Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ปญหาความรบผดตามกฎหมาย
กบการใชยาผดวตถประสงคในวยรน
Problems in Legal Liability of Drug
Misuse in Teenager
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
ผชวยศาสตราจารย ขวญกมล ทพยมโนสงห
อาจารยประจา คณะนตศาสตร
มหาวทยาลยหอการคาไทย
Kwankamol Tipmanosing
E-mail: [email protected]
➤➤ บทความวชาการ
ปญหาความรบผดตามกฎหมายกบการใชยาผดวตถประสงคในวยรน
วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
28
บทคดยอ
ในปจจบนเดกวยรนไมนยมทจะเสพยาเสพตดใหโทษแลว อาจจะเปนเพราะเสยงตอการทจะถกตารวจ
จบกม หรออาจไมสามารถนาสารเสพตดบางประเภทเขาไปในสถานทบางแหง โดยจะใชฤทธทเกด
จากยารกษาโรคบางประเภทเพอใหเกดอาการเคลบเคลม มนเมา และเกดความสขทดแทนสารเสพ
ตดตางๆ ซงเดกวยรนจะใชประโยชนแหงความเปนยารกษาโรคนาเขาไปในสถานทบางแหงได โดย
ถกกฎหมาย เชน ในสถานศกษา เปนตน โดยยาและยาเสพตดยอดนยมของวยรนไทยในการนาไปใช
ในปจจบน 3 อนดบแรก ไดแก ยาโปรโคดล® (Procodyl) ยาทรามาดอล (Tramadol) และยาบ 5
®
(B5) แตเนองจากยาทงสามประเภทนไมใชยาเสพตดใหโทษจงสามารถครอบครองและหาซอไดโดยงาย
แตกลบมโทษตอรางกายอยางมากถงขนเสยชวตไดถานามาใชแบบผดวตถประสงคของการใชยานนๆ
ทาใหผครอบครองไมมความผดแมจะครอบครองในจานวนทเกนกวาทกฎหมายกาหนดในจานวนท
ผขายยาถกควบคม วยรนจงหาซอไดคอนขางงายและสามารถกกตนเพอนาไปขายใหแกกนไดโดย
สะดวกและเปดเผย โดยบทความนไดเสนอแนะใหมการแกไขกฎหมายเพอใหเกดความปลอดภยใน
ระดบหนง
คาสาคญ: โปรโคดล ทรามาดอล บ 5 ใชยาผด
29วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
ผชวยศาสตราจารย ขวญกมล ทพยมโนสงห
Abstract
At present, the use of illegal drug is no longer a popular choice among teenager. This
comes down to the risk of being arrested by officer or the obstacle in carrying illegal
drug into certain places. Hence, the teenage substitute the substance to other medicine
which induces similar effect in order to reproduce the experience of illegal substances.
Teenage use the gap in law that allows free movement of medicine into the place of
consumption where normal or illegal substance is barred from. This is such as the place
of education. The three most popular medicines which is use as a substitute of the
drugs are Procodyl® (Promethazine), Tramadol, and B5® (Benzhexol or Trihexyphenidyl).
However, as these three medicines are not registered as illegal drug, they are easy to
procure yet their harm can be severe and in some case fatal if misused. Thus, those
who are in possession of these medicine is not punishable by law even though the
number possessed may exceed those allowed to be sold by the pharmacy per one
instance. Thus, these new substitute substances are easy to find, easy to use, and are
easy to stock both for sale, and distribution can be done openly and freely. This article
recommends amending the law to ensure a certain security.
Keywords: Procodyl, Tramadol, B5, Drug Misuse
ปญหาความรบผดตามกฎหมายกบการใชยาผดวตถประสงคในวยรน
วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
30
ความนา
จากทมขาวรายงานเรองเดกนกเรยนนายา
แกปวดประเภท “ทรามาดอล” (Tramadol) ไปผสม
กบเครองดมแลวเมาจนชกและหมดสตในทสด และ
ลาสดขาวจบนกศกษามหาวทยาลยรฐชอดงถก
ตารวจจบกมในขอหาคายาเสพตดใหโทษ โดยทา
บราวนกญชา ชอวา “บราวนตะลยอวกาศ” ขาย
ทางไปรษณย จงเหนไดวา ปจจบนเดกวยรนหนมา
ดดแปลงยาเสพตดใหเปนรปแบบทแตกตางหรอ
ใชฤทธทเกดจากยารกษาโรคบางประเภททาให
เกดอาการเคลบเคลม มนเมา และเกดความสข
มาทดแทนสารเสพตด หรอเลยงความเสยงทาง
กฎหมายโดยใชความเปนยารกษาโรคนาตดตวไป
ทใดกได ไมตองคานงวาสถานทนนตองหามตาม
กฎหมายหรอไม เชน ในสถานศกษา1 เปนตน
วยรนเปนวยทมพฒนาการดานอารมณและ
จตใจ มกแสวงหาความอสระและประสบการณ
ใหมๆ รวมถงการใชยาใหมๆ หรอสารเคมแปลกๆ
หรอเครองดมแอลกอฮอลตางๆ เพอความบนเทง
จนพฒนาไปสการเสพตดสงดงกลาว2 นอกจาก
นน วยรนจะมเอกลกษณเปนของตนเองและแยก
จากบดามารดา โดยมเพอนเปนสงยนยนความ
สามารถในการแยกจากครอบครว ชวยใหมความ
เชอมนและศรทธาในตนเอง เพอนจงมอทธพลมาก
ทงดานบวกและลบ วยรนจะหวงใยทาทและความ
รสกของเพอนมากกวาตนเองและครอบครว ตอง
ทาใหเพอนยอมรบดวยการทาสงทแปลกๆ และ
ทาทาย เชน มพฤตกรรมใชยาแบบผดวตถประสงค
ตามคาทาทายของเพอนเพอแสดงพฤตกรรมการม
อานาจของตนเองตอหนาเพอน ตลอดจน วยรนยง
ขาดประสบการณในชวตจรง จงมขอจากดในการ
คดหาเหตผลของปญหาหรอคดถงผลกระทบของ
สงทกระทาไป ชอบความเสยง และทาทายจนมก
จะไมคดถงผลในอนาคต3 (หรญววฒนกล 2559)
ปจจบนยาทนามาใชผดวตถประสงคและ
สารเสพตดยอดนยมของวยร นไทย ได แก 4
โปรโคดล (Procodyl) – 96.7% บ 5 (B5) – 76.7%
กญชา – 66.7% ยาบา – 43.3% กระทอม –
36.7% บหร – 33.3% ATC5 - 33.3% และยาเค –
23.3% ดงนน ในบทความนจะเนนศกษาถงการ
ใชยาแบบผดวตถประสงคทไมใชยาเสพตดใหโทษ
ซงวยรนไทยนยมนามาใชอนดบตนๆ อนไดแก ยา
โปรโคดล®หรอ โปรเมทาซน (Procodyl
® หรอ
Promethazine hydrochloride) ยาทรามาดอล
และยาบ 5® (Benzhexol hydrochloride หรอ
Trihexyphenidyl) (ยาชนดนเพงนยมในวยรนไทย
เมอไมนานมาน) แตเนองจากยา ทงสามประเภทน
ไมใชยาเสพตดใหโทษจงสามารถครอบครองและ
หาซอไดโดยงาย รวมทง ตามจบยากเพราะไมม
กลน ปสสาวะไมเปนสมวง แตเปนยาทมโทษตอ
1 พระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ.2551. มาตรา 31.
2 Brener Nd, Kann L, McManus T, Kinchen SA, Sundberg EC, Ross JG. 2002. “Reliability of The 1999 Youth Risk
Behavior Survey Questionnaire.” J Adolesc Health 31:336-42.
3 นวพร หรญววฒนกล, 2559. “การดแลวยรนทใชสารเสพตด.” In ตาราเวชศาสตรวยรน Textbook of Adolescent Medicine,
นนทบร: หางหนสวนจากด ภาพพมพ., 549 - 550.
4 “การอบรมระยะสน ครงท 6 Comprehensive Adolescent Health Care : Strengthening Adolescent’s Lives.” 24-26
มกราคม 2561. เอกสารประกอบการสมมนา. กรงเทพมหานคร.
31วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
ผชวยศาสตราจารย ขวญกมล ทพยมโนสงห
รางกายอยางมากถงขนเสยชวตไดถานามาใชแบบ
ผดวตถประสงค
ยาทวยรนในปจจบนนยมนามาใชแบบ
ผดวตถประสงค
ปจจบนน ความกาวหนาทางวทยาศาสตร
ไดพฒนาไปอยางรวดเรว โดยเฉพาะพฒนาการ
ของยารกษาโรคตางๆ ทมความรวดเรวมาก จน
บคลากรทางสาธารณสขและบคลากรทางกฎหมาย
พฒนาตาม ไมทน แตวยร นไทยกลบเรยนร ได
รวดเรวในการนายาบางชนดมาใชในทางทผด
วตถประสงคของการใชยาชนดนนจนเกดความ
มนเมาไมมสตสมปชญญะ6 ซงอาจมผลกระทบทาให
เกดอนตรายขนมากมาย เชน ประสบอบตเหต หรอ
เกดโรคตดตอทางเพศสมพนธทไมมการปองกน
ภายใตฤทธของความมนเมา หรอกออาชญากรรม
เปนตน
โดยยาทมใชสารเสพตดใหโทษทผดกฎหมาย
ซงวยรนไทยปจจบนกาลงนยมนามาใชในทางทผด
วตถประสงคเพอความสนกสนานมากทสด ไดแก
1. ยาโปรโคดล® (Procodyl
®) หรอโปรเม-
ทาซน (Promethazine Hydrochloride)
“โปรโคดล®” เป นชอทางการค าของ
“โปรเมทาซน” จดอย ในกล มยาตานฮสตามน
(Anithistamine) เปนยาแผนปจจบน มกจะนามา
ผสมรวมกนยาอนเพอใชในการรกษาอาการไอและ
อาการภมแพ มลกษณะเปนยาชนดนาสาหรบเดก
เปนนาเชอมใส สนาตาล รสหวาน และมจาหนาย
ทวไปตามรานขายยา
1.1 ฤทธของยาโปรโคดล®หรอโปรเมทาซน
7
โปรเมทาซนใชเพอบรรเทาอาการภมแพ
คลนไส เมารถ เมาเรอ ไอ ชวยใหนอนหลบ และ
รกษาและบรรเทาอาการไมเกรน8 รวมทงใชในการ
ระงบประสาทกอนการผาตด หรอรกษาอาการทาง
จตประสาท โดยตวยาจะมฤทธเขาไปปดกนกระแส
ประสาทในสมองตรงบรเวณหนวยรบความรสก
ทมหนาทรบสญญาณเคมจากภายนอกเพอเชอม
ตอสงสญญาณใหเซลลตางๆ ทางานไดอยางม
ประสทธภาพ9 แตโปรเมทาซนอาจมผลขางเคยง
ในการกดระบบประสาทหรอสมอง ทาใหหวใจ
เตนเรว ความดนโลหตตา หามใชกบผทอยในภาวะ
โคมา ผปวยโรคหวใจ ผมอาการกลามเนอออนแรง
สตรตงครรภหรออยในภาวะใหนมบตร และใชอยาง
ระมดระวงกบเดก ผสงอาย ผทเปนโรคลมชก
ผทเปนโรคหวใจ หรอผทเปนโรคตอมลกหมากโต10
1.2 โทษของการใชยาโปรโคดล®
หรอ
โปรเมทาซนในทางทผดวตถประสงค
5 ยาอะมทรปไทลน (Amitriptyline) เปนยาทใชรกษาภาวะซมเศราทงในเดกวยรน วยหนมสาว ผใหญ และผสงอาย ทาใหสขภาพ
จตของผปวยเปลยนแปลงไปในทางทดขน ปกตแพทยจะไมใชยานกบเดกเลก อะมทรปไทลนจดเปนยาอนตราย จงไมสมควรซอยา
มารบประทานเอง การใชยาเพอการรกษา ควรตองขนกบดลยพนจของแพทยเทานน.
6 นวพร หรญววฒนกล, 2559. เรองเดม, 549-550.
7 เรองเดยวกน.
8 อภย ราษฎรวจตร, “โปรเมทาซน (Promethazine).” หาหมอ.com. http://haamor.com. (10 เมษายน 2561).
9 พวงทอง ไกรพบลย, “กลมอาการเซโรโทนน”. หาหมอ.com. http://haarmor.com. (10 เมษายน 2561).
10 อภย ราษฎรวจตร, เรองเดม.
ปญหาความรบผดตามกฎหมายกบการใชยาผดวตถประสงคในวยรน
วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
32
เมอวยรนนายาโปรโคดล® นมาผสมกบยา
ทรามาดอลหรอยาแกปวดทมสวนผสมของฝ น
หรอผสมกบนาอดลมทมคาเฟอนแลว จะกลาย
เปนเครองดมทออกฤทธใหความรสกมนเมา11 ม
อาการมนงง สลมสลอ กงหลบกงตน และเคลมสข
(Euphories)12
แตยาโปรโคดล®นน มจดเดนคอ ไมมกลน
แอลกอฮอล ราคาถกกวาเหลาหรอเบยร ตรวจจบ
ไดยาก13 หาซองายนอกโรงพยาบาล มรสหวาน
เพราะมลกษณะเปนนาเชอม (Syrup) และไมใช
ยาเสพตดใหโทษ ดงนน ครอบครองโปรโคดล®
จงไมผดกฎหมาย ทาใหเดกวยรนสามารถหาซอ
ไดงายและนามาเสพกนโดยไมผดสงเกต
แตสงทนากลวของยาชนดนอยทการควบคม
ปรมาณการใชงานไดยาก อาจมการใชยา เกนขนาด
โดยถาใชเกนขนาดในเดกเลกจะมอาการตนเตน
เกรง และประสาทหลอน ถาใชเกนขนาดในวยรน
และผใหญกจะทาใหมอาการงวงซม ชก และเขาส
ภาวะโคมา14 นอกจากน อาจจะกดการหายใจและ
นาไปสภาวะกลามเนอบดเกรงจนเกดความเจบปวด
มอาการเพ อ และการชกเกรงกระตกแบบ
Generalized Tonic-clonic Seizure (GTC) อน
เปนอาการชกทรนแรงทสด เปนการชกทผปวย
จะมอาการผดปกตของกระแสไฟฟาจากเซลลสมอง
ทาให แขน ขา ลาตว เกรง และตามดวยอาการ
แขน ขา ลาตว กระตก หรอกดลนตนเอง หลง
จากนนอาจมอาการแขนและขาออนแรง (Todd’s
paralysis) การชกบอยๆ จะสงผลตอสมองหรอ
เกดอบตเหตได15 ซงอาการชกดงกลาวอาจมผล
ทาใหขาดสต ประสาทหลอน และอาจชอคจนเปน
อนตรายตอชวตได16
2. ยาทรามาดอ ล (Tramadol)
ยาทรามาดอล มชอเลนวา “TAXI” เนองจาก
มลกษณะเปนแคปซลสเขยวเหลอง มฤทธยบยง
อาการปวดโดยจะมกลไกการทางานคลายกบการ
ออกฤทธของฝน ใชในการบาบดอาการปวดขน
ปานกลางถงขนรนแรงหรออาการปวดทมความ
เรอรงคลายมอรฟน (แตมความรนแรงนอยกวา
มอรฟนประมาณ 10 เทา)17 อาจใชบรรเทาอาการ
ปวดฟน และอาการปวดจากโรคตางๆ ทใชยาแก
11 Zcooby. “กนโปร, โปรโคดว คออะไร? สารเสพตดทไมผดกฎหมาย”, Zcooby, http://www.zcooby.com/procodyl-kinpro-
formidable-threat/. (10 เมษายน 2561).
12 ผจดการออนไลน. “ขายดด “โปรโคดล” ไซรปเพมความความตาย...ให “วยรน”.” https://www.manager.co.th/Home/
ViewNews.aspx?NewsID. (18 เมษายน 2561).
13 Zcooby. เรองเดม.
14 โคมา (Coma) เปนอาการหมดสตไมรบรตอการกระตนตางๆ นานมากกวา 6 ชวโมงขนไป โดยมสาเหตจากสมองขาดเลอดหรอ
ขาดออกซเจน.
15 สมศกด เทยมเกา, “ชกเกรงกระตก,” หาหมอ.com. http://haamor.com/th. (18 เมษายน 2561).
16 Zcooby. เรองเดม.
17 Sanook!. “ยาทรามาดอล อนตรายถงชวตเมอใชผดประเภท.” Sanook!. 20 ธนวาคม 2559, http:/www.sanook.com/
health/5749/. (18 เมษายน 2561).
33วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
ผชวยศาสตราจารย ขวญกมล ทพยมโนสงห
ปวดชนดอนแลวไมสามารถบรรเทาอาการปวดได
หรอใชรวมกบยาแกปวดอนเพอใหแกปวดไดด
ยงขน18
2.1 ฤทธของยาทรามาดอล
ยาทรามาดอลจะออกฤทธโดยจะไปกระตน
หนวยรบความรสกเพอลดความรสกปวดทรบร
ผานไขสนหลงและมฤทธกดการทางานของระบบ
ประสาทสวนกลางโดยไปเพมการทางานของสาร
สอประสาททชอ Serotonin และ Noreinephrine
ซงถามปรมาณสารดงกลาวเพมขนทไขสนหลงก
จะลดอาการปวดได19 แตยาทรามาดอลอาจทาให
เกดอาการไมพงประสงคหลายอยาง เชน คลนไส
อาเจยน งวงซม มนงง วงเวยน ชก ไตวาย
เฉยบพลน20 และหามใชกบผปวยพษสราเรอรง
ผทมประวตแพยาแกปวดกลมยาเสพตด ผปวยโรค
เกยวกบทางเดนหายใจและมความดนในกะโหลก
ศรษะสง ผปวยโรคลมชก และหญงตงครรภหรอ
อยในภาวะใหนมบตร21 แตกมผลทาใหเกดอาการ
เคลบเคลมหรอเคลมสข (euphoria) ไดดวย
2.2 การใช ยาทรามาดอลในทางท ผด
วตถประสงค
ปจจบน วยรนไทยนยมนายาทรามาดอลไป
ผสมกบยานาแกไอจาพวกยาโปรโคดล®
หรอ
เครองดมชนดตาง ๆ เชน นาอดลมหรอเครองดม
ชกาลง ทาใหเกดอาการขางเคยงตอระบบประสาท
เชน รสกสบายและเคลมสขไดเรวและแรง ทาให
ผใชมความสขและมความตองการใชทกวน และ
เมอใชอยางตอเนองจะทาใหเกดความตองการ
ปรมาณยาเพมมากขนจนเกดการตดยาและจะใชยา
เกนขนาดจนเกดอาการประสาทหลอน ชก หวใจ
เตนเรว อณหภมรางกายสงกวา 41 องศาเซลเซยส
กลามเนอกระตกและเกรง(Serotonin Syndrome)22
ซงเปนภาวะแทรกซอนหรอผลขางเคยงทรนแรง
และทาใหเสยชวตได23
3. ยาบ 5® (Benzhexol : B5
®) หรอยา
Trihexyphenidyl
ยา “บไฟว” (Benzhexol Hydrochloride :
B5®) มชอสามญ คอ “Trihexyphenidyl” เปนยา
ทวยรนนาจะนามาใชอยางผดวตถประสงคไดยาก
ทสด เพราะขอมลหรอสรรพคณตางๆ ของยาบ
5® ไมไดมการเผยแพรมากนก โดยยาบ 5
® จะม
ลกษณะเปนเมด ปมคาวา B5 ลงบนเมดยา กลม
แบนสขาว24 เปนยาทใชรกษาและบรรเทาโรค
18 สทธสสงข, จฑามณ. “ทรามาดอล (Tramadol) เหยอของการนายาไปใชในทางทผด”, บทความเผยแพรความรสประชาชน, 29
กรกฎาคม 2556, http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/. (18 เมษายน 2561).
19 เรองเดยวกน.
20 กองควบคมวตถเสพตด. “ขอมลวชาการและการนามาใชในทางทผดของ Tramadol.” Tramadol, 3 ตลาคม 2556, http://
narcotic.fda.moph.go.th/ welcome.?p=4326. (18 เมษายน 2561).
21 อภย ราษฎรวจตร, “ยาทรามาดอล (Tramadol)”, หาหมอ.com. http://haamor.com. (10 เมษายน 2561).
22 พวงทอง ไกรพบลย, เรองเดม.
23 Reeves RR, Burke RS, 2008, “Tramadol: basic pharmacology and emerging concepts, Drugs Today(Barc), 44:827-
36,
24 เรองเดยวกน.
ปญหาความรบผดตามกฎหมายกบการใชยาผดวตถประสงคในวยรน
วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
34
เฉพาะดาน คอ อาการขางเคยงจากการใชยาทาง
จตเวช25 หรออาการสนทเปนผลขางเคยงจาก
การใชยาบางอยาง26 หรอรกษาโรคพารกนสน
(Parkinsons Disease) อนเปนโรคทางสมองท
เกดจากมเซลลประสาทในบางตาแหนงตายโดย
ไมทราบสาเหตทแนชด และสารสอประสาทใน
สมองทชอวา “โดปามน (Dopamine)” มปรมาณ
ลดลง ทาใหผปวยมอาการสนในขณะทรางกายไมได
ใชงาน รางกายเคลอนไหวชาลง มอาการแขงเกรง
และทรงตวลาบาก ดงนน การใชชวตประจาวน
จะมความยากลาบากมากขน อาจมปญหาในการพด
การเคยว การกลน การปสสาวะ การอจจาระ
และมปญหาดานอารมณและจตใจ โดยโรคพารกนสน
นมกพบในผสงอาย27
3.1 ฤทธของยาบ 5® หรอยา Trihexyphenidyl
กลไกของยาบ 5® หรอยา Trihexyphenidyl
เปนยาตานการหดเกรงของกลามเนอ ใหผลยบยง
โดยตรงตอระบบประสาทหลกของระบบประสาท
อตโนมต ทาหนาทภายใตแรงกดดนเพอใหรางกาย
ตอบสนองในการตอส แตกยงทางานเพอรกษา
เสถยรภาพในสภาวะทวไปดวยระบบประสาท
พาราซมพาเตตก และสงผลในการปรบสมดลใหม
ของสารสอประสาททเหมาะสม ลดการแขงของ
กลามเนอทหดเกรง และควบคมอาการขางเคยงท
เกดจากการใชยาจตเวช เชน อาการกระวนกระวาย
กลามเนอแขงเกรง ลนแขง ฯลฯ28 จะใชในการ
รกษาโรคพารกนสนโดยเฉพาะ
ขอทควรระมดระวงในการใชยาบ 5®
คอ
ควรระมดระวงขนาดของการใชยาซงควรใชยาให
นอยทสด และคอยๆ เพมขนตามความตองการยา
เพราะบางคนจะมปฏกรยาไวตอยาดงกลาว29 ตอง
กะประมาณใหพอดกบความตองการหรอนาหนกตว
ซงถ ารบเกนขนาดกจะเกดผลขางเคยง เชน
ประสาทหลอน ใจสน หวใจเตนเรว30
อาการ
ดงกลาวนจะมรนแรงขนถามการดมสรารวมดวย31
ซงหากผปวยมอายตากวา 18 ป แพทยจะไมเลอก
ใชยาชนดนเพราะอาจเกดความเสยงตอการไดรบ
พษจากยาได32
3.2 การใชยาบ 5® หรอยา Trihexyphenidyl
ในทางทผดวตถประสงค
25 Pharmchompoo, “บไฟว ยา “มหาภย” ทวยรนกาลงหลง! แตรไหมมนเสยงตาย!!,” ผจดการ Online, 7 ธนวาคม 2559, https://
www.manager. co.th/Home/ViewNews.aspx?NewsID=9590000122116. (18 เมษายน 2561).
26 สานกงานคณะกรรมการอดมศกษา, “B5,” หนงสอท ศธ ๐๕๐๕/ว๓๕ ลงวนท 20 มถนายน 2557, ถงมหาวทยาลยบรพา.
27 สลล ศรอดมภาส, “โรคพารกนสน (Parkinson’s disease)”,หาหมอ.ตอม, http://haamor.com/th/. (18 เมษายน 2561).
28 สาระสขภาพยานารโดยเภสชกรอทย, “#Artane/#Trihexyphenidyl/#Benzhexol ยารกษา #โรคพารคนสน ทกาลงกลายเปน
ยาใชผดวตถประสงคทเดกวยรนนามาพกน,” https://m.facebook.com/216848761792023/photos/a.394181704058727.
1073741872. 216848761792023/692404127569815/?type=3. (18 เมษายน 2561).
29 เรองเดยวกน.
30 สานกงานคณะกรรมการอดมศกษา, เรองเดม.
31 อภย ราษฎรวจตร, “ไตรเฮกซเฟนดล (Trihexyphenidyl),” หาหมอ.com, http://haamor.com/th. (18 เมษายน 2561).
32 เรองเดยวกน.
35วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
ผชวยศาสตราจารย ขวญกมล ทพยมโนสงห
แมว ายาบ 5® จะเปนยารกษาโรคซงม
คณประโยชนมากมาย แตเมอมการใชยาเกนขนาด
จะสะสมในกระแสโลหตและเมอยาเดนทางไปถง
สมองและระบบประสาทกจะเกดอาการประสาท
หลอนและมภาวะเคลมสข (Euphoria) เดกวยรน
จงนามาเสพรวมกบยาอนๆ เชน ทรามาดอล หรอ
ยาสคณรอย (4x100) เพอใหมอาการเมานานๆ33
เมอวยรนไปซอยามารบประทานเองเพอความ
สนกสนาน กจะไมคานงถงขนาดของยาทใชใหพอด
กบตนเอง ทาใหรบยาเกนขนาดไดโดยงาย ทาย
ทสดจะเกดอาการหวใจเตนเรวหรอชาผดปกต
ขาดสต หายใจลาบาก มภาวะชก มอาการสบสน
และทสาคญเกดประสาทหลอน34 ทาใหเกดอนตราย
ตอตนเองและผอนได
สถานะทางกฎหมายของยาทวยรนนยม
นามาใชผดวตถประสงค
1. สถานะทางกฎหมายของยาทวยรนนยม
นามาใชผดวตถประสงคในตางประเทศ
ในสหรฐอเมรกา ใช“ยาโปรโคดล®
หรอ
โปรเมทาซน” เพอการรกษาภาวะอาการไขหวด
ใหญ ภมแพ เมารถ และคลนไสอาเจยน ตลอดจน
ระงบอาการทางประสาทและชวยใหนอนหลบ แต
ในเดอนเมษายน ป ค.ศ. 2006 องคการอาหารและ
ยาประเทศสหรฐอเมรกา (FDA) ไดประกาศใหยา
โปรโคดล® หรอโปรเมทาซนเปนสารควบคมและ
ประกาศเตอนใหผประกอบวชาชพดานสาธารณสข
และประชาชนระมดระวงการใชยากบเดกอาย
ตากวา 12 ป เพราะอาจเกดปญหาในการหายใจได
ตองมการตดฉลากผลตภณฑทงหมด และภายใต
กฎหมายวาดวยความรบผดของผลตภณฑของ
สหรฐอเมรกากาหนดใหผผลตยามหนาทในการ
ทาใหผลตภณฑของตนมความปลอดภยมากทสด
และตองแจงใหทราบถงความเสยงตอการเสพตดใน
ผลตภณฑนน หากไมสามารถดาเนนการไดผผลตจะ
ตองรบผดชอบตอความเสยหายทเกดขนแกผใชยา
ตามกฎหมายอนเนองมาจากการเตอนถงอนตราย
ทไมเพยงพอ35
สาหรบ “ยาทรามาดอล” สหรฐอเมรกาได
พบวามการใชยาในทางทผดวตถประสงคและ ม
การใชยาเกนขนาดมากขน โดยในป ค.ศ. 2008
The Drug Enforcement Administration (DEA)
ระบใหยาทรามาดอลเปนเพยงยาทควรตระหนก
(drug of concern) และตอมาป ค.ศ. 2014 ได
กาหนดใหยา ทรามาดอลเปนสารควบคม36 สาหรบ
ประเทศแคนาดาได มการปรบสถานะของยา
ทรามาดอลใหอยในกลมสารเสพตดทเปนสารใน
Schedule I ทกาหนดตาม Narcotic Control
Regulations (NCR) แหง Controlled Drugs
and Substances Act (CDSA) แตอยางไรกด
ในบางประเทศกไมไดควบคมยาทรามาดอลอยาง
เขมงวด เชน สหราชอาณาจกร ประเทศสงคโปร
33 สาระสขภาพยานารโดยเภสชกรอทย, เรองเดม.
34 อภย ราษฎรวจตร, เรองเดม.
35 FindLaw, “Promethazine HCI”, n.d., FindLaw, http://injury.findlaw.com/product-liability/promethazine-hcl.html.
(19 April 2018).
36 American Addiction Centers, n.d., “Help for Tramadol Abuse”, https://americanaddictioncenters.org/tramadol-
abuse/. (19 April 2018).
ปญหาความรบผดตามกฎหมายกบการใชยาผดวตถประสงคในวยรน
วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
36
และประเทศออสเตรเลย จดใหยาทรามาดอลเปน
เพยงยาทขายในรานขายยาทตองมเภสชกรและ
ขายไดเฉพาะเมอมใบสงแพทย37
สวนยาบ 5®
นนเปนยาทใชในการรกษาโรค
เฉพาะ เชน โรคพารกนสน ทเพงมผทคนพบวา
สามารถนามาใชอยางผดวตถประสงคแลวทาให
เกดความมนเมาได แตสวนใหญในตางประเทศ
ผปวยจะซอยาทเปนยารกษาโรคเฉพาะนนจะตอง
มใบสงยาจากแพทย เชน ประเทศญปน38 หรอ
สหราชอาณาจกร39 เปนตน หลายประเทศจงไม
เขมงวดในการควบคมยาดงกลาว เพราะมขนตอน
ทหาซอยากอยแลว
จะเหนไดวา ในตางประเทศเหนความสาคญ
ของความเขมงวดในการควบคมยาทนยมนามาใช
แบบผดวตถประสงคนนแตกตางกน ทงๆ ทมผท
เสพตดยาดงกลาวและถงแกชวตมากขนเรอยๆ แต
เนองดวยยาดงกลาวเปนยาทใชในการรกษาโรค
ดวย จงอาจเปนเหตใหแตละประเทศไมสามารถ
จดการควบคมทเขมงวดไดมากนก
2. สถานะทางกฎหมายของยาทวยรนนยม
นามาใชผดวตถประสงคในประเทศไทย
กฎหมายไทยกาหนดใหทงยาโปรโคดล® ยา
ทรามาดอล และยาบ 5® เปนยาอนตรายทตองขาย
เฉพาะในรานขายยาแผนปจจบนภายใตการควบคม
ของเภสชกรและตองจาหนายทงแผงหรอทงขวด
โดยมขอควรระวง คอ ตองใชยาในปรมาณและใน
การจดการทเกยวของกบการบรโภคใหเปนไปตาม
ทระบไวบนฉลากยาหรอตามคาแนะนาของแพทย
หรอเภสชกร40
โดยยาโปรโคดล® ยาทรามาดอล และยาบ
5® มสถานะเปน “ยา” ตามความหมายแหง
พระราชบญญตยา พ.ศ. 251041 เพราะ “ยา
โปรโคดล®” มลกษณะการใชโดยทปกตถอวาเปน
ยาใชเพอบรรเทาอาการแพตางๆ สวน “ยาทรา
าดอล” มลกษณะการใชโดยทปกตถอวาเปนยา
ใชเพอบรรเทาอาการปวดรนแรงหรอเรอรง และ
“ยาบ 5®” มลกษณะการใชโดยทปกตถอวาเปนยา
ใชเพอรกษาโรคพารกนสน แตยาทงสามชนดกเปน
“ยาอนตราย” ตามความหมายแหงพระราชบญญต
ยา พ.ศ. 251042 ดวย โดยมประกาศสานกงาน
คณะกรรมการอาหารและยา เรอง หลกเกณฑ
วธการ และเงอนไขในการขายยา ขอ 3 (4) บญญต
ใหยาโปรโคดล® ซงเปนยาในกลมแอนตฮสตามน
(Antihistamine) และยาทรามาดอลซงเปนยา
ในกลม แกปวด อนเปนยาอนตรายทตองขายใน
ปรมาณทเหมาะสมตามหลกวชาการ และตองไม
37 ปรฬ รจนธารง, “ระดบการควบคมทรามาดอล (tramadol) ในแตละประเทศ”, http://rparun.blogspot.com /2013/07/tramadol.
html. (19 เมษายน 2561).
38 SITA, “การซอยาในประเทศญปน”, http://si-ta.com/th/buying-medicine-in-japan/. (19 เมษายน 2561).
39 ชวตในตางแดน, “การรกษาพยาบาลในองกฤษ”, http://my-lifeinuk.blogspot.com/2014/06/blog-post_28.html. (19 เมษายน
2561).
40 กรชย ฉนทจรธรรม, “ยาอนตราย (Dangerous Drug)”, หาหมอ.com, http://haamor.com/th. (19 เมษายน 2561).
41 พระราชบญญตยา พ.ศ. 2510, มาตรา 4 (2).
42 พระราชบญญตยา พ.ศ. 2510 มาตรา 4.
37วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
ผชวยศาสตราจารย ขวญกมล ทพยมโนสงห
เกนปรมาณทกาหนดตอคนตอครงการรกษาตามท
ประกาศนกาหนด กลาวคอ43
1. “ยาทรามาดอล (Tramadol)” ขายได
ครงละไมเกน 20 เมดหรอแคปซลตอคนตอครง
และหามขายใหผทมอายตากวา 17 ป ในทกกรณ
และสานกงานคณะกรรมการอาหารและยาม
หนงสอขอความรวมมอจากรานขายยาทกแหง
และเภสชกรผทรบอนญาตขายยาแผนปจจบน
ทกรายรวมกนควบคมในเรองตางๆ ไดแก44 เภสชกร
เปนผขายยาเทานน หามขายใหแกเดกอายตากวา
17 ป ขายยาใหกบผปวยทมความจาเปนทางการ
แพทยและไมเกน 20 เมดหรอแคปซลตอรายตอครง
ตองจดทาบญชซอและขายยา และ การสงยาจาก
ผผลตและผนาเขาตองใหเภสชกรลงนามรบทราบ
ในใบสงซอ
2. “ยากลมแอนตฮสตามน (โปรโคดล®)”
ใหขายไดครงละไมเกน 3 ขวด รวมแลวไมเกน 180
มลลลตรตอคนตอครง และคณะกรรมการอาหาร
และยามมาตรการกากบดแลใหรานขายยาจาหนาย
ได ไมเกน 300 ขวดตอแหงตอเดอน
หากพบรานขายยาไมปฏบตตามจะถกพกใช
ใบอนญาต 120 วน45
สวนยาบ 5® หรอ Benzhexol หรอ Trihexy-
phenidyl อนเปนกลมยารกษาอาการโรคพารกนสน
(Antiparkinson drugs) ทมประกาศกระทรวง
สาธารณสข เรอง ยาอนตราย ขอ 3 (14) ประกาศ
ใหยาจาพวกผอนคลายกลามเนอทออกฤทธตอ
ประสาทสวนกลาง (Centrally acting muscle
relaxants) รวมทง ยารกษาอาการโรคพารกนสน
(Antiparkinson drugs) เปนยาอนตรายทขายใน
รานขายยาไดแตตองขายและควบคมการใชโดย
เภสชกรเทานน46
จะเหนไดวา แมยาทงสามชนดจะเปน “ยา
อนตราย” ทตองขายภายใตการควบคม แตกเปนยา
ทใชรกษาอาการของโรคสามญธรรมดา มความ
จาเปนตองหาซอไดตามรานขายยาแผนปจจบน
ทวไป
ปญหาอนเนองมาจากการใช ยาผด
วตถประสงคในวยรน
จากการทมขาวของเดกนกเรยนทเกดอาการ
ชอคอยางรนแรงจากการนายารกษาโรคมาใชเปน
สารใหความมนเมาและเคลบเคลม ซงเปนการใชยา
ในแบบทผดวตถประสงคของการรกษาโรคของ
ยากลม ดงกลาว และยงระบาดมายงวยรนในระดบ
อดมศกษาอกดวย ทงๆ ทมกฎหมายควบคมในระดบ
หนงแลว แตกยงคงมปญหาการนายามาใชอยางผด
วตถประสงคอยางมากมาย กลาวคอ
43 ประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขายยา, ขอ(4.1) และ (4.2).
44 หนงสอของสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา ท สธ.1009.2/12612 ลงวนท 6 กนยายน 2556 เรอง มาตรการเขมงวด
ในการควบคมการจาหนายยาอนตราย Tramadol.
45 พระราชบญญตยา พ.ศ. 2510, มาตรา 95.
46 พระราชบญญตยา พ.ศ. 2510, มาตรา 32.
ปญหาความรบผดตามกฎหมายกบการใชยาผดวตถประสงคในวยรน
วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
38
1. ปญหาในการซอยาโปรโคดล® ยาทรา-
มาดอล และยาบ 5® ไดในรานขายยาทวไป
แมยาโปรโคดล® ยาทรามาดอล และยา
บ 5® เปนยาท กฎหมายกาหนดใหเภสชกรตองขาย
ดวยความระมดระวง และมบทกาหนดโทษแก
ผ ขายยาและเภสชกรในกรณท ไม ปฏบตตาม
กฎหมายตางๆ เพอไมใหเภสชกรขายยาตาม
อาเภอใจ แตยาทงสามชนดตางกเปนยาทใช
รกษาโรคพนฐานของประชาชน เชน ใชรกษาอาการ
แพอากาศ หรอใชรกษาอาการปวดกลามเนอ จงม
ความจาเปนทตองใหประชาชนสามารถหาซอได
โดยสะดวกตามรานขายยาทวไป สวนยา บ 5® กเปน
ยาทจาเปนตองใชในการรกษาโรค แมวาจะใช
รกษาในโรคเฉพาะทางกตาม แตกสามารถหาซอ
ไดตามรานขายยาทวไปทมเภสชกรประจาอย และ
ยา ทงสามชนดตางกมไดเปนยาเสพตดใหโทษ
ตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522
ดงนน จงเกดปญหาในกรณทเดกวยร น
สามารถหาซอและครอบครองยาดงกลาวเพอนา
มาใชในแบบทผดวตถประสงคไดอยางไมมความผด
ตามกฎหมาย หรอซอมาสะสมไวเพอขายตาม
เวปไซดอยางแพรหลายได
2. ปญหาการบญญตกฎหมาย
2.1 ปญหาการไมมขอกาหนดหามมใหซอ
ยาโปรโคดลหรอโปรเมทาซนพรอมกบยาทผสมกน
แลวเกดโทษหรอผลขางเคยงทอนตราย
จากการทปจจบนวยรนนา “ยาโปรโคดล
หรอโปรเมทาซน” มาผสมกบ “ยาทรามาดอล”
แลวกลายเปนเครองดมทออกฤทธใหความรสกเมา
และเคลมสข โดยการใชยาของวยรนมกจะใชเกน
ขนาดจนทาใหมอาการเขาสภาวะโคมาและชอคเปน
อนตรายตอชวตได จะเหนไดวา แมยาโปรโคดล
จะเปนยารกษาอาการพนฐานทวไป เชน ภมแพ
ลดนามก เมารถหรอเมาเรอ แตเมอนามาผสมกบ
ยาทรามาดอลแลวกลบออกฤทธรนแรงถงขนเสย
ชวต และยาทงสองชนดตางกหาซอไดงายจาก
รานขายยาทวไป แมกฎหมายจะไดกาหนดควบคม
ปรมาณการใชโดยเภสชกรทจาหนายไดไมเกน 3
ขวดตอคน47 แลวกตาม แตในความเปนจรงยา
โปรโคดลแคเพยงขวดเดยวพรอมยาทรามาดอล
จานวนหนงผซอกสามารถนาไปผสมเปนเครองดม
เพอใหเกดอาการเมาไดแลว แตมไดมกฎหมาย
ฉบบใดกาหนดหามมใหซอยาโปรโคดลพรอมกบยา
ทรามาดอลหรอพรอมกบยาท เมอผสมกนยา
โปรโคดลแลวเกดโทษ ดงนน ผซอทเปนวยรน
กสามารถซอทงยาโปรโคดลและยาทรามาดอลคกน
เพอนาไปใชผดวตถประสงคไดอยางอสระ
2.2 ปญหาการทกฎหมายกาหนดหามแต
เพยงมใหผทมอายตากวา 17 ป ซอยาทรามาดอล
เนองดวย กฎหมายไดกาหนดหามมให
ขายยาทรามาดอลแกผทมอายตากวา 17 ปนน
ผ เขยนเหนวาเปนการกาหนดอายทตาเกนไป
เพราะปจจบนมไดมแตเฉพาะผทมอายตากวา 17 ป
เทานน ทนาทงยาโปรโคดล ยาทรามาดอล และ
ยาบ 5 ไปใชผดวตถประสงคของยาดงกลาว แต
นกศกษาในระดบอดมศกษาทอายเกนกวา 17 ป
กกาลงนยมเชนกน ดงนน เมอกฎหมายกาหนดหาม
47 ประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไข ในการขายยา, ขอ 3 (4.3).
39วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
ผชวยศาสตราจารย ขวญกมล ทพยมโนสงห
มใหขายยา ทรามาดอลใหแกผทมอายตากวา 17 ป
เทานน ทาใหนกศกษาระดบอดมศกษาทมอายเกน
กวา 17 ป สามารถซอยาทรามาดอลเพอนามา
ผสมกบยาโปรโคดลไดอยางงายดาย และเภสชกร
กขายใหอยางสบายใจไมตองกงวลวาจะกระทาผด
กฎหมายแตประการใด
2.3 ปญหาในการทกฎหมายควบคมและ
กาหนดโทษแตเพยงผขายหรอเภสชกรเทานน
เนองดวย สวนใหญกฎหมายจะกาหนดให
เฉพาะผผลตยา ผขายยา และเภสชกรเปนผตอง
ระมดระวงและควบคมปรมาณการผลตยาหรอขาย
ยา และกฎหมายกกาหนดโทษสาหรบผผลตยา
ผขายยา และเภสชกรผทไมปฏบตตาม48 นอกจาก
นน ยงมประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหาร
และยาหลายๆ ฉบบทออกมาเพอควบคมผขายยา
หรอเภสชกรในเรองตางๆ เชน ควบคมการขายยา
ใหเปนไปอยางเหมาะสมและเพอปองกนการเกด
ปญหาการนายาไปใชในทางทผด49 หรอตดตาม
กากบ ดแลการขายยา
เพอปองกนปญหาการนายาไปใชในทางท
ผด50 หรอตองทาบญชการขายยาอนตราย
51 เปนตน
ซงเปน การควบคมทางดานฝายผขาย แตกลบ
มไดมกฎหมายฉบบใดควบคมในปรมาณการครอบ
ครองยาทมากเกนความจาเปนหรอเกนปรมาณท
เหมาะสมของฝายผซอยาเพราะยาโปรโคดล ยา
ทรามาดอล และยาบ 5 กมใชยาเสพตดใหโทษจง
ครอบครองไวไดไมเปนความผดตามกฎหมาย
ดงนน วยรนจงสามารถครอบครองยาจานวนมากๆ
จากการซอยาหลายครงจากหลายราน โดยในแตละ
ครงจะใชวธการซอทไมเกนกวาปรมาณทกฎหมาย
กาหนดควบคมไว และสามารถสะสมยาดงกลาว
เอาไวไดในจานวนมากเพอนาไปใชในการแสวงหา
ความสนกสนานหรออาการเคลบเคลม หรอเพอ
นาไปขายใหแกวยร นทต องการยาดงกลาวใน
จานวนมาก52 โดยไมผดกฎหมายแตอยางใด
ขอเสนอแนะ
จากปญหาดงกลาวขางตน แมวาจะมการ
ควบคมปรมาณ วธการขาย และการผลตยาโดย
กฎหมายตางๆ ในหลากหลายระดบกตาม แตการ
ใชยาในทางทผดวตถประสงคยงคงมอยเปนจานวน
มาก ผเขยนจงขอเสนอแนะเพอพยายามจะแก
ปญหาในเรองตางๆ ดงกลาวขางตน ดงน
1. ควรกาหนดใหยาทรามาดอลและยาบ 5
ซอไดเฉพาะในโรงพยาบาลเทานน โดยบญญต
ในประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและ
ยา เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขใน
การขายยา
48 พระราชบญญตยา พ.ศ. 2510 หมวด 13 และหมวด 14.
49 ประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขายยา.
50 ประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา เรอง รายการยาทตองรายงานตอสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา.
51 ประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา เรอง รายการยาอนตรายทตองทาบญชการขายยา.
52 Lheam-Thong, 2016 “ทรามาดอล” ใชผดถงตาย!!!, MTHAT, https://news.mthai.com/webmaster-talk/540035.html.
(20 เมษายน 2561), หรอเพจทขายยาทรามาดอล,https://twitter.com/Leanner33540690/status/971622742742069249.
หรอ https://www.facebook. com/profile. php?id=100018659168590&lst=624089667%3A100018659168590%
3A1522374573, (19 เมษายน 2561).
ปญหาความรบผดตามกฎหมายกบการใชยาผดวตถประสงคในวยรน
วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
40
จากกรณทผใดกสามารถซอยาทรามาดอล
และยาบ 5 ไดอยางงายในรานขายยาทวไป จน
เปนเหตใหเกดการเสยชวตจากการใชยาในทางท
ผดวตถประสงคขน
ยาทรามาดอล ใชในการบาบดอาการปวด
ขนปานกลางถงขนรนแรงหรออาการปวดทมความ
เรอรง และยาบ 5 ใชในการรกษาโรคพารกนสน
จะเหนไดวา ยาทงสองชนดดงกลาวเปนยาทใชใน
การรกษาโรคเฉพาะทเจาะจงซงไมจาเปนตองซอ
ไดทวไป เพราะคงไมมผ ทจาเปนตองใชยาทง
สองชนดนมากนกและ ผปวยควรตองพบแพทย
เพอตรวจตามนดและรบยาอยางสมาเสมอ
ดงนน ควรบญญตในประกาศสานกงาน
คณะกรรมการอาหารและยา เรอง หลกเกณฑ วธ
การ และเงอนไขในการขายยา โดยกาหนดใหมการ
จาหนายยาทงสองชนดแตเฉพาะในโรงพยาบาล
โดยตองมใบสงยาจากแพทยทกาหนดตวยาและ
ปรมาณของยาเทานน ทาใหผทมไดมความจาเปน
ตองใชยากจะซอยาดงกลาวไดยากขน นอกจากน
เมอมการกาหนดใหหาซอยาทรามาดอลไดแต
เฉพาะทโรงพยาบาลและมใบสงยาจากแพทย
เทานน กจะเปนการปองกนมใหมการซอยา
ทรามาดอลคกบยาโปรโคดลไดโดยงายอกดวย
2. ควรกาหนดคณสมบตของผครอบครอง
ยาทมความเสยงตอการใชอยางผดวตถประสงค
โดยบญญตเพมเตมในหมวดบทกาหนดโทษแหง
พระราชบญญตยาฯ หรอบญญตในประกาศ
สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา เรอง
หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขายยา
จากการทกฎหมายเกยวกบยาสวนใหญจะ
ควบคมและกาหนดโทษเฉพาะฝายผขาย แตกลบ
ไมมการควบคมทางฝายผซอเกยวกบปรมาณการ
ครอบครองยา ทาใหผซอสามารถซอยาหลายๆ
ครงในหลายๆ รานจนสามารถสะสมยาดงกลาว
เอาไวจานวนมากได
ดงนน ควรทจะมกฎหมายกาหนดจากด
ปรมาณการครอบครองยาทอาจมความเสยงตอ
การนาไปใชในทางทผดวตถประสงค ตลอดจน
กาหนดใหเฉพาะผทมใบรบรองแพทยแผนปจจบน
ชนหนงทระบโรคซงตองใชยาดงกลาวเปนผทอาจ
ครอบครองยาไดและในปรมาณทระบไวในใบรบ
รองแพทยฯ และกาหนดใหเฉพาะผทมใบอนญาต
ประกอบโรคศลปะหรอมใบอนญาตเปนผประกอบ
วชาชพเภสชกรรมหรอมใบอนญาตขายยาเทานน
ทสามารถครอบครองยาในปรมาณมากกวาผปวย
ได และจะตองปฏบตตามกฎหมายควบคมเกยว
กบยาตางๆ ดวย โดยอาจบญญตเพมเตมในหมวด
บทกาหนดโทษแหงพระราชบญญตยาฯ หรอใน
ประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา
เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขายยา
3. ควรกาหนดประเภทของยาทมความ
เสยงไวในประกาศสานกงานคณะกรรมการ
อาหารและยา เรอง หลกเกณฑ วธการ และ
เงอนไขในการขายยา หรอในประกาศสานกงาน
คณะกรรมการอาหารและยา เรอง รายการ
ยาอนตรายทตองทาบญชการขายยา และเผย
แพรขอมลและผลขางเคยงทเปนโทษของยาเปน
ประจาอยางตอเนอง
เนองจากววฒนาการทางขอมลขาวสารใน
ปจจบนพฒนาไปอยางรวดเรว จนการเผยแพร
41วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
ผชวยศาสตราจารย ขวญกมล ทพยมโนสงห
คณสมบตของยาตางๆ กระจายไปอยางรวดเรว
จนผควบคมตามไมทนผ ละเมดอย เสมอๆ แต
ปจจบนมเพยงการกาหนดยาอนตรายทอาจเกด
ความเสยงตอการใชยาผดวตถประสงคในกฎหมาย
ระดบกฎกระทรวงหรอประกาศกระทรวงสาธารณสข
แตไมมการเผยแพรถงโทษหรอผลขางเคยงทไมพง
ประสงคของยาอนตรายเหลานน จงมผตระหนก
ถงอนตรายของยาดงกลาวนอยมาก ดงนน ควร
กาหนดประเภทของยาทมความเสยงไวในประกาศ
สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา เรอง หลก
เกณฑ วธการ และเงอนไขในการขายยาหรอใน
ประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา
เรอง รายการยาอนตรายทตองทาบญชการขายยา
และควรมการเผยแพรขอมลทางดานลบหรอผล
ขางเคยงทไมพงประสงคของยาทอาจเกดความ
เสยงตอการใชผดวตถประสงค และควรกาหนดให
มการตรวจสอบการใชยาในทางผดวตถประสงค
และประกาศเผยแพรยาทมความเสยงอยางตอเนอง
เพอใหบคคลทวไปทราบถงโทษหรอผลขางเคยง
จากยาอนเปนการสรางความระมดระวงทางดาน
ผบรโภคเพมเตมจากทกาหนดใหแตเฉพาะผขายแต
เพยงดานเดยว
ขอเสนอแนะดงกลาว อาจเปนเพยงสวนหนง
ททาใหประชาชนผบรโภคหรอผปกครองเกดความ
ตระหนกถงอนตรายตางๆ ทเกดขนจากผลของการ
ใชยาอนเปนยารกษาโรคในทางทผดวตถประสงค
ของยาในวยรนทร เทาไมถงการณและใชยาดวย
ความคกคะนอง โดยครอบครวและผปกครอง
ควรสรางความสมพนธระหวางกนใหแนนแฟน
ใหเดกเกดความรสกอบอนไมตองหาทยดเหนยว
ทางใจจากเพอน และควรใหความรทางสงคมใน
ทกๆ ดาน เชน ดานเพศสมพนธหรอการตงครรภ
กอนวยอนควร วธการหลกเลยงจากสารเสพตด
เปนตน ตลอดจนดแลกากบพฤตกรรมของลกๆ
ตามสมควร53 เพอปองกนมใหวยร นเสยงทจะ
เสพยาและลดการใชยาในหมวยรนตอไป
บรรณานกรม
กรชย ฉนทจรธรรม. “ยาอนตราย (Dangerous
Drug).” http://haamor.com/th/ยา
อนตราย. “การรกษาพยาบาลในองกฤษ.”
(2557). http://my-lifeinuk.blogspot.
com/201406//blog-post_28.html.
“การอบรมระยะสน ครงท 6 Comprehensive
Adolescent Health Care: Strengthening
Adolescent’s Lives.” 2426- มกราคม
2561. เอกสารประกอบการสมมนา .
กรงเทพมหานคร.
จฑามณ สทธสสงข. “ทรามาดอล (Tramadol)
เหยอของการนายาไปใช ในทางท ผด.”
(2556). http://www.pharmacy.mahidol.
ac.th/knowledge/files/0161.pdf.
Zcooby. “กนโปร,โปรโคดว คออะไร? สารเสพตด
ทไมผดกฎหมาย.” (ม.ป.ป.). https://www.
z c o oby . c om /p r o c ody l - k i n p r o -
formidable-threat/.
นวพร หรญววฒนกล. “การดแลวยรนทใชสาร
เสพตด.” ใน ตาราเวชศาสตร วย ร น
53 George S, Dyer Art, Liwin Phyllis, 2002, “Overview of Risk and Protective Factors”, The Alberta Youth Experience
Survey, ADDAC Research Servi
ปญหาความรบผดตามกฎหมายกบการใชยาผดวตถประสงคในวยรน
วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
42
Textbook of Adolescent Medicine.
นนทบร: ภาพพมพ, 2559.
“ประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา
เรอง รายการยาทตองรายงานตอสานก
คณะกรรมการอาหารและยา.” ใน ราชกจจา
นเบกษา เลม 132 ตอนท 179 ง. 4 สงหาคม
2558. http://www.fda.moph.go.th/sites/
d r u g / S h a r e d % 2 0 D o c u m e n t s /
Notification-of-cafes-medicine/%E0%
B8%AD%E0%B8%A2.15.pdf.
“ประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา
เรอง รายการยาอนตรายทตองทาบญช
การขายยา.” ใน ราชกจจานเบกษา เลม 132
ตอนท 179 ง. 4 สงหาคม 2558. http://
papc.pharmacycouncil.org/share/file/
file_1724.รายการยาอนตรายทตองทาบญช.
PDF.
“ประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา
เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไข ในการ
ขายยา.” ใน ราชกจจานเบกษา เลม 132
ตอนท 179 ง. 4 สงหาคม 2558. http://
papc.pharmacycouncil.org/share/file/
file_1721.เงอนไขการขายยา.PDF.
ปรฬห รจนธารงค. “ระดบการควบคมทรามาดอล
(Tramadol) ในแตละประเทศ.” (2556).
http://rparun.blogspot.com/201307//
tramadol.html.
ผจดการรายวน. “ขายดด “โปรโคดล” ไซรปเพม
ความความตาย...ให “วยรน”.” ผจดการ
ออนไลน (20 กรกฎาคม 2559). http://
www.manager.co.th/AstvWeekend/
ViewNews.aspx?NewsID= 9590000072141.
“พระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอล
พ.ศ. 2551.” ใน ราชกจจานเบกษา เลม 125
ตอนท 33 ก. 13 กมภาพนธ 2551. http://
old.ddc.moph.go.th/law/showimg5.
php?id=77.
พวงทอง ไกรพบลย. “กล มอาการเซโรโทนน
(Serotonin Syndrome).” หาหมอ.com
(ม.ป.ป.). http://haamor.com/th/กล ม
อาการเซโรโทนน/.
Pharmchompoo. “บไฟว ยา “มหาภย” ทวยรน
กาลงหลง! แตรไหมมนเสยงตาย!!” MGR
Online (7 ธนวาคม 2559). https://www.
manager.co.th/Home/ViewNews.aspx?
NewsID=9590000122116.
เภสชกรอทย. “#Artane / #Trihexyphenidyl / #
Benzhexol ยารกษา #โรคพารคนสนทกาลง
กลายเปนยาใชผดวตถประสงคทเดกวยรน
นามาพกน.” (12 กนยายน 2558). https://
th-th.facebook.com/acarethai/posts/
509829169179581.
Sanook!. “ยาทรามาดอล อนตรายถงชวตเมอใช
ผดประเภท.” (20 ธนวาคม 2559). https://
www.sanook.com/health/5749/.
Study Industry Travel Area. “การซอยาใน
ประเทศญปน.” (ม.ป.ป.). http://si-ta.com/
th/buying-medicine-in-japan/.
สมศกด เทยมเกา. “ชกเกรงกระตก (Generalised
Tonic-Clonic Seizures).” หาหมอ.com
(ม.ป.ป.). http://haamor.com/th/ชกเกรง
กระตก/.
สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา. “พระราช-
บญญตยา พ.ศ. 2510.” ใน ราชกจจา-
43วารสารวชาการ คณะนตศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ปท 10 ฉบบท 1 มถนายน 2561
ผชวยศาสตราจารย ขวญกมล ทพยมโนสงห
นเบกษา เลม 84 ตอนท 101. 20 ตลาคม
2510. http://www.fda.moph.go.th/sites/
Drug/LawDrug/%E0%B8%A20420--
9999-update.pdf.
สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา, กอง
ควบคมวตถเสพตด. “ขอมลวชาการและการ
นามาใช ในทางท ผดของ Tramadol.”
(2556). http://narcotic.fda.moph.go.th/
welcome/?p=4326.
Lheam-Thong. “‘ทรามาดอล’ ใชผดถงตาย !!!”
(23 ธนวาคม 2559). https://news.mthai.
com/webmaster-talk/540035.html.
อภย ราษฎรวจตร. “ไตรเฮกซเฟนดล (Trihexy-
phenidyl) .” หาหมอ.com (ม.ป.ป.) .
http://haamor.com/th/ไตรเฮกซเฟนดล/.
-------. “โปรเมทาซน (Promethazine).” หาหมอ.
com (ม.ป.ป.). http://haamor.com/th/
โปรเมทาซน/.
-------. “ยาทรามาดอล (Tramadol).” หาหมอ.
com (ม.ป.ป.). http://haamor.com/th/
ยาทรามาคอล/.
-------. “แอนตมสคารนก (Antimuscarinic
Drugs).” หาหมอ.com (ม.ป.ป.). http://
haamor.com/th/แอนตมสคารนกฝ/
American Addiction Centers. “Help for
Tramadol Abuse.” (n.d.). https://
amer icanadd ic t ioncente r s .o rg /
tramadol-abuse/.
Brener, Nancy D., Laura Kann, Tim
McManus, Steven A. Kinchen, Elizabeth
C. Sundberg, and James G. Ross.
“Reliability of the 1999 Youth Risk
Behavior Survey Questionnaire.”
Journal of Adolescent Health 31, no. 4
(2002/10/01/2002): 336-42.
Eriksson, M., Jonsson, B., Steneroth, G., and
Zetterstrom, R. “Amphetamine Abuse
During Pregnancy: Environmental
Factors and Outcome after 14-15
Years.” Scandinavian Journal of Public
Health 28, no. 2 (Jun 2000): 154-7.
FindLaw. “Promethazine Hcl.” (n.d.). https://
injury.findlaw.com/product-liability/
promethazine-hcl.html
Grond, S., and Sablotzki, A. “Clinical
Pharmacology of Tramadol.” Clinical
Pharmacokinetics 43, no. 13 (November
01 2004): 879-923.
Reeves R.R., and Burke R.S. “Tramadol: Basic
Pharmacology and Emerging Concepts.”
Drugs Today (Barc) 44, no. 11 (Nov
2008): 827-36.