย แผนงาน ในการพฒนาและสงเสรม บทบาทสตรอยางจรงจง 

กลยา ธรรมจนดา (2537) ศกษาปจจยทมอทธพลตอความตองการของสตรในการจะ กาวขนสระดบผบรหารของบณฑตสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย ปการศกษา 2534 ผลการวจย พบวา การศกษาหลงจบปรญญาตร รายได ภมหลงทางครอบครว และความคดความเชอใน เรองบทบาทหนาทโดยธรรมชาตมผลตอความตองการจะกาวขนสระดบผบรหาร สวน สถานภาพการสมรส ระดบคะแนนตอนจบปรญญาตร ประสบการณในการทางานและความคด ความเชอในเรองบทบาททางเพศในการทางานไมมผลตอความตองการจะกาวขนสตาแหนง ผบรหาร 

จนตนา เออศรวงศ (2538)  ทาการวจยเรอง บทบาทสตรกบความกาวหนาในงาน ศลกากร ศกษากรณสานกภาษ มจดมงหมายเพอทาการศกษาถงโอกาสความกาวหนาของ ขาราชการระดบ 5  ทปฏบตงานในสานกแผนภาษ กรมศลกากร รวมทงศกษาความตองการ กาวหนาในสายงานทขาราชการประสงคจะไดมโอกาสปฏบต ทงนเนองจากลกษณะงานของ กรมศลกากรโดยสวนใหญเปนงานปฏบตการมากกวางานวชาการ ประกอบกบสดสวน ขาราชการหญงตอขาราชการชายในกรมศลกากร เปน 1:2  ดงนน โอกาสความกาวหนาของ ขาราชการหญงจงถกจากดดวยจานวนเบองตน 

ผลการศกษาพบวา ในสานกแผนภาษมสดสวนขาราชการหญงมากกวาขาราชการชาย และไมมขอมลเพยงพอทจะสรปไดวามการกดกนทางเพศในการปฏบตงานทสานกงานแผนภาษ นขาราชการทงหญงและชายมโอกาสกาวหนาเทาเทยมกน และขาราชการสวนใหญในสานก แผนภาษเหนวาโอกาสความกาวหนาและอปสรรคอยทผบงคบบญชาเปนลาดบแรก และตว ขาราชการทงหญงและชายในสายงานทตองปฏบตไมมความแตกตางกนมากนก 

โชตมา แกวกอง (2550)  ไดทาการวจยเรอง โอกาสกาวสการเปนผบรหารสตรบน บรบทระดบปจเจก ความสมพนธระหวางบคคลและองคการ พบวา เงอนไขในระดบปจเจกกอน เขาสการทางาน สตรทประสบความสาเรจในการทางานบรหารตองเตบโตอยางอบอนใน ครอบครวทมฐานะมนคงและไดรบการปลกฝงความเปนหญงตามวฒนธรรมไทย ไดรบการขด เกลาบทบาททางเพศของเพศหญงในดานงานบานและการดแล ขณะเดยวกนกไดรบการ

44 

เตรยมพรอมสาหรบการประกอบอาชพเมอเจรญวยขน นอกจากนบดามารดายงจงใจสตรเหลาน ใหคนหาพฒนาตนเองและฝกใฝในการศกษาจนสาเรจการศกษาระดบปรญญาตรเปนอยางนอย รวมทงยดมนในความสาเรจ ความสาเรจในชวตของตวแบบในครอบครวทงชายและหญง เชน บดามารดาและพชาย ยงเปนเงอนไขทสาคญ ความสาเรจยงขนกบการชกนาทางการศกษาจาก บคคลภายนอกครอบครวโดยเฉพาะครและเพอน บคคลทประสบความสาเรจเหลานยงมทศนะท ชอบการแขงขน ความทาทาย แตยงคงยดมนกบหลกธรรมทางศาสนา 

สวนเงอนไขระดบปจเจกเมอไดเขาทางานแลว พบวาบคคลทประสบความสาเรจเหลาน เมอเขามาทางานในองคการไดพฒนาคณภาพทนมนษยในตนเองจนกระทงมทกษะในการ ทางานบรหารโดยเฉพาะไดศกษาตอในระดบปรญญาโททเสรมสรางความรความสามารถความ เชยวชาญเฉพาะทาง ไดเรยนรสงตางๆ ในการทางานจากเอกสาร คมอและการฝกอบรม ทน มนษยในตนเองของสตรเหลานยงครอบคลมถงการมสขภาพพลานามยทแขงแรงพรอมทจะ ทมเททางานอยางหนกได 

แรงจงใจและความมงมนในการทางาน ยงเปนเงอนไขทสาคญ แรงจงใจทสาคญ คอการ มสถานภาพทไดรบการยอมรบและไดแสดงความคดสรางสรรค ดงสะทอนใหเหนจากการปฏบต ภารกจทไดรบมอบหมายดวยความทมเทจนกระทงงานสาเรจลลวง แรงจงใจและความมงมนทา ใหสตรผประสบความสาเรจสามารถนาเอาทนมนษยทมในตนเองออกมาใชในการทางานอยาง เตมท นอกจากน บคคลทประสบความสาเรจยงมองเหนขอบกพรองในตนเอง อาท การ แสดงออกทางอารมณ การสอสาร และไดลดขอบกพรองดวยการพยายามควบคมอารมณตนเอง และการเตรยมตวลวงหนา การบรรลความสาเรจในการทางานโดยมผลงานปรากฏเปนรปธรรม ทงการไดรบการยอมรบ ผลงานมคณภาพและความโดดเดน นบวาเปนการผลกดนใหชอเสยง ของสตรเหลานปรากฏแกสายตาผบรหารระดบสง การเคยดารงตาแหนงหวหนากลมงาน และ ยอมรบตอภาวะความเสยงในการโยกยายหรอเลอนตาแหนงไปยงสาขาท ยงไม เคยม ประสบการณมากกอนยงเปนเงอนไขทสาคญตอการขนดารงตาแหนงผบรหาร สตรทประสบ ความเหลานจะตองสรางสมดลระหวางการทางานนอกบานกบภาระหนาทงานบานและการดแล การมคครองทใหความชวยเหลอแบงเบาภาระความรบผดชอบเกยวกบงานบานและการการดแล ยงคงเปนเงอนไขทสาคญดวยเชนกน 

เงอนไขระดบความสมพนธระหวางบคคล สตรทประสบความสาเรจในการทางานบรหาร ตองเรยนร งานและวธการทางานจากการปฏสมพนธทางสงคมในระบบพ เลยงและม ความสมพนธภายใตเครอขายอนจะเอออานวยตอความชวยเหลอสนบสนนในขอมล คาแนะนา ขอเสนอแนะ แนวทางการตดสนใจ การตดตอประสานงาน ความชวยเหลอในชวตสวนตว ตลอดจนสนบสนนความกาวหนาดวย การไมถกเลอกปฏบตในการไดรบมอบหมายงาน การ

45 

เลอนขนเงนเดอน เลอนระดบ เลอนตาแหนงและไดรบการพฒนานบเปนเงอนไขสาคญเพราะจะ ไมมสงกดขวางตอกาวหนา อกทงยงไดรบการพฒนาอยางตอเนองอกดวย สตรเหลานไมถก เลอกปฏบตในการลวงละเมดทางเพศทงจากผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชาและเพอนรวมงาน จงไมรสกขดเคองใจ กาลงใจในการทางานจงไมถกลดทอน แมปรากฏวาสตรเหลานถกเลอก ปฏบตจากเพอนรวมงานในดานการสนทนาเรองตลกขบขนเกยวกบเพศ ตลอดจนมการไม ยอมรบตอผหญงทนบวาคกคามตอความเทาเทยมในการทางาน แตไดตอบสนองดวยการสราง ความกลมกลนกบสถานการณ มงทางาน ทาหนาทใหดทสดและไมแสดงการตอบโตแตอยางใด 

เงอนไขระดบองคกร พบวา สตรเหลานไดทางานภายใตโครงสรางองคการทไมเลอก ปฏบต รายละเอยดขนตอนและวธการดาเนนการเกยวกบการเลอนขนเงนเดอน เลอนระดบ เลอนตาแหนงและการพฒนาบคลากรไดถกกาหนดขนอยางชดเจน ตลอดจนนโยบายการ สงเสรมและสรางความเสมอภาคระหวางชายในการบรหารบคคลในราชการพลเรอนทไดกาหนด ขนโดยสานกงาน ก.พ. นบเปนความพยายามทจะสรางความเทาเทยมแหงโอกาส การท โครงสรางองคการขยายตวอกทงโครงสรางแหงโอกาสและอานาจทไมกดขวางนบเปนโอกาสแก ความกาวหนา แมวาวฒนธรรมองคการทมงใหงานสาเรจดวยการทมเททางานหนกกอเกดการ ทบซอนระหวางเวลาในการทางานนอกบานกบเวลาในการทางานบานและการดแลอยางมอาจ หลกเลยง แตสตรผประสบความสาเรจไดปรบแปลงพฤตกรรมตนเองใหสอดคลองกบวฒนธรรม องคการ การทางานของสตรภายใตวฒนธรรมองคการทไมเปนมตรตอผหญงซงใหคณคากบการ ใชเรองเพศและกามารมณในการสนทนาเชงตลกขบขนเพอผอนคลายความตงเครยดใน บรรยากาศการทางานและการเขาสงคมอยางไมเปนทางการทบรรยากาศการสนทนากดกน ผหญงแมจะเปนไปอยางไมจงใจกตาม ตลอดจนวฒนธรรมองคการทมการเมอง แมวาประสบ ภาวะอปสรรคแตไดปรบแปลงพฤตกรรมใหสอดคลองกบวฒนธรรมองคการดวยการสรางความ กลมกลนกบสถานการณ มงทางาน พฒนาวธการทางานแบบผชายบนหลกเหตผลผสมผสาน กบวธการทางานผหญงท เตมไปดวยบทบาทแมและผหญงแกรงททาใหเกดรปแบบการ บรหารงานของตนเอง ไมแสดงการตอบโตรวมทงปลกเราพลงชวตใหตนเองมขวญกาลงใจเพอ ทาหนาทตอไป 

บารน บญทรง (2545) ไดศกษาบทบาทและหนาทของผหญงทางานในสงคมญปนตงแต หลงสงครามโลกครงทสอง เพอศกษาวาอะไรคออปสรรคททาใหผหญงญปนททางานประจาไม สามารถทางานประจาไดอยางตอเนอง  ผลการศกษาพบวา ผหญงญปนททางานประจาม อปสรรคททาใหไมสามารถทางานไดอยางตอเนอง แบงออกเปน 3 ประการใหญๆ คอ 

1.  กฎหมายและวฒนธรรมการจดการแบบญปน 2.  ทศนะของสงคม

46 

3.  ภาระครอบครว ผหญงญปนมทศนะในการดาเนนชวตแตกตางจากผชาย ผหญงไดรบการปลกฝงตงแต 

เดกเหนความสาคญของบทบาทการเปนแมและภรรยามากกวาบทบาทของผหญงทางานซง สงผลตอทศนะในเรองการแตงงาน, การศกษา, การทางานและการเปนแมบานทเปนอปสรรคตอ การทางานประจาอยางตอเนอง ผวจยมความเหนวาสาเหตใหญททาใหเกดปจจย 3 ประการท เปนอปสรรคตอการทางานประจาอยางตอเนองของผหญงญปนคอคานยมในเรองการแบงงาน ตามเพศ (Gender  Division  of  Labour)  ซงมอทธพลตอแนวคดและพฤตกรรมของคนญปน เกยวกบการทางานของผหญง จากการศกษาครงน ผวจยสรปวาคานยมเรองการแบงงานตาม เพศซงฝงรากลกอยในสงคมญปนจะสงผลใหผหญงญปนไมสามารถทางานประจาไดอยาง ตอเนองตอไป 

วรดา สคนธตระกล (2547) ศกษาเรอง การยอมรบภาวะผนาของผบรหารสตร : ภาพ สะทอนจากพนกงานของบรษท แอดวานซ อนโฟร เซอรวส จากด (มหาชน)  พบวา พนกงาน บรษท แอดวานซ อนโฟร เซอรวส จากด (มหาชน) มการยอมรบภาวะผนาของผบรหารสตรท เนนการเปลยนแปลงในระดบสง ทงน 3 ตวแปร ไดแก 1) การไดรบสทธตามขอตกลงระหวาง ประเทศเกยวกบสตร 2)  วฒนธรรมองคการ และ 3)  การรวมกลมของผหญงในองคการม ความสมพนธกบการยอมรบภาวะผนาของผบรหารสตรทเนนการเปลยนแปลง โดยมนยสาคญ ทางสถตทระดบ .05 และปจจยทสาคญเปนอนดบแรกในการเสรมสรางการยอมรบภาวะผนา ของผบรหารสตรทเนนการเปลยนแปลง คอ วฒนธรรมองคการ นอกจากน บรษท แอดวานซ อนโฟร เซอรวส จากด (มหาชน) สามารถเสรมสรางการยอมรบภาวะผนาของผบรหารสตรท เนนการเปลยนแปลงโดยกาหนดเปนนโยบายดานการบรหารทรพยากรมนษยใหเนนความเทา เทยมกนระหวางพนกงานชาย และพนกงานหญงของบรษทตามปจจยตางๆ อนไดแก 1) การ ไดรบสทธตามขอตกลงระหวางประเทศเกยวกบสตร 2) วฒนธรรมองคการ และ 3) การรวมกลม ของผหญงในองคการ 

ฉนทวรรณ  ยงคประเดม (2545)  ศกษาเรอง ปจจยทมความสมพนธกบการยอมรบ บทบาทสตรในการเปนผนาทางการบรหาร : ศกษาเฉพาะกรณ พนกงานบรษทวทยการบนแหง ประเทศไทย จากด มวตถประสงคเพอ 1) ศกษาถงระดบการยอมรบบทบาทสตรในการเปนผนา ทางการบรหารของพนกงานบรษทวทยการบนแหงประเทศไทย จากด 2) เพอศกษาปจจยทม ความสมพนธกบการยอมรบบทบาทสตรในการเปนผนาทางการบรหารตามปจจยสวนบคคล การอบรมเลยงดจากครอบครว การอบรมกลอมเกลาทางสงคมจากเพอนรวมงานและการรบร ขอมลขาวสารเกยวกบบทบาทสตร ซงกลมตวอยางทใชในการศกษา คอ พนกงานบรษทวทย การบนแหงประเทศไทย จากด ทปฏบตงานอยในสวนกลาง จานวน 321  คน ผลการศกษา

47 

พบวา มการยอมรบบทบาทสตรในการเปนผนาทางการบรหารในระดบปานกลาง ปจจยสวน บคคลในเรอง เพศ อาย ระยะเวลาทปฏบตงาน และรายไดมความสมพนธเชงลบอยางม นยสาคญทางสถตกบการยอมรบบทบาทสตรในการเปนผนาทางการบรหาร ยกเวน สถานภาพ สมรส ระดบการศกษา และลกษณะกลมงาน สวนปจจยดานการอบรมเลยงดจากครอบครว การ กลอมเกลาทางสงคมจากเพอนรวมงานและการรบรขอมลขาวสารเกยวกบบทบาทสตรม ความสมพนธในเชงบวกอยางมนยสาคญทางสถตกบการยอมรบบทบาทสตรในการเปนผนา ทางการบรหาร 

อนนตชย คงจนทร (2543) ทาการวจยเรองปจจยทมอทธพลตอความกาวหนาในอาชพ และอปสรรคในการทางานของผบรหารสตร ซงการวจยชนนมวตถประสงคเพอหาปจจยท สนบสนนความกาวหนาในอาชพของผบรหารสตรรวมทงปญหาและอปสรรคในการทางาน โดย แบงปจจยในการศกษาออกเปน 2 กลมคอ 1) ปจจยภายใน ไดแก สถานภาพการสมรส ภาระ ครอบครว ฐานะครอบครว บคลกภาพ และทศนคตของผบรหาร 2)ปจจยภายนอก ไดแก ปจจย ทเกยวกบงานและองคการ คอ การยอมรบของเพอนรวมงาน การสนบสนนจากผบงคบบญชา โอกาสในความกาวหนา เครอขายในการทางาน ผท เปนแบบอยางในการทางาน ผทเปน แบบอยางในการทางาน และลกษณะของงาน 

วธการวจย กลมประชากรของการวจยชนนคอ ผบรหารทงหญงและชายระดบสงของ องคการทงในภาครฐและเอกชน เครองมอในการวจยถกออกแบบเปน 3 สวนคอ สวนท 1 เปน การสมภาษณกลม (Focus Group Interview) เพอรวบรวมขอมลเชงคณภาพในเรองของปจจย ทมอทธพลตอความกาวหนาในอาชพ ปญหาและอปสรรคของการทางาน สวนท  2  เปน แบบสอบถามทสรางขนจากการรวบรวมขอมลทไดจากการสมภาษณกลมและสวนท 3 เปนการ สมภาษณเชงลก (In-depth Interview) 

ผลการวจยพบวา ปจจยสวนบคคลทมอทธพลตอความกาวหนาในอาชพของผบรหาร สตรนน ลาดบความสาคญ  5  ลาดบแรก คอ  1.ความรความสามารถในการทางาน  2. ประสบการณการทางาน 3.ระดบการศกษา 4. อาย/อาวโส และ 5. ความสามารถในการจดการ ภาระครอบครว 

ในเรองบคลกภาพ กลมตวอยางผบรหารสตรใหความสาคญตอปจจยตอไปน 5 ลาดบ แรก คอ 1.ความเปนผนา 2.การมวสยทศนทกวางไกล 3. ความกลาตดสนใจ 4.ความอดทนไม ยอทอตออปสรรค และ 5. ความเชอมนในตนเอง และการมมนษยสมพนธทด สวนดานทศนคต ทมอทธพลตอความกาวหนาในอาชพ 5 ลาดบแรก ไดแก 1. ผหญงและผชายมความเทาเทยม กน 2.ความเชอมนวาองคการใหโอกาสผหญงและผชายเทาเทยมกน 3.การแขงขนเปนสงทด

48 

เพราะทาใหเกดความมมานะในการทางาน 4. ผหญงตองมทศนคตทดตองานจงจะกาวหนา และ 5. ภาระครอบครวเปนความรบผดชอบรวมกน ไมใชของผหญงฝายเดยว 

ในดานอทธพลของปจจยภายนอกทมอทธพลตอความกาวหนาในอาชพ กลมผบรหาร สตรใหความสาคญตอปจจยตอไปน 5 ลาดบ คอ 1.ความยตธรรมของหวหนางาน 2. ทศนคต ของผบรหารระดบสงทยอมรบความเทาเทยม 3. การเปดโอกาสทเทาเทยมกน 4. ความใจกวาง และยอมรบของผบรหารชายในองคการ และ 5. คานยมของสงคมทเปดโอกาสใหผหญงมากขน 

ในดานปญหาในการทางานของผบรหารสตร พบวา มการเผชญปญหาเพดานแกว คอ มขดจากดในการเลอนตาแหนง การไมไดรบสนบสนนจากหวหนาชาย การไมไดรบการยอม รบเขารวมกลม หรอเครอขายของผบรหารชาย การไดรบมอบหมายงานทไมมความทาทาย และ การทางานบางประเภททตองเสยงอนตราย 

ในดานของอปสรรคในการทางาน กลมผบรหารสตรระบอปสรรคในการทางานในระดบ ไมสง เมอพจาณาจากคาเฉลยของอปสรรคในแตละเรอง อปสรรคทางกายภาพ เชน ในชวง ตงครรภทาใหไมสามารถทางานเตมท  เปนอปสรรคทไดรบการระบวามมากทสดเมอ เปรยบเทยบกบอปสรรคอนๆ รองลงไป ไดแก ทศนคตของผรวมงานชายทมองผหญงมจดออน และไมสามารถทดเทยมชาย ขอจากดทางกฎหมาย รวมทงคานยมและวฒนธรรมในสงคม เปน ตน 

สถาบนวจยบทบาทหญงชายและการพฒนา (2540)  ไดศกษาวจยเรอง ผหญงบน เสนทางนกบรหาร โดยศกษาจากสวนราชการ 6  แหง คอ กรมการคาตางประเทศ กรมการ ศกษานอกโรงเรยน กรมประชาสงเคราะห กรมทรพยากรธรณ กรมสรรพากร และกระทรวงการ ตางประเทศ จากการศกษาพบวาปจจยทเออตอสตรในการสตาแหนงนกบรหาร คอ 

1. มความกลาเสยง กลาตดสนใจ มความมานะอดทนและลยงาน 2. มระดบการศกษาสง คอ ปรญญาโทและเอก และมประสบการณเกยวกบความรดาน 

วชาการมานานพอสมควร 3.  ภมหลงครอบครว คอ ครอบครวเออ สามเปนคนใจกวาง เขาใจ การโยกยายไป 

ตางจงหวดไมมปญหา สามารถดแลครอบครวทาหนาทแทนได 4. มผสนบสนนในการทางาน ถงแมหลายทานจะบอกวาทกอยางขนอยกบตวเองแตก 

ยอมรบวาในการทางานหากไมมสนบสนน กไมอาจขนมาได 5.  มหลกในการบรหารงาน โดยเฉพาะการมมนษยสมพนธและการเขาถงจตใจของ 

ผรวมงาน ในเรองทศนคตเกยวกบความแตกตางระหวางหญงและชายนน จากการศกษาพบวาม 

ทศนคตทวาเกดเปนชายมโอกาสไปแลว 50% ทเหลอนนเปนการสานตอ ในขณะทผหญงตอง

49 

เรมตนทศนยหรอตดลบดวยซาไปในการทจะกาวสตาแหนงบรหาร ซงเปนบนไดทชนและตรง สวนนเกยวของไปถงระบบการเขาไปหาผบงคบบญชา ซงผหญงจะเปนฝายเสยเปรยบ 

นอกจากนน ยงพบวาผหญงไมไดรบการสงเสรมระหวางผหญงดวยกนในหนวยตางๆ ม การขาดการรวมตวของผหญงในการสรางเครอขายหรอรวมมอกนสงเสรมใหมความกาวหนา เมอมความไมเปนธรรมเกดขนสตรกไมไดรวมตวกนทจะเรยกรองความเปนธรรม 

จากงานวจยของ  Pandey  (1991)  สรปไดวา  ปรากฏการณทเหนชดคอการกระจกตว ของผหญงในการทางานระดบลาง  ซงเปนงานทไมตองใชวชาความร  เปนแรงงานขาดทกษะ ความชานาญในการทางาน เปนงานทใหคาจางและความมงคงในการทางานตา และถกมองขาม ความสาคญ มกถกเอารดเอาเปรยบในการทางาน 

สอดคลองกบการศกษาของ  Napasri   Kraisonsawasdi  (1991) ชใหเหนวาความไม เทาเทยมทเหนไดชด คอ ผหญงมโอกาสเลอนขนนอยกวาผชาย แมวาผหญงจะไดรบการศกษา สงหรอมความสามารถกตาม แตอคตทวาผหญงไมเหมาะสมจะเปนผบงคบบญชายงมอยสง ดงนนจงมโอกาสไดรบตาแหนงสงนอยกวาผชาย ไมวาในวงการราชการหรอธรกจ 

Peggy,  Carol  และ Elizabeth  (2006)  แหงมหาวทยาลยเวอรจเนยโพลเทคนค ได ทาการศกษาปจจยทมอทธพลตอผหญงทประสบความสาเรจในงานดานเทคโนโลยสารสนเทศ โดยกลมตวอยางเปนผหญงจานวน 6 คน ทดารงตาแหนงผบรหารงานระดบสงทางดาน เทคโนโลยสารสนเทศในองคการภาครฐ ภาคธรกจ และภาคการศกษา พบวา ปจจยทมอทธพล ไดแก การสนบสนนของครอบครว การใหคาแนะนาของครและกลมเพอนในสถาบนการศกษา การตดสนใจดวยตวเอง (Self-authorship) ในการเลอกสายอาชพ และรปแบบการเรยนร (Learning Styles)

บทท 3 

ระเบยบวธการศกษา 

การศกษาเรอง ปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง: ศกษากรณธรกจ การเงนการธนาคาร ผศกษาใชวธการสารวจ (Survey Research) โดยการออกแบบสอบถาม เพอเกบขอมล และการสมภาษณเชงลก (In depth Interview) เพอศกษาขอมลเพมเตมจากการ ออกแบบสอบถาม ทงนการศกษาประกอบไปดวยขนตอนการดาเนนการ ดงน 

3.1 วธการศกษา 3.2 กรอบแนวคดในการศกษา 3.3 สมมตฐานในการศกษา 3.4 ประชากรทใชในการศกษา 3.5 นยามศพททใชในการศกษา 3.6 เครองมอทใชในการศกษา 3.7 การวเคราะหขอมล 

3.1 วธการศกษา 

การศกษาครงนมวธการศกษา ดงตอไปน 3.1.1 การศกษาคนควาวจยผานเอกสาร  (Documentary research) โดยการทาการ 

รวบรวมขอมลจากหนงสอ บทความ วารสาร งานวจย วทยานพนธ รวมทงเอกสารตางๆ ทง ภาษาไทยและภาษาตางประเทศทเกยวของ 

3.1.2  การศกษาขอมลภาคสนาม (Field research) โดยการทาแบบทดสอบและการ สมภาษณเชงลกเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง

51 

3.2 กรอบแนวคดในการศกษา 

3.2.1 ทมาของกรอบแนวคดในการศกษา จากการศกษา แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการเปนผบรหารสตรระดบสง 

สามารถสรปทมาของกรอบแนวคดในการศกษา ซงประกอบไปดวย 3.2.1.1  ปจจยสวนบคคล ไดแก อายตว อายงาน พนฐานการศกษา พนฐาน 

ครอบครวสถานภาพการสมรส  สงผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตร ตามงานวจยของ บวร ประพฤตด (2520); กลยา ธรรมจนดา (2537); โชตมา แกวกอง (2550); บารน บญทรง (2545); อนนต คงจนทร  (2539), สถาบนวจยบทบาทหญงชายและการพฒนา (2540);  Napasri Kraisonsawasdi (1991); Peggy, Carol และ Elizabeth (2006) 

นาไปสคาถามทวา ปจจยสวนบคคลมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตร ระดบสงในธรกจการเงนการธนาคาร ซงสามารถแยกประเดนยอยไดดงตอไปน 

อายตวมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง อายงานมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง พนฐานการศกษามผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง ครอบครวในวยเยาวมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง สถานภาพการสมรสมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 3.2.1.2 ลกษณะองคประกอบบคลกภาพของ Costa และ McCrea (1992) ได 

ระบไววา ผจดการ ผนาทประสบความสาเรจ หรอ ผบรหารระดบสงนนจะมลกษณะ องคประกอบบคลกภาพแบบมจตสานกมากทสด จากแนวคดดงกลาวนาไปสการทดสอบวา ผบรหารระดบสงในธรกจการเงนการธนาคารทผศกษาทาการศกษานนมลกษณะบคลกภาพ แบบใดมากทสด สอดคลองกบแนวคดของ Costa และ McCrae หรอไม 

3.2.1.3 คานยมในการทางาน เนองจากกลมตวอยางทางานในธรกจการเงนการ ธนาคาร ดงนนควรทจะมคานยมในการทางานทางานดานความซอสตยและจรงใจมากทสด กอปรกบผลการศกษาของ Cox  และ Cooper  (1989)  ททาการศกษาผบรหารระดบสงใน ประเทศองกฤษจานวน 45 คน พบวา ผบรหารระดบสงดงกลาวใหความสาคญกบความซอสตย ของผนามากทสด  ดงนนผศกษาจงตองการทดสอบวา ผบรหารสตรระดบสงททาการศกษาครง นมคานยมในการทางานเรองความซอสตยและจรงในระดบมากทสดหรอไม 

3.2.1.4  จากการศกษา Boyatzis  (1982);  McClelland  (1975);  McClelland และ Boyatzis (1982); McClelland และ Burnham (1976); Varga (1975); Winter (1973 อาง ถงใน Yulk, 2006) พบวา ผจดการในองคการขนาดใหญ ควรมแรงจงใจในการทางานดานความ

52 

ตองการอานาจในระดบสง มแรงจงใจในการทางานดานความตองการความสาเรจในระดบปาน กลาง และมแรงจงใจในการทางานดานความตองการความผกพนในระดบตา ดงนนผศกษาจง ทาการทดสอบวากลมผบรหารสตรระดบสงในการศกษาครงนมความตองการทเปนไปตาม ผลงานวจยดงกลาวหรอไม

53 

3.2.2 กรอบแนวคดในการศกษา จากทมาของกรอบแนวคดในการศกษาในขางตนนาไปสการสรางกรอบแนวคดใน 

การศกษา กลาวคอ ปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง ไดแก ปจจยสวนบคคล องคประกอบบคลกภาพ คานยมในการทางาน แรงจงใจในการทางาน โดยสามารถสรางเปน กรอบแนวคดในการศกษาได ดงน 

----------- 

----------------------------------- 

ภาพท 3.1 แสดงกรอบแนวคดในการศกษา 

ปจจยสวนบคคล - อายตว - อายงาน - สถานภาพการสมรส - พนฐานการศกษา - ครอบครวในวยเยาว 

การเปนผบรหารสตร ระดบสงในธรกจการเงน 

การธนาคาร 

องคประกอบบคลกภาพ - บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ - บคลกภาพแบบแสดงตว - บคลกภาพแบบประนประนอม - บคลกภาพแบบมจตสานก 

คานยมในการทางาน - คานยมความซอสตยและจรงใจ - คานยมในการแกไขปญหาอยางสรางสรรค - คานยมในการบรการผอน - คานยมในการทางานหนก - คานยมในการพฒนาผอน - คานยมการมวสยทศนผนา - คานยมการวางเปาหมายในชวต 

แรงจงใจในการทางาน - ดานความตองการความสาเรจ - ดานความตองการอานาจ - ดานความตองการความผกพน

54 

กรอบแนวคดในการศกษาอธบายไดวา ปจจยสวนบคคล ประกอบไปดวย อายตว อายงาน สถานภาพการสมรส การศกษา 

พนฐานครอบครวมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสงหรอไม ผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคาร มองคประกอบบคลกภาพแบบใด 

จากการทดสอบลกษณะบคลกภาพหาองคประกอบ (Big 5) ทประกอบไปดวย บคลกภาพแบบ เปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบแสดงตว บคลกภาพแบบประนประนอม บคลกภาพแบบม จตสานก และบคลกภาพแบบหวนไหว ของ Costa และ McCrae 

ผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคาร ใหความสาคญตอคานยมในการ ทางานแบบใด และมแรงจงใจในการทางานแบบใด ซงทงหมดเปนการสารวจโดยใชคาสถต คอ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และคารอยละในการประมวลผล 

3.3  สมมตฐานในการศกษา 

ในการศกษาครงนมสมมตฐานในการศกษา ดงตอไปน สมมตฐานท 1 ปจจยสวนบคคลมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 

1.1 อายตวมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 1.2 อายงานมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 1.3 ครอบครวมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 1.4 พนฐานการศกษามผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 1.5 สถานภาพการสมรสมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 

สมมตฐานท 2 ลกษณะบคลกภาพแบบมจตสานกเปนลกษณะบคลกภาพทมผล สนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 

สมมตฐานท 3 คานยมในการทางานดานความซอสตยและจรงใจเปนคานยมในการ ทางานทมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 

สมมตฐานท 4 แรงจงใจในการทางานดานความตองการอานาจเปนแรงจงใจในการ ทางานทมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง

55 

3.4  ประชากรทใชในการศกษา 

กลมตวอยางทใชสาหรบการศกษาครงน  คอ  ผบรหารสตรระดบสงททางานอยในธรกจ การเงนการธนาคารทจดทะเบยนกบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย  (ขอมล  ณ  วนท  10 กมภาพนธ 2552) มธนาคารทจดทะเบยนกบตลาดหลกทรพยจานวน 12 บรษท และบรษทดาน การเงนมจานวน 33 บรษท ทงหมดรวมเปน 45 บรษท มผบรหารสตรระดบสงทมสญชาตไทย จานวนทงหมด  104  คน  ซงขอมลผบรหารสตรระดบสงไดมาจากการศกษาจากขอมลทวไปของ องคกรและขอมลนกลงทนสมพนธของแตละองคการ 

นอกจากนผวจยยงไดทาการศกษาตวแทนจากธนาคารแหงประเทศไทยดานการจดการ กองทน 1 คน ในฐานะทเปนผออกกฎหรอขอบงคบในการกากบดแลสถาบนทางการเงนดงกลาว 

โดยประชากรทงหมดจะถกทาการสารวจโดยการออกแบบสอบถามเพอศกษาเรอง ปจจยทเกอกลตอการเปนผบรหารสตรระดบสง จากนนผวจยไดทาการสมตวอยางตามประสงค (Purposive  Random  Sampling)  โดยพจารณาตามความเหมาะสมและสอดคลองกบ จดมงหมายของการวจยเปนสาคญ โดยเลอกจากผบรหารสตรระดบสงเพอทาการสมภาษณเชง ลก (In-depth interview) จานวน 3 คน 

3.5  นยามศพท 

ในการศกษาครงน เพอใหเปนไปตามขอบเขตทตองการศกษา ผศกษาจงไดนยาม ความหมายของคาจากดความทใชเฉพาะในการศกษาไวดงตอไปน 

ผบรหารสตรระดบสง หมายถง ผบรหารสตรททางานอยในธรกจการเงนการธนาคาร ทจดทะเบยนกบตลาดหลกทรพยและตวแทนจากธนาคารแหงประเทศไทย อยในตาแหนง ผบรหารระดบสง (Chief  executive  officer),  ตาแหนงรองประธานกรรมการบรหารอาวโส (Senior vice president), ประธานกรรมการบรหาร (Executive vice president), รองประธาน กรรมการ (Vice president) และตาแหนงผบรหารระดบสงทเกยวของ 

พนฐานครอบครว  หมายถง ครอบครวทใหกาเนดผบรหารสตร  รวมถงภมหลงของ ผหญง อนไดแก อาชพของบดามารดา การอบรมเลยงดจากบดามารดา 

สถานภาพการสมรส หมายถง การแตงงานและมครอบครวของผบรหารสตรระดบสง การศกษา หมายถง ระดบการศกษาทผบรหารสตรระดบสงสาเรจขนสงสด

56 

บคลกภาพ หมายถง ลกษณะสวนบคคลทงภายนอกและภายใน ซงเปนไปตามแนวคด บคลกภาพหาองคประกอบของ  Costa  และ McCrea อนไดแก บคลกภาพแบบหวนไหว บคลกภาพแบบเปดเผย บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบมจตสานก 

คานยมในการทางาน  หมายถง ความเชอทบคคลเชอวามคา มความสาคญและม อทธพลตอการทางาน  ไดแก ความซอสตยและจรงใจ การแกไขปญหาอยางสรางสรรค การ บรการผอน การทางานหนก การใหความสาคญกบการพฒนาผ อน การมวสยทศน การ วางเปาหมายในชวต 

แรงจงใจในการทางาน  หมายถง แรงผลกดนซงอยภายในตวบคคล เปนความ ปรารถนาทจะประสบความสาเรจดวยความพยายามของตนเอง ประกอบดวย ความตองการ ความสาเรจ ความตองการอานาจ และความตองการการยอมรบ 

3.6 เครองมอทใชในการศกษา 

3.6.1 แบบสอบวดทใชในการศกษา แบบสอบวดทใชเปนเครองมอในการศกษาในครงน ประกอบดวย 4 สวนดงน สวนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปสวนบคคล ทเปนไปตามตวแปรตน อน 

ไดแก ภมหลงทางครอบครว พนฐานการศกษา สถานภาพการสมรส และลกษณะสวนบคคล สวนท 2 แบบสอบวดบคลกภาพ NEO-FFI ตามทฤษฎบคลกภาพหาองคประกอบของ 

Costa และ McCrea (1992) ทแปลโดย วลภา สบายยง (2542) ประกอบดวยขอคาถามจานวน 60 ขอ แบงเปนองคประกอบบคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Openness  to Experience) บคลกภาพ แบบประนประนอม (Agreeableness)  และบคลกภาพแบบมจตสานก (Conscientiousness) อยางละ 12 ขอคาถาม 

ซง Costa  และ McCrea  (1992) ไดรายงานคาความเชอมนของแบบวดบคลกภาพ NEO – FFI จากกลมตวอยางทเปนผใหญจานวน 1,539 คน ไดคาความเชอมนบคลกภาพแบบ หวนไหวเทากบ .86  บคลกภาพแบแสดงตวเทากบ .77  บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ เทากบ .83  บคลกภาพแบบประนประนอมเทากบ .68  บคลกภาพแบบมจตสานกเทากบ .81 และคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .90

57 

การวจยในครงนมเกณฑการใหคะแนนสาหรบการตอบขอคาถามทางบวก และขอ คาถามทางลบทเกยวกบบคลกภาพหาองคประกอบ ดงน 

ระดบความคดเหน  คะแนน ขอความทางบวก  ขอความทางลบ 

มากทสด  5  1 มาก  4  2 

ปานกลาง/บางครง  3  3 นอย  2  4 

นอยทสด  1  5 

เกณฑการใหคะแนนในการตอบแบบสอบวดในสวนท 2 เกยวกบองคประกอบ บคลกภาพ  ใชลกษณะวด Rating Scale ทแบงเปน 5 ระดบ เพอวดระดบความคดเหนของขอ คาถามในแตละขอ 

สาหรบการจดระดบคะแนนบคลกภาพแตละองคประกอบ พจารณาจากคาเฉลย เพอ กาหนดเปน 3 ระดบ คอ ระดบสง ระดบปานกลาง และระดบตา โดยแบงชวงระดบจากวธการหา ความกวางของอนตรภาคชน (สภาวด นวลเนตร, 2549: 57) ดงน 

อนตรภาคชน  =  __พสย___   = ____คะแนนสงสด – คะแนนตาสด____ = 0.8 จานวนชน  จานวนชน 

การจดระดบคะแนนลกษณะบคลกภาพพจารณาจากคะแนนเฉลย โดยกาหนดเกณฑใน การแจกแจงคะแนนบคลกภาพแตละองคประกอบดงตอไปน 

1.  คะแนนเฉลย  1.00 – 2.60 หมายความวา มระดบคะแนนบคลกภาพแตละ องคประกอบในระดบตา 

2.  คะแนนเฉลย  2.61  – 3.40 หมายความวา มระดบคะแนนบคลกภาพแตละ องคประกอบในระดบปานกลาง คอ มลกษณะบคลกภาพแตละองคประกอบอยในลกษณะ กงกลางระหวางลกษณะของผทมคะแนนเฉลยในระดบตากบลกษณะของผทมคะแนนเฉลยใน ระดบสง

58 

3.  คะแนนเฉลย  3.41  – 5.00 หมายความวา มระดบคะแนนบคลกภาพแตละ องคประกอบในระดบสง 

สวนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบคานยมในการทางาน ซงประกอบไปดวยขอคาถาม เกยวกบคานยมเรองความซอสตยและจรงใจ คานยมเกยวกบการแกไขปญหาอยางสรางสรรค คานยมเกยวกบการบรการผอน คานยมเกยวกบการทางานหนกของผบรหาร คานยมในเรอง การเนนพฒนาผอน คานยมเกยวกบวสยทศนผบรหารและคานยมเกยวกบการมเปาหมายใน ชวต ทงหมดมจานวน 25 ขอ แบงเปนคาถามเชงลบ 3 ขอ ไดแก ขอ 5, 10 และ 17 

สวนท 4 เปนแบบสอบถามเกยวกบแรงจงใจในการทางาน ซงประกอบไปดวยขอคาถาม เกยวกบความตองการดานความสาเรจ ความตองการดานความผกพน และความตองการดาน อานาจ จานวน  12  ขอ  โดยมขอคาถามเชงลบจานวน 3 ขอ ไดแก ขอ 4, 8 และ 11 

โดยสวนท 3 และ สวนท 4 ผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญและนาไปทดสอบกบ นกศกษาปรญญาโท คณะพฒนาทรพยากรมนษย จานวน 15 คน ไดคาความเชอมนเทากบ .74 และ .80 ตามลาดบ 

โดยทงสองสวนของแบบสอบถามมเกณฑการใหคะแนนดงน 

ระดบความคดเหน  คะแนน ขอความทางบวก  ขอความทางลบ 

เหนดวยอยางยง  5  1 เหนดวย  4  2 ปานกลาง  3  3 ไมเหนดวย  2  4 

ไมเหนดวยอยางยง  1  5 

เกณฑการใหคะแนนในการตอบแบบสอบวดในสวนท 3 และ 4 เกยวกบคานยมในการ ทางานและแรงจงใจในการทางาน ใชลกษณะวดของ Rating Scale ทแบงเปน 5 ระดบ เพอวด ระดบความคดเหนของขอคาถามในแตละขอ กาหนดเปน 5 ระดบ คอ เหนดวยอยางยง เหน ดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย และไมเหนดวยอยางยง โดยแบงชวงระดบจากวธการหาความกวาง ของอนตรภาคชน ดงน

59 

อนตรภาคชน  =  __พสย___   = ____คะแนนสงสด – คะแนนตาสด____ =  0.8 จานวนชน  จานวนชน 

จากหลกเกณฑขางตน จงกาหนดแบงเปน 5 ระดบ ดงน 

ชวงคะแนน  ระดบความคดเหน 4.21-5.00  เหนดวยอยางยง 3.41-4.20  เหนดวย 2.61-3.40  ไมแนใจ 1.81-2.60  ไมเหนดวย 1.00-1.80  ไมเหนดวยอยางยง 

3.5.2 แบบสมภาษณเชงลก (In-dept Interview) แบบสมภาษณเชงลกนผศกษาใชในการสมภาษณกลมตวอยางจานวน 3 คน โดยใช 

เวลาการสมภาษณรายละประมาณ 45 นาท ประกอบดวยคาถาม ดงตอไปน 1. คาถามเกยวกบพนฐานครอบครว 

- ภมหลงและการประกอบอาชพของบดามารดา - การอบรมเลยงดจากบดามารดา - สภาพแวดลอมในอดตมสวนชวยในการหลอหลอมความเปนผบรหารสตรใน 

ปจจบน 2. คาถามเกยวกบการศกษา 

- การศกษาทสงกวาระดบปรญญาตรมสวนสงเสรมการกาวขนเปนผบรหารสตร - การศกษาในสาขาวชาทเกยวของมสวนสงเสรมการกาวขนเปนผบรหารสตร - ความสามารถทางการใชภาษา - ความสามารถทางการใชเทคโนโลยสมยใหมเพอการปรบปรงระบบการ 

ทางาน 3. สถานภาพการสมรส 

- สถานภาพการสมรสมสวนผลกดนตอการกาวขนเปนผบรหารสตรระดบสง - อาชพของสามมความเกอกลตอการเปนผบรหารสตรระดบสง

60 

4. คาถามเกยวกบการทางาน - อะไรคอปจจยทสาคญตอการกาวขนเปนผบรหารสตรระดบสง - เปาหมายสงสดในการทางานของทานคออะไร - แรงจงใจในการทางานของทานคออะไร - ทานคดวาผบรหารสตรควรมบคลกภาพแบบใดทเหมาะสม - ทานมคานยมในการทางานอยางไร 

3.7 การวเคราะหขอมล 

ผศกษาวเคราะหขอมลททาการเกบรวบรวม ดงน 1. ขอมลทไดจากการสมภาษณเจาะลกจะถกบนทกโดยใชเครองบนทกเสยงและถอด 

ขอความเพอตรวจสอบขอมลความถกตองอกครงเพอเปนการเพมความนาเชอถอใหกบขอมล จากนนจงนาขอมลทไดมาวเคราะหเนอหา (Contents Analysis) 

2. ขอมลทไดจากแบบทดสอบใชโปรแกรม Microsoft Office Excel เปนเครองมอในการ ประมวลผลและนาเสนอผลการศกษา ซงประกอบไปดวยสถตเชงพรรณนา  (Descriptive Statistics) วเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย (Mean) คารอยละ (Percentage) คาความเบยงเบน มาตรฐาน (Standard Deviation) และคาความถ (Frequency)

บทท 4 

ผลการศกษาและการวเคราะหผล 

การศกษาเรอง “ปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง:  ศกษากรณธรกจ การเงนการธนาคาร” ทาการศกษาจากประชากรทเปนผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการ ธนาคารทจดทะเบยนกบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยและตวแทนจากธนาคารแหงประเทศ ไทย ซงบรษททจดทะเบยนกบตลาดหลกทรพยมทงหมด 45  บรษท มจานวนผบรหารสตร ระดบสงจานวน 104  คน โดยผวจยไดสงแบบสอบถามออกจานวน 104  ฉบบ  ไดรบ แบบสอบถามกลบคนจานวน 75 ชด คดเปนรอยละ 72.12 ของแบบสอบถามทงหมด และทา การสมภาษณเชงลกเพอเกบขอมลเพมเตมจากการออกแบบสอบถาม โดยผศกษาทาการ สมภาษณผบรหารสตรระดบสงจานวน 3 คน 

ทงนผศกษาไดทาการรวบรวมขอมลเชงปรมาณทไดจากแบบสอบถามและขอมลเชง คณภาพจากการสมภาษณเชงลก ซงในการนาเสนอขอมลทงสองผศกษาจะรายงานผล การศกษาเชงปรมาณกอน จากนนจงตามดวยขอมลเชงคณภาพทไดจากการสมภาษณ และ วเคราะหผลการศกษาทงสองสวน โดยผลการศกษาจะถกจดเปนประเดน ดงตอไปน 

4.1 ผลการศกษาและการวเคราะหผลขอมลสวนบคคล 

4.1.1 ผลการศกษาขอมลเชงปรมาณจากขอมลสวนบคคล เปนการรายงานผลการศกษาเกยวกบปจจยสวนบคคล ไดแก อายตวและอายงานซงม 

รายละเอยดดงตอไปน

62 

ตารางท 4.1 แสดงอายตวและอายงานของผตอบแบบสอบถาม 

หวขอ  จานวน (คน)  รอยละ อายตว 

31 – 40  ป 41 – 50  ป 51 – 60  ป มากกวา 60 ป 

รวม 

3 46 23 3 75 

4.00 61.33 30.67 4.00 100 

อายงาน ตากวา  6 ป 6 – 10 ป 11 – 15 ป มากกวา 15 ป 

รวม 

6 6 7 56 75 

8.00 8.00 9.33 74.67 100 

จากตารางท 4.1 แสดงอายตวและอายงานของผตอบแบบสอบถาม อายตว: พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมอายตงแต 41-50 ป มจานวน 46 คน คด 

เปนรอยละ 61.33 รองลงมามอายระหวาง 51-60 ป มจานวน 23 คน คดเปนรอยละ 30.67 สวน ชวงอาย 31-40 ป และ มากกวา 60 ป มจานวนเทากนอยางละ 3 คน คดเปนอยางละรอยละ 4.00 

อายงาน: พบวา ผตอบแบบสอบถามจานวน 56 คน มอายการทางานมากกวา 15 ป คด เปนรอยละ 74.67 รองลงมา คอ อายงานตากวา 6 ป และ 6-10 ป มจานวนอยางละเทากนคอ 6 คน คดเปนอยางละรอยละ 8.00 และชวงอายงาน 11-15 ป มจานวน 7 คน คดเปนรอยละ 9.33 

4.1.2 ผลการศกษาขอมลเชงคณภาพจากขอมลสวนบคคล จากการสมภาษณผบรหารสตรระดบสงในหวขอขอมลสวนบคคล พบวา

63 

ตารางท 4.2 แสดงขอมลสวนบคคลของผใหสมภาษณ 

หวขอคาถาม  ผบรหารสตรทานท 1  ผบรหารสตรทานท 2  ผบรหารสตรทานท 3 1. อายตว  65 ป  47 ป  52 ป 2. อายงาน  มากกวา 20 ป  ประมาณ 15 ป  25 ป พอด 3. ตาแหนง  ประธานกรรมการ  ประธานเจาหนาท 

บรหารอาวโส รองผวาการธนาคาร แหงประเทศไทย 

4. สถานภาพ  โสด  โสด  สมรส 

จากตารางท 4.2  ผลการสมภาษณ รายงานวา ผบรหารสตรระดบสงทานท 1 อาย 65 ป ผานประสบการณการทางานในดานการเงน 

การธนาคารมามากกวา 20 ป ปจจบนดารงตาแหนงประธานกรรมการ มสถานภาพโสด ผบรหารสตรระดบสงทานท 2 อาย 47 ป มประสบการณในการทางานในดานการเงน 

การธนาคารมาประมาณ 15 ป ปจจบนดารงตาแหนงประธานเจาหนาทบรหารอาวโส ผบรหารสตรระดบสงทานท 3 อาย 52 ป  มประสบการณในการทางานในดานการเงน 

การธนาคาร 25 ป พอด ปจจบนดารงตาแหนงรองผวาการธนาคารแหงประเทศไทย ในหวขออายตวและอายงานมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง จากการ 

สมภาษณผบรหารสตรระดบสง พบวา ผบรหารสตรมความเหนสอดคลองกนวา ปจจยดานอาย ตวมความสาคญนอยกวาปจจยทางดานอายงานหรอประสบการณในการทางาน โดยเหนวาใน การทางานประสบการณและบทเรยนการทางานทผานมาจะถกนามาใชในการแกปญหาไดดกวา 

4.1.3 การวเคราะหผลการศกษา ในหวขอน ชใหเหนวาผบรหารสตรระดบสงทเปนประชากรในการศกษามอายอยในวย 

กลางคนคอ ชวงอาย 41-50 ป และมประสบการณการทางานมากกวา 15 ป ซงเมอพจารณา แลวจะพบวาชวงอายดงกลาวเปนชวงอายของคนวยกลางคน ทผานการทางานมาไดระยะหนง ในรายทประสบความสาเรจในอาชพพบวาจะมความกาวหนาในอาชพอยางยง หรออาจเรยกวา เปนยคทองของคนทางาน (The prime of life) (ศรเรอน แกวกงวาล, 2540: 468-469) ถงแมวา ชวงอายดงกลาวจะเปนยคทองของคนทางาน แตปจจยทางดานอายกมอาจเปนปจจยทสามารถ ทานายไดวาเมอถงชวงอายดงกลาวแลวจะสามารถดารงตาแหนงผบรหารทกคนซงสอดคลอง กบงานวจยของ บวร ประพฤตด และคณะ  (2520)  ซงจากการขอมลเชงคณภาพ พบวา ผบรหารสตรระดบสงนนใหความสาคญกบอายงานหรอประสบการณในการทางานมากกวา

64 

4.2 ผลการศกษาและการวเคราะหผลเกยวกบพนฐานครอบครว 

4.2.1 ผลการศกษาขอมลเชงปรมาณเกยวกบพนฐานครอบครว เปนการรายงานผลการศกษาเกยวกบอาชพของบดาและมารดา การอบรมขดเกลาจาก 

ครอบครวในวยเยาวจากแบบสอบถามแสดงผลดงตารางท 4.3 

ตารางท 4.3 แสดงขอมลเกยวกบอาชพของบดาและมารดา และการอบรมขดเกลาจาก ครอบครวในวยเยาวของผตอบแบบสอบถาม 

หวขอ  จานวน  (คน)  รอยละ 1. อาชพของบดา 

ธรกจสวนตว พนกงานบรษทเอกชน รบราชการ อนๆ 

รวม 

36 8 29 2 75 

48.00 10.67 38.67 2.67 100 

2. อาชพของมารดา ธรกจสวนตว พนกงานบรษทเอกชน รบราชการ แมบาน 

รวม 

23 3 18 31 75 

30.67 4.00 24.00 41.33 100 

3. ครอบครวในวยเยาวมสวน ตอการขดเกลาความเปน ผบรหารสตร ไมม ม 

รวม 

6 69 75 

8.00 92.00 100

65 

จากตารางท 4.3 แสดงขอมลเกยวกบอาชพของบดาและมารดา และการขดเกลาความ เปนผบรหารสตรจากครอบครวในวยเยาวของผตอบแบบสอบถาม ผลการศกษาพบวา 

อาชพของบดา: บดาของผตอบแบบสอบถามประกอบอาชพธรกจสวนตว มจานวนมาก ทสด คอ 36 คน คดเปนรอยละ 48.00 รองลงมาเปนการรบราชการ มจานวน 29 คน คดเปน รอยละ 38.67 เปนพนกงานบรษทเอกชน จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 10.67 และอาชพอนๆ จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 2.67 

อาชพของมารดา: มารดาของกลมผตอบแบบสอบถามประกอบอาชพแมบาน มจานวน 31 คน คดเปนรอยละ 41.33 รองลงมาประกอบอาชพธรกจสวนตว จานวน 23 คน คดเปนรอย ละ 30.67  รองลงมารบราชการ มจานวน 18  คน คดเปนรอยละ 24.00  และเปนพนกงาน บรษทเอกชนจานวน 3 คน คดเปนรอยละ 4.00 

ครอบครวในวยเยาวมสวนตอการอบรมขดเกลาความเปนผบรหารสตร:  ผตอบ แบบสอบถามจานวน 69 คน หรอ รอยละ 92.00 มความเหนวา ครอบครวมสวนตอการอบรม ขดเกลาความเปนผบรหาร อยางไรกตามผตอบแบบสอบถามจานวน 6 คน หรอ รอยละ 8.00 คดวาไมมผลตอการหลอหลอมความเปนผบรหาร 

จากผลการศกษาจะเหนไดวา อาชพของบดาของผบรหารสตรระดบสงนนสวนใหญ ประกอบอาชพสวนตว และรบราชการ สวนอาชพของมารดาสวนใหญเปนแมบาน สะทอนให เหนวารน (Generation) ของบดามารดาของผบรหารสตรระดบสงนนเปนยคทมารดาสวนใหญม หนาทดแลบานชอง และกจกรรมทกอยางในบาน ซงทาใหมารดามเวลาดแลและอบรมสงสอน บตรมากกวาในยคทเศรษฐกจบบคนใหผหญงตองออกไปทางานนอกบาน ดงนนการทแมคอย อยใกลชดสงผลใหลกหรอปจจบนคอผบรหารสตรระดบสงไดมโอกาสรบการสงสอนหรอขดเกลา ทางสงคม (Socialization) 

4.2.2 ผลการศกษาขอมลเชงคณภาพเกยวกบพนฐานครอบครว ประเดนดงกลาว ครอบคลมอาชพของบดาและมารดา และการขดเกลาจากครอบครว 

(Socialization) ทสงผลตอการเปนผบรหารสตร ในหวขออาชพของบดา  พบวา ผบรหารสตรทานท 1 มบดารบราชการ ซง 

ผบรหารสตรทานท 1  เนนยาวา การทบดารบราชการนน ทานจะเปนคนทรกความยตธรรมอยางยง ทานจะ พยายามสอนใหเราไดเปนผนา ใหอสระในการคด กลาคดกลาตดสนใจ และใน ฐานะพสาวคนโตจงตองเปนผนานองๆ ใหได สงเหลานอาจจะทาใหเกดการ

66 

สรางภาวะผนาในตวโดยไมรตว และคณพอจะเปนแบบอยางเหมอนเปน Role model ใหกบเรา 

(สมภาษณผบรหารสตรระดบสงทานท 1 เมอ 14 กรกฎาคม 2552) 

ในทางเดยวกน ผบรหารสตรทานท 2 กลาววา “การทมคณพอรบราชการ ทานจะคอย สงสอนและคอยแนะนาวาเราควรจะประพฤตตวอยางไร ซงคณพอจะใหความสาคญกบ การศกษาเปนอยางมาก” 

(สมภาษณผบรหารสตรระดบสงทานท 2 เมอ 24 กรกฎาคม 2552) 

สวนผบรหารสตรทานท 3 มบดาเปนพนกงานบรษทเอกชนแตมความคดเหนสอดคลอง กบสองทานแรก โดยใหทศนะไววา “คณพอจบทางดานเศรษฐศาสตรมา และเปนผบกเบก ธนาคารกรงเทพยคแรกๆ การทมคณพอเปน Role model นนทาใหเกดการหลอหลอมเรามา โดยไมรตว ไมวาจะเรองการทางานหรอหรอชวตสวนตว” 

(สมภาษณผบรหารสตรระดบสงทานท 3 เมอ 13 สงหาคม พ.ศ.2552) 

สวนอาชพของมารดานน พบวา ผบรหารทง 3  ทาน มมารดาเปนแมบาน และทง 3 ทานกลาวในทานองเดยวกนวา “แม คอคนทคอยวางระบบทกอยางในบานวา ลกจะตองทาอะไร กอนหลง สงเหลานทาใหเรากลายเปนผนาทมวสยทศน กลาวคอ การจะทาอะไรทกอยางไมวา จะเรองงานหรอเรองสวนตวจะตองมการวางแผนไวลวงหนาวาจะทาอะไร อยางไร เปนขนตอน” 

4.2.3 การวเคราะหผลการศกษา จากขอมลเชงปรมาณ พบขอสงเกตในการศกษาวา ผบรหารสตรระดบสงทมบดารบ 

ราชการ  มารดาเปนแมบาน ใหความเหนวาครอบครวของตนในวยเยาวนนมสวนในการขด เกลาทางสงคม (Socialization)  ความเปนผบรหารในตวตน เมอวเคราะหผลการศกษาเชง ปรมาณอาจพบวา ในรน (Generation)  บดาของผบรหารสตรนน การรบราชการมคานยมตอ สงคมไทยเกยวกบเรองการรบใชกจของราชะ การตอบแทนคณแผนดน การทางานทยดถอ ประโยชนสวนรวมเปนใหญ ตลอดจนความเปนผรกในความถกตอง เนนความซอสตยยตธรรม ซงสงนทบดาของผบรหารสตรไดปฏบต กลายเปนตนแบบ (Role model) ใหแกผบรหารสตร ระดบสงททาการศกษา จะเหนไดวา ขอมลจากการสมภาษณเชงลกผบรหารสตรระดบสงทม บดารบราชการกใหความสาคญในจดนเชนเดยวกน จะเหนไดวา อาชพของบดานนสงผลตอการ การหลอหลอมลกษณะความเปนผนาทกลาคดกลาตดสนใจแกผบรหารสตรระดบสง

67 

สวนอาชพของมารดานน ขอมลเชงปรมาณและขอมลเชงคณภาพมความสอดคลองกน อยางยงวา มารดาของผบรหารสตรระดบสงนนสวนใหญเปนแมบาน ซงขอดของการทมารดา เปนแมบานกคอการมเวลาอบรมสงสอนบตร เหนไดชดจากขอมลเชงคณภาพทวา การทแมเปน แมบานทานจะมเวลาวางแผนชวตใหแกลก ซงพฤตกรรมดงกลาวจงเกดการซมซบใหแก ผบรหารสตรระดบสงกลายเปนบคคลทรจกวางแผนการไวลวงหนา หรอการเปนผนาทม วสยทศน (Vision) รวาจะตองทาอะไรทสาคญกอนหลง (Priority) เปนขนตอนและกระบวนการ 

จะเหนไดวา จากการสมภาษณในประเดนเกยวกบพนฐานครอบครวนน บดา มารดา เปนบคคลทยงคงความสาคญเสมอในการสรางคน และการขดเกลาทางสงคม (Socialization) คน ไมวายคสมยใดกตาม การทเรามตนแบบ (Model) ทดยอมสงผลใหเกดการหลอหลอมความ ดงามแกตน มากไปกวานนครอบครวยงเปนททคอยสนบสนน (Support) ทกอยางไมวาจะเปน เรองการเงน การศกษา ดงนนจะเหนไดวาผบรหารสตรทงสามทานยงคงใหความสาคญกบเรอง ความอบอนในครอบครวทเสมอนการสรางภมคมกนในตวเอง 

4.3 ผลการศกษาและการวเคราะหผลเกยวกบการศกษา 

4.3.1 ผลการศกษาขอมลเชงปรมาณเกยวกบการศกษา การรายงานผลเกยวกบการศกษา ประกอบไปดวยขอคาถามเกยวกบ ระดบการศกษา 

ขนสงสด การศกษาทสงกวาปรญญาตรมผลตอการเปนผบรหารสตรระดบสง และสาขาวชาท เกยวของกบการเรยนมผลตอการเปนผบรหารสตรระดบสง ซงผลการศกษาไดแสดงตามตาราง ตอไปน 

ตารางท 4.4 แสดงประเดนเกยวกบการศกษาของผตอบแบบสอบถาม 

หวขอ  จานวน (คน)  รอยละ 1. ระดบการศกษา 

ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก 

รวม 

4 69 2 75 

5.33 92.00 2.67 100

68 

ตารางท 4.4 (ตอ) 

หวขอ  จานวน (คน)  รอยละ 2. การศกษาทสงกวาปรญญา ตรมผลตอการเปนผบรหาร สตรระดบสง ไมม ม 

รวม 

12 63 75 

16.00 84.00 100 

3. สาขาวชาทเกยวของมผล ตอการกาวเปนผบรหาร สตรระดบสง ไมม ม 

รวม 

8 67 75 

10.67 89.33 100 

จากตารางท 4.4 เปนการรายงานผลการศกษาของผตอบแบบสอบถามเรองการศกษา สามารถอธบายไดตอไปน 

ระดบการศกษา: ผตอบแบบสอบถามมระดบการศกษาระดบปรญญาโทเปนจานวนมาก ทสด มจานวนทงสน 69 คน คดเปนรอยละ 92.00 รองลงมา คอ ระดบปรญญาตร มจานวน 4 คน คดเปนรอยละ 5.33 และระดบปรญญาเอก จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 2.67 

ระดบการศกษาทสงกวาระดบปรญญาตร มผลตอการเปนผบรหารสตรระดบสง: ประชากรทงหมด 75 คน มความเหนวาระดบการศกษาทสงกวาระดบปรญญาตร มผลตอการ เปนผบรหารระดบสง จานวน 63  คน คดเปนรอยละ 84.00  สวนทเหลอ 12  คน หรอ รอยละ 16.00  มความเหนวาระดบการศกษาทสงกวาระดบปรญญาตรไมมผลตอการเปนผบรหาร ระดบสง 

สาขาวชาทเกยวของกบงานมผลตอการเปนผบรหารสตรระดบสง: ประชากรจานวน 67 คน คดเปนรอยละ 89.33  มความเหนวาสาขาทเรยนนนมผลตอการเปนผบรหารระดบสง ในขณะทประชากรทเหลอจานวน 8 คน หรอรอยละ 10.67 คดวาไมมผลแตอยางใด 

จากผลการศกษาจากแบบสอบถามสรปไดวา ผตอบแบบสอบถามหรอผบรหารสตร ระดบสงจบการศกษาระดบปรญญาโท 69 คน ซง 63 คน คดวาการศกษาทสงกวาปรญญาตรม

69 

ผลตอการเปนผบรหารสตรระดบสง และ 67 คน เหนวาสาขาวชาทเกยวของมผลตอการเปน ผบรหารสตรระดบสง 

4.3.2 ผลการศกษาขอมลเชงคณภาพเกยวกบการศกษา ผบรหารสตรทานท 1 จบการศกษาปรญญาตรทางดานศลปะศาสตรบณฑต (Liberal 

Art) และ ปรญญาโททางดานเศรษฐศาสตร จากสหรฐอเมรกา ผบรหารสตรทานท 2 จบการศกษาปรญญาตรอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 

จากนนจงไปตอการศกษาระดบปรญญาโททสหรฐอเมรกา ผบรหารสตรทานท 3 จบการศกษาปรญญาตรเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 

และศกษาตอระดบปรญญาโทจากสหรฐอเมรกา ผบรหารสตรทานท 1 ใหความคดเหนวา การศกษานนมความสาคญและชวยสงเสรมตอ 

การกาวขนสการเปนผบรหารระดบสง ในขณะทผบรหารสตรอกทานหนงมความเหนวา “บางครงการศกษาในระดบทสงกวาระดบปรญญาตร (Higher education) นน อาจจะไมใชสงท สาคญเสมอไป เพราะวาบางครงพบวาจบสงแตทางานไมได กม” 

(สมภาษณผบรหารสตรระดบสงทานท 1 เมอ 14 กรกฎาคม 2552) 

สวนผบรหารสตรทานท 3 เหนวา การศกษานนมความสาคญในการทางานเปนอยางยง และโดยเฉพาะถาจบ การศกษาในสาขาวชาทเกยวของกบงานกยงมสวนสงเสรมใหเรานนใชความร ความสามารถอยางเตมท ซงเมอผบงคบบญชาเหน ลกนองเหน การกาวขน เปนผบรหารกไมยาก โดยเฉพาะยคน ปรญญาโทนนไมพอแลว สาหรบคนใน แบงกชาตอาจตองได Ph.D. 

(สมภาษณผบรหารสตรระดบสงทานท 3 เมอ 13 สงหาคม พ.ศ.2552) 

จะเหนไดวาสองในสามของผบรหารสตรระดบสงนนใหความสาคญกบการศกษาทสง กวาระดบปรญญาตรและหากเปนสาขาวชาทเกยวของกบหนาทการงานกมสวนอยางยงทจะทา ใหกาวขนสการเปนผบรหารสตรระดบสง 

4.3.3 การวเคราะหผลการศกษา ในเรองของการศกษา จากขอมลเชงปรมาณทไดนาแสดงไวขางตน จะเหนไดวา 

ผบรหารสตรระดบสงนน สวนใหญจบการศกษาระดบปรญญาโท และจบในสาขาวชาทเกยวของ

70 

กบการทางาน ซงผลจากการสมภาษณเชงลกพบวา ผบรหารสตรระดบสงทกทานททาการ สมภาษณนนจบการศกษาระดบปรญญาโทเชนกน และสาขาทจบนนเกยวกบสาขาทางดาน เศรษฐศาสตรและการเงน  ซงเปนสาขาทเกยวของอยางมากกบการทางาน ดงนนผลการศกษา เชงปรมาณและเชงคณภาพจงสนบสนนกนในเรองการศกษาทสงกวาระดบปรญญาตรทมผลตอ การเปนผบรหารสตรระดบสง 

4.4 ผลการศกษาและการวเคราะหผลเกยวกบปจจยทางดานการสมรส 

4.4.1 ผลการศกษาขอมลเชงปรมาณเกยวกบปจจยดานการสมรส รายงานผลการศกษาเกยวกบปจจยทางดานการสมรส ประกอบไปดวยขอคาถาม 

เกยวกบสถานภาพการสมรส อาชพของสาม และสามมสวนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง ซง ผลการศกษาแสดงดงตอไปน 

ตารางท 4.5 แสดงประเดนเกยวกบปจจยดานการสมรสของผตอบแบบสอบถาม 

หวขอ  จานวน (คน)  รอยละ 1. สถานภาพ 

สมรส โสดอนๆ 

รวม 

48 25 2 75 

64.00 33.33 2.67 100 

2. อาชพสาม ธรกจสวนตว พนกงานบรษทเอกชน รบราชการ อนๆ 

รวม 

9 25 12 2 48* 

18.75 52.08 25.00 4.17 100

71 

ตารางท 4.5 (ตอ) 

หวขอ  จานวน (คน)  รอยละ 3. สามมสวนสนบสนนตอการ เปน ผบรหารสตรระดบสง ไมม ม 

รวม 

23 25 48** 

47.91 52.09 100 

หมายเหต: เครองหมาย * และ ** แสดงจานวนผทมสถานภาพสมรส 48 คน จากผตอบแบบสอบถาม จานวน 75 คน 

ตารางท  4.5  เปนการรายงานผลเกยวกบปจจยทางดานการสมรสของผตอบ แบบสอบถาม พบวา 

สถานภาพ:  ผตอบแบบสอบถามมสถานภาพสมรส จานวน 48  คน คดเปนรอยละ 64.00 รองลงมาคอสถานภาพโสด จานวน 25 คดเปนรอยละ 33.33 และสถานภาพอนๆ จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 2.67 

อาชพของสาม:  เฉพาะผมสถานภาพสมรสทงหมด 48  คน อาชพสามผตอบ แบบสอบถามประกอบอาชพพนกงานบรษทเอกชนมากทสด จานวน 25  คน  คดเปนรอยละ 52.08 รองลงมาประกอบอาชพรบราชการ จานวน 12 คน คดเปนรอยละ 25.00 ประกอบอาชพ ธรกจสวนตว จานวน 9 คน คดเปนรอยละ 18.75 และประกอบอาชพอนๆ 2 คน คดเปนรอยละ 4.17 

สามมสวนสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง: กลมตวอยางจานวน 25 คน คด เปนรอยละ 52.09  มความเหนวา อาชพของสามมสวนเกอกลตอการเปนผบรหารระดบสง ในขณะทสวนทเหลอ 23 คน หรอรอยละ 47.91 คดวาอาชพของสามไมมสวนเกอกลตอการกาว ขนเปนผบรหารระดบสง 

จากขอมลเชงปรมาณ พบวา ผบรหารสตรระดบสงทมสถานภาพสมรสมทงหมด 48 คน จากจานวนทงหมด อาชพของสามสวนใหญเปนพนกงานบรษทเอกชน และผบรหารสตรม ความคดวาสามมสวนสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง

72 

4.4.2 ผลการศกษาขอมลเชงคณภาพเกยวกบปจจยดานการสมรส เนองจากผบรหารสตรทานทสามในการสมภาษณเชงลกเปนทานเดยวทมสถานภาพ 

สมรส ทานใหขอคดวา ครอบครวมสวนอยางมากในการสงเสรมเรองการงานของเรา เนองจากวาถา เรามคทดและมความเขาใจกน ไมมปญหาในเรองชวต สมองของเรากไมถก แบงไปคดสงทมนฟงซาน ฉะนนผหญงทางานกควรทจะสรางสมดลการทางาน และชวตใหได (Balance Work Life) ซงในการเลอกใชคน กจะเลอกใชคนทไม มปญหาครอบครวเผอทวาเคาจะไดสามารถทางานใหเราไดอยางเตมท  และ บคคลเหลานจะมความกาวหนามากขนในการงาน 

(สมภาษณผบรหารสตรระดบสงทานท 3  เมอ 13 สงหาคม พ.ศ.2552) 

จากการสมภาษณเชงลก พบวา ผบรหารสตรทานนใหความสาคญกบปจจยทาง ครอบครวเปนอยางยง โดยเนนวาผบรหารสตรระดบสงทจะประสบความสาเรจนนจะตองมความ สมดลในชวตงานและชวตสวนตว  เนองจากการมปญหาครอบครวมสวนทจะบนทอน ประสทธภาพในการทางานและทาใหผลการปฏบตงานลดลง สะทอนใหเหนวา การทผบรหาร สตรจะประสบความสาเรจในการทางานนน จะตองเกดจากความพรอมจากครอบครวเปน พนฐาน 

4.4.3 การวเคราะหผลการศกษา จากขอมลเชงปรมาณจะเหนไดวา จากขอคาถามทวา สามมสวนสนบสนนตอการเปน 

ผบรหารสตรระดบสงหรอไม ผบรหารสตรระดบสงมความเหนในเรองดงกลาวในสดสวนทไม ตางกนมากระหวางการมผล หรอไมมผล แตจากการสมภาษณเชงลกทาใหไดขอมลเพมเตมวา ครอบครวมสวนอยางยงตอความพรอมของผบรหารสตรระดบสง โดยเนนทการสรางความสมดล ในการทางานและชวตครอบครว ซงประเดนดงกลาวผศกษาเหนวา ไมวาจะเปนผบรหารสตร ระดบใดกตาม หรอเปนพนกงานระดบปฏบตการ ความพรอมของครอบครวมสวนอยางยงท สามารถสนบสนนหรอบนทอนการทางานไดทงสน โดยเฉพาะอยางยงการชวยลดภาระการดแล ครอบครว โดยสามตองเขามาแสดงบทบาทรวมกบภรรยาในการดแลครอบครว ดงนนเรอง ปจจยดานการสมรสจงเปนปจจยหนงทจะชวยสนบสนนการเปนผหญงทางานทประสบ ความสาเรจ

73 

4.5 ผลการศกษาและการวเคราะหผลเกยวกบลกษณะบคลกภาพ 

4.5.1 ผลการศกษาขอมลเชงปรมาณเกยวกบลกษณะบคลกภาพ ขอมลเกยวกบลกษณะบคลกภาพของผตอบแบบสอบถาม แบงออกเปนบคลกภาพ 5 

ประเภท คอ บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ บคลกภาพแบบมจตสานก บคลกภาพแบบ แสดงตว บคลกภาพแบบประนประนอม และบคลกภาพแบบหวนไหว 

ทงน แสดงผลการศกษาโดยใชคาเฉลย (Mean) และแบงระดบบคลกภาพออกเปน 3 ระดบ คอ ระดบสงใหคะแนนระหวาง 3.41 – 5.00 ระดบปานกลางใหคะแนนระหวาง 2.61 – 3.40 และระดบตาใหคะแนน 1.00 – 2.60 ซงผลการศกษาแสดงตามตารางตอไปน 

ตารางท 4.6 แสดงการแจกแจงคะแนนบคลกภาพของผตอบแบบสอบถาม 

องคประกอบบคลกภาพ คาเฉลย (Mean) 

จานวนผตอบแบบสอบถามทไดคะแนน บคลกภาพตามระดบ 

สง (3.41-5.00) 

ปานกลาง (2.61-3.40) 

ตา (1.00-2.60) 

รวม 

1. บคลกภาพแบบเปดรบ ประสบการณ 

3.36  37 (49.33%) 

35 (46.67%) 

3 (4.00%) 

75 (100%) 

2. บคลกภาพแบบมจตสานก  3.95  69 (92.00%) 

6 (8.00%) 

-  75 (100%) 

3. บคลกภาพแบบแสดงตว  3.44  43 (57.33%) 

32 (42.67) 

-  75 (100%) 

4. บคลกภาพแบบประนประนอม  3.71  63 (84.00%) 

12 (16.00%) 

-  75 (100%) 

5. บคลกภาพแบบหวนไหว  2.32  -  17 (22.67%) 

58 (77.33%) 

75 (100%) 

จากตารางท 4.5  แสดงใหเหนถงจานวนผทมระดบคะแนนของบคลกภาพในแตละ องคประกอบโดยแบงระดบบคลกภาพออกเปน 3 ระดบ คอ ระดบสง ระดบกลาง และระดบตา

74 

ผทมบคลกภาพระดบสง ไดแก บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ ม 37 คน คดเปน รอยละ 49.33 บคลกภาพแบบมจตสานก ม 69 คน คดเปนรอยละ 92.00 บคลกภาพแบบแสดง ตว ม 43  คน คดเปนรอยละ 57.33  บคลกภาพแบบประนประนอม ม 63  คน คดเปนรอยละ 84.00 

ผทมบคลกภาพระดบปานกลาง ไดแก บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ จานวน 35 คน คดเปนรอยละ 46.67  บคลกภาพแบบมจตสานก มจานวน 6  คน คดเปนรอยละ 8.00 บคลกภาพแบบแสดงตว 32 คน คดเปนรอยละ 42.67 บคลกภาพแบบประนประนอม จานวน 12  คน คดเปนรอยละ 16.00  และบคลกภาพแบบหวนไหว มจานวน 17  คน คดเปนรอยละ 22.67 

ผทมบคลกภาพระดบตา ไดแก บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ มจานวน 3 คนคด เปนรอยละ 4.00 

จากขอมลในตารางท 4.6 อธบายโดยละเอยดไดดงตอไปน 1) บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ จากจานวนผตอบแบบสอบถาม 75 คน ม 

ผตอบแบบสอบถามทมคะแนนสงในบคลกภาพดงกลาวจานวน 37 คน อธบายไดวา ผตอบ แบบสอบถามทไดคะแนนระดบสงเปนบคคลทมลกษณะของความสนใจกวาง มความสนใจท หลากหลาย มจนตนาการกวางไกล สวนผไดคะแนนระดบกลาง ซงมอยจานวน 6 คน อธบายได วาผทมคะแนนระดบกลางมลกษณะความเปนสวนตวในบางครง เนนการปฏบต พจารณา ความคดใหมๆ ในการทางานแสวงหาความสมดลระหวางสงเกาและสงใหม สวนผทไดคะแนน ในระดบตา มจานวน 3 คน หมายความวา เปนผทมลกษณะของการเนนการปฏบตททาไดจรง มความสนใจแคบ ไมชอบการเปลยนแปลง รสกสะดวกเมออยรวมกบคนในครอบครวและคนท รจก 

2) บคลกภาพแบบมจตสานก จากผตอบแบบสอบถาม 75 คน มผตอบแบบสอบถามทม คะแนนสงในบคลกภาพดงกลาวจานวน 69 คน อธบายไดวา บคคลดงกลาวเปนผมจตสานก ชอบวางแผนจดแจงสงตางๆ ไดอยางด มมาตรฐานในการทางานสง มงมนไปสเปาหมายเปน หลก สวนอก 6 คน มคะแนนอยในระดบปานกลาง อธบายไดวา มลกษณะของความเชอถอได พงพาได มเปาหมายในตนเองทชดเจน จดแจงสงตางๆ ไดในระดบปานกลาง 

3) บคลกภาพแบบแสดงตว จากผตอบแบบสอบถาม 75 คน มผตอบแบบสอบถามทม คะแนนสงในบคลกภาพแบบดงกลาวจานวน 43 คน หมายความวา มลกษณะของผทชอบเขา สงคม สงสรรค เปดเผย กระตอรอรน มความตองการพบปะผคนตลอดเวลา สวนทเหลอ 32 คน มระดบคะแนนปานกลางในลกษณะบคลกภาพดงกลาว หมายความวา เปนผทากจกรรมและม ความกระตอรอรนในระดบปานกลาง ชอบอยกบคนหมมาก

75 

4)  บคลกภาพแบบประนประนอม จากผตอบแบบสอบถาม  75  คน มผตอบ แบบสอบถามทมคะแนนระดบสงในบคลกภาพแบบดงกลาวจานวน 63 คน หมายความวา เปน ผทมจตใจด หลกเลยงขอขดแยง เปนผทมงไปยงความตองการและบรรทดฐานสวนตวของ ตนเองมากกวาของกลม สวนทเหลอ 12 คน มคะแนนในระดบปานกลาง หมายความวา เปนผท มลกษณะไวใจผอน เปนมตรกบคนอน เปนตน 

5) บคลกภาพแบบหวนไหว จากผตอบแบบสอบถาม 75 คน มผตอบแบบสอบถาม 28 คน ทมคะแนนระดบตาในบคลกภาพแบบดงกลาว หมายความวา เปนผทมลกษณะยดหยน กลาวคอ เปนผทมความยดหยนมากกวาจะรสกกงวลใจตอสง เราเพยงเลกนอยจาก สภาพแวดลอมรอบกาย เปนผทมความหนกแนนมนคง ผอนคลายทามกลางสถานการณตง เครยด สวนทเหลอ 17 คน มระดบคะแนนอยในระดบปานกลาง หมายความวา เปนผทมความ สงบ สามารถรบมอกบความเครยด อาจมความรสกผด โกรธ หรอเสยใจเปนบางครง 

เมอพจารณาคาเฉลยของคะแนนบคลกภาพหาดาน พบวาผตอบแบบสอบถามม คาเฉลยในแตละบคลกภาพ ดงแสดงในภาพท 4.1 ดงน 

3.36 3.95 

3.44 3.71 

2.32 

0 

1 

2 

3 

4 

5 

เปดรบประสบการณ 

มจตสานก 

แสดงตว 

ประนประนอม 

หวนไหว

 

ภาพท 4.1 แสดงคาเฉลยของบคลกภาพหาองคประกอบของผตอบแบบสอบถาม

76 

จากภาพท 4.1 แสดงใหเหนคาเฉลยองคประกอบบคลกภาพของผตอบแบบสอบถาม พบวาผตอบแบบสอบถามมบคลกภาพแบบมจตสานกสงสดคอ 3.95 รองลงมาคอบคลกภาพ ประนประนอม มคาเฉลย 3.71 บคลกภาพแบบแสดงตว มคาเฉลย 3.44บคลกภาพแบบเปดรบ ประสบการณ มคาเฉลย 3.36 และบคลกภาพแบบหวนไหว มคาเฉลย 2.32 ตามลาดบ 

4.5.2 ผลการศกษาขอมลเชงคณภาพเกยวกบลกษณะบคลกภาพ จากการสมภาษณผบรหารทงสามทานมความคดไปในทานองเดยวกนวา ผบรหารสตร 

ระดบสงควรมลกษณะของความเปนกลสตรไทย เชน ความเรยบรอย การมมารยาททางสงคม การร จกกาลเทศะในการทางานกบหวหนา และการร จกวางตวอยาง เหมาะสมกบ ผใตบงคบบญชา เพอรวมงาน โดยเนนเรองการวางตวใหเหมาะสมกบทกบคคลในองคการ นอกจากนยงตองมอารมณทมนคง (Emotional Stability) สามารถควบคมตนเองได มความกลา ตดสนใจ มระบบระเบยบและมความเชอมนในตนเอง นอกจากนเรองการแตงกายทเหมาะสมก เปนสงทผบรหารสตรระดบสงควรคานงถง 

4.5.3 การวเคราะหผลการศกษา จากขอมลเชงปรมาณเรองลกษณะบคลกภาพ พบวาผบรหารสตรมคาเฉลยของ 

บคลกภาพแบบมจตสานกมากทสด ซงบคลกภาพแบบดงกลาว เปนลกษณะของผทเนนการ ทางานทมงเปาหมายเปนสาคญ มการแสดงออกถงผลของการควบคมตนเองสง ทงเปาหมาย สวนตวและเปาหมายในอาชพ ลกษณะทวไปของผทมบคลกภาพแบบดงกลาวจะเปนผทประสบ ความสาเรจในอาชพ ซงอาชพทเหมาะสมคอผบรหารระดบสง ผนา หรอผทประสบความสาเรจ (Costa  and  McCrea,  1992)  ซงการตความแบบดงกลาวเปนการทาแบบสอบถามทมการ อธบายผลแบบตะวนตก สวนการสมภาษณเชงลกทาใหไดบรบทของสงคมไทยทผบรหารสตร ระดบสงนนควรเนนความเปนกลสตรไทย รกาลเทศะ มารยาททางสงคม มการแตงกายท เหมาะสม รวมทงการรจกวางตวอยางเหมาะสมกบคนทกระดบในสงคม ดงนนเรองบคลกภาพ นนผบรหารสตรระดบสงควรมลกษณะผสมผสานกนระหวางตะวนตกและตะวนออกในบรบท ของสงคมไทย

77 

4.6 ผลการศกษาและการวเคราะหผลเกยวกบคานยมในการทางาน 

4.6.1 ผลการศกษาขอมลเชงปรมาณเกยวกบคานยมในการทางาน คานยมในการทางาน คอ ความเชอทบคคลเชอวามคา มความสาคญและมอทธพลตอ 

การทางาน ซงในการสารวจครงน ผศกษาไดทาการทบทวนวรรณกรรมและพจารณาเฉพาะ คานยมในการทางานทเปนของผบรหารโดยเฉพาะ ซงมคานยมในการทางานทนามาสารวจ ดงตอไปน 

ตารางท 4.7 การแจกแจงคานยมในการทางานตามระดบความคดเหน 

คานยมในการทางาน 

จานวนกลมตวอยางแบงตาม ระดบความคดเหน 

รวม เหนดวย อยางยง 

(4.21 - 5.00) 

เหนดวย (3.41 - 4.20) 

ไมแนใจ (2.61 – 3.40) 

ไมเหนดวย (1.81 - 2.60) 

ไมเหนดวย อยางยง (1.00 – 1.80) 

1. คานยมเกยวกบความซอสตยและ จรงใจ (Integrity and honesty) 

5472% 

2128% 

-  -  -  75 100% 

2. คานยมในการแกไขปญหาอยาง สรางสรรค (Creative Problem Solving) 

2736% 

4763% 

1 1% 

-  -  75 100% 

3. คานยมการชวยเหลอผอน (Service to others) 

1520% 

5168% 

9 12% 

-  -  75 100% 

4. คานยมในการทางานหนก (Hard Working) 

2635% 

3952% 

6 11% 

2 3% 

-  75 100% 

5. คานยมในการพฒนาผอน (Develop others) 

5675% 

1925% 

-  -  -  75 100% 

6. คานยมเรองการมวสยทศน (Vision)  4256% 

3243% 

1 1% 

-  -  75 100% 

7. คานยมเรองการวางเปาหมายในชวต  3243% 

3749% 

6 8% 

-  -  75 100%

78 

ตารางท 4.7 เปนการแจกแจงคานยมในการทางานตามระดบความคดเหน โดยแบง ออกเปน 5 ระดบ ประกอบดวย เหนดวยอยางยง ใหคาคะแนน 4.21 – 5.00 เหนดวย ใหคา คะแนน 3.41 – 4.20 ไมแนใจ ใหคาคะแนน 2.61 – 3.40 ไมเหนดวย ใหคาคะแนน 1.81 – 2.60 และไมเหนดวยอยางยงใหคาคะแนน 1.00 – 1.80 

คานยมเกยวกบความซอสตยและจรงใจ (Integrity and honesty) ผตอบแบบสอบถาม เหนดวยอยางยงกบคานยมดงกลาวจานวน 54 คน คดเปนรอยละ 72.00 รองลงมาคอ เหนดวย จานวน 21 คน คดเปนรอยละ 28.00 

คานยมในการแกไขปญหาอยางสรางสรรค (Creative  problem  solving)  ผตอบ แบบสอบถามเหนดวยกบคานยมดงกลาวจานวน 47 คน คดเปนรอยละ 63.00 ในขณะทอก 27 คน หรอรอยละ 36.00 เหนดวยอยางยงวาผบรหารควรมคานยมดงกลาว และ จานวน 1 คน หรอรอยละ 1.00 คดวาไมแนใจวาคานยมดงกลาวเปนคานยมของผบรหารหรอไม 

คานยมในการชวยเหลอผอน (Service to others) ผตอบแบบสอบถามจานวน 51 คน หรอคดเปนรอยละ 68.00 เหนดวยกบคานยมดงกลาว รองลงมา เหนดวยอยางยง จานวน 15 คน คดเปนรอยละ 20.00 และ ไมแนใจ จานวน 9 คน คดเปนรอยละ 12.00 

คานยมในการทางานหนก (Hard working) ผตอบแบบสอบถามจานวน 39 คน คดเปน รอยละ 52.00 เหนดวยกบคานยมเรองการทางานหนกของผบรหาร รองลงมา คอ เหนดวย อยาง ยงกบคานยมดงกลาว จานวน  26  คน คดเปนรอยละ  35.00 นอกจากน  ผตอบ แบบสอบถามจานวน 6 คน คดเปนรอยละ 11.00 รสกไมแนใจกบคานยมดงกลาว และผตอบ แบบสอบถามจานวน 2 คน หรอคดเปนรอยละ 3.00 คดวาไมเหนดวยกบคานยมในการทางาน หนกของผบรหาร 

คานยมในการพฒนาผอน (Develop  others)  ผตอบแบบสอบถามจานวน 56 คน คด เปนรอยละ 75.00 เหนดวยอยางยง รองลงมาผตอบแบบสอบถามจานวน 19 คน หรอรอยละ 25.00 เหนดวยกบคานยมการทางานหนกของผบรหาร 

คานยมเรองการมวสยทศน (Vision) ผตอบแบบสอบถามจานวน 42 คน คดเปนรอยละ 56.00 เหนดวยอยางยงวาผบรหารระดบสงจะเปนคนทมคานยมในเรองวสยทศน รองลงมา ผตอบแบบสอบถามจานวน 32 คน หรอรอยละ 43.00 เหนดวยกบคานยมดงกลาว สวนทเหลอ จานวน 1 คน หรอคดเปนรอยละ 1.00 มความเหนวาไมแนใจกบเรองคานยมการมวสยทศน 

คานยมเรองการวางเปาหมายในชวต  ผตอบแบบสอบถามจานวน 37 คน คดเปนรอย ละ 49.00 เหนดวยวาตนในฐานะผบรหารมการวางเปาหมายในชวตอยางชดเจน ในขณะท ผตอบแบบสอบถามจานวน 32 คน หรอรอยละ 43.00 เหนดวยอยางยงวาตนเปนผทมเปาหมาย ในชวต และสวนทเหลอจานวน 6 คน หรอรอยละ 8.00 รสกไมแนใจ

79 

กลาวโดยสรป คานยมทผตอบแบบสอบถามเหนดวยอยางยงวาผบรหารระดบสงควรม คานยมแบบดงกลาว เรยงตามลาดบคะแนน 3 ลาดบ ไดแก คานยมในการพฒนาผอน มจานวน ผตอบแบบสอบถามเหนดวยอยางยง 56 คน คดเปนรอยละ 75 รองลงมาคอ คานยมเกยวกบ ความซอสตยและจรงใจ มจานวน 54 คน คดเปนรอยละ 72  และสดทายคอคานยมเรองการม วสยทศน มจานวน 42 คน คดเปนรอยละ 56 

ตารางท 4.8 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบคานยมในการทางาน 

คานยมในการทางาน คาเฉลย (Mean) 

คาเบยงเบน มาตรฐาน (S.D.) 

1. คานยมเกยวกบความซอสตยและจรงใจ (Integrity and Honesty) 1.1 ทานจะสอสารความเปนจรงเกยวกบองคการกบ 

ผใตบงคบบญชาสมาเสมอ 1.2 ทานเปนคนทรกษาคามนสญญาทใหกบผใตบงคบบญชา 1.3 ทานเลอนขนผใตบงคบบญชาโดยยดหลกความยตธรรมเปนเกณฑ 

รวม 

4.44 4.53 4.51 4.49 

0.60.50.5 0.43 

2. คานยมในการแกไขปญหาอยางสรางสรรค (Creative Problem Solving) 2.1 ทานมมมมองทหลากหลายในการวเคราะหปญหา 2.2 ทานจะใชวธการแกปญหาแบบเดมๆ ทเคยใชไดผลมาแกปญหา 2.3 ทานพยายามแสดงความคดเหนใหมากทสดตอปญหานนๆ 2.4 ทานชอบทจะหาแนวทางใหมๆ ในการแกปญหา 2.5 มการเชอมโยงปญหากบขอมลขาวสารททานมอย 2.6 ทานจะคนหาขอเทจจรงทงหมดเกยวกบปญหาและทาการ 

วเคราะหอยางจรงจงจนรถงแกนแทของปญหา รวม 

4.47 3.11 4.11 4.29 4.39 4.36 

4.12 

0.53 0.89 0.63 0.63 0.57 0.54 

0.38

80 

ตารางท 4.8 (ตอ) 

คานยมในการทางาน  คาเฉลย (Mean) 

คาเบยงเบน มาตรฐาน (S.D.) 

3. คานยมการชวยเหลอผอน (Service to others) 3.1 ทานไมเคยแสดงอาการเกยวกราดกบผใตบงคบบญชา 3.2 ทานคดวาผบรหารทดจะตองเปนคนทสภาพออนโยน 3.3 ทานรบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชาเสมอ 3.4 ทานใหเกยรตและเคารพในคณคาของผใตบงคบบญชา 

รวม 

3.25 3.61 4.16 4.33 3.84 

1.05 0.90 0.44 0.50 0.49 

4. คานยมในการทางานหนก (Hard Working) 4.1 ทานคดวาการกาวสตาแหนงผบรหารระดบสงจะตองทางาน 

หนกอยางยง 4.2 ทานคดวาผบรหารททางานในธรกจครอบครว สามารถกาวขนส 

ตาแหนงผบรหารงายกวาผบรหารโดยทวไป รวม 

3.36 

3.56 

3.96 

0.78 

0.98 

0.62 5. คานยมในการพฒนาผอน (Develop others) 

5.1 ทานสนบสนนใหผใตบงคบบญชาไดมโอกาสในการพฒนาตนเอง อยเสมอ 

5.2 ทานมคานยมทมงพฒนาคนเพอใหเกดการทางานรวมกน รวม 

4.68 

4.69 4.69 

0.50 

0.46 0.45 

6. คานยมเรองการมวสยทศน (Vision) 6.1 ผบรหารจะตองเปนผทมวสยทศนกวางไกล 6.2 ทานมความสามารถในการมองภาพแบบองครวม 6.3 ผบรหารตองสามารถคาดคะเนอนาคตขององคกรได 6.4 ทานเปนคนทางานเชงรก 6.5 ทานใหความสาคญกบการพฒนาวสยทศน 

รวม 

4.73 4.37 4.45 4.29 4.32 4.43 

0.47 0.54 0.53 0.51 0.60 0.41

81 

ตารางท 4.8 (ตอ) 

คานยมในการทางาน คาเฉลย (Mean) 

คาเบยงเบน มาตรฐาน (S.D.) 

7. คานยมเรองการวางเปาหมายในชวต (Life’s Goal) 7.1 ทานมกจะคดเชงกลยทธและมยทธศาสตรในเรองความสาเรจ 

ของตนเอง 7.2 ทานมเปาหมายในชวตการทางานของทานทชดเจน 7.3 ทานมความมงมนทจะบรรลเปาหมายในชวตการทางาน 

รวม 

4.07 

4.28 4.31 4.22 

0.76 

0.61 0.59 0.61 

จากตารางท 4.8 สรปไดวา ผตอบแบบสอบถามใหความสาคญกบคานยมในการทางาน ทง 7 ประการ โดยมคาเฉลยเรยงลาดบจากมากไปนอยไดดงน คานยมในการพฒนาผอน  ม คาเฉลย 4.69 คานยมเกยวกบความซอสตยและจรงใจ มคาเฉลยเทากบ 4.49 คานยมเรองการม วสยทศน มคาเฉลย 4.43 คานยมเรองการวางเปาหมายในชวต มคาเฉลย 4.22 คานยมในการ แกไขปญหาอยางสรางสรรค มคาเฉลย 4.12 คานยมในการทางานหนก มคาเฉลย 3.96 และ คานยมในการชวยเหลอผอน มคาเฉลย 3.84 

4.6.2 ผลการศกษาขอมลเชงคณภาพเกยวกบคานยมในการทางาน ผบรหารสตรทานท 1 แสดงทศนะวา คานยมในการทางานของตนคอหลกพทธพนฐาน ในเรอง อทธบาท 4 ไดแก ฉนทะ วรยะ จตตะ วมงสา นนคอ ฉนทะ คอ ความชอบและรกในงานทตนเอง ทา โดยมวรยะเปนแรงมานะตงใจทยงใหญ จตตะ คอ ความเอาใจใสในการ ทางาน โดยมนตรวจตรางานททา ไมวาจะทาเองหรอวาลกนองทากตาม และ ผนาตองมวมงสา คอ ความสามารถในการแยกแยะ ไตรตรอง ซงบางครงการ ทางานกอาจมปญหากตองนาหลกดงกลาวไปใช 

(สมภาษณผบรหารสตรระดบสงทานท 1 เมอ 14 กรกฎาคม 2552) 

ผบรหารสตรทานท 2 เนนเรองการสรางวสยทศนผนา เนองจากในธรกจการเงนการ ธนาคารนนเปนการลงทนทมความเสยงสง ดงนนผนาจงจาเปนอยางทจะตองเปนผทมองการณ

82 

ไกล สามารถคาดเดาหรอพยากรณเหตการณทางการลงทนไดเพราะเงนทลงทนไปนนเปนเงน ของลกคาทมนใจลงทนกบองคการของเรา นอกจากนยงเนนเรองความซอสตยและจรงใจใน ฐานะผบรหารในสถาบนทางการเงน 

ในขณะทผบรหารสตรทานท 3 เนนวา คานยมในการทางานคอความซอสตยสจรต ม ความจรงใจในการเลอกใชผใตบงคบบญชา นอกจากนยงจะตองใหการดแลผใตบงคบบญชา อยางจรงใจไมวาจะเปนเรองการทางานหรอวาเรองสวนตว 

4.6.3 การวเคราะหผลการศกษา จากขอมลเชงปรมาณ สามารถเรยงลาดบคานยมในการทางานจากมากไปนอยได 

ดงตอไปน 1)  คานยมในการพฒนาผอน (Develop  others)  มแนวคดเกยวกบการสนบสนน 

ผใตบงคบบญชาใหมโอกาสในการพฒนาตนเอง และการมคานยมทมงพฒนาคนใหเกดการ ทางานรวมกนเพอใหเกดการพฒนาตวเองและผลการปฏบตงาน 

2) คานยมเกยวกบความซอสตยและจรงใจ (Integrity and Honesty) เปนคานยมในการ ทางานทผบรหารใหความสาคญกบการสอสารความเปนจรง (Truth  telling)  ทงตอคนในและ นอกองคการ ตลอดจนการยดถอคามนสญญาทใหไวกบผใตบงคบบญชา ตลอดจนเรองการ พจารณาเลอนขนโดยใชความซอสตยและจรงใจ กลาวคอไมยดระบบอปถมภหรอเสนสาย ใน การพจารณาคณงามความดแกผใตบงคบบญชา 

3) คานยมเรองการมวสยทศนผนา (Vision) แสดงออกใหเหนโดยการเปนผมวสยทศน กวางไกล สามารถมองภาพรวม (Big picture) ของธรกจหรอเรองตางๆ ทเกยวของ ตลอดจน สามารถคาดคะเนหรอพยากรณอนาคตองคการได เปนบคคลททางานเชงรก และเนนการ พฒนาวสยทศนแกผใตบงคบบญชา 

4) คานยมเรองการวางเปาหมายในชวต (Life’s  Goal)  มแนวคดหลกคอการเปนผม ความคดเชงกลยทธและมยทธศาสตรในเรองความสาเรจของตนเอง มเปาหมายในชวตการ ทางานทชดเจน และมความมงมนทจะบรรลเปาหมายในชวตการทางาน 

5) คานยมในการแกไขปญหาอยางสรางสรรค (Creative Problem Solving) มแนวคด เกยวกบการมมมมองทหลากหลายในการวเคราะหปญหา และมความพยายามในการแสดง ความคดเหนตอปญหาดงกลาวใหมากทสด ตลอดจนการชอบทจะหาแนวทางใหมๆ ในการ แกปญหา มการเชอมโยงปญหากบขอมลขาวสารทมอย 

6) คานยมในการทางานหนก (Hard Working) มแนวคดวาการเปนผบรหารระดบสงนน จะตองเปนบคคลททางานหนกกวาบคคลอน

83 

7) คานยมในการบรการผอน (Service to others) มแนวคดทวา ผบรหารนนจะตองเปน บคคลทมความสภาพออนโยน มการเอออานวยความสะดวกแกผอน มการรบฟงความคดเหน อยางสมาเสมอ และเคารพในคณคาความเปนมนษยของผรวมงาน 

จากลาดบความสาคญ พบวา ผบรหารสตรระดบสงใหความสาคญกบเรองของการ พฒนาผอนโดยการใหโอกาสแกผใตบงคบบญชาในการพฒนาตนเอง การเนนเรองความซอสตย และจรงใจในการทางานซงจะสงผลใหผบรหารทมคานยมในการทางานดงกลาวเปนผบรหารทม จรยธรรมผนา ทงนผลการสมภาษณผบรหารระดบสงเนนเรองความซอสตยและจรงใจของ ผบรหาร โดยแยกออกเปนความซอสตยในฐานะผบรหารสถาบนทางการเงน และความจรงใจใน การเลอกใชผใตบงคบบญชา ตลอดจนการดแลผใตบงคบบญชาอยางจรงใจไมวาจะเปนเรองการ ทางานหรอเรองสวนตว 

คานยมเรองการมวสยทศนผนา ซงสอดคลองกบผลการสมภาษณเชงลกผบรหารสตร ระดบสงทเนนวา ผนาหรอผบรหารนนจะตองเปนบคคลทมวสยทศนกวางไกล สามารถ คาดการณหรอพยากรณอนาคตสภาวะเศรษฐกจทสงผลกระทบตอองคการได 

คานยมในการมเปาหมายในชวตเปนคานยมในการทางานทมความสาคญเปนลาดบท สามจากผลการศกษาเชงปรมาณ แตอยางไรกตาม จากการสมภาษณเชงลกพบวา มผบรหาร สตรสองในสามใหความคดเหนวาในการทางานไมเคยมการตงเปาหมายในการทางาน แตคดวา จะทาโครงการใหดทสด และเหนอความคาดหมาย (Beyond  expectation)  อกดวย ในขณะท ผบรหารสตรระดบสงทานทสามมความคดเหนวา ในการทางานนนจาเปนอยางยงทจะตองมการ วางแผนเปาหมายในการทางานใหกบตนเองเพอทวาตวเองจะไดมองเสนทางอาชพของตนเอง ได (Career path) 

คานยมในการแกไขปญหาอยางสรางสรรค เปนคานยมทผบรหารสตรระดบสงจดลาดบ ความสาคญเปนลาดบท 6 เนองจากเหตผลทวา ปญหาทางดานการเงนนนเปนปญหาทบางครง อาจตองยดแนวคดทฤษฎเปนสวนใหญ การแกไขปญหาโดยไมอางองทฤษฎอาจทาใหเกดความ เสยหาย แตอยางไรกตามจากแนวคดเกยวกบการแกไขปญหาอยางสรางสรรคทผบรหารสตร ระดบสงใชในการแกปญหาไดคอเรองของการหามมมองทหลากหลายตอการวเคราะหปญหา ตลอดจนการเชอมโยงปญหาทมกบขอมลขาวสารทมอย การคนหาขอเทจจรงเพมเตมเกยวกบ ปญหานนๆ จนรถงแกนแทของปญหา อนนาไปสการหาแนวทางใหมๆ ในการแกไขปญหาและ คานยมในการทางานหนก และคานยมในการบรการผอนเปนสองคานยมสดทายทผบรหารสตร ระดบสงใหความสาคญ และสงทนาสนใจเปนอยางมากจากขอมลเชงคณภาพคอ เรองการนา หลกพทธมาเปนคานยมในการทางาน นนคอ การนาหลกอทธบาท 4 มาเปนคานยมในการ ทางาน ซงเขากบบรบทของสงคมไทยทเปนสงคมชาวพทธอยางยง

84 

4.7 ผลการศกษาและการวเคราะหขอมลเกยวกบแรงจงใจในการทางาน 

4.7.1 ผลการศกษาขอมลเชงปรมาณเกยวกบแรงจงใจในการทางาน 

ตารางท 4.9 การแจกแจงแรงจงใจในการทางานตามระดบความคดเหน 

แรงจงใจในการทางาน 

จานวนกลมตวอยางแบงตามระดบความคดเหน 

รวม เหนดวย อยางยง 

(4.21 - 5.00) 

เหนดวย (3.41 -4.20) 

ไมแนใจ (2.61– 3.40) 

ไมเหนดวย (1.81– 2.60) 

ไมเหนดวย อยางยง 

(1.00 -1.80) 

1. ความตองการดานความสาเรจ (Need of Achievement) 

3040% 

3648% 

9 12% 

-  -  75 100% 

2. ความตองการดานความผกพน (Need of Affiliation) 

1419% 

3952% 

2229% 

-  -  75 100% 

3. ความตองการดานอานาจ (Need of Power) 

3344% 

3749% 

5 7% 

-  -  75 100% 

ตารางท 4.9 เปนการแจกแจงแรงจงใจในการทางานตามระดบความคดเหน โดยแบง ระดบความคดเหนออกเปน 5 ระดบ ประกอบดวย เหนดวยอยางยง ใหคาคะแนน 4.21 – 5.00 เหนดวย ใหคาคะแนน 3.41 – 4.20 ไมแนใจ ใหคาคะแนน 2.61 – 3.40 ไมเหนดวย ใหคา คะแนน 1.81 – 2.60 และไมเหนดวยอยางยงใหคาคะแนน 1.00 – 1.80 

ความตองการดานความสาเรจ (Need of Achievement) ผตอบแบบสอบถามเหนดวย กบความตองการดานความสาเรจจานวน 36 คน คดเปนรอยละ 48.00 รองลงมาเหนดวยอยาง ยง จานวน 30 คน คดเปนรอยละ 40.00 และไมแนใจ จานวน 9 คน คดเปนรอยละ 12.00 

ความตองการดานความผกพน (Need  of  Affiliation)  ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จานวน 39 คน คดเปนรอยละ 52.00 รองลงมาไมแนใจ มจานวน 22 คน คดเปนรอยละ 29.00 และเหนดวยอยางยง จานวน 14 คน คดเปนรอยละ 19.00 

ความตองการดานอานาจ (Need of Power) กลมตวอยางเหนดวย จานวน 37 คน คด เปนรอยละ 49 รองลงมาเหนดวยอยางยงมจานวน 33 คน คดเปนรอยละ 44 และไมแนใจ จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 7.00

85 

ตารางท 4.10 แสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบแรงจงใจในการทางาน 

แรงจงใจในการทางาน คาเฉลย (Mean) 

คาเบยงเบน มาตรฐาน (S.D.) 

1. ความตองการดานความสาเรจ (Need of Achievement) 1.1 การทางานของทานตองมเปาหมายอยางชดเจนอยเสมอ 1.2 เพอใหผรวมงานไววางใจในตวทาน ทานจะใชความพยายามอยาง 

มากเพอใหงานบรรลตามเปาหมาย 1.3 การทางานททาทายทาใหเกดความภาคภมใจ 1.4 การทางานมากยงมขอผดพลาดมากเชนกน 

รวม 

4.40 4.36 

4.49 2.71 3.99 

0.55 0.65 

0.64 1.28 0.57 

2. ความตองการดานความผกพน (Need of Affiliation) 2.1 ทานตองการเปนผนาในการกาหนดเปาหมายและวธปฏบตงาน 2.2 ทานมความสามารถในการโนมนาวผอนใหทาตามททานตองการ 2.3 ทานคดวาคาสงของผบงคบบญชาเปนสงทสาคญ 2.4 ทานตองการเปนผควบคมการปฏบตงานดวยตนเอง 

รวม 

3.65 3.91 3.80 3.08 3.61 

0.86 0.62 0.59 1.11 0.33 

3. ความตองการดานอานาจ (Need of Power) 3.1 ทานยนดทจะเปนทปรกษาใหกบผใตบงคบบญชาทงเรองงานและ สวนตว 3.2 ทานจะรสกภมใจหากผใตบงคบบญชายอมรบในตวทาน 3.3 ทานรสกดหากไดทางานคนเดยวตามลาพง 3.4 รางวลและการชนชมจากบคคลทวไปเกยวกบงานของทานเปนสงท 

ทานปรารถนา รวม 

4.39 4.45 3.64 3.77 

4.06 

0.63 0.62 1.01 0.99 

0.49 

จากตารางท 4.10 เปนการแสดงคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานเกยวกบแรงจงใจใน การทางาน สามารถเรยงลาดบจากมากไปนอยไดดงน ความตองการดานอานาจ มคาเฉลย 4.06 รองลงมาเปนความตองการดานความสาเรจ มคาเฉลย 3.99 และความตองการดานความ ผกพน มคาเฉลย 3.61 ตามลาดบ

86 

4.7.2 ผลการศกษาเชงคณภาพเกยวกบแรงจงใจในการทางาน ผบรหารสตรสองทานแรกมความเหนเรองแรงจงใจในการทางานวา เปนการทางานไป 

เพอความสาเรจของงานทไดรบมอบหมายใหดทสด โดยยดถอวาตองทางานนนใหดทสด สวนผบรหารสตรทานท 3 ใหความคดเหนเกยวกบแรงจงใจในการทางานวา “นอกจาก 

การทาดทสดในงานแลว เรายงจะตองมการตง Role model ทเราอยากจะเปนเชนนน (Look up to) เพอทวาเราจะไดมแรงจงใจหรอแรงบนดาลใจใหกาวไปถงเปาหมาย” 

(สมภาษณผบรหารสตรระดบสงทานท 3  เมอ 13 สงหาคม พ.ศ.2552) 

4.7.3 การวเคราะหผลการศกษา จากขอมลเชงปรมาณ ผบรหารสตรสตรระดบสงมแรงจงใจในการทางานทเรยงลาดบ 

จากมากไปนอย ไดดงนคอ เรมจากแรงจงใจในการทางานดานความตองการอานาจ แรงจงใจใน ความตองการความสาเรจ และแรงจงใจในดานความผกพน ทงน การสมภาษณเชงลกทาใหได ขอมลเพมเตมวา แรงจงใจในการทางานคอการมตวแบบ (Role Model) ทตองการเปนหรอสงท เราปรารถนา และนาสงนนเปนแรงขบใหเรากาวไปถงเปาหมาย สงนถอเปนแรงบนดาลใจทตาง จากขอมลเชงปรมาณ 

และสดทายจากขอมลเชงคณภาพสามารถสรปปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตร ระดบสง  ดงตอไปน 

ผบรหารสตรทานท 1 กลาววา “ปจจยทสาคญตอการเปนผบรหารสตรระดบสงนน คอ การทางานดอยางตอเนอง นายเหน ผลงาน เขาตาเจานายและเพอนรวมงาน” 

(สมภาษณผบรหารสตรระดบสงทานท 1 เมอ 14 กรกฎาคม 2552) ในขณะทผบรหารสตรทานท 2 กลาววา โอกาสเปนสงสาคญทจะทาใหเราไดมโอกาสในการแสดงความรความสามารถ ซงปจจบนกยงคดวายงมชองวางระหวางเพศชายและเพศหญงอย โดยจะเหน ไดจาก ตาแหนงผบรหารระดบสงบางตาแหนงกยงคงสทธไวกบผชายอย ซง ตนกเหนวาในบางสถานการณนนผชายกมวสยทศน และการกลาตดสนใจท เดดเดยวมากกวาผบรหารสตร 

(สมภาษณผบรหารสตรระดบสงทานท 2 เมอ 24 กรกฎาคม 2552) 

สวนผบรหารสตรทานท  3  สรปวา ปจจยทสาคญตอการเปนผบรหารระดบสงนน ม หลากมมมอง แลวแตการมอง ซงทานมองวา สาหรบตวทานเปนเรองการทางานทมงผลงานและ การสรางทมไปในขณะเดยวกน

87 

จะเหนไดวา ผบรหารสตรระดบสงมมมมองทตางกนเกยวกบเรองปจจยสนบสนนตอการ เปนผบรหารสตรระดบสง โดยผบรหารสตรระดบสงทานท 1 ใหความสาคญกบนยยะของ การเมองในองคการในเรองของการนาเสนอผลงานใหถกใจผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน สวนผบรหารสตรระดบสงทานทใหความสาคญกบโอกาสทผบรหารหยบยนให ในขณะท ผบรหารสตรระดบสงทานทสามใหความสาคญกบเรองการทางานเปนทม 

4.8 ผลการทดสอบสมมตฐานในการศกษา 

การศกษาครงนประกอบไปดวยสมมตฐานทงหมดจานวน 4 ขอใหญ ดงน สมมตฐานท 1 ปจจยสวนบคคลมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 

1.1 อายตวมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 1.2 อายงานมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 1.3 ครอบครวมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 1.4 พนฐานการศกษามผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 1.5 สถานภาพการสมรสมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 

สมมตฐานท 2 ลกษณะบคลกภาพแบบมจตสานกเปนลกษณะบคลกภาพทมากทสด ของผบรหารสตรระดบสง 

สมมตฐานท 3 คานยมในการทางานดานความซอสตยและจรงใจเปนคานยมทผบรหาร สตรระดบสงใหความสาคญในระดบมากทสด 

สมมตฐานท 4 แรงจงใจในการทางานดานความตองการอานาจเปนแรงจงใจในการ ทางานทผบรหารสตรระดบสงใหความสาคญมากทสด 

ทงนในการรายงายผลการศกษาในหวขอขางเปนการรายงานผลการศกษาตามขอมล เชงปรมาณและขอมลเชงคณภาพพรอมดวยการวเคราะหผลการศกษา อยางไรกตามในการ รายงานผลการทดสอบสมมตฐานจะเปนการแดงใหเหนวาขอมลทไดมานนสอดรบการ สมมตฐานทตงไวหรอมความแตกตางจากสมมตฐานทตงไว

88 

4.8.1 ผลการทดสอบสมมตฐานท 1 ผลการทดสอบสมมตฐานท  1  ปจจยสวนบคคลมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตร 

ระดบสง ประกอบไปดวยสมมตฐานยอย 5 สมมตฐาน ซงผลการทดสอบสมมตฐาน มดงตอไปน 

ผลการทดสอบสมมตฐานท 1.1 อายตวมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง จากตารางท 4.1 ในหวขออายตว พบวา ผบรหารสตรระดบสงสวนใหญมอายอยในชวง 

41-50 ป และจากขอมลเชงคณภาพจะพบวาชวงอายดงกลาวเปนชวงอายของวยกลางคนทสวน ใหญมการสงสมประสบการณการทางานมามากพอสมควร แตอยางไรกตามชวงอายกมอาจ ทานายไดวาผทางานทกคนทมชวงอายดงกลาวจะไดเปนผบรหาร กลาวคอ การเปนผบรหารนน มอาจใชปจจยทางอายเปนเกณฑไดเสมอไป ดงนนจงปฏเสธสมมตฐานท 1.1 ทวา อายตวมผล สนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 

ผลการทดสอบสมมตฐานท 1.2 อายงานมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง จากตารางท 4.1  ในหวขออายงาน พบวา ผบรหารสตรระดบสงสวนใหญมอายงาน 

มากกวา 15  ป ทาใหเหนวา อายงานหรอประสบการณเปนสวนหนงทผบงคบบญชานามา พจารณาในการเลอนตาแหนง ทาใหผบรหารสตรไดมโอกาสแสดงศกยภาพในการทางานมาก ขน กอปรกบธรกจการเงนการธนาคารคอนขางเปนธรกจทมความเสยงในการตดสนใจ ดงนน ผบรหารสตรทมประสบการณจะมการตดสนใจทมประสทธภาพมากกวาผทมอายงานนอย ดงนนจงยอมรบสมมตฐานท 1.2 ทวา อายงานมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 

ผลการทดสอบสมมตฐานท 1.3 ครอบครวในวยเยาวมผลสนบสนนตอการเปนผบรหาร สตรระดบสง 

จากการรายงานผลในตารางท 4.3  และขอมลจากการสมภาษณในประเดนพนฐาน ครอบครวทประกอบไปดวยอาชพบดา อาชพมารดา และครอบครวในวยเยาวมสวนขดเกลา ความเปนผบรหารสตร ผลการศกษาจากขอมลเชงปรมาณและคณภาพ ไดผลการศกษาทสอด รบกนวาครอบครวมสวนอยางยงตอการสรางคนใหเปนผบรหาร ดงนนจงยอมรบสมมตฐานท 1.3 ทวา ครอบครวมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง

89 

ผลการทดสอบสมมตฐานท 1.4  พนฐานการศกษามผลสนบสนนตอการเปนผบรหาร สตรระดบสง 

จากตารางท 4.4 และขอมลจากการสมภาษณผบรหารสตรระดบสงในประเดนเกยวกบ พนฐานการศกษา พบวา ผบรหารสตรระดบสงมความเหนไปในทางเดยวกนทวาพนฐาน การศกษามผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง ดงนนจงยอมรบสมมตฐานท 1.4 ทวา พนฐานการศกษามผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 

ผลการทดสอบสมมตฐานท 1.5 สถานภาพการสมรสมผลสนบสนนตอการเปนผบรหาร สตรระดบสง 

จากตารางท 4.5 และขอมลจากการสมภาษณผบรหารสตรระดบสงในประเดนเกยวกบ สถานภาพการสมรส พบวา ผบรหารสตรระดบสงเหนวาสามมสวนสนบสนนตอการเปนผบรหาร สตรระดบสง ในเรองของการชวยลดภาระการดแลครอบครว ทสงผลใหผบรหารสตรระดบสงได มโอกาสในการใชศกยภาพของตวเองในการทางานมากขน ดงนนจงยอมรบสมมตฐานท 1.5 ทวา สถานภาพการสมรสมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 

4.8.2 ผลการทดสอบสมมตฐานท 2 สมมตฐานท  2  ลกษณะบคลกภาพแบบมจตสานกเปนลกษณะบคลกภาพทมผล 

สนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง ผลการศกษาจากการทาแบบสอบวดบคลกภาพของ Costa และ McCrea (1992) ตาม 

ตารางท 4.6 พบวา ผบรหารสตรระดบสงมลกษณะของบคลกภาพแบบมจตสานกมากทสด โดย มคะแนนเทากบ 3.95 ดงนนจงยอมรบสมมตฐานท 2 ทวา ลกษณะบคลกภาพแบบมจตสานก เปนลกษณะบคลกภาพทมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง 

4.8.3 ผลการทดสอบสมมตฐานท 3 สมมตฐานท 3  คานยมในการทางานดานความซอสตยและจรงใจเปนคานยมในการ 

ทางานทมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง ผลการศกษาตามตารางท  4.8  พบวา ผบรหารสตรระดบสงมคานยมในการให 

ความสาคญกบการพฒนาผอนมากทสด มคาเฉลยเทากบ 4.69 ดงนนจงปฏเสธสมมตฐานท 3 ทวาคานยมในการทางานดานความซอสตยและจรงใจเปนคานยมในการทางานทมผลสนบสนน ตอการเปนผบรหารสตรระดบสง

90 

4.8.4 ผลการทดสอบสมมตฐานท 4 สมมตฐานท 4 แรงจงใจในการทางานดานความตองการอานาจเปนแรงจงใจในการ 

ทางานทมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง ผลการศกษาตามตารางท 4.9  และ 4.10  แสดงใหเหนวาผบรหารสตรระดบสงม 

แรงจงใจในการทางานดานความตองการอานาจในระดบมากทสด โดยมคาเฉลยเทากบ 4.06 ดงนนจงยอมรบสมมตฐานท 4  ทวา แรงจงใจในการทางานดานความตองการอานาจเปน แรงจงใจในการทางานทมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง

บทท 5 

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 

การศกษาเรอง ปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง:  ศกษากรณธรกจ การเงนการธนาคาร มวตถประสงคเพอ 

1.  เพอศกษาปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการ ธนาคาร 

2.  เพอศกษาแนวคดทางจตวทยา อนไดแก แนวคดบคลกภาพหาองคประกอบ แนวคดคานยมในการทางาน และแนวคดแรงจงใจในการทางานตอการเปนปจจยสนบสนนการ เปนผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคาร 

ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ ผบรหารสตรทดารงตาแหนงผบรหารระดบสง (Chief  Executive  Officer),  ตาแหนงรองประธานกรรมการบรหารอาวโส (Senior  Vice President),  ประธานกรรมการบรหาร (Executive  Vice  President),  รองประธานกรรมการ (Vice President) และตาแหนงผบรหารระดบสงทเกยวของ ซงอยในองคการภาคการเงนการ ธนาคารทจดทะเบยนกบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย และตวแทนจากธนาคารแหงประเทศ ไทย 

ทงน องคการภาคธรกจทจดทะเบยนกบตลาดหลกทรพยมดวยกนทงสน 45 องคกร ม ผบรหารสตรทปรากฏอยในสายการบงคบบญชา รวมทงสน 104 คน และตวแทนจากธนาคาร แหงประเทศไทย โดยทงหมดนผศกษาไดทาการสงแบบสอบถามเพอทาการเกบขอมลเชง ปรมาณ และคดเลอกผบรหารระดบสงเพอทาการสมภาษณเชงลกจานวน 3 ทาน 

จานวนแบบสอบถามทไดรบการตอบกลบมจานวน 75 ฉบบ คดเปนรอยละ 72.12 ของ แบบสอบถามทงหมด เครองมอทใชในการศกษาวจยมดวยกน 4 สวน ดงน 

สวนท1 เปนแบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนบคคล ไดแก อายตว อายงาน สถานภาพ สมรส ขอมลเกยวกบพนฐานครอบครว และพนฐานการศกษา 

สวนท 2 เปนแบบสอบวดบคลกภาพ NEO-FFI ของ Costa และ McCrae (1992) ซง แบงบคลกภาพออกเปน 5 องคประกอบ คอ บคลกภาพแบบเปดรบประสบการณ (Openness to  experience)  บคลกภาพแบบมจตสานก (Conscientiousness)  บคลกภาพแบบแสดงตว (Extraversion) บคลกภาพแบบประนประนอม (Agreeableness) และบคลกภาพแบบหวนไหว (Neuroticism) มขอคาถามรวม 60 ขอ แบงตามองคประกอบบคลกภาพละ 12 ขอคาถาม โดย

92 

ใชลกษณะมาตรวดแบบ Rating Scale ทแบงเปน 5 ระดบ เรมจาก มากทสด มาก  ปานกลาง/ บางครง นอย นอยทสด 

สวนท 3 เปนแบบสอบวดคานยมในการทางาน ทผวจยพฒนาขนจากการทบทวน วรรณกรรมเกยวกบคานยมในการทางานของผบรหาร ทงนมคานยมในการทางานของผบรหาร 7 ดาน ไดแก คานยมเกยวกบความซอสตยและจรงใจ คานยมในการแกไขปญหาอยาง สรางสรรค คานยมในการบรการผอน คานยมในการทางานหนก คานยมในการใหความสาคญ กบการพฒนาผอน คานยมในการมวสยทศน คานยมการวางเปาหมายในชวต ทงหมดมจานวน ขอคาถาม 25 ขอ โดยใชมาตรวดของ Likert Scale 

สวนท 4 เปนแบบสอบถามแรงจงใจ เปนแบบสอบถามทพฒนามาจากแนวคดของ McClelland  แบงแรงจงใจในการทางานออกเปน 3 ดาน ไดแก ความตองการความสาเรจ (Need  for  Achievement) ความตองการดานอานาจ (Need  for  Power)  ความตองการการ ยอมรบ (Need for Affiliation) มจานวนขอคาถาม 12 ขอ โดยใชมาตรวดของ Likert Scale 

5.1 สรปผลการศกษา 

การศกษาครงนมประชากรเพอการสารวจจานวน 104 คน ผวจยไดรบแบบสอบถาม ตอบกลบจานวน 75 ฉบบ คดเปนรอยละ 72.12 ของจานวนแบบสอบถามทงหมด พบวา ผบรหารสตรระดบสงสวนใหญมอายระหวาง 41-50 ป มจานวน 46 คน คดเปนรอยละ 61.33 อายการทางานหรอประสบการณของผบรหารสตรระดบสง มากกวา 15 ป มจานวน 56 คน คด เปนรอยละ 74.67 ซงผบรหารสตรระดบสงมสถานภาพสมรสจานวน 48 คน คดเปนรอยละ 64.00 ผบรหารสตรระดบสงจบการศกษาระดบปรญญาโท จานวน 69 คน คดเปนรอยละ 92.00 ซงรอยละ 84.00  และผบรหารสตรระดบสงจานวน 63 คน เหนวาระดบการศกษาทสงกวา ปรญญาตรมผลตอการเปนผบรหารระดบสง ผตอบแบบสอบถามจานวน 67 คน หรอรอยละ 89.33 มความเหนวาสาขาวชาทเกยวของกบงานมผลตอการกาวขนเปนผบรหารระดบสง 

ปจจยทางดานพนฐานครอบครว จากการสารวจพบวา ผบรหารสตรระดบสงมบดา ประกอบอาชพธรกจสวนตวมจานวนมากทสดคอ 36 คน หรอรอยละ 48.00 สวนอาชพของ มารดาคอแมบาน มจานวน 31 คน คดเปนรอยละ 41.33 ผบรหารสตรระดบสงจานวน 69 คน หรอ รอยละ 92.00 มความเหนวาอาชพของบดาและมารดานนมผลตอการหลอหลอมความเปน ผบรหารในตวตนตงแตวยเยาว สวนผบรหารสตรระดบสงทมสถานภาพสมรส อาชพของสาม สวนใหญประกอบอาชพพนกงานบรษทเอกชน จานวน 25 คน คดเปนรอยละ 52.08 ซง

93 

ผบรหารสตรระดบสงทมสถานภาพสมรสจานวน 25 คน คดเปนรอยละ 52.09 เหนวา สามม สวนในการสนบสนนการเปนผบรหารระดบสง 

ลกษณะบคลกภาพของผบรหารสตรระดบสง พบวา ลกษณะบคลกภาพทเดนทสดคอ บคลกภาพแบบมจตสานก โดยมคาเฉลยเทากบ 3.95  รองลงมาไดแก บคลกภาพแบบ ประนประนอม มคาเฉลย 3.71 บคลกภาพแบบแสดงตว มคาเฉลยเทากบ 3.44 บคลกภาพแบบ เปดรบประสบการณ มคาเฉลย 3.36 และบคลกภาพแบบหวนไหว มคาเฉลย 2.32 

สวนคานยมในการทางาน ผบรหารสตรระดบสงมคานยมในการทางานเรยงลาดบจาก มากไปนอยไดดงน คานยมในการพฒนาผอน มคาเฉลย 4.69  คานยมเกยวกบความซอสตย และจรงใจ มคาเฉลยเทากบ 4.49 คานยมเรองการมวสยทศน มคาเฉลย 4.43 คานยมเรองการ วางเปาหมายในชวต มคาเฉลย 4.22 คานยมในการแกไขปญหาอยางสรางสรรค มคาเฉลย 4.12 คานยมในการทางานหนก มคาเฉลย 3.96 และคานยมในการชวยเหลอผอน มคาเฉลย 3.84 

เรองแรงจงใจในการทางาน ผบรหารสตรระดบสงมแรงจงใจในการทางานดานความ ตองการอานาจ มคาเฉลย 4.06 รองลงมาเปนความตองการดานความสาเรจ มคาเฉลย 3.99 และความตองการดานความผกพน มคาเฉลย 3.61 ตามลาดบ 

5.2  อภปรายผลการศกษา 

5.2.1 ลกษณะสวนบคคลมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารระดบสง จากการศกษาพบวา ผบรหารสตรสวนใหญมอายอยระหวาง 41-50 ป ซงถอไดวาเปน 

วยกลางคนทมโอกาสในความกาวหนาทางอาชพ ทงนเรองอายในการวจยดงกลาวมความ สอดคลองกบการวจยของ บวร ประพฤตด (2520) ทวา ลกษณะอายไมสามารถทานายความ เปนผบรหารระดบสงได เนองจากวามปจจยแทรกซอนทวา ชวงอายนอย – มาก มจานวนนก บรหารนอย และมากตามลาดบ แตชวงอายระหวาง 50  ปขนไป กลบมจานวนรอยละของ ผบรหารลดลง นอกจากนพบวา ผบรหารสตรนนสวนใหญมอายงาน มากกวา 15 ป 

ในเรองเกยวกบการศกษา พบวา ผบรหารสตรสวนใหญสาเรจการศกษาระดบปรญญา โท ซงผลจากการสมภาษณกสอดคลองกบการสารวจในเรองดงกลาว ซงจะเหนไดวา ผบรหาร สตรระดบสงนนใหความสาคญกบเรองของการศกษาเนองจากการมความรในสาขาทเกยวของ กบงานนนมสวนอยางมากทจะสงผลใหมโอกาสกาวขนสตาแหนงผบรหารระดบสง ซงสอดคลอง กบผลการวจยของ บวร ประพฤตด (2520) ทวา ผมการศกษายงสงยงมโอกาสเปนผนาทางการ บรหารมากกวาผมการศกษาระดบตา กลยา ธรรมจนดา (2537)  ในเรองการศกษาหลงจบ

94 

ปรญญาตรมผลตอความตองการจะกาวขนสระดบผบรหาร และสอดคลองกบผลการวจยของ สถาบนวจยบทบาทหญงชายและการพฒนา (2540)  ทวา ปจจยทเออตอการสตรในการส ตาแหนงนกบรหาร คอ มระดบการศกษาทสงและมประสบการณเกยวกบความรดานวชาการมา นานมาพอสมควร 

ปจจยดานสถานภาพการสมรส จากการวจยพบวาผบรหารสตรระดบสงสวนใหญม สถานภาพสมรส และสามประกอบอาชพพนกงานบรษทเอกชน ซงผบรหารระดบสงมความเหน วาอาชพของสามมผลสนบสนนตอการเปนผบรหารระดบสง ซงสอดคลองกบงานวจยของ ฉนทวรรณ ยงคประเดม (2545)  ทวา สถานภาพการสมรสมความสมพนธเชงบวกอยางม นยสาคญทางสถตกบการยอมรบบทบาทสตรในการเปนผนาการบรหาร และงานวจยของ สถาบนวจยบทบาทหญงชายและการพฒนา (2540) ในเรองภมหลงครอบครวทพบวา สามนน ตองเปนคนทใจกวาง เขาใจ และสามารถดแลครอบครวหรอทาหนาทแทนได และงานวจยของ อนนตชย คงจนทร (2543) ทศกษาปจจยทมอทธพลตอความกาวหนาในอาชพและอปสรรคใน การทางานของผบรหารสตร ซงพบวา ความสามารถในการจดการภาระครอบครวนนเปนหนง ในปจจยทมผลตอความกาวหนาในอาชพของผบรหารสตร 

ปจจยดานพนฐานครอบครว ซงในการศกษาครงน หมายถง อาชพของบดามารดาของ ผบรหารและการไดรบการขดเกลาทางสงคมดานการเปนผนามาตงแตวยเยาว ผลการศกษาใน สะทอนใหเหนวา อาชพของบดาของผบรหารสตรสวนใหญมอาชพพนกงานบรษทเอกชน ในขณะทผลจากการสมภาษณเชงลกพบวาบดามอาชพรบราชการ สวนมารดานนผลจากการ สารวจและการสมภาษณสอดคลองกนวามารดามอาชพแมบาน ซงการทมมารดาเปนแมบานทา ใหมเวลาในการอบรมสงสอนบตรอยางมาก  ซงสอดคลองกบงานวจยของ   บวร ประพฤตด (2520)  กลยา ธรรมจนดา (2537)  โชตมา แกวกอง (2550)  และ Peggy (2001) ทวา สตรท ประสบความสาเรจในการทางานบรหารตองเตบโตอยางอบอนในครอบครวทมฐานะมนคงและ ไดรบการปลกฝงความเปนหญงตามวฒนธรรมไทย และไดรบการขดเกลาบทบาททางเพศ ดงนนจงสรปไดวา ภมหลงทางครอบครวหรอพนฐานครอบครวมผลสนบสนนตอการเปน ผบรหารสตรระดบสง 

5.2.2 ลกษณะบคลกภาพของผบรหารสตรระดบสง ผลการศกษาพบวา ผบรหารสตรในธรกจการเงนการธนาคารสวนใหญมบคลกภาพแบบ 

มจตสานก สอดคลองกบผลการวจยของ  Digman  และ Takamoto  –  Chock  (1981) ทาการศกษาผบรหารสตรทไดรบรางวล Fortune  500  พบวา  กลมททาการศกษามลกษณะ บคลกภาพแบบมจตสานก กลาวคอ เปนผทมความตองการประสบความสาเรจ  (Will  to

95 

achieve)  ซงผทมคะแนนสงในดานดงกลาวจะเปนคนทมความรอบคอบในการวางแผน กลา ตดสนใจ มความมงมนในการทางาน และมความตงใจอนแรงกลา สอดคลองกบผลการศกษา ของ Costa และ McCrea (1992) ทวา ผทมลกษณะของบคลกภาพแบบมจตสานกนนจะเปน บคคลทแสดงออกถงความม วนยในตนเองเพอทจะมงไปยงเปาหมาย มความสามารถ (Competence)  ในการจดการกบชวตตนเองได เปนผทมความเปนระเบยบเรยบรอย (Order) เปนผท ยดมนในหลกการทางจรยธรรม มความรบผดชอบตอหนาท  ลกษณะสดขวของ บคลกภาพแบบดงกลาว คอบคคลทมงไปทเปาหมาย มการแสดงออกถงผลของการควบคม ตนเองสง ทงเปาหมายสวนตวและอาชพ และอาชพทมลกษณะพนฐานดงกลาว ไดแก ผบรหาร ระดบสง ผนา และผทประสบความสาเรจ 

จะเหนไดวา ผบรหารสตรระดบสงในการศกษามลกษณะของบคลกภาพแบบดงกลาว และดวยการทางานในธรกจการเงนการธนาคารทตองใชความละเอยดรอบคอบ ความเปน ระเบยบเรยบรอย การรบผดชอบตอหนาทมความเสยงสง การกลาตดสนใจในภาวการณทคบ ขน ซงลกษณะแสดงใหเหนถงความสอดคลองกนของลกษณะบคลกภาพและตาแหนงผบรหาร ระดบสง 

5.2.3  คานยมในการทางานของผบรหารสตรระดบสง จากผลการศกษา พบวา ผบรหารสตรระดบสงในธรกจการเงนการธนาคารนนมคานยม 

ในการทางานเรยงลาดบจากมากไปนอย ดงน คานยมในการพฒนาผอน คานยมเกยวกบ ความซอสตยและจรงใจ คานยมเรองการมวสยทศน การวางเปาหมายในชวต คานยมในการ แกไขปญหาอยางสรางสรรค คานยมในการทางานหนก และคานยมในการชวยเหลอผอน 

โดยคานยมในการสามลาดบแรกทผบรหารใหความสาคญนนคอ การพฒนาผอน ความ ซอสตยและจรงใจ และการมวสยทศน สอดคลองกบงานวจยของ Synder และคณะ (1994) ทวา ผบรหารควรมคานยมในการพฒนาผอน (Develop other) ซงแสดงออกมาในลกษณะของการให โอกาสในการพฒนาตวของผใตบงคบบญชา การจดฝกอบรม การสงเสรมใหเรยนรในงานมาก ขน 

สวนคานยมในเรองความซอสตยและจรงใจนน เปนคานยมทเนนไปทางจรยธรรมของ ผนา จากการศกษาของ Clawson  (1999:  6-9)  สามารถสรปไดวา ผบรหารจะตองมคานยม หลกในเรองความซอสตยและจรงใจ การรกษาคามนสญญาทมตอผใตบงคบบญชา ความ ยตธรรมในการพจารณาและประเมนผลการงาน

96 

คานยมในเรองการมวสยทศน (Vision) มความสาคญอยางยงในฐานะทเปนผบรหาร เนองจากผบรหารจะตองมความสามารถในการมองการณไกล สามารถพยากรณแนวโนมของ องคการไดเปนอยางด มความรแบบองครวมทสามารถนามาแกปญหาองคการได 

นอกจากนยงพบวา ผบรหารสตรระดบสงใหความสาคญในเรองของการวางเปาหมายใน ชวต มความสาคญตอการวางแผนชวตการทางาน โดยผบรหารจะวางแผนชวตตนเองวาอนาคต จะกาวสตาแหนงระดบใดในองคการ แตอยางไรกตามจากการสมภาษณพบวา ผบรหารบางทาน กมไดมองเสนทางอาชพหรอเปาหมายไวกอนลวงหนาแตจะทางานโดยใชความสามารถทมอย ใหมากทสด

คานยมในการแกปญหาอยางสรางสรรค จากการศกษาพบวา ผบรหารสตรระดบสงใน ธรกจการเงนการธนาคารนนใหความเหนวา สวนใหญแลวงานทางดานการแกปญหาเกยวกบ การเงนนนจะเปนกรณเดมๆ ทเคยเกดมาแลว ดงนนการแกปญหาแบบเดมๆ ทเคยใชไดผลก ยงคงถกนามาใชตอไป แตอยางไรกตามในปญหาดานอนทเกดขน การแกไขปญหาอยาง สรางสรรคโดยการหาวธการหรอกลยทธแนวใหมมาใชในการแกปญหากเรมมความสาคญเพม มากขน กอปรกบสภาพสงคมในปจจบนทเนนการคดอยางสรางสรรค (Creative  Thinking) กาลงเปนแนวทางใหมทอาจจะมาแทนรปแบบของการคดแบบเดมๆ ซงในปจจบนจะเหนไดวา หากใครสามารถคดสงทแปลก (Uniqueness)  หรอสรางความแตกตางยอมสามารถสรางตรา (Branding) ใหกบองคการไดเปนอยางด ดงนนในอนาคตการแกไขปญหาอยางสรางสรรคอาจ เปนคานยมหนงทผบรหารระดบสงพงม 

สดทายคอคานยมในการทางานหนก และการบรการผอน เปนสองคานยมทมลาดบ ความสาคญนอยทสด ในเรองคานยมในการทางานหนก Williams  (1956) เนนวา พฤตกรรม ของผบรหารทสาคญนอกจากการมความรและการบรการแกผใตบงคบบญชา (Service  to subordinates)  แลว ผบรหารจะตองเปนบคคลทมความตงใจจรง มการทางานทหนกกวา ผใตบงคบบญชาเพอทจะใหงานนนสาเรจ 

สวนคานยมในเรองการบรการผอน (Service  to  other)  นนเปนคานยมทมลาดบ ความสาคญสดทายเนองจากแนวคดของการบรการผอนนนมแนวโนมทเปนไปตามภาวะผนา แบบผรบใช (Servant Leadership) ทคอนขางใหมสาหรบสงคมไทย ดงนนผบรหารสตรกลมท ศกษาอาจจะยงไมเขาใจในบรบทของความเปนผนาแบบดงกลาวจงมการใหความสาคญนอยตอ การแสดงบทบาทคานยมในการทางานแบบบรการผอน 

จะเหนไดวา คานยมในการทางานนนมความสาคญอยางยง เนองจากคานยมเปนความ เชอพนฐานทมอทธพลตอการทางานของบคคล ทงนเพราะคานยมในการทางานมบทบาทท สาคญและมผลตอพฤตกรรมทแสดงออกมาของแตละบคคล

97 

5.2.4 แรงจงใจในการทางานของผบรหารสตรระดบสง จากการศกษาพบวา ผบรหารสตรระดบสงนนมแรงจงใจในการทางานดานความ 

ตองการอานาจ (Need  for  Power)  มากทสด ซงสอดคลองกบงานวจยของ บวร ประพฤตด (2520) ทวา ผบรหารสตรนนชอบอานาจนยม กลาวคอ มความตองการทจะควบคมผอนและม อทธพลตลอดจนชนาผอน โดยทผบรหารนนยนดทจะเปนทปรกษาใหกบผใตบงคบบญชาทง เรองงานและเรองสวนตว มความรสกภาคภมใจหากผใตบงคบบญชายอมรบในตวทาน และการ ไดมาซงรางวลและการชนชมจากคนอนเปนสงทผบรหารปรารถนา 

ลาดบตอมาเปนแรงจงใจในการทางานดานความตองการความสาเรจ  (Need  for Achievement)  แสดงออกมาใหเหนวาผบรหารนนเปนบคคลทมเปาหมายชดเจนอยเสมอ ตลอดจนใชความพยายามอยางมากเพอทใหงานนนบรรลเปาหมาย การทางานททาทายนนเปน ความภาคภมใจ McClelland  (1967) ชใหเหนวา ผบรหาร/ผจดการนนจะตองมแรงจงใจดาน ความสาเรจเปนพนฐาน โดยใหความสนใจกบกาไร ความสาเรจขององคการ เนองจากสงเหลาน เปนตววดใหเหนถงความสามารถของผบรหาร ซงผลการศกษาสอดคลองกบงานวจยของ England และ Lee (1974) ทวา ผบรหารทประสบความสาเรจนนมแนวโนมทใหคณคากบการ มงไปสเปาหมาย (Achievement oriented values) มากกวาผบรหารทวไป 

สดทายคอ แรงจงใจในการทางานดานความตองการความผกพน (Need for Affiliation) เปนความตองการสรางและรกษาสมพนธภาพกบบคคลอน ตองการทจะไดรบการยอมรบและ ความไววางใจจากผอน สนใจในความรสกของผอนดวยความจรงใจ ทแนวโนมทจะปรบตวให เขากบความตองการของผอน จากการศกษาครงนพบวา ผบรหารระดบสงนนใหความสาคญกบ แรงจงใจในการทางานในดานความตองการความผกพนนอยทสด และเมอพจารณาองคประกอบ บคลกภาพของผบรหารในการศกษาพบวาสวนใหญมบคลกภาพแบบมจตสานก ซงมลกษะของ ความเปนระบบ ระเบยบมความสามารถในการจดการ เปนผทมงไปสเปาหมาย มวนยในตนเอง ซงเปนบคลกภาพทไมไปดวยกนกบแรงจงใจในดานความผกพน ทงนบคลกภาพแบบแสดงตว และแบบประนประนอมจะมความสอดคลองกบแรงจงใจในการทางานดานความตองการความ ผกพนมากกวา 

นอกจากนผลการศกษาในครงนยงสอดคลองกบผลการวจยของ Boyatzis  (1982); McClelland (1975); McClelland และ Boyatzis  (1982); McClelland และ Burnham (1976); Varga (1975); Winter (1973 อางถงใน Yulk, 2006) พบวา ผจดการในองคการขนาดใหญ ควร มแรงจงใจในการทางานดานความตองการอานาจในระดบสง มแรงจงใจในการทางานดานความ

98 

ตองการความสาเรจในระดบปานกลาง และมแรงจงใจในการทางานดานความตองการความ ผกพนในระดบตา 

5.3 ขอเสนอแนะจากการศกษา 

ผศกษาขอเสนอขอเสนอแนะทไดจากการศกษา ซงแบงออกเปน  4 สวนใหญๆ ดงตอไปน 

5.3.1 ตอสตรไทยในฐานะผทจะกาวไปสการเปนผบรหารสตรระดบสง โดยการจะกาวไปสการเปนผบรหารสตรระดบสงนนควรมการเตรยมตวตงแตในวยเยาว 

โดยบดามารดาและคนในครอบครวจะตองแสดงบทบาทตนแบบทด (Role Model) การใหการ สนบสนนทางดานการศกษาและคาแนะนาทจะเปนประโยชนตอการกาวไปสอาชพตามความ ถนด 

5.3.2 ตอองคการในฐานะผใหโอกาสแกสตรในการแสดงความสามารถ โดยองคการจะตองเตรยมแผนการพฒนาสตรทมพรสวรรค (Talent Management) ให 

ทดเทยมกบบรษ ตลอดจนการลดปญหาหรออปสรรคตอความกาวหนาในอาชพ (Career Advancement) 

5.3.3 ตอรฐบาลในฐานะผวางแผนนโยบายระดบชาต ในฐานะรฐบาลผมอานาจในการออกกฎเกณฑขอบงคบตางๆ  ควรมการตระหนกถง 

ความสาคญของความเทาเทยมกนระหวางเพศในททางานใหมากขน พบวาในประเทศทให ความสาคญกบสทธและความเทาเทยมกนระหวางเพศจะออกเปนกฎหมายทระบถงสดสวนของ ตาแหนงระดบตางๆ ในททางาน นอกจากน รฐบาลควรใหความสาคญกบการเคลอนไหวทาง สงคม (Social Movement) ทเกยวของกบการเรยกรองสทธของสตรมากขน 

5.3.4 ตอวชาการดานการจดการทรพยากรมนษยและ การพฒนาทรพยากรมนษย 

ในการศกษาในสาขาดงกลาว ควรใหความสาคญกบประเดนของจรยธรรมในองคการ โดยเนนเรองเรองความเทาเทยมของหญงชายในองคการ เพอใหเกดการตระหนกตอปญหา ดงกลาว และนาไปสการหาทางออกเพอลดปญหาดงกลาวในองคการ

บรรณานกรม 

กรองแกว อยสข.  2533.  พฤตกรรมองคการ.  กรงเทพ: คณะพานชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 

กลยา  ธรรมจนดา.  2537.  ปจจยทมอทธพลตอความตองการของสตรในการจะกาวขนส ระดบผบรหารของบณฑตสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย ปการศกษา 2534. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต  จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 

จรรยา เศรษฐบตร และ อมาภรณ ภทรวาณชย.  2541.  ความรบผดชอบดานครอบครวและ การทางานทมผลตอสขภาพและความมนคงในชวตสมรสของผบรหารหญง. นครปฐม: สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล. 

จตรการ หลอสวรรณรตน.  2530.  ปจจยทเกอหนนความกาวหนาของขาราชการพลเรอน สตรไทย.  วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 

จนตนา บญบงการ.  2532.  สถานภาพสตรกบบนไดสตาแหนงบรหาร อปสรรคและขวากหนาม ทคอยๆเลอนราง.  จฬาลงกรณวารสาร 1, 3 (เมษายน – มถนายน): 121-129. 

จนตนา เออศรวงศ.  2538.  บทบาทสตรกบความกาวหนาในแงงานศลกากร: ศกษากรณ สานกแผนภาษ.  วทยานพนธปรญญามหาบณฑต  จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 

ฉนทวรรณ  ยงคประเดม.  2545.  ปจจยทมความสมพนธกบการยอมรบบทบาทสตรใน การเปนผนาทางการบรหาร: ศกษาเฉพาะกรณ พนกงานบรษทวทยการบน แหงประเทศไทย จากด.  วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 

ชนาภา สรโย.  2545.  การแสดงบทบาทคาดหวงของผบรหารสตรในองคการ: ศกษา กรณ บรษท ทศท.คอรปอเรชน จากด (มหาชน).  วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 

ชตาพร เลยงวจตร.  2545.  ลกษณะบคลกภาพทสงผลตอความพงพอใจในงาน และอตรา การขาดงาน: ศกษาเฉพาะกรณบรษทเอกชนแหงหนง.  วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 

ชตมา เหตานรกษ.  2543.  ปญหาและอปสรรคในการทางานของขาราชการสตรระดบ บรหาร.  วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

100 

โชตมา แกวกอง.  2550.  โอกาสการกาวสการเปนผบรหารสตรบนบรบทระดบปจเจก บคคล ความสมพนธระหวางบคคลและองคการ.  วทยานพนธปรญญาดษฎ บณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 

นงนช โรจนเลศ และ วรรณ ต.ตระกล.  2542. ความพงพอใจในงาน: แนวทางการศกษาวจย สองมต. วารสารวชาการพระจอมเกลาพระนครเหนอ. 1 (มถนายน): 21. 

บวร ประพฤตด , ทพาพร พมพสทธ และ เฉลมพล ศรหงษ.  2520.  สตรไทย บทบาทในการ เปนผนาทางการบรหาร.  กรงเทพฯ: โรงพมพไทยเขษม. 

บารน บญทรง.  2545.  การศกษาบทบาทและหนาทของผหญงทางานในสงคมญปนตงแต หลงสงครามโลกครงทสอง.  วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 

ปยะนตย โอนพรตนวบล.  2537.  ขาราชการพลเรอนไทยกบอปสรรคในการกาวไปส ตาแหนงทางการบรหารระดบสง:  ศกษากรณสานกงาน ก.พ..  วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต  จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 

ผองพรรณ เกดพทกษ.  2531.  การศกษาคานยมในการทางานของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3 โรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรมสามญศกษา เขตการศกษา 1. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. 

ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ.  2543.  การวดดานจตพสย.  กรงเทพ: สวรยาสาสน. วชรพล ศภจกรพฒนา.  2550.  คานยมในการทางานของคนไทยในทศนะของสมาชกสภา 

นตบญญตแหงชาต.  วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. 

วลภา สบายยง.  2542.  ปจจยดานการตงเปาหมาย การรบรความสามารถของตนเอง และบคลกภาพทสงผลตอการปฏบตงานของผจาหนายตรง.  วทยานพนธ ปรญญาดษฎบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. 

ววฒน แดงสงวาลย.  2522.  ปจจยทมอทธพลตอการทางานของสตรทสมรสแลวในเขต กรงเทพมหานคร.  วทยานพนธปรญญามหาบณฑต  จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

101 

วภาดา ฤทธโรจน และ ธารตะวน ธรรมาชวะ.  2547.  การศกษาปจจยนาความสาเรจของ ผบรหารสตรในภาครฐ:  กรณศกษา คณหญงทพาวด เมฆสวรรค และ คณหญงจารวรรณ เมณฑกา.  ภาคนพนธ โครงการบณฑตศกษาพฒนา ทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. 

วไล จระพรพาณชย.  2541.  คานยมในการทางานและความผกพนตอองคการของ พนกงานชาวไทยและชาวอเมรกนในประทศไทย กรณศกษา: บรษทในธรกจ ปโตรเลยมและปโตรเคม.  วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 

วรดา  สคนธตระกล.  2547.  การยอมรบภาวะผนาของผบรหารสตร: ภาพสะทอนจาก พนกงานของบรษท แอดวานซ อนโฟร เซอรวส จากด (มหาชน). วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 

ศรธนา  สวรรณสมฤทธ.  2537.  ปจจยทมอทธพลตอการยอมรบสตรในการเขาสตาแหนง ผบรหารระดบสงฝายตลาการ: ศกษากรณขาราชการตลาการและขาราชการ ธรการในกระทรวงยตธรรม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 

ศรเรอน แกวกงวาล.  2539.  ทฤษฎจตวทยาบคลกภาพ: (รเขา-รเรา).  พมพครงท 4 กรงเทพ: หมอชาวบาน. 

ศรเรอน แกวกงวาล.  2540.  จตวทยาพฒนาทกชวงวย.  กรงเทพ: โรงพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 

สถาบนวจยบทบาทหญงชายและการพฒนา. 2540. ผหญงบนเสนทางนกบรหาร.  กรงเทพฯ: สถาบนวจยบทบาทหญงชายและการพฒนา. 

สถาบนวจยบทบาทหญงชายและการพฒนา.  2551.  ขอมลเกยวกบบทบาทหญงชายใน ประเทศไทย.  กรงเทพ: สถาบนวจยบทบาทหญงชายและการพฒนา. 

สมฤด เธยรฉาย.  2544.  การศกษาความสมพนธระหวางบคลกภาพแบบ MBTI พฤตกรรมการเผชญปญหา และอตราการขาดงาน: ศกษาเฉพาะกรณ บรษทเอกชนแหงหนง.  วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 

สานกงานสถตแหงชาต.  2543.  สถตหญงและชาย.  คนวนท 12 พฤศจกายน 2551 จาก http://www.nso.go.th/stat/gender/work.htm.

102 

สภาวด นวลเนตร.  2549.  ความสมพนธระหวางบคลกภาพและความสามารถในการ เผชญและฟนฝาอปสรรคตอการขาดงาน: กรณศกษา รฐวสาหกจแหงหนง. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 

อนนตชย คงจนทร.  2543.  บทบาทสตร ปจจยทมอทธพลตอความกาวหนาในอาชพและ อปสรรคในการทางานของผบรหารสตร.  Chulalongkorn  Review.13, 49 (ตลาคม – ธนวาคม) : 77-92. 

Allport, G.W.    1937.  Personality: a Psychological  Interpretation.    New York:  Holt, Rinehart and Winston. 

Bowman,  G.W.,  Worthy,  N.B.  and  Greyser,  S.A.  1965.  Are  Women  Executives People?. Harvard Business Review.  43 (4): 14-16. 

Cappelli Peter and Hamori Monika.  2005.  The New Road to The Top.  Harvard Business Review on Women In Business.  (January): 29-50. 

Center, R.  1949.  The Psychology of Social Class.  New Jersey: Princeton University Press. 

Clawson,  J.G.  1999.  Level  Three  Leadership: Getting  below  the Surface.  New Jersey: Prentice-Hall. 

Costa, P.T., Jr. and McCrae, R.R.  1992.  Discriminant Validity of NEO-PIR Facet Scales.  Educational and Psychological Measurement.  52: 229-237. 

Cox, C.J. and Cooper, C.L.  1989.  High Flyers: an Anatomy of Managerial Success. Oxford: Blackwell. 

Davidson, M.J. and Burke, R.J.  1994.  Women In Management: Current Research Issue.  London: Paul Champman Pub. 

Digman, J.M. and Takemoto-Chock, N.K.  1981.  Factors in the Natural Language of Personality: Re-analysis, Comparison, and Interpretation of Six Major Studies.  Multivariate Behavioral Research.  16: 149-170. 

England, G.W. and Lee, R.  1974.  The Relationship between Managerial Values and Managerial  Success  in  the  United  States,  Japan,  India,  and  Australia. Journal of Applied Psychology.  59 (4): 411-419. 

Engler, B.  1999.  Personality Theories: an Introduction. 5 th ed.  Boston: Houghton Mifflin.

103 

Eysenck, H.J. and Eysenck, M.W.  1985.  Personality and Individual Difference: a Natural Science Approach.  New York: Plenum Press. 

George, J.M. and Jones, G.R.  1997.  Experiencing Work: Values, Attitude and Moods.  Human Relations.  50: 397. 

Goldberg, R.L.  1981.  The Development of Five Factor Domain Scales from the IPIP Item Pool. Retrieved  February 16,  2009  from http://ipip.ori.org/ipip/memo.htm#table%203a. 

Gribbons,  W.D.  and  Lohnes,  D.R.    1965.    Shifts  in  Adolescents  Vocational  Values. Personnel and Guidance Journal.  44 (3): 250. 

Hilgard, E.R.  1979.  Introduction to Psychology.  New York: Harcourt Brace. Hjelle,  L.A.  and  Ziegler,  D.J.  1992.  Personality  Theories:  Basic  Assumption, 

Research, and Application.  3 rd ed.  New York: McGraw-Hill. Hodgetts, R.M.  1999. Modern Human Relation at Work.  7 th ed.  Fort Worth: The 

Dryden Press. Hoffman, M.S.  1974.  Fear of Success in Male and Female 1965-1971.  Journal of 

Consulting and Clinical Psychology.  42: 353-358. Horner, M.S.  1972.  Toward an Understanding of Achievement Related Conflicts in 

Women.  Journal of Social Issues.  23: 476-474. Howard, J.P. and Howard, M.J.  2004.  The Big Five Quickstart: an Introduction to 

The Big Five.  Retrieved December 25,  2008  from http://centacs.com/quickstart.htm#Background 

International Labor Organization.  1993.  Unequal Race to the Top.  World of US Work. 2: 6-7. 

James, L.A. and James, L.R.  1989.  Integration Work Environment Perception: Explorations into the Measurement of Meaning.  Journal of Applied Psychology.  71: 739. 

Kouzes, J.M. and Posner, B.Z.  1995.  The Leadership Challenge. San Francisco: Jossey Bass Publishers. 

Kreither, R.  1983.  Management.  Boston: Houghton Mifflin.

104 

Napasri Kraisonswasdi.  1989.  Women Executives: a Sociological Study in Role Effectiveness.  Jaipur: Rawat. 

McClelland,  D.C.  1967.  Wanted: a New Self Image for Women Dialogue on Women.  Indianapolis: Bobbs-Merrill. 

Maier, N.R.  1970.  Male versus Female Discussion.  Personnel Psychology.  23 (3): 455-461. 

Marcus,  B.,  Lee,  K.  and  Michael,  C.A.    2007.    Personality  Dimension  Explainning Relationships between  Integrity Tests  and Counterproductive Behavior: Big Five, or One in Addition.  Personnel Psychology.  60: 1-34. 

Pandey, Shashi.  1991.  By Women, for Women: a Study of Women’s Organizations in Thailand. Singapore: Institute of South East Asia Studies. 

Peggy, S.M., Carol, J.B. and Elizabeth, G.C.,  2006. Factors Influencing Successful IT Womens Career Choices: a Qualitative Study.  Retrived December 14, 2008  from http://www.advancingwomen.com/awl/summer2006/index.html 

Perrone, P.A. 1965.  Value and Occupational Prefernce of Junior High School Girls. Personnel and Guidance Journal.  44 (3): 254. 

Robbins, S.P.  1983.  Organization theory: The Structure and Design of Organization.  Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall. 

Russell, R.F.  2006.  The Role of Values in Servant Leadership.  Leadership and Organization Development Journal.  22 (2): 76-83. 

Schein, V.E.  1973.  The Relationship between Sex Role Stereotypes and Requisite Management Characteristics.  Journal of Applied Psychology. 57 (2): 95-100. 

Schultz, Duane P. and Schultz, Sydney Ellen.  1994.  Psychology and Work Today. New  York: Macmillan Publishing. 

Snyder, N.H., Dord, J.J.Jr. and Houghton, D.M.  1994.  Vision, Values, and Courage: Leadership for Quality Management.  New York: The Free Press. 

Stead, B.A.  1978.  Women in Management.  Prentice-Hall: Eaglewood Cliffs. Super, D.E.  1970.  The Work Values Inventory.  Boston: Houghton Miffin.

105 

US Department of Labor.  1991.  A Report on the Glass Ceiling Initiative. Washington DC: US Government Printing Office.  . 

Wollack, S., Goodgale, J.Q., Wijting, J.P. and Smith, P.C. 1971.  Development of the Survey of Work Values.  Journal of Applied Psychology. 55 (4): 331-338. 

Wood, M.M.  1976. Women in Management: How Is It Working Out?. Advance Management Journal.  41 (1): 92-102. 

World Bank.   2004.  Summary Gender Profile.  Retrieved November 12, 2007  from http://www.worldbank.or.th/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/EASTASIA PACIFICEXT/TH 

Yulk, G.A.  2006.  Leadership in Organizations.  6 th ed.  New Jersey: Prentice-Hall.

ภาคผนวก

107 

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง 

“ปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสง ในธรกจการเงนการธนาคาร” 

เรยน ผตอบแบบสอบถามทกทาน 

สงทสงมาดวย  แบบสอบถามและซองสงกลบ 

แบบสอบถาม ปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสงในธรกจภาคการเงนการ ธนาคาร น เปนสวนหนงของการทาวทยานพนธ หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (การพฒนา ทรพยากรมนษยและองคการ) คณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร 

การศกษานมวตถประสงคเพอศกษาปจจยสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรระดบสงใน ธรกจภาคการเงนการธนาคาร ซงแบบสอบถามนประกอบไปดวย 4 สวน คอ 

สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล สวนท 2 แบบสอบวดบคลกภาพ Big Five (Costa and McCrae) สวนท 3 แบบสอบวดคานยมในการทางาน สวนท 4 แบบสอบวดแรงจงใจในการปฏบตงาน ทงน ผวจยใครขอความอนเคราะหจากทานในการตอบแบบสอบถามใหครบทกขอ และ 

โปรดระบขอเสนอแนะเพอความสมบรณของขอมล โดยขอมลจากแบบสอบถามจะถกเกบเปน ความลบ 

จงเรยนมาเพอโปรดทราบ และขอขอบพระคณในความรวมมอไว ณ โอกาสน 

นางนพวรรณ เจรญทรพย ผวจย

108 

สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไป 1.1 ขอมลสวนบคคล คาชแจง  โปรดกรอกขอมลและทาเครองหมาย / ในชองวางทตรงกบตวทาน 

•  อายตว ตากวา 31 ป  31-40 ป  41-50 ป  51-60 ป 

•  อายงาน ตากวา 6 ป  6-10 ป  11-15 ป             มากกวา 15 ป 

•  ตาแหนง  ..................................................... 

•  สถานภาพการสมรส โสด                        สมรส                    อนๆ 

1.2 ขอมลเกยวกบการศกษา และความสามารถทางการใชภาษา •  ระดบการศกษา ปรญญาตร               ปรญญาโท             ปรญญาเอก  อนๆ 

•  ระดบการศกษาทสงกวาปรญญาตรมสวนสงเสรมตอการกาวขนเปนผบรหาร ระดบสง 

ม                           ไมม 

•  การศกษาในสาขาวชาทเกยวของกบการทางานมสวนสงเสรมตอการกาวขนเปน ผบรหารระดบสง 

ม                           ไมม 

•  ความสามารถทางการใชภาษา ทานสามารถใชภาษาองกฤษเพอการสอสารไดเปนอยางด ทานมความสามารถในการใชภาษาอนทมใชภาษาองกฤษ

109 

1.3 ขอมลเกยวกบพนฐานครอบครว (Family Background) •  บดาของทานประกอบอาชพ รบราชการ  พนกงานบรษทเอกชน ธรกจสวนตว               อนๆ  (โปรดระบ) .................................. 

•  มารดาของทานประกอบอาชพ รบราชการ  พนกงานบรษทเอกชน ธรกจสวนตว               อนๆ  (โปรดระบ) .................................. 

•  ลกษณะของครอบครวของทานเปนแบบใด ครอบครวเดยว  ครอบครวขยาย 

•  ครอบครวในวยเยาวมสวนชวยหลอหลอมความเปนผบรหารสตรของทานใน ปจจบนหรอไม 

ม                            ไมม 

1.4  ขอมลเกยวกบสถานภาพการสมรส (เฉพาะผทสมรสเทานน) •  สามของทานประกอบอาชพ รบราชการ  พนกงานบรษทเอกชน ธรกจสวนตว               อนๆ  (โปรดระบ) .................................. 

•  สามมสวนสนบสนนตอการเปนผบรหารสตรของทานหรอไม ม                            ไมม

110 

สวนท 2 แบบสอบวดบคลกภาพ 

คาชแจง  พจารณาวาขอคาถามในแตละขอตรงกบตวทานหรอเปนความสามารถของทานมาก นอยเพยงใด และโปรดทาเครองหมาย / ในชองทตรงกบความรสกของทานมากทสด 

ขอ  ขอคาถาม ตรงกบตวทาน 

มาก ทสด 

มาก  ปาน กลาง/ บางครง 

นอย  นอย ทสด 

1  ฉนไมชอบเสยเวลาไปกบการคดเพอฝน 2  ฉนจะใชวธการเดมๆ ทพบวาเปนการกระทาท 

ถกตองตอสงนน 3  ศลปะและธรรมชาตเปนสงทชวยในจนตนาการ 

ใหฉน 4  ฉนเชอวาการปลอยใหเดกฟงคนเถยงกน จะม 

แตทาใหเดกเกดความสบสนและเหนตวอยาง ผดๆ 

5  บทกวสงผลตอความรสกของฉนนอยมาก หรอไมมผลเลย 

6  ฉนชอบลองอาหารใหมๆ และอาหารตางชาต 7  ฉนไมคอยสงเกตเหนถงอารมณหรอความรสก 

ทเกดจากสถานการณตางๆ 8  ฉนเชอวาเราควรยดคาสงสอนทางศาสนาเพอ 

ใชในการตดสนเรองศลธรรมจรรยา 9  บางครงฉนกรสกคลอยตามอารมณของบทกว 

หรองานศลปะ 10  ฉนมความสนใจนอยมากเกยวกบธรรมชาต 

ของจกรวาลหรอคน 11  ฉนมความอยากรอยากเหนมากในวทยาการ 

ความรใหมๆ

111 

ขอ  ขอความ 

ตรงกบตวทาน มาก ทสด 

มาก  ปาน กลาง/ บางครง 

นอย  นอย ทสด 

12  ฉนมกจะสนกกบเรองทตองพสจนหรอ ความคดทเปนนามธรรม 

13  ฉนมกจะเกบสงของสวนตวใหสะอาดเรยบรอย อยเสมอ 

14  ฉนสามารถบงคบตวเองใหทาสงตางๆ ใหเสรจ ภายในเวลาทกาหนดไดเสมอ 

15  ฉนไมใชคนเจาระเบยบมาก 16  ฉนพยายามทางานทไดรบมอบหมายอยาง 

ตงใจ 17  ฉนจะตงเปาหมายการทางานอยางชดเจน และ 

ปฏบตอยางเปนขนตอนเพอมงสเปาหมายนน 18  ฉนตองใชเวลามากกวาจะเรมลงมอทางานได 19  ฉนจะทางานอยางเตมทเพอใหบรรลเปาหมาย 

ทฉนตงไว 20  เมอฉนตงใจจะทาอะไรแลว ฉนสามารถทามน 

ใหสาเรจลลวงเสมอ 21  บางครง ฉนไมใชคนทผอนพงพาหรอไวใจได 

อยางทควรจะเปน 22  ฉนเปนคนทสามารถทางานตางๆ ใหสาเรจได 

เสมอ 23  ฉนไมมความสามารถในการจดสงตางๆ ให 

เปนระเบยบ 24  ฉนตองการความเปนเลศในทกสงทฉนทา 25  ฉนชอบอยทามกลางผคนมากๆ 26  ฉนเปนคนหวเราะงาย 27  ฉนไมคดวาตวเองเปนคนรางเรง

112 

ขอ  ขอความ ตรงกบตวทาน 

มาก ทสด 

มาก  ปาน กลาง/ บางครง 

นอย  นอย ทสด 

28  ฉนชอบพบปะพดคยกบคนอน 29  ฉนชอบเขารวมในการทากจกรรมตางๆ 30  ปกตแลวฉนชอบทจะทาอะไรตามลาพง 31  ฉนมกจะรสกวาตวฉนเตมไปดวยพลง 

ความสามารถ 32  ฉนเปนคนรางเรงและมขวญและกาลงใจ 33  ฉนไมใชคนมองโลกในแงด 34  ชวตของฉนคอการกาวไปขางหนาอยาง 

รวดเรว 35  ฉนเปนคนกระฉบกระเฉงมาก 36  ฉนชอบทจะทาอะไรดวยตนเองมากกวาการ 

เปนผนา 37  ฉนพยายามสภาพกบทกคนทฉนพบ 38  ฉนมกจะเขาไปเกยวของในการถกเถยงกนใน 

ครอบครวหรอเพอนรวมงาน 39  มบางคนคดวาฉนเปนคนเหนแกตวและถอ 

ตวเองเปนใหญ 40  ฉนชอบการรวมมอมากกวาการแขงขน 41  ฉนมกจะระแวงและเยาะเยยในเจตนาของ 

คนอน 42  ฉนเชอวาคนสวนใหญจะเอาเปรยบฉน 

ถามโอกาส 43  คนทฉนรจก สวนใหญชอบฉน 44  บางคนคดวาฉนเปนคนเยนชา 

และคดเลกคดนอย

113 

ขอ  ขอความ 

ตรงกบตวทาน มาก ทสด 

มาก  ปาน กลาง/ บางครง 

นอย  นอย ทสด 

45  ฉนมกจะเปนหวแขงและยดตดกบทศนคตของ ตวเอง 

46  ปกตฉนจะเปนคนทคดพจารณาสงตางๆ อยาง รอบคอบ 

47  ถาฉนไมชอบใครแลว ฉนจะแสดงใหเขาร 48  ฉนมเจตนาทจะควบคมคนอนถาจาเปน 49  ฉนไมใชคนชางวตกกงวล 50  ฉนมกจะรสกวาตวเองดอยกวาคนอน 51  เมอฉนตกอยภายใตความกดดนมากๆ 

บางครงฉนรสกเหมอนตวเองจะแตกเปน เสยงๆ 

52  ฉนไมคอยรสกเหงาหรอซมเศรา 

53  ฉนรสกเครยดและกระวนกระวายใจบอยๆ 54  บางครงฉนรสกวาตวเองไมมคณคาเลย 55  ฉนไมคอยจะรสกหวาดกลวหรอวตกกงวลใดๆ 56  ฉนมกจะโกรธในสงทคนอนกระทาตอฉน 57  ฉนมกจะรสกทอแทและยอมแพตอความ 

ผดพลาดบอยมาก 58  ฉนไมคอยรสกเศราโศกหรอหดหใจ 59  ฉนมกจะรสกหมดหนทางและตองการใหคนอน 

มาชวยแกปญหาตางๆ 60  เมอฉนรสกอบอายมากๆ ฉนอยากจะหลบหนา 

ไปจากคนอน

114 

สวนท 3 แบบสอบวดคานยมในการทางาน 

คาชแจง โปรดพจารณาคณลกษณะงานในแตละขอความตอไปนและทาเครองหมาย / ในชองท ตรงกบความรสกของทานมากทสด 

ขอ  ขอความ 

เหนด

วย 

อยางยง

 เหนด

วย 

ไมแน

ใจ 

ไมเหนด

วย 

ไมเหนด

วย 

อยางยง

 

1  ทานจะสอสารความเปนจรงเกยวกบองคการกบ ผใตบงคบบญชาอยางสมาเสมอ 

2  ทานเปนคนทรกษาคามนสญญาทใหกบ ผใตบงคบบญชา 

3  ทานพจารณาเลอนขนผใตบงคบบญชาโดยการ ประเมนจากผลการทางานเปนหลก 

4  ทานมมมมองทหลากหลายในการวเคราะหปญหา 5  ทานจะใชวธการแกปญหาแบบเดมๆ ทเคยใชไดผลมา 

แกปญหา 6  ทานพยายามแสดงความคดเหนใหมากทสดตอปญหา 

7  ทานชอบทจะหาแนวทางใหมๆ  ในการแกปญหา 8  ในการแกปญหาของทาน ทานจะเชอมโยงปญหากบ 

ขอมลขาวสารทมอย 9  ทานจะคนหาขอเทจจรงทงหมดเกยวกบปญหาและทา 

การวเคราะหอยางจรงจงจนรถงแกนแทของปญหา 10  ทานไมเคยแสดงอาการเกยวกราดกบผใตบงคบบญชา 11  ทานคดวาผบรหารทดจะตองเปนคนทออนนอมถอม 12  ทานรบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชาเสมอ 13  ทานใหเกยรตและเคารพในคณคาของ 

ผใตบงคบบญชา

115 

ขอ  ขอความ 

เหนด

วย 

อยางยง

 เหนด

วย 

ไมแน

ใจ 

ไมเหนด

วย 

ไมเหนด

วย 

อยางยง

 

14  ทานคดวาการกาวขนสตาแหนงผบรหารระดบสง จะตองทางานหนกอยางยง 

15  ทานสนบสนนใหผใตบงคบบญชาไดมโอกาสในการ พฒนาตวเองอยเสมอ 

16  ทานมคานยมทมงพฒนาคนเพอใหเกดการทางาน รวมกน 

17  ทานคดวาผบรหารททางานในธรกจครอบครว สามารถกาวขนสตาแหนงผบรหารงายกวาผบรหาร โดยทวไป 

18  ผบรหารจะตองเปนผทมวสยทศนกวางไกล 19  ทานมความสามารถในการมองภาพแบบองครวม 20  ผบรหารตองสามารถคาดคะเนอนาคตขององคการได 21  ทานเปนคนททางานเชงรก 22  ทานใหความสาคญกบการพฒนาวสยทศน 23  ทานมกจะคดในเชงกลยทธและมยทธศาสตรในเรอง 

ความสาเรจของตนเอง 24  ทานมเปาหมายในชวตการทางานของทานทชดเจน 25  ทานมความมงมนทจะบรรลเปาหมายในชวตการ 

ทางาน

116 

สวนท 4 แบบสอบวดแรงจงใจในการปฏบตงาน 

คาชแจง โปรดพจารณาขอความตอไปนและทาเครองหมาย / ในชองทตรงกบความรสกของทาน มากทสด 

ขอ  ขอความ  เหนดว

ย อย

างยง 

เหนดว

ย ไมแน

ใจ 

ไมเหน

 ไมเหน

 ดว

ยอยาง

 

1  การทางานของทานตองมเปาหมายอยางชดเจนอย เสมอ 

2  เพอใหผรวมงานไววางใจในตวทาน ทานจะใช ความพยายามอยางมากเพอใหงานบรรลตาม เปาหมาย 

3  การทางานททาทายทาใหเกดความภาคภมใจ 4  การทางานมากยงมขอผดพลาดมากเชนกน 5  ทานตองการเปนผนาในการกาหนดเปาหมายและ 

วธปฏบตงาน 6  ทานมความสามารถในการโนมนาว 

ผอนใหทาตามททานตองการ 7  ทานคดวาคาสงของผบงคบบญชาเปนสงสาคญ 8  ทานตองการเปนผควบคมการปฏบตงานดวยตนเอง 

9  ทานยนดทจะเปนทปรกษาใหกบผใตบงคบบญชา ทงเรองงานและเรองสวนตว 

10  ทานจะรสกภมใจหากผใตบงคบบญชายอมรบ ในตวทาน 

11  ทานรสกดหากไดทางานคนเดยวตามลาพง 12  รางวลและการชนชมจากบคคลทวไปเกยวกบงาน 

ของทานเปนสงททานปรารถนา

117 

ทานคดวา อะไรเปนปจจยทมความสาคญตอการกาวขนเปนผบรหารสตรระดบสงในองคการ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... 

ขอขอบพระคณทใหความกรณาตอบแบบสอบถามคะ

118 

ประวตผเขยน 

ชอ  นามสกล  นางนพวรรณ เจรญทรพย 

ประวตการศกษา  สงคมสงเคราะหศาสตรบณฑต (เกยรตนยมอนดบ1) มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปทสาเรจการศกษา พ.ศ.2548 

ประสบการณทางวชาการ  เสนอผลงานวจยในการประชมวชาการ ดานทรพยากรมนษย ประจาป พ.ศ. 2552 (National Conference on Human Resources 2009) 

ผชวยนกวจย โครงการปรบเปลยนกระบวนทศน วฒนธรรม คานยมในการทางานของขาราชการ ไทย (I AM READY) สถาบนสงเสรมการบรหาร กจการบานเมองทดและสานกงานพฒนาระบบ ราชการ (ก.พ.ร.) 

รางวลหรอทนการศกษา  ทนสนบสนนการทาวทยานพนธระดบปรญญาโท จากเงนงบประมาณแผนดน ประจาป พ.ศ.2552 

ทนเรยนด หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (การพฒนาทรพยากรมนษยและองคการ) ประจาป 2549